0% found this document useful (0 votes)
18 views12 pages

S02 - Numbers System

Computer program 3

Uploaded by

Arya Vafaeeshoar
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
18 views12 pages

S02 - Numbers System

Computer program 3

Uploaded by

Arya Vafaeeshoar
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 12

Computer Programming

Computer Programming

‫کامپیوتر‬ ‫برنامهنویسی‬
‫نویسی کامپیوتر‬ ‫برنامه‬
‫سیستم اعداد‪:‬‬
‫سیستم‌های‌عددی‌پرکاربرد‌به‌چهار‌گروه‌زیر‌تقسیم‌می‌شوند‪:‬‬

‫❖ سیستم‌ده‌دهی‌یا‌اعشاری‌(‪)Decimal‬‬

‫❖ سیستم‌دودویی‌یا‌دوتایی‌(‪)Binary‬‬

‫❖ سیستم‌هشتایی‌یا‌هشت‌هشتی‌(‪)Octal‬‬

‫❖ سیستم‌شانزده‌تایی‌یا‌شانزده‌شانزدهی‌(‪)Hexadecimal‬‬

‫✓ یکی‌از‌الزامات‌کار‌با‌انواع‌میکروکنترلرها‌نظیر ‪ AVR‬یا‌‪ ،ARM‬دانستن‌سیستم‌اعداد‌است‪.‬‬

‫‪Dr. Mehrdad Nikbakht‬‬ ‫‪2‬‬


‫سیستم‌ عددی به سیستمی گفته می‌شود که دارای مجموعه‌ای از اعداد‪ ،‬ارقام و گاها‌ کاراکترها می‌باشد و هر کدام از آنها معنی خاصی دارند‪.‬‬
‫بعضی وقت‌ها این اعداد در زندگی روزمره ما به کار برده می‌شوند؛ اما بعضی اوقات این اعداد قابل فهم و درک ما نیستند و فقط کامپیوترها‪،‬‬
‫تراشه‌ها و … معنی این اعداد و ارقام را متوجه می‌شوند‪ .‬سیستم‌های عددی به منظور کاربرد خاص و مشخصی طراحی شده‌اند‪.‬‬

‫✓ در‌یک‌سیستم‌‪ n‬تایی‌تعداد‌ارقام‌از‌صفر‌تا‌‪ n-1‬خواهد‌بود‪.‬‬

‫تعداد‌نشانه‌های‌رقمی‌مجاز‌یک‌عدد‌را‌مبنا‌(‪‌)Radix‬گویند‪.‬‬

‫𝑏) ‪𝑛𝑏 = (𝑎𝑛−2 𝑎𝑛−1 … . . 𝑎2 𝑎1 𝑎0‬‬


‫❖ سیستم‌ده‌دهی‌یا‌اعشاری‌(‪:)Decimal‬‬
‫این سیستم عددی پر کاربردترین سیستم عددی می‌باشد و به نام سیستم عددی روزمره نیز معروف است‪ .‬در این سیستم ده رقم وجود دارد و‬
‫به همین علت سیستم ده‌دهی نامیده می‌شود‪ .‬این ده رقم شامل عدد ‪ 0‬تا ‪ 9‬است‪ .‬در سیستم عددی دهدهی کوچکترین عدد ‪ 0‬و بزرگترین عدد‬
‫‪ 9‬است‪.‬‬

‫‪(128)10‬‬ ‫𝑙𝑎𝑚𝑖𝑐𝑒𝐷)‪(128‬‬

‫✓ برای نوشتن اعداد در مبنای سیستم ده‌دهی ابتدا عدد مد نظر را نوشته سپس عدد ‪ 10‬را به صورت کوچک در کنارش می‌نویسیم‪.‬‬

‫‪Dr. Mehrdad Nikbakht‬‬ ‫‪3‬‬


‫فرم‌کلی‌محاسبه‌مجموعه‌ارقام‪‌:‬حاصل‌جمع‌ضرب‌هر‌رقم‌(عدد)‌در‌ارزش‌مکانی‌آن‌رقم‬

‫) ‪𝑎𝑛−1 … … 𝑎2 𝑎1 𝑎0 = 𝑎0 100 + 𝑎1 101 + … . +𝑎𝑛−1 (10𝑛−1‬‬

‫❖ سیستم‌هشتایی‌یا‌هشت‌هشتی‌(‪:)Octal‬‬
‫در این سیستم مبنا عدد ‪ 8‬بوده و از هشت عدد ‪ 0‬تا ‪ 7‬استفاده می‌کنیم‪ .‬این سیستم عددی تقریبا منسوخ شده است و‬
‫امروزه کاربرد کمتری نسبت به دیگر سیستم‌های عددی دارد؛ اما به عنوان یک مطلب برای یادگیری‪ ،‬مثال‌های زیر در‬
‫مبنای ‪ 8‬هستند‪.‬‬
‫‪(15)8‬‬ ‫𝑡𝑐𝑜)‪(15‬‬

‫❖ سیستم‌دودویی‌یا‌دوتایی‌(‪:)Binary‬‬
‫سیستم دودویی که به زبان ماشین و کامپیوتر است‪ ،‬در سیستم عددی دودویی فقط دو عدد ‪ 0‬و ‪ 1‬وجود دارد‪ .‬به همین‬
‫دلیل به این سیستم‪ ،‬دودویی می‌گویند‪ .‬برای نشان دادن اعداد بزرگ‌تر از یک‪ ،‬ارقام ‪ 0‬و ‪ 1‬را با قواعد خاصی کنار‬
‫یکدیگر قرار می‌دهند‪.‬‬

‫‪(1011)2‬‬

‫‪Dr. Mehrdad Nikbakht‬‬ ‫‪4‬‬


‫❖ سیستم‌شانزده‌تایی‌یا‌شانزده‌شانزدهی‌(‪:)Hexadecimal‬‬
‫مبنای این سیستم عدد ‪ 16‬می‌باشد؛ یعنی هر رقم می‌تواند یکی از اعداد ‪ 0‬تا ‪ 9‬و یا یکی از حروف ‪ A‬تا ‪ F‬باشد‪ .‬ارزش‬
‫هر رقم در جدول زیر مشخص است‪.‬‬

‫‪Dr. Mehrdad Nikbakht‬‬ ‫‪5‬‬


‫تبدیلها در سیستم اعداد‪:‬‬
‫ساختار‌کلی‪‌:‬اگر‌بخواهیم‌یک‌عددی‌را‌از‌مبنای‌‪ m‬به‌مبنای‌‪ 10‬ببریم‪:‬‬

‫‪𝑥𝑛−1 … . . 𝑥2 𝑥1 𝑥0‬‬ ‫) ‪𝑥 𝑚0 + 𝑥1 𝑚1 + 𝑥2 𝑚2 + … … + 𝑥𝑛−1 (𝑚𝑛−1‬‬

‫‪Oct‬‬ ‫‪Decimal‬‬
‫)‪(67‬‬ ‫=‬ ‫)‪(55‬‬

‫‪Binary‬‬ ‫‪Decimal‬‬
‫)‪(1010‬‬ ‫=‬ ‫)‪(10‬‬

‫‪Hex‬‬ ‫‪Decimal‬‬
‫)‪(E7‬‬ ‫=‬ ‫)‪(231‬‬

‫‪Dr. Mehrdad Nikbakht‬‬ ‫‪6‬‬


‫تبدیلها در سیستم اعداد‪:‬‬
‫ساختار‌کلی‪‌:‬اگر‌بخواهیم‌یک‌عددی‌را‌از‌مبنای‌‪ m‬به‌مبنای‌‪ 10‬ببریم‪:‬‬

‫‪𝑥𝑛−1 … . . 𝑥2 𝑥1 𝑥0‬‬ ‫) ‪𝑥 𝑚0 + 𝑥1 𝑚1 + 𝑥2 𝑚2 + … … + 𝑥𝑛−1 (𝑚𝑛−1‬‬

‫‪Oct‬‬ ‫‪Decimal‬‬
‫)‪(52‬‬ ‫=‬ ‫)‪(42‬‬

‫‪Binary‬‬ ‫‪Decimal‬‬
‫)‪(110101‬‬ ‫=‬ ‫)‪(53‬‬

‫‪Hex‬‬ ‫‪Decimal‬‬
‫)‪(B8‬‬ ‫=‬ ‫)‪(184‬‬

‫‪Dr. Mehrdad Nikbakht‬‬ ‫‪7‬‬


‫تبدیلها در سیستم اعداد‪:‬‬
‫ساختار‌کلی‪‌:‬اگر‌بخواهیم‌یک‌عددی‌را‌از‌مبنای‌‪ 10‬به‌مبنای‌‪ m‬ببریم‪‌،‬از‌روش‌های‌زیر‌استفاده‌می‌کنیم‪:‬‬
‫❑ تقسیمات‌متوالی‬
‫❑ مجموعه‌ارقام‬
‫‪Decimal‬‬ ‫‪Binary‬‬
‫)‪(23‬‬ ‫=‬ ‫)‪(10111‬‬

‫‪Decimal‬‬ ‫‪Oct‬‬
‫)‪(23‬‬ ‫=‬ ‫)‪(27‬‬

‫‪Decimal‬‬ ‫‪Hex‬‬
‫)‪(23‬‬ ‫=‬ ‫)‪(17‬‬

‫‪Dr. Mehrdad Nikbakht‬‬ ‫‪8‬‬


‫تبدیلها در سیستم اعداد‪:‬‬
‫ساختار‌کلی‪‌:‬اگر‌بخواهیم‌یک‌عددی‌را‌از‌مبنای‌‪ 10‬به‌مبنای‌‪ m‬ببریم‪‌،‬از‌روش‌های‌زیر‌استفاده‌می‌کنیم‪:‬‬
‫❑ تقسیمات‌متوالی‬
‫❑ مجموعه‌ارقام‬
‫‪Decimal‬‬ ‫‪Binary‬‬
‫)‪(41‬‬ ‫=‬ ‫)‪(101001‬‬

‫‪Decimal‬‬ ‫‪Oct‬‬
‫)‪(41‬‬ ‫=‬ ‫)‪(51‬‬

‫‪Decimal‬‬ ‫‪Hex‬‬
‫)‪(41‬‬ ‫=‬ ‫)‪(29‬‬

‫‪Dr. Mehrdad Nikbakht‬‬ ‫‪9‬‬


‫تبدیلها در سیستم اعداد‪:‬‬
‫ساختار‌کلی‪‌:‬اگر‌بخواهیم‌یک‌عددی‌را‌از‌مبنای‌‪ 10‬به‌مبنای‌‪ m‬ببریم‪‌،‬از‌روش‌های‌زیر‌استفاده‌می‌کنیم‪:‬‬
‫❑ تقسیمات‌متوالی‬
‫❑ مجموعه‌ارقام‬
‫‪Decimal‬‬ ‫‪Binary‬‬
‫)‪(46.25‬‬ ‫=‬ ‫)‪(101110.01‬‬

‫‪Decimal‬‬ ‫‪Binary‬‬
‫)‪(0.3‬‬ ‫=‬ ‫)‪(0.01001‬‬

‫‪Decimal‬‬ ‫‪Binary‬‬
‫)‪(0.2‬‬ ‫=‬ ‫)‪(0.0011‬‬

‫‪Dr. Mehrdad Nikbakht‬‬ ‫‪10‬‬


‫تبدیلها در سیستم اعداد‪:‬‬
‫در‌تبدیل‌مبنای‌‪ 16‬به‌باینری‌باید‌توجه‌داشت‌که‌هر‌رقم‌در‌مبنای‌‪ Hexadecimal‬برابر‌‪ 4‬بیت‌یا‌‪ 4‬رقم‌در‌مبنای‌باینری‌است‪.‬‬

‫‪Hex‬‬ ‫‪Binary‬‬
‫)‪(B25) = (101100100101‬‬

‫✓ باالترین‌ارزش‌مکانی‌یک‌رقم‌(عدد)‌که‌می‌خواهد‌از‌مبنای‌‪ 16‬به‌مبنای‌‪ 2‬برود‪ 8‌،‬است‪.‬‬

‫در‌تبدیل‌مبنای‌‪ 8‬به‌باینری‌باید‌توجه‌داشت‌که‌هر‌رقم‌در‌مبنای‌‪ Octal‬برابر‌‪ 3‬بیت‌یا‌‪ 3‬رقم‌در‌مبنای‌باینری‌است‪.‬‬

‫‪Oct‬‬ ‫‪Binary‬‬
‫)‪(114) = (1001100‬‬

‫✓ باالترین‌ارزش‌مکانی‌یک‌رقم‌(عدد)‌که‌می‌خواهد‌از‌مبنای‌‪ 8‬به‌مبنای‌‪ 2‬برود‪ 4‌،‬است‪.‬‬

‫‪Dr. Mehrdad Nikbakht‬‬ ‫‪11‬‬


‫تبدیلها در سیستم اعداد‪:‬‬
‫در‌تبدیل‌مبنای‌باینری‌به‌‪ Hexadecimal‬باید‌توجه‌داشت‌که‌از‌سمت‌راست‌‪ 4‬بیت‪ 4-‬بیت‌(‪ 4‬رقم‪ 4-‬رقم)‌‌عمل‌جداسازی‌‬
‫را‌انجام‌می‌دهیم‪.‬‬
‫‪Binary‬‬ ‫‪Hex‬‬
‫)‪(11010111‬‬ ‫=‬ ‫)‪(D7‬‬

‫در‌تبدیل‌مبنای‌باینری‌به‌‪ Octal‬باید‌توجه‌داشت‌که‌از‌سمت‌راست‌‪ 3‬بیت‪ 3-‬بیت‌(‪ 3‬رقم‪ 3-‬رقم)‌‌عمل‌جداسازی‌را‌انجام‌‬


‫می‌دهیم‪.‬‬

‫‪Binary‬‬ ‫‪Oct‬‬
‫)‪(1101‬‬ ‫=‬ ‫)‪(15‬‬

‫‪Dr. Mehrdad Nikbakht‬‬ ‫‪12‬‬

You might also like