‫ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي‬

‫‪Computer Networks‬‬

‫جزوه مھندس حميد رضا نيرومند‬

‫در دانشگاه جامع علمی‪-‬کاربردی‬
‫‪http://niroomand.ir‬‬
 :‫منابع‬
- Network+ 2005 in Depth
(Author: Tamara Dean) (http://st.aftab.cc/uni/network/network_resources)
- Teracom Video Courses (http://yourl.ir/teracom)
- TestOut Video Tutorials (Network 2009)
- TrainSignal Video Courses (Network)
- Wikipedia.org
Wikipedia.org
- http://aftab.cc

:‫ﺗﻮﺟﻪ‬
.‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺰوه ﺑﺪون ﺣﻀﻮر در ﻛﻼسﻫﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻧﻤﻲﺷﻮد‬ -
.‫اﻳﻦ ﻳﻚ اﻧﺘﺸﺎر ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ از ﺟﺰوه و وﻳﮋه داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻣﻬﻨﺪس ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ اﺳﺖ‬ -
‫ )ﻟﻄﻔﺎً اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺳﻬﻮي ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ را ﺑﻪ اﻳﻤﻴﻞ‬.‫ از ﺟﺰوه اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﺮور ﻏﻨﻲﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‬1.1.0 ‫ ﻧﺴﺨﻪ‬،‫اﻳﻦ‬ -
(.‫ ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‬[email protected]

٢
 ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺒﻜﻪ‪:‬‬

‫ﮔﺮوﻫﻲ از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ و دﻳﮕﺮ ﻗﻄﻌﺎت )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﻳﻨﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ ذﺧﻴﺮهﺳﺎزي و ‪ (...‬ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﻚ ﻧﻮع رﺳﺎﻧﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪Network:‬‬
‫‪A group of computers and other devices (such as printers) that are connected by some type of transmission‬‬
‫‪media.‬‬

‫اﺟﺰاي اﺻﻠﻲ ﺷﺒﻜﻪ‪:‬‬

‫‪Computer systems:‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي‪) .‬ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ آن ﮔﺮه )‪ (node‬ﻳﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎن )‪ (host‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد(‬ ‫‪-‬‬
‫‪Transmission media:‬‬
‫ﻣﺴﻴﺮي ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎ ﺑﻴﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪Network interface card (NIC):‬‬
‫ﻛﺎرت واﺳﻂ ﺷﺒﻜﻪ‪) .‬ﻛﺎرت ﺷﺒﻜﻪ(‬ ‫‪-‬‬
‫‪Protocol:‬‬
‫زﺑﺎن ﺻﺤﺒﺖ )ﻣﺎﻧﻨﺪ زﺑﺎن ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ در ﻳﻚ ﺗﻤﺎس ﺗﻠﻔﻨﻲ( ﻛﻪ ﺑﻪ آن در اﺻﻄﻼح ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﭘﺮوﺗﻜﻞ‪:‬‬
‫ﻗﻮاﻋﺪ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﺤﻮه ارﺗﺒﺎط و ﺗﺒﺎدل داده ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺰﺑﺎنﻫﺎ )‪ (hosts‬را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪) .‬ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﺪ دارﻳﺪ ﭘﺸﺖ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺎ دوﺳﺘﺘﺎن‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺒﻖ ﻳﻚ زﺑﺎن ﻣﺸﺘﺮك و ﮔﺮاﻣﺮﻫﺎي ﺧﺎص ﺑﺎﺷﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﺻﺒﺤﺖﻫﺎي ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎن زﺑﺎن و ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﮔﺮاﻣﺮﻫﺎي ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺑﻴﻦ دو ‪(host‬‬
‫‪Protocol:‬‬
‫‪Rules or standards that describe how hosts communicate and exchange data.‬‬

‫‪Standalone computer:‬‬
‫ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮدﻳﮕﺮي ﻣﺘﺼﻞ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و دادهﻫﺎي روي ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺧﻮدﺷﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬
‫‪) standalone computer‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ( ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٣‬‬
 ‫ﺳﺆال‪ :‬ﭼﺮا از ﺷﺒﻜﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ؟‬
‫?‪Why use network‬‬
‫‪- Sharing resources:‬‬
‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﻜﻪ‪ :‬اﺷﺘﺮاك ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﻳﻨﺘﺮﻫﺎ و ﻫﺎرد دﻳﺴﻚﻫﺎ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﺷﺘﺮاك ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ در زﻣﺎن و ﻫﺰﻳﻨﻪ را در ﭘﻲ دارد‪) .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻪ ﺟـﺎي ﭼﻨـﺪ ﭘﺮﻳﻨﺘـﺮ از ﻳـﻚ ﭘﺮﻳﻨﺘـﺮ‬ ‫‪-‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪(.‬‬
‫اﻣﻜﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ روي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ از ﻳﻚ ﻣﻜﺎن ﻣﺮﻛﺰي‪) .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻣﻲﺗﻮان از ﻃﺮﻳﻖ اﺗﺎق ‪ server‬ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﺪﻳﺮ‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﻻزم را ﺑﺮ روي ﺗﻤﺎم ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﻛﺮد(‬

‫ﺷﺒﻜﻪ ﻛﻔﺶ ﻛﺘﺎﻧﻲ )‪:(sneaker net‬‬

‫در ﺻﻮرت ﻋﺪم وﺟﻮد ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ در اﺻﻄﻼح ﻛﻔﺶ ﻛﺘﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﭘﺎ ﻛﺮد و ﺑﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺣﺮﻛـﺖ ﻛـﺮد و ﻳـﻚ ﺑـﻪ ﻳـﻚ‬ ‫‪-‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت را در آن ﻛﭙﻲ ﻛﺮد!! ﺷﺒﻜﻪﻛﺎرﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ‪ sneaker net‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ!‬

‫ﺳﺆال‪ :‬ﺷﻜﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي راهاﻧﺪازي ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﺮا ﺑﺎ وﺟﻮد ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي زﻳﺎد راهاﻧﺪازي ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ رﻏﺒـﺖ‬
‫ﺑﻪ راهاﻧﺪازي آن دارﻧﺪ؟‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬زﻳﺮا ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﺑﻴﺶ از ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٤‬‬
 ‫اﻧﻮاع ﺷﺒﻜﻪ)‪:(Network Types‬‬
‫ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ را ﻣﻲﺗﻮان از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ دو ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﺸﻬﻮر ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اﻧﻮاع ﺷﺒﻜﻪ از ﻧﻈﺮ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻦ ‪host‬ﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﻴﺮ)‪:(peer to peer = p2p‬‬

‫در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ‪:P2P‬‬

‫ﻫﺮﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ دﻳﮕﺮ ارﺗﺒﺎط دارد‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻟﺰوﻣﺎً ﻫﻴﭻ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮي ﻗﺪرت و دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻧﺪارد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻫﻢ از‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﺮوﻳﺲ دﻳﮕﺮان اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ و ﻫﻢ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎﻳﻲ ﺑﺪﻫﺪ‪) .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻳﻜﻲ ﭘﺮﻳﻨﺘﺮش را ‪ share‬ﻛﻨﺪ و دﻳﮕـﺮي در‬
‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ از ﭘﺮﻳﻨﺘﺮ اوﻟﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺎرد دﻳﺴﻜﺶ را ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﺑﮕﺬارد‪(.‬‬

‫ﻣﺰاﻳﺎي ﺷﺒﻜﻪ ‪:P2P‬‬

‫ﭘﻴﺎدهﺳﺎزي آﺳﺎن‬ ‫‪-‬‬
‫ارزانﺗﺮ ﺑﻮدن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮع دﻳﮕﺮ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺷﺒﻜﻪ ‪:P2P‬‬

‫ﭼﻨﺪان ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪) .‬ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺰرگﺗﺮ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آنﻫﺎ ﺳﺨﺖﺗﺮ(‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﻣﻨﻴﺖ ﻧﺪارﻧﺪ و ﻫﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ دﻳﮕﺮ دﺳﺘﺮﺳﻲ دارد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ﺷـﺎﻳﺪ ﺷـﻤﺎ ﺑﺨﻮاﻫﻴـﺪ اﻃﻼﻋـﺎت را ﺑـﺮاي‬ ‫‪-‬‬
‫اﺷﺨﺎص ﺧﺎﺻﻲ ‪ share‬ﻛﻨﻴﺪ‪) .‬ﻣﺜﻼً ﻳﻜﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت را ﭘﺎك ﻛﻨﺪ(‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﻳﻚ ﺟﺎ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺣﺎﻓﻈﻪ ذﺧﻴﺮه ﺳﺎزي ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻗﺮار دارد و اﻳﻦ‪ ،‬ﻛﺎر ﮔﺮوﻫـﻲ را‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻛﻞ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪٥‬‬
 ‫‪ -2‬ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺳﺮوﻳﺲ دﻫﻨﺪه‪/‬ﺳﺮوﻳﺲ ﮔﻴﺮﻧﺪه )‪:(Client/Server=C/S‬‬

‫در اﻳﻦ ﻧﻮع ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﺮﻛﺰي )ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ server‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد( ﺑﺮاي آﺳﺎنﺳﺎزي اﺷﺘﺮاك ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻴﻦ دﻳﮕﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ )ﻛـﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ client‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ(‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪client :1‬ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺳﻄﺢ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ )‪PC‬ﻫﺎ( ﻫﺴﺘﻨﺪ وﺑﻪ ﻧﺎم ‪) workstation‬اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻛﺎري( ﻧﻴﺰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪server :2‬ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﻟﺤﺎظ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﻫﻴﭻ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺎ ‪client‬ﻫﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺣﺘﻤﺎً ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ و‬
‫ﺗﻔﺎوت آنﻫﺎ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ روي ‪ server‬ﻧﺼﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :3‬در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ‪ ،C/S‬ﻛﻼﻳﻨﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮدﺳﺘﺮﺳﻲ ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ از ‪ server‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﺳﻄﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :4‬ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ در اﺻﻄﻼح ‪) NOS‬ﻣﺨﻔﻒ ‪ (Network Operating System‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ‪:‬‬
‫وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دادهﻫﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﻄﺢ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻛﺎرﺑﺮان ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺒﻜﻪ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪﻛﻪ ﭼﻪ ﻓﺎﻳﻞﻫﺎﻳﻲ ﻓﻘﻂ ﺧﻮاﻧﺪﻧﻲ و ﻳﺎ ﻓﻘﻂ ﻧﻮﺷﺘﻨﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮان ﭼﻪ ﻣﻮﻗﻊ و از ﭼﻪ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻗﻮاﻋﺪ ارﺗﺒﺎط ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫و ﺑﺴﻴﺎري اﻣﻜﺎﻧﺎت دﻳﮕﺮ را ﺑﺮاي ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﭼﻨﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺸﻬﻮر‪:‬‬

‫‪1- Microsoft Windows Server‬‬
‫‪2- Linux‬‬
‫‪3- Unix‬‬
‫‪4- NetWare‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪server :‬ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻓﻀﺎي ذﺧﻴﺮهﺳﺎزي )‪ (Hard Disc‬و ﻗﺪرت ﭘـﺮدازش )‪ (CPU‬و ﺣﺎﻓﻈـﻪ )‪ (RAM‬ﺑﻴﺸـﺘﺮي ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ‪client‬ﻫـﺎ‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺜﻼً ‪ 2‬ﻫﺎرددﻳﺴﻚ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ‪ RAID‬ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ ﺗﺎ اﮔﺮ ﻳﻜﻲ از ﻛﺎر اﻓﺘﺎد‪ ،‬دوﻣﻲ ﻓﻌـﺎل‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺰاﻳﺎي ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ‪:Client/Server‬‬
‫از ﻃﺮﻳﻖ ‪ server‬ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺸﻜﻼت ﻛﻞ ﺷﺒﻜﻪ را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ داﺷﺖ و ﻋﻴﺐ ﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﻣﻨﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ در آنﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺳﺎدهﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪server‬ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ زﻣﺎن ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ )‪ (Response time‬ﻛﻤﺘﺮي دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻛﺎرﺑﺮ اﺟﺎزه داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪٦‬‬
 ‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ‪ Client/Server‬ﮔﺴﺘﺮده‪:‬‬
‫ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻠﻤﺎت و اﺷﻜﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ را ﻣﺮور ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ در آﻳﻨﺪه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ آنﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻳﺪ‪.‬‬

‫اﻧﻮاع ﺷﺒﻜﻪ از ﻧﻈﺮ ‪) Size‬وﺳﻌﺖ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ(‪:‬‬

‫)ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺤﻠﻲ( )‪1- LAN (Local Area Network‬‬
‫)ﺷﺒﻜﻪ ﺷﻬﺮي( )‪2- MAN (Metroplitan Area Network‬‬
‫)ﺷﺒﻜﻪ ﮔﺴﺘﺮده( )‪3- WAN (Wide Area Network‬‬
‫♦ ‪:LAN‬‬
‫ﺷﺒﻜﻪاي از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ در ﻳﻚ ﻓﻀﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﺎ ﻳﻚ دﻓﺘﺮ ﻛﺎري‪.‬‬

‫♦ ‪:MAN‬‬
‫ﺷﺒﻜﻪاي ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﻳﺎ اﺳﺘﺎن را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪) .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻳﺎد ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از‬
‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد(‬
‫♦ ‪:WAN‬‬
‫ﺷﺒﻜﻪاي ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي‪ LAN‬و ‪ MAN‬در ﻧﻘﺎط دور را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ‪ MAN‬را ﺟﺰء ‪WAN‬ﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآورﻧﺪ و ﻓﻘﻂ دو ﻧﻮع ﺷﺒﻜﻪ ‪ LAN‬و ‪ WAN‬را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٧‬‬
 ‫‪) Backbone‬ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ﺷﺒﻜﻪ( ‪:‬‬
‫ﺑﺨﺶ اﺻﻠﻲ در ﺷﺒﻜﻪ ﻛﺎﺑﻞﻫﺎ و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه )ﻣﺜﻞ ‪Router‬ﻫﺎ و ‪Switch‬ﻫﺎ و ‪Server‬ﻫﺎ( ﺑﻪ آن ﻣﺘﺼﻞاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﺒﻨﺪي ﻳﺎ ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي )‪: (Topology‬‬

‫آراﻳﺶ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي را در اﺻﻄﻼح ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي )ﻳﺎ ﺗﺎﭘﻮﻟﻮژي( ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي ﻫﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎ ﺳﺨﺖاﻓﺰارﻫﺎي در دﺳﺘﺮس‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪.‬‬
‫راﻳﺞﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ‪ LAN‬در ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪٨‬‬
 ‫ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي ﺧﻄﻲ ﻳﺎ ‪:Bus‬‬
‫ﻧﻮﻋﻲ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ در آن ﺗﻤﺎم ﮔﺮهﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺧﻂ ارﺗﺒﺎﻃﻲ اﺻﻠﻲ )ﮔﺬرﮔﺎه( ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮔﺮه در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫ﺧﻄﻲ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﻂ ﻧﻈﺎرت دارد‪ .‬ﭘﻴﺎمﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﺮهﻫﺎ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ اﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺮه ﻳﺎ ﮔﺮهﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ آﻧﻬـﺎ را ﻣـﻲﭘﺬﻳﺮﻧـﺪ‬
‫ﮔﺮﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺶ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﺷﻮد اﻣﺎ وﻗﻔﻪاي در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﻤﻲآورد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﺟﺘﻨﺎب از ﺗﺼﺎدﻓﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻗﺪام ﻫﻤﺰﻣﺎن دو ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از دو ﮔﺮه ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﻂ ﭘﻴﺶ آﻳﺪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺧﻄـﻲ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺮاي ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺑﺮ آﺷﻜﺎرﺳﺎزي ﺗﺼﺎدف )‪ (Collision detection‬ﻳﺎ ارﺳﺎل ﻧﺸﺎﻧﻪ )‪ (Token Passing‬ﺗﻜﻴﻪ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺰاﻳﺎ‪:‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ و ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ )ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﺠﺎز( ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫در ﻛﻞ‪ ،‬ﺳﺎده و ﻛﻢﻫﺰﻳﻨﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻌﺎﻳﺐ‪:‬‬
‫در ﺻﻮرت ﻗﻄﻌﻲ در ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ از ﻛﺎﺑﻞ اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺷﺒﻜﻪ از ﻛﺎر ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻋﻴﺐﻳﺎﺑﻲ آن وﻗﺖﮔﻴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻧﮕﻬﺪاري و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژيﻫﺎي دﻳﮕﺮ دارد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي ﺣﻠﻘﻮي ﻳﺎ ‪:Ring‬‬

‫ﻧﻮﻋﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ وﺳﺎﻳﻞ )ﮔﺮهﻫﺎ( در آن در ﻳﻚ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﭘﻴﺎم ﻫﺎ در اﻳـﻦ ﻧـﻮع ﺷـﺒﻜﻪ در ﻳـﻚ ﺟﻬـﺖ از‬
‫ﮔﺮهاي ﺑﻪ ﮔﺮه دﻳﮕﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﮔﺮهاي ﭘﻴﺎم را در ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ اﺑﺘﺪا ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻣﻘﺼﺪ آن را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ اﮔﺮ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﭘﻴﺎم ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﮔـﺮه ﻳﻜﺴـﺎن ﺑﺎﺷـﺪ ﮔـﺮه ﭘﻴـﺎم را‬
‫ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد در ﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت ﺳﻴﮕﻨﺎل را از ﻧﻮ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﭘﻴﺎم را ﺑﺮاي ﮔﺮه ﺑﻌﺪي ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺠﺪد ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺣﻠﻘـﻮي‬
‫اﻣﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻓﻮاﺻﻞ ﺑﺰرگﺗﺮي را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺳﺘﺎرهاي و ﺧﻄﻲ ﭘﻮﺷﺶ دﻫﻨﺪ اﻳﻦ ﺣﻠﻘﻪ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻤﻮد‬
‫ﺗﺎ ﮔﺮهﻫﺎي ﺧﺮاب ﻳﺎ ﻧﺎﻗﺺ ﻧﻴﺰ ﻧﺎدﻳﺪه اﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻓﺰودن ﮔﺮهﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن ﺣﻠﻘﻪ دﺷﻮار اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٩‬‬
 ‫ﻣﺰاﻳﺎ‪:‬‬
‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺧﺎص ﺟﻬﺖ اﻧﺸﻌﺎﺑﺎت در ﻛﺎﺑﻞﻛﺸﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻞ ﺟﻬﺖ اﺗﺼﺎل ﻫﺮ ﮔﺮه ﺑﻪ ﮔﺮه‬ ‫‪-‬‬
‫ﻫﻤﺴﺎﻳﻪاش‪ ،‬اﺧﺘﺼﺎص ﻣﺤﻞﻫﺎﻳﻲ ﺧﺎص ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎﺑﻞﻛﺸﻲ ﺿﺮورﺗﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري‪ :‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻧﺮخ ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت در ﺷﺒﻜﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن در ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي‬ ‫‪-‬‬
‫‪ ،Ring‬ﺗﺮاﻓﻴﻚ دادهﻫﺎ در ﻳﻚ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان از ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺤﻴﻂ اﻧﺘﻘﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬در ﺻﻮرت ﺗﻤﺎﻳﻞ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان در ﻫﺮ ﺑﺨﺶ از ﺷﺒﻜﻪ از ﻳﻚ ﻧﻮع ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﻴﻂ اﻧﺘﻘﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺜﻼً در ﻣﺤﻴﻂﻫﺎي ادراي از ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﺴﻲ‬
‫و در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ از ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎﻳﺐ‪:‬‬
‫اﺷﻜﺎل در ﻳﻚ ﮔﺮه ﺑﺎﻋﺚ اﺷﻜﺎل در ﺗﻤﺎم ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز اﺷﻜﺎل در ﻳﻚ ﮔﺮه‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎ اﺷﻜﺎل ﻣﻮاﺟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺷﺪ‪ .‬و ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﮔﺮه ﻣﻌﻴﻮب از ﺷﺒﻜﻪ ﺧﺎرج ﻧﮕﺮدد‪ ،‬ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺗﺮاﻓﻴﻚ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ را روي ﺷﺒﻜﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮان داﺷﺖ‪.‬‬
‫اﺷﻜﺎلزداﻳﻲ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮوز اﺷﻜﺎل در ﻳﻚ ﮔﺮه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ روي ﺗﻤﺎم ﮔﺮهﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻋﻴﺐﻳﺎﺑﻲ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﮔﺮه ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﮔﺮه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﭘﻴﺪا ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪ .‬در زﻣﺎن ﮔﺴﺘﺮش و ﻳﺎ اﺻﻼح ﺣﻮزه ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﺋﻲ ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺣﻠﻘﻮي‬ ‫‪-‬‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي ﺑﺮ روي ﻧﻮع دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬ﻫﺮ ﮔﺮه در ﺷﺒﻜﻪ داراي ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖ ﻋﺒﻮر دادن دادهاي اﺳﺖ ﻛﻪ از ﮔﺮه ﻣﺠﺎور‬ ‫‪-‬‬
‫درﻳﺎﻓﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﮔﺮه ﺑﺘﻮاﻧﺪ داده ﺧﻮد را ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻴﻂ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫‪-‬‬
‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي ﺳﺘﺎرهاي ﻳﺎ ‪: Star‬‬

‫ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ در آن ﻫﺮ وﺳﻴﻠﻪ )ﮔﺮه( ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﺳﺘﺎرهاي ﺷﻜﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﺮﻛـﺰي ﻣﺘﺼـﻞ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﺷـﺒﻜﻪ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎً از ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺮﻛﺰي )ﻫﺎب‪ (Hub:‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ اﺣﺎﻃﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺰاﻳﺎ‪:‬‬
‫ﻗﻄﻊ ﺷﺪن ﻳﻚ ﺧﻂ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻘﻴﻪ ﺷﺒﻜﻪ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﮔﺮ از ‪ switch‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد اﻣﻜﺎن ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت دو ﺑﻪ دو ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن وﺟﻮد دارد‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺠﻢ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺑﻴﺸﺘﺮي در‬ ‫‪-‬‬
‫واﺣﺪ زﻣﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪١٠‬‬
 ‫ﻣﻌﺎﻳﺐ‪:‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻠﻲ »ﻧﻘﻄﻪي ﻣﺮﻛﺰي« از ﻛﺎر ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬ﻛﻞ ﺷﺒﻜﻪ از ﻛﺎر ﺑﺎز ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﻌﻤﻮﻻً ‪ hub‬را از ﻧﻈﺮ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ در‬ ‫‪-‬‬
‫ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ‪ Rack‬ﻧﺼﺐ ﻛﺮده و ‪ Rack‬را در ﻳﻚ ﻣﻜﺎن ﻣﻄﻤﺌﻦ و ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﺮار‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻛﺎﺑﻞ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﭘﻴﺎدهﺳﺎزي آن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﻋﻮض ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاري و رﻓﻊ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻋﻴﺐ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬زﻳﺮا ﻛﻤﺘﺮ دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻞ ﺷﺪه و ﻋﻴﺐﻳﺎﺑﻲ در آن ﺳﺎدهﺗﺮ و ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﻳﺎ ‪: Hybrid‬‬

‫ﺷﺒﻜﻪاي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺒﻨﺪيﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﭼﻮن ﺣﻠﻘﻮي و ﺳﺘﺎرهاي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪١١‬‬
 ‫ﭼﻨﺪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻬﻢ در ﺷﺒﻜﻪ‪:‬‬
‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪:‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺰرگ‪ .‬ﺷﺒﻜﻪاي از ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ‪ LAN‬و ‪.WAN‬‬
‫‪Internet : a large public network.‬‬

‫ﺗﺎر ﺟﻬﺎنﮔﺴﺘﺮ‪ :‬ﻫﻤﺎن ﻣﻔﻬﻮم اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ را دارد‪WWW (World Wide Web) .‬‬ ‫‪-‬‬

‫اﻳﻨﺘﺮاﻧﺖ‪:‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪Intranet : a private network that uses internet technology.‬‬
‫ﻳﻚ اﻳﻨﺘﺮاﻧﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪) .‬ﺗﺸﺎﺑﻪ اﻳﻦ دو ﻛﻠﻤﻪ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻴﺎﻧﺪازد ﻛﻪ اﻳﻨﺘﺮاﻧﺖ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ وﺻﻞ اﺳﺖ(‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪:‬‬

‫اﻛﺴﺘﺮاﻧﺖ‪:‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ درون ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮان ﺧﺎرﺟﻲ از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻛﺎرﺑﺮاﻧﻲ ﻛﻪ اﺟﺎزه داده‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪Extranet : a private network that is made available to external user but only authorized external users.‬‬

‫‪١٢‬‬
 ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ‪:‬‬
‫ﺑﺪون وﺟﻮد اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻮرﻳﺪ ﭼﻮن ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮل ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ دﻳﮕﺮ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﭘﺮﻳﺰ و دوﺷﺎﺧﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﮔﺮﻧﻪ‪...‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﺗﺤﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻮدن اﺟﺒﺎري ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫•‬ ‫‪ANSI:‬‬
‫‪(American Notional Standard Institute):‬‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻪاي ﺑﺎ ﻫﺰاران ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه و ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻛﻪ ﻣﺴﺆول ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺷﻴﻤﻲ و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و‪ ...‬ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻫﻢ در آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻫﻢ در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ‪.‬‬

‫•‬ ‫‪EIA and TIA:‬‬

‫)‪(Electronic Industries Alliance Telecommunication Industry Association) (TIA/EIA‬‬
‫ﻣﺴﺆول ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ‪ ،IT‬ﺑﻲﺳﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎﻫﻮاره‪ ،‬ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺗﻠﻔﻦ و‪...‬‬
‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﺎﺑﻞﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫•‬ ‫‪IEEE:‬‬
‫‪(Institute of Electrical & Electronics Engineers):‬‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ و اﻟﻜﺘﺮﻳﻚ‬
‫اﻳﻦ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﺘﺸﻜﻞ اﺳﺖ از ﺣﺮﻓﻪايﻫﺎي رﺷﺘﻪﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و ﻫﺪف ﻣﺆﺳﺴﻪ ارﺗﻘﺎي ﺳﻄﺢ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺤﺼﻴﻼت در رﺷﺘﻪﻫﺎي‬
‫اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻛﺎرتﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ‪.‬‬

‫•‬ ‫‪ISO or IOS:‬‬

‫‪(International Organization for Standardization):‬‬
‫‪ ISO‬ﻣﺨﻔﻒ ﻧﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ‪) Equal‬ﻣﺴﺎوي(‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ‪:‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﺻﻨﻌﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي‪ ،‬ﺗﻮزﻳﻊ اﺟﻨﺎس‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺮژي‪ ،‬ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﺑﺎﻧﻜﻲ و ‪...‬‬
‫‪ -‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 300‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد از ‪ 14250‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردي ﻛﻪ ‪ ISO‬دارد‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي اﺳﺖ‪.‬‬

‫•‬ ‫‪ITU:‬‬
‫‪(International Telecommunication Union):‬‬
‫ﻣﺴﺆول ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻨﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻫﻮارهاي‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ روي ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪.‬‬

‫•‬ ‫‪IANA & ICANN‬‬

‫‪(Internet Assignment Number Authority & Internet Corporation for Assignment Names & Numbers):‬‬
‫ﻣﺴﺆول دادن اﺳﻢ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن داﻣﻨﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎرهﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﻗﺒﻞ از داﻣﻨﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ‪ IP‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮرا ﻣﻲزدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ آدرﺳﻲ واﺣﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ آن ‪ IP‬ﻣـﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬دراﺑﺘـﺪا ‪IANA‬ﻣﺴـﺆول ﻧﮕﻬـﺪاري و اﻧﺘﺴـﺎب اﻳـﻦ‬
‫آدرسﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻮد و ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻳﻦ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺑﻪ ‪ ICANN‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎم داد‪.‬‬

‫‪١٣‬‬
 ‫ﻣﺪل ‪OSI‬‬
‫در ﺑﺤﺚﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺮاي ﻓﻬﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ از آن در ذﻫﻦ ﺧﻮد ﺷﻜﻞ دﻫﻴﺪ ﻣﺜﻞ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺮدن اﺗﻢﻫﺎي ﻫﻴﺪروژن و‬
‫اﻛﺴﻴﮋن در ﻣﻮﻟﻜﻮل آب ﺑﻪ ﺻﻮرت داﻳﺮه )در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﺗﻢ‪ ،‬ﺷﻜﻞ دارد و ﺷﻜﻞ آن داﻳﺮه اﺳﺖ!(‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺮدن اﻧﺘﻘﺎل دادهﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ و ﻓﻬﻢ آن ﺳﺎدهﺗﺮ ﺷﻮد‪ ،‬از ﻣﺪلﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺑﺤﺚ ﺷﺒﻜﻪ ﻧﻴﺰ درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ‪Node‬ﻫﺎ را ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻴﻢ اﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ از ﻣﺪﻟﻲ ﺑﺮاي ﺗﺠﺴﻢ آﻧﭽﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺪﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﺒﻜﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻣﺪل ﻣﺮﺟﻊ ﻳﺎ )‪ OSI (Open System Interconnection‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اواﻳﻞ ﺳﺎل ‪ 1980‬ﻣﺆﺳﺴﻪ ‪ ISO‬ﻛﺎر ﺑﺮ روي ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد را آﻏﺎزﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺳﺮاﺳـﺮدﻧﻴﺎ را ﻗـﺎدر ﺑـﻪ اﺗﺼـﺎل ﺑـﻪ‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻣﺪل ﻣﻮﻓﻖ ‪ OSI‬ﺷﺪ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﺒﻜﻪاي را ﺑﻪ ‪ 7‬ﻻﻳﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺪل ‪ OSI‬ﻳﻚ ﻧﻤﺎد ﺗﺌﻮري از آﻧﭽﻪ ﺑﻴﻦ ‪Node‬ﻫﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ ،‬اﺳﺖ ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻳﺎ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﺧﺎﺻﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫روﻧﺪ ﻛﻠﻲ‪ :‬در اﺑﺘﺪا ﻳﻚ ﻛﺎرﺑﺮ ﻳﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داده ﺑﺮ روي ﻻﻳﻪ ‪ Application‬ﻗﺮار ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻻﻳـﻪ آن ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪﻫـﺎ را ﺑـﻪ‬
‫واﺣﺪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم )‪ PDU‬ﻳﺎ ‪ (Protocol Data Unit‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ واﺣﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻻﻳﻪﻫﺎ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و روي رﺳﺎﻧﻪ اﻧﺘﻘﺎل‬
‫ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ دوم ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ اﻳﻦ اﺗﻔﺎﻗﺎت در ﻃﻲ ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻲ ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﻣﺪل در آﻳﻨﺪه ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻔﺼﻞ ﺻﺤﺒﺖ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ در ﺣﺪ آﺷﻨﺎﻳﻲ اﺟﻤﺎﻟﻲ ﻣﻄﺎﻟﺐ زﻳﺮ را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫ﻻﻳﻪ ‪:Application‬‬
‫واﺳﻄﻲ ﺑﻴﻦ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ‪ Excel ،Word‬و‪ ...‬و ﻻﻳـﻪ ﭘـﺎﻳﻴﻨﻲ ﺧـﻮد ﻳﻌﻨـﻲ ﻻﻳـﻪ ‪ Presentation‬اﺳـﺖ‪ .‬در اﻳـﻦ ﻻﻳـﻪ ﻣﺴـﺎﺋﻠﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﻓﺮﻣﺖﺑﻨﺪي‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻣﻨﻴﺘﻲ )‪ (Security‬و)‪ (Synchronization‬و دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪيﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ در ﻣﻮرد ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ‬
‫را دارد ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ وب را در ﻣﺮورﮔﺮ ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ http‬ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ ﻻﻳـﻪ ‪ APP‬اﺳـﺖ درﺧﻮاﺳـﺖ ﺷـﻤﺎ را ﻓﺮﻣـﺖ ﺑﻨـﺪي‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳﺮور ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺮور را ﺑﻪ ﻣﺮوﮔﺮ ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻻﻳﻪ ‪:Presentation‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬دادهﻫﺎي ﻻﻳﻪ ﻫﻔﺖ را ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﻃﻮري آنﻫﺎ را ﻓﺮﻣﺖﺑﻨﺪي ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ آنﻫﺎ در ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬
‫ﻣﻘﺼﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪١٤‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﻋﻜﺲ از ﻻﻳﻪ ‪ App‬درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ آن را ﻃﻮري ﻓﺮﻣﺖ ﺑﻨﺪي ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬
‫دادهﻫﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻳﻚ ﻋﻜﺲ اﺳﺖ ﻧﻪ وﻳﺪﺋﻮ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ وﻇﺎﻳﻒ اﻳﻦ ﻻﻳﻪ ‪ Encryption‬ﻳﺎ رﻣﺰﮔﺬاري دادهﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫وﻇﺎﻳﻒ ﻻﻳﻪ ‪:Session‬‬

‫ﻣﺴﺆول ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺣﻔﻆ ارﺗﺒﺎط و ﻗﻄﻊ آن ﺑﻴﻦ ﻣﺒﺪأ و ﻣﻘﺼﺪ اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ‪Node‬ﻫﺎﻳﻲ اﺟﺎزه ورود ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪ )‪(Session‬‬
‫را ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﺟﺎزه دارﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از وﻇﺎﻳﻒ آن ﺑﺮﻗﺮاري اﻣﻨﻴﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬وﻗﺘﻲ ارﺗﺒﺎط ﺷﻤﺎ ﺑﺎ )‪ ISP (Internet Service Provider‬ﻗﻄﻊ ﺑﺸﻮد اﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﺳﺮﻳﻌﺎ ﺑـﻪ ‪ Windows‬اﻃـﻼع ﻣـﻲدﻫـﺪ و ‪Windows‬‬
‫آﻳﻜﻮن ﻛﻨﺎر ﺳﺎﻋﺖ را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲدﻫﺪ ﻳﺎ دوﺑﺎره ﻗﺼﺪ اﺗﺼﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻻﻳﻪ ‪:Transport‬‬
‫اﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﻣﺴﺆول اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺴﺘﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ارﺳﺎل ﺷﺪه ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟‬
‫دهﻫﺎ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ و ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ آن ‪ TCP‬اﺳﺖ‪(Transmission Control Protocol) .‬‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ وﻇﺎﻳﻒ اﻳﻦ ﻻﻳﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ دادهﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ را ﻛﻪ از ﻻﻳﻪ ‪ Session‬درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ واﺣﺪ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺎم ﻗﻄﻌﻪ )‪ (Segment‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻨﺪي )‪ (Segmentation‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻳﻚ ﻧﻮع از ﺷﺒﻜﻪ ‪ Ethernet‬ﺑﺴﺘﻪﻫﺎي ﺑﻴﺶ از ‪ 1500‬ﺑﺎﻳﺘﻲ را ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ارﺳﺎل ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Segmentation‬ﻣﺜﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﺣﺮوف اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪١٥‬‬
 ‫ﻧﻜﺘﻪ‪) Reassembly :‬دوﺑﺎره ﺳﺮﻫﻢ ﻛﺮدن( ﻋﻜﺲِ ﻋﻤﻞ ‪ Segmentation‬را ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ در ﻣﻘﺼﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻻﻳﻪ ‪:Network‬‬
‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ آن ﻣﺴﻴﺮﻳﺎﺑﻲ ﻳﺎ‪ Routing‬اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎ اﺗﺼﺎل آدرس ﻣﺒﺪأ و آدرس ﻣﻘﺼﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ‪ Segment‬ﻣﻤﻜـﻦ ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از وﻇﺎﻳﻒ اﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ آدرس ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻳﺎ ﻣﺠﺎزي ﺑﻪ آدرس ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪:Packet‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ Segment‬و آدرس ﻣﺒﺪأ و آدرس ﻣﻘﺼﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ‪ Packet‬ﻳﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻻﻳﻪ ‪:Data link‬‬

‫وﻇﻴﻔﻪ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﻻﻳﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ از ﻻﻳﻪ ‪ Network‬درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده را در ﻳﻚ ﺳـﺮي ﻗـﺎب )‪ (Frame‬ﻗـﺮار دﻫـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻻﻳـﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت را ﭼﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ رﺳﻴﺪه ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر اﺻﻄﻼﺣﺎً ‪ Error checking‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪:Frame‬‬
‫ﻫﺮ ﻗﺎب ﺷﺎﻣﻞ داده اوﻟﻴﻪ‪ ،‬آدرس ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪ ،‬آدرس ﮔﻴﺮﻧﺪه و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺴﺖ ﺧﻄﺎ )‪ (Error checking‬ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻻﻳﻪ ‪:Physical‬‬
‫اﻳﻦ ﻻﻳـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت را ﺑـﻪ ﺻـﻔﺮ و ﻳـﻚ و ﺳـﭙﺲ ﺑـﻪ ﺳـﻴﮕﻨﺎل ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺗﻜـﻞﻫـﺎي اﻳـﻦ ﻻﻳـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت درﻳﺎﻓـﺖ ﺷـﺪه از ﻻﻳـﻪ‬
‫‪ Data link‬را ﺑﻪ وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮد و از ﻃﺮﻳﻖ رﺳﺎﻧﻪ اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ارﺳﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از ﭘﺮوﺗﻜـﻞﻫـﺎي‬
‫اﻳﻦ ﻻﻳﻪ ‪ Rj-45 ،V.35 ،Cat 5e‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺪﻳﺮان ﺷﺒﻜﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ ﻻﻳﻪﻫﺎي ‪ Data link ،Network ،Transport‬و‪ Physical‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﻫﺮ ﻻﻳﻪ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺧﺎص ﺧﻮد را دارد‪.‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ‪ :‬ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻳﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ ﺟﺰ ﭼﻨﺪ ﺧﻂ ﻛﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﻳﺲ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻃﺒﻖ آن ﻗﻮاﻧﻴﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪١٦‬‬
 ‫ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﭘﺎﻳﻪ اﻧﺘﻘﺎل‬
‫اﻧﻮاع ارﺳﺎل اﻃﻼﻋﺎت در ﺷﺒﻜﻪ‪:‬‬
‫‪Analog -1‬‬
‫‪Digital -2‬‬
‫ﺗﻔﺎوت آﻧﺎﻟﻮگ و دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ :‬آﻧﺎﻟﻮگ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ و داﺋﻤﺎً ﺑﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ وﻟﺘﺎژ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻣﺘﻐﻴﺮ اﺳﺖ وﻟﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﮔﺴﺴﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﭘﺎﻟﺲ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻳﻜﻲ از دو ﻣﻘﺪار ﻣﺸﺨﺺ را دارد‪) .‬ﻣﺜﻼً اﮔﺮ ‪ 50‬وﻟﺖ ﺑﺮق روي ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻮد ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ ﻧﻤﺎد ‪ 1‬و اﮔﺮ ﺻﻔﺮ وﻟﺖ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ ﻧﻤﺎد ‪(0‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬ﻛﻠﻤﻪ »وﻟﺖ« در اﻧﺘﻘﺎل ﻛﺎﺑﻠﻲ ﻛﺎرﺑﺮد دارد و ﻧﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻲﺳﻴﻢ‪ .‬ﻓﻌﻼً ﺑﺮاي ﻓﻬﻢ ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬از اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪاً در ﺑﺤﺚ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻲﺳﻴﻢ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮاﻫﻴﻢ داد‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﻳﻚ ﺳﻴﮕﻨﺎل آﻧﺎﻟﻮگ‬

‫ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﻳﻚ ﺳﻴﮕﻨﺎل دﻳﺠﻴﺘﺎل‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻴﺪان )‪:(Amplitude‬‬
‫ﻗﺪرت ﻫﺮ ﻣﻮج در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ از زﻣﺎن را ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﺗﻐﻴﻴﺮات داﻣﻨﻪ در ﻳﻚ واﺣﺪ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Frequency:‬‬
‫‪The number of times that a signal's amplitude changes over a fixed period of time.‬‬
‫)‪Expressed in cycle per second = (Hertz = Hz‬‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻃﻮل ﻣﻮج‪:‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﻧﻘﺎط ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ روي ﻳﻚ ﭼﺮﺧﻪ ﻣﻮج را ﻃﻮل ﻣﻮج ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ و آن را ﺑﺎ ﻻﻧﺪا ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪١٧‬‬
‫‪Wavelength:‬‬
‫)‪The distance between corresponding points on a wave's cycle. (meter/feet‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﻫﺮ ﻗﺪر ﻛﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ زﻳﺎد ﺷﻮد ﻃﻮل ﻣﻮج ﻛﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻳﻚ ﻣﻮج رادﻳﻮﻳﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ )‪ 1000000(Hz‬ﻃﻮل ﻣﻮﺟﻲ ﻣﻌﺎدل )‪ 300(M‬دارد‪ .‬اﮔﺮ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ اﻳﻦ ﻣﻮج ﺑﻪ )‪ 2000000(Hz‬اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻃﻮل ﻣﻮج ﭼﻘﺪر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ 150 :‬ﻣﺘﺮ‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﻫﺮ ‪ feet‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪ 30/48‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﭼﻮن ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ‪ Analog‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ‪ Digital‬ﻣﺘﻐﻴﺮﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻇﺮاﻓﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮي اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﺻﺪاي اﻧﺴﺎن ﻛﻪ آﻧﺎﻟﻮگ اﺳﺖ و ﺻﺪاي ﺿﺒﻆ ﺷﺪهاي ﻛﻪ روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺆال‪ :‬ﭼﺮا از ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ Analog‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﺷﻮد؟‬

‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬زﻳﺮا وﻟﺘﺎژ داﺋﻤﺎ در ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ Analog‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻳﻦ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ و درﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫـﺎ‪ .‬ﺿـﻤﻦ اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ‪ Analog‬ﺑﻪ ﻣﻮاﻧﻌﻲ ﻣﺜﻞ ﻧﻮﻳﺰ )‪ (Noise‬و ﺣﺘﻲ ﺑﺎد و ﻃﻮﻓﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺎﻟﺲﻫﺎي ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪:Digital‬‬

‫ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ Digital‬از دو ﭘﺎﻟﺲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﭘﺎﻟﺲ وﻟﺘﺎژ ﻣﺜﺒﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﺎد ﻳﻚ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﺎﻟﺲ وﻟﺘﺎز ﺻﻔﺮ)ﻋﺪم ﺣﻀﻮر وﻟﺘﺎژ( ﻛﻪ ﻧﻤﺎد ﺻﻔﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎﻳﻨﺮي )‪ (Binary‬ﻳﺎ دودوﻳﻲ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﻼً ﺑﺮ اﺳﺎس دو ﭘﺎﻟﺲ ﺻﻔﺮ و ﻳﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﭘﺎﻟﺲ ﻳﻚ ﺑﻴﺖ و ﺑﻪ ﻫﺮ ﻫﺸﺖ ﺑﻴﺖ ﻳﻚ ﺑﺎﻳﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻣﻮج زﻳﺮ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﭼﻪ ﻋﺪد دهدﻫﻲ )‪ (Decimal‬اﺳﺖ؟‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪010101 =16+4+1=21 :‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﺑﺮاي ارﺳﺎل اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻳﻚ اﻳﻤﻴﻞ‪ ،‬اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ و ﻳﻚ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﭘﻴﻐﺎم از ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺻﻔﺮ و ﻳﻚ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺪوﻻﺳﻴﻮن )‪:(Data Modulation‬‬

‫ﻣﻔﻬﻮم ‪ Data‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ اﻧﺘﻘﺎل ‪ Digital‬ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻮع اﺗﺼﺎل ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻃﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻘـﻂ ﻣـﻲﺗﻮاﻧﻴـﺪ از ﺳـﻴﮕﻨﺎل‬
‫‪ Analog‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻄﻮط ﺗﻠﻔﻦ ﻗﺪﻳﻤﻲﺗﺮ ﻛﻪ آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻮد )و ﻧﻪ ‪ (ISDN‬و ﻳﺎ اﻣﺮوزه‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل از ﻃﺮﻳﻖ‬
‫اﻣﻮاج رادﻳﻮﻳﻲ‪) .‬ﻣﺜﻞ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺑﻲﺳﻴﻢ‪ ،‬رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن(‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ‪ Digital‬ﻛﻪ داﺧﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ‪ Analog‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان آنﻫﺎ را از ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺧـﻮد ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺤﻴﻂ اﻧﺘﻘﺎل واﮔﺬار ﻛﺮد و ارﺳﺎل ﻛﺮد و در ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﻴﺰ ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ‪ Analog‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ‪ Digital‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻗﺎﺑـﻞ ﻓﻬـﻢ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﻮﺳﻂ ‪ Modem‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬واژه ﻣﻮدم ﻣﺨﻔﻒ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬
‫‪Modem = Modulation /Demodulation‬‬
‫ﭘﺲ‪» ،‬ﻣﺪوﻻﺳﻴﻮن داده« ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژياي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ‪ Analog‬را ﻃﻮري ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل دادهﻫﺎي ‪ Digital‬روي ﻳـﻚ‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ارﺗﺒﺎﻃﻲ آﻧﺎﻟﻮگ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪١٨‬‬
 ‫ﻣﺪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ )‪:(Transmission Direction‬‬
‫ﺟﻬﺖﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل‪:‬‬
‫‪) Simplex .1‬ﺳﺎده و ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ(‪:‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺮ روي ﻳﻚ ﻣﺴﻴﺮِ اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎ ﻓﻘﻂ در ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط را ﻳﻚﻃﺮﻓﻪ ﮔﻮﻳﻨﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن‪.‬‬
‫‪) Half-Duplex .2‬ﻧﻴﻤﻪ‪-‬دوﻃﺮﻓﻪ(‪:‬‬
‫ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎ در دو ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﻣﺎ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻓﻘﻂ در ﻳﻚ ﺟﻬﺖ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺑﻲﺳﻴﻢﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ‪.‬‬
‫‪) Full-Duplex .3‬دوﻃﺮﻓﻪ(‪:‬‬
‫ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎ آزادﻧﺪ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ در ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪) .‬ﻧﺎم دﻳﮕﺮآن ‪ Bidirectional‬اﺳﺖ(‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ‪ Full-Duplex‬دارﻳﻢ )و ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻫﻢ ‪(Half-Duplex‬‬

‫‪:Multiplexing‬‬
‫ﻧﻮﻋﻲ از اﻧﺘﻘﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ اﺟﺎزه ﺣﺮﻛﺖ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﻴﮕﻨﺎل را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺮ روي ﻳﻚ رﺳﺎﻧﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺳـﻴﻢ‪ ،‬ﻫـﻮا و ﻓﻴﺒـﺮ ﻧـﻮري‬
‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از ‪ Multiplex‬ﻛﺮدن وﺟﻮد دارد ﻛﻪ در ﻫﺮ ﻧﻮع ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ Multiplexer‬اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬در ﻃـﺮف درﻳﺎﻓـﺖ‬
‫ﺳﻴﮕﻨﺎل از دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ DeMultiplexer‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪:Multiplexer‬‬

‫دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﻴﮕﻨﺎل را ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﺮده و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن در ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺎل ارﺗﺒﺎﻃﻲ ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪١٩‬‬
 ‫ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ روشﻫﺎي ‪ Multiplex‬ﻛﺮدن‪:‬‬
‫)‪1- TDM (Time Division Multiplexing‬‬
‫ﻣﺎﻟﺘﻲ ﭘﻠﻜﺲ ﻛﺮدن ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻘﺴﻴﻢ زﻣﺎﻧﻲ‪:‬‬
‫در اﻳﻦ روش ﻛﺎﻧﺎل ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﻜﺎف زﻣﺎﻧﻲ )‪ (time-slot‬ﺗﻘﺴـﻴﻢ ﻣـﻲﺷـﻮد و ﺳـﭙﺲ ﻫـﺮ‪ slot‬ﺑـﻪ روش ﻧﻮﺑـﺖ دﻫـﻲ ﭼﺮﺧﺸـﻲ‬
‫))‪ (Round-Robin(RR‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ )‪ (node‬ﻧﺴﺒﺖ داده ﻣﻲﺷﻮد و در آن ‪ slot‬اﻃﻼﻋﺎت اﻳﻦ ‪ node‬ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫اﺷﻜﺎل ‪:TDM‬‬
‫اﮔﺮ ﻳﻚ ‪ node‬ﻫﻴﭻ دادهاي ﺑﺮاي ارﺳﺎل ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ در آن ﻟﺤﻈﻪ از ﻛﺎﻧﺎل ﻫﻴﭻ اﺳـﺘﻔﺎدهاي ﻧﻤـﻲﺷـﻮد ﭘـﺲ ﺑـﺮاي ﺷـﺒﻜﻪاي ﻛـﻪ ﺑﺮﺧـﻲ‬
‫‪node‬ﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺪرت اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻨﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻤﺮﻳﻦ‪ :‬ﺳﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل زﻳﺮ ﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﻪ روش ‪ TDM‬از ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺎل ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺳﻪ ‪ slot‬زﻣﺎﻧﻲ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﺷﻮد در ﻛﺎﻧﺎل‪ ،‬ﺷﺎﻫﺪ ﭼﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻮد؟‬

‫ﭘﺎﺳﺦ‪:‬‬

‫‪2- Statistical Multiplexing:‬‬

‫ﻣﺎﻟﺘﻲ ﭘﻠﻜﺲ ﻛﺮدن ﺑﻪ روش آﻣﺎري‪:‬‬
‫اﻳﻦ روش زﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ TDM‬اﺳﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﻛﺎﻧﺎل را ﺑﻪ ﺑﺮشﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨـﻴﻢ و ﭘﻬﻨـﺎي ﺛـﺎﺑﺘﻲ را ﺑـﺮاي ﻫـﺮ‬
‫ﻛﺎﻧﺎل رزرو ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺴﺘﻪﻫﺎي دادهاي )‪Data Packet‬ﻫﺎي( اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﺑﺮان ﻣﺨﺘﻠـﻒ را ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺗﺼـﺎدﻓﻲ اﻳﺠـﺎد‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اوﻟﻮﻳﺖ و ﻧﻴﺎز‪ ،‬ﺑﺮ روي ﺧﻂ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪ .‬در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ از اﻳﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٢٠‬‬
 ‫)‪3- FDM (Frequency Division Multiplexing‬‬
‫ﻣﺎﻟﺘﻲ ﭘﻠﻜﺲ ﻛﺮدن ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ‪:‬‬
‫در اﻳﻦ روش اﺑﺘﺪا ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻮگ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺮ روي ﻳﻚ رﺳـﺎﻧﻪ اﻧﺘﻘـﺎل ﻗـﺮار‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ )از ‪ 4000‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ( اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻣﻮاج رادﻳﻮﻳﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ﻳﺎ ﮔﺎردﺑﺎﻧﺪ )‪ (guard band‬ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﻳﻦ ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎ درﺣﻮزه ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ در ﺑﺎﻧﺪﻫﺎي ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ﺟﺪا از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﺑﺪون ﻣﺸـﻜﻞ در ﻛﻨـﺎر ﻫـﻢ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ و ارﺳـﺎل‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و در ﻣﻘﺼﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻋﻤﻞ ‪ Demodulation‬از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪا ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دﻗﻴﻘﺎً ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻣـﻮاج رادﻳـﻮﻳﻲ اﻳﺴـﺘﮕﺎهﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻛـﻪ‬
‫ﻫﻤﮕﻲ در ﻛﻨﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕﺮدر ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺎل ارﺗﺒﺎﻃﻲ )ﻫﻮا( ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺨﺶ ‪ Tuner‬رادﻳﻮي ﺷﻤﺎ ﻗﺎدر اﺳﺖ ﻣﻮج دﻟﺨﻮاه را از ﺳﺎﻳﺮ اﻣﻮاج‬
‫ﺟﺪا ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫)‪4- WDM (Wavelength Division Multiplexing‬‬

‫ﻣﺎﻟﺘﻲ ﭘﻠﻜﺲ ﻛﺮدن ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻃﻮل ﻣﻮﺟﻲ‪:‬‬
‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژياي اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻛﺎﺑﻞﻫﺎي ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻓﺮﻛﺎﻧﺲِ ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻌﻨـﻲ در ﺣﻘﻴﻘـﺖ ﻃـﻮل‬
‫ﻣﻮجﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬روش ‪ WDM‬ﻓﻴﺒﺮﻧﻮري را ﻗﺎدر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻮر ﺑﺎ ﻃﻮل ﻣﻮجﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت را ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻫﻤﺰﻣـﺎن‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﻴﺰر اﻳﻦ ﻧﻮرﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪه و در ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺎل ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺼﺪ‪ ،‬ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻃﻮل ﻣﻮجﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ )رﻧﮓﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ( از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در روشﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ DWDM‬ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻞ ﻓﻴﺒﺮﻧﻮري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑـﻪ ‪ 80‬ﺗـﺎ ‪160‬‬
‫ﻛﺎﻧﺎل ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﻮد‪.‬‬

‫)‪5- DWDM (Dense Wavelength Division Multiplexing‬‬

‫ﻧﻮع ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮ از ‪WDM‬‬

‫‪٢١‬‬
 ‫اﻧﻮاع ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ‪Node‬ﻫﺎ‪:‬‬
‫‪:Point-to-Point -1‬‬
‫اﮔﺮ در اﻧﺘﻘﺎل دادهﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ارﺳﺎل ﻛﻨﻨﺪه و ﻳﻚ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻧﻮع ارﺳﺎل‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺗﺼﺎل‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ دﻳﮕﺮ و ﺑﺮداﺷﺖ اﻃﻼﻋﺎت‪ .‬ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ارﺳﺎل ﻛﻨﻨﺪه ﻓﻘﻂ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ را ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺎز دارد و از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ رﺳﻴﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ!؟‬
‫‪) Broad Casting -2‬اﻧﺘﺸﺎر ﮔﺴﺘﺮده(‪:‬‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻮع اﻧﺘﻘﺎل ﻳﻚ ارﺳﺎل ﻛﻨﻨﺪه و ﭼﻨﺪﻳﻦ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪه دارﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﺴﺘﮕﺎه ‪ TV‬ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮج ارﺳﺎل )‪ (Tower‬ﺑﻪ ﻫﺰاران آﻧﺘﻦ‬
‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺪام درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ آن را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺳـﺎدﮔﻲ و ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٢٢‬‬
 ‫ﺳﻮﺋﻴﭽﻴﻨﮓ ﻣﺪاري‬
‫‪Circuit Switching‬‬
‫اﺗﺼﺎﻻت ﺑﻴﻦ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪاري ﻳﺎ ‪ Circuit Switching‬اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎرﺑﺮ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﺒﺎدل داده ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻳـﻚ‬
‫ﻣﺪار اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ )‪ (Dedicated Circuit‬ﻳﺎ ﻛﺎﻧﺎل ﺑﺮاي او اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﺒﻜﻪ ‪ PSNT‬ﻳﺎ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﺳﻮﺋﻴﭽﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ) ‪( PSTN : Public Switched Telephone Network‬‬
‫ﺷﻜﻞ ﻛﻠﻲ ﺗﻤﺎس ﻛﺎرﺑﺮ و ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺨﺎﺑﺮات‪:‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ )‪:Customer Premise (CP‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻛﺎرﺑﺮ ﻗﺮار دارد در اﺻﻄﻼح ‪ CP‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪) .‬ﺧﺎﻧﻪ ﻳﺎ اداره و‪(...‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ دﻓﺘﺮ ﻣﺮﻛﺰي ))‪:(Central Office (CO‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ ﺳﻮﺋﻴﭻﻫﺎي ﻣﺨﺎﺑﺮات ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬دﻓﺘﺮ ﻣﺮﻛﺰي ﻳﺎ ‪ CO‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﺗﻤﺎس ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد از ﻃﺮﻳﻖ ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺗﺎﺑﻴﺪه‪ ،‬اﺗﺼﺎل ﻛﺎرﺑﺮ ﺑﺎ اداره ﻣﺮﻛﺰي ﻳﺎ ‪ CO‬ﺑﺮﻗﺮار ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬در ‪ CO‬ﻳـﻚ ﺳـﺮي‬
‫ﺳﻮﺋﻴﭻ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﻤﺎ و ﻣﻘﺼﺪﺗﺎن را دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺣﻠﻘﻪ )‪:(Loop‬‬

‫ﻛﺎﺑﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ و‪ CP‬ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺣﻠﻘﻪ را ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﻠﻘﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻞ ﺑـﻪ ﻫـﻢ ﺗﺎﺑﻴـﺪه ﺑﺮﻗـﺮار‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ‪ Loop‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺆال‪ :‬ﭼﺮا ﻛﻠﻤﻪ ‪ Loop‬؟‬
‫ﭼﻮن وﻗﺘﻲ ﻛﺎرﺑﺮ ﮔﻮﺷﻲ ﺗﻠﻔﻦ را ﺑﺮ ﻣﻲدارﻳﺪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ دو ﺳﺮ ﻛﺎﺑﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺧﻮد و ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻛﺸﻴﺪه ﺷـﺪه اﺳـﺖ را ﺑـﻪ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼـﻞ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ روي آن ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٢٣‬‬
 ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪: TRUNK‬‬
‫ﺣﻠﻘﻪاي ﻛﻪ ﺑﻴﻦ دو ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد در اﺻﻄﻼح ‪ Trunk‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺪارﻫﺎ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎرﺑﺮ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﺒﺎدل داده ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻣﺪار اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ )‪ (Dedicated Circuit‬ﻳﺎ ﻛﺎﻧﺎل ﺑﺮاي او‬
‫اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪ ،‬در اﺻﻄﻼح ‪ Circuit Switching‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ )‪:POTS( Plain Ordinary Telephone Service‬‬
‫ﺳﺮوﻳﺲ ﺗﻠﻔﻨﻲ را ﻛﻪ ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮان اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ )ﺳﺮوﻳﺲ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺳﺎده( ‪ POTS‬ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﻛﺎﺑﻞ اﺗﺼﺎﻻت ﺑﻴﻦ ﺳﻮﺋﻴﭻ ﺗﺎ ﻣﻨﺰل ﻳﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻛﺎرﺑﺮ از ﺟﻨﺲ ﻣﺲ )‪ (Copper‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺆال‪ :‬ﭼﺮا ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﺲ از ﻃﻼ ﻳﺎ ﻧﻘﺮه ﻛﻪ رﺳﺎﻧﺎي ﺑﻬﺘﺮي اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ؟‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬رﺳﺎﻧﺎﻳﻲ ﻃﻼ )‪ (Gold‬ﺧﻴﻠﻲ ﻗﻮي اﺳﺖ اﻣﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﮔﺮان ﺑﻮدن آن‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺷﻜﻨﻨﺪه اﺳﺖ و ﻧﻤﻲﺗﻮان آن را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ داد و ﺧﻤﻴﺪه‬
‫ﻛﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ از ﻃﻼ در ﻣﺎﻫﻮارهﺑﺮﻫﺎ ﺑﺮاي ﺟﺎﻫﺎي ﺣﺴﺎس اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻘﺮه ﻫﻢ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ رﺳﺎﻧﺎﻳﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﻼ دارد اﻣﺎ زود ﺑﺎ اﻛﺴﻴﮋن ﻫﻮا ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪه و اﻛﺴﻴﺪ ﺷﺪه ودر ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﻴﺎه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺲ‪:‬‬
‫ﻣﺲ اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺲ ارزان ﻗﻴﻤﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺲ ﺣﺎﻟﺖ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي دارد‪.‬‬
‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﻣﺲ‪:‬‬
‫ﻣﺲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﺒﻮر اﻟﻜﺘﺮونﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ دارد و ﺣﺮارت ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮﺟﺮﻳﺎن ﻳﺎ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻲ را از ﻣﺲ ﻋﺒﻮر دﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻣـﺲ ﺣـﺮارت ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﻛﺮده و داغ ﻣﻲﺷﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺴﺎﻓﺘﻲ ﻛﻪ ﺳـﻴﮕﻨﺎل را ﺣﻤـﻞ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﻛـﻢ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨـﻲ ﺳـﻴﮕﻨﺎل ﺑﻌـﺪ از ﻃـﻲ ﻣﺴـﺎﻓﺘﻲ در ﺣـﺪود‬
‫‪ 18000 feet‬ﻳﺎ ‪ 3‬ﻣﺎﻳﻞ و ﻳﺎ ‪ 5‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ )ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻮل ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻞ ﻣﺲ در ﺗﻠﻔﻦ ﺷﻬﺮي( اﻓﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده و ﺿﻌﻴﻒ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴـﻞ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺴﺎﻓﺖﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ از ﻣﺲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ و از رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺜﻞ ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺳﻴﮕﻨﺎل )‪:(Attenuation‬‬

‫ﺳﻴﮕﻨﺎل ارﺳﺎﻟﻲ ﺑﺮ روي رﺳﺎﻧﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ‪ :‬ﻃﻲ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﻳﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻮﻳﺰ ﺑﺮ روي رﺳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺿﻌﻴﻒ ﺷﺪه و‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ اﺗﻔﺎق در اﺻﻄﻼح ﺗﻀﻌﻴﻒ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻳﺪه ﺷﺮﻛﺖ ‪: AT&T‬‬

‫اﺧﺘﺮاع ﺗﻠﻔﻦ ﺗﻮﺳﻂ آﻗﺎي ﮔﺮاﻫﺎﻣﺒﻞ در ﺳﺎل ‪ 1876‬ﺑﻮد‪ .‬از آن زﻣﺎن ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻣﺤﻮﻃﻪﻫﺎي ﺷﻬﺮي )‪ (Suburb‬ﻛﻢ ﻛﻢ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺮد و ﻣﺮدم‬
‫ﺑﻪ اﻃﺮاف ﺷﻬﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻛﺮده و ﺳﻜﻮﻧﺖ ﮔﺰﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺳﻜﻮﻧﺖ در ﻣﺤﻮﻃﻪﻫﺎي ﺷﻬﺮي‪ ،‬اﻳﺪه آﻗﺎي ﮔﺮاﻫﺎﻣﺒﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫در ﻫﺮ ﻣﺤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺖ ‪ 5‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻳﻚ ‪ Central Office‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺗﺎ ﻣﺮدم ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﺳﺎده داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ‪ CO‬ﻣﺤﻞ ﺧﻮد ﻣﺘﺼﻞ ﺷـﻮﻧﺪ‬
‫و ﻣﺜﻼً ﻛﺎرﻣﻨﺪ ‪ ،CO‬دو ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﺎ ﻛﺎﺑﻞﻫﺎي ﺳﺎده ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 1885‬ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺪهاي از ﺷـﺮﻛﺖ ‪) AT&T‬ﺑـﺰرگﺗـﺮﻳﻦ ﺷـﺮﻛﺖ‬
‫ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ رﺋﻴﺲ آن ﺷﺨﺼﻲ اﻳﺮاﻧﻲ اﺳﺖ و در ﺣﺪود ‪ 60‬ﺗﺎ ‪ 70‬درﺻﺪ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﺤﺖ ﻧﻈـﺮ اﻳـﻦ ﺷـﺮﻛﺖ اﺳـﺖ( اﻳـﻦ‬
‫ﻣﺮاﻛﺰ ﻳﻌﻨﻲ ‪ Local Central Office‬ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﺤﻠﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻤـﻪ ‪CO‬ﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻫـﻢ‬
‫ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻛﻞ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٢٤‬‬
 ‫اﺗﺼﺎﻻت راه دور )‪: (Remote‬‬
‫ﺳﺆال‪ :‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻣﻨﺎﻃﻖ دور ﺷﻬﺮ را ﺑﻪ ﺳﻮﺋﻴﭻ وﺻﻞ ﻛﻨﻴﻢ ﭼﻪ ﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد؟‬

‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﺸﺘﺮي در دور دﺳﺖ‪ ،‬از ﻛﺎﺑﻞﻫﺎي ﺿﺨﻴﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻢ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻛﻪ ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬زﻳﺮا‬
‫ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻛﺎﺑﻞ ﮔﺮان ﻗﻴﻤﺖ را ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ و اﺗﺼﺎل آن ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺨﺎﺑﺮات ﻣﺤﻠﻲ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ از ‪Baby Switch‬ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ آنﻫﺎ را ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ در ﺟﻌﺒﻪﻫﺎي ﺑﺘﻨﻲ در زﻳﺮ زﻣﻴﻦ دﻳﺪهاﻳﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫درب آنﻫﺎ را ﺑﺎز ﻛﻨﻴﺪ داﺧﻞ آنﻫﺎ ﻳﻚ ‪ Box‬ﺑﺘﻮﻧﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرگ و داﺧﻞ ‪ Box‬ﻫﻢ ﻳﻚ ﺳﻮﺋﻴﭻ ﺑﺰرگ وﻟﻲ ﻛﻮﭼﻚﺗـﺮ از ﺳـﻮﺋﻴﭻﻫـﺎي ‪CO‬‬
‫ﻫﺴﺖ‪.‬‬

‫در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻛﺎﺑﻞﻫﺎ از ﺿﺨﻴﻢ ﻛﻢﻛﻢ ﻧﺎزك ﺷﺪه ﺗﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ زوج ﺳﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﻣﻨﺎزل آورده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻢ ﻛﻢ ‪ Baby Switch‬ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه و از ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري از ﻧﻈﺮ اﻣﻜﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻫﻴﭻ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻧﺪارد ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎل ﻛﺎرﺑﺮداراي ﺗﻠﻔﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ از ﻧﻈﺮ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﺗـﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل روي ﻓﻴﺒﺮﻧﻮري ﻧﻤﻲﺗﻮان ‪ DSL‬داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪٢٥‬‬
 ‫ﻣﺪارﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ‬
‫)‪(Analog Circuits‬‬
‫آﻳﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل از ﺧﻮد ﭘﺮﺳﻴﺪهاﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺻﺪاي ﻣﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻫﺎ آنﻃﺮفﺗﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮد؟‬
‫ﺑﺮاي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ در ﻣﺨﺎﺑﺮات و ﻣﺪارﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ ﻣﻲﮔﺬرد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﺻﺪا ﻳﺎ ‪ Sound‬ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫آﻳﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻓﻜﺮ ﻛﺮدهاﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺻﺪا ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻧﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺻﺪا را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ راﻫﻲ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﻴﺎﺑﻴﻢ‪.‬‬
‫از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺸﺮده ﺷﺪن و ﺑﺎز ﺷﺪن )ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﺷﺪن و ﻟﺮزﻳﺪن( ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي ﻫﻮا ﺻﺪا ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه‪ ،‬اﻃﺮاف ﻣﺎ ﭘﺮ اﺳﺖ از ‪ .Sound‬از ﺻﺪاي ﭘﺎي ﻳﻚ ﻣﻮرﭼﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﺗﺎ ﻟﺮزﺷﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ آﻧﺘﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻮﺑﺎﻳﻠﻲ در ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي ﻫـﻮا‬
‫اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺆال اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻣﺎ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺻﺪاﻫﺎ را ﻧﻤﻲﺷﻨﻮﻳﻢ؟‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪ Audio‬ﻳﺎ ‪:Audible Sound‬‬
‫ﮔــﻮش اﻧﺴــﺎن ﻓﻘــﻂ ﻗــﺎدر ﺑــﻪ ﺷــﻨﻴﺪن ‪Sound‬ﻫــﺎﻳﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻓﺸــﺮده ﺷــﺪن و ﺑــﺎز ﺷــﺪن ﻣﻮﻟﻜــﻮلﻫــﺎي ﻫــﻮا ﺗﻮﺳــﻂ آنﻫــﺎ‪،‬‬
‫ﺑﻴﻦ ‪ 20‬ﺗﺎ ‪ 20000‬ﺑﺎر در ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ‪Sound‬ﻫﺎ را »ﺻﺪاي ﺷﻨﻴﺪﻧﻲ« ﻳﺎ ‪ Audible Sound‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ(‪.‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت ‪ 20-20000Hz‬را ﺑﺮ روي ﻛﺎرﺗﻦ ﺿﺒﻂ ﺻﻮتﻫﺎ ﻳﺎ اﺳﭙﻴﻜﺮﻫﺎ دﻳﺪهاﻳﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻋﺪاد ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﭼﻪ‪) .‬ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻦ ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ ﻣﺤﺪوده ﺷﻨﻮاﻳﻲ ﮔﻮش اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ(‬
‫ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﭼﺮا ﻣﺎ ﺻﺪاي ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ آﻧﺘﻦ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ را ﻧﻤﻲﺷﻨﻮﻳﻢ! اﻣﻮاﺟﻲ ﻛﻪ ﻳـﻚ آﻧـﺘﻦ ﺑـﻪ ﻣﻮﺑﺎﻳـﻞ ﺷـﻤﺎ ﻣـﻲﻓﺮﺳـﺘﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺑﺎر در ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎ را ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ‪ 20‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﻫﺰار ﺑﺎر را ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺸﻨﻮﻳﻢ‪.‬‬

‫آزﻣﺎﻳﺶ‪ :‬دﺳﺖ ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر ﮔﻮش ﺧﻮد ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ و ﺧﻴﻠﻲ آﻫﺴﺘﻪ )ﻣﺜﻼً ‪ 2‬ﺑﺎر در ﺛﺎﻧﻴﻪ( دﺳﺘﺘﺎن را ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺒﺮﻳـﺪ و ﺧـﻮد را ﺑـﺎد ﺑﺰﻧﻴـﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺻﺪاﻳﻲ از ﺣﺮﻛﺖ دﺳﺖﻫﺎﺗﺎن ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ‪ .‬ﺣﺮﻛﺖ دﺳﺖﻫﺎﺗﺎن را ﺗﻨﺪﺗﺮ ﻛﻨﻴﺪ‪ ...‬ﺧﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ ﻛـﻪ ﻛـﻢﻛـﻢ ﻓﺸـﺮدﮔﻲ و ﺑـﺎز ﺷـﺪن‬
‫ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي ﻫﻮا ﺑﻪ ﻣﺮز ﺷﻨﻮاﻳﻲ ﻣﻲرﺳﺪ و ﺷﻤﺎ ﺻﺪاي ﺣﺮﻛﺖ دﺳﺖﻫﺎﺗﺎن را ﻣﻲﺷﻨﻮﻳﺪ‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﻗﺒﻮل ﻛﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﺻﺪا ﻳﻌﻨﻲ ﻟﺮزش‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺗﻮان راﻫﻲ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل آن ﻳﺎﻓﺖ‪:‬‬
‫اﺟﺰاي ﺗﻠﻔﻦ‪:‬‬

‫ﺗﻠﻔﻦ داراي ﻳﻚ ‪ Speaker‬و ﻳﻚ ‪ Microphone‬اﺳﺖ‪ .‬آﻳﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن و ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدهاﻳﺪ؟‬

‫‪٢٦‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﻳﺮي از ﻳﻚ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن ﻛﺮﺑﻨﻲ‬
‫اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻦﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲﺗﺮ )ﻛﻪ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن ﻛﺮﺑﻨﻲ ﻳﺎ ‪ Carbon Microphone‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ( ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻲدﻳﺪﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن داراي ﻳﻚ ﭘﺮده ﻛﺎﻏﺬي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ آن ﻗﻄﻌﺎت رﻳﺰ ﻛﺮﺑﻨﻲ وﺟﻮد دارد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺷﻤﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺻﺪاي ﺷﻤﺎ ﭘﺮده‬
‫را ﻣﻲﻟﺮزاﻧﺪ و اﻳﻦ ﻟﺮزش ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻛﺮﺑﻦ ﻓﺸﺎر وارد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺸﺎر ﺧﺎﺻﻴﺖﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻲ ﻛﺮﺑﻦﻫﺎ را ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﺮﺧـﻮرد و ﻧﺰدﻳﻜـﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻢ ﻋﻮض ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻫﺮﭼﻪ ﻓﺸﺎر وارده ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻟﻜﺘﺮونﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ و وﻟﺘﺎژي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻣﻴﻜﺮوﻓـﻮن وارد ﻣـﻲﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺻﺪاﻫﺎ و ﻳﺎ ﺣﺮفﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ در ﻧﺘﻴﺠﻪ وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮنﻫﺎي ﻛﺮﺑﻨﻲ‪:‬‬
‫‪http://yourl.ir/carbon_mic‬‬
‫‪http://en.wikipedia.org/wiki/Carbon_microphone‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬در ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮنﻫﺎي اﻣﺮوزي از ﻳﻚ آﻫﻦرﺑﺎ و ﻳﻚ ﺳﻴﻢﭘـﻴﭻ ﺑـﺮاي ﺗﻮﻟﻴـﺪ وﻟﺘـﺎژ از روي ﺻـﺪا‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻳﻦ وﻟﺘﺎژﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﺑﻞ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻘﺼﺪ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ .‬در ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻘﺼﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ ﻛﺎري ﻋﻜﺲِ ﻛﺎر ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬وﻟﺘﺎژﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻛﺮﺑﻨﻲ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﻴﻢﭘﻴﭻ داده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ وﻟﺘﺎژ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻓﺸـﺎري ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﻗﻄﻌـﺎت ﺑـﻪ ﭘـﺮده‬
‫ﻛﺎﻏﺬي درون ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﻟﺮزش ﭘﺮده ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪) .‬ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺻﺪا ﻳﻌﻨﻲ ﻟﺮزش( و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻟﺮزش ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي ﻫﻮا ﻛﻪ در اﻃﺮاف ﭘﺮده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻟﺮزشﻫﺎ ﺑـﻪ‬

‫‪٢٧‬‬
‫ﺗﺎرﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ داﺧﻞ ﮔﻮش ﻣﺎ رﺳﻴﺪه و ﺑﺎﻋﺚ ﻟﺮزش آنﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻐﺰ ﻧﻴﺰ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻟﺮزﺷﻲ را ﺑﻪ ﻛﺎراﻛﺘﺮي ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻫﻤـﺎن‬
‫ﻟﺮزﺷﻲ ﻛﻪ از ﺻﺪاي ﺷﻤﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺼﺪ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎن ﻟﺮزش اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺻﺪاي ﺷﻤﺎ ﺑﺎزﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ )‪:(Frequency‬‬

‫در ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﻠﻤﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠﻘﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ دارد‪ .‬اﻣﺎ در ﻛﻞ‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻋﻤﻮﻣﻲ آن ‪ Cycles Per Second‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻌﺪاد ﺗﻜﺮار ﻳﻚ ﭼﺮﺧـﻪ در‬
‫واﺣﺪ زﻣﺎن )ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻳﻚ ﺛﺎﻧﻴﻪ( اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺑﺤﺚ ﺻﺪا‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﻟﺮزشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ‪ Sound‬در واﺣﺪ زﻣﺎن )ﺛﺎﻧﻴﻪ( در ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي ﻫﻮا اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻛـﺎﻧﺲ ﮔﻔﺘـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫واﺣﺪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ‪) Vibrations Per Second ،‬ﺗﻌﺪاد ﻟﺮزش در ﺛﺎﻧﻴﻪ( اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻮن آﻗﺎي ﻫﺮﺗﺰ آن را ﺗﻌﺮﻳﻒ و اﺑﺪاع ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫اﺣﺘﺮام وي واﺣﺪ آن را ﻫﺮﺗﺰ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ‪ Hz‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺲ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ وﻗﺘﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺻﺪاﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ دارﻧـﺪ ﻳﻌﻨـﻲ ﭼـﻪ‪» .‬س«اي ﻛـﻪ ﺷـﻤﺎ ﺗﻠﻔـﻆ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺧﺎص دارد و ﺑﺎ »س«اي ﻛﻪ ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮي ﺗﻠﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﺪ از ﻧﻈﺮ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ در ﺑﺤﺚ اﻧﺘﻘﺎل آﻧﺎﻟﻮگ‪:‬‬

‫در ﺑﺤﺚ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ و اﻧﺘﻘﺎل ﺻﺪا ﻳﺎ داده از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻫﺮ ﮔﺎه ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻌﺪاد ﺗﻐﻴﻴﺮات وﻟﺘﺎژ ﺑﺮ روي ﻛﺎﺑـﻞ در ﻳـﻚ‬
‫ﺛﺎﻧﻴﻪ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار )ﻳﺎ ‪ (Value‬ﻳﺎ ﺷﺪت ﺻﺪا در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ )ﮔﺎﻫﻲ ﻛﻢ و ﮔﺎﻫﻲ زﻳﺎد( و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻘﺪار وﻟﺘﺎژ روي ﻛﺎﺑـﻞ ﻧﻴـﺰ‬
‫در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﺻﺪا ﺑﺮ روي ﻛﺎﺑﻞ )در ﻗﺎﻟﺐ وﻟﺘﺎژ(‪ ،‬از ﻳﻚ ﻣﻮج ﺳﻴﻨﻮﺳـﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ و آن را‬
‫»آﻧﺎﻟﻮگ« ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪) .‬ﻛﻠﻤﻪ ‪ Analog‬از ﻛﻠﻤﻪ ‪ Analogous‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻤﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ(‬
‫ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ از اﺟﺰاي ﻣﻮج ﺻﺪا آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻳﻢ‪:‬‬

‫ﺩﻭﺭﻩ‬

‫ﻗﻠﻪ‬

‫ﻣﻴﺪﺍﻥ‬

‫ﺩﺭﻩ‬ ‫ﺯﻣﺎﻥ )ﺛﺎﻧﻴﻪ(‬

‫‪ Voice Band‬و ‪:Bandwidth‬‬

‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﺮ روي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ ﺣﺪ ﺧﺎص و ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺣﺪ ﺧﺎﺻﻲ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ارﺳﺎل ﻛﺮد‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻳﻌﻨﻲ ﻻزم ﻧﺪارﻳﻢ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ﺣﺪ ﺧﺎﺻﻲ و ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺣﺪ ﺧﺎﺻﻲ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ روي ﻳﻚ رﺳﺎﻧﻪ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان دو ﻣﻔﻬﻮم »ﺑﺎﻧﺪ ﺻﺪا« و »ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ« را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد‪:‬‬

‫‪٢٨‬‬
 ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪:Voice band‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﻴﺎن ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ ﺣﺠﻢ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ و ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺣﺠﻢ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻛﻪ روي ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻞ ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪ Voice band ،‬ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫آﻗﺎي ﮔﺮاﻫﺎﻣﺒﻞ ‪ Voice band‬ﺗﻠﻔﻦ ﺷﻬﺮي را ﺑﻴﻦ ‪ 300‬ﺗﺎ ‪ 3300‬ﻫﺮﺗﺰ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻘﺪار اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬اﮔﺮ ﻳﻚ ﻛﺎراﻛﺘﺮ ﻣﺜﻞ »س« ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺑﺎﻻﻳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻛﺎﺑﻞ ﻧﺘﻮاﻧﺪ آن را ﻋﺒﻮر دﻫﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻛﺎراﻛﺘﺮ را ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺆال‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺣﺮوﻓﻲ ﻣﺜﻞ »س« ﺑﻴﺶ از ‪ 3300‬ﻫﺮﺗﺰ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ‪ Voice band‬ﺗﻠﻔﻦ ﺷﻬﺮي را ﺑﻴﺸـﺘﺮ از ‪ 3300‬ﻫﺮﺗـﺰ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؟‬
‫ﺳﺆال‪ :‬آﻳﺎ ﻛﺎﺑﻞﻫﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 3300‬ﻫﺮﺗﺰ ﺣﺠﻢ ﻧﺪارﻧﺪ؟‬
‫ﺧﻴﺮ‪ .‬اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎﺑﻞﻫﺎ ﺣﺠﻢ ﻧﺪارﻧﺪ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬زﻳﺮا ‪ DSL‬از ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﺎر )‪ (1M Bit‬ﺗﺎ دو ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﺎر )‪ ،(2M Bit‬ﻟﺮزش ﻳﺎ ‪Vibration‬‬
‫روي ﻛﺎﺑﻞﻫﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺆال‪ :‬آﻳﺎ ﮔﻮش اﻧﺴﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮاز اﻳﻦ ﻧﻤﻲﺷﻨﻮد؟‬
‫ﺧﻴﺮ‪ .‬زﻳﺮا ﺣﺠﻢ ﺻﺪاﻳﻲ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﻲﺷﻨﻮد از ‪ 20‬ﺗﺎ ‪ 20000 Hz‬اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﮔﻮش ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺗﺎ ‪ 7000‬ﻳﺎ ‪ 8000 Hz‬را ﻣﻲﺷﻨﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﭼﺮا ﺑﻴﺶ از ‪ 3300‬ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ روي ﻛﺎﺑﻞ ﻧﻤﻲﻓﺮﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﻮد؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﭼﻮن اوﻻً‪ :‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺑﺎﻻ ﻫﺰﻳﻨﻪﺑﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺛﺎﻧﻴﺎً ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﺷﻤﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻣﺸﻜﻞ ﺧﺎﺻﻲ در ﻓﻬﻢ ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت ﻧﺪارﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ )‪: (Bandwidth‬‬

‫ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﻧﻴﺰ در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻌﺎﻧﻲ درﺳﺖ و ﻏﻠﻂ زﻳﺎدي دارد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻌﻨﻲ ‪ Original‬ﻳﺎ اﺻﻠﻲ آن ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ارﺳﺎل ﺷﺪه روي ﻳﻚ رﺳﺎﻧﻪ ﻣﻨﻬﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ارﺳﺎل ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ آن رﺳـﺎﻧﻪ ﮔﻔﺘـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﻣﻌﻴﺎري ﺑﺮاياﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻛﺎﻧﺎل )‪ (Channel Capacity‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ‪ ،‬ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻛﺎﻧﺎل ﺗﻠﻔﻦ ﺷﻬﺮي ‪ 3300-300=3000 Hz‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد از زﻣﺎن ﮔﺮاﻫﺎﻣﺒﻞ ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺆال‪ :‬ﺑﻪ ﻛﺎﺑﻞﻫﺎي ﺗﻠﻔﻦ )و ﺷﺒﻜﻪ( در اﺻﻄﻼح ‪ Twisted Pair‬ﻳﺎ زوج ﺳﻴﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺗﺎﺑﻴﺪه ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺆال اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻛﺎﺑﻞﻫﺎي ﺗﻠﻔﻦ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﺎﺑﻨﺪ؟‬

‫اﮔﺮ ﺑﻪ آﻧﺘﻦﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنﻫﺎ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬آﻧﺘﻦ داراي دو ﺑﺨﺶ ﺣﻠﻘﻮي )‪ (UHF‬و ﺧﺮﮔﻮﺷﻲ )‪ (VHF‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺨﺶ ‪ UHF‬ﻳﻚ ﺣﻠﻘﻪ ﻳﺎ‬
‫‪ Loop‬اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻣﻮاج ﻫﻮا را در ﺣﻠﻘﻪ ﮔﻴﺮ ﻣﻲاﻧﺪازد و ﺑﻪ ﻛﺎﺑﻞ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬آﻧﺘﻦﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﻠﻘﻪ ﻳﺎ ‪ Loop‬آنﻫﺎ ﺑﺰرگﺗـﺮ اﺳـﺖ‬
‫داراي ‪ UHF‬ﻗﻮيﺗﺮ و ﺻﺎفﺗﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺮ ﭼﻪ ‪ Loop‬ﺑﺰرگﺗﺮ‪ ،‬ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي درﻳﺎﻓﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ‪.‬‬

‫در ﺗﻠﻔﻦ ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻦ ﺟﺎﺳﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﮔﻮﺷﻲ ﺗﻠﻔﻦ را ﺑﺮﻣﻲدارﻳﺪ‪ ،‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﻚ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﻴﻦ ﺗﻠﻔﻦ ﺷﻤﺎ و ﻣﺨﺎﺑﺮات اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﻛـﻪ ﻗﻄـﺮ‬
‫آن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ 5 ،‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ اﺳﺖ!! ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺣﺪس ﺑﺰﻧﻴﺪ در اﻳﻦ ﺣﻠﻘﻪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻣﻲاﻓﺘﺪ! ﺑﻠﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﻠﻘﻪ ﻫﻤﻪ اﻣﻮاج ﻫﻮا را ﻣﻲﮔﻴـﺮد‬

‫‪٢٩‬‬
‫و ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﺎ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ!! ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻮﺷﻲ را ﺑﺮدارﻳﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺻﺪاي ﺧﺶ ﺧﺶ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻨﻮﻳﺪ و ﺣﺘﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ‪ ،‬ﻣـﺎ‬
‫را دﭼﺎر ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﺎﺑﻞﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﺎﺑﻨﺪ ﺗﺎ دو ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺗﺎﺑﻴﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻴﺪانﻫﺎي ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﺧﻨﺜـﻲ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت ‪Loop‬ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻜﻲ در اﻃﺮاف ﺳﻴﻢﻫﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ آﻧﻘﺪر ﻛﻮﭼﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧـﻮﻳﺰ ﺧﺎﺻـﻲ را ﺑـﻪ ﺧـﻮد ﺟـﺬب‬
‫ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬وﻟﺘﺎژ ﻛﺎﺑﻞ ﺗﻠﻔﻦ ‪ -48‬وﻟﺖ اﺳﺖ و ﭼﻮن ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ آن را از ﺳﻮﺋﻴﭻ ﺗﺎ ﻣﻨﺰل ﻛﺎرﺑﺮ ﺑﻪ ‪ -10‬وﻟﺖ ﻣﻲرﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺆال‪ :‬ﭼﺮا وﻟﺘﺎژ ﻣﻨﻔﻲ؟‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎن داده ﻛﻪ وﻟﺘﺎژ ﻣﺜﺒﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ اﻛﺴﻴﺪ ﺷﺪن ﻛﺎﺑﻞ ﻣﺴﻲ ﻣﻲﮔﺮدد و ﺑﻪ ﻣﺮورآن را از ﻛﺎر ﻣﻲاﻧﺪازد‪.‬‬

‫اداﻣﻪ ﺑﺤﺚ اﺟﺰاي ﺗﻠﻔﻦ‪:‬‬

‫ﺑﺨﺶ ‪) Protection‬ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ( در ﮔﻮﺷﻲ ﺗﻠﻔﻦ‪:‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺗﻠﻔﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﻮج ﺷﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻦ وارد ﺷﻮد )ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﻪ دﻟﻴﻞ رﻋﺪ و ﺑﺮق( اﻳﻦ ﺑﺨﺶ روي ﻣﺪار ﺷﻤﺎ ﻓﻌـﺎل‬
‫ﺷﺪه و ﻣﻮج را ﺑﻪ ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺨﺎﺑﺮات ﻫﻢ ﺑﺨﺶ ﻳﻚ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ در آن ﻛﺎﺑﻠﻲ از ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ زﻣـﻴﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻮج را ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ ‪ Ringer‬ﻳﺎ ﻫﻤﺎن زﻧﮓ ﺗﻠﻔﻦ‪:‬‬

‫ﺗﻠﻔﻦ ﺷﻤﺎ ﭼﻄﻮر زﻧﮓ ﻣﻲﺧﻮرد؟‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬وﻟﺘﺎژ روي ﻛﺎﺑﻞ‪ 10 ،‬وﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺗﺸﺨﻴﺺ داد ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ ﺷـﻤﺎ را ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺮاي ‪ 2‬ﺛﺎﻧﻴﻪ وﻟﺘﺎژ ﻛﺎﺑﻞ ﺷﻤﺎ را ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮد و ﺳﭙﺲ ‪ 4‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺻﺒﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺠﺪداً ‪ 2‬ﺛﺎﻧﻴﻪ وﻟﺘﺎژ را ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮد و ‪ 4‬ﺛﺎﻧﻴـﻪ ﺻـﺒﺮ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫روال آﻧﻘﺪر اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﻤﺎ ﮔﻮﺷﻲ را ﺑﺮدارﻳﺪ‪.‬‬
‫زﻧﮕﻲ ﻛﻪ در ﮔﻮﺷﻲ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ وﻟﺘﺎژ ‪ 10‬ﻓﻌﺎل ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در آن ‪ 2‬ﺛﺎﻧﻴﻪ وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪ ،‬ﺣـﺎﻻ زﻧـﮓ ﺑـﺎ آن‬
‫وﻟﺘﺎژ ﻛﺎر ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲاﻓﺘﺪ و ﺻﺪا ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ اﻳﻤﻨﻲ‪:‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺎ ﻛﺎﺑﻞ ﺗﻠﻔﻦ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﺴﻲ ﺷﻤﺎره ﺷﻤﺎ را ﻧﮕﻴﺮد! ﭼﻮن در آن ‪ 2‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ ،‬وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﺪ ﻋﺎدي اﺳﺖ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻤﻲ ﺷﻤﺎ را ﺑﻠﺮزاﻧﺪ!! ☺‬

‫ﺳﻮﺋﻴﭻﻫﺎي درون ﺗﻠﻔﻦ‪:‬‬

‫در ﺗﻠﻔﻦ ﻳﻚ ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺴﺘﻪ )‪ (Rotary Dial‬و ﻳﻚ ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑـﺎز )‪ (Hook Switch‬وﺟـﻮد دارد‪ .‬زﻣـﺎﻧﻲ ﻗﺼـﺪ ﺷـﻤﺎره ﮔﻴـﺮي‬
‫دارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﮔﻮﺷﻲ‪ Hook Switch ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و‪ Loop‬ﺑﻴﻦ ﺷﻤﺎ و ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻣﺪار در اﺧﺘﻴﺎر ﺷﻤﺎﺳﺖ و زﻣﺎن ﺷﻤﺎره ﮔﻴﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎره ﮔﻴﺮي ﻳﻌﻨﻲ ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﻛﺮدن ﻣﺪار‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ! )و ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ‬
‫ﻛﺮدن ﻣﺪار ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺎﻟﺲ( ﻳﻌﻨﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﺪون وﺟﻮد ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺷﻤﺎره ﮔﻴﺮي ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻛﺎﺑﻞﻫﺎ را ﺑـﻪ ﻫـﻢ‬
‫ﻣﺘﺼﻞ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻟﻮپ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﺪد دﻟﺨﻮاه‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺗﻌﺪاد ﻛﺎﺑﻞﻫﺎ را ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺟﺪا ﻛﺮده و ﻣﺠﺪداً ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﭽﺴـﺒﺎﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫)ﺑﻌﺪ از ﻛﻤﻲ ﺗﻤﺮﻳﻦ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﻤﺎره دﻟﺨﻮاﻫﺘﺎن را ﺑﺪون ﺗﻠﻔﻦ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ(‬
‫در ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ اﮔﺮ ﻳﺎدﺗﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎره ﮔﻴﺮ را ﻣﻲﭼﺮﺧﺎﻧﺪﻳﺪ ﺗﺎ ﻣﺜﻼً ﺷﻤﺎره ‪ 4‬را ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮﮔﺸﺖ داﻳﺮه‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﺑﺎر‬
‫ﺻﺪاي ﺗﻖ ﺗﻖ ﻣﻲﺷﻨﻴﺪﻳﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ آن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮآﻣﺪﮔﻲاي ﻛﻪ داﺧﻞ آن داﻳﺮه وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ‪ 4‬ﺑﺎر ﺳﻮﺋﻴﭻ ‪Rotary Dial‬‬
‫ﺑﺎز ﺷﺪه و دوﺑﺎره ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮد و اﻳﻦ ﺑﻪ ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻣﺨﺎﺑﺮات ﻣﻲﻓﻬﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻦ ﺷﻤﺎره ‪ 4‬اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻮﺋﻴﭻ ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺻﺒﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺷـﻤﺎ‬
‫دوﺑﺎره ﺑﺎ ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﻛﺮدن ﻣﺪار‪ ،‬ﻋﺪد ﺑﻌﺪي را ﺑﻪ او ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ و اﻳﻦ روال اداﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﻤﺎرهﻫﺎ را ﺑﮕﻴﺮﻳـﺪ‪) .‬از آنﺟـﺎ ﻛـﻪ ﻫـﺮ دو‬
‫ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻛﺎر ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﻛﺮدن ﻣﺪار‪ ،‬در ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي دو ﺳﻮﺋﻴﭻ از ﻳﻚ ﺳﻮﺋﻴﭻ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ(‬

‫‪٣٠‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﻳﺮي از داﺧﻞ ﻳﻚ ﺷﻤﺎرهﮔﻴﺮ ﺗﻠﻔﻦ‬

‫‪DTMF(Dual Tune Multiple Frequency):‬‬

‫اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﺑﺪون داﻳﺮه ﺷﻤﺎره ﮔﻴﺮي‪ ،‬ﻛﺎرﻛﻨﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺷﻤﺎره ﻳﻚ ‪ Tuner‬ﻳﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﭘﺎﻟﺲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ﺷﻤﺎره ‪ 3‬ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻪ ‪ Tuner‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺷﺮﻛﺖ ‪ AT&T‬اﻳﺪهاي را اراﺋﻪ داد ﻛـﻪ ﺑـﻪ ‪ DTMF‬ﻣﻌـﺮوف ﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﺪه ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﻤﺎره ﻳﻚ ﻋﺪد اﺧﺘﺼﺎص دﻫﻴﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ ‪ 12‬ﺗﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﭘﺎﻟﺲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ‪ 7‬ﺗﺎ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻳﻌﻨﻲ‬
‫)ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ در ﭘﻮل( و ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺷﻤﺎره ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻳﻦ دو را ارﺳﺎل ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً اﮔﺮﻋﺪد ﻳﻚ را ﻓﺸﺎر دﻫﻴﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪697‬‬
‫و‪ 1200‬ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺨﺎﺑﺮات ﻫﻢ ﺑﻪ ‪ 7‬ﺗﺎ ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه )ﻳﺎ ‪ (Tuner Detector‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺎز ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﻃﺒﻖ اﻳﻦ اﻳﺪه ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜـﻪ ‪12‬‬
‫ﺗﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه و درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﭘﺎﻟﺲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺷﻤﺎره ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻫﻤﺰﻣـﺎن دو ﻓﺮﻛـﺎﻧﺲ را ارﺳـﺎل ﻣـﻲﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠـﻪ در‬
‫ﻣﺨﺎﺑﺮات ﻫﻢ ﺑﻪ ‪ 7‬ﺟﺪا ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺎز ﻧﺪارﻳﻢ‪.‬‬

‫‪٣١‬‬
 ‫ﻣﺪارﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل‬
‫)‪(Digital Circuits‬‬
‫دﻧﻴﺎ در ﺣﺎل ﮔﺬر از آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﺮا؟‬
‫ﭼﺮا در ﺧﻄﻮط ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ Analog‬را ﺑﻪ ‪ Digital‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد؟‬

‫ﺑﺮﺗﺮيﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻮگ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎﻻي ﻣﺪارﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل و اﻣﻦ ﺑﻮدن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻮﻳﺰ )‪:(Circuit Density‬‬
‫ﺑﺎ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺷﺪن ﺧﻄﻮط‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮي ﺑﺮ روي ﻛﺎﺑﻞ ارﺳﺎل ﻛﺮد‪) .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜـﺎل ﺳـﺮﻋﺖ ﺧـﻂ دﻳﺠﻴﺘـﺎل ‪ ADSL‬و‬
‫ﺧﻄﻮط آﻧﺎﻟﻮگ ﻗﺪﻳﻤﻲ را ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻨﻴﺪ!(‬

‫‪ -2‬ﻛﺸﻒ و ﻋﻴﺐ ﻳﺎﺑﻲ ﺧﻄﺎ )‪:(Error Performance‬‬

‫ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ Analog‬ﺑﺎ ﺳﭙﺮي ﻛﺮدن ﻣﺴﻴﺮ‪ ،‬ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬ﺷـﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴـﺪ ﻣـﻲﺗـﻮان ﺑـﺮاي ﺗﻘﻮﻳـﺖ آن از دﺳـﺘﮕﺎﻫﻲ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ‪Amplifier‬‬
‫)آﻣﭙﻠﻲ ﻓﺎﻳﺮ( اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد اﻣﺎ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬ﻧﻮﻳﺰ ﻫﻢ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪) .‬ﻣﺜﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﺻﺪاي ﺧﺶ دار را ﺑﺎ ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ ﭘﺨﺶ ﻛﻨﻴﻢ‪،‬‬
‫ﺻﺪاي ﺧﺶ ﺧﺶ آن ﻧﻴﺰ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد(‬

‫‪٣٢‬‬
 ‫ﻳﻌﻨﻲ در دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،‬ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻧﺪارﻳﻢ؟‬
‫ﭼﺮا‪ ،‬ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ Digital‬ﻧﻴﺰ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺷﺪه و ﻧﻮﻳﺰ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﭼﻪ اﻫﻤﻴﺘﻲ دارد؟ ﻳﺎدﺗﺎن ﻫﺴﺖ ﻛﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻳﻌﻨﻲ »ﺑـﻮدن ﻳـﺎ ﻧﺒـﻮدن«‬
‫)ﻫﻤﺎن ‪ 0‬و ‪ .(1‬اﮔﺮ در ﻛﺎﺑﻞ وﻟﺘﺎژي ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ 1‬و اﮔﺮ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ‪.0‬‬
‫ﻣﻬﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺮاي ﻓﻬﻤﺎﻧﺪن ‪ ،1‬ﻓﻘﻂ ﻛﻤﻲ وﻟﺘﺎژ ﺑﻪ ﺗﻜﺮارﻛﻨﻨﺪه )‪ (Repeater‬ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﺑﺪون ﻧﻮﻳﺰ و ﻗـﻮي و ﭼـﻪ ﺑـﺎ ﻧـﻮﻳﺰ و‬
‫ﺿﻌﻴﻒ! ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ آن وﻟﺘﺎژ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ‪ 50‬وﻟﺖ اﺑﺘﺪاي ﻣﺴﻴﺮ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﻋﺪد ‪ 1‬ﺑـﻮده‬
‫اﺳﺖ و اﮔﺮ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ 0‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻗﺼﺪ دارد آن را دوﺑﺎره ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺟﺎي وﻟﺘـﺎژ ﺿـﻌﻴﻒ ﺷـﺪه‪ ،‬وﻟﺘـﺎژ‬
‫ﻛﺎﻣﻞ )ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺜﻼً ﻫﻤﺎن ‪ 50‬وﻟﺖ( ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎي وﻟﺘﺎژ ‪ 0‬ﻫﻴﭻ وﻟﺘﺎژي ﻧﻤﻲﻓﺮﺳﺘﺪ‪) .‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﭼﻪ اﻳﺪه ﺳﺎده و ﺟﺎﻟﺒﻲﺳﺖ؟(‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ‪:‬‬
‫در ﻣﻮرد ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﭼﻄﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنﻫﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻬﺘﺮي را اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟‬

‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺰﻳﺖ ‪ ،Digital‬ﻛﺸﻒ آﺳﺎن ﺧﻄﺎﻫﺎ و اﺻﻼح آنﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ )‪: (Integration Of Services‬‬

‫روي ﻣﺪارﻫﺎي ‪ Analog‬ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮان ﻳﻚ ﻧﻮع اﻃﻼﻋﺎت را ارﺳﺎل ﻛﺮد ﻣﺜﻼً ﻓﻘﻂ ‪ .Voice‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ Digital‬ﻣﻲﺗﻮان اﻧﻮاع اﻃﻼﻋﺎت‬
‫و ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ را اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬از ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اراﺋﻪ ﺗﻮﺳﻂ ‪ Digital‬ﻣﻲﺗﻮان ‪ Video ،Voice ،Data‬را ﻧﺎم ﺑﺮد‪) .‬ﻓﻜﺲ‪ ،‬وﻳﺪﺋﻮ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ‪،‬‬
‫ﺻﺪا و ‪ ...‬از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻄﻮط دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ(‬

‫‪ -4‬ﭘﺮدازش )‪: (Processing‬‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ دادهﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻛﺪﻫﺎي ‪ 1‬و ‪ 0‬ﺷﺪﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ‪ CPU‬ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺮدازش ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﭘـﺮدازشﻫـﺎي اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ ‪Digital‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ‪ Sound Recognition‬و ‪ Speaker Recognition‬را ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ‪ Analog‬ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و اداﻣﻪ دار )‪ (Continuous‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ از زﻣﺎن ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﮕﻨﺎل را دارﻳﻢ وﻟـﻲ‬
‫ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ‪ Digital‬ﮔﺴﺴﺘﻪ )‪ (Discrete‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٣٣‬‬
 ‫وﻗﺘﻲ ﭘﻲ ﺑﺮدﻳﻢ ﻛﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻬﺘﺮ از آﻧﺎﻟﻮگ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ دﻳﺪ ﭼﻄﻮر آﻧﺎﻟﻮگ را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻪ ﮔﺎم ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ Analog‬ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪: Digital‬‬
‫‪ -1‬ﺗﺪرﻳﺞ )‪: (Quantization‬‬
‫در اﻳﻦ ﮔﺎم ﻣﻘﺪار ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻳﻚ ﻣﻮج را در ﻣﺤﻮر ‪ Value‬در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺤﺪوده ﻣﻘﺎدﻳﺮي ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ‪Level‬ﻫﺎ ﻳﺎ ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ )ﻣﺴﺎوي( ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻫﺮ ﻣﻘﺪار از ﺳﻴﮕﻨﺎل ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﺷﻤﺎره آن ﻗﺴﻤﺖ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري )‪: (Sampling‬‬

‫در اﻳﻦ ﮔﺎم زﻣﺎن ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد و ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ از ﺳﻴﮕﻨﺎل ﻛﻪ در آن واﺣﺪ از زﻣﺎن ﻗﺮار دارد ‪ Value‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧـﻮد را‬
‫ﻛﺴﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻘﺎط ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﺳﻴﮕﻨﺎل‪ ،‬روي ﻳﻚ ‪ Level‬ﻣﻲاﻓﺘﺪ وآن ‪ Level‬را ﺑﻪ آن ﻧﻘﻄﻪ اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻋﺪاد ﻫﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻛﺪﻫﺎي ‪ 0‬و‪: (Coding) 1‬‬

‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﺧﻄﻮط دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻓﻘﻂ ‪ 0‬و ‪ 1‬ﻣﻲﺗﻮان ارﺳﺎل ﻛﺮد )ﺑﻮدن ﻳﺎ ﻧﺒﻮدن وﻟﺘﺎژ( ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ اﻋﺪاد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﻨﺮي )دو‪-‬دوﻳﻲ( ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان آنﻫﺎ را از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻮدن ﻳﺎ ﻧﺒﻮدن وﻟﺘﺎژ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﻃﺮف ﻛﺎﺑﻞ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﮔﺎم ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻘﺎط‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﺎﻳﻨﺮي )‪ (Binary‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪٣٤‬‬
 ‫ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ از زﻣﺎن ﻣﻮج ﭼﻪ ﻣﻘﺪاري داﺷﺘﻪ و ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺗﻮان آنﻫﺎ را از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﺑﻞ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮد‪.‬‬
‫در آن ﻃﺮف‪ ،‬ﺑﺮاي ﻓﻬﻢ ﺻﺪاي ﺷﻤﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺨﺎﻃﺐ‪ ،‬ﺳﻴﮕﻨﺎل دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل آﻧﺎﻟﻮگ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دو ﮔﺎم ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ Digital‬ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪:Analog‬‬
‫‪ -1‬ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻋﺪاد ﺑﺎﻳﻨﺮي )‪ (Binary‬ﺑﻪ دﺳﻴﻤﺎل )‪ (Decimal‬و ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻧﻘﺎط‪:‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻮدﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺆول ﺗﺒﺪﻳﻞ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻮگ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈﺮ درﻳﺎﻓﺖ اﻋﺪاد ﺑﺎﻳﻨﺮي اﺳﺖ‪.‬‬
‫دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در ﺑﺤﺚ اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪار زﻣﺎن اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﻳﻚ ﭘﺎﻟﺲ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و‬
‫درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﻣﻴﻜﺮوﺛﺎﻧﻴﻪ ﻳﻚ ﭘﺎﻟﺲ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮدم ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ دﻳﺠﻴﺘﺎلﻫﺎ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺑﻪ دهدﻫﻲ )‪ (Decimal‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﺳﻄﺢ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﻣﺤﻮر ‪ Value‬ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ را در‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻋﺪد ‪ 101‬درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫‪٣٥‬‬
 ‫ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻌﺎدل اﻋﺪاد ﺑﺎﻳﻨﺮي روي ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫‪ -2‬ﻣﺘﺼﻞ ﻛﺮدن ﻧﻘﺎط ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‪:‬‬

‫ﭘﺲ از ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪن ﻧﻘﺎط‪ ،‬ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ آنﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﻣﻮﺟﻲ دﻗﻴﻘﺎً ﻣﺜﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎل اول ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮد‪) .‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻧﻘﺎط ﺑﻪ ﻫﻢ وﺻﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﻋﻤﻞ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ وﻟﺘﺎژﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻦ دو ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮد و روي ﻛﺎﺑﻞ ارﺳﺎل ﺷﻮد(‬
‫دﻗﻴﻘﺎً ﻣﺜﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎل اول؟‬
‫آﻳﺎ اﻳﻦ ﻋﺒﺎرت درﺳﺖ اﺳﺖ؟ ﻳﻌﻨﻲ آﻳﺎ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﻧﻬﺎﻳﻲ دﻗﻴﻘﺎً ﻣﺜﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎل اول ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟‬

‫ﺧﻄﺎي ﺗﺪرﻳﺞ )‪: (Quantization Error‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ‪ ،‬در ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺳـﻴﮕﻨﺎل آﻧـﺎﻟﻮگ ﺑـﻪ دﻳﺠﻴﺘـﺎل‪ ،‬در ﻓـﺎز »ﺗـﺪرﻳﺞ« ﭘـﺎﻳﻴﻦﺗـﺮﻳﻦ و ﺑـﺎﻻﺗـﺮﻳﻦ ﺳـﻄﺢِ ﻣﻴـﺪان ﻣـﻮج‬
‫)ﻣﺤﻮر ‪ (Value‬در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﮔﺮدد )ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﺜـﺎل ‪ 256‬ﺳـﻄﺢ(‪ .‬ﺳـﭙﺲ در ﻓـﺎز‬
‫»ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري« در واﺣﺪ زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت ﻣﺸﺨﺼﻲ )ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜـﺎل ‪ 8000‬ﺑـﺎر در ﺛﺎﻧﻴـﻪ( ﻧﻘـﺎﻃﻲ ﺑـﺮروي ﻣـﻮج ‪ Analog‬ﺗﺼـﻮﻳﺮ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ در ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ از ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﻣﺤﻮر ‪ Value‬ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد )ﻣﺜﻼً ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﻴﮕﻨﺎل در ﻣﺤﺪوده ‪ 4‬ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد(‬
‫ﻛﻪ ﻋﺪد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻪ آن ﻧﻘﻄﻪ ﻧﺴﺒﺖ داده ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻌﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ‪ 0‬و ‪ 1‬ﺷﺪه و ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻘﺼﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻛـﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ Digital‬ﺑﻪ ‪ Analog‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪ .‬در ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ Digital‬ﺑﻪ ‪ ،Analog‬ﻋﺪد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻘﺎط درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد و‬
‫در ﻫﻤﺎن ﻣﺤﺪوده ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٣٦‬‬
‫ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻣﺤﻮر ‪ Value‬ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻋﺪاد ﺻﺤﻴﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ )‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪ 3‬و ‪ (...‬وﻟﻲ ﻣﻘﺎدﻳﺮ آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﻤﻴﺸـﻪ ﺑـﻪ ﻫـﻢ‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و در اﻳﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻋﺸﺎرياﻧﺪ )ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻴﻦ دو ﻋﺪد‪ 5‬و ‪ ،6‬دهﻫﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار اﻋﺸـﺎري ﺗﺼـﻮر‬
‫ﻛﺮد(‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻘﻄﻪ دﻗﻴﻖ زﻣﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ و ﻣﺎ در ﺗﺒﺪﻳﻞ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻮگ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻤـﺎم ﻗﺴـﻤﺖﻫـﺎي‬
‫ﻣﻮج ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻣﺤﺪوده اﻓﺘﺎدهاﻧﺪ )ﻣﺜﻼً ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از ﻣﻮج ﻛﻪ ﺑﻴﻦ اﻋﺪاد ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ‪ 5.5‬ﺑﺎﺷﺪ و ﭼـﻪ ‪ 5.8‬و ﭼـﻪ ‪ (5.1‬ﻳـﻚ‬
‫ﻋﺪد ﺧﺎص )ﻣﺜﻼً ‪ 5‬ﻳﺎ ‪ (5.5‬را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ )ﭼﻮن ﻧﻤﻴﺪاﻧﻴﻢ ﻋﺪدي ﻛﻪ اﻻن ‪ 5‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬در اﺑﺘـﺪا ‪ 5.1‬ﺑـﻮده ﻳـﺎ ‪ 5.5‬ﻳـﺎ ‪،5.8‬‬
‫ﻫﻤﻪ را ‪ 5‬ﺗﺼﻮر ﻛﺮدهاﻳﻢ(‪.‬‬

‫ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺪاري ﺧﻄﺎ در ﺗﻌﻴﻴﻦ آن ﻧﻘﻄﻪ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺧﻄﺎ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺎز »ﺗﺪرﻳﺞ« ﻳﺎ ‪ Quantization‬اﺳﺖ‪ ،‬در‬
‫اﺻﻄﻼح »ﺧﻄﺎي ﺗﺪرﻳﺞ« ﻳﺎ ‪ Quantization Error‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺷﻮد ﻳﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻬﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ‪ Quantization‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ و ‪Level‬ﻫﺎ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮﻧﺪ و اﻋﺪادي ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﻨﺪ دﻗﻴﻖﺗﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪) .‬ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ‪ Sampling‬ﺑﺎﻳﺪ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺪرﻳﺞ اﺳﺖ(‬
‫ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ‪ ،‬در ﻣﺨﺎﺑﺮات ‪ 256‬ﺳﻄﺢ ‪ Quantization‬دارﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺳﺆال‪ :‬ﭼﺮا ‪256‬؟ ﭼﺮا ‪ 512‬ﻳﺎ ‪ 128‬و ﻳﺎ ﻫﺮ ﻋﺪد دﻳﮕﺮي ﻧﻪ؟‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬زﻳﺮا اوﻻً ‪ 256‬ﺗﻮاﻧﻲ از ‪ 2‬اﺳﺖ و ﻧﻤﺎﻳﺶ آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺎﻳﻨﺮي راﺣﺖﺗﺮ اﺳﺖ و ﺛﺎﻧﻴﺎً ﺗﺠﺮﺑﻪ و آزﻣﺎﻳﺸﺎت روي اﻧﺴـﺎنﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ 256‬ﺳﻄﺤﻲ را از ﻫﺮ ﺳﻴﮕﻨﺎل دﻳﮕﺮي ﺑﻬﺘﺮ و ﺑﺎﻛﻴﻔﻴﺖﺗﺮ ﺗﺸـﺨﻴﺺ دادهاﻧـﺪ و ﺣﺘـﻲ ﺟﺎﻟـﺐ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ 512‬ﻫﻢ روي ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎن ﻧﻮﻳﺰ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺆال‪ :‬ﭼﺮا ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻮﻧﻮﮔﺮاف از ‪ CD‬ﻛﻪ ‪ Digital‬اﺳﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬زﻳﺮا ﻓﻮﻧﻮﮔﺮاف ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ از ﻧﻮع ‪ Analog‬و ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ روي ‪ CD‬ﺑـﻪ ‪ Digital‬ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺷـﺪه اﺳـﺖ و ﻃﺒـﻖ‬
‫»ﺧﻄﺎي ﺗﺪرﻳﺞ« زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺠﺪداً ﺑﻪ ‪ Analog‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺎ ﺑﺸﻨﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اوﻟﻴﻪ ﻛﻤﻲ ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪٣٧‬‬
 ‫ﺳﺆال‪ :‬در ﻣﺨﺎﺑﺮات ﭼﻨﺪ ﺑﺎر در ﺛﺎﻧﻴﻪ ‪ Sampling‬دارﻳﻢ؟‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ Harry Nyquist‬آزﻣﺎﻳﺸﺎت زﻳﺎدي اﻧﺠﺎم داد و ﻓﺮﺿﻴﻪاي ﺑﻪ ﻧـﺎم ‪ Nyquist Theorem‬را اراﺋـﻪ داد ﻛـﻪ ﻃﺒـﻖ اﻳـﻦ‬
‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ‪ Digital‬ﺑﻪ ‪ Analog‬ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﻮﺑﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺳـﻴﮕﻨﺎل ‪ Analog‬اوﻟﻴـﻪ داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ‪ Sampling ،‬اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﺮاي ﺳﻴﺴـﺘﻢﻫـﺎي ﻣﺨـﺎﺑﺮاﺗﻲ ﻛـﻪ داراي ﭘﻬﻨـﺎي ﺑﺎﻧـﺪ ‪3000 Hz‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 6000‬ﺑﺎر در ﺛﺎﻧﻴﻪ ‪ Sampling‬اﻧﺠﺎم داد‪ PSTN.‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮﻧﺨﻮرد ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﻘﺪار ‪ 6000‬ﺑﺎر در ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ 8000 ،‬ﺑﺎر‬
‫در ﺛﺎﻧﻴﻪ ‪ Sampling‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﻛﺮدن ﺻﺪا‪:‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺳﻄﻮح ﺗﺪرﻳﺞ‪ 256 :‬ﺳﻄﺢ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري‪ 8000 :‬ﺑﺎر در ﺛﺎﻧﻴﻪ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ :‬ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﻋﺪد ‪ 256‬را دارﻳﻢ ﭘﺲ ﺑﺎ ‪ 8‬ﺑﻴﺖ ﻣﻲﺗﻮان ﻧﻤﺎﻳﺶ داد‪.‬‬
‫ﻧﺮخ ارﺳﺎل در ﻳﻚ ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ 8000 :‬ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪ 8‬ﺑﻴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ‪ 64000 :‬ﺑﻴـﺖ در ﺛﺎﻧﻴـﻪ ﻳـﺎ ‪ 64kbps‬ﻧـﺮخ ارﺳـﺎل در ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬
‫ﻣﺨﺎﺑﺮات اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ DS0‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬واﺣﺪ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ در ‪) Hz ،Analog‬ﺗﻐﻴﻴﺮ وﻟﺘﺎژ( و در ‪ bps (Bits Per Second) ،Digital‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻄﻮط در اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪:‬‬

‫دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﺧﻄﻮط ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ اﻳﺮان از ﻧﻮع ‪ Analog‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ‪ 56 Kbps‬اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮﻋﺖ آن ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ‪ DS0‬ﻫﻢ ﻧﻤﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫‪٣٨‬‬
 ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻣﺸﻬﻮر در دﻧﻴﺎ ‪:‬‬

‫ﺳﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺮاي اﺗﺼﺎﻻت ﺑﻴﻦ ﺳﻮﺋﻴﭻﻫﺎ و ﻛﺎرﺑﺮﻫﺎ در ﻣﺨﺎﺑﺮات‪:‬‬

‫‪1- POTS (Plain Ordinary Telephone Service):‬‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎل ‪1874‬ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﻘﺎﻟﻲ را ﻛﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ‪ 53kbps‬اﺳﺖ و اﻟﺒﺘﻪ در ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ‪ ،‬ﺗﺎ ‪56kbps‬‬
‫ﻧﻴﺰ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪2- ISDN (Integrated Services Digital Network):‬‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎل ‪1964-5‬ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﻘﺎل ‪ 128kbps‬را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Integrated Services‬ﻳﻜﻲ از اﻫﺪاف ‪ Digital‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ‪ video ،voice ،data‬را ارﺳﺎل ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺆال‪ :‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻴﻦ دو ﻣﺮﻛﺰ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻄﻮط ﺗﻠﻔﻦ ‪) Video conference‬وﻳﺪﺋﻮ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ( داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﺪ‪ ،‬آﻳـﺎ ﻣـﻲﺗـﻮاﻧﻴﻢ ﺧﻄـﻮط‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ‪ POTS‬را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻛﻨﻴﻢ؟‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﺧﻴﺮ‪ .‬آنﻫﺎ ‪ Analog‬ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮاي وﻳﺪﺋﻮ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ و ﻛﺎرﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻜﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻄﻮط را ﺑﻪ ‪ Digital‬ﺗﻐﻴﻴﺮ داد )‪ (ISDN‬و‬
‫ﻳﺎ از ﻣﻮدم ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ اﻣﻜﺎن اﻧﺠﺎم ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري را ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻴﺸﻔﺮض ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﻮدم و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦ ﺿﻌﻒ را ﺣﺬف ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪3- DSL (Digital Subscriber Line):‬‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1998‬ﺑﻮده و ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﻘﺎل ‪ 3Mpbs‬را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺰاﻳﺎي ‪ Digital‬ﻛﺮدن ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل‪:‬‬

‫‪) Voice Application -1‬ﻛﺎرﺑﺮد ﺻﺪاﻳﻲ( ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻫﺮﻧﻮع ﺻﺪاﻳﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ارﺳﺎل ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻲﺗﻮان ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي روي ﺻﺪاﻫﺎ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪) Data Application -2‬ﻛﺎرﺑﺮد دادهاي( ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت راه دور)‪.(Remote‬‬
‫‪ -2‬ﻓﻜﺲ ﻛﺮدن )‪.(Fax‬‬
‫‪-3‬اﺗﺼﺎل ‪WAN‬ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ )اﺗﺼﺎل ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻄﻮط(‪.‬‬
‫‪) Video Application -3‬ﻛﺎرﺑﺮد وﻳﺪﺋﻮﻳﻲ( ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻧﺘﻘﺎل اﻧﻮاع ‪ Video‬از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻄﻮط ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ دارد‪.‬‬

‫‪٣٩‬‬
 ‫ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ اﺑﻌﺎد ‪Video‬ﻫﺎ ‪:‬‬

‫‪ 352*258‬اﺑﻌﺎد ‪VCD‬ﻫﺎ اﺳﺖ‪) .‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ(‬

‫‪ 720*480‬اﺑﻌﺎد ‪ DVD‬اﺳﺖ‪) .‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ(‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ‪) High Definition‬وﺿﻮح ﺑﺎﻻ( دو ﻧﻮع اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ 1280*720 -1‬ﻛﻪ ﺑﻪ )‪ 720p (progressive‬ﻳﺎ )‪ 720i (interlace‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 1920*1080 -2‬ﻛﻪ آن را ‪ 1080p‬ﻳﺎ ‪ 1080i‬ﻫﻢ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ‪ progressive‬و ‪: interlace‬‬
‫‪ p‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻮع ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻓﺮﻳﻢﻫﺎي وﻳﺪﺋﻮ ‪) Progressive‬ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻲ( اﺳﺖ‪ Progressive .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺮﻳﻢﻫﺎي وﻳﺪﺋﻮ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ و ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﭘﻴﻜﺴﻞ ﺑﻪ ﭘﻴﻜﺴﻞ از ﺑﺎﻻ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ دﻳﮕﺮ آن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻂ ﺑﻪ ﺧﻂ از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ‪ i‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻮع ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻓﺮﻳﻢﻫﺎي وﻳﺪﺋﻮ ‪) Interlace‬ﻳﻌﻨﻲ در ﻫﻢ ﺑﺎﻓﺘﻪ( اﺳﺖ‪ Interlace .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺮﻳﻢﻫﺎ ﺧﻂ ﺑﻪ ﺧﻂ )‪ (Line by Line‬ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻳﻚ در ﻣﻴﺎن )اﺑﺘﺪا ﺧﻂﻫﺎي ﻓﺮد و ﺳﭙﺲ زوج( ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻛﻤﻲ ﭘﺮش در ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ Progressive‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻓﺮﻳﻢﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٤٠‬‬
 ‫ﺳﻮﺋﻴﭽﻴﻨﮓ ﺑﺴﺘﻪاي‬
‫‪ Data Switching‬ﻳﺎ ‪Packet Switching‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬اﺗﺼﺎﻻت ﺑﻴﻦ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪاري ﻳﺎ ‪ Circuit Switching‬اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﻛـﺎرﺑﺮ ﺷـﺮوع‬
‫ﺑﻪ ﺗﺒﺎدل داده ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻣﺪار اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ )‪ (Dedicated Circuit‬ﻳﺎ ﻛﺎﻧﺎل ﺑﺮاي او اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻧﻮع دﻳﮕﺮي از اﺗﺼﺎﻻت ﻛﻪ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ Packet Switching ،‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در‬
‫اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ آن آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪.‬‬

‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ ﺑﺎ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﻣﺪل ‪:OSI‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﺪل ‪ OSI‬ﻣﻲﺗﻮان ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺷﺒﻜﻪ را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٤١‬‬
 ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﺎم و ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻳﻦ ﻻﻳﻪﻫﺎ را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﻢ؟‬
‫در ﺑﻴﻦ ﺷﺒﻜﻪﻛﺎرﻫﺎ اﻳﻦ رﺳﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻛﺮدن ﻧﺎم ﻻﻳﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪ را ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺎم اﻳﻦ ﻻﻳﻪﻫﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ زﻳﺮ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫‪All People Seems To Need Data Processing‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺎده را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻻﻳﻪﻫﺎ را ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺣﻔﻆ ﻛﺮدهاﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﭘﺮدازش دادهاي ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻛﺎرﺑﺮد ﻫﺮ ﻻﻳﻪ را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻴﻢ؟‬

‫ﻣﺪﻟﻲ ﻛﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﺒﻜﻪ در ‪ OSI‬اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﺑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت در دﻧﻴﺎي واﻗﻌﻲ دارد‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺪاﻧﻴﺪ‬
‫ﻫﺮ ﻻﻳﻪ ﭼﻪ وﻇﻴﻔﻪاي دارد‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺜﺎل دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫ﻗﺒﻞ از ﻣﺜﺎل‪ ،‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻗﻮاﻧﻴﻦ دﻧﻴﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي از روي رﻓﺘﺎر اﻧﺴﺎنﻫﺎ وﺿﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺒﻊ اﻓﻜﺎر‬
‫ﻃﺮاح ﻣﺪل ‪ OSI‬را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻛﺎرﻣﻨﺪ در ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪ دﻳﮕﺮي در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ در ﺷﻬﺮ ﺑﻐـﺪاد ﻣﻜﺎﺗﺒـﻪ ﻛﻨـﻴﻢ )ﻣـﺜﻼً ﻣﺴـﺆول‬
‫ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺴﺘﻴﻢ و ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﺴﺆول ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻋﺮاﻗﻲ ﻣﻜﺎﺗﺒﻪ ﻛﻨﻴﻢ(‪.‬‬
‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻣﺜﻞ ﻳﻜﺴﺎن ﻧﺒـﻮدن زﺑـﺎن و ﻧﺪاﻧﺴـﺘﻦ آدرس و رﻋﺎﻳـﺖ‬
‫ﻧﻜﺮدن اﺻﻮل ﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﻲاﺛﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ روال ﻣﻨﻈﻢ ﻃﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺪف اﺻﻠﻲ در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﺗﺒﺎدل اﻓﻜﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ اﻓﻜﺎرﻣﺎن را ﺗﺒﺎدل ﻛﻨـﻴﻢ‬
‫اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ آنﻫﺎ را در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Word‬ﺗﺎﻳﭗ ﻛﻨﻴﻢ‪) .‬ﻻﻳﻪ ‪ Application‬ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي(‬

‫‪ -2‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻋﺮاﻗﻲ ﺑﺮﺳﺪ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﭼﻪ زﺑﺎﻧﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﻮد؟ ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﺑـﻪ زﺑـﺎن‬
‫ﻣﺸﺘﺮك دﻧﻴﺎ ﻳﻌﻨﻲ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ .‬ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ داراﻟﺘﺮﺟﻤـﻪ‬
‫در ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻲ دﻫﻴﻢ‪) .‬ﻻﻳﻪ ‪ Presentation‬ﻳﺎ اراﺋﻪ(‬

‫‪ -3‬ﺳﭙﺲ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺮﻛﺰي داده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﺆول ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺮﻛـﺰ ﻣﻴﺪاﻧـﺪ ﭼﻄـﻮر )ﻃـﻲ‬
‫ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ ﺧﺎص( ﺑﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي دﻳﮕﺮ ارﺗﺒﺎط رﺳﻤﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ ﺿﻤﻴﻤﻪ از رﺋـﻴﺲ ﺳـﺎزﻣﺎن‬
‫ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻴﺪاﻧﺪ و آنرا ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪) ...‬ﻻﻳﻪ ‪ Session‬ﻳﺎ ﺟﻠﺴﻪ(‬

‫‪٤٢‬‬
‫‪ -4‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﻧﺎﻣﻪ از ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺴﺆول اﻧﺘﻘﺎل ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻮﻳﻞ داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ‬
‫ﺑﺮاي ارﺳﺎل وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺴﺖ ﭘﻴﺸﺘﺎز ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﻮد ﻳﺎ ﻣﺜﻼً ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻣﻨﻴﺖ ﺑـﺎﻻ‪ ،‬ﻳـﻚ ﭘﻴـﻚ اﺧﺘﺼﺎﺻـﻲ آنرا ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻣﻨﻴﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪ را در ﻳﻚ ﺻﻨﺪوق در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﻴﻨﺪازﻳﻢ!!! )ﻣﺜﻞ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در ﺑﺤﺚ ﺷﺒﻜﻪ!!(‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪) .‬ﻻﻳﻪ ‪ Transport‬ﻳﺎ اﻧﺘﻘﺎل(‬

‫‪ -5‬در ﻗﺴﻤﺖ دﻳﮕﺮي در ﺑﺨﺶ ﭘﺴﺖ‪ ،‬آدرس دﻗﻴﻖ ﻣﺒـﺪاء و ﻣﻘﺼـﺪ ﻣﺸـﺨﺺ و ﺑـﺮ روي ﻧﺎﻣـﻪ درج ﻣـﻲﮔـﺮدد و ﺗﻤﺒـﺮ ﺑـﻪ آن‬
‫ﻣﻲﭼﺴﭙﺪ‪) .‬ﻻﻳﻪ ‪ Network‬ﻳﺎ ﺷﺒﻜﻪ(‬

‫‪ -6‬در ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮي از ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ و دﻳﮕﺮ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ارﺳﺎل ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﻳﻚ ﺟﻌﺒـﻪ ﻳـﺎ ﻗـﺎب ﻧﻬـﺎﻳﻲ ﻗـﺮار ﻣـﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ و‬
‫آدرس اداره ﭘﺴﺖ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬روي اﻳﻦ ﻗﺎب درج ﻣﻲﮔﺮدد‪) .‬ﻻﻳﻪ ‪ Data link‬ﻳﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪ دادهاي(‬

‫‪ -7‬و در ﻧﻬﺎﻳﺖ وﻗﺘﻲ آن ﻗﺎب آﻣﺎده ارﺳﺎل ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦِ ﺣﻤﻞِ ﻧﺎﻣـﻪ ﻳـﺎ ﻫـﺮ وﺳـﻴﻠﻪ اﻧﺘﻘـﺎل دﻳﮕـﺮ ﺳـﭙﺮده‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و اﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪ آن را ﺗﺎ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﻌﺪي ﺣﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪) .‬ﻻﻳﻪ ‪ Physical‬ﻳﺎ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ(‬

‫در ﻣﺮﻛﺰ ﭘﺴﺘﻲ‪ ،‬آدرس روي ﺟﻌﺒﻪ ﻳﺎ ﻗﺎب ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ از ﺳﺎوه ﺑﻪ ﻣﺸﻬﺪ ارﺳـﺎل ﺷـﻮﻧﺪ‬
‫اﺑﺘﺪا از ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺎ ﺑﻪ اداره ﭘﺴﺖ ﺳﺎوه‪ ،‬ﺳﭙﺲ از ﭘﺴﺖ ﺳﺎوه ﺑﻪ ﭘﺴﺖ ﺗﻬﺮان و ﺳﭙﺲ ﺷﻬﺮ ﺑﻌﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻣﺸﻬﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺼـﺪ‬
‫ﻣﺎﺳﺖ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻫﺮ ﺑﺎر ﻣﻘﺼﺪ ﺑﻌﺪي روي اﻳﻦ ﻗﺎب ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺗـﺎ در ﻫـﺮ ﻟﺤﻈـﻪ ﻣﺸـﺨﺺ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﻣﻘﺼـﺪ ﺑﻌـﺪي‬
‫ﻛﺠﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﻣﺪل ‪ OSI‬دﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﻴﻦ روال دﻧﺒﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬

‫اﻓﻜﺎر در ﻻﻳﻪ ‪ Application‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺎﻳﻞ ﻣﺘﻨﻲ ﭘﻴﺎدهﺳﺎزي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و در ﻻﻳﻪ ‪ Presentation‬ﺑﻪ زﺑﺎن ‪ 0‬و ‪ 1‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻻﻳﻪاي ﺑﻪ‬
‫ﻧﺎم ‪ Session‬ﻣﺴﺆول ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻗﺮاردادﻫﺎﻳﻲ ﺧﺎص ﺑﻴﻦ ﻣﺒﺪأ و ﻣﻘﺼﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻻﻳـﻪ ﭘـﺲ از ﺑﺮﻗـﺮاري ارﺗﺒـﺎط‪ ،‬اﻃﻼﻋـﺎت را‬
‫ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻻﻳﻪ ‪ Transport‬ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺑﺎ ﭼﻪ ﭘﺮوﺗﻜﻠﻲ )ﻣﺜﻼً ‪ TCP/IP‬ﻳﺎ ‪ (UDP‬اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻳﻦ ﻻﻳﻪ‬

‫‪٤٣‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻻﻳﻪ ‪ Network‬ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻻﻳﻪ ﺷﺒﻜﻪ آدرس ﻣﺒﺪأ و ﻣﻘﺼﺪ را ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻃﻼﻋـﺎت ﺗﺤﻮﻳـﻞ ﻻﻳـﻪ ‪Data‬‬
‫‪ link‬داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آدرس ﻣﻘﺼﺪ‪ ،‬آدرس روﺗﺮ ﺑﻌﺪي ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﺷﻮد و در ﻧﻬﺎﻳـﺖ اﻃﻼﻋـﺎت ﺑـﻪ ﻻﻳـﻪ‬
‫‪ Physical‬داده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬در ‪ ،OSI‬ﻻﻳﻪﻫﺎ ﺿﻤﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ و ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻳﻚ راﺑﻄﻪ ﻣﺠﺎزي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻫﻢ دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً وﻗﺘﻲ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﺎﻳﭗ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻢ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ Word‬دارد و اﻳﻦ ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ دو ‪ Application‬وﺟﻮد دارد و ﻳﺎ ﻻﻳﻪ ‪ Transport‬ﺑـﺎ‬
‫ﻫﻢ ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ آﻳﺎ ﺳﻴﮕﻨﺎل درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ؟‬

‫‪٤٤‬‬
 ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻻﻳﻪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ در ﻣﺪل ‪: OSI‬‬
‫ﺷﻜﻞ ﻛﻠﻲ اﺗﺼﺎل دو ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ و اﺟﺰاي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در اﻳﻦ اﺗﺼﺎل‪:‬‬

‫‪ Physical medium‬واﺳﻂ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‬

‫)‪ NIC (Network Interface Card‬ﻛﺎرت ﺷﺒﻜﻪ‬

‫)‪ DCE (Data Communication Equipment‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ارﺗﺒﺎﻃﻲ داده‬

‫)‪ DTE (Data Terminal Equipment‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‬

‫‪) DTE‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ﭘﺎﻳﺎﻧﻪ داده( ‪:‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﻓﻜﺲ‪ ،‬ﭘﺮﻳﻨﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﭘﺮداﺧﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ و‪ ...‬ﻛﻪ در ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل دادهاي‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن دﻫﻨﺪه ﻫﺴـﺘﻨﺪ و در ﻧﻬﺎﻳـﺖ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ آنﻫﺎ ﻣﻲرﺳﺪ و اﻃﻼﻋﺎت را ﭘﺮدازش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪) DCE‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ارﺗﺒﺎﻃﻲ داده( ‪:‬‬

‫ﺳﺮﻳﺎل ﻳﺎ ﻣﻮازي؟‬
‫ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ‪ 8‬ﺑﻴﺖ داده را ﺑﻴﻦ دو ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻪ راهﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﺗﺎن ﻣﻲرﺳﺪ؟‬
‫ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻫﺸﺖ ﻛﺎﻧﺎل رﺳﻢ ﻛﻨﻴﻢ و از ﻫﺮ ﻳﻚ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻴﺖ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫‪-1‬‬

‫ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺎل رﺳﻢ ﻛﻨﻴﻢ و ‪ 8‬ﺑﻴﺖ را ﻳﻜﻲ ﻳﻜﻲ و ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ ارﺳﺎل ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫‪-2‬‬

‫ﺑﻪ روش اول‪ ،‬ﻣﻮازي )‪ (Parallel‬و ﺑﻪ روش دوم ﺳﺮي )‪ (Serial‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺆال‪ :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﺪام روش ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ اﺳﺖ؟ درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺎراﻟﻞ‪.‬‬
‫ﺳﺆال‪ :‬اﻣﺎ ﭼﻄﻮر ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻي اﻧﺘﻘﺎل ﭘﺎراﻟﻞ‪ ،‬اﻳﻦ روزﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺮﻳﺎل ﺷﺪن ﻣﻲرود؟ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻛﺎﺑﻞﻫﺎي‬
‫ﭘﺮﻳﻨﺘﺮ ﻗﺒﻼً از ﻧﻮع ‪ Parallel Port‬ﺑﻮد اﻣﺎ اﻛﻨﻮن از ﻧﻮع ‪ USB‬ﻳﺎ ‪ Universal Serial Bus‬اﺳﺖ‪ .‬اﺗﺼـﺎل ‪ Hard disk‬ﺑـﻪ ‪Mother Board‬‬
‫ﻗﺒﻼً ‪ IDE‬ﻳﺎ ‪ ATA‬ﺑﻮد اﻣﺎ اﻻن )‪ SATA(Serial ATA‬اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا؟‬

‫‪٤٥‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬دﻟﻴﻞ اول‪ :‬ﭘﻮل! ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺧﻄﻮط ﻣﻮازي ﺑﺎﻻ اﺳﺖ زﻳﺮا ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻛﺎﻧﺎل ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦﻛﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ارﺳﺎل دارﻳﻢ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺮاي‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺰ ﺗﺠﻬﻴﺰات درﻳﺎﻓﺖ و ﺗﺒﺪﻳﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ )در ﻣﺜﺎل ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻣﻮازي‪ ،‬ﻫﺸﺖ ﺑﺮاﺑﺮِ ﺳﺮﻳﺎل ﻫﺰﻳﻨﻪ دارد(‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ دﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي‬
‫ﺧﻄﻮط ﺳﺮﻳﺎل ﭘﻴﺶ ﻣﻲرود‪.‬‬
‫در داﺧﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﺧﻄﻮط ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ Parallel‬اﺳﺖ وﻟﻲ ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬از ﻧﻮع ﺳﺮﻳﺎل اﺳﺖ ﭘﺲ ﺑﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰاﺗﻲ ﻧﻴﺎز دارﻳـﻢ ﻛـﻪ‬
‫ﺧﻄﻮط ﻣﻮازي را ﺑﻪ ﺳﺮﻳﺎل ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺷﺒﻜﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه را ﻛﺎرت ﺷﺒﻜﻪ )‪ (NIC‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎرتﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ‪ LAN‬از ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي ﺳـﺮﻳﺎل‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ Parallel‬و ‪: Serial‬‬

‫♦ در ﻣﻮازي ﻣﺪار ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ و در ﺳﺮﻳﺎل‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺪار دارﻳﻢ‪.‬‬

‫♦ در ﻣﻮازي ﻫﺮ ﻣﺪار ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﻴﺖ اﺧﺘﺼﺎص دارد وﻟﻲ در ﺳﺮﻳﺎل‪ ،‬دادهﻫﺎ ﺑﻴﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﺖ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫♦ ﻣﻮازي ﺑﻪ ﻧﺪرت در ﺷﺒﻜﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻛﺜﺮ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ دارﻳﻢ‪ ،‬ﺳﺮﻳﺎل اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺆال‪ :‬اﮔﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ )‪ (DTE‬را ﺑﺎ واﺳﻄﻪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﺑﻞ وﻛﺎرت ﺷﺒﻜﻪ )‪ (DCE‬ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮﻣﺘﺼﻞ ﻛﻨﻴﻢ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ﻳـﻚ ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ را روي ﻛﺎﺑﻞ ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬ﻛﺎﺑﻞ از ﻛﺠﺎ ﻣﻲﻓﻬﻤﺪﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻛﺪام ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺳﺪ؟‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬آدرس ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻘﺼﺪ )‪ (IP‬را ﺑﻪ داده ﻳﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ داده در اﺧﺘﻴﺎردﻳﮕﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫـﺎ ﻗـﺮار ﻧﮕﻴـﺮد روي‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﻨﺪه دﺳﺘﺮﺳﻲ )‪ (Access Controller‬را ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ در ﺷﺒﻜﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻪ ‪ Hub‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪.‬‬

‫وﻇﻴﻔﻪ ‪: Hub‬‬
‫♦ آدرس ﻣﻘﺼﺪ را از ﺑﻴﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫♦ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ارﺳﺎل و راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٤٦‬‬
 ‫‪) WANS‬ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده( ﻳﺎ ‪: Multidrop Circuit‬‬

‫در ‪ WAN‬ﻳﻚ ﻣﺴﻴﺮ ﻧﺪارﻳﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ دارﻳﻢ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت از ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي دﻳﮕﺮ ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺮﻳﺎﺑﻲ‬
‫ﻳﺎ ‪ Route‬دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ ‪ Router‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻘﺼـﺪ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ ﺑـﻪ ‪ Router‬ارﺳـﺎل‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و ‪ Router‬از روي آدرس ﻣﻘﺼﺪ ﻣﺴﻴﺮ را ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﻫﺮﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ داراي آدرس واﺣﺪ )‪ (IP‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد آدرس دﻫﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ (IP V4) IP Version 4‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٤٧‬‬
 ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻻﻳﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪه دادهاي )‪ (Data Link‬در ﻣﺪل ‪: OSI‬‬

‫ﺟﺪول )‪:ASCII (American Standard Code For Information Interchange‬‬

‫ﺟﺪول ‪ ASCII‬ﻛﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل وﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻨﻈﻮر از داده ﻫﻤﺎن ﻛﺪﻫﺎي ﺻـﻔﺮ و ﻳـﻚ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎ )ﻣﺜﻼً ‪ (y‬ﺑﻪ ﺻﻔﺮ و ﻳﻚ و ﺑﺮاي ارﺳﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﻫﻤﻪ ﺟﺎي دﻧﻴﺎ از ﺟﺪول ‪ ASCII‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬وﻇﻴﻔﻪ اﺻﻠﻲ ﻻﻳﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ دادهاي‪ ،‬ﻓﺮﻣﺖ ﺑﻨﺪي دادهﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ دادهﻫﺎ ﻓﺮﻣﺖ ﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؟‬
‫در اوﻟﻴﻦ ﮔﺎم دادهﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ و ﻳﻚ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪) .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر از ﺟﺪول ‪ ASCII‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد(‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺻﻔﺮ و ﻳﻚ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﻄﺎﻫﺎﻳﻲ در ارﺳﺎل رخ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‪ ،‬دو وﻇﻴﻔﻪ ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﻄﺎ )‪(Error Detection‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺧﻄﺎ )‪ ] (Error Correction‬اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﺧﻄﺎﻳﻲ رخ داده ﺑﻮد[‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺧﻄﺎ‪ ،‬در اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي ﻫﺮ ﻫﺸﺖ ﺑﻴﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻴﺖ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ )‪ Stop Bit‬و ‪ (Start Bit‬و ارﺳﺎل‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ دادهﻫﺎ و اﻳﻦ دو ﺑﻴﺖ در اﺻﻄﻼح ﻳﻚ ﻗﺎب )‪ (Frame‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻘﺼﺪ اﻳﻦ دو ﺑﻴﺖ ﭼﻚ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻓﺮﻳﻢ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻴﺖﻫﺎي ‪ Start‬و ‪ Stop‬ﺻﺤﻴﺤﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ دادهﻫﺎ درﺳﺖ ارﺳﺎل ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٤٨‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺎراﻛﺘﺮ ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪ ASCII‬ﺑﺎ ‪ 7‬ﺑﻴﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻤﺎﻳﺶ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻳـﻚ ﺑﻴـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ‪ Parity Bit‬ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ Parity Bit .‬ﻳﻚ روش ﺳﺎده ﺑﺮاي ﺗﺸﺤﻴﺺ ﺧﻄﺎﺳﺖ‪ .‬اﮔـﺮ در ﻳـﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ از‬
‫ﺑﻴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺖﻫﺎ ﻓﺮد ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻴﺖ ﺗﻮازن ‪ 1‬و اﮔﺮ زوج ﺑﺎﺷﺪ‪ 0 ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻳﻨﻜﻪ دادهﻫﺎ ﻳﻚ ﺑﺎﻳﺖ ﻳﻚ ﺑﺎﻳﺖ ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد و در اﺑﺘﺪاي ﻫﺮ ﺑﺎﻳـﺖ ﻳـﻚ ‪ Start Bit‬و در اﻧﺘﻬـﺎي آن‪ ،‬ﻳـﻚ ‪ Stop Bit‬اﺳـﺖ‪ ،‬ﻳـﻚ اﻳـﺪه‬
‫اﺑﺘﺪاﻳﻲ از ارﺳﺎل و ﻛﺸﻒ ﺧﻄﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬در اﻳﻦ اﻳﺪه ﺑﺮاي ﻫﺮ ‪ 10‬ﺑﻴﺖ ارﺳﺎﻟﻲ ‪ 3‬ﺑﻴﺖ ﺑﺮاي ﻛﺸﻒ ﺧﻄﺎ اﺳﺖ ﻳﻌﻨـﻲ ‪ 30‬درﺻـﺪ از‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ارﺳﺎﻟﻲ دادهﻫﺎي ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻛﺸﻒ ﺧﻄﺎﺳﺖ‪.‬ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺑﻴﻬﻮدهاي اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘـﺲ اﻳـﺪه ﻣﻨﺎﺳـﺐ و‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪاي ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫در اﻳﺪه ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﻳﻚ ﺑﻼك )‪ (Block‬از اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪ ﺑﺎﻳﺖ را در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ )ﻣﺜﻼً ‪ 8‬ﺑﺎﻳـﺖ ﻳﻌﻨـﻲ ‪ 64‬ﺑﻴـﺖ را( و ﺳـﭙﺲ‬
‫‪ Framing‬را اﻧﺠﺎم داده و ﺑﺮاي ﻛﺸﻒ ﺧﻄﺎ در اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي آن ﺑﻼك ﻳﻚ ﺑﻴﺖ اﺑﺘﺪاﻳﻲ و اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ Router‬ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺮﻳﺎب ﭼﻪ ﻛﺎري اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ؟‬

‫اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺧﺎرج از ﺷﺒﻜﻪ ﺟﺎري ارﺳﺎل ﺷﻮد )ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﺣـﺎل اﺳـﺘﻔﺎده از اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ ﻫﺴـﺘﻴﺪ و ﺳـﺎﻳﺘﻲ را‬
‫ﻓﺮاﺧﻮاﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در ﺷﺒﻜﻪ دﻳﮕﺮي ﻗﺮار دارد‪ .‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺷﺒﻜﻪاي از ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﺳﺖ(‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﻤﺎ و‬
‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻘﺼﺪ )ﻣﺜﻼً ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻛﻪ در ﺷﺮﻛﺖ ﻳﺎﻫﻮ و اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎﻳﺖ ‪ yahoo.com‬ﺑﺮ روي آن اﺳﺖ(‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻞ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ وﺻـﻞ ﻧﻴﺴـﺖ‬
‫ﺑﻠﻜﻪ دهﻫﺎ ﻣﺴﻴﺮﻳﺎب )‪ – Router‬روﺗﺮ( ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ ﺗﺎ اﺗﺼﺎل ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﺮ روﺗﺮ ﺑﻪ ﭼﻨـﺪﻳﻦ‬
‫روﺗﺮ دﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺳﺆال اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﻳﻚ روﺗﺮ ﻳﻚ ﻓﺮﻳﻢ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ ،‬از ﻛﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﻳﻢ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﺪام‬
‫روﺗﺮِ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﺪ؟‬

‫ﺑﺮاي رﻓﻊ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ارﺳﺎل اﻃﻼﻋﺎت از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﻤﺎ‪ ،‬آدرس ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ روﺗﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﻳﻢ ﻣـﻲﭼﺴـﺒﺪ )ﻳﺎدﺗـﺎن ﻫﺴـﺖ در اداره‬
‫ﭘﺴﺖ ﺷﻬﺮ ﺷﻤﺎ‪ ،‬آدرس ﻣﺮﻛﺰ ﭘﺴﺘﻲ ﺑﻌﺪي ﺑﻪ ﺑﺎﻛﺲ ﺣـﺎوي ﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎ ﻣـﻲﭼﺴـﺒﻴﺪ؟(‪ .‬ﺑـﻪ اﻳـﻦ آدرس در اﺻـﻄﻼح ‪ Link Address‬ﮔﻔﺘـﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻫﺮ روﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ درﻳﺎﻓﺖ ﻳﻚ ﻓﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻓﺮﻳﻢ را ﺑﺎز ﻛﺮده و آدرس ﻣﻘﺼﺪ ﻧﻬﺎﻳﻲ را )ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ در ﻻﻳـﻪ ﺷـﺒﻜﻪ ﺑـﻪ ﭘﻜـﺖﻫـﺎ‬
‫ﭼﺴﺒﻴﺪه اﺳﺖ( ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ روﺗﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﺟﺪول ﻧﺮم اﻓﺰاري اﺳﺖ )‪ .(Router Table‬در اﻳﻦ ﺟﺪول ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺎﺑﻞ روﺗﺮ ﺑﻪ ﭼـﻪ ﻣﻘﺼـﺪﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻧﻬﺎﻳﻲ‪ ،‬روﺗﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮﻳﻢ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﻛﺪام روﺗﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ‪Link Address‬‬
‫را ﭘﺎك ﻛﺮده و آدرس روﺗﺮ ﺑﻌﺪي را ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ و ﻓﺮﻳﻢ را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻛﺎﺑﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫‪٤٩‬‬
 ‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ در ﻫﺮ روﺗﺮ‪ ،‬آدرس ﻓﺮﻳﻢ ﺑﻪ آدرس روﺗﺮ ﺑﻌﺪي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﻓﺮﻳﻤﻲ را ﺑﻪ ﻛﺮﺑﻼ ﻓﺮﺳﺘﺎدهاﻳﺪ‪ .‬ﻓﺮﻳﻢ ﺷﻤﺎ از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻬﺮان رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬در روﺗﺮ ﺗﻬﺮان اوﻟﻴﻦ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻛﻪ ﻣﻲاﻓﺘـﺪ‪،‬‬
‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺟﺪول روﺗﺮ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﺜـﺎل‪ ،‬اﮔـﺮ‬
‫ﻣﻘﺼﺪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻓﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻛﺮﺑﻼ ﺑﻮد‪ ،‬آدرس روﺗﺮ ﺑﻌﺪي ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺑﻐﺪاد‪ .‬ﭘﺲ روﺗﺮ ﺗﻬﺮان‪ Link Address ،‬را ﺑﻪ »ﺑﻐﺪاد« ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲدﻫﺪ و‬
‫ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻛﺎﺑﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻓﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد رﺳﻴﺪ‪ ،‬در ﺑﻐﺪاد ﺑﺎز ﻫﻢ آدرس ﻣﻘﺼﺪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ :‬ﻛﺮﺑﻼﺳـﺖ‪ .‬روﺗـﺮ ﺑﻐـﺪاد ﺑـﻪ‬
‫ﺟﺪول ﺧﻮد ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﻘﺼﺪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﺮﺑﻼ ﺑﻮد‪ ،‬روﺗﺮ ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﻓﻼن آي‪.‬اس‪.‬ﭘﻲ )‪ (ISP‬در ﺷﻬﺮ ﺑﻐﺪاد اﺳﺖ و آﻧﺠﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻨﻄـﻮر و‬
‫اﻳﻦ روال اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻓﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺣﺪس ﺑﺰﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮد اﺻﻠﻲ ‪ Router‬اﺗﺼﺎل دو ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎ رِﻧﺞ ‪IP‬ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺧـﻮد ﺑـﻪ ﺷـﺒﻜﻪ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ ‪ Router‬دارﻳﻢ ﻛﻪ رﻧﺞ ‪ IP‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﺎ را ﺑﺎ آن ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﻨﺪ‪) .‬ﻣﻮدم ‪ ADSL‬ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﻧﻮع روﺗﺮ اﺳﺖ(‬

‫ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ روﺗﺮ )ﻣﺴﻴﺮﻳﺎب(‪ ،‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻻﻳﻪ ‪ Network‬ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫)اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻛﻨﻜﻮرﻫﺎ ﺳﺆال اﺳﺖ(‬
‫ﭼﺮا ﻻﻳﻪ ﺳﻪ؟‬
‫ﭼﻮن روﺗﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﭘﻜﺖﻫﺎ )ﻛﻪ در ﻻﻳﻪ ﺷﺒﻜﻪ( دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ آدرس ﻣﻘﺼﺪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﭘﻜﺖ را ﺑﻔﻬﻤﺪ و ﻃﺒﻖ آن و ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ‬
‫ﺟﺪول ﺧﻮد‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮد ﻛﻪ روﺗﺮ ﺑﻌﺪي ﻛﺠﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻳﻢ ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﻛﻠﻤﻪ ‪ Router‬را در اﻛﺜﺮ ﻧﻘﺎط دﻧﻴﺎ‪» ،‬راوﺗﺮ« ﺗﻠﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻣﺜﻞ اﻳﺮان ﻧﻴﺰ »روﺗﺮ«‪.‬‬

‫‪) Asynchronous‬ﻏﻴﺮﻣﺘﻘﺎرن( ‪:‬‬

‫ﺑﻪ اﻳﺪه ﻛﺪ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﻛﺎراﻛﺘﺮ )ﻳﻚ ﻛﻠﻴﺪ ﺻﻔﺤﻪ ﻛﻠﻴﺪ( ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎﻳﺖ )ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺪول ‪ (ASCII‬و اﻧﺠﺎم ﻋﻤـﻞ ﻛﺸـﻒ ﺧﻄـﺎ و ‪Framing‬‬
‫)ﻗﺎب ﺑﻨﺪي( و ارﺳﺎل آن‪ ،‬در ﻣﺠﻤﻮع ‪ Asynchronous‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪:Frame‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻴﺖﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺎب ﺑﻨﺪي‪ ،‬آدرس ﻣﻘﺼﺪ‪ ،‬اﺻﻞ داده و ﭼﻨﺪ ﺑﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ﺧﻄﺎ و ﻛﻨﺘﺮل اﻃﻼﻋﺎت‪ Frame ،‬ﮔﻔﺘـﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ :‬ﻧﻮﻋﻲ از اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢﻫﺎي ﻛﺸﻒ ﺧﻄﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎم )‪ CRC (Cyclic Redundancy Check‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮرد آن ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪٥٠‬‬
 ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻻﻳﻪ ﺷﺒﻜﻪ )‪ (Network‬در ﻣﺪل ‪: OSI‬‬
‫ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺷﻤﺎ درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮد ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺳﺎﻳﺖ ﻳﺎﻫﻮ را ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻳـﺎﻫﻮ ارﺳـﺎل ﻣـﻲﻛﻨﻴـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ درﺧﻮاﺳـﺖ ﺷـﻤﺎ ﻣﻮاﻓﻘـﺖ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و ﻗﺮار اﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎﻳﺖ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ارﺳﺎل ﺷﻮد‪ .‬ﻳﺎﻫﻮ ﺑﺎﻳﺪ از ﻛﺠﺎ آدرس ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﻤﺎ را ﺑﺪاﻧﺪ ﺗـﺎ اﻃﻼﻋـﺎﺗﺶ را ﺑـﺮاي ﺷـﻤﺎ‬
‫ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ؟‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ اﻃﻼﻋﺎت ارﺳﺎﻟﻲ ﮔﻢ ﻧﺸﻮﻧﺪ و ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﻛﺠﺎ آﻣﺪهاﻧﺪ و ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ را در ﻻﻳﻪ ﺷﺒﻜﻪ در ﺑﺴﺘﻪﻫـﺎﻳﻲ ﻗـﺮار‬
‫ﻣﻲدﻫﻴﻢ و آدرس ﻣﺒﺪأ و ﻣﻘﺼﺪ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺴﺘﻪﻫﺎ ﻣﻲﭼﺴﺒﺎﻧﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺴﺘﻪﻫﺎ را از اﻳﻦ ﭘﺲ ‪ ) Packet‬ﭘﻜ‪‬ﺖ( ﻳﺎ »ﺑﺴﺘﻪ« ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺟﻮاﺑﻴﻪ آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ارﺳﺎل ﺷﻮد‪ .‬آدرس ﻣﺒﺪأ و ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺴﺘﻪﻫـﺎي اوﻟﻴـﻪ ﺑﺮداﺷـﺘﻪ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ و ﺟـﺎ ﺑـﻪ ﺟـﺎ‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻪﻫﺎي ﺟﻮاﺑﻴﻪ ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪) .‬آدرﺳﻲ ﻛﻪ زﻣﺎن ارﺳﺎل‪ ،‬آدرس ﻣﺒﺪأ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺟﺎي آدرس ﻣﻘﺼـﺪ ﻣـﻲﻧﺸـﻴﻨﺪ و‬
‫آدرس ﻣﻘﺼﺪ ﻣﻲﺷﻮد آدرس ﻣﺒﺪأ(‬

‫ﺷﻤﺎ ﺣﺎﻻ ﻗﺎدر ﻫﺴﺘﻴﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺆال ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻴﺪ‪:‬‬

‫ﭼﺮا ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي‪ Packet Switching ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد؟‬
‫ﺳﺎده اﺳﺖ‪ :‬زﻳﺮا اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺒﻞ از ارﺳﺎل ﺑﻪ ‪ Packet‬ﻳﺎ ﺑﺴﺘﻪﻫﺎﻳﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻄﻠﺐ‪:‬‬
‫وﻗﺘﻲ اﻃﻼﻋﺎت از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﺒﺪأ ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد آدرس ﻣﻘﺼﺪ و ﻣﺒـﺪأ در ﻛﻨـﺎر ‪ Packet‬ﻗـﺮار ﻣـﻲﮔﻴـﺮد )ﻛﺎرﻻﻳـﻪ ‪ .(Network‬آدرس‬
‫‪Router‬ي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﺟﺎري ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ در ﺑﺨﺸﻲ از ‪ Frame‬ﻗﺮار دارد )ﻛﺎر ﻻﻳﻪ ‪.(Data Link‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ روﺗﺮ رﺳﻴﺪ‪ ،‬روﺗﺮ‪ ،‬آدرس ﻣﻘﺼﺪ را ﭼﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺟﺪول ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺳـﭙﺲ آدرس ‪ Router‬ﺑﻌـﺪي را ﺑـﻪ ﺟـﺎي‬
‫‪) Link Address‬ﺟﺎي آدرس ‪ Router‬ﻗﺒﻠﻲ( ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر در ‪ Router‬ﺑﻌﺪي‪ ...‬ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ آدرس ‪ Frame‬در ﻫﺮ ‪ Router‬ﻋﻮض ﻣﻲﺷﻮد اﻣﺎ آدرس ‪ Packet‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٥١‬‬
 ‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﺑﻪ ‪ ،Packet‬ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ‪ IP Packet‬ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫اﺟﺰاي ‪: IP Packet‬‬

‫‪: VERSION‬‬ ‫‪-‬‬

‫ورژن آي‪.‬ﭘﻲ‪ .‬دو ﻧﻮع ﻣﻬﻢ آن ‪ IPV4‬و ‪ IPV6‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪: LENGTH‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻃﻮل ‪ Header‬را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪:TYPE OF SERVISE -‬‬
‫ﻧﻮع ﺳﺮوﻳﺲ ‪ Packet‬را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ‪ Video‬ﻳﺎ ‪ Voice‬ﻳﺎ ‪ Data‬و‪....‬‬

‫‪٥٢‬‬
 ‫‪:TOTAL LENGTH‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻃﻮل ﻛﻞ ‪ Packet‬را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪:IDENTIFICATION‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻫﺮ ﭘﻜﺖ ﻳﻚ ‪ ID‬ﻳﺎ ﺷﻨﺎﺳﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪:FRAGMENT OFFSET‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺗﻜﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ و ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻨﺼﻮرت ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻳﻚ آﻓﺴﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﻜﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﻮد آﻧﮕﺎه ‪ MF =1‬ﻣﻲﮔﺮدد و اﮔﺮ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﻜﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﺸﻮد آﻧﮕﺎه ‪ DF =1‬ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪: TIME TO LIVE‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺪت زﻣﺎن ﻋﻤﺮ ﻳﻚ ‪ Packet‬را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪) .‬ﻫﺮ ﭘﻜﺖ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻲ ﺳﺮﮔﺮدان ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻧﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﭘﻴﻐﺎم »ﻣﻘﺼﺪ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﻲ اﺳﺖ« را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ(‬
‫‪: PROTOCOL‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻻﻳﻪ اﻧﺘﻘﺎل را در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از ‪ Header‬ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد‪ .‬ﻣﻌﺮوفﺗﺮﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ ‪ TCP/IP‬و‪ UDP‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪: HEADER CHECKSUM‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ‪ Header‬را داراﺳﺖ‪.‬‬
‫‪: SOURCE ADDRESS‬‬ ‫‪-‬‬
‫آدرس ﻣﺒﺪأ را داراﺳﺖ‪.‬‬
‫‪: DESTINATION ADDRESS‬‬ ‫‪-‬‬
‫آدرس ﻣﻘﺼﺪ را داراﺳﺖ‪.‬‬
‫‪: OPTION‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت اﺿﺎﻓﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ Header‬را ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪: PADDING‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺧﺎﻟﻲ ‪ option‬را ﭘﺮ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪: PAYLOAD‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﺻﻞ داده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﻛﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻳﻚ ‪ Header‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ‪ 24‬ﺑﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٥٣‬‬
 ‫‪IP‬ﻫﺎ‪:‬‬
‫در ﻫﺮ ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ‪) DTE‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺮ ﻗﻄﻌﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻣﺜﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﭘﺮﻳﻨﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ و ‪ (...‬ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ آدرس ﻳﻜﺘﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ اﻳﻨﻜـﻪ ﻫـﺮ ﺧﺎﻧـﻪ‬
‫در ﻳﻚ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﻳﻚ آدرس و ﻛﺪ ﭘﺴﺘﻲ ﻳﻜﺘﺎ دارد‪ .‬ﺑﻪ اﻳـﻦ آدرس ﻳﻜﺘـﺎ در ﺷـﺒﻜﻪ در اﺻـﻄﻼح ‪ IP Address‬ﻳـﺎ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﺧﻼﺻـﻪ‪ IP ،‬ﮔﻔﺘـﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪IP‬ﻫﺎي ورژن ‪ 32 ،4‬ﺑﻴﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و از ‪ 4‬ﻗﺴﻤﺖ ‪ 8‬ﺑﻴﺘﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ﻳﻚ ‪ Octet‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﻫﺮ ‪ IP v4‬از ﭼﻬﺎر‬
‫اﻛﺘﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻳﻚ آدرس آي‪.‬ﭘﻲ در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ‪:‬‬
‫‪192.168.0.10‬‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻳﻚ اﻛﺘﺖ‪ 8 ،‬ﺑﻴﺘﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ؟‬
‫ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻤﻲ در ﻣﻮرد ﺑﻴﺖ و ﺑﺎﻳﺖ و اﻳﻦ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫ﺑﺤﺚ آزاد‪:‬‬
‫‪ bit‬ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ؟‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻴﺪ‪ ،‬در ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ دادهﻫﺎ از دو ﻣﻔﻬﻮم اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ :‬ﺑﻮدن ﻳﺎ ﻧﺒﻮدن! ﻣﻨﻈﻮر ﻫﻤﺎن ﺻﻔﺮ و ﻳﻚ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺻﻔﺮ و ﻳﻚ‪ ،‬ﻧﻤﺎد اﺳﺖ‪ .‬ﺻﻔﺮ‪ ،‬ﻧﻤﺎد ﻳﻚ وﺿﻌﻴﺖ و ﻳﻚ‪ ،‬ﻧﻤﺎد وﺿﻌﻴﺘﻲ دﻳﮕﺮ‪ .‬ﻫﻤﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫‪0‬ﻫﺎ و ‪1‬ﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ‪ 0‬و ‪ 1‬ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و دادهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲآورﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ‪ 7‬ﺗﺎ ‪ 0‬و ‪ 1‬ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫‪ 1000001‬ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﺟﺪوﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﺪول اﺳﻜﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ آنﻫﺎ را ﻛﺎراﻛﺘﺮ ‪ a‬ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺧﻮاﻫﺪ آورد‪.‬‬
‫اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﺑﺤﺚ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﻓﻼﭘﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ‪ 0‬و ‪1‬ﻫﺎ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺮ روي ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﻣﻲدارد؟‬
‫ﺑﺮ روي ﻓﻼﭘﻲ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺴﻴﺎر رﻳﺰ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ )‪ (Magnetic Particles‬وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺣﻔﻆ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﻣﺪت‬
‫ﻃﻮﻻﻧﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎل )‪ (N‬و ﺟﻨﻮب )‪ (S‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد را دارد‪.‬‬

‫ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت رﻳﺰ‪ 0 ،‬و ‪ 1‬را ﻧﻤﺎﻳﺶ داد؟‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﻗﻄﺐ ‪ S‬در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻪ را ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ ﻧﻤﺎد ‪ 0‬و اﮔﺮ ﻗﻄﺐ ‪ S‬در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ ﻧﻤﺎد ‪.1‬‬
‫ﺳﺆال اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻗﻄﺐ اﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت را ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﻤﺎد ﺻﻔﺮ ﻳﺎ ﻳﻚ ﺷﻮﻧﺪ؟ ﻳﻌﻨﻲ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭼﻄﻮر ﺑﺮ روي ﻓﻼﭘﻲ‬
‫ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﻢ؟‬
‫در ﻓﻼﭘﻲ دراﻳﻮ )‪ (Floppy Drive‬ﻳﻚ ﻫﺪ )‪ (head‬ﺑﺮاي ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ دارﻳﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻫﺪ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﻓﻼﭘﻲ در ﺗﻤﺎس اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﺪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﻚ ﺳﻴﻢﻟﻮﻟﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻗﺮار اﺳﺖ ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ ﻧﻤﺎد ﺻﻔﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‬
‫ﭘﺎﻟﺲ ﻣﺜﺒﺖ را ﺑﻪ ﺳﻴﻢ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻫﺪ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫‪٥٤‬‬
‫ﻣﻴﺪاﻧﻲ ﻛﻪ در ﺳﻴﻢﭘﻴﭻ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬آن را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ آﻫﻦرﺑﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻣﻴﻠﻪ ﻗﻄﺐ ‪ N‬ﺷﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫ﻗﻄﺐ ‪ N‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻗﻄﻌﻪاي ﻛﻪ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ آﻫﻦرﺑﺎ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد دﻓﻊ ﺷﺪه و از آن دور ﻣـﻲﺷـﻮد )ﻗﻄـﺐﻫـﺎي ﻣﺸـﺎﺑﻪ ﻫﻤـﺪﻳﮕﺮ را دﻓـﻊ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ(‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭼﻨﻴﻦ اﺗﻔﺎﻗﻲ در ﻣﻮرد ﻗﻄﻌﺎت روي دﻳﺴﻚ ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻟﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺪ دادﻳﻢ‪ ،‬ﺳﺮ و ﺗﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪) .‬ﻗﺮﻣﺰ از ﻗﺮﻣﺰ دور ﻣﻲﺷﻮد و آﺑﻲ از آﺑﻲ(‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت‪ ،‬ﻧﻤﺎد ﻳﻚ ﺑﻴﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﺖﻫﺎ ﻛﻨﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﭼﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و دادهﻫﺎ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٥٥‬‬
 ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻋﺪاد دودوﻳﻲ )‪ (Binary‬ﺑﻪ دهدﻫﻲ )‪:(Decimal‬‬
‫در ﺑﺤﺚ ‪ IP‬و ﺑﺤﺚ ‪ ،Subnetting‬ﻧﻴﺎز دارﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻴﺖﻫﺎي در ﻣﺒﻨﺎي دو را ﺑﻪ ﻋﺪد دهدﻫﻲ ﻣﻌﺎدل آن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دارﻳﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر اﻋﺪاد دودوﻳﻲ را ﺑﻪ دهدﻫﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪(110)2= (1 × 2 + 1 × 2 + 0 × 2 ) = 4 + 2 + 0 = 6‬‬

‫ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻴﺪ اﻋﺪاد دودوﻳﻲ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻻﻣﭗﻫﺎﻳﻲ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ در ﺳﺘﻮنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ارزش ﻣﺸﺨﺼﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻻﻣﭙﻲ ﻛﻪ روﺷﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺪد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ارزش ﺳﺘﻮﻧﺶ را ﺑﺎ ﻻﻣﭗﻫﺎي روﺷﻦ دﻳﮕﺮ ﺟﻤﻊ ﺑﺰﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺷﻤﺎرش ‪ 0‬و ‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪ 3‬و ‪ 4‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ارزش ﺳﺘﻮنﻫﺎ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬

‫‪٥٦‬‬
 ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻋﺪاد دهدﻫﻲ )‪ (Decimal‬ﺑﻪ دودوﻳﻲ )‪:(Binary‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻋﺪاد دهدﻫﻲ ﺑﻪ دودوﻳﻲ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺳﺘﻮنﻫﺎ و ارزشﻫﺎي آنﻫﺎ را ﺑﭽﻴﻨﻴﺪ و از ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدن ﻋﺪد‬
‫دهدﻫﻲ ﺑﻪ ارزش ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﻛﻨﻴﺪ‪) .‬ﻣﺜﻼً اول ‪ 75‬را ﺑﻪ ‪ 128‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻴﺪ( اﮔﺮ ﻋﺪد دهدﻫﻲ ﺑﺰرگﺗﺮ از آن ارزش ﺑﻮد‪ ،‬در آن ﺳﺘﻮن‪1 ،‬‬
‫ﺑﮕﺬارﻳﺪ در ﻏﻴﺮاﻳﻨﺼﻮرت ‪ . 0‬ﺳﭙﺲ ‪ 1‬ﻳﺎ ‪ 0‬را در ارزش ﺿﺮب ﻛﻨﻴﺪ و از ﻋﺪد دهدﻫﻲ ﻛﻢ ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه را ﺑﺎ ﺳﺘﻮن ﺑﻌﺪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪...‬‬
‫اﻳﻦ روال را اداﻣﻪ دﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن آﺧﺮ ﺑﺮﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫‪128 64 32 16 8‬‬ ‫‪4 2 1‬‬

‫‪75‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0 1‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪201‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪255‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1 1‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪0‬‬

‫ﺗﻔﺮﻳﺢ‪ :‬اﮔﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﺗﺎن در ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﺒﻨﺎﻫﺎ ﻗﻮي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺟﻮك را درك ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﻪ آن ﺑﺨﻨﺪﻳﺪ ☺ ‪:‬‬

‫‪٥٧‬‬
 ‫ﻛﻼسﻫﺎي ‪: IP‬‬

‫در ‪ IP v4‬ﭘﻨﺞ ﻛﻼس ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮر اﺳﺖ‪ :‬ﻛﻼسﻫﺎي ‪.A ،B ،C ،D ،E‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﻛﻼس ‪ D‬ﺑﺮاي ‪ Multi casting‬و ﻛﻼس ‪ E‬ﺑﺮاي ‪ Broad casting‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و در ﺷﺒﻜﻪ ﻛﺎرﺑﺮد ﺧﺎﺻﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫در ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺎ ﻛﻼسﻫﺎي ‪ A ،B ،C‬ﺳﺮ و ﻛﺎر دارﻳﻢ و ﻛﻼسﻫﺎي ‪ E‬و ‪ D‬روي ﻫﻴﭻ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻗﺎﺑﻞ ‪ set‬ﻛﺮدن ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﻼس ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ ‪ Octet‬از ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫√‬ ‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ﻛﻼس ‪: A‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪ اﻳﻦ ﻛﻼس اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ :‬ﺳﻤﺖ ﭼﭗﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﺖ اﻳﻦ ﻛﻼس ﺑﺎ ‪ 0‬ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ‪ IP‬در اﻳﻦ ﻛﻼس )ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار‪ Octet‬ﭼﭗ( ‪ 00000000‬و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ‪ IP‬در اﻳﻦ ﻛﻼس ‪ 01111111‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪128 64 32 16 8‬‬ ‫‪4 2 1‬‬

‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1 1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪127‬‬

‫ﭘﺲ ﻛﻼس ‪ A‬در ‪ Octet‬ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻣﻘﺪاري ﺑﻴﻦ ‪ 0-127‬دارد‪.‬‬

‫ﻛﻼس ‪: B‬‬
‫دو ﺑﻴﺖ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ اﻳﻦ ﻛﻼس ﺑﺎ ‪ 10‬ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ‪ IP‬در اﻳﻦ ﻛﻼس )ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار‪ Octet‬ﭼﭗ( ‪ 10000000‬و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ‪ 10111111‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪128 64 32 16 8‬‬ ‫‪4 2 1‬‬

‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪128‬‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1 1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪191‬‬

‫‪٥٨‬‬
 ‫ﭘﺲ ﻛﻼس ‪ B‬در ‪ Octet‬ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻣﻘﺪاري ﺑﻴﻦ ‪ 128-191‬دارد‪.‬‬
‫ﻛﻼس ‪: C‬‬
‫ﺳﻪ ﺑﻴﺖ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ اﻳﻦ ﻛﻼس ﺑﺎ ‪ 110‬ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ‪ IP‬در اﻳﻦ ﻛﻼس )ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار‪ Octet‬ﭼﭗ( ‪ 11000000‬و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ‪ IP‬در اﻳﻦ ﻛﻼس ‪ 11011111‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪128 64 32 16 8‬‬ ‫‪4 2 1‬‬

‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0 0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪192‬‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1 1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪223‬‬

‫ﭘﺲ ﻛﻼس ‪ C‬در ‪ Octet‬ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻣﻘﺪاري ﺑﻴﻦ ‪ 192- 223‬دارد‪.‬‬

‫‪) Default Subnet Mask‬ﺳﺎبﻧﺖ ‪‬ﻣﺴﻚ‪ ‬ﭘﻴﺸﻔﺮض( ‪:‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﻼس ﻳﻚ ‪ Default Subnet Mask‬دارد ﻛﻪ در زﻳﺮ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪Default Subnet Mask‬‬
‫‪Class A‬‬ ‫‪255.0.0.0‬‬
‫‪Class B‬‬ ‫‪255.255.0.0‬‬
‫‪Class C‬‬ ‫‪255.255.255.0‬‬
‫‪ Subnet Mask‬ﺑﻪ ﺳﻮﺋﻴﭻ و روﺗﺮ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﺒﻜﻪاي ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ آن ﻣﺘﻌﻠﻖ اﺳﺖ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪ Subnet Mask‬آﺷﻨﺎ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪IP) Private IPs‬ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ( ‪:‬‬

‫در ﻫﺮ ﻛﻼس ﻳﻚ رِﻧﺞ ‪ IP‬ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ‪ Private IP‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ‪IP‬ﻫﺎ در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﺸﺪه و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ اﻳﻦ آي‪.‬ﭘﻲﻫﺎ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ در ﻳﻚ اﺗﺎق دارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎم ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ را دارﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام‬
‫ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﺷﺘﺮاك اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪) .‬ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻨﻄﻮر ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ وﺻﻞ ﺷﻮد و ﺑﻘﻴﻪ ﻧﻴﺰ از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ(‬
‫در اﺻﻄﻼح ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ‪IP‬ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ‪ non-Routable‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪) .‬ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻣﺴﻴﺮدﻫﻲ(‬
‫‪Private IP Range‬‬
‫‪Class A‬‬ ‫‪10.0.0.0‬‬ ‫‪- 10.255.255.255‬‬
‫‪Class B‬‬ ‫‪172.16.0.0 - 172.31.255.255‬‬
‫‪Class C‬‬ ‫‪192.168.0.0 - 192.168.255.255‬‬
‫‪:Loop Back IP Address‬‬
‫رﻧﺞ ‪ IP‬از ‪ 127.0.0.0‬ﺗﺎ ‪ 127.255.255.255‬ﻧﻴﺰ رﻧﺞ ‪ Private IP‬ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬و آي‪.‬ﭘﻲ ‪ 127.0.0.1‬ﺑﺎ ﻧﺎم ‪Loop Back Address‬‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ 127.0.0.1 .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺟﺎري‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ آي‪.‬ﭘﻲ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺧﻮدﺗﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎدهاﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪Loop Back Address :‬ﻫﺎ ‪ non-Routable‬و ‪ non-usable‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪) .‬ﻧﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺴﻴﺮدﻫﻲ و ﻧﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده(‬

‫‪ Host Address‬و ‪: Network Address‬‬

‫اﮔﺮ ‪ IP‬ﻳﻜﻲ از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ در ﻳﻚ ﺷـﺒﻜﻪ را ﺑـﺎ ‪ Default Subnet Mask‬آن ‪ AND‬ﻛﻨـﻴﻢ ‪ Network Address‬ﻳـﺎ )‪ IP‬ﺷـﺒﻜﻪ( ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪192‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪168‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫‪11000000 . 10101000 . 00000001 . 00000001‬‬
‫‪11111111 . 11111111 . 11111111 . 00000000‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ‪ AND‬ﻛﺮدن ‪11000000 . 10101000 . 00000001 . 00000000 :‬‬
‫‪192‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪168‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪0‬‬ ‫و اﻳﻦ ﻳﻌﻨﻲ ‪:‬‬

‫‪٥٩‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ‪ AND‬ﻛﺮدن‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ Network Address ،‬و ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ‪ AND‬ﻛﺮدن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪Host Address ،‬‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ Host Address‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺷﻨﺎﺳﻪ اﻳﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﺷﺒﻜﻪ ‪ 192.168.1‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ دارﻳﻢ‪:‬‬

‫‪192‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪168‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪Class C‬‬
‫‪11000000‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪10101000‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪00000001‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪00000001‬‬
‫‪255‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪255‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪255‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪Subnet Mask‬‬
‫‪11111111‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪11111111‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪11111111‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪00000000‬‬
‫‪192‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪168‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪And result‬‬
‫‪11000000‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪10101000‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪00000001‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪00000000‬‬
‫‪Network Address‬‬ ‫‪Host Address‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در ﻫﺮ ﺷﺒﻜﻪ ‪ Network Address‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑـﺮاي ﺗﻤـﺎم ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫـﺎي آن ﺷـﺒﻜﻪ ﻳﻜﺴـﺎن ﺑﺎﺷـﺪ در ﻏﻴـﺮ اﻳﻨﺼـﻮرت آن‬
‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻧﻤﻲآﻳﺪ و ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬اﮔﺮ ‪ Network Address‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دو ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن در دو ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎ رﻧﺞ آي‪.‬ﭘﻲﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﻴﻦ‬
‫آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ‪ Router‬ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﻫﺮ ﻛﻼس ﭼﻨﺪ ﻫﺎﺳﺖ و ﭼﻨﺪ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺘﺼﻮر ﺷﺪ؟‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﻛﻼس ‪ ،A‬ﻳﻚ ﺑﻴﺖ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ و ﻫﻔﺖ ﺑﻴﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ در اﻛﺘﺖ ﺳـﻤﺖ ﭼـﭗ دارﻳـﻢ‪ ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ در اﻳـﻦ ﻛـﻼس‬
‫‪ 27=128‬ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺗﻮان داﺷﺖ و ‪ 24‬ﺑﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ Host Address‬ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭘﺲ‪:‬‬
‫در ﻛﻼس ‪ A‬ﻣﻲﺗﻮان ‪) 224-2‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ (16777214‬ﻫﺎﺳﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﻛﻼس ‪ ،B‬دو ﺑﻴﺖ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ و ‪ 14‬ﺑﻴﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ در دو اﻛﺘﺖ ﺳـﻤﺖ ﭼـﭗ دارﻳـﻢ‪ ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ در اﻳـﻦ ﻛـﻼس‬
‫‪ 214=16384‬ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺗﻮان داﺷﺖ و ‪ 16‬ﺑﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ Host Address‬ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭘﺲ‪:‬‬
‫در ﻛﻼس ‪ B‬ﻣﻲﺗﻮان ‪) 216-2‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ (65534‬ﻫﺎﺳﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﻛﻼس ‪ ،C‬ﺳﻪ ﺑﻴﺖ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ و ‪ 21‬ﺑﻴﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ در ﺳﻪ اﻛﺘﺖ ﺳﻤﺖ ﭼـﭗ دارﻳـﻢ‪ ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ در اﻳـﻦ ﻛـﻼس‬
‫‪ 221=2097152‬ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺗﻮان داﺷﺖ و ‪ 8‬ﺑﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ Host Address‬ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭘﺲ‪:‬‬
‫در ﻛﻼس ‪ C‬ﻣﻲﺗﻮان ‪) 28-2‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ (254‬ﻫﺎﺳﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬در ﻫﺮ رﻧﺞ ‪ ، IP‬ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ وﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪارﻫﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ‪ Host Address‬اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﻮﻧﺪ ﻳﻌﻨـﻲ ﺑﻴـﺖﻫـﺎي ﺑﺨـﺶ ‪Host‬‬
‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﻪ ‪ 0‬ﻳﺎ ﻫﻤﻪ ‪ 1‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل در رﻧﺞ آي‪.‬ﭘﻲ *‪ 192.168.‬ﺑﻪ آي‪.‬ﭘﻲ ‪ 192.168.1.0‬آي‪.‬ﭘﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﻳـﺎ ﻫﻤـﺎن ‪ Network Address‬ﮔﻔﺘـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد و ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﻪ آي‪.‬ﭘﻲ ‪ 192.168.1.255‬آي‪.‬ﭘﻲ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎ ‪ BroadCast IP‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎز ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻴﺴﺖ‪) .‬اﮔﺮ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ‬
‫را ﺑﻪ ‪ 192.168.1.255‬ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲﺷﻮد(‬
‫‪Leading Size of Network Size of Rest‬‬ ‫‪Number‬‬ ‫‪Addresses‬‬
‫‪Class‬‬ ‫‪Start address‬‬ ‫‪End address‬‬
‫‪Bits Number Bit field Bit field‬‬ ‫‪of Networks‬‬ ‫‪per Network‬‬
‫‪Class A‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪24‬‬ ‫)‪128 (27‬‬ ‫)‪16,777,216 (224‬‬ ‫‪0.0.0.0‬‬ ‫‪127.255.255.255‬‬
‫‪Class B‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫)‪16,384 (214‬‬ ‫)‪65,536 (216‬‬ ‫‪128.0.0.0‬‬ ‫‪191.255.255.255‬‬
‫‪Class C‬‬ ‫‪110‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪8‬‬ ‫)‪2,097,152 (221‬‬ ‫)‪256 (28‬‬ ‫‪192.0.0.0‬‬ ‫‪223.255.255.255‬‬
‫‪Class D (multicast) 1110‬‬ ‫‪not defined‬‬ ‫‪not defined‬‬ ‫‪not defined‬‬ ‫‪not defined‬‬ ‫‪224.0.0.0‬‬ ‫‪239.255.255.255‬‬
‫)‪Class E (reserved‬‬ ‫‪1111‬‬ ‫‪not defined‬‬ ‫‪not defined‬‬ ‫‪not defined‬‬ ‫‪not defined‬‬ ‫‪240.0.0.0‬‬ ‫‪255.255.255.255‬‬

‫‪٦٠‬‬
 ‫ﭼﻨﺪ ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ Network IP :1‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آي‪.‬ﭘﻲ زﻳﺮ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻳﺪ‪:‬‬
‫‪192.149.24.191‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﻛﻼس ‪ C‬ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﺳﺎبﻧﺖ ﻣﺴﻚ ﭘﻴﺸﻔﺮض )‪ (Default Subnet Mask‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪255.255.255.0 :‬‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ AND‬ﻛﺮدن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ ‪ 255‬ﺑﻮد ﺧﻮد آن ﻋﺪد و ﻫﺮ ﺟـﺎ ﻛـﻪ ‪ 0‬ﺑـﻮد ‪ 0‬ﻣـﻲﻧﻮﻳﺴـﻴﻢ‪ .‬ﭘـﺲ آي‪.‬ﭘـﻲ ﺷـﺒﻜﻪ ﺑﺮاﺑـﺮ اﺳـﺖ‬
‫ﺑﺎ‪192.149.24.0 :‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪ Network IP :2‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آي‪.‬ﭘﻲ زﻳﺮ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻳﺪ‪:‬‬

‫‪10.10.10.10‬‬
‫‪255.0.0.0‬‬
‫‪10.0.0.0‬‬
‫روش دﻳﮕﺮ‪ :‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ AND‬ﻛﺮدن ﺑﻴﺖﻫﺎ‪:‬‬
‫‪11111111 . 00000000 . 00000000 . 00000000‬‬
‫‪00001010 . 00001010 . 00001010 . 00001010‬‬
‫‪00001010 . 00000000 . 00000000 . 00000000‬‬
‫اﻳﻦ ﻳﻌﻨﻲ ‪.(Network Address) 10.0.0.0‬‬

‫ﺑﺤﺚ ‪:Subnetting‬‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ رﻧﺞ آي‪.‬ﭘﻲﻫﺎي زﻳﺎدي در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺪارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﺞ‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺟﺪﻳﺪ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﻢ!‬
‫ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺮاي ﻛﺸﻮر اﻳﺮان‪ ،‬ﻳﻚ رﻧﺞ آي‪.‬ﭘﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت *‪ 117.*.*.‬از ﻃﺮف ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺨﺼﻴﺺ آي‪.‬ﭘﻲ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ‪ 32‬اﺳﺘﺎن ﻛﺸﻮر ﺷﺒﻜﻪ اﻳﺠﺎد ﻛﺮد ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ دﻗﻴﻘﺎً ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﻚ آي‪.‬ﭘﻲ از ﻛﺪام اﺳﺘﺎن ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ ﻣﺘﺼـﻞ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪24‬‬
‫ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ آي‪.‬ﭘﻲ ﺑﺎﻻ در ﻛﻼس ‪ A‬ﻗﺮار دارد ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮان ‪ 2 -2‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ وﺻﻞ ﻛﺮد‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ رﻧﺞ را ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻴﻢ؟‬
‫ﺑﻠﻪ‪،‬اﮔﺮ دﺳﺘﻤﺎن ﺑﺎز ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻼس ‪ B‬را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ و ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ ﻣﺜﻼً‪ 128.1.*.* :‬ﺗﻬﺮان ﺑﺎﺷﺪ‪ 128.2.*.* .‬ﻣﺜﻼً اﺻﻔﻬﺎن ﺑﺎﺷﺪ و ‪...‬‬
‫اﻣﺎ اﻻن ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ آي‪.‬ﭘﻲ ﺷﺒﻜﻪ در اﺧﺘﻴﺎر دارﻳﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺤﺚ ‪ Subnetting‬ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ Subnetting‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ )‪ (Net‬ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ زﻳﺮﺷﺒﻜﻪ )‪.(Subnet‬‬
‫در اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ‪ Subnet Mask‬ﺗﻌﺪادي از ﺑﻴﺖﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ Host‬را ﻗـﺮض ﮔﺮﻓﺘـﻪ و ﺑـﻪ ﺑﻴـﺖﻫـﺎي ‪ Network‬اﺧﺘﺼـﺎص‬
‫ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﻴﺖ از ﺑﺨﺶ ‪ Host‬را ﻗﺮض ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬دو ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫در ﻣﺜﺎل ﺑﺎﻻ دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪IP: 117.0.0.0 = 01110101.00000000.00000000.00000000‬‬
‫‪Default Subnet Mask: 255.0.0.0 = 11111111. 00000000.00000000.00000000‬‬
‫ﻳﻚ ﺑﻴﺖ را ﺑﺮاي ‪ Network Address‬ﻗﺮض ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﭘﺲ ‪ Subnet Mask‬دﻳﮕﺮ ﻫﻤﺎن ﺳﺎبﻧﺖ ﻣﺴـﻚ ﭘﻴﺸـﻔﺮض )‪ (Default‬ﻧﺨﻮاﻫـﺪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﺳﻔﺎرﺷﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ‪:‬‬
‫‪Custom Subnet Mask: 11111111.10000000.00000000.00000000 = 255.128.0.0‬‬
‫در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻳﻜﻲ از ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ رﻧﺞ آي‪.‬ﭘﻲﻫﺎﻳﺸﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ 117.0.0.0‬ﺗﺎ ‪117.127.255.255‬‬
‫و دﻳﮕﺮي ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ 117.128.0.0‬ﺗﺎ ‪117.255.255.255‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ دو ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ رﻧﺞ آي‪.‬ﭘﻲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻫﻤﺎن آي‪.‬ﭘﻲ اول اﻳﺠﺎد ﻛﺮدﻳﻢ! ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ‪ Subnetting‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٦١‬‬
 ‫ﺣﺎﻻ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ آن رﻧﺞ را ﺑﻪ ‪ 32‬ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪ ﺑﻴﺖ را ﻗﺮض ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ؟‬
‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ دﻳﺪ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﻴﺖ ﻣﻲﺗﻮان ‪ 32‬را ﻧﻤﺎﻳﺶ داد؟‬
‫ﺑﺎ ‪ 5‬ﺑﻴﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 5‬ﺑﻴﺖ از ﺑﺨﺶ ‪ Host Address‬را ﺑﺮاي ﺷﺒﻜﻪ ﻗﺮض ﮔﺮﻓﺖ‪:‬‬
‫‪Custom Subnet Mask: 11111111.11111000.00000000.00000000 = 255.248.0.0‬‬
‫در ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺮﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ 2 » :‬ﺑﻪ ﺗﻮان ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺖﻫﺎي ﻗﺮض ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه «‬
‫و ﺗﻌﺪاد ﻫﺎﺳﺖﻫﺎ در ﻫﺮ زﻳﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ 2 » :‬ﺑﻪ ﺗﻮان ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺖﻫﺎي ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ ‪ Host‬ﻣﻨﻬﺎي ‪) « 2‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻨﻬﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ و‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻴﺴﺖ(‬
‫ﭘﺲ‪:‬‬
‫‪5‬‬
‫ﺗﻌﺪاد زﻳﺮﺷﺒﻜﻪﻫﺎ = ‪) 32 = 2‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻴﻢ(‬
‫ﺗﻌﺪاد آدرسﻫﺎي ﻫﺎﺳﺖ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده در ﻫﺮ زﻳﺮﺷﺒﻜﻪ‪524286 = 219-2 = 524288-2 :‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮلﻫﺎي ﻛﻠﻲ‪:‬‬
‫‪s‬‬
‫ﺗﻌﺪاد زﻳﺮﺷﺒﻜﻪﻫﺎ‪2 :‬‬
‫‪ = s‬ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺖﻫﺎي ﻗﺮض ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪.‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﻫﺎﺳﺖﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده‪2h-2 :‬‬

‫‪ = h‬ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺖﻫﺎي ﺑﺨﺶ ‪Host‬‬

‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎبﻧﺖ ﻣﺴﻚ ‪ 255.255.255.192‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﭼﻨﺪ زﻳﺮﺷﺒﻜﻪ و در ﻫﺮ زﻳﺮﺷـﺒﻜﻪ ﭼﻨـﺪ ﻫﺎﺳـﺖ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫‪128‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪192 1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪ = 2‬ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺖ ﻫﺎي ﻗﺮض ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه = ‪s‬‬
‫‪ = 2 s = 22 = 4‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺮ ﺷﺒﻜﻪ‬

‫‪128‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪192‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪ = 6‬ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺖ ﻫﺎي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﺎﺳﺖ =‪h‬‬
‫‪ = 2 h = 26 - 2= 62‬ﺗﻌﺪاد ‪Host‬‬

‫ﻣﺜﺎل دﻳﮕﺮ‪:‬‬

‫‪٦٢‬‬
 ‫ﻣﺜﺎل دﻳﮕﺮ‪:‬‬

‫ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪:‬‬
‫ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت ﻛﺘﺎب )‪ IP addressing and subnetting (workbook‬را ﺣﻞ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪:IPv6‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رزرو ﺑﻮدن ﺑﺴﻴﺎري از رﻧﺞﻫﺎي ‪ IP‬در ورژن ‪) 4‬ﻣﺜﻞ آي‪.‬ﭘﻲﻫﺎي ‪ (Private‬و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ داﺋﻤﺎً ﺷﺎﻫﺪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﭘﺎﻳﺎﻧـﻪﻫـﺎي‬
‫ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ زودي ﺑﺎ ﻛﻤﺒﻮد ‪ IP‬ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ در ﺳﺎل ‪ 1998‬ﻣﺆﺳﺴﻪ ‪ IETF‬ورژن ‪ 6‬از ‪ IP‬را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪38‬‬
‫‪ 10‬آي‪.‬ﭘـﻲ‬ ‫اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ‪ 128 ،‬ﺑﻴﺘﻲ اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ‪ IP‬ﻧﺴﺨﻪ ‪ 32 ،4‬ﺑﻴﺘﻲ ﺑﻮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ در ‪ IPv6‬ﺗﻌﺪاد ‪ 2128‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪ 3.4‬ﺿـﺮب در‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺘﺼﻮر ﺷﺪ! و اﻳﻦ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮي و ﻗﺪرت ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﻬﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪ 4‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد آي‪.‬ﭘﻲ در ‪ IPv4‬ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ ‪ IPv6‬از ﻣﺒﻨﺎي ‪ (Hexadecimal) 16‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺲ ‪ 8‬ﺑﺨﺶ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ‪ :‬از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﺑﺨﺶ ‪ 4‬ﻋﺪد ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﺑﻴﻦ ‪ 0‬ﺗﺎ ‪:F‬‬

‫ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ‪ 0‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﻧﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪4‬‬
‫ﻫﺮ ﻋﺪد در ﻣﺒﻨﺎي ‪ 16‬را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ‪ 4‬ﺑﻴﺖ ﻧﺸﺎن داد )‪ (2 =16‬ﭘﺲ ‪ 32‬ﻋﺪد دارﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ‪ 4‬ﺑﻴﺘـﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨـﻲ ‪ 128 ،IPv6‬ﺑﻴﺘـﻲ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٦٣‬‬
 ‫ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ‪:‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ‪ :‬ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ را ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪Protocol: is a rule that governs how networks communicate.‬‬

‫‪TCP/IP Protocol:‬‬ ‫‪Transmission Control Protocol / Internet Protocol‬‬

‫‪ TCP/IP‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨـﺪﻳﻦ ‪) SubProtocol‬زﻳﺮﭘﺮوﺗﻜـﻞ( اﺳـﺖ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‪ IP ،TCP ،UDP ، ARP‬و‪ ...‬اﻣـﺎ اﻛﺜـﺮ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮔﺮوه از ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ ‪ TCP/IP‬و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ‪ IP‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫رﻳﺸﻪﻫﺎي ‪ TCP/IP‬را ﺑﺎﻳﺪ در ﺳﺎزﻣﺎن دﻓﺎع آﻣﺮﻳﻜﺎ )‪ (Defense Of The U.S.‬ﺟﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ را ﺑـﺮاي ‪Advanced Research‬‬
‫‪) Projects Agency NETwork‬ﺷـﺒﻜﻪ آژاﻧـﺲ ﭘـﺮوژهﻫـﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎﺗﻲ ﭘﻴﺸـﺮﻓﺘﻪ( )ﻛـﻪ ﻣﺨﻔـﻒ آن ‪ ARPANET‬اﺳـﺖ( ﺗﻮﺳـﻌﻪ داد‪.‬‬
‫‪ ARPANET‬ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﻴﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﻣﺮوزي اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‪ Open source‬ﺑﻮدن )اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت آزاد و راﻳﮕﺎن( ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ )‪ (1960-70‬ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﻧﺘﻘﺎل ﺻﺤﻴﺢ ﻳﻚ ‪ Packet‬از ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ دﻳﮕﺮ‪ ،‬از ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ TCP‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ در ﻻﻳﻪ ‪Transport‬‬
‫از ﻣﺪل ‪ OSI‬ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫وﻇﻴﻔﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ در ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪ‪:‬‬
‫‪Provides reliable data delivery services‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻣﻴﺰ دادهﻫﺎ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺟﺰاي ‪:TCP‬‬
‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ ‪ TCP‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺟﺰاﻳﻲ ﺑﻪ اﺻﻞ داده اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﻣﺜﻞ ‪ checksum‬و ‪ acknowledgment‬و ﺷﻤﺎره ‪ port‬ﻣﺒﺪأ و ﻣﻘﺼﺪ‪،‬‬
‫ﻛﺎر اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺻﺤﺖ ارﺳﺎل دادهﻫﺎ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ Port‬ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﺜﻞ ﻣﺮورﮔﺮ‪ ،‬اﻳﻤﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﺖ و ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻳﮕـﺮ‪ ،‬از ﻃﺮﻳـﻖ ﻳـﻚ‬
‫اﺗﺼﺎل ﺷﺒﻜﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﺆال اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ‪ Packet‬وارد ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣـﻲﻓﻬﻤـﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ ‪Packet‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻳﻤﻴﻞ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﺮورﮔﺮ ﻳﺎ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ؟‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﻫﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻳﺎ ﺳﺮوﻳﺲ در دﻧﻴﺎ ﻳﻚ ﺷﻤﺎره ﻣﺨﺘﺺ و ﺛﺒﺖ ﺷﺪه دارد ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﺷـﻤﺎره ‪ port‬ﮔﻔﺘـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﺷـﻤﺎره ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻪ ‪) IANA‬ﻣﺨﻔﻒ ‪ Internet Assigned Number Authority‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﺴﺆول ﻋﺪد ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﺪه اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ( ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻟﻴﺴﺘﻲ از ﭘﻮرتﻫﺎ در آدرس ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ‪http://www.iana.org/assignments/port-numbers :‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺷﻤﺎره ﭘﻮرت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ Telnet‬ﻋﺪد ‪ 23‬اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﭘﻮرت ‪ Ftp‬ﻋـﺪد ‪ ،20‬ﺷـﻤﺎره ﭘـﻮرت ‪ Http‬ﻋـﺪد ‪ 80‬و ﺷـﻤﺎره ﭘـﻮرت‬
‫‪ Smtp‬ﻋﺪد ‪ 25‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٦٤‬‬
 ‫ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮوﻳﺲ ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﺷﻤﺎره ﭘﻮرت آنﻫﺎ‪:‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ‪ Packet‬ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ TCP‬ﺗﺤﻮﻳﻞ داده ﻣﻲﺷﻮد در ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﺑﺎ زدن ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺷﻤﺎره ‪ Port‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ‪ Packet‬از‬
‫ﭼﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي آﻣﺪه و ﺑﻪ ﭼﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
‫‪: Acknowledgment‬‬
‫ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ TCP‬ﺑﺮ روي ﻫﺮ ‪ Packet‬ﻳﻚ ﻋﺪد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان )‪) Acknowledgment (ACK‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺗﺄﻳﻴﺪﻳﻪ( ﻗﺮار ﻣﻲدﻫـﺪ و اﮔـﺮ ‪ Packet‬ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ رﺳﻴﺪ اﻳﻦ ﻋﺪد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺄﻳﻴﺪﻳﻪ ارﺳﺎل ﺻﺤﻴﺢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪: Checksum‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ روش ‪ CRC‬روﺷﻲ ﺑﺮاي ﭼﻚ ﻛﺮدن رخ دادن ﻳﺎ ﻧﺪادن ﺧﻄﺎ اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ از ‪ Header‬و دادهﻫﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن از رﺳﻴﺪن ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻣﻴﺰدادهﻫﺎ اﺳﺖ از ‪ checksum‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٦٥‬‬
 ‫ﺗﺼﻮﻳﺮي از اﺟﺰاي ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ داده ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ TCP‬ارﺳﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪٦٦‬‬
‫‪UDP ( User Datagram Protocol):‬‬
‫در ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ TCP‬رﺳﻴﺪن ﺻﺤﻴﺢ ‪Packet‬ﻫﺎ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ اﮔﺮ ﻳﻚ ‪ Packet‬ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻧﺮﺳﺪ ﻋﻤﻞ ارﺳﺎل دوﺑﺎره و دوﺑﺎره اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘـﺪ‪ .‬در‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ در اﻳﻦ روش ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ارﺳﺎل ﻳﻚ ‪ ،Packet‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻓﺮﺿﻲ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ در زﻣﺎن ﻣﺸﺨﺼﻲ ‪ ACK‬رﺳـﻴﺪ ﻫﻤـﻪ‬
‫ﭼﻴﺰ درﺳﺖ اﺳﺖ اﻣﺎ اﮔﺮ در آن زﻣﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮﺳﻴﺪ دوﺑﺎره و دوﺑﺎره ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر آﻧﻘﺪر اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮﺳﺪ و‬
‫ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﭘﻴﻐﺎم ‪ Destination unreachable‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪TCP‬رﺳﻴﺪن ﺑﺴﺘﻪ را ﺿﻤﺎﻧﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫‪TCP Guarantees Delivery‬‬
‫اﻳﻦ در ﻣﻮرد ارﺳﺎل ﻓﺎﻳﻞ و ﻳﺎ اﻳﻤﻴﻞ ﺧﻮب اﺳﺖ اﻣﺎ ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺻﺪا ﻳﺎ وﻳﺪﺋﻮ را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻧـﺪه و ‪ Real-time‬از ﻃﺮﻳـﻖ ‪TCP‬‬
‫ارﺳﺎل ﻛﻨﻴﻢ )ﻣﺜﻞ ﺑﺤﺚ ﺟﺪﻳﺪ ‪ Voice Over IP = VOIP‬ﻛﻪ در آن ﺷﻤﺎ از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺎ اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺻـﻮﺗﻲ ﻳـﺎ وﻳـﺪﺋﻮﻳﻲ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻴﺪ( آﻳﺎ در اﻳﻦ ﻧﻮع ارﺳﺎلﻫﺎ‪ ،‬زﻣﺎن ﻛﺎﻓﻲ )‪ (Time‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ‪ Packet‬ﻛﻪ ارﺳﺎل ﺷﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺟﻮاب ﺑﻤـﺎﻧﻴﻢ و اﮔـﺮ‬
‫اﺷﺘﺒﺎه ﺷﺪ دوﺑﺎره ارﺳﺎل ﻛﻨﻴﻢ؟‬
‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﺮ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻛﺎرﺑﺮ را آﻧﻄﺮف ﺧﻂ ﻣﻌﻄﻞ ﻧﮕﺎه داﺷﺖ ﺗﺎ ﻳﻚ ﭘﻜﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﺳﺪ!‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪There is no time to retransmit data :‬‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ TCP‬از ‪ UDP‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺲ ‪ TCP‬ﺑﺮاي ارﺳﺎل داده و ‪ UDP‬ﺑﺮاي ارﺳﺎل ﺻﺪا و وﻳﺪﺋﻮ اﺳﺖ‪) .‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ وﻳﺪﺋﻮ و ﺻـﺪا ﺑـﻪ ﺻـﻮرت زﻧـﺪه و ﻧـﻪ ﻳـﻚ ﻛﻠﻴـﭗ‬
‫وﻳﺪﺋﻮﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺿﺒﻂ ﺷﺪه و ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﻢ(‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﺎﻻ ﻣﺪل ‪ UDP‬ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎدهﺗﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ ‪ checksum :1‬در ﭘﺮوﺗﻜﻞ ‪ UDP‬اﺧﺘﻴﺎري اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺮاي اﻣﻨﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ارﺳﺎل‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ ‪ :2‬در اﺻﻄﻼح ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ‪ ،TCP‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﺗﺼﺎل )‪ (Connection-Oriented‬و ‪ ،UDP‬ﻏﻴﺮواﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﺗﺼﺎل‬
‫)‪ (Connection-Less‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ‪ TCP‬ﻳﻚ ﻣﺪل اﺗﺼﺎل ﻣﺤﻮر اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ ﻛﺎﻧﻜﺸﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﻣﺒﺪأ و ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﻗﺮار )‪ (Establish‬ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﭘﺮوﺗﻜﻞ‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل داده ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻤﺮﻳﻦ‪ :‬ﺑﺮاي ﻓﻬﻢ ﺑﻬﺘﺮ ‪ TCP‬و ‪ ،UDP‬ﻣﺘﻦ زﻳﺮ را ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬

‫‪TCP is a connection-oriented subprotocol, which means that a connection must be established between‬‬
‫‪communicating nodes before this protocol will transmit data. TCP further ensures reliable data delivery‬‬
‫‪through sequencing and checksums. Without such measures, data would be transmitted indiscriminately,‬‬
‫‪without checking whether the destination node was offline, for example, or whether the data became‬‬
‫‪corrupt during transmission. Finally, TCP provides flow control to ensure that a node is not flooded with‬‬
‫‪data.‬‬

‫‪٦٧‬‬
UDP is a connectionless transport service. In other words, UDP offers no assurance that packets will be
received in the correct sequence. In fact, this protocol does not guarantee that the packets will be
received at all. Furthermore, it provides no error checking or sequencing. Nevertheless, UDP’s lack of
sophistication makes it more efficient than TCP. It can be useful in situations where a great volume of
data must be transferred quickly, such as live audio or video transmissions over the Internet. In these
cases, TCP— with its acknowledgments, checksums, and flow control mechanisms—would only add
more overhead to the transmission. UDP is also more efficient for carrying messages that fit within one
data packet.

IP (Internet Protocol):
‫( ﺑﺎﻳـﺪ‬Where) ‫( و در ﻛﺠـﺎ‬How) ‫ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﻣﻮرد اﻳـﻦ ﻛـﻪ ﭼﮕﻮﻧـﻪ‬.‫ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬Network ‫ در ﻻﻳﻪ‬Internet Protocol
‫ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﺤـﺚ‬Packet ‫ اﻳﻦ ﻣﺪل ﻫﻤﺎن ﻣﺪل ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬.‫ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺷﺎﻣﻞ آدرس ﻣﺒﺪأ و ﻣﻘﺼﺪ دادهﻫﺎﺳﺖ‬.‫ﺑﺮﺳﻨﺪ اراﺋﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‬
.‫( ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‬IP Datagram) ،Packet ‫ ﺑﻪ‬.‫ﺷﺪ‬

: ‫ﻟﻴﺴﺖ ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ از ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ‬

: Application ‫ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي ﻻﻳﻪ‬
SMTP ( Simple Mail Transfer Protocol ).
POP3 ( Post Office Protocol 3 ).
FTP ( File Transfer Protocol ).
HTML ( Hyper Text Markup Language ).
HTTP ( Hyper Text Transfer Protocol ).
: Transport ‫ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي ﻻﻳﻪ‬
TCP
UDP
: Network ‫ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي ﻻﻳﻪ‬
PPP ( Point to Point Protocol ).
IPv4
IPv6
PPPOE ( Point to Point Protocol Over Ethernet ).
OSPF ( Open Shortest Path First )

٦٨
 ‫دﻧﻴﺎي ﺑﻲﺳﻴﻢ‬
‫‪Wireless‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر از ‪ Wireless‬ﻫﻤﺎن اﻣﻮاج رادﻳﻮﻳﻲ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ در ﻣﻮرد اﻣﻮاج رادﻳﻮﻳﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻣﻮجﻫﺎي رادﻳﻮﻳﻲ ﮔﻮﻧﻪاي ﻣﻮج اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻮل ﻣﻮج آن در ﻃﻴﻒ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﺑﻠﻨـﺪﺗﺮ از ‪ InfraRed‬اﺳـﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ‬
‫دﻳﮕﺮ ﻣﻮجﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ‪ ،‬ﻣﻮجﻫﺎي رادﻳﻮﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮر ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣـﻮجﻫـﺎي رادﻳـﻮﻳﻲ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫آذرﺧﺶ و اﺟﺮام ﻓﻠﻜﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮجﻫﺎي رادﻳﻮﻳﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﺼﻮرت ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ‪ ،‬در ﺳﻴﺴـﺘﻢﻫـﺎي ارﺗﺒﺎﻃـﺎﺗﻲ ﺛﺎﺑـﺖ و ﻣﺘﺤـﺮك‪،‬‬
‫‪ ،broadcasting‬رادار و دﻳﮕﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﺎوﺑﺮي‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺎﻫﻮارهاي‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي راﻳﺎﻧﻪاي و ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ ﻛﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻛﻤﻲ ﺑﺤﺚ ﺗﺨﺼﺼﻲ در ﻣﻮرد اﻣﻮاج رادﻳﻮﻳﻲ‪:‬‬

‫ﻣﻮج اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ )ﻳﺎ ‪ (Electromagnetic Radiation = EMR‬ﻧﻮﻋﻲ ﻣﻮج اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻓﻀﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و از ﻣﻴﺪانﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‬
‫و ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻴﺪانﻫﺎ در ﺣﺎل اﻧﺘﺸﺎر ﺑﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﺑﺮ ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺸﺮوي ﻣـﻮج ﻋﻤـﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﻃـﻮل ﻣـﻮج و‬
‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ﻛﻪ دارﻧﺪ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 30‬اﮔﺰا ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 300‬اﮔﺰا ﻫﺮﺗﺰ را اﺷﻌﻪ ﮔﺎﻣﺎ )‪ (gamma rays‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 3‬اﮔﺰا ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 30‬اﮔﺰا ﻫﺮﺗﺰ را اﺷﻌﻪ اﻳﻜﺲ ﺳﺨﺖ )‪ (HX = Hard X-rays‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 30‬ﭘﺘﺎ ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 3‬اﮔﺰا ﻫﺮﺗﺰ را اﺷﻌﻪ اﻳﻜﺲ ﻧﺮم )‪ (SX = Soft X-rays‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 3‬ﭘﺘﺎ ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 33‬ﭘﺘﺎ ﻫﺮﺗﺰ را اﺷﻌﻪ ﻓﺮا ﺑﻨﻔﺶ دور )‪ (EUV‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 750‬ﺗﺮا ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 3‬ﭘﺘﺎ ﻫﺮﺗﺰ را اﺷﻌﻪ ﻓﺮا ﺑﻨﻔﺶ ﻧﺰدﻳﻚ )‪ (NUV‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 400‬ﺗﺮا ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 750‬ﺗﺮا ﻫﺮﺗﺰ را ﻧﻮر ﻣﺮﺋﻲ )‪ (visible light‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 214‬ﺗﺮا ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 400‬ﺗﺮا ﻫﺮﺗﺰ را ﻓﺮوﺳﺮخ ﻧﺰدﻳﻚ )‪ (NIR = Near ultraviolet‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 100‬ﺗﺮا ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 214‬ﺗﺮا ﻫﺮﺗﺰ را ﻣﻮج ﻛﻮﺗﺎه ﻓﺮوﺳﺮخ )‪ (SIR‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 37
5‬ﺗﺮا ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 100‬ﺗﺮا ﻫﺮﺗﺰ را ﻣﻮج ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻓﺮوﺳﺮخ )‪ (MIR‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 20‬ﺗﺮا ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 37
5‬ﺗﺮا ﻫﺮﺗﺰ را ﻣﻮج ﺑﻠﻨﺪ ﻓﺮوﺳﺮخ )‪ (HIR‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 300‬ﮔﻴﮕﺎ ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 20‬ﺗﺮا ﻫﺮﺗﺰ را ﻓﺮوﺳﺮخ ﺑﺴﻴﺎر دور )‪ (FIR = Far Infrared‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﻣﻮجﻫﺎي ﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ را در دﺳﺘﻪ اﻣﻮاج رادﻳﻮﻳﻲ )‪(radio waves‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 30‬ﮔﻴﮕﺎ ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 300‬ﮔﻴﮕﺎ ﻫﺮﺗﺰ را ﺑﺴﺎﻣﺪ ﻣﺎﻓﻮق ﺑﺎﻻ )‪ (EHF‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪) .‬رﻳﺰﻣﻮج = ‪(microwaves‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 3‬ﮔﻴﮕﺎ ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 30‬ﮔﻴﮕﺎ ﻫﺮﺗﺰ را ﺑﺴﺎﻣﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ )‪ (SHF‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪) .‬رﻳﺰﻣﻮج = ‪(microwaves‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 300‬ﻣﮕﺎ ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 3‬ﮔﻴﮕﺎ ﻫﺮﺗﺰ را ﺑﺴﺎﻣﺪ ﻓﺮاﺑﺎﻻ )‪ (UHF‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 30‬ﻣﮕﺎ ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 300‬ﻣﮕﺎ ﻫﺮﺗﺰ را ﺑﺴﺎﻣﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻ )‪ (VHF‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 3‬ﻣﮕﺎ ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 30‬ﻣﮕﺎ ﻫﺮﺗﺰ را ﺑﺴﺎﻣﺪ ﺑﺎﻻ )‪ (HF‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 300‬ﻛﻴﻠﻮ ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 3‬ﻣﮕﺎ ﻫﺮﺗﺰ را ﺑﺴﺎﻣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ )‪ (MF‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 30‬ﻛﻴﻠﻮ ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 300‬ﻛﻴﻠﻮ ﻫﺮﺗﺰ را ﺑﺴﺎﻣﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ )‪ (LF‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 3‬ﻛﻴﻠﻮ ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 30‬ﻛﻴﻠﻮ ﻫﺮﺗﺰ را ﺑﺴﺎﻣﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ )‪ (VLF‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 300‬ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 3‬ﻛﻴﻠﻮ ﻫﺮﺗﺰ را ﺑﺴﺎﻣﺪ در ﺣﺪ ﺻﻮت )‪ (VF‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ 30‬ﻫﺮﺗﺰ ﺗﺎ ‪ 300‬ﻫﺮﺗﺰ را ﺑﺴﺎﻣﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ )‪ (ELF‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫‪γ = Gamma rays‬‬
‫‪HX = Hard X-rays‬‬
‫‪SX = Soft X-Rays‬‬
‫‪EUV = Extreme ultraviolet‬‬
‫‪NUV = Near ultraviolet‬‬
‫‪Visible light‬‬
‫‪NIR = Near infrared‬‬
‫‪٦٩‬‬
‫‪MIR = Moderate infrared‬‬
‫‪FIR = Far infrared‬‬

‫‪Radio waves:‬‬
‫)‪EHF = Extremely high frequency (Microwaves‬‬
‫)‪SHF = Super high frequency (Microwaves‬‬
‫‪UHF = Ultrahigh frequency‬‬
‫‪VHF = Very high frequency‬‬
‫‪HF = High frequency‬‬
‫‪MF = Medium frequency‬‬
‫‪LF = Low frequency‬‬
‫‪VLF = Very low frequency‬‬
‫‪VF = Voice frequency‬‬
‫‪ULF = Ultra low frequency‬‬
‫‪SLF = Super low frequency‬‬
‫‪ELF = Extremely low frequency‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ :‬در ﻣﻮرد ﺳﻼح ‪ HAARP‬و رﺑﻂ آن ﺑﻪ اﻣﻮاج رادﻳﻮﻳﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻨﻴﺪ!‬
‫دو ﻧﻮع اﻧﺘﻘﺎل از ﻃﺮﻳﻖ ‪: Wireless‬‬
‫‪: Analog Radio -1‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺻﺪاي اﻧﺴﺎن را از ﻃﺮﻳﻖ ‪ Wireless‬ارﺳﺎل ﻛﻨﻴﻢ ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻳﺪ و آن اﻳﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻓﺮﻛـﺎﻧﺲ ﺻـﺪاﻳﻲ ﻛـﻪ اﻧﺴـﺎن‬
‫ﻣﻲﺷﻨﻮد از ‪ 20 - 20000 Hz‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ اﻣﻮاج رادﻳﻮﻳﻲ اﻛﺜﺮاً در ﺣﺪ ﻣﮕﺎ ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻫﺮﺗﺰ )ﻟﺮزش در ﺛﺎﻧﻴﻪ(‬
‫اﺳﺖ!‬
‫ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ارﺳﺎل ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺻﺪاي اﻧﺴﺎن از ﻃﺮﻳﻖ ‪ Wireless‬در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدي ﺑﻌﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻮﺟﻲ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﺑﺎر ﻟـﺮزش را‬
‫روي ﻣﻮﺟﻲ ﺑﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺑﺎر ﻟﺮزش ارﺳﺎل ﻛﻨﻴﻢ؟‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻳﺪ از روشﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺻﺪاي اﻧﺴﺎن ﺑﺎ اﻣﻮاج رادﻳﻮﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ روشﻫﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻮﺟﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪) Carrier Signal‬ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺣﺎﻣﻞ( اﺳﺖ‪.‬‬
‫روشﻫﺎي ‪ Analog Radio‬در اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت‪:‬‬
‫‪: Amplitude Modulation (AM) -1‬‬
‫در اﻳﻦ روش ﻣﻴﺪان را در ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻃﻮري ﻛﻢ و زﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ )ﺧﻮاص ﺳﻴﮕﻨﺎل را ﻃﻮري ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲدﻫﻨﺪ(‪ ،‬ﻛﻪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻮﺟﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﻮج‬
‫ﺻﺪاي اﻧﺴﺎن‪ ،‬اﻳﺠﺎد ﺷﻮد و ﺳﻴﮕﻨﺎل ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل اوﻟﻴﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ رﺳﻴﺪ و ‪ Demodulation‬ﺷﺪ )ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﻣﻮدم( ﺳﻴﮕﻨﺎل ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﺠﺎد ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﻛﻞ در اﻳﻦ روش روي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻴﺪان ﺳﻴﮕﻨﺎل ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪) .‬ﺳﻄﺢ ﻣﻴﺪان را ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲآورﻧﺪ(‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬

‫‪٧٠‬‬
 ‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻋﻴﺐ ‪ AM‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ ﻧﻮﻳﺰ )‪ (Noise‬ﺣﺴﺎس اﺳﺖ‪ AM .‬ﺑﻪ آب ﻳﺎ ﺑﺎران ﻧﻴﺰ ﺣﺴﺎس اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﻛﻠﻤﻪ ‪ Noise‬را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻤﻲ در ﻣﻮرد ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺮب ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺮب و ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ در اﻣﻮاج رادﻳﻮﻳﻲ‪:‬‬
‫‪ : Spreading – Propagation -1‬اﻣﻮاج ﻫﺮ ﭼﻪ دورﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻮاﻧﻊ؛ از ﺟﻤﻠﻪ‪:‬‬
‫‪) Water‬آب(‪ :‬از ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮاﻧﻊ ﻋﺒﻮر اﻣﻮاج اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺑﻮدن آب در اﻧﺘﺸﺎر اﻣﻮاج رادﻳﻮﻳﻲ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻲﺳﻴﻢ ﺑﺎ ﻳﻚ زﻳﺮدرﻳﺎﻳﻲ‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮد؟ ﻳﺎ زﻳﺮدرﻳﺎﻳﻲﻫﺎ ﭼﻄﻮر ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻤﺎس ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟‬
‫‪) Wood‬ﭼﻮب(‬ ‫‪-‬‬
‫‪) Concrete‬ﺑﺘﻮن(‬ ‫‪-‬‬
‫‪) Fading -3‬ﻣﺤﻮ ﺷﺪن(‪ :‬ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎ در ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺤﻮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻳﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪهاﻳﺪ ﻛﻪ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪﮔﻮي ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺷﻬﺮ در ﻫﻨﮕﺎم اذان ﺻﺒﺢ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﻲرﺳـﺪ اﻣـﺎ در ﻇﻬـﺮ و‬
‫ﺷﺐ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﭼﻴﺰي از آن را ﺷﻨﻴﺪ؟ ﭼﻮن اﻣﻮاج ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ در اﻣﻮاﺟﻲ ﻛﻪ از اﻧﺴﺎنﻫﺎ و ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺤﻮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻣﻮاﻧﻊ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎر ﻛﺮدن در ﺳﻄﺢ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺎﻳـﺪ از دوﻟـﺖ اﺟـﺎزه ﮔﺮﻓـﺖ )و از ﻓﺮﻛﺎﻧﺴـﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﻛـﺮد در‬
‫ﻣﺤﺪوده ﻛﺎري ﺷﻤﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن دﻳﮕﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺪاﺧﻞ ﺷﻮد(‬

‫ﻧﻜﺘﻪ ‪ :‬ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺑﺎﻻﺗﺮ در ﻋﺒﻮر از ﻣﻮاﻧﻊ دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻼت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺳﺨﺖﺗﺮ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫روش ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ ‪ ،AM‬روش ‪ FM‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪: Frequency Modulation (FM) -2‬‬
‫در اﻳﻦ روش‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ را در ﻳﻚ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪) .‬ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ را ﻛﻢ و زﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ(‪.‬‬
‫ﺑﺮاي درك ﺑﻬﺘﺮ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬در ﻳﻚ ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﻟﺮزش )ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ( ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ ﻣﻴﺰان آن در ﻳﻚ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻛﻢ و زﻳـﺎد ﻣـﻲﺷـﻮد و از روي ﻣﻴـﺰان ﻓﺸـﺮدﮔﻲ‬
‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭼﻪ ﻣﻘﺪار وﻟﺘﺎژ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪: Phase Modulation (PM) -3‬‬

‫اﻳﻦ روش ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻣﻮجﻫﺎ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻨﻮز‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻌﻤﻮل ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪: Digital Radio -2‬‬

‫ﻣﻨﻈﻮر از ‪ Digital‬ﭘﺎﻟﺲﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﺎد ﺻﻔﺮ و ﻳﻚ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﺆال اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺗﻮان روي ﻳﻚ ﻣﻮج رادﻳﻮﻳﻲ ﭘﺎﻟﺲﻫﺎس ﺻﻔﺮ و ﻳﻚ را ارﺳﺎل ﻛﺮد و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﭼﻄﻮر ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷـﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻮج ارﺳﺎل ﺷﺪه‪ ،‬ﺻﻔﺮ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻳﻚ؟‬

‫‪٧١‬‬
 ‫روشﻫﺎي ‪) Digital Radio‬رادﻳﻮﻳﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎل( در اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت‪:‬‬
‫‪: Amplitude Shift – Keying (ASK) -1‬‬
‫اﻳﻦ روش دو ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺑﺎ ﻣﻴﺪانﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ )ﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﻣﻴﺪان ﭘﺎﻳﻴﻦ و دﻳﮕﺮي ﺑﺎ ﻣﻴﺪان ﺑﺎﻻ( در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ و ﺑـﻴﻦ اﻳـﻦ دو ﺳـﻴﮕﻨﺎل ﻣـﺪام‬
‫‪ Shift‬ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻮج ﺑﺎ ﻣﻴﺪان ﺑﺎﻻﻳﻲ ارﺳﺎل ﺷﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ و اﮔﺮ ﻣﻮج ﺑﺎ ﻣﻴﺪان ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ ارﺳﺎل ﺷﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺻﻔﺮ‪.‬‬

‫‪: Frequency Shift – Keying (FSK) -2‬‬

‫در اﻳﻦ روش دو ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺻﻔﺮ و ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و دادهﻫﺎ را ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬

‫روشﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫‪. Phase Shift – Keying (PSK) -3‬‬
‫‪ : QAM Shift – Keying (QSK) -4‬اﻳﻦ روش ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ‪ PSK‬و ‪ ASK‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٧٢‬‬
 ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺳﻴﺎر‬
‫‪Mobile Communication‬‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮ‪ ،‬دﻛﻞﻫﺎ ﻳﺎ ﺑﺮجﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻮﺑﺎﻳﻠﻲ اﺳﺖ‪ ،‬دﻳﺪهاﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ آنﻫﺎ در اﺻﻄﻼح ‪ Base Station‬ﻳﺎ ‪ BS‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻫﺮﻛﺪام از ﺳﻪ ﺟﺰء ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬آﻧﺘﻦ )‪(Antenna‬‬
‫‪ -2‬دﻛﻞ ﻳﺎ ﺑﺮج )‪(Tower‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺨﺰن ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻟﻜﺘﺮﻳﺴﻴﺘﻪ )ﺑﺮق( ﻳﺎ ‪. BTS‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺨﺰن‪) BS Transceiver ،‬اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﺎﻳﻪ ارﺳﺎل و دﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪه( ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﺨﺎزن ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﻛﺎﺑﻞ ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري ﺑﻪ ﺳﻮﺋﻴﭻﻫﺎي ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ Mobile Switch‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺘﺼﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫دﻛﻞﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻧﻘﺎط دورﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و اﻣﻜﺎن ﻛﺎﺑﻞﻛﺸﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﻳـﺶ ﺑـﻪ دﻛـﻞﻫـﺎي ﻧﺰدﻳـﻚﺗـﺮ‬
‫ﻣﺘﺼﻞاﻧﺪ‪) .‬ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺎﻻ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ(‬

‫در ﻣﺨﺎﺑﺮات‪ ،‬ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ روي اﻳـﻦ ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻳـﻚ ﺑﺎﻧـﻚ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ )‪ (Database‬ﻗـﺮار دارد ﻛـﻪ در‬
‫اﺻﻄﻼح ﺑﻪ آن ‪ HLR‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ )ﻣﺨﻔﻒ ‪(Home Location Register‬‬

‫ﻣﻔﻬﻮم ‪ Registration‬ﻳﺎ ﺛﺒﺖ ﻧﺎم و روال ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺷﻤﺎ و ﮔﻮﺷﻲ ﻣﻮﺑﺎﻳﻠﺘﺎن ﺟﻬﺖ ارﺳﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺑﻪ آن‪:‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﮔﻮﺷﻲ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ ﺷﻤﺎ روﺷﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ دﻛﻞ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه و ﻳﻚ ﭘﻴﻐﺎم ﺑﻪ آن ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ در اﺻﻄﻼح ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷـﻮد‬
‫ﮔﻮﺷﻲ ﺑﻪ دﻛﻞ »ﺳﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ«‪.‬‬
‫ﮔﻮﺷﻲ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﺷﻤﺎره ﺳﺮﻳﺎل ﻳﻜﺘﺎ دارد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻤﺎره ﺳﺮﻳﺎل و ﺷﻤﺎره ﺧﻂ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺷﻤﺎره دﻛﻞ ﺑﻪ ﺳﻮﺋﻴﭻ ارﺳﺎل ﻣﻲﺷـﻮد و‬
‫ﺳﻮﺋﻴﭻ اﻳﻦ ﺷﻤﺎرهﻫﺎ را در دﻳﺘﺎﺑﻴﺲ ‪ HLR‬ذﺧﻴﺮه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮔﻮﺷﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﺮ ‪ 10‬اﻟﻲ ‪ 30‬ﺛﺎﻧﻴﻪ )ﺑﺴـﺘﻪ ﺑـﻪ ﻧـﻮع ﮔﻮﺷـﻲ( وﻇﻴﻔـﻪ دارد‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮد را در دﻳﺘﺎﺑﻴﺲ ﺛﺒﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ‪ Registration‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٧٣‬‬
‫ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻲ ﻛﻪ از ﮔﻮﺷﻲ ﻣﺎ ﺑﻪ دﻛﻞ ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد ﻳﺎ ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻲ ﻛﻪ از دﻛﻞ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻲ ﻣﺎ ارﺳﺎل ﻣـﻲ ﺷـﻮد اﺻـﻄﻼﺣﺎً ‪ Page‬ﮔﻔﺘـﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﺴﻲ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎس ﻣﻲﮔﻴﺮد ‪ ،‬ﺳﻮﺋﻴﭻ ‪ HLR‬را ﭼﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ‪ HLR‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﭼﻪ ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻨﻲ آﺧﺮﻳﻦ ﺑـﺎر‬
‫در اﻃﺮاف ﻛﺪام دﻛﻞ و ﺑﺎ ﭼﻪ ﮔﻮﺷﻲاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺳﻴﮕﻨﺎل را دﻗﻴﻘﺎً ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﮔﻮﺷﻲ ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ روال ﻛﻠﻲ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺷﻤﺎ و ﮔﻮﺷﻲﺗﺎن در دﻧﻴﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻌﺪ از آﺧﺮﻳﻦ ﺛﺒﺖ ﻧﺎم‪ ،‬ﮔﻮﺷﻲ ﺷﻤﺎ ﺧﺎﻣﻮش ﺷﻮد و ﺷﻤﺎ از ﻣﺤﺪوده آﺧﺮﻳﻦ دﻛﻠﻲ ﻛﻪ در آن ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﻛﺮده ﺑﻮد ﺧﺎرج ﺷﻮﻳﺪ‬
‫)و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودهاي ﺑﺮوﻳﺪ ﻛﻪ آﻧﺘﻦدﻫﻲ ﺻﻔﺮ اﺳﺖ( و ﺳﻴﮕﻨﺎل ارﺳﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻲ ﺷـﻤﺎ ﻧﺮﺳـﺪ‪ ،‬در اﻳﻨﺼـﻮرت ﺳـﻮﺋﻴﭻ اﻳـﻦ ﺳـﻴﮕﻨﺎل را ﺑـﻪ‬
‫دﻛﻞﻫﺎي ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ‪ .‬اﮔﺮ آﻧﺠﺎ ﻫﻢ ﺟﻮاب ﻧﮕﺮﻓﺖ ﺑﻪ دﻛﻞﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ و ﺑﻌﺪ از آن دﻛﻞﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮر و اﮔﺮ از دﻛـﻞﻫـﺎي‬
‫ﻛﺸﻮر ﻫﻢ ﺟﻮاب ﻧﮕﺮﻓﺖ ﺑﻪ دﻛﻞﻫﺎي ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻂ ﻣﺎ در آﻧﺠﺎ ‪ Roaming‬ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﻗـﻊ اﻳـﻦ ﻛـﺎر را آﻧﻘـﺪر‬
‫اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ ﺗﺎ ﮔﻮﺷﻲ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻤﺎ را ﻧﻴﺎﺑﺪ و ﭘﻴﻐﺎم »ﻣﺸﺘﺮك ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ در دﺳـﺘﺮس ﻧﻤـﻲﺑﺎﺷـﺪ« را اﻋـﻼم ﻛﻨـﺪ‪.‬‬
‫)ﺗﻌﺠﺐ ﻧﻜﻨﻴﺪ! اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬در ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﺑﺮ ﻫﻢ زدن اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ(‬

‫ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﮔﻮﺷﻲ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ ﺷﻤﺎ دزدﻳﺪه و ﻳﺎ ﮔﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ آن را ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ؟‬

‫‪: Antenna‬‬
‫آﻧﺘﻦﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻛﺜﺮ ﻧﻘﺎط دﻧﻴﺎ دارﻳﻢ ﺑﻪ آﻧﺘﻦﻫﺎي ‪ Sectorized‬ﻣﺸﻬﻮرﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﺮ آﻧﺘﻦ ‪ 120‬درﺟﻪ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺎ ﺳﻪ آﻧﺘﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﻫﻤﻪ ‪ 360‬درﺟﻪ را ﭘﻮﺷﺶ داد‪ .‬ﺷﻌﺎع ﭘﻮﺷﺶ آﻧﺘﻦﻫﺎ‬
‫‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٧٤‬‬
 ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﻜﺘﻮر )‪: (Sector‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪاي ﻛﻪ ﻫﺮ آﻧﺘﻦ )ﻧﻪ ﻫﺮ ‪ (BTS‬ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺳﻜﺘﻮر ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪:(Base Transceiver Station) BTS‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻳﺎ ‪Box‬ي ﻛﻪ ﻛﻨﺎر ﻫﺮ ﺑﺮج ﻗﺮار دارد و وﻇﻴﻔﻪ آن درﻳﺎﻓﺖ از و ارﺳﺎل اﻟﻜﺘﺮﻳﺴﺘﻪ ﺑﻪ آﻧﺘﻦﻫﺎ اﺳﺖ در اﺻﻄﻼح ‪ BTS‬ﻳﺎ »اﻳﺴﺘﮕﺎه‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪه‪-‬ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﭘﺎﻳﻪ« ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪ Cell‬ﻳﺎ ﺳﻠﻮل‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﻛﻪ ﻳﻚ ‪ BTS‬ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪ Cell ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪BTS‬ﻫﺎ‪:‬‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺮ ‪ BTS‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ x+x+x‬ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﺪد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ‪ x‬ﺿﺮب در ‪ 7‬ﻣﻲﺷﻮد و ﺗﻌﺪاد اﺗﺼﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ آن ‪ BTS‬ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً‪:‬‬
‫‪ 1+1+1‬ﻳﻌﻨﻲ‪:‬‬
‫‪ 21 = 7+7+7‬اﺗﺼﺎل ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫‪ 2+2+2‬ﻳﻌﻨﻲ‪:‬‬
‫‪ 42 = 14+14+14‬اﺗﺼﺎل ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫‪ 3+3+3‬ﻳﻌﻨﻲ‪:‬‬
‫‪ 63 = 21+21+21‬اﺗﺼﺎل ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫‪ 4+4+4‬ﻳﻌﻨﻲ‪:‬‬
‫‪ 84 = 28+28+28‬اﺗﺼﺎل ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ‪ 84‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻦ ﺑﻲﺗﻲاس ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ و ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﻳـﻚ‬
‫‪ BTS‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ‪ 80‬ﺑﻴﺎن ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻌﻨﻲ ‪ 4‬ﻛﺎﻧﺎل ﺑﺮاي ﻋﺎﺑﺮان در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺣـﻴﻦ ﻋﺒـﻮر از ﻛﻨـﺎر اﻳـﻦ‬
‫اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻣﻲﮔﺬرﻧﺪ و ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮوﻳﺲدﻫﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪) .‬ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﺪ ﺷﻤﺎ در ﻣﺎﺷﻴﻦ در ﺣﺎل ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬اﮔـﺮ در ﻣﺎﺷـﻴﻦ از ﻣﺤـﺪوده‬
‫ﻳﻚ آﻧﺘﻦ ﺧﺎرج ﺷﻮﻳﺪ و ﺑﻪ ﻣﺤﺪوده آﻧﺘﻦ ﺑﻌﺪ وارد ﺷﻮﻳﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي آﻧﺘﻦ دوم ﻳﻚ ﻋﺎﺑﺮ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﻴﺪ‪(.‬‬
‫ﺗﻤﺎم ‪BTS‬ﻫﺎ در ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ BSC‬ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٧٥‬‬
 ‫‪:( Base Station Controller) BSC‬‬
‫‪ ،BSC‬وﻇﻴﻔﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮدن ‪BTS‬ﻫﺎ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد‪ .‬از ﻳﻚ ﻃﺮف ﺑﻪ ‪BTS‬ﻫﺎ و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻣﺨﺎﺑﺮات )‪ (MSC‬ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪:(Mobile Switching Center) MSC‬‬

‫ﻫﻤﻪ ‪BTS‬ﻫﺎ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ اﺻﻠﻲ آن اﻳﺠﺎد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ در ﺑﺮﻗـﺮاري ارﺗﺒـﺎط ﺑـﻴﻦ ﻛـﺎرﺑﺮان ﻣﻮﺑﺎﻳـﻞ‬
‫)‪ (GSM‬و ﻛﺎرﺑﺮان ﺗﻠﻔﻦ ﺷﻬﺮي )‪ (PSTN‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮﺋﻴﭻ ‪ MSC‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﻚ ‪: MSC‬‬

‫‪٧٦‬‬
 ‫ﺑﺮاي درك ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺎم دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﺮ ﻳﻚ‪ ،‬ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ )از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮ را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ(‪:‬‬

‫‪٧٧‬‬
 ‫ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺳﻠﻮﻟﻲ‬
‫‪Cellular Networks‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ رادﻳﻮﻳﻲ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ رزرو ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸـﻜﻞ ﺑﺎﻧﻴـﺎن ﺷـﺒﻜﻪﻫـﺎي‬
‫ﺳﻠﻮﻟﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻫﺮ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ رِﻧﺞ ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ﺧﺎص ﺑﻪ آنﻫـﺎ داده ﻣـﻲﺷـﻮد و ﻓﻘـﻂ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ از آن رﻧﺞ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﻫﺮ ﺑﺎﻧﻲ )ﻣﺜﻼً اﻳﺮاﻧﺴﻞ در اﻳﺮان( ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮري اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ را در اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ‪:‬‬
‫اوﻻً‪ :‬ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ روي ﻳﻚ اﻳﺴﺘﮕﺎه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﺸﺘﺮك ﻳﻚ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺧﺎص(‪ .‬ﻳﻌﻨـﻲ ﻣـﺜﻼً روي ﻫـﺮ اﻳﺴـﺘﮕﺎه ﺑﺎﻳـﺪ ‪84‬‬
‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻣﺨﺘﻠﻒ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺛﺎﻧﻴﺎً‪ :‬اﻳﻦ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ در اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺠﺎور اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﺎ ﺷﻌﺎع ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮرا ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﺶ ﺿﻠﻌﻲ ﻣﻨﻈﻢ )ﺳـﻠﻮل( ﻧﺸـﺎن ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ‬
‫ﭘﺲ دو ﺳﻠﻮل ﻣﺠﺎور ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﺤﺪوده ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻧﻲ در اﺧﺘﻴﺎر دارد را ﺑﻪ ﻋﺪد ‪ 7‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ اﻳﻦ ‪ 7‬ﻣﺤﺪوده ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫آﻣﺪه‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎ را ﻃﻮري ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﭼﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺑﺎ ﻛﻨﺎر ﺧﻮد ﻫﻢﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﺼﺎوﻳﺮ زﻳﺮ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬

‫‪٧٨‬‬
 ‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻛﻞ ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﺎ ‪ 7‬ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﻮري ﺳﻠﻮلﺑﻨﺪي ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ دو ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﺎﻧﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺤﺪوده ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻋﺪد ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣـﺪه را ﺑـﺮ ﺗﻌـﺪاد ﻣﺸـﺘﺮﻛﻴﻦ ﻫـﺮ اﻳﺴـﺘﮕﺎه ﺗﻘﺴـﻴﻢ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻫﺮ ﻣﺸﺘﺮك در ﺑﻴﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﺧﻮد ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺧﺎص ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ و ﺗﺪاﺧﻞ ﻫﻢ رخ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﻳﻚ ﺑﺎﻧﻲ ﻣﺤﺪوده ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ‪ 800-870 MHz‬را در اﺧﺘﻴﺎر دارد و ‪BTS‬ﻫﺎي اﻳﻦ ﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ 2+2+2‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﻠﻮلﺑﻨﺪي را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺪوده ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲاي ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎﻧﻲ در اﺧﺘﻴﺎر دارد را ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬ﭘـﺲ در اﻳـﻦ ﻫﻔـﺖ ﺳـﻠﻮل ﭼﻨـﻴﻦ ﻣﺤـﺪودهﻫـﺎي‬
‫ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲاي ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‪:‬‬
‫ﺳﻠﻮل ‪ 800 :1‬ﺗﺎ ‪810‬‬
‫ﺳﻠﻮل ‪ 810 :2‬ﺗﺎ ‪820‬‬
‫ﺳﻠﻮل ‪ 820 :3‬ﺗﺎ ‪830‬‬
‫ﺳﻠﻮل ‪ 830 :4‬ﺗﺎ ‪840‬‬
‫ﺳﻠﻮل ‪ 840 :5‬ﺗﺎ ‪850‬‬
‫ﺳﻠﻮل ‪ 850 :6‬ﺗﺎ ‪860‬‬
‫ﺳﻠﻮل ‪ 860 :7‬ﺗﺎ ‪870‬‬
‫ﻣﺤﺪوده ﻓﺮﻛﺎﻧﺴﻲ ﻫﺮ ﺳﻠﻮل ‪ 10‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ اﺳﺖ و در ﻫﺮ ﺳﻠﻮل ‪ 14+14+14‬ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﻜﺎﻟﻤـﻪ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ ‪ 10‬را‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﺮ ‪ 42‬ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺷﻮد ‪ 0.23‬ﻫﺮﺗﺰ‪.‬‬
‫از ‪ 800‬ﻫﺮﺗﺰ ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و ‪ 0.23‬ﻫﺮﺗﺰ داﺋﻤﺎً ﺑﻪ ‪ 800‬اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻫﺮ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً ﻧﻔﺮ اول در ﺳﻠﻮل اول ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ‪ MHz 800.23‬ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻔﺮ دوم‪ ... 800.46 ،‬اﻟﻲ آﺧﺮ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎﻟﻲ دﻳﮕﺮ‪:‬‬

‫‪٧٩‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬ﺳﻠﻮل ﺑﻨﺪي ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺳﻠﻮﻟﻲ از ﻣﺸﻜﻞﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﻜﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻳﻜﻲ ﻣﻲﺷﻮد و‬
‫در اﺻﻄﻼح ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ »ﺧﻂ رو ﺧﻂ« ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺎﺷﻲ ﺑﻮدن ﻃﺮاح ﺳﻠﻮلﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺴﻞﻫﺎ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺳﻠﻮﻟﻲ )‪: (Cellular‬‬

‫‪) 1G‬ﻧﺴﻞ اول(‪:‬‬
‫* ﺗﻮﺟﻪ‪ G :‬ﻣﺨﻔﻒ ‪ Generation‬اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻧﺴﻞ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻧﺴﻞ از ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ‪ Analog‬ﺑﺮاي ارﺳﺎل ﺻﻮت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﺷﻲﻫﺎي ﺑﻲﺳﻴﻢ‪.‬‬
‫از اﻳﺮادات ﺑﺰرگ اﻳﻦ ﻧﺴﻞ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﻧﻮﻳﺰﭘﺬﻳﺮي ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد آن اﺳﺖ و دﻳﮕﺮي اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎ ﻣﺤﺪوده ﻛﻤﻲ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳﻦ ﻧﺴﻞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪AMPS, NMT, TACS :‬‬

‫‪) 2G‬ﻧﺴﻞ دوم(‪:‬‬

‫در اﻳﻦ ﻧﺴﻞ از ﺗﻜﻨﻴﻚﻫـﺎي ‪ Digital‬اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬در اﻳـﺮان و اروﭘـﺎ از اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ GSM‬و در آﻣﺮﻳﻜـﺎ از اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ‪TDM‬‬
‫و‪ CDMA‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در اﻳﻦ ﻧﺴﻞ ﻣﻲﺗﻮان ﺗﺎ ‪ 115Kbps‬داده ارﺳﺎل ﻛﺮد‪) .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﻋﻤﻞ ﻛﻤﺘﺮ از اﻳﻦ ﻣﻘﺪار اﺳﺖ(‬

‫‪) 2.5G‬ﻧﺴﻞ ‪ (2.5‬ﻳﺎ ‪: (G.P.R.S) General Packet Radio Service‬‬

‫در اﻳﻦ ﻧﺴﻞ اﻃﻼﻋﺎت در ﻗﺎﻟﺐ ‪) Packet‬ﺑﺴﺘﻪ( ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و از روش آﻣﺎري )‪ (Statistical‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در روش‬
‫‪ Statistical‬ﻛﻪ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ روش ‪ TDM‬ﺑﻮد‪ ،‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻛﺎﻧﺎل رزرو ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻫﺮ وﻗﺖ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺳﻴﮕﻨﺎل داﺷﺖ ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﺮد در ﻧﺘﻴﺠـﻪ در‬
‫ﻧﺴﻞ ‪ G.P.R.S‬ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﮔﻮﺷﻲ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺷـﺒﻜﻪ ﻣﺘﺼـﻞ ﻫﺴـﺘﻴﺪ و ﻓﻘـﻂ ﻫﺰﻳﻨـﻪ ارﺳـﺎل و‬
‫درﻳﺎﻓﺖ ﭘﻜﺖ را ﻣﻲدﻫﻴﺪ ﭼﻮن ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻛﺎﻧﺎل را اﺷﻐﺎل ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ و ﻫﺮ وﻗﺖ ‪ Packet‬داﺷﺘﻴﺪ‪ ،‬ارﺳﺎل و درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺜﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ از ﻧﻮع ‪ ،ADSL‬ﻣﺪت زﻣﺎنِ اﺗﺼﺎل ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در اﺗﺼﺎل ‪ Dial-up‬ﺷـﻤﺎ ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬
‫ﻣﺪت زﻣﺎن اﺗﺼﺎل ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻲدﻫﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ در ‪ ADSL‬ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ وﺻـﻞ ﻫﺴـﺘﻴﺪ و ﻓﻘـﻂ ﻫﺰﻳﻨـﻪ ارﺳـﺎل و درﻳﺎﻓـﺖ را‬
‫ﻣﻲدﻫﻴﺪ ﭼﻮن ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻛﺎﻧﺎلﻫﺎ را اﺷﻐﺎل ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ اﭘﺮاﺗﻮر ﺑﺘﻮاﻧﺪ ‪ G.P.R.S‬را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺠﻬﻴﺰاﺗﻲ ﺑﺨﺮد و روي ﺑﺮجﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﺮﻋﺖ اﻳﻦ ﻧﺴﻞ در ﻣﺤﻴﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ )ﻋﻠﻤﻲ( ‪ 115‬ﻛﻴﻠﻮﺑﻴﺖ در ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺳﺖ اﻣﺎ در ﻋﻤـﻞ ﺑـﻴﻦ ‪ 28‬ﺗـﺎ ‪ 40‬ﻛﻴﻠﻮﺑﻴـﺖ در‬ ‫‪-‬‬
‫ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪) 3G‬ﻧﺴﻞ ﺳﻮم(‪:‬‬

‫ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺎﺳﻲ در ﻧﺴﻞﻫﺎ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻓﺮﺿﺎً در ﺷﺒﻜﻪ ‪ G.S.M‬ﺑﺎﺷـﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧﻴـﺪ ﺑـﺎ ﻫﻤـﺎن ﺳـﻴﻢ‬
‫ﻛﺎرت در اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻳﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺮ ﺳﻴﻢ ﻛﺎرت ﻓﻘﻂ در ﺷﺒﻜﻪاي ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺷﺮﻛﺖ ﺧﻮدش ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ‪ ISP‬ﻳﻚ ﻣﻮدم ﺧﺎص ﺧﻮدش را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ!!‬
‫اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺆﺳﺴﻪ ‪ ITU‬ﻳﻚ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪) 3G‬ﺗﺮي‪.‬ﺟﻲ( ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎ ﺑـﺎ ﻳـﻚ ﺳـﻴﻢ ﻛـﺎرت‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻌﻼً ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﺤﺪودي ﻣﺜﻞ ‪ AT&T‬آن را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻧﺴﻞ ﻣﻲﺗﻮان ﺗﺎ ‪ 2Mbps‬داده ارﺳـﺎل ﻛـﺮد‪ .‬اﻳـﻦ ﻧﺴـﻞ ﺑـﺮاي‬
‫دﻧﻴﺎي ‪) Broadband‬ﭘﻬﻦﺑﺎﻧﺪ( اﺳﺖ‪ .‬از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻄﻮط اﻳﻦ ﻧﺴﻞ ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ ﻣﻲﺗﻮان از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻂ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ اﻧﻮاع ﻓـﻴﻠﻢ را داﻧﻠـﻮد ﻛـﺮده و‬
‫دﻳﺪ و ﭘﻴﺎمﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺮي را در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ ارﺳﺎل ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪٨٠‬‬
 ‫ﻧﺴﻞﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و اﺳﺘﺎﻧﺪارﻫﺎي ﻫﺮ ﻧﺴﻞ در ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪) 4G‬ﻧﺴﻞ ﭼﻬﺎرم(‪:‬‬

‫ﻧﺴﻞ ﭼﻬﺎرم ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه از ﻧﻈﺮ ﺳﺮﻋﺖ ‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ از ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻي اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﺷﻮﻧﺪ و اﻣﻜﺎن ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎطﻫﺎي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪاي ﺳﺮﻳﻊ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺴﻞ ﭼﻬﺎرم ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﺳﻮم از دو ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺻﻠﻲ ‪ LTE‬و ‪ WiMax‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺪام از اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ دو ﻓﻨـﺎوري را‬
‫ﺑﺮاي اراﻳﻪ ﺧﺪﻣﺎت اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻧﺴﻞ ﺳﻮم‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺌﻮري ‪ 2‬ﻣﮕﺎﺑﻴﺖ در ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﻋﻤﻞ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﺮﻋﺖ درﻳﺎﻓﺘﻲ ﺑﻴﻦ ‪ 500‬ﻛﻴﻠﻮﺑﻴﺖ‬
‫در ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﺎ ‪ 1.5‬ﻣﮕﺎﺑﻴﺖ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻣﺘﻐﻴﻴﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺴﻞ ﭼﻬﺎرم اﻓﻖﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي را در ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ ﺑـﺎز ﻛـﺮده اﺳـﺖ‪ .‬ﺳـﺮﻋﺖ داﻧﻠـﻮد ‪6‬‬
‫ﻣﮕﺎﺑﻴﺖ در ﺛﺎﻧﻴﻪ و آﭘﻠﻮد ‪ 1‬ﻣﮕﺎﺑﻴﺖ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻫﺪﻳﻪ ‪ 4G‬ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮان ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻨﺠﺎ اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﺷـﺒﻜﻪ ﻇﺮﻓﻴـﺖ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ را ﺗﺎ ‪ 100‬ﻣﮕﺎﺑﻴﺖ ﻫﻢ دارد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ اﻋﺪاد آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و وﻗﺘﻲ در ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﺗﺴﺖ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫ﻣﻘﺪاري ﻛﻤﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺆال ﺟﺎﻧﺒﻲ‪ :‬ﭼﺮا ﺗﻌﺪاد دﻛﻞﻫﺎي اﻳﺮاﻧﺴﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﭘﺮاﺗﻮر اول اﺳﺖ؟‬
‫در ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﺧﻮد را ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﭼﻨﺪ ﻣﺰﻳﺖ دارد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻋﻤﺮ ﺑﺎﻃﺮي ﮔﻮﺷﻲﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﻠﻮل ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ﺷﻮد‪ ،‬دﻛﻞﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﮔﻮﺷﻲ‬
‫ﺷﻤﺎ ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮي ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻃﺮي ﻛﻤﺘﺮي ﺑﺮاي ارﺳﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎل ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -٢‬آﻧﺘﻦﻫﺎ ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺗﻌﻤﻴﺮ و ارﺗﻘﺎ و ﺗﻮﻟﻴﺪ آﻧﺘﻦﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮ ﺷﺪن‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬از ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮ‪ :‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺻﺪا ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺲ اﻳﻦ ﻛﻪ اﻳﺮاﻧﺴﻞ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺸﺘﺮي دﻛﻞ دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ﻛﺮدن ﺳﻠﻮلﻫﺎﺳﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺮدن ﺳﻠﻮلﻫﺎ و دﻛﻞﻫﺎ‪.‬‬

‫‪٨١‬‬