Bài giảng

CHƯƠNG
Ngôn ngữ
2 Python

2
Bài Kiểu dữ liệu
2.2
& phép toán
1. Kiểu dữ liệu và phép toán liên quan
2. Cấu trúc rẽ nhánh
3. Vòng lặp
4. Hàm
5. Bài tập
3
 Ôn lại

▪ Biến không cần khai báo trước, không cần chỉ kiểu
▪ Dữ liệu chuỗi nằm trong cặp nháy đơn ('), nháy kép
("), hoặc ba dấu nháy (""") – nếu viết nhiều dòng
▪ Sử dụng chuỗi thoát (escape sequence) để khai báo các ký tự đặc biệt
- Sử dụng chuỗi “trần”: r ”nội dung”
▪ Dùng dấu thăng (#) để viết dòng chú thích
▪ Dùng hàm print để in dữ liệu
▪ Dùng hàm input để nhập dữ liệu
- Có thể kết hợp với hàm chuyển đổi kiểu

4
Kiểu dữ liệu &
phép toán liên quan

5
 Kiểu số
❖Python viết số nguyên theo nhiều hệ cơ số
▪ A = 1234 # hệ cơ số 10
▪ B = 0xAF1 # hệ cơ số 16
▪ C = 0o772 # hệ cơ số 8
▪ D = 0b1001 # hệ cơ số 2

❖Chuyểnđổi từ số nguyên thành string ở các hệ cơ

số khác nhau
▪ K = str(1234) # chuyển thành str ở hệ cơ số 10
▪ L = hex(1234) # chuyển thành str ở hệ cơ số 16
▪ M = oct(1234) # chuyển thành str ở hệ cơ số 8
▪ N = bin(1234) # chuyển thành str ở hệ cơ số 2

6
 Kiểu số
❖Từ python 3, số nguyên không có giới hạn số
chữ số
❖Số thực (float) trong python có thể viết kiểu
thông thường hoặc dạng khoa học
▪ X = 12.34
▪ Y = 314.15279e-2 # dạng số nguyên và phần mũ 10

❖Python hỗ trợ kiểu số phức, với chữ j đại

diện cho phần ảo
▪ A = 3+4j
▪ B = 2-2j
▪ print(A+B) # sẽ in ra (5+2j)

7
 Phép toán
❖ Python hỗ trợ nhiều phép toán số, logic, so
sánh và phép toán bit
▪ Các phép toán số thông thường: +, -, *, %, **
▪ Python có 2 phép chia:
• Chia đúng (/): 10/3 # 3.3333333333333335
• Chia nguyên (//): 10/3 # 3 (nhanh hơn phép /)
▪ Các phép logic: and, or, not
• Python không có phép xor logic, trường hợp muốn tính phép
xor thì thay bằng phép so sánh khác (bool(a) != bool(b))
▪ Các phép so sánh: <, <=, >, >=, !=, ==
▪ Các phép toán bit: &, |, ^, ~, <<, >>
▪ Phép kiểm tra tập (in, not in): 1 in [1, 2, 3]
8
Cấu trúc rẽ nhánh

9
 Cấu trúc rẽ nhánh if-else
if expression: if expression: if expression: if expression:
# if-block # if-block # if-block # if-block
else:
elif 2-expression: #else-block elif 2-expression:
# 2-if-block # 2-if-block
…
elif 3-expression:
# 3-if-block elif n-expression:
# n-if-block
elif n-expression:
# n-if-block else:
#else-block

10
 Cấu trúc rẽ nhánh if-else
Chú ý: python nhạy cảm với việc viết khối mã
name = input("What's your name? ")
print("Nice to meet you " + name + "!")
age = int(input("Your age? "))
print("You are already", age, "years old,",
name, "!")
if age>=18:
print("Đủ tuổi đi bầu cử")
if age>100:
print("Có vẻ sai sai!")
else:
print("Nhỏ quá")

11
 “phép toán” if
▪ Python có cách sử dụng if khá kì cục (theo cách nhìn của
những người đã biết lệnh if trong một ngôn ngữ khác)
▪ Nhưng cách viết này rất hợp lý xét về mặt ngôn ngữ và
cách đọc điều kiện logic
Cú pháp: A if <điều-kiện> else B
Giải thích: phép toán trả về A nếu điều-kiện là đúng, ngược
lại trả về B
Ví dụ:
X = A if A > B else B # X là max của A và B

12
Vòng lặp

13
 Vòng lặp while
while expression: while expression: while expression:
# while-block # while-block-1 # while-block
continue else:
# while-block-2 #else-block

▪ Lặp while trong python tương đối giống trong các ngôn ngữ khác
▪ Trong khối lệnh while (lệnh lặp nói chung) có thể dung continue hoặc
break để về đầu hoặc cuối khối lệnh
▪ Khối “else” sẽ được thực hiện sau khi toàn bộ vòng lặp đã chạy xong
• Khối này sẽ không chạy nếu vòng lặp bị “break”

14
 Vòng lặp for
for variable_1, variable_2, variable_n in sequence:
# for-block

for variable_1, variable_2, variable_n in sequence:

# for-block
else:
#else-block

▪ Vòng lặp for sử dụng để duyệt danh sách, khối else làm việc tương tự như ở
vòng lặp while
▪ Dùng hàm range(a, b) để tạo danh sách gồm các số từ a đến b-1, hoặc tổng
quát hơn là range(a, b, c) trong đó c là bước nhảy

for d in range(10,20): # in các số từ 10 đến 19

print(d)
for d in range(20,10,-1): # in các số từ 20 đến 11
print(d)
15
Hàm
16
 Hàm
▪ Cú pháp khai báo hàm rất đơn giản
def <tên-hàm>(danh-sách-tham-số):
<lệnh 1>
…
<lệnh n>
▪ Ví dụ: hàm tính tích 2 số
def tich(a, b):
return a*b
Hàm trả về kết quả bằng lệnh return, nếu không trả
về thì coi như trả về None

17
 Hàm
▪ Hàm có thể chỉ ra giá trị mặc định của tham số
def tich(a, b = 1):
return a*b
▪ Như vậy với hàm trên ta có thể gọi thực hiện nó:
print(tich(10, 20)) # 200
print(tich(10)) # 10
print(tich(a=5)) # 5
print(tich(b=6, a=5)) # 30
▪ Chú ý: các tham số có giá trị mặc định phải đứng
cuối danh sách tham số

18