Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • 10 views

    PrakShastri Subhashitani-1

    Uploaded by

    sranjanupadhyay
    किंचित स्लोकाह सुभासितान्याः

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd

    PrakShastri Subhashitani-1

    Uploaded by

    sranjanupadhyay
    10 views9 pages
    किंचित स्लोकाह सुभासितान्याः

    Original Title

    PrakShastri_Subhashitani-1

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF, TXT or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    किंचित स्लोकाह सुभासितान्याः

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Download as pdf or txt
    10 views9 pages

    PrakShastri Subhashitani-1

    Uploaded by

    sranjanupadhyay
    किंचित स्लोकाह सुभासितान्याः

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Download as pdf or txt
    of 9

    सुभािषतािन

    ा ा ी- थमस ा ः
    (Course –02 – उ ारणकौशलम्)

    के ीयसं ृ तिव िव ालयः , नवदेहली


    ॥ सुभािषतािन ॥
    वागीशा ाः सुमनस वाथानामुप मे ।
    यं न ा कृ तकृ ा ु ं नमािम गजाननम् ॥०१॥

    शारदा शारदा ोजवदना वदना ुजे ।


    सवदा सवदा ाकं सि धं सि धं ि यात् ॥०२॥

    ति म यं धाम सार तमुपा हे ।


    य सादा लीय े मोहा तमस टाः ॥०३॥

    रोहणं सूि र ानां व े वृ ं िवप ताम् ।


    य पिततो नीचः काचोऽ ु ैमहीयते ॥०४॥

    अ ल ािन पु ा ण वासय कर यम् ।


    अहो सुमनसां वृि वामद णयोः समा ॥०५॥

    यथा च ं तथा वाचो यथा वाच था ि याः ।


    च े वा च ि यायां च साधूनामेक पता ॥०६॥

    अपे ेनच ेहं न पा ं न दशा रम् ।


    सदालोकिहते यु ा र दीपा इवो मा ॥०७॥
    ि यवा दानेन सव तु ज वः ।
    त ात् तदेव व ं वचने का द र ता॥०८॥

    सेिवत ो महावृ ः फल ायासम तः ।


    यिद दैवात् फलं ना छाया के न िनवायते॥०९॥

    अम म रं ना ना मूलमनौषधम्।
    अयो ः पु षः ना योजक दुलभः ॥१०॥

    आचारः थमो धमः इ ेतद् िवदुषां वचः ।


    त ाद् र ेत् सदाचारं ाणे ोऽिप िवशेषतः ॥११॥

    एके न राजहंसेन या शोभा सरसो भवेत्।


    न सा बकसह ेण प रत ीरवा सना ॥ १२॥

    वृ ं य ेन सं र ेद् िव मेित च याित च ।


    अ ीणो िव तः ीणो वृ त ु हतो हतः ॥ १३॥

    ूयतां धमसव ं ु ा चैवावधायताम्।


    आ नः ितकू लािन परेषां न समाचरेत् ॥१४॥

    गुणे ेव िह कत ः य ः पु षैः सदा।


    गुणयु ो द र ोऽिप ने रैरगुणैः समः ॥१५॥
    ावेव पु षो लोके सूयम लभेिदनौ ।
    पर ा ोगयु रणे चा भमुखो हतः ॥१६॥

    स ं ूयात् ि यं ूयात् न ूयात् स मि यम्।


    ि यं च नानृतं ूयात् एष धमः सनातनः ॥१७॥

    सवदा वहारे ात् औदाय स ता तथा।


    ऋजुता मृदतु ा चािप कौिट ं न कदाचन॥१८॥

    दानं भोगो नाश ो गतयो भव िव ।


    यो न ददाित न भु े त तृतीया गितभवित॥१९॥

    न हायनैन प लतैन िव ेन न ब ु भः ।
    ऋषय ि रे धम योऽनूचानः स नो महान्॥२०॥

    िवपिद धैयमथा ुदये मा सद स वा टुता यु ध िव मः ।


    यश स चा भ च सनं ुतौ कित स िमदं िह महा नाम्॥ २१॥

    गुणा गुण ेषु गुणा भव ते िनगुणं ा भव दोषाः ।


    आ ा तोयाः वह न ः समु मासा भव पेयाः ॥ २२॥

    िपब न ः यमेव ना ः , यं न खाद फलािन वृ ाः ।


    नाद स ं खलु वा रवाहाः परोपकाराय सतां िवभूतयः ॥२३॥

    सािह स तकलािवहीनः सा ा शुपु िवषाणहीनः ।


    तृणं न खाद िप जीवमान ागधेयं परमं पशूनाम्॥२४॥
    आर गुव ियणी मेण ल ी पुरा वृि मती च प ात्।
    िदन पूवा परा भ ा छायेव मै ी खलस नानाम्॥२५॥

    य ािप कु ािप गता भवेयु हंसा महीम लम नाय।


    हािन ु तेषां िह सरोवराणां येषां मरालैः सह िव योगः ॥२६॥

    भव न ा रवः फलो मैः नवा ु भदूरिवल नो घनाः ।


    अनु ताः स ु षाः समृि भः भाव एवैष परोपका रणाम्॥२७॥

    अनेकशा ं ब वेिदत म कालो बहव िव ाः ।


    य ारभूतं तदुपा सत ं हंसो यथा ीरिमवा ुम ात्॥२८॥

    गी भगु णां प षा रा भ र ृ ता या नरा मह म्।


    अल शाणो षणा नृपाणां न जातु मौलौ मणयो वस ॥२९॥

    जते य ं िवनय कारणं गुण कष िवनयादवा ते ।


    गुणा धके पुं स जनोऽनुर ते जनानुराग भवा िह स दः ॥३०॥

    शा ेषु िन ा सहज बोधः ाग म गुणा च वाणी ।


    कालानुरोधः ितभानव मेते गुणाः कामदुघाः ि यासु ॥३१॥
    जा ं धयो हरित स ित वा च स ं
    मानो ितं िदशित पापमपाकरोित ।
    चेतः सादयित िद ु तनोित क ित
    स ित कथय िकं न करोित पुं साम् ॥३२॥

    ार ते न खलु िव भयेन नीचैः


    ार िव िवहता िवरम म ाः ।
    िव ैमु मु रिप ितह मानाः
    ार मु मगुणा न प र ज ॥३३॥

    मन स वच स काये पु पीयूषपूणा-
    भुवनमुपकार े ण भः ीणय ः ।
    परगुणपरमाणून् पवतीकृ िन ं
    िनज िद िवकस ः स स ः िकय ः ॥३४॥

    के यूरा ण न भूषय पु षं हारा न च ो लाः


    न ानं न िवलेपनं न कु सुमं नाल ृ ता मूधजाः ।
    वा ेका समल रोित पु षं या सं ृ ता धायते
    ीय े खलु भूषणािन सततं वा ूषणं भूषणम् ॥३५॥

    ये दीनेषु दयालवः ृशित यान ोऽिप न ीमदो


    ा ये च परोपकारकरणे ये या चताः ।
    ाः स च यौवनो दमहा ा ध कोपेऽिप ये
    तैः ै रव सु तैः क लभर ा ा धरा धायते ॥३६॥
    िव ा नाम नर पम धकं गु ं धनं
    िव ाभोगकरी यशः सुखकरी िव ा गु णां गु ः ।
    िव ा ब ुजनो िवदेशगमने िव ा परा दे वता
    िव ा राजसु पू ते न तु धनं िव ािवहीनः पशुः ॥३७॥

    रे रे चातक! सावधानमनसा िम ! णं ूयता-


    म ोदा बहवो भव गगने सवऽिप नैता शाः ।
    के चद् वृि भरा य वसुधां गज के चद् वृथा,
    यं यं प सत त पुरतो मा ूिह दीनं वचः ॥३८॥

    याव िमदं शरीरम जं याव रा दूरतो


    याव े यशि र ितहता याव यो नायुषः ।
    आ ेय स तावदे व िवदुषा कायः य ो महान्
    स ी े भवने तु कू पखननं ु मः क शः ॥३९॥

    भोगे रोगभयं कु ले ुितभयं िव े नृपाला यं


    माने दै भयं बले रपुभयं पे जराया भयम् ।
    शा े वादभयं गुणे खलभयं काये कृ ता ा यं
    सव व ु भया तं भुिव नृणां वैरा मेवाभयम् ॥४०॥

    स ं व ु मशेषम सुलभा वाणी मनोहा रणी


    दातुं दानवरं शर मभयं ं िपतृ ो जलम् ।
    पूजाथ परमे र िवमलः ा ायय ः परं
    ु ाधेः फलमूलम शमनं ेशा कै ः िकं धनैः ॥४१॥
    के च ाम वद ु कणसुखदं गीतं जग ीवनं
    के षा मतेषु पम धकं सौ ं जग ीवनम् ।
    अ ाकं तु मते यतः सुखकरं गीतािद स ायते
    त ेमैव समपणा मु चतं भावो जग ीवनम् ॥४२॥

    िम ं तया रपुं नयबलैलु ं धनैरी रं


    कायण ि जमादरेण युवितं े ा शमैबा वान् ।
    अ ु ं ुित भगु ं णित भमूख कथा भबुधं
    िव ाभी र सकं रसेन सकलं शीलेन कु या शम् ॥४३॥

    नागो भाित मदेन कं जल हैः पूण नु ा शवरी


    शीलेन मदा जवेन तुरगो िन ो वैम रम् ।
    वाणी ाकरणेन हंसिमथुनैन ः सभा प तैः
    स ु ेण कु लं नृपण
    े वसुधा लोक यं िव ुना ॥४४॥

    मौना ूकः वचनपटु वातुलो ज को वा


    धृ ः पा वसित च सदा दूरत ा ग ः ।
    ा ा भी यिद न सहते ायशो ना भजातः
    सेवाधमः परमगहनो योिगनाम ग ः ॥४५॥

    चत् पृ ीश ः चदिप च पय शयनः


    च ाकाहारः चदिप च शा ोदन चः ।
    चत् क ाधारी चदिप च िद ा रधरो
    मन ी कायाथ न गणयित दुः खं न च सुखम् ॥४६॥
    ि य ाया वृि िवनयमधुरो वा च िनयमः
    कृ ा क ाणी मितरनवगीतः प रचयः ।
    पुरो वा प ा ा तिददमिवपया सतरसं
    रह ं साधूनामनुप ध िवशु ं िवजयते ॥४७॥

    रथ ैकं च ं भुजगयिमता स तुरगा


    िनराल ो माग रणिवकलो सार थरिप ।
    रिवया ेवा ं ितिदनमपार नभसः
    ि या सि ः स े भवित महतां नोपकरणे ॥४८॥

    िव ातीथ जगित िवबुधाः साधवः स तीथ


    ग ातीथ म लनमनसो योिगनो ानतीथ ।
    धारातीथ धरणीपतयो दानतीथ धना ा
    ल ातीथ कु लयुवतयः पातकं ालय ॥४९॥

    ेयो नूनं जित स पुमा या व धतो यः


    ं य रित स पराभूितमा ोित काले ।
    पू ो वेणुभवित च नितं ािपतो भूपतीना-
    म ं नृ ो चतिमित करे नतकाः क य ॥५०॥

    You might also like