0% found this document useful (0 votes)
65 views11 pages

Kheti Sandesh

The document provides tips to conserve water for irrigation purposes such as irrigating crops early in the morning, choosing drought-resistant crop varieties, mulching, using sprinklers and drip irrigation systems, growing dual-purpose crops, rooftop rainwater harvesting, and recycling household greywater for non-potable uses.

Uploaded by

hs015589
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
65 views11 pages

Kheti Sandesh

The document provides tips to conserve water for irrigation purposes such as irrigating crops early in the morning, choosing drought-resistant crop varieties, mulching, using sprinklers and drip irrigation systems, growing dual-purpose crops, rooftop rainwater harvesting, and recycling household greywater for non-potable uses.

Uploaded by

hs015589
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 11

1 meI, 2024

KyqI sMdyS sMpwdk: fw kulivMdr kOr ig`l


AMk : 348 sih sMpwdk: fw ieMdrpRIq kOr bopwrwey

pI.ey.XU. iv`c
2024-25 Akwdimk vryH
leI dw^ly SurU
siqbIr isMG gosl
vweIs cWslr, pI.ey.XU.

dyS dIAW imAwrI XUnIvristIAW iv`coN pI.ey.XU. nMU A`vl drjy dI XUnIvristI hox
dw mwx hwisl hY [ swl 2024-25 dy Akwdimk pRogrwmW iv`c dw^lw lYx dI
pRikirAw AwrMB kr id`qI geI hY[ pI.ey.XU. v`loN jwrI dw^lw noits iv`c
XUnIvristI dy v`K-v`K kwljW-KyqIbwVI kwlj, KyqI ieMjnIAirMg kwlj,
kimaUntI swieMs kwlj, bwgbwnI Aqy jMglwq kwlj Aqy byisk swieMsz kwlj
qoN ielwvw b`lovwl sONKVI dy KyqIbwVI kwlj Aqy biTMfw Aqy gurdwspur dy KyqI
sMsQwnW iv`c dw^ilAW leI ividAwrQIAW koloN ArzIAW dI mMg kIqI geI hY[
iesdy nwl hI pI.ey.XU. ny dw^lw pRIiKAwvW dIAW qrIkW dw AYlwn vI kIqw hY[
pI.ey.XU. qoN is`iKAw hwisl krn leI mYN ividAwrQIAW nMU jI AwieAW AwKdw hW [
ipAwry ividAwrQIE! qusIN vI ies XUnIvristI qoN au~c is`iKAw pRwpq krky
pMjwb Aqy dyS nMU hor isKrW qy lY ky jwx iv`c Xogdwn pw skdy ho [ dw^ly sMbMDI
iksy hor jwxkwrI leI rijstrwr dPqr, Akwdimk SwKw nwl 0161-
2401960 AYks. (286) au~pr sMprk kIqw jw skdw hY [ eImyl rwhIN
[email protected] qy sMprk bnwaux qoN ielwvw pI.ey.XU. dI vY~bsweIt
www.pau.edu au~pr lOgien kIqw jw skdw hY[
DrqI hyTly pwxI dI sMBwl
leI loVINdy kdm
Ÿ qzribAW Anuswr jykr Jony dI luAweI meI dy pihly h&qy kIqI jwvy qW pwxI dw p`Dr 70 sYN.mI. dI dr nwl
hyTW jWdw hY[ iesy qrHW 20 meI Aqy 10 jUn nUM lgwey Jony iv`c ieh igrwvt kRmvwr 50 sYN.mI. Aqy 10 sYN.mI.
rih jWdI hY jd ik 15 jUn qoN bwAd Jonw lgwaux nwl pwxI iv`c igrwvt nw-mwqr hI rih jWdI hY[ ies leI
Jony dI lvweI 15 jUn qoN bwAd hI kro[
Ÿ Jony dIAW G`t Aqy drimAwnw smW lYx vwlIAW iksmW ijvyN ik pI.Awr. 126, pI.Awr. 128, pI.Awr. 131
Awid dI hI ibjweI kro[ gYr is&wrSI lMbw smW lYx vwlIAW iksmW ijvyN ik pUsw 44, pIlI pUsw, fogr pUsw,
Awid nw bIjo[
Ÿ Jony dI is`DI ibjweI jUn mhIny iv`c krn nwl 20 &IsdI q`k pwxI dI b`cq ho skdI hY[
Ÿ ibnW k`dU kIqy v`tW/bY~fW qy Jonw lgwky G`to-G`t 25 &IsdI pwxI dI b`cq kIqI jw skdI hY[
Ÿ Jonw lgwaux qo pihlW Kyq ƒ lyzr krwhy nwl p`Drw krvw ky ie`kswr pwxI lgwaux nwl vI kw&I pwxI dI b`cq
ho jWdI hY[
Ÿ pflr jW suAwiel plvyrweIijMg rolr dI vrqoN nwl k`dU kIqy Kyq ivc Jonw lgwaux nwl 20-25 vI &IsdI
pwxI bc jWdw hY[
Ÿ pnIrI Kyq ivc lgwaux qoN bwAd kyvl pihly 15 idnW leI hI pwxI KVHw r`Kx dI loV hY[ ies qoN bwAd hryk
isMcweI pwxI zIrn qoN 2 idn bwAd hI krnI cwhIdI hY[ BwrIAW zmInW ivc ieh smW hor vI vDwieAw jw skdw
hY[ pr iDAwn r`Ko ik zmIn ivc qryVW nw pYx[
Ÿ Jony dI ktweI qoN 15 idn pihlW pwxI lgwauxw bMd kr dyxw cwhIdw hY[
Ÿ Jony dI QW qy bdlvIAW G`t pwxI lYx vwlIAW &slW ijvyN ik m`kI, nrmw, mUMgPlI Awid dI ibjweI kIqI jw
skdI hY[
Ÿ Gr dI zrUrq pUrI krn leI QoVw-QoVw rkbw dwlW, sbzIAW, Pl, gMnw Aqy qyl bIj hyTW vI ilAwauxw cwhIdw
hY[
Ÿ ApRYl qoN jUn mhIny q`k Ku`lHIAW kqwrW ivc bIjIAW jwx vwlIAW &slW ijvyN ik gMnw, kpwh, sUrjmuKI Aqy bhwr
r`uqI m`kI ƒ KwlW ivc pwxI lgw ky pwxI dI loV 25 &IsdI GtweI jw skdI hY[
Ÿ grmIAW dy idnW iv`c &slW dIAW kqwrW iv`c 6 tn pRqI hYktyAr dy ihswb nwl &slW dw nwV ivCw ky Kyq ivc
loVINdI nmI bxweI r`Kx nwl 5 pwxIAW q`k dI b`cq kIqI jw skdI hY[
Ÿ qupkw Aqy PuAwrw isMcweI nwl itaUbvY~l qoN Kyq q`k plwsitk pweIpW pw ky, itaUbvY~l ƒ Kyq dy ivckwr lgw
ky, KwlW p`kIAW krky Aqy KwLW dI inrMqr s&weI krdy rihx nwl v`fI mwqrw iv`c (15-40 &IsdI) pwxI dI
b`cq ho skdI hY[
Ÿ ies qoN ielwvw &l Aqy sbzIAW hyTlw rkbw qupkw Aqy PuAwrw isMcweI hyT ilAw ky 30-35 PIsdI pwxI dI
b`cq ho skdI hY[
Ÿ brswqW iv`c KyqW dy vwDU pwxI ƒ iPltr XUintW rwhIN fUMGy bor ivc su`tky Aqy ipMfW dy toiBAW dI smyN isr s&weI
krky zmIn hyTly pwxI dy hyTW if`gdy p`Dr ƒ T`lH pweI jw skdI hY[
Ÿ so Awau, Axmu`ly pwxI sMBwl leI hr p`Dr qy (KyqI/GrW/PYktrIAW iv`c) ies dI suc`jI vrqoN dw pRx krIey[

gurpRIq kOr, rwj kumwr Aqy gurpRIq isMG, Pwrm slwhkwr syvw kyNdr, pitAwlw
mobwiel: 94633-69063
k`cy AMb Aqy suAwdly pdwrQ
k`cy AMbW dw pMnw
sm`grI : k`cy AMb : 2 iklo (gu`dw = 1 iklo), KMf: 2 iklo,
pwxI : 1 iltr, inMbU dw sq: 25 gRwm (5 cmc), BuMinAw Aqy
pIisAw zIrw: 25 gRwm, kwlw nmk: 10-15 cmc (svwd
Anuswr), pudInw : 1 gu`tI (250 gRwm), potwSIAm
mYtwbweIslPweIt: ½ cmc
qrIkw : AMbW nUM Do lvo Aqy iC`l lvo [ pRYSr ku`kr iv`c QoVHw
ijhw pwxI pwky 2-3 sItIAW vjw idE[ TMfw hox qy h`Q nwl AMbcUr sm`grI
msl ky igtk qoN gu`dw cMgI qrHW auqwr lvo [gu`dy nUM imksr jW
k`cy AMb:1 iklo
h`Q vwly blYNfr nwl iekswr kr lvo [ hux stIl dy BWfy
iv`c pwxI Aqy KMf pw ky aubwlo [ aubwlw Awaux qy inMbU dw sq
qrIkw : k`cy AMbW nUM cMgI qrHW Doky sukw lvo [ Pyr AMbW
pw ky, ie`k do aubwly idau [ hux ies cwSnI iv`c pIisAw nUM stynlY~s stIl pIlr nwl iClky pqly-pqly
jIrw, kwlI imrc, kwlw nmk Aqy pudIny dw pyst pwau Aqy tukVy k`t lau jW k`dUks kr lau [ AMbW dy tukiVAW
aubwlw idau [ hux mlml dy k`pVy jW poxI nwl Cwx lau [hux jW k`dUks ikqy AMbW nMU sw& kpVy au~pr PYlw ky su~ky
cwSnI nUM AMbW dy gu`dy iv`c hOlI-hOlI pwau Aqy cMgI qrHW mlml dy k`pVy nwl cMgI qrHW F~k ky ienHW nMU 2 qoN 3
imlwau [ izAwdw dyr q`k Krwb hox qoN bcwaux leI
idnW leI D`up iv`c s`ukx leI r`Ko[ jdoN tukVy pUrI
potwSIAm mYtwbweIslPweIt nUM QoVHy ijhy iqAwr imSrx
iv`c Gol ky, bwkI AMb pMny iv`c cMgI qrHW imlwau[ pMny nUM
qrW s`uk jwx qW s`uky AMbW nMU imksr jwr iv`c pw idau
jIvwxUM rihq kIqIAW k`c dIAW boqlW iv`c Bro Aqy au~proN Aqy brIk pIs ky Cwx lau[ AmcUr pwaUfr vrqoN
1½ ieMc jgHw KwlI C`fo [F`kx bMd krky r`Ko Aqy loV pYx qy leI iqAwr hY iesnMU iksy hvwbMd f`by iv`c stor
ie`k ih`sw AMb pMny iv`c 3 ih`sy TMfw pwxI pw ky pIau [ krky loV Anuswr vrqoN [

gVUMbw (lONjI jW im`Tw AMb dw Acwr) k`cy AMbW dI ctnI


sm`grI : igtkW smyq k`cy AMb : 2 iklo (gu`dw = 1 sm`grI :k`cy AMb : 2 iklo (gu`dw = 1 iklo), KMf: 1
iklo), guV:500 gRwm, lUx :10 gRwm, lwl imrc iklo, lUx: 30 gRwm, BuMinAw Aqy pIisAw zIrw: 10
pwaUfr: 5 gRwm, zIrw: 10 gRwm, kwlw lUx: 10 gRwm, gRwm, klONjI: 10 gRwm, lwl imrc pwaUfr: 15 gRwm
sroN dw qyl: 10 im.lI., pwxI: 500im.lI. (svwd Anuswr), AYisitk AYisf: 7.5 im.il.,
qrIkw : AMbW nUM Do lvo Aqy pRYSr ku`kr iv`c QoVHw sofIAm bYnzoeyt:1.0 gRwm
ijhw pwxI pwky 2-3 sItIAW vjw idau [ TMfw hox qy qrIkw : AMbW nUM cMgI qrHW Doky sukw lvo [ iPr AMbW nUM
iC`l lvo [ h`Q nwl msl ky igtk qoN gu`dw cMgI qrHW iC`l ky k`dUks kr lau [ k`dUks ikqy AMbW ivc lUx
auqwr lvo jW igtkW smyq vI vrq skdy hW[ kVwhI pw ky A~Dy GMty leI ipAw rihx idau [ies nMU A`g qy
iv`c sroHN dw qyl pw ky grm kroo [ ies ivc zIrw pw r`Kky pkwau jdoN qk g`udw nrm nw ho jwey[hux ies
ky BMuno [ hux ies iv`c lwl imrc pwaUfr, lUx, kwlw ivc KMf pw ky cMgI qrHwN ihlwau jdoN q`k ieh gwVw nw
lUx qy AMbW dw g`udw jW igtkW smyq AMb pw idaou ho jwey [ ies qoN bwAd lwl imrc pwaUfr, BuMinAw
Aqy cMgI qrHW imlwau[ ies ivc pIisAw hoieAw guV Aqy pIisAw zIrw Aqy klONjI pwky cMgI qrwN ihlwau [
pw ky cMgI qrW ihlwau[ QoVHw ijhw pwxI pw ky cMgI A`g qoN kVwhI nMU auqwr ky ies ivc AYisitk AYisf
qrW aubwlo[ gwVHw hox qy gYs qoN auqwr lvo Aqy Aqy sofIAm bYnzoeyt pw ky cMgI qrHwN rlw idau [
grm-grm imSrx nMU SISy dy brqn ivc pw ky iF`lw grm-grm ctnI SISy dy brqn ivc pw ky iF`ly
Fkx lgwau [TMfw hox qy F`kx bMd kr idau[ ies nMU F`kx lgwau [TMfw hox qy F`kx bMd kr idau[
rotI jW prWTy nwl proso [

hrpRIq kOr, Bojn Aqy poSx ivBwg


mobwiel: 9814694656
jMimAw Sihd
kudrq dw qoh&w
Sihd dw srdIAW iv`c iekswr jMmx dw mqlb huMdw hY ik ies iv`c iksy qrHW dI koeI
imlwvt nhIN kIqI geI, Aijhy jMmy hoey dwxydwr Sihd nMU “kRIm hnI” vI ikhw jWdw hY[ pr ieh vI
dyKx iv`c AwauNdw ik swry iksmW dy Pu`lW dy Sihd nhIN jMmdy, ikauNik Sihd dy jMmx ip`Cy hyT ilKy
kwrn BUimkw inBwauNdy hn:
Sihd iv`c gulUkoz dI v`D mwqrw: Sihd iv`c mu`K qOr qy gulUkoz Aqy Prktoz nwm dIAW KMfW dw
imSrx huMdw hY[ijhVy Sihd iv`c gulUkoz Aqy pwxI dw Anupwq v`D huMdw hY (XwnI 2.1 qoN v`D), auh
v`D jMmdw hY[ srl BwSw iv`c khIey qW ijhVy Sihd iv`c gulUkoz v`D mwqrw iv`c hovygw auh v`D
jMmygw, jd ik ijhVy Sihd iv`c ieh gulUkoz Aqy pwxI dw Anupwq 1.8 qoN G`t huMdw hY, ausdy qrl
rihx dI sMBwvnw izAwdw huMdI hY[Sihd ivcly pwxI dI mwqrw jy G`t hovy qW vI auhdy jMmx dI
sMBwvnw v`D jWdI hY, ikauNik aus Sihd iv`c mOzUd KMf nMU qrl rUp iv`c r`Kx leI pwxI G`t
auplb`D huMdw hY[ jdoN koeI Sihd purwxw huMdw jWdw hY, qW aus iv`c pwxI dI mwqrw G`t skdI hY, ijs
krky auh izAwdw jMmdw hY[
Sihd iv`c prwg Aqy hor kxW dI mOjUdgI: Sihd iv`c mOjUd prwg, pRopoils Aqy mom vrgy kx
Sihd dy dwxydwr hox vyly iek inaUkils (kyNdr ibMdU) dw kMm krdy hn Aqy aus Sihd iv`c mOjUd
KMf dy AxU iehnW kxW dy nwl juV ky dwxydwr hox dI pRikirAw nUM SurU krdy hn[ pr nwl hI ieh
prwg dy kx Sihd nMU ausdy keI AOSDI dy gux vI pRdwn krdy hn[ ies leI ijs Sihd iv`c ieh
prwg Awid dy kx izAwdw hoxgy aus Sihd dy jMmx dI sMBwvxw qW izAwdw hovygI hI, blik auh
Sihd ishq leI PwiedymMd vI izAwdw hovygw[
qwpmwn: Sihd nMU stor krn dy qwpmwn iv`c bdlwA nwl Sihd dy jMmx dI pRikirAw v`D jW G`t
skdI hY[ G`t qwpmwn (14 ifgrI sYNtIgRyf qoN G`t) nwl Sihd dy jMmx dI sMBwvnw v`D jWdI hY,
jdik v`D qwpmwn qy Sihd qrl rUp iv`c hI rihMdw hY[ iesleI jykr Sihd nMU Pirj vrgy TMfy
vwqwvrx iv`c stor kIqw jWdw hY qW auhdw jMmxw qyz ho jWdw hY, Aqy jykr grm vwqwvrx iv`c
stor kIqw jwvy qW ieh pRikirAw hOlI ho jWdI hY[
Pu`l-Plwky dI iksm: Sihd iqAwr krn leI ijhVy Pu`lW dw nYktr mDU m`KIAW iek`Tw krky
ilAwauNdIAW hn, auhnW dI pRjwqI/ iksm vI Sihd dy Tos hox dI sMBwvxw nMU bhuq pRBwivq krdI
hY[
hrdIp isMG siBKI Aqy guraupdyS kOr, ikRSI ivigAwn kyNdr, pitAwlw
mobwiel: 81468-60099
kwmXwb fyArI PwrimMg dI nvyklI pCwx- rUp bsMq dI joVI
AwE hux g~l krdy hW ie`k ivl`Kx ikswn dy fyArI XUint bwry jo ik ipMf quMgvwlI dy do
sky Brw rUp isMG Aqy bsMq isMG dI joVI v`loN, qkrIbn 6-swl pihlW ky.vI.ky biTMfw qoN
tRyinMg lYx auprMq iqMn gwvW nwl SurU kIqw igAw sI[ ieh DMdw idn-rwq dy vwDy nwl A~j 28
pSUAW q`k phuMc cu`kw hY ijs iv~c 18-20 du~D dyx vwly pSU hn[ rozwnw 2 qoN 3 kuieMtl du`D dI
pYdwvwr krky ieh joVI Awpxy du`D dw mMfIkrn biTMfw Sihr iv`c kr rhI hY[ ie`k Brw Pwrm
Aqy ie`k Sihr iv`c du`D dy mMfIkrn dI dyK-ryK krdw hY[ ies pirvwr kol AwpxI j`dI zmIn
isr& cwr eykV hY Aqy 30 eykV zmIn Tyky au~pr lY ky KyqI krdy hn[
iehnW ny du`D dy mMfIkrn leI biTMfw Sihr dI cox ies krky kIqI sI, ik Sihr iv`c
du`D dw ryt bhuq vDIAw hY[ A`j vI ieh gW dw du~D 55/- rupey pRqI lItr Aqy m`J dw du`D 65/-
rupey pRqI lItr vyc rhy hn[ ieh ryt ipMf dy ryt qoN kw&I izAwdw hY Aqy Sihr iv`c pYsw ngd
Aqy AfvWs iv~c pRwpq huMdw hn[ gwhkW dI loV muqwbk du~D pdwrQ ijvyN ik iGE, m`Kx,
KoAw, pnIr, dhIN, krIm Awid pYdw krdy hn Aqy grmI dy idnW iv`c AweIskRIm iqAwr krky
vycx iv~c kw&I muhwrq r~Kdy hn[
ieh pSU Kurwk GrylU p`Dr qy iqAwr krdy hn,ikauNik bzwrI Kurwk mihMgI Aqy mwVI
kuAwltI dI hox kwrn pSU Krwb huMdy hn[ ieh bhuq swrIAW aupjW Aqy sih aupjw Awpxy KyqW
iv`c pYdw krky bzwr nwloN ssqI Aqy sMquilq Kurwk iqAwr krdy hn[ ieh AwpxI GrylU m`kI
qoN sweIlyj vI bxwauNdy hn jo ik bhuq vDIAw pSU Kurwk hY[ swielyj dI vrqoN nwl ssqw du`D
pYdw huMdw hY[ ieh loV pYx qy qUVI/prwlI dI XUrIAw nwl soD krky vI vrqoN iv`c ilAwauNdy hn[
ieh bhuq swrIAW ibmwrIAW Aqy dvweIAW dw igAwn r`Kdy hn[ jo ik loV pYx qy pSU
tIkwkrn, vYkSInySn, mlp rihq Awid krn iv`c shweI is`D huMdw hY[ iehnW ipMfW dy nwl
l`gdy ipMfW iv`c vI cMgy fyArI XUint sQwpq krvwey hn Aqy loV pYx qy auhnW qoN smr`Qw
muqwbk du`D dI KrId krdy hn[
AgWaU smyN dI ivauNqbMdI muqwbk iehnW Awpxw nvW hweItYk Aqy mwfrn fyArI
XUint jo ik 100 gwvW dI smr~Qw r~Kdw hY ipMf quMgvwlI ivc sQwpq kr ilAw hY[ ijs nwl
iehnW dI JolI iv`c v`D munw&w pYx dI aumId kIqI jw skdI hY[ aumId hY ik pwTk ies joVI dI
imhnq Aqy lgn nwl kIqy kMm qoN pRBwivq hoxgy[ jo vI ikswn vIr/BYx koeI vI shwiek DMdw
krn dI ie~Cw r`Kdw hY auhnW ƒ ikRSI ivigAwn kyNdr nwl qwlmyl krky ik`qw mu`KI isKlweI
kors krn auprMq hI Aijhy kMm iv`c Awauxw cwhIdw hY[ swƒ Brosw hY ik v`D qoN v`D pwTk
fyArI DMdy nwl juV ky cMgy fyArI XUint sQwpq krngy[ ieh DMdy rozwnw dy ^rcy dI pUrqI, hr
Gr rozgwr, Awmdn dI vfoqrI Aqy ipMf/Sihr p`Dr qy quhwfI ivl~Kxqw ƒ drswauNdy hn[
AjIqpwl isMG DwlIvwl, gurdIp isMG Aqy srvipRAw isMG, ikRSI ivigAwn kyNdr, biTMfw
mobwiel: 98142-49159
lwhyvMd b`krI pwlx leI
kuJ buinAwdI suJwA

Ÿ b`krI pwlx ivigAwnk FMg nwl kro[


Ÿ b`krI dI cMgI nsl pwlo Aqy nslkSI vDIAw qrIky nwl kro[
Ÿ ieMn-brIifMg nw kro Bwv nyVy dy irSqydwr jwnvrW dw imlwp nw kro[
Ÿ bItl nsl dy pSU nUM bItl nwl hI myl krwE[
Ÿ b`krI nUM Kurwk iv~c sMquilq Bojn idE ijs nwl b`krIAW dI ishq TIk
rihMdI hY[
Ÿ Kurwk iv`c nIrw, hrw cwrw, su`kw cwrw, dwxw jW PIf, sweIlyj Aqy dr^qW dy
p`qy Awid id`qy jw skdy hn[ ies qoN ielwvw Kurwk iv`c lUx Aqy DwqW dw cUrw
(imnrl imkscr) vI idE[
Ÿ b`krIAW nUM sw&-suQry Aqy Awrwmdwiek Fwry/SY~f AMdr r`Ko[ is`ly Aqy ig`ly
vwqwvrx iv~c b`krI dI ishq ivgV skdI hY[
Ÿ g`Bx b`krIAW nUM sUx qoN 7-10 idn pihlW v`Kry kmry iv`c r`Ko[
Ÿ nvyN jnmy ClwrUAW nUM bhulw/bhulI zrUr iplwE[
Ÿ b`krIAW dI ishq TIk rhy ies leI inXimq qOr qy ikrm rihq krdy rho
Bwv fIvwrimMg krdy rho[
Ÿ lwg jW CUq dIAW ibmwrIAW ijvyN ik mUMh Kur, ientYrotokmIAW Awid qoN bcwA
dy tIky (vYksInySn) lgvwE[
Ÿ b`krIAW dI Kurwk iv`c Acwnk bdlwA qoN prhyj kro Aqy koeI vI KurwkI
qbdIlI hOlI-hOlI kro[
Ÿ kdy vI ibnW ivigAwnk jwxkwrI jW tRyinMg ley ibnW ieh ik`qw nw kro[
Ÿ b`krI pwlx dI tRyinMg leI Awpxy izly dy ikRSI ivigAwn kyNdr ivKy sMprk
kro[
munIS kumwr Aqy Ajy isMG, ikRSI ivigAwn kyNdr, iProzpur
mobwiel: 9463721182
pI.ey.XU. KyqI mwihrW dy fYsk qoN
mOsm (01-05-2024)
Awaux vwly 24 GMitAW dOrwn luiDAwxw Aqy iesdy nwl l`gdy BwgW iv`c
mOsm sw& Aqy KuSk rihx dw Anumwn hY[

idn dw qwpmwn: 33.0 if.sY.


rwq dw qwpmwn: 15.2 if.sY.

svyr dI nmI: 75%

Swm dI nmI: 23%


vwSpIkrn: 1.4 im.im.
(ipCly 24 GMitAW dOrwn)

bwirS:
(ipCly 24 GMitAW dOrwn) 0.0 im.im

idn dI lMbweI 13 GMty 21 imMt

mOsm dI Biv`KvwxI: Awaux vwly 3-4 idnW dOrwn pMjwb iv`c mOsm swP Aqy KuSk
rihx dw Anumwn hY [
Awaux vwly idnW iv`c mOsm dw hwl
ielwky /mOsmI pYmwny nIm phwVI ielwky mYdwnI ielwky d`Kx-p`CmI ielwky
v`D qoN v`D qwpmwn (if.sYN) 29-36 29-36 29-36
G`t qoN G`t qwpmwn (if.sYN) 14-23 15-24 14-21
svyr dI nmI (%) 54-84 45-68 45-84
Swm dI nmI (%) 41-70 41-62 41-70

ikswnW leI mOsm Aqy &slW dw hwl: Awaux vwly 3-4 idnW dOrwn pMjwb iv`c mOsm
sw& Aqy KuSk rihx dw Anumwn hY [ ikswn vIrW nMU mOsm ƒ iDAwn iv`c r`Kdy hoey
hI &sl dI vwFI/ ghweI krn dI slwh id`qI jWdI hY[
KyqI &slW
&sl dy cMgyry JwV leI 7 qoN 12 idnW dy vk&y qy pwxI idMdy rho[ [ fIlw/moQw dI rokQwm leI 2,
4-fI sofIAm swlt 80 pRqISq 800 gRwm ƒ 200 iltr pwxI iv`c imlw ky pRqI eykV dy ihswb
kmwd nwl vrqx dI is&wrS kIqI jWdI hY[KwdW pwaux qoN bwAd Kyq ƒ pwxI dy idE[ pwxI dI b`cq
leI gMny dIAW lweInW ivckwr 20-25 kuieMtl pRqI eykV dy ihswb nwl Jony dI prwlI jW gMny dI
p`qI ivCw dyvo[ jykr &sl lwl sVn jW murJweI nwl burI qrHW pRBwivq huMdI hY qW aus ƒ rytUn nw kro[

cypy dy hmly qoN bcwaux leI 40 gRwm AYktwrw 25 qwkq jW 400 imlIiltr rogr 30 qwkq jW 600
qylbIj imlIiltr frsbwn/korybwn 20 qwkq ƒ 80-125 iltr pwxI iv`c pw ky pRqI eykV dy ihswb
(Psl p`kx dw smW)
iCVkwA kro[ rogr surMgI kIVy dI rokQwm vI krygI[
15 meI q`k nrmy qy kpwh dIAW isPwirS kIqIAW iksmW jW bI tI nrmy dIAW iksmW jW doglIAW
nrmw/kpwh iksmW dI ibjweI mukMml kr lau[ kpwh-nrmy dI &sl iv`c nwgy Brn leI il&wi&AW iv`c bIj
lgwau[vDIAw jmwA leI cMgy pwxI nwl BrvIN rOxI kro[

Agyqy cwry dI ibjweI dw ieh Fu`kvW smW hY[ ienHW cwirAW iv`coN m`kI, crI, bwjrw, igMnI Gwh Aqy
nypIAr bwjrw AwauNdy hn jo ik hry cwry dI kmI vwly smyN cMgI kvwiltI dw hrw cwrw idMdy hn[ bIj
hry cwry leI r`Ky brsIm dy Kyq iv`coN kwSnI ndIn pu`t idau [

syNjU hwlqW iv`c mUMg&lI dI iksm jy 87 jW AY~s jI 99 jW AY~m 522 ies mhIny dy A^Ir q`k bIj
idau[
mUMgPlI

ies mhIny grmI kw&I ho jWdI hY[ sUrjmuKI dy cMgyry vwDy leI 8-10 idnW bwAd pwxI idMdy rho[
Pu`lW qy AweI &sl nMU Aqy aus qoN ip~CoN pwxI dI Gwt nhIN AwauxI cwhIdI[
sUrjmuKI

bwZbwnI
grmI vDx nwl &lW dw kyrw v`D skdw hY [ AwVU Aqy AlUcy dy bwgW iv`c lgwqwr is`l bxweI
r`Ko [ AMb, lIcI, nwSpwqI Aqy inMbU jwqI dy &lW ƒ lgwqwr hlkIAW isMcweIAW krdy rho [
nvyN lgwey bUitAW dy jVH-mu`F vwly Bwg qy Awey &utwry ƒ lgwqwr qoVdy rho [ AMbW dy bUitAW ƒ
ic`toN rog qoN bcwaux leI 1.0 im.lI kMtw& pRqI iltr pwxI dy ihswb nwl iCVko[ &ldwr bUitAW
ƒ is&wrSW muqwibk rswiexk KwdW dI dUjI ikSq pw idau Aqy nwSpwqI dy bwgW iv`c KwdW pwaux qoN
bwAd Jony dI prwlI nwl mlicMg (10 sYNtImItr motI qih) kro [

sbzIAW
tmwtr, bYNgx, imrc, iSmlw imrc Aqy vylW vwlIAW sbzIAW nMU pwxI shI AMqrwl qy idau Aqy
loV qoN v~D pwxI nwl nw lwau[ quVweI smyN bUitAW dw iDAwn r`Ko qW jo iehnW ƒ nukswn nw phuMcy[
sbzIAW
bYNgx, imrc, iSmlw imrc Aqy k`dU jwqI dIAW sbzIAW dI quVweI smyN-smyN qy krdy rho[ mwrc
iv`c bIjI geI swauxI dy gMiFAW dI pnIrI dI cMgI qrHW dyKBwl kro Aqy 5-7 idnW dy vk&y qy pwxI
idMdy rho[
pSU pwlx
grmIAW iv`c pSUAW dI Kurwk v`l Kws iDAwn dyx dI loV huMdI hY[keI vwr ies mOsm iv`c hry cwry dI Gwt
Aw jWdI hY, ijs kwrx pSU pwlk su`ky cwry KuAwaux leI mjbUr ho jWdy hn[pr ienHW su`ky cwirAW iv`c
pcxXog q`q bhuq G`t huMdy hn[lvyrI qoN pUrw du`D lYx leI sMquilq vMf ijs iv`c G`to G`t 16 pRqISq
pcxXog k`cI pRotIn hovy, zrUr vrqo[ grmIAW iv`c bhu-ktweI vwly cwry, hry p`Ty pwaux leI bIjxy bhuq
zrUrI hn[ienHW iv`c igMnI Gwh qy nypIAr Gwh cMgy hn[ kxk jW jvI qoN KwlI hoey KyqW iv`c p`Ty ibnW dyrI kIqy
bIjxy cwhIdy hn[

meI mhIny dy isKlweI-kors sik`l ifvYlpmYNt sYNtr (0161-2401960 AYkstYSn 261)


meI 02 : mSIn nwl Jonw lwaux leI mYt-tweIp nrsrI iqAwr krnw
Aqy Jony dI is`DI ibjweI
meI 14-16 : grmI ru`q dIAW KuMbW dI kwSq
meI 20-24 : kudrqI isrkw Aqy b`qy bxwauxw

kxk-Jonw &slI c`kr iv`c kudrqI swDnW ƒ bcwaux leI zrUrI nukqy

cMgI KyqI pMjwb iv`c &slI iviBMnqw leI isPwirS &slI c`kr
pMjwb iv~c sbzIAW rwhI &slI iviBMnqw

dy meI AMk iv`c pVoH: Jony dIAW G`t smW lYYx vwlIAW iksmW dI ibjweI Aqy ivauNqbMdI
isMcweI vwly pwxIAW dI swauxI dIAW mu`K PslW iv`c suc`jI vrqoN
AgWhvDU ikswn Aqy s&l pI.ey.XU. smwrt sIfr Dwrk
pwxI dI b~cq Aqy vDyry JwV leI &slW dI ibjweI bY~fW jW v~tW
vwqwvrx AnukUl jYivk Kwd-vrmIkMpost
lwhyvMd b~krI pwlx leI kuJ buinAwdI suJwA
Jony dI mSInI lvweI leI mYt tweIp pnIrI iqAwr krn dI ivDI
Sihd qoN iqAwr auqpwd hn ishqmMd bdl
grmIAW ru`q dIAW sbzIAW ivc isMcweI pRbMD dI mh`qqw
AwE GrylU p`Dr qy dwlW dI mu`FlI pRosYisMg krIey
pwxI, ibjlI Aqy mzdUrI dI b`cq leI kwrgr hY...
rswiex-mukq &l auqpwdn dIAW qknIkW
AwVU Aqy AlUcy dI suc`jI quVweI Aqy bwAd dI sWB-sMBwl
pI. ey. XU. &rUt &lweI trYp nwl &lW Aqy sbzIAW dIAW
Jony dIAW pI.ey.XU. v`loN pRmwixq iksmW dI v`D irhw ruJwn
klrwTIAW zmInW Aqy auhnW dw pRbMDn

slwnw cMdw 200/- jMimAw Sihd: kudrq dw qohPw


grmIAW leI pIx pdwrQ
cMgI KyqI mwisk rswly dy mYNbr bxn pSUAW nUM CUq dIAW ibmwrIAW qoN bcwE
leI sMprk kro: ibznYs mYnyjr, sMcwr kyNdr jUn mhIny dy KyqI ruJyvyN
mo: 98884-37011, 0161-2401960 (475) pMjwb AYgrIklcrl XUnIvristI dy jUn 2024 dy isKlweInwmy

Cwpk : fw. qyijMdr isMG irAwV, Apr inrdySk sMcwr, pMjwb AYgrIklcrl XUnIvristI ifzwien : sMdIp kOr
ies KyqI sMdyS iv~c Cpy lyKW dw kwpI rweIt sur`iKAq hY[ pRkwSk/sMpwdk dI pRvwngI ibnW pRkwSq krn dI AwigAw nhIN hY[
PAU Extends Support Across
All Social Media Platforms
Connect with Us
Click Down

PAU Portal
2401960-79 (Ext. 373,475)

Join hands with PAU through social media and


empower your agricultural journey!

You might also like