0% found this document useful (0 votes)
348 views111 pages

ICT AL Unitwise Tutorial

(1) A+B.C=(A+B).(A+C) is an identity in Boolean algebra. This identity can be proved using truth tables and represented using Karnaugh map and a simplified Boolean expression. (2) A method to simplify the Boolean expression A+A'.B to A+B is described. (3) A scenario involving sensors (X1, X2, X3) that detect values of 0 or 1 is described. The relationship between sensor values from 6:00am to 6:00pm is explained.

Uploaded by

Dew Sudu
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
348 views111 pages

ICT AL Unitwise Tutorial

(1) A+B.C=(A+B).(A+C) is an identity in Boolean algebra. This identity can be proved using truth tables and represented using Karnaugh map and a simplified Boolean expression. (2) A method to simplify the Boolean expression A+A'.B to A+B is described. (3) A scenario involving sensors (X1, X2, X3) that detect values of 0 or 1 is described. The relationship between sensor values from 6:00am to 6:00pm is explained.

Uploaded by

Dew Sudu
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 111

තතොරතුරු හා සන්නිතේදන තාක්ෂණය

අ.ත ො.ස (උ.ත ළ) සිසුන් ඉලක්ක කර ගත්


ඒකක ආශ්‍රිත ත රහුරු රීක්ෂණ නිබන්ධනය

ඒකකය: 04. අංකිත රි ථ වල මුලිකාංග

දකුණු ළාත් අධයා න තද ාර්තතේන්තුව


wxls; mrsm :j, uq, sldx.
4.0 tall ú.%yh

4'1 uq,sl wxls; ;d¾lsl oajdr

• uq,sl ;d¾lsl oajdr (NOT, AND, OR yd XOR)


• taldnoaO oajdr (NAND, NOR, XNOR)
• id¾j oajdr (NAND, NOR)

4'2 nq,Sh úc .Ks;fha we;s kS;s iy ldfkda is;shï


• kSs;s m%fïh
▪ Idempotent law
▪ Identity law
▪ Inverse / Compliment law
▪ De margan’s law
▪ Double Compliment law
▪ Commutative law
▪ Associative law
▪ Distributive law
▪ Redundancy law

• iïu; ;d¾lsl m%ldY


▪ .+Ks;hkaf.a tl;+j (POS)
▪ tl;+jkaf.a .+Ks;h (SOP)

• ;d¾lsl m%ldYhka iqΩ¿ lsrSu


▪ nq,Sh kHdhka Ndú;fhka
▪ ldfkda is;shï Ndú;fhka

4.3 ;d¾lsl oajdr Ndú;fhka ir, wxls; mrsm: ks¾udKh

• ks¾udK iy i;H;d j.+ ioyd ;d¾lsl m%ldYk fhdod.ekSu


• wxls; mrsm: ks¾udKh

4.4 uOH ieliqï tallfhys iy fN!;sl u;lfhys we;s wkql%ñl mrsm: yd taldnoaO mrsm:

• uOH ieliqï tallfhys ;ekqï tall


▪ w¾Odl,lh (Half adder)
▪ mq¾Kl,lh (Full adder)
• wxls; mrsm: ks¾udKh
▪ ms<sfmd, (Flip Fllop)

1
බහුවරණ ප්‍රශ්න

• oS we;s ms<s;=rej,ska ksj eros fyda jvd;a u .e<fmk ms<s;=r f;darkak'

𝑥̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅
(1). ̅̅̅̅̅̅̅
+ 𝑦. 𝑥. 𝑦 hk m%ldYkh iqΩ¿ l< úg ,efnk ms<s;=r l=ula o@
1. X 2. X.Y 3. 1 4. X.Y 5. 02

(2). my; rEmigyfkys olajd we;s ;d¾lsl mrsm:h i,lkak¡

X
Y Z wdodk m%;sodkh
X Y Z

(3). i;H;d j.=fõ p,q,r ys w.hhka jkafka ms<sfj<ska" 0 0 1


1. 0,0 yd 1 2. 1,0 yd 0 3. 1,0 yd 1 4. 1,1 yd 0 0 1 p
5¡ 0,1 yd 1 1 0 q
1 1 r
(4). ̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅
(𝑥 + 𝑦). (𝑥 + 𝑦) hk m%ldYkh iqΩ¿ l< úg ,efnk ms<s;=r l=ula o@

1. X 2. X.Y 3. 0 4. X.Y 5. 1

(5). my; mrsm:h ;=,H jkqfha"


A

1' AND oajdrhlg h' 2' NAND oajdrhlg h' 3' NOT oajdrhlg h'
4' OR oajdrhlg h' 5. NOR oajdrhlg h'

(6). my; oS we;s i;H;d j.=fõ A yd B wdodkj,g wod,j F m%;sodkh jkafkA"


A B F 1. A OR B

0 0 1 2. A NAND B
3. A NOR B
0 1 0
4. A XOR B
1 0 0
5. A XNOR B
1 1 1

2
(7). 𝑋. 𝑌(𝑌 + 𝑋. 𝑌. 𝑍) hkak ;=,H jkafka"
1' X.Y.Z 2' X.Y’ 3'X’.Y’.Z 4' X.Y 5. X.Y.Z’

(8). (X+Y). (X+Y) hk m%ldYkh iqΩ¿ l< úg ,efnk ms<s;=r l=ula o@


1. X 2. X.Y 3. X 4. X.Y 5. 1

(9). A+A.B hk nQ,Sh m%ldYkh ;=,H jkafka"


1. A 2. 1 3. A+B 4. B 5. A+B

(10). my; rEmigyfkys olajd we;s ;d¾lsl mrsm:h i,lkak¡ tys m%;sodkh (R) jkafka"

A
B
R

1. A.B+B.C 2. A.B +B.C 3. (A+B ).(A+C )

4. (A+B ).(A+C ) 5 . A+ B . B+C

(11). my; ;d¾lsl mrsm:fha @ hkqfjka i|yka l< ia:dkhg iqÿiq oajdrh jkafka"

X
Y
(X+Y).(X+Y)

?
1. OR 2. AND 3. NAND 4. NOR 5. XOR

(12). A.B.(A+B) hk m%ldYkh iqΩ¿ l< úg ,efnk ms<s;=r l=ula o@


1. A 2. A.B 3. 1 4. A . B 5.0

3
my; rEmigyfkys olajd we;s ;d¾lsl mrsm:h i,lkak ¡ ta weiqfrka ^12&" ^13& yd ^14& m%Yakj,g
ms<s;=re imhkak'

A
B

R
C

D
(13). tys m%;sodkh (R) jkafka"

1. D(A+B).(B+C) 2. A.B +B.C +D 3. (A+B ).(B+C.D )

4. (A+B ).(B+C ).D 5 . A+ B . B+C.D

(14). by; rEmigyfkys olajd we;s ;d¾lsl mrsm:fha m%;sodkh (R), 0 ùug ms<sfj<ska A, B, C, D
w.hhka úh yelafla "
1. 1,1,0 yd 0 2. 0,1,0 yd 1 3. 0,1,1 yd 1 4. 1,1,1 yd 0 5¡ 1,0,1 yd 1

(15). by; rEmigyfkys olajd we;s ;d¾lsl mrsm:fha R m%;sodkh 1 jkúg ms<sfj<ska A, B, C yd D
wdodkj, w.hhka úh yelafla"
1. 1,1,1 yd 1 2. 0,1,0 yd 1 3. 1,1,0 yd 1 4. 1,0,1 yd 1 5¡ 0,0,1 yd 1

(16). äfuda.ka kS;sh Ndú;dlr F= A.B.(A+B) nQ,Sh m%ldYkh iq¿ l<úg ,efnk m%;sM,h jkafka"
1'0 2' 1 3' B 4' A 5. A.B

(17). my; oS we;s i;H;d j.=fõ A yd B wdodkj,g wod,j F m%;sodkh jkafkA"


̅̅̅̅̅̅̅̅
1. 𝐴 +𝐵 A B F
2. ̅̅̅̅̅
𝐴. 𝐵 0 0 0
3. 𝐴. 𝐵 + ̅̅̅̅̅
𝐴. 𝐵 0 1 1
4. 𝐴. 𝐵̅ + 𝐴 ̅. 𝐵 1 0 1
5. (𝐴 + 𝐵̅). (𝐴 ̅ + 𝐵) 1 1 0

4
my; rEmigyfkys olajd we;s ;d¾lsl mrsm:h i,lkak¡ ta weiqfrka ^18& yd ^19&
m%Yakj,g ms<s;=re imhkak'
wdodk
A B C
A
B 0 0 0
R 0 0 x
0 1 z
C
0 1 1
1 0 y
1 0 0
1 1 1
1 1 0

(18). by; rEmigyfkys olajd we;s ;d¾lsl mrsm:fha R m%;sodkh 0 jkúg A, B yd C


wdodkj, w.hhka fkdjkafka ms<sfj<ska"
1. 0,0 yd 1 2. 1,0 yd 1 3. 0,1 yd 0 4. 1,1 yd 0 5¡ 1,0 yd 0

(19). by; rEmigyfkys olajd we;s ;d¾lsl mrsm:fha i;H;d j.=j iïmQ¾K lsrSfï oS
x, y, z ys w.hhka jkafka ms<sfj<ska"
1. 1,0 yd 1 2. 0,0 yd 1 3. 0,1 yd 0 4. 1,1 yd 0 5¡ 1,0 yd 0

(20). my; rEmigyfkys olajd we;s ;d¾lsl mrsm:h i,lkak¡ tys m%;sodkh (R) jkafka"

A
B
R

1. (A+B).(B+C) 2. A.B +B.C 3. (A+B ).(A+C )

4. (A+B ).(A+C ) 5 . A+ B . B+C

5
රචනා ප්‍රශ්න
(1). (a). A+B.C=(A+B).(A+C) hk nQ,Sh isoO
a dka;h i;H;d j.= wkqidrfhka i;Hdmkh lrkak'
(b). my; nQ,Sh m%ldYkh i,lkak
X= A .B.C+ A .B.C + A .B.C + A .B.C
(i). ldfkda is;shï (Karnaugh map) Ndú;fhka by; nQ,Sh m%;dYkh iq¿ lrkak'
(ii). iq¿ l< úg ,efnk nQ,Sh m%ldYhg wod< ;d¾lsl mrsm:h we| olajkak'
(c).my; nQ,Sh m%ldYk nQ,Sh ùc .Ks;fha kS;s Ndú;d lr ir, lrkak' ta i|yd Ndú;d lrk
ùcSh kS;s ,shd olajkak'
(i).F=(A+B+C).(A+B+C)

(ii).A.(B.C)

(2). (a) A+A’.B = A +B nj i;Hdmkh lrkak'

(b) lvhl bosrsmi iúlr we;s úÿ,s mykla (R) iajhxl%Sh j" ixfõol (Sensors) 2la iy ld,
.Klhla (X1 ) u; l%shd;aul fõ' jefgk wdf,dalh u; l%shd;aul jk wf,dal ixfõolhla (X2 )
iy mrsirfha wd¾o;djh y÷kd .ekSug wd¾o;d ixfõolhla (X3 ) fuhg iú lr we;' X1,fyda
X2 fyda X3 uÕska W;amdokh jk nQ,shdkq w.h 0 fyda 1 fõ' úÿ,s myk oe,aùu i|yd fõ,dj
fm'j'6'00 isg m'j'6'00 olajd osjd ld,fha kï X2 fyda X3 uÕska W;amdokh jk nQ,shdkq
w.hhkaf.ka tlla fyda 1 úh hq;=h' fõ,dj m'j'6'00 isg fm'j'6'00 w;r rd;%S kï wksjd¾fhka
úÿ,s myk oe,a ù mej;sh hq;=h' X1,fyda X2 fyda X3 uÕska W;amdokh jk nQ,shdkq w.hkag wod,
fldkafoais my; j.=fõ oela fõ'

fldkafoaish nQ,shdkq
w.h

úÿ,s myk oe,a ùSu 1


úÿ,s myk fkdoe,a ùSu 0

ld, .Klh (X1 ) u; fõ,dj m'j'6'00 yd fm'j'6'00 w;r osjd ld,fha mej;Su 1

ld, .Klh (X1 ) u; fõ,dj m'j'6'00 yd fm'j'6'00 w;r osjd ld,fha fkdmej;Su 0

wf,dal ixfõolh(X2 ) mrsirfha wdf,dalh wvq nj y÷kd .ekSu 1

wf,dal ixfõolh(X2 ) mrsirfha wdf,dalh wvq fkdjk nj y÷kd .ekSu 0

wd¾o;d ixfõolh (X3 ) mrsirfha wd¾o;djh jeä nj y÷kd .ekSu 1

wd¾o;d ixfõolh (X3 ) mrsirfha wd¾o;djh jeä fkdjk nj y÷kd .ekSu 0

6
i) by; moaO;sfha l%shdldrS;ajh oelafjk i;H;d j.=jla f.dv k.kak'
ii) by; f.dv k.k ,o i;H;d j.=j i|yd nQ,Sh m%ldYkh SOP wdldrfhka yd POS
wdldrfhka ,nd .kak'
iii) ,nd.;a m%ldYkh nQ,Sh ùc .Ks; kS;s Ndú;fhka ir, lrkak' Ndú;d l< kSks meyeos,sj
olajkak'
(3). Levitsu kï fudag¾ r: ksYamdok wdh;khla úiska fudag¾ r:fha tkacsu l%shd;aul fkdue;s úgl oS
r:fha p,khla fyda ùÿrejlg ydkshla isÿ jQ úgl wk;=re ix{djla (R) ksl=;ajk fudag¾ r:
wdrlaIl moaO;shla ksmojd we;' fudag¾ r: tkacsu l%shd;aulj we;súg 1 o ke;fyd;a 0 o m%;sodkh
lrk ixfõolhla (E) o " ùÿrejlg ydkshla isÿ jQ úgl muKla 1 o" ke;fyd;a 0 o m%;sodkh lrk
ixfõolhla (G) o " r:h p,kh jk wjia:d j,oS 1 o ke;fyd;a 0 o m%;sodkh lrk ixfõolhla
(M) o Ndú;d lr we;'
(i) by; ls%hdj,sh ksrEmkhg i;H;d j.jla we| olajkak'
(ii) tys m%;sodkh i|yd POS fyda SOP m%ldYkhla ,nd .kak'
(iii). by; m%ldYkh mshjr meyeos,sj olajñka iq¿ lrkak¡
(iii). iq¿ lr ,nd.;a m%ldYkh i|yd ;d¾lsl mrsm:h w¢kak¡

(4). wdodkh f,i oaùuh ixLHdxl 3la ,nd .kakd wxls; moaO;shl (Digital System) tu oaùuh ixLHdxl
3 ms<sfj<ska .;aúg ksrEmkh jk oaùuh ixLHdj oYuh wdldrhg mrsj¾;kh l< úg th 0 fyda
brÜfÜ ixLHdjla kï 1 o" wfkla iEu wjia:djloS u 0 o" m%;sodkh lrhs' iEu oaùuh ixLHdxl
3lska u Ok oYuh w.hla ,nd fok nj Wml,amkh lrkak' ,l=K i|yd ìgqjla fjka lr ke;'
(i). by; mrsm:h úia;r lsrSu i|yd my; i;H;d j.=j we| we;s w;r" A,B,C tys wodko" F
m%;sodkho fõ' my; j.=j msgm;a lrf.k m%;sodk ;Srej iïmQ¾K lrkak'

A B C F
0 0 0
0 0 1
0 1 0
0 1 1
1 0 0
1 0 1
1 1 0
1 1 1

(ii). by; mrsm:fha nQ,Sh m%ldYkh .=Ks;j, tl;=jla (SOP) f,i m%ldY lrkak'
(iii)' tu m%ldYkh POS wdldrhg mrsj¾;kh lrkak'
(iv). by; SOP m%ldYkh i|yd ;d¾lsl mrsm:h w|skak'

7
(5) kùk nia r:hl yosis wjia:djl msgùug we;s fodrgqj (Emergency Door) újD; jkafka th kshñ;
.uka ufÕka bj;a jqjfyd;a fyda nia r:h 200 lg jvd we,jqjfyd;a muKs' tfia u tu fodrgqj újD;
ùug ta wjia:dfõ wksjd¾hfhka u nia r:h ksYap, j mej;sh hq;=h' yosis fodrgqj (Emergency Door-
E) újD; ù mj;sk úg iy jeiS mj;sk úg W;amdokh jk nQ,shdkq w.hhka ms<sfj<ska 1 yd 0 fõ'
fodrgqj (Emergency Door-E) újD; ùug wod< fldkafoais uÕska W;amdokh jk nQ,shdkq w.hka my;
j.=fõ oela fõ'

fldkafoaish nQ,shdkq w.h

nia r:h kshñ; .uka ufÕys .uka lsrSu (X) 1


nia r:h kshñ; .uka ufÕkA bj;a ùu 0

nia r:h 200 lg jvd we,j mej;Su (Y) 1


nia r:h 200 lg jvd we,j fkdmej;Su 0
nia r:h ksYap, j mej;Su (Z) 1
nia r:h p,kh fjñka mej;Su 0

i) by; moaO;sfha l%shdldrS;ajh oelafjk i;H;d j.=jla f.dv k.kak'


ii) by; f.dv k.k ,o i;H;d j.=j i|yd nQ,Sh m%ldYkh SOP wdldrfhka ,nd .kak'
iii) by; (ii) fldgfiys ,nd.;a nQ,Sh m%ldYkh nQ,Sh ùc .Ks; kS;s Ndú;fhka fyda ldfkda
is;shï (Karnaugh map) Ndú;fhka ir, lrkak'
iv) ,nd.;a m%ldYkh i|yd NOR fyda NAND oajdr muKla Ndú;fhka ;d¾lsl mrsm:h
we| olajkak'

8
තතොරතුරු හා සන්නිතේදන තාක්ෂණය
අ.ත ො.ස (උ.ත ළ) සිසුන් ඉලක්ක කර ගත්
ඒකක ආශ්‍රිත ත රහුරු රීක්ෂණ නිබන්ධනය

ඒකකය: 05. තෙතහයුම් ද්ධති

දකුණු ළාත් අධයා න තද ාර්තතම්න්තුව


මෙමෙයුම් පද්ධති

5.0 මෙමෙයුම් පද්ධති ඒකක විග්‍රෙය

 මෙමෙයුම් පද්ධති අර්ථ දැක්වීෙ ො අවශ්‍යතාවය


➢ අර්ථ දැක්වීෙ
➢ මෙමෙයුම් පද්ධති පරිණාෙය
➢ මෙමෙයුම් පද්ධතිමේ ප්‍රධාන කාර්යය
➢ මෙමෙයුම් පද්ධති වර්ගීකරණය

 ම ොනු කළෙනාකරණය
➢ ම ොනු වර්
➢ ම ොනු ධුරාවලිය ො ම ොනු පද්ධති
➢ ම ොනු ආරක්ෂාව
➢ ම ොනු අචයන කළෙනාකරණය
➢ අනුක්‍රමික විභජනය, ප්‍රතිඛන්ඩනය, තැටි ආකෘතිකරණය / තැටි ෙැඩසව් ැන්වීෙ

 ක්‍රියායන කළෙනාකරණය
➢ ක්‍රියායනය ො ක්‍රෙමේඛනය අතර මවනස
➢ ක්‍රියායනය
➢ අතුරුබිදුෙ
➢ ක්‍රියායන කළෙනාකරණය
➢ ක්‍රියායන තත්ත්ව සටෙන
➢ ක්‍රියායන සංක්‍රාන්තිය
➢ ක්‍රියායන පාලන ඛණ්ඩය
➢ සන්දර්භ ස්විචය
➢ ක්‍රියායන මපළ ැස්වීෙ
➢ ක්‍රියායන මපළ ැස්වීමම් ක්‍රෙමව්ද-ඇේම ොරිතෙ
➢ ක්‍රියායන ආරක්ෂා කිරීෙ

 සම්පත් කළෙනාකරණය
➢ ෙතක කළෙනාකරණය
▪ ෙතක කළෙනාකරණ ඒකකය
▪ ප්‍රතිෙරණය
▪ ෙතක ඛණ්ඩණිකරණය
▪ කසල එක්රැස් කිරීෙ ො සුසංහිතකරණය
▪ අතතය ෙතකය
▪ අනුරුපකරණය
▪ පරි ණකය තුළ ෙතක ලිපින භාවිතය

➢ උපාං කළෙනාකරණය
▪ සිද්ධි කළෙනාකරණය
▪ උපාං ධාවකය
▪ එතීෙ (Spooling)
බහුවරණ ප්‍රශ්න
1) පෙත කුෙන ක්‍රියායන නියෙකරණ ඇේම ොරිතෙය ෙගින් සැෙ ක්‍රියායනයකටෙ එක ො සොන ෙධය සැකසුම්
කාලයක් ලබාමදයි ද?
(1) ප්‍රමුඛතා පාදක (4) ප්‍රතිෙරණය
(2) මකටිෙ කාර්ය පළමුව (5) විවිධ ෙට්ටමම් මපළ ැසුම්
(3) රවුන්ඩ් මරොබින්
2) පරි ණකයට නව ස්පීකර් යන්ත්‍රයක් සවි කළවිට මෙමෙයුම් පද්ධතිය ෙගින් ...............a................. ස්වයංක්‍රියව
ස්ථාපනය කර න්නා අතර විවිධ පර්යන්ත උපාං පරි ණකයට සම්බන්ධ කර ැනීමම්දී එෙ උපාං ෙැසිරවීෙ
සදො ..................b...................... මෙමෙයුම් පද්ධතිය ෙගින් මයොදා නී.
ඉෙත a ො b ස්ථාන සදො සුදුසු පිළිතුර අනුපිළිමවලින් දැක්මවන්මන්,
(1) මයදුම් ෙෘදුකාං , උපමයෝගිතා ෙෘදුකාං
(2) උපාං පාලක (Device controller), ධාවක/ධාවක එලවුම් වැඩසටෙන් (Device Drivers)
(3) ධාවක/ධාවක එලවුම් වැඩසටෙන්, උපාං පාලක
(4) උපමයෝගිතා ෙෘදුකාං , උපාං පාලක
(5) මයදුම් ෙෘදුකාං , උපාං පාලක
3) ෙතක කළෙනාකරණමේදී පෙත කුෙන ක්‍රියාවලිය ෙගින් ප්‍රධාන ෙතකයට අවශ්‍ය වූ විට ද්විතික ෙතකමයන්
දත්ත ලබා ැනීෙ ො එහි දත්ත බඩා කිරීෙ සිදුකරයි ද?
(1) ඛණ්ඩනිකරණය (4) අතතය ෙතකය
(2) පිටුකරණය (5) ප්‍රතිෙරණය
(3) අනුරුපකරණය

4) මෙමෙයුම් පද්ධතියක අතතය ෙතක පද්ධතිමේ පිටු වගුමවහි දක්නට ඇත්මත්,


(1) මභෞතික ෙතකමේ රාමු අංක (4) සුචි අ ය (Index)
(2) විස්ථාපනය (5) ධාවක (Driver)
(3) පිටුවක විශ්‍ාලත්වය

5) මභෞතික ෙතකය සොන මකොටස් වලට මබදීෙ ...............a................. මලස ෙදුන්වන අතර තාර්කික ෙතකය
සොන මකොටාස් වලට මබදීෙ ..................b...................... නම් මව්.
ඉෙත a ො b ස්ථාන සදො සුදුසු පිළිතුර අනුපිළිමවලින් දැක්මවන්මන්,
(1) රාමුකරණය, සෙමුහුර්තකරණය (4) රාමුකරණය, පිටුකරණය
(2) අනුරුපකරණය,සෙමුහුර්තකරණය (5) පිටුකරණය, රාමුකරණය
(3) පිටුකරණය, අනුරුපකරණය

6) පෙත කුෙන නියෙකරණය ෙගින් ප්‍රධාන ෙතකමේ පවතින ක්‍රියායන අතරින් ධාවන ක්‍රියායනය අවසන් වූ පසු
ෙධයෙ සැකසුම් ඒකකයට යායුතු ක්‍රියායනය තීරණය කරයි ද?
(1) මුදාෙැරිෙ (4) සන්දර්භ ස්විචය
(2) ොධය කාලින නියෙකරණය (5) මකටි කාලින නියෙකරණය
(3) දිගුකාලින නියෙකරණය

7) එක් ෙෘදුකාං යක මකොටස් මවන් මවන් වශ්‍මයන් සෙ ාමීව ධාවනය කිරීෙ ............................................ මලස
ෙැදින්මව්.
(1) බහුපරිශිලක (Multi user processing) (4) කාණ්ඩ සැකසුෙ (Batch processing)
(2) බහු මපොට (Multithreading) (5) ොර් ත සැකසුෙ (Online Processing)
(3) බහුකාර්ය කිරීෙ (Multitasking)

1
8) ක්‍රියාවලි නියෙකාරකයන් මව් ය අනුව අවමරෝෙණ පිලිමවලින් දැක්මවන පිළිතුර වන්මන්,
(1) දිගුකාලින, ෙධය කාලින, මකටි කාලින (4) දිගුකාලින, මකටිකාලින, ෙධය කාලින
(2) මකටි කාලින, ෙධය කාලින, දිගුකාලින (5) ෙධයකාලින, දිගුකාලින, මකටිකාලින
(3) ෙධය කාලින, මකටිකාලින, දිගුකාලින

වුහගත රචනා ප්‍රශ්න


1) මෙමෙයුම් පද්ධතිය අර්ථ දක්වන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2) විවිධ මෙමෙයුම් පද්ධති 4ක් දක්වන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3) ක්‍රියාකාරිත්වය අනුව මෙමෙයුම් පද්ධති වර් 6කි. ඒ මෙොනවා ද? එක එකක් පැෙැදිලි කරන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4) මෙමෙයුම් පද්ධතියක ප්‍රධාන කාර්යභාර ලියා ඒවා පැෙැදිලි කරන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5) මෙමෙයුම් පද්ධතිවල පරිණාෙමේ අවධි මෙොනවා ද?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

6) පරි ණකයක පවතින දත්ත ම ොනු යනු මෙොනවා ද? ඒවා වර් ලියා දක්වන්න.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2
7) ම ොනු කළෙනාකරණය සඳො උපකාරීවන ම ොනු පාලන ඛණ්ඩය පැෙැදිලි කරන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

8) ම ොනු අචයන කළෙනාකරණ ක්‍රෙමව්ද පැෙැදිලි කරන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9) FAT ො NTFS ම ොනු ආකෘතීකරණ පද්ධති 2 සසඳන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

10) “ක්‍රියායනය ො ක්‍රෙමේඛනයක් යනු එකකි”. මම් කියෙන පිලිබඳව ඔබ එකඟ වන්මන් ද? ඔමේ පිළිතුර පැෙැදිලි කරන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

11) ක්‍රියායන ප්‍රරුප ලියා දක්වන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

12) ක්‍රියායනයක අවෙ වශ්‍මයන් පැවතිය යුතු දෑ මෙොනවා ද?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

13) ක්‍රියායන නිර්ොණය ො සොප්තිය සඳො වන මෙේතු 2ක බැගින් මවන මවනෙ ලියා දක්වන්න.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……..…….

14) බහුක්‍රෙමේඛන මෙමෙයුම් පද්ධති ො කාල විභාජන මෙමෙයුම් පද්ධතිවල මවනස්කම් පැෙැදිලි කරන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3
15) ක්‍රියායන තත්ත්ව රූපසටෙන ඇඳ එක් එක් තත්ත්ව මවන මවනෙ පැෙැදිලි කරන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

16) ක්‍රියායන සංක්‍රාන්තිය යනු කුෙක් ද?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

17) සන්දර්භ ස්විචය ක්‍රියායන පාලන ඛණ්ඩය භාවිතමයන් පැෙැදිලි කරන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

18) ක්‍රියායන නියෙකාරක පැෙැදිලි කරන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

19) ෙතක කළෙනාකරණ ඒකකමේ කාර්ය පැෙදිලි කර ලියා දක්වන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

20) මෙමෙයුම් පද්ධතිය ෙඟින් ෙතක කළෙනාකරණමේ දී සිදුකරන ක්‍රියාවලින් ලියාදක්වන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

21) ප්‍රතිෙරණය යනු කුෙක් ද?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4
22) ෙතක ඛණ්ඩණිකරණය පැෙැදිලි කරන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

23) කසල එක්රැස්කිරිෙ ො සුසංහිතකරණමේ මවනස කුෙක් ද?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

24) පිටුකරණය පැෙැදිලි කරන්න.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

25) අනුරුපකරණය අවශ්‍ය වන්මන් ඇයි?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

26) අතතය ෙතකය භාවිතමේ අරමුණු මෙොනවා ද?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

27) අතතය ෙතක මයොමුව ො මභෞතික ෙතක මයොමුව යනු කුෙක් ද?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

28) උපාං කළෙනාකරණය පරි ණකයකට අවශ්‍ය වන්මන්,

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

29) මෙමෙයුම් පද්ධතිය ෙඟින් සිද්ධි කළෙනාකරණමේ දී ෙදුනා න්නා සිද්ධි මෙොනවා ද?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5
30) උපාං ධාවක ො ධාවක එලවුම් වැඩසටෙන් යනු මෙොනවා ද?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

31) එතීෙ (Spooling) ෙඟින් සිදුකරන ක්‍රියාකාරකම් මෙොනවා ද?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

රචනා ප්‍රශ්න
1)
i) සැමණලි ෙතක අද මබමෙවින් භාවිතාවන ෙතක උපාං යකි. ෙතකකළෙනාකරණමේ දී මෙෙ ෙතක උපාං ය අයත්
වන කාණ්ඩය කුෙක් ද?
ii) සැමණලි ෙතකමේ බඩා කළ ෙැකි ම ොනු ප්‍රරූප මෙොනවා ද?
iii) එකෙ මෙොමෙොතකදී පරි ණකමයන් යම් ම ොනුවක් සැමණලි ෙතකමේ සුරැකීෙ ො සැමණලි ෙතකමේ ඇති ම ොනුවක්
පරි ණකමේ සුරැකීෙ යම් පරිශීලකමයක් විසින් සිදුකරයි නම්, එහිදී සිදුවන ක්‍රියාවලිය ක්‍රියායන පාලන ඛණ්ඩය ො
සන්දර්භ ස්විචය භාවිතමයන් පැෙැදිලි කරන්න.
iv) ඉෙත ක්‍රියාවලිය සඳො ෙතක කළෙනාකරණය ො උපාං කළෙනාකරණය දායක වන්මන් ද? ඒ මකමසේද යන්න
මකටිමයන් ලියා දක්වන්න.
2)
i) මෙමෙයුම් පද්ධතිය ෙඟින් සිදුකරන ප්‍රධාන කාර්යයක් මලස දෘඩාං කළෙනාකරණය සැලමක්. මෙහිදී සිදුකරන
කළෙනාකරණ කාර්යයන් මෙොනවා ද?
ii) සිද්ධි කළෙනාකරණය මෙමෙයුම් පද්ධතිමයන් සිදුකරන කාර්යයකි. එය පැෙැදිලි කර මෙමෙයුම් පද්ධතිය ෙඟින්
ෙදුනා න්නා සිද්ධි 3ක් ලියා දක්වන්න.
iii) එතීෙ යනු මෙමෙයුම් පද්ධතිමේ ආදාන ප්‍රතිදාන උපාං කළෙනාකරණයට අවශ්‍ය කාර්යයකි. එය පැෙැදිලි කරන්න.
iv) මෙමෙයුම් පද්ධතිය ෙගින් වයාප්ති පරිසරයට සම්බන්ධව සිදුකරන ක්‍රියාකාරකම් 3ක් ලියන්න.
3)
i) අතතය ෙතකය යනු කුෙක් ද? එහි අරමුණු මෙොනවා ද?
ii) අනුරුපකරණය රුපසටෙනක් ෙඟින් දක්වන්න.
iii) පිටු 64කින් යුත් අතතය ෙතකමයොමු අවකාශ්‍යක එක් පිටුවක 1024 වදන් ප්‍රොණයක් අඩංගු මව්. මෙෙ වදන් මවන
මවනෙ රාමු 32 කින් යුත් මභෞතික ෙතකයකට අනුරුපකරණය කරනු ලැමේ.
(a) අතතය ෙතක මයොමුව බිටු කීයකින් යුක්ත මව්ද?
(b) මභෞතික ෙතක මයොමුව බිටු කීයකින් යුක්ත මව්ද?
4)
i) විවිධ ක්‍රියායන තත්ව විස්තර කර ඒවා එකිමනක සම්බන්ධවන අයුරු රුපසටෙනකින් දක්වන්න.
ii) නියෙකරණ ප්‍රතිපත්ති/ උපායොර් මෙොනවා ද?
iii) පෙත දැක්මවන වගුමව් p1, p2 ො p3 යන ක්‍රියායන තුමනහි ොධය සැකසුම් ඒකකමේ ක්‍රියාත්ෙක කාලය (Burst time)
ො ලඟාවීමම් කාලය (Arrival time) අඩංගු මව්.
ක්‍රියායනය ක්‍රියාත්ෙක කාලය ලඟාවීමම් කාලය
P0 5 0
P1 3 1
P2 6 3
ඉෙත ක්‍රියායන මකටිෙ කාර්ය පළමුව (Shortest Job First ) ක්‍රෙමයන් ප්‍රස්තාරයක දක්වන්න. මපොමරොත්තු කාලමේ
සාොනයය මසොයන්න.

6
5)
a මෙමෙයුම් පද්ධතිය ෙඟින් සැකසීෙට නියමිත ක්‍රියායන සඳො ප්‍රධාන ෙතකමේ ෙතක අවකාශ්‍ය මවන් කර දීෙ පරි ණක
ෙතක කළෙනාකරණය මලස ෙඳුන්වයි. මම් සඳො ප්‍රතිෙරණය(swapping) ො පිටුකරණය(paging) යන ක්‍රියාවලියක්
අවශ්‍ය විටක දී භාවිතා කරයි.

i. ප්‍රතිෙරණය ො පිටුකරණය යන ක්‍රියාවලිය පැෙැදිලි කරන්න.


ii. ෙතක කළෙනාකරණමේ දී සිදුවන බාහිර ො අභයන්තර ඛණ්ඩනීකරණය(external and internal fragmentation)
යනුමවන් අදෙස් කරන්මන් කුෙක් ද?

b එක්තරා පරි ණකයක් බයිට 2ක් සඳො මයොමු ත වන අතර එය බිටු 32ක අතතය ෙතක මයොමු අවකාශ්‍යක් (virtual
memory address space) භාවිතා කරයි. මෙෙ පරි ණකය තුළ අවහිර කළ තත්ත්වමේ (blocked) තිබූ ක්‍රියායනයක්
ප්‍රතිෙරණය කර අතතය ෙතකයට යැවූ විට එෙ ක්‍රියායනය සඳො අතතය ෙතකමයන් 64KB වැය විය. මෙෙ ක්‍රියායනයක්
නැවත ප්‍රධාන ෙතකයට ප්‍රමව්ශ්‍ වීෙට 512 Byte පිටු ො බිටු 16 ක මභෞතික ෙතක ලිපින මයොමු (physical memory address)
භාවිතා කරයි.

i. මෙෙ පරි ණකමේ අතතය ෙතකමේ සම්පූර්ණ ධාරිතාවය කුෙක් ද?


ii. මෙහි දී සෑමදන පිටු ණන මකොපෙණ ද?
iii. අතතය ෙතක ලිපින අවකාශ්‍මේ පරාසය කුෙක් ද?
iv. මෙහි දී මභෞතික ෙතමේ සෑමදන රාමු (frames) ප්‍රොණය මකොපෙණ ද?
v. මභෞතික ෙතක ලිපින පරාසය කුෙක් ද?
6)
බහු ක්‍රෙමේඛන ක්‍රියාත්ෙක කිරීමම් දී මෙමෙයුම් පද්ධතියක් ෙඟින් ස්වයංක්‍රීයව වැඩසටෙන් කිහිපයක් කාණ්ඩ වශ්‍මයන්
ක්ෂුද්‍ර සකසනය මවත ලබා දී එෙ සියේලෙ එක වර ක්‍රියාත්ෙක කරයි.

i. මෙමෙයුම් පද්ධතියක් ෙඟින් සිදු කරන ක්‍රියායන ආරමිභමේ සිට අවසන් වීෙ දක්වා ක්‍රියායන තත්ත්ව රූප සටෙන
අඳින්න.
ii. ඉෙත එක් එක් ක්‍රියායන තත්ත්වයන් වලදී සිදුවන මූලික කාර්යයන් විස්තර කරන්න.
iii. ක්‍රියායන නියෙකරණය සිදුකරන නියෙකාරක වර් 3 නම් කර එක් නියෙකාරක ෙඟින් සිදු කරන නියෙකරණයන්
ලියන්න.
iv සන්දර්භ ස්විචිචය සිදුවන අවස්ථාමව් දී ක්‍රියායන පාලන කණ්ඩමේ (PCB) දායකත්වය පැෙැදිලි කරන්න.

7) i මෙමෙයුම් පද්ධතියක ධාවන තත්ත්වමේ පවතින ක්‍රියායනයක තත්ත්වය මවනස් කරන සිදුවීම් මෙොනවා ද?
ii ක්‍රියායන නියෙකරණ ඇේම ොරිතෙ භාවිතා කරන ප්‍රධාන ක්‍රෙමව්ද මදක නමි කරන්න.
iii ක්‍රියායන නියෙකරණ ඇේම ොරිතෙ යනු කුෙක්දැයි ෙදුන්වා ඒවාට උදාෙරණ මදන්න.
iv “මපො මරොත්තු කාලමේ සාොනය අ ය (average waiting time) අනුව නියෙකරණ ඇේම ොරිතෙමේ මයෝ යතාවය
තීරණය කරයි”. මෙය පැෙැදිලි කරන්න.
v ෙතක කළෙනාකරණ ඒකකය (MMU) ෙදුන්වන්න.
vi ෙරු ැටය (Deadlock) යන්න උදාෙරණ මදමින් පෙදන්න.

පසුගිය විභාග ප්‍රශ්න අංක

2013 – 06 (mcq), 02(structured) 2014 – 15, 16(mcq), 04(structured)

2015 – 08, 09(mcq), 04(structured) 2016 - 08, 09, 21(mcq)


2017- 07, 08(mcq), 02(structured) 2018 -36, 37 (mcq), 04(structured)

7
බහුවරණ පිළිතුරු
1. 
2. 
3. 
4. 
5. 
6. 
7. 
8. 
වුහගත රචනා පිළිතුරු
1)
පරි ණක මෙමෙයුම් පද්ධතියක් යනු පද්ධති ෙෘදුකාං යකි. මෙය ක්‍රෙමේඛ ණනාවක එකතුවක් වන අතර
මෙෙගින් පරි ණකයක සම්පත් භාවිතයට අවශ්‍යවන මුලික විධාන ො එෙ විධාන ක්‍රියාත්ෙක කිරීෙට අවශ්‍ය පසුබිෙ
ලබාමදයි. මෙෙගින් පරි ණකමේ අභයන්තර වුෙය ො ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳව එතරම් අවමබෝධයක් මනොෙැති
පරිශීලකමයකුට වුවද එහි ඇති සම්පත් තෙ අවශ්‍යතාවය පරිදි මෙමෙයවීමම් ෙැකියාව ලබා මදයි.

2) විවිධ මෙමෙයුම් පද්ධති


1. windows මෙමෙයුම් පද්ධති
Microsoft සො ෙ විසින් නිපදවනු ලැබූ මෙය ප්‍රකාශ්‍න හිමිකම් සහිත මුදේ ම වා ලබා ත යුතුය.
උදාෙරණ: windows xp, windows vista, windows 10
මීට අෙතරව ජං ෙ දුරකථන ටැේලට් පරි ණක වැනි උපකරණවල ක්‍රියාකාරිත්වය සඳො windows mobile මලස
මෙමෙයුම් පද්ධතියක් ද මසේවාදායක පරි ණකවල ක්‍රියාකාරීත්වය සඳො windows server නම් මසේවාදායක
මෙමෙයුම් පද්ධතියක් ද ෙඳුන්වා දී ඇත.
2. mac මෙමෙයුම් පද්ධතිය
ඇපේ සො ෙ විසින් නිපදවා ඇති Mac operating system නම් වු මෙමෙයුම් පද්ධතිය ඇපේ සො ෙ විසින්
නිපදවන ලද පරි ණකවල පෙණක් ස්ථාපනය කළ ෙැකි අතර මුදේ ම වා ලබා ත යුතුය.
3. ubuntu මෙමෙයුම් පද්ධතිය
Linux මෙමෙයුම් පද්ධතිය පාදක කර නිමින් නිපදවා ඇති මෙමෙයුම් පද්ධතියකි. මෙය සම්පූර්ණමයන්ෙ
මනොමිමේ ලබා ත ෙැකිය. විවෘත මෙමෙයුම් පද්ධතියක් ( free and open source operating system )මලස
ෙැඳින්මව්.
4. android මෙමෙයුම් පද්ධතිය
Google සො ෙ විසින් නිපදවනු ලැබ ඇත. ජං ෙ උපාං සඳො විමශ්‍ේෂමයන් මයොදා නු ලබන මෙමෙයුම්
පද්ධතියකි. සම්පූර්ණමයන්ෙ මනොමිමේ ලබා මදනු ලැමේ.

4)
මෙමෙයුම් පද්ධතියක ප්‍රධාන කාර්යය
මෙමෙයුම් පද්ධතියක ප්‍රධාන කාර්යයන් මදකක් ඇත.
1. පරි ණක උපාං කළෙනාකරණය
2. මිත්‍රශීලී පරිශීලක පරි ණක අතුරුමුහුණතක් ලබාදීෙ
• මිත්‍රශීලී පරිශීලක අතුරුමුහුණතක් ලබාදීෙ
මෙමෙයුම් පද්ධති ෙඟින් අවශ්‍ය කරනු ලබන ක්‍රියා පෙසුමවන් සෙ සරලව ඉටු කර ැනීෙට අවශ්‍ය විධාන ො
උපමදස් ලබාදීෙ සඳො මෙය උපකාරී මව්. ප්‍රධාන ආකාර මදකකි.
1. විධාන මප්ළි අතුරුමුහුණත් (CLI- Command Line Interfaces)

8
2. චිත්‍රක පරිශීලක අතුරුමුහුණත් (GUI- Graphical User Interfaces)

1. විධාන මප්ළි අතුරු මුහුණත් සහිත මෙමෙයුම් පද්ධති


මුේ අවදිමේ දී නිර්ොණය කරනු ලැබූ සියලුෙ පරි ණක මෙමෙයුම් පද්ධතිවල දක්නට ලැබුමන් විධාන මප්ළි අතුරු
මුහුණත් වන අතර මෙහි අදාල අණ කිරීම් සෙ උපමදස් ඇතුලත් කිරීෙ සඳො මප්‍රේරකයක් (prompt) දක්නට ලැබුණි.
මෙෙ විධාන ො උපමදස් යතුරු ලියනය කළ යුතු අතර අදාළ කාරක රීති (syntax) නිවැරදිව අනු ෙනය කළ යුතුය.

2. චිත්‍රක පරිශීලක අතුරු මුහුණත් සහිත මෙමෙයුම් පද්ධති


වර්තොනමේ භාවිතා කරන සියලුෙ පරි ණක මෙමෙයුම් පද්ධතිවල අතුරු මුහුණත සකස් වන්මන් චිත්‍රක පාදක
කර නිමිනි. මෙහිදී පරිශීලකයාට පෙසුමවන් මූසිකය ෙගින් මෙෝ අතැඟිලි භාවිතමයන් අවශ්‍ය ක්‍රියා ඉටුකර ත
ෙැක.
චිත්‍රක පරිශීලක අතුරු මුහුණත් සහිත මෙමෙයුම් පද්ධති ප්‍රධාන සංරචක ෙතරක් භාවිතමයන් මිත්‍රශීලී පරිසරයක්
සකස් කර දී ඇත. මකටිමයන් WIMP මලස ෙැඳින්මවන මම්වා,
1. කවුඵ (windows)
2. නිරූපක (icon)
3. මෙනු (menu)
4. දක්වන (pointer) නම් මව්.
• පරි ණක උපාං කළෙනාකරණය
මෙමෙයුම් පද්ධතියක් ෙගින් පෙත දැක්මවන කළෙනාකරණ කාර්යය කිරීෙ සිදු කරයි.
ක්‍රියාවලි කළෙනාකරණය (process management)
සම්පත් කළෙනාකරණය (resource management)
ම ොනු කළෙනාකරණය (file management)
ෙතක කළෙනාකරණය (memory management)
උපාං කළෙනාකරණය (device management)
ජාල කළෙනාකරණය (network management)
ආරක්ෂක කළෙනාකරණය (security management)
6)
දත්ත ම ොනුව
ආචයනයක දත්ත බඩා කිරීෙට ො නැවත ලබා ැනීෙ සඳො සකසන ලද වියුක්ත යාන්ත්‍රණය නැතමෙොත්
පරි ණකය තුළට ඇතුේ කරන රූපයක් අකුරක් ශ්‍ේදයක් ආදි ඕනෑෙ මදයක් විදුත් ොධයයක් මලසින් තැන්පත්
කිරීමම්දී පරි ණකය තුළ නිර්ොණය වන ඒකකයකි. පරි ණකවල පවතින සෑෙ ම ොනු ෙඳුන්වනයක්ෙ මකොටස්
මදකකින් සෙන්විත මව්.
1. ම ොනු නාෙය 2. දිගු නාෙය
Photoshop.exe
ම ොනුවක දැකිය ෙැකි ආකාර මදකකි.
1. තාර්කික දැක්ෙ පරිශීලකයන් ම ොනුව දකින ආකාරය
2. මභෞතික දැක්ෙ ම ොනුවක් ද්විතීක ආචයනමේ බඩා කරන ආකාරය
ම ොනු වර්
• Ascii ලිඛිත සටෙන් ම ොනු
• ද්විෙය ම ොනු
• විමශ්‍ේෂිත ම ොනු
• මවනත් ම ොනු

• Ascii ලිඛිත සටෙන් ම ොනු (ascii text- American Standard Code for Information Interchange)
ආකෘතිකරණයට ලක් මනොකරන ලද අක්ෂර සංමක්ත අඩංගු කර සකසන ලද ම ොනු ලිඛිත සටෙන් ම ොනු නම්
මවයි. windows මෙමෙයුම් පද්ධතිය තුළ ඇති note pad ෙෘදුකාං ය ලිඛිත සටෙන් ම ොනු සැකසීමම්දී මයොදා නු

9
ලබන වැඩසටෙනකි. මෙහි දිගු නාෙය වන්මන්.txt ය. විමශ්‍ේෂිත උපමදස් සහිත ම ොනු නිර්ොණය (read me files)
සඳො මෙවැනි ම ොනු බහුලව භාවිතා කරනු ලැමේ. මිනිසාට මෙෙ ම ොනු කියවිය ෙැකිය.
• ද්විෙය ආකෘතික ම ොනු (binary formatted files)
පරි ණකයට කියවීෙට ෙැකි මලස පරිවර්තනය වී ඇති ම ොනු ද්විෙය ආකෘතික ම ොනු මලස නම් මකමර්.
මම්වාමේ අන්තර් තය මිනිසාට කියවිය මනොෙැක. පරි ණකය තුළ ක්‍රියාත්ෙකවන සෑෙ ෙෘදුකාං යක්ෙ ද්විෙය
ආකෘතික ම ොනු මව්.
• විමශ්‍ේෂිත ම ොනු (special files)
උපාං ම ොනු (device file) නමින් ෙඳුන්වන මෙෙ ම ොනු දෘඩ තැටි මුද්‍රණ යන්ත්‍ර ආදි දෘඩාං වලට අදාල
මතොරතුරු සහිත ම ොනු කාණ්ඩ මව්.

රචනා ප්‍රශ්න පිළිතුරු


1)
(i) ද්විතියික ෙතකමේ ඝන තත්වමේ උපාං
(ii) ම ොනු ප්‍රරූප
• දෘශ්‍යෙය
.ago audio video interware
.Mp3 audio file
• රූපෙය
.bmp bitmap image file
.gif graphic interchange format image
.jpg image file

• පාඨෙය
.doc microsoft office word document file
.xls microsoft office excel work sheet
• සම්පිණ්ඩිත
.zip zip file
(iii) සැමණලි ෙතකමේ යම් ම ොනුවක් සුරැකීෙ සදො භාවිතාවන ක්‍රියායන p1 මලසත් සැමණලි ෙතකමේ
ඇති ම ොනුවක් පරි ණකමේ සුරැකීෙ සදො භාවිතාවන ක්‍රියායන p2 මලසත් සලකමු.
මෙමෙයුම් පද්ධතියක් තුළ සෑෙ ක්‍රියායනයක්ෙ ඉදිරිපත් කරනු ලබන්මන් ක්‍රියායන පාලන ඛණ්ඩය
(Process control Block/PCB) භාවිතා කරමිනි. මෙය ඒ ඒ ක්‍රියායනයට අයත් මතොරතුරු විශ්‍ාල
ප්‍රොණයක් රඳවා තබා නී.
ක්‍රියායනමේ තත්වය

ක්‍රියායනමේ අංකය

ක්‍රෙමේඛමේ ණකය

මරජිස්තර

ෙතක පාලනය

විවෘත කර ඇති ම ොනු ලැයිස්තුව

.
.
.

10
p1 හි ක්‍රියායන පාලන ඛණ්ඩය PCB1 මලසත් p2 හි ක්‍රියායන පාලන ඛණ්ඩය PCB2 මලසත් සැලකීමෙන්, p1
ක්‍රියායනය ධාවන අවස්ථාමව් පවතින විට දී p2 ක්‍රියායනය අකර්ෙනය තත්වමේ පවතී. නමුත් p1 ක්‍රියායනය යම්
අතුරුබිදුෙක් නිසා අවහිර කළ තත්වයට (ෙතක මෙෝ ආදාන ප්‍රතිදාන උපාං අවශ්‍යතාවයක් නිසා) පත් වූ විට
මෙමෙයුම් පද්ධතිය ෙඟින් නව තත්වය PCB1 හි සුරැකීෙ සිදුකරයි. ඉන්පසු p2 ක්‍රියායනය ධාවන තත්වයට පත් කිරීෙ
සිදුකරනු ලැමේ. මෙහිදී PCB2 ප්‍රමව්ශ්‍නය මකමර්. p2 ක්‍රියායනයට යම් අතුරුබිදුෙක් පැමිණියමෙොත් එහි නව තත්වය
PCB2 හි සුරැකීෙ සිදුකර PCB1 නැවත ප්‍රමව්ශ්‍නය කිරීෙ ෙගින් P1 ධාවන අවස්ථාවට පත්කරනු ලැමේ. ක්‍රියායන 2ක
අවසන් තත්වයට පත්වන තුරු සිදුවන මෙය සන්දර්භ ස්විචයයි.

Process P0 OS Process P1
අතුරුබිදුෙ

අකර්ෙනය
ධාවනය

තත්වය
ක්‍රියායන තත්වය PCB0 හි සුරැකීෙ
වන

PCB1 හි ක්‍රියාකාරිත්වය ප්‍රමව්ශ්‍නය කිරීෙ


අකර්ෙනය තත්වය

ධාවනය
අතුරුබිදුෙ

වන
ක්‍රියායන තත්වය PCB1 හි සුරැකීෙ

PCB0 හි ක්‍රියාකාරිත්වය ප්‍රමව්ශ්‍නය කිරීෙ

අකර්ෙනය
ධාවනය

තත්වය
වන

(iii) ඔව් දායක මව්.


පරි ණකමේ දත්ත බඩා වීමම් දී ො සැමණලි ෙතකමේ දත්ත බඩා වීමම් දී ෙතක කළෙනාකරණය අවශ්‍ය මව්.
මෙෙ ක්‍රියාවලිමේ දී සැමණලි ෙතකය ආදාන උපාං යක් මලස මෙන්ෙ ප්‍රතිදාන උපාං යක් මලස ද භාවිතා වන
අතර උපාං කළෙනාකරණයද අවශ්‍ය මව්.

2. (i) ක්‍රියායන කළෙනාකරණය


ආරක්ෂක කළෙනාකරණය
සම්පත් කළෙනාකරණය
▪ ම ොනු කළෙනාකරණය
▪ ෙතක කළෙනාකරණය
▪ උපාං කළෙනාකරණය
▪ ජාල කළෙනාකරණය
(ii) දෘඩ තැටිමේ ඉඩ මනොෙැතිබව
දෘඩ තැටිමේ මදෝෂ නිර්ොණය වීෙට අදාල පණිවුඩ
ෙෘදුකාං මදෝෂ ඇතිවීෙ ො සම්බන්ධ පණිවුඩ ලබා දීෙ

11
(iii) එතීෙ ෙගින් විවිධ ආදාන සෙ ප්‍රතිදාන කාර්යයන් මපළ ැස්වයි. මෙෙ මපළ ැස්වීෙ සිදුකිරීෙ සදො අවශ්‍ය
කරන අවකාශ්‍ය දෘඩ තැටිමේ මෙෝ මභෞතික ෙතකමේ මෙෝ තිබිය ෙැක.
(iv) මෙමෙයුම් පද්ධතියක් වයාප්ති පරිසරයට සම්බන්ධ පෙත ක්‍රියාකාරකම් සිදුකරයි.
o විවිධ දත්ත ප්‍රමව්ශ්‍ අනුපාතයන් තිමබන උපාං යක් මලස, ආදාන ප්‍රතිදාන උපාං දත්ත එතීෙ
ෙසුරුවයි.
o උපාං ෙන්ද ාමීවන විට ඉතිරි දත්ත නවතා තැබීෙක් සිදුකරමින් එතීම් අවමරෝධකය නඩත්තු
කරයි.
o පරි ණකය විසින් ආදාන ප්‍රතිදාන ක්‍රියා කිහිපයක් එකවර සිදුකල ෙැකිය.
3. (i) අතතය ෙතකය යනු මභෞතික වශ්‍මයන් මනොෙැති ඒකකයකි. එය දෘඩ තැටිමයන් මවන්කර න්නා ලද ඉඩ
ප්‍රොණයක් වන අතර පරි ණකයක් ක්‍රියාත්ෙක කරන විට ප්‍රධාන ෙතකය ො දෘඩ තැටිමයන් මෙමසේ
මවන්කර න්නා ලද ඉඩ ප්‍රොණය ඒකාබද්ධ වී ක්‍රියාත්ෙක මව්.
අරමුණු :- මභෞතික ෙතක ධාරිතාවයට වැඩ වැඩි ධාරිතාවයක වැඩසටෙන් විවෘතව තබා ැනීෙ.
කිසියම් වැඩසටෙනක අවශ්‍ය මකොටස පෙණක් මභෞතික ෙතකයට ලබා ැනීෙ.
වරකට වැඩසටෙන් කිහිපයක් එකවර ෙතකමේ රදවා තබා ැනීෙ.
(ii) අනුරුපකරණය යනු අතතය ෙතක පිටුවක ඇති මයොමුවකට අනුරුප මභෞතික ෙතකය තුළ ඇති රාමුවක
මයොමුවක් ඈදීෙ ය.

අතතය ෙතකය මභෞතික ෙතකය

රාමු
පිටු රාමු අංකය
පිටු අංකය අංකය
0 C
අංකය Row 1 C
0 A 0
E
B Row -
F
C 1
Row 0 1
D
1 2
1
Row 5
2
3
3
. 2
.
2 C n
C
E
3
F
.
3 4 .
. n
. පිටු විස්තාපනය රාමු විස්තාපනය
n අංකය අංකය
2 4 0 4

අතතය ෙතක මයොමුව මභෞතික ෙතක මයොමුව

12
b)1024 = 210
10
(iv) a) 1024 = 2
64= 26 32= 25
10 + 6 = 16 bits 10 +5 =
15 bits
4)

නිර්මිත (නව) / නැවැත්වූ /


Crea ted(new) Termi nated

ප්‍රධාන ෙතකය
ධාවන / Ma i n memory
ඇතුේකිරීෙ

Running
/ Admi t

I/O සම්පුර්ණ කල අවහිරකල /


සුදානෙ / Ready
I/O Compl eted
Bl ocked

අතතය ෙතකය
Vi rtua l memory
මෙෝ ද්විතියික ෙතකය
Secondary Memory

ප්‍රතිෙරණය කල ො ප්‍රතිෙරණය කල ො
රැදීසිටින / Swa pped I/O සම්පුර්ණ කල
අවහිරකල / Swa pped
out & Wa i ting I/O Compl eted out & Bl ocked

i)
o Non-preemptive
මෙෙ ක්‍රෙමේදී කිසියම් ක්‍රියායනයක් ආදාන ප්‍රතිදාන ක්‍රියාවක් සඳො මෙෝ සොප්තියවන මතක් ධාවන තත්වමේ
රැදී සිටියි.

o Preemptive
කිසියම් ක්‍රියායනයක් ආදාන ප්‍රතිදාන ක්‍රියාවකට මෙෝ සොප්තිය කරා මෙෝ යාෙට මපර ක්‍රියාත්ෙක වීෙ සඳො
ලබා දී තිබු කාලය අවසන් වී ධාවන තත්වමේ සිට සුදානම් තත්වය මවත යැමව්.
p0 p1 p2

0 5 8 14

P0 ක්‍රියාත්ෙක කාලය

P1 මපොමරොත්තු කාලය ක්‍රියාත්ෙක


කාලය

P2 මපොමරොත්තු කාලය ක්‍රියාත්ෙක කාලය

3 5 14 13
0 1 8
මපොමරොත්තු කාලය = කාර්ය පුර්ණ කාලය - ක්‍රියාත්ෙක කාලය
මපොමරොත්තු කාලමේ සාොනයය = (0+4+5)/3
= 3ms
5) a
i ප්‍රධාන ෙතකමේ තිමබන ක්‍රියායන අතතය ෙතකයටත් අතතය ෙතකමේ තිමබන ක්‍රියායන ප්‍රධාන ෙතකයටත්
හුවොරු කිරීමම් ක්‍රියාවලිය ප්‍රතිෙරණය වන අතර අතතය ෙතකමේ තිමබන ක්‍රියායන ප්‍රධාන ෙතකයට නැවත
ම න ඒමම් දී එෙ දත්ත පිටු නම් වූ සොන ප්‍රොණමේ මකොටස් වලට කඩා ප්‍රධාන ෙතකමේ රාමු නම් වූ ෙතක
ඒකක වලට අනුරූපණය කිරීෙ පිටුකරණය නම් මව්.

ii පරි ණක පද්ධතියක් ක්‍රියායන ක්‍රියාත්ෙක වීමම් දී එයට අදාළ දත්ත සෙ උපමදස් ප්‍රධාන ෙතකමේ ඇති ෙතක
අවකාශ්‍වලට ඇතුලත් කරයි. මෙමසේ ඇතුලත් කිරීමම් දී ප්‍රධාන ෙතක අවකාශ්‍ අනුපිළිමවලින් පිරීෙක් සිදු
මනොවන බැවින් අතර ෙැද හිස් ෙතක අවකාශ්‍ ඉතිරි වීෙ බාහිර ඛණ්ඩනීකරණය නම් මව්. මෙෙ බාහිර
ඛණ්ඩනීකරණයට පිටුකරණය ෙගින් විසඳුෙක් ලබා දුන් පසුවත් තව දුරටත් හිස් ෙතක අවකාශ්‍ ඇතිමව් නම්
එය අභයයන්තර ඛණ්ඩනීකරණය නම් මව්.
b
i සෑදිය ෙැකි ෙතක මකෝෂ ණන = 232
ෙතක මකෝෂයක ධාරිතාවය = 2 byte
අතතය ෙතක ධාරිතාවය = ෙතක මකෝෂයක ධාරිතාවය * ෙතක මකෝෂ ණන
= 2 byte x232
= 233 byte
64 x 210 byte
ii පිටු ණන =
512 𝑏𝑦𝑡𝑒
= 128
iii 00000000000000000000000000000000 සිට 1111111111111111111111111111111 දක්වා

iv රාමු ණන = 128
v 0000000000000000 සිට 1111111111111111 දක්වා

6) iii. මකටිකාලීන නියෙකාරක


ධාවන තත්වමේ සිට රැදී සිටින, අවසන් කළ, අවහිර කළ තත්ත්ව අතර සන්දර්භ ස්විචය ක්‍රියාත්ෙක
කිරීෙ
ෙධය කාලීන නියෙකාරක
ප්‍රතිෙරණ ක්‍රියාවලිය සිදු කිරීෙ
දිගු කාලීන නියෙකාරක
නව ක්‍රියායනයක් රැදී සිටින තත්ත්වයට මෙෝ ප්‍රතිෙරණය කළ රැදී සිටින තත්ත්වයට පත් කිරීෙ
iv බහුක්‍රෙමේඛන පද්ධතියක සන්දර්භ ස්විචය ක්‍රියාත්ෙකවන විට එයට ආදාළ ක්‍රියායන තත්ත්ව පිළිබඳ
මතොරතුරු බඩා කිරීෙටත් නැවත ලබා ැනීෙටත් ෙැකි වැඩසටෙන් විමශ්‍ේෂය PCB මව්. සන්දර්භ ස්විචය
ක්‍රියාත්ෙක වන විට එක් එක් ක්‍රියායනය සඳො මවන මවනෙ PCB සාදමින් එෙ එක් එක් ක්‍රියායනවලට අදාල
සියලු මතොරතුරු බඩා කරමින් සෙ නැවත ලබා නිමින් සන්දර්භ ස්විචය සඳො දායකත්වය ලබා මද්.
7)
i ක්‍රියායනයට අදාළ දත්ත ො උපමදස් අවසන් වූ විට
පරිශීලකයා විසින් ක්‍රියායනය අවසන් කළ විට
මදෝෂ ජනක වැඩසටෙන් ධාවනය වීමෙන්
ෙෘදුකාං දෘඪාං අතුරුබිඳුෙක් නිසා
ක්‍රියායනය සඳො ලබා දුන් කාලය අවසන් වීෙ නිසා

ii ක්‍රියායනය අවසන් වීෙට මපර සකසනමයන් ඉවත් කිරීෙ (Preemptive process schedule)
ක්‍රියායනය අවසාන වන මතක් සකසනමයන් ඉවත් මනොකිරීෙ (Non-Preemptive process schedule)

iii නියෙකාරක ෙගින් සැකසීෙ සඳො ක්‍රියායන මපළ ැස්වීමම් ක්‍රෙමව්දය නියෙකරණ ඇේම ොරිතෙ නම් මව්.
14
පළමුව සැකසීෙට පළමුව මසේවය ලබා දීෙ (first come first serve)
මකටිෙ කාර්ය පළමුව (shortest job first)
ප්‍රමුඛතා පාදක නියෙකරණය (priority based)
රවුන්ඩ් මරොබින් නියෙකරණය (round robin)
විවිධ ෙට්ටම් මපළ ැසුම් නියෙකරණය (multi-level queued )

iv බහු ක්‍රෙමේඛන පද්ධතියක ක්‍රියායන රාශියක් ක්‍රියාත්ෙක කිරීෙට නියමිත විට එක් එක් ක්‍රියායනයක්
ධාවනයවීෙට මපර රැඳී සිටින කාලය මපොමරොත්තු කාලය මව්. මෙෙ එක් එක් ක්‍රියායන සඳො ෙැකි තරම් අවෙ
රැඳී සිටින කාලයක් ලබා දීමෙන් ක්‍රියායන සැකසීමම් කාර්යක්ෂෙතාවය වැඩි මව්. එබැවින් අවෙ මපොමරොත්තු
කාලයක් ලබා මදන මෙවත් මපො මරොත්තු කාලමේ සාොනය අ ය (average waiting time) අවෙ
ඇේම ොරිතෙය වඩාත් මයෝ ය මව්.

v MMU යනු දෘඪාං ඒකකයක් වන අතර මෙෙගින් ෙතක කළෙනාකරණමේ දී මභෞතික ෙතක ලිපිනය සෙ
අතතය ෙතක ලිපින අතර පරිවර්තනය සිදු කරයි. එනම් පිටුකරණය(paging) සඳො මයොදා නු ලබන Page
Table මෙෙ ඒකකය තුල තැන්පත් මව්.

vi A සෙ B මලස ක්‍රියායන 2ක් පරි ණක පද්ධතියක ක්‍රියාත්ෙක වන විට එෙ ක්‍රියායන මදකෙ ෙගින් Printer සෙ
Hard Disk භාවිතා කිරීෙට අවශ්‍ය වූ විට එක් ක්‍රියායනයකට එක් උපකරනයක් පෙණක් භාවිතා කිරීෙට
අවස්ථාව ලැමබන අතර (උදා. printer) අමනක් උපකරණයට එය භාවිතා කිරීෙට අවස්ථාව මනොලැමේ.
අමනක් උපකරණයට Hard Disk භාවිතා කිරීෙට අවස්ථාව ලැමේ. මෙෙ කාලය තුල A සෙ B අමනක්
උපකරණය බලාමපොමරොත්තුමවන් සිටියි. මෙවැනි සිදු වීෙක් Deadlock මලස ෙඳුන්වයි.

15
තතොරතුරු හා සන්නිතේදන තාක්ෂණය
අ.ත ො.ස (උ.ත ළ) සිසුන් ඉලක්ක කර ගත්
ඒකක ආශ්‍රිත ත රහුරු රීක්ෂණ නිබන්ධනය

ඒකකය: 06. දත්ත සන්නිතේදනය හා රිගණක ජාලකරණය

දකුණු ළාත් අධයා න තද ාර්තතේන්තුව


දත්ත සන්නිවේදනය හා පරිගණක ජාලකරණය
දත්ත සම්වරේෂණය (Data Communication)
1 දත්ත සම්ප්‍රේෂණප්‍ේ (data transmission) ප්‍ෙප්‍දන අර්ධ ද්විපරිපථ (half duplex) හා පූර්ණ ද්විපරිපථ (full
duplex) ක්‍රම අතර ප්‍ෙනස පැහැදිලි කරන්න.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
2 රාප්‍ද්ශීෙ පරිගණක ජාල හරහා දත්ත පැකට්ටු (data packets) ආකාරප්‍ෙන් සම්ප්‍රේෂණෙ ප්‍ේ. දත්ත
පැකට්ටුෙක ඇති රධාන සංරචක (components) 3ක් නම් කරන්න.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3 පරිගණක ජාලෙක ආරක්ෂණෙ (security) සම්බන්ධප්‍ෙන් සැලකිෙ යුතු කරුණු 3ක් සදහන් කරන්න.
.............................................................................................................................................................. ...............
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
4 දත්ත සම්ප්‍රේෂණප්‍ේදී (data transmission) ප්‍රොප්‍ ෝප්‍කෝලෙල (protocols) ෙැදගත්කම පැහැදිලි කරන්න.
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
5 සමාෙෘත ෙෙර (Twisted Pair Wire) ෙර්ග 2 නම් කර ප්‍ෙනස පැහැදිලි කරන්න.
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
6 ග්‍රැෆික් නිර්මාණ සිදු කරන ආෙතනෙක් විසින් ස්ථානීෙ ප්‍පප්‍දස් ජාලෙක් (LAN) ආෙතනෙ තුළ භාවිතා
කරයි. එහි නිර්මාණ කරුෙන් ජාලෙ සම්බන්ධෙ ෙැඩ කිරීම ප්‍හෝ තනිෙ (Stand Alone) ෙැඩ කිරීම
හැකිොෙ පෙතී. ප්‍මහිදී ජාලප්‍ේ තරුමෙ ආකාරප්‍ේ (star topology) සැකැස්මක් ඇත.
a ස්ථානීෙ ප්‍පප්‍දස් ජාලෙ සදහා රූප ස හන ඇඳ එහිදී තරුමෙ ආකාරෙ භාවිත කිරීප්‍ම් ොසිෙක්
සඳහන් කරන්න.
.............................................................................................................................................................................

b තනිෙ ෙැඩ කිරීම (stand alone) මගින් නිර්මාණකරුෙන් ලැප්‍බන ොසිෙක් සඳහන් කරන්න.
.............................................................................................................................................................................
c නිර්මාණකරුෙන් ජාලෙ තුළ ෙැඩ කිරීප්‍ම් ොසි ප්‍දකක් සඳහන් කරන්න.
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................

1
සංඥා මුර්ජනය (Signal Modulation)

1 සංඥා මුර්ජනෙ ෙනුප්‍ෙන් හැඳින්ප්‍ෙන්ප්‍න් කුමක් ද?

.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................

2 සංඥා රතිමුර්ජනෙ ෙනුප්‍ෙන් හැඳින්ප්‍ෙන්ප්‍න් කුමක් ද?


.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................. ...............
.............................................................................................................................................................................

3 මුර්ජනෙ හා රතිමුර්ජනෙ සඳහා ප්‍මොඩම් හි දාෙකත්ෙෙ පැහැදිලි කරන්න.

.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................... ..............................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

4 මුර්ජනෙ කළ හැකි ක්‍රමප්‍ේද ෙර්ග කරන්න.

.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................. ............
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................... .....................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................. ...............................
............................................................................................................................................................................

5 රතිසම සංඥා මුර්ජනප්‍ේ රධාන ආකාර විස්තර කරන්න.

.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................

6 රතිසම සංඥා මුර්ජන ක්‍රමප්‍ේදෙල ොසි අොසි විමසන්න.

2
.............................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................... ..................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................. ...........................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................

7 සංඛ්‍ාංක සංඥා මුර්ජන ආකාර විස්තර කරන්න.

.............................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................... .......
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................. ................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

8 සංඛ්‍ාංක සංඥා මුර්ජන ක්‍රමප්‍ේදෙල ොසි අොසි විමසන්න.

.............................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................... .........................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................... ..................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

9 ස්ඵන්දිත ප්‍ක්ත මුර්ජනෙ (PCM) ෙනු කුමක් ද?

.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................

3
.............................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................ ............
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................... ......................
............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................. ...............................
.............................................................................................................................................................................

10 ස්ඵන්දිත ප්‍ක්ත මුර්ජනෙ (PCM) සිදු කරන රධාන පිෙෙර 3 නම් කරන්න.
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................... ..............................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................... .......................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

11 සමමුහුර්තකරණෙ(synchronization) ෙනු කුමක් ද?


.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................ ....................

12 සමමුහුර්තකරණප්‍ේ අෙශ්‍‍තාෙෙ කුමක් ද?


.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

13 සමමුහුර්තකරණෙ සිදුකරන රධාන ක්‍රමප්‍ේද 2ක විස්තර කරන්න.


.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

4
14 දත්ත ආප්‍ක්තනෙ (Data encode) ෙනු කුමක් ද?
.............................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................... ....
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

15 දත්ත ආප්‍ක්තනෙ කළ හැකි රධාන ක්‍රමප්‍ේද 3 පැහැදිලි කරන්න.


.............................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................ .....................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................... ..............................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................... .......................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
O
OSI ආකෘතිය හා (TCP/IP) ආකෘතිය
1. ප්‍ෙොමු ආකෘතිෙක් (Reference model) ෙන්න අර්ථ දක්ෙන්න.

.............................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................................................................
2. රධාන ප්‍ෙොමු ආකෘති ෙර්ග 2ක් පෙති. ඒො ප්‍මොනො ද?

.............................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................ .............
............................................................................................................................................................................
3. විෙෘත පද්ධති අන්තර් සම්බන්ධතා ආකෘතිෙ (OSI) ප්‍ෙොමු ආකෘතිෙක් ප්‍ලස ප්‍ෙොදාගැනීම ප්‍හේතු ප්‍මොනොද?

.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

5
4. විෙෘත පද්ධති අන්තර් සම්බන්ධතා (OSI) ස්ථර හප්‍ත් නිෙමාෙලි නිර්මිතෙ සම්පූර්ණ කරන්න.

7
6
5
4
3
2
1

5. පහත රූපස හප්‍නහි දත්තෙක් ගලාොප්‍ම් දිශ්‍ාෙන් නිෙැරදිෙ දක්ො එක් එක් ස්ථරප්‍ේ දී දත්තෙ හඳුන්ෙනු
ලබන නම් සඳහන් කරන්න.

දත්ත ෙෙන්නා දත්ත ලබන්නා


7 ................................. 7
6 ................................. 6
5 ................................. 5
4 ................................. 4
3 ................................. 3
2 ................................. 2
1 ................................. 1

6. OSI ආකෘතිප්‍ේ පහත එක් එක් ස්ථරෙන්හි කාර්ෙෙන් පිළිබඳ ප්‍කටි ස හන් ලිෙන්න.
o ප්‍ෙදුම් ස්ථරෙ (Application Layer)
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
o සමර්පන ස්ථරෙ (Presentation Layer)
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
o සැසි ස්ථරෙ (Session Layer)
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

6
o රොහන ස්ථරෙ (Transport Layer)
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
o ජාල ස්ථරෙ (Network Layer)
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
o දත්ත සබැඳි / සනිධන ස්ථරෙ (Data Link Layer)
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
o ප්‍භෞතික ස්ථරෙ (Physical layer)
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
7. නිෙමාෙලි (Protocols) ෙනුප්‍ෙන් අදහස් කරන්ප්‍න් ප්‍මොනො ද?
.............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................. ................
8. පහත ස්ථර තුළ දී භාවිතා ෙන නිෙමාෙලි සඳහන් කරන්න.

භාවිතා ෙන නිෙමාෙලිෙ
ප්‍ෙදුම් ස්ථරෙ
සැසි ස්ථරෙ
රොහන ස්ථරෙ
ජාල ස්ථරෙ
දත්ත සබැඳි ස්ථරෙ

9. TCP/UDP ෙන නිෙමාෙලි සසඳන්න.


TCP නිෙමාෙලිෙ UDP නිෙමාෙලිෙ

7
10. පහත ස්ථර තුළ දී භාවිතා ෙන උපාංගෙන් සඳහන් කරන්න.

භාවිතා ෙන උපාංග
රොහන ස්ථරෙ
ජාල ස්ථරෙ
දත්ත සබැඳි ස්ථරෙ
ප්‍භෞතික ස්ථරෙ

11. සම්ප්‍රේෂණ පාලන නිෙමාෙලි / අන්තර්ජාල නිෙමාෙලි (TCP/IP) ආකෘතිෙ පිළිබඳ ප්‍කටි හැඳින්වීමක් සිදු
කරන්න.
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
12. සම්ප්‍රේෂණ පාලන නිෙමාෙලි / අන්තර්ජාල නිෙමාෙලි (TCP/IP) ආකෘතිප්‍ේ ස්ථර නම් කරන්න.
4
3
2
1

13. විෙෘත පද්ධති අන්තර් සම්බන්ධතා (OSI) හා සම්ප්‍රේෂණ පාලන නිෙමාෙලි / අන්තර්ජාල නිෙමාෙලි
( TCP/IP) ආකෘතිෙල ස්ථරෙන් සසඳන්න.
7
6 4
5
4 3
3 2
2
1
1

OSI ආකෘතිෙ TCP/IP ආකෘතිෙ

14. TCP/IP ආකෘතිප්‍ේ පහත එක් එක් ස්ථරෙන්හි කාර්ෙෙන් පිළිබඳ ප්‍කටි ස හන් ලිෙන්න.
o ප්‍ෙදුම් ස්ථරෙ (Application Layer)
................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................... ....
o රොහන ස්ථරෙ (Transport Layer)
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................... ........
8
o අන්තර්ජාල ස්ථරෙ (Internet Layer)
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
o ජාල රප්‍ේශ්‍ ස්ථරෙ/ සත්කාරකප්‍ේ සි ජාලෙ (Network Access Layer)
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
ප්‍මම පාඩම අදාල පසුගිෙ විභාග බහුෙරණ රශ්‍්න අංක

2011 – 19 2016 – 19 2017 – 17 / 21


2014 – 26 2018 – 8 / 11 2015 – 18
2012 – 17 2013 – 44

අන්තර්ජාල නිෙමාෙලි ලිපිප්‍ෙොමු (IP Addresses)

අන්තර්ජාල නිෙමාෙලි ලිපිප්‍ෙොමු (IP Address), ජාලෙක ඇති එක් එක් උපාංග හදුනා ගැනීම සඳහා ඇති ලිපි IP
ලිපි ප්‍ෙොමු ප්‍ලස හැදින්ප්‍ේ. අප කුමන ප්‍හෝ network එකක් සකස් කිරීප්‍ම්දී එම network එප්‍කහි ඇති
එක් එක් උපාංග (පරිගණක, ජාලකරණ උපාංග....) එකින් එක හදුනා ගැනීම ත්, එම එක් එක් උපකරණ
එකින් එක සම්බන්ධ කිරීම ත් ප්‍මම IP Address ෙැදගත් ප්‍ේ.

දැන ප්‍ලෝකප්‍ේ IP Address ෙර්ග 2ක් භාවිතා ප්‍ේ. එනම්,

1. IP v4 – 32 Bits
තුළ 232ක ලිපි ප්‍ෙොමු සංඛ්‍ාෙක් පමණක් ඇත. අන්තර්ජාලෙ භාවිතෙ සදහා නිරන්තරප්‍ෙන් ෙර්ධනෙ
ෙන ප්‍පොදු IP ලිපි ප්‍ෙොමු නිසා IP v4 තුළ පෙතින ලිපි ප්‍ෙොමු සංඛ්‍ාෙ ප්‍නොවීම ප්‍හේතුප්‍ෙන් IP v6 ලිපි
ප්‍ෙොමු ක්‍රමෙ ප්‍ෙෝජනා වී ඇත.
2. IP v6 – 128 Bits

IP Address එකක් ප්‍කො ස් ප්‍දකකින් සමන්විත ප්‍ේ.

1. Network ID
IP Address එකක Network ID මඟින් එම IP ලිපිනෙ අෙත් ජාලෙ නිරුපණෙ කරයි. එකම ජාලෙක්
තුළ පෙතින IP ලිපිනෙන්ප්‍ේ Network ID ප්‍කො ස ප්‍නොප්‍ෙනස්ෙ පෙතී.
2. Host ID (සත්කාරක පරිගණක)
එකම ජාලෙක් තුළ පෙතින IP ලිපිනෙන්ප්‍ේ සත්කාරක පරිගණක (Host) ID එකිප්‍නක ප්‍ෙනස් ප්‍ේ.

9
IP V4 Block
Maximum - 255
32 Bits
1 1 1 1 1 1 1 1

8 Bits
Minimum - 0

0 0 0 0 0 0 0 0

උදාහරණෙ

192 . 160 . 32 . 5

1 1 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1

27 26 25 24 23 22 21 20

IP ලිපින පන්ති

භාවිතා කිරීප්‍ම් පහසුෙ පිණිස IP ලිපින ප්‍පොදු සම්මතෙක අනුෙ පන්ති කිහිපෙක ප්‍බදා ඇත.

IP පන්ති ලිපින පරාසෙ ජාල සත්කාරක


(Network) පරිගණක (Host)
A 0 – 127 8 Bit 24 Bits
00000000-01111111

B 128 – 191 16 Bits 16 Bits


10000000 - 10111111

C 192 – 223 8 Bits


11000000 - 11011111

D 22 4 – 239
11100000 - 11101111 පරිගණක සදහා
භාවිතා ප්‍නොප්‍කප්‍ර්.
E 2 40 – 255

10
1) පහත දක්ො ඇති ලිපින ෙල IP Address පන්තිෙ සඳහන් කරන්න.
ලිපිනෙ IP Address පන්තිෙ
1. 10.250.1.1 A
2. 150.10.15.0 B
3. 192.14 .2.0 ……………………………
4. 193.4 2.1.1 ……………………………
5. 220.200.23.1 ……………………………
6. 230.230.4 5.58 ……………………………
7. 177.100.18.4 ……………………………
8. 24 9.24 0.80.78 ……………………………
9. 199.200.15.0 ……………………………
10. 229.21.56.0 ……………………………
උපජාල ආවරණ අංකය (Subnet Mask)

උපජාලනෙ ෙනු බිටු 32ක ජාල ලිපි ප්‍ෙොමු පැෙරීප්‍ම් ක්‍රමෙ නිසා සිදුෙන ජාල ලිපිප්‍ෙොමු හිගෙ මග හරො ගැනීම
සඳහා භාවිතා කරන උපක්‍රමෙකි. ප්‍මම උප ජාලනප්‍ේ දී ප්‍භෞතික ජාල හදුනා ගැනීම සඳහා 32 Bit ලිපි ප්‍ෙොමු
ආෙරණෙක් එම ජාලෙ පෙරා ඇත.

Class A

255 0 0 0
Network
Hosts Hosts Hosts
Portion

11111111 00000000 00000000 00000000


Class B

255 255 0 0
Network
Hosts Hosts Hosts
Portion

11111111 11111111 00000000 00000000


Class C

255 255 255 0


Network
Hosts Hosts Hosts
Portion

11111111 11111111 11111111 00000000

11
2) පහත දක්ො ඇති IP Address ෙල උපජාල ආෙරණ අංකෙ (Subnet Mask) ප්‍ෙොදාප්‍ගන ජාල ලිපින (Network
Addresses) සහ සත්කාරක පරිගණක ලිපින (Host Addresses) සඳහන් කරන්න.

ජාල ලිපින පරිගණක ලිපින


Network Address (Host Addresses)
1) 188.10.18.2
255.255.0.0. 188.10.0.0 0.0.18.2

2) 10.10.48.80
255.255.255.0 ………………… ……………………

3) 128.23.230.19
255.255.0.0 ………………… ……………………

4) 10.10.10.10.
255.0.0.0 ………………… ……………………

5) 223.169.23.20
255.255.255.0 ………………… ……………………

6) 203.20.35.215
255.255.255.0 ………………… ……………………

7)199.55.165.135
255.255.255.0 ………………… ……………………

එක් උපජාලෙක තිබිෙ හැකි IP Address

2 Host Bit ගණන

එක් උපජාලෙක සම්බන්ධ කරනු ලබන පරිගණක (Host) රමාණෙ ගණනෙ

2 Host Bit ගණන - 2


12
උපජාල රමාණෙ ගණනෙ

2 Network Bit ගණන


3) ඔබ 200.100.50.60 ෙන IP ලිපිනෙ ලැබී ඇත.
i. අෙත් ෙන පන්තිෙ

ii. අෙත් ෙන ජාලප්‍ේ ජාල ලිපිනෙ

iii. උප ජාල ආෙරණෙ

iv. එම ජාලප්‍ේ පැෙතිෙ හැකි උප ජාල රමාණෙ

v. එක් උප ජාලෙක පැෙතිෙ හැකි උපරිම පරිගණක රමාණෙ

vi. එක් උප ජාලෙක පැෙතිෙ හැකි IP Address රමාණෙ

vii. එම ජාලප්‍ේ පරිගණක 5 ක් ඇත්නම් ඒොප්‍ේ IP ලිපින ප්‍සොෙන්න.

viii. Broadcast IP ලිපිනෙ ප්‍සොෙන්න.

ජාලකරණ රූප සටහන් (Network Diagrams)

1) ස්විච (switch), නාභි (Hub) සහ මාර්ගකාරක (Router) කාර්ෙෙ පැහැදිලි කරන්න.

ස්විච (switch) ...............................................................................................................................................................

නාභි (Hub) ...............................................................................................................................................................

මාර්ගකාරක (Router) ...................................................................................................................................................

2) ගිනි පවුර (Firewall) රධාන කර්තෙ‍ හදුන්ෙන්න.


......................................................................................................................................... ...............................................
........................................................................................................................................................................................

3) Gateway ෙනු,
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................

13
4)

ප්‍සේොදාෙක ෙර්ගෙ රධාන කාර්ෙෙ


(Type of Services) (Usage)
ප්‍ෙබ් ප්‍සේොදාෙක

(Web Servers)

තැපැල් ප්‍සේොදාෙක

(Mail Servers)

නිප්‍ෙෝජන ප්‍සේොදාෙක

(Proxy Servers)

ප්‍ෙදුම් ප්‍සේොදාෙක

(Application Servers)

විෂෙ නාම ප්‍සේොදාෙක

(DNS Servers)

ගතික සංග්‍රාහක වින‍ාස


නිෙමාෙලි ප්‍සේොදාෙක
(DHCP Servers)

5) විද‍ා පීඨෙක්, වෙද‍ පීඨෙක් හා පුස්තකාල පීඨෙක් සහිත විද‍ා ජාලකරණ පද්ධතිෙක් සකස් කිරීම ඇතැයි
සිතන්න. ඒ සඳහා මාර්ගකාරක (Router) ,නිප්‍ෙෝජන ප්‍සේොදාෙක (Proxy Servers) ඔබ ලබා දී ඇත. ප්‍මම
පීඨ 3 අන්තර්ජාල ප්‍සේො සැපයීම අෙශ්‍‍ ෙන අන්තර්ජාල ලිපින පරාසෙ ප්‍තෝරාප්‍ගන සුදුසු ජාලෙක් නිර්මාණෙ
කරන්න.
6) පහත දැක්ප්‍ෙන සංසිද්ධිෙ සලකන්න.
ISM සමාගම මානෙ සම්පත් කළමනාකරණ, ප්‍තොරතුරු තාක්ෂණ, පරිපාලන, ගිණුම් සහ නිෂ්පාදන ප්‍සේො
නමින් ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තු පහක් ඇත. එක් එක් ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තුප්‍ෙහි ඇති පරිගණක සංඛ්‍ාෙ පහත ෙගුප්‍ෙහි
ප්‍පන්ො ඇත.
ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තු අංකෙ ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තුෙ පරිගණක සංඛ්‍ාෙ
මානෙ සම්පත් කළමනාකරණ
D01 25
ප්‍තොරතුරු තාක්ෂණ
D02 30
පරිපාලන
D03 18
ගිණුම්
D04 25
D05 නිෂ්පාදන ප්‍සේො
28
එක් එක් ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තුෙ තමන්ප්‍ේම ස්ථානීෙ රප්‍ද්ශ්‍ ජාලෙක් (LAN) අෙශ්‍‍ෙ පෙතී. ජාල පරිපාලක ප්‍ෙත
C පන්තිප්‍ේ 192.168.10.0/24 IP ලිපින කාණ්ඩෙක් ලැබී ඇත. සෑම ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තුෙකම අෙශ්‍‍තා සපුරාලමින්

14
එක් එක් ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තුෙ IP ලිපින ප්‍ෙන් ප්‍කප්‍රන ආකාරෙ , IP ලිපින කාණ්ඩෙ උපජාලනෙ (subnet)
කිරීම අෙශ්‍‍ෙ ඇත.

(a) (i) IP ලිපින කාණ්ඩප්‍ෙහි ප්‍කොපමණ ලිපින සංඛ්‍ාෙක් තිප්‍බ් ද?


(ii) IP ලිපින කාණ්ඩප්‍ෙහි පළමු සහ අෙසාන ලිපින ප්‍මොනො ද?
(iii) අෙශ්‍‍ උපජාල නිර්මාණෙ කිරීම සඳහා සත්කාරක (Host) බිටු ප්‍කොපමණ අෙශ්‍‍ ප්‍ේද?
(iv) උපජාලාගත කිරීප්‍මන් පසු එක් එක් ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තුෙ සඳහා අදාල ජාල ලිපිනෙ, උප ජාල ආෙරණෙ
(subnet mask) සහ පෙරන ලද IP ලිපින ලිො දක්ෙන්න.

(b) ISM සමාගම මානෙ සම්පත් කළමනාකරණ, පරිපාලන, ගිණුම්, නිෂ්පාදන ප්‍සේො ෙන ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තු
හතර ප්‍තොරතුරු තාක්ෂණ ප්‍සේො ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තුෙ සම්බන්ධ කර, එම ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තු ප්‍තොරතුරු තාක්ෂණ
ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තුෙ හරහා අන්තර්ජාලෙ සම්බන්ධ කරයි. රැහැන් අතුරා ස්විච පහක්, මාර්ගකාරකෙක් (router)
සහ ගිනි පවුරක් (firewall) ස්ථාපනෙ කර ජාලෙ සම්පුර්ණ කර ඇත. ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තු පහ ප්‍ෙන ප්‍ෙනම
ප්‍ගොඩනැගිලි පහක ස්ථාන ගත වී ඇත. ජාල පරිපාලක විසින් සිෙලුම උපජාලෙල , නිප්‍ෙෝජන
ප්‍සේොදාෙකෙක් (proxy server) හරහා අන්තර්ජාලෙ රප්‍ේශ්‍වීම ඉඩ සලසා ඇත. නිප්‍ෙෝජන ප්‍සේොදාෙකෙ
සහ DNS ප්‍සේොදාෙකෙ ප්‍තොරතුරු තාක්ෂණ ප්‍සේො ප්‍දපාර්තප්‍ම්න්තුප්‍ෙහි ස්ථාපනෙ කර ඇත.
සිෙලුම ස්ථාන සදහා සුදුසුම උපක්‍රම හා අෙශ්‍‍ රැහැන් හදුනා ගනිමින්, ISM සමාගප්‍මහි පරිගණක ජාලප්‍ෙහි
තර්කන සැකැස්ම නිරුපනෙ කිරීම , නම් කරන ලද ජාල රුස හන අදින්න.

7) කිසිෙම් බහු ජාතික සමාගමක ශ්‍රී ලංකාෙ තුළ මේ ශ්‍ාඛ්ාෙ පිහිටි අතර එහි ශ්‍ාඛ්ාෙන් ඇමරිකාෙ, සිංගප්පූරුෙ,
ඩුබායි සහ පින්ලන්තෙ ෙන ර ෙල පිහි ා තිප්‍බ්. ප්‍මහි ශ්‍රී ලංකාෙ තුල පිහිටි ස්ථානීෙ රප්‍ද්ශ්‍ ජාලප්‍ේ A, B
හා C ප්‍ලස උප ජාල 3ක් ඇති අතර, එහි 172.16.0.0 නැමැති ජාල ලිපිනෙ භාවිතා කරයි. ප්‍මම ජාලප්‍ේ
එක් එක් උප ජාල අතර අන්තර් සන්නිප්‍ේදනෙ සිදු කළ හැකි අතර එහි අභ‍න්තර ප්‍සේො ග්‍රාහකයින්
ප්‍පොදුප්‍ේ භාවිතා කළ හැකි ප්‍ෙදුම් ප්‍සේොදාෙකෙක් (Application Server) සහ ප්‍ගොනු ප්‍සේොදාෙකෙක් (File
Server) ඇත. ප්‍මහි උප ජාලප්‍ේ ඇති පරිගණකෙල ලිපින ලබා දී තිප්‍බන්ප්‍න් ගතිකෙෙ(Dynamically). ප්‍මහි
C නැමැති උප ජාලෙ තුළ WiFi කලාපෙක් ඇත. ප්‍මම ජාලප්‍ේ ඇති සිෙලුම පරිගණකෙල අන්තර්ජාලෙ
රප්‍ේශ්‍ වීම හැකි විෙ යුතු අතර එෙ රශ්‍ස්ථ මට් මකින් පැෙතිෙ යුතුෙ. ප්‍මම ජාලෙ ගිනි පවුරක් මඟින්
ආරක්ෂාෙ ලබා දී ඇති අතර ප්‍මම ආෙතනප්‍ේ අභ‍න්තර ප්‍ෙබ් ප්‍සේොදාෙකෙක් (Web Server), තැපැල්
ප්‍සේොදාෙකෙක් (Mail Server) සහ ෙසම් නාම ප්‍සේොදාෙකෙක් (DNS Server) අඩංගු ප්‍ේ. ප්‍මම ප්‍සේොදාෙක
පරිගණක සඳහා 202.1.6.0/29 ෙන ජාල ලිපිනප්‍ේ 2 ෙැනි උපජාලෙ භාවිතා කර IP ලිපින ලබා දී ඇත.

තෙද ප්‍මම ආෙතනප්‍ේ ශ්‍ාඛ්ාෙන් VPN (virtual Private Network) ජාලෙක් හරහා එකිප්‍නක සම්බන්ධ කර ඇති
අතර එම ශ්‍ාඛ්ාෙන් ප්‍මම VPN හරහා සන්නිප්‍ේදන ක යුතු සිදු කරයි.

(i) ප්‍මම ආෙතනප්‍ේ පරිගණක ජාලෙ ස්ථාපනෙ කිරීම සදහා අෙශ්‍‍ සිෙලු උපකරන හදුනාප්‍ගන ඒ
සදහා ජාල රූප ස හනක් ඇඳ දක්ෙන්න.
(ii) ජාලප්‍ේ සිෙලු ප්‍කො ස් සදහා සුදුසු උප ජාල ආෙරණෙ, උප ජාල ලිපින, IP ලිපින පරාසෙන් සහ
Broadcast ලිපිනෙ ෙන ලිපිනෙන් ප්‍සොො ඒො ජාල රූප ස හප්‍න් සඳහන් කරන්න.
(iii) ප්‍මහි මේ ශ්‍ාඛ්ාප්‍ේ සිටින ජාල කළමණාකරු සිංගප්පූරු ශ්‍ාඛ්ාප්‍ේ තිප්‍බන මංහසුරුෙක ඇතුල් වී
එහි සැකසුම් (configuration) සිදු කිරීම අෙශ්‍‍ෙ ඇත. එෙ සිදු කර ගැනීම භාවිතා කරන විධානෙ
කුමක් ද?

15
(iv) ප්‍මම ආෙතනප්‍ේ ඇමරිකානු ශ්‍ාඛ්ාප්‍ේ සිටින පරිශීලකප්‍ෙක් ලංකාප්‍ේ පිහිටි මේ ශ්‍ාඛ්ාප්‍ේ ප්‍ෙබ්
ප්‍සේොදාෙකප්‍ෙන් ප්‍ෙබ් පාදක ප්‍ගොනුෙක් බාගත කර (download) ගනි.
1. ප්‍මහිදී භාවිතා වූ ප්‍ෙදුම් ස්ථර නිෙමාෙලිෙ සහ පරිෙහන ස්ථර නිෙමාෙලිෙ සදහන් කරන්න.
2. ප්‍මම ප්‍ගොනු බාගත කිරීප්‍ම්දී එහි රභෙප්‍ේ සි ග්‍රාහකෙ දක්ො එෙ අදාල දත්ත රාමුෙල
(Frame) සහ පැකැට්ටුෙල (Packet) MAC ලිපින සහ IP ලිපිනෙල ප්‍ෙනස් වීම පැහැදිලි කරන්න.
(v) VPN ජාලෙ භාවිතා කිරීප්‍මන් ප්‍මම ආෙතනෙ ලැප්‍බන ොසි ප්‍මොනො ද?

පසුගිය රශ්න

අ.ප්‍පො.ස. (උසස් ප්‍පළ) විභාගෙ


බහුෙරණ රශ්‍්න රචනා රශ්‍්න

2011 → 8,16, 17, 18 2011 → B ප්‍කො ස රශ්‍්න 3 (a), (b)iv

2012 → 6, 8, 16 2012 → B ප්‍කො ස රශ්‍්න 3 (a), (b), (c)

2013 → 41, 42, 46 2013 → B ප්‍කො ස රශ්‍්න 2 (b), (c)

2014 → 23, 27,28, 29 2014 → B ප්‍කො ස රශ්‍්න 2 (c)

2015 → 13, 19, 20 2015 → B ප්‍කො ස රශ්‍්න 2 (a), (b)

2016 → 13, 20, 23 2016 → B ප්‍කො ස රශ්‍්න 2 (a), (b), (c)

2017 → 16, 18, 19, 20 2017 → B ප්‍කො ස රශ්‍්න 2

2018 → 6, 9, 10 2018 → B ප්‍කො ස රශ්‍්න 2

16
තතොරතුරු හා සන්නිතේදන තාක්ෂණය
අ.ත ො.ස (උ.ත ළ) සිසුන් ඉලක්ක කර ගත්
ඒකක ආශ්‍රිත ත රහුරු රීක්ෂණ නිබන්ධනය

ඒකකය: 07. ද්ධති විශ්තේෂණය හා පිරිසැලසුම

දකුණු ළාත් අධයා න තද ාර්තතේන්තුව


07. පද්ධති විශ්ලේෂණය හා පිරිසැලසුම
ඒකක
7.1 පද්ධතියක ගති ලක්ෂණ
● පද්ධති සංකේපය
● පද්ධති වර්ගීකරණය
○ ස්වාභාවික හා කෘතිම පද්ධති
○ විවෘත හා සංවෘත පද්ධති
○ සජීව හා ලභෞතික පද්ධති

7.2 මිනිසා විසින් නිර්මාණය කරන ලද විවිධ වර්ගලේ පද්ධති


● ලතොරතුරු පද්ධති

7.3 විවිධ ලතොරතුරු පද්ධති සංවර්ධන ආකෘති හා ක්‍රමලේද


● පද්ධති සංවර්ධන ජීවන චක්‍ර ආකෘති
○ දියඇලි ආකෘතිය
○ සර්පිල ආකෘතිය
○ සුචලය ආකෘතිය
○ මූලාකෘතිකරණය
■ සීඝ්‍ර ලයදවුම් සංවර්ධනය (RAD)

7.4 වුහගත පද්ධති විශ්ලේෂණය සහ නිර්මාණ ක්‍රමලේද


● වුහගත ක්‍රමලේද
● වස්තු නැඹුරු ක්‍රමලේද

7.5 නව ලතොරතුරු පද්ධතියක අවශයතාවය හා එහි ශකයතාවය


● මුලික විමර්ශනය
● ශකයතා අධයයනය
○ තාක්ෂණික ශකයතාව
○ ආර්ථික ශකයතාව
○ ලමලහයුම් ශකයතාව
○ ආයතනික ශකයතාව

7.6 පවත්නා පද්ධතිය විශ්ලේෂණය


● අවශයතා විශ්ලේෂණය
○ කාර්යබද්ධ අවශයතා
○ කාර්යබද්ධ ලනොවන අවශයතා
● විශ්ලේෂක ලමවලම්
○ වයාපාර ක්‍රියාකාරකම් ආකෘතිකරණය
○ දත්ත ගැලීම් ආකෘතිකරණය
■ සන්දර්භ සටහන්
■ ලේඛන ගැලීම් සටහන
■ DFD LEVEL 1
■ DFD LEVEL 2 (LOWER LEVEL)
○ තාර්කික දත්ත වුහය
○ වයාපාර පද්ධති විකේප

1
7.7 ලයෝජිත පද්ධතිය සැලසුම් කිරීම
● තාර්කික සැලසුම් ලමවලම්
○ මූලික ක්‍රියාවලිය හා මූලික ක්‍රියාවලි විස්තරය
● තාර්කික දත්ත වුහය
● දත්ත සමුදාලේ ලභෞතික නිර්මාණය

7.8 ලයෝජිත පද්ධතිය සංවර්ධනය කර පරීක්ෂා කිරීම


● ක්‍රමලේඛ සංවර්ධන
● දත්ත සමුදාය සංවර්ධනය
● පරීක්ෂා කිරීම
○ ශ්ලේත මංජුසා පරීක්ෂාව
○ කාල මංජුසා පරීක්ෂාව
○ ඒකක පරීක්ෂාව
○ ඒකාබද්ධ පරීක්ෂාව
○ පද්ධති පරීක්ෂාව
○ පිළිගැනීලම් පරීක්ෂාව

7.9 සංවර්ධනය කළ පද්ධතිය ක්‍රියාවට නැංවීම


● ක්‍රියාවට නැංවීලම් විධි ක්‍රම
○ සමාන්තර
○ සෘජු
○ නියාමක
○ අවධි
● දෘඩාංග හා මෘදුකාංග ස්ථාපනය
● දත්ත පර්යඨනය හා පරිශීලක පුහුණුව
● සමාලලෝචනය අනුග්‍රහය හා නඩත්තුව

7.10 ලපර නිමි පැලක්ජ පද්ධති සමග නව පද්ධතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම


● ලපරනිමි පැලක්ජ භාවිතලේ වාසි සහ අවාසි
● පැලක්ජලේ හැකියාවන් සහ කාර්ය ප්‍රවාහය ආදිය හඳුනා ගැනීම
● වයාපාර ක්‍රියාවලිලේ පරතරය විශ්ලේෂණය
● වයාපාර ක්‍රියාවලිලේ අනුරූපණය
● වයාපාර ක්‍රියාවලිය ප්‍රති ඉංජිලන්රුකරණය

2
බහුවරණ ප්‍රශ්න
1. මෘදුකාංග පරීක්ෂා ක්‍රමවල නිවැරදි අනුපිලිලවල වන්ලන්,
1. ඒකාබද්ධ පරීක්ෂාව, පිළිගැනීලම් පරීක්ෂාව, පද්ධති පරීක්ෂාව, ඒකක පරීක්ෂාව
2. ඒකක පරීක්ෂාව, ඒකාබද්ධ පරීක්ෂාව, පද්ධති පරීක්ෂාව, පිළිගැනීලම් පරීක්ෂාව
3. පද්ධති පරීක්ෂාව, ඒකාබද්ධ පරීක්ෂාව, ඒකක පරීක්ෂාව, පිළිගැනීලම් පරීක්ෂාව
4. පිළිගැනීලම් පරීක්ෂාව, ඒකක පරීක්ෂාව, ඒකාබද්ධ පරීක්ෂාව, පද්ධති පරීක්ෂාව
5. ඒකක පරීක්ෂාව, පිළිගැනීලම් පරීක්ෂාව, ඒකාබද්ධ පරීක්ෂාව, පද්ධති පරීක්ෂාව
2. සුහුරු පද්ධති පිළිබඳ පහත සඳහන් ප්‍රකාශ සලකා බලන්න.
A. ලමම පද්ධතිවලට පවතින දත්ත මගින් අනාවැකි පැවසීම ලහෝ අනුවර්තී ආකාරලයන්
තීරණ ගැනීම ලහෝ කළ හැක.
B. සුහුරු පද්ධති ස්වතන්ත්‍ර ක්‍රියාකාරිත්වයකට ලයොමු කළ ලනොහැක.
C. යම් තත්ත්වයක් විස්තර කිරීම හා විශ්ලේෂණය කිරීලම් ක්‍රම ලමම පද්ධතිය තුළ
අඩංගු ලේ.
ලමහි නිවැරදි ප්‍රකාශ වන්ලන්,
1. A හා B පමණි. 4. A, B හා C පමණි.
2. B හා C පමණි. 5. ඉහත කිසිවක් ලනොලේ.
3. A හා C පමණි.
3. වාණිජ ලපර නිමි පැලක්ජ (Off the shelf COTS package) විසදුම් තිරස් හා සිරස් ලවලළඳලපොළ
සඳහා නිර්මාණය කර තිලේ. ලමම පැලක්ජ,
A. ක්‍රියාත්මක කළ යුතු ආකාරය පිළිබඳ සඳහන් නිබන්ධන ලබාලදයි.
B. විශාල ආලයෝජනයන් ලයොදා නිර්මාණය කරයි.
C. සංකීර්ණ බවින් වැඩි නිසා නිවැරදිව ඉලගන ගැනීමට දිගු කාලයක් ගත විය හැක.
ඉහත ප්‍රකාශයන්ලගන් නිවැරදි ලනොවන්ලන්,
1. A පමණි. 4. A, B හා C පමණි.
2. B පමණි. 5. ඉහත කිසිවක් ලනොලේ.
3. A හා C පමණි.
4. මෘදුකාංග පරීක්ෂා කිරීලම් ශිේපීය ක්‍රම සම්බන්ධලයන් සාවදය ප්‍රකාශය වන්ලන්,
1. ප්‍රකාශ ආවරණය ශ්ලේත මංජුසා පරීක්ෂා ක්‍රමලේදයකි.
2. කාල මංජුසා පරීක්ෂාලේදී සියලුම ආදාන සංලයෝජන අවස්ථා පරීක්ෂා ලකලර්.
3. කාල මංජුසා පරීක්ෂාව පරිශීලක දෘෂ්ටිලකෝණලයන් සිදුකරයි.
4. මාර්ග ආවරණය මගින් ලක්තලේ සඳහන් සියලුම මාර්ග ක්‍රියාකාරිත්වය පරීක්ෂා
කරයි.
5. ස්ලේත මංජුසා පරීක්ෂාව සඳහා ක්‍රමලේඛන දැනුම ඉහළ විය යුතුය.
5. SSADM ලමොඩියුල වලට අයත් ලනොවන්ලන්,
1. ශකයතා අධයයනය
2. අවශයතා විශ්ලේෂණය
3. තාර්කික පද්ධති පිරිවිතර
4. ලභෞතික නිර්මාණය
5. පද්ධති ස්ථාපනය

2018 අප ොස උසස් ප ළ සුගිය විභාග ප්‍රශ්න


බහුවරණ ප්‍රශ්න: වුහගත රචනා ප්‍රශ්න:
27 43 3 (b) (i)
29 44
30 45
3
වුහගත රචනා හා රචනා ප්‍රශ්න
1. පද්ධතියක් යනු කුමක් ද?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. පද්ධති වර්ගීකරණය කළ හැකි ප්‍රධාන ආකාර 3ක් ලියා දක්වන්න.


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. ලතොරතුරු පද්ධතියක් යනු කුමක් ද?


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. ලතොරතුරු පද්ධති සංවර්ධන ක්‍රමලේද ලමොනවා ද?


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. SSADM මගින් ආවරණය කරන SLDC හි අවධි ලමොනවා ද?


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6. පද්ධති සංවර්ධන ජීවන චක්‍රලේ අවධි ලියන්න.


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7. මුලික විමර්ශනය යටලත් සිදුවන ක්‍රියාකාරකම් ලමොනවා ද?


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

8. ශකයතා අධයයනයක අවශයතාවය කුමක් ද?


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9. ශකයතා අධයනයක සිදුවන අංශ ලමොනවා ද?


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10. පහත දක්වා ඇත්ලත් විකුණුම් පද්ධතියක් නිරූපණය කරන සන්දර්භ රූප සටහනකි. එම රූප
සටහන හා සපයා ඇති විස්තරය භාවිත කරමින් ලමම විකුණුම් පද්ධතියට අදාල පළමු මට්ටලම්
දත්ත ගැලීම් සටහන ඇඳ දක්වන්න.

4
පාරිලභෝගිකයා

පාරිලභෝගික ඇණවුම
භණ්ඩ හා ලබදා
විකුණුම් කුවිතාන්සිය හැරීලම් සටහන

විකුණුම් පද්ධතිය

පාරිලභෝගිකයා විසින් ඇණවුමක් විකුණුම් පද්ධතිලේ, විකුණුම් අංශය ලවත ලබා ලදයි. එලසේ
ලබාගන්නා පාරිලභෝගික ඇණවුම ගබඩාව ලවත ලබා ලදන අතර ගබඩාව මගින් පාරිලභෝගික ඇණවුමට
අදාල භාණ්ඩ ලබාලගන, ගබඩා ලගොනු සහ ගබඩා මට්ටම් පිළිබඳ ලගොනු යාවත්කාලීන කිරීම සිදු කරයි.
ඇණවුමට අදාල ලතෝරාගත් භාණ්ඩ ලබදා හැරීලම් අංශයට නිකුත් කරනු ලබයි. ලබදා හැරීලම් අංශලේදී
භාණ්ඩ ඇසුරුම් කිරීමට ලක් කරන අතර එම භාණ්ඩ හා ඊට අදාල ලබදා හැරීලම් සටහන පාරිලභෝගිකයා
ලවත ලබා ලදනු ඇත. ඒ සමගම අදාල ලබදා හැරීලම් සටහලන් පිටපතක් විකුණුම් අංශයට ලබා ලදන
අතර විකුණුම් අංශය විසින් විකුණුම් කුවිතාන්සියක් සකස්කර එයද පාරිලභෝගකයාට නිකුත් කිරීම සිදු
කරයි.
11.මැේසිරිපුර මහා විදයාලය යනු නගරලේ ජනප්‍රිය පාසලකි. එමනිසා නව සිසුන් ඇතුලත් කිරීම සඳහා
ඉේලීම් ලබොලහෝමයක් ලැලේ. අයදුම්කරුවකුට අයදුම්පත්‍රයක් ලියාපදිංචි තැපෑල හරහා ලහෝ රැලගන
විත් කාර්යාලය ලවත ලබාදිය හැක. එලලස ලැලබන අයදුම්පත්‍ර කාර්යාලලේ පිළිගැනීලම් නිළධාරියා
විසින් පරීක්ෂාකර බලා සම්පූර්ණ අයදුම්පත්‍රයක් ලැබී ඇත්නම් හදුනාගැනීලම් අනනය ලයොමු අංකයක්
නිර්මාණය කර, එම ලයොමු අංකය යටලත් අයදුම් පත්‍ර ලගොනුලේ අයදුම්පත්‍රය ගබඩා කර ලයොමු අංකය
අයදුම්කරු ලවත යවනු ලැලේ.
අයදුම්පත් ලයොමු කළ හැකි අවසන් දිනය පසුවූ විට අයදුම් පත්‍ර ලගොනුව නිලයෝජය විදුහේපති කාර්යාලය
ලවත පිළිගැනීලම් නිළධාරියා විසින් යවනු ලැලේ. එහිදී නිලයෝජය විදුහේපති විසින් අයදුම්පත්‍ර
ඇගයීමකට ලක් කර සම්මුඛ පරීක්ෂණයට සුදුසුකම් ලබා ඇති අයදුම්පත්‍ර මගින් සම්මුඛ පරීක්ෂණ
ලැයිස්තුවක් සකස් කර සම්මුඛ පරීක්ෂණ ලගොනුවට දමනු ලැලේ. එම සම්මුඛ පරීක්ෂණ ලගොනුලේ ඇති
සම්මුඛ පරීක්ෂණ ලැයිස්තුව අනුව පිළිගැනීලම් නිළධාරියා විසින් සම්මුඛ පරීක්ෂණ සඳහා කැදවීලම් ලිපි
යවනු ලැලේ.
එලලස කැඳවීලම් ලිපි ලද පුද්ගලයන් නියමිත දිනලේ සම්මුඛ පරීක්ෂණ සඳහා පැමිලණන අතර සම්මුඛ
පරීක්ෂණ මණ්ඩලය ලවත ඔවුනලේ ලයොමු අංකය ඉදිරිපත් කළ පසු නියමිත ලේඛන සතය ඒවා දැයි
පරීක්ෂාකර ලකුණු ප්‍රදානය කරන අතර එම ලකුණු සම්මුඛ පරීක්ෂණ ලැයිස්තුව තුළ ගබඩා ලකලර්.
සම්මුඛ පරීක්ෂණ අවසන් වූ පසු විදුහේපති තුමා විසින් සම්මුඛ පරීක්ෂණ ලැයිස්තුව ලවතින් ලකුණු
ලැයිස්තුව ලබාලගන බඳවා ගැනීමට නියමිත ශිෂය ලැයිස්තුව සකස් කරනු ලැලේ. එම බදවා ගැනීමට
නියමිත අවසන් ශිෂය ලැයිස්තුව අමාතයාංශය ලවත යවන අතර අවසන් ලැයිස්තුව ලලස හැඳින්ලවන
ලගොනුවට ඇතුේ ලකලර්.
අවසන් ලැයිස්තුව අනුව පිළිගැනීලම් නිළධාරියා විසින් සුදුසුකම් ලබා ඇති අයදුම් කරුවන්ට සිසුන්
ඇතුේ කිරීම සඳහා කැඳවීම් ලිපි යවනු ලැලේ.
සිසුන් ඇතුේ කිරීම සඳහා කැදවීම් ලිපි ලැබුන පසු කාර්යාලයට පැමිණ සිසුන් පාසලට ඇතුේ කළ
හැකිය. ඒ සඳහා කැඳවීම් ලිපිලේ ඇති අනිවාර්ය ගාස්තුව බැංකුවට ලගවා රිසිට් පත හා තමාලේ ලයොමු
අංකය බඳවා ගැනීලම් නිළධාරියා ලවත ඉදිරිපත් කළ යුතුය.

5
i. ඉහත සිද්ධිලේ කාර්යබද්ධ හා කාර්යබද්ධ ලනොවන අවශයතා ලපළගස්වන්න.
ii.අවශයතා විශ්ලේෂණය සඳහා ලයොදාගනු ලබන විශ්ලේෂණ ලමවලම කුමක් ද?
iii.DFD සටහනක ඇති සම්මත සංලක්ත ලපළගස්වන්න.
iv.වයාපාර පද්ධති විකේප (BSO) පහදන්න.
v.ඉහත සිද්ධිය කියවා පහත ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු සපයන්න.
a. පද්ධතිලේ පවතින භුතාර්ථ (ENTITY) හා උපලැකි (ATTRIBUTE) ලවන්කර
හදුනාගන්න.
b. පද්ධතියට ආදාලව පහත රූප සටහන් අදින්න.
i. BAM (වයාපාර ක්‍රියාකාරකම් ආකෘතිය)
ii. Context Diagram (සන්දර්භ රූප සටහන)
iii. Document Flow Diagram (ලේඛන ගැලීම් සටහන)
iv. DFD Level 1 (දත්ත ගැලීම් සටහන පළමු මට්ටම)
v. DFD Level 2 (දත්ත ගැලීම් සටහන ලදවන මට්ටම)

12. මූලික පද්ධති පරීක්ෂා කිරීලම් ක්‍රම 6 සඳහන් කර ඒවා ලකටිලයන් විස්තර කරන්න.
13. නිමේ තම මෘදුකාංග සමාගම විසින් අලුතින් නිර්මාණය කරන ලද මෘදුකාංගය ක්‍රියාවට නැංවීමට
අදහස් කරයි. ඒ සඳහා ඔහුට භාවිතා කළ හැකි, ක්‍රියාවට නැංවීලම් විධික්‍රම ලමොනවා ද?
ඒවා පැහැදිලි කරන්න.
14. ලපරනිමි පැලක්ජ යනුලවන් අදහස් කරන්ලන් කුමක් ද? ඒවාලේ ඇති වාසි හා අවාසි ලදක බැගින්
සඳහන් කරන්න.
15. සම්මත වයාපාරික ලයදුම්වල වාසියක් හා අවාසියක් සඳහන් කරන්න.
16. වයාපාරික ක්‍රියාවලි සිතියම්කරණය ලකටිලයන් පැහැදිලි කරන්න.

6
තතොරතුරු හා සන්නිතේදන තාක්ෂණය
අ.ත ො.ස (උ.ත ළ) සිසුන් ඉලක්ක කර ගත්
ඒකක ආශ්‍රිත ත රහුරු රීක්ෂණ නිබන්ධනය

ඒකකය: 08. දත්ත සමුදාය කළමනාකරණ ද්ධති

දකුණු ළාත් අධයා න තද ාර්තතේන්තුව


ඒකකය 08 - ද ත ස දාය කළමනාකරණ ප ධ

බ වරණ ශ්ණ

01). සහ ප ව ව අතර ඒක බ ස බ ධතාවෙය ඔබ අදහස් කර ෙ ම ද?


1. එ පං යක ව ෙබ#ෙහ#මය $% . 4. ෙබ#ෙහ, ව ටප ()පය පව*.
2. එ වරෙය ට ප ()පය පව*. 5. ඇතැ ව ටප ()පය පව*.
3. ෙබ#ෙහ, ප වල ෙබ#ෙහ, ව $% .

02). ද2ත ස3දාෙ4 සමස්ත 5ස්තරය කැඳව7 ලබ7ෙ4,


1. ඒකාබ9ධතා සංෙර,ධ (Integrity Constraints) 4. ස බ ධක ආකෘ ය මAB. (Rela onal
2. ද2ත හ: ;ම (Data manipula on) Model)
5. ස බ ධක පCපා%ය (Rela onal schema)
3. ද2ත අ=ථ දැ ;ම (Data defini on)

03). ෙසEවා ෙය,ජක - ෙසEවා දායක ද2ත ස3දාය ආකෘ /ආකෘ ය ෙන#ව7ෙ4,
A. MySql B. MS Access C. dBASE IV D. Oracle
1. A පමD. 3. A හා B පමD. 5. C හා D පමD.
2. B පමD. 4. B හා C පමD.
♦ Jශ්න අංක 4 $ට 7 ද වා MNO සැපPමට පහත සඳහ ද2ත ස3දාය කළමනාකරණ ප9ධ ෙ4 ව ව අධSයනය
කර න.

Sec on
Sec on Fees
Art 5100.00
Commerce 5500.00

Science 7450.00
Technology 6900.00

04). V ඇ SQL 5ම:ෙම) J දානය ස බ ධෙය පහත වග අOෙර කවර BවැරX ෙY ද?


Select * from Sec on;

1. එය ZනS ව ව (Zero Table) J දානය ෙY.


2. එ) Sec on හා Fees උපලැ( (Field) J දානය ෙY.
3. Sec on ව ෙY ඇ $ය\ම උපලැ(යාන (Record) J දානය ෙY.
4. එ) Jාථ]ක යO (primary key) සංෙර,ධනය ෙන#මැ බව දැ7 ෙද^.
5. එම_ තා=(ක ෙද,ෂය (Logical Error) J දානය ෙY.
1
05). ඉහත ව ෙY Jාථ]ක යOර ස බ ධෙය කවර Jකාශය සතS ෙY ද?

1. Sec on උපලැ(ය Jාථ]ක යOර ෙY.


2. Fees උපලැ(ය Jාථ]ක යOර ෙY.
3. Sec on උපලැ(ය Jාථ]ක යOෙ= ෙක#ටස ෙY.
4. Sec on උපලැ(ය Jාථ]ක යOර ෙලස භා5ත කළ ෙන#හැ( ෙY.
5. Fees උපලැ(ය Jාථ]ක යOර ෙලස භා5ත කළ ෙන#හැ( ෙY.
06). Drop Table Sec on; යන SQL වග ය cයා2මක කළ5ට ද2ත ස3දාය කළමනාකරණ ප9ධ ය ම_
පහත මන cයාව $dකර^ ද?

1. වැරX පව න Bසා SQL වග ය cයා2මක ෙන#ෙY.


2. Sec on ව ෙY ඇ $ය\ උපලැ(යාන මකා දම^.
3. Sec on ව ෙY ඇ $ය\ උපලැ(යාන මකා ෙන#දම^.
4. Sec on යන ව ව පමණ මකා දම^.
5. පCeලකට මැfමට අවශS කරන උපලැ(යාන ෙත,රාග නා ෙලස ද වා $g.
07). ඉහත ව ෙY Technology අංශෙ4 Fees සඳහා 7500.00 ක 3දල අයකළhO බව 5dහiප Oමා දැ7 ෙදන
ලV. එය $dකළ හැ ෙ පහත සඳහ මන SQL Jකාශනෙය ද?
1. Update Sec on set Fees=7500;
2. Insert into Sec on set Fees=7500;
3. Update Sec on set Fees=7500 where sec on=‘Technology’;
4. Insert into Sec on set Fees=7500 where sec on=‘Technology’;
5. Alter Sec on.Fees set Fees=7500 where sec on=‘Technology’;
♦ Jශ්න අංක 8 $ට 9 ද වා MNO සැපPමට පහත සඳහ ස බ ධතාවය සලක න.
Employee (Emp_No, NIC_No, Name, DateOfBirth, E_mail, Photo) ෙම) Emp_No ය7 අනනS උපල ෂණය(.

08). පහත කවර ඉහත ස බ ධතාවෙ4 අෙk ෂක යOර (Candidate Key)5ය හැ( ද?

1. NIC_No 2. Name 3. DateOfBirth 4. E_mail 5. Photo


09). ඉහත ස බ ධතාවෙ4 Jමථ අවස්ථාව ස බ ධෙය පහත දැ ෙවන වග අOෙර ම BවැරX ෙY ද?
1. එ) Jමථ අවස්ථාව *රණය කළ ෙන#හැ(ය.
2. එය ZනS Jමථ අවස්ථාෙY පව*.
3. එය පළ3 Jමථ අවස්ථාෙY පව*.
4. එය ෙදවන Jමථ අවස්ථාෙY පව*.
5. එය ෙතවන Jමථ අවස්ථාෙY පව*.
10). පහත සඳහ Jකාශවl අසතS ව ෙ ම ද?
1. ද2ත ස3දාය කළමනාකරණ ප9ධ සැකmම සඳහා වස්O නැn පCගණක භාෂාව භා5ත කර^.
2. වස්O නැn oමෙYදය ද2ත සහ cයායන තB pතා=ථවලට සංh ත ෙන#කර^.
3. වස්O නැn oමෙYදය, වqහගත 5ශ්ෙiෂණය හා B=මාණ ප9ධ rත sරාවlය ෙලස ද ව^.
4. වස්O ස බ ධක ආකෘ ය, 5ස්කෘත ස බ ධක ආකෘ ය ෙලස ද හd ව^.
5. වස්O ස බ ධක ආකෘ ය, පCගණක ආrත B=මාණකරනය සඳහා ද ෙය#දා ගt.

2
A - ව හගත රචනා
01). පහත සඳහ ස බ ධක පCපා%ය (Rela onal Schema) සලක න.
Student (StuNo, Name, DateOfBirth, Address, SPCode)

Sport (SPCode, SPName, Place)

a). ඉහත ස බ ධක පCපා%ෙ4 ආග Oක යOර (Foreign Key) න කර න.


………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

b). ආග Oක යOරක :5ෙශEu ල ෂණ 2 lය න.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

c). Jාථ]ක යOර ඇOළ2ව Student හා Sport ව B=මාණය කර ඇතැ^ $ත න. න32 ආග Oක යOර ඊට
ඇOළ2 කර ෙන#මැත. ව ස w=ණෙය B=මාණය කර අවසානෙ4 V ආග Oක යOර ඇOළ2 (xමට
අදාල SQL Jකාශනය lය න.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

d). yඩාව ෙලස SPCode :101, SPName : Football, Place : Playground යන yඩාව හd වා ෙදන ලV. ෙමම
ද2ත වා=තාව ඉහත ව වට ඇOළ2 (xමට අදාල SQL Jකාශනය lය න.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

3
e). “Cricket” yඩා කරන $: ෙ{ නම (Name) සහ උප Xනය (DateOfBirth) J දානය (xමට අවශS SQL
5ම:ම lයා ද ව න.
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
f). ඉහත ව 2 ෙව7වට තB ව ව සකස් කෙළE න $d5ය හැ( අවා$ 2 lය න.
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

02). බැං ප9ධ යකට අදාල | pතා=ථ ස බ ධතා සටහන (ER) පහත }පෙය දැ ෙY.

AC_No Balance BName BCity

m 1
Account Acc_Br Branch

m 1

Depositor Loan_Br

n m
m n
Customer Borrower Loan

CName CCity LNo Amount

CStreet

4
a). ඉහත Jස්ථාරයට අ7ව pතා=ථ (En ty) ලැ^ස්Oව MNෙයල කර න.
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

b). ඉහත ER සටහෙන) ඇ ස බ ධතා ඒක-ඒක, ඒක-බ , බ -බ ෙලස ව=~කරණය කර න. ඔෙ•


MNOර සාධාර€කරණය කර න.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

c). අනනSතා යO සඳහා උ•ත උපල ෂණ අදාල pතා=ථය සමඟ lය න.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

d). ඉහත සටහෙන) බ ව%නාක ස)ත උපල ෂණය ඇOළ2 කළh2ෙ2 මකට ද? එය න කර න.

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
5
e). ඉහත සඳහ pතා=ථ ස බ ධතා සටහන භා5තෙය ද2ත පාදක කළමනාකරණ ප9ධ ය ම_
ස බ ධතා ව ෙග#ඩ නැ~මට අෙk ෂා කර^. ඒ සඳහා අවශSවන ස බ ධක පCපා%ය lය න.
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

f). Branch ව ව ෙග#ඩනැ~ම සඳහා අදාල SQL Jකාශනය lය න.


……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………….………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

B - රචනා
1) “අරlය ෙ ට=ස්” ය7 ඕනෑම උ2සව අවස්ථාව සඳහා ආහාර ඇන… භාරග නා ආයතනය(. ෙමම ආයතනය
පැය 24 †රාවට තම ෙසEවාව සපයන බැ5 එ) ෙසEවය ලබාග නා සෑම පාCෙභ,Aකය ම ආයතනෙ4 lයාපXං•
; $g. පාCෙභ,Aක •ක2වය හdනාග2 ආයතනය, 5වධ ]ල ගණ යටෙ2 55ධ ෙම7 ව=ග ()පය හd වා
V ඇත. පාCෙභ,Aකය ෙම7ව ෙත,රා ඇන… කරන 5ට ඇන… කළ Xනය, භාරXය hO Xනය හා ෙYලාව,
ෙම ම Jමාණය ද සටහ කරග7 ලබ^. 55ධ වSාංජන ව=ග ()පය එ ෙම7වක අඩං වන අතර ඇතැ
වSාංජන ෙම7 ()පයකම අඩං වන අවස්ථා ද පව*. වSාංජනෙ4 නමට අමතරව ]ල හා 5ස්තරය ද සදහ කර
තබ7 ලබ^. එ එ වSාංජන ව=ග, 55ධ අ3‡වS භා5තෙය MNෙයල කර7 ලබ^. එ එ වSාංජනය සදහා
අ3 ‡වS එ එ Jමාණවl භා5ත කරන අතර, සමහර අ3‡වS අBවා=ය වන අතර සමහර අ3‡වS අවශSන
පමණ ෙයXය හැ( ෙY. 55ධ අ3‡වS සදහා නම ඇ අතර එ එ අ3‡වS සැපPමට $%න සැපh ක ව
ආයතනෙ4 lයාපXං• ; $g. එ අ3‡වS සැපh ක ව ()පෙදෙන ෙග ලබාගත හැ( අතර අ3‡වS
ගණනාව සැපPම $dකරන සැපh ක ව ද $% . සැපh ක ව ෙ{ අනනSතාවය හdනාගැtමට අනනSතා
අංකය , නම සහ dරකථන අංක (MNෙවl Bවස හා ඡංගම) ගබඩාකර ඇත. අ3‡වS ලබාගැtෙ V Jමාණය,
ලබාග2 Xනය, Bෂ්පාXත Xනය හා කi ඉ 2;ෙ Xනය ද සදහ කර hO ෙY.
“අරlය ෙ ට=ස්” ) )]ක ට තම ආයතනෙ4 කා=යය කා=ය ෂමව $dකරගැtමට පCගණකගත
මෘdකාංගය අවශS බව තා ෂDක ආයතනයකට ද වා ඇත. ෙම සදහා පCගණකගත ද2ත ස3දාය ෙග#ඩ
නැ~මට :d: pතා=ථ ස බ ධතා සටහන (ER) අX න. :d: Jාථ]ක යO සඳහ කර න.

6
තතොරතුරු හා සන්නිතේදන තාක්ෂණය
අ.ත ො.ස (උ.ත ළ) සිසුන් ඉලක්ක කර ගත්
ඒකක ආශ්‍රිත ත රහුරු රීක්ෂණ නිබන්ධනය

ඒකකය: 09. ක්‍රමතේඛකරණය

දකුණු ළාත් අධයා න තද ාර්තතේන්තුව


9. l%uf,aLlrKh
tall
9.6 we,af.dars;u wdfla;kh lsr Su i|yd
9.1 .eg¿ úioSfï l%shdj,sh úOdkd;aul l%uf,aL NdIdjla Ndú;d lsrSsu
• .eg¿j y÷kd.ekSu • l%uf,aLhl jHqyh
• .eg¿j yd tys iSsudjka w¾: oelaùSu • újrK
• úiÿï ie,iqï lsrSu • ksh; iy úp,H
• úiÿï l%shd;aul lsrSu • m%d:ñl o;a; j¾.
• ldrl m%j¾.
9.2 .eg¿ úioSu i|yd uqÿïìï mshjrldr
msrsmyÿ l%ufõo 9.7 md,k jHqy
• fudähq,lrKh ▪ wkql%uh
• uqÿïìï ie,iqu yd mshjrldr msrsmyÿ ▪ f;arSu
l%ufõoh ▪ mqkrela;sh ^mqk¾lrKh"
• jHqy igyka (පුනර්කරණය, ,Qmkh&

9.3 .eg¿ úioSu i|yd we,af.dars;u m%fõYh 9.8 Wm l%uf,aL


• we,af.dars;u ▪ Wm l%uf,aL m%rem
▪ .e,Sï igyka ▪ ;+< neoS $;s,e<S (Build in)
▪ jHdc fla; ▪ mrsYs,; ks¾jÑ; (User defined)
▪ yia;dkqf¾Lk
9.9 l%uf,aLj, oS fhdod .kakd o;a; jHqy
9.4 l%uf,aLkh lsr Sfï iqiudo¾Y ▪ o;a; jHqy (Strings, Lists,
• mrs.Kl NdIdjkaf.a mrsKduh Tuples, Dictionaries )
• l%uf,aLk iqiudo¾Y
▪ úOdkd;aul NdId 9.10 l%uf,aLj, oS f.dkq iy o;a; iuqodh
▪ m%ldYd;aul NdId yeisrùu
▪ jia;+ keUqre NdId • f.dkq yeisrùu

9.5 l%uf,aL mrsj¾;kh lsr Sfï wjYH;dj iy 9.11 o;a; iuqodhl o;a; l<ukdlrKh
l%uf,aL mrsj¾;l m%rem • o;a; iuqodhg iïnkaOùu
• l%uf,aL mrsj¾;kh lsr Sfï wjYH;dj • o;a; iuqoO
a rKh
• l%uf,aL mrsj¾;l • o;a; tlalsrsu" kúlrKh iy uelSu
▪ w¾:úkHdil
▪ iïmdol 9.12 o;a; fidhd f;arsu
▪ tfiïn,rh • wkql%ñl fijqu
• nqnq¿ f;arsu
• ifudaOdksl ixj¾Ok mrsirfha (IDE)
uq,sl ,laIK
9'1 .eg¿ úi|Sfï l%sh dj,sh (Problem Solving Process)

fuyssoS .eg¿j hkq mß.Kl uDÿldx.hla ks¾udKh lsÍfï wjYH;djhhs' th úioSsu hkq tu mß.Kl
uDÿldx.h ks¾udKh lsÍuhs' tA i|yd woshr lsysmhls.

➢ .eg¿j y÷kd .ekSu (Understanding the problem)


fuu mshjfrys uQ,sl wruqK jkafka .eg¿j y÷kd .ekSu fõ' fuysoS .eg¿j úioSug m%:u
wksjd¾hfhkau l< hq;= jkafka .eg¿j ksjerosj f;areï .ekSuhs' fuuÕska .eg¿j i|yd wksis ms<s;=re
,eîfuka fukau ta i|yd úYd, ld,hla .; ùfukao je,lsh yel'
➢ .eg¿j yd iSudjka w¾: oelaùu (Define the problem and boundaries)
.eg¿ úi|Sfï iïmQ¾K l%shdj,sh ;=< fuu mshjrg jeä jeo.;alula ysñfõ' .eg¿fjys wjidk
úi÷fuys ksrjoH;djh r|dmj;skafka .eg¿j yd tys iSudjka w¾: oelaùfï yelshdj u; fõ' fuysoS
úúO l%ufõohka wkq.ukh lrk w;r .eg¿j idrdxY.; lr ¨yq vq jelshla f,i fhdod .ekSu tla
l%uhla fõ'
➢ úi÷u ie,iqï lsrSu (Plan solution)
.eg¿j w¾: oelaùfuka miqj l< hq;af;a ms< s;=r f.dvke.Su l%shdjg kxjkafka flfia oehs fidhd
ne,Suhs' fuysoS Flow charts, pseudo codes, top down design wdoS fuj,ï (tools) Ndú;d lrkq ,nhs'

➢ úi÷u mrSlaId lsrSu (Check solution)


.eg¿jg wod, úi÷u fidhd.;a miq th .eg¿j i|yd iïmQ¾K úi÷ï fokafka o hk nj mÍlaId
l< hq;=fõ'

9.2 .eg¿ úi|Su i|yd uqÿ ka ìï (Top-Down)$ msh jrdldr msr smyÿ (Stepwise Refinement)
l%u fõoh fhdod.ekSu

• fudähq,lrKh (Modularization)
• uqÿka - ìï ie,iqu$ mshjrdldr msßmyÿj (Top-down/ Stepwise refinement)
• wdlD;s igyka (Structure Charts)

• fudähq,lrKh (Modularization)

fuysoS úYd, jevigykla l=vd fldgiaj,g leãula isÿ lrhs'

fudähq,lrKfha jdis

❖ w;HdjYH fkdjk úia;r fkdue;sj jeo.;a foa i|yd muKla fhduqùu fuh
úhqla;slrKh (abstraction) f,iska ye|skafõ'

Wod - wo osk isÿlsrSug we;s ld¾hhka

1
úhqla;slrKh iuÕ (with Abstraction) úhqla;slrKh fkdue;sj (without Abstraction)

• j;=r WKq lsrSu


• f;a ms<sfh, lsrSu • Ndckhg f;a fld< tla lsrSu
• fj<|ie,g hdu • iaj,am fõ,djla ;nd fmrSu
• wdydr ms<sfh, lsrSu • thg iSks tla lr osh lsrSu

❖ lsysm fofkl=g jevigyfka fldgia lsysmhla fjka fjkaj tljr lsÍfï yelshdj

Wod - mß.Kl jevigyk l%uf,aLlhka lsysmfofkl=g tlu jevigyfka úúO fudähq,a j,


tljr jev lsÍfï yelshdj we;. fuysoS jehjk ld,h wvqlr.; yel.

❖ tla fudähq,hla wjia:djka lsysmhloS Ndú;d lsÍug yelsùu

❖ jevigyfkys jHqyh y÷kd .ekSfï myiqj

• uqÿ ka - ìï ie,iqu iy mshjrdldr msßmyÿj (Top-down/ Stepwise refinement)

iïmQ¾K moaO;sh f;areï .ekSfï myiqj i|yd l=vd wkq moaO;s j,g leãu fuysoS isÿfõ'

Wod :- mEka flala iEoSu

kuq;a fufia m%ldY lsÍfuka i;H f,iu mEka flala iEoSu i|yd m%udKj;a f;dr;=re fkd,efí. tu
ksid th fldgiaj,g leãula isÿl< hq;= fõ.

▪ mEka flala iEoSu


1 uq¿ ;ekaf.h ilia lsÍu (Organise Kitchen)
2 mEka flala iEoSu (Make Pancakes)
3 ms<s.ekaùu (Serve)

fuu wjia:d ;j ÿrg;a fldgiaj,g leãfuka

1. uq¿ ;ekaf.h ilia lsÍu ^Organise Kitchen)


1) Clean surfaces (msßisÿ lsÍu&
2) Get out mixing bowl, whisk, spoon, sieve (wjYH WmlrK ilia lr .ekSu&
3) Get out plain flour, salt, eggs, full fat milk, butter (msá, ¨Kq, ì;a;r, iSks wdosh .ekSu&
4) Put on apron (tam%kh me,| .ekSu&

2
2. Make Pancakes (mEka flala iEoSu&

5) Sift salt and flour into bowl (msá iy ¨Kq Ndckhg oeóu&
6) Break eggs into bowl (.id .;a ì;a;r Ndckhg oeóu&
7) Whisk (ñY% lsÍu&
8) Add water and milk (c,h iy lsß tla lsÍu&
9) Whisk (ñY% lsÍu&
10) Cook (msiSu&

3. Serve (ms<s.ekaùu&

by; fjkalr.;a fldgia tlska tl kej;;a my; mßos fldgia j,g fjkalr.; yel' Cook hk
ld¾hh i,ld n,uq

• Cook (msiSu&

1. Get pan to temperature (;eáh wjYH WIaK;ajhg m;alr .ekSu&


2. Pour batter in (ñY%Kh thg j;alrkak&
3. Spread batter to edges (ñY%Kh ;eáh mqrd m;=rjkak&
4. Take off when brown finish (ÿUqre meye jk úg bj;g .kak&

• wdlD;s igyka (Structure Charts)

iïmQ¾K moaO;sh l=vd wkq moaO;sj,g leãfuka miq tajd b;d meyeos,sj oelaùu i|yd fhdod.kakd Charts
úfYaIhla fõ'

3
9.3 .eg¿ úi|Su i|yd we,af .dß;ñl m%f õYh fhdod.ekSu '
wmg idudkH Ôú;fha § úúO .eg¿j,g uqyqK §ug isÿfõ' wms tajdg úúO wdldrhg úi÷ï fidhd .ksuq'
mß.Klhla Ndú;fhka .eg¿jla úi£ug l%uf,aLhla ilia l<hq;= fõ' fuh ilia lsÍug fmr .eg¿j úi|k
wdldrh mshjfrka mshjr ,shd .ekSfuka úi÷u f;areï .ekSu myiq fõ' fufia mshjfrka mshjr ,shd.;a úi÷u
we,af.dß;uhla f,i y÷kajkq ,efí' fufia ,shd.;a we,af.dß;uhka bÈßm;a lsÍu i|yd fuj,ï Ndú; flf¾'
tajd kï,

1' .e,Sï igyka (Flow Charts)


2' jHdc fla; (Pseudo Codes)

.e,Sï igyka

we,af.dß;uhla rEmuh wdldrfhka jHqy.; fkdjk f,i bÈßm;a lsÍu i|yd .e,Sï igyka Ndú; flf¾' ta
i|yd my; i|yka úúO rEmuh ixfla; Ndú; flf¾'

4
mß.Kl jevigyka ks¾udKfha oS tjd wjYH wdldrfhka md,kh lsrSu i|yd md,k jHQy (control structures)
fhdod .kS' md,k jHQy m%Odk j¾. 3ls'

• wkql%u jHQy (sequence structure)


• ;SrK jHQy (decision structure / branching)
• mqKrdj¾;k jHQy (iteration structure / repetition)

5
wkql %u jHQy (sequence structure)

.eg¿j i|yd úi÷u wkql%ñlj .,dhdula olajhs'

Wod :- ixLHd folla ,ndf.k tAjdfha tl;=j fidhd ksrEmkhg wod, .e,Sï igyk

Start

input num1,num2

total=num1+num2

Display total

Stop

;Sr K jHQy (decision structure)

;SrK .ekSula ksrEmkh lrhs

Wod :- tlsfklg fjkia ixLHd folla ,ndf.k úYd,;u ixLHdj m%;sÞkh lsÍug wod, .e,Sï igyk

Start

Input num1,num2

yes
num1 >
num2

no Output num1

Output num2

End
6
• mqK rdj¾;k jHQy (iteration structure/ repetition)

tlu l%shdj kej; kej; l%shd;aul lsÍu i|yd Ndú;d lrhs'

Wod :- ixLHd myla ,ndf.k tAjdfha tl;=j m%;sÞkh lsÍug wod, .e,Sï igyk

Start

Total=0

Count = 0

Input number

Total=Total +number

count=count+1

yes
count<5

no

Display Total

End

jHdc flaa; (Pseudo Codes)

mß.Kl jevigyka ilia lsÍfï § l%uf,aLlhdg jvd;a myiqfjka we,af.dß;uh f;areï .ekSu i|yd jHdc fla;
Ndú; lrhs' fuys§ bx.%Sis NdIdfõ jpk Ndú; lr Wmfoia ud,dj ilia flf¾' fuu jpk lsis÷ l%uf,aL NdIdjlg
Ndú; lrk jpk fkdjQj;a tajd fndfyda ÿrg ta yd iudk njla fmkajhs' fuys§ my; i|yka m%ldYk Ndú;
flf¾'

7
1' f;dard .ekSfï m%ldYk (Selection Statements)

a) IF Then m%ldYkh

WodyrK:-
If marks >= 50 Then
Display "Pass"
Else
Display "Fail"
Endif

2' mqKrdj¾;l m%ldYk (Repetitive Statements)

fuu m%ldYk hï Wmfoia ud,djla hï jdr .Kkla kej; kej; lsÍu i|yd Ndú; flf¾'

a) For Next mqKrdj¾;kh

fuu m%ldYkh hï Wmfoia ud,djla kshñ; jdr .Kkla kej; kej; lsÍug Ndú; flf¾'

WodyrK:- ixLHd oyhl tl;=j ,nd .ekSu


For Count = 1 to 10
Input num
Total = Total + num
Next Count

b) While Do mqKrdj¾;kh

hï Wmfoia ud,djla" fkdokakd jdr .Kkla kej; kej; lsÍug fuu m%ldYkh Ndú; flf¾' fuys§ hï
fldkafoaishla uq,§ mÍlaId lr th i;Hj mj;sk;=re kej; lsÍu isÿ flf¾'
WodyrK:- ixLHd iuQyhla ,ndf.k tajdfha tl;=j ,nd .kak' ^iDK ixLHdjla ,ndÿka miq kej; kej; lsÍu
kj;ajkak'&
While num > 0 Do
Input no
Total = Total + num
Endwhile

c) Repeat Until

fuu m%ldYkh hï Wmfoia ud,djla fkdokakd jdr .Kkla kej; kej; lsÍug Ndú;flf¾' fuys§
mqKrdj¾;kh lsÍug wjYH fldgi wjidkfha§ hï fldkafoaishla mÍlaId lr th wi;Hj mj;sk;=re
kej; kej; lsÍu isÿ flf¾'
WodyrK:- ìkaÿjg jeä ixLHd iuQyhla ,ndf.k tajdfha tl;=j ,nd .kak' ^ìkaÿj ,nd ÿka úg Æmh k;r
flf¾'&
Repeat
Input no
Total = Total + no
Until no< 0

8
.e,Sï igykaj, Ndú; l< WodyrK fol jHdc fla; Ndú; lr ,shd olajuq'
WodyrK 1

Input num1, num2


If num1>num2 Then
Display num1
Else
Display num2
Endif

WodyrK 2
a) For Next m%ldYkh Ndú; lr

Total = 0
For Count = 1 to 5
Input num
Total = Total + num
Next Count
Display Total

b) While Do m%ldYkh Ndú; lr

Total = 0
Count = 0
While Count<5 Do
Input num
Total = Total + num
Count = Count + 1
Endwhile

c) Do While m%ldYkh Ndú; lr

Total =0
count =0
Do
Input num
total=total+num
count=count +1
while count < 5

d) Repeat Until m%ldYkh Ndú; lr

Total = 0
Count = 0
Repeat
Input num
Total = Total + num
Count = Count + 1
Until Count = 5
Display Total
While Do m%ldYkh yd Repeat Until m%ldYkh For Next m%ldYkh fjkqjg Ndú; l< yels nj by;
WodyrKj,ska meyeÈ,s fõ'
9
9.4 l%u f,aL mßj¾;kh lsÍ fï iy l%sh d;au lùfï l%sh dj,sh mÍlaId lrk w;r m%N j fla;
(SourceCodes) hka; % fla; (Machine Codes) njg yerùu i|yd mßj¾;l (Translators)
fhdod.ekSu '
l%uf,aL
l%uf,aLhla hkq mß.Klhg hï ld¾hhla lsÍu i|yd ,nd fok úOdk ud,djl tl;=jls' l%uf,aLk
NdIdjla hkq mß.Klhg tjka úOdk ,nd oSu i|yd ieliQ lD;Su NdIdjls'

mß.Kl NdIdjkaf.a mßkduh (Evolution of Computer Languages)

• m<uq mrïmrdfõ mß.Kl NdId (Machine Languages)


• fojk mrïmrdfõ mß.Kl NdId (Assembly Languages)
• f;jk mrïmrdfõ mß.Kl NdId (High Level Languages)
• y;rjk mrïmrdfõ mß.Kl NdId (Artificial Languages)

m<uq mrïmrdfõ mß.Kl NdId


• jevigyka ,shk ,oafoa 0 yd 1 hk ixfla; u.ska muKs ' tneúka úOdk we;=,;a lsÍu b;d ixlS¾K
ld¾hhla úh
• hka;%h u; hefmk NdIdjla úh
• l%uf,aLlhd úiska mß.Klfha oDvdx. ms<sn|j oek.; hq;= fõ
• mßj¾;l uDÿldx.hla wjYH fkdfõ
• jevigyka l%shd;aul ùu fõ.j;ah

fojk mrïmrdfõ mß.Kl NdId


• úOdk l%uh tlg idfmalaIj ir,h
• 0 yd 1 u; mokï jQ úOdk fjkqjg ixfla; kdu (ADD, SUB) Ndú;d lsÍu ksid ixfla; NdId f,i o
y÷kajkq ,efí
• Assembler kï jQ iqúfYaIS NdId mßj¾;lhla ixfla;d;aul NdIdj hdka;%sl NdIdj njg mßj¾;kh
lsÍu i|yd fhdod.; hq;=h
• hka;%h u; hefmk NdIdjls
• fuu l%uf,aL m<uq mrïmrdjg jvd l%shd;aul jk fõ.h wvqh

f;jk mrïmrdfõ mß.Kl NdId


• bx.%Sis NdIdjg iñm mß.Kl NdId fï .Khg .efka
Wod Fortran, Cobol, Pascal, C, VB
• l%uf,aL iïmdokh myiq lrhs
• hka;% u; hefmkakla fkdfõ
• l%uf,allhl= mqyqKq lsÍu myiq fõ
• mßj¾;l uDÿldx.hla wjYH fõ

y;rjk mrïmrdfõ mß.Kl NdId


• ;SrK .ekSu i|yd fhdod .kS
• mß.Klj,g ñksiqka Ndú;d lrk NdId f;areï .ekSug myiqjk uDÿldx. ks¾udKh lsÍug o Ndú;d

o WodyrK Lisp, Prolog
• frdfnda hka;% i|yd fhdod .kS

10
9.5 mß.Kl NdId mßj¾;l uDÿldx. (Programming Language Translators)

iEu mß.Klhlau ks¾udKh ù we;af;a oDvdx. i|yd jQ Wmfoia ud,djla mokï lrf.kh' fuu Wmfoia ud,d
mß.Kl oDvdx. i|ydu ,shù we;s w;r tajd l%uf,aL iïmdolhska g wkq.ukh lsÍug myiq tajd fkdùh' tneúka
fuu Wmfoia Ndú;d lr jevigyka iïmdokh lsÍu wiSre ld¾hhls' kuq;a uq,a ld,fhaoS l%uf,aLkh lrk ,oafoa
fujeks hdka;%sl NdId (Machine Language) j,ska jqjo miqj by< uÜgfï mß.Kl NdId (High Level Languages)
ksmojk ,o w;r tajd idudkH NdIdj,g iudk jQ neúka myiqfjka l%uf,aLkh l< yels úh'
kuq;a lsisu mß.Klhlg fuu by, uÜgfï mß.Kl NdId lsisjla fl,skau l%shd;aul lsÍfï yelshdjla fkdue;'
fï ksid úfYaI jevigyka u.ska fuu by, uÜgfï mß.Kl NdId hdka;%sl NdIdjg mßj¾;kh l< hq;=h' fuu
úfYaI jevigyka w¾: úkHdil (Interpreter) yd iïmdol (Compiler) f,i ye|skafõ'

w¾: úkHdil (Interpreter)


w¾: úkHdil u.ska l%uf,aLfha we;s úOdk l%shd;aul lsÍfï wjia:dfõoS l%uf,aLfha tla j.ka;shlska miq ;j;a
j.ka;shla f,i hdka;%sl NdIdj (Machine Language) njg ;djld,slj m;a lsÍu isÿjk w;r mßj¾;kh jQ úOdk
tiekska l%shd;aul ùu isÿfõ' tneúka tf,i mßj¾;kh jQ úOdk kej; kej; w¾: úkHdil fkdue;sj l%shd
lsÍfï yelshdjla fkdue;' fï ksid fuu j¾.fha l%uf,aLhla l%shdlrùug .kakd ld,h iïmdolhla u.ska
mßj¾;kh l< l%uf,aLhla l%shd;aul úug .kakd ld,hg jvd jeäfõ' Wod Visual Basic, Python

iïmdol (Compiler)

fuu j¾.fha uDÿldx. u.ska l%uf,aLfha we;s ish¿ úOdk tljr hdka;%sl NdIdjg yerùu isÿflf¾' fufia
mßj¾;kh jQ miq tu hdka;%sl NdIdfjka jQ l%uf,aL kej; mßj¾;khlska f;drj úúO o;a; u; l%shd;aul l<
yelsh'

fuu mßj¾;kh lsÍfïoS iïmdolf.a uQ,sl ld¾hhla jkqfha l%uf,aL NdIdfõ ldrl Í;s (Syntax) j,g wkqj ilia
ù we;aoehs mÍlaId fldg tajd oelaùuhs' fuysoS y÷kd .kakd fodaI ldrl fodaI (Syntax Errors) f,i ye|skafõ'
ldrl fodaI iys; l%uf,aL iïmdol u.ska jia;= l%uf,aLhkag (Object Code) mßj¾;kh l< fkdyelsh'

Wod C, Pascal

11
❖ iuyr mß.Kl NdId hdka;%sl NdId njg mßj¾;kh lsÍfïoS iïmdol yd w¾: úkHdil j, ixl,khla
Ndú;d fõ' fuysoS l%uf,aLh w;rueos NdIdjla njg m;afõ'

Wod:- Java

9.6 Python l%u f,aL NdIdj

a = 0
while a < 10:
a = a + 1
print a

mhs;ka l%uf,aLhla ;¾ldkql+, fma<s wkql%uhlska iukaú; fõ' tla ;¾ldkql+, m%ldYhla tl mhs;ka m%ldYhla
úh hq;=h' fuys tla ;d¾lsl Wmfoila fma<s lsysmhla olajd úysoh s yelsh' fujeks wjia:djkaySoS explicit line
joining fyda implicit line joining kS;sj,g wkql+,jk f,i m%ldYkhla fma<s lsysmhl oelaúh yel'

Explicit line joining

l%uf,aLlhl lsishï fma<shla ‘\’hk wkq,laIkfhka wjidk ù we;akï tu fma<sh Bg miqj we;s fma<sh iuÕ
iïnkaO lrkq ,nhs'

a = 0
while a < 10:
a = a +\
1
print a

by; WodyrKfha we;s fma<s fol tlsfklg iïnkaO jQ a=a+1 f,i jQ ;ks fma<shla f,i i,lkq ,efí

12
Implicit line joining

( ), [ ] iy { } hk jryka ;=< jQ m%ldY fma<s lsysmhl jk fia fla; l< yel

a = 0
while a < 10:
a = {a +
1}
print a

mhs;ka l%uf,aL f.dvke.SfïoS ´kEu joka ilikhla (Word Processing Software) Ndú;d l< yelsh. mhs;ka
l%uf,aL iq/lSu i|yd 'py fyda 'pyc hk os.=jka Nú;d l< hq;=fõ'

mhs;ka l%uf,aL f.dvke.SfïoS l%uf,aLlh wvx.=jk f.dkqfõ tla fma<shl tla mhs;ka m%ldYhlg jvd w;= ,;a
fkdlsÍu ms<s.;a iïm%odh jk w;r tfia wjYH jqjfyd;a tu m%ldY tlsfklg fjka lsÍu ioyd “;” i,l=K Ndú;d
l< hq;=h'

WodyrK

x=10 x=10; print (x)

print (x)

l%u f,aLfha ysia wjldYj,ska iukaú; fma<s l%uf,aL l%shd lrùfïoS fkdi,ld yef¾

m%l dY úfNaokh (Grouping Statement)

úúO l%uf,aL NdIdjka m%ldY lÜá (Blocks) f,i úfNaokh lsÍu i|yd úúO l%ufõo wkq.ukh lrkq ,efí'
WodyrKhla f,i ALGOL mjq,g wh;a NdId m%ldY úfNaokh i|yd begin iy end hk uQ, mo fhdod .kakd w;r
C mjq,g wh;a NdId fï i|yd { iy } hk wkq,laIK fhdod .kS' Python NdIdj óg jvd fjkia l%ufõohla tkï
wkqfþokh (Indentation) m%ldY úfNaokh i|yd fhdod.kS'

l%uf,aLhl we;s m%ldY bosßfhka úúO os.ska hq;a ysia wjldY we;s lsÍfuka tu m%ldY úúO wkq fþohkag úfNaokh
l< yelsh.

for x in 5:
if y!=2:
print x
l%uf,aL ieliSfïoS tla tallhla f,i ie,lsh hq;= m%ldY iEu fma<shla wdrïNfha isgu tlu ÿßka wdrïN jk
f,i tlu rgdjg wkqfþokh l< hq;= fjhs'

▪ fuysoS l%uf,aLlhl m%ldY wkqfþokh lsÍu i|yd Tab h;=r muKla Nú;d lsÍu jvd;a iqÿiq jk w;r
Tab iy Space h;=re ixl,khla Ndú;d lsßfuka ldrl Í;s fodaY we;súh yel'

13
újrK (Comments)

l%uf,aLhla ms<sn| iúia;r l%uf,aLh ;=< u f,aLk.; lsrSu i|yd újrK Wmfhda.S lr .efka' fïjd wfkl=;a
m%ldY fuka l%shd;aul fkdfõ' fïjd wka;¾.; lsÍfï uQ,sl mrud¾:h jkafka tu l%uf,aLh mßYS,kh lrkafkl=g
th myiqfjka f;areï .ekSug wjYH úia;r imhd oSuhs' fuysoS # ,l=K fhdod .kS' mhs;ka l%uf,aLhl lsishï
fma<shl # i<l=K wvx.= jqjfyd;a tu ia:dkfha isg tu fma<sh wjidkh f;la wvx.= oE újrKhla f,i ie,fla'

mhs;ka uQ, mo (Keywords)

mhs;ka NdIdfõ o wfkla fndfyda mß.Kl NdIdjka fuka uQ, mo f,i w¾: oelajQ jpk ,ehsia;=jla fõ' fuu jpk
tajdfha wkqrEm w¾:hkag wkql+,j muKla isÿl< hq;= w;r l=vd iy f,dl= wlaIr fhdod we;s wdldrhgu Ndú;d
l< hq;= fõ' my; oelafjkafka mhs;ka NdIdj ;=< y÷kajd oS we;s uQ, mo fõ'

False classes finaly is return


None continue for lambda try
True det from noniocal while
and del global not with
as elit if or yield
assert else import pass
break except in raise

y÷kajk (Identifires)

l%uf,aLhl we;s hï hï wjhj y÷kd.ekSu i|yd wkqnoaOl, ixfla; kdu y÷kajk f,i ye|skafjhs' y÷kajk
ks¾udKh lsÍfïoS wkq.ukh l< hq;= kS;s moaO;shla we;' fuu ks;s moaO;sh l%uf,aL NdIdj u; r| d mj;S'

mhs;ka l%uf,aL NdIdfõ y÷kajk ;ekSfïoS my; oelafjk ks;s j,g wjk; úh hq;=h .

1 y÷kajk wlaIrhlska fyda “_” wkq,laIfhka wdrïN úh hq;=h'

2 m<uq wlaIrhg miqj tk wlaIr i|yd by; wdldrfha wlaIr fyda 0 isg 9 olajd jQ b,lalïs fhdod .;
yelsh'

3 kug ;eìh yels wlaI r ixLHdfõ Wmßu iSudjla fkdue;'

4 mhs;ka NdIdfõ úfYaIs; mo y÷kajk fia Ndú;d l< fkdyelsh'

5 bx.%Sis NdIdfõ l=vd wlaIr yd uyd wlaIr tlsfklg fjkia wlaIr f,i i,lkq ,efí. (Case Sensitive)
WodyrKhla f,i name iy Name tlsfklg fjkia úp,H kdu folla f,i i,lkq ,efí'

úp,Hhka (Variables)

l%uf,aLkh l%shd;aul wjia:dfõoS u;lh ;=< o;a; ;djld,slj .nvd lr ;nd .ekSu i|yd úp,Hhka Ndú;d
lrhs'

14
fuysoS

1' úp,Hhg úúO wjia:djkaj, úúO w.hka wdfoaY úh yels w;r wjidkhg wdfoaY l< w.h u.ska Bg fmr
.nvd l< w.hla wef;d;a th m%;sia:dmkh fjhs

2' jevigyk l%shd;aul ù wjika jQ miq tys jQ úp,Hhka úiska m%Odk u;lfhka fjka lr.;a bv m%udK kej;
uqodyÍ

úp,H kduhka oelaùfïos y÷kajk oelaùfïoS wkq.ukh l< kS;s wkq.ukh lrkq ,efí.

mhs;ka NdIdfõ j,x.= úp,Hh kduhkag WÞyrK lsysmhla my; oelafõ'

i. _name
ii. A5
iii. My_Name
iv. _Name5
mhs;ka NdIdfõ j,x.= fkdjk úp,Hh kduhkag WÞyrK lsysmhla my; oelafõ'

1) 98
2) 2 Name
3) –Name
4) Name e
5) Name@

úp,Hhka i|yd o;a; mejßfïoS my; wdldrhka wkq.ukh l< yel.

• x=5
• x=y=5
• x,y=5,7

o;a; m%rEm (Data Types)

l%uf,aඛයක්a ;=< o;a; mj;sh yels wdldrhka wkqj m%rEm lsysmhlg fnfoa'

mhs;ka NdIdfõ we;s iïu; o;a; m%rEm

▪ Integer (Immutable)
▪ Float (Immutable)
▪ Complex (Immutable)
▪ Boolean (Immutable)
▪ Strings (Immutable)
▪ Tuples (Immutable)
▪ Lists (mutable)
▪ Dictionaries (mutable)

mhs;ka NdIdfõ ixLHd;aul f,i muKla mj;sk w.hka int, float, complex hk o;a; m%rEmhkag wh;a fõ' my;
oelafjkafka by; o;a; m%rEmhkag wod,j w.hka mej;sh yels wdldr lsysmhla fõ'

15
int float complex
10 0.0 3+4j
100 15.20
-786 32.3e10 (323000000000.0)
0o11
0x260

String m%r Emh

wkq,laIK l=,lhla ksrEmkh lrhs

List m%r Emh

o;a; lsysmhl ixhqla;hla ksrEmkh lrhs. fuysoS o;a; tlsfkl fjka jkafka “, “ ,l=fKka jk w;r fldgq
jryka (Square Brackets) u.ska wdjrණh ù mj;S

• ,ehsia;=jl we;s o;a; my; mßos o f;aÍu l< yel'


temp = [1,2,3,4,5,6][2,2,2]

[start point, end point, step]

16
Tuples m%r Emh

o;a; lsysmhl ixhqla;hla ksrEmkh lrhs fuysoS iq¿ jryka u.ska o;a; wdjrkh ù mj;S '

Dictionary m%r Emh

o;a; l=,lhla ksrEmkh lrhs fuys o;a; Key iy Value f,i hq., jYfhka msysghs'

fuysoS Mutable .Khg jefgk o;a; m%rEmhkag wh;a jia;+kaf.a w.hka ´kEu wjia:djl fjkia l< yels kuqÿ
Immutable .Khg wh;a jia;+ka ks¾udKh l< miq tajdfha w.hka fjkia l< fkdyelsh '

Wod:-

o;a; m%rEm mßj¾;kh

mhs;ka NdIdfõ tla o;a; m%rEmhlska we;s w.hka ;j;a o;a; m%rEmhla njg mßj¾;kh l< yel' my;
oelafjkafka String w.hla Integer w.hla njg mßj¾;kh lrk wdldrhhs'

17
úúO o;a; m%rEm w;r mßj¾;khka isÿlsÍu i|yd my; Y%s; Ndú;d l< yel'

Y%s;h úia;rh

int(x) x ys w.h integer m%remh njg mßj¾;kh lrhs'

float(x) x ys w.h float m%remh njg mßj¾;kh lrhs'

str(x) x ys w.h string m%remh njg mßj¾;kh lrhs'

tuple(s) s ys w.h tuple m%remh njg mßj¾;kh lrhs'

list(s) x ys w.h list m%remh njg mßj¾;kh lrhs'

dict(d) d ys w.h Dictionary m%remh njg mßj¾;kh lrhs' fuys d hkq tuple m%rEmfhka we;s w.hla
fõ'

complex(x) x ys w.h complex m%remh njg mßj¾;kh lrhs'

fufyhjk
mhs;ka NdIdfõ fufyhjk m%Odk ldKav lsysmhlg fnosh yelsh

.Ks;uh fufyhjk ;d¾lsl fufyhjk iei÷ï fufyhjk ìgquh fufyhjk mejreï fufyhjk

> ~ (Nega tion /One’s +=


+ and
compl ement/Unary
< Opera tor) -=
- or
>= | (Or) /=
* not
<= & (And) *=
/
== ^^ (XOR) %=
//
!= << (Shift left)
%
>> (Shift right)
**

18
mhs;ka NdIdfõ fufyhjk fhdodf.k ilid we;s my; m%lYkfhys ys w.h l=ula úh yels o@

x=17 / 2 * 3 + 2
print(x)

hï iólrKhl we.hSfï ms<sfj, fhdodf.k we;s fufyhjkj, m%uqL;djh u; ;SrKh fõ'

by; m%ldYkfhys fufyhjk lsysmhla we;s neúka l=uk fufyhjkh m<uqj l%shd;aul fõo hkak m<uqj oek.;
hq;=fõ' tneúka fufyhjk i|yd jk m%uqL;djh jeä wjia:dfõ isg wvq wjia:dj olajd jQ ,ehsia;=jla my;
oelafõ'

tlu m%ldYkh ;=< iudk fufyhjk we;s wjia:djka j,oS ol=Kq mi isg jï mig iq¿ lsÍu isÿ flf¾' my;
oelafjkafka by; m%ldYkh mshjfrka mshjr iq¿ l< wdldrh fõ'

19
my; oelafjkafka ;j;a tjeks WÞyrK lsysmhla fõ'

v. x=2 + 17 /2 * 3
print(x)

ms<s;=r

vi. x=19 % 4 + 15 / 2 * 3
print(x)

ms<s;=r

vii. x=( 15 + 6 ) – 10 * 4
print(x)

ms<s;=r

viii. x=17 / 2 % 2 * 3 ** 3
print(x)

ms<s;=r

20
my; oelafjkafka ìgquh fufyhjk i|yd WÞyrK lsysmhls'

❖ shift lsÍfïoS 1 tAjd bj;ajk w;r 0 w.h muKla tl;=fõ'


• ~ u.ska wkqmQrlh ksrEmkh lrk w;r ~X ys m%;sÞkh f,i –(X+1) ,nd foa'
+2 = 00000010
-2 = 11111101

by; -2 i|yd ,efnk w.hg wÞ, oYuh w.h fiùu i|yd foflys wkqmQrlh fiúh hq;=fõ' túg
,efnk w.h 3 (2+1).

21
9.8 md,k jHqy

md,k jHQy

f;aÍfï md,k jHqy mqkrdj¾;k md,k jHqy

if for loop

If md,k jHQyh while loop

If md,k jHQyh wdldr 3lska oelaúh yel

➢ IF statement

The syntax : WÞ:-


if expression:

statement(s)

➢ else Statement

The syntax : WÞ:-


if expression:
statement(s)

else:
statement(s)

➢ elif Statement

The syntax : if expression1: WÞ:-

statement(s)

elif expression2:

statement(s)

elif expression3:

statement(s)

else:

statement(s)
22
while md,k jHQyh

The syntax: WÞ:-

while expression:
statement(s)

break m%l dYkh

Æmh w;rueo oS kj;ajd bka bj;g hdu i|yd Ndú;d lrhs

WÞ:-

continue m%l dYkh


Æmfhys tla mshjrla muKla w;r ueo oS kj;ajd bosß mshjrhka l%shd;aul lsÍu i|yd Ndú;d lrhs'

for md,k jHQyh

The syntax : WÞ:-

for iterating_var in sequence:

statements(s)

23
range () Y%s; h

fuu.ska wkqh; ksÅ, w.hka ,ehsia;=jla ,nd .; yel' fuysoS mrdñ;s ;=kla Ndú;d l< yel'

syntax- WÞ:-

range(a)
range(a,b)
range(a,b,c)

Y%s; (Functions)

l%uf,aLhla ;=< wjYH ld¾hhka myiqfjka lr .ekSsu i|yd Y%s; Ndú;d flf¾' fïjd fldgia (blocks) jYfhka
msysgd we;s w;r tlu fla;h kej; kej; ,sùfï wjYH;djh wju lrhs' mhs;ka NdIdfõ úúO ld¾hhka lr.ekSu
i|yd f.dvke.+ Y%s;hka úYd, m%udKhla we;s w;r Y%s;hka f.dvke.Sfï myiqlï o imhd we;'

Syntax

fuys Y%s;fha ku y÷kajkhla (Identifier) neúka y÷kajk i|yd jk kS;s ish,a,lau Y%s; kdu i|yd o wod, fõ'
úêu;a mrdñ;s (Formal Parameters) Y%s;hg w.hka heùu i|yd Ndú;d lrk w;r Y%s;hl mrdñ;s ,ehsia;=jla
(Parameter list) we;s fyda ke;s (Parameterless) úh yel'

24
• Y%s;hla l%shd;aul lsÍug tu Y%s;h le|úh hq;=h (Function Call)' tA i|yd Y%s;fha ku yd wod, úia;dr
(Arguments) ,ndosh hq;=h'

WÞ:-

• Y%s; ks¾jpkfh aoS úêu;a mrdñ;s i|yd iajhx mejrE w.hka wdfoaY l< yel'

WÞ:-

• variables Ndú;d fldg w.hka nkaOkh lsÍfïoS Y%s; le|jqfï we;s úia;drhka variable=value wdldrhg
úh hq;=h' fufia fhdÞ .kakd uQ, mo úêu;a mrdñ;sj, kduhka úh hq;=h'

WÞ:-

25
• return m%ldYh uÕska Y%s;hl wjidkh olajk w;ru w.hla" le|jqïlre fj; wdmiq heùu i|yd o
Ndú;d flf¾' fuySoS uqÞyßk j.ka;shla Y%s;h ;= < fkdue;s úg None hkak uqod yÍ'

WÞ:-

• Y%s;hla ;=< tu Y%s;hu kej; le|ùula lr we;akï tu Y%s;h wdj¾;s; Y%s ;hla (Recursive Function)
f,i w¾: oelafõ'

WÞ:-

• fu;=< we;s úp,Hhka f.da,Sh úp,H (Global Variables) iy ia:dkSh úp,H (Local Variables) f,i j¾.
folls' f.da,Sh úp,Hhka fla;h ;=< ´kEu ia:dkhloS Ndú;d l< yels uq;a ia:dkSh úp,H Ndú;d l<
yelafla Y%s;h ;=,oS muKs

WÞ:-

26
• Y%s;hlg f.da,Sh úp,H fj; msúiSu isÿl< yels kuqÿ tu úp,Hhkays we;s w.hka fjkia lsÍfï (Edit)
yelshdj fkdue;' kuq;a Y%s;h ;=, global uQ, moh fhdod f.da,Sh úp,H kej; y÷kajdoSfuka tys we;s
w.hka fjkia lsÍfï yelshdj ,nd .; yel'

WÞ:-

student = 0

def class():
global student
print ("Entering class(), student is", student)
student += 1
print ("Leaving class(), student is", student)

class()

mhs;ka NdIdfõ y÷kajd oS we;s Y%s;

print()

range()

len()

9.11 f.dkq yeisr úu


mhs;ka NdIdfú wlaIr iys; f.dkqjla ks¾udKh lsrsu " jidoeóu" wlaIr iys; f.dkqj lshúu iy f.dkqjg
o;a; tla lsrsu isÿlsr Sug yelshdj mj;s

• f.dkqjla ks¾udKh lsrsu


syntax :- file object = open(“file_name”, “access_mode”)
උදා:- file = open (“myfile.txt”, “w”)

fuys access mode ioyd my; ioyka WmfoaYkhka Ndú;d l< yel
Access Mode Description
r o;a; f.dkqj lshùug muKla yels f,i újD; sSrSsu
w o;a; f.dkqj o;a; we;+,;a lsrsug muKla yels f,i újD; lsr Su yd fmr o;a; mj;s
kï tu o;a; uels hhs
a o;a; iys; f.dkqjla kï tys wjidkhg kj o;a; we;+,;a l< yel
+ o;a; f.dkqj lshúug fyda ,súug újD; ls rSsu

27
• f.dkqjg o;a; tla lsrSsu
උදා :- file.write(“Hello world”)

• f.dkqjla jid oeóu


උදා :- file.close()

• f.dkqjl wka;¾.;h úuiSu


උදා:- print (file.read()) # ish,qu o;a; lshùug
print (file.readline()) # m<uq fma,sfha o;a; muKla lshùug

උදා:-
file = open(“myfile.txt”, “w”) file = open(“myfile.txt”, “r”)
file.write (“hello world”) print (file.read())
file.close () file.close ()

9.12 o;a; iuqodhl o;a; l<ukdlrKh

• o;a; iuqodhg iïnkaOùu


import mysql.connector # mysql සමග සම්බන්ධතාවය ආරම්භ කිරීම

# username සහ password භාවිත කරමින් දත්ත සමුදාය සමග සම්බන්ධතාවය ඇරඹීම


mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword"
)
print(mydb)

• o;a; iuqoO a rKh


import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase" )

mycursor = mydb.cursor()
mycursor.execute("SELECT * FROM customers")
myresult = mycursor.fetchall()
for x in myresult:
print(x)

28
• o;a; tlalsrsu - ;ks o;a; tla lsrsu
import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase")
mycursor = mydb.cursor()
sql = "INSERT INTO customers (name, address) VALUES (%s, %s)"
val = ("John", "Highway 21")
mycursor.execute(sql, val)
mydb.commit()
print(mycursor.rowcount, "record inserted.")

• o;a; fma,s lsysmhla tla lsrsu


import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase")

mycursor = mydb.cursor()
sql = "INSERT INTO customers (name, address) VALUES (%s, %s)"
val = [ ('Peter', 'Lowstreet 4'),
('Amy', 'Apple st 652'),
('Hannah', 'Mountain 21'),
('Michael', 'Valley 345'), ]

mycursor.executemany(sql, val)
mydb.commit()
print(mycursor.rowcount, "was inserted."

29
• o;a; bj;a lsrSsu

import mysql.connector
mydb = mysql.connector.connect(
host="localhost",
user="yourusername",
passwd="yourpassword",
database="mydatabase" )

mycursor = mydb.cursor()
sql = "DELETE FROM customers WHERE address = 'Mountain 21'"
mycursor.execute(sql)
mydb.commit()
print(mycursor.rowcount, "record(s) deleted")

9.13 o;a; fidhd f;ar su

wkql %ñl fijqu

hï ixLHd tl;+jlska ;ukag wjYH ixLHdj mj;S oehs fidhdne,Sug fuu l%ufúoh Ndú;d lrkq
,efì' fuysos ixLHdfjka ixLHdjg wkqms<sfj,ska fiúh hq;+ ixLHdj iu. ii|d n,d wjYH ixLHdj
fidhkq ,efì'

list1=[11,27,51,21,33,121,39,11,3,12]
notofind=int(input(“Enter number you want to find”))
found=False
for i in list1:
if notofind ==i:
print(“Number found”)
found=True
break
if found !=True:
print (“Number not found”)

30
බුබුළු තේරීම / ය-සැසදුම් තේරීම

fuu.ska ixLHd tl;+jla wdfrdayK fyda wjfrdayK l%uhg ielish yel' wdikakfha we;s ixLHd
wkqms<sfj,ska tlska tl ii|d n,d ixLHd yqjudre lsrsula isÿqlrhs'

Array at beginning: 10 4 23 6 7 32 35
After Pass #1: 4 10 6 7 23 32 35
After Pass #2: 4 6 7 10 23 32 35
After Pass #3: 4 6 7 10 23 32 35
After Pass #4: 4 6 7 10 23 32 35
After Pass #5 : 4 6 7 10 23 32 35
After Pass #6 (done): 4 6 7 10 23 32 35

L=[10,4,23,6,7,32,35]

for k in range(0,6):

for i in range (0,6):

if L[i]>L[i+1]:

L[i],L[i+1]=L[i+1],L[i]

print (L)

• keyboard input
L=[]
for a in range (0,a):
number = int (input (“Enter any number:”))
L.append(number)
for k in range(0,6):
for i in range (0,6):
if L[i]>L[i+1]:
L[i],L[i+1]=L[i+1],L[i]
print (L)

31
m%Yak
1& my; olajd we;s isoO
a ska ioyd .e,Sï igyka" jHdc fla; iy yia;dkqf¾Lk ,shd olajkak'

• mka;sfha <uqka .Ks; úIhg ,l+Kq 40g jvd jeä kï iu;a yd 40g wvq kï wiu;a nj o¾Ykh
• ixLHd 2la ,ndf.k bka uq,a ixLHdj fofjks ixLHdjg jvd jeä kï ixLHd foflys .+Ks;h o wvq kï
ixLHd foflys tl;+j o o¾Ykh úu
• ixLHd folla ,ndf.k tys fofjks ixLHdj uq,a ixLHdfú fo.+Khl ao tfia fkdue; so hk nj fmkaùu
• 1 isg 100 olajd we;s ish,qu brÜfÜ ixLHd o¾Ykh ùu

2) n=5 kï n! =1+2+3+4+5 fú, fok ,o w.hlg n! ys w.h fiúu ioyd mhs;ka wdj¾;sl l%uf,aLKhla ,shd
olajkak'

3& úYajúoHd,fha Wmdê m%Odfkda;aijfha oS isiqka úiska ,nd.kakd ,l+Kq i,ld n,d molalï m%odkh lrkq ,efí'
fï ioyd jir 3ys fyda 4ys isiqka fmkS isÜ ish,qu úIhkaj, ,l+Kq isiqkag iïmq¾K l< hq;+ úIhka .Kkska
^jir 3 kï úIhka 90 la yd jir 4la kï úIhka 120 la iïmq¾K l, hq;+h& fnod ,efnk idukHh i,ld n,d
my; ks¾kdhl fhdod.ksïka molalï m%odkh lrkq ,nhs

idudkH molalï j¾.h


3.5 fyda Bg jeä m<uq fY%aKsh

3.3 – 3.5 fojk yd by< fY%aKsh

3.0 -3.3 fojk yd my< fY%aKsh

2.7 – 3.0 Wmdê

2.0 – 2.7 ämaf,daud

úYajúoHd,fha 2019 jif¾ isiqka ioyd we;=,;a úfï wxl yd idudkH ,l+Kq we;+,;a lsrsfuka miq molalï
ioyd iqoiq qlï ,nk ish,q isiqkaf.a we;=,;a úfï wxl yd molalï j¾.h uq ø%Kh lsrsug fhÿqula ks¾udKh
lsrsug we,af.dars;uhla ks¾udKh lr th mhs;ka NdIdj u.ska fla;dxlkh lrkak'

32
තතොරතුරු හා සන්නිතේදන තාක්ෂණය
අ.ත ො.ස (උ.ත ළ) සිසුන් ඉලක්ක කර ගත්
ඒකක ආශ්‍රිත ත රහුරු රීක්ෂණ නිබන්ධනය

ඒකකය: 10. තෙබ් අඩවි සංෙර්ධනය

දකුණු ළාත් අධයා න තද ාර්තතේන්තුෙ


ඒකකය : 10. වෙබ් අඩවි සංෙර්ධනය
නිපුණතා මට්ටම - 10.5 වෙබ් පිටුෙල වෙනුම වෙනස් කිරීම සඳහා විලාස ෙත්‍ර

(style sheet) භාවිතා කිරීම.

අන්තර්ගතය

➢ ප්‍රපතිත විලාස පත (CSS) හැඳින්වීම


o කාරක රීති (Syntax), විවරණ
➢ CSS වරක (selectors)
o Element, ID, Class, Group
➢ CSS ඇතුලත් කරන ආකාරය
o අභ්‍යන්තරික, බාහිර, පේළිගත
➢ පපනුම හැඩසව් කිරීම
o පසුතලය (වර්ණය, රූපය) (background)
o පාඨ සහ අක්ෂර (Text & fonts)
o සම්බන්ධක (links)
o ලැයිස්තු (lists)
o වගු (tables)

ප්‍රෙතිත විලස ෙත්‍ර (Cascading Style Sheets - CSS)


CSS යනු කුමක් ද?
HTML අංග (elements) පවබ් අතිරික්සුව තුළින් ප්‍රදර්ශනය කළ යුතු ආකාරය CSS මගින් අර්ථ දැක්පවයි.
CSS මගින් පවබ් පිටු විවිධ ආකාරවලට හැඩ ගැන්විමට ඇති හැකියාව ලබා පදයි.

CSS පගොනුවක් .css පගොනු දිගුව සහිතව ගබඩා කළ යුතුය. එක් එක් CSS පගොනු සංස්කරණය කිරීම මගින්
පවබ් අඩවිපේ සියලු පිටුවල පපනුම හා සැලැස්ම පවනස් කිරීම කළ හැකිය. එනම් අකුරුවල වර්ණය, අකුරු
වර්ගය, පේද අතර පරතරය, තීරුවල ප්‍රමාණය හා සැලැස්ම, පසුබිම් පිංතූර හා වර්ණ ආදිය පහසුපවන්
හැසිරවිය හැක.

CSS භාවිතවේ ඇති ොසි


CSS කාලය ඉතිරි කරයි.
වරක් ලිවූ CSS පගොනුවක් HTML පිටු තුළ නැවත නැවත භ්‍ාවිතා කළ හැක.

පිටු වඩා පව්ගවත් පව්.


CSS භ්‍ාවිතා කරන්පන් නම්, සෑම විටම HTML Tag ගුණාංග ලිවීමට අවශය පනොපව්. එනම් අඩු පක්ත
ප්‍රමාණයක් භ්‍ාවිතා වීම මගින් බාගතවීම පව්ගවත් කරයි.
පහසු නඩත්තු කිරීම
CSS පගොනුපව් පවනසක් සිදු කිරීම මගින් සියලු පවබ් පිටු ස්වයංක්‍රියව යාවත්කාලීන කිරීපම් හැකියාව
ඇත.
විවිධ උපාංග සඳහා පහසුපවන් පයොදා ගැනීපම් හැකියාව
පරිගණක, සුහුරු දුරකථන හා PDA වැනි එකිපනකට පවනස් උපකරණ වලට ගැලපපන පලස HTML
පේඛනය හැසිරවීමට CSS පහසුකම් සපයයි.
1
බහුෙරණ ප්‍රශ්න
1. CSS පලස පකටි කර දැක්පවන්පන්,
1. Cascade Style Sheets 4. Cascading Styling Sheets
2. Cascade Styling Sheets 5. Cascading Style Sets
3. Cascading Style Sheets

2. බාහිර රටා පත්‍රයක් ඇතුලත් කිරීමකදී HTML පගොනුවක් තුළ <link> මූලාංගය පයදීම වඩාත් පයෝගය
වනුපේ,
1. පගොනුපව් ඉහළම
2. පගොනුපව් පහළම
3. පගොනුපව් ශීර්ෂ පකොටස තුළ
4. පගොනුපව් කඳ පකොටස තුළ
5. පගොනුපව් කඳ පකොටස තුළ අපනක් සියළු මූලාංග වලට පහළින්

3. නිවැරදි පේළිගත රටා පත්‍රයක් (inline style sheet) සහිත පිළිතුර වනුපේ,
1. <style> h1{color: blue; text-align: center; }</style>
2. <style color: blue; text-align: center; />
3. < h1style=“color: blue; text-align: center; ” >
4. <style color=“blue” text-align=“center”/ >
5. <style>h1{color: blue; text-align: center; } </style>

4. නිවැරදි කාරක රීතිපයන් ලියා ඇති බාහිර රටා පත්‍රය ඇතුළත් කර ඇති අවස්ථාව වනුපේ,
1. <link_type="text/css" rel="stylesheet" href="style.css">
2. <link rel="stylesheet; type=text/css; href=“style.css">
3. <link rel="stylesheet" type="text/css" href="">
4. <link type=text/css" rel="stylesheet" href="style.css">
5. <link rel="stylesheet" type="text/css" href="style.css">

5. CSS සඳහා විවරණ පයොදන නිවැරදි ආකාරය වනුපේ,


1. //this is a comment// 4. /*this is a comment*/
2. /this is comment/ 5. /*this is a comment
3. ‘this is a comment

6. නිවැරදි කාරක රීතිපයන් ලියා ඇති CSS පක්තය වනුපේ,


1. p {color:red;text_align:center;}p {color: red, text-align: center}
2. p {color: red; text-align: center;}
3. p {color: red; text-align: center}
4. p {color= red; text-align= center;}

2
7. පහත පක්තය සලකන්න.

1
.black {
color: #000000;
2 3
}
එහි 1,2,3 පිළිපවලින් නම් කර ඇති පිළිතුර වනුපේ,

1. ගුණාංගය, වරකය, අගය 4. අගය, ගුණාංගය, වරකය


2. වරකය, ගුණාංගය, අගය 5. ගුණාංගය, වරකය, අගය
3. වරකය, අගය, ගුණාංගය

8. පවබ් පිටුවක ඇති විවිධ අවයව අතරින් ඒක් අවයවයක් සදහා පමණක් CSS රටාවක් පයදීමට පතෝරා
ගත යුතු වරකය වනුපේ,
1. Id 4. Group
2. Element 5. ඉහත කිසිවක් පනොපව්.
3. Class

9. පේදයක අකුරුවල වර්ණය පවනස් කිරීමට භ්‍ාවිතා කළ හැකි CSS ගුණාංගය වනුපේ,
1. Font-color 4. Font color
2. Font_color 5. Font-family-color
3. Color

10. HTML අධි සම්බන්ධකයක් යටින් ඇපදන ඉර (underline) ඉවත් කළ හැකි CSS ගුණාංගය හා අගය
දැක්පවන පක්තය වනුපේ,
1. text-decoration: no-underline;
2. text-decoration: none;
3. text- underline: false;
4. text-decoration: false;
5. text- underline: none;

3
ෙුහගත රචනා ප්‍රශ්න
1. පහත ඇති පවබ් පිටුවක මූලාශ්‍ර පක්තය සලකන්න.

<html>
<head>
<title>Processor</title>
</head>
<body>
<h1>Multi Core Processors</h1>
<p>While in the past most computers have only had one single
processor core to do all the work, nowadays it’s not uncommon to see
computers, phones, and other devices with multiple cores. These cores
reside in the same, single, CPU, or Central Processing Unit. </p>
<p>Having multiple cores is a big advantage. With only one core, a
computer can only work on one task at a time, having to complete a task
before it moves onto another. With more cores, however, a computer can
work on multiple tasks at once, which is especially useful for those who
do a lot of multitasking. </p>
<p>Before diving into exactly how multi-core processors work, it’s
important to talk a little about the backstory of processing technology,
after which we will discuss what multi-core processors do. </p>
</body>
</html>

a. ඉහත පවබ් පිටුපව් සියළුම පේදවල අකුරු වර්ගය Lucida Console පවනස් කිරීම සඳහා වඩාත් පයෝගය
රටා පත්‍ර ක්‍රමය (style sheet) කුමක් ද?
.................................................................................................................................................

b. පේදවල අකුරු වර්ගය පවනස් කිරීම සඳහා අවශය CSS පක්තය ලියන්න.
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

4
c. පමම පවබ් පිටුපව් පසුබිම් වර්ණය පවනස් කිරීම සදහා අවශය CSS පක්තය ලියන්න.

........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
2. අකුරුවල විවිධ ප්‍රමාණ දැක්පවන පලස සකස් කර ඇති පහත පවබ් පිටුව සලකන්න.

Welcome to Sri Lanka


Welcome to Sri Lanka
Welcome to Sri Lanka
Welcome to Sri Lanka
Welcome to Sri Lanka
Welcome to Sri Lanka
Welcome to Sri Lanka
Welcome to Sri Lanka
a. පමම පවබ් පිටුපව් අඩංගු වැකිවල අකුරුවල ප්‍රමාණය පවනස් කිරීම සඳහා වඩාත් පයෝගය රටා පත්‍ර
ක්‍රමය කුමක් ද?
................................................................................................................................................
b. එහි පළමු වැකිපේ අකුරුවල ප්‍රමාණය 24pt පව් නම් ඊට අදාල අකුරුවල ප්‍රමාණය පවනස් පකපරන
CSS පක්තය ලියන්න.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
c. එම සියළුම වැකිවල වර්ණය නිේ හා අකුරු වර්ගය Times New Roman පලස පවනස් කිරීම සඳහා
වඩාත් පයෝගය රටා පත්‍රය කුමක් පව් ද?
......................................................................................................................................................
Welcome to Sri Lanka
5
ඔබපේ පිළිතුර පහදන්න.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
d. ඒ සදහා අවශය සම්පූර්ණ පක්තය ලියන්න.

......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

3. පහත ඇති පවබ් පිටුවක මූලාශ්‍ර පක්තය සලකා අසා ඇති ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු සපයන්න.

<html>
<head>
<title>My Web</title>
</head>
<body>
<h1> Web development </h1>
<p> A more comprehensive list of tasks to which web development commonly
refers, </p>
<ul>
<li> web engineering </li>
<li> web design </li>
<li> web content development </li>
<li> client-side/server-side scripting </li>
<li> e-commerce development </li>
</ul>
<p> Among web professionals, "web development" usually refers to the main non -design
aspects of building web sites </p>
</body>
</html>

a. ඉහත පවබ් පිටුව සඳහා එම පවබ් පිටුව ගබඩා කරන ලද පගොනු බහාලුපම්ම ගබඩා කර ඇති
myStyle.css නම් බාහිර රටා පත්‍රයක් පයදීමට අවශය HTML පක්තය ලියන්න.
......................................................................................................................................... ..................

6
b. පමහි මාතෘකා පාඨය, ලැයිස්තුව හා පේද යන සියේල ලා නිේ පැහැපයන් දැක්වීමට වඩාත් පයෝගය
CSS වරකය කුමක් ද?

.......................................................................................................................................... .................

c. වර්ණය පවනස් කිරීමට එම වරකය භ්‍ාවිතා කරන ආකාරය ලියා දක්වන්න.


............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
d. රටා පත්‍රයක් පයදීපමන් පසු නවීකරණය කරන ලද පවබ් පිටුපව් අංග, කරන ලද පවනස්කම් ද සහිතව
ලියා දක්වන්න.
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
4. පහත ඇති පවබ් පිටුවක මූලාශ්‍ර පක්තය සලකන්න. එහි දැක්පවන්පන් සංචාරක ආයතනයක් තමන්
පවතින් ලබා ගත හැකි පැපක්ජ පිළිබඳ විස්තර දැන ගැනීමට අධි සම්බන්ධක පයොදා ඇති අන්දමයි.

<html>
<head>
<title> Travel::Sri Lanka</title>
</head>
<body>
<h2>Tour Packages</h2>
<h3>Day Tours</h3>
<a href=” Whale Watching.html”>Whale Watching</a>
<a href=” Pinnawela Excursion.html”>Pinnawela Excursion</a>
<a href=” Kandy Excursion.html”>Kandy Excursion</a>
<a href=” White Water Rafting.html”>White Water Rafting</a>
<a href=” Colombo City Tour.html”>Colombo City Tour</a>
<a href=” Galle Excursion.html”>Galle Excursion</a>
<a href=” Sigiriya Lion Rock.html”>Sigiriya Lion Rock</a>
<h2 id=”welcome”>Welcome to our beautiful Sri lanka!</h2>
</body>
</html>
7
a) ඉහත පවබ් පිටුපව් අඩංගු සියළු අධි සම්බන්ධක පාඨයන් හි වර්ණය තද කළු පැහැපයන්
දැක්වීමට CSS පක්තය ලියන්න.
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
b) අධි සම්බන්ධකයක් මතට මූසික දැක්වුම් සලකුණ රැපගන ආ විට අධි සම්බන්ධක පාඨ වර්ණය
කහ පැහැපයන් දැක්වීමට CSS පක්තය ලියන්න.

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
c) අධි සම්බන්ධක පාඨයක් මත ක්ලික් කරන පමොපහොපත් එහි වර්ණය රතු පැහැපයන් දිස් වීමට
CSS පක්තය ලියන්න.

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

d) නරඹා අවසන් අධි සම්බන්ධක හදුනා ගැනීමට ඒවා දම් පැහැපයන් ප්‍රදර්ශනයට CSS පක්තය
ලියන්න.

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

e) අභ්‍යන්තර රටා පත්‍රයක් සඳහා “Welcome to our beautiful Sri lanka!" යන පාඨය පකොළ
පැහැපයන් ප්‍රදර්ශනයට අවශය පක්තය කුමක් ද?

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

8
රචනා ප්‍රශ්න
01) පවබ් අතරික්සුපවන් පහත ආකාරයට විදැහු කරන පවබ් පිටුව සලකන්න.

i) සුදුසු HTML උසුලන භ්‍ාවිතා කර ඉහත පවබ් පිටුව විදැහු කිරීමට HTML පගොනුවක් නිර්මාණය කරන්න.
ලැයිස්තුපව් (list) ඇති පාඨ මුද්‍රණ අකුරු වර්ගය “Calibri”, ලක්ෂය (point) 14pptක් උස හා රතු
වර්ණපයන් ආකෘති කළ යුතුය. Inline style sheet ෙමණක් භ්‍ාවිතපයන් ලැයිස්තුව ආකෘති කළ යුතුයි.

ii) සුදුසු HTML උසුලන භ්‍ාවිතා කර පහත පවබ් පපෝරමය (form) විදැහු කිරීමට HTML පගොනුවක්
නිර්මාණය කරන්න.

02) පහත පවබ් පිටුව විදැහු කිරීමට HTML පක්ත ලියන්න. එහිදී ශීර්ෂ නිේ වර්ණපයන් ද පේද කළු
පැහැපයන් සහ 14pt ප්‍රමාණපයන් දැක්වීමට සහ ලැයිස්තු අවයව රතු පැහැපයන් දැක්වීමට අභ්‍යන්තර පහෝ
බාහිර CSS පක්ත පයොදා ගන්න. (පින්තූරය coffeeshop.jpg පලස අදාල ප ෝේඩරපේ ඇතැයි
උපකේපනය කරන්න.)

9
නිපුණතා මට්ටම - 10.7 PHP සහ SQL

• ගතික පවබ් පිටු හැදින්වීම


• පවබ් පිටුවට PHP පක්ත කාවැද්දීම
• පපෝරම
• දත්ත ප්‍රභ්‍ව නිර්මාණය කර දත්ත ඇතුලත් කිරීම
• MYSQL දත්ත සමුදපේ සිට දත්ත පසොයා ලබා ගැනීමට PHP පක්ත නිර්මාණය
• පසොයාගත් දත්ත භ්‍ාවිතපයන් පපෝරම අගයන් අනුපයෝගී කිරීම

10
ෙුහගත රචනා
1. “Hello World!” නැමැති පාඨය ප්‍රතිදානය සදහා PHP පක්තයක් ලියා දක්වන්න.

2. 1 සිට 50 පතක් සියලු ඔත්පත් සංඛයා ප්‍රතිදානය සදහා PHP පක්තයක් ලියා දක්වන්න.

3. පවබ් අඩවි සංවර්ධනපේ දී පයොදා ගනු ලබන HTML සැසි කිහිපයක් අතර දත්ත රඳවා තබා ගන්නා
තාක්ෂණයන් 2ක් පලස “cookies” සහ “sessions” දැක්විය හැකිය. පම්වා අතර පවනස දක්වන්න.

4. School නැමැති දත්ත පාදකය තුල තිපබන “Student” නම් වගුව තුළවන පරපකෝඩ කිහිපයක් පහත පරිදි
පව්.

දත්තපාදකයට ප්‍රපව්ශ වීම සදහා පයොදා ගනු ලබන id හි අගය “root” සහ මුර පදය “root123” පලස
උපකේපනය කරන්න.

11
i School නැමැති දත්ත පාදකය සමඟ සම්බන්ධතාවය ඇති කිරීම සඳහා PHP පක්තය ලියා දක්වන්න.

ii එම සම්බන්ධතාවපේ පදෝෂයක් ඇත්නම් ඒ බව ප්‍රතිදානයට අවශය PHP පක්ත කණ්ඩය ලියා දක්වන්න.

iii “Student” නම් වගුව තුළවන සියලු පරපකෝඩ වල id සහ name ප්‍රතිදානය සදහා PHP පක්තයක් ලියා
දක්වන්න.

12
රචනා ප්‍රශ්න
1. විභ්‍ාග අංකය ඇතුලත් කර “Display Result” පබොත්තම මත click කිරීපමන් පසු පතෝරා ගැනීපම් පරීක්ෂණයක
ප්‍රතිඵල “selected” පහෝ “not selected” පලස ප්‍රතිදානයට display.php නම් ගතික පවබ් පිටුවක් සකස් කිරීමට
ඔබට පවරා ඇත.

පරිශීලක විසින් විභ්‍ාග අංකයක් ඇතුලත් කර “Display Result” පබොත්තම මත click කිරීපමන් පසු එම දත්ත
display.php පගොනුවට යැවිය යුතුය. එම PHP පක්තය විභ්‍ාග අංකපේ වලංගුතාවය දත්තපාදකය සමග පරීක්ෂා
කිරීම සහ “selected” පහෝ “not selected” පලස ප්‍රතිදානය සිදු කළ යුතුය. විභ්‍ාග අංකය නිවැරදි පනොවුවපහොත්
“Wrong index number, Please enter correct index number” නම් පණිවුඩය දර්ශනය විය යුතුය.

$MYSQL_CONN දත්තපාදක සම්බන්ධය සහිත දත්තපාදකයක් සමඟ ඔබ කටයුතු කරන බව සහ විභ්‍ාග අංකය
සහ ප්‍රතිඵලය පහත පරිදි Results නම් වගුවක තැන්පත්ව ඇති බව උපකේනය කරන්න.

Indexno selection
10001 selected
10002 Not selected
10003 selected
10004 selected

ඉහත කාර්ය ඉටු කරන display.php පගොනුව ලියා දක්වන්න.

13
ෙුහගත රචනා php - පිළිතුරු
1 <?php 2 <?php
echo “Hello for(i = 1 ; i <= 50 ; i = i+ 2 ){
World”; echo i;
?> }
?>
3 Cookies is a client side technique whereas session is a server side technique.
4 i

$servername = "localhost";
$username = "root";
$password = "root123";
$dbname = "school";
// Create connection
$conn = new mysqli($servername, $username, $password, $dbname);

ii if the value of $conn->connect_error is True the connection has failed.


Code to print an error message when the connection failed
if ($conn->connect_error) { die("Database connection failed: " . $conn->connect_error); }

iii <?php
function list_students($conn){
$sql = "select * from student";
$result = mysqli_query($conn,$sql);
if(!$result){
die("Error in executing the SQL" . $conn->error);
}
while ($row = mysqli_fetch_array($result)){
echo $row['id'] . " " . $row['name']. "<br>";
}
}
?>
රචනා - පිළිතුරු
1 <?php
if(!empty($_REQUEST[‘Indexno’])){
$query=”SELECT selection FROM Results WHERE
indexNo=’”.$_REQUEST[‘indexno’].”’”;
$res = mysql_query($query,$MYSQL_CONN);
if($row=mysql_fetch_assoc($res)){
echo “Result for index No: ”.$indexno.”
is”.$row[‘selection’];
}else{
echo "Wrong Index No, Please enter correct Index”;
}
mysql_close($MYSQL_CONN);
}
?>
14
තතොරතුරු හා සන්නිතේදන තාක්ෂණය
අ.ත ො.ස (උ.ත ළ) සිසුන් ඉලක්ක කර ගත්
ඒකක ආශ්‍රිත ත රහුරු රීක්ෂණ නිබන්ධනය

ඒකකය: 11. සාර්ව ද්‍රවය අන්තර්ජාලය

දකුණු ළාත් අධයා න තද ාර්තතේන්තුව


11 . සාර්ව ද්‍රවය අන්තර්ජාලය
ඒකක

11.1 අංකිත පද්ධතිවල මුලික තැනුම් ඒකක

ක්ෂුද්‍ර සකසන සංවර්ධන පද්ධති

• හැඳින්වීම
• ලක්ෂණ
• පරිගණකයට සම්බන්ධ වීම
• සරල යයදුම් ක්‍රමයේඛ

11.2 සර්ව ද්‍රවය අන්තර්ජාලය පිළිබඳ ගයේෂණය

• හැඳින්වීම
• දුරස්ථ යතුරක් යගොඩනැගීම

ප්‍රශ්න

1. ක්ෂුද්‍ර සකසන සංවර්ධන පද්ධති 3 ක් දක්වන්න.


2. Arduino පරිපථ භාවිතයේ ඇති වාසි 4ක් දක්වන්න.
3. පහත සඳහන් ක්ෂුද්‍ර සකසන වර්ග හඳුනා ගන්න.

1
4. පහත සඳහන් Arduino පරිපථයේ යකොටස් හඳුනා ගන්න.

5. ක්ෂුද්‍ර සකසන පද්ධතියක් සමග කටයුතු කිරීයම්දී භාවිතාවන උපාංග සහ මෘදුකාංග


යමොනවා ද?

6. Arduino ක්‍රමයේඛන භෂාව ක්‍රියාත්මක කළවිට දක්නට ලැයබන පහත සඳහන්


පරිශීලක අතුරු මුහුනයත් අංග හඳුන්වන්න.

ඒවායේ කාර්යයන් යකටියයන් දක්වන්න.

2
7. පහත ක්‍රමයේඛන යකොටස සලකන්න.

void setup()
{
pinMode(13, OUTPUT);
}
void loop()
{
digitalWrite(13, HIGH);
delay(1000);
digitalWrite(13, LOW);
delay(1000);
}

I. යමහි setup ශ්‍රිතය තුළ අන්තර්ගත විධානයයන් සිදු යකයරන්යන් කුමක් ද?


II. Digitalwrite විධානයයන් සිදු යකයරන්යන් කුමක් ද?
III. Delay විධානයේ කාර්යය උදාහරණ සමඟ දක්වන්න.
IV. Begin () යක්තය භාවිතා කරන්යන් කුමක් සඳහා ද?
V. එහි කාරක රීතිය ලියා දක්වන්න.

8. පහත ක්‍රමයේඛනයේ දී සිදුවන ක්‍රියාවලිය පැහැදිලි කරන්න.

int PWMpin = 10;

void setup()
{
// no setup needed
}

void loop()
{
for (int i=0; i <= 255; i++){
analogWrite(PWMpin, i);
delay(10);
}
}

9.
var = 0;
while(var < 200){

var++;
}

ඉහත යක්තය මගින් සිදු කරන්යන් කුමක් ද?

3
ප්‍රායයෝගික පරීක්ෂණ

1. LED බේබයක් තත්පර 1/2 කට වරක් දැේවීම සඳහා සකසන පරිපථයක් සලකන්න.
I. යමහිදි අවශ්‍යවන උපාංග යමොනවා ද?
II. ඊට අදාල ක්‍රමානුරූප (Schematic) සටහන ඇඳ දක්වන්න.
III. පරිපථය ක්‍රමයේඛණයට අදාල ගැලීම් සටහන අඳින්න.
IV. අදාල යක්තය ලියා දක්වන්න.

2. ආයලෝක තීව්‍රතාවය අනුව නියවන දේයවන LED බේබයක අදාල පරිපථය සලකන්න.
I. යමහිදි අවශ්‍යවන උපාංග යමොනවා ද?
II. ඊට අදාල ක්‍රමානුරූප සටහන ඇඳ දක්වන්න.
III. පරිපථය ක්‍රමයේඛණයට අදාල ගැලීම් සටහන අඳින්න.
IV. අදාල යක්තය ලියා දක්වන්න.

3. කාමර උෂ්ණත්වය 30 ට වැඩි අවස්ථායේ දී ක්‍රියාත්මක වන සහ 30 ට අඩු අවස්ථයේ දී


ක්‍රියාවිරහිත වන විදුලි පංකාවක යමෝටරයට අදාල පරිපථය සලකන්න.
I. යමහිදි අවශ්‍ය වන උපාංග යමොනවා ද?
II. ඊට අදාල ක්‍රමානුරූප සටහන ඇඳ දක්වන්න.
III. පරිපථය ක්‍රමයේඛණයට අදාල ගෑලීම් සටහන අඳින්න.
IV. අදාල යක්තය ලියා දක්වන්න.

3. යදොරක් විවෘත කිරීයම්දී නාදවන සීනුවකට ආදාල පරිපථය සලකන්න.


I. යමහිදී අවශ්‍ය වන උපාංග යමොනවා ද?
II. ඊට අදාල ක්‍රමානුරූප සටහන ඇඳ දක්වන්න.
III. පරිපථය ක්‍රමයේඛණයට අදාල ගැලීම් සටහන අඳින්න.
IV. අදාල යක්තය ලියා දක්වන්න.

You might also like