‫دستور کار‬

‫آزمایشگاه سیستم عامل‬

‫حمید رضا حمیدی‬

‫گروه مهندسی کامپیورت – دانشکده فنی و مهندسی‬

‫خمین (ره)‬
‫دانش گاه بین المللی امام ی‬
‫قزوین ‪ -‬اریان‬

‫خرداد ماه یکهزارو سیصدو نود و هفت‬

 ‫‪1‬‬
‫بنام دوستدار کار های بزرگ‬

‫‪ 1‬برگرفته از دعای عرفه منسوب به امام حسین (ع)‪ ..." .‬و هیچ ترديدی ندارم كه تو از كارهای بزرگ‪ ،‬از من خواهي پرسید‪"... .‬‬
 ‫فهرست مطالب‬

‫مقدمه ‪7 ...................................................................................................................................‬‬
‫ربانمه هفته اول ‪:‬آشنايي عمومي با لینوكس ‪9 .............................................................................................‬‬
‫ربانمه هفته دوم ‪:‬آشنايي با واسط كاربری خط فرمان لینوكس ‪11 ......................................................................‬‬
‫ربانمه هفته سوم ‪:‬مديريت نرم افزارها و پردازش ها ‪13 ....................................................................................‬‬
‫ربانمه هفته چهارم ‪ :‬پیکرهبندی سخت افزار ‪15 .............................................................................................‬‬
‫ربانمه هفته پنجم ‪ :‬سیستم مديريت فايل ها ‪17 .............................................................................................‬‬
‫ربانمه هفته ششم ‪ :‬مراحل باال آمدن لینوكس و كار با ويرايشگر وی‪.‬آی‪21 ............................................................ .‬‬
‫ربانمه هفته هفتم ‪ :‬مديريت سیستم لینوكس ‪23 ...........................................................................................‬‬
‫ربانمه هفته هشتم ‪ :‬ارتباط بین پروسس ها – سیگنال‪27 ..................................................................................‬‬
‫ربانمه هفته نهم ‪ :‬ارتباط بین پروسس ها – سمافور ‪29 ...................................................................................‬‬
‫ربانمه هفته دهم ‪ :‬ارتباط بین پروسس ها – حافظه مشترک ‪31 .........................................................................‬‬
 ‫مقدمه‬
‫مییام شمیید را‬ ‫در دوران تحص ی د دورک رشراسش ییر حدر ییلود ییش ‪ )1372‬درس آزمشیشییهشک‬
‫مامر ره صفحه رل ل را به دو بخش تقم م رسل و هر‬ ‫بصورت انجشم یک پروژک پ شدک شزی یک نرمافزارِ‬
‫بخش تو ط یک رشربر مجزا ا افشدک اود‪ ،‬گذرانلم‪ .‬پروژکای ره تجربه بم شر جیلی بیرای ریشر بیش وهفیههش‬
‫آورم ریه بمی شر بیش‬ ‫مامر بش یووییس ‪ 2‬بل ی‬ ‫بود‪ .‬پس در رشر صسعار تجرب شت برنشمه شزی در طح‬
‫داا ‪ .‬ماوجه الم ره ارثر مفشه م ایر دادک ایلک در‬ ‫مام شمد مطشبق‬ ‫دانش رمب الکام در درس‬
‫‪ .‬لذا آاسشیر دانشجویشن رشمپ وتر بیش یووییس‬ ‫نوااه الک ا‬ ‫مام شمد بش ن م نهشهر به یوییس‬ ‫درس‬
‫در نظرم بم شر ضروری آمل‪.‬‬
‫مام شمد مشغو بیودم و بخصیوا از یش‬ ‫از ش ‪ 1375‬ره گشههشهر به تلریس آزمشیشهشک‬
‫آزمشیشهشک را به آایسشیر بیش اصیو‬ ‫‪ 1386‬ره بصورت ملاوم این درس را ارائه رردک ام‪ ،‬امش بخشر از وه‬
‫بصورت چسل پشیشنهای‬ ‫‪ 3‬اخاصشا مر دادم‪ .‬بمار رشر ابالا بکشرگ ری یوییس‬ ‫‪/‬لینوک‬ ‫مام شمد یوییس‬
‫حترم سش ‪ )4‬بود ره هم شه در راکانلازی و ا افشدک از آن بر روی رشمپ وترهشی اخصر‪ 5‬بش مشیکتت بمی شری‬
‫روبرو مر الم و ه چ ماخصصر برای د مشکتت در د ارس نبود‪ .‬راضر رردن دانشجویشن به ییشدگ ری‬
‫هییم بمیی شر داییوار بییود زیییرا در محیی ط رییشر خییشر از دانشییهشک فقییط خییشنوادک مشیکرو ییشف‬ ‫یوووییس‬
‫و ایدروید‪ ،7‬دانشیجویشن‬ ‫حداس‪/‬ویسلوز)‪ 6‬مورد ا افشدک بود‪ .‬خوابخاشنه امروزک بش تو عه ریشربردی لینوک‬
‫ااا شق مسش بر به آاسشیر بش این خشنوادک دارنل‪.‬‬
‫و تسیوش ب شیاری در د یارس ا ی ‪.‬‬ ‫مام شمید بیش یتول‬ ‫امروزک بمار رشر ملر آزمشیشهشک‬
‫را بکیشر به رنیل‪.‬‬ ‫دانشجویشن مر توانسل بش ا افشدک از مجشزی شزی‪ ،‬بر روی رشمپ وتر اخصر خود لینووک‬
‫ا افشدک از توزیع الیو لینوک ‪ 8‬بر روی شفظه هشی هشبد مد نظ ر ر‪.‬دی‪ 9.‬و یش فلش یو‪.‬اس‪.‬بر‪ 10.‬ن ز میر‬
‫ریه ایین توزیعهیشی الییو‬ ‫توانل گزیسه مسش بر برای تمرین هشی شدک آزمشیشهشک بشال‪ .‬الباه الزم بذرر ا‬
‫هشی جلی تر مسش یب ن میاسل‪ .‬همچسی ن ا یافشدک از‬ ‫برای تمرین هشی برنشمه شزی و بعضر فعشل‬ ‫لینوک‬
‫بر روی رشمپ وترهشی آزمشیشهشک رشمپ وتر فیراهم‬ ‫نمخه بشرگذاری ابکهای‪ 11‬و یش م زرشر راک دور‪ 12‬لینوک‬
‫ره نحوک بکشرگ ری آنتش در آزمشیشهشک آموزش دادک خواهل ال‪.‬‬ ‫الک ا‬

‫‪2‬‬
‫‪UNIX.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Linux.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Terminal.‬‬
‫‪5‬‬
‫‪PC (IBM compatible Personal Computer).‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Microsoft DOS / Windows OS.‬‬
‫‪7‬‬
‫‪Android.‬‬
‫‪8‬‬
‫‪Live Linux distribution.‬‬
‫‪9‬‬
‫‪CD.‬‬
‫‪10‬‬
‫‪USB flash memory.‬‬
‫‪11‬‬
‫‪Network booting with Linux.‬‬

‫‪7‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
‫و‬ ‫میام شمید لینوک‬ ‫مام شمد را بش هلف معرفر و آاسشیر بش‬ ‫در ش هشی اخ ر‪ ،‬آزمشیشهشک‬
‫میام شمید‪ ،‬برنشمیه رییزی ریردکام‪ .‬در نتشیی‬ ‫میام شمید بیر روی ایین‬ ‫تجربه مفشه م تئوری درس‬
‫‪:‬‬ ‫آزمشیشهش و مفشه م فسر درس آزمشیشهشک به دو بخش تقم م الک ا‬
‫میر پیردازد‪ .‬هیر هفایه‬ ‫بخش او به معرفر رشررردهشی مومر و ب شن ویژگر هشی خشا لینوک‬
‫تمیرین ریردک و در‬ ‫موضو ر معرفر و رشر بش آن آموزش دادک مر اود و در همشن را اش دانشجو مر بشیم‬
‫هفاه بعل دانش او از ممشئد هفاه هبد ارزیشبر مر گردد‪ .‬نحوک ارزیشبر بصورت یوا و جیواش ایفشهر و ییش‬
‫به انجشم یک رشر مشخص مر بشال‪ .‬در این بخش ضمن ارائه ملر رشر از ییک رایشش مرجیع ریه‬ ‫درخوا‬
‫‪ 13‬و از طریق آدرس اف‪.‬تر‪.‬پر‪ .‬درس هشبد د ار ر ا ی ‪ ،‬ا یافشدک‬ ‫ا‬ ‫بم شر مسش ب آزمشیشهشک لینوک‬
‫مر رس م‪ .‬در اناتشی هر فصد از این راشش آموزار تعلاد مسش بر وا مروری‪ 14‬به همراک پش خ آنتش وجیود‬
‫دارد ره دانشجویشن مر توانسل دانش خود را بش این واالت ارزیشبر رسسل و تتش م شیود بخیش میلک ای از‬
‫واالت هر جلمه آزمشیشهشک از این مجمو ه واالت اناخشش اود‪.‬‬
‫طه‬ ‫‪ .‬موضو شت تئوری در‬ ‫بخش دوم بش تشر ل به انجشم پروژک هشی برنشمه نویمر طر الک ا‬
‫هسش ‪ ،16‬شفظه مشارک‪ 17‬و مشفور‪ 18‬از طرییق مثیش‬ ‫مامر ارتبشط ب ن پرو س هش‪ 15‬نظ ر‬ ‫ا وک هشی‬
‫هشی برنشمه نویمر ب شن مر اود و درهمشن را اش از دانشجو خوا اه مر اود ییک ممیئله برنشمیه نویمیر را‬
‫طرا ر و اجرا رسل‪ .‬نا جه رشر نتشیر به همراک وا و جیواش ایفشهر مع یشر ارزییشبر ایین بخیش میر بشایل‪.‬‬
‫و برای هیر‬ ‫مام شمد ا‬ ‫مطشلب این بخش از آزمشیشهشک مرور و نهشک ملر به موضو شت تئوری درس‬
‫جلمه از طریق ا تیلهش و نمونه رُلهشی برنشمه شزی به زبشن ر‪ ،‬آموزش انجشم مر اود‪.‬‬
‫بسلی مطشلب‪ ،‬دانشجویشن بم شری از دورک رشراسش ر متسل یر‬ ‫در تول ل محاوی آموزار و اولوی‬
‫فسیشوری اطت یشت دانشیهشک بخصیوا‬ ‫نرمافزار رمک رردک انل‪ .‬همچس ن رشراسش شن محارم وزک میلیری‬
‫آهشی متسلس متلی محملی جوبسر در آمشدک شزی بمار ا یافشدک از ل سیورس تیتش رردنیل‪ .‬از همیه ایین‬
‫زیزان تشکر و هلردانر مر رسم‪ .‬همچس ن از همه دانشجویشنر ره این جزوک آزمشیشهشهر را میورد ا یافشدک‬
‫الکارون یک‪ 19‬مطلیع‬ ‫هرار مر دهسل خواهش مر رسم ره مرا از اناقشدات و پ شیستشدات خیود از طرییق پمی‬
‫نمشیسل‪.‬‬

‫با تقدیم احترام هب دانشجویان و مربیان آزمایش گاه‬

‫حمید رضا حمیدی ‪ -‬خرداد ماه یکهزار و سیصد و نود و هفت‬

‫‪12‬‬
‫‪Linux remote desktop.‬‬
‫‪13‬‬
‫‪LPIC-1: Linux Professional Institute Certification, Study Guide, 2nd Edition, Roderick W. Smith,‬‬
‫‪2009 by Wiley Publishing, Inc., Indianapolis, Indiana.‬‬
‫‪14‬‬
‫‪Review Questions.‬‬
‫‪15‬‬
‫‪IPC: Inter-Process Communication.‬‬
‫‪16‬‬
‫‪Signal.‬‬
‫‪17‬‬
‫‪Shared Memory.‬‬
‫‪18‬‬
‫‪Semaphore.‬‬
‫‪19‬‬
‫‪[email protected]‬‬

‫‪8‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫ربانمه هفته اول ‪:‬آشنايي عمومي با لینوكس‬

‫ریشمپ وتر میرور‬ ‫مام هشی شمد در وزک هشی مخالف صیسع‬ ‫بکشرگ ری‬ ‫در این جلمه وضع‬
‫مر اود و نقش و تشث ر ل سورس در هر یک از این وزکهش ب شن مر گردد‪ .‬همچس ن یشخاشر یخ افزاری و‬
‫نرمافزاری ابررایشنه هش ح وپررشمپ وترهش ) و بخصوا دربشرک ابررایشنه دانشهشک توض حشتر ارائه مر اود‪.‬‬

‫شکل ‪ :1‬مرجع اين جلسه اساليدهای يک كارگاه آموزش در اف‪.‬تي‪.‬پي‪ " HPC-Linux-WS94-9.pdf" .‬است‪.‬‬

‫شکل ‪ :2‬میزان نفوذ سیستم های عامل در حوزه های مختلف صنعت‪.‬‬

‫‪9‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫سرفصل مطالب‪:‬‬
‫آاسشیر بش ابررایشنه هش و گزاراشت تحل لر‬
‫‪TOP500 Supercomputer Sites: https://www.top500.org‬‬
‫آاسشیر بش جشیهشک ل سورس در صسع رشمپ وتر و توانشیر هشی آن‬
‫معرفر هماه ل سورس و توزیعهشی مخالف ل سورس‬

‫کار عملی‪:‬‬
‫مومر و تخصصیر ل سیورس میر‬ ‫و صرفش به اسشخ‬ ‫این جلمه از آزمشیشهشک بلون رشر ملر ا‬ ‫‪‬‬
‫پردازد‪.‬‬

‫تمرین اه‪:‬‬
‫‪ o‬از دانشجویشن خوا اه مر اود ره نمخه هشی جلیل گزاراشت ارائه الک در این جلمیه را بیر روی‬
‫ب شبسل و تغ رات شصد الک را در جلمه بعل ارائه دهسل‪.‬‬ ‫ایسارن‬

‫‪10‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫ربانمه هفته دوم ‪:‬آشنايي با واسط كاربری خط فرمان لینوكس‬

‫مام شمد ن ز همشنسل هر نرمافزار ن شز دارد تش بیش خیشر از خیودش ارتبیشط داایاه بشایل‪ .‬انمیشن‬
‫بعسوان یک رشربر از طریق ابزارهشی ورودی و خروجر حوا ط رشربری‪ )20‬مر توانل بش یک نرمافزار رشر رسیل‪.‬‬
‫ماسیر) در‬ ‫اگر ابزارهشی ورودی و خروجر از نوش ماسر بشاسل حنظ ر صفحه رل ل و یش صفحه نمشیش در شلی‬
‫‪ .‬فیرام ن بصیورت ییک میان د یاوری‬ ‫ایسصورت ارتبشط رشربر بش نرمافزار از نوش خط فرمشن ح ‪ ) CLI21‬ا‬
‫وارد الک و خروجر بصورت خط به خط ماسر نمشیش دادک مر اود‪.‬‬
‫باوانل بش ابزارهشی ورودی و خروجیر گراف کیر ح نظ یر میوس و صیفحه نمیشیش‬ ‫رشربر ممکن ا‬
‫گراف کر ) بش نرمافزار ارتبشط یشبل ره در ایسصورت ارتبشط از نوش وا ط گراف کر ح ‪ ) GUI22‬ا ی ‪ .‬همچسی ن‬
‫یک نرمافزار اشیل الزم داااه بشال ره دیهر نرمافزارهش ن ز بش آن رشر رسسل‪ .‬در ایسصورت نرمافزار اجشزک مر‬
‫دهل تش از طریق یک وا ط برنشمه نویمر ح ‪ ) API23‬دیهر نرمافزارهش بش آن تعشمد داااه بشاسل‪.‬‬
‫وا ط خط فرمشن ل سورس بسشم اِد ح ‪ ) Shell24‬اسشخاه مر اود‪ِ .‬‬
‫اید هیشی بمی شر بیرای ل سیورس‬
‫‪ .‬در این جلمه نحوک رشر بیش ایین پو یاه و‬ ‫ره بَش ‪ bash25 /‬یکر از معروفارین آنتش ا‬ ‫شخاه الک ا‬
‫هشی آن آاسش مر اویم‪.‬‬ ‫بعضر از ابالایر ترین فرام ن و هشبل‬

‫شکل ‪ :3‬مرجع اين جلسه فصل اول كتابچه ‪ LPIC-1‬است‪.‬‬

‫‪20‬‬
‫‪UI: User Interface.‬‬
‫‪21‬‬
‫‪CLI: Command-Line Interface.‬‬
‫‪22‬‬
‫‪GUI: Graphical User Interface.‬‬
‫‪23‬‬
‫‪API: Application Programming Interface.‬‬
‫‪24‬‬
‫‪Linux shells: the programs that accept and interpret text-mode commands.‬‬
‫‪25‬‬
‫‪bash: The GNU Bourne Again Shell.‬‬

‫‪11‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫سرفصل مطالب‪:‬‬
‫آاسشیر بش مفشه م اول ه و رشر بش اِد ‪.‬‬
‫رشر بش فشید هش‪.‬‬
‫رشر بش ماغ ر هشی مح طر‪.26‬‬
‫تغ ر ورودی و یش خروجر ا اشنلارد فرمشن هش‪.‬‬

‫کار عملی‪:‬‬
‫اید و آایسشیر بیش اجیزای آن مثید ا یتن خیط فرمیشن ح ‪ ) prompt‬و دریشفی‬
‫نحوک فعش ریردن ِ‬ ‫‪‬‬
‫اطت شت دربشرک یک فرمشن ح ‪.) man‬‬
‫هش‬ ‫فرمشن هشی رشر بش فشید هش و فتر‬ ‫‪‬‬
‫‪ls, cd, pwd, mkdir, cat, more/less, history, find‬‬
‫فرمشن هشی رشر بش پردازش فشید هش‬ ‫‪‬‬
‫‪wc, nl, grep, sed‬‬
‫رشر بش ماغ ر هشی مح طر‬ ‫‪‬‬
‫‪echo, $, export‬‬
‫نحوک تغ ر ورودی ویش خروجر فرمشن هش تو ط پشیپ ح‪ ) pipe‬و تغ ر مم ر ح ‪.) redirection‬‬ ‫‪‬‬
‫| ‪>, >>, <, <<,‬‬

‫تمرین اه‪:‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ o‬خوانلن فصد او راشبچه ‪ LPIC-1‬و انجشم آزمشیششتر ره در مان راشبچه ب شن الک ا‬
‫‪ o‬خودآموزی از طریق تتش برای پش خ به واالت آخر فصد او راشبچه ‪.LPIC-1‬‬

‫‪26‬‬
‫‪Environment Variable such as “PATH”.‬‬

‫‪12‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫ربانمه هفته سوم ‪:‬مديريت نرم افزارها و پردازش ها‬

‫‪ .‬رل یه مرا ید ایشمد نصیب‪ ،‬رسایر و میلیری‬ ‫نرم افزارهش ا‬ ‫مام شمد موظف به ملیری‬
‫بهونه ای انجشم گ رد ره تلاخد رشر بش دیهر نرم افزارهش‬ ‫زمشن اجرا‪ ،‬بروزر شنر و ذف نرم افزار مر بشیم‬
‫ماشکد از مجمو یه ای از فشیید‬ ‫بلکه ممکن ا‬ ‫ایجشد نشود‪ .‬یک نرم افزار صرفش یک فشید هشبد اجرا ن م‬
‫هشی اجرایر‪ ،‬فشید هشی تسظ مشت و پ کرک بسلی و فشید هشی بشنک اطت شتر بشال‪ .‬برای فظ یکپیشرچهر ایین‬
‫ره ابزارهشی خودرشری بکشر گرفاه ایونل‪ .‬همچسی ن‬ ‫مام هش الزم ا‬ ‫مجمو ه فشید در هسهشم اناقش ب ن‬
‫بلل د ا افشدک بت سه از مسشبع‪ ،‬مومش نرم افزارهش از راشبخشنه هشی پویش‪ 27‬و یش راشبخشنه هشی ااارارر‪ 28‬ا افشدک‬
‫ره بیش توجیه‬ ‫مر رسسل‪ .‬لذا هسهشم نصب‪ ،‬بروزر شنر و یش ذف یک نرم افزار ن شز به ابزارهشی خودرشری ا‬
‫خودرشر آنتش را ن ز انجشم دهل‪.‬‬ ‫به وابماهر یک نرم افزار به راشبخشنه ااارارر‪ ،‬رسار و ملیری‬
‫نیرم افزارهیش را‬ ‫توزیع هشی مخالف ل سورس از طریق مفتومر بسیشم بمیاه نیرم افیزاری‪ 29‬میلیری‬
‫بماه هشی نرم افزاری تتش دارنل تش در همه مرا د نصیب‪ ،‬بروزر یشنر‬ ‫بعتلک مر گ رنل‪ .‬ابزارهشی ملیری‬
‫و یش ذف نرم افزار بصورت خودرشر بکمک رشربر ب شیسیل‪ .‬ایین ابزارهیش‪ ،‬بشنیک اطت یشتر از فشیید هیشی نیرم‬
‫وابماهر هشی‪ 31‬ب ن نرم افزارهش و راشبخشنه هش را بعتیلک‬ ‫مام تت ه مر رسسل‪ ،‬ملیری‬ ‫افزارهش‪ 30‬موجود در‬
‫میام هیش‬ ‫م ه رنل و از طریق اطت شت رسارلر نظ ر چکمشم‪ 32‬یکپشرچهر فشید هش را در هسهشم اناقیش بی ن‬
‫ریه‬ ‫بماه هشی نرم افزاری ل سیورس ا ی‬ ‫فظ مر رسسل‪ .‬آر‪.‬پر‪.‬ام‪ 33.‬یکر از معروفارین ابزارهشی ملیری‬
‫امروزک ابزارهشی بم شری نظ ری یشم‪ 34‬در توزیع هشی ل سورس از آن بترک مر برنل‪.‬‬
‫‪ .‬پرو س از لحظیه‬ ‫مام شمد ا‬ ‫و رسار پردازش‪/‬پرو س هش متمارین وظ فه یک‬ ‫ملیری‬
‫مییر اییود‪ .‬امییروزک ابزارهییشی گراف کییر نظ ییر‬ ‫مییام شمیید رساییر و مییلیری‬ ‫ایجییشد تییش نییشبودی تو ییط‬
‫میام را‬ ‫پرو یس هیشی‬ ‫تمکمس جر‪ 35‬در خشنوادک ویسلوز به رشربران این امکشن را مر دهسیل تیش وضیع‬
‫مششهلک رسسل و رسار هشیر بر آنتش ا مش رسسل‪ .‬پرو س هش مر توانسل رسار ترم سش حصفحه رل ل و صیفحه‬

‫‪27‬‬
‫‪A dynamic-link library (DLL) is a module that contains functions and data that can be used by‬‬
‫‪another module (application or DLL in MS Windows). "*.dll" files.‬‬
‫‪28‬‬
‫‪In Linux, a shared library is a file containing object code that several a.out files may use‬‬
‫‪simultaneously while executing. "*.so" files.‬‬
‫‪29‬‬
‫‪Software package.‬‬
‫‪30‬‬
‫‪Installed file databases.‬‬
‫‪31‬‬
‫‪Dependencies.‬‬
‫‪32‬‬
‫‪Checksums.‬‬
‫‪33‬‬
‫‪RPM Package Manager (RPM): originally Red Hat Package Manager; now a recursive acronym.‬‬
‫‪34‬‬
‫‪YUM a front-end to RPM which eases the process of obtaining and installing RPMs from‬‬
‫‪repositories and help in resolving their dependencies. YUM used in Fedora, CentOS 5, Red Hat‬‬
‫‪Enterprise Linux 5 and above, Scientific Linux, Yellow Dog Linux and Oracle Linux.‬‬
‫‪35‬‬
‫‪Task Manager, previously known as Windows Task Manager, is a task manager, system monitor,‬‬
‫‪and startup manager included with Microsoft Windows systems.‬‬

‫‪13‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
‫نمشیش) را در اخا شر داااه بشاسل ره در ایسحش به آنتیش پرو یس هیشی پی ش زم سیه‪ 36‬و در غ یر ایسصیورت‬
‫پرو س پس زم سه‪ 37‬مر گویسل‪.‬‬

‫شکل ‪ :4‬مرجع اين جلسه فصل دوم كتابچه ‪ LPIC-1‬است‪.‬‬

‫سرفصل مطالب‪:‬‬
‫آاسشیر بش مفشه م بماه نرم افزاری و رشر بش ابزارهشی مرتبط ‪.‬‬
‫رشر بش پرو س هش‪.‬‬

‫کار عملی‪:‬‬
‫نحوک ا افشدک از فشید هشی آر‪.‬پر‪.‬ام‪ .‬ح ‪ ) RPM‬و ابزار یشم ح ‪.) YUM‬‬ ‫‪‬‬
‫فرمشن هشی رشر بش پرو س هش‬ ‫‪‬‬
‫‪ps, uname, top, nice, kill, pstree‬‬
‫پ ش زم سه ح ‪ )foreground‬و پس زم سه ح ‪ )background‬پرو س هش و‬ ‫آاسشیر بش وضع‬ ‫‪‬‬
‫آنتش‬ ‫نحوک تغ ر وضع‬
‫"‪fg, bg, jobs, "&", "ctrl+z‬‬
‫ایجشد یک پرو س ره بش بمان اِد هم به رشرش ادامه دهل‬ ‫‪‬‬
‫‪nohup‬‬

‫تمرین اه‪:‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ o‬خوانلن فصد دوم راشبچه ‪ LPIC-1‬و انجشم آزمشیششتر ره در مان راشبچه ب شن الک ا‬
‫‪ o‬خودآموزی از طریق تتش برای پش خ به واالت آخر فصد دوم راشبچه ‪.LPIC-1‬‬

‫‪36‬‬
‫‪Foreground Linux process.‬‬
‫‪37‬‬
‫‪Background Linux process.‬‬

‫‪14‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫ربانمه هفته چهارم ‪ :‬پیکرهبندی سخت افزار‬

‫‪ .‬هسهشم که تغذیه الکاریکر ییک ریشمپ وتر‬ ‫خ افزارهش ن ز ا‬ ‫مام شمد موظف به ملیری‬
‫برهرار مر اود حرشمپ وتر را روان مر رس م)‪ ،‬پردازنلک بصورت خودریشر بشیوس‪/‬لَخی افزار‪ 38‬را از شفظیه‬
‫فقطخوانلنر‪ 39‬برداااه و بر روی شفظه اصلر اناقش مر دهل و آنرا اجرا مر رسیل‪ .‬لَخی افزار بعیل از انجیشم‬
‫تسظ مشت اول ه بر روی د اهشک هشی ورودی‪/‬خروجر اصلر حنظ ر صفحه رل ل‪ ،‬صفحه نمشیش‪ ،‬میوس‪ ،‬شفظیه‬
‫میام‬ ‫مام شمد میر ایود و بعیل از ییشفان آن‪ ،‬فرآیسیل اناقیش‬ ‫هشی جشنبر و ‪ )...‬وارد مر له جماجوی‬
‫رسایر اجیرا را بیه‬ ‫مام شمد ) را اروش مر رسل و در نتشیی‬ ‫شمد به شفظه اصلر ح بشر الن‪/‬بوت الن‬
‫آن مر پشرد‪.‬‬
‫افزارهیش اهیلام‬ ‫به تسظ مشت بمی شری از رشررردهیشی یخ‬ ‫امش م اوان ل از طریق لَخ افزار نمب‬
‫رس ل‪ .‬ل سورس بعل از بوت الن‪ ،‬از رشررردهشی لَخ افزار ا افشدک نمیر رسیل و ممیاق مش خیودش رسایر را‬
‫مجشزی بیه آدرس "‪ "/proc‬یشخاه میر ایود ریه‬ ‫مرگ رد‪ .‬بعل از بوت الن ل سورس یک فتر‬ ‫بل‬
‫ماسشظر بش فشید در شفظه جشنبر مثد دیمک ن می ‪ .‬درون فشیید هیشی ایین ممی ر تسظ میشت ل سیورس بیرای‬
‫خ افزارهش وجود دارد‪.‬‬
‫بعضر خ افزارهش فقط در زمشن خشموش بودن رشمپ وتر مر توانسل جشبجش اونل‪ ،‬ره به آنتش اتصیش‬
‫رد‪ 40‬گفاه مر اود‪ ،‬نظ ر پردازنلک‪ ،‬شفظه اصلر و شفظه دیمک داخلر‪ .‬بعضر دیهر خ افزارهش را میر‬
‫توان در ن روان بودن رشمپ وتر جشبجش ررد‪ ،‬اتصش گرم‪.41‬‬
‫تیش لَخی افزار‪/‬درایور آن د یاهشک‬ ‫برای فعش الن یک د اهشک‪ ،‬بعل از اتصش ف زیکیر الزم ا ی‬
‫مام شمد اسش شیر و بشرگذاری اود‪ .‬ل سورس به این دراییورِ د یاهشک اصیطت شً "رِرندمیشجو ‪"42‬‬ ‫تو ط‬
‫مرگویل‪ .‬بعل از فعش الن رِرندمشجو ِ یک د اهشک‪ ،‬فشید مخصوا‪ 43‬ماسشظر آن د اهشک در مم ر " ‪/dev‬‬
‫‪ ", /udev‬ایجشد مر اود و تسظ مشت آنتش در مم ر "‪ "/etc/udev‬هرار مرگ رد‪ .‬امروزک ارثر د اهشک هیش از‬
‫مام شمد انجشم مر اود‪ .‬اگر‬ ‫نوش وصدرن‪/‬رشررن‪ 44‬هماسل‪ ،‬ره فعش رردن آنتش بصورت خودرشر تو ط‬
‫اید ل سیورس و ییش بیش‬
‫د اهشهر از نوش وصدرن‪/‬رشررن نبشال‪ ،‬نصب رِرندمشجو آن بشیل تو ط د یاورات ِ‬
‫اجرای یک برنشمه خشا راکانلاز آن د اهشک انجشم اود‪.‬‬
‫فعش رردن شفظه هشی جشنبر نظ یر دیمیک یتوک بیر مرا ید فعیش ریردن د یاهشک‪ ،‬الزم ا ی‬
‫فرآیسلی اضشفه ن ز انجشم گ رد‪ .‬اِفراز دیمک‪ 45‬هبد از هرگونه بترکبرداری از آن بشییل انجیشم ایود‪ .‬شفظیه‬

‫‪38‬‬
‫‪Firmware or BIOS (Basic Input Output System) for x86 or Extensible Firmware Interface (EFI) or‬‬
‫‪OpenFirmware in Apple.‬‬
‫‪39‬‬
‫‪Read-Only Memory (ROM).‬‬
‫‪40‬‬
‫‪ColdPlug.‬‬
‫‪41‬‬
‫‪HotPlug.‬‬
‫‪42‬‬
‫‪Kernel Modules: stand-alone driver files stored in /lib/modules.‬‬
‫‪43‬‬
‫‪Special files: an interface for a device driver that appears in a file system as an ordinary file.‬‬
‫‪44‬‬
‫‪Plag & Play.‬‬
‫‪45‬‬
‫‪Disk Partitioning: the creation of one or more regions on a hard disk or other secondary storage.‬‬

‫‪15‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
‫‪ ،‬یعسر صرفسظر از تعلاد د اهشک شفظه جشنبر هم شه آدرس‬ ‫جشنبر از نظر مسطقر در ل سورس یکپشرچه ا‬
‫ایروش میر ایود‪ .‬لیذا هرگیشک ییک شفظیه‬ ‫مام اصلر ا‬ ‫هش از یک مبلاء مشخص"‪ "/‬ره فشید‬ ‫فتر‬
‫اود‪ .‬و هرگشک غ ر فعیش میر‬ ‫مام اصلر نهشا‬ ‫جشنبر فعش مر اود بشیل به یک آدرس مشخص در فشید‬
‫لغو اود‪.‬‬ ‫اود بشیل این نهشا‬

‫شکل ‪ :5‬مرجع اين جلسه فصل سوم كتابچه ‪ LPIC-1‬است‪.‬‬

‫سرفصل مطالب‪:‬‬
‫آاسشیر بش تسظ مشت خ افزارهش ‪.‬‬
‫رشر بش شفظه جشنبر‪.‬‬

‫کار عملی‪:‬‬
‫ح‪ )/proc‬نظ ییر وهفییه هییش‬ ‫نحییوک رییشر بییش لَخ ی افزار ح ‪ ) BIOS‬و تسظ مییشت موجییود در فتر ی‬ ‫‪‬‬
‫ح‪ ،)interrupts‬آدر تشی ورودی‪/‬خروجیر ح‪ )ioports‬و رشنشلتیشی د ار یر ممیاق م بیه شفظیه‬
‫ح‪.)dma‬‬
‫فرمشن هشی رشر بش رِرندمشجو هش‬ ‫‪‬‬
‫‪lsmod, insmod, rmmod, nice, kill, pstree‬‬
‫آاسشیر بش اِفراز و فرم رردن دیمک ح ‪)fdisk‬‬ ‫‪‬‬
‫رشر بش شفظه جشنبر‬ ‫‪‬‬
‫‪mount, /etc/fstab, umount, df, du‬‬

‫تمرین اه‪:‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ o‬خوانلن فصد وم راشبچه ‪ LPIC-1‬و انجشم آزمشیششتر ره در مان راشبچه ب شن الک ا‬
‫‪ o‬خودآموزی از طریق تتش برای پش خ به واالت آخر فصد وم راشبچه ‪.LPIC-1‬‬

‫‪16‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫ربانمه هفته پنجم ‪ :‬سیستم مديريت فايل ها‬
‫شخاشر فشید هش در ل سورس از یک ا اشنلارد لمله مراتبر ح‪ )FHS46‬پ روی مر رسیل‪ .‬هیر تعیلاد‬
‫شفظه جشنبر ره در ل سورس بشال آملک بشاسل در این یشخاشر لمیله مراتبیر هیرار م ه رنیل‪ .‬چیه اِفرازهیشی‬
‫دیهر داخلر یش خشرجر‪ ،‬چه شفظه هشی هشبید مید نظ یر‬ ‫مخالف یک دیمک خ ‪ ،‬چه دیمک هشی خ‬
‫فلش مموری‪ ،‬ر‪.‬دی‪ .‬و دی‪.‬وی‪.‬دی‪ .‬و ار دیمک هشی ابکه ای همه از این شخاشر لمله مراتبر پ روی‬
‫مییر رسسییل‪ .‬ریشییه اییین ییشخاشر لمییله مراتبییر رییه بییش "‪ "/‬مشییخص مییراییود‪ ،‬بعسییوان فتر ی ِ ریشییه یییش‬
‫ریشیه ایروش میر ایود و از‬ ‫هش از فتر ی‬ ‫روتدایرراوری اسشخاه مراود‪ .‬و مم ر رل ه فشیدهش و فتر‬
‫هش و نشم فشید ا افشدک مر اود‪ :‬مثد ( ‪.) /usr/lib/MyTestFile‬‬ ‫"‪ "/‬بعسوان جلارسسلک فتر‬ ‫تم‬
‫و فشیید متیم‬ ‫لذا روچکر و بزرگر روف انهل مر در نشم فتر‬ ‫ل سورس مشس‪ 47‬به مان ا‬
‫هرچسل رشربران تتش مررسسیل از‬ ‫‪ .‬در ل سورس نشم فشید و ار پمونل فشید نششنلهسلک نوش فشید ن م‬ ‫ا‬
‫هش در ل سورس بم شر اسشخاه الک همیاسل و توصی ه ار یل‬ ‫یک الهوی نشمهذاری پ روی رسسل‪ .‬بعضر فتر‬
‫الزم انجیشم ایود مثید ح ‪/etc,‬‬ ‫رشرررد آنتش‪ ،‬در هسهشم ریشر در آن فتر ی هیش دهی‬ ‫مراود ضمن اسشخ‬
‫… ‪.) /dev, /lib,‬‬
‫فشیدهش در ل سورس فقط محاوی دادک ذخ رک الک در یک شفظه جشنبر ح فشید از نوش “‪ )“-‬ن ماسل‪ .‬از‬
‫‪ .‬لذا همشن هوا یل ریشر‬ ‫بش این تفشوت ره محاوی آن خشا ا‬ ‫همچون یک فشید ا‬ ‫نظر ل سورس فتر‬
‫حفشید از نیوش”‪ ) “d‬ن یز صیشدق ا ی ‪ .‬همچسی ن فشیدهیشی مخصیوا‪ 48‬ریه ماسیشظر بیش‬ ‫بش فشید برای فتر‬
‫د اهشکهشی ورودی و خروجر هماسل و در دو نوش بترر حفشید از نیوش”‪ ) “b‬و رررایری حفشیید از نیوش”‪) “c‬‬
‫بماه به د اهشک و یش روش رشر بش د اهشک ایجشد مر اونل‪.‬‬
‫ریه در آن مجیوز بیر روی‬ ‫رسار د ار ر ح ‪ ) ACL49‬ا‬ ‫اهرد فشظار ل سورس از نوش ل م‬
‫و فشیدهش ) هرار م ه رد‪ .‬رشربران از نظر طح د ار ر به یک مسبیع بیه یه د یاه‬ ‫مسشبع ح در ایسجش فتر‬
‫مشلک‪ ،50‬گروک رشری‪ 51‬و دیهران‪ 52‬تقم م مرایونل‪ .‬و هیر د یاه م اوانیل یه مجیوز ریشری خوانیلن ح‪،)R‬‬
‫نواان ح ‪ )W‬و اجرا ح‪ )X‬را داااه بشاسل‪ .‬این ه مجوز به ترت ب خوانلن‪ ،‬نواان و اجرا مر توانل به هر ییک‬
‫دادک مرایونل‪ .‬داایان ییک مجیوز بیش ‪ 1‬و‬ ‫از ه د اه رشری به ترت ب مشلک‪ ،‬گروک رشری و دیهران نمیب‬
‫مر آیل‪.‬‬ ‫نلااان یک مجوز بش ‪ 0‬مشخص الک و لذا یک لد ه رهمر مبسشی ‪ 8‬یش اُراش ماسشظر آن بل‬
‫و نهتلاری مرایود‪ ،‬زمیشن ایجیشد‪ ،53‬آخیرین‬ ‫ه تشریخ در ل سورس ثب‬ ‫برای هر فشید یش فتر‬
‫زمشن د ار ر‪ 54‬و آخرین زمشن تغ ر‪.55‬‬

‫‪46‬‬
‫‪Filesystem Hierarchy Standard.‬‬
‫‪47‬‬
‫‪Case sensitive.‬‬
‫‪48‬‬
‫‪Special files.‬‬
‫‪49‬‬
‫‪Access Control List.‬‬
‫‪50‬‬
‫‪Owner.‬‬
‫‪51‬‬
‫‪Group.‬‬
‫‪52‬‬
‫‪Others.‬‬
‫‪53‬‬
‫‪Create date and time.‬‬
‫‪54‬‬
‫‪Last Access date and time.‬‬
‫‪55‬‬
‫‪Last Modify date and time.‬‬

‫‪17‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
‫رپر رردن فشید در ل سورس به دو د اه تقم م مراود‪ .‬رپر خ ‪ 56‬ره در آن از فشید یک نمخه‬
‫مششبه بش محاوی موجود آن شخاه مر اود‪ .‬رپر نرم‪ 57‬ره صرفش یک نشم دیهر حیش ییک ل سیک) بیرای همیشن‬
‫محاویِ موجود مر شزد‪.‬‬
‫چه تفشوتر ب ن رپر و آرا و فشیدهش وجود دارد؟ هسهشمر ره یک فشید یش چسلین فشید میثت محایوی‬
‫را رپر مررس ل‪ ،‬صرفش محاوی داخلیر فشیید رپیر مرایود و اطت یشت رسارلیر و مجوزهیش رپیر‬ ‫یک فتر‬
‫نمراود‪ .‬همچس ن اگر در هسهشم اناقش و جشبجشیر فشیدهش محاوی آنتش صلمه بب سل‪ ،‬در مقصل امکشن تشخ ص‬
‫نلاریل‪ .‬آرا و توک بر رپر محاوی فشیدهش و اطت شت رسارلر آنتش‪ ،‬امکشن اسش شیر صلمه دییلن محایوی را‬
‫‪ ،‬وجود دارد‪.‬‬ ‫ن ز اضشفه مر رسل‪ .‬همچس ن امکشن فشردک شزی ن ز درصورت درخوا‬

‫شکل ‪ :6‬مرجع اين جلسه فصل چهارم كتابچه ‪ LPIC-1‬است‪.‬‬

‫فشید ل سورس و شخاشر لمله مراتبر آن ‪.‬‬ ‫سرفصل مطالب‪:‬آاسشیر بش مام ملیری‬
‫و مجوزهشی آنتش‪.‬‬ ‫رشر بش فشید و فتر‬
‫رپر و آرا و فشید هش‪.‬‬

‫‪56‬‬
‫‪Hard Link or Copy.‬‬
‫‪57‬‬
‫‪Soft Link.‬‬

‫‪18‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫کار عملی‪:‬‬
‫هش‬ ‫رشر بش فتر‬ ‫‪‬‬
‫‪pwd, cd, mkdir, rmdir‬‬
‫رشر بش فشید هش‬ ‫‪‬‬
‫‪ls, cp, mv, rm, ln, touch‬‬
‫رشر بش مجوز هش و اهرد فشظار ل سورس‬ ‫‪‬‬
‫‪chown, chgrp, chmod‬‬
‫رشر بش آرا و‬ ‫‪‬‬
‫‪tar cvfz, tar xvfz‬‬
‫جماجو و برر ر فشیدهش‬ ‫‪‬‬
‫‪find, whereis, which, type‬‬

‫تمرین اه‪:‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ o‬خوانلن فصد چتشرم راشبچه ‪ LPIC-1‬و انجشم آزمشیششتر ره در مان راشبچه ب شن الک ا‬
‫‪ o‬خودآموزی از طریق تتش برای پش خ به واالت آخر فصد چتشرم راشبچه ‪.LPIC-1‬‬

‫‪19‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫ربانمه هفته ششم ‪ :‬مراحل باال آمدن لینوكس و كار با ويرايشگر وی‪.‬آی‪.‬‬
‫هسهشم که رشمپ وتر را روان مررس ل‪ ،‬لَخ افزار‪/‬بشیوس از روی شفظیه فقیط خوانیلنر‪/‬رام تو یط‬
‫پردازنلک بصورت خودرشر بر روی شفظه بشر مراود و اجرا مرایود‪ .‬آخیرین وظ فیه لَخی افزار جمیاجو و‬
‫داخلیر ییک ریشمپ وتر یشوی‬ ‫مام شمد در شفظه و اجرای آن ا ی ‪ .‬مومیش دیمیک یخ‬ ‫بشرگذاری‬
‫یک بخش مخصوا بسشم ام‪.‬بر‪.‬آر‪ 58.‬وجود دارد ره شوی جیلو‬ ‫‪ .‬در این دیمک خ‬ ‫مام شمد ا‬
‫‪ .‬لَخ افزار ایین بوتلیودر‬ ‫مام شمد حبوتلودر‪ )59‬ا‬ ‫اِفرازهش‪/‬پشرت شنهشی دیمک و بشرگذاری رسسلک‬
‫مام شمید ل سیورس تیوان بیشرگزاری ایر‬ ‫را در شفظه اصلر بشرگذاری و پس اجرا مر رسل‪ .‬بوتلودر‬
‫مام شمدهشی دیهر را ن یز دارد‪ .‬ل لیو و گیراش‪ 60‬دو بوتلیودر ایسشخاه ایلک ل سیورس همیاسل‪ .‬مومیش‬
‫میام شمید انجیشم م شیود ولیر ایین امکیشن وجیود دارد ریه‬ ‫تسظ مشت مربوط به بوتلودر در زمشن نصب‬
‫بصورت د ار ن ز آنتش را تسظ م رس ل ح ‪.) /etc/lilo.conf , /boot/grub/menu.lst‬‬

‫شکل ‪ :7‬مراحل بارگذاری سیستمعامل‪.‬‬

‫مام شمد را مر یشبل و در شفظه بشرگذاری رردک و اجرا مر رسل‪.‬‬ ‫هماه یک‬ ‫بوتلودر در نتشی‬
‫هماه ل سورس د اهشک هشی اصلر را آمشدک شزی رردک و اِفراز ریشیه‪ /‬پشرت شین روت را بیشال میرآورد‪ .‬و در‬
‫‪ ) /sbin/init‬را اجیرا مررسیل‪ .‬بیلین ترت یب اولی ن‬ ‫برنشمه راکانیلاز ل سیورس ح بصیورت پ شفیر‬ ‫نتشی‬
‫پرو یس بیش ایمشرک ‪ 1‬یشخاه مرایود‪ .‬اییین برنشمیه راکانیلاز ل سیورس‪ ،‬مطیشبق تسظ مییشت ح ‪) /etc/inittab‬‬
‫برنشمههشی دیهر را اجرا مررسل‪ .‬امش م اوان ل تسظ مشت هسهشم بشال آملن ل سورس را بماه به ن شز تغ ر ده ل‪.‬‬
‫در‬ ‫ریه ل سیورس بصیورت یرویس‪/‬خلم‬ ‫طو اجرا‪ 61‬در ل سورس نششن دهسلک امکشنشتر ا‬
‫به یک طح اجرا وارد خواهل ال ریه تو یط میلیر‬ ‫‪ .‬ل سورس بصورت پ شفر‬ ‫ش ارائه اجرا رردک ا‬
‫در یش‬ ‫‪ .‬طو اجرا از ‪ 0‬تش ‪ 6‬امشرکگیذاری ایلک انیل‪ .‬یطح اجیرای ‪ 0‬وضیع‬ ‫مام هشبد تسظ م ا‬
‫ره فقط میلیر‬ ‫مام ا‬ ‫تک رشربرک بودن‬ ‫‪ .‬طح اجرای ‪ 1‬وضع‬ ‫مام ا‬ ‫خشموش الن‪/‬اشتدان‬
‫بلون وا ط گراف کر ریشربر و‬ ‫چسلرشربرک بودن ا‬ ‫مام م اوانل بش آن رشر رسل‪ .‬طح اجرای ‪ 3‬وضع‬
‫‪.‬‬ ‫چسلرشربرک بودن بش وا ط گراف کر ا‬ ‫طح اجرای ‪ 5‬وضع‬
‫این امکشن در ل سورس وجود دارد ره بر ا شس ایسکه ل سورس م خواهل وارد رلام طح اجرا اود‪،‬‬
‫د ییاورات مافییشوتر اجییرا اییود‪ .‬بمییاه بییه توزیییع ل سییورس ممیی ر اییین برنشمییه هییش مشییخص مییر اییود‬
‫ح )‪ ) /etc/init.d/rc, /etc/rc.d/rc, /etc/rc?.d (? a runlevel‬و یش از ابزار ‪ ntsysv‬ا افشدک اود‪.‬‬

‫‪58‬‬
‫‪Master Boot Record (MBR).‬‬
‫‪59‬‬
‫‪Boot Loader (also sometimes called a boot manager).‬‬
‫‪60‬‬
‫‪Linux Loader ( LILO ) and GRand Unified Boot loader ( GRUB ).‬‬
‫‪61‬‬
‫‪Runlevels.‬‬

‫‪21‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
‫‪ .‬این ویرایشیهر بیلل د ایسکیه‬ ‫اسشخاه الک ترین ویرایشهر فشید ماسر در ل سورس وی‪.‬آی‪ 62.‬ا‬
‫بصورت د اوری بم شری از مل شتهشی آن انجشم مراود و از رشرایر بمی شر بیشالیر در ریشر از راکدور ایر‬
‫‪.‬‬ ‫بش دایش آپ‪ 63‬دارد‪ ،‬بم شر مورد توجه رفهایهشی ل سورس ا‬

‫شکل ‪ :8‬مرجع اين جلسه فصل پنجم كتابچه ‪ LPIC-1‬است‪.‬‬

‫سرفصل مطالب‪:‬‬
‫آاسشیر بش مرا د بشال آملن ل سورس ‪.‬‬
‫رشر بش ویرایشهر وی‪.‬آی‪.‬‬

‫کار عملی‪:‬‬
‫رشر بش تسظ مشت اروش بکشر ل سورس‬ ‫‪‬‬
‫‪/etc/inittab, /etc/init.d/rc or /etc/rc?.d/‬‬
‫رشر طو اجرایر ل سورس‬ ‫‪‬‬
‫‪runlevel, init, reboot, poweroff‬‬
‫رشر بش ویرایشهر فشید ماسر وی‪.‬آی‪ .‬و اجرای فرام ن پو اه ل سورس از داخد وی‪.‬آی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪vi, gedit‬‬

‫تمرین اه‪:‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ o‬خوانلن فصد پسجم راشبچه ‪ LPIC-1‬و انجشم آزمشیششتر ره در مان راشبچه ب شن الک ا‬
‫واالت آخر فصد پسجم راشبچه ‪.LPIC-1‬‬ ‫‪ o‬خودآموزی از طریق تتش برای پش خ به‬

‫‪62‬‬
‫‪vi is a screen-oriented text editor originally created for the Unix operating system.‬‬
‫‪63‬‬
‫‪Dial-up Internet access uses the facilities of the public switched telephone network (PSTN).‬‬

‫‪22‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫ربانمه هفته هفتم ‪ :‬مديريت سیستم لینوكس‬
‫و هر رشربر بش یک مشش رشربری‪ 65‬ح یشخاشر دادک‬ ‫مام شمد چسل رشربرک‪ 64‬ا‬ ‫ل سورس یک‬
‫و روا هشی رسارلر ) اسشخاه مر اود‪ .‬نشم رشربر مر توانل از تئم مخالفر تشک د ایود لی کن بشییل بیش ییک‬
‫رف الفبش اروش اود‪ .‬هرچسل طو نشم مر توانل تش ‪ 32‬رررار بشال ل کن بلل د بعضیر ابزارهیش ریه فقیط ‪8‬‬
‫رررار او نشم را برمر دارنل‪ ،‬معموال ملیران طو را به ‪ 8‬محلود مر رسسل‪ .‬نشم رشربران ن ز مشس بیه میان‬
‫اصلر‪ 66‬در فشیید‬ ‫‪ .‬هرچسل مومش نشم رشربری بش روف روچک ا افشدک مر اود‪ .‬هر رشربر یک فتر‬ ‫ا‬
‫میر ایود‪.‬‬ ‫مام برایش مشخص مر اود ره هسهشم ورود به ل سورس بصیورت خودریشر وارد آن فتر ی‬
‫بیرای ریشربر فعیش‬ ‫همچس ن در هسهشم ورود به ل سورس از طریق ترم سش ماسر‪ ،‬یک پو اه‪/‬اِد پ ش فیر‬
‫مراود‪.‬‬
‫بتار رشربران‪ ،‬گروک رشربری ایجشد مر اود ره البایه ییک میشش ریشربری ن می ‪.‬‬ ‫ملیری‬ ‫جت‬
‫بلکه امکشن ا مش مجوزهش و یش رسارلتشی جمعر روی ا ضشء یک گروک را ایجشد مر رسل‪ .‬یک رشربر میر توانیل‬
‫یش اصلر‪ 67‬تعریف مر ایود‪ .‬ییک‬ ‫همزمشن ضو چسلین گروک بشال امش برای هر رشربر یک گروک پ ش فر‬
‫مام ریشربر در ضیوت‬ ‫‪ .‬در هسهشم ورود به‬ ‫یک گروک برخوردار ا‬ ‫رشربر در هر لحظه صرفش از ضوی‬
‫اش در دیهیر گروکهیش بتیرک‬ ‫و درصورت ن شز مر توانل از طرییق د یاور‪ ،‬از ضیوی‬ ‫گروک اصلر اش ا‬
‫‪.‬‬ ‫یک "گروک جشری" ا‬ ‫ببرد‪ .‬بسشبراین در هر لحظه یک رشربر در ضوی‬
‫رل ه مسشبع در ل سورس بش یک اسش ه لد صح ح مسحصر بفرد اسشخاه مر اونل و نشم صیرفش جتی‬
‫‪ :‬به سوان مثش پرو سهش‪ ،pid /‬فشیدهش و فتر ی هش‪ ، file id /‬ریشربران‪ uid /‬و‬ ‫رشر شدکتر رشربران ا‬
‫مامر محفوظ نهتلاااه ایلکانل‪ .‬مومیش اسش یه ‪0‬‬ ‫گروکهش‪ .gid /‬صل اسش ه او ‪ 0 – 99‬برای مصشرف‬
‫برای رشربر بش بشالترین مجوز یعسر روت لحشظ مراود‪ .‬چسیل ریشربر ییش چسیل گیروک میر توانسیل ییک اسش یه‬
‫‪ ،‬این رشربران بصورت مجزا نشم رشربری‪ ،‬رمز بور‪ ،‬ممی ر اصیلر و ییش‬ ‫مشارک داااه بشاسل‪ .‬در این وضع‬
‫و لیذا همیه‬ ‫گروک اصلر دلخواک خود را دارنل ل کن در هسهشم رسار مجوز رشر بش فشیدهش‪ ،‬اسش ه میتک ا ی‬
‫رشربران بش یک اسش ه مشارک‪ ،‬به یک نهشک دیلک مراونل‪ .‬ح ‪.) /etc/passwd , /etc/group‬‬
‫موجیب بیروز‬ ‫مام شمید انجیشم مرایود ممکین ا ی‬ ‫هشیر ره در‬ ‫هر یک از خلمشت یش فعشل‬
‫مام در رخلادنمشهش‪/‬الگفشیدهش‪ 68‬ذخ یرک میر‬ ‫برر ر و ردیشبر بعلی تو ط ملیر‬ ‫وادثر اود ره جت‬
‫مامالگر‪ 69‬دارد ریه رل یه الگهیش را بیر ا یشس ییک فرآیسیل‬ ‫اود‪ .‬ل سورس یک رویس پسزم سه بسشم‬
‫هشی مخالف در مم رهشی از پ ش تعریف الکای ح ریه معمیوال‬ ‫مررسل‪ .‬مومش پ شمهشی فعشل‬ ‫مشخص ثب‬
‫در فشید ‪ /etc/syslog.conf‬مشخص مراونل) ذخ رک مر اونل‪ .‬همچس ن رشربر مر توانل بصیورت د یار‬
‫همیه روییلادهش بعیل از‬ ‫ارجش یشت و پ ه یری هیشی بعیلی‪ .‬ثبی‬ ‫ن ز یک پ شم را در الگهش ذخ رک رسل‪ ،‬جت‬

‫‪64‬‬
‫‪Multi-User Operating System.‬‬
‫‪65‬‬
‫‪Account: data structures and procedures used to identify individual users of a computer.‬‬
‫‪66‬‬
‫‪Home directory.‬‬
‫‪67‬‬
‫‪a default or primary group.‬‬
‫‪68‬‬
‫‪Linux maintains log files that record various key details about system operation.‬‬
‫‪69‬‬
‫…‪System logger runs in background and accept data from other servers or programs: syslogd/‬‬

‫‪23‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
‫زمشن مر توانل جم بم شر زیشدی از شفظه جشنبر را مصرف رسیل ریه در ل سیورس ابیزار خودریشری‬ ‫گذا‬
‫ح‪ )logrotate‬وجود دارد ره بسش به زمشنبسلی تسظ م الک ح‪ ،)/etc/logrotate.conf‬بعضر پ شم هش را بعیل از‬
‫مر رسل‪.‬‬ ‫یک ملت مشخص ذف مر رسل و جم الگفشیدهشی را ملیری‬
‫هیشی‬ ‫زییرا بمی شری از فعشل‬ ‫ا‬ ‫مام شمد بم شر شئز اهم‬ ‫حتشریخ و زمشن) در یک‬ ‫ش‬
‫مام بصورت د یار‬ ‫‪ .‬هرچسل امکشن تسظ م ش‬ ‫مام ا‬ ‫مام و دیهر نرمافزارهش بماه به ش‬
‫مام از طریق ارتبشط بش رورهشی زمشن موجود‬ ‫وجود دارد ل کن پ شستشد مر اود تش تسظ م خودرشر ش‬
‫میام کیم یرور زمیشن را بیرای دیهیر‬ ‫انجشم اود‪ .‬ایر ایین امکیشن وجیود دارد ریه ییک‬ ‫در ایسارن‬
‫رشمپ وترهش داااه بشال ح ا افشدک از ان‪.‬تر‪.‬پر‪.)70.‬‬
‫رشرهشی بماهای ره ن شز به تعشمد بش رشربر نلارنل‪ ،‬مومش بصورت دورکای در زمشنهشی مشخص بشیل‬
‫ره مطشبق زمشنبسلی ح‪ )/etc/crontab‬ره به آن‬ ‫اجرا اونل‪ .‬ررون ح‪ )cron‬ابزار پسزم سه در ل سورس ا‬
‫دادک مراود‪ ،‬رشرهش را در زمشن مشخص اجرا مررسل‪ .‬ررون هر یک ده قیه یکبیشر ب یلار ایلک و اگیر ریشری‬
‫برای انجشم داااه بشال‪ ،‬اجرا مررسل‪ .‬نحوک تع ن زمشن انجشم رشر در ررون مباسر بر ترر ب ‪ 5‬پشرامار ا ی ‪:‬‬
‫ح‪ ،)23-0‬روز از مشک ح‪ ،)31-1‬میشک ح‪ )12-1‬و روز در هفایه ح‪ 7-0‬ریه هیم ‪ 0‬و هیم ‪7‬‬ ‫ده قه ح‪ ،)59-0‬ش‬
‫بر یکشسبه دارنل)‪.‬‬ ‫دالل‬

‫شکل ‪ :9‬مرجع اين جلسه فصل هفتم كتابچه ‪ LPIC-1‬است‪.‬‬

‫سرفصل مطالب‪:‬‬
‫رشربران در ل سورس ‪.‬‬ ‫آاسشیر بش نحوک ملیری‬
‫مامالگر‪.‬‬ ‫آاسشیر بش‬
‫در ل سورس‪.‬‬ ‫آاسشیر بش نحوک رشر ش‬
‫آاسشیر بش نحوک زمشنبسلی رشرهشی بماهای‪.‬‬

‫‪70‬‬
‫‪The Network Time Protocol (NTP) is used to synchronize the time of a computer client or server to‬‬
‫‪another server or reference time source.‬‬

‫‪24‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫کار عملی‪:‬‬
‫رشر بش ابزارهشی گراف کر ملیرت رشربر و گروکهش و د اورات زیر‬ ‫‪‬‬
‫‪newgrp, passwd, chage‬‬
‫مامالگر‬ ‫رشر بش‬ ‫‪‬‬
‫‪loggert, /etc/logrotate‬‬
‫مام ح‪.)UTC / GMT+Zone‬‬ ‫رشر بش ش‬ ‫‪‬‬
‫‪/etc/timezone, hwclock, date‬‬
‫زمشنبسلی رشرهشی بماهای‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪/etc/crontab, at‬‬

‫تمرین اه‪:‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ o‬خوانلن فصد هفام راشبچه ‪ LPIC-1‬و انجشم آزمشیششتر ره در مان راشبچه ب شن الک ا‬
‫‪ o‬خودآموزی از طریق تتش برای پش خ به واالت آخر فصد هفام راشبچه ‪.LPIC-1‬‬

‫‪25‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫ربانمه هفته هشتم ‪ :‬ارتباط بین پروسس ها – سیگنال‬
‫‪ .‬فرآیسیل الزم بیرای‬ ‫و رسار پردازش هش‪/‬پرو س هش ا‬ ‫مام شمد ملیری‬ ‫متمارین وظ فه‬
‫مام شمد انجشم مر اود‪ .‬در ل سیورس بخیش‬ ‫و رسسر یک پردازش در چرخه شت آن‪ ،‬تو ط‬ ‫ملیری‬
‫مام انجشم مر اود‪ .‬بیلالید رسارلیر و ییش بکیشرگ ری همزمیشن دادک‬ ‫پردازش هش در هماه‪/‬ررند‬ ‫ملیری‬
‫ره پردازش هش بش یکلیهر در ارتبیشط بشایسل‪ .‬ارتبیشط بی ن پیردازش هیش‪ 71‬از طرییق‬ ‫هشی مشارک‪ ،‬ن شز ا‬
‫مامر ارائه مر رسسل‪ ،‬انجشم مر اود‪.‬‬ ‫مام شمد و یش دیهر نرمافزارهشی‬ ‫خلمشتر ره‬
‫ریه دادکای بی ن پیردازش هیش بیه‬ ‫ارتبشط ب ن پردازش هش از طریق تبشد دادک بیه ایسصیورت ا ی‬
‫اااراک گذاااه مر اود و یش دادکای از یک پردازش به پردازش دیهر اناقش مر یشبل‪ .‬هرگیشک پیردازش هیش‬
‫از مسشبع اطت شتر مشارک ا افشدک رسسل‪ ،‬مر توانسل بش هملیهر ارتبشط دادک ای برهرار رسسل‪ .‬وهار یک فشید ییش‬
‫یک ماغ ر مح طر مورد ا افشدک ب ش از یک پردازش بشایل‪ ،‬اایاراک دادک رخیلادک ا ی ‪ .‬یتوک بیر ایین‬
‫موارد‪ ،‬ل سورس مکشن زمهشی ارتبشطر ورِ ‪ ،72‬پشیپ‪ 73‬و شفظه مشارک را در اخا شر پردازشهیش هیرار میر‬
‫دهل‪.‬‬
‫ره یک پردازش در جریشن اجرایر پردازش دیهر تیشث ر‬ ‫ارتبشط از نوش رسارلر به این صورت ا‬
‫مر گذارد‪ .‬مثت روا یش تشبعر را در پردازش دیهیر فراخیوانر میر رسیل ح فراخیوانر راک دور‪ )74‬و ییش موجیب‬
‫مام شمد‪ ،‬فراخوانر از راک دور از‬ ‫رسار اجرای همزمشن پردازش هش مر اود حهمهشم شزی‪ .)75‬در طح‬
‫هسش ‪ 76‬و همهشم شزی از طریق مشفور‪ 77‬انجشم مر اود‪.‬‬ ‫طریق‬

‫شکل ‪ :10‬مرجع اين جلسه اساليدها و كُدهای برنامه زبان سي موجود در اف‪.‬تي‪.‬پي‪ .‬است‪.‬‬

‫‪71‬‬
‫‪Inter-Process Communication (IPC).‬‬
‫‪72‬‬
‫‪Socket: A data stream sent over a network interface or file system.‬‬
‫‪73‬‬
‫‪Pipe: A unidirectional data channel. Data written to the write end of the pipe is buffered by the‬‬
‫‪operating system until it is read from the read end of the pipe.‬‬
‫‪74‬‬
‫‪Remote-Procedure Call (RPC) or Remote-Method Invocation (RMI).‬‬
‫‪75‬‬
‫‪Synchronization.‬‬
‫‪76‬‬
‫‪Signal.‬‬
‫‪77‬‬
‫‪Semaphore.‬‬

‫‪27‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
‫مام شمد این امکشن را فراهم مررسل ره باوان به یک پردازش وهوش ییک روییلاد ح ی هسش ‪)78‬‬
‫ایسشخاه میر ایود‪ .‬بمی شری از‬ ‫هسش از طریق یک امشرک مسحصر بفرد لد صح ح مثب‬ ‫را اطتش داد‪ .‬هر‬
‫ییک ملکیردی تعرییف ایلک‬ ‫هسش هش از هبد مشخص هماسل و برای بم شری از آنتش بصورت پ ش فر‬
‫ره بش رل ل ترر بر ‪ Ctrl+C‬بیه پیردازش پ شزم سیه‬ ‫هسش وهفه ترم سش ا‬ ‫هسش امشرک ‪،2‬‬ ‫‪ .‬مثت‬ ‫ا‬
‫موجب رشیان و خیام‬ ‫ترم سش ار ش مر اود و مومش بش نشم ‪ SIGINT‬اسشخاه مراود‪ .‬و بصورت پ شفر‬
‫رشر پردازش مراود‪ .‬از طریق د اور خط فرمشن و یش برنشمهنویمر طح بشال مر توان به یک پردازش‪ ،‬ییک‬
‫هسش مشخص را ار ش ررد‪.‬‬
‫رسسیلک آن ییک تلیه‬ ‫همچس ن این امکشن وجود دارد ره بیرای ییک ی هسش ‪ ،‬در پرو یس دریشفی‬
‫هسش مشخص را تغ ر داد‪.‬‬ ‫آن‬ ‫گذاا ‪ .‬به بشرت دیهر رفاشر آن پردازش در مقشبد دریشف‬

‫سرفصل مطالب‪:‬‬
‫انواش آن‪.‬‬ ‫هسش و اسشخ‬ ‫آاسشیر بش مکشن زم‬
‫هسش به یک پردازش از خط فرمشن یش برنشمهنویمر‪.‬‬ ‫ا وک ار ش‬
‫هسش مشخص از خط فرمشن یش برنشمهنویمر‪.‬‬ ‫ا وک تسظ م یک تله برای یک‬

‫کار عملی‪:‬‬
‫‪trap, kill, man 7 signal‬‬ ‫د اورات‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫هسش‬ ‫رشر بش‬ ‫نمونه برنشمه هشی زبشن ر جت‬ ‫‪‬‬

‫تمرین اه‪:‬‬
‫‪ o‬بر ا شس سیگنال‪ ،‬یک پرو س تول ل رسسلک بمشزیل ره از صفحه رل ل یک جمله بخوانل و در ییک‬
‫رسل‪ .‬پس یک پرو س مصرف رسسلک بمیشزیل ریه از آن فشیید جملیه را بخوانیل و‬ ‫فشید ماسر ثب‬
‫انجشم اود‪:‬‬ ‫در‬ ‫نمشیش دهل‪ .‬ل کن رسار هشی زیر مر بشیم‬
‫‪ .1‬بتفشصله بعل از تول ل‪ ،‬مصرف انجشم اود‪ .‬و تش تول ل انجشم نشلک‪ ،‬نمر توان مصرف ررد‪.‬‬
‫‪ .2‬تش محصو هبلر مصرف نشلک‪ ،‬جمله جلیل خوانلک نشودحتول ل ماوهف اود)‪.‬‬

‫‪78‬‬
‫‪Signal: an asynchronous notification sent to a process or to a specific thread within the same process‬‬
‫‪in order to notify it of an event that occurred.‬‬

‫‪28‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫ربانمه هفته نهم ‪ :‬ارتباط بین پروسس ها – سمافور‬

‫هسهشمر ره پرو سهش از مسشبع مشارک حماغ ر مح طر‪ ،‬شفظه اصلر‪ ،‬فشید و ‪ )...‬بصورت همزمیشن‬
‫در د ا شبر به مسبع مشارک دچشر ارایط رهیشبار ایلک‪ 79‬ریه اگیر بیه در یار‬ ‫ا افشدک مررسسل‪ ،‬ممکن ا‬
‫میام شمید بیه‬ ‫رسار نشونل‪ ،‬مسبع مشارک و رونل رشری پرو س هش دچشر مشکد جیلی ایود‪ .‬در درس‬
‫‪.‬‬ ‫و نحوک رسار نش ه بحرانر‪ 80‬ار دادک الک ا‬ ‫الک ا‬ ‫تفص د در این بشرک صحب‬
‫میام هیشی شمید یمشفور را‬ ‫مشفور‪ 81‬اسشخاه ترین روش رسایر نش یه هیشی بحرانیر ا ی ‪.‬‬
‫و نحیوک در اخا یشر گیرفان‬ ‫مامر در اخا شر برنشمه یشزان هیرار میر دهسیل‪ .‬ایسشخ‬ ‫بصورت یک خلم‬
‫‪.‬‬ ‫مشفور از ل سورس و برنشمه شزی از طریق زبشن هشی مومر نظ ر زبشن ر موضوش این جلمه ا‬

‫شکل ‪ :11‬مرجع اين جلسه اساليدها و كُدهای برنامه زبان سي موجود در اف‪.‬تي‪.‬پي‪ .‬است‪.‬‬

‫سرفصل مطالب‪:‬‬
‫در زبشن ر‬ ‫مشفور‬ ‫آاسشیر بش برنشمه شزی‬

‫‪79‬‬
‫‪Race condition.‬‬
‫‪80‬‬
‫‪Critical Region/Section in source code.‬‬
‫‪81‬‬
‫‪Semaphore is a variable or abstract data type used to control access to a common resource by‬‬
‫‪multiple processes in a concurrent system such as a multitasking operating system.‬‬

‫‪29‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫کار عملی‪:‬‬
‫مشفور‬ ‫رشر بش‬ ‫نمونه برنشمه هشی زبشن ر جت‬ ‫‪‬‬

‫تمرین اه‪:‬‬
‫‪ o‬بر ا شس سمافور‪ ،‬یک پرو س تول ل رسسلک بمشزیل ره از صفحه رل ل یک جمله بخوانل و در ییک‬
‫رسل‪ .‬پس یک پرو س مصرف رسسلک بمیشزیل ریه از آن فشیید جملیه را بخوانیل و‬ ‫فشید ماسر ثب‬
‫انجشم اود‪:‬‬ ‫در‬ ‫نمشیش دهل‪ .‬ل کن رسار هشی زیر مر بشیم‬
‫‪ .1‬بتفشصله بعل از تول ل‪ ،‬مصرف انجشم اود‪ .‬و تش تول ل انجشم نشلک‪ ،‬نمر توان مصرف ررد‪.‬‬
‫‪ .2‬تش محصو هبلر مصرف نشلک‪ ،‬جمله جلیل خوانلک نشودحتول ل ماوهف اود)‪.‬‬

‫‪30‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫ربانمه هفته دهم ‪ :‬ارتباط بین پروسس ها – حافظه مشترک‬

‫ریه هیر‬ ‫مام هشی شمد ملرن بهونهای ا ی‬ ‫شفظه اصلر ح شفظه مجشزی‪ )82‬در‬ ‫ا وک ملیری‬
‫پرو س صرفش به محلودک شفظه اصلر اخاصشصر خلوش مر توانل د ار ر داااه بشال‪ .‬بیه بیشرت دیهیر‬
‫شدی ه چ بخشر از شفظه اصلر نمیر توانیل میشب ن پرو یس هیش بیه اایاراک گذاایاه ایود‪ .‬لیذا‬ ‫در شل‬
‫پرو س هش بشیل از دیهر مسشبع نظ ر فشید ح شفظه جشنبر) برای ارتبشط دادکای ا یافشدک رسسیل و ایین در یشلر‬
‫‪.‬‬ ‫د ار ر به شفظه اصلر و شفظه هشی جشنبر بم شر زیشد ا‬ ‫ره تفشوت ر‬ ‫ا‬
‫شفظیه مشیارک را بیه‬ ‫ایرایط و رسار هیشی خشصیر خیلم‬ ‫مام هیشی شمید میلرن تحی‬ ‫امش‬
‫پرو س هش ارائه مر دهسل‪ .‬بعسوان مثش ا افشدک از رل پبرد‪ 83‬بعسوان یک شفظه اایارارر بی ن پرو یس هیش‬
‫و نحوک در اخا شر گرفان شفظه مشارک از ل سیورس و برنشمیه یشزی از طرییق زبیشن‬ ‫‪ .‬اسشخ‬ ‫مر وم ا‬
‫‪.‬‬ ‫هشی مومر نظ ر ر موضوش این جلمه ا‬

‫شکل ‪ :12‬مرجع اين جلسه اساليدها و كُدهای برنامه زبان سي موجود در اف‪.‬تي‪.‬پي‪ .‬است‪.‬‬

‫‪82‬‬
‫‪Virtual Memory: is a memory management technique that provides an "idealized abstraction of the‬‬
‫‪storage resources that are actually available on a given machine" which "creates the illusion to users of‬‬
‫"‪a very large (main) memory.‬‬
‫‪83‬‬
‫‪Clipboard: is a data buffer used for short-term data storage and/or data transfer between documents‬‬
‫‪or applications used by cut, copy and paste operations and provided by the operating system. It is‬‬
‫‪usually implemented as an anonymous, temporary data buffer, sometimes called the paste buffer, that‬‬
‫‪can be accessed from most or all programs within the environment via defined programming interfaces.‬‬

‫‪31‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
 ‫سرفصل مطالب‪:‬‬
‫آاسشیر بش برنشمه شزی شفظه مشارک در زبشن ر‬

‫کار عملی‪:‬‬
‫شفظه مشارک‬ ‫رشر بش‬ ‫نمونه برنشمه هشی زبشن ر جت‬ ‫‪‬‬

‫تمرین اه‪:‬‬
‫‪ o‬بر ا شس سمافور و حافظه مشترک‪ ،‬یک پرو س تول ل رسسیلک بمیشزیل ریه از صیفحه رل یل ییک‬
‫رسل‪ .‬پس یک پرو س مصرف رسسلک بمشزیل ریه از آن‬ ‫جمله بخوانل و در یک بشفر مشارک ثب‬
‫انجشم اود‪:‬‬ ‫در‬ ‫بشفر مشارک جمله را بخوانل و نمشیش دهل‪ .‬ل کن رسار هشی زیر مر بشیم‬
‫‪ .1‬بتفشصله بعل از تول ل‪ ،‬مصرف انجشم اود‪ .‬و تش تول ل انجشم نشلک‪ ،‬نمر توان مصرف ررد‪.‬‬
‫‪ .2‬تش محصو هبلر مصرف نشلک‪ ،‬جمله جلیل خوانلک نشودحتول ل ماوهف اود)‪.‬‬

‫‪32‬‬ ‫صفحه‬ ‫(ره)‬

‫گروه كامپیوتر دانشگاه بین المللي امام خمیني‬ ‫آز سیستم عامل – نسخه ‪ - 1.0‬پايیز ‪1396‬‬
Manual
Operating System Lab.

Hamid Reza HAMIDI

Computer Engineering Department, Faculty of Engineering

Imam-Khomeini International University

Qazvin – IRAN
June 2018