‫ساختمان دادهها و الگوریتمها‬

‫فصل سوم‬

‫‪[email protected]‬‬ ‫‪۱۳۹۴‬‬ ‫صمد نجار‬

 ‫‪2‬‬

‫‪[email protected]‬‬

‫در جلسات قبل ‪...‬‬

‫مقدمهای بر ساختمان داده‬ ‫•‬
‫تعاریف اولیه‬ ‫•‬
‫مفاهیم پایه درباره پیچیدگی زمانی‬ ‫•‬
‫معرفی پیچیدگی زمانی و حافظهای‬ ‫•‬
‫نحوه پیدا کردن گام های برنامه‬ ‫•‬
‫نمادهای خاص پیچیدگی زمانی‬ ‫•‬
‫نحوه محاسبه انواع پیچیدگی ها و روشهای حل آن‬ ‫•‬
 ‫‪3‬‬

‫‪[email protected]‬‬

‫فهرست مطالب‬
‫‪‬مقدمهای بر الگوریتمها و مفاهیم پایه‬
‫‪‬معرفی پیچیدگی زمانی و حافظهای و روشهای تحلیل مسائل‬
‫‪‬معرفی ساختمان دادههای مقدماتی و الگوریتمهای وابسته به آنها‬
‫آرایه‬ ‫•‬
‫صف‬ ‫•‬
‫پشته‬ ‫•‬
‫لیست پیوندی‬ ‫•‬
‫‪‬تئوری درخت و گراف و الگوریتمهای مرتبط‬
‫‪‬الگوریتمهای مرتبسازی و تحلیل پیچیدگی مربوط به آنها‬
‫‪ ‬مباحث تکمیلی در ساختمان دادهها‬
 ‫‪4‬‬

‫‪[email protected]‬‬

‫تعاریف اولیه ‪...‬‬

‫• داده ایستا‪ :‬از فضای محدود و از پیشتعریف شده استفاده کرده و این فضا در طول برنامه ثابت‬
‫است‪.‬‬
‫• داده پویا‪ :‬با استفاده از اشاره گرها امکان تغییر نامحدود و پویا متناسب با دادهها را فراهم میکند‪.‬‬
‫• دادههای نیمه ایستا‪ :‬برخی از ساختمان داده ها را هم به صورت محدود با استفاده از آرایه‬
‫(ساختار ایستا) و هم به صورت نامحدود با استفاده از لیست پیوندی (ساختار پویا) پیادهسازی کرد‬
 ‫‪5‬‬

‫‪[email protected]‬‬

‫دسته بندي ساختمان دادهها‬

‫ساختمان داده‬

‫پویا‬ ‫نیمه ایستا‬ ‫ایستا‬

‫یرخ ی‬ ‫خ ی‬ ‫پشته‬ ‫صف‬ ‫یراولیه‬ ‫اولیه‬

‫درخت‬ ‫گراف‬ ‫لیست پیوندی‬ ‫رکورد‬ ‫رشته‬ ‫آرایه‬ ‫اشاره گر‬ ‫دد ا شاری‬ ‫دد صحی‬
 ‫‪6‬‬

‫‪[email protected]‬‬

‫دسته بندي ساختمان دادهها‬

‫ساختمان داده‬

‫پویا‬ ‫نیمه ایستا‬ ‫ایستا‬

‫یرخ ی‬ ‫خ ی‬ ‫پشته‬ ‫صف‬ ‫یراولیه‬ ‫اولیه‬

‫درخت‬ ‫گراف‬ ‫لیست پیوندی‬ ‫رکورد‬ ‫رشته‬ ‫آرایه‬ ‫اشاره گر‬ ‫دد ا شاری‬ ‫دد صحی‬
 ‫‪7‬‬

‫‪[email protected]‬‬

‫سوال‬

‫• آرایه چه نوع ساختاری است؟‬

‫• چرا از آرایه استفاده میکنیم؟‬

‫• نقاط قوت و ضعف این نوع ساختار داده چیست؟‬

 ‫‪8‬‬

‫‪[email protected]‬‬

‫‪Introduction Array‬‬

‫نوع داده مجرد یا انتزاعی (‪ :)ADT‬نوع دادهای است که در آن مشخصات دادهها و اعمال‬
‫بر روی آنها از بازنمایی و پیادهسازی داده جدا میشود‪.‬‬
 9

Arrays [email protected]

Array:
a set of index and value

data structure:
For each index, there is a value associated with
that index.

Representation:
implemented by using consecutive memory.
 10

Array (Cont.) [email protected]

Structure Array is
objects: A set of pairs <index, value> where for each value of index there is a value from the
set item. Index is a finite ordered set of one or more dimensions, for example, {0, … , n-1} for
one dimension, {(0,0),(0,1),(0,2),(1,0),(1,1),(1,2),(2,0),(2,1),(2,2)} for two dimensions, etc.
Functions:
for all A  Array, i  index, x  item, j, size  integer
Array Create(j, list) ::= return an array of j dimensions where list is a
j-tuple whose ith element is the size of the
ith dimension. Items are undefined.
Item Retrieve(A, i) ::= if (i  index) return the item associated with
index value i in array A
else return error
Array Store(A, i, x) ::= if (i in index)
return an array that is identical to array
A except the new pair <i, x> has been
inserted else return error
end array
 11

Array (Cont.) [email protected]

int list[5], *plist[5];

list[5]: five integers

list[0], list[1], list[2], list[3], list[4]
*plist[5]: five pointers to integers
plist[0], plist[1], plist[2], plist[3], plist[4]

Implementation of 1-D array:

list[0] base address = 
list[1]  + sizeof(int)
list[2]  + 2*sizeof(int)
list[3]  + 3*sizeof(int)
list[4]  + 4*size(int)
 12

Array (Cont.) [email protected]

Compare int *list1 and int list2[5] in C.

Same: list1 and list2 are pointers.

Difference: list2 reserves five locations.

Notations:
list2 is a pointer to list2[0]
(list2 + i) is a pointer to list2[i] (&list2[i])
*(list2 + i) is list2[i]
 13

Array (Cont.) [email protected]

Example: 1-dimension array addressing

int one[] = {0, 1, 2, 3, 4};
Goal: print out address and value

void print1(int *ptr, int rows)

{
/* print out a one-dimensional array using a pointer */
int i;
printf)“Address Contents\n”(;
for (i=0; i < rows; i++)
printf)“%8u%5d\n”, ptr+i, *(ptr+i));
printf)“\n”(;
}
 14

1-dimension array [email protected]

Float a[10];
 ‫‪15‬‬

‫)‪Array (Cont.‬‬ ‫‪[email protected]‬‬

‫مشخص کردن حافظه برای ناصر آرایه یک بعدی‪:‬‬

‫‪A: Array[L…U] of type‬‬

‫اگر ‪ type‬نوع عناصر آرایه به اندازه 𝑛 باشد و اگر فرض کنیم آدرس شروع آرایه 𝛼 باشد آنگاه‪:‬‬

‫تعداد عناصر آرایه ‪𝑈 − 𝐿 + 1 ==== A‬‬ ‫•‬

‫حافظه ی تخصیصی به این آرایه ===== 𝑛 × ‪𝑈 − 𝐿 + 1‬‬ ‫•‬

‫آدرس شروع عنصر ]‪𝑖 − 𝐿 × 𝑛 + 𝛼 ==== A[i‬‬ ‫•‬

 ‫‪16‬‬

‫‪[email protected]‬‬

‫‪Array example‬‬
‫آرایهی ‪ Test‬در زبان ‪ C‬به صورت زیر تعریف شده است‪ .‬اگر آدرس شروع این آرایه ‪2500‬‬
‫باشد‪ .‬م لوب است آدرس نصر ]‪ Test[30‬را بیابید‪.‬‬
‫;]‪float Test[200‬‬

‫‪Address (Test[30]) = & Test[30]= 30 − 0 × 4 + 2500 = 2620‬‬

 17

2-dimension array [email protected]

 ‫‪18‬‬

‫‪2-dimension array‬‬ ‫‪[email protected]‬‬

‫مشخص کردن حافظه برای ناصر آرایه دو بعدی‪:‬‬

‫𝑒𝑝𝑦𝑡 𝑓𝑜 ‪𝐴: 𝐴𝑟𝑟𝑎𝑦 𝐿1 … 𝑈1 , 𝐿2 … 𝑈2‬‬

‫اگر ‪ type‬نوع ناصر آرایه (که هر نصر از این نوع به اندازه 𝑛 است) باشد و اگر فرض کنیم آدرس شروع این آرایه 𝛼 باشد آنگاه‪:‬‬

‫تعداد ناصر آرایه ‪(𝑈1 −𝐿1 + 1) × (𝑈2 − 𝐿2 + 1) ==== A‬‬ ‫•‬

‫حافظه ی تخصیصی به این آرایه === 𝑛 × )‪(𝑈1 −𝐿1 + 1) × (𝑈2 − 𝐿2 + 1‬‬ ‫•‬

‫‪𝑖 − 𝐿1 × 𝑈2 − 𝐿2 + 1 + 𝑗 − 𝐿2‬‬ ‫آدرس شروع نصر ]‪ A[i,j‬در حالتی که آرایه س ری ذخیره شده است = 𝛼 ‪× 𝑛 +‬‬ ‫•‬

‫‪𝑗 − 𝐿2 × 𝑈1 − 𝐿1 + 1 + 𝑖 − 𝐿1‬‬ ‫آدرس شروع نصر ]‪ A[i,j‬در حالتی که آرایه ستونی ذخیره شده است = 𝛼 ‪× 𝑛 +‬‬ ‫•‬
 19

[email protected]

‫ماتریس اسپارس‬
 20

[email protected]

‫ماتریس اسپارس‬
 21

[email protected]

‫ماتریس اسپارس‬
 22

[email protected]

‫ماتریس اسپارس‬
 23

[email protected]

‫ماتریس اسپارس‬
 ‫‪24‬‬

‫‪[email protected]‬‬

‫‪Home Work 4‬‬

‫• برنامه ای بنویسید که ماتریس ‪ )n*n( A‬را که یک ماتریس سپارس است بگیرد و به صورت که حافظه کمی‬
‫استفاده نمایید ذخیره کنید‪( .‬حداکثر مقدار ‪ 50 n‬میباشد‪ ،‬سعی شود برای ماتریس اولیه که از ورودی گرفته‬
‫میشود حافظه تخصیص داده نشود)‬
 ‫‪25‬‬

‫‪[email protected]‬‬

‫دسته بندي ساختمان دادهها‬

‫ساختمان داده‬

‫پویا‬ ‫نیمه ایستا‬ ‫ایستا‬

‫یرخ ی‬ ‫خ ی‬ ‫پشته‬ ‫صف‬ ‫یراولیه‬ ‫اولیه‬

‫درخت‬ ‫گراف‬ ‫لیست پیوندی‬ ‫ر ورد‬ ‫رشته‬ ‫آرایه‬ ‫اشاره گر‬ ‫دد ا شاری‬ ‫دد صحی‬
 26

Structures (records) [email protected]

‫ مجمو های از ناصر هست که‬:‫• ساختار‬

struct {
.‫لزومی ندارد دادههای آن یکسان باشد‬
char name[10];
int age;
float salary;
} person;

strcpy)person.name, “james”(;
person.age=10;
person.salary=35000;