0% found this document useful (0 votes)
1K views16 pages

Isizulu P3 June2022 Qp&memo

Essay
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
1K views16 pages

Isizulu P3 June2022 Qp&memo

Essay
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 16

SENIOR CERTIFICATE EXAMINATIONS/

NATIONAL SENIOR CERTIFICATE EXAMINATIONS

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA (HL)

IPHEPHA LESITHATHU (P3)

2022

AMAMAKI: 100

ISIKHATHI: Amahora ama-3

Leli phepha linamakhasi ayisi-6.

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 2 DBE/2022
SC/NSC

IMIYALELO KWABAHLOLWAYO

1. Leli phepha lehlukaniswe iziqephu EZIMBILI:

ISIQEPHU A: Indaba: (50)


ISIQEPHU B: Imibhalo emide edlulisa imiyalezo: (2 x 25) (50)

QAPHELA: Abahlolwayo balindeleke ukuba baphendule imibuzo EMIBILI


ESIQESHINI B.

2. Phendula umbuzo OWODWA esiqeshini A, NEMIBILI esiqeshini B.

3. Bhala usebenzise ulimi ohlolwa ngalo.

4. Qalisa ISIQEPHU NGASINYE ekhasini ELISHA.

5. Bhala ukhombise amalungiselelo (isibonelo: sebenzisa umdwebo


osalulwembu/ifloshadi; amaphuzu asemqoka), phinda ufunde bese ulungisa
namaphutha. Amalungiselelo mawabhalwe NGAPHAMBI kokuphendula
umbuzo owukhethile.

6. Amalungiselelo owabhalile kumele abonakale. Uyayalwa ukuba lawo


malungiselelo uwakhansele ngokudweba umugqa ovundlile ekhasini.

7. Uyayalwa ukuba usebenzise isikhathi sokubhala ngale ndlela elandelayo:

ISIQEPHU A: Amaminithi ayi-100


ISIQEPHU B: Amaminithi angama-80 (2 x 40)

8. Ungaziguquli izinombolo zemibuzo. Zibhale njengoba zibhaliwe ephepheni


lemibuzo.

9. Nikeza impendulo yakho isihloko esiyifanele. Amagama esihloko awabalwa,


kubalwa amagama empendulo kuphela.

10. Qaphelisisa upelomagama kanye nokwakheka kwemisho.

11. Bhala ngobunono nangesandla esifundekayo.

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 3 DBE/2022
SC/NSC

ISIQEPHU A: INDABA

UMBUZO 1

Khetha isihloko ESISODWA kwezilandelayo ubhale ngaso indaba ibe ngamagama


angama-340 kuya kwangama-390.
Bhala inombolo kanye nesihloko sendaba yakho.
1.1 Bhala indaba ezophetha ngalawa mazwi:

'Hawu kanti ngiyaphupha!' [50]


1.2 Ngiyayithanda indlela abazali bami abangikhulisa ngayo. [50]
1.3 Zayima emthumeni ngalolo suku. [50]
1.4 Ukwakhiwa kwenxanxathela yezitolo emiphakathini kunemiphumela emihle
nengemihle! [50]
1.5 Uhulumeni ubona kuyisixazululo sokunqanda ukubhebhetheka kwesifo
sokhuvethe ngokuyalela bonke abantu bakuleli ukuthi bagome. [50]
1.6 Izithombe ezilandelayo zichukuluza imizwa kanye nemicabango.

Khetha isithombe ESISODWA ubhale ngaso indaba. Bhala inombolo


yombuzo (1.6.1, 1.6.2 noma 1.6.3) bese uyinika isihloko indaba yakho.

QAPHELA: Indaba yakho mayibe nobudlelwane nesithombe osikhethile.

1.6.1

[Sithathwe ku-www.inspirational pics.com] [50]

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 4 DBE/2022
SC/NSC

1.6.2

[Sithathwe ku-www.educational pics.com] [50]

1.6.3

[Sithathwe ku-www.inspirational pics.com] [50]

AMAMAKI ESIQEPHU A: 50

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 5 DBE/2022
SC/NSC

ISIQEPHU B: IMIBHALO EMIDE EDLULISA IMIYALEZO

UMBUZO 2

 Phendula imibuzo EMIBILI kulesi siqephu.


 Bhala ngamagama ayi-100 kuya kwayi-120 umbhalo ngamunye.
Isb. 2.1. Incwadi Yobungani.

2.1 INCWADI YOBUNGANI

Umngani wakho onabazali abangomacaphunakusale bebemhlelele iholidi


lokugubha usuku lwakhe lokuzalwa kwelinye lamazwe aphesheya
kwezilwandle. Uhambo lwabo lubhuntshile ngenxa yokuqubuka kwesifo
esingalapheki.

Bhala incwadi uzwelane naye, uphinde umnike ithemba. [25]

2.2 UMLANDO KAMUFI

Kudlule emhlabeni umculi odumile enikhule naye. Umndeni ukucelile ukuba


uwulekelele ekubhaleni umlando kamufi.

Bhala umlando walo mculi. [25]

2.3 I-AJENDA NAMAMINITHI OMHLANGANO

Isigungu sabafundi besikole ofunda kuso besibambe umhlangano wokucela


uxhaso kubafundi ababefunda kuso ukuze kuvuselelwe umtapo wolwazi.

Bhala i-Ajenda kanye namaminithi alowo mhlangano. [25]

2.4 I-INTHAVYU

Uxoxisana neKhansela langakini elisanda kukhethwa mayelana namasu


elizowasebenzisa ukudala amathuba omsebenzi entsheni engasebenzi.

Bhala i-inthavyu ephakathi kwakho kanye neKhansela. [25]

2.5 INCWADI YAKOMKHULU

Abafundi abahlala egunjini elingumakhelwane wakho ehostela lesikole ofunda


kuso, bahlala bebanga umsindo njalo ngezimpelasonto. Lokhu kuphazamisa
isikhathi sakho sokufunda ebusuku.

Bhala incwadi uyibhekise kuMphathi wehostela ukhalaze ngalesi senzo. [25]

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 6 DBE/2022
SC/NSC

2.6 ISIBUYEKEZO

UMasipala walapho nihlala khona ubuwenze umcimbi wokuhalalisela labo


abebebambe iqhaza emqhudelwaneni wama-Olimpiki emidlalo
enhlobonhlobo obuse-Tokyo.

Bhala isibuyekezo salo mcimbi. [25]

AMAMAKI ESIQEPHU B: 50
AMAMAKI ESEWONKE: 100

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha


SENIOR CERTIFICATE EXAMINATIONS/
NATIONAL SENIOR CERTIFICATE EXAMINATIONS

ISIZULU ULIMI LWASEKHAYA (HL)

IPHEPHA LESITHATHU (P3)

2022

UMHLAHLANDLELA WOKUMAKA

AMAMAKI: 100

Lo mhlahlandlela wokumaka unamakhasi ayi-10.

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 2 DBE/2022
SC/NSC – Umhlahlandlela Wokumaka

QAPHELA:
 Ngaso sonke isikhathi sebenzisa irubhrikhi uma umaka umbhalo wokuziqambela (Iphepha lesi-3, ISIQEPHU A).
 Amamaki ukusuka ku: 0–50 ahlukaniswe ngokwamazinga amahlanu ngokwezinkomba.
 Okubonwa ngakho: okuqukethwe nolimi, inkomba ngayinye kumazinga amahlanu ihlukaniswe izingxenye ezimbili kuye ngokwabiwa
kwamamaki. Kunengxenye engenhla kanye nengezansi.
 Isakhiwo sona asithinteki ekuhlukaniseni ngokwezingxenye. Ayikho ingxenye engenhla noma engezansi.
AMARUBHRIKHI OKUHLOLA I-ESEYI ULIMI LWASEKHAYA [AMAMAKI ANGAMA-50]

Okungabonwa ngakho Okungavamile Okunekhono Okusendimeni Okuqalisayo Akwanelisi


OKUQUKETHWE 28–30 22–24 16–18 10–12 4–6
KANYE -Impendulo enembayo -Impendulo yakheke kahle -Impendulo eyenelisayo -Impendulo ikhombisa -Impendulo enhlanhlathayo
Ingxenye engenhla

NAMALUNGISELELO ngaphezu kobekulindelekile impela -Imibono inakho ukungahlangani -Imibono edidayo


-Imibono ekhaliphile, -Imibono eshaya ukulandelana nokushaya -Imibono engacacile nenganembi
(Izimpendulo kanye echukuluza ingqondo kanye emhlolweni nehlabahlosile emhlolweni nekungeyona -Akuzwakali
nekhombisa ukuvuthwa enokuvuthwa komqondo -Ihleleke ngokusendimeni eyokuzisungulela kunophindaphinda
nemibono)
komqondo -Ihleleke kahle kakhulu kanye nokulandelana -Kukhona okukhombisa -Akukho ukuhlela kanye
Ukuhlela imibono -Ihleleke ngobunyoninco kanye nokulandelana (nokuxhumana) ukuhlela okuncane nokulandelana
uyihlelela kanye nokulandelana (nokuxhumana) kubandakanya isingeniso, nokulandelana
amalungiselelo (nokuxhumana) kubandakanya kubandakanya isingeniso, umzimba kanye nesiphetho
Ukuqonda inhloso, isingeniso, umzimba kanye umzimba kanye nesiphetho
izethameli kanye nesimo nesiphetho
25–27 19–21 13–15 7–9 0–3
AMAMAKI ANGAMA- -Impendulo yinhle kakhulu -Impendulo yakheke kahle -Impendulo eyenelisayo -Impendulo engashayi -Ayikho imizamo
30 kepha intula izimpawu -Imibono ehambisanayo kodwa intula ukucacisa emhlolweni ekhombisa ukuphendula
Ingxenye engezansi

ze-eseyi enembayo nendaba nehlabahlosile -Imibono iyalandelana -Imibono ithanda ukuba ngesihloko
-Imibono ekhombisa -Ihleleke kahle kakhulu ngokusendimeni futhi nhlakanhlaka futhi -Akuhambisani nesihloko
ukuvuthwa komqondo kanye kanye nokulandelana iyamukeleka iyadida futhi akufanelene
nokukhalipha (nokuxhumana) -Kukhona okukhomba -Ukuhlela kanye -Akuqondene nesihloko
-Ikhombisa ikhono lokuhlela kubandakanya isingeniso, ukuhlela kanye nokulandelana akukho futhi kuphithene
kanye nokulandelana umzimba kanye nesiphetho nokulandelana
(nokuxhumana) kubandakanya (nokuxhumana)
isingeniso, umzimba kanye kubandakanya isingeniso,
nesiphetho umzimba kanye nesiphetho

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 3 DBE/2022
SC/NSC – Umhlahlandlela Wokumaka

AMARUBHRIKHI OKUHLOLA I-ESEYI ULIMI LWASEKHAYA [AMAMAKI ANGAMA-50] (ayaqhubeka)

Okungabonwa ngakho Okungavamile Okunekhono Okusendimeni Okuqalisayo Akwanelisi


ULIMI, ISITAYELA & 14–15 11–12 8–9 5–6 0–3
UKULUNGISA -Ithoni, irejista, isitayela, -Ithoni, irejista, isitayela, -Ithoni, irejista, isitayela, -Ithoni, irejista, isitayela, -Ulimi aluqondakali
AMAPHUTHA ulwazimagama ulwazimagama ulwazimagama ulwazimagama -Ithoni, irejista, isitayela
kuhambisana kahle kuhambisana kahle kuhambisana kahle kuhambisana kanye nolwazimagama

Ingxenye engenhla
Ithoni, irejista, isitayela, kakhulu nenhloso, nenhloso, izethameli kanye nenhloso, izethameli ngokungagculisi aluhambisani nenhloso,
izethameli kanye nesimo nesimo kanye nesimo nenhloso, izethameli izethameli kanye nesimo
ulwazimagama
-Ulimi lukhombisa -Ulimi lufanelekile kanye -Ukusetshenziswa kolimi kanye nesimo -Ulwazimagama luncane
kuyahambisana ukuzethemba, nokusetshenziswa ukudlulisa umqondo -Ukusetshenziswa kolimi kakhulu okwenza kube
nenhloso/umthelela kanye luyancomeka kakhulu kwethoni ngendlela kusendimeni ukudlulisa umqondo lukhuni ukuqonda
nesimo, -Ithoni ekhomba ukuphoqa efanelekile -Ithoni ifanelekile akugculisi
ukukhethwa kwamagama, kanye namasu obuciko -Kunamaphutha ambalwa -Kusetshenziswe amasu -Ithoni nephimbo
ukusetshenziswa kolimi, obunembayo ohlelweni kanye nesipelingi obuciko ukukhulisa akugculisi
izimpawu zokuloba, uhlelo, -Akunamaphutha sanhlobo -Ibumbeke kahle kakhulu okuqukethwe -Kusetshenziswe amasu
isipelingi ohlelweni kanye nesipelingi obuciko ngokungagculisi
-Ikhombise ikhono ukukhulisa okuqukethwe
eliphezulu lokubumba
AMAMAKI AYI-15
13 10 7 4
-Ulimi lukhombisa -Ulimi luyahambisana futhi -Ukusetshenziswa kolimi -Ukusetshenziswa kolimi
ukuzethemba, lufanelekile okusendimeni okunamaphutha
luyancomeka kakhulu -Ithoni iyahambisana futhi nokungahlangani -Imisho enhlobonhlobo
engezansi

-Akunamaphutha ohlelweni ifanelekile okumbalwa imbalwa noma ayikho


Ingxenye

kanye nesipelingi -Kunamaphutha ambalwa -Ithoni ifanelekile kanye -Ulwazimagama


-Ikhombise ikhono ohlelo kanye nesipelingi nokusetshenziswa olunomkhawulo
eliphezulu lokubumba -Ibumbeke kahle kwamasu obuciko
okunomkhawulo
ISAKHIWO 5 4 3 2 0–1
-Ukuthuthuka kwesihloko -Ukuthuthuka nokugeleza -Ukuthuthuka kwendaba -Amaphuzu ambalwa -Amaphuzu awatholakali
Izimpawu zethekisthi, okunembayo kwendaba okusendimeni azwakalayo -Imisho kanye nezigaba
ukuthuthuka kwezigaba -Ukucacisa okunembayo -Ukucacisa okuhle, -Imisho, izigaba -Imisho kanye nezigaba kunamaphutha
kanye nokwakhiwa -Imisho, izigaba kwakheke -Imisho, izigaba kwakheke kahle kunamaphutha -I-eseyi ayinamqondo
kahle kakhulu kuyalandelana futhi -I-eseyi isenawo -I-eseyi isenawo
kwemisho
kuxubile umqondo umqondo noma
inamaphutha
AMAMAKI AYISI-5

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 4 DBE/2022
SC/NSC – Umhlahlandlela Wokumaka

Amakhodi angasetshenziswa uma kumakwa AMAKHODI AMAMAKI


SP – (dwebela)-isipelingi esingamukelekile.
NQ- ukunqamula
PND- ukuphindaphinda Q = 30
PH – uphawu lokubhala olungemukelekile. L = 15
L – (dwebela)- ulimi olungemukelekile. SK = 05
50
GN – igama elingcono.
NK – inkathi engemukelekile.
GL – amagama awalandelani ngokufanele
KM – akwenzi mqondo.
ISIV. – isivumelwano esinganembi.
AK – akudingekile.
‘Si – i-aphostilofi engemukelekile.
R – irejista.
// – khombisa isigaba esisha.
^ – kunegama elingekho.
/ – ukwehlukanisa amagama.
– ukuhlanganisa amagama.
 – ulimi oluhle.
} KM - isigaba esingenzi mqondo

OKULINDELEKILE MAYELANA NESAKHIWO SEMIBHALO (ISIQEPHU A)


 Isingeniso: Siyaheha, sinamandla, siyisigaba esisodwa, singenisa indikimba,
sinobude obemukelekile.
 Umzimba: (i) Izigaba zinemiqondo ezwakalayo nenikezelanayo.
(ii) Zihleleke kahle: Isigaba siqala ngomusho oyinhloko bese siba
nemisho esekelayo. Masibe nomqondo ophelele.
(iii) Umbhalo nombhalo uhambelana nenkathi okumele ubhalwe
ngayo.
 Isiphetho: (i) Siyisigaba esisodwa.
(ii) Makuvele ukuthi umbhalo usuyagoqwa noma uyasongwa.
(iii) Selungavela uvo lombhali ngalokho abhala ngakho okungaba
ukuxwayisa/ukweluleka/ukuxolisa.

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 5 DBE/2022
SC/NSC – Umhlahlandlela Wokumaka

ISIQEPHU A: INDABA

UMBUZO 1

OKULINDELEKILE MAYELANA NEZIHLOKO ZEZINDABA (ISIQEPHU A)

1.1 'Hawu kanti ngiyaphupha!'


Ohlolwayo makakhombise ukuthi uyasiqonda isihloko. Kulindeleke ukuba
abhale indaba ezogcina ngala mazwi angenhla. Ohlolwayo angabhala
ngephupho elihle noma elibi. [50]

1.2 Ngiyayithanda indlela abazali bami abangikhulisa ngayo.


Ohlolwayo makakhombise ukuthi uyasiqonda isihloko. Ohlolwayo kumele
achaze izinto azithandayo / ezimjabulisayo / eziyimfundiso yabazali bakhe. [50]

1.3 Zayima emthumeni ngalolo suku.


Ohlolwayo makakhombise ukuthi uyasiqonda lesi simo sokukhuluma.
Makaxoxe ngokwenzeka okwaba yimbangela yokuthi adideke angazi ukuthi
uthathani uyihlanganisa nani. [50]

1.4 Ukwakhiwa kwenxanxathela yezitolo emiphakathini kunemiphumela


emihle nengemihle!
Ohlolwayo makabonakale ethinta izinhlangothi zombili ngokulinganayo:
(Imiphumela emihle nengemihle) bese kuthi ekugcineni akhethe uhlangothi
ahambisana nalo.

Emihle: Abantu abaningi bathola imisebenzi. Kubalula ukuthola izidingo


zempilo njengokudla, izimpahla zokugqoka, njl.

Engemihle: Kuvalela amathuba osomabhizinisi bendawo abancane


nabasathuthuka. Kwandisa ubugebengu, njl. [50]

1.5 Uhulumeni ubona kuyisixazululo sokunqanda ukubhebhetheka kwesifo


sokhuvethe ngokuyalela bonke abantu bakuleli ukuthi bagome.

Ohlolwayo kufanele athathe uhlangothi zisuka nje. Avumelane noma


aphikisane nesihloko.
Ohlolwayo angabhala ancome iqhaza elibanjwa uhulumeni wakuleli
ukugqugquzela zonke izakhamuzi ukuba zigome, isb. Ukuthathwa
nokusatshalaliswa kwezithombe zokugoma ezithathwa yizakhamuzi ngosuku
lokugoma.
Ohlolwayo angabhala agxeke izinkulumo ezingezinhle ezisatshalaliswa
yizakhamuzi ezimayelana nomgomo kanye nabantu abagonyiwe. [50]

1.6 Indaba ngesithombe

1.6.1 Ohlolwayo makanike indaba yakhe isihloko esihambisana


nesithombe. Makungachazwa isithombe. Indaba yakhe kumele
ihambisane nokuqukethwe isithombe. Isb. sesihloko: Amathuba
Emisebenzi Angakhethi Phela Emasini/ Amathuba omsebenzi
avuleleke kuwo wonke umuntu, njl.
Lesi sithombe singaba nomqondo osobala noma ojulile. Isihloko
singalandisa/singachaza, njl. [50]

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 6 DBE/2022
SC/NSC – Umhlahlandlela Wokumaka

1.6.2 Ohlolwayo makanike indaba yakhe isihloko esihambisana


nesithombe. Makungachazwa isithombe. Indaba yakhe kumele
ihambisane nokuqukethwe isithombe. Isb. sesihloko: Kumnyama
kubomvu ngizophumelela, njl.

Lesi sithombe singaba nomqondo osobala noma ojulile. Isihloko


singalandisa/singachaza/singaninga, njl. [50]

1.6.3 Ohlolwayo makanike indaba yakhe isihloko esihambisana


nesithombe.
Makungachazwa isithombe. Isb. sesihloko: Kuba mnyama Kakhulu
Uma Sekuzokusa, njl.

Lesi sithombe singaba nomqondo osobala noma ojulile. Isihloko


singalandisa/singachaza, njl. [50]

AMAMAKI ESIQEPHU A: 50

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 7 DBE/2022
SC/NSC – Umhlahlandlela Wokumaka

AMARUBHRIKHI OKUHLOLA UMBHALO OMUDE ODLULISA UMYALEZO ULIMI LWASEKHAYA [AMAMAKI ANGAMA-25]
INCWADI YOBUNGANI/UMLANDO KAMUFI/I–AJENDA NAMAMINITHI OMHLANGANO/I–INTHAVYU/INCWADI YAKOMKHULU/ISIBUYEKEZO

Okungabonwa ngakho Okungavamile Okunekhono Okusendimeni Okuqalisayo Akwanelisi


OKUQUKETHWE, 13–15 10–12 7–9 4–6 0–3
AMALUNGISELELO & -Impendulo enembayo -Impendulo enhle kakhulu -Impendulo esendimeni -Impendulo esezingeni -Impendulo ikhombisa
NEFOMATHI ngaphezu kobekulindelekile ekhombisa ulwazi ekhombisa ulwazi eliyisisekelo ekhombisa ukungabi nalo ulwazi
-Amasu akhaliphile kanye lwezimpawu zohlobo lwezimpawu zohlobo ulwazi lwezimpawu zohlobo lwezimpawu zohlobo
Impendulo kanye nemibono nokuvuthwa komqondo lombhalo lombhalo lombhalo lombhalo
Ukuhlela imibono ukuze kube -Ulwazi olubanzi -Inamathele esihlokweni -Inamathele esihlokweni -Ukunamathela -Umqondo uyanhlanhlatha
namalungiselelo lwezimpawu zohlobo -Kunamaphushana - inamaphutha asendimeni kuyabonakala kodwa kunamaphutha amakhulu
Inhloso, izethameli, izakhiwo lombhalo -Ukulandelana -Ukulandelana kwemibono kunamaphutha -Imibono ayilandelani
nezimiso kanye nesimo -Umbhalo unamathele kokuqukethwe nemibono, okuqukethwe kufanelekile amaningana sanhlobo
esihlokweni kuchazwe kahle futhi -Ukuchaza okumbalwa -Ukulandelana -Ukuchaza okumbalwa
-Amasu akhombisa kusekela isihloko kusekela isihloko kwamaphuzu okuqukethwe okusekela isihloko
AMAMAKI AYI-15 ukuthelelana kanye -Ifomathi efanele -Ifomathi efanelekile kodwa kubuye kungabonakali -Akasebenzisanga nhlobo
nokulandelana enamaphushana kunamaphutha ambalwa -Ukuchaza okumbalwa imithetho yefomathi
-Acacisa ngokusobala kusekela isihloko
kanye nokusekela isihloko -Usebenzise ngokunganele
-Ifomathi efanelekile imithetho yefomathi
necacile -Kukhona okumbalwa
okubalulekile
ULIMI, ISITAYELA KANYE 9–10 7–8 5–6 3–4 0–2
NOKULUNGISA -Ithoni, irejista, isitayela, -Ithoni, irejista, isitayela, -Ithoni, irejista, isitayela, -Ithoni, irejista, isitayela, -Ithoni, irejista, isitayela
AMAPHUTHA ulwazimagama ulwazimagama ulwazimagama ulwazimagama kanye nolwazimagama
kuhambisana kahle kakhulu kuhambisana kahle kuyahambisana nenhloso, kunokungahambisani akuhambisani nenhloso,
Ithoni, irejista, isitayela, nenhloso, izethameli kanye nenhloso, izethameli kanye izethameli kanye nesimo nenhloso, izethameli kanye izethameli kanye nesimo
inhloso/umthelela, izethameli nesimo nesimo -Kunamaphutha ambalwa nesimo -Kugcwele amaphutha futhi
kanye nesimo -Uhlelo lufanelekile futhi -Uhlelo lufanelekile futhi -Ulwazimagama -Uhlelo olungafanelekile kuyadida
Ukusetshenziswa kolimi kanye lwakheke kahle kakhulu lwakheke kahle olusendimeni olunamaphutha amaningi -Ulwazimagama
nezimiso -Akunamaphutha sanhlobo -Ulwazimagama oluhle -Amaphutha -Ulwazimagama olunganele aluhambisani nenhloso
Ukukhethwa kwamagama -Kunamaphushana awawuphazamisi umqondo -Umqondo awusalandeleki -Umqondo uyanhlanhlatha
Izimpawu zokuloba kanye kahle kakhulu
nesipelingi

AMAMAKI AYI-10

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 8 DBE/2022
SC/NSC – Umhlahlandlela Wokumaka

ISIQEPHU B: IMIBHALO EMIDE EDLULISA IMIYALEZO

UMBUZO 2

Amamaki azocazwa ngale ndlela:


Q = 15
L = 10

OKULINDELEKILE
2.1 INCWADI YOBUNGANI
 Iba nekheli elilodwa lobhalayo.
 Ikheli lihamba nosuku. (4 Nhlolanja 1981, 4 Febhruwari 1981,
 4-02-1981, 1981-02-04)
 Isibingelelo asiveze ubuhlobo noma umgagule ngegama isibonelo:
Khwezi
 Isingeniso: siba sifushane. Asikhombise ubuhlobo obukhona phakathi
kwababhalelanayo kanye nenhloso.
 Umzimba: umayelana nokududuza umngane wakhe ongasakwazanga
ukuthatha iholidi.
 Isiphetho: kumele ohlolwayo aphethe. Angaveza ukuthi uyathemba ukuthi
umngani wakhe usazolithola elinye ithuba lokuba avakashele phesheya
njengezifiso zabazali bakhe. Khonza kubo bonke ekhaya.
 Makavalelise akhombise ubuhlobo angasifaki isibongo. isb.
Yimina umngani wakho
uMbuso [25]

2.2 UMLANDO KAMUFI

Ohlolwayo makaveze la maphuzu alandelayo:


 Isihloko: Isibonelo sesihloko
Umlando kaShwelezani Mbhele
 Isigaba sokuqala:
o Ukuqala ngamagama akhe aphelele
o Usuku azalwa ngalo
o Amagama abazali bakhe (makuvezwe ukuthi basaphila noma cha)
o Indawo azalelwa kuyo
o Usuku adlule ngalo emhlabeni
 Isigaba sesibili:
o Izikole afunde kuzona (amabanga aphansi, aphakeme naphakathi
nendawo)
 Isigaba sesithathu:
o Iqhaza/igalelo lakhe emphakathini
o Izindawo asebenze kuzo
o Iqhaza lakhe ekuthuthukiseni intsha.
o Ukuhlabana kwakhe okwahlukahlukene (uma kukhona)
 Isigaba sesine:
o Abashiyile emhlabeni
Isiphetho makukhonjiswe ukuthi usuyaphethwa umlando kamufi.
Angasebenzisa la magama isb: LALA NGOXOLO MPHEMBA! [25]

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 9 DBE/2022
SC/NSC – Umhlahlandlela Wokumaka

2.3 I-AJENDA NAMAMINITHI OMHLANGANO

Ohlolwayo makaveze la maphuzu alandelayo:


I-Ajenda Yomhlangano wabafundi besikole.

Usuku: 7 Nhlaba 2021


Indawo: Ehholo lesikole
Isikhathi: Ngehora le-10 ekuseni

1. Ukuvula
2. Amazwi okwamukela
3. Abakhona nezixoliso
4. Ukufundwa kwamaminithi omhlangano odlule
5. Ezivuka emaminithini
6. Ezosuku/Ezintsha: Ukuvuselelwa komtapo wolwazi.
6.1 Ukukhethwa kwekomiti elizosebenzisana nesikole ukunxenxa
abazonikela.
6.2 Izindlela ezizosetshenziswa ukuqongelelwa kwemali.
6.3 Ukusebenzisana neminye iminyango kahulumeni kanye
nezinhlangano zikahulumeni ezizimele.
7. Ezingxube/Ezixubile
8. Umhlangano olandelayo
9. Ukuvala
[25]

2.4 I-INTHAVYU

Ohlolwayo makaveze la maphuzu alandelayo:


o Bhala isandulela nkulumo ngokuqamba abalingiswa, indawo kanye
nesikhathi.
o Bhala amagama ezikhulumi ngasesandleni sokunxele.
o Sebenzisa umugqa omusha ukukhombisa isikhulumi esisha.
o Obuza imibuzo (umfundi) makabuze imibuzo emifushane bese kuthi
ophendulayo (iKhansela) liphendule ngokugcwele. Ulimi olujwayelekile
olungenabungani.
I-inthavyu mayikhombise ukukhula: ibe nesingeniso, umzimba nesiphetho. [25]

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha Pheqa ikhasi


IsiZulu Ulimi Lwasekhaya (HL)/P3 10 DBE/2022
SC/NSC – Umhlahlandlela Wokumaka

2.5 INCWADI YOMSEBENZI/YASEMTHETHWENI/YAKOMKHULU

 Iba namakheli amabili.


 Ikheli lobhalayo lihambisane nosuku. (13 Masingana 2020; 13 Januwari
2020; 13-01-2020, 2020-01-13)
 Ikheli lesibili lobhalelwayo liqala ngesikhundla sobhalelwayo (Mphathi
wehostela), alubhalwa usuku.
 Obhalelwayo makabingelelwe sakukhuluma. Isb:
Mnumzane/Nkosazana/Nkosikazi, njl.
 Mayibe nesihloko: Isb. INCWADI YOKUKHONONDA
 Isingeniso:
o Obhalayo makazethule kuvele ukuthi incwadi imayelana nani/isizathu
sokubhalwa kwencwadi.
 Umzimba:
o Makuvele ukuthi le nkinga iqale nini.
o Makuvele izizathu ezenza ukuthi lo msindo ungabekezeleki.
 Isiphetho:
o Makuvele ukuthi uzosithokozela isisombululo esisheshayo kulolu daba.
o Makavalelise akhombise ukuzithoba isb.
Yimina ozithobayo
Ukusayina:
uNolwazi Zulu (Nkz.) / uLwazi Zulu
abhale igama nesibongo [25]

2.6 ISIBUYEKEZO
Isihloko: masiveze ukuthi isibuyekezo simayelana nani
 Umzimba: ohlolwayo makaveze la maphuzu abhekise kulo mcimbi
wokuhalalisela ababambe iqhaza kuma-Olimpiki yemidlalo enhlobonhlobo.
abahleli bomcimbi, abaxhasi bomcimbi, abadidiyeli.
o Imininingwane yohlobo lomcimbi.
o Uthathe isikhathi esingakanani
o Imininingwane yabahleli nabaxhasi bomcimbi
o Usuku owawenziwe ngalo.
o Isibuyekezo somcimbi ngamafuphi kanye nokuphawula ngabantu
ababesohlelweni.
o Ukuphawula ngokuhle kanye nokungekuhle ngokwenzeka emcimbini.
Isiphetho sesibuyekezo: Makuvele umbono wohlolwayo ngalo mcimbi.
Angancoma noma agxeke. [25]

AMAMAKI ESIQEPHU B: 50
AMAMAKI ESEWONKE: 100

Akuvumelekile ukukopisha leli phepha

You might also like