TYTUŁ: Antygona AUTOR: grzebania jego zwłok.

pozostawieniu ciała Przed obliczem władcy ostatecznie do bratobójczej

Sofokles (ok 496 p.n.e. – ok Eteoklesowi zaś został Polinejkesa na pastwę pojawia się niewidomy walki, w której obydwaj
406 p.n.e.) DATA wyprawiony uroczysty dzikich zwierząt i ptaków. W wróżbita – Tyrezjasz, który bracia zginęli.
POWSTANIA: ok 442 p.n.e. pogrzeb. Siostra Eteoklesa i chwilę później zjawia się przepowiada tragiczne
GATUNEK: tragedia Polinejkesa, Antygona, Strażnik i przekazuje złe wydarzenia i przyszłe Gdzie dwóch się bije, trzeci
PREMIERA SZTUKI: polska przeciwstawiła się rozkazowi nowiny o złamaniu rozkazu. cierpienie, które ma dotknąć korzysta. Ostatecznie władzę
publiczność po raz pierwszy Kreona i pochowała zwłoki głównie rodzinę królewską. objął wspomniany wcześniej
ujrzała Antygonę w Polinejkesa. Spowodowało Stasimon I Oznajmia, że rozkaz Kreona Kreon, wuj skłóconych braci
przekładzie Kazimierza to ciąg tragicznych nie jest miły bogom. Władca oraz Antygony i Ismeny.
Morawskiego 25 kwietnia wydarzeń: Antygona zostaje Pochwalna pieśń Chóru na zaczyna się bać i decyduje o Nowy król postanowił z
1903 roku w Teatrze skazana na śmierć przez cześć człowieka – jako istoty zmianie wyroku. honorami pochować swego
Miejskim w Krakowie. apodyktycznego władcę Teb. rozumnej i wszechwładnej, poprzednika - Eteoklesa. Co
Na wieść o tym jego syn ale niezdolnej pokonać Stasimon V do Polinejkesa - uznał go za
MIEJSCE AKCJI: akcja Hajmon, który jest śmierci. zdrajcę, gdyż najechał na
rozgrywa się przed pałacem narzeczonym Antygony, jak i Chór pieśnią przywołuje Teby - i surowo zakazał go
królewskim w Tebach. Epejsodion II boga Dionizosa i zwraca się
żona Kreona, Eurydyka pochować. Zgodnie z ich
popełniają samobójstwo. do niego z modlitwą o wierzeniami, osoba
CZAS AKCJI: jeden dzień Przed Kreonem pojawia się pomoc.
Kreon, choć władca, traci Antygona, przyznaje się do niepochowana błąka się po
najbliższych i zostaje sam z złamania ustanowionego ziemi i nie może odejść do
TEMAT: spór między Eksodos
poczuciem winy. Staje się to przez władcę prawa. Król krainy zmarłych. Stąd bierze
bohaterami: Kreonem a
dla niego największą karą. decyduje się „przesłuchać” Przybywa Posłaniec i się cały problem. Antygona,
Antygoną obrazujący
Przeciwstawieniem również jej siostrę Ismenę. przekazuje złe nowiny: siostra Polinika, chciałaby
problematykę moralną
Antygony – symbolu buntu, Ismena broni Antygony i Antygona i Hajmon nie żyją. pochować brata, jednak to
dotyczącą sprzecznych
śmiałości i odwagi, jest w pragnie wziąć część jej winy Obydwoje popełnili oznaczałoby
prawd: pomiędzy tym, co
dramacie Sofoklesa jej na siebie, ale ani Kreon, ani samobójstwo. Słysząc to nieposłuszeństwo wobec
boskie a tym, co ludzkie
siostra - Ismena, która jest sama Antygona nie godzą się Eurydyka, wycofuje się do króla Kreona. Warto też
(prawa pisane i niepisane -
uosobieniem łagodności i na to. królewskich komnat i tam dodać, że żoną Kreona była
obyczajowe), rozumem a
pokory. również odbiera sobie życie. Eurydyka, a ich syn - Hajmon
uczuciami, dobrem jednostki
Stasimon II Kreon rozpacza po staracie - był narzeczonym Antygony.
a dobrem społecznym, wolą, Cała tragedia rozgrywa się w
najbliższych i obciąża się Tak więc Antygona była
wyborem a przeznaczeniem. ciągu 24 godzin, przed Pieśń Chóru dotycząca winą za tragiczny splot zaręczona ze swoim
pałacem królewskim w nieszczęść nękających ród kuzynem.
STRUKTURA: dramat wydarzeń. Pojmuje, że
Tebach. Labdakidów.
podzielony na: prologos „zgrzeszył” pychą.
(wstęp), parodos (I wejście - PROLOGOS
STRESZCZENIE W PIGUŁCE: Epejsodion III Antygona rozmawia ze swą
pieśń Chóru), epejsodion I STRESZCZENIE
(wydarzenia), stasimon I SZCZEGÓŁOWE: młodszą siostrą Ismeną. Żali
Akcja rozgrywa się przed Spotkanie Hajmona z
(pieśń Chóru), epejsodion II się z powodu nieszczęść
pałacem królewskim w Kreonem. Syn staje w
(wydarzenia), stasimon II Był sobie Edyp, król Teb. jakie spadają na ich rodzinę.
Tebach. obronie narzeczonej,
(pieśń Chóru), epejsodion III Jego żoną była Jokasta, która Antygona kocha brata i chce
przypomina ojcu o zasadach jak się okazało była również
(wydarzenia), stasimon III Prologos go pogrzebać mimo, iż Kreon
demokracji ateńskiej i jego matką. Miał on z nią
(pieśń Chóru), epejsodion IV tego zakazał. Ismena boi się
przytacza opinię ludu w dwóch synów Polinejkesa
(wydarzenia, kommos Antygona, przed świtem, króla i mimo namów siostry,
sprawie Antygony. Kreon (Polinika) i Eteoklesa
Antygony), stasimon IV spotyka się ze swoją młodszą nie zgodziła się pomóc w
jest nieprzebłagany - (Eteokla) oraz dwie córki
(pieśń Chóru), epejsodion V siostrą Ismeną i informuje ją tajnym pochówku.
decyduje o uwięzieniu Antygonę i Ismenę. Król
(wydarzenia), stasimon V o rozkazie, który wydał
dziewczyny w grocie i Edyp w rozpaczy nad swym
(pieśń Chóru), Eksodos władca. Kreon zakazał PARODOS
skazaniu ją na powolną nieszczęsnym losem
(katastrofa, zakończenie, grzebania zwłok Polinejkesa Na scenę wchodzi chór
agonię. wyłupuje sobie oczy i prosi o
zejście Chóru). – brata Antygony i Ismeny. złożony ze starców.
Eteokles i Polinejkes polegli wygnanie z miasta. Kreon, Odbywają oni naradę z
Stasimon III
DODATKOWE INFO: w bratobójczej walce o brat Jokasty, odprawia Kreonem. Chór wychwala
Antygona to tragedia władzę, przy czym tego Chór wykonuje hymn na Edypa z miasta. W ten zabitego króla Eteoklesa,
Sofoklesa z roku 442 p.n.e. drugiego uznano za zdrajcę, cześć miłości – sposób miasto pozostaje bez który powstrzymał najeźdźcę
Nazywana jest tragedią bo z obcym wojskiem wszechpotężnego uczucia, władcy. W naturalny sposób Polinejkesa.
władzy i klasyfikowana jako ośmielił się najechać na przed którym trudno się pretendentami do objęcia
chronologicznie ostatnia z Teby. Antygona namawia obronić. schedy po Edypie byli jego EPEISODION I
cyklu trzech tragedii siostrę do pomocy w dwaj synowie. Kreon oznajmia zebranym, iż
tebańskich (Król Edyp, Edyp pochówku, ale Ismena boi Epejsodion IV dobro miasta jest dla niego
w Kolonie, Antygona) się złamać zakaz króla. Na to co było dalej istnieje najważniejsze. Zakazuje on
opartych na mitach o Antgona podąża do miejsca, kilka wersji. Jedna z nich grzebania ciała Polinika,
tebańskim rodzie Parodos gdzie ma umrzeć. Rozpacza z mówi, że Eteokles siłą którego uważa za zdrajcę.
Labdakidów. Utwór jest powodu skróconego wypędził brata i sam przejął Nagle przychodzi strażnik,
powszechnie uznawany za Chór tebańskich Starców ziemskiego życia, samotności władzę nad Tebami. Inna którego zadaniem było
arcydzieło dramaturgii pieśnią wychwala czyny oraz niemożności realizacji mówi, że bracia ustalili, iż pilnowanie ciała Polinejkesa.
światowej o nieprzemijającej Eteoklesa, a gani postawę osobistych planów, marzeń – będą się zmieniać co roku i Mówi on, iż ktoś właśnie
sile oddziaływania na widza. Polinika – najeźdźcy i bycia żoną i matką. Godnie jako pierwszy władzę pochował ciało zdrajcy.
zdrajcy. Przywołuje postać przyjmuje wydany na nią obejmie Eteokles. Z Kreon jest wściekły i oskarża
Po śmierci Edypa, Polinik i bogini zwycięstwa - Nike, wyrok i gotowa jest wypełnić pewnością jednak doszło do strażnika, że pewnie dał się
Eteokles podzielili się która „wspomogła” „przeznaczenie”. wojny, gdyż według przekupić. Grozi mu śmiercią
władzą. Jednak wbrew Tebańczyków w walce i pierwszej wersji wydarzeń jeśli nie znajdzie osoby,
umowie Eteokles po roku przyczyniła się do jego Stasimon IV Polinejkes poszukał która śmiała mu się
rządów nie przekazał tronu triumfu. sojuszników w Grecji i wraz z przeciwstawić.
Chór pieśnią przypomina
bratu. Polinejkes sprowadził nimi najechał na Teby.
Epejsodion I inne mityczne postacie,
obce wojska, aby odzyskać Według drugiej wersji, STASIMON I
które spotkał los podobny
tron. Między braćmi Polinik zgodnie z umową Chór śpiewa pieśń na cześć
Kreon spotyka się z Radą do Antygony.
rozpoczęła się walka o chciał objąć władzę po roku, człowieka, który ujarzmia
Starców. Mówi o
władzę, w której obaj zginęli. Epejsodion V lecz brat się nie zgodził. naturę. Ponadto chór
konieczności utrzymania
Władcą został ich wuj Kreon. Polinik zebrał więc porusza stosunek człowieka
przez niego władzy oraz
Kreon uznał Polinejkesa za sojuszników i najechał do władzy i stwierdza, że na
uzasadnia swoją decyzję o
zdrajcę i wydał zakaz miasto. Tak czy siak doszło
 pochwałę zasługują ci, którzy W oczach kochanka tu Antygona bowiem, powiesiła Antygona bardzo Kreon po śmierci Edypa,
strzegą praw, a ci którzy
ginie
je natychmiast.” się. Na tę wieść Hajmon w zdeterminowana i butna. Eteoklesa i Polinejkesa, jako
łamią - na naganę. rozpaczy popełnia brat żony Edypa, Jokasty,
HAJMON samobójstwo. Jego matka, O odwadze bohaterki został władcą Teb. Jego
EPEISODION II “Nie umrze ona przy mnie! Eurydyka również odbiera przekonujemy się w sytuacja jest więc trudna –
Strażnik przyprowadza nie marz o tym. sobie życie. Kreon stracił epejsodionie II, kiedy dopiero co zakończyła się
Antygonę, którą złapał na Nie ujrzę tego! raczej ty żonę i syna. Jest załamany: Strażnik przyprowadza ją do bratobójcza wojna
gorącym uczynku. nie ujrzysz Kreona, złapawszy wcześniej zagrażająca Tebom. Na jego
Próbowała ona bowiem Więcej mojego oblicza, “Groza mną trzęsie. Przecz na gorącym uczynku. barki spadła ogromna
ponownie pochować ciało jeżeli mieczem nikt w łono Otwarcie przyznaje się, że to odpowiedzialność za los
brata, które to zostało W szale na bliskich ona pochowała Polinejkesa, miasta, stara się jak najlepiej
Ciosu mi śmierci nie zada?
odkopane na prośbę Kreona. porywać się myślisz.” że znany jej był zakaz króla. wypełnić swoje zadanie. Jest
Antygona przyznaje, że to O, ja nieszczęsny! O, biada Nie próbuje się niepewny siebie w roli
ona pochowała brata oraz że Hajmon wychodzi, a Kreon mi! biada! usprawiedliwiać, a wręcz władcy, podejrzliwy i dlatego
wiedziała o wydanym przez postanawia, iż Ismena nie otwarcie występuje ucieka się do stosowania
W toń nieszczęść sunę przeciwko Kreonowi,
Kreona zakazie. Broni się będzie karana. Co do terroru: zakazuje grzebać
spienioną.” krytykując wydane przez
prawem boskim, Antygony, Kreon postanawia ciało Polinejkesa. Można
nakazującym pochówek wywieźć ją na pustkowie, niego rozporządzenie, które dyskutować z jego
zmarłych. Jest dumna z tego zamknąć żywcem w skalistym uznaje za niezgodne z wolą rozporządzeniem, ponieważ
co zrobiła i nie wykazuje lochu i zostawić na śmierć Utwór kończą słowa chóru, bogów. Nie boi się śmierci, ma ono charakter moralny –
skruchy. Wie, że grozi jej głodową. który nakazuje wystrzegać niestraszny jej potencjalny Kreon sam ocenił, że
kara śmierci. Nadchodzi się pychy. wyrok Kreona: Polinejkes jest zdrajcą, a jest
Ismena, którą Kreon oskarża STASIMON III to sprawa problematyczna.
o współudział. Dziewczyna Wiem, że mam umrzeć. Bo Kreon ośmielił się osądzać
Chór odśpiewuje hymn na jakżeż inaczej?
nie zaprzecza, gdyż chce “Nad szczęścia błysk, co postępowanie obydwu braci,
cześć Erosa, boga miłości i
wziąć część winy na siebie i złudą mar, postawił się więc niejako na
pożądania. I bez rozkazu twego! A że
umrzeć razem z siostrą. Najwyższy skarb rozumu dar. miejscu bogów.
trochę
Antygona jednak nie zgadza A wyzwie ten niechybny sąd,
EPEISODION IV
się i oznajmia, iż Ismena nie Kto bogów lży i wali rząd. Niepewność Kreona co do
Scenę wypełnia lament Wcześniej śmierć przyjdzie,
miała w tym swego udziału. I ześlą oni swą zemstę i kary jego pozycji jako władcy jest
Antygony przeplatany to tylko zysk dla mnie
Ismena próbuje jeszcze Na pychę słowa w człowieku, jednak nieuzasadniona – do
partiami chóru:
ratować siostrę i odwołuje I w klęsk odmęcie rozumu i Otwarcie nazywa także wydania zakazu nikt
się do jej związku z miary Kreona głupim: przeciwko władzy Kreona nie
“Patrzcie, o patrzcie, wy
Hajmonem. Mówi: W późnym nauczą go występuje, wręcz
ziemi tej dzieci,
“Więc narzeczoną chcesz wieku.” A jeśli ci się zda, że głupstwo przeciwnie, chór potwierdza
Na mnie, kroczącą w smutne
zabić ty syna?” robię, ją słowami
śmierci cienie,
Kreon odpowiada, iż nie Oglądającą ostatnie
chce takiej żony dla syna. CHARAKTERYSTYKA Nic to – głupiemu wydawać „przy tobie cała moc i prawo
promienie ANTYGONY się głupią nad umarłymi i żywymi.”
Zarządza kobietom areszt Słońca, co nigdy już mi nie
domowy. zaświeci” Antygona jest tytułową Nie przedstawił jednak Kreona prześladuje więc
Antygona zostaje bohaterką tragedii Sofokles Antygony jako podejrzliwość. Działa
STASIMON II wyprowadzona za miasto. Sofoklesa, córką króla Edypa, fanatyczki, bezwzględnie nerwowo, gwałtownie, ale
Chór boleje nad złym losem
na którym ciąży klątwa. postępującej zgodnie ze trudne okoliczności nie
rodziny królewskiej.
Tragiczne wydarzenia swoimi zasadami. Nie jest usprawiedliwiają jednak jego
Następnie dodaje:
STASIMON IV rodzinne – najazd jednego z ona pozbawiona zaślepienia, stosowany przez
Chór wspomina innych ludzi, braci na drugiego w walce o delikatniejszych uczuć, niego terror świadczy o jego
“A wieczną prawda, że w
którzy cierpieli i zginęli jak władzę – postawiły ją w wrażliwości – gdy idzie na skłonności do tyranii.
przystępie dumy
Antygona. sytuacji trudnego wyboru. stracenie, płacze, ale nie nad Podejrzliwie patrzy nawet na
Mienią dobrymi ci
Jeden z braci, Polinejkes, sobą, ale nad losem swoich własnego syna, który
nieprawe czyny.
EPEISODION V został uznany przez najbliższych. Rodzina jest sprzeciwia się jego zakazowi
Którym bóg zmieszał
Nadchodzi Tejrezjasz, który obecnego władcę, Kreona, więc dla niej najważniejsza, przecież w imieniu całego
rozumy!
ma dar przewidywania. za zdrajcę i z tego powodu ważniejsza niż władza i ludu Teb, a Kreon widzi w
Nikt się na ziemi nie ustrzeże
Próbuje on namówić Kreona zakazano jego pochówku. W ryzyko własnej śmierci. Nie nim zuchwalca, który daje
winy.”
do zmiany decyzji, gdyż może tej trudnej dla kobiety jest negatywnie nastawiona mu nauki i podważa jego
ona ściągnąć nieszczęścia na sytuacji dowiadujemy się do Kreona, jej zamiarem nie kompetencje jako władcy. W
EPEISODION III
niego i na miasto. Kreon wiele o jej cechach był bunt sam w sobie – po rozmowie z synem ujawniają
Nadchodzi syn Kreona,
ulega. Postanawia ułaskawić charakteru. to, aby po prostu sprzeciwić się kolejne cechy charakteru
Hajmon, który boleje z
Antygonę oraz pochować się władcy. Jak sama mówi: władcy. Gdy Hajmon
powodu losu ukochanej, lecz Antygona jest osobą dumną,
Polinejkesa. powołuje się na głos opinii
okazuje swe posłuszeństwo porywczą, zdecydowaną i Współkochać przyszłam, nie publicznej, Kreon oburza się,
ojcu i jego wyrokom. “Ja, że zmieniłem me dawne energiczną. Te cechy jej współnienawidzić że lud chce mu dyktować, co
Oznajmia jednak ojcu, że zamysły, charakteru decydują o tym, ma czynić, pokazuje też
mieszkańcy miasta żałują że buntuje się przeciwko Podobnie żal jest jej Ismeny,
Com sam namotał, sam teraz swoją rządzę władzy:
Antygony i podziwiają jej zakazowi Kreona, który nie chce, aby siostra
czyn. Hajmon próbuje rozwiążę.” cierpiała wraz z nią, skoro
uznaje za sprzeczny z Innym, nie sobie, mam
przemówić ojcu do rozsądku, własnym sumieniem i nic nie zawiniła. władać tą ziemią?
lecz dochodzi między nimi braterską miłością. Nie
do ostrej wymiany zdań. Kreon wybiega, aby uwolnić pobłaża swojej siostrze Antygona reprezentuje Kreon jest osobą upartą,
Antygonę. Ismenie, która boi się złamać postawę osoby, które trwa przy swojej decyzji
zakazu, otwarcie ją zawsze postępuje zgodnie ze bardzo długo, mimo że wiele
STASIMON V krytykuje, mówiąc, że takie swoimi zasadami, choćby te osób próbuje mu ją
KREON Chór wznosi modły proszące zasady miały mieć dla niej wyperswadować. Jest osobą
postępowanie jest
“Doprawdy? Ale, na Olimp, o pomoc patrona Teb, tragiczne skutki. dumną i dlatego nie chce się
znieważaniem czci bogów.
wiedz o tym, Bakchusa. z niej wycofać aż do
Uważa, że Ismena zasłania
Że cię twe drwiny o zgubę ostatniej chwili. Dopiero gdy
się swoją słabą naturą,
przyprawią. EXODOS wieszcz Terezjasz zagroził
nazywa ją otwarcie CHARAKTERYSTYKA
Wiedźcie tu dziewkę; Nadchodzi posłaniec, który mu utratą syna, na Kreonie
wrogiem, mówi, że ją KREONA:
niechajże wyrodna oznajmia, iż Kreon nie zdążył. zrobiło to silne wrażenie i
nienawidzi. Jest więc
pomogło mu najbardziej w narzeczonej jest jego akcji (podjęcie tylko jednego katastrofy, jest zbudowana z odwagą i poświęceniem, a
uspokojeniu się, samobójstwo, którego wątku: konflikt Antygony z przebiegu okoliczności z nią wydany na nią wyrok można
zastanowieniu i przełamaniu dokonał po jej śmierci. Kreonem, brak scen związanych; przebieg ten uznać za niesłuszny.
się do zmiany decyzji. Hajmon tak ją kochał, że nie epizodycznych), jest przy tym zupełnie
wyobrażał sobie życia bez naturalny, poszczególne PLAN WYDARZEŃ
Pozytywnie świadczy o niej. miejsca (akcja dzieje się perypetie doprowadzają
Kreonie właśnie jego miłość przed pałacem w Tebach). ostatecznie do tragicznego 1.Spotkanie Antygony z
do Hajmona i Eurydyki oraz Terezjasz – tebański końca. Ismeną – odmowa udziału w
dobre intencje – mimo wróżbita, stary ślepiec, 2. Podstawą fabuły jest „zakazanym” pogrzebie
zapalczywości i zaślepienia służący miastu od dawna konflikt tragiczny (zderzenie OSKARŻENIE I OBRONA brata.
starał się działać dla dobra jako mędrzec. Jest to postać praw boskich i ludzkich), ANTYGONY
ojczyzny, cały czas był występująca także w Królu źródłem fabuły – mitologia. 2.Dialog Kreona z Chórem
przekonany, że jego wybór Edypie. Kreon traktuje go Kwestia potępienia bądź tebańskich Starców –
jest słuszny. Czy to jednak jako autorytet moralny, 3. Dramat podzielony jest usprawiedliwiania Antygony ideologia władzy i
usprawiedliwia jego mówi o nim: na: prologos (wprowadzenie jest sprawą problematyczną. egzekwowania prawa.
postępowanie? Trudno jest w akcję), parodos (wejście Bohaterka została
Jeszczem nie wzgardził nigdy chóru), epejsodiony (sceny) i postawiona w sytuacji 3.Wiadomość o złamaniu
odpowiedzieć na to pytanie.
twym natchnieniem. stasimony (pieśni chóru), trudnego wyboru – wyboru, rozkazu króla.
Karą dla władcy jest
ogromne cierpienie, eksodos (wyjście chóru). w którym każde posunięcie
Przepowiada on Kreonowi Występuje także kommos - 4.Antygona przed obliczem
związane ze śmiercią jest złe.
śmierć jego najbliższych, i lament głównej bohaterki. władcy – zarzuty Kreona.
najbliższych – Hajmona i
Eurydyki. Fatum ukarało go dopiero to wpływa na Potępić Antygonę można
4. W poszczególnych 5.Wezwanie Ismeny i
za jego winy. Kreona tak, że zmienia przede wszystkim za
scenach na scenie znajduje oskarżenie jej o
zarządzenie i postanawia złamanie rozporządzenia
się maksymalnie trzech „współudział” w pochówku.
POZOSTALI BOHATEROWIE uwolnić Antygonę. Wtedy Kreona. Jakby na to nie
Ismena była córką Edypa i jest jednak już za późno. aktorów. patrzeć, dziewczyna 6.Tymczasowy „areszt”
Jokasty. Była owocem ich postąpiła niezgodnie z sióstr – przymusowe
Eurydyka – żona Kreona i 5. Sceny drastyczne (takie rozkazem władcy, i zrobiła to
kazirodczego związku. Jej zatrzymanie w pałacu.
matka Hajmona. Osoba jak śmierć bohaterów) nie są świadomie. Zlekceważyła
siostra była Antygona, poza
wrażliwa i troskliwa, dopiero przedstawione prawo stanowione. Stanęła
tym miała braci - Polinejkesa 7.Rozmowa Hajmona z
co pochowała jednego syna bezpośrednio, ale w obronie zmarłego
oraz Eteoklesa. Nie byłą ojcem – „słowna” walka o
podczas oblężenia Teb. Po relacjonowane za Polinejkesa, który w oczach
odważna tak jak siostra. Bała narzeczoną.
śmierci drugiego z rozpaczy pośrednictwem osób Kreona był zdrajcą, a tym
się poprzeć siostrę w jej
popełnia samobójstwo, trzecich – np. posłańca. samym niejako przyłączyła 8.Wyrok na Antygonę.
działaniu. Za wszelką cenę
chciała żyć, ale z drugiej przebijając się sztyletem. się do niego. Postąpiła
6. Występuje chór, który 9.Droga Antygony do
strony chciała pomóc impulsywnie, nie zważając
Chór starców tebańskich – komentuje wydarzenia. miejsca kaźni (Lament).
siostrze. Nie pomagała na rozsądne uwagi Ismeny.
popiera władzę Kreona, ale 7. Akcja tragedii
Antygonie w pochówku, ale nieuchronnie zmierza do 10.Spotkanie Kreona z
zdecydowanie nie opowiada Mogła obrać drogę młodszej
była gotowa wziąć na siebie katastrofy głównych Tyrezjaszem – przestrogi
się po jego stronie. Pieśni siostry i podporządkować się
połowę winy siostry. bohaterów. wróżbity.
chóru nie są dalekim echem władcy, postanowiła jednak
Hajmon – syn Kreona, akcji, ale jej integralną inaczej, wbrew wszystkiemu.
częścią konstrukcyjną. Akcja Antygony zbudowana 11.Zmiana decyzji władcy –
narzeczony Antygony. Jego W momencie schwytania jej
Malują sytuację (parodos), jest wokół dwóch „ułaskawienie” zamkniętej w
cechy charakteru poznajemy nie wyraziła skruchy, nie
uzupełniają treść utworu konfliktów: konfliktu Kreona lochu Antygony.
głównie po rozmowie z wykazała się pokorą, lecz
(stasimon III), wzmacniają jako władcy z niepisanym
ojcem. Bardzo kocha butą, a nawet 12.Straszne wieści o śmierci
wrażenie perypetii (stasimon prawem boskim oraz
Antygonę, boi się o jej życie i zuchwalstwem. Antygony i Hajmona.
V), pomagają widzowi w konfliktu Antygony jako
występuje w jej obronie. obywatela z władcą. Takie
Hajmon kocha także ojca. zrozumieniu problemu Wszystkie inne argumenty 13.Samobójstwo Eurydyki.
władzy w utworze (stasimon rozbicie problemu na dwa świadczą jednak na korzyść
Pierwsze słowa, jakie padają konflikty sprawiło, że w akcji
z jego ust, świadczą o jego I). Osobną postacią jest Antygony. Motywacją do 14.Rozpacz Kreona.
przodownik chóru, który występują dwaj równorzędni złamania zakazu była jej
uległości w stosunku do bohaterowie - Antygona i
Kreona. Hajmon uznaje jego rozmawia z innymi miłość do brata – dobre, KONFLIKT TRAGICZNY:
bohaterami, głównie z Kreon - i obaj zostaną szlachetne uczucie.
zwierzchnictwo: ukarani. Bohaterowie są
Kreonem. Ogłoszenie przez Kreona Dzieło Sofoklesa nawiązuje
powiązani wspólnym Polinejkesa zdrajcą nie było do mitu o rodzie Labdakidów
Ojcze, twój jestem. Gdy
Poza tym w dramacie ogniwem, którym jest wcale takie oczywiste, poza i jest kontynuacją tragicznej
mądra twa rada,
występują także postaci Hajmon, syn Kreona i tym Kreon nie miał historii. W „Antygonie”
Ty mną kierujesz, ja rady Strażnika i Posłańca. narzeczony Antygony. Jedną moralnego prawa tego robić. poznajemy tylko dwoje z
twej słucham. Pierwszy czuwał przy częścią katastrofy jest śmierć Za wyborem Antygony stoją czwórki rodzeństwa –
zwłokach Polinejkesa i Antygony, drugą - śmierć prawa boskie, które potomków Edypa: tytułową
Później jednak Hajmon przyłapał Antygonę na Hajmona. Śmierć syna nakazują grzebać zmarłych. Antygonę i jej młodszą
próbuje przekonać ojca do gorącym uczynku, gdy powinna właściwie Gdyby Antygona nie siostrę Ismenę. Bracia:
uniewinnienia Antygony, próbowała pochować brata. wystarczyć do katastrofy pochowała brata, mogłaby Eteokles i Polinejkes
występując jako Drugi przekazuje wieść o Kreona, aby jednak tak się więc ściągnąć na siebie wskazani są jako nieżyjący
przedstawiciel mieszkańców śmierci Antygony, Hajmona i stało, wcześniej autor gniew bogów. Po jej stronie pretendenci do królewskiej
Teb, którzy także są po Eurydyki. musiałby przedstawić stają wszyscy poza Kreonem korony. Polegli w walce o
stronie dziewczyny. Kreona jako niezmiernie bohaterowie – Hajmon, lud władzę. Ich śmierć stanowi
Początkowo spokojnie ANTYGONA JAKO TRAGEDIA kochającego syna. Ale gdyby tebański, Terezjasz, nawet punkt wyjścia i pretekst do
argumentuje, ale gdy Kreon ANTYCZNA tak było, Kreon powinien był Ismena, która podkreśla zilustrowania konfliktów –
uparcie trwa przy swoim, ulec namowom syna i do dobre intencje siostry. sprzecznych prawd:
wychodzi na jaw porywczość Antygona spełnia wszystkie śmierci Antygony w ogóle by pomiędzy tym, co boskie a
Wszyscy oni widzą błąd
młodzieńca – wdaje się z wymogi tragedii greckiej. Są nie doszło. Sofokles tym, co ludzkie (prawa
postępowania Kreona.
ojcem w otwarty konflikt. to: wprowadza więc dodatkowy pisane i niepisane -
Mając do wyboru wybór czynnik, potęgujący tragedię Łamiąc zakaz Antygona nie obyczajowe), rozumem a
1. Zachowanie zasady trzech Kreona – śmierć jego żony
między posłuszeństwem chciała wystąpić przeciwko uczuciami, dobrem jednostki
jedności: Eurydyki.
ojcu a miłością do Antygony, władzy, chodziło jej tylko o a dobrem społecznym, wolą,
wybiera ukochaną. czasu (akcja ciągła, brak luk poszanowanie dwóch wyborem a przeznaczeniem.
Ostatecznym wyrazem Akcja utworu od samego wartości: rodziny oraz religii.
czasowych), początku zmierza do
miłości Hajmona do Wykazała się ogromną
Równorzędne istnienie XIX wieku kuty w kamieniu że nawet niewolnicy. Ajschylos wprowadził do buty. Ich podeszwa była
odrębnych racji, teatr. Mógł on pomieścić Uboższym w czasach tragedii akcję, która działa tylko nieco grubsza od
przeciwstawienie sobie nawet około piętnastu Sofoklesa udzielano się poza sceną, a czasem normalnej, bo podbita
wartości moralnych nosi tysięcy widzów, a specjalnych dotacji na mogła rozgrywać się nawet kilkoma warstwami skóry,
miano tragizmu. Natomiast wybudowano go w II uczestnictwo w na trzech poziomach: ale nie musiało to wcale
konflikt dwóch sprzecznych połowie IV w. p.n.e. uroczystościach. Z nich orchestra (tu chór), służyć „podwyższeniu”
prawd, starcie pomiędzy bowiem lud ateński miał proskenion (aktorzy) i skene aktora, lecz nadaniu mu
nimi to konflikt tragiczny. Wcześniej sztuki teatralne czerpać radość i życiową (tło). W początkach teatru w bardziej wyniosłej postawy.
Jednostka reprezentująca wystawiano na agorze – energię: „I wytchnienia po miejscu orchestry ustawiano Koturn to miękki ozdobny
dany pogląd, działająca w głównym palcu miasta, trudach daliśmy duszy ołtarz z posągiem Dionizosa trzewik z cholewką, o
jego obronie, staje się rynku, na prowizorycznie człowieka najwięcej, rok cały – thymele. zwyczajnej podeszwie. W V
jednocześnie ofiarą swojej wzniesionych konstrukcjach uświetniając igrzyskami i w. p.n.e., w Atenach koturny
prawdy. Jest to wówczas drewnianych, ale źródła obchodami świątecznymi Aktorzy w greckim teatrze nosiły eleganckie kobiety, a
jednostka tragiczna – w historyczne notują, że w (...) skąd co dzień płynąca ku w wyobrażeniach obuwano
„Antygonie” tragicznymi latach 499 – 490 p.n.e. nam radość przepędza precz Aktor był słabo widoczny z w nie boga Dionizosa, który
postaciami są Kreon i doszło do katastrofy – przygnębienie.” ( z „Wojny daleka, ale można było to posiadał pewne cechy
tytułowa Antygona. konstrukcja załamała się i peloponeskiej” Tukidydesa). „skorygować” dzięki niewieście. Być może od
śmierć poniosło wiele osób. odpowiedniej akustyce i niego ten detal stroju
Spór dotyczy głównie pary Wtedy zdecydowano o Uczestnictwo w spotkaniach właściwie zbudowanej przeszedł do przebrania
bohaterów: Kreona – króla przeniesieniu widowisk i teatralnych miało nie tyle cel masce. Wtedy mógł być aktorów, w celu
Teb - i Antygony. Kreon, po obraniu dla nich stałego kulturoznawczy, co słyszalny nawet z podniesienia przepychu
bratobójczej walce o władzę, miejsca - usytuowano je w „rekreacyjny” i integracyjny, najdalszych miejsc. kostiumu.
wydał zakaz grzebania zwłok okolicy świątyni Dionizosa – tym bardziej, że tekst
zdrajcy, który ośmielił się u stóp Akropolu. Plac tragedii nie miał aż takiego Dobierano aktorów według
zbrojnie napaść miasto, a przeznaczony do tego celu znaczenia. Temat i rodzajów głosu, zwłaszcza,
tym samym wystąpić musiał być dobrze widoczny rozwiązanie wątku było na że czasem musieli śpiewać
przeciwko niemu. Ciało i „akustyczny”, tak, by to, co ogół znane, bo poeci czerpali niemal operowo.
Polinejkesa miało zostać działo się na scenie, było z mitów, utworów Homera i Rekrutowano ich spośród
porzucone w polu na pastwę widzialne i słyszalne, a współczesności. Treść nigdy obywateli państwa, a czynił
dzikich zwierząt i ptactwa: ponieważ ustrój był nie była całkiem nowa, to urzędnik państwowy
demokratyczny każdy miał kojarzyć ją można z zwany pierwszym
„Mają więc leżeć bez łez i prawo do widowiska. librettem, które im częściej archontem, do którego
bez grobu, jest powtarzane, tym należała organizacja
Przedstawienie rozpoczynało chętniej się go słucha. Tekst uroczystości. Udział w
Na pastwę ptakom się o wschodzie słońca, a miał opowiadać, nie przedstawieniach
żarłocznym i strawę.” kończyło wraz z jego odkrywać, stawał się przez poczytywano za zaszczyt.
zachodem i trwało zwykle to uniwersalny i czytelny w Aktor musiał doskonale
Eteokles natomiast miał być kilka dni (sześć). Taką opanować sztukę
odbiorze.
pochowany z honorem. długość przedstawienia pantomimy i tańca.
Antygona nie zgadza się z tą można by uznać za nużącą, „Budynek” teatru
decyzją. Występuje ale spektakle przeplatano Maska, którą zakrywał
przeciwko woli władcy. konkursami poetyckimi, Terenem akcji dramatycznej twarz, była dla widzów
Początkowo zwraca się o przeglądem tańców, był pierwotnie tylko okrągły środkiem informacji o roli
pomoc do siostry, ale gdy ta, popisami muzyczno – plac gładko brukowany aktora. Ponadto oznaczała
powodowana strachem, wokalnymi. Wszystko otoczony z trzech stron symboliczną przemianę –
odmawia, postanawia sama odbywało się na świeżym drewnianym amfiteatrem można było czuć się
dokonać pochówku. powietrzu, pod „wielkim dla widzów (potem - w II herosem, bogiem.
Symbolicznie przysypuje dachem nieba” a do teatru połowie IV w. p.n.e. był to Uniemożliwiała jednak
zwłoki piaskiem, a dopiero przybywali nie tylko już teatr kuty w kamieniu) – mimikę, ale ta z perspektywy
później, by dopełnić rytuału, mieszkańcy, ale i zaproszeni zwano go orchestrą czyli i tak byłaby słabo widoczna.
skrapia je „potrójnym goście np. Grecy z innych miejscem tańca. Tu poruszał Była konieczna również
płynem” (złożonym z wina, państw. się chór i aktorzy. Później dlatego, że w teatrze
mleka, oliwy lub miodu). poza orchestrą, naprzeciw greckim (podobnie i w
Podczas tej drugiej czynności Pierwszy dzień poświęcony środkowych miejsc widowni, szekspirowskim)
zostaje zauważona, był czynnościom kultowym zbudowano szerokie występowali sami mężczyźni,
schwytana i przyprowadzona (związanym z Dionizosem), prostokątne podwyższenie – a ci musieli odgrywać i role
przed oblicze władcy. drugi wypełniały zawody proskenion i na nim zaczęli kobiece. Dodatkowo
dytyrambiczne (śpiew, pojawiać się artyści. W potęgowała wyrazistość
Podczas dialogu pomiędzy pieśni), w trzecim pewnym odcinku obwodu gestu i harmonizowała z
tymi dwoma postaciami współzawodniczyły ze sobą orchestry, z inicjatywy monumentalnym
zostaje naświetlone ich komedie, trzy kolejne Ajschylosa (tragik grecki) kostiumem.
tragiczne położenie, bowiem poświęcone były tragedii. Do powstał drewniany budynek
każda ze stron prezentuje tych zawodów stawało skene (czyli buda) – scena. Kostium musiał być jaskrawy
odmienne, niemniej słuszne trzech poetów, każdy z nich Tu aktorzy mieli się i dobrze widzialny, bo
poglądy. wypełniał jeden dzień przebierać i gromadzić przyoblekał ciało, które
tetralogią – czterema rekwizyty. Z czasem miało być pełne ekspresji.
TEATR GRECKI: Uwaga widzów
sztukami, z których trzy były drewniana skene
tragediami, a czwarta przekształciła się w koncentrowała się więc na
Teatr grecki wywodzi się z stronie wokalnej i wizualnej:
obrzędów ku czci boga dramatem satyrowym. kamienny budynek zdobiony
kolumnami, o wyglądzie słuchano i obserwowano,
Dionizosa. U południowo – bacząc przy tym na
Następnie zespół pięciu pałacu lub świątyni.
wschodniego stoku gestykulację.
sędziów przyznawał
ateńskiego Akropolu, w
zawodnikom nagrody. U frontu znajdowało się
świętym okręgu Dionizosa, Artyści występowali w
troje drzwi – wchodzili przez
gromadziły się tłumy, dla W dni widowisk Ateńczycy specjalnym obuwiu zwanym
nie i wychodzili artyści,
których uczestnictwo w całkowicie odrywali się od koturnami. W czasach
można było wytoczyć
widowiskach było swoich zajęć, zatapiając się Sofoklesa (jak wskazują
również małą platformę dla
niecodziennym w atmosferze sztuki. Do ówczesne źródła kultury z
pokazania zabitego za sceną
wydarzeniem. Obecnie teatru szli wszyscy, bywało, zakresu sztuki i plastyki) nie
tyrana. W ten sposób
można oglądać odkopany w były to wcale zbyt wysokie