Download full Energy Use in Cities: A Roadmap for Urban Transitions Stephanie Pincetl ebook all chapters
Download full Energy Use in Cities: A Roadmap for Urban Transitions Stephanie Pincetl ebook all chapters
Download full Energy Use in Cities: A Roadmap for Urban Transitions Stephanie Pincetl ebook all chapters
com
https://textbookfull.com/product/energy-use-in-
cities-a-roadmap-for-urban-transitions-stephanie-
pincetl/
https://textbookfull.com/product/devising-a-clean-energy-strategy-for-
asian-cities-hooman-farzaneh/
textbookfull.com
https://textbookfull.com/product/urban-regeneration-a-manifesto-for-
transforming-uk-cities-in-the-age-of-climate-change-steffen-lehmann/
textbookfull.com
https://textbookfull.com/product/biophilic-cities-for-an-urban-
century-why-nature-is-essential-for-the-success-of-cities-robert-
mcdonald/
textbookfull.com
https://textbookfull.com/product/nitrogen-overload-environmental-
degradation-ramifications-and-economic-costs-1st-edition-brian-g-katz/
textbookfull.com
Alkaline Diet For Beginners Achieve Weight Loss Boost
Health and Increase Your Overall Wellbeing Plus 35 Great
Recipes Drinks and Shakes Marcus Ketting
https://textbookfull.com/product/alkaline-diet-for-beginners-achieve-
weight-loss-boost-health-and-increase-your-overall-wellbeing-
plus-35-great-recipes-drinks-and-shakes-marcus-ketting/
textbookfull.com
https://textbookfull.com/product/encyclopedia-of-global-industries-
drew-d-johnson/
textbookfull.com
https://textbookfull.com/product/cultural-evolution-conceptual-
challenges-1st-edition-lewens/
textbookfull.com
https://textbookfull.com/product/gender-innovation-in-political-
science-marian-sawer/
textbookfull.com
https://textbookfull.com/product/handbook-of-artificial-intelligence-
and-wearables-applications-and-case-studies-1st-edition-
hemachandran-k/
textbookfull.com
Practical React Native: Build Two Full Projects and One
Full Game using React Native 1st Edition Frank Zammetti
https://textbookfull.com/product/practical-react-native-build-two-
full-projects-and-one-full-game-using-react-native-1st-edition-frank-
zammetti/
textbookfull.com
Energy Use
in Cities
A Roadmap for Urban
Transitions
“The book provides a unique knowledge resource for researchers, practitioners and
decision-makers alike. It is based on a detailed and novel methodology to interrogate
the socio-spatial features of energy demand across regions and cities, opening the path
for ambitious measures to transform our relationship with energy and infrastructure
in response to the global climate challenge.”
—Stefan Bouzarovski, Professor, Department of Geography, University of
Manchester
“The Energy Atlas provides insightful and detailed information on localized energy
consumption for the City of Los Angeles. As LADWP builds the energy grid of the
future, the Energy Atlas remains vital in the development and incorporation of new
clean technologies into the grid.
The Energy Atlas assists LADWP to better understand building energy consump-
tion across the diverse neighborhoods of Los Angeles. Now, as LADWP begins to
incorporate distributed energy resources, energy storage, and building electrifica-
tion technologies into the grid, UCLA’s Energy Atlas has new importance in
maintaining reliability and managing customer demand.”
—Steve Baule, Director of Sustainable Projects in the Office of Sustainability at
Los Angeles Department of Water and Power
“If global society is to overcome climate change, then it needs significant trans-
formation in urban energy systems to occur. With Californian cities leading the
way, Dr. Pincetl and her team have constructed and analyzed the most amazing,
spatially detailed data-sets. They have found solutions to formidable data access
challenges and explored thorny issues of social justice under energy transitions.
This book is essential reading for local governments, planners and academics
looking to build sustainable cities.”
—Chris Kennedy, Chair of Civil Engineering, University of Victoria, Canada
Stephanie Pincetl · Hannah Gustafson ·
Felicia Federico · Eric Daniel Fournier ·
Robert Cudd · Erik Porse
© The Editor(s) (if applicable) and The Author(s), under exclusive license to Springer
Nature Switzerland AG 2020
This work is subject to copyright. All rights are solely and exclusively licensed by the
Publisher, whether the whole or part of the material is concerned, specifically the rights
of translation, reprinting, reuse of illustrations, recitation, broadcasting, reproduction on
microfilms or in any other physical way, and transmission or information storage and
retrieval, electronic adaptation, computer software, or by similar or dissimilar methodology
now known or hereafter developed.
The use of general descriptive names, registered names, trademarks, service marks, etc.
in this publication does not imply, even in the absence of a specific statement, that such
names are exempt from the relevant protective laws and regulations and therefore free for
general use.
The publisher, the authors and the editors are safe to assume that the advice and informa-
tion in this book are believed to be true and accurate at the date of publication. Neither
the publisher nor the authors or the editors give a warranty, expressed or implied, with
respect to the material contained herein or for any errors or omissions that may have been
made. The publisher remains neutral with regard to jurisdictional claims in published maps
and institutional affiliations.
This Palgrave Macmillan imprint is published by the registered company Springer Nature
Switzerland AG
The registered company address is: Gewerbestrasse 11, 6330 Cham, Switzerland
Acknowledgments
We would like to thank Howard Choy, Dave Freeman, Ken Alex, Steve
Baule, Michael Peevey, Eric Stokes, Mark Gold, Peter Kareiva, and Amy
Reardon as well as the staff at the Institute of the Environment and
Sustainability at UCLA for their help, support and faith in this project.
Mary Hardin, Julia Skrovan, and Lauren Strug provided invaluable edito-
rial contributions and Sean Kennedy some invaluable analysis. A special
thanks must go to Dan Cheng who spent nearly four years working on
the Atlas, developing creative solutions to gnarly problems. Her cheer,
and consistently positive attitude made an enormous difference. Alex
Ricklefs was a great addition to the team as well. Studio NAND, our
website developer based in Berlin, has been an integral partner in this
venture, providing beautiful, smooth, and sophisticated web develop-
ment, making the Atlas what it is. We are also only as far along as the
previous Atlas team enabled: special thanks goes to Zoe Elizabeth, one of
the first staff and manager of the Atlas 1.0, Jackie Murphy who created the
first beta map, Rob Graham, our first programmer, Sinnott Murphy and
Deepak Sivaraman who also participated in the initial Atlas development.
Finally, this book and our work would not have been possible without
the ongoing support of the Anthony & Jeanne Pritzker Family Foun-
dation for the California Center for Sustainable Communities at UCLA,
spearheaded by Dr. Pincetl.
v
Contents
1 Introduction 1
About the Chapters 3
Bibliography 6
vii
viii CONTENTS
Summary 83
Bibliography 84
6 Data Analytics 85
Data-Driven Decision-Making 85
How Data Is Transforming Science 86
How Data Is Transforming Society 87
Utility Customer Data 88
Utility Company Internal Customer Data Use Cases 89
Barriers to Third-Party Access 92
Revisiting Utility Customer Data Aggregation Rules 93
Ethical Implications of Utility Customer Data Access
Decisions 95
Third-Party Utility Customer Data Request Procedures 98
Utility Customer Data Analytics 99
Working with Utility Customer Data at Scale 99
Verifying Utility Customer Data Integrity 103
Putting Consumption into Context 105
Detecting Significant Changes in Historical Consumption 106
Forecasting Future Consumption Levels 110
Utility Customer Data Models Versus Descriptions 112
Modeling Applications 113
Minimum Data Requirements 114
Future Research Questions 115
Bibliography 116
8 Conclusion 157
Supporting Local Government Progress on the Energy
Transition 157
Regulatory Impediments 158
Insights from Data-Driven Research 160
CONTENTS xi
Glossary 171
Index 177
Visit https://textbookfull.com
now to explore a rich
collection of eBooks, textbook
and enjoy exciting offers!
List of Figures
xiii
xiv LIST OF FIGURES
xv
CHAPTER 1
Introduction
explain, these proprietary claims seriously limit the use of granular energy
consumption data for public decision-making, and are now proving to be
a significant obstacle to the achievement of the state’s sustainability goals.
In California, greenhouse gas (GHG) emissions from building stock
vary across the state, and by time of day and season, but overall, building
energy use accounts for 25% of the state’s emissions (Mahone et al. 2019).
Globally, buildings account for nearly 40% of cities’ GHG emissions and
40% of their total energy use (International Energy Agency and the
United Nations Environment Program 2018). Consequently, knowledge
of building energy usage patterns and an understanding of their under-
lying drivers are fundamental to developing policy strategies for reduction
of energy consumption and GHG emissions.
When we first began our work to document energy use in cities, we
found ourselves lacking the data needed to inform the energy transition
in a scientifically rigorous manner and help enable the implementation of
effective public policy. Not only did we university researchers not have the
information we needed to pursue our own research questions, but local
governments—charged with saving energy for their residents—could not
even obtain energy data on their own municipal operations from the util-
ities, let alone building energy consumption data for their populations.
As the lack of access had become an increasingly significant obstacle to
energy research and policy implementation efforts, we moved to partic-
ipate in public debates about the rights of different entities to access
building energy data. We pushed for, and participated in, a state level
regulatory process (described in more depth in subsequent chapters) that
eventually gave universities access to building energy consumption data,
although extensive challenges still remain to this day. What we present in
this book is the outcome of that engagement: the UCLA Energy Atlas.
The UCLA Energy Atlas is a spatial-temporal record of the energy
consumed by and within the built environment. The Atlas links energy
consumption from utility billing data to tax assessor’s parcels using
addresses; making statistical, geographic, and chronological analyses of
energy consumption possible. It consists of two parts: a back-end
database, and a public facing, interactive web map, and data visualization
platform. The back-end database, on which the Energy Atlas website is
based, contains hundreds of millions of records of historical consump-
tion at the address level; it enables a wide array of research projects
related to decarbonizing building energy use, which in turn serve to
inform state and local government policies. The public web map displays
1 INTRODUCTION 3
Bibliography
Mahone, A., Li, C., Subin, Z., Sontag, M., Mantegna, G., & Karolides,
A. (2019). Residential Building Electrification in California Consumer
Economics, Greenhouse Gases and Grid Impacts. www.ethree.com.
CHAPTER 2
Introduction
Cities are now the primary habitat for human beings. For the first time in
our history, most humans live in these areas across the globe, and cities
are increasingly being recognized as important venues within which to
pursue the reduction of humanity’s impacts on the environment (Evans
2019). Cities are accumulations of many of the Earth’s rarest materials.
Often mined and processed in distant places; these materials are assembled
and embedded in city systems so that their unique physical and chemical
properties can be leveraged to provide shelter, jobs, and enable the opera-
tion of many types of infrastructure. Cities rely on continuous input flows
of energy: electricity, natural gas, and other hydrocarbons, which enable
the heating and cooling of buildings, propulsion of vehicles, and func-
tioning of machinery. As humanity has become increasingly urbanized and
reliant on infrastructural systems, concomitant advances in computational
technology now promise tantalizing solutions to previously intractable
infrastructural management problems. However, to “optimize” the func-
tioning of infrastructural systems, we require data from and about those
systems. Accordingly, we now exist in an era of “smart” and “sensored”
cities (Kitchin 2014a, b; Marvin et al. 2018). Naturally, the type and avail-
ability of data affects the character and orientation of a wide range of
policy processes, including sustainability policy. Furthermore, the content
and form of relevant data; its granularity, whether it is designated as
1 There are a few exceptions such as Gainesville Florida and Cambridge MA where
property-level energy consumption data are publicly available. The International Energy
Agency is working to develop a building energy “epidemiology” knowledge base through
its Annex 70 research effort with the goal of characterizing building energy use, but even
in Europe, building energy use reporting is not available at the building scale.
10 S. PINCETL ET AL.
The lack of data is not the result of its absence—utilities must collect it
in order to bill customers. Rather, utilities consider these data proprietary;
key to internal operations and decisions. Generally speaking, utilities
prefer not to have outside entities—the public, researchers, regulatory
bodies—meddle in their internal decision-making processes, which rely
on information extracted from millions of customer bills. Utilities, by and
large, have been very successful in providing essential services—electricity
and natural gas—at affordable prices, with few major breakdowns, black-
outs or service interruptions—though this track record is likely to come
under increasing stress as climate events accelerate. At the same time,
electricity generation and natural gas impose considerable externalities
on society, including pollution and greenhouse gas emissions. Moreover,
there is a strong correlation between affluence and consumption, which
also has societal impacts due to infrastructure requirements. Carefully and
parsimoniously shifting to a decarbonized energy system is very much in
the public’s interest, but the scale and extraordinary complexity of the
infrastructural systems involved requires that robust, disaggregated energy
consumption data be readily available.
That energy consumption data has been by and large proprietary has
negatively affected the ability of regulators to deeply understand patterns
of energy use by socioeconomic groups, and the relationship of that use to
income for electricity and natural gas. Further there are important issues
regulators should better understand for themselves, related to grid infras-
tructure and capacity, local renewable energy generation potential in any
given urban morphology, and the possibilities of storage. Each of these
has important implications for the future of energy generation and use,
and opaque to most PUCs, other regulators and researchers due to the
lack of data. Further there are enormous possibilities to better understand
commercial and industrial energy use as well, and to target efficiency
programs as more is known about the different sectors and how they
might compare among themselves. None of this possible without granular
data about building energy use.
Therefore, to plan for equitable and “smart” energy transitions,
knowing exactly how and how much energy is utilized in buildings, by
whom and where, is critical for precise policy interventions, i.e., targeting
programs, incentives, initiatives and investments according to the driver
(building age, appliances, or other). Distinctions between building types
and residents’ sociodemographic characteristics are also important for
evaluating the performance of energy efficiency programs, which are
2 THE LARGER CONTEXT, CITIES, SMART AND BIG DATA 11
market and policy changes pertaining to the energy supply and utility
operations.2
In California today, the state has developed greenhouse gas emissions
reduction mandates for electricity generation, requiring the utilities to
purchase increasing increments of power generated by renewable sources
of energy, as well as to fund energy efficiency programs to reduce demand.
These energy efficiency programs (EE) form an important part of the
state’s approach to reducing building energy use. EE incentives are
funded by revenue collected from ratepayers, designated by the California
PUC (CPUC) for the purpose, and implemented through an array of
different programs and partners. The CPUC has constructed a complex
set of requirements and regulations to govern each of the interacting
aspects of the mandatory regulations from the state, such as the renewable
energy portfolio, and program implementation such as the EE incentives.
Much attention has been focused on electricity generation where alter-
natives are available, but natural gas use (also under the umbrella of the
PUC) in homes and industrial processes remains endemic and difficult to
supplant. It is an inexpensive energy source and extensive infrastructure
exists to distribute it. Most homes, at least in California, have natural gas
appliances that rely on that infrastructure. Natural gas still serves a crit-
ical need for generation of electricity, making up for the intermittency in
renewable energy (solar and wind), and night time generation due to the
state’s lack of renewable energy storage. Shifts toward greater electrifica-
tion will result in stranded assets for natural gas utilities, and expenses for
households that must replace their appliances, as well as potentially higher
utility bills. Transportation electrification will lead to yet more changes
and impacts. These are among the complex tradeoffs that PUCs are grap-
pling with, but without the tools and information that would otherwise
enable them to truly understand the distribution of building energy use
and important explanatory variables.
One might ask why, given the importance of consumption data for
policy implementation, it has not been made more widely available? In
California access came only due to pressure from local governments, the
2 PUCs were created in the early twentieth century to regulate private monopolies and
ensure that those dependent on their services were charged affordable and fair rates. They
were to further ensure that the monopoly shareholders received a fair rate of return, and
that utility rates could provide the utilities with enough revenue to upgrade and maintain
their infrastructure.
Random documents with unrelated
content Scribd suggests to you:
van den man, die haar niet bewust had uitgekozen en dien zij niet
bewust had uitgekozen en die de man van iedere andere soortgelijke
vrouw, zoo goed als zij de vrouw van iederen anderen soortgelijken
man had kunnen zijn, dorst haar openlijk hare geringschatting
toonen—, en raadde uit haar oogen niets dan begeerte naar
ijdelheidsstreeling en zingenot. Mannen, laf en parmantig, naderden
haar in hun onwijze ijdelheid zonder eerbied en zonder hoffelijkheid
en bespraken haar in hun gezelschappen als een gering en
gemakkelijk meisje, dat naar ieder van hen haakte met gelijke
gretigheid en tot maar één doel. Doch Heleen was als een, die een
vriend zoekt in een vreemd land; geen wuftheid en lust, maar
doodsangst en vertwijfeling huisden in haar hart. Ze meed geen
enkelen schijn, omdat ze op de gedachten der menschen zelfs niet
bedacht was, daar pas het vermoeden tot hoeden noopt.
Ieder diende met eigen munt betaald, met eigen wapenen bestreden
te wezen. Ze had al te lang naar boven gestaard waar in de
oneindigheid het verschil tusschen toren en vlakken grond verloren
gaat, en uit die aanschouwing het besef van haar volstrekte
nietigheid geput. De anderen hadden het opgemerkt, naar hun aard
aangemerkt en verstaan, en haar aan het benedeneind hunner tafel,
tusschen de geringsten verwezen. Nu zonk haar blik vaak naar de
aarde, ze mat met een aardschen maatstaf en bevond het verschil
tusschen toren en vlakken bodem toren-hoog. Ze had zoolang ze
denken kon, de gevaarlijke dwaasheid der zelfverheffing, die de
denkkracht sloopt, gemeden, was blij geweest als ze haar eigen
fouten en zwakheden zag, als teeken dat ze zulks nog kon, had zich
verre gehouden van hen, die zich op hun afwijkingen bij voorbaat
verhoovaardigen en hun zwakheden beginselen noemen, ze had
elkeen minstens als haar gelijke en waar ’t kon als haar meerdere
willen begroeten—, ze vermocht het niet langer.
Ze zag hoe ze allemaal als slaven aan den zwaren keten van hun
begeerten en den zwaarderen van hun domheid en
eigengerechtigdheid in de [218]aarde vastgeklonken lagen en ze had
zich eindelijk, een arm en vrij mensch, boven hen uitgegroeid
durven gevoelen.
Laat in den middag kwam Heleen thuis, at een weinig, praatte wat
met haar ouders en ging vroeg naar bed.
Dien nacht regende het, tot in den morgenstond toe. In het diepe
dal van den nacht spartelde de vleugellamme dag vergeefs om naar
het licht te stijgen. Heleen ontwaakte in het duister onder de binten
en nog voor haar bewustzijn tot het leven was weergekeerd, zonken
haar de walging en de rampzaligheid zwaar op de borst. Ze wilde
dien dag alle licht en leven mijden en besloot in haar bed te blijven.
Haar moeder kwam en meende haar te wekken, maar Heleen kon in
een plotselinge en vreemde geprikkeldheid, die haar al het bloed
naar de huid dreef, zelfs dat bijzijn niet dulden, ze dwong echter
haar stem tot vriendelijkheid en zei, dat ze liever alleen en in haar
bed wilde zijn. Toen de moeder daarop nog bleef aandringen dat
Heleen uit het koude hol vandaan beneden bij haar en vader in de
warmte zou komen, logenstraften Heleen’s oogen plotseling zoo fel
de zachtheid van haar stem, dat de beduusde moeder snel aftrok in
den schemer. Heleen bleef alleen. [221]Een gevoel van voldoening om
de verlossing schonk haar voor een wijl soulaas, vergetelheid wiegde
haar in een kortstondige verdooving, doch daar wist ze het weer, de
walging bekroop haar als een moddervuil beest en zoog zich aan
haar vast, ze wierp zich met een schok op het gezicht en kreunde in
haar kussen van afgrijzen en van bitterheid.
Heleen richtte zich half op in haar bed en tuurde voor zich uit. Het
heden verdween, ze moest straks opstaan en haar boeken
klaarleggen om naar school te gaan, de school achter het kleine
plein met poort en boomen. Nu liep ze gansch en al vol van een
bittere zoetheid, ze neuriede met onvaste stem de oude wijzen, in
dien tijd vergaard en zóó mocht het zelfs geen herinnering meer
heeten, het was het weergekeerd verleden-zelf, zich losmakend uit
sluieren, zooals de beelden uit de troebele glasplaat in het
ontwikkelend bad. Hoe weldadig en zoet was dit, daar alles wat [222]
„verleden” heette immers daarom reeds noch kreuk noch vlekken
had. Beneden hing nog op de oude plek „De Ridder en zijn Bruid,”
de jaren hadden haar glans verdoofd, maar de lieftalligheid en het
innerlijk geheim waren ongerept gebleven. Zijzelf had die gestadig
verdiept en verrijkt met wat ze in haar ballingschap had vergaard en
daaruit aangedragen, liefelijk-bedroefde menuet-wijzen, geurige
verzen, klank van harp en spinet, de zoete namen en het zoete leed
van Romeo en van Julia. O, al dat rijke, blijde, vlijmende, fijne, dat
toentertijd reeds in de pijn van het ontwaken haar verlangend hart
als de eenige zegen, het eenige leven had toegelonkt, ze had het
nimmer kunnen veroveren, ze had het nimmer kunnen verzaken,
daar het nog altijd een verborgen hoop en troost verbleef. Ze had
ten leste zich tevreden gesteld met wat ze vond, niet recht meer
wetend wat ze zocht, ze had naar goud gegraven en haar bedrogen
oogen hadden zich verblijd in leem en steenen, het spel van klein-
zijn en vleien had ze willen spelen, waarin ieder den ander naar zijn
echt gehalte toetst en proeft, zoodat dit spel de diepste ernst en de
liefste dwaasheid tegelijk kan zijn en plompe voeten hadden haar op
de borst getrapt. Een domme, aanmatigende jongen was haar met
smadelijk-achteloozen groet voorbijgegaan, en haar hart wilde het
niet vergeten. Daar vrat een vlammenloos vagevuur als van kalk,
zoodat het niet draaglijk was. Ze was uitgetrokken [223]om heldin te
wezen en had zich tot iedermans speeltuig verlaagd en haar hart
wilde er niet van zwijgen; wat het jarenlang zonder verzet lafhartig
had geslikt, elk dwaas en pijnlijk misverstand, elke misplaatste en
grove scherts, elk geringschattend woord—, braakte het nu uit voor
haar voeten als in een benauwde walging tegen zichzelf.
Daar zou ze tot rust komen. In een vredigheid, die naar vreugde
aardde, overzag ze haar plan. Het zou haar licht vallen, na haar
jarenlange oefening in zwaarder werk, een plaats aan een
dorpsschool te krijgen, ze zou maar te kiezen hebben. Dadelijk na de
vacantie zou ze haar ontslag verzoeken en omzien naar een nieuwe
woonplaats. [225]
[Inhoud]
XXI.
Heleen hield van de oude vrouw, maar niet alleen van haar, ze hield
van alle oude menschen, om hun zachtaardige hulpeloosheid, die
eigenwaan en aanmatiging heeft afgelegd en gretig naar den steun
der jongeren reikt. Als klein kind reeds had ze zich sterk en snel
gehecht aan wie op haar vertrouwd of haar deernis ingeroepen
hadden, daar die haar de gelegenheid gaven zich te onderscheiden
in edelmoedigheid tot rechtvaardiging en bevestiging van haar eigen
bestaan. Zoo toonde ze zich nu bij oude menschen geduldig en
onverpoosd oplettend en werd daarvoor met dankbaarheid beloond,
die haar lijden lenigde.
Februari kwam rumoerig los met water en wind, het bleef zóó
donker, dat er van het lengen der dagen niets te bespeuren viel en
Heleen dadelijk na schooltijd haar lamp ontstak. Daarna was ze
alleen en dikwijls bekroop haar de lust, er uit te trekken en naar
dezen of genen van haar vrienden te gaan, maar ze durfde niet
meer. Ze was bang, zich te laten gaan en den laster vat op zich te
geven. Want het had lang geduurd, voordat ze het wilde gelooven,
doch nu moest ze het eindelijk wel erkennen, de laster school overal,
onder een schijn van trouwhartigheid, achter de oprechtste
woorden. En nu dan eenmaal haar wantrouwen was opgewekt, nu
dorst ze niet meer spreken en lachen, was ze schuw en schichtig; de
enkele malen, dat ze zich nog in gezelschap begaf, voelde ze haar
bloed in een benauwd bonzen opdringen naar haar hart, als
menschen fluisterden in hoeken, en keek ze vorschend in de oogen,
om te weten wat ze van haar dachten en in haar afwezigheid van
[229]haar zeiden. Haar argeloosheid was weg, maar haar weerzin
tegen lasteren en kwaadspreken steeg tot walging en nochtans dorst
ze zich er maar zelden openlijk tegen verzetten, uit vrees van
huichelachtigheid en schijnbraafheid te worden verdacht, doch ook
uit een natuurlijke onmacht, anderen in hun woorden en daden
openlijk te beschamen. Ze kon dat alleen in drift, niet in
koelbloedigheid, en driftig als in haar jeugd werd ze nu nog maar
zelden meer.
Er was een tijd geweest, dat ze zich keer op keer liet terugwijzen
aan de deur van bevriende vrouwen en meisjes, en grif geloofde in
de voorwendsels, waarachter zich hun onverschilligheid en de
vadsigheid van hun gevoel verschool, en toch weer terugkwam of
argeloos vriendelijk ze bleef ontvangen, als ze zich verwaardigden,
tot haar te gaan. Toen veronachtzaamde ze niemand en werd dus
door elkeen veronachtzaamd, en van nederigheid door gebrek aan
trots verdacht. Nu toonde ze stuurloos en onberedeneerd haar trots
in grillige lichtgeraaktheid, weigerde lichte diensten om te laten zien,
dat ze zichzelf op prijs houden kon, vatte vlam op een onschuldig
bedoeld woord en verviel daardoor in een ander uiterste. Door dit
alles vervreemdde ze voortdurend verder van de menschen, maakte
het elkeen en vooral zichzelf bitter en moeilijk, trok zich dus meer en
meer terug en begon te haken naar den dag, waarop ze in de
landelijke eenzaamheid rust, [230]slaap en den vrede des harten
terugvinden zou.
Eindelijk koos ze tot haar nieuwe woonplaats een dorp dat tusschen
plassen lag, aan den zoom van bosch en hei. Ze kwam er toen de
dorpsstraat vol stond van zon, de boomen beefden van verlangen
om uit te knoppen en de boerenkinderen lentetje schenen te spelen
met bloemenhoedjes en witte kleedertjes van den vorigen zomer.
Hier wilde ze wonen, de meidoorn zou er geuren tegen [231]dat ze
kwam, en de witte wasch wapperen onder bloeiende perelaars.
Het was tot nu toe in Heleens leven zoo geweest, schoon ze vele
vrienden had gehad, dat ze nimmer zelfstandig eenige moeite had
gedaan een man te naderen. Geen man had haar ooit sterk bekoord,
geenen man had ze ooit begeerd—, dit was geheel en al
verklaarbaar uit haren aard. Ze was geen lichtbewogen meisje, op
zinnelijk avontuur belust, ze begeerde zich toe te wijden om vereerd
te zijn, om deel uit te maken van eens anders leven en daarin
onmisbaar te worden, teneinde in het gevoel van die onmisbaarheid
een schijn van grondslag en doel te verwerven in een onvast en
wankel leven, teneinde door het andere bestaan het levend besef te
behouden van een eigen bestaan, en aan de radeloosheid te
ontkomen. Doch die drang was pas dan opgewekt, als iemand haar
zocht te winnen, omdat hij haar klaarblijkelijk verlangde voor zijn
geluk of noodig had tot zijn behoud. Dan rees ze plotseling uit de
diepten der wanhoop tot een glanzend, bloeiend leven, wist ze elk
ding stellig en zichzelve God-gelijk; in het voluit verwerkelijken van
wat hare vreugde en haar bestemming leek, middel en doel
tegelijkertijd, achtte ze niet langer de persoonlijkheid van wien haar
aanzocht, mat zijn waarde of [237]onwaarde niet langer met
redelijken maat, maar verheerlijkte hem willens onredelijk om
zichzelf reden te geven voor haar eigen verheerlijkten staat. En door
misverstand en ontgoocheling, scheiding en scheuring, pijnlijk en
ruw, had ze dit jaren lang volgehouden, zoodat het haar zelve
verbaasde en ze zich afvroeg, wat dit toch wel in haar mocht zijn,
dat haar méér dan staande hield, altijd weer ophief, altijd weer volop
nieuw vertrouwen, volop nieuwe zekerheid gaf—, tot ze ten leste
toch niet meer kon, walgend tegen elkeen, walgend van zichzelf als
had ze zich voor elkeen blootgetoond en aan elkeen prijsgegeven,
walgend tegen haar argeloosheid en haar vol vertrouwen in een
ieder, zich kervend met schimp—, eindelijk verslagen, moedeloos en
moe, wars en beu van zooveel onbelangrijk leven en zooveel en zoo
blijvend misverstand. Nu wilde ze in eenzaamheid vluchten, om haar
nederlaag te vergeten en haar kwellingen te ontgaan. Ze zag wel
deze haar dwaling: dat ze de menschen had willen winnen en
trotseeren in hun zeden tegelijkertijd en zich vernederingen getroost
voor het eene, toch doorzettend in het andere, omdat daarin haar
bestaansvoorwaarde lag—; ze had vergeving gesmeekt voor wat
haar hart als zijn goed recht erkende, om geen liefde, geen
genegenheid, geen achting zelfs te verspelen, die ze noodig had, die
ze toch stelliger zóó dan door den koppigsten trots verloor.… ze had
het [238]klaar voorzien en toch niets op het spel durven zetten,
zielsbeducht voor verlies, zooals elke man weet dat hij elke vrouw
door smeeken vervreemdt en toch in zijn weekheid voor zich-alleen
het tegendeel vreezend en hopend, smeeken blijft. Ze had nu
eindelijk van dit alles genoeg, genoeg van het pleiten voor eigen
deur, van den kamp tusschen waardigheid en hartsbehoefte, waarin
haar kracht versmolt, genoeg ook van haar pogingen, menschen te
overtuigen, die niet overtuigd wilden zijn en haar ten leste met hun
spot en hun zelfgenoegzaamheid deden wankelen in haar krachtigst
gevoel. Ze ging vertrekken om van dit alles verlost te zijn.
Ze had van het gelaat van den man, dien ze dezen dag had leeren
kennen, oogen en glimlach [239]onthouden en de gespannen
aandacht in zijn afgewende luisteren. Was het waar, wat haar toch
nog zoo argeloos en al te snel vervoerde hart haar toefluisterde, had
hij werkelijk ieder ding doorzien en in zijn eigen doorzicht rust en
berusting gevonden en zou hij ook haar doorzien in al haar
schijnbare tegenstrijdigheden en tweeledigheid? Zou hij haar drang
naar recht en redelijkheid verstaan als een drang naar rust en
verlossing in een blijvend besef, dat zij voor zich het uiterste had
vervuld en gedaan en niet meer vermocht dan ze was? Had ze van
hem niet de laffe toegeeflijkheid te vreezen, waarmee menschen elk
streven in elkaar ten onder brengen, tot hun verderf? Was hij rijk
genoeg om te geven, en nederig genoeg om te ontvangen? Ze
voelde zich vol opgetaste schatten, zou hij het waardevol verschil
tusschen die ongangbare munt en tusschen waardelooze munt
onderkennend, bereid zijn te ruilen tegen het gereede dat hij zelf
bezat? Niemand had het tot nu toe verstaan, niemand had wil of
vermogen tot dien ruil gehad.
Soms nam ze zich plotseling voor, dat ze hem schrijven ging; in een
opgeschroefde beslotenheid wierp ze zich voor haar tafel en schreef
verwarde en onsamenhangende dingen, zonder dat ze zich moeite
gaf ze klaar en samenhangend te doen zijn, want het stond, terwijl
ze schreef, toch al reeds in haar vast, dat ze het niet volbrengen zou.
Het was maar voor even een spel met zichzelf, dat haar voor even
verdoofde en vertroostte. Ze verscheurde den brief, voor hij klaar
was; ze zou niet schrijven. Ze vreesde den glimlach, die haar had
bekoord en die voor alle anderen en voor al het andere, maar niet
aldus voor haar mocht zijn. Plotseling liet ze haar ouden afgod los:
het lieve en liefkoozende woord. Geen woorden voor hem, geen
woord voordat de tijd rijp was. Het duurde weken en ze vond het
middel niet. Elk dat ze bedacht, scheen haar noodlottig aan wat ze
zocht. Ze wilde hem naderbij komen om hem te winnen, hem
winnen om hem te behouden; niets was nog bereikt, niets ook was
bedorven, alles hing af van het oogenblik, dat ze koos om tot hem te
gaan, van een woord, van een toevallig gebaar, van een lichtglans,
van een glimlach, [243]ze huiverde voor dat beslissend oogenblik en
dorst het niet uitlokken. Doch al die weken beheerschte hij evenwel
haar leven in daad en in gedachte; haar houding tegenover zichzelf
en tegenover de menschen veranderde niet naar uiterlijke gedaante,
doch wel naar innerlijk gehalte. Wat ze besliste en deed, besliste en
deed ze niet langer met dat hopeloos en verlammend gevoel van
iemand die aan zijn eigen innerlijke stem geen geloof meer kan
slaan—, ze deed nu aldus met een doel en naar een toets, opdat
„hij” haar houding tegenover zichzelf en tegenover de wereld juist
en gerechtigd zou achten; zoodat ze aan hem de kracht ontleende,
om haar plannen en voornemens met zichzelf volledig te
verwezenlijken. Ze nam dus niet zoozeer toe in wat deugd is
geheeten, maar wel in kracht en in blijmoedigheid daartoe.
Noodzaak werd op deze wijze tot geluk—instinct tot wet, en het
deerde haar den eersten tijd nauwelijks, dat hij van dit alles niets
vernam en haar dus geen enkel teeken van goedkeuring kon
zenden.
Een van die keeren bemerkte ze, dat hij naar haar keek, doch ze
droeg zorg hem door geen terugblik aan zichzelf te verraden. Ze
dacht aan den glimlach en de zacht-afwerende koelheid, waarmee
hij de meisjes in haar mantels had geholpen. Doch de onrust werd
haar nu te machtig, ze besloot heen te gaan, voor ze zich daardoor
verried, ze stond op en trok haar mantel neer, hij nam even den
hoed af en boog het hoofd met een zweem van zijn glimlach, maar
Heleen vergat zijn groet te beantwoorden, doch liet staande één
[246]enkele seconde den blik van haar oogen recht en vast in de zijne
neergaan, uit een gespannen wil hem in dit moment te bekoren.
Doch terwijl ze dat deed, ontgleed haar wil en zelfbedwang, en de
blik welke had willen bekoren, zwikte, sloeg om en werd er een, die
dringend vroeg om hulp en om gehoor. In de verwarring, die hierop
volgde, ontging haar zijn houding, ze bukte het hoofd, de wagen
hield stil, trillend en ontdaan stond ze in een donkere straat, een
heel eind van haar huis.
Heleen werd door dit alles bang voor zichzelf, bang voor de
ongedurigheid, die ze na tijden van rust en nuchterheid in aantocht
voelde en zoozeer vreesde, omdat in dien toestand haar klaar en
krachtig verstand, haar scherp onderscheidingsvermogen onklaar
raken en verstompen zou. Ze hield zich, nu het nog tijd was, nu ze
de dingen nog kon zien in hun juiste verhouding, schatten naar de
juiste waarde en meten met den juisten maat, aanhoudend voor, dat
ze niet in haar oude fout zou vervallen en elk klein ding
overschatten, verzwaren en vergrooten, zoodat ze van angst tot
angst geslingerd en door het geringste bloedend gewond zou
worden, totdat haar sombere prikkelbaarheid haar van wien ze het
meest begeerde te winnen, zou vervreemden. Ze prentte zich in, dat
ze die schichtigheid moest bedwingen, geen volmaaktheid
verwachten van eenig mensch, haar ongeduld intoomen, haar
gretige voortvarendheid breidelen en elk ding overlaten aan zijn
eigen groei tot haar duurzaam geluk. Ze bracht zichzelf onder het
oog, dat geen meisje een man kan winnen, zoomin als een man een
meisje, door hem al te zeer klaarblijkelijk te zoeken en dat liefde het
zekerst gewonnen is met koele kalmte. Zijzelf had eens met
koelheid, die afweren wilde, een jongen aan zich gebonden, tot zijn
liefde een last en een plaag werd. Ze wist het alles, het mocht edel
of onedel zijn, die overweging was voor een ander uur, nood was
nood en elke zaak had zijn eigen eisch. Wat [249]deed daarenboven
de tijd ertoe, enkele weken, enkele maanden, die vriend had ook
haar niet in enkele maanden vergeten, hoezeer ze het had begeerd,
tot stilling van wroeging en bitter zelfverwijt. Maar haar diepste
wezen had aan die vertoogen geen deel, ze voelde het, terwijl ze
peinsde, de volheid van het toestemmend gevoel bleef uit, het klonk
alles als muziek uit een schriel instrument, lusteloos bespeeld, mat
en mager. Inwendig trilde ze van ongeduld en ongedurigheid, het
kind weerde zich alweer tegen den volwassene en liet die vermanen
en praten en dreigde dreinend zijn eigen zin te doen. Want hoe, als
een ander in den tijd, dien zij verloopen liet, hem nabij kwam en
voor zichzelf veroverde? Al het bloed vloog prikkelend naar haar
huid, onrust ontwrong haar wrange zuchten, ze sprong uit haar stoel
en liep heen en weer en klemde de handen ineen in het benauwde
besef van haar onmacht. Ze voelde zich bezeten van de koorts, die
uitvinders kunnen hebben, verdwaasd in den waan, dat een ander
hen met dezelfde vinding voor zal zijn, als ze niet dag en nacht in
het touw blijven. Ze zag hem terug met zijn donkeren, ingekeerden
blik, die niets scheen te beloven, maar ook niets weigerde en den
zweem van zijn glimlach, zooals ze hem dien middag met de meisjes
had gezien. Waren ze hem allen onverschillig, of bezat hij met elk
van haar een klein en lieflijk geheim, dat hij met gemak en kalmte
voor elk der anderen verborg en [250]dat hij van allen wist en geen
een van elkaar?