Projekt „Innowacyjny program nauczania matematyki dla gimnazjów”

współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Skrypt 32

Przygotowanie do egzaminu
Trójkąty prostokątne
1. Twierdzenie Pitagorasa i twierdzenie do niego odwrotne.

2. Przekątna kwadratu, wysokość i pole trójkąta równobocznego.

3. Konstrukcja kątów o miarach: 60°, 30°, 90°, 45°.

4. Trójkąty prostokątne o kątach ostrych 45°, 45° oraz 30° i 60°.

5. Twierdzenie Pitagorasa - zadania egzaminacyjne.

Opracowanie: GIM7

Uniwersytet SWPS
ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa
tel. 22 517 96 00, faks 22 517 96 25
www.swps.pl
Temat: Tw. Pitagorasa i tw. do niego odwrotne

Praca w parach.

Waszym zadaniem jest wykonanie trzech początkowych zadań. Dwa pozostałe będą częścią
zadania domowego. Czas na ich wykonanie wynosi 20 minut. Powodzenia 

Karta pracy

1. Oblicz pole prostokąta, którego przekątna ma 12 cm, a stosunek boków wynosi

2. W trapezie prostokątnym podstawy mają długość 6 cm i 10 cm. Krótsze ramię trapezu jest
równe krótszej podstawie. Oblicz długość drugiego ramienia i obu przekątnych. Wykonaj
rysunek pomocniczy.

3. Obwód rombu jest równy 68 cm. Jedna z jego przekątnych ma długość 30 cm. Oblicz długość
drugiej przekątnej i pole rombu. Pole podaj w m2.

4. Oblicz objętość ostrosłupa prawidłowego czworokątnego przedstawionego na rysunku.

str. 2
5. Wierzchołki trójkąta ABC mają współrzędne: A= (-3, 4), B= (3, -2), C= (6, 2). Narysuj ten
trójkąt w układzie współrzędnych i oblicz długości jego boków. Sprawdź, wykonując
odpowiednie obliczenia, czy jest on prostokątny.

str. 3
Temat: Przekątna kwadratu, wysokość trójkąta równobocznego

Praca indywidualna.

Rozwiąż poniższe zadania. Czas na ich wykonanie wynosi 20 minut.

Karta pracy

1. Oblicz obwód kwadratu wpisanego w okrąg, którego długość wynosi 8π.

2. Klomb ma kształt sześciokąta foremnego o boku 80 cm. Trzeba na nim posiać bratki.
Oblicz ile paczek nasion bratków należy kupić, jeżeli jedna paczka wystarcza na
obsianie 0,6 m2 powierzchni. Przyjmij

3. Przekrój osiowy walca jest kwadratem o przekątnej długości . Oblicz pole

powierzchni bocznej i objętość tego walca.

str. 4
4. Namiot ma kształt graniastosłupa prawidłowego trójkątnego o wymiarach podanych
na rysunku. Oblicz jego objętość w dm3. Wynik przybliż do jedności. Przyjmij

5. Która figura ma większy obwód. Kwadrat o przekątnej , czy trójkąt równoboczny

o wysokości Wykonaj rysunek i odpowiednie obliczenia.

str. 5
Temat: Konstrukcja kątów o miarach: 60°, 30°, 90°, 45°

Praca indywidualna.

Wykonaj konstrukcje nr 1, nr 2, nr 4 opisane w zadaniach.. Czas na ich wykonanie wynosi 25

minut. Pozostałe dwie konstrukcje wykonasz w domu.

Zadania

1. Dany jest odcinek a. Skonstruuj trójkąt, którego jeden bok ma długość a, zaś kąty do
niego przyległe mają miary 60° i 45°. Jaki to trójkąt?

2. Skonstruuj trójkąt równoramienny, w którym kąt między ramionami ma miarę 30°, a

ramię ma długość 5 cm. Oblicz miary kątów przy podstawie.

3. Skonstruuj prostokąt, którego przekątne mają długość 7 cm, a kąt między nimi ma
miarę 45°. Oblicz miary kątów między przekątnymi i bokami prostokąta.

str. 6
4. Narysuj odcinek x = 8 cm . Skonstruuj romb o przekątnych: x i 0.5x. Oblicz długość
jego boku, pole i obwód.

5. Wykonaj konstrukcję kąta o mierze 135°.

str. 7
Temat: Trójkąty prostokątne o kątach ostrych 45°, 45° oraz 30° i 60°

Praca w grupach.

Wykonaj poniższe zadania. W zadaniach zamkniętych (1-5) zaznacz właściwą odpowiedź,

a do zadań otwartych (6-8) napisz pełne rozwiązania.

Czas na wykonanie zadań wynosi 30 minut. Powodzenia 

1. Jaką długość ma przeciwprostokątna trójkąta prostokątnego o przyprostokątnej x

i kątach ostrych 45°, 45°?
a.
b.
c.

d.

2. Oblicz x i y.

a.
b.

c.

d.

3. Obwód trójkąta I z rysunku do zadania nr 2 wynosi:

a.
b.
c.
d.

str. 8
4. Pole trójkąta II z rysunku do zadania nr 2 jest równe:

a.

b.

c.

d.
5. Ile wynosi obwód prostokąta przedstawionego na rysunku?

a.
b. )
c.
d.
6. Przekrój dwuspadowego dachu ma kształt trójkąta równoramiennego. Korzystając z
informacji zamieszczonych na rysunku oblicz długość krokwi oznaczonej literą x.

7. Po dwóch stronach rzeki stoją słupy telegraficzne (na rysunku oznaczone literami P
i Q). Żeby obliczyć odległość między nimi zmierzono długość odcinka x oraz miarę
kąta α. Punkt L został tak wybrany, aby odcinki PL i QL były prostopadłe. Wiedząc,

str. 9
 że x = 3 m, a α = 30° oblicz odległość między tymi słupami. Wynik podaj
z dokładnością do jednego miejsca po przecinku. Przyjmij

8. Na rysunku przedstawiono ostrosłup prawidłowy trójkątny. Wiedząc, że H = 4 cm,

α = 45° oblicz objętość tego ostrosłupa. Podaj ją w mm3.

str. 10
Temat: Tw. Pitagorasa - zadania egzaminacyjne.

Instrukcja obsługi apletu:

Aplet egzamin14 zawiera zestawienie najważniejszych treści dotyczących własności

trójkątów prostokątnych oraz kilka zadań, które pojawiły się na egzaminach gimnazjalnych
(źródło CKE - http://www.cke.edu.pl/index.php/arkusze-egzaminacyjne-left). Do każdego
zadania zamieszczono przykładowe rozwiązanie.

 Otwórz plik egzamin14.

Przyciski: Teoria i Zadania pozwolą ci przemieszczać się między jego poszczególnymi
częściami.
 W części z zadaniami umieszczone zostały dodatkowe przyciski oznaczone strzałkami,
dzięki którym będzie możliwe przechodzenie do kolejnego bądź poprzedniego zadania.
 Pracę rozpocznij od przypomnienia wiadomości teoretycznych i wzorów dotyczących
własności trójkątów prostokątnych (Teoria). W lewym oknie znajdziesz twierdzenia,
a w prawym ich ilustracje graficzne.
 W kolejnym kroku przejdź do zadań klikając w przycisk Zadania. Rozwiązuj je kolejno,
a następnie sprawdź wynik swoich obliczeń i przeanalizuj przykładowe rozwiązania.
Znajdziesz je w prawym oknie. Wyświetlanie kolejnych kroków ułatwi ci suwak
z etykietą Rozwiązanie, a nawigację między zadaniami wspomniane wyżej przyciski
ze strzałkami.
 Po wykonaniu zadań zakończ pracę z apletem i rozwiąż zadania z Karty pracy. Jest to
zestaw zadań przygotowawczych do egzaminu gimnazjalnego, których rozwiązanie
wymaga zastosowania wiadomości o trójkątach prostokątnych i ich własnościach.

str. 11
 Karta pracy

1. Blat prostokątnego stołu należy okleić taśmą wzdłuż jego obwodu. Oblicz długość tej
taśmy, jeżeli przekątna blatu ma długość 2.5 m, a jeden z jego boków 2 m. Wykonaj
rysunek pomocniczy.

2. Oblicz objętość i pole powierzchni bocznej graniastosłupa, którego siatkę

przedstawiono na rysunku.

3. Marek zbudował latawiec w kształcie deltoidu. Krótsza przekątna latawca miała

długość 60 cm i była równa jego krótszemu bokowi. Dłuższy bok miał długość 1 m.
Oblicz powierzchnię tego latawca w m2. Wykonaj rysunek pomocniczy.

str. 12
4. Ramiona trapezu są nachylone do dłuższej podstawy pod kątami 45° i 60°. Wysokość
trapezu ma długość 8 cm i jest o 4 cm dłuższa od jego krótszej podstawy. Oblicz
długości ramion i obwód trapezu.

5. Z wieży telewizyjnej o wysokości 90 m mama dostrzegła Kasię pod kątem α = 30°.

Oblicz w jakiej odległości od wieży była Kasia. Wynik zaokrąglij do pełnych metrow.
Przyjmij

str. 13