‫پروژه ‪3‬‬ ‫دینامیک سیاالت محاسباتی ‪1‬‬ ‫دانشگاه شهید بهشتی‬

‫تاریخ تحویل‪ 52 :‬روز از تاریخ ارائه‬ ‫استاد درس‪ :‬اسالم عزتنشان‬ ‫رشته مهندسی هوافضا‬

‫عنوان‪ :‬توسعه حلگر جریان سیال با استفاده از روش شبکه بولتزمن‬

‫مقدمه‪ :‬امروزه‪ ،‬روش شبکه بولتزمن به عنوان یک روش توانمند برای حل جریانهای با فیزیک پیچیده (مانند جریانهای‬
‫چندفازی) شناخته میشود و نتایج آن قابل مقایسه با روشهای مرسوم مانند حل معادالت ناویر‪-‬استوکس است‪ .‬روش‬
‫شبکه بولتزمن که بر پایه دیدگاه مزوسکوپیک توسعه دادهشده‪ ،‬توانایی قابل مالحظهای برای درنظر گرفتن اندرکنش سیال‬
‫در مقیاس کوچک و حل ساختارهای ریز جریان را داراست‪ .‬در عین حال‪ ،‬روش شبکه بولتزمن شامل یک معادله خطی‬
‫است و حل عددی آن در مقایسه با معادالت غیرخطی ناویر‪-‬استوکس سادهتر است‪ .‬از مزایای دیگر این روش میتوان به‬
‫سهولت انجام محاسبات سریع با پردازش موازی به علت موضعی بودن حل عددی و سادگی اعمال آن برای هندسههای با‬
‫شرایط مرزی و دیوارههای پیچیده اشاره کرد‪ .‬پروژه حاضر با هدف استفاده از روش شبکه بولتزمن جهت توسعه یک حلگر‬
‫موثر برای شبیهسازی جریان سیاالت ارائه شدهاست‪.‬‬

‫اهداف پروژه‪:‬‬
‫‪ .1‬آشنایی با یک روش نوین برای شبیهسازی عددی جریانهای سیاالت‬
‫‪ .5‬توسعه حلگر بر اساس روش شبکه بولتزمن‬
‫‪ .3‬شبیهسازی یک جریان سیال با استفاده از حلگر توسعه دادهشده و پسپردازش نتایج آن‬

‫رابطه بین زمان آرامش ‪ ‬و لزجت سینماتیکی سیال ‪‬‬ ‫شرح مسئله‪:‬‬
‫بصورت زیر بیان میشود‪:‬‬ ‫معادله حاکم بر روش شبکه بولتزمن تکفازی بدون در نظر‬
‫‪‬‬ ‫‪1‬‬ ‫گرفتن نیروهای خارجی و با استفاده از تقریب ‪ BGK‬به صورت‬
‫‪     cs2 t‬‬ ‫(‪)4‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫زیر نوشته میشود‪:‬‬
‫که در آن‪ cs  1/ 3 ،‬سرعت صوت در شبکه بولتزمن است‪.‬‬ ‫‪f‬‬ ‫‪1‬‬
‫) ‪ e .f   ( f  f eq‬‬ ‫(‪)1‬‬
‫مقادیر متغیرهای ماکروسکوپیک جریان شامل چگالی ‪، ‬‬ ‫‪t‬‬ ‫‪‬‬
‫سرعت ‪ u‬و فشار ‪ p‬براساس تابع توزیع و به صورت زیر محاسبه‬ ‫که در آن‪ f ،‬تابع توزیع‪ e ،‬سرعت میکروسکوپی ذرات‬
‫میشوند‪:‬‬ ‫(مطابق شکل ‪ 1‬برای شبکه ‪  ،)D2Q9‬زمان آرامش و ‪f eq‬‬
‫‪   fi ,  u   ei f i , p   cs2‬‬ ‫(‪)2‬‬ ‫تابع توزیع تعادلی ماکسول بولتزمن است که برحسب خواص‬
‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫ماکروسکوپیک جریان و بصورت رابطه زیر بیان میشود‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪e .u 9 (ei .u) 2 3 u 2 ‬‬
‫‪fi eq   wi 1  3 i 2 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫(‪)5‬‬
‫‪‬‬ ‫‪c‬‬ ‫‪2 c4‬‬ ‫‪2 c2 ‬‬

‫سرعت روی شبکه برابر ‪ c  x / t‬است که در آن ‪x‬‬

‫اندازه شبکه و ‪ t‬گام زمانی حل عددی هستند که برای روش‬
‫حل جاری شدن‪-‬برخورد (‪ )Streaming-Collision‬هر دو‬
‫مقدار برابر ‪ 1‬در نظر گرفته میشوند‪ wi .‬ضرایب وزنی با مقادیر‬
‫ثابت هستند و برای شبکه ‪ D2Q9‬به صورت زیر تعریف می‪-‬‬
‫شوند‪:‬‬
‫شکل ‪ -1‬بردارهای سرعت ذرات برای روش شبکه بولتزمن‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪w0 ‬‬ ‫‪, w1 4  , w58 ‬‬ ‫(‪)3‬‬
‫‪D2Q9‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪36‬‬
 ‫‪u0  tanh  4( y  1 / 4) / 0.05 ‬‬ ‫‪y 1/ 2‬‬ ‫معادله (‪ )1‬برای شبیهسازی جریان یک سیال در مراحل زیر‬
‫‪u‬‬
‫‪u0  tanh  4(3 / 4  y ) / 0.05 ‬‬ ‫‪y 1/ 2‬‬ ‫(‪)8‬‬ ‫حل میشود‪:‬‬
‫‪v  0.05u0  sin  2 ( x  1 / 4) ‬‬ ‫الف) گسستهسازی میدان حل (تولید شبکه)‬

‫مقدار لزجت سیال مایع ‪   0.0001‬در نظر گرفتهشده و برای‬ ‫ب) مقداردهی اولیه مقادیر سرعت و چگالی در میدان حل‬
‫گسستهسازی میدان از شبکهای به ابعاد )‪ (150  150‬استفاده‬
‫ج) محاسبه ‪ f eq‬از معادله (‪ )5‬در همه جهات 𝑖 و در همه نقاط‬
‫شود‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫میدان حل‬

‫د) مقداردهی اولیه مقادیر ‪ f‬با مساوی قرار دادن آن با ‪f eq‬‬

‫حسابشده‬
‫‪0.5‬‬ ‫ه) مرحله برخورد (‪ )collision‬ذرات‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫]) ‪f i ( x , t )  f i ( x , t )  [ f i ( x , t )  f i eq ( x, t‬‬ ‫(‪)6‬‬
‫‪‬‬
‫و) مرحله جاریشدن (‪ )streaming‬ذرات‪:‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬

‫شکل ‪ -2‬نتیجه به دست آمده حاصل از حل عددی مسئله‬ ‫) ‪fi ( x  ei t , t  t )  f i ( x , t‬‬ ‫(‪)7‬‬
‫الیههای برشی دوگانه تناوبی با استفاده از روش شبکه‬ ‫ز) اعمال شرایط مرزی برای ‪f‬‬
‫بولتزمن (خطوط همتراز ‪)vorticity‬‬
‫ر) محاسبه مقادیر ماکروسکوپیک ‪ ‬و ‪ u‬از رابطه (‪ )2‬و سپس‬
‫‪ -2‬شبیهسازی جریان تعریف شده در بخش ‪ 1‬را با در نظر‬ ‫محاسبه ‪ f eq‬جدید‬
‫گرفتن تعداد دلخواهی از موانع دایروی شکل در داخل میدان‬
‫مراحل (ه) ‪( -‬ر) تا رسیدن به همگرایی مناسب تکرار میشوند‪.‬‬
‫تکرار کنید‪ .‬شکل ‪ 3‬یک نمونه از میدان حل متخلخل را نشان‬
‫میدهد‪.‬‬ ‫‪ -1‬شبیهسازی جریان الیههای برشی دوگانه تناوبی‬
‫(‪ :)doubly periodic shear layers‬برای حل عددی این جریان‪،‬‬
‫یک حلگر بر اساس معادله روش شبکه بولتزمن در یک میدان‬
‫حل دوبعدی مربعی با مرزهای متناوب (‪ )periodic‬توسعه داده‬
‫میشود ( ‪ .) 0  x  1, 0  y  1‬در این مسئله‪ ،‬سیال مایع در‬
‫میدان حل بصورت دوالیه با سرعتهای خالف جهت هم حرکت‬
‫شکل ‪ -3‬میدان حل متخلخل با در نظر گرفتن یک تعداد‬
‫میکند که سبب ایجاد تنش بین دو الیه و شکل گرفتن گردابه‬
‫موانع دایروی شکل (شرط مرزی دیواره) در داخل آن‬
‫میشود (مطابق شکل ‪ .)5‬مقداردهی اولیه این مساله برای‬
‫چگالی با مقدار ثابت ‪   1‬و برای بردار سرعت بصورت روابط‬
‫زیر انجام میشود‪:‬‬

‫توجه‪ :‬گزارش پروژه بصورت یک گزارش فنی دارای عنوان‪ ،‬چکیده‪ ،‬فهرست مطالب و ‪ ...‬در قالب فایل پایاننامه کارشناسی ارشد دانشگاه‬
‫شهید بهشتی تهیه شود‪ .‬نتایج با استفاده از نرمافزار ‪ Tecplot‬پسپردازش شده و همه روابط‪ ،‬شکلها و جدولها دارای شماره‪ ،‬عنوان و‬
‫توضیح در متن باشند‪ .‬تحویل یک فایل ‪ zip‬شامل فایل ‪ word‬و ‪ PDF‬گزارش‪ ،‬فایل ‪ lpk‬نتایج و فایل ‪ *.f90‬کد توسعهداده شده مد‬
‫نظر است‪.‬‬

‫موفق باشید‪.‬‬