1

Ile wynosi suma miar

kątów wewnętrznych
w pięciokącie?

1. Narysuj pięciokąt foremny.

2. Połącz środek okręgu opisanego na tym pięciokącie
ze wszystkimi wierzchołkami pięciokąta.
3. Oblicz kąty każdego z otrzymanych trójkątów
równoramiennych:
- kąt przy wierzchołku znajdującym się
w środku, oblicz dzieląc na liczbę trójkątów,
- Pozostałe dwa kąty są jednakowe i wraz z kątem
środkowym suma ich miar wynosi .
4. Kąt wewnętrzny pięciokąta foremnego składa się
z dwóch kątów, znajdujących się przy podstawie
trójkątów, stąd aby wyznaczyć jego miarę wystarczy
od odjąć miarę kąta trójkąta znajdującego się
w środku pięciokąta.
5. Pomnóż otrzymaną miarę kąta wewnętrznego
przez 5.
 2
Ile wynosi suma miar
kątów wewnętrznych
w sześciokącie?

1. Narysuj sześciokąt foremny.

2. Połącz środek okręgu opisanego na tym sześciokącie
ze wszystkimi wierzchołkami sześciokąta.
3. Oblicz kąty każdego z otrzymanych trójkątów
równoramiennych:
- kąt przy wierzchołku znajdującym się w środku oblicz
dzieląc na liczbę trójkątów,
- pozostałe dwa kąty są jednakowe i wraz z kątem
środkowym suma ich miar wynosi .
4. Kąt wewnętrzny sześciokąta foremnego składa się
z dwóch kątów, znajdujących się przy podstawie
trójkątów, stąd aby wyznaczyć jego miarę wystarczy
od odjąć miarę kąta trójkąta znajdującego się
w środku.
5. Pomnóż otrzymaną miarę kąta wewnętrznego przez 6.
 3
Trójkąt prostokątny
o przyprostokątnych równych 12 i 16
jest podobny do trójkąta o obwodzie
równym 6. Oblicz długość
przeciwprostokątnych obu trójkątów.

Długość przeciwprostokątnej w pierwszym

trójkącie oblicz z twierdzenia Pitagorasa:

2. Oblicz obwód pierwszego trójkąta.

3. Wyznacz skalę podobieństwa trójkątów,
wiedząc, że skala podobieństwa jest równa
stosunkowi obwodów dwóch figur podobnych.
4. Wykorzystaj skalę podobieństwa do
obliczenia boków trójkąta drugiego.
 4
Trójkąt prostokątny
o przeciwprostokątnej równej
100 jest podobny do trójkąta
o przyprostokątnych równych
12 i 3,5. Oblicz obwody obu
trójkątów.

Długość przeciwprostokątnej w drugim

trójkącie oblicz z twierdzenia Pitagorasa:

3. Wyznacz skalę podobieństwa trójkątów,

wiedząc, że skala podobieństwa jest równa
stosunkowi odpowiednich boków dwóch figur
podobnych (np. dwóch przeciwprostokątnych).
4. Wykorzystaj skalę podobieństwa do
obliczenia przyprostokątnych trójkąta
pierwszego.
5. Obwody trójkątów są sumą otrzymanych
długości boków w poszczególnych trójkątach.
 5
W trapezie równoramiennym podstawy mają
długość i , a wysokość .
Oblicz wartości funkcji trygonometrycznych
kąta zawartego między dłuższą podstawą
trapezu oraz jego ramieniem.

1. Narysuj trapez o dłuższej podstawie zgodnie z treścią

polecenia.
2. Narysuj wysokości CE i DF. Zauważ, że odcinek EF jest równy
krótszej podstawie CD.
3. Oblicz długości odcinków BE i BC.
4. Dlugość ramienia oblicz korzystajac z twierdzenia
Pitagorasa w trójkącie :

5. Wyznacz wartości funkcji trygonometrycznych kąta .

Sinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej przy kącie do długości przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości drugiej
przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości drugiej
przyprostokątnej.
 6
Oblicz pole trójkąta prostokątnego,
wiedząc, że wysokość poprowadzona
z wierzchołka kąta prostego podzieliła
przeciwprostokątną na dwa odcinki
o długości i .

1. Narysuj trójkąt prostokątny. Oznacz wierzchołki

( przy wierzchołku - kąt prosty).
2. Z wierzchołka narysuj wysokość, opadającą na
podstawę AB. Punkt przecięcia wysokości z bokiem
nazwij .
3. Kąt przy wierzchołku nazwij , a przy
wierzchołku B nazwij .
4. Wiedząc, że trójkąty i są podobne do
trójkąta (mają po dwa kąty takie same, więc
trzeci też musi być taki sam), nazwij brakujące kąty
lub ß.
5. Odcinkom i przypisz wartości 3 i 4.
Wysokość nazwij .
6. Korzystając z proporcji trójkątów i
utwórz proporcję z odpowiednich boków trójkątów
(odpowiednie boki leżą przy tych samych kątach).
 7
Trapez równoramienny o podstawach
długości 4 i 8 oraz kącie ostrym 45°
jest podobny do trapezu, którego
ramię ma długość 12. Oblicz obwody
obydwu trapezów.

trapezy i o dłuższych
podstawach i . Oznacz dane z zadania.
2. Z wierzchołków i narysuj wysokości, których
punkty przecięcia z podstawą oznacz i .
3. Wiedząc, że trapez jest równoramienny,
zastanów się, jak wyznaczyć długość odcinków
i
4. Korzystając z odpowiedniej funkcji
trygonometrycznej w trójkącie prostokątnym ,
oblicz długość boku .
5. Wyznacz skalę podobieństwa trapezów
i na podstawie stosunku długości ramion
i .
6. Znając skalę podobieństwa, wyznacz długości
podstaw i .
7. Oblicz obwody trapezów.
 8
Prostokąt o bokach długości
i jest podobny do prostokąta
o obwodzie . Oblicz pole większego
prostokąta.

1. Narysuj prostokąty i oznacz dane

z zadania.
2. Oblicz obwód pierwszego prostokąta i wyznacz
skalę podobieństwa prostokątów jako stosunek ich
obwodów.
3. Za pomocą skali podobieństwa utwórz odpowiednie
proporcje do obliczenia boków prostokąta drugiego.
 9
Suma obwodów dwóch figur
podobnych jest równa 260 cm,
a ich skala podobieństwa
Oblicz obwód każdej z tych figur.

1. Wiedząc, że skala podobieństwa dwóch figur

podobnych jest równa stosunkowi ich
obwodów, utwórz równanie z niewiadomymi

2. Drugie równanie utwórz , wykorzystując

znajomość sumy obwodów.
3. Rozwiąż otrzymany układ równań.
 10
Suma pól dwóch figur podobnych jest
równa 340 , a ich skala
podobieństwa .
Oblicz pole każdej z tych figur.

1. Wiedząc, że kwadrat skali podobieństwa

dwóch figur podobnych jest równy stosunkowi
ich pól, utwórz równanie z niewiadomymi

2. Drugie równanie utwórz , wykorzystując

znajomość sumy pól.
3. Rozwiąż otrzymany układ równań.
 11
W trójkącie prostokątnym jeden
z kątów ostrych ma miarę
a dłuższa przyprostokątna ma
długość 9. Oblicz pole koła
opisanego na tym trójkącie.

1. Narysuj trójkąt prostokątny z wyraźną różnicą

w długości przyprostokątnych. Odpowiednio zaznacz kąt
2. Środek okręgu opisanego na trójkącie prostokątnym znajduje
się na środku przeciwprostokątnej.
3. Z odpowiedniej funkcji trygonometrycznej oblicz długość
przeciwprostokątnej:
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej przy kącie do długości przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości drugiej
przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości drugiej
przyprostokątnej.
Następnie oblicz długość promienia okręgu opisanego
na trójkącie .
4. Oblicz pole koła o promieniu ze wzoru: .
 12
Obwód trójkąta prostokątnego jest
równy , a najdłuższy bok ma
. Oblicz długość pozostałych boków
tego trójkąta.

1. Narysuj trójkąt prostokątny, Odpowiednio

oznacz najdłuższy bok.
2. Przyprostokątne oznacz i .
3. Utwórz równanie z niewiadomymi i ,
wykorzystując znajomość obwodu trójkąta.
Z otrzymanego równania wyznacz wzór na .
4. Stosując twierdzenie Pitagorasa:

, utwórz drugie
równanie z niewiadomymi i , podstaw za
wyrażenie z punktu 3. Rozwiąż równanie
z niewiadomą x. Zastosuj wzór skróconego
mnożenia: .
5. Oblicz y z równania z punktu 3.
 Przeciwprostokątna trójkąta prostokątnego
13
ma długość . Długość jednej
z przyprostokątnych jest średnią
arytmetyczną długości przeciwprostokątnej
i drugiej przyprostokątnej. Oblicz obwód tego
trójkąta.

1. Narysuj trójkąt prostokątny, Odpowiednio

oznacz przeciwprostokątną.
2. Przyprostokątne oznacz x i y.
3. Utwórz równanie z niewiadomymi x i y,
wiedząc, że średnią arytmetyczną liczb a i b
liczymy następująco: .
Z otrzymanego równania wyznacz wzór na y.
4. Stosując twierdzenie Pitagorasa:

, utwórz drugie
równanie z niewiadomymi x i y, podstaw za y
wyrażenie z punktu 3. Rozwiąż równanie
z niewiadomą x. Zastosuj wzór skróconego
mnożenia: .
5. Oblicz y z równania z punktu 3.
6. Oblicz obwód trójkąta (suma długości boków).
 14
Podaj wartości funkcji
trygonometrycznych kątów ostrych
trójkąta prostokątnego o bokach
długości: 3,4,5.

1. Narysuj trójkąt prostokątny. Oznacz odpowiednio

dane (pamiętaj, że przeciwprostokątna jest
najdłuższym bokiem).
2. Kąty ostre nazwij i .
3. Skorzystaj z definicji:
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do
długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do
długości drugiej przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
drugiej przyprostokątnej.
 15
Podaj wartości funkcji
trygonometrycznych kątów ostrych
trójkąta prostokątnego o bokach
długości: 6,8,10.

1. Narysuj trójkąt prostokątny. Oznacz odpowiednio

dane (pamiętaj, że przeciwprostokątna jest
najdłuższym bokiem).
2. Kąty ostre nazwij i .
3. Skorzystaj z definicji:
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do
długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do
długości drugiej przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
drugiej przyprostokątnej.
 16
Podaj wartości funkcji
trygonometrycznych kątów ostrych
trójkąta prostokątnego
o bokach długości: 8,15,17

1. Narysuj trójkąt prostokątny. Oznacz odpowiednio

dane (pamiętaj, że przeciwprostokątna jest
najdłuższym bokiem).
2. Kąty ostre nazwij i .
3. Skorzystaj z definicji:
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do
długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do
długości drugiej przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
drugiej przyprostokątnej.
 17
Podaj wartości funkcji
trygonometrycznych kątów ostrych
trójkąta prostokątnego
o bokach długości: 7,24,25.

1. Narysuj trójkąt prostokątny. Oznacz odpowiednio

dane (pamiętaj, że przeciwprostokątna jest
najdłuższym bokiem).
2. Kąty ostre nazwij i .
3. Skorzystaj z definicji:
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do
długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do
długości drugiej przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
drugiej przyprostokątnej.
 18
Oblicz wartości funkcji trygonometrycznych
kątów ostrych trójkąta prostokątnego,
w którym jedna przyprostokątna jest dwa
razy dłuższa od drugiej przyprostokątnej.

1. Narysuj trójkąt prostokątny. Oznacz przyprostokątne:

i oraz przeciwprostokątną .
2. Kąty ostre nazwij i .
3. . Stosując twierdzenie Pitagorasa:
a
, utwórz równanie
z niewiadomymi x i y. Wyznacz z równania wzór na .
4. Skorzystaj z definicji:
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości
przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości
drugiej przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości drugiej
przyprostokątnej.
 19
W trapezie równoramiennym podstawy mają
długość 6 cm i 10 cm, a wysokość 5 cm.
Oblicz wartości funkcji trygonometrycznych
kąta zawartego między dłuższą podstawą
trapezu oraz jego przekątną.

1. Narysuj trapez równoramienny , gdzie

- dłuższa podstawa, - krótsza podstawa.
Z wierzchołków i narysuj wysokości. Punkty ich przecięcia
z podstawą nazwij odpowiednio i . Narysuj przekątną .
2. Kąt między podstawą i przekątną nazwij .
3. Ustal długość odcinka i .
4. Stosując twierdzenie Pitagorasa:

, w trójkącie oblicz
przeciwprostokątną .
5. Skorzystaj z definicji:
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej przy kącie do długości przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości drugiej przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości drugiej
przyprostokątnej.
 20
Dany jest równoległobok niebędący
prostokątem o bokach długości
i . Jedna z przekątnych dzieli
równoległobok na dwa trójkąty
prostokątne. Oblicz wartości funkcji
trygonometrycznych kątów ostrych tych
trójkątów.

1. Narysuj równoległobok oraz krótszą przekątną .

2. Kąt jest kątem prostym. Pozostałe kąty w trójkącie
nazwij i .
3. Stosując twierdzenie Pitagorasa:

, w trójkącie oblicz
przyprostokątną .
4. Skorzystaj z definicji:
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej przy kącie do długości przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości drugiej przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości drugiej
przyprostokątnej.
 21
Naciągnięty sznurek długości ,
na którego końcu zamocowany jest
latawiec, tworzy z poziomem kąt 70°.
Jak wysoko nad ziemią znajduje się
latawiec?

1. Narysuj trójkąt prostokątny przedstawiający sytuację

z zadania i oznacz odpowiednio dane.
2. Skorzystaj z odpowiedniej funkcji trygonometrycznej
(jej wartość dla kąta odczytaj z tablic).
3. Definicje funkcji trygonometrycznych:
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości drugiej
przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości drugiej
przyprostokątnej.
4. Oblicz wysokość z odpowiedniego równania.
 22
Jaki kąt z powierzchnią ziemi
tworzą promienie słoneczne, jeśli
drzewo o wysokości rzuca
cień długości ?

1. Narysuj trójkąt prostokątny, oznacz odpowiednio dane:

wysokość drzewa i jego cień stanowią przyprostokątne.
2. Skorzystaj z odpowiedniej funkcji trygonometrycznej
(znając jej wartość odczytaj z tablic miarę kąta).
3. Definicje funkcji trygonometrycznych:
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości
przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości
drugiej przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości drugiej
przyprostokątnej.
 23
Trapez równoramienny ma podstawy
długości i ,
a jego obwód jest równy .
Oblicz miary kątów tego trapezu.

1. Narysuj trapez równoramienny , gdzie

- dłuższa podstawa, - krótsza podstawa.
Z wierzchołków i narysuj wysokości. Punkty ich przecięcia
z podstawą nazwij odpowiednio i .
2. Kąt ostry między podstawą i ramieniem nazwij .
3. Ustal długości odcinków i .
4. Wykorzystując znajomość obwodu trapezu, oblicz długość jego
ramion.
5. Stosując twierdzenie Pitagorasa:

, w trójkącie ADF oblicz wysokość DF.

6. Oblicz miarę kąta , skorzystaj z odpowiedniej definicji:
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej przy kącie do długości przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości drugiej przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości drugiej
przyprostokątnej.
7. Kąt rozwarty trapezu oblicz jako różnicę:
 W trapezie równoramiennym
24
o wysokości i krótszej podstawie
równej odcinek łączący środki
ramion ma długość . Oblicz miarę
kąta, jaki przekątna trapezu tworzy
z jego podstawą.

1. Narysuj trapez równoramienny , gdzie

- dłuższa podstawa, - krótsza podstawa.
Z wierzchołków i narysuj wysokości. Punkty ich przecięcia
z podstawą AB nazwij odpowiednio i . Narysuj przekątną
BD.
2. Kąt między podstawą i przekątną nazwij .
3. Wykorzystaj informację, że długość odcinka łączącego środki
ramion trapezu jest równy średniej arytmetycznej długości jego
podstaw. Oblicz długość dłuższej podstawy .
4. Ustal długość odcinka i .
5. Skorzystaj z odpowiedniej definicji w trójkącie :
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości drugiej
przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości drugiej
przyprostokątnej.
6. Znając wartość funkcji trygonometrycznej, odczytaj z tablic
miarę kąta .
 25
Oblicz wartości pozostałych funkcji
trygonometrycznych kąta ostrego ,
jeśli

1. Podstaw wartość cosinusa do wzoru na jedynkę

trygonometryczną: Oblicz .
2. Wartość tangensa oblicz ze wzoru: .
3. Wartość cotangensa oblicz ze wzoru: .
 26
Oblicz wartości pozostałych funkcji
trygonometrycznych kąta ostrego ,
jeśli

1. Podstaw wartość cosinusa do wzoru na jedynkę

trygonometryczną: Oblicz .
2. Wartość tangensa oblicz ze wzoru: .
3. Wartość cotangensa oblicz ze wzoru: .
 27

Oblicz wartości pozostałych funkcji

trygonometrycznych kąta ostrego ,
jeśli

1. Podstaw wartość sinusa do wzoru na jedynkę

trygonometryczną: Oblicz .
2. Wartość tangensa oblicz ze wzoru: .
3. Wartość cotangensa oblicz ze wzoru: .
 28

Oblicz wartości pozostałych funkcji

trygonometrycznych kąta ostrego ,
jeśli

1. Podstaw wartość sinusa do wzoru na jedynkę

trygonometryczną: Oblicz .
2. Wartość tangensa oblicz ze wzoru: .
3. Wartość cotangensa oblicz ze wzoru: .
 29
Oblicz wartości pozostałych funkcji
trygonometrycznych kąta ostrego ,
jeśli .

1. Podstaw wartość cosinusa do wzoru na jedynkę

trygonometryczną: Oblicz .
2. Wartość tangensa oblicz ze wzoru: .
3. Wartość cotangensa oblicz ze wzoru: .
 30
Oblicz wartości pozostałych funkcji
trygonometrycznych kąta ostrego ,
jeśli

1. Wartość cotangensa oblicz ze wzoru: .

2. Podstaw do wzoru: wartość tangensa
i przekształć równanie wyznaczając wzór na
3. Wyznaczony w punkcie 2 wzór na sinusa podstaw
do wzoru na jedynkę trygonometryczną:
Oblicz .
4. Obliczony sinus
z punktu 2 i oblicz
 31
Oblicz długość przyprostokątnych trójkąta
prostokątnego, jeśli jest jednym z kątów
ostrych tego trójkąta oraz ,
a długość przeciwprostokątnej jest równa
.

1. Narysuj trójkąt prostokątny. Oznacz jego boki

aznacz kąt ostry .
2. Skorzystaj z definicji:
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta
do długości drugiej przyprostokątnej. Wyznacz
wzór na za pomocą .
3. Stosując twierdzenie Pitagorasa:

, utwórz równanie
z niewiadomymi i . Wstaw do równania
wyrażenie na z punktu 2 i oblicz .
4. Oblicz ze wzoru z punktu 2.
 32
Oblicz długości przyprostokątnych
trójkąta prostokątnego, jeśli jest
jednym z kątów ostrych tego trójkąta
oraz a długość
przeciwprostokątnej jest równa .

1. Narysuj trójkąt prostokątny. Oznacz jego boki

aznacz kąt ostry .
2. Skorzystaj z definicji:
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta
do długości drugiej przyprostokątnej. Wyznacz
wzór na za pomocą .
3. Stosując twierdzenie Pitagorasa:

, utwórz równanie
z niewiadomymi i . Wstaw do równania
wyrażenie na z punktu 2 i oblicz .
4. Oblicz ze wzoru z punktu 2.
 33

W trójkącie o polu bok AB

ma długość 4 . Oblicz długość boku
jeśli kąt ma miarę: 30°

1. Narysuj trójkąt i oznacz dane z zadania.

2. Wykorzystaj wzór na pole trójkąta:
, gdzie i są bokami trójkąta,
kątem między tymi bokami.
Podstaw odpowiednio dane i oblicz długość boku .
 34
Podstawa trójkąta równoramiennego jest
cztery razy dłuższa od wysokości
opuszczonej na tę podstawę.
Oblicz obwód tego trójkąta, jeśli jego pole
jest równe 36 .

1. Narysuj trójkąt równoramienny, wysokość oznacz

jako , podstawę, na którą ona opada jako .
2. Wykorzystaj wzór na pole trójkąta: , gdzie
jest bokiem trójkąta, na który opada wysokość .
Podstaw odpowiednio dane do wzoru i oblicz . Teraz
możesz również wyznaczyć długość podstawy.
3. Ramiona trójkąta oznacz jako . W trójkącie
o bokach: zastosuj twierdzenie Pitagorasa:

.
Oblicz , a następnie obwód trójkąta.
 35

Oblicz pole trójkąta o bokach

długości 4, 5, 7,
korzystając ze wzoru Herona.

Wzór Herona na pole trójkąta

o bokach długości :
,
gdzie (połowa obwodu trójkąta).
 36
Oblicz pole trójkąta o bokach
długości 4, 6, 8,
korzystając ze wzoru Herona.

Wzór Herona na pole trójkąta

o bokach długości :
,
gdzie (połowa obwodu trójkąta).
 37
Oblicz pole trójkąta o bokach
długości 3, 4, 5,
korzystając ze wzoru Herona.

Wzór Herona na pole trójkąta

o bokach długości :
,
gdzie (połowa obwodu trójkąta).
 38
Oblicz pole równoległoboku, w którym kąt
rozwarty ma miarę 150°, a boki mają
długość 4 i9

1. Oblicz kąt ostry równoległoboku, wiedząc, że suma

kątów leżących przy jednym boku równoległoboku
wynosi
2. Wykorzystaj wzór na pole równoległoboku:

gdzie
 39
Pole rombu o obwodzie równym 48
wynosi 108 . Oblicz promień okręgu
wpisanego w ten romb.

1. Narysuj romb o boku i wysokość poprowadzoną

przez środek okręgu wpisanego w ten romb.
2. Ustal wzór na obwód rombu. Oblicz długość boku .
3. Ze wzoru na pole rombu:
4. Oblicz promień okręgu wpisanego w romb,
wiedząc, że stanowi on połowę wysokości .
 40
W prostokącie o przekątnej długości
12 połączono odcinkami środki
sąsiednich boków. Otrzymany romb ma
pole równe . Oblicz wartości
funkcji trygonometrycznych kąta ostrego
tego rombu.

1. Narysuj prostokąt i romb zgodnie z instrukcją

z zadania. Dodatkowo dorysuj przekątne rombu.
2. Z rysunku wynika, iż bok rombu jest połową
przekątnej prostokąta.
3. Korzystając ze wzoru na pole rombu o boku :
, oblicz wartość .
4. Podstaw wartość sinusa do wzoru na jedynkę
trygonometryczną: Oblicz .
5. Wartość tangensa oblicz ze wzoru: .
6. Wartość cotangensa oblicz ze wzoru: .
 41
Trapez równoramienny o podstawach
oraz opisany jest na
okręgu o promieniu . Oblicz pole i
miary kątów tego trapezu.

1. Narysuj trapez równoramienny o dolnej

podstawie i górnej oraz wpisany
w niego okrąg zgodnie z instrukcją z zadania.
2. Oznacz dane na rysunku.
3. Zwróć uwagę na to, że wysokość trapezu składa
się z dwóch promieni.
4. Korzystając ze wzoru na pole trapezu o podstawach
i oraz wysokości :
, oblicz pole trapezu.
5. Z wierzchołków i narysuj wysokości i .
Oblicz długości odcinków i
6. W trójkącie oblicz wartość odpowiedniej
funkcji trygonometrycznej, i odczytaj dla niej miarę
kąta.
7. Miarę kąta rozwartego trapezu obliczysz, wiedząc,
że suma miar katów leżących przy jednym ramieniu
wynosi .
 42
Oblicz pole trapezu
równoramiennego, którego kąt ostry
ma miarę 30°, a podstawy mają
długość i .

1. Narysuj trapez równoramienny o dolnej

podstawie i górnej zgodnie z instrukcją
z zadania.
2. Oznacz dane na rysunku.
3. Z wierzchołków i narysuj wysokości i .
Oblicz długości odcinków i .
4. W trójkącie zastosuj wzór na odpowiednią
funkcję trygonometryczną i wyznacz z otrzymanego
równania wysokość .
4. Korzystając ze wzoru na pole trapezu o podstawach
i oraz wysokości :
, oblicz pole trapezu.
 43
Oblicz wysokość oraz pole trójkąta
równobocznego, na którym opisano
okrąg o promieniu .

1. Narysuj trójkąt równoboczny o boku

oraz okrąg opisany na tym trójkącie.
2. Wykorzystaj do obliczenia wysokości
informację, iż promień okręgu opisanego na
trójkącie równobocznym stanowi jego
wysokości.
3. Podstaw obliczoną wysokość do wzoru na
wysokość trójkąta równobocznego:
i oblicz z niego .
4. Obliczone a podstaw do wzoru na pole
trójkąta równobocznego:
 44
Do podstawy trójkąta
równoramiennego poprowadzono
wysokość równą .
Oblicz obwód tego trójkąta wiedząc,
że opisano na nim okrąg o promieniu
równym .

1. Narysuj trójkąt równoramienny

o ramionach i i wysokość z wierzchołka .
Punkt przecięcia wysokości z podstawą nazwij .
2. Środek okręgu opisanego na trójkącie jest punktem
przecięcia symetralnych boków trójkąta, stąd też
znajdzie się na wysokości . Oblicz długość odcinka .
3. Wykorzystaj twierdzenie Pitagorasa:

w trójkącie i oblicz
długość odcinka .
4. Wykorzystaj ponownie twierdzenie Pitagorasa
w trójkącie i oblicz długość ramienia .
5. Oblicz obwód.
 45
Do podstawy trójkąta
równoramiennego poprowadzono
wysokość równą 6 cm. Oblicz obwód
tego trójkąta wiedząc, że opisano
na nim okrąg o promieniu
równym .

1. Narysuj trójkąt równoramienny

o ramionach i i wysokość z wierzchołka .
Punkt przecięcia wysokości z podstawą nazwij .
2. Środek okręgu opisanego na trójkącie jest punktem
przecięcia symetralnych boków trójkąta, stąd też
znajdzie się na przedłużeniu wysokości (poza
trójkątem). Oblicz długość odcinka .
3. Wykorzystaj twierdzenie Pitagorasa:

w trójkącie i oblicz
długość odcinka .
4. Wykorzystaj ponownie twierdzenie Pitagorasa
w trójkącie i oblicz długość ramienia .
5. Oblicz obwód.
 46
W trójkącie równoramiennym kąt między
ramionami ma miarę a podstawa ma
długość . Oblicz promień okręgu
opisanego na tym trójkącie.

1. Narysuj trójkąt równoramienny o ramionach

i . Zaznacz środek okręgu opisanego na tym
trójkącie i nazwij go . Odcinki i są
promieniami okręgu opisanego na trójkącie ,
nazwij je .
2. Wykorzystaj twierdzenie: kąt wpisany oparty na
łuku jest równy połowie kąta środkowego
opartego na tym samym łuku.
Wyznacz miarę kąta .
3. Zastosuj twierdzenie Pitagorasa :

w trójkącie
i oblicz długość .
 47
Oblicz promień okręgu wpisanego
w trójkąt prostokątny, którego
przyprostokątne mają długości 3 i 4.

1. Znając długości przyprostokątnych, oblicz pole

trójkąta prostokątnego.
2. Z twierdzenia Pitagorasa:

oblicz długość
przeciwprostokątnej.
3. Wykorzystaj wzór na pole trójkąta:
, gdzie - długości boków
trójkąta, promień okręgu wpisanego
w trójkąt. Podstaw do wzoru wartości:
Oblicz .
 48
Oblicz promień okręgu wpisanego
w trójkąt prostokątny, którego
przyprostokątne mają długości 7 i 24.

1. Znając długości przyprostokątnych, oblicz pole

trójkąta prostokątnego.
2. Z twierdzenia Pitagorasa:

oblicz długość
przeciwprostokątnej.
3. Wykorzystaj wzór na pole trójkąta:
, gdzie - długości boków
trójkąta, promień okręgu wpisanego
w trójkąt. Podstaw do wzoru wartości:
Oblicz .
 49
Na okręgu o promieniu 4 cm opisano
trójkąt prostokątny o jednej
z przyprostokątnych długości 10 cm. Oblicz
długości pozostałych boków tego trójkąta.

Narysuj trójkąt prostokątny o przeciwprostokątnej .

2. Wpisz w trójkąt okrąg. Punkty styczności okręgu
z bokami i oznacz kolejno .
3. Poprowadź promienie do punktów i .
Zauważ, że odcinki i również wynoszą
4. Wiedząc, że wynosi , oblicz długość
odcinka , przyjmując, że przyprostokątna
ma długość .
5. Odcinek jest równy , a odcinek
jest równy .
6. Nazwij odcinek , a następnie zastosuj
twierdzenie Pitagorasa:

i oblicz długość .
Pamiętaj o zastosowaniu wzoru skróconego mnożenia:
 50
Na okręgu o promieniu 2 cm opisano trójkąt
prostokątny
o przeciwprostokątnej długości 10 cm. Oblicz
długości pozostałych boków tego trójkąta.

Narysuj trójkąt prostokątny o przeciwprostokątnej .

2. Wpisz w trójkąt okrąg. Punkty styczności okręgu
z bokami i oznacz kolejno .
3. Poprowadź promienie do punktów i .
Zauważ, że odcinki i również wynoszą
4. Wiedząc, że wynosi , oblicz długość
odcinka , przyjmując, że przyprostokątna
ma długość .
5. Odcinek jest równy , a odcinek
jest równy .
6. Nazwij odcinek , a następnie zastosuj
twierdzenie Pitagorasa:

i oblicz długość .
Pamiętaj o zastosowaniu wzoru skróconego mnożenia:
 51
Na okręgu o promieniu 3 opisano trójkąt
równoramienny o kącie między
ramionami równym 120°. Oblicz
długości boków tego trójkąta.

o ramionach i oraz wysokość poprowadzoną

do podstawy .
2. Ustal miarę kąta
3. Zaznacz środek okręgu wpisanego w trójkąt oraz punkty
styczności okręgu z ramionami i oraz z podstawą
trójkąta, oznacz je kolejno i .
4. Odcinki i są promieniami okręgu wpisanego
w trójkąt o długości 3.
5. Skorzystaj z odpowiedniej definicji w trójkącie :
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej przy kącie do długości przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości drugiej przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości drugiej
przyprostokątnej.
Oblicz długość odcinka , a następnie długość wysokości
6. Korzystając z odpowiedniej definicji w trójkącie , oblicz
długość odcinków oraz .
 52
Przeciwprostokątna trójkąta
prostokątnego ma długość 8, a jeden
z kątów ostrych ma 30°.
Oblicz promień okręgu wpisanego
w ten trójkąt.

1. Narysuj trójkąt prostokątny o przeciwprostokątnej .

2. Skorzystaj z odpowiedniej definicji w trójkącie :
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości drugiej
przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości drugiej
przyprostokątnej.
Oblicz długości przyprostokątnych i .
3. Znając długość przyprostokątnych, oblicz pole trójkąta ABC.
4. Wykorzystaj wzór na pole trójkąta:
, gdzie długości boków trójkąta,
promień okręgu wpisanego w trójkąt. Podstaw do wzoru
wartości: . Oblicz .
 53
W trójkącie prostokątnym krótsza
przyprostokątna ma długość 6, a jeden
z kątów ma miarę 60°. Oblicz długość
okręgu wpisanego w ten trójkąt.

1. Narysuj trójkąt prostokątny o przeciwprostokątnej

Wyraźnie zaznacz krótszą przyprostokątną i większy z kątów
ostrych.
2. Skorzystaj z odpowiedniej definicji w trójkącie
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości
przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości drugiej
przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości
przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości drugiej
przyprostokątnej.
Oblicz długości dłuższej przyprostokątnej i przeciwprostokątnej.
3. Znając długość przyprostokątnych, oblicz pole trójkąta ABC.
4. Wykorzystaj wzór na pole trójkąta:
, gdzie długości boków trójkąta,
promień okręgu wpisanego w trójkąt. Podstaw do wzoru
wartości: . Oblicz .
5. Oblicz długość okręgu korzystając ze wzoru:
 54
Oblicz stosunek pola koła opisanego
na trójkącie równobocznym o boku
długości do pola koła wpisanego
w ten trójkąt.

1. Pola kół oblicz ze wzoru: .

2. Promień okręgu wpisanego w trójkąt
równoboczny , natomiast promień okręgu
opisanego na trójkącie równobocznym
gdzie wysokość trójkąta równobocznego.
 55
Różnica między długością przekątnej
kwadratu i długością jego boku wynosi
. Oblicz pole i obwód tego kwadratu.

1. Narysuj kwadrat. Jego boki oznacz natomiast

przekatną .
2. Wykorzystaj twierdzenie Pitagorasa:

.
Pamiętaj o zastosowaniu wzoru skróconego mnożenia:

Oblicz i kolejno pole i obwód kwadratu.

 56
Bok rombu ma długość ,
a suma długości jego przekątnych
jest równa .
Oblicz pole i wysokość tego rombu.

1. Oznacz przekątne rombu Utwórz równanie,

wiedząc, że ich suma wynosi .
2. Wiedząc, że przekątne w rombie przecinają się
pod kątem prostym, dzieląc się na połowy, utwórz
drugie równanie z niewiadomymi
ykorzystaj twierdzenie Pitagorasa:

.
3. Rozwiąż układ równań.
4. Oblicz pole rombu ze wzoru: .
5. Znając bok rombu i P, wykorzystaj wzór na
pole rombu: i oblicz .
 57
Na trapezie, którego wysokość jest równa
, opisano okrąg o promieniu .
Oblicz obwód tego trapezu, jeśli jedna
z jego podstaw jest średnicą tego okręgu.

1. Okrąg można opisać tylko na trapezie

równoramiennym. Narysuj trapez o dłuższej
podstawie zgodnie z treścią zadania.
2. Narysuj wysokości i .
3. Do wierzchołków i poprowadź promienie
ze środka okręgu .
4. W trójkącie wykorzystaj twierdzenie
Pitagorasa:

.
Oblicz Długość odcinka , a następnie
(podstawa składa się z dwóch promieni).
5. Zastosuj twierdzenie Pitagorasa w trójkącie
i oblicz długość ramion trapezu.
6. Krótsza podstawa trapezu składa się z dwóch
odcinków .
 58
Oblicz pole trapezu równoramiennego
o ramieniu długości 10 cm opisanego
na okręgu o promieniu 4 cm.

1. Narysuj trapez równoramienny o dłuższej podstawie

oraz wysokości i . Wpisz w niego okrąg.
2. Zauważ związek wysokości trapezu z promieniem
okręgu wpisanego w trapez.
3. W trójkącie wykorzystaj twierdzenie
Pitagorasa:

. Oblicz długość odcinka .

4. Nazwij podstawę , wtedy podstawa
.
5. Ułóż równanie z niewiadomą wykorzystaj
twierdzenie: aby w czworokąt wpisać okrąg, suma
przeciwległych boków musi być taka sama.
6. Oblicz pole trapezu ze wzoru: , gdzie
podstawy trapezu, wysokość trapezu.
 59
Podstawy trapezu równoramiennego mają
długość i . Oblicz pole tego
trapezu, jeśli można w niego wpisać okrąg.

1. Narysuj trapez równoramienny o dłuższej podstawie

oraz wysokości i . Wpisz w niego okrąg.
2. Zauważ, że odcinek jest równy krótszej
podstawie CD. Oblicz długość odcinków i .
3. Nazwij ramiona trapezu
4. Wykorzystując twierdzenie: aby w czworokąt wpisać
okrąg, suma przeciwległych boków musi być taka
sama, oblicz
5. W trójkącie wykorzystaj twierdzenie
Pitagorasa:

. Oblicz wysokość .
6. Oblicz pole trapezu ze wzoru: , gdzie
podstawy trapezu, wysokość trapezu.
 60
Podstawy trapezu prostokątnego mają długość
1 cm i 3 cm. Oblicz długości ramion tego
trapezu, jeśli można wpisać w niego okrąg.

1. Narysuj trapez prostokątny o dłuższej podstawie .

Wpisz w niego okrąg.
2. Narysuj wysokość CE. Zauważ, że odcinek jest
równy krótszej podstawie .
Oblicz długość odcinka .
3. Nazwij ramiona trapezu
4. Wykorzystując twierdzenie: aby w czworokąt wpisać
okrąg, suma przeciwległych boków musi być taka
sama, ułóż równanie z niewiadomymi i
5. W trójkącie wykorzystaj twierdzenie
Pitagorasa:

. Utwórz drugie równanie

z niewiadomymi i . Rozwiąż układ równań.
 61
W trapez o kątach ostrych przy dłuższej
podstawie 30° i 60° wpisano okrąg
o promieniu . Oblicz długości podstaw
tego trapezu.

1. Narysuj trapez o dłuższej podstawie zgodnie z treścią

polecenia. Wpisz w niego okrąg. Zauważ związek między wysokością
trapezu, a promieniem okręgu w niego wpisanego.
2. Narysuj wysokości CE i DF. Zauważ, że odcinek jest równy
krótszej podstawie .
3. Skorzystaj z odpowiedniej definicji w trójkącie ADF i oblicz długości
odcinków i oraz w trójkącie i oblicz długości odcinków
i :
Sinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
Cosinusem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej przy kącie do długości przeciwprostokątnej.
Tangensem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej naprzeciw kąta do długości drugiej przyprostokątnej.
Cotangensem kąta nazywamy stosunek długości przyprostokątnej
leżącej przy kącie do długości drugiej przyprostokątnej.
4. Nazwij podstawę trapezu
5. Wykorzystując twierdzenie: aby w czworokąt wpisać okrąg, suma
przeciwległych boków musi być taka sama, ułóż równanie
z niewiadomą
 62
W romb o boku długości i kącie
ostrym 60° wpisano koło. Oblicz pole
tego koła.

1. Narysuj romb i wpisz w niego okrąg zgodnie

z treścią polecenia.
2. Oblicz pole rombu korzystając ze wzoru:
gdzie długość boku rombu,
kąt ostry rombu.
3. Korzystajac ze wzoru na pole rombu: ,
oblicz
4. Zauważ związek między wysokością rombu,
a promieniem okręgu wpisanego w niego.
5. Oblicz pole koła ze wzoru: .
 63
Jeden z boków trójkąta jest
trzykrotnie dłuższy od drugiego boku,
a kąt między nimi zawarty jest równy
60°. Oblicz długość tych boków, jeśli
trzeci bok tego trójkąta ma długość 7.

1. Narysuj trójkąt według treści polecenia.

2. Boki trójkąta oznacz:
3. Skorzystaj z twierdzenia cosinusów:
, gdzie kąt
zawarty między bokami trójkąta
Za wstaw wartość 7.
4. Rozwiąż równanie z niewiadomą
 64
Jeden z boków trójkąta jest
czterokrotnie dłuższy od drugiego
boku, a kąt między nimi zawarty
jest równy 120°. Oblicz długość tych
boków, jeśli trzeci bok tego trójkąta
ma długość 21.

1. Narysuj trójkąt według treści polecenia.

2. Boki trójkąta oznacz:
3. Skorzystaj z twierdzenia cosinusów:
, gdzie kąt
zawarty między bokami trójkąta
Za wstaw wartość 21.
4. Wykorzystaj wzór:
5. Rozwiąż równanie z niewiadomą