Jumbo Carlos 1 3
Jumbo Carlos 1 3
Jumbo Carlos 1 3
Automatyczna
ïDGRZDUND
DNXPXODWRUöZ
RïRZLRZ\FK 3120
Klasyczny prostownik ma dwie podsta- 2SLVXNãDGX
wowe wady. Po pierwsze: nie ma zabez- Schemat przedstawiony jest na rysunku 6WRSLHĔPRF\±]EXGRZDQ\QDWUDQ-
SLHF]HQLD SU]HG SU]HáDGRZDQLHP L QDZHW 1PRĪQDJRSRG]LHOLüQDNLONDEORNyZ ]\VWRUDFK 7 L 7 7 VáXĪ\ GR VWHURZD-
MHĞOL F]XZDP\ QDG QLP Z WUDNFLH áDGR- %ORN SRPLDUX SUąGX ± ]EXGRZDQ\ QLDSU]HELHJLHPQDSLĊFLDSUąGXGRSURZD-
wania, to po wskazaniach samego ampe- ]DSRPRFąXNáDGX/0,&$,&% G]RQHJR GR DNXPXODWRUD 7UDQ]\VWRU 7
URPLHU]DQLHGDVLĊMHGQR]QDF]QLHVWZLHU- 'RGDWQLH Z\MĞFLH ] SURVWRZQLND GRSUR- ZUD]]VąVLDGXMąF\PLHOHPHQWDPLSR]ZDOD
G]Lü ĪH MXĪ F]DV SU]HUZDü áDGRZDQLH ZDG]RQH MHVW GR ]DFLVNX 32: L WUDILD QD QD VWHURZDQLH 026)(7D EH]SRĞUHGQLR
1DWRPLDVW áDGRZDQLH DĪ GR JD]RZDQLD ERF]QLNSRPLDURZ\5]áRĪRQ\]GZyFK z wyprowadzenia mikrokontrolera.
HOHNWUROLWXWRĞZLDGRPHSU]HáDGRZDQLH rezystorów mocy o niewielkiej rezystan- %ORN SU]HWZRUQLF\ QDSLĊFLD ± HOH-
'UXJD ZDGD EUDN UHJXODFML SUąGX FML :]PDFQLDF] RSHUDF\MQ\ ,&% ZUD] PHQW\ / 7 ' -HVW WR NODV\F]QD
áDGRZDQLD 3UąG áDGRZDQLD QLH SRZL- ]WUDQ]\VWRUHP7LVąVLDGXMąF\PLHOHPHQ- SU]HWZRUQLFD SRGZ\ĪV]DMąFD QD Z\M-
QLHQ SU]HNURF]\ü ZDUWRĞFL GRSXV]- WDPLWZRU]ąSU]HWZRUQLNSUąGQDSLĊFLH1D ĞFLX V\JQDá R]QDF]RQ\ 39&& X]\VNXMH
F]DOQHM GOD GDQHJR DNXPXODWRUD FR MHJRZ\MĞFLX]QDMGXMHVLĊILOWU]EXGRZDQ\ QDSLĊFLHRN9NWyUHMHVWQLH]EĊGQHGR
]DOHĪ\ RG MHJR SRMHPQRĞFL àDGRZD- ] HOHPHQWyZ 5 & RUD] Z]PDFQLDF] SUDZLGáRZHM SUDF\ EORNX SRPLDUX SUąGX
QLH QDGPLHUQ\P SUąGHP PRĪH QLHRG- ,&$6\JQDáZ\MĞFLRZ\MHVWNDOLEURZDQ\ (OHPHQW\VąVLDGXMąFHVáXĪąGRVWDELOL]DFML
ZUDFDOQLH QLV]F]\ü Sá\W\ RJQLZD ]D SRPRFą SRWHQFMRPHWUX SUHF\]\MQHJR LILOWURZDQLDQDSLĊFLDZ\MĞFLRZHJR
]NWyU\FK]EXGRZDQ\MHVWDNXPXODWRU 5 L WUDILD GR PLNURNRQWUROHUD ± V\JQDá %ORN]DVLODQLD±VWDELOL]DWRU,&RUD]
3U]HNUDF]DMąF GRSXV]F]DOQH QDSLĊFLH R]QDF]RQ\&9 HOHPHQW\ VąVLDGXMąFH =DGDQLHP EORNX
OXE SUąG ZSá\ZDP\ QLHNRU]\VWQLH QD
Z\GDMQRĞü L Ī\ZRWQRĞü DNXPXODWRUD
3UH]HQWRZDQ\ XNáDG SR]ZDOD XVXQąü
obie opisane wady, jego podstawowe
parametry to:
áDGRZDQLH DNXPXODWRUyZ RáRZLRZ\FK
9RSRMHPQRĞFL$K
UHJXODFMD SUąGX áDGRZDQLD Z ]DNUHVLH
RN$
]DEH]SLHF]HQLHSU]HGSU]HáDGRZDQLHP
ZLHORHWDSRZ\ SU]HELHJ SURFHVX áDGR-
ZDQLD
]DVLODQLHWUDQVIRUPDWRU9$&OXESUR-
VWRZQLN
:DUWRSRGNUHĞOLüĪHPRĪHWRE\üDXWR-
QRPLF]QH XU]ąG]HQLH MDN PRGHO SRND-
]DQ\ QD IRWRJUDILDFK DOH WHĪ PRĪH E\ü
SU]\VWDZNąGRSURVWHJRNODV\F]QHJRSUR-
VWRZQLND:REXSU]\SDGNDFKRWU]\PXMH-
P\DXWRPDW\F]QąáDGRZDUNĊ'RGDWNRZą
RSFMą MHVW Z\NRU]\VWDQLH MDNR SU]\VWDZNL
GR]DVLODF]DLPSXOVRZHJR±V]F]HJyá\QD
NRĔFXDUW\NXáX
24 Luty 2015 E l e k t r o n i k a d l a Ws z y s t k i c h
Projekty AVT
33V
220/35
rane jest poprzez diody D1 i D2
+
PCV 100k R4
220/35
PDR
220/35
] DNXPXODWRUD OXE SURVWRZQLND
100nF
47R T1
1DVWĊSQLH SRSU]H] VWDELOL]DWRU R8
10k
R5
10k
IRF540
,&X]\VNLZDQHMHVWQDSLĊFLH9 GND GND
potrzebne do zasilania mikrokon- AKUP
trolera. Potencjometr precyzyjny VCC D2
5 L UH]\VWRU 5 WZRU]ąG]LHOQLN R1 1R UF4007
VIN
VDD
GRRGF]\WXZDUWRĞFLQDSLĊFLDDNX- OUT IN
D1
PXODWRUD 3RWHQFMRPHWU SR]ZDOD C5 C4 GND
C3 C2 D3 UF4007
R3
VNDOLEURZDüRGF]\W
220/35
IC2
100nF
100k
100nF
220/35
27V
7805
+
+
C1
%ORN F]XMQLND QDSLĊFLD AKUV R2
100nF
1M
]PLHQQHJR±Z\NRQDQ\]DSRPR- GND GND
Fą WUDQ]\VWRUD 7 L HOHPHQWyZ
POW R16
VąVLDGXMąF\FK -HJR ]DGDQLHP VIN AKUP
MHVW Z\NU\FLH SRáyZHN VLQXVRL- 2x0.1R PVCC IRF5305 T3
G\ QDáRĪRQ\FK QD QDSLĊFLH VWDáH Bezp. Trafo. R26
8
R17 R18 10k
5
1k 1k
DNXPXODWRUD ± ]RVWDQLH RPyZLR- 7
D6 16V
QHGRNáDGQLHZGDOV]HMF]ĊĞFL +
6
IC3B
%ORN VWHUXMąF\ ± SRWHQFMR- T4
4
R30 GND LM358N R27 1k
2N2907
~230V
(PCINT5/OC1B/MISO/DO/ADC5)PA5
9 CV GRE
RUD]SU]HáąF]DQLHHWDSyZSURFHVX (PCINT4/T1/SCL/USCK/ADC4)PA4
10 VIP 1k
R9 C10 IC1 (PCINT3/T0/ADC3)PA3
áDGRZDQLD 10k 100nF R10 10k
VIP
TINY24 (PCINT2/AIN1/ADC2)PA2 12 REG LEDO
11 AKUV R14 LED2
YEL
VIN
5HJXODFMD SUąGX áDGRZDQLD T2
14
(PCINT1/AIN0/ADC1)PA1
13 1k
R11 GND (PCINT0/AREF/ADC0)PA0
UHDOL]RZDQDMHVWPHWRGąUHJXODFML C12 2N2222 100nF LEDR R15 LED3 RED
fazowej stosowanej przy tyrysto- 100nF 10k GND C11 GND
GND 1k
UDFKLWULDNDFK]WąUyĪQLFąĪHEH] Rys. 1
tyrystora czy triaka, za to z tranzystorem ELHJ ) WR Z\MĞFLH ] EORNX SU]HWZRUQLND
026)(7 ] NDQDáHP 3 7DNLH UR]ZLą- SUąGQDSLĊFLH&9QDVFKHPDFLH Rys. 2
]DQLH XSURĞFLáR XNáDG RUD] ]PQLHMV]\áR 3URFHV áDGRZDQLD SRG]LHORQ\ MHVW QD
VWUDW\ HQHUJLL RGNáDGDMąFH VLĊ QD HOHPHQ- NLOND HWDSyZ Z\ELHUDQ\FK Z ]DOHĪQR- A
ĞFLH SURVWRZQLND L QDSLĊFLH VWDáH DNXPX- VWDZLRQ\ MHVW SU]HELHJ SHáQHJR SURFHVX D
ODWRUD 9,1 QD VFKHPDFLH 3U]HELHJ & 6\PEROHZSXQNFLH$WRHWDS\áDGRZDQLD E
WR SU]HELHJ QD Z\MĞFLX F]XMQLND QDSLĊFLD Z\NUHV % WR ZDUWRĞFL SUąGX áDGRZDQLD
]PLHQQHJR9,3QDVFKHPDFLH±GRNáDG- Z\NUHV&WRSU]HELHJQDSLĊFLDQDDNXPX- F
QLHRNUHĞODF]DVZNWyU\PSU]HELHJQDSLĊ- ODWRU]H QDWRPLDVW V\PEROH Z SXQNFLH '
FLD ] SURVWRZQLND SU]HZ\ĪV]D QDSLĊFLH WRVSRVyEV\JQDOL]DFMLQDGLRGDFK/(' Rys. 3
DNXPXODWRUD L PRĪOLZH MHVW X]\VNDQLH Etap 0 ± EUDN DNXPXODWRUD -HĪHOL
SUąGXáDGXMąFHJR]ERF]HRSDGDMąFHR]QD- SURVWRZQLNMHVWZáąF]RQ\WRXNáDGV\J- A 0 I II III IV V IV V IV 0
F]D SRF]ąWHN RNUHVX UHJXODFML ID]RZHM QDOL]XMH WHQ HWDS FLąJá\P ĞZLHFHQLHP
3U]HELHJ ' WR V\JQDá VWHUXMąF\ VWRSQLHP F]HUZRQHM GLRG\ 6WRSLHĔ PRF\ MHVW B
PRF\ 0'5 QD VFKHPDFLH LP ZLĊNV]H Z\áąF]RQ\ QD ]DFLVNDFK Z\MĞFLRZ\FK 14V 14,4V 14,4V
Z\SHáQLHQLHW\PZLĊNV]DF]ĊĞüSU]HELHJX QLH PD QDSLĊFLD ZLĊF QLH PD WHĪ U\]\- 11V 12,8V
C
±SU]HELHJ($.83QDVFKHPDFLH3U]H- WUZD GRSyNL QD Z\MĞFLX QLH SRMDZL VLĊ
D
E l e k t r o n i k a d l a Ws z y s t k i c h Luty 2015 25
Projekty AVT
QDSLĊFLH R ZDUWRĞFL FR ZHGáXJ RJyOQ\FK
QDMPQLHM9 AVT3120 zasad, schemat
Etap I ± áDGRZDQLH T2 C5 C2 C6 PRQWDĪRZ\ SU]HG-
ZVWĊSQH *G\ GR ]DFL- I - O
stawiony jest na
JP1
C3 IC2 T1 T3
VNyZ Z\MĞFLRZ\FK R10 C4
R4 L1 R26 rysunku 4.
]RVWDQLH GRáąF]RQ\ DNX-
C9 C7 R5 R16
R11 R8 D6 Tranzystory T1
AKUP
D4
PXODWRU R QDSLĊFLX QLH R9
R7
R6
D5
R27
L7 RUD] VWDELOL]D-
ZLĊNV]\PQLĪ9R]QD- C10
C12
C8 T5
tor najpierw przy-
F]D WR ĪH MHVW Z VWDQLH R28
NUĊFDP\ OHNNR GR
GND
R3 3 3 1 R23 R17
JáĊERNLHJR UR]áDGRZQLD R22 R18
R29
radiatora, z zasto-
7DNLDNXPXODWRUGRáąF]R- R2
R25
IC3
R19 R30
D3
VRZDQLHP SRGNáD-
Q\GR]Z\NáHJRSURVWRZ- C11 T4 GHN L WXOHMHN L]ROD-
R24
IC1 3 1 R21 D1
C1 3
QLND PRĪH Z\PXVLü EDU- F\MQ\FK D QDVWĊS-
POW
C13 R1
R15 R14 R20
D2
G]RGXĪ\SUąG]XZDJLQD R12
LED3 LED2 LED1
R13 QLH PRQWXMHP\
]QDF]Qą UyĪQLFĊ QDSLĊü RED YEL GRE ZSá\WFH1DNRQLHF
: WDNLP Z\SDGNX SUH- SU]\NUĊFDP\UDGLD-
]HQWRZDQ\ XNáDG UHGX- WRU GR Sá\WNL -HĞOL
NXMH SUąG áDGRZDQLD GR Rys. 4 XU]ąG]HQLH SRVáXĪ\
ZDUWRĞFL XVWDZLRQHJR GR EXGRZ\ QRZHJR SUR-
]DNUHVX L F]HND DĪ DNX- Rys. 5 VWRZQLND WR PRĪQD QD
PXODWRU F]ĊĞFLRZR VLĊ ERNX UDGLDWRUD SU]\NUĊ-
]UHJHQHUXMH ± QDSLĊFLH FLüPRVWHNSURVWRZQLF]\
SU]HNURF]\9 40
50
60 WDN MDN Z PRGHOX -HĞOL
Etap II ± áDGRZDQLH XU]ąG]HQLHEĊG]LHSUDFR-
zasadnicze. Na tym eta- 30 70 ZDáRMDNRSU]\VWDZNDGR
SLHSUąGáDGRZDQLDRVLąJD prostownika, to mostek
20 80
SHáQąXVWDZLRQąZDUWRĞü QLHMHVWSRWU]HEQ\8NáDG
DOH Z SU]HFLZLHĔVWZLH GR 90 QDOHĪ\XPLHĞFLüZGREU]H
10
klasycznego prostownika, ZHQW\ORZDQHMREXGRZLH
nie maleje wraz ze wzro- 0 100 Radiator w trakcie pracy
VWHPVWRSQLDQDáDGRZDQLD QLH SRZLQLHQ E\ü ]E\W
W\ONRMHVWXWU]\P\ZDQ\QD FLHSá\G]LĊNL]DVWRVRZD-
VWDá\P SR]LRPLH G]LĊNL F]HPX VNUDFDQ\ QD QLP QDSLĊFLH9 -HĞOL DNXPXODWRU QLXWUDQ]\VWRUDZ\NRQDZF]HJRRGREU\FK
MHVW F]DV áDGRZDQLD (WDS WUZD DĪ GR SR]RVWDQLH GRáąF]RQ\ GR SUH]HQWRZDQHM parametrach, ale rezystory pomiarowe
RVLąJQLĊFLDQDSLĊFLD97XZDUWR]ZUy- áDGRZDUNL WR FDá\ F]DV EĊG]LH NRQWUR- 5 L PRVWHN SURVWRZQLF]\ PRJą E\ü
FLü XZDJĊ QD VSRVyE SRPLDUX QDSLĊFLD ORZDQH MHJR QDSLĊFLH L JG\ VSDGQLH GR QDZHW JRUąFH 'R XNáDGX ]RVWDáD ]DSUR-
NWyU\ MHVW LQQ\ QLĪ Z SR]RVWDá\FK HWD- ZDUWRĞFLRN9]RVWDQLHXUXFKRPLRQ\ MHNWRZDQD QDOHSND QD SDQHO IURQWRZ\ ±
SDFK±áDGRZDQLHRGE\ZDVLĊF\NOLF]QLH dodatkowy etap. rysunek 5SRNUĊWáR]RVWDáRZ\VNDORZDQH
NDĪG\ F\NO WR RN Syá PLQXW\ áDGRZDQLD Etap V ± áDGRZDQLH NRQVHUZXMąFH RGGRPRĪQDWRWUDNWRZDüMDNR
D QDVWĊSQLH NUyWND SU]HUZD ]DWU]\PDQLH 7DN MDN GOD áDGRZDQLD NRĔFRZHJR SUąG PRF\ OXE MDNR SRMHPQRĞü DNXPXODWRUD
áDGRZDQLD±LZW\PPRPHQFLHZ\NRQ\- áDGRZDQLD WR ZDUWRĞFL XVWDZLRQHM áDGRZDQHJR
ZDQ\ MHVW SRPLDU QDSLĊFLD DNXPXODWRUD D QDSLĊFLH NRĔFRZH 9 (WDS WHQ PD 3R XP\FLX Sá\WNL L ZL]XDOQ\P VSUDZ-
']LĊNL WHPX SRPLDU QLH MHVW REDUF]RQ\ QD FHOX XWU]\PDü DNXPXODWRU Z VWDQLH G]HQLX PRQWDĪX PRĪQD SU]\VWąSLü GR
EáĊGHP Z\QLNDMąF\P ]H VSDGNyZ QDSLĊü QDáDGRZDQLD MHĞOL SR]RVWDQLH GRáąF]RQ\ XUXFKRPLHQLD 3RWU]HEQH EĊGą ]DVLODF]
QDSU]HZRGDFKSRáąF]HQLRZ\FK QDZHWGáXJRSR]DNRĔF]HQLXáDGRZDQLD UHJXORZDQ\ PXOWLPHWU L DNXPXODWRU 1D
Etap III ± áDGRZDQLH NRĔFRZH 3R *G\GRXNáDGXGRáąF]\P\DNXPXODWRU SRF]ąWNX QDOHĪ\ Z\Mąü XNáDG\ VFDORQH
SU]HNURF]HQLXQDSLĊFLD9SUąGáDGRZD- D]DVLODQLHXNáDGXEĊG]LHRGáąF]RQHSUR- ] SRGVWDZHN L GRáąF]\ü GR ]DFLVNyZ
QLDUHGXNRZDQ\MHVWGRZDUWRĞFLXVWD- VWRZQLN Z\áąF]RQ\ ZWHG\ GLRG\ /(' $.83L*1'QDSLĊFLHRN9]DVLODF]D
ZLRQHM àDGRZDQLH SUąGHP R PQLHMV]HM ZVNDĪąVWDQDNXPXODWRUDDQDORJLF]QLHMDN 7HUD] WU]HED ]PLHU]\ü F]\ QD SLQDFK
ZDUWRĞFL XPRĪOLZLD ÄQDV\FHQLH´ DNXPX- ZWUDNFLHáDGRZDQLD]WąUyĪQLFąĪHGLRG\ LSRGVWDZNLPLNURNRQWUROHUDZ\VWĊSXMH
ODWRUD HQHUJLą RUD] SR]ZDOD EDUG]LHM SUH- EĊGą PLJDá\ 8NáDG PLHU]\ SUąG áDGRZD- QDSLĊFLH 9 1DVWĊSQLH QDOHĪ\ RGáąF]\ü
F\]\MQLH RNUHĞOLü PRPHQW ]DNRĔF]HQLD QLDLMHĞOLQLHRVLąJDPLQLPDOQHMZDUWRĞFL ]DVLODQLH ]DPRQWRZDü PLNURNRQWUROHU
: SLHUZV]HM FKZLOL DNXPXODWRU RGSRZLH V\JQDOL]XMH WR Z WDNL VSRVyE 7DN VDPR ZSRGVWDZFHLSRQRZQLHGRáąF]\ü]DVLOD-
QDWRQDJá\PVSDGNLHPQDSLĊFLDFRZLGDü VWDQLH VLĊ JG\ QS Z WUDNFLH áDGRZDQLD QLH7HUD]WU]HED]PLHU]\üF]\QDSLQDFK
QDU\VXQNXDOHSRWHPSRZROLRVLąJQLH ]DQLNQLHQDSLĊFLHVLHFL9$&PLJDMąFH L SRGVWDZNL XNáDGX ,& Z\VWĊSXMH
ZDUWRĞüPDNV\PDOQą9 GLRG\ EĊGą V\JQDOL]RZDá\ WHQ DZDU\M- QDSLĊFLH RN 9 -HĞOL QDSLĊFLD Vą
Etap IV ± áDGRZDQLH ]DNRĔF]RQH Q\ VWDQ 1DOHĪ\ SDPLĊWDü ĪH XU]ąG]HQLH SUDZLGáRZH WR SU]HFKRG]LP\ GR NROHM-
ĝZLHFHQLH GLRG\ ]LHORQHM R]QDF]D NRQLHF ZWHG\ F]HUSLH ]DVLODQLH ] DNXPXODWRUD QHJRHWDSX
SURFHVX áDGRZDQLD DNXPXODWRU MHVW LUR]áDGRZXMHJRQLHZLHONLPSUąGHP 0RQWXMHP\XNáDG\VFDORQHZSRGVWDZ-
Z SHáQL QDáDGRZDQ\ L JRWRZ\ GR SUDF\ NDFK L GRáąF]DP\ ]DVLODF] ] XVWDZLRQ\P
1DSLĊFLH QD DNXPXODWRU]H V]\ENR VSDGD 0RQWDİLXUXFKRPLHQLH QDSLĊFLHPRN9SRZLQQDświecićGLRGD
GRZDUWRĞFLRN9DSRWHPZROQLHMGR 8NáDG]RVWDá]DSURMHNWRZDQ\LZ\NRQDQ\ F]HUZRQDQDVWĊSQLHSRGQRVLP\QDSLĊFLH
RN 9 GODWHJR QLH QDOHĪ\ RF]HNLZDü QDSá\WFHGZXVWURQQHMZWHFKQLFHPRQWD- GR 9 L SRWHQFMRPHWUHP 5 UHJXOXMHP\
ĪHSR]DNRĔF]HQLXáDGRZDQLD]PLHU]\P\ ĪX SU]HZOHNDQHJR 0RQWDĪ Z\NRQXMHP\ GR PRPHQWX ]DĞZLHFHQLD GLRG F]HUZR-
26 Luty 2015 E l e k t r o n i k a d l a Ws z y s t k i c h
Projekty AVT
R E K L A M A
E l e k t r o n i k a d l a Ws z y s t k i c h Luty 2015 27