Normy Szkoleniowe

MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ
SZTAB GENERALNY WOJSKA POLSKIEGO
Szkol. 849 /2012
NORMY SZKOLENIOWE
NA OSIĄGANIE ZDOLNOŚCI DO DZIAŁANIA
ORAZ GOTOWOŚCI DO REALIZACJI ZADANIA
DLA ŻOŁNIERZY I PODODDZIAŁÓW ZAWODOWYCH
WARSZAWA
2012
SZEF
SZTABU GENERALNEGO WP
ROZKAZ NR 90/Szkol/P7
SZEFA SZTABU GENERALNEGO WP
z dnia 30 stycznia 2012 roku

w sprawie wprowadzenia do użytku
„Norm szkoleniowych na osiąganie zdolności do działania
oraz gotowości do realizacji zadania dla żołnierzy i pododdziałów zawodowych”
Na podstawie § 7 ust. 3 regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej, stanowiącego załącznik do zarządzenia
Nr 40/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 22 listopada 2006 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej
(Dz. Urz. MON Nr 21, poz. 270 z późn. zm.),
rozkazuję:
1. Wprowadzić do użytku w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej z dniem 01 września 2012 r. „Normy szkoleniowe na osiąganie
zdolności do działania oraz gotowości do realizacji zadania dla żołnierzy i pododdziałów zawodowych”.
2. Rozkaz wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia podpisania.
(-) generał Mieczysław CIENIUCH
2
ARKUSZ ZMIAN
Data
Nr zmiany Nr strony wprowadzenia Treść zmiany
zmiany
3
Data
Nr zmiany Nr strony wprowadzenia Treść zmiany
zmiany
4
SPIS TREŚCI
ROZDZIAŁ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE ............................................................................................................................................ 7

1.1. Założenia ogólne ..................................................................................................................................................................................... 7
1.2. Pojęcie i cele szkolenia .......................................................................................................................................................................... 8
1.3. Ogólne warunki wykonywania norm szkoleniowych ........................................................................................................................ 11
1.4. Ocena norm szkoleniowych ................................................................................................................................................................. 14
ROZDZIAŁ 2. PODSTAWOWE NORMY SZKOLNO-BOJOWE ............................................................................................................ 17
2.1. Podstawowe normy szkolno-bojowe z przedmiotu taktyka ............................................................................................................ 17
2.2. Podstawowe normy szkolno-bojowe z przedmiotu szkolenie ogniowe (strzeleckie) ................................................................. 20
2.3. Podstawowe normy szkolno-bojowe z przedmiotu szkolenie inżynieryjno – saperskie ............................................................ 21
2.4. Podstawowe normy szkolno-bojowe z przedmiotu obrona przed bronią masowego rażenia .................................................. 24
2.5. Podstawowe normy szkolno-bojowe z przedmiotu terenoznawstwo ............................................................................................ 27
2.6. Podstawowe normy szkolno-bojowe z przedmiotu rozpoznanie i armie innych państw ........................................................... 28
2.7. Podstawowe normy szkolno-bojowe z przedmiotu szkolenie medyczne ..................................................................................... 29
2.8. Podstawowe normy szkolno-bojowe z przedmiotu łączność ......................................................................................................... 32
ROZDZIAŁ 3. INDYWIDUALNE NORMY SZKOLNO-BOJOWE ........................................................................................................... 33
3.1. Indywidualne normy szkolno-bojowe z przedmiotu taktyka............................................................................................................ 33
3.2. Indywidualne normy szkolno-bojowe z przedmiotu szkolenie ogniowe (strzeleckie) ................................................................. 35
3.3. Indywidualne normy szkolno-bojowe z przedmiotu szkolenie inżynieryjno – saperskie ............................................................ 37
3.4. Indywidualne normy szkolno-bojowe z przedmiotu obrona przed bronią masowego rażenia .................................................. 38
5
3.5. Indywidualne normy szkolno-bojowe z przedmiotu rozpoznanie i armie innych państw ........................................................... 42
3.6. Indywidualne normy szkolno-bojowe z przedmiotu szkolenie medyczne .................................................................................... 43
3.7. Indywidualne normy szkolno-bojowe z przedmiotu łączność ......................................................................................................... 46
ROZDZIAŁ 4. ZESPOŁOWE NORMY SZKOLNO-BOJOWE................................................................................................................. 47
ZAŁĄCZNIKI ............................................................................................................................................................................................. 69
Pozycja bezpieczna wg standardów Polskiej Rady Resuscytacji ....................................................................................................... 71
Pozycja bezpieczna wg standardów Państwowej Straży Pożarnej .................................................................................................... 75
Sygnały do naprowadzania śmigłowca na lądowisko .......................................................................................................................... 77
Charakterystyka rodzajów przeszukiwania ............................................................................................................................................... 81
6
ROZDZIAŁ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE
1.1. ZAŁOŻENIA OGÓLNE
1. Poniższy zbiór norm został opracowany na podstawie wniosków i doświadczeń z procesu przygotowania i działania
kontyngentów wojskowych oraz protokołów z kontroli przeprowadzonych w jednostkach wojskowych. Obejmuje on obszary
wiedzy interdyscyplinarnej mające znaczący wpływ na poziom sprawności działania oraz bezpieczeństwa i ochrony wojsk.
2. Dokument stanowi wykaz norm do obligatoryjnego stosowania w procesie oceny żołnierzy po zakończeniu szkolenia
podstawowego, a także do wykorzystania do oceny żołnierzy po szkoleniu specjalistycznym, podczas weryfikacji żołnierzy
-specjalistów kandydujących do służby w ramach PKW oraz oceny pododdziałów szczebla drużyna (sekcja, załoga, obsługa)
po zakończeniu ich zgrywania do działania zgodnie z przeznaczeniem, w tym w ramach certyfikacji do udziału w misjach
poza granicami państwa. Jest on uzupełnieniem zbiorów norm obowiązujących w RSZ i RWiS, wprowadzonym celem
ujednolicenia systemu oceny poziomu wyszkolenia (standaryzacji systemu oceniania) żołnierzy i pododdziałów zawodowych.
3. RSZ i RWiS, na podstawie niniejszego zbioru norm oraz wewnętrznych zbiorów norm, opracowują wykaz norm
szkoleniowych obowiązujących w danym roku szkoleniowym dostosowanych do specyfiki RSZ (RWiS), specjalności
wojskowych, przeznaczenia oraz zadań, do których przygotowywani są zarówno żołnierze, jak i pododdziały.
4. Norm zawartych w zbiorze nie stosuje się do weryfikacji i oceny uprawnień wymaganych na zajmowanym stanowisku
i uzyskanych na podstawie osobnych przepisów prawa lub przepisów resortowych.
5. Szkolenie z wykonywania norm szkoleniowych prowadzi się przy wykorzystaniu sprzętu sprawnego technicznie, w pełni
ukompletowanego i przygotowanego do pracy zgodnej z wymaganiami eksploatacyjnymi, programowymi, regulaminami,
instrukcjami i innymi dokumentami normatywnymi. Do celów szkoleniowych może być wykorzystany sprzęt szkolny
lub bojowy (w zależności od warunków bazy szkoleniowej). Sprawdzian z norm prowadzi się na sprzęcie bojowym.
7
1.2. POJĘCIE I CELE SZKOLENIA
6. Szkolenie jest procesem systematycznym, planowanym i bezpośrednio kierowanym, którego celem jest poznanie
rzeczywistości w sposób w pełni przewidziany i kontrolowany. Aby proces szkolenia przebiegał sprawnie, szkolony musi być
poddany kontroli, która jest niezbędnym czynnikiem eliminującym błędy w procesie poznania, pozwala również zapobiegać
ich ewentualnym skutkom w przyszłości.
7. Podstawowym celem szkolenia jest przygotowanie szkolonych do wykonywania zadań zgodnie z wojennym
przeznaczeniem. Monitorowanie tego procesu wymaga odpowiednich narzędzi, do których zaliczane są normy szkoleniowe.
8. Efektywność szkolenia zależy od wielu czynników: stopnia przygotowania i aktywności szkolonych, poziomu przygotowania
prowadzącego oraz jego rzetelnego podejścia do realizacji procesu szkolenia i oceny jego wyników.
9. Celem szkolenia z wykonywania norm szkoleniowych jest doskonalenie i podtrzymywanie umiejętności indywidualnych
żołnierzy i zespołowych pododdziałów, jak również dokonywanie bieżącej oceny poziomu wyszkolenia indywidualnego
i zespołowego (opanowania przez żołnierzy wiedzy, nawyków i umiejętności niezbędnych do wykonywania obowiązków
przewidzianych na zajmowanym stanowisku służbowym lub wynikających z zadań i przeznaczenia pododdziału).
10. Wykonywanie norm szkoleniowych służy podtrzymywaniu, doskonaleniu i sprawdzaniu poziomu wyszkolenia w zakresie:
indywidualnego żołnierza, specjalisty,
zgrania bojowego na szczeblu załoga, drużyna,
przygotowania do prowadzenia działań zgodnie z przeznaczeniem, w tym udziału w misjach poza granicami państwa
w ramach PKW,
doskonalenia znajomości i użytkowania uzbrojenia i sprzętu wojskowego.
8
11. Normy zawarte w niniejszym zbiorze występują pod nazwą normy szkolno-bojowe.
12. Norma szkolno-bojowa to ustalony na podstawie obowiązujących regulaminów i instrukcji, zgodny z zakresem wiedzy
i umiejętności wynikających z programu szkolenia, optymalny zakres czynności do wykonania przez żołnierza (pilota,
marynarza, żandarma, operatora itp.) lub pododdział szczebla drużyny (załogi, obsługi, sekcji, grupy) w określonej kolejności
i w wyznaczonym czasie, odpowiadający aktualnemu stanowi realizacji programu szkolenia przez pododdział, jednolity
w Siłach Zbrojnych RP dla specjalistów poszczególnych korpusów osobowych niezależnie od posiadanej specjalności
wojskowej. Normy służą do sprawdzenia umiejętności niezbędnych w procesie osiągania zdolności do działania zgodnie
z przeznaczeniem oraz zapewnienia właściwej sprawności działania i odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa i ochrony
wojsk.
13. Normy szkolno-bojowe dzielimy na:
1) podstawowe;
2) indywidualne – realizowane przez żołnierza (pilota, marynarza, żandarma, itp.);
3) zespołowe – realizowane przez żołnierzy pododdziału (drużyny, załogi, obsługi). W ramach normy, sprawdzeniu może
być poddany także pluton (pododdział równorzędny), gdy nie występuje podział na drużyny/zespoły/sekcje/itp.
14. Podstawowa norma szkolno-bojowa to ustalony optymalny zakres czynności do wykonania przez żołnierza (pilota,
marynarza, żandarma, operatora itp.), w określonej kolejności i w wyznaczonym czasie, jednolity dla wszystkich żołnierzy
Sił Zbrojnych RP, obejmujący zakres wiedzy i umiejętności wynikających z programu szkolenia podstawowego z takich
przedmiotów jak:
Taktyka,
Szkolenie ogniowe (strzeleckie),
Szkolenie inżynieryjno – saperskie,
Obrona przed bronią masowego rażenia,
Terenoznawstwo,
Rozpoznanie i armie innych państw,
Szkolenie medyczne,
Łączność,
9
i służy ona do sprawdzenia wiedzy interdyscyplinarnej, która jest niezbędna w procesie osiągania zdolności przez żołnierzy
do działania w składzie pododdziałów oraz zapewnienia właściwej sprawności działania i odpowiedniego poziomu
bezpieczeństwa i ochrony wojsk.
15. Podstawowe normy szkolno-bojowe stosuje się w centrach szkolenia do oceny poziomu wyszkolenia po zakończeniu
szkolenia podstawowego.
16. Indywidualna norma szkolno-bojowa to ustalony optymalny zakres czynności do wykonania przez żołnierza (pilota,
marynarza, żandarma, operatora itp.), w określonej kolejności i w wyznaczonym czasie, jednolity dla wszystkich żołnierzy
Sił Zbrojnych RP niezależnie od posiadanej specjalności wojskowej, obejmujący zakres wiedzy i umiejętności,
odpowiadający aktualnemu stanowi realizacji programu szkolenia i służy do sprawdzenia umiejętności niezbędnych
w procesie osiągania zdolności przez żołnierzy do działania w składzie pododdziałów oraz zapewnienia właściwej
sprawności działania i odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa i ochrony wojsk.
17. Indywidualne normy szkolno-bojowe mogą być stosowane do oceny poziomu wyszkolenia po zakończeniu szkolenia
specjalistycznego oraz w ramach weryfikacji żołnierzy-specjalistów kandydujących do służby w: Polskich Kontyngentach
Wojskowych (PKW), jednostkach wydzielanych do Grup Bojowych Unii Europejskiej (GB UE) i Sił Odpowiedzi NATO (SON).
18. Zespołowa norma szkolno-bojowa to ustalony optymalny zakres czynności do wykonania przez drużynę (sekcję, zespół,
grupę), w określonej kolejności i w wyznaczonym czasie, jednolity dla wszystkich żołnierzy Sił Zbrojnych RP niezależnie
od posiadanej specjalności wojskowej, odpowiadający aktualnemu stanowi realizacji programu szkolenia i służy
do sprawdzenia umiejętności niezbędnych w procesie osiągania zdolności przez drużynę (sekcję, zespół, grupę) do działania
w składzie pododdziałów oraz zapewnienia właściwej sprawności działania i odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa
i ochrony wojsk.
19. Normy szkolno-bojowe zespołowe mogą być stosowane w jednostkach wojskowych do oceny poziomu wyszkolenia drużyny
(sekcji, załogi, obsługi) w ramach certyfikacji do udziału w misjach poza granicami państwa, a także mogą być
wykorzystywane w procesie szkolenia programowego (w tym do oceny poziomu wyszkolenia po zakończeniu zgrywania
drużyny, sekcji, załogi, obsługi).
10
20. Normy szkoleniowe dla poszczególnych korpusów określone są w zestawieniach (zbiorach) norm szkoleniowych wydanych
przez gestorów korpusów osobowych.
21. Sprawdziany z wykonywania norm szkoleniowych prowadzi się w celu oceny poziomu wyszkolenia indywidualnego żołnierzy
oraz wyszkolenia na szczeblu drużyny (załogi, obsługi, sekcji, grupy). Normy, po ich skonfigurowaniu we właściwe
sekwencje, mogą być wykorzystane również w ramach oceny poziomu wyszkolenia plutonu/kompanii (równorzędny). Poziom
wyszkolenia indywidualnego i zespołowego z przedmiotów szkolenia bojowego i logistycznego powinien odpowiadać
aktualnemu stanowi realizacji programu szkolenia przez pododdział oraz powinien zapewniać osiągnięcie założonego
poziomu wyszkolenia (zakładanych celów szkoleniowych).
1.3. OGÓLNE WARUNKI WYKONYWANIA NORM SZKOLENIOWYCH
22. Normy szkolno-bojowe przed ich wykonaniem powinny być znane całemu stanowi osobowemu pododdziału (załogi, obsługi,
drużyny). Przed rozpoczęciem wykonywania norm szkoleniowych kierownik zajęć (kontrolujący) sprawdza znajomość
warunków wykonania. Żołnierzy, którzy nie znają treści normy nie dopuszcza się do jej wykonania i wystawia się im ocenę
niedostateczną.
23. W procesie szkolenia stan osobowy powinien nauczyć się dokładnie i bezbłędnie wykonywać (realizować) w określonym
czasie wszystkie czynności przewidziane w normie.
24. Szczegółowa konfiguracja norm (zadań) szkoleniowych, którymi obejmuje się żołnierzy (pododdziały) wynika z okresu
szkolenia, który zakończył żołnierz (pilot, marynarz, żandarm, itp.) lub pododdział oraz opracowanego w RSZ i RWiS wykazu
norm szkoleniowych obowiązujących w danym roku szkoleniowym. Żołnierze i pododdziały (drużyny, załogi, obsługi, sekcje)
wykonują normy i czynności z wykorzystaniem uzbrojenia i sprzętu wojskowego, zgodnie z wymogami programowymi,
regulaminami, instrukcjami i innymi dokumentami normatywnymi.
25. Podczas wykonywania i sprawdzania czynności według norm szkolenia należy kierować się następującymi ustaleniami:
1) żołnierze (pododdziały) występują w umundurowaniu polowym (kombinezonach) z etatowym uzbrojeniem
i wyposażeniem, jeżeli w normie nie określono inaczej;
11
2) uzbrojenie i sprzęt wojskowy sprawny i kompletny, narzędzia zdolne do użycia, ułożone lub zamocowane we właściwych
miejscach;
3) przed przystąpieniem do wykonywania norm wymagających uruchomienia silnika (innych urządzeń), należy postępować
zgodnie z instrukcjami użytkowania sprzętu i obowiązującymi warunkami BHP;
4) pododdziały sprawdza się według norm podanych w zbiorze, gdy ich stan liczebny stanowi co najmniej 70% stanu
etatowego;
5) w pododdziałach o niepełnych stanach etatowych zezwala się uzupełnić drużyny (załogi, obsługi), do pełnego stanu
z innych drużyn (załóg, obsług) tego samego pododdziału. W tym przypadku (o ile pozwalają na to przepisy BHP) czas
wykonania norm zwiększa się o 5% na każdego uzupełnionego żołnierza. Podczas sprawdzania wykonywania norm
przez zmniejszony skład etatowy, o ile na to zezwalają przepisy BHP, czas wykonania normy wydłuża się
proporcjonalnie do liczby brakujących żołnierzy, zwiększając czas wykonania normy o 15% na każdego brakującego
żołnierza;
6) wykonanie norm zespołowych powinno odbywać się etatowym składem pododdziału w różnych
warunkach terenowych;
7) normy uważa się za wykonane (zakończone) jeżeli podczas ich wykonania nie naruszono ustaleń zawartych
w niniejszym zbiorze norm, w tym reżimu czasowego, całkowicie został zrealizowany ich zakres (czynności)
oraz nie naruszono przepisów bezpieczeństwa i obsługi sprzętu;
8) w wypadku popełnienia błędu, który może spowodować obrażenia ciała, uszkodzenie lub awarię sprzętu wojskowego
(obsługa sprzętu, urządzenia niezgodnie z instrukcją obsługi i warunkami BHP ) – realizację normy przerywa się
i wystawia ocenę niedostateczną;
9) dowodzący (kierujący praktyczną) realizacją norm szkoleniowych ma prawo przerwać działanie w wypadku zagrożenia
zdrowia lub życia podległych żołnierzy oraz uszkodzenia sprzętu bojowego;
10) podczas wykonywania norm w terenie nie oznacza się dróg marszu oraz nie oznacza się i nie przygotowuje rejonów
sprawdzianu;
11) proste niesprawności sprzętu, powstałe w czasie wykonywania norm usuwają sprawdzani żołnierze. W przypadku
powstania niesprawności sprzętu z winy obsługi, czas potrzebny na jej usunięcie wlicza się do ogólnego czasu
wykonania normy. Jeżeli usterka powstała bez winy obsługi, czas na naprawę nie jest wliczany do ogólnego czasu
wykonania normy;
12
12) czas wykonania normy przez żołnierza (pododdział) mierzy się od podania komendy (sygnału) „Naprzód” do momentu
zakończenia czynności przez żołnierza (wszystkich żołnierzy) i złożenia meldunku przez dowódcę (żołnierza)
o wykonaniu normy („Gotów”), o ile w normie nie określono inaczej;
13) podczas wykonywania norm zezwala się stosować rozwiązania racjonalizatorskie, przyczyniające się do skrócenia czasu
wykonania zakresu prac, ale nienaruszających warunków bezpieczeństwa i zasad obsługi sprzętu;
14) podczas wykonywania norm w indywidualnych środkach ochrony przed skażeniami, czas normy zwiększa się o 25%,
a z wykorzystaniem tylko masek gazowych o 10%;
15) w przypadku wykonania norm w odmiennych warunkach terenowych i meteorologicznych wprowadza się współczynniki
poprawkowe:
dla terenu górzystego 0,3;
dla terenu lesisto-bagiennego 0,1;
przy niesprzyjających warunkach, takich jak: gołoledź, roztopy, duże mgły, silne opady atmosferyczne 0,2;
dla warunków zimowych (grubość pokrywy śnieżnej większa niż 20 cm) 0,3;
zamarznięcie gleby do 10 cm 0,4;
przy skrajnych temperaturach /poniżej 0˚C i powyżej + 30˚ C/ 0,3;
przy ograniczonej widoczności 0,2;
przy silnym wietrze o szybkości od 10 do 20 m/sek 0,3;
podczas wykonywania zadań na morzu 0,3;
w warunkach sztormowych, stan morza powyżej 3 0,4;
16) ewidencję ocen za wykonanie norm szkolenia przez żołnierzy i pododdziały prowadzi się w dokumentacji ewidencyjnej
wyników szkolenia.
26. W przypadku, gdy grunt jest zamarznięty (ponad 10 cm) nie sprawdza się norm związanych w wykonywaniem prac ziemnych
(sposobem ręcznym, z użyciem materiałów wybuchowych i sprzętu mechanicznego).
27. Czas wykonania normy w warunkach odmiennych oblicza się w następujący sposób: współczynnik poprawkowy należy
pomnożyć przez czas wykonania normy, a otrzymany wynik dodać do czasu wykonania normy.
13
28. Sumaryczny współczynnik uwzględniający przedstawione niedogodności nie powinien osiągnąć wyższej wartości niż 0,5
(w przypadku przekroczenia współczynnika 0,5 normy nie sprawdza się).
29. Podczas wykonywania norm szkoleniowych, czas potrzebny na wypracowanie decyzji, zabiegi sanitarne i specjalne oraz
prace inżynieryjne i maskowanie liczy się oddzielnie i wyłącza z ogólnego czasu zużytego na wykonanie normy, o ile
w normie nie określono inaczej.
30. Czas potrzebny na usunięcie niedociągnięć popełnionych przez szkolonego (zdającego) dolicza się do czasu wykonania
normy, a ogólną ocenę wystawia się za czas sumaryczny. Nie zezwala się na powtórne wykonanie norm w celu
podwyższenia ocen.
31. W przypadku wyposażenia żołnierzy (pododdziałów) w inną bądź nową (zmodernizowaną) broń lub sprzęt wojskowy,
dla których w zbiorze brak stosownych zapisów w odpowiednich normach, dowódca oddziału powołuje komisję do ich
opracowania i po akceptacji szefa szkolenia (Szefa Pionu Szkolenia) Rodzaju Sił Zbrojnych (Inspektoratu) wprowadza się
je do użycia właściwymi wytycznymi.
1.4. OCENA NORM SZKOLENIOWYCH
32. Wykonanie podstawowych norm szkolno-bojowych ocenia się wg kryterium: zaliczył / nie zaliczył, o ile w normie
nie określono inaczej.
33. O ile w normie nie określono inaczej, wykonanie indywidualnych norm szkolno-bojowych ocenia się następująco :
1) „bardzo dobrze”- jeżeli norma (zadanie) została wykonana prawidłowo, w całym zakresie i z przestrzeganiem kolejności
wszystkich zasad (warunków) jej wykonania, przyrządy, narzędzia, osprzęt i oprzyrządowanie były użyte zgodnie
z przeznaczeniem; działanie było zdecydowane (pewne), a czas wykonania normy był na ocenę „bardzo dobrze”;
2) „dobrze” - tak samo jak ocenę „bardzo dobrze”, jeżeli popełniono przy tym nie więcej niż jedną pomyłkę w kolejności
wykonywanych czynności lub w błędnym wykorzystaniu przyrządów, narzędzi, osprzętu i oporządzenia, a czas
wykonywania normy był na ocenę „dobrze”;
14
3) „dostatecznie” - jeżeli podczas wykonywania normy popełniono nie więcej niż dwie pomyłki w kolejności wykonywanych
czynności lub w błędnym wykorzystaniu przyrządów, narzędzi, osprzętu i oporządzenia, a czas wykonywania normy był
na ocenę „dostatecznie”;
4) „niedostatecznie” - jeżeli podczas wykonywania normy nie wykonano wszystkich ustalonych czynności lub popełniono
więcej niż dwie pomyłki w kolejności ich realizacji (wykonywania) lub za czas ich wykonania kontrolowany otrzymał
ocenę „niedostatecznie”.
34. Indywidualną ocenę za wykonanie przez żołnierza kilku norm określa się na podstawie średniej arytmetycznej ocen
uzyskanych za wykonanie każdej normy oddzielnie, zaokrąglonej do dwóch miejsc po przecinku w następujący sposób:
„bardzo dobrze” – od 4,51 do 5,00,
„dobrze” – od 3,51 do 4,50,
„dostatecznie” – od 2,51 do 3,50,
„niedostatecznie” – do 2,50.
35. Ogólną ocenę żołnierzowi wystawia się następująco:

przy ocenie dwóch norm, z których jedną oceniono na ocenę „niedostateczną” – ogólna ocena jest „dostateczna”,
jeżeli druga ocena jest, co najmniej „dobra” (4,00),
przy ocenie trzech norm, z których jedną oceniono na ocenę „niedostateczną” – ogólną ocenę ustala się na podstawie
średniej arytmetycznej, lecz wówczas ocena nie może być wyższa niż „dostateczna”,
przy ocenie czterech i więcej norm ogólną ocenę ustala się na podstawie średniej arytmetycznej, lecz aby ocena była
pozytywna warunkiem koniecznym jest uzyskanie, co najmniej 70% ocen pozytywnych.
36. Drużynę (sekcję, załogę obsługę, zespół) za wykonanie zespołowych norm szkolno-bojowych ocenia się wg kryterium:
zaliczył / nie zaliczył, o ile w normie nie określono inaczej.
15
37. Pododdział za wykonanie indywidualnych norm ocenia się następująco:
„bardzo dobrze”- jeżeli nie mniej niż 90% stanu osobowego otrzymało oceny pozytywne, przy czym 60% oceny
„bardzo dobrze” a pozostałe oceny „dobrze” i „dostatecznie”,
„dobrze” - jeżeli 80% stanu osobowego otrzymało oceny pozytywne, przy czym 50% ocen „bardzo dobrze”
i „dobrze”,
„dostatecznie” - jeżeli nie mniej niż 70% stanu osobowego otrzymało oceny pozytywne,
„niedostatecznie” - jeżeli nie spełniono wymagań (warunków) do uzyskania oceny dostatecznej.
38. Za nieprzestrzeganie kolejności czynności podczas wykonywania normy, nie powodującej awarii (uszkodzenia) sprzętu
wojskowego – obniża się ocenę o jeden stopień.
16
ROZDZIAŁ 2. PODSTAWOWE NORMY SZKOLNO-BOJOWE
2.1. PODSTAWOWE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU TAKTYKA
Numer Wykonujący
Nazwa normy Sposób wykonania normy Kryterium oceny
normy normę
Żołnierz w umundurowaniu polowym z etatową bronią

i wyposażeniem znajduje się na linii wyjściowej w postawie
strzeleckiej leżąc. Po postawieniu zadania do zajęcia nakazanego
stanowiska, na komendę (sygnał) żołnierz pokonuje odcinek terenu:
skokami 100 m (nie mniej niż 4 skoki)
lub
czołganiem się 50 m.
Sposób pokonywania terenu określa sprawdzający.
Po zajęciu stanowiska żołnierz melduje „Gotów” (głosem lub przez
podniesienie ręki).
Pokonanie terenu na Czas trwania czynności:

1. Nie dłużej niż: Żołnierz Zaliczył / nie zaliczył
polu walki
przy pokonywaniu odcinka terenu skokami – 3 min.
od podania komendy (sygnału) do meldunku „Gotów”,
przy pokonywaniu odcinka terenu czołganiem się –
2 min. 40 sek. od podania komendy (sygnału) do meldunku
„Gotów”.
Ocenie podlega: poprawność wykonywania czynności, w tym
techniki pokonywania terenu, skrytości działania – wykorzystanie
ukształtowania terenu, zajęcia rubieży (stanowiska), poprawność
dopasowania i kompletność oporządzenia po wykonaniu zadania.
17
Numer Wykonujący
normy normę
BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:

niewykorzystanie maskujących właściwości terenu,
niekompletne oporządzenie po wykonaniu zadania,
nieodczołganie się po zajęciu stanowiska,
podczas pokonywania terenu skokami – nieodczołganie się
po wykonanym skoku,
przekroczenie czasu wykonania normy.
UWAGA:
w kamizelkach typu OLV czas zwiększa się o 15 sek.
w umundurowaniu zimowym czas zwiększa się o 10 sek.
norma powinna być realizowana w terenie umożliwiającym
wykorzystanie jego naturalnych właściwości maskujących.
strzeleckiej leżąc. Skrzynka amunicyjna przy żołnierzu.
Na komendę (sygnał) żołnierz bierze skrzynkę amunicyjną
i pokonuje odcinek 30 m czołgając się na boku. Po zajęciu linii
końcowej żołnierz odkłada skrzynkę, przyjmuje postawę strzelecką
Dostarczanie amunicji leżąc i melduje „Gotów” (głosem lub przez podniesienie ręki).
2. Żołnierz Zaliczył / nie zaliczył
czołgając się
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 120 sek.
Ocenie podlega: poprawność wykonywania czynności, w tym
techniki czołgania na boku, skrytości działania – wykorzystanie
ukształtowania terenu – przyjęcia postawy strzeleckiej leżąc na linii
końcowej, poprawność dopasowania i kompletność oporządzenia
po wykonaniu zadania.
18
Numer Wykonujący
normy normę

przekroczenie czasu wykonania normy,
niekompletne oporządzenie po wykonaniu zadania,
otwarcie skrzynki z amunicją w trakcie czołgania się.
UWAGA:
ciężar skrzynki amunicyjnej – 20 kg,
19
2.2. PODSTAWOWE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU SZKOLENIE OGNIOWE (STRZELECKIE)
Numer Wykonujący
normy normę

strzeleckiej leżąc. Na linii wyjściowej otrzymuje amunicję szkolną
w ilości do załadowania pełnego magazynka, którą przygotowuje
do załadowania wg własnego uznania. Na komendę (sygnał)
wyjmuje pusty magazynek z torby, ładuje amunicję do magazynka
i po załadowaniu chowa go do torby, a następnie samodzielnie
przemieszcza się na stanowisko ogniowe w odległości 10 m od linii
wyjściowej, gdzie przyjmuje postawę strzelecką klęcząc
i przygotowuje się do strzelania (zmienia magazynki podłączając
Przygotowanie się magazynek z amunicją - pusty magazynek może odłożyć na bok,
do strzelania ustawia nastawy celownika dla strzału bezwzględnego do fig. boj.
nr 40, nie przeładowuje broni). Melduje „Gotów”.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 90 sek. od komendy
(sygnału) do załadowania magazynka do czasu zameldowania
o gotowości.
niewłaściwe przyjęcie postawy strzeleckiej klęcząc,
niewłaściwe dobranie nastaw celownika,
załadowanie niepełnego magazynka.
20
2.3. PODSTAWOWE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU SZKOLENIE INŻYNIERYJNO – SAPERSKIE
Numer Wykonujący
normy normę

strzeleckiej leżąc.
Na komendę prowadzącego żołnierz wybiera miejsce
na stanowisko ogniowe i przystępuje do wykonania okopu łopatką
piechoty w warunkach bezpośredniego oddziaływania ognia
przeciwnika (w pozycji leżącej), a następnie maskuje go
materiałami podręcznymi.
Broń znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie żołnierza (w zasięgu
Wykonanie ręki). Po wykonaniu stanowiska ogniowego żołnierz melduje
pojedynczego okopu „Gotów”.
4. do strzelania z broni Żołnierz Zaliczył / nie zaliczył
indywidualnej Czas trwania czynności: nie dłużej niż 35 min. od podania
z postawy leżącej komendy przez prowadzącego do meldunku „Gotów”.
niedotrzymanie min. wymiarów stanowiska ogniowego,
wybór miejsca wykonania okopu uniemożliwiający
prowadzenie ostrzału i obserwacji,
naruszenie warunków wykonania normy.
UWAGA: W przypadku gruntu twardego czas wykonania normy
zwiększa się o 50%.
21
Numer Wykonujący
normy normę

i wyposażeniem znajduje się na linii wyjściowej. Broń znajduje się
w położeniu przez plecy.
Po przygotowaniu miny oraz niezbędnych środków i materiałów,
żołnierz, na komendę prowadzącego, ustawia minę ppanc. (łopatką
piechoty), uzbraja i maskuje ją. Po wykonaniu czynności żołnierz
melduje „Gotów”.
Ustawienie miny Czas trwania czynności: nie dłużej niż 12 min. od podania
5.
komendy przez prowadzącego do meldunku „Gotów”. Żołnierz Zaliczył / nie zaliczył
przeciwpancernej
niepoprawne wykonywanie czynności,
nieuzbrojenie miny,
zamaskowanie miny w sposób umożliwiający jej wzrokowe
wykrycie,
niezachowanie warunków bezpieczeństwa,
w położeniu przez plecy.
Wykonanie zapalnika
Po otrzymaniu lontu prochowego i spłonki pobudzającej, żołnierz
lontowego
sprawdza stan techniczny spłonki. Na komendę prowadzącego
6. i wysadzanie ładunku Żołnierz Zaliczył / nie zaliczył
przystępuje do wykonania zapalnika lontowego (odcina lont
wybuchowego
prochowy, wkłada końcówkę lontu do spłonki i z zachowaniem
do 400 g.
zasad bezpieczeństwa zaciska ją) po czym melduje „Gotów”.
Odcięcia / przecięcia lontu prochowego żołnierz dokonuje czystym,
niezabrudzonym nożem jednym ruchem „od siebie”.
22
Numer Wykonujący
normy normę
Na komendę prowadzącego żołnierz przechodzi na linię

wysadzania, gdzie otrzymuje ładunek wybuchowy. Na komendę
prowadzącego uzbraja materiał wybuchowy i zgłasza gotowość
do wysadzania. Na komendę odpala lont i odchodzi na bezpieczną
odległość.
Ocenie podlega czas sporządzenia zapalnika lontowego.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 2 min. 30 sek. od podania
przez prowadzącego komendy do sporządzenia zapalnika
do meldunku „Gotów”.
niezachowanie właściwej kolejności lub poprawności
wykonywania czynności,
przekroczenie czasu wykonania zapalnika lontowego,
niezachowanie warunków bezpieczeństwa.
23
2.4. PODSTAWOWE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU OBRONA PRZED BRONIĄ MASOWEGO RAŻENIA
Numer Wykonujący
normy normę

i wyposażeniem znajduje się na linii wyjściowej. Odzież ochronna
i filtracyjne maski przeciwgazowe w położeniu pogotowia.
Na komendę „Maski włóż” żołnierz przystępuje do wykonania normy
nakładając maskę w położenie bojowe.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 9 sek. od komendy „Maski
Nakładanie maski
7. włóż”. Żołnierz Zaliczył / nie zaliczył
przeciwgazowej
niezamknięcie oczu i niewstrzymanie oddechu oraz
niewykonanie wydechu po nałożeniu maski (łącznie),
niewłaściwe nałożenie maski, powodujące przedostawanie
się powietrza pod część twarzową.
ŻOŁNIERZE WYPOSAŻENI W ODZIEŻ OCHRONNĄ LEKKĄ:
lekka i maska w położeniu marszowym.
Nakładanie etatowej
odzieży ochronnej Po komendzie
8. „Maski, odzież ochronną lekką – w pogotowie” żołnierz Żołnierz Zaliczył / nie zaliczył
oraz maski
przeciwgazowej nakłada odzież ochronną do położenia pogotowia,
a na komendę – „Maski włóż” – maskę i odzież nakłada
do położenia bojowego
lub
24
Numer Wykonujący
normy normę
„Maski, odzież ochronną lekką - włóż” żołnierz nakłada

maskę, a następnie odzież ochronną do położenia
bojowego.
Czas trwania czynności:
do położenia pogotowia – nie dłużej niż 4 min. 50 s.
od komendy „Maski, odzież ochronną lekką w pogotowie”,
do położenia bojowego z położenia pogotowia – nie dłużej
niż 1 min. 50 s. od komendy „Maski włóż”,
do położenia bojowego z położenia marszowego – nie dłużej
niż 6 min. 20 s. od komendy „Maski, odzież ochronną lekką -
włóż”
niezamknięcie oczu i niewstrzymanie oddechu oraz
niewykonanie wydechu po nałożeniu maski (łącznie),
się powietrza pod część twarzową,
nieuszczelnienie odzieży (niezapięcie więcej niż dwóch
guzików),
uszkodzenie odzieży ochronnej (np. rozdarcie),
ŻOŁNIERZE WYPOSAŻENI W OGÓLNOWOJSKOWĄ ODZIEŻ

OCHRONNĄ:
i wyposażeniem znajduje się na linii wyjściowej. Odzież ochronna,
maski przeciwgazowe w położeniu pogotowia.
25
Numer Wykonujący
normy normę
Po komendzie:
„Maski, płaszcz ochronny – włóż” żołnierz nakłada maskę,
a następnie płaszcz ochronny
lub
„Maski, kombinezony - włóż” żołnierz nakłada maskę,
a następnie kombinezon ochronny.
Czas trwania czynności:
nakładanie maski i płaszcza ochronnego – nie dłużej niż
7 min. od komendy „Maski, płaszcz ochronny – włóż”,
nakładanie maski i kombinezonu ochronnego – nie dłużej niż
9 min. od komendy „Maski, kombinezony – włóż”.
niewłaściwe nałożenie odzieży,
guzików),
uszkodzenie odzieży ochronnej (np. rozdarcie).
UWAGA: W przypadku odzieży zaopatrzonej w rzepy zamiast
guzików, czasy wykonania normy skraca się o jedną minutę.
26
2.5. PODSTAWOWE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU TERENOZNAWSTWO
Numer Wykonujący
normy normę

i wyposażeniem zajmuje miejsce w punkcie (stanowisku)
obserwacyjnym i prowadzi obserwację w sektorze określonym
przez sprawdzającego.
Wyznaczenie w terenie Po podaniu przez prowadzącego azymutu magnetycznego, na jego
kierunku na podstawie komendę (sygnał) żołnierz wskazuje kierunek odpowiadający
9. podanego azymutu podanemu azymutowi. Żołnierz Zaliczył / nie zaliczył
magnetycznego
za pomocą busoli Czas trwania czynności: nie dłużej niż 2 min. od momentu
podania komendy (sygnału) do wskazania kierunku.
błąd w wyznaczeniu kierunku przekraczający 6°.
27
2.6. PODSTAWOWE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU ROZPOZNANIE I ARMIE INNYCH PAŃSTW
Błąd pomiaru
Numer Wykonujący
Nazwa normy Sposób wykonania normy odległości
normy normę
bdb db dst
i wyposażeniem oraz lornetką znajduje się na linii wyjściowej.
Na komendę (sygnał) prowadzącego zajmuje punkt obserwacyjny
w odległości 10 m. Po postawieniu przez prowadzącego zadania
żołnierz przystępuje do obserwacji terenu, na którym w sektorze
6-00 ustawionych jest 7 różnych celów w odległości 300-1500 m.
Cele ukazują się kolejno, pojedynczo, każdy trzykrotnie w czasie
Wykrywanie celów
10. realizacji normy, za każdym razem nie dłużej jak na 1 min. Żołnierz 10% 15% 20%
w dzień
Zadaniem jest wykryć, nanieść na szkic i określić odległość
do celów.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 25 min. od postawienia
przez prowadzącego zadania do złożeniu meldunku o gotowości.
UWAGA: Warunkiem zaliczenia normy jest wykrycie wszystkich
celów.
28
2.7. PODSTAWOWE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU SZKOLENIE MEDYCZNE
Numer Wykonujący
normy normę
„Ranny” i szkolony, w umundurowaniu polowym z etatową bronią

i wyposażeniem. „Ranny” znajduje się w pozycji leżącej, szkolony
klęczy lub przykuca przy „rannym” (wg uznania szkolonego).
Opatrunek zgodny z tabelą należności znajduje się przy szkolonym.
Po określeniu przez prowadzącego miejsca i rozległości zranienia –
przedramię (podudzie) lub ramię (udo), np. rana postrzałowa
ramienia, posiada wlot i wylot … itp.– na komendę (sygnał) żołnierz
przystępuje do nałożenia rannemu opatrunku, po czym melduje
„Gotów” (w pierwszej kolejności wykorzystuje się opatrunek
rannego żołnierza).
Nakładanie opatrunku
na ranę kończyn: Czas trwania czynności: nie dłużej niż 4 min. od komendy
przedramienia (sygnału) prowadzącego do złożeniu meldunku „Gotów”.
(podudzia) BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:
lub przekroczenie czasu wykonania normy,
ramienia (uda). zainfekowanie powierzchni sterylnych tamponów chłonnych
opatrunku,
zsuwanie się opatrunku z rany przy wykonywaniu
podstawowych ruchów.
UWAGA:
czas przeznaczony na odsłonięcie rany nie wlicza się
do oceny (dopuszcza się zakładanie opatrunku
na umundurowanie),
do normy nie wlicza się czynności mających na celu ocenę
ogólnego stanu rannego.
29
Numer Wykonujący
normy normę

i wyposażeniem. „Ranny” znajduje się w pozycji leżącej, szkolony
klęczy lub przykuca przy „rannym” (wg uznania szkolonego).
Szkolony trzyma w ręku opaskę zaciskową (w pierwszej kolejności
używa się opaski zaciskowej rannego żołnierza).
Po określeniu przez prowadzącego miejsca krwotoku – ramię lub
udo – na komendę (sygnał) żołnierz przystępuje do nałożenia
rannemu opaski zaciskowej, informuje o czasie założenia opaski
Założenie opaski (oznacza czas założenia opaski zaciskowej pisakiem na skórze
zaciskowej rannego, ubiorze w widocznym miejscu albo na kartce, którą
(tamowanie pozostawia przy „rannym” w sposób umożliwiający jej znalezienie
krwotoków z dużym i odczytanie), po czym melduje „Gotów”.
przepływem np.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 1 min. od komendy
12. po amputacjach Żołnierz Zaliczył / nie zaliczył
pourazowych (sygnału) prowadzącego do złożenia meldunku „Gotów”.
kończyn) na: BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:
udzie przekroczenie czasu wykonania normy,
lub niepodanie/nieokreślenie dokładnego czasu ukończenia
ramieniu. nakładania opaski zaciskowej.
UWAGA:
przy stosowaniu opasek improwizowanych czas wykonania
czynności zwiększa się o 50%,
do normy nie wlicza się czynności mających na celu ocenę
ogólnego stanu rannego,
ze względu na warunki bezpieczeństwa zrezygnować
z nadmiernego dociskania opaski zaciskowej. Kryterium
30
Numer Wykonujący
normy normę
weryfikujące stopień dociskania opaski zaciskowej – ból

w miejscu założenia opaski; w momencie wystąpienia
zakończyć ocenę normy.
i wyposażeniem. „Ranny” leży na plecach, szkolony - wg własnego
uznania - przyjmuje wygodną dla siebie pozycję (klęczy, przykuca
lub pochyla się) przy „rannym”. Na komendę (sygnał) żołnierz
przystępuje do ułożenia rannego w pozycji bezpiecznej,
rozpoczynając od próby nawiązania kontaktu oraz udrożnienia dróg
oddechowych poprzez odwiedzenie głowy do tyłu
po wcześniejszym sprawdzeniu, czy w jamie ustno-gardłowej
nie znajdują się ciała obce. Po wykonaniu normy melduje „Gotów”,
a „ranny” powinien być ułożony w pozycji bezpiecznej ustalonej wg
standardów Polskiej Rady Resuscytacji (załącznik 1). Dopuszczalne
Ułożenie rannego jest ułożenie rannego w pozycji bezpiecznej wg standardów
w pozycji bezpiecznej Państwowej Straży Pożarnej (załącznik 2).
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 2 min. od komendy
(sygnału) prowadzącego do złożenia meldunku „Gotów”.
niestabilna pozycja rannego,
niesprawdzenie jamy ustnej rannego pod kątem obecności
ciał obcych.
UWAGA: Norma obejmuje również czynności mające na celu
ocenę stanu świadomości rannego (przytomny/nieprzytomny).
31
2.8. PODSTAWOWE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU ŁĄCZNOŚĆ
Numer Wykonujący
normy normę

i wyposażeniem znajduje się w odległości 5 m od rozłożonej
radiostacji.
Po komendzie „Do pracy — przystąp" podbiega do radiostacji
i dokonuje jej oględzin zewnętrznych. Następnie podłącza antenę
prętową i akumulator oraz włącza rdst. Programuje ręcznie trzy
częstotliwości - jedną główną i dwie zapasowe w trybie pracy
analogowej (A). Na częstotliwości głównej nawiązuje łączność
z uprzednio przygotowaną rdst. przy wykorzystaniu indywidualnych
kryptonimów radiowych. Prowadzący nakazuje przejść
Przygotowanie na zaprogramowaną wcześniej częstotliwość zapasową pierwszą.
do pracy i nawiązanie Żołnierz nawiązuje łączność, prowadzący nakazuje przejść w tryb
łączności A SCR, z ustalonym numerem klucza; żołnierz nawiązuje łączność
14. w układzie A SCR. W tym układzie pracy prowadzący nakazuje Żołnierz Zaliczył / nie zaliczył
w poszczególnych try-
bach pracy radiostacji przejść na częstotliwość zapasową drugą ze zmienionym kluczem.
Żołnierz nawiązuje łączność na częstotliwości zapasowej drugiej,
przenośnej R-3501.
po czym prowadzący nakazuje powrót na częstotliwość główną
w trybie pracy analogowej (A), na której żołnierz ponownie
nawiązuje łączność. Po wykonaniu czynności żołnierz melduje
„Zadanie wykonałem”.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 12 min. od podania
komendy „Do pracy przystąp” do złożenia meldunku przez
zdającego „Zadanie wykonałem”.
nienawiązanie łączności na wszystkich częstotliwościach.
32
ROZDZIAŁ 3. INDYWIDUALNE NORMY SZKOLNO-BOJOWE
3.1. INDYWIDUALNE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU TAKTYKA
Numer Wykonujący Kryterium oceny
Nazwa normy Sposób wykonania normy
normy normę bdb db dst
Żołnierz w umundurowaniu polowym z etatowym wyposażeniem
oraz bronią indywidualną znajduje się na linii wyjściowej
w postawie strzeleckiej leżąc. Po postawieniu zadania do zajęcia
nakazanego stanowiska, na komendę (sygnał) żołnierz pokonuje
odcinek terenu:
skokami 100 m (nie mniej niż 4 skoki) 2 min. 2 min. 2 min.
20 sek. 30 sek. 40 sek.
lub
czołganiem się 50 m. 2 min. 2 min. 2 min.
20 sek. 40 sek.
Sposób pokonywania terenu określa sprawdzający.
Po zajęciu stanowiska żołnierz melduje „Gotów” (głosem lub przez
podniesienie ręki).
Pokonanie terenu na
15. Czas trwania czynności: od podania komendy (sygnału) Żołnierz
polu walki
do zajęcia stanowiska do meldunku „Gotów”.
braki w wyposażeniu po wykonaniu zadania,
nieodczołganie się po wykonanym skoku.
UWAGA:
w kamizelkach typu OLV czas zwiększa się o 15 sek.
w umundurowaniu zimowym czas zwiększa się o 10 sek.
33
Drużyna zabezpiecza rozwinięte lądowisko dla śmigłowca.

Wyznaczony żołnierz występuje w roli „naprowadzającego”
ustawiając się w osi podejścia śmigłowca do lądowania.
Norma polega na sprawdzeniu znajomości następujących
sygnałów do naprowadzania śmigłowca:
„Będę Cię naprowadzał”,
„Do mnie”,
„Prawa na ziemi”,
„Lewa na ziemi”,
„Na ziemi”,
„Obrót w lewo”,
Naprowadzanie „Obrót w prawo”,
16. śmigłowca „Ode mnie”, Żołnierz zaliczył / nie zaliczył
na lądowisko „Podejmie Cię lewy”,
„Podejmie Cię prawy”,
„Startuj”,
„W dół”,
„W górę”,
„W lewo”,
„W prawo”,
„Zawis”,
„Zgaś silniki”.
34

nieznajomość jednego z sygnałów naprowadzania,
ustawienie naprowadzającego w kierunku uniemożliwiającym
podejście śmigłowca do lądowania pod wiatr.
UWAGA: Sygnały do naprowadzania śmigłowca w załączniku 3.
3.2. INDYWIDUALNE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU SZKOLENIE OGNIOWE (STRZELECKIE)

Żołnierz w umundurowaniu polowym z bronią indywidualną kbk AK 1 min. 1 min. 1 min.
i wyposażeniem znajduje się na linii wyjściowej w postawie /AKMS/ 10 sek. 14 sek. 22 sek.
strzeleckiej leżąc. Na linii wyjściowej otrzymuje amunicję szkolną 1 min. 1 min. 1 min.
w ilości do załadowania pełnego magazynka, którą przygotowuje kbs BERYL /
10 sek. 14 sek. 24 sek.
mini BERYL
do załadowania wg własnego uznania. Na komendę (sygnał)
wyjmuje pusty magazynek z torby, ładuje amunicję do magazynka 1 min. 1 min. 1 min.
pm wz. 84 P 12 sek. 18 sek. 30 sek.
i po załadowaniu chowa go do torby, a następnie samodzielnie
Przygotowanie się przemieszcza się na stanowisko ogniowe w odległości 10 m od linii
17.
do strzelania wyjściowej, gdzie przyjmuje postawę strzelecką klęcząc
i przygotowuje się do strzelania (zmienia magazynki podłączając
magazynek z amunicją - pusty magazynek może odłożyć na bok,
ustawia nastawy celownika dla strzału bezwzględnego do fig. boj.
nr 40, nie przeładowuje broni). Melduje gotowość.
Czas trwania czynności: od podania komendy (sygnału)

do załadowania magazynka do czasu zameldowania o gotowości.
35

niewłaściwe przyjęcie postawy strzeleckiej klęcząc,
niewłaściwe dobranie nastaw celownika,
załadowanie niepełnego magazynka.
UWAGA: W pododdziałach, w których typ broni jest odmienny
od wskazanego, żołnierz wykonuje normę z etatowo przydzielonym
karabinkiem lub pistoletem maszynowym, stosownie do pkt. 31.
36
3.3. INDYWIDUALNE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU SZKOLENIE INŻYNIERYJNO – SAPERSKIE

w położeniu przez plecy lub na pasie (udzie).
Po otrzymaniu lontu prochowego i spłonki pobudzającej, żołnierz
sprawdza stan techniczny spłonki. Na komendę prowadzącego
przystępuje do wykonania zapalnika lontowego (odcina lont
prochowy, wkłada końcówkę lontu do spłonki i z zachowaniem
zasad bezpieczeństwa zaciska ją) po czym melduje „Gotów”.
Odcięcia / przecięcia lontu prochowego żołnierz dokonuje czystym,
Wykonanie zapalnika niezabrudzonym nożem 1 ruchem „od siebie”.
lontowego Na komendę prowadzącego żołnierz przechodzi na linię
wysadzania, gdzie otrzymuje ładunek wybuchowy. Na komendę 1 min. 1 min.
18. i wysadzanie ładunku Żołnierz 1 min.
10 sek. 20 sek.
wybuchowego prowadzącego uzbraja materiał wybuchowy i zgłasza gotowość
do 400 g. do wysadzania. Na komendę odpala lont i odchodzi na bezpieczną
odległość.
Ocenie podlega czas sporządzenia zapalnika lontowego.
Czas trwania czynności: od podania komendy przez
prowadzącego do sporządzenia zapalnika do meldunku „Gotów”.
niezachowanie właściwej kolejności lub poprawności
wykonywania czynności,
niezachowanie warunków bezpieczeństwa.
37
3.4. INDYWIDUALNE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU OBRONA PRZED BRONIĄ MASOWEGO RAŻENIA


i filtracyjne maski przeciwgazowe w położeniu pogotowia.
Na komendę „Maski - włóż” żołnierz przystępuje do wykonania
normy nakładając maskę w położenie bojowe.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 9 s od komendy „Maski -
włóż”.
9s 9s
BŁĘDY OBNIŻAJĄCE OCENĘ O JEDEN STOPIEŃ:
Nakładanie maski
19. niezamknięcie oczu i niewstrzymanie oddechu, Żołnierz 9s
+jeden +dwa
przeciwgazowej
niewykonanie wydechu po nałożeniu maski, błąd błędy
poskręcane taśmy nagłowia,
niesprawdzenie szczelności maski.
popełnienie trzech i więcej błędów obniżających ocenę
o jeden stopień,
się powietrza pod część twarzową.
38
ŻOŁNIERZE WYPOSAŻENI W ODZIEŻ OCHRONNĄ LEKKĄ:
lekka i maska w położeniu marszowym. W przypadku realizacji
normy zespołowo – odległość pomiędzy żołnierzami nie mniejsza
4 min. 5 min. 6 min.
niż dwa kroki. Żołnierz 20 sek. 20 sek. 20 sek.
Po komendzie „Maski, odzież ochronną lekką - włóż” żołnierz
nakłada maskę, a następnie odzież ochronną do położenia
bojowego, po czym sygnalizuje „Gotów”.
Czas trwania czynności: od komendy „Maski, odzież ochronną
lekką - włóż” do podania przez żołnierza sygnału „Gotów”. drużyna /
Nakładanie etatowej W przypadku realizacji normy zespołowo, czas liczy się 6 min. 7 min. 8 min.
załoga / 20 sek. 20 sek. 20 sek.
20. odzieży ochronnej oraz do momentu podania sygnału „Gotów” przez ostatniego żołnierza. obsługa
maski przeciwgazowej
BŁĘDY OBNIŻAJĄCE OCENĘ O JEDEN STOPIEŃ:
niedociągnięte taśmy uszczelniające (troki),
niewłaściwie założony uszczelniacz piersiowy,
nieuszczelnienie odzieży (nie zapięcie 1 lub 2 guzików),
niewłaściwe nałożenie kaptura,
niewłaściwe nałożenie rękawic.
guzików),
39
ŻOŁNIERZE WYPOSAŻENI
W OGÓLNOWOJSKOWĄ ODZIEŻ OCHRONNĄ:
i maski w położeniu pogotowia. W przypadku realizacji normy
zespołowo – odległość pomiędzy żołnierzami nie mniejsza niż dwa
kroki. Żołnierz 7 min. 8 min. 9 min.
Po komendzie: „Maski, kombinezony - włóż” żołnierz nakłada
maskę, a następnie kombinezon, po czym sygnalizuje „Gotów”.
Czas trwania czynności: od komendy „Maski, kombinezony –

włóż” do podania przez żołnierza sygnału „Gotów”. W przypadku
realizacji normy zespołowo, czas liczy się do momentu podania
sygnału „Gotów” przez ostatniego żołnierza.
drużyna /
BŁĘDY OBNIŻAJĄCE OCENĘ O JEDEN STOPIEŃ: załoga / 9 min. 10 min. 11 min.
niewłaściwe nałożenie kaptura, obsługa
nałożenie pończoch ochronnych w sposób uniemożliwiający
marsz,
niewłaściwe nałożenie rękawic,
niewłaściwe założenie oporządzenia,
nieuszczelnienie kombinezonu (niezapięcie 1-2 guzików),
poskręcane taśmy nagłowia maski,
niesprawdzenie szczelności maski.
40

guzików),
UWAGA: W przypadku odzieży zaopatrzonej w rzepy zamiast
guzików, czasy wykonania normy skraca się o minutę.
41
3.5. INDYWIDUALNE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU ROZPOZNANIE I ARMIE INNYCH PAŃSTW

normy normę Wykryć
i wyposażeniem oraz lornetką znajduje się na linii wyjściowej.
Na komendę (sygnał) prowadzącego zajmuje punkt obserwacyjny
znajdujący się w odległości 10 m od linii wyjściowej. Po postawieniu 8 7 6
przez prowadzącego zadania, żołnierz przystępuje do obserwacji celów celów celów
terenu, na którym w sektorze 6-00 ustawionych jest 10 różnych
celów w odległości 300-1500 m. Cele ukazują się kolejno,
pojedynczo, każdy trzykrotnie w czasie realizacji normy, za każdym
Wykrywanie celów razem nie dłużej jak na 1 min.
21. Żołnierz
w dzień
Zadaniem żołnierza jest wykryć, nanieść na szkic i określić
odległość do celów, po czym zameldować „Gotów”.
przy średnim błędzie
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 35 min. od postawienia w pomiarze odległości
przez prowadzącego zadania do złożenia meldunku „Gotów”. nie przekraczającym
UWAGA: 10%:
realizację normy poprzedzić sporządzeniem szkicu terenu,
cel uważa się za niewykryty, jeśli błąd w pomiarze odległości
wynosi więcej niż 20%.
42
3.6. INDYWIDUALNE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU SZKOLENIE MEDYCZNE

i wyposażeniem, znajdują się w pozycji leżącej. Opatrunek zgodny
z tabelą należności dla JW/Instytucji znajduje się przy szkolonym.
Po określeniu przez prowadzącego miejsca i rozległości zranienia –
Żołnierz 2 min. 3 min. 4 min.
przedramię (podudzie) lub ramię (udo), np. rana postrzałowa
ramienia, posiada wlot i wylot … itp. – na komendę (sygnał)
żołnierz przystępuje do nałożenia rannemu opatrunku, po czym
melduje „Gotów” (w pierwszej kolejności wykorzystuje się
opatrunek rannego żołnierza).
Nakładanie opatrunku BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:

na ranę kończyn: zainfekowanie powierzchni sterylnych tamponów chłonnych
przedramienia opatrunku,
22.
(podudzia) zsuwanie się opatrunku z rany przy wykonywaniu
lub podstawowych ruchów.
ramienia (uda). UWAGA:
czas przeznaczony na odsłonięcie rany nie wlicza się Personel 1 min.
1 min. 2 min.
medyczny 30 sek.
do oceny (dopuszcza się zakładanie opatrunku
na umundurowanie),
norma dotyczy wyłącznie procesu bandażowania - nie wlicza
się do niej czynności mających na celu ocenę ogólnego
stanu rannego.
43
Szkolony i „ranny”, w umundurowaniu polowym z etatową bronią
i wyposażeniem, znajdują się w pozycji leżącej. Szkolony trzyma
w ręku opaskę zaciskową (w pierwszej kolejności używa się opaski
zaciskowej rannego żołnierza).
Po określeniu przez prowadzącego miejsca krwotoku – ramię lub
udo – na komendę (sygnał) żołnierz przystępuje do nałożenia
rannemu opaski zaciskowej, informuje o czasie założenia opaski
(oznacza czas założenia opaski zaciskowej pisakiem na skórze
rannego, ubiorze w widocznym miejscu albo na kartce, którą
Założenie opaski
pozostawia przy „rannym” w sposób umożliwiający jej znalezienie Żołnierz 40 50 60
zaciskowej (tamowanie
i odczytanie), po czym melduje „Gotów”. sek. sek. sek.
krwotoków z dużym
przepływem np. BŁĄD POWODUJĄCY NIEZALICZENIE NORMY:
23. po amputacjach niepodanie/nieokreślenie dokładnego czasu ukończenia nakładania
kończyn) na: opaski zaciskowej.
udzie UWAGA: Personel 20 30 40
lub medyczny sek. sek. sek.
przy stosowaniu opasek improwizowanych czas wykonania
ramieniu. czynności zwiększa się o 50%,
norma dotyczy wyłącznie procesu zakładania opaski
zaciskowej - nie wlicza się do niej czynności mających
na celu ocenę ogólnego stanu rannego,
ze względu na warunki bezpieczeństwa zrezygnować
z nadmiernego dociskania opaski zaciskowej. Kryterium
weryfikujące stopień dociskania opaski zaciskowej – ból
w miejscu założenia opaski; w momencie wystąpienia
zakończyć ocenę normy.
44
i wyposażeniem. „Ranny” leży na plecach, szkolony - wg własnego
uznania - przyjmuje wygodną dla siebie pozycję (klęczy, przykuca
lub pochyla się) przy „rannym”. Na komendę (sygnał) żołnierz
przystępuje do ułożenia rannego w pozycji bezpiecznej,
rozpoczynając od próby nawiązania kontaktu oraz udrożnienia dróg
oddechowych poprzez odwiedzenie głowy do tyłu po
wcześniejszym sprawdzeniu, czy w jamie ustno-gardłowej
nie znajdują się ciała obce. Po wykonaniu normy melduje „Gotów”,
a „ranny” powinien być ułożony w pozycji bezpiecznej ustalonej
wg standardów Polskiej Rady Resuscytacji (załącznik 1). Żołnierz /
Ułożenie rannego 1 min.
24. Dopuszczalne jest ułożenie rannego w pozycji bezpiecznej personel 1 min.
30 sek.
2 min.
w pozycji bezpiecznej
wg standardów Państwowej Straży Pożarnej (załącznik 2). medyczny
BŁĄD OBNIŻAJĄCY OCENĘ O JEDEN STOPIEŃ – brak próby

nawiązania kontaktu z rannym.
niestabilna pozycja rannego,
niesprawdzenie jamy ustnej rannego pod kątem obecności
ciał obcych.
UWAGA: Norma obejmuje również czynności mające na celu
ocenę stanu świadomości rannego (przytomny/nieprzytomny).
45
3.7. INDYWIDUALNE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU ŁĄCZNOŚĆ

i wyposażeniem znajduje się w odległości 5 m od rozłożonej
radiostacji.
Po komendzie „Do pracy — przystąp" podbiega do radiostacji
i dokonuje jej oględzin zewnętrznych. Następnie podłącza antenę
prętową i akumulator oraz włącza rdst. Programuje ręcznie trzy
częstotliwości - jedną główną i dwie zapasowe w trybie pracy
analogowej (A). Na częstotliwości głównej nawiązuje łączność
z uprzednio przygotowaną rdst. przy wykorzystaniu indywidualnych
kryptonimów radiowych. Prowadzący nakazuje przejść
Przygotowanie na zaprogramowaną wcześniej częstotliwość zapasową pierwszą.
do pracy i nawiązanie Żołnierz nawiązuje łączność, prowadzący nakazuje przejść w tryb
łączności A SCR, z ustalonym numerem klucza; żołnierz nawiązuje łączność
25. Żołnierz 5 min. 7 min. 9 min.
w poszczególnych try- w układzie A SCR. W tym układzie pracy prowadzący nakazuje
bach pracy radiostacji przejść na częstotliwość zapasową drugą ze zmienionym kluczem.
przenośnej R-3501. Żołnierz nawiązuje łączność na częstotliwości zapasowej drugiej,
po czym prowadzący nakazuje powrót na częstotliwość główną
w trybie pracy analogowej (A), na której żołnierz ponownie
nawiązuje łączność. Po wykonaniu czynności żołnierz melduje
„Zadanie wykonałem”.
UWAGA: W pododdziałach, w których typ radiostacji jest
odmienny od wskazanego (R-3501) lub może występować kilka
rodzajów radiostacji przenośnych, żołnierz wykonuje normę na
trzech zaprogramowanych ręcznie częstotliwościach z etatowo
przydzieloną radiostacją, stosownie do pkt. 31.
46
ROZDZIAŁ 4. ZESPOŁOWE NORMY SZKOLNO-BOJOWE
Numer Wykonujący
normy normę
Ubezpieczenie i zespół przeszukujący zajął pozycje (szyk
w zależności od wykonywanego zadania), dowódca drużyny (sekcji)
podejmuje decyzję o rodzaju przeszukiwania w zależności
od sytuacji. Charakterystyka rodzajów przeszukiwania
w załączniku 4.
Przeszukania dokonuje minimum dwóch żołnierzy, z których jeden
jest ubezpieczającym, a drugi przeszukującym. Ilość żołnierzy
ubezpieczenia w zależności od decyzji dowódcy drużyny (sekcji).
Działanie żołnierza dokonującego przeszukanie odbywa się przy
jego ciągłym ubezpieczeniu.
Przeszukanie osób
Przeszukujący żołnierz, poprzez tłumacza podaje komendę
a) nie posiadających
przeszukiwanemu do zatrzymania, a następnie zadaje mu pytanie:
broni (materiałów
„Czy masz broń lub inne materiały niebezpieczne?” Drużyna
26. niebezpiecznych) Zaliczył / nie zaliczył
W przypadku odpowiedzi twierdzącej przeszukujący podaje głosem (sekcja)
lub deklarujących
informację „MA BROŃ” i nakazuje przeszukiwanemu odłożenie jej
jej posiadanie
przed siebie (gdy w chwili wyciągania lub odkładania broni/innych
materiałów niebezpiecznych, zachowanie przeszukiwanego
wskazuje na zamiar jej użycia, żołnierze dokonujący przeszukania
używają wszelkich dostępnych środków z uwzględnieniem użycia
broni palnej włącznie w celu eliminacji zagrożenia).
Żołnierz prowadzący przeszukanie nakazuje przeszukiwanemu
unieść i wyprostować ręce na wysokości barków (wewnętrzne
strony dłoni skierowane zawsze na zewnątrz).
W dalszej kolejności przeszukujący zabezpiecza broń, przekłada ją
w położenie umożliwiające sprawne dokonanie kontroli, a zarazem
uniemożliwiające jej przejecie przez przeszukiwanego
47
Numer Wykonujący
normy normę
(np. w położenie „przez plecy”) i zajmuje pozycję przy
przeszukiwanym, po jego prawej lub lewej stronie (zawsze bokiem
do przeszukiwanego celem uniknięcia ciosów głową, kopnięcia,
itp.). Ubezpieczający zajmuje pozycję i sygnalizuje gotowość
do ubezpieczenia przeszukującego podaje głosem „GOTÓW”.
Przeszukujący oznajmia głosem, że będzie przeszukiwał
i przystępuje do sprawdzenia przeszukiwanego za pomocą
wykrywacza metali i użyciu rąk. Dokonuje „podziału” ciała
przeszukiwanego na pół, wzdłuż osi „nogi – głowa” i sprawdza
kolejno obie strony. Po przeszukaniu jednej ze stron informuje
głosem „Przechodzę w lewo/prawo”, czeka na potwierdzenie
przez ubezpieczającego „Przechodź” i zmienia swoje położenie
(z prawej na lewą lub odwrotnie). Zmiana położenia
przeszukującego odbywa się za plecami przeszukiwanego
w bezpiecznej odległości i poprzedzona jest zmianą położenia
przez ubezpieczającego, który nie dopuszcza do sytuacji, w której
przeszukujący znajdzie się pomiędzy nim a przeszukiwanym.
W razie konieczności podaje do przeszukującego komendę
„Wolniej”.
Przy przeszukiwaniu przy użyciu rąk sprawdza się kolejno palcami
ściskając delikatnie (nie klepiąc) poszczególne części garderoby
zaczynając od góry i kierując się w dół, ze szczególnym
uwzględnieniem takich elementów jak kołnierz, mankiety, okolice
nadgarstków i klatki piersiowej oraz pasa. Zawsze poprzez
tłumacza należy ostrzec przeszukiwanego w momencie
zbliżania się do przeszukania okolic krocza.
Po zakończeniu czynności przeszukujący kieruje przeszukiwanego
do wydzielonej strefy, gdzie sprawdzone osoby stojąc tyłem
48
Numer Wykonujący
normy normę
do żołnierzy czekają na dalsze polecenia/zakończenie kontroli.
komendy do zatrzymania się, do chwili skierowania
przeszukiwanego do wydzielonej strefy.
brak ubezpieczenia żołnierza realizującego przeszukanie lub
realizacja przeszukania bez otrzymania sygnału o gotowości
ubezpieczenia,
pominięcie pytania o broń i materiały niebezpieczne,
nieinformowanie przez przeszukującego o realizowanych
czynnościach,
pominięcie sprawdzenia którejkolwiek części ciała,
zmiana pozycji przez przeszukującego bez jej potwierdzenia
przez żołnierza (żołnierzy) ubezpieczenia,
realizacja przeszukania niezgodnie z charakterystyką
określoną w załączniku 4.
49
Numer Wykonujący
normy normę
b) posiadających Przeszukujący i ubezpieczający wykonują czynności jak w normie

broń (materiały nr 26 a).
niebezpieczne) Z chwilą znalezienia przy osobie poddanej kontroli broni lub
wbrew deklaracji materiałów niebezpiecznych przeszukujący natychmiast podaje
o jej braku głosem „BROŃ”, uderza przeszukiwanego nogą pod staw
kolanowy z jednoczesnym odepchnięciem go w celu wymuszenia
upadku na ziemię i odskakuje na 2-3 kroki. Ubezpieczający w tym
czasie kontroluje zachowanie przeszukiwanego i razie potrzeby
reaguje w sposób uniemożliwiający mu użycie broni lub innego
niebezpiecznego narzędzia. Po przyjęciu przez przeszukiwanego
pozycji na ziemi i ustabilizowaniu sytuacji, przeszukujący stosując
chwyt obezwładniający odbiera mu broń, nakłada kajdanki, opaskę Drużyna
Zaliczył / nie zaliczył
na oczy i przekazuje do dokładnego sprawdzenia. (sekcja)
komendy do zatrzymania się, do chwili przekazania do dokładnego
sprawdzenia.
jak w normie nr 26 a),
nieodnalezienie broni lub materiałów niebezpiecznych przy
przeszukiwanym,
niezaalarmowanie o znalezieniu broni przy przeszukiwanym,
nieobezwładnienie przeszukiwanego po odnalezieniu przy
nim broni lub materiałów niebezpiecznych.
50
Numer Wykonujący
normy normę
c) posiadających Przeszukujący i ubezpieczający wykonują czynności jak w normie

wyposażenie nr 26 a).
i materiały Z chwilą znalezienia przy osobie poddanej kontroli wyposażenia
do dokonania i materiałów służących do dokonania zamachu samobójczego
zamachu przeszukujący natychmiast podaje głosem „ZAMACHOWIEC”,
samobójczego uderza przeszukiwanego nogą pod staw kolanowy z jednoczesnym
odepchnięciem go w celu wymuszenia upadku na ziemię
i odskakuje na 2-3 kroki, a ubezpieczający używając broni palnej
eliminuje zagrożenie.
komendy do zatrzymania się, do chwili eliminacji zagrożenia.
jak w normie nr 26 a), Drużyna
nieodnalezienie wyposażenia i materiałów służących (sekcja)
do dokonania zamachu samobójczego,
niezaalarmowanie o znalezieniu wyposażenia i materiałów
służących do dokonania zamachu samobójczego,
nieobezwładnienie przeszukiwanego po odnalezieniu przy
nim broni lub materiałów niebezpiecznych.
UWAGA: W zależności od sytuacji przeszukiwanie można
realizować, gdy przeszukiwany znajduje się w pozycji stojącej,
klęczącej lub leżącej.
51
Numer Wykonujący
normy normę
Zatrzymany skierowany został na dokładne przeszukanie.
Nie wymaga pomocy medycznej.
Dowódca drużyny (sekcji) zabezpiecza znalezioną przy
zatrzymanym broń lub materiały niebezpieczne. Wyznaczony
żołnierz, pod osłoną ubezpieczenia, dokonuje skrupulatnego
przeszukania zatrzymanego i jego rzeczy osobistych. Przebieg
przeszukania jak w normie nr 26 a). Odebrane przedmioty
umieszcza w pojemniku lub worku, opisując go tak, aby nie mogły
zaistnieć wątpliwości, do kogo należy zawartość. Wszystkie
dokumenty znalezione przy zatrzymanym zabezpiecza się.
Kolejny żołnierz fotografuje podejrzanego wraz z niebezpiecznymi
przedmiotami, np. broń czy materiały wybuchowe. Dowódca
Postępowanie drużyny (sekcji), z udziałem tłumacza, przeprowadza wstępne
rozeznanie osoby podejrzanej i zdobyte informacje zapisuje Drużyna
27. z osobami Zaliczył / nie zaliczył
w identyfikatorze zatrzymanego (CAPTAG), podając miejsce oraz (sekcja)
zatrzymanymi
powód zatrzymania, a także w miarę możliwości podając jak
najwięcej informacji o zatrzymanym (np. nazwisko, przynależność
społeczna, miejsce zamieszkania, wyznanie, umiejętność
czytania/pisania itp.). Określone elementy zapisane
w identyfikatorze nakazuje dołączyć do rzeczy osobistych
i dokumentów osoby zatrzymanej.
Następnie nakazuje sfotografować zatrzymanego z wypełnionym
formularzem, założyć mu kajdanki i zakryć oczy oraz kieruje go
do transportera celem przewiezienia do bazy.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 10 min. od chwili
rozpoczęcia przeszukania do chwili zajęcia przez przeszukiwanego
miejsca w transporterze.
52
Numer Wykonujący
normy normę

brak ubezpieczenia żołnierza realizującego przeszukanie lub
realizacja przeszukania bez otrzymania sygnału o gotowości
ubezpieczenia,
nieinformowanie przez przeszukującego o realizowanych
czynnościach,
pominięcie sprawdzenia którejkolwiek części ciała,
zmiana pozycji przez przeszukującego bez jej potwierdzenia
przez żołnierza (żołnierzy) ubezpieczenia,
niezabezpieczenie broni lub materiałów niebezpiecznych,
niesporządzenie oznaczenia rzeczy odebranych,
niesporządzenie dokumentacji fotograficznej.
UWAGA: Nie jest wymagane wypełnienie identyfikatora
zatrzymanego w pełnym zakresie.
Na określony sygnał lub komendę podaną przez techniczne środki
łączności, dowódca drużyny (sekcji, załogi) nakazuje zatrzymanie
pojazdu, organizuje wstępną obserwację terenu oraz ubezpieczenie
żołnierza (żołnierzy) realizującego procedurę. Następnie
wyznaczony żołnierz otwiera drzwi pojazdu, sprawdza teren wokół Drużyna
28. Procedura 5x25 nich (miejsc gdzie będzie stawał) i wysiada z pojazdu. ZAMYKA (sekcja, Zaliczył / nie zaliczył
DRZWI. Sprawdza teren pod pojazdem i w jego bezpośredniej załoga)
bliskości (5 m), a w następnej kolejności w promieniu 10 m, 15 m,
20 m i 25 m. Pozostali żołnierze, po rozpoznaniu terenu
w promieniu 5 m, mogą wysiąść z pojazdu do realizacji zadań
określonych decyzją dowódcy drużyny (sekcji, załogi).
53
Numer Wykonujący
normy normę
Zadanie uważa się za skończone po złożeniu meldunku dowódcy
drużyny (sekcji, załogi) „GOTÓW” poprzez techniczne środki
łączności.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 10 min. od chwili
zatrzymania pojazdu do złożenia meldunku „Gotów”.
brak ubezpieczenia żołnierzy przeszukujących teren,
niezamknięcie drzwi pojazdu,
pominięcie sprawdzenia terenu przed wyjściem pierwszego
żołnierza z pojazdu,
pominięcie sprawdzenia terenu pod pojazdem.
UWAGA:
dopuszcza się możliwość wejścia na pancerz pojazdu
i obejrzenia miejsc bezpośrednio przy wozie z góry –
wg decyzji dowódcy drużyny (sekcji, załogi),
dopuszcza się wykonanie zadania przez jednego żołnierza
(obchodząc pojazd) lub dwóch żołnierzy (każdy po innej
stronie pojazdu) – wg decyzji dowódcy drużyny (sekcji,
załogi).
Wyznaczony przez dowódcę drużyny (sekcji) żołnierz dokonuje
zatrzymania zbliżającego się pojazdu. Nie pozwala pasażerom
Przeszukanie pojazdu:
na opuszczenie pojazdu. Wraz z „tłumaczem” i żołnierzem Drużyna
29. a) na punkcie Zaliczył / nie zaliczył
ubezpieczenia podchodzi do pojazdu od strony kierowcy i nakazuje (sekcja)
kontrolnym
mu wyłączyć silnik, pozostawiając kluczyk w stacyjce oraz
zaciągnąć hamulec ręczny. Nakazuje pasażerom opuścić pojazd
54
Numer Wykonujący
normy normę
i przejść do wyznaczonego miejsca, które wybrane jest w sposób
uniemożliwiający obserwację czynności realizowanych przy
samochodzie. DRZWI POJAZDU POZOSTAJĄ OTWARTE.
Szczegółowe przeszukanie pojazdu poprzedzone być musi
przeszukaniem pasażerów przez pozostałych żołnierzy drużyny
(sekcji). Po ich sprawdzeniu można przystąpić do skontrolowania
pojazdu. Żołnierz dokonujący sprawdzenia nakazuje kierowcy
otworzyć bagażnik pojazdu, pokrywę silnika i pozostałe schowki.
Dopuszcza się przykrycie dłoni kierowcy swoją dłonią,
aby uniemożliwić gwałtowne szarpnięcie i zerwanie ewentualnego
odciągu. W dalszej kolejności dokonuje sprawdzenie spodu pojazdu
oraz dużych powierzchni (przy użyciu lusterka), a następnie
przeszukuje szczegółowo pojazd. Nie ma znaczenia, od której
części pojazdu zacznie. Niewskazane jest przeszukiwanie
kilkakrotnie tej samej części pojazdu. Po zakończeniu przeszukania
dowódca drużyny (sekcji) melduje „GOTÓW”.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 20 min. od zatrzymania

pojazdu do złożenia meldunku „Gotów”.

brak ubezpieczenia żołnierzy realizujących przeszukanie
pojazdu,
pominięcie sprawdzenia którejkolwiek części pojazdu
(np. przedział silnikowy),
rozpoczęcie przeszukania pojazdu przed przeszukaniem
pasażerów,
55
Numer Wykonujący
normy normę
osobiste otwarcie bagażnika pojazdu, pokrywy silnika

i pozostałych schowków przez żołnierza,
przeszukanie pojazdu bez udziału kierowcy.
b) po dłuższym Drużyna (sekcja) wykonując marsz zidentyfikowała zaparkowany

postoju na poboczu podejrzany samochód. Po jego napotkaniu wyznaczony
podejrzanego żołnierz, nie opuszczając pojazdu i wykorzystując megafon,
pojazdu poprzez „tłumacza” nakazuje kierowcy samochodu zmienić miejsce
parkowania. Pozostałe czynności drużyna (sekcja) wykonuje jak
w normie nr 29 a). Drużyna
(sekcja)
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 25 min. od nakazu zmiany
miejsca parkowania pojazdu do złożenia meldunku „Gotów”.
przeszukanie pojazdu bez zmiany miejsca jego parkowania.
c) po pościgu Podejrzany pojazd rusza, a drużyna (sekcja) rozpoczyna pościg.
Po zatrzymaniu ściganego pojazdu (poprzez blokowanie lub strzały
ostrzegawcze) wyznaczony żołnierz, nie opuszczając pojazdu
i wykorzystując megafon, poprzez „tłumacza” nakazuje kierowcy
wyłączyć silnik, pozostawić kluczyk w stacyjce oraz zaciągnąć
hamulec ręczny. Nakazuje wszystkim pasażerom opuścić pojazd Drużyna
i przejść do wyznaczonego miejsca, które wybrane jest w sposób (sekcja)
uniemożliwiający obserwację czynności realizowanych przy
samochodzie, i w którym pozostają oni pod nadzorem
do zakończenia przeszukania pojazdu. DRZWI POJAZDU
POZOSTAJĄ OTWARTE.
56
Numer Wykonujący
normy normę
Dopiero po zrealizowaniu tych czynności, żołnierze drużyny (sekcji)
opuszczają wóz i przystępują do realizacji przedsięwzięć,
jak w normie nr 29 a).
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 25 min. od rozpoczęcia
pościgu do złożenia meldunku „Gotów”.
wyjście żołnierzy z wozu (transportera) przed opuszczeniem
podejrzanego pojazdu przez kierowcę i pasażerów.
Drużyna (sekcja) realizując aktualne zadanie taktyczne (np.
konwojowanie, patrolowanie, przeszukanie terenu itp.) znajduje
podejrzany przedmiot (atrapę IED). Sposób założenia umożliwia
jego wykrycie bez użycia specjalistycznego sprzętu.
Po stwierdzeniu oznak świadczących o możliwości podłożenia IED
(lub wykryciu podejrzanego przedmiotu) podawany jest sygnał
„UWAGA IED !” i drużyna (sekcja) przystępuje do realizacji
procedury 5xC (confirm – potwierdź; clear – oczyść; cordon –
Działanie w przypadku Drużyna
30. otocz, blokuj; control – kontroluj; check – sprawdź). Zaliczył / nie zaliczył
wykrycia IED (sekcja)
W pierwszej kolejności dowódca drużyny (sekcji) przystępuje
do potwierdzenia obecności IED. Wykorzystując przyrządy
optyczne, z bezpiecznej odległości prowadzi obserwację szukając
cech świadczących o podłożeniu IED (np. przewody elektryczne)
oraz dokonuje sprawdzenia terenu w celu wyeliminowania
obecności kolejnych IED stosując procedurę 5x25 (drużyna/sekcja
na pojazdach zatrzymuje się w odległości umożliwiającej pokrycie
miejsca podejrzanego urządzeniem zagłuszającym).
57
Numer Wykonujący
normy normę
Następnie wyznacza żołnierzy do przeszukania podejrzanego
miejsca, którzy przyjmując ugrupowanie w kształcie litery „V”
prowadzą rozpoznanie terenu i podchodzą do przeszkody.
Po zidentyfikowaniu IED umówionym sygnałem powiadamiają
dowódcę drużyny (sekcji), który sporządza raport minowy
(MINREP), wg układu określonego w SOP, i przekazuje go drogą
radiową.
Po potwierdzeniu obecności IED drużyna (sekcja) przystępuje
do izolacji rejonu znaleziska, wyprowadzając wszystkich z tzw.
„strefy śmierci” na odległość określoną w SOP (oczyszczanie).
W przypadku konieczności wyprowadzenia poza rejon zdarzenia
osób postronnych, żołnierze drużyny (sekcji) dokonują sprawdzenia
losowo wybranych osób celem udaremnienia lub utrudnienia
potencjalnemu sprawcy odpalenia ładunku oraz obserwują
zachowanie osób postronnych uniemożliwiając im zarazem
obserwację miejsca zdarzenia, a następnie drużyna (sekcja)
blokuje dostęp do rejonu IED i organizuje Punkt Kontroli Zdarzenia
(Incidental Control Point).
Kontrolę zabezpieczonego rejonu drużyna (sekcja) prowadzi
na zasadzie dostępu do niego wyłącznie poprzez Punkt Kontroli
Zdarzenia, nie wpuszczając osób postronnych. Po zrealizowaniu
powyższych czynności dowódca drużyny (sekcji) organizuje
sprawdzenie zabezpieczonego terenu pod kątem wykrycia
kolejnych IED (każdy podejrzany przedmiot /pakunek/ jest
traktowany jako IED), a po jego sprawdzeniu melduje „Gotów”
poprzez techniczne środki łączności.
58
Numer Wykonujący
normy normę
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 40 min. od sygnału

„UWAGA IED!” do meldunku dowódcy drużyny (sekcji) „Gotów”.
przekazanie sygnału potwierdzającego obecność IED
w sposób umożliwiający osobom postronnym stwierdzenie,
że IED został wykryty,
niezrealizowanie procedury 5x25,
nieprzekazanie meldunku MINREP w ciągu 15 min.
od wykrycia IED,
pozostanie w strefie oddziaływania IED („strefie śmierci”).
Drużyna (sekcja) realizując aktualne zadanie taktyczne (np. marsz,
działanie na posterunku kontrolnym, przeszukanie terenu itp.)
otrzymuje zadanie przyjęcia śmigłowca (np. MEDEVAC, QRF).
Dowódca drużyny (sekcji) podejmuje decyzję o wyborze miejsca
organizacji lądowiska i wyznacza żołnierzy do sprawdzenia terenu
pod względem obecności IED oraz zgodności z wymogami
Przygotowanie przygotowania lądowisk (W DZIEŃ kąt nachylenia stoku nie większy
Drużyna
31. lądowiska niż 7 stopni, 500 m od najbliższej przeszkody terenowej nie wyższej Zaliczył / nie zaliczył
(sekcja)
dla śmigłowca niż 52 m; W NOCY kąt nachylenia stoku nie większy niż 3 stopnie,
3000 m od najbliższej przeszkody terenowej nie wyższej
niż 210 m). Dowódca drużyny (sekcji) dokonuje wyboru punktu
lądowania i nakazuje jego oznaczenie literą „H” (w nocy białymi
światłami w kształcie litery „T” lub odwróconego „Y”), wyznacza
żołnierzy do oznaczenia przeszkód oraz organizuje ubezpieczenie
lądowiska. Za pomocą dymu/flary określa kierunek wiatru,
59
Numer Wykonujący
normy normę
nawiązuje łączność z wcześniej przygotowaną rdst. i melduje
„Gotów”.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 45 min. (w nocy nie dłużej
niż 55 min.) od otrzymania zadania przyjęcia śmigłowca do czasu
złożenia meldunku „Gotów”
niewłaściwy dobór miejsca na organizację lądowiska,
brak ubezpieczenia lądowiska,
niewłaściwe oznaczenie punktu lądowania,
pominięcie sprawdzenia terenu wybranego na lądowisko.
UWAGA: W przypadku działania drużyny (sekcji) na kilku
pojazdach dopuszcza się oznakowanie lądowiska w nocy światłami
pojazdów oddalonymi od punktu lądowania i od siebie nawzajem
w odległości 35 m, tak aby świtała reflektorów krzyżowały się
w środku punktu lądowania.
Drużyna (sekcja) na pojeździe (pojazdach) zbliża się do miejsca
niebezpiecznego (przeszkody). Pojazd (pojazdy) zatrzymuje się
w bezpiecznej odległości, umożliwiającej pokrycie miejsca
podejrzanego urządzeniem zagłuszającym.
Rozpoznanie miejsca Przy pomocy przyrządów optycznych drużyna (sekcja) prowadzi Drużyna
32. Zaliczył / nie zaliczył
niebezpiecznego wstępne rozpoznanie miejsca niebezpiecznego szukając cech (sekcja)
świadczących o podłożeniu IED (jeżeli ukształtowanie terenu
pozwala, dopuszcza się wykonanie tzw. off-road i sprawdzenia
wzrokowego np. dna i wnętrza przepustu). Przed skierowaniem
żołnierzy do rozpoznania miejsca niebezpiecznego i wystawieniem
60
Numer Wykonujący
normy normę
ubezpieczeń, drużyna (sekcja) dokonuje sprawdzenia terenu w celu
wyeliminowania obecności IED stosując procedurę 5x25.
Po wystawieniu ubezpieczeń wyznaczona grupa żołnierzy –
minimum 3 – przyjmuje ugrupowanie w kształcie litery „V”
i rozpoznając teren podchodzi do przeszkody i prowadzi jej
rozpoznanie.
Po przeszukaniu przeszkody żołnierze wracają do pojazdu,
dowódca drużyny (sekcji) zwija ubezpieczenia i kontynuuje
realizację zadania.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 25 min. od zatrzymania
pojazdu przed przeszkodą do czasu jego ruszenia.
niezrealizowanie procedury 5x25,
brak ubezpieczenia.
UWAGA: Gdy wraz z drużyną (sekcją) działa wyspecjalizowany
zespół RCT/RCP, drużyna wykonuje wszystkie czynności jak
w normie, z wyjątkiem sprawdzenia podejścia i przeszukania
przeszkody.
Ewakuacja rannego „Ranny” wymagający wyniesienia znajduje się w pozycji leżącej.
Rodzaj urazu określa sprawdzający, podając go dowódcy drużyny
(sekcji).
Drużyna
33. a) przy pomocy Dowódca drużyny (sekcji) wyznacza 4 – 6 żołnierzy do ewakuacji Zaliczył / nie zaliczył
(sekcja)
noszy rannego (wyznacznikiem ilości ewakuujących żołnierzy jest ciężar
ciała „rannego”, który ma być ewakuowany) oraz organizuje
ubezpieczenie (w zależności od przyjętej sytuacji – na rubieży
61
Numer Wykonujący
normy normę
ogniowej lub w szyku tzw. „płytkim klinem”). Wyznaczeni żołnierze
kładą nosze po stronie zranienia, a sami ustawiają się po stronie
zdrowej (mniejszego zranienia). W przypadku, kiedy zranienie
dotyczy części ciała nieparzystych np. głowa, kręgosłup, krocze itp.,
wybór strony, po której układane są nosze jest dowolny.
W przypadku, kiedy „ranny” uległ licznym, wielonarządowym
urazom i nie lokalizują się one w sposób wyraźny po jednej
ze stron, wybór strony, po której układane są nosze jest dowolny.
Na sygnał dany przez dowodzącego ewakuacją, żołnierze układają
rannego na nosze. Dopuszczalne jest wsunięcie przygotowanych
noszy pod uniesionego rannego. Po ułożeniu rannego na noszach,
wynoszą go z rejonu działań do ukrycia oddalonego o 50 m.,
dobierając właściwą dla danego urazu pozycję:
rannego w klatkę piersiową lub porażonego BST – w pozycji
półsiedzącej,
rannego w twarz, tył głowy, plecy – w pozycji bocznej,
rannego w brzuch, szczególnie z raną poprzeczną –
w pozycji półleżącej z kończynami zgiętymi w stawach
kolanowych,
rannego w szyję – w pozycji półsiedzącej z głową pochyloną
do przodu,
rannego z urazem kręgosłupa lub miednicy – w pozycji
leżącej na twardym podłożu,
rannego z pozostałymi rodzajami urazu – w pozycji leżącej.
Podczas transportu głowa rannego powinna być ustawiona zgodnie
z kierunkiem ruchu żołnierzy ewakuujących. W trakcie transportu
rannego na noszach dozwolone jest jego asekurowanie,
62
Numer Wykonujący
normy normę
podtrzymywanie noszy, podtrzymywanie elementów użytych
do umiejscowienia żołnierza w pozycji innej niż leżąca, przez
żołnierzy idących z boku noszy.
Dowódca drużyny (sekcji) poprzez posiadane środki łączności
przekazuje meldunek MEDEVAC wg wzoru określonego w SOP.
dowódcy drużyny (sekcji) rodzaju urazu do chwili dostarczenia
rannego do miejsca ukrycia oddalonego o 50 m i nadania meldunku
MEDEVAC.
brak ubezpieczenia,
niewłaściwy dobór pozycji transportowej do rodzaju urazu,
upuszczenie rannego w trakcie transportu,
nieznajomość meldunku MEDEVAC obowiązującego w SOP
lub jego nieprzekazanie drogą radiową.
UWAGA:
w przypadku wykonania normy ewakuacji rannego z urazem
kręgosłupa lub miednicy, drużyna (sekcja) musi mieć dostęp
do twardych, sztywnych środków ewakuacyjnych o równych
powierzchniach,
do ustalenia właściwej pozycji ewakuowanego rannego, innej
niż leżąca, mogą być używane: wbudowane w nosze lub
dołączone do nich urządzenia, uchylne części noszy,
elementy wyposażenia osobistego żołnierzy, zrolowane koce,
poduszki itp.
63
Numer Wykonujący
normy normę
dopuszcza się:
a) wykorzystanie wszystkich typów noszy, również nosze
i kosze ewakuacyjne będące elementami wyposażenia
środków transportu (karetki typu ®, pojazdy sanitarne,
pojazdy ewakuacji medycznej, pojazdy drużyn
ratowniczych, strażackich, śmigłowce i samoloty
ewakuacji medycznej itp.), jak i zaadaptowane
do transportu krzesła, fotele itp.,
b) zmianę ewakuujących przy uchwytach noszy oraz
transport rannego w dowolnym układzie żołnierzy przy
uchwytach noszy,
c) postawienie noszy na podłożu w trakcie transportu
rannego w celu zmiany żołnierzy przy uchwytach noszy,
w celu poprawienia pozycji rannego lub jeżeli niosący
żołnierze zauważą jakiekolwiek zagrożenie
dla ewakuowanego;
norma dotyczy wyłącznie ewakuacji rannego do ukrycia –
nie wlicza się do niej czynności mających na celu ocenę
ogólnego stanu rannego, zabezpieczenie ran, usztywnienia
złamań itp.
b) sposobem „Ranny przytomny” wymagający ewakuacji znajduje się w pozycji
„na ławeczce” lub leżącej. Sposób ewakuacji określa sprawdzający.
„pod pachy Dowódca drużyny (sekcji) wyznacza 2-3 żołnierzy do ewakuacji
Drużyna
i kolana” rannego oraz organizuje ubezpieczenie (w zależności od przyjętej Zaliczył / nie zaliczył
(sekcja)
sytuacji – na rubieży ogniowej lub uszykowani w „płytki klin”).
Żołnierze ewakuują rannego określonym sposobem z rejonu działań
do ukrycia oddalonego o 30 m. W trakcie ewakuacji ranny może
64
Numer Wykonujący
normy normę
współpracować z ewakuującymi go żołnierzami.
W trakcie ewakuacji dowódca drużyny (sekcji) nawiązuje łączność
z uprzednio przygotowaną rdst. i przekazuje meldunek MEDEVAC
wg układu obowiązującego w SOP.
Czas trwania czynności: nie dłużej niż 7 min. od podania dowódcy
drużyny (sekcji) sposobu ewakuacji do chwili dostarczenia rannego
do miejsca ukrycia oddalonego o 30 m i nadania meldunku
MEDEVAC.
brak ubezpieczenia,
upadek rannego w trakcie ewakuacji,
nieznajomość meldunku MEDEVAC obowiązującego w SOP
Żołnierze otrzymują od sprawdzającego dane i kryptonimy radiowe
pozwalające zorganizować sieć łączności składającą się z środków
łączności będących w wyposażeniu drużyny (sekcji) oraz
Przygotowanie
dodatkowej radiostacji, której typ odpowiada radiostacjom
do pracy
znajdujących się w wyposażeniu drużyny (sekcji). Sprawdzający
i nawiązanie łączności
wyznacza radiostację kierującą pracą sieci. Drużyna
34. w poszczególnych Zaliczył / nie zaliczył
Wyznaczeni żołnierze dokonują oględzin zewnętrznych radiostacji, (sekcja)
trybach pracy środka
podłączają anteny i akumulatory, w przypadku środków łączności
łączności będącego
pokładowych należy włączyć zasilanie pojazdu. Włączają
w wyposażeniu.
radiostacje i programują ręcznie trzy częstotliwości - jedną główną
i dwie zapasowe w trybie pracy ustalonym przez sprawdzającego.
Na częstotliwości głównej nawiązują łączność, wykorzystując
65
Numer Wykonujący
normy normę
indywidualne kryptonimy radiowe. Na komendę sprawdzającego
żołnierz obsługujący radiostację kierującą pracą sieci nakazuje
przejść na zaprogramowaną wcześniej częstotliwość zapasową
pierwszą, na której sprawdzani nawiązują łączność. Na komendę
sprawdzającego żołnierz obsługujący radiostację kierującą pracą
sieci nakazuje przejść w inny tryb pracy (ustalony przez
sprawdzającego i zależny od możliwości środka łączności). W ten
sam sposób żołnierze przechodzą do pracy na częstotliwości
zapasowej drugiej, na której zmieniają tryb pracy i nawiązują
łączność, po czym zmieniają częstotliwość na główną
w początkowym trybie pracy i ponownie nawiązują łączność.
Następnie sprawdzający nakazuje zmianę żołnierzy pracujących
na radiostacjach. Kolejni żołnierze wykonują czynności jak wyżej.
UWAGA:
norma dotyczy wyłącznie środków radiowych typu
radiostacja. Swoim zakresem nie obejmuje sprzętu
radiotelefonicznego, telefonów satelitarnych oraz
komórkowych, które w ramach misji stanowią zapasowe
i alternatywne systemy łączności,
zaliczenie normy uwarunkowane jest nawiązaniem łączności
i pracą w sieci przez wszystkich żołnierzy drużyny (sekcji),
dowódca drużyny (sekcji), po powrocie na częstotliwość
główną, kończy normę złożeniem meldunku CFF (Call for
Fire) wg układu określonego w SOP.
66
Numer Wykonujący
normy normę

brak w sieci łączności co najmniej jednego korespondenta,
nienawiązanie łączności na wszystkich częstotliwościach,
nieznajomość meldunku CFF obowiązującego w SOP
67
68
ZAŁĄCZNIKI
69
70
Załącznik 1
POZYCJA BEZPIECZNA
wg standardów Polskiej Rady Resuscytacji
(Źródło: Polska Rada Resuscytacji)
Pozycji bezpiecznej NIE STOSUJE SIĘ, jeśli podejrzewany jest uraz pleców lub kręgosłupa.
KOLEJNOŚĆ CZYNNOŚCI:
1. Zdejmij okulary poszkodowanego (jeśli je posiada).

2. Uklęknij przy poszkodowanym i upewnij się, że obie nogi są wyprostowane.
3. Rękę bliższą tobie ułóż pod kątem prostym w stosunku do ciała, a następnie zegnij w łokciu pod kątem prostym tak, aby dłoń
ręki była skierowana do góry.
71
4. Dalszą rękę przełóż w poprzek klatki piersiowej i przytrzymaj stroną grzbietową przy bliższym tobie policzku
poszkodowanego.
5. Drugą ręką chwyć za dalszą kończynę dolną poszkodowanego tuż powyżej kolana i podciągnij ją ku górze, nie odrywając
stopy od podłoża.
72
6. Przytrzymując dłoń dociśniętą do policzka, pociągnij za dalszą kończynę dolną tak, by poszkodowany obrócił się na bok
w twoim kierunku.
7. Ułóż kończynę, za którą przetaczałeś poszkodowanego w taki sposób, aby staw kolanowy i biodrowy były zgięte pod kątem
prostym.
8. Odegnij głowę ratowanego ku tyłowi, by upewnić się, że drogi oddechowe są drożne.
9. Jeśli jest to konieczne, ułóż rękę poszkodowanego pod policzkiem tak, by utrzymać głowę w odgięciu, twarzą zwróconą
do podłoża, aby umożliwić wydostawanie się treści płynnej z ust.
10. Regularnie sprawdzaj oddech.
Jeżeli poszkodowany musi być ułożony w tej pozycji dłużej niż 30 minut, po tym czasie odwróć go na drugi bok, aby zwolnić ucisk
na leżące niżej ramię.
73
74
Załącznik 2
POZYCJA BEZPIECZNA
wg standardów Państwowej Straży Pożarnej
(Źródło: na podstawie materiałów PSP, Policji i WOPR)
Pozycji bezpiecznej NIE STOSUJE SIĘ, jeśli podejrzewany jest uraz pleców lub kręgosłupa.
KOLEJNOŚĆ CZYNNOŚCI:
1. Zdejmij okulary poszkodowanego (jeśli je posiada).

2. Sprawdź, czy w jamie ustnej osoby nieprzytomnej nie ma ciał obcych lub np. sztucznej szczęki.
3. Uklęknij przy poszkodowanym i upewnij się, że obie nogi są wyprostowane.
4. Ułóż bliższe sobie przedramię poszkodowanego wzdłuż ciała, wsuwając jego rękę pod pośladek lub udo dłonią skierowaną
do góry.
5. Klęknij bardzo blisko poszkodowanego tak, aby kolanami opierać się o niego i ugnij w kolanie pod kątem prostym jego dalszą
nogę.
6. Dalszą rękę poszkodowanego unieś w górę i przełóż nad jego głową na swoją stronę, dłoń ułóż tak, aby oparł o nią głowę.
7. Chwyć jedną ręką za łokieć, drugą za kolano i "naciągnij" poszkodowanego na swoje uda.
8. Popraw ułożenie głowy na ręce, a drugą rękę odciągnij od tułowia daleko w tył.
9. Odsuń się lekko od poszkodowanego.
10. Przełóż rękę pod "górną" nogą poszkodowanego i chwyć za nogę "dolną" w kolanie, po czym "wyciągnij" tą nogę do przodu,
aż pomiędzy "dolną" nogą a tułowiem będzie kąt 90°.
11. Odchyl głowę poszkodowanego do tyłu i "podeprzyj” jego podbródek na zaciśniętej w pięść dłoni poszkodowanego.
75
76
Załącznik 3
SYGNAŁY DO NAPROWADZANIA ŚMIGŁOWCA NA LĄDOWISKO
BĘDĘ CIĘ NAPROWADZAŁ
77
78
PODEJMIE CIĘ PRAWY
PODEJMIE CIĘ LEWY
W DÓŁ W GÓRĘ
79
ZGAŚ SILNIKI
ZAWIS
80
Załącznik 4
CHARAKTERYSTYKA RODZAJÓW PRZESZUKIWANIA

1. Przeszukanie szybkie realizuje się na oczach ludności cywilnej w sytuacji, gdy do kontroli poddana ma być duża
liczba osób. W sposób ogólny i szybki sprawdza się przeszukiwane osoby przy użyciu rąk
i wykrywacza metali (NIEDOPUSZCZALNE JEST przeszukiwanie kobiet przy użyciu rąk
i psów przeszukujących! Kobiety mogą być sprawdzane przez żołnierzy TYLKO przy użyciu
wykrywacza metali w obecności ich dorosłego opiekuna – męża, brata lub kogoś z rodziny).
2. Przeszukanie dokładne realizuje się w odosobnieniu sprawdzając przy użyciu rąk i wykrywacza metali wszystkie
elementy ubioru i wyposażenia przeszukiwanego.
3. Przeszukanie z rozebraniem realizuje TYLKO osoba tej samej płci w miejscu zamkniętym w obecności lekarza (również
tej samej płci).
4. Przeszukiwanie intymne realizuje TYLKO LEKARZ tej samej płci w miejscu zamkniętym.
UWAGI:
w przypadku stwierdzenia, że przeszukiwana osoba jest poszukiwana listem gończym należy bezwzględnie ją zatrzymać przy użyciu
wszelkich dostępnych środków włącznie z bronią palną (pamiętając o ograniczeniach wynikających z zasad użycia siły – Rules Of
Engagement - ROE oraz stopniowaniu siły – ,Escalation of Force - EOF), założyć kajdanki i powiadomić o zdarzeniu stanowisko
dowodzenia (centrum kierowania działaniami – Tactical Operations Center - TOC).
w przypadku ataku na żołnierzy dokonujących przeszukania użyć wszelkich dostępnych środków w celu przeciwdziałania, pamiętając
o ograniczeniach wynikających z ROE oraz stopniowaniu siły – EOF,
w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia żołnierzy dopuszcza się użycie broni palnej w celu przeciwdziałania atakom na zasadach
określonych w ROE,
w trakcie przeszukiwania można stosować chwyty obezwładniające lub utrudniające przeszukiwanemu gwałtowną reakcję stwarzającą
niebezpieczeństwo dla przeszukującego.
81

Normy Szkoleniowe

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Normy Szkoleniowe

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Normy Szkoleniowe

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ

SZTAB GENERALNY WOJSKA POLSKIEGO

Szkol. 849 /2012

z dnia 30 stycznia 2012 roku

(-) generał Mieczysław CIENIUCH

ROZDZIAŁ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE ............................................................................................................................................ 7

1.1. ZAŁOŻENIA OGÓLNE

1.3. OGÓLNE WARUNKI WYKONYWANIA NORM SZKOLENIOWYCH

1.4. OCENA NORM SZKOLENIOWYCH

35. Ogólną ocenę żołnierzowi wystawia się następująco:

Żołnierz w umundurowaniu polowym z etatową bronią

Pokonanie terenu na Czas trwania czynności:

BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:

BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:

Żołnierz w umundurowaniu polowym z etatową bronią

Żołnierz w umundurowaniu polowym z etatową bronią

Żołnierz w umundurowaniu polowym z etatową bronią

Na komendę prowadzącego żołnierz przechodzi na linię

Żołnierz w umundurowaniu polowym z etatową bronią

„Maski, odzież ochronną lekką - włóż” żołnierz nakłada

ŻOŁNIERZE WYPOSAŻENI W OGÓLNOWOJSKOWĄ ODZIEŻ

Żołnierz w umundurowaniu polowym z etatową bronią

„Ranny” i szkolony, w umundurowaniu polowym z etatową bronią

„Ranny” i szkolony, w umundurowaniu polowym z etatową bronią

weryfikujące stopień dociskania opaski zaciskowej – ból

Żołnierz w umundurowaniu polowym z etatową bronią

Drużyna zabezpiecza rozwinięte lądowisko dla śmigłowca.

BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:

3.2. INDYWIDUALNE NORMY SZKOLNO-BOJOWE Z PRZEDMIOTU SZKOLENIE OGNIOWE (STRZELECKIE)

Numer Wykonujący Kryterium oceny

Czas trwania czynności: od podania komendy (sygnału)

BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:

Numer Wykonujący Kryterium oceny

Numer Wykonujący Kryterium oceny

Żołnierz w umundurowaniu polowym z etatową bronią

Czas trwania czynności: od komendy „Maski, kombinezony –

BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:

Numer Wykonujący Kryterium oceny

Numer Wykonujący Kryterium oceny

Nakładanie opatrunku BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:

BŁĄD OBNIŻAJĄCY OCENĘ O JEDEN STOPIEŃ – brak próby

Numer Wykonujący Kryterium oceny

b) posiadających Przeszukujący i ubezpieczający wykonują czynności jak w normie

c) posiadających Przeszukujący i ubezpieczający wykonują czynności jak w normie

BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:

Czas trwania czynności: nie dłużej niż 20 min. od zatrzymania

BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:

osobiste otwarcie bagażnika pojazdu, pokrywy silnika

b) po dłuższym Drużyna (sekcja) wykonując marsz zidentyfikowała zaparkowany

Czas trwania czynności: nie dłużej niż 40 min. od sygnału

BŁĘDY POWODUJĄCE NIEZALICZENIE NORMY:

1. Zdejmij okulary poszkodowanego (jeśli je posiada).

1. Zdejmij okulary poszkodowanego (jeśli je posiada).

BĘDĘ CIĘ NAPROWADZAŁ

PODEJMIE CIĘ LEWY

CHARAKTERYSTYKA RODZAJÓW PRZESZUKIWANIA

You might also like