0% found this document useful (0 votes)
167 views30 pages

Final Report HIS 03

Uploaded by

sektemujib
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as DOCX, PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
167 views30 pages

Final Report HIS 03

Uploaded by

sektemujib
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as DOCX, PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 30

PRACTICUM TERM PROJECT

INTEGRATED INDUSTRIAL ENGINEERING LABORATORY


INDUSTRIAL ENGINEERING LABORATORY
FACULTY OF ENGINEERING
BINUS ONLINE LEARNING
BINUS UNIVERSITY
Semester Ganjil 2024/2025

Jurusan:
Teknik Industri

KAMPUS SYAHDAN
Jl. K.H. Syahdan No. 9, Kemanggisan, Jakarta Barat 11480
Telp. (62-21) 534 5830, 535 0660 Fax. (62-21) 530 0244
Ext. 2131 (Integrated Industrial Engineering Laboratory)
PRACTICUM TERM PROJECT

HUMAN-INTEGRATED SYSTEMS
ISYE6188037

Oleh:

HIS03

KELAS A9DA
ISTAUFA HASNA 2702471012
M. BASTIAN ROBBY 2702470666
TAUFIQURROHMAN 2702471031
DODY PRATAMA 2740471416
ENGGAR SUBEKTI 2702474916

LABORATORIUM HUMAN-INTEGRATED SYSTEMS


JURUSAN TEKNIK INDUSTRI
FAKULTAS TEKNIK
BINUS UNIVERSITY
JAKARTA
2024
PRACTICUM TERM PROJECT
HUMAN-INTEGRATED SYSTEMS
(ISYE6188037)

Practicum Term Project


Diajukan untuk Memenuhi Persyaratan Kelulusan
Praktikum Human-Integrated Systems
Jurusan Teknik Industri

Oleh:

HIS03

ISTAUFA HASNA 2702471012


M. BASTIAN ROBBY 2702470666
TAUFIQURROHMAN 2702471031
DODY PRATAMA 2740471416
ENGGAR SUBEKTI 2702474916

LABORATORIUM HUMAN-INTEGRATED SYSTEMS


JURUSAN TEKNIK INDUSTRI
FAKULTAS TEKNIK
BINUS UNIVERSITY
JAKARTA
2024

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 2
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
LEMBAR PENGESAHAN

Kami, HISXX, dengan ini menyatakan bahwa Practicum Term Project


Human-Integrated Systems (ISYE6188037) ini adalah benar hasil karya kelompok
kami. Bila ada kesamaan dalam bentuk ataupun isi laporan dengan kelompok lain,
maka kami siap menerima sanksi. Setelah diperiksa dengan saksama, maka
Practicum Term Project ini telah memenuhi persyaratan sebagai tugas akhir
Praktikum Human-Integrated Systems (ISYE6188037) dan dapat
dipertanggungjawabkan oleh seluruh anggota kelompok untuk diajukan sebagai nilai
Human-Integrated Systems (ISYE6188037), Jurusan Teknik Industri Semester Ganjil
Tahun Akademik 2022/2023.
Jakarta, DD MM YYYY
Dibuat oleh,

NAMA NAMA NAMA


NIM NIM NIM

NAMA NAMA
NIM NIM

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 3
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)

UNIVERSITAS BINA NUSANTARA

Jurusan Teknik Industri


Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
Semester Ganjil 2022/2023
BINUS UNIVERSITY

HISXX

ABSTRAK

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur non
tincidunt arcu. Nullam nulla nisi, lacinia et ultricies nec, tempor ut dolor. Cras
sagittis eget nibh sit amet congue. Nunc id interdum nunc, eget mattis mi. Aliquam
aliquam posuere sem eu pellentesque. Cras porta accumsan urna pulvinar
scelerisque. Cras pharetra purus dolor, eget viverra orci pharetra non. Praesent orci
lectus, bibendum et rutrum maximus, facilisis ac lectus. Maecenas vitae congue leo.
Donec pellentesque lacinia nulla, sed ornare urna sodales sed. Phasellus ut molestie
diam. Nam congue, nisi in malesuada sagittis, sem turpis pharetra sem, vel
vestibulum ligula dolor non nibh. Aliquam urna lectus, fermentum nec mollis vitae,
maximus ac urna. Nam mi est, aliquam vitae augue sit amet, ullamcorper sodales
turpis. Etiam vehicula dapibus egestas. Nunc varius dui nec urna molestie
pellentesque. Nunc orci turpis, venenatis id lacus in, egestas tristique magna.
Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis
egestas. Sed mattis blandit ligula, non lobortis ipsum fringilla non. Sed leo erat,
malesuada ac magna nec, feugiat dapibus tortor. Pellentesque eleifend nisl vitae risus
placerat, id sodales purus hendrerit. (Maks 250 kata)

Kata Kunci: (Judul Modul materi Draft Akhir)

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 4
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
KATA PENGANTAR

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur non
tincidunt arcu. Nullam nulla nisi, lacinia et ultricies nec, tempor ut dolor. Cras
sagittis eget nibh sit amet congue. Nunc id interdum nunc, eget mattis mi. Aliquam
aliquam posuere sem eu pellentesque. Cras porta accumsan urna pulvinar
scelerisque. Cras pharetra purus dolor, eget viverra orci pharetra non. Praesent orci
lectus, bibendum et rutrum maximus, facilisis ac lectus. Maecenas vitae congue leo.
Donec pellentesque lacinia nulla, sed ornare urna sodales sed. Phasellus ut molestie
diam.
Nam congue, nisi in malesuada sagittis, sem turpis pharetra sem, vel
vestibulum ligula dolor non nibh. Aliquam urna lectus, fermentum nec mollis vitae,
maximus ac urna. Nam mi est, aliquam vitae augue sit amet, ullamcorper sodales
turpis. Etiam vehicula dapibus egestas. Nunc varius dui nec urna molestie
pellentesque. Nunc orci turpis, venenatis id lacus in, egestas tristique magna.
Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis
egestas. Sed mattis blandit ligula, non lobortis ipsum fringilla non. Sed leo erat,
malesuada ac magna nec, feugiat dapibus tortor. Pellentesque eleifend nisl vitae risus
placerat, id sodales purus hendrerit.
Quisque est dolor, gravida sit amet laoreet sit amet, lobortis pulvinar nisi. Nam
a tincidunt eros. Aenean ac erat tortor. Nunc ornare maximus ligula eu sodales. Cras
rhoncus euismod nibh molestie euismod. Vivamus et varius felis. Suspendisse
condimentum nisl id tellus pharetra, vitae interdum felis sagittis. Aliquam dignissim
velit massa, vitae varius metus finibus vitae. In lacinia molestie lorem, et convallis
ligula blandit ut. Pellentesque elementum euismod vulputate. Suspendisse ut mauris
eu quam imperdiet maximus. Suspendisse scelerisque tempus malesuada.

Jakarta, 23 Desember 2022


Penyusun,

HISXX

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 5
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
DAFTAR ISI

Halaman

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 6
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
DAFTAR TABEL

Halaman

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 7
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
DAFTAR GAMBAR

Halaman

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 9
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
DAFTAR LAMPIRAN

Halaman

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 10
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
BAB 1
PENDAHULUAN

1.1 Latar Belakang Penelitian


Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur non
tincidunt arcu. Nullam nulla nisi, lacinia et ultricies nec, tempor ut dolor. Cras
sagittis eget nibh sit amet congue. Nunc id interdum nunc, eget mattis mi.
Aliquam aliquam posuere sem eu pellentesque. Cras porta accumsan urna
pulvinar scelerisque. Cras pharetra purus dolor, eget viverra orci pharetra non.
Praesent orci lectus, bibendum et rutrum maximus, facilisis ac lectus.
Maecenas vitae congue leo. Donec pellentesque lacinia nulla, sed ornare urna
sodales sed. Phasellus ut molestie diam.
Nam congue, nisi in malesuada sagittis, sem turpis pharetra sem, vel
vestibulum ligula dolor non nibh. Aliquam urna lectus, fermentum nec mollis
vitae, maximus ac urna. Nam mi est, aliquam vitae augue sit amet, ullamcorper
sodales turpis. Etiam vehicula dapibus egestas. Nunc varius dui nec urna
molestie pellentesque. Nunc orci turpis, venenatis id lacus in, egestas tristique
magna. Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada
fames ac turpis egestas. Sed mattis blandit ligula, non lobortis ipsum fringilla
non. Sed leo erat, malesuada ac magna nec, feugiat dapibus tortor. Pellentesque
eleifend nisl vitae risus placerat, id sodales purus hendrerit.

1.2 Perumusan Masalah


Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur non
tincidunt arcu. Nullam nulla nisi, lacinia et ultricies nec, tempor ut dolor. Cras
sagittis eget nibh sit amet congue. Nunc id interdum nunc, eget mattis mi.
Aliquam aliquam posuere sem eu pellentesque. Cras porta accumsan urna
pulvinar scelerisque. Cras pharetra purus dolor, eget viverra orci pharetra non.
Praesent orci lectus, bibendum et rutrum maximus, facilisis ac lectus.
Maecenas vitae congue leo. Donec pellentesque lacinia nulla, sed ornare urna
sodales sed. Phasellus ut molestie diam.

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 1
BINUS University
Practicum Term Project 2
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
1.3 Tujuan dan Manfaat Penelitian
1.3.1 Tujuan Penelitian
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur non
tincidunt arcu. Nullam nulla nisi, lacinia et ultricies nec, tempor ut dolor. Cras
sagittis eget nibh sit amet congue. Nunc id interdum nunc, eget mattis mi.
Aliquam aliquam posuere sem eu pellentesque. Cras porta accumsan urna
pulvinar scelerisque. Cras pharetra purus dolor, eget viverra orci pharetra non.
Praesent orci lectus, bibendum et rutrum maximus, facilisis ac lectus.
Maecenas vitae congue leo. Donec pellentesque lacinia nulla, sed ornare urna
sodales sed. Phasellus ut molestie diam.

1.3.2 Manfaat Penelitian


Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur non
tincidunt arcu. Nullam nulla nisi, lacinia et ultricies nec, tempor ut dolor. Cras
sagittis eget nibh sit amet congue. Nunc id interdum nunc, eget mattis mi.
Aliquam aliquam posuere sem eu pellentesque. Cras porta accumsan urna
pulvinar scelerisque. Cras pharetra purus dolor, eget viverra orci pharetra non.
Praesent orci lectus, bibendum et rutrum maximus, facilisis ac lectus.
Maecenas vitae congue leo. Donec pellentesque lacinia nulla, sed ornare urna
sodales sed. Phasellus ut molestie diam.

1.4 Ruang Lingkup Penelitian


Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur non
tincidunt arcu. Nullam nulla nisi, lacinia et ultricies nec, tempor ut dolor. Cras
sagittis eget nibh sit amet congue. Nunc id interdum nunc, eget mattis mi.
Aliquam aliquam posuere sem eu pellentesque. Cras porta accumsan urna
pulvinar scelerisque. Cras pharetra purus dolor, eget viverra orci pharetra non.
Praesent orci lectus, bibendum et rutrum maximus, facilisis ac lectus.
Maecenas vitae congue leo. Donec pellentesque lacinia nulla, sed ornare urna
sodales sed. Phasellus ut molestie diam.

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)

BAB 2
LANDASAN TEORI

2.1 Anthropometry
Anthropometry berasal dari kata anthro dan metri. Anthro sendiri
memiliki arti manusia dan metri yang berarti ukuran. Sehingga antropometry
merupakan sebuah studi yang berkaitan dengan pengukuran dimensi tubuh
manusia. Dimensinya meliputi berat badan, posisi ketika berdiri, merentangkan
tangan, lingkar tubuh, panjang tungkai, dan sebagainya. Dimensi inilah yang
nantinya akan dibagi berdasarkan kelompok statistika maupun ukuran
persentil.
Misalkan, terdapat seratus orang berdiri berjajar dari yang kecil sampai
terbesar dalam satu urutan, hal inilah akan diklasifikasikan dari 1 percentile
sampai 100 percentile. Data antropometri inilah yang nantinya digunakan
untuk berbagai keperluan, berupa perancangan stasiun kerja, fasilitas kerja,
serta desain produk supaya didpatkan ukuran yang sesuai serta layak dengan
dimensi anggota tubuh yang akan memakai alat tersebut. Hal ini bertujuan
untuk mengurangi munculnya bahaya dampak terjadinya kesalahan kerja akibat
adanya kesalahan desain.

2.1.1 Anthropometry pada Alat


Kenymananan saat menggunakan alat bergantung pada kesesuaian
ukuran alat dengan ukuran manusia. Apabila tidak sesuai, pada saat pemakaian
dengan jangka waktu panjang akan mengakibatkan stress pada tubuh, seperti
lelah, nyeri, serrta pusing. Kesalahan yang cukup serius ialah perancangan
dengan menggunakan konsep rerata terutama dari aspek ergonominya, sebab
hanya segelintir orang saja yang memiliki ukuran tubuh yang berukuran rerata.
Hal seperti inilah yang wajib dihindari sebab dilihat dari keergonomiannya
kurang efektif serta efesien.
Untuk kemanyanan para pengguna, alat harus dirancang dengan konsep
yang memakai estimasi range. Range yang dimaksud ialah menggunakan nilai
persentil, dimana nilai persentil yang sering dipakai ialah persentil ke 5 dan ke
95. Persentil ke 5 merupakan persentil terkecil, sedangkan persentil ke 95 ialah
Industrial Engineering Laboratory
Industrial Engineering Department 3
BINUS University
Practicum Term Project 4
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
persentil besar. Konsep ini berawal dari sifat dimensi jangkauan maupun
dimensi ruang.

2.1.2 Anthropometry Pada Sistem Manusia-Alat


Perancangan pada sebuah alat dirancang oleh manusia, Peneliti
menunjukkan bahwa kesalahan pada rancangan produk disebabkan oleh
manusia yang tidak manusiawi yang berakibat pada tahap pemakaiannya
ataupun perawatannya. Sehingga munculnya keselahan-kesalahan saat bekerja
disebabkan oleh rancangan produk yang tidak memiliki kompatibilitas dengan
manusia yang menanganinya.
Dari diatas dapat dilihat bahwa faktor manusia memiliki peran yang
sangat besar terhadap kelancaran saat pemakaian alat maupun mengurangi
risiko bahaya akibat kesalahan kerja. Seiring munculnya kesadaran akan
pentingnya faktor manusia, para pendisain reaktor serta instalasi lainnya,
melibatkan antropometri dalam desain stasiun kerjanya dan juga peralatan
pendukungnya. Tujuannya ialah untuk mengurangi beban kerja operator
supaya keamanan maupun keselamatan instalasi dapat meningkat.

2.1.3 Data Anthropometry untuk Perancangan Alat


Untuk meningkatkan keamanan sekaligus keselamatan pada instalasi,
dalam perancangan sebuah produk yaitu berupa alat, diperlukannya data-data
Anthropometry, diantaranya:
● Anthropometry posisi berdiri
a. Tinggi badan dari ujung kepala sampai keujung kaki (1)
b. Tinggi mata posisi berdiri (2)
c. Tinggi bahu posisi berdiri (3)
d. Tinggi siku posisi berdiri (4)
e. Tinggi ibu jari posisi berdiri (5)
f. Tinggi ujung jari posisi berdiri (6)
g. Panjang jangkauan genggaman diatas kepala pada posisi
berdiri(18)
h. panjang jangkauan genggaman kedapan (19)
i. Panjang rentang tangan dari ujung ke ujung (29)
j. Panjang rentang siku kanan ke siku kiri (30)
● Anthropometry posisi duduk
a. Tinggi posisi duduk dari pinggu sampai ujung kepala (7)
b. Tinggi mata posisi duduk (8)
c. Tinggi bahu posisi duduk (akromion) (9)
d. Tinggi siku posisi duduk (10)
e. Tinggi paha posisi duduk (11)
Industrial Engineering Laboratory
Industrial Engineering Department
BINUS University
Practicum Term Project 5
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
f. Tinggi paha posisi duduk (12)
g. Tinggi lutut posisi duduk (13)
h. Tinggi poplitea posisi duduk (14)
i. Panjang bahu sampai siku (15)
j. Panjang siku ke ujung jari (16)
k. Panjang jangkauan genggaman diatas kepala pada posisi
duduk(17)
l. Panjang lengan secara vertikal (20)
m. Panjang jangkauan genggaman kebawah (21)
n. Kedalaman dada pada posisi duduk (22)
o. Kedalaman perut pada posisi duduk (23)
p. Kedalaman pantat-lutut posisi duduk (24)
q. Kedalaman pantat-poplitea posisi duduk (25)
r. Lebar bahu (biacromial) (26)
s. Lebar bahu (bideltoid) (27)
t. lebar pinggul posisi duduk (28)
● Anthropometry kepala
a. Panjang kepala (31)
b. Lebar kepala (32)
● Anthropometry tangan
a. Panjang Tangan (1)
b. Panjang Telapak Tangan (2)
c. Panjang Ibu Jari (3)
d. Panjang Jari Telunjuk (4)
e. Panjang Jari Tengah (5)
f. Panjang Jari Manis (6)
g. Panjang Jari Kelingking (7)
h. Lebar Ibu Jari (8)
i. Ketebalan Ibu Jari (9)
j. Lebar Jari Telunjuk (10)
k. Ketebalan Jari Telunjuk (11)
l. Lebar Tangan (Metakarpal) (12)
m. Nafas Tangan (Melintasi Ibu Jari) (13)
n. Ketebalan Tangan (Metakarpal) (14)
o. Ketebalan Tangan (Termasuk Ibu Jari) (15)
p. Diameter Genggaman Maksimum (16)
q. Penyebaran Maksimum (17)
r. Penyebaran Fungsional Maksimum (18)
● Anthropometry kaki
a. Panjang kaki (35)
b. Lebar kaki (36)

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department
BINUS University
Practicum Term Project 6
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)

Gambar.
Pengukuran dimensi tubuh

Gambar
Pengukuran dimensi tangan

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department
BINUS University
Practicum Term Project 7
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
2.2 Fatigue and Energy Consumption
Berdasarkan sudut pandang ergonomi, setiap beban kerja yang diterima
oleh para pekerja harus sesuai maupun seimbang baik secara kemampuan fisik,
kognitif, serta keterbatasan manusia. Selama proses bekerja, pekerja yang
menggunakan tenaga fisiknya, pekerja akan mengeluarkan energinya. Energi
yang dikeluarkan oleh pekerja akan sangat menentukan jumlah produksi, oleh
sebab itu faktor pada kerja fisik sangatlah berpengaruh, sehingga perlu
dilakukannya keseimbangan antara pengeluaran energi dengan pemulihan
energi. Pemulihan energi diantaranya ialah jam istirahat yang cukup, Apabila
pekerja kekurangan jam tidur yang cukup akan mengalami kelelahan.

2.2.1 Jenis-jenis Fatigue


Kelelahan dibagi menjadi dua hal, yaitu: kelelahan fisiologi dan
kelelahan psikologi. Kelelahan fisiologi timbul karena adanya perubahan faal
pada tubuh, sedangkan kelelahan psikologis timbul disebabkan beban kerja
mental seperti stress, gangguan psikis, hingga adanya tekanan sehingga
psikologis pekerja terganggu.

2.2.2 Energy Consumption


Pekerja yang menggunakan fisiknya akan mengeluarkan energi.
Sehingga energi merupakan faktor utama yang menjadi tolak ukur penentu
berat ringannya suatu pekerja. Dengan demikian kerja fisik sangat
berhubungan erat dengan konsumsi energi. konsumsi energi pada waktu kerja
biasanya ditentukan dengan tidak langsung yaitu dengan cara pengukuran pada
kecepatan denyut jantung serta konsumsi energi.
2.3 Work Environment Design
Salah satu faktor yang mendorong pada kepuasan kerja ialah kondisi atau
lingkungan kerja yang mendukung. Lingkungan kerja sangatlah mempengaruhi
karyawan dalam suatu perusahaan. Lingkungan kerja yang baik sangat
membantu karyawan dalam menyelesaikan tugas. Lingkungan kerja merupakan
segala sesuatu yang ada disekeliling pekerja yang dapat berdampak ke dirinya
ketika menjalankan setiap tugas yang ditugaskan kepadanya. (Robbins, 1996)

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department
BINUS University
Practicum Term Project 8
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
2.3.1 Lingkungan Kerja Fisik
Kemampuan pada manusia dipengaruhi oleh beberapa faktor, faktor ini
datang dari intern (pribadi) maupun eksternal (pengaruh luar). Faktor dari luar
inilah yang disebut sebagai lingkungan kerja fisik. Dimana tempat semua
pekerja beraktifitas. Menurut Sedarmayanti (2011), terdapat beberapa faktor
yang dapat mempengaruhi terbentuknya suatu kondisi lingkungan kerja fisik
dikaitkan dengan kemampuan pekerja, diantaranya: penerangan atau cahaya,
suhu, kelembapan, sirkulasi udara, kebisingan, getaran mekanis, bau-bauan,
tata warna, dekorasi, musik, serta keamanan.

2.3.2 L

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)

BAB 3
METODOLOGI PENELITIAN

3.1 Diagram Alir Penelitian


Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur non
tincidunt arcu. Nullam nulla nisi, lacinia et ultricies nec, tempor ut dolor. Cras
sagittis eget nibh sit amet congue. Nunc id interdum nunc, eget mattis mi.
Aliquam aliquam posuere sem eu pellentesque. Cras porta accumsan urna
pulvinar scelerisque. Cras pharetra purus dolor, eget viverra orci pharetra non.
Praesent orci lectus, bibendum et rutrum maximus, facilisis ac lectus.
Maecenas vitae congue leo. Donec pellentesque lacinia nulla, sed ornare urna
sodales sed. Phasellus ut molestie diam.

Sumber: (Diolah oleh Penulis)


Gambar Diagram Alir

3.2 Penjelasan Diagram Alir

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 9
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)

BAB 4
PENGOLAHAN DAN PEMBAHASAN

4.1 Pengumpulan Data


4.1.1 Anthropometry
Data yang diambil merupakan data dari ukuran tubuh perwakilan 3
pekerja laki-laki. Pengukuran dilakukan dengan posisitubuh duduk dan
berdiri, kemudian data yang diambil adalah data anthropometry tubuh dan
tangan manusia. Terdapat 36 data anthropometry tubuh dan tangan manusia
Tabel 4.1 Data Anthropometry Tubuh Pekerja

No. Pekerja 1 Pekerja 2 Pekerja 3


1 170,00 172,00 175,00
2 160,00 162,00 157,00
3 140,00 142,00 142,00
4 109,00 111,00 106,00
5 98,00 101,00 95,00
6 72,00 77,00 74,00
7 63,00 65,00 61,00
8 88,00 90,00 87,00
9 76,00 82,00 69,00
10 61,00 60,00 54,00
11 27,00 28,00 25,00
12 20,00 18,00 18,00
13 52,00 54,00 55,00
14 45,00 41,00 45,00
15 23,00 35,00 35,00
16 48,00 48,00 56,00
17 116,00 133,00 140,00
18 200,00 209,00 224,00
19 68,00 67,00 69,00
20 72,00 77,00 82,00
21 62,00 64,00 68,00
22 24,00 22,00 24,00
23 26,00 25,50 20,00
24 59,00 57,00 62,00
25 49,00 49,00 47,00
26 42,00 41,00 41,00
27 54,00 47,00 53,00
28 38,00 37,00 38,00
29 170,00 174,00 179,00
30 88,00 94,00 81,00
Industrial Engineering Laboratory
Industrial Engineering Department 10
BINUS University
Practicum Term Project 11
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
31 21,00 22,00 28
32 20,00 17,00 28,00
33 19,00 20,50 18,00
34 7,50 8,00 8,00
35 26,00 28,00 27,00
36 10,50 10,00 11,00
Tabel 4.2 Data Anthropometry Tangan Pekerja

No. Pekerja 1 Pekerja 2 Pekerja 3


1 19,00 18,00 19,00
2 11 10,50 11,00
3 6,00 6,00 6,50
4 7,00 6,50 7,50
5 8,00 7,50 8,00
6 7,00 7,20 7,60
7 6,00 6,20 6,30
8 2,30 2,10 2,00
9 2,00 1,50 2,30
10 1,90 1,90 2,00
11 1,80 1,50 2,00
12 7,50 8,50 8,00
13 10,00 9,40 10,00
14 2,50 3,80 3,50
15 4,50 5,80 6,00
16 6,00 5,20 5,00
17 22,00 20,00 19,50
18 18,00 13,50 18,00
Tabel 4.3 Data Data Perhitungan Anthropometry Tubuh

P97,
X̄ σ P1 P2,5 P5 P10 P50 P90 P95 P99
5
172, 166, 167, 168, 169, 172, 175, 176, 177, 178,
2,52
33 47 40 19 11 33 55 47 27 20
159, 153, 154, 155, 156, 159, 162, 163, 164, 165,
2,52
67 80 73 53 45 67 89 81 60 53
141, 138, 139, 139, 139, 141, 142, 143, 143, 144,
1,15
33 64 07 43 86 33 81 23 60 02
108, 102, 103, 104, 105, 108, 111, 112, 113, 114,
2,52
67 80 73 53 45 67 89 81 60 53
98,0 91,0 92,1 93,0 94,1 98,0 101, 102, 103, 104,
3,00
0 1 2 7 6 0 84 94 88 99
74,3 68,4 69,4 70,1 71,1 74,3 77,5 78,4 79,2 80,2
2,52
3 7 0 9 1 3 5 7 7 0
63,0 58,3 59,0 59,7 60,4 63,0 65,5 66,2 66,9 67,6
2,00
0 4 8 1 4 0 6 9 2 6
88,3 84,7 85,3 85,8 86,3 88,3 90,2 90,8 91,3 91,8
1,53
3 7 4 2 8 3 9 5 3 9
Industrial Engineering Laboratory
Industrial Engineering Department
BINUS University
Practicum Term Project 12
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
75,6 60,5 62,9 64,9 67,3 75,6 83,9 86,3 88,4 90,8
6,51
7 1 1 6 4 7 9 7 2 3
58,3 49,5 50,9 52,1 53,4 58,3 63,1 64,5 65,7 67,1
3,79
3 1 1 1 9 3 8 6 5 5
26,6 23,1 23,6 24,1 24,7 26,6 28,6 29,1 29,6 30,2
1,53
7 1 7 5 1 7 2 8 6 3
18,6 15,9 16,4 16,7 17,1 18,6 20,1 20,5 20,9 21,3
1,15
7 8 0 7 9 7 4 7 3 6
53,6 50,1 50,6 51,1 51,7 53,6 55,6 56,1 56,6 57,2
1,53
7 1 7 5 1 7 2 8 6 3
43,6 38,2 39,1 39,8 40,7 43,6 46,6 47,4 48,1 49,0
2,31
7 9 4 7 1 7 2 7 9 5
31,0 14,8 17,4 19,6 22,1 31,0 39,8 42,4 44,5 47,1
6,93
0 6 2 0 3 0 7 0 8 4
50,6 39,9 41,6 43,0 44,7 50,6 56,5 58,2 59,7 61,4
4,62
7 0 1 7 5 7 8 6 2 3
129, 12,3 100, 105, 109, 113, 129, 145, 149, 153, 158,
67 4 91 48 36 87 67 46 97 86 42
211, 12,1 182, 187, 191, 195, 211, 226, 230, 234, 239,
00 2 75 24 06 48 00 52 94 76 25
68,0 65,6 66,0 66,3 66,7 68,0 69,2 69,6 69,9 70,3
1,00
0 7 4 6 2 0 8 5 6 3
77,0 65,3 67,2 68,7 70,6 77,0 83,4 85,2 86,8 88,6
5,00
0 5 0 8 0 0 0 3 0 5
64,6 57,5 58,6 59,6 60,7 64,6 68,5 69,6 70,6 71,7
3,06
7 5 8 4 6 7 8 9 5 8
23,3 20,6 21,0 21,4 21,8 23,3 24,8 25,2 25,6 26,0
1,15
3 4 7 3 6 3 1 3 0 2
23,8 16,0 17,3 18,3 19,5 23,8 28,0 29,3 30,3 31,5
3,33
3 8 1 6 7 3 9 1 6 9
59,3 53,4 54,4 55,1 56,1 59,3 62,5 63,4 64,2 65,2
2,52
3 7 0 9 1 3 5 7 7 0
48,3 45,6 46,0 46,4 46,8 48,3 49,8 50,2 50,6 51,0
1,15
3 4 7 3 6 3 1 3 0 2
41,3 39,9 40,2 40,3 40,5 41,3 42,0 42,2 42,4 42,6
0,58
3 9 0 8 9 3 7 8 6 8
51,3 42,5 43,9 45,1 46,4 51,3 56,1 57,5 58,7 60,1
3,79
3 1 1 1 9 3 8 6 5 5
37,6 36,3 36,5 36,7 36,9 37,6 38,4 38,6 38,8 39,0
0,58
7 2 4 2 3 7 1 2 0 1
174, 163, 165, 166, 168, 174, 180, 181, 183, 184,
4,51
33 83 50 92 56 33 11 75 17 84
87,6 72,5 74,9 76,9 79,3 87,6 95,9 98,3 100, 102,
6,51
7 1 1 6 4 7 9 7 42 83
23,6 14,8 16,2 17,4 18,8 23,6 28,5 29,8 31,0 32,4
3,79
7 5 5 4 2 7 1 9 9 9
21,6 10,5 12,3 14,3 21,6 28,9 31,0 32,8 34,9
5,69 8,42
7 2 1 9 7 5 2 1 2
19,1 1,26 16,2 16,7 17,1 17,5 19,1 20,7 21,2 21,6 22,1
Industrial Engineering Laboratory
Industrial Engineering Department
BINUS University
Practicum Term Project 13
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
7 3 0 0 6 7 8 4 3 0
7,83 0,29 7,16 7,27 7,36 7,46 7,83 8,20 8,31 8,40 8,51
27,0 24,6 25,0 25,3 25,7 27,0 28,2 28,6 28,9 29,3
1,00
0 7 4 6 2 0 8 5 6 3
10,5 10,5 11,1 11,3 11,4 11,6
0,50 9,34 9,52 9,68 9,86
0 0 4 2 8 7

Tabel 4. Data Data Perhitungan Anthropometry Tangan

X̄ σ P1 P2,5 P5 P10 P50 P90 P95 P97,5 P99


18,67 0,58 17,32 17,54 17,72 17,93 18,67 19,41 19,62 19,80 20,01
10,83 0,29 10,16 10,27 10,36 10,46 10,83 11,20 11,31 11,40 11,51
6,17 0,29 5,49 5,60 5,69 5,80 6,17 6,54 6,64 6,73 6,84
7,00 0,50 5,84 6,02 6,18 6,36 7,00 7,64 7,82 7,98 8,17
7,83 0,29 7,16 7,27 7,36 7,46 7,83 8,20 8,31 8,40 8,51
7,27 0,31 6,55 6,67 6,76 6,88 7,27 7,66 7,77 7,87 7,98
6,17 0,15 5,81 5,87 5,92 5,97 6,17 6,36 6,42 6,47 6,52
2,13 0,15 1,78 1,83 1,88 1,94 2,13 2,33 2,38 2,43 2,49
1,93 0,40 0,99 1,14 1,27 1,42 1,93 2,45 2,60 2,73 2,87
1,93 0,06 1,80 1,82 1,84 1,86 1,93 2,01 2,03 2,05 2,07
1,77 0,25 1,18 1,27 1,35 1,44 1,77 2,09 2,18 2,26 2,35
8,00 0,50 6,84 7,02 7,18 7,36 8,00 8,64 8,82 8,98 9,17
9,80 0,35 8,99 9,12 9,23 9,36 9,80 10,24 10,37 10,48 10,61
3,27 0,68 1,68 1,93 2,15 2,40 3,27 4,14 4,39 4,60 4,85
5,43 0,81 3,54 3,84 4,09 4,39 5,43 6,48 6,77 7,03 7,33
5,40 0,53 4,17 4,36 4,53 4,72 5,40 6,08 6,27 6,44 6,63
20,50 1,32 17,42 17,91 18,32 18,81 20,50 22,19 22,68 23,09 23,58
16,50 2,60 10,45 11,41 12,23 13,17 16,50 19,83 20,77 21,59 22,55

4.1.2 Biomechanics and Design of Manual Handling


4.1.3 Fatigue and Energy Consumption

4.2 Pengolahan Data dan Usulan Perbaikan


4.2.1 Anthropometry
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur non
tincidunt arcu. Nullam nulla nisi, lacinia et ultricies nec, tempor ut dolor. Cras
sagittis eget nibh sit amet congue. Nunc id interdum nunc, eget mattis mi.
Aliquam aliquam posuere sem eu pellentesque. Cras porta accumsan urna

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department
BINUS University
Practicum Term Project 14
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)
pulvinar scelerisque. Cras pharetra purus dolor, eget viverra orci pharetra non.
Praesent orci lectus, bibendum et rutrum maximus, facilisis ac lectus.
Maecenas vitae congue leo. Donec pellentesque lacinia nulla, sed ornare urna
sodales sed. Phasellus ut molestie diam.

4.2.2 Biomechanics and Design of Manual Handling


4.2.3 Fatigue and Energy Consumption

4.3 Pembahasan dan Analisis


4.3.1 Anthropometry
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur non
tincidunt arcu. Nullam nulla nisi, lacinia et ultricies nec, tempor ut dolor. Cras
sagittis eget nibh sit amet congue. Nunc id interdum nunc, eget mattis mi.
Aliquam aliquam posuere sem eu pellentesque. Cras porta accumsan urna
pulvinar scelerisque. Cras pharetra purus dolor, eget viverra orci pharetra non.
Praesent orci lectus, bibendum et rutrum maximus, facilisis ac lectus.
Maecenas vitae congue leo. Donec pellentesque lacinia nulla, sed ornare urna
sodales sed. Phasellus ut molestie diam.

4.3.2 Biomechanics and Design of Manual Handling


4.3.3 Fatigue and Energy Consumption

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)

BAB 5
KESIMPULAN DAN SARAN

5.1 Kesimpulan
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur non
tincidunt arcu. Nullam nulla nisi, lacinia et ultricies nec, tempor ut dolor. Cras
sagittis eget nibh sit amet congue. Nunc id interdum nunc, eget mattis mi.
Aliquam aliquam posuere sem eu pellentesque. Cras porta accumsan urna
pulvinar scelerisque. Cras pharetra purus dolor, eget viverra orci pharetra non.
Praesent orci lectus, bibendum et rutrum maximus, facilisis ac lectus.
Maecenas vitae congue leo. Donec pellentesque lacinia nulla, sed ornare urna
sodales sed. Phasellus ut molestie diam.

5.2 Saran
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur non
tincidunt arcu. Nullam nulla nisi, lacinia et ultricies nec, tempor ut dolor. Cras
sagittis eget nibh sit amet congue. Nunc id interdum nunc, eget mattis mi.
Aliquam aliquam posuere sem eu pellentesque. Cras porta accumsan urna
pulvinar scelerisque. Cras pharetra purus dolor, eget viverra orci pharetra non.
Praesent orci lectus, bibendum et rutrum maximus, facilisis ac lectus.
Maecenas vitae congue leo. Donec pellentesque lacinia nulla, sed ornare urna
sodales sed. Phasellus ut molestie diam.

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 15
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)

DAFTAR PUSTAKA

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 11
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)

RIWAYAT HIDUP
Biodata Ketua dan Anggota yang ditandatangani
A. Identitas Diri
1 Nama Lengkap Falia Nurnabila

2 Jenis Kelamin Perempuan


3 Program Studi Teknik Industri
4 NIM 2301947395
5 Tempat dan Tanggal Lahir Jakarta, 27 September 2001
6 Alamat E-mail [email protected]
7 Nomor Telepon/HP 081211735982

B. Kegiatan Kemahasiswaan Yang Sedang/Pernah Diikuti


No Jenis Kegiatan Status dalam Waktu dan
Kegiatan Tempat
1 Associate Manager -
of Program
Management at
IISE BINUS
2 Program -
Management Staff
at IISE BINUS
3

C. Penghargaan Yang Pernah Diterima


No. Jenis Penghargaan Pihak Pemberi Tahun
Penghargaan
1
2
3

Semua data yang saya isikan dan tercantum dalam biodata ini adalah benar
dan dapat dipertanggungjawabkan secara hukum. Apabila di kemudian hari
ternyata dijumpai ketidaksesuaian dengan kenyataan, saya sanggup menerima
sanksi.

Jakarta, DD – MM - YYYY
Ketua Tim

(Nama)

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 12
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)

LAMPIRAN 1
Anthropometry

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 13
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)

LAMPIRAN 2
Fatigue and Energy Consumption

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 11
BINUS University
Practicum Term Project
Human-Integrated Systems (ISYE6188037)

LAMPIRAN 3
Biomechanics and Design of Manual Handling

Industrial Engineering Laboratory


Industrial Engineering Department 11
BINUS University

You might also like