wiązania

Wiązania chemiczne
BUKIschool
inż. Martyna Sokołowska
Co to jest wiązanie chemiczne i
dlaczego atomy je tworzą?
Każdy atom w przyrodzie dąży do stabilności, co oznacza
osiągnięcie takiej liczby elektronów na swojej zewnętrznej
powłoce elektronowej (powłoce walencyjnej), która daje
mu niski poziom energii. Dla większości pierwiastków
oznacza to chęć posiadania pełnej zewnętrznej powłoki
elektronowej.
• Gazy szlachetne, takie jak hel (He), neon (Ne) czy argon
(Ar), mają pełne powłoki walencyjne, dlatego są
stabilne i zazwyczaj nie reagują z innymi pierwiastkami.
Inne pierwiastki nie mają pełnych powłok walencyjnych,
dlatego wchodzą w reakcje chemiczne i tworzą wiązania
chemiczne, aby „wspólnie korzystać” z elektronów lub je
wymieniać.
Jak wygląda atom?
Atom składa się z:
1. Jądra atomowego (zawiera protony i
neutrony).
2. Powłok elektronowych – krążących
wokół jądra warstw, na których znajdują
się elektrony.
Elektrony na najbardziej zewnętrznej
powłoce to elektrony walencyjne. To one
decydują o tym, jak atom łączy się z innymi
atomami.
Elektrony walencyjne – jak je
znaleźć?
Aby określić liczbę elektronów walencyjnych dla atomu,
korzystamy z układu okresowego pierwiastków. W układzie
okresowym:
• Grupa (kolumna) mówi nam, ile elektronów walencyjnych
ma atom.
⚬ Pierwiastki grupy 1 (np. sód – Na) mają 1 elektron
walencyjny. Pierwiastki grupy 17 (np. chlor – Cl) mają 7
elektronów walencyjnych.
• Okres (wiersz) określa, ile powłok elektronowych posiada
dany atom.
Przykłady:
1. Wodór (H) znajduje się w grupie 1 – ma 1 elektron
walencyjny.
2. Tlen (O) jest w grupie 16 – ma 6 elektronów walencyjnych.
3. Magnez (Mg) jest w grupie 2 – ma 2 elektrony walencyjne.
Elektroujemność – co to jest i jak ją
znaleźć?
Elektroujemność to zdolność atomu do „przyciągania”
elektronów w wiązaniu chemicznym. Każdy pierwiastek ma
swoją wartość elektroujemności, którą możemy znaleźć w
tabeli elektroujemności (np. w podręcznikach chemii lub na
schematach układu okresowego).
Przykłady:
Elektroujemność wodoru (H): 2,1.
Elektroujemność chloru (Cl): 3,0.
Elektroujemność sodu (Na): 0,9.
Jak interpretować wartości?
Im wyższa elektroujemność, tym mocniej atom przyciąga
elektrony.
Najwyższą elektroujemność ma fluor (4,0), a bardzo niską mają
metale, takie jak sód czy potas.
Elektroujemność – klucz do
określenia rodzaju wiązania
Elektroujemność to zdolność atomu do

przyciągania elektronów.
Różnice elektroujemności atomów określają
rodzaj wiązania:
• 0–0,4: wiązanie kowalencyjne
niespolaryzowane.
• 0,4–1,7: wiązanie kowalencyjne
spolaryzowane.
• >1,7: wiązanie jonowe.
Rodzaje wiązań
Wiązanie jonowe powstaje, gdy jeden atom oddaje jeden lub więcej elektronów, a drugi atom
przyjmuje te elektrony. W wyniku tego procesu powstają jony, które są naładowane
elektrycznie.
Przykład: NaCl (chlorek sodu)

Sód (Na) – ma 1 elektron na swojej powłoce walencyjnej (na ostatniej powłoce).
⚬ W grupie 1 układu okresowego wszystkie pierwiastki mają 1 elektron na powłoce
walencyjnej, który łatwo mogą oddać, dążąc do uzyskania konfiguracji elektronowej
gazu szlachetnego (stabilność).
⚬ Sód oddaje 1 elektron, przechodząc w kation Na⁺.
Chlor (Cl) – ma 7 elektronów na powłoce walencyjnej (grupa 17).
⚬ Pierwiastki w tej grupie dążą do pełnej powłoki walencyjnej (8 elektronów), co uzyskują,
przyjmując 1 elektron.
⚬ Chlor przyjmuje 1 elektron, stając się anionem Cl⁻.
W wyniku tego procesu powstają dwa jony: Na⁺ i Cl⁻, które przyciągają się elektrostatycznie,
tworząc wiązanie jonowe.
Rodzaje wiązań
Wiązanie kowalencyjne
Wiązania kowalencyjne to takie, w których atomy dzielą się swoimi
elektronami, aby uzyskać stabilną konfigurację elektronową.
Istnieją dwa główne typy wiązań kowalencyjnych:
niespolaryzowane i spolaryzowane.
Rodzaje wiązań
Wiązanie kowalencyjne niespolaryzowane
Wiązanie kowalencyjne niespolaryzowane powstaje, gdy dwa atomy mają taką samą lub bardzo
podobną elektroujemność, więc dzielą się elektronami równomiernie.
Elektroujemność to zdolność atomu do przyciągania elektronów w trakcie tworzenia wiązania
chemicznego. Większa elektroujemność oznacza, że atom będzie silniej przyciągał wspólne
elektrony.
• Wiązanie kowalencyjne niespolaryzowane zachodzi między atomami tego samego
pierwiastka, które mają identyczną elektroujemność lub bardzo zbliżoną.
Przykład: H₂ (cząsteczka wodoru)
• Atom wodoru ma 1 elektron na powłoce walencyjnej.
• Dwa atomy wodoru tworzą cząsteczkę H₂, dzieląc się tymi elektronami.
Ponieważ elektroujemność wodoru wynosi 2,1 (dla obu atomów wodoru), różnica w
elektroujemności wynosi 0, więc elektron jest dzielony równomiernie między oba atomy.
Cząsteczka jest więc niespolaryzowana.
Rodzaje wiązań
Wiązanie kowalencyjne spolaryzowane
Wiązanie kowalencyjne spolaryzowane powstaje, gdy atomy mają różne elektroujemności. W wyniku tego,
elektrony są dzielone nierównomiernie, co prowadzi do powstania dipola – cząsteczki, która ma dwa
bieguny o przeciwnych ładunkach: jeden dodatni i jeden ujemny.
• Atom o wyższej elektroujemności przyciąga elektrony mocniej, co powoduje, że staje się bardziej
ujemny.
• Atom o niższej elektroujemności staje się bardziej dodatni, ponieważ „traci” część elektronów.
Przykład: HCl (cząsteczka chlorowodoru)
1. Wodór (H) ma elektroujemność 2,1.
2. Chlor (Cl) ma elektroujemność 3,0.
Różnica elektroujemności:
|3,0 - 2,1| = 0,9 → Wiązanie kowalencyjne spolaryzowane.
W wyniku tej różnicy w elektroujemności, elektron w wiązaniu jest przesunięty w stronę atomu chloru,
ponieważ jest on bardziej elektroujemny.
• Chlor staje się nieco ujemny
• Wodór staje się nieco dodatni
Chociaż wciąż mamy do czynienia z wiązaniem kowalencyjnym, to różnica w rozmieszczeniu elektronów
sprawia, że cząsteczka jest polarnego charakteru.
Wpływ rodzaju wiązania na
właściwości substancji
Rodzaj wiązania chemicznego ma istotny wpływ na właściwości

substancji. Różne typy wiązań prowadzą do różnych struktur i
charakterystyk substancji, co z kolei wpływa na ich zachowanie w
różnych warunkach.
• temperatura topnienia i wrzenia,
• przewodnictwo elektryczne,
• rozpuszczalność,
• twardość,
• polarność.
Substancje, w których występują wiązania jonowe, mają
specyficzne właściwości:
• Wysoka temperatura topnienia i wrzenia
• Przewodnictwo elektryczne w roztworach wodnych - jony są
swobodne, co pozwala na przewodzenie prądu
elektrycznego.
• Wiązania jonowe są dobrze rozpuszczalne w wodzie.
• Substancje jonowe są twarde, ale kruche.
• Wysoka temperatura topnienia.
• Substancje kowalencyjne mają zwykle niższe temperatury
topnienia i wrzenia w porównaniu do substancji jonowych.
• Cząsteczki z wiązaniami kowalencyjnymi nie przewodzą
prądu elektrycznego, są izolatorem elektrycznym.
• Mogą być rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych
(np. alkoholach, benzynie). Substancje o wiązaniach
kowalencyjnych spolaryzowanych (np. H₂O) dobrze
rozpuszczają się w wodzie.
• Substancje kowalencyjne mają tendencję do bycia miękkimi
lub elastycznymi w porównaniu do substancji jonowych.
Cząsteczki są powiązane siłami słabszymi niż wiązania jonowe,
dlatego łatwo je rozdzielić.

wiązania

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

wiązania

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

wiązania

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Wiązania chemiczne

Elektroujemność to zdolność atomu do

Przykład: NaCl (chlorek sodu)

Rodzaj wiązania chemicznego ma istotny wpływ na właściwości

You might also like