Z Transforms
Z Transforms
Z-Transforms.
4.1 Definitions
Unilateral Z-transform.
T
Let {f (n)} = f (0), f (1), f (2), · · · be any sequence defined for n = 0, 1, 2, · · · .Then the
IS
Z-transform of the given sequence { f(n) }is defined as
∞
X M
f (n)z −n
SR
Z[f (n)] =
n=0
The right hand side of the above equation is a function of z and hence it is denoted by
Z[f (n)] = F (z).
ur
Bilateral Z-transform
.S
r.E
Let {f (n)}be a sequence defined for n = 0, ±1, ±2, · · · .Then the Z-transform the given
sequence { f(n) }is defined as
∞
D
X
Z[f (n)] = f (n)z −n
n=−∞
Note
1. Throughout this chapter we consider only the unilateral Z-transform.
Basic Formulae:
1. (1 − z)−1 = 1 + z + z 2 + z 3 + ...
2. (1 − z)−2 = 1 + 2z + 3z 2 + 4z 3 + ...
z2 z3 z4
3. − log(1 − z) = z + + + + ...
2 3 4
z z2 z3 z4
4. ez = 1 + + + + + ...
1! 2! 3! 4!
1
2
T
= aF (z) + bG(z)
IS
1. Z[1] =
z M
SR
z−1
Proof.
h,
∞ ∞ n
X
−n
X 1
Z[f (n)] = f (n)z = f (n)
es
n=0 n=0
z
∞ n 2 3
1 1 1 1
ur
X
Z[1] = =1+ + + + ···
z z z z
.S
n=0
−1 −1
1 z−1 z
= 1− = =
r.E
z z z−1
D
z
2. Z[n] = , |z| > 1
(z − 1)2
Proof.
∞ ∞ n
X
−n
X 1
Z[f (n)] = f (n)z = f (n)
n=0 n=0
z
∞ n 2 3
X 1 1 1 1
Z[n] = n =0+1 +2 +3 + ···
n=0
z z z z
−2 −2
1 z2
1 1 1 z−1 z
= 1− = = 2 = , |z| > 1
z z z z z (z − 1) (z − 1)2
3
z
3. Z[an ] = if |z| > |a|
z−a
Proof.
∞ ∞ n
X
−n
X 1
Z[f (n)] = f (n)z = f (n)
n=0 n=0
z
∞ n X ∞
n 1 a n
X a a 2 a 3
n
Z(a ) = a = =1+ + + + ···
n=0
z n=0
z z z z
−1
a −1 z−a z
= 1− = = , |z| > |a|
z z z−a
z
4.Z[(−a)n ] = if |z| > |a|
z+a
Proof.
∞ ∞ n
X
−n
X 1
Z[f (n)] = f (n)z = f (n)
T
n=0 n=0
z
IS
∞ n X ∞ n
n
X n 1 −a a a 2 a 3
Z[(−a) ] = (−a) = =1− + − + ···
n=0
z n=0
z z M z z
SR
−1
a −1 z+a z
= 1+ = = , if |z| > |a|
z z z+a
h,
1 z
5. Z = log , |z| > 1
es
n z−1
ur
Proof.
∞ ∞
.S
n
X
−n
X 1
Z[f (n)] = f (n)z = f (n)
z
r.E
n=0 n=0
1
D
T
z z
IS
−1
z−1 z
= z log = z log , |z| > 1
z
M z−1
SR
1 1 z
7. Z = log , |z| > 1
n−1 z z−1
h,
Proof.
es
∞ ∞ n
X
−n
X 1
Z[f (n)] = f (n)z = f (n)
ur
n=0 n=0
z
.S
∞ n 2 3 4
1 X 1 1 1 1 1 1 1 1
Z = = + + + ···
n−1 n − 1 z 1 z 2 z 3 z
r.E
n=2
" 2 3 #
1 1 1 1 1 1
= + + + ···
D
z z 2 z 3 z
1 1 z−1
= − log 1 − = − log
z z z
−1
1 z−1 1 z
= log = log , |z| > 1
z z z z−1
1 1
8. Z = ez
n!
Proof.
∞ ∞ n
X
−n
X 1
Z[f (n)] = f (n)z = f (n)
n=0 n=0
z
∞ n 2 3 4
1 X 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Z = =1+ + + + + ···
n! n=0
n! z 1! z 2! z 3! z 4! z
5
2 3 4
1 1 1 1
z z z z 1
= 1+ + + + + · · · = ez
1! 2! 3! 4!
1 h 1 i
9. Z =z e −1
z
(n + 1)!
Proof.
∞ ∞ n
X
−n
X 1
Z[f (n)] = f (n)z = f (n)
n=0 n=0
z
∞ n
1 X 1 1
Z =
(n + 1)! n=0
(n + 1)! z
2 3
1 1 1 1 1 1 1
= + + + + ···
1! 2! z 3! z 4! z
T
" 2 3 4 #
1 1 1 1 1 1 1 1
= z + + + + ···
IS
1! z 2! z 3! z 4! z
=
"
z 1+
1 1
+
2
1 1 M +
3
1 1
+
4
1 1
+ ··· − 1
#
SR
1! z 2! z 3! z 4! z
h 1 i
= z ez − 1
h,
es
z
w.k.t Z[an ] =
z−a
.S
z
Z [ean ] = Z [(ea )n ] =
r.E
z − ea
D
z
w.k.t Z[an ] =
z−a n
−n −n −1 n 1 z az
Z a = Z a =Z a =Z = 1
=
a z− a az − 1
13. Evaluate Z [n + 3]
z z
Z [n + 3] = Z [n] + Z [3] = Z [n] + 3Z [1] = +3
(z − 1)2 (z − 1)
6
let a = eiθ
an = einθ = cos nθ + i sin nθ
z
w.k.t Z[an ] =
z−a
inθ iθ n z
Z e = Z e =
z − eiθ
z z
= =
z − (cos θ + i sin θ) (z − cos θ) − i sin θ
z (z − cos θ) + i sin θ
= ×
(z − cos θ) − i sin θ (z − cos θ) + i sin θ
z(z − cos θ) + iz sin θ
=
T
(z − cos θ)2 + sin2 θ
IS
z(z − cos θ) + iz sin θ z(z − cos θ) + iz sin θ
Z [(cos nθ + i sin nθ)] = 2 =
2 z 2 − 2z cos θ + 1
M
(z − cos θ) + sin θ
z(z − cos θ) z sin θ
SR
Z [cos nθ] + iZ [sin nθ] = 2 +i 2
z − 2z cos θ + 1 z − 2z cos θ + 1
equating real and imaginary parts
(z 2 − z cos θ)
h,
Z [cos nθ] = 2
z − 2z cos θ + 1
es
z sin θ
Z [sin nθ] = 2
z − 2z cos θ + 1
ur
.S
z 2 − z cosh θ
15.Z [cosh nθ] =
r.E
z 2 − 2z cosh θ + 1
Proof. Simply
D
(z 2 − z cos θ)
Z [cos nθ] =
z 2 − 2z cos θ + 1
(z 2 − z cosh θ)
∴ Z [cosh nθ] = 2
z − 2z cosh θ + 1
z sinh θ
16.Z [sinh nθ] =
z2 − 2z cosh θ + 1
Proof. Simply
z sin θ
Z [sin nθ] =
z2
− 2z cos θ + 1
z sinh θ
∴ Z [sinh nθ] = 2
z − 2z cosh θ + 1
7
h nπ i z2
17. Prove that Z cos = 2
2 z +1
Solution. We know that
z 2 − z cos θ
Z [cos nθ] =
z 2 − 2z cos θ + 1
z 2 − z cos π2
h nπ i z 2 − z(0) z2
Z cos = 2 = =
z − 2z cos π2 + 1
2 z 2 − 2z(0) + 1 z2 + 1
h nπ i z
18. Prove that Z sin = 2
2 z +1
Solution. We know that
z sin θ
Z [sin nθ] = .
z2 − 2z cos θ + 1
T
Hence
IS
z sin π2
nπ i z(1) z
h
Z sin
2
= 2 π
z − 2z cos 2 + 1
= 2
z − 2z(0) + 1 M
= 2
z +1
SR
h nπ i
19. Find Z sin2
h,
2
es
w.k.tsin2 θ =
2
.S
2 nπ 1 h nπ i
h i
Z sin = Z 1 − cos 2
2 2 2
r.E
1
= [Z[1] − Z [cos nπ]]
2
D
1
= [Z[1] − Z [(−1)n ]]
2
1 z z
= −
2 z−1 z+1
z
=
z2 − 1
8
T
20. Find the Z-transform of rn cos nθ
IS
Solution. M
SR
z(z − cos θ)
w.k.t Z[cos nθ] =
z2 − 2z cos θ + 1
Z[rn cos nθ] = Z[cos nθ]z→ az
h,
z(z − cos θ)
es
=
z 2 − 2z cos θ + 1 z→ z
a
ur
z z
− cos θ
Z[rn cos nθ] = r r
.S
z2 z
2
− 2 cos θ + 1
r.E
r r
z(z − r cos θ)
=
z 2 − 2rz cos θ + r2
D
h nπ i az
22.Show that Z an sin = 2
2 z + a2
Solution.
z sin θ
w.k.t Z [sin nθ] =
z2
− 2z cosθ + 1
π
h nπ i z sin z(1) z
2π
T
Z sin = = 2 = 2
2 z 2 − 2z cos +1 z − 2z(0) + 1 z +1
IS
2
By Scaling Property
Z[an f (n)] = F
z
M
SR
a
z
h
n nπ i
a az
Z a sin = 2 = 2
2 z
a2
+1 z + a2
h,
es
h
nnπ i z2
23. Show that Z a cos = 2
2 z + a2
ur
z 2 − z cos θ
r.E
Z [cos nθ] =
z 2 − 2z cos θ + 1
D
π
2
h nπ i z − z cos z 2 − z(0) z2
Z cos = π 2 = 2 = 2
2 z 2 − 2z cos +1 z − 2z(0) + 1 z +1
2
2
z
h nπ i a2 z2
Z an cos = z2
=
z 2 + a2
2 a2
+1
10
Theorem
d
Z[nk ] = −z Z[nk−1 ] where k being any positive integer.
dz
Proof. By the definition of Z-transform we have
∞
X
k
Z[n ] = nk z −n (1)
n=0
X∞
Z[nk−1 ] = nk−1 z −n (2)
n=0
T
k−1
= n (−n)z = −z
IS
n=0 n=0
1
= − Z[nk ]
z M
SR
d
=⇒ Z(nk ) = −z Z(nk−1 )
dz
h,
z
24. Z[n] =
ur
(z − 1)2
.S
d
w.k.t Z[nk ] = −z Z[nk−1 ]
dz
r.E
d d z
Z[n] = −z Z(1) = −z
dz dz z − 1
D
(z − 1)(1) − z(1) −1 z
= −z = −z =
(z − 1)2 (z − 1)2 (z − 1)2
z2 + z
25. Z[n2 ] =
(z − 1)3
d
w.k.t Z[nk ] = −z Z[nk−1 ]
dz
d
Z[n2 ] = −z Z(n)
dz
(z − 1)2 (1) − z 2(z − 1)
d z
= −z = −z
dz (z − 1)2 (z − 1)4
z2 + z
z − 1 − 2z −z − 1
= −z = −z =
(z − 1)3 (z − 1)3 (z − 1)3
11
2z
26. Z[n(n − 1)] =
(z − 1)3
z 3 + 4z 2 + z
27. Z[n3 ] =
(z − 1)4
d
w.k.t Z[nk ] = −z Z[nk−1 ]
dz
d
Z[n3 ] = −z Z(n2 )
dz
T
z2 + z
d
IS
= −z
dz (z − 1)3
M
(z − 1)3 (2z + 1) − (z 2 + z)3(z − 1)2
= −z
(z − 1)6
SR
(z − 1)(2z + 1) − 3(z 2 + z)
= −z
(z − 1)4
h,
2
2z − z − 1 − 3z 2 − 3z
= −z
es
(z − 1)4
2
z 3 + 4z 2 + z
−z − 4z − 1
−z
ur
= =
(z − 1)4 (z − 1)4
.S
1
r.E
1 A B
= +
n(n + 1) n n+1
A(n + 1) + Bn = 1
n=0 =⇒ A = 1
n = −1 =⇒ B = −1
1 1 1
Z = Z −Z
n(n + 1) n n+1
z z
= log − z log
z−1 z−1
z
= (1 − z) log
z−1
12
1
29. Find the Z transform of (A.U. Nov/Dec 2006)
(n + 1)(n + 2)
Solution. Let
1 A B
= +
(n + 1)(n + 2) n+1 n+2
A(n + 2) + B(n + 1) = 1
n = −1 =⇒ A = 1
n = −2 =⇒ B = −1
1 1 1
Z = Z −Z
(n + 1)(n + 2) n+1 n+2
∞
X 1 1 ∞
X 1 1
= −
n=0
n + 1 z n n=0 n + 2 z n
T
11 1 1 1 11 1 1
IS
= 1+ + + ··· − + + + ···
2 z 3 z2 2 3 z 4 z2
= z
1 1 1
+ +
z 2 z2 3 z3
1 1
M
+ ··· − z
2 1 1
+
1 1
+
2 z2 3 z3 4 z4
1 1
+ ···
SR
1 2 1 1
= −z log 1 − − z − log 1 − −
z z z
h,
1 1
= −z log 1 − + z 2 log 1 − +z
es
z z
z−1
z + (z 2 − z) log
ur
=
z
.S
r.E
Z −1 [F (z)] = f (n)
Examples
−1 10z
Example 1. Find Z
(z − 1)(z − 2)
T
IS
Solution.
Z −1 10z
(z − 1)(z − 2) M
= Z −1 [F (z)]
SR
10z
F (z) =
(z − 1)(z − 2)
h,
F (z) 10
=
z (z − 1)(z − 2)
es
10 A B
= +
ur
Put z = 1 A = −10 ,
r.E
z=2 B = 10
F (z) −10 10
D
= +
z z−1 z−2
−10z 10z
F (z) = +
z − 1 z − 2
−1 −1 z −1 z
Z [F (z)] = −10Z + 10Z
z−1 z−2
−1 n n n n
Z [F (z)] = 10(−1 + 2 ) = 10(2 − 1 )
z
Example 2. Find the inverse transform of
z2 − 7z + 12
Solution.
−1 z
Z 2
= Z −1 [F (z)]
z − 7z + 12
z z
F (z) = =
z2 − 7z + 12 (z − 4)(z − 3)
14
F (z) 1
=
z (z − 4)(z − 3)
1 A B
= +
(z − 4)(z − 3) z−4 z−3
A(z − 3) + B(z − 4) = 1
Put z = 3 B = −1 ,
z=4 A=1
F (z) 1 1
= −
z z−4 z−3
z z
F (z) = −
z − 4 z − 3
−1 −1 z −1 z
Z [F (z)] = Z −Z
z−4 z−3
−1 n n
Z [F (z)] = 4 − 3
T
IS
z(z 2 − z + 2)
Example 3. Find Z −1
(z + 1)(z − 1)2 M
SR
Solution.
z(z 2 − z + 2)
h,
−1
Z = Z −1 [F (z)]
(z + 1)(z − 1)2
es
z(z 2 − z + 2)
F (z) =
(z + 1)(z − 1)2
ur
F (z) z2 − z + 2
=
.S
z (z + 1)(z − 1)2
z2 − z + 2
r.E
A B C
2
= + +
(z + 1)(z − 1) z + 1 (z − 1) (z − 1)2
D
Substituting z = 1 2C = 2 =⇒ C = 1 ,
z = −1 4A = 4 =⇒ A = 1
z=0 A − B + C = 2,
1 − B + 1 = 2 =⇒ B = 0
F (z) 1 1
= +0+
z z+1 (z − 1)2
z z
F (z) = +
z + 1 (z − 1)2
z z
Z −1 [F (z)] = Z −1
−Z −1
z+1 (z − 1)2
Z −1 [F (z)] = (−1)n + n
15
z2 − z
−1
Example 4. Find Z
(z + 1)(z 2 + 1)
Solution.
z2 − z
−1
Z = Z −1 [F (z)]
(z + 1)(z 2 + 1)
z2 − z
F (z) =
(z + 1)(z 2 + 1)
F (z) z−1
=
z (z + 1)(z 2 + 1)
z−1 A Bz + C
= +
(z + 1)(z 2 + 1) z+1 z2 + 1
Substituting z = −1 2A = −2 =⇒ A = −1 ,
T
z=0 A + C = −1
IS
−1 + C = −1 =⇒ C = 0
z=1
M
2A + 2B + 2C = 0
SR
−2 + 2B + 0 = 0 =⇒ B = 1
F (z) 1 z
= − + 2
z z+1 z +1
h,
z z2
F (z) = − + 2
es
z + 1 z + 1 2
z z
Z −1 [F (z)] = −Z −1
+Z −1
ur
z+1 2
z +1
nπ
.S
z(z + 1)
Example 5. Find the inverse z-transform of .
D
(z − 1)3
Solution.
z(z + 1)
F (z) =
(z − 1)3
F (z) (z + 1) (z − 1 + 2) (z − 1) 2
= = = 3 +
z (z − 1)3 (z − 1)3 (z − 1) (z − 1)3
F (z) 1 2
= 2 +
z (z − 1) (z − 1)3
z 2z
F (z) = 2 +
(z − 1) (z − 1)3
z 2z
Z −1 [F (z)] = Z −1
+Z −1
(z − 1)3 (z − 1)3
Z −1 [F (z)] = n + n(n − 1) = n2
16
T
Z[y(n)] = F (z)
IS
Z [y(n + 1)] = zF (z) − zy(0)
Z [y(n + 2)] = z 2 F (z) − z 2 y(0) − zy(1)
Z [y(n + 3)] = M
z 3 F (z) − z 3 y(0) − z 2 y(1) − zy(2)
SR
Examples
h,
es
Z[y(n)] = F (z)
Z [y(n + 1)] = zF (z) − zy(0)
Z [y(n + 2)] = z 2 F (z) − z 2 y(0) − zy(1)
z(z − 3) z
F (z) = =
(z − 2)(z − 3)(z − 4) (z − 2)(z − 4)
F (z) 1 A B
= = +
z (z − 2)(z − 4) (z − 2) (z − 4)
⇒ A(z − 4) + B(z − 2) = 1
1
Put z = 2 ⇒ −2A = 1 ⇒ A=−
2
1
Put z = 4, ⇒ 2B = 1 ⇒ B=
2
T
F (z) 1 A 1 B
= −
IS
+
z 2 (z − 2) 2 (z − 4)
M
1 z 1 z
F (z) = − +
2 z−2 2 z−4
SR
−1 1 −1 z 1 −1 z
Z [F (z)] = − Z + Z
2 z−2 2 z−4
h,
1 1
y(n) = − (2)n + (4)n
2 2
es
ur
Z[y(n)] = F (z)
Z [y(n + 1)] = zF (z) − zy(0)
Z [y(n + 2)] = z 2 F (z) − z 2 y(0) − zy(1)
z
F (z) = Z [y(n)] =
(z − 2)(z 2
+ 6z + 9)
F (z) 1 1
= 2
=
z (z − 2)(z + 6z + 9) (z − 2)(z + 3)2
F (z) A B C
= + +
z z − 2 z + 3 (z + 3)2
1
Put z = −3 ⇒ −5C = 1 ⇒ C=−
5
1
Put z = 2, ⇒ 25A = 1 ⇒ A=
25
T
1
IS
A + B = 0 ⇒ B = −A ⇒ B = −
25
M
SR
F (z) 1 1 1 1 1 1
= − −
z 25 z − 2 25 z + 3 5 (z + 3)2
1 z 1 z 1 z
h,
F (z) = − −
25 z − 2 25 z + 3 5 (z + 3)2
es
−1 1 −1 z 1 −1 z 1 z
Z [F (z)] = Z − Z −
25 z−2 25 z+3 5 (z + 3)2
ur
(2)n (−3)n 1 1
(−3)z
.S
−1
= − − Z
25 25 5 (−3) (z + 3)2
r.E
az
∵Z −1
= n(a)n
(z − a)2
D
1 1 1
= (2)n − (−3)n + n(−3)n
25 25 15
Z[y(n)] = F (z)
Z [y(n + 1)] = zF (z) − zy(0)
19
z (z − 2)
F (z) =
(z − 3)(z + 1)(z + 3)
T
F (z) (z − 2) A B C
= = + +
IS
z (z − 3)(z + 1)(z + 3) (z − 3) (z + 1) (z + 3)
M
⇒ A(z + 3)(z − 3) + B(z + 1)(z − 3) + C(z + 1)(z + 3) = z − 2
SR
3
Put z = −1 ⇒ −8A = −3 ⇒ A=
8
h,
5
es
1
Put z = 3, ⇒ 24C = 1 ⇒ C=
.S
24
r.E
F (z) 3 1 5 1 1 1
∴ = − +
z 8 z+1 12 z + 3 24 z − 3
D
−1 3 −1 z 5 −1 z 1 −1 z
Z [F (z)] = Z − Z + Z
8 z+1 12 z+3 24 z−3
−1 1 −1 z 1 −1 z 1 z
Z [F (z)] = Z − Z −
25 z−2 25 z+3 5 (z + 3)2
3 5 1
Z −1 [F (z)] = (−1)n − (−3)n + (3)n
8 12 24
Z[y(n)] = F (z)
Z [y(n + 1)] = zF (z) − zy(0)
Z [y(n + 2)] = z 2 F (z) − z 2 y(0) − zy(1)
z (z − 4)
F (z) =
(z − 2)2
T
F (z) (z − 4) z−2−2
IS
= 2 =
z (z − 2) (z − 2)2
F (z)
=
(z − 2)
2 −
2 M2 =
1
−
2
SR
z (z − 2) (z − 2) z − 2 (z − 2)2
z 2z
F (z) = −
z−2 (z − 2)2
h,
z 2z
Z −1 [F (z)] = Z −1
−Z −1
es
z−2 (z − 2)2
n n n
y(n) = (2) − n(2) = (2) (1 − n)
ur
.S
Example 5. Solve the difference equation y(n + 3) − 3y(n + 1) + 2y(n) = 0 given that
r.E
Z[y(n)] = F (z)
Z [y(n + 1)] = zF (z) − zy(0)
Z [y(n + 2)] = z 2 F (z) − z 2 y(0) − zy(1)
Z [y(n + 3)] = z 3 F (z) − z 3 y(0) − z 2 y(1) − zy(2)
4z (z 2 − 1)
F (z) = Z [y(n)] =
(z 3 − 3z + 2)
F (z) 4(z 2 − 1) 4(z + 1)(z − 1)
= = 2 =
z (z − 1) (z + 2) (z − 1)2 (z + 2)
F (z) 4(z + 1) A B
= = +
z (z − 1)(z + 2) (z − 1) (z + 2)
⇒ 4(z + 1) = A(z + 2) + B(z − 1)
8
Put z = 1 ⇒ 3A = 8 ⇒ A=
3
4
T
Put z = −2, ⇒ −3B = −4 ⇒ B=
3
IS
F (z)
=
8
1
+
4
1 M
SR
z 3 z−1 3 z+2
8 z 4 z
F (z) = +
3 z−1 3 z+2
h,
−1 8 −1 z 4 −1 z
Z [F (z)] = Z + Z
es
3 z−1 3 z+2
8 n 4
(1) + (−2)n
ur
y(n) =
3 3
.S
Example 6.Solve the difference equation y(n) + 3y(n − 1) − 4y(n − 2) = 0, n > 2 given that
y(0) = 3, y(1) = −2, by the method of Z - transform.
r.E
Replace n by n + 2, we get
Z[y(n)] = F (z)
Z [y(n + 1)] = zF (z) − zy(0)
Z [y(n + 2)] = z 2 F (z) − z 2 y(0) − zy(1)
z (3z + 7)
F (z) =
z 2 + 3z − 4
F (z) (3z + 7) A B
= = +
z (z + 4)(z − 1) (z + 4) (z − 1)
⇒ 3z + 7 = A(z − 1) + B(z + 4)
Put z = 1 ⇒ 5B = 10 ⇒ B=2
Put z = −4, ⇒ −5A = −5 ⇒ A=1
T
F (z) 1 1
IS
= 1 +2
z z+4 z−1
F (z) = 1
z
+2
zM
SR
z+4 z−1
−1 −1 z −1 z
Z [F (z)] = Z + 2Z
z+4 z−1
h,
n n
y(n) = (−4) + 2(1)
es
ur
where f (z) = z n−1 F (z) and C is the contour which include all the poles of f (z) .
D
1 dm−1
(z − a)m z n−1 F (z)
R(a) = lim m−1
z→a (m − 1)! dz
Examples
10z
Example 1. Find the inverse z-transform of by residue method.
(z − 1)(z − 2)
23
10z
Solution. Let F (z) =
(z − 1)(z − 2)
−1
Z [F (z)] = sum of the residues , z = 1, 2 are the simple poles (or) pole of order 1
R(1) = −10(1n )
T
10z
IS
n−1
= lim (z − 2)z
z→2 (z − 1)(z − 2)
= lim (z − 2)
M10z n
(z − 1)(z − 2)
SR
z→1
n
10z
R(1) = lim = 10(2)n
z→2 (z − 1)
h,
z(z + 1)
.S
z(z + 1)
Solution. Let F (z) =
(z − 1)3
D
1 d2 n−1 2
3z (z + z)
R(1) = lim (z − 1)
z→1 2! dz 2 (z − 1)3
1 d2 n+1
+ zn
= lim 2
z
z→1 2! dz
1 d
(n + 1)nz n + nz n−1
= lim
z→1 2! dz
1
(n + 1)nz n−1 + n(n − 1)z n−2
= lim
z→1 2!
1
= [(n + 1)n + n(n − 1)]
2!
1 2
= (n + n + n2 − n) = n2
2!
24
Convolution. Let {f (n)} and {g(n)} be any two sequences. Then the convolution of these
sequence is defined as another sequence given by
n
X
f (n) ∗ g(n) = f (r)g(n − r)
r=0
T
F (z) G(z) = Z[f (n)] Z[g(n)]
IS
"∞ #" ∞ #
X X
= f (n)z −n g(n)z −n
n=0 n=0 M
SR
∞
X
= [f (0)g(n) + f (1)g(n − 1) + f (2)g(n − 2) + · · · + f (n)g(0)] z −n
n=0
h,
∞
" n #
X X
= f (r)g(n − r) z −n
es
n=0 r=0
n
ur
X
w.k.t f (n) ∗ g(n) = f (r)g(n − r)
.S
r=0
∞
X
[f (n) ∗ g(n)] z −n = Z [f (n) ∗ g(n)]
r.E
=
n=0
D
Formula
1 − an+1
1 + a + a2 + a3 + · · · + an =
1−a
25
z2
−1 −1 z z
Z = Z
(z − a)(z − b) (z − a) (z − b)
By Convolution Theorem
−1 z −1 z
= Z ∗Z
(z − a) (z − b)
= an ∗ b n
By Defn. Convolution
T
n
IS
X
f (n) ∗ g(n) = f (r)g(n − r)
r=0
n M n n a r
SR
X X X
n n r n−r r n −r n
a ∗b = ab = ab b = b
r=0 r=0
b r=0
a a 2 a n
= bn 1 + + + ··· +
h,
b b b
es
bn+1 − an+1
a n+1
ur
1−
= bn b n bn+1
a =b
.S
b−a
1−
b b
r.E
n+1 n+1
b − a
= bn+1 n
b b (b − a)
D
2 n+1
− an+1
−1 z b
Z =
(z − a)(z − b) b−a
z2
−1
Example 2. Using convolution theorem evaluate Z
(z − 1)(z − 3)
Solution.
Derive the solution of Example 1
z2 bn+1 − an+1
−1
Z =
(z − a)(z − b) b−a
Put a = 1, b = 3 we get
8z 2
−1
Example 3. Using convolution theorem evaluate Z
(2z − 1)(4z − 1)
Solution.
8z 2 z2
−1
= Z −1
Z
(2z − 1)(4z − 1) 1 1
z− z−
2 4
Derive the solution of Example 1
z2 bn+1 − an+1
−1
Z =
(z − a)(z − b) b−a
T
1 1
Put a = , b = we get
IS
2 4
n+1 n+1 n+1 n+1
z2
1
4
−
1
2
M 1
4
−
1
2
SR
−1
Z = =
1 1 1 1 1
z− z− − −
2 4 4 2 4
h,
" 2(n+1) #
n+1
n+1 n+1
1 1 1 1
− −
es
2 4 2 2
= 2 = 2
1 1
ur
2 2
.S
" #
n+1−2 2n+2−2
1 1
= −
r.E
2 2
" 2n #
n−1
8z 2
1 1
D
−1
Z = −
(2z − 1)(4z − 1) 2 2
8z 2
−1
Example 4. Using convolution theorem evaluate Z
(2z − 1)(4z + 1)
Solution.
8z 2 z2
−1 −1
Z = Z
(2z − 1)(4z + 1) (z − 12 )(z + 14 )
n " n+1 #
2 1 1
= 1− −
3 2 2
z2 bn+1 − an+1
−1
Z =
(z − a)(z − b) b−a
27
1 1
Put a = , b = − , we get
2 4
n+1 n+1 n+1 n+1
1 1 1 1
2 − − − −
z 4 2 4 2
Z −1
= =
1 1 1 1 3
z− z+ − − −
2 4 4 2 4
" #
n+1 n+1 n n
4 1 1 4 1 1 1 1
= − − = − − −
3 2 4 3 2 2 4 4
n n n n
8z 2
−1 2 1 1 1 2 1 2 1
Z = + − = + −
(2z − 1)(4z + 1) 3 2 2 4 3 2 3 4
1
Example 7. Using convolution theorem and evaluate Z −1
−1
−1
z z
T
1− 1+
2 4
IS
Solution.
M
SR
1 1
Z −1 = Z −1
z −1 z −1
h,
1 1
1− 1+ 1− 1+
2 4 2z 4z
es
2
ur
−1
1 −1 8z
= Z 2z − 1 4z + 1 = Z
(2z − 1) (4z + 1)
.S
2z 4z
r.E
z2
−1
Example 9. Find Z .
(z − a)2
−1 z
Solution. We know that Z = an
z−a
z2
−1 −1 z z
Z = Z
(z − a)2 (z − a) (z − a)
−1 z −1 z
= Z ∗Z
(z − a) (z − a)
n
X Xn
= an ∗ an = ar an−r = ar an a−r
r=0 r=0
= an + an + · · · + an (n + 1) times
= (n + 1)an
28
z2
−1
Example 10. Find Z .
(z + a)2
−1 z
Solution. We know that Z = (−a)n
z+a
z2
−1 −1 z z
Z = Z
(z + a)2 (z + a) (z + a)
−1 z −1 z
= Z ∗Z
(z + a) (z + a)
Xn
= (−a)n ∗ (−a)n = (−a)r (−a)n−r
r=0
= (−a) + (−a) + · · · + (−a)n
n n
(n + 1) times
= (n + 1)(−a)n
z2
−1
Example 11. Find Z .
T
(z − 1)3
IS
−1 z
Solution. We rnow that Z = 1n
z−1
M
SR
z2
−1 −1 z z
Z = Z
(z − 1)3 (z − 1) (z − 1)2
z z
h,
−1 −1
= Z ∗Z
(z − 1) (z − 1)2
es
= 1n ∗ n = n ∗ 1n
n
ur
X
= r1n−r = 1 + 2 + · · · + n
.S
r=0
n(n + 1)
=
r.E
2
D
z3 z3
−1 −1
Example 12. Find Z and hence deduce Z .
(z − a)3 (z − 1)3
z2
−1 z n −1
Solution. We know that Z = a ,Z = (n + 1)an
z−a (z − a)2
z3 z2
−1 −1 z
Z = Z
(z − a)3 (z − a)2 (z − a)
z2
−1 −1 z
= Z ∗Z
(z − a)2 (z − a)
n n
= (n + 1)a ∗ a
Xn X n n
X
r n−r r n −r n
= a (r + 1)a = a (r + 1)a a = a (r + 1)
r=0 r=0 r=0
n
= a [1 + 2 + · · · + (n + 1)]
3
z (n + 1)(n + 2)
Z −1 = an
(z − a)3 2
29
z3
−1 (n + 1)(n + 2)
Z = 1n
(z − 1)3 2
z3
−1
Example 13. Find Z using Convolution Theorem.
(z − 2)2 (z − 3)
z2
−1 z n −1
Solution. We know that Z = a ,Z = (n + 1) an
z−a (z − a)2
z3 z2
−1 −1 z
Z = Z .
(z − 2)2 (z − 3) (z − 2)2 (z − 3)
z2
−1 −1 z
= Z ∗Z
(z − 2)2 (z − 3)
n n
= (n + 1) 2 ∗ 3
n n n r
X
r n−r
X
r n −r n
X 2
= (r + 1) 2 .3 = (r + 1) 2 .3 .3 = 3 (r + 1)
r=0 r=0 r=0
3
T
" 2 3 n #
n 2 2 2 2
= 3 1+2 +3 +4 + · · · + (n + 1)
IS
3 3 3 3
Let x =
2 M
SR
3
S − xS = 1 + x + x2 + x3 + · · · + xn − (n + 1)xn+1
es
1 − xn+1
(1 − x) S = − (n + 1)xn+1
ur
1−x
.S
(1 − xn+1 ) (n + 1)xn+1
S = −
(1 − x)2 (1 − x)
r.E
n+1
1 − 23
n+1
(n + 1) 23
= 2 −
D
1 − 23
1 − 23
" n+1 # n+1
2 2
= 9 1− − 3(n + 1)
3 3
n+1 n+1
2 2
= 9−9 − 3(n + 1)
3 3
n+1
2
= 9 − (9 + 3n + 3)
3
n+1
2
= 9 − (3n + 12)
3
n+1
2
S = 9 − 3 (n + 4)
3
z3
−1
Z = 3n .S
(z − 2)2 (z − 3)
30
" n+1 #
2
= 3n 9 − 3 (n + 4)
3
n+1
n+2 n+1 2
= 3 −3 (n + 4)
3
n+2 n+1
= 3 − (n + 4) 2
T
∞
IS
X
= f (n)z −n
n=0
M
= f (0) + f (1)z −1 + f (2)z −2 + · · · +
SR
f (1) f (2)
= f (0) + + 2 + ···
z z
h,
As z → ∞ we get
es
f (1) f (2)
lim F (z) = lim f (0) + + 2 + ···
z→∞ z→∞ z z
ur
= f (0)
.S
n→∞ z→1
∞
X
Z[f (n + 1) − f (n)] = [f (n + 1) − f (n)]z −n
n=0
∞
X
Z[f (n + 1)] − Z[f (n)] = [f (n + 1) − f (n)]z −n
n=0
X∞
z[F (z) − f (0)] − F (z) = [f (n + 1) − f (n)]z −n
n=0
∞
X
(z − 1)F (z) − zf (0) = [f (n + 1) − f (n)]z −n
n=0
31
As z → 1 we get
∞
X
lim (z − 1)F (z) − 1f (0) = lim [f (n + 1) − f (n)]z −n
z→1 z→1
n=0
∞
X
= [f (n + 1) − f (n)]
n=0
n
X
= lim [f (n + 1) − f (n)]
n→∞
k=0
= lim [[f (1) − f (0)] + [f (2) − f (1)] + · · · [f (n + 1) − f (n)]]
n→∞
= lim [f (n + 1) − f (0)]
n→∞
lim (z − 1)F (z) − f (0) = lim [f (n + 1)] − f (0)
z→1 n→∞
lim (z − 1)F (z) = lim f (n + 1)
T
z→1 n→∞
IS
Since lim f (n + 1) = lim f (n) we have
n→∞ n→∞
M
lim f (n) = lim(z − 1)F (z)
SR
n→∞ z→1
h,
es
ur
.S
r.E
D