0% found this document useful (0 votes)
230 views110 pages

Ict RB g-9

This document discusses computer-related careers and computer science education. It describes six common computer-related careers including programmer, network administrator, system analyst, software engineer, computer application assistant, and web developer. For each career, it briefly outlines the typical job responsibilities and related computer science knowledge or skills. The document emphasizes that computer science education provides a strong foundation for these careers by teaching skills like programming, networking, data management, and software development that are applicable across different job roles in the field of information technology.
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
230 views110 pages

Ict RB g-9

This document discusses computer-related careers and computer science education. It describes six common computer-related careers including programmer, network administrator, system analyst, software engineer, computer application assistant, and web developer. For each career, it briefly outlines the typical job responsibilities and related computer science knowledge or skills. The document emphasizes that computer science education provides a strong foundation for these careers by teaching skills like programming, networking, data management, and software development that are applicable across different job roles in the field of information technology.
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 110

f;dr;=re yd ikaksfõok

;dlaIKh

9 fYa%‚h
lshùï fmd;

wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j


ish¨ ysñlï weúßKs

m%:u uqøKh - 2018


fojk uqøKh - 2019
f;jk uqøKh - 2020

ISBN 978-955-25-0372-6

wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j úiska


fydrK" ñfo,a,uq,fyak" ;,a.yú, mdr" wxl 65C ys msysá
iS$i lreKdr;ak iy mq;%fhda ^mqoa.,sl& iud.fuys
uqøKh lrjd m%ldYhg m;alrk ,È'

Published by : Educational Publications Department


Printed by : Karunaratne and Sons (Pvt) Limited

ii
iii
wms fjuq tl ujlf. orefjda
tl ksjfiys fjfikd
tl mdge;s tl reêrh fõ
wm lh ;=< ÿjkd

tneúks wms fjuq fidhqre fidhqßfhda


tl f,i tys jefvkd
Ôj;a jk wm fuu ksjfia
fid¢k isáh hq;= fõ

ieug u fu;a lreKd .=fKkS


fj<S iu.s oñkS
rka ñKs uq;= fkd j th u h iem;d
lsis l, fkdu Èrkd

wdkkao iurfldaka

iv
fmrjok

oshqKqfõ ysKsfm; lrd .uka lrkd j;auka f,djg" ks;e;skau wjeis jkqfha
jvd;a kjH jQ wOHdmk l%uhls' tu`.ska ks¾udKh l< hq;af;a ukq.=Koï imsreKq yd
l=i,;dj,ska hqla; oremrmqrls' tlS W;a;=x. fufyjrg cj n,h imhñka" úYaùh
wNsfhda. i`oyd Èßfhka uqyqK Èh yels isiq mrmqrla ks¾udKh lsÍu i`oyd iydh ùu
wmf.a mru j.lSu jkafka h' bf.kqï wdOdrl iïmdok ld¾hh fjkqfjka il%Sh
f,i ueÈy;a fjñka wm fomd¾;fïka;=j ta fjkqfjka odhl;ajh ,nd fokafka
cd;sfha oreoeßhkaf.a keK myka o,ajd,Sfï W;=ï wÈgfkks'

fm<fmd; úfgl oekqï fldaIaGd.drhls' th ;j;a úfgl wm úkaokd;aul


f,djlg o le`ojdf.k hhs' tfiau fï fm<fmd;a wmf.a ;¾l nqoaêh jvjd,kafka
wfkalúO l=i,;d mqnqÿ lrjd.kakg o iqúi,a t<s oyrla fjñks' úÿìfuka iuq.;a
Èkl jqj wmßñ; wdorfhka iaurKh l< yels u;l" fm<fmd;a msgq w;r oejà
Tn iu`.ska w;aje,a ne`o tkq fkdwkqudk h' fï fm<fmd; iu`.u ;j ;j;a
oekqï wjldY msß biõ fj; ks;s mshuksñka mßmQ¾K;ajh w;a lr.ekqug Tn ieu
ksr;=rej wem lem úh hq;= h'

ksoyia wOHdmkfha uydk¾> ;Hd.hla fia fï mqi;


a lh Tn foda;g msßkefï'
fm<fmd;a fjkqfjka rch jeh lr we;s iqúi,a OkialkaOhg w¾:iïmkak w.hla
,nd Èh yelafla Tng muKs' fuu mdGH .%ka:h ukdj mßYS,kh lrñka keK .=K
msß mqrjeishka ù wkd.; f,dj taldf,dal lrkakg oefha ish¨ ¥ orejka fj; Èßh
iúh ,efíjdhs yoj;ska iqn m;ñ'

fm<fmd;a iïmdok ld¾hh fjkqfjka wm%udK jQ iïm;Aodhl;ajhla


iemhQ f,aLl" ixialdrl yd we.hqï uKav, idudðl msßjrg;a wOHdmk m%ldYk
fomd¾;fïka;=fõ ld¾h uKav,fha ieug;a udf.a yomsß m%Kduh mqolrñ'

mS' tka' whs,mafmreu
wOHdmk m%ldYk flduidßia ckrd,a
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
biqremdh
n;a;ruq,a,
2020'06'26

v
kshdukh yd wëlaIKh
mS' tka' whs,mafmreu wOHdmk m%ldYk flduidßia ckrd,a"
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
fufyhùu -
ví,sõ' ta' ks¾u,d mshiS,s flduidßiaa ^ixj¾Ok&" wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

iïnkaëlrKh -
tia' olaIsKd lia;=ßwdrÉÑ ksfhdacH flduidßiaa" wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

ixialdrl uKav,h
wdpd¾h m%idoa úu,r;ak wxYdêm;s" ikaksfõok yd udOH ;dlaIK wOHhkdxYh"
fld<U úYajúoHd,hSh mß.Kl wOHhkdh;kh" fld<U 07
wdpd¾h tÉ' t,a' fma%ur;a; fcHIaG lÓldpd¾h" fld<U úYajúoHd,hSh mß.Kl
wOHhkdh;kh" fld<U 07
wdpd¾h mS' tï' à' î' ikaÈß.u fcHIaG lÓldpd¾h" mß.Kl bxðfkare fomd¾;fïka;=j"
bxðfkare mSGh" fmardfoKsh úYajúoHd,h" fmardfoKsh
tia' ta' tia' f,dfrkaiq fyajd fcHIaG lÓldpd¾h" mß.Kl úoHd wOHhkdxYh" reyqK
úYajúoHd,h" ud;r
fla' mS' tï' fla' is,ajd lÓldpd¾h" fld<U úYajúoHd,hSh mß.Kl wOHhkdh;kh"
fld<U
tia' olaIsKd lia;=ßwdrÉÑ ksfhdacH flduidßiaa" wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

f,aLl uKav,h
ta' iqks,a iurùr .=re WmfoaYl" l,dmSh mß.Kl iïm;a uOHia:dkh" lE.,a,
whs' wd¾' tka' tÉ' lreKdr;ak uOHia:dk l<ukdlre" l,dmSh mß.Kl iïm;a uOHia:dkh"
ckdêm;s úoHd,h" uyr.u
fla' ù' tia' tï' fudydka,d,a mß.Kl iïm;a uOHia:dk WmfoaYl" l,dmSh mß.Kl
iïm;a uOHia:dkh" fo‚hdh uOH uyd úoHd,h" fo‚hdh
ví' tï' ta' tia' úfÊfialr uOHia:dk l<ukdlre ^úY%dñl&" yd,swe, mß.Kl iïm;a
uOHia:dkh" yd,swe,
à' fla' m,a,sh.=ref.a mß.Kl iïm;a uOHia:dk WmfoaYl" nm$ch$Y%S hfYdaOrd
uyd úoHd,h" msÜgq.," ud,fí
mS' fÊ' fla' ly.,a, mß.Kl iïm;a uOHia:dk WmfoaYl" l,dmSh mß.Kl
iïm;a uOHia:dkh" Y%S rdyq, nd,sld úoHd,h" ud,fí
NdId ixialrKh
rxð;a b¨mamsáh ksfhdacH flduidßiaa" wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

msg ljr ks¾udKh
pñkao ymqwdrÉÑ wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

mß.Kl wlaIr ixfhdackh


mS' tA' ã' ksixi,d i|ud,s wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

vi
mgqk

msgq wxl

mß.Kl iy m¾hka; Wmdx. ñ, § .ekSu i`oyd
1 1
msßú;r ieliSu

2 úoHq;a me;=reïm;a 22

3 l%uf,aL f.dvke.Su 29

4 laIqø md,l Ndú;h 47

5 mß.Kl cd,lrKh 66

6 f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh iy iudch 76

vii
6 - 11 fY%aKs f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh fm<fmd;aj,
wka;¾.; lreKq iy isiqkaf.a ks¾udKYS,s;ajh j¾Okh ms<sn`o
fhdackd iy .=Kfodia [email protected] hk
,smskhg tjkafka kï lD;{ fjuq'
ixialdrl uKav,h

viii
1
mß.Kl iy m¾hka; Wmdx. ñ, §
.ekSu i`oyd msßú;r ieliSu

fuu mdvfuka Tng"


² mß.Kl yd m¾hka; Wmdx.
² wjYH;dj wkqj iqÿiq m¾hka; Wmdx. f;dard .ekSu
² mß.Kl msßú;r ieliSu
² mß.Klhla ñ, § .ekSfï § i,ld ne,sh hq;= wu;r lreKq

ms<sn`o wjfndaOhla ,nd .; yels h'

ug ´kE lrkafka mdif,a mejreï


jev lr.kak;a" ;d;a;df.a
jHdmdrfha .sKqï lghq;=j,g mß.Kl idmamqj
Wojq lr .kak;a mq¿jka úÈfha
mß.Klhla ñ,g .kakhs'

ug kï ´kE ;ek ;ek f.khkak


mq¿jka úÈfha mß.Klhla' uf.a
.%e*sla ks¾udK àp¾g fmkakkak;a"
´kE u ;ekl b`o,d bf.k .kak
jev lr .kak;a t;fldg taflka ug
mq¿jka fjhs'

fkdñf,a fnod yeÍu msKsihs 1


wms fokak fydhk úÈhg
u .e<fmk mß.Kl mß.Kl idmamqj
j¾. ;sfhkjd o@

Tõ' oeka úúOdldrfha mß.Kl


j¾. ;sfhkjd' wfma wjYH;dj,g
.e<fmk úÈfha mß.Klhla tlaflda
wmsg ñ, § .kak;a mq¿jks" ke;skï
tl,ia lrjd .kak;a mq¿jks' huq' wms
idmamqjg .syskA n,uqfld'

1'1 mßYS,l y`ÿkd .ekSu



mß.Klh Ndú; lrk mqoa.,hd mßYS,lhd f,i fmdÿfõ y`ÿkajkq ,efí'
f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIK lafIa;%fha isák tla tla mßYS,lhd ;u mqoa.,
mß.Klh fhdod .kakd ld¾hh wkqj úfYaIs; kduhlska y`ÿkajkq ,efí' tjeks
ld¾h yd mßYS,l kdu lsysmhla i`oyd ksoiqka my; oelafõ'
j.=j 1'1 - mßYS,l j¾. iy ld¾h
mqoa.,hd y`ÿkajk kduh ld¾hh
l%uf,aLl (programmer) mß.Kl l%uf,aL ixj¾Okh
cd, mßmd,l (network administrator) mß.Kl cd, mßmd,kh yd kv;a;=j
moaO;s úYaf,aIl (system analyst) f;dr;=re moaO;s ie,iqï lsÍu
uDÿldx. bxðfkare (software engineer) uDÿldx. ks¾udKh lsÍu
mß.Kl fhÿï iydhl (computer h;=re,shkh" mß.Kl wdY%s; ks¾udKh
application assistant) iy ixialrKh ^,sms f,aLk" rEm" Yío"
ùäfhda wdÈh&
fjí ixj¾Ol (web developer) fjí wvú ie,iqï lsÍu yd ixj¾Okh

mßYS,l ms<sn`o jeäÿr wOHhkhla 6 mßÉfþofhka ,nd.; yels fõ'

2
igyk - m%Odk jYfhka mßYS,l foj¾.hla y`ÿkd .; yels h'
moaO;s mßYS,l (system - user) úiska wjika mßYS,l (end - user)
i`oyd uDÿldx. ks¾udKh lrkq ,nhs' wjika mßYS,l moaO;s
mßYS,l úiska ks¾udKh lrk ,o uDÿldx. Ndú; lrhs'

1'2 mßYS,l wjYH;dj wkqj iqÿiq mß.Klhla


f;dard .ekSu
mßYS,l wjYH;d hkq mß.Klh weiqßka isÿlr .ekSug n,dfmdfrd;a;=
jk ld¾hhka fõ' tfia mß.Klhla u.ska isÿlr .ekSug n,dfmdfrd;a;= úh yels
mßYS,l wjYH;d lsysmhla my; rEmh 1'1 ys oelafõ'

wka;¾cd,hg
msúiSu Y%jH$oDYH
,sms f,aLk ixialrKh
ieliSu lsÍu

.%e*sla
mß.Kl ks¾udKh
l%Svd lsÍu lsÍu

rEmh 1'1 - mßYS,l wjYH;d i`oyd WodyrK lsysmhla

mßYS,l wjYH;dj wkqj iqÿiq mß.Klhla" fjf<`ofmdf<a mj;sk mß.Kl


^rEmh 1'2& w;ßka f;dard .ekSu l< yels h' tfia fkdue;s kï mßYS,l wjYH;dj,g
.e<fmk mßÈ Wmdx. f;dardf.k tl,ia (assemble) l< mß.Klhla ñ, § .;
yels h' mß.Klj, iajNdjh yd Ndú;h wkqj my; oelafjk f,i j¾.SlrKh
l< yels h'
² ksYaÑ; ia:dkhl ;nd Ndú; lrk mß.Kl
fiajdodhl mß.Klh (server computer)" jevy,a mß.Kl (workstation)"
fïi mß.Klh (desktop computer) iy ish,a, u tll mß.Klh (All-in-one
computer) jeks mß.Kl l%shd;aul lsÍu i`oyd m%Odk úÿ,s n, iemhqula Tiafia
úÿ,sh ,nd .; hq;= fõ' ;j o by; i`oyka mß.Kl" m%udKfhka úYd, yd nßka
jeä ksid ksji" mdi, iy ld¾hd,h jeks ksYaÑ; ia:dkhl ia:dms; lr Ndú;
lrkq ,efí'

3
² cx.uj Ndú; lrk mß.Kl
Wl=¿ mß.Klh (laptop)" fkdaÜnqla mß.Klh (notebook)" geí,Ü mß.Klh
(tablet computer) iy iaud¾Ü cx.u ¥rl:kh (smart phone) jeks mß.Kl l%hs d;aul
lsÍu i`oyd kej; wdfrdamKh l< yels negßhlska úÿ,s n,h ,nd .efka' tneúka
.ukaìuka w;r;=r nifha §" ÿïßfha §" .=jkahdkfha § fyda fjk;a myiq ´kE u
ia:dkhl § fyda tjekakla Ndú; lsÍug yels fõ'

fïi mß.Klh
(desktop computer)
fiajdodhl mß.Klh ish,a, u tll mß.Klhl
(server computer) (all-in-one computer)

mß.Kl
j¾.
jevy,a mß.Kl
(workstation computer) Wl=¿ mß.Klh
(laptop computer)

fkdaÜnqla mß.Klh
iqyqre ¥rl:kh (notebook computer)
(smart phone)
geí,Ü mß.Klh
(tablet computer)
rEmh 1'2 - ñ, § .; yels mß.Kl j¾. lsysmhla i`oyd WodyrK

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 1'1 n,kak'

4
jeo.;a - mß.Kl ms<sn`o ;j ÿrg;a oek .ekSu i`oyd my;
oelafjk l%u wkq.ukh l< yels h'
² mß.Kl hka;% ms<sn`oj ilid we;s uqøs; fyda úoHq;a fyda fjf<`o
oekaùï ne,Su
² mß.Kl ms<sn`oj m<ù we;s mqj;am;a yd i`.rd mßYS,kh lsÍu
² mß.Kl wdY%s; lreKq we;=<;a fjí wvú mßYS,kh lsÍu
² mß.Kl ms<sn`o ukd wjfndaOhla iys; mqoa.,hl=f.ka wid oek
.ekSu
² mß.Kl fjf<`ofmd< fj; f.dia ksÍlaIKh lsÍu yd úia;r ,nd
.ekSu

1'3 mß.Kl m¾hka; Wmdx. y`ÿkd .ekSu


mß.Kl m¾hka; Wmdx. hkq fudkjd o@
mß.Klhg o;a; yd Wmfoia (data and instructions) we;=<;a lsÍug fhdod
.kq ,nk Wmdx. wdodk Wmdx. (input devices) f,i o" o;a; yd jevigyka iaÒrj
;ekam;a lsÍug fhdod .kq ,nk Wmdx. wdphk Wmdx. (storage devices) f,i
o" o;a; ieliSfuka miq f;dr;=re ,nd .ekSug fhdod .kq ,nk Wmdx. m%;sodk
Wmdx. (output devices) f,i o kï lrkq ,nhs' ta wkqj wdodk" wdphk yd m%;sodk
i`oyd fhdod .efkk Wmdx. m¾hka; Wmdx. (peripheral devices) kï fõ'

uhsfl%df*dakh
ixo¾Ylh

m%ldY
oDV ;eáh ;eá
uqøK hka;%h Odjlh
kdolh
iefK,s
Odjlh
h;=re mqjrej
uQislh
rEmh 1'3 - mß.Kl m¾hka; Wmdx.

5
by; rEmh 1'3 ys oelafjk m¾hka; Wmdx. wdodk" m%;os dk iy wdphk f,i
j¾. lr my; j.=j 1'2 ys olajd we;'
j.=j 1'2 - m¾hka; Wmdx.
wdodk (input) m%;sodk (output) wdphk (storage)
h;=remqjrej ixo¾Ylh (monitor) oDV ;eá Odjlh (hard disk drive)
(keyboard)
uQislh (mouse) uqøK hka;%h (printer) m%ldY ;eá Odjlh (optical disk drive)
uhsfl%df*dakh kdolh (speaker) iefK,s Odjlh (flash drive)
(microphone)
iam¾Yl ;srh (touch screen) pqïnl má Odjlh (magnetic tape
drive)

igyk - iam¾Yl ;srh o;a; we;=<;a lsÍug fuka


u f;dr;=re m%;sodkh lrk ixo¾YlhlA f,i o
Ndú; l< yels h'

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 1'2 n,kak'

1'4 msßú;r y`ÿkd .ekSu


msßú;r hkq l=ula o@
NdKavhla ñ, § .ekSug fmr tys .=Kd;aul yd m%udKd;aul nj ms<sn`oj
wjfndaOhla ,nd ;sîu jeo.;a fõ' NdKavhla i;= fmdÿ ,laIK msßú;r u.ska
olajkq ,efí'
ksoiqkla f,i wNHdi fmd;l È." m<, fld<j, >klu yd j¾.h u.ska
tys uQ,sl msßú;r oelaúh yels h'

wNHdi fmd;l uQ,sl msßú;r

È. : 210 mm
m<, : 148 mm
msgq .Kk : 40
fld<hl >klu : 60 GSM
j¾.h : ;ksrE,a
wNHdi fmd;lg msßú;r ;sfnk wdldrhg u mß.Klhl o msßú;r we;'

6
mqoa., wjYH;djg wkqj msßú;r fjkiaùu
isiqka fofofkl= úIh wjYH;d wkqj fmd;a 2la ñ, § .ekSfï wjia:djla
i,luq' ksoiqkla f,i .Ks;h úIhh i`oyd fldgqrE,a wNHdi fmd;la o" Ñ;%
úIhh i`oyd úYd, m%udKfha Ñ;% w`osk fmd;la o" ñ, § .ekSfï § tjeks fmd;aj,
msßú;r i`oyd WodyrK my; oelafõ'

wNHdi fmd;l msßú;r Ñ;% fmd;l uQ,sl msßú;r


È. : 210 mm È. : 300 mm
m<, : 148 mm m<, : 210 mm
msgq .Kk : 200 msgq .Kk : 20
fld<hl >klu : 60 GSM fld<hl >klu : 70 GSM
j¾.h : fldgqrE,a j¾.h : rE,a ke;s

mqoa., wjYH;djg wkqj msßú;r fjkia lrk úg thg idfmalaIj ñ, o


fjkia úh yels h'
by; wdldrhg mqoa., wjYH;d wkqj msßú;r fjkiajkakd fia u" tla
tla mqoa.,hd mß.Klh fhdod .kakd ld¾hh wkqj o Ndú; l< hq;= mß.Klfha
msßú;r fjkia fõ'

1'5 mß.Klfha iy tys m¾hka; Wmdx.j, uQ,sl


msßú;r
mßYS,l wjYH;dj u; mß.Klhla f;dard .ekSfï § tys msßú;r i`oyd
we;=<;a úh hq;= jeo.;a fldgia lsysmhla my; olajd we;'

jeo.;a - msßú;r u.ska NdKavhl m%udKd;aul yd .=Kd;aul nj


;yjqre l< yels h'

1'5'1 ilikh
ñksid hkq ish¨ Ôùka w;ßka nqoaêu;a u
Ôúhd fõ' ñksid úiska .kq ,nk fndfyda ;SrK
i`oyd fuka u lrkq ,nk fndfyda l%shd i`oyd ñksia
fud<h iïnkaO fõ' ;j o ñksia fud<h ^rEmh 1'4&
fj; ,efnk iEu wdfõokhla u b;d u fõ.fhka
yeisrùfï yelshdj thg mj;s'
rEmh 1'4 - ñksia fud<h

7
ñksidg fud<h fuka mß.Klhg ilikh ^rEmh 1'5& jeo.;a u tallh
fõ' ilikh u.ska o;a; ieliSfï ld¾hh fõ.j;aj isÿlrkq ,efí' fï ksid
mß.Klfha zzfud<hZZ f,i ilikh ^uOHu ieliqï tallh - Central Processing
Unit - CPU) y`ÿkajkq ,nhs'

4th Gen
Intel Core i7
TM

ilikh - uõ mqjrejg iújk me;a; ilikh - by< fmkqu

rEmh 1'5 - uOHu ieliqï tallh

ilikfha fõ.h

wvq fõ.hlska Odjkh jk hka;%hlska hï ld¾hhla bgq lr .ekSug jeä


ld,hla .; fõ' tfuka u jeä fõ.hlska Odjkh jk hka;%hlska hï ld¾hhla
bgq lr .ekSug wvq ld,hla .; fõ' tneúka tall ld,hla ;=< § tu hka;% u.ska
bgq lr .; yels ld¾h m%udKh tlsfklg fjkia fõ'

wvq fõ.hlska l%shd;aul jk


íf,kavrh

jeä fõ.hlska l%shd;aul jk íf,kavrh

rEmh 1'6 - îu ieliSu

8
tall ld,hla ;=< íf,kav¾ fol fjk fjk u l%shd;aul lr iEÈh yels
îu ùÿre m%udKh ii`od n,k úg ^rEmh 1'6 n,kak& jeä fõ.hlska l%shd;aul
jk íf,kavrfhka iEÈh yels m,;=re hqI m%udKh idfmalaIj jeä h' tneúka
hka;%hla l%shd;aul jk fõ.h jeä jk úg tys ld¾h idOkh o jeä fõ'
mß.Klhl ld¾h idOkh" ilikfha fõ.h ^processor speed& u; r`od
mj;S' ilikfha fõ.h jeä kï tall ld,hl § ielish yels o;a; m%udKh
jeä fõ' tkï" mß.Klfha ld¾h idOkh jeä fõ' túg uDÿldx. jeä fõ.fhka
Odjkh l< yels fõ' tneúka ilikhla f;dard .kakd úg jeä fõ.hla iys;
ilikhla f;dard .ekSu WÑ; fõ'
;;amrhlg l%shd;aul flfrk Wmfoia ixLHdj u.ska ilikfha fõ.h
ukskq ,efí'

jeo.;a - ilikfha fõ.h ukskq ,nkafka ;;amrhlg l%shd;aul


flfrk Wmfoia ixLHdj u.sks'
ilikfha fõ.h fu.d y¾Üia (MHz) fyda .s.d y¾Üia (GHz) jeks
tall u.ska m%ldY lrkq ,nhs'

1000 MHz = 1 GHz

ilik ksIamdok iud.ï


ilik ksIamdok iud.ï
(processor manufacturers) w;ßka oekg
wem,a (Apple)" bkafg,a (Intel) iy
AMD (Advanced Micro Devices) hk
iud.ïj, ksIamdÈ; ilik lsysmhla rEmh 1'7 - úúO ilik j¾.
ms<sfj<ska rEmh 1'7 ys oelafõ'

ilikfha j¾.h
idudkHfhka ilikh ;=< mj;sk uOH ieliqï tall m%udKh wkqj
ilikfha j¾.h ;SrKh l< yels h' ta wkqj ilikh ;=< CPU tlla" folla
fyda y;rla mj;S kï my; oelafjk mßÈ kï flf¾' ^j.=j 1'3 n,kak&
j.=j 1'3 - ilik j¾.
CPU m%udKh j¾.h
1 Single Core
2 Dual Core
4 Quad Core

9
ilikfha uOHu ieliqï tall m%udKh jeä jk úg tys ld¾h idOkh
jeä fõ' ksoiqkla f,i bkafg,a iud.u ksIamdokh l< ilik lsysmhla i,ld
n,uq'
j.=j 1'4 - ilik j¾. iy y`ÿkajk ku

j¾.h y`ÿkajk kduh WodyrK

Single Core Pentium I, II, III, IV

Dual Core Dual Core/Core 2 Duo

Quad Core Core i3, i5, i7, i9

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 1'3 n,kak'

1'5'2 oDV ;eáh


o;a; iaÒrj ;ekam;a lsÍug iy wjYH ish¨ uDÿldx. ia:dmkh (install)
lsÍug wjYH jk neúka mß.Klhl m%Odk oaú;Sshsl wdphk Wmdx.h f,i oDV
;eáh (hard disk) Ndú; fõ'
msgq 40 wNHdi fmd;l ,súh yels igyka m%udKhg jvd jeä m%udKhla msgq
160 wNHdi fmd;l ,súh yels fia u wdphk Odß;dj wvq oDV ;eáhlg jvd jeä
wdphk Odß;djla iys; oDV ;eáhl jeä o;a; m%udKhla ;ekam;a l< yels fõ'
^rEmh 1'8 n,kak&

Book
Exercise

ageess
161060p pag
4 TB oDV ;eáh
1 TB oDV ;eáh
msgq 40 fmd;
msgq 160 fmd;
rEmh 1'8 - oDV ;eáj, Odß;d

10
l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 1'4 n,kak'

1'5'3 ixo¾Ylh
mß.Klfha m%Odk;u m%;sodk Wmdx.h ixo¾Ylh (monitor) fõ' fndfydaúg
mßYS,lhl= mß.Klh yd ikaksfõokfhys fhfokq ,nkafka ixo¾Ylh yryd h'

ixo¾Ylfha m%udKh
w;a Trf,daij
q lg idfmalI
a j ì;a;s Trf,daij
q la úYd, ksid fõ,dj myiqfjka
oel .; yels fia u l=vd ixo¾Ylhlska oiqka keröug jvd úYd, ixo¾Ylhlska
oiqka keröu myiq fõ'

jvd mq¿,a oiqka keröu i`oyd ;srfha m%udKh b;d jeo.;a fõ' ;srfha
m%udKh .Kkh flfrkafka úl¾Kh Tiafia mj;sk È. m%udKh w``.,aj,sks'
^rEmh 1'9 n,kak&

19 inch

rEmh 1'9 - ;srfha m%udKh

ixo¾Ylfha ;dlaIKh
ksIamdok ;dlaIKh wkqj ixo¾Ylh my; oelafjk mßÈ j¾. lr we;'
² lef;dav lsrK k< ixo¾Ylh (CRT - Cathode Ray Tube monitor)
² øj iaMál ixo¾Ylh (LCD - Liquid Crystal Display monitor )
² wdf,dal úfudapl vfhdav ixo¾Ylh (LED - Light Emitting Diode monitor)

11
LCD /LED ixo¾Ylh
CRT - ixo¾Ylh
rEmh 1'10 - CRT iy LCD /LED ixo¾Yl

CRT j¾.fha ixo¾Ylj, úÿ,s mßfNdackh wfkla foj¾.hg jvd jeä


fõ' ;j o tajdfha nr yd ;eîug wjYH bv m%udKh jeä h' tneúka j¾;udk
mß.Klj, wvq úÿ,s mßfNdackhla iys; ieye,a¨ LED ixo¾Yl nyq,j Ndú;
fõ' ^rEmh 1'10 n,kak&

1'5'4 m%Odk u;lh

mqia;ld,hl ;djld,slj fmd;a u¨ wiqrd ;eîug Ndú; flfrk l=vd ldur


iys; rdlalhla ^rEmh 1'11 n,kak& i,luq' fuys § mqia;ld,h ;=<g meñfKk
<uhs ;djld,slj ;ukaf.a fmd;a u¨ tu rdlalh ;=< wiqrd mqia;ld,fhka msg jk
úg tu u¨ /f.k h;ss'
fuhg ;rula ÿrg iudk wdldrhg mß.Klh l%shd;aul jk wjia:dfõ
o;a; yd Wmfoia ;djld,slj ;ekam;a lr .kq ,nkafka m%Odk u;lh (main
memory) ^rEmh 1'12 n,kak& ;=< h' ;j o fmd;a u¨ wiqrd ;nk rdlalfha m%udKh
úYd, jk úg weisßh yels u¨ m%udKh jeä jkakd fia u m%Odk u;lfha Odß;dj
jeä jk úg ;ekam;a l< yels o;a; yd Wmfoia m%udKh o jeä fõ' tneúka
mß.Klhl m%Odk u;lfha Odß;dj jeäùu jvd fhda.H fõ'

rEmh 1'12 - m%Odk u;lh f,i


l%shd lrk RAM (Random Access
rEmh 1'11 - fmd;a u¨ ;nk rdlalh Memory) ldâm;

12
jeo.;a - m%Odk u;lfha Odß;dj fu.d nhsÜ (MB) fyda .s.d nhsÜ
(GB) hk tallj,ska olajkq ,efí'

1024 MB = 1 GB

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 1'5 n,kak'

1'5'5 oDYH Ñ;%l wkqyqrel=rej



mß.Klfha m%Odk u m%;sodk
Wmdx.h jkafka ixo¾Ylhhs' ixo¾Ylh fj;
m%;sodkh oDYH Ñ;%l wkqyqrel=rej(Video
Graphic Adapter - VGA) yryd ,nd fohs'
mß.Kl ujqmqjrejg iïnkaê; oDYH Ñ;%l
wkqyqrel=rej fyda fjkaj mj;sk ujqmqjrejg
iïnkaO l< yels oDYH Ñ;%l wkqyqrel=rej rEmh 1'13 - VGA ldâm;
fyda jYfhka wdldr folla we;' mß.Kl
l%Svd fyda ùäfhda o¾Yk fyda jvd fyd`Èka mß.Klh ;=< Odjkh lsÍug fjkaj
mj;sk oDYH Ñ;%l wkqyqrel=rej jvd;a fhda.H jkafka tys fjk u ùäfhda u;l
Odß;djla iy ilikhla mj;sk ksid h' ^rEmh 1'13 n,kak&
j¾;udk mß.Klj, oDYH Ñ;%l wkqyqrel=re flfjks (VGA port) fjkqjg
DVI fyda HDMI flfjks (port) Ndú; fõ ^rEmh 1'14 n,kak&'

VGA DVI HDMI


(Video Graphic (Digital Visual (High Definition
Array/ Adapter) Interface) Multimedia Interface)
rEmh 1'14 - úúO flfjks j¾.

13
HDMI /yeka u.ska mß.Klh yd rEmjdyskS ;srhla fyda nyqudOH m%lafIamK
hka;%h fyda iïnkaO l< úg Yío yd rEm hk foj¾.h u iïfm%aIKh fõ' VGA
/yeka u.ska mß.Klhg rEmjdyskS ;srhla fyda nyqudOH m%lafIamK hka;%hla fyda
iïnkaO l< úg Yío yer rEm muKla iïfm%aIKh fõ'

1'5'6 Yío m;

úfkdaodiajdoh i`oyd mß.Klh Ndú; lsÍug wo jk úg fndfyda mßYS,lfhda


fm<ö isá;s' .S; weiSu yd y`v má.; lsÍu i`oyd mß.Klfha Yío m;la (sound
card) ;sìh hq;= fõ' Yío m;g iïnkaê; uhsfl%df a *dakh u.ska Yío wdodkh;a
kdolh u.ska Yío m%;os dkh;a isÿ flf¾'
fndfyda mß.Klj, Yío m; ujq mqjrejg u iïnkaO lr we;' ^rEmh 1'15
n,kak&' ujq mqjrefõ Yío m;la ;snqK o mßYS,lg wjYH kï wu;r Yío m;la
mß.Klhg iúlr .ekSug o yelshdj we;'

Yío flfjks

rEmh 1'15 - ujq mqjrej u; Yío m; rEmh 1'16 - Yío m;

Yío m; yd iïnkaO tl u wdldrfha flfjks lsysmhla we;s ksid my;


oelafjk iïu; j¾K y`ÿkajd § we;' ^rEmh 1'16 n,kak&

<d fld< - Audio out (kdolh fyda ysia nkqj iú lsÍu&


<d frdai - Mic in (uhsfl%df*dakh iú lsÍu&
<d ks,a - Line in (ndysr WmlrKhla yryd Yío ,nd§u&

14
1'5'7 ia:dms; uDÿldx.

mßYS,l yd oDVdx. w;r iïnkaO;dj f.dvke.Su fufyhqï moaO;sh u.ska


isÿ fõ' ;j o fhÿï uDÿldx. Odjkh lsÍug o fufyhqï moaO;sh w;HjYH fõ'
mß.Klhg fufyhqï moaO;shla ia:dmkh lsÍfuka miq wjYH fhÿï uDÿldx.
ia:dmkh l< yels h' mßYS,l" fhÿï uDÿldx. yd fufyhqï moaO;sh oDVdx. iu.
iïnkaO jk wdldrh rEmh 1'17 ys oelafõ'

mßYS,l
mßYS,l
fhÿï uDÿldx.
fhÿï uDÿldx.
fufyhqï moaO;sh
oDVdx.
fufyhqï moaO;sh

oDVdx.

rEmh 1'17 - oDVdx." uDÿldx. yd mßYS,l

fufyhqï moaO;shla f;dard .ekSfï § wjYH kï" ksoyia újD; m%Nj


fufyhqï moaO;s uDÿldx. ^Wod - ,sklaia" Wnqkagq jeks& fkdñf,a ,nd .; yels h'
ke;s kï n,m;% iys; fufyhqï moaO;s uDÿldx. ^Wod - úkafvdaia 8" úkafvdaia 10
jeks& ñ, § .; yels h' tfia ke;s kï fkdñf,a ,nd fok fmryqre f,i Ndú;
l< yels fufyhqï moaO;shla ^Wod - we.hSu i`oyd jQ úkafvdaia 10 jeks& ,nd
.ekSug yels fõ' wjYH fhÿï uDÿldx." mßYS,l wjYH;dj wkqj f;dard .; hq;=
h'
fïi mß.Kl yd Wl=¿ mß.Kl jeks mß.Kl ñ, § .ekSfï § tys
fufyhqï moaO;shla ia:dmkh lr mj;S o keoao hkak mÍlaId l< hq;= h' fndfyda
úg DOS fyda Linux fufyhqï moaO;shla ia:dmkh lr ;sfí' tjeks mß.Klj,
ñ, idfmalaIj wvq fõ' ysñlï iys; fufyhqï moaO;s uDÿldx.hla ia:dmkh lr
.; fyd;a ñ, idfmalaIj jeä fõ'

15
mß.Klhla ñ, § .ekSfï § i,ld ne,sh hq;=
1'6
;dlaIKsl fkdjk fjk;a lreKq
wNHdi fmd;la ñ, § .ekSug fmr ksIamdok iud.u" fmdf;a j¾.h yd ñ,
jeks ;dlaIKsl fkdjk msßú;r i,ld n,kjd fuka u mß.Klhla ñ, § .ekSug
m%:ufhka tys ;dlaIKsl fkdjk msßú;r flfrys o wjOdkhla fhduq l< hq;= h'

1'6'1 j.lSu

mß.Kl hka;%hla ñ, § .kakd úg ,nd fok j.lSu (warranty) i,ld


ne,sh hq;= jeo.;a idOlhls' tu.ska mdßfNda.slhd iy wf,ú lrk fjf<`o
wdh;kh iu.;a" ksIamdok iud.u w;r;a j.lSula ,nd fohs' fuu j.lSu wdldr
lsysmhlska mdßfNda.slhdg ,nd .; yels h'

a. ksIamdol j.lSu

ksIamdok iud.u úiska NdKavh i`oyd ,nd fok j.lSu"


ksIamdol j.lSu (manufacturer warranty) fõ' tu.ska i`oyka lr
we;s j.lSï ld, iSudj ;=< NdKavfha fodaIhla jqj fyd;a th
kv;a;= lsÍu fyda kj NdKAvhla ta fjkqjg ,nd§u fyda isÿ fõ'

b. §¾> l< j.lSu

ksIamdok iud.u idudkHfhka ,nd fok j.lSï ld,hg


w;sf¾lj j.lSï ld,h §¾> lr ,nd .kakd j.lSu" §¾>
l< j.lSu (extended warranty) fõ' fï i`oyd NdKavh i`oyd
kshu l< ñ,g jvd jeä uqo,la mdßfNda.slhd úiska fjf<`o
wdh;khg f.úh hq;= fõ'

c. jevìfï j.lSu
fuys § ks,OdÍka meñK NdKavh kv;a;= lsÍu" wl%sh
fldgia mj;S kï tajd bj;a lr kj fldgia we;=<;a lsÍu
yd NdKavfha l%shdldÍ;ajh mÍlaId lsÍu jeks lghq;= isÿlsÍu
idudkHfhka isÿ fõ'
mß.Klhla ñ, § .ekSfï § fmdÿfõ ,nd fok j.lSï
ld,hla mej;sh o mß.Klfha úúO fldgia i`oyd úfYaI j.lSï
ld, we;=<;a úh yels h'

16
WodyrKhla f,i Wl=¿ mß.Klhla ñ, § .kakd úg jir 3 l j.lSï
ld,hla ,nd § we;s úg negßh i`oyd wjqreoaol j.lSï ld,hla muKla ,nd§u
isÿúh yel'

1'6'2 ñ,
mßYS,l wjYH;dj,g .e<fmk msßú;r iys; mß.Klhla .ekSfï § tys
ñ, fjkiaùug bvlv mj;S'
WodyrK -
1' fõ.h jeä ilikhla iys; mß.Klhla .ekSfï § ñ, jeäùu
2' m%udKfhka úYd, ixo¾Ylhla iys; mß.Klhla .ekSfï § ñ, jeäùu
3' wvq u;l Odß;djla iys; mß.Klhla .ekSfï § ñ, wvqùu
4' jeä wdphk Odß;djlska hq;= oDV ;eáhla iys; mß.Klhla ñ, § .ekSfï
§ ñ, jeäùu
fjf<`o wdh;k lsysmhlska ñ, .Kka ii`od" kshñ; ;dlaIKsl msßú;r yd
j.lSï ld,h o ie,ls,a,g f.k wvq u ñ, i`oyka mß.Klh ñ, § .ekSu iqÿiq
fõ'

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 1'6 iy 1'7 n,kak'

jeo.;a - mß.Klhl ñ, muKla ie,ls,a,g f.k mß.Kl


f;dard .ekSu fkdl< hq;= h'

1'6'3 wf,úfhka miq fiajd

mß.Kl imhk fjf<`o wdh;kh úiska .ekqïlrejka fj; mß.Kl ñ,


§ .ekSfï § my; oelafjk fiajd imhkq ,efí'
1' ;dlaIKsl Wmfoia ,nd§u
2' ;dlaIKsl iydh ,nd§u
3' fjf<`o wdh;kh yd iïnkaOùug ÿrl:k wxl" Bfï,a ,smsk yd fjí
,smsk ,nd§u
by; lreKq i,ld n,d mßYS,l wjYH;d imqrd .ekSu i`oyd WÑ;
;dlaIKsl msßú;r ieliSfuka miq iqÿiq" úYajdijka; wf,úi,lska" ms<s.;a lS¾;s
kduhla we;s iud.ul ksmojQ mß.Kl ñ, § .ekSu fhda.H fõ'

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 1'8 n,kak'

17
1'6'4 flfjks iy cd, iïnkaO;d

mß.Klhlg m¾hka; Wmdx. iïnkaO lsÍu flfjks (port) yryd isÿ fõ'
tneúka mßYS,lf.a wjYH;d wkqj mß.Kl m¾hka; Wmdx. f;dard .;a; o tajd
mß.Klhg iïnkaO lsÍug iqÿiq flfjks mß.Klh ;=< ;sìh hq;= h' tneúka
i,ld ne,sh hq;= flfjks yd tajdg iïnkaO l< yels m¾hka; Wmdx. lsysmhla
my; oelafõ'

a. úYaj fYa%Ks nih (Universal Serial Bus - USB)


mß.Klhg jeämqr u m¾hka; Wmdx. iúlsÍu USB flfjksh yryd isÿ
fõ' tneúka mß.Klh i;=j USB flfjks lsysmhla mej;sh hq;= h'
USB flfjkshg iïnkaO l< yels m¾hka; Wmdx.
uqøK hka;%h (printer)
h;=re mqjrej (keyboard)
uQislh (mouse)
iqmÍlaIlh (scanner)
ndysr oDV ;eáh (external hard disk)
ndysr ixLHdxl nyqúO ;eá Odjlh (external DVD drive)
wxls; leurdj (digital camera)
fjí leurdj (web camera)
;Sre fla; lshjkh (bar code reader)
u;l ldâm;a lshjkh (memory card)
*a,EIa u;l Odjlh (pen drive)

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 1'9 n,kak'

b. cd, flfjksh (network port/ RJ45 connector)


mß.Klh cd,.; lsÍug fuu flfjksh Ndú; flf¾' ^rEmh 1'18 n,kak&

Network port

USB Port

rEmh 1'18

18
c. Bluetooth iy Wi-Fi myiqlï
cx.uj Ndú; lrkq ,nk mß.Kl i`oyd /yeka rys; cd, iïnkaO;d f.dv
ke.Sug Bluetooth iy Wi-Fi myiqlï mej;Su

mß.Klhla f;dard .ekSfï § i,ld ne,sh hq;= uQ,sl msßú;r w;ßka lsysmhla
my; oelafõ' ^rEmh 1'19 n,kak&
WodyrK
ilikfha fõ.h
processor speed 2.8 GHz

oDV ;eáfha Odß;dj


hard disk capacity 8 TB
;dlaIKsl
technical u;l Odß;dj
memory capacity 4 GB

;srfha m%udKh
19 inches
screen size
mß.Kl msßú;r
specification mß.Klfha ñ,
Rs 65000.00
computer price
j.lSu
3 years
;dlaIKsl warranty
fkdjk
non-technical iud.fï lS¾;skduh
company reputation

wf,úfhka miq fiajh


Helpdesk
after sales service

rEmh 1'19 - mß.Klhla ñ, § .ekSfï § i,ld ne,sh hq;= ;dlaIKsl yd


;dlaIKsl fkdjk msßú;r wjYH;d lsysmhla

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 1'10 n,kak'

19
mßYS,l wjYH;d wkqj mß.Kl i`oyd ;dlaIKsl msßú;r ieliSfï §
i,ld ne,sh hq;= idOl

j¾.h Single Core/ Dual Core/ Quad Core


ilikh
fõ.h 2.8/ 3.0/ 3.2/ 3.4 GHz
Odß;dj 512 MB/ 1GB/ 2GB/ 4GB/ 8GB
m%Odk u;lh
mrïmrdj 1st, 2nd, 3rd, 4th wdÈh
oDV ;eáh Odß;dj 500 GB, 750 GB, 1 TB, 2 TB, 4 TB
m%udKh 17”, 19”, 21”
ixo¾Yl ;eáh
j¾.h CRT/ LCD/ LED
oDYH Ñ;%l wkqyqrel=rej j¾.h VGA/ DVI/ HDMI
Yíom; j¾.h onboard, separate

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 1'11 n,kak'

idrdxYh
² mqoa., wjYH;dj wkqj ñ, § .; yels mß.Kl j¾. lsysmhls'
◦ fiajdodhl (server)
◦ jevy,a (workstation)
◦ fïi (desktop)
◦ ish,a, u tll (all-in-one)
◦ Wl=¿ (laptop)
◦ fkdaÜnqla (notebook)
◦ geí,Ü (tablet)
◦ iqyqre ¥rl:kh (smart phone)

² mß.Kl m¾hka; Wmdx. hkq wdodk" m%;sodk yd wdphk Wmdx. fõ'


² msßú;r hkq .=Kd;aul nj fyda m%udKj;a nj fyda ms<sn`oj mj;sk fmdÿ
,laIK fõ'

20
² mß.Kl yd m¾hka; Wml%uj, uQ,sl msßú;r jkafka"

◦ ilikfha j¾.h yd fõ.h


◦ iiïNdù m%fõY u;lfha (RAM) Odß;dj
◦ oDV ;eáfha Odß;dj
◦ ixo¾Ylfha m%udKh yd ;dlaIKh
◦ oDYH Ñ;%l wkqyqrel=rej yd Yíoh

² mß.Klhla ñ, § .ekSfï § i,ld ne,sh hq;= fjk;a lreKq


◦ j.lSu
◦ ia:dms; uDÿldx.
◦ wf,úfhka miq fiajh

21
2 úoHq;a me;=reïm;a

fuu tallh yeoEÍfuka Tng"


² me;=reïm;a hkq fudkjd o@
² me;=reïm;l úfYaI ,laIK
² jev fmd;" jev m;" fldgq" ;Srej" fma<sh
² fldgq kdu
² Y%s;" iQ;%
² fufyhqï ldrl
² o;a; f;aaÍu
² m%ia;dr
ms<sn`o wjfndaOhla ,efnkq we;'

2'1 me;=reïm;a hkq fudkjd o@

me;=reïm;a hkq w;S;fha .Kldêldßjreka lvodis Ndú;fhka .Kkh


lsÍï i`oyd fhdod .kakd ,o l%ufõo i`oyd j¾;udkfha we;s bf,lafg%dksl
f,aLkhls'
Y%s; (function) iy iQ;% (formula) fhdod .ksñka .Kkh (calculations)
lsÍï o o;a; f;aÍï o (sorting)" m%ia;dr (chart) ks¾udKh lsÍu jeks .Ks;uh iy
.sKqïlrK lghq;= i`oyd fhdod .; yels ;Sre (columns) iy fma<s (row) j,ska
iukaú; jQ" f,aLkhla me;=reïm;la f,i ye`Èkaúh yels h'
me;=reïm;a uDÿldx.hla fhdod .ksñka mß.Klhla u.ska úoHq;a
me;=reïm;la ks¾udKh lr .; yels h' me;=reïm;a uDÿldx.h fhÿï uDÿldx.hls'
úoHq;a me;=reïm;l f,aLk ilia lsÍu i`oyd jev fmd;la (book) Ndú;
fõ' tu jev fmdf;ys" jevm;a (worksheet) u.ska f,aLk ilia lr .; yel'
f,aLk ks¾udKfha § fhdod .kq ,nk fuj,ï rdYshla we;' tajdfhys ld¾hhka
y`ÿkd .ksuq'

22
fmdÿ fuj,ï
fuj,ï

kj jevm;la ,nd ;ekam;a l< f,aLkhla f,aLk uqøKh


.ekSu - New újD; lsÍug - Open lsÍug - Print

f,aLkhla ;ekam;a f,aLkhl uqøK fmr oiqk


lsÍug - Save n,d .ekSu - Print Preview

msgm;a lr .;a fyda lmd


lrk ,o l%shdjla wj,x.= wl=re" mska;+r wdÈh .;a wl=re" mska;+r wdÈh
lsÍug - Undo msgm;a lsÍug - Copy we,ùug - Paste

wj,x.= lrk ,o l%shdj wl=re" mska;+r wdÈh jpkj, iy jdlHj,


kej; lsÍug - Redo lmd .ekSug - Cut wlaIr úkHdih iy
jHdlrK yß jerÈ
ne,Sug - Spelling

23
me;=reïm;l úfYaI ,laIK

;Sre - Column iQ;% ;Srh - Formula


kdu fldgqj - Name ;Srejlg f,an,hla Bar fldaIhl
Box we;' tajd bx.%Sis h;=re,shkh lrk foh
f;dard .kakd fldaI fydaäfha A wlaIrfhka fmkakqï lrhs'
kduh fmkakqï lrhs' wdrïN fõ'

G7
A B C D E F G
1
2
3
fma<s - Row 4
fma<shlg 5
f,an,hla 6
we;' tajd 1 isg 7
wdrïN jk 8
b,lalï h' 9
10
11

fldaI mrdih - Cell Range fldaIh - Cell


tl <`.ska we;s fldaI lsysmhla ;Srej iy fma<sh tl;=
fldaI mrdihla kï fõ' jk ia:dkh fldaIhls'
;Srefõ wl=r iy fma<sfha
wxlh fldaI kduh G7
(Cell Address)
fõ'

24
fldaI yeviõ lsÍfï fuj,ï - cell formatting tools

wl=rej, m%udKh wl=re ;o meye wl=re mdg lsÍug


fjkia lsÍug - Size .ekaùug - - Color
ud;Dldj Bold
wkqud;Dldj wl=re jgd
wl=re we, lsÍug fndav¾ oeóug
idudkH wl=re
- Italic Borders

12 B

wl=re j¾. - Font


Times New Roman háka brla we`§ug mdg fh§ug -
Cambria
Fill colour
- Underline
Nirmala UI
TT FMBindumathi

tfl,a, lsÍu iy ia:dk .; lsÍfï fuj,ï


alignment and positioning tools
ÈYdk;sh fjkia fldgq lsysmhla tla fldgqjla
jug ol=Kg uOHh lsÍug f,i ilia lsÍug iy ueog
Left Align Right Align Middle tfl,a, lsÍug
Orientation
Merge and Center

ab

ueog by<g hgg fldaIh ;=< jpk


Centre Align Top Bottom f.dkq lsÍug
Wrap Text

25
fldaIfha we;s o;a; j¾.hg wkqj yeviõ lsÍfï fuj,ï - number formating tools

oYu ia:dk wvq jeä


uqo,a m%;sY;h lsÍu
Currency Percentage Increase & Decrease
Decimals

General

wxl - 10, 25, 100...

uqo,a - Rs. / $ / ¥ - 10.00

.sKqïlrK - Rs. / $ / ¥ - 10.00

fláfhka Èk - 02 /25/2018 (MM / DD / YYYY)

iúia;r j Èk - Tuesday, February 25, 2018

fõ,dj - 1:30 p.m, 10:00 a.m

m%;sY;h - 23% , 45%, 75%


%
Nd. - 2/9, 4/5
½
2 úoHd;aul - 5677=5.68E+03
10

26
me;=reïm;a Ndú; lrñka iQ;%hla ye`Èkaùfï § fhdod .kq ,nk i,l=Kq iy
jpk
iQ;% i`oyd i,l=Kq - symbols for formula
iQ;% fyda Y%s; wdrïN
lsÍug fmr fhdod
.efka wvq lsÍu i`oyd fn§u i`oyd

= + - * /
tl;= lsÍu i`oyd jeä lsÍu i`oyd

Y%s; - Function

fldaI mrdihl tl;=j fldaI mrdihl jeä u


fiùu i`oyd w.h fiùu i`oyd

Sum Average Max Min

fldaI mrdihl idudkHh fldaI mrdihl wvq u


fiùu i`oyd w.h fiùu i`oyd

m%ia;dr j¾. - Charts


j.=.; lr .;a o;a; rEm igyka u.ska oelaùu i`oyd m%ia;dr fhdod .efka'
ia;ïN m%ia;dr jg m%ia;dr lafIa;% m%ia;dr wfkl=;a m%ia;dr

f¾Ld m%ia;dr ;Sre m%ia;dr úisß m%ia;dr

27
me;=reïm;a wdY%s; wNHdi i`oyd jevfmdf;ys 2'1 isg 2'10
olajd l%shdldrlï lrkak'

idrdxYh
² Y%s; iy iQ;% fhdod .ksñka .Kkh lsÍï o" o;a; f;aÍï o" m%ia;dr ks¾udKh
lsÍu o i`oyd fhdod .; yels ;Sre iy fma<sj,ska iukaú; f,aLkhla
me;=reïm;la f,i ye`Èkafõ'
² ;Srejla iy fma<shla tl;= jk ia:dkh fldaIhla hkqfjka ye`Èkafõ'
² ;Sre bx.%Sis A wlaIrfhka wdrïN jk w;r fma<s wxl 1ka wdrïN fõ'
² kj f,aLkhla ,nd .ekSu New" újD; lsÍu Open" ;ekam;a lsÍu Save"
uqøKh Print" uqøK fmr oiqk Print Preview" fmr l%shdj Redo" wdmiq l%shdj
Undo, lemSu Cut, msgm;a lsÍu Copy" we,ùu Paste, wlaIr úkHdih yd
jHdlrK Spelling wdÈh fmdÿ fuj,ï h'
² Y%s; Ndú;fhka .Kkh lsÍï lrkq ,nhs'
² SUM, AVERAGE, MAX, MIN wdÈh .Kkh lsÍï i`oyd fhdod .kq ,nk
ir, Y%s; fõ'
² ;Sre m%ia;dr" ia;ïN m%ia;dr" f¾Ld m%ia;dr" jg m%ia;dr wdÈh u.ska o;a;
úYaf,aIKh isÿ lrkq ,nhs'

28
3 l%uf,aL f.dvke.Su

fuu tallh yeoEÍfuka Tng"


² nyq fldkafoais iys; f;aÍï md,k jHqyh
² nyq fldkafoais iys; .eg¨j,g .e,Sï igyka weiqßka úi`ÿï oelaùu
² mqk¾lrKh iys; md,k jHqyh
² mqk¾lrKh iys; .eg¨j,g .e,Sï igyka weiqßka úi`ÿï oelaùu
² Scratch l%uf,aLh weiqßka f;aÍï yd mqk¾lrK md,k jHqy iys;
jevigyka ieliSu
² kSä; md,k jHqyh iys; .e,Sï igyka weiqßka úi`ÿï oelaùu
² wrdj iy tys Ndú;h
ms<sn`o wjfndaOhla ,nd .ekSug yels jkq we;'

7 fY%K
a h
s f;dr;=re yd ikakfs õok ;dlaIKh fm<fmdf;ys i`oyka wdldrhg
Scratch l%uf,aLh http://www.scratch.mit.edu u.ska ,nd .kak'

l%Svd lsÍu krl u kE'


ta;a Thdf.a mß.Kl
l%Svd Thd u ks¾udKh
uu mß.Kl l%Svdj,g lr.;a;d kï jvd;a
yß wdihs' fyd`ohs'

29
ta fldfydu o@

mß.Kl l%Svd ks¾udKh l<


yels uDÿldx. fndfyduhla
;sfhkjd' tu.ska Thdf.a
oekqu;a jeä fjkjd' l%Svd lsÍug
wjia:dj;a ,efnkjd'


3'1 ir, f;aÍu

8 fY%aKsfha l%uf,aL f.dvke.Su mßÉfþofha §


Tn bf.k .;a mßÈ ir, f;aÍu hkq fldkafoaishlg
wkqj wjia:d folla w;ßka tla wjia:djla f;dard
.ekSu fõ' ksoiqkla f,i ldishla Wv oud zzisriZZ
fyda zzw.hZZ b,a,d isàfï wjia:dj .; yels h'
ldishl isri iy w.h
wdrïNh

ldish Wv oeóu ldish Wv oukak


2
jegqk me;a; l=ula o @

jegqfKa Tõ zzisriZZ nj
isri o@ fmkajkak isri

ke; isri 2
zzw.hZZ nj fmkajkak
w.h 2

ksudj
Scratch l%uf,aLh 1
.e,Sï igyk 1 - ldishl isri fyda w.h ,eîu

30
ir, f;aÍul tla fldkafoaishla mj;sk w;r wjia:d folla w;ßka tla
wjia:djla f;dard .ekSug yelshdj we;' fldkafoaish ;Dma; ^i;H& jk úg tla
wjia:djla o fldkafoaish ;Dma; fkdjk ^wi;H& úg wfkla wjia:dj o f;dard
.efka'

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 3'1 n,kak'

3'2 nyq fldkafoais iys; f;aÍu


nyq f;aÍula hkq wjia:d follg jvd jeä m%udKhla w;ßka hï fldkafoaishlg
fyda fldkafoais lsysmhlg fyda hg;aj tla wjia:djla f;dard .ekSu fõ'
odÿ leghla Wv oeuQ miq 1 isg 6 olajd w.hla ,eîu nyq fldkafoais iys;
f;aÍula i`oyd WodyrKhls'

wdrïNh
odÿ legh Wv oukak 2
odÿ legh Wv oukak jegqk w.h lSho @

w.h ,nd .kak 1

1 2
Tõ w.h zz1ZZ nj
w.h 1 fõ o@
fmkajkak 2
ke; 2 2
Tõ w.h zz2ZZ nj
w.h 2 fõ o@
fmkajkak 3
ke; 3 2
w.h 3 fõ o@ Tõ w.h zz3ZZ nj
fmkajkak 4
ke;
4 2
w.h 4 fõ o@ Tõ w.h zz4ZZ nj
fmkajkak 5
ke;
5 2
Tõ w.h zz5ZZ nj
w.h 5 fõ o@
fmkajkak 6 2
ke;
w.h ''6'' nj fmkajkak

ksudj
Scratch l%uf,aLh 2
.e,Sï igyk 2 - odÿ leghl w.h ,nd .ekSu
31
fuys w.hla ,efnk wjia:dj fldkafoais myla w;ßka tla fldkafoaishla
;Dma; jk úg fyda fldkafoais my u ;Dma; fkdjk úg fyda isÿfõ'

3'3 mqk¾lrK iys; md,k jHqyh

hï l%shdjla kej; kej; isÿùu


mqk¾lrKh (repetition) f,i ye`Èkafõ'
mqk¾lrKh wdrïN ùu;a" mqk¾lrKh
wjika ùu;a lsishï fldkafoaishg wkqj
isÿfõ'

WodyrK 1 - jrlg tla ixLHdj ne.ska 1 isg 5 olajd we;s mQ¾K ixLHd m%;sodkh
lsÍu

wdrïNh
fuu .e,Sï igyfka wvx.=
fldkafoaish zzixLHdj 5 fyda
ixLHdj = 1
5 g wvq o@ZZ hkakhs'
wdrïNfha § u fldkafoaish
ixLHdj 5 ke; mÍlaId flfrk w;r th
fyda 5 g wvq ksudj i;H jk ksid mqk¾lrKh
o@ wdrïN flf¾'
ixLHdj m%;sodkh l< miq tu

ixLHdjg tlla tl;= lrkq
ixLHdj m%;sodkh lrkak ,efí'
ixLHdj 5g jvd úYd, jQ úg
ixLHdjg 1 tl;= lrkak fldkafoaish wi;H jk ksid
mqk¾lrKh kj;S'
.e,Sï igyk 3 - 1 isg 5 olajd we;s
mQ¾K ixLHd m%;sodkh

WodyrK 2 - c, fudagrhla u.ska gexlshlg c,h msrùu i,luq' fuys § gexlsh


;=<g c,h .,d f.dia gexlsh iïmQ¾Kfhka msreKq miq c, fudagrh
kj;kq ,efí'

32
wdrïNh

c, fudagrh l%shd;aul
lsÍug Wmfoia ,nd§u

c,h gexlsh ;=<g .,d hdu

gexlsh c,fhka
ke; msÍ mj;S o@

c, fudagrh l%shd úrys;
lsÍug Wmfoia ,nd§u

rEmh 3'1 - fudagrhla u.ska gexlshlg


ksudj c,h msrùu
.e,Sï igyk 4 - c,h gexlshg msrùu

WodyrK 3 - YsIH kduf,aLkh ,l=Kq lsÍu i,lkak' fuys § isiqjd meñK isà
kï kduf,aLkfha 1 f,i o" meñK fkdisà kï 0 f,i o igyka
lsÍu isÿfõ'

wdrïNh

isiqjdf.a ku m%ldY lsÍu

ke;
isiqjd meñK isà o@ meñKSu 0 f,i igyka lsÍu


meñKSu 1 f,i igyka lsÍu

Tõ m%ldY lsÍug ;j;a kï


;sfí o@
ke;
ksudj
.e,Sï igyk 5 - kduf,aLkh ,l=Kq lsÍu

33
3'4 Scratch mqk¾lrK md,k jHqy
Scratch l%uf,aL f.dvke.Su i`oyd mqk¾lrK md,k jHqy ;=kla y`ÿkajd §
we;' tu md,k jHqy iy tajdfha l%shdldß;ajh my; j.=fõ olajd we;'
j.=j 3'1 - mqk¾lrK md,k jHqy
mqk¾lrK Wmfoia ldKavh WodyrKh
ksYaÑ; jdr .Kkla mqk¾lrKh lsÍu

mqk¾lrK jdr .Kk


1
olajk ;ek
10

10 mqk¾lrKh l< hq;=


1
Wmfoia fhduq l<
hq;= ;ek 1

;;amr oyhla we;=<; 1 isg 10 olajd


ixLHd m%;sodkh lsÍu
fldkafoaishla i;H jk ;=re mqk¾lrKh
lsÍu
1

mqk¾lrK fldkafoaish 5
olajk ;ek

1
mqk¾lrKh l< hq;=
1
Wmfoia fhduq l<
hq;= ;ek
w.h 5 g jvd úYd, jk ;=re we;s
ish¨ Ok mQ¾K ixLHd m%;sodkh lsÍu
wiSñ; jdr .Kkla mqk¾lrKh lsÍu

1
mqk¾lrKh l< hq;=
Wmfoia fhduq l<
hq;= ;ek
1
1

1 isg we;s ish¨ u Ok mQ¾K ixLHd


fkdkj;ajd u m%;sodkh lsÍu

34
3'5 mqk¾lrKh iys; oDYH jevigyka ixj¾Okh
WodyrK 1 ´kE u ixLHdjl m<uq .=Kdldr (multiples) 12 m%;sodkh lsÍu

igyk - WodyrK - 2ys m<uq .=Kdldr 12 jkafka 2" 4" 6" 8" 10" 12" 14"
16" 18" 20" 22" 24 hk ixLHd h' 3ys m<uq .=Kdldr 12 jkafka 3" 6" 9"
12" 15" 18" 24" 27" 30" 33" 36 fõ'

wdrïNh

ixLHdj ,nd .ekSu

jdr .Kk = 1
1
ixLHdj lSho @
ke;
jdr .Kk <=12 ksudj
12

.=Ks;h = ixLHdj × jdr .Kk
2
.=Ks;h fmkaùu 1

jdr .Kk = jdr .Kk + 1 Scratch l%uf,aLh 6


.e,Sï igyk 6

WodyrK 2 1 isg 100 olajd we;s wyUq ixLHdjla wiSñ; jdr .Kkla m%;sodkh
lsÍu
wdrïNh

1 isg 100 olajd wyUq


ixLHdjla ckkh lsÍu
1 100
ixLHdj m%;sodkh lrkak
1

ixLHdj > 0 o@
Scratch l%uf,aLh 7
ke;
.e,Sï igyk 7
ksudj
35
.e,Sï igyfka fldkafoaish iEu úg u i;Hj mj;S' th lsisúfgl;a wi;H
fkdjk ksid wiSñ; jdr .Kkla mqk¾lrKh fõ'

WodyrK 3 ´kE u ixLHdjl 12 jk .=Kdldrh olajd w.hhka m%;sodkh lsÍu

1
ixLHdj lSho @

12

2
1

Scratch l%uf,aLh 8

WodyrK 4 j¾K f¾Ldj,ska jD;a;hla ks¾udKh lsÍu

0 0

150
10
1

rEmh 3'2 - j¾K f¾Ldj,ska ks¾udKh


Scratch l%uf,aLh 9
l< jD;a;h

36
3'6 kSä; mqk¾lrK iys; l%uf,aL f.dvke.Su

kSä; mqk¾lrKh (nested repetition) hkq mqk¾lrKh iys; l%uf,aLhla


;=< mqk¾lrK wjia:d iys; l%uf,aL fldgia mej;Suhs'

WodyrK 1 mqk¾lrKhla ;=< mqk¾lrKhla mej;Su


my; oelafjk f¾Ld igyk ,nd .ekSfï l%uf,aLh i,lkak'

0 0

100
4
100
90

10
5

rEmh 3'3

Scratch l%uf,aLh 10
fuys mqk¾lrKhla ;=< mqk¾lrKhla l%shd;aul fõ'

WodyrK 2 f;aÍu iys; mqk¾lrK mej;Su 36 35 34 33 32 31

kd.hska iy bKsux l%Svdj wjika jk ;=re isÿ 25 26 27 28 29 30


lrk wjia:dj oelafjk mqk¾lrKh ;=< f;aÍu
24 23 22 21 20 19
iys; l%uf,aLh i,lkak'
13 14 15 16 17 18

12 11 10 9 8 7

1 2 3 4 5 6
rEmh 3'4 - kd.hska iy bKsux l%Svdj

37
wdrïNh

odÿ legh fmr<Su

w.h ,nd .kak

w.hg iudk fldgq ixLHdjla olajd b;a;d bÈßhg f.k hkak

bKsu. Èf.a tys


bKsu.l mduq, iys; Tõ
fl<jr fldgqjg b;a;d
fldgqjg meñKsfha o@ f.k hk f,i oekaùu

ke;

kd.hl=f.a ysi iys; Tõ kd.hd Èf.a j,s.h


fldgqjg meñKsfha o@ msysá fldgqjg b;a;d
f.k hk f,i oekaùu
ke;

fldgqfõ wxlh >= 36 o@


ke;

l%Svdj wjika nj fmkajkak

ksudj

.e,Sï igyk 8

38
0
0
36 36

odÿ legh Wv oukak 2


w.h lSho @

la b; a;d bÈßhg f.k hkak 4


bksu.l mduq, iys; fldgqjg meñ‚fhao @


bksu. osf.a tys fl<jr fldgqjg b;a;d f.k hkak
fldgqfõ wxlh lSho @

kd.hdf.a ysi iys; fldgqjg meñ‚fhao@


kd.hd osf.a j,s.h ksujk fldgqjg b;a;d f.k hkak
fldgqfõ wxlh lSho@
o@

l%Svdj wjika fõ' 2

Scratch l%uf,aLh 11

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 3'2 iy 3'3 n,kak'

39
3'7 wrdj iys; l%uf,aL f.dvke.Su
wrdjla (array) hkq l=ula o@
l%uf,aLfha § w.hhka ;ekam;a lsÍu i`oyd úp,H fhdod .ekSu ms<sn`oj
Tn 7 fY%aKsfha § wOHhkh l< lreKq isysm;a lrkak' tys § ;ekam;a l< hq;=
w.hhka ixLHdjg iudk úp,H ixLHdjla Ndú; l< hq;= fõ'
ksoiqkla f,i idudkH oekSu m%Yak m;% 5lg ms<s;=re imhd ,nd .;a ,l=Kq
;ekam;a lr .ekSfï wjia:dj i,luq'
fuys § ,l=Kq wjia:d 5la i`oyd ;ekam;a lsÍug isÿ jk ksid úp,H 5la
wjYH fõ'
tu úp,H marks_1, marks_2, marks_3, marks_4, marks_5 wdldrfhka
fhdod .; yels fõ' túg isiqjd ,nd.;a ,l=Kq tu úp,Hj, ;ekam;a l< yels fõ'
m%Yak m;% 5 i`oyd isiqjd ,nd .;a ,l=Kq ms<sfj<ska 78, 85, 69, 93, 87 hehs is;uq'
78 85 69 93 87
marks_1 marks_2 marks_3 marks_4 marks_5

w.hhka ;ekam;a lsÍu i`oyd úp,H Ndú;fha § tla úp,Hhlg tla kduhla
ne.ska ish¨ u úp,H kï lsÍug isÿfõ' úp,H m%udKh jeä jk úg fuh ;rula
wmyiq ld¾hhla fõ' ;j o l%uf,aLh ixlS¾K jk w;r tys m%udKh wêl f,i
jeäùula isÿfõ' tjeks wjia:dj, l%uf,aL ieliSfï § wrdj Ndú; lrkq ,efí'
wrdjla hkq w.hhka ´kE u m%udKhla ;ks kduhlska ;ekam;a lsÍug yels
o;a; jHqyhls' wrdj Ndú;h u.ska l%uf,aL ieliSu ksid ixlS¾K nj iy Wmfoia
m%udKh wju lr .ekSug yels fõ'

wrdjla iE§u
Scratch j, wrdjla ,ehsia;=jla (list) f,i olajd we;' my; oelafjk mßÈ
wrdjla f.dvke.sh yels h'
i;=kaf.a kï we;=<;a lsÍug Animal wrdj f.dvke.Su'
1' Data j,ska Make a List f;darkak'
2' wrdj i|yd kula ,nd fokak'
3' For this sprite only f;darkak'
4' OK lrkak'

40
Data

rEmh 3'4 - wrdjla iE§u


by; mshjr wkq.ukh l< miq Animal wrdjg wod< Wmfoia ldKav my; rEmfha
oelafjk mßÈ Èiafõ'

Make a Variable

Make a List

thing

thing 1

1 thing

thing


Scratch l%uf,aLh 12

41
wrdjlg wjhj we;=<;a lsÍu

ksoiqkla f,i rgj,a 5 l kï we;=<;a lsÍug Country kï jQ wrdj ks¾udKh


l< miqj tau wrdjg wjhj we;=<;a lsÍu i|yd my; oelafjk l%uf,aLh fhdod
.; yels h'

all

5
Enter the Country

Scratch l%uf,aLh 13

wrdjl we;s o;a; m%;sodkh lsÍu


Country kï jQ wrdjg o;a; wdodkh l< miqj my; oelafjk l%uf,aLh
u.ska tu wrdfõ we;s wjhj m%;sodkh l< yels h'

Scratch l%uf,aLh 14

fuys v_con hkq úp,Hhla jk w;r Country hkq wrdfõ ku fõ'


ksoiqkla f,i isiqka 5 fofkl=f.a kï iy ,l=Kq ;ekam;a lsÍug úp,H
Ndú;fhka yd wrdj Ndú;fhka l%uf,aL folla f.dvk.uq'

42
Tnf.a ku l=ulao @

Tnf.a ,l=Kq lSho @


5
Tnf.a ku l=ulao @
Tnf.a ku l=ulao @

Tnf.a ,l=Kq lSho @ Tnf.a ,l=Kq lSho @

Tnf.a ku l=ulao @

Tnf.a ,l=Kq lSho @


mqk¾lrKh iys; l%uf,aLh 16

Tnf.a ku l=ulao @

1 1
Tnf.a ,l=Kq lSho @
2 2
3 3
Tnf.a ku l=ulao @
4 4
5 5
Tnf.a ,l=Kq lSho @

kï wrdj ,l=Kq wrdj


úp,H iys; l%uf,aLh 15
wrdj fhdod .ekSu ksid Wmfoia ldKav wjYH jdr .Kkla mqk¾lrKh
lsÍug yelshdj we;'
tu ksid l%uf,aLj, úYd,;ajh wvq lr .ekSug yels fõ'

igyk - Scratch j, wrdjla List f,i y`ÿkajkq ,efí'

mdif,a oekqu ñkqu ;r.hla i`oyd isiqka f;dard .ekSu msKsi iïuqL
mÍlaIKhlg fmkS isá isiqka w;ßka ,l=Kq 75 lg jvd jeäfhka ,nd .kakd
isiqka f;dard m;a lsÍug mdif,a úÿy,am;s;=ud ;SrKh lr we;' fï i`oyd isiqka 10
fofkl= iïuqL mÍlaIKhg fmkS isàug kshñ; h'
fuys § ku iy ,l=Kq wrdjka foll ;ekam;a lr ,l=Kq wrdfjka 75
g jeä wh f;dard ku iu. f;aÍ m;aj weoao@ keoao@ hkak mÍlaId lsÍu i`oyd
ks¾udKh lrk ,o my; l%uf,aLh wOHhkh lrkak'

43
all
all
0
5
Tnf.a ku l=ulao @

Tnf.a ,l=Kq lSho @

1
5

75

f;aÍ m;aj we; 2

f;aÍ m;aj ke; 2

Scratch l%uf,aLh 17

3'8 .eg¨jla úfhdackh lr l%uf,aL f.dvke.Su


úfhdackh lsÍu hkq wkqfldgiaj,g fjka lr,Su fõ' .eg¨jla l=vd
fldgiaj,g fjka l< miq th ir, jk neúka úi`§ug myiq fõ'
ksoiqkla f,i ixLHd oyhl idudkH w.h fiùu i,luq' fuu .eg¨j
my; oelafjk fia wkqfldgia lsysmhlg fjka l< yels h'
1' ixLHd oyhla wdodkh lsÍu

10
ixLHdj we;=,;a lrkak

Scratch l%uf,aLh 18

44
2' ixLHd oyfhys tl;=j fiùu
0
1
10

Scratch l%uf,aLh 19

3' tl;=j oyfhka fnod idudkH w.h fiùu

10

Scratch l%uf,aLh 20

4' idudkH w.h m%;sodkh lsÍu

idudkH w.h 2

Scratch l%uf,aLh 21
fuu wkqfldgiaj,g wod< l%uf,aL fldgia wkqms<sfj<g talrdYs lsÍfuka
ixLHd oyhl idudkH w.h ksjerÈ j fiùug iqÿiq l%uf,aLh ks¾udKh l< yels
h'

all
10
ixLHdj we;=,;a lrkak

0
1
10

10

idudkH w.h 2

Scratch l%uf,aLh 22

45
l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 3'4 n,kak'

idrdxYh
m%ldYhla fyda m%ldY lsysmhla fyda kej; kej; isÿùu mqk¾lrKh f,i
ye`Èkafõ'
mqk¾lrKh wdrïNùu fyda wjikaùu hïlsis fldkafoaishlg wkqj isÿfõ'
Scrach mqk¾lrK md,k jHqy 3 ls'
(i) ksYaÑ; jdr .Kkla mqk¾lrKh lsÍfï md,k jHqyh
10

(ii) fldkafoaishla ;Dma; jk fia mqk¾lrKh lsÍfï


md,k jHqyh

(iii) kej;Sulska f;drj mqk¾lrKh lsÍfï md,k jHqyh

mqk¾lrKh ;=< isÿjk mqk¾lrKh kSä; mqk¾lrKhla


f,i ye`Èkafõ'
kSä; mqk¾lrK wjia:d lsysmhls'
(i) fldkafoaishla ;Dma; jk f;la ksYaÑ; jdr .Kkla mqk¾lrKh ùu

10

(ii) fkdkj;ajd u ksYaÑ; jdr .Kkla mqk¾lrKhùu


(iii) fkdkj;ajd u fldkafoaishla ;Dma; jk f;la mqk¾lrKhùu
wrdjla hkq w.hhka ´kE u m%udKhla ;ks kduhlska ;ekam;a lsÍug yels o;a;
jHqyhls'
.eg¨jla úfhdackh lsÍfuka l%uf,aL ks¾udKh lsÍu myiq fõ'

46
4 laIqø md,l Ndú;h

fuu tallh yeoEÍfuka Tng"


² ixfõol u.ska l%shd;aul jk WmlrK y`ÿkd .ekSug
² ixfõol u.ska ,nd .kakd o;a; ilia lr m%;sodkh ùu md,kh jk
wdldrh y`ÿkd .ekSug iy md,kh lsÍug iqÿiq fla;kh f.dvke.Sug

wjfndaOhla ,efnkq we;'

4'1 laIqø md,l ye`Èkaùu

tal kï we;a;' br mEhSu"


br neiSu y÷kd .; yels
ixfõolhla fhdodf.k fïjd
br;a mdh,d' ta;a ;j u iajhxl%Sxhj ksjd oeóug;a
ùÈ myka oe,afjkjd' kej;;a oe,aùug;a l%uhla
úÿ,sh kdia;s lsÍu yß Ndú; lr,d fï kdia;sh
u wmrdOhla fkao@ wju lr .kak mq¿jka'

tfyu ixfõol .ek


uu kï wy,d keye'
tajd md,kh fjkafka
fldfydu o@

47
mfiys ;;a;ajh y÷kd .ekSu" mßirfha
WIaK;ajh uek .ekSu jeks mßirfha
isÿjk fndfyda fjkiaùï y÷kd.;
yels ixfõol j¾. ;sfhkjd' úfYaIs;
jQ mß.Kl l%uf,aL fhdodf.k tajd
md,kh lrkak mq¿jka'

ixfõol fhdod .ksñka mdßißl fjkiaùï y÷kd .ksuq


ixfõol (sensors) fhdod .ksñka mdßißl fjkiaùï y÷kd .ekSug;a
Bg wkqrEmSj wjYH f;dr;=re ,nd .ekSug;a fuu ixfõol mß.Kl moaO;shlg
iïnkaO l< hq;= h'
mß.Kl moaO;shl uQ,sl ld¾hhkA jkafka o;a; wdodkh fyda /ialsÍu;a"
,nd § we;s úOdkhkag wkqj tajd ilia lsÍu;a wjidkfha wjYH f;dr;=re m%;sodkh
lsÍu;a h'
o;a; wdodkh fyda wjYH f;dr;=re
ilia lsÍu
/ia lr .ekSu m%;sodkh lsÍu
fuys § ixfõol u.ska ,nd .kakd fyda /ialr .kakd o;a; laIqø md,lh
u.ska wm úiska ,nd § we;s Wmfoiaj,g wkqj ilia lr wmg wjYH wdldrhg
m%;sodkh ,nd fohs' my; oelafjkafka laIqømd,l mokï lr.;a fhojqula i`oyd
WodyrKhls'

laIqø
wdf,dal md,lh
ixfõolh (micro
(light sensor) controller)

wdodkh l%shdj,sh m%;sodkh

48
wdf,dal ixfõolh u.ska /ialr .;a o;a;" laIqø md,lh úiska ilia lr
n,anh oe,aùu fyda ksùu fyda isÿ lrhs' fuu ilia lsÍug wjYH úOdk l%uf,aLhla
u.ska laIqø md,lhg wm úiska ,nd Èh hq;= fõ'

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 4'1 n,kak'


\\

igyk - laIqø md,l


fuh" Ñmhla (chip)
f,i mj;sk w;r fuhg
wjYH mßÈ Wmfoia ,nd
§" wjYH ld¾hhl fhoúh
yels h' fuhg ,nd fokq
,nk Wmfoia wkqj hï l%shdj,shla isÿl< yel'
laIqø md,l wka;¾.;h
fuys wka;¾.;h ir,j oelaj
a j
q fyd;a th fldgia y;rlska hql;
a fõ'
1' uOH ieliqï tallh (Central Processing Unit - CPU)
,efnk wdodk ieliSulska miqj m%;os dk njg m;alÍ
s fï l%h
s dj,sh
fuu.ska isÿ flf¾'
2' u;lh (memory)
fuu u;lh m%Odk fldgia follg fjka fõ'
i. kYH fkdjk (non-volatile) u;lh
tkï úÿ,sh fkdue;s úg o fuu u;lh fkduelS mj;S' laIqø
md,lh Ndú; lr isÿ l< hq;= l%shdj,shlg wod< fla;hka fuh ;=<
wka;¾.; lr we;'
ii. kYH (volatile) u;lh
kYH u;lh hkq úÿ,sh fkdue;s úg uelS hk u;lh h' fuh
mß.Klhl RAM (Random Access Memory) f,i l%shd lrhs' uOH
ieliqï tallh u; o;a; iy Wmfoia .uka lsÍug fmr tu o;a; iy
Wmfoia r`ojd ;nd .kakd ia:dkh fuh fõ'
3' moaO;s fydardj (system clock)
moaO;s fydardj hkq mß.Kl moaO;shl we;s iEu wNHka;r
ixrplhlau (component) iuuqyq¾:lrKh (syncronize) lrkakd jQ
úoHq;a Wmdx.hls'

49
4' m¾hkak Wmdx. (peripherals)
wdodk ,nd .kakd yd m%;sodk ,nd fok l=vd w.% (pins) fuu
.Khg wh;a fõ' fuu wdodk oaúiu (analog)" ixLHdxl (digital) hk
wdldr folg u ,nd .kakd w;r" m%;sodkh ixLHdxl fõ'

ixfõol iy laIqø md,l Ndú; flfrk WmlrK


iQ¾h n,fhka l%shd;aul jk úÿ,s ,dïmq (solar lamp)
fuys iQ¾h fldaI" laIqø md,lh iy wdf,dal
ixfõ§ ixfõolh u.ska mßirh w`ÿre wjia:dfõ §
wdf,dal myk o,ajk w;r wdf,dalh we;s úg th
fkdoe,afõ' fï u.ska úÿ,sh wmf;a hdu wju l<
yel'
frÈ fidaok hka;%h (washing machine)
fuys § mßYS,l úiska frÈ fia§ug wjYH
Wmfoia frÈ fidaok hka;%fha fnd;a;ï Ndú;
lr fuys we;s laIqø md,lh fj; ,ndÿka miq tu
Wmfoia wkqj frÈ fia§u iajhxl%Sh j isÿ flf¾'
laIqø ;rx. W`ÿk (microwave oven)
fuys we;s laIqø md,lh u.ska WIaK;ajh hï
ksYaÑ; ld,hla r`ojd ;ndf.k tu ld,h wjidkfha
§ l%shdj,sh k;r flf¾' ^fuys WIaK;ajh" ld,h
wdÈh Ndú; lrkakd úiska ,nd Èh hq;= h'&

jeo.;a
;ks mqjre mß.Klhla (Single Board Computer-SBC)
;ks mqjre mß.Klhla hkq ;ks mßm: mqjrejla u; u;lh" wdodk"
m%;sodk laIqø md,lh iy wfkl=;A wjYH wx. we;=<;a mß.Klhls'
Wod - Raspberry pi
;ks Ñmfha mß.Klhla (Single Chip Computer-SCC)
uOH ieliqï tallh" wdodk m%;sodk iy u;lh ;ks wkql,s;
mßm:hla (IC) ;=<g we;=<;a lsÍfuka ilia lrk ,o mß.Klhls'
Wod - Arduino chip

50
4'2 laIqømd,l m%dfhda.slj Ndú; lsÍu
ixfõol iy laIqø md,l iys; fuj,ï lÜg,hla (microcontroller based
kit) fhdod .ksñka wmg wjYH wdldrhg m%;sodk ,nd .; yel' fï i|yd nyq,j
fhdod .kq ,nk laIqø md,l fuj,ï lÜg, lsysmhla my; oelafõ'


my; fjí wvúj,ska fuu fuj,ï lÜg, ms<sn`o jeäÿr
micro:bit
f;dr;=re ,nd .; yel'
Arduino
www.microbit.co.uk
Raspberry pi
www.ardino.cc, www.raspberry.org
micro:bit yd Arduino hk laIqø md,l ms<sn`oj fuu mßÉfþofha § jeäÿr wOHhkh
flf¾'
micro:bit
fuh BBC wdh;kh u.ska ksmojd we;s laIqø md,l fudähq,hla
(microcontroller module) jk w;r fuhg wdodk ,nd§u iy tu wdodk
l%shdj,shlg ,lalr m%;sodk ,nd.ekSu isÿl< yel' fuh ;=< u;lhka o wka;¾.;
fõ' tu ksid mß.Klhl uQ,sl ,laIK fuu mqjrefõ o olakg ,efnhs' Bg
wu;rj ixfõol lsysmhla o fuh ;=< wka;¾.; lr we;' fuys ieleiau my;
oelafõ'
micro:bit laIqø md,l fudähq,fhys bÈßmi

4 cm B

1
A

2 3 4 5
rEmh 4'1 - micro:bit laIqø md,l fudähq,fhys bÈßmi

51
1 l%uf,aLkh l< yels fnd;a;ï (programmable buttons) - A, B kï fla; .;
l< yels fnd;a;ï folla we;'

2 ixLHdxl yd oaúiu ;=vq (digital/analogue pins) - mß.Klhg iïnkaO lsÍu


i`oyd laIqø USB flfjkshla (micro USB port) msysgd we;'

3 fjka fjkAj l%uf,aLkh l< yels LED (individually programmable


LEDs) - LED n,an fudähq,h ;=< u ;sfnk w;r m%;sodk ,nd.ekSug fjk
u LED n,an iïnkaO lsÍu wjYH fkdfõ'

4 úÿ,s iïnkaOl flfjksh (power connecting port)


5 N+.; flfjksh (ground back port)

micro:bit laIqø md,l fudähq,fhys miqmi

7 8
6
9

10 11

rEmh 4'2 - micro:bit laIqø md,l fudähq,fhys msgqmi

52
6 íÆgQ;a iqyqre wekagkdj (Bluetooth Smart antenna) - Bluetooth u.ska
WmlrK iïnkaO lsÍug iy .=jkaúÿ,s ;rx. iïfm%aIKhg wjYH Bluetooth
wekagkdjla we;'
7 laIqø md,lh
8 laIqø USB flfjksh (Micro USB port) - mß.Klhg iïnkaO lsÍug
9 fldaI iïnkaOlh (battery connector) - 3V fjda,aàh;djlska hq;= ndysr n,
iemhqula ,ndÈh yel'

10 ;ajrK ógrh iy ud,sudj (accelerometer and compass) - fudähq,h ;=< u


ixfõol lsysmhla wka;¾.; fõ'

11 ;=vq w.% iïnkaOlh (pin edge connector)

mß.Klhg micro:bit fudähq,h iïnkaO lsÍu


fuu fudähq,h laIqø USB flan,hla Ndú; lr mß.Klhg iïnkaO l<
hq;= h' th my; rEmfha olajd we;'

laIqø USB micro:bit


flan,h fudähq,h
mß.Klh
rEmh 4'3 - micro:bit fudähq,h iïnkaO lsÍu
fufia iïnkaO l< miq mß.Klh ;=< .nvd lsÍfï tallhla (storage
unit) f,i fuh fmkakqï lrhs'
Computer
Local Disk (C:)
Local Disk (D:)
Local Disk (E:)
MICRO BIT (G:)

rEmh 4'4 - micro:bit .nvd lsÍfï tallhla f,i

53
micro:bit fudähq,h fla;kh lsÍu
www.makecode.com hk fjí wvúfhys micro:bit Code hkak Ndú; lr
ud¾..; (online) wdldrhg fuh fla;kh l< hq;= h' fï i`oyd myiq l%uhla
y`ÿkajd § we;s w;r th u.ska wjYH mshjr weo oeóu (drag and drop) u.ska
fla;kh lsÍu myiq lr we;'

rEmh 4'5 - micro:bit fla;kh


fï wkqj wdOqkslhl==g jqj o fuu l%shdj,sh myiqfjka isÿ l< yel' fuys
;j úfYaIhla jkafka fuu fla;k ljq¿j isxy, NdIdfjka o my; mßÈ ,nd .;
yelsùuhs'

More

Untitled

rEmh 4'6 - micro:bit fla;kh isxy, NdIdfjka

54
fï i`oyd More → Language → Sinhala hk mshjr wkq.ukh l< hq;= h'
fuu fla; ilia l< úg u tys l%shdj,sh ldKav ixialdrlh (Block
editor) ;=< wka;¾.; micro:bit fudähq,fha wkqrej u.ska o¾Ykh l< yelsfõ'

micro:bit fudähq,h m%dfhda.slj Ndú; lsÍu

www.makecode.micro:bit.org fjí wvúh ;=<g msúi tys Projects → New


Project u.ska kj jHdmD;shla ,nd.kak' ^rEmh 4'7 n,kak&

rEmh 4'7 - micro:bit kj jHdmD;shla ,nd .ekSu

túg by; rEmh 4'7 mßÈ o¾Ykh jk w;r fuys blocks hkak la,sla l<
úg blocks iïnkaO lsÍfuka myiqfjka fla; .; lsÍu isÿ lr .; yel' tfia
fkdue;skï Java scripts, Python, C++ jeks mß.Kl NdId l%uf,aL Ndú; lr fla;
.; lsÍu isÿlr .; yel'
fuys § kj jHdmD;shla ,nd.;a úg" fla; ixialdrlh ;=< my; rEmh 4'8
ys oelafjk ldKav (blocks) fol o¾Ykh fõ'

55
kej; kej;
wdrïNl
isÿúh hq;= l%shd
l%shdj fuh
fuh ;=<g
;=< wka;¾.;
wka;¾.;
flf¾'
flf¾'

rEmh 4'8 - fla; ixialdrlh ;=< we;s ldKav

kj ldKav ,nd .ekSug ldKav ixialdrlfhys rEmh 4'9 ys my; oelafjk


fukq (menu) Ndú; flf¾'

rEmh 4'9 - ldKav ixialdrlfhys fukq

56
fuys Basic fukqj u.ska my; oelafjk ldKav ,nd.; yel'

wxlhlA o¾Ykh lsÍug

LED 25 Ndú; lr úúO rgd


ieliSug

fuh ;=< wka;¾.; LED


rgdjla f;dard .ekSug

hï h;=re,shkh lrk ,o
fldgila o¾Ykh lsÍug

hï l%shdjla i`oyd ñ,s


;;amrj,ska úrduhla
,nd§ug

o¾Ykh flfrk o;a;


uld oeóug

wrdj o¾Ykh lsÍug

rEmh 4'10 - Basic fukqj ;=< we;s ldKav

57
fuys Input fukqj u.ska my; oelafjk ldKav ,nd.; yel'

A A, B fnd;a;ï u.ska isÿlr


.; yels l%shd wka;¾.;
lsÍug

shake fudähq,h p,kh" msysàu


fjkia lsÍfuka isÿ lr .;
yels l%shd wka;¾.; lsÍug

P PO, P1, P2 hk Pin Ndú;


lr isÿlr .; yels l%shd
wka;¾.; lsÍug

X ;ajrK ixfõolfha
o;a;h o¾Ykh lsÍug
wdf,dal ixfõolfha
o;a;h o¾Ykh lsÍug

ÈYd ixfõolfha o;a;h


o¾Ykh lsÍug
WIaK;aj ixfõolfha
o;a;h o¾Ykh lsÍug

rEmh 4'11 - Input fukqj ;=< we;s ldKav

ldKav ixiaaldrlfhys iy wfkl=;a fukqj, olakg ,efnk ldKav


lsysmhla my; oelafjk l%shdldrlïj, § Ndú; flf¾'

58
l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 4'2 iy 4'3 n,kak'

Arduino

fuh Atmel iud.u úiska ilia lrk ,o laIqø md,lhls' fuh my; oelafjk
fldgiaj,ska iukaú; mqjrejls' fuhg wdodk ,nd§u yd tu wdodk l%shdj,shlg
,lalr m%;sodk ,nd.ekSu l< yels w;r fuh ;=< u;lhka o wka;¾.; fõ' tu
ksid mß.Klhl uQ,sl ,laIK fuu mqjrefõ o olakg ,efnhs'

ixLHdxl ;=vq (Digital Pins)

MINI
USB
1

úÿ,s kshdulh
- (Power
Regulator) ATMEGA328p
2 6

3
DC úÿ,s
iemhqu -
(DC Power)

4 5
Power Pins m%;siu ;=vq
(Analog Pins)
rEmh 4'12 - Arduino Board

59
j.=j 4'1 - Arduino mqjrefjys fldgia
MINI USB

1 mß.Klh yd iïnkaO lsÍug

úÿ,s kshdulh

laIqø md,l fuj,ug ,nd fok fjda,aàh;dj


2
md,kh lsÍug fuh Ndú; flf¾'

DC úÿ,s iemhqu Arduino laIqø md,l fuj,u mß.Klhg iïnkaO


lr we;s úg mqjrefjys l%shdldß;ajhg wjYH 5V
3 úÿ,s m%udKhla mß.Klfhka ,nd .kakd w;r"
tfia fkdjk úg úÿ,s n,h ndysßka ,nd §ug
fuh Ndú; flf¾'

Power Pins
mqjrefjka ndysr mßm:hlg úÿ,s n,h ,nd
4 .ekSug yd mqjrefjys hï l%shdldrlï md,kh
lsÍug fuh Ndú; flf¾'

m%;siu ;=vq

5 m%;siu wdodk mqjrejg ,nd §ug Ndú; flf¾'

ATMEGA328p
fuh Arduino Uno mqjrefjys olakg ,efnk micro
6 controller Ñmh fõ' ATMEL iud.u úiska fuh
ksIm
a dokh lr we;'

ixLHdxl ;=vq

7 ixLHdxl wdodk" m%;sodk i`oyd Ndú; flf¾'

60
j¾;udkfha Ndú; jk Arduino mqjre w;=frka lsysmhla my; oelafõ'

Arduino Uno mqjrej

Arduino Mega mqjrej

Arduino Nano mqjrej

Arduino Micro mqjrej


by; i`oyka l< Arduino mqjre w;=frka Arduino Uno mqjrej Ndú; lr tys
l%shdldß;ajh wOHhkh lsÍu fuu tallh ;=< § isÿ lrkq ,nhs'

61
laIqø md,lhg iïnkaO lrk fjk;a Wmdx.
1. Bread board tflys ieleiau
fuys § fuhg iïnkaO lrkq ,nk wu;r WmlrK y`ÿkd.ekSug wjYH
fõ' tajd my; mßÈ fõ'

+ w.%
- w.%

rEmh 4'13 - Bread board tflys ieleiau

mßm:hla ilia lsÍfï §" Bhï Ndú; lr mEiaiSulska f;drj" mßm:fha fldgia
iïnkaO lsÍug fuh Ndú; flf¾'
² fuys + w.%j,g wod< isÿre tlg iïnkaO lr we;'
² fuys - w.%j,g wod< isÿre tlg iïnkaO lr we;'
² rEmigyfka oelafjk mßÈ fld< j¾Kfhka igyka lr we;s isÿre mylska hq;=
fldgia fjk fjk u tlg iïnkaO lr we;'
2. wdf,dal úfudapl vfhdav (Light Emitting Diode - LED)

wdf,dal úfudapl vfhdav hkq úÿ,sh
.uka lrk úg wdf,dAlh úfudapkh lrk
vfhdavhls' - w.%h
vfhdavj, úoHq;h .uka lrkafka tla
ÈYdjlg muKs'
+ w.%h
rEmh 4'14 - wdf,dal úfudapl vfhdav
3. ixfõol (sensors)

ixfõolhla hkq ndysr mßirfha isÿjk fjkiaùïj,g wod< ñkqï iajhxl%Sh


j ,nd .ekSug Ndú; flfrk WmlrKhs'

62
(i) Passive Infrared Sensor (PIR) ixfõol
ñksia isrefrka mssgjk wfOdarla; lsrK ixfõokh lr.ekSu fuu.ska isÿ
jk w;r" tu wjia:dfõ hï fjda,aàh;djla iys; m%;sodkhla o fuu.ska ,ndfohs'
^rEmh 4'15 n,kak&
OUT VCC
GND

ixfõ§;dj
óg¾ 7 olajd
GND mudùfï
OUT VCC (+5V) ld,h
rEmh 4'15 - PIR (Passive Infrared Sensor) ixfõolfha bÈßmi yd msgqmi fmkqu

² GND - fuh RK w.%h fjhs'


² VCC - fuh Ok w.%h jk w;r thg + 5 l fjda,aàh;djla ,ndÈh hq;= h'
² OUT - m%;sodkh fuu.ska ,ndfohs' ^3'3 l fjda,àh;djla&

fuys ly mdáka olajd we;s iSreudre l< yels ia:dk fol ie,l+ úg
tllska ixfõokh jk ÿr fjkia l< yels w;r" wfkla ia:dkfhka ixfõokfha
m%;sodkh ,nd§ug .; jk ld,h fjkia l< yel'

(ii) w;sèjks ;rx. (ultrasonic waves) ixfõolh


fuu ixfõolfha isg hï jia;=jlg we;s ÿr .Kkh lsÍu fï u.ska isÿ
lrkq ,nhs' fuu .Kkh lsÍu isÿ lrkq ,nkafka ixfõolfhka ksl=;a lrkq ,nk
w;sèjks ;rx. wjg jia;=j, .eà kej; tu lsrKh mrdj¾;kfhka ixfõolhg
<`.dùug .;jk ld,h wkqjhs' ^rEmh 4'16 n,kak&

ndOlh

rEmh 4'16 - w;sèjks ;rx.

63
fuu ixfõolfha l%shdldÍ;ajh jjq,l= úiska ;u .ukau. fidhd .kq ,nk
l%ufõohg iudk fõ' ^rEmh 4'17 n,kak&

w;sèjks ;rx. (ultrasonic waves)

fodaxldrh (echo)
rEmh 4'17 - w;sèjks ixfõolfha l%shdldÍ;ajh i`oyd WodyrK

w;s èjks ixfõolfha w.% my; rEmfha mßÈ fõ'

VCC (5V) GND


TRIGGER (5V) Echo Pin
rEmh 4'18 - ixfõolfha w.%

² GND - fuh RK w.%h fjhs'


² VCC - fuh Ok w.%h jk w;r thg + 5 l fjda,aàh;djla ,ndÈh hq;= h'
² TRIGGER - wdodkh .kS'
² ECHO - m%;sodkh fohs'

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 4'4" 4'5 iy 4'6 n,kak'

64
idrdxYh
² laIqø md,l wka;¾.;h
uOH ieliqï tallh (Central Processing Unit)
u;lh (memory)
moaO;s fydardj (system clock)
Wmdx. (peripherals)

² Microcontroller Ndú; jk WmlrKj,ska iuyrla


laIqø ;rx. W`ÿk (microwave oven)
frÈ fidaok hka;%h (washing machine)
iQ¾h n, myk (solar lamp)
r:jdyk ix{d myka (traffic light)
mß.Kl uqølh (computer printer)
¥ria: md,l (remote controllers)

Microcontroller wka;¾.; úúO j¾.fha mqjre


1. micro:bit
2. Arduino
3. Raspberry pi
² fuu mqjre mß.Klhg iïnkaO lr fla; .; lsÍu isÿl< hq;=hs' úfYaIfhka
u uhsfl%dìÜ (micro:bit) Ndú;fha § tys íf,dla ixialdrlh (Block Editor)
Ndú; lr myiqfjka fla; .; lsÍu isÿl< yel'

65
5 mß.Kl cd,lrKh

fuu tallh yeoEÍfuka Tng"


² mß.Kl cd, iy tajdfha uQ,sl Wmdx.
² mß.Kl cd, u.ska ikaksfõokh
² mß.Kl cd, u.ska iïm;a fmdÿfõ Ndú;h

ms<sn`o wjfndaOhla ,efnkq we;'

5'1 mß.Kl cd,

uf.a ,smsfha uqøK msgm;la


uu ì;a;s mqj;am;g fï ,nd .kak;a ´kE' ta;a
mß.Klfhka ilia lrmq uqøK hka;%h iïnkaO
,smsfha uDÿ msgm; wfkla lr,d ;sfhkafk Thdf.a
whg;a fmkajkak wdihs' mß.Klhg fka o@ oeka
myiq l%uhla ;sfhkjd o@ fudlo ux lrkafka@

wehs Thd,d okafka keoao fï


úoHd.drfha mß.Kl tlsfkl iïnkaO
lr,hs ;sfhkafk' ta ksid wmsg myiqfjka
u tajd w;r uDÿ msgm;a yqjudre lr
.kak;a ´kE u mß.Klhl isg uqøK
msgm;a .kak;a mq¿jka'

66
mdi,l" mß.Kl úoHd.drhl fyda fjk;a wdh;khl fyda we;s mß.Kl
tlsfkl yd iïnkaO lsÍu mß.Kl cd, .; lsÍu kï fõ'

mß.Kl cd, .; lsÍfuka ,efnk jdis lsysmhla

laIKsl mKsjqv
iy Bfï,a u.ska
cd,h Ndú;
lrkakka iu. Ñ;%l" mska;+r"
ikaksfõokh l< PdhdrEm" .S;" ùäfhda
yelsùu jeks úúO wdlD;sj,
wka;¾cd,hg
iïnkaOùug f.dkq fmdÿfõ Ndú;
yelsùu lsÍug yelsùu

mß.Kl cd, Tn leu;s mß.Kl


.; lsÍfï jdis l%Svd iy fjk;a
oDVdx. iy uDÿldx. fmdÿfõ
uDÿldx. Ndú; lsÍug yels
fmdÿfõ Ndú; ùu
lsÍug yelsùu
o;a; we;=<;a
f.dkq ;udg jeo.;a
fiajdodhlhl f;dr;=re cd,fha
(server) .nvd wdphkhl (storage)
lr we;s neúka ;ekam;a lr ;eîfï
o;a; Wmia: lsÍu yelshdj
(backup) myiq
ùu

rEmh 5'1 - mß.Kl cd,.; lsÍfuka we;s jdis

67
mß.Kl cd, iïnkaO lsÍfï § fhdod .kq ,nk udOH

/yeka iys; l%uh /yeka rys; l%uh


rEmh 5'2 - mß.Kl cd, iïnkaO lsÍug fhdod .kq ,nk udOH

/yeka iys; cd,lrKfha § Ndú; jk udOH

m%ldY ;ka;= flan, weUß hq., flan,


rEmh 5'3 - /yeka iys; cd,lrKfha § Ndú; jk udOH

/yeka rys; l%ufha §


Ndú; jk udOH

wfOdarla; ;rx. íÆgQ;a wi-fi ;rx. f¾äfhda ;rx.


(infrared waves) (bluetooth) (wi-fi waves) (radio waves)

rEmh 5'4 - /yeka rys; cd,lrKfha § Ndú; jk udOH

68
j.=j 5'1 - mß.Kl cd,lrKhg wjYH uQ,sl Wmdx.

mß.Kl cd, .; lsÍug wjYH uQ,sl Wmdx.


cd,hla ;=< uDÿldx." oDVdx." f.dkq iy
mKsjqv l<ukdlrKh fiajdodhlh u.ska isÿ
l< yel' wod< uDÿldx. ia:dmkh lrk ,o
idudkH mß.Klhla o fiajdodhl f,i Ndú;
l< yels h'

fiajdodhl
mß.Kl folla fyda Bg jeä m%udKhla
fyda w;r iïnkaO;djla f.dvke.Su i`oyd
ueÈy;alre f,i l%shd lrkafka iaúphhs'
cd,fha we;s mß.Klhlska fjk;a mß.Klhlg
fyda Wmdx.hlg fyda mKsúvhla fyda o;a; fyda
hjk úg fyda wod< mß.Klh fyda Wmdx.h
fyda ksjerÈj y`ÿkdf.k thg" tu mKsúvh iaúph
fyda o;a; fyda ,nd fohs'
Wod - tla mß.Klhlska uqøK úOdkh ÿka
úg" tu mKsúvh iaúph yryd th ,eìh hq;=
Wmdx.h - tkï uqølh - fj; hjkq ,nhs'

cd,lrK w;=re uqyqK;a ldâm;la (Network


Interface Card- NIC)

cd,lrK w;=re uqyqK;a ldâm;

RJ45 iïnkaOl iys; flan,a

RJ45 flan,h

69


igyk - ux yiqrej
ux yiqrej Ndú; lrkqfha tla mß.Kl cd,hla
mßndysr fjk;a mß.Kl cd,hlg fyda wka;¾cd,hg
fyda iïnkaO lsÍu i|yd h' Tn isák mß.Klh fyda cd,h
myiqfjka u wka;¾cd,hg iïnkaO lsÍug ux yiqrej Wmldr
fõ'
by; WmlrK Ndú; lr mß.Kl folla cd, .; lr we;s wdldrh my;
WodyrKfha oelafõ'

rEmh 5'5 - mß.Kl folla cd,.; lsÍu

mß.Kl cd,hl wdlD;shla


my; 5'6 rEmfha oelafjk mßÈ mß.Kl iaúph yryd fiajdodhl mß.Klhg
iïnkaO fõ'

mß.Klh 4

mß.Klh 3
fiajdodhlh
iaúph

mß.Klh 1 mß.Klh 2

rEmh 5'6 - mß.Kl cd,hl wdlD;shla

70
l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 5'1 iy 5'2 n,kak'

5'2 iïm;a fnodyod .ekSug yd ikaksfõokhg


mß.Kl cd, Ndú; lsÍu
mß.Kl cd, .; lsÍfï uQ,sl wruqKq fudkjd oehs wms úuid n,uq'
mKsúv yqjudrej
ikaksfõokh messaging
lsÍu
B-;eme,A heùu
mß.Kl cd, e-mailing
.; lsÍfï uQ,sl
wruqKq uDÿldx. yd oDVdx.
software and hardware
iïm;a yjqf,a
Ndú; lsÍu o;a; iy f;dr;=re
data and information

5'2'1 mß.Kl cd,h Ndú; lsÍfuka ikaksfõokh

mß.Kl cd,hg iïnkaO ù isák Tfí ñ;=rka


iu. mKsúv yqjudre lr .ekSug Tng mq¿jk'
tfuka u cd,hg iïnkaO ù isák ish¨ fokdg
mKsúvhla tl jr heúh yels h'
fï i`oyd fufyhqï moaO;sfha úOdk f¾Ld
w;=re uqyqK; (Command Line Interface – CLI)
Ndú; lrkq ,nhs'

5'2'2 mß.Kl cd,h Ndú;fhka iïm;a yjqf,a ;nd .ekSu

WodyrK 1 - oDVdx. yjqf,a Ndú; lsÍu

uqølhla /yeka iys;j fyda /yeka rys;j fyda


mß.Kl cd,hlg iïnkaO lr th yjqf,a
;nd .; yels f,i ilia lsÍu u.ska mß.Kl
cd,hg m%fõY úh yels ish¨ fokdg tl u
uqølh yjqf,a Ndú; l< yels h'

71
yjqf,a Ndú; l< yels fjk;a Wmdx. i`oyd WodyrK

iqmÍlaIlh (scanner) *elaia hka;%h (fax machine)

Wmdx. yjqf,a Ndú; lsÍfuka we;sjk jdis

² mß.Kl jeä m%udKhla i`oyd tla oDVdx.hla yjqf,a Ndú; lsÍug yelsùu
² uqo,a b;sß lr .ekSug yelsùu
² ld,h b;sßùu

WodyrK 2 - uDÿldx. yjqf,a Ndú; lsÍu


tla tla mß.Klhla i`oyd fjka fjka jYfhka uDÿldx. n,m;% ñ, § .;
hq;= h' fï i`oyd úYd, uqo,la jeh fõ' tfy;a tu uDÿldx.j, nyq mßYS,l n,m;%
ñ, § .ekSfuka cd,h ;=< fmdÿfõ Ndú; lsÍug ,efí' tu.ska úYd, uqo,la b;sß
fõ'

WodyrK 3 - o;a; yd f;dr;=re yjqf,a Ndú;h


o;a; iy f;dr;=re yjqf,a Ndú; lr .ekSfuka .nvd Odß;dj" ld,h
iy uqo,a b;sß jk w;r tajd Ndú;fhka lrk ld¾hhkays ld¾hlaIu;dj iy
M,odhS;dj jeä fõ'

f.dkq nyd¨u
(file folder) f.dkq nyd¨ula cd,h ;=< yjqf,a ;nd .;a l, tu
f.dkq nyd¨u ;=< ;sfnk ish¨ j¾.fha f.dkq cd,fha
isák ish¨ mßYS,lhkag Ndú; l< yels fõ'
tneúka Tn jvd;a leu;s Ñ;%l" PdhdrEm" .S;" ùäfhda
hkdÈh Tfí ñ;=rka w;f¾ yjqf,a Ndú; lsÍug Tng
wjia:dj Wod fõ'

l%shdldrlï i`oyd jevfmdf;a 5'3 isg 5'8 olajd n,kak'

72

igyk - úOdk f¾Ld w;=re uqyqK; (Command Line Interface - CLI)
úOdk f¾Ld w;=re uqyK q ; hkq
mß.Klhg ,nd Èh hq;= úOdk mßYS,l úiska
wkqlñ% l mdG (text) f,i h;=re,shkh lsÍu
i|yd fhdod .kakd w;=re uqyK
q ;hs' Ñ;%l w;=re
uqyK
q ; y÷kajd§ug fmr mß.Kl fufyhqï
moaO;s ilia ù ;snf q Ka úOdk f¾Ld w;=re
uqyK
q ; iys;j h'
úOdk f¾Ld w;=re uqyqK;g wu;rj LAN Messenger, Net Send GUI,
POP Messenger jeks f;jk md¾Yajfha uDÿldx. Ndú;fhka o cd,h ;=<
myiqfjka ksfõokh l< yels h'

idrdxYh
mß.Kl cd,
² mß.Kl folla fyda jeä .Kkla fyda tlsfkl yd .kqfokq l< yels
wdldrhg iïnkaO l< úg th mß.Kl cd,hla f,i ie,lsh yels h'
² mß.Kl cd,.; lsÍfuka jdis /ila w;a jk w;r tys uQ,sl wruqK
jkafka iïm;a yjqf,a Ndú; lsÍu iy tlsfkl w;r ikaksfõokh
lsÍuhs'
mß.Kl cd, iïnkaO lsÍfï § fhdod .kakd l%u
² /yeka iys; l%uh (wired)
² /yeka rys; l%uh (wireless)
/yeka iys; l%ufha Ndú; jk udOH
² m%ldY ;ka;= flan, (optical fiber)
² weUß hq., flan, (twisted cable)
/yeka rys; l%ufha § Ndú; jk udOH
² wfOdarla; ;rx. (infrared waves)
² íÆgQ;a (Bluetooth)
² Wi-Fi ;rx. (Wi-Fi waves)
² f¾äfhda ;rx. (radio waves)

73
mß.Kl cd, .; lsÍug wjYH uQ,sl Wmdx.
² cd,lrK w;=re uqyqK;a ldâm;la (Network Interface Card - NIC)
iys; mß.Kl
² iaúphla - switch
² iïnkaOl udOHhla
² fiajdodhlh (server)
³ mß.Kl cd,hl úúO ld¾hhka i|yd fjka l< fiajdodhl we;'
WodyrK f,i fjí fiajdodhl" f.dkq fiajdodhl" uqøl fiajdodhlh
hkdÈh oelaúh yels h'
³ cd,hla ;=< uDÿldx." oDVdx." f.dkq iy m‚jqv l<ukdlrKh
fiajdodhlh u.ska isÿflf¾'
³ wod< uDÿldx. ia:dmkh lrk ,o idudkH mß.Kl o fiajdodhl f,i
Ndú; l< yels h'
² iaúph (switch)
³ mß.Kl folla fyda Bg jeä m%udKhla fyda w;r iïnkaO;djla
f.dvke.Su i|yd ueÈy;alre f,i l%shd lrkafka iaúphhs'
³ cd,fha we;s mß.Klhlska fjk;a mß.Klhlg fyda Wmdx.hlg fyda
m‚úvhla fyda o;a; fyda hjk úg" iaúph úiska wod< mß.Klh fyda
Wmdx.h fyda ksjerÈj y÷kd f.k thg" tu m‚úvh fyda o;a; fyda
,nd fohs'
iïm;a fnodyod .ekSu yd ikaksfõokh
² mß.Kl cd,.; lsÍu ;=<k s a uDÿldx. (software)" oDVdx. (hardware) iy
o;a; iy f;dr;=re (data and information) yjqf,a Ndú; l< yels h'
² m‚úv heùu (messaging) iy B-;eme,a heùu (e-mailing) u.ska
tlsfkl w;r ikaksfõokh l< yels h'
f.dkq nyd¨ula yjqf,a Ndú; lsÍu
² f.dkq nyd¨ula cd,h ;=< fmdÿfõ .;a úg tu f.dkq nyd¨u ;=<
;sfnk ish¨ j¾.fha f.dkq" cd,fha isák ish¨ mßYS,lhkag yjqf,a
Ndú; l< yels fõ'

74
uqølh yjqf,a Ndú; lsÍu
² mß.Kl cd,hlg iïnkaO uqølhla fmdÿfõ ;nd .; yels f,i ilia
lsÍu u.ska mß.Kl cd,hg m%fõY úh yels ish¨ fokdg tu uqølh
yjqf,a Ndú; l< yels h'
mß.Kl cd,h Ndú; lsÍfuka ikaksfõokh
² mß.Kl cd,hg iïnkaO ù isák Tfí ñ;=rka iu. úOdk f¾Ld w;=re
uqyqK; (Command Line Interface - CLI) Ndú; lr m‚úv yqjudre
lr .ekSug Tng mq¿jk'

75
6
f;dr;=re yd ikaksfõok
;dlaIKh iy iudch

fuu tallh yeoEÍfuka Tng"


² f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh ksid iudchSh jYfhka isÿ ù
we;s fjkialï

ms<sn`oj wjfndaOhla ,efnkq we;'

f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh ksid iudÔh


6'1
jYfhka isÿ ù we;s fjkialï lsysmhla

wfma mka;sfha b.ekaùï l%uh oeka


yß fjkia fj,d' wo úoHdj mdvug
mÍlaIK iys; ùäfhdajla fmkakqjd' Tõ' ta ;uhs
b;sydih mdvug wjYH mska;+r e - bf.kqu' f;dr;=re yd
mß.Klfhka fmkakqjd' ug oeka ta ikaksfõok ;dlaIKh iy
mdvï fyd`og u;lhs' bf.k .kak wka;¾cd,h fhdod .ksñka
wdid ysf;kjd' b.ekaùuhs" ta'

f;dr;=re yd ikaksfõok
;dlaIKh iy wka;¾cd,h
Ndú;h ksid fndfyda ;ekaj,
iEu lghq;a;la u jdf.a
ld¾hlaIu fj,d; fõ.j;a
fj,d' tjeks ia:dkj,ska wmg
,efnk fiajdjka fudkjd oehs
n,uq'

76
² mska;+r iy m%dfhda.sl mÍlaIK iys;
ùäfhda o¾Yk u.ska meyeÈ,s lsÍu mdi, - e-bf.kqu
² wka;¾cd,h u.ska f;dr;=re fidhd
.ekSu
² fjk;a mdi,a iu. ixjdo iy
mKsúv yqjudrej
² ´kE u ;ekl isg ´kE u fõ,djl
wOHdmkh ,eìh yels ùu

frday, - e-fi!LH ² frda. y`ÿkd .ekSfï


mß.Kl mdol lr.;a
kùk WmlrK Ndú;h
² frda.shdf.a úia;r /ialr
;nd .ekSu iy wjYH jQ úg
,nd .ekSfï yelshdj

² ì,am;a f.ùfï fiajd


² wdlD;s m;%" Kh myiqlï úia;r rdcH fiajh - e-rdcH
² rdcH f;dr;=re flakaøh
² wka;¾cd,h Tiafia rcfha
úYajúoHd, i`oyd whÿï lsÍu
² pl% f,aLk" kS;s moaO;s
² .eiÜ m;% ,nd .; yelsùu
² Y%S ,xld is;shu

e-jdKsc
² wka;¾cd,h yryd NdKav
yqjudrej
² ud¾..; idmamq ijdßh
(online shopping) iy ñ, §
.ekSu

77
l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 6'1 n,kak'

f,dalfha iuyr rgj,a ;ju;a f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh


f.dvdla ÈhqKq fjñka mj;sk fhdod .ekSu rgl ÈhqKqjg fya;=
;;a;ajfha fkao@ fï úÈhg jk nj wfma àp¾ lshd ÿkakd' ta;a
ÈhqKq" ÈhqKq fjñka mj;sk iuyr rgj,g kj ;dlaIKhg
;;a;ajfha fNaohla we;sùug <`.dùug ;ju;a neßfj,d''' iuyr
n,mdk iuyr fya;= Thd rgj,a miqnEulg ,lafj,d'
okakjd o@

wxls; fn§u

mß.Klh iy wka;¾cd,h jeks kj f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIK


Wmdx. iy iïm;a Ndú;h i`oyd myiqlï ;sîu$fkd;sîu ksid iudchla ;=< we;sù
;sfnk fn§u wxls; fn§u f,iska oelafõ'

78
l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 6'2 n,kak'

fï n,kak! yeu ;ek u


Tõ' fï wmøjH w;ßka Nhdkl u
wmøjH neyer lr,d'
wmøjH jkafka úoHq;a wmøjHhs' tajd
mßirh u wmú;% fj,d'
ksid mßirh wmú;% fjkjd ú;rla
fkfuhs tajdhska msg fjk úI øjH
ksid wms yefudaf.a u Ôú;j,g
fuka u mßir moaO;shg o ydks isÿ
jkjd'

øj iaMál m%o¾Ylh
ixhqla; ;eá yd
uõ mqjrej ljr lef;dav lsrK k<h
iys; ;srh

úkdYldÍ úoHq;a wmøjH


lsysmhla
uqølh
cx.u ÿrl:kh

h;=re mqjrej yd uQislh


/yeka CFL n,an úoHq;a fldaI
rEmh 6'1 ) úoHq;a wmøjH (e waste)

79
úoHq;a wmøjH ksid we;s úh yels úI j¾. iy tu.ska
ñksidg isÿ úh yels ydks

fi,kshï f,â ^Bhï&


ysiflia" kshfmd;= fud<h" wlaudj iy
.e,ù hdu" reêr Odjkfha úlD;s
wdid;añl;d we;s
lrhs' fmd,ssj
fnß,shï laf,darhsâ
fmKye,s ms<sld" yqiau ^ma,diaála ms,siaiSfuka
.ekSfï wmyiq;d we;s jk jdhqj& Yaajdi
kd< wdndO
u¾lß
fíßhï
iakdhq wdndO" wlaudjg
fud<fha bÈóu" udxi
ydksùu
fmaYs ÿ¾j,;dj" yDo
lafrdañhï ydksh
fkdfhl=;A fn%dñfkagâ *af,aï
wdid;añl;d
ßgdvkaia (BFRs)
wdiksla YdÍßl ÿ¾j,;d
ms<sld" iakdhq wdndO"
fmd,slaf,daßfkagâ
yfï frda.
nhsfmks,aia
Ürhslf
a ,dafrdt;s,k
S a wlaudj" Yajik
(TEC) moaO;sh úkdY lsÍu"
wlaudjg iy ms<sld we;sùu
ms;a;dYhg ydks lrhs'
<ore urK vfhdlaiska iy
*¾kaia
leâñhï
jl=.vq ÿ¾j,;d" yfï frda." iakdhq
wiaÓ >k;ajhg ydks" ÿ¾j,;d" ms<sld
ms<sld ldrlhls'
6'2 ) úoHq;a wmøjH ksid we;sjk ydks'
uQ,dY%h : ewise.co.nz/the-impact-of-ewate/

80
3R l%ufõoh yryd úoHq;a wmøjH wju lruq

² wkjYH NdKav tla/ia lsÍu yd ñ, § .ekSu


wju lruq - Reduce
² yels iEu úg u w¨;ajeähd lr kej; Ndú;
lruq - Reuse
² wkjYH ish,a, m%;spl%SlrKh lsÍu i`oyd
iqÿiq wdh;kj,g Ndr fouq - Recycle

l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 6'3" 6'4 iy 6'5 n,kak'

6'2 mß.Kl wdY%s; /lshd wjia:d

f;dr;=re yd ikaksfõok Tõ' wo /lshd lafIa;%fha


;dlaIKh wdY%s; úIhhka f;dr;=re yd ikaksfõok
bf.k .ekSfuka wmg /lshdjla ;dlaIKh wdY%s; úIhhka bf.k
fidhd .kak myiq fjhs o@ ta .;a whg fndfyda
/lshd wjia:d fudkjd o@ /lshd wjia:d ;sfhkjd' tajd iy
tajdfhys ld¾h
fudkjd o lshd oek .ksuq'

81
uDÿldx. ;;a;aj iy;sl bxðfkare o;a; iuqodh mßmd,l
Software Quality Assurance Engineer Database Administrator

uDÿldx. fla; mÍlaId lsÍu iy o;a; iuqodh ie,iqï lsÍu" ia:dmkh


uDÿldx.fha ;;a;ajh iy;sl lsÍu lsÍu" úkHdi.; lsÍu iy fodaI
.fõIKh lsÍu

uDÿldx. bxðfkare fjí wvú fh§ï ixj¾Oklre


Software Engineer Web Application Developer

uDÿldx. ks¾udKh lsÍu fjí wvú ks¾udKh" ixj¾Okh yd


hdj;ald,Sk lsÍu

uDÿldx. ks¾udK Ys,ams Ñ;%l ks¾udKlre


Software Architect Graphic Designer

by< uÜgfï uDÿldx. ks¾udKh fjí msgq" fjf<`o oekaùï" i`.rd"


lsÍu" iqÿiq uDÿldx. ks¾udK Ys,amh nek¾ wdÈh mß.Kl wdY%fhka
f;dard .ekSu fyda ks¾udKh ks¾udKh lsÍu

jevigyka l%uf,aLl moaO;s úYaf,aIl


Programmer System Analyst

fkdfhl=;a mß.Kl NdId Ndú; wdh;kj, wjYH;d úYaf,aIKh


lrñka jevigyka iïmdokh lsÍu lrñka mß.Kl moaO;s ks¾udKh
lsÍu" l%uf,aLlhka úiska moaO;s
f.dvk.k wdldrh úu¾Ykh lsÍu

cd, mßmd,l ;dlaIKsl u. fmkajkakd


Network Administrator IT Consultant

mß.Kl cd, ia:dmkh lsÍu" f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh


kv;a;=j" w¨;ajeähdj jeks cd, ms<sn`oj Wmfoia wdh;kj,g ,nd§u
iïnkaO l%shdldrlï lsÍu

82
l%shdldrlu i`oyd jevfmdf;a 6'6 iy 6'7 n,kak'

idrdxYh

² wOHdmkh" fi!LH lafIa;%h" jdKsscHh" rdcH fiajh wd§ lafIa;%j, f;dr;=re


yd ikaksfõok ;dlaIKh fhdod .ekSu tajdfha ld¾hlaIu;djg fya;= ù
we;'
² mß.Kl iy wka;¾cd,h Ndú;hg we;s fyda ke;s nj wkqj ñksiqka w;r
fn§ula we;s ù ;sfí' fuh wxls; fn§u kï fõ'
² úoHq;a wmøjH ksis f,i neyer fkdlsÍu ñksid we;=¿ ish¨ u i;a;ajhskaf.a
Ôú;j,g ;¾ckhls'
² úoHq;a wmøjH ksis f,i neyer lsÍu i|yd 3R (Reduce, Reuse, Recycle)
ixl,amh fhdod .; yels h'
² f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIKh wdY%s; /lshd rdYshla we;'

83
English-Sinhala-Tamil Glossary
No English Sinhala Tamil

1. abstract model වියුක්ත තවෘතිය fUj;jpay; khjpup

2. acceptance testing පරතිගහ


ර ණ පරීක්ෂොව Vw;Gr; Nrhjid

3. access privilege පරතේශීතේ වරපරසොදය mZfy; cupik

4. agile model සුචකය තවෘතිය RWRWg;G khjpup

5. alternate key විවක්ප යතුර khw;Wr; rhtp

6. American Standard තතොරතුරු හුවමොරුව සඳහො වූ jfty;


Code for Information තමපතවොනු සේමත තක්තය ,ilkhw;Wf;fhd
Interchange (ASCII) mnkupf;f epak
tpjpf;Nfhit

7. amplitude විස්තොරය tPr;rk;

8. amplitude modulation විස්තොර මූරඡනොව tPr;rg; gz;Ngw;wk;

9. analog පරතිසම xg;Gik

10. anchor රැඳවුම epiy epWj;jp

11. application layer අනුපරතයෝග ස්ථරය gpuNahf mLf;F

12. architecture නිරියතය fl;likg;G

13. arithmetic and logical අාව ගණිත හො තොරකිව vz;fzpj kw;Wk; ju;f;f
unit (ALU) ඒවවය myF

14. array අරොව mzp

15. artificial intelligence වෘතිම ෙුද්ධිය nraw;if Ez;zwpT

16. Affective computing ෙුද්ධිමත් සහ චිත්තතේගී Ez;zwpT


පපතගණනය czu;jpwd;kpf;f
fzpj;jy;

17. associative law සාඝ්‍ටන නයොය $l;L tpjp

18. attenuation වැහැරීම/හොයනය neha;ik

19. attribute උපකැකිය /ගුණය/ උපකක්ෂණය gz;Gfs;

20. authoring tool සේපොදන තමවකම gilg;ghf;ff; fUtp

21. Automated Teller ස්වයාවෘත මුදක් ගනුතදනු jhdpaq;fpg; gzk;


Machine (ATM) යන්තරය ifahs;; ,ae;jpuk;

84 115
22. autonomous ස්වයාපොකව/ RahjPd
ස්වතන්තර/ස්වොයත්ත

23. axiom ස්වසිද්ධිය/පරතයක්ෂය ntspg;gil cz;ik

24. backups උපස්ථ fhg;ngLj;jy;

25. bandwidth වකොප පළක/ෙඳස් පළක gl;il mfyk;

26. batch processing වොණ්ය සැවසුම njhFjp


Kiwtopahf;fk;

27. big data මහො දත්ත ngupa juT

28. binary ද්විමය Jtpjk;> ,Ukk;

29. binary coded decimal ද්ීමය තක්තිව දශමය ,Ukf; FwpKiw jrkk;
(BCD)

30. bio-inspired computing දජව තපර්පතත පපතගණනය/ capupay; cs;sPu;g;Gf;


දජව අනුතපර්පතත පපතගණනය fzpg;G

31. bit coin බිටු වොසි Ez;fld; gzk;


nrYj;jy;

32. bitwise බිටු අනුසොපතත gpl; thup

33. bitwise logical බිටු අනුසොපතත තොරකිව gpl; thup jHf;fr;


operation තමතහයුේ nraw;ghL

34. black box testing වොක මාජුසො පරීක්ෂොව fWg;Gg;ngl;br; Nrhjpg;G

35. blogging තව සටහනය tiyg;gjptply;

36. boot–up පරතේශනය njhlq;Fjy;

37. broadcasting විවොශනය njhiygug;gy;

38. browsing අතපතක්සීම NkNyhly;

39. bubble sort ෙුෙුළු තත්රීම/ යො-සැසුනේ Fkpop tifg;gLj;jy;


තත්රීම

40. built-in තුළෙැඳි / තිළැකි cl;nghjpe;j

41. business process re- වයොපොර �යොවකිතය් පරති tzpf nray;Kiw


engineering (BPR) ඉාජිතන්රුවරණය kPs;fl;likg;G

42. candidate key නිරූපය යතුර gpujpepjpj;Jtr; rhtp

43. cardinality ගණනීයතොව vz;zsit

44. cathode ray tube (CRT) වැතතෝය කිරණ නකය fNjhl;Lf; fjpu; Foha;

116 85
45. central processing unit මධ්‍ය සැවසුේ ඒවවය kj;jpa nraw;ghl;L
(CPU) myF

46. characteristics ගති කක්ෂණ / ස්වකක්ෂණ rpwg;gpay;Gfs;

47. check box සකවුණු තවොටුව rupghu;g;Gg; ngl;b

48. client-server model තස්වො තයෝජව-තස්වො දොයව Nritg; gadu; khjpup


තවෘතිය

49. clock ස්පන්දවය fbfhuk;

50. cloud computing වකොවුළු පපතගණනය Nkff; fzpik

51. coaxial cable සමක්ෂව තක්ෙකය Xur;R tlk;

52. code editor තක්ත සාස්වොරව FwpKiw njhFg;gp

53. comment විවරණය tpsf;ff; Fwpg;G

54. commutative law නයොයතද්ශ නයොය gupkhw;W tpjp

55. compact disc සුසාහිත ඩිස්වය Xspapay; tl;L

56. compatibility ගැළපුම nghUe;Jif

57. compiler සේපොදවය njhFg;ghd;

58. component සාරචවය $W

59. composite key සායුක්ත යතුර $l;Lr; rhtp

60. constant නියතය khwpyp

61. content management අන්තරගත වළමනොවරණ cs;slf;f


system (CMS) පද්ධ්‍තිය Kfhikj;Jt Kiwik

62. context switching සන්දරභ සුවිචනය re;ju;g;g epiykhw;wy;

63. contiguous allocation යොෙද විභොජනය mLj;jLj;jhd xJf;fL


P

64. control structure පොකන වූහය fl;Lg;ghl;Lf; fl;likg;G

65. control unit (CU) පොකන ඒවවය fl;Lg;ghl;lyF

66. credit card ණයපත fldl;il

67. customization අභිරුචිවරණය jdpg;gadhf;fy;

68. data දත්ත juT

69. data and control bus දත්ත සහ පොකන පථ juTk; fl;Lg;ghl;Lg;


ghl;ilAk;

86 117
70. database management දත්ත සමුදාය කළමනාකරණ juTj;js Kfhikj;Jt
70. database management දත්
පද්ධතත�සමුදාය කළමනාකරණ juTj;js Kfhikj;Jt
Kiwik
system (DBMS)
system (DBMS) පද්ධත� Kiwik
71. data definition දත්ත නි�ව�න භාෂාව juT tiuaiw nkhop
71. data definition
language ( DDL)
දත්ත නි�ව�න භාෂාව juT tiuaiw nkhop
language ( DDL)
72. data dictionary දත්ත ශ�දෙක�ෂය juT mfuhjp
72. data dictionary දත්ත ශ�දෙක�ෂය juT mfuhjp
73. data flow diagram දත්ත ගැල�� සටහන juT gha;r;ry; tiuglk;
73. data flow diagram දත්ත ගැල�� සටහන juT gha;r;ry; tiuglk;
74. data flow model දත්ත ගැල�� ආකෘත�ය juT gha;r;ry; khjpup
74. data
(DFM)flow model දත්ත ගැල�� ආකෘත�ය juT gha;r;ry; khjpup
(DFM)
75. data link layer දත්ත සබැඳ� ස්ථරය juT ,izg;G mLf;F
75. data link layer දත්ත සබැඳ� ස්ථරය juT ,izg;G mLf;F
76. data manipulating දත්ත හැසු�� බස juT ifahsy; nkhop
76. data manipulating
language ( DML)
දත්ත හැසු�� බස juT ifahsy; nkhop
language ( DML)
77. data migration දත්ත ප�යටනය juT ngau;r;rp
77. data migration දත්ත ප�යටනය juT ngau;r;rp
78. debugging නිෙදාස් ��ම tO ePf;fy;
78. debugging නිෙදාස් ��ම tO ePf;fy;
79. ත�රණ සහාය පද්ධත� jPu;khd cjT Kiwik
79. decision support ත�රණ සහාය පද්ධත� jPu;khd cjT Kiwik
decision support
system (DSS)
system (DSS)
80. declarative ප�කාශාත්මක mwptpg;G
80. declarative ප�කාශාත්මක mwptpg;G
81. default values ෙපරනි� අගය ,ay;Gepiy kjpg;G
81. default values ෙපරනි� අගය ,ay;Gepiy kjpg;G
82. defragmentation ප�ත����නය Jzpf;if ePf;fy;
82. defragmentation ප�ත����නය Jzpf;if ePf;fy;
83. demodulation �මූ��නය gz;gpwf;fk;
83. demodulation �මූ��නය gz;gpwf;fk;
84. device උපාංගය / උප�මය rhjdk;
84. device උපාංගය / උප�මය rhjdk;
85. device driver උපාංග ධාවක මෘ�කාංග rhjdr;; nrYj;jp
85. device driver උපාංග ධාවක මෘ�කාංග rhjdr;; nrYj;jp
86. digital අං�ත ,yf;f Kiw
86. digital අං�ත ,yf;f Kiw
87. digital camera අං�ත කැමරාව ,yf;fKiwg; glf;fUtp
87. digital camera අං�ත කැමරාව ,yf;fKiwg; glf;fUtp
88. digital economy අං�ත ආ��කය ,yf;fKiwg;
88. digital economy අං�ත ආ��කය ,yf; fKiwg;
nghUshjhuk;
nghUshjhuk;
89. digitizer සං��ාංකකය ,yf;fkhf;fp
89. digitizer සං��ාංකකය ,yf;fkhf;fp
90. direct implementation සෘජ�ස්ථාපනය Neub mKyhf;fk;
90. direct implementation සෘජ�ස්ථාපනය Neub mKyhf;fk;
91. disk formatting තැ�/�සක හැ�ස� ගැන්�ම tl;L tbtikg;G
91. disk formatting තැ�/�සක හැ�ස� ගැන්�ම tl;L tbtikg;G
92. distortion �කෘත�ය jpupG
92. distortion �කෘත�ය jpupG

118 87
118
93. distributive law ��ටන න�ාය gq;fPl;L tpjp

94. document flow ෙල්ඛන ගැල�� සටහන Mtzg; gha;r;ry;


diagram tiuglk;

95. domain වසම Ms;fsk;

96. domain name server වස� නාම ෙස්වාදායකය Ms;fsg; ngau;


(DNS) Nritafk;

97. domain name system වස� නාම පද්ධත�ය Ms;fsg; ngau;


(DNS) Kiwik

98. dynamic host ගත�ක ධාරක පාලන නියමාවල�ය khWk; tpUe;Njhk;gp


configuration protocol cs;sikT newpKiw
(DHCP)

99. dynamic web page ගත�ක ෙව� ප�ට� ,af;Fepiy


tiyg;gf;fk;

100. e-commerce �ද�ත් වානි��ය kpd; tu;j;jfk;

101. economical feasibility ���ක �ක�තාව nghUshjhur;


rhj;jpag;ghL

102. elementary process මුල�ක �යාවල� �ස්තරය mbg;gilr; nra;Kiw


description(EPD) tpgupg;G

103. e-market place ඉ-ෙවළඳ ෙපාළ ,yj;jpudpay; re;ij


,lk;

104. encryption ග�ප්ත ෙ�තනය kiwFwpahf;fk;

105. enterprise resource ව�වසාය ස�පත් සැලසු� epWtd %yts


planning system පද්ධත�ය jpl;lkply; Kiwik
(ERPS)

106. entity භ�තා��ය/අභිභත


� ත්වය/සත්තාව epiynghUs;

107. entity identifier භ�තා��/අභිභත


� ත්වය epiynghUs;;
හ�න්වනය milahsq;fhl;b

108. entity relationship(ER) භ�තා�� ස��න්ධතා epiynghUs;


diagram �පසටහන cwTKiw ml;ltiz

109. executable �යාත්මක කළ හැ� ,af;fj;jF

110. executive support �ධායක සහාය පද්ධත�ය epiwNtw;W cjT


system (ESS) Kiwik

111. expert system �ෙ�්ෂඥ පද්ධත�ය epGzj;Jt Kiwik

88 119
112. extended binary coded �ස්තෘත ද්�මය ෙ�තක දශම ePbj;j Jtpj FwpKiw
decimal interchange jrk ,lkhw;wf; Fwp
cod (EBCDIC)

113. extended entity �ස්තෘත භ�තා�ථ ස��න්ධතා tpupthf;fg;gl;l


relationship (ER) �ප සටහන epiynghUs;
diagram cwTKiw ml;ltiz

114. feasibility study ශක�තා අධ�යනය rhj;jpag;ghL fw;if

115. feedback loop ප�ත�ෙප��ණ �පය gpd;D}l;ly; tisak;

116. fetch-execute cycle ආහරණ-�යාකරව�� ච�ය jUtpg;G epiwNtw;Wr;


Row;rp

117. fiber optic ප�කාශ තන්ත� ,io xspapay;

118. file ෙගානුව Nfhg;G

119. file hierarchy ෙගානු ධුරාවල�ය Nfhg;G gbepiy

120. firewall ගිනි පව�ර jPr;Rtu;

121. normal form ප�ථම ප�මත අවස්ථාව ,ay;ghf;fy; tbtk;

122. fixed internal hard disk අචල අභ�න්තර දෘඪ තැ� epiyahd cs;sf
td;jl;L

123. flash memory සැණ/ ���ක මතකය gspr;rPl;L epidtfk;

124. flash memory card සැණ/ ���ක මතක පත gsPr;rpl;L epidtf


ml;il

125. flat file system ඒක ෙගානු පද්ධත�ය rkjsf; Nfhg;G


Kiwik

126. flip-flop ප�ළ�-ෙපාළ vO-tpO

127. float ඉප�ල�ම/ඉප�ල�ම kpjit

128. floppy disk නම� තැ�ය nefpo; tl;L

129. flow chart ගැල�� සටහන gha;r;rw; Nfhl;Lg;glk;

130. folder ෙගානු �හ�ම Nfhg;Giw

131. foreign key ආගන්ත�ක යත�ර me;epar;rhtp

132. formatting හැ�ස� ගැන්�ම tbtikj;jy;

133. frame රාමුව rl;lfk;

134. frequency modulation ස���ාත මූ��නය mjpu;ntz; gz;Ngw;wy;

120 89
135. full adder ප��ණාකලකය KOikf; $l;b

136. function ශ�ත


ි ය / කා�යය rhu;G

137. functional dependency කා�ය බද්ධ පරායත්තතාව nray; rhu;Gepiy

138. functional requirement කා�ය බද්ධ අවශ�තාව nray;gL Njit

139. quantum computing �ෙවාන්ට� ප�ගණනය nrhl;L fzpg;G


mbg;gil

140. gateway ෙදාරට� මඟ / වාසල් ද්වාරය Eiothapy;


/වාහල්ෙදාර

141. genetic algorithm සහජ ඇල්ෙගා�දමය kugZ topKiw

142. geographical භ�ෙග�ල�ය ෙතාරත�� පද්ධත�ය Gtpapay; jfty;


information /�හිතැන් ෙතාරත�� පද්ධත�ය Kiwik
system(GIS)

143. graph plotter ප�ස්තාර ලක�ණ�කරණය gltiuap

144. graphic tablet �ත�කඵලකය tiutpay; tptukhf;fp

145. grid computing ජාලක ප�ගණනය Nfhl;Lr;rl;lff; fzpik

146. guided media නියමු මාධ� topgLj;jg;gl;l Clfk;

147. half adder අ�ධාකලකය miu $l;b

148. hand trace හස්තානුෙ��නය ifr; RtLfs;

149. hard disk දැ� තැ�ය / දෘඪ �ස්කය td;jl;L

150. hardware දෘඪාංග td;nghUs;

151. hexadecimal �� දශමය gjpdWkk;

152. hierarchical model ධූරාවල� ආකෘත�ය gbepiy khjpup

153. host සත්කාරකය tpUe;Njhk;gp

154. hub නාභිය Ftpad;

155. human operator �නිස්�යාක�ෙව� kdpj ,af;Fgtu;

156. hybrid approach ෙදමුහුන් ප�ෙ�ශය fyg;G mZfy;

157. hyperlink අ�ස�බන්ධකය kP ,izg;G

158. Integrated circuits ( IC) අනුකල�ත ප�ප� xUq;fpize;j Rw;W

159. icon නි�පකය rpW glk;

90 121
160. identity ස�වසාම� milahsk;

161. image �පය gbkk;

162. imperative �ධානාත්මක fl;lis

163. incremental ව�ධනාත්මක VWkhd> mjpfupg;G

164. indexed allocation අනු��ක ��ාජනය Rl;b xJf;fL


P

165. information ෙතාරත�� jfty;

166. inkjet printer ත�න්ත ��� මු�කය ikj;-jhiumr;Rg;nghwp

167. instant messaging ��නික ප�ව�ඩ යැ�ම cldbr; nra;jpaply;

168. integrated development සෙම�ධානික xUq;fpize;j tpUj;jp


environment(IDE) R+oy;
ස�ව�ධන ප�සරය

169. integration test අනුකලන ප���ණය xUq;fpize;j Nrhjpg;G

170. intelligent and බුද්�මත් සහ �ත්තෙ�ගී Ez;zwpTk;


emotional computing ප�ගණනය czu;jpwDkpf;f
fzpj;jy;

171. interface අත�� මුහුණ ,ilKfk;

172. internet service අන්ත�ජාල ෙස්වය සපයන්නා ,izar; Nrit


provider( ISP) toq;Fdu;

173. interpreter අ���න�ාසකය nkhopkhw;wp

174. interrupt අත�� ��ම ,ilA+W

175. intranet අන්ත:ජාලය/ අන්ෙත�ජාල mftpizak;

176. internet of things (IoT) සා�ව �ව� අනත් �ජාලය/ nghUl;fspd; ,izak;
සබැඳ� �ව� අන්ත�ජාලය

177. iteration ප�න�කරණය kPs; nray;

178. karnaugh map කාෙන� සිත�යම fhNdh tiuglk;

179. knowledge දැනු� කළමනාකරණ පද්ධත�ය mwpT Kfhikj;Jt


management system( Kiwik
KMS)

180. large scale integration ��ාල ප�මාණෙය් අණ�කලනය ghupa msT


(LSI) xUq;fpizg;G

181. latency පමාව/ග�ප්තතාව kiwepiy

91
122
182. least significant අඩුමෙවෙසසි rpWk kjpg;G

183. legend �ස්තර පාඨය Fwp tpsf;fk;

184. life cycle of data දත්ත �වන ච�ය juT tho;fi


; f tl;lk;

185. light emitting ආෙල�ක �ෙම�චක ද�ෙය�ඩ xspfhYk; ,Uthapj;


diode(LED) display සන්ද�ශකය jpiu / xsp ckpOk;
,U Kidak;

186. linked allocation සබැඳ� ��ාජනය ,izg;G xJf;fL


P

187. linker සන්ධාරකය ,izg;gp

188. liquid crystal display( �වස්��ක සන්ද�ශකය jputg;gspq;Ff; fzpdpj;


LCD) jpiu

189. list ලැයිස්ත�ව gl;bay;

190. liveware �වා�� capu; nghUs;

191. local publishing ස්ථානීය ප�සිද්ධ ��ම cs;sf ntspaPL

192. local area network ස්ථානීය ප�ෙද්ශ ජාලය ,lj;Jup tiyaikg;G


(LAN)

193. logic gate තා��ක ද්වාරය ju;f;fg; gliy

194. Logical Data තා��ක දත්ත ආකෘත�කරණය ju;f;fj; juT


Modeling( LDM) khjpupAUthf;fy;

195. logical data structure තා��ක දත්ත ව�හය ju;f


; f
; j; juTf;
fl;likg;G

196. logical design tools තා��ක සැලසු� ෙමවල� ju;f;f tbtikg;Gf;


fUtp

197. looping �පනය tisa tuy;

198. machine code යන්ත� ෙ�තය ,ae;jpuf; FwpaPL

199. machine-machine යන්ත�-යන්ත� සහපැවැත්ම ,ae;jpu- ,ae;jpu


coexistence xUq;fpUj;jy;;

200. magnetic ink character ච��බ�ත ත�න්ත අනු ලක�ණ� fhe;j ik vOj;JU
reader( MICR) �යවනය thrpg;ghd;;

201. magnetic stripe reader ච��බක ත�� �යවනය fhe;jg;gl;b thrpg;ghd;

202. magnetic tape ච���ක ප�ය fhe;j ehlh

203. malware අනිශ්ඨ මා�කා�� jPk;nghUs;

92
123
204. management කළමනාකරණ ෙතාරත�� Kfhikj;Jt jfty;
information system පද්ධත�ය Kiwik
(MIS)

205. man-machine �නිස-් යන්ත� සහපැවැත්ම kdpjd; - ,ae;jpuk;


coexistence xUq;fpUj;jy;;

206. media access control මාධ� ප�ෙ�� පාලක Clf mZfy;


(MAC) fl;Lg;ghL

207. memory management මතක කළමනාකරණ ඒකකය epidtf Kfhikj;Jt


unit( MMU) myF

208. mesh topology බැඳ� ස්ථලකය fz;zp ,lj;jpay;

209. microprocessor ���� සකසනය Ez;nrayp

210. microwave ���� තරංග Ez;ziy

211. mini disk ක�ඩා තැ�ය rpW tl;L

212. mobile computing ජංගම ප�ගණනය nry;yplf; fzpik

213. mobile marketing ජංගම අෙළ�කරණය nry;yplr;


re;ijg;gLj;jy;

214. modularization ෙමා�යුලකරණය $W epiyahf;fk;

215. modulation මූ�ජනය gz;Ngw;wk;

216. most significant වැ�ම ෙවෙසසි mjpAau; kjpg;G

217. mother board මව� ප�ව�ව jha;g;gyif

218. multi agent systems බහු කාරක පද්ධත� gy;Kftu; Kiwik

219. multi user-multi task බහු ප��ීලක - බහු කා�යය gw;gadu;-gw;gzp

220. multi-core processors බහු හර සකසන gy;fU nrayp

221. multimedia objects බහු මාධ� වස්ත� gy;Y}lf nghUs;

222. multiplexer බහු පථකාරකය gy;Nru;g;gp

223. multiplexing බහු පථකරණය gy;Nru;g;G

224. multiprocessing බහු සැකසුම gd;Kiwtopahf;fp

225. multitasking බහුකා�ය ��ම gw;gzp

226. multi-threading බහු-අනු�යායනය gy; nray;$W

227. nature inspired ප�කෘත� ෙප�්�ත ප�ගණනය/ ,aw;if cs;sPu;g;Gf;

124
93
computing ප�කෘත� අනුෙප�්�ත ප�ගණනය fzpg;G

228. nested loop නී�ත �පය ePbj;j tisak;

229. network addresses ජාල ෙයාමු ප�ව�තනය tiyaikg;G Kftup


translating (NAT) ngau;g;G

230. network architecture ජාල නි��තය tiyaikg;Gf;


fl;likg;G

231. network layer ජාල ස්ථරය tiyaikg;G mLf;F

232. network model ජාල ආකෘත�ය tiyaikg;G khjpup

233. neural network ස්නායුක ජාලය euk;gpay; tiyaikg;G

234. non-functional කා�ය�ද්ධ ෙනාවන අවශ�තාව nray;rhuhj; Njitfs;


requirement

235. normalization ප�මතකරණය ,ay;ghf;fy;

236. null අභිශ�න� ntw;W

237. object code වස්ත� ෙ�ත/ nghUs; Fwp

238. object oriented වස්ත� නැඹු� / පාදක nghUs; Nehf;Fila

239. object- relational වස්ත�-ස��න්ධක ආකෘත�ය nghUs; cwTepiy


model khjpup

240. octal අෂ්ටමය vz;kk;

241. office automation කා�යාල ස්වයංකරණ පද්ධත�ය mYtyfj; jd;dpaf;f


system (OAS) Kiwik

242. offline මා�ග අපගත/ මා�ගගත njhluW epiy


ෙනාවන

243. one’s compliment එෙකහි අනුප�රකය Xd;wpd; epug;gp

244. online මා�ගගත njhluwh epiy

245. open source �වෘත මූලාශ� jpwe;j %yk;

246. operational feasibility ෙමෙහයු� ශක�තාව nraw;ghl;Lr;


rhj;jpag;ghL

247. operator category කාරක ප�ව�ගය nrayp tif

248. operator precedence කාරක ප�මුඛතා nrayp Kd;Dupik

249. optical character reader ප�කාශ අණ� ලක�ණ� �යවනය xspapay; vOj;JU
(OCR) thrpg;ghd;;

94 125
250. optical mark reader ප�කාශ ලක�ණ� �යවනය fhe;j ik vOj;JU
(OMR) thrpg;ghd;

251. output ප�ත�දානය ntspaP;L

252. packet switching ෙපාද� හුවමා�ව nghjp kilkhw;wy;

253. paging ප�ට�කරනය gf;fkply;

254. paradigm සුසමාද�ශය/ Nfhl;ghl;Lr; rl;lfk;


ප�ත�මානය/ප�ත��පය

255. parallel සමාන්තර ස්ථාපනය rkhe;ju mKyhf;fk;


implementation

256. parameter passing පරා�ත� ය��ම gukhdf; flj;jy;

257. parity සමතාව rkepiy

258. password මුර පදය flTr;nrhy;

259. payment gateway ෙගව�� වාසල් ද්වාරය gzf; nfhLg;gdT


Eiothapy;

260. periodic refreshing �ව�ත ප�ෙබ�ධකරණය fhyKiw GJg;gpj;jy;

261. peripheral device ප�යන්ත උපාංගය / උප�මය Gwr; rhjdk;

262. phablet ���ල� ngg;yl;

263. phased implementation �ව�ස්ථාපනය / ප�යවර fl;l mKyhf;fy;


�යාත්මක��ම

264. phase modulation කලා මු��නය epiy gz;Ngw;wk;

265. phishing තත�බෑම topg;gwpj;jy;

266. physical layer ෙභෟත�ක ස්ථරය ngsjPf mLf;F

267. physical memory ෙභෟත�ක මතකය ngsjPf epidtfk;

268. pilot implementation නියාමක ස්ථාපනය / නියාමක Kd;Ndhb mKyhf;fy;


�යාත්මක ��ම

269. piracy ෙචෟරත්වය/ ���නය fsT

270. pirated software ෙචෟර/���ත ම��කාංග jpUl;L nkd;nghUs;

271. plagiarism ග�න්ථ/රචනා ෙචෟ�යය fUj;Jj; jpUl;L

272. point to point ඍජ� ල��� ස�බන්ධතාව Xd;Wlndhd;W


connection ,izg;G

95
126
273. pointing device දැ�ව�� උපාංගය Rl;b rhjdk;

274. port ෙකෙවනිය thapy;> Jiw

275. portable external hard ජංගම/සුවහනීය බාහිර දෘඪ fhtj;jF Gw td;jl;L


disk තැ�ය

276. portal ද්වාරය/ ආමුඛද්වාරය tiythry;

277. Point of sale (POS) �ක�ණ�� ෙපාල යන්ත� tpw;gid ,l ,ae;jpuk;


machine

278. postulate උපකල්පනය vLNfhs;

279. power supply ��ල� සැපයුම/ජව සැපයුම kpd; toq;fp

280. presence check තථ�තා ප��ෂාව ,Uj;jy; rupghu;jj


; y;

281. presentation layer සම�පන/ඉද��පත් ��� ස්ථරය Kd;itg;G mLf;F

282. primary key ප�ාථ�ක/මුල් යත�ර Kjd;ikr; rhtp

283. primitive data type ප�ාථ�ක දත්ත ව�ගය G+u;tPfj; juT tif

284. privacy ෙපෟද්ගල�කත්වය me;juq;fk;

285. private key ෙපෟද්ගල�ක යත�ර gpuj;jpNafr; rhtp

286. process �යාවල�ය/�යායනය/ සැකසුම nray;/


Kiwtopahf;fy

287. process control �යායන පාලන ඛ��ය nray; fl;Lg;ghl;Lj;


block(PCB) njhFjp

288. process management �යායන කළමනාකරණය nray; Kfhikj;Jtk;

289. process states �යායන තත්ත්ව nray; epiy

290. process transition �යායන සං�මණය nray; epiykhwy;

291. product නිෂ්පාදන වා�ජ�කරණය jahupg;G


commercialization tu;j;jfkakhf;fy;

292. product of sum (POS) �ක�යන්ෙග් ග��තය $l;Lj;njhifapd;


ngUf;fk;

293. program translator �මෙල්ඛ ප�ව�තක nra;epuy;


nkhopngau;g;ghd;

294. proprietary හි�ක� සහිත jdpAupik

295. protocol නියමාවල�ය elg;nghOq;F

96
127
296. prototyping මූලාකෘත�කරණය %ytif khjpup

297. proxy server නිෙය�ජන ෙස්වාදායකය gjpyhs; Nritafk;

298. pseudo code ව�ාජ ෙ�තය Nghypf;Fwp

299. public switch ෙපා� ස්�� �රක�න ජාලය nghJ Mspaplg;gl;l


telephone network njhiyNgrp
(PSTN) tiyaikg;G

300. public key ෙපා� යත�ර nghJr; rhtp

301. pulse code modulation ස්පන්ද ෙ�ත මූ�ජනය Jbg;Gf;Fwp gz;Ngw;wk;

302. pulse width modulation ස්පන්ද �තර මු�ජනය Jbg;G mfyg;


gz;Ngw;wk;

303. radio button �කල්ප ෙත්�ම NubNah nghj;jhd;

304. random access memory සස��ා� ප�ෙ�ශ මතකය jw;Nghf;F mZfy;


(RAM) epidtfk;

305. range check පරාස ප���ාව tPr;R rupghu;j;jy;

306. rapid application ශීඝ� ෙයදව�� ස�ව�ධනය Jupj gpuNahf tpUj;jp


development (RAD)

307. read only memory පඨන මාත� මතකය thrpg;G kl;Lk;


(ROM) epidtfk;

308. real time ත�� කාල�ක epfo;Neuk;

309. record �පලැ�යාන gjpT

310. redo නැවත ��ම kPsr; nra;

311. redundancy සමත���තතාව kpifik

312. reference model ෙයාමු ආකෘත�ය tiyaikg;gpd;


fl;likg;G

313. refreshing ප�බු� ��ම Gj;Japu;g;gpj;jy;

314. register memory ෙර�ස්තර මතකය gjptfk;

315. relational ස�බන්ධක njhlu;G> cwTepiy

316. relational model ස�බන්ධක ආකෘත�ය cwTepiy khjpup

317. relational database ස�බන්ධක දත්ත සමුදාය cwTepiy juTj;jsk;

318. relational instance ස�බන්ධතා නිද�ශනය njhlu;G Kiw


vLj;Jf;fhl;L

128 97
319. relational schema ස�බන්ධතා ප�පා�ක සටහන njhlu;G Kiwj; jpl;lk;

320. relationship ස�බන්ධතාවය njhlu;GKiw

321. remote �රස්ථ njhiy> J}u

322. render �දැහු toq;F

323. repeater ප�න�කථකය kPsp> kPl;b

324. repetition ප�න��ත�ය kPs; nray;

325. reset button ප�ත�ාර�� ෙබාත්තම kPsikg;Gg; nghj;jhd;

326. retrieve සමුද්ධරණ kPsg;ngW

327. return value ප�ත�ාගමන අගය jpUk;gy; ngWkhdk;

328. reverse auction ප�ත�ෙවන්ෙද්සිය vjpu;khw;W Vyk;

329. ring topology මු� ස්ථලකය tisa ,lj;jpay;

330. router මං හසු�ව topg;gLj;jp>


topr;nrYj;jp

331. routing මං හැසිර�ම topr;nrYj;jy;

332. scanner සුප���සකය EZF Nehf;fp

333. scheduler නියමකරණය xOq;FgLj;jp

334. scope of variable ��ල� පරාසය khwp nraw;gug;G

335. query �මසුම tpdty;

336. selection ෙත්�ම njupT

337. selector වරකය Nju;tp> Nju;e;njLg;gp

338. sensor සංෙ�දකය czup

339. sequence අනු�මය njhlu;

340. sequential circuit අනු��ක ප�පථය njhlu;r; Rw;W

341. sequential search අනු��ක ෙසව�ම tupirKiwj; Njly;

342. server ෙස්වාදායකය / අනුග�ාහකය Nritafk;

343. session layer සැසි ස්ථරය mku;T mLf;F

344. sharable pool හුවමා� ප�ංජය gfpujF nghJ ,lk;

345. sign-magnitude ලක�ණ�වත් ප�මාණය / සංල���ත FwpAila tPr;rsT

98 129
ප�මාණනය / �ං�ත
ප�මාණනය

346. single user-multi task ඒක ප��ීලක-බහු කා�යය jdpg;gadu;-gw;gzp

347. single user-single task ඒක ප��ීලක-ඒක කා�යය jdpg;gadu;-jdpg;gzp

348. smart card සුහු� කා�පත #l;bif ml;il

349. smart phone සුහු� �රකථනය #l;bifj; njhiyNgrp

350. smart system සුහු� පද්ධත�ය #l;bif Kiwik

351. social networking සමාජ ජාලකරණය r%f


tiyaikg;ghf;fy;

352. software මෘ�කාං� nkd;nghUs;

353. software agent මෘ�කාං� කාරක nkd;nghUs; Kftu;

354. sort ෙත්�ම tupirg;gLj;J

355. source ප�භව %yk;

356. spiral model ස�ප�ල ආකෘත�ය RUsp khjpup

357. spooling එත�ම Rw;Wjy;

358. Star topology තාරකා ස්ථලකය tpd;kd


P ; ,lj;jpay;

359. stepwise refinement ප�යවරාකාර ප��පහ�ව gbKiw ePf;fy;;

360. storage ආචයනය Nrkpg;G

361. storage allocation ආචයන �භාජනය Nrkpg;G xJf;fy;

362. stored program concept ආ�ත �මෙල්ඛ සංකල්පය Nrkpf;fg;gl;;l nra;epuy;;


vz;zf;fU

363. structure ව�හය fl;likg;G

364. structure chart ව�හ සටහන fl;likg;G tiuG

365. structured ව�හ�ත fl;likg;Gila

366. structured query ව�හ�ත �මසු� බස fl;likg;G tpdty;


language( SQL) nkhop

367. submit button ෙයාමු ෙබාත්තම rku;g;gpj;jy; nghj;jhd;

368. subnet mask උප ජාල ආවරණය cgtiy kiwKfk;

369. sub-netting උප-ජාලනය cgtiyaikg;G

130
99
370. sub-program
370.
370. sub-program
sub-program උප-�මෙල්
උප-�මෙල්
උප-�මෙල්
ඛඛඛ
යයය Jizr;
Jizr;
Jizr;nra;
nra;
nra;
eepuy;
epuy;
puy;

371. sum
371.
371. sum
sumofofofproducts
products (SOP) ග�ග�ග�
products(SOP)
(SOP) � � �
තයන්
තයන්
තයන්ෙෙග්
ෙග්ග්�ක�ය
�ක�ය
�ක�ය ngUf;
ngUf;
ngUf;ffq;fq;q;
ffspd;
fspd;
spd;
$l;
$l;
$l;
LLLj;j;n
j;njhif
njhif
jhif

372. supply
372.
372. supply
supplychain
chain
chain සැපයු
සැපයු
සැපයු���දාම
දාම
දාමකළමනාකරණය
කළමනාකරණය
කළමනාකරණය tpepNahf
tpepNahf
tpepNahf
management
management
management rq;
rq;
rq; fpypj;
pypj;
ffpypj; njhlu;
jhlu;
nnjhlu;
Kfhikj;
Kfhikj;
Kfhikj; JJJ tk;
tk;
tk;

373. swapping
373.
373. swapping
swapping ප�ප�ත
ප�තත
�හ�හ�හ
රණය
රණය
රණය ,lkhw;
,lkhw;
,lkhw;wwy;
wy;y;

374. switch
374.
374. switch
switch ස්ස්ස්
���ය��ය
�ය Msp
Msp
Msp

375. syntax
375.
375. syntax
syntax කාරක
කාරක
කාරක�ත�
�ත�
�ත� njhlupay;
njhlupay;
njhlupay;

376. system
376.
376. system
systemdevelopment
development
development පද්
පද්
පද්
ධධධ
ත�ත�ත�සංව�ධන
සංව�ධන
සංව�ධන�වන
�වන
�වන��ය
��ය
��ය Kiwik
Kiwik
KiwiktpUj; tpUj;
tpUj;
jjpjp p
life
life
lifecycle(SDLC)
cycle(SDLC)
cycle(SDLC) tho;
tho;
tho;
ffi
; fi
;i
; ffftl;
tl;
tl;
llk;
lk;k;

377. table
377.
377. table
table වග�
වග�
වග�
වවව ml;
ml;
ml;
lltiz
ltiz
tiz

378. table
378.
378. table
tablecheck
check constraint වග�
checkconstraint
constraint වග�
වග�ප���ා
ප���ා
ප���ාසංෙර�ධකය
සංෙර�ධකය
සංෙර�ධකය ml;
ml;
ml;
lltiz
ltiz tizrupghu;
rupghu;
rupghu;
jj;j;jy;
;jy;y;
fl;
fl;
fl;
LLLg;g;gg;ghL
ghL
hL

379. tag
379.
379. tag
tag උසු
උසු
උසු
ලලල
නය
නය
නය Xl;
Xl;
Xl;
LLL

380. Technical
380.
380. Technical
Technicalfeasibility
feasibility
feasibility තා���ක
තා���ක
තා���ක�ක�තාව
�ක�තාව
�ක�තාව njhopDl;
njhopDl;
njhopDl;ggr;gr;r;rhj;
rhj;
rhj;
jjpaf;
jpaf;
paf;
fw;
fw;
fw;
iii
fff

381. telecommuting
381.
381. telecommuting
telecommuting �රස්
�රස්
�රස්
ථථථසංවාදය
සංවාදය
සංවාදය/ //�ර
�ර
�ර njhiynray;
njhiynray;
njhiynray;
සන්
සන්
සන්
නනන
ිෙිෙ�දනය
ිෙ�දනය
�දනය

382. testing
382.
382. testing
testingstrategy
strategy
strategy ප���ණ
ප���ණ
ප���ණඋප�මය
උප�මය
උප�මය guP
guP
guP
ll;rl;rpj;
;rpj;pj;
jjy; jy;y;cghak;
cghak;
cghak;

383. text
383.
383. text
textand
and
andfont
font
font පාඨ
පාඨ
පාඨසහ
සහ
සහඅ��ර
අ��ර
අ��ර thrfKk;
thrfKk;
thrfKk;vOj;
vOj;
vOj;
JJJUTk;
UTk;
UTk;

384. text
384.
384. text
textformatting
formatting
formatting පාඨ
පාඨ
පාඨහැ�ස�
හැ�ස�
හැ�ස�ගැන්
ගැන්
ගැන්��ම
�මම thrf
thrf
thrftbtikg;
tbtikg;
tbtikg;
GGG

385. text
385.
385. text
textinput
input
input පාඨ
පාඨ
පාඨආදාන
ආදාන
ආදාන thrf
thrf
thrfcs;
cs;
cs;sss
PLPLPL

386. normal
386.
386. normal
normalform
form
form ප�ප�ම
ප�මත
මතතඅවස්
අවස්
අවස්
ථථාව
ථාව
ාව ,ay;
,ay;
,ay;
gghf;
ghf;
hf;
ffy;
fy;y;tbtk;
tbtk;
tbtk;

387. thumbnail
387.
387. thumbnail
thumbnail සැෙක�
සැෙක�
සැෙක��
�� FWk;
FWk;
FWk;gglk;
glk;
lk;

388. time
388.
388. time
timedivision
division
division කාල
කාල
කාලෙ���
ෙ���
ෙ���මූමූ�
මූ��නය
��නය
�නය Neug;
Neug;
Neug;gpup;
gpup;
gpup;
TTT g;g;g;gz;
gz;
gz;
gghf;
ghf;
hf;
ffk;
fk;k;
modulation(TDM)
modulation
modulation (TDM)
(TDM)

389. time
389.
389. time
timesharing
sharing
sharing කාල
කාල
කාල���නය
���නය
���නය Neug;
Neug;
Neug;
ggfpu;
gfpu;
fpu;
TTT

390. timing
390.
390. timing
timing කාල
කාල
කාලගණනය
ගණනය
ගණනය Neuf;
Neuf;
Neuf;
ffzpg;
fzpg;
zpg;
GGG

391. top
391.
391. top
topdown
down
downdesign
design
design මුමු�
මු�න්
�න්න්��
��
��සැලසු
සැලසු
සැලසුමමම NkypUe;
NkypUe;
NkypUe;
JJJfPfPo
fPohd
ohd
hd
tbtikg;
tbtikg;
tbtikg; GGG

100
131
131
131
392. touch pad ස්ප��ක උපධානය / පාදකය njhL ml;il

393. touch screen ස්ප��ක ත�රය njhLjpiu

394. transaction processing ගනුෙදනු සැකසු� පද්ධත�ය gupkhw;wr; nrayhf;f


system( TPS) Kiwik

395. transitive dependency සං�ාන්ත� පරායත්තතාව khWk; rhu;G epiy

396. transport layer ප�වාහන ස්ථරය Nghf;Ftuj;J mLf;F

397. transport protocol ප�වාහන නියමාවල�ය Nghf;Ftuj;J


elg;nghOq;F

398. tuple උපලැ�යාන/ෙප්ල�ය gjpT/epiu

399. twisted pair ��� යුගල KWf;fpa Nrhb

400. two’s compliment ෙදෙකහි අනුප�රකය ,uz;bd; epug;gp

401. type check ප��ප ප��ෂාව tif rupghu;jj


; y;

402. constraint සංෙර�ධනය fl;Lg;ghL tif

403. ubiquitous computing ස�වව�ත� ආගණනය vq;Fk; tpahgpj;j


fzpik

404. undo අෙහ�සි ��ම nray;jtpu;

405. unguided media නියමු ෙනාවන මාධ� topgLj;jg;glhj Clfk;

406. uni-casting සෘජ� ස�ෙප�්ෂණය jdpg;gug;gy;

407. unicode යුනිෙක��/ ඒකෙ�ත Xw;iwf;Fwp Kiw

408. unique constraint අනන� සංෙර�ධකය jdpj;Jtf; fl;Lg;ghL

409. unit testing ඒකක ප��ෂණය myFr; Nrhjid

410. universal සා�වත� nghJ

411. updating යාවත්කාල�න ��ම jw;fhyg;gLj;jy;

412. user ප��ීලක gadu;

413. user defined ප��ිලක නි�වා�ත gadu; tiuaiw

414. validation වලංග� ��ම nry;Ygbahf;fy;

415. variable ��ල�ය khwp

416. very large scale ඉතා ��ාල ප�මාණෙය් kpfg; ngupastpyhd


integration (VLSI) අනුකල�ත xUq;fpizg;G

132
101
417. video graphic adapter �ශ� �ත�ක අනුහු�ක��ව fhnzhsp tiuap
(VGA) nghUj;jp

418. virtual community අත�� ප�ජාව nka;epfu; r%fk;

419. virtual memory අත�� මතකය nka;epfu; epidtfk;

420. virtual storefront අත�� ෙවළඳ ප�ද�ශනාගාරය nka;epfu; filKfg;G

421. waterfall model ද�යඇල� ආකෘත�ය ePu; tPo;r;rp khjpup

422. wave length තරංග ආයාමය miy ePsk;

423. web portal ෙව� ද්වාරය tiy thry;

424. web server ෙව� ෙස්වාදායකය ,iza Nritafk;

425. web service provider ෙව� ෙස්වා සැපයු�ක� ,iza Nrit


toq;Fdu;

426. white box testing ස්ෙ�ත මංජ�සා ප���ාව ntz;ngl;br; Nrhjpg;G

427. world wide ෙල�ක �සි� �යමන cyfshtpa tiy


web(WWW)

428. uniform resource �කාකා� ස�පත් නිශ්චායකය rPu;ik ts


locator (URL) ,Ug;gplq;fhl;b

429. uniform resource �කාකා� ස�පත් හ�න්වනය rPu;ik ts


identifier(URI) milahsq;fhl;b

fuu mdßNdIsl Yío ud,dj ;jÿrg;a f.dvkef.ñka mj;S'

102 133

You might also like