Nazwa przedmiotu Sieci przemysłowe Kod Liczba punktów

Nazwa angielska Industrial networks

Kierunek studiów Elektronika i Telekomunikacja

Poziom studiów Magisterski

Jednostka prowadząca Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych (K-25)

Kierownik i realizatorzy mgr inŜ. Zbigniew Kulesza, dr inŜ. W. Tylman

Formy zajęć Semestr w ć l p s Liczba

punktów
i liczba godzin
zimowy 1e — 2 — —

Oczekiwane efekty Student nabywa wiedzę z zakresu: budowa i działanie sieci przemysłowych w
kształcenia elektronicznych systemach sterowania i nadzoru procesów przemysłowych. Posiada takŜe
wiedze na temat sposobu przekazywania informacji przez medium transmisyjne,
protokołów komunikacyjnych, kodowania kanałowego oraz protekcyjnego. W trakcie
laboratorium nabywa praktycznych umiejętności budowy własnej sieci oraz
wykorzystania rozwiązań rozpowszechnionych w przemyśle (CAN, Profibus).

Wymagania wstępne Systemy mikroprocesorowe (3230/1/2)

Układy elektroniczne (3020/1/2)
Układy logiczne (3205)
Program przedmiotu WYKŁAD
I. Problematyka elektronicznego sterowania i nadzoru w warunkach
przemysłowych
1. Klasyfikacja układów sterowania i nadzoru - praktyczne realizacje
elektronicznych układów sterowania i nadzoru: sterowniki PLC, komputery
przemysłowe, pakiety SCADA. Sieciowe systemy sterowania i nadzoru.
2. Sterowanie rozproszone i scentralizowane
3. Sieci czasu rzeczywistego
II. Modele sieci
1. Siedmiowarstwowy model ISO-OSI RM
2. Czterowarstwowy model DAARPA RM
3. Uproszczony model sieci przemysłowej (warstwa fizyczna, łącza i aplikacji)
III. Warstwa fizyczna sieci
1. Media transmisyjne (transmisja jedno- i wieloŜyłowa, kabel współosiowy,
skrętka, światłowód, transmisja radiowa, wykorzystanie podczerwieni)
2. Transceiwery (nadajniki-odbiorniki) wykonania zwykłe i o podwyŜszonej
odporności na zakłócenia i uszkodzenia
3. Tryby transmisji danych (simplex, half-duplex, duplex)
4. Modulacja kanałowa strumienia bitów (NRZ, Manchester / FM, PE, MFM,
M2FM, HDM-1, HDM-2)
5. Topologia sieci
IV. Warstwa łącza danych
1. Podstawowe typy transmisji: znakowa, bitowa; synchroniczna i asynchroniczna
2. Kodowanie kanałowe - złoŜone kody kanałowe: 4/5MNRZI, 3PM, 8/10M, EFM
3. Kodowanie i dekodowanie protekcyjne: kontrola błędów, kontrola parzystości,
cykliczna kontrola nadmiarowa (CRC), przeplot, zaawansowane kody
protekcyjne (CIC, ICIC, RSC, CRS, CIRC).
4. Budowa ramki protokołów synchronicznych i asynchronicznych, typy ramek
5. Zaawansowane protokoły komunikacyjne na przykładzie protokołu HDLC
6. Metody kontroli dostępu do medium transmisyjnego
V. Przykładowe sieci przemysłowe - budowa, cechy charakterystyczne, obszar
zastosowań
1. Standardowe łącza szeregowe, PPI, MPI (multipunkt)
2. Sieci lokalne - sieć Profibus, AS-I, CAN (Devicenet, SDS, CanOpen), Seriplex
3. Sieci specjalnego przeznaczenia - Sercos
4. Wymiana danych w sieci Ethernet
VI. Metody wymiany danych w sieciach przemysłowych. Konfiguracja sieci.
Oprogramowanie specjalistyczne.

LABORATORIUM
I. Praktyczna realizacja sieci z wykorzystaniem standardowych portów
szeregowych i nadajników 485
1. Samodzielna budowa ramki protokołu, obsługa podstawowych funkcji łącza
danych (CRC)
2. Programowa realizacja niekolizyjnego dostępu do medium transmisyjnego
3. Wykonanie prostej odmiany "wojen tokenowych"
II. Praktyczna realizacja systemu wymiany danych z wykorzystaniem sieci CAN
III. Projekt układu sterowania z wykorzystaniem sterowników przemysłowych
SIMATIC i PEP oraz sieci przemysłowej Profibus. Wizualizacja i sterowanie
przykładowym procesem z uŜyciem pakietu SCADA
Forma zaliczenia zajęć Zaliczenie wykładu (60%) – zaliczenie pisemne składające się z 4 pytań teoretycznych i
2 problemów do samodzielnego rozwiązania
Zaliczenie laboratorium (40%) – ocena końcowa jest wystawiana na podstawie
wyników pracy, sprawozdania oraz kolokwium przeprowadzanego na koniec semestru

Literatura podstawowa Solnik W., Znajda Z.: Komputerowe sieci przemysłowe Profibus DP i MPI. Oficyna
Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2004
Kwiecień A.,: Analiza przepływu informacji w komputerowych sieciach przemysłowych.
WPK J. Skalmierskiego, Gliwice 2000
Mielczarek W.: Szeregowe interfejsy cyfrowe. Helion 1993
Literatura uzupełniająca Jakuszewski R.: Programowanie systemów SCADA. WPK J. Skalmierskiego, Gliwice
2002
Course name Industrial networks Code Credit points
Language of instruction Polish

Program Electronics and Telecommunication

Type of studies Master of Science

Unit running the Department of Microelectronics and Computer Science (K-25)

programme

Course coordinator and mgr inŜ. Zbigniew Kulesza, dr inŜ. W. Tylman

academic teachers

Form of classes and Semester Lec. Tut. Lab. Proj. Sem. Credit
number of hours points
Winter 1e — 2 — —

Learning outcomes Student acquires knowledge about: construction and operation of industrial networks in
electronic systems of control and supervision of industrial processes. Also has knowledge
about ways of transmitting data through the transmission medium, communication
protocols, channel and protection coding. In the laboratory learns how to construct the
network and utilize the industry-standard solutions (CAN, Profibus)

Prerequisites Systemy mikroprocesorowe (3230/1/2)

Układy elektroniczne (3020/1/2)
Układy logiczne (3205)
Course description I. Problems of electronic control and supervision in industrial environment
1. Classification of control and supervision systems – practical applications of
electronic systems: PLC controllers, industrial computers, SCADA systems.
Network systems of control and supervision.
2. Distributed and centralized control
3. Real-time networks
II. Network models
1. Seven-layer ISO-OSI RM model
2. Four-layer DAARPA RM model
3. Simplified model of industrial network (physical layer, link layer and application
layer)
III. Physical layer
1. Transmission media (single and multi-wire transmission, coaxial cable, twisted-
pair, optical transmission, radio transmission, infrared transmission)
2. Transceivers – typical and resistant to disturbances and damage
3. Transmission modes (simplex, half-duplex, duplex)
4. Channel modulation of bitstream (NRZ, Manchester / FM, PE, MFM, M2FM,
HDM-1, HDM-2)
5. Network topology
IV. Data-link layer
1. Basic types of transmission: character, bit; synchronous and asynchronous
2. Channel coding – complex channel codes: 4/5MNRZI, 3PM, 8/10M, EFM
3. Protection coding and decoding: error detection, parity control, cyclic
redundancy check (CRC), interleaving, advanced protection codes (CIC, ICIC,
RSC, CRS, CIRC).
4. Synchronous and asynchronous protocols frames, frame types
5. Advanced communication protocols (HDLC)
6. Transmission medium access control
V. Sample industrial networks - construction, characteristic elements, area of
application
1. Standard serial links, PPI, MPI (multipoint)
2. Local networks - Profibus, AS-I, CAN (Devicenet, SDS, CanOpen), Seriplex
3. Special purpose networks - Sercos
4. Data exchange in the Ethernet network
VI. Data exchange methods in industrial networks. Network configuration.
Specialized software.

LABORATORY
IV. Practical application of a network utilizing standard serial ports and 485
transmitters
1. Construction of protocol frame, support for basic functions of data link (CRC)
2. Software support for non-collision access to the transmission medium
3. Simple „token wars”
V. Practical application of data exchange system using CAN network
1. Project of control system using SIMATIC and PEP industrial controllers and
Profibus industrial network. Visualization and control of a sample process using
SCADA system.

Form of assessment Lecture assessment (60%) – written examination with 4 theoretical questions and 2
problem questions
Laboratory assessment (40%) – based on report, work progress and written assessment
at the end of semester
Basic reference materials Solnik W., Znajda Z.: Komputerowe sieci przemysłowe Profibus DP i MPI. Oficyna
Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2004
Kwiecień A.,: Analiza przepływu informacji w komputerowych sieciach przemysłowych.
WPK J. Skalmierskiego, Gliwice 2000
Mielczarek W.: Szeregowe interfejsy cyfrowe. Helion 1993
Other reference Jakuszewski R.: Programowanie systemów SCADA. WPK J. Skalmierskiego, Gliwice
materials 2002