‫‪1‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫متن پیاده سازی شده‬

‫جلسه چهارم درس ‪MIT‬‬

‫استاد‪:‬‬

‫جناب آقای دکتر امید عبادتی‬

‫‪2‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫جلسه چهارم‬

‫مرور جلسه قبل‪ :‬ابتدا مرور کوتاهی بکنه که بتونیم درس را شروع کنیم‪ ،‬بله جناب آقای ملوکی در خدمت شما هستم‪.‬‬
‫در جلسه قبل در خصوص ‪ IT Novation‬صحبت کردیم‪ .‬مثال که شما خودتون گفتین تو دانشگاه به جای نوشتن های‬
‫طوالنی که در دفترهای هر استاد میتونیم بنویسند مثال ریز ریز میشه نوشتن می توان یک ‪ QR Code‬نوشت‪ .‬مشخصات‬
‫حضورشون توی‪ .‬دانشگاه و ساعت امکانی که جلسه با دانشجو داشته باشه رو بنویسن و انواع اقسام اطالعاتی که میشه‬
‫توش درآورد و حاال اینکه ‪ IT Novation‬باعث میشه که یک مزیت رقابتی ایجاد بشه از طریق باال بردن قدرت نرم‬
‫افزاری مثل اتومات سازی فرایندها‪ ،‬بهبود تحویل دهی افزایش سرعت فرایندها و حاال افزایش درآمد از طریق گسترش‬
‫آی تی‪.‬‬

‫بعد خدمتتون عرض کنم که درباره سطوح سیستمهای اطالعاتی توی سازمان صحبت کردیم و اینکه توی هر سطح از‬
‫سازمان مدیران از چه سطحی از سیستم اطالعاتی استفاده میکنند که سطوح مدیران عملیاتی اجرایی رو صحبت کردیم‬
‫که از مثالً تیپ ورودیش هم از بیرون و بازار وارد میشه مدیران میانی از سیستم ‪ MIS‬استفاده میکنند که ورودی آن‬
‫‪ Batch process‬یا ‪ Data‬هستش که از طریق مدیران عملیاتی بهشون وارد میشه‪ .‬و حاال مدیران ارشد از ‪ DSS‬و‬
‫مدیر عاملم که ‪ EIS‬که به صورت گراف و نموداری معموال این اطالعات بهشون رسیده میشه‪.‬‬

‫بعد خدمتتون عرض کنم که از صحبت در رابطه با چرخه ‪ Data‬صحبت کردیم که تبدیلش به ویزدام چطور اتفاق میفته‬
‫که گفتیم دیتا وقتی پردازش میشه به ‪ Information‬تبدیل میشه و وقتی تجربه باهاش تلفیق میشه با اخالق و‬
‫اخالقیات‪ .‬همراه میشه تبدیل به ‪ Wisdom‬میشه و که در انتها منجر به تصمیم گیری‪.‬‬

‫در خدمت آقای مرادی هستیم آقای مرادی بفرمایید سالم استاد روز شما بخیر‪ .‬در ادامه صحبت های آقای ملوکی‪.‬‬
‫میخواستم اینو به صورت خیلی خالصه عرض میکنم البته بحث ‪ IT Novation‬و ‪ Distribution‬رو جلسه قبل گفتین‬
‫و ‪ Lesson Learn‬هاییکه از این موضوع داشتیم یک مثال خیلی مبسوط و خوبی در خصوص در واقع شرکت آمازون‬
‫زدیم و نحوه توسعه کارهاش و مقایسه آن با دیجی کاال خوب میدونیم در دیجی کاال بحث دلیوری و تحویل بوده البته‬
‫در تمام این بیزینس های پلتفورمی بحث ‪ Delivery‬و تحویل و ‪ Shipment‬یکی از مسائل اساسی و مهم بوده و یکی‬
‫از چلنج های بوده که اینها باهاش درگیر بودند‪ .‬دیجی کاال مدل تحویلش این هستش که یک بازه زمانی رو مشخص‬
‫میکنه مثال اگر فرض کنید امروز چهارشنبه است ما یک کاالیی رو سفارش بدیم اگر کاال آماده باشه خب همین امروز رو‬
‫ممکنه که حتی پیشنهاد بکنه که مثال فرض کنید از ساعت ‪ ۳‬بعد از ظهر تا شش بعد از ظهر یا از شش بعد از ظهر تا ‪۹‬‬
‫شب این به انتخاب مشتری میتونه اتفاق بیفته گرچه خب االن با توجه به شرایطی که االن وجود داره برای دیجی کاال‬
‫یه مقداری بدقولی هم اتفاق میفته‪ ،‬برای شرکت آمازون مثال خیلی خوبی زدیم که ایشون از سال ‪ ۲۰۱۷‬درگیر این‬
‫‪3‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫مسئله بود و‪ .‬میخواست مسئله ‪ Shipment‬رو حل و فصل بکنه منتها این شکلی بود که ایشون بازه زمانی به سبک در‬
‫واقع دیجی کاال نمیداد و در واقع یک روز کامل رو مثالً فرض کنید که اگر تا ‪ ۱۱:۵۹‬دقیقه مثالً امروز ‪۱۱:۵۹‬دقیقه شب‬
‫مثالً ما سفارش میدادیم ایشون میگفت من مثال فردا یا پس فردا حتما برای شما میارم منتها دیگه بازه زمانی نمیداد‬
‫ولی به مرور زمان اومد و هی متوقف نشد و با توجه به پیشرفت تکنولوژی راهکارهای در واقع ‪ innovative‬رو در واقع‬
‫پیشنهاد کرد اول اومد گفتش که خوب من میتونم که حتی اگر شما منزل نباشید این رو دم منزل شما تحویل بدم و‬
‫اومد یک آپشنی گذاشت که کسایی که درهای مثال از این که زیرشون بازه و امکان مثال جابجایی‪ .‬جعبه وجود داره اینها‬
‫رو در واقع گفت کسایی که این را دارند مثال یک آپشنی براشون گذاشت که میتونن یک باکسی رو اونجا بزارن به ابعاد‬
‫مشخصی که در اون باکس میتونن در واقع جنسشون رو تحویل بگیرند ضمن اینکه خود اون درب ها رو در واقع مدلی‬
‫بود که اگر اون شخص تحویل دهنده میومد در یک زمان خاصی میتونست بیاره تحویل بده و سریعا برگرده در پشت‬
‫سرش بسته بشه که وگرنه اگر غیر از این اتفاق میافتاد یک پیام هایی به مرکز پلیس به خودمون شخص در واقع مشتری‬
‫صادر میشد و بعد در نهایت‪ .‬این شرکت اومد‪ ،‬اینجا رو خالصه می کنم در سال ‪ ۲۰۲۱‬ظاهرا فرمودین اومد و گفتش که‬
‫‪ Deliver were you are‬که این یک در واقع چلنج یک خیلی اساسی توی مارکت بود گفتش که هر جا شما باشین‬
‫من امکان تحلیل دارم و میتونم تحویل بدم‪ .‬خب حاال از اینکه بگذریم بیایم سراغ در واقع مبحث ‪ You & IT‬در واقع رو‬
‫مطرح فرمودین که خوب کارشناسان آی تی معموال در کشورهای پیشرفته چه کارهایی میکنند چه میزان درآمدی‬
‫دارند و اگر کسی واقعاً بخواد در این حوزه در واقع پیشرفت بکنه عالوه بر اینکه بیس هایی که در دانشگاه توسط اساتید‬
‫محترم تدریس میشه خب خودشون هم باید در یک یا چند در واقع در چند حوزه مختلف از جمله مثال برنامه نویسی‬
‫‪ Machin Learning‬یا هر حوزهای که مرتبط با این قضیه هست‪ .‬دیپ وارد بشن و خیلی عمیق اون مسائل مطالب را‬
‫مطالعه بکنند یا حتی ‪ Security‬یا اینجور مباحث وارد بشن و بتونن آینده خودشون رو یه جورایی تضمین بکنند تو این‬
‫شرایط‪ ،‬بعد فرمودین که خوب درآمد افرادی که در حوزه آی تی کار میکنند در سطح بین المللی معموالً سالی ‪ ۸۱‬هزار‬
‫دالر آمار متوسطی که وجود داره و این عدد میتونه خیلی باالتر بره به سالی ‪ ۳۰۰-۲۰۰‬هزار دالر هم میتونه برسه در‬
‫صورتی که خوب باز مقایسه فرمودین که کشور ما یه مقداری در این حوزه عقب هستش به دلیل اینکه کارشناسان آی‬
‫تی‪ .‬و متخصصین این حوزه معموال جزو در واقع ‪ ۵‬رشته ای هستند که ‪ Jobless‬و بیکار هستند توی ایران و بعد از این‬
‫مراحل باز من اینجا هم خالصه میکنم رفتیم تو حوزه ‪ MIS‬در واقع مطالب خیلی ارزشمندی فرمودین‪.‬‬

‫متشکر هستم زحمت کشیدید اگر اجازه بدید خانم مقدم در خدمتشون باشیم‪ .‬سالم صبح بخیر استاد‪ ،‬در مورد اجزای‬
‫تشکیل دهنده سیستمهای اطالعاتی صحبت کردیم که سختافزار‪ ،‬نرمافزار‪ ،‬شبکه‪ ،‬فرایند‪ ،‬افراد و در مرکز اون دیتا‬
‫هستش که البته افراد عالوه بر کارکنان شامل ‪ Supplier‬و افراد بیرونی و ‪ Stick Holder‬ما میشن عالوه بر اون در‬
‫مورد سیستمهای اطالعاتی صحبت کردیم در رابطه با سیستمهای اطالعاتی و سطوح مختلفشون‪ .‬یکی از سطوحی که‬
‫صحبت کردیم ‪ TPS‬ها هستن دو مورد ممکن بود که این پردازش صورت بگیره پردازشهایی که به صورت آنالین انجام‬
‫میشه و در لحظه و ریل تایم هستش و پردازش هایی که در پریودهای زمانی انجام میشه و به خاطر اینکه اون پردازش‬
‫های آنالین گرونتر هستش معموالً سازمانها به سمت این نوع پردازش ها میرن هرچند که ممکنه یک خطاهایی هم‬
‫‪4‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫موقع گزارش گیری بهشون بده اگر توی اون زمان مشخص نباشه‪ .‬عالوه بر اون در رابطه با سیستم ‪ MIS‬صحبت کردیم‬
‫که حاال بعد از سیستم ‪ TPS‬سیستم ‪ MIS‬اون تی پی اس هایی که پروسس میشن برای اینکه بتونن کنترل کنند مدیران‬
‫مانیتور کنند ببینند سازمان به صورت اسموت داره کارشو انجام میده یا نه‪ .‬بعد از ‪ MIS‬سیستم ‪ DSS‬را توضیح فرمودین‬
‫که حاال اینجا میان در رابطه با وات ایفها و تارگتهایی که سازمان ها دارند از این ابزار استفاده میکنند فرمودین قبال‬
‫به این صورت بودش که ورودی ها را تغییر میدادند تا ببینند به صورت به اون خروجی میتونم برسن در قالب همون‬
‫‪ What IF‬ولی االن از هوش مصنوعی استفاده میکنند برای این کار و یا اینکه ممکنه که توی ذهن مدیران یک هدفی‬
‫باشه و برای رسیدن به اون هدف بیان بررسی کنند سیستمرو ببینن می تونن به اون خروجی مطلوبشون برسن و با چه‬
‫دستکاری هایی توی سیستم می تونن اون رو بدست بیارن‪ .‬توی سطح باالتر از اینها ‪ EIS‬رو فرمودین که مدیران ارشده‬
‫که میان دیگه استراتژی های سازمان را هم دخیل میکنند و نقطه ضعفها رو پیدا میکنند از دیتاهای خارجی اکسترنال‬
‫هم ‪ Environmental‬هم استفاده میکنند و یه ریپورت گرافیک به دست میارن حاال توی این حوزه‪.‬‬

‫توی بخش بعدی هم در رابطه با ‪ IT Infrastructure‬و ‪ IT Architecture‬و ‪Enterprise Architecture‬‬

‫صحبت کردیم‪ .‬که حاال ‪ Infrastructure‬ها همون سختافزارهایی هستند که توی سازمان هستند فیزیکال هستند‬
‫مثل ‪Hardware‬ها نرم افزارها شبکهها‪Facility ،‬ها و ‪ Equipment‬هایی که وجود وارد‪.‬‬

‫در یحث ‪ IT Architecture‬وارد بحث ‪ planning‬میشن که توی هر دپارتمانی برنامه ریزی کنند که چه محصوالت‬
‫آی تی را استفاده کنند از چه نرم افزار استفاده کنند و توی بخش اینترپرایزش میان روی ‪ integration‬اینها کار‬
‫میکنن که خروجی های مناسب را داشته باشند‪ .‬در مورد کی پی آی ها صحبت کردیم برای اینکه بتونیم ‪effective‬‬
‫این سیستم ها را بررسی شاخصهای عملکردی باید تعریف بشه‪.‬‬

‫خیلی متشکر هستم امیدوارم که همگی خوب و سالمت باشید و خانم مقدم خیلی زحمت کشید ممنون هستم از دوستانی‬
‫که مطالعه کردند جناب آقای ملوکی جناب آقای مرادی و سرکار خانم مقدم و دوستان دیگه که احتماال مطالعه کردن‬
‫فرصت پیدا نکردند که پاسخ بدن‪.‬‬

‫امیدوارم که صبح همگیتون بخیر باشه و خوب و سالمت باشید خیلی جالبه که ما توی این کالس این همه در رابطه با‬
‫دیگران که حاال میگیم خیلی آی تی نشدن و فالن حرفا صحبت میکنیم بعد ببینیم که یکی از دانشجوهای که همین‬
‫کالس در حقیقت زنگ میزنه آموزش های مجازی میگه آقا من نمیتونم از تیمز استفاده کنم این چه نرم افزار یعنی ما‬
‫مقاومت خود دانشجو داریم حاال چه برسه به مدیران نسل قبل و چیزهای دیگه‪.‬‬

‫‪Data Center and Cloud Computing‬‬

‫بریم سراغ آبجکتیو بعدی که میخوایم در موردش بخونیم در خصوص ‪ Data Center‬ها و ‪Cloud Computing‬‬

‫میخواهیم بخونیم خوب ببینید احتماال حاال برخی از شما که توی محیط کار‪ ،‬کار میکنید وقتی که در مورد دیتا سنتر‬
‫ها صحبت میکنید تقریبا متوجه میشید در مورد چی داریم صحبت میکنیم‪ .‬ما کالً اشتباه نکن یک مثل خیلی از چیزهای‬
‫‪5‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫دیگه که ما توی ایران کلمه اشتباه به کار میبریم سعی کنیم بچه ها شما تو حوزه آی تی این اشتباه نکنید ما یه مغازه‬
‫کوچیکی که سر کوچمون خواروبار میفروشه رو بهش میگیم سوپر مارکت سوپر مارکت اسمش سوپر مارکته سوپر مارکت‬
‫یعنی یک فروشگاه خیلی بزرگی مثال مثل شهروند آرژانتین بهش میگن سوپرمارکت فروشگاه شهروند سوپر مارکت حاال‬
‫مثل فرزند جامبو کوروش این چیزهایی که وجود داشت به این میگن سوپر مارکت‪ .‬اون مغازه گروسری شاپ لوکالی که‬
‫دم خونه شماست که چه میدونم دوتا ردیف بیشتر نداره که شما چهار تا آیتم از توش بخرید اون اسمش سوپر مارکت‬
‫نیست توی همین قضیه تو آیتم متاسفانه همین اشتباه میشه طرف اتاق سرور کوچولو داره سرور کوچولو داره بهش‬
‫میگن دیتا سنتر دیتا سنتر نیستش دیتا سنتر اگه کسی بخواد دیتا سنتر واقعی کار بکنه دیتا سنتر شامل ‪ ۳۴۸‬استاندارد‬
‫چون من خودم چندین دیتا سنتر ساختم در ایران‪.‬‬

‫دیتا سنتر این نیستش که فکر بکنیم ما نمیدونیم میریم اتاقش یه کمی بزرگه یا تعداد رکهاش مثالً به جای دوتا ‪ ۴‬تا‬
‫هست اسمش رو بزاریم دیتا سنتر!! دقت بکنید که خدای نکرده ‪ misunderstanding‬نشه مثل همون کلمه سوپر‬
‫مارکت هستش که رایج هستش و اشتباه استفاده می کنیم‪ .‬یا مثل اطالعات و دیتا که جای همدیگر اشتباهی به کارش‬
‫میبریم دقت کنیم موضوع اشتباه نشه‪.‬‬

‫خوب ما چی داریم ما‪ .‬توی زیرساختی که در موردش تو آی تی صحبت کردیم تو این زیر ساخته یه سری رک داریم که‬
‫در حقیقت حاال تک تک اینا رو سریع بهتون نشونشونم بدم تحت وب که اگه حوصله نکردید برید سرچ هم بکنید بریم‬
‫ببینیم من شیر کنم اسکرین رو که همزمان با من شما داشته باشید ببینید خوب اگه دقت بفرمایید اینجا خوب ببینید‬
‫اینا رو ما به اینا میگیم چی به اینا میگیم ‪ .Rack‬خوب که در حقیقت به این شکل شروع میکنه ساخته شدن یعنی یک‬
‫بدنه یک بادی خالی هستش و بعد شما مثال شروع میکنید توش اینطوری سرور اینطوری جا زدن و چی و فالن این حرفا‬
‫ممکنه یه رک مجزا برای سرور داشته باشید یه رک مجزا برای سوئیچ داشته باشید و این اینفرا استراکچر ممکنه یه رک‬
‫مجزا برای یو پی اس داشته باشید یا چیزهای مختلفی که ممکنه وجود داشته مثال تو همین دیتا سنتر که شما االن‬
‫دارید میبینید استانداردهای ‪ Basic‬را دارید میبینید‪ .‬یک کفی استاندارد رو شما دارید میبینید ‪ Cabling‬استاندارد را‬
‫دارید میبینید مسیر کیبلینگ رو دارید میبینید نمیدونم حاال چیزهایی که ظاهری پیدا هستش خب ما در حقیقت و‬
‫ممکنه مثالً به یه نسخه تکمیل شده مثل این بیایم برسیم هر کدوم از این استندهایی که شما میبینید اینطوری وایستاده‬
‫به اینا میگیم رک ما میتونیم رک های کوچولو داشته باشیم و میتونیم رنگ های بزرگ استند مثل اینا داشته باشیم که‬
‫حاال چه میدونم ممکنه‪ .‬رکها رو بر اساس سایز ‪ U‬میشناسند مثال میگن این رک چند یو هست‪ .‬بر اساس کلمه یو‬
‫میشناسند حرف یو و مثال فرض کنید این رکی که به نظر میرسه تقریبا متوسط و بزرگ هستش به نظر میرسه ‪ ۴۲‬یو‬
‫هستش که باز از این بلندتر هم میتونیم داشته باشیم تا رکهای کوچولو دیواری که در حقیقت ممکنه شما توی آفیس‬
‫دیده باشیدش‪ .‬خب ما به اینا میگیم رک که به این شکل در حقیقت در دارند درش بسته میشه درش قفل میشه امروزه‬
‫سیستم قفلی جدید اومده یا مثال عرض کنم خدمت شما که همینطور که توی این میبینید باز تو این تصویر مثال اینجا‬
‫اومده ‪ Cisco‬رو اومده کار کرده اینجا اومده سوییچینگ و این چیزاشو کار کرده و اینجا یه روتر بزرگ داره اینجا یه دونه‬
‫سرور استند داره و خوب حاال این تصویری که دارید میبینید این تصویر معموال کیبلینگ معموال از کف انجام میشه اما‬
‫‪6‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫اینجا هم کیبلینگ و هم برق رسانیش از باال انجام شده و خوب استانداردهای الزم رو داره توی اون ‪ ۳۴۸‬استاندارد مثال‬
‫سیستم اطفا دارد سیستم ضد حریق داره سیستم نمیدونم دیوارهای ضد آتش داره نمیدونم خیلی چیزهای مختلف داره‬
‫که عرض کنم خدمت شما اگه بخواد پیاده سازی بشه واقعا هم دردسرهای زیادی داره و هم اینکه‪ .‬عرض کنم خدمت‬
‫شما که سیستم کولینگ استاندارد داره نه استفاده از کولر گازی هستش اینها بیسیک هایی هستش که شاید ما در رابطه‬
‫با سرور روم ها و اینا بتونیم ازش یاد بکنیم‪.‬‬

‫ما پس سرور روم رو که ممکنه دو تا یا سه تا رک کوچک داشته باشیم داشته باشیم توی یه اتاق کوچیکی و در حقیقت‬
‫صرفا همینطوری کف زمین اینا قرار گرفته باشه استانداردهای زیادی روش رعایت نشده باشه به اونا میگیم سرور روم و‬
‫هرچقدر این تجهیزات افزایش پیدا بکنه و بزرگتر بشه بزرگتر بشه و استانداردهای الزم براش رعایت بشه رو ما بهش‬
‫میگیم چی ‪. Data Center‬‬

‫خوب غیر از اینها بریم شیر کنم که‪ .‬بیارم بیرون که شروع کنم برای شما یه سری چیزا رو کشیدن و توضیح دادن‬
‫دوستان ما توی دیتا سنتر وقتی صحبت میکنید شما ممکنه یه شرکت ‪ smb‬باشید تو این شرکت اگر دوستان وایت برد‬
‫من رو ندارن یه بار لیو کنند دوباره سرعت اینترنت شان مثال وایت برد لود نشده باشد‪ .‬شاید شما یه شرکت استارتاپی‬
‫داشته باشید خوب شما توی شرکت استارتاپی چیکار میکنید یه تعداد آدم هستید نشستید و در حقیقت موبایل اپلیکیشن‬
‫توسعه میدی داره یه سرویسی را ایجاد میکنید برای سرویس دادن ممکنه در حقیقت فرضا تو فکر توسعه‬
‫‪ InformationSystem‬باشید یه ‪ ERP‬باشید یا از این قبیل موارد خب‪ .‬دوتا کار میکنید دیگه شما یا اینکه میخواید‬
‫خیلی خودکفا باشید میرید در حقیقت برای خودتون سرور میخرید و یه سری ‪ infrastructure‬می خرید‪ ،‬راه اندازی‬
‫کنید یا اینکه ممکنه از هاست بیرونی حتی هاست خارج از کشور میرم میخرم و همه اطالعاتم آپلود میکنم اونجا معموال‬
‫شرکت های ایرانی که حاال خیلی مثال لوکال نیستند و شرایط مالی دارند‪ .‬خوب میره سرور میخره ‪.‬‬

‫چجوری میشه مثال فرض کنید‪ .‬یه همچین سروری میره میخره مشابه همین سرور های که شما مثال دیدید چه میدونم‬
‫مثال فرض کنید ‪ hp G10‬مثال میره ‪ HP DL380‬میخره‪ .‬میره مثال یه همچین سروری رو میخره و خب شروع میکنه‬
‫راه اندازی ازش استفاده کردن و اینها و بعد بر اساس این میخواد حاال تصمیم بگیره که چیکار کنه چیکار نکنه و یه‬
‫اشتباه بسیار‪ .‬وحشتناکی که ایرانیها تو این بخش انجام میدن اینه که خیلی خوب تو میخوای بری سرور بخری یا هر‬
‫کاری میخوای بری انجام بدی ولی خب ما برای خرید این سرور در حقیقت باید چه نکاتی رو بیایم رعایت بکنیم یه نکته‬
‫مهمی که اینجا وجود داره اینه که متاسفانه طرف میره سرور رو میخره و وقتی که رفت سرور را خرید چی میشه میادش‬
‫روی کل این سرور یه دونه ویندوز یا مثال یه دونه الینوکس مثال فرض کنید یه چیزی این شکلی میاد نصب میکنه و در‬
‫حقیقت‪ .‬مثال میخواد شروع بکنه حاال روش نصب کردن ‪ SQL‬و فرانت و نمیدونم بک اند و همه چیز رو همین میاره باال‬
‫میخواد ازش استفاده کنیم خب این یه اشتباه فاحشه‪ .‬این اشتباه من همیشه مثال براش میزنم یه کلمه براش به کار‬
‫میبرند مثل این هستش که شما مرسدس بنز اس ‪ ۵۰۰‬میخرید و باهاش میخواهید بروید سر کوچه ماست بخرید برگردید‪.‬‬
‫یعنی که من رفتم ‪ n‬میلیارد خرج کردم فالن مدل مرسدس رو خریدم و صرفاً میخوام برم ماست بخرم!!! شما برای‬
‫‪7‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫خریدن یه ماست تا سر کوچه اسکوتر برقی ‪ ۶۰ ۵۰‬تومانی برند خیلی خوبم بگیرید نیازی نیستش ماشین چند میلیاردی‬
‫بگیرید باهاش‪.‬‬

‫خب این یه اشتباه فاحش هستش که تقریبا میتونم بگم توی شرکت هایی که ما توی استارتاپ ها مسایل امنیتی آنها‬
‫را کار میکردم میرفتم تجربه میکردم شاید باالی ‪ ۷۰ ۶۰‬درصد این کار را انجام میدن که عدم استفاده بهینه از‬
‫زیرساخت های الزم هستش‪ .‬برای اینکه کار بهینه تر بشه و منطقی تر بشه میان یه دونه همین سرور رو که خریدیم‬
‫به جای اینکه روش یه دونه ویندوز یا لینوکس نصب بکنیم استفاده بکنیم منطقش اینه که چیکار کنه منطقش اینه که‬
‫به جای این میتونه بیادش دو تا ‪ Software‬روش نصب بکنه یکیش میتونه ‪ VmWare‬باشد نرم افزار ‪ ESX‬و یا میتونه‬
‫بره سراغ مایکروسافت و نرم افزار ‪ Hyperviser‬مایکروسافت نصب کند‪.‬‬

‫چیکار میکنیم میایم به جای اینکه همانطور که گفتم یک مرسدس بخریم و باهاش بریم سر کوچه و یه دونه ماست‬
‫بخریم!! یه دونه نرم افزار ‪ Virtualization‬نصب میکنیم روی این سروره که حاال یا معموال ای اس ایکس یا هایپروایزر‬
‫نصب میشه‪ .‬وقتی این دو نرم افزار را نصب میکنم مزیتش برای من چی میشه؟ مزیتش برای من میشه که در حقیقت‬
‫اومدم یک نرم افزار ویچوالیزیشن یا مجازی سازی رو روی این نصب کردم و بر اساس این دنبال چی هستم دنبال این‬
‫هستم که بیام بهینه تر از این استفاده کنم وقتی که شما میاید نرم افزار ویچوالیزیشن نصب میکنید مشابه این سری‬
‫فیچر داریم چیه که شما میرید سراغ مجازی سازی و تازه یاد میگیریم که بیایم تو فضای سرور و فالن حرفا‪ .‬شما یک‬
‫سری ‪Resources‬دارید مثل ‪ CPU‬بر اساس تعداد کور سی پی یو مثل ‪ RAM‬خوب بر اساس سایز رم مثل هارد که‬
‫حاال ‪ H.D.D‬الزاما اچ دی دی ممکنه نباشه و یکی هم میشه کارت شبکه شما که ‪ N.IC‬هستش که به تعداد کارت شبکه‬
‫شما چهار تا ‪ Resource‬بسیار مهم دارید‪ .‬که در حقیقت بر اساس این چهار تا ریسورز شما میتونید بیاید نرم افزار‬
‫‪ESX‬یا ‪ Hyperviser‬رو که نصب کردید از این ریسور ها بهینه تر استفاده کنید یعنی چی مثال فرض کنید شما برای‬
‫این سروری که در موردش صحبت می کنیم مثال یه سرور با دالر امروز ‪ ۶۰۰‬میلیونی خریدید فرزند چی دارید مثال ‪۹۶‬‬
‫‪ Core‬سی پیو دارید بعد مثال فرض کنید نزدیک ‪ ۲۵۶‬گیگ رم دارید سه ترابایت هارد دارید و چهر عدد کارت شبکه ‪.‬‬
‫وقتی شما یک عدد ویندوز یا لینوکس نصب میکنید ومیارید باال یعنی که من واقعا نمیخوام از اینا به بهینه ترین حالت‬
‫ممکن استفاده بکنم صرفاً یه دونه سیستم عامل نصب کردم و میخوام مثال چه میدونم یه بک اندیا فرانت اند یه چیزی‬
‫روش باال بیارم یه دونه آپاچی روش باال بیارم که کار منو راه بندازه در صورتی که شما دنبال این نیستید دنبال این‬
‫هستید که یه کار بهینه و منطقی پشتش انجام بدهید از تمام سخت افزار بهترین حالت ممکن استفاده کنید‪ .‬شما وقتی‬
‫که میاید تو اون حالت قبل اگه یه دونه ویندوز یا لینوکس نصب بکنید چه اتفاقی میفته؟ مثل این شرایطی هستش که‬
‫شما فرضا روی لب تاب یا دسکتاپ یک ویندوز یا لینوکس نصب میکنید شما به اندازه یک ‪ operating system‬بهینه‬
‫حاال با یه سخت افزار خوب یا متوسط شما دارید از سیستمتون استفاده میکنید در صورتی که وقتی نرم افزار ‪ esx‬یا‬
‫‪ Hyperviser‬نصب میکنیم اون بهینه ترین استفاده از سخت افزار را انجام میدهیم ببینیم چه اتفاقی می افتد‪.‬‬

‫کاری که اینجا میایم انجام میدیم همینه مثال فرض کنید میگم که آقا من میخوام فرانت اند بیارم باال چه سخت افزاری‬
‫نیاز داری؟ میگه که من برای این کار سخت افزاری که میخوام مثال فرض کنید ‪ ۴‬تا کور سی پی یو می خوام چقدر رم‬
‫‪8‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫میخوام؟ میگه ‪ ۱۶‬گیگ رم میخوام‪ .‬چقدر هارد میخوای؟ مثال ‪ ۲۵‬گیگ هم هارد میخوام چند تا کارت شبکه؟ مثال دو‬
‫عدد کارت شبکه یکی برای اینترنت و یکی برای اینترانت ‪ .‬این میشه ‪ FrontEnd‬شما یه بخش کوچکی از این سخت‬
‫افزار شما اشغال‪ .‬شد‪.‬‬

‫بعد میگه من میخوام یک ‪ IOS‬بیارم باال که منابع زیادی نمی خواد‪ .‬مثال ‪ ۸‬گیگ بهش رم میدید ‪ ۱۰۰‬گیگ بهش هارد‬
‫میدید دوباره دو تا کارت شبکه میخوام استفاده کنم‪.‬‬

‫بعد دوبار میگه من میخوام یک ‪ Back end‬بیارم باال اینجا ممکن حساسیت باال باشه ‪ ۱۶‬تا کور سی پی یو بهش میدیم‬
‫مثال ‪ ۳۲‬گیگ رم بهش میدیم فرضا حاال فعال علی الحساب یه ترابایت هارد میدیم و دو تا کارت شبکه‪ .‬ببینید اگه همه‬
‫اینها را اگر ما بهشون نگاه کنیم میبینیم که ما همینطوری داریم ماشین های مجازی میسازیم و داریم ازش استفاده‬
‫میکنیم و هنوز این سرور و ریسورس من قابل استفاده و قابلیت یعنی به صورت بهینه بهینه دارم ازش استفاده میکنم و‬
‫هنوز جا داره که یه عالمه ویرچوال ماشین جدید روی این بسازم خب‪ .‬ما به ازای هر کدوم از این چیزهایی که االن‬
‫نوشتیم به اینا میگیم یه دونه ‪ VM‬یا ‪ Virtual Machine‬یا ماشین مجازی‪ .‬میگیم یه دونه ماشین مجازی میخوام‬
‫همین چیزی که حاال اصطالحی که توی بازار امروزه شما میشنوید من یه ماشین مجازی میخوام مثال این امکانات داشته‬
‫باشه ماشین مجازی میخوام این امکانات داشته باشه و فالن حرفا و خوب شما میبینید که همینطوری میتونید یه عالمه‬
‫ویرچوال ماشین دیگه روی این سخت افزار بسازید ازش استفاده کنید‪.‬‬

‫حاال شما وقتی این ماشین ها را بسازید دوباره دوتا آپشن دارید آپشن های شما چی هستش‪ .‬میگه میتونید دوتا آپشن‬
‫میتونید ‪ Thik‬بسازیدش میتونید ‪ Thin‬بسازیدش میگه تیک و تین چیه؟ میگه خیلی جالبه ها اینا خیلی دقت کنید‬
‫حاال اینا چیزایی هستش که شاید توی هیچ کتابی به این سادگی به شما نمیگنش میگه‪ .‬وقتی که میخوای از این مثال‬
‫میزان سی پی یو مثال یه ویرچوال ماشین ساختی با ‪ ۴‬تا کرسی و فالن این حرف میگه وقتی از این بساز مثال مدل تین‬
‫رو استفاده بکنی چهار تا کور سی پی یو داشته باشه الزاما چهارتا کور ددیکیت نمیشه‪ .‬چهارتا کور یک کوروش فعالً‬
‫اختصاص داده میشه نسبت به مصرف شما آب تو چهارتا میتونه در حقیقت این افزایش پیدا بکنه رم شما ‪ ۱۶‬گیگش‬
‫سپریت نمیشه ددیکیت بشه برای این مسئله یا مثال فرض کنید اتوماتیک میبینه که ویندوز سرور دارید ‪ ۴‬گیگ اختصاص‬
‫میده اتوماتیک و بعد نسبت به اینکه شما چقدر دارید استفاده میکنید دوباره این ریسورز میتونید افزایش بدید و به همین‬
‫ترتیب هارد و کارت شبکه‪ .‬و خیلی راحت شما توی فواصل مختلف میبیند منابع زیاد داره مصرف میشه خیلی راحت‬
‫اینطوری یه دونه بار داره راحت میتونید جابجا کنید و شما میتونید چیکارش بکنید میزان منابع افزایش بدین‪.‬‬

‫ولی تو حالت دوم که حالت تیک هستش که گفتیم منابع رو کامال ددیکیت میکنه میگه من همین االن چهار تا کور‬
‫سی پی یو اختصاص میدم ‪ ۹۶‬منهای ‪ ۴‬تا داری با بقیه میخوای چیکار بکنی؟‪ .‬مدل تیک در حقیقت مثل یادتون بیاد‬
‫حاال اون دوستانی که برنامه نویسی این چیزا بلد هستند‪ .‬اگر یک کمی توی زبان برنامه نویسی واینها یادشون بیاد توی‬
‫بیسیک یا سی ما از ‪Pointer‬و ‪ array‬استفاده می کردیم یا میتونستیم حافظه را ددیکیت بکنیم و فالن یه ارای تعریف‬
‫‪9‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫بکنیم بگیم که کال مثال اینقدر خونه از حافظه ما اشغال شده یا بگیم که اری تعریف نکنیم و پوینتر تعریف بکنیم بگیم‬
‫که حاال نسبت به میزانی که داریم استفاده میکنیم ازش استفاده بشه از اون میزان حافظه‪.‬‬

‫پس اگه تین استفاده کنید شما امکان اکسپند دارید ددیکیت نشده و ‪ Top UP‬تا اون میزانی که دقیقاً بهش اختصاص‬
‫داده میتونه استفاده بشه از یک مینیموم تا اون ‪ Top up‬و حالت تیک شما میتونید چیکارش بکنید به صورت ددیکیت‬
‫ازش استفاده کنید تا اینجای کار اگه دوستان کسی سوال داره در خدمتتون هستم‪.‬‬

‫سوال‪ :‬ما حاال اگر من درست متوجه شده باشم اگر از این بحث ویچال ماشین استفاده نکنیم نمی توانیم این ‪Front‬‬
‫‪End‬و ‪ Back End‬و ‪ IOS‬را روی یک سیستم داشته باشیم در واقع امکان پذیر نیست؟ نه نه نه امکانپذیر هست ولی‬
‫اصالً روش بهینه نیست مثل همون مثال مرسدس هست یعنی چی یعنی که شما عین لپ تاپتون چه فرقی داره با این‬
‫لپتاپتون مثال فرض کنید یک کمی سی پی یو قوی تره یکمی هاردش بیشتر صرفا در همین حد چیزی بیشتری نیست‪.‬‬
‫این نیستش که شما نتونید بگید که آقا من میخوام این کارو انجام بدم نشه‪ .‬میدونی چه اتفاقی می افتد مثال فرض کنید‬
‫سیستم شما ویروس میگیره تموم شد! همه چیز شما رفت! بک اند و فرانت اند شما همه چیز شما رفته‪ !!.‬ولی اینجا شما‬
‫میاید وارد یه فضایی میشید که کلی امکانات دارید یعنی مثال فرض کنید شما یه مثال ساده توی بحث بکاپ ریکاوری‬
‫برای شما بزنم وقتی شما میخواهید بکاپ بگیرید و در حقیقت اگه خدای نکرده اتفاق بیفته و بخواهید برگردونید‬
‫مجبورید یک بکاپ سنتی کپی کردن مثال دیتابیس بگیرید یا یه بکاپ سنتی کپی کردن کلی فایل ها بگیرید یا حاال‬
‫انواع مدل های سنتی که وجود داره‪.‬‬

‫اما وقتی شما ویرچوال ماشین نصب می کنید شما می توانید اسنپ شات بسازید وقتی که سراغ آن میروید مثال می‬
‫بینید یک هارد ‪ ۴۰۰‬گیگ را در مدت ‪ ۱۵‬دقیقه بکاپ گرفتید‪ .‬می بینید مدل زندگی و همه چی عوض میشه یعنی‬
‫استفاده بهینه دقیق درست حسابی از سخت افزارها‬

‫چرا خیلی نمیرن سراغش یا سواد الزم ندارند یا اینکه وقتی خدا عقل را تقسیم می کرد خواب بودند!! واقعا چیزی عیر از‬
‫این نیستش هیچ کس به شما نمیگه برو یک سرور ‪ ۶۰۰-۵۰۰‬میلیونی بخر و بعدش مثال اینطوری ازش استفاده کنی‬
‫چون بهینه نیستش که بخواهیم ازش استفاده کنیم نمیگم نمیشه ولی بهینه اصال نیستش که این کارو انجام بدید‬

‫خب حاال ما میایم اینجا میگیم چی میگیم که در موردش اینجا صحبت کردیم و همه اینها میشه بحث سخت افزرش‬
‫ولی معضل بسیار مهم داریم‪ .‬ما تو آی تی یه چیزی که خیلی باید حواسمون بهش جمع باشه وقتی مخصوص میشیم‬
‫‪ CIO‬که دیگه زندگی سازمان دست ماست اینجوری میشه‪ .‬ما همیشه در زندگی شخصی هم این دغدغه رو داریم که‬
‫اگر گوشی موبایل زدن چه اتفاقی می افتد تمام عکس ها فیلم رفته اگر لپ تاپ شما امروز صبح روشنش کردید روشن‬
‫نشد هاردش دمیج شده باشه چی میشه تمام عکس های پنج سال پیش ‪ ۱۰‬سال پیش رفته‪ .‬چیکار میکنید مثال فرض‬
‫کنید آدمی هستید یکمی حساسید فرضا اینکه گوشیتون رم بخوره بکاپ داشته باشید و از اون بکاپ بگیرید روی لپ تا‬
‫هارد اکسترنال میخرید و مثال اون هارد اکسترنال مثال بکاپ میگیرید به عنوان بک آپ فوتو و ویدیو این چیزاتون ازش‬
‫‪10‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫استفاده باشید اینا دیگه مینیموم های هستش که شما معموال تو زندگیتون ممکنه انجام بده ولی شوخی بردار مگه شما‬
‫تو سازمان بخواید اینجوری انجامش بدید‪ .‬واقعا شوخی بردار نیست‪.‬‬

‫مثال یک مثال ساده برای شما بزنم‪ ،‬مثال توی دانشگاه خوارزمی‪ .‬مثال ما االن ‪ ۱۰۷‬سال مثالً عمر دانشگاه ما هست‪ ،‬یا‬
‫مثال شما ده سال بعد مراجعه میکنیم برای مدرک ببخشید هارد گلستان ما پاک شده دیتای شما نداریم نمی تونیم تایید‬
‫کنیم شما دانشجوی ما بودید!! اینها اصال شوخی بردار نیست‬

‫به عنون مثال شما از دیجی کاال خرید می کنید ویک اتک میخوره یا اتفاقی براش می افته به شما میگه ببخشید من‬
‫خبر ندارم شما از من خرید کردید!! چه حسی دارید‪ .‬یا مثال سازمان تامین اجتماعی اتک میخوره میگه من سوابق شما‬
‫رو ندارم! این اتفاق رو حتما برخورد داشتید حصوصا در این دو سال گدشته که بیشترین میزان ‪Cyber Security‬‬
‫‪ Issue‬رو داشتیم این اتفاق در هر سازمان بزرگ و کوچکی میفته‪.‬‬

‫وقتی به اینها نگاه میکنیم میبینیم که اینقدر مسئولیت ما سنگینه که باید هر کاری میتوانیم بکنیم که بتوانیم سخت‬
‫افزار رو بهینه استفاده کنیم هم مدل های ریکاوری بکاپ ما اینقدر قشنگ درست کار بکنن که خدای نکرده اگر اتفاق‬
‫افتاد جون سازمان بتونم نجات بدم‪ .‬خب حاال بیایم وارد این فضا بشیم که چیکار برای این قضیه بکنیم ببینید ما برای‬
‫این قضیه از یک مینیموم های شروع میکنیم از این مینیموم ها چیه یکی ‪ RAID‬بندیه از چیزی به نام رید استفاده‬
‫میکنیم‪ .‬آرش مخفف ریداند یعنی ما دنبال این هستیم یک ریداندنسی درست بکنیم که خدای نکرده اگر اتفاقی افتاد‬
‫بتوانیم چیکار کنیم‪ ،‬بتوانیم یک حالت بکاپی یه حالتی که دیتایی که از بین رفته رو بتونیم برگردیم با یه مینیمم هایی‬
‫شروع میکنیم انجام دادن خب این ریده چیکار میکنه رید خیلی مدل داره من پاپیوالرترین شما مثال میزنم مثال ما‬
‫میتونیم بیایم رید صفر رید یک رید پنج و شش استفاده کنیم‪.‬‬

‫‪ :RAID0‬خوب رید صفر توضیح بدم چی میگه‪ .‬میگه دقت کنید من اینو روی این سرور برای شما مثال زدم میگه من‬
‫یه دونه هارد اینجا استفاده میکنم خدای ناکرده خدای ناکرده مثل هارد لپ تاپ شماست اگر سوخت سوخته تموم شده‬
‫رفتین حالت معمولی هستش که ممکنه شما توی زندگی روزمره ازش استفاده بکنید‪ .‬استفاده می کنیم این مدل رو توی‬
‫سرور روم هم میبونید استفاده کنید‪ .‬رید صفره اگر این هارد مثال روش بک اند یا فرانت اند رو باال آوردم فرضا هر چیزی‬
‫که آوردم باال و خدای نکرده اگه این هارد ‪ Damage‬بشه تموم شده من پاک شده اوکی خوب پس مدل بهینه نیستش‬
‫این مدل همان بیسیک هستش که ممکنه هر کسی هم که به ذهنش نرسه همین کار را انجام بده‪.‬‬

‫‪ :1-0RAID‬رید بعدی معروف هستش به صفر و یک که دوتا هارد رو میادش در نظر میگیره یعنی اینجا میگه این دوتا‬
‫هارده رو من میام اینجوری میرور می کنم خب و بعد اتفاقی که میفته اینه که من دو تا هارد رو اینجوری میام در نظر‬
‫میگیرم و میگم که مثال فرض کنید شما هاردهای شما چقدر ظرفیتش هست؟ فرضا هر کدوم از ظرفیت هاردهای شما‬
‫‪ ۶۰۰‬گیگه به جای اینکه دوتا هارد ‪ ۶۰۰‬گیگ که ممکنه ‪ ۱.۲‬ترابایت بشه ظرفیتش به شما بدم مثال ‪ ۹۵۰‬گیگ میدم‪.‬‬
‫اگر خدای ناکرده اتفاقی برای شما بیفته به شما کمک میکنم‪ .‬چه کمکی به ما میکنه توی سرور روم ها حاال تو عکسام‬
‫دیدید ما تو این اتاق سرورا جلوی این چیزایی که من اینجوری کشیدم هاردهای سرور خوب مثال مدل اچ پی را پیاده‬
‫‪11‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫سازی کردم معموال جلوی این هاردها یه دونه چراغ این شکلی میزارم روی اینا یه دونه چراغ این شکلیه خوب‪ .‬این چراغ‬
‫ها حالت معمولی که داره کار میکنه یه ال ای دی‪ .‬سبز رنگه وقتی داره اینجوری کار میکنه و چشمک میزنه میگه آقا‬
‫من زنده ام اوضاع احوالم هم خوبه دارم کار میکنم‪ .‬بدونید که توی دیتا سنتر شما خیلی خیلی با مراقب غیر از اون‬
‫مسائل دیتاتون که مهمترین سرمایه شما توی سازمانتون هستش داشته باشید مهمترین چیز دیگه که بعد از اون دارید‬
‫اینه که من باید بتوانم یک شناسنامه از وضعیت سخت افزاریم از تاریخ خرید قطعات داشته باشم که بر اساس آن بدونم‬
‫که خدای نکرده اگر هر کدام از اینها مثال عمرش داره به پایان میرسه قبل از عمرش به پایان برسد جایگزین خریده باشد‪.‬‬
‫عمر بهینه سختافزار توی دیتا سنترها و توی سرور روم ها سه تا ‪ ۵‬ساله این عمر بهینه شه ممکنه شما بگید من هارد‬
‫دارم که ده ساله داره کار میکنه‪ .‬بله ممکنه فردا صبحش دیگه کار نکنه لذا اینو خیلی بهش دقت بکنید پس ما روی ‪۳‬‬
‫تا ‪ ۵‬سال روش برنامه ریزی میکنیم خوب این هاردهای سرور معموال هارد های قدیمی که اچ دی دی ازش یاد میکنیم‬
‫معموال عمر بهینه سرور روم ها سه ساله خوب‪ .‬وقتی که داره درست کار میکنه این چراغ جلوش که از دور هم میتونیم‬
‫ببینیمش سبز رنگه داره چشمکشو میزنه و میخونه و مینویسه و هر کاری که داره میکنه و خوب در حقیقت اوکیه وقتی‬
‫که خیلی جالبه با این با هارد دسکتاپ شما لپ تاپ شما متفاوته وقتی که عمرش داره به پایان میرسه اتوماتیک خودش‬
‫چراغش زرد میشه به شما میگه ببین من دارم میمیرم یا فکری برای من بکن و در حقیقت یک ماه زمان مناسبی هستش‬
‫که به شما فرصت انجام بدهید انجام هارد جایگزین بخرید هر کاری که میخوید بکنید‪ .‬اگر توجه نکنید قرمز میشه و‬
‫میگه من مردم‪ !!.‬وقتی شما از ‪ RAID 0-1‬استفاده میکنیم میگه ببین من این دوتا دوتا هارد رو در نظر میگیرم این دوتا‬
‫رو دارم میرور می کنم دارم ازش استفاده میکنم‪ .‬اینو فقط دقت بکن که اگر خدای نکرده این هارد اول شروع بکنه دمیج‬
‫شدن و چی و فالن این حرفا لحظه که زرد میشه شما بدون اینکه هیچ گونه دغدغهای داشته باشید میتونید اینجوری‬
‫هارد بغلش اینجوری بگیرید درش بیارید خشابی و یه هارد جدید بخرید اینجوری بزنید بالفاصله که هارد جدید خام‬
‫شروع میکنه میرور کردن دیتاها و اون ریدنسی دوباره برای شما ایجاد میکنه پس من تا حدودی تونستم دعدعه های تو‬
‫رو کم کنم‪.‬‬

‫‪ :RAID5‬رید بعدی میگه من سه تا هارد در نظر میگیرم اینجا میشه رید پنج‪ .‬اگر هارد اول سوخت قرمز شد هارد دوم‬
‫زرده شما هارد و هارد سوم داره به زندگی خودش ادامه میده شما هارد اول در میارید جاش بالفاصله شروع میکنه میرور‬
‫کردن هارد دوم فرصت دارید پس شما یهویی دید نمیشه هاردتون مثل گوشی دیوایس که از این اتفاق برای هر کدومتون‬
‫تو زندگی افتاده و دیدید چقدر دردسر مصیبت داره‪ .‬پس ما برای این قضیه سه هارد تخصیص میدیم‪ .‬مثال ما اگر سه تا‬
‫هار ‪ ۶۰۰‬داشته باشیم ممکن است به جای یک و هشت دهم ممکنه یک و سه ترابایت به من بده ولی مزیتش برای من‬
‫این هستش که یک همچین ریداندنسی اومده برای من ایجاد کرده و میگه نه شما این حالت حالت استاندارد بهینه‬
‫هستش که معموال ما توی دیتا سنترها و توی سرور روم ها ازش استفاده میکنیم‪.‬‬

‫‪ :RAID6‬میگه خیلی خوب حاال غیر از این مسئله‪ .‬آیا از این روش بهینه تر هم وجود داره میگه بله اگر شما وضع‬
‫مالی شرکتتون خوب هستش و یک کمی امکان ‪ Flexibility‬دارید به جای این ‪RAID5‬میاد از ‪ RAID6‬استفاده میکنه‬
‫‪ ۴‬تا هارد رو میاد استفاده میکنه و مزیتش چی هستش برای ما مزیتش اینه که میگه هارد اول سوخت شد اصال چراغ‬
‫‪12‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫قرمز هارد دوم سوخته شد چراغ قرمز هارد سوم زرد من هنوز زنده ام دیتاهای تو رو دارم و دارم بهینه کار می کنم لذا‬
‫در حقیقت یک همچین مزیتی هم ریت میتونه برای ما بیاره‪ .‬و خب این بیسیک استفاده بهینه از سختافزار ما توی دیتا‬
‫سنترها و توی سرور روم هاست پس ویرچوال ماشین و بعدش میریم سراغ ‪ RAID‬و خب بعد از اون باید چیکار بکنیم‬
‫آیا همین کافی هستش خیر آیا ریت کافی هستش خیر یه مثال ساده میزنم یه نفر اومد فیزیک سرور شما از دیتا سنتر‬
‫کند برد چی میشه هیچی تموم شد همه زندگی من رفت و همه ویرچوال ماشین و رید رفت خوب باز هم میبینیم که‬
‫مدل مناسب نیست‪.‬‬

‫میگه شما نسبت به شرایطتون و فالن این حرفا کاری که معموال شما پیشنهاد میشه میگه اگر شما یه شرکت استارتاپی‬
‫دارید دیگه پشت این رید و فالن حرفا دیگه یه بکاپ حداقلی هم باید بزارید که حاال شرکتهایی که خیلی ندونم کاری‬
‫میکنن میان از طریق دی وی دی و بلوری و این چیزا بکاپ میگیرن یا یه هارد اکسترنال میزنند به این سرور به پورت‬
‫یو اس بی و بکاپ میگیرن از اینها روش مناسب و درستی نیستش چیزی که معموال پیشنهاد میشه حاال من یک کمی‬
‫جلوتر اینجا برای شما میکشم توضیح میدم‪.‬‬

‫‪ :TIER1‬خوب پس ما یاد گرفتیم که من یه شرکت استارتاپی هستم میام یه دونه سرور دارم رید و وی ام روش نصب‬
‫میکنم ‪ VM‬که نصب کردم میام رید میزنم مثال چه میدونم یه رید ‪ ۵‬فرضا میارم باال و خوب دارم استفاده میکنم خب‬
‫توی شرایطی که من دارم استفاده میکنم خدای نکرده اگر اتفاقی چیزی برای منم بیفته خوب میبینم که همه چیز نابود‬
‫شده و از بین رفته و فالن این حرفا لذا پس بازم روش بهینه نیست به هر حال این یه روش ساده ای هستش که شما‬
‫ممکنه توی‪ .‬سازمانهای کوچیک توی در حقیقت استارتاپ کمپانیها و فالن حرفا ببینیدش ما به این روش میگیم چی‬
‫میگیم به این روش میگیم ‪ TIER1‬یه دونه سرور دارید داره به این شکل داره ازش استفاده میشه و خب در حقیقت در‬
‫مجموع یه دونه سرور هستش توی یه الیه فالن ما توی روش بعدی میگیم شما ممکنه یه سازمان مدیوم باشید سازمان‬
‫های مدیوم چیکار میکنه؟ میاد جدا میکنه فرانت اند و بک اندش رو میگه من حداقلش‪ .‬اگر دو تا سرورم دارم دوتا سرور‬
‫مجزا یکیشون میزارم برای فرانت اندم و یکی برای بک اندم که چیکار بکنه چرا اصال این دوتا را از همدیگر جدا می کنم‪.‬‬

‫‪ :TIER2‬ببینید شما االن میزنید گلستان که میادش باال خوب باال چی دارید شما توش یه فرم خالیه هر کسی اون‬
‫فرم را هک بکنه و چیزی هم که شما از بیرون میبینید همینه خب اگر کسی فرم رو هم هک بکنه توش چیزی وجود‬
‫نداره چرا؟ چون من بک اندم توی دیتابیس در حقیقت من دیتاهام رو دارم‪ .‬لذا میاد فرانت و اند رو جدا میکنه از نظر‬
‫‪security‬هم تا حدودی خیالش راحت باشد‪ .‬معموال از این روش استفاده میکنه و خوب ممکنه شما حاال مثال فرض‬
‫کنید یه عالمه از این سرور ها داشته باشید به عنوان فرانت اند و بک اند سرویس های مختلف مثال ما تو دانشگاه فرضا‬
‫برای سیتم ‪ ERP‬برای سیستم گلستان برای سیستم تغذیه نمیدونم سیستم کتابخانه دیجیتال دیگه بخواهیم ازش‬
‫استفاده کنیم‪ .‬درست شد پس ما به این روش میگیم چی روش ‪ .TIER2‬ما میایم کاری که انجام میدیم صرفا ‪Frontend‬‬
‫و ‪ Backend‬رو جدا می کنیم و همون رید و یرچوال ماشین و ‪ ...‬رو داریم‪.‬‬
‫‪13‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫‪:TIER3‬حاال چالش اکثر سازمان های ما شاید باالی مثالً ‪ ۶۰‬درصد این شکلی باشند حاال چه سازمان های کوچک چه‬
‫سازمان های بزرگ همین شکلی هستند که شما دارید میبینید مالتیپل سرور برای فرانت و مالتیپل سرور برای بک اند‬
‫و دارن کار خودشون انجام میدن روش دیگری که میان انجام میدن چیه که یه روش بهینه تر و خیلی بهتر و مناسب‬
‫تره ما ممکنه مالتیپل سرور اینجا داشته باشیم‪ .‬که دیگه اینترپرایزا حتما باید بیان سراغ این چون اینترپرایز تو ایران‬
‫خیلی روش تیر‪ ۲‬استفاده میکنن کاری که انجام میدن اینه که میرن سراغ دیتا سنتر ببینید دیتا سنتر یک کلمهای‬
‫هستش که ما دو جا به کارش میبریم یعنی دو تا بار معنایی برای ما داره یکی اون اتاق فیزیکی بزرگی که یه عالم‬
‫اینفراستراکچر توش داریم که در حقیقت به جای سرور روم میشه دیتا سنتر اسمش دومیش چیه دومیش دیوایسی‬
‫هستش که استاندار توی مارکت بهش میگن سن استوریج ‪ .S.A.N‬و در حقیقت عبارت دیگه که برای به کار برده میشه‬
‫به جای میگن چی میگن دیتا سنتر پس به این چی هستش یه عالمه یه دیوایس مثال فرض کنید چه میدونم ‪ ۷۰‬در ‪۵۰‬‬
‫هستش مثال یه عالم هارد میخوره و تمام دیتاهای شما رو میتونه بیاره توی یک سنتر ذخیره کنه به جای اینکه شما‬
‫سرور دیگه داشته باشید یعنی همه این سرور ها از طریق شبکه یا فیبرنوری و در حقیقت تمام دیتا میادش اینجا قرار‬
‫میگیره‪.‬‬

‫شاید شما این رو بگید که چرا همه تخم مرع هات رو توی یه سبد چیدی که این خیلی خطرناکه این اصطالحی هستش‬
‫که اکثر مدیران که علمشون یه کمی کم هستش به کار میبرند ما میگیم که درسته همه تخم مرغ چیدید بله حرف شما‬
‫متینه‪ .‬ولی اینجور نیستش شما توی مثال سن استوریجهایی که دارید برخی خودش یه سرویس دیگهای روش هستش‬
‫به نام ‪ .N.A.S‬یا مثالً فرض کن شما پشت این سن استوریج دوباره بکاپهای دیگه میاد میچینید که اگه خدای نکرده‬
‫سن استورج شما دمیج شده به این راحتی نباشه که یه کوچولو صحبت می کنیم به این مدله میگیم چی به این مدل‬
‫میگیم مدل ‪ TIER3‬خوب تقریبا سازمان های ما که یک کمی سرشون به تنشون می ارزه و یه کمی مدیران آی تی‬
‫عاقلی داشتند و در حقیقت مدیران ارشد پول خرج کردن رفتن سراغ این مدل‪.‬‬

‫خب این مدل مزیتش این هستش که شما فرانت و بک تون دوباره از همدیگه جدا هستش خیالتون راحت هستش نسبت‬
‫به مسائل امنیتی و فالن این حرفا و خوب عرض کنم خدمتتون که شما رفتید سراغ سن استوریج و دیتا سنتر و خوب‬
‫مدل بسیار بسیار بهینه و با کیفیتی دوستان دقت کنید معموال سن استوریج ها بای دیفالت خودشون ریدشون ‪ ۶‬هست‬
‫مگر اینکه شما خودتون موقع راه اندازی ‪ RAID‬رو عوض کنید‪ .‬سن استوریجهای با کیفیت باالیی داریم که خودش ‪SAN‬‬
‫هستش خودشم ‪ NAS‬هستش حاال ‪ SAN‬چیه در حقیقت که پشت این ‪ SAN‬ممکنه شما یه دونه ‪ SAN Switch‬هم‬
‫داشته باشید اتفاقی که میفته این هستش که شما تمام دیتاهای شما رو میتونه بیاره به صورت سنتراالیز روی یک در‬
‫حقیقت ‪ Shelf‬بزرگی که مالتیپل هارد داخلش هست ذخیره بکنه‪.‬‬

‫‪ NAS‬چیه‪ .‬ما توی ایران متاسفانه تو زندگیای شخصیمون به خاطر شرایط اقتصادی بدی که برای کشورمون به وجود‬
‫اومده و اینکه خیلی هم بلد نبودن کسایی که میخواستن اینو وارد بکنن خیلی از ‪ NAS‬استفاده نمیکنه من خیلی دیدم‬
‫شاید مثال توی ده سال گذشته شایدم ‪ ۱۵-۱۰‬سال گذشته یا بیشترحداقل کسایی که مثالً اهل سفر زیاد هستند کسایی‬
‫‪14‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫که مثال چه میدونم‪ .‬عکس و فیلم زیاد میگیرن یا کار حرفشون این هست معموال میان از یه دستگاهی به نام استفاده‬
‫میکنن‪ NAS‬یه دستگاه کوچولو هستش که مثالً فرض کنید پنج تا مینیموم مثال هارد داره فرضا پنج تا هارد دو ترابایت‬
‫داره این وصل هستش به کامپیوتر شما اتوماتیک بکاپ رو به جایی بریزید روی یه دونه هارد اکسترناله که معموال اکثرا‬
‫تو زندگیتون همین کار رو میکنید روی اون هارد اکسترنال وقتی میریزید وقتی خدای نکرده دارید راه میرید پاتون‬
‫میگیره به پشت سرامیک همون هارد اکسترنال میفته زمین وآسیب میبینه و تمام اطالعات ده بیست سال گذشته رفته‪.‬‬
‫وقتی شما مساید توی ‪ NAS‬بکاپ میگیرید دوباره داخلش ‪ ۵RAID‬داره‪ .‬مثال شما هارد دسکتاپتون یا لب تابتون یا‬
‫گوشیتون هستش که داره مثال اطالعات ذخیره کرده بکاپ رو اسکجول کرده میره روی اون بکاپ میگیره و خود اون هم‬
‫‪ ۵‬هستش که خدای نکرده اتفاق ناگواری اگه بیفته قابلیت برگشت دیتا و فالن حرفا داشته باشه و اینها‪ .‬ما معموال توی‬
‫‪TIER2‬توصیه اکید میکنیم که حتما اینجا طرف نیاز هستش که یه دونه ‪ NAS‬رو داشته باشه اگر ‪ SAN‬نداره حتما یه‬
‫‪ NAS‬رو داشته باشه بتونه ازش استفاده بکنه که باز متاسفانه خیلی از سازمان های ما اینجا روی دی وی دی و نمیدونم‬
‫هارد اکسترنال و فالن این حرف بکاپ میگیری توی این ور توی ‪ TIER3‬حتما توصیه اکیده یعنی اگر که سن استورج‬
‫داشته باشه حتی ممکنه ‪SAN‬و ‪ NAS‬باهم داشته باشه توصیه میشه که چیکار بکنه یه دونه‪ NAS‬هم بذاره و درحقیقت‬
‫رید ‪ ۵‬اینجا شما دارید برای بک آپ گیری و باز توصیه میشه که پشت این هم یه دونه دیوایس دیگه استفاده کنند به‬
‫نام دستگاه ‪ .TAPE‬که معموالً بکاپهای ماهیانه و بکاپهای سالیانه میره روی این که معموال مثال فرض کنید ‪CIA‬‬
‫آمریکا فرضا تمام یک آپهاش رو روی تیپ میریزه ومیبره داخل کوه و تمام آنها رو نگهداری میکنه که مثال ‪ SAFE‬باشند‬
‫و اتفاقی براشون نیفته چون قرار نیست هر بار پاک بشن و اینها این یه مدل خیلی خیلی ساده بهینه هستش که ما توی‬
‫‪ TIER3‬داریم و توصیه میکنیم سازمان های که باالی ‪ ۱۰‬هزار پالس هستند حتما باید از این روش استفاده بکنند اگر‬
‫از روش استفاده نمی کنند خقیقتا دارند خیانت می کنن در حق دیتای سازمانشون و افرادی که تو اون سازمان دارن‪.‬‬
‫پس این مدل توی حالت اینترپرایزها به سراغش میرن تو خود مدیوم ها اگر آدم های عاقلی وجود داشته باشند میان‬
‫سراغ این مدل که میشه مدل ‪ TIER3‬آیا این کافیه آیا این دیگه بهینهترین حالت ممکن است خیر‬

‫‪ : TIER4‬ببینید من یه مثال برای شما بزنم من وقتی که رئیس مرکز فناوری اطالعات علوم اقتصادی و بعد از اون‬
‫دانشگاه خوارزمی شدم‪ .‬مدل ‪ Tier2‬رو داشتیم ‪ NAS‬هم نداشتیم‪ ۳۸ .‬تا سرور فیزیکی این شکلی ما داشتیم که فرانت‬
‫اندی مثالً داشتن ‪ ۱۸ -۱۷‬تا سرور اینجوری کار میکردند و در مجموع ‪ ۳۸‬سرور داشتیم و مدیریت کردن اینا فاجعه‬
‫است میدونی چرا توی این مدل ‪Tier3‬و ‪ Tier2‬چون شما وقتی که تعداد متعددی من شش تا سرور روم داشتم خیلی‬
‫وحشتناکه هندل کردن این تعداد سرور روم توی مکانهای مختلف‪ .‬مشکلی که برای شما به وجود میادش چیه؟ مثال شما‬
‫یه ویرچوال ماشین دارید روی سرور اول واین ماشین اتک روش هست‪ .‬اصال شما نمی تویند مانیتورینگ درست حسابی‬
‫داشته باشید که بدونید روش اتک هست‪ .‬مثال گلستان شما داره هارد و ‪ RAM‬کم میاره من چجوری بیام ازش استفاده‬
‫کنم‪ .‬آموزش به من زنگ میزنه میگه کند هستم‪ .‬پژوهش زنگ میزنه میگه کند هستم‪ .‬کجا میگه من اینجوری هستم‬
‫من شاید صد تا ‪ VirtualMachine‬داشته باشم مگر میتونم اینجوری هندل کنم توی ‪ TIER3‬هم نمی تونم هندل‬
‫کنم من هیچ کنترل دقیق و درست حسابی مانیتورینگ مناسبی به هیچ عنوان به من الوجود ندارم لذا توصیه اکیدی که‬
‫‪15‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫میشه میگن شما بیاین دنبال یه چیز دیگه به جای اینکه بیاین این همه بدبختی بکشید بیاید سراغ یه چیزی به نام‬
‫یونیفای دیتا سنتر که همون مدل ‪ TIER4‬میشه یا یونیفاید دیتا سنتر که میاد چیکار میکنه خیلی جذابه کار کردن‬
‫با این‪ .‬کاری که میاد انجام میده اینه که من به شما یه رک بلند مثال ‪ U42‬به شما میده توی این رک چه اتفاقی میفته‬
‫یه شلف بزرگ دارید تو این شلف بزرگه مثالً به این شکل هستش که مثال اینجوری به این حالته که شما میتونید هشت‬
‫تا هارد ‪ ۸‬تا در حقیقت سرور مینی یا چهار تا سرور بید که میبینید به این شکل کشیدم شما آمیت کنید میشه چهار تا‬
‫خط بزرگ که میشه چهار تا سرور فول‪ .‬یا در حقیقت ‪ ۸‬سرور مینی توی باال و پایینش میتونیم بزاریم به این سرورهای‬
‫نرمال دی ال و دی ال ‪ ۳۸۰‬و ‪ ۵۸۰‬و فالن حرفا دیگه نمیریم میریم دنبال سرورهایی به نام سرورهای ‪ Blade‬که اکثر‬
‫هم اچ پی داره هم عرض کنم خدمت شما که سیسکو داره هم برندهای مختلف ممکنه داشته باشد‪.‬‬

‫خوب مزیتش چیه به شما میگه آقا تو داری ریسرز کم میاری هیچ اشکالی نداره میری یه دونه سرور مینی دیگه میگری‬
‫مثل هارد اکسترنال جا میزنی داخل شلف خیلی نیاز به خاموش کردن دیتا سنتر دوباره اینستال کردن حرفا نداریم این‬
‫وسط من بهت چی میدم یه دونه سن سوئیچ میدم و بعد از این اینجا به چی میدم یه دونه سن استوریج یا همون دیتا‬
‫سنتر میدم و در مجموع‪ .‬از همه اینها مهمتر شاید شما بگید که خیلی خوب اونا همه اتفاقات چی شد همه اتفاقا این‬
‫هستش که یه عالمه سرور اومدش تجمیع شده شدش‪ .‬شلف کوچک از سرورها یک سن سوئیچ و در حقیقت یه دونه‬
‫سن استوریج یا دیتا سنتر هم پایین و بعد خوب شما مزیت همه اینا چی هستش مزیتش اینه که یه دونه کنسول‬
‫مانیتورینگ به شما میده که تو این کنسول مانیتورینگ کل زیربنا و جیک و پیک تک تک سروراتونو میزان رمی که داره‬
‫در حال حاضر مصرف میکنه هاردی که داره مصرف میکنه چند تا یوزر روش هستش‪ .‬تین هستش یا تیک هستش‬
‫داینامیک شما افزایش بدید یا کاهش بدید هر کاری که شما بخواهید روی یه دونه یونیفاید کانسول به شما میده که‬
‫شما بتونید کل اینا رو مانیتور کنید‪ .‬یعنی شما اگه یه دونه سی آی او باشید وقتی که ‪ TIER2‬هستید تقریبا تا ساعت‬
‫‪ ۱۲‬شب باید اونجا باشین که پیک یوزراتون شکسته بشه و بتونید شب برید خونه اگر ‪ TIER3‬استفاده کنید مشکلی که‬
‫برای شما به وجود میاد شما زود زود دیگه حدود ‪ ۹‬و ‪ ۱۰‬میتویند برید خونه خیالتون راحت باشد پیک یوزرهاتون شکسته‬
‫و اتفاق خیلی خاصی ممکنه برای شما نیفته ولی وقتی که ‪ TIER4‬رو داشته باشید میتونید مثال یه مسسافرت هم برید‬
‫آخر هفته هاتون یعنی اینقدر حجم وضعیت کار کردن شما میتونه متفاوت باشد‪.‬‬

‫و خوب آیا این کافیه خیر پشت این هم ما میگیم چیکار میکنیم ‪ NAS‬میزاریم پشت این هم ‪ TAPE‬میزاریم که اون‬
‫سولوشن در حقیقت بک آپ هامون خیالمون راحت باشه که داره درست کار میکنه خب اینم شد مدل یا یونیفای دیتا‬
‫سنتر که معموالً پاپیوالرترینش در حقیقت سیسکو یونیفای دیتا سنتر هستش که اصال سیسکو این اختراع کرده به دنیا‬
‫داده که باالش سرور سیسکو بلید هستش پایینش استوریج نت اپ هستش و در حقیقت وسطش هم‪SAN SWITCH‬‬
‫خود سیسکو هستش که داره استفاده میشه‪.‬‬

‫یه چیز جالب به شما بگم تنها دانشگاهی که توی ایران یونیفای دیتا سنتر داره همین دانشگاه ما هستش که در حقیقت‬
‫با هزار مصیبت طی سه سال تونستم یک یونیفای دیتا سنتر برای دانشگاه خوارزمی درست بکنم و به حمداهلل در حقیقت‬
‫یکی از یونیک ترین دیتا سنترهایی هستش که ما توی ایران داریمش و در حقیقت شاید متاسفانه کسانی که بهشون‬
‫‪16‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫ارث رسیده خیلی قدرشو ندونند که تفاوت یونی دیتا سنتر و غیر یونیفای دیتا سنتر چی هستش و از همه اینها بازم‬
‫جذابتر براتون بگم که‪ .‬من بعد از سه سال سه سال و نیم که با هزار مصیبت چون تمام اینا رو ما تحریم بودیم چه جوری‬
‫بیاریم چه جوری ببریم چه جوری تحریمها رو دور بزنیم چه جوری راه اندازی کنیم همه این دیتا سنتر درست بکنه‬
‫استانداردهای دیتا سنتر چی چی فالن حرفا همه این کارها که انجام شدش دو روز قبل از افتتاحیه این دیتا سنتر و این‬
‫دیتا سنتر یونیکی که هیچ دانشگاه توی ایران نداردش من مجبور بشم استعفا دادم و از آی تی بیرون اومدم و خوب‬
‫بخاطر اینکه مثال سال قبلش‪ .‬من ‪ ۲۵‬تا برنامه آی تی داشتم برنامه کالن داشتم که ‪ ۱۸‬تاشو تونسته بودم عملی بکنم‬
‫اون سال فقط من چهار تا برنامه آی تی داشتم و به دلیل تحوالت زیادی که توی حاال به دلیل مسائل سیاسی که تو‬
‫کشور اتفاق افتاده و بعدش همینطوری به ترتیب به دانشگاه سرایت کرده بود تیم جدیدی که اومده مستقر شده اصال‬
‫نمیدونست آی تی چی هست و با آی تی به کدوم سمت بره و چرا این چرا چرا سرور اصال چه نیاز هست و به جاش‬
‫برنامه عذای دانشجو رو اوکی کنیم متاسفانه چهار تا برنامه آی تی داشتم که‪ .‬در حقیقت هیچ کدوم به نتیجه نرسیده و‬
‫ماه اسفند شدش و من دیدم واقعا دیگه این حق مدیریت حالل نیست برای من و به همین خاطر اومدم با پافشاری بسیار‬
‫زیاد در حقیقت ‪ ۷‬اسفند ‪ ۹۷‬استعفا دادم که با بدبختی با پافشاری بسیار زیاد ‪ ۱۹‬اسفند استعفایی من پذیرفته شد و دو‬
‫روز یعنی ‪ ۲۱‬اسفند این دیتا سنتر افتتاح شد که خود من هم حتی دعوت نشدم برای افتتاحیه حاال به هر حال این‬
‫مدلی هستش که بهینه ترین معقول ترین مدلی هستش که ما اگر دقت کنید اگر و اگر ما ‪ Coud Service‬درست‬
‫حسابی توی کشوری توی زیرساختش نداشته باشیم میایم سراغ این سرویس و بهینه چون خیلی گرون در میاد‬
‫هزینههاش باالست هر هاردش الیسنس داره مثالً این سن استوریجی که من برای دانشگاه خوارزمی خریدم ‪ ۱۰۷۶‬تا‬
‫هارد میخوره و خوب این اینقدر قابلیت اکسپنشن داره که من یادمه اون زمان حساب میکردم تا ‪ ۱۰۰‬سال آینده رو دیده‬
‫بودم که در حقیقت جای توسعه داشته باشه خوب‪ .‬در اندازههای میزان که مورد نیاز ما بودش در حقیقت و اینم نیستش‬
‫که شما فرض بکنید یه شبه تصمیم بگیرید که مثالً من میخوام بیام برم سرور ‪ Blade‬بخرم چند تا سرور بخرم و چه‬
‫جوری بخرم نه اینجوری نیستش شما برای اینکه بخواهید از مدل ‪ TIER3‬سوئیچ بکنید به مدل ‪ TIER4‬حداقل ‪ ۶‬ماه تا‬
‫یک سال مانیتورینگ میخواد که ببینید سرویس های مختلف شما چقدر ریسورسز مصرف میکنن‪ .‬بعد استاندارش تو دنیا‬
‫این هستش که شرکت سیسکو بلند میشه میادش مثال سازمان شما این مانیتورینگ با نرم افزار مخصوص برای شما‬
‫انجام میده وقتی که این مانیتورینگ انجام شد معماری میکنه برای شما که چه مدل بلیدی شما سرور بلید مینی میخواید‬
‫فول می خواهید چه مدلی میخواد چقدر ریسورس اینا میخواد چه مدل سن سوئیچی میخواد چه مدل استوریج پایینش‬
‫میخواد هاردهاشون در حقیقت فست باشه یا مثال ‪ hd‬باشه یا چه جوری باشه‪ .‬تقریبا نزدیک بین ‪ ۲۴‬هزار دالر تا ‪۳۶‬‬
‫هزار دالر فقط شرکت سیسکو تو حالت نرمال از یک سازمان میگیره که فقط بهش بگه چی میخواد که همه بدبختیها‬
‫رو دوباره خود من شخصا انجام داده بودم که در حقیقت بدونیم که چیکار باید بکنیم مانیتور کرده بودیم‪.‬‬

‫لذا خوب اگر این اتفاق نمی افتد بعد از اینکه در حقیقت ما اینا رو خریدیم ما وقتی آموزش های مجازی فالن حرف‬
‫میخواست راه اندازی بشه چون آقایون از تیمز هم استفاده نمی کردند باعث می شد دانشگاه خوارزمی نتواند به هیچ‬
‫عنوان آموزش مجازی در زمان‪ Covid .‬راه اندازی بکنه آیا این هم کافیه خیر بازم میگیم اینم کافی نیست شاید شما‬
‫‪17‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫دیگه االن حوصله سر رفته باشد چرا کافی نیستش نمونه مثال در حالت طبیعی مثال میزنم و تو حالت غیر نچرال مثال‬
‫میزنم ببینید‪ .‬خدای ناکرده االن زلزله اومد همین دیتا سنتر با این همه بکاپ با این همه چیزهایی که عبادتی نشست‬
‫برای ما داستان گفت و فالن حرفا آیا این کافیه خیر چون اگه خدایی نکرده همین جا زلزله اومد سیل اومده اتفاق افتاد‬
‫همه اینها رفته پس باید چیکار کنیم استاندارد چی میگه‪ ،‬میگه با فاصله حداقل ‪ ۴۰‬کیلومتر دقت کنید میگه با فاصله‬
‫حداقل ‪ ۴۰‬کیلومتر‪ .‬نسبت به نوع سازمان شما و پولی که میتوانید خرج کنید شما میتوانید باید یه دونه دیتا سنتر‬
‫دیگه عین اونور درست بکنید حاال این دیتا سنتر میتواند ‪ Cold Site‬باشد میتواند ‪ Warm Site‬باشد و یا میتواند‬
‫‪ Site Hot‬باشد یعنی چی‪ .‬کلد سایت یعنی شما یک سری صرفا مینیموم ریسور میبریم توی اون دیتا سنتر دیگه با‬
‫فاصله ‪ ۴۰‬کیلومتره و تو این فاصله چه اتفاقی میفته اگر خدای ناکرده دیتا سنتر شما اتفاق براش افتاد معموال بک آپ‬
‫سه روز قبلش رو بکاپ یه هفته قبلش فالن این حرفا ترانسفر شده اونجا فقط هم روی سرویس های اصلی‪ .‬مثال توی‬
‫دانشگاه خوارزمی فقط سرویس گلستان اونجا هستش سرویسش مثال بعد از ‪ ۲۴‬ساعت بعد از دو سه روز شما میتونید‬
‫بیارید باال و مینیموم ها را ازش استفاده بکنید اونم فقط سرویس های اصلی تون‪.‬‬

‫توی وارم سایت میگه حدود ‪ ۵۰‬درصد شما توی اونور دارید و در حقیقت سرویسهای مهمتون ولی معموالً بکاپ ها به‬
‫صورت روزانه گرفته میشه و خدای نکرده اگر اتفاقی افتادش اینه که شما بکاپ روزانه اونجا دارید و نهایت روز تاخیر‬
‫دیتای شما میاد باال و فالن این حرفا و اینو دقت بکنید این ارتباط بین این دوتا یا از طریق در حقیقت ستالیت هستش‬
‫یا از طریق فیبر نوری که بهینه ترین حالت‬

‫هات سایت چی میگه اصال شما تو دلت آب تکون نخوره‪ .‬اگر دیتا سنتر اصلی شما را حتی با موشک هم زدن عینا این‬
‫دیتا سنتر اون ور هم هستش و شما اگر فقط کافی هستش اینو به صورت اکتیو اکتیو ستش کرده باشید‪ .‬یعنی چی یعنی‬
‫در ثانیه هیچ احد و ناسی نمیفهمه که االن این پایینه یا باالست یا اون دیتا سنتر پایین باالست اینا به صورت ریل تایم‬
‫دارن با همدیگه کار میکنن در ثانیه با هم ترنزکت میکنن میشن و خدای نکرده در لحظه نابودم بشه به هر طریقی این‬
‫دیتا سنتر دیگه آپ هستش و داره کار خودش انجام میده‪ .‬این میشه مدل بهینه مناسبی که یک کمی در حقیقت شما‬
‫میتونید خیلی با آرامش دیگه میتونی در حقیقت خوب ما سازمان های مهم و حساسمون همین مدلی دارن کار میکنن‪.‬‬

‫خوب یه سوال اینجا بپرسم پس ‪ Cloud‬چیه همین مدل یونیفاید دیتا سنتر که من برای شما مثال زدم پس مدل‬
‫سرویسی که االن ما داریم اینجا که معموال ‪ TIER4‬بهینه ترین حالتی هستش که ازش استفاده میکنند بهش میگن‬
‫کلود‪.‬‬

‫حاال یه چیز جالب به شما بگم چیز جالبی که مثال پنتاگون که سال ‪ ۲۰۱۷‬اومدش گفت آقا من خسته شدم از این دیتا‬
‫سنترا و هزینه های نگهداریش و میخوام ببرمش سمت کالود‪ .‬اومد مجبور شد رفتش با مایکروسافت قرارداد بست به‬
‫جای آمازون‪ .‬ما توی کالود سرویس ها دو تا کالود سرویس بزرگ خفن توی دنیا داریم که رقابت تنگاتنگ دارند یکی‬
‫در حقیقت مایکروسافت و یکی هم در حقیقت آمازون هستش که حاال آمازون در حقیقت چند تا سرویس داره یکی‬
‫‪ AWS‬آمازون هستش یکی ‪ EC2‬هستش یکی ‪ EC3‬هستش و به همین ترتیب‪ .‬اتفاقی که اینجا میفته چرا پنتاگون اون‬
‫‪18‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫زمان تصمیم گرفت بره سراغ مایکروسافت و با مایکروسافت قرارداد ببنده به جای آمازون در صورتی که هم آمازون‬
‫قیمتش بهینهتر بودش هم سرویس یه کوچولو ارزونتر بودش به یک دلیل بسیار کریتیکال که دوست دارم بدونیدش‬
‫ببینید دوستان زمانی که پنتاگون رفتش برای اینکه انتخاب بکنه بین این دوتا شرکت غول بزرگ دنیا و تمام دیتا‬
‫سنترهاش رو جمع کنه و حساس ترین دیتاهای نظامی رو ببره بزاره اونجا‪ .‬وقتی میخواست این انتخاب رو انجام بده رفت‬
‫نگاه کرد دیدش که مایکروسافت یه دونه کالب که نداره مایکروسافت عین همین روش بکاپ ریکاوری که من دارم به‬
‫شما میگم با فاصله ‪ ۴۰‬کیلومتر به جایی که فاصله ‪ ۴۰‬کیلومتر داشته باشه تو هفت تا کشور دنیا داره یعنی اگه یک‬
‫کشور با بمب اتم بزنن کالً نابودش بکنن دیتاهای ملت توی شش کشور دیگه هنوز موجود است و آمازون این رو نداشته‬
‫تازه ‪ ۲۰۲۰‬شروع کرده دیتا سنتر سرویس دومش رو توی هند داره میسازه به عنوان بک آپ آمریکا‪ .‬که قراره تا آخر‬
‫امسال ‪ ۲۰۲۴‬تموم بشه و در حقیقت سرویس آمازون تازه میشه دومیش اگر به صورت رسمی در کشور آمریکا زدن‬
‫نابودش کردن در حقیقت یه دونه از دیتای ملت توی کشور ثانویه وجود داشته باشد ولی مایکروسافت توی کانادا توی‬
‫انگلیس که در حقیقت توی ایرلند میشه توی هند توی کره جنوبی توی آلمان یه عالمه کلودهای مختلف داره که دیتاها‬
‫رو در حقیقت اگر یک کشور هم به هر دلیلی نابود شدش بمب اتم هم زدن توی یک کشور دیگه دیتا داشته باشه‪.‬‬

‫یعنی میخوام بگم توی مسله بکاپ ریکاوری عمق داره که طرف میگه اگر کل یک کشور رفت چی میشه چیزی که هست‬
‫شوخی بردار نیست دیتای سازمان هایی که دارم باهاشون کار میکنم‪ .‬یک میلیارد نفر دارن از سرویس های کالود من‬
‫استفاده می کنن شوخی بردار نیست این دیگه در واقع میشه اندپوینت چیزی که االن ما توی دنیا تو حوزه دیتا سنتر و‬
‫سرویس و فالن حرفا داریم که بخواد ازش استفاده کنیم که میشه کالود‪.‬‬

‫این چیزی که من االن روی تخته برای شما کشیدم همین گوشه تختتون اگه بزنید یه دکمه سیو داره که میتونید بزنید‬
‫سیو بکنه و ازش اکسپورت بگیرید و استفاده کنید من براتون این کارو انجام میدم که بتونید ازش استفاده کنید ایمیل‬
‫براتون میگیرم که بتونید ازش استفاده کنید براتون میکنم خب اگر دوستان تا اینجا سوالی چیزی دارند من در خدمتشون‬
‫هستم سواالتون بپرسید یک برک داشته باشید و بعدش انشاهلل در خدمتتون سوال در خدمت شما هستم‬

‫سوال‪ :‬استاد سالم عرض میکنم خدا قوت خسته نباشید من سوال داشتم آیا در شرکت های اینتر پرایز ظرفیت محدود‬
‫نیست و آیا چیزی تحت عنوان آرکایوینگ پالیسی یا مثال سیاست های نگهداری اطالعات هم وجود داره یا اینکه در‬
‫سازمان های یا نه یا هر اطالعاتی که تولید بشه سریعا ذخیره بشه نگهداری بشه و‪ .‬حفاظت بشه حاال تا یک مدتی مثالً‬
‫حاال اینو میخوام ببینم که اصال پالیسی معموالً مرسوم هست وجود داره؟ دوم اینکه قیمتها در چه حدودی دوم اینکه‬
‫بدونم که خب اینا هر از چند گاهی باالخره سیستم های آی تی نسل ها عوض میشه مثال فرض کنید ‪ ۱۰‬سال پیش‬
‫مثال جنریشن فایو استفاده میشده االن مثال جنریشن مثال ایلون استفاده میشه اینها را باید چه کار کرد چه راهکاری‬
‫براشون پیشنهاد کرد خیلی ممنون میشم‬

‫خواهش میکنم سوال خیلی مهمی پرسیدید ببینید تو بحث آرکای پالیسی‪ .‬نباید اینا رو بهتون بگم به خدا ته دلتونو‬
‫خالی کنم ولی باور نمیکنید من وقتی که رئیس مرکز فناوری اطالعات دانشگاه خوارزمی شدم خاطره خیلی جذابه یه‬
‫‪19‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫کارشناس داشتیم این چهارشنبه بعد از ظهرا که میخواست بره خونه من چون اتاق سروری که داشتم آماده میکردم هنوز‬
‫دیتا سنتر نشده بود در حقیقت پشت اتاق من بودش و خوب هیچ سیستم سکیوریتی درست وحسابی هم نداشت‪ .‬کاش‬
‫شرایطی پیش میومد که بتونید این دیتا سنتر رو ببینید‪ .‬عرض کنم خدمت شما که این کارشناسه کاری که انجامش‬
‫میداد به این شکل بودش که بعد از ظهر چهارشنبه میومدش یه دونه دی وی دی خام اینجوری گرفته بود با یه دونه‬
‫دیویدی رایتر مثال اکسترنال بعد اینجوری میرفتش توی اتاق وصلش میکرد میگفت دارم بکاپ میگیرم بعد همینجوری‬
‫بدون هیچ کاوری مینداخت داخل کیفش!! بعد گفتم که اگه یه نفر تو مترو این رو برداره تمام زندگی مثال ما را برداشته‬
‫برده میگه مراقبم آقای دکتر زیپ کیفم رو میبندم‪ .‬بعد اومدیم جلوتر یه کمی گفتن این دی وی دی هاش زود پر میشه‪،‬‬
‫کداک و سونی اینا گیر نمیاد آخرین سری هم که برای ما از خارج آوردید همشون پر شده آخر سر براشون یه هارد‬
‫اکترنال گرفتیم باور نمی کنید یعنی ما تا پایان سال ‪ ۹۷‬که قبل از دیتا سنتر افتتاح بشه اینجوری زندگی میکردیم‪ .‬هیچ‬
‫چیزی بعد دانشگاهی که مثالً اون سال دقیقا صد سالگی ما بودش خب و من چون جشن ‪ ۱۰۰‬سالگی رو یکی از هماهنگ‬
‫کننده های برنامه خودم بودم تا اون سال اند پوینت ما این بودش که مثال یه هارد اکسترنالی کارشناس ما میومد وصل‬
‫میکرد بکاپ میگرفت ازش دانشگاه با قدمت ترین دانشگاه ایران را دارم ازش یاد میکنم که این وضعیت دیتا بوده‪.‬‬

‫خب ببینید بحث آرکای پالیسی مسئله بسیار کریتیکالیه که هر سازمان حداقلش تو حوزه فایننسش داره و دیگه‬
‫حداکثرش تو حوزههای مختلفش ممکنه اینو داشته باشه متاسفانه و متاسفانه باید خدمتتون اینو بگم که ما سازمان‬
‫حساسمون مثال مرکز اسناد انقالب بله داره مگه میشه نداشته باشه اتفاق فوق العاده خوب هم داره یادمه اون زمانی که‬
‫مثال اینا اسکنرایی که داشتن که در دقیقه هزارتا داکیومنت میتونست اسکن کنه هیچ کس نداشتش‪ ۲۵ .‬هزار دالر فقط‬
‫پول اسکنر داده بودند‪ .‬بله من میتونم اینجوری خدمتتون بگم که سازمان های ما سازمانهایی که یه عالمه سند و فالن‬
‫حرف دارند متاسفانه الزاما ندارن همچین سیستمی رو لذا این باعث شده که آرکای پالیسی به عنوان یک مسئله پالیسی‬
‫رده چندم شما االن به سازمان های خوب ما شما راحت به شما بگم به ‪ ۹۰‬درصد ‪ ۱۰‬درصد حساس که کریتیکالن که‬
‫هیچی‪.‬‬

‫به بقیه ‪ ۹۰‬درصد بگو مستر پلن آی تی شما چی هست؟ اصال به همین دانشگاه خوارزمی بگو مستر پلنی که عبادتی‬
‫ریخته تموم شده دوره دومش هم که برنامه ریزی کرده اسفند پارسال تموم شده مستر پلن شما چی هست؟ مستر پلنی‬
‫ندارند‪ .‬مشکل این هستش که وقتی که قرار هست سیاست گذاری بشه انقدر آدم های عاقلی باید وجود داشته باشند که‬
‫در حقیقت بحث آر کای پالیسی و سیاست ها را داشته باشند که برن سراغش‪ ،‬قطعاً جزو وظایف سیآیاو هست چون‬
‫من الحق و انصافاً باید بگم که معاون آموزشی و پژوهشی وقت واقعا کمک کردند که این قضیه رو ما هولش دادیم وگرنه‬
‫هیچکس زیر بار اینکه ما بریم دیتا سنتر بزنیم هیچ کسی بره زیر بار اینکه در حقیقت ما باید یعنی اینقدر جلسه با این‬
‫یک کفش آهنی که شاید باالی ‪ ۲۰۰‬تا جلسه که باالخره آقایون بخواهیم قانع بکنیم اونم چی نه با پول نقد با این چه‬
‫میدونم اوراق و اوراق سکوک و چمیدونم و عده و وعید دوساله و این حرفها‪.‬‬

‫بخش سوال دومتون ببینید اول نکته که فرمودید خیلی مهم و حساس هستش اگر ما دقت بکنید شما توی کشوری‬
‫زندگی بکنید که کالود سرویس های بهینه مناسبی براش وجود داشته باشه اصال توصیه نمیشه خودتون حتی یه دونه‬
‫‪20‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫تک سرور بخرید به هیچ عنوان‪ .‬چرا من مجبور بودم اون زمان و هنوز هم بازم این کار مجبورم برم در دانشگاه خوارزمی‬
‫انجام بدم اگه در حقیقت دوباره بخواد این توسعه پیدا بکنه مثال فرض کن ما برای بک آپمون خب ما توی دیتا سنتر‬
‫کرج دقیقا فاصله ‪ ۴۰‬کیلومتر همین سرویس رو داریم دیگه خب لذا من خیالم از بابت یه سری بیسیکا حداقل راحت‬
‫شده که من یه همچین کاری کردم ولی چرا ما دنبالش بلکه میبینم که مثال‪ .‬فروردین ‪ ۹۹‬مثال ابر آرون مثال به عنوان‬
‫بهترین کالد سرویس ایران میره هک میشه و بعدش بعد از چند ماه اعالم میکنه خیلی عذرخواهی میکنم ‪ ۳۶‬درصد‬
‫دیتای ملتو نتونستم برگردونم من نمیتونم با سرنوشت هزاران یا ده هزاران دانشجویی که اومدن توی دانشگاه من درس‬
‫خوندن و و وقایع دیگه اینطوری بازی بکنن‪ .‬ولی ممکنه شرکت استارتاپی باشید آقا من این کارو انجام میدم بکاپش را‬
‫هم روی یه دونه کلود دیگه میبرم اونم بد نیستش براتون بگم که معموال شرکت ها در حال حاضر شرکت اینترپرایز‬
‫بزرگ در حال توی دنیا کاری که میان انجام میدن یه سری سرور خودشون دارن آمپرومایسس و یک سری هم در‬
‫حقیقت کالود دارند‪ .‬اجاره میکنه بعد اینجا و به صورت هایبرید استفاده می کنند این االن مدل بهینه هستش که شرکت‬
‫های حساس که یک کمی سختشونه تو دنیا یک کمی گیجن باید چیکار بکنن دارن انجام میگن من روی آمپرومایسس‬
‫خودم دارم روی کالود هم دارمش و حاال ‪ DNS‬رو هم ست میکنم هر کس خواست بخونه بره از روی کالود بخونه که‬
‫آمپرومایسس هم زیاد استفاده نشه و در حقیقت بین این دوتا هم دائم سوییچ میشه‪ .‬این مدل البته مدل بهینه بودش‬
‫که من خودم برای دانشگاه خوارزمی آوردم آماده شدم که حتی پیاده سازیش بکنم به من مجوز ندادن گفتن نه دیتا کجا‬
‫میره فالن میشه ما چی داریم که اینقدر حساس باشه و خب به هر حال خیلی از سرویس ها رو میتونستیم این مدل را‬
‫پیاده بکنیم با لینک هایی که من داشتم اونور و خوب اجازه ندادن در حقیقت این اتفاق بیفته ولی در مجموع این روشی‬
‫هستش که‪ .‬سازمان که خیلی خیلی حساس هستند که یه وقت خدای نکرده اتفاق بیفته ولی به صورت کلی توی‬
‫سازمانهای یه زمانی سمت کلودها فقط اینترپرایز ها میومند ولی امروزه میلیون ها و استارتاپها بسیار استقبال زیادی‬
‫میکنند به دلیل اینکه بسیار بهینهتر در میاد و عمر سختافزار ‪ ۳‬سال تا ‪ ۵‬سال هزینه هاش چی چی فالن حرفا اصال‬
‫سوق میده تمام سازمان ها و شرکت های که به حدی که خیلی جالبه دقت بکنید بازم تاکید میکنم به حدی که دوستان‪.‬‬
‫یه شرکتی مثل آمازون همین کم ‪ ۶‬ماه نگذشته یه شرکتی مثل آمازون میاد میگه که آقا من خودم دیگه نه حوصله دارم‬
‫نه پولشو دارم که بیام برم دیتایی صبح تا شب کارمندان که دارن اونجا کار میکنند رو بتونم ببرم رو کلود خودم خودش‬
‫میگه برای من بهینهترین و به صرفه ترین این هستش که اومدش رفتش ‪ ۵۰۰‬هزار الیسنس همین مایکروسافت ‪۳۶۵‬‬
‫که شما دارید استفاده میکنید خرید برای ‪ ۵۰۰‬هزار تا الیسنس خرید برای کارمندا‪ .‬که در حقیقت این کارمندا بیان‬
‫تمام از این مایکروسافت ‪ ۳۶۵‬استفاده کنند تمام ورک فلو رو همه رو برد روی سرور رقیبش برای اینکه بهینه تر بودش‪.‬‬
‫حتی گفتش که آقا من هاردهای در حقیقت برد سراغ سیستم های کارمنداش به جایی که در حقیقت کالینت های‬
‫معمولی داشته باشند سراغ در حقیقت نتورک کالینت ها و‪ .‬دیتاها هم حتی میره روی دیتاهای کارمندان که داره کار‬
‫میکنه میره روی کالود مایکروسافت بشینه‪ .‬روی شرکت غولی مثل آمازون خودش مجبور میشه انقدر این مایکرو سافت‬
‫‪ ۳۶۵‬به خاطر بحث الینسیگ و نرم اقزارها انقدر به صرفه میشه که میره سراغ مایکروسافت‪ .‬لذا به صورت کلی میخوام‬
‫بگم که اگر شما توی یک شرایط پایدار مناسب و کالود داشته باشید که بتونید خوب ازش استفاده بکنید‪ .‬و یا دوتا کالود‬
‫‪21‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫وجود داشته باشه که حداقل بکاپ این کال روی یک کالود دیگه باشه و فالن حرفا بله به صرفه نیستش شما برید اصال‬
‫دیتا سنتر بزنید ولی اگر اون زیر ساخته وجود نداره شما سازمان حساسی هستین متاسفانه باید برید به سراغش‪.‬‬

‫سوال‪ :‬خانم صادق در خدمت شما هستم سالم استاد وقت بخیر متشکرم من یه سوال دارم راجع به امنیت دیتا با توجه‬
‫به اینکه ما انگار داریم توی فضای کالد آخر که میگیم توی کشورهای مختلف میان و سنترهای بک آپ رو میزنند‪.‬‬
‫میخوام بدونم که آرشیتکچر امنیت دیتاش اصال چه شکلیه و ما چه جوری باید بهشون اعتماد بکنیم بابتش میدونم یه‬
‫سری گواهینامه هست مثل جی دی پی آر و ایزو ‪ ۲۷۰۰۱‬رو اینا خب ولی مدل کار من اینجوریه که معموال سازمان‬
‫اعتماد نمیکنند برای اینکه بخوان از دیتا سنتری خارج ایران استفاده کنن اینو چجوری باید خیال صاحبین مجموعه رو‬
‫راحت بکنیم؟‬

‫خیلی سوال خوبیه تو ایران کال خیال هیچ کس راحت نمیشه به دلیل اینکه کال متاسفانه غرب هم درست عمل نکرده‬
‫باعث شده که کالً هیچ نگاه مثبتی نسبت به این فضاها وجود نداشته باشد‪ .‬البته سال ‪ ۲۰۱۸‬هند اومدش تمام گوشیهای‬
‫شیائومی رو از کار انداخت اجازه کار کردن گوشی شیائومی و گوشی هواوی از کار انداخت گفت آقا میخوای چیکار کنی‬
‫تکلیف روشن کن مجبورش‪ .‬اونا گوشی شیائومی هواوی برای سرویسهاشون از کلودهای علی بابا استفاده میکردند‬
‫مجبور شدش برای سرویسهای هند بردش روی ‪ aws‬آمازون هند که در حقیقت دوباره دولت اجازه دادش که دیتا خود‬
‫هند نگهداری بشه که این اتفاق بیفته ببینید اول که این سیاست گذاری میخواد‪ .‬شاید شما ممکنه حاال ندونید یا‬
‫برخیاتون در حقیقت نسل زد باشید خیلی این فضا رو نشناسید ببینید اولین دیتا سنتر مایکروسافت در منطقه خاورمیانه‬
‫سال ‪ ۲۰۰۳‬در تهران ایجاد شد اصال اون موقع کشور عربی کجا بودند در سال ‪ ۲۰۰۳‬اولین دیتا سنتر مایکروسافت در‬
‫منطقه خاورمیانه در تهران ایجاد شد و متاسفانه رئیس جمهور بعد که اومد گفت آقا اینا چیه فالن همه جمع کردن رفتن‬
‫ما به دنیا وصل بودیم شاید اصال در مخیلتون نگنچه‪ .‬شما االن آرزوتون هست یکی بره امارات براتون گوشی بیاره ایران‪.‬‬
‫نوکیا که بزرگترین شرکت تولید کننده گوشی در جهان بودش گوشی های تولید آلمان مجارستان و فنالندش که سه‬
‫تاش کارخانه داشتش میومدش تهران‪ .‬ما توی ایران حاال تهران نه میومدش ایران ما توی ایران دریافتش میکردیم ماه‬
‫هاب ارتباطی منطقه خاورمیانه بودیم ما از امارات ‪ ۴‬درصد گمرک میگرفتیم گوشی بهش میفروختیم ما تو دنیا اینجوری‬
‫بودیم خب االن ببینیم به چه وضعی افتادیم در مورد همین چند سال پیش صحبت میکنم خب این یه مسئله دارم مثال‬
‫میزنم قبل از انقالب و این حرف ها نیست‪ .‬سال ‪ ۲۰۰۳‬یعنی ما توی تعامالت با دنیا خوب بودیم بعد از برجام همین‬
‫اتفاق افتاد بعد از برجام مایکروسافت اومد تو ایران دوباره شروع کرد دیتا سنتر زدن بعد از برجام همین شرکت نت اپ‬
‫که بزرگترین و بهترین شرکت تولید کننده زیر ساخت برای کالود و در حقیقت استوریج و سن استوریج چیزا هستش‬
‫ساختمان بسیار بزرگی خریدش خیلی از این شرکت ها بلند شدن اومدن یعنی من خودم سال ‪ ۲۰۱۷‬مثال یادمه توی‬
‫نمایشگاه جیتکس دبی میگفتش که صحبت کنند گفت ما همه کارامون رو کردیم فقط نگرانیم این خود شرکت‪ .‬اون‬
‫سیلز منیجر شرکت سیسکو به من گفتش که من متاسفم که یه رئیس جمهوری دارم اسمش ترامپه که با شما ایرانیا که‬
‫انقدر آدمای مثبتی هستید اینجوری داره برخورد میکنه ما یکم االن از این میترسیم همون روز آخر نمایشگاه من یادمه‬
‫من رفتم گفت ببین امروز تحریمهای سودان این دیوونه برداشته امیدواریم به زودی برای شما این اتفاق بیفته فالن این‬
‫‪22‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫حرفا سیسکو یک کمی هنوز مردد بودش که االن چه اتفاقی میفته متاسفانه دیگه زد برجام پاره کرد ترکوند رفت‪.‬‬
‫میخوام بگم این یه فضای کلی که ما توی کشورمون داشتیم از قبل و بعدش و بعد زمان برجام و خب حاال ما ببینیم‬
‫چه خواهد شد ببینید کال اول شما اگه دیتاهاتون توی کشور اول مثال همین مایکروسافت ‪ ۳۶۵‬که االن ما داریم استفاده‬
‫خیلی برای من جالبه به من قشنگ توضیح چون من ادمینش هستم ارشیتکچرش به من کامل توضیح داد به من میگه‬
‫دیتاهات کجاست سه تا کشور رو برای انتخاب گذاشته بود که دیتا هات رو میخوام کجا نگهداری کنم‪ .‬همیشه البته‬
‫اینطوری نیستش که کدوم از این کشور ها میخواهید باشه شما ببخشید پاسخ شما خیلی پاسخ طوالنی و کریتیکالیه‬
‫چون چند تا بعد داره من سعی میکنم خیلی خالصه بکنم دوستان حوصلشون سر نره‪ ،‬مثال من به دلیل حساسیت هایی‬
‫که روی مثال ممکنه تیمز باشه تیمز گفتم مثال دیتاش بره مثال به صورت کلی مثال ایندیا یا مثال دیتا سنتر دیتای کلی‬
‫مایکروسافت ‪ ۳۶۵‬توی اروپا بخاطر همون جی دی پی آر که فوق العاده است واقعا در ایران داشتیم و این همه در حقیقت‬
‫بال را اینجوری سر مردم نمیومد‪ .‬به صورت کلی چرا میگم ‪ GDPR‬چند تا مثال برای شما بزنم ببینید عمق قضیه چیه؟‬
‫تنها کشورهای جهان که دیتاهای بین فیسبوکش و واتساپ که از سال ‪ ۲۰۱۶‬که فیسبوک زمان رفتش واتساپ خرید و‬
‫اعالم کردش و مردم ایران فکر میکنند که همین دو سه سال پیش بودش که اردیبهشت دیتاشون سوئیچ شده رفتش‬
‫اون ور شیر شده فکر میکنن این زمانه ‪ ۲۰۱۶‬لحظه ای که فیسبوک واتساپ خرید اعالم کرد‪ ،‬دارم دیتا رو شیر میکنم‬
‫اگر کسی نمیخواد بره اونجا آف کنه البته فکر نمی کنم ایرانی ها کسی انقدر سواد داشت سال ‪ ۲۰۲۰‬نهاییش کرد و دیتا‬
‫شیر شد‪ .‬کشور اروپایی به هیچ عنوان حق نداره این کارو انجام بده یعنی طبق قانون جی دی پی آر این دوتا جداست‬
‫طبق قانون جی دی پی آر اروپا اتفاق خیلی جالب دیگه که توش وجود داره اینه که‪ .‬قانون جی دی پی آر اروپا مجبور‬
‫کرد شرکت غول دنیا مثل اپل رو مجبور کرد که پورتشو پورت شارژی الیتنینگ روی آیفون ‪ ۱۵‬و به بعدش مجبور‬
‫‪ usbc‬کرد به ازای هر گوشی آیفون ‪ ۱۴‬که اپل توی اروپا فروخته بین ‪ ۱۵‬تا ‪ ۳۵‬دالر جریمه داده به همین خاطر دیگه‬
‫براش به صرفه نیست این مسیر را ادامه بده مجبور شد پورتش بکنه یو اس بی سی ببین این میشه قانون گذاری درست‬
‫حسابی‪.‬‬

‫اگر ما بخواهیم کالن نگاه کنیم جواب خالصه شما ما باید در کشورمون سی دی ان ها و زیرساختهایی را اجازه بدیم با‬
‫دنیا تعامل بکنیم که خوب این در کشور خودمون نگهداری بشه که خیالمون راحت بشه تو مرحله بعد وقتی که میخواد‬
‫این اتفاق نیفته همه این سرویس همین سرویس مایکروسافت ‪ ۳۶۵‬مشابه که داره االن استفاده میشه اینه که ما تو این‬
‫فضا خب اینا یه سری مجموعه قوانین دارند‪ .‬یک سری سرویس الیسنس اگریمنت ‪ SLA‬دارند که توی اینها نوشته شده‬
‫که من دیتای تو رو چیکار مثال مایکروسافت ‪ ۳۶۵‬که شما دارین استفاده میکنید چون نسخه اسکول و ورد بیزینس‬
‫هستش که شما دارید استفاده میکنید به هیچ عنوان من الوجود طبق قوانین فکر کنم نزدیک ‪ ۶۵‬صفحهای که داره حق‬
‫فروش هیچ کدوم از این دیتاها رو نداره ولی خب توی سرویس که شما همین تیمز فیری هم داریم ازش استفاده کنید‬
‫دیتا شیرینگ میشه و هزینه هاش رو از اونجا در میاره‪.‬‬

‫قانع کردن مدیرها توی اینجا تفاوت بین دیتا و اینفورمیشن و نالج و ویزدام ‪ ۱‬اول طرف بدونه که این دیتایی که داره‬
‫چقدر حساس و چقدر مهمه خیلی از این دیتاها واقعا اینقدر حساس و مهم نیستش که الکی ما به هر چیزی میگیم دیتا‬
‫‪23‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫سکیوریتی ولی به صورت کلی اگر شما میخواهید خیالتون راحت باشه طبق ‪ SLA‬هایی که تمام این سرویس های کال‬
‫دارند اگه خواستید خارج از کشور اینها را ببرید‪ .‬روی سرویس های مثل آژیر و مایکروسافت یا ‪ aws‬بسیار ریستریک‬
‫هستند توی این قوانین مقررات فالن حرفا میتونید باهاشون دیل بکنید و خواهش بکنید که مثال مثل آجر که توی‬
‫اتحادیه اروپا داره مثالً توی اتحادیه اروپا باشه شامل قوانین جی تی پی آر بشه که باز خیالتون راحت تر بشه از دیتایی‬
‫که میخواهید ببرید‪ .‬تفاوت دیتا و اینفورمیشن اگر روشن بشه و حساسیت روی مسئله سکوریتی و اینکه شما نخواید برید‬
‫از کالد سرویس پابلیک استفاده کنید بقیه اش با اون شرکت ‪ SLA‬هایی که می بنید حل میشه فکر نکنید ‪ SLA‬های‬
‫ساده داره که پنتاگون پلیس انگلیس دیتاش رو میبره میزاره روی مایکروسافت آجر اینجوری فکر نکنید که اینقدر‬
‫حساسن اونا دیگه خودتون میدونید که چقدر به این مسائل حساس مثل ما نیستند که هر چیزی رو به این راحتی با‬
‫قفل شکسته و تو خیالش فکر قفل شکسته امنه و یا برعکسش‪ .‬لذا در حقیقت این پیشنهاداتی هستش که من به ذهنم‬
‫میرسه و بخوام خیلی مختصر خدمتتون عرض کنم خب دوستان یه بریک داشته باشید خیلی عذرخواهی میکنم از این‬
‫‪ ۵۰‬دقیقه استانداری که ما با هم دیگه طی کرده بودیم گذشته ‪ ۱۰‬دقیقهای داشته باشیم و بعدش انشاهلل در خدمتتون‬
‫هستم‪.‬‬

‫خوب دوستان برگردیم سراغ درس من سعی کردم حاال اون چیزایی که خدمتتون عرض کردم بر اساس دانش و تجربیات‬
‫خودم بوده باشه و امیدوارم که به دردتون بخوره و ازش استفاده کنید که براتون روی گروه شیر کردم فایل وایت برد ازش‬
‫استفاده کنید خوب ما توی دیتا سنتر ها پس یاد گرفتیم که اول کلمه دیتا سنتر برای دوتا چیز بکار میبریم یکی خود‬
‫اون اتاق بزرگی که یه عالمه رک توش هست‪ .‬یا اون سن استوریج رو بهش میگیم که اینجا دقیقا گفتیم به اون هم میگیم‬
‫دیتا سنتر‪.‬‬

‫غیر از اینها عرض کنم خدمت شما که حاال اینجا میگه که اگر که دیتا سنتر دان شد چی میشه خوب مسلما بیزنس دان‬
‫میشه وقتی که شما این همه‪ .‬آیا این اتفاقات دنیا افتاده تجربش رو داشتید یعنی غیر از این دوتا مثالی که خود کتاب‬
‫آورده میگه که اوبر تو زمان اوج ترافیک یهویی در حقیقت روی سوشال مدیا شکایتهای زیادی ایجاد شده که در حقیقت‬
‫بیش از حدود یک ساعت اوبر دان شده بودش خب البته ما تجربه روی اسنپ و تپسی مون کم نداشتیم از این تجربه ها‪.‬‬
‫و خوب اوبر با توجه به اینکه شرکت لوکال مخصوص آمریکا که نیستش که توی تقریبا بیش از ‪ ۱۰۰‬تا کشور داره سرویس‬
‫میده و خوب با یه اپلیکیشن خیلی هم جالبه یعنی شما هر کشوری جدید نصب بکنه همون اوبر را صرفا لوکیشنش میشه‬
‫مثال اون کشور و خب می تونید ازش استفاده کنید که خوب گفتم مثل اسنپ و فالن بخش فود و چیزهای مختلف دیگه‬
‫هم اینجوری بهش اضافه کردن نه به گستردگی اسنپ ولی خوب در نوع خودش با حجم سرویس هاش جالبه‪.‬‬

‫دان شدن دیتا سنتر واتساپ را داشتید مثال فرض کنید‪ .‬یه زمانی یهویی طی یک روز مثال دو میلیون کاربر جدید به‬
‫واتساپ اضافه شده که باعث شدش که واتساپ از کار بیفته یا از اوتیج بشه یا اگه خاطرتون باشه چند فکر کنم یکی دو‬
‫سال پیش بودش که گفتن یه پسر چینیه مثال هکش کرده و فالن حرفا که اصال همچین چیزی نبودش در حقیقت‪.‬‬
‫روترهای در حقیقت متا رو درست تنظیمش نکرده بودم و باعث اوتج توی واتساپ شده بودش و اگه خاطرتون باشه تقریبا‬
‫بین سه روز تا یک هفته مردم دنیا درگیر این مشکل دیتا سن پس اینو بدونیم که به صورت کالن اگر دیتا سنتر اکتیو‬
‫‪24‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫اکتیوی برای بک آپ نداشته باشیم توی یه نقطه دیگه میتونه یه باتنکایی برای ما ایجاد بکنه همونطور که خدمتتون‬
‫عرض کردم‪ .‬در باره ویرچوالیزایشن مفصل صحبت کردیم بهش مطلبی که میخواهیم اضافه بکنیم نکات تکمیلی هستش‬
‫که خوب ویرچوالیزیشن که گفتیم ‪ VM‬میسازیم کمک میکنه به دیتاهامون این سن اکسس داشته باشیم به دیتاهامون‬
‫انی تایم انی فرمت بتونیم ریسپانس فستر داشته باشیم بتونیم پیچیدگی و نمیدونم هزینه رو بتونیم کمش بکنیم که در‬
‫موردش مفصل صحبت کردیم‪.‬‬

‫مزایای ویچوالیزیشن پس ما میتونیم ‪ Greater Agility‬رو مثال بزنیم ‪ Streamline Approach‬رو مثال بزنیم و‬
‫‪ Better Insight‬نسبت به دیتاهای سازمانی رو میتونیم مثال بزنیم در مقابل روشهای سنتی‪.‬‬

‫بعد یکی از همین روش های ویچواالیزیشن سافت ویر دیفاین نتورک ها یا سافت ویر دیفاین دیتا سنترها حاال سافت‬
‫ویر دیفاین او ولیو تینگز اومده هستش که ازش استفاده کنید ‪ .‬سافت ویر دیفاین نتورک ها با ‪ SDN‬شروع شده و بعد‬
‫دولوپ شده‪ .‬مثال شما شرکت های وب هستید یا پارس آنالین یا شاتل هستید کلی هزیه دارید مثال شما ‪ ۳۰‬هزار ت‬
‫روتر در سطح کشور دارید باید هر سه سال یا ‪ ۵‬سال اینها رو عوض کنید هزینه های بسیار سنگین میشه‪ .‬شرکت ها‬
‫اومدن به این نتیجه رسیدن که این مدل مدل بهینه نیست اومدن گفتن آقا ما بیایم نرم افزارهایی درست بکنیم به نام‬
‫سافت ویر دیفاین نتورک ها که در حقیقت بر اساس نرم افزار خیلی از کارهای سخت افزار بتونیم انجام بدیم پرکتیکالی‬
‫به شما بگم‪ .‬هیچ وقت نرم افزار نمیتونه جای سختافزار بگیره ولی ولی با توجه به هزینهها و مسائل بهینه سازی که توی‬
‫بحث کالسترینگ و نمیدونم اپتیمایزیشن و فالن این حرفا با الگوریتم ها میشه انجام داد تا یه حدی مسائل کاور شد لذا‬
‫شرکت های بزرگ روی آوردن به استفاده سافت ویر دیفاین نتورک ها و کتگوری های وابسته و مثل سافت ویر دیفاین‬
‫دیتا سنتر ها‪ .‬که بعد بر اساس اونها مثال فرض کنید ‪ ۷۰‬درصد زیرساخت طرف میکنه بر اساس نرم افزار داره کار میکنه‬
‫ولی ‪ ۳۰‬درصد سخت افزار بسیار قویتری رو داره استفاده میکنه که بتونه یک اپتیمایزیشن مناسبی رو بتونه ایجاد بکنه‬
‫پس ترکیب نرمافزار و سخت افزار برای استفاده به جای سخت افزار هستش که معموال به خاطر کاهش هزینه ها و‪.‬‬
‫اجیلیتی پالیسی مثالً شما سافت ویر دیفاین نتورک ها یک یونیفاید کنترلر دارید در صورتی که توی سخت افزار با روی‬
‫یکی یکی دیوایساتون مثال ریموت بشید مانیتور کنید لذا مسائل مدیریتی مسائل فوق العاده راحت مثل همون یونیفای‬
‫دیتا سنترها میتونه انجام بشه کتگوری سافتور دیفایند و حاال هر چیزی دیتا سنتر نتورک امروز توی دنیا وجود داره‪ .‬بعد‬
‫بر اساس اینها کالود رو تعریف کردیم کالودها زیرساختهایی هستند که کسی که میخواد بیاد ازش استفاده کنه خیلی‬
‫دقت بکنید االن دیگه نکته مهم میشه اینترنت یعنی یک اینترنت خوب بهینه اگر وجود نداشته باشه شما نمیتونید از‬
‫سرویس با سرعت مناسب استفاده بکنید پس با استفاده از کلودها مخصوصاً توی کشور ما که وضعیت اینترنت فاجعه‬
‫است در حقیقت میشه گفتش که اینترنت‪.‬‬

‫حاال توی این بحث ما کلود ها رو دو ذسته میکنیم پابلیک کالودها و پرایویت کالود ها‪ .‬پرایویت کالدها مثال مثل دانشگاه‬
‫خوارزمی که بری خودش یک کالود راه اندازی کرده پابلیک دراایوها میشه مثل گوگل درایو نمیدونم وان درایو معمولی‬
‫تون روی اکانت های مایکروسافت و یا مثال پابلیک ها‪ .‬حاال چیزی که شما میخواید برید برای سازمان استفاده بکنید‬
‫شما روی پابلیک کالودها میرید یک پرایوت کالود میگیرید یعنی یه بخشی از سروراشونو حاال به صورتی که توضیح‬
‫‪25‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫میدیم اجاره میکنید خوب مزیتش برای ما وقتی میریم سراغ کالد سرویس ها من دیگه خودم این همه هزینه زیرساخت‬
‫و ادمین نتورک و سی آی اس او ‪ ،‬سی اس او نمیدونم بیشتر کارهای اپراتوری سازمان من انجام میدم‪ .‬همه چی رفته‬
‫سمت کالود‪ ،‬دیتا رفته اونجا گذاشته شده‪ .‬خوبه یه چند تا چپتر جلوتر میخونیم که وقتی ما میخوایم بریم سراغ اون چه‬
‫مسیری را بریم اصال بریم یا نریم و چه اینجا تو این درس باید یاد بگیرید که بریم سمت چیکار بکنیم که جز استراتژی‬
‫هستش که انشاهلل همین درس می خوانیم خوب نکته دیگه که میخوایم اشاره بکنیم اینه که بسیار حساس همین سوال‬
‫که دوستمون پرسیدن بسیار حساسه وقتی که ما میخواهیم بریم سراغ کالود از چه وندوری میخوایم بریم بخریم‪ .‬و چه‬
‫کالد سرویس ‪ agreement‬با هاش داریم سرویس تعیین کننده بسیاری از مسائل مختلفی که غدغه سازمان رو تشریح‬
‫میکنه و رفع میکنه‪.‬‬

‫پابلیک کالود و پرایویت کالود رو مفصل صحبت کردیم کالود سرویس اگریمنت ها همون ‪ negotiated‬هایی هستن‬
‫با وندور انجام میشه که در حقیقت خیالتون راحت باشه که دیتای شما کدوم بر اساس نیاز شما هستش دسترسی فیزیکی‬
‫یا غیر فیزیکیش به چه شکل هستش بکاپ چه جوری میگیره اگه شما تصمیم گرفتید وندور چنج بکنید چه جوری اتفاق‬
‫میفته باید بسیار با دقت و در حقیقت موشکافانه سراغ این کالد سرویس اگریمنت ها برید که موفق بااشید‪.‬‬

‫ما توی سمت کالود که میریم یک سری کالود هستش که بر اساس زیر ساخت ها هستش ما کالود رو می تونیم به‬
‫عنوان سافت ویر یا سخت افزار استفاده کنیم میتونیم پلتفرم روش نصب کنیم میتونیم دیتاهاش رو استفاده کنیم سرویس‬
‫های مختلفی از آن استفاده کنیم لذا وقتی که در مورد اینفرا استراکچرهاش می خواهیم صحبت بکنیم میگیم که خوب‬
‫ممکنه شما سافت ور از سرویس بگیرید که بهش میگیم چی مثل گوگل اپس هایی که شما روی آن مثل جیمیل داریدش‬
‫استفاده مثل مایکروسافت ‪ ۳۶۵‬وقتی میزنید این ‪ ۲۴‬تا اپلیکیشن استفاده میکنید شما سافت ور از سرویس دارید ازش‬
‫استفاده می کنید و فالن حرف‪.‬‬

‫الزاما همه چیز سافت ور از سرویس نیست ‪ .‬ممکنه شما فقط از زیر ساخت هاش استفاده کنید بگید مثل ‪ VPS‬که مثال‬
‫ممکنه بگید من این مقدار رم فیزییکی می خوام شاید اینفرا استراکچر بخواهید که بشه اینفرا استراکچر از سرویز ممکنه‬
‫من فقط دیتاهام رو بخوام چیزی شبیه به گیتا و این حرفا که میشه دیتا از سرویس ممکن هست که من پلتفرم میخوام‬
‫بزارم مثل گلستان که میشه پلتفرم از سرویس‪ .‬در مجموع این پس و نمیدونم دست و چیزهای مختلفی که در حقیقت‬
‫میشنوی در حقیقت بر اساس همین هستش که شما ازش چجوری میخواهید استفاده کنید‬

‫خب اینم سواالت این بخش و بخش آخر کالود سرویس و ویرچوالیزیشن موضوع بسیار مهمی که خیلی خیلی برای ما‬
‫مهم است‪ .‬که باعث میشه سازمان ها را به این سمت ببره بحث ‪ sustainability‬و ‪ .sustain development‬نکته‬
‫بسیار ظریفی که اونجا باز وجود داره شما نگاه میکنید میبینید که برای که مایکروسافت سال ‪ ۲۰۰۰‬مثالً ‪ ۱۷‬میره چیکار‬
‫میکنه میره ‪ ۲۵۰‬هکتار زمین میخره حاال هر کسی توی ایران باشه میگه که احتماال خواسته ساختمان بسازه ببره و‬
‫گرون بشه بفروشه ‪ ۲۵۰‬هکتار زمین میره میخره توی آمریکا‪ .‬که چیکار کنه که برای ‪ ۲۰۱۸ ۱/ /۱‬مایکروسافت هیچ‬
‫کدوم از دیتا سنتراش از انرژیهای فسیلی استفاده نمی کنند یک شرکته اما میگه من باید حتی وابسیگیم به انرژی‬
‫‪26‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫فسیلی هم باید از بین ببرم ‪ ۲۵۰‬هکتار زمین میخره همش پنل خورشیدی با کیفیت میزاره‪ .‬دیتا سنترش رو برای‬
‫کولینگ میبره توی عمق ‪ ۵۰‬متر پالس اقیانوس ها که دیگه نخواد از نمیدونم میدونی که ‪ ۲۴‬درصد گرمای زمین به‬
‫خاطر کولر گازی های هستش که مردم تو دنیا دارن استفاده میکنن‪ .‬به خاطر اینکه نخواد از این سیستمهای کولینگ‬
‫این شکلی مصنوعی استفاده بکنه میبره تو عمق ‪ ۵۰‬متر پالس اقیانوس که بتونه مثال سیستم خنک کننده نکات بسیار‬
‫ظریف و مهمه خب این یه طرف قضیه که ما باید بدونیم که اگر قراره کالود بزنیم اگه قراره یه سرویس هم بدیم همه‬
‫این مسائل محیط زیستیش هم در نظر بگیریم چون آی تی اینا خیلی مهمه از سال ‪ ۲۰۱۰‬به بعد بسیار کریتیکال شده‬
‫در آی تی و متاسفانه ما توی کشورمون اصال نگاهی بهش نداریم حاال توضیح میدم‪ .‬خوب غیر از اینها ما برای اینکه‬
‫بتوانیم این پرفورمنسی که دارم روی اپم میدم مثال فرض کن میخواد طرف ما االن ‪ ۱‬میلیارد نفر یه میلیارد و خورده ای‬
‫دارند از مایکروسافت تیمز استفاده میکنن اگر قرار هستش یکیشون گیر بکنه یکی مثل که قراره به صد نفر سرویس بدیم‬
‫و این فاجعه که شما دارید میبینید در کالس که تجربه اش میکنید ازش استفاده بکنه بهینه نیستش مشتریاش میریزه‬
‫لذا میاد چیکار میکنه میاد میگه که خیلی خوب من توی سرویسی که میخوام بدم چگونه بتوانیم سرویس های مطلوب‬
‫با کیفیت بدم و چگونه توزیع بکنند سرویس هامو‪ .‬که بتونم سرویس بهینه بدم که کاستومرهای ساستین داشته باشم‬
‫پایدار داشته باشند مطرح میشه‬

‫یکی دیگه بحث یوزر دیمند هستش مثال فرض کنید شما وقتی سراغ کالودسرویس ها امروز مثال فرض کنید شما بحث‬
‫مثال بلک فرایدی کامل داشته باشد در بحث بلک فرایدی بالفاصله شما یه عالم ریسورس زیادتر اینترنت سرعت باالتر‬
‫خوب اگر شما خودتون داشته باشید خریدن این تجهیزات آوردن اینا کار ساده ای نیستش‪ .‬حاال اگر شما این رو توی‬
‫کالود سرویس اگریمنت داشته باشید اگر شما اینها رو خودتون داشته باشید خریدن و آوردن این سخت افزار ها کار‬
‫راحتی نیستش میتونید حاال معموال میگن تو ایران که میگن ‪ ۲۵‬درصد قراردادها ولی خوب شما میتونید با توجه به‬
‫اینکه شرکت خارجی هستش یه جوری باهاش دیل کرده باشید که تا ‪ ۵۰‬درصد حتی ‪ ۱۰۰‬درصد اینفرا استراکچر رو‬
‫اگر دارید استفاده میکنید ختی اگر الزم باشه درخواست بدید و بیشترش کنید‪.‬‬

‫خوب لذا حاال میایم سرویس ها شروع میکنیم در موردش صحبت کردن صحبت کردیم پلتفرم صحبت کردیم صحبت‬
‫کردیم‪ .‬در حقیقت دیتا را صحبت دیتا سنتر ها میفته به صورت کلی پس به این شکل هستش که ما یه الیه هاردور‬
‫داریم که سخت افزار‪ .‬الیه ویچالیزیشن روش نصب میکردیم که مجازی سازیش میکردیم و بعدش میومدیم روی اون‬
‫الیه مجازی شده مختلف ماشین های مختلفی که میخواستیم بسازیم و در حقیقت سافتور پلتفرم هر چیزی ازش استفاده‬
‫کنیم تفاوتی که صرفا این تو بحث این از سرویس هایی که در مورد صحبت کردیم اینجا این هستش که پلتفرم و دیتا‬
‫توی اون الیه باال باالیی است ولی توی الیه‪ .‬مثال من سرور فیزیکی میخوام مثال پنج تا فرزند یه دونه سی پی یو می‬
‫خوام ‪ ۹۶‬تا کور داشته باشه میخوام زیرساخت رو به من از سرویس های ما توی الیه باالیی هستش خب در مورد وی‬
‫ام صحبت کردیم در رابطه با این شیرینگ های نمیدونم هارد و رم و کارت شبکه‪ .‬در خصوص یکی از بزرگترین مزایایی‬
‫که توی ویچالیزیشن وجود دارد که ما اینجا بخواهیم بهش اد بکنیم تا ‪ ۹۵‬درصد کاهش مصرف انرژی به عنوان مثال‬
‫میخوام بگم من وقتی که اون ‪ ۳۸‬سروری که توی دانشگاه داشتم و رفتم ویچاالیز کردم و بردمش توی اون یونیفای دیتا‬
‫‪27‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫سنتر که در موردش صحبت کردیم کل همه اون ‪ ۳۸‬شد ‪ ۳‬تا سرور‪ .‬پاور هر کدومشون مینیمم ‪ ۴۰۰‬وات یعنی ‪۳۸‬‬
‫ضربدر ‪ ۴۰۰‬وات ضرب در دو داره برق مصرف میکنه و تمام اینها تبدیل شده به سه تا سه ضربدر ‪ ۴۰۰‬وات ضربدر ‪۲‬‬
‫یعنی اینو فقط یه محاسبه کنیم چقدر ما کاهش مصرف انرژی فقط با همین کار ساده تونستیم انجام بدیم لذا در حقیقت‬
‫یکی از بزرگترین مزایاش اینه که در موردشون صحبت کردیم‪ .‬و اینم سواالت مربوط به این بخش اگه کسی در رابطه با‬
‫این چپتر سوالی چیزی داره بفرمایید تا چپتر بعد را انشاهلل شروع کنیم در خدمت دوستان هستم من چپتر جدید شعر‬
‫کنم خوب بریم سراغ چپتر ‪ ۳‬صحبت کنیم در رابطه با دیتا منیجمنت بیزینس اینتلجنس و دیتا آنلیت سه تا پارامتر‬
‫بسیار مهمی که شما فکر میکنم اکثراً باهاش درگیری با توجه به تکنولوژی‪ .‬کالً ما وقتی که یه عالمه دیتا رو داریم کالکت‬
‫میکنیم توی سطح سازمان این میاد کجا میخواد بره ذخیره بشه چه جوریه یه عالمه تی پی اس داریم یه عالم سنسور‬
‫داریم یه عالمه اپریشن داریم یه عالم تسک داریم خب یه عالمه پس دیتا همینطور داره جنریت میشه و میخوایم بریم‬
‫یه جا ذخیره بکنیم خوب ببینید یه نکته ظریف بگم قبل از اینکه دیتابیس به وجود بیاد ما چی داشتیم یه سری فایل‬
‫داشتیم مثالشو بزنم جوانی ما مثال چه جوری بودش توی ایران‪ .‬انتخاب واحد بکنید به این شکل بودش که میومدید مثال‬
‫صبح اول وقت بلند میشه قبال براتون میرفتید عرض کنم خدمتتون که انتخابات کردم تموم میشد بعد چی میشد بعد به‬
‫ازای هر دانشجو یه دونه فایل میساختن یه فایل رو کامپیوتر چی شده بعد مثال فرض کنید ساعت کاری دانشگاه به جای‬
‫ساعت ‪ ۸‬صبح میشد هفت و نیم صبح‪ .‬طرف باید مثال فرض کنید ‪ ۶‬هزار تا دانشجو که صبح ممکنه کالس داشتن تک‬
‫تک فایل ها را وا میکرد بعد ساعت و باید تسک ساده خیلی راحت تو دیتابیس تغییر بدید لذا روش بهینه نبود دیتابیس‬
‫دیتابی تحوالت زیادی داشته به لحاظ تکنولوژی کار اگه بخوام خدمتتون عرض کنم یکی از تحوالت بسیار جذابی که‬
‫توی دیتابیس آمده از سال ‪ ۲۰۰۸‬که در حقیقت مایکروسافت با مایکروسافت هرچی میخوای طراحی کن و بریز در‬
‫حقیقت توی دیتابیس خوب‪ .‬این یه تحول بودش ‪ ۲۰۱۷‬دوباره یه تحول دیگه توی حوزه دیتابیس رخ دادش که‬
‫مایکروسافت برای الگوریتم اضافه کردش که شما این همه بنویسید برای مثال سرچ انجین مختلفش و خود در حقیقت‬
‫متادیتا رو بتونه بره تو دیتابیس پیدا بکنه ازش استفاده بکنید و خوب میبینیم که تحوالت بسیار زیادی تو این حوزه‬
‫اومده رخ داده بر اساس اینها اگر بخواهیم بگیم‪ .‬پس ما فلسفه کلی دیتابیس ها را فهمیدیم به جای اینکه ما بیایم مثال‬
‫یه عالمه فایل داشته باشیم به ازای هر کسی یه عالمه ستون داریم حاال استاندارد ستون که حاال ستونی از سال ‪۲۰۰۸‬‬
‫به بعد و بر اساس آنها مختلف دیتاهای هر بخش رو میتونیم بگیریم بیاریم و ذخیره بکنیم ازش استفاده بکنیم خوب‬
‫حاال‪ .‬من توی سازمانم قبال یاد گرفتم دیتابیس استفاده میکنن ولی من میخوام بیام من سی آی او ام من جز مدیران‬
‫ارشد این سازمانم میخوام بیام بهینه از دیتاهام استفاده کنم از االن به بعد باید چیکار کنم‪ .‬اینکه من ده تا دیتابیس دارم‬
‫ده تا نمیدونم حرفا اینکه خوب اوکی دارم استفاده کنم مثال شما رئیس سازمان بانک پول داری چقدر نمیدونم فالن چیز‬
‫توی انبار داری آیا باید تک تک این سیستم من باز بکنم بیام نگاه بکنم نه از سال ‪ ۲۰۱۴‬به بعد یه چیزی به نام بیزنس‬
‫اینتلجنس که خیلی پاپی پیاده سازی از سال ‪ ۲۰۱۴‬به بعد خیلی پاپی سازمان های بزرگ توی دنیا لذا اتفاقی که پشت‬
‫اینها افتاد چی بود‪ .‬این بودش که من برای اینکه بتوانم از دیتاهای همه این دیتابیس استفاده بکنم برای اینتگریشن‬
‫شون یه روش داشتم که همه این دیتابیس ها رو بیام بریزم توی یه دونه دیتابیس دیگه که خوب یه فاجعه است اگر‬
‫همچین کاری انجام بدید دوباره به جایی که در حقیقت پنج تا قابلمه با یکیش نخود توش باشه یکیش لوبیا یکیش همه‬
‫‪28‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫اینا رو میکس کردن و حاال دیگه پیدا کردن لذا نقطه بهینه برسم باید برم سراغ تکنولوژی دیتابیسی به نام دیتابیس‪.‬‬
‫دیتابراهوس چیه من مال دیتابیس هایی که دارم صرفاً دیتاهای به درد بخور اینها را میریزم تو این دیتابیسه و بر اساس‬
‫شاخص های سازمان که بتونم ازش درست استفاده کنم داشته باشم میکینگ درست داشته باشم دیتاها رو با فرمت مورد‬
‫نظر که مورد نیازم هستش باید استاندارد مورد نیاز‪ .‬یه چیز دیگهای داریم تو این بحث دیتابیس تکنولوژی ها به نام دیتا‬
‫مارس ها ببینید دوستان الزاما شما من یادمه مثال سال ‪ ۹۶‬وقتی ما میخواستیم ‪ ۱۳۹۶‬وقتی ما میخواستیم دانشگاه راه‬
‫اندازی کنیم یک کار بسیار حرفه ای من توی دیتابیس میخواستم انجام بدم اون موقع با دالر ‪ ۳‬هزار تومان مثال نزدیک‬
‫‪ ۵۰۰‬میلیون تومن برای دانشگاه خوارزمی ما بتوانیم‪ .‬ممکنه سازمان شما سازمانی نباشه که انقدر پول داشته باشید که‬
‫بیاید دیتا ور هاوس کالن درست بکنید لذا بر اساس نیاز من فالن شرکت هستم دیتای ای آر پی برای من مهمه صرفاً‬
‫برای این ای آر پی میای یه دونه دیتابیس درست میکنیم به نام دیتا ور هاوس که ازش استفاده کنید این دیتابیس‬
‫کوچولو هزینه هزینه نداره خوب‪ .‬باال و النچ بکنم به خودی خود اتفاق خاصی نداره‪ .‬که در حقیقت پاپیوالرتریناشون توی‬
‫دنیا مایکروسافت و سال ‪ ۲۰۱۷‬رتبه اول جهان را دارد بعدش هستش و بعدش هم یا تو ایران تبلو ویو که در حقیقت تا‬
‫قبل از سال ‪ ۲۰۱۷‬این رتبه جابجا رتبه اول جهان بود حقیقت رتبه دوم بودش و پاور رتبه سوم بودش از سال ‪۲۰۱۷‬‬
‫عوض شده و در حقیقت اون رفت رتبه اول جهان شده رتبه سوم خوب‪ .‬چیکار کنم که اول کارهای آنالیزم را انجام بدم‬
‫یه این سایت نسبت به سازمانم داشته باشم بتوانم دیسکاور بکنم مسائل مختلف توی سازمان بتونم به صورت ریل تایم‬
‫خیلی از مسائل متوجه بشم بتونم ترند های سازمان پیدا بکنم بتونم ریسک های مختلف و حتی آپورچتی های مختلف‬
‫که توی سازمان دارم نکته بسیار ظریف مهمی که اینجا وجود داره که ما بهش اشاره میکنیم اینه که‪ .‬کار بسیار خوب و‬
‫پسندیده ولی باز ما یک گپ بسیار کریتیکال توی ایران داریم سازمان های ما تقریبا تو ایران ما از ‪ ۲۰۱۸‬به بعد ‪ ۲۰‬به‬
‫بعد تقریبا خیلی شگفت زده در رابطه با وی آی شروع کردن کار کردن ولی متاسفانه از بی آی چیزی که یاد گرفتم این‬
‫هستش که یک نرم افزار استاتیک داشته بازم خنده داره‪ .‬داشته باشی خروجی تمام اینفورمیشن سیستم اکسل ‪۲۰۲۱‬‬
‫به بعد که فوق العاده اینقدر هزینه بکنی که بیای راه انداز تشکیل شده بیزنس اینتلجنس اون اینتلجنسیش هستش که‬
‫میخواد از هوش مصنوعی استفاده کند به تو پیش بینی بده آینده سازمان به کدام سمت با این مدل که میکنیم به کدوم‬
‫سمت داره میره‪ .‬این حلقه فراموش شده است که متاسفانه تو کشورمون یاد نگرفتیم و فکر میکنم شماها خوب بتونید‬
‫از پس اینا بربیاید من دانشجوهای حاال حداقل روزانه که باهاشون تاچ هستم رشته شما دارند فوق العاده دارن عمل‬
‫میکنن خوب‪ .‬پس ماه اول یاد گرفتیم که برای این فضا چیا رو نیاز داریم حاال تو اون دیتابیس هایی که داریم مسلما نیاز‬
‫به یه سری مدیریت داره که خوب حاال مدیریت کردن مسائل مختلف تو بحث دیتا فیلترینگ و پروفایل گرتینگ و بحث‬
‫دیتابیس داشته باشیم به چه شکل میشه دیت عکس به چه سمت میشه اینا رو همه رو توی دیتابیس سیستم بهش‬
‫میپردازیم که امیدوارم تکمیل کرده باشیم ولی چیزی که اینجا ما میخواهیم بهش اضافه بکنیم چیه‪ .‬به لحاظ تکنولوژیکال‬
‫این دیتابیس هایی که میخوایم بهشون اشاره کردیم دو تا تکنولوژی کلی دارند یکی تکنولوژی ‪ sql‬هستش که مخفف‬
‫استراکچر لنگویجه یکی تکنولوژی نوع ‪ sql‬هستش که در حقیقت همون بیگ دیتاست که در حقیقت ما اونجا میگیم‬
‫چی میگیم که توی اون بیگ دیتایی که داره ازش اسم بردیم به این شکل نیستش که نوع اسکیو ال نوع مخفف نات‬
‫اونلی ‪ sql‬هستش که در حقیقت‪ .‬ما دیتاهایی که تو سطح سازمان داریم و داریم ازشون استفاده میکنیم دوستان به این‬
‫‪29‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫شکل هستش که خوب مثال دیتای حضور دیتا دیتاهای دانشجوهای ما دیتای خیلی نرمال هستش که خیلی راحت‬
‫میتونه بره توی ذخیره بشه و بر اساس استانداردها دسترسی و داشته باشیم پس ما خیلی از دیتاهامون تو سطح سازمان‬
‫خیلی از افراد فکر میکنن که دیتا وقتی که گسترش پیدا‪ .‬میگفتیم دوباره بهش اشاره میکنیم که در حقیقت ما یه سری‬
‫وقتی میخوایم بریم سراغ این دیتابیس دیتا را برداریم بیاریمش توی دیتابیس و حاال میخوایم از این دیتابیس دیتا فکر‬
‫بکنیم اینجا ما دو مدل پروسسینگ داریم که یکی آنالین پروسسینگ و یکی هم ریل تایم هستش که در حقیقت مبحثی‬
‫هستش که جلسه قبل‪ .‬یعنی در حقیقت لیزی و ایگرگ ها اکثراً از اولپ استفاده میکنند به خاطر مسائل هزینه به صورت‬
‫کیوب درست میکنه و به صورت کیوب شده به صورت چند بعدی میبرتش توی آنلیتیکس پشتش را انجام بده پس به‬
‫لحاظ پروسسینگ کردن دیتاهامون داشتیم خوب نوع توضیح هستش که هایپرفورمنس‪ .‬ایزی دیسربیوشن دیتا رو ما‬
‫توش داریم بحث اسکله بلیطی و فال تلورانس رو توش داریم فلکسیبیلیتی و سیمپلر ادمینستریشن نسبت به اس ‪ql‬ها‬
‫نکته بسیار مهم و کلیدی که بچه ها یاد بگیرید تو این نوع ها که همون در حقیقت بیگ دیتا هستش باید خوب یادش‬
‫بگیرید اینه خیلی دقت کنید چه زمانی میریم سراغ بیگ دیتا آیا سازمان من نیاز داره بره سراغ سازمان من االن وقتشه‬
‫بره سراغ نوع حجم دیت خیلی زیاد شده من شرکتم صد ساله است ‪ ۲۰۰‬ساله است نمیدونم اصال‪ .‬چه زمانی میریم‬
‫سراغش زمانی که باالی ‪ ۸۰‬درصد دیتاهای سازمان شما دقت کنید سمی استراکچر یا ویدئوت استراکچر باشه مثل‬
‫دیتای سوشال نتورکها که دیتای تکست توشه ایمیج توشه ویدیو توشه لوکیشن توشه ممکنه به سنسور وصل باشه‬
‫ممکنه به آر اس اس وصل بشه‪ .‬زمانی که باالی ‪ ۸۰‬درصد دیتاهای سازمانی من رفته باشه سراغ این بخش دیتاش رو‬
‫میبرم سراغ نوع بیگ دیتا در غیر این صورت بچه نمرات شما مثال دانشگاه ‪ ۱۰۶‬سال عمرشه چون حجم دیتای ‪۱۰۶‬‬
‫ساله را دارند اینجا زمان بیگ دیتا نیستش شما دیتای استراکچر دارید آنلیتیکس بکنی‪ .‬به لحاظ کلی دیتابیس ها‬
‫دیتابیس های پاپیالری که توی دنیا وجود دارد که اوراکل هستش که معموال کسی که جاوا میرن سراغش معموال الزاما‬
‫ولی معموال دیتابیس مایکروسافت هستش که معموال کسانی که کارن میرن سراغش دی بی تو در حقیقت آی بی ام‬
‫هستش معموال کسانی که از سرورهای آی بی ام استفاده میکنند اونجا دوباره داشته ثبت هستش که در حقیقت باز‬
‫همین سبک‪ .‬پوینت مثالً کشور آلمان بوده تا هد کوارترشو نبرد بزاره توی ‪ us‬آمریکا بهش اجازه دولوپ شدن توی دنیا‬
‫رو بهش نداد باز جز حقیقت دیتابیسهای معروفی هستش که توی دنیا ازش استفاده میکنن و حاال پست و دیتابیس‬
‫های در حقیقت اپن سورس که چند تا هستند که توی کتگوری آخر استفاده خب اون چارت های اول همه الیسنس‬
‫بیس هستند و پولی بخریم در حقیقت معموال شما حاال توی نسخه های مختلف نسخه فیلی هم داشته باشید و ازش‬
‫استفاده کنید‪ .‬خوب اینم سواالت مربوط به اینستاگرام اگر کسی در خصوص دیتابیس ها و مسائل مرتبط با دیتابیس یا‬
‫تا اینجای درس کال سوالی چیزی داره بفرمایید من در خدمتتون هستم دوستان سوال خوب بسیار عالی به نظر میرسه‬
‫کسی سوال نداره شما خسته نباشید ممنون هستم خب آقای مرادی بچه ها پروژه هاشون پس همه االن گروه بندی‬
‫مشخص شده من برم چک بکنم و پاسخ بدم االن شده اکثر بچه ‪ ۲۴‬نفری که تو کالس داریم فکر میکنم ‪ ۲۲‬نفر گروه‬
‫شان را مشخص کردند و اسم پروژه هاشون هم نوشتن حاال‪ .‬اگر لطف بکنی مشخص بکنیم فقط تنها کسایی که االن نه‬
‫نوشتن همون آقای پیرایش بودن که دیشب با من تماس گرفتن که در واقع یعنی من باهاشون در ارتباط بودم که زودتر‬
‫بیان تکلیف کار خودشون رو مشخص بکنن اینها البته االن هم باز وسط کالس باهاشون چت کردم که زودتر بیان داخل‬
‫‪30‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫کالس و وارد شوند که ظاهرا هنوز تشریف نیاوردند و آقای علی شاهی که این دو نفر االن یک گروه تشکیل دادن با‬
‫همدیگه هنوز موضوع پروژه انتخاب نکردند ولی بقیه دوستان همه گروه هاشون االن مشخصه موضوع پروژه شان هم‬
‫نوشتن منتظر در واقع اپروال شما هستیم که‪ .‬حاال یا ناصر گل هرچی که شما در واقع بفرمایید که دوستان کارشون طبق‬
‫برنامه انشاهلل شروع کنند من االن بررسی میکنم خدمتتون مینویسم من فقط تا کالس شروع نشده پیرایش را ببینم اصال‬
‫ما پیرایش حتی یوزر تیمز هم نساخته اینجوری که من االن توی اکتیو یوزر های ساخته پیرانی داریم ولی نداره‪ .‬از طریق‬
‫لینکی که توی ال ام اس هست وارد میشم ولی ایشون پاسخ ندادم نشدن برای شرکت در کالسش میتونه بیاد وارد بشه‬
‫ولی ما االن امتحان داریم پروژه هستش دسترسی هستش دسترسی به فایل ها هستش ازش استفاده کنه نظرشون‬
‫پیگیری میکنم بخاطر یک نفر‪ .‬عرض کنم خدمت شما که جلسه بعد امتحان دارید طبق برنامه جلسه خدمتتون بگم‬
‫ببینید دوستان در رابطه امتحان بخش چپتر سه رو که شروع بکنیم بگیم همون مثال اگر دوست دارید کمکتون بکنیم‬
‫بگیم همون اول امتحان را من کال پنج مدل امتحان دارم امتحان پایان هر کدام خودتون خواستید میتونید انتخاب بکنید‪.‬‬
‫یکی در حقیقت مدل اول مدل مالتیپل چویس هستش عادت نداشته باشید مثل امتحان های مایکروسافت و سیسکو و‬
‫فالن این حرفاست مدلش به این شکل هستش که شما برای یک سوال چندین جواب دارید مثال برای سال ممکنه هفت‬
‫تا جواب داشته باشد جواب درست باشه خوب این مدل مالتیس مدل دوم مدل دیسکریپتیف هستش‪ .‬مدل سوم مدل‬
‫کامبو هستش که کامبو مدل ‪ ۱‬و ‪ ۲‬که در حقیقت یه سری سوال ها به این شکل چیز هستش دیسکریپتیو یه سری‬
‫سواال مدل چهارم مدل اوپن بوک رفرنس تون پالس اپن اسالیدتون هستش و مدل پنجم اوپنینگ‪ .‬این پنج مدل مدلی‬
‫هستش که حاال براتون شعر بکنم توی گروه این پنج مدل امتحانی هستش که من امتحان میگیرم شما برای تک تک‬
‫میان ترم امتحان کنید کدوم مدل را دوست دارید به همین ترتیب هم سختی آزمون هستش دیگه یعنی اولی خوب ساده‬
‫تره دومیش سخت تر میشه سومیش سخت تر میشه چهارمیش و پنجم من فقط‪ .‬مدل ‪ ۴‬و ‪ ۵‬رو کالً یک بار در طول این‬
‫‪ ۱۳ ۱۲‬سال گذشته امتحان گرفتم یعنی بچهها ریکوئست داشتن که امتحان گرفتم سال اول یا دومی بودش که اومده‬
‫بودم ایران امتحان گرفتم یک بار گرفتم یه سال بهشون دادم که کسی نتونست جواب بده اون مدل چهارم پنجم کسی‬
‫یعنی بعد از اون تو این چندین ساله کسی نکرده ولی توی اون سه تا مدل اول ولی تقریبا میتونم بگم به لحاظ آماری‬
‫مدل اول تقریبا من ‪ .۹‬دو سه درصد یا سه چهار درصد امتحان مدل اوله توی این ‪ ۱۳ ۱۲ ۱۲‬سال گذشته چون حتی‬
‫کاغذیش هم من همینجوری امتحان میگیرم میگرفتم سال گذشته نمیگیرم بعد عرض کنم خدمت شما که مدل‬
‫دیسکریپتیو شاید کال مثال سه بار یا چهار بار کال داشتم کمبو هم فکر میکنم چهار پنج بار کال داشتم میگم به لحاظ‬
‫مدل های امتحان با خود شماست که دوست دارید چه جوری ازتون امتحان بگیرم‪ .‬و نکته بعدی که خدمتتون میخوام‬
‫عرض بکنم این هستش که زبان آزمون را هم میتونید انتخاب بکنید که زبان آزمونتون فارسی باشه انگلیسی باشه با توجه‬
‫به اینکه امتحان مایکروسافت تیمز برگزار میشه شما ندارید یعنی شما اگر زبان آزمونتون به دلیل اینکه همه انگلیسی‬
‫توضیحات انگلیسیه کامپیوتر علم غرب چی فالن حرفا با یک کلیک سمت راست روی بروزرتون شما میتونید ترنسلیت‬
‫بکنید کل پیج تان تبدیل به فارسی بشه‪ .‬یعنی امروزه دیگه در سال ‪ ۲۰۲۴‬دغدغه اینکه سال انگلیسی باشه در حقیقت‬
‫من از کجا بفهممش نداریم ترجمه بکنید اگر اون بحث یعنی تقریبا البته من از پارسال دیگه با بچه ها طی کردیم که‬
‫سواالت حتما انگلیسی باشه ولی باز این انتخابش با خودتون‪ .‬عرض کنم خدمت شما که این مدل های امتحان و زبان‬
‫‪31‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫امتحانی هستش که من معموال میگیرم اگر میتونید با همدیگه صحبت بکنیم مشورت بکنید سوال می خواهیم بپرسید‬
‫بپرسید از من میخوایم با همدیگه صحبت بکنیم صحبت کنیم که ببینیم میخواهیم چه جوری باشه اگر به نتیجه رسید‬
‫به نتیجه رسید نتیجه را به من اعالم اگر به نتیجه نرسیدید بفرمایید من یه دونه در حقیقت پل میزارم بیاید رای بدهید‪.‬‬
‫و در حقیقت رای بدید و نسبت به بیشترین میزان رای که هر آزمونی آوردش همون مدل امتحان میگیرند این دیگه‬
‫انتخابش با خودتون دموکراسیه دیگه خودتون انتخاب بکنید که دوست دارید چجوری ازتون امتحان بگیرم پس چپتر ‪۱‬‬
‫و ‪ ۲‬اگه موافق باشید روزش که دقیقا همون روز کالسی تون هستش دیگه یعنی همین ساعت کالسیتون حاال یا اول‬
‫درس میدیم بعد امتحان میگیریم یا اول امتحان میگیریم بعد در حقیقت درس میدیم فکر میکنم طبق برنامه که براتون‬
‫گذاشتم هفته آینده باشه بلی‪ .‬صداتون رفت جسارت ببخشید توی حالت اول که مالتی نمره منفی هم داره یعنی اگر‬
‫اشتباهی هم انتخاب بشه استانداردش داره استاندارد امتحان اول نمره منفی نداره میدونید اگه نمره منفی نداشته باشه‬
‫چه اتفاقی میفته پاسخ شما هفته رو تیک میزنید باالخره یکی از اونا درسته دیگه درسته و شما اگه نمره منفی نداشته‬
‫باشه اتوماتیک همه جواب میگیرید خوب‪ .‬چرا من از مایکروسافت باهاش حال میکنم اینه که شما اگر امتحان تشریحی‬
‫هم بدید و پاسخ انگلیسی چون که دفعه اولتون هستش اگر مدل را انتخاب بکنید کمکتون میکنن ایرانیزه اش میکنن‪.‬‬
‫ایرانیزه یعنی چی یعنی که مثالً فرض کنید شما ‪ ۷‬تا پاسخ از این هفت تا پاسخ سه تاش گزینههای صحیح هستند شما‬
‫به مثال به جای این سه تا گزینه صحیح گزینه اشتباه انتخاب کرد به جای اینکه کل نمره تون از بین بره عرض کنم‬
‫خدمت شما که من اینجا یه گزینه منفی با یه گزینه مثبت میده لذا شما مثال ‪ ۶۶‬امتیاز یعنی ‪ ۷۵‬صدم را میگیرید‪.‬‬
‫کمکتون میکنم که اذیت نشید که کل نمره تان از دست بدید یعنی یه بخش از نمره اگر تعداد غلط هایی که توصیه‬
‫هایی که ما برای کسی انتخاب کرده که سعی کنید بیشترین گزینه هایی که مطمئنید رو بزنید که بتونه اونجا اون کمک‬
‫ایرانیزه بتونه کمکتون بکنه خواهش میکنم اگر به جواب رسیدید که در خدمت آقای مالوردی هستیم بفرمایید خواهش‬
‫میکنم سالم استاد وقتتون بخیر متشکرم‪ .‬استاد چیزی که من متوجه شدم انگار میخواین آزمون و میان ترمرو تو همین‬
‫تایم کالس بگیرید درسته خیلی از دوستان شاغل هستند بعد از ظهر باشه چند نفر این ریکویست رو دارن یه بررسی‬
‫کنند آقای مرادی به من بگن اوکی حاال نمیخواد بگی یه نفر دو نفر خوب به من بگن مثال اگر تعداد ریکو استاندارد‬
‫کالسی بگیرند طبق قانون خوب‪ .‬عرض کنم خدمت شما که یه بررسی کنید به من بفرمایید که استاتیستیکالی مثال چند‬
‫نفر این ریکوست را دارند و چه جوری دوستان نگران نباشید چون که از همین پلتفرم داریم استفاده میکنیم شما با‬
‫گوشی موبایل با تبلت با لپ تاپ با دسکتاپ با هر چیزی شما اون کامپتی امتحانتون رو بدید لذا این به لحاظ کلیش ولی‬
‫باید وی بررسی کنید اگر میخواهید زمان دیگهای باشه فقط زمانش رو دیگه شما به من نگید مثال شما به من بگید مثال‬
‫چهارشنبه بعد از ‪ ۱۲‬به بعد من ببینم کجا هستم چجوری‪ .‬ممنون تشکر دوستان سوال نکته به من اعالم بکنید زبان‬
‫انگلیسی کلیک راست بکنه ترجمه فارسیش بالفاصله ترنسلیت روی مرورگر امیدوارم که بلد باشید که مرورگر باال گزینه‬
‫ترنسلیت داره که میتونه فارسی بکنه اینه که باهاش مشکل خاصی نداریم بعد عرض کنم خدمت شما که در رابطه با‬
‫اینکه همون تایم امتحان خوب درس بخوانید مطالعه کنید امیدوارم که‪ .‬هفته بعد بتونیم من یه سری نکاتی را در رابطه‬
‫با آزمون میخوام به شما بگم خواهشی که میخوام داشته باشم اینه که موقع آزمونتون وب کماتون باشه اینو بررسی کنید‬
‫‪32‬‬ ‫جلسه چهارم ‪MIT‬‬

‫نیاز داریم که وب کماتون آن باشه برای اینکه حداقل یه وریفیکیشن انجام بشه ممنون هستم به خدای بزرگ میسپارم‬
‫خسته نباشید خدانگهدار‪.‬‬