FILIPINO 10 ( REVIEWER )

1ST QUARTER

MITOLOHIYA

 Ang mitolohiya ay isang natatanging kwento na DALAWANG URI NG PANITIKAN

kadalasang tumatalakay sa kultura at sa mga
diyos-diyosan o mga bathala at ang kanilang (I) tuluyan o [prose] karanasan sa
pakikisalamuha sa mga tao Tuloy-tuloy ang mga kaisipan, at binubuo ng
Ito ay isang panitikang pandaigdig Mga pangungusap o mga talata
Mayroong dalawang uri ng panitikan 2) Di-tuluyan {poetry]
Halimbawa mga kapre, zues, poseidon, aswang Nag iisa ang halimbawa- tula

Panitikang Pandaigdig

MITOLOHIYANG ROME AT GREECE

Ang mitolohiya ng mga taga-rome ay kadalasang nauukol sa political, ritual, at moralidad na naayon sa batas ng
kanilang mga diyos at diyosa mula sa sinaunang taga-rome hanggang ang katutubong relihiyon ay mapalitan nan g
kristiyanismo. (3) rason bakit sila ay na nanakop – God, Gold, Glory.

Isinulat ni Virgil ang “Aenid” ang pambansang epiko ng rome at nag iisang pinakadakilang likha ng panitikang
latin.“Iliad at Odyssey” ng Greece na tinaguriang “Dalawang pinakadakilang Epiko ng mundo” na isinalaysay ni Homer.Si Ovid-
Metamorphoses

I2 PINAKADAKILANG DIYOS AT DIYOSA NG ROME AT GREECE.

GREEK ROMAN DEFINITION GREEK ROMAN DEFINITION

1,ZUES JUPITER -Hari ng mga diyos at diyosa 7. ATHENA MINERVA -Diyosa ng karunugan, digmaan, at
ng kalawakang at panahon katusuhan
-taga pag parusa sa mga -Kuwago ang ibong maiuugnay sa
sinungaling at hindi kanya.
marunong tumupad sa
pangako
-asawa niya si JUNO
-sandata ang kulog at kidlat
2. HERA JUNO -Reyna ng mga diyos 8. ARTEMIS DIANA -Diyosa ng pangangasao/ligaw na
-tagapangalaga ng pagsasama hayop at ng buwan.
ng mag-asawa
-asawa ni JUPITER
3.POSEIDON NEPTUNE -Kapatid ni JUPITER 9.HEPHAESTUS VULCAN -Diyos ng apoy
-hari ng karagatan, at lindol -bantay ng mga diyos at diyosa
- kabayo ang simbolo
4. HADES PLUTO -Kapatid ni JUPITER 10. HERMES MERCURY -Mensahero ng mga diyos
-Panginoon ng imperno -diyos ng paglalakbay,
pangangalakal, siyensya,
pagnanakaw, at paglinlang
5. ARIES MARS -Diyos ng digmaan 11.APHRODITE VENUS -Diyosa ng kagandahan at pag ibig
-Buwitre ng ibon ang at kalapati ang maiuugnay sa
maiuugnay sa kanya. kanya
6. APOLLO APOLLO -Diyos ng propesiya, liwanag, 12.HESTIA VESTA -Kapatid na babae ni JUPITER
araw, musika, panulaan. -diyosa ng apoy mula sa pugon
-Diyos ng salot at paggaling
-dolphin at uwak ang simbolo
CUPID AT PSYCHE – Pag Ibig at Kaluluwa Nagpapahayag ng karanasan ang pandiwa kapag
may damdamin. Dahil ditto, may nakararanas ng
Sina cupid at psyche ang mga tauhan na galling damdamin o hinuhudyat ng pandiwa. Maaaring
sa kwentong metamorphoses na isinulat noong ikalawang magpahayag ang pandiwa ng karanasan o damdamin.
siglo ni Lucius Apuleius Maduarensis
Halimbawa:
-Muling isinalaysay ni Alvin D. Mangaoang
Nagalit si zeus kay Prometheus at sa sangkatauhan
Isinalin sa engles ni: edith hamiltom
Nagalit- pandiwa
Isinalin sa Filipino ni: Vilma C. Ambat
Zeus- tagaganap o actor

(3) PANDIWA BILANG PANGYAYARI

PANDIWA
Ang pandiwa ay ang resulta ng isang pangyayari.
Ang pandiwa ay bahagi ng pananalitang
nagsasaad ng kilos o galaw at nagbibigay buhay sa lipon ng Halimbawa:
mga salita. Ito ay binubuo ng salitang-ugat at ng isa o higit
Naghiganti si haring zeus kay prometheuds dahil sa
pang mga panlapi.
pagsuway sa kanyang bilin na huwag ipagamit ang apoy sa
Halimbawa: umiyak, nagluto, lumundag, mga tao.
ikinalungkot, tumalon, naglaba
Naghiganti- pandiwa

Haring Zeus- tagaganap o actor

GAMIT NG PANDIWA

ang pandiwa ay ginagamit sa pagpapahayag ng

aksiyon, karanasan at pangyayari. PARABULA

1. Pandiwa bilang aksiyon Ito ay akdang pampanitikan at isang maikling

2. Pandiwa bilang karanasan salaysay nagtuturo ng kinikilalang pamantayang moral na
3. Pandiwa bilang pangyayari karaniwang batayan ng mga kuwento ay nasa banal na
kasulatan.
(1) PANDIWA BILANG AKSIYON
Ito ay may realistikong banghay at ang mga
May aksiyon ang pandiwa kapag may tagaganap tauhan ay tao.
o actor ng aksiyon o kilos ang isang pangungusap.
Ito ay may tonong mapangmungkahi at maaaring
Ang pandiwa ay nabubuo sa tulong ng mga may sangkop na misteryo.
panlaping: um, ma, mag/nag, mang, maki, an at iba pa.
MGA ELEMENTO NG PARABULA:
Halimbawa:
1. Tauhan
Sumanib ang magkapatid na titan sa mga Olympian. 2. Tagpuan
3. Banghay
Sumanib – pandiwa 4. Aral

Magkapatid na titan – tagaganap o aktor Isa sa mga halimbawa ng parabola ay ang parabulang
ginanap sa seria na pinamagatang ”Ang Tusong Katiwala”

(2) PANDIWA BILANG KARANASAN

PAGSASALAYSAY Sanaysay- kasanayan sa wika gamit ng wika

Isang estilo ng pagpapahayag na may layuning DALAWANG URI NG SANAYSAY

mag kuwento ng mga sunod sunod na pangyayari.
Pormal at di- pormal
DALAWANG URI NG PAGSASALAYSAY:
Pormal- metodiko, malinaw ang balangkas Malaya,
-Pasulat at pahambing obhektibo

Katangian ng salaysay Ito ay nagbibigay ng patalastas sa isang paraang

maayos at mariin at bunga ng isang mariing at bunga ng
- Ang pamagat ay maikli, orihinal, kapana-panabik isang maingat na pagtitimbang-timbang ng mga pangyayari
at nagpapahon at mga kaisipan kung minsa’y tinatawag din itong
- -mahalaga ang paksa o diwa impersonal o siyentipiko sapagkat ito’y binabasa upang
- -maayos at hindi maligoy ang pagkakasunod makakuha ng impormasyon.
sunod na mga pangyayari
- Kaakit akit ang simula Halimbawa: editorial, kolum, political manifesto,
- -kasiya-siyang wakas kathambuhay.

PANG UGNAY Di- pormal: personal, subhektibo

Ito ay ginagamit na pandaig- pag iisa isa Tinatawag din itong pamilyar o personal, at
nagbibigay-diin sa isang estilong nagpapamalas ng
1. Pangatnig katauhan ng maykatha. Karaniwan itong may himig na
Mga salita o mga katagan na nag uugnay sa mga parang nakikipag usap. Nais magpakilala ng isang
parirala o salita panuntunan sa buhay. Ito’y naglalarawan ng pagkahulugan
2. Pang ukol ng may akda sa isang pangyayari sa buhay, nagtatala ng
Mga salitang nag uugnay sa pangalan o pronoun kanyang pagbubulay-bulay, at naglalahad ng kanyang kuru-
sa iba pang salita sa pangungusap kuro o palap-palagay.
3. Pang angkop
Mga salitang nag uugnay sa panuring o salitang BALANGKAS
tinuturingan
Panimula,
Pangngalan(noun)
gitna o nilalaman,
Pangalan(name)
wakas
Pang uri
ELEMENTO NG SANAYSAY
Mga salitang nag lalarawan
tema, -himig, -kaisipan, -larawan ng buhay, -anyo at
SANAYSAY
struktura, -wika at estilo, -damdamin
Ang sanaysay ay isang uri ng pagsusulat ng
ALEGORYA
naglalayong magpahayag ng personal na saloobin, kuro-
kuro, at obserbasyon ng manunulat tungkol sa isang
Ito ay maaaring magpapahayag ng ideyang,
particular na paksa.
abstract, mabubuting kaugalian at tauhan o pangyayaring
nakasanayan
Ito ay isang akdang pampanitikan sa paraang
tuluya
Nilikha upang magturo ng kabutihan o masama
Sanaysay= essay, Alejandro G abadilla
Maaaring basahin sa paraang: literal o simboliko
Sanaysay- ng pagpapahayag
ALEGORYA NG YUNGIB (PLATO)
Allegorya French- ang pangunahing wikang 65.4 milyong Mamayan,
ito ang wikang opisyal ng France.
 Ang akda ay Isang istilo ng kwento na gumagamit
ng mga simbolo yung mga tauhan, tagpuan at German, Arabic at Italian at Iban pa
kilos ay nagpapakahulugan ng higit pa sa literal
na kahulugan nito . Paris-
 mag bigay ng MABUTING aral at asa
sentro ng moda, pagluluto, sining at arkitektura
 bahagi ng metaphors
. Relihiyon ng France:
Plato: greyego na pilosopo, matematika,
manunulat, tagapagtatag ng akademya sa. Athens na
 Katoliko
tinatawag na akademyang platoniko.
 Islam
 Protestante
Plato- guro Niya si Socrates at fitaguras Plato
 Judaism
naging guro ni Aristotle
Pagpapahalaga
Allegorya ng yungib
 : Bansa at pamahalaan
 -ang sanaysay na ito ay isinalin ni WILLITA A.
 Male- dominated culture
ENRIJO sa wikang Pilipino.
 Estilo at sopistikasyon
 ito ay tungkol sa dalawang taong nag uusap.
 "Egalite’’
 ang marunong nasi SOCRATES
 at ang kapatid ni Plato nasi glaucon

(Pader)- sumisimbolo sa mga hadlang o ANG KWENTAS

limitasyon sa Pag abot ng ating mga pangarap
GUY DE MAUPASSANT
(Yungib)- sumisimbolo sa kamangmangan o
Tauhan sa kwento
bulag na katotohanan.
-mathilde loisel –
(Araw) At (apoy) sumisimbolo sa pag-asa
isa sa magaganda't mapanghalinang babae na sa
(Labas ng yungib) Sumisimbolo sa kalayaan,
Pag kakamali ng tadhana ay isinisilang sa angkan ng mga
katotohanan o edukasyon na mismong sasagot sa mga tag
tagasulat.
na tingin natin ay imposibleng masagot.
G. Loisel -asawa ni Mathilde
 Nais na ipahiwatig ng sanaysay na iyon o ang
isinulat ni Plato Na gumising tayo sa at palayain George ramponneau
ang ating mga sarili sa mga bagay-bagay na
gumagapos o kumokulong satin -inaayahan ang mag-asawa sa Isang kasayahan
________________________
Madame forester
FRANCE-
-matalik na kaibigan ni Mathilde at pinahiram sa
unang tinatawag na rhineland-gaul kanya ang kwentas

- mga Kultura at tradisyon. KWENTO NG TAUHAN

 Malayang bansa sa kanluran ng Europe Isang kwento ang higit na binibigyang-halaga o

 Pangatlo sa pinakamalaking bansa sa kanluran ng diin ay ang kilos o galaw.
Europe at European Union.
 Ang kapitolyo ng France ay ang Paris –
pinakamalaking lungsod
TULANG LIRIKO
  Ito ay tulang nilalapatan ng tugtugin
Ang TULANG LIRIKO o tula ng damdamin ay Ang karaniwang pinapaksa nito ay may kinalaman sa pag-
puno ng masisidhing damdamin ng tao tulad ng pag-ibig, ibig, kabiguan, kalungkutan, pag-asa, pangamba, poot, at
kalungkutan, kabiguan, kaligayahan, tagumpay, at iba pa kaligayahan.
Maikli at payak ang uri ng tula. Halimbawa: may Isang Pangarap ni Teodoro Gener

Uri ng Tulang Liriko: F. Dalit

 PASTORAL  Ito ay isang awitin patungkol sa paglilingkod sa
 ELEHIYA diyos
 SONETO  Sa panahon ng mga Espanyol ang Dalitsamba at
 ODA Dalitbansa ay itinuturing nang iisa dahil kilala
 AWIT ang dalawa sa taguring dalit. Ang dalitsamba ay
 DALIT patungkol sa Diyos, samantalang ang dalitbansa
A. Pastoral ay pagpapahayag ng pag-ibig at pagdakila sa
 Tulang pumapaksa at naglalarawan ng simpleng bayan
paraan ng pamumuhay o pag-ibig
 Isang alegorya Halimbawa: Dalit kay Maria

Halimbawa: Halika sa Bukirin ni Milagros B. Macaraig Mga Elemento ng Tula

B. Elehiya 1. Sukat
 Isang tula ng pagmamanglaw na madaling  Ito’y bilang ng pantig sa bawat
makilala ayon sa paksa, gaya ng kalungkutan, taludtud.
kamatayan, at iba pa.  Ang isang taludtud ay karaniwang may
 Maaaring ito’y pagdaramdam o kahapisan para 8, 12,at 16 na pantig o sukat.
sa isang minamahal, pamimighati dahil sa isang
Halimbawa:
yumao o nag-aagaw-buhay pa lamang na dahil
Sukat: lalabingdalawahing Pantig (12)
sa kalungkutan ay nagnanais na ang
maliligayang sandali ay agad lumipas.
2. Tugma
 ito’y ang pagkakasintunugan ng mga
Halimbawa: Ang pamana ni Jose Corazon de Jesus salita sa huling pantig ng bawat
taludtud.
C. Soneto  Maaaring ganito ang tugma ng
 tulang may labing-apat na taludtud hulihan: a-a-a-a, a-b-a-b, o kaya a-b-
 hinggil sa damdamin,kaisipan at pananaw sa d-a.
buhay ng tao, may malinaw na kabatiran ng likas 3. Talinghaga
ng pagkatao. sa kabuuan, ito’y naghahatid ng  Ito’y ang matayog na diwang
aral sa mga mambabasa. ipinahihiwatig ng makata.Ayon kay A.
Abadilla, tugma at hindi tula ang binasa
Halimbawa: Soneto ng Buhay ni Fernando B. Monleon kapag sa unang pagbasa ay
nauunawaan agad ang ibig sabihin.
D. Oda 4. Kariktan –
 Ito ay tulang isang papuri, panaghoy, o iba pang  Ito’y ang malinaw at di-malilimutang
uri ng damdamin; impresyon na nakikintal sa isipan ng
 walang tiyak na bilang ng pantig o tiyak na mambabasa.
bilang ng taludtud sa isang saknong.  Mahusay ang tula kapag may
 Nagpapahayag ang oda ng Matayog na naibibigay na impresyong
damdamin at kaisipan ng makata. mahirap mabura sa puso at isipan ng
 Sa matandang panulaan, karaniwang ito’y isang bumabasa.
awit ng papuri patungkol sa mga pambihirang
nagawa ng isang dakilang tao, bansa o anumang
bagay (buhay man o patay) na maaaring
papurihan sa pamamagitan ng pagtula.

Halimbawa: Tumangis si Raquel

E. Awit