Complex Number
Complex Number
Complex Number
Introduction to complex number, De-Moivrer’s theorem,
root of complex number, circular function & hyperbolic
function, relation between circular & hyperbolic function,
inverse hyperbolic functions, separation of real & imaginary
parts, Logarithm of complex quantity.
Gauss first introduced the term complex number cardano* first used complex numbers in solving
cubic equations. Complex numbers find applications in electric circuits, mechanical vibrating
systems. Argand wrote a short book on the geometric representation of complex numbers in
1806. Kuhn of denzig was the first mathematician who proposed geometric representation of
imaginary number 𝑖.
By now we must have studied real numbers system, real valued functions in real analysis. We
have also aware that all the real numbers are represented by the points on a line called real line.
The real number system was extended to have solutions of the equations like x 2 + 1 = 0
x 2 + x + 1 = 0. The solutions of such equations were called complex numbers. The complex
numbers are represented by the points in a plane (two dimensional) called complex plane.
Euler (1707-1783) denoted −1 by the symbol i and stated that every algebraic equation with
real coefficients has roots of the form a + ib where a and b are any real numbers. This type of
number is called complex number.
𝑖 =Imaginary number = −1 .
Complex Algebra:
𝑧1 + 𝑧2 = (𝑥 1 + 𝑖𝑦 1 )+(𝑥 2 + 𝑖𝑦 2 )
= 𝑥1 + 𝑥2 + 𝑖 (𝑦1 + 𝑦2 )
= 𝑥1 − 𝑥2 + 𝑖 (𝑦1 − 𝑦2 )
𝑧1 𝑧2 = 𝑥 1 + 𝑖𝑦 1 (𝑥 2 + 𝑖𝑦 2 )
= 𝑥1 𝑥 2 + 𝑖𝑦 2 + 𝑖𝑦1 (𝑥 2 + 𝑖𝑦 2 )
= 𝑥1 𝑥2 + 𝑖 𝑥1 𝑦2 + 𝑖 𝑥2 𝑦1 + 𝑖 2 𝑦1 𝑦2
= 𝑥1 𝑥2 + 𝑖 𝑥1 𝑦2 + 𝑖 𝑥2 𝑦1 − 𝑦1 𝑦2 [∵𝑖 2 = −1]
= (𝑥1 𝑥2 − 𝑦1 𝑦2 ) + 𝑖( 𝑥1 𝑦2 + 𝑥2 𝑦1 )
𝑧1 𝑥 1 +𝑖𝑦 1 (𝑥 2 −𝑖𝑦 2 ) 𝑥 1 𝑥 2 −𝑖 𝑥 1 𝑦2 +𝑖 𝑥 2 𝑦 1 −𝑖 2 𝑦1 𝑦2 𝑥 1 𝑥 2 −𝑖 𝑥 1 𝑦2 +𝑖 𝑥 2 𝑦 1 + 𝑦1 𝑦2
= = = [∵𝑖 2 = −1]
𝑧2 (𝑥 2 +𝑖𝑦 2 )(𝑥 2 −𝑖𝑦 2 ) 𝑥 22 −𝑖 2 𝑦 22 𝑥 22 +𝑦 22
𝑧1 𝑥 1 𝑥 2 + 𝑦 1 𝑦 2 +𝑖( 𝑥 2 𝑦1 − 𝑥 1 𝑦2 )
=
𝑧2 𝑥 22 +𝑦 22
𝑧1 𝑥 1 𝑥 2 + 𝑦1 𝑦2 ( 𝑥 2 𝑦1 − 𝑥 1 𝑦 2 )
= +𝑖
𝑧2 𝑥 22 +𝑦 22 𝑥 22 +𝑦 22
Equality of complex number: Two complex numbers 𝑎 + 𝑖𝑏 and 𝑐 + 𝑖𝑑 are said to be equal if
and only if 𝑎 = 𝑐 and 𝑏 = 𝑑 .
Basic Formulae:
(a) 𝑎 + 𝑏 2 = 𝑎2 + 2𝑎𝑏 + 𝑏 2
(b) 𝑎 − 𝑏 2 = 𝑎2 − 2𝑎𝑏 + 𝑏 2
(c) 𝑎 + 𝑏 3 = 𝑎3 + 3𝑎2 𝑏 + 3𝑎𝑏 2 + 𝑏 3
(d) 𝑎 − 𝑏 3 = 𝑎3 − 3𝑎2 𝑏 + 3𝑎𝑏 2 − 𝑏 3
(e) 𝑎2 − 𝑏 2 = 𝑎 − 𝑏 (𝑎 + 𝑏)
(f) 𝑎2 + 𝑏 2 = 𝑎 − 𝑏𝑖 (𝑎 + 𝑏𝑖)
𝟑+𝟒𝒊 (𝟐+𝒊)
Ex1. Express in the form of 𝒂 + 𝒊𝒃
𝟏+𝒊
3 + 4𝑖 2 + 𝑖 = 3 2 + 𝑖 + 4𝑖(2 + 𝑖)
= 6 + 3𝑖 + 8𝑖 − 4
= 2 + 11𝑖
3+4𝑖 (2+𝑖) 2+11𝑖
∴ =
1+𝑖 1+𝑖
2+11𝑖 1−𝑖
= × 1−𝑖 𝑅𝑎𝑡𝑖𝑜𝑛𝑎𝑙𝑖𝑠𝑖𝑛𝑔
1+𝑖
2+11𝑖 (1−𝑖)
= 1+𝑖 (1−𝑖)
2−2𝑖+11𝑖−11𝑖 2
= {∵ 𝑎 − 𝑏 𝑎 + 𝑏 = 𝑎2 − 𝑏 2 }
12 −𝑖 2
2−2𝑖+11𝑖−11𝑖 2
= 1−𝑖 2
2−2𝑖+11𝑖+11
= [∵𝑖 2 = −1]
1+1
13 9𝑖
= +
2 2
13 9
= +𝑖
2 2
= 𝑎 + 𝑖𝑏
13 9
𝑎= , 𝑏=2
2
𝟏+𝒊 𝒏
Ex2.Find the smallest positive integer 𝒏 for which =𝟏
𝟏−𝒊
1+𝑖 𝑛
Sol. We have =1
1−𝑖
1+𝑖 1+𝑖 𝑛
× 1+𝑖 =1 [Multiplying and dividing by complex conjugate of denominator]
1−𝑖
𝑛
1+𝑖 2
=1
1−𝑖 1+𝑖
𝑛
1+2𝑖+𝑖 2
=1 {∵ 𝑎 − 𝑏 𝑎 + 𝑏 = 𝑎2 − 𝑏 2 }
12 −𝑖 2
1+2𝑖−1 𝑛
=1 [∵𝑖 2 = −1]
1+1
𝑖𝑛 = 1
But 𝑖 4 = 1
∴ 𝑖𝑛 = 𝑖4
This gives 𝑛 = 4
1 1 1
Note: = −𝑖 , = 𝑐𝑜𝑠𝜃 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 , = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
𝒊 𝑐𝑜𝑠𝜃 +𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 𝑐𝑜𝑠𝜃 −𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
∴ 1 + 𝑧 = 1 + 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
𝜃 𝜃 𝜃 𝜃 𝜃 𝜃
1 + 𝑧 = 2 𝑐𝑜𝑠 2 2 + 2 𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 2 [ ∵ 1 + 𝑐𝑜𝑠𝜃 = 2 𝑐𝑜𝑠 2 2 , 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 2 𝑠𝑖𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 2 ]
𝜃 𝜃 𝜃
1 + 𝑧 = 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝑐𝑜𝑠 2 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 2
1 − 𝑧 = 1 − 𝑐𝑜𝑠𝜃 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
𝜃 𝜃 𝜃 𝜃 𝜃 𝜃
1 − 𝑧 = 2 𝑠𝑖𝑛 2 2 − 2𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 2 [ ∵ 1 − 𝑐𝑜𝑠𝜃 = 2 𝑠𝑖𝑛 2 2 , 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 2 𝑠𝑖𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 2 ]
𝜃 𝜃 𝜃
1 − 𝑧 = 2 𝑠𝑖𝑛 2 𝑠𝑖𝑛 2 + 𝑖 𝑐𝑜𝑠 2
𝜃 𝜃 𝜃
1+𝑧 2 𝑐𝑜𝑠 𝑐𝑜𝑠 +𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2
(i) = 𝜃 𝜃 𝜃
1−𝑧 2 𝑠𝑖𝑛 𝑠𝑖𝑛 −𝑖 𝑐𝑜𝑠
2 2 2
𝜃 𝜃 𝜃
𝑐𝑜𝑠 𝑐𝑜𝑠 +𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2
= 𝜃 𝜃 𝜃
𝑠𝑖𝑛 𝑠𝑖𝑛 −𝑖 𝑐𝑜𝑠
2 2 2
𝜃
𝑐𝑜𝑠 𝜃 𝜃
2
𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 +𝑖 𝑠𝑖𝑛 2
𝑠𝑖𝑛
2
= 𝜃 𝜃
(𝑠𝑖𝑛 −𝑖 𝑐𝑜𝑠 )
2 2
𝜃 𝜃 𝜃
1+𝑧 𝑖𝑐𝑜𝑡 𝑐𝑜 𝑠 +𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2
= 𝜃 𝜃 [∵𝑖 2 = −1]
1−𝑧 ( 𝑖𝑠𝑖𝑛 + 𝑐𝑜𝑠 )
2 2
𝜃 𝜃 𝜃
1+𝑧 𝑖𝑐𝑜𝑡 𝑐𝑜𝑠 +𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2
= 𝜃 𝜃
1−𝑧 𝑐𝑜𝑠 +𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2
1+𝑧 𝜃
= 𝑖 𝑐𝑜𝑡 2
1−𝑧
Hence Proved.
2 2
(ii) = 𝜃 𝜃 𝜃
1+𝑧 2 𝑐𝑜𝑠 𝑐𝑜𝑠2+𝑖 𝑠𝑖𝑛 2
2
1
= 𝜃 𝜃 𝜃
𝑐𝑜𝑠
2
𝑐𝑜𝑠2+𝑖 𝑠𝑖𝑛 2
2 1 1
= 𝜃 𝜃 𝜃
1+𝑧 𝑐𝑜𝑠 𝑐𝑜𝑠2+𝑖 𝑠𝑖𝑛 2
2
2 1 𝜃 𝜃 1
1+𝑧
= 𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 [ ∵ 𝑐𝑜𝑠𝜃 +𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 ]
𝑐𝑜𝑠
2
𝜃 𝜃
2 𝑐𝑜𝑠 −𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2
= 𝜃
1+𝑧 𝑐𝑜𝑠
2
𝜃 𝜃
2 𝑐𝑜𝑠 𝑖𝑠𝑖𝑛 𝑎−𝑏 𝑎 𝑏
2 2
= 𝜃 − 𝜃 ∵ =𝑐−𝑐
1+𝑧 𝑐𝑜𝑠 𝑐𝑜𝑠 𝑐
2 2
𝜃 𝜃
2 𝑐𝑜𝑠 𝑠𝑖𝑛
2 2
= 𝜃 −𝑖 𝜃
1+𝑧 𝑐𝑜𝑠 𝑐𝑜𝑠
2 2
2 𝜃
= 1 − 𝑖 𝑡𝑎𝑛 2
1+𝑧
Hence Proved.
𝟑+𝟐𝒊 𝒔𝒊𝒏𝜽
Ex4. Solve for θ such that the expression 𝟏−𝟐𝒊 𝒔𝒊𝒏𝜽 is purely imaginary.
3+2𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
Given that 1−2𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 is purely imaginary, it means its real part is zero.
(3−4𝑠𝑖𝑛 2 𝜃)
∴ =0
1+4 𝑠𝑖𝑛 2 𝜃
(3 − 4𝑠𝑖𝑛 2 𝜃) = 0 1 + 4 𝑠𝑖𝑛 2 𝜃
3 − 4𝑠𝑖𝑛 2 𝜃 = 0
4 𝑠𝑖𝑛 2 𝜃 = 3
3
𝑠𝑖𝑛 2 𝜃 = 4
3
𝑠𝑖𝑛𝜃 = 4
3
𝑠𝑖𝑛𝜃 = 2
𝜋 3
But 𝑠𝑖𝑛 3 = 2
𝜋
𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑠𝑖𝑛 3
𝜋
This gives θ= 3
𝑒 𝑖𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
𝑧 = 𝑟(𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 ) OR 𝑧 = 𝑟 𝑒 𝑖𝜃
Where 𝑟 = 𝑧 = 𝑥2 + 𝑦2
𝑦
𝜃 = 𝑡𝑎𝑛 −1 depending on the quadrant
𝑥
(a) Complex number 𝑥 + 𝑖𝑦 ∶ As 𝑥 + 𝑖𝑦 lie in the first quadrant , its polar form is given by
𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 ( 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 )
𝑦
Where 𝑟 = 𝑥 2 + 𝑦 2 , 𝛼 = 𝑡𝑎𝑛 −1 , 𝜃=𝛼
𝑥
(b) Complex number −𝑥 + 𝑖𝑦 ∶ As −𝑥 + 𝑖𝑦 lie in the second quadrant , its polar form is
given by −𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 ( 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 )
𝑦
Where 𝑟 = 𝑥 2 + 𝑦 2 , 𝛼 = 𝑡𝑎𝑛 −1 , 𝜃 =𝜋−𝛼
|𝑥|
(c) Complex number – 𝑥 − 𝑖𝑦 ∶ As – 𝑥 − 𝑖𝑦 lie in the third quadrant , its polar form is given
by −𝑥 − 𝑖𝑦 = 𝑟 ( 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 )
|𝑦 |
Where 𝑟 = 𝑥 2 + 𝑦 2 , 𝛼 = 𝑡𝑎𝑛 −1 , 𝜃 =𝜋+𝛼
|𝑥|
(d) Complex number 𝑥 − 𝑖𝑦 ∶ As 𝑥 − 𝑖𝑦 lie in the second quadrant , its polar form is given
by 𝑥 − 𝑖𝑦 = 𝑟 ( 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 )
|𝑦 |
Where 𝑟 = 𝑥 2 + 𝑦 2 , 𝛼 = 𝑡𝑎𝑛 −1 , 𝜃 = −𝛼
𝑥
Argand Diagram:
(i) 𝟏+𝒊
(ii) −𝟏 + 𝒊
(iii) −𝟏 − 𝒊
(iv) 𝟏−𝒊
Here 𝑥 = 1 , 𝑦 = 1
𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 ( 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 )
𝜋
∴𝜃=𝛼= 4
𝑖𝜋
1+𝑖 = 2 𝑒4 [ ∵ 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑒 𝑖𝜃 ]
(ii) Let 𝑧 = −1 + 𝑖
Here 𝑥 = −1 , 𝑦 = 1
𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 ( 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 )
𝜋 3𝜋
𝜃 =𝜋−𝛼 =𝜋−4 = 4
3𝜋
−1 + 𝑖 = 2 𝑒 𝑖 4 [ ∵𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑒 𝑖𝜃 ]
(iii) Let 𝑧 = −1 − 𝑖
Here 𝑥 = −1 , 𝑦 = −1
𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 ( 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 )
𝜋 5𝜋
𝜃 =𝜋+𝛼 =𝜋+ =
4 4
(iv) Let 𝑧 = 1 − 𝑖
Here 𝑥 = 1 , 𝑦 = −1
𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 (𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 )
𝜋
𝜃 = −𝛼 = − 4
𝑖𝜋
1 − 𝑖 = 2 𝑒− 4 [ ∵𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑒 𝑖𝜃 ]
(𝟏+𝒊 𝟑) 𝟏𝟐
Ex2. Find the modulus and amplitude of ( 𝟑−𝒊) 𝟏𝟏
(1+𝑖 3) 12
Ans: Let, 𝑧 = …….. (1)
( 3−𝑖) 11
Here 𝑥 = 1, 𝑦 = 3
2
𝑟= 𝑥2 + 𝑦2 = 12 + 3 = 1+3= 4=2
𝑦 3 𝜋
𝛼 = 𝑡𝑎𝑛 −1 = 𝑡𝑎𝑛 −1 = 𝑡𝑎𝑛 −1 3 =
𝑥 1 3
𝜋
∴ 𝜃=𝛼= 3
Here 𝑥 = 3, 𝑦 = −1
2 2
𝑟= 𝑥2 + 𝑦2 = 3 + −1 2 = 3+1= 4=2
|𝑦 | 1 𝜋
𝛼 = 𝑡𝑎𝑛 −1 = 𝑡𝑎𝑛 −1 =
𝑥 3 6
𝜋
∴ 𝜃 = −𝛼 = − 6
𝑖𝜋
3 − 𝑖 = 2𝑒 − 6 ……… (5) [ ∵ 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑒 𝑖𝜃 ]
1+𝑖 3 12
𝑧= 3−𝑖 11
𝜋
𝑖
2 𝑒 3 12
= 𝑖𝜋
− 11
2𝑒 6
𝜋 12
𝑖
212 𝑒 3
= 𝑖𝜋 11
−
211 𝑒 6
12 𝜋
𝑖
2𝑒 3
= 11 𝜋
−𝑖
𝑒 6
2 𝑒 𝑖4𝜋
= 11 𝜋
−𝑖
𝑒 6
11 𝜋
= 2𝑒 4𝑖𝜋 𝑒 𝑖 6
35 𝜋𝑖
𝑧 =2𝑒 6
35 𝜋
𝑧 = 2 𝑒𝑖 6
Basic concepts:
1. Locus: when a point moves the path it traces out is called the locus of the point.
e.g. The set of points which make up the line segment is called the locus of the line
segment.
2. Standard equation of circle is given by 𝑥 2 + 𝑦 2 = 𝑟 2 where 𝑎 is radius and centre is at
origin.
3. Centre-radius form of circle is given by (𝑥 − )2 + (𝑦 − 𝑘)2 = 𝑟 2
Where centre= (, 𝑘) , Radius = 𝑟
4. General equation of circle is given by 𝑥 2 + 𝑦 2 + 2𝑔𝑥 + 2𝑓𝑦 + 𝑐 = 0
Where centre(−𝑔, −𝑓) , Radius = 𝑔2 + 𝑓 2 − 𝑐
𝑧1 2
= 𝑥12 + 𝑦12 , 𝑧2 2
= 𝑥22 + 𝑦22 ……….. (1)
= 𝑥1 + 𝑖𝑦1 + 𝑥2 + 𝑖𝑦2
𝑧1 + 𝑧2 = 𝑥1 + 𝑥2 + 𝑖 ( 𝑦1 + 𝑦2 )
∴ 𝑧1 + 𝑧2 = ( 𝑥1 + 𝑥2 )2 + (𝑦1 + 𝑦2 )2 [ ∵ 𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑥2 + 𝑦2 ]
= 𝑥12 + 2𝑥1 𝑥2 + 𝑥22 + 𝑦12 + 2𝑦1 𝑦2 + 𝑦22 + 𝑥12 − 2𝑥1 𝑥2 + 𝑥22 + 𝑦12 − 2𝑦1 𝑦2 + 𝑦22
𝑧1 + 𝑧2 2
+ 𝑧1 + 𝑧2 2
= 2𝑥12 + 2𝑦12 + 2𝑥22 + 2𝑦22
𝑧1 + 𝑧2 2
+ 𝑧1 + 𝑧2 2
= 2(𝑥12 + 𝑦12 ) + 2(𝑥22 + 𝑦22 )
2 2 2 2
𝑧1 + 𝑧2 + 𝑧1 + 𝑧2 =2 𝑧1 +2 𝑧2 [ ∵ By (1) ]
Hence Proved.
Given that 𝑧1 = 𝑧2
𝑦1 𝑦2
+
−1 𝑥1 𝑥2
𝑡𝑎𝑛 𝑦1 𝑦2 =0
1−
𝑥1 𝑥2
𝑦1 𝑦2
+
𝑥1 𝑥2
𝑦1 𝑦2 = 𝑡𝑎𝑛0
1−
𝑥1 𝑥2
𝑦1 𝑦2
+
𝑥1 𝑥2
𝑦1 𝑦2 =0 [ ∵𝑡𝑎𝑛0 = 0 ]
1−
𝑥1 𝑥2
𝑦1 𝑦 𝑦 𝑦2
+ 𝑥2 = 0 1 − 𝑥1
𝑥1 2 1 𝑥2
𝑦1 𝑦
+ 𝑥2 = 0
𝑥1 2
𝑦1 𝑦
= − 𝑥2
𝑥1 2
𝑦
𝑦1 = − 𝑥 2 𝑥1 ……. (2)
2
𝑦 2
𝑥12 + − 𝑥 2 𝑥1 = 𝑥22 + 𝑦22
2
𝑦2
𝑥12 + 𝑥 22 𝑥12 = 𝑥22 + 𝑦22
2
𝑦2
𝑥12 1 + 𝑥 22 = 𝑥22 + 𝑦22
2
𝑥 22 +𝑦 22
𝑥12 = 𝑥22 + 𝑦22
𝑥 22
𝑥 12 𝑥 22 +𝑦22
= 𝑥22 + 𝑦22
𝑥 22
𝑥 12 𝑥 2 +𝑦 2
= 𝑥 22 +𝑦22
𝑥 22 2 2
𝑥 12
=1
𝑥 22
𝑥12 = 𝑥22
𝑦
𝑦1 = − 𝑥 2 𝑥2
2
𝑧2 = 𝑥2 + 𝑖𝑦2
= 𝑥1 + 𝑥2 + 𝑖 ( 𝑦1 + 𝑦2 )
∴ 𝑧1 + 𝑧2 = ( 𝑥1 + 𝑥2 )2 + (𝑦1 + 𝑦2 )2 ∵ 𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑥2 + 𝑦2
Similarly, 𝑧1 − 𝑧2 = ( 𝑥1 − 𝑥2 )2 + (𝑦1 − 𝑦2 )2
Given 𝑧1 + 𝑧2 = 𝑧1 − 𝑧2
( 𝑥1 + 𝑥2 )2 + (𝑦1 + 𝑦2 )2 = ( 𝑥1 − 𝑥2 )2 + (𝑦1 − 𝑦2 )2
( 𝑥1 + 𝑥2 )2 + (𝑦1 + 𝑦2 )2 = ( 𝑥1 − 𝑥2 )2 + (𝑦1 − 𝑦2 )2
𝑥12 + 2𝑥1 𝑥2 + 𝑥22 + 𝑦12 + 2𝑦1 𝑦2 + 𝑦22 = 𝑥12 − 2𝑥1 𝑥2 + 𝑥22 + 𝑦12 − 2𝑦1 𝑦2 + 𝑦22
𝑥12 + 2𝑥1 𝑥2 + 𝑥22 + 𝑦12 + 2𝑦1 𝑦2 + 𝑦22 − 𝑥12 + 2𝑥1 𝑥2 − 𝑥22 − 𝑦12 + 2𝑦1 𝑦2 − 𝑦22 = 0
4𝑥1 𝑥2 + 4𝑦1 𝑦2 = 0
𝑥1 𝑥2 + 𝑦1 𝑦2 = 0 …… (2)
Since 𝑟1 𝑟2 ≠ 0
∴ cos 𝜃1 − 𝜃2 = 0
𝜋
But 𝑐𝑜𝑠 2 = 0
𝜋
∴ cos 𝜃1 − 𝜃2 = 𝑐𝑜𝑠
2
𝜋
This gives 𝜃1 − 𝜃2 = 2
𝜋
This shows that the difference of the amplitude is 2 .
𝝅 𝟐𝝅
Ex4. If Arg(𝒛 + 𝟏) = and Arg(𝒛 − 𝟏) = . Find 𝒛.
𝟒 𝟑
𝝅 𝟐𝝅
OR . If Amp(𝒛 + 𝟏) = and Amp(𝒛 − 𝟏) = . Find 𝒛.
𝟒 𝟑
𝜋
Arg(𝑥 + 𝑖𝑦 + 1) = 4
𝜋
Arg[(𝑥 + 1) + 𝑖𝑦] = 4
𝑦 𝜋 𝑦
𝑡𝑎𝑛 −1 = [ ∴ Arg(𝑥 + 𝑖𝑦) = 𝑡𝑎𝑛 −1 ]
𝑥+1 4 𝑥
𝑦 𝜋
= 𝑡𝑎𝑛 4
𝑥+1
𝑦 𝜋
=1 [ ∵ 𝑡𝑎𝑛 4 = 1 ]
𝑥+1
𝑦 =1 𝑥+1
𝑦 =𝑥+1
𝑥 − 𝑦 = −1 ………. 3
2𝜋
Also, Arg(𝑧 − 1) = (Given)
3
2𝜋
Arg(𝑥 + 𝑖𝑦 − 1) = 3
2𝜋
Arg[(𝑥 − 1) + 𝑖𝑦] = 3
𝑦 2𝜋 𝑦
𝑡𝑎𝑛 −1 = [ ∴ Arg(𝑥 + 𝑖𝑦) = 𝑡𝑎𝑛 −1 ]
𝑥−1 3 𝑥
𝑦 2𝜋
= 𝑡𝑎𝑛
𝑥−1 3
𝑦 𝜋
= tan
(𝜋 − 3 ) [Making adjustment]
𝑥−1
𝑦 𝜋
= tan 𝜋 − 3
𝑥−1
𝑦 𝜋
= −tan 3 [ ∵tan 𝜋 − 𝜃 = −𝑡𝑎𝑛𝜃 ]
𝑥−1
𝑦 𝜋
=− 3 [ ∵ tan 3 = 3 ]
𝑥−1
𝑦 = − 3 (𝑥 − 1)
𝑦 = − 3𝑥+ 3
𝑥 − 𝑦 = −1
+ 3𝑥+𝑦 = 3
____________________________
𝑥 + 3 𝑥 = −1 + 3
𝑥 1+ 3 = 3−1
3−1
𝑥 = 1+ 3
𝑥 − 𝑦 = −1
3−1
− 𝑦 = −1
1+ 3
3−1
+1=𝑦
1+ 3
3−1
𝑦 = 1+ +1
3
3−1+1+ 3 𝑎 𝑐 𝑎𝑑 +𝑏𝑐
𝑦= ∵𝑏+𝑑 =
1+ 3 𝑏𝑑
2 3
𝑦 = 1+ 3
𝑧 = 𝑥 + 𝑖𝑦
3−1 2 3
𝑧= +𝑖
1+ 3 1+ 3
𝛑 𝟐𝛑
Ex5. If 𝐚𝐫𝐠 𝐳 + 𝟏 = and 𝐚𝐫𝐠 𝐳 − 𝟏 = find 𝐳. (F.E.April/May2012)
𝟔 𝟑
π
arg(x + iy + 1) = 6
π
arg[(x + 1) + iy] = 6
y π
tan −1 = [ ∴ By (2) ]
x+1 6
y π
= tan 6
x+1
y 1 π 1
x+1
= 3
[ ∵ tan 6 = 3
]
x − 3y = −1 ………. 3
2π
Also, arg(z − 1) = (Given)
3
2π
arg(x + iy − 1) = 3
2π
arg[(x − 1) + iy] = 3
y 2π
tan −1 =
x−1 3
y 2π
= tan
x−1 3
y π
= tan
(π − 3 ) [Making adjustment]
x−1
y π
= −tan 3 [ ∵tan π − θ = −tanθ ]
x−1
y π
=− 3 [ ∵ tan 3 = 3 ]
x−1
y = − 3 (x − 1)
y= − 3x+ 3
x − 3y = −1
+ 3 x + 3y = 3
____________________________
4x = 2
2
x=4
1
x=2
1
Putting x = 2 in (3)
1
− 3y = −1 − 2
3
− 3y = − 2
3
y=2 3
3
y=
2
z = x + iy
1 3
z=2+i 2
𝛑
Ex6. If amp 𝐳 − 𝟏 = 𝟒 and amp 𝐳 − 𝐢 = 𝟎 find 𝐳 (F.E.May/June 2014)
π
amp(x + iy − 1) = 4
π
amp[(x − 1) + iy] = 4
y π
tan −1 = [ ∴ By (2) ]
x−1 4
y π
= tan 4
x−1
y π
=1 [ ∵ tan 4 = 1 ]
x−1
y= x−1
x − y = 1 ………. 3
amp(x + iy − i) = 0
y−1
= tan0
x
y−1
=0 , ∵ tan0 = 0
x
y−1= 0×x
y−1=0
y=1
x−y =1
x−1 =1
x= 1+1
x=2
z= 2+i
𝒛−𝟏
Ex7. If |𝒛| = 𝟏 then prove that is purely imaginary.
𝒛+𝟏
i.e. 𝑟 = 1 ∵ 𝑟= 𝑧
𝑧 = 𝑟(𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃)
Put 𝑟 = 1
𝑧 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
𝜃 𝜃 𝜃 𝜃
Using 1 − 𝑐𝑜𝑠𝜃 = 2 𝑠𝑖𝑛 2 2 , 1 + 𝑐𝑜𝑠𝜃 = 2 𝑐𝑜𝑠 2 2 , 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 2 𝑠𝑖𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 2
𝜃 𝜃 𝜃
𝑧−1 −2 𝑠𝑖𝑛 2 +𝑖 2 𝑠𝑖𝑛 𝑐𝑜𝑠
2 2 2
= 𝜃 𝜃 𝜃
𝑧+1 2 𝑐𝑜𝑠 2 +𝑖 2 𝑠𝑖𝑛 𝑐𝑜𝑠
2 2 2
𝜃 𝜃 𝜃
𝑧−1 2 𝑠𝑖𝑛 − 𝑠𝑖𝑛 +𝑖 𝑐𝑜𝑠
2 2 2
= 𝜃 𝜃 𝜃
𝑧+1 2𝑐𝑜𝑠 𝑐𝑜𝑠 +𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2
𝜃 𝜃 𝜃
𝑧−1 𝑠𝑖𝑛 𝑖 𝑐𝑜𝑠 − 𝑠𝑖𝑛
2 2 2
= 𝜃 𝜃 𝜃
𝑧+1 𝑐𝑜𝑠 𝑐𝑜𝑠 +𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2
𝜃
𝑠𝑖𝑛 𝜃 𝜃
2 𝑖 𝑐𝑜𝑠 − 𝑠𝑖𝑛
𝜃 2 2
𝑧−1 𝑐𝑜𝑠
2
= 𝜃 𝜃 {Adjustment}
𝑧+1 𝑐𝑜𝑠 +𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2
𝜃 𝜃 𝜃
𝑧−1 𝑡𝑎𝑛 𝑖 𝑐𝑜𝑠 − 𝑠𝑖𝑛
2 2 2
= 𝜃 𝜃
𝑧+1 𝑐𝑜𝑠 +𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2
𝜃 𝜃 1 𝜃
𝑧−1 𝑖 𝑡𝑎𝑛 𝑐𝑜𝑠 − 𝑠𝑖𝑛
2 2 𝑖 2
= 𝜃 𝜃
𝑧+1 𝑐𝑜𝑠 +𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2
𝜃 𝜃 𝜃
𝑧−1 𝑖 𝑡𝑎𝑛 𝑐𝑜𝑠 +𝑖 𝑠𝑖𝑛 1
2 2 2
= 𝜃 𝜃 [ ∵ 𝑖 = −𝑖 ]
𝑧+1 𝑐𝑜𝑠 +𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2
𝑧−1 𝜃
= 𝑖 𝑡𝑎𝑛 2
𝑧+1
𝑧−1
This shows that is purely imaginary.
𝑧+1
Ans: We have z − 2i = 3
Put z = x + iy
x + iy − 2i = 3
x + i(y − 2) = 3
Copyright Material Page 24 of 130
x 2 + (y − 2)2 = 3 ∵ x + iy = x2 + y2
x 2 + (y − 2)2 = 32
(x − 0)2 + (y − 2)2 = 32
Ans: We have
z+2−i =4
Put z = x + iy
x + iy + 2 − i = 4
x + 2 + (iy − i) = 4
x + 2 + i(y − 1) = 4
(x − 2)2 + (y − 1)2 = 4 ∵ x + iy = x2 + y2
(x − 2)2 + (y − 1)2 = 42
We have 𝑧 − 5 − 6𝑖 = 4
Put 𝑧 = 𝑥 + 𝑖𝑦
𝑥 − 5 + +𝑖𝑦 − 6𝑖 = 4
(𝑥 − 5) + 𝑖(𝑦 − 6 ) = 4
Using 𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑥2 + 𝑦2
(𝑥 − 5)2 + (𝑦 − 6)2 = 4
(𝑥 − 5)2 + (𝑦 − 6)2 = 42
Which is centre-radius form of circle of the form (𝑥 − )2 + (𝑦 − 𝑘)2 = 𝑟 2 with centre at
, 𝑘 = 5,6 and radius 𝑟 = 4.
Put 𝑧 = 𝑥 + 𝑖𝑦
𝑥 + 𝑖𝑦 + 𝑖 = |𝑥 + 𝑖𝑦|
𝑥 + 𝑖(𝑦 + 1) = |𝑥 + 𝑖𝑦|
Using 𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑥2 + 𝑦2
𝑥 2 + (𝑦 + 1)2 = 𝑥2 + 𝑦2
𝑥 2 + (𝑦 + 1)2 = 𝑥 2 + 𝑦 2
𝑥 2 + 𝑦 2 + 2𝑦 + 1 = 𝑥 2 + 𝑦 2 ∵ 𝑎+𝑏 2
= 𝑎2 + 2𝑎𝑏 + 𝑏 2
𝑥 2 + 𝑦 2 + 2𝑦 + 1 − 𝑥 2 − 𝑦 2 = 0
2𝑦 + 1 = 0
2𝑦 = −1
𝑧+𝑖 𝜋
Also, amp = 4 ……. (2)
𝑧
𝑥 +𝑖𝑦 +𝑖 𝑥−𝑖𝑦
= 𝑥+𝑖𝑦 𝑥−𝑖𝑦
𝑥 2 +𝑦 2 +𝑦 +𝑖𝑥
= 𝑥 2 +𝑦 2
𝑧+𝑖 𝑥 2 +𝑦 2 +𝑦 𝑖𝑥 𝑎+𝑏 𝑎 𝑏
= + 𝑥 2 +𝑦 2 ∵ =𝑐+𝑐
𝑧 𝑥 2 +𝑦 2 𝑐
𝑧+𝑖 𝑥 2 +𝑦 2 +𝑦 𝑥
= + 𝑖 𝑥 2 +𝑦 2
𝑧 𝑥 2 +𝑦 2
𝑥 2 +𝑦 2 +𝑦 𝑥 𝜋
Amp + 𝑖 𝑥 2 +𝑦 2 =
𝑥 2 +𝑦 2 4
𝑥
−1 𝑥 2 +𝑦 2 𝜋 𝑦
𝑡𝑎𝑛 𝑥 2 +𝑦 2 +𝑦
= [ ∴ Amp(𝑥 + 𝑖𝑦) = 𝑡𝑎𝑛 −1 ]
4 𝑥
𝑥 2 +𝑦 2
𝑥 𝜋
𝑡𝑎𝑛 −1 =
𝑥 2 +𝑦 2 +𝑦 4
𝑥 𝜋
= 𝑡𝑎𝑛 4
𝑥 2 +𝑦 2 +𝑦
𝑥 𝜋
=1 [ ∵ 𝑡𝑎𝑛 4 = 1 ]
𝑥 2 +𝑦 2 +𝑦
𝑥 = 1 𝑥2 + 𝑦2 + 𝑦
𝑥 = 𝑥2 + 𝑦2 + 𝑦
1 2 1
𝑥 = 𝑥2 + − 2 + −2
1 1
𝑥 = 𝑥2 + 4 − 2
1
𝑥 = 𝑥2 − 4
Multiplying by 4
1
4𝑥 = 4 𝑥 2 −
4
4
4𝑥 = 4𝑥 2 − 4
4𝑥 = 4𝑥 2 − 1
4𝑥 2 − 4𝑥 − 1 = 0
𝑎 = 4, 𝑏 = −4 , 𝑐 = −1
−𝑏± 𝑏 2 −4𝑎𝑐
𝑥= 2𝑎
− −4 ± −4 2 −4 4 −1
𝑥= 2 4
4± 16+16
𝑥= 8
4± 32
𝑥= 8
4± 16×2
𝑥= 8
4± 16 2
𝑥= ∵ 𝑎𝑏 = 𝑎 𝑏
8
4± 4 2
𝑥= 8
4 4 2
𝑥 =8± 8
1 2
𝑥 =2± 2
𝟓
with radius .
𝟐
𝑥 +𝑖𝑦 +𝑖 [𝑥+2−𝑖𝑦 ]
= [(𝑥+2)+𝑖𝑦 ] [ 𝑥+2 −𝑖𝑦 ]
(𝑥 2 +𝑦 2 +2𝑥+𝑦)+𝑖(𝑥+2𝑦+2)
= [ 𝑥+2 2 +𝑦 2 ]
𝑧+𝑖
Since it is given that 𝑧+2 is purely imaginary. It means its real part is zero.
(𝑥 2 +𝑦 2 +2𝑥+𝑦)
∴ =0
[ 𝑥+2 2 +𝑦 2 ]
𝑥 2 + 𝑦 2 + 2𝑥 + 𝑦 = 0[ 𝑥 + 2 2
+ 𝑦 2]
This represents the general equation of circle of the form 𝑥 2 + 𝑦 2 + 2𝑔𝑥 + 2𝑓𝑦 + 𝑐 = 0
On comparing we get
2𝑔 = 2, 2𝑓 = 1 , 𝑐 = 0
1
𝑔 = 1 ,𝑓 = 2 ,𝑐 = 0
1
Centre ≡ −𝑔 , −𝑓 ≡ (−1 , − )
2
1 1 5 5
Radius = 𝑔2 + 𝑓 2 − 𝑐 = (1)2 + (2 )2 − 0 = 1+4 = =
4 2
5
Radius = 2
5
This shows that the locus of z is a circle with radius .
2
𝒛+𝒊
Ex13. Find the locus of z when 𝒛+𝟐 is real.
𝑥 +𝑖𝑦 +𝑖 [𝑥+2−𝑖𝑦 ]
= [(𝑥+2)+𝑖𝑦 ] [ 𝑥+2 −𝑖𝑦 ]
𝑧+𝑖
Since it is given that 𝑧+2 is real. It means that its imaginary part is zero.
(𝑥+2𝑦 +2)
=0
[ 𝑥+2 2 +𝑦 2 ]
2
𝑥 + 2𝑦 + 2 = 0 [ 𝑥 + 2 + 𝑦 2]
𝑥 + 2𝑦 + 2 = 0
We have given
Consider , z + 2i
Put z = x + iy
z + 2i = x + iy + 2i
z + 2i = x + i(y + 2)
= x 2 + (y + 2) 2
1< x 2 + (y + 2) 2
i.e. x 2 + (y + 2) 2 > 1
x2 + y + 2 2
> 12
Hence(2)represents the region outside the circle z + 2i = 1 with centre at 0, −2 and radius 1.
DE MOIVRE ′ S THEOREM:
𝒏 𝒏 𝜽 𝒏𝜽
𝟏 + 𝒄𝒐𝒔𝜽 + 𝒊 𝒔𝒊𝒏𝜽 + 𝟏 + 𝒄𝒐𝒔𝜽 − 𝒊 𝒔𝒊𝒏𝜽 = 𝟐𝒏+𝟏 𝒄𝒐𝒔 𝒏 𝟐 𝒄𝒐𝒔 𝟐
𝜃 𝜃 𝜃 𝑛 𝜃 𝜃 𝜃 𝑛
= 2 𝑐𝑜𝑠 2 2 + 2𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 2 + 2 𝑐𝑜𝑠 2 2 − 2𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 2
𝜃 𝜃 𝜃 𝑛 𝜃 𝜃 𝜃 𝑛
= 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝑐𝑜𝑠 2 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 + 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝑐𝑜𝑠 2 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛 2
𝜃 𝑛 𝜃 𝜃 𝑛 𝜃 𝑛 𝜃 𝜃 𝑛 𝑚
= 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝑐𝑜𝑠 2 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 + 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝑐𝑜𝑠 2 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 ∵ 𝑎𝑏 = 𝑎𝑚 𝑏 𝑚
𝜃 𝑛𝜃 𝑛𝜃 𝜃 𝑛𝜃 𝑛𝜃
= 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝑛 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 + 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝑛 𝑐𝑜𝑠 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2 2 2 2
𝑛
[ ∵ 𝑐𝑜𝑠𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝑛𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑛𝜃]
𝜃 𝑛𝜃 𝑛𝜃 𝑛𝜃 𝑛𝜃
𝐿𝐻𝑆 = 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝑛 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 + 𝑐𝑜𝑠 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2 2 2
𝜃 𝑛𝜃 𝑛𝜃 𝑛𝜃 𝑛𝜃
𝐿𝐻𝑆 = 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝑛 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 + 𝑐𝑜𝑠 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2 2 2
𝜃 𝑛𝜃
𝐿𝐻𝑆 = 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝑛 2 𝑐𝑜𝑠
2 2
𝜃 𝑛𝜃
𝐿𝐻𝑆 = 2𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 𝑛 𝑐𝑜𝑠
2 2
𝐿𝐻𝑆 = 𝑅𝐻𝑆
Hence Proved.
𝝅 𝝅
Note: 𝐜𝐨𝐬 − 𝜽 = 𝒔𝒊𝒏𝜽 , 𝐬𝐢𝐧 − 𝜽 = 𝒄𝒐𝒔𝜽
𝟐 𝟐
𝒏 𝒏 𝝅 𝜽 𝒏𝝅 𝒏𝜽
𝟏 + 𝒔𝒊𝒏𝜽 + 𝒊 𝒄𝒐𝒔𝜽 + 𝟏 + 𝒔𝒊𝒏𝜽 − 𝒊 𝒄𝒐𝒔𝜽 = 𝟐𝒏+𝟏 𝒄𝒐𝒔 𝒏 −𝟐 𝐜𝐨𝐬 −
𝟒 𝟒 𝟐
Sol. We have
𝑛 𝑛
LHS= 1 + 𝑠𝑖𝑛𝜃 + 𝑖 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 1 + 𝑠𝑖𝑛𝜃 − 𝑖 𝑐𝑜𝑠𝜃
𝜋 𝜋 𝑛 𝜋 𝜋 𝑛
= 1 + cos − 𝜃 + 𝑖 sin −𝜃 + 1 + cos − 𝜃 − 𝑖 sin −𝜃
2 2 2 2
𝜋
Let, −𝜃=𝛼
2
𝑛 𝑛
LHS= 1 + cosα + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝛼 + 1 + 𝑐𝑜𝑠𝛼 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝛼
𝛼 𝛼 𝛼 𝑛 𝛼 𝛼 𝛼 𝑛
= 2 𝑐𝑜𝑠 2 2 + 2𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 2 + 2 𝑐𝑜𝑠 2 2 − 2𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 2
𝛼 𝛼 𝛼 𝑛 𝛼 𝛼 𝛼 𝑛
LHS= 2𝑐𝑜𝑠 2 𝑐𝑜𝑠 2 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 + 2𝑐𝑜𝑠 2 𝑐𝑜𝑠 2 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛 2
𝛼 𝑛 𝛼 𝛼 𝑛 𝛼 𝑛 𝛼 𝛼 𝑛 𝑚
= 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝑐𝑜𝑠 2 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 + 2 𝑐𝑜𝑠 2 𝑐𝑜𝑠 2 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛 2 ∵ 𝑎𝑏 = 𝑎𝑚 𝑏 𝑚
𝛼 𝑛𝛼 𝑛𝛼 𝛼 𝑛𝛼 𝑛𝛼
= 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝑛 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 + 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝑛 𝑐𝑜𝑠 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2 2 2 2
𝑛
[ ∵ 𝑐𝑜𝑠𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝑛𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑛𝜃]
𝛼 𝑛𝛼 𝑛𝛼 𝑛𝛼 𝑛𝛼
𝐿𝐻𝑆 = 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝑛 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 + 𝑐𝑜𝑠 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2 2 2
𝛼 𝑛𝛼 𝑛𝛼 𝑛𝛼 𝑛𝛼
𝐿𝐻𝑆 = 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝑛 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 + 𝑐𝑜𝑠 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2 2 2
𝛼 𝑛𝛼
𝐿𝐻𝑆 = 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝑛 2 𝑐𝑜𝑠
2 2
𝛼 𝑛𝛼
𝐿𝐻𝑆 = 2𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 𝑛 𝑐𝑜𝑠
2 2
𝛼 𝑛𝛼
𝐿𝐻𝑆 = 2𝑛 21 𝑐𝑜𝑠 𝑛 𝑐𝑜𝑠
2 2
1 𝑛
𝐿𝐻𝑆 = 2𝑛 +1 𝑐𝑜𝑠 𝑛 2 𝛼 𝑐𝑜𝑠 2 𝛼
𝜋
But, 2 − 𝜃 = 𝛼
1 𝜋 𝑛 𝜋
LHS= 2𝑛 +1 𝑐𝑜𝑠 𝑛 2 − 𝜃 𝑐𝑜𝑠 2 −𝜃
2 2
𝜋 𝜃 𝑛𝜋 𝑛𝜃
= 2𝑛 +1 𝑐𝑜𝑠 𝑛 − 2 cos −
4 4 2
= RHS
Hence Proved.
𝟏+𝒔𝒊𝒏ɸ+𝒊 𝒄𝒐𝒔ɸ 𝒏 𝒏𝝅 𝒏𝝅
Ex3. Prove that: = 𝐜𝐨𝐬 − 𝒏ɸ + 𝒊 𝐬𝐢𝐧 − 𝒏ɸ
𝟏+𝒔𝒊𝒏ɸ−𝒊 𝒄𝒐𝒔ɸ 𝟐 𝟐
Sol. We have
𝜋 𝜋 𝑛
1+cos −ɸ +𝑖 sin −ɸ 𝜋 𝜋
2 2
= 𝜋 𝜋 [ ∵ sin − 𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 , cos − 𝜃 = 𝑠𝑖𝑛𝜃 ]
1+cos −ɸ −𝑖 sin −ɸ 2 2
2 2
𝜋
Let, 2 − ɸ = 𝛼
𝛼 𝛼 𝛼 𝑛
2 𝑐𝑜𝑠 2 +2𝑖 𝑠𝑖𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝜃 𝜃 𝜃
= 𝛼 𝛼
2
𝛼
2 2
[ ∵ 1 + 𝑐𝑜𝑠𝜃 = 2 𝑐𝑜𝑠 2 2 , 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 2 𝑠𝑖𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 2 ]
2 𝑐𝑜𝑠 2 −2𝑖 𝑠𝑖𝑛 𝑐𝑜𝑠
2 2 2
𝛼 𝛼 𝛼 𝑛
2𝑐𝑜𝑠 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2
= 𝛼 𝛼 𝛼
2𝑐𝑜𝑠 𝑐𝑜𝑠 −𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2 2
𝛼 𝛼 𝑛
𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2
LHS = 𝛼 𝛼
𝑐𝑜𝑠 −𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2
𝛼 𝑛
𝑖
𝑒 2
= −𝑖
𝛼 [ ∵By Euler’s Formula 𝑒 𝑖𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖𝑠𝑖𝑛𝜃 , 𝑒 −𝑖𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 − 𝑖𝑠𝑖𝑛𝜃 ]
𝑒 2
𝛼 𝛼 𝑛
= 𝑒𝑖 2 𝑒𝑖 2
𝑖𝛼 𝑛
= 𝑒2 2 ∵ 𝑎 + 𝑎 = 2𝑎
𝑛
= 𝑒 𝑖𝛼
= 𝑒 𝑖𝑛𝛼 ∵ 𝑒𝑚 𝑛
= 𝑒 𝑚𝑛
𝜋 𝜋
LHS= 𝑐𝑜𝑠𝑛 − ɸ + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑛 −ɸ
2 2
𝑛𝜋 𝑛𝜋
= cos − 𝑛ɸ + 𝑖 sin − 𝑛ɸ
2 2
= RHS
Hence Proved.
Sol. First we convert the given complex number into polar form.
Let, 𝑧 = 3 + 𝑖
Here 𝑥 = 3 , 𝑦 = 1
𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 (𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃)
2
Now, 𝑟 = 𝑥2 + 𝑦2 = 3 + 1 2 = 3+1= 4=2
𝑦 1 𝜋
𝛼 = 𝑡𝑎𝑛 −1 = 𝑡𝑎𝑛 −1 =
𝑥 3 6
Consider 𝑧 = 3 − 𝑖
Here 𝑥 = 3 , 𝑦 = −1
𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 (𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃)
2
Now, 𝑟 = 𝑥2 + 𝑦2 = 3 + −1 2 = 3+1= 4=2
|𝑦 | |−1| 1 𝜋
𝛼 = 𝑡𝑎𝑛 −1 = 𝑡𝑎𝑛 −1 = 𝑡𝑎𝑛 −1 =
𝑥 3 3 6
𝜋
∴ 𝜃 = −𝛼 = − 6
𝜋 𝜋
3 + 𝑖 = 2 𝑐𝑜𝑠 6 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛 6 ………(4) [ ∵ sin −𝜃 = −𝑠𝑖𝑛𝜃, cos −𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃]
𝑛 𝑛
∴ 𝐿𝐻𝑆 = 3+𝑖 + 3−𝑖
𝜋 𝜋 𝑛 𝜋 𝜋 𝑛
= 2 𝑐𝑜𝑠 6 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 6 + 2 𝑐𝑜𝑠 6 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛 6
𝜋 𝜋 𝑛 𝜋 𝜋 𝑛
= 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 6 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 6 + 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 6 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛 6
𝑛𝜋 𝑛𝜋 𝑛𝜋 𝑛𝜋
= 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 + 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛
6 6 6 6
𝑛
[ ∵ 𝑐𝑜𝑠𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝑛𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑛𝜃]
𝑛𝜋 𝑛𝜋 𝑛𝜋 𝑛𝜋
= 2𝑛 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 + 𝑐𝑜𝑠 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛
6 6 6 6
𝑛𝜋
= 2𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 6
𝑛𝜋
= 2𝑛 2 𝑐𝑜𝑠 6
𝑛𝜋
= 2𝑛 21 𝑐𝑜𝑠 6
𝑛𝜋
= 2𝑛 +1 𝑐𝑜𝑠
6
= 𝑅𝐻𝑆
Hence Proved.
𝒏+𝟐
𝒏 𝒏 𝒏𝝅
Ex5. If n is positive integer, prove that: 𝟏 + 𝒊 + 𝟏−𝒊 =𝟐 𝟐 𝐜𝐨𝐬 𝟒
Ans: Let 𝑧 = 1 + 𝑖
Here 𝑥 = 1 , 𝑦 = 1
𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 ( 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 )
𝜋
∴𝜃=𝛼= 4
Now, Let 𝑧 = 1 − 𝑖
Here 𝑥 = 1 , 𝑦 = −1
𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 (𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 )
𝜋
𝜃 = −𝛼 = − 4
𝜋 𝜋
1 − 𝑖 = 2 cos 4 − 𝑖 sin 4 ∵ sin −𝜃 = −𝑠𝑖𝑛𝜃 , cos −𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃
𝑛 𝑛
𝐿𝐻𝑆 = 1 + 𝑖 + 1−𝑖
𝜋 𝜋 𝑛 𝜋 𝜋 𝑛
𝐿𝐻𝑆 = 2 cos 4 + 𝑖 sin 4 + 2 cos 4 − 𝑖 sin 4
𝑛 𝜋 𝜋 𝑛 𝑛 𝜋 𝜋 𝑛
𝐿𝐻𝑆 = 2 cos 4 + 𝑖 sin 4 + 2 cos 4 − 𝑖 sin 4
𝑛 𝑛𝜋 𝑛𝜋 𝑛 𝑛𝜋 𝑛𝜋
𝐿𝐻𝑆 = 2 cos + 𝑖 sin + 2 cos − 𝑖 sin
4 4 4 4
𝑛
[ ∵ 𝑐𝑜𝑠𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝑛𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑛𝜃]
𝑛 𝑛𝜋 𝑛𝜋 𝑛𝜋 𝑛𝜋
𝐿𝐻𝑆 = 2 cos + 𝑖 sin + cos − 𝑖 sin
4 4 4 4
𝑛 𝑛𝜋 𝑛𝜋 𝑛𝜋 𝑛𝜋
𝐿𝐻𝑆 = 2 cos + 𝑖 sin + cos − 𝑖 sin
4 4 4 4
𝑛 𝑛𝜋
𝐿𝐻𝑆 = 2 2 cos 4
1 𝑛
𝑛𝜋
𝐿𝐻𝑆 = 22 2 cos 4
𝑛
𝑛𝜋
𝐿𝐻𝑆 = 22 +1 cos 4
𝑛 +2
𝑛𝜋
𝐿𝐻𝑆 = 2 2 cos 4
𝐿𝐻𝑆 = 𝑅𝐻𝑆
Hence Proved.
𝒏𝝅
Ex6. If 𝜶 and 𝜷 are the roots of 𝒙𝟐 − 𝟑 𝒙 + 𝟏 = 𝟎 prove that 𝜶𝒏 + 𝜷𝒏 = 𝟐 𝒄𝒐𝒔 𝟔
Sol. Given 𝑥 2 − 3 𝑥 + 1 = 0
𝑎 = 1, 𝑏 = − 3 , 𝑐 = 1
−𝑏± 𝑏 2 −4𝑎𝑐
𝑥= 2𝑎
2
− − 3 ± − 3 −4 1 1
𝑥= 2 1
3± 3−4
𝑥= 2 1
3± −1
𝑥= 2
3± 𝑖
𝑥= ∵ 𝑖 = −1
2
3 𝑖 𝑎±𝑏 𝑎 𝑏
𝑥= ±2 ∵ =𝑐±𝑐
2 𝑐
3 1
𝑥= ±𝑖
2 2
𝜋 𝜋 𝜋 3 𝜋 1
i.e. 𝑥 = 𝑐𝑜𝑠 6 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛 6 ∵ 𝑐𝑜𝑠 6 = , 𝑠𝑖𝑛 6 = 2
2
𝜋 𝜋 𝜋 𝜋
𝑥 = 𝑐𝑜𝑠 6 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 6 , 𝑐𝑜𝑠 6 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛 6
𝜋 𝜋 𝑛 𝜋 𝜋 𝑛
∴ 𝛼 𝑛 + 𝛽 𝑛 = 𝑐𝑜𝑠 6 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 6 + 𝑐𝑜𝑠 6 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛 6
𝑛𝜋 𝑛𝜋 𝑛𝜋 𝑛𝜋
𝛼 𝑛 + 𝛽 𝑛 = 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 + 𝑐𝑜𝑠 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛 [ ∵ 𝑐𝑜𝑠𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 𝑛
= 𝑐𝑜𝑠𝑛𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑛𝜃]
6 6 6 6
𝑛𝜋
𝛼 𝑛 + 𝛽 𝑛 = 2 𝑐𝑜𝑠 …… (1)
6
Hence Proved
𝐦/𝐧 𝐦/𝐧 𝐦 𝐲
Ex7. Prove that: 𝐱 + 𝐢𝐲 + 𝐱 − 𝐢𝐲 = 𝟐 𝐱𝟐 + 𝐲𝟐 𝐦/𝟐𝐧
[ 𝐧 𝐭𝐚𝐧 −𝟏
𝐜𝐨𝐬 ]
𝐱
m m
= r m/n cosθ + i sinθ n + cosθ + i sinθ n
mθ mθ mθ mθ
= r m/n cos n
+ i sin n
+ cos n
− i sin n
[∵ By D-M-T ]
mθ
= ( x 2 + y 2 ) m/n [ 2 cos ]
n
mθ
= [ x2 + y2 1/2 m/n
] [ 2 cos ]
n
m
m b
= x2 + y2 2n [ 2 cos tan −1 a ]
n
m
m b
= 2 x2 + y2 2n cos tan −1 a
n
Hence Proved.
m m
= r m/n cosθ + i sinθ n + cosθ + i sinθ n
mθ mθ mθ mθ
= r m/n cos + i sin + cos − i sin [∵ By D-M-T ]
n n n n
mθ
= ( a2 + b 2 ) m/n [ 2 cos ]
n
mθ
= [ a2 + b 2 1/2 m/n
] [ 2 cos ]
n
m
m b
= a2 + b 2 2n [ 2 cos tan −1 a ]
n
m
m b
= 2 a2 + b 2 2n ( n tan −1 a )
cos
Hence Proved.
𝐧
Ex9. Show that: 𝐱 + 𝐢𝐲 + 𝐧 𝐱 − 𝐢𝐲 has n real values and find those of
𝟑 𝟑
𝟏+𝐢 𝟑+ 𝟏−𝐢 𝟑 [F.E.Nov/Dec 2008]
Ans: We have
n
x + iy + n x − iy = (x + iy)1/n + (x − iy)1/n
n
Using D-M-T , cosθ + i sinθ = cosnθ + i sinnθ
θ θ θ θ
n
x + iy + n x − iy = r1/n cos n + i sin n + cos n − i sin n
θ θ θ θ
n
x + iy + n x − iy = r1/n cos n + i sin n + cos n − i sin n
θ
n
x + iy + n x − iy = r1/n 2cos n
θ
n
x + iy + n x − iy = 2 r1/n cos ………… (1)
n
n
This shows that x + iy + n x − iy has n real values
3 3
To find 1+i 3+ 1−i 3
Put n = 3 , x = 1 , y = 3 in (1)
3 3 θ
1+i 3+ 1 − i 3 = 2 r1/3 cos 3
2
Now, r = x2 + y2 = (1)2 + 3 = 1+3= 4= 2
3 π
θ = tan −1 = tan −1 3 =
1 3
π
3 3
∴ 1+i 3+ 1 − i 3 = 2 (2)1/3 cos 33
3 3 π
∴ 1+i 3+ 1 − i 3 = (2)4/3 cos 9
Let, z = 1 + i 3
Comparing with z = x + iy
z = r (cosθ + i sinθ)
2
Now, r = x2 + y2 = 12 + 3 = 1+3= 4=2
y 3 π π
α = tan −1 = tan −1 = tan −1 3 = ∵ tan 3 = 3
x 1 3
In first quadrant
π
θ=α= 3
π π n
xn + iyn = 2 cos 3 + i sin 3
π π n
xn + iyn = 2n cos 3 + i sin 3 [∵(ab)n = an bn ]
nπ nπ
xn + iyn = 2n cos + i sin [ By D-M-T]
3 3
nπ nπ
xn + iyn = 2n cos + i 2n sin
3 3
(n−1)π (n−1)π
∴ xn−1 = 2n−1 cos , yn−1 = 2n−1 sin
3 3
nπ−π nπ−π
∴ xn−1 = 2n−1 cos , yn−1 = 2n−1 sin
3 3
nπ π nπ π
∴ xn−1 = 2n−1 cos −3 , yn−1 = 2n−1 sin −3
3 3
nπ π nπ nπ nπ π
xn−1 yn − xn yn−1 = 2n−1 2n cos − 3 sin − cos sin −3
3 3 3 3
nπ nπ π nπ nπ π
xn−1 yn − xn yn−1 = 2n−1+n sin cos − 3 − cos sin −3
3 3 3 3
nπ nπ π
xn−1 yn − xn yn−1 = 22n−1 sin − +
3 3 3
π
xn−1 yn − xn yn−1 = 22n−1 sin 3
π
xn−1 yn − xn yn−1 = 22n−1 sin 3
3
xn−1 yn − xn yn−1 = 22n−1 2
Hence proved.
𝛑 𝛑 𝟏𝟖
𝟏+𝐜𝐨𝐬 +𝐢 𝐬𝐢𝐧
𝟗 𝟗
Ex11. Simplify: 𝛑 𝛑 [F.E.Nov/Dec 2007]
𝟏+𝐜𝐨𝐬 −𝐢 𝐬𝐢𝐧
𝟗 𝟗
Ans: We have
π π π 18
π π 18
1+cos +i sin 2 cos 2 9 +2i sin 9 cos 9 θ θ θ
9
π
9
π = 2
π
2
π
2
π [ ∵1 + cosθ = 2 cos 2 2 , sinθ = 2 sin 2 cos 2 ]
1+cos −i sin 9
9 9 2 cos 2 −2i sin 9 cos 9
2 2 2
π π 18
cos +i sin
18 18
= π π
cos −i sin
18 18
π n
i
e 18
= −i
π [ ∵By Euler’s Formula , eiθ = cosθ + i sinθ ]
e 18
π π
= [ei 18 ei 18 ] 18
iπ iπ
= e18 +18 18
2iπ
= [ e 18 ] 18
= ei(2π) ∵ em n
= emn
Ex12. If 𝐜𝐨𝐬𝛂 + 𝐜𝐨𝐬𝛃 + 𝐜𝐨𝐬𝛄 = 𝟎 , 𝐬𝐢𝐧𝛂 + 𝐬𝐢𝐧𝛃 + 𝐬𝐢𝐧𝛄 = 𝟎 then prove that
b = cosβ + i sinβ
c = cosγ + i sinγ
We know that
a3 + b3 + c 3 − 3abc = a + b + c a2 + b2 + c 2 − ab − bc − ac
Put a + b + c = 0
a3 + b3 + c 3 − 3abc = 0
a3 + b3 + c 3 = 3abc
3 cos
(α + β + γ) + i sin
(α + β + γ)
3cos
(α + β + γ) + 3i sin
(α + β + γ)
Hence proved.
𝑧 = 𝑟(𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃)
𝑦
Where 𝑟 = 𝑥 2 + 𝑦 2 𝜃 = 𝑡𝑎𝑛 −1 𝑥
Ex1. Find the cube root of unity, show that their sum is zero and product is one.
1 = 𝑐𝑜𝑠0 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛0
1 = 𝑐𝑜𝑠2𝑘𝜋 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛2𝑘𝜋
4𝜋 4𝜋
For 𝑘 = 2, 𝑅3 = 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛
3 3
∵ Sum of roots = 𝑅1 + 𝑅2 + 𝑅3
2𝜋 2𝜋 4𝜋 4𝜋
= 𝑐𝑜𝑠0 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛0 + 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 + 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛
3 3 3 3
=0
2𝜋 4𝜋
= 𝑒 𝑖0 𝑒 𝑖 3 𝑒 𝑖 3 ∵ 𝑒 𝑖𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
2𝜋 4𝜋
= 𝑒0 𝑒𝑖 3 𝑒𝑖 3
2𝜋 4𝜋
= 1 𝑒𝑖 3 𝑒𝑖 3
2𝜋 4𝜋
= 𝑒𝑖 3 𝑒𝑖 3
2𝜋 4𝜋
= 𝑒 𝑖 3 +𝑖 3
𝑖
2𝜋+4𝜋
= 𝑒3 ∵ 𝑒 𝑚 𝑒 𝑛 = 𝑒 𝑚 +𝑛
𝑖
6𝜋
= 𝑒3
= 𝑒 𝑖(2𝜋)
=1+0
=1
Sol. First we need to find out polar form of given complex number (1 + 𝑖)
Let, 𝑧 = 1 + 𝑖
Here 𝑥 = 1, 𝑦 = 1
𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 (𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃)
𝜋
𝜃=𝛼= 4
8𝑘𝜋 +𝜋 8𝑘𝜋 +𝜋
1 + 𝑖 = 2 cos + 𝑖 sin
4 4
2
Taking rd power of both sides
3
2
2 2
8𝑘𝜋 +𝜋 8𝑘𝜋 +𝜋 3
1+𝑖 3 = 2 3 cos + 𝑖 sin
4 4
2
2 1 3
2 8𝑘𝜋 +𝜋 2 8𝑘𝜋 +𝜋
1+𝑖 3 = 2 2 cos 3 + 𝑖 sin 3
4 4
𝑛
[ ∵ By D-M-T 𝑐𝑜𝑠𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝑛𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑛𝜃]
2 1
8𝑘𝜋 +𝜋 8𝑘𝜋 +𝜋
1+𝑖 3 = 23 cos + 𝑖 sin ……… (2)
6 6
1
𝜋 𝜋
Put 𝑘 = 0 in(2), we get 𝑅1 == 23 cos 6
+ 𝑖 sin 6
1
8𝜋+𝜋 8𝜋+𝜋
For 𝑘 = 1 , 𝑅2 = 2 3 cos + 𝑖 sin
6 6
1 1
9𝜋 9𝜋 3𝜋 3𝜋
𝑅2 = 2 3 cos + 𝑖 sin =23 cos + 𝑖 sin
6 6 2 2
1
16𝜋+𝜋 16𝜋+𝜋
For 𝑘 = 2 , 𝑅3 = 23 cos + 𝑖 sin
6 6
1
17𝜋 17𝜋
𝑅3 = 2 3 cos + 𝑖 𝑠𝑖𝑛
6 6
1 3
Sol. First we need to find out polar form of given complex number + 𝑖
2 2
1 3
Let, 𝑧 = 2 + 𝑖
2
1 3
Here 𝑥 = 2 , 𝑦 = 2
𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 (𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃)
1 3
+ 𝑖 = 𝑟 (𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃)….. (1)
2 2
2 2
1 3 1 3
Now, 𝑟 = 𝑥2 + 𝑦2 = + = +4 = 1=1
2 2 4
3
−1 𝑦 −1 𝜋
𝛼 = 𝑡𝑎𝑛 = 𝑡𝑎𝑛 2
1 = 𝑡𝑎𝑛 −1 3 =
𝑥 3
2
𝜋
𝜃=𝛼= 3
1 3 𝜋 𝜋
+ 𝑖 = 𝑐𝑜𝑠 3 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 3
2 2
1 3 𝜋 𝜋
+ 𝑖 = cos 2𝑘𝜋 + 3 + 𝑖 sin 2𝑘𝜋 + 3
2 2
1 3 6𝑘𝜋 +𝜋 6𝑘𝜋 +𝜋
+ 𝑖 = cos + 𝑖 sin
2 2 3 3
3
Taking 4 𝑡 power of both sides
3
1 3 4 3 6𝑘𝜋 +𝜋 3 6𝑘𝜋 +𝜋
+ 𝑖 = cos 4 + 𝑖 sin 4
2 2 3 3
𝑛
[ ∵ By D-M-T 𝑐𝑜𝑠𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝑛𝜃 ± 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑛𝜃]
3
1 3 4 6𝑘𝜋 +𝜋 6𝑘𝜋 +𝜋
+ 𝑖 = cos + 𝑖 sin …….. (2)
2 2 4 4
𝜋 𝜋
Put 𝑘 = 0 in(2), we get 𝑅1 = cos + 𝑖 sin
4 4
6𝜋 +𝜋 6𝜋+𝜋
For 𝑘 = 1 , 𝑅2 = cos + 𝑖 sin
4 4
7𝜋 7𝜋
𝑅2 = cos + 𝑖 sin
4 4
12𝜋+𝜋 12𝜋+𝜋
For 𝑘 = 2 , 𝑅3 = cos + 𝑖 sin
4 4
13𝜋 13𝜋
𝑅3 = cos + 𝑖 sin
4 4
18𝜋+𝜋 18𝜋+𝜋
For 𝑘 = 3 , 𝑅4 = cos + 𝑖 sin
4 4
19𝜋 19𝜋
𝑅4 = cos + 𝑖 sin
4 4
Continued Product = 𝑅1 𝑅2 𝑅3 𝑅4
𝜋 𝜋 7𝜋 7𝜋 13𝜋 13𝜋 19𝜋 19𝜋
= cos + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 cos + 𝑖𝑠𝑖𝑛 cos + 𝑖𝑠𝑖𝑛 [cos( )+ isin( )]
4 4 4 4 4 4 4 4
𝜋 7𝜋 13 𝜋 19 𝜋
= 𝑒𝑖 4 𝑒𝑖 4 𝑒𝑖 4 𝑒𝑖 4 ∵ 𝑒 𝑖𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
𝜋 7𝜋 13 𝜋 19 𝜋
= 𝑒 𝑖 4 +𝑖 4 +𝑖 4
+𝑖
4 ∵ 𝑒 𝑚 𝑒 𝑛 = 𝑒 𝑚 +𝑛
= 𝑒 𝑖10𝜋
=1 [𝑐𝑜𝑠10𝜋 = 1 , 𝑠𝑖𝑛10𝜋 = 0]
Sol. First we need to find out polar form of given complex number −1 + 3 𝑖
Let, 𝑧 = −1 + 3 𝑖
Here 𝑥 = −1, 𝑦 = 3
𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑟 (𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃)
𝑦 3 3 𝜋
𝛼 = 𝑡𝑎𝑛 −1 = 𝑡𝑎𝑛 −1 = 𝑡𝑎𝑛 −1 = 𝑡𝑎𝑛 −1 3 =
|𝑥| |−1| 1 3
𝜋 2𝜋
𝜃 =𝜋−𝛼 =𝜋− =
3 3
3
Taking 2 power of both sides
3
3 3
6𝑘𝜋 +2𝜋 6𝑘𝜋 +2𝜋 2
−1 + 3 𝑖 2 =2 2 cos + 𝑖 sin
3 3
3 3
3 6𝑘𝜋 +2𝜋 3 6𝑘𝜋 +2𝜋
−1 + 3 𝑖 2 =22 cos 2 + 𝑖 sin 2 𝐵𝑦 𝐷 − 𝑀 − 𝑇
3 3
3 3
6𝑘𝜋 +2𝜋 6𝑘𝜋 +2𝜋
−1 + 3 𝑖 2 =22 cos + 𝑖 sin ……. (2)
2 2
3
6𝜋+2𝜋 6𝜋+2𝜋
For 𝑘 = 1 , 𝑅2 = 2 2 cos + 𝑖 sin
2 2
3 3
8𝜋 8𝜋
𝑅2 = 2 2 cos + 𝑖 sin = 2 2 cos4𝜋 + 𝑖 sin4𝜋
2 2
𝒙𝟗 − 𝒙𝟓 + 𝒙𝟒 − 𝟏 = 𝟎
𝑥9 − 𝑥5 + 𝑥4 − 1 = 0
𝑥5 𝑥4 − 1 + 1 𝑥4 − 1 = 0
𝑥4 − 1 𝑥5 + 1 = 0
𝑥 4 − 1 = 0, 𝑥 5 + 1 = 0
Consider, 𝑥 4 − 1 = 0
𝑥4 = 1
𝑥 4 = 𝑐𝑜𝑠0 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛0
𝑥 4 = 𝑐𝑜𝑠2𝑘𝜋 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛2𝑘𝜋
1
𝑥 = [𝑐𝑜𝑠2𝑘𝜋 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛2𝑘𝜋 ] 4
2𝑘𝜋 2𝑘𝜋
𝑥 = cos + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 [ ∵ By D-M-T ]
4 4
𝑘𝜋 𝑘𝜋
𝑥 = cos + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 ……… (1)
2 2
2𝜋 2𝜋
For 𝑘 = 2 , 𝑅3 = cos + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 = 𝑐𝑜𝑠𝜋 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜋
2 2
3𝜋 3𝜋
For 𝑘 = 3 , 𝑅4 = cos + 𝑖 𝑠𝑖𝑛
2 2
𝑥 5 = −1
𝑥 5 = 𝑐𝑜𝑠𝜋 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜋
𝑥 5 = cos
(2𝑘𝜋 + 𝜋) + 𝑖 sin
(2𝑘𝜋 + 𝜋)
1
𝑥 = [cos 2𝑘𝜋 + 𝜋 + 𝑖 sin 2𝑘𝜋 + 𝜋 ] 5
1 1
𝑥 = cos 2𝑘𝜋 + 𝜋 + 𝑖 sin 2𝑘𝜋 + 𝜋 [ By D-M-T]
5 5
2𝑘𝜋 +𝜋 2𝑘𝜋 +𝜋
𝑥 = cos + 𝑖 sin ……………… (2)
5 5
𝜋 𝜋
Put 𝑘 = 0 in(2), we get 𝑅1 = cos + 𝑖 sin
5 5
2𝜋 +𝜋 2𝜋+𝜋
For 𝑘 = 1 , 𝑅2 = cos + 𝑖 sin
5 5
3𝜋 3𝜋
𝑅2 = cos + 𝑖 sin
5 5
4𝜋 +𝜋 4𝜋+𝜋 5𝜋 5𝜋
For 𝑘 = 2 , 𝑅3 = cos + 𝑖 sin = cos + 𝑖 sin
5 5 5 5
𝑅3 = cos 𝜋 + 𝑖 sin( 𝜋)
6𝜋 +𝜋 6𝜋+𝜋
For 𝑘 = 3 , 𝑅4 = cos + 𝑖 sin
5 5
7𝜋 7𝜋
𝑅4 = cos + 𝑖 𝑠𝑖𝑛
5 5
8𝜋 +𝜋 8𝜋+𝜋
For 𝑘 = 4 , 𝑅5 = cos + 𝑖 sin
5 5
9𝜋 9𝜋
𝑅5 = cos + 𝑖 sin
5 5
𝑥3 + 8 = 0
𝑥 3 = −8
𝑥 3 = 8(−1)
𝑥 3 = 8 [cos
(2𝑘𝜋 + 𝜋) + 𝑖 𝑠𝑖𝑛(2𝑘𝜋 + 𝜋)]
1 1
𝑥 = (8) 3 [cos
(2𝑘𝜋 + 𝜋) + 𝑖 𝑠𝑖𝑛(2𝑘𝜋 + 𝜋)] 3
1 1
𝑥 = 2 [cos3 (2𝑘𝜋 + 𝜋) + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 3 (2𝑘𝜋 + 𝜋)]
2𝑘𝜋 +𝜋 2𝑘𝜋 +𝜋
𝑥 = 2 cos + 𝑖 sin …….. (1) [ By D-M-T]
3 3
𝜋 𝜋
Put 𝑘 = 0 in(1), we get 𝑅1 = 2 [cos
( 3 ) + 𝑖 𝑠𝑖𝑛( 3 )]
2𝜋+𝜋 2𝜋+𝜋 3𝜋 3𝜋
For 𝑘 = 1 , 𝑅2 = 2 cos + 𝑖 sin = 2 cos + 𝑖 sin
3 3 3 3
𝑅2 = 2 cos 𝜋 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 𝜋
4𝜋+𝜋 4𝜋+𝜋
For 𝑘 = 2 , 𝑅3 = 2 cos + 𝑖 sin
3 3
5𝜋 5𝜋
𝑅3 = 2 cos + 𝑖 sin
3 3
Ans: Given, x 8 + x 5 + x 3 + 1 = 0
x 5 (x 3 + 1) + 1(x 3 + 1) = 0
x3 + 1 x5 + 1 = 0
x3 + 1 = 0 , x5 + 1 = 0
consider x 3 + 1 = 0
x 3 = −1
x 3 = cosπ + i sinπ
x 3 = cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
π π
Put k = 0 in(2), we get R1 = cos + i sin( 3 )
3
2π+π 2π+π
For k = 1 , R 2 = cos + i sin
3 3
3π 3π
R 2 = cos + i sin( ) = cos π + i sin( π) = −1 + 0 = −1
3 3
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin = cos + i sin
3 3 3 3
Now, consider x 5 + 1 = 0
x 5 = −1
x 5 = cosπ + i sinπ
x 5 = cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
2kπ+π 2kπ+π
x = cos + i sin
5 5
π π
Put k = 0 in(2), we get R1 = cos + i sin( 5 )
5
2π+π 2π+π
For k = 1 , R 2 = cos + i sin
5 5
3π 3π
R 2 = cos + i sin( )
5 5
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin = cos + i sin
5 5 5 5
R 3 = cos π + i sin( π) = −1 + 0 = −1
6π+π 6π+π
For k = 3 , R 4 = cos + i sin
5 5
7π 7π
R 4 = cos + i sin( )
5 5
8π+π 8π+π
For k = 4 , R 5 = cos + i sin
5 5
Ans: Given, x 7 + x 4 + x 3 + 1 = 0
x 4 (x 3 + 1) + 1(x 3 + 1) = 0
x3 + 1 x4 + 1 = 0
x3 + 1 = 0 , x4 + 1 = 0
consider x 3 + 1 = 0
x 3 = −1
x 3 = cosπ + i sinπ
x 3 = cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
2kπ+π 2kπ+π
x = cos + i sin
3 3
π π
Put k = 0 in(2), we get R1 = cos + i sin( 3 )
3
2π+π 2π+π
For k = 1 , R 2 = cos + i sin
3 3
3π 3π
R 2 = cos + i sin( ) = cos π + i sin( π) = −1 + 0 = −1
3 3
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin = cos + i sin
3 3 3 3
Now, consider x 4 + 1 = 0
x 4 = −1
x 4 = cosπ + i sinπ
x 4 = cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
2kπ+π 2kπ+π
x = cos + i sin
4 4
π π
Put k = 0 in(2), we get R1 = cos + i sin( 4 )
4
2π+π 2π+π
For k = 1 , R 2 = cos + i sin
4 4
3π 3π
R 2 = cos + i sin( )
4 4
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin = cos + i sin
4 4 4 4
6π+π 6π+π
For k = 3 , R 4 = cos + i sin
4 4
7π 7π
R 4 = cos + i sin( )
4 4
x7 − x4 + x3 − 1 = 0
x4 x3 − 1 + 1 x3 − 1 = 0
x3 − 1 x4 + 1 = 0
x 3 − 1 = 0, x 4 + 1 = 0
Consider , x 3 − 1 = 0
x3 = 1
x 3 = cos0 + i sin0
x 3 = cos2kπ + i sin2kπ
4π 4π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin
3 3
Now, consider x 4 + 1 = 0
x 4 = −1
x 4 = cosπ + i sinπ
x 4 = cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
2kπ+π 2kπ+π
x = cos + i sin
4 4
π π
Put k = 0 in(2), we get R1 = cos + i sin( 4 )
4
2π+π 2π+π
For k = 1 , R 2 = cos + i sin
4 4
3π 3π
R 2 = cos + i sin( )
4 4
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin = cos + i sin
4 4 4 4
6π+π 6π+π
For k = 3 , R 4 = cos + i sin
4 4
7π 7π
R 4 = cos + i sin( )
4 4
Ans: Given, x 8 + x 5 + x 3 + 1 = 0
x 5 (x 3 + 1) + 1(x 3 + 1) = 0
x3 + 1 x5 + 1 = 0
consider x 3 + 1 = 0
x 3 = −1
x 3 = cosπ + i sinπ
x 3 = cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
2kπ+π 2kπ+π
x = cos + i sin
3 3
π π
Put k = 0 in(2), we get R1 = cos + i sin( 3 )
3
2π+π 2π+π
For k = 1 , R 2 = cos + i sin
3 3
3π 3π
R 2 = cos + i sin( ) = cos π + i sin( π) = −1 + 0 = −1
3 3
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin = cos + i sin
3 3 3 3
Now, consider x 5 + 1 = 0
x 5 = −1
x 5 = cosπ + i sinπ
x 5 = cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
2kπ+π 2kπ+π
x = cos + i sin
5 5
π π
Put k = 0 in(2), we get R1 = cos + i sin( 5 )
5
3π 3π
R 2 = cos + i sin( )
5 5
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin = cos + i sin
5 5 5 5
R 3 = cos π + i sin( π) = −1 + 0 = −1
6π+π 6π+π
For k = 3 , R 4 = cos + i sin
5 5
7π 7π
R 4 = cos + i sin( )
5 5
8π+π 8π+π
For k = 4 , R 5 = cos + i sin
5 5
9π 9π
R 5 = cos + i sin( )
5 5
Ans: Given, x 7 + x 4 + x 3 + 1 = 0
x 4 (x 3 + 1) + 1(x 3 + 1) = 0
x3 + 1 x4 + 1 = 0
x3 + 1 = 0 , x4 + 1 = 0
consider x 3 + 1 = 0
x 3 = −1
x 3 = cosπ + i sinπ
x 3 = cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
2kπ+π 2kπ+π
x = cos + i sin
3 3
π π
Put k = 0 in(2), we get R1 = cos + i sin( 3 )
3
3π 3π
R 2 = cos + i sin( ) = cos π + i sin( π) = −1 + 0 = −1
3 3
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin = cos + i sin
3 3 3 3
Now, consider x 4 + 1 = 0
x 4 = −1
x 4 = cosπ + i sinπ
x 4 = cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
2kπ+π 2kπ+π
x = cos + i sin
4 4
π π
Put k = 0 in(2), we get R1 = cos + i sin( )
4 4
2π+π 2π+π
For k = 1 , R 2 = cos + i sin
4 4
3π 3π
R 2 = cos + i sin( )
4 4
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin = cos + i sin
4 4 4 4
6π+π 6π+π
For k = 3 , R 4 = cos + i sin
4 4
7π 7π
R 4 = cos + i sin( )
4 4
x7 − x4 + x3 − 1 = 0
x4 x3 − 1 + 1 x3 − 1 = 0
x3 − 1 x4 + 1 = 0
Copyright Material Page 62 of 130
x 3 − 1 = 0, x 4 + 1 = 0
Consider , x 3 − 1 = 0
x3 = 1
x 3 = cos0 + i sin0
x 3 = cos2kπ + i sin2kπ
2kπ 2kπ
x = cos + i sin ……… (1)
3 3
4π 4π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin
3 3
Now, consider x 4 + 1 = 0
x 4 = −1
x 4 = cosπ + i sinπ
x 4 = cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
2kπ+π 2kπ+π
x = cos + i sin
4 4
π π
Put k = 0 in(2), we get R1 = cos + i sin( 4 )
4
2π+π 2π+π
For k = 1 , R 2 = cos 4
+ i sin 4
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin = cos + i sin
4 4 4 4
6π+π 6π+π
For k = 3 , R 4 = cos + i sin
4 4
7π 7π
R 4 = cos + i sin( )
4 4
𝐱 𝟏𝟎 + 𝟏𝟏𝐱 𝟓 + 𝟏𝟎 = 𝟎 (F.E.Nov/Dec2007)
x10 + 10x 5 + x 5 + 10 = 0
x 5 + 10 x5 + 1 = 0
x 5 + 10 = 0 , x 5 + 1 = 0
Consider, x 5 + 10 = 0
x 5 = −10
x 5 = 10 (−1)
x 5 = 10 (−1)
x 5 = 10[cosπ + i sinπ]
2kπ+π 2kπ+π
x = (10)1/5 cos + i sin ….. (2)
5 5
3π 3π
R 2 = (10)1/5 cos + i sin
5 5
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = (10)1/5 cos + i sin = (10)1/5 cos + i sin
5 5 5 5
1
R 3 = (10)1/5 [cos π + i sin( π)] = 10 5 −1 + 0 = −(10)1/5
6π+π 6π+π
For k = 3 , R 4 = (10)1/5 cos + i sin
5 5
7π 7π
R 4 = (10)1/5 cos + i sin
5 5
8π+π 8π+π
For k = 4 , R 5 = (10)1/5 cos + i sin
5 5
9π 9π
R 5 = (10)1/5 cos + i sin
5 5
Now, consider x 5 + 1 = 0
x 5 = −1
x 5 = cosπ + i sinπ
x 5 = cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
2kπ+π 2kπ+π
x = cos + i sin( ) ….. (2)
5 5
2π+π 2π+π
For k = 1 , R 2 = cos + i sin
5 5
3π 3π
R 2 = cos + i sin( )
5 5
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin = cos + i sin
5 5 5 5
7π 7π
R 4 = cos + i sin( )
5 5
8π+π 8π+π
For k = 4 , R 5 = cos + i sin
5 5
9π 9π
R 5 = cos + i sin( )
5 5
x4 − x3 + x2 − x + 1 = 0
1−(−x)5
=0
1−(−x)
1+x 5
=0
1+x
1 + x5 = 0
x5 + 1 = 0
x 5 = −1
x 5 = cosπ + i sinπ
x 5 = cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
2kπ+π 2kπ+π
x = cos + i sin( ) ….. (2)
5 5
2π+π 2π+π
For k = 1 , R 2 = cos + i sin
5 5
3π 3π
R 2 = cos + i sin( )
5 5
4π+π 4π+π 5π 5π
For k = 2 , R 3 = cos + i sin = cos + i sin
5 5 5 5
R 3 = cos π + i sin( π) = −1 + 0 = −1
6π+π 6π+π
For k = 3 , R 4 = cos + i sin
5 5
7π 7π
R 4 = cos + i sin( )
5 5
8π+π 8π+π
For k = 4 , R 5 = cos + i sin
5 5
9π 9π
R 5 = cos + i sin( )
5 5
𝟔 𝟔 𝟐𝐦+𝟏 𝛑
Ex15. Show that the roots of 𝐱 + 𝟏 + 𝐱−𝟏 = 𝟎 are given by: 𝐢 𝐜𝐨𝐭 𝟏𝟐
x−1 6
= cosπ + i sinπ
x+1
x−1
= [cos 2mπ + π + i sin 2mπ + π ] 1/6
x+1
x−1 1 1
= cos 6 2mπ + π + i sin 6 2mπ + π [ By D-M-T]
x+1
(2m+1)π
Let, =θ
6
x−1
= cos θ + i sinθ
x+1
By using componendo-dividendo
a c a+b c+d
If = d then = c−d
b a−b
1−cos 2 θ+isin θ+i cos θ sin θ+i sin θ−i sin θ cos θ−sin 2 θ
x= 1−2cos θ+ cos 2 θ+ sin 2 θ
2isin θ
x= 2−2cos θ
2isin θ
x= 2(1−cos θ)
i sin θ
x= (1−cos θ)
θ θ
2i sin cos
2 2
x= θ
2 sin 2
2
θ
x = i cot 2
(2m+1)π
But θ = 6
(2m +1)π
6
x = i cot 2
2m+1 π
x = i cot , 0≤m≤5
12
Hence Proved
x−1 5
= cosπ + i sinπ ∵ −1 = cosπ + i sinπ
x
x−1 5
= cos
(2kπ + π) + i sin
(2kπ + π)
x
x−1 1/5
= cos 2kπ + π + i sin 2kπ + π
x
x−1 1 1
= cos 5 2kπ + π + i sin 5 2kπ + π [ By D-M-T]
x
2kπ+π
Let, =θ
5
x−1
= cos θ + i sinθ
x
1−cos 2 θ+isin θ+i cos θ sin θ+i sin θ−i sin θ cos θ−sin 2 θ
2x − 1 = 1−2cos θ+ cos 2 θ+ sin 2 θ
1−1+2isin θ
2x − 1 = 1−2cos θ+1
2isin θ
2x − 1 = 2−2cos θ
i sin θ
2x − 1 = (1−cos θ)
θ θ
2i sin cos
2 2
2x − 1 = θ
2 sin 2
2
θ
2x − 1 = i cot 2
θ
2x = 1 + i cot 2
1 θ
x = 2 1 + i cot 2
2kπ+π
But θ = 5
2k π +π
1 5
x = 2 1 + i cot 2
1 2kπ+π
x = 2 1 + i cot 10
Trigonometric Formulae
1
𝑐𝑜𝑠𝐴 𝑠𝑖𝑛𝐵 = 2 sin 𝐴 + 𝐵 − sin 𝐴 − 𝐵
1
𝑐𝑜𝑠𝐴 𝑐𝑜𝑠𝐵 = 2 cos 𝐴 + 𝐵 + cos 𝐴 − 𝐵
1
𝑠𝑖𝑛𝐴 𝑠𝑖𝑛𝐵 = 2 cos 𝐴 − 𝐵 − cos 𝐴 + 𝐵
1
(iii) 𝑠𝑒𝑐 𝑥 + 𝑖𝑦 = cos (𝑥+𝑖𝑦 )
1 cos 𝑥−𝑖𝑦
= cos (𝑥+𝑖𝑦 ) × cos 𝑥−𝑖𝑦
cos 𝑥−𝑖𝑦
= cos 𝑥+𝑖𝑦 cos 𝑥−𝑖𝑦
Hyperbolic Formulae
1 𝑠𝑖𝑛𝑖 (𝑥+𝑖𝑦 )
= ∵ 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑥 = 𝑠𝑖𝑛𝑖𝑥 , 𝑐𝑜𝑠𝑥 = 𝑐𝑜𝑠𝑖𝑥
𝑖 𝑐𝑜𝑠𝑖 (𝑥+𝑖𝑦 )
i sinh 2x−sin 2y
tanh 𝑥 + 𝑖𝑦 = −𝑖 ∵ 𝑠𝑖𝑛𝑖𝑥 = 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑥 , 𝑐𝑜𝑠𝑖𝑥 = 𝑐𝑜𝑠𝑥
cosh 2x+cos 2y
−𝑖 i sinh 2x−sin 2y
tanh 𝑥 + 𝑖𝑦 = cosh 2x+cos 2y
𝐬𝐢𝐧𝟐𝐱 𝐭𝐚𝐧𝐮
Ex3. If 𝐭𝐚𝐧 𝐱 + 𝐢𝐲 = 𝐬𝐢𝐧
(𝐮 + 𝐢𝐯) Prove that =
𝐬𝐢𝐧𝐡𝟐𝐲 𝐭𝐚𝐧𝐯
sin
(x+iy ) cos
(x−iy )
= cos (x+iy ) × cos (x−iy )
sin x + iy + x − iy + sin x + iy − x − iy
tan x + iy =
cos x + iy + x − iy + cos x + iy − x − iy
sin 2x+sin 2iy
tan x + iy = cos 2x+cos 2iy
sin 2x+isinh 2y
tan x + iy = cos 2x+cosh 2y [ sinix = i sinhx, cosix = coshx ]
sin 2x sinh 2y
tan x + iy = cos 2x+cosh 2y + i cos 2x+cosh 2y
tan x + iy = sin
(u + iv)
sin 2x sinh 2y
+i = sinu coshv + icosu sinhv
cos 2x+cosh 2y cos 2x+cosh 2y
sinh 2y
= cosu sinhv ……….. (3)
cos 2x+cosh 2y
sinu
sin 2x cosu
= sinhv [Readjustment]
sinh 2y
coshv
sin 2x tanu
= tanv
sinh 2y
Hence Proved.
𝐢𝛑
Ex4. If 𝛂 + 𝐢𝛃 = 𝐭𝐚𝐧𝐡
( 𝐱+ ) Prove that 𝛂𝟐 + 𝛃𝟐 = 𝟏
𝟒
iπ
Sol. Given that α + iβ = tanh
( x+ )
4
iπ
sinh (x+ )
4
α + iβ = iπ
cosh
(x+ )
4
iπ iπ
sinh (x+ ) cosh
(x− )
4 4
α + iβ = iπ × iπ
cosh
(x+ ) cosh
(x− )
4 4
iπ iπ
sinh x+ cosh
(x− )
4 4
α + iβ = iπ iπ
cosh x+ cosh
(x− )
4 4
iπ iπ
2sinh x+ cosh
(x− )
4 4
α + iβ = iπ iπ [Multiplying and dividing by 2]
2cosh x+ cosh
(x− )
4 4
iπ
sinh 2x+sinh
2
α + iβ = iπ
cosh 2x+cosh
2
π
sinh 2x+i sin
2
α + iβ = π [ sinhix = isinx, coshix = i cosx ]
cosh 2x+cos
2
sinh 2x+i π π
α + iβ = [sin 2 = 1, cos 2 = 0 ]
cosh 2x
sinh 2x 1
α + iβ = cosh 2x + i cosh 2x
sinh 2 2x 1
α2 + β2 = cosh 2 2x
+ cosh 2 2x
sinh 2 2x+1
= cosh 2 2x
cosh 2 2x
= cosh 2 2x
[cosh 2 x − sinh 2 x = 1 ]
=1
Hence Proved.
𝒙𝟐 𝒚𝟐
(i) + 𝒔𝒊𝒏𝒉 𝟐 𝜷 = 𝟏
𝒄𝒐𝒔𝒉 𝟐 𝜷
𝒙𝟐 𝒚𝟐
(ii) − 𝒄𝒐𝒔 𝟐𝜶 = 𝟏
𝒔𝒊𝒏 𝟐 𝜶
Sol. We have
sin 𝛼 + 𝑖𝛽 = 𝑥 + 𝑖𝑦
𝑥 + 𝑖𝑦 = sin 𝛼 + 𝑖𝛽
Squaring, we get
𝑥2 𝑦2
− = 𝑐𝑜𝑠 2 𝛽 − 𝑠𝑖𝑛 2 𝛽 = 1
𝑠𝑖𝑛 2 𝛼 𝑐𝑜𝑠 2 𝛼
Hence Proved.
𝐱𝟐 𝐲𝟐
Ex6. If 𝐜𝐨𝐬 𝛂 + 𝐢𝛃 = 𝐱 + 𝐢𝐲 prove that 𝐜𝐨𝐬𝐡 𝟐 𝛃 + 𝐬𝐢𝐧𝐡 𝟐 𝛃 = 𝟏 (F.E.May/June 2014)
Ans: We have
cos α + iβ = x + iy
x + iy = cos α + iβ
We have
x y
= cosα , − sinh β = sinα
cosh β
Squaring, we get
x2 y2
= cos 2 α , = sin 2 α
cosh 2 β sinh 2 β
x2 y2
∴ cosh 2 β + sinh 2β = cos 2 α + sin 2 α = 1
Hence Proved
Ans; We have
cosh u + iv = x + iy
x + iy = cosh u + iv
x 2 y 2
+ =1
coshu sinhu
x2 y2
2u
+ sinh 2u
=1
cosh
Hence Proved
x 2 y 2
− =1
cosv sinv
x2 y2
2u
− sin 2 u = 1
cos
Hence Proved
𝐱𝟐 𝐲𝟐 𝐱𝟐 𝐲𝟐
(i) + 𝐬𝐢𝐧𝐡 𝟐 𝛂 = 𝟏 (ii) 𝐜𝐨𝐬 𝟐 𝛃 − 𝐬𝐢𝐧 𝟐 𝛃 = 𝟏 (B.tech.May/June 2015)
𝐜𝐨𝐬𝐡 𝟐 𝛂
Ans: We have
cosh
(α + iβ) = x + iy
x + iy = cosh
(α + iβ)
Squaring, we get
x2 y2
2α
= cos 2 β , = sin 2 β
cosh sinh 2 α
x2 y2
2α + sinh 2α = cos 2 β + cos 2 α = 1
cosh
Hence Proved
(iv) We have x = coshα cosβ , y = sinhα sinβ
x y
= coshα , sin β = sinhα
cos β
x2 y2
= cosh 2 α , = sinh 2 α
cos 2 β sin 2 β
x2 y2
2β
− = cosh 2 α − sinh 2 α = 1
cos sin 2 β
𝛑
( 𝛂 + 𝐢 𝟒 ) Prove that 𝐱 𝟐 − 𝐲 𝟐 = 𝟐
Ex9. If 𝐱 + 𝐢𝐲 = 𝟐 𝐜𝐨𝐬𝐡
π
Sol. Given that x + iy = 2 cosh
(α+i4 )
π π
= 2 [coshα cos 4 + i sinhα sin 4 ] [ ∵ sinhix = i sinx, coshix = cosx ]
2
= [coshα + i sinhα]
2
= 2 [coshα + i sinhα]
x + iy = 2 coshα + i 2 sinhα
x = 2 coshα , y = 2 sinhα
Hence Proved.
Ex10. Separate 𝐭𝐚𝐧 −𝟏 𝐱 + 𝐢𝐲 into real and imaginary parts. [B.tech.Nov/Dec 2008]
x + iy = tan
(a + ib)
tan a + ib = x + iy
tan a − ib = x + iy
tan2a = tan
[ a + ib + a − ib ]
tanA +tanB
Using tan A + B = 1−tanA tanB
x+iy +(x−iy )
tan2a = 1− x+iy (x−iy )
2x
tan2a = 1− x 2 −i 2 y 2
2a
tan2a = 1− x 2 +y 2
2x
tan2a = 1−x 2 −y 2
2x
2a = tan −1 1−x 2 −y 2
tan2ib = tan
[ a + ib − a − ib ]
tanA −tanB
Using tan A − B = 1+tanA tanB
x+iy −(x−iy )
tan2ib= 1+ x+iy (x−iy )
2iy
=
1+ x 2 +y 2
2iy
tan2ib = 1+x 2 +y 2
2iy
i tanh2b = 1+x 2 +y 2
2y
tanh2b = 1+x 2 +y 2
2y
2b = tanh −1
1+x 2 +y 2
1 2y
b = 2 tanh −1 1+x 2 +y 2
(a) 𝒙𝟐 + 𝒚𝟐 + 𝟐𝒙 𝒄𝒐𝒕𝟐𝜶 = 𝟏
(b) 𝒙𝟐 + 𝒚𝟐 − 𝟐𝒚 𝒄𝒐𝒕𝒉𝟐𝜷 = −𝟏
tan 𝛼 − 𝑖𝛽 = 𝑥 − 𝑖𝑦
2𝑥
𝑡𝑎𝑛2𝛼 = 1− 𝑥 2 +𝑦 2 ∵ 𝑖 2 = −1
2𝑥
𝑡𝑎𝑛2𝛼 = 1−𝑥 2 −𝑦 2
2𝑥
1 − 𝑥 2 − 𝑦 2 = 𝑡𝑎𝑛 2𝛼
1
1 − 𝑥 2 − 𝑦 2 = 2𝑥 𝑡𝑎𝑛 2𝛼
1
1 − 𝑥 2 − 𝑦 2 = 2𝑥 𝑐𝑜𝑡2𝛼 ∵ = 𝑐𝑜𝑡𝜃
𝑡𝑎𝑛𝜃
1 = 𝑥 2 + 𝑦 2 + 2𝑥 𝑐𝑜𝑡2𝛼
𝑥 2 + 𝑦 2 + 2𝑥 𝑐𝑜𝑡2𝛼 = 1
2𝑖𝑦
𝑡𝑎𝑛2𝑖𝛽 = 1+ 𝑥 2 −𝑖 2 𝑦 2
2𝑖𝑦
𝑡𝑎𝑛2𝑖𝛽 = 1+ 𝑥 2 +𝑦 2 ∵ 𝑖 2 = −1
2𝑖𝑦
𝑡𝑎𝑛2𝑖𝛽 = 1+𝑥 2 +𝑦 2
2𝑖𝑦
𝑖 𝑡𝑎𝑛2𝛽 = 1+𝑥 2 +𝑦 2 ∵ 𝑡𝑎𝑛𝑖𝑥 = 𝑖 𝑡𝑎𝑛𝑥
2𝑦
𝑡𝑎𝑛2𝛽 = 1+𝑥 2 +𝑦 2
2𝑦
1 + 𝑥 2 + 𝑦 2 = 𝑡𝑎𝑛 2𝛽
1
1 + 𝑥 2 + 𝑦 2 = 2𝑦 𝑡𝑎𝑛 2𝛽
1 + 𝑥 2 + 𝑦 2 = 2𝑦 𝑐𝑜𝑡2𝛽
Hence Proved.
𝛂 𝛑
Ex12. If 𝐭𝐚𝐧 𝛉 + 𝐢𝚽 = 𝐭𝐚𝐧𝛂 + 𝐢 𝐬𝐞𝐜𝛂 prove that: 𝐞𝟐ɸ = 𝐜𝐨𝐭 𝟐 , 𝟐𝛉 = 𝐧𝛑 + 𝟐 + 𝛂
tan2iϕ = i cosα
i tan2hϕ = i cosα
tan2hϕ = cosα
e 2ϕ −e −2ϕ e θ −e −θ
= cosα [ tanθ = e θ +e −θ ]
e 2ϕ +e −2ϕ
e 4ϕ −1
= cosα
e 4ϕ +1
By componendo-dividendo rule
cos α+1
−e4ϕ = cos α−1
cos α+1
e4ϕ = 1−cos α
1+cos α
e4ϕ = 1−cos α
α
2 cos 2
e4ϕ = 2
α
2 sin 2
2
α
e4ϕ = cot 2 2
α
(e2ϕ ) 2 = cot 2 2
α
e2ϕ = ±cot 2
Hence Proved
2 tan α
tan2θ = −2 tan 2 α
1
= − tan α
= − cotα
π
tan2θ = tan
(2+α)
π
2θ = nπ +
(2+α) [Adding nπ]
1
2θ = n + 2 π + α
Hence Proved.
tan2iϕ = i cosα
i tan2hϕ = i cosα
tan2hϕ = cosα
e 2ϕ −e −2ϕ e θ −e −θ
= cosα [ tanθ = e θ +e −θ ]
e 2ϕ +e −2ϕ
By componendo-dividendo rule
2e 4ϕ cos α+1
= cos α−1
−2
cos α+1
−e4ϕ = cos α−1
cos α+1
e4ϕ = 1−cos α
1+cos α
e4ϕ = 1−cos α
α
2 cos 2
4ϕ 2
e = α
2 sin 2
2
α
e4ϕ = cot 2 2
α
(e2ϕ ) 2 = cot 2 2
α
e2ϕ = ±cot 2
Hence Proved
2 tan α
tan2θ = −2 tan 2 α
π
2θ =
(2+α)
π
2θ = nπ +
(2+α)
1
2θ = n + 2 π + α
Hence Proved.
a+ib +(a−ib )
tan Log x 2 + y 2 = 1− a+ib ∵ By 1 and 2
(a−ib )
a + ib + a − ib
tan Log x 2 + y 2 = ∵ a2 − b 2 = a − b a + b
1 − a2 − (ib)2
2a
tan Log x 2 + y 2 = 1− a 2 −i 2 b 2
2a
tan Log x 2 + y 2 = 1− a 2 +b 2 ∵ i2 = −1
Hence Proved.
1
𝑐𝑜𝑠𝑒𝑐 𝛼 + 𝑖𝛽 = 𝑠𝑖𝑛𝛼 ∵ 𝑠𝑖𝑛𝑖𝑥 = 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑥 , 𝑐𝑜𝑠𝑖𝑥 = 𝑐𝑜𝑠𝑥
𝑐𝑜𝑠 𝛽+ 𝑐𝑜𝑠𝛼 𝑖 𝑠𝑖𝑛 𝛽
1
𝑐𝑜𝑠𝑒𝑐 𝛼 + 𝑖𝛽 = 𝑠𝑖𝑛𝛼 𝑐𝑜𝑠 𝛽+ 𝑖 𝑐𝑜𝑠𝛼 𝑠𝑖𝑛 𝛽
1
𝑐𝑜𝑠𝑒𝑐 𝛼 + 𝑖𝛽 = 𝑥 𝑦 [ By (1) ]
+𝑖
2 2
1
𝑐𝑜𝑠𝑒𝑐 𝛼 + 𝑖𝛽 = 𝑥 +𝑖𝑦
2
2
𝑐𝑜𝑠𝑒𝑐 𝛼 + 𝑖𝛽 = 𝑥+𝑖𝑦
2
Similarly, 𝑐𝑜𝑠𝑒𝑐 𝛼 − 𝑖𝛽 = 𝑥−𝑖𝑦
2 2
(a)𝑐𝑜𝑠𝑒𝑐 𝛼 + 𝑖𝛽 + 𝑐𝑜𝑠𝑒𝑐 𝛼 − 𝑖𝛽 = 𝑥+𝑖𝑦 + 𝑥−𝑖𝑦
2 𝑥 −𝑖𝑦 +2(𝑥+𝑖𝑦 )
= 𝑥+𝑖𝑦 (𝑥−𝑖𝑦 )
2 𝑥 −𝑖𝑦 +2(𝑥+𝑖𝑦 )
= ∵ 𝑎 + 𝑏 𝑎 − 𝑏 = 𝑎2 − 𝑏 2
𝑥 2 − 𝑖𝑦 2
2𝑥−2𝑖𝑦 +2𝑥+2𝑖𝑦
= 𝑥 2 −𝑖 2 𝑦 2
4𝑥
= 𝑥 2 +𝑦 2 ∵ 𝑖 2 = −1
2 2
(b) 𝑐𝑜𝑠𝑒𝑐 𝛼 − 𝑖𝛽 − 𝑐𝑜𝑠𝑒𝑐 𝛼 + 𝑖𝛽 = 𝑥−𝑖𝑦 − 𝑥+𝑖𝑦
2 𝑥 +𝑖𝑦 −2(𝑥−𝑖𝑦 )
= 𝑥−𝑖𝑦 (𝑥+𝑖𝑦 )
2𝑥+2𝑖𝑦 −2𝑥+2𝑖𝑦
= 𝑥 2 −𝑖 2 𝑦 2
4𝑖𝑦
= 𝑥 2 +𝑦 2 ∵ 𝑖 2 = −1
Hence Proved
1
sec θ + iɸ = cos θ cosi ɸ−sin θ sini ɸ ∵ cos A + B = cosA cosB − sinA sinB
1
Sec θ + iɸ = cos θ cosh ɸ−i sin θ sinh ɸ ∵ sinix = i sinhx , cosix = coshx
1
Sec θ + iɸ = x y ∵ x = 2cosθ coshɸ , y = 2sinθ sinhΦ
−i
2 2
1
Sec θ + iɸ = x −iy
2
2
Sec θ + iɸ = x−iy
2
Similarly, Sec θ − iɸ = x+iy
2 2
sec θ + iɸ − isec θ − iɸ = x−iy − x+iy
1 1
sec θ + iɸ − isec θ − iɸ = 2 −
x−iy x+iy
x+iy −(x−iy )
sec θ + iɸ − isec θ − iɸ = 2 x−iy (x+iy )
x+iy −x+iy
sec θ + iɸ − isec θ − iɸ = 2 ∵ a + b a − b = a2 − b 2
x 2 −(iy )2
2iy
sec θ + iɸ − isec θ − iɸ = 2 x 2 −i 2 y 2
4iy
sec θ + iɸ − isec θ − iɸ = x 2 +y 2
Hence Proved.
𝐜𝐨𝐬𝐳
Ex17. Separate into real and imaginary parts of: (B.tech.May/June 2014)
𝐳+𝟏
cosz x cosx coshy +cosx coshy −iy cosx coshy −ix sinx sinhy −i sinx sinhy +i 2 y sinx sinhy
=
z+1 (x+1)2 −i 2 y 2
cosz x cosx coshy +cosx coshy −iy cosx coshy −ix sinx sinhy −i sinx sinhy −y sinx sinhy
= i2 = −1
z+1 (x+1)2 +y 2
cosz (x cosx coshy +cosx coshy −ysinx sinhy )−iy cosx coshy −ix sinx sinhy −i sinx sinhy
=
z+1 (x+1)2 +y 2
cosz (x cosx coshy +cosx coshy −ysinx sinhy )−i(y cosx coshy +x sinx sinhy +sinx sinhy )
=
z+1 (x+1)2 +y 2
cosz (x cosx coshy +cosx coshy −ysinx sinhy ) (y cosx coshy +x sinx sinhy +sinx sinhy ) a+b a b
= −i =c+c
z+1 (x+1)2 +y 2 (x+1)2 +y 2 c
sinθ coshɸ + i cosθ sinhɸ = cosα + i sinα [ ∵sinix = i sinhx, cosix = coshx]
cos α sin α
coshɸ = , sinhɸ = cos θ
sin θ
We know that
cosh 2 ɸ − sinh 2 ɸ = 1
cos α 2 sin α 2
− =1
sin θ cos θ
cos 2 α sin 2 α
2θ − cos 2 θ = 1
sin
(1−sin 2 α) sin 2 α
2θ − cos 2 θ = 1
sin
1 sin 2 α sin 2 α
2θ
− sin 2 θ − cos 2 θ = 1
sin
1 1 1
2θ
− sin 2 α[ sin 2 θ + cos 2 θ ] = 1
sin
1 cos 2 θ+sin 2 θ
2θ
− sin 2 α =1
sin sin 2 θcos 2 θ
1 sin 2 α
2θ
− sin 2 θcos 2 θ = 1 [ ∵ sin 2 θ + cos 2 θ = 1 ]
sin
sin 2 α 1
− sin 2 θcos 2 θ = 1 − sin 2 θ
sin 2 α 1
= −1 + sin 2 θ
sin 2 θcos 2 θ
sin 2 α 1−sin 2 θ
2 θcos 2 θ =
sin sin 2 θ
sin 2 α cos 2 θ
=
sin 2 θcos 2 θ sin 2 θ
sin 2 α = cos 4 θ
cos 4 θ = sin 2 α
(cos 2 θ) 2 = sin 2 α
cos 2 θ = sin 2 α
cos 2 θ = ±sinα
Hence Proved.
Ex19. If 𝐜𝐨𝐬 𝐱 + 𝐢𝐲 = 𝐞𝐢𝛂 show that: 𝐜𝐨𝐬𝐡𝟐𝐲 + 𝐜𝐨𝐬𝟐𝐱 = 𝟐 [F.E. May/June 2008]
cosθ coshɸ − i sinθ sinhɸ = cosα + i sinα [ ∵sinix = i sinhx, cosix = coshx]
We have by (1)
cos α sin α
coshɸ = cos θ , sinhɸ = − sin θ
We know that
cosh 2 ɸ − sinh 2 ɸ = 1
cos 2 α sin 2 α
2θ − sin 2 θ = 1
cos
(1−sin 2 α) sin 2 α
2θ
− sin 2 θ = 1
cos
1 sin 2 α sin 2 α
2θ − cos 2θ − sin 2 θ = 1
cos
1 1 1
2θ
− sin 2 α[ cos 2 θ + sin 2 θ ] = 1
cos
1 sin 2 θ+cos 2 θ
2θ
− sin 2 α =1
cos cos 2 θ sin 2 θ
1 sin 2 α
2θ − cos 2θ =1 [ ∵ sin 2 θ + cos 2 θ = 1 ]
cos sin 2 θ
sin 2 α 1
− cos 2 θ sin 2 θ = 1 − cos 2 θ
sin 2 α 1
= −1 + cos 2 θ
cos 2 θ sin 2 θ
sin 2 α 1−cos 2 θ
=
cos 2 θ sin 2 θ cos 2 θ
sin 2 α sin 2 θ
= cos 2 θ
cos 2 θ sin 2 θ
sin 2 α = sin 4 θ
sin 4 θ = sin 2 α
we have
= 1 − 2sin2 θ + 1 + 2 sinh 2 ɸ
= 2 − 2sin2 θ + 2 sinh 2 ɸ
= 2 − 2( sin2 θ − sinh 2 ɸ)
sin 4 θ−sin 2 α
= 2 − 2( )
sin 2 θ
sin 2 α−sin 2 α
= 2 − 2( ) [ ∵ sin 4 θ = sin 2 α ]
sin 2 θ
=2−0=2
Hence Proved.
𝛑 𝛉
Ex20. Prove that 𝐬𝐢𝐧 −𝟏 𝐜𝐨𝐬𝐞𝐜𝛉 = + 𝐢 𝐋𝐨𝐠 𝐜𝐨𝐭
𝟐 𝟐
cosecθ = sin x + iy
By (3)
cosx sinhy = 0
cosx = 0 [ ∵ sinhy ≠ 0 ]
π π
cosx = cos 2 [ ∵ cos 2 = 0 ]
π
x= 2
Now by (2)
π
cosecθ = sin 2 coshy
coshy = cosecθ
y = cosh −1 (cosecθ)
1+cos θ
y = Log sin θ
θ
2 cos 2
2
y = Log θ θ
2 sin cos
2 2
θ
cos
2
y = Log θ
sin
2
θ
y = Log[ cot 2 ]
θ
y = Log cot 2
Hence Proved.
𝑒 𝜃 −𝑒 −𝜃 𝑒 𝜃 +𝑒 −𝜃 𝑒 𝜃 −𝑒 −𝜃 𝑒 𝜃 −𝑒 −𝜃
Note: 𝑠𝑖𝑛𝜃 = , 𝑐𝑜𝑠𝜃 = , 𝑡𝑎𝑛𝜃 = 𝑒 𝜃 +𝑒 −𝜃 , 𝑐𝑜𝑡𝜃 = 𝑒 𝜃 +𝑒 −𝜃
2 2
𝑥 = 𝑠𝑖𝑛𝑦
𝑒 𝑦 −𝑒 −𝑦 𝑒 𝜃 −𝑒 −𝜃
𝑥= ∵ 𝑠𝑖𝑛𝜃 =
2 2
𝑒𝑦 1
2𝑥 = − 𝑒𝑦
1
𝑒𝑦 2 −1 𝑎 𝑐 𝑎𝑑 −𝑏𝑐
2𝑥 = ∵𝑏−𝑑 =
𝑒𝑦 𝑏𝑑
2𝑥𝑒 𝑦 = 𝑒 𝑦 2
−1
0 = 𝑒𝑦 2
− 2𝑥𝑒 𝑦 − 1
𝑒𝑦 2
− 2𝑥𝑒 𝑦 − 1 = 0
𝑎 = 1, 𝑏 = −2𝑥, 𝑐 = −1
−𝑏± 𝑏 2 −4𝑎𝑐
𝑒𝑦 = 2𝑎
− −2𝑥 ± −2𝑥 2 −4 1 −1
𝑒𝑦 = 2 1
2𝑥± 4𝑥 2 +4
𝑒𝑦 = .
2
2𝑥± 4 (𝑥 2 +1
𝑒𝑦 = ∵ 𝑎𝑏 = 𝑎 𝑏
2
2𝑥±2 𝑥 2 +1
𝑒𝑦 = 2
2𝑥 2 𝑥 2 +1 𝑎±𝑏 𝑎 𝑏
𝑒𝑦 = ± ∵ =𝑐±𝑐
2 2 𝑐
𝑒𝑦 = 𝑥 ± 𝑥2 + 1
𝑒𝑦 = 𝑥 + 𝑥2 + 1
𝑙𝑜𝑔𝑒 𝑦 = 𝑙𝑜𝑔[𝑥 + 𝑥 2 + 1 ]
𝑦 = 𝑙𝑜𝑔 𝑥 + 𝑥 2 + 1 ∵ 𝑙𝑜𝑔𝑒 = 1
Hence Proved.
𝑥 = 𝑐𝑜𝑠𝑦
𝑒 𝑦 +𝑒 −𝑦 𝑒 𝜃 +𝑒 −𝜃
𝑥= {∵ 𝑐𝑜𝑠𝜃 = }
2 2
2𝑥 = 𝑒 𝑦 + 𝑒 −𝑦
1
2𝑥 = 𝑒 𝑦 + 𝑒 𝑦
𝑒𝑦 1
2𝑥 = + 𝑒𝑦
1
𝑒𝑦 2 +1 𝑎 𝑐 𝑎𝑑 −𝑏𝑐
2𝑥 = ∵𝑏−𝑑 =
𝑒𝑦 𝑏𝑑
2𝑥𝑒 𝑦 = 𝑒 𝑦 2
+1
0 = 𝑒𝑦 2
− 2𝑥𝑒 𝑦 + 1
𝑒𝑦 2
− 2𝑥𝑒 𝑦 + 1 = 0
𝑎 = 1, 𝑏 = −2𝑥, 𝑐 = 1
−𝑏± 𝑏 2 −4𝑎𝑐
𝑥= 2𝑎
− −2𝑥 ± −2𝑥 2 −4 1 1
𝑥= 2 1
2𝑥± 4𝑥 2 −4
𝑒𝑦 = .
2
2𝑥±2 𝑥 2 −1
𝑒𝑦 = 2
2𝑥 2 𝑥 2 −1 𝑎±𝑏 𝑎 𝑏
𝑒𝑦 = ± ∵ =𝑐±𝑐
2 2 𝑐
𝑒𝑦 = 𝑥 ± 𝑥2 − 1
𝑒𝑦 = 𝑥 + 𝑥2 − 1
𝑙𝑜𝑔𝑒 𝑦 = 𝑙𝑜𝑔[𝑥 + 𝑥 2 − 1 ]
𝑦 = 𝑙𝑜𝑔 𝑥 + 𝑥 2 − 1 ∵ 𝑙𝑜𝑔𝑒 = 1
Hence Proved.
𝟏 𝟏+𝒙
Ex23. Prove that 𝒕𝒂𝒏𝒉 −𝟏 𝒙 = 𝟐 𝑳𝒐𝒈 𝟏−𝒙
𝑥 = 𝑡𝑎𝑛𝑦
𝑒 𝑦 −𝑒 −𝑦 𝑒 𝜃 −𝑒 −𝜃
𝑥 = 𝑒 𝑦 +𝑒 −𝑦 ∵ 𝑡𝑎𝑛𝜃 = 𝑒 𝜃 +𝑒 −𝜃
𝑥 𝑒 𝑦 −𝑒 −𝑦
= 𝑒 𝑦 +𝑒 −𝑦
1
𝑥+1 𝑒 𝑦 −𝑒 −𝑦 +(𝑒 𝑦 +𝑒 −𝑦 )
=
𝑥−1 𝑒 𝑦 −𝑒 −𝑦 −(𝑒 𝑦 +𝑒 −𝑦 )
𝑥+1 𝑒 𝑦 −𝑒 −𝑦 +𝑒 𝑦 +𝑒 −𝑦
𝑥−1
= 𝑒 𝑦 −𝑒 −𝑦 −𝑒 𝑦 +𝑒 −𝑦
𝑥+1 𝑒𝑦
= − 𝑒 −𝑦
𝑥−1
𝑥+1
= −𝑒 𝑦 𝑒 𝑦
𝑥−1
𝑥+1
= −𝑒 𝑦+𝑦 ∵ 𝑒 𝑚 𝑒 𝑛 = 𝑒 𝑚 +𝑛
𝑥−1
𝑥+1
= −𝑒 2𝑦
𝑥−1
𝑥+1
−𝑒 2𝑦 =
𝑥−1
𝑥+1
𝑒 2𝑦 = − 𝑥−1
𝑥+1
𝑒 2𝑦 = − 𝑥−1
𝑥+1
𝑒 2𝑦 = −𝑥+1
1+𝑥
𝑒 2𝑦 = 1−𝑥
1+𝑥
∴ 2𝑦 𝑙𝑜𝑔𝑒 = log ∵ 𝑙𝑜𝑔𝑚𝑛 = 𝑛 𝑙𝑜𝑔𝑚
1−𝑥
1+𝑥
2𝑦 = log 1−𝑥
∵ 𝑙𝑜𝑔𝑒 = 1
1 1+𝑥
𝑦 = 2 log 1−𝑥
1 1+𝑥
𝑡𝑎𝑛 −1 𝑥 = 2 log [∵By (1) 𝑡𝑎𝑛 −1 𝑥 = 𝑦 ]
1−𝑥
Hence Proved.
𝟏 𝐱+𝟏
Ex24. Prove that: 𝐜𝐨𝐭𝐡 −𝟏 𝐱 = 𝟐 𝐋𝐨𝐠 𝐱−𝟏 , |𝐱| > 1 [B.tech.Old Nov/Dec 2012]
x = cothy
x e y +e −y
= e y −e −y
1
x+1 e y +e −y +(e y −e −y )
=
x−1 e y +e −y −(e y −e −y )
x+1 e y +e −y +e y −e −y
=
x−1 e y +e −y −e y +e −y
x+1 2e y
= 2e −y
x−1
x+1 ey
= e −y
x−1
x+1
= ey ey
x−1
x+1
= e2y ∵ em en = em+n
x−1
x+1
e2y =
x−1
x+1
e2y = x−1
x+1
e2y = x−1
x+1
2y Loge = Log x−1 ∵ logmn = n Logm
x+1
∴ 2y = Log x−1 ∵ Loge = 1
1 x+1
y = 2 Log x−1
1 x+1
coth −1 x = 2 Log x−1 [∵By (1) coth −1 x = y ]
Hence Proved.
3𝑖
Sol. Let, 𝑐𝑜𝑠 −1 = 𝑥 + 𝑖𝑦 …… (1)
4
3𝑖
= cos 𝑥 + 𝑖𝑦
4
3𝑖
= 𝑐𝑜𝑠𝑥 𝑐𝑜𝑠𝑦 − 𝑠𝑖𝑛𝑥 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑦 [ 𝑠𝑖𝑛𝑖𝑥 = 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑥, 𝑐𝑜𝑠𝑖𝑥 = 𝑐𝑜𝑠𝑥 ]
4
3𝑖
4
= 𝑐𝑜𝑠𝑥 𝑐𝑜𝑠𝑦 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑥 𝑠𝑖𝑛𝑦
3𝑖
0+ = 𝑐𝑜𝑠𝑥 𝑐𝑜𝑠𝑦 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑥 𝑠𝑖𝑛𝑦
4
3
0 + 𝑖 4 = 𝑐𝑜𝑠𝑥 𝑐𝑜𝑠𝑦 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑥 𝑠𝑖𝑛𝑦
Now by (2)
𝑐𝑜𝑠𝑥 𝑐𝑜𝑠𝑦 = 0
But 𝑐𝑜𝑠𝑦 ≠ 0
∴ 𝑐𝑜𝑠𝑥 = 0
𝜋 𝜋
𝑐𝑜𝑠𝑥 = 𝑐𝑜𝑠 2 [𝑐𝑜𝑠 2 = 0 ]
𝜋
𝑥= 2
Now , by (3)
3
𝑠𝑖𝑛𝑥 𝑠𝑖𝑛𝑦 = − 4
𝜋 3
𝑠𝑖𝑛 2 𝑠𝑖𝑛𝑦 = − 4
3 𝜋
𝑠𝑖𝑛𝑦 = − 4 [𝑠𝑖𝑛 2 = 1 ]
3
𝑦 = 𝑠𝑖𝑛 −1 (− 4 )
3 3 2
𝑦 = 𝐿𝑜𝑔 − + − +1
4 4
3 9
𝑦 = 𝐿𝑜𝑔 − 4 + +1
16
3 25
𝑦 = 𝐿𝑜𝑔 − 4 + 16
3 5
𝑦 = 𝐿𝑜𝑔 − 4 + 4
1
𝑦 = 𝐿𝑜𝑔 2
3𝑖 𝜋 1
𝑐𝑜𝑠 −1 = 2 + 𝑖 𝐿𝑜𝑔( 2 )
4
Ex26. If 𝐭𝐚𝐧 𝒙 + 𝒊𝒚 = 𝒊 where x and y are real, prove that x is indeterminate and y is
infinite.
tan 𝑥 − 𝑖𝑦 = −𝑖
𝑖−𝑖
𝑡𝑎𝑛2𝑥 = 1+𝑖 2
𝑖−𝑖
𝑡𝑎𝑛2𝑥 = 1−1 ∵ 𝑖 2 = −1
0
𝑡𝑎𝑛2𝑥 = 0
Which is indeterminate
∴ x is indeterminate
i−(−i)
= 1+ i (−i)
i+i
= 1−i 2
i+i
= 1+1 [ ∵ 𝑖 2 = −1]
2i
= 2
𝑡𝑎𝑛2𝑖𝑦 = 𝑖
𝑡𝑎𝑛2𝑦 = 1
2𝑦 = 𝑡𝑎𝑛 −1 (1)
1 1+𝑥
Using 𝑡𝑎𝑛 −1 𝑥 = 2 𝐿𝑜𝑔 1−𝑥
1 1+1
2𝑦 = 2 𝐿𝑜𝑔( 1−1 )
1 2
2𝑦 = 2 𝐿𝑜𝑔( 0 )
1
2𝑦 = 2 𝐿𝑜𝑔∞
2𝑦 = ∞
∞
𝑦= 2
𝑦=∞
∴ y is infinite.
Tricky Examples:
𝐱
Ex1. Prove that: 𝐭𝐚𝐧𝐡 −𝟏 𝐱 = 𝐬𝐢𝐧𝐡 −𝟏 [B.tech. Nov/Dec 2012]
𝟏−𝐱 𝟐
−1
Ans: Let, tanh x = y ……. (1)
x = tanhy
We know that
sech 2 y = 1 − tanh 2 y
sech 2 y = 1 − x 2 [ ∵ x = tanhy ]
sechy = 1−x2
1
= 1−x2
coshy
1
coshy = …….. (2)
1−x 2
sinhy
Now, sinhy = coshy × coshy [Adjustment ]
= coshy × tanhy
1
= ×x
1−x 2
x
sinhy =
1−x 2
x
y = sinh −1
1−x 2
−1 x
tanh x = sinh −1 [ ∵ By (1) tanh −1
x = y]
1−x 2
Hence Proved.
We know that
cosh 2 x − sinh 2 x = 1
cosh 2 y − sinh 2 y = 1
cosh 2 y = 1 + sinh 2 y
cosh 2 y = 1 + x 2 [∵ x = sinhy]
1
cosech2y = 2 sinhy ∵ sinh2y = 2 sinhy coshy
coshy
1
cosech2y = [ ∵ By (2) and (3)]
2x 1+x 2
1
2y = cosech−1
2x 1+x 2
1 1
y = 2 cosech−1
2x 1+x 2
1 1
sinh −1 x = 2 cosech−1 [∵ By (1)]
2x 1+x 2
Hence Proved.
𝛑 𝐱
Ex3. Prove that 𝐬𝐢𝐧𝐡 −𝟏 𝐭𝐚𝐧𝐱 = 𝐋𝐨𝐠 𝐭𝐚𝐧
(𝟒+𝟐)
sinx +1
LHS = Log cosx
1+sinx
LHS = Log cosx
x x
(cos +sin ) 2 θ θ θ θ
2
LHS = Log 2 2
2 x −sin 2 x
[ ∵ 1 + sinθ = cos 2 + sin 2 , cosθ = cos 2 2 − sin 2 2 ]
cos
2 2
x x
(cos +sin ) 2
2 2
LHS = Log x x x x
(cos −sin )(cos +sin )
2 2 2 2
x x
cos +sin
2 2
LHS = Log x x
cos −sin
2 2
x
1+tan
2
LHS = Log x
1−tan
2
π x 1−tan θ π
LHS = Log[tan
( 4 + 2 )] [∵ = tan +θ ]
1+tan θ 4
π x
LHS = Log tan
(4+2)
LHS = RHS
Hence Proved.
𝛂
Ex4. Prove that: 𝐬𝐞𝐜𝐡 −𝟏 𝐬𝐢𝐧𝛂 = 𝐥𝐨𝐠𝐜𝐨𝐭 [B.tech. May/June 2008]
𝟐
1+ 1−x 2
sech −1 x = Log
x
It follows that
1+ 1−sin 2 α
sech −1 (sinα) = Log sin α
1+ cos 2 α
sech −1 (sinα) = Log sin α
1+cos α
sech −1 (sinα) = Log sin α
α
2cos 2 θ θ θ
−1
sech (sinα) = Log α
2
α ∵ sinθ = 2sin 2 cos 2 , 1 + cosθ = 2cos 2 2
2sin cos
2 2
α
sech −1 (sinα) = Log cot 2
Hence Proved.
1 1+cos θ
LHS = 2 Log 1−cos θ
θ
1 2cos 2
2
LHS = 2 Log θ
2sin 2
2
θ
1 cos 2
2
LHS = 2 Log θ
sin 2
2
1 θ
LHS = 2 Log cot 2 2
1 θ 2
LHS = 2 Log cot 2
1 θ
LHS = 2 2 Log cot 2 ∵ Logmn = n Logm
θ
LHS = Log cot 2 …………… (1)
1+cos θ a b a+b
RHS = Log ∵ +c =
sin θ c c
θ
cos
2
RHS = Log θ
sin
2
θ
RHS = Log cot 2 ………….. (2)
LHS = RHS
Hence Proved
1 1+sin θ
LHS = 2 Log 1−sin θ
θ θ
1 (cos +sin ) 2
2 2
LHS = Log θ θ
2 (cos +sin ) 2
2 2
θ θ 2
1 cos +sin
2 2 a2 a 2
LHS = 2 Log θ θ ∵ =
cos −sin b2 b
2 2
θ θ
1 cos +sin
LHS = 2 2 Log 2
θ
2
θ ∵ Logmn = n Logm
cos −sin
2 2
θ
1+tan
2
LHS = Log θ
1−tan
2
π θ 1−tan θ π
LHS = Log[tan
( 4 + 2 )] [∵ = tan +θ ]
1+tan θ 4
π θ
( 4 + 2 ) …………. (1)
LHS = Log tan
1+sin θ a b a+b
RHS = Log ∵ +c =
cos θ c c
θ θ 2
cos +sin θ θ θ θ
2
RHS = Log 2 2
2 θ −sin 2 θ
[ ∵ 1 + sinθ = cos 2 + sin 2 , cosθ = cos 2 2 − sin 2 2 ]
cos
2 2
θ θ 2
cos +sin
RHS = Log θ
2
θ
2
θ θ ∵ a2 − b 2 = a − b a + b
cos −sin cos +sin
2 2 2 2
θ θ
cos +sin
2 2
RHS = Log θ θ
cos −sin
2 2
θ θ
cos +sin
2 2
RHS = Log θ θ
cos −sin
2 2
θ
1+tan
2
RHS = Log θ
1−tan
2
π θ 1−tan θ π
RHS = Log[tan
( 4 + 2 )] [∵ = tan +θ ]
1+tan θ 4
π θ
( 4 + 2 ) ……….. (2)
RHS = Log tan
LHS = RHS
Hence Proved
𝛉
Ex7. Prove that 𝐬𝐞𝐜𝐡 −𝟏 𝐬𝐢𝐧𝛉 = 𝐋𝐨𝐠𝐜𝐨𝐭 𝟐
1+ 1−x 2
Using sech −1 x = Log x
1+ 1−sin 2 θ
LHS = Log sin θ
1+cos θ
LHS = Log sin θ
θ
2 cos 2
2
LHS = Log θ θ
2 sin cos
2 2
θ
cos
2
LHS = Log θ
sin
2
θ
LHS = Log cot
2
LHS = RHS
Hence Proved.
1 1
∴ 𝑥 + 𝑥 = 2 𝑐𝑜𝑠𝜃 , 𝑥 − 𝑥 = 2𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
1 1
In General, 2𝑐𝑜𝑠𝑚𝜃 = 𝑥 𝑚 + 𝑥 𝑚 , 2𝑠𝑖𝑛𝑚𝜃 = 𝑥 𝑚 − 𝑥 𝑚
Formulae
𝟏
(A) 𝟐𝒊 𝒔𝒊𝒏𝜽 = 𝒙 − 𝒙
𝟏
(B) 𝟐 𝒄𝒐𝒔𝜽 = 𝒙 + 𝒙
𝟏
(C) 𝒙𝒎 − 𝒙𝒎 = 𝟐𝒊 𝒔𝒊𝒏𝒎𝜽
𝟏
(D) 𝒙𝒎 + 𝒙𝒎 = 𝟐𝒄𝒐𝒔𝒎𝜽
1 7
(2𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃) 7 = 𝑥 − 𝑥
1 6 1 7
+7𝐶6 𝑥1 − 7𝐶7 𝑥 0
𝑥 𝑥
35 21 7 1
27 𝑖 7 𝑠𝑖𝑛7 𝜃 = 𝑥 7 − 7𝑥 5 + 21𝑥 3 − 35𝑥 + − 𝑥3 + 𝑥5 − 𝑥7
𝑥
1 7 21 35
27 𝑖 7 𝑠𝑖𝑛7 𝜃 = 𝑥 7 − 𝑥 7 − 7𝑥 5 + 𝑥 5 + 21𝑥 3 − 𝑥 3 − 35𝑥 + 𝑥
1 1 1 1
27 𝑖 7 𝑠𝑖𝑛7 𝜃 = 𝑥 7 − 𝑥 7 − 7 𝑥 5 − 𝑥 5 + 21 𝑥 3 − 𝑥 3 − 35 𝑥 − 𝑥
1
Using 𝑥 𝑚 − 𝑥 𝑚 = 2𝑖 𝑠𝑖𝑛𝑚𝜃
27 𝑖 7 𝑠𝑖𝑛7 𝜃 = (2𝑖 𝑠𝑖𝑛7𝜃) − 7(2𝑖 𝑠𝑖𝑛5𝜃) + 21(2𝑖 𝑠𝑖𝑛3𝜃) − 35(2𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃) [ ∵By (1)]
1
𝑠𝑖𝑛7 𝜃 = 26 𝑖 6 [ 𝑠𝑖𝑛7𝜃 − 7 𝑠𝑖𝑛5𝜃 + 21 𝑠𝑖𝑛3𝜃 − 35 𝑠𝑖𝑛𝜃 ]
1
𝑠𝑖𝑛7 𝜃 = − 64 [ 𝑠𝑖𝑛7𝜃 − 7 𝑠𝑖𝑛5𝜃 + 21 𝑠𝑖𝑛3𝜃 − 35 𝑠𝑖𝑛𝜃 ] ∵ 𝑖 6 = −1
1 8
(2𝑐𝑜𝑠𝜃) 8 = 𝑥 + 𝑥
1 1 2 1 3 1 4 1 5
28 𝑐𝑜𝑠 8 𝜃 = 𝑥 8 + 8𝐶1 𝑥 7 + 8𝐶2 𝑥 6 + 8𝐶3 𝑥 5 + 8𝐶4 𝑥 4 + 8𝐶5 𝑥 3
𝑥 𝑥 𝑥 𝑥 𝑥
1 6 1 7 1 8
+8𝐶6 𝑥 2 + 8𝐶7 𝑥1 + 8𝐶8 𝑥 0
𝑥 𝑥 𝑥
56 28 8 1
28 𝑐𝑜𝑠 8 𝜃 = 𝑥 8 + 8𝑥 6 + 28𝑥 4 + 56𝑥 2 + 70 + 𝑥 2 + 𝑥 4 + 𝑥 6 + 𝑥 8
1 8 28 56
28 𝑐𝑜𝑠 8 𝜃 = 𝑥 8 + 𝑥 8 + 8𝑥 6 + 𝑥 6 + 28𝑥 4 + 𝑥 4 + 56𝑥 2 + 𝑥 2 + 70
1
Using 𝑥 𝑚 + 𝑥 𝑚 = 2 𝑐𝑜𝑠𝑚𝜃
1
𝑐𝑜𝑠 8 𝜃 = 27 [𝑐𝑜𝑠8𝜃 + 8𝑐𝑜𝑠6𝜃 + 28𝑐𝑜𝑠4𝜃 + 56𝑐𝑜𝑠2𝜃 + 35]
1
𝑐𝑜𝑠 8 𝜃 = 128 [𝑐𝑜𝑠8𝜃 + 8𝑐𝑜𝑠6𝜃 + 28𝑐𝑜𝑠4𝜃 + 56𝑐𝑜𝑠2𝜃 + 35]
𝟏𝟐𝟖 𝟏 − 𝐜𝐨𝐬 𝟐 𝛉 𝟒
= 𝐜𝐨𝐬𝟖𝛉 − 𝟖 𝐜𝐨𝐬𝟔𝛉 + 𝟐𝟖 𝐜𝐨𝐬𝟒𝛉 − 𝟓𝟔 𝐜𝐨𝐬𝟐𝛉 + 𝟑𝟓
We know that
1
2i sinθ = x − x
1 8
(2i sinθ)8 = x − x
1 8
28 i8 sin8 θ = x − x
56 28 8 1
28 i8 sin8 θ = x 8 − 8 x 6 + 28 x 4 − 56 x 2 + 70 − x 2 + x 4 − x 6 + x 8
1 8 28 56
28 i8 sin8 θ = x 8 + x 8 + −8 x 6 − x 6 + 28 x 4 + x 4 + −56 x 2 − x 2 + 70
1 1 1 1
28 i8 sin8 θ = x 8 + x 8 + 8 x 6 + x 6 + 28 x 4 + x 4 − 56 x 2 + x 2 + 70
1
Using x m + x m = 2cosmθ
128 sin 2 θ 4
= cos8θ + 8cos6θ + 28cos4θ − 56cos2θ + 35
128 1 − cos 2 θ 4
= cos8θ − 8 cos6θ + 28 cos4θ − 56 cos2θ + 35
Hence Proved.
1
2cosθ = x + x
5 3 1 5 1 3
2isinθ 2cosθ = x −x x +x
3
5 5 5 3 3 1 2 1 3 1
2 i sin θ 2 cos θ = x − x x −x x +x [Adjustment]
1 2 1 1 3
28 i5 sin5 θ cos3 θ = x − x x −x x +x
1 2 1 3
28 i5 sin5 θ cos3 θ = x − x x2 − x2 ∵ a2 − b 2 = a − b a + b
1 2.1 1 2
28 i5 sin5 θ cos3 θ = x 2 − 2 x + x0
x 2! x
1 3.2 1 2 3.2.1 1 3
x2 3
− 3 x2 2
+ x2 1
− x2 0
x2 2! x2 3! x2
1 3 1
28 i5 sin5 θ cos3 θ = x 2 − 2 + x 2 x6 − 3 x2 + x2 − x6
1 6 2 3 1
28 i5 sin5 θ cos3 θ = x 8 − 3 x 4 + 3 − x 4 − 2x 6 + 6x 2 − x 2 + x 6 + x 4 − 3 + x 4 − x 8
1 3 1 2 6
28 i5 sin5 θ cos3 θ = (x 8 − x 8 ) + ( − 3 x 4 + x 4 ) + x 4 − x 4 + −2x 6 + x 6 + 6x 2 − x 2
1
Using x m − x m = 2i sinmθ
1
sin5 θ cos3 θ = [sin8θ − 3sin4θ − sin4θ − 2sin6θ + 6sin2θ]
27 i 4
1
sin5 θ cos3 θ = 128 [sin8θ − 3sin4θ − sin4θ − 2sin6θ + 6sin2θ] [∵ i4 = 1]
Ex5.Prove that:
Put 𝑛 = 7
7
𝑐𝑜𝑠7𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛7𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
Using 𝑖 2 = −1 , 𝑖 3 = 𝑖 𝑖 2 = 𝑖 −1 = −𝑖 , 𝑖 4 = 𝑖 2 𝑖 2 = −1 −1 = 1 ,
𝑖 5 = 𝑖 2 𝑖 3 = −1 −𝑖 = 𝑖 ,
𝑖 6 = 𝑖 2 𝑖 2 𝑖 2 = −1 −1 −1 = −1 , 𝑖 7 =𝑖 6 𝑖 = −1 𝑖 = −𝑖
𝑐𝑜𝑠7𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛7𝜃 = 𝑐𝑜𝑠 7 𝜃 + 7𝑖 𝑐𝑜𝑠 6 𝜃 𝑠𝑖𝑛𝜃 − 21𝑐𝑜𝑠 5 𝜃 𝑠𝑖𝑛 2 𝜃 − 35𝑖 𝑐𝑜𝑠 4 𝜃 𝑠𝑖𝑛 3 𝜃 +
35 𝑐𝑜𝑠 3 𝜃 𝑠𝑖𝑛 4 𝜃 + 21𝑖 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃 − 7 𝑐𝑜𝑠𝜃 𝑠𝑖𝑛 6 𝜃 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛 7 𝜃
𝑠𝑖𝑛7𝜃 = 7 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 3
𝑠𝑖𝑛𝜃 − 35 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 2
𝑠𝑖𝑛 3 𝜃 + 21𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃 − 𝑠𝑖𝑛 7 𝜃
𝑠𝑖𝑛7𝜃 = 7 1 − 𝑠𝑖𝑛 2 𝜃 3
𝑠𝑖𝑛𝜃 − 35 1 − 𝑠𝑖𝑛 2 𝜃 2
𝑠𝑖𝑛 3 𝜃 + 21(1 − 𝑠𝑖𝑛 2 𝜃) 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃 − 𝑠𝑖𝑛 7 𝜃
3
Using 𝑎 − 𝑏 = 𝑎3 − 3𝑎2 𝑏 + 3𝑎𝑏 2 − 𝑏 3 , 𝑎 − 𝑏 2
= 𝑎2 − 2𝑎𝑏 + 𝑏 2
Hence Proved
Put 𝑛 = 6
6
𝑐𝑜𝑠6𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛6𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
Using 𝑖 2 = −1 , 𝑖 3 = 𝑖 𝑖 2 = 𝑖 −1 = −𝑖 , 𝑖 4 = 𝑖 2 𝑖 2 = −1 −1 = 1 ,
𝑖 5 = 𝑖 2 𝑖 3 = −1 −𝑖 = 𝑖 ,
𝑖 6 = 𝑖 2 𝑖 2 𝑖 2 = −1 −1 −1 = −1 , 𝑖 7 =𝑖 6 𝑖 = −1 𝑖 = −𝑖
𝑐𝑜𝑠6𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛6𝜃 = 𝑐𝑜𝑠 6 𝜃 + 6𝑖 𝑐𝑜𝑠 5 𝜃 𝑠𝑖𝑛𝜃 − 15𝑐𝑜𝑠 4 𝜃 𝑠𝑖𝑛 2 𝜃 − 20𝑖 𝑐𝑜𝑠 3 𝜃 𝑠𝑖𝑛 3 𝜃 +
15𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑠𝑖𝑛 4 𝜃 + 6𝑖 𝑐𝑜𝑠𝜃 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃 − 𝑠𝑖𝑛 6 𝜃
We have
Dividing by 𝑐𝑜𝑠𝜃
𝑠𝑖𝑛 6𝜃
= 6𝑐𝑜𝑠 4 𝜃 𝑠𝑖𝑛𝜃 − 20𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑠𝑖𝑛 3 𝜃 + 6 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃
𝑐𝑜𝑠𝜃
𝑠𝑖𝑛 6𝜃
= 6 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 2
𝑠𝑖𝑛𝜃 − 20 𝑐𝑜𝑠 2 𝜃 𝑠𝑖𝑛 3 𝜃 + 6 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃
𝑐𝑜𝑠𝜃
𝑠𝑖𝑛 6𝜃
= 6(1 − 𝑠𝑖𝑛 2 𝜃) 2 𝑠𝑖𝑛𝜃 − 20(1 − 𝑠𝑖𝑛 2 𝜃) 𝑠𝑖𝑛 3 𝜃 + 6 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃
𝑐𝑜𝑠𝜃
2
Using 𝑎 − 𝑏 = 𝑎2 − 2𝑎𝑏 + 𝑏 2
𝑠𝑖𝑛 6𝜃
= 6(𝑠𝑖𝑛𝜃 − 2𝑠𝑖𝑛 3 𝜃 + 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃) − 20(𝑠𝑖𝑛 3 𝜃 − 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃) + 6 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃
𝑐𝑜𝑠𝜃
𝑠𝑖𝑛 6𝜃
= 6𝑠𝑖𝑛𝜃 − 12𝑠𝑖𝑛 3 𝜃 + 6𝑠𝑖𝑛 5 𝜃 − 20 𝑠𝑖𝑛 3 𝜃 + 20 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃 + 6 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃
𝑐𝑜𝑠𝜃
𝑠𝑖𝑛 6𝜃
= 32 𝑠𝑖𝑛 5 𝜃 − 32𝑠𝑖𝑛 3 𝜃 + 6 𝑠𝑖𝑛𝜃
𝑐𝑜𝑠𝜃
Hence Proved.
If z and w are two complex numbers and 𝑧 = 𝑒 𝑤 then 𝑤 = 𝐿𝑜𝑔𝑧 and if 𝑤 = 𝐿𝑜𝑔𝑧 then 𝑧 = 𝑒 𝑤 .
𝐿𝑜𝑔 𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝐿𝑜𝑔𝑟 + 𝑖 𝜃
𝐿𝑜𝑔 𝑥 − 𝑖𝑦 = 𝐿𝑜𝑔𝑟 − 𝑖 𝜃
(b) 𝑥 𝑚 = 𝑒 𝑚 𝐿𝑜𝑔𝑥
𝑥 = 1, 𝑦 = 1
1
𝜋
𝐿𝑜𝑔 1 + 𝑖 = 𝐿𝑜𝑔22 + 𝑖 [∵ 𝐿𝑜𝑔𝑚𝑛 = 𝑛 𝐿𝑜𝑔𝑚]
4
1 𝜋
𝐿𝑜𝑔 1 + 𝑖 = 2 𝑙𝑜𝑔2 + 𝑖 4
1 2𝜋
= 𝑒 𝑖 2 𝐿𝑜𝑔2+𝑖 4
1 𝜋
= 𝑒 𝑖 2 𝐿𝑜𝑔2− 4
𝐿𝑜𝑔 2 𝜋
= 𝑒𝑖 2 𝑒 −4 ∵ 𝑒 𝑚 −𝑛 = 𝑒 𝑚 𝑒 −𝑛
𝜋
𝐿𝑜𝑔 2 𝐿𝑜𝑔 2
1+𝑖 𝑖
= 𝑐𝑜𝑠 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛 𝑒− 4 [ ∵𝑒 𝑖𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃]
2 2
𝝅
Ex2.Prove that real part of (𝟏 + 𝒊 𝟑) 𝟏+𝒊 𝟑
is 𝟐𝒆−𝝅/ 𝟑
𝐜𝐨𝐬
( 𝟑 + 𝟑 𝑳𝒐𝒈𝟐)
𝑥 𝑚 = 𝑒 𝑚 𝐿𝑜𝑔𝑥
Here 𝑥 = 1, 𝑦 = 3
𝜋
𝜃=𝛼= 3
𝜋 𝜋
3 𝐿𝑜𝑔2+𝑖 2 3
1+𝑖 3 1+𝑖 3
= 𝑒 𝐿𝑜𝑔 2+𝑖 3 +𝑖 3
𝜋 𝜋
1+𝑖 3 1+𝑖 3
= 𝑒 𝐿𝑜𝑔 2+𝑖 3 +𝑖 3 𝐿𝑜𝑔2− 3
3
𝜋 𝜋
1+𝑖 3 1+𝑖 3
= 𝑒 𝐿𝑜𝑔 2+− 3 +𝑖 +𝑖 3 𝐿𝑜𝑔 2
3 3
𝜋 𝜋
1+𝑖 3 1+𝑖 3
= 𝑒 (𝐿𝑜𝑔 2− 3 )+𝑖( + 3 𝐿𝑜𝑔 2)
3 3
𝜋 𝜋
(𝐿𝑜𝑔 2− )
1+𝑖 3 1+𝑖 3
=𝑒 3 𝑒 𝑖( 3 + 3 𝐿𝑜𝑔2)
∵ 𝑒 𝑚 +𝑛 = 𝑒 𝑚 𝑒 𝑛
𝜋 𝜋
−
1+𝑖 3 1+𝑖 3
= 𝑒 𝐿𝑜𝑔 2 𝑒 3 𝑒 𝑖( 3 + 3 𝐿𝑜𝑔2)
∵ 𝑒 𝑚 −𝑛 = 𝑒 𝑚 𝑒 −𝑛
𝜋 𝜋
−
1+𝑖 3 1+𝑖 3
=2𝑒 3 𝑒 𝑖( 3 + 3 𝐿𝑜𝑔 2)
[∵ 𝑒 𝐿𝑜𝑔𝑎 = 𝑎]
𝜋
1+𝑖 3 − 𝜋 𝜋
1+𝑖 3 =2𝑒 3 [𝑐𝑜 𝑠 + 3 𝐿𝑜𝑔2 + 𝑖 sin + 3 𝐿𝑜𝑔2 ]
3 3
𝜋 𝜋
1+𝑖 3 − 𝜋 − 𝜋
1+𝑖 3 =2𝑒 3 𝑐𝑜 𝑠 + 3 𝐿𝑜𝑔2 + 𝑖 2 𝑒 3 sin + 3 𝐿𝑜𝑔2
3 3
This gives
1+𝑖 3 𝜋
Real part of 1 + 𝑖 3 is 2𝑒 −𝜋/ 3
cos
( 3 + 3 𝐿𝑜𝑔2)
𝟐 /𝟖 𝝅
Ex3. Show that real part of 𝒊𝑳𝒐𝒈(𝟏+𝒊) is 𝒆−𝝅 𝐜𝐨𝐬
( 𝟒 𝑳𝒐𝒈𝟐)
𝑥 𝑚 = 𝑒 𝑚 𝐿𝑜𝑔𝑥
Here 𝑥 = 1, 𝑦 = 1
𝜋
𝜃=𝛼= 4
1
𝜋
𝐿𝑜𝑔 1 + 𝑖 = 𝑙𝑜𝑔22 + 𝑖 4
1 𝜋
𝐿𝑜𝑔 1 + 𝑖 = 2 𝐿𝑜𝑔2 + 𝑖 …… (3) ∵ 𝑙𝑜𝑔𝑚𝑛 = 𝑛 𝑙𝑜𝑔𝑚
4
Here 𝑥 = 0, 𝑦 = 1
𝜋
𝜃=𝛼= 2
𝜋
𝐿𝑜𝑔𝑖 = 𝑖 2 …….(4)
1 𝜋 𝜋
𝐿𝑜𝑔2+𝑖 (𝑖 )
𝑖 𝐿𝑜𝑔 (1+𝑖) = 𝑒 2 4 2
𝜋 2
2𝜋
𝑖 𝐿𝑜𝑔 (1+𝑖) = 𝑒 𝑖 4 𝐿𝑜𝑔 2+𝑖 8
𝜋 𝜋2
𝐿𝑜𝑔 1+𝑖 𝑖 𝐿𝑜𝑔 2−
𝑖 = 𝑒 4 8 [ 𝑖 2 = −1 ]
𝜋 𝜋2
𝑖 𝐿𝑜𝑔 1+𝑖
= 𝑒 𝑖 4 𝐿𝑜𝑔 2 𝑒 − 8 ∵ 𝑒 𝑚 −𝑛 = 𝑒 𝑚 𝑒 −𝑛
𝜋2
𝐿𝑜𝑔 1+𝑖 𝜋 𝜋 −
𝑖 = cos 𝐿𝑜𝑔2 + 𝑖 sin 𝐿𝑜𝑔2 𝑒 8 [∵ 𝑒 𝑖𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃]
4 4
𝜋2 𝜋2
𝜋 𝜋
𝑖 𝐿𝑜𝑔 1+𝑖
= 𝑒 − 8 cos 𝐿𝑜𝑔2 + 𝑖 𝑒 − 8 sin 𝐿𝑜𝑔2
4 4
2 /8 𝜋
∴ This shows that Real part of 𝑖 𝐿𝑜𝑔 1+𝑖
is 𝑒 −𝜋 cos
( 4 𝐿𝑜𝑔2)
Hence Proved.
𝐬𝐢𝐧 𝒙+𝒊𝒚
Ex4. Prove that: 𝑳𝒐𝒈 = 𝟐𝒊 𝒕𝒂𝒏 −𝟏 [𝒄𝒐𝒕𝒙 𝒕𝒂𝒏𝒉𝒚]
𝐬𝐢𝐧 𝒙−𝒊𝒚
Sol. We have
sin 𝑥+𝑖𝑦
𝐿𝑜𝑔 = 𝐿𝑜𝑔[sin 𝑥 + 𝑖𝑦 ] − 𝐿𝑜𝑔[sin 𝑥 − 𝑖𝑦 ]
sin 𝑥−𝑖𝑦
𝑠𝑖𝑛 𝑥+𝑖𝑦
𝐿𝑜𝑔 = 𝐿𝑜𝑔[𝑠𝑖𝑛𝑥 𝑐𝑜𝑠𝑦 + 𝑖 𝑐𝑜𝑠𝑥 𝑠𝑖𝑛𝑦] − 𝐿𝑜𝑔[𝑠𝑖𝑛𝑥 𝑐𝑜𝑠𝑦 − 𝑖𝑐𝑜𝑠𝑥 𝑠𝑖𝑛𝑦] ….(1)
𝑠𝑖𝑛 𝑥−𝑖𝑦
We know that
𝐿𝑜𝑔 𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑙𝑜𝑔𝑟 + 𝑖 𝜃
𝐿𝑜𝑔 𝑥 − 𝑖𝑦 = 𝑙𝑜𝑔𝑟 − 𝑖 𝜃
𝑠𝑖𝑛 𝑥+𝑖𝑦
𝐿𝑜𝑔 = 𝑙𝑜𝑔𝑟 + 𝑖 𝜃 − 𝑙𝑜𝑔𝑟 + 𝑖 𝜃
𝑠𝑖𝑛 𝑥−𝑖𝑦
sin 𝑥+𝑖𝑦
𝐿𝑜𝑔 = 2𝑖 𝜃
sin 𝑥−𝑖𝑦
sin 𝑥+𝑖𝑦 𝑦 𝑦
𝐿𝑜𝑔 = 2𝑖 𝑡𝑎𝑛 −1 [ ∵ 𝜃 = 𝛼 = 𝑡𝑎𝑛 −1 ]
sin 𝑥−𝑖𝑦 𝑥 𝑥
sin 𝑥+𝑖𝑦
𝐿𝑜𝑔 = 2𝑖 𝑡𝑎𝑛 −1 [𝑐𝑜𝑡𝑥 𝑡𝑎𝑛𝑦] Hence Proved.
sin 𝑥−𝑖𝑦
𝟏 𝟏 𝜽 𝝅 𝜽
Ex5. Prove that: 𝑳𝒐𝒈 = 𝑳𝒐𝒈 𝒄𝒐𝒔𝒆𝒄 𝟐 + 𝒊 −𝟐
𝟏−𝒆𝒊𝜽 𝟐 𝟐
Sol. We have
1 𝑚
𝐿𝑜𝑔 = 𝐿𝑜𝑔1 − 𝐿𝑜𝑔 1 − 𝑒 𝑖𝜃 ∵ log = 𝑙𝑜𝑔𝑚 − 𝑙𝑜𝑔𝑛
1−𝑒 𝑖𝜃 𝑛
1
𝐿𝑜𝑔 = 0 − 𝐿𝑜𝑔 1 − 𝑒 𝑖𝜃
1−𝑒 𝑖𝜃
1
𝐿𝑜𝑔 = − 𝐿𝑜𝑔 1 − 𝑒 𝑖𝜃
1−𝑒 𝑖𝜃
1
𝐿𝑜𝑔 = − 𝐿𝑜𝑔 1 − 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃
1−𝑒 𝑖𝜃
1
𝐿𝑜𝑔 = − 𝐿𝑜𝑔 1 − 𝑐𝑜𝑠𝜃 − 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 [ ∵ 𝑒 𝑖𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 ]
1−𝑒 𝑖𝜃
1 𝜃 𝜃 𝜃
𝐿𝑜𝑔 = − 𝐿𝑜𝑔 2𝑠𝑖𝑛 2 − 𝑖 2 𝑠𝑖𝑛 𝑐𝑜𝑠
1−𝑒 𝑖𝜃 2 2 2
1 𝜃 𝜃 𝜃
𝐿𝑜𝑔 = − 𝐿𝑜𝑔2𝑠𝑖𝑛 2 𝑠𝑖𝑛 2 − 𝑖 𝑐𝑜𝑠 2
1−𝑒 𝑖𝜃
1 𝜃 𝜃 𝜃
𝐿𝑜𝑔 = − 𝐿𝑜𝑔 2𝑠𝑖𝑛 2 + 𝐿𝑜𝑔 𝑠𝑖𝑛 2 − 𝑖 𝑐𝑜𝑠 2 [ ∵𝐿𝑜𝑔 𝑚𝑛 = 𝐿𝑜𝑔𝑚 + 𝐿𝑜𝑔𝑛]
1−𝑒 𝑖𝜃
1 𝜃 𝜃 𝜃
𝐿𝑜𝑔 1−𝑒 𝑖𝜃
= −𝐿𝑜𝑔 2𝑠𝑖𝑛 2 − 𝐿𝑜𝑔 𝑠𝑖𝑛 2 − 𝑖 𝑐𝑜𝑠 2
1 𝜃 −1 𝜋 𝜃 𝜋 𝜃
𝐿𝑜𝑔 = 𝐿𝑜𝑔 2𝑠𝑖𝑛 2 − 𝐿𝑜𝑔[cos − 2 − 𝑖 sin −2 ] {∵ 𝑛 𝑙𝑜𝑔𝑚 = 𝑙𝑜𝑔𝑚𝑛 }
1−𝑒 𝑖𝜃 2 2
1 1 𝜋 𝜃 𝜋 𝜃
𝐿𝑜𝑔 = 𝐿𝑜𝑔 𝜃 – 𝐿𝑜𝑔 cos − 2 − 𝑖 sin −2
1−𝑒 𝑖𝜃 2𝑠𝑖𝑛 2 2
2
𝜋 𝜃
1 1
− 𝐿𝑜𝑔𝑒 −𝑖 −
𝐿𝑜𝑔 = 𝐿𝑜𝑔 𝜃
2 2 [ ∵ 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃 = 𝑒 −𝑖𝜃 ]
1−𝑒 𝑖𝜃 2𝑠𝑖𝑛
2
1 1 𝜃 𝜋 𝜃
𝐿𝑜𝑔 = 𝐿𝑜𝑔 𝑐𝑜𝑠𝑒𝑐 − −𝑖 − 𝐿𝑜𝑔𝑒
1−𝑒 𝑖𝜃 2 2 2 2
1 1 𝜃 𝜋 𝜃
𝐿𝑜𝑔 = 𝐿𝑜𝑔 𝑐𝑜𝑠𝑒𝑐 2 + 𝑖 −
1−𝑒 𝑖𝜃 2 2 2
Hence Proved.
Sol. We know that general value of Logarithmic form of a complex Number is given by
Here 𝑥 = 0, 𝑦 = −1
𝜋
𝜃 = −𝛼 = − 2
𝜋
𝐿𝑜𝑔 −𝑖 = 𝐿𝑜𝑔1 + 𝑖 2𝑛𝜋 − 2
𝜋
𝐿𝑜𝑔 −𝑖 = 𝐿𝑜𝑔1 + 𝑖 2𝑛𝜋 − 2 [ ∵ 𝐿𝑜𝑔1 = 0 ]
𝜋
𝐿𝑜𝑔 −𝑖 = 𝑖 2𝑛𝜋 − 2
1
𝐿𝑜𝑔 −𝑖 = 𝑖 2𝑛 − 𝜋
2
𝟏
Ex2. Prove that: 𝒊𝒊 = 𝒆− 𝟐𝒏+ 𝝅
𝟐
𝑥 𝑚 = 𝑒 𝑚 𝐿𝑜𝑔𝑥
It follows that
We know that
Here 𝑥 = 0, 𝑦 = 1
𝜋
𝐿𝑜𝑔𝑖 = 0 + 𝑖 2𝑛𝜋 + 2 [ ∵ 𝐿𝑜𝑔1 = 0]
𝑖 𝑖 = 𝑒 𝑖 𝐿𝑜𝑔𝑖
2 𝜋
𝑖𝑖 = 𝑒𝑖 2𝑛𝜋 +
2
𝜋
𝑖𝑖 = 𝑒− 2𝑛𝜋 +
2 [ ∵ 𝑖 2 = −1]
1
i.e 𝑖 𝑖 = 𝑒 − 2𝑛+ 𝜋
2 Hence Proved.
𝟏 𝟏
Ex3. Prove that: 𝒊𝜶 = 𝐜𝐨𝐬 𝟐𝒎 + 𝟐 𝝅𝜶 + 𝒊 𝐬𝐢𝐧
[ 𝟐𝒎 + 𝟐 𝝅𝜶]
𝑥 𝑚 = 𝑒 𝑚 𝐿𝑜𝑔𝑥
It follows that
We know that
Here 𝑥 = 0, 𝑦 = 1
𝜋
𝐿𝑜𝑔𝑖 = 0 + 𝑖 2𝑚𝜋 + 2 [ ∵ 𝐿𝑜𝑔1 = 0]
𝑖 𝛼 = 𝑒 𝛼 𝐿𝑜𝑔𝑖
𝜋
𝑖 𝛼 = 𝑒 𝑖𝛼 2𝑚𝜋 +
2
1
i.e 𝑖 𝛼 = 𝑒 𝑖 2𝑚 + 𝜋𝛼
2
1 1
𝑖 𝛼 = cos 2𝑚 + 2 𝜋𝛼 + 𝑖 sin
[ 2𝑚 + 2 𝜋𝛼] [ ∵ 𝑒 𝑖𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃]
Hence Proved.
Sol. We have
𝑖 (𝛼 +𝑖𝛽 ) = 𝑥 + 𝑖𝑦
We know that
𝑥 𝑚 = 𝑒 𝑚 𝐿𝑜𝑔𝑥
It follows that
We know that
Here 𝑥 = 0, 𝑦 = 1
𝜋
𝐿𝑜𝑔𝑖 = 0 + 𝑖 2𝑚𝜋 + 2 [ ∵ 𝐿𝑜𝑔1 = 0]
𝜋
𝐿𝑜𝑔𝑖 = 𝑖 2𝑚𝜋 + 2
4𝑚𝜋 +𝜋
𝑖𝛼 +𝑖 2 𝛽
𝑖 (𝛼 +𝑖𝛽 ) = 𝑒 2
4𝑚𝜋 +𝜋
𝑖𝛼 −𝛽
𝑖 (𝛼 +𝑖𝛽 ) = 𝑒 2
4𝑚𝜋 +𝜋 4𝑚𝜋 +𝜋
𝑖 (𝛼 +𝑖𝛽 ) = 𝑒 𝑖𝛼 –β
2 2
4𝑚𝜋 +𝜋 4𝑚𝜋 +𝜋
𝑖 (𝛼 +𝑖𝛽 ) = 𝑒 𝑖𝛼 2 𝑒 −β 2
4𝑚𝜋 +𝜋
4𝑚𝜋 +𝜋 4𝑚𝜋 +𝜋
𝑖 (𝛼 +𝑖𝛽 ) = 𝑒 −β 2 cos α + sin α [∵ 𝑒 𝑖𝜃 = 𝑐𝑜𝑠𝜃 + 𝑖 𝑠𝑖𝑛𝜃]
2 2
4𝑚𝜋 +𝜋
4𝑚𝜋 +𝜋 4𝑚𝜋 +𝜋
𝑥 2 + 𝑦 2 = 𝑒 −2β 2 cos 2 + sin 2
2 2
𝑥 2 + 𝑦 2 = 𝑒 −β 4𝑚𝜋 +𝜋
i.e. 𝑥 2 + 𝑦 2 = 𝑒 − 4𝑚 +1 𝜋𝛽
Hence proved.
We know that
𝑥 𝑚 = 𝑒 𝑚 𝐿𝑜𝑔𝑥
It follows that
We know that
Here 𝑥 = 0, 𝑦 = 1
𝜋
𝐿𝑜𝑔𝑖 = 𝑖 2𝑚𝜋 + 2 …………….(4)
𝑖 𝑖 = 𝑒 𝑖 𝐿𝑜𝑔𝑖
2 𝜋
𝑖𝑖 = 𝑒𝑖 2𝑚𝜋 +
2
𝜋
𝑖𝑖 = 𝑒− 2𝑚𝜋 +
2 [ ∵ 𝑖 2 = −1]
1
i.e 𝑖 𝑖 = 𝑒 − 2𝑚+ 𝜋
2 …….. (5)
𝜋
Also, 𝐿𝑜𝑔𝑖 = 𝑖 2𝑛𝜋 + 2 ∵ 𝐵𝑦 4
1
1
𝑖𝜃 = 𝑒 − 2𝑚 + 𝜋
2 𝑖 2𝑛 + 2 𝜋
1
2𝑚 + 𝜋 𝑖 1
𝜃 = 𝑒− 2 2𝑛 + 2 𝜋
𝑖
1
1
𝜃 = 𝑒− 2𝑚 + 𝜋
2 2𝑛 + 2 𝜋
1
1
i.e. 𝜃 = 2𝑛 + 2 𝜋 𝑒 − 2𝑚 + 𝜋
2
Hence proved