‫ـم‬ ‫لـی ُم َح َّمــ ٍد َو آ ِل ُم َح َّمـ ٍد َو َع ِّج ْ‬

‫ـل َف َر َج ُه ْ‬ ‫ـم َص ِ ّ‬
‫ـل َع ٰ‬ ‫اَل ّل ُٰه َّ‬

‫کاربر تولید محتوا‬

‫پایه های یازدهم و دوازدهم‬
‫دورۀ دوم متوسطه‬
‫شاخۀ‪ :‬کاردانش‬
‫زمىنۀ ‪ :‬صنعت‬
‫گروه تحصىلى‪ :‬برق و رایانه‬
‫رشتههای مهارتى‪ :‬تولید محتوا و انیمیشن   ـ تولید محتوای الکترونیکی‬
‫  نام استاندارد مهارتى مبنا‪ :‬کاربر ‪Capturing‬‬
‫کد استاندارد متولى‪ 91 :‬ــ ‪ 15/11‬فـ ـ هـ‬
‫نوبخت‪ ،‬مهرنوش‪1362 ،‬ــ‬ ‫‪:‬‬ ‫سرشناسه‬
‫کاربر تولید محتوا‬ ‫‪:‬‬ ‫عنوان و نام پدیدآور‬
‫تهران‪ :‬شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی ایران‪.‬‬ ‫‪:‬‬ ‫مشخصات نشر‬
‫‪ 328‬ص‪ :.‬مصور (رنگی)‬ ‫‪:‬‬ ‫مشخصات ظاهری‬
‫‪0‬ــ ‪2394‬ــ‪ 05‬ــ‪964‬ــ‪978‬‬ ‫‪:‬‬ ‫شابک‬
‫فیپای مختصر‬ ‫وضعیت فهرست نویسی ‪:‬‬
‫این مدرک در آدرس ‪ http://opac.nlai.ir‬قابل دسترسی می باشد‪.‬‬ ‫‪:‬‬ ‫یادداشت‬
‫سهرابی‪ ،‬رضا‪1356 ،‬ــ‬ ‫‪:‬‬ ‫شناسه افزوده‬
‫اداره ّ‬
‫کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی‬ ‫ٔ‬ ‫آموزشی‪.‬‬ ‫ریزی‬ ‫سازمان پژوهش و برنامه‬ ‫‪:‬‬ ‫شناسه افزوده‬
‫‪3612067‬‬ ‫شماره کتابشناسی ملی ‪:‬‬
‫ٔ‬
‫‪1393/06/29‬‬ ‫‪:‬‬ ‫تاریخ درخواست‬
‫‪1393/06/  30‬‬ ‫‪:‬‬ ‫تاریخ پاسخگویی‬
‫‪3610543‬‬ ‫‪:‬‬ ‫کد پیگیری‬
 ‫وزارت آموزش و پرورش‬

‫سازمان پژوهش و برنامه​ريزي آموزشي‬

‫کاربر تولید محتوا ـ ‪312234‬‬ ‫نام کتاب‪:‬‬

‫سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی‬ ‫پدیدآورنده‪:‬‬
‫دفتر تأليف کتاب هاي درسي فنی و حرفه ای وکاردانش‬ ‫مدیریت برنامهریزی درسی و تألیف‪:‬‬
‫محمدرضا شکرریز‪ ،‬محمد عباسی‪ ،‬نیلوفر بزرگنیا طبری‪ ،‬علی قنبری‪ ،‬شهناز‬ ‫شناسه افزوده برنامهریزی وتألیف‪:‬‬
‫علیزاده‪ ،‬نادیه ماجدی‪ ،‬آرزو عزیزی و مهیار پازوکی (اعضای شورای برنامه ریزی)‬
‫مهرنوش نوبخت‪ ،‬رضا سهرابی(اعضای گروه تألیف)‬
‫کل نظارت بر نشر و توزيع مواد آموزشی‬ ‫ادارۀ ّ‬ ‫مدیریت آماده‌سازی هنری‪:‬‬
‫ناهید معین الرعایائی(طراح جلد)‪ ،‬محمد عباسی (طراح گرافیک و صفحهآرا)‬ ‫شناسه افزوده آماده سازی‪:‬‬
‫تهران‪ :‬خيابان ايرانشهر شمالي ـ ساختمان شمارۀ ‪ 4‬آموزش و پرورش (شهيدموسوي)‬ ‫نشانی سازمان‪:‬‬
‫تلفن  ‪ 9 :‬ـ ‪ ،    88831161‬دورنگار  ‪ ، 88309266 :‬کد پستي   ‪1584747359 :‬‬
‫وب گاه‪ www.chap.sch.ir :‬و ‪www.irtextbook.ir‬‬
‫شرکت چاپ   و   نشرکتاب هاي  درسي ايران ‪ :‬تهران ـ کيلومتر ‪ 17‬جادۀ مخصوص کرج   ـ‬ ‫ناشر ‪:‬‬
‫خيابان‪( 61‬داروپخش)‪ ،‬تلفن ‪ 5:‬ـ ‪    ،44985161‬دورنگار‪،44985160 :‬‬
‫صندوق پستي‪139 :‬ـ ‪37515‬‬
‫شرکت چاپ و نشر کتاب هاي درسي ايران «  سهامي خاص»‬ ‫چاپخانه‪:‬‬
‫چاپ دوم ‪1398‬‬ ‫سال انتشار و نوبت چاپ‪:‬‬

‫کلیه حقوق مادی و معنوی این کتاب متعلق به سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی‬
‫وزارت آموزش و پرورش است و هرگونه استفاده از کتاب و اجزای آن بهصورت چاپی‬
‫و الکترونیکی و ارائه در پایگاههای مجازی‪ ،‬نمایش‪ ،‬اقتباس‪ ،‬تلخیص‪ ،‬تبدیل‪ ،‬ترجمه‪،‬‬
‫عکسبرداری‪ ،‬نقاشی‪ ،‬تهیه فیلم و تکثیر به هر شکل و نوع بدون کسب مجوز از این‬
‫سازمان ممنوع است و متخلفان تحت پیگرد قانونی قرار میگیرند‪.‬‬

‫                ‪0‬ـ‪2394‬ـ‪05‬ـ‪964‬ـ‪ISBN   978‬‬ ‫شابک ‪0‬ـ ‪2394‬ـ  ‪ 05‬ـ‪964‬ـ ‪          978‬‬

‫باید استعدادها را به کار بیندازند و دولت و ملت (ایران) تأیید کنند این کسانی را که‬
‫اختراع و ابداع می کنند؛تا انشاء الله ایران خودش همه چیز را بسازد و مستقل شود‪.‬‬
‫امام خمىنى « ُق ّ ِد َس ِس ُّر ُه»‬
 ‫فصل اول‪ :‬توانایی نصب نرم افزار ‪ Snagit‬و شناخت محیط آن‬

‫فهرست‬

‫فصل اول ‪ :‬توانایی نصب نرم​افزار ‪ Snagit‬و شناخت محیط آن‬

‫‪1‬ــ‪ 1‬آشنایی با نرم​افزار ‪ Snagit‬و کاربردهای آن ‪2......................................................‬‬
‫‪٢‬ــ‪ ١‬شناخت امکانات الزم برای نصب نرم​افزار ‪2................................................. Snagit‬‬
‫‪٣‬ــ‪ ١‬شیوه نصب نرم​افزار ‪3.................................................................. Snagit‬‬
‫‪٤‬ــ‪ ١‬اجرای نرم​افزار ‪7......................................................................Snagit‬‬
‫‪ ٥‬ــ‪ ١‬شناخت اصول کار با محیط نرم​افزار ‪8...................................................... Snagit‬‬
‫‪٦‬ــ‪ ١‬آشنایی با حالت​های مختلف ‪ Capture‬و ویژگی​های آنها‪10.............................................‬‬

‫فصل دوم ‪ :‬تهیه ‪ Image‬توسط نرم​افزار ‪Snagit‬‬

‫‪١‬ــ‪ ٢‬اصطالحات کاربردی گرفتن عکس از صفحه نمایش‪16................................................‬‬
‫‪2‬ــ‪ 2‬مراحل انجام عملیات ‪17............................................................... Capture‬‬
‫‪٣‬ــ‪ ٢‬آشنایی با انواع ورودی در نرم​افزار ‪17......................................................Snagit‬‬
‫‪٤‬ــ‪ ٢‬آشنایی با انواع خروجی​ها در نرم​افزار ‪28....................................................Snagit‬‬
‫‪  ٥‬ــ‪ ٢‬آشنایی با جلوه​ها (‪29..................................................................)Effects‬‬
‫‪٦‬ــ‪ ٢‬گزینه​های ‪39........................................................................Options‬‬
‫‪٧‬ــ‪ ٢‬نحوه کار با ‪​Profile‬ها‪39......................................................................‬‬
‫‪  ٨‬ــ‪ ٢‬گرفتن عکس از نرم​افزار ‪40.............................................................. Snagit‬‬

‫فصل سوم ‪ :‬توانایی ویرایش عکس در ‪Snagit Editor‬‬

‫‪١‬ــ‪ ٣‬آشنایی با محیط نرم​افزار ‪48........................................................Snagit Editor‬‬
‫‪٢‬ــ‪ ٣‬ابزارهای منوی ‪49......................................................................Draw‬‬
‫‪3‬ــ‪ 3‬آشنایی با دستورات منوی ‪51..............................................................Image‬‬
‫‪٤‬ــ‪ ٣‬آشنایی با دستورات منوی ‪55...............................................................Send‬‬
‫‪  ٥‬ــ‪ ٣‬آشنایی با دستورات ‪56............................................................Snagit Button‬‬

‫‪5‬‬
 ‫فصل چهارم ‪ :‬شناخت مفاهیم اولیه چند رسانه ای‬
‫‪١‬ــ‪ ٤‬آشنایی با مفاهیم مهم و کاربردی چند رسانه ای‪64.....................................................‬‬
‫‪٢‬ــ‪ ٤‬آشنایی با گروه تولید محصوالت چند رسانه ای‪64.....................................................‬‬
‫‪٣‬ــ‪ ٤‬آشنایی با مراحل تولید پروژه​های چند رسانه ای‪66....................................................‬‬
‫‪4‬ــ‪ 4‬آشنایی با نرم​افزارهای مورد نیاز برای ساخت پروژه چند رسانه ای‪66......................................‬‬
‫‪  ٥‬ــ‪ ٤‬آشنایی با نحوه رسم فلوچارت برنامه‪67.............................................................‬‬
‫‪٦‬ــ‪ ٤‬اصول تنظیم سناریوی تولید نرم​افزار چند رسانه ای‪68.................................................‬‬

‫فصل پنجم ‪ :‬مقدمات کار با نرم​افزار ‪Captivate‬‬

‫‪١‬ــ‪ ٥‬آشنایی با نرم​افزار ‪76.................................................................Captivate‬‬
‫‪٢‬ــ‪ ٥‬قابلیت​های جدید نسخه ‪76................................................................... 7‬‬
‫‪٣‬ــ‪ ٥‬حداقل امکانات مورد نیاز جهت نصب‪77..........................................................‬‬
‫‪٤‬ــ‪ ٥‬تشخیص نسخه سیستم عامل‪77.................................................................‬‬
‫‪5‬ــ‪ 5‬شیوه نصب نرم​افزار ‪78.......................................................................‬‬
‫‪٦‬ــ‪ ٥‬شیوه اجرای نرم​افزار‪85.......................................................................‬‬
‫‪٧‬ــ‪ ٥‬فارسی نویسی در نرم​افزار‪85....................................................................‬‬
‫‪  ٨‬ــ‪ ٥‬انواع پروژه​ها در نرم​افزار‪85....................................................................‬‬
‫‪٩‬ــ‪ ٥‬ایجاد یک پروژه خالی‪86.......................................................................‬‬
‫‪١٠‬ــ‪ 5‬اجزای محیط نرم​افزار ‪87...........................................................Captivate‬‬
‫‪١١‬ــ‪ 5‬محیط​های کاری مختلف (‪91.......................................................)Workspace‬‬
‫‪١٢‬ــ‪ 5‬ذخیره فایل پروژه‪91.........................................................................‬‬
‫‪١٣‬ــ‪ ٥‬باز نمودن یک پروژه ‪92......................................................................‬‬
‫‪١٤‬ــ‪ ٥‬تهیه نسخه پشتیبان و بازیابی آن ‪93..............................................................‬‬

‫فصل ششم ‪ :‬توانایی مدیریت اسالید​ها‬

‫‪١‬ــ‪ ٦‬چیدمان اسالید ( ‪100...................................................................)Layout‬‬
‫‪٢‬ــ‪ ٦‬درج اسالید‪101..............................................................................‬‬
‫‪٣‬ــ‪ ٦‬حذف اسالید‪101.............................................................................‬‬
‫‪٤‬ــ‪ ٦‬تنظیم ترتیب اسالیدها‪101.......................................................................‬‬
‫‪ ٥‬ــ‪ ٦‬نام گذاری اسالید​ها ( ‪102...............................................................) Label‬‬
‫‪6‬ــ‪ 6‬ویرایش اسالیدها ‪102.........................................................................‬‬
‫‪٧‬ــ‪ ٦‬گروه بندی اشیا و اسالید​ها‪102..................................................................‬‬
‫‪  ٨‬ــ‪ ٦‬نوشتن متن در اسالید ‪103.....................................................................‬‬
‫‪٩‬ــ‪ ٦‬تغییر رنگ یا پس زمینه اسالید‪106................................................................‬‬
‫‪10‬ــ‪ ٦‬جلوه​های انتقالی ( ‪106......................................................) Slide Transition‬‬
‫‪11‬ــ‪ ٦‬ایجاد اسالید الگو ( ‪107........................................................ ) Master Slide‬‬
‫‪12‬ــ‪ ٦‬پیش نمایش اسالید​ها‪108.....................................................................‬‬

‫فصل هفتم ‪ :‬شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی‬

‫‪١‬ــ‪ ٧‬آشنایی با مفاهیم ‪ Resolution‬و ‪114...............................................Recording Size‬‬
‫‪٢‬ــ‪٧‬مفاهیم ‪ Demonstration‬و ‪115.......................................................Simulation‬‬
‫‪٣‬ــ‪ ٧‬ایجاد یک پروژه شبیه سازی و انجام تنظیمات اولیه ضبط‪115...........................................‬‬
‫‪٤‬ــ‪ ٧‬تنظیمات اولیه ‪ Recording‬و کلید​ها‪117..........................................................‬‬
‫‪٥‬ــ‪ ٧‬اصول ‪ Record‬کردن به روش ‪119.........................................................Demo‬‬
‫‪٦‬ــ‪ ٧‬تأکید روی گزینه​های انتخابی‪122.................................................................‬‬
‫‪7‬ــ ‪ ٧‬تنظیمات اشاره گر ماوس‪122....................................................................‬‬
‫‪  ٨‬ــ‪ ٧‬استفاده از فیلم ضبط شده در پروژه اصلی‪123......................................................‬‬
‫‪٩‬ــ‪ ٧‬ضبط به روش ‪124................................................................Full motion‬‬
‫‪10‬ــ‪ 7‬ویژگی​های فیلم برداری در نسخه​های جدید نرم​افزار ‪124.............................................‬‬
‫‪١١‬ــ‪ 7‬فیلم برداری به روش ‪124.........................................................Video Demo‬‬
‫‪12‬ــ‪ 7‬گرفتن خروجی از فیلم‪128....................................................................‬‬

‫فصل هشتم ‪ :‬شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت تعاملی‬

‫‪١‬ــ  ‪ ٨‬اصول انجام ‪ Recording‬تعاملی‪134.............................................................‬‬
‫‪٢‬ــ  ‪ ٨‬فیلم برداری به روش ‪134............................................................Assessment‬‬
‫‪٣‬ــ  ‪ ٨‬فیلم برداری به روش ‪136..............................................................Training‬‬
‫‪٤‬ــ  ‪ ٨‬فیلم برداری به روش ‪136...............................................................Custom‬‬
‫‪  ٥‬ــ  ‪ ٨‬ضبط پروژه​های ترکیبی‪137.....................................................................‬‬
‫‪٦‬ــ  ‪ ٨‬تنظیمات فیلم برداری‪139.......................................................................‬‬

‫فصل نهم ‪ :‬توانایی کار با اشیا غیر تعاملی‬

‫‪١‬ــ‪ ٩‬انواع اشیا در نرم​افزار‪146.....................................................................‬‬
‫‪٢‬ــ‪ ٩‬خواص مشترک اشیا‪147......................................................................‬‬
‫‪٣‬ــ‪ ٩‬تصویر (‪150..........................................................................)Image‬‬
‫‪٤‬ــ‪ ٩‬عنوان متنی ( ‪151..............................................................) Text Caption‬‬
‫‪  ٥‬ــ‪ ٩‬اشیا ایجاد کننده ‪153.................................................................Rollover‬‬
‫‪٦‬ــ‪ ٩‬محدوده رنگی ( ‪157...........................................................) Highlight Box‬‬
‫‪٧‬ــ‪ ٩‬ناحیه بزرگ نمایی ( ‪157...........................................................) Zoom Area‬‬
‫‪  ٨‬ــ‪ ٩‬پویانمایی ( ‪158..................................................................) Animation‬‬
‫‪9‬ــ‪ 9‬نوشته متحرک ( ‪159.........................................................) Text Animation‬‬
‫‪10‬ــ‪ 9‬ویدیو ( ‪159........................................................................) Video‬‬
‫‪١١‬ــ‪ 9‬ویجت ( ‪160......................................................................) Widget‬‬
‫‪١٢‬ــ‪ 9‬کار با خطوط راهنما و شبکه‪162...............................................................‬‬

‫فصل دهم ‪ :‬توانایی کار با اشیا تعاملی‬

‫‪1‬ــ‪ 10‬ناحیه کلیک کردنی (‪170...........................................................) Click Box‬‬
‫‪2‬ــ‪ 10‬دکمه ( ‪172........................................................................) Button‬‬
‫‪3‬ــ‪ 10‬جعبه متن ورودی ( ‪173......................................................) Text Entry Box‬‬
‫‪٤‬ــ‪ 10‬شیء هوشمند ( ‪175............................................................) Smart Shape‬‬
‫‪  5‬ــ‪ 10‬نمای ‪178.......................................................................Branching‬‬
‫‪  6‬ــ‪ 10‬آشنایی با متغیرها در نرم​افزار و نحوه عملکرد آنها ‪178...............................................‬‬
‫‪7‬ــ‪ 10‬آشنایی با اکشن​های پیشرفته (‪179.............................................) Advanced Action‬‬

‫فصل یازدهم ‪ :‬توانایی کار با صدا ( ‪) Audio‬‬

‫‪1‬ــ ‪ 1١‬افزودن صدای زمینه‪190.....................................................................‬‬
‫‪٢‬ــ‪ ١١‬اضافه کردن صدا به اشیا‪191..................................................................‬‬
‫‪٣‬ــ‪ ١١‬اضافه کردن صدا به اسالید ‪192................................................................‬‬
‫‪4‬ــ‪ ١١‬تطبیق مدت زمان فایل صوتی با اسالید​ها‪192......................................................‬‬
‫‪  5‬ــ‪ ١١‬ویرایش صدا‪194...........................................................................‬‬
‫‪6‬ــ‪ ١١‬تنظیمات صدا در پروژه‪195....................................................................‬‬
‫‪7‬ــ‪ ١١‬اصول و تنظیمات ضبط صدا‪195...............................................................‬‬
‫‪  8‬ــ‪ ١١‬نحوه ضبط صدا در ‪196.............................................................Captivate‬‬
‫‪9‬ــ‪ ١١‬اصول کار با ‪ Audio Management‬ونحوه ‪ Export‬صدا‪198........................................‬‬
‫‪10‬ــ‪ 1١‬اصول کار با ‪199........................................................Speech Management‬‬

‫فصل دوازدهم ‪ :‬توانایی کار با ‪Timeline‬‬

‫‪1‬ــ‪ ١٢‬آشنایی با ‪ Timeline‬و کاربرد آن‪206............................................................‬‬
‫‪2‬ــ‪ 12‬تغییر مکان و اندازه شیء در اسالید‪207...........................................................‬‬
‫‪3‬ــ‪ ١٢‬تغییر زمان نمایش اسالید‪207...................................................................‬‬
‫‪4‬ــ‪ ١٢‬تغییر تنظیمات نمایش ‪207............................................................Timeline‬‬
‫‪  5‬ــ‪ ١٢‬اصول جا به جایی اشیا روی ‪207......................................................Timeline‬‬
‫‪6‬ــ‪ ١٢‬اصول ‪ Show/ Hide‬نمودن اشیا روی ‪207..............................................Timeline‬‬
‫‪٧‬ــ‪ ١٢‬اصول افزایش و کاهش ‪208....................................................Object Duration‬‬
‫‪  ٨‬ــ‪ ١٢‬اصول همزمانی صدا با متون و تصاویر ‪208........................................................‬‬

‫فصل سیزدهم ‪ :‬توانایی کار با جلوه​های متحرک سازی‬

‫‪١‬ــ‪ ١٣‬آشنایی با جلوه​های متحرک سازی و کاربرد آنها‪216.................................................‬‬
‫‪2‬ــ‪ ١٣‬نحوه اضافه کردن جلوه به اشیا‪216..............................................................‬‬
‫‪3‬ــ‪ ١٣‬آشنایی با پالت ‪216....................................................................Effects‬‬
‫‪4‬ــ‪ ١٣‬شناخت انواع جلوه​ها در پالت ‪217.......................................................Effects‬‬
‫‪  5‬ــ‪ ١٣‬نحوه ذخیره و حذف جلوه ها ‪220...............................................................‬‬
‫‪  6‬ــ‪ ١٣‬اصول ساخت یک ‪ Intro‬با استفاده از جلوه​ها‪220..................................................‬‬

‫فصل چهاردهم ‪ :‬توانایی وارد کردن فایل​ها (‪ ) Import‬و کار کردن با ‪Library‬‬
‫‪1‬ــ‪ ١٤‬افزودن فایل فتوشاپ به پروژه‪228...............................................................‬‬
‫‪2‬ــ‪ ١٤‬ایجاد پروژه بر اساس پاورپوینت‪229.............................................................‬‬
‫‪3‬ــ‪ ١٤‬درج ‪231.................................................................Power point Slide‬‬
‫‪4‬ــ‪ ١٤‬درج ‪231..................................................................Animation Slide‬‬
‫‪  5‬ــ‪ ١٤‬درج ‪231......................................................................Video Slide‬‬
‫‪6‬ــ‪ ١٤‬کار با ‪232..........................................................................Library‬‬
‫‪7‬ــ‪ ١٤‬ایجاد آلبوم تصاویر( ‪232.........................................................) Slide Show‬‬

‫فصل پانزدهم ‪ :‬امکانات جانبی نرم​افزار‬

‫‪1‬ــ‪ ١٥‬یادداشت گذاری روی اسالید ها (‪240......................................................)Notes‬‬
‫‪2‬ــ‪ ١٥‬ساخت واژه نامه ( ‪241.............................................................) Glossary‬‬
‫‪3‬ــ‪ ١٥‬ساخت منوهای پایین افتادنی (‪244...................................................) Accordion‬‬
‫‪4‬ــ‪ ١٥‬ساخت سربرگ ( ‪245..................................................................) Tabs‬‬
‫‪5‬ــ‪ 15‬ساخت پازل ( ‪247...........................................................) Jigsaw Puzzle‬‬
‫‪6‬ــ‪ ١٥‬ساخت بازی حافظه ( ‪248.....................................................) Memory Game‬‬
‫‪٧‬ــ‪ ١٥‬نمایش تصویر با قابلیت بزرگ نمایی ( ‪250...........................................) Image Zoom‬‬
‫‪  ٨‬ــ‪ ١٥‬استفاده از کاراکترهای آماده‪251................................................................‬‬
‫‪٩‬ــ‪ ١٥‬فرمول نویسی ریاضی‪252......................................................................‬‬

‫فصل شانزدهم ‪ :‬ساخت آزمون​های الکترونیکی‬

‫‪١‬ــ‪ ١٦‬ایجاد یک آزمون الکترونیکی‪258................................................................‬‬
‫‪٢‬ــ‪ ١٦‬نحوه صدور کارنامه‪268.......................................................................‬‬
‫‪٣‬ــ‪ ١6‬تنظیمات آزمون‪270..........................................................................‬‬
‫‪٤‬ــ‪ ١٦‬نحوه ایجاد بانک سؤال‪275...................................................................‬‬
‫‪  ٥‬ــ‪ ١٦‬نحوه ایجاد آزمون​های تصادفی‪277..............................................................‬‬
‫‪٦‬ــ‪ ١٦‬بازخوانی مطالب درسی در آزمون‪278............................................................‬‬
‫‪٧‬ــ‪ ١٦‬ایجاد دکمه آزمون مجدد‪280..................................................................‬‬
‫‪  ٨‬ــ‪ ١٦‬نمایش بازخورد مناسب با توجه به قبولی یا عدم قبولی در آزمون‪281.........................................‬‬
‫‪٩‬ــ‪ ١٦‬پیش آزمون و آزمون​های چند سطحی‪282........................................................‬‬

‫فصل هفدهم ‪ :‬تنظیمات نرم​افزار و نشر پروژه‬

‫‪١‬ــ‪ ١٧‬تنظیمات پیش فرض پروژه‪290..................................................................‬‬
‫‪٢‬ــ‪ ١٧‬تنظیمات کلی پروژه‪291........................................................................‬‬
‫‪٣‬ــ‪ ١٧‬تغییر اندازه و خصوصیات پروژه‪295..............................................................‬‬
‫‪٤‬ــ‪ ١٧‬تغییر پوسته پروژه‪296.........................................................................‬‬
‫‪  ٥‬ــ‪ ١٧‬آشنایی با مفهوم ‪303...............................................................Publishing‬‬
‫‪٦‬ــ‪ ١٧‬انتشار و گرفتن خروجی از پروژه‪303.............................................................‬‬
‫‪٧‬ــ‪ ١٧‬ایجاد پروژه​های ‪307..............................................................Aggregator‬‬
‫‪  ٨‬ــ‪ ١٧‬مراحل ساخت یک پروژه‪307..................................................................‬‬
‫پیوست ‪ : 1‬متغیر​های سیستمی رایج در نرم​افزار ‪316............................................Captivate‬‬
‫پیوست ‪ : 2‬نحوه ایجاد دکمه در فتوشاپ‪317...........................................................‬‬
‫پیوست ‪ : 3‬پرسش و پاسخ​های متداول‪320.............................................................‬‬
‫پیوست ‪ :٤‬پاسخنامه سؤاالت چهارگزینه ای‪326.........................................................‬‬
 ‫مقدمه مؤلفان‬
‫ت های چشمگیر فناوری و مطرح شدن بحث هوشمندسازی‬ ‫با توجه به پ یشرف ​‬
‫مدارس‪ ،‬کم کم تخته سیاه و گچ جای خود را به برد هوشمند و قلم نوری خواهند داد‪.‬‬
‫عالوه بر این‪ ،‬محتوای الکترونیک چند رسانهای‪ ،‬مکمل مناسبی برای کتاب​های کاغذی‬
‫خواهد بود‪ .‬محتوای الکترونیکی به ترکیبی از متن‪ ،‬صدا‪ ،‬تصویر‪ ،‬فیلم و پویانمایی گفته‬
‫می​شود‪.‬‬
‫نرم​افزارهای مختلفی جهت تولید محتوای الکترونیکی وجود دارد که پیچیدگی‬
‫محیط‪ ،‬استفاده از آنها را برای بسیاری از کاربران دشوار ساخته است و در بعضی‬
‫موارد به سبب یکپارچه نبودن محیط‪ ،‬کاربر ملزم به استفاده از نرم​افزارهای متعدد‬
‫جانبی ست‪.‬‬
‫نرم​افزار ‪ ،Captivate‬در مقایسه با سایر نرم​افزارهای تولید محتوای الکترونیکی‪،‬‬
‫به دلیل داشتن محیط یکپارچه‪،‬ساده و داشتن مزایایی نظیر گرفتن فیلم به​صورت نمایشی‬
‫و تعاملی‪ ،‬تولید خروجی​های کم حجم و متنوع‪ ،‬خود راه انداز بودن‪ ،‬ضبط و ویرایش‬
‫صدا‪ ،‬ویرایش مستقیم تصاویر و وجود اشیای تعاملی آماده‪،‬کاربرد بیشتری دارد‪.‬‬
‫درکنار این نرم​افزار‪ ،‬نرم​افزار ‪ Snagit‬که در این کتاب آموزش داده شده است‪،‬یکی‬
‫از نرم​افزارهای قدرتمند جهت گرفتن عکس از صفحه نمایش است‪ .‬پس از مطالعه این‬
‫کتاب‪ ،‬خواننده قادر خواهد شد نرم​افزار آموزشی و تولید آزمون الکترونیکی طراحی‬
‫کند‪.‬از هنرآموزان گرامی خواهشمندیم نظرات و پیشنهادهای ارزنده خود برای بهبود‬
‫محتوای این کتاب‪،‬به نشانی این دفتر ارسال فرمایند‪.‬‬

‫با تشکر‬
‫مؤلفان‬
 ‫زمان‬

‫‪Snagit‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬

‫توانایی نصب نرم​افزار ‪ Snagit‬و شناخت محیط آن‬ ‫فصل اول‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫آشنایی با شیوه نصب نرم​افزار ‪ Snagit‬و اجزای محیط آن‬

‫هدف​های رفتاری‬
‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می رود که‪:‬‬
‫ـ کاربردهای نرم​افزار ‪ Snagit‬را بداند‪.‬‬
‫ـ امکانات الزم برای نصب و کار با نرم​افزار ‪ Snagit‬را توضیح دهد‪.‬‬
‫ـ قادر به نصب و اجرای نرم​افزار ‪ Snagit‬باشد‪.‬‬
‫ـ اصول کار با محیط نرم​افزار و اجزای محیط نرم​افزار ‪ Snagit‬را بداند‪.‬‬
‫ـ ویژگی​های حالت​های مختلف ‪ Capture‬را توضیح دهد‪.‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫یکی از روش​های کارآمد در ایجاد نرم​افزارهای آموزشی‪ ،‬گرفتن عکس و فیلم از محیط صفحه نمایش یا‬
‫نرم افزار است که به این عمل ‪ Capture‬گفته می​شود‪ .‬امروزه نرم​افزارهای متعددی برای ‪ Capturing‬وجود‬
‫دارد مانند ‪ Snagit، Camtasia، Winsnap‬و ‪ .Captivate‬در ابتدای این کتاب‪ ،‬نرم​افزار ‪ Snagit‬و در فصل​های‬
‫بعد‪ ،‬نرم​افزار ‪ Captivate‬آموزش داده می​شود‪ .‬این فصل به بررسی قابلیت​های نرم​افزار ‪ ،Snagit‬شیوه نصب آن‪،‬‬
‫آشنایی با محیط و حالت​های مختلف ‪ Capture‬می پردازد‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪ 1‬آشنایی با نرم​افزار ‪ Snagit‬و کاربردهای آن‬

‫نرم​افزار‪ Snagit‬محصول شرکت ‪ TechSmith‬و یکی از محبوب ترین و معروف ترین نرم​افزارهای‬
‫عکس برداری و فیلم برداری از صفحه نمایش می​باشد‪ .‬این نرم​افزار امکان ویرایش عکس و تهیه خروجی​های‬
‫مختلف را به کاربر می​دهد‪ .‬در حال حاضر نسخه​های متعددی از این نرم​افزار موجود می​باشد که در این کتاب‬
‫نسخه ‪ 10‬آموزش داده می​شود‪.‬‬
‫قابلیت​های کلیدی این نرم​افزار عبارت اند از‪:‬‬
‫عکس برداری و فیلم برداری از صفحه نمایش و محیط​های نرم​افزاری‬
‫جداکردن متن از تصویر و تبدیل آن به فرمت​های قابل ویرایش متنی‬
‫جداکردن عکس از صفحات وب‬
‫ذخیره تصاویر با فرمت​های ‪ GIF،JPG ،BMP ،PNG ،TIF‬و ‪PDF‬‬
‫ٔ‬ ‫قابلیت‬
‫قابلیت ذخیره سازی فیلم با فرمت​های ‪AVI‬‬
‫امکان قرار دادن افکت​های مختلف و متن بر روی تصاویر و فیلم​ها‬
‫داشتن ویرایشگر قوی جهت ویرایش تصاویر و تبدیل فایل​های تصویری‬
‫نصب یک چاپگر مجازی‬

‫‪2‬ــ‪ 1‬شناخت امکانات الزم برای نصب نرم​افزار ‪Snagit‬‬

‫جهت نصب نرم​افزار ‪ ،Snagit‬سیستمی​با حداقل امکانات زیر احتیاج دارید‪:‬‬
‫سیستم عامل ویندوز ‪ ،XP‬ویستا یا ‪7‬‬
‫پردازنده با حداقل ‪1.0 GHz‬‬
‫‪2‬‬
‫فصل اول‪ :‬توانایی نصب نرم افزار ‪ Snagit‬و شناخت محیط آن‬

‫‪ 512MB‬حافظه ‪ ( RAM‬ولی ‪ 1 GB‬پیشنهاد می​شود)‬

‫ی هارد دیسک جهت نصب برنامه (ولی ‪ 100MB‬بهتر است)‬
‫‪ 60MB‬فضا ​‬
‫کارت گرافیک با قابلیت نمایش حداقل ‪ 256‬رنگ‬
‫کارت صدا و میکروفون جهت ضبط صدا‬

‫‪3‬ــ‪ ١‬شیوه نصب نرم​افزار ‪Snagit‬‬

‫برای نصب نرم​افزار ‪ ،Snagit‬روی فایل ‪ Setup‬واقع در لوح فشرده مربوط به نرم​افزار دو بار کلیک کرده‬
‫تا نصب آن آغاز شود (شکل‏‪1‬ــ‪.)1‬‬

‫شکل‏‪1‬ــ‪1‬ــ شروع نصب نرم​افزار ‪Snagit‬‬

‫پس از شروع نصب نرم​افزار‪ ،‬کادر محاوره ای خوش آمدگویی نرم​افزار‪ ،‬روی صفحه ظاهر می​شود (شکل ‪٢‬ــ‪.)١‬‬
‫برای ادامه مراحل نصب‪ ،‬روی دکمه ‪ Next‬کلیک کنید‪.‬‬

‫‪3‬‬ ‫شکل ‪٢‬ــ‪١‬ــ پنجره خوش آمد گویی‬

 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫در شکل ‪٣‬ــ‪ ،١‬توافقنامه میان شرکت سازنده و کاربر را با انتخاب گزینه ‪،I accept the license agreement‬‬
‫قبول کرده و برای ادامه نصب روی دکمه ‪ Next‬کلیک کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٣‬ــ‪١‬ــ کادر ‪License Agreement‬‬

‫در کادر زیر‪ ،‬توضیحاتی راجع به کمک به بهبود نرم​افزار ‪ Snagit‬داده شده که با انتخاب گزینه ‪Decide later when‬‬
‫‪ ،Snagit is running‬آن را به بعد موکول کرده و با انتخاب گزینه ‪ Next‬وارد مرحله بعد شوید (شکل ‪٤‬ــ‪.)١‬‬

‫شکل ‪٤‬ــ‪١‬ــ کادر بهبود نرم​افزار ‪Snagit‬‬ ‫‪4‬‬

 ‫فصل اول‪ :‬توانایی نصب نرم افزار ‪ Snagit‬و شناخت محیط آن‬

‫در شکل ‪  ٥‬ــ‪ ،١‬با انتخاب قسمت ‪  I have a key‬ــ ‪ ،Licensed‬شماره سریال نرم​افزار را از روی لوح فشرده وارد‬
‫نموده و روی دکمه ‪ Next‬کلیک کنید‪ .‬در صورتی که گزینه ‪ ،30day evaluation‬را انتخاب کنید‪ ،‬نرم​افزار به​‬
‫صورت آزمایشی و به مدت ‪ 30‬روز برای شما قابل استفاده خواهد بود‪.‬‬

‫شکل‏‪  5‬ــ ‪١‬ــ کادر شماره سریال برنامه‬

‫در شکل ‪٦‬ــ‪ ،١‬روش نصب نرم​افزار مشخص می​شود‪ .‬اگر می خواهید برنامه با تنظیمات رایج و معمول آن نصب‬
‫شود‪ ،‬حالت ‪ Typical‬و اگر می خواهید مسیر برنامه را تغییر داده​ یا اجزای مختلف نرم​افزار را سفارشی کنید‪،‬‬
‫حالت ‪ Custom‬را انتخاب نمایید‪.‬‬

‫‪5‬‬
‫شکل ‪٦‬ــ‪١‬ــ انتخاب روش نصب نرم​افزار‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پس از انجام تنظیمات اولیه‪ ،‬پنجره آماده سازی نصب (شکل ‪٧‬ــ‪ )١‬ظاهر می گردد که در صورت تمایل می​توانید‬
‫گزینه​های موجود در پنجره را انتخاب نمایید‪ .‬برای ادامه روی دکمه ‪ Next‬کلیک کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٧‬ــ‪١‬ــ کادر آماده سازی برای نصب‬

‫ی هارد دیسک شما کپی می​شود (شکل ‪  ٨‬ــ‪.)١‬‬

‫فایل​های مورد نیاز رو ​‬

‫شکل‏‪  8‬ــ ‪١‬ــ کپی فایل​ها روی​هارد و به روز رسانی سیستم‬ ‫‪6‬‬

‫فصل اول‪ :‬توانایی نصب نرم افزار ‪ Snagit‬و شناخت محیط آن‬

‫در پایان‪ ،‬پیغام نصب موفقیت آمیز برنامه نمایش داده می​شود که برای بسته شدن پنجره روی گزینه ‪Finish‬‬
‫کلیک کنید (شکل ‪٩‬ــ‪.)١‬‬

‫شکل ‪٩‬ــ‪١‬ــ کادر پایانی نصب نرم​افزار‬

‫‪٤‬ــ‪ ١‬اجرای نرم​افزار ‪Snagit‬‬

‫برای اجرای نرم​افزار‪ ،‬یکی از دو روش زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫زیرپوشه‬
‫ٔ‬ ‫‪1‬ــ از منوی ‪ ،Start‬زیرمنوی ‪،All Programs‬‬
‫‪ Snagit 10‬را انتخاب و روی برنامه ‪ Snagit 10‬کلیک‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در ویندوز ‪ ،7‬در کادر جستجوی منوی ‪،Start‬‬
‫عبارت ‪ Snagit 10‬را نوشته و روی برنامه ‪Snagit 10‬‬
‫در لیست نمایان شده کلیک کنید (شکل‏‪10‬ــ‪.)1‬‬

‫شکل‏‪10‬ــ‪1‬ــ اجرای نرم​افزار ‪Snagit‬‬

‫‪7‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪  ٥‬ــ‪ ١‬شناخت اصول کار با محیط نرم​افزار ‪Snagit‬‬

‫پس از اجرای برنامه‪ ،‬محیط اصلی نرم​افزار به​صورت زیر نمایش داده می​شود (شکل‏‪١1‬ــ‪.)1‬‬

‫شکل‏‪١1‬ــ‪1‬ــ محیط اصلی نرم​افزار‬

‫‪1‬ــ‪5‬ــ‪ 1‬منوی دستورات‬
‫منوی دستورات شامل فرامین اصلی نرم​افزار است که با کلیک نمودن روی نام هر منو یا پایین نگه داشتن کلید‬
‫‪ Alt‬و فشردن حرفی که زیر آن خط کشیده شده‪ ،‬منوی مربوطه باز می​شود (شکل‏‪1١‬ــ‪.)1‬‬

‫شکل ‪١٢‬ــ‪١‬ــ منوی دستورات‬

‫‪٢‬ــ‪5‬ــ‪ ١‬اجرای سریع برنامه​ها (‪)Quick Launch‬‬

‫در این قسمت امکان دسترسی سریع به ویرایشگر نرم​افزار توسط گزینه‬
‫‪ Snagit Editor‬و پنجره سازماندهی تصاویر توسط گزینه ‪Organize‬‬
‫‪ Images‬وجود دارد (شکل ‪١٣‬ــ‪.)١‬‬
‫شکل ‪١٣‬ــ‪١‬ــ اجرای سریع برنامه​ها‬

‫‪8‬‬
‫فصل اول‪ :‬توانایی نصب نرم افزار ‪ Snagit‬و شناخت محیط آن‬

‫‪٣‬ــ‪5‬ــ‪ ١‬برنامه​های مرتبط (‪)Related Tasks‬‬

‫این بخش شامل تعدادی برنامه برای عملیاتی نظیر تبدیل فرمت​های‬
‫عکس به​یکدیگر (‪ )Convert Images‬و معرفی چاپگر مجازی‬
‫(‪ )Setup Snagit Printer‬و ‪ ...‬می​باشد (شکل ‪١٤‬ــ‪.)١‬‬

‫شکل ‪١٤‬ــ‪١‬ــ برنامه​های مرتبط‬

‫‪٤‬ــ‪5‬ــ‪ ١‬حالت​های از پیش تعریف شده ضبط (‪)Capture Profiles‬‬

‫این ناحیه‪ ،‬دارای تعدادی حالت از پیش تعریف شده عکس برداری و فیلم برداری است مانند ‪Full Screen‬‬
‫(گرفتن عکس از کل صفحه) که در فصل بعد با آنها آشنا می​شوید (شکل ‪١٥‬ــ‪.)١‬‬

‫شکل ‪١٥‬ــ‪١‬ــ حالت​های از پیش تعریف شده‬

‫‪  ٥‬ــ‪5‬ــ‪ ١‬تنظیمات ضبط (‪)Profile Settings‬‬

‫این قسمت شامل تنظیمات مربوط به حالت​های‬
‫مختلف ضبط می​باشد که در فصل بعد آموزش‬
‫داده می​شوند (شکل ‪١٦‬ــ‪.)١‬‬

‫شکل ‪١٦‬ــ‪١‬ــ تنظیمات ضبط‬

‫‪9‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٦‬ــ‪ ١‬آشنایی با حالت​های مختلف ‪ Capture‬و ویژگی​های آنها‬

‫برای عکس برداری و فیلم برداری در نرم​افزار ‪ Snagit‬چهار حالت مختلف ‪ Capture‬به​صورت زیر وجود‬
‫دارد‪:‬‬
‫‪1‬ــ حالت ‪ :Image Capture‬پرکاربردترین حالت ‪ Capture‬در نرم​افزار ‪ Snagit‬است که امکان گرفتن‬
‫عکس از صفحه نمایش یا محیط​های نرم​افزاری را فراهم می کند‪.‬‬
‫‪2‬ــ حالت ‪ :Text Capture‬در این حالت نرم​افزار‪ ،‬متن​های موجود در تصویر را تشخیص داده و آن را‬
‫در قالب یک فایل متنی قابل ویرایش با پسوند ‪ txt‬ذخیره می کند‪ .‬البته این نرم افزار قابلیت شناسایی فونت های‬
‫فارسی را نداشته و آنها را پشتیبانی نمی کند‪.‬‬
‫‪3‬ــ حالت ‪ :Video Capture‬امکان فیلم برداری و شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری را به کاربر می​دهد‪.‬‬
‫‪4‬ــ حالت ‪ :Web Capture‬در این حالت با واردکردن آدرس یک سایت می​توانید تصاویر موجود در آن‬
‫سایت را ‪ Capture‬کنید‪.‬‬
‫کنار دکمه ‪ Capture‬می​توان حالت مورد نظر را فعال نمود و با انتخاب دکمه ‪Capture‬‬ ‫با کلیک روی دکمه‬
‫عمل عکس برداری یا فیلم برداری را انجام داد (شکل ‪١٧‬ــ‪.)١‬‬

‫شکل ‪١٧‬ــ‪١‬ــ انواع ‪Capture‬‬

‫شکل ‪١7‬ــ‪١‬ــ انواع ‪Capture‬‬

‫‪10‬‬
‫فصل اول‪ :‬توانایی نصب نرم افزار ‪ Snagit‬و شناخت محیط آن‬

‫خالصه فصل‬

‫به گرفتن عکس و فیلم از صفحه نمایش یا محیط​های نرم​افزاری ‪ Capture‬گفته می​شود‪ .‬نرم​افزارهای‬
‫‪ Capturing‬متعددی وجود دارند مانند ‪ Snagit، Camtasia‬و ‪.Captivate‬‬
‫نرم​افزار‪ Snagit‬یکی از محبوب ترین و معروف ترین نر م​افزارهای ‪ Capturing‬است که امکان ویرایش‬
‫عکس و تهیه خروجی​های مختلف را به کاربر می​دهد‪.‬‬
‫در قسمت ‪ Profiles‬حالت​های از پیش تعریف شده ‪ Capture‬و در ‪ ،Profile Settings‬تنظیمات ضبط‬
‫وجود دارد‪.‬‬
‫در ق سمت ‪ ،Quick Launch‬امکان دسترسی سریع به ویرایشگر نرم​افزار (‪ )Snagit Editor‬و پنجره‬
‫سازماندهی تصاویر (‪ )Organize Images‬وجود دارد‪.‬‬
‫در قسمت ‪ ،Related Tasks‬تعدادی برنامه برای عملیاتی نظیر تبدیل فرمت​های عکس (‪)Convert Image‬‬
‫و معرفی چاپگر مجازی (‪ )Setup Snagit Printer‬و ‪ ...‬وجود دارد‪.‬‬
‫در نرم​افزار ‪ Snagit‬چهار حالت مختلف ‪ Capture‬وجود دارد مانند ‪ Image Capture‬برای عکس برداری‪،‬‬
‫‪ Video Capture‬برای فیلم برداری‪ Text Capture ،‬برای جداکردن متن از تصویر و ‪ Web Capture‬برای‬
‫جداکردن تصاویر از صفحه وب‪.‬‬

‫‪11‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

Learn in English
..…………………………………………………………………
Snagit is a screenshot program that captures photos, video and audio. It is created and
distributed by TechSmith, and was first launched in 1990.
The Snagit Editor is a basic image editing program which comes with Snagit. It can be
used to make simple changes to screenshots, including adding arrows, blurring sections,
or cropping.

‫واژه نامه تخصصی‬

Capture ‫ فیلم برداری‬،‫عکس برداری‬
Convert Images ‫تبدیل تصاویر‬
Custom ‫سفارشی‬
Editor ‫ویراستار‬
Image ‫تصویر‬
Options ‫اختیارات‬
Quick Access ‫دسترسی سریع‬
Related Task ‫برنامه (کارهای) مرتبط‬
Settings ‫تنظیمات‬
Text ‫متن‬
Typical ‫ معمول‬،‫رایج‬
Video ‫فیلم‬

12
‫فصل اول‪ :‬توانایی نصب نرم افزار ‪ Snagit‬و شناخت محیط آن‬

‫پرسش​های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ کدام نرم​افزار زیر جزء نرم​افزارهای ‪ Capturing‬محسوب نمی شود؟‬
‫د) ‪Camtasia‬‬ ‫ج) ‪Photoshop‬‬ ‫ب) ‪Captivate‬‬ ‫الف) ‪Snagit‬‬
‫‪2‬ــ حداقل حافظه ‪ RAM‬مورد نیاز جهت کار با نرم​افزار ‪ Snagit‬چقدر می​باشد؟‬
‫د) ‪60MB‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪1GB‬‬ ‫ب) ‪512MB‬‬ ‫الف) ‪256MB‬‬
‫‪3‬ــ برای نصب نرم​افزار ‪ Snagit‬چه میزان فضای خالی روی​هارد مورد نیاز است؟‬
‫د) ‪128MB‬‬ ‫ج) ‪500MB‬‬ ‫ب) ‪60MB‬‬ ‫الف) ‪256MB‬‬
‫‪4‬ــ کدام حالت ‪ ،Capture‬متن​های تصویر را جدا کرده و در یک فایل متنی ذخیره می کند؟‬
‫ب) ‪Image Capture‬‬ ‫الف) ‪ Text Capture‬‬
‫د) ‪Web Capture‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Video Capture‬‬
‫‪5‬ــ کدام حالت ‪ ،Capture‬برای فیلم برداری و شبیه سازی محیط نرم​افزار کاربرد دارد؟‬
‫ب) ‪Image Capture‬‬ ‫الف) ‪ Text Capture‬‬
‫د) ‪Web Capture‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Video Capture‬‬
‫‪6‬ــ حالت​های از پیش تعریف شده ‪ Capture‬در کدام بخش از نرم​افزار ‪ Snagit‬وجود دارند؟‬
‫ب) ‪Related Tasks‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Profile Settings‬‬
‫د) ‪Profiles‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Quick Launch‬‬
‫‪7‬ــ از کدام گزینه می​توان برای ویرایش تصاویر استفاده نمود؟‬
‫ب) ‪Snagit Editor‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Convert Images‬‬
‫د) ‪Related Tasks‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Organize Images‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫‪13‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫آزمون نظری‬

‫‪1‬ــ منظور از ‪ Capture‬چیست؟ چند نرم​افزار ‪ Capturing‬را نام ببرید‪.‬‬

‫‪2‬ــ نرم​افزار ‪ Snagit‬چه قابلیت​هایی دارد؟‬
‫‪3‬ــ حداقل امکانات مورد نیاز جهت نصب برنامه ‪ Snagit‬را بنویسید‪.‬‬
‫‪4‬ــ قسمت​های اصلی نرم​افزار ‪ Snagit‬و کاربرد هر یک را بنویسید‪.‬‬
‫‪5‬ــ حالت​های مختلف ‪ Capture‬در نرم​افزار ‪ Snagit‬را توضیح دهید‪.‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫کارگاه عملی‬
‫‪1‬ــ نرم​افزار ‪ Snagit 10‬را روی سیستم نصب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ نرم​افزار را اجرا نموده و قسمت​های مختلف محیط آن را بررسی نمایید‪.‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫‪14‬‬
 ‫زمان‬

‫‪Snagit‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬

‫تهیه ‪ Image‬توسط نرم​افزار ‪Snagit‬‬ ‫فصل دوم‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪ Image‬و حالت​های مختلف آن‬

‫هدف​های رفتاری‬
‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می رود که‪:‬‬
‫ـ روش​های مختلف عکس برداری و تنظیمات آن را بداند‪.‬‬
‫ـ انواع ورودی​ها در منوی ‪ Input‬را نام برده و کاربرد هر یک را توضیح دهد‪.‬‬
‫ـ انواع خروجی​ها در منوی ‪ Output‬و کاربرد هر یک را بداند‪.‬‬
‫ـ بتواند جلوه​های مختلف در منوی ‪ Effects‬را روی تصاویر اعمال کند‪.‬‬
‫ـ نحوه عکس برداری در قسمت ‪ Profile‬را یاد بگیرد‪.‬‬
‫ـ بتواند تنظیمات انجام گرفته در مد ‪ Image‬را در قالب یک ‪ Profile‬ذخیره کند‪.‬‬

‫‪15‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫همان طور که اشاره شد‪ ،‬یکی از کاربردهای اصلی نرم​افزار ‪ ،Snagit‬عکس برداری از صفحه نمایش‬
‫(‪ Capturing‬به​صورت ‪ )Image‬می​باشد‪ .‬پس از نصب نرم​افزار و آشنایی کلی با محیط ‪ ،Snagit‬در این فصل‬
‫با حالت​های مختلف گرفتن عکس از صفحه نمایش‪ ،‬تنظیمات ورودی و خروجی و نحوه اعمال جلوه​ها روی‬
‫تصاویر‪ ،‬آشنا می​شوید‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪ ٢‬اصطالحات کاربردی گرفتن عکس از صفحه نمایش‬

‫بهتر است قبل از عکس برداری از‬
‫صفحه نمایش‪ ،‬با اصطالحات زیر در بخش‬
‫‪ Profile Settings‬آشنا شوید‪:‬‬
‫‪ :Input‬در این قسمت‪ ،‬ورودی یا‬
‫محدوده ‪ Capture‬مشخص میگردد و‬
‫تعیین می​شود که از چه چیزی قرار است‬
‫عکس تهیه گردد (شکل ‪١‬ــ‪ .)٢‬برای نمونه‬
‫می​توانیدعکسیتمامصفحه(‪)Fullscreen‬‬
‫را ایجاد کنید‪.‬‬

‫شکل ‪١‬ــ‪٢‬ــ حالت​های ورودی‬

‫‪ :Output‬ایـن قـسمت خـروجـی‬
‫عملیات ‪ Capturing‬را مشخص میکند‬
‫و تعیین م ی​شود که عکس تهیه شده در‬
‫کدام نرم​افزار نمایش داده شود (شکل‬
‫‏‪2‬ــ‪ .)2‬برای نمونـه میتوانید عکس را‬
‫به نرم​افزار ‪ Word‬یا ‪ Excel‬ارسال کنید‬
‫و یـا در ‪ Snagit Editor‬نمایش دهید‪.‬‬

‫شکل‏‪2‬ــ‪2‬ــ حالت​های خروجی‬ ‫‪16‬‬

‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫‪ :Effects‬در این قسمت می​توانید عکس تهیه شده را سفارشی کنید و جلوه​های دلخواهی را روی آن‬
‫اعمال کنید (شکل ‪٣‬ــ‪ .)٢‬برای نمونه‪ ،‬امکان تغییر اندازه تصویر یا اعمال حاشیه به اطراف تصویر وجود دارد‪.‬‬

‫شکل ‪٣‬ــ‪٢‬ــ جلوه​ها‬

‫‪ :Profile‬یک پروفایل شامل ورودی‪ ،‬خروجی‪ ،‬جلوه ها و حالت ‪ Capture‬می باشد‪.‬‬

‫‪2‬ــ‪ 2‬مراحل انجام عملیات ‪Capture‬‬
‫برای عکس برداری از صفحه نمایش مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ انتخاب ورودی‪ ،‬خروجی‪ ،‬جلوه​ها و تنظیمات مورد نظر برای عکس برداری‬
‫‪2‬ــ انتخاب مد ‪ Image‬و کلیک روی دکمه ‪( Capture‬یا فشردن کلید ‪)Print Screen‬‬
‫‪3‬ــ ویرایش تصاویر گرفته شده (در صورت نیاز) در ‪Snagit Editor‬‬
‫‪4‬ــ ذخیره​یا ارسال فایل ایجاد شده به خروجی مورد نظر‬

‫‪3‬ــ‪ ٢‬آشنایی با انواع ورودی در نرم​افزار ‪Snagit‬‬

‫در بخش ‪ ،Profile Settings‬در قسمت ‪ ،Input‬نرم​افزار ‪ Snagit‬دارای ورودی​های متنوعی می​باشد که‬
‫در اینجا مهم ترین آنها معرفی می​شوند‪ .‬دقت کنید که قبل از انتخاب ورودی‪ ،‬حالت ‪ Capture‬را روی ‪Image‬‬
‫قرار دهید‪.‬‬
‫‪17‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪ :FullScreen‬با انتخاب این گزینه‪ ،‬یک عکس از کل صفحه نمایش گرفته می​شود (شکل ‪٤‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪٤‬ــ‪٢‬ــ گرفتن عکس از کل صفحه نمایش‬

‫‪ :Window‬با انتخاب این گزینه‪ ،‬می​توانید با کلیک روی یکی از پنجره​های باز در صفحه نمایش‪ ،‬از آن‬
‫عکس تهیه کنید (شکل ‪  ٥‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪٥‬ــ‪٢‬ــ گرفتن عکس از پنجره‬

‫‪ :Active Window‬با انتخاب این گزینه در قسمت ‪ ،Advanced‬از منوی ‪ Input‬از میان پنجره​های باز‪،‬‬
‫پنجره فعال که روی سایر پنجره​ها قرار دارد عکس تهیه می​شود‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫تنها از‬

‫‪18‬‬
 ‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫‪ :Region‬یکی از گزینه​های پر کاربرد در نرم​افزار ‪ Snagit‬است‪ .‬با انتخاب این گزینه‪ ،‬می​توانید با درگ کردن‪،‬‬
‫از محدوده ای با اندازه دلخواه از صفحه نمایش عکس تهیه کنید (شکل ‪٦‬ــ‪ .)٢‬از این گزینه می​توانید برای‬
‫گرفتن عکس از متون فارسی نیز استفاده نمایید‪.‬‬

‫شکل ‪٦‬ــ‪٢‬ــ گرفتن عکس از محدودۀ دلخواه‬

‫نکته‬
‫با انتخاب گزینه ‪ Multiple Area‬در منوی ‪ ،Input‬امکان عکس گرفتن هم زمان از چند ناحیه صفحه نمایش‬
‫وجود دارد‪ .‬با درگ کردن روی صفحه نمایش‪ ،‬بخش​ های انتخابی رنگی می​ شوند‪ .‬برای خاتمه عملیات‬
‫‪ ،Capture‬روی صفحه کلیک راست کرده و گزینه ‪ Finish‬را انتخاب کنید (شکل ‪٧‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪٧‬ــ‪٢‬ــ گرفتن عکس از چند ناحیه‬

‫‪19‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪ :Fixed Region‬این گزینه که در زیرمنوی ‪ Advanced‬از منوی ‪ Input‬قرار دارد‪ ،‬ناحیه ای با اندازه ثابت‬
‫از صفحه نمایش عکس تهیه می کند (شکل ‪  8‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪  ٨‬ــ‪٢‬ــ گرفتن عکس از محدودۀ ثابت‬

‫نکته‬
‫برای تعیین اندازه مورد نظر‪ ،‬در منوی ‪ ،Input‬گزینه ‪ Properties‬را انتخاب نموده و در سربرگ‬
‫‪ ،Fixed Region‬در قسمت ‪ Width‬پهنا و در قسمت ‪ Height‬ارتفاع محدوده مورد نظر را‬
‫برحسب پیکسل مشخص کنید (شکل ‪٩‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪٩‬ــ‪٢‬ــ تنظیمات محدودۀ ‪Capture‬‬

‫‪20‬‬
‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫‪ :Object‬توسط این گزینه در قسمت ‪ ،Advanced‬از منوی ‪ Input‬می توانید از عناصر موجود در صفحه‬
‫مانند آیکن​ها و اجزای مختلف یک پنجره مانند نوار ابزار عکس تهیه کنید (شکل ‪10‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪١٠‬ــ‪٢‬ــ گرفتن عکس از عناصر و اجزای صفحه‬

‫‪ :Menu‬با استفاده از این گزینه می​توانید از منوی اصلی و زیرمنوهای آن‪ ،‬عکس تهیه کنید (شکل ‪١١‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪١١‬ــ‪٢‬ــ گرفتن عکس از منوها‬

‫‪21‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫نکته‬
‫هنگام گرفتن عکس از منو‪ ،‬با توجه به اینکه با کلیک روی دکمه ‪ ،Capture‬منوی باز شده بسته خواهد شد‪ ،‬با فعالکردن‬
‫‪ Timer‬در قسمت ‪( Options‬شکل ‪١٢‬ــ‪ )٢‬و انتخاب گزینه ‪ Enable Delayed‬و میزان وقفه بر حسب ثانیه در قسمت‬
‫‪ Delay‬در کادر باز شده (شکل ‪١٣‬ــ‪ ،)٢‬می​توانید فرصتی را به کاربر دهید تا منوی مورد نظر را باز نماید‪.‬‬

‫شکل ‪١٢‬ــ‪٢‬ــ انتخاب گزینه ‪Timed Capture‬‬

‫شکل ‪١٣‬ــ‪٢‬ــ تنظیمات ‪Timer‬‬

‫نکته‬
‫اگر بخواهید عالوه بر منوی اصلی‪ ،‬از زیرمنوهای بازشده نیز عکس تهیه کنید‪ ،‬از منوی ‪ ،Input‬گزینه‬
‫‪ Properties‬را انتخاب نمایید و در کادر باز شده از سربرگ ‪ ،Menu‬گزینه ‪Capture cascade menus‬‬
‫را انتخاب کنید (شکل ‪١٤‬ــ‪.)٢‬‬
‫‪22‬‬
‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫شکل ‪١٤‬ــ‪٢‬ــ تنظیمات منو‬

‫‪ :Scrolling Window‬با استفاده از این گزینه می​توانید از پنجره​هایی که محتوای آنها بیش از یک صفحه‬
‫بوده و برای مشاهده نیاز به پیمایش صفحه می​باشد‪ ،‬عکس تهیه کنید‪ .‬پس از انتخاب این گزینه و فشردن دکمه‬
‫‪ ،Capture‬با حرکت روی قسمت​های مختلف پنجره‪ ،‬دکمه​هایی در اطراف آن ظاهر می گردد که با کلیک روی‬
‫هر یک‪ ،‬می​توانید پیمایش عمودی‪ ،‬افقی یا پیمایش در دو جهت را تعیین کنید (شکل ‪١٥‬ــ‪ .)٢‬نتیجه را در شکل‬
‫‪١٦‬ــ‪ ٢‬مشاهده کنید‪.‬‬

‫‪23‬‬ ‫شکل ‪١٥‬ــ‪٢‬ــ انتخاب نحوه پیمایش صفحه‬

 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫سایر حالت​های پیمایشی که در قسمت ‪ Advanced‬در منوی ‪ Input‬وجود دارند عبارت اند از‪:‬‬
‫پنجره فعال دارای نوار پیمایش عمودی‬
‫ٔ‬ ‫‪ :Scroll Active Window‬با انتخاب این گزینه‪ ،‬بهطور خودکار از‬
‫عکس تهیه می​شود‪.‬‬
‫‪ :Scrolling Region‬توسط این گزینه‪ ،‬امکان گرفتن عکس از پنجره​های دارای نوار پیمایش عمودی‪،‬‬
‫به صورت دستی و با کلیک و درگ کردن وجود دارد‪.‬‬
‫‪ :Custom Scroll‬در این حالت‪ ،‬محدوده قابل پیمایش به طور خودکار تعیین می گردد ولی کاربر می​تواند‬
‫پهنای محدوده عکس برداری را با درگ کردن به​صورت دستی مشخص نماید‪.‬‬

‫شکل ‪١٦‬ــ‪٢‬ــ گرفتن عکس از پنجره با حالت ‪Scrolling‬‬

‫‪ :All- in -one‬این گزینه که به نسخه ‪ 10‬نرم​افزار اضافه شده و به​طور پیش فرض انتخاب می​شود‪ ،‬امکان‬
‫گرفتن عکس از یک ناحیه‪ ،‬پنجره​یا پنجره پیمایشی را به کاربر می​دهد‪.‬‬
‫انتخاب یک ناحیه‪ :‬برای انتخاب یک ناحیه‪ ،‬نقطه تقاطع دو محور را در محل شروع قرار داده‪ ،‬کلیککرده و‬
‫به سمت دلخواه درگ کنید‪ .‬یک ذره بین برای نمایش دقیق نقطه شروع در اختیار کاربر قرار میگیرد (شکل ‪17‬ــ‪.)٢‬‬
‫انتخاب اجزای پنجره​یا پنجره پیمایشی‪ :‬با نگه داشتن اشاره گر ماوس روی اجزای مختلف پنجره‪ ،‬مانند‬
‫نوار منو‪ ،‬می​توان از آن قسمت عکس تهیه نمود‪ .‬برای تهیه عکس از یک پنجره پیمایشی‪ ،‬پس از نزدیک کردن‬
‫اشاره گر ماوس به لبه های پنجره روی دکمه​های پیمایشی ظاهر شده در جهت دلخواه کلیک کنید (شکل ‪١٨‬ــ‪.)٢‬‬
‫عالوه بر این می​توانید با نگه داشتن اشاره گر ماوس روی نوار عنوان پنجره‪ ،‬کل پنجره را انتخاب نمایید‪.‬‬

‫‪24‬‬
‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫شکل ‪١٧‬ــ‪٢‬ــ انتخاب یک ناحیه با گزینه ‪One‬ــ‪in‬ــ ‪All‬‬

‫‪25‬‬ ‫شکل ‪١٨‬ــ‪٢‬ــ انتخاب اجزای پنجره با گزینه ‪One‬ــ‪in‬ــ ‪All‬‬

 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪ :Shapes‬با انتخاب این گزینه‪ ،‬می​توانید به جای استفاده از محدوده چهارضلعی برای عملیات ‪( Capture‬که‬
‫پیش فرض نرم​افزار است) ‪ ،‬از شکل​های مختلف استفاده کنید که شامل موارد زیر است‪:‬‬
‫‪ :FreeHand‬در این حالت می​توانید به​صورت دست آزاد‪ ،‬با درگ کردن‪ ،‬شکل دلخواهی را برای ناحیه‬
‫‪ Capture‬رسم کنید (شکل ‪19‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪١٩‬ــ‪٢‬ــ عکس برداری به​صورت دست آزاد‬

‫‪ :Ellipse‬با انتخاب این گزینه‪ ،‬شکل محدوده ‪ ،Capture‬به​صورت بیضی در می آید (شکل ‪٢٠‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪٢٠‬ــ‪٢‬ــ عکس برداری به​صورت بیضی شکل‬

‫‪26‬‬
 ‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫‪ :Rounded Rectangle‬این گزینه‪ ،‬محدوده ‪ Capture‬را به​صورت یک مستطیل با گوشه​های گرد در می آورد‪.‬‬
‫‪ :Triangle‬با انتخاب این گزینه‪ ،‬عکسی مثلثی شکل از صفحه نمایش تهیه می​شود‪.‬‬
‫‪ :Polygon‬در این روش‪ ،‬با هر بار کلیک روی صفحه‪ ،‬نقاط بهم متصل شده و محدوده ای چندضلعی را برای‬
‫عکس برداری ایجاد می کند‪.‬‬
‫نکته‬
‫با پایین نگه داشتن کلید ‪ Shift‬هنگام رسم بیضی‪ ،‬مستطیل با گوشه​های گرد و مثلث‪ ،‬ناحیه ‪ Capture‬به ترتیب‬
‫تبدیل به دایره‪ ،‬مربع با گوشه​های گرد و مثلث متساوی االضالع می​شود‪.‬‬

‫نکته‬
‫در حالتی که محدوده ‪ ،Capture‬غیر چهار ضلعی است‪ ،‬پس زمینه مشاهده می​شود‪ .‬برای تعیین رنگ پس زمینه‪،‬‬
‫در منوی ‪ ،Input‬گزینه ‪ Properties‬را انتخاب کرده و در سربرگ ‪ ،General‬در قسمت ‪ ،Canvas Color‬رنگ‬
‫موردنظر را انتخاب کنید‪ .‬با انتخاب حالت ‪ ،Transparency‬پس زمینه شفاف می​شود (شکل ‪٢١‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪٢١‬ــ‪٢‬ــ تنظیمات پس زمینه ‪Capture‬‬

‫‪27‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫سایر گزینه​های ‪ :Advanced‬موارد اصلی این زیر منو در قسمت​های قبل توضیح داده شد و سایر گزینه​ها مربوط‬
‫به ورودی​های پیشرفته می​باشند‪ ،‬مانند تهیه عکس از محتوای حافظه موقت (‪ ،)Clipboard‬فایل تصویری (‪Graphic‬‬
‫‪ ،)File‬فایل اجرایی (‪ ،)Program File‬محیط ‪screen DOS) DOS‬ــ‪ ،)Full‬بازی​ها (‪ )DirectX‬و اسکنر و‬
‫دوربینهای دیجیتال (‪.)Scanners & Cameras‬‬

‫‪٤‬ــ‪ ٢‬آشنایی با انواع خروجی​ها در نرم​افزار ‪Snagit‬‬

‫برای انتخاب خروجی‪ ،‬از بخش ‪ ،Profile Setting‬گزینه ‪ Output‬را انتخاب کنید (شکل‏‪22‬ــ‪ .)2‬در جدول‬
‫‏‪1‬ــ‪ ،2‬خروجی​های مختلف توضیح داده شده اند‪.‬‬

‫شکل‏‪٢2‬ــ‪2‬ــ انواع خروجی‬

‫‪28‬‬
 ‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫جدول‏‪١‬ــ‪٢‬ــ انواع خروجی در نرم​افزار ‪Snagit‬‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه خروجی‬
‫عدم انتخاب خروجی‬ ‫‪None‬‬

‫ارسال به چاپگر‬ ‫‪Printer‬‬

‫ارسال به حافظه موقت‬ ‫‪Clipboard‬‬

‫ارسال به​یک فایل‬ ‫‪File‬‬

‫ارسال از طریق پست الکترونیکی‬ ‫‪mail‬ــ‪E‬‬

‫ارسال به آدرس یک سایت‬ ‫‪FTP‬‬

‫ارسال به برنامه​های کاربردی‬ ‫‪Program‬‬

‫‪ Word, Excel, Powerpoint‬ارسال به برنامه​های مجموعه ‪Office‬‬

‫‪١‬‬
‫ارسال به سایت ‪Screencast.com‬‬ ‫‪Screencast.com‬‬

‫ارسال به برنامه ‪Camtasia‬‬ ‫‪Camtasia studio‬‬

‫نکته‬
‫پنجره ‪ ،Snagit Editor‬گزینه ‪ Preview in Editor‬که به حالت‬
‫ٔ‬ ‫برای مشاهده پیش نمایش تصویر گرفته شده در‬
‫پیش فرض فعال است را انتخاب کنید‪.‬‬
‫با انتخاب گزینه ‪ ،Multiple Outputs‬میتوانید تصویر گرفته شده را به​صورت هم زمان به چند خروجی مختلف ارسال‬
‫کنید‪ ،‬مثال ً عالوه بر چاپ‪ ،‬تصویر را به محیط ‪ Word‬نیز ارسال کنید‪ .‬در این حالت پس از باز شدن ‪ Snagit Editor‬روی‬
‫دکمه ‪ Finish‬در نوار ریبون برای ارسال عکس به سایر خروجیهای انتخابی کلیک کنید‪.‬‬

‫‪  ٥‬ــ‪ ٢‬آشنایی با جلوه​ها (‪)Effects‬‬

‫توسط گزینه​هایی که در منوی ‪ Effects‬از بخش ‪ Profile Settings‬قرار گرفته اند می​توانید فیلترها و جلوه​های‬
‫خاصی را بر روی تصاویر گرفته شده اعمال کنید‪ ،‬مانند تصحیح رنگ‪.‬‬

‫‪١‬ــ این سایت توسط شرکت ‪ ،Tech Smith‬فضایی را برای آپلود فیلم و عکس در اختیار کاربران قرار می دهد‪.‬‬

‫‪29‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫نکته‬
‫جلوه​ها عالوه بر قسمت ‪ Effects‬در بخش ‪ Profile Settings‬از زیر منوی ‪ Filter‬منوی ‪ ،Capture‬نیز قابل‬
‫استفاده هستند‪.‬‬

‫‪١‬ــ‪5‬ــ‪ ٢‬زیرمنوی ‪Color Depth‬‬

‫از این جلوه برای تعیین عمق رنگ تصاویر استفاده می​شود‪ .‬به کمک این جلوه می​توان مشخص نمود برای‬
‫ذخیره اطالعات رنگی یک پیکسل از چند بیت استفاده شود (شکل ‪٢٣‬ــ‪ .)٢‬توضیحات مربوط به گزینه​های‬
‫نحوه اثرگذاری این جلوه​ها در شکل ‪٢٤‬ــ‪ ٢‬نشان داده شده است‪.‬‬
‫‪ Color Depth‬در جدول‏‪2‬ــ‪ 2‬و ٔ‬

‫شکل ‪٢٣‬ــ‪٢‬ــ زیرمنوی ‪Color Depth‬‬

‫شکل ‪٢٤‬ــ‪٢‬ــ نحوه اثرگذاری جلوه​های ‪Color Depth‬‬

‫‪30‬‬
 ‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫جدول‏‪2‬ــ‪2‬ــ گزینه​های ‪Color Depth‬‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫تصویر را به​صورت تک رنگ در می آورد‪.‬‬ ‫‪Monochrome‬‬

‫تصویر را به​صورت​هاشور با طیف خاکستری رنگ تبدیل می کند‪.‬‬ ‫‪Halftone‬‬

‫تصویر را به​صورت سیاه و سفید با طیف خاکستری تبدیل می کند‪.‬‬ ‫‪Grayscale‬‬

‫امکان تعیین عمق رنگ به​صورت سفارشی را به کاربر می​دهد (شکل ‪٢٥‬ــ‪.)٢‬‬ ‫‪Custom‬‬
‫هرچه تعداد رنگ​ها بیشتر باشد‪ ،‬کیفیت تصویر بهتر و حجم آن باالتر می رود‪.‬‬

‫شکل ‪٢٥‬ــ‪٢‬ــ تنظیمات عمق رنگ‬

‫نکته‬
‫برای غیر فعال کردن اثر جلوه​ها‪ ،‬در زیرمنوی مربوطه گزینه ‪ None‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪2‬ــ‪5‬ــ‪ 2‬زیر منوی ‪Color Substitution‬‬

‫این جلوه برای جایگزینی رنگ​های موجود در تصویر استفاده می​شود (شکل ‪٢٦‬ــ‪ .)٢‬گزینه ‪،Invert Color‬‬
‫برای معکوس کردن رنگ​ها (شکل ‪٢٧‬ــ‪ )٢‬و گزینه ‪ Color Substitution‬برای جایگزینی رنگ​ها (شکل ‪٢٨‬ــ‪)٢‬‬
‫استفاده می​شوند‪.‬‬
‫‪31‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل ‪٢٦‬ــ‪٢‬ــ زیرمنوی ‪Color Substitution‬‬

‫شکل ‪٢٧‬ــ‪٢‬ــ معکوس کردن رنگ​های تصویر‬

‫شکل‏‪٢٨‬ــ ‪٢‬ــ جایگزینی رنگ​های تصویر‬

‫‪32‬‬
 ‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫‪٣‬ــ‪5‬ــ‪ ٢‬زیرمنوی ‪Color Correction‬‬

‫از این جلوه برای تصحیح رنگ​های تصویر و تعیین میزان روشنایی‪ ،‬تاریکی‪ ،‬وضوح تصویر و میزان اشباع‬
‫رنگ​های موجود در تصویر استفاده می​شود (شکل ‪٢٩‬ــ‪ .)٢‬در جدول ‪٣‬ــ‪ ٢‬گزینه​های تصحیح رنگ توضیح‬
‫داده شده و تصاویر متناظر با هر شماره‪ ،‬در شکل ‪٣٠‬ــ‪ ٢‬نمایش داده شده است‪.‬‬

‫شکل ‪٢٩‬ــ‪٢‬ــ کادر تصحیح رنگ‬

‫شکل ‪٣٠‬ــ‪٢‬ــ حالت​های مختلف تصحیح رنگ (شماره ‪ ،1‬تصویر اصلی است)‬

‫‪33‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫جدول ‪٣‬ــ‪٢‬ــ گزینه​های ‪Color Correction‬‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬ ‫شماره تصویر‬
‫تعیین میزان روشنایی تصویر‬ ‫‪Brightness‬‬ ‫‪2‬‬
‫تعیین میزان کنتراست یا وضوح تصویر‬ ‫‪Contrast‬‬ ‫‪3‬‬
‫تعیین ته رنگ یا درجه رنگ تصویر‬ ‫‪Hue‬‬ ‫‪4‬‬
‫تعیین درصد خلوص رنگ‬ ‫‪Saturation‬‬ ‫‪5‬‬
‫تعیین میزان رنگ تصویر با استفاده از روشنایی‬ ‫‪Gamma‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪٤‬ــ‪5‬ــ‪ ٢‬گزینه ‪Image Resolution‬‬

‫از این جلوه برای تعیین کیفیت و وضوح تصاویر استفاده می​شود‪ .‬دقت تصاویر به​طور پیش فرض ‪ 96 DPI‬است که‬
‫برای نمایش در تلویزیون و مانیتور مناسب است‪ .‬برای استفاده از تصاویر در کتاب یا موضوعات چاپی معمو ًال‬
‫از دقت ‪ 400 DPI‬به باال استفاده می​شود‪ .‬برای تنظیم دقت تصویر‪ ،‬ابتدا گزینه ‪ Auto Configure‬را غیرفعال‬
‫کنید (شکل ‪٣١‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪٣١‬ــ‪٢‬ــ تنظیم دقت تصویر‬

‫‪  ٥‬ــ‪5‬ــ‪ ٢‬زیرمنوی ‪Image Scaling‬‬

‫از این گزینه برای تعیین اندازه و مقیاس تصویر (بزرگ نمایی یا کوچک نمایی) استفاده می​شود‪.‬حالت پیش فرض‬
‫مقیاس تصاویر‪ %١٠٠ ،‬است (شکل ‪٣٢‬ــ‪.)٢‬‬

‫‪34‬‬
‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫شکل ‪٣٢‬ــ‪٢‬ــ گزینه​های ‪Image Scaling‬‬

‫‪٦‬ــ‪5‬ــ‪ ٢‬گزینه ‪Caption‬‬

‫از این گزینه برای نمایش عناوین (‪ ،)Caption Text‬نام رایانه (‪ ،)Computer Name‬نام کاربر (‪ )User name‬و‬
‫اضافه کردن تاریخ و زمان (‪ )Time/ date‬روی تصویر استفاده می​شود (شکل ‪٣٣‬ــ‪.)٢‬‬

‫‪35‬‬ ‫شکل ‪٣٣‬ــ‪٢‬ــ کادر ‪Caption‬‬

 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫نکته‬
‫در صورتی که گزینه ‪ Print captions at the bottom of the page‬انتخاب شده باشد‪ ،‬عناوین موردنظر در‬
‫چاپ فقط ظاهر شده و در خروجی ‪ Snagit Editor‬نمایش داده نمی شود‪.‬‬
‫‪٧‬ــ‪5‬ــ‪ ٢‬گزینه ‪Border‬‬
‫توسط این گزینه می​توان یک قاب را به اطراف تصویر اضافه نمود (شکل ‪٣٤‬ــ‪ ٢‬و جدول ‪٤‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪٣٤‬ــ‪٢‬ــ گزینه ‪Border‬‬

‫جدول ‪٤‬ــ‪٢‬ــ گزینه​های ‪Border‬‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫نمایش قاب در اطراف تصویر‬ ‫‪Enable border‬‬

‫‪ Place border outside of Image‬قرار دادن قاب در خارج از تصویر‬

‫نمایش قاب به​صورت سه بعدی‬ ‫‪3D effect‬‬

‫تعیین پهنای قاب (برحسب پیکسل)‬ ‫‪Total Width‬‬

‫تعیین پهنای سایه قاب‬ ‫‪Shadow Width‬‬

‫رنگ اصلی قاب‬ ‫‪Main Color‬‬

‫رنگ برجستگی قاب‬ ‫‪Highlight Color‬‬

‫رنگ سایه قاب‬ ‫‪Shadow Color‬‬

‫‪36‬‬
‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫‪  ٨‬ــ‪5‬ــ‪ ٢‬زیرمنوی ‪Edge Effects‬‬

‫این گزینه جلوه​های متفاوتی را روی لبه​های تصویر ایجاد می کند مانند محو کردن‪ .‬در شکل ‪٣٥‬ــ‪ ٢‬جلوه​های‬
‫اعمال شده روی تصاویر مشاهده می​شوند‪.‬توضیحات هر جلوه با شماره آن در جدول ‪  ٥‬ــ‪ ٢‬آورده شده است‪.‬‬

‫شکل ‪٣٥‬ــ‪٢‬ــ جلوه​های اعمال شده روی لبه تصاویر‬

‫جدول ‪  ٥‬ــ‪٢‬ــ جلوه​های لبه (‪)Edge Effect‬‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬ ‫شماره تصویر‬
‫لبه​های خورده شده‬ ‫‪Torn Edge‬‬ ‫‪1‬‬
‫لبه​های موج دار‬ ‫‪Wave Edge‬‬ ‫‪2‬‬
‫لبه​های اره ای‬ ‫‪Saw Edge‬‬ ‫‪3‬‬
‫لبه​های دندان کوسه ای‬ ‫‪Sharktooth Edge‬‬ ‫‪4‬‬
‫لبه​های محو شده‬ ‫‪Fade Edge‬‬ ‫‪5‬‬
‫لبه​های برجسته‬ ‫‪Beveled Edge‬‬ ‫‪6‬‬
‫لبه​های سایه دار ( با توجه به سادگی‪ ،‬در شکل نمایش داده نشده)‬ ‫‪Drop Shadow Edge‬‬ ‫ــ‬

‫‪37‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٩‬ــ‪5‬ــ‪ ٢‬گزینه ‪Watermark‬‬

‫توسط این گزینه می​توانید یک آرم یا لوگوی کم رنگ را روی تصویر اصلی نمایش دهید (شکل ‪٣٦‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪٣٦‬ــ‪٢‬ــ کادر ‪Watermark‬‬

‫‪10‬ــ‪5‬ــ‪ 2‬گزینه ‪Trim‬‬

‫این گزینه برای برش لبه​های تصویر استفاده می​شود (عمل ‪ .)Crop‬اگر حالت ‪ Automatic‬انتخاب شود‪ ،‬لبههای‬
‫یکدست اطراف تصویر حذف می​شوند و فقط خود تصویر باقی میماند (شکل ‪٣٧‬ــ‪ .)٢‬در حالت ‪،Custom‬‬
‫میتوان تعداد پیکسل​هایی که باید از اطراف تصویر حذف شوند را مشخص نمود (شکل ‪٣٨‬ــ‪.)٢‬‬

‫شکل ‪٣٧‬ــ‪٢‬ــ برش اتوماتیک لبه​های تصویر (‪)Automatic‬‬

‫‪38‬‬
‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫شکل ‪38‬ــ ‪2‬ــ برش لبه​های تصویر به اندازه دلخواه (‪)Custom‬‬

‫‪٦‬ــ‪ ٢‬گزینه​های ‪Options‬‬

‫در قسمت ‪ Options‬در بخش ‪ ،Profile Setting‬تنظیمات مربوط به فیلم برداری و عکس برداری وجود‬
‫دارد (شکل ‪٣٩‬ــ‪.)٢‬‬
‫جدول ‪٦‬ــ‪٢‬ــ گزینه​های ‪Options‬‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫نمایش اشاره گر ماوس در تصویر یا فیلم گرفته شده‬
‫شکل‏‪39‬ــ‪2‬ــ گزینه​های ‪Options‬‬
‫مشاهده پیش نمایش در پنجره ‪Snagit Editor‬‬
‫فعال کردن زمان سنج‬
‫گرفتن عکس از لینک​های فعال موجود در صفحات وب‬

‫گرفتن عکس هم زمان از چند ناحیه‬

‫ضبط صدا هنگام فیلم برداری‬

‫‪٧‬ــ‪ ٢‬نحوه کار با ‪​Profile‬ها‬

‫همانطور که قب ًال اشاره شد یک پروفایل شامل حالت ‪ ،Capture‬ورودی‪ ،‬خروجی و جلوه​ها می​باشد (شکل‬
‫‪٤٠‬ــ‪ .)٢‬در بخش ‪ ،Profile‬امکان دسترسی به بعضی پروفایل​های آماده وجود دارد‪ .‬عالوه بر این شما می​توانید با‬
‫(‪ )Save as New Profile‬در باالی پنجره ‪ ،Profile‬تنظیمات خود را به عنوان یک پروفایل‪،‬‬ ‫کلیک روی دکمه‬
‫کلیک کنید‪.‬‬ ‫تحت نامی دلخواه ذخیره نمایید (شکل‪٤١‬ــ‪ .)٢‬برای اعمال تغییرات در پروفایل جاری‪ ،‬روی دکمه‬

‫‪39‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل ‪٤٠‬ــ‪٢‬ــ پروفایل در ‪Snagit‬‬

‫شکل ‪٤١‬ــ‪٢‬ــ پنجره ‪Profile‬‬

‫‪   ٨‬ــ‪ ٢‬گرفتن عکس از محیط نرم​افزار ‪Snagit‬‬

‫از آنجایی که با زدن دکمه ‪ Capture‬به​طور پیش فرض پنجره نرم​افزار ‪ Snagit‬مخفی می​شود‪ .‬برای جلوگیری‬
‫از مخفی شدن پنجره نرم افزار و گرفتن عکس از نرم​افزار ‪ ،Snagit‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ ،Tools‬گزینه ‪ Program Preferences‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در کادر باز شده‪ ،‬در سربرگ ‪ ،Program Options‬گزینه ‪ Hide Snagit Before Capturing‬را غیرفعال‬
‫کرده (شکل ‪٤٢‬ــ‪ )٢‬و روی دکمه ‪ Ok‬کلیک کنید‪.‬‬
‫حال می توانید پس از انتخاب ورودی و خروجی مناسب‪ ،‬با کلیک روی دکمه ‪ Capture‬از پنجره اصلی نرم افزار‬
‫و زیرمنوهای آن عکس تهیه کنید‪.‬‬

‫‪40‬‬
 ‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫شکل ‪٤٢‬ــ‪٢‬ــ تنظیمات گرفتن عکس از ‪Snagit‬‬

‫نکته‬
‫برای تغییر کلید میانبر ‪ Capture‬که به​طور پیش فرض ‪ Print Screen‬است‪ ،‬در سربرگ ‪ ،Hotkeys‬کلید مورد‬
‫نظر را در بخش ‪ ،Global Capture Hotkey‬انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪41‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫خالصه فصل‬

‫یکی از کاربردهای اصلی نرم​افزار ‪ ،Snagit‬عکس برداری از صفحه نمایش (‪ Capturing‬به​صورت ‪ )Image‬می​باشد‪.‬‬
‫در قسمت ‪ ،Input‬ورودی یا محدوده ‪ Capture‬مشخص می گردد و تعیین می​شود که از چه چیزی قرار است‬
‫عکس تهیه گردد‪.‬‬
‫یکی از حالت​های جدید ورودی در نسخه ‪ 10‬نرم​افزار‪ All in one ،‬است که به​طور پیش فرض انتخاب شده و‬
‫امکان گرفتن عکس از یک ناحیه‪ ،‬پنجره​یا پنجره پیمایشی را به کاربر می​دهد‪.‬‬
‫در قسمت ‪ ،Output‬خروجی عملیات‪ Capturing‬مشخص شده و تعیین می​شود عکس تهیه شده‪ ،‬به کدام برنامه‬
‫ارسال شود‪.‬‬
‫با انتخاب گزینه‪ ،Preview in Editor‬در منوی ‪ Input‬یا در قسمت ‪ ،Options‬عکس گرفته شده در نرم​افزار‬
‫‪ Snagit Editor‬نمایش داده می​شود‪.‬‬
‫انتخاب گزینه ‪ Multiple Outputs‬در منوی ‪ ، Output‬امکان ارسال هم زمان تصویر به چند خروجی مختلف‬
‫را به کاربر می​دهد‪.‬‬
‫در قسمت ‪ ،Effects‬می​توان عکس تهیه شده را سفارشی نمود و جلوه​های دلخواهی را روی آن اعمال کرد‪ .‬مانند‬
‫قرار دادن یک قاب اطراف تصویر‪.‬‬
‫در قسمت ‪ ،Options‬تنظیمات مربوط به فیلم برداری و عکس برداری وجود دارد‪ ،‬مانند ضبط صدا حین فیلم برداری‪.‬‬
‫یک پروفایل شامل حالت ‪ ،Capture‬ورودی‪ ،‬خروجی و جلوه​ها می​باشد‪ .‬در بخش ‪ ،Profile‬امکان دسترسی به‬
‫(‪ )Save as New Profile‬در‬ ‫بعضی پروفایل​های آماده وجود دارد‪ .‬عالوه بر این می​توان با کلیک روی دکمه‬
‫باالی پنجره ‪ ،Profile‬تنظیمات ‪ Image‬را به عنوان یک پروفایل تحت نامی دلخواه ذخیره نمود‪.‬‬

‫‪42‬‬
Image ‫ به​صورت‬Capture ‫ توانایی گرفتن‬:‫فصل دوم‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
All‫ـ‬in‫ـ‬One Capture
The default profile in Snagit is All‫ـ‬in‫ـ‬One. The All‫ـ‬in‫ـ‬One input in Snagit allows you to
capture a region, window, or to scroll a window during capture. This combines the input
settings of Region, Window, and Scrolling Window.
‫واژه نامه تخصصی‬
Bevel ‫برجسته‬
Border ‫حاشیه‬
Caption ‫عنوان‬
Color Correction ‫تصحیح رنگ‬
Color Depth ‫عمق رنگ‬
Color Substitution ‫جایگزینی رنگ‬
Edge ‫لبه‬
Effect ‫جلوه‬
Ellipse ‫بیضی‬
FreeHand ‫دست آزاد‬
Multiple Area ‫چند ناحیه ای‬
Options ‫اختیارات‬
Polygon ‫چند ضلعی‬
Region ‫ منطقه‬،‫ناحیه‬
Resolution ‫دقت یا وضوح تصویر‬
Rounded Rectangle ‫چهارضلعی با گوشه​های گرد‬
Scale ‫مقیاس‬
Schedule ‫زمان بندی‬
Scroll ‫پیمایش‬
Shapes ‫اشکال‬
Triangle ‫مثلث‬
Trim ‫برش زدن‬
Watermark ‫آرم کم رنگ‬
43
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پرسش​های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ کدام حالت نرم​افزار ‪ Snagit‬مخصوص گرفتن عکس از صفحه نمایش است؟‬
‫ب) ‪Image Capture‬‬ ‫الف) ‪ Text Capture‬‬
‫د) ‪Web Capture‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Video Capture‬‬
‫محدوده عملیات ‪ Capture‬را مشخص نمود؟‬
‫ٔ‬ ‫‪2‬ــ در کدام قسمت می​توان‬
‫د) ‪Effects‬‬ ‫ج) ‪Options‬‬ ‫ب) ‪Output‬‬ ‫الف) ‪Input‬‬
‫‪3‬ــ در کدام بخش امکان اعمال جلوه​های مختلف روی تصویر گرفته شده وجود دارد؟‬
‫د) ‪Effects‬‬ ‫ج) ‪Options‬‬ ‫ب) ‪Output‬‬ ‫الف) ‪Input‬‬
‫‪4‬ــ کدام ورودی امکان گرفتن عکس از پنجره فعال را به کاربر می​دهد؟‬
‫ب) ‪Window‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Full Screen‬‬
‫د) ‪Fixed Region‬‬ ‫ ‬‫ج) ‪Active Window‬‬
‫‪5‬ــ برای گرفتن عکس با اندازه ثابت‪ ،‬کدام ورودی انتخاب می​شود؟‬
‫ب) ‪Region‬‬ ‫الف) ‪ Fixed Region‬‬
‫د) ‪Shapes‬‬ ‫ج) ‪ Menu‬‬
‫‪6‬ــ برای گرفتن عکس از یک آیکون روی صفحه نمایش از کدام گزینه استفاده می​شود؟‬
‫ب)‪Object‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Ellipse‬‬
‫د) ‪Window‬‬ ‫ ‬‫ج) ‪Polygon‬‬
‫محدوده ‪ Capture‬به​صورت مثلثی شکل کدام گزینه کاربرد دارد؟‬
‫ٔ‬ ‫‪7‬ــ برای تغییر‬
‫ب) ‪Triangle‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Ellipse‬‬
‫د) ‪Polygon‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪FreeHand‬‬
‫‪8‬ــ کدام گزینه برای گرفتن عکس به​صورت مستطیل با گوشه​های گرد استفاده می​شود؟‬
‫ب) ‪Triangle‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪FreeHand‬‬
‫د) ‪Polygon‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Rounded Rectangle‬‬
‫‪9‬ــ کدام خروجی امکان چاپ مستقیم عکس گرفته شده روی کاغذ را می​دهد؟‬
‫د) ‪Printer‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪FTP‬‬ ‫ ‬
‫ب)‪Fie‬‬ ‫الف) ‪Program‬‬

‫‪44‬‬
‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫‪10‬ــ توسط کدام جلوه می​توان رنگ​های تصویر را تصحیح نمود؟‬

‫ب) ‪Color Correction‬‬ ‫الف) ‪ Color Depth‬‬
‫د) ‪Image Resolution‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Color Substitution‬‬
‫‪11‬ــ کدام جلوه برای قرار دادن قاب یا حاشیه‪ ،‬اطراف تصویر مناسب است؟‬
‫د) ‪Image Scaling‬‬ ‫ج) ‪Border‬‬ ‫ ‬
‫ب) ‪Trim‬‬ ‫الف) ‪Caption‬‬
‫‪12‬ــ برای برش قسمتی از تصویر از کدام جلوه استفاده می​شود؟‬
‫ب) ‪Edge Effects‬‬ ‫الف) ‪ Trim‬‬
‫د) ‪Color Correction‬‬ ‫ج) ‪ Border‬‬
‫‪13‬ــ کدام جلوه لبه​های تصویر را محو می کند؟‬
‫ب) ‪Fade Edge‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Drop Shadow Edge‬‬
‫د) ‪Saw Edge‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Torn Edge‬‬
‫‪14‬ــ کدام جلوه باعث ایجاد لبه​های موج دار اطراف تصویر می​شود؟‬
‫ب) ‪Sharktooth Edge‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Wave Edge‬‬
‫د) ‪Torn Edge‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Beveled Edge‬‬
‫‪15‬ــ برای قرار دادن آرم کم رنگ روی تصویر‪ ،‬کدام جلوه مناسب است؟‬
‫ب) ‪Image Scaling‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Border‬‬
‫د) ‪Watermark‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Trim‬‬
‫‪16‬ــ کلید معادل عملیات ‪ Capture‬در نرم​افزار ‪ Snagit‬چیست؟‬
‫د) ‪Print Screen‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪F2‬‬ ‫ ‬
‫ب) ‪ESC‬‬ ‫الف) ‪Home‬‬

‫‪45‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫آزمون نظری‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬
‫‪1‬ــ مراحل عملیات ‪ Capture‬در نرم​افزار ‪ Snagit‬را شرح دهید‪.‬‬
‫‪2‬ــ انواع ورودی​ها در حالت ‪ Image‬را نام برده و کاربرد هر یک را توضیح دهید‪.‬‬
‫‪3‬ــ خروجی​های مختلف در حالت ‪ Image‬را نام برده و کاربرد آنها را شرح دهید‪.‬‬
‫‪4‬ــ چند نمونه از جلوه​هایی که می​توان روی تصاویر اعمال نمود را نام ببرید‪.‬‬
‫‪5‬ــ منظور از ‪ Profile‬چیست و چگونه می​توان یک پروفایل را ایجاد نمود؟‬
‫‪6‬ــ کلید میانبر عملیات ‪ Capture‬چیست و چگونه می​توان آن را تغییر داد؟‬
‫‪7‬ــ چگونه می​توان از محیط نرم​افزار ‪ Snagit‬عکس گرفت؟‬

‫کارگاه عملی‬
‫‪1‬ــ یک عکس از کل صفحه نمایش گرفته و آن را با فرمت ‪ PDF‬ذخیره کنید‪.‬‬
‫پنجره ‪ My document‬تهیه کنید و در نرم​افزار ‪ ، Snagit Editor‬نام منوهای مختلف آن‬
‫ٔ‬ ‫‪2‬ــ یک عکس از‬
‫را روی تصویر بنویسید‪.‬‬
‫پنجره ‪ My computer‬عکس بگیرید‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫‪3‬ــ از منوی ‪ ، View‬در‬
‫‪4‬ــ از آیکون ‪ Recycle Bin‬روی صفحه نمایش عکس تهیه کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ از پنجره اصلی برنامه ‪ ،Word‬یک عکس با لبه​های موجی شکل تهیه کنید‪.‬‬
‫ناحیه صفحه نمایش به​طور هم زمان عکس بگیرید‪.‬‬
‫‪6‬ــ از چند ٔ‬
‫‪7‬ــ از یک ناحیه به ابعاد ‪ 100*200‬پیکسل عکس تهیه کنید‪.‬‬
‫پوشه ویندوز به​طور کامل عکس بگیرید (با در نظر گرفتن نوار پیمایش)‪.‬‬
‫‪8‬ــ از ٔ‬
‫‪9‬ــ از قسمتی از صفحه نمایش یک عکس مثلثی شکل تهیه کنید (زمینه عکس آبی باشد)‪.‬‬
‫‪10‬ــ از پنجره فعال‪ ،‬عکسی سیاه و سفید تهیه کرده و آن را به نرم​افزار ‪ Word‬ارسال نمایید‪.‬‬
‫‪11‬ــ یک عکس با وضوح ‪ 300DPI‬ازصفحه نمایش تهیه کرده و آرم دلخواهی را کنار تصویر به​صورت‬
‫کم رنگ قرار دهید‪.‬‬
‫‪12‬ــ عکسی با مقیاس ‪( %200‬دو برابر) از صفحه نمایش تهیه کرده و نام رایانه و تاریخ و زمان گرفتن عکس را‬
‫روی آن نمایش دهید‪.‬‬

‫‪46‬‬
 ‫فصل دوم‪ :‬توانایی گرفتن ‪ Capture‬به​صورت ‪Image‬‬

‫زمان‬

‫‪Snagit‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬

‫توانایی ویرایش عکس در ‪Snagit Editor‬‬ ‫فصل سوم‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫کار با محیط ‪ Snagit Editor‬و نحوه ویرایش عکس در آن‬

‫هدف​های رفتاری‬
‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می رود که‪:‬‬
‫ـ با محیط نرم​افزار ‪ Snagit Editor‬آشنا باشد‪.‬‬
‫ـ اصول کار با ابزارهای منوی ‪ Draw‬را بداند‪.‬‬
‫ـ دستورهای مختلف منوی ‪ Image‬و ‪ Send‬را یاد بگیرید‪.‬‬
‫ـ نحوه ایجاد‪ ،‬ویرایش عکس و ذخیره آن در نرم​افزار ‪ Snagit Editor‬را بداند‪.‬‬

‫‪47‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫گاهی اوقات الزم است روی تصاویر ‪ Capture‬شده​یا تصاویر موجود در رایانه‪ ،‬تغییراتی اعمال شود‪ .‬این کار توسط‬
‫نرم​افزار ‪ ،Snagit Editor‬امکانپذیر است‪ .‬هنگام ‪ Capture‬به​صورت عکس‪ ،‬به​طور پیش فرض با انتخاب گزینه‬
‫‪ ،Preview in Editor‬در منوی ‪ Input‬یا در قسمت ‪ ،Options‬تصاویر گرفته شده‪ ،‬در نرم​افزار ‪Snagit Editor‬‬
‫نمایش داده می​شوند‪ .‬عالوه بر این می​توانید با کلیک روی گزینه ‪ Snagit Editor‬در بخش ‪ Quick Launch‬در‬
‫پنجره اصلی نرم​افزار ‪ ،Snagit‬وارد این نرم​افزار شده و هر تصویر دلخواهی را در آن ویرایش کنید‪ .‬در این فصل پس‬
‫از آشنایی با بخش​های مختلف نرم​افزار ‪ ،Snagit Editor‬با نحوه ویرایش تصاویر و ذخیره آنها با فرمت​های مختلف و‬
‫ارسال تصاویر به سایر برنامه​ها آشنا می​شوید‪.‬‬

‫‪١‬ــ‪ ٣‬آشنایی با محیط نرم​افزار ‪Snagit Editor‬‬

‫اجزای مختلف محیط نرم​افزار ‪ ، Snagit Editor‬در شکل ‪١‬ــ‪ ٣‬نشان داده شده است‪.‬‬

‫شکل ‪١‬ــ‪٣‬ــ محیط نرم​افزار ‪Snagit Editor‬‬

‫‪48‬‬
‫فصل سوم‪ :‬توانایی ویرایش عکس در ‪Snagit Editor‬‬

‫‪٢‬ــ‪ ٣‬ابزارهای منوی ‪Draw‬‬

‫برای انجام ترسیمات مختلف روی تصاویر‪ ،‬می​توانید از ابزارهای موجود در منوی ‪ Draw‬استفاده کنید‬
‫(شکل ‪٢‬ــ‪ .)٣‬با انتخاب هر ابزار در قسمت ‪ ،Drawing Tools‬حالت​های مختلف ابزار در قسمت ‪Styles‬‬
‫قابل دسترسی است‪.‬‬

‫شکل ‪٢‬ــ‪٣‬ــ منوی ‪Draw‬‬

‫جدول ‪١‬ــ‪٣‬ــ ابزارهای منوی ‪Draw‬‬
‫توضیحات‬ ‫حالت​های مختلف ابزار در بخش ‪Style‬‬ ‫نام ابزار‬ ‫ابزار‬
‫انتخاب تمام یا قسمتی از شکل‬ ‫‪Selection‬‬

‫رسم کادرهای توضیحات‬ ‫‪Callout‬‬

‫درج پیکان​های جهت دار‬ ‫‪Arrow‬‬

‫درج شکل​های آماده‬ ‫‪Stamp‬‬

‫ابزار خودکار برای نوشتن‬ ‫‪Pen‬‬

‫هایالیت کردن بخشی از تصویر‬ ‫‪Highlight Area‬‬

‫برای کوچک نمایی‪ ،‬پس از انتخاب ابزار‪ ،‬کلید ‪ Alt‬بزرگ نمایی یا کوچک نمایی‬ ‫‪Zoom‬‬
‫را پایین نگه داشته و روی تصویر کلیک کنید‪.‬‬
‫نوشتن متن‬ ‫‪Text‬‬

‫رسم خطوط مختلف‬ ‫‪Line‬‬

‫درج اشکال هندسی‬ ‫‪Shape‬‬

‫رنگی کردن ناحیه انتخابی‬ ‫‪Fill‬‬

‫پاک کردن بخشی از تصویر‬ ‫‪Erase‬‬

‫‪49‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪١‬ــ‪2‬ــ‪ ٣‬تغییر اندازه‪ ،‬چرخش و جابجایی اشکال رسم شده‬

‫با کلیک روی شیء رسم شده‪ ،‬آن شیء انتخاب می​شود و ‪ 3‬نوع دستگیره در اطراف آن ظاهر می گردد (شکل‬
‫‏‪3‬ــ‪:)3‬‬
‫دستگیره سبز‪ :‬برای چرخش شیء انتخابی‬
‫دستگیره سفید‪ :‬برای تغییر اندازه شیء‬
‫دستگیره زرد‪ :‬برای تغییر اندازه دنباله شیء (این گزینه برای همه اشکال وجود ندارد)‬

‫شکل‏‪3‬ــ‪3‬ــ تغییر اندازه‪ ،‬چرخش و جابجایی شیء‬

‫‪٢‬ــ‪2‬ــ‪ ٣‬تغییر رنگ خطوط دور و داخل شیء‬

‫توسط گزینه ‪ Outline‬در قسمت ‪ ،Style‬امکان تغییر رنگ خطوط دور شیء و توسط گزینه ‪ Fill‬امکان تغییر رنگ‬
‫داخل شیء وجود دارد (شکل ‪٤‬ــ‪.)٣‬‬

‫شکل ‪٤‬ــ‪٣‬ــ تغییر رنگ شیء‬

‫‪3‬ــ‪2‬ــ‪ 3‬تعیین میزان شفافیت شیء‬

‫در بخش ‪ ،Style‬در زیر منوی ‪ ،Effects‬با انتخاب گزینه ‪ ،Opacity‬امکان تعیین میزان شفافیت شیء وجود دارد‪.‬‬
‫(شکل ‪٥‬ــ‪.)٣‬در شکل ‪٦‬ــ‪ ٣‬یک شیء با شفافیت​های مختلف نشان داده شده است‪.‬‬

‫‪50‬‬
 ‫فصل سوم‪ :‬توانایی ویرایش عکس در ‪Snagit Editor‬‬

‫شیء‬
‫شفافیتشیء‬ ‫تغییرمیزان‬
‫میزان شفافیت‬ ‫تغییر‬ ‫‏‪3‬ـ‪5‬ــ‬
‫  ــ‪٣‬ــ‬ ‫شکل‬
‫شکل ‪٥‬‬

‫شکل ‪٦‬ــ‪٣‬ــ یک شیء با شفافیت​های مختلف‬

‫‪3‬ــ‪ 3‬آشنایی با دستورات منوی ‪Image‬‬

‫یکی از منوهای پرکاربرد در نرم​افزار ‪ ، Snagit Editor‬منوی ‪ Image‬است که امکان تغییر اندازه‪ ،‬برش‪ ،‬چرخش و‬
‫‪ ...‬تصویر گرفته شده را به کاربر می​دهد (شکل ‪٧‬ــ‪ .)٣‬این منو شامل سه بخش ‪ Canvas، Image Style‬و ‪Modify‬‬
‫می​باشد که در ادامه با آنها آشنا می​شوید‪.‬‬

‫شکل ‪٧‬ــ‪٣‬ــ منوی ‪Image‬‬

‫‪1‬ــ‪3‬ــ‪3‬آشنایی با گزینه​های بخش ‪Canvas‬‬

‫گزینه​های این بخش‪ ،‬امکان برش‪ ،‬چرخش‪ ،‬تغییر اندازه و رنگ بوم یا پس زمینه اصلی تصویر را به کاربر می​دهد‪.‬‬
‫گزینه ‪ : Crop‬این گزینه برای برش قسمت​های اضافی اطراف تصویر کاربرد دارد‪ .‬ابتدا ناحیه مورد نظر را‬
‫انتخاب کرده و سپس روی گزینه ‪ Crop‬کلیک کنید‪ .‬ناحیه​های اضافی اطراف محدوده​ی انتخابی‪ ،‬از تصویر حذف‬
‫می​شوند‪.‬‬
‫گزینه ‪ :Rotate‬این گزینه برای چرخش و قرینه کردن تصویر کاربرد دارد (شکل ‪  ٨‬ــ‪.)٣‬‬

‫‪51‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل ‪  ٨‬ــ‪٣‬ــ گزینه ‪Rotate‬‬

‫‪ :Cut Out‬این گزینه‪ ،‬برای برش بخشی از فضای‬

‫میانی تصویر استفاده می​شود (شکل ‪٩‬ــ‪ .)٣‬ابتدا حالت مورد‬
‫نظر را انتخاب و در محل شروع کلیک کرده و تا محل پایانی‬
‫درگ کنید‪ .‬دقت کنید که در این حالت‪ ،‬نقطه شروع و پایان‬
‫برش باید لبه​ های تصویر باشد‪ .‬در این کتاب‪ ،‬برای حذف‬
‫فضاهای خالی درون کادرهای محاوره ای از این گزینه استفاده‬
‫شده است‪ .‬در شکل ‪١٠‬ــ‪ ، ٣‬نمونه ای از کاربرد این گزینه نشان‬
‫داده شده است‪.‬‬
‫شکل ‪٩‬ــ‪٣‬ــ گزینه ‪Cut Out‬‬

‫شکل ‪١٠‬ــ‪٣‬ــ نمونه ای از کاربرد ‪Cutout‬‬ ‫‪52‬‬

 ‫فصل سوم‪ :‬توانایی ویرایش عکس در ‪Snagit Editor‬‬

‫‪ :Resize‬این گزینه به ترتیب‪ ،‬امکان تغییر اندازه تصویر‪،‬‬

‫بوم تصویر و تعیین میزان فضای خالی که باید از اطراف تصویر‬
‫حذف شود را به کاربر می​دهد (شکل ‪١١‬ــ‪.)٣‬‬

‫شکل ‪١١‬ــ‪٣‬ــ تغییر اندازه‬

‫‪ :Trim‬این گزینه‪ ،‬فضاهای خالی اطراف تصویر را حذف می کند‪.‬‬

‫‪ :Canvas Color‬برای تغییر رنگ بوم اطراف تصویر استفاده می​شود‪.‬‬
‫در شکل‏‪12‬ــ‪ 3‬رنگ بوم تصویر تغییر کرده است‪.‬‬

‫شکل ‪١٢‬ــ‪٣‬ــ تغییر رنگ بوم تصویر‬

‫‪٢‬ــ‪3‬ــ‪ ٣‬آشنایی با گزینه​های بخش ‪Image Style‬‬

‫گزینه این بخش‪ ،‬امکان اعمال جلوه​های مختلف روی لبه و حاشیه تصویر‬
‫ٔ‬
‫را به کاربر می​دهد‪ .‬برای اعمال جلوه‪ ،‬کافی است روی جلوه مورد نظر کلیک‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪ :Border‬توسط این گزینه می​توان قابی به رنگ دلخواه را اطراف ناحیه‬
‫شکل ‪١٣‬ــ‪٣‬ــ گزینه ‪Border‬‬
‫انتخابی یا اطراف بوم تصویر ایجاد نمود (شکل ‪١٣‬ــ‪.)٣‬‬
‫‪ :Effects‬در این قسمت جلوه​های زیر وجود دارند (شکل ‪١٤‬ــ‪:)٣‬‬
‫‪ :Shadow‬از این گزینه برای ایجاد سایه در اطراف تصویر استفاده می​شود‪.‬‬
‫‪ :Page Curl‬این جلوه‪ ،‬لبه کاغذ را بر می گرداند‪.‬‬

‫شکل ‪١٤‬ــ‪٣‬ــ گزینه ‪Effects‬‬

‫شکل ‪١٥‬ــ‪٣‬ــ گزینه ‪Page Curl‬‬

‫‪53‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪ :Perspective‬توسط این دستور‪ ،‬می​توان یک تصویر را دارای عمق‬

‫و زاویه دید مشخصی کرد و حالت پرسپکتیو را ایجاد نمود (شکل ‪١٦‬ــ‪.)٣‬‬
‫‪ :Shear‬این گزینه باعث تغییر شکل ظاهری و کج نمودن تصویر می​شود‬
‫شکل ‪١٦‬ــ‪٣‬ــ گزینه ‪Perspective‬‬ ‫(شکل ‪١٧‬ــ‪.)٣‬‬

‫شکل ‪١٧‬ــ‪٣‬ــ گزینه ‪Shear‬‬

‫گزینه ‪ :Edges‬با کلیک روی این گزینه‪ ،‬کلیه گزینه​های ‪( Edge effect‬جلوههای لبه) که در نرم​افزار ‪Snagit‬‬
‫توضیح داده شد‪ ،‬قابل دسترس می​باشند‪.‬‬

‫‪3‬ــ‪3‬ــ‪ 3‬آشنایی با گزینه​های بخش ‪Modify‬‬

‫گزینه​های این بخش‪ ،‬امکان ویرایش تصویر را به کاربر می دهند‪ .‬این گزینه​ها عبارتند از‪:‬‬
‫گزینه ‪ :Blur‬این گزینه باعث محو شدن تصویر می​شود‪.‬‬
‫گزینه ‪ :Color Effects‬جلوه​های رنگی را روی تصویر اعمال می کند‪.‬‬
‫گزینه ‪ :Grayscale‬تصویر را سیاه و سفید می کند‪.‬‬
‫گزینه ‪ :Filters‬امکان اعمال فیلترهای مختلف روی تصویر‬
‫را می​دهد‪.‬‬
‫گزینه ‪ :Watermark‬آرم کم رنگی را روی تصویر اصلی‬
‫قرار می​دهد‪.‬‬
‫گزینه ‪ :Spotlight & Magnify‬این گزینه کاربرد زیادی‬
‫در نرم​افزارهای آموزشی دارد‪ .‬توسط این گزینه می​توان بخشی‬
‫از تصویر را انتخاب کرد و آن را به​صورت بزرگ تر روی تصویر‬
‫اصلی نمایش داد و سایر بخش​های تصویر را تیره نمود (شکل‬
‫شکل‏‪١٨‬ــ‪٣‬ــ گزینه ‪Spotlight & Magnify‬‬
‫‪١٨‬ــ‪ .)٣‬این کار باعث جلب توجه مخاطب می​شود‪.‬‬
‫‪54‬‬
 ‫فصل سوم‪ :‬توانایی ویرایش عکس در ‪Snagit Editor‬‬

‫پس از انتخاب قسمت موردنظر در تصویر‪ ،‬با کلیک روی گزینه ‪،Spotlight & Magnify‬‬
‫کادر تنظیمات آن ظاهر می​شود (شکل‪١٨‬ــ‪ .)٣‬که گزینههای آن در جدول‪٢‬ــ‪ ٣‬توضیح داده‬
‫شده است‪.‬‬
‫جدول ‪٢‬ــ‪٣‬ــ گزینه​های ‪Spotlight & Magnify‬‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫میزان درصد بزرگ نمایی بخش انتخابی‬ ‫‪Magnify‬‬

‫میزان تیرگی نواحی اطراف‬ ‫‪Dim Background‬‬

‫میزان محو شدگی نواحی اطراف‬ ‫‪Blur Background‬‬

‫سایه دار کردن بخش انتخابی‬ ‫‪Drop Shadow‬‬

‫تغییر اندازه بوم برای متناسب شدن با ناحیه انتخابی‬ ‫‪Resize canvas to fit‬‬

‫فاصله افقی ناحیه انتخابی از لبه تصویر‬ ‫‪Horizontal offset‬‬

‫فاصله عمودی ناحیه انتخابی از لبه تصویر‬ ‫‪Vertical offset‬‬

‫شکل ‪١٩‬ــ‪٣‬ــ کادر ‪Spotlight & magnify‬‬

‫‪٤‬ــ‪ ٣‬آشنایی با دستورات منوی ‪Send‬‬

‫در منوی ‪ ،Send‬امکان ارسال فایل ‪ Capture‬شده به سایر نرم​افزارها یا خروجی​های گفته شده در فصل قبل‬
‫وجود دارد (شکل ‪٢٠‬ــ‪ .)٣‬اگر نرم​افزار موردنظر باز باشد‪ ،‬فایل تصویری انتخاب شده‪ ،‬در محل جاری نمایش داده‬
‫می​شود‪ ،‬در غیر این صورت‪ ،‬تصویر انتخابی در فایل جدیدی در نرم​افزار مورد نظر نمایش داده می​شود‪.‬‬

‫شکل ‪٢٠‬ــ‪٣‬ــ منوی ‪Send‬‬

‫‪55‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٥‬ــ‪ ٣‬آشنایی با دستورات ‪Snagit Button‬‬

‫‪١‬ــ‪5‬ــ‪ ٣‬ایجاد یک فایل تصویری جدید (‪)New‬‬

‫برای ایجاد یک فایل تصویری جدید در نرم​افزار ‪،Snagit Editor‬‬
‫روی دکمه ‪ Snagit‬کلیک کنید ( یا کلید میانبر ‪ .)Ctrl+N‬در کادر باز‬
‫شده (شکل‏‪٢١‬ــ‪ ،)٣‬پهنا (‪ )Width‬و ارتفاع (‪ )Height‬را برحسب‬
‫پیکسل مشخص کرده و در قسمت ‪ ،Canvas color‬رنگ پس زمینه‬
‫را تعیین کنید (به​طور پیش فرض حالت ‪ Transparent‬یا شفاف‬

‫شکل ‪٢١‬ــ‪٣‬ــ ایجاد تصویر جدید‬

‫انتخاب شده است)‪.‬‬

‫‪٢‬ــ‪5‬ــ‪ ٣‬باز نمودن فایل​های موجود (‪)Open‬‬

‫عالوه بر ویرایش فایل​های ‪ Capture‬شده و ایجاد فایل جدید‪ ،‬می​توانید سایر فایل​ها را در ‪ Editor‬باز نموده و آنها را‬
‫ویرایش کنید‪ .‬برای باز نمودن یک فایل در نرم​افزار ‪ ، Snagit Editor‬یکی از روش​های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ روی دکمه ‪ Snagit‬کلیک کرده و گزینه ‪ Open‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ کلید ترکیبی ‪ Ctrl+O‬را فشار دهید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در نوار ‪( Quick Access‬دسترسی سریع)‪ ،‬روی دکمه ‪ Open‬کلیک کنید (شکل ‪٢٢‬ــ‪.)٣‬‬

‫شکل ‪٢٢‬ــ‪٣‬ــ باز نمودن فایل از طریق نوار دسترسی سریع‬

‫‪3‬ــ‪5‬ــ‪ 3‬ذخیره فایل (‪)Save‬‬

‫پس از انجام ویرایش​های مورد نظر روی فایل‪ ،‬برای اعمال تغییرات بر فایل جاری‪ ،‬روی دکمه ‪ Snagit‬کلیک‬
‫کرده و گزینه ‪( Save‬کلید میانبر ‪ )Ctrl+S‬را انتخاب کنید‪ .‬به​طور پیش فرض‪ ،‬فایل​ها با فرمت ‪ png‬ذخیره می​شوند‬
‫که امکان ذخیره فایل با سایر فرمت​های تصویری نیز وجود دارد‪.‬‬
‫‪56‬‬
 ‫فصل سوم‪ :‬توانایی ویرایش عکس در ‪Snagit Editor‬‬

‫‪٤‬ــ‪5‬ــ‪ ٣‬ذخیره فایل با نام یا قالب دیگر (‪)Save as‬‬

‫با کلیک روی دکمه ‪ ،Snagit‬در زیر منوی ‪ ، Save as‬حالت​های مختلفی برای ذخیره​یک فایل وجود دارد (شکل‬
‫‪٢٣‬ــ‪ .)٣‬این گزینه​ها در جدول‏‪3‬ــ‪ 3‬شرح داده شده اند‪.‬‬

‫شکل ‪٢٣‬ــ‪٣‬ــ گزینه​های ‪Save as‬‬

‫جدول‏‪3‬ــ‪3‬ــ گزینه​های ‪Save as‬‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫ذخیره فایل با یکی از قالب های تصویری مانند ‪ png، BMP‬و ‪...‬‬ ‫‪Standard Format‬‬

‫ذخیره فایل با قالب ‪.snag‬که امکان ویرایش مجدد اشیای قرار داده‬ ‫‪Snagit Capture File‬‬

‫شده روی تصویر را در محیط ‪ Snag it Editor‬به کاربر می​دهد‪.‬‬

‫ذخیره فایل با فرمت ‪PDF‬‬ ‫‪Adobe PDF‬‬

‫ذخیره فایل با فرمت ‪SWF‬‬ ‫‪Adobe SWF‬‬

‫‪57‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫خالصه فصل‬

‫برای ویرایش تصاویر ‪ Capture‬شده​یا تصاویر موجود روی رایانه‪ ،‬می​توان از نرم​افزار ‪ ،Snagit Editor‬استفاده‬
‫نمود‪.‬‬
‫هنگام ‪ Capture‬به​صورت ‪ ،Image‬به​طور پیش فرض با انتخاب گزینه ‪ ،Preview in Editor‬در منوی ‪Input‬‬
‫یا در قسمت ‪ ،Options‬تصاویر گرفته شده‪ ،‬در نرم​افزار ‪ Snagit Editor‬نمایش داده می​شوند‪ .‬عالوه بر این می​توانید‬
‫با کلیک روی گزینه ‪ Snagit Editor‬در بخش ‪ Quick Launch‬در پنجره اصلی نرم​افزار ‪ ،Snagit‬وارد این نرم​افزار‬
‫شده و تصاویر دلخواهی را در آن ویرایش کنید‪.‬‬
‫برای انجام ترسیمات مختلف روی تصاویر‪ ،‬می​توان از ابزارهای موجود در منوی ‪ Draw‬استفاده نمود‪ .‬با انتخاب‬
‫هر ابزار در قسمت ‪ ،Drawing Tools‬حالت​های مختلف ابزار در بخش ‪ Styles‬قابل دسترسی می​باشد‪.‬‬
‫یکی از منوهای پرکاربرد در نرم​افزار ‪ ،Snagit Editor‬منوی ‪ Image‬است که امکان تغییر اندازه‪ ،‬برش‪ ،‬چرخش‬
‫و ‪ ...‬تصویر گرفته شده را به کاربر می​دهد‪ .‬این منو شامل سه بخش ‪ Canvas، Image Style‬و ‪ Modify‬می​باشد‪.‬‬
‫با انتخاب گزینه ‪ ،Preview in Editor‬در منوی ‪ Input‬یا در قسمت ‪ ،Options‬عکس گرفته شده در نرم​افزار‬
‫‪ Snagit Editor‬نمایش داده می​شود‪.‬‬
‫در منوی ‪ ،Send‬امکان ارسال فایل ‪ Capture‬شده به سایر نرم​افزارها یا خروجی​های گفته شده در فصل قبل‬
‫وجود دارد‪.‬‬
‫با کلیک روی دکمه ‪ Snagit‬در نرم​افزار ‪ ،Snagit Editor‬امکان ایجاد فایل جدید‪ ،‬باز کردن و ذخیره فایل​ها‬
‫وجود دارد‪.‬‬
‫اگر تصاویر ویرایش شده با فرمت ‪ .snag‬ذخیره شوند‪ ،‬امکان ویرایش مجدد اشیای قرار داده شده روی تصویر‪،‬‬
‫در محیط ‪ Snagit Editor‬وجود دارد‪.‬‬

‫‪58‬‬
Snagit Editor ‫ توانایی ویرایش عکس در‬:‫فصل سوم‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
Snagit Editor
Use Snagit Editor to apply professional, quality finishing touches to your captures.
Also share or locate, view, and manage captures and multimedia files.
Editing options include flip, mirror, shear, rotate, crop, and cut. Adjust the color depth,
add text, or view the frames of a video capture.

‫واژه نامه تخصصی‬

Blur ‫محو شدن‬
Canvas ‫بوم‬
Crop ‫برش‬
Cut Out ‫ برش‬،‫قطع جریان‬
Drawing tools ‫ابزارهای ترسیمی‬
Flip ‫قرینه‬
Opacity ‫شفافیت‬
Resize ‫تغییر اندازه‬
Rotate ‫چرخاندن‬
Send ‫ارسال‬

59
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پرسش​های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ کدام ابزار زیر برای درج اشکال آماده استفاده می​شود؟‬
‫د) ‪Callout‬‬ ‫ج) ‪Arrow‬‬ ‫ب) ‪Pen‬‬ ‫الف) ‪Stamp‬‬
‫‪2‬ــ کدام ابزار زیر برای رسم کادر توضیحات استفاده می​شود؟‬
‫د)‬ ‫ج) ‬ ‫ ‬
‫ب)‬ ‫ ‬
‫الف)‬
‫چیست؟‬ ‫‪3‬ــ کاربرد ابزار‬
‫ب) نوشتن متن‬ ‫الف)​هایالیت کردن قسمتی از نوشته​ها‬
‫د) درج پیکان​های جهت دار‬ ‫ج) بزرگ نمایی یا کوچک نمایی‬
‫‪4‬ــ ابزار ‪ ..................‬برای درج اشکال هندسی استفاده می​شود‪.‬‬
‫د) ‪Shape‬‬ ‫ج) ‪Fill‬‬ ‫ب) ‪Callout‬‬ ‫الف) ‪Erase‬‬
‫‪5‬ــ دستگیره​های سبز اطراف شیء رسم شده چه کاربردی دارند؟‬
‫اندازه دنباله شیء‬
‫ٔ‬ ‫د) تغییر‬ ‫ج) چرخش شیء‬ ‫الف) تغییر اندازه شیء ب) تغییرمکان شیء‬
‫‪6‬ــ کدام گزینه برای برش قسمت​های اضافی اطراف تصویر کاربرد دارد؟‬
‫د) ‪Resize‬‬ ‫ج) ‪Cutout‬‬ ‫ب) ‪Rotate‬‬ ‫الف) ‪Crop‬‬
‫‪7‬ــ کدام گزینه جلوه‪ ،‬لبه کاغذ را بر می گرداند؟‬
‫د) ‪Shadow‬‬ ‫ج) ‪Perspective‬‬ ‫ب) ‪Page Curl‬‬ ‫الف) ‪Shear‬‬

‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫‪60‬‬
‫فصل سوم‪ :‬توانایی ویرایش عکس در ‪Snagit Editor‬‬

‫آزمون نظری‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫‪1‬ــ نرم​افزار ‪ Snagit Editor‬چه کاربردی دارد؟‬

‫‪2‬ــ در منوی ‪ ،Draw‬چه ابزارهایی قابل دسترسی است؟‬
‫‪3‬ــ چه جلوه​هایی را می​توان روی تصاویر گرفته شده اعمال نمود؟‬
‫‪4‬ــ تصاویر ویرایش شده را با چه فرمت​هایی می​توان ذخیره نمود؟‬

‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫کارگاه عملی‬
‫‪1‬ــ از پنجره ‪ My computer‬یک عکس تهیه کرده و توسط نرم​افزار ‪ ،Snagit Editor‬آن را به​صورت سیاه‬
‫و سفید با لبه برگردانده شده درآورید‪.‬‬
‫‪2‬ــ یک عکس از منوی ‪ Start‬تهیه کرده و قسمت​های مختلف آن را با زدن فلش و کادر توضیحات‪ ،‬معرفی‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ تصویر دلخواهی را در محیط ‪ Editor‬باز کرده و چند جلوه دلخواه را روی آن اعمال کنید‪.‬‬

‫‪61‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پروژه پایانی نرم​افزار ‪Snagit‬‬

‫آموزش نرم​افزار ‪ Paint‬را در یک فایل پاورپوینت ایجاد کنید‪.‬‬
‫راهنمایی‪ :‬از قسمت​های مختلف نرم​افزار ‪ ،Paint‬توسط نرم​افزار ‪ Snagit‬عکس تهیه کرده و توضیحات هر‬
‫قسمت را توسط نرم​افزار ‪ Snagit Editor‬به تصاویر اضافه کنید‪ .‬برای جذابیت بیشتر‪ ،‬جلوه​های دلخواهی را‬
‫روی هر یک از تصاویر اعمال کنید‪ .‬برای نمونه‪ ،‬چند اسالید اول این آموزش نمایش داده شده است‪.‬‬

‫‪62‬‬
 ‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬

‫شناخت مفاهیم اولیه چند رسانه ای‬ ‫فصل چهارم‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫یادگیری با مفاهیم اولیه چند رسانه ای‪ ،‬ایجاد فلوچارت و تنظیم سناریوی برنامه چند رسانه ای‬

‫هدف​های رفتاری‬
‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می رود که‪:‬‬
‫ـ مفاهیم اصلی چند رسانه ای را بداند‪.‬‬
‫ـ اعضای گروه تولید محصوالت چندرسانه ای را نام برده و وظایف هر یک را توضیح دهد‪.‬‬
‫ـ مراحل تولید پروژه​های چند رسانه ای را نام ببرد‪.‬‬
‫ـ چند نرم​افزار کاربردی در زمینه طراحی و ساخت یک پروژه چند رسانه ای را نام ببرد‪.‬‬
‫ـ اصول نحوه رسم فلوچارت برنامه چند رسانه ای را بداند‪.‬‬
‫ـ نحوه تنظیم سناریوی تولید نرم​افزار چند رسانه ای را شرح دهد‪.‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫امروزه کاربرد نرم​افزارهای آموزشی در آموزش بیشتر شده است‪ .‬همان طور که تحقیقات نشان میدهند‪ ،‬آموزشهایی‬
‫که معمو ًال بیش از یکی از حواس چندگانه را در یادگیری سهیم میکنند‪ ،‬تأثیر بیشتری در امر یادگیری دارند‪ .‬نرمافزارهای‬
‫چند رسانهای‪ ،‬امکان درگیر کردن بیش از یک حس را فراهم مینمایند‪ .‬عالوه بر آموزش‪ ،‬از چندرسانهای​ها در تولید‬
‫بازی​ها‪ ،‬رسانه​های دیجیتال‪ ،‬تبلیغات و اطالعرسانی استفاده می​شود‪ .‬در این فصل در ابتدا با مفاهیم مهم و کاربردی‬
‫چند رسانهای‪ ،‬گروه تولید محصوالت چند رسانهای‪ ،‬مراحل تولید پروژه​های چند رسانهای و نرم​افزارهای طراحی و‬
‫ساخت در این زمینه آشنا می​شوید‪ .‬سپس اصول نحوه رسم فلوچارت و تنظیم سناریوی برنامه چند رسانهای به شما‬
‫آموزش داده می​شود‪.‬‬

‫‪١‬ــ‪ ٤‬آشنایی با مفاهیم مهم و کاربردی چند رسانه ای‬

‫رسانه (‪ :)Media‬روشی برای ذخیره سازی‪ ،‬نمایش و انتقال اطالعات است‪ .‬به​طور کلی به متن‪ ،‬تصویر‪،‬‬
‫صدا‪ ،‬فیلم و پویانمایی و ابزارهایی که باعث برقراری ارتباط می​شوند‪ ،‬رسانه گفته می​شود‪.‬‬
‫پروژه چند رسانه ای (‪ :)Multimedia‬پروژه ای که در تولید آن‪ ،‬از چند نوع رسانه​ی مختلف استفاده شده‪،‬‬
‫پروژه چند رسانه ای نامیده می​شود‪.‬‬
‫تعامل (‪ :)Interactivity‬برقراری ارتباط دو سویه با کاربر‪ ،‬تعامل گفته می​شود‪ .‬مانند آزمون الکترونیکی که‬
‫با انتخاب پاسخ‪ ،‬پیغامی مبنی بر درست یا نادرست بودن پاسخ به کاربر نمایش داده می​شود‪ ،‬در حالی که روزنامه و‬
‫تلویزیون ارتباطی یک طرفه را با کاربر برقرار می نمایند‪.‬‬
‫سناریو (‪ :)Story Board‬سناریو یا فیلم نامه‪ ،‬راهکاری مناسب برای بیان نحوه ارائه مطالب می​باشد که در‬
‫آن مراحل انجام کارها با جزئیات کامل شرح داده می​شود‪.‬‬

‫‪٢‬ــ‪ ٤‬آشنایی با گروه تولید محصوالت چند رسانه ای‬

‫با توجه به گستردگی فرآیند تولید محصوالت چند رسانه ای‪ ،‬معمو ًال این کار به​صورت گروهی و تیمی و با تقسیم‬
‫وظایف میان افراد مختلف انجام می​شود‪ .‬در این جا به مهم ترین افرادی که در تهیه​یک پروژه چند رسانه ای نقش‬
‫ایفا می کنند اشاره می​شود‪:‬‬
‫تهیه کننده‪ :‬نقش تهیه کننده عمدت ًا مالی و تشکیالتی است‪ .‬وظیفه اصلی وی‪ ،‬گفتگو و هماهنگی با عوامل‬
‫پروژه‪ ،‬تهیه منابع مالی‪ ،‬ابزارها و تجهیزات مورد نیاز پروژه می​باشد‪.‬‬
‫‪64‬‬
 ‫فصل چهارم‪ :‬شناخت مفاهیم اولیه چند رسانه ای‬

‫مدیر پروژه‪ :‬وظیفه اصلی مدیر پروژه‪ ،‬طراحی فلوچارت و روند اجرایی پروژه است‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬تعیین‬
‫وظایف هر یک از عوامل پروژه و هماهنگی میان گروه​های مختلف بر عهده مدیر پروژه می​باشد‪.‬‬
‫کارشناس علمی و موضوعی‪ :‬کارشناس علمی‪ ،‬وظیفه بررسی صحت و درستی محتوای تهیه شده با موضوع‬
‫تعیین شده را دارد‪ .‬برای نمونه‪ ،‬در صورتی که موضوع پروژه​ی چند رسانهای‪ ،‬آموزش اصول حسابداری می​باشد‪ ،‬یک‬
‫کارشناس حسابداری‪ ،‬باید محتوای تولید شده را از لحاظ صحت و درستی بررسی نماید‪.‬‬
‫طراح وتکنولوژیست آموزشی‪ :‬محتوای بررسی شده و جمع آوری شده توسط کارشناسان موضوعی را‬
‫دریافت کرده و سعی می کند با ارائه راهکار و شیوه مناسب‪ ،‬آن را برای استفاده در پروژه طوری آماده سازی کند که‬
‫تأثیرگذاری بیشتری بر مخاطب داشته باشد‪ .‬برای نمونه‪ ،‬اگر قرار است اینترنت آموزش داده شود‪ ،‬پیشنهاد می کند که‬
‫در ابتدای آموزش‪ ،‬چند صفحه وب معروف و مشهور نمایش داده شود‪.‬‬
‫نکته‬
‫پس از طراحی آموزشی‪ ،‬برای هر بخش از پروژه‪ ،‬طبق فلوچارت برنامه‪ ،‬سناریویی برای اجرا در‬
‫اختیار مدیر پروژه قرار می گیرد‪.‬‬

‫گرافیست‪ :‬با توجه به این که طراحی گرافیکی مناسب و داشتن ظاهر زیبا‪ ،‬تاثیر زیادی در جذب مخاطب دارد‪،‬‬
‫وظیفه اصلی گرافیست‪ ،‬طراحی پوسته گرافیکی پروژه شامل پس زمینه ‪ ،‬منوها‪ ،‬دکمه​ها‪ ،‬لوگوها‪ ،‬آیکن​ها و ‪ ...‬می​باشد‪.‬‬
‫متخصص پویانمایی (انیماتور)‪ :‬پویانمایی نیز مانند گرافیک‪ ،‬تأثیر زیادی بر جلب نظر مخاطب دارد‪ .‬انیماتور‪،‬‬
‫وظیفه تهیه و تولید پویانمایی​های مورد نیاز پروژه را بر عهده دارد و دائم ًا با گرافیست پروژه در ارتباط است و تصاویر‬
‫و طرح​های الزم را از وی تهیه می کند‪.‬‬
‫متخصص صدا‪ :‬ضبط‪ ،‬ویرایش و جلوه گذاری صداهای پروژه را بر عهده دارد‪.‬‬
‫متخصص ویدئو‪ :‬یکی از رسانه​های پرکاربرد که در اغلب پروژه​های چند رسانه ای دیده می​شود فیلم و ویدئو‬
‫است‪ .‬ویرایش‪ ،‬تدوین و آماده سازی فیلم​های مورد استفاده در پروژه بر عهده متخصص ویدئو است‪.‬‬
‫برنامه نویس چند رسانهای‪ :‬معمو ًال در آخرین حلقه تولید چندرسانه ای‪ ،‬قرار می گیرد و اجزاء تولید شده‬
‫توسط سایرین را تحویل گرفته و بر اساس فلوچارت برنامه‪ ،‬آنها را یکپارچه سازی می نماید‪.‬‬

‫‪65‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫نکته‬
‫در صورتی که پروژه چند رسانه ای مبتنی بر وب باشد‪ ،‬یک متخصص وب نیز به پروژه اضافه می​شود‪.‬‬

‫‪٣‬ــ‪ ٤‬آشنایی با مراحل تولید پروژه​های چند رسانه ای‬

‫معمو ًال مراحل تولید پروژه​های چند رسانه ای به سه مرحله تقسیم می​شود‪:‬‬
‫‪1‬ــ مرحله پیش تولید‪ :‬این مرحله اساس و ساختار پروژه را تعیین می کند و شامل مراحل زیر است‪:‬‬
‫تحقیق و جمع آوری اطالعات‪ :‬تحقیق و پژوهش درباره مخاطبین و موضوع توسط کارشناس موضوعی‬
‫تهیه فلوچارت برنامه‪ :‬تهیه نمای تصویری از فرآیند اجرای نرم​افزار توسط مدیر پروژه‬
‫تهیه سناریو‪ :‬طراحی شیوه ارائه مطالب بر اساس فلوچارت‪ ،‬توسط طراح و تکنولوژیست آموزشی‬
‫تولید اجزای پروژه‪ :‬تولید اجزا توسط گرافیست‪ ،‬انیماتور‪ ،‬متخصص صدا و ویدئو‬
‫‪2‬ــ مرحله تولید‪ :‬در این مرحله‪ ،‬بر اساس فلوچارت برنامه‪ ،‬کلیه اجزایی که تولید شده توسط برنامه نویس چند رسانهای‬
‫یکپارچه سازی و به​صورت مجموعه (‪ )Collection‬در میآید‪.‬‬
‫‪3‬ــ مرحله پس از تولید‪ :‬پس از اتمام مرحله تولید‪ ،‬پروژه برای مدت زمان محدودی به​صورت آزمایشی استفاده می​شود‬
‫تا عملکرد آن در شرایط مختلف بررسی شده و در صورت وجود اشکاالت‪ ،‬یا احساس کمبود در بخش​هایی از پروژه‪،‬‬
‫اصالحات الزم انجام شود و نسخه نهایی پروژه تکمیل گردد‪.‬‬

‫‪4‬ــ‪ 4‬آشنایی با نرم​افزارهای مورد نیاز برای ساخت پروژه چند رسانه ای‬
‫معمو ًال در تهیه پروژه​های چند رسانه ای از نرم​افزارهای گوناگونی استفاده می​شود‪ ،‬مانند نرم​افزارهای گرافیکی‪،‬‬
‫نرم​افزارهای ویرایش صدا و فیلم و ‪ ...‬که در این جا تعدادی از آنها را معرفی می کنیم‪.‬‬
‫نرم​افزارهای گرافیکی‪ :‬برای طراحی ظاهر پروژه‪ ،‬تهیه پس زمینه​ها‪ ،‬قاب​ها و دکمه​ها کاربرد دارند‪ ،‬مانند نرم​افزار‬
‫فتوشاپ‪ Corel Draw ،‬و ‪.Photo Impact‬‬
‫نرم​افزارهای ‪ :Capturing‬برای شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری و گرفتن عکس و فیلم از صفحه نمایش کاربرد‬
‫دارند‪ ،‬مانند ‪ Camtasia، Snagit‬و ‪. Captivate‬‬

‫‪66‬‬
 ‫فصل چهارم‪ :‬شناخت مفاهیم اولیه چند رسانه ای‬

‫نرم​افزارهای ویرایش فیلم‪ :‬برای ویرایش و میکس فیلم استفاده می​شوند مانند ‪Liquid ، Premiere pro ،‬‬
‫‪ Edius‬و ‪.Movie Maker‬‬
‫نرم​افزارهای ویرایش صدا‪ :‬برای ضبط صدا‪ ،‬ویرایش صدا جلوه گذاری روی صداها کاربرد دارند‪ ،‬مانند‬
‫‪ Adobe Audition‬و ‪.Sound Forge‬‬
‫نرم​افزارهای پویانمایی‪ :‬برای ساخت پویانمایی​های دو بعدی از نرم​افزارهایی مانند ‪ Swish Max‬و ‪ Flash‬و برای‬
‫ساخت پویانمایی​های سه بعدی از نرم​افزارهای ‪ Swift، 3D Max‬و ‪ Maya‬می​توان استفاده نمود‪.‬‬
‫نرم​افزارهای تولید چند رسانهای‪ :‬نرم​افزارهایی هستند که به کاربر اجازه میدهند اجزایی را که در سایر نرمافزارهای‬
‫تخصصی ایجاد شده را به​صورت مجموعه درآورند‪ ،‬مانند نرم​افزار ‪Director، Authorware، Multimedia‬‬
‫‪ Builder، Autoplay media studio‬و ‪ Captivate‬که در این کتاب نرم​افزار ‪ Captivate‬آموزش داده میشود‪.‬‬

‫‪  ٥‬ــ‪ ٤‬آشنایی با نحوه رسم فلوچارت برنامه‬

‫فلوچارت​ها روند اجرایی و ساختار پروژه را به​صورت تصویری نمایش می دهند‪ .‬مدیر پروژه‪ ،‬پس از مشخص‬
‫نمودن منوی اصلی برنامه و بخش​های مختلف آن‪ ،‬برای هر قسمت یک فلوچارت رسم کرده و نحوه ارتباط آن را‬
‫با سایر قسمت​ها تعیین می کند‪ .‬برای نمونه فلوچارت پروژه آموزش پاورپوینت در زیر رسم شده است‪ .‬برنامه با‬
‫یک ورودی (‪ )Intro‬شروع می​شود‪.‬‬

‫نمودار ‪١‬ــ‪٤‬ــ فلوچارت منوی اصلی‬

‫نمودار ‪٢‬ــ‪٤‬ــ فلوچارت زیرعنوان آموزش ‪Powerpoint‬‬

‫‪67‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٦‬ــ‪ ٤‬اصول تنظیم سناریوی تولید نرم​افزار چند رسانه ای‬

‫این بخش که​یکی از مهمترین بخش​هاست‪ ،‬توسط یک طراح و تکنولوژیست آموزشی و با کمک کارشناس علمی‬
‫مربوطه برای هر بخش از فلوچارت طراحی می​شود‪ .‬در سناریو‪ ،‬برای هر یک از بخش​های فلوچارت‪ ،‬شرح مراحل‬
‫انجام کار و رسانه​های مورد نیاز در قالب یک جدول ارائه می​شود‪ .‬در جدول ‪١‬ــ‪ ٤‬و جدول ‪٢‬ــ‪ ٤‬نمونه​هایی از سناریو‬
‫آورده شده است‪.‬‬
‫جدول ‪١‬ــ‪٤‬ــ نمونه سناریوی یک درس مفهومی‬
‫سناریو شماره‪1 :‬‬
‫عنوان درس افزار‪ :‬آموزش پاورپوینت‬ ‫شماره مراحل عنوان درس‪ :‬آشنایی با محیط نرم​افزار‬
‫نام فایل‪Powerpoint1 :‬‬ ‫فیلم‬ ‫پویانمایی‬ ‫تصویر‬ ‫صدا‬ ‫متن‬
‫گفتار و مراحل انجام کار‬
‫یکی از نرم​افزارهای کاربردی برای ارائه مطالب‪ ،‬نرم​افزار پاورپوینت است‪ .‬این نرم​افزار محصول شرکت مایکروسافت‬ ‫‪1‬‬
‫بوده و در مجموعه آفیس قرار دارد‪ .‬آخرین نسخه آن ‪ 2013‬می​باشد که آموزش داده می​شود‪.‬‬

‫نحوه انجام نمایش لوگوی نرم​افزار پاورپوینت‪ ،‬آفیس ‪ 2013‬و منوی ‪ File‬نرم​افزار پاورپوینت به ترتیب‬

‫اکنون به بررسی هر یک از اجزای محیط میپردازیم‪ .‬پس از انتخاب ‪ Blank Presentation‬هنگام باز نمودن نرم​افزار‪،‬‬ ‫‪2‬‬
‫یک فایل خالی در پاورپوینت ایجاد می​شود [‪.]1‬برای مشاهده و شنیدن توضیحات هر یک از اجزای محیط‪ ،‬اشاره گر‬
‫ماوس را روی قسمت​های مختلف محیط نگه دارید [‪.]2‬‬
‫نحوه انجام [‪ ]1‬در صفحه شروع نرم​افزار‪ ،‬به مدت چند ثانیه‪ ،‬کادر قرمز رنگی دور گزینه ‪ Blank Presentation‬نمایش داده‬
‫شده‪ ،‬سپس صفحه اصلی نرم​افزار نمایش داده می​شود‪.‬‬
 ‫فصل چهارم‪ :‬شناخت مفاهیم اولیه چند رسانه ای‬

‫[‪ ]2‬با نگه داشتن اشاره گر ماوس روی قسمت​های مختلف محیط‪ ،‬نام و توضیحات صوتی و نوشتاری هر‬
‫قسمت نمایش داده می​شود‪ .‬اجزای مختلف محیط با کادرهایی قرمز رنگ انتخاب شده باشند‪.‬‬

‫جدول‏‪2‬ــ‪4‬ــ نمونه سناریوی شبیه سازی نرم​افزاری‬

‫سناریو شماره‪4 :‬‬ ‫شماره‬

‫عنوان درس افزار‪ :‬آموزش پاورپوینت‬ ‫عنوان درس‪ :‬تغییر طرح زمینه‬ ‫مراحل‬
‫نام فایل‪Powerpoint4 :‬‬ ‫فیلم‬ ‫پویانمایی‬ ‫تصویر‬ ‫صدا‬ ‫متن‬
‫گفتار و مراحل انجام کار‬
‫به​طور پیش فرض‪ ،‬طرح زمینه فایل​ها در نرم​افزار پاروپوینت ساده بوده و پس زمینه آنها سفید می​باشد‪ .‬در این‬ ‫‪1‬‬
‫نرم افزار تعدادی طرح یا ‪ Design‬آماده وجود دارد‪ .‬برای دسترسی به طرح​ها‪ ،‬روی سربرگ ‪ Design‬کلیک کنید و‬
‫در بخش ‪ ،Theme‬روی طرح دلخواه خود کلیک نمایید‪.‬‬
‫نحوه انجام در این قسمت‪ ،‬فیلمی نمایش داده می​شود‪ .‬پیغام "روی سربرگ ‪ Design‬کلیک کنید" نمایش داده می​شود و منتظر‬
‫کلیک کاربر می ماند‪ .‬پس از آن پیغام "در بخش ‪ Theme‬روی طرح دلخواه خود کلیک کنید" نمایش داده می​شود و‬
‫برنامه منتظر کلیک کاربر می ماند‪.‬‬
‫با کلیک روی دکمه ‪ ،More‬می​توانید سایر طرح​ها را مشاهده کنید‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫نحوه انجام پیغامی مبنی بر "روی دکمه ‪ More‬کلیک کنید" نمایش داده شده و گزینه ‪ ،More‬رنگی می​شود و برنامه منتظر کلیک‬
‫کاربر بر روی این گزینه می​شود‪.‬‬
‫برای تغییر رنگ طرح‪ ،‬در قسمت ‪ Variants‬روی رنگ مورد نظر کلیک کنید‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫نحوه انجام قسمت ‪ Variants‬نمایش داده شده و روی چند گزینه رنگی مختلف کلیک می​شود و نتیجه مشاهده می​شود‪.‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫خالصه فصل‬

‫رسانه (‪ ،)Media‬روشی برای ذخیره سازی‪ ،‬نمایش و انتقال اطالعات است‪ .‬به​طور کلی به متن‪ ،‬تصویر‪ ،‬صدا‪ ،‬فیلم‬
‫و پویانمایی و ابزارهایی که باعث برقراری ارتباط می​شوند‪ ،‬رسانه گفته می​شود‪.‬‬
‫رسانه مختلف استفاده شده‪ ،‬پروژه چند رسانه ای (‪ )Multimedia‬نامیده‬
‫ٔ‬ ‫پروژهای که در تولید آن‪ ،‬از چند نوع‬
‫میشود‪.‬‬
‫به برقراری ارتباط دو سویه با کاربر‪ ،‬تعامل (‪ )Intractivity‬گفته می​شود‪ .‬مانند آزمون الکترونیکی که با انتخاب‬
‫پاسخ‪ ،‬پیغامی مبنی بر درست یا نادرست بودن پاسخ به کاربر نمایش داده م ی​شود‪ ،‬در حالی که روزنامه و تلویزیون‬
‫ارتباطی یک طرفه را با کاربر برقرار می نمایند‪.‬‬
‫از چند رسانه ای​ها در تولید نرم​افزارهای آموزشی‪ ،‬بازی​ها‪ ،‬رسانه​های دیجیتال‪ ،‬تبلیغات و اطالع رسانی استفاده‬
‫می​شود‪.‬‬
‫با توجه به گستردگی فرآیند تولید محصوالت چند رسانه ای‪ ،‬معموال ً این کار به​صورت گروهی و تیمی و با تقسیم‬
‫وظایف میان افراد مختلف انجام می​شود‪ .‬از مهم ترین افرادی که در تهیه​یک پروژه چند رسانه ای نقش ایفا می کنند‬
‫می​توان به تهیه کننده‪ ،‬مدیر پروژه‪ ،‬کارشناس علمی موضوعی‪ ،‬طراح و تکنولوژیست آموزشی‪ ،‬گرافیست‪ ،‬متخصص‬
‫پویانمایی‪ ،‬متخصص صدا‪ ،‬متخصص ویدئو‪ ،‬برنامه نویس چندرسانه ای اشاره نمود‪.‬‬
‫معموال ً مراحل تولید پروژه​های چند رسانهای به سه مرحله پیش تولید‪ ،‬تولید و پس از تولید تقسیم می​شود‪.‬‬
‫در تهیه پروژه​های چند رسانه ای معموال ً از نرم​افزارهای گوناگونی استفاده می​شود‪ ،‬مانند نرم​افزارهای گرافیکی‪،‬‬
‫نرمافزارهای ویرایش صدا و فیلم‪ ،‬پویانمایی سازی و نرم​افزارهای تولید چند رسانه ای‪.‬‬
‫فلوچارت​ها روند اجرایی و ساختار پروژه را به​صورت تصویری نمایش میدهند‪ .‬مدیر پروژه‪ ،‬پس از مشخص نمودن‬
‫منوی اصلی برنامه و بخش​های مختلف آن‪ ،‬برای هر قسمت یک فلوچارت رسم کرده و نحوه ارتباط آن را با سایر‬
‫قسمت​ها تعیین می کند‪.‬‬
‫نوشتن سناریو یکی از مهمترین بخش​های یک پروژه چندرسانهای است که توسط یک طراح و تکنولوژیست آموزشی‪،‬‬
‫برای هر یک از بخش​های فلوچارت‪ ،‬شرح مراحل انجام کار و رسانه​های مورد نیاز در قالب یک جدول ارائه می​شود‪.‬‬

‫‪70‬‬
 ‫ شناخت مفاهیم اولیه چند رسانه ای‬:‫فصل چهارم‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
A Multimedia Application
A Multimedia Application is an Application which uses a collection of multiple media
sources e.g. text, graphics, images, sound/audio, animation and/or video.
A Producer: A producer is a person responsible for planning and coordinating the
development of all the different media in a project.

‫واژه نامه تخصصی‬

Application ‫برنامه کاربردی‬
Collection ‫مجموعه‬
Flowchart ‫ فلوچارت‬،‫نمودار گردشی‬
Intractivity ‫تعامل‬
Media ‫رسانه‬
Multimedia ‫چند رسانه ای‬
Producer ‫تهیه کننده‬
Scenario ‫ فیلم نامه‬،‫سناریو‬

71
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پرسش​های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ در کدام گزینه‪ ،‬ارتباط با کاربر به​صورت تعاملی برقرار می​شود؟‬
‫د) رادیو‬ ‫ج) آزمون الکترونیکی‬ ‫ب) تلویزیون‬ ‫الف) روزنامه‬
‫‪2‬ــ راهکاری مناسب برای بیان نحوه ارائه مطالب می​باشد که در آن مراحل انجام کارها با جزئیات کامل شرح داده می​شود‪.‬‬
‫د) رسانه‬ ‫ج) ایندکس ‬ ‫ب) فلوچارت‬ ‫الف) سناریو‬
‫‪3‬ــ وظیفه اصلی کدام یک از اعضای پروژه‪ ،‬هماهنگی با عوامل پروژه‪ ،‬تهیه منابع مالی و تجهیزات مورد نیاز پروژه‬
‫می​باشد‪.‬‬
‫د) تهیه کننده‬ ‫ج) کارشناس علمی و موضوعی‬ ‫ب) برنامه نویس‬ ‫الف) مدیر پروژه‬
‫‪4‬ــ وظیفه بررسی صحت و درستی محتوای تهیه شده با موضوع تعیین شده بر عهده کیست؟‬
‫ب) کارشناس علمی و موضوعی‬ ‫الف) طراح و تکنولوژیست آموزشی‬
‫د) مدیر پروژه‬ ‫ ‬
‫ج) متخصص صدا و ویدئو‬
‫‪5‬ــ چه کسی اجزاء تولید شده توسط سایرین را تحویل گرفته و بر اساس فلوچارت برنامه‪ ،‬آنها را یکپارچه سازی مینماید؟‬
‫د) تهیه کننده‬ ‫ج) برنامه نویس‬ ‫ب) مدیر پروژه‬ ‫الف) گرافیست‬
‫‪6‬ــ فلوچارت برنامه در کدام مرحله ایجاد می​شود؟‬
‫د) پس از تست و آزمایش‬ ‫ج) پس از تولید‬ ‫ ‬‫ب) تولید‬ ‫الف) پیش تولید‬
‫‪7‬ــ وظیفه انیماتور چیست؟‬
‫الف) بررسی صحت و درستی محتوای تهیه شده با موضوع‬
‫ب) تهیه و تولید پویانمایی​های مورد نیاز پروژه‬
‫ج) طراحی پوسته گرافیکی پروژه شامل پس زمینه و منوها‬
‫د) ویرایش‪ ،‬تدوین و آماده سازی فیلم​های مورد استفاده‬
‫‪8‬ــ در کدام مرحله از تولید پروژه‪ ،‬امکان آزمایش و تست پروژه به​صورت محدود وجود دارد؟‬
‫د) تولید اجزای پروژه‬ ‫ج) پیش از تولید‬ ‫ب) پس از تولید‬ ‫ ‬
‫الف) تولید‬

‫‪72‬‬
 ‫فصل چهارم‪ :‬شناخت مفاهیم اولیه چند رسانه ای‬

‫‪9‬ــ کدام نرم​افزار برای ساخت پویانمایی سه بعدی کاربرد دارد؟‬

‫د) ‪Swift‬‬ ‫ج)‪Director‬‬ ‫ب) ‪Swish‬‬ ‫الف) ‪premiere‬‬
‫‪10‬ــ کدام نرم​افزار زیر برای ویرایش و میکس فیلم کاربرد دارد؟‬
‫د) ‪Photo Impact‬‬ ‫ ‬
‫ب) ‪ Photoshop‬ج) ‪Edius‬‬ ‫الف) ‪Audition‬‬
‫‪11‬ــ سناریو توسط چه کسی نوشته می​شود؟‬
‫ب) گرافیست‬ ‫ ‬
‫الف) برنامه نویس‬
‫د) طراح و تکنولوژیست آموزشی‬ ‫ ‬‫ج) تهیه کننده‬
‫‪12‬ــ کدام نرم​افزار جزء نرم​افزارهای مناسب برای ضبط‪ ،‬ویرایش و جلوه گذاری صدا می​باشد؟‬
‫ب) ‪Sound Forge‬‬ ‫ ‬‫الف) ‪Flash‬‬
‫د) ‪Photo Impact‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Multimedia Builder‬‬

‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫آزمون نظری‬
‫‪1‬ــ مفاهیم رسانه‪ ،‬چندرسانه ای‪ ،‬سناریو و فلوچارت را توضیح دهید‪.‬‬
‫‪2‬ــ مراحل تولید یک پروژه چندرسانه ای را شرح دهید‪.‬‬
‫‪3‬ــ افراد مهم در تولید یک پروژه چندرسانه ای را نام برده و وظیفه هر یک را توضیح دهید‪.‬‬
‫‪4‬ــ چند نرم​افزار مهم و کاربردی در زمینه گرافیک‪ ،‬ویرایش صدا‪ Capturing ،‬و ساخت پویانمایی را نام ببرید‪.‬‬
‫شیوه تهیه فلوچارت و سناریو را بیان کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ مراحل و ٔ‬

‫‪73‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫کارگاه عملی‬
‫‪1‬ــ یک فلوچارت برای آموزش نرم​افزار ‪( Snagit‬بخش اول کتاب چندرسانه ای) تهیه کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ برای آموزش یکی از بخش​های فلوچارت رسم شده‪ ،‬یک سناریوی آموزشی بنویسید‪.‬‬

‫‪74‬‬
 ‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬

‫مقدمات کار با نرم​افزار ‪Captivate‬‬ ‫فصل پنجم‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫کار با محیط نرم​افزار ‪ Captivate‬و ایجاد یک پروژه جدید‬

‫هدف​های رفتاری‬
‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می رود که‪:‬‬
‫ـ قابلیت​های نرم​افزار ‪ Captivate‬را بیان کند‪.‬‬
‫ـ اجزای مختلف محیط نرم​افزار ‪ Captivate‬را بشناسد‪.‬‬
‫ـ انواع پروژه​های موجود در نرم​افزار را نام ببرد‪.‬‬
‫ـ یک پروژه خالی را ایجاد کرده‪ ،‬ذخیره کند و مجدد ًا آن را باز کند‪.‬‬
‫ـ از پروژه خود نسخه پشتیبان تهیه کرده و آن را بازیابی کند‪.‬‬

‫‪75‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫همان طور که در فصل قبل اشاره شد‪ ،‬یکی از نرم​افزارهای قدرتمند در زمینه تولید محتوای الکترونیکی‪ ،‬نرم​افزار‬
‫‪ Captivate‬است‪ .‬در این فصل با قابلیت​های نرم​افزار‪ ،‬شیوه نصب آن‪ ،‬شیوه اجرای نرم​افزار و انواع پروژه​ها در آن‬
‫آشنا می​شوید‪.‬‬

‫‪١‬ــ‪ ٥‬آشنایی با نرم​افزار ‪Captivate‬‬

‫نرم​افزار ‪ Adobe Captivate‬یکی از قوی ترین نرم​افزارهای تولید محتوای الکترونیکی است که در این کتاب نسخه‪7‬‬
‫آموزش داده میشود‪ .‬کاربردهای این نرم​افزار عبارتند از‪:‬‬
‫فیلم برداری و شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی و تعاملی‬
‫امکان ویرایش اسالیدها‪ ،‬صدا‪ ،‬تصویر و ویدیو در محیط نرم​افزار‬
‫امکان ساخت آزمون​های الکترونیکی و کاتالوگ​های تبلیغاتی‬
‫امکان ایجاد خروجی​های متنوع با کیفیت باال‪ ،‬حجم کم و اتوران سازی‬

‫‪٢‬ــ‪ ٥‬قابلیت​های جدید نسخه ‪7‬‬

‫نسخه ‪ 7‬نرم​افزار‪ ،‬کلیه امکاناتی که در نسخه​های قبلی وجود داشته را پوشش داده و کاربرانی که با نسخه​های قبلی‬
‫کار کردهاند‪ ،‬می​توانند قابلیت​های جدید نسخه ‪ 7‬را به پروژه​های خود اضافه کنند‪.‬‬
‫قابلیت​های جدید در نسخه ‪ 7‬عبارتند از‪:‬‬
‫امکان تایپ مستقیم فارسی بدون نیاز به نرم​افزار فارسی ساز‬
‫فیلم برداری با قابلیت بزرگ نمایی به​صورت ‪HD‬‬
‫اشیای هوشمند و اشیای تعاملی آماده نظیر پازل‪ ،‬واژه نامه‪ ،‬سربرگ و ‪...‬‬
‫امکان گروهبندی اسالیدها و اشیا‪ ،‬ایجاد پیوند (‪ )Hyperlink‬مستقیم روی متن‬
‫ایجاد آزمون با نمره منفی‪ ،‬امکان تایید کلیه گزینه​ها با هم و ایجاد پیش آزمون‬
‫امکان استفاده از طرح​ها (‪ )Theme‬و شخصیت​های آماده‬
‫نکته‬
‫در این نسخه امکان تایپ مستقیم فارسی وجود دارد ولی اگر پروژه​هایی که با نسخه​های قبلی تهیه شده اند‪ ،‬را وارد‬
‫نرم افزار کنید‪ ،‬برای نوشتن فارسی در آنها باید از فارسی نویس استفاده نمایید‪.‬‬
‫‪76‬‬
 ‫فصل پنجم‪ :‬مقدمات کار با نرم​افزار ‪Captivate‬‬

‫‪٣‬ــ‪ ٥‬حداقل امکانات مورد نیاز جهت نصب‬

‫پردازنده ‪ 1‬گیگا هرتز یا سریع تر‬
‫سیستم عامل ویندوز ‪ ، 8 ، 7‬ویستا و ‪XP Service Pack3‬‬
‫حداقل ‪ RAM‬مورد نیاز ‪ 2‬گیگابایت ( ‪ 4‬گیگابایت پیشنهاد می​شود)‬
‫فضای مورد نیاز روی دیسک سخت ‪ 3‬گیگابایت‬
‫وضوح صفحه نمایش ‪ 1280 × 1024( 1024 × 768‬توصیه می​شود)‬

‫اینبخ‬
‫ع‬ ‫ال‬ ‫ط‬ ‫م‬‫شبرای‬
‫هآزاد‬
‫م ​یباشد‬

‫‪٤‬ــ‪ ٥‬تشخیص نسخه سیستم عامل‬

‫این نرم​افزار در دو نسخه ‪ 32‬و ‪ 64‬بیتی عرضه شده است‪ .‬قبل از نصب باید نسخه سیستم عامل خود را مشخص‬
‫کنید‪ .‬برنامه​های مخصوص ویندوز ‪ 32‬بیتی با ‪ X86‬و برنامه​های مخصوص ویندوز ‪ 64‬بیتی با ‪ X64‬نمایش داده‬
‫می شوند‪ .‬جهت تشخیص نسخه سیستم عامل مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ روی ‪ My Computer‬کلیک راست کرده و گزینه ‪ Properties‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در پنجره ای که باز می​شود‪ ،‬در ویندوز ‪ ،7‬در قسمت ‪ System Type‬و در ویندوز ‪ XP‬در قسمت ‪،System‬‬
‫نوع سیستم عامل مشخص شده است‪ .‬در شکل ‪١‬ــ  ‪ ،٥‬سیستم عامل ‪ 64‬بیتی می​باشد‪ .‬در ویندوز ‪ ،XP‬اگر عبارت‬
‫‪ Microsoft Windows XP X64 Edition‬نوشته شده باشد‪ ،‬سیستم عامل ‪ 64‬بیتی است و در غیر این صورت‪،‬‬
‫‪ 32‬بیتی است‪.‬‬

‫‪77‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل ‪١‬ــ  ‪  ٥‬ــ تشخیص نسخه سیستم عامل‬

‫‪5‬ــ‪ 5‬شیوه نصب نرم​افزار‬

‫قبل از نصب نرم​افزار‪ ،‬کلیه نرم​افزارهای شرکت ‪ Adobe‬مانند فلش‪ Acrobat Reader ،‬و فتوشاپ را بسته‪،‬‬
‫آنتی ویروس سیستم خود را غیرفعال کرده و اتصال به اینترنت را قطع نمایید‪ .‬سپس روی فایل ‪up‬ــ ‪ Set‬در پوشه‬
‫(‪ Adobe Captivate 7 (32bit/64bit‬در لوح فشرده نرم​افزار‪ ،‬کلیک کنید تا نصب برنامه آغاز شود (شکل‬
‫‪٢‬ــ  ‪ .)٥‬سیستم برای داشتن حداقل امکانات بررسی می گردد (شکل ‪  ٣‬ــ  ‪.)٥‬‬

‫شکل ‪٢‬ــ  ‪  ٥‬ــ شروع نصب نرم​افزار‬

‫شکل ‪٣‬ــ  ‪  ٥‬ــ بررسی حداقل امکانات سیستم‬

‫‪78‬‬
 ‫فصل پنجم‪ :‬مقدمات کار با نرم​افزار ‪Captivate‬‬

‫در پنجره ‪ Welcome‬با داشتن شماره سریال و انتخاب گزینه ‪ ،Install‬برنامه به​صورت دائمی نصب می​شود و‬
‫با انتخاب گزینه ‪ Try‬نرم​افزار به​صورت آزمایشی و به مدت محدود نصب می​شود‪ .‬روی گزینه ‪ Install‬کلیک‬
‫کنید (شکل ‪٤‬ــ  ‪.)٥‬‬

‫شکل ‪٤‬ــ  ‪  ٥‬ــ پنجره ‪Welcome‬‬

‫این قسمت نیاز به وارد نمودن شناسه کاربری در سایت ‪ Adobe‬دارد‪ .‬گزینه ‪ Sign In‬را انتخاب کنید (شکل‏‪5‬ــ‪.)5‬‬
‫دقت کنید که اتصال شما به اینترنت در کلیه مراحل نصب‪ ،‬قطع باشد‪.‬‬

‫شکل‏‪5‬ــ‪5‬ــ اتصال به سایت ‪Adobe‬‬

‫‪79‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫به شما هشداری مبنی بر عدم اتصال به اینترنت نمایش داده می​شود‪ .‬گزینه ‪ Connect Later‬را انتخاب کنید‬
‫(شکل‏‪٦‬ــ  ‪.)٥‬‬

‫شکل‏‪٦‬ــ  ‪  ٥‬ــ هشدار مبنی بر عدم اتصال به اینترنت‬

‫در شکل ‪٧‬ــ  ‪ ،٥‬توافقنامه نرم​افزار نمایش داده می​شود‪ .‬با انتخاب دکمه ‪ Accept‬با آن موافقت کرده و به مرحله بعد‬
‫بروید‪.‬‬

‫شکل‏‪٧‬ــ  ‪  ٥‬ــ  توافقنامه نرم​افزار‬
‫‪80‬‬
 ‫فصل پنجم‪ :‬مقدمات کار با نرم​افزار ‪Captivate‬‬

‫در پنجره زیر‪ ،‬شماره سریال نرم​افزار را وارد کرده و روی دکمه ‪ Next‬کلیک کنید (شکل ‪ ٨‬ــ ‪.)٥‬‬

‫شکل ‪  ٨‬ــ  ‪  ٥‬ــ ورود شماره سریال برنامه‬

‫در کادر ‪ ،Location‬مسیر نصب نرم​افزار را مشخص کنید (شکل ‪٩‬ــ‪ .)٥‬مسیر پیش فرض ‪C:\Program Files\Adobe‬‬
‫است‪ .‬گزینه ‪ Install‬را برای ادامه نصب انتخاب کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٩‬ــ  ‪  ٥‬ــ مسیر نصب نرم​افزار‬

‫‪81‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫عملیات نصب و کپی فایل​ها روی دیسک سخت انجام می​شود (شکل‏‪١٠‬ــ  ‪.)٥‬‬

‫شکل ‪١٠‬ــ  ‪  ٥‬ــ کپی فایل​های برنامه‬

‫پس از اتمام نصب‪ ،‬روی گزینه ‪ Launch Now‬برای اجرای نرم​افزار کلیک کنید (شکل ‪١١‬ــ  ‪.)٥‬‬

‫شکل ‪١١‬ــ  ‪  ٥‬ــ مرحله پایانی نصب نرم​افزار‬

‫‪82‬‬
 ‫فصل پنجم‪ :‬مقدمات کار با نرم​افزار ‪Captivate‬‬

‫در اولین مرتبه اجرای نرم​افزار‪ ،‬مجدد ًا از شما خواسته می​شود که به اینترنت وصل شده و ‪ ID‬خود را وارد کنید‪.‬‬
‫اتصال اینترنت خود را قطع کرده وگزینه ‪( Having trouble connecting to the internet‬داشتن مشکل در‬
‫اتصال به اینترنت) را انتخاب کنید (شکل ‪١٢‬ــ  ‪.)٥‬‬

‫شکل ‪١٢‬ــ  ‪  ٥‬ــ فعال کردن نرم​افزار‬

‫گزینه ‪( Offline Activation‬فعال سازی بدون اتصال به اینترنت) را انتخاب کنید (شکل ‪١٣‬ــ  ‪.)٥‬‬

‫شکل ‪١٣‬ــ  ‪  ٥‬ــ پنجره ‪Offline Activation‬‬

‫‪83‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫در شکل‏‪١٤‬ــ  ‪ ،٥‬گزینه ‪ Generate Request Code‬را برای تولید کد درخواست انتخاب کنید‪.‬‬

‫شکل ‪١٤‬ــ  ‪  ٥‬ــ درخواست کد فعال سازی‬

‫کد درخواستی که در خط اول شکل‏‪١٥‬ــ  ‪ ،٥‬نمایش داده شده را در برنامه​ی تولید شماره سریال کپی کنید تا یک کد‬
‫پاسخ (‪ )Response Code‬برای شما ایجاد شود‪ .‬کد پاسخ را کپی و در کادر زیر ‪ Paste‬کنید‪ .‬دقت کنید که در طی‬
‫مراحل نصب‪ ،‬برنامه تولید شماره سریال را نبندید‪.‬‬

‫شکل ‪١٥‬ــ  ‪  ٥‬ــ کادر ورود ‪Response Code‬‬

‫‪84‬‬
 ‫‪Captivate‬‬ ‫‪ Snagit‬ونرم​افزار‬
‫شناخت محیط آن‬ ‫مقدمات کار با‬ ‫پنجم‪:‬‬
‫نرم افزار‬ ‫فصلنصب‬
‫فصل اول‪ :‬توانایی‬

‫با نمایش شکل ‪١٦‬ــ  ‪ ،٥‬مراحل فعال سازی نرم​افزار به پایان می رسد‪.‬‬

‫شکل ‪  ١٦‬ــ  ‪  ٥‬ــ پایان فعال سازی نرم​افزار‬

‫سپس فایل ‪ ،Disable Activation‬در پوشه​ی تولید شماره سریال نرم​افزار را یک بار اجرا کنید تا فعال سازی‬
‫نرم افزار غیرفعال شود و هنگام اتصال به اینترنت مشکلی برای نرم​افزار شما به وجود نیاید‪.‬‬

‫‪  6‬ــ‪ 5‬شیوه اجرای نرم​افزار‬

‫پس از نصب‪ ،‬از منوی ‪ ،Start‬گزینه ‪ All Programs‬را انتخاب کرده و از لیست برنامه​ها‪ ،‬روی گزینه ‪Adobe‬‬
‫‪ Captivate7‬کلیک کنید‪.‬‬

‫‪7‬ــ  ‪ ٥‬فارسی نویسی در نرم​افزار‬

‫برخالف نسخه​های قبلی نرم​افزار‪ ،‬در نسخه ‪ 7‬امکان تایپ فارسی به​صورت مستقیم وجود دارد‪ .‬برای فعال نمودن‬
‫زبان​های راست به چپ‪ ،‬کافی است یک بار از منوی ‪ ،Edit‬گزینه ‪ Preferences‬را انتخاب کنید‪ .‬در کادری که باز‬
‫میشود (شکل ‪١٧‬ــ  ‪ ،)٥‬در قسمت ‪ ،General Settings‬گزینه ‪ Require Right to Left composer‬را انتخاب‬
‫نمایید‪ .‬دقت کنید که پروژه​هایی که از این به بعد‬
‫ایجاد می​شوند‪ ،‬زبان فارسی را پشتیبانی میکنند‬
‫و بهتر است بالفاصله پس از نصب نرمافزار‪،‬‬
‫اینگزینه انتخاب شود‪.‬‬
‫شکل‏‪17‬ــ  ‪ 5‬ــ افزودن زبان فارسی‬
‫‪   8‬ــ  ‪ ٥‬انواع پروژه​ها در نرم​افزار‬
‫پس از اجرای نرم​افزار‪ ،‬منوی اصلی برنامه شامل سه قسمت اصلی ‪ Open Recent Item، Create New‬و‬
‫‪ Tutorials‬نمایان می​شود (شکل ‪  ١٨‬ــ  ‪.)٥‬‬
‫‪85‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬
‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل ‪١٨‬ــ  ‪  ٥‬ــ منوی اصلی برنامه ‪Captivate‬‬

‫در قسمت ‪ Create New‬می​توانید یک پروژه جدید ایجاد کنید‪ .‬انواع پروژه​ها در این قسمت به​طور اجمالی توضیح‬
‫داده شده که در فصل​های بعد با مهم ترین آنها بیشتر آشنا می​شوید‪.‬‬
‫‪ :Software Simulation‬شبیه سازی و فیلم برداری از محیط​های نرم​افزاری‬
‫‪ :Blank Project‬ایجاد یک پروژه خالی‬
‫‪ :From Microsoft PowerPoint‬ایجاد پروژه از روی فایل پاورپوینت‬
‫‪ :Image Slideshow‬ایجاد پروژه آلبوم تصاویر‬
‫‪ :Project Template‬ایجاد پروژه الگویی‬
‫‪ :From Template‬ایجاد پروژه از الگوهای آماده‬
‫‪ :Aggregator Project‬ایجاد پروژه​های ترکیبی‬

‫‪9‬ــ    ‪ 5‬ایجاد یک پروژه خالی‬

‫برای ایجاد یک پروژه خالی یکی از روش​های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ پس از اجرای نرم​افزار‪ ،‬در منوی اصلی برنامه (شکل ‪١٨‬ــ  ‪ )٥‬در قسمت ‪ Create New‬گزینه ‪Blank Project‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در صورت باز بودن محیط‪ ،‬از منوی ‪ ،File‬زیرمنوی ‪،New Project‬گزینه ‪ Blank Project‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Ctrl+N‬را فشار دهید‪.‬‬
‫‪86‬‬
 ‫فصل اول‪ :‬توانایی نصب نرم افزار ‪ Snagit‬و شناخت محیط آن‬
‫فصل پنجم‪ :‬مقدمات کار با نرم​افزار ‪Captivate‬‬

‫درکادری که نمایان می​شود (شکل ‪١٩‬ــ  ‪ ،)٥‬اندازه صفحه خروجی پروژه را تعیین کنید‪ .‬در قسمت ‪( Width‬پهنا)‬
‫و ‪( Height‬ارتفاع) را وارد نموده​یا از قسمت ‪ ،Select‬یکی از اندازه​های آماده را انتخاب نمایید‪ .‬با انتخاب گزینه‬
‫‪ ،Customize‬امکان ذخیره اندازه انتخابی با نام دلخواه وجود دارد‪.‬‬

‫شکل ‪١٩‬ــ  ‪  ٥‬ــ ایجاد پروژه خالی‬

‫نکته‬
‫اندازه رایج در نرم​افزارهای آموزشی معمو ًال ‪ 800 × 600‬و ‪ 1024 × 768‬است‪.‬‬

‫تمرین ‪١‬ــ  ‪ :٥‬یک پروژه خالی با ابعاد ‪ 800 × 600‬به نام خودتان روی ‪ Desktop‬ایجاد کنید‪.‬‬

‫‪10‬ــ  ‪ ٥‬اجزای محیط نرم​افزار‪Captivate‬‬

‫شمای کلی محیط نرم​افزار به​صورت زیر است (شکل ‪٢٠‬ــ  ‪:)٥‬‬

‫شکل ‪٢٠‬ــ  ‪  ٥‬ــ محیط نرم​افزار ‪Captivate‬‬

‫‪87‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪١‬ــ‪10‬ــ‪ ٥‬نوار منو (‪)Menu bar‬‬

‫نوار منو یا دستورات شامل فرامین اصلی نرم​افزار است که با کلیک روی نام هر منو یا پایین نگه داشتن کلید‬
‫‪ Alt‬و فشردن حرفی که زیر آن خط کشیده شده‪ ،‬منوی مربوطه باز می​شود (شکل ‪٢١‬ــ  ‪.)٥‬‬

‫شکل ‪٢١‬ــ  ‪٥‬ــ نوار منو‬

‫‪٢‬ــ‪10‬ــ‪ ٥‬نوار انتخاب​های اصلی (‪)Main Option‬‬

‫این نوار شامل برخی فرامین پرکاربرد مانند ذخیره‪ ،Redo، Undo ،‬ضبط صدا‪ ،‬فیلم برداری و ‪ ...‬می​باشد‬
‫(شکل ‪٢٢‬ــ  ‪.)٥‬‬

‫شکل ‪٢٢‬ــ  ‪٥‬ــ نوار انتخاب​های اصلی‬

‫‪٣‬ــ‪10‬ــ  ‪ ٥‬جعبه ابزار برنامه (‪)Toolbox‬‬
‫جعبه ابزار برنامه شامل اشیای مختلف بوده و با کلیک روی هر شیء‪ ،‬یک نمونه از آن شیء به اسالید اضافه‬
‫می شود‪ .‬این اشیا در منوی ‪ Insert‬و زیر منوی ‪ Standard Object‬نیز وجود دارند که در فصل​های بعد‪ ،‬به​طور‬
‫اختصاصی به بررسی هر یک از این اشیا خواهیم پرداخت (شکل ‪٢٣‬ــ  ‪.)٥‬‬

‫‪٤‬ــ‪10‬ــ  ‪ ٥‬طرح بندی اسالیدها (‪)Theme‬‬

‫در نسخه ‪ 6‬به بعد نرم​افزار‪ ،‬در قسمت ‪ Theme‬امکان انتخاب طرح بندی دلخواه برای اسالیدها مانند نرم​افزار‬
‫پاورپوینت وجود دارد‪ .‬طرح انتخابی روی ظاهر کلیه قسمت​های اسالیدها نظیر دکمه​ها‪ ،‬پس زمینه و ‪ ...‬تأثیرگذار‬
‫می​باشد (شکل ‪  ٢٤‬ــ  ‪ .)٥‬برای انتخاب یک طرح‪ ،‬کافی است روی آن کلیک کنید تا طرح انتخابی جایگزین طرح قبلی‬
‫شود‪ .‬در صورت عدم مشاهده این کادر‪ ،‬از منوی ‪ ،Themes‬گزینه ‪ Show/Hide Theme Panels‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫شکل ‪  ٢٤‬ــ  ‪٥‬ــ طرح بندی اسالیدها (‪)Theme‬‬

‫شکل ‪٢٣‬ــ  ‪  ٥‬ــ جعبه ابزار (‪)Toolbox‬‬

‫‪88‬‬
 ‫فصل پنجم‪ :‬مقدمات کار با نرم​افزار ‪Captivate‬‬

‫تمرین ‪  ٢‬ــ‪ :٥‬طرح دلخواهی را به پروژه خود اعمال کنید‪.‬‬

‫‪5‬ــ‪10‬ــ‪ 5‬نمای کوچک اسالیدها (‪)Filmstrip‬‬

‫در این بخش امکان مشاهده اسالیدها به​صورت نوار فیلم به‬
‫همراه نام (برچسب) و شماره اسالید وجود دارد‪ .‬برای مشاهده​‬
‫یا ویرایش محتویات هر اسالید‪ ،‬کافی است روی اسالید مورد‬
‫نظر در این بخش کلیک کنید (شکل ‪٢٥‬ــ  ‪ .)٥‬برای تغییر اندازه‬
‫اسالیدها در این نما‪ ،‬کافی است روی یکی از اسالیدها کلیک‬
‫راست نموده و از زیرمنوی ‪ ،Filmstrip‬یکی از حالت​های‬
‫‪( Small‬کوچک)‪( Medium ،‬متوسط) یا ‪( large‬بزرگ) را‬
‫انتخاب کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٢٥‬ــ  ‪  ٥‬ــ نمای کوچک اسالیدها (‪)Filmstrip‬‬

‫تمرین ‪٣‬ــ  ‪ :٥‬اندازه نمایش اسالیدها در بخش ‪ Filmstrip‬را بزرگتر نمایید‪.‬‬

‫‪٦‬ــ‪10‬ــ  ‪ ٥‬پانل​های کنترلی‬

‫پانل​ها پنجره​هایی هستند که هنگام کار با عناصر مختلف از آنها‬
‫استفاده می​شود‪ .‬به​طور کلی پانل​ها جهت انجام تنظیمات مربوط‬
‫به پروژه‪ ،‬اشیا‪ ،‬کتابخانه‪ ،‬آزمون​ها و ‪ ...‬استفاده میشوند که​یکی‬
‫از مهمترین آنها‪ ،‬پانل ‪ Properties‬است که خصوصیات مربوط‬
‫به شیء انتخابی را در برمیگیرد (شکل ‪  ٢٦‬ــ  ‪.)٥‬‬

‫شکل ‪٢٦‬ــ  ‪  ٥‬ــ پانل​های کنترلی‬

‫‪89‬‬
 ‫‪٧‬ــ‪10‬ــ  ‪ ٥‬خط زمان (‪)Timeline‬‬
‫نرم​افزار ‪ Captivate‬نیز مانند نرم​افزارهای ‪ Flash‬و ‪ ،Director‬یک نرم​افزار مبتنی بر خط زمان است و کنترل‬
‫زمانی نحوه قرارگیری اشیا در صحنه‪ ،‬مدت زمان حضور و ترتیب نمایش آنها در خروجی توسط خط زمان صورت‬
‫می پذیرد (شکل ‪٢٧‬ــ  ‪ .)٥‬برای هر شیء یک الیه ساخته می​شود و اشیایی که در الیه باالتر قرار دارند روی سایر اشیا‬
‫پایین تر نمایش داده می​شوند‪.‬‬

‫شکل ‪٢٧‬ــ  ‪  ٥‬ــ خط زمان (‪)Timeline‬‬

‫جدول‏‪١‬ــ  ‪  ٥‬ــ اجزای خط زمان‬
‫توضیحات‬ ‫عنوان‬ ‫گزینه‬
‫نمایش‪/‬عدم نمایش شیء‬ ‫‪Show/Hide Item‬‬

‫جلوگیری از تغییرات شیء‬ ‫‪Lock/ Unlock Item‬‬

‫کنترل پخش‬ ‫‪Play bar‬‬

‫قطع‪ /‬وصل صدا‬ ‫‪Mute/ Sound‬‬

‫مدت زمان نمایش اسالید‬ ‫‪Slide Duration‬‬

‫بزرگ نمایی یا کوچک نمایی خط زمان‬ ‫‪Change Zoom‬‬

‫‪  ٨‬ــ‪10‬ــ  ‪ ٥‬تنظیم ویژگی​های نمایش‬

‫برای بزرگ نمایی اسالید جاری‪ ،‬از منوی ‪ View‬گزینه ‪ Zoom in‬یا‬
‫کلید ترکیبی = ‪ Ctrl +‬و برای کوچک نمایی‪ ،‬گزینه ‪ Zoom Out‬یا کلید‬
‫ترکیبی ــ ‪ Ctrl +‬را انتخاب کنید‪ .‬در قسمت ‪ Magnification‬می​توانید‬
‫میزان ‪ Zoom‬را بر حسب درصد مشخص کنید (شکل ‪٢٨‬ــ  ‪.)٥‬‬
‫شکل ‪  ٢٨‬ــ  ‪  ٥‬ــ تنظیم ویژگی​های نمایش‬
‫‪90‬‬
‫در ‪ Timeline‬کلیک کنید (کلید ‪.)F3‬حالت​های پیش نمایش‬ ‫برای مشاهده پیش نمایش اسالید جاری‪ ،‬روی دکمه‬
‫در فصل بعد توضیح داده می​شوند‪.‬‬

‫‪11‬ــ  ‪ ٥‬محیط​های کاری مختلف (‪)Workspace‬‬

‫با توجه به این که کاربر هنگام ایجاد پروژه​های مختلف‪ ،‬ابزارها‬
‫و پانل​های متفاوتی را متناسب با نوع پروژه اش نیاز دارد‪ ،‬این‬
‫نرم افزار محیط​های کاری مختلفی را فراهم نموده که در هر یک‬
‫از آنها‪ ،‬متناسب با نوع پروژه‪ ،‬پانل​ها و امکانات الزم در اختیار‬
‫کاربر قرار می گیرد‪ .‬با انتخاب دکمه ‪ Classic‬در نوار منو (شکل‬
‫‪٢٩‬ــ‪ )٥‬یا انتخاب گزینه ‪ Workspace‬از منوی ‪،Window‬‬
‫شکل ‪٢٩‬ــ  ‪  ٥‬ــ محیط​های کاری مختلف‬ ‫محیط کاری موردنظر را انتخاب کنید‪ .‬محیط کاری پیش فرض‬
‫در این نرم افزار ‪ Classic‬است و در صورت بهم ریختن محیط می​توانید از گزینه ‪ Reset Classic‬استفاده نمایید‪.‬‬
‫برای ذخیره محیط کاری مورد عالقه از گزینه ‪ New Workspace‬استفاده کنید‪ .‬جهت حذف محیط کاری‪ ،‬گزینه‬
‫‪ Manage Workspace‬را انتخاب کرده و در کادر ظاهر شده‪ ،‬پس از انتخاب محیط کاری مورد نظر‪ ،‬روی گزینه‬
‫‪ Delete‬کلیک کنید‪.‬‬

‫تمرین ‪٤‬ــ  ‪ :٥‬تغییراتی در محیط کاری ایجاد نموده و آن را با نام خودتان ذخیره کنید‪.‬‬

‫‪12‬ــ  ‪ ٥‬ذخیره فایل پروژه‬

‫برای ذخیره فایل‪ ،‬یکی از روش​های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ File‬گزینه ‪ Save‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ کلیدهای ‪ Ctrl+S‬را فشار دهید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در نوار ‪ ،Main Option‬گزینه ‪ Save Project‬را انتخاب کنید (شکل ‪30‬ــ  ‪.)٥‬‬

‫شکل ‪٣٠‬ــ  ‪  ٥‬ــ ذخیره فایل از طریق نوار ‪Main Option‬‬

‫‪91‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪4‬ــ جهت تغییر نام یا مسیر ذخیره فایل‪ ،‬از منوی ‪ File‬گزینه ‪ Save as‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ در صورتی که می خواهید چند فایل را با هم ذخیره کنید از منوی ‪ File‬گزینه ‪ Save all‬را انتخاب کنید‪ .‬اگر فایل‬
‫شما تاکنون ذخیره نشده باشد کادر ‪ Save as‬برای تعیین مسیر و نام فایل ظاهر می​شود‪.‬‬
‫نکته‬
‫پسوند فایل​های قابل ویرایش پروژه در نرم افزار ‪.cptx ،Captivate‬می​باشد‪.‬‬

‫تمرین ‪  ٥‬ــ  ‪ :٥‬پروژه خود را در درایو ‪ C‬ذخیره کنید‪.‬‬

‫‪13‬ــ  ‪ ٥‬باز نمودن یک پروژه‬

‫برای باز نمودن پروژه ای که قب ًال آن را ایجاد نموده اید‪ ،‬یکی از روش​های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ در پنجره شروع نرم​افزار‪ ،‬قسمت ‪ Open Recent‬برای باز نمودن فایل​هایی که اخیر ًا با آنها کار کرده اید و‬
‫گزینه ‪ Open‬برای بازکردن فایل​های قبلی می​باشد (شکل ‪٣١‬ــ  ‪.)٥‬‬
‫‪2‬ــ در صورت باز بودن محیط نرم​افزار‪ ،‬در منوی ‪ File‬گزینه ‪ Open‬برای بازکردن فایل​های قبلی و ‪Open Recent‬‬
‫برای بازکردن فایل​های اخیر به کار میرود‪.‬‬
‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Ctrl+O‬را فشار دهید‪.‬‬
‫تمرین ‪٦‬ــ  ‪ :٥‬پروژه قبلی خود را مجدد ًا باز کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٣١‬ــ  ‪  ٥‬ــ باز کردن یک پروژه‬

‫‪92‬‬
 ‫فصل پنجم‪ :‬مقدمات کار با نرم​افزار ‪Captivate‬‬

‫‪14‬ــ  ‪ ٥‬تهیه نسخه پشتیبان و بازیابی آن‬

‫با توجه به این که برای ایجاد یک پروژه ممکن است زمانی طوالنی صرف شود و آسیب دیدن فایل پروژه جبران ناپذیر‬
‫می​باشد‪ ،‬بهتر است در مراحل تولید محتوای الکترونیکی‪ ،‬نسخه پشتیبان (‪ )Backup‬از فایل پروژه تهیه گردد‪.‬‬
‫برای تهیه نسخه پشتیبان‪ ،‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ ،Edit‬گزینه ‪ Preferences‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در کادر باز شده (شکل ‪٣٢‬ــ  ‪ ،)٥‬در قسمت ‪ ،General Settings‬گزینه ‪ Generate Project Backup‬را‬
‫انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ زمانی که پروژه ذخیره می گردد‪ ،‬یک فایل پشتیبان با پسوند ‪ Bak‬کنار فایل اصلی ایجاد می​شود‪.‬‬

‫شکل ‪٣٢‬ــ  ‪  ٥‬ــ ایجاد نسخه پشتیبان‬

‫نکته‬
‫در صورتی که فایل پروژه به هر دلیلی باز نشد‪ ،‬برای بازیابی فایل پسوند ‪ Bak‬فایل پشتیبان را پاک نموده‬
‫تا پسوند آن به ‪ Cptx‬تغییر پیدا کند‪ ،‬سپس روی آن دابل کلیک کنید تا در محیط ‪ Captivate‬باز گردد‪.‬‬

‫تمرین ‪  ٧‬ــ  ‪ :٥‬یک نسخه پشتیبان از پروژه خود تهیه کرده و آن را بازیابی کنید‪.‬‬

‫‪93‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫خالصه فصل‬

‫نرم​افزار ‪ Adobe Captivate‬یکی از قوی ترین نرم​افزارهای تولید محتوای الکترونیکی است که در کتاب نسخه‪7‬‬
‫آموزش داده شده که امکان تایپ مستقیم فارسی را دارد‪.‬‬
‫در نرم​افزار ‪ ،Captivate‬هر پروژه از مجموعه ای اسالید تشکیل شده که اسالیدها می​توانند حاوی رسانه​های‬
‫مختلف باشند‪.‬‬
‫برای ایجاد فایل​ها از فرمان ‪ ،Create New‬برای باز نمودن فایل​های اخیر از فرمان ‪ Open Recent‬و برای باز‬
‫نمودن سایر پروژه​ها از فرمان ‪ Open‬استفاده می​شود‪.‬‬
‫نرم​افزار ‪ Captivate‬نیز مانند نرم​افزارهای ‪ Flash‬و ‪ ،Director‬یک نرم​افزار مبتنی بر خط زمان است و کنترل‬
‫زمانی نحوه قرارگیری اشیا در صحنه‪ ،‬مدت زمان حضور و ترتیب نمایش آنها در خروجی توسط خط زمان صورت‬
‫می پذیرد‪ .‬برای هر شیء یک الیه ساخته می​شود و اشیایی که در الیه باالتر قرار دارند روی سایر اشیا پایین تر نمایش‬
‫داده می​شوند‪.‬‬
‫محیط​های کاری امکانات و ابزارهای متفاوتی را در اختیار کاربر قرار می دهند‪ .‬محیط کاری پیش فرض در این‬
‫نرم​افزار ‪ Classic‬است و در صورت بهم ریختن محیط‪ ،‬می​توانید از گزینه ‪ Reset Classic‬استفاده نمایید‪.‬‬
‫برای ذخیره فایل​ها از فرمان ‪( Save As، Save‬ذخیره با نام) و ‪( Save All‬ذخیره همه فایل​ها با هم) استفاده می​شود‪.‬‬
‫پسوند فایل​های پروژه ‪ Cptx‬و پسوند فایل​های پشتیبان ‪ Bak‬می​باشد‪ .‬به دلیل اهمیت فایل پروژه‪ ،‬بهتر است‬
‫همیشه نسخه پشتیبان از آن تهیه شود‪.‬‬
‫برای تهیه نسخه پشتیبان‪ ،‬از منوی ‪ ،Edit‬گزینه ‪ Preferences‬را انتخاب و در کادر باز شده‪ ،‬در قسمت ‪General Settings‬‬
‫گزینه ‪ Generate Project Backup‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪94‬‬
‫‪94‬‬
 Captivate ‫ مقدمات کار با نرم​افزار‬:‫فصل پنجم‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
Create a project starting with blank slides
You can start with a blank project, and then import slides or images from PowerPoint
presentations, images, or other Adobe Captivate projects.
1. Select File > New Project > Blank Project.
2. Select a preset size in the Select list, or specify a custom width and height for the project.
3. Click OK.
‫واژه نامه تخصصی‬
Accept ‫موافقت‬
Activation ‫فعال سازی‬
Aggregator ‫ترکیبی‬
Backup ‫پشتیبان‬
Blank ‫خالی‬
Connect ‫اتصال‬
Customize ‫سفارشی‬
Filmstrip ‫اسالیدهای به شکل نوار فیلم‬
Generate ‫تولید کردن‬
Install ‫نصب‬
Location ‫ مسیر‬،‫محل‬
Preferences ‫تنظیمات‬
Recent ‫اخیر‬
Request Code ‫ تقاضا‬،‫کد درخواست‬
Response Code ‫کد پاسخ‬
Sign In ‫ورود به سیستم‬
Slide Duration ‫مدت زمان کل اسالید‬
Software Simulation ‫شبیه سازی نرم​افزار‬
Template ‫الگو‬
Theme ‫طرح‬
Timeline ‫خط زمان‬
Tutorials ‫آموزش‬
95Workspace ‫فضای کاری‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پرسش​های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ کدام گزینه از قابلیت​های جدید نسخه ‪ ٧‬نرم​افزار ‪ Captivate7‬نمی​باشد؟‬
‫الف) امکان تایپ مستقیم فارسی در نرم​افزار‬
‫ب) امکان گروه بندی اسالیدها و اشیا‬
‫ج) ساخت آزمون​های الکترونیکی‬
‫د) امکان استفاده از ‪​Theme‬ها و شخصیت​های آماده‬
‫‪2‬ــ حداقل ‪ RAM‬مورد نیاز برای نصب نرم​افزار ‪ Captivate7‬چقدر است؟‬
‫د) ‪4GB‬‬ ‫ج)‪512MB‬‬ ‫ ‬
‫ب) ‪1GB‬‬ ‫الف) ‪2GB‬‬
‫‪3‬ــ فایل​هایی که اخیر ًا با آنها کار شده است‪ ،‬در کدام قسمت از پنجره اصلی برنامه قرار دارند؟‬
‫ب) ‪Open Recent Items‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Create New‬‬
‫د) ‪Extend‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Tutorials‬‬
‫‪4‬ــ کدام گزینه برای ایجاد پروژه آلبوم تصاویر استفاده می​شود؟‬
‫ب) ‪Software Simulation‬‬ ‫الف) ‪ Blank Project‬‬
‫د) ‪Image Slideshow‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Project Template‬‬
‫‪5‬ــ گزینه ‪ Aggregator Project‬چه نوع پروژه ای را ایجاد می کند؟‬
‫ب) شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری‬ ‫ ‬
‫پروژه ترکیبی‬
‫ٔ‬ ‫الف) ایجاد‬
‫د) ایجاد پروژه از الگوهای آماده‬ ‫ ‬
‫ج) ایجاد یک پروژه خالی‬
‫‪6‬ــ ابزارهای مختلف در کدام قسمت از برنامه قرار دارند؟‬
‫د) ‪Filmstrip‬‬ ‫ج) ‪ToolBox‬‬ ‫ب) ‪Timeline‬‬ ‫الف) ‪Theme‬‬
‫‪7‬ــ برای نمایش یا عدم نمایش اشیا‪ ،‬از کدام گزینه در خط زمان استفاده می​شود؟‬
‫د)‬ ‫ ‬
‫ج)‬ ‫ ‬
‫ب)‬ ‫الف)‬
‫‪8‬ــ محیط کاری پیش فرض در نرم​افزار ‪ Captivate‬چیست؟‬
‫د) ‪Classic‬‬ ‫ج) ‪Effects‬‬ ‫ب) ‪Quizzing‬‬ ‫الف) ‪Review‬‬

‫‪96‬‬
‫فصل پنجم‪ :‬مقدمات کار با نرم​افزار ‪Captivate‬‬

‫پروژه قابل ویرایش در نرم​افزار ‪ Captivate‬چیست؟‬

‫ٔ‬ ‫‪9‬ــ پسوند فایل​های‬
‫د) ‪swf‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪exe‬‬ ‫ب) ‪cptx‬‬ ‫الف) ‪cpt‬‬
‫‪10‬ــ کدام گزینه برای شبیه سازی نرم​افزاری کاربرد دارد؟‬
‫الف) ‪Software Simulation‬‬
‫ب) ‪From Microsoft Powerpoint‬‬
‫ ‬
‫ج) ‪Project Template‬‬
‫د) ‪Aggregator Project‬‬

‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫آزمون نظری‬

‫‪1‬ــ نرم​افزار ‪ Captivate‬چه کاربردی دارد و جزء کدام دسته از نرم​افزارها محسوب می​شود؟‬
‫‪2‬ــ چه ویژگی​های جدیدی در نسخه ‪ 7‬نرم​افزار وجود دارد؟‬
‫‪3‬ــ حداقل امکانات الزم برای نصب نرم​افزار ‪ Captivate 7‬را نام ببرید‪.‬‬
‫‪4‬ــ مراحل نصب نرم​افزار ‪ Captivate 7‬را شرح دهید‪.‬‬
‫‪5‬ــ محیط نرم​افزار از چه قسمت​هایی تشکیل شده است؟‬
‫‪6‬ــ چگونه می​توان یک نسخه پشتیبان از فایل پروژه تهیه نمود؟‬

‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫‪97‬‬
 ‫کارگاه عملی‬
‫‪1‬ــ نرم​افزار ‪ Captivate‬را روی سیستم خود نصب کرده و تنظیمات زبان فارسی را انجام دهید‪.‬‬
‫‪2‬ــ پانل​های کنترلی را جابجا نموده و تغییرات انجام شده را تحت یک محیط کاری جدید ذخیره کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ یک پروژه جدید با ابعاد ‪ 800×600‬به نام ‪ Powerpoint‬ایجاد کرده و آن را ذخیره کنید‪.‬‬
‫‪4‬ــ طرح دلخواهی را برای فایل خود انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ کاری کنید که در هر بار ذخیره فایل‪ ،‬نسخه پشتیبان نیز تهیه شود‪.‬‬
‫‪6‬ــ فایل را بسته و آن را مجدد ًا باز کنید‪.‬‬

‫‪98‬‬
‫فصل پنجم‪ :‬مقدمات کار با نرم​افزار ‪Captivate‬‬

‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬

‫توانایی مدیریت اسالیدها‬ ‫فصل ششم ‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫یادگیری شیوه طراحی و مدیریت اسالیدها‬

‫هدف​های رفتاری‬
‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می رود که‪:‬‬
‫ـ اسالید را تعریف کرده و از چیدمان​های مختلف اسالیدها استفاده کند‪.‬‬
‫ـ بتواند اسالیدها را اضافه‪ ،‬حذف و مدیریت نماید‪.‬‬
‫ـ پس زمینه و طرح سفارشی را برای اسالیدها ایجادکند‪.‬‬
‫ـ جلوه​های انتقالی دلخواهی را روی اسالیدها اعمال نماید‪.‬‬
‫ـ ‪ Slide Master‬را تعریف کرده و بتواند از آن در پروژه استفاده کند‪.‬‬
‫ـ بتواند متن​های فارسی را نوشته و قالب بندی آنها را انجام دهد‪.‬‬
‫ـ پیش نمایش پروژه را به روش​های مختلف مشاهده کند‪.‬‬

‫‪99‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫عنصر تشکیل دهنده​یک پروژه چند رسانه ای در نرم​افزار ‪ ،Captivate‬اسالید (‪ )Slide‬است و هر پروژه شامل‬
‫تعدادی اسالید می​باشد‪ .‬اسالیدها صفحاتی هستند که می​توانند در برگیرنده متن‪ ،‬تصویر‪ ،‬فیلم‪ ،‬پویانمایی‪ ،‬صدا و غیره‬
‫باشند‪ .‬در نسخه ‪ 6‬به بعد نرم​افزار برای جذاب کردن اسالیدها امکان استفاده از طرح​ها و چیدمان​های مختلف برای‬
‫کاربران به وجود آمد‪ .‬شما می​توانید به راحتی متن‪ ،‬پس زمینه و سایر عناصر را روی‬
‫اسالیدها قرار دهید‪.‬‬

‫‪١‬ــ‪ ٦‬چیدمان اسالید (‪)Layout‬‬

‫چیدمان اسالید‪ ،‬محل قرارگیری عنوان‪ ،‬متن و عناصر گرافیکی را مشخص‬
‫می کند‪ .‬در هر چیدمان تعدادی کادر وجود دارد که این کادرها می​توانند شامل متن‬
‫و یا اجزای گرافیکی باشند‪ .‬هر کادر به​طور هم زمان می​تواند فقط یکی از عناصر‬
‫را در برگیرد‪.‬‬

‫‪١‬ــ‪1‬ــ‪ ٦‬تعیین چیدمان اسالید‬

‫برای تعیین چیدمان یک اسالید‪ ،‬در پنجره خصوصیات‪ ،‬در قسمت ‪General‬‬
‫روی فلش کنار ‪ Master Slide‬کلیک کنید‪ ،Caption .‬چیدمان نگارشی (متنی)‬
‫و ‪ Content‬کادر محتویات می​باشد‪ .‬در شکل ‪١‬ــ‪ ٦‬انواع چیدمان​ها نشان داده‬
‫شکل ‪١‬ــ‪٦‬ــ انواع چیدمان اسالید‬
‫شده است‪.‬‬
‫در کادر محتویات امکان درج متن‪ ،‬تصویر‪ ،‬نوشته متحرک‪ ،‬پویانمایی و فیلم وجود دارد (شکل ‪٢‬ــ‪ .)٦‬شما با‬
‫انتخاب چیدمان می​توانید اطالعات مختلف را در مکان دلخواه در اسالید نمایش دهید‪.‬‬

‫شکل ‪2‬ــ‪٦‬ــ کادر محتویات (‪)Content‬‬ ‫‪100‬‬

 ‫فصل ششم توانایی مدیریت اسالیدها‬

‫‪٢‬ــ‪ ٦‬درج اسالید‬

‫زمانی که​یک پروژه خالی را ایجاد می کنید به​طور پیش فرض یک اسالید در آن وجود دارد که بر حسب نیاز‬
‫میتوانید به تعداد دلخواه‪ ،‬اسالید به پروژه خود اضافه کنید‪ .‬برای اضافه کردن اسالید جدید به پروژ ​ه یکی از روش​های‬
‫زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ برای ایجاد یک اسالید خالی بدون محتوا از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Blank Slide‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ برای ایجاد یک اسالید جدید با در نظر گرفتن رنگ و ظاهر طرح فعلی از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪New Slide‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ برای ایجاد یک اسالید جدید از روی چیدمان​ها‪ ،‬از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ New Slide From‬را انتخاب‬
‫کنید‪ .‬در این حالت لیست چیدمان​های آماده نشان داده خواهد شد که می​توانید از همان ابتدا چیدمان دلخواهی را‬
‫برای اسالید انتخاب کنید‪.‬‬

‫تمرین ‪١‬ــ‪ :٦‬چند اسالید را به روش​های مختلف به فایل خود اضافه کرده‪ ،‬سپس چیدمان آنها را تغییر داده‬
‫و محتوای دلخواهی را در آنها نمایش دهید‪.‬‬

‫‪٣‬ــ‪ ٦‬حذف اسالید‬

‫گاهی الزم است اسالیدهایی را که مورد نیاز نیستند‪ ،‬حذف کنید‪.‬‬
‫برای حذف اسالید‪ ،‬یکی از روش​های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ روی اسالید در قسمت ‪ Filmstrip‬کلیک راست کرده و گزینه‬
‫‪ Delete‬را انتخاب کنید (شکل ‪٣‬ــ‪.)٦‬‬
‫‪2‬ــ پس از انتخاب اسالید‪ ،‬از منوی ‪ Edit‬گزینه ‪ Delete‬را انتخاب‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪٣‬ــ کلید ‪ Del‬صفحه کلید را فشار دهید‪.‬‬

‫شکل ‪٣‬ــ‪٦‬ــ حذف اسالید‬ ‫‪٤‬ــ‪ ٦‬تنظیم ترتیب اسالیدها‬

‫برای تنظیم ترتیب اسالیدها‪ ،‬کافی است اسالید مورد نظر را در بخش ‪ ،Filmstrip‬درگ کرده و در محل مناسب‬
‫قرار دهید‪.‬‬
‫‪101‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪  ٥‬ــ‪ ٦‬نام گذاری اسالیدها (‪)Label‬‬

‫اختصاص نام به اسالیدها باعث مدیریت بهتر آنها می​شود‪ .‬برای‬
‫نام گذاری و تعیین برچسب اسالید‪ ،‬ابتدا آن را انتخاب کرده و در‬
‫پنجره خصوصیات در قسمت ‪ ،Name‬نام دلخواهی را وارد کنید‬
‫شکل ‪٤‬ــ‪٦‬ــ نام گذاری اسالید‬
‫(شکل ‪٤‬ــ‪.)٦‬‬
‫نکته‬
‫در نام​های فارسی برای تایپ حرف "ی" حتی در انتهای کلمه‪ ،‬از کلید ترکیبی ‪ Shift+X‬استفاده کنید‪.‬‬

‫‪6‬ــ‪ 6‬ویرایش اسالید‬

‫برای ویرایش محتویات هر اسالید‪ ،‬کافی است روی اسالید در پنجره ‪ Filmstrip‬کلیک کنید‪ .‬محتویات آن در‬
‫سمت راست دیده می​شود‪.‬‬
‫سایر اعمال ویرایشی اسالیدها عبارتند از‪:‬‬
‫‪1‬ــ گزینه ‪ :Duplicate‬ایجاد یک نسخه تکراری از اسالید (کلید میانبر‪ )Ctrl+D‬بالفاصله پس از اسالید‬
‫‪2‬ــ گزینه ‪ Copy‬و ‪ :Paste‬کپی نمودن و چسباندن اسالیدها‬
‫‪3‬ــ گزینه ‪ :Copy Background‬کپی پس زمین ٔه اسالید‬
‫‪4‬ــ گزینه ‪ :Hide‬مخفی نمودن اسالید‬
‫‪5‬ــ گزینه ‪ :Lock‬قفل کردن اسالید (عدم امکان ویرایش اسالید)‬

‫تمرین ‪٢‬ــ‪ :٦‬یکی از اسالیدهای خود را حذف کرده‪ ،‬از یکی از اسالیدها کپی گرفته و با درگ کردن‪ ،‬ترتیب‬
‫اسالیدها را جا به جا کنید‪.‬‬
‫‪٧‬ــ‪ ٦‬گروه بندی اشیا و اسالیدها‬
‫گروه بندی یکی از امکاناتی است که در نسخه ‪ 6‬به بعد به نرم​افزار اضافه شده و زمانی که اشیا و اسالیدها زیاد است‬
‫باعث مدیریت راحت تر آنها می​شود‪ .‬برای گروه بندی‪ ،‬اسالیدها باید الزام ًا متوالی (پشت سر هم) باشند‪ .‬برای گروه بندی‬
‫اسالیدها مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ روی اسالید اول در پنجره ‪ ،Filmstrip‬کلیک کرده‪ ،‬کلید ‪ Shift‬را پایین نگه داشته و روی اسالید آخر کلیک‬
‫کنید (انتخاب اسالیدهای متوالی)‪.‬‬
‫‪102‬‬
 ‫فصل ششم توانایی مدیریت اسالیدها‬

‫‪2‬ــ سپس روی یکی از اسالیدها کلیک راست نموده‪ ،‬از زیر منوی ‪ Group‬گزینه‬
‫‪( Create‬یا کلید ترکیبی ‪ )Alt+Ctrl+G‬را انتخاب کرده‪ ،‬نام و رنگ دلخواهی را به‬
‫گروه اختصاص دهید‪ .‬گروه به شکل‏‪  5‬ــ  ‪ 6‬نشان داده خواهد شد‪.‬‬
‫برای خارج نمودن اسالیدها از حالت گروه بندی‪ ،‬روی گروه در پنجره ‪Filmstrip‬‬
‫کلیک راست کرده و از زیر منوی ‪ Group‬گزینه ‪ Remove‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫شکل ‪  ٥‬ــ‪٦‬ــ اسالیدهای گروه بندی شده‬
‫نکته‬
‫‪1‬ــ برای گروه بندی اشیا روی اسالید نیازی به پشت سرهم بودن آنها نمی​باشد‪ .‬با پایین نگه داشتن کلید ‪ Ctrl‬و‬
‫کلیک روی اشیا دلخواه می​توان آنها را انتخاب و با فشردن کلید ترکیبی ‪ Ctrl+G‬گروه بندی نمود‪.‬‬
‫‪٢‬ــ امکان گروهبندی اشیا و متونی که توسط چیدمانهای آماده ایجاد شدهاند وجود ندارد‪.‬‬
‫‪٣‬ــ برای ویرایش اشیا گروه بندی شده بدون خارج نمودن آنها از حالت گروه بندی‪ ،‬روی شیء موردنظر دابل‬
‫کلیک کنید‪.‬‬
‫‪٤‬ــ برای از بین بردن حالت گروهبندی‪ ،‬روی گروه کلیک راست کرده و گزینه ‪ Ungroup‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫تمرین ‪٣‬ــ‪ :٦‬پروژه ای به نام ‪Numbers‬‬

‫با ابعاد ‪ 800×600‬با طرح دلخواه ایجاد کرده‪،‬‬
‫ابتدا اعداد زوج کمتر از ‪ 10‬و سپس اعداد فرد‬
‫کمتر از ‪ 10‬را در آن گروه بندی کنید‪.‬‬

‫‪  ٨‬ــ‪ ٦‬نوشتن متن در اسالید‬

‫برای نوشتن متن در اسالید یکی از روش​های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ می​توانید از چیدمان​های نگارشی (متنی) استفاده کرده و در کادر متن اطالعات مورد نظر خود را بنویسید‪.‬‬
‫‪2‬ــ از منوی ‪ ،Insert‬زیر منوی ‪ Standard Object‬گزینه ‪ Text Caption‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫کلیک کنید‪.‬‬ ‫‪3‬ــ در جعبه ابزار برنامه روی گزینه‬
‫‪4‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+Ctrl+C‬را فشار دهید‪.‬‬
‫نکته‬
‫با فشردن کلید ترکیبی ‪ Alt+Shift‬می​توانید فارسی تایپ کنید‪ .‬جهت نوشتن عبارات فارسی و انگلیسی در کنار‬
‫هم‪ ،‬برای جلوگیری از بههم ریختن متن‪ ،‬پس از هربار تغییر زبان‪ ،‬ابتدا دکمه ‪ Home‬را فشار داده و سپس متن‬
‫موردنظر را تایپ کنید‪.‬‬
‫‪103‬‬
 ‫محتوا‬
‫تولید محتوا‬
‫کاربر تولید‬
‫کاربر‬

‫‪1‬ــ   ‪  8‬ــ‪ 6‬تغییر خصوصیات و قالب بندی متن‬

‫در پنجره خصوصیات متن‪ ،‬امکان تغییر قالب بندی متن نوشته شده وجود دارد (شکل‏‪6‬ــ‪ .)6‬در جدول ‪١‬ــ‪٦‬‬
‫گزینه های مربوط به این قسمت توضیح داده شده است‪.‬‬
‫جدول ‪١‬ــ‪  ٦‬ــ تغییر خصوصیات متن‬
‫عملکرد‬ ‫گزینه‬
‫تعیین حالت نمایش متن‬ ‫‪Caption‬‬

‫تعیین نوع فونت (قلم)‬ ‫‪Family‬‬

‫سبک نوشته‬ ‫‪Style‬‬

‫اندازه قلم‬ ‫‪Size‬‬
‫پررنگ نوشتن متن‬
‫‪Bold‬‬
‫مورب یا کج نوشتن‬
‫‪Italic‬‬
‫زیرخط دار بودن متن‬
‫‪UnderLine‬‬
‫توان نویسی‬
‫‪Super Script‬‬
‫اندیس نویسی‬
‫‪SubScript‬‬
‫رنگ متن‬

‫رنگ​های الیت متن‬

‫دادن جلوه ویژه به متن‬

‫‪Effects‬‬
‫تراز افقی و عمودی متن‬ ‫‪Align‬‬
‫شکل‏‪6‬ــ‪6‬ــ پنجره خصوصیات متن‬
‫کاهش‪ /‬افزایش تورفتگی‬ ‫‪Indentation‬‬
‫نکته‬
‫اگر در قسمت ‪ Caption‬گزینه ‪Transparent‬‬ ‫ایجاد لیست عالمت دار‬ ‫‪Bullets‬‬

‫انتخاب شود‪،‬متن بدون داشتن پس زمینه نمایش‬ ‫فاصله میان خطوط‬ ‫‪Spacing‬‬

‫داده می​شود‪.‬‬ ‫حاشیه متن‬ ‫‪Margins‬‬

‫درج عالئم ویژه‬
‫‪Symbol‬‬
‫افزودن متغیر ٭‬
‫٭ این دو گزینه در قسمت​های بعدی آموزش‬ ‫‪Variable‬‬
‫٭‬ ‫ایجاد لینک (پیوند)‬
‫داده می​شوند‪.‬‬ ‫‪HyperLink‬‬
‫‪104‬‬
 ‫فصل ششم توانایی مدیریت اسالیدها‬

‫‪٢‬ــ  ‪   8‬ــ‪ ٦‬نوشتن متن فارسی با استفاده از فارسی نویس‬

‫برای فارسی نویسی در پروژه هایی که در نسخه ‪ ٧‬طراحی نشده اند‪ ،‬نیاز به نرم افزار فارسی نویس دارید‪ .‬با توجه‬
‫به تنوع فونت​ها در نرم​افزارهای فارسی نویس نظیر آروین‪ ،‬مریم‪ ،‬نسل جوان و ‪ ،LeoMoon‬جهت نوشتن فارسی‬
‫می​توانید از این نرم​افزارها استفاده کنید که در این کتاب فارسی نویس ‪ LeoMoon‬انتخاب شده است‪ .‬برای تایپ‬
‫فارسی با استفاده از این فارسی نویس‪ ،‬پس از نصب‪ ،‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ ابتدا در فارسی نویس‪ ،‬متن مورد نظر را تایپ و دکمه کپی را انتخاب کنید (شکل ‪٧‬ــ‪.)٦‬‬
‫‪2‬ــ در نرم​افزار ‪ ،Captivate‬در قسمتی که می خواهید متن فارسی نمایش داده شود‪ Paste ،‬کنید (در صورتی که‬
‫می خواهید متن روی اسالید ظاهر شود‪ ،‬ابتدا یک ‪ Text Caption‬را روی صفحه قرار داده‪ ،‬روی آن دو بار کلیک‬
‫کنید تا متن آن انتخاب شود‪ ،‬سپس کلیک راست کرده و گزینه ‪ Paste‬را انتخاب کنید)‪ .‬نوشته​ها به​صورت ناخوانا‬
‫دیده می​شوند‪.‬‬
‫‪3‬ــ در پنجره خصوصیات در قسمت فونت (‪ ،)Family‬یکی از فونت​هایی که با حرف _‪ F‬شروع شده اند‪ ،‬نظیر‬
‫‪ F_  yekan‬را انتخاب کنید تا نوشته​ها به درستی نمایش داده شوند‪.‬‬
‫‪4‬ــ در صورتی که متن شما حاوی کلمات انگلیسی است‪ ،‬در فارسی نویس نیازی به نوشتن آنها نمی​باشد‪ .‬در نرم افزار‬
‫‪ ،Captivate‬در جاهایی که کلمات انگلیسی دارید‪ ،‬زبان سیستم را به انگلیسی تغییر داده و کلمه مورد نظر را تایپ‬
‫کنید‪ .‬سپس در قسمت فونت‪ ،‬یکی از فونت​های انگلیسی را انتخاب کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٧‬ــ‪٦‬ــ فارسی نویس ‪LeoMoon‬‬

‫نکته‬
‫برای انتخاب سریعتر فونت​ها می​توانید قسمتی از نام فونت را در کادر ‪ Family‬تایپ کرده و پس از نمایش نام کامل‬
‫آن‪ ،‬کلید ‪ Enter‬را فشار دهید‪.‬‬

‫‪105‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٩‬ــ‪ ٦‬تغییر رنگ یا پس زمینه اسالید‬

‫شما می​توانید رنگ یا پس زمینه دلخواهی را به اسالید اعمال‬
‫کنید‪ .‬جهت انجام این کار مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ ابتدا در پنجره خصوصیات اسالید‪ ،‬گزینه ‪Use Master Slide‬‬
‫‪ Background‬را غیرفعال کنید (شکل ‪  ٨‬ــ‪.)٦‬‬
‫‪2‬ــ برای تغییر پس زمینه‪ ،‬گزینه ‪ Project background‬را انتخاب‬
‫تصویر دلخواهی را به عنوان پس زمینه به‬ ‫کرده و توسط گزینه‬
‫پروژه وارد (‪ )Import‬کنید یا از تصاویر موجود در پروژه استفاده‬
‫کنید‪.‬‬
‫شکل ‪  ٨‬ــ‪٦‬ــ تغییر پس زمینه اسالید‬ ‫تصویر پس زمینه را حذف می کند‪.‬‬ ‫‪3‬ــ گزینه‬
‫‪4‬ــ در قسمت ‪ Stage‬می​توانید رنگ دلخواهی را به پس زمینه اسالید اختصاص دهید‪ .‬برای این کار بایدگزینه​های‬
‫گفته شده در مرحله ‪ 1‬و ‪ 2‬غیرفعال باشند‪.‬‬

‫تمرین ‪٤‬ــ‪ :٦‬پروژهای به نام ‪ Colors‬ایجاد کرده‪ ،‬در‬

‫صفحه اول آن «آموزش رنگ​ها» را در پس زمینه دلخواهی‬
‫نوشته‪ ،‬سپس نام تعدادی ر نگ را ب ​ه صورت فارسی و‬
‫انگلیسی در اسالیدهای جداگانهای نوشته و زمینه اسالید را‬
‫به همان رنگ نمایش دهید‪.‬‬

‫‪١٠‬ــ‪ ٦‬جلوه​های انتقالی (‪)Slide Transition‬‬

‫حرکت از یک اسالید به اسالیدی دیگر را گذر یا انتقال (‪ )Transition‬می گویند‪ .‬هنگام رفتن از یک اسالید به‬
‫اسالیدی دیگر می​توانید در کادر خصوصیات اسالید‪ ،‬در قسمت ‪ ، General‬از بخش ‪ ،Transition‬جلوه دلخواهی‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪106‬‬
 ‫فصل ششم توانایی مدیریت اسالیدها‬

‫‪١١‬ــ‪ ٦‬ایجاد اسالید الگو (‪)Master Slide‬‬

‫نرم​افزار ‪ Captivate‬این امکان را به شما می​دهد تا اسالید یا اسالیدهایی را به عنوان الگو یا پایه در نظر بگیرید‬
‫و تغییراتی را که در آن به وجود می آورید روی همه اسالیدهایی که از آن الگو استفاده می کنند اعمال نمایید‪ .‬مواردی‬
‫از قبیل آرم شرکت‪ ،‬نام‪ ،‬پس زمینه‪ ،‬دکمه خروج و ‪ ...‬را می​توان به آنها اضافه نمود‪ .‬می​توانید برای مطالب درسی‬
‫و سایر صفحات‪ ،‬الگوهای مجزایی را طراحی کنید‪ .‬برای ایجاد الگوی اسالید مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Content Master Slide‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در پنجره خصوصیات نام و پس زمینه دلخواهی را به الگوی خود اختصاص دهید‪.‬‬
‫برای اعمال این الگو روی سایر اسالیدها‪ ،‬ابتدا اسالیدهای مورد نظر را انتخاب کرده‪ ،‬سپس در پنجره خصوصیات‬
‫اسالید‪ ،‬در بخش ‪ General‬در قسمت ‪ Master Slide‬از میان چیدمان​ها‪ ،‬نام الگوی اسالید خود را انتخاب کنید‪.‬‬
‫زمینه الگو بر اسالید اعمال شود و‬
‫دقت کنید که گزینه ‪ Use Master Slide Background‬انتخاب شده باشد تا پس ٔ‬
‫برای برداشتن الگو از روی اسالیدها‪ ،‬این گزینه را غیرفعال کنید (شکل ‪  ٨‬ــ‪.)٦‬‬

‫نکته‬
‫برای تغییر الگوی ساخته شده‪ ،‬از منوی ‪ Window‬گزینه ‪ Master Slide‬را انتخاب کنید تا پنجره آن در پایین‬
‫صفحه ظاهر شود (شکل ‪٩‬ــ‪ ،)٦‬سپس روی الگوی موردنظر کلیک کرده و تغییرات را اعمال نمایید‪.‬‬

‫شکل ‪٩‬ــ‪٦‬ــ پنجره ‪Master Slide‬‬

‫تمرین ‪  ٥‬ــ‪ :٦‬در یک پروژه جدید‪ ،‬الگویی برای اسالیدهای درسی به نام ‪ Lesson‬و الگویی برای سایر‬
‫بخش​ها مانند درباره ما و راهنما به نام ‪ main‬ایجاد کنید‪.‬‬

‫‪107‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪١٢‬ــ‪ ٦‬پیش نمایش اسالیدها‬

‫برای مشاهده پیش نمایش اسالیدهای پروژه یکی از روش​های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ ، File‬زیر منوی ‪ ،Preview‬یکی از حالت​های جدول ‪٢‬ــ‪ ٦‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫و سپس حالت مورد نظر را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪2‬ــ از نوار ‪ ،Option‬گزینه‬
‫‪3‬ــ کلید میانبر حالت مورد نظر را فشار دهید (جدول ‪٢‬ــ‪.)٦‬‬

‫جدول ‪٢‬ــ‪٦‬ــ پیش نمایش اسالیدها‬

‫کلید میانبر‬ ‫کاربرد‬ ‫دستور‬
‫‪F3‬‬ ‫پیش نمایش اسالید جاری‬ ‫‪Play Slide‬‬

‫‪F4‬‬ ‫پیش نمایش کل پروژه‬ ‫‪Project‬‬

‫‪F8‬‬ ‫پیش نمایش از اسالید جاری تا انتهای پروژه‬ ‫‪From Slide‬‬

‫‪F10‬‬ ‫پیش نمایش اسالید جاری تا ‪ 5‬اسالید بعدی‬ ‫‪Next 5 Slides‬‬

‫‪F12‬‬ ‫پیش نمایش پروژه در مرورگر وب‬ ‫‪In web Browser‬‬

‫‪F11‬‬ ‫پیش نمایش پروژه در مرورگر وب برای دستگاه​های‬ ‫‪HTML5 Output in Web Browser‬‬
‫استفاده کننده از ‪ HTML5‬مانند ‪iPad/iPhone‬‬

‫‪108‬‬
 ‫فصل ششم توانایی مدیریت اسالیدها‬

‫خالصه فصل‬

‫عنصر تشکیل دهنده​یک پروژه چند رسانه ای در نرم​افزار ‪ ،Captivate‬اسالید (‪ )Slide‬است و هر پروژه شامل‬
‫تعدادی اسالید است‪ .‬اسالیدها صفحاتی هستند که می​توانند در برگیرنده متن‪ ،‬تصویر‪ ،‬فیلم‪ ،‬پویانمایی‪ ،‬صدا و‬
‫غیره باشند‪.‬‬
‫چیدمان اسالید محل قرار گیری عنوان‪ ،‬متن و عناصر گرافیکی را مشخص می کند‪.‬‬
‫چیدمان​های نگارشی (متنی) و چیدمان​های محتویات (‪ )Content‬برای درج اشیای مختلف در نظر گرفته شده است‪.‬‬
‫به​طور پیش فرض در هر پروژه​یک اسالید وجود دارد که می​توانید از طریق منوی ‪ Insert‬گزینه ‪Blank Slide‬‬
‫(اسالید خالی بدون محتویات)‪( New Slide ،‬اسالید جدید با در نظر گرفتن طرح فعلی) یا ‪New Slide From‬‬
‫(اسالید جدید از روی چیدمان​های آماده) اسالید جدید را به پروژه خود اضافه کنید‪.‬‬
‫برای حذف اسالید روی آن کلیک راست نموده و گزینه ‪ Delete‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫برای مدیریت بهتر اسالیدها از نام گذاری و گروه بندی اسالیدها استفاده کنید‪.‬‬
‫در پنجره خصوصیات یک اسالید‪ ،‬امکان نام گذاری‪ ،‬تغییر چیدمان‪ ،‬تغییر رنگ و پس زمینه اسالید وجود دارد‪.‬‬
‫برای نوشتن متن در اسالیدها از عنوان متنی (‪ )Text Caption‬استفاده می​شود که کافی است در جعبه ابزار‬
‫را انتخاب کنید‪ .‬برای نوشتن متن فارسی‪ ،‬عالوه بر تایپ مستقیم‪ ،‬امکان استفاده از نرم​افزارهای‬ ‫گزینه‬
‫فارسی نویس نظیر لئومون‪ ،‬مریم و ‪ ...‬وجود دارد‪.‬‬
‫نرم​افزار ‪ Captivate‬این امکان را به شما می​دهد تا اسالید یا اسالیدهایی را به عنوان الگو یا پایه (‪)Master‬‬
‫در نظر بگیرید و تغییراتی را که در آن به وجود می آورید‪ ،‬روی همه اسالیدهایی که از آن چیدمان استفاده می کنند‬
‫اعمال نمایید‪.‬‬
‫برای مشاهده پیش نمایش پروژه از منوی ‪ ،File‬زیر منوی ‪ Preview‬را انتخاب کرد ​ه یا از نوار ‪ ،Option‬گزینه‬
‫و سپس حالت موردنظر را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪109‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

Learn in English
…………………………………………………………………..

Master Slides
Master slides define background and common objects such as logos, headers, and footers
for your slides. They provide a uniform appearance for your entire project. All the artefacts
on a master slide, such as, objects and placeholders reflect on the slide that is linked with the
master slide.
A group of master slides make up a theme. When you create a blank project or a project
from template, Adobe Captivate uses the default (Blank) theme.

‫واژه نامه تخصصی‬

Caption ‫عنوان متنی‬
Content ‫محتوا‬
Export ‫ خارج کردن‬،‫صادر کردن‬
Hide ‫مخفی کردن‬
Label ‫برچسب‬
layout ‫ چیدمان‬،‫طرح بندی‬
Master Slide ‫اسالید پایه‬
Transition ‫گذر یا انتقال‬
Transparent ‫شفاف‬

110
‫فصل ششم توانایی مدیریت اسالیدها‬

‫پرسش​های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ حرکت از یک اسالید به اسالیدی دیگر را ‪ ..................‬می گویند‪.‬‬
‫ب) ‪Slide Transition‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Slide Label‬‬
‫د) ‪Slide Layout‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Slide Master‬‬
‫‪2‬ــ کدام گزینه‪ ،‬نرم​افزار فارسی نویس نمی​باشد؟‬
‫د) نسل جوان‬ ‫ ‬
‫ج) نوین‬ ‫ ‬
‫ب) مریم‬ ‫الف) لئومون‬
‫‪3‬ــ برای ایجاد یک اسالید خالی بدون محتویات از کدام گزینه استفاده می​شود؟‬
‫د) ‪Open Slide‬‬ ‫ج) ‪New Slide‬‬ ‫ب) ‪New Slide From‬‬ ‫الف) ‪Blank Slide‬‬
‫‪4‬ــ توسط کدام گزینه می​توان اسالید الگو یا پایه را تعریف نمود؟‬
‫ب) ‪Slide Label‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Slide Background‬‬
‫د) ‪Slide Master‬‬ ‫ ‬‫ج) ‪Slide Transition‬‬
‫‪5‬ــ کدام گزینه باعث مخفی نمودن اسالید می​شود؟‬
‫د) ‪Lock Slide‬‬ ‫ج) ‪Delete‬‬ ‫ب) ‪Hide Slide‬‬ ‫الف) ‪Duplicate‬‬
‫‪6‬ــ در کادر خصوصیات متن‪ ،‬کدام گزینه فاصله میان خطوط را مشخص می کند؟‬
‫د) ‪Bullets‬‬ ‫ج) ‪Spacing‬‬ ‫ب) ‪Indentations‬‬ ‫الف) ‪Margins‬‬
‫‪7‬ــ برای انتخاب اسالیدهای متوالی کدام کلید باید پایین نگه داشته شود؟‬
‫د) ‪Space‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Ctrl‬‬ ‫ ‬
‫ب) ‪Alt‬‬ ‫الف) ‪Shift‬‬
‫‪8‬ــ برای درج عالئم ویژه در کادر متنی از کدام گزینه استفاده می​شود؟‬
‫د)‬ ‫ ‬
‫ج)‬ ‫ ‬
‫ب)‬ ‫الف)‬
‫‪9‬ــ کدام گزینه امکان مشاهده پیش نمایش کل پروژه را به کاربر می​دهد؟‬
‫د) ‪F10‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪F3‬‬ ‫ ‬
‫ب) ‪F4‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪F8‬‬
‫‪10‬ــ برای مشاهده پیش نمایش پروژه در مرورگر وب از کدام گزینه استفاده می​شود؟‬
‫ب) ‪Next 5 Slides‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪From This Slide‬‬
‫د) ‪In Web Browser‬‬ ‫ ‬‫ج) ‪Project‬‬

‫‪111‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫آزمون نظری‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬
‫‪1‬ــ اسالید را تعریف کرده و انواع چیدمان اسالید را شرح دهید‪.‬‬
‫‪2‬ــ چگونه می​توان یک اسالید را اضافه‪ ،‬حذف و ویرایش نمود؟‬
‫‪3‬ــ کاربرد ‪ Master Slide‬چیست؟‬

‫کارگاه عملی‬
‫‪1‬ــ پروژه ای به نام ‪ Alphabet‬با ابعاد ‪ 800×600‬برای‬
‫آموزش الفبای انگلیسی ایجاد کنید‪ .‬در اسالید اول "آموزش‬
‫الفبای انگلیسی" با پس زمینه مناسبی نشان داده شود و در‬
‫اسالیدهای بعدی حروف بزرگ و کوچک با یک مثال‬
‫نمایش داده شوند‪ .‬با استفاده از الگوی اسالید (‪Master‬‬
‫‪ ،)Slide‬طرح یکسانی را برای پس زمینه اسالیدهای کلیه‬
‫حروف در نظر بگیرید‪.‬‬
‫‪2‬ــ پروژهای به نام ‪ Powerpoint‬با ابعاد ‪ 800 × 600‬ایجاد‬
‫کرده‪ ،‬در اسالید اول "آموزش نرم​افزار پاورپوینت" و نام خودتان‬
‫را نوشته‪ ،‬برای هر قسمت از پروژه (صفحه اول‪ ،‬منوی اصلی‪،‬‬
‫آموزش‪ ،‬راهنما‪ ،‬منابع‪ ،‬سایت​های مرتبط‪ ،‬آشنایی با محیط نرم​‬
‫افزار‪ ،‬آشنایی با ابزارها‪ ،‬اضافه کردن تصویر‪ ،‬تغییر طرح زمینه‪،‬‬
‫تمرین عملی‪ ،‬آزمون‪ ،‬واژه نام ه‪ ،‬سرگرمی و درباره ما)‪ ،‬طبق‬
‫فلوچارت اصلی برنامه‪ ،‬اسالیدی را ایجاد کرده و عنوان آن را‬
‫در باالی اسالید بنویسید‪ .‬به کلیه اسالیدها نام فارسی اختصاص‬
‫داده و الگوی دلخواهی را برای صفحات خود طراحی کنید‪.‬‬

‫‪112‬‬
 ‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬

‫شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی‬ ‫فصل هفتم ‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫نحوه شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی‬
‫ٔ‬

‫هدف​های رفتاری‬
‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می رود که‪:‬‬
‫ـ مفهوم شبیه سازی را یاد بگیرد و روش​های مختلف شبیه سازی را توضیح دهد‪.‬‬
‫ـ انواع روش​های ضبط خودکار را بداند و بتواند فیلم​های متنوعی تهیه کند‪.‬‬
‫ـ مفهوم ‪ PIP‬را یاد بگیرد و بتواند فیلم برداری همراه با بزرگ نمایی را انجام دهد‪.‬‬
‫ـ توانایی ویرایش‪ ،‬برش و حذف قسمت​های ناخواسته و افزودن اشیا به فیلم را داشته باشد‪.‬‬
‫ـ تنظیمات فیلم برداری و تنظیمات اشاره گر ماوس را بداند‪.‬‬
‫ـ بتواند پیش نمایش فیلم​های گرفته شده را مشاهده و از آنها خروجی تهیه کند‪.‬‬

‫‪113‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫برای ایجاد نرم​افزارهای آموزشی‪ ،‬یکی از مؤثرترین روش​ها‪ ،‬شبیه سازی محیط نرم​افزاری است که در این زمینه‪،‬‬
‫شیوه‬
‫ٔ‬ ‫نرم​ افزار ‪ Captivate‬قابلیت شبیه سازی به​ صورت فیلم نمایشی و تعاملی را دارد‪ .‬در ای ن فصل‪ ،‬شما با‬
‫شبیه سازی به​صورت نمایشی آشنا می​شوید‪ .‬با توجه به فلوچارت برنامه‪ ،‬برای قسمت​هایی که نیاز به شبیهسازی محیط‬
‫نرمافزار دارید‪ ،‬در پروژه​های جداگانهای‪ ،‬فیلم تهیه کنید و سپس خروجی آنها را در پروژه اصلی به کار گیرید‪.‬‬
‫نکته‬
‫منظور از شبیه سازی به​طور کلی‪ ،‬گرفتن فیلم از کلیه مراحل انجام کار در نرم​افزار است‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪ 7‬آشنایی با مفاهیم ‪ Resolution‬و ‪Recording Size‬‬

‫قبل از شروع به فیلم برداری‪ ،‬بهتر است با دو مفهوم ‪ Resolution‬و ‪ Recording Size‬که اغلب به اشتباه​یکی‬
‫فرض می​شوند آشنا شوید‪:‬‬
‫مفهوم ‪ :Resolution‬کوچکترین عنصر قابل نمایش در صفحه نمایش‪ ،‬پیکسل می​باشد‪ .‬به تعداد پیکسلها در‬
‫ردیف​های افقی و عمودی‪ Resolution ،‬یا وضوح تصویری گفته می​شود‪ .‬هر چه وضوح تصویری باالتر باشد‪ ،‬اندازه‬
‫پیکسل​ها کوچکتر شده و کیفیت نمایش باالتر میرود‪ .‬صفحه نمایش​های امروزی اغلب تمایل به ‪ Resolution‬های‬
‫باالتر از ‪ 1024 ×768‬دارند که بهتر است وضوح تصویری صفحه نمایش شما با وضوح تصویری صفحه نمایش‬
‫یادگیرنده​یکسان باشد‪ .‬اگر ‪ Resolution‬صفحه نمایش شما حین فیلم برداری بیش از ‪ Resolution‬صفحه نمایش‬
‫بیننده باشد‪ ،‬اندازه فیلم در صفحه نمایش بیننده بزرگتر نمایش داده می​شود و بیننده برای مشاهده فیلم‪ ،‬باید از نوارهای‬
‫اسکرول (پیمایش) استفاده کند‪ .‬اگر وضوح تصویری صفحه نمایش حین فیلم برداری بیش از حد کوچک باشد‪ ،‬فیلم‬
‫در صفحه نمایش بیننده به خوبی نمایش داده نخواهد شد و پیشنهاد می​شود از ابعاد متوسط و رایج نظیر ‪1024 × 768‬‬
‫استفاده شود‪.‬‬
‫مفهوم ‪ :Recording Size‬همان طور که اشاره شد‪ Resolution ،‬مربوط به صفحه نمایش بوده و در‬
‫قسمت ‪ Display setting‬صفحه نمایش تنظیم می​شود ولی ‪ ،Recording Size‬اندازه محدوده فیلم برداری یا‬
‫مقدار فضای فیزیکی از صفحه نمایش که قرار است ضبط شود را مشخص می کند و در نرم​افزار ‪ Captivate‬قابل‬
‫تنظیم می​باشد‪.‬‬

‫‪114‬‬
 ‫فصل هفتم ‪ :‬شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی‬

‫‪٢‬ــ‪ ٧‬مفاهیم ‪ Demonstration‬و ‪Simulation‬‬

‫نرم​افزار ‪ Captivate‬قابلیت شبیه سازی نرم​افزاری را به دو صورت زیر دارد‪:‬‬
‫حالت ‪ :Demonstration‬منظور از ‪ ،Demonstration‬شبیه سازی نرم​افزاری به​صورت نمایشی است‪.‬‬
‫در این روش‪ ،‬کاربر فقط بیننده فیلم ضبط شده بوده و نقشی را در روند اجرای فیلم ایفا نمی کند‪ .‬کاربرد این روش‬
‫زمانی است که می خواهید گزینه ای را توضیح داده و کاربر از طریق مشاهده‪ ،‬مطلب را فراگیرد‪ ،‬مانند آموزش رتوش‬
‫در فتوشاپ‪.‬‬
‫حالت ‪ :Simulation‬منظور از ‪ ،Simulation‬شبیه سازی نرم​افزاری به​صورت تعاملی می​باشد‪ .‬در این‬
‫روش‪ ،‬کاربر نقش فعال در آموزش دارد‪ .‬کاربرد این روش زمانی است که می خواهید یادگیرنده‪ ،‬مرحله به مرحله‪،‬‬
‫گزینه​های مورد نظر را انتخاب و آموزش را دنبال کند‪ ،‬مانند آموزش مراحل نصب یک نرم​افزار‪.‬‬

‫‪٣‬ــ‪ ٧‬ایجاد یک پروژه شبیه سازی و انجام تنظیمات اولیه ضبط‬

‫برای شبیه سازی و گرفتن فیلم از محیط​های نرم​افزاری یکی از روش​های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ در پنجره شروع برنامه‪ ،‬از قسمت ‪ ،Create New‬گزینه ‪ Software Simulation‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ از منوی ‪ File‬گزینه ‪ Record New Software Simulation‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Ctrl+R‬را فشار دهید‪.‬‬
‫پنجره شبیه سازی به​صورت زیر نمایان می​شود (شکل ‪١‬ــ‪:)٧‬‬

‫‪115‬‬
‫شکل ‪١‬ــ‪٧‬ــ پنجره شبیه سازی‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫قسمت ‪ :Size‬محدوده و اندازه فیلم برداری را مشخص می کند که شامل دو گزینه زیر است‪:‬‬
‫حالت ‪ :Screen Area‬در این حالت از صفحه نمایش با یکی از دو اندازه زیر فیلم گرفته می​شود‪:‬‬
‫‪ : Custom size‬گرفتن فیلم به اندازه دلخواه و سفارشی‬
‫‪ :Full Screen‬گرفتن فیلم به​صورت تمام صفحه‬
‫حالت ‪ :Application‬در این حالت می​توان از یک نرم​افزار فیلم تهیه نمود که در قسمت ‪Select The‬‬
‫‪ ،Window To Record‬نام نرم​افزار مورد نظر انتخاب می​شود (بهتر است قبل از فیلم برداری‪ ،‬نرم​افزار مورد نظر‬
‫را باز کرده و آن را ‪ Minimize‬کنید)‪ .‬در این روش در قسمت ‪ Snap to‬سه گزینه زیر فعال می​شود‪:‬‬
‫‪ :Application Window‬در این حالت‪ ،‬محدوده فیلم برداری روی لبه​های پنجره نرم​افزار قرار گرفته‬
‫و محیط نرم​افزار به​طور کامل فیلم برداری می​شود‪.‬‬
‫‪ :Applicati on Region‬در ا ین حالت‪ ،‬محدوه فیل م برداری با انتخاب توسط اشاره گر ماوس‪،‬‬
‫تعیین شده و می​تواند بخشی از یک نرم​افزار باشد‪ ،‬مثال ً ناحیه تایپی در ‪.Word‬‬
‫‪ :Custom Size‬در این حالت محدوده ضبط فیلم روی لبه​های پنجره نرم​افزار قرار گرفته و با تغییر‬
‫اندازه پنجره‪ ،‬محدوده ‪ Capture‬نیز تغییر می کند‪.‬‬
‫قسمت ‪ :Recording Type‬در این بخش‪ ،‬روش فیلم برداری مشخص می​شود‪.‬‬
‫‪( Automatic )1‬ضبط خودکار)‪ :‬این روش مناسب ترین روش فیلم برداری بوده و در این حالت اسالیدهای‬
‫ویرایشی به​طور خودکار تولید می​شوند‪ .‬با انتخاب این گزینه‪ ،‬چهار روش ضبط خودکار‪ ،‬فعال می​شود‪ .‬این روش ها‬
‫عبارتند از‪:‬‬
‫‪( Demo‬نمایشی)‪ :‬در این روش‪ ،‬فیلم حالت نمایشی و غیرتعاملی داشته و کاربر فقط بیننده فیلم است‪.‬‬
‫‪( Assessment‬ارزیابی)‪ :‬در این روش‪ ،‬فیلم ضبط شده حالت تعاملی داشته و کلیک​های انجام شده حین‬
‫فیلم برداری‪ ،‬ذخیره می​شوند و الزم است هنگام پخش‪ ،‬کاربر در نواحی مورد نظر کلیک کند و روند اجرای فیلم را‬
‫کنترل نماید‪ .‬این روش برای ساخت تمرین​های تعاملی کاربرد دارد‪ .‬اگر کاربر در نواحی نادرست کلیک کند‪ ،‬پیغامی‬
‫به وی نمایش داده می​شود‪ .‬این روش تأکید بر ارزیابی فرد در تمرین دارد‪.‬‬
‫‪( Training‬آموزشی)‪ :‬این روش تا حد زیادی شبیه ‪ Assessment‬بوده با این تفاوت که اگر هنگام پخش‪،‬‬
‫کاربر اشاره گر ماوس را در نواحی کلیک شده قرار دهد‪ ،‬پیغام راهنمایی به وی نمایش داده می​شود تا بتواند تمرین‬

‫‪116‬‬
 ‫فصل هفتم ‪ :‬شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی‬

‫را به درستی انجام دهد‪ .‬در این روش تأکید بیشتر بر آموزش فرد در تمرین است‪.‬‬
‫‪( Custom‬سفارشی)‪ :‬این روش امکان ترکیبی از سه روش فوق را به کاربر می​دهد‪.‬‬
‫این روش​ها به​طور کامل آموزش داده خواهند شد‪.‬‬
‫‪( Manual )2‬ضبط دستی)‪ :‬در روشهای اتوماتیک‪،‬اسالیدهای ویرایشی بهطور خودکار ساخته میشوند ولی در‬
‫ضبط دستی‪ ،‬هر زمان که میخواهید فیلم نمایشی شما در اسالید جدیدی قرار گیرد باید کلید ‪ Print Screen‬را حین‬
‫فیلمبرداری فشار دهید‪ .‬برای خاتمه ضبط‪ ،‬روی آیکن ‪ Captivate‬در ناحیه اعالن نوار وظیفه کلیک کنید‪.‬‬
‫ـ گزینه ‪ :Panning‬با فعال کردن این گزینه می​توان با حرکت ماوس‪ ،‬محدوده فیلم برداری را حین ضبط به​صورت‬
‫اتوماتیک و یا دستی‪ ،‬جا به جا نمود‪.‬‬
‫ـ گزینه ‪ :Audio‬در این قسمت برای ضبط صدای گوینده حین فیلم برداری‪ ،‬میکروفون را انتخاب کنید (حالت‬
‫‪ ،No Narration‬فیلم برداری را بدون صدا انجام می​دهد)‪.‬‬
‫ـ گزینه ‪ :System Audio‬در صورت انتخاب این گزینه‪ ،‬حین فیلم برداری‪ ،‬صدای سیستم نیز درکانال جداگانه ای‬
‫ضبط میگردد‪ .‬توجه کنید که این گزینه در ویندوز ‪ XP‬غیرفعال می​باشد‪.‬‬
‫ـ دکمه ‪ :Record‬با کلیک روی دکمه ‪ ،Record‬فیلم برداری آغاز می​شود که با فشردن کلید ‪ End‬از صفحه کلید‬
‫یا کلیک روی آیکن ‪ Captivate‬در نوار وظیفه‪ ،‬می​توان عملیات ضبط را خاتمه داد‪ .‬برای توقف موقت عملیات‬
‫ضبط و شروع مجدد آن (‪ ،)Resume‬از کلید ‪ Pause‬استفاده کنید‪.‬‬
‫ـ دکمه ‪ :Settings‬امکان انجام تنظیمات اولیه ضبط و تغییر کلیدها را به کاربر می​دهد‪.‬‬

‫‪٤‬ــ‪ ٧‬تنظیمات اولیه ‪ Recording‬و کلیدها‬

‫بهتر است قبل از شروع به فیلم برداری‪ ،‬تنظیمات الزم را انجام دهید‪ .‬برای این کار یکی از دو روش زیر را‬
‫انتخاب کنید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ ،Edit‬گزینه ‪ Preferences‬را انتخاب کرده و روی گزینه ‪ Modes‬در بخش ‪ ،Category‬کلیک کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در پنجره ‪ ،Software Simulation‬روی دکمه ‪ Settings‬کلیک کنید‪.‬‬

‫‪117‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل ‪٢‬ــ‪٧‬ــ تنظیمات فیلم برداری به روش ‪Demo‬‬

‫در کادر باز شده (شکل ‪٢‬ــ‪ ،)٧‬در قسمت ‪ ،Mode‬روش فیلم برداری تعیین می​شود (حالت ‪ Demonstration‬را‬
‫انتخاب کنید)‪ .‬گزینه​های این قسمت در جدول ‪١‬ــ‪ ٧‬توضیح داده شده است‪.‬‬

‫جدول ‪١‬ــ‪٧‬ــ تنظیمات فیلم برداری به روش ‪Demo‬‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫اضافه کردن توضیحات متنی‬ ‫‪Add Text Caption‬‬

‫تبدیل راهنمای ابزارها به متون راهنما (که با نگه داشتن اشاره گر‬ ‫‪Convert Tooltips to Rollover Captions‬‬
‫ماوس روی گزینه‪ ،‬توضیحات نمایش داده شود)‬

‫استفاده از اشیای هوشمند به جای عناوین متنی (که در‬ ‫‪Use Smart Shapes Instead of Captions‬‬
‫فصل های بعد با آنها آشنا می​شوید)‬

‫نمایش موقعیت و مسیر حرکت اشاره گر ماوس‬ ‫‪Show Mouse Location and Movement‬‬

‫رنگی کردن محل کلیک شده‬ ‫‪Add Highlight Boxes on Click‬‬

‫برای تغییر کلیدهای پیش فرض نرم​افزار‪ ،‬در همان کادر‪ ،‬در بخش ‪ Recording‬روی گزینه ‪ Keys‬کلیک کنید (شکل‬
‫‪٣‬ــ‪.)٧‬‬

‫‪118‬‬
 ‫فصل هفتم ‪ :‬شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی‬

‫شکل ‪3‬ــ‪٧‬ــ تغییر کلیدهای پیش فرض ضبط‬

‫شکل ‪٣‬ــ‪٧‬ــ کلیدهای پیش فرض ضبط‬

‫توضیحات‬ ‫کلیدهای پیش فرض ضبط‬ ‫گزینه‬
‫کلید خاتمه دادن به ضبط‬ ‫‪End‬‬ ‫‪To stop Recording‬‬

‫کلید توقف موقت یا ادامه عملیات ضبط‬ ‫‪Pause‬‬ ‫‪To Pause/Resume Recording‬‬

‫گرفتن عکس از صفحه (ضبط دستی)‬ ‫‪Print Screen‬‬ ‫‪To Capture a Screenshot‬‬

‫کلید شروع ضبط به روش ‪Full Motion‬‬ ‫‪F9‬‬ ‫‪To Start Full Motion Recording‬‬

‫که در ادامه توضیح داده شد‪.‬‬

‫کلید خاتمه ضبط به روش ‪Full Motion‬‬ ‫‪F10‬‬ ‫‪To Stop Full Motion Recording‬‬

‫‪  ٥‬ــ‪ ٧‬اصول ‪ Record‬کردن به روش ‪Demo‬‬

‫همان طور که اشاره شد‪ ،‬در این روش فیلم برداری به​صورت نمایشی و غیرتعاملی بوده ولی به علت ساختار‬
‫اسالیدی‪ ،‬فیلم به راحتی قابل ویرایش است‪ .‬موارد زیر به فیلم اضافه می​شود‪:‬‬
‫پیام​های متنی (‪ )Text Caption‬جهت راهنمایی کاربر‪ ،‬به بخش​های مختلف فیلم اضافه می​شوند که قابل‬
‫ویرایش هستند‪.‬‬
‫عالوه بر این‪ ،‬نواحی رنگی (‪ )Highlight Box‬برای‬
‫تأکید روی گزینه​هایی که باید انتخاب شوند ایجاد میگردند‬
‫(شکل ‪٤‬ــ‪.)٧‬‬
‫متن​هایی که حین ضبط فیلم‪ ،‬تایپ می​شوند نیز در‬
‫شکل ‪٤‬ــ‪٧‬ــ ناحیه رنگی و پیغام متنی‬
‫‪119‬‬ ‫فیلم نمایش داده می​شوند‪.‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫نکته‬
‫کاربرد این روش زمانی است که میخواهید گزینهای را توضیح داده و کاربر آن را به​صورت فیلم مشاهده کند‪ ،‬مانند‬
‫آموزش رتوش تصویر در فتوشاپ‪.‬‬
‫مثال) می خواهیم نحوه اضافه کردن تصویر به فایل ‪ Word‬را به روش ‪ Demo‬آموزش دهیم‪ .‬برای این کار مراحل‬
‫زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ ابتدا محیط ‪ WORD‬را باز نموده و آن را ‪ Minimize‬کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ نرم​افزار ‪ Captivate‬را اجرا نموده و در پنجره اصلی آن‪ ،‬گزینه ‪ Software Simulation‬را انتخاب کنید یا در‬
‫صورت باز بودن نرم​افزار‪ ،‬از منوی ‪ File‬گزینه ‪ Record New Software Simulation‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در کادر باز شده‪ ،‬حالت ‪ Application‬را انتخاب و نرم​افزار ‪ WORD‬را از لیست برگزینید‪ .‬حالت ضبط را‬
‫روی اتوماتیک قرار داده و گزینه ‪ Demo‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪4‬ــ از آن جایی که می خواهیم فیلم دارای صدا باشد‪ ،‬در قسمت ‪ ،Audio‬میکروفون خود را انتخاب کرده و برای‬
‫شروع فیلم برداری روی دکمه ‪ Record‬کلیک کنید‪( .‬ترتیب مراحل در شکل ‪٥‬ــ‪ ٧‬نمایش داده شده است)‬

‫شکل ‪  5‬ــ‪٧‬ــ ترتیب مراحل ضبط به روش ‪Demo‬‬

‫‪120‬‬
 ‫فصل هفتم ‪ :‬شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی‬

‫‪5‬ــ در نرم​افزار ‪ ،WORD‬روی منوی ‪ Insert‬کلیک کنید‪ .‬با توجه به این که خروجی شما یک فیلم نمایشی است و‬
‫کاربر در روند اجرای آن‪ ،‬دخالتی نداشته و فقط فیلم را مشاهده میکند‪ ،‬عبارت «روی منو کلیک میکنیم» را بیان کنید‪.‬‬
‫گزینه‬
‫‪6‬ــ به همین ترتیب‪ ،‬روی گزینه ‪ Picture‬کلیک کرده و فایل مورد نظر خود را انتخاب کنید و عبارت "روی ٔ‬
‫تصاویر کلیک می کنیم و تصویر مورد نظر را انتخاب می کنیم" را بیان کنید‪.‬‬
‫‪7‬ــ با فشردن کلید ‪ ،End‬فیلم برداری را خاتمه دهید‪.‬‬
‫‪  8‬ــ پس از خاتمه فیلم برداری‪ ،‬فیلم گرفته شده در قالب تعدادی اسالید‪ ،‬در محیط ‪ Captivate‬نمایش داده می​شود‪.‬‬
‫(شکل ‪٦‬ــ‪ )٧‬پیغام​های ظاهر شده روی صفحه را‪ ،‬فارسی کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٦‬ــ‪٧‬ــ اسالیدهای پروژه به روش ‪Demo‬‬

‫‪9‬ــ روی اسالید اول کلیک کرده و از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ New Slide‬را انتخاب کنید‪.‬در اسالیدی که ایجاد‬
‫نحوه باز کردن تصاویر در ورد» را برای فیلم آموزشی نوشته و پس زمینه مناسبی را به آن‬
‫می​شود‪ ،‬عبارت «آموزش ٔ‬
‫اختصاص دهید‪.‬‬
‫‪10‬ــ با فشردن کلید ‪ ،F4‬پیش نمایش فیلم آموزشی را مشاهده کنید‪.‬‬

‫‪121‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٦‬ــ‪ ٧‬تأکید روی گزینه​های انتخابی‬

‫برای تأکید روی گزینه​های انتخابی کاربر‪ ،‬در محل​های کلیک‬
‫شده‪ ،‬نواحی رنگی (‪ ،)Highlightbox‬به فیلم اضافه می​شوند‪ .‬در‬
‫پنجره خصوصیات این شیء (شکل ‪٧‬ــ‪ ،)٧‬گزینه ‪ Fill‬رنگ ناحیه‪،‬‬
‫شکل‏‪7‬ــ‪٧‬ــ خصوصیات محدوده رنگی‬ ‫گزینه ‪ Alpha‬میزان شفافیت‪ ،‬گزینه ‪ Stroke‬رنگ خطوط دور و‬
‫گزینه ‪ Width‬ضخامت خطوط را مشخص میکند‪.‬‬
‫اگر گزینه ‪ Fill Outer Area‬انتخاب شود‪ ،‬در اجرا‪ ،‬قسمتی که ‪ Highlight Box‬روی آن قرار دارد‪ ،‬به​صورت‬
‫معمولی و اطراف آن‪ ،‬رنگی نمایش داده می شود‪.‬‬

‫‪7‬ــ‪ 7‬تنظیمات اشاره گر ماوس‬

‫اگر در تنظیمات فیلم برداری‪ ،‬گزینه ‪ Show Mouse Location and Movement‬انتخاب شده باشد‪ ،‬پس از‬
‫اتمام فیلم برداری‪ ،‬اشاره گر ماوس به اسالیدها اضافه می​شود‪ .‬با انتخاب شیء ‪ Mouse‬روی اسالید یا در قسمت‬
‫‪ ،Timeline‬در پنجره خصوصیات (شکل ‪  ٨‬ــ‪ ،)٧‬امکان تغییر خصوصیات ماوس وجود دارد‪ .‬توضیحات این قسمت‬
‫در جدول ‪٣‬ــ‪ ٧‬آورده شده ا ست‪.‬‬
‫جدول ‪٣‬ــ‪٧‬ــ خصوصیات اشاره گر ماوس‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫دو برابر شدن اندازه اشاره گر‬ ‫‪Double Mouse Size‬‬
‫ماوس‬

‫تبدیل مسیر اشاره گر ماوس‬ ‫‪Straight Pointer Path‬‬

‫به خط مستقیم‬

‫‪ Reduce Speed Before‬کاهش سرعت اشاره گر‬

‫‪Click‬‬
‫ماوس قبل از کلیک‬

‫صدای کلیک ماوس‬ ‫‪Mouse Click Sound‬‬

‫شکل ‪  ٨‬ــ‪٧‬ــ تنظیمات اشاره گر ماوس‬ ‫نمایش محل کلیک‪ ،‬به رنگ‬ ‫‪Show Mouse Click‬‬

‫دلخواه‬

‫‪122‬‬
 ‫فصل هفتم ‪ :‬شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی‬

‫‪   ٨‬ــ‪ ٧‬استفاده از فیلم ضبط شده در پروژه اصلی‬

‫برای به کارگیری فیلم ضبط شده در پروژه اصلی‪ ،‬باید از آن فیلم‪ ،‬خروجی تهیه کنید‪ .‬در ‪ Captivate‬امکان تهیه‬
‫خروجی​های متنوع نظیر ‪ Exe، Swf، Flv، Mp4‬و ‪ HTML‬وجود دارد‪ .‬برای گرفتن خروجی از پروژه​یا فیلم‬
‫ضبط شده​یکی از روش​های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ File‬گزینه ‪ Publish‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫را انتخاب نمایید‪.‬‬ ‫‪2‬ــ از نوار اختیارات اصلی‪ ،‬گزینه‬
‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+F12‬را فشار دهید‪.‬‬

‫شکل ‪٩‬ــ‪7‬ــ گرفتن خروجی از پروژه‬

‫در کادر باز شده (شکل‏‪٩‬ــ‪ ،)7‬روی بخش ‪ SWF/HTML5‬کلیک کنید‪ .‬در کادر ‪ ،Project Title‬عنوان پروژه​‬
‫یا فایل خروجی و در قسمت ‪ Folder‬مسیر خروجی را تعیین کنید (توضیحات بیشتر این قسمت در فصل​های بعد‬
‫آورده شده است)‪ .‬گزینه ‪ ،Publish To Folder‬خروجی را در یک پوشه قرار می​دهد‪.‬‬
‫پس از تهیه خروجی‪ ،‬در پروژه اصلی با انتخاب گزینه ‪ Animation‬از منوی ‪ ،Insert‬فیلم ضبط شده را به اسالید‬
‫جاری اضافه کنید‪.‬‬
‫با فشردن کلید ‪ F3‬پیش نمایش اسالید جاری را مشاهده کنید‪.‬‬

‫‪123‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٩‬ــ‪ ٧‬ضبط به روش ‪Full motion‬‬

‫این روش که تا حدی شبیه ‪ Demo‬بوده و شبیه سازی نمایشی را انجام می​دهد‪ .‬در نسخه های قبلی به عنوان‬
‫روشی مجزا وجود داشت در این روش کلیه کارهای صورت گرفته‪ ،‬در یک اسالید ضبط می​شود‪ .‬حرکات اشاره گر‬
‫ماوس در آن نرم تر و بهتر صورت می گیرد ولی حجم فایل نسبت به حالت ‪ Demo‬بسیار باالتر است‪ .‬کاربرد این‬
‫روش‪ ،‬انجام ترسیمات‪ ،‬تغییر شکل اشاره گر ماوس و ‪ ...‬می​باشد‪ .‬هنگام فیلم برداری به روش ‪ Demo‬با فشردن‬
‫کلید ‪ F9‬می توان این حالت را فعال نمود و عملیات نمایش انجام شده را در قالب یک اسالید مشاهده نمود و با فشردن‬
‫کلید ‪ F10‬این حالت را غیرفعال کرد‪ .‬در نسخه ‪ ،7‬روش ‪ Video Demo‬با قابلیت​های جدید‪ ،‬اضافه شده که در‬
‫ادامه توضیح داده می​شود‪.‬‬

‫‪١٠‬ــ‪ ٧‬ویژگی​های فیلم برداری در نسخه​های جدید نرم​افزار‬

‫کیفیت فیلم برداری در این نسخه‪ ،‬باالتر از نسخه​های قبلی بوده و فیلم برداری به​صورت ‪( HD‬کیفیت باال) انجام‬
‫می​شود‪ .‬یکی از تفاوت​های دیگر این است که در نسخه ‪ 5/5‬هنگام شبیه سازی نرم​افزاری‪ ،‬قسمت​هایی که اشاره گر‬
‫ماوس روی آنها حرکت داده شده​یا نگه داشته شده‪ ،‬در خروجی نمایش داده نمی​شوند‪ .‬مث ًال در فیلم برداری از مراحل‬
‫نصب یک نرم​افزار‪ ،‬ممکن است همه قسمت​های آن نمایش داده نشوند یا به عنوان نمونه در نرم​افزار پاورپوینت‬
‫می خواهید ماوس را روی طرح​های مختلف قرار داده و در انتها با کلیک روی یکی از آنها‪ ،‬طرح دلخواهی را انتخاب‬
‫کنید‪ ،‬در خروجی نسخه ‪ ،5/5‬مستقیماً طرحی که روی آن کلیک کرده اید نمایش داده می​شود و این یک ضعف میباشد‬
‫که در نسخه ‪ 6‬به بعد نرم​افزار برطرف شده و می​توانید قسمت​هایی که اشاره گر ماوس را روی آنها نگه داشته اید‪ ،‬به خوبی‬
‫مشاهدهکنید‪.‬‬

‫‪١١‬ــ‪ ٧‬فیلم برداری به روش ‪Video Demo‬‬

‫این روش که از نسخه ‪ 6‬به بعد به نرم​افزار اضافه شده‪ ،‬امکان فیلم برداری به​صورت نمایشی با کیفیت ‪ HD‬با قابلیت‬
‫جابجایی و بزرگ نمایی فیلم‪ ، 1‬برش و حذف قسمت​هایی از فیلم‪ 2‬و تصویر در تصویر‪(3‬نمایش هم زمان دو فیلم) را‬
‫دارد‪ .‬برای فیلم برداری‪ ،‬یکی از مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬

‫‪ Pan & Zoom‬ــ‪1‬‬ ‫‪ Trim‬ــ‪2‬‬ ‫‪ PIP: Picture in Picture‬ــ‪3‬‬

‫‪124‬‬
 ‫فصل هفتم ‪ :‬شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی‬

‫‪1‬ــ در پنجره اصلی پس از اجرای نرم​افزار‪ ،‬در قسمت ‪ Create New‬گزینه ‪ Video Demo‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫شکل ‪10‬ــ‪7‬ــ پنجره شبیه سازی ‪Video Demo‬‬

‫‪2‬ــ از منوی ‪ File‬گزینه ‪ Record New Video Demo‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫پس از انجام تنظیمات‪ ،‬با کلیک روی دکمه ‪ Record‬فیلم برداری را آغاز و با زدن دکمه ‪ End‬آن را خاتمه دهید‪.‬‬
‫بعد از اتمام فیلم برداری‪ ،‬پیش نمایش فیلم نشان داده می​شود که با زدن دکمه ‪ Edit‬در گوشه پایین سمت راست‬
‫پنجره‪ ،‬می​توان وارد قسمت ویرایش فیلم در نرم​افزار ‪ Captivate‬شد‪ .‬دقت کنید که پسوند فایل پروژه در این حالت‬
‫‪ Cpvc‬می​باشد‪.‬‬

‫نکته‬
‫در این روش نیازی به انتخاب حالت ‪ Panning‬نمی​باشد‪.‬‬

‫‪125‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪1‬ــ‪11‬ــ‪ 7‬جابجایی و بزرگ نمایی فیلم (‪)Pan & Zoom‬‬

‫در قسمت ‪ ،Timeline‬فیلم را پخش نموده و هد را به مکانی‬
‫که می خواهید بزرگ نمایی صورت گیرد منتقل کنید‪ .‬سپس‬
‫روی دکمه ‪ Pan & Zoom‬در شکل ‪11‬ــ‪ ٧‬کلیک کنید‪ .‬در‬
‫محل کلیک‪ ،‬یک عالمت ذره بین نمایش داده می​شود‪.‬‬

‫شکل ‪١١‬ــ‪٧‬ــ برش‪ ،‬بزرگ نمایی و تقسیم فیلم‬

‫شکل ‪١٢‬ــ‪٧‬ــ محیط ویرایشی فیلم در حالت ‪Video Demo‬‬

‫در سمت راست صفحه (شکل ‪١٢‬ــ‪ ،)٧‬در پانل ‪،PAN & ZOOM‬‬
‫می​توان اندازه​یا مقیاس بزرگ نمایی (‪ )Scale‬و سرعت جابجایی دوربین‬
‫روی ناحیه انتخابی (‪ )Speed‬را با درگ کردن ماوس یا نوشتن مقدار‬
‫در کادرهای مشخص شده تعیین نمود‪ .‬در قسمت ‪Size & Position‬‬
‫امکان تغییر مکان و تغییر انـدازه بـر حسب مختصات وجـود دارد (شکل‬
‫‪١٣‬ــ‪ .)٧‬سپس هـد را بـه مـحلی کـه مـیخـواهید حـالت بـزرگ نمایی بـه‬
‫شکل ‪١٣‬ــ‪٧‬ــ تنظیمات بزرگ نمایی‬

‫‪126‬‬
 ‫فصل هفتم ‪ :‬شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی‬

‫حالت قبل بازگردد برده و گزینه ‪ Zoom Out‬را در پانل ‪ PAN & ZOOM‬انتخاب کرده و نتیجه را با زدن دکمه ‪Play‬‬
‫مشاهده کنید‪.‬‬

‫‪٢‬ــ‪11‬ــ‪ ٧‬برش قسمتی از فیلم (‪)Trim‬‬

‫برای برش فیلم‪ ،‬روی دکمه ‪ Trim‬در خط زمان کلیک کنید‪ .‬با درگ کردن دستگیره ای که ظاهر می​شود‪ ،‬قسمت‬
‫مورد نظر را انتخاب و با کلیک روی کلید ‪ ،Trim‬قسمت​های ناخواسته را حذف کنید‪( .‬شکل ‪14‬ــ‪)7‬‬

‫شکل ‪١4‬ــ‪٧‬ــ برش بخشی از فیلم‬

‫‪٣‬ــ‪11‬ــ‪ ٧‬تقسیم فیلم (‪)Split‬‬

‫برای تقسیم فیلم به دو قسمت‪ ،‬هد را به محل مورد نظر برده و روی دکمه‪ Split‬کلیک کنید (در شکل ‪11‬ــ‪ .)٧‬می​توانید‬
‫هر یک از قسمت​ها را جابه جا نموده​یا فیلم دیگری را میان آنها درج کنید‪.‬‬

‫‪٤‬ــ‪11‬ــ‪ ٧‬تصویر در تصویر (‪)PIP‬‬

‫برای درج یک تصویر‪ ،‬متن یا ویدیوی دیگر در فیلم جاری‪ ،‬از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ PIP Video‬را برای قراردادن‬
‫یک فیلم‪ Image ،‬را برای تصویر و ‪ Text Caption‬را برای قرار دادن یک متن روی فیلم انتخاب کنید‪ .‬الیه جدیدی‬
‫به ‪ Timeline‬اضافه می​شود‪ .‬با درگ کردن می​توان محل قرارگیری شیء جدید را تعیین نمود (شکل ‪١٥‬ــ‪.)٧‬‬

‫شکل ‪١٥‬ــ‪٧‬ــ الیه تصویر در تصویر (‪)PIP‬‬

‫‪127‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪  ٥‬ــ‪11‬ــ‪ ٧‬جلوه گذاری میان فیلم​ها‬

‫در شکل ‪١٥‬ــ‪ ٧‬کلیک‬ ‫برای جلوه گذاری میان دو فیلم یا بخش​های مختلف یک فیلم‪ ،‬روی عالمت لوزی‬
‫نموده و در پانل ‪ ،Transition‬یک گذر دلخواه را انتخاب کنید‪ (.‬شکل ‪١٦‬ــ‪)٧‬‬

‫‪١٢‬ــ‪ ٧‬گرفتن خروجی از فیلم‬

‫با انتخاب گزینه ‪ Publish‬از منوی ‪ ،File‬می​توانید یک خروجی فیلم با فرمت ‪ MP4‬تهیه و در سایر پروژه​ها‪ ،‬از طریق‬
‫منوی ‪ ،Video‬گزینه ‪ Insert Video‬آن را نمایش دهید‪.‬‬

‫شکل ‪١6‬ــ‪٧‬ــ پانل ‪Transition‬‬

‫‪128‬‬
 ‫فصل هفتم ‪ :‬شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی‬

‫خالصه فصل‬

‫یکی از مؤثرترین روش​ها برای ایجاد نرم​افزار آموزشی‪ ،‬شبیه سازی محیط نرم​افزاری است که ‪ Captivate‬قابلیت‬
‫شبیه سازی به​صورت فیلم نمایشی و تعاملی (دوسویه) را دارد‪.‬‬
‫منظور از شبیه سازی‪ ،‬گرفتن فیلم از کلیه مراحل انجام کار در نرم​افزار است‪.‬‬
‫برای گرفتن فیلم از محیط​های نرم​افزاری‪ ،‬در پنجره شروع برنامه‪ ،‬در قسمت‪ ،Create New‬گزینه‪Software Simulation‬‬
‫را انتخاب کنید یا از منوی ‪ ،File‬گزینه ‪( Record New Software Simulation‬یا کلید میانبر ‪ )Ctrl+R‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫ضبط خودکار (‪ ،)Automatic‬مناسب ترین روش فیلم برداری بوده و در این روش اسالیدهای ویرایشی به​طور‬
‫خودکار تولید می​شوند‪ .‬روش ‪( Demo‬نمایشی)‪( Assessment ،‬ارزیابی)‪( Training ،‬آموزشی و تمرینی) و ‪Custom‬‬
‫(سفارشی) می​شود‪.‬‬
‫برای خاتمه عملیات ضبط‪ ،‬کلید ‪ End‬را فشار داده​یا روی آیکن ‪ Captivate‬در نوار وظیفه‪ ،‬کلیک کنید‪ .‬برای‬
‫توقف موقت عملیات ضبط و شروع مجدد آن (‪ ،)Resume‬از کلید ‪ Pause‬استفاده کنید‪.‬‬
‫روش ‪ Full motion‬که در نسخه​های قبلی نرم​افزار وجود دارد‪ ،‬تا حدی شبیه ‪ Demo‬بوده و شبیه سازی نمایشی‬
‫را انجام می​دهد‪ .‬در این روش کلیه کارهای صورت گرفته‪ ،‬در یک اسالید ضبط می​شود‪ .‬حرکات اشاره گر ماوس‬
‫در آن نرم تر و بهتر صورت می گیرد ولی حجم فایل نسبت به حالت ‪ Demo‬باالتر است‪.‬‬
‫کیفیت فیلم برداری از نسخه ‪ 6‬به بعد باالتر رفته و فیلم برداری به​صورت ‪ HD‬انجام می​شود‪.‬‬
‫در نسخه ‪ 6‬به بعد‪ ،‬روش جدیدی به نام ‪ Video Demo‬اضافه شده که قابلیت​هایی نظیر امکان بزرگ نمایی و جابجایی‬
‫فیلم (‪ ،)Pan & Zoom‬برش و حذف قسمتی از فیلم (‪ ،)Trim‬تقسیم فیلم (‪ )Split‬و تصویر در تصویر (‪ )PIP‬را به کاربر‬
‫می​دهد‪ .‬برای گرفتن فیلم با قابلیت بزرگ نمایی‪ ،‬در پنجره اصلی نرم​افزار‪ ،‬در قسمت ‪ Create New‬گزینه ‪Video‬‬
‫‪ Demo‬را انتخاب کنید یا از منوی ‪ File‬گزینه ‪ Record New Video Demo‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ PIP Video‬را برای قرار دادن یک فیلم‪ Image ،‬را برای قرار دادن یک تصویر و ‪Text Caption‬‬
‫را برای قرار دادن یک متن روی فیلم انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪129‬‬
‫‪129‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
Record video demonstrations
1. Click Video Demo on the Welcome screen. Or, click File > Record New Video Demo.
The recording window, marked by a red box, and the recording options appear.
2. Click Screen Area or Application based on what you want to record.
3. Specify the options. Select a panning mode if you want the recording window to follow
your movements across the screen. If you are adding narration during recording, select the
type of audio input.
4. Click Record.
5. Press End when you have completed the recording.

‫واژه نامه تخصصی‬

Application ‫برنامه کاربردی‬
Assessment ‫ارزیابی‬
Demonstration ‫نمایشی‬
Manual ‫دستی‬
Pan & Zoom ‫جابجایی و بزرگ نمایی‬
Record ‫ضبط کردن‬
Recording Size ‫اندازه محدوده فیلم برداری‬
Reduce ‫کاهش‬
Resolution ‫وضوح تصویری‬
Resume ‫ ادامه دادن‬،‫از سر گرفتن‬
Scale ‫مقیاس‬
Simulation ‫شبیه سازی‬
Speed ‫سرعت‬
Split ‫تقسیم کردن‬
Straight ‫ مستقیم‬،‫صاف‬
Training ‫آموزشی‬
Trim ‫برش‬

130
 ‫فصل هفتم ‪ :‬شبیه سازی محیط​های نرم​افزاری به​صورت نمایشی‬

‫پرسش​های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ کدام گزینه صحیح نیست؟‬
‫الف) ‪ Resolution‬مربوط به صفحه نمایش بوده و در قسمت ‪ Display setting‬صفحه نمایش تنظیم می​شود‪.‬‬
‫ب) اگر ‪ Resolution‬حین فیلم برداری باال باشد‪ ،‬ابعاد فیلم بزرگ می​شود‪.‬‬
‫ج) یکی از ابعاد متوسط و رایج برای وضوح صفحه نمایش ‪ 1024 × 768‬است‪.‬‬
‫د) ‪ Recording size‬در قسمت ‪ Display setting‬صفحه نمایش قابل تنظیم است‪.‬‬
‫‪2‬ــ کدام گزینه در مورد حالت ‪ Demonstration‬صحیح نیست؟‬
‫ب) کاربر نقش فعال در آموزش دارد‪.‬‬ ‫الف) کاربر فقط بیننده فیلم است‪.‬‬
‫د) شبیه سازی به​صورت نمایشی است‪.‬‬ ‫ج)کاربر در روند اجرا نقشی ندارد‪.‬‬
‫‪3‬ــ کدام روش ضبط خودکار‪ ،‬مخصوص فیلم برداری به​صورت نمایشی است؟‬
‫ب) ‪Training‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Assessment‬‬
‫د) ‪Custom‬‬ ‫ج) ‪ Demo‬‬
‫‪4‬ــ برای خاتمه عملیات ضبط کدام کلید را انتخاب می کنیم؟‬
‫د) ‪Space‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Enter‬‬ ‫ ‬
‫ب) ‪ESC‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪End‬‬
‫‪5‬ــ انتخاب کدام گزینه باعث اضافه کردن توضیحات متنی به فیلم ضبط شده می​شود؟‬
‫الف) ‪Add Highlight Boxes on Click‬‬
‫ب) ‪Convert Tooltips to Rollover Captions‬‬
‫ج) ‪Use Smart Shapes Instead of Captions‬‬
‫د) ‪Add Text Caption‬‬
‫‪6‬ــ توسط کدام گزینه می​توان میزان رنگی بودن ‪ Highlight box‬را مشخص نمود؟‬
‫د) ‪Width‬‬ ‫ج)‪Alpha‬‬ ‫ ‬
‫ب) ‪Fill‬‬ ‫الف) ‪Stroke‬‬
‫‪7‬ــ توسط کدام گزینه می​توان سرعت اشاره گر ماوس را قبل از کلیک کاهش داد؟‬
‫ب) ‪Double Mouse Size‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Straight Pointer Path‬‬
‫د) ‪Show Mouse Click‬‬ ‫ج) ‪Reduce Speed Before Click‬‬

‫‪131‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬
‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪8‬ــ برای جا به جایی و بزرگ نمایی فیلم در حالت ‪ Video Demo‬از کدام گزینه استفاده می​شود؟‬
‫ب) ‪Trim‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Pan & Zoom‬‬
‫د) ‪Split‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Transition‬‬

‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫آزمون نظری‬

‫‪1‬ــ منظور از شبیه سازی چیست؟ چه روش​های شبیه سازی وجود دارد؟‬
‫‪2‬ــ تفاوت میان ‪ Resolution‬و ‪ Recording size‬چیست؟‬
‫‪3‬ــ روش ‪ Demonstration‬و ‪ Simulation‬چه تفاوت​هایی دارند؟‬
‫‪4‬ــ فیلم برداری در نسخه ‪ 7‬چه تفاوت​هایی با نسخه​های قبلی دارد؟‬

‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫کارگاه عملی‬

‫‪1‬ــ برای پروژه آموزش ‪ ،Powerpoint‬فیلم آموزشی "نحوه اضافه کردن تصویر به پاورپوینت" را به روش ‪Demo‬‬
‫تهیه کنید و آن را در اسالید "مشاهده فیلم آموزشی"‪ ،‬نمایش دهید (راهنمایی‪ :‬ابتدا در پروژه ای جداگانه‪ ،‬این فیلم را‬
‫گرفته‪ ،‬سپس از آن خروجی ‪ SWF‬تهیه کنید‪ .‬در پروژه پاورپوینت‪ ،‬برای نمایش فیلم در اسالید مورد نظر‪ ،‬از منوی‬
‫‪ ،Insert‬گزینه ‪ Animation‬را انتخاب کنید)‪.‬‬
‫‪2‬ــ برای پروژه آموزش ‪ ،Powerpoint‬فیلم "نحوه تغییر طرح زمینه در پاورپوینت" را به روش ‪ Video Demo‬تهیه‬
‫کرده و آن را در اسالید "تغییر طرح زمینه"‪ ،‬نمایش دهید‪.‬‬

‫‪132‬‬
 ‫فصل هفتم ‪ :‬شبیه سازی محیط های نرم افزاری به صورت نمایشی‬

‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬

‫شبیه سازی محیط های نرم افزاری به صورت تعاملی‬ ‫فصل هشتم ‪:‬‬
‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫نحوه شبیه سازی محیط های نرم افزاری به صورت تعاملی‬
‫ٔ‬

‫هدف های رفتاری‬

‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می​رود که‪:‬‬
‫ـ روش های مختلف شبیه سازی تعاملی را توضیح دهد‪.‬‬
‫ـ روش های ضبط خودکار نظیر ‪ Assessment، Training‬و ‪ Custom‬را بداند و بتواند‬
‫فیلم های متنوعی را تهیه کند‪.‬‬
‫ـ با مفهوم ضبط ترکیبی آشنا شده و توانایی ایجاد فیلم های ترکیبی را داشته باشد‪.‬‬
‫ـ تنظیمات فیلم برداری در ضبط تعاملی را یاد بگیرد‪.‬‬

‫‪133‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫در فصل قبل با شبیه سازی نرم افزاری به صورت نمایشی آشنا شدید‪ .‬در این فصل‪ ،‬با شبیه سازی به صورت‬
‫تعاملی (دوسویه) آشنا خواهید شد‪ .‬با توجه به فلوچارت برنامه‪ ،‬برای قسمت هایی که نیاز به ایجاد تمرین‪ ،‬آزمون عملی‬
‫یا انجام مرحله به مرحله کارها توسط کاربر دارید‪ ،‬از این روش استفاده نمایید و در فایل های جداگانه ای‪ ،‬فیلم های‬
‫مورد نیاز را تهیه و سپس آنها را در پروژه اصلی بکار گیرید‪.‬‬

‫‪1‬ــ  ‪ ٨‬اصول انجام ‪ Recording‬تعاملی‬

‫یکی از وجوه تمایز نرم افزار ‪ Captivate‬با سایر نرم افزارهای مشابه‪ ،‬قابلیت فیلم برداری به صورت تعاملی‬
‫می​باشد‪ .‬در ضبط تعاملی‪ ،‬نقاط کلیک و دریافت اطالعات از کاربر‪ ،‬ذخیره می شود و در زمان پخش‪ ،‬هنگام رسیدن‬
‫به نقاط موردنظر‪ ،‬روند اجرا متوقف شده و تنها با کلیک یا دریافت اطالعات از کاربر‪ ،‬ادامه می​یابد‪ .‬این عمل باعث‬
‫فعال بودن یادگیرنده حین تدریس شده و کارآیی بیشتری دارد‪ .‬در ادامه با روش های ضبط تعاملی آشنا خواهید شد‪.‬‬

‫‪٢‬ــ  ‪ ٨‬فیلم برداری به روش ‪Assessment‬‬

‫در این روش ضبط‪ ،‬فیلم گرفته شده ویژگی های زیر را دارد‪:‬‬
‫در این حالت‪ ،‬فیلم تعاملی بوده و کلیک های انجام شده هنگام ضبط فیلم‪ ،‬ذخیره شده و زمان پخش باید کاربر با‬
‫کلیک در این نواحی روند اجرای فیلم را کنترل کند‪.‬‬
‫کاربرد این روش‪ ،‬در ایجاد تمرین یا آزمون های تعاملی است‪ .‬در صورت انجام اشتباه نرم افزار پیغام خطایی را‬
‫نمایش می​دهد‪ .‬این روش تأکید بر ارزیابی فرد در تمرین یا آزمون دارد‪.‬‬
‫در این روش‪ ،‬نواحی کلیک کردنی (‪ ،)Click Box‬در نواحی که قرار است کاربر کلیک کند ایجاد می شود و حین‬
‫اجرا‪ ،‬منتظر انتخاب گزینه توسط کاربر می​ماند‪( .‬شکل ‪١‬ــ  ‪)٨‬‬
‫در قسمت هایی که نیاز به تایپ متن است‪ ،‬جعبه متن ورودی (‪ )Text Entry Box‬ایجاد می شود که هنگام اجرا‪،‬‬
‫امکان تایپ توسط کاربر وجود دارد‪.‬‬

‫شکل ‪١‬ــ  ‪  ٨‬ــ ناحیه کلیک کردن در فیلم‬

‫‪134‬‬
 ‫فصل هشتم ‪ :‬شبیه سازی محیط های نرم افزاری به صورت تعاملی‬

‫مثال) می​خواهیم یک آزمون عملی از «نحوه اضافه کردن تصویر به فایل ‪ »Word‬داشته باشیم و در صورتی که کاربر‬
‫مسیر اشتباه را انتخاب کرد‪ ،‬پیغام خطایی نمایش داده شود‪ .‬در این حالت بهترین روش‪ Assessment ،‬می​باشد‪.‬‬
‫برای این کار مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ ابتدا محیط ‪ WORD‬را باز نموده و آن را ‪ Minimize‬کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ نرم افزار ‪ Captivate‬را اجرا نموده و در پنجره اصلی آن‪ ،‬گزینه‪ Software Simulation‬را انتخاب کنید یا از‬
‫منوی ‪ File‬گزینه ‪( Record New Software Simulation‬کلید میانبر ‪ )Ctrl +R‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در کادر باز شده‪ ،‬حالت ‪ Application‬را انتخاب و نرم افزار ‪ WORD‬را از لیست برگزینید‪ .‬حالت ضبط را‬
‫اتوماتیک قرار داده و گزینه ‪ Assessment‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪4‬ــ از آن جایی که در آزمون نیازی به ضبط صدا نبوده‪ ،‬گزینه ‪ Audio‬را روی ‪ No Narration‬قرار دهید و برای‬
‫شروع فیلم برداری روی گزینه ‪ Record‬کلیک کنید‪( .‬شکل ‪2‬ــ  ‪)8‬‬

‫شکل ‪  ٢‬ــ  ‪  ٨‬ــ ترتیب تنظیمات ضبط به روش ‪Assessment‬‬

‫‪5‬ــ در نرم افزار ‪ ،WORD‬روی منوی ‪ Insert‬کلیک کنید‪ .‬به همین ترتیب‪ ،‬روی گزینه ‪ Picture‬کلیک کرده و فایل‬
‫موردنظر خود را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪6‬ــ با زدن دکمه ‪ ،End‬فیلم برداری را خاتمه دهید‪.‬‬
‫‪135‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪7‬ــ پس از خاتمه فیلم برداری‪ ،‬فیلم گرفته شده در قالب تعدادی اسالید‪ ،‬در محیط ‪ Captivate‬نمایش داده می شود‪.‬‬
‫عالوه بر این‪ ،‬پیغام های خطا به رنگ قرمز نمایش داده می​شوند که بهتر است آنها را فارسی کنید‪.‬‬
‫‪8‬ــ روی اسالید ا ّول کلیک کرده و از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ New Slide‬را انتخاب کنید‪ .‬در اسالیدی که ایجاد میشود‪،‬‬
‫صورت سؤال آزمون عملی خود را نوشته و با فشردن کلید ‪ ،F4‬پیش نمایش آزمون را مشاهده کنید‪.‬‬

‫‪3‬ــ  ‪ ٨‬فیلم برداری به روش ‪Training‬‬

‫در این روش ضبط‪ ،‬فیلم گرفته شده ویژگی های زیر را دارد‪:‬‬
‫این روش تا حدی شبیه ‪ Assessment‬بوده‪ ،‬با این تفاوت که اگر کاربر هنگام پخش‪ ،‬اشاره گر ماوس را در نواحی‬
‫کلیک شده قرار دهد‪ ،‬پیغام راهنمای زرد رنگی نمایش داده می شود که به کاربر کمک می​کند تا عمل خواسته شده را‬
‫به درستی انجام دهد (مث ًال اگر ازکاربر خواسته شده منوی ‪ Insert‬را انتخاب کند‪ ،‬با نگه داشتن اشاره گر ماوس روی‬
‫منوی ‪ ،Insert‬پیغام راهنمای «روی منوی ‪ Insert‬کلیک کنید» ظاهر می شود)‪.‬‬
‫این روش برای ایجاد تمرین تعاملی مناسب بوده و تأکید بر آموزش فرد در تمرین دارد‪.‬‬
‫مثال) می​خواهیم یک تمرین تعاملی از «نحوه اضافه کردن تصویر به فایل ‪ »Word‬داشته باشیم و در صورتی که کاربر‬
‫مسیر اشتباه را انتخاب کرد‪ ،‬پیغام خطایی نمایش داده شود و در صورت نیاز به راهنمایی‪ ،‬توسط نرم افزار راهنمایی‬
‫شود‪ .‬در این حالت بهترین روش‪ Training ،‬می​باشد‪ .‬برای این کار مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫روش کار مانند حالت ‪ Assessment‬بوده‪ ،‬فقط به جای ‪ ،Assessment‬گزینه ‪ Training‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫در تمرین‪ ،‬نیازی به ضبط صدا نبوده و گزینه ‪ Audio‬را ‪ No Narration‬قرار دهید‪.‬‬
‫پس از خاتمه فیلم برداری‪ ،‬پیغام های خطا به رنگ قرمز و پیغام های راهنما به رنگ زرد نمایش داده می​شوند و‬
‫بهتر است آنها را فارسی کنید‪.‬‬
‫صورت تمرین تعاملی خود را در اسالید ا ّول نوشته و پیش نمایش کار خود را مشاهده کنید‪.‬‬

‫‪٤‬ــ  ‪ ٨‬فیلم برداری به روش ‪Custom‬‬

‫این روش که به عنوان یک روش سفارشی استفاده می شود‪ ،‬امکان ترکیبی از روش های ‪Demo، Assessment‬‬
‫و ‪ Training‬را به کاربر می​دهد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬نرم افزار ‪ Captivate‬عناصری مانند پیغام متنی‪ ،‬ناحیه رنگی‪،‬‬
‫محدوده های کلیک کردنی را به صورت پیش فرض به فیلم ضبط شده اضافه می​کند‪ .‬البته در قسمت تنظیمات‪،‬‬
‫می توانید نمایش یا عدم نمایش هر یک از آنها را تعیین کنید‪.‬‬
‫‪136‬‬
 ‫فصل هشتم ‪ :‬شبیه سازی محیط های نرم افزاری به صورت تعاملی‬

‫‪  ٥‬ــ  ‪ ٨‬ضبط پروژه های ترکیبی‬

‫برای فیلم برداری می​توان از ترکیبی از روش های گفته شده استفاده نمود‪ .‬برای نمونه‪ ،‬می​توان بخشی از‬
‫یک پروژه را به صورت ‪ Demo‬و بخش دیگری از آن را به صورت ‪ Assessment‬یا ‪ Training‬ضبط نمود‪ .‬مث ًال‬
‫توضیحات ا ّولیه نرمافزار ‪ WORD‬را با روش‪ Demo‬ضبط نمود که حالت نمایشی داشته باشد و زمانی که می​خواهید‬
‫کاربر گزینه ای را انتخاب کند‪ ،‬از روش ‪ Assessment‬یا ‪ Training‬استفاده کنید‪ .‬دو روش برای ضبط پروژههای‬
‫ترکیبی وجود دارد‪:‬‬

‫اول‬
‫‪١‬ــ  ‪  5‬ــ‪ ٨‬روش ّ‬
‫ابتدا بخشی از پروژه با روش ‪ Demo‬ضبط می شود‪ ،‬سپس از منوی ‪ ،Insert‬گزینه ‪ Recording Slide‬انتخاب‬
‫می شود که شکل ‪٣‬ــ  ‪ ٨‬ظاهر شده و از ما سؤال می گیرد که بعد از کدام اسالید می خواهیم‪ ،‬ضبط جدید اضافه شود‪،‬‬
‫پس از انتخاب اسالید‪ ،‬پنجره شبیه سازی ظاهر شده (شکل ‪٤‬ــ  ‪ )٨‬که در این حالت امکان انتخاب تنها یک روش‬
‫وجود دارد و می توان بخشی از پروژه را به روش ‪ Assessment‬یا ‪ Training‬در ادامه پروژه قبلی ضبط نمود‪.‬‬

‫شکل ‪٣‬ــ  ‪  ٨‬ــ پنجره انتخاب محل ضبط جدید‬

‫شکل ‪٤‬ــ   ‪  ٨‬ــ تنظیمات ضبط ترکیبی‬

‫‪137‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪8‬ــ‪5‬ــ‪ 2‬روش دوم‬

‫در این روش‪ ،‬در کادر ‪ ،Software Simulation‬هم زمان روشهای ‪ Demo، Assessment‬یا ‪ Training‬انتخاب‬
‫میشود (شکل ‪  ٥‬ــ   ‪ .)٨‬در پایان‪ ،‬فایلهای جداگانه ای برای هر روش تولید می​گردد‪ .‬کافی است اسالیدهایی که می​خواهید‬
‫به صورت نمایشی نشان داده شوند را از حالت ‪ Demo‬کپی نموده و جایگزین اسالیدهای مشابه آن در فایل ‪Assessment‬‬
‫یا ‪ Training‬نمایید و اسالیدهای اضافی را حذف نمایید‪.‬‬

‫شکل ‪  ٥‬ــ  ‪  ٨‬ــ ضبط به روش ترکیبی‬

‫نکته‬
‫در حالتی که چند روش برای ضبط انتخاب می​شوند‪ ،‬پس از گرفتن فیلم‪ ،‬فایلهای مجزایی ساخته میشود که‬
‫میتوانید اسالیدها را با یکدیگر ترکیب نمایید‪ .‬برای ذخیره کلیه فایلها‪ ،‬از منوی ‪ File‬گزینه ‪ Save All‬را انتخاب‬
‫کنید‪.‬‬

‫مثال) می​خواهیم فیلم آموزشی «نحوه اضافه کردن تصویر به فایل ‪ »Word‬را به روش ترکیبی ایجاد کنیم‪ .‬در صورتی‬
‫که کاربر مسیر اشتباه را انتخاب کرد‪ ،‬پیغام خطایی نمایش داده شود و در صورت نیاز به راهنمایی‪ ،‬توسط نرم افزار‬
‫راهنمایی شود‪ .‬برای این کار مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ ابتدا به روش ‪ Training‬که قب ًال آموزش داده شد‪ ،‬در نرم افزار ‪ ،WORD‬روی منوی ‪ Insert‬کلیک کرده و‬
‫گزینه ‪ Picture‬را انتخاب کنید و با توضیحات صوتی از کاربر بخواهید که گزینه ها را انتخاب کند‪.‬‬
‫‪2‬ــ فیلم برداری را خاتمه داده و پیغام ها را فارسی کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ برای ضبط در ادامه فایل قبلی‪ ،‬روی آخرین اسالید کلیک کرده و از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Recording Slide‬را‬
‫انتخاب کنید‪ .‬در کادری که باز می شود‪ ،‬روش ‪ Demo‬را انتخاب کرده و روی دکمه ‪ Record‬کلیک کنید‪.‬‬
‫‪138‬‬
 ‫فصل هشتم ‪ :‬شبیه سازی محیط های نرم افزاری به صورت تعاملی‬

‫‪4‬ــ در محیط ‪ ،Word‬تصویر را انتخاب و روی ‪ Insert‬کلیک کنید (این قسمت به صورت نمایشی ضبط شده و‬
‫کاربر انتخاب شدن تصویر و نمایش آن در صفحه را مشاهده می​کند)‪.‬‬
‫‪5‬ــ فیلم برداری را خاتمه داده و در اسالید ا ّول‪ ،‬قبل از شروع آموزش‪ ،‬توضیحات صوتی دلخواه را اضافه کنید‪.‬‬
‫سپس با فشردن کلید ‪ ،F4‬پیش نمایش آموزش را مشاهده کنید‪.‬‬

‫‪6‬ــ  ‪ 8‬تنظیمات فیلم برداری‬

‫بهتر است قبل از شروع به فیلم برداری‪ ،‬تنظیمات الزم را انجام دهید‪ .‬در فصل گذشته با تعدادی از این گزینهها آشنا‬
‫شدید‪ .‬سایر گزینهها در جدول ‪١‬ــ  ‪ ٨‬توضیح داده شده است‪ .‬برای انجام تنظیمات‪ ،‬یکی از روشهای زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ ،Edit‬گزینه ‪ Preferences‬را انتخاب کنید‪ .‬در کادری که ظاهر میشود‪ ،‬در سمت چپ‪ ،‬گزینه ‪ Mode‬را انتخاب‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در پنجره ‪ ،Software Simulation‬روی دکمه ‪ Settings‬کلیک کنید‪.‬‬

‫شکل ‪  ٦‬ــ  ‪  ٨‬ــ تنظیمات فیلم برداری‬

‫‪139‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫در کادر باز شده (شکل ‪٦‬ــ  ‪ ،)٨‬در قسمت ‪ ،Mode‬روش فیلم برداری را انتخاب کنید‪.‬‬

‫جدول ‪١‬ــ  ‪  ٨‬ــ تنظیمات فیلم برداری‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫‪ Add Click Boxes on Mouse‬اضافه شدن نواحی کلیک کردنی‬
‫‪Click‬‬
‫نمایش پیغام در صورت انتخاب گزینه صحیح‬ ‫‪Success Caption‬‬
‫نمایش پیغام در صورت انتخاب گزینه نادرست‬ ‫‪Failure Caption‬‬
‫نمایش پیغام راهنما جهت راهنمایی کاربر‬ ‫‪Hint Caption‬‬
‫محدودیت دفعات انتخاب گزینه توسط کاربر (در صورت عدم انتخاب این گزینه‪،‬‬ ‫‪Limit Attemps to‬‬
‫تعداد دفعات نامحدود برای کاربر در نظر گرفته می شود)‬
‫‪ Show Hand Cursor on the‬تبدیل اشاره گر ماوس به دست روی نواحی کلیک کردنی‬
‫‪Click Box‬‬
‫‪ Automatically Add Text‬اضافه کردن جعبه متن ورودی در جاهایی که حین فیلم برداری تایپ شده‬
‫‪Entry boxes for Text Field‬‬

‫‪140‬‬
 ‫فصل هشتم ‪ :‬شبیه سازی محیط های نرم افزاری به صورت تعاملی‬

‫خالصه فصل‬

‫یکی از وجوه تمایز نرمافزار ‪ Captivate‬با سایر نرمافزارهای مشابه‪ ،‬قابلیت فیلم برداری به صورت تعاملی می​باشد‪ .‬در‬
‫ضبط تعاملی‪ ،‬نقاط کلیک و دریافت اطالعات از کاربر‪ ،‬ذخیره میشود و در زمان پخش‪ ،‬هنگام رسیدن به نقاط موردنظر‪،‬‬
‫روند اجرا متوقف شده و تنها با کلیک یا دریافت اطالعات از کاربر‪ ،‬ادامه می​یابد‪.‬این عمل باعث فعال بودن یادگیرنده‬
‫حین تدریس شده و کارآیی بیشتری دارد‪.‬‬
‫روش ‪ ،Assessment‬تأکید بر ارزیابی فرد در تمرین یا آزمون دارد و در صورت انجام اشتباه‪ ،‬پیغام خطا ظاهر میشود‪،‬‬
‫مانند آزمون عملی‪.‬‬
‫روش ‪ Training‬تا حدی شبیه ‪ Assessment‬بوده‪ ،‬با این تفاوت که اگر کاربر هنگام پخش‪ ،‬اشاره گر ماوس را‬
‫در نواحی کلیک شده قرار دهد‪ ،‬پیغام راهنمایی نمایش داده می شود که به کاربر کمک می​کند تا عمل خواسته شده‬
‫را به درستی انجام دهد (مث ًال اگر ازکاربر خواسته شده منوی ‪ Insert‬را انتخاب کند‪ ،‬با نزدیک کردن اشاره گر ماوس‬
‫کاربر به منوی ‪ ،Insert‬پیغام راهنمای «روی منوی ‪ Insert‬کلیک کنید» ظاهر می شود)‪ .‬این روش برای ایجاد تمرین‬
‫تعاملی مناسب بوده و تأکید بر آموزش فرد در تمرین دارد‪.‬‬
‫روش ‪ ،Custom‬که به عنوان یک روش سفارشی استفاده می شود‪ ،‬امکان ترکیبی از روش های ‪Demo،‬‬
‫‪ Assessment‬و ‪ Training‬را به کاربر می​دهد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬نرمافزار ‪ Captivate‬عناصری مانند پیغام متنی‪ ،‬ناحیه‬
‫رنگی‪ ،‬محدودههای کلیک کردنی را به صورت پیش فرض به فیلم ضبط شده اضافه می​کند‪ .‬البته در قسمت تنظیمات‪،‬‬
‫میتوانید نمایش یا عدم نمایش هر یک از آنها را تعیین کنید‪.‬‬
‫برای فیلم برداری می​توان از ترکیبی از روشهای گفته شده استفاده نمود‪ .‬برای نمونه‪ ،‬می​توان بخشی از یک پروژه را‬
‫به صورت ‪ Demo‬و بخش دیگری از آن را به صورت ‪ Assessment‬یا ‪ Training‬ضبط نمود‪ .‬مث ًال توضیحات ا ّولیه‬
‫نرمافزار ‪ WORD‬را با روش ‪ Demo‬ضبط نمود که حالت نمایشی داشته باشد و زمانی که می​خواهید کاربر گزینه ای را‬
‫انتخاب کند‪ ،‬از روش ‪ Assessment‬یا ‪ Training‬استفاده کنید‪.‬‬

‫‪141‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
Assessment mode
Use the assessment mode when you want to test how well the user has understood a procedure.
You can set a score for every correct click. You can also set the number of times the user can
attempt a procedure. When the user fails to click the right option in the number of attempts
provided, the movie moves to the next step. The user does not get any score for the failed
attempt.
When recording slides in assessment mode, Adobe Captivate does the following:
Adds click boxes at places where the user must click the mouse.
Adds text entry boxes for user input. The failure caption is added to each text entry box.

‫واژه نامه تخصصی‬

Assessment ‫ارزیابی‬
Attempt ‫تالش‬
Click Box ‫جعبه کلیک کردنی‬
Failure ‫ عدم موفقیت‬،‫شکست‬
Hint ‫ راهنما‬،‫ اشاره‬،‫تذکر‬
Limit ‫محدودیت‬
Recording ‫ضبط‬
Setting ‫تنظیمات‬
Success ‫موفقیت‬
Text Entry Box ‫جعبه متن ورودی‬
Training ‫آموزشی‬

142
 ‫فصل هشتم ‪ :‬شبیه سازی محیط های نرم افزاری به صورت تعاملی‬

‫پرسش های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ کدام روش ضبط خودکار‪ ،‬برای ایجاد آزمون عملی مناسب است؟‬
‫ب) ‪Training‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Assessment‬‬
‫د) ‪Custom‬‬ ‫ج) ‪ Demo‬‬
‫‪2‬ــ کدام روش ضبط خودکار‪ ،‬برای ایجاد تمرین تعاملی مناسب است؟‬
‫ب) ‪Training‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Assessment‬‬
‫د) ‪Custom‬‬ ‫ج) ‪ Demo‬‬
‫‪3‬ــ برای ضبط فیلم به صورت سفارشی از کدام روش استفاده می شود؟‬
‫ب) ‪Training‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Assessment‬‬
‫د) ‪Custom‬‬ ‫ج) ‪ Demo‬‬
‫‪4‬ــ در کدام روش ضبط‪ ،‬اگر کاربر اشاره گر ماوس را در نواحی کلیک شده قرار دهد‪ ،‬پیغام راهنما نمایش می​دهد؟‬
‫ب) ‪Training‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Assessment‬‬
‫د) ‪Custom‬‬ ‫ج) ‪ Demo‬‬
‫‪5‬ــ برای نمایش پیغام در صورت انتخاب گزینه صحیح‪ ،‬کدام مورد در تنظیمات باید انتخاب شود؟‬
‫ب) ‪Success Caption‬‬ ‫الف) ‪ Hint Caption‬‬
‫د) ‪Text Caption‬‬ ‫ج) ‪ Failure Caption‬‬
‫‪6‬ــ انتخاب کدام گزینه باعث محدود کردن تعداد دفعات انتخاب گزینه ها حین اجرا می شود؟‬
‫الف) ‪limit Attempts to‬‬
‫ب) ‪Add click boxes on mouse click‬‬
‫ج)‪Show hand cursor on the click box‬‬
‫د) ‪Automatically Add Text Entry boxes for Text Field‬‬

‫‪143‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫آزمون نظری‬
‫‪1‬ــ مزیت روش های ضبط تعاملی نسبت به روش های ضبط غیرتعاملی چیست؟‬
‫‪2‬ــ در روش ‪ Assessment‬چه اشیایی به طور خودکار به فیلم ضبط شده اضافه می​شوند؟‬
‫‪3‬ــ روش ‪ Training‬چه ویژگی هایی را دارد؟‬
‫‪4‬ــ کاربرد روش ‪ Assessment‬و ‪ Training‬چیست؟‬
‫‪5‬ــ انواع روش های ضبط ترکیبی را توضیح دهید‪.‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫کارگاه عملی‬
‫به پروژه ‪ Powerpoint‬که قب ًال ایجاد نموده اید‪ ،‬موارد ا تا ‪ 3‬را اضافه کنید‪:‬‬
‫‪1‬ــ در اسالید «انجام مرحله به مرحله"‪ ،‬اضافه کردن تصویر را به روش ‪ Custom‬نمایش دهید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در اسالید «تمرین عملی"‪ ،‬یک تمرین عملی درباره اضافه کردن تصویر به پاورپوینت را به روش ‪ Training‬ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ اسالیدی به نام «آزمون عملی"‪ ،‬ایجاد کرده و سؤال عملی با عنوان «یک جدول ‪ 3×2‬را در محیط پاورپوینت درج کنید»‬
‫به آن اضافه کنید (به روش ‪.)Assessment‬‬
‫‪4‬ــ در یک پروژه جدید‪ ،‬رسم یک درخت در نرم افزار‬
‫‪ Paint‬و ذخیره کردن فایل را به روش ترکیبی آموزش‬
‫دهید (کاربر مراحل رسم درخت را مشاهده کند ولی ذخیره‬
‫کردن فایل به صورت تعاملی آموزش داده شود)‪.‬‬
‫‪5‬ــ در یک پروژه جدید‪ ،‬مراحل اجرای برنامه ماشین‬
‫حساب را به صورت تعاملی همراه با توضیحات صوتی‬
‫آموزش دهید (گزینه هایی که باید انتخاب شوند رنگی شده‬
‫و توضیحات متنی به فیلم اضافه شود)‪.‬‬

‫‪144‬‬
 ‫فصل هشتم ‪ :‬شبیه سازی محیط های نرم افزاری به صورت تعاملی‬

‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪9‬‬ ‫‪3‬‬

‫توانایی کار با اشیا غیرتعاملی‬ ‫فصل نهم ‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫کار با اشیای غیر تعاملی و شیوه به کارگیری آنها در پروژه ها‬

‫هدف های رفتاری‬

‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می​رود که‪:‬‬
‫ـ انواع اشیا موجود در نرم افزار را نام ببرد‪.‬‬
‫ـ تفاوت اشیا تعاملی و غیر تعاملی را توضیح دهد‪.‬‬
‫ـ ویژگی های مشترک اشیا را شرح دهد‪.‬‬
‫ـ کاربرد و خصوصیات هر یک از اشیا غیرتعاملی را بیاموزد‪.‬‬
‫ـ بتواند از اشیا مختلف در پروژه استفاده کند‪.‬‬

‫‪145‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫در چیدمانهای اسالید‪ ،‬کادرهایی برای درج متن‪ ،‬تصویر‪ ،‬پویانمایی‪،‬فیلم و عناصر دیگر وجود دارد‪ .‬شما عالوه بر‬
‫استفاده از این چیدمانها میتوانید اشیای مختلف را از منوی ‪ Insert‬و از نوار ابزار برنامه به اسالیدهای خود اضافه‬
‫کنید‪.‬‬

‫‪١‬ــ‪ ٩‬انواع اشیا در نرم افزار‬

‫به طور کلی اشیا در نرم افزار ‪ Captivate‬به دو دسته اصلی تقسیم می​شوند‪:‬‬
‫‪ )1‬اشیا تعاملی (‪)Interactive objects‬‬
‫به اشیایی گفته می شود که در مقابل رویدادهای ماوس و صفحه کلید واکنش های مختلفی را از خود نشان می​دهند‪.‬‬
‫مانند دکمه‪ ،‬جعبه متن ورودی‪ ،‬ناحیه کلیک کردنی و اشیا تعاملی آماده‪.‬‬
‫‪ )2‬اشیا غیرتعاملی (‪)Non Interactive Objects‬‬
‫به اشیایی گفته می شود که در پروژه صرف ًا به صورت نمایشی هستند‪ ،‬مانند متون معمولی‪ ،‬تصاویر‪ ،‬متون راهنما‪،‬‬
‫تصاویر راهنما‪ ،‬ناحیه های رنگی‪ ،‬ناحیه بزرگ نمایی‪ ،‬مسیر حرکت ماوس و ویدیو‪.‬‬

‫نکته‬
‫‪1‬ـ در صورت عدم مشاهده نوار ابزار‪ ،‬از منوی ‪ Window‬گزینه ‪ Object Toolbar‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ـ اشیا هوشمند (‪ )Smart Shape‬می​توانند هم به صورت تعاملی و هم به صورت غیرتعاملی استفاده شوند‪ .‬این‬
‫اشیا از نسخه ‪ 6‬به بعد به نرمافزار اضافه شده اند‪.‬‬

‫در شکل ‪١‬ــ‪ ٩‬نوار ابزار برنامه نشان داده شده که اشیا تعاملی با عالمت ٭ مشخص شده اند‪ .‬در این فصل با اشیا‬
‫غیر تعاملی آشنا می​شوید‪ .‬با ویژگی های شیء ماوس که از اشیا غیرتعاملی می​باشد قب ًال آشنا شده اید‪.‬‬

‫نکته‬
‫برای مرتب کردن چند شیء (برای مثال دکمهها) زیر هم‪ ،‬پس از انتخاب آنها‪ ،‬از منوی ‪ Modify‬گزینه ‪Align‬‬
‫را انتخاب کنید (‪ Left‬تراز چپ‪ Right ،‬تراز راست و ‪ Center‬تراز وسط می​باشد)‪.‬‬

‫‪146‬‬
 ‫فصل نهم ‪ :‬توانایی کار با اشیا غیر تعاملی‬

‫‪٢‬ــ‪ ٩‬خواص مشترک اشیا‬

‫در پنجره خصوصیات‪ ،‬بعضی از خواص برای اغلب اشیا مشترک می​باشند که‬
‫در این قسمت به آنها اشاره میشود‪:‬‬

‫‪١‬ــ‪2‬ــ‪ ٩‬سایه دار کردن (‪)Shadow‬‬

‫این قسمت امکان سایه دار نمودن شکل را می​دهد‪ .‬در قسمت ‪Direction‬‬
‫جهت سایه (‪ Outer‬خارجی یا ‪ Inner‬داخلی) مشخص می شود (شکل ‪٢‬ــ‪.)٩‬‬

‫شکل ‪١‬ــ‪٩‬ــ نوار ابزار‬

‫شکل ‪٢‬ــ‪٩‬ــ سایه (‪)Shadow‬‬

‫‪147‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٢‬ــ‪2‬ــ‪ ٩‬انعکاس (‪)Reflection‬‬

‫انعکاس یا بازتابی از شیء را زیر آن ایجاد می​کند (شکل ‪٣‬ــ‪.)٩‬‬

‫شکل ‪٣‬ــ‪٩‬ــ بازتاب (‪)Reflect‬‬

‫‪٣‬ــ‪2‬ــ‪ ٩‬زمان نمایش شیء (‪)Timing‬‬

‫در قسمت ‪ ،Display for‬مدت زمان نمایش شیء مشخص می شود‬
‫(شکل ‪٤‬ــ‪:)٩‬‬
‫‪ :Specific Time‬برای زمان مشخص (پیش فرض ‪ 3‬ثانیه)‬
‫شکل ‪٤‬ــ‪٩‬ــ زمان نمایش شیء (‪)Timing‬‬ ‫‪ :Rest of Slide‬نمایش تا انتهای اسالید جاری‬
‫‪ :Rest of project‬نمایش تا انتهای پروژه (این حالت در همه اشیا وجود ندارد)‬
‫ـ گزینه ‪ Appear After‬مشخص می​کند که پس از چند ثانیه شیء ظاهر شود‪.‬‬

‫نکته‬
‫بعضی از اشیا مانند دکمهها‪ ،‬گزینه دیگری به نام ‪ Pause After‬دارند که مشخص می​کند بعد از چند ثانیه پروژه‬
‫متوقف شود و در همان اسالید باقی بماند‪ .‬اگر می​خواهید با وجود دکمهها‪ ،‬روند اجرای پروژه به طور خودکار‬
‫به اسالید بعدی ادامه پیدا کند‪ ،‬این گزینه را غیرفعال کنید‪.‬‬

‫‪٤‬ــ‪2‬ــ‪ ٩‬جلوه های حرکتی نمایش شیء (‪)Transition‬‬

‫در قسمت ‪ Effect‬امکان تعیین جلوه حرکتی زمان نمایش شیء وجود دارد(شکل‏‪  ٥‬ــ‪.)٩‬‬
‫‪ :Fade In and Out‬ظهور و محو تدریجی در ابتدا و انتهای نمایش شیء‬
‫‪ :Fade In Only‬ظهور تدریجی در ابتدا‬
‫‪ :Fade Out Only‬محو تدریجی در انتها‬
‫‪ :No transition‬بدون جلوه حرکتی‬

‫شکل ‪  ٥‬ــ‪٩‬ــ جلوه های حرکتی‬

‫‪148‬‬
 ‫فصل نهم ‪ :‬توانایی کار با اشیا غیر تعاملی‬

‫‪  ٥‬ــ‪2‬ــ‪ ٩‬افزودن صدا به شیء (‪)Audio‬‬

‫توسط دکمه ‪ Add Audio‬می​توان صدایی را به شیء اضافه‬
‫نمود و پس از افزودن صدا‪ ،‬توسط گزینه ‪Remove Audio‬‬
‫شکل ‪٦‬ــ‪٩‬ــ افزودن صدا به شیء‬ ‫آن را حذف نمود (شکل ‪٦‬ــ‪.)٩‬‬

‫‪٦‬ــ‪2‬ــ‪ ٩‬مکان و اندازه شیء (‪)Transform‬‬

‫برای تغییر مکان‪ ،‬چرخش و تغییر اندازه شیء از گزینه‬
‫‪ Transform‬در پنجره خصوصیات استفاده کنید(شکل ‪٧‬ــ‪.)٩‬‬
‫گزینههای این بخش در جدول ‪١‬ــ‪ ٩‬آورده شده است‪.‬‬

‫جدول ‪١‬ــ‪٩‬ــ مکان و اندازه شیء‬

‫شکل ‪٧‬ــ‪٩‬ــ مکان و اندازه شیء‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫مختصات مکان شیء‬ ‫‪X,Y‬‬

‫پهنا و ارتفاع شیء‬ ‫‪W,H‬‬

‫نکته‬
‫زاویه نمایش شیء‬ ‫‪Angle‬‬
‫اگر گزینه ‪ Constrain Proportions‬فعال باشد نسبت پهنا‬
‫‪ Rotate Right‬چرخش ‪ 90‬درجه شیء به راست‬
‫و ارتفاع حفظ شده و با تغییر یکی‪ ،‬متناسب با آن‪ ،‬دیگری‬
‫نیز تغییر می​کند‪.‬‬
‫چرخش ‪ 90‬درجه شیء به چپ‬ ‫‪Rotate Left‬‬

‫تمرین ‪١‬ــ‪ :٩‬اسالیدی ب ه نام منابع در انتهای‬

‫پروژه ‪ ،Alphabet‬ایجاد کرده و آدرس چند سایت را‬
‫با جلوه انعکاس و به صورت سایه دار در آن بنویسید‪.‬‬

‫‪149‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٣‬ــ‪ ٩‬تصویر (‪)Image‬‬

‫یکی از پرکاربردترین اشیا غیر تعاملی در پروژههای چند رسانهای تصویر است‪ .‬در نرمافزار ‪ Captivate‬امکان‬
‫ویرایش تصاویر بدون استفاده از ویرایشگر خارجی وجود دارد‪ .‬برای درج تصویر یکی از روشهای زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از نوار ابزار گزینه‬
‫‪2‬ــ از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Image‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در چیدمان اسالید در قسمت محتوا گزینه ‪ Image‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪4‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+Ctrl+M‬را فشار دهید‪.‬‬
‫تنظیمات مربوط به تصویر در شکل ‪  ٨‬ــ‪ ٩‬و جدول ‪٢‬ــ‪ ٩‬آورده شده است‪.‬‬
‫جدول ‪٢‬ــ‪٩‬ــ تنظیمات تصویر‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫تعیین روشنایی تصویر‬ ‫‪Brightness‬‬

‫تعیین وضوح تصویر‬ ‫‪Sharpness‬‬

‫تعیین میزان اختالف رنگ تصویر‬ ‫‪Contrast‬‬

‫میزان شفافیت تصویر‬ ‫‪Alpha‬‬

‫درجه رنگی تصویر‬ ‫‪Hue‬‬

‫میزان اشباع یا خلوص تصویر‬ ‫‪Saturation‬‬

‫سیاه و سفید کردن تصویر‬ ‫‪Grayscale‬‬

‫معکوس کردن رنگ تصویر‬ ‫‪Invert Color‬‬

‫قرینه عمودی‬
‫قرینه افقی‬

‫چرخش ‪ 90‬درجه شیء به راست‬

‫چرخش ‪ 90‬درجه شیء به چپ‬

‫برش تصویر‬
‫‪crop‬‬
‫تغییر اندازه تصویر به اندازه صحنه‬ ‫‪Fit to Stage‬‬
‫شکل ‪  8‬ــ‪٩‬ــ تنظیمات تصویر‬
‫برگرداندن تنظیمات به پیش فرض‬ ‫‪Reset All‬‬

‫‪150‬‬
 ‫فصل نهم ‪ :‬توانایی کار با اشیا غیر تعاملی‬

‫‪١‬ــ‪3‬ــ‪ ٩‬برش تصویر‬

‫‪ crop‬استفاده کنید‪ .‬در کادری که ظاهر می​گردد (شکل‬ ‫برای برش قسمت های اضافی تصویر‪ ،‬از گزینه‬
‫‏‪9‬ــ‪ ،)9‬با جابه جایی دستگیره ها می توانید قسمت های مورد نیاز خود را انتخاب کنید‪.‬‬
‫برای مستقل نمودن عملکرد دستگیره های افقی و عمودی و امکان تغییر اندازه شکل به صورت دلخواه در دو جهت‪،‬‬
‫گزینه ‪ Constraint Proportion‬را غیر فعال نمایید‪.‬‬

‫شکل‏‪9‬ــ‪9‬ــ برش تصویر‬

‫تمرین ‪٢‬ــ‪ :٩‬برای کلیه حروف در پروژه ‪ ،Alphabet‬تصویر مناسبی را اضافه کنید‪.‬‬

‫‪٤‬ــ‪ ٩‬عنوان متنی (‪)Text Caption‬‬

‫عنوان متنی یکی از اشیا غیرتعاملی پرکاربرد در نرم افزار است که برای نوشتن مطالب از آن استفاده می شود‪ .‬با این‬
‫شیء و ویژگی های آن در فصل های قبل آشنا شدید‪ .‬در این قسمت می​خواهیم با کلیک روی متن‪ ،‬یک صفحه وب‪،‬‬
‫فایل یا پروژه ای دیگر را نمایش دهیم که به آن پیوند (‪ )Hyperlink‬گفته می شود‪ .‬برای ایجاد پیوند روی متن مراحل‬
‫زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ ابتدا روی متن خود دوبار کلیک کرده و قسمتی که می​خواهید لینک شود را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪151‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫(‪ )Insert Hyperlink‬کلیک کنید‪.‬‬ ‫‪2‬ــ در پنجره خصوصیات‪ ،‬در قسمت ‪ Format‬روی گزینه‬
‫‪3‬ــ در کادری که باز می شود (شکل ‪١٠‬ــ‪ ،)٩‬در قسمت ‪ Link To‬نوع پیوند مشخص می شود که موارد پرکاربرد آن‬
‫در جدول ‪٣‬ــ‪ ٩‬توضیح داده شده است و سایر گزینه ها در فصل بعد توضیح داده شده است‪.‬‬
‫جدول ‪٣‬ــ‪٩‬ــ انواع پیوند روی متن‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫بازکردن صفحه وب‬ ‫‪Web Page‬‬

‫بازکردن یک فایل‬ ‫‪Open a File‬‬

‫ارسال ایمیل به آدرس خاص‬ ‫‪Send Email To‬‬

‫رفتن به اسالید خاص‬ ‫‪Slide‬‬

‫بازنمودن یک پروژه دیگر‬ ‫‪Open‬‬

‫شکل ‪١٠‬ــ‪٩‬ــ ایجاد پیوند روی متن‬ ‫‪Another Project‬‬

‫اجرای جاوا اسکریپت‬ ‫‪Execute Java Script‬‬

‫اجرای اکشن های پیشرفته و ‪...‬‬ ‫‪Execute‬‬

‫‪Advanced Actions‬‬

‫با کلیک روی فلش دوم در شکل ‪١٠‬ــ‪ ،٩‬نحوه نمایش لینک را مشخص کنید که ‪ 4‬حالت دارد‪:‬‬
‫‪ :Current‬باز شدن صفحه وب در صفحه جاری‬
‫‪ :New‬باز شدن صفحه وب در صفحه جدید‬
‫‪ :Parent‬باز شدن صفحه وب در قاب اصلی‬
‫‪ : Top‬باز شدن صفحه وب در کل صفحه‬
‫به طور پیش فرض‪ ،‬پیوندها به رنگ آبی و به صورت زیرخط دار نمایش داده می​شوند که در پنجره خصوصیات در‬
‫قسمت ‪ Characters‬امکان تغییر خصوصیات ظاهری نظیر رنگ لینک‪ ،‬زیرخط دار بودن و ‪ ...‬وجود دارد‪.‬‬

‫تمرین ‪٣‬ــ‪ :٩‬در صفحه ا ّول پروژه ‪ Alphabet‬پیوندی به آدرس پست الکترونیکی خود ایجاد کرده و در‬
‫اسالید منابع‪ ،‬کاری کنید که با کلیک روی آدرس سایت ها که قب ًال نوشته بودید‪ ،‬سایت نمایش داده شود‪.‬‬

‫‪152‬‬
 ‫فصل نهم ‪ :‬توانایی کار با اشیا غیر تعاملی‬

‫‪٥‬ــ‪ ٩‬اشیا ایجاد کننده ‪Rollover‬‬

‫به وسیله این اشیا می​توان با قرار گرفتن اشاره گر ماوس در ناحیه خاص‪ ،‬یک متن‪ ،‬تصویر‪ ،‬فیلم‪ ،‬صدا و حتی‬
‫پویانمایی را به نمایش در آورد‪ .‬اشیا ‪ Rollover Caption، Rollover Image‬و ‪ Rollover Slidelet‬در این‬
‫دسته قرار می​گیرند‪.‬‬

‫‪١‬ــ‪5‬ــ‪ ٩‬متن راهنما (‪)Rollover Caption‬‬

‫برای معرفی بخشها و اجزای مختلف یک صفحه به کار می​رود‪ .‬مث ًال وقتی که اشارهگر ماوس روی تصویر نگه داشته‬
‫شود توضیحات مربوطه ظاهر میشود‪ .‬برای اضافه کردن متن راهنما یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از جعبه ابزار گزینه‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪Standard Objects‬‬ ‫‪2‬ــ ‪Rollover Caption‬‬
‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Ctrl+Shift+R‬را فشار دهید‪.‬‬
‫این شیء دارای دو قسمت ‪ Rollover Area‬برای مشخص کردن محدوه‬
‫اشارهگر ماوس و قسمت ‪ Text Caption‬برای نوشتن متن راهنما می​باشد‬
‫(شکل ‪١١‬ــ‪.)٩‬‬

‫شکل ‪١١‬ــ‪٩‬ــ استفاده از متن راهنما‬

‫‪٢‬ــ‪5‬ــ‪ ٩‬تصویر راهنما (‪)Rollover Image‬‬

‫در این حالت با نگه داشتن اشاره گر ماوس روی گزینه ها‪ ،‬تصویری برای کمک به فهم بهتر مطالب نمایش می یابد‪.‬‬
‫برای اضافه کردن تصویر راهنما یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از جعبه ابزار گزینه‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪Standard Objects‬‬ ‫‪2‬ــ ‪Rollover Image‬‬
‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+Ctrl+O‬را فشار دهید‪.‬‬
‫قسمت ‪ Rollover Area‬برای مشخص کردن محدوه اشاره گر ماوس و تصویر انتخاب شده‪ ،‬تصویر راهنما می باشد‪.‬‬
‫‪153‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫تمرین ‪٤‬ــ‪ :٩‬در انتهای پروژه ‪ ، Alphabet‬اسالیدی شامل‬

‫عبارت «گالری تصاویر» و دو تصویر دلخواه اضافه کنید‪.‬‬
‫با نگه داشتن اشاره گر ماوس روی نوشته گالری تصاویر‪،‬‬
‫پیغام «برای مشاهده تصاویر با سایز بزرگتر اشاره گر ماوس‬
‫را روی آنها نگه دارید» نمایش داده شود و با نگه داشتن‬
‫اشاره گر ماوس روی تصاویر کوچک‪ ،‬تصاویر به صورت‬
‫بزرگ تر در سمت چپ صفحه‪ ،‬نمایش یابند‪ .‬در صفحه‬
‫نمایش حروف‪ ،‬دکمه ای به نام «گالری تصاویر» را برای‬
‫مشاهده این صفحه‪ ،‬قرار دهید‪.‬‬

‫‪3‬ــ‪5‬ــ‪ 9‬متن و تصویر راهنما (‪)Rollover Slidelet‬‬

‫توسط این شیء هنگام نگه داشتن اشارهگر ماوس روی یک گزینه‪ ،‬امکان نمایش متن‪ ،‬تصویر‪ ،‬صدا‪ ،‬فیلم و پویانمایی‬
‫به طور هم زمان وجود دارد‪ .‬این شیء نسبت به دو شیء قبلی پیشرفته تر است و سه تفاوت عمده با آنها دارد‪:‬‬
‫‪ )1‬محدوده اشاره گر ماوس می​تواند به صورت چند ضلعی باشد که در حالت های قبلی چهار ضلعی بود‪.‬‬
‫‪ )2‬قابلیت اکشن نویسی دارد و جزء اشیا تعاملی محسوب می شود‪.‬‬
‫‪ Slidelet )3‬قابلیت نمایش بیش از یک شیء (به طور هم زمان متن‪ ،‬صدا‪ ،‬تصویر‪ ،‬پویانمایی یا فیلم) را دارد‪.‬‬
‫برای اضافه کردن این شیء یکی از دو روش زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از جعبه ابزار گزینه‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪Standard Objects‬‬ ‫‪2‬ــ ‪Rollover Slidelet‬‬
‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+Ctrl+Z‬را فشار دهید‪.‬‬

‫تمرین ‪  ٥‬ــ‪ :٩‬می​خواهیم با نگه داشتن اشاره گر ماوس روی هر استان در نقشه‪ ،‬تصاویری از اماکن دیدنی‬
‫نمایش یابد و با کلیک روی آن‪ ،‬اسالید مربوط به استان انتخابی نشان داده شود‪.‬‬

‫‪154‬‬
 ‫فصل نهم ‪ :‬توانایی کار با اشیا غیر تعاملی‬

‫شکل ‪١٢‬ــ‪٩‬ــ استفاده از ‪Rollover Slidelet‬‬

‫شکل ‪١٣‬ــ‪٩‬ــ اسالید مربوط به استان فارس‬

‫برای این کار مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬

‫‪1‬ــ ابتدا با استفاده از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ ،Image‬نقشه ایران را به اسالید اضافه کنید‪.‬‬
‫را انتخاب کرده تا محدوده ‪( Rollover Slidelet Area‬محدوده اشاره گر) و ‪( Slidelet‬تصاویر‬ ‫‪2‬ــ ابزار‬
‫و متون راهنما) روی صفحه قرار گیرند‪.‬‬

‫‪155‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪3‬ــ در قسمت ‪ ،Area Rollover Slidelet‬محدوده استان تعیین می شود که برای تغییر شکل آن از چهارضلعی به‬
‫چند ضلعی‪ ،‬باید از منوی ‪ Modify‬گزینه ‪( Redraw Smart Shape‬یا کلید میانبر‪ )Alt+Ctrl+W‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫اشاره گر ماوس به شکل ‪ +‬در می​آید که می توانید با آن محدوده چندضلعی رسم کنید‪ .‬در پنجره خصوصیات (شکل‬
‫‪١٤‬ــ‪ ،)٩‬امکان تغییر رنگ محدوده‪ ،‬شفافیت‪ ،‬رنگ خط دور و امکان نمایش حاشیه آن وجود دارد‪ .‬در جدول‬
‫‪٤‬ــ‪ ،٩‬توضیحات مربوط به این گزینه ها آورده شده است‪.‬‬
‫‪4‬ــ در رویداد ‪ ،OnClick‬دستور ‪ Jump to‬و اسالید مربوط به استان انتخابی را مشخص کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ برای توقف پروژه در اسالید نقشه ایران و جلوگیری از رفتن خودکار به اسالید بعدی‪ ،‬یک شیء ‪Clickbox‬‬
‫(ناحیه کلیک کردنی) را در گوشه ای از صفحه قرار دهید‪.‬‬

‫شکل ‪١٤‬ــ‪٩‬ــ خصوصیات شیء ‪Rollover Slidelet‬‬

‫نکته‬
‫برای اضافه کردن اشیای مختلف مانند تصویر و متن به قسمت راهنما (‪ ،)Slidelet‬روی آن کلیک راست کرده‬
‫و از قسمت ‪ ،Objects‬شیء موردنظر خود را انتخاب کنید‪.‬‬

‫جدول ‪٤‬ــ‪٩‬ـ خصوصیات شیء ‪Rollover Slidelet‬‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫باعث توقف در پخش اسالید می شود و محتویات ‪ Slidelet‬نمایش می​یابد و با کلیک‬ ‫‪Stick Slidelet‬‬
‫روند اجرای برنامه ادامه می​یابد‪.‬‬
‫رویداد مربوط به کلیک ماوس (میتوانید با کلیک ماوس کاربر را به اسالید دیگری که‬ ‫‪On Click‬‬
‫توضیحات بیشتری دارد هدایت کنید) که در فصل بعد بهطور کامل با آنها آشنا میشوید‪.‬‬
‫اختصاص کلید میانبر‬ ‫‪Shortcut‬‬

‫دستوری که با نگه داشتن اشاره گر ماوس در محدوده‪،‬اجرا می شود‪.‬‬ ‫‪On Rollover‬‬

‫‪156‬‬
 ‫فصل نهم ‪ :‬توانایی کار با اشیا غیر تعاملی‬

‫‪٦‬ــ‪ ٩‬محدوده رنگی (‪)Highlight Box‬‬

‫برای تمرکز بیشتر هنگام توضیح دادن یک ابزار در نرم افزار آموزشی‪ ،‬می توانید آن را توسط شیء ‪Highlight‬‬
‫‪ Box‬رنگی کنید‪ .‬برای ایجاد محدوده رنگی یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از جعبه ابزار گزینه‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪Standard Objects‬‬ ‫‪2‬ــ ‪Highlight Box‬‬
‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+Ctrl+L‬را فشار دهید‪.‬‬
‫در پنجره خصوصیات (شکل ‪١٥‬ــ‪ ،)٩‬گزینه ‪ Fill‬رنگ ناحیه‪ ،‬گزینه ‪ Alpha‬میزان شفافیت‪ ،‬گزینه ‪ Stroke‬رنگ‬
‫خطوط دور و گزینه ‪ Width‬ضخامت خطوط را مشخص می​کند‪.‬‬

‫شکل ‪١٥‬ــ‪٩‬ــ خصوصیات محدوده رنگی‬

‫نکته‬
‫اگر گزینه ‪ Fill Outer Area‬انتخاب شود‪ ،‬قسمتی که ‪ Highlight Box‬را روی آن قرار داده اید‪ ،‬در زمان اجرا به‬
‫صورت معمولی و ناحیه بیرونی و اطراف آن به صورت رنگی نمایش داده میشود (برعکس حالت عادی)‪.‬‬

‫‪٧‬ــ‪ ٩‬ناحیه بزرگ نمایی (‪)Zoom Area‬‬

‫برای تمرکز و توجه بیشتر روی یک بخش خاص از تصویر‪ ،‬میتوانید آن محدوده را بزرگ تر نمایش دهید‪ .‬در این‬
‫حالت با اجرای پروژه‪ ،‬تمام یا بخشی از تصویر‪ ،‬بزرگ نمایی شده و در محل دلخواه در صفحه قرار می​گیرد‪ .‬برای‬
‫این کار ابتدا یک تصویر را به صفحه اضافه کرده‪ ،‬سپس با یکی از روشهای زیر‪ ،‬ناحیه بزرگ نمایی را اضافه کنید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از جعبه ابزار گزینه‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪Standard Objects‬‬ ‫‪2‬ــ ‪Zoom Area‬‬
‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+Ctrl+E‬را فشار دهید‪.‬‬

‫‪157‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫در ناحیه ‪ Zoom Source‬محدوده نمونه برداری (قسمتی که می​خواهید روی آن تأکید داشته و آن را بزرگ تر نمایش‬
‫دهید) و در ناحیه ‪ Zoom Destination‬محدوده بزرگ نمایی شده (مقصد و مکانی که تصویر با اندازه بزرگ تر در آن‬
‫نمایش می​یابد) مشخص میشود (شکل ‪١٦‬ــ‪ .)٩‬هنگام اجرا‪ ،‬منطقه بزرگ نمایی شده از مبدأ به مقصد حرکت می​کند‪.‬‬

‫شکل ‪١٦‬ــ‪٩‬ــ ناحیه بزرگ نمایی‬

‫تمرین ‪٦‬ــ‪ :٩‬یک پروژه خالی به نام ‪Zoom‬‬

‫‪ Area‬ایجاد کرده و یک اسالید برای توضیح ‪CPU‬‬
‫به صورت زیر در آن ایجاد کنید‪.‬‬

‫‪  ٨‬ــ‪ ٩‬پویانمایی (‪)Animation‬‬

‫با توجه به تأثیری که پویانمایی ها دارند بهتر است در محتوای چندرسانه ای از آنها استفاده شود‪ .‬برای درج‬
‫پویانمایی با پسوندهای ‪ Swf‬و ‪ Gif‬یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از جعبه ابزار گزینه‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪2‬ــ ‪Animation‬‬
‫‪3‬ــ در چیدمان اسالید در قسمت محتوا گزینه ‪ Animation‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪4‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+Ctrl+A‬را فشار دهید‪.‬‬

‫‪1‬ـ تعدادی پویانمایی مانند پیکان متحرک در مسیر نصب برنامه در پوشه‬
‫‪ Gallery\SwfAnimation‬وجود دارند‪.‬‬
‫‪2‬ـ با این روش می​توان از خروجی ‪ SWF‬پروژه‪ ،‬در سایر پروژههای‬
‫‪ Captivate‬استفاده نمود‪.‬‬
‫‪158‬‬
 ‫فصل نهم ‪ :‬توانایی کار با اشیا غیر تعاملی‬

‫‪9‬ــ‪ 9‬نوشته متحرک (‪)Text Animation‬‬

‫برای ایجاد نوشته متحرک یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‬ ‫‪1‬ــ از جعبه ابزار گزینه‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪2‬ــ ‪Text Animation‬‬
‫‪3‬ــ در چیدمان اسالید در قسمت محتوا گزینه ‪Text‬‬
‫‪ Animation‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪4‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+Ctrl+X‬را فشار دهید‪.‬‬
‫در کادری که باز میشود‪ ،‬متن موردنظر را نوشته‪ ،‬اگر می​خواهید‬
‫نوشته متحرک شما دائم ًا تکرار شود‪ ،‬گزینه ‪ Loop‬را انتخاب کنید‬
‫شکل ‪١٧‬ــ‪٩‬ــ نوشته متحرک‬ ‫(شکل ‪١٧‬ــ‪ .)٩‬قسمت ‪ Delay‬تأخیر زمانی بین کاراکترهای متن را‬
‫مشخص می​کند‪.‬‬
‫در پنجره خصوصیات در قسمت ‪ Effect‬نوع جلوه متن و در قسمت‬
‫‪ ،Transparency‬میزان شفافیت را مشخص کنید‪ .‬با انتخاب دکمه‬
‫‪ Properties‬میتوانید کادر باال را مجدد ًا بازکرده و نوشته را تغییر‬
‫دهید (شکل ‪١٨‬ــ‪.)٩‬‬

‫نکته‬
‫برای نوشتن متن فارسی باید از فارسی نویس استفاده‬
‫شودکه در فصل دوم توضیح داده شد‪.‬‬

‫شکل ‪١٨‬ــ‪٩‬ــ انتخاب جلوۀ نوشته متحرک‬ ‫‪١٠‬ــ‪ ٩‬ویدیو (‪)Video‬‬

‫برای درج فیلم و ویدیو با قالبهای ‪ MP4، 3gp، Mov، Avi، Flv‬و ‪ F4V‬یکی از روشهای زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از جعبه ابزار گزینه‬
‫‪Video‬‬ ‫‪2‬ــ ‪Insert Video‬‬
‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Ctrl+Alt+V‬را فشار دهید‪.‬‬
‫‪4‬ــ در چیدمان اسالید در قسمت محتوا گزینه ‪ Video Object‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪159‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل ‪١٩‬ــ‪٩‬ــ درج ویدیو‬

‫شکل ‪١٩‬ــ‪ ٩‬ظاهر شده‪ ،‬برای نمایش کل فیلم در اسالید گزینه ‪ Event Video‬را انتخاب کنید‪ .‬در قسمت ‪on your‬‬
‫‪ computer‬با دکمه ‪ Browse‬فیلم موردنظر خود را انتخاب نمایید‪ .‬برای پخش فیلم از روی سرور وب‪ ،‬میتوانید از گزینه‬
‫دوم استفاده کنید‪.‬‬
‫نکته‬
‫فایلهای ‪ ،F4V‬فایلهای ویدئویی به صورت ‪( HD‬کیفیت باال) و حجم پایین می​باشند که بیشتر در صفحات‬
‫وب مورد استفاده قرار می​گیرند و در اکثر ‪Player‬ها به خصوص برنامه ‪ Adobe Media Player‬قابل اجرا‬
‫هستند‪ .‬فایلهای ‪ FLV‬به صورت ‪( SD‬کیفیت معمولی) می​باشند و کیفیت پایین تری نسبت به فایلهای ‪F4V‬‬
‫دارند‪.‬‬

‫تمرین ‪7‬ــ‪ :٩‬به پروژه آموزش الفبا‪ ،‬اسالیدی بعد‬

‫از اسالید دوم اضافه کرده و در آن‪ ،‬فیلم آموزش حروف‬
‫و نوشته متحرک «‪ »English Alphabet Learning‬را‬
‫نمایش دهید‪.‬‬

‫‪١١‬ــ‪ ٩‬ویجت (‪)Widget‬‬

‫به نوع خاصی از اشیا آماده که معمو ًال با نرم افزار فلش تولید شده و با فرمت ‪ Swf‬و ‪ Wdgt‬ذخیره می​شوند و‬
‫قابلیت تنظیم و تغییر را دارند ‪ ،‬ویجت گفته می شود‪ .‬برای درج یک ویجت یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪1‬ــ ‪Widget‬‬

‫‪160‬‬
 ‫فصل نهم ‪ :‬توانایی کار با اشیا غیر تعاملی‬

‫‪2‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+Ctrl+W‬را فشار دهید‪.‬‬

‫‪3‬ــ برای مشاهده پنجره ‪ ،Widget‬از منوی ‪، Window‬گزینه‬
‫‪ Widget‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫گزینههای مختلف پنجره ‪ Widget‬در جدول ‪  ٥‬ــ‪ ٩‬توضیح داده شده است‪.‬‬

‫جدول ‪  ٥‬ــ‪٩‬ــ گزینه های پنجره ‪Widget‬‬

‫شکل‏‪20‬ــ‪9‬ــ پنجره ‪Widget‬‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫تغییر مسیر جاری‬
‫‪Adobe Captivate Exchange‬‬
‫نمایش مسیر جاری‬
‫تازه سازی اطالعات (‪)Refresh‬‬
‫نمایش ‪ Widget‬های ایستا‬ ‫‪Static‬‬

‫نمایش ‪ Widget‬های تعاملی‬ ‫‪Interactive‬‬

‫نمایش ‪ Widget‬های سؤالی‬ ‫‪Question‬‬

‫به طور کلی ‪ Widget‬ها به سه دسته زیر تقسیم می​شوند‪:‬‬

‫‪ Widget )1‬های ایستا (‪ :)Static‬که صرف ًا حالت ن مایشی دارند و برای نمایش‬
‫اطالعات به کار می​ روند‪ ،‬مانند ‪ VividTextCaptio n‬برای نمایش متن (شکل‬
‫‪٢١‬ــ‪.)٩‬‬
‫‪ Widget )2‬های تعاملی (‪ :)Interactive‬برای انجام عملیات دو طرفه به کار‬

‫شکل ‪٢١‬ــ‪٩‬ــ ویجت ‪VividTextCaption‬‬ ‫می روند‪ .‬مانند دکمه های رادیویی (‪.)RadioButton‬‬
‫‪ Widget )3‬های سؤالی (‪ :)Question‬توسط این اشیا‪ ،‬می توان سؤاالت‬
‫جدیدی را به آزمون های الکترونیکی اضافه نمود‪ ،‬مانند ‪( MCQ_AS3.swf‬شکل ‪٢٢‬ــ‪)٩‬‬

‫‪161‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل ‪٢٢‬ــ‪٩‬ــ ویجت سؤالی ‪MCQ_AS3.swf‬‬

‫‪١‬ــ‪11‬ــ‪ ٩‬کار با ویجت چاپ (‪)Print‬‬

‫توسط ویجت ‪ Print‬می توانید دکمه ای را جهت چاپ مطالب اسالید یا کارنامه آزمون به وجود آورید‪ .‬برای این‬
‫کار مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ Window‬گزینه ‪ Widget‬را انتخاب کرده یا از منوی‬
‫‪ Insert‬گزینه ‪ Widget‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در کادر باز شده ویجت ‪ Print.swf‬را پیدا نموده و روی گزینه‬
‫‪ Insert‬زیر آن کلیک کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در پنجره تنظیمات (شکل ‪٢٣‬ــ‪ ،)٩‬متن دکمه ‪ Print‬و خصوصیات‬
‫ظاهری آن را تعیین کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٢٣‬ــ‪٩‬ــ تنظیمات ویجت چاپ‬ ‫‪4‬ــ برای مشاهده پیش نمایش اسالید جاری کلید ‪ F10‬را زده‪ ،‬سپس‬
‫روی دکمه کلیک کنید‪.‬‬
‫تمرین ‪  ٨‬ــ‪ :٩‬در پروژه آموزش الفبای انگلیسی‪ ،‬امکان چاپ در کلیه اسالیدها وجود داشته باشد (راهنمایی‪:‬‬
‫دکمه چاپ را به اسالید ا ّول اضافه کرده و زمان نمایش آن را ‪ Rest Of Project‬قرار دهید)‪.‬‬

‫‪١٢‬ــ‪ ٩‬کار با خطوط راهنما و شبکه‬

‫خطوط شبکه و راهنما باعث کنترل بهتر محل قرارگیری اشیا در صفحه می​شوند‪ .‬برای نمایش خطوط راهنما‬
‫را انتخاب کنید (شکل ‪24‬ــ‪ .)٩‬این‬ ‫از منوی ‪ View‬گزینه ‪ Show Grid‬را انتخاب یا از نوار ‪ ،Option‬گزینه‬
‫خطوط‪ ،‬هنگام اجرا یا چاپ محتویات اسالید مشاهده نمی شوند‪.‬‬

‫‪162‬‬
 ‫فصل نهم ‪ :‬توانایی کار با اشیا غیر تعاملی‬

‫شکل ‪٢٤‬ــ‪٩‬ــ کار با خطوط شبکه‬

‫با فعال نمودن گزینه ‪ ،Snap to Grid‬امکان اتصال اشیا به خطوط شبکه و توسط گزینه ‪ Snap To Object‬امکان‬
‫اتصال اشیا به لبه های سایر اشیا هنگام جابه جایی وجود دارد‪.‬‬
‫در صورت انتخاب گزینه ‪Show Drawing/ Smart Guides‬از منوی ‪ ،View‬هنگام نزدیک کردن یک شیء به‬
‫اشیای دیگر‪ ،‬خطوط راهنما به صورت نقطه چین سبز رنگی ظاهر شده که برای تراز کردن اشیا در کنار یکدیگر مناسب‬
‫می​باشد (مث ًال می​خواهیم همه اشیا از سمت راست زیر هم قرار گیرند)‪.‬‬

‫‪163‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫خالصه فصل‬

‫ا شیا تعاملی (‪ ،)Interactive objects‬به اشیایی گفته می شود که در مقابل رویدادهای ماوس و صفحه کلید‪،‬‬
‫واکنش های مختلفی را از خود نشان می​دهند‪ ،‬مانند دکمه‪.‬‬
‫اشیا غیرتعاملی (‪ ،)Non Interactive Objects‬به اشیایی گفته می شود که در پروژه صرف ًا به صورت نمایشی هستند‪،‬‬
‫مانند متون معمولی‪ ،‬تصاویر و متون راهنما‪.‬‬
‫اشیا در منوی ‪ Insert‬و در نوار ابزار برنامه وجود دارند‪ .‬در صورت عدم مشاهده نوار ابزار‪ ،‬از منوی ‪Window‬‬
‫گزینه ‪ Object Toolbar‬را فعال کنید‪.‬‬
‫(‪ ،)Image‬یکی از پرکاربردترین اشیا غیر تعاملی است‪ .‬در نرم افزار ‪ Captivate‬امکان ویرایش‬ ‫تصویر‬
‫تصاویر‪ ،‬بدون استفاده از ویرایشگر خارجی وجود دارد‪.‬‬
‫(‪ ،)Rollover Caption‬برای معرفی بخش ها و اجزای مختلف یک صفحه به کار می​رود‪ .‬مث ًال‬ ‫متن راهنما‬
‫با نگه داشتن اشاره گر ماوس روی تصویر‪ ،‬توضیحات ظاهر شود‪.‬‬
‫(‪ ،)Rollover Image‬این امکان را می​دهد که با نگه داشتن اشاره گر ماوس روی گزینه ها‪،‬‬ ‫تصویر راهنما‬
‫تصویری برای کمک به فهم بهتر مطالب نمایش یابد‪.‬‬
‫(‪ ،)Rollover Slidelet‬امکان نمایش هم زمان متن‪ ،‬تصویر‪ ،‬صدا‪ ،‬فیلم و پویانمایی را با‬ ‫متن و تصویر راهنما‬
‫نگه داشتن ماوس روی یک گزینه به کاربر می​دهد‪.‬‬
‫(‪ ،)Highlight Box‬برای تمرکز بیشتر هنگام توضیح دادن یک ابزار در نرم افزار آموزشی به‬ ‫محدوده رنگی‬
‫کار می​رود و شیء موردنظر را رنگی می​کند‪.‬‬
‫(‪ ،)Zoom Area‬می​تواند تمام یا بخشی از تصویر را بزرگ کند‪.‬‬ ‫ناحیه بزرگ نمایی‬
‫(‪ ،)Video‬برای نمایش ویدیو با فرمت های مختلف به کار می​رود‪.‬‬ ‫ویدیو‬
‫(‪ ،)Animation‬برای جذابیت بیشتر به کار می​رود‪( .‬فرمت ‪ Swf‬و ‪.)Gif‬‬ ‫پویانمایی‬
‫‪ ،‬برای ایجاد نوشته های متحرک استفاده می شود‪.‬‬ ‫‪Text Animation‬‬
‫ویجت (‪ ،)Widget‬نوع خاصی از اشیا آماده است که معمو ًال با نرم افزار فلش تولید شده و با فرمت ‪ Swf‬و ‪Wdgt‬‬
‫ذخیره می​گردد و قابلیت تنظیم و تغییر را دارد‪.‬‬
‫‪164‬‬
 ‫ توانایی کار با اشیا غیر تعاملی‬: ‫فصل نهم‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
Rollover Slidelet
In Adobe Captivate, a rollover slidelet is a space on a slide that displays an associated slidelet
(a slide within a slide) when the mouse is moved over the space. You can insert and display
objects in the slidelet using the same procedure as that for the slides.
For example, you can create a rollover slidelet for a state on a map so that the demographics
of the state are displayed when the mouse moves over it.
‫واژه نامه تخصصی‬
Brightness ‫روشنایی‬
Delay ‫تأخیر‬
Destination ‫مقصد‬
Direction ‫جهت‬
Execute ‫اجرا‬
Grayscale ‫سیاه و سفید‬
Grid ‫خطوط شبکه‬
Hue ‫درجه رنگی‬
Hyperlink ‫پیوند‬
Inner ‫داخلی‬
Interactive ‫تعاملی‬
Invert ‫معکوس کردن‬
Non Interactive ‫غیر تعاملی‬
Outer ‫خارجی‬
Reflection ‫ بازتاب‬،‫انعکاس‬
Rollover ‫قرار گرفتن اشاره گر ماوس روی یک نقطه‬
Saturation ‫اشباع یا خلوص رنگ‬
Shadow ‫سایه دار‬
Sharpness ‫وضوح‬
Source ‫منبع‬
Static ‫ایستا‬

165
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پرسش های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ به اشیایی که در مقابل رویدادهای ماوس و صفحه کلید واکنش های مختلفی را از خود نشان‬
‫می​دهند‪ ............. ،‬گفته می شود‪.‬‬
‫ب) ‪Interactive‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Non Interactive‬‬
‫د) ‪Rollover‬‬ ‫ ‬‫ج) ‪Widget‬‬
‫‪2‬ــ کدام شیء زیر غیر تعاملی نیست؟‬
‫ب) ‪Zoom Area‬‬ ‫ ‬
‫الف)‪Caption Rollover‬‬
‫د) ‪Button‬‬ ‫ ‬‫ج) ‪Text Animation‬‬
‫‪3‬ــ منظور از ‪ Rollover Image‬چیست؟‬
‫ب) متن راهنما‬ ‫ ‬
‫الف) تصویر راهنما‬
‫د) شیء ایجاد کننده تمرکز‬ ‫ ‬‫ج) متن و تصویر راهنما‬
‫‪4‬ــ کدام بخش از پنجره خصوصیات امکان ایجاد انعکاس یا بازتاب را به کاربر می​دهد؟‬
‫ب) ‪Shadow‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Timing‬‬
‫د) ‪Transform‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Reflection‬‬
‫‪5‬ــ برای نمایش یک شیء تا انتهای اسالید جاری‪ ،‬در پنجره خصوصیات کدام حالت باید انتخاب شود؟‬
‫ب) ‪Rest of Project‬‬ ‫ ‬‫الف) ‪Specific Time‬‬
‫د) ‪Appear After‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Rest of Slide‬‬
‫‪6‬ــ توسط کدام خاصیت می​توان میزان روشنایی تصویر را تعیین نمود؟‬
‫ب) ‪Hue‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Brightness‬‬
‫د) ‪Contrast‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Saturation‬‬
‫‪7‬ــ کدام نوع ویجت ها صرف ًا حالت نمایشی دارند و برای نمایش اطالعات به کار می​روند؟‬
‫ب) ‪Static Widget‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Question Widget‬‬
‫د) ‪New Widget‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Interactive Widget‬‬

‫‪166‬‬
‫فصل نهم ‪ :‬توانایی کار با اشیا غیر تعاملی‬

‫‪8‬ــ برای رنگی کردن و ایجاد تمرکز روی اشیا‪ ،‬از کدام شیء استفاده می شود؟‬
‫ب) ‪Rollover Caption‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Text Animation‬‬
‫د) ‪Highlight Box‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Zoom Area‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫آزمون نظری‬
‫‪1‬ــ تفاوت اشیا تعاملی و غیرتعاملی را بیان کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ چند شیء غیرتعاملی را نام ببرید‪.‬‬
‫‪3‬ــ برای درج یک پویانمایی چه مراحلی باید انجام شود؟‬
‫‪4‬ــ تفاوت اصلی ‪ Rollover Slidelet‬با سایر اشیا ‪ Rollover‬چیست؟‬
‫‪5‬ــ کاربرد ‪ Zoom area‬چیست؟‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫کارگاه عملی‬
‫پروژه ‪ Powerpoint‬که قب ًال ایجاد نموده اید‪ ،‬موارد ا تا ‪ 4‬را اضافه کنید‪:‬‬
‫‪1‬ــ در اسالید منابع و سایتهای مرتبط‪ ،‬آدرس چند منبع و سایت را‬
‫با جلوه دلخواه و امکان لینک اضافه کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در اسالید درباره ما‪ ،‬اطالعاتی راجع به نرمافزار و خودتان قرار‬
‫دهید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در اسالید آشنایی با محیط نرمافزار‪ ،‬محیط نرمافزار پاورپوینت‬
‫را قرار داده و با نگه داشتن ماوس عناوین هر قسمت را نمایش دهید‪.‬‬
‫‪4‬ــ در اسالید آشنایی با ابزارها‪ ،‬چند گزینه دلخواه از سربرگ ‪Home‬‬
‫را معرفی کنید‪.‬‬

‫‪167‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫یک پروژه آموزش سخت افزار رایانه با موارد زیرایجاد کنید‪:‬‬

‫‪1‬ــ در اسالید ا ّول‪ ،‬آموزش سخت افزار رایانه به صورت متحرک نمایش داده شود‪.‬‬
‫‪2‬ــ در اسالید دوم‪ ،‬تعدادی قطعه رایانه را نمایش داده طوری که با نگه داشتن اشاره گر ماوس روی قطعات‪ ،‬نام آنها‬
‫نمایش داده شود‪.‬‬
‫‪3‬ــ اسالیدهایی برای مادربورد‪ ،‬کارت گرافیک‪ ،‬هارد دیسک‪ CPU، RAM، DVD Drive ،‬و کارت شبکه ایجاد‬
‫کنید و در هر یک توضیحاتی راجع به قطعه موردنظر و تصویر آن را قرار دهید‪ .‬نکات مهم در توضیحات را‬
‫‪ Highlight‬کنید‪.‬‬
‫‪4‬ــ یک فیلم مناسب با قطعات رایانه را در اسالید آخر نمایش دهید‪.‬‬

‫‪168‬‬
 ‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪12‬‬ ‫‪4‬‬

‫توانایی کار با اشیا تعاملی‬ ‫فصل دهم ‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫کار با اشیا تعاملی و شیوه به کارگیری آنها در پروژه ها‬

‫هدف های رفتاری‬

‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می​رود که‪:‬‬
‫ـ انواع اشیا تعاملی در نرم افزار را نام ببرد‪.‬‬
‫ـ کاربرد و خصوصیات هر یک از اشیا تعاملی را بیاموزد‪.‬‬
‫ـ توانایی کار با متغیرها و اکشن های پیشرفته را داشته باشد‪.‬‬
‫ـ بتواند از اشیا مختلف در پروژه استفاده کرده و میان آنها ارتباط برقرار نماید‪.‬‬

‫‪169‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫در فصل قبل با اشیا غیرتعاملی که فقط جنبه نمایشی داشتند آشنا شدید‪ .‬در مقابل این اشیا‪ ،‬اشیا تعاملی قرار‬
‫دارند که این اشیا در مقابل رویدادهای ماوس و صفحه کلید واکنش های مختلفی را از خود نشان می​دهند‪ .‬در این‬
‫فصل با انواع اشیا تعاملی و ویژگی های آنها آشنا می​شوید‪.‬‬

‫‪١‬ــ‪ ١٠‬ناحیه کلیک کردنی (‪)Click Box‬‬

‫این شیء تعاملی باعث ایجاد نواحی فعالی می شود که با کلیک کاربر روی آن‪ ،‬می​توان رفتارهای متفاوتی را در‬
‫برنامه ایجاد نمود‪.‬برای درج ناحیه کلیک کردنی یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از نوار ابزار گزینه‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪Standard Objects‬‬ ‫‪2‬ــ ‪Click Box‬‬
‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+Ctrl+K‬را فشار دهید‪.‬‬
‫تنظیمات رفتاری (‪،)Action‬رفتاری که با کلیک روی ناحیه اتفاق می​افتد در قسمت ‪ On Success‬در پنجره‬
‫خصوصیات مشخص می شود‪(.‬جدول ‪١‬ــ‪)١٠‬‬
‫جدول ‪١‬ــ‪١٠‬ــ تنظیمات رفتاری (‪)Action‬‬
‫عملکرد‬ ‫نام رفتار‬
‫با کلیک روی ناحیه کلیک کردنی‪ ،‬برنامه ادامه پیدا می​کند‪.‬‬ ‫‪Continue‬‬
‫‪ Go To Previous Slide‬رفتن به اسالید قبلی‬
‫رفتن به اسالید بعدی‬ ‫‪Go To Next Slide‬‬
‫‪ Go To Last Visited‬رفتن به آخرین اسالید نمایش داده شده‬
‫‪Slide‬‬
‫بازگشت به آزمون (آزمونها در فصل شانزدهم توضیح داده می​شوند)‬ ‫‪Return to Quiz‬‬
‫رفتن به اسالیدی مشخص‬ ‫‪Jump to Slide‬‬
‫‪ Current‬بازشدن صفحه وب در صفحه جاری‬ ‫‪Open URL or file‬‬
‫‪ New‬بازشدن صفحه وب در صفحه جدید‬ ‫باز کردن یک فایل یا صفحه وب‬
‫بازشدن صفحه وب در قاب اصلی‬ ‫‪Parent‬‬
‫‪ Top‬بازشدن صفحه وب درکل صفحه‬
‫نکته‪ :‬برای توقف اجرای پروژه هنگام باز شدن فایل موردنظر‪ ،‬گزینه‬
‫‪ Continue playing project‬را از حالت انتخاب خارج کنید‪.‬‬
‫‪ Open another project‬بازکردن یک پروژه دیگر ‪Captivate‬‬ ‫‪170‬‬
‫ارسال پست الکترونیکی‬ ‫‪Send e-mail to‬‬
 ‫فصل دهم‪ :‬توانایی کار با اشیا تعاملی‬

‫اجرای کد جاوا اسکریپت (که در خروجی های وب کاربرد دارد)‬ ‫‪Execute JavaScript‬‬
‫اجرای اکشن های پیشرفته‬ ‫‪Execute Advanced Action‬‬
‫پخش صدای دلخواه‬ ‫‪Play Audio‬‬
‫متوقف کردن صدای پخش شده‬ ‫‪Stop Triggered Audio‬‬
‫خارج کردن یک شیء از حالت مخفی و نمایش آن روی صفحه‬ ‫‪Show‬‬
‫مخفی کردن یک شیء‬ ‫‪Hide‬‬
‫فعال کردن یک شیء‬ ‫‪Enable‬‬
‫غیرفعال کردن یک شیء‬ ‫‪Disable‬‬
‫انتساب یک مقدار به یک متغیر‬ ‫‪Assign‬‬
‫افزودن یک مقدار به متغیر‬ ‫‪Increment‬‬
‫کم کردن یک مقدار از یک متغیر‬ ‫‪Decrement‬‬
‫اعمال جلوه روی اشیا‬ ‫‪Apply Effects‬‬
‫با کلیک روی ناحیه کلیک کردنی عمل خاصی انجام نمی شود‬ ‫‪No Action‬‬
‫خروج از اجرای پروژه‬ ‫‪Exit‬‬

‫جدول ‪٢‬ــ‪١٠‬ــ تنظیمات اختیاری (‪ )Option‬و سایر خصوصیات ‪Clickbox‬‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫محدودیت تعداد دفعات کلیک کاربر (باید گزینه ‪ Infinite‬غیرفعال باشد)‬ ‫‪Attempts‬‬
‫نامحدود بودن تعداد دفعات کلیک‬ ‫‪Infinite‬‬
‫مشخص می​کند که پس از اتمام دفعات کلیک و سعی کاربر چه اتفاقی بیفتد‬ ‫‪Last Attempt‬‬
‫تعیین کلید میانبر‬ ‫‪Shortcuts‬‬
‫نمایش پیغامی​که در صورت کلیک موفق کاربر نمایش داده می شود‬ ‫‪Success‬‬
‫نمایش پیغامی​که در صورت کلیک ناموفق کاربر نمایش داده می شود‬ ‫‪Failure‬‬
‫نمایش پیغام راهنما در صورت قرارگرفتن اشاره گر ماوس در ناحیه کلیک‬ ‫‪Hint‬‬
‫در نواحی کلیک کردنی ‪ ،‬شکل اشاره گر ماوس به صورت دست در می​آید‬ ‫‪Hand Cursor‬‬
‫‪ Pause Project Until User Clicks‬متوقف کردن اجرای پروژه تا زمانی که کاربر روی دکمه کلیک کند‪.‬‬
‫جایگزین کردن دابل کلیک به جای کلیک ماوس‬ ‫‪Double Clicks‬‬
‫غیرفعال نمودن صدای کلیک دکمه ها‬ ‫‪Disable Click Sound‬‬
‫جایگزین کردن کلیک راست به جای کلیک چپ ماوس‬ ‫‪Right Click‬‬

‫نکته‬
‫در نرمافزار ‪ ،Captivate‬با خاتمه یک اسالید‪ ،‬کنترل اجرا به طور پیش فرض به اسالید بعدی منتقل می​گردد‪.‬‬
‫برای جلوگیری از رفتن خودکار به اسالید بعدی و توقف در اسالید‪ ،‬یک ناحیه کلیک کردنی را در گوشه ای‬
‫‪171‬‬
‫از اسالید قرار دهید‪.‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫تمرین ‪1‬ــ‪ :10‬بعد از اسالید ا ّول پروژه ‪،Alphabet‬‬

‫اسالید جدیدی شامل یک تصویر کلی از تمامی​حروف الفبا به‬
‫نام منوی اصلی ایجاد کرده وکاری کنید که با کلیک روی هر‬
‫حرف‪ ،‬اسالید مربوط به همان حرف به بعد نمایش داده شود‪.‬‬
‫نکته‪ :‬در پروژههایی که به لینک به فایلهای ‪ exe‬وجود دارد‪.‬‬
‫برای نمایش لینک باید حتم ًا پروژه را ‪ Publish‬نمود‪.‬‬

‫نکته‬
‫در پروژههایی که به لینک به فایلهای ‪ exe‬وجود دارد‪ .‬برای نمایش لینک باید حتم ًا پروژه را ‪ Publish‬نمود‪.‬‬

‫‪٢‬ــ‪ ١٠‬دکمه (‪)Button‬‬

‫یکی از پرکاربردترین اشیا تعاملی در پروژه های چندرسانه ای‪ ،‬دکمه است‪ .‬اغلب تنظیمات دکمه شبیه ناحیه کلیک‬
‫کردنی می​باشد‪ .‬برای درج دکمه یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از نوار ابزار گزینه‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪Standard Objects‬‬ ‫‪2‬ــ ‪Button‬‬
‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+Ctrl+B‬را فشار دهید‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪ 2‬ــ‪10‬ــ انواع دکمه‪:‬‬

‫در قسمت ‪ Button Type‬سه نوع دکمه را می​توان تعیین نمود‪:‬‬
‫‪( Text Button‬دکمه متنی)‪ :‬این دکمه ها ظاهر گرافیکی ثابت دارند ولی متن آنها توسط گزینه ‪ Caption‬قابل‬
‫تغییر است‪.‬‬
‫‪( Transparent Button‬دکمههای شفاف)‪ :‬در این دکمهها‬
‫امکان تایپ متن (‪ ، )Caption‬تغییر رنگ پر کننده (‪ ،)Fill‬رنگ‬
‫خطوط دور (‪ )Stroke‬و ضخامت خطوط (‪ )Width‬وجود‬
‫دارد‪ .‬گزینه ‪ Alpha‬میزان شفافیت دکمه را تعیین میکند (شکل‬
‫شکل ‪١‬ــ‪ ١٠‬خصوصیات دکمه های شفاف‬ ‫‪١‬ــ‪.)١٠‬‬
‫‪172‬‬
 ‫فصل دهم‪ :‬توانایی کار با اشیا تعاملی‬

‫‪( Image Button‬دکمه های تصویری)‪ :‬در این حالت امکان استفاده از دکمه های تصویری آماده و یا دکمه هایی‬
‫که شما طراحی کرده اید وجود دارد‪ .‬دکمه ها معمو ًال دارای سه حالت ‪( Up‬ظاهر معمولی دکمه)‪( Over ،‬زمانی که‬
‫اشاره گر ماوس روی دکمه قرار می​گیرد) و ‪( Down‬زمانی که دکمه فشرده می شود) می​باشند‪ .‬دکمه های خود را در‬
‫سه حالت باال طراحی کنید (البته دو حالت ا ّول کافی است)‪.‬‬
‫ــ در نام گذاری فایلهای دکمهها دقت کنید‪ .‬در نرمافزار ‪ Captivate‬بخش آخر نام دکمه‪ ،‬حالت دکمه را نشان میدهد‬
‫که با ‪ Underline‬جدا شده است‪ .‬دکمه را با پسوند ‪ jpg‬یا ‪ png‬در مسیر یکسان ذخیره کنید‪ .‬مث ًال ‪B1_red_up.png‬‬
‫و ‪( B1_red_over.png‬نحوه ساخت دکمههای تصویری در پیوست ‪ 2‬توضیح داده شده است)‪.‬‬
‫کلیک‬ ‫ــ یک دکمه را روی صفحه قرار داده و نوع آن را ‪ Image Button‬تعیین کنید‪ .‬روی دکمه ‪Change‬‬
‫کرده و یکی از حالت های دکمه خود را انتخاب کنید‪ .‬به این ترتیب می توانید از دکمه های ساخته شده خود به جای‬
‫دکمه های آماده استفاده کنید‪.‬‬

‫نکته‬
‫تعدادی دکمه آماده که بعضی از آنها بدون عنوان بوده و میتوانید عنوان موردنظر خود را به آنها اضافه کنید در‬
‫مسیر زیر وجود دارند‪:‬‬
‫‪C:\Program Files\Adobe\Adobe Captivate7\Gallery\Theme Buttons‬‬

‫تمرین ‪٢‬ــ‪ :١٠‬به اسالیدهای کلیه حروف در پروژه ‪ ،Alphabet‬دکمه هایی برای رفتن به حرف قبلی و بعدی‬
‫اضافه کرده و پیش نمایش پروژه خود را مشاهده کنید‪.‬‬
‫نکته‬
‫ویژگی ‪ Pause after‬در پنجره خصوصیات دکمه در قسمت ‪ timing‬باعث توقف اجرای پروژه می شود‪.‬‬
‫در صورتی که می خواهید با وجود داشتن دکمه در اسالید‪ ،‬روند اجرای پروژه ادامه پیدا کند‪ ،‬این گزینه را‬
‫غیرفعال کنید‪.‬‬

‫‪٣‬ــ‪ ١٠‬جعبه متن ورودی(‪:)Text Entry Box‬‬

‫جعبه متن ورودی یکی از اشیا تعاملی بوده که برای دریافت متن (مانند نام کاربری یا کلمه عبور) استفاده میشود‪.‬‬
‫برای درج جعبه متن ورودی یکی از روشهای زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از نوار ابزار گزینه‬
‫‪Insert Standard Objects‬‬ ‫‪2‬ــ ‪Text Entry Box‬‬
‫‪173‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪3‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+Ctrl+T‬را فشار دهید‪.‬‬

‫با کلیک روی جعبه متن‪ ،‬شکل زیر ظاهر می شود که با کلیک روی گزینه «‪ »+‬و «"‪ ،‬می توانید کلمات صحیحی که‬
‫موردنظر است را اضافه و حذف کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٢‬ــ‪١٠‬ــ جعبه متن ورودی‬

‫نکته‬
‫در صورت عدم مشاهده این کادر ‪ ،‬در پنجره خصوصیات‪ ،‬گزینه ‪( Validate User Input‬اعتبارسنجی مقدار‬
‫وارد شده) را انتخاب کنید‪.‬‬

‫در شکل ‪٣‬ــ‪ ١٠‬و جدول ‪٣‬ــ‪ ، ١٠‬سایر تنظیمات مربوط به جعبه متن ورودی آورده شده است‪.‬‬

‫شکل ‪٣‬ــ‪١٠‬ــ سایر تنظیمات جعبه متن ورودی‬

‫نکته‬
‫برای نمایش محتویات متغیری که در قسمت ‪ Variable‬مشخص نموده اید در اسالید‪ ،‬از یک ‪Text Caption‬‬
‫استفاده کرده و عبارت «‪ $$‬نام متغیر‪ »$$‬را در متن آن بنویسید (نام متغیر میان دو عالمت ‪ $‬قرار می​گیرد)‪.‬‬
‫‪174‬‬
 ‫فصل دهم‪ :‬توانایی کار با اشیا تعاملی‬

‫جدول ‪٣‬ــ‪١٠‬ــ تنظیمات جعبه متن ورودی‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫متن پیش فرض که در کادر هنگام اجرا نشان داده می شود‪.‬‬ ‫‪Default Text‬‬
‫اگر انتخاب شود‪ ،‬باعث می شود که زمان بازگشت به اسالید حاوی جعبه متن‪،‬‬ ‫‪Retain Text‬‬
‫متن قبلی وارد شده توسط کاربر در آن نمایش داده شود‪.‬‬
‫باعث نمایش کادر در اطراف جعبه متن می شود‪.‬‬ ‫‪Show Textbox Frame‬‬
‫هنگام تایپ‪ ،‬به جای نمایش کاراکترها‪ ،‬عالمت ٭ ظاهر می شود‪.‬‬ ‫‪Password Field‬‬
‫بررسی صحت متن ورودی‬ ‫‪Validate User Input‬‬
‫نام متغیری را برای نگهداری مقدار وارد شده تعیین کنید که‬ ‫با زدن دکمه‬ ‫‪Variable‬‬
‫بعد ًا می توانید از آن در سایر قسمت های برنامه استفاده نمایید‪.‬‬
‫رفتاری که بعد از زدن کلید ‪Tab‬یا ‪( Enter‬از دست دادن فوکوس)اتفاق‬ ‫‪On Focus Lost‬‬
‫می​افتد را مشخص می​کند‪.‬‬
‫اگر فعال باشد‪ ،‬دکمه ‪ Submit‬کنار جعبه متن نمایش داده می شود‪.‬‬ ‫‪Show Button‬‬
‫برای نمایش نوار پیمایش کنار جعبه متن‪ ،‬برای متون طوالنی کاربرد دارد‪.‬‬ ‫‪Show Scrollbar‬‬

‫نکته‬
‫اگر از متغیرها در ‪ Text Caption‬استفاده کنید‪ ،‬جلوههای ویژه روی متن‪ ،‬نمایش داده نمیشوند‪.‬‬

‫ت مرین ‪3‬ــ‪ :١٠‬در پروژه ‪ Alphabet‬بعد از‬

‫اسالید ا ّول‪ ،‬صفحه ای را برای دریافت نام کاربر اضافه‬
‫کنید و در باالی جدول حروف‪ ،‬پیغام خوشامدگویی را به‬
‫کاربر نمایش دهید‪.‬‬

‫‪٤‬ــ‪ ١٠‬شیء هوشمند (‪)Smart Shape‬‬

‫این گزینه که از نسخه ‪ 6‬به بعد به نرمافزار اضافه شده‪ ،‬امکان ترسیم‬
‫شکلهای گرافیکی (‪ )Drawing Object‬با قابلیت دکمه را به کاربر‬
‫میدهد‪ .‬برای اضافه کردن ‪ ، Smart Shape‬یکی از روشهای زیر را‬
‫انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید (شکل ‪٤‬ــ‪.)١٠‬‬ ‫‪1‬ــ از جعبه ابزار گزینه‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪Standard Objects‬‬ ‫‪2‬ــ ‪Smart Shape‬‬
‫‪175‬‬
‫شکل ‪٤‬ــ‪١٠‬ــ اشیا هوشمند‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پس از انتخاب شکل‪ ،‬روی صفحه درگ کنید‪.‬‬

‫برای نوشتن متن در شکل‪ ،‬روی آن دوبار کلیک کرده یا کلیک راست نموده و گزینه ‪ Add Text‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪4‬ــ‪ 10‬تغییر شکل یا جایگزینی شیء هوشمند‬

‫برای جایگزینی شکل با شکلی دیگر‪ ،‬روی آن کلیک راست نموده و گزینه ‪ Replace Smart Shape‬را انتخاب‬
‫کنید‪.‬‬
‫استفاده کنید (شکل ‪٥‬ــ‪.)١٠‬‬ ‫برای تغییر گوشههای شکل از دستگیرههای زرد رنگ و برای چرخش شکل ازگزینه‬
‫برای تبدیل نقاط شکل به منحنی‪ ،‬روی شکل کلیک راست نموده و گزینه ‪ Convert to Freedom‬را انتخاب‬
‫کنید تا دستگیره های دور تا دور شکل به رنگ مشکی درآیند‪ .‬با کلیک روی هر دستگیره‪ ،‬اهرم های سبز رنگی نمایش‬
‫داده میشود که با درگ کردن آنها میتوانید نقاط را به منحنی تبدیل کرده و ظاهر شکل را تغییر دهید (شکل ‪٦‬ــ‪.)١٠‬‬

‫شکل ‪٦‬ــ‪١٠‬ــ تبدیل نقاط شیء به منحنی‬ ‫شکل ‪٥‬ــ‪١٠‬ــ تغییر گوشه های شکل‬

‫برای تبدیل شکل به تصویر راهنما (که با نگه داشتن اشارهگر ماوس تصویر ظاهر شود)‪ ،‬روی شکل کلیک راست کرده‬
‫و گزینه ‪ Convert to Rollover Smart Shape‬را انتخاب کنید‪ .‬محدوده ‪ Rollover‬به صفحه اضافه میشود که باید‬
‫آن را روی قسمتی که می​خواهید با نگه داشتن اشارهگر ماوس تصویر نمایش یابد قرار دهید‪.‬‬

‫نکته‬
‫‪Smart Shape‬ها قابلیت تبدیل شدن به دکمه را با انتخاب گزینه ‪ Use As Button‬در پنجره خصوصیات‬
‫دارند‪ .‬همچنین میتوانید آنها را به اسالید ‪ Master‬اضافه کرده و در کلیه اسالیدها استفاده کنید و این در حالی‬
‫است که امکان اضافه نمودن دکمهها به اسالید ‪ Master‬وجود ندارد‪.‬‬
‫‪176‬‬
 ‫فصل دهم‪ :‬توانایی کار با اشیا تعاملی‬

‫‪2‬ــ‪4‬ــ‪ 10‬تغییر خصوصیات ظاهری شیء هوشمند‬

‫در پنجره خصوصیات‪ ،‬امکان تغییر خصوصیات ظاهری شیء وجود دارد‪ .‬با کلیک روی گزینه ‪ ،Fill‬شکل ‪٧‬ــ‪١٠‬‬
‫نمایان میشود که در آن میتوانید یک طیف رنگی را برای پرکردن شیء در نظر بگیرید‪ .‬در قسمت ‪ ،Direction‬جهت‬
‫تیرگی و روشنایی و در قسمت ‪ Custom Gradient‬امکان ایجاد یک طیف سفارشی وجود دارد‪ .‬با کلیک روی دکمه‬
‫میتوانید از رنگهای موجود در‬ ‫‪ ،‬امکان تغییر رنگ شیء به کاربر داده میشود (شکل ‪  ٨‬ــ‪ .)١٠‬با ابزار‬
‫صفحه نمونه برداری کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٧‬ــ‪١٠‬ــ تغییر خصوصیات ظاهری شیء‬

‫شکل ‪  ٨‬ــ‪١٠‬ــ تغییر رنگ شیء‬

‫‪ ،‬امکان اعمال بافت های مختلف به شیء و همچنین افزودن تصویر به شیء در قسمت‬ ‫با کلیک روی گزینه‬
‫‪ Custom Image‬وجود دارد‪ .‬در صورتی که تصویر‪ ،‬کوچک تر از شیء هوشمند باشد‪ ،‬با انتخاب گزینه ‪،Tile‬‬
‫تصویر تکرار شده و با انتخاب گزینه ‪ Stretch‬تصویر کشیده می شود تا کل شیء هوشمند را پر کند (شکل ‪٩‬ــ‪.)١٠‬‬

‫شکل ‪٩‬ــ‪١٠‬ــ اعمال تصویر و بافت روی شیء هوشمند‬

‫‪177‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫برای خروج از برنامه‬ ‫تمرین ‪٤‬ــ‪ :١٠‬به پروژه ‪ ،Powerpoint‬دکمه ای هوشمند در اسالید الگو‪ ،‬به شکل‬
‫در کل پروژه ایجاد کرده و دستور الزم برای خروج را به آن اضافه کنید‪.‬‬
‫‪٥‬ــ‪ ١٠‬نمای ‪Branching‬‬
‫زمانی که از دکمهها و سایر عناصر تعاملی در نرمافزار استفاده میکنید‪ ،‬امکان ارتباط بین اسالیدهای مختلف فراهم میشود‪.‬‬
‫برای مدیریت بهتر ارتباط‪ ،‬از نمای ‪ Branching‬استفاده کنید‪ .‬از منوی ‪ Window‬گزینه ‪( Branching view‬یا کلید‬
‫ترکیبی ‪ )Shift+Ctrl+Alt+B‬را انتخاب کنید (شکل‏‪10‬ــ‪ .)10‬با کلیک روی هر گزینه‪ ،‬شکل ‪١١‬ــ‪ ١٠‬باز میشود که‬
‫امکان مشاهده و تغییر لینکها را می​دهد‪ .‬عالمتهای ‪ +‬و ــ برای نمایش یا عدم نمایش لینکها استفاده می​شوند‪.‬‬

‫شکل‏‪10‬ــ‪10‬ــ نمای ‪Branching‬‬

‫شکل‏‪11‬ــ‪10‬ــ مشاهده و تغییر لینک ها‬

‫‪6‬ــ‪ 10‬آشنایی با متغیرها در نرم افزار و نحوه عملکرد آنها‬

‫متغیر‪ ،‬خانه ای از حافظه است که می​تواند مقداری را در خود ذخیره کند‪ .‬متغیرها در اکشن نویسی کاربرد فراوانی‬
‫دارند‪ .‬دو نوع متغیر در نرم افزار ‪ Captivate‬وجود دارد‪:‬‬
‫متغیرهای سیستمی​(‪)System Variable‬‬
‫متغیرهای تعریف شده توسط کاربر (‪.)User Variable‬‬
‫‪178‬‬
 ‫فصل دهم‪ :‬توانایی کار با اشیا تعاملی‬

‫برای تعریف متغیر‪ ،‬از منوی ‪ Project‬گزینه ‪ Variables‬را انتخاب کرده (شکل ‏‪12‬ــ‪ )10‬و روی دکمه ‪Add‬‬
‫‪ New‬کلیک کنید‪ .‬نوع‪ ،‬نام‪ ،‬مقدار پیش فرض و توضیحات مربوط به متغیر را در کادر باز شده تعیین کرده و روی‬
‫دکمه ‪ Save‬کلیک کنید‪ .‬دکمه ‪ Remove‬برای حذف متغیر و دکمه ‪ Update‬برای به روز رسانی متغیرها بکار‬
‫می رود‪ .‬درپیوست ‪ ،1‬لیست متغیرهای رایج ارائه شده است‪.‬‬
‫نکته‬
‫اگر می​خواهید اطالعاتی راجع به متغیرهای سیستمی​کسب کنید‪ ،‬کافی است در قسمت ‪ ،Type‬گزینه ‪System‬‬
‫را انتخاب کرده و در کادر پایین پنجره‪ ،‬متغیر موردنظر خود را انتخاب کرده تا اطالعات مربوط به آن در باالی‬
‫صفحه ظاهر شود‪.‬‬

‫شکل‏‪12‬ــ‪10‬ــ پنجره تعریف متغیر‬

‫نکته‬
‫ــ در نام متغیرها از کاراکتر فاصله و خط تیره (‪ )dash‬نمیتوان استفاده کرد ولی کاراکتر ‪ Underline‬مجاز میباشد‪.‬‬
‫ــ اسامی​متغیرها را می توان با عدد شروع نمود‪.‬‬

‫‪٧‬ــ‪ ١٠‬آشنایی با اکشن های پیشرفته (‪)Advanced Action‬‬

‫اکشن های پیشرفته‪ ،‬امکان کنترل بیشتری را در پروژه به کاربر می​دهند ومعمو ًال ترکیبی از اکشن های معمولی‬
‫هستند‪ .‬برای ایجاد اکشن های پیشرفته یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪179‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪1‬ــ از منوی ‪ Project‬گزینه ‪ Advanced Actions‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪2‬ــ کلید ترکیبی ‪ Shift+F9‬را فشار دهید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در رویداد ‪ On Success‬در قسمت ‪ Action‬مربوط به دکمه ها و سایر اشیایی که این قابلیت را دارند‪ ،‬گزینه‬
‫‪ Execute Advanced Action‬را انتخاب کنید (شکل ‪13‬ــ‪.)١٠‬‬

‫شکل ‪13‬ــ‪١٠‬ــ اکشن نویسی پیشرفته‬

‫در قسمت ‪ ،Action type‬دو نوع اکشن را می​توان انتخاب نمود‪:‬‬

‫اکشن های استاندارد (‪ :)Standard Actions‬دستورات عادی که قب ًال در قسمت ‪ Clickbox‬آنها را فرا‬
‫گرفتید مانند ‪.Show, hide‬‬
‫اکشن های شرطی (‪ :)Conditional Actions‬در صورت برقراری یک شرط‪ ،‬دستور یا دستوراتی را اجرا‬
‫می​کنند مانند دستور ‪ IF‬در زبان های برنامه نویسی‪.‬‬
‫اکشن جدیدی را ایجاد کنید‪ .‬در قسمت‬ ‫در قسمت ‪ Action Name‬نام اکشن را نوشته و با کلیک روی دکمه‬
‫‪ Existing Action‬می توانید اکشن هایی که قب ًال نوشته اید را انتخاب کرده و ویرایش کنید‪ .‬پس از اتمام کار‪ ،‬روی‬
‫دکمه ‪ Save as action‬کلیک کنید‪.‬‬
‫مثال) مخفی و آشکار کردن اطالعات‪:‬‬
‫می​خواهیم برای مبحث جانوران در درس علوم‪ ،‬دو دکمه با نام های «مهره داران» و «بی مهرگان» داشته باشیم که‬
‫در ابتدا فقط دو دکمه مشاهده شود و با کلیک روی هر دکمه‪ ،‬توضیحات و تصاویر مربوط به آن قسمت ظاهر شود‬
‫(شکل ‪١٤‬ــ‪.)١٠‬‬
‫‪180‬‬
 ‫فصل دهم‪ :‬توانایی کار با اشیا تعاملی‬

‫شکل ‪١٤‬ــ‪١٠‬ــ جانوران‬

‫برای این کار مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬

‫‪1‬ــ ابتدا از منوی ‪ ،File‬زیرمنوی ‪ ،New Project‬گزینه ‪ Blank Project‬را انتخاب کرده و یک پروژه خالی با ابعاد‬
‫‪ 800 × 600‬ایجاد کرده و طرح دلخواهی را برای آن انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در پنجره خصوصیات در قسمت ‪ ،Master Slide‬حالت ‪ Blank‬را انتخاب کنید تا جانگهدارهای اضافی از‬
‫روی صفحه برداشته شود‪.‬‬
‫‪3‬ــ با استفاده از ‪ ،Text Caption‬عبارت «جانوران» را در باالی اسالید بنویسید‪.‬‬
‫‪4‬ــ در جعبه ابزار‪ ،‬شیء ‪ SmartShape‬را انتخاب کنید‪ .‬در پنجره خصوصیات گزینه ‪ Use as Button‬را انتخاب‬
‫کرده تا شیء رسم شده قابلیت دکمه را داشته باشد‪ .‬با دو بار کلیک کردن روی دکمه‪ ،‬عبارت «مهره داران» را روی‬
‫آن بنویسید‪.‬‬
‫‪5‬ــ با فشردن کلید ‪( Ctrl+D‬یا کلیک راست روی دکمه و انتخاب گزینه ‪ )Duplicate‬یک کپی تکراری از دکمه‬
‫ایجاد کرده و عنوان آن را به «بی مهرگان» تغییر دهید‪.‬‬
‫‪6‬ــ متن و تصاویر مربوط به مهره داران را روی اسالید قرار داده‪ ،‬سپس آنها را انتخاب کرده (با استفاده از کلید ‪ )Shift‬و‬
‫با فشردن کلید ‪ Cltrl+G‬گروه بندی کنید و نام ‪ m1‬را به آن اختصاص دهید‪ .‬همین کار را برای بی مهرگان انجام داده و‬
‫نام ‪ m2‬را به آن اختصاص دهید‪ .‬تیک گزینه ‪ Visible In Output‬را در پنجره خصوصیات‪ ،‬برای هر دو گروه برداشته‬
‫تا هیچ کدام در ابتدا‪ ،‬در خروجی مشاهده نشوند‪.‬‬
‫‪7‬ــ در پنجره خصوصیات دکمه مهره داران‪ ،‬در قسمت ‪ ،On Success‬گزینه ‪ Execute Advanced Action‬را‬
‫کلیک کنید‪ .‬در کادری که باز می شود‪ ،‬نام ‪ Mohredaran‬را به اکشن اختصاص‬ ‫انتخاب کرده و روی دکمه‬
‫‪181‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫داده‪ ،‬در ردیف ا ّول قسمت ‪ Action‬دوبار کلیک کنید و دستور ‪ Show m1‬و در ردیف دوم دستور ‪ Hide m2‬را‬
‫به آن اختصاص داده و ذخیره کنید (شکل ‪١٥‬ــ‪.)١٠‬‬

‫شکل ‪15‬ــ‪١٠‬ــ اکشن ‪Mohredaran‬‬

‫‪  8‬ــ همین کار را برای دکمه بی مهرگان با دستورهای ‪ Show m2‬و ‪ Hide m1‬انجام داده و آن را با نام ‪Bimohregan‬‬
‫‪ ،‬ابتدا اکشن جدیدی را‬ ‫ذخیره کنید (اگر اکشن ‪ mohredaran‬در ابتدا نمایش داده شد‪ ،‬با کلیک روی دکمه‬
‫ایجاد و سپس دستورات الزم را تایپ کنید) (شکل ‪١٦‬ــ‪ .)١٠‬با فشردن کلید ‪ F4‬نتیجه را مشاهده کنید‪.‬‬

‫شکل ‪١٦‬ــ‪١٠‬ــ اکشن ‪Bimohregan‬‬

‫مثال) می​خواهیم یک دکمه برای قطع صدا در پروژه ایجاد کنیم‪ .‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪ ،Audio‬صدایی را روی زمینه اسالیدها قرار دهید‪.‬‬ ‫‪Import to‬‬ ‫‪1‬ــ ابتدا از طریق ‪Background‬‬
‫‪2‬ــ سپس یک دکمه توسط شیء هوشمند با تصویر پخش صدا را در اسالید ا ّول یا در اسالید الگو ایجاد کنید‪.‬‬
‫) تصویر دیگری را برای قطع صدا انتخاب نموده و آن را روی بخشی از دکمه قرار داده ونام آن را «‪) ( » no‬قرار‬ ‫(‬
‫دهید‪ .‬در پنجره خصوصیات تصویرقطع صدا‪ ،‬گزینه ‪ Visible in output‬را از حالت انتخاب خارج کرده تا هنگام اجرا در‬
‫خروجی مشاهده نشود‪.‬در صورتی که تصاویر را در ا ّولین اسالید قرار داده اید‪ ،‬در قسمت ‪ Timing‬از پنجره خصوصیات‬
‫هر دو تصویر‪،‬برای گزینه ‪ Display for‬حالت ‪ Rest of project‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪182‬‬
 ‫فصل دهم‪ :‬توانایی کار با اشیا تعاملی‬

‫متغیر سیستمی​‪ CpCmnd Mute‬برای قطع صدای پروژه استفاده میشود‪ .‬اگر مقدار آن ‪ ١‬باشد‪ ،‬صدا قطع و‬
‫در صورتی که صفر باشد‪ ،‬صدا شنیده می​شود‪.‬‬

‫‪3‬ــ از منوی ‪ Project‬گزینه ‪ Advanced Actions‬را انتخاب کنید‪ .‬در قسمت ‪ ،Action Type‬اکشن شرطی‬
‫(‪ )Conditional Action‬به نام ‪ myplaypause‬ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪٤‬ــ اگر هنگام کلیک روی دکمه صدا‪ ،‬مقدار متغیر ‪ CpCmndMute‬که مربوط به قطع صدای پروژه است صفر باشد‪،‬‬
‫آن را یک کرده و تصویر قطع صدا را نمایش می​دهیم‪ .‬در غیر این صورت‪ ،‬مقدار متغیر ‪ CpCmndMute‬را صفر کرده‬
‫(که صدا پخش شود) و تصویر ‪ no‬را مخفی میکنیم‪.‬‬
‫کلیک کرده یا در ا ّولین ردیف خالی‬ ‫‪٥‬ــ برای نوشتن شرط و بررسی مقدار متغیر بیان شده‪ ،‬در قسمت ‪ ،IF‬روی دکمه‬
‫دو بار کلیک کنید‪ .‬در قسمت ا ّول‪ Varible ،‬برای انتخاب یک متغیر و ‪ Literal‬برای مشخص نمودن یک مقدار ثابت‬
‫به کار می​رود‪ .‬گزینه ‪ Variable‬را انتخاب کرده و از فهرستی که در اختیارتان قرار می​دهد‪ ،‬متغیر ‪ CpCmndMute‬را‬
‫انتخاب کنید (شکل ‪١٧‬ــ‪.)١٠‬‬

‫شکل ‪١٧‬ــ‪١٠‬ــ ایجاد اکشن شرطی‬

‫‪٦‬ــ در کادر کشویی دوم‪ ،‬عملگر موردنظر را انتخاب کنید‪ »is equal to« .‬به معنای برابری را انتخاب کرد‪ .‬و در کادر‬
‫سوم‪ ،‬مقدار ثابت (‪ )Literal‬صفر را انتخاب کنید‪(.‬شرط بررسی شده‪ ،‬اگر مقدار متغیر انتخاب شده برابر صفر باشد‪،‬‬
‫شرط درست است‪).‬‬
‫‪٧‬ــ در قسمت ‪ Actions‬عملیاتی که در صورت درست بودن شرط باید انجام شود را انتخاب کنید‪ .‬توسط دستور‬
‫‪( Assign‬انتساب متغیر)‪ ،‬مقدار متغیر ‪ CpCmndMute‬را یک کنید‪ .‬در خط دوم‪ ،‬توسط دستور ‪ ،Show‬تصویری که‬

‫‪183‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫برای قطع صدا انتخاب کرده اید را نمایش دهید (شکل ‪١٨‬ــ‪.)١٠‬‬

‫شکل ‪١٨‬ــ‪١٠‬ــ دکمه قطع صدا با اکشن های پیشرفته‬

‫‪  ٨‬ــ روی گزینه ‪ ELSE‬کلیک کنید‪ .‬در صورت نادرست بودن شرط‪ ،‬دستورات این قسمت اجرا می​شوند‪ .‬مقدار‬
‫متغیر ‪ CpCmndMute‬را صفر کنید‪ .‬در خط دوم‪ ،‬توسط دستور ‪ ،Hide‬تصویری که برای قطع صدا انتخاب‬
‫کرده اید را مخفی کنید‪.‬‬
‫‪9‬ــ گزینه ‪ Save as Action‬را برای ذخیره تغییرات انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪10‬ــ در پنجره خصوصیات دکمه صدا‪ ،‬در بخش ‪ ،Action‬در قسمت ‪ On Success‬گزینه ‪Execute Advanced Actions‬‬
‫را انتخاب کرده و در قسمت ‪ ،Script‬نام اسکریپتی که ایجاد نموده اید (‪ )myplaypause‬را انتخاب کنید (شکل ‪١٩‬ــ‪.)١٠‬‬
‫‪11‬ــ پیش نمایش پروژه را با فشردن کلید ‪ ،F4‬مشاهده نمایید‪.‬‬

‫شکل ‪١٩‬ــ‪١٠‬ــ اختصاص اکشن پیشرفته به دکمه‬

‫‪184‬‬
 ‫فصل دهم‪ :‬توانایی کار با اشیا تعاملی‬

‫خالصه فصل‬

‫اشیا تعاملی (‪ ،)Interactive objects‬به اشیایی گفته می شود که در مقابل رویدادهای ماوس و صفحه کلید‪،‬‬
‫واکنش های مختلفی را از خود نشان می​دهند‪ ،‬مانند دکمه‪.‬‬
‫اشیا در منوی ‪ Insert‬و در نوار ابزار برنامه وجود دارند‪ .‬در صورت عدم مشاهده نوار ابزار‪ ،‬از منوی ‪Window‬‬
‫گزینه ‪ Object Toolbar‬را فعال کنید‪.‬‬
‫(‪ ،)Click Box‬یکی از اشیای تعاملی است که باعث ایجاد نواحی فعالی می شود که با‬ ‫ناحیه کلیک کردنی‬
‫کلیک کاربر‪ ،‬می​توان رفتارهای متفاوتی را در برنامه ایجاد نمود‪.‬‬
‫(‪ ،)Button‬یکی از پرکاربردترین اشیا تعاملی است که اغلب تنظیمات آن شبیه ناحیه کلیک کردنی است‪.‬‬ ‫دکمه‬
‫سه نوع دکمه متنی‪ ،‬شفاف و تصویری وجود دارد‪.‬‬
‫(‪ ،)Text Entry Box‬یکی از اشیای تعاملی بوده که برای دریافت متن (مانند نام کاربری‬ ‫جعبه متن ورودی‬
‫یا کلمه عبور) استفاده می شود‪.‬‬
‫برای مدیریت ارتباط بین اسالیدها‪ ،‬از منوی ‪ Window‬گزینه ‪ Branching view‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫(‪ ،)Smart Shape‬امکان ترسیم شکل با قابلیت دکمه را می​دهد‪.‬‬ ‫شیء هوشمند‬
‫متغیر‪ ،‬خانه ای از حافظه است که می​تواند مقداری را در خود ذخیره کند‪ .‬متغیرها در اکشن نویسی کاربرد دارند‪.‬‬
‫دو نوع متغیر در نرم افزار ‪ Captivate‬وجود دارد‪ :‬متغیرهای سیستمی​(‪ )System Variable‬و متغیرهای تعریف شده‬
‫توسط کاربر (‪.)User Variable‬‬
‫برای ایجاد اکشن های پیشرفته‪ ،‬از منوی ‪ Project‬گزینه ‪ Advanced Actions‬را انتخاب کرده یا در رویداد ‪On‬‬
‫‪ Success‬دکمه ها و سایر اشیایی که این قابلیت را دارند‪ ،‬گزینه ‪ Advanced Action‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫دو نوع اکشن در نرم افزار وجود دارد‪ :‬اکشن های استاندارد (‪ )Standard‬که دستورات عادی مانند ‪Show, hide‬‬
‫هستند و اکشن های شرطی (‪ )Conditional‬که در صورت برقراری شرط‪ ،‬دستوراتی را اجرا می​کنند‪ ،‬مانند دستور‬
‫‪ IF‬در زبان های برنامه نویسی‪.‬‬

‫‪185‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
Advanced Actions model
You can use the following options to define actions for interactive objects in Adobe Captivate:
Conditional Action
Provide if … else conditions with and/or operators when scripting actions.
Standard Action
Use a single script to run multiple actions in a sequence. Although the user interface provides
a way to run multiple actions, it is restricted to the actions available in Adobe Captivate.

‫واژه نامه تخصصی‬

Action ‫رفتار‬
Advanced Action ‫اکشن های پیشرفته‬
Assign ‫انتساب‬
Button ‫دکمه‬
Decrement ‫کاهش‬
Disable ‫غیرفعال‬
Enable ‫فعال‬
Increment ‫افزایش‬
Infinite ‫نامحدود‬
Literal ‫ثابت‬
Retain ‫باقی ماندن‬
Smart Shape ‫شیء هوشمند‬
Validate ‫اعتبار سنجی‬
Variable ‫متغیر‬

186
 ‫فصل دهم‪ :‬توانایی کار با اشیا تعاملی‬

‫پرسش های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ کدام شیء زیر تعاملی نیست؟‬
‫د) ‪Zoom Area‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Click Box‬‬ ‫ب) ‪Button‬‬ ‫الف)‪Text Entry Box‬‬
‫‪2‬ــ کاربرد شیء ‪ Text Entry Box‬چیست؟‬
‫ب) ایجاد دکمه‬ ‫ ‬
‫الف) ایجاد نواحی کلیک کردنی‬
‫د) ایجاد ناحیه تمرکز‬ ‫ج) جعبه متن ورودی ‬
‫‪3‬ــ کدام ‪ Action‬برای رفتن به آخرین اسالید نمایش داده شده استفاده می شود؟‬
‫ب) ‪Go to last slide viewed‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Go to previous slide‬‬
‫د) ‪Jump to slide‬‬ ‫ج) ‪ Go to next slide‬‬
‫‪4‬ــ کدام ‪ Action‬برای کم کردن یک مقدار از یک متغیر بکار می​رود؟‬
‫د) ‪Assign‬‬ ‫ج) ‪Decrement‬‬ ‫ب) ‪Increment‬‬ ‫الف) ‪ Hide‬‬
‫‪5‬ــ کدام گزینه رفتاری را که بعد از فشردن کلید ‪Tab‬یا ‪ Enter‬روی جعبه متن ورودی اتفاق می​افتد‪ ،‬مشخص می​کند؟‬
‫ب) ‪On Success‬‬ ‫ ‬‫الف) ‪On Focus Lost‬‬
‫د) ‪Show Scroll bar‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Validate User Input‬‬
‫‪6‬ــ کدام نوع اکشن پیشرفته‪ ،‬امکان ایجاد عبارات شرطی را به کاربر می​دهد؟‬
‫ب) ‪System Action‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Standard Action‬‬
‫د) ‪New Action‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Conditional Action‬‬
‫‪7‬ــ کدام شیء تعاملی باعث ایجاد نواحی فعالی میشود که با کلیک کاربر‪ ،‬می​توان رفتارهای متفاوتی را در برنامه ایجاد نمود؟‬
‫د) ‪Rollover‬‬ ‫ج)‪Entry Box Text‬‬ ‫ب) ‪Button‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Click Box‬‬
‫‪8‬ــ کدام نما برای مدیریت ارتباطات بین اسالیدها مناسب است؟‬
‫ب) ‪Branching View‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Slide Notes‬‬
‫د) ‪Custom View‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Master Slide‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫‪187‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫آزمون نظری‬
‫‪1‬ــ چند شیء تعاملی را نام ببرید‪.‬‬
‫‪2‬ــ انواع دکمه ها را نام ببرید‪.‬‬
‫‪3‬ــ انوع متغیرها در نرم افزار ‪ Captivate‬را توضیح دهید‪.‬‬
‫‪4‬ــ چند نوع اکشن های پیشرفته در نرم افزار وجود دارد؟‬
‫‪5‬ــ کاربرد نمای ‪ Branching‬را شرح دهید‪.‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫کارگاه عملی‬
‫به پروژه آموزش ‪ Powerpoint‬که قب ً‬
‫ال ایجاد نموده اید‪ ،‬موارد زیر را اضافه کنید‪:‬‬
‫‪1‬ــ در اسالید منوی اصلی‪ ،‬دکمه هایی با عناوین «آموزش‪ ،‬راهنما‪ ،‬منابع‪ ،‬سایت های مرتبط‪ ،‬تمرین عملی‪ ،‬آزمون‪،‬‬
‫واژه نامه‪ ،‬سرگرمی​و درباره ما» را برای رفتن به صفحات مرتبط ایجاد کنید و آنها را در کلیه صفحات نمایش دهید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در اسالید آموزش‪ ،‬دکمه هایی با عناوین «آشنایی با محیط نرم افزار‪ ،‬آشنایی با ابزارها‪ ،‬اضافه کردن تصویر و تغییر‬
‫طرح زمینه» ایجاد کرده و هر دکمه را به اسالید مربوطه متصل کنید‪.‬‬
‫………………………………………………‬
‫به پروژه آموزش سخت افزار‪ ،‬موارد زیر را اضافه کنید‪:‬‬
‫‪1‬ــ در صفحه شروع نرم افزار‪ ،‬رمز دلخواهی گرفته شود‪.‬‬
‫‪2‬ــ اسالیدی تحت ع نوان منو‪ ،‬شامل دکمه هایی برای رفتن به‬
‫اسالیدهای مختلف ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ آهنگ دلخواهی را در زمینه اسالیدها قرار داده و دکمه ای را‬
‫برای قطع و وصل آن ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪4‬ــ اسالیدی را برای «درباره برنامه» ایجاد کنید و توضیحات مناسبی‬
‫را در آن بنویسید‪.‬‬
‫‪5‬ــ دکمه درباره برنامه و خروج را با استفاده از ‪ Smart Shape‬در‬
‫کلیه اسالیدها قرار دهید‪.‬‬
‫‪188‬‬
 ‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬

‫توانایی کار با صدا (‪)Audio‬‬ ‫فصل یازدهم ‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫یادگیری شیوه ضبط صدا و صدا گذاری روی اسالیدها‪ ،‬اشیا و پروژه ها‬

‫هدف های رفتاری‬

‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می​رود که‪:‬‬
‫ـ بتواند در نرم افزار صدا ضبط کرده و آن را ویرایش و حذف کند‪.‬‬
‫ـ بتواند آهنگ دلخواهی را به زمینه پروژه‪ ،‬اسالیدها و اشیا اضافه کند‪.‬‬
‫ـ کالیبره کردن صدا‪ ،‬تنظیمات صوت و نحوه مدیریت صدا را یاد بگیرد‪.‬‬
‫ـ نحوه کار با ‪ Audio Management‬و ‪ Speech Management‬را بداند‪.‬‬
‫ـ توانایی ‪( Export‬صدور) صدا را داشته باشد‪.‬‬

‫‪189‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫یکی از عناصر تأثیرگذار در محتوای الکترونیکی‪ ،‬صدا می​باشد که می​تواند توجه مخاطب را به خوبی جلب کند‪.‬‬
‫در این فصل با شیوه ضبط‪ ،‬ویرایش و حذف صدا و هم چنین صداگذاری روی اسالیدها‪ ،‬اشیا و آهنگ زمینه در‬
‫نرم افزار ‪ Captivate‬آشنا می​شوید‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪ 11‬افزودن صدای زمینه‬

‫برای افزودن آهنگ زمینه به کل پروژه مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ ،Audio‬زیر منوی ‪ ،Import to‬گزینه ‪ Background‬را انتخاب کرده و مسیر آهنگ خود را‬
‫مشخص کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در کادری که ظاهر می شود (شکل‏‪1‬ــ‪ ،)11‬سربرگ ‪ Add/Replace‬برای اضافه کردن و جایگزینی صدا و‬
‫سربرگ ‪ Edit‬برای ویرایش صدا کاربرد دارد‪.‬‬

‫شکل‏‪1‬ــ‪11‬ــ افزودن صدای زمینه‬

‫‪190‬‬
 ‫فصل یازدهم‪ :‬توانایی کار با صدا (‪)Audio‬‬

‫جدول‏‪1‬ــ‪11‬ــ تنظیمات صدا‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫با تعیین زمان در این قسمت‪ ،‬شروع صدا با محو تدریجی از کم به زیاد تنظیم‬ ‫‪Fade In‬‬
‫می شود‪.‬‬
‫با تعیین زمان در این قسمت‪ ،‬انتهای صدا با محو تدریجی از زیاد به کم تنظیم‬ ‫‪Fade Out‬‬
‫می شود‪.‬‬
‫تکرار مجدد صدا برای همزمانی با مدت زمان کل پروژه‬ ‫‪Loop Audio‬‬
‫‪ Stop Audio at End of project‬قطع صدا هنگام خاتمه پروژه‬
‫‪ Adjust Background Audio on‬مشخص می​کند که شدت صدای زمینه چه میزان پایین تر از صدای پروژه‬
‫باشد که به طور پیش فرض ‪ %50‬می​باشد‪.‬‬ ‫‪Slide with Audio‬‬

‫‪1‬ــ‪1‬ــ‪ 11‬قطع صدای زمینه در اسالیدهای درسی‬

‫برای قطع صدای زمینه در اسالیدهای درسی‪ ،‬در پنجره خصوصیات‬
‫اسالید مد نظر (شکل ‪٢‬ــ‪ )١١‬گزینه ‪ Stop Background Audio‬را‬
‫شکل ‪٢‬ــ‪١١‬ــ قطع صدای زمینه‬ ‫انتخاب کنید‪.‬‬

‫تمرین‏‪1‬ــ‪ :١1‬آهنگ زمینه دلخواهی را به پروژه آموزش الفبای انگلیسی اضافه کنید‪ .‬آهنگ زمینه در اسالید‬
‫سوم (که فیلم آموزش الفبا در آن وجود دارد) شنیده نشود‪.‬‬

‫‪٢‬ــ‪١١‬ــ اضافه کردن صدا به اشیا‬

‫می توانید به متون‪ ،‬دکمه ها‪ ،‬اشیای راهنما و بسیاری از‬
‫اشیا‪ ،‬صدا اضافه کنید‪ .‬برای نمونه می​خواهیم با کلیک روی‬
‫یک دکمه‪ ،‬آهنگی پخش شود‪ .‬برای این کار مراحل زیر را‬
‫شکل ‪٣‬ــ‪١١‬ــ افزودن صدا به اشیا‬
‫انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ ابتدا یک دکمه را روی اسالید قرار داده و سپس یک عنوان متنی(‪ )Text Caption‬را دو ثانیه بعد قرار دهید‬
‫(طوری که بعد از زمان ِ‬
‫توقف (‪ )Pause‬دکمه قرار گیرد) (شکل ‪٣‬ــ‪.)١١‬‬
‫‪191‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪2‬ــ متن درون عنوان متنی را حذف کرده و زمینه آن را شفاف کنید که در خروجی مشاهده نشود‪.‬‬
‫‪3‬ــ عنوان متنی را انتخاب نموده‪ ،‬از منوی ‪ Audio‬زیرمنوی ‪ Import to‬گزینه ‪ Object‬را انتخاب کرده و فایل خود‬
‫را ‪ Import‬کنید (یا در پنجره خصوصیات در شکل ‪٤‬ــ‪ ،١١‬در قسمت ‪ ،Audio‬گزینه ‪ Add Audio‬را انتخاب کنید)‪.‬‬
‫‪4‬ــ اگر مدت زمان فایل انتخابی بیش از زمان اسالید باشد‪ ،‬کادری برای تطبیق مدت زمان آن ظاهر می شود که گزینه‬
‫‪ Yes‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ پیش نمایش اسالید را مشاهده کرده و با کلیک روی دکمه‪،‬‬
‫صدا را پخش کنید‪.‬‬
‫شکل ‪٤‬ــ‪١١‬ــ افزودن صدا در پنجره خصوصیات‬
‫‪٣‬ــ‪ ١١‬اضافه کردن صدا به اسالید‬
‫برای صداگذاری یک اسالید‪ ،‬یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ Audio‬زیر منوی ‪ Import to‬گزینه ‪ Slide‬را انتخاب کرده و مسیر فایل صوتی را مشخص کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در اسالید موردنظر‪ ،‬کلید ترکیبی ‪ F6‬را فشار دهید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در قسمت ‪ Filmstrip‬روی اسالید موردنظر کلیک راست نموده و از زیر منوی ‪ ،Audio‬گزینه ‪ Import‬را‬
‫انتخاب کنید‪ .‬تنظیمات این قسمت تا حدی مشابه صدای زمینه می​باشد‪.‬‬

‫‪٤‬ــ‪ ١١‬تطبیق مدت زمان فایل صوتی با اسالیدها‬

‫اگر طول فایل صوتی بیش از مدت زمان اسالیدها باشد‪ ،‬پنجره ای ظاهر می شود (شکل ‪٥‬ــ‪ )١١‬و نحوه ی توزیع‬
‫صدا روی اسالیدها را تعیین می​کند‪ .‬یکی از سه حالت زیر را انتخاب کنید‪:‬‬

‫شکل ‪٥‬ــ‪١١‬ــ نحوه تطبیق صدا با اسالید‬

‫‪192‬‬
 ‫فصل یازدهم‪ :‬توانایی کار با صدا (‪)Audio‬‬

‫‪1‬ــ ‪:Show the slide for the same amount of time as the length of the audio file‬‬
‫با انتخاب این گزینه‪ ،‬زمان نمایش اسالید بیشتر شده و به اندازه زمان فایل صوتی می شود‪ .‬مث ًال اگر مدت زمان نمایش‬
‫اسالید ‪ 3‬ثانیه و طول فایل صوتی ‪ 40‬ثانیه باشد‪ ،‬زمان نمایش اسالید به ‪ 40‬ثانیه تغییر می​یابد‪.‬‬
‫‪2‬ــ ‪:Distribute the audio file over several slides‬‬
‫با انتخاب این گزینه‪ ،‬پنجره ‪( Slide Audio‬شکل ‪٦‬ــ‪ )١١‬باز شده و می توانید فایل صوتی را روی چند اسالید نمایش‬
‫دهید‪ .‬مث ًال اگر فایل صوتی ‪ 40‬ثانیه باشد می توانید ‪ 20‬ثانیه برای اسالید ا ّول‪ 15 ،‬ثانیه برای اسالید دوم و ‪ 5‬ثانیه را‬
‫می​توان مکان‬ ‫برای اسالید سوم انتخاب کنید (برای هر اسالید حداقل زمان ‪ 3‬ثانیه است‪ .‬با کلیک روی گزینه‬
‫شروع اسالید بعدی را مشخص کرد و با درگ کردن دستگیره های زرد رنگ آن را جابجا نمود)‪.‬‬
‫‪3‬ــ ‪:Retain current slide duration and distribute the audio file over several slides‬‬
‫در این حالت‪ ،‬مدت زمان نمایش اسالیدها تغییر نمی​کند و زمان فایل صوتی با اندازه اسالیدها تطبیق داده می شود‪.‬‬
‫مث ًال اگر اسالید ا ّول ‪ 8‬ثانیه‪ ،‬دوم ‪ 15‬ثانیه‪ ،‬سومی​‪ 30‬ثانیه است و فایل صوتی شما ‪ 40‬ثانیه می​باشد‪ 8 ،‬ثانیه از آن در‬
‫اسالید ا ّول‪ 15 ،‬ثانیه از آن در اسالید دوم و ‪ 17‬ثانیه آن در اسالید سوم پخش خواهد شد‪.‬‬

‫شکل ‪٦‬ــ‪١١‬ــ تنظیم صدا روی اسالیدها‬

‫‪193‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫نکته‬
‫اگر زمان نمایش یک اسالید را تغییر دادید‪ ،‬برای نمایش سایر اشیا تا انتهای اسالید‪ ،‬پس از انتخاب آنها‪،‬‬
‫کلیکراست نموده و گزینه ‪( Show For Rest Of Slide‬یا کلید ترکیبی ‪ )Ctrl+E‬را انتخاب کنید‪ .‬در غیر این‬
‫صورت‪ ،‬اشیا محو شده و فقط صدا شنیده میشود‪.‬‬

‫‪٥‬ــ‪ ١١‬ویرایش صدا‬

‫برای ویرایش صدا‪ ،‬یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ در پنجره ‪ Timeline‬روی کانال صوتی دو بار کلیک کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ برای ویرایش صدای اسالید‪ ،‬در پنجره ‪ Filmstrip‬کلیک راست کرده و از زیر منوی ‪ Audio‬گزینه ‪Edit‬‬
‫را انتخاب یا روی عالمت بلندگو کلیک نموده و گزینه ‪ Edit‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ از منوی ‪ ،Audio‬زیر منوی ‪ Edit‬یکی از گزینه های زیر را انتخاب کنید‪:‬‬
‫‪ :Slide‬ویرایش صدای اسالید جاری‬ ‫‪ :Object‬ویرایش صدای شیء انتخابی‬
‫‪ :Project‬ویرایش صدای پروژه‬ ‫‪ :Slides‬ویرایش صدای چند اسالید‬
‫‪ :Background‬ویرایش صدای زمینه‬
‫در کادری که باز میشود (شکل ‪٧‬ــ‪ ،)١١‬در سربرگ ‪ Edit‬امکان ویرایش صدا وجود دارد‪ .‬گزینه ‪Adobe Audition‬‬
‫امکان ویرایش پیشرفته صدا در نرمافزار ‪ Audition‬را به کاربر می​دهد که باید روی سیستم شما نصب باشد‪.‬‬

‫شکل ‪٧‬ــ‪١١‬ــ ویرایش صدا در ‪Captivate‬‬

‫‪194‬‬
 ‫فصل یازدهم‪ :‬توانایی کار با صدا (‪)Audio‬‬

‫‪٦‬ــ‪ ١١‬تنظیمات صدا در پروژه‬

‫با انتخاب گزینه ‪ ،Adjust Volume‬شکل ‪  ٨‬ــ‪ ١١‬نمایش داده میشود‪.‬‬
‫با استفاده از لغزنده ‪ ،Volume‬امکان تغییر میزان بلندی صدا وجود‬
‫دارد‪ .‬در قسمت ‪ Audio Processing‬امکان انجام عملیات پردازشی‬
‫روی صدا وجود دارد‪:‬‬
‫‪ :Normalize‬نرمال سازی صدا را به صورت خودکار انجام‬
‫می​دهد و مناسب ترین شدت صدا را فراهم می​کند‪.‬‬
‫شکل ‪  ٨‬ــ‪١١‬ــ تنظیم شدت صدا (‪)Adjust Volume‬‬

‫‪ :Dynamics‬در این قسمت‪ ،‬گزینه ‪ Ratio‬نسبت تقویت صدا و گزینه ‪ Threshold‬آستانه نویز صدا را تغییر‬
‫می​دهد که باعث کاهش میزان نویز صدا می شود‪.‬‬

‫‪٧‬ــ‪ ١١‬اصول و تنظیمات ضبط صدا‬

‫بهتر است قبل از ضبط صدا‪ ،‬از منوی ‪ ،Audio‬گزینه ‪ Setting‬را انتنخاب کنید (شکل ‪٩‬ــ‪.)١١‬‬

‫شکل ‪٩‬ــ‪١١‬ــ تنظیمات ضبط صدا‬

‫در قسمت ‪ ،Audio Input Devices‬وسیله ضبط صدا و در قسمت ‪ ،Bitrate‬کیفیت ضبط صدا مشخص میشود‪.‬‬
‫هر چه ‪ Bitrate‬بیشتر باشد‪ ،‬حجم فایل بیشتر و کیفیت صدا بهتر میشود‪.‬‬

‫‪195‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫کیفیت می​تواند در حد ‪ ،CD‬نزدیک به ‪ ،CD‬سفارشی یا در حد موج ‪ FM‬باشد که بهترین آن در حد ‪ CD‬است‪.‬‬

‫برای تنظیم صدای ضبط‪ ،‬از گزینه ‪ Calibrate Input‬استفاده می شود‪ .‬با کلیک روی این گزینه‪ ،‬شکل ‪١٠‬ــ‪١١‬‬
‫ظاهر می شود‪ .‬با زدن ‪ ،Auto Calibrate‬جمله ی کوتاهی را خوانده و وقتی که دکمه ‪ OK‬ظاهر شد‪ ،‬شدت صدای‬
‫ورودی تنظیم شده و نرم افزار آماده ضبط صدا می​باشد‪.‬‬

‫شکل‏‪10‬ــ‪11‬ــ تنظیم مطلوبیت صدا‬

‫‪  ٨‬ــ‪ ١١‬نحوه ضبط صدا در ‪Captivate‬‬

‫برای ضبط صدا‪ ،‬از منوی ‪ ،Audio‬زیرمنوی‪ Record to‬یکی از گزینه های زیر را انتخاب کنید‪:‬‬
‫‪ :Object‬ضبط صدا روی اشیا‬
‫‪ :Slide‬ضبط صدا روی اسالید‬
‫‪ :Slides‬ضبط صدا روی اسالیدها (با تعیین شماره اسالید شروع و پایان)‬
‫‪ :Background‬ضبط صدا روی پروژه‬
‫صدای ضبط شده با فرمت ‪ Wav‬در کتابخانه ذخیره شده ولی برای استفاده در پروژه‪ ،‬نرم افزار آن را فشرده سازی‬
‫کرده و به فرمت ‪ Mp3‬تبدیل می​کند‪.‬‬

‫نکته‬
‫اگر صدا را روی یک شیء ضبط کنید‪ ،‬زمانی که شیء مشاهده میشود‪ ،‬صدا نیز شنیده خواهد شد‪ .‬یکی از‬
‫کاربردهای این گزینه‪ ،‬ضبط صدا روی متن راهنما است که با نگه داشتن ماوس‪ ،‬عالوه بر توضیحات متنی‪،‬‬
‫توضیحات صوتی گزینه نیز شنیده میشود‪.‬‬

‫‪196‬‬
 ‫فصل یازدهم‪ :‬توانایی کار با صدا (‪)Audio‬‬

‫‪1‬ــ  ‪  8‬ــ‪ ١1‬ضبط صدا روی اسالیدها‬

‫برای ضبط صدا روی چند اسالید‪ ،‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ ،Audio‬زیرمنوی ‪ ،Record to‬گزینه ‪ Slides‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در کادر نمایان شده (شکل‏‪11‬ــ‪،)11‬شماره اسالیدهایی که می​خواهید صدا روی آنها ضبط شود را انتخاب‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در شکل ‪١٢‬ــ‪ ،١١‬با فعال کردن گزینه ‪ ،Swf Preview‬هنگام ضبط‪،‬‬
‫پیش نمایشی از اسالیدها در پایین پنجره مشاهده می شود و با انتخاب گزینه‬
‫‪ ،Continuous Play‬عملیات ضبط بین اسالیدهای انتخاب شده به صورت‬
‫شکل‏‪11‬ــ‪11‬ــ انتخاب اسالیدها‬ ‫خودکار ادامه پیدا می​کند‪.‬‬
‫عملیات ضبط شروع می شود‪.‬‬ ‫‪4‬ــ با کلیک روی گزینه ‪Record‬‬

‫شکل ‪١٢‬ــ‪١١‬ــ ضبط صدا روی اسالیدها‬

‫تمرین ‪٢‬ــ‪ :١١‬در کلیه اسالیدهای پروژه آموزش الفبا‪ ،‬حرف انگلیسی و مثال آن تلفظ شود (راهنمایی‪ :‬صدای‬
‫خود را روی اسالیدهای حروف به روش های گفته شده ضبط کنید و صدای پس زمینه را کاهش دهید)‪.‬‬

‫‪197‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٩‬ــ‪ ١١‬اصول کار با ‪ Audio Management‬و نحوه ‪ Export‬صدا‬

‫برای مدیریت پیشرفته صداهای موجود در پروژه از منوی ‪ Audio‬گزینه ‪( Audio Management‬یا کلید ترکیبی‬
‫‪ )Shift+ Alt+ A‬را انتخاب کنید‪ .‬در کادر نمایان شده (شکل ‪١٣‬ــ‪ ،)١١‬فایل های صوتی موجود در پروژه مشاهده‬
‫می​شوند‪ .‬در جدول ‪٢‬ــ‪ ١١‬توضیحات گزینه های این بخش وجود دارد‪ .‬می توانید از صداهای موجود پروژه جاری‪،‬‬
‫در سایر پروژه ها یا برنامهها‪ ،‬استفاده کنید‪ .‬برای این کار نیاز به صدور (‪ )Export‬صدا دارید که توسط دکمه ‪Export‬‬
‫انجام می شود‪.‬‬

‫شکل ‪١٣‬ــ‪ ١١‬پنجره ‪Audio Management‬‬

‫جدول ‪٢‬ــ‪١١‬ــ گزینه های پنجره ‪Audio Management‬‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫نام اسالیدها یا اشیا‬ ‫‪Slide/ Object‬‬

‫دارا بودن صدا (‪)Yes/No‬‬ ‫‪Sound‬‬

‫مدت زمان فایل صوتی‬ ‫‪Durations‬‬
‫زمان ظهور تدریجی در ابتدا و محو تدریجی در انتهای فایل صوتی‬ ‫‪Fade In/Fade out‬‬
‫حجم فایل صوتی (برحسب مگابایت)‬ ‫‪Size‬‬
‫نام فایل صوتی اصلی‬ ‫‪Original File‬‬

‫صدور فایل صوتی به سایر برنامه ها‬ ‫‪Export‬‬

‫نمایش نام اشیا دارای صدا در ستون ا ّول‬ ‫‪Show Object level audio‬‬

‫امکان صدور فایل های ‪ MP3/ Wave‬وجود داشته باشد‬ ‫‪Include MP3/ Wave files in export‬‬

‫نکته‬
‫برای پخش فایل صوتی در این پنجره‪ ،‬روی ردیف موردنظر دو بار کلیک کرده یا پس از انتخاب فایل‪ ،‬روی‬
‫دکمه کلیک کنید‪.‬‬

‫‪198‬‬
 ‫فصل یازدهم‪ :‬توانایی کار با صدا (‪)Audio‬‬

‫‪١٠‬ــ‪ ١١‬اصول کار با ‪Speech Management‬‬

‫در نرم افزار ‪ ،Captivate‬با استفاده از قابلیت ‪ ،Text to Speech‬امکان تبدیل نوشتار به گفتار وجود دارد‪ .‬که البته‬
‫زبان فارسی را پشتیبانی نمی کند‪ .‬برای این کار‪ ،‬مراحل زیر را دنبال کنید‪:‬‬
‫‪١‬ــ از منوی ‪ ،Audio‬گزینه ‪( Speech Management‬یا کلید ترکیبی ‪ )shift+Alt+S‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪٢‬ــ در کادری که باز می شود (شکل ‪١٤‬ــ‪ ،)١١‬روی اسالیدی که می​خواهید صدا را به آن اضافه کنید کلیک کرده‪،‬‬
‫سپس روی دکمه ‪ +‬کلیک کنید و در کادر نمایان شده‪ ،‬متن موردنظر را تایپ کنید‪.‬‬
‫‪٣‬ــ با کلیک روی دکمه ‪ ،Generate Audio‬متن به گفتار تبدیل شده و فایل صوتی آن در اسالید انتخاب شده ایجاد‬
‫می شود‪.‬‬
‫‪٤‬ــ پنجره را بسته و پیش نمایش اسالید را مشاهده کنید‪.‬‬
‫نکته‬
‫برای حذف صدا‪ ،‬در پنجره ‪ ، Timeline‬روی صدا کلیک راست کرده و گزینه ‪ Remove‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫شکل ‪١٤‬ــ‪١١‬ــ پنجره ‪Speech Management‬‬

‫نکته‬
‫با نصب برنامه ‪ NeoSpeech‬یا دانلود فایلهای صوتی ‪ ،Speech‬از اینترنت میتوانید صدای گویندگان‬
‫مختلفی را به نرمافزار ‪ Captivate‬اضافه کنید‪.‬‬

‫تمرین ‪٣‬ــ‪ :١١‬عبارت ‪ In the name of God‬را با تبدیل متن به گفتار به اسالید ا ّول اضافه کنید‪ .‬سپس آن‬
‫را با نام ‪ ،file1.mp3‬صادر (‪ )Export‬کنید‪.‬‬
‫‪199‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫خالصه فصل‬

‫یکی از عناصر تأثیرگذار در محتوای الکترونیکی‪ ،‬صدا می​باشد که می​تواند توجه مخاطب را به خوبی جلب کند‪.‬‬
‫نرم افزار ‪ ،Captivate‬توانایی صداگذاری‪ ،‬ضبط صدا‪ ،‬ویرایش و حذف صدا را بدون نیاز به نرم افزارهای جانبی‬
‫دارد‪.‬‬
‫از منوی ‪ ،Audio‬زیر منوی ‪ ،Import to‬گزینه ‪( Background‬برای افزودن آهنگ زمینه)‪ ( Object ،‬برای‬
‫افزودن صدا به شیء انتخابی)‪( Slide ،‬برای افزودن صدا به اسالید) و ‪( Slides‬برای افزودن صدا به تعدادی از‬
‫اسالیدها) به کار می​روند‪.‬‬
‫برای قطع صدای زمینه در اسالیدهای درسی‪ ،‬در پنجره خصوصیات اسالید موردنظر‪ ،‬گزینه ‪Stop Background Audio‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬
‫اگر زمان نمایش یک اسالید را تغییر دادید‪ ،‬برای نمایش سایر اشیا تا انتهای اسالید‪ ،‬پس از انتخاب آنها‪ ،‬کلیک‬
‫راست نموده و گزینه ‪( Show For Rest Of Slide‬یا کلید ترکیبی ‪ )Ctrl+E‬را انتخاب کنید‪ .‬در غیر این صورت‪،‬‬
‫اشیای روی اسالید محو شده و فقط صدا شنیده می شود‪.‬‬
‫جهت ویرایش صدا از منوی ‪ ،Audio‬زیر منوی ‪ Edit‬یکی از گزینههای ‪( Object‬شیء انتخابی)‪( Slide ،‬اسالید جاری)‪،‬‬
‫‪( Slides‬چند اسالید)‪( Project ،‬ویرایش صدای پروژه) و ‪( Background‬ویرایش صدای زمینه) را انتخاب کنید‪.‬‬
‫برای ضبط صدا‪ ،‬از منوی ‪ ،Audio‬زیرمنوی ‪ ،Record‬استفاده کنید‪.‬‬
‫بهتر است قبل از ضبط صدا‪ ،‬از منوی ‪ ،Audio‬گزینه ‪ Setting‬را انتخاب کنید‪ .‬در قسمت ‪Audio Input‬‬
‫‪ ،Devices‬وسیله ضبط صدا و در قسمت ‪ ،Bitrate‬کیفیت ضبط صدا مشخص می شود‪ .‬هر چه ‪ Bitrate‬بیشتر‬
‫باشد‪ ،‬حجم فایل بیشتر و کیفیت صدا بهتر می شود‪.‬‬
‫برای مدیریت پیشرفته صداهای موجود در پروژه از منوی ‪ Audio‬گزینه ‪( Audio Management‬یا کلید ترکیبی‬
‫‪ )Shift+Alt+ A‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫در نرمافزار ‪،Captivate‬با استفاده از قابلیت ‪ ،Text to Speech‬امکان تبدیل نوشتار به گفتار وجود دارد‪.‬بدین منظور‪،‬‬
‫از منوی ‪ ،Audio‬گزینه ‪( Speech Management‬یا کلید ترکیبی ‪ )Shift+Alt+S‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪200‬‬
 )Audio( ‫ توانایی کار با صدا‬:‫فصل یازدهم‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
Record audio for objects
You can record an audio file to use with buttons, highlight boxes, click boxes, or text entry
boxes. Recording audio requires some basic equipment.
You can also add existing audio to text entry boxes, captions, slides, slidelets, and so on.
1. Right-click the object to which you want to add audio, and select Audio -> Record to.
2. In the Object Audio dialog box, click the Record icon.
3. When you finish recording, click Stop Audio.
4. To listen to and test the audio file, click Play Audio.

‫واژه نامه تخصصی‬

Bitrate ‫نرخ بیتی‬
Distribute ‫توزیع کردن‬
Import ‫وارد کردن‬
Input Device ‫وسیله ورودی‬
Normalize ‫نرمال سازی‬
Ratio ‫نسبت تقویت صدا‬
Record ‫ضبط کردن‬
Threshold ‫آستانه نویز‬
Volume ‫بلندی صدا‬

201
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پرسش های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ برای افزودن صدا به زمینه کل پروژه کدام گزینه انتخاب می شود؟‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪Audio‬‬ ‫الف) ‪Background‬‬
‫‪Audio‬‬ ‫‪Import to‬‬ ‫ب) ‪Background‬‬
‫‪Audio‬‬ ‫‪Import to‬‬ ‫ج) ‪Slide‬‬
‫‪Insert‬‬ ‫‪Import to‬‬ ‫د) ‪object‬‬
‫‪2‬ــ برای قطع صدای زمینه در اسالیدهای درسی‪ ،‬کدام گزینه در پنجره خصوصیات انتخاب می شود؟‬
‫ب) ‪Loop audio‬‬ ‫الف) ‪Delete background audio‬‬
‫د) ‪Stop background audio‬‬ ‫ج) ‪Remove background audio‬‬
‫‪3‬ــ کلید میانبر برای اضافه کردن یک صدای آماده به اسالید چیست؟‬
‫د) ‪F7‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪F10‬‬ ‫ ‬
‫ب) ‪F5‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪F6‬‬
‫‪4‬ــ برای ویرایش صدای شیء انتخابی‪ ،‬پس از انتخاب گزینه ‪ Edit‬از منوی ‪ ،Audio‬کدام گزینه انتخاب می شود؟‬
‫ب) ‪Project‬‬ ‫ ‬‫الف) ‪Slides‬‬
‫د) ‪Background‬‬ ‫ج) ‪ Object‬‬
‫‪5‬ــ برای تغییر آستانه نویز صدا‪ ،‬کدام گزینه در کادر ‪ Adjust Volume‬انتخاب می شود؟‬
‫ب) ‪Threshold‬‬ ‫ ‬‫الف) ‪Ratio‬‬
‫د) ‪None‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Normalize‬‬
‫‪6‬ــ برای مدیریت پیشرفته صداهای موجود در پروژه‪ ،‬کدام گزینه کاربرد دارد؟‬
‫ب) ‪Speech Management‬‬ ‫الف) ‪Sound Management‬‬
‫د) ‪Audio Management‬‬ ‫ج) ‪Advanced Management‬‬
‫‪7‬ــ کدام گزینه امکان تبدیل نوشتار به گفتار را به کاربر می​دهد؟‬
‫ب) ‪Speech Management‬‬ ‫الف) ‪Sound Management‬‬
‫د) ‪Audio Management‬‬ ‫ج) ‪Advanced Management‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫‪202‬‬
‫فصل یازدهم‪ :‬توانایی کار با صدا (‪)Audio‬‬

‫آزمون نظری‬
‫‪1‬ــ چه عملیات صوتی را در نرم افزار ‪ Captivate‬می​توان انجام داد؟‬
‫‪2‬ــ چگونه می​توان یک فایل صوتی دلخواه را به زمینه پروژه اضافه نمود؟‬
‫‪3‬ــ نحوه ویرایش صدا در نرم افزار ‪ Captivate‬را شرح دهید‪.‬‬
‫‪4‬ــ روش ضبط صدا روی اسالید جاری را بیان کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ نحوه ‪ Export‬صدا را توضیح دهید‪.‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫‪203‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫کارگاه عملی‬
‫به پروژه ‪ ،Powerpoint‬موارد زیر را اضافه کنید‪:‬‬
‫‪1‬ــ آهنگ زمینه دلخواهی را برای پروژه در نظر بگیرید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در اسالید «آشنایی با محیط نرمافزار» و «آشنایی با ابزارها»‪ ،‬زمانی که اشارهگر ماوس روی گزینهها نگه داشته میشود‪،‬‬
‫توضیحات صوتی آن گزینهها نیز شنیده شود‪.‬‬
‫‪3‬ــ در اسالید منابع‪ ،‬توضیحات صوتی راجع به منابع داده شود (صدای پس زمینه شنیده نشود)‪.‬‬

‫به پروژه آموزش سخت افزار‪ ،‬موارد زیر را اضافه کنید‪:‬‬

‫‪1‬ــ آهنگ زمینه دلخواهی را برای پروژه در نظر بگیرید‪.‬‬
‫‪2‬ــ برای هر قطعه‪ ،‬توضیحات صوتی متناسب با آن را روی اسالید مربوطه ضبط کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در اسالید مادربورد‪ ،‬مطالب انگلیسی مرتبط با مادربورد را از اینترنت دانلود کرده و توسط نرم افزار ‪،Captivate‬‬
‫آن را به گفتار تبدیل کنید و به اسالید مربوطه اضافه کنید‪.‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫‪204‬‬
 ‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬

‫توانایی کار با ‪Timeline‬‬ ‫فصل دوازدهم ‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫کار با ‪ Timeline‬و تنظیمات آن‬

‫هدف های رفتاری‬

‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می​رود که‪:‬‬
‫ـ ‪ Timeline‬و کاربرد آن را بداند‪.‬‬
‫ـ اصول تغییر مکان و سایر تنظیمات شیء در ‪ Timeline‬را بداند‪.‬‬
‫ـ اصول تغییر زمان نمایش اسالید و اشیا از طریق ‪ Timeline‬را یاد بگیرد‪.‬‬
‫ـ بتواند همزمانی صدا با متون و تصاویر را به وسیله ‪ Timeline‬انجام دهد‪.‬‬

‫‪205‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫نرم افزار ‪ Captivate‬نیز مانند نرم افزارهای ‪ Flash‬و ‪ ،Director‬یک نرم افزار مبتنی بر خط زمان است و کنترل‬
‫زمانی نحوه قرارگیری اشیا در صحنه‪ ،‬مدت زمان حضور و ترتیب نمایش آنها در خروجی توسط خط زمان صورت‬
‫می​پذیرد‪ .‬در این فصل با ‪ ،Timeline‬تنظیمات آن و نحوه کار با آن آشنا می​شوید‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪ 12‬آشنایی با ‪ Timeline‬و کاربرد آن‬

‫همان طور که اشاره شد‪ ،‬کاربرد اصلی ‪ ،Timeline‬کنترل زمانی نحوه قرارگیری اشیا در صحنه‪ ،‬مدت زمان‬
‫حضور و ترتیب نمایش آنها در خروجی می​باشد‪ Timeline .‬حکم یک فیلم نامه را دارد‪ .‬برای هر شیء یک الیه‬
‫ساخته می شود و اشیایی که در الیه باالتر قرار دارند روی سایر اشیا پایین تر نمایش داده می​شوند (شکل ‪١‬ــ‪ .)١٢‬در‬
‫جدول ‪١‬ــ‪ ١٢‬اجزای ‪ Timeline‬معرفی شده اند‪.‬‬

‫شکل ‪١‬ــ‪١٢‬ــ خط زمان (‪)Timeline‬‬

‫جدول ‪١‬ــ‪١٢‬ــ اجزای ‪Timeline‬‬

‫توضیحات‬ ‫عنوان‬ ‫آیکن‬
‫نمایش‪/‬عدم نمایش شیء‬ ‫‪Show/Hide Item‬‬

‫‪ Lock/ Unlock Item‬جلوگیری از تغییرات شیء‬

‫کنترل پخش‬ ‫‪playbar‬‬

‫قطع‪ /‬وصل صدا‬ ‫‪Mute/ Sound‬‬

‫مدت زمان نمایش اسالید‬ ‫‪Slide Duration‬‬

‫بزرگ نمایی یا کوچک نمایی خط زمان‬ ‫‪Change Zoom‬‬

‫‪206‬‬
 ‫فصل دوازدهم‪ :‬توانایی کار با ‪Timeline‬‬

‫‪٢‬ــ‪ ١٢‬تغییر مکان و اندازه شیء در اسالید‬

‫برای تغییر مکان شیء‪ ،‬کافی است روی شیء در ‪ Timeline‬کلیک کرده و آن را درگ کنید و در محل موردنظر‬
‫قرار دهید‪ .‬برای تغییر اندازه شیء‪ ،‬روی لبه های شیء در ‪ Timeline‬قرار گرفته و زمانی که اشاره گر ماوس به شکل‬
‫فلش دوسویه درآمد‪ ،‬به میزان دلخواه درگ کنید‪.‬‬

‫‪٣‬ــ‪ ١٢‬تغییر زمان نمایش اسالید‬

‫‪ ،‬مدت زمان نمایش اسالید بر حسب ثانیه نشان داده می شود‪ .‬برای‬ ‫در پایین پنجره ‪ Timeline‬در قسمت‬
‫تغییر زمان نمایش اسالید کافی است در انتهای لبه شیء اسالید در ‪ Timeline‬قرار گرفته و زمانی که اشاره گر ماوس‬
‫به شکل فلش دوسویه درآمد‪ ،‬آن را درگ کنید‪.‬‬

‫‪٤‬ــ‪ ١٢‬تغییر تنظیمات نمایش ‪Timeline‬‬

‫در صورت عدم مشاهده ‪ ،Timeline‬از منوی ‪ ،Window‬گزینه ‪ Timeline‬را انتخاب کنید‪ .‬با درگ کردن لغزنده‬
‫)‪ ،‬بزرگ نمایی یا کوچک نمایی ‪ ،Timeline‬تغییر می​کند‪.‬‬ ‫‪( Change Zoom‬‬

‫‪  ٥‬ــ‪ ١٢‬اصول جابه جایی اشیا روی ‪Timeline‬‬

‫برای جابه جایی اشیا روی ‪ ،Timeline‬کافی است شیء موردنظر را در ‪ Timeline‬در جهت دلخواه درگ کنید‪.‬‬

‫نکته‬
‫با کلیک راست روی شیء در ‪ timeline‬و انتخاب گزینه ‪ Sync with Playbar‬نقطه شروع شیء‪،‬مکان جاری‬
‫هد در نظر گرفته میشود‪(.‬کلید میان بر ‪) Ctrl+L‬‬

‫‪٦‬ــ‪ ١٢‬اصول ‪ Show/Hide‬نمودن اشیا روی ‪Timeline‬‬

‫جلوی شیء کلیک کنید‪.‬‬ ‫‪ ،‬روی عالمت‬ ‫برای مخفی و آشکار نمودن یک شیء در ‪ ،Timeline‬در ستون‬
‫رو به روی شیء نمایش داده می شود و باعث می​گردد که شیء در اسالید مخفی شود‪ .‬یکی از‬ ‫یک عالمت‬
‫کاربردهای این گزینه زمانی است که تعداد زیادی شیء روی اسالید دارید و می​خواهید ترتیب زمانی اشیا را تنظیم‬
‫در باالی پنجره ‪ Timeline‬کلیه اشیا مخفی می​شوند‪ .‬برای آشکار نمودن اشیا‪،‬‬ ‫کنید‪ .‬با کلیک روی عالمت‬
‫کافی است بار دیگر روی همان عالمت کلیک کنید‪.‬‬
‫‪207‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٧‬ــ‪ ١٢‬اصول افزایش و کاهش ‪Object Duration‬‬

‫با درگ کردن لبههای شیء روی ‪ ،Timeline‬مدت زمان نمایش شیء (‪ ،)Object Duration‬افزایش یا کاهش می​یابد‪.‬‬
‫‪ ،‬مدت زمان نمایش شیء انتخابی نشان داده میشود‪( .‬شکل ‪٢‬ــ‪)١٢‬‬ ‫در قسمت ‪Selected Duration‬‬

‫شکل ‪٢‬ــ‪١٢‬ــ افزایش یا کاهش ‪Object Duration‬‬

‫عالوه بر روش گفته شده‪ ،‬مدت زمان نمایش شیء‪ ،‬در قسمت ‪ Display for‬در بخش ‪ Timing‬پنجره خصوصیات‬
‫شیء قابل تنظیم است (شکل ‪٣‬ــ‪.)١٢‬‬

‫شکل ‪٣‬ــ‪١٢‬ــ تعیین زمان نمایش شیء‬

‫نکته‬
‫با کلیک راست روی شیء و انتخاب گزینه( ‪ ،Show for rest of slide (Ctrl+E‬شیء انتخابی تا انتهای اسالید‬
‫نمایش داده میشود‪.‬‬

‫‪  ٨‬ــ‪ ١٢‬اصول همزمانی صدا با متون و تصاویر‬

‫می​خواهیم برای هر مطلب‪ ،‬زمانی که توضیحات صوتی شنیده می شود‪ ،‬تصاویر و متون مربوط به آن نمایش داده‬
‫شود‪ .‬برای این کار نیاز به همزمانی صدا با سایر اجزای روی اسالید داریم‪ .‬این کار را می توانید طبق سناریو انجام‬
‫‪،)Audio‬‬ ‫‪Record to‬‬ ‫دهید‪ .‬بهتر است ابتدا توضیحات صوتی را در یک اسالید خالی ضبط کرده (‪Slide‬‬

‫‪208‬‬
 ‫فصل دوازدهم‪ :‬توانایی کار با ‪Timeline‬‬

‫سپس صدا را توسط دکمه ‪ Play‬در پانل ‪ Timeline‬پخش کنید‪ .‬زمانی که توضیحات مطلب ا ّول به پایان رسید‪،‬‬
‫صدا را متوقف کنید‪ .‬متن یا تصویری که مربوط به توضیحات است را در بازه زمانی ابتدا تا محل جاری‪ ،‬با درگ‬
‫کردن در ‪ Timeline‬قرار دهید‪.‬‬
‫اگر می​خواهید متن یا تصویر تا انتهای پروژه نمایش یابد‪ ،‬روی آن کلیک راست کرده و گزینه‪Show for rest of slide‬‬
‫را انتخاب کنید‪ .‬سپس مطلب دوم را پخش کرده و همین کار را تکرار کنید‪ .‬در مثال زیر (شکل ‪٤‬ــ‪ )١٢‬تصویر اصلی‬
‫ثابت بوده و از ابتدا تا انتهای اسالید نمایش داده میشود ولی نوشتههای باال‪ ،‬متناسب با صحبت گوینده تغییر می​کنند‪.‬‬
‫برای همین نوشتهها روی هم قرار داده شده اند که با دقت در ‪ ،Timeline‬مشاهده میشود که در زمانهای متفاوتی در‬
‫جلوی شیء‪ ،‬هر نوشته که زمان نمایش آن را‬ ‫‪ Timeline‬قرار گرفته اند‪ .‬برای مدیریت بهتر مطالب‪ ،‬با کلیک گزینه‬
‫تنظیم کردید‪ ،‬به طور موقت مخفی کنید تا اسالید شلوغ نشود و در انتها کلیه نوشتهها را از حالت مخفی خارج کنید‪ .‬با‬
‫فشردن کلید ‪ ،F4‬پیش نمایش پروژه را مشاهده کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٤‬ــ‪١٢‬ــ هم زمانی صدا با سایر اشیا در پروژه‬

‫‪209‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫خالصه فصل‬

‫نرمافزار ‪ Captivate‬نیز مانند نرمافزارهای ‪ Flash‬و ‪ ،Director‬یک نرمافزار مبتنی بر ‪ Timeline‬است و کنترل زمانی‬
‫نحوه قرارگیری اشیا در صحنه‪ ،‬مدت زمان حضور و ترتیب نمایش آنها در خروجی توسط خط زمان صورت می​پذیرد‪.‬‬
‫‪ Timeline‬حکم یک فیلم نامه را دارد‪ .‬برای هر شیء یک الیه ساخته می شود و اشیایی که در الیه باالتر قرار دارند‬
‫روی سایر اشیا پایین تر نمایش داده می​شوند‪.‬‬
‫برای تغییر مکان شیء‪ ،‬کافی است روی شیء در ‪ Timeline‬کلیک کرده و آن را درگ کنید‪ .‬برای تغییر اندازه شیء‪،‬‬
‫روی لبه های شیء در ‪ Timeline‬قرار گرفته و زمانی که اشاره گر ماوس به شکل فلش دوسویه درآمد‪ ،‬درگ کنید‪.‬‬
‫جلوی شیء کلیک کنید‪.‬‬ ‫‪ ،‬روی عالمت‬ ‫برای مخفی و آشکار نمودن یک شیء در ‪ ،Timeline‬در ستون‬
‫با درگ کردن لبه های شیء در ‪ ،Timeline‬زمان نمایش شیء (‪ ،)Object Duration‬افزایش یا کاهش‬
‫می​یابد‪ .‬در قسمت ‪ ، Selected Duration‬مدت زمان نمایش شیء انتخابی نشان داده می شود‪.‬‬
‫با کلیک راست روی شیء و انتخاب گزینه ‪( Show for rest of slide‬کلید ترکیبی ‪ ،)Ctrl+E‬شیء انتخابی تا انتهای‬
‫اسالید نمایش داده می شود‪.‬‬
‫برای همزمانی صدا با سایر اجزای روی اسالید‪ ،‬بهتر است ابتدا توضیحات صوتی را در یک اسالید خالی ضبط کرده‪،‬‬
‫سپس صدا را توسط دکمه ‪ Play‬در پانل ‪ Timeline‬پخش کنید‪ .‬زمانی که توضیحات مطلب ا ّول به پایان رسید‪ ،‬صدا‬
‫را متوقف کنید‪ .‬متن یا تصویری که مربوط به توضیحات است را در بازه زمانی ابتدا تا محل جاری‪ ،‬با درگ کردن در‬
‫‪ Timeline‬قرار دهید‪ .‬به همین ترتیب برای سایر مطالب این کار را تکرار کنید‪.‬‬

‫‪210‬‬
 Timeline ‫ توانایی کار با‬:‫فصل دوازدهم‬

Learn in English
..…………………………………………………………………
Timeline
The Timeline is a visual representation of the timing of all objects on a slide. The Timeline
provides an easy way to view, at a high level, all objects on a slide and their relationship to
each other.
With the Timeline, you can organize objects and precisely control the timing of objects. For
example, on a slide that contains a caption, an image, and a highlight box, you can display the
caption, then the image 4 seconds later, and then the highlight box 2 seconds after that. The
Timeline also shows any audio associated with the slide or with objects on the slide. You can
easily coordinate the timing of audio with the slide using the Timeline.

‫واژه نامه تخصصی‬

Hide ‫مخفی کردن‬
Lock ‫قفل کردن‬
Mute ‫قطع صدا‬
Play head ‫هد اجرا‬
Show ‫نمایش‬
Slide Duration ‫مدت زمان اسالید‬
Timeline ‫خط زمان‬
Zoom ‫بزرگ نمایی‬

211
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پرسش های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ نحوه قرارگیری اشیا در صحنه‪ ،‬مدت زمان حضور و ترتیب نمایش آنها در خروجی در کدام قسمت تنظیم می شود؟‬
‫ب) ‪Master slide‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Timeline‬‬
‫د) ‪Filmstrip‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Properties‬‬
‫‪2‬ــ توسط کدام گزینه‪ ،‬نمایش یا عدم نمایش شیء تعیین می شود؟‬
‫د)‬ ‫ج)‬ ‫ ‬
‫ب)‬ ‫الف)‬
‫‪3‬ــ کلید میانبر برای نمایش یک شیء تا انتهای اسالید جاری چیست؟‬
‫ب) ‪Ctrl+ L‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Ctrl+ E‬‬
‫د) ‪Ctrl+ R‬‬ ‫ ‬‫ج) ‪Ctrl+ B‬‬
‫‪4‬ــ کدام گزینه درباره ‪ Timeline‬صحیح نیست؟‬
‫الف) اشیایی که در الیه باالتر قرار دارند روی سایر اشیا پایین تر نمایش داده می​شوند‪.‬‬
‫ب) برای مخفی و آشکار نمودن شیء‪ ،‬در ستون ‪ Show/hide‬جلوی آن کلیک می​کنیم‪.‬‬
‫ج) در ‪ Timeline‬امکان افزایش یا کاهش ‪ Object Duration‬وجود ندارد‪.‬‬
‫د) برای تغییر مکان شیء‪ ،‬کافی است روی شیء در ‪ Timeline‬کلیک کرده و آن را درگ کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ توسط کدام گزینه در پنجره خصوصیات اشیا‪ ،‬امکان تعیین زمان نمایش شیء وجود دارد؟‬
‫ب) ‪Object Duration‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Display for‬‬
‫د) ‪Transform‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Time‬‬

‫‪212‬‬
‫فصل دوازدهم‪ :‬توانایی کار با ‪Timeline‬‬

‫آزمون نظری‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬
‫‪1‬ــ ‪ Timeline‬چه کاربردی دارد؟‬
‫‪2‬ــ تغییر مکان و زمان نمایش یک شیء در ‪ Timeline‬به چه صورت است؟‬
‫‪3‬ــ چگونه می​توان همزمانی صدا با سایر عناصر روی اسالید را انجام داد؟‬
‫‪4‬ــ در صورت عدم مشاهده ‪ ،Timeline‬چگونه می​توان آن را نمایش داد؟‬

‫‪213‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫کارگاه عملی‬
‫مطابق با سناریوی زیر‪ ،‬پروژه آموزش وب سایت را تهیه کنید‪:‬‬

‫سناریو شماره‪1 :‬‬ ‫شماره‬

‫عنوان درس افزار‪ :‬آموزش اینترنت‬ ‫عنوان درس‪ :‬آموزش وب سایت‬ ‫مراحل‬
‫نام فایل‪Internet1 :‬‬ ‫فیلم‬ ‫پویانمایی‬ ‫تصویر‬ ‫صدا‬ ‫متن‬

‫گفتار و مراحل انجام کار‬

‫وب سایت‬ ‫گفتار ‪1‬‬
‫نحوه انجام عبارت وب سایت روی صفحه نوشته می شود‪.‬‬
‫به مجموعه چند صفحه وب مرتبط با یک موضوع یا سازمان‪ ،‬وب سایت گفته می شود‪.‬‬ ‫گفتار ‪2‬‬
‫نحوه انجام عبارت در باالی صفحه نمایش داده شده و تصویر یک وب سایت در زیر صفحه نمایش داده می شود‪.‬‬
‫وب سایت ها دارای آدرس منحصر به فرد بوده که به آن ‪ URL‬گفته می شود‪.‬‬ ‫گفتار ‪3‬‬
‫نحوه انجام عبارت باال نوشته شده و تصویر قبلی همچنان نمایش داده شود‪.‬‬
‫هنگام گفتن ‪ ،URL‬عبارت ‪ URL‬به رنگ قرمز و به صورت بزرگ روی تصویر دیده شود‪.‬‬
‫در زیر نمونه ای از یک ‪ URL‬را مشاهده می کنید‪]1[ :‬‬ ‫گفتار ‪4‬‬
‫‪]2[ www.farsedu.ir‬‬
‫نحوه انجام [‪ ]1‬متن باال در باالی اسالید دیده شده و تصویر قبلی برداشته شود‪.‬‬
‫[‪ ]2‬به محض خواندن آدرس سایت‪ ،‬آدرس نمایش داده شود‪.‬‬
‫‪ ،Www‬مخفف ‪ World Wide Web‬به معنی وب جهان گستر است‪.‬‬ ‫گفتار ‪5‬‬
‫نحوه انجام در این زمان‪ ،www ،‬هایالیت شده و عبارت ‪ World Wide Web‬در یک شیء هوشمند زیر آن نمایش داده شود‬
‫و تا انتهای اسالید باقی بماند‪.‬‬
‫‪ ،Farsedu‬نام دامین یا دامنه وب سایت است‪.‬‬ ‫گفتار ‪6‬‬
‫نحوه انجام در این زمان‪ ، Farsedu ،‬هایالیت شده و عبارت » نام دامین یا دامنه وب سایت» در یک شیء هوشمند‬
‫زیر آن نمایش داده شود و تا انتهای اسالید باقی بماند‪.‬‬
‫‪ Ir‬پسوند سایت است که نشان دهنده ایران می​باشد‪.‬‬ ‫گفتار ‪7‬‬
‫در این زمان‪ ، ir ،‬هایالیت شده و عبارت » پسوند سایت » در یک شیء هوشمند زیر آن نمایش داده شده‬ ‫نحوه انجام‬
‫و تا انتهای اسالید باقی بماند‪.‬‬

‫‪214‬‬
 ‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬

‫توانایی کار با جلوه های متحرک سازی‬ ‫فصل سیزدهم‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫یادگیری جلوه های متحرک سازی و اصول ساخت ‪ Intro‬با استفاده از جلوه ها‬

‫هدف های رفتاری‬

‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می​رود که‪:‬‬
‫ـ جلوه های متحرک سازی در نرم افزار ‪ Captivate‬و کاربرد آنها را بیاموزد‪.‬‬
‫ـ اصول اضافه کردن جلوه به اشیا و ذخیره و حذف جلوه را بداند‪.‬‬
‫ـ پالت ‪ Effects‬را بشناسد‪.‬‬
‫ـ اصول ایجاد مسیرهای حرکتی روی اشیا را بداند‪.‬‬
‫ـ توانایی ساخت یک ‪ Intro‬با استفاده از جلوه ها را داشته باشد‪.‬‬

‫‪215‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫برای باالبردن جذابیت محتوای تولید شده در نرم افزار ‪ ،Captivate‬می توانید از جلوه های متحرک سازی‬
‫استفاده کنید‪ .‬در این فصل شما را با جلوه های متحرک سازی و نحوه بکارگیری آنها در پروژه آشنا خواهیم کرد‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪ ١٣‬آشنایی با جلوه های متحرک سازی و کاربرد آنها‬

‫جلوه های متحرک سازی (‪ )Effects‬باعث افزایش جذابیت و باال بردن زیبایی محتوای الکترونیکی می​شوند‪.‬‬
‫یکی از کاربردهای اصلی جلوه های متحرک سازی‪ ،‬ساخت ‪ Intro‬یا صفحه ورودی نرم افزار می​باشد که در این‬
‫فصل با نحوه ساخت ‪ Intro‬آشنا می​شوید‪.‬‬

‫‪٢‬ــ‪ ١٣‬نحوه اضافه کردن جلوه به اشیا‬

‫برای اعمال جلوه های متحرک سازی به اشیا موجود در اسالید‪ ،‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ روی شیء موردنظر در اسالید یا پنجره ‪ ،Timeline‬کلیک راست کرده و گزینه ‪ Apply Effect‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در کنار پنجره ‪ ،Timeline‬پالت ‪ Effects‬نمایان می شود که با کلیک روی دکمه ‪ ،Add Effect‬می توانید جلوه‬
‫دلخواهی را انتخاب کنید (شکل ‪١‬ــ‪.)١٣‬‬
‫‪3‬ــ گزینه ‪ ،Live Preview‬امکان مشاهده پیش نمایش جلوه را فراهم می​کند‪ .‬در قسمت ‪ ،Properties‬ویژگیهای‬
‫قابل تنظیم جلوه دیده می​شوند که گزینههای آن در‬
‫جلوههای مختلف‪ ،‬متفاوت است‪.‬‬

‫‪٣‬ــ‪ ١٣‬آشنایی با پالت ‪Effects‬‬

‫هنگام اضافه کردن جلوهها به اشیا‪ ،‬این پالت به طور‬
‫شکل ‪١‬ــ‪١٣‬ــ پنجره ‪Effects‬‬
‫خودکار کنار پنجره ‪ Timeline‬نمایش داده میشود‪.‬‬
‫در صورت عدم مشاهده این پالت‪ ،‬از منوی ‪ ،Window‬گزینه ‪ Effects‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫نکته‬
‫و انتخاب گزینه ‪ ،Apply to all items of this type‬امکان اعمال جلوه انتخابی‬ ‫با کلیک روی گزینه‬
‫روی سایر اشیای هم نوع وجود دارد‪.‬‬

‫‪216‬‬
 ‫فصل سیزدهم‪ :‬توانایی کار با جلوه های متحرک سازی‬

‫‪٤‬ــ‪ ١٣‬شناخت انواع جلوه ها در پالت ‪Effects‬‬

‫با کلیک روی گزینه ‪ ،Add Effect‬جلوه ها به صورت طبقه بندی شده در ‪ 7‬دسته زیر نمایش داده می​شوند که در‬
‫هر دسته‪ ،‬به مهم ترین جلوه های آن اشاره می​گردد‪:‬‬
‫نکته‬
‫جلوههایی که با عالمت ٭ مشخص شده اند‪ ،‬در خروجی ‪ HTML5‬دیده نمی​شوند و جلوههایی که با عالمت‬
‫٭٭ مشخص شده اند‪ ،‬در خروجی ‪ SWF‬و ‪ HTML5‬متفاوت هستند‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪4‬ــ‪ :Basic 13‬جلوه های پایه‬

‫این جلوه ها برای چرخش‪ ،‬تغییر مقیاس و زاویه دار کردن شیء انتخابی بکار می​روند‪.‬‬
‫جدول ‪١‬ــ‪١٣‬ــ جلوه های ‪Basic‬‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫چرخش به صورت تدریجی تا زاویه دلخواه‬ ‫‪RotateTo‬‬

‫چرخش به اندازه زاویه دلخواه‬ ‫‪Rotation‬‬

‫تغییر مقیاس افقی و عمودی شکل‬ ‫‪Scale‬‬
‫تغییر مقیاس افقی و عمودی شکل به تدریج‬ ‫‪ScaleTo‬‬
‫زاویه دار کردن شیء‬ ‫**‪Skew‬‬

‫زاویه دار کردن شیء به صورت تدریجی‬ ‫**‪SkewTo‬‬

‫‪2‬ــ‪4‬ــ‪ :Color Effect ١٣‬جلوه های رنگی‬

‫این جلوه ها باعث تغییر رنگ‪ ،‬شفافیت و روشنایی شیء انتخابی می​شوند‪.‬‬
‫جدول ‪٢‬ــ‪١٣‬ــ جلوه های ‪Color Effect‬‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫تغییر شفافیت شیء از یک مقدار به مقداری دیگر‬ ‫‪AlphaFromTo‬‬

‫تغییر میزان روشنایی شیء‬ ‫*‪Brightness‬‬

‫تغییر میزان محو شدگی شیء‬ ‫*‪Set Blur‬‬
‫تعیین میزان درخشش شیء‬ ‫*‪Set Glow‬‬
‫تغییر رنگ شیء به رنگی دلخواه‬ ‫*‪Tint‬‬

‫‪217‬‬ ‫تغییر رنگ شیء از یک رنگ به رنگی دیگر‬ ‫*‪TintFromTo‬‬

 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪3‬ــ‪4‬ــ‪ :Emphasis ١٣‬جلوه های تأکید‬

‫از این جلوه ها برای تأکید روی شیء استفاده می شود‪ .‬با توجه به تعداد زیاد این جلوه ها‪ ،‬فقط به مهم ترین آنها‬
‫اشاره شده است‪ .‬پیشنهاد می شود سایر جلوهها را نیز امتحان نمایید‪.‬‬
‫جدول ‪٣‬ــ‪١٣‬ــ جلوه های تأکید‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫حالت چشمک زن‬ ‫‪Blink‬‬
‫دور شدن از صفحه به سمت داخل‬ ‫‪Cinema Starwars‬‬
‫چرخش ساعت گرد‬ ‫‪Clockwise Rotate‬‬
‫وارد شدن و ناپدید شدن‬ ‫‪ComeIn Disapereance‬‬
‫حالت افتادن از یک مکان بلند‬ ‫‪Drop From High Place‬‬
‫سقوط آزاد‬ ‫‪Free Fall‬‬
‫یک مرتبه درخشش‬ ‫*‪GlowOnce‬‬
‫دور زدن در اطراف و بازگشت به مکان ا ّول‬ ‫‪Go Around To Back‬‬
‫حرکت مانند ضربان قلب‬ ‫‪Heart Beat‬‬
‫حرکت پیستونی شکل (باال به پایین)‬ ‫‪Pistons‬‬
‫چرخش دایره ای شکل‬ ‫*‪Spin‬‬
‫حالت ماشین تحریر‬ ‫‪Type Writer‬‬

‫‪٤‬ــ‪4‬ــ‪ :Entrance ١٣‬جلوه های ورودی‬

‫این جلوه ها برای وارد شدن شیء به صحنه کاربرد دارند‪.‬‬
‫جدول ‪٤‬ــ‪١٣‬ــ جلوه های ورودی‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫بزرگ شدن غیر متقارن‬ ‫‪Asymmetric Zoom In‬‬
‫وارد شدن از بزرگ به اندازه واقعی‬ ‫‪Come In Mystery‬‬
‫بزرگ شدن به صورت محو‬ ‫‪FadedZoomIn‬‬
‫ظهور تدریجی‬ ‫‪Glide‬‬
‫ورود با ضربه از سمت چپ‬ ‫**‪HighBouncyToLeft‬‬
‫چرخش به سمت داخل‬ ‫‪Spiral In‬‬
‫پرواز به سمت داخل‬ ‫‪Fly In‬‬
‫کشیده شدن شیء‬ ‫‪Stretch‬‬
‫‪218‬‬
 ‫فصل سیزدهم‪ :‬توانایی کار با جلوه های متحرک سازی‬

‫جدول ‪٥‬ــ‪١٣‬ــ جلوه های خروجی‬ ‫‪  ٥‬ــ‪4‬ــ‪ :Exit ١٣‬جلوه های خروجی‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬ ‫این جلوه ها برای خروج شیء از صحنه کاربرد‬
‫رفتن به داخل صفحه همراه با محو شدن‬ ‫‪FadeZoomOut‬‬
‫دارند‪.‬‬
‫جمع شدن (محو شدن) تدریجی‬ ‫‪GlideOut‬‬
‫رفتن به داخل صفحه‬ ‫‪Zoom Out‬‬
‫جمع شدن و بسته شدن شیء‬ ‫‪Collapse‬‬
‫حرکت و محو شدن در جهت دلخواه‬ ‫‪Ease out‬‬
‫پرواز به سمت خارج صفحه‬ ‫‪Fly Out‬‬

‫جدول ‪٦‬ــ‪١٣‬ــ جلوه های ویژه‬

‫‪٦‬ــ‪4‬ــ‪ :Filters ١٣‬جلوه های ویژه‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫برجسته کردن شیء‬ ‫*‪Bevel‬‬ ‫از این جلوه ها برای اعمال برجستگی‪ ،‬محو شدگی‪،‬‬
‫محو شدن شیء‬ ‫*‪Blur‬‬ ‫سایه دار کردن و درخشش شیء استفاده می شود‪.‬‬
‫سایه دار کردن شیء‬ ‫*‪DropShadow‬‬
‫درخشش شیء‬ ‫*‪Glow‬‬

‫‪٧‬ــ‪4‬ــ‪ :Motion Path ١٣‬ایجاد مسیرهای حرکتی‬

‫با کلیک روی گزینه ‪ ،Add Effect‬در پالت ‪ Effects‬و انتخاب دسته ‪ ،Motion Path‬می توانید مسیرهای حرکتی‬
‫را روی شیء انتخابی اعمال کنید‪.‬‬
‫جدول ‪٧‬ــ‪١٣‬ــ مسیرهای حرکتی روی اشیا‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫حرکت با شتاب از چپ به راست‬ ‫‪Ease‬ــ‪LeftToRight‬‬
‫حرکت از چپ به راست‬ ‫‪LeftToRight‬‬
‫حرکت پنج گوش‬ ‫‪Pentagon‬‬
‫حرکت چهارگوش‬ ‫‪Rectangle‬‬
‫حرکت با شتاب از راست به چپ‬ ‫‪Ease‬ــ‪RightToLeft‬‬
‫حرکت از راست به چپ‬ ‫‪RightToLeft‬‬
‫حرکت از راست به چپ به صورت ‪ 3‬نقطه ای‬ ‫‪RightToLeft3-point‬‬
‫حرکت مثلثی شکل‬ ‫‪Triangle‬‬
‫‪219‬‬ ‫حرکت زیگزاگ‬ ‫‪ZigZag‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪1‬ــ‪7‬ــ‪4‬ــ‪ 13‬ویرایش مسیرهای حرکتی روی اشیا‬

‫برای ویرایش مسیر حرکتی و ایجاد مسیر دلخواه‪ ،‬پس از انتخاب جلوه ‪ Motion Path‬دلخواه‪ ،‬روی شیء در اسالید‬
‫کلیک کنید‪ .‬عالمت سبزرنگی در سمت راست شیء ظاهر می شود‪ ،‬با کلیک روی این عالمت‪ ،‬مسیر نمایش داده‬
‫می شود‪ .‬با کلیک روی نقاط مسیر می توانید‪ ،‬مسیر را ویرایش کنید‪ .‬برای مثال در شکل زیر جلوه زیگزاگ انتخاب‬
‫شده و ویرایش شده است (شکل ‪٢‬ــ‪.)١٣‬‬

‫اولیه (شکل باال) و مسیر تغییر یافته (شکل پایین)‬

‫شکل ‪٢‬ــ‪١٣‬ــ مسیر ّ‬

‫‪  ٥‬ــ‪ ١٣‬نحوه ذخیره و حذف جلوه ها‬

‫در پایین پنجره ‪ Effects‬کلیک کنید‪.‬‬ ‫برای ذخیره یک جلوه‪ ،‬جلوه موردنظر را انتخاب و روی دکمه‬
‫برای حذف یک جلوه‪ ،‬روی آن کلیک راست کرده و گزینه ‪ Delete‬را انتخاب کنید یا روی دکمه در پایین پنجره‬
‫‪ Effects‬کلیک کنید‪.‬‬

‫‪  ٦‬ــ‪ ١٣‬اصول ساخت یک ‪ Intro‬با استفاده از جلوه ها‬

‫منظور از ‪ ،Intro‬ورودی یا صفحه شروع نرم افزار می​باشد‪ .‬برای جذابیت بیشتر‪ ،‬بهتر است از جلوه های‬
‫متحرک سازی در ‪ Intro‬استفاده شود‪.‬‬
‫مثال) می​خواهیم برای پروژه آموزش الفبا‪ ،‬عبارت «آموزش الفبای انگلیسی» با حرکت پاندولی شکل نمایش داده‬
‫شود‪ ،‬سپس کلیه حروف با جلوه ظهور تدریجی نمایش داده شوند و در نهایت از صفحه محو شوند‪ .‬برای این کار‬
‫‪220‬‬
 ‫فصل سیزدهم‪ :‬توانایی کار با جلوه های متحرک سازی‬

‫مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬

‫‪1‬ــ روی عبارت «آموزش الفبای انگلیسی» کلیک راست کرده و گزینه ‪ Apply Effect‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در پالت ‪ ،Effect‬روی گزینه ‪ Add Effect‬کلیک کرده و از گروه ‪ ،Emphasis‬گزینه ‪ Pendulum‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ برای کل عبارت‪ ،‬از دسته ‪ Entrance‬گزینه ‪ Glide‬را انتخاب کنید‪ .‬جلوه ظاهر شده را درگ کرده و آن را بعد از‬
‫جلوه پاندول قرار دهید‪.‬‬
‫‪4‬ــ سپس از گروه ‪ ،Exit‬جلوه ‪ Zoom out‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ با فشردن کلید ‪ F4‬پیش نمایش پروژه را مشاهده کنید (یا با کلیک روی دکمه ‪ Live Preview‬و فشردن دکمه‬
‫‪ Play‬پیش نمایش زنده را در محیط ‪ Captivate‬مشاهده کنید)‪.‬‬

‫‪221‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫خالصه فصل‬

‫جلوه های متحرک سازی (‪ )Effects‬باعث افزایش جذابیت و باال بردن زیبایی محتوای الکترونیکی می​شوند‪ .‬یکی‬
‫از کاربردهای اصلی جلوه های متحرک سازی‪ ،‬ساخت ‪ Intro‬یا صفحه ورودی نرم افزار می​باشد‪.‬‬
‫برای اعمال جلوه به شیء‪ ،‬روی آن در اسالید یا پنجره ‪ ،Timeline‬کلیک راست کرده و گزینه ‪Apply Effect‬‬
‫را انتخاب کنید‪ .‬در پالت ‪ ،Effects‬با کلیک روی دکمه ‪ ،Add Effect‬می توانید جلوه دلخواهی را اعمال کنید‪.‬‬
‫گزینه ‪ ،Live Preview‬امکان مشاهده پیش نمایش جلوه را فراهم می​کند‪ .‬در قسمت ‪ ،Properties‬ویژگی های‬
‫قابل تنظیم جلوه دیده می​شوند‪.‬‬
‫جلوهها به صورت طبقهبندی شده در ‪ 7‬دسته نمایش داده می​شوند‪( Basic :‬جلوههای پایه)‪( Color Effect ،‬جلوههای‬
‫رنگی)‪( Emphasis ،‬جلوههای تأکید)‪( Entrance ،‬جلوههای ورودی)‪( Exit ،‬جلوههای خروجی)‪( Filter ،‬جلوههای‬
‫ویژه) و ‪( Motion Path‬جلوههای حرکتی)‪.‬‬
‫در پایین پنجره ‪ Effects‬کلیک کنید‪ .‬برای‬ ‫برای ذخیره یک جلوه‪ ،‬جلوه موردنظر را انتخاب و روی دکمه‬
‫کلیک کنید‪.‬‬ ‫حذف یک جلوه‪ ،‬روی دکمه‬

‫‪222‬‬
 ‫ توانایی کار با جلوه های متحرک سازی‬:‫فصل سیزدهم‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
Defining motion paths for objects
1. Right-click the object and select Effects.
2. Click add effect, select Motion Path, and then select the type of motion path you want to apply.
3. Click the symbol that appears at the right corner of the object. The direction of the motion
path indicated by an arrow appears.
4. To change the direction of motion, click the arrowhead and drag it in the new direction.
‫واژه نامه تخصصی‬
Apply ‫اعمال کردن‬
Asymmetric ‫نامتقارن‬
Basic ‫پایه‬
Bevel ‫برجسته کردن‬
Blink ‫چشمک زن‬
Clockwise ‫در جهت گردش عقربه های ساعت‬
Collapse ‫ جمع شدن‬،‫بسته شدن‬
Disapereance ‫ناپدید شدن‬
Effect ‫جلوه‬
Emphasis ‫تأکید‬
Entrance ‫ورودی‬
Free Fall ‫سقوط آزاد‬
Glide ‫ظهور تدریجی‬
Glow ‫درخشش‬
Heart Beat ‫ضربان قلب‬
Live Preview ‫پیش نمایش زنده‬
Pentagon ‫پنج گوش‬
Rotation ‫چرخش‬
Scale ‫تغییر مقیاس‬
Skew ‫ زاویه دار کردن‬،‫مایل کردن‬
Triangle ‫مثلث‬

223
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پرسش های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ کدام گزینه امکان مشاهده پیش نمایش جلوه به صورت زنده در پالت ‪ Effects‬را می​دهد؟‬
‫ب) ‪Add Effects‬‬ ‫الف) ‪ Apply Effect‬‬
‫د) ‪Properties‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Live preview‬‬
‫‪2‬ــ کدام دسته از جلوه ها باعث تغییر رنگ‪ ،‬شفافیت و روشنایی شیء انتخابی می​شوند؟‬
‫ب) ‪Basic‬‬ ‫الف) ‪ Color Effects‬‬
‫د) ‪Exit‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Entrance‬‬
‫‪3‬ــ کار جلوه ‪ ScaleTo‬چیست؟‬
‫الف) تغییر مقیاس افقی و عمودی شکل‬
‫ب) تغییر مقیاس افقی و عمودی شکل به تدریج‬
‫ج) زاویه دار کردن شیء به صورت تدریجی‬
‫د) چرخش به اندازه زاویه دلخواه‬
‫‪4‬ــ برای تغییر رنگ شیء به رنگی دلخواه از کدام جلوه استفاده می شود؟‬
‫ب) ‪Set Glow‬‬ ‫الف) ‪ Blur‬‬
‫د) ‪Tint‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Brightness‬‬
‫‪5‬ــ کدام دسته از جلوه ها‪ ،‬برای وارد شدن شیء به صحنه کاربرد دارند؟‬
‫ب) ‪Entrance‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Emphasis‬‬
‫د) ‪Exit‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Filter‬‬
‫‪6‬ــ جلوه ‪ Zoom out‬جز کدام دسته از جلوه ها می​باشد؟‬
‫ب) ‪Motion Path‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Emphasis‬‬
‫د) ‪Filter‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Exit‬‬
‫‪7‬ــ کدام جلوه جزء جلوه های حرکتی محسوب نمی شود؟‬
‫ب) ‪Pentagon‬‬ ‫ ‬‫الف) ‪Glide‬‬
‫د) ‪Triangle‬‬ ‫ ‬
‫ج)‪Rectangle‬‬

‫‪224‬‬
‫فصل سیزدهم‪ :‬توانایی کار با جلوه های متحرک سازی‬

‫‪8‬ــ کدام دسته از جلوه ها برای خروج شیء از صحنه کاربرد دارند؟‬
‫ب) ‪Entrance‬‬ ‫ ‬‫الف) ‪Filter‬‬
‫د) ‪Exit‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Color effect‬‬

‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫آزمون نظری‬

‫‪1‬ــ جلوه های متحرک سازی چه کاربردی دارند؟‬

‫‪2‬ــ در نرم افزار ‪ ،Captivate‬چند دسته جلوه وجود دارد و کاربرد هر یک چیست؟‬
‫‪3‬ــ برای ایجاد مسیرهای حرکتی دلخواه از کدام دسته از جلوه ها استفاده می شود؟‬
‫‪4‬ــ نحوه جلوه گذاری‪ ،‬ذخیره و حذف یک جلوه را توضیح دهید‪.‬‬

‫‪225‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫کارگاه عملی‬
‫به پروژه آموزش سخت افزار‪ ،‬موارد ‪ 1‬تا ‪ 3‬را اضافه کنید‪:‬‬
‫‪1‬ــ یک ‪ Intro‬در صفحه ا ّول ایجاد کنید‪ .‬ابتدا عبارت «بنام خدا» از داخل صفحه بزرگ شده و روی صفحه‪ ،‬نمایش‬
‫داده شود‪ .‬سپس چند تصویر به صورت چرخشی وارد اسالید شوند‪ .‬نوشته خوشامدگویی به نرمافزار و عنوان نرمافزار‬
‫نیز از باال به پایین نمایش داده شود‪ .‬پس از اتمام ‪ ،Intro‬به طور خودکار‪ ،‬صفحه منو اصلی نمایش داده شود‪.‬‬
‫‪2‬ــ در صفحه ‪ ،Intro‬دکمه ای با نام ‪ Skip Intro‬قرار دهید تا در صورت عدم تمایل کاربر به مشاهده ‪ ،Intro‬بتواند‬
‫از آن صرف نظر کرده و وارد صفحه منو شود (راهنمایی‪ :‬دکمه نباید حالت ‪ Pause‬داشته باشد تا به محض اتمام‬
‫‪ ،Intro‬صفحه منو ظاهر شود)‪.‬‬
‫‪3‬ــ در صفحات مربوط به هر قطعه‪ ،‬شکل قطعه با جلوه ای دلخواه وارد صفحه شود‪.‬‬

‫برای پروژه آموزش پاورپوینت‪ ،‬یک ‪ Intro‬در صفحه ا ّول ایجاد کنید‪ .‬ابتدا عبارت «آموزش پاورپوینت» با‬
‫حرکت چرخشی وارد صفحه شود‪ .‬سپس نام خودتان از پایین به باال نمایش داده شوند‪ .‬بعد از آن وارد صفحه منوی‬
‫اصلی شوید‪.‬‬

‫‪226‬‬
 ‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬

‫توانایی وارد کردن فایلها (‪ )Import‬و کار کردن با ‪Library‬‬ ‫فصل چهاردهم‪:‬‬
‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫نحوه وارد کردن فایل ها در نرم افزار و طرز کار با‪Library‬‬
‫یادگیری ٔ‬

‫هدف های رفتاری‬

‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می​رود که‪:‬‬
‫ـ توانایی وارد نمودن فایل های فتوشاپ با پسوند ‪ Psd‬را داشته باشد‪.‬‬
‫ـ توانایی ایجاد پروژه بر اساس فایل پاورپوینت را داشته باشد‪.‬‬
‫ـ بتواند اسالیدهای پویانمایی و ویدیو را ایجاد نماید‪.‬‬
‫ـ نحوه ی کار با ‪ Library‬را بداند و بتواند کتابخانه های خارجی را وارد آن نماید‪.‬‬
‫ـ بتواند یک آلبوم تصاویر (‪ )Image Slide Show‬را ایجاد کند‪.‬‬

‫‪227‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫نرمافزار ‪ ،Captivate‬امکان وارد نمودن (‪ )Import‬فایلهای سایر نرمافزارها نظیر فتوشاپ و پاورپوینت را به کاربر‬
‫می​دهد و در محتوای الکترونیکی میتوانید از آنها استفاده کنید‪ .‬عالوه بر این ‪ ،‬مواردی که به پروژه اضافه می​شوند‪،‬‬
‫بهطور خودکار به کتابخانه (‪ )Library‬پروژه اضافه می​شوند که امکان استفاده از آنها در سایر پروژهها نیز وجود دارد‪.‬‬
‫دراین فصل با نحوه وارد کردن فایلهای مختلف به نرمافزار و اصول کار با کتابخانه آشنا می​شوید‪.‬‬

‫‪١‬ــ‪ ١٤‬افزودن فایل فتوشاپ به پروژه‬

‫نرم افزار ‪ Captivate‬به خوبی قادر به شناسایی و تفکیک الیه های فتوشاپ می​باشد‪ .‬برای اضافه کردن‬
‫فایل فتوشاپ با پسوند ‪.Psd‬به پروژه‪ ،‬از منوی ‪ ،File‬زیر منوی ‪ ،Import‬گزینه ‪( Photoshop file‬یا کلید میانبر‬
‫‪ )Shift+Alt+P‬را انتخاب کنید‪ .‬پس از انتخاب فایل‪ ،‬در کادری که نمایان می شود (شکل ‪١‬ــ‪ ،)١٤‬الیه هایی از فایل‬
‫فتوشاپ که می​خواهید در پروژه نمایش داده شوند را مشخص کنید‪.‬‬
‫اگر می​خواهید کل فایل به صورت یک تصویر در صفحه نمایش داده شود‪ ،‬در قسمت ‪ Import as‬گزینه ‪Flattened Image‬‬
‫را انتخاب کنید (به طور پیش فرض حالت ‪ Layers‬انتخاب شده و الیهها به صورت تفکیک شده در محیط آورده میشوند)‪.‬‬
‫الیهها در شکل ‪٣‬ــ‪ ١٤‬نشان داده شده است‪.‬‬

‫شکل ‪١‬ــ‪١٤‬ــ افزودن فایل فتوشاپ‬

‫‪228‬‬
‫فصل چهاردهم‪ :‬توانایی وارد کردن فایل ها (‪ )Import‬و کار با ‪Library‬‬

‫همان طور که مالحظه می شود‪ ،‬هر الیه به صورت جداگانه در‬

‫‪ Timeline‬نمایش داده شده است‪.‬‬
‫میتوانید به راحتی الیهها را جابهجا نموده‪ ،‬زمان نمایش آنها‬
‫را تغییر داده یا جلوه دلخواهی را روی آنها اعمال نمایید‪ .‬برای‬
‫ویرایش تصویر کافی است روی دکمه ‪ Edit‬در پنجره خصوصیات‬
‫(شکل ‪٢‬ــ‪ )١٤‬الیه انتخابی کلیک کنید تا تصویر در فتوشاپ باز‬
‫شود‪.‬‬
‫شکل ‪٢‬ــ‪١٤‬ــ ویرایش تصویر‬

‫شکل ‪٣‬ــ‪١٤‬ــ تفکیک الیه های فایل ‪ PSD‬در ‪Captivate‬‬

‫‪٢‬ــ‪ ١٤‬ایجاد پروژه بر اساس پاورپوینت‬

‫برای ایجاد پروژه بر اساس فایل پاورپوینت یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ در پنجره شروع‪ ،‬از قسمت ‪ Create New‬گزینه ‪ From Microsoft Powerpoint‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ از منوی ‪ ،File‬زیر منوی ‪ ،New Project‬گزینه ‪ Project From MS Powerpoint‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪229‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫در کادری که باز میشود (شکل ‪٤‬ــ‪ ،)١٤‬نام‪ ،‬ابعاد پروژه و اسالیدهایی که می​خواهید به پروژه جدید اضافه شوند را‬
‫انتخاب کنید‪ .‬در قسمت ‪ ،Advance Slide‬نحوه نمایش اسالیدها مشخص میشود‪ .‬در حالت ‪،On mouse Click‬‬
‫برای نمایش اسالید بعدی باید کلیک شود و در حالت ‪ Automatically‬اسالید بعدی به طور اتوماتیک نمایش‬
‫داده می شود‪.‬‬
‫پویانمایی های موجود در فایل پاورپوینت‪ ،‬در نرم افزار ‪ Captivate‬قابل مشاهده می​باشند‪ .‬به راحتی می توانید با‬
‫درگ کردن اسالیدها‪ ،‬آنها را جابجا نموده‪ ،‬اسالیدی را حذف و یا اضافه کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٤‬ــ‪١٤‬ــ ایجاد پروژه بر اساس پاورپوینت‬

‫نکته‬
‫در صورتی که متون فارسی در فایل پاورپوینت با استفاده از فارسی نویس نوشته شده باشند‪ ،‬در نرمافزار‬
‫‪ ،Captivate‬به درستی نشان داده می​شوند‪.‬‬
‫‪1‬ــ‪2‬ــ‪ 14‬ویرایش اسالیدهای پاورپوینت در ‪Captivate‬‬
‫برای ویرایش اسالیدها‪ ،‬در قسمت ‪ Filmstrip‬روی اسالید موردنظر کلیک راست نموده‪ ،‬از زیر منوی ‪Edit‬‬
‫‪ ،with Microsoft Powerpoint‬گزینه ‪ Edit Slide‬را انتخاب کنید‪ .‬در صورت انتخاب گزینه ‪،Edit Presentation‬‬
‫امکان ویرایش کل فایل پاورپوینت وجود دارد‪ .‬نرمافزار ‪ ،Captivate‬از نرمافزار پاورپوینتی که در آن تعبیه شده‬
‫استفاده می​کند‪.‬‬
‫‪230‬‬
 ‫فصل چهاردهم‪ :‬توانایی وارد کردن فایل ها (‪ )Import‬و کار با ‪Library‬‬

‫پس از انجام تغییرات با زدن دکمه ‪ Save‬در گوشه باال سمت چپ صفحه می توانید تغییرات را ذخیره کرده و به محیط‬
‫‪ Captivate‬بازگردید (شکل ‪٥‬ــ‪.)١٤‬‬

‫شکل ‪٥‬ــ‪١٤‬ــ ویرایشگر پاورپوینت در محیط ‪Captivate‬‬

‫‪٣‬ــ‪ ١٤‬درج ‪Powerpoint Slide‬‬
‫برای درج اسالیدهای پاورپوینت در پروژه فعلی‪ ،‬کافی است از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪( Powerpoint Slide‬یا کلید‬
‫میانبر‪ )Shift+ Ctrl+ P‬را انتخاب کنید و مشخص کنید که می​خواهید اسالیدهای پاورپوینت بعد از کدام اسالید در‬
‫پروژه قرار گیرند‪ .‬سپس فایل پاورپوینت موردنظر را انتخاب کنید‪ .‬سایر تنظیمات و گزینهها مشابه قسمت قبل می​باشد‪.‬‬

‫‪٤‬ــ‪ ١٤‬درج ‪Animation Slide‬‬

‫برای درج یک پویانمایی با پسوند ‪ Swf‬یا ‪ Gif‬در پروژه فعلی‪ ،‬از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪( Animation Slide‬یا‬
‫کلید میانبر ‪ )Ctrl+ Shift+ N‬را انتخاب کنید‪ .‬پس از انتخاب فایل موردنظر‪ ،‬پویانمایی در اسالید بعد از اسالید‬
‫جاری در پروژه نمایش داده می شود‪.‬‬

‫‪٥‬ــ‪ ١٤‬درج ‪Video Slide‬‬

‫برای درج ویدئویی که با روش ‪ Video Demo‬ضبط شده در پروژه ‪ ،Captivate‬از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪CPVC Slide‬‬
‫را انتخاب نمایید‪ .‬یک اسالید حاوی ویدئوی انتخابی‪ ،‬به پروژه شما اضافه میشود که البته در این روش‪ ،‬زمان گرفتن پیش‬
‫نمایش از اسالیدها طوالنی می​گردد و بهتر است‪ ،‬همان طور که قب ًال اشاره شد‪ ،‬از فیلم ضبط شده‪ ،‬خروجی ‪MP4‬‬
‫تهیه کرده و از طریق منوی ‪ ،Video‬گزینه ‪ ،Insert Video‬ویدئو را به اسالید جاری اضافه کنید‪.‬‬

‫تمرین ‪١‬ــ‪ :١٤‬یک پروژه جدید ایجاد کرده‪ ،‬در اسالید ا ّول یک فایل ‪ ،PSD‬در اسالید ‪ 2‬تا ‪ ،5‬اسالیدهای‬
‫پاورپوینت و در اسالید ‪ 6‬یک ویدئو که به روش ‪ Video Demo‬ضبط شده را درج کنید‪.‬‬
‫‪231‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٦‬ــ‪ ١٤‬کار با ‪Library‬‬

‫کلیه اشیایی را که به پروژه خود اضافه می کنید به طور خودکار و به‬
‫صورت طبقه بندی شده به کتابخانه پروژه اضافه می​شوند‪ .‬برای استفاده‬
‫مجدد از اشیایی که به پروژه اضافه شده اند‪ ،‬روی شیء موردنظر در پالت‬
‫‪ Library‬کلیک کنید (شکل ‪٦‬ــ‪.)١٤‬‬
‫دقت کنید که حذف یک شیء از پروژه‪ ،‬باعث حذف آن از کتابخانه نشده و‬
‫نسخهای از شیء در کتابخانه باقی می​ماند و باعث افزایش حجم پروژه میشود‪.‬‬
‫(‪)Select Unused Items‬‬ ‫برای حذف اشیا بال استفاده‪ ،‬ابتدا روی گزینه‬
‫(‪)Delete‬‬ ‫در پالت ‪ Library‬کلیک کرده و پس از انتخاب اشیا‪ ،‬روی دکمه‬
‫کلیککنید‪.‬‬
‫شکل ‪٦‬ــ‪١٤‬ــ پالت کتابخانه‬
‫برای به کار بردن اشیا یک پروژه در سایر برنامه ها‪ ،‬کافی است روی شیء موردنظر کلیک راست نموده و گزینه‬
‫‪ Export‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫تمرین ‪٢‬ــ‪ :١٤‬اشیا استفاده نشده در پروژه پاورپوینت را حذف کنید‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪6‬ــ‪ 14‬اصول وارد کردن ‪External Library‬‬

‫برای استفاده از اشیا موجود در کتابخانه یک پروژه در پروژه ای دیگر‪ ،‬از منوی ‪ ،File‬زیرمنوی ‪ ،Import‬گزینه‬
‫(‪ )Open Library‬کلیک کنید و پروژه‬ ‫‪ External Library‬را انتخاب کنید یا در پالت ‪ ،Library‬روی دکمه‬
‫موردنظر را انتخاب کنید‪ .‬کتابخانه پروژه‪ ،‬در پنجره ای جداگانه باز می شود‪ .‬برای درج اشیا در پروژه جاری‪ ،‬روی‬
‫شیء موردنظر در کتابخانه کلیک کنید‪ .‬دقت کنید پروژه ای که انتخاب می کنید باز نباشد‪.‬‬

‫‪٧‬ــ‪ ١٤‬ایجاد آلبوم تصاویر (‪)SlideShow‬‬

‫منظور از آلبوم تصاویر یا ‪ ،Slide Show‬پخش تصاویر دلخواه به صورت پشت سر هم و با جلوه های خاص است‬
‫که در کاتالوگ های الکترونیکی و برای معرفی محصوالت‪ ،‬کاربرد فراوانی دارد‪ .‬برای ایجاد ‪ Slide Show‬مراحل‬
‫صفحه بعد را انجام دهید‪:‬‬
‫ٔ‬
‫‪232‬‬
 ‫فصل چهاردهم‪ :‬توانایی وارد کردن فایل ها (‪ )Import‬و کار با ‪Library‬‬

‫‪1‬ــ پس از اجرای نرمافزار‪ ،‬در پنجره ‪ New Project‬گزینه ‪ Image Slide Show‬را انتخاب کرده یا در صورت باز بودن‬
‫نرمافزار‪ ،‬از منوی ‪ File‬زیر منوی ‪ ، Project New‬گزینه ‪ Image Slide Show‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ پس از تعیین ابعاد پروژه‪ ،‬تصاویر موردنظر را انتخاب کنید‪ .‬اگر اندازه تصویر با اندازه پروژه تطبیق نداشته باشد‪.‬‬
‫پنجره ای باز شده و امکان اعمال تغییر روی تصویر را فراهم می​کند‪ .‬در انتها‪ ،‬هر تصویر در یک اسالید قرار داده میشود‪.‬‬
‫‪3‬ــ در کادر خصوصیات اسالید‪ ،‬در قسمت ‪ ،Display Time‬مدت زمان نمایش هر اسالید را مشخص کرده و در‬
‫بخش ‪ Transition‬گذر دلخواهی را انتخاب کنید‪.‬‬

‫نکته‬
‫حرکت از یک اسالید به اسالیدی دیگر را گذر (‪ )Transition‬می​گویند‪.‬‬

‫‪4‬ــ برای جذابیت بیشتر می توانید آهنگ دلخواهی را به پس زمینه اسالیدها اضافه کنید‪.‬‬

‫نکته‬
‫برای انتخاب گروهی اسالیدها‪ ،‬در صورت متوالی بودن‪ ،‬روی مورد ا ّول کلیک کرده‪ ،‬کلید ‪ Shift‬را پایین نگه‬
‫داشته و روی آخرین مورد کلیک کنید‪ .‬برای انتخاب غیر متوالی‪ ،‬هنگام کلیک روی اسالیدهای موردنظر‪ ،‬کلید‬
‫‪ Ctrl‬را پایین نگه دارید‪.‬‬

‫‪5‬ــ پس از اتمام کار‪ ،‬فایل را ذخیره کرده از فایل خود یک خروجی ‪ SWF‬تهیه کنید ‪.‬‬

‫تمرین ‪٣‬ــ‪ :١٤‬یک ‪ Slide Show‬از تصاویر موجود در پروژه آموزش الفبا‪ ،‬به صورت ‪ SWF‬تهیه کنید‪.‬‬
‫(آهنگ دلخواهی در زمینه اسالیدها پخش شود و گذرهای متفاوتی را به اسالیدها اختصاص دهید)‪.‬‬

‫‪233‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫خالصه مطالب‬

‫نرم افزار ‪ Captivate‬به خوبی قادر به شناسایی و تفکیک الیه های فتوشاپ می​باشد‪ .‬برای اضافه کردن فایل‬
‫فتوشاپ با پسوند ‪ .Psd‬به پروژه‪ ،‬از منوی ‪ ،File‬زیر منوی ‪ ،Import‬گزینه ‪( Photoshop file‬یا کلید ترکیبی‬
‫‪ )Shift+Alt+P‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫برای ایجاد پروژه بر اساس فایل پاورپوینت‪ ،‬در پنجره شروع‪ ،‬از قسمت ‪ Create New‬گزینه ‪From Microsoft‬‬
‫‪ Powerpoint‬را انتخاب کنید یا از منوی ‪ ،File‬زیر منوی ‪ ،New Project‬گزینه ‪Project From MS‬‬
‫‪ Powerpoint‬را انتخاب نمایید‪.‬‬
‫برای درج اسالیدهای پاورپوینت در پروژه فعلی‪ ،‬کافی است از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪( Powerpoint Slide‬یا کلید‬
‫ترکیبی‪ )Shift+ Ctrl+ P‬را انتخاب کنید ‪.‬‬
‫برای درج یک پویانمایی ‪ Swf‬یا ‪ Gif‬در پروژه فعلی‪ ،‬از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪( Animation Slide‬یا کلید ترکیبی‬
‫‪ )Ctrl+ Shift+ N‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫برای درج ویدئویی که با روش ‪ Video Demo‬ضبط شده در پروژه ‪ ،Captivate‬از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪CPVC‬‬
‫‪ Slide‬را انتخاب نمایید‪.‬‬
‫کلیه اشیایی را که به پروژه خود اضافه می کنید به طور خودکار و به صورت طبقه بندی شده به کتابخانه پروژه‬
‫اضافه می​شوند‪ .‬برای استفاده مجدد از اشیایی که به پروژه اضافه شده اند‪ ،‬روی شیء موردنظر در پالت ‪Library‬‬
‫کلیک کنید‪.‬‬
‫حذف یک شیء از پروژه‪ ،‬باعث حذف آن از کتابخانه نشده و نسخه ای از شیء در کتابخانه باقی می​ماند و باعث‬
‫را‬ ‫کلیک کرده و سپس دکمه‬ ‫افزایش حجم پروژه می شود‪ .‬برای حذف اشیا بال استفاده‪ ،‬ابتدا روی گزینه‬
‫انتخاب کنید‪.‬‬
‫برای ایجاد آلبوم تصاویر یا ‪ ،Slide Show‬در پنجره ‪ ،New Project‬گزینه ‪ Image Slide Show‬را انتخاب‬
‫کرده یا از منوی ‪ File‬زیر منوی ‪ ، Project New‬گزینه ‪ Image Slide Show‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪234‬‬
 Library ‫) و کار با‬Import( ‫ توانایی وارد کردن فایل ها‬:‫فصل چهاردهم‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
Import Photoshop files
You can import a PSD file into your Adobe Captivate project, while preserving Photoshop
features. You can select and import separate layers of the PSD file, or you can flatten selected
layers and import them as a single image.
Each imported layer is treated as a separate image within the Adobe Captivate project. In
the library, a folder with the PSD name is created and each imported layer is stored in it in
PNG format.
You can resize the imported images to the size of your Adobe Captivate project. You can
also apply all other available image-editing properties of Adobe Captivate.

‫واژه نامه تخصصی‬

Export ‫ خارج کردن‬،‫صادر کردن‬
External ‫ بیرونی‬،‫خارجی‬
Image Slide Show ‫آلبوم تصاویر‬
Import ‫وارد کردن‬
Library ‫کتابخانه‬
Select ‫انتخاب‬
Unused Items ‫اشیا استفاده نشده‬

235
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پرسش های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ برای درج یک فایل فتوشاپ به صورت یک تصویر‪ ،‬کدام گزینه را انتخاب می​کنیم؟‬
‫ب) ‪One Image‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Layers‬‬
‫د) ‪Flatten Image‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪One Layer‬‬
‫‪2‬ــ در پروژه برای درج ویدئویی که با روش ‪ Video Demo‬ضبط شده‪ ،‬کدام گزینه از منوی ‪ Insert‬انتخاب می شود؟‬
‫ب) ‪CPVC Slide‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Animation Slide‬‬
‫د) ‪Photoshop Slide‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Powerpoint Slide‬‬
‫‪3‬ــ کدام گزینه از منوی ‪ ،Insert‬امکان درج یک فایل پاورپوینت در پروژه را به کاربر می​دهد؟‬
‫ب) ‪CPVC Slide‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Animation Slide‬‬
‫د) ‪Photoshop Slide‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Powerpoint Slide‬‬
‫‪4‬ــ کدام گزینه در کتابخانه‪ ،‬امکان انتخاب اشیا بال استفاده در پروژه را می​دهد؟‬
‫د)‬ ‫ ‬
‫ج)‬ ‫ ‬
‫ب)‬ ‫ ‬
‫الف)‬
‫‪5‬ــ کدام نوع پروژه‪ ،‬برای ایجاد آلبوم تصاویر کاربرد دارد؟‬
‫ب) ‪Software Simulation‬‬ ‫الف) ‪ Video Demo‬‬
‫د) ‪From Microsoft Powerpoint‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Image Slide Show‬‬
‫‪6‬ــ برای انتخاب غیر متوالی اسالیدها‪ ،‬کدام کلید باید پایین نگه داشته شود؟‬
‫ب) ‪Ctrl‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Alt‬‬
‫د) ‪Enter‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Shift‬‬

‫‪236‬‬
‫فصل چهاردهم‪ :‬توانایی وارد کردن فایل ها (‪ )Import‬و کار با ‪Library‬‬

‫آزمون نظری‬
‫‪1‬ــ چگونه می​توان یک فایل فتوشاپ را وارد پروژه ‪ Captivate‬نمود؟‬
‫‪2‬ــ برای درج یک فایل پاورپوینت در پروژه‪ ،‬چه مراحلی باید انجام شود؟‬
‫‪3‬ــ کاربرد گزینه ‪ CPVC Slide‬در منوی ‪ Insert‬چیست؟‬
‫‪4‬ــ چگونه می​توان اشیا بال استفاده را از پروژه حذف نمود؟‬
‫‪5‬ــ مراحل ایجاد یک ‪ Slide Show‬از تصاویر را بیان کنید‪.‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫‪237‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫کارگاه عملی‬
‫به پروژه آموزش سخت افزار‪ ،‬موارد زیر را اضافه کنید‪:‬‬
‫‪1‬ــ یک اسالید به نام «بیشتر بدانیم»‪ ،‬را به پروژه اضافه کرده و لینک به آن صفحه را در منو اضافه کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ یک فایل فتوشاپ‪ ،‬درباره قطعات رایانه را به این بخش اضافه کرده و با استفاده از ‪ Effect‬ها‪ ،‬جلوه های متحرکی‬
‫را به تک تک الیه های فایل فتوشاپ اعمال کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ یک فایل پاورپوینت راجع به معرفی قطعات رایانه را در ادامه این بخش درج کنید‪.‬‬
‫‪4‬ــ یک فیلم به روش ‪ Video Demo‬از لیست قطعات موجود در رایانه خود با سناریوی زیر ضبط کرده‪ ،‬سپس آن‬
‫را به پروژه سخت افزار اضافه کنید‪.‬‬

‫سناریو (مراحل انجام کار)‪:‬‬

‫گفتار‪ :‬ابتدا روی ‪ My computer‬کلیک راست کرده و گزینه ‪ Manage‬را انتخاب می​کنیم‪ .‬سپس در کادر باز شده‬
‫روی گزینه ‪ Device Manager‬کلیک می​کنیم‪ .‬قطعات موجود در رایانه در این قسمت مشاهده می​شوند‪.‬‬
‫تذکر‪ :‬روی گزینه های انتخابی‪ Zoom ،‬کنید‪.‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬
‫به پروژه آموزش پاورپوینت یک آلبوم تصاویر از عکس های نرم افزار پاورپوینت اضافه کنید‪.‬‬

‫‪238‬‬
 ‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪8‬‬ ‫‪2‬‬

‫امکانات جانبی نرمافزار‬ ‫فصل پانزدهم‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬

‫آشنایی با امکانات جانبی نرم افزار‬
‫ی‬‫ا‬‫ر‬ ‫ب‬‫ل‬ ‫اینفص‬
‫مط‬
‫ا‬ ‫ب‬‫​‬
‫ی‬ ‫م‬‫د‬‫العهآزا‬
‫شد‬
‫هدف های رفتاری‬
‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می​رود که‪:‬‬
‫ـ اشیای تعاملی آماده (‪ )Interactions‬و شیوه به کار گیری آنها را بیاموزد‪.‬‬
‫ـ با شیوه یادداشت گذاری روی اسالیدها آشنا شود‪.‬‬
‫ـ توانایی ساخت واژه نامه‪ ،‬منوهای پایین افتادنی و سربرگ را در برنامه داشته باشد‪.‬‬
‫ـ توانایی ایجاد سرگرمی​نظیر بازی حافظه و پازل را در برنامه داشته باشد‪.‬‬
‫ـ توانایی نمایش تصویر با قابلیت بزرگ نمایی حین اجرا را داشته باشد‪.‬‬
‫ـ بتواند از کاراکترها (شخصیت های آماده) در پروژه استفاده کند‪.‬‬
‫ـ بتواند فرمول های ریاضی را در پروژه درج نماید‪.‬‬

‫‪239‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫با توجه به توسعه ای که نرم افزار ‪ Captivate‬در زمینه آموزش الکترونیکی داشته‪ ،‬در نسخه ‪ 7‬نرم افزار‪ ،‬امکانات‬
‫جانبی زیادی در قالب اشیا تعاملی آماده (‪ )Interactions‬ارائه شده است که در این فصل به بررسی موارد پر کاربرد‬
‫آنها خواهیم پرداخت‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪ 15‬یادداشت گذاری روی اسالیدها (‪)Notes‬‬

‫با قابلیت ‪ ،Notes‬امکان یادداشت گذاری روی اسالیدها برای کاربر فراهم می شود‪ .‬برای ایجاد دکمه یادداشت‬
‫روی اسالیدها‪ ،‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫کلیک کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Interactions‬را انتخاب و یا در نوار ابزار روی گزینه‬
‫‪2‬ــ در کادر باز شده (شکل‏‪1‬ــ‪ ،)15‬گزینه ‪ Notes‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫شکل ‪١‬ــ‪١٥‬ــ کادر ‪Interactions‬‬

‫پنجره تنظیمات (شکل ‪٢‬ــ‪ )١٥‬ظاهرشده‪ ،‬که میتوانید یادداشت گذاری را برای همان اسالید یا برای کل پروژه‬
‫درنظر بگیرید‪.‬‬

‫‪240‬‬
‫‪240‬‬
‫فصل پانزدهم‪ :‬امکانات جانبی نرم افزار‬

‫شکل ‪٢‬ــ‪١٥‬ــ تنظیمات یادداشت (‪)Note‬‬

‫‪3‬ــ یادداشت ها فقط در زمان اجرا با کلیک روی آیکن یادداشت‪ ،‬به شکل ‪٣‬ــ‪ ١٥‬نمایش داده می​شوند‪.‬‬

‫شکل ‪٣‬ــ‪١٥‬ــ پنجره یادداشت در زمان اجرا‬

‫نکته‬
‫‪1‬ـ برای جلوگیری از به هم ریختن نوشتههای فارسی‪ ،‬از فونت ‪ Arial‬استفاده کنید‪.‬‬
‫‪2‬ـ به طور کلی برای تغییر خصوصیات شیء تعاملی ایجاد شده‪ ،‬روی آن دو بار کلیک کرده یا در پنجره‬
‫خصوصیات گزینه ‪ Widget Properties‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫پروژه آموزش الفبا اضافه کنید‪.‬‬

‫ٔ‬ ‫تمرین ‪١‬ــ‪ :١٥‬امکان یادداشت گذاری در کلیه اسالیدها را به‬

‫‪٢‬ــ‪ ١٥‬ساخت واژه نامه (‪)Glossary‬‬

‫برای ایجاد واژه نامه یا فرهنگ لغت‪ ،‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Interactions‬و یا در نوار ابزار گزینه‬

‫‪241‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪2‬ــ در کادر باز شده (شکل ‪٤‬ــ‪ ،)١٥‬گزینه ‪ Glossary‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٤‬ــ‪١٥‬ــ کادر ‪Interactions‬‬

‫‪3‬ــ شکل ‪٥‬ــ‪ ١٥‬ظاهر می شود‪ .‬تنظیمات واژه نامه در این قسمت انجام می شود‪.‬‬

‫شکل ‪٥‬ــ‪١٥‬ــ تنظیمات واژه نامه‬

‫‪242‬‬
‫‪242‬‬
 ‫فصل پانزدهم‪ :‬امکانات جانبی نرم افزار‬

‫‪4‬ــ با انتخاب ‪( Custom‬شکل ‪٦‬ــ‪ ،)١٥‬ظاهرمی شود که شامل ‪ ٣‬قسمت زیر است‪:‬‬
‫‪ :Terms‬تنظیمات مربوط به لغت‬
‫‪ :Content‬تنظیمات مربوط به معنی و توضیحات لغت‬
‫‪ :Header‬تنظیمات مربوط به عنوان باالی واژه نامه‬
‫شکل ‪٦‬ــ‪١٥‬ــ گزینه ‪Custom‬‬
‫با کلیک روی هر مورد‪ ،‬گزینه هایی برای تغییر رنگ‪ ،‬تغییر فونت‪ ،‬اندازه و جهت نوشته ها در اختیار قرار می​گیرد‪.‬‬
‫برای ایجاد واژه نامه انگلیسی به فارسی‪ ،‬کافی است در قسمت ‪ ،Content‬روی گزینه ‪ Body Text‬کلیک کرده‪،‬‬
‫یکی از فونت های فارسی را انتخاب و جهت نوشته ها را راست قرار دهید (شکل ‪٧‬ــ‪.)١٥‬‬

‫‪5‬ــ با زدن دکمه «‪ »+‬می​توان واژه ای را به واژه نامه اضافه نمود‪ .‬در قسمت‬
‫‪ Term‬لغت موردنظر و در قسمت ‪ Definition‬توضیحات نوشته میشود (شکل‬
‫‪  ٨‬ــ‪ .)١٥‬واژه را به انگلیسی وارد کرده و توضیحات را بدون تغییر باقی گذارید و‬
‫روی دکمه ‪ Add‬کلیک کنید‪.‬‬

‫شکل ‪٧‬ــ‪١٥‬ــ تنظیمات نوشته های واژه نامه‬

‫‪6‬ــ پس از انتخاب لغت‪ ،‬با دابل کلیک کردن روی توضیحات‪ ،‬امکان ویرایش‬
‫توضیحات به فارسی‪ ،‬اضافه نمودن تصویر و صدا به توضیحات و جابه جایی‬
‫تصویر و متن وجود دارد (شکل ‪٩‬ــ‪ .)١٥‬پس از انجام تغییرات‪ ،‬در جایی از‬
‫صفحه کلیک کنید‪.‬‬
‫شکل ‪  ٨‬ــ‪١٥‬ــ افزودن لغت به واژه نامه‬

‫‪243‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪7‬ــ پس از انجام کلیه تنظیمات‪ ،‬با زدن دکمه ‪ OK‬واژه نامه ساخته‬
‫شده روی اسالید نمایش داده میشود‪ .‬برای جلوگیری از حرکت‬
‫خودکار به اسالید بعدی‪ ،‬یک ‪ Clickbox‬را در گوشهای از اسالید‬
‫قرار دهید‪.‬‬

‫شکل ‪٩‬ــ‪١٥‬ــ ویرایش توضیحات لغت‬

‫تمرین ‪٢‬ــ‪ :١٥‬یک واژه نامه اصطالحات اینترنتی را ایجاد کنید‪.‬‬

‫‪٣‬ــ‪ ١٥‬ساخت منوهای پایین افتادنی (‪)Accordion‬‬

‫برای ایجاد منوهای پایین افتادنی یا کرکره ای مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Interactions‬و یا در نوار ابزار گزینه‬
‫‪2‬ــ در کادر باز شده (شکل ‪١٠‬ــ‪ ،)١٥‬گزینه ‪ Accordion‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ پنجره تنظیمات این گزینه مشابه واژه نامه بوده و از توضیح مجدد آن صرف نظر می شود (شکل‏‪11‬ــ‪.)15‬‬

‫شکل ‪١٠‬ــ‪١٥‬ــ کادر ‪Interactions‬‬

‫‪244‬‬
‫فصل پانزدهم‪ :‬امکانات جانبی نرم افزار‬

‫شکل ‪١١‬ــ‪١٥‬ــ تنظیمات منوهای پایین افتادنی‬

‫تمرین ‪٣‬ــ‪ :١٥‬یک منوی پایین افتادنی درباره چند اصطالح اینترنتی‪ ،‬ایجاد کنید ‪.‬‬

‫نکته‬
‫برای حذف یک قسمت از منو‪ ،‬روی عنوان آن دابل کلیک کرده و روی"–» کلیک کنید‪.‬‬

‫‪٤‬ــ‪ ١٥‬ساخت سربرگ (‪)Tabs‬‬

‫برای ایجاد سربرگ مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Interactions‬یا در نوار ابزار گزینه‬
‫‪2‬ــ در کادر باز شده (شکل ‪١٢‬ــ‪ ،)١٥‬گزینه ‪ Tabs‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪245‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪3‬ــ پنجره تنظیمات این گزینه مشابه واژه نامه بوده و از توضیح مجدد آن صرف نظر می شود (شکل ‪١٣‬ــ‪.)١٥‬‬

‫شکل ‪١٢‬ــ‪١٥‬ــ کادر ‪Interactions‬‬

‫شکل ‪١٣‬ــ‪١٥‬ــ تنظیمات سربرگ (‪)Tabs‬‬

‫تمرین ‪٤‬ــ‪ :١٥‬در یک پروژه جدید‪ ،‬سه سربرگ با‬

‫عناوین «انواع شبکه»‪« ،‬تجهیزات» و «تاریخچه» درباره‬
‫اینترنت ایجاد کنید و در هر قسمت مطالب و تصاویر مرتبط با‬
‫آن را وارد کنید‪.‬‬

‫‪246‬‬
‫‪246‬‬
 ‫فصل پانزدهم‪ :‬امکانات جانبی نرم افزار‬

‫نکته‬
‫برای نوشتههای فارسی در کلیه اشیای تعاملی‪ ،‬عالوه بر تایپ مستقیم فارسی میتوانید از فارسی نویس‬
‫استفاده کنید‪.‬‬

‫‪٥‬ــ‪ ١٥‬ساخت پازل (‪)Jigsaw Puzzle‬‬

‫می توانید یک تصویر را به صورت قطعه قطعه نمایش داده و با چیدن قطعات کنار هم‪ ،‬تصویر ا ّول را به دست آورید‪.‬‬
‫برای ایجاد پازل مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Interactions‬و یا در نوار ابزار گزینه‬
‫‪2‬ــ در کادر باز شده (شکل ‪١٤‬ــ‪ ،)١٥‬گزینه ‪ Jigsaw Puzzle‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در پنجره تنظیمات (شکل‏‪15‬ــ‪ ،)15‬تصویر دلخواه‪ ،‬ابعاد آن‪ ،‬تعداد قطعات و زمان انجام پازل را مشخص کنید‪.‬‬
‫پس از تأیید‪ ،‬پیغام برد (سبز رنگ) و باخت (قرمز رنگ) را فارسی کنید‪.‬‬

‫شکل ‪١٤‬ــ‪١٥‬ــ کادر ‪Interactions‬‬

‫‪247‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل‏‪15‬ــ ‪15‬ــ تنظیمات پازل‬

‫تمرین ‪٥‬ــ‪ :١٥‬یک پازل با تصویر دلخواه به صورت‬

‫رو به رو را ایجاد کنید‪.‬‬

‫نکته‬
‫بهتر است از تغییر اندازه ی اشیای تعاملی آماده خودداری کنید‪.‬‬

‫‪٦‬ــ‪ ١٥‬ساخت بازی حافظه (‪)Memory Game‬‬

‫در بازی حافظه‪ ،‬از هر تصویر‪ ،‬دو مورد موجود است که زیر تعدادی کارت مخفی شده و برای کسب امتیاز باید‬
‫با برگرداندن کارت ها‪ ،‬دو تصویر یکسان انتخاب شوند‪ .‬برای ایجاد این بازی مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫‪1‬ــ از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Interactions‬و یا در نوار ابزار گزینه‬
‫‪2‬ــ در کادر باز شده (شکل ‪١٦‬ــ‪ ،)١٥‬گزینه ‪ Memory Game‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در پنجره تنظیمات (شکل ‪١٧‬ــ‪ ،)١٥‬اندازه بازی‪ ،‬تصاویر‪ ،‬پیغام ها‪ ،‬امتیاز و زمان انجام بازی را مشخص کنید‪.‬‬
‫در کادر دوم امکان تغییر رنگ ظاهر محیط بازی وجود دارد‪.‬‬

‫‪248‬‬
‫فصل پانزدهم‪ :‬امکانات جانبی نرم افزار‬

‫شکل ‪١٦‬ــ‪١٥‬ــ کادر ‪Interactions‬‬

‫شکل ‪١٧‬ــ‪١٥‬ــ تنظیمات بازی حافظه‬

‫تمرین ‪٦‬ــ‪ :١٥‬یک بازی حافظه با چهار تصویر دلخواه ایجاد کنید‪.‬‬

‫‪249‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٧‬ــ‪ ١٥‬نمایش تصویر با قابلیت بزرگ نمایی (‪)Image Zoom‬‬

‫توسط این شیء‪ ،‬کنار تصویر در زمان اجرا یک عالمت ذره بین نشان داده می شود که با کلیک روی ذره بین و‬
‫درگ نمودن لغزنده کنار آن‪ ،‬امکان بزرگ نمایی تصویر وجود دارد‪ .‬با حرکت روی تصویر‪ ،‬اشاره گر به شکل دست‬
‫در می​آید که با درگ کردن می​توان قسمت های مختلف تصویر را مشاهده نمود‪ .‬برای برگرداندن تصویر به اندازه قبل‪،‬‬
‫کافی است یک بار روی ذره بین کلیک کنید‪.‬‬
‫برای ایجاد تصویر با قابلیت بزر گ نمایی مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Interactions‬و یا در نوار ابزار‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬ ‫گزینه‬
‫‪2‬ــ در کادر باز شده (شکل‏‪18‬ــ‪ ،)15‬گزینه ‪Image Zoom‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در شکل ‏‪19‬ــ‪ ،15‬به وسیله دکمه ‪ ،Browse‬تصویر‬
‫دلخواهی را انتخاب کنید‪.‬‬
‫شکل‏‪18‬ــ ‪15‬ــ کادر ‪Interactions‬‬

‫شکل ‪١٩‬ــ‪١٥‬ــ انتخاب تصویر با قابلیت بزرگ نمایی‬

‫تمرین ‪٧‬ــ‪ :١٥‬یک تصویر با قابلیت بزرگ نمایی را ایجاد کنید‪.‬‬

‫‪250‬‬
 ‫فصل پانزدهم‪ :‬امکانات جانبی نرم افزار‬

‫‪  ٨‬ــ‪ ١٥‬استفاده از کاراکترهای آماده‬

‫نرم افزار ‪ Captivate‬این امکان را به شما می​دهد که در اسالیدهای درسی‪ ،‬کنار مطالب از یک کاراکتر یا شخصیت‬
‫آماده استفاده کنید‪ .‬تعداد کمی​از این شخصیت ها در نرم افزار قابل استفاده است و سایر آنها باید از اینترنت دانلود‬
‫شوند‪ .‬برای دسترسی به شخصیت ها از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Characters‬را انتخاب کنید‪ .‬در کادر باز شده (شکل‬
‫‪٢٠‬ــ‪ ،)١٥‬در قسمت ‪ Category‬چهار دسته مختلف ‪( Business‬تجاری)‪( Casual ،‬غیررسمی)‪Illustrated ،‬‬
‫(مصور) و ‪( Medicine‬پزشکی) وجود دارد‪ .‬برای نمونه یک شخصیت از مجموعه ‪ Business‬انتخاب شده است‪.‬‬
‫با کلیک روی دکمه ‪ ،Ok‬شخصیت انتخابی به اسالید اضافه میشود (شکل ‪٢١‬ــ‪ )١٥‬در صورتی که شخصیت انتخاب‬
‫شده در دسترس نباشد‪ ،‬پیغامی​مبنی بر دانلود آن از اینترنت نمایش داده میشود‪.‬‬

‫شکل ‪٢٠‬ــ‪١٥‬ــ استفاده از شخصیت های آماده‬

‫‪251‬‬ ‫شکل ‪٢١‬ــ‪١٥‬ــ نمایش شخصیت انتخاب شده در اسالید‬

 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪٩‬ــ‪ ١٥‬فرمول نویسی ریاضی‬

‫برای فرمول نویسی که به نسخه ‪ 7‬اضافه شده‪ ،‬از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Equation‬را انتخاب کنید‪ .‬برنامه‬
‫‪ MathMagic Personal Custom‬باز می شود (شکل ‪٢٢‬ــ‪ .)١٥‬فرمولی برای نمونه نوشته شده که می توانید آن را‬
‫پاک نموده یا ویرایش کنید‪ .‬در قسمت ‪ Clips‬امکان استفاده از فرمول های آماده وجود دارد‪.‬‬
‫برای ذخیره کلیک کرده‪،‬‬ ‫عالئم ریاضی در نوار باالی پنجره وجود دارند‪ .‬پس از نوشتن فرمول روی دکمه‬
‫سپس محیط فرمول نویسی را ببندید‪ .‬با دابل کلیک روی فرمول در نرم افزار ‪ ،Captivate‬محیط ‪MathMagic‬‬
‫باز شده و امکان ویرایش فرمول به کاربر داده می شود‪ .‬برای حذف فرمول‪ ،‬روی آن کلیک کرده و کلید ‪ Delete‬را‬
‫فشار دهید‪.‬‬

‫شکل ‪22‬ــ‪١٥‬ــ تایپ فرمول های ریاضی‬

‫نکته‬
‫فرمول نوشته شده به صورت یک فایل ‪ png‬در طبقه ‪ Equation‬در کتابخانه پروژه ذخیره میشود‪.‬‬

‫‪252‬‬
 ‫فصل پانزدهم‪ :‬امکانات جانبی نرم افزار‬

‫خالصه فصل‬

‫در نسخه ‪ 7‬نرم افزار‪ ،‬امکانات جانبی زیادی در قالب اشیای تعاملی آماده (‪ )Interactions‬نظیر واژه نامه‪ ،‬سربرگ‪،‬‬
‫پازل و ‪ ...‬ارائه شده است که این اشیا در منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Interactions‬و در نوار ابزار برنامه‪ ،‬در گزینه‬
‫وجود دارند‪.‬‬
‫برای ایجاد دکمه یادداشت روی اسالیدها‪ ،‬از گزینه ‪ Notes‬استفاده کنید‪ .‬برای نوشته های فارسی‪ ،‬فونت ‪Arial‬‬
‫مناسب است‪.‬‬
‫برای ایجاد واژه نامه از گزینه ‪ Glossary‬استفاده می شود‪.‬‬
‫برای ساخت منوهای پایین افتادنی از گزینه ‪ Accordion‬استفاده کنید‪.‬‬
‫توسط گزینه ‪ Tabs‬امکان ایجاد سربرگ های مختلف وجود دارد‪.‬‬
‫برای ایجاد پازل‪ ،‬گزینه ‪ Jigsaw Puzzle‬را انتخاب کنید‪ .‬تصویر انتخابی به صورت قطعه قطعه نمایش داده می شود‬
‫که باید قطعات را کنار هم چیده و تصویر ا ّول را به دست آورید‪.‬‬
‫برای ایجاد بازی حافظه از گزینه ‪ Memory Game‬استفاده می شود‪ .‬در این بازی‪ ،‬از هر تصویر‪ ،‬دو مورد زیر‬
‫تعدادی کارت مخفی شده که برای کسب امتیاز باید با برگرداندن کارت ها‪ ،‬دو تصویر یکسان انتخاب شوند‪.‬‬
‫توسط شیء ‪ ،Image Zoom‬می توانید تصویر با قابلیت بزرگ نمایی ایجاد کنید‪.‬‬
‫برای درج کاراکترهای آماده‪ ،‬از منوی ‪ ،Insert‬گزینه ‪ Characters‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫برای فرمول نویسی ریاضی‪ ،‬از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Equation‬را انتخاب نمایید‪.‬‬

‫‪253‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
Insert Mathematical equations
Adobe Captivate is integrated with MathMagic™ to let you create and edit Mathematical
equations in your courses. MathMagic is a multi‫ــ‬purpose equation editor, formula editor,
and a scientific symbol editor for various math formats.
The MathMagic equations are stored as a PNG resource in Adobe Captivate. In the Adobe
Captivate library, the equations are categorized under Equations.

‫واژه نامه تخصصی‬

Business ‫تجاری‬
Casual ‫غیر رسمی‬
Content ‫محتوا‬
Definition ‫تعریف‬
Equation ‫معادله‬
Glossary ‫واژه نامه‬
Illustrated ‫مصور‬
Interaction ‫تعامل‬
Medicine ‫پزشکی‬
Note ‫یادداشت‬
Term ‫ لفظ‬،‫اصطالح‬

254
‫فصل پانزدهم‪ :‬امکانات جانبی نرم افزار‬

‫پرسش های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ کدام گزینه در کادر ‪ ،Interactions‬امکان یادداشت گذاری روی اسالیدها را می​دهد؟‬
‫ب) ‪Glossary‬‬ ‫ ‬‫الف) ‪Notes‬‬
‫د) ‪Accordions‬‬ ‫ج) ‪ Memory Game‬‬
‫‪2‬ــ توسط کدام گزینه از کادر ‪ ، Interactions‬می​توان سربرگ هایی را ایجاد نمود؟‬
‫ب) ‪Glossary‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Image Zoom‬‬
‫د) ‪Jigsaw Puzzle‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Tabs‬‬
‫‪3‬ــ در کدام بخش از کادر واژه نامه‪ ،‬می​توان تنظیمات لغت نوشته شده را تغییر داد؟‬
‫ب) ‪Body Text‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Content‬‬
‫د) ‪Terms‬‬ ‫ ‬‫ج) ‪Header‬‬
‫‪4‬ــ توسط کدام گزینه‪ ،‬می​توان یک تصویر با قابلیت بزرگ نمایی را ایجاد نمود؟‬
‫ب) ‪Glossary‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Image Zoom‬‬
‫د) ‪Accordion‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Tabs‬‬
‫‪5‬ــ انتخاب کدام گزینه در کادر ‪ ، Interactions‬امکان ساخت واژه نامه را به کاربر می​دهد؟‬
‫ب) ‪Glossary‬‬ ‫ ‬‫الف) ‪Notes‬‬
‫د) ‪Jigsaw Puzzle‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Tabs‬‬
‫‪6‬ــ کدام شیء تعاملی زیر برای سرگرمی​کاربرد دارد؟‬
‫ب) ‪Image Zoom‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Accordion‬‬
‫د) ‪Jigsaw Puzzle‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Tabs‬‬
‫‪7‬ــ کدام گزینه امکان فرمول نویسی ریاضی را به کاربر می​دهد؟‬
‫ب) ‪Equations‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Image Zoom‬‬
‫د) ‪Characters‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Glossary‬‬

‫‪255‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫آزمون نظری‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬
‫‪1‬ــ چند ‪ Interaction‬آماده در نسخه ‪ 7‬را نام ببرید‪.‬‬
‫‪2‬ــ چگونه می​توان به اسالیدهای ‪ ،Captivate‬یادداشت اضافه نمود؟‬
‫‪3‬ــ مراحل ایجاد یک واژه نامه را بیان کنید‪.‬‬
‫‪4‬ــ کاربرد ‪ Jigsaw Puzzle‬و ‪ Memory Game‬را شرح دهید‪.‬‬
‫‪5‬ــ چگونه می​توان یک فرمول ریاضی را به پروژه اضافه کرد؟‬

‫کارگاه عملی‬
‫به پروژه آموزش ‪ ،Powerpoint‬موارد زیر را اضافه کنید‪:‬‬
‫‪1‬ــ در قسمت واژه نامه‪ ،‬یک فرهنگ لغت مرتبط با پاورپوینت با تعدادی تصویر ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در قسمت سرگرمی‪ ،‬دو دکمه به نام «پازل» و «بازی حافظه»‬
‫ایجاد کرده و دو اسالید با همین نام ها‪ ،‬شامل دکمه بازگشت برای‬
‫این دو قسمت ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در اسالید پازل‪ ،‬یک پازل دلخواه را ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪4‬ــ در قسمت بازی حافظه‪ ،‬یک بازی حافظه شامل چند تصویر‬
‫ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ در قسمت راهنما‪ ،‬در سربرگهای مختلف‪ ،‬عملکرد بخشهای‬
‫نرمافزار آموزشی پاورپوینت را به اختصار توضیح دهید‪.‬‬
‫‪6‬ــ در قسمت آشنایی با محیط نرم افزار‪ ،‬دکمه ای به نام «نمایش محیط با قابلیت بزرگ نمایی» ایجاد کرده و در‬
‫اسالیدی به همین نام‪ ،‬تصویر محیط را با قابلیت بزرگ نمایی قرار دهید (امکان بازگشت به صفحه قبلی در این اسالید‬
‫در نظر گرفته شود)‪.‬‬

‫‪256‬‬
 ‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪10‬‬ ‫‪2‬‬

‫ساخت آزمونهای الکترونیکی‬ ‫فصل شانزدهم‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬

‫ساخت آزمون های الکترونیکی‪،‬پیش آزمون و آزمون های تصادفی‬

‫هدف های رفتاری‬

‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می​رود که‪:‬‬
‫ـ شیوه ساخت آزمون های الکترونیکی و نحوه صدور کارنامه را بیاموزد‪.‬‬
‫ـ انواع سؤاالت صحیح و غلط‪ ،‬چند گزینه ای‪ ،‬جای خالی‪ ،‬کوتاه پاسخ‪ ،‬جورکردنی و توالی‬
‫و شیوه به کارگیری آنها را بداند‪.‬‬
‫ـ توانایی ساخت مخزن سؤاالت را داشته باشد‪.‬‬
‫ـ بتواند آزمون های تصادفی را ایجاد نماید‪.‬‬
‫ـ قادر به انجام تنظیمات آزمون باشد‪.‬‬

‫‪257‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‪:‬‬
‫در نرم افزار ‪ Captivate‬امکان ایجاد آزمون الکترونیکی با سؤال های متنوعی نظیر چندگزینه ای‪ ،‬صحیح و غلط‪،‬‬
‫کوتاه پاسخ‪ ،‬جای خالی‪ ،‬کلیک کردنی‪ ،‬جورکردنی و حتی نظرسنجی وجود دارد‪ .‬عالوه بر این امکان ایجاد بانک‬
‫سؤال‪ ،‬ایجاد پیش آزمون‪ ،‬صدور کارنامه و اجرای تصادفی آزمون ها نیز وجود دارد‪ .‬در این فصل با شیوه ساخت‬
‫آزمون های الکترونیکی آشنا می​شوید‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪ 16‬ایجاد یک آزمون الکترونیکی‬

‫برای ایجاد یک آزمون الکترونیکی‪ ،‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ ابتدا یک پروژه خالی را ایجاد نموده و در صفحه ا ّول آن عنوان مناسبی را برای آزمون انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ از منوی ‪ Quiz‬گزینه ‪ Question slide‬را انتخاب کرده‪ ،‬نوع و تعداد هر سؤال را مشخص کنید (شکل‏‪1‬ــ‪.)16‬‬
‫گزینه ‪ Graded‬برای آزمون نمره دار و امتیازی‪ ،‬گزینه ‪ Survey‬برای آزمون بدون نمره و نظرسنجی و گزینه ‪Pretest‬‬
‫برای پیش آزمون استفاده می شود‪.‬‬

‫شکل‏‪1‬ــ‪16‬ــ انواع سؤاالت در آزمون الکترونیکی‬

‫‪258‬‬
 ‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫‪1‬ــ‪1‬ــ‪ 16‬سؤاالت چندگزینه ای (‪)Multiple Choice‬‬

‫با انتخاب این گزینه‪ ،‬به طور پیش فرض‪ ،‬یک سؤال با دو گزینه ایجاد می شود (شکل ‪2‬ــ‪ )16‬که در کادر خصوصیات‬
‫آزمون (شکل ‪3‬ــ‪ ،)16‬در قسمت ‪ ،Answers‬می​توان آن را تغییر داد‪ .‬خصوصیات این نوع سؤال در جدول‏‪1‬ــ‪16‬‬
‫آورده شده است‪ .‬هنگام تایپ پاسخ ها‪ ،‬گزینه صحیح را انتخاب کنید‪.‬‬

‫شکل‏‪2‬ــ‪16‬ــ سؤال چند گزینه ای‬

‫‪259‬‬ ‫شکل‏‪3‬ــ‪16‬ــ خصوصیات سؤاالت چند گزینه ای‬

 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫جدول‏‪1‬ــ‪16‬ــ خصوصیات سؤاالت چند گزینه ای‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫نوع سؤال‬ ‫‪Type‬‬

‫تعداد گزینه های سؤال‬ ‫‪Answers‬‬

‫‪ Shuffle Answers‬جابه جایی و مخلوط کردن گزینه های سؤال‬
‫نمره هر سؤال (از نسخه ‪ ،6‬گزینه ‪ Penalty‬برای نمره منفی اضافه شده)‬ ‫‪Points‬‬

‫‪ Multiple Answers‬سؤاالت چندپاسخی‬

‫نحوه شماره گذاری گزینه ها‬ ‫‪Numbering‬‬

‫‪ Correct‬پیغام در صورت پاسخ صحیح‬ ‫پیغام ها ‪Captions‬‬

‫‪ Incomplete‬پیغام در صورت عدم پاسخ دهی (اگر فعال باشد‪ ،‬کاربر ملزم‪ ،‬به پاسخگویی‬
‫سؤال می باشد)‬
‫‪ Time limit‬محدودیت زمانی(تعیین زمان و پیغام اتمام زمان)‬
‫‪ Clear‬دکمه پاک کردن‬ ‫‪Buttons‬‬
‫دکمه ها‬
‫‪ Back‬دکمه بازگشت به عقب‬
‫‪ Next‬دکمه بعدی‬
‫‪ Action/ on success‬دستوری که با پاسخ صحیح به سؤال‪ ،‬اجرا می شود‬
‫تعداد دفعات تالش (‪ Retry Message‬پیغام برای سعی مجدد)‬ ‫‪Attempts‬‬
‫تالش نامحدود‬ ‫‪Infinite‬‬

‫بستگی به تعداد تالش دارد و می​توان مشخص کرد چند بار پیغام نادرست نمایش داده شود‬ ‫‪Failure level‬‬
‫(اگر گزینه ‪ None‬انتخاب باشد‪ ،‬پیغام خطا نمایش داده نمی شود)‪.‬‬

‫دستوری که در آخرین تالش اجرا می شود‬ ‫‪Last Attempt‬‬

‫نکته‬
‫‪1‬ـ با ایجاد ا ّولین سؤال نمره دار (‪ ،)Graded‬اسالید کارنامه (‪ )Quiz Result‬به طور خودکار ایجاد می شود‬
‫که گزینه های آن در قسمت صدور کارنامه توضیح داده خواهد شد‪.‬‬

‫نکته‬
‫برای ثبت نمره هر سؤال‪ ،‬پس از پاسخگویی باید روی دکمه ‪ submit‬کلیک شود و با کلیک روی دکمه ‪ Next‬تنها‬
‫در صورت فعال بودن گزینه ‪ submitall‬در تنظیمات آزمون میتوان با ثبت پاسخ به سؤال بعدی رفت‪.‬‬

‫‪260‬‬
 ‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫مثال) می​خواهیم یک آزمون الکترونیکی به نام «‪g4‬ــ‪ »Test‬با ابعاد ‪ 640 × 480‬ایجاد کنیم‪ .‬در اسالید ا ّول‪ ،‬عبارت‬
‫«آزمون الکترونیکی پاورپوینت»‪ ،‬یک تصویر و دکمه شروع آزمون (رفتن به اسالید بعدی) قرار داشته باشد و سؤال‬
‫چهارگزینه ای زیر اضافه شود‪:‬‬
‫برای ذخیره کردن یک فایل کدام دستور استفاده می شود؟‬
‫‪Open‬‬ ‫‪Save Close‬‬ ‫‪Print‬‬
‫برای این کار مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ ،File‬زیر منوی ‪ ،New Project‬گزینه ‪Blank‬‬
‫‪ Project‬را انتخاب کرده و ابعاد ‪ 640 × 480‬را مشخص کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در اسالید ا ّول عبارت موردنظر را نوشته‪ ،‬تصویر و دکمه‬
‫شروع ( با اکشن نمایش اسالید بعدی) را اضافه کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ از منوی ‪ ،Quiz‬گزینه ‪ Question Slide‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫در کادر باز شده‪ Multiple Choice ،‬را انتخاب و تعداد یک‬
‫سؤال و به صورت نمره دار (‪ ،)Graded‬انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪4‬ــ سؤال موردنظر را تایپ نموده و پاسخ صحیح را انتخاب‬
‫کنید‪ .‬عبارات روی دکمه ها را پس از انتخاب دکمه‪ ،‬از طریق‬
‫پنجره ‪ Properties‬دکمه در قسمت ‪ ،Caption‬فارسی کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ در پن جره خصوصیات آزمون (‪ ،)Quiz Properties‬نمره‬
‫سؤال (‪ )Points‬را ‪ 10‬در نظر گرفته‪ ،‬گزینه ‪Shuffle Answers‬‬
‫را برای جابه جایی گزینهها انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪6‬ــ چون می​خواهیم پس از خاتمه آزمون و مشاهده کارنامه‪ ،‬پاسخ ها بازبینی شوند‪ ،‬در قسمت ‪ ،Captions‬هیچکدام‬
‫از پیغام ها را انتخاب نکنید (در صورتی که می​خواهید با زدن دکمه تأیید (‪ )Submit‬درست یا غلط بودن پاسخ به کاربر‬
‫بازخورد داده شود‪ ،‬گزینه ‪( Correct‬پاسخ صحیح) را انتخاب و گزینه ‪( Failure level‬دفعات اشتباه) را یک قرار‬
‫دهید تا پیغام خطای قرمز رنگی روی صفحه ظاهر شود‪ .‬عبارت «پاسخ شما صحیح (غلط) است‪ .‬برای ادامه کلیک‬
‫کنید» را متناسب با هر کدام روی آنها بنویسید)‪.‬‬
‫‪7‬ــ فایل را ذخیره نموده و پیش نمایش آن را مشاهده کنید‪ .‬در انتهای آزمون‪ ،‬کارنامه ای نمایش داده می شود که در‬
‫قسمت «صدور کارنامه» با آن آشنا خواهید شد‪.‬‬
‫‪261‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪2‬ــ‪1‬ــ‪ 16‬سؤاالت صحیح‪ /‬غلط (‪)True/ False‬‬

‫این نوع سؤاالت‪ ،‬درستی یا نادرستی یک عبارت را تعیین می​کنند (شکل ‪4‬ــ‪ .)16‬خصوصیات این سؤال‪،‬‬
‫مشابه خصوصیات سؤاالت چند گزینه ای بوده و از توضیح مجدد آنها صرف نظر می شود‪.‬‬

‫شکل‏‪4‬ــ‪16‬ــ سؤال صحیح ‪ /‬غلط‬

‫تمرین‏‪1‬ــ‪ :16‬سؤال صحیح غلط زیر را به پروژه ‪Test‬‬

‫اضافه کنید‪:‬‬
‫درستی یا نادرستی عبارت زیر را تعیین کنید‪.‬‬
‫کاربرد نرم افزار پاورپوینت‪ ،‬تایپ و صفحه آرایی می​باشد‪.‬‬
‫نادرست‬ ‫درست‬

‫‪3‬ــ‪1‬ــ‪ 16‬سؤاالت جای خالی (‪)Fill in the Blank‬‬

‫با انتخاب این نوع سؤال‪ ،‬شکل ‏‪  5‬ــ‪ 16‬ظاهر می شود‪ .‬در سؤاالت جای خالی‪ ،‬ابتدا عبارت موردنظر را به‬
‫طور کامل تایپ کرده‪ ،‬سپس کلمه ای که می​خواهید به صورت جای خالی نشان داده شود را انتخاب و در پنجره‬
‫خصوصیات‪ ،‬روی دکمه ‪ Mark Blank‬کلیک کنید‪ .‬برای افزودن کلمات صحیح بیشتر‪ ،‬روی عبارت نقطه چین‬
‫دابل کلیک کرده و گزینه ‪ +‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪262‬‬
 ‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫شکل‏‪ 5‬ــ‪16‬ــ سؤال جای خالی‬

‫در کادر پایین شکل ‪  5‬ــ‪ ،16‬اگر حالت ‪ User Input‬انتخاب شود‪ ،‬هنگام اجرا کاربر باید در جای خالی تایپ نماید‬
‫ولی در حالت ‪ Drop Down List‬امکان انتخاب گزینه ها از لیست وجود دارد (تعدادی گزینه را اضافه نموده و‬
‫پاسخ صحیح را عالمت دار کنید)‪.‬‬

‫تمرین ‪2‬ــ‪ :16‬سؤال جای خالی زیر را به پروژه‬

‫‪ Test‬اضافه کنید‪:‬‬
‫هنگام ایجاد فایل پاورپوینت به طور پیش فرض ‪1‬‬
‫‪...‬‬
‫اسالید در آن وجود دارد‪.‬‬

‫‪4‬ــ‪1‬ــ‪ 16‬سؤاالت کوتاه پاسخ (‪)Short Answer‬‬

‫در سؤاالت پاسخ کوتاه (شکل ‪  6‬ــ‪ ،)16‬امکان تایپ سؤال در باال و پاسخ آن در قسمت ‪ Correct Entries‬وجود دارد‪.‬‬
‫هنگام اجرا‪ ،‬کاربر می​تواند پاسخ خود را در کادر نمایان شده تایپ کند‪.‬‬

‫‪263‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل ‪  6‬ــ‪16‬ــ سؤال کوتاه پاسخ‬

‫تمرین ‪3‬ــ‪ :16‬سؤال کوتاه پاسخ زیر را به پروژه‬

‫‪ Test‬اضافه کنید‪:‬‬
‫در کدام سربرگ امکان انتخاب طرح زمینه برای اسالید‬
‫وجود دارد؟ (پاسخ‪)Design :‬‬

‫‪  5‬ــ‪1‬ــ‪ 16‬سؤاالت جور کردنی (‪)Matching‬‬

‫در این سؤاالت (شکل ‪7‬ــ‪ ،)16‬کاربر باید گزینه های‬
‫مرتبط به هم را در دو ستون تشخیص داده و با درگ کردن‬
‫به یکدیگر متصل کند‪ .‬عالوه بر این امکان انتخاب پاسخ ها‬
‫از طریق کادر کشویی کنار گزینه ها نیز وجود دارد‪.‬‬

‫شکل ‪7‬ــ‪16‬ــ سؤال جور کردنی‬

‫‪264‬‬
 ‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫به طور پیش فرض در هر ستون ‪ 3‬مورد وجود دارد که میتوان در پنجره خصوصیات آزمون در قسمت ‪ Column1‬و‬
‫‪ Column2‬تعداد موردهای هر ستون را تعیین نمود که معمو ًال تعداد ستون دوم‪ ،‬یک واحد بیشتر از ستون ا ّول در نظر‬
‫گرفته میشود‪ .‬توسط گزینه‪ ،Shuffle Column1‬گزینههای ستون ا ّول جابهجا نمایش داده میشوند (شکل ‪  8‬ــ‪.) 16‬‬

‫شکل ‪  8‬ــ‪16‬ــ خصوصیات سؤال جور کردنی‬

‫تمرین ‪4‬ــ‪ :16‬سؤال جور کردنی زیر را به پروژه‬

‫‪ Test‬اضافه کنید‪:‬‬
‫هر گزینه را به کابردش متصل کنید‪.‬‬
‫ستون ‪Open, Print, Close :1‬‬
‫ستون ‪ :2‬چاپ محتویات فایل‪ ،‬بستن فایل‪ ،‬ذخیره کردن‬
‫فایل‪ ،‬باز نمودن فایل‬

‫‪  6‬ــ‪1‬ــ‪16‬ــ سؤاالت کلیک کردنی (‪)Hot Spot‬‬

‫در این سؤاالت (شکل ‪9‬ــ‪ ،)16‬کاربر باید از میان قسمتهای مختلف یک تصویر یا مواردی که در اختیار وی قرار‬
‫داده شده‪ ،‬روی بخش خاصی که پاسخ سؤال است کلیک نماید‪ .‬پس از انتخاب این نوع سؤال‪ ،‬باید ناحیه کلیک کردنی‬
‫را روی قسمت موردنظر (پاسخ سؤال) قرار دهید‪.‬‬

‫‪265‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل ‪9‬ــ‪16‬ــ سؤال کلیک کردنی‬

‫تعداد نواحی کلیک کردنی در قسمت ‪ Answers‬مشخص می شود‪ .‬در قسمت ‪ Hotspot‬می توانید پویانمایی‬
‫دلخواهی را از مسیر نصب برنامه از پوشه( ‪) Gallery/Hotspot‬برای نمایش در محدوده کلیک‪ ،‬انتخاب کنید‬
‫(شکل ‪10‬ــ‪.)16‬‬

‫شکل‏‪10‬ــ‪16‬ــ خصوصیات سؤال کلیک کردنی باقی بماند‬

‫نکته‬
‫برای این که ‪ Hotspot‬روی صفحه دیده نشود‪ ،‬در پنجره خصوصیات‪ ،‬ضخامت (‪ )Width‬آن را صفر کنید‪.‬‬

‫تمرین ‪  5‬ــ‪ :16‬سؤال کلیک کردنی زیر را به پروژه‬

‫‪ Test‬اضافه کنید‪:‬‬
‫در شکل‪،‬روی گزینه ای که مربوط به رسم جدول است‬
‫کلیک کنید (تصویر منوی ‪ Insert‬نمایش داده شود)‪.‬‬

‫‪266‬‬
 ‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫‪7‬ــ‪1‬ــ‪ 16‬سؤاالت ترتیبی (‪)Sequence‬‬

‫در این سؤاالت (شکل‏‪11‬ــ‪ ،)16‬از کاربر خواسته می شود که گزینه هایی که در اختیار او قرار گرفته را به ترتیب‬
‫خاصی مرتب کند‪ .‬در قسمت ‪ Answer Type‬روش پاسخ گویی (‪ Drag Drop‬با درگ کردن یا ‪Drop down list‬‬
‫به صورت لیست بازشو) مشخص می شود‪ .‬گزینه های موردنظر را به ترتیب تایپ کنید که البته هنگام اجرا گزینه ها‬
‫نامرتب نمایش داده می​شوند‪.‬‬

‫شکل‏‪11‬ــ‪16‬ــ سؤال ترتیبی‬

‫تمرین ‪  6‬ــ‪ :16‬سؤال ترتیبی زیر را به پروژه ‪Test‬‬

‫اضافه کنید‪:‬‬
‫نرم افزار پاورپوینت از چه مسیری اجرا می شود؟‬
‫‪Start, All Programs, Microsoft Office,‬‬
‫‪Microsoft PowerPoint‬‬

‫‪  8‬ــ‪1‬ــ‪ 16‬سؤاالت نظرسنجی (‪)Rating Scale‬‬

‫این سؤاالت (شکل ‪12‬ــ‪ ،)16‬بدون امتیاز بوده و بیشتر برای درجه بندی و سنجش نظرات کاربران در یک پروژه‬
‫استفاده می​شوند‪ .‬در قسمت ‪ Rating Scale‬طیف پاسخ ها انتخاب می شود که بین ‪ ٢‬تا ‪ ٥‬می تواند باشد‪ .‬در پاسخ‪،‬‬
‫کاربر می​تواند یکی از حالت های زیر را انتخاب نماید‪:‬‬
‫مخالف (‪)Disagree‬‬
‫تاحدی مخالف (‪)Somewhat Disagree‬‬
‫بی طرف (‪)Neutral‬‬
‫تا حدی موافق (‪)Somewhat Agree‬‬
‫موافق (‪)Agree‬‬
‫‪267‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل ‪12‬ــ‪16‬ــ سؤال نظرسنجی‬

‫تمرین ‪7‬ــ‪ :16‬سؤال نظرسنجی زیر را به پروژه ‪ Test‬اضافه‬

‫کنید‪:‬‬
‫لطف ًا نظر خود را نسبت به جمله نوشته شده بیان کنید‪.‬‬
‫نرمافزار پاورپوینت بهترین و ساده ترین نرمافزار ارائه مطالب است‪.‬‬

‫‪2‬ــ‪ 16‬نحوه صدور کارنامه‬

‫پس از ایجاد آزمون‪ ،‬در آخرین اسالید‪ ،‬کارنامه نمایش داده میشود که امکان فارسی نمودن گزینههای سمت چپ‬
‫وجود دارد (شکل‏‪13‬ــ‪ .)16‬قسمتهایی که در آکوالد قرار گرفته اند متغیرهایی هستند که نتیجه آزمون را نشان می​دهند‬
‫و نباید تغییر داده شوند‪ .‬در پنجره ‪ Quiz Properties‬می​توان مشخص نمود که کدام متغیرها دیده شوند‪ .‬متغیرها‬
‫به ترتیب شامل «نمره شما‪ ،‬حداکثر نمره‪ ،‬تعداد پاسخ های صحیح‪ ،‬تعداد کل سؤاالت‪ ،‬میزان دقت و تعداد دفعات‬
‫تالش» می​باشند‪.‬‬

‫‪268‬‬
‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫شکل‏‪13‬ــ‪16‬ــ کارنامه آزمون‬

‫دکمه ‪ Review Quiz‬برای بازبینی پاسخ ها در نظر گرفته شده‬

‫است‪ .‬در قسمت ‪( Review Area‬ناحیه بازبینی)‪ ،‬پیغام موفقیت‬
‫یا عدم موفقیت و توضیحات مربوط به پاسخ داده شده‪ ،‬نمایش‬
‫داده می شود‪ .‬برای فارسی نمودن پیغام ها روی این قسمت کلیک‬
‫کرده و در پنجره خصوصیات (شکل‏‪14‬ــ‪ ،)16‬در قسمت ‪Pass‬‬
‫‪ Message‬پیغام موفقیت و در قسمت ‪ Fail Message‬پیغام عدم‬
‫موفقیت را تایپ کنید‪.‬‬
‫شکل‏‪14‬ــ‪16‬ــ خصوصیات ناحیه بازبینی‬

‫تمرین ‪  8‬ــ‪ :16‬کارنامه آزمون و ناحیه بازبینی‬

‫پروژه ‪ Test‬را فارسی کرده‪ ،‬سپس آزمون را اجرا کرده و‬
‫پاسخها را بازبینی کنید‪.‬‬

‫‪269‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪3‬ــ‪ 16‬تنظیمات آزمون‬

‫برای انجام تنظیمات آزمون یکی از دو روش زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ ،Quiz‬گزینه ‪ Quiz Preferences‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ از منوی ‪ ،Edit‬گزینه ‪ Preferences‬را انتخاب و در کادر باز شده‪ ،‬در قسمت ‪ ،Quiz‬روی گزینه ‪Settings‬‬
‫کلیک کنید‪.‬‬
‫شکل‏‪15‬ــ‪ 16‬ظاهر شده که توضیحات این قسمت در جدول‏‪2‬ــ‪ 16‬آورده شده است‪.‬‬

‫جدول ‪2‬ــ‪16‬ــ تنظیمات آزمون‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫پاسخ گویی اختیاری (می​توان سؤاالتی را پاسخ نداد)‬ ‫‪Optional‬‬ ‫‪Required‬‬

‫پاسخ گویی اجباری (قبل از رفتن به سؤال بعدی)‬ ‫‪Required‬‬

‫‪ Pass Required‬پاس شدن اجباری‬
‫پاسخ گویی به همه سؤاالت (قبل از اتمام آزمون)‬ ‫‪Answer All‬‬
‫جابه جایی گزینه های سؤال‬ ‫‪Shuffle Answers‬‬
‫ــ امکان تأیید کلیه سؤاالت را با هم می​دهد و نیازی به تأیید تک تک سؤاالت نیست‬
‫ــ در این حالت در هر لحظه از آزمون می توان با کلیک روی این گزینه به آزمون‬ ‫‪Submit All‬‬
‫خاتمه داد و کارنامه را مشاهده نمود‪.‬‬
‫پیغام های تأیید همه (شکل‏‪16‬ــ‪ .)16‬زمانی که روی دکمه «‪ »Submit All‬کلیک‬
‫‪Submit All Messages‬‬
‫شود‪ ،‬برحسب اجبار یا عدم اجبار به پاسخ گویی‪ ،‬پیغامی​نمایش داده می شود‪.‬‬
‫ایجاد آزمون های چند سطحی (در انتهای فصل توضیح داده شده است)‬ ‫‪Branch Aware‬‬
‫میزان پیشروی و شماره سؤال را نشان می​دهد ‪ :Relative‬نسبی (مث ًال سؤال ‪ 1‬از‬
‫‪Show Progress‬‬
‫‪ )10‬و ‪ :Absolute‬مطلق (مث ًال سؤال ‪)1‬‬
‫‪Allow Backward‬‬
‫اجازه رفتن به سؤال قبلی را می​دهد (توسط دکمه ‪)Back‬‬ ‫‪Movement‬‬

‫‪Show Score At the End of‬‬

‫نمایش کارنامه در پایان آزمون‬ ‫‪Quiz‬‬

‫‪270‬‬
 ‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫نمایش کارنامه در پایان آزمون‬ ‫‪Show Score At the End of Quiz‬‬

‫پیغامهای کارنامه (شکل‏‪17‬ــ‪ )16‬که در خصوصیات کارنامه توضیح داده‬
‫‪Quiz Result Messages‬‬
‫شد‪.‬‬
‫پیغام های بازبینی آزمون (شکل ‏‪18‬ــ  ‪ .)16‬این پیغام ها زمان بازبینی‬
‫‪Question Review Messages‬‬
‫پاسخ ها‪ ،‬در ناحیه ‪ Review Area‬نمایش داده شده می​شوند‪.‬‬
‫نوار کنترلی را در آزمون مخفی می کند‪.‬‬ ‫‪Hide Playbar in Quiz‬‬

‫شکل‏‪15‬ــ‪16‬ــ تنظیمات آزمون‬

‫‪271‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫شکل‏‪16‬ــ‪16‬ــ پیغام های تأیید همه (‪)submitAll‬‬

‫شکل‏‪17‬ــ‪16‬ــ پیغام های کارنامه آزمون‬

‫نکته‬
‫بهتر است قبل از ایجاد آزمون‪ ،‬تنظیمات آن را انجام دهید‪.‬‬ ‫‪272‬‬
 ‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫شکل‏‪18‬ــ ‪16‬ــ پیغام های بازبینی آزمون‬

‫در کادر تنظیمات‪ ،‬با کلیک روی گزینه ‪ Pass or Fail‬در سمت چپ‪ ،‬شکل ‏‪19‬ــ‪ 16‬ظاهر می شود‪ .‬در قسمت‬
‫‪ ،Pass/Fail Options‬نمره قبولی بر حسب درصد یا نمره مشخص می​گردد‪ .‬عملی که در صورت قبولی یا عدم قبولی اتفاق‬
‫خواهد افتاد‪ ،‬در قسمت ‪ Action‬مشخص می شود‪ .‬تعداد دفعات پاسخ گویی یا نامحدود بودن پاسخ ها (‪Infinite‬‬
‫‪ )Attemps‬را مشخص کنید‪.‬‬

‫شکل‏‪19‬ــ‪16‬ــ تنظیمات قبولی و مردودی‬

‫‪273‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫با کلیک روی قسمت ‪ Default Labels‬در همین کادر‪ ،‬شکل ‪20‬ــ‪ 16‬ظاهر شده و امکان تعیین برچسبهای پیش فرض‬
‫را به کاربر می​دهد‪ .‬با توجه به این که امکان کپی دکمهها و پیغامها در سؤالها وجود ندارد‪ ،‬بهتر است قبل از شروع‪ ،‬این‬
‫تنظیمات انجام شود‪ .‬در جدول ‪3‬ــ‪ 16‬توضیحات این قسمت بیان شده است‪.‬‬

‫شکل ‪20‬ــ‪16‬ــ برچسب های پیش فرض در آزمون‬

‫جدول ‪3‬ــ‪16‬ــ تعیین برچسب های پیش فرض در آزمون‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫در صورتی که پاسخ صحیح به سؤال دهید این پیغام ظاهر می شود (پاسخ شما‬ ‫‪Correct Message‬‬
‫صحیح است‪ .‬برای ادامه کلیک کنید)‪.‬‬
‫پاسخ شما نادرست است‪ .‬برای ادامه کلیک کنید‪.‬‬ ‫‪Incorrect Message‬‬
‫دوباره تالش کنید (در صورتی که تعداد دفعات تالش بیش از یک مرتبه باشد)‬ ‫‪Retry Message‬‬
‫قبل از ادامه باید به این سؤال پاسخ دهید‪( .‬پاسخگویی اجباری)‬ ‫‪InComplete Message‬‬
‫زمان پاسخ گویی به سؤال به پایان رسید‪ .‬برای ادامه کلیک کنید‪.‬‬ ‫‪Timeout Message‬‬
‫تا حدی درست پاسخ داده اید‪ .‬برای ادامه کلیک کنید‬ ‫‪Partial Correct Messsage‬‬

‫‪274‬‬
 ‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫دکمه تأیید‬ ‫‪Submit‬‬

‫دکمه تأیید همه (می توانید عبارت «پایان آزمون» را روی آن نمایش دهید)‬ ‫‪Submit All‬‬
‫دکمه پاک کردن‬ ‫‪Clear‬‬
‫دکمه صرف نظر (بعدی)‬ ‫‪Skip‬‬
‫دکمه قبلی‬ ‫‪Back‬‬
‫نمایش شماره و تعداد کل سؤاالت‬ ‫‪Progress Indicator‬‬

‫تمرین ‪9‬ــ‪ :16‬تنظیمات زیر را در پروژه ‪ Test‬انجام دهید و نتیجه را مشاهده کنید‪:‬‬
‫امکان تأیید همه پاسخ ها با هم وجود داشته باشد ولی پاسخگویی به کلیه سؤاالت اختیاری باشد‬

‫امکان تأیید همه پاسخ ها با هم وجود داشته باشد ولی پاسخگویی به کلیه سؤاالت اختیاری باشد (راهنمایی‪ :‬گزینه ‪Submit All‬‬

‫را انتخاب نموده‪ ،‬سپس در قسمت ‪ ،Required‬گزینه ‪ Optional‬را انتخاب کنید)‬

‫گزینه ها هنگام نمایش جابجا شوند‪.‬‬

‫نوار کنترلی در آزمون مشاهده نشود‪.‬‬

‫تعداد دفعات تالش را یک در نظر گرفته و در کارنامه‪ ،‬تعداد دفعات تالش نمایش داده نشود‪.‬‬

‫نمره قبولی در آزمون را ‪ 50‬درصد در نظر بگیرید‪.‬‬

‫کلیه پیغام ها را فارسی کنید‪.‬‬

‫‪4‬ــ‪ 16‬نحوه ایجاد بانک سؤال‬

‫تا کنون شما شیوه ایجاد یک آزمون الکترونیکی و نحوه اضافه نمودن سؤال به آن را فرا گرفتید‪ .‬با هر بار اجرای‬
‫آزمون‪ ،‬سؤاالت تکراری که ایجاد نموده اید به شما نمایش داده می شود‪ .‬اگر بخواهید هر بار‪ ،‬سؤاالت متفاوتی به‬
‫شما نمایش داده شود‪ ،‬باید یک آزمون تصادفی را ایجاد کنید‪ .‬برای این کار باید ابتدا یک بانک یا مخزن سؤال شامل‬
‫تعدادی سؤال را ایجاد کرده‪ ،‬سپس آزمونی تصادفی با تعداد سؤال مد نظر ایجاد کنید‪ .‬برای ایجاد بانک سؤال‪ ،‬یکی‬
‫از دو روش زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ ،Quiz‬گزینه ‪ Quiz Pool Manager‬را انتخاب کنید (شکل ‪21‬ــ‪ .)16‬در سمت چپ‪ ،‬با کلیک‬
‫روی ‪ +‬می توانید یک بانک سؤال را ایجاد نمایید‪ .‬در سمت راست امکان اضافه نمودن سؤال به مخزن وجود دارد‪.‬‬

‫‪275‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪2‬ــ ابتدا فایل حاوی سؤاالت را ایجاد کرده‪ ،‬سپس مخزن سؤال را به روش گفته شده ایجاد کنید‪ .‬روی اسالید هر‬
‫سؤال در ‪ FilmStrip‬کلیک راست نموده و گزینه ‪ Move Question To‬را انتخاب و مخزن موردنظر را تعیین‬
‫کنید‪ .‬به این ترتیب سؤاالت به مخزن انتخابی انتقال پیدا می​کنند که این روش کاربرد بیشتری دارد و می توان به طور‬
‫هم زمان بیش از یک سؤال را انتخاب نمود‪.‬‬
‫نکته‬
‫برای انتقال سؤال از بانک سؤال به پروژه اصلی‪ ،‬روی اسالید سؤال کلیک راست کرده و گزینه ‪Move‬‬
‫‪ Question to Main project‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫شکل ‪21‬ــ‪16‬ــ مدیریت بانک سؤال‬

‫تمرین ‪10‬ــ‪ :16‬یک بانک سؤال به نام ‪ Powerpoint‬در پروژه ‪ Test‬ایجاد کرده و کلیه سؤاالت به جز سؤال‬
‫نظرسنجی را به آن اضافه کرده و سؤال نظرسنجی را حذف کنید (به دلیل این که برای این نوع سؤال‪ ،‬نمره در نظر‬
‫گرفته نمی شود)‪ .‬در پروژه فقط اسالید ا ّول و کارنامه باقی می​ماند‪.‬‬

‫نکته‬
‫جهت مشاهده و ویرایش سؤاالت بعد از انتقال به بانک‪ ،‬از منوی ‪ ،Window‬گزینه ‪ Question Pool‬را انتخاب‬
‫‪276‬‬
‫کرده و با کلیک روی هر سؤال‪ ،‬آن را تغییر دهید (شکل ‪22‬ــ‪.)16‬‬
 ‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫شکل ‪22‬ــ‪ 16‬نمایش اسالیدها در پنجره ‪Question Pool‬‬

‫از طریق منوی ‪ ،Quiz‬گزینه ‪ Import Question Pools‬امکان وارد نمودن بانک سؤال و استفاده از سؤاالت‬
‫سایر پروژهها در پروژه جاری وجود دارد‪.‬‬

‫‪  5‬ــ‪ 16‬نحوه ایجاد آزمون های تصادفی‬

‫پس از ایجاد بانک سؤال‪ ،‬برای ایجاد آزمون های تصادفی‪ ،‬یکی‬
‫از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ ،Quiz‬دستور ‪ Random Question Slide‬را‬
‫شکل ‪23‬ــ‪16‬ــ خصوصیات سؤال تصادفی‬ ‫انتخاب نمایید (هر بار یک سؤال تصادفی را ایجاد می​کند)‪.‬‬
‫‪2‬ــ از منوی ‪ Quiz‬گزینه ‪ Question Slide‬را انتخاب کرده و در کادر باز شده‪ ،‬گزینه ‪Random Question‬‬
‫و تعداد سؤاالت تصادفی و بانک سؤال را مشخص کنید (هر بار می توانید بیش از یک سؤال را انتخاب نمایید)‪.‬‬
‫در پنجره خصوصیات آزمون (شکل ‪23‬ــ‪ )16‬در قسمت ‪ Question Pool‬نام مخزن سؤال را مشخص کنید‪ .‬با‬
‫اجرای پروژه خواهید دید که هر بار سؤاالت به صورت تصادفی نمایش داده می​شوند‪.‬‬

‫تمرین ‪11‬ــ‪ :16‬یک آزمون تصادفی با سه سؤال در پروژه ‪ Test‬ایجاد کنید‬

‫و نمره هر سؤال را ‪ 20‬در نظر بگیرید‪.‬خروجی ‪ swf‬را از آزمون تهیه کرده و آن را‬
‫چند بار اجرا کنید‪.‬همان طور که مالحظه میکنید‪ ،‬با هر بار اجرا سؤاالت متفاوتی‬
‫مشاهده میشود (دقت کنید چون در این بانک سؤال فقط ‪ 7‬سؤال وجود دارد‪،‬‬
‫احتمال تکراری بودن سؤاالت زیاد است‪.‬‬

‫‪277‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫نکته‬
‫هر چه تعداد سؤاالت در بانک سؤال بیشتر باشد‪ ،‬احتمال دیدن سؤاالت تکراری کمتر است‪.‬‬

‫اینبخ‬
‫ع‬ ‫ال‬ ‫ط‬ ‫م‬‫شبرای‬
‫هآزاد‬
‫م ​یباشد‬

‫‪  6‬ــ‪ 16‬بازخوانی مطالب درسی در آزمون‬

‫یکی از قابلیت هایی که به نسخه ‪ 7‬نرم افزار در قسمت آزمون اضافه شده‪ ،‬امکان بازخوانی و یادآوری مطالب‬
‫درسی است‪ .‬کاربر حین پاسخ دهی به سؤاالت آزمون‪ ،‬می​تواند با کلیک روی دکمه بازخوانی‪ ،‬به مطلب درسی که‬
‫سؤال از آن تهیه شده بازگشته و پس از مرور درس‪ ،‬مجددا به آزمون رفته و پاسخ خود را انتخاب کند‪ .‬دقت شود‬
‫که در این حالت باید سؤاالت آزمون و مطالب درسی در یک پروژه ایجاد شده باشند‪ .‬به عنوان نمونه می​خواهیم یک‬
‫پروژه آموزش احکام نماز داشته باشیم و شرایط لباس و مکان نمازگزار را به صورت زیر آموزش دهیم‪.‬‬

‫‪278‬‬
 ‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫برای این کار مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬

‫در اسالید ا ّول سه دکمه با عناوین «لباس نمازگزار»‪« ،‬مکان نمازگزار» و «آزمون» ایجاد کرده و دو اسالید درباره لباس‬
‫و مکان نمازگزار ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪1‬ــ دو اسالید سؤال مرتبط با مطالب درسی را نیز به وجود آورید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در یکی از اسالیدهای سؤال قرار گرفته‪ ،‬در پانل ‪ ،Quiz Properties‬در رویداد ‪ ،Last Attempt‬دستور‬
‫‪ ،Jump to Slide‬پرش به اسالیدی که مطلب درسی در آن قرار گرفته را اختصاص دهید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در اسالید درسی‪ ،‬دکمه ای با عنوان «ادامه» ایجاد کنید و در رویداد ‪ On Success‬آن‪ ،‬دستور ‪Return To Quiz‬‬
‫را اختصاص دهید‪ .‬این دکمه امکان بازگشت به آزمون را به کاربر می​دهد‪ .‬در صورتی که کاربر از طریق آزمون به این اسالید‬
‫مراجعه نکرده باشد‪ ،‬با فشردن این دکمه به اسالید بعدی هدایت میشود‪.‬‬
‫‪4‬ــ برای سؤال دوم نیز مراحل باال را تکرار نموده و با فشردن کلید ‪ F4‬نتیجه را مشاهده کنید‪.‬‬

‫‪279‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪7‬ــ‪ 16‬ایجاد دکمه آزمون مجدد‬

‫در صورت عدم موفقیت کاربر در آزمون‪ ،‬می توانید امکان آزمون مجدد را به کاربر بدهید‪ .‬برای این کار مراحل‬
‫زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ Quiz‬گزینه ‪ Quiz Preferences‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در کادر باز شده (شکل ‪24‬ــ‪ ،)16‬در قسمت ‪ ،Pass or Fail‬تعداد دفعات تالش کاربر را نامحدود انتخاب کنید‬
‫(گزینه ‪.)Infinite Attempts‬‬
‫‪3‬ــ با انتخاب گزینه باال‪ ،‬گزینه ‪ Show Retake Button‬در زیر آن فعال می شود که در صورت انتخاب این گزینه‪ ،‬در‬
‫صفحه کارنامه‪ ،‬در صورت عدم قبولی کاربر‪ ،‬دکمه ‪( Retake Quiz‬آزمون مجدد) ظاهر می شود که به کاربر امکان‬
‫آزمون مجدد را می​دهد‪.‬‬
‫‪4‬ــ با انتخاب دکمه ‪ Retake Quiz‬در اسالید کارنامه‪ ،‬در پنجره ‪ Properties‬امکان تغییر ظاهر و عنوان دکمه وجود دارد‪.‬‬
‫‪5‬ــ آزمون را اجرا کرده و به گونه ای پاسخ دهید که قبول نشوید و توسط دکمه ‪ ،Retake Quiz‬مجددا آزمون دهید‪.‬‬

‫نکته‬
‫در صورتی که کاربر پاسخها را مرور کند (با استفاده از دکمه ‪ Review Quiz‬در اسالید کارنامه)‪ ،‬پس از بازگشت‬
‫مجدد به کارنامه‪ ،‬دکمه ‪ Retake Quiz‬نمایش داده نمیشود و کاربر امکان آزمون مجدد را نخواهد داشت‪.‬‬

‫شکل ‪24‬ــ‪16‬ــ تنظیمات آزمون مجدد‬

‫‪280‬‬
 ‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫‪  8‬ــ‪ 16‬نمایش بازخورد مناسب با توجه به قبولی یا عدم قبولی در آزمون‬

‫می​خواهیم در صفحه کارنامه آزمون‪ ،‬با توجه به قبولی یا عدم قبولی شخص‪ ،‬تصویر مرتبطی را به وی نشان دهیم‪.‬‬
‫برای این کار مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ ابتدا بعد از اسالید کارنامه‪ ،‬دو اسالید را برای قبولی و عدم قبولی شخص با تصاویر زیر ایجاد کنید‪.‬‬

‫‪2‬ــ برای فهمیدن کل نمره آزمون‪ ،‬می توانید قسمت ‪ Points‬همه سؤاالت را با هم جمع کرده یا از منوی ‪،Project‬‬
‫گزینه ‪ Advanced Interactions‬را انتخاب کنید (شکل ‪25‬ــ‪ .)16‬در این کادر که ظاهر دشواری دارد ولی کار‬
‫کردن با آن ساده است‪ ،‬کلیه اشیای تعاملی نمایش داده شده اند‪.‬در ستون ‪ Points‬نمره هر سؤال و در قسمت ‪Total‬‬
‫در باالی کادر‪ ،‬نمره کلی آزمون مشاهده می شود‪.‬‬

‫شکل ‪25‬ــ‪16‬ــ پنجره ‪Advanced Interactions‬‬

‫‪281‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪3‬ــ از منوی ‪ ،Edit‬گزینه ‪ Preferences‬را انتخاب کرده و در کادر باز شده در قسمت ‪ ،Quiz‬زبانه ‪ Pass/fail‬را‬
‫انتخاب کنید (شکل ‪26‬ــ‪ .)16‬در قسمت ‪ ،Pass/Fail Options‬درصد قبولی یا نمره قبولی را مشخص کنید (برای‬
‫نمونه ‪.)%50‬‬
‫‪4‬ــ در قسمت ‪ ،IF Passing Grade‬دستور رفتن به اسالید قبولی (یا اسالید بعدی) را انتخاب کرده و در قسمت‬
‫‪ ،IF Failing Grade‬در صورتی که کاربر نمره قبولی را کسب نکند‪ ،‬دستور پرش (‪ )Jump to Slide‬به اسالید عدم‬
‫قبولی را تعیین کنید‪.‬‬

‫شکل ‪26‬ــ‪16‬ــ کادر ‪Pass/fail‬‬

‫‪5‬ــ عالوه بر تصویر‪ ،‬می توانید متن یا توضیحات صوتی دلخواه مانند صدای تشویق را به اسالیدهای بازخورد‬
‫اضافه کنید‪ .‬در هر یک از اسالیدهای بازخورد‪ ،‬دکمه ای را جهت بازگشت به اسالید کارنامه قرار دهید یا در پنجره‬
‫خصوصیات اسالید‪ ،‬رویداد ‪ on Exit‬دستور بازگشت به کارنامه را قرار دهید‪.‬‬

‫‪9‬ــ‪ 16‬پیش آزمون و آزمون های چند سطحی‬

‫می​خواهیم آزمونی را در دو سطح مقدماتی و پیشرفته ایجاد کنیم‪ .‬ابتدا سؤاالتی را به عنوان پیش آزمون به کاربر‬
‫نمایش می​دهیم و بر اساس پاسخ گویی کاربر‪ ،‬سؤاالت یکی از دو سطح مقدماتی یا پیشرفته را نمایش می​دهیم‪ .‬برای‬
‫این کار مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ ،Quiz‬گزینه ‪ Quiz Preferences‬را انتخاب و در کادر باز شده گزینه ‪ Branch Aware‬را فعال کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در اسالید ا ّول عبارت «پیش آزمون» را بنویسید‪.‬‬
‫‪3‬ــ برای افزودن سؤاالت پیش آزمون‪ ،‬از منوی ‪ ،Quiz‬گزینه ‪ PreTest Question Slide‬را انتخاب کنید (یا از‬
‫‪282‬‬
 ‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫منوی ‪ ،Quiz‬گزینه ‪ Question Slide‬را انتخاب و نوع سؤاالت را ‪ Pretest‬در نظر بگیرید)‪ 2( .‬سؤال کافی است)‬
‫‪4‬ــ اسالید جدیدی ایجاد نموده و عبارت «سطح مقدماتی» را در آن بنویسید‪ 2 .‬سؤال نمره دار (‪ )Graded‬تقریبا‬
‫ساده را به روشی که قب ًال آموختید‪ ،‬برای این قسمت ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ اسالید جدیدی ایجاد نموده و عبارت «سطح پیشرفته» را در آن بنویسید‪ 2 .‬سؤال نمره دار (‪ )Graded‬تقریبا‬
‫دشوار را به روشی که قب ًال آموختید‪ ،‬برای این قسمت ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪6‬ــ روی یکی از سؤاالت پیش آزمون قرار گرفته‪ ،‬از پنجره خصوصیات آزمون‪ ،‬گزینه ‪Edit Pretest Action‬‬
‫را انتخاب کنید‪ .‬در شکل ‪27‬ــ‪ ،16‬در قسمت ‪ ،IF‬میزان قبولی از پیش آزمون و دستور پرش به اسالید پیشرفته را‬
‫مشخص کنید (چون شماره اسالید پیشرفته در این مثال ‪ 7‬است‪ ،‬دستور‪ Jump to Slide 7‬را می​نویسیم)‪ .‬روی‬
‫قسمت ‪ Else‬کلیک کنید و در صورت عدم کسب نمره کافی‪ ،‬دستور رفتن به اسالید مقدماتی را مشخص کنید (چون‬
‫شماره اسالید مقدماتی در این مثال ‪ 4‬است‪ ،‬دستور‪ Jump to Slide 4‬را می​نویسیم)‪ .‬روی گزینه ‪Update Action‬‬
‫کلیک کنید تا تغییرات ذخیره شده و کادر را ببندید‪.‬‬
‫‪7‬ــ در صورتی که می​خواهید کاربر سطح مقدماتی‪ ،‬در آزمون سطح پیشرفته شرکت نکند‪ ،‬روی آخرین اسالید‬
‫مقدماتی (اسالید‪ )6‬قرار گرفته و در پنجره خصوصیات آزمون‪ ،‬در قسمت ‪ On Success‬و ‪ ،Last Attempt‬دستور‬
‫‪( Jump to Slide 10‬رفتن به کارنامه) را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪8‬ــ فایل را ذخیره و نتیجه را مشاهده کنید‪.‬‬

‫‪283‬‬
‫شکل ‪27‬ــ‪16‬ــ تنظیمات پیش آزمون‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫خالصه فصل‬

‫در نرمافزار ‪ Captivate‬امکان ایجاد آزمون الکترونیکی با سؤالهای متنوعی نظیر چندگزینه ای (‪،)Multiple Choice‬‬
‫صحیح و غلط (‪ ،)True/False‬کوتاه پاسخ (‪ ،)Short Answer‬جای خالی (‪ ،)Fill in Blank‬کلیک کردنی‬
‫(‪ ،)Hotspot‬جور کردنی (‪ ،)Matching‬توالی (‪ )Sequence‬و حتی نظرسنجی (‪ )Survey‬وجود دارد‪.‬‬
‫برای ایجاد سؤاالت آزمون الکترونیکی‪ ،‬از منوی ‪ ،Quiz‬گزینه ‪ Question Slide‬را انتخاب کنید‪ .‬سؤاالت می​توانند‬
‫به صورت نمره دار (‪ ،)Graded‬بدون نمره (نظرسنجی ‪ )Survey‬و پیش آزمون (‪ )Pretest‬در نظر گرفته شوند‪.‬‬
‫با ایجاد ا ّولین سؤال نمره دار‪ ،‬کارنامه (‪ )Quiz Result‬به طور خودکار ایجاد میشود‪.‬‬
‫در کلیه قسمت های آزمون‪ ،‬برای تایپ حرف «ی» از ‪ Shift+X‬استفاده کنید‪.‬‬
‫برای انجام تنظیمات آزمون‪ ،‬از منوی ‪ ،Quiz‬گزینه ‪ Quiz Preferences‬را انتخاب کرده یا از منوی ‪ ،Edit‬گزینه‬
‫‪ Quiz Preferences‬را انتخاب و در کادر باز شده‪ ،‬در قسمت ‪ ،Quiz‬روی گزینه ‪ Settings‬کلیک کنید‪.‬‬
‫اگر بخواهید در هر بار اجرای آزمون‪ ،‬سؤاالت متفاوتی به شما نمایش داده شود‪ ،‬باید یک آزمون تصادفی‬
‫(‪ )Random Quiz‬ایجاد کنید‪ .‬برای این کار باید ابتدا یک بانک سؤال شامل تعدادی سؤال را ایجاد کرده‪ ،‬سپس‬
‫آزمونی تصادفی با تعداد سؤال مد نظر ایجاد کنید‪.‬‬
‫برای ایجاد بانک سؤال از منوی ‪ ،Quiz‬گزینه ‪ Quiz Pool Manager‬را انتخاب کنید‪ .‬در سمت چپ‪ ،‬با کلیک‬
‫روی ‪ +‬می توانید یک بانک سؤال را ایجاد نمایید‪ .‬در سمت راست امکان اضافه نمودن سؤال به مخزن وجود دارد‪.‬‬
‫برای انتقال سؤال به مخزن‪ ،‬کافی است روی اسالید در ‪ FilmStrip‬کلیک راست نموده و گزینه ‪Move‬‬
‫‪ Question To‬را انتخاب و مخزن موردنظر را تعیین کنید‪.‬‬
‫جهت مشاهده و ویرایش سؤاالت بعد از انتقال به بانک‪ ،‬از منوی ‪ ،Window‬گزینه ‪ Question Pool‬را انتخاب کرده‬
‫و با کلیک روی هر سؤال‪ ،‬آن را تغییر دهید‪.‬‬
‫هر چه تعداد سؤاالت در بانک بیشتر باشد‪ ،‬احتمال دیدن سؤاالت تکراری کمتر است‪.‬‬

‫‪284‬‬
 ‫ ساخت آزمون های الکترونیکی‬:‫فصل شانزدهم‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
Question slide Types
Multiple Choice Users select one or more correct answers from a list.
True/False Users choose either True or False (or Yes or No).
Fill‫ــ‬In‫ــ‬The‫ــ‬Blank Users complete a blank in a sentence or phrase.
Short Answer Users supply a word or phrase.
Matching Users match entries in two lists.
Hot Spot Users move the pointer over areas on the slide.
Sequence Users arrange listed items in the correct sequence.
‫واژه نامه تخصصی‬
Clear ‫پاک کردن‬
Correct ‫ درست‬،‫صحیح‬
Disagree ‫مخالف‬
Graded ‫نمره دار‬
Infinite ‫نامحدود‬
Multiple Choice ‫چند گزینه ای‬
Neutral ‫ بی طرف‬،‫خنثی‬
Pool ‫ بانک‬،‫مخزن‬
Pretest ‫پیش آزمون‬
Quiz ‫آزمون‬
Quiz Result ‫نتیجه یا کارنامه آزمون‬
Random ‫تصادفی‬
Review ‫بازبینی‬
Sequence )‫توالی (ترتیب‬
Short Answer ‫پاسخ کوتاه‬
Shuffle ‫ بهم ریختن‬،‫مخلوط کردن‬
Somewhat ‫تا حدی‬
Survey ‫نظرسنجی‬
Time limit ‫محدودیت زمانی‬
True/ False ‫ غلط‬/ ‫صحیح‬

285
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پرسش های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ کدام نوع سؤاالت دارای نمره و امتیاز می​باشد؟‬
‫د) ‪Graded‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Random‬‬ ‫ب) ‪Survey‬‬ ‫الف) ‪Pretest‬‬
‫‪2‬ــ کدام گزینه سؤاالت پاسخ کوتاه را ایجاد می​کند؟‬
‫ب) ‪Rating Scale‬‬ ‫الف) ‪blank‬ــ‪in‬ــ‪ Fill‬‬
‫د) ‪Matching‬‬ ‫ ‬
‫ج)‪Short Answer‬‬
‫‪3‬ــ توسط کدام دکمه می​توان پاسخ داده شده به سؤال را پاک نمود؟‬
‫د) ‪Back‬‬ ‫ ‬‫ج)‪Review‬‬ ‫ب) ‪Submit‬‬ ‫الف) ‪Clear‬‬
‫‪4‬ــ برای جابه جایی و مخلوط کردن گزینه های سؤال‪ ،‬از کدام گزینه استفاده می شود؟‬
‫ب) ‪Points‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Multiple Answers‬‬
‫د) ‪Attempts‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Shuffle Answers‬‬
‫‪5‬ــ کدام نوع سؤاالت‪ ،‬بیشتر برای درجه بندی و سنجش نظرات کاربران استفاده می​شوند؟‬
‫ب) ‪Rating Scale‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Random Question‬‬
‫د) ‪Matching‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Hot Spot‬‬
‫‪6‬ــ انتخاب کدام گزینه در تنظیمات آزمون‪ ،‬باعث نمایش کارنامه در پایان آزمون می شود؟‬
‫الف) ‪Allow Backward Movement‬‬
‫ب) ‪Quiz Result Messages‬‬
‫ج) ‪Show Progress‬‬
‫د) ‪Show Score At the End of Quiz‬‬
‫‪7‬ــ کدام گزینه در کارنامه‪ ،‬تعداد پاسخ های صحیح را نمایش می​دهد؟‬
‫ب) ‪Score‬‬ ‫الف) ‪Correct Questions‬‬
‫د) ‪Quiz Attempt‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Max Score‬‬

‫‪286‬‬
‫فصل شانزدهم‪ :‬ساخت آزمون های الکترونیکی‬

‫‪8‬ــ برای ایجاد آزمون های تصادفی کدام گزینه باید حتماً وجود داشته باشد؟‬
‫ب) ‪Rating Scale question‬‬ ‫ ‬‫الف) ‪Question Pool‬‬
‫د) ‪Pretest Question‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Survey Question‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫آزمون نظری‬
‫نحوه ایجاد یک آزمون الکترونیکی را توضیح دهید‪.‬‬
‫‪1‬ــ ٔ‬
‫‪2‬ــ انواع سؤاالتی را که می​توان در یک آزمون الکترونیکی ایجاد نمود‪ ،‬نام ببرید‪.‬‬
‫نحوه ایجاد بانک یا مخزن سؤاالت را شرح دهید‪.‬‬
‫‪3‬ــ ٔ‬
‫‪4‬ــ چگونه می​توان یک آزمون تصادفی را ایجاد نمود؟‬

‫‪287‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫کارگاه عملی‬
‫‪1‬ــ به پروژه ‪ Powerpoint‬که قب ًال ایجاد نمودهاید‪ ،‬یک آزمون‬
‫الکترونیکی با سؤاالت دلخواه اضافه کرده و نتیجه را مشاهده کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ آزمون الکترونیکی اینترنت را با خصوصیات زیر ایجاد کنید‪:‬‬
‫حدود ‪ 20‬سؤال در بانک سؤال داشته باشید‬
‫آزمون شامل پنج سؤال تصادفی باشد‪.‬‬
‫به کلیه سؤاالت پس زمینه دلخواهی را اختصاص دهید‪.‬‬
‫با کلیک روی دکمه تأیید‪ ،‬پیغام درست یا نادرست بودن‬
‫پاسخ نمایش داده شود‪.‬‬

‫‪288‬‬
 ‫زمان‬

‫‪Captivate‬‬
‫عملی‬ ‫نظری‬
‫‪18‬‬ ‫‪4‬‬

‫تنظیمات نرمافزار و نشر پروژه‬ ‫فصل هفدهم ‪:‬‬

‫هدف کلی فصل‪:‬‬
‫پوسته پروژه و تنظیمات نشر‬
‫ٔ‬ ‫اندازه پروژه‪ ،‬تغییر‬
‫ٔ‬ ‫آشنایی با تنظیمات کلی نرم افزار‪ ،‬تغییر‬

‫هدف های رفتاری‬

‫پس از مطالعه این فصل‪ ،‬از هنرجو انتظار می​رود که‪:‬‬
‫شیوه انجام تنظیمات پیش فرض نرم افزار را بیاموزد‪.‬‬
‫ـ ٔ‬
‫ـ بتواند تنظیمات کلی پروژه را انجام دهد‪.‬‬
‫پوسته پروژه و ایجاد جدول فهرست محتوا باشد‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫ـ قادر به تغییر اندازه‪ ،‬تغییر‬
‫پروژه را انجام دهد‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫ـ با مفهوم ‪ Publishing‬آشنا باشد و تنظیمات نشر‬
‫پروژه خود ایجاد کند‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫ـ بتواند خروجی های متنوعی را از‬
‫تهیه گزارش متنی و مستندسازی پروژه باشد‪.‬‬
‫ـ قادر به ٔ‬
‫ـ توانایی ایجاد پروژه های ‪ Aggregator‬را داشته باشد‪.‬‬

‫‪289‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫مقدمه‬
‫شیوه ساخت‬
‫پوسته پروژه‪ٔ ،‬‬
‫ٔ‬ ‫نحوه تغییر اندازه و خصوصیات پروژه‪ ،‬تغییر‬
‫این فصل به بررسی تنظیمات کلی پروژه‪ٔ ،‬‬
‫نحوه نشر پروژه می​پردازد‪.‬‬
‫جدول فهرست محتوا و ٔ‬
‫‪1‬ــ‪ 17‬تنظیمات پیش فرض پروژه‬
‫برای تغییر تنظیمات پیش فرض پروژه از منوی ‪ Edit‬گزینه ‪ Preferences‬را انتخاب کنید (شکل ‪1‬ــ‪ .)17‬در‬
‫بخش ‪ ،Defaults‬در قسمت ‪ Object Defaults‬میتوانید اشیای مختلف را انتخاب کرده و در قسمت ‪،Display For‬‬
‫زمان نمایش پیش فرض آنها را مشخص کرده و در بخش ‪ Default Style‬خصوصیات ظاهری آنها را تعیین کنید‪ .‬دکمه‬
‫‪ Restore All‬امکان برگرداندن تنظیمات به حالت قبل و گزینه ‪ Restore Selected‬امکان بازگرداندن تنظیمات شیء‬
‫انتخاب شده را می​دهد‪.‬‬

‫شکل ‪1‬ــ‪ 17‬تنظیمات پیش فرض پروژه‬

‫تمرین ‪1‬ــ‪ :17‬پروژه ای به نام ‪ Default‬با ابعاد ‪ 800× 600‬ایجاد کرده و تنظیمات زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫زمان نمایش پیش فرض اسالیدها پنج ثانیه باشد‪.‬‬

‫‪290‬‬
 ‫فصل هفدهم‪ :‬تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬

‫رنگ پس زمینه خاکستری در نظر گرفته شود‪.‬‬

‫زمان نمایش پیش فرض عنوان متنی چهار ثانیه باشد‪.‬‬
‫هنگامی​که پیش نمایش اسالیدها با زدن کلید ‪ F10‬مشاهده می شود‪ ،‬سه اسالید نمایش داده شود‪.‬‬

‫‪2‬ــ‪ 17‬تنظیمات کلی پروژه‬

‫برای انجام تنظیمات کلی پروژه‪ ،‬از منوی ‪ Edit‬گزینه ‪ Preferences‬را انتخاب کنید‪ .‬در کادر باز شده‪ ،‬در قسمت‬
‫‪ Project‬چهار بخش اصلی وجود دارد که در ادامه با هر یک آشنا می​شوید‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪2‬ــ‪ 17‬تنظیمات ‪Information‬‬

‫برای اضافه نمودن اطالعات پروژه و نویسنده آن‪ ،‬از این قسمت استفاده میشود‪ .‬با کلیک روی گزینه‪،Information‬‬
‫شکل ‪2‬ــ‪ 17‬ظاهر شده که به ترتیب نام نویسنده‪ ،‬نام شرکت‪ ،‬آدرس پست الکترونیکی‪ ،‬آدرس وب سایت‪ ،‬حق تألیف‪،‬‬
‫عنوان پروژه و توضیحات آن نوشته میشود‪.‬‬
‫در پایان نیز اطالعاتی راجع به مدت زمان نمایش پروژه‪ ،‬وضوح تصویری‪ ،‬تعداد اسالیدها و تعداد اسالیدهای مخفی‬
‫نمایش داده می شود‪.‬‬

‫شکل ‪2‬ــ‪17‬ــ تنظیمات ‪Information‬‬

‫تمرین ‪2‬ــ‪ :17‬مشخصات خودتان را به پروژه ‪ Default‬اضافه کنید‪.‬‬

‫‪291‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪2‬ــ‪2‬ــ‪ 17‬تنظیمات ‪Swf size and quality‬‬

‫هنگامی​که کیفیت خروجی تهیه شده از فیلم گرفته شده مناسب نباشد‪ ،‬در این قسمت می توانید اندازه و کیفیت فایل‬
‫‪ SWF‬را مشخص کنید (شکل ‪3‬ــ‪ .)17‬توسط گزینه ‪ ،Compress SWF File‬می توانید فایل ‪ SWF‬را فشرده سازی‬
‫کنید (که البته باعث کاهش کیفیت می شود)‪ .‬برای افزایش کیفیت فیلم ها‪ ،‬لغزنده را روی ‪ High‬قرار دهید‪.‬‬

‫شکل ‪3‬ــ‪17‬ــ تنظیمات فایل ‪SWF‬‬

‫‪3‬ــ‪2‬ــ‪17‬ــ تنظیمات ‪Publish Setting‬‬

‫در این قسمت می توانید تنظیماتی نظیر سرعت پخش‪ ،‬نمایش اشاره گر ماوس در خروجی و ‪ ...‬را انجام دهید که‬
‫موارد مهم آن در جدول ‪1‬ــ‪ 17‬آورده شده است‪.‬‬

‫شکل ‪4‬ــ‪17‬ــ تنظیمات ‪Publish Settings‬‬ ‫‪292‬‬

 ‫فصل هفدهم‪ :‬تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬

‫جدول ‪1‬ــ‪17‬ــ توضیحات ‪Publish Settings‬‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫سرعت پخش نمایش (بر حسب فریم در ثانیه)‬ ‫‪Frames Per Second‬‬
‫نمایش اشاره گر ماوس در خروجی‬ ‫‪Include Mouse‬‬
‫صدا دار بودن فایل خروجی‬ ‫‪Include Audio‬‬
‫تبدیل صدا به صدای تک کاناله (بهتر است انتخاب نشود)‬ ‫‪Publish Audio as Mono‬‬
‫پخش صدای تایپ کلیدها در فیلم ها‬ ‫‪Play Tap audio for recorded typing‬‬

‫خارج نمودن منابع از پروژه (در این صورت حجم پروژه کمترشده‬ ‫‪Externalize Resources‬‬
‫ولی باید فایلهای جانبی در کنار پروژه اصلی قرار داده شود)‬

‫تمرین ‪3‬ــ‪ :17‬تنظیمات زیر را در پروژه ‪ Default‬انجام دهید‪:‬‬

‫سرعت اجرای پروژه را ‪ 25‬فریم در ثانیه در نظر بگیرید‪.‬‬
‫صدای تایپ کلیدهای صفحه کلید شنیده نشود‪.‬‬
‫اشاره گر ماوس در خروجی نهایی دیده نشود‪.‬‬
‫کیفیت فایل ‪ SWF‬در حالت مطلوب باشد‪.‬‬
‫‪4‬ــ‪2‬ــ‪ 17‬تنظیمات ‪Start & End‬‬
‫تنظیمات شروع و پایان پروژه در این قسمت قرار گرفته است (شکل ‪ 5‬ــ‪ .)17‬توضیحات مربوط به این قسمت‬
‫در جدول‏‪2‬ــ‪ 17‬آورده شده است‪.‬‬

‫‪293‬‬ ‫شکل ‪  5‬ــ‪17‬ــ تنظیمات شروع و پایان پروژه‬

 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫جدول ‪2‬ــ‪17‬ــ تنظیمات شروع و پایان پروژه‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫با انتخاب این گزینه پروژه به طور خودکار اجرا می شود‪ .‬در غیر این صورت‬
‫می توانید توسط دکمه ‪ ،Browse‬تصویری را برای صفحه شروع انتخاب کرده‬ ‫‪Autoplay‬‬
‫که با دکمه ‪ Play‬نمایش داده می شود‪.‬‬
‫قبل از شروع پروژه‪ ،‬یک فایل پیش نمایش دهنده‪ ،‬به مفهوم بارگذاری پروژه‬
‫بر حسب درصد نمایش داده می شود‪.‬‬ ‫‪Preloader‬‬

‫با فعال کردن این گزینه میتوانید رمز عبور به پروژه اختصاص دهید که گزینههای‬
‫آن در شکل‏‪17‬ــ‪ 6‬توضیح داده شده است‪.‬‬
‫‪Password Project Protect‬‬

‫در این قسمت می توانید تاریخ انقضای پروژه را مشخص کنید‪ .‬پیغام منقضی‬
‫شدن پروژه را در همین قسمت تعیین نمایید‪.‬‬ ‫‪Project Expiry Date‬‬

‫هنگام شروع‪ ،‬پروژه به صورت تدریجی ظاهر خواهد شد‪.‬‬ ‫‪Fade In on the First Slide‬‬
‫توقف پروژه در پایان اجرای آن‬ ‫‪Stop project‬‬
‫تکرار مجدد پروژه پس از اتمام آن‬ ‫‪Loop project‬‬
‫‪Project End Options‬‬
‫بسته شدن پنجره پروژه پس از اجرا‬ ‫‪Close project‬‬
‫می توانید پروژه را با اجرای رفتاری خاص‬
‫بازکردن صفحه وب یا فایل دلخواه‬ ‫‪Open URL or file‬‬
‫اجرای یک کد جاوا اسکریپت (در پروژههای وب)‬ ‫‪Execute Javascript‬‬ ‫به پایان برسانید‪.‬‬

‫‪ Open other project‬بازکردن پروژه های دیگر ‪Captivate‬‬

‫‪  mail to‬ــ‪ Send e‬ارسال ایمیل به آدرس دلخواه‬
‫در پایان‪ ،‬پروژه به صورت تدریجی محو می گردد‪.‬‬ ‫‪Fade Out on the Last Slide‬‬

‫شکل ‪  6‬ــ‪17‬ــ تنظیمات رمز عبور‬

‫‪294‬‬
 ‫فصل هفدهم‪ :‬تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬

‫تمرین ‪4‬ــ‪ :17‬تنظیمات زیر را در پروژه ‪ Default‬انجام دهید‪:‬‬

‫تصویر دلخواهی را برای شروع نرم افزار و تصویری را برای بارگذاری در نظر بگیرید‪.‬‬
‫رمز عبور ‪ 123456‬را برای ورود به نرم افزار تنظیم کنید‪.‬‬
‫تاریخ انقضای دلخواهی را برای پروژه در نظر بگیرید‪.‬‬
‫شروع و پایان پروژه به صورت محو تدریجی نمایش داده شوند‪.‬‬

‫‪3‬ــ‪ 17‬تغییر اندازه و خصوصیات پروژه‬

‫اندازه یک پروژه هنگام ایجاد آن تعیین می​گردد ولی ممکن است به دالیل مختلف پس از ایجاد پروژه نیاز به تغییر‬
‫اندازه آن باشد‪ .‬برای این کار از منوی ‪ Modify‬دستور ‪ Rescale Project‬را اجرا کنید‪ .‬در شکل ‪7‬ــ‪ ،17‬در قسمت‬
‫‪ Original Project Size‬اندازه پروژه اصلی نمایش داده می شود‪ .‬در قسمت ‪ ،Size‬توسط گزینه ‪،User Define‬‬
‫اندازه پروژه را به دلخواه بر حسب پیکسل یا درصد تغییر داد و در قسمت ‪ Preset size‬می​توان از اندازههای‬
‫ٔ‬ ‫می​توان‬
‫آماده استفاده نمود‪.‬‬

‫شکل ‪7‬ــ‪17‬ــ تغییر اندازه پروژه‬

‫اندازه جدید بزرگ تر از اندازه فعلی پروژه باشد‪ ،‬یکی از دو حالت زیر را انتخاب کنید‪:‬‬
‫ٔ‬ ‫اگر‬
‫اندازه پروژه به اندازه جدید (بهتر است گزینه ‪Rescale all Objects‬‬
‫ٔ‬ ‫‪ :Rescale Project to Fit New Size‬تغییر‬
‫اندازه کلیه اشیا نیز تغییر کند)‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫نیز انتخاب شود تا‬

‫‪295‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪ :Keep project the same size and position the objects‬فقط اندازه اسالیدها بزرگ تر شده و اشیا در‬
‫موقعیتی که در قسمت ‪ Position Project‬مشخص می شود‪ ،‬نمایش داده می​شوند‪.‬‬
‫اندازه پروژه و اشیا به اندازه جدید یا برش‬
‫ٔ‬ ‫اندازه فعلی پروژه است‪ ،‬امکان تغییر‬
‫ٔ‬ ‫اندازه جدید کمتر از‬
‫ٔ‬ ‫در حالتی که‬
‫(‪ )Crop‬پروژه وجود دارد‪.‬‬

‫دقت کنید که در این حالت ممکن است کیفیت پروژه کاهش یابد و بهتر است که از ابتدا اندازه موردنظر را انتخاب‬
‫کنید و فقط در موارد ضروری از این گزینه استفاده نمایید‪.‬‬

‫تمرین ‪  5‬ــ‪ :17‬پروژه ‪ Default‬را یک بار به اندازه ‪ 640 × 480‬و بار دیگر به اندازه ‪ 800 × 600‬تغییر دهید‪.‬‬
‫اشیای روی اسالیدها نیز به همان نسبت کوچک یا بزرگ شوند‪.‬‬

‫‪4‬ــ‪ 17‬تغییر پوسته پروژه‬

‫به نواری که هنگام مشاهده پیش نمایش و خروجی پروژه نمایان شده و از آن برای عملیاتی نظیر توقف‪ ،‬پخش‪ ،‬جلو‬
‫و عقب نمودن خروجی استفاده می شود‪ ،‬نوارکنترلی(‪ )Playbar‬می​گویند (شکل ‪  8‬ــ‪.)17‬‬

‫شکل ‪  8‬ــ‪17‬ــ نوار کنترلی‬

‫با توجه به این که این نوار در خروجی نهایی نیز نمایش داده می شود‪ ،‬برای هماهنگی آن با اجزای پروژه‪ ،‬می توانید‬
‫رنگ پوسته را از طریق منوی ‪ ،Project‬گزینه ‪( Skin Editor‬یا کلید میانبر ‪ )Shift+F11‬تغییر دهید‪ .‬این کادر‬
‫(شکل ‪9‬ــ‪ )17‬دارای سه قمست ‪ Playbar، Border‬و ‪ TOC‬است که به توضیح هر یک می​پردازیم‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪4‬ــ‪ 17‬قسمت ‪Playbar‬‬

‫قابل مشاهده بوده و‬ ‫تنظیمات مربوط به نوارکنترلی در شکل ‪9‬ــ‪ 17‬وجود دارد که با کلیک روی گزینه‬
‫توضیحات آن در جدول ‪3‬ــ‪ 17‬آورده شده است‪.‬‬

‫‪296‬‬
 ‫فصل هفدهم‪ :‬تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬

‫جدول ‪3‬ــ‪17‬ــ تنظیمات ‪Playbar‬‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫‪Show‬‬
‫نمایش نوار کنترلی در خروجی‬ ‫‪Playback Control‬‬

‫مخفی نمودن نوار کنترلی در آزمون‬ ‫‪Hide Playbar in Quiz‬‬

‫نمایش نوار کنترلی روی اشیای پنجره‬ ‫‪Playbar Overlay‬‬

‫نمایش نوار کنترلی با نگه داشتن اشاره گر‬

‫‪Show Playbar on Hover‬‬
‫ماوس در محل نمایش آن‬
‫انتخاب طرح برای نوار کنترلی‬ ‫‪Theme‬‬

‫استفاده از نوارهای کنترلی آماده‬ ‫‪Playbar Widget‬‬

‫‪Playbar‬‬
‫نمایش نوار کنترلی در دو ردیف‬ ‫‪Two Rows‬‬

‫محل قرارگیری‬ ‫‪Position‬‬

‫نحوه قرارگیری‬
‫ٔ‬ ‫‪Layout‬‬

‫میزان شفافیت نوار کنترلی‬ ‫‪Alpha‬‬

‫شکل ‪9‬ــ‪17‬ــ تنظیمات ‪Playbar‬‬
‫‪No Tooltip‬‬
‫عدم نمایش راهنمای دکمه ها در اجرا‬ ‫‪at Runtime‬‬

‫‪2‬ــ‪4‬ــ‪ 17‬قسمت ‪Borders‬‬

‫با کلیک روی قسمت ‪ Borders‬می توانید هنگام اجرا‪ ،‬قابی را‬
‫در اطراف صفحه‪ ،‬نمایش دهید‪ .‬برای این کار باید گزینه ‪Show‬‬
‫‪ borders‬فعال شود‪ .‬در قسمت ‪ Skin‬امکان انتخاب طرح برای‬
‫قاب‪( width ،‬پهنا) و ‪ ،Theme‬امکان تغییر ظاهر قاب را به کاربر‬
‫می​دهد (شکل ‪10‬ــ‪ .)17‬در قسمت ‪ ،Style‬اگر حالت ‪Rounded‬‬

‫شکل ‪10‬ــ‪17‬ــ تنظیمات ‪Border‬‬

‫‪ Corner‬انتخاب شود‪ ،‬گوشه های قاب به صورت گرد و در حالت‬
‫‪ Square‬به صورت مربعی نمایش داده می شود‪.‬‬
‫‪297‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫تمرین ‪6‬ــ‪ :17‬نوار کنترلی پروژه ‪ Default‬را به باالی صفحه منتقل کرده و دکمه قطع صدا‪ ،‬بستن و ‪Play‬‬
‫را در آن نمایش دهید‪ .‬حاشیه دلخواهی را در چهار طرف صفحه به ابعاد ‪ 50‬پیکسل در نظر بگیرید‪.‬‬

‫‪3‬ــ‪4‬ــ‪ 17‬جدول فهرست محتوا (‪)Table Of Content‬‬

‫برای ایجاد جدول فهرست محتوا یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ از منوی ‪ Project‬یا ‪ Themes‬گزینه ‪ Table of content‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫(‪ )TOC‬کلیک کنید‪.‬‬ ‫‪2‬ــ از منوی ‪ Project‬یا ‪ Themes‬گزینه ‪ Skin Editor‬را انتخاب کرده و روی دکمه سوم‬
‫در کادری که باز می شود (شکل ‪11‬ــ‪ ،)17‬برای فعال نمودن فهرست محتوا‪ ،‬گزینه ‪ Show TOC‬را انتخاب کنید‪ .‬به‬
‫طور پیش فرض در قسمت ‪ Title‬برچسب یا نام (‪ )Label‬اسالیدها دیده می شود که در پنجره خصوصیات اسالیدها‬
‫قابل تنظیم است‪ .‬تغییر نام این اسامی‪ ،‬در پنجره خصوصیات اسالید یا با دابل کلیک روی عنوان موردنظر در همین‬
‫پنجره‪ ،‬قابل انجام است‪.‬‬

‫شکل ‪11‬ــ‪17‬ــ جدول فهرست محتوا( ‪)TOC‬‬

‫‪298‬‬
 ‫فصل هفدهم‪ :‬تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬

‫هنگام کار با ‪ ،TOC‬به موارد زیر دقت کنید‪:‬‬

‫با زدن دکمه ‪ Reset‬می توانید تنظیمات را بازگردانید‪.‬‬
‫شکل ‪12‬ــ‪17‬ــ ایجاد زیرمنو در ‪TOC‬‬ ‫در صورت تمایل به ایجاد زیرمنو (مث ًال قرار گرفتن گزینه ‪ Website‬و‬
‫‪ Weblog‬در زیر منوی ‪ Web Pages‬در شکل ‪12‬ــ‪ ،)17‬ابتدا روی گزینه های فرعی کلیک کرده و سپس روی‬
‫فلش سمت راست در پایین پنجره کلیک کنید‪.‬‬
‫با انتخاب اسالیدها در پنجره ‪ Filmstrip‬در نرمافزار و فشردن کلید ‪ ،Alt  +  ctrl+G‬میتوانید اسالیدها را‬
‫گروهبندی کرده و نامی​را به آنها اختصاص دهید‪ .‬اسالیدهای گروه بندی شده در فهرست محتوا به صورت زیرمنو‪ ،‬تحت‬
‫نامی​که انتخاب کرده اید مشاهده می​شوند‪.‬‬

‫‪1‬ــ‪3‬ــ‪4‬ــ‪ 17‬تنظیمات ‪:Info‬‬

‫با کلیک روی گزینه ‪ ،Info‬شکل ‪13‬ــ‪ 17‬باز میشود که در آن می​توان اطالعاتی را راجع به پروژه وارد نمود‪.‬‬
‫این اطالعات به ترتیب شامل عنوان پروژه (‪ ،)Title‬نام نویسنده (‪ ،)Name‬نام طراح (‪ ،)Designing‬پست الکترونیک‬
‫(‪ ،)Email‬وب سایت (‪ ،)Website‬توضیحات (‪ )Description‬و تصویر (‪ )Photo‬می​باشد‪ .‬در باالی جدول‪ ،‬عنوان‬
‫پروژه و نام نویسنده نمایش داده میشود‪.‬‬
‫در قسمت ‪ ،Theme‬امکان تغییر خصوصیات نوشته ها وجود دارد‪ .‬در قسمت ‪ ،Font Setting‬ابتدا قسمتی که‬
‫می​خواهید خصوصیات آن را تنظیم نمایید‪ ،‬مشخص کرده و در قسمت ‪ ،Font‬یکی از فونت های فارسی را انتخاب‬
‫کنید‪.‬‬

‫‪299‬‬ ‫شکل ‪13‬ــ‪17‬ــ تنظیمات ‪ Info‬در فهرست محتوا‬

 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪2‬ــ‪3‬ــ‪4‬ــ‪ 17‬تنظیمات ‪Settings‬‬

‫با انتخاب دکمه ‪ ،Settings‬شکل ‪14‬ــ‪17‬‬
‫که ظاهر می​ گردد توضیحات آن در ادامه‬
‫بیان شده است‪.‬‬

‫شکل ‪14‬ــ‪17‬ــ تنظیمات ‪ Settings‬در فهرست محتوا‬

‫‪ :Style‬شیوه نمایش فهرست محتوا را مشخص می​کند که شامل دو حالت زیر است‪:‬‬
‫‪ :Overlay‬در این حالت فهرست روی محتوای اسالیدها قرار می​گیرد و می توانید در مواقعی که به آن نیازی‬
‫ندارید‪ ،‬آن را مخفی کنید‪.‬‬
‫‪ :Separate‬در این حالت فضای اضافی برای فهرست محتوا در نظر گرفته می شود و به پهنای اسالیدها افزوده‬
‫خواهد شد‪.‬‬
‫نکته‬

‫اگر می​خواهید پهنای پروژه شما تغییری نکند‪ ،‬از حالت ‪ Overlay‬استفاده کنید‪.‬‬

‫‪300‬‬
 ‫فصل هفدهم‪ :‬تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬

‫‪ :Position‬موقعیت فهرست محتوا در صفحه را مشخص می​کند که می​تواند ‪( Right‬راست) یا ‪( Left‬چپ) تنظیم‬
‫شود‪.‬‬
‫‪ :Stretch TOC‬زمانی که حالت ‪ Separate‬انتخاب باشد و نوارکنترلی در پایین صفحه وجود داشته باشد‪ ،‬فضایی‬
‫خالی میان فهرست محتوا و نوار کنترلی به وجود می​آید که برای از بین بردن آن‪ ،‬این گزینه باید انتخاب شود‪.‬‬
‫‪ :Alpha‬میزان شفافیت فهرست محتوا را مشخص می​کند‪.‬‬
‫‪ :Collapse All‬به طور پیش فرض‪ ،‬در فهرست محتوا گزینههای اصلی و زیرگزینهها به صورت کامل مشاهده می​شوند‪.‬‬
‫برای جمع شدن زیرگزینهها و عدم نمایش آنها در صفحه اصلی‪ ،‬این گزینه را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪ :Show Search‬با انتخاب این گزینه‪ ،‬دکمه ای به شکل ذره بین جهت جستجو در فهرست محتوا افزوده میشود که‬
‫هنگام اجرا با کلیک روی این دکمه‪ ،‬کادر جستجو ظاهر می​گردد (امکان جستجو میان عناوین فارسی نیز وجود دارد)‪.‬‬
‫‪ :Search Quiz‬امکان جستجو در آزمون ها را به کاربر می​دهد‪.‬‬
‫‪Paced Learning‬ــ‪ :Safe‬این گزینه‪ ،‬امکان نشانه گذاری (‪ )Bookmarking‬موارد مطالعه شده را به کاربر می​دهد‪.‬‬
‫با فعال نمودن این قابلیت و توسط گزینه ‪ ،Status Flag‬کنار بخشهای مشاهده شده توسط کاربر‪ ،‬عالمت تیک نمایش‬
‫داده میشود‪.‬‬
‫دکمه پاک نمودن عالمت ها را به پایین فهرست اضافه می​کند‪.‬‬
‫‪ٔ :Clear Button‬‬
‫‪ :Show Topic Duration‬مدت زمان هر درس را جلوی عنوان آن نمایش می​دهد‪.‬‬
‫نکته‬
‫چون زمان پیش فرض نمایش اسالیدها ‪ 3‬ثانیه است‪ ،‬در صورت عدم تغییر این زمان و نداشتن فیلم و صدا در‬
‫اسالید‪ ،‬عدد ‪ 3‬ثانیه جلوی عنوان درس نمایش داده میشود ‪.‬‬

‫‪ :Enable Navigating‬اگر این گزینه غیرفعال باشد‪ ،‬امکان جابه جایی میان عناوین دروس وجود نخواهد داشت و‬
‫درس ها به ترتیب پخش خواهند شد‪.‬‬
‫‪ :Navigate visited slides only‬با انتخاب این گزینه کاربر می​تواند فقط دروسی را که یک بار مشاهده نموده‪ ،‬مطالعه‬
‫کند و امکان رفتن به دروس بعدی وجود نخواهد داشت‪ .‬برای مثال اگر درس ‪ 1‬و‪ 2‬مطالعه شده‪ ،‬کاربر می​تواند آنها را‬
‫مجدد مشاهده کند ولی امکان مشاهده درس ‪ 5‬قبل از مشاهده درس ‪ 3‬و ‪ 4‬وجود نخواهد داشت و باید ابتدا درس‬
‫‪ 3‬و ‪ 4‬را مطالعه کند و سپس درس ‪.5‬‬

‫‪301‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪ :Show Movie Duration‬زمان کل محتوای آموزشی را در پایین فهرست محتوا نمایش می​دهد‪.‬‬
‫‪ :Expand Icon‬به طور پیش فرض‪ ،‬زمانی که فهرست محتوا در حالت ‪ Overlay‬است‪ ،‬هنگام اجرا عالمت «<< »‬
‫گوشه باالی صفحه دیده میشود که با کلیک روی آن‪ ،‬فهرست نمایان میشود‪ .‬میتوانید تصویر دلخواهی را جایگزین‬
‫در ٔ‬
‫این عالمت نمایید‪.‬‬
‫‪ :Collapse Icon‬در این قسمت میتوانید تصویری را برای مخفی نمودن فهرست محتوا تعیین کنید‪ .‬به طور پیش فرض‬
‫عالمت « >> » در کنار فهرست نمایش داده میشود‪.‬‬
‫‪ :Width‬پهنای فهرست محتوا را تعیین می​کند‪.‬‬
‫‪ :Theme‬امکان تغییر ظاهر و رنگ فهرست مطالب را به کاربر می​دهد‪.‬‬

‫تمرین ‪7‬ــ‪ :17‬در پروژه آموزش الفبا‪ ،‬یک جدول فهرست‬

‫محتوا به صورت ‪ Overlay‬در سمت چپ صفحه ایجاد کنید‪.‬‬
‫امکان عالمت گذاری دروس مطالعه شده‪ ،‬دکمه جستوجو‪،‬‬
‫دکمه پاک کردن و مشخصات خود را به آن اضافه نمایید‪.‬‬

‫) مخفی و‬ ‫مثال) می​خواهیم در پروژه ‪ ،TOC‬جدول فهرست محتوا را توسط دکمه ای با عنوان «فهرست» (‬
‫آشکار کنیم‪ .‬برای این کار مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ ابتدا یک شیء هوشمند با تصویر دلخواه را در اسالید ا ّول یا در اسالید الگو ایجاد کرده و زمان نمایش آن را‬
‫‪ Rest Of Project‬قرار دهید‪ .‬گزینه ‪ Use as Button‬را انتخاب کنید تا این شیء به صورت دکمه درآید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در قسمت ‪ ،On Success‬گزینه ‪ Advanced Actions‬را انتخاب کنید‪ .‬در کادر باز شده‪ ،‬در قسمت ‪،Action Type‬‬
‫اکشن شرطی (‪ )Conditional‬به نام ‪ myToc‬ایجاد کنید‪.‬‬

‫‪302‬‬
 ‫فصل هفدهم‪ :‬تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬

‫‪3‬ــ متغیر ‪ ،CpCmndTOCVisible‬یکی از متغیرهای سیستمی​است که وضعیت نمایش فهرست محتوا را مشخص‬
‫می​کند‪ .‬اگر صفر بود فهرست محتوا مخفی است و اگر یک بود فهرست محتوا آشکار است‪ .‬برای نوشتن شرط در‬
‫کلیک کرده یا در ا ّولین ردیف خالی دو بار کلیک کنید‪ .‬در قسمت ا ّول‪Variable ،‬‬ ‫قسمت ‪ ،IF‬روی دکمه‬
‫را انتخاب کرده و متغیر ‪ CpCmndTOCVisible‬را انتخاب کنید (شکل ‪15‬ــ‪.)17‬‬
‫‪4‬ــ در کادر کشویی دوم‪ ،‬عملگر «‪ »is equal to‬به معنای برابری را انتخاب و در کادر سوم‪ ،‬مقدار ثابت (‪)Literal‬‬
‫صفر را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪5‬ــ در قسمت ‪ ،Actions‬با دستور ‪ ،Assign‬مقدار متغیر ‪ CpCmndTOCVisible‬را یک کنید‪.‬‬
‫‪6‬ــ روی گزینه ‪ ELSE‬کلیک کنید‪ .‬در صورت نادرست بودن شرط‪ ،‬یعنی فهرست محتوا آشکار است و باید مخفی‬
‫شود‪ .‬برای این کار مقدار متغیر ‪ CpCmndTOCVisible‬را صفر کنید‪.‬‬
‫‪7‬ــ گزینه ‪ Save as Action‬را برای ذخیره انتخاب کرده و پیش نمایش پروژه را مشاهده کنید‪.‬‬

‫شکل ‪15‬ــ‪17‬ــ تنظیمات نمایش فهرست محتوا توسط اکشن پیشرفته‬

‫‪5‬ــ‪ 17‬آشنایی با مفهوم ‪Publishing‬‬

‫پس از اتمام مراحل ساخت یک پروژه‪ ،‬باید بتوان از پروژه خروجی مستقل و غیر وابسته به نرم افزار اصلی را‬
‫ایجاد نمود که اصطالح ًا به آن نشر پروژه (‪ )Publish‬گفته می شود‪.‬‬

‫‪  6‬ــ‪ 17‬انتشار و گرفتن خروجی از پروژه‬

‫در ‪ Captivate‬امکان نشر پروژه و تهیه خروجی های متنوع نظیر ‪ HTML ،Exe ،Swf ،Mp4‬و … وجود دارد‪.‬‬
‫برای گرفتن خروجی از نرم افزار یکی از روش های زیر را انجام دهید‪:‬‬

‫‪303‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪1‬ــ از منوی ‪ File‬گزینه ‪ )Shift+F12) Publish‬را انتخاب کنید (شکل ‪16‬ــ‪.)17‬‬

‫را کلیک کنید‪.‬‬ ‫‪2‬ــ از نوار ‪ ،option‬روی گزینه‬

‫شکل ‪16‬ــ‪17‬ــ انتشار و گرفتن خروجی از پروژه‬

‫در قسمت ‪ ،Project Title‬عنوان پروژه (فایل خروجی) و در قسمت ‪ Folder‬مسیر فایل خروجی تعیین می شود‪ .‬با‬
‫انتخاب گزینه ‪ ،Publish To Folder‬خروجی در یک پوشه قرار داده می شود‪.‬‬
‫در قسمت ‪ Output Option‬گزینه های زیر وجود دارد‪:‬‬
‫‪ :Zip Files‬خروجی را به صورت یک فایل فشرده (‪ )Zip‬قرار می​دهد‪.‬‬
‫‪ :Export PDF‬با انتخاب این گزینه می​توان خروجی‪ PDF‬تهیه نمود که با نرم افزار ‪ Adobe Acrobat‬قابل‬
‫مشاهده می​باشد‪.‬‬
‫‪ :Full Screen‬خروجی را به صورت تمام صفحه نمایش می​دهد‪.‬‬
‫‪ :Flash Player Version‬امکان انتخاب نسخه ‪ Flash Player‬را به کاربر می​دهد‪.‬‬
‫‪ :Generate Autorun for CD‬فایل ‪( Autorun‬فایلی که با قرار دادن ‪ CD‬در دیسک گردان به طور خودکار اجرا‬
‫شود) را در کنار خروجی پروژه تولید می​کند و نیازی به استفاده از نرم افزارهای مخصوص اتوران سازی (اجرای‬
‫خودکار) نمی​باشد‪.‬‬
‫حالت های مختلف خروجی (سربرگ های سمت چپ شکل) در جدول ‪4‬ــ‪ 17‬توضیح داده شده اند‪.‬‬
‫‪304‬‬
 ‫فصل هفدهم‪ :‬تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬

‫جدول ‪4‬ــ‪17‬ــ حالت های مختلف انتشار و گرفتن خروجی از پروژه‬

‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫یکی از خروجیهای پرکاربرد در اغلب نرمافزارهای چند رسانهای م ​ی باشد‪ .‬فایل ‪ Swf‬با‬
‫)‪Flash (SWF‬‬
‫نرمافزار ‪ Flash Player‬قابل اجرا است‪.‬‬
‫با انتخاب این گزینه می توانید فایل خود را در قالب فایل ‪ Cptx‬یا ‪ Flv‬به سرور ‪Adobe‬‬
‫‪Adobe Acrobat‬‬
‫‪ Acrobot Connect Pro‬که برای مدیریت آموزش های الکترونیکی استفاده می شود ارسال‬
‫‪Connect Pro‬‬
‫کنید‪ .‬با استفاده از دکمه ‪ Change server‬آدرس سایت موردنظر را وارد کنید‪.‬‬
‫یکی از پر کاربرد ترین خروجی ها در قالب ‪( Exe‬فایل اجرایی سیستم عامل ویندوز) و ‪App‬‬
‫(فایل اجرایی در سیستم عامل مکینتاش) می​باشد‪ .‬عالوه بر این امکان ایجاد فایلهای ‪ Mp4‬با‬ ‫‪Media‬‬
‫قالبهای مختلف و به صورت ‪ HD‬وجود دارد‪.‬‬
‫می توانید خروجی پروژه خود را به یک آدرس پست الکترونیکی ارسال کنید‪.‬‬ ‫‪Email‬‬

‫این گزینه امکان ‪ Upload‬مستقیم خروجی را به یک وب سایت می​دهد‪ .‬نام سرور‪ ،‬پوشه‬
‫‪FTP‬‬
‫کلمه عبور در این کادر مشخص می​شوند‪.‬‬
‫ذخیره فایل‪ ،‬نام کاربری و ٔ‬
‫ٔ‬
‫برای مستند سازی پروژه وتهیه گزارش در قالب فایل ‪ Word‬استفاده می شود‪.‬‬ ‫‪Print‬‬

‫‪1‬ــ‪  6‬ــ‪ 17‬مستند سازی پروژه‬

‫برای تهیه گزارش متنی در قالب فایل ‪ ،Word‬از قسمت ‪ Print‬در کادر ‪ Publish‬استفاده میشود (شکل‏‪17‬ــ‪.)17‬‬

‫شکل‏‪17‬ــ‪17‬ــ مستندسازی پروژه‬

‫‪305‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫در بخش ‪ ،Type‬چهار روش مستندسازی به شرح زیر وجود دارد‪:‬‬

‫‪ :Handout‬در این روش‪ ،‬امکان انتشار اسالیدها با گزینه های انتخابی کاربر وجود دارد‪.‬‬
‫‪ :Lesson‬برای ذخیره اسالید سؤاالت و پاسخ ها در قالب فایل ‪ Word‬استفاده می شود‪.‬‬
‫‪ :Step by Step‬در این نوع خروجی‪ ،‬تصاویر اسالیدها وجود ندارد ولی خالصه ای از آنچه که در پروژه‬
‫اتفاق افتاده (گزینه ها و موارد انتخابی) و تصاویر اشیای موجود در قالب فایل ‪ word‬ذخیره می شود‪.‬‬
‫‪ :Storyboard‬در این حالت‪ ،‬فایل دارای اطالعاتی درباره ویژگی های پروژه شامل تعداد اسالیدها‪ ،‬مدت‬
‫زمان پخش‪ ،‬نقاط شروع و پایان پروژه و موارد مشابه می​باشد‪.‬‬
‫سایر گزینه های موجود در پنجره ‪ Print‬در جدول ‪  5‬ــ‪ 17‬توضیح داده شده اند‪.‬‬
‫جدول ‪  5‬ــ‪ 17‬تنظیمات مستند سازی پروژه‬
‫توضیحات‬ ‫گزینه‬
‫محدوده اسالیدها برای مستند سازی‬
‫همه اسالیدها‬ ‫‪All‬‬
‫‪ Current Slide‬اسالید جاری‬ ‫‪Export Range‬‬
‫اسالید انتخابی‬ ‫‪Selection‬‬
‫‪ Slide Range‬اسالیدهای تعیین شده‬
‫در حالت ‪ Handout‬گزینه های زیر قابل تنظیم است‪:‬‬
‫نمایش مستند سازی در قالب جدول‬ ‫‪Use Table in the output‬‬
‫تعداد اسالیدهای موجود در هر صفحه‬ ‫‪Slides per page‬‬
‫مستند سازی شامل عناوین متنی باشد‬ ‫‪Caption Text‬‬
‫افزودن خطوط خالی برای یادداشت گذاری‬ ‫‪Add Blank Line for Notes‬‬
‫شامل اسالیدهای یادداشت باشد‬ ‫‪Slide notes‬‬
‫شامل اسالیدهای مخفی باشد‬ ‫‪Include hidden Slides‬‬
‫شامل مسیر ماوس باشد‬ ‫‪Include mouse path‬‬
‫شامل اشیا و سؤاالت باشد‬ ‫‪Include Objects and questions‬‬
‫شامل اسالید مخازن سؤال باشد‬ ‫‪Include question pool slides‬‬

‫نکته‬
‫برای نمایش صحیح نوشتههای فارسی در فایل ‪ ،Word‬نوشتهها را به طور مستقیم در محیط نرمافزار‬
‫تایپ کنید‪.‬‬
‫‪306‬‬
 ‫فصل هفدهم‪ :‬تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬

‫‪7‬ــ‪ 17‬ایجاد پروژه های ‪Aggregator‬‬

‫برای سازماندهی فایلهای ‪ Swf‬تولید شده در نرمافزار ‪ ،Captivate‬می​توان از این نوع پروژه استفاده نمود‪ .‬برای‬
‫تولید خروجی ‪ SWF‬از پروژه‪ ،‬از منوی ‪ ،File‬گزینه ‪ Publish‬را انتخاب نموده و خود خروجی ‪ Swf‬تولید کرده‪ ،‬سپس‬
‫از منوی ‪ ،File‬زیر منوی ‪ ،New project‬گزینه ‪ Aggregator project‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫پروژه خود‬
‫ٔ‬ ‫صفحه ای مشابه ‪( TOC‬شکل ‪18‬ــ‪ )17‬ظاهر می​گردد که می توانید با کلیک روی ‪ +‬فایل های ‪ swf‬را به‬
‫در باالی پنجره‪ ،‬پروژه را با پسوند ‪ Aggr‬ذخیره کرده و با انتخاب دکمه‬ ‫اضافه کنید‪ .‬با کلیک روی دکمه‬
‫پروژه را به صورت ‪ Swf‬یا ‪ Exe‬انتشار دهید‪ .‬در قسمت ‪ Info‬می توانید اطالعات کلی راجع به پروژه را وارد کنید‬
‫و با انتخاب گزینه ‪ ،Set As Master Movie‬می توانید تنظیمات اطالعات پروژه را روی سایر فایل ها اعمال نمایید‪.‬‬

‫شکل ‪18‬ــ‪17‬ــ پنجره ‪Aggregator‬‬

‫نکته‬
‫به جای استفاده از این روش میتوانید با استفاده از دکمهها‪ ،‬منوهای غیرخطی را ایجاد کنید که کاربر‬
‫بتواند آزادانه وارد بخشهای مختلف پروژه شود‪.‬‬

‫‪  8‬ــ‪ 17‬مراحل ساخت یک پروژه‬

‫در فصلهای گذشته با بخشهای مختلف نرمافزار ‪ Captivate‬آشنا شدید و پروژههایی را به صورت تدریجی انجام دادید‪.‬‬
‫در این قسمت می​خواهیم مراحل انجام یک پروژه را به طور خالصه بیان کنیم‪.‬‬

‫‪307‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫‪1‬ــ‪  8‬ــ‪ 17‬مرحلۀ پیش تولید‬

‫در این مرحله‪ ،‬فلوچارت نرمافزار رسم شده و مطابق با آن‪ ،‬سناریوی درس افزار آموزشی نوشته شده و ِ‬
‫اجزاء نرمافزار‬
‫تولید می​شوند‪ .‬اجزایی که در این مرحله تولید می​شوند موارد زیر می​باشند‪:‬‬
‫پوسته گرافیکی نرم افزار (شامل پس زمینه و الگوی اسالیدها‪ ،‬دکمه های منو‪ ،‬آیکون ها و تصاویر مورد نیاز)‬
‫ٔ‬
‫تهیه فیلم های مورد نیاز (با روش های گفته شده به صورت نمایشی و تعاملی بر اساس سناریو)‬
‫ٔ‬
‫تهیه تمرینها و آزمونهای عملی به صورت تعاملی (به روش ‪ Assessment‬یا ‪ )Training‬و متناسب با اهداف درس‬
‫ٔ‬
‫گرفتن خروجی ‪ mp4‬برای فیلمهایی که به روش ‪ Video Demo‬تهیه شده و خروجی ‪ swf‬برای سایر فیلمهای‬
‫ضبط شده با کیفیت باال‬
‫تولید سایر بخش ها مانند راهنما‪ ،‬درباره ما‪ ،‬سایت های مفید‪ Intro ،‬و ‪...‬‬
‫نکته‬
‫بهتر است از متون فارسی برای پیغامها و دکمهها استفاده کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ  ‪  8‬ــ‪ 17‬مرحلۀ تولید پروژه‬
‫مرحله قبل در نرمافزار ‪ Captivate‬سازماندهی می​شوند‪ .‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫ٔ‬ ‫در این مرحله ‪ ،‬اجزاء ساخته شده در‬
‫پروژه خالی با‬
‫ٔ‬ ‫‪1‬ــ ابتدا از منوی ‪ ،File‬زیرمنوی ‪ ،New Project‬گزینه ‪ Blank Project‬را انتخاب کرده و یک‬
‫ابعاد ‪ 1024 × 768‬ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ سپس از منوی ‪ ،Insert‬گزینه ‪ Content Master Slide‬را انتخاب کنید‪ .‬پس زمینه ساخته شده و دکمه هایی که‬
‫درباره ما‪ ،‬راهنما و ‪ ...‬را به اسالید الگو اضافه‬
‫ٔ‬ ‫دکمه خروج‪،‬‬
‫کلیه اسالیدها نمایش داده شوند مانند ٔ‬
‫می​خواهید در ٔ‬
‫کرده و در سایر اسالیدها از آن استفاده نمایید‪.‬‬
‫‪3‬ــ از منوی ‪ Insert‬گزینه ‪ Animation‬را انتخاب و ‪ Intro‬ساخته شده را به اسالید ّاول اضافه کنید‪ .‬دکمه ای‬
‫را برای صرف نظر کردن از آن و ورود به صفحه منو‪ ،‬در اسالید قرار دهید (گزینه ‪ Pause After‬را در پنجره‬
‫خصوصیات دکمه غیرفعال کنید تا در صورت اتمام نمایش ‪ Intro‬به طور خودکار اسالید بعدی نمایش داده شود)‪.‬‬
‫‪4‬ــ در اسالید دوم‪ ،‬دکمه های منوی اصلی را از طریق منوی ‪ ،Insert‬زیرمنوی ‪ Standard Object‬و گزینه ‪Button‬‬
‫اضافه کنید (دقت کنید که دکمه ها باید در دو حالت ‪ Up‬و ‪ Over‬ساخته شوند‪ .‬برای مثال نام دو حالت دکمه می تواند‬
‫‪ c_1_up.png‬و ‪ c_1_over.png‬باشد)‪.‬‬

‫‪308‬‬
 ‫فصل هفدهم‪ :‬تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬

‫‪5‬ــ در صورت تمایل می توانید در بخش ‪ Option‬از پنجره خصوصیات دکمه‪ ،‬قسمت ‪ Hint‬را برای نمایش متن‬
‫راهنمای دکمه انتخاب کنید‪ .‬با انتخاب ‪ ،Hint‬نوع ‪ Caption‬راهنما را حالت ‪( Transparent‬شفاف) قرار داده و‬
‫آن را به محل دلخواه منتقل کنید‪.‬‬
‫‪6‬ــ برای هر دکمه در قسمت ‪ ،On Success‬دستور ‪ Jump to slide‬را انتخاب و به اسالید موردنظر لینک کنید‪.‬‬
‫‪7‬ــ برای درج خروجی فیلم هایی که به روش ‪ Video Demo‬تهیه شده اند‪ ،‬از منوی ‪ Video‬گزینه ‪Insert video‬‬
‫استفاده کنید و برای درج خروجی سایر فیلم های ضبط شده‪ ،‬در اسالیدهای مربوطه‪ ،‬از منوی ‪ Insert‬گزینه‬
‫‪ Animation‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪8‬ــ برای صفحات درسی‪ ،‬امکان بازگشت به منوی اصلی توسط دکمه را فراهم کنید‪.‬‬
‫‪9‬ــ آهنگ زمینه دلخواهی را از طریق منوی ‪ ،Audio‬زیر منوی ‪ Import to‬و انتخاب گزینه ‪ ،Background‬برای‬
‫کل پروژه در نظر بگیرید (برای عدم پخش آهنگ زمینه در اسالیدهای درسی‪ ،‬در پنجره خصوصیات اسالید‪ ،‬در‬
‫قسمت ‪ ،Audio‬گزینه ‪ Stop Background Audio‬را انتخاب کنید)‪.‬‬
‫گزینه ‪ Preferences‬را انتخاب و در قسمت ‪ ،Start & End‬گزینه ‪( Autoplay‬اجرای‬
‫‪10‬ــ از منوی ‪ٔ ،Edit‬‬
‫خودکار) را انتخاب و در قسمت ‪ ،Preloader‬یک فایل ‪ SWF‬را برای نمایش قبل از بارگذاری پروژه انتخاب کنید‪.‬‬
‫در قسمت ‪ ،Information‬اطالعات پروژه را وارد نمایید‪ .‬در بخش ‪ ،SWF Size & Quality‬کیفیت فایل های‬
‫کلیه فیلم ها قبل از تهیه خروجی انجام دهید)‪.‬‬
‫‪ SWF‬را ‪ High‬قرار دهید (این کار را برای ٔ‬
‫‪11‬ــ از منوی ‪ ،File‬گزینه ‪ Publish‬را انتخاب کرده و یک خروجی ‪( Exe‬از طریق گزینه ‪ )Media‬تهیه کرده و نتیجه‬
‫را مشاهده کنید‪ .‬در صورت تمایل می توانید گزینه ‪ Generate autorun for CD‬را انتخاب کرده تا فایل اجرای‬
‫پروژه خروجی روی ‪ CD‬رایت کنید‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫خودکار پروژه نیز ساخته شود و آن را به همراه‬

‫‪309‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫خالصه فصل‬

‫تنظیمات کلی پروژه در کادر‪ Preferences‬از منوی ‪ Edit‬قابل تغییر است‪ .‬در قسمت ‪ Defaults‬تنظیمات پیش‬
‫فرض‪ ،‬در قسمت ‪ Information‬اطالعات نویسنده و پروژه‪ ،‬در قسمت ‪ SWF Size and Quality‬کیفیت و حجم‬
‫فایل ‪ ،SWF‬در قسمت ‪ Publish Settings‬تنظیمات خروجی پروژه و در قسمت ‪ Start and End‬تنظیمات شروع‬
‫و پایان پروژه وجود دارد‪.‬‬
‫اندازه پروژه‪ ،‬از منوی ‪ Modify‬گزینه ‪ Rescale Project‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫برای تغییر‬
‫به نواری که هنگام مشاهده پیش نمایش و خروجی پروژه نمایان شده و از آن برای عملیاتی نظیر توقف‪ ،‬پخش‪ ،‬جلو‬
‫و عقب نمودن خروجی استفاده می شود‪ ،‬نوارکنترلی می​گویند‪.‬‬
‫برای تغییر رنگ پوسته نوار کنترلی‪ ،‬از منوی ‪ ،Project‬گزینه ‪ Skin Editor‬را انتخاب کنید‪ .‬در سربرگ ‪Playbar‬‬
‫حاشیه خروجی‬
‫ٔ‬ ‫تنظیمات نوار کنترلی‪ ،‬در سربرگ ‪ TOC‬تنظیمات جدول فهرست محتوا و در سربرگ ‪ Border‬قاب یا‬
‫را مشخص کنید‪.‬‬
‫پس از اتمام مراحل ساخت یک پروژه‪ ،‬باید بتوان از پروژه خروجی مستقل و غیر وابسته به نرم افزار اصلی را ایجاد‬
‫نمود که اصطالحاً به آن نشر پروژه (‪ )Publish‬گفته می شود‪.‬‬
‫در ‪ Captivate‬امکان نشر پروژه و تهیه خروجی های متنوع نظیر ‪ Exe، Swf، Flv، Mp4‬و ‪ HTML‬وجود‬
‫دارد‪ .‬برای نشر پروژه‪ ،‬از منوی ‪ ،File‬گزینه ‪ Publish‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫تهیه گزارش متنی و مستند سازی پروژه در قالب فایل ‪ ،Word‬پس از انتخاب گزینه ‪ publish‬از منوی‬
‫جهت ٔ‬
‫‪ ،File‬از بخش ‪ ،Print‬روش مستندسازی موردنظر را انتخاب کنید‪.‬‬
‫برای سازماندهی فایلهای ‪ Swf‬تولید شده در نرمافزار ‪ ،Captivate‬می​توان از پروژه ‪ Aggregator‬استفاده نمود‪.‬‬
‫کلیه قسمتهای مختلف پروژه خود خروجی ‪ Swf‬تولید کرده‪ ،‬سپس از منوی ‪ ،File‬زیر منوی ‪،New project‬‬
‫ابتدا از ٔ‬
‫گزینه ‪ Aggregator project‬را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪310‬‬
 ‫ تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬:‫فصل هفدهم‬

Learn in English
…………………………………………………………………..
Publish projects as executable files:
You can create stand-alone, executable files of your Adobe Captivate projects. This
publishing option enables you to create a Windows executable
file (EXE) or MAC executable file (APP).
1. Select File > Publish.
2. In the Publish dialog box, select Media, and Select Type From the menu, select
Windows Executable (‫٭‬.exe) or MAC Executable ( ‫٭‬.app).
3. Then select the output options.

‫واژه نامۀ تخصصی‬

Author ‫نام نویسنده‬
Autoplay ‫اجرای خودکار‬
Compress ‫فشرده سازی‬
Default ‫پیش فرض‬
Description ‫توضیحات‬
Expire Date ‫تاریخ انقضا‬
Fade ‫محو شدن‬
Include ‫شامل بودن‬
Playbar ‫ نوار کنترلی‬،‫نوار پخش‬
Position ‫موقعیت‬
Preferences ‫تنظیمات‬
Preloader ‫پیش نمایش دهنده‬
Publish ‫ انتشار‬،‫نشر‬
Rescale ‫تغییر اندازه‬
Restore ‫بازیابی‬
Skin ‫پوسته‬
Table Of Content ‫جدول فهرست محتوا‬
Tooltip ‫راهنما‬

311
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫پرسش های چهارگزینه ای‬

‫‪1‬ــ در کدام بخش از کادر ‪ Preferences‬می​توان تنظیمات پیش فرض نرم افزار را تعیین نمود؟‬
‫د) ‪Project‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Quiz‬‬ ‫ب) ‪Recording‬‬ ‫الف) ‪Defaults‬‬
‫‪2‬ــ در کدام بخش از کادر ‪ Preferences‬امکان وارد نمودن مشخصات طراح پروژه وجود دارد؟‬
‫ب) ‪Start and End‬‬ ‫الف) ‪SWF size and Quality‬‬
‫د) ‪Publish Settings‬‬ ‫ج)‪ Information‬‬
‫‪3‬ــ در کدام بخش از کادر ‪ Preferences‬می​توان سرعت پخش را تنظیم نمود؟‬
‫ب) ‪Start and End‬‬ ‫الف) ‪SWF size and Quality‬‬
‫د) ‪Publish Settings‬‬ ‫ج)‪ Information‬‬
‫‪4‬ــ کار گزینه ‪ Play Tap audio for recorded typing‬چیست؟‬
‫ب) پخش صدای تایپ کلیدها در فیلم ها‬ ‫الف) تعیین سرعت پخش نمایش‬
‫د) خارج نمودن منابع از پروژه‬ ‫ج) نمایش اشاره گر ماوس در خروجی‬
‫‪5‬ــ در کدام قسمت می​توان تاریخ انقضای پروژه را مشخص نمود؟‬
‫ب) ‪Fade In on the First Slide‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Project Expiry Date‬‬
‫د) ‪Project End Options‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Preloader‬‬
‫پنجره پروژه پس از اجرا می شود؟‬
‫ٔ‬ ‫‪6‬ــ انتخاب کدام گزینه در تنظیمات پایانی پروژه‪ ،‬باعث بسته شدن‬
‫ب) ‪Loop project‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Stop Project‬‬
‫د) ‪Open URL or file‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Close Project‬‬
‫‪7‬ــ کدام گزینه در تنظیمات نوارکنترلی‪ ،‬باعث نمایش نوار کنترلی روی اشیای پنجره می شود؟‬
‫ب) ‪Show Playbar on Hover‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Playbar Overlay‬‬
‫د) ‪Show Playback Control‬‬ ‫ج) ‪ Playbar Widget‬‬
‫‪8‬ــ کدام گزینه امکان استفاده از نوارهای کنترلی آماده را به کاربر می​دهد؟‬
‫د) ‪Playbar Widget‬‬ ‫ج) ‪Layout‬‬ ‫ب) ‪Theme‬‬ ‫الف) ‪Playbar Two Rows‬‬
‫‪9‬ــ کدام گزینه‪ ،‬امکان نشانه گذاری موارد مطالعه شده در جدول محتوا را به کاربر می​دهد؟‬
‫ب) ‪Paced Learning‬ــ‪Safe‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Collapse All‬‬
‫د) ‪Alpha‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Clear Button‬‬
‫‪312‬‬
 ‫فصل هفدهم‪ :‬تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬

‫‪10‬ــ برای نمایش مدت زمان هر درس در جلوی عنوان آن در ‪ ،TOC‬گزینه ‪ .....‬انتخاب می شود‪.‬‬
‫ب) ‪Show Topic Duration‬‬ ‫الف) ‪Enable Navigating‬‬
‫د) ‪Show Movie Duration‬‬ ‫ ‬‫ج) ‪Position‬‬
‫‪11‬ــ برای اجرای خودکار پروژه‪ ،‬کدام گزینه باید انتخاب شود؟‬
‫ب) ‪Flash Player Version‬‬ ‫الف) ‪Generate Autorun for CD‬‬
‫د) ‪Zip Files‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Export PDF‬‬
‫‪12‬ــ کدام حالت انتشار‪ ،‬امکان تولید خروجی ‪ Exe‬از پروژه را به کاربر می​دهد؟‬
‫د) ‪Adobe Connect Pro‬‬ ‫ج) ‪Media‬‬ ‫ب) ‪Flash‬‬ ‫الف) ‪FTP‬‬
‫‪13‬ــ برای مستند سازی پروژه در قالب فایل ‪ ، Word‬کدام گزینه استفاده می شود؟‬
‫د) ‪Print‬‬ ‫ج) ‪Media‬‬ ‫ب) ‪Flash‬‬ ‫الف) ‪Email‬‬
‫‪14‬ــ کدام نوع خروجی در نرم افزار ‪ Captivate‬تولید نمی شود؟‬
‫د) ‪EXE‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪SWF‬‬ ‫ ‬
‫ب) ‪XLS‬‬ ‫الف) ‪HTML‬‬
‫‪15‬ــ کدام روش مستندسازی برای ذخیره اسالید سؤاالت و پاسخ ها در قالب فایل ‪ Word‬استفاده می شود؟‬
‫ب) ‪Step by Step‬‬ ‫ ‬
‫الف) ‪Lesson‬‬
‫د) ‪Storyboard‬‬ ‫ ‬
‫ج) ‪Handout‬‬
‫…………………………………………………………………‪..‬‬

‫آزمون نظری‬
‫‪1‬ــ تنظیمات کلی نرم افزار ‪ Captivate‬در کدام قسمت قرار دارد؟‬
‫‪2‬ــ چگونه می​توان تنظیمات پیش فرض نرم افزار را تغییر داد؟‬
‫پوسته آن را تغییر داد؟‬
‫ٔ‬ ‫اندازه پروژه و رنگ‬
‫ٔ‬ ‫‪3‬ــ چگونه می​توان‬
‫‪4‬ــ منظور از ‪ Publishing‬چیست و نرم افزار چه نوع خروجی هایی را پشتیبانی می​کند؟‬
‫‪5‬ــ کاربرد مستندسازی چیست و چه روش های مستندسازی در نرم افزار ‪ Captivate‬وجود دارد؟‬

‫‪313‬‬
 ‫کاربر تولید محتوا‬

‫کارگاه عملی ‪1‬‬

‫به پروژه ‪ Powerpoint‬که قبالً ایجاد نموده اید‪ ،‬موارد زیر را اضافه کنید‪:‬‬
‫‪1‬ــ اطالعاتی راجع به خودتان و نرمافزار ساخته شده را در پروژه قرار دهید‪.‬‬
‫‪2‬ــ کیفیت فایلهای ‪ SWF‬را در حد مطلوب قرار دهید‪.‬‬
‫‪3‬ــ ‪ Preloader‬دلخواهی را زمان بارگذاری پروژه نمایش دهید‪.‬‬
‫شکل ‪19‬ــ‪17‬ــ اختصاص رمز به پروژه‬ ‫‪4‬ــ رمز عبور ‪ 123456‬را برای پروژه در نظر بگیرید‪.‬‬

‫کلیه عناوین متنی‪ ،‬سؤاالت و سایر‬

‫‪5‬ــ مستندسازی پروژه را به روش ‪ Handout‬طوری انجام دهید که گزارش‪ ،‬شامل ٔ‬
‫اجزای پروژه باشد و امکان یادداشت گذاری نیز در آن وجود داشته باشد (شکل ‪19‬ــ‪.)17‬‬

‫شکل ‪20‬ــ‪17‬ــ مستندسازی پروژه‬

‫‪6‬ــ جدول فهرست محتوا را به صورت ‪ Overlay‬در سمت راست ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪7‬ــ یک حاشیه با ابعاد ‪ 30‬پیکسل را برای خروجی پروژه در نظر بگیرید‪.‬‬
‫‪8‬ــ نوار کنترلی دلخواهی را برای پروژه انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪9‬ــ یک خروجی ‪ EXE، PDF‬و ‪ SWF‬به صورت تمام صفحه‪ ،‬از پروژه تهیه کنید‪.‬‬

‫‪314‬‬
 ‫فصل هفدهم‪ :‬تنظیمات نرم افزار و نشر پروژه‬

‫شکل ‪21‬ــ‪17‬ــ جدول فهرست محتوا‬

‫کارگاه عملی ‪2‬‬
‫یک کاتالوگ الکترونیکی برای معرفی محصوالت یک شرکت لوازم خانگی با ویژگی های زیر ایجاد کنید‪:‬‬
‫‪1‬ــ منوی اصلی شامل گزینه های موجود در شکل بوده و یک فهرست محتوا داشته باشید‪.‬‬
‫‪2‬ــ دکمهها یکی یکی و با فاصله ظاهر شوند (راهنمایی‪ :‬در ‪ Timeline‬زمان و ترتیب نمایش دکمهها را مشخص کنید)‪.‬‬
‫‪3‬ــ آهنگ دلخواهی را زمینه اسالیدها قرار دهید‪.‬‬
‫‪4‬ــ در صفحات اصلی محصوالت‪ ،‬توضیحات صوتی داشته باشید‪.‬‬
‫‪5‬ــ در هر صفحه تعدادی محصول را با تصویر و توضیحات مربوطه معرفی کنید‪.‬‬
‫‪6‬ــ امکان رفتن به محصول بعدی و قبلی و هم چنین بازگشت به صفحه اصلی در کلیه صفحات وجود داشته باشد‪.‬‬

‫‪315‬‬ ‫شکل ‪22‬ــ‪17‬ــ نمونه یک کاتالوک الکترونیکی‬

 ‫پیوست‪ :1‬متغیرهای سیستمی​رایج در نرم افزار ‪Captivate‬‬

‫پیوست ‪ :1‬متغیرهای سیستمی​رایج در نرم افزار ‪Captivate‬‬

‫عملکرد‬ ‫نام متغیر‬
‫خروج از نرم افزار (اگر مقدار یک داشته باشد)‬ ‫‪CpCmndExit‬‬
‫رفتن به یک فریم خاص و توقف در آن فریم‬ ‫‪CpCmndGotoFrame‬‬
‫رفتن به یک فریم خاص و ادامه پخش‬ ‫‪CpCmndGotoFrameAndResume‬‬
‫رفتن به یک اسالید خاص‬ ‫‪CpCmndGotoSlide‬‬
‫قطع صدای پروژه (اگر مقدار یک داشته باشد)‬ ‫‪CpCmndMute‬‬
‫رفتن به اسالید بعدی (با اختصاص مقدار یک به این متغیر)‬ ‫‪CpCmndNextSlide‬‬

‫متوقف کردن اجرای پروژه (با اختصاص مقدار یک به این متغیر)‬ ‫‪CpCmndPause‬‬
‫رفتن به اسالید قبلی (با اختصاص مقدار یک به این متغیر)‬ ‫‪CpCmndPrevious‬‬
‫ادامه اجرای پروژه (در صورت اختصاص مقدار یک)‬ ‫‪CpCmndResume‬‬
‫نمایش‪ /‬عدم نمایش نوار کنترلی‬ ‫‪CpCmndShowPlaybar‬‬
‫نمایش‪ /‬عدم نمایش جدول فهرست محتوا‬ ‫‪CpCmndTOCVisible‬‬
‫افزایش‪ /‬کاهش بلندی صدا (مقداری بین ‪ 0‬تا ‪)100‬‬ ‫‪CpCmndVolume‬‬
‫نمایش نام نویسنده‬ ‫‪CpInfoAuthor‬‬
‫نمایش نام پروژه‬ ‫‪CpInfoCompany‬‬
‫تاریخ جاری را به فرمت سال‪/‬روز‪/‬ماه برمی​گرداند‬ ‫‪CpInfoCurrentDateString‬‬
‫‪ CpInfoCurrentDateString.DDmmyyyy‬تاریخ جاری را به فرمت سال‪/‬ماه‪/‬روز برمی​گرداند‬
‫شماره فریم جاری را بر می​گرداند‬
‫ٔ‬ ‫‪CpInfoCurrentFrame‬‬
‫شماره اسالید جاری را بر می​گرداند‬
‫ٔ‬ ‫‪CpInfoCurrentSlide‬‬
‫ساعت جاری را بر می​گرداند‬ ‫‪CpInfoCurrentTime‬‬
‫تعداد اسالیدها در پروژه را بر می​گرداند‬ ‫‪CpInfoSlideCount‬‬
‫در صورتی که یک باشد‪ ،‬فهرست محتوا را قفل می​کند‬ ‫‪CpLockTOC‬‬

‫‪316‬‬
 ‫پیوست ‪ :2‬نحوه ایجاد دکمه در فتوشاپ‬

‫پیوست ‪ :2‬نحوۀ ایجاد دکمه در فتوشاپ‬

‫در صورتی که می​خواهید دکمه های اختصاصی برای پروژه خود داشته باشید‪ ،‬از نرم افزار فتوشاپ جهت طراحی‬
‫دکمه استفاده کنید‪ .‬برای ایجاد یک نمونه دکمه در فتوشاپ‪ ،‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫گزینه ‪ New‬را انتخاب کرده و در کادر ظاهر شده‪ ،‬ابعاد دکمه را مشخص کنید‪(.‬شکل ‪)1‬برای‬
‫‪1‬ــ ابتدا از منوی ‪ٔ File‬‬
‫نمونه در قسمت ‪( Width‬پهنا) عدد ‪ 211‬و در قسمت ‪( Height‬ارتفاع) عدد ‪ 43‬را وارد کنید‪ .‬در قسمت ‪Background‬‬
‫‪ ،Contents‬حالت ‪( Transparent‬شفاف) را برای پس زمینه انتخاب کرده و روی دکمه ‪ Ok‬کلیک کنید‪.‬‬

‫شکل ‪1‬ــ ایجاد فایل جدید‬

‫‪2‬ــ در جعبه ابزار‪ ،‬روی گزینه ‪ Rectangle Tool‬کلیک راست‬

‫نموده و ابزار ‪( Rounded Rectangle Tool‬مستطیل با گوشههای‬
‫گرد) را انتخاب کنید‪( .‬شکل ‪)2‬‬
‫‪3‬ــ در نوار ‪ Option‬باالی پنجره گزینه ‪(،Shape‬گزینه ‪Fill Pixels‬‬
‫در نسخههای قدیمی)‪ ،‬را انتخاب کرده و شکل را به رنگ دلخواه رسم‬
‫کنید‪( .‬شکل ‪)3‬‬
‫شکل ‪2‬ــ انتخاب مستطیل با گوشه های گرد‬

‫‪317‬‬
 ‫پیوست ‪ :2‬نحوه ایجاد دکمه در فتوشاپ‬

‫شکل ‪3‬ــ انتخاب خصوصیات شکل‬

‫‪4‬ــ در پالت ‪ Layer‬روی گزینه ‪ Add a layer style‬کلیک کرده و گزینه‬

‫‪ Blending Options‬را برای افزودن جلوههای مختلف انتخاب کنید‪(.‬شکل ‪)4‬‬
‫‪5‬ــ در پنجره ای که باز می شود‪ ،‬جلوه های مختلف وجود دارد‪ .‬گزینه ‪Inner‬‬
‫‪ Shadow‬را برای سایه داخلی و ‪ Bevel and Emboss‬را برای ایجاد‬
‫برجستگی و دادن عمق به دکمه انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪6‬ــ گزینه ‪ Gradient Overlay‬را برای ایجاد طیف رنگ انتخاب کرده و روی‬
‫عنوان آن کلیک کنید‪ .‬در قسمت ‪ Gradient‬روی کادر رنگی کلیک کنید تا‬
‫امکان انتخاب رنگ و ایجاد طیف رنگی دلخواه به شما داده شود‪ .‬در قسمت‬
‫‪ ،Style‬حالت ‪ liner‬را برای طیف خطی انتخاب کنید (حالت ‪، Radial‬طیف‬
‫شعاعی است) و روی ‪ OK‬کلیک کنید‪( .‬شکل ‪)5‬‬
‫شکل ‪4‬ــ اضافه کردن جلوه به الیه‬

‫شکل ‪5‬ــ کادر ‪layer style‬‬

‫‪7‬ــ از منوی ‪ File‬گزینه ‪ Save‬را انتخاب کرده و فایل را با نام ‪ a_btn_up.psd‬ذخیره کنید تا بتوانید در صورت‬
‫تمایل مجدد آن را در محیط فتوشاپ باز نموده و تغییر دهید‪.‬‬
‫‪318‬‬
 ‫پیوست ‪ :2‬نحوه ایجاد دکمه در فتوشاپ‬

‫گزینه ‪ Save as‬را انتخاب کرده‪ ،‬در قسمت ‪ ،Save as Type‬نوع فایل را ‪ Png‬قرار دهید و فایل‬
‫‪8‬ــ از منوی ‪ٔ File‬‬
‫را با نام ‪ a_btn_up.png‬در مسیر دلخواه ذخیره کنید‪.‬‬
‫گزینه ‪ Reverse‬را انتخاب‬
‫‪9‬ــ برای ایجاد حالت ‪ over‬دکمه‪ ،‬در کادر جلوه ها‪ ،‬در قسمت ‪ٔ ،Overlay Gradient‬‬
‫کنید تا جهت طیف رنگ برعکس شود‪.‬‬
‫گزینه ‪ Save as‬را انتخاب کرده و فایل را با نام ‪ a_btn_over.psd‬و بار دیگر با پسوند ‪ png‬در‬
‫‪10‬ــ از منوی ‪ٔ File‬‬
‫مسیر یکسان ذخیره کنید‪.‬‬
‫‪11‬ــ به این ترتیب دو حالت دکمه ایجاد می شود‪.‬‬
‫حالت ‪( UP‬حالت عادی)‬
‫حالت ‪( Over‬زمانی که ماوس روی دکمه‬
‫نگه داشته می شود)‬
‫‪12‬ــ در نرمافزار ‪ captivate‬با اضافه کردن‬
‫یک دکمه تصویری و انتخاب گزینه ‪Change‬‬
‫شکل ‪6‬ــ حالت دکمه ‪ Up‬و ‪Over‬‬ ‫میتوانید دکمهای که ایجاد نموده اید را استفاده‬
‫کنید‪.‬‬

‫‪319‬‬
 ‫پیوست ‪ :3‬پرسش و پاسخ های متداول‬

‫پیوست ‪ :3‬پرسش و پاسخ های متداول‬

‫در این بخش‪ ،‬نکات ظریفی که در نرم افزار وجود دارد‪ ،‬اشکاالتی که اغلب کاربران هنگام کار با نرم افزار ممکن‬
‫است با آنها رو به رو شوند یا مواردی که باید حین کار به آنها توجه بیشتری نمود‪ ،‬توضیح داده شده است‪.‬‬
‫‪ .1‬هنگام بازکردن پروژه پیغام زیر ظاهر می​گردد‪ .‬علت این پیغام چیست؟‬

‫دهنده وجود اشیای استفاده نشده در ‪ Library‬پروژه است که باعث افزایش حجم پروژه نیز می​گردند‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫این پیغام نشان‬
‫اشیای استفاده نشده را انتخاب نموده و‬ ‫بهتر است پس از باز نمودن پروژه‪ ،‬در پانل ‪ Library‬با کلیک روی گزینه‬
‫با فشردن دکمه ‪ Del‬آنها را حذف نمایید‪.‬‬

‫‪ .2‬چگونه می​توان از حرکت خودکار اسالیدها جلوگیری نمود و در اسالیدی خاص پروژه را متوقف کرد؟‬
‫برای نگه داشتن اسالیدها و جلوگیری از رفتن به طور خودکار به اسالید بعدی‪ ،‬کافی است در گوشه ای از صفحه‪،‬‬
‫یک ‪ ClickBox‬قرار دهید‪.‬که باعث توقف اجرای پروژه شود‪ .‬با دکمه های موجود در ‪ Playbar‬یا دکمه هایی که‬
‫خودتان ساخته اید می توانید هدایت اسالیدها را بر عهده بگیرید‪.‬‬

‫‪ .٣‬چرا بعضی از اشیا هنگام اجرا‪ ،‬تا آخر اسالید مشاهده نمی​شوند؟‬
‫برای رفع این مشکل به خط زمان (‪ )Timeline‬توجه کنید‪ .‬می توانید شیء را تا آخر پروژه (قسمت ‪ )END‬بکشید‬
‫یا روی آن کلیک راست کرده و گزینه ‪( Show For Rest of Slide‬کلید ترکیبی ‪ )Ctrl+E‬را انتخاب کنید‪ .‬این‬
‫مشکل بیشتر در مواقعی که یک صدا یا فیلم را که طول آن از مدت زمان نمایش اسالید بیشتر است به اسالید اضافه‬
‫‪320‬‬
 ‫پیوست ‪ :3‬پرسش و پاسخ های متداول‬

‫می کنید رخ می​دهد‪.‬‬

‫‪ .٤‬آیا می​توان با وجود داشتن دکمه روی اسالید‪ ،‬کاری کرد که اسالیدها متوقف نشده و بدون زدن کلیدی‬
‫به ترتیب پخش شوند؟‬
‫برای این کار در پنجره خصوصیات همه دکمه ها در قسمت ‪ ،Timing‬تیک گزینه ‪( Pause After‬که باعث توقف‬
‫پروژه می شود) را بردارید‪.‬‬

‫‪ .٥‬چگونه می​توان از جابجا شدن همزمان اشیایی که روی هم قرار گرفته اند جلوگیری نمود؟‬
‫شیء را که نمی​خواهید هنگام درگ کردن اشیای دیگر جابجا شود‪( Lock ،‬قفل) کنید‪ .‬برای این کار روی عالمت‬
‫مربوط به شیء موردنظر‪ ،‬در پنجره ‪ Timeline‬کلیک کنید‪ .‬در صورت شلوغ بودن اسالید و قرارگرفتن اشیا‬
‫جلوی اشیا‪ ،‬آنهایی را که درحال حاضر الزم ندارید‪ ،‬مخفی کنید‪.‬‬ ‫روی هم‪ ،‬با کلیک روی گزینه‬

‫‪ .٦‬جلوه های انتخاب شده برای متن نمایش داده نمی​شوند‪ .‬علت چیست؟‬
‫اگر از متغیرها در متن استفاده کرده باشید‪ ،‬جلوه ها نمایش داده نمی​شوند‪.‬‬

‫‪ .٧‬چگونه می​توان حجم پروژه را بدون حذف اسالیدها کاهش داد؟‬

‫یکی از راههایی که به کاهش حجم پروژه کمک می​کند‪ ،‬حذف موارد غیرضروری و استفاده نشده از کتابخانه یا ‪Library‬‬
‫اشیای استفاده نشده را انتخاب نموده و با زدن دکمه ‪ Del‬آنها‬ ‫پروژه است‪ .‬در پانل ‪ Library‬با کلیک روی گزینه‬
‫را حذف و پروژه را ذخیره نمایید‪.‬‬

‫‪ .٨‬هنگام اجرا‪ ،‬زمانی که هد به انتهای اسالید می​رسد کل محتویات پروژه به صورت کم رنگ و محو‬
‫نشان داده می​شوند‪.‬‬
‫از یک ‪ Clickbox‬استفاده کنید و آن را تا انتهای پروژه نمایش دهید‪ .‬دقت کنید که در ‪ ،Timeline‬همه اشیا تا انتها‬
‫حضور داشته باشند‪(.‬برای این کار‪،‬روی هر شیء کلیک راست کرده و گزینه ‪ Show for rest of slide‬را انتخاب کنید‬

‫‪321‬‬
 ‫پیوست ‪ :3‬پرسش و پاسخ های متداول‬

‫یا کلید ترکیبی ‪) Ctrl+E‬‬

‫‪ .٩‬زمانی که از یک ‪ Rollover‬و ‪ ClickBox‬استفاده میشود‪ ،‬با نگه داشتن ماوس‪ ،‬پیغام راهنما دیده نمیشود‪.‬‬
‫الیه باالتر قرار گرفته باشد‪.‬‬
‫هنگام استفاده از این دو شیء باهم‪ ،‬باید متن راهنما (‪ )Rollover‬حتماً در ٔ‬

‫‪ .10‬هنگام کار با نرم افزار‪ ،‬یک صفحه سفید خالی روی صفحه ظاهر می شود‪.‬‬
‫ابتدا پروژه را ذخیره کرده‪ ،‬یک بار محیط نرم افزار را ببندید و آن را مجدد ًا باز کنید‪.‬‬

‫‪ .11‬چگونه می​توان تنظیمات مربوط به خصوصیات اشیا مانند فونت نوشته ها را یک بار تنظیم نمود و‬
‫روی سایر قسمت ها اعمال کرد؟‬
‫کلیه تنظیمات مد نظر خود را انجام داده‪ ،‬سپس در پنجره خصوصیات‪ ،‬در قسمت‬
‫برای اغلب اشیا می توانید ابتدا ٔ‬
‫تغییرات را روی سبک فعلی ذخیره کنید‪ .‬برای‬ ‫یک سبک جدید تعریف کرده و با گزینه‬ ‫‪ ،Style‬با گزینه‬
‫اعمال این سبک بر روی سایر اشیا‪ ،‬در پنجره خصوصیات شیء موردنظر‪ ،‬در قسمت ‪ ،Style‬نام سبک تعریف شده‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬

‫‪ .12‬چگونه یک دکمه را در کلیه اسالیدها نمایش دهیم؟‬

‫دکمه های معمولی (‪ )Button‬تنها در یک اسالید قابلیت نمایش دارند که البته می توانید از آنها کپی گرفته و درکلیه‬
‫اسالیدها قرار دهید‪ .‬در صورتی که از اشیای هوشمند (‪ )Smart Shape‬استفاده کنید‪ ،‬می توانید در پنجره‬
‫خصوصیات در قسمت ‪ ،Display for‬گزینه ‪ Rest of Project‬را انتخاب کرده و یا آنها را در اسالید الگو قرار دهید تا‬
‫در اسالیدهایی که از الگو پیروی می​کنند مشاهده شوند (برای این که یک شیء هوشمند مانند دکمه رفتار کند‪ ،‬باید گزینه‬
‫‪ Use As Button‬را در پنجره خصوصیات آن فعال کنید)‪.‬‬

‫‪322‬‬
 ‫پیوست ‪ :3‬پرسش و پاسخ های متداول‬

‫‪ .13‬چگونه می​توان کیفیت صدای ضبط شده یا صدای وارد شده به محیط را افزایش داد؟‬
‫برای افزایش کیفیت صدای ضبط شده‪ ،‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪1‬ــ روی اسالید در قسمت ‪ ،Film Strip‬کلیک راست نموده‪ ،‬از زیر منوی ‪ Audio‬گزینه ‪ Edit‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫‪2‬ــ در کادری که باز می شود در سربرگ ‪ ،Edit‬گزینه ‪ Adjust Volume‬را انتخاب کنید‪ .‬در این کادر امکان‬
‫افزایش صدا با استفاده از لغزنده سمت چپ و کاهش نویز (با گزینه ‪ )Threshold‬وجود دارد‪.‬‬

‫‪ .14‬آیا امکان استفاده از پروژه هایی که در نسخه های قبلی ایجاد شده در این نسخه وجود دارد؟‬
‫بله‪ .‬ولی چون در نسخه های قبلی امکان تایپ مستقیم فارسی وجود نداشت‪ ،‬در صورتی که پروژه را در نسخه های‬
‫قبلی ایجاد نموده اید و در نسخه ‪ 7‬باز کرده اید‪ ،‬برای تایپ فارسی باید از فارسی نویس استفاده کنید و امکان تایپ‬
‫مستقیم فارسی فقط در پروژه هایی که از ابتدا در نسخه ‪ 7‬ایجاد می​شوند وجود دارد‪ .‬پروژه هایی که در نسخه ‪ 7‬ایجاد‬
‫می​شوند را نمی توانید در نسخه های پایین تر نرم افزار باز کنید‪.‬‬

‫‪ .15‬گاهی اوقات هنگام اجرای خروجی ‪ ،SWF‬به جای بعضی از عکسها‪ ،‬کادر قرمز رنگی نمایش داده میشود‪.‬‬
‫یا کیفیت فیلمهای ضبط شده پایین است‪ .‬چگونه می​توان آن را برطرف نمود؟‬
‫از منوی ‪ Edit‬گزینه ‪ Preferences‬را انتخاب کرده و در قسمت ‪ ،SWF Size and Quality‬کیفیت خروجی‬
‫‪ SWF‬را توسط لغزنده روی ‪ High‬قرار دهید‪.‬‬

‫‪ .16‬هنگام بازکردن پروژه پیغام خطای زیر ظاهر می​گردد و پروژه باز نمی شود‪ .‬چگونه می​توان پروژه‬
‫را باز نمود؟‬
‫روی همان سیستمی​که پروژه را ایجاد نموده اید‪ ،‬برای بازیابی فایل‪ ،‬مراحل زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫‪323‬‬
 ‫پیوست ‪ :3‬پرسش و پاسخ های متداول‬

‫‪1‬ــ حافظه ‪ Cache‬را به هیچ عنوان پاک نکنید‪.‬‬

‫‪2‬ــ برنامه ‪ Dcache.air‬را از اینترنت دانلود کرده و روی سیستم نصب کنید‪.‬‬
‫‪3‬ــ در برنامه ‪ ،Dcache‬مسیر ‪ cache‬پروژه ها را مشخص کنید (به طور پیش فرض‬
‫پروژه موردنظر خود‬
‫ٔ‬ ‫‪ My Documents\Adobe Captivate Cached Projects‬می​باشد)‪ .‬در لیست نمایان شده‪،‬‬
‫را پیدا کرده و روی نام آن دوبار کلیک کنید و آدرس جلوی ‪ Cache Path‬را کپی کنید‪.‬‬

‫‪4‬ــ در نوار آدرس پنجره ‪ ،My Computer‬آدرس را ‪ Paste‬کرده و وارد زیرپوشه ‪ Db‬شوید‪.‬‬
‫‪5‬ــ فایل ها و پوشه های زیر را در آن انتخاب کرده و با هم فشرده (‪ )zip‬کنید (حجم فایل ها باید بیشتر از صفر باشد تا‬
‫امکان بازیابی پروژه وجود داشته باشد)‪.‬‬
‫پوشه ‪compressed_data‬‬
‫ٔ‬
‫پوشه ‪uncompressed_data‬‬
‫ٔ‬
‫پوشه ‪( objects‬باید شامل فایل ‪ objects.cpo‬باشد و حجم آن بیشتر از صفر باشد)‬
‫ٔ‬
‫فایل های ‪ audio.cpad، info.cpi، text.cptd‬و ‪thumbnails.cpth‬‬
‫نیازی به انتخاب فایل هایی مانند ‪ already_in_use.lock, backup_data‬نمی​باشد‪.‬‬

‫پروژه خود را در نرم افزار ‪ Captivate‬باز کنید (ابتدا پسوند‬

‫ٔ‬ ‫‪6‬ــ سپس پسوند فایل فشرده را به ‪ Cptx‬تغییر داده و‬

‫‪324‬‬
 ‫پیوست ‪ :3‬پرسش و پاسخ های متداول‬

‫فایل ها را در ویندوز نمایش دهید‪ .‬در کنترل پانل‪ ،‬گزینه‪ Folder Option‬را انتخاب و در سربرگ ‪ View‬گزینه‬
‫‪ Hide Extention for Known File Type‬را از حالت انتخاب خارج کنید)‪.‬‬
‫توجه‪ :‬ممکن است همه پروژهها را نتوان به این شکل بازیابی نمود ولی در اغلب موارد کارآمد است‪ .‬همیشه سعی کنید‬
‫گزینه ‪ Preferences‬در قسمت ‪،General Settings‬‬
‫از فایل خود ‪ backup‬تهیه کنید‪ .‬برای این کار از منوی ‪ٔ Edit‬‬
‫گزینه ‪ Generate Project Backup‬را انتخاب کنید‪ .‬فایلی با پسوند ‪ Bak‬در مسیر پروژهایجاد می​گردد که در صورت‬
‫ٔ‬
‫بروز مشکل کافی است پسوند آن را به ‪.Cptx‬تغییر داده و فایل پروژه را بازیابی کنید‪.‬‬

‫‪ .17‬چرا بعضی از پویانمایی ها هنگام اجرا به طور کامل دیده نمی​شوند؟‬

‫اگر در اسالیدی که پویانمایی دارید دکمه وجود دارد‪ ،‬دقت کنید که زمان توقف دکمه بعد از اتمام پویانمایی باشد‬
‫یا در پنجره خصوصیات دکمه‪ ،‬گزینه ‪ Pause After‬را غیر فعال کنید و از یک ‪ Clickbox‬برای توقف در اسالید‬
‫استفاده کنید‪.‬‬

‫‪325‬‬
‫پیوست ‪ :4‬پاسخنامه سؤاالت چهار گزینه ای‬
‫پیوست ‪ :4‬پاسخنامه سؤاالت چهار گزینه ای‬
 ‫منابع‬
Snagit 10 ‫راهنمای نرم افزار‬

Captivate 7 ‫ نرم افزار‬Online ‫راهنمای‬

Adobe Captivate 7 References

Adobe elearning Evangelist ‫ویدیوهای آموزشی مؤسسه‬

Lynda.com ‫ و‬Adobe ‫ویدیوهای آموزشی شرکت‬