FOLIA 368

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis

Studia de Securitate 12(2) (2022)
ISSN 2657-8549
DOI 10.24917/26578549.12.2.14

Arkadiusz Machniak
ORCID ID: 0000-0002-8092-9973
Uniwersytet Rzeszowski

Theodore John Kaczynski – genialny umysł i aspołeczna

osobowość na usługach terroryzmu

Theodore John Kaczynski - brilliant mind and antisocial personality at the service
of terrorism

Abstrakt
Theodore John Kaczyński urodził się 22 maja 1942 r. w Chicago w rodzinie polskich emigran-
tów. W dzieciństwie był podejrzewany o autyzm. W szkole średniej szybko zaczął wyróżniać
się ponad przeciętną inteligencją. Miał jednak problemy w relacjach z rówieśnikami. W wie-
ku 16 lat był studentem na Uniwersytecie Harvarda. Następnie studiował na Uniwersytecie
Michigan, gdzie uzyskał tytuł doktora matematyki. Został najmłodszym profesorem w histo-
rii tej uczelni. W 1969 r. zrezygnował z pracy naukowej i zamieszkał w odosobnieniu. Od
1978 r. wysyłał paczki z bombami, które zabiły 3 i raniły kolejne 23 osoby. Po aresztowaniu
przez FBI Kaczyński został oceniony przez biegłych psychiatrów jako osoba chora na schizo-
frenię paranoidalną. Aktualnie przebywa w jednym z więzień w stanie Kolorado. Celem ar-
tykułu jest ukazanie osobowości człowieka, który pod wpływem określonych uwarunkowań
stał się jednym z najbardziej znanych terrorystów XX wieku.
Słowa kluczowe: terroryzm, zamachowiec, bomby

Abstract
Theodore John Kaczynski was born on May 22, 1942 in Chicago to a family of Polish immigrants.
As a child, he was suspected of autism. In high school, he quickly began to excel above average
intelligence. However, he had problems in relations with his peers. At 16, he was a student at
Harvard University. He then studied at the University of Michigan, where he obtained a PhD
in mathematics. He became the youngest professor in the history of this university. In 1969,
he quit his research career and lived in isolation. From 1978, he sent parcels with bombs
that killed 3 and injured another 23 people. After being arrested by the FBI, Kaczynski was
assessed by expert psychiatrists as a person suffering from paranoid schizophrenia. The
aim of the article is to show the personality of a man who, under the influence of certain
conditions, became one of the most famous terrorists of the twentieth century.
Keywords: terrorism, assassin, bombs
Theodore John Kaczynski – genialny umysł i aspołeczna osobowość [197]

Wstęp
Czy można urodzić się terrorystą? Pytanie bardzo ryzykowne i trudne do odpowie-
dzi. Historia ludzkości przytacza wiele sensacyjnych przypadków osób znanych
z okrucieństwa i przemocy, których okoliczności narodzin miały zwiastować światu
nadchodzącą trwogę. Przykładem niech będą legendy związane z Temudżynem –
późniejszym Czyngis Chanem, które należy traktować w kategorii mitów racjona-
lizujących jego politykę i krwawe podboje. Jednak wpływ wielu czynników może
spowodować przemiany w osobowości i życiu człowieka, który wstępuje na ścieżkę
przemocy i brutalności decydując się na wybór terroryzmu, jako metody realizacji
swoich celów. Prezentowany tekst poświęcony został Theodorowi J. Kaczynskiemu,
genialnemu matematykowi i naukowcowi, który na pewnym etapie swojego życia
pod wpływem określonych czynników społecznych wybrał życie samotnika, a na-
stępnie konsekwentnie radykalizował swoją postawę. W następstwie tego został
jednym z najbardziej znanych i osławionych terrorystów XX wieku. Jakie czynniki
wpłynęły na zmianę jego osobowości i umysłu kierując go w stronę terroryzmu? Co
spowodowało, że genialny umysł rozwiązujący najbardziej skomplikowane zagad-
nienia matematyki stał się pomysłodawcą wyrachowanych zamachów bombowych?
Niniejszy tekst jest próbą odpowiedzi na tak skonstruowane pytania badawcze.
Opracowany został na podstawie analizy specjalistycznych publikacji poświęco-
nych tematyce terroryzmu autorstwa ekspertów i badaczy w tej dziedzinie.

Współczesny terroryzm wyzwaniem dla bezpieczeństw w wymiarze globalnym

Jak podaje Sebastian Wojciechowski: „z informacji zgromadzonych przez National
Consortium for the Study of Terrorism and Responses to Terrorism (START) wyni-
ka, że w latach 1970–2015 na świecie miało miejsce ponad 150 tys. ataków terrory-
stycznych” (Wojciechowski, 2017, s. 86).
Nie tylko liczba zamachów terrorystycznych prowokuje do dyskusji. Również
metody i formy działań terrorystów zmuszają do głębokiej refleksji. Współcześni
terroryści zdają się być bardziej bezwzględni i wyrachowani, wykorzystują nowe
rodzaje środków pola walki, często działają instynktownie, żeby pokazać swoją bez-
względność i zdeterminowanie. Są zdecydowani podejmować walkę do końca, aby
pokazać swoje istnienie i postulaty i charakteryzują się determinacją, aby wywoły-
wać psychozę strachu. Ponadto terroryzm bywa formą zemsty w sytuacjach, gdy nie
przynosi zakładanych efektów, gdy terrorystów dotyka kara, a ich struktury zostają
rozbite w efekcie precyzyjnego działania służb państwowych (Kosta, 2012, s. 12).
Eksperci szacują, iż terroryzm międzynarodowy oraz proliferacja broni maso-
wego rażenia (ABC) to dwa istotne zagrożenia dla XXI w. Współczesny terroryzm,
uwarunkowany cywilizacją XX i XXI w. to synonim zbrodni, która dotyka ludzi zwią-
zanych z aparatem władzy, jak też będących poza czynną polityką. Terroryści to ci,
którzy w imię swoich (ich zdaniem jedynie poprawnych) motywów i celów uciekają
się do przemocy, nie zważając na konsekwencje swoich czynów. Terroryzm, w prze-
konaniu wielu ekspertów, to specyficzna forma walki podejmowanej w realiach kla-
rownej asymetrii sił między podmiotami konfliktu (Elak,Antczak, 2010, s. 36–44).
[198] Arkadiusz Machniak

Terroryzm można definiować, jako formę zbrojnej aktywność określonych

osób oraz organizacji, stawiających sobie za cel wykreowanie istotnej zmiany na
scenie politycznej za pomocą szantażu, groźby i zniszczenia życia polityczno-spo-
łecznego. Terroryzm jest faktycznie określoną metodą walki psychologicznej, która
w praktyce stosuje przemoc zbrojną lub deklaruje groźbę jej użycia celem stworze-
nia psychozy lęku i poczucia zagrożenia. Efektem tych działań ma być realizacja po-
litycznych żądań terrorystów (Borkowski, 2016, s. 40).
Terroryzm międzynarodowy jest zagrożeniem cechującym się istotną dynami-
ką zmian. Biorąc pod uwagę fakt, iż jest jedną z form konfliktów asymetrycznych,
ma niezwykłą umiejętność dostosowania się do przemian politycznych na poziomie
narodowym oraz międzynarodowym (Liedel, 2010, s. 33–45).
Aby odpowiednio interpretować zjawisko terroryzmu, należy oceniać je
w aspekcie zagrożenia o charakterze specyficznym. Pośród istniejących definicji
możemy odnaleźć wspólny mianownik polegający na tym, że istota terroryzmu po-
lega na uderzeniu w społeczeństwo, co w następstwie ma mieć wpływ na decyzję
rządu (Kmieciek, 2013, s. 12).
Słuszna wydaje się teza sformułowana przez Tomasza Białka: „Terroryzm to
wywieranie wpływu politycznego przez bezprawne stosowanie siły i przymusu,
związane z łamaniem elementarnych norm społecznych oraz ustalonych w danym
kręgu reguł walki politycznej, oparte na rozmyślnym zastraszaniu i manipulowa-
niu; osiąganie celów politycznych poprzez stwarzanie aktami przemocy atmosfery
zagrożenia i utrudnianie funkcjonowania wrogiego układu społecznego oraz wymu-
szanie decyzji, a także działań przeciwnika przez drastyczną taktykę faktów doko-
nanych lub szantażu siłowego (Białek, 2005, s. 151).
Terroryzm jest zagadnieniem trudnym do prostego zdefiniowania ze wzglę-
du na wielopłaszczyznowy, złożony i nadal ewaluujący się charakter. Ma istotny
wpływ na współczesne stosunki międzynarodowe. Jest formą politycznej agresji,
metodą walki deklarowanej w ideologii i praktyce radykalnych organizacji politycz-
nych i społecznych. Ma doprowadzić do władzy tak, aby stworzyć zmiany politycz-
ne w skali regionalnej oraz międzynarodowej. Postrzegany poprzez zagrożenie dla
państw wyraża się prowadzeniem działań ekstremalnych grup społecznych unie-
możliwiających realizowanie przez instytucje państwowe głównych zadań. Skutki
tych działań mogą się wyrazić w postaci destrukcji legalnych władz, naruszenia in-
teresu kraju, praworządności oraz zachwiania pozycji międzynarodowej państwa.
Terroryzm zmienia się wraz ze zmianami mającymi miejsce w strategicznych dzie-
dzinach życia: politycznej, ekonomicznej, społecznej, religijnej i militarnej. Ocena
terroryzmu, jako zjawiska umożliwia określenie wspólnych problemów związanych
z tą działalnością, bez względu na odmienne akcenty w poszczególnych definicjach.
Zagadnienia te dotyczą jego rysu historycznego, politycznego charakteru, proble-
mów w jego neutralizowaniu, analizę źródeł i przesłanek działalności terrorystycz-
nej w aspekcie całkowitej likwidacji (Telep, Telep, 2019, s. 12).
Terroryści często przenikają przez granice państw, które miały być celem ich
ataku. Praktykują oni przemoc polityczną na skalę międzynarodową, w założeniu, iż
będzie to skutkowało pozytywnie na ich żądania (Hołyst, 2011, s. 135). Nie zważając
na to, jakie cele stawiają sobie terroryści, ich działalność jest zawsze kryminalna,
Theodore John Kaczynski – genialny umysł i aspołeczna osobowość [199]

zawsze niszcząca, cofająca ludzkość do stanu bezprawia i chaosu, tworząca we-

wnętrzne i międzynarodowe problemy, zaprzeczające pokojowym celom i postępo-
wi (Sterling, 1990, s. 337).

Theodore J. Kaczynski – genialny matematyk, który został „Unabomberem”

Cechy osobowości terrorysty wskazują na zamknięty umysł, który nie przyjmuje do-
wodów i argumentacji. Jest motywowany negatywnie na zewnątrz, czy to w formie
nawracania, misji czy też agresji emocjonalnej lub instrumentalnej. Jest to osobo-
wość fanatyczna bądź ekstremalna. Terrorysta ma umysł zamknięty w chwili po-
dejmowania działań. Powstaje pod wpływem trzech czynników: psychologicznego,
aksjologicznego oraz instytucjonalnego (Sielski, 2006, s. 109). Osobowość terrory-
sty często nie jest mocną osobowością. Płaszczyzną odniesienia każdego terrorysty
jest frustracja, która nakłania go do stania się terrorystą. Frustracja może zamieniać
się w misję (fanatyk), w obronę (fundamentalista) albo pobudza do działania albo
uargumentuje to działanie (Tamże, s. 113).
Można wyszczególnić sześć zespołów motywujących terrorystę do działań, do
których należą: pojawienie się w świadomości społeczeństwa, obsesja nękania, za-
miar zemsty, potrzeba wymuszenia określonych postaw, pokonanie wroga, dążenie
do unicestwienia (Hołyst, 2011, s. 267–270). Można również określić pewne cechy
działań terrorystów, ich cele, sens życia i sposób działania. Wymienić można w tym
przypadku: stosowanie przemocy i gwałtu; polityczne przesłanki czynu; budzenie
strachu; groźba, jako element emocjonalnego nacisku; skutki i efekty psychologicz-
ne. Terrorysta jest przekonany, że działa dla dobra ogółu oraz konkretnej sprawy.
Jest przekonany, że ma wywoływać przerażenie w szerokim gronie osób oraz zdo-
być władzę lub wpływy (Olejnik, 2016, s. 36).
Terroryści często uważają, że działają w słusznej sprawie, przekonani są o wy-
konywaniu misji, którą usprawiedliwiają popełniane zbrodnie. Twierdzą, że prowa-
dzona przez nich walka jest ich obowiązkiem. Powodem działań terrorystów czę-
sto jest krytyka otaczającej rzeczywistości, odczuwanie zasadności jej zmiany oraz
trudności jej dokonania. Taka sytuacja może budzić poczucie niesprawiedliwości
i agresji do władzy. Akty terroryzmu są formą buntu, mającą ukazać moc oraz de-
terminację terrorystów w walce o deklarowane cele oraz wzbudzić lęk u osób, które
próbują się temu przeciwstawić. Częstym powodem działania terrorystów jest rów-
nież chęć wywołania uwagi lub zdobycia uznania (Zajda, 2014, s. 71).
Głównym czynnikiem kreującym terroryzm jest przemoc lub groźba jej użycia,
ale specyfika terroryzmu nie dotyczy tylko aktów przemocy oraz prób jej stosowa-
nia. Można powiedzieć, iż wynikiem agresji jest pojawienie w psychice ludzi stanu
strachu oraz niepokoju społecznego. Odosobniony akt przemocy lub seria takich
aktów oraz groźba ich zastosowania, jeżeli mają za zadanie wytworzyć stan lęku
w określonym środowisku, są czynnikami konstytuującymi terroryzm (Zgorzały,
2007, s. 62).
Motywacje popychające terrorystów do działania wskazują na pewien wspólny
mianownik. Jest to przede wszystkim zanegowanie rzeczywistości i zamiar jej ra-
dykalnej zmiany. Ma to na celu przywrócić stan szczęśliwości, który w przekonaniu
[200] Arkadiusz Machniak

terrorysty istniał wcześniej, a został przez pewne wydarzenia przerwany. Terroryści

nie identyfikują się z przeszłością rzeczywistą, tworzą sobie idealistyczny obraz, któ-
remu ufają tak wiernie, iż w jego imię gotowi są mordować, a nawet oddać własne
życie (Małkiewicz, 2014, s. 71). Terroryści stali się niejako więźniami wyznawanych
idei. Mają problemy z postrzeganiem realnego świata, nie widzą skomplikowanych
uwarunkowań politycznych i życia społecznego, nie dostrzegają tragicznych skut-
ków swych działań. Ich celem jest idea, niepowodzenia traktują w kategorii chwilo-
wych przeszkód, a ludzi - jako środki. W starciu z machiną nowoczesnego państwa
są trudnym przeciwnikiem. Jednak nim zginą czy zostaną schwytani mogą dokonać
wiele złego (Tamże, s. 179).
Analizy naukowe świadczą, że istnieje zróżnicowanie zewnętrznych i we-
wnętrznych czynników, które mogą prowadzić do zabójstwa. Natomiast tworzenie
profilu psychologicznego zabójcy powinno być wynikiem skomplikowanych specja-
listycznych czynności. Opisanie sylwetki nieznanego sprawcy przestępstwa, które
miało miejsce w danej chwili przez określenie zestawu charakterystycznych jego
cech jest możliwe zarówno w toku postępowania karnego, jak i w ramach czynności
operacyjno-rozpoznawczych. Zabójstwo jest jednym z najbardziej wynaturzonych
reakcji człowieka, generujących specyficzną składankę określonych zjawisk i uczuć.
Postępowanie zabójcy może być konsekwencją, może wskazywać na zanik szacun-
ku dla ludzkiego życia, brak współczucia, jak również może być efektem impulsu,
by w kolejnym przypadku prezentować postępowanie metodyczne i racjonalne
(Lebiedowicz, 2021, s. 82–83).
Theodor J. Kaczynski urodził się 22.05.1942 r. w Evergreen Park w stanie
Illinois. Kaczynski był niezwykle inteligentnym i spostrzegawczym dzieckiem
a od najmłodszych lat cechował się zamiłowaniem do matematyki (Ray, 2020).
Kaczynski pierwszą silną traumę przeżył mając pół roku, kiedy jego skóra pokryła
się pokrzywką, co spowodowało, że w szpitalnej izolatce spędził osiem miesięcy.
Po powrocie był zdrowy fizycznie, ale miał słaby kontakt z otoczeniem, a poczucie
osamotnienia nigdy go nie opuściło. Czuł lęk przed ludźmi i budynkami. Nie utrzy-
mywał relacji z innymi dziećmi i przez pewien czas podejrzewano go o lekką postać
autyzmu (Użarowska, 2019).
Kaczynski został studentem Uniwersytet Harvarda w wieku 16 lat. W 1962 r.
ukończył studia licencjackie. Studia magisterskie z matematyki na Uniwersytecie
Michigan zakończył broniąc doktorat w 1967 roku. W tym samym roku uzyskał etat
adiunkta na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. W Berkeley deklarował kry-
tyczny stosunek do ówczesnej rzeczywistości. Opuścił Berkeley w 1969 roku i spę-
dził kilka następnych lat wędrując od miasta do miasta. W 1971 r. Kaczynski wraz
z bratem Davidem kupili działkę w stanie Montana, gdzie Theodor mieszkał przez
kolejne 24 lata. Kaczynski zamieszkał w prymitywnej chatce, która nie miała ogrze-
wania, elektryczności ani bieżącej wody. Głównym zajęciem Kaczynskiego była lek-
tura książek z regionalnej biblioteki i pisanie wstępnej wersji rękopisu określonego
później, jako „Manifest Unabombera” (Ray, 2020).
Kaczynski analizował techniki przetrwania, produkował proste narzę-
dzia i stopniowo izolował się od społeczeństwa. Krytykował postęp techniczny
Theodore John Kaczynski – genialny umysł i aspołeczna osobowość [201]

i przemysłowy, który jego zdaniem degradował środowisko naturalne i negatywnie

postrzegał destrukcyjną ekspansję człowieka (Celle, 2016).
Jedna z hipotez, która stara się wyjaśnić metamorfozę Kaczynskiego wskazuje
na pewien eksperyment, któremu poddał się on pod kierunkiem pracującego dla CIA
Henry’ego Murraya. Eksperyment polegał na dezintegracji osobowości. Kaczynski
pod nadzorem Murraya musiał napisać esej, który zawierał jego intymne wyzna-
nia i poglądy. Na tej podstawie był przez prowadzącego wyśmiewany i poniżany.
Kaczynski w sposób bardzo emocjonalny podszedł do tego eksperymentu (Michalik,
2020).
W 1978 r. Kaczynski zamieszkał w okolicach Chicago i zatrudnił się w fabry-
ce swojego brata. W tym samym roku dostarczona został pierwsza z 16 paczek
„Unabombera”. Bomba, która była zaadresowana do naukowca z Northwestern
University w Evanston w stanie Illinois wybuchła, raniąc policjanta. Kaczynski po-
nownie zamieszkał w Montanie, gdzie kontynuował konstruowanie i wysyłanie
bomb adresowanych głównie do uczelni wyższych. W 1979 r. doszło do eksplozji
w jednym z samolotów American Airlines, a w 1980 r. w domu prezydenta United
Airlines. FBI powołało do życia specjalną grupę, a amerykańskie media zaczęły ope-
rować pojęciem „Unabomber” (Ray,2020).
Zespół FBI liczył ponad 150 osób i realizował badania kryminalistyczne, bada-
jąc składniki materiałów wybuchowych i wnikliwie analizując życie ofiar (Oficjalna
strona internetowa rządu USA, FBI)
Bomby były konstruowane z taką starannością, iż po każdej detonacji nie można
było pozyskać dowodów. Uzyskano jedynie mało precyzyjny naoczny opis świadka,
który wskazał na mężczyznę w bluzie z kapturem oraz okularach przeciwsłonecz-
nych. Ten wizerunek został rozpowszechniony w szkicu z 1987 r. W 1995 r. oso-
ba przedstawiająca się jako „Unabomber” nawiązała kontakt listowny z „The New
York Times”. W liście pojawiła się propozycja zakończenia akcji bombardowania,
pod warunkiem publikacji jego manifestu antytechnologicznego. „The Washington
Post” opublikował przedmiotowy manifest 19.09.1995 r. D. Kaczynski zidentyfiko-
wał w manifeście elementy tekstów swojego brata, po czym nawiązał kontakt z FBI
informując, że jego brat może być „Unabomberem”. Informacja ta skutkowała aresz-
towaniem Kaczynskiego w Montanie 03.04.1996 r. W wyniku rewizji FBI odnalazło
dowody identyfikujących Kaczynskiego jako „Unabombera”: elementy bomb, adno-
tacje w dzienniku oraz odręczne wersje manifestu. Kaczynskiemu przedstawiono
zarzuty w stanach Kalifornia i New Jersey, gdzie miały miejsca trzy śmiertelne za-
machy bombowe. 22.01.1998 r. Kaczynski przyznał się do stawianych mu zarzutów
pod warunkiem kary dożywocia bez możliwości zwolnienia warunkowego (Ray,
2020).
FBI szukało zamachowca prawie 17 lat. Nazwisko Kaczynskiego od dawna fi-
gurowało na liście podejrzanych. FBI sądziło jednak, iż sprawca, którego szukali,
był o ponad 10 lat starszy od schwytanego ostatecznie zamachowca. Przebywając
w więzieniu „Unabomber” chętnie kontaktował się z mediami i udzielał wywiadów,
które dotyczyły zorganizowanych przez niego zamachów. Komentował kondycję
współczesnego świata, twierdząc, iż należy powstrzymać kapitalizm przed postę-
pem technologicznym (redakcja naTemat, 2020).
[202] Arkadiusz Machniak

Kaczynski osadzony został w więzieniu typu supermax (od angielskiego super-

-maximum security), czyli o zaostrzonym rygorze. Aktualnie przebywa w Federalnym
Centrum Medycznym w Butner w Karolinie Północnej. Jest to zakład karny dla
więźniów płci męskiej na wszystkich poziomach bezpieczeństwa, którzy wymagają
specjalnych usług medycznych. FBI odmówiło komentarzy odnośnie tego, jaki jest
powód pobytu Kaczynskiego w tym więzieniu. Nie przedstawiono również infor-
macji o jego stanie zdrowia. Wiadomo natomiast, iż Federalne Centrum Medyczne
w Butner zapewnia osadzonym chirurgię, opiekę onkologiczną, diagnostykę neu-
rologiczną, dializy. Znajduje się tam również hospicjum dla więźniów (Fakt, 2022).
Nie ma żadnych przesłanek, aby uważać, że Kaczynski zweryfikował swoją po-
stawę, przekonania, dokonane czyny oraz zmienił krytyczny stosunek do społeczeń-
stwa. Dość wymowne w tym kontekście wydają się jego tezy zawarte w napisanym
manifeście: „Kodeks moralny naszej społeczności jest tak wymagający, że nikt nie
jest w stanie myśleć, czuć ani postępować wciąż pozostając w całkowitej zgodzie
z tym kodeksem” (Gałęzioręki). Twierdził też, że „rewolucja przemysłowa i jej kon-
sekwencje były katastrofą dla rasy ludzkiej” (Christ, 2021).
Dlatego terroryzm, obok tortur, postrzegamy aktualnie za wyjątkowo odraża-
jące moralnie zachowanie, jakie może dopuścić się człowiek. Twierdzimy, że są to
reakcje „nieludzkie”, choć w rzeczywistości są specyficzne tylko dla gatunku Homo
sapiens. Akcje terrorystyczne są czynami intencjonalnymi, zazwyczaj precyzyjnie
opracowanymi. Tym samym jesteśmy przekonani, że zasługują na zdecydowanie
moralną negację. Należy zaznaczyć też, że żadne idee nie powinny usprawiedliwiać
takiej miary okrucieństwa popełnianego niewinnym osobom (Janikowski, 2018,
s. 6).

Podsumowanie
Terroryzm współcześnie możemy postrzegać w kilku aspektach. Oprócz działal-
ności konkretnych terrorystów jest on zakorzeniony ponadto w świadomości osób
niezwiązanych z tym zjawiskiem. Ta grupa społeczna ocenia go, jako przeżycie (do-
świadczenie) lub informację. Doświadczeniem jest dla tych osób, których w jakikol-
wiek sposób dotknęła zbrodnicza działalność terrorystów (Antoniów, 2015, s. 78).
„Kto może zostać terrorystą? Czy trzeba mieć ku temu jakieś skłonności psy-
chiczne? To nie jest do końca właściwie postawione pytanie. Owszem, terroryzm
jest zjawiskiem z pogranicza agresji i przemocy – ale uwikłany jest też w kontekst
społeczny, polityczny lub ideologiczny” odpowiada w jednym z wywiadów praso-
wych Dorota Kubacka - Jasiecka (Burnetko, 2020).
Autor prezentowanego tekstu z dużą ostrożnością ocenia uwarunkowania natu-
ry psychicznej (nie jest specjalistą w dziedzinie psychiatrii czy też psychologii), jakie
miały miejsce w życiu Kaczynskiego. Aspekty osobowości terrorysty sugerują for-
mę zamkniętego umysłu nie przyjmującego innych dowodów i argumentów. Jednak
spora grupa badaczy i ekspertów neguje postać terrorysty z istotnymi zaburzeniami
natury psychicznej. Bardziej zasadnym byłoby zwrócenie uwagi na przesłanki natu-
ry społecznej oraz politycznej towarzyszące życiu „Unabombera” i wskazania ich,
jako źródła jego radykalizacji. Nie bez znaczenia był okres w, którym żył i działał
Theodore John Kaczynski – genialny umysł i aspołeczna osobowość [203]

Kaczynski ze wszystkimi wydarzeniami natury politycznej, ekonomicznej, kultural-

nej, technologicznej. Zdaniem autora właśnie te czynniki były motywatorami, które
skierowały Kaczynskiego na drogę terroryzmu i zbudowały negowany przez niego
świat. Stworzyły tym samym wyimaginowaną rzeczywistość, którą Kaczynski chciał
pokonać za pomocą konstruowanych bomb, a następnie zamknąć się w swoim wła-
snym świecie ograniczonym do drewnianego domku w stanie Montana.

Bibliografia
Antonów, R., (2015). Charakterystyka współczesnego terroryzmu. Acta Universitatis Wratil-
saviensis, No 3693, Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem, nr 4.
Białek, T., (2005). Terroryzm: manipulacja strachem. Wydawnictwo Studio Emka.
Borkowski, R., (2016). Kontrterroryzm i antyterroryzm (aspekty teoretyczne i praktyczne).
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka, 3.
Burnetko, K., (2000). Terrorysta – kto to taki?. Wywiad z dr hab. Dorota Kubacką-Jasiecką z In-
stytutu Spraw Publicznych UJ. Dostęp 20.02.2022. https://www.tygodnik.com.pl/kon-
trapunkt/28-29/kubacka.html
Celle, R., (2016). Matematyk, który został terrorystą. Kim był Theodore Kaczynski? Szalenie
inteligentny... szaleniec. Dostęp 20.02.2022, https://facet.wp.pl/matematyk-ktory-zo-
stal-terrorysta-kim-byl-theodore-kaczynski-6002213870126209g/6
Christ, K. (2021). Dlaczego prawicowi ekstremiści kochają Unabombera, Dostęp 13.03.2022.
https://www.lawfareblog.com/why-right-wing-extremists-love-unabomber
Elak, L, Antczak A., (2010). Nie dla terroryzmu i broni masowego rażenia, BELLONA, 2.
Fakt, (2022). Ted Kaczynski trafił do szpitala. Co się dzieje ze słynnym terrorystą polskiego
pochodzenia?, Dostęp 13.02.2022. https://www.fakt.pl/wydarzenia/swiat/terrorysta-
-ted-kaczynski-trafil-do-szpitala-fbi-milczy-o-powodach/0spr0dw.
Gałęzioręki Champion, Manifest Theodora Kaczynskiego, Dostęp 06.03.2022, https://ted-ma-
nifesto.prv.pl
Hołyst, B., (2011). Terroryzm. Wydawnictwo Lexis Nexis.
Janikowski, J., (2018). Utylitaryzm reguł, znaczenie intencji i ocena terroryzmu. Analiza i Eg-
zystencja, 44.
Kmiecik, P. (2013). Działania nieregularne w walce z ugrupowaniami terrorystycznymi.
Kwartalnik Internetowy Nowa Strategia, 3.
Kosta, A.R., (2012). Terroryzm jako zagrożenie dla bezpieczeństwa cywilizacji zachodniej w XXI
wieku. Wydawnictwo A. Marszałek.
Liedel, K., (2010). ,Zwalczanie terroryzmu międzynarodowego w polskiej polityce bezpieczeń-
stwa. Wydawnictwo DIFIN.
Lebiedowicz, A., (2021). Profilowanie nieznanych sprawców zabójstw, Kwartalnik Krajowej
Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, 2.
Małkiewicz, A., (2014). Terroryzm. Wybrane zagadnienia. Oficyna Wydawnicza PWSZ w Ny-
sie.
Michalik, Ł. (2020). Zbrodnie Kaczynskiego. Unabomber: geniusz, który wysyłał bomby. Dostęp
06.02.2022. https://tech.wp.pl/zbrodnie-kaczynskiego-unabomber-geniusz-który-wy-
sylal-bomby,6556099348765280a
Olejnik, E. (2016). Oblicza terroryzmu i walka z nim. Security, Economy & Law, 2.
[204] Arkadiusz Machniak

Oficjalna strona internetowa rządu USA, FBI, Unabomber Dostęp 22.11.2022. https://www.
fbi.goc/history/famous-cases/unabomber
Ray M., (2020). Ted Kaczyński amerykański przestępca. Dostęp 06.02.2022. https://www.bri-
tannica.com/biography/Ted-Kaczynski
Sielski J., (2006). Osobowość fundamentalistyczna i fanatyczna opoką działań terrorystycz-
nych (osobowość terrorysty). W: K. Kowalczyk, W. Wróblewski (red.), Terroryzm global-
ne wyzwanie. Wydawnictwo A. Marszałek.
Sterling C., (1990). Sieć terroru: prawda o międzynarodowym terroryzmie. Wydawnictwo Głos.
Redakcja naTemat, (2022).Teda Kaczynskiego ścigano prawie 20 lat. Kim był seryjny morderca
z USA o polskich korzeniach?, Dostęp 13.02.2022, https://natemat.pl/394729,kim-jest-
-ted-kaczynski-unabomber-usa.
Użarowska Malwina, (2019). Rzeczpospolita Polska, Ted Kaczynski, unabomber. Dostęp
21.11.2021. https://www.rp.pl/historia/art1371031-ted-kaczynski-unabomber.
Wojciechowski S., (2017). Zakres i charakter terroryzmu na początku XXI wieku. W: S. Woj-
ciechowski, P. Osiewicz (red.), Zrozumieć współczesny terroryzm. Wybrane aspekty feno-
menu. Wydawnictwo DIFIN.
Zajda M, (2014). Badanie wpływu aktów terroryzmu indywidualnego na stan bezpieczeństwa
w państwie na podstawie wybranych zamachów. Security, Economy & Law, 5: 71.
Zgorzały R., (2007). Przestępstwo o charakterze terrorystycznym w polskim prawie karnym.
Prokuratura i Prawo, 7–8.

Biogram autora
Arkadiusz Machniak – adiunkt w Instytucie Nauk o Polityce. Specjalizuje się w historii służb
specjalnych i ich współczesnemu umiejscowieniu w systemie bezpieczeństwa państwa oraz
szeroko rozumianymi zagadnieniami z zakresu bezpieczeństwa. Autor około 70 publikacji
naukowych poświęconych służbom specjalnym oraz terroryzmowi. Publikował na łamach
takich czasopism jak „ Przegląd Geopolityczny”, „Polityka i Społeczeństwo”, „Scientific Journal
of the Military University of Land Forces”, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis.
Studia de Securitate”, „Colloquium”. Kwartalnik Nauk Humanistycznych i Społecznych
Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, „UR Journal of Humanities and Social Sciences”,
„Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka”, „Krakowskie Studia Małopolskie”.