WADY POSTAWY

Postawa ciaa sposb trzymania si w pozycji stojcej

Postawa prawidowa: sposb trzymania si, ktry pozostaje w zgodnoci z dynamik rozwojow czowieka w danym okresie jego rozwoju osobniczego (Malinowski) zharmonizowany ukad poszczeglnych odcinkw ciaa wzgldem siebie oraz w odniesieniu do osi mechanicznej ciaa, utrzymywany minimalnym napiciem ukadw miniowego i nerwowego (Ambros) harmonijne i bezwysikowe uoenie poszczeglnych elementw postawy w stosunku do dugiej osi ciaa (Przybylski) taka, ktra odpowiada typowej postawie wyodrbnionej z grupy rwieniczej o tej samej pci i zblionych cechach psychofizycznych (Nowotny)

Prawidowa postawa jest ukadem poszczeglnych odcinkw ciaa, ktry: zapewnia optymalne zrwnowaenie i stabilno ciaa stanowi dogodn pozycj wyjciow dla ruchw czowieka wymaga minimalnego wysiku miniowego zapewnia du wydolno statyczno dynamiczn stwarza warunki do waciwego uoenia i funkcjonowania narzdw wewntrznych Poza powyszymi aspektami mechanicznymi, anatomicznymi i fizjologicznymi, naley jeszcze uwzgldni aspekt psychologiczny i estetyczny.

Dobra postawa zaley od: prawidowo uksztatowanego ukadu kostno wizadowego dobrze rozwinitego i wydolnego ukadu miniowego sprawnie dziaajcego ukadu nerwowego (prawidowe odruchy postawy)

Co wpywa na prawidow postaw ciaa? podczas odrabiania lekcji tuw powinien by wyprostowany i oddalony od stou 35 cm, nogi piszcego powinny dotyka caymi stopami podoa lub podnka, podczas odrabiania lekcji gowa powinna by nieznacznie pochylona nad stoem, za odlego oczu od koca pira powinna wynosi 30 35 cm, okcie nie powinny lee na stole, ale wystawa nieco poza jego brzeg, w czasie czytania dziecko powinno siedzie prosto i nie pochyla si, odrabianie lekcji powinno by przerywane co 3040 minut zabaw ruchow lub prac, ktra wymaga ruchu, odywianie pokarmami bogatymi w biako, szkodliwe jest zarwno niedoywienie, jak i przekarmienie,

 sen dziecka powinien trwa 9 10 lub nawet 11 godzin (w zalenoci od wieku), dziecko musi mie wasne ko o do twardym materacu i ma poduszeczk tylko pod gow, codziennie przeprowadza gimnastyk porann, naley dostosowa rozmiary awek do wzrostu uczniw, naley przeprowadza wiczenia rdlekcyjne, eliminowa dugie ogldanie telewizji, co zwizane jest z przebywaniem dziecka w pozycji siedzcej, odzie powinna by lekka, nie krpujca ruchw, obuwie powinno by elastyczne, mikkie, z szerokimi noskami.

Postawa prawidowa w swobodnej pozycji stojcej: gowa ustawiona jest nad klatk piersiow barki w jednej linii, nie powinny by wysunite w przd opatki tworz z plecami jedn paszczyzn klatka piersiowa powinna by dobrze wysklepiona wystawanie brzucha zalene jest od typu somatycznego i wieku czowieka, nie powinno jednak by zbyt wielkie koczyny grne i dolne prawidowo rozwinite waciwie wyksztacone wysklepienie podune i poprzeczne stopy pion spuszczony z okolicy otworu suchowego zewntrznego powinien przechodzi przez rodek stawu ramiennego, biodrowego, nieco do przodu od staww kolanowych i skokowych oraz przez rodek stp

Wady postawy nazywa si zmiany w wyprostnej pozycji ciaa, ktre w sposb zdecydowany rni si od typowych, fizjologicznych uksztatowa w danej populacji. Wady postawy s wynikiem zmian patologicznych, mogcych wystpowa we wszystkich trzech paszczyznach (czoowej, strzakowej, horyzontalnej).

Przyczyny: 1. W okresie przedporodowym przebywanie matki w zanieczyszczonym rodowisku, palenie papierosw, stres, sposb odywiania, alkohol, narkotyki, rodki farmakologiczne choroby zakane matki, zwaszcza w pierwszym trymestrze ciy: ryczka, AIDS, opryszczka, grypa, ospa itp. choroby bakteryjne np. kia oraz pierwotniakowe np. toksoplazmoza choroby metaboliczne np. cukrzyca, niedokrwisto, nadcinienie i zaburzenia hormonalne

2. -

W okresie okooporodowym gwne zagroenia s zwizane z patologi podu stany ischemii (niedokrwienia) hipoksji (niedotlenienia) asfiksji (niedotlenienia i wzrostu stenia CO2) wczeniactwo pd przenoszony

3. 4. -

W okresie poporodowym zagroeniem s choroby wirusowe oraz bakteryjne noworodka W okresie dziecicym i modzieczym: okresowe, wzrostowe zaburzenia dugoci KKG i KKD, z ich rnicami w obwodach grup miniowych oraz stanem funkcjonalnym staww (unieruchomienie, przykurcze, ograniczenia ruchomoci w stawach w przebiegu chorb oglnych) zaburzenia narzdu ruchu np. deformacje krgw w chorobie Scheuermanna zaburzenia wynikajce z chorb innych narzdw (np. wady wzroku, zaburzenia neurologiczne, zmiany zapalne w jamie opucnej spadek aktywnoci fizycznej dzieci i modziey bdy dietetyczne alkohol i papierosy

Najczstsze wady postawy

WADY KRGOSUPA W PASZCZYNIE STRZAKOWEJ Istot wad krgosupa w paszczynie strzakowej jest pogbienie lub zmniejszenie fizjologicznych wygi krgosupa. Rozrnia si cztery zasadnicze typy wadliwej postawy: Plecy wklso-wypuke Plecy koyskowe Plecy paskie Plecy okrge

PLECY WKLSO WYPUKE W wikszoci przypadkw przyczyn powstawania tej wady jest zwikszony kt przodopochylenia miednicy. Doprowadza to do nadmiernej lordozy ldwiowej, a przez odcinkow kompensacj do pogbienia kifozy piersiowej. Zmienione uksztatowanie krgosupa oraz zwikszone przodopochylenie miednicy wpywa na stan mini i wizade: minie prostowniki grzbietu odcinka piersiowego ulegaj rozcigniciu, a w odcinku ldwiowym skrceniu, misie piersiowy wikszy i minie obrczy barkowej ulegaj przykurczowi, minie poladkowe ulegaj rozcigniciu i zwiotczeniu, misie czworogowy uda (gowa prosta) ulega skrceniu.

PLECY WKLSO WYPUKE c.d. Charakterystyczne w tej wadzie postawy jest : pochylenie gowy ku przodowi, ustawienie barkw do przodu, odstawanie opatek, spaszczenie klatki piersiowej, przesunicie narzdw jamy brzusznej ku przodowi i rozcignicie mini brzucha.

Przesunicie narzdw jamy brzusznej upoledza ruchy oddechowe przepony i utrudnia odpyw z nich krwi ylnej - prowadzi to do zaburze oddychania i krenia.

PLECY KOYSKOWE
W tym typie wady rwnie wystpuje zwikszone przodopochylenie miednicy. Doprowadza to do powstania: - hiperlordozy w odcinku ldwiowo - krzyowym (krgosup odgina si w odcinku ldwiowo krzyowym ostro do tyu, tworzc krtk lordoz), - w odcinku wyszym krgosupa tworzy si nadmierna kifoza piersiowo - ldwiowa

PLECY KOYSKOWE c.d. Charakterystyczne w tej wadzie s: - postawa ciaa jest bardzo podobna do postawy o typie plecw wklso - wypukych, a uwag zwraca przesunicie grnej czci tuowia ku tyowi - spojenie onowe jest tu najbardziej wystajc ku przodowi czci ciaa - mog wystpowa zaburzenia oddychania, krenia, trawienia i miesiczkowania.

W wielu przypadkach osoby z t wad postawy uskaraj si na dolegliwoci blowe okolicy ldwiowo - krzyowej krgosupa.

PLECY PASKIE Wada ta wystpuje przy zmniejszonym kcie przodopochylenia miednicy. Charakteryzuje si ona spaszczeniem lub brakiem fizjologicznych krzywizn krgosupa. Brak fizjologicznych krzywizn krgosupa powoduje wypadnicie funkcji amortyzujcej krgosupa. Poszczeglne elementy krgosupa ulegaj przecieniu i prowadz do zmian zwyrodnieniowych. Istnieje skonno do powstawania bocznych skrzywie krgosupa. W badaniu nie stwierdza si ograniczenia ruchomoci w poszczeglnych odcinkach krgosupa. Plecy paskie s czsto spotykane u dzieci i modziey. Przyczyn naley dopatrywa si w siedzcym trybie ycia.

PLECY PASKIE c.d. Charakterystyczne w tej wadzie postawy jest : klatka piersiowa jest paska, jej ruchomo i pojemno s ograniczone, barki opadnite zmniejszenie fizjologicznych wygi krgosupa powoduje wypadnicie funkcji amortyzacyjnej krgosupa dlatego ludzie z t wad czsto uskaraj si na ble gowy

PLECY OKRGE W tym typie wady rwnie wystpuje zmniejszone przodopochylenie miednicy. Doprowadza to do spycenia lordozy ldwiowej, czego nastpstwem jest pogbienie kifozy piersiowej. Plecy okrge charkteryzuj si nadmiernym wygiciem krgosupa ku tyowi: 1. Jeli wygicie to dotyczy grnego, piersiowego odcinka krgosupa, to taka posta plecw okrgych okrelamy kifotyczn. 2. Jeli cay krgosup wygity jest ku tyowi, to mwimy o postaci siedzeniowej lub o kifozie totalnej.

PLECY OKRGE c.d.

Wada ta charakteryzuje si : wysuniciem do przodu gowy i barkw, odstawaniem opatek, osabieniem lub nawet zwiotczeniem mini grzbietu, przykurczem mini klatki piersiowej kolana i okcie s czsto w pozycji lekkiego zgicia.

Bardzo czsto funkcja oddechowa klatki piersiowej jest upoledzona.

PLECY OKRGE c.d. Wada postawy o typie plecw okrgych moe by wrodzona lub nabyta. Nabyta powstaje najczciej w nastpstwie chorb takich jak: krzywica, grulica, choroba Scheuermanna, ZZSK. Przyczyn powstawania plecw okrgych moe by dystonia miniowa, czyli zaburzenie napi miniowych mini grzbietu, ktre mog by wynikiem przecienia mini prostownikw grzbietu prac statyczn np. w czasie nieprawidowego siedzenia czy stania przy pracy lub nauce.

Leczenie wad postawy w paszczynie strzakowej Postpowanie wyrwnawczo-korekcyjne ma na celu: - likwidacj wady - zahamowanie jej dalszego rozwoju, a tym samym przywrcenie prawidowej postawy ciaa.

W postpowaniu leczniczym wad postawy w paszczynie strzakowej zasadnicz rol odgrywaj wiczenia, dziki ktrym uzyskujemy: - zwikszenie ruchomoci w stawach - zwikszenie siy miniowej - wyrobienie nawyku prawidowej postawy ciaa. Wan rol w leczeniu wad postawy odgrywa rwnie waciwa organizacja warunkw ycia, przestrzeganie zasad higieny pracy i wypoczynku, ywienia i oglna ruchomo dziecka.

wiczenia stosowane w wadach postawy: oglnorozwojowe specjalne korygujce okrelon wad elongacyjne antygrawitacyjne odruchu prawidowej postawy ciaa oddechowe zwikszajce pojemno klatki piersiowej gry i zabawy sportowe pywanie

WADY POSTAWY W PASZCZYNIE CZOOWEJ boczne skrzywienia krgosupa odchylenia w ustawieniu gowy i szyi wadliwe ustawienie opatek

Boczne skrzywienia krgosupa (skoliosis) To odchylenie od osi anatomicznej caego krgosupa lub jego odcinka w paszczynie czoowej, ktre pociga za sob wtrne zmiany w ukadzie narzdu ruchu, klatce piersiowej i narzdach wewntrznych.

Powstanie i rozwj skoliozy zaley od dwch podstawowych czynnikw: 1. Etiologicznego moe by bardzo zrnicowany i zapocztkowuje powstanie skrzywienia. 2. Biomechanicznego jest wsplny dla wszystkich skrzywie (bez wzgldu na etiologi).

Najczciej spotykanym podziaem skolioz jest podzia Cobba, ktry dzieli skoliozy na: 1. Czynnociowe statyczne lub odruchowe nie stwierdza si utrwalonych zmian w budowie krgosupa ograniczaj si do paszczyzny czoowej skolioza ustpuje po wyeliminowaniu czynnika wywoujcego

2.

Strukturalne stwierdza si utrwalone zmiany s zawsze znieksztaceniem wielopaszczyznowy powstaj u dzieci wycznie w okresie wzrostu

Ze wzgldw etiologicznych skoliozy strukturalne dzielimy na: 1. 2. 3. 4. Kostno-pochodne wrodzone torakopochodne Ukadowe Neuropochodne wrodzone poraenne-wiotkie poraenne-spastyczne inne Miniowo-pochodne wrodzone dystrofie miniowe inne Idiopatyczne o nieustalonej etiologii (80-90% skolioz strukturalnych)

Inne podziay: 1. Ze wzgldu na lokalizacj skrzywienia: skoliozy piersiowe skoliozy ldwiowe skoliozy szyjne

2. Z uwagi na liczb ukw skrzywienia: - jednoukowe - dwu- i wieloukowe (maksymalnie 4-ukowe) 3. Biorc pod uwag stopie mechanicznego wyrwnania si skrzywienia: - wyrwnane - niewyrwnane

Inne podziay c.d.: 4. 5. 6. Ze wzgldu na stopie wyrwnania si czynno-biernego skrzywienia: skrzywienie wyrwnujce si czynnie za pomoc napicia miniowego skrzywienie wyrwnujce si biernie poprzez uoenie si na boku, zwis itp. Z uwagi na wielko kta skrzywienia skoliozy dzielimy na stopnie. Ze wzgldu na wystpowanie skolioz w rnych okresach wzrostu dziecka dzielimy je na: skrzywienie wczesno-dziecice od1/2 do 3 roku ycia skrzywienie dziecice od 3 do 8 roku ycia skrzywienie dorastajcych wystpuje w okresie pokwitania

ODCHYLENIA W USTAWIENIU GOWY I SZYI Przyczyny: - zwikszona kifoza piersiowa lub niedbaa postawa przyjmowana przy rnych czynnociach (wysunicie gowy do przodu) - wada wzroku i suchu Oprcz wyej wymienionych bdw w ustawieniu gowy moe wystpowa krcz szyi.

Krcz szyi (torticollis) - to przymusowe ustawienie gowy pochylonej w bok ku jednemu z barkw, przy czym twarz dziecka jest rwnoczenie zwrcona w stron przeciwn zdrow, i nieco ku grze - rozrnia si dwa rodzaje krczu wrodzonego: Pochodzenia kostnego - niedorozwj krgw szyjnych (krgi klinowe, pkrgi, zrosty krgw powoduj wadliwe ustawienie gowy) Pochodzenia miniowego skrcenie, przykurcz lub zbliznowacenie m. sutkowo-mostkowo-obojczykowego, a czasem m. pochyych

WADLIWE UOENIE OPATEK 1. Asymetryczne uoenie opatek przysparza rodzicom wielu trosk, nie zawsze uzasadnionych. Do rzadkoci nale osoby posiadajce symetryczne uoenie opatek, niemal u kadego czowieka daje si stwierdzi choby nieznaczne odchylenie.

2. opatki skrzydekowate polegaj na nieprawidowych ustawieniach obrczy barkowej, przy ktrej przykrgowe brzegi opatek wyranie odstaj w wyniku tego barki przemieszaj si w d i do przodu.

Leczenie skolioz
Leczenie skolioz jest jednym z najtrudniejszych problemw ortopedii. Dotyczy to skolioz: - o nieznanej etiologii - o znanym czynniku etiologicznym, lecz na ktry nie moemy zadziaa leczniczo w sposb bezporedni (skoliozy neuropatyczne, wrodzone) Na skutek tego postpowanie terapeutyczne ma charakter wybitnie objawowy. Trudnoci w leczeniu zwiksza tendencja do staego postpowania skrzywienia, wynikajca nie tylko z procesu chorobowego, lecz take z nakadania si na procesu wzrostu, ktry przebiegajc w warunkach nieprawidowych (dotyczy to zwaszcza dziaania si grawitacji) potguje zmiany znieksztacajce. W wietle powyszych uwag celem leczenia jest likwidacja lub zmniejszenie skrzywienia, a jeli jest to nieosigalne, to zahamowanie postpu dalszego skrzywienia.

Leczenie zachowawcze skolioz Przyjmuje si, e skoliozy mae o wartoci kta do 300 naley leczy zachowawczo, wycznie wiczeniami. Niektre orodki rozpoczynaj ju od 200 kta skrzywienia leczenie skojarzone tzn. oprcz wicze stosuje si gorsety ortopedyczne. W przedziale od 30-60 kta skrzywienia dominuje leczenie ortopedyczne poczone z intensywnymi wiczeniami. Skoliozy od 60 wzwy z moliwoci dalszego pogbiania si z reguy leczone s operacyjnie.

Leczenie skolioz idiopatycznych odbywa si w placwkach suby zdrowia. Najczstsz form organizacyjn s 4-6 tygodniowe turnusy, podczas ktrych uzyskuje si istotn popraw lub zahamowanie postpu skrzywienia oraz przygotowuje dziecko i rodzicw do kontynuacji leczenia w domu. Program i organizacja postpowania lecznicze przedstawia si nastpujco: 1. Oglnorozwojowe - prowadzone zespoowo w formie lekcji (45 minut) - zawieraj wiczenia wzmacniajce minie grzbietu, brzucha, poladkw, wiczenia oddechowe, elementy elongacji i antygrawitacji, zabawy, gry ruchowe i sportowe - zajcia prowadzone s codziennie w godzinach rannych. 2.

2.

Specjalne - indywidualne, - zawieraj wiczenia asymetryczne, rne formy wycigw, wiczenia wybranych grup miniowych z oporem lub obcieniem w formie wicze stacyjnych (trening obwodowy), specjalne wiczenia oddechowe, wiczenia redresyjne, derotacyjne, Kllapa, - wiczenia trwaj ok.. 45-60 minut, - wykonywane s 6 razy w tygodniu.

3. Pywanie podporzdkowane gwnie nauce pywania z du liczb wicze oddechowych w wodzie. Jednostka lekcyjna na basenie trwa 30 minut, dzieci pywaj 5xw tygodniu. 4. Gry i zabawy ruchowe oraz sporty uzupeniajce. Dzienne obcienie dziecka wszystkimi formami wicze wynosi 4,5-5 godzin.

W wielu przypadkach, dziki wieloletnim i systematycznym wiczeniom, udaje si zahamowa postp skoliozy i uzyska wydatn popraw sylwetki. Jednak niejednokrotnie, mimo systematycznej kinezyterapii, skrzywienie narasta i zwiksza si warto ktowa skrzywienia. Zakres leczenia poszerza si wtedy o elektroterapi lub zaopatrzenie ortotyczne.

Gorsety korekcyjne maj na zadanie: - zmniejszenie skrzywienia - zapewnienie prawidowego wzrostu i ksztatowania si krzywizn krgosupa w okresie wzrastania Typ gorsetu czy aparatu korygujcego dobiera si zalenie od wieku dziecka i lokalizacji skoliozy. Waciwe dziaanie aparatu czy gorsetu jest oceniane na podstawie badania klinicznego i radiologicznego. Do leczenia gorsetem korekcyjnym kwalifikuje si modocianych ze skrzywieniem nie przekraczajcym 35o, progresj roczn o wartoci ktowej 5-10o .

Gorsety stosowane obecnie w nieoperacyjnym leczeniu skolioz:

gorset Chenau: stosuje si przy skoliozie piersiowej, piersiowo-ldwiowej i l ldwiowej do 450 wg Cobba

gorset Milwaukee: stosuje si przy wysoko ustawionej skoliozie piersiowej do 500 wg Cobba i przy kifozie piersiowej

- gorset Boston: stosuje si w skoliozach ldwiowych

Przy cikich skoliozach (>500) stosuje si zabieg operacyjny. Korzystny wiek do operacji to 12-14 lat (krtko przed zakoczeniem wzrostu). Wskazaniem do operacji dla dorosych to: - utrzymujce si ble - wyrane ograniczenie funkcji sercowo-pucnych Do najczciej stosowanych zabiegw operacyjnych naley usztywnienie krgosupa rnymi sposobami. W ostatnich latach na czoo wysuwa si dystrakcyjna metoda Harringtona, polegajca na rozpieraniu strony wklsej dystraktorem metalowym oraz kompresj po stronie wypukej.

Bez wzgldu na metod leczenia operacyjnego zabieg operacyjny musi by poprzedzony przygotowaniem, ktre ma na celu: wzmocnienie tzw. gorsetu miniowego popraw postawy ciaa i kondycji oglnej dziecka zwikszenie wydolnoci kreniowo-oddechowej zwikszenie korektywnoci skrzywienia przez rozlunienie aparatu wizadowo-miniowego - adaptacj ukadu wizadowo-torebkowego i korzeni nerww na mechaniczne rozciganie rdoperacyjne

Na wiczenia w czasie przygotowania do zabiegu operacyjnego skadaj si nastpujce elementy codziennej kinezyterapii: wiczenia oglnokondycyjne (45 minut) wiczenia w basenie (30 minut) wiczenia stacyjne (30 minut) wiczenia w autokorektorze autowycig 3-4 godziny

Po zabiegu operacyjnym, gdy dziecko jest w gorsecie lub bez zewntrznej stabilizacji, stosuje si: - napinanie izometryczne mini grzbietu sterowane gr i doem - wiczenia wzmacniajce minie obrczy barkowej, biodrowej - wiczenia oddechowe

WADY KLATKI PIERSIOWEJ Wyrniamy kilka typw fizjologicznych klatki piersiowej. Klatka piersiowa prawidowa, gdzie mostek i caa przednia cz klatki piersiowej wysunite s ku przodowi, ebra tak uniesione, e najdalej wysunit czci ciaa jest przednia ciana klatki piersiowej. W zalenoci od stopnia wysklepienia klatki piersiowej mwimy o klatce piersiowej spaszczonej, paskiej, beczkowatej.

Wady patologiczne klatki piersiowej s wadami rozwojowymi, powstaymi najczciej na skutek przebytej krzywicy. Mimo wielkiego postpu jaki poczynia medycyna krzywica cigle daje zna o sobie, cho najczciej ju w postaci objaww jej przebycia. lady przebytej krzywicy widoczne s gwnie na klatce piersiowej w postaci okrnego cignicia jej cian na wysokoci przyczepw przepony oraz zgrubienia eber w miejscu przejcia ebra kostnego w ebro chrzstne. Znieksztacenia klatki piersiowej maj czsto ujemny wpyw na ukad oddechowy i sercowo-naczyniowy: - osabienie mini oddechowych - zmniejszenie pojemnoci yciowej puc

Do patologicznych wad klatki piersiowej zaliczamy dwie jej postacie: 1. Klatk piersiow lejkowat 2. Klatk piersiow kurz

Klatka piersiowa lejkowata (szewska) (pectus excavatum)

Jest nastpstwem wrodzonego zaburzenia rozwoju przepony lub te nieproporcjonalnego rozrostu chrzstek ebrowych w stosunku do jej elementw.

Klatka piersiowa lejkowata (szewska)

Charakteryzuje si: - lejkowatym zapadniciem dolnej czci mostka i przylegajcych odcinkw eber - jeli dno lejka wpada cile w linii rodkowej - zmiany s symetryczne, jeli przesunite jest w prawo lub w lewo od linii rodkowej - zmiany s asymetryczne - na skutek osabienia mini grzbietu, wysunicia barkw do przodu, spaszczenia klatki piersiowej i uwidoczenia mini brzucha, przy oddychaniu wystpuj paradoksalne ruchy klatki piersiowej - dzieci dotknite t wad wykazuj saby rozwj fizyczny i wadliw postaw, s zwykle apatyczne, mao ruchliwe i skonne do schorze ukadu oddechowego oraz sercowonaczyniowego.

Klatka piersiowa kurza (pectus carinatum)

Spotykana jest znacznie rzadziej ni klatka piersiowa lejkowata.

Charakteryzuje si: - znieksztacenie mostka, ktry tworzy silne uwypuklenie do przodu na ksztat dzioba odzi, podobnie jak ma to miejsce u ptakw - w wyniku tego ebra trac wygity ksztat tworzc poniej sutkw wyran wklso to boczne wypuklenie eber jeszcze bardziej uwydatnia wysunicie mostka do przodu

Klatka piersiowa kurza c.d.

Wyrnia si dwie postacie klatki kurzej: 1. Posta uwypuklona jest tylko rkoje mostka, pooenie trzonu mostka albo jest prawidowe, albo jest on odchylony nieco do tyu. 2. Posta wysunicie do przodu trzonu mostka. Najbardziej do przodu sterczy zwykle wyrostek mieczykowaty.

Postpowanie terapeutyczne w wadach klatki piersiowej Cel wicze: - usunicie przykurczy - zwikszenie ruchomoci w stawach barkowych, krgosupa oraz klatki piersiowej - wzmocnienia mini grzbietu i pozostaych mini posturalnych - zwikszenie pojemnoci puc

Program zaj obejmuje nastpujce grupy wicze: 1. 2. 3. a. b. 4. Oglnorozwojowe Oddechowe Specjalne O charakterze ksztatujcym - odnoszce si do danego typu wady klatki piersiowej O charakterze wytrzymaociowym - rozwijajce sprawno narzdw wewntrznych Pywanie

wiczenia poprzedza si masaem KKG oraz klatki pirersiowej. Masa wykonuje si w formie ruchw gaszczco-ugniatajcych dla: - polepszenia krenia krwi - rozluniania przykurczonych mini i powizi

WADY KOCZYN DOLNYCH Znieksztacenia koczyn dolnych pogarszaj w znacznym stopniu statyk ciaa i zmieniaj postaw. S one wadami wrodzonymi lub powstaj w wyniku asymetrii w budowie wyej pooonych odcinkw ciaa, przecie prac statyczn albo na skutek innych przyczyn.

W rnych okresach ycia dziecka ksztatowanie si KKD i stp jest nieco odmienne. Znajomo tych fizjologicznych odchyle rozwojowych jest niezbdna dla postawienia waciwego rozpoznania i pozwoli ustrzec si zarwno przed zbdn, a wic szkodliw ingerencj terapeutyczn, jak i przed przeoczeniem stadium pocztkowego.

U noworodka prawidowoci rozwojow jest nieznaczne uksztatowanie szpotawe kolan oraz zgiciowe ustawienie staww biodrowych i kolanowych, wynikajce z przewagi zginaczy nad prostownikami. Jest to pozostao uoenia wewntrzmacicznego. Uksztatowanie szpotawe utrzymuje si do okoo 3 roku ycia. Po tym okresie o koczyny samoistnie zmienia si i szpotawo przechodzi w ustawienie kolawe, najbardziej zauwaalne od okoo 6 roku ycia, ustpujce po zakoczeniu wzrostu.

Dziewczta, o fizjologicznie szerszej miednicy, maj wiksz tendencj do kolawego ustawienia kolan. Do kolawoci kolan s skonne rwnie dzieci szczupe, szybko rosnce, o sabo wyksztaconych miniach. Kolawo kolan nie jest wad wrodzon i moe pojawi si dopiero w kilka miesicy po rozpoczciu przez dziecko chodzenia, w wieku 4-5 lat lub w innych okresach szybkiego wzrostu, w wieku szkolnym, kiedy wydolno aparatu wizadowominiowego nie nada za szybko rosncym kocem.

Kolawo kolan (genu valgum)

w tej wadzie o podudzia tworzy z osi uda kt otwarty na zewntrz, tzn. odcinek obwodowy, jakim jest podudzie, w stosunku do stawu kolanowego jest w odwiedzeniu.

Za kolawo wymagajc leczenia uwaa si odchylenie od osi koczyny przekraczajce 100. Stwierdza si je wtedy, gdy odstp mierzony pomidzy kostkami przyrodkowymi (przy zwartych, wyprostowanych kolanach postawa na baczno) przekracza 4-5 cm.

Kolawo kolan (genu valgum) c.d. Wyrniamy kolawo: wrodzon, pokrzywicz, pourazow, poraenn oraz statyczn wynikajc z przecienia KKD. Zmiany kostne charakteryzuj: - przyrost kykcia wewntrznego koci udowej, - skrzywienie koci udowej lub piszczelowej, - skrcenie na zewntrz podudzia i przeprost w stawie kolanowym

Szpotawo kolan (genu varum)

w tej wadzie o podudzia tworzy z osi uda kt otwarty do wewntrz, tzn. odcinek obwodowy, jakim jest podudzie, w stosunku do stawu kolanowego jest w przywiedzeniu.

Przyczyny: - krzywica - nadwaga - zmuszanie dziecka do chodzenia, stawiania i prowadzenia za rczki (mae dziecko powinno jak najduej raczkowa i chodzi na czworakach). Pozwala to zarwno na niezbdne wzmocnienie ukadu wizadowominiowego, jak i na wzmocnienie koca. Zmiany kostne charakteryzuj: - Trzon koci udowej, piszczelowej i strzakowej wygity jest na zewntrz.

Postpowanie terapeutyczne: W przypadku kolawoci czy szpotawoci niewielkiego stopnia stosuje si wiczenia korekcyjne. W bardziej zaawansowanych aparaty ortopedyczne odciajce nasady zewntrzne/wewntrzne stawu kolanowego lub szyny redresyjne do stosowania na noc. W przypadku nieskutecznoci powyszego leczenia zabiegi operacyjne.

Leczenie zachowawcze szpotawoci/szpotawoci kolan polega na utrzymaniu odpowiednich pozycji ciaa przy jednoczesnym leczeniu przyczyn schorzenia jeli s znane np. krzywicy.

wiczenia poprzedza si masaem KKD oraz okolicy poladkw, z mocniejszym zaakcentowaniem ruchw po wewntrznej/zew. stronie koczyn. Masa wykonuje si w formie ruchw gaszczco-ugniatajcych dla: - polepszenia krenia krwi - rozluniania przykurczonych mini i powizi.

W wiczeniach zwraca si uwag na ruchy wzmacniajce minie poladkowe, ruchy rotacyjne w stawach biodrowych (szczeglnie na zewntrz/wewntrz).

wiczenia wykonuje si w pozycji siedzcej lub lecej bez obcienia stp. Uoeniami korekcyjnymi s: a. w szpotawoci -pozycje ze zczonymi kolanami i rozstawionymi stopami. W pozycji lecej osiga si to przez woenie woreczka lub maej poduszeczki midzy kostki przyrodkowe i lekkie cignicie kolan szerok tam czy bandaem elastycznym. b. w kolawoci pozycje z rozstawionymi kolanami i stopami ustawionymi blisko siebie np. siad skrzyny turecki, siad na stoeczku. W pozycji lecej osiga si to przez woenie woreczka lub maej poduszeczki midzy kolana i lekkie cignicie kostek szerok tam czy bandaem elastycznym. Dziecko ukada si tak kilkakrotnie w cigu dnia na okoo 15 minut.

W przypadkach wad kolan, zalecenia i przeciwwskazania przedstawiaj si nastpujco: 1. Dymy do odcienia staww kolanowych we wszelkich moliwych warunkach: - przy istniejcej nadwadze ciaa staramy si o jej zmniejszenie - w czasie dnia wyczenie moliwie w najwikszym stopniu pozycji stojcej - przy kolawoci - unikanie pozycji rozkrocznej, siadu na pitach ze stopami i podudziami na zewntrz - przy szpotawoci unikanie klku po turecku. 2. Przeciwdziaamy wspistniejcemu paskostopiu. 3. Stosujemy obcas Thomasa (dla kolan kolawych - obcas podwyszony po stronie przyrodkowej).

WADY STP

Stopa paska wrodzona

Jest to powana i trudna do leczenia wada wrodzona stp. Deformacja dotyczy zazwyczaj obydwu stp i jest widoczna natychmiast po urodzeniu. Stopy dziecka s niezgrabne, stanowi waciwie odwrotno stp zdrowych, gdy wygite s w drug stron. Niekiedy stopy ustawione s w silnym zgiciu grzbietowym, tak e prawie stykaj si z podudziami. Nieprawidowe ustawienie i rozwj koca stp nie poddaje si korekcji, a w miar wzrastania dziecka deformacja narasta i utrwala si.

Stopa paska statyczna (pes planus)

Okrela si j rwnie jako paskostopie czynnociowe jest to proces stopniowego obniania si podunego sklepienia stopy na skutek jej niewydolnoci statyczno-dynamicznej

Stopa paska poprzecznie (pes transverso-planus)

- deformacja polega na obnieniu koci rdstopia i spaszczeniu uku poprzecznego przedniego - towarzyszy najczciej niedomodze miniowej lub wizadowej stopy

Stopa pasko-kolawa (pes plano-valgus)

- w stopie prawidowej patrzc od tyu - o pity jest przedueniem osi podudzia. Fizjologiczne odchylenie wynosi okoo 5o (czciej w kierunku do wewntrz tj. szpotawoci). Przy kolawoci stopy pita ulega skrceniu na zewntrz od osi pionowej wiksze ni 50 i opiera si o podoe brzegiem przyrodkowym. - dziecko z wad tego typu zdziera obcas po stronie wewntrznej - stopa pasko-kolawa czy si czsto z kolawoci kolan, co jest przyczyn pogbiania si dolegliwoci.

Stopa szpotawa (pes varus)

Jest odwrotnoci stopy pasko-kolawej. Charakteryzuje si skrceniem pity do wewntrz od osi pionowej wiksze ni 5o i oparciem jej na krawdzi zewntrznej. Przy szpotawoci stopy dziecko zdziera obcas po stronie zewntrznej.

Stopa wydrona (pes excavatus)

- Znieksztacenie polega na pogbieniu wydrenia stopy w odcinku midzy guzem pitowym a gowami koci rdstopia i rwnoczesnym skrceniu tego odcinka. Wada charakteryzuje si tzw. wysokim podbiciem. - Stp jest ustawiony pitowo i nieco w supinacji , a ko rdstopia zwaszcza pierwsza w nadmiernym zgiciu podeszwowym.

Stopa kosko-szpotawa (pes equinus-varus)

- stanowi najczstsze wrodzone znieksztacenie - deformacja jest widoczna ju w chwili urodzenia - przyczyn wady s zaburzenia w ukadzie nerwowominiowym, zwykle uwarunkowane genetycznie Cechy charakterystyczne: - ustawienie stopy w zgiciu podeszwowym (ustawienie koskie) - odwrcenie stopy - przywiedzenie caej stopy w stosunku do podudzia oraz przywiedzenie rdstopia w stosunku do stpu - wydrenie ukw podunych stopy - skrcenie do wewntrz dalszego odcinka podudzia i zaniki miniowe

Stopa pitowa (pes equinus)

- wada ujawnia si bezporednio po urodzeniu

Cechy charakterystyczne: - grzbietowe zgicie stopy o rnym nasileniu niekiedy a do przylegania grzbietu stopy do podudzia - podeszwa stopy zwrcona jest do przodu, za sama pita ustawia si w bezporednim przedueniu koci goleni - wada ta z reguy atwo poddaje si leczeniu, za w agodnych formach ustpuje nawet samoistnie w trakcie wzrostu dziecka - przyczyn wady moe by nieprawidowe uoenie stopy lub stp w onie matki w czasie ostatnich tygodni ycia

Paluch kolawy (hallux valgus)

- Znieksztacenie polega na odchyleniu na zewntrz palucha, ktry podkada si lub nakada na palec drugi. - Wystpuje on czsto ze stop poprzecznie pask, zwaszcza w przypadku szpotawego ustawienia pierwszej koci rdstopia.

Postpowanie terapeutyczne w wadach stp Leczenie zaley od rodzaju wady, etiologii wieku, obejmuje: 1. wiczenia ruchowe 2. zaopatrzenie ortopedyczne 3. tryb ycia

1. wiczenia korekcyjne skierowane s na: - przywrcenie prawidowych warunkw anatomicznych (m.in. likwidacja przykurczy, wzmocnienie mini osabionych) - wyrobienie odruchu, a nastpnie nawyku prawidowego ustawienia i obciania stopy w warunkach odciania i obciania, w staniu, chodzie oraz w rnych sytuacjach yciowych. - wiczenia (forma zabawowa i zadaniowa u dzieci, cisa modziey), masa

2. Zaopatrzenie ortopedyczne:
a. Obuwie U dzieci najczciej stosuje si obuwie: - z tzw. obcasem Thomasa, supinujcym tyostopie w stopie pasko-kolawej - z odwrotnym obcasem Thomasa, pronujcym tyostopie w przypadkach nieduej szpotawoci. Zapitek w tych wypadkach musi by szczeglnie mocny i dopasowany, by nie dopuci do znieksztacenia na skutek zwikszonego nacisku na cian buta.

b. Wkadki ortopedyczne zapewniaj stopie waciw konfiguracj, przeciwdziaaj dalszemu pogarszaniu si deformacji. Znaczna cz tradycyjnych wkadek podprczych uciska i rozciga minie lub wizada, co pozbawia minie moliwoci pracy, w czasie ktrej mogyby si wzmocni powoduje to ich niedokrwienie i w efekcie jeszcze wiksze osabienie dlatego te niezbdnym warunkiem przy zlecaniu wkadki jest stosowanie specjalnych wicze ruchowych. Samowolne stosowanie jakichkolwiek wkadek ortopedycznych jest niedopuszczalne. c. Szyny korekcyjne (wymieniane wraz ze wzrostem dziecka) np. Szyna ST.Germain czy Denis Brauna stopa kosko-szpotawa d. uski gipsowe

W postpowaniu korekcyjnym naley: 1. Uwiadomi dziecku i rodzicom istnienie wady i zwizanych z tym zagroe. 2. Zapewni optymalne warunki rodowiskowe chodzi tu gwnie o dobr odpowiedniego obuwia i nie przeciania stp nadmiernym wysikiem.

Obuwie zapewniajce prawidowy rozwj stopy powinno mie: - odpowiedni wielko uwzgldniajc tzw. naddatek funkcjonalny wynikajcy z wyduania si stopy przy obcieniu - szeroki przd umoliwiajcy ruchy palcw - sztywny zapitek zapewniajcy stabilizacj pity - wygodny, niezbyt wysoki obcas - wierch, ktry nie uciska stopy - wysok cholewk stabilizujc staw skokowy (zwaszcza u maych dzieci) Obuwie powinno by take dostosowane do pory roku, pogody, charakteru pracy i odpoczynku.

Nie przecianie stp polega gwnie na unikaniu: - dugotrwaego stania - biegw i skokw na twardym podou - wysikw dugotrwaych prowadzcych do przemczenia mini wysklepiajcych stopy Wskazane jest natomiast chodzenie boso po mikkim podou (piasek, trawa) i zapewnienie stopom moliwoci obszernych, nieskrpowanych ruchw.