Samouczek Języka Hiszpańskiego Gramatyka Ćwiczenia PDF
Samouczek Języka Hiszpańskiego Gramatyka Ćwiczenia PDF
Samouczek Języka Hiszpańskiego Gramatyka Ćwiczenia PDF
3?$t
E. CARRILLO
SAMOUCZEK
J Ę Z Y K A
HISZPAŃSKIEGO
GRAMATYKA- ĆWICZENI A
R O Z M Ó W K I - LEKTURA
SAMOUCZEK
J Ę Z Y K A
ISZPAŃSKIEGO
GRAMATYKA — ĆWICZENIA
ROZMÓWKI — LEKTURA.
Skład główny:
KSIĘGARNIA Dr MAKSYMFL A BOBEK
Lwów, ul. Batoreg- i
Biblioteka Narodowa
Warszawa
30001001113861
•B N ;
AH55.u>
iomwi
&U
WSTĘP.
Autor.
A lfabet hiszpański.
A lfabet hiszpański składa się z następujących
głosek:
a, b, c, ch, d, e, f, g, h, i, j, k,
1, 11, m, n, ń, o, p, q, r, rr, s, t, u, v,
w, x, y, z.
Nazwy liter:
a, be, the, cze, de, e, efe, che, acze, i, chota, ka,
ele elje eme, ene, enie, o, pe, ku, ere, erre, esse,
te, u, ube, dobie be, ekis, i griega, theta.
Znaki pisarskie.
Pisownia hiszpańska zna następujące znaki pi
sarskie:
, la coma — la raya
; el punto y coma „ “ las comillas
. el punto ( ) eł parentesis
: dos puntos i I la admiración
- el guión a ? la interrogacion
Przed spójnikiem que nie stoi przecinek.
Odwrócone znaki zapytania i Wykrzykniki
umieszcza się tam, gdzie pytanie lub wykrzyk się
zaczyna. Np. Dispense usted, seńorita, gęsta en casa
el senor N.?
LEKCJA I.
a) Gramatyka. Rodzajnik,
Język hiszpański zna tylko dwa rodzaje, męski
i żeński, które wskazuje głównie rodzajnik. Ten
może być: a) określony: el (liczba pojedyncza),
los (liczba mnoga) dla rodzaju męskiego i la (licz
ba pojedyncza), las (liczba mnoga), dla rodzaju
żeńskiego, b) nieokreślony: un (liczba pojedyncza),
unos (liczba mnoga), dla rodzaju męskiego i una
(liczba pojedyncza), unas (liczba mnoga) dla ro
dzaju żeńskiego.
Liczba mnoga unos, unas, ma znaczenie liczeb
nika nieoznaczonego (kilku, kilka).
Rodzaj nijaki nie istnieje, wyjąwszy wypadki,
gdy przymiotnik, zaimek lub liczebnik użyte są rze
czownikowo. Rodzajnik nijaki brzmi lo i może być
użyty tylko w liczbie pojedynczej np. lo bueno
dobro.
Przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego, zaczy
nającymi się od akcentowanych a lub ha, kładzie
się rodzajnik el i un; el ave ptak, el hambre głód,
la amiga przyjaciółka.
b) Ćwiczenia,
(Litera m. oznacza rodzaj męski, zaś f. żeński).
Jardin (chardin) m. ogród bastón (bastón) m. kij,
casa (kasa) f. dom laska
mądre (mddre) f. matka cuchillo (kucziljo) m. nóż
tenedor (tenedór) m. wi- padre (padre) m. ojciec
delec amiga (amiga) f. przyja-
nino (njinio) m. dziecko, ciołka
chłopiec amigo (amigo) m. przy-
prima (prima) f. stryjen jaciel
ka, kuzynka rosa (rrósa) f. róża
10
primo (primo) m. stryj, pera (póra) f. gruszka
kuzyn libro (libro) m. książka
no (no) nie tengo (tóngo) mam
hijo (icho) m. syn tiene (tióne) ma
hija (icha) f. córka y (i) i
LEKCJA H.
a) Gramatyka. Rzeczownik.
Rzeczownik hiszpański nie ma właściwej od
miany. Mianownik pod względem formy równy jest
biernikowi, jednakże biernik rzeczowników osobo
wych, często także oznaczających nazwy zwierząt,
miast i krajów, a niekiedy i rzeczy tworzy się przez
umieszczenie przed rzeczownikiem przyimka a.
Dopełniacz tworzy się, umieszczając przed
rzeczownikiem przyimek de, celownik zaś, umiesz
czając przed rzeczownikiem a. Przyimki de i a zle
wają się z rodzajnikiem określonym rodzaju mę
skiego w liczbie pojedynczej (el) w del i al.
Rzeczowniki, zakończone na nieakcentowaną
samogłoskę, przybierają W liczbie mnogiej końców
kę s, zakończone zaś na spółgłoskę, akcentowaną
samogłoskę oraz na y m ają zakończenie es.
Rzeczowniki zakończone na akcentowane e oraz
niektóre na a dołączają w liczbie mnogiej s.
11
Niezmienione w liczbie mnogiej pozostają nazwy
dni tygodnia, zakończone na es.
b) Ćwiczenia.
Semana (semńna) f. ty mano (m&no) f. ręk a
dzień breve (brebe) k rótki
libro (libro) m. książka afio (anio) m. rok.
hora (óra) f. godzina m aestro (m aestro) m. n a
nińa (njinia) f. dziewczyn uczyciel
ka tiempo (tićmpo) m. czas
Pedro (pedro) m. P iotr herm ano (ermano) m. b rat
piso (piso) m. piętro herm ana (errnńna) f. sio
m aestra (m aćstra) f. n a stra
uczycielka am iga (amiga) f. przyja
mes (mes) m. miesiąc ciółka
hornbre (ómbre) m. czło estación (estathión) f. pora
wiek roku
casa (kasa) f. dom dedo (dćdo) m. palec
febrero (febrero) m. luty diez (dićth) dziesięć
vida (bida) f. życie cuatro (kuńtro) cztery
dia (dia) m. dzień veinte y cuatro (beinte
brazo (bratho) m. ram ię i kuatro) dwadzieścia
escuela (eskuela) f. szkoła cztery
razón (rrathón) f. słu veintiocho (beintióczo) dwa
szność, racja, rozum dzieścia osiem
y (i) i es (es) jest
dos (dos) dwa no (no) nie
tres (tres) trzy en (en) w
siete (sjete) siedem pie (pie) m. noga.
b) Ćwiczenia.
F a lta (fd lta) f. błąd m in u tero (m in u tćro ) m.
p unto (pńnto) m. p unkt, w skazów k a m in u to ’
en p. p unktualnie dividido (dibidido) podzie
p rim a v e ra (prim abćna) f. lony
w iosna com un (kom ńn) s] lny,
verano (berano) m. lato zw yczajny
estio (estio) m. la to civil (tłiibil) cyw ilny, pro
otofio (otónio) m. jesień s ty
im vierno (im bierno) m. zi ordinario (ordindrio) zw y
ma czajny
julio (chulio) m. lipiec bisiesto (bisjesto) p rze
junio (chunjo) czerw iec stępny
cu a rto (k u d rto ) m . k w ad prim ero (prim ero) pierw
ra n s szy
vez (beth ) f. raz, kroć ^ q u ć ? (k e ) k tó ry , a, e?
m edio (medio) pół, średni, ^ c u a n to ? (k u d n to ) ile?
środkow y cuando (kudndo) kiedy
Vd. = u sted (u stć (d ) P a n hoy (ói) dziś
yo (jo) ja por (por) p rzez
tenem os (tenćm os) m am y e n tre (ćn tre) między, pod.
num ero (nńm ero) m. licz son (son) są
ba, cy fra estd (estd ) je s t
b) Ćwiczenia.
Lunes (lunes) m. ponie extensión (estensjón) f.
działek rozmiar, wielkość
m artes (m drtes) m. wto Espana (espdnia) f. Hi
rek szpania
miśrcoles (mićrkoles) m. Europa (Európa) f. E u
środa ropa
jueves (chućbes) m. czw ar globo (globo) m. kula
tek ziemska
viem es (bićm es) m. pią- peseta (pesćta) f. peseta
tek centimo (thćntdmo) m.
sdbado (sńbado) m. sobo 1/ioo pesety
ta moneda (moneda) f. mo
domingo (domingo) m. neta
niedziela equivalente (ekibalćnte) ró
gram o (grńmo) m. gram wny
p a rte (pńrte) f. część, entero (entero) cały
udział de (de) z
kilógramo (kilógramo) m. media (mśdia) f. pończo
kilogram cha
octubre m . (oktubre) paź superficial (superfithińl) po
dziernik wierzchowny
diciembre (dithićmbre) m. piata (plńta) f. srebro
grudzień fecha (fćcza) f. d ata
enero (enćro) m. styczeń era (ćra) był, a, o
mayo (mńjo) m. m aj bota (bóta) f. but
Zaimek zwrotny.
de si a si, se a si se
Zaimki nieokreślne:
todo, a I todos, as wszyscy
cada I każdy
alguno, -a ktoś, który algunos, as kilka, kilku
kolwiek
ninguno, żaden, nik t
cierto, -a pewien, jakiś ciertos, as pewni, jacyś
cualquiera ktoś, którykol cualesquiera, którzykolwiek
wiek
ta l tak i tales tacy
otro, -a inny otros, as inni
mismo, -a sam mismos, as sami.
Imperfecto,
teiria teniam os
tenias teniais
tem a tenian
Preterito perfecto.
tuve tuvim os
tuviste tuvisteis
tuvo tuvieron
Futuro imperfecto.
tendrś tendremos
tendrds tendreis
tendrd tendran
Potencial simple.
tendria tendriamos
tendrias tendriais
tendria tendrian
Modo subjuntivo.
Presente.
tenga tengamos
tengas tengdis
tenga tengan
Preterito perfecto.
ful fuimos
fuiste fuisteis
fuó fueron
Futuro imperfecto.
seremos
serćis
ser&n
Potencial simple.
Modo subjuntivo.
Presente.
b) Ćwiczenia.
Miel (mićl) f. miód escarbar (eskarbdr) spul
dulce (dólthe) słodki chnieć, rozkopać
hierro (jćrro) m. żelazo abonar (afeonór) nawozić
canario (kanório) m. ka duda (ddda) f. wątpliwość,
narek wątpienie
color (kolór) m. barwa sin duda (sin duda) z pew
amarillo (amariljo) żółty nością
espanol (espaniól) m. Hi igualar (igualdr) wyrów
szpan nać
tigre (tigre) m. tygrys calle de drboles (kdlje de
sanguinario (sangindrio) drboles) f. aleja
krwiożerczy p lan tar (plantdr) sadzić,
feroz (feróth) dziki zasadzać
generoso (cheneróso) szla centro (thćntro) m. śro
chetny, wspaniałomyślny dek
M adrid (m adri(d) m. Ma vergel (berchćl) m. park
dryt form ar (form er) tworzyć
abuela (abuela) f. babka mafiana (manidna) f. po
suegra (sućgra) f. teścio ranek; jutro
wa ayer (ajćr) wczoraj
m ądre politica (mddre po- octubre (oktubre) m. paź
litika) f. teściowa dziernik
conveniente (konbenićnte) Carolina (karolina) f. K a
stosowny, pożyteczny rolina
Amalia (amdlia) f. A m a
..
kv
aieman (aleman) niemie- bonito (boni to) ładny, uro-
cki, m. Niem iec dziwy
contraste (kontrńste) m. rico (rriko) bogaty
przeciwieństwo para (pńra) dla
dualismo (dualismo) m. hacia (athia) ku, przeciw,
dualizm na
dormilón (dormilón) m. romano (rromdno) m. Rzy-
ospalec, śpioch mianin
salud (salu(d) f. zdrowie proverbial (proberbińl)
duro (duro) twardy przysłowiowy
bueno (bueno) grzeczny jcaramba! (karńmba) do
alto (dlto) wysoki, wielki licha
como (kómo) jak porvenir (porbenir) m. przy
szłość
La miel es dulce. El hierro es duro. El canario
es de color amarillo. Estas casas son muy altas.
Soy espanoL El tigre es sanguinario y feroz. No es
generoso como el león. Soy de Madrid. gQue hora es?
Es la una. Son las tres. Ese sefior es mi amigo.
N uestra abuela es la suegra (mądre politica) de
nuestro padre. gNo seria tambien conveniente escar-
var la tierra y abonarla un poco? Sin duda alguna.
Asi como igualar las calles de arboles, plantar al-
gunos nuevos y form ar en el centro un bonito ver-
gel. gQue dia sera manana? Ayer era (el) nueve de
octubre. Hoy es domingo, ayer fue sabado. gSeras
buena Carolina? Si, mama sere buena, y Amalia
sera tambien buena. Para los ciegos el dia es oscuro
como la noche. gHa sido fiel el criado? Si, (el) ha
sido siempre fiel. Este tema habria sido demasiado
dificil sin diccionario. Barcelona es un Jano de dobie
rostro; uno, vuelto al pasado; otro que mira hacia
el porvenir; y en verdad que tiene la ciudad con-
trastes y dualismos que son proverbiales. Ese dinero
sera para los pobres. No seas tan perezoso. \Dor
milón! Esas naranjas son de Italia. Su padre es
pintor. iCaramba, eso es muy barato! Tener salud,
es ser rico. Cicerón fue romano. Los padres de Ro
berto no han sido pobres. Mi profesor de aleman
era aleman.
LEKCJA XI.
a) Gramatyka. Odmiana słów posiłkowych.
E star — być, znajdować się.
Modo indicativo.
Presente.
estoy estamos
estds estdis
estd estdn
Imperfecto.
estaba estdbamos
estabas estabais
estaba estaban
Pretdrito perfect©.
estuve estuvimos
estuviste estuvisteis
estuvo estuvieron
Futuro imperfecto.
estarć estaremos
estards estardis
estard estar dn
Potencial simple.
estaria estariamos
estarias estariais
estaria estarian
41
Modo subjuntivo.
(que) estć estemos
estćs estćis
estć estćn
Im perfecto (form a en ra ).
estuviera estuvieramos
estuvieras estuvierais
estuviera estuvieran.
Im perfecto (form a en se).
estuviese estim ćsem os
estuvieses estuvieseis
estuviese estuviesen
Futuro imperfecto.
(si) estuviere estuvićremos
estuvieres estuviereis
estuviere estuvieren
Infinitivo.
Presente: e sta r — być, zostawać, znajdować się.
Compuesto: haber estado.
Gerundio: estando.
Participio: estado.
Im perative: estd, estad.
Estar oznacza:
1) miejscowy pobyt, np. mi hermano esta en
Madrid,
2) przejściowy stan, np. gEsta V. enfermo?
Czy jest Pan chory?
W połączeniu z gerundio używa się estar dla
wyrażenia trwającej czynności, np. estoy escribiendo
una carta.
b) Ćwiczenia.
enfadado (enfad d (d )o ) c a ja (kdeha) f. skrzynia,
zm artw iony od enfa- pudło
d ar m ojado (m ochado) m okry
P a ris (P a ris) m. P a ry ż indispuesto (indispućsto)
^Corao e s ta V d.? (kómo słaby, nieswój,
estd u stć (d ) ja k się P a n estación (estath ió n ) f,
(P ani) m a ? J a k się P a dw orzec
nu (P ani) w iedzie? ^adónde? dokąd, kędy,
g ra c ia (gr& thia) f. wdzięk, gdzie ?
wdzięczność, ła sk a ^ en dónde ? gdzie ?
jg racias! (g rd th ias) dzię p o rtal (portdl) m. głów na
ki! dziękuję! b ram a
bien (bićn) dobrze ab ierto (ab ićrto ) o tw a rty
estoy bien (estói bićn) do d u ran te (d u ra n te) podczas
brze m i się powodzi h a s ta (d sta) aż do, póki
candente (kandente) ż a nos encotram os (en k o n trć-
rzący m os) zn ajd u jem y się
cielo (thićlo) m. niebo (od en co n trar)
nuboso (nubóso) zachm u p recisam en te (prethisam en-
rzony te ) prosto, w łaśnie
idiom a (idióm a) m. język, cćlebre (thćlebre) sław ny,
narzecze słynny
lengua (lengua) f. język sobre (sóbre) na, nad, po
escrito (esk rito ) pisany za; s. todo szczególnie
hablam os (abldm os) m ó porque (pórke) ponieważ,
w im y gdyż
asom ado (aso m a (d )o ) w y h a ocupado (a o k u p d (d )o )
chylony od aso m ar z a ją ł (od ocupar) zająć
v e n ta n a (b en tan a) f. okno privilegiado (pribilechid-
m irando (m iróndo) spoglą (d)o) uprzyw ilejow any
dając od m ira r (od priv ileg iar)
albam i (albanil) m. m u com edia (kom ćdia) f. k o
ra rz m edia
43
;stoy fabricando (estói fa- novela (nobćla) f. nowela,
brikando) buduję od fa- powieść
bricar (fabrikar) budo frio (frio) zimny
wać temperatura (temperatura)
f rente a (frente a) na f. temperatura
przeciw grado (grado) m. stopień,
m ar (mar) m. i f. morze ranga
oleaje (oleache) m. bicie edificio (edifithio) m. bu
fali, bałwanów dynek
bastante (bast&nte) dosyć medio (medio) m. środek
fuerte (fuerte) silny, mo plaża (platha) f. plac
cny, żyw y teatro (teatro) m. teatr
espónja (espóncha) f. gąb campo (kampo) m. pole
ka cubierto (kubierto) pokry
tiza (titha) f. kreda ty
entero (entśro) cały en (en) w
estudiar (estudi&r) odda nieve (niebe) f. śnieg
wać się naukom (gerun- leer (leer) czytać (gerun-
dio estudiando) dio leyendo)
Imperfecto.
h a b lś b a m o s com iam o s re c ib ia m o s
h a b la b a is co m iais re c ib la is
h a b la b a n co m lan re c ib ia n
P r e tó r ito p e rfe e to .
H a b le Com i R ecib i
h a b la s te co m iste re c ib iste
h ab ió com ió recib ió
h a b la m o s com im os re cib im o s
h a b la s te is c o m iste is re c ib iste is
h a b la ro n co m iero n re c ib iero n
- F u tu r o im p erfe o to .
H a b 'a r d C o m erć R e c ib irś
h a b la r ś s c o m e rśs re c ib ir ś s
h a b la r ś c o m e rś recib irś,
h a b K re m o s co m ere m o s re c ib ire m o s
h a b la r ś is co m e rśis re c ib irś is
h a b la r ś n c o m e rś n re c ib ir ś n
sx
P o te n c ia l sim p le.
H a b ia r ia C o m e ria R e c ib iria
h a b la r ia s c o m e ria s re c ib iria s
h a b ls r ia c o m e ria re c ib iria
h a b la ria m o s co m eria m o s re c ib iria m o s
h a b la r ia is co m e ria is re c ib iria is
h a b la r ia n c o m e ria n re c ib iria n
M odo isubjuntivo.
P re s e n te .
H a b le C om a R e cib a
h a b le s co m a s re c ib a s
h a b le co m a re c ib a
h a b le m o s co m am o s re c ib a m o s
h a b le is co m ś is re c ib ś is
hablen co m a n re c ib a n
Im perfecto (form a en ra ).
H ablara Comiera Recibiera
hablaras comieras recibieras
hablara comiera recibiera
hablśram os comieramos recibieramos
hablarais comierais recibierais .
hablaran comieran recibieran
Im perfecto (form a in se).
hablase comieso recibiese
hablases comieses recibieses
hablase comiese recibiese
habldsemos comiesemos recibiesemos
hablaseis comieseis recibieseis
hablasen comiesen recibiesen
F uturo imperfecto.
H ablare Comiere Recibiere
hablares comieres recibieres
hablare comiere recibiere
hablaremos comieremos recibićremos
hablareis comiereis recibiśreis
hablarer comieren recibieren
Infinitivo: hablar, comer, recibir.
Infinitivo compuesto: haber hablado, comido, recibido.
Gerundio: hablando, comiendo, recibiendo.
P articip io : hablado, comido, recibido.
Im perativo: habla, come, recibe, hablad, comed, recil id.
Tiempos compuestos.
Modo indicativo.
P retśrito perfecto compuesto: he hablado etc.
Pluscuam perfecto: habia hablado etc.
P retćrito anterior: hube hablado etc.
F uturo perfecto: -habre hablado etc.
Potencial compuesto: habria hablado etc.
I
47
Modo subjuntivo:
b) Ćwiczenia.
Cumplir (kumpllr) wypeł beber (bebśr) pić
nić, spełnić anciano (anthidno) sędzi-
^Cudndo cumple V. anos? wy
Kiedy Pańskie urodziny? conversar (konbersdr) mó
adverbio (adberbio)m. przy wić, rozprawiać,
słówek alabar (alabar) chwalić
palabra (palabra) f. słowo, aplicado (aplikd(d)o) pilny
wyraz grande (grande) wielki
ju n tar (chuntar) łączyć, habitar (abitar) mieszkać
wiązać desear (desedr) życzyć
verbo (berbo) m. czasownik tarde (tarde) f. wieczór, po
adjetivo (adchetibo) m. południe
przymiotnik p artir (partir) dzielić, od
modificar (modifikar) zmie jechać
nić, ograniczyć m ontar (montdr) wsiadać
determ inar (determ inar) hacer (ather) imiesł. hecho
oznaczyć czynić
significación f. (signifika- m andar (m andar) rozka
thión) f. znaczenie, myśl zać
conflagración f. (konflagra- discipulo (disthipulo) m.
thión) f. pożar, pożoga uczeń
mundial (mundial) św iato aprender (aprender) uczyć
wy się
consecuencia (konsekućn- facilidad (fathilidd(d) f.
thia) f. skutek, następ łatwość, lekkość
stwo me jor (mechór) lepiej
48
orden (órden) m. porzą am ar (am dr) kochać
dek, system, układ, ca m ujer (mucher) f. kobieta
łokształt escuchar (eskuczńr) słu
económico (ekonomiko) eko chać, uważać
nomiczny, gospodarczy constar (konstńr) składać
repercutir (rreperkutir) od się
bijać się dividir (dibidir) dzielić
pasar (pasar) przechodzić, componer (komponćr) Skła
przem ijać dać, tworzyć
pronto (prónto) szybko, m inuto (minuto) m. mi
naprzód nu ta
aun (aun) jeszcze segundo (segńndo) m. se
mundo (mundo) m. św iat kunda
recibir (rrethibir) odbie decir (dethir) mówić
rać, przyjmować cosa (kósa) f. rzecz "
llegar (ljegar) nadejść ag rad ar (agradńr) p do-
llam ar (ljam ar) wołać, na bać się
zywać, pukać leńa (lenia) f. drzewo
capital (kapitał) f. stolica seco (sćko) suchy
Roma (Rróma) f. Rzym quem ar (kem ar) palić
anoche (anócze) wczoraj salir (salir) wyjść, o jeż-
telegram a (telegram a) m. dżać
telegram posible (posible) możJwy
m aestro (m aestro) m. n a equivocarse (ekibokńrse)
uczyciel mylić się
caballo (kabałjo) m. koń m anana por m ańana utro
viejo (bićcho) stary rano
cabalgńr (kabalgńr) jeź p reguntar (preg-imcdr) py
dzić konno tać, pytać się
afiejo (anićcho) stary sombrero (sombrćro) m,
rey (rrei) m. król kapelusz
Czasownik zwrotny.
Invinitivo: lavarse myć się Presenter me lavo m yję się,
Gerundio: lavandose m yjąc te lavas, se lava, nos la-
się vamos, os lavdis, se la-
Im perativo: Lavate myj van
się, lavdos myjcie się! la-
vdmonos m yjm y się! Id- P ret. perf. Me he lavado
vese Ud. myj się Pan! myłem się — etc.
b) Ćwiczenia.
vender (bender) sprzeda vencimiento (benthimićnto)
wać m. zwycięstwo, przezwy
invitar (inbit dr) zaprosić ciężenie
castigar (kastigdr) strofo victoria (biktória) f. zwy
wać, karać cięstwo
casa (kdsa) f. dom ultimo (ultimo) ostatni
mało (mdlo) zły podły categoria (kategoria) f.
pues (pućs) gdyż, ponie stopień, urząd, ranga,
waż, albowiem kategoria
alabar (alabdr) chwalić capitdn general (kapitdn
Luis (Luis) m. Ludwik chenerdl) m. generał puł
oir (oir) słyszeć, słuchać kownik
verdad (berdd(d) f. praw general (chenerdl) m. ge
da nerał
diabetico (diabśtiko) m. diverso (dibćrso) rozmaity,
diabetyk różny
51
diabetes (diabetes) m. cu general de brigada (chene-
krzyca rdl de brig&da) m. ge
apendxcitis (apendithitis) f. nerał brygady
zapalenie ślepej kiszki general de division (chene-
operar (oper ar) sprawić, ral de dibisjón) m. ge
operować nerał dywizji
unión (unión) f. zjednocze teniente general (tenjćnte
nie, stowarzyszenie, zwią cheneral) m. generał po
zek, towarzystwo, liga rucznik
radio (rrśdio) f. radio divertirse (dibertirse) za
form ar (form ar) kształcić, bawiać się
tworzyć anoche (anócze) wczoraj
satisfacer (satisfather) za wieczór
spokajać, zadowalać tertulia (tertulia) f. tow a
am ar (am&r) kochać rzystwo
suprim ir (suprim ir) znieść alegrarse (alegrórse) cie
exigencia (egsichenthia) f. szyć się
potrzeba tanto (tónto) tak, ta k b ar
publico (publiko) m. pu dzo, tyle
bliczność ealor (kalór) m. ciepło,
corregir (korrechir) popra gorąco
wiać equivocarse (ekibokśrse)
lana (lóna) f. wełna mylić się
tom ar (tom śr) chwytać, Juan (chuan) m. Jan
wziąć, zażywać, ver (ber) widzieć
apreciar (aprethiśr) cenić bueno (buśno) dobry, zdol
arra sa r (arrasar) otaczać, ny, zdrowy
rozkopywać wał, zbu acostarse (akostśrse) pójść
rzyć, znosić (twierdzę) do łóżka
acción (akthión) f. akcja, levantarse (lebant&rse)
sprawa, czyn w staw ać
hacia (dthia) około, bli mediodia (mediodia) m. po
sko łudnie
Tomasito Tomaszek tem prano (tempróno) wcze
sć (se) wiem od saber (sa- śnie
bćr) wiedzieć tarde (tdrde) poźno
flecha (flćcza) f. strzała Pedro (Pśdro) m. Piotr
arco (drko) m. łuk pasearse przechadzać się
siempre (sjempre) zawsze despues de (despues de) po
volver (bolbćr) obracać, estudiar (estudidr) uczyć
kręcić, powracać się czego
veneer (benthćr) zwycię fresco (fresko) m. świeże
żyć powietrze
fulano (fuldno) N. N. por (por) przez
LEKCJA XV.
a) Gramatyka. Czasowniki nieregularne.
I. klasa (ue, ie ): eneontrar znaleźć :
modo indicative. modo subjuntivo. Im perativo:
57
mover: poruszać:
modo indicativo. modo subjuntivo. Imperativo.
perder gubić:
Modo indicativo. Modo subjuntivo. Im perativo.
Modo indicativo.
Presente:
distribuyo distribuimos
distribuyes distribuis
distribuye distribuyen
Modo subjuntivo.
durmiendo dormido
Imperativo.
duerme dormid
sintiendo sentido
6U
Modo Indicativo.
Presente: P reterito perfecto:
siento sentimos sent! sentimos
sientes sentis sentiste sentisteis
siente sienten sintió sintieron
Modo subjuntivo.
Presente:
sienta sintamos
sientas sintdis
sienta sientan
Imperfecto:
sintiera, iese sintiśramos, idsemos
sintieras, ieses sintierais, ieseis
sintiera, iese sintieran, iesen
Futuro imperfecto:
sintiere sintiśrem os
sintieres sintiśreis
sintiere sintieren
Imperativo.
siente sentid
pedir prosić:
Gerundio: Participio:
pidiendo pedido
I Modo indicativo.
$*
Presenter Pretdrito perfecto:
pido pedi
pides pediste
\v .W i N v'
61
pide pidió
pedimos pedimos
pedis pedisteis
piden pidieron
Modo subjuntivo.
Imperativo.
pide pedid
LEKCJA XVI.
a) G ram atyka. Czasowniki całkiem nieregularne.
1) A ndar iść: preter. perf. anduve, anduviste,
anduvo; anduvimos, anduvisteis, anduvieron.
2) Caber znaleźć miejsce: fu tu ro im perfecto:
cabre; presente: a) modo indicativo quepo, cabes
etc.; b) modo subjuntivo quepa, quepas, quepamos;
preter. perf. cupe, cupiste, cupo, cupimos, cupisteis,
cupieron.
3) Caer padać: gerundio: cayendo; participio:
caido;presente: a) modo indicativo caigo, caes, cae;
caemos, caeis, caen; b) modo subjuntivo caiga,
caigas...; caigamos; preter. perf. cai, caiste, cayó;
caimos, caisteis, cayeron.
4) D ar dać:
Modo indicativo.
5) Decir mówić:
Gerundio: diciendo. P articipio: dicho.
Modo indicativo: Modo subjuntivo:
P re s.: Digo, dices, dice, de- P re s.: diga, digas, diga,
cimos, decis, dicen. digam os, digdis, digan.
P re te r. p erf.: dije, dijiste,
dijo, dijimos, dijisteis, Im p.: dijera, ese, dijeras,
dijeron. eses, dijera, ese, dijćra-
F u tu ro im perf.: dire, di- mos, ósemos, dijerais,
r&s, dird, direm os, diróis, eseis, dieran, esen.
dirdn
P o ten cial sim ple: diria, di- F u tu re im perf.: dijere, di-
rias, diria, diriam os, di- jeres, dijere, dijćrem os,
riais, dirian. dijer-eis, dijeren.
Im perativo: di, decid.
8) Oir słyszeć:
Gerundio: oyendo. Participio: oido.
Modo indicativo: Modo subjuntivo:
Pres.: Oigo, oyes, oye, Pres.: oiga, oigas, oiga,
oyen. oigamos, oig&is, oigan.
b) Ćwiczenia.
suefio (suónio) m. sen derecho (derśczo) prawy,
cam a (k&ma) f. łóżko prosty
pie (pió) m. noga jam ds (chamds) nigdy
casi (k&si) prawie por (por) przez
71
ojo (óeho) m. oko de prisa (de prisa) pospie
solo (sólo) sam sznie
m ujer (mucher) f. kobie población (poblathión) f.
ta zaludnienie, miejscowość
alegrarse (alegrarse) cie im portancia (im portanthia)
szyć się f. znaczenie, ważność
cenar (thendr) wieczerzyć w aga
alm orzar (alm orthdr) śnia favor (fabór) m. grzecz
dać ność, przysługa
camino (kamino) m. dro calor (kalór) m. ciepło,
ga gorąco
para (pdra) do aire (dire) m. powietrze,
telćgrafo (telćgrafo) m. silla (sjilja) f. krzesło
telegraf com prar (kom prdr) kupić
cćlebre (thćlebre) sławny, ropa (rrópa) f. ubiór, o-
słynny dzież, ubranie
insomnio (insómnjo) m. periódico (periódiko) m.
bezsenność gazeta
traducción (tradukthión) f. ilustrado (ilustrd(d)o) ilu
przekład, wyraz strow any
m andar (m anddr) rozka preguntar (preguntdr) py
zać tać
tra s (tras) po, za cartero (kartćro) m. listo
salud (salu(d) f. zdrowie nosz
poco (póko), nieliczny, tra je (trdche) m. ubranie,
szczupły, mało t. de ealle ubranie do
Juan (Chudn) m. Jan wyjścia
gana (gdna) f. chęć, życze novedad (nobedd(d) f. no
nie, ochota wość, moda
quedar (keddr) pozostać labradorcito m. wieśnia
aventura (abentura) f. czek
aw antura, przygoda asi (asi) skoro
labrador (labradór) m. p restar (prestdr) pożyczyć
włościanin, wieśniak franco (frdnko) m. frank
pueblo (pućblo) m. naród, (moneta)
miejscowość, m iasto gusto (gósto) m. przyjem
ność
72
colonial (kolon j&l) kolo amable (amńble) bardzo
nialny przyjemny, miły, łaska
cuenta (kuenta) f. rachu wy, dobry
nek, ni se dió c. nie zda momento (momćnto) m.
wał sobie spraw y chwila
Africa (afrika) f. A fryka caballo (kabaljo) m. koń,
occidental (okthidental) za a. c. konno
chodni lugar (lugar) m. miejsce
verdadero (berdadero) p ra medio (medio) m. środek
wdziwy, istotny cafe (kafć) m. kawiarnia,
emporio (empório) m. m iej kaw a
sce handlowe, rynek dentro (dśntro) w przecią
pena (pena) f. kara. gu, wewnątrz
imponer (imponer) nakła plato (plńto) m. talerz
dać, zadać limpio (limpio) czysty
pćrdida (pćrdida) f. u tra pasar (pasńr) przechodzić,
ta przejść
tiempo (tiempo) m. po por aqui (por aki) tu
goda m ultitud (m ultitń(d) f.
libertad (liberta(d) f. wol mnóstwo, tłum
ność debajo (debacho) pod
veneer (benther) przezwy brazo (bratho) m. ramię
ciężyć, przełamać ponerse a (ponćrse a) za
dificultad (difikultń(d) f. cząć, zabierać się do
trudność czego
facilidad (fathilidd(d) f. rog ar (rrogńr) prosić
łatwość, conversar (konbersar) roz
paciencia (pathienthia) f. mawiać, mówić
cierpliwość tram p a (trńm pa) f. sidło,
llevar (ljebńr) przynieść, łapka
nosić, jeździć, przyjść siguiente (sigiente) następ
ligero (lichćro) lekki, rą ny
czy, chyży, raźny hace (ńthe) jest [hacer]
ensenar pokazywać perdiz (perdith) f. kuro-
bonito (bonito) ładny, śli patw a
czny
llorar (ljorór) płakać reeoger (rrekocher) podno
coger (kochćr) chwytać, sić, podjąć, chować za
wziąć brać
hace calor jest ciepło aeompafiar (akompaniar)
canasta (kanasta) f. kosz towarzyszyć, asystować
irse (irse) odejść diario (diario) m. gazeta,
raonte (mónte) m. góra, dziennik
las alguno (alguno) niektóry
alli (alji) tu, tam vender (bender) sprzedać
form ar (form ar) kształcić, porque (pórke) ponieważ
tworzyć aunque (aunque) aczkol
necesitar (nethesitór) po wiek, choć
trzebować, musieć sombrero (sombrero) m.
zapato (thapato) m. bucik, kapelusz
trzew ik vestir (bestir) ubierać, o-
p ar (par) m. para dziewać, ubierać się
hacer fa lta (ather falta) sin (sjin.) bez
brakować aprender (aprendćr) uczyć
pagar (pagór) zapłacić się
de cuando en cuando (de exacto (egsókto) dokładny
kuóndo en kuando) od llegar a ser (ljegór a ser)
czasu do czasu stać się
g u star (gustar) lubić, po sabio (sabio) m. mędrzec,
dobać się uczony
saber (saber) m. wiedza disposición (disposithión)
corto (kórto) krótki f. rozporządzenie
plaża (platha) f. plac a la disposición de (a la
norte (nórte) m. północ disposithión de) do usług
LEKCJA XVII.
a) Gramatyka. Części mowy niedomienne.
1) Przysłówki.
Przysłówki tw orzy się przez dodanie końcówki
mente do odnośnego przym iotnika: facil, facilmente.
P rzy przymiotnikach, kończących się n a o, do
łącza się mente do form y żeńskiej: rico, ricamente.
Jeżeli więcej przysłówków następuje po sobie,
końcówkę m ente przyłącza się tylko do ostatniego.
Przysłówki stopniują się jak przymiotniki np.
doctamente, m as doctamente, lo mas doctamente.
Zam iast lo mas doctamente lepiej użyć łacińskiej
form y doctisimamente.
N astępujące przysłówki stopniują się niepra
widłowo
Positivo; Comparativo: Superlativo:
ROZMÓWKI.
Pozdrowienia.
Buenos dias. Dzień dobry (do godz.
12 w południe).
Buenas tardes. Dzień dobry (dosłow
nie dobre popołud
nie od godz. 12 do
zmierzchu).
Buenas noches. Dobry wieczór. Dobra
noc (od zachodu
słońca).
gCómo esta Vd.? Jak się panu powodzi?
^Cómo se siente Vd.? Jak się pan czuje?(do
chorego).
Estoy bien, gracias. Dziękuję, powodzi mi
się dobrze.
gComo esta su Sra Jak się ma pańska ma
madre? ma?
En casa todos estan Dziękuję, w domu są
bien, gracias. wszyscy zdrowi.
81
Pożegnanie.
H asta la vista. H asta Do widzenia.
mas ver.
Que V. lo pase bien. Bywaj pan zdrów.
Buenas noches, que Vd. Dobranoc, śpij pan
descanse. zdrów.
Feliz viaje. Szczęśliwej podróży.
Salude Vd. de mi parte Proszę pozdrowić w mo
al Sr... im imieniu p...
Podziękowania.
Gracias. Dziękuję.
Muchas gracias. Muchi-
simas gracias. Dziękuję bardzo.
Mil gracias. Tysiąckrotne dzięki.
Es V. muy amable. Pan jest bardzo dobry
(miły).
No se cómo agradecerle Nie wiem, jak się mam
a Vd. tal amabilidad. panu odwdzięczyć za
takie dobrodziejstwo.
No hay de que. Nie ma za co.
Prośby.
Tengo que pedir a Vd. Mam do Pana prośbę.
algo.
gHaee Vd. el favor de Mogę pana prosić o o-
darme fuego? gień?
gPuedo pedir a Vd. un Mogę pana prosić o
favor? przysługę ?
Le ruego, digarne Vd. Proszę, powiedz pan.
żQue quiere Vd.? Czego pan sobie życzy?
No pido nada. Nie żądam niczego?
gTendria Vd. la ama Czy nie zechciałby pan
bilidad de prestarme być tak dobry po
un libro? życzyć mi książkę?
Odwiedziny.
gEsta en casa el se- Czy pan N. jest w do
nor N.? mu?
Si, senor, esta en casa. Tak panie, jest w do
mu.
No, no esta en casa. Nie, nie ma go w domu.
gA quien tengo que Kogo mam zgłosić.
anunciar ?
Aqui tiene V. mi tar- Oto mój bilet wizyto-
jeta. wy.
Permitame Vd. que me Pozwól pan, że się
presente. przedstawię.
Me llamo... Nazywam się...
Me alegro mucho (de) Cieszy mnie bardzo, że
conocerle. pana poznałem.
Tome V. asiento. Proszę siadać (spocząć).
gCómo esta Vd.? Jak się panu powodzi?
Muy bien, muchas gra- Dziękuję, bardzo do
cias. brze.
gPodria (yo) hablar Mógłbym z panem za
unas palabras eon mienić parę słóv' ?
Vd.?
H asta la vista, senor
N. Do widzenia panie N.
A mas ver, senor N.
Espero que pronto nos Mam nadzieję, że
veremos de nuevo. wkrótce zobaczymy
się znowu.
Język hiszpański.
gHabla Vd. (el) espa- Czy mówi pan po hisz-
fi0l? pańsku?
Si, un poco. Tak, nieco.
Comprendo (Entiendo) Rozumiem dosyć, by się
bastante para haeer- porozumieć.
me entender (com-
prender).
Lo entiedo bastante Rozumiem dość słabo.
mai.
V. no pronuncia mai. Pan źle nie wymawia.
gCómo se llama... en Jak się nazywa... po
espanol ? hiszpańsku ?
gQue significa esta pa- Co znaczy to słowo?
labra ?
E sta palabra no se usa Tego wyrazu nie używa
ya. się już więcej.
No hablo espanol. Nie mówię po hiszpań
sku.
^Me comprende V.? Rozumie mnie pan?
No comprendo nada. Nie rozumiem nic.
Czas.
Środki komunikacyjne.
IEh, chófer! gęsta V. Szofer! Czy jest pan
librę? wolny?
Si senor, gadónde quie- Tak, panie, dokąd mam
re V. que le Ueve? pana zawieźć?
90
A la estación del Norte. Do dworca północnego.
gCuanto marca el taxi Ile wskazuje taksa-
metro ? m etr?
Tres cuarenta. Trzy czterdzieści.
Ahl van, — y sesenta Oto są i 60 centymów
oentimos de propina. napiwku.
Muchas gracias y feliz Dziękuję pięknie i życzę
viaje. szczęśliwej podróży.
gVamos a tom ar el Jedziemy tramwajem?
tran via?
Con mucho gusto, ca- Bardzo chętnie miły pa
ballero. nie.
Cobrador, dos billetes Panie konduktorze, dwa
a la Puerta del Sol. bilety do Puerta de
Sol.
gToma V. a menudo Czy jedzie pan często
tranvia ? tramwajem ?
Si, senor. Tak, panie.
gSe puede fum ar? Czy wolno tu palić?
No, no es permitido. Nie, nie wolno.
gSenora, hace el favor Szanowna pani pozwoli
del billete? bilet.
jCaramba! gdónde ha- Do licha, gdzież włoży
bre metido mi bille łem bilet? Ach tak,
te? Ah, aqui lo ten- tu jest.
go.
iCuidado, que viene un Uważać, nadjeżdża au
autobus! tobus !
El autobus anda muy Autobus jedzie nadzwy
de prisa. czaj prędko.
gA que velocidad va- Z jaką szybkością je
mos? dziemy?
No lo se exactamente. Nie wiem dokładnie.
gA que hora sale el O której godzinie od
tren para Paris? chodzi pociąg do Pa
ryża?
91
Restauracja.
^Dónde come V.? Gdzie się pan stołuje?
Ire a un restauran. Póide do restauracji.
95
I. El verdadero heroe.
Un dla muy lluvioso, en que era impasible salir
fuera de casa, leia yo la historia de algunos grandes
hombres, llamados heroes que vivieron hace mucho
tiempo. Yo tenla la cabeza llena de batallas, ca-
stillos, ruido de arm as de ta l modo que m ientras
tom aba mi cena le conte a mi padre lo que habia
leido y pensado sobre el asunto.
Papa, le dije al fin, yo quisiera ser un grande
hombre, un heroe, y conducir un ejercito a la
guerra. ,
Mi padre me miró sonriendose, y me pregunto
si yo no crela que podia uno ser un grande hombre
sin m andar ejercitos.
No un lieroe papa. P a ra ello es necesario te-
ner mucho valor y haber asistido a m uchas b atal
las.
gQue crees tu que significa heroe? me pre-
guntó mi padre.
Heroe quiere decir, respondi yo, un hombre
que h a ejecutado grandes cosas, que es valiente,
y pelea bien en la guerra. Pero yo estoy seguro
que tu sabes bien lo que significa heroe... _
U n hom bre puede serio, replied m i padre,
y aun tu mismo, sin haber estado nunca en una b a
talia. Los heroes que a ml me gustan, son aquellos
que se propusieron salvar las vidas de los hombres
y no destruirlos y que traen la paz sobre la tierra y
no la destruction. Algunos de ellos han saerifieado su
vida por defender la verdad y la justicia. Estos sl
son los verdaderos heroes; la relation de sus he-
chos hace que nuestros corazones ardan en deseos
de im itar su noble conducta.
E sta fue una lectión que me dió mi padre
cuando yo no tenia mas que doce anos.
Luis F. Mantilla,
I.
Al fin w końcu destruction f. zburze
significar oznaczać, nie, zniszczenie
znaczyć leer czytać
modo m. sposób mientras podczas
tal taki traer przynosić
poder móc
n.
poner składać pero ale, jednak
aun przecież, lecz erase pewnego razu by
morir umierać ła
tesoro m. skarb dueńo m. właściciel, pan
despues de po
III.
mies f. zasiew, siejfoa lento powolny
amapola f. mak polny rayo m. promień
escaso rzadki, skąpy, ola f. fala, bałwan
ciasny mover poruszać
mustio smutny, zwiędły cuadrilla f. gromada,
ceder, ustępować, ule orszak
gać atezar barwić na bru
soplo m. dech, powiew natno
halagador pochlebiają segador m. żniwiarz,
cy kosiarz
viento rn. wiatr sufrir cierpieć, znosić
acompasado według rigor m. gwałtowność,
taktu zapalczywość
sol canicular słońce dni de pronto nagle, raptem
kanikulam ych cam pińa f. pole.
trigo m. pszenica hojoso liściasty
ab atir zrywać, rozry vińa, f. winnica
wać, zwalić um bria f. cieniste miej
caer padać, odpadać, sce
wypadać ladera f. stok góry
agavillar wiązać w sno- crecer rosnąć
py honda f. proca
incierto niepewny isla f. w yspa
surco m. bruzda verdura f. zieloność
lontananza f. widok, vario rozm aity, zmien
panoram a ny
espeso gęsty matiz m. cień, odcień
perenne wiecznie zielo resplandecer błyszczeć,
ny promienie rzucać,
pino m. świerk, jodła promienieć, świecić
reposo m. spokój serp ear wić, kręcić się
al trav es de przez enlazar przeplatać
reflejar odbijać się, od prade łąka, niwa, p ast
zwierciedlać się wisko, błonie
parecer wyglądać, jak barbecho m. ugór
bruńido błyszczący sembrado m. pole za
vega f. łąka niwa siane
paloma f. gołąb arroyo m. strum yk,
aldea f. wieś struga, ruczaj
azul niebieski, błękitny
lindo f. granica
puro czysty
ligero lekki camino m. droga, ulica
humo m. dym apenas ledwo, z trudem
m uerto zm arły m irada f. spojrzenie,
revolver przewracać, rz u t oka, wzrok
grzebać, podburzać alcanzar dosięgnąć, do
com bate m. walka, bój ścignąć
co rta r przecinać m ajestad f. m ajestat,
cam biar zmieniać wspaniałość
107
caudaloso obfitujący w loma f. pagórek, stok
Wodę agrupar grupować
corriente m. bieg desorden m. nieporzą
sosegar uspokajać dek
rio m. rzeka atmosfera f. atmosfera
cinta f. wstęga, wstąż tranquilo spokojny
ka oscilar wywijać, koły
tender rozciągać, roz sać, drgać
szerzać chimenea f. komin
IV.
O.
E.
F,
G.
I.
idioma m. język inferior niższy
ignorante ciemny, bez n a infinidad f. nieskończo
uki ność, tłum
iguaiair wyrównać inm ediato bezpośredni
ilu strar objaśnić, ilustro insomnio m. bezsenność
wać intención f. zam iar, cel
im itar naśladować intenoionadamente um yśl
imponer nakładać, zadać nie
importaneia, znaczenie, w a interesante zajm ujący
żność, w aga interior wewnętrzny, m.
imposible niemożliwy k raj własny, wnętrze
impulso m. pchnięcie inviemo m. zima
indispuesto słaby, nieswój ir pójść, iść, jechać, po
industria f. przem ysł dróżować, irse odejść,
industrial, przemysłowy zniknąć
infancia f. dzieciństwo Ita lia f. Włochy
J.
Jano m. Janus jueves m. piątek
jam ós nigdy ju g ar grać
jardin m. ogród julio m. lipiec
joven młody, m. młodzie junio m. czerwiec
niec justicia f. sprawiedliwość
Ju an m. Jan ju n ta r łączyć
K.
kilógram o m. kilogram
119
II
llam ar wołać, nazywać, llevar przynieść, nieść,
dzwonić, pukać jeździć, prowadzić, kie
llegar przybyć, przyjść; 11. rować
lleno pełny llorar płakać
a se r stać się lluvioso dżdżysty
M,
m ądre f. m a tk a m. poli- syłać, przekazywać
tica teściowa m ano f. ręka
Madrid m. M adryt mafiana f. adv. ju tro
m aduro dojrzały mafiana por m afiana ju
m aestra f. nauczycielka tro rano
m aestro m. nauczyciel m aquina f. m aszyna
magnifico wspaniały, oka m ar m. f. morze
zały m arido m. małżonek
m ai zły, m. zło, cierpie m artes m. w torek
nie, choroba mds więcej
mało zły, podły m a ta r zabić
mandar rozkazywać, po- mayo m. maj
120
media f. pończocha m irar patrzeć, spoglądać
medio pół, średni, środko moderno modny, nowocze
wy; m. środek sny
mediodia m. południe modificar zmienić, ograni
m edir mierzyć czyć
m ejor lepszy adv. lepiej momento m. chwila
mendigo m. żebrak moneda f. m oneta
menos mniej m ontar wsiadać
m entir kłam ać m onte m. góra
mes m. miesiąc monumento m. pomnik
m esa f. stół mucho wiele
m ina f. kopalnia m ujer f. kobieta
m inutero m. wskazówka miultaitud f. mnóstwo, tłum
m inutowa mundo m. św iat
m inuto m. m inuta m uy bardzo
miel f. miód m uńeca f. staw, przegub
mićrcoles m. środa ręki
N.
R.
S.
U.
V.
Y. Z.
Ź R Ó D Ł A .
H oc f.i
pmm i : wm i i
mf
B I B L I O T E K A NARODOWA
WARSZAWA
30001001113861