Zarządzanie Zasobami Ludzkimi W Procesie Pracyn PDF

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Magorzata Michalczyk
Zarzdzanie zasobami ludzkimi w procesie pracy

315[01].Z3.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Recenzenci:
mgr in. Magdalena Maj
mgr in. Joanna Stpie
Opracowanie redakcyjne:
mgr in. Magorzata Michalczyk
Konsultacja:
dr in. Anna Kordowicz-Sot
Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduowej 315[01].Z3.03

Zarzdzanie zasobami ludzkimi w procesie pracy, zawartego w moduowym programie
nauczania dla zawodu technik bezpieczestwa i higieny pracy.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

1
SPIS TRECI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstpne 5
3. Cele ksztacenia 6
4. Przykadowe scenariusze zaj 7
5. wiczenia 12
5.1. Elementy socjologii i psychologii pracy w zarzdzaniu zasobami ludzkimi 12
5.1.1. wiczenia 12
5.2. Potrzeby czowieka i motywacja do pracy 14
5.2.1. wiczenia 14
5.3. Zasady i metody komunikowania si i ich wpyw na zarzdzanie zasobami
ludzkimi 19
5.3.1. wiczenia 19
5.4. Zasady etyki 24
5.4.1. wiczenia 24
5.5. Mechanizmy i procesy spoeczne w grupie 26
5.5.1. wiczenia 26
5.6. Konflikt spoeczny w procesie pracy i strategie jego rozwizywania 30
5.6.1. wiczenia 30
5.7. Metody poszukiwania pracy i poszukiwania pracownikw 34
5.7.1. wiczenia 34
5.8. Dokumenty dotyczce zatrudnienia 37
5.8.1.wiczenia 37
6. Ewaluacja osigni ucznia 42
7. Literatura 57

2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Pastwu Poradnik dla nauczyciela, ktry bdzie pomocny w prowadzeniu
zaj dydaktycznych w szkole ksztaccej w zawodzie technik bezpieczestwa i higieny
pracy. W poradniku zamieszczono:
wymagania wstpne, wykaz umiejtnoci, jakie ucze powinien mie ju uksztatowane,
aby bez problemw mg korzysta z poradnika,
cele ksztacenia, wykaz umiejtnoci, jakie ucze uksztatuje podczas pracy
z poradnikiem,
przykadowe scenariusze zaj,
przykadowe wiczenia ze wskazwkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania
uczenia oraz rodkami dydaktycznymi,
ewaluacj osigni ucznia, przykadowe narzdzie pomiaru dydaktycznego,
literatur uzupeniajc.
Wskazane jest, aby zajcia dydaktyczne byy prowadzone rnymi metodami ze
szczeglnym uwzgldnieniem aktywizujcych metod nauczania.
Formy organizacyjne pracy uczniw mog by zrnicowane, poczwszy od
samodzielnej pracy uczniw do pracy zespoowej.
Jako pomoc w realizacji jednostki moduowej dla uczniw przeznaczony jest Poradnik
dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkowa uczniw na waciwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.
Materia nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziay, ktre
zawieraj podrozdziay. Podczas realizacji poszczeglnych rozdziaw wskazanym jest
zwrcenie uwagi na nastpujce elementy:
materia nauczania w miar moliwoci uczniowie powinni przeanalizowa
samodzielnie. Obserwuje si niedocenianie przez nauczycieli niezwykle wanej
umiejtnoci, jak uczniowie powinni bezwzgldnie posiada czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,
pytania sprawdzajce maj wykaza, na ile ucze opanowa materia teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania wicze. W zalenoci od tematu mona zaleci
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wsplne z ca grup uczniw,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
poniewa nauczyciel sterujc dyskusj moe uaktywnia wszystkich uczniw oraz
w trakcie dyskusji usuwa wszelkie wtpliwoci,
dominujc rol w ksztatowaniu umiejtnoci oraz opanowaniu materiau speniaj
wiczenia. W trakcie wykonywania wicze ucze powinien zweryfikowa wiedz
teoretyczn oraz opanowa nowe umiejtnoci. Przedstawiono dosy obszern
propozycj wicze wraz ze wskazwkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzgldniajc rne moliwoci ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, ktre
z zaproponowanych wicze jest w stanie zrealizowa przy okrelonym zapleczu techno-
dydaktycznym szkoy. Prowadzcy moe rwnie zrealizowa wiczenia, ktre sam
opracowa,
sprawdzian postpw stanowi podsumowanie rozdziau, zadaniem uczniw jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Ucze powinien samodzielnie czytajc
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzi lub zaprzeczy opanowanie okrelonego
zakresu materiau. Jeeli wystpi zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnie
wrci, sprawdzajc czy braki w opanowaniu materiau s wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewaciwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczeglnie wana rola nauczyciela, gdy od postawy nauczyciela,
3
sposobu prowadzenia zaj zaley midzy innymi zainteresowanie ucznia. Ucze nie
zainteresowany materiaem nauczania, wykonywaniem wicze nie nabdzie w peni
umiejtnoci zaoonych w jednostce moduowej. Naley rozbudzi wrd uczniw tak
zwan ciekawo wiedzy. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiau nauczania
rozdziau moe stanowi podstaw dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejtnoci
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizujc jednostk moduow powinien zwraca
uwag na predyspozycje ucznia, oceni, czy ucze ma wiksze uzdolnienia manualne,
czy moe lepiej radzi sobie z rozwizywaniem problemw teoretycznych,
testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osigni ucznia zawieraj zadania z zakresu
caej jednostki moduowej i naley je wykorzysta do oceny uczniw, a wyniki
osignite przez uczniw powinny stanowi podstaw do oceny pracy wasnej
nauczyciela realizujcego t jednostk moduow. Kademu zadaniu testu przypisano
okrelon liczb moliwych do uzyskania punktw (0 lub 1 punkt). Ocena kocowa
uzaleniona jest od iloci uzyskanych punktw. Nauczyciel moe zastosowa test wedug
wasnego projektu oraz zaproponowa wasn skal ocen. Naley pamita, eby tak
przeprowadzi proces oceniania ucznia, aby umoliwi mu jak najpeniejsze wykazanie
swoich umiejtnoci.
Metody polecane do stosowania podczas ksztacenia moduowego to:

pokaz,
dyskusja,
gry dydaktyczne,
wiczenie,
projektw,
kuli niegowej,
przewodniego tekstu.
315[01].Z3
Czowiek w procesie pracy
315[01].Z3.01
Posugiwanie si przepisami prawa pracy
315[01].Z3.02
Prowadzenie dziaalnoci gospodarczej
315[01].Z3.03 315[01].Z3.04
Zarzdzanie zasobami ludzkimi Prowadzenie szkole z zakresu
w procesie pracy bezpieczestwa i higieny pracy
Schemat ukadu jednostek moduowych

4
2. WYMAGANIA WSTPNE
Przystpujc do realizacji programu jednostki moduowej ucze powinien umie:
korzysta z rnych rde informacji,
analizowa i czyta ze zrozumieniem przepisy prawne,
uczestniczy w dyskusji,
prezentowa efekty swojej pracy,
wsppracowa w grupie,
wyciga i uzasadnia wnioski z wykonanych wicze.

5
3. CELE KSZTACENIA
W wyniku realizacji programu jednostki moduowej ucze powinien umie:
zastosowa techniki motywujce pracownikw do bezpiecznej, wydajnej pracy oraz do
doskonalenia zawodowego,
przewidzie postawy i zachowania czowieka w sytuacjach stresu i zagroenia,
zastosowa techniki komunikowania si uatwiajce rozwizywanie problemw
pracowniczych i zawodowych,
zastosowa zasady etyki,
zachowa si asertywnie w sytuacji konfliktu interesw pracownikw w danej strukturze
organizacyjnej przedsibiorstwa,
przeprowadzi negocjacje, wywiady i rozmowy z pracownikami dotyczce
bezpieczestwa i higieny pracy,
sporzdzi dokumenty dotyczce zatrudnienia i prowadzi akta osobowe.

6
4. PRZYKADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Scenariusz zaj 1
Osoba prowadzca ..
Moduowy program nauczania: Technik bezpieczestwa i higieny pracy 315[01]
Modu: Czowiek w procesie pracy 315[01].Z3
Jednostka moduowa: Zarzdzanie zasobami ludzkimi w procesie pracy
315[01].Z3.03
Temat: Obowizki pracodawcy dotyczce prowadzenia dokumentacji pracowniczej.
Cel oglny: Uksztatowanie umiejtnoci stosowania przepisw prawnych w zakresie
bezpieczestwa, higieny i prawa pracy.
Po zakoczeniu zaj edukacyjnych ucze powinien umie:

przeanalizowa podstawowe akty prawne w zakresie obowizkw pracodawcy
i w zakresie prawa pracy,
okreli rodzaje dokumentw gromadzonych przez pracodawc w zwizku z ubieganiem
si pracownika o zatrudnienie,
okreli rodzaje dokumentw dotyczcych nawizania stosunku pracy oraz przebiegu
zatrudnienia pracownika,
okreli rodzaje dokumentw zwizanych z ustaniem zatrudnienia,
wsppracowa w grupie,
dokonywa prezentacji swojej pracy,
wyszuka specjalistyczne informacje w oglnodostpnych rdach informacji.
Metody nauczaniauczenia si:

pogadanka,
pokaz z objanieniem,
dyskusja dydaktyczna.
Formy organizacyjne pracy uczniw:

praca indywidualna,
praca w maych zespoach.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
rodki dydaktyczne:
materiay plastyczne (papier na plakat, mazaki),
teczka z dokumentacj pracownicz,
komputer z dostpem do Internetu.
Przebieg zaj:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Uwiadomienie uczniom celw zaj i przedstawienie przebiegu zaj.
3. Realizacja tematu:
pogadanka: cele gromadzenia dokumentacji pracowniczej poczona pokazem teczki
pracowniczej,
pytania sprawdzajce,
wykonanie wiczenia.

7
wiczenie
Okrel rodzaj dokumentw wchodzcych w skad akt osobowych pracownika.
Praca zespoowa: Zespoy tworz plakaty, wynik pracy prezentowany przez lidera zespou
przed grup.
Nauczyciel przed wykonaniem wiczenia powinien omwi zmiany w rozporzdzeniu
w sprawie prowadzenia dokumentacji pracownika.
Zesp A: Dokumenty gromadzone w zwizku z ubieganiem si o zatrudnienie.
Zesp B: Dokumenty dotyczce nawizania stosunku pracy oraz przebiegu zatrudnienia.
Zespl C: Dokumenty zwizane z ustaniem zatrudnienia.
Kady ucze w zespole powinien:

1) wyszuka na stronach www: Dziennik Ustaw z 1996 r., Nr 62 poz. 286 i Dziennik Ustaw
z 2002 r. Nr 214, poz. 1812.
2) przeprowadzi analiz wyszukanego rozporzdzenia,
3) uczestniczy w tworzeniu plakatu wpisujc odpowiednie rodzaje dokumentw,
4) przeczyta w rozporzdzeniu artykuy dotyczce pracy pozostaych zespow,
5) sucha uwanie prezentacji liderw zwracajc uwag czy przedstawili wszystkie rodzaje
dokumentacji okrelone w rozporzdzeniu,
6) bra udzia w dyskusji uzupeniajc ewentualnie prezentacje liderw.
Zakoczenie zaj:
Ocena poziomu osigni uczniw i ocena ich aktywnoci.
Sposb uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakoczonych zajciach:

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczce sposobu prowadzenia zaj i zdobytych
umiejtnoci.
Ankieta dla ucznia
Prosz zakrel waciw odpowiedzi i ewentualnie dodaj wasn.
1. Zajcia na temat Obowizki pracodawcy dotyczce prowadzenia dokumentacji

pracowniczej to dla mnie:
strata czasu,
okazja do zabawy,
rdo informacji o dokumentowaniu pracy pracownika.
2. Zdobyt wiedz i umiejtnoci wykorzystam w praktyce.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
nie raczej nie trudno raczej tak tak

powiedzie
3. Odpowiada mi sposb prowadzenia zaj:

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
nie raczej nie trudno raczej tak tak

powiedzie

8
4. Na zajciach szczeglnie podobao mi si:
5. Na zajciach nie podobao mi si: .

...................................................................................................................................................
Dzikuj za wypenienie ankiety

9
Scenariusz zaj 2
Osoba prowadzca ..
Moduowy program nauczania: Technik bezpieczestwa i higieny pracy 315[01]
Modu: Czowiek w procesie pracy 315[01].Z3
Jednostka moduowa: Zarzdzanie zasobami ludzkimi w procesie pracy
315[01].Z3.03
Temat: Rozmowa kwalifikacyjna jak skutecznie pozyska prac.
Cel oglny: Ksztatowanie umiejtnoci porozumiewania si w rnych sytuacjach,
efektywnej autoprezentacji i radzenia sobie ze stresem.
Po zakoczeniu zaj edukacyjnych ucze powinien umie:

wymieni podstawowe zasady autoprezentacji,
wskaza zasady obowizujce przy przygotowaniu si do rozmowy kwalifikacyjnej,
przygotowa si merytorycznie do rozmowy, uwzgldniajc oczekiwania pracodawcy,
sporzdzi list rzeczy, ktre naley zabra na rozmow, dobra waciwe ubranie,
udzieli odpowiedzi na pytania,
przeprowadzi symulacj rozmowy kwalifikacyjnej,
przekona pracodawc do wasnych kwalifikacji,
zaprezentowa wasne kwalifikacje,
wymieni techniki radzenia sobie ze stresem.
W czasie zaj bd ksztatowane nastpujce umiejtnoci ponadzawodowe:
organizowanie i planowanie zaj,
pracy w zespole,
oceny pracy zespou.
Metody nauczaniauczenia si:

metoda sytuacyjna,
dyskusja dydaktyczna,
metoda symulacyjna.
Formy organizacyjne pracy uczniw:

uczniowie pracuj w grupach 24 osobowych.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
rodki dydaktyczne:
stanowisko komputerowe wyposaone w edytor tekstu oraz z dostpem do Internetu,
drukarka,
ogoszenie o prac dla technika bhp w rnych zakadach pracy dla kadego ucznia,
materiay biurowe,
literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Przebieg zaj:
1. Wprowadzenie.
2. Wskazanie celw szczegowych.
3. Plan zaj:
Faza I. Przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej:
wsplnie ogldaj film dydaktyczny, na ktrym przedstawiony jest przebieg rozmowy
kwalifikacyjnej,
10
nauczyciel, wsplnie z uczniami, wyjania pojcie rozmowy kwalifikacyjnej
i przypomina, jakie dokumenty s do niej niezbdne,
uczniowie omawiaj kolejne etapy przygotowania do rozmowy: jak si ubra, jak
zachowa, przewidzie ewentualne pytania, poda moliwe odpowiedzi, o czym naley
pamita, czego si spodziewa, jak radzi sobie ze stresem.
Faza II. Inscenizacja rozmowy:
nauczyciel, korzystajc z ofert zamieszczanych w Internecie, przedstawia uczniom kilka
propozycji pracy, podaje wymagania stawiane kandydatom do pracy,
uczniowie dobieraj si w grupy,
uczniowie przygotowuj w poszczeglnych grupach poradnik dla kandydata
przygotowujcego si do rozmowy kwalifikacyjnej, uwzgldniajc m.in.: kwalifikacje,
odpowiedni postaw, waciwe dobranie stroju, itp.
Faza III. Rozmowa kwalifikacyjna:
kada z grup prezentuje przygotowan rozmow kwalifikacyjn wybierajc spord
siebie pracownika i pracodawc,
uczniowie wsplnie z nauczycielem omawiaj dokonane prezentacje,
wybieraj najlepszego kandydata i zapraszaj go na podpisanie umowy o prac.
4. Podsumowanie zaj:
Uczniowie, wsplnie z nauczycielem, analizuj kolejne etapy przygotowania do
rozmowy kwalifikacyjnej, omawiaj najczciej popeniane podczas rozmowy przez
kandydatw bdy, zwracaj szczegln uwag na umiejtno autoprezentacji.
Zakoczenie zaj
Ocena poziomu osigni i aktywnoci uczniw.
Sposb uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakoczonych zajciach:

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczce sposobu prowadzenia zaj i zdobytych
umiejtnoci.
Ankieta dla ucznia
Zakrel lub uzupenij waciw odpowied.
1. Zajcia na temat Rozmowa kwalifikacyjna jak skutecznie pozyska prac to dla

mnie:
strata czasu;
okazja do sprawdzenia moich umiejtnoci autoprezentacji;
okazja do publicznego wystpienia i sprawdzenia stopnia radzenia sobie ze stresem;
2. Na zajciach szczeglnie podobao mi si:...

...
3. Na zajciach nie podobao mi si:
..
4. W czasie wykonywania wiczenia trudne dla mnie byo: ....
..
.
Dzikuj za wypenienie ankiety

11
5. WICZENIA
5.1. Elementy socjologii i psychologii pracy w zarzdzaniu
zasobami ludzkimi
5.1.1. wiczenia
wiczenie 1
Wymie nauki, ktrych znajomo odgrywa wan rol w zarzdzaniu zasobami
ludzkimi.
Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na przedmiot bada poszczeglnych
nauk i ich znaczenie dla prawidowego kierowania ludmi.
Sposb wykonania wiczenia
Ucze powinien:
1) wyszuka w literaturze informacje na temat nauk zwizanych z zarzdzaniem zasobami
ludzkimi,
2) zanotowa pozyskane informacje,
3) zaprezentowa swoje zdanie na forum grupy.
Zalecane metody nauczaniauczenia si:

pogadanka z elementami wykadu,
tekstu przewodniego.
rodki dydaktyczne:
papier formatu A4, flamastry,
literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
wiczenie 2
Przyporzdkuj odpowiednim definicjom pojcia, poprzez wpisanie litery odpowiadajcej
pojciu przy liczbie porzdkowej definicji.
1. celowe, systematyczne, powtarzajce si przez duszy a) hierarchia potrzeb

czas, zachowania naruszajce godno osobist danej
osoby.
2. osoba lub organizacja przewodzca, stojca na czele b) decyzja

danej grupy.
3. dziaanie/akt lub opinia/sd w jakiej sprawie c) konflikt spoeczny
4. proces planowania, przewodzenia, organizowania, d) rola spoeczna

kontrolowania oraz wykorzystywania wszystkich
zasobw organizacji dla osignicia zamierzonych
celw.

12
5. zesp oczekiwa wobec jednostki zwizany e) norma spoeczna
z posiadaniem okrelonego statusu spoecznego. Jest to
zesp praw i obowizkw wynikajcych z zajmowania
pozycji spoecznej.
6. zjawisko wyrastajce na gruncie nagromadzonych f) grupa spoeczna

sprzecznych emocji; objawia si wybuchem wrogich
i antagonistycznych postaw.
7. sekwencja potrzeb od najbardziej prymitywnego g) kierowanie

poziomu potrzeb podstawowych do potrzeb wyszego
poziomu, ktre aktywizuj si dopiero po zaspokojeniu
niszych.
8. przyjty w danej grupie spoecznej sposb zachowania h) mobbing

jednostki spoecznej w danej sytuacji zaleny od
zajmowanej przez ni pozycji spoecznej i odgrywanej
przez ni roli spoecznej.
9. stan gotowoci czowieka do podjcia okrelonego i) lider

dziaania, to wzbudzony potrzeb zesp procesw
psychicznych i fizjologicznych okrelajcy podoe
ludzkich zachowa i ich zmian.
10. zbir osb, ktrego czonkowie wspdziaaj ze sob j) motywacja

na zasadzie odrbnoci od innych, w celu zaspokajania
wasnych potrzeb, charakteryzujcy si trwa struktur
i wzgldnie jednolitym systemem norm i wartoci.
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na sowniczek poj zwizanych
z zarzdzaniem, socjologi i psychologi.
Ucze powinien:
1) wyszuka w literaturze wyjanienia okrelonych poj,
3) przyporzdkowa definicjom okrelone pojcia zgodnie z poleceniem.

pogadanka z elementami wykadu,
tekstu przewodniego.
rodki dydaktyczne:
papier formatu A4,
przybory do pisania,
literatura zgodna z punktem 7 poradnika, dotyczca podstawowych poj.

13
5.2. Potrzeby czowieka i motywacja do pracy
5.2.1. wiczenia
wiczenie 1
Uzupenij piramid potrzeb Maslowa.
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni zapozna si
z materiaem nauczania zamieszczonym w rozdziale. Nauczyciel powinien zwrci uwag na
te zagadnienia, ktre s kluczowe dla prawidowego wykonania wiczenia.
Ucze powinien:
1) wyszuka w literaturze informacje na temat hierarchii potrzeb wg Maslowa,
3) wypeni odpowiednie pola na schemacie z piramid potrzeb Maslowa.

tekstu przewodniego,
pogadanka z elementami wykadu.
rodki dydaktyczne:
karta z piramid Maslowa (zacznik do wiczenia), przybory do pisania,
literatura zgodna z punktem 7 poradnika, dotyczca potrzeb czowieka.

14
Zacznik do wiczenia 1

15
wiczenie 2
Do poszczeglnych grup potrzeb dopasuj nagwki: POTRZEBY FIZJOLOGICZNE,
POTRZEBY BEZPIECZESTWA, POTRZEBY SPOECZNE, POTRZEBY UZNANIA,
POTRZEBY SAMOREALIZACJI.
potrzeba jedzenia
potrzeba odpoczynku
potrzeba przyjemnych dozna zmysowych
potrzeby seksualne
potrzeba zalenoci
potrzeba opieki i oparcia
potrzeba braku lku
potrzeba adu
potrzeba przynalenoci
potrzeba mioci
potrzeba akceptacji
potrzeba potgi
potrzeba wyczynu
potrzeba wolnoci
potrzeba respektu i uznania innych
potrzeba dobrego statusu spoecznego
potrzeba sawy
potrzeba dominacji
denie do rozwoju moliwoci

denie do realizacji celu
Ucze powinien:
1) wyszuka w literaturze informacje na temat potrzeb i ich klasyfikacji,
3) przyporzdkowa poszczeglnym grupom potrzeb nazwy zgodnie z poleceniem.


16
rodki dydaktyczne:
papier formatu A4,
literatura zgodna z punktem 7 poradnika, dotyczca potrzeb czowieka.
wiczenie 3
Pocz w pary nazwy rnych modeli motywacji ze sformuowaniami dla nich
charakterystycznymi.
1) model tradycyjny
2) model stosunkw wspdziaania
3) model zasobw ludzkich
a) ,,czowiek ekonomiczny
b) ,,czowiek samo realizujcy si
c) ,,czowiek uspoeczniony
Tabela odpowiedzi:
1 2 3
Ucze powinien:
1) wyszuka w literaturze informacje na temat modeli motywacji,
3) przyporzdkowa poszczeglnym rodzajom modeli charakterystyczne nich
sformuowania zgodnie z poleceniem.

rodki dydaktyczne:
papier formatu A4,
literatura zgodna z punktem 7 poradnika, dotyczca motywacji dziaania.
wiczenie 4
Odpowiedz na pytanie: Ktra z teorii motywacji jest Ci najblisza i dlaczego?

17
Ucze powinien:
1) wyszuka w literaturze informacje na temat teorii motywacji,
3) sformuowa wypowied pisemn zgodnie z poleceniem,
4) wzi udzia w dyskusji, prezentujc swoje stanowisko.

wiczenie,
pogadanka.
rodki dydaktyczne:
papier formatu A4,
literatura zgodna z punktem 7 poradnika, dotyczca motywacji dziaania.

18
5.3. Zasady i metody komunikowania si i ich wpyw na
zarzdzanie zasobami ludzkimi
5.3.1. wiczenia
wiczenie 1
Wykorzystujc niewerbalne sposoby komunikacji, zaprezentuj jeden z wymienionych
niej stanw emocjonalnych:
a) zo,
b) niepewno,
c) zainteresowanie,
d) rado,
e) pewno siebie,
f) zakopotanie,
g) zagniewanie,
h) agresj,
i) al,
j) zawstydzenie.
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omwi zakres
i technik wykonania wiczenia z uwzgldnieniem przepisw bezpieczestwa i higieny pracy.
Ucze powinien:
1) wylosowa zapisany na kartce stan emocjonalny,
2) przygotowa prezentacj wylosowanego stanu emocjonalnego, korzystajc z dowolnych
komunikatw niewerbalnych, z moliwoci skorzystania z lustra,
3) zaprezentowa przed grup wylosowany stan emocjonalny,
4) opowiedzie o swoich odczuciach zwizanych z prezentacj,
5) jako obserwator odczyta prezentowany przez koleanki/kolegw przekaz i wskaza,
ktrego stanu emocjonalnego on dotyczy,
6) wzi udzia w dyskusji nad doborem gestw, mimiki i innych rodkw wyrazu na
podstawie wykonanego wiczenia.

gra dydaktyczna (prezentacje indywidualne, odczyt grupowy),
rodki dydaktyczne:
lustro,
akcesoria potrzebne w prezentacjach.

19
wiczenie 2
Rozpoznaj przyczyny zakce procesu komunikowania si.
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia, nauczyciel powinien omwi zakres
Uczniowie powinni wykona wiczenie w parach z wykorzystaniem metody gry rl. Wybrani
uczniowie prezentuj wyniki pracy swojej pary na forum grupy. Wszyscy uczniowie bior
udzia w podsumowaniu w formie dyskusji. Prezentacje mog zosta nagrane kamer wideo
i nastpnie poddane dyskusji.
Ucze powinien:
1) przyj odpowiedni rol opowiadajcego lub suchajcego,
2) dobra partnera do wiczenia,
3) przyjmujc rol opowiadajcego, postpi zgodnie z poleceniem otrzymanym od
nauczyciela na kartce,
4) przyjmujc rol suchajcego, postpi zgodnie z poleceniem otrzymanym od
nauczyciela na kartce,
5) po wysuchaniu opowiadania koleanki/kolegi opowiedzie wysuchan histori,
6) wsplnie z koleank/koleg wskaza rnice w przekazanej i odebranej informacji,
7) wsplnie (w parach) sformuowa i zapisa w punktach bariery utrudniajce prawidowy
przekaz i prawidowy odbir informacji,
8) zaprezentowa wyniki wiczenia na forum grupy i podzieli si swoimi odczuciami
podczas przebiegu komunikacji,
9) okreli przyczyny wystpujcych w procesie komunikacji zakce i przyporzdkowa
je do okrelonych rodzajw barier komunikacyjnych,
10) zaproponowa sposoby unikania zakce w procesie komunikacji,
11) wzi udzia w podsumowaniu wiczenia.

inscenizacja,
rodki dydaktyczne:
tablica,
duy arkusz papieru,
mazaki,
ksiki, gazety,
kamera wideo, telewizor, odtwarzacz.
wiczenie 3
Dokonaj analizy znaczenia umiejtnoci suchania w kontaktach midzyludzkich.

20
udzia w podsumowaniu w formie dyskusji frontalnej. Prezentacje mog zosta nagrane
kamer wideo i nastpnie poddane dyskusji.
Ucze powinien:
1) dobra sobie partnera do wicze i przybra rol opowiadajcego lub suchajcego,
2) przyjmujc rol opowiadajcego, opowiedzie koleance/koledze o jakim trudnym
przeyciu, wydarzeniu, ktre zakoczyo si pozytywnie,
3) przyjmujc rol suchajcego, wysucha opowiadania koleanki/kolegi, nastpnie
powtrzy wasnymi sowami kluczowe sformuowania przekazu, sprawdzajc, czy
dobrze zrozumiae intencje i tre wypowiedzi,
4) zamieni si rolami z koleank/koleg i powtrzy wiczenie,
5) odpowiedzie na pytanie: jak technik aktywnego suchania zastosowae do
potwierdzenia, e dobrze zrozumiae sowa i intencje rozmwcy?
6) wzi udzia w podsumowaniu wiczenia, dzielc si z koleankami/kolegami swoimi
refleksjami i przeyciami zwizanymi z wykonanym wiczeniem. Zwrci uwag
na adekwatno komunikatw werbalnych i niewerbalnych.

inscenizacja,
rodki dydaktyczne:
kamera wideo,
telewizor,
odtwarzacz.
wiczenie 4
Przeprowad wywiad z poszkodowanym i wiadkami wypadku przy pracy.
udzia w podsumowaniu w formie dyskusji. Prezentacje mog zosta nagrane kamer wideo
i nastpnie poddane dyskusji.
Ucze powinien:
1) przyj rol czonka zespou powypadkowego,
2) dobra partnerw do wiczenia,
3) zapozna swoich kolegw z rolami, ktre maj odegra zgodnie z opisem wypadku
otrzymanym od nauczyciela na kartce,
4) przyjmujc rol przeprowadzajcego wywiad zanotowa wszystkie niezbdne informacje
potrzebne do sporzdzenia protokou powypadkowego,
5) po wysuchaniu zezna odczyta notatki,
6) wsplnie z koleankami /kolegami z grupy omwi przebieg wywiadu,

21
7) wsplnie (w parach) sformuowa i zapisa w punktach elementy utrudniajce
prawidowy przekaz i prawidowy odbir informacji,
8) zaprezentowa wyniki wiczenia na forum grupy i podzieli si swoimi odczuciami
podczas przebiegu takiej formy komunikacji,
9) okreli przyczyny wystpujcych w procesie komunikacji zakce i przyporzdkowa
je do okrelonych rodzajw barier komunikacyjnych,
10) zaproponowa sposoby unikania zakce w procesie komunikacji,

inscenizacja,
rodki dydaktyczne:
przybory biurowe,
duy arkusz papieru,
mazaki,
kamera wideo, telewizor, odtwarzacz.
wiczenie 5
Zaproponuj wypowiedzi pro-asertywne i anty-asertywne do poniszych sytuacji.
Lp Sytuacja Odpowied anty-asertywna Odpowied pro-asertywna

1. Przeoony po raz kolejny zleca
ci dodatkowe zadanie,
wykraczajce poza zakres
twoich obowizkw.
2. Kolega ju trzeci raz w miesicu
prosi ci o zastpstwo w pracy.
3. Przeoony mwi z sarkazmem:
,,Nie mog zrozumie, jak
moge wystpi z takim
pomysem.
4. Twj kolega z pracy mwi:
,,Pracujesz tu ju wystarczajco
dugo, by o tym wiedzie.
5. Twj przeoony da, by by
zawsze dostpny pod telefonem,
nawet gdy masz urlop.
i sposb wykonania wiczenia. Uczniowie wykonuj wiczenie indywidualnie. Ocena
poprawnoci sformuowa oraz podsumowanie zaj powinno mie form dyskusji frontalnej.
Ucze powinien:
1) wyszuka w literaturze informacje na temat zachowa asertywnych,
3) zaproponowa odpowiedzi do poszczeglnych sytuacji, wpisujc je do tabeli zgodnie
z poleceniem.

22
wiczenie,
rodki dydaktyczne:
papier formatu A4,
literatura zgodna z punktem 7 poradnika, dotyczca asertywnoci.

23
5.4. Zasady etyki
5.4.1. wiczenia
wiczenie 1
Dokonaj klasyfikacji zachowa z punktu widzenia rnych rodzajw etyki poprzez
wstawienie znaku x we waciwej kolumnie.
Rodzaj zachowania Etyka oglna Etyka zawodowa Etyka zarzdzania

zwolnienie z pracy samotnej matki
skarga na koleg z pracy, ktry amie
zasady bhp i naraa innych na
niebezpieczestwo
przekazanie przez wiceprezesa firmy
informacji na temat nowych technologii
konkurencyjnej firmie
sumienne wywizywanie si z obowizkw
w pracy
okamanie swojego yciowego partnera
zatajenie przez lekarza przed chorym
pewnych informacji na temat jego zdrowia
ponianie swoich podwadnych
Ucze powinien:
1) wykorzysta wiedz nabyt podczas zapoznawania si z materiaem nauczania,
2) wyszuka w materiaach dydaktycznych informacje o przedmiocie bada rnych
rodzajw etyki,
3) wstawi znak x we waciwej kolumnie tabeli,
4) zaprezentowa rezultaty pracy na forum grupy.

wiczenie,
rodki dydaktyczne:
kserokopie z wiczeniem,
materiay biurowe,
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, dotyczca etyki.
wiczenie 2
Dokonaj oceny zachowa z poprzedniego wiczenia, ktre uwaasz za pozytywne, a ktre
za negatywne z punktu widzenia etyki. A moe s takie, ktre trudno jednoznacznie oceni?
Przeprowad dyskusj ze swoimi kolegami z grupy na ten temat.

24
Ucze powinien:
1) wykorzysta wiedz nabyt podczas poznawania materiau nauczania,
2) wyszuka w materiaach dydaktycznych informacje o zachowaniach etycznych
i nieetycznych,
3) dokona oceny opisanych zachowa,
4) zaprezentowa swoje stanowisko na forum grupy i zainicjowa dyskusj na ten temat.

rodki dydaktyczne:
literatura zgodna z punktem 7, dotyczca etyki,
materiay biurowe.

25
5.5. Mechanizmy i procesy spoeczne w grupie
5.5.1. wiczenia
wiczenie 1
Dokonaj klasyfikacji zwizkw formalnych i nieformalnych w podanej poniej tabeli,
poprzez wstawienie znaku x we waciwej kolumnie tabeli.
Stosunki wynikajce z: Stosunki formalne Stosunki nieformalne

cech charakteru pracownikw
regulaminw wynagradzania
zainteresowa pracownikw
zakresw obowizkw
struktury organizacyjnej przedsibiorstwa
Ucze powinien:
2) wyszuka w materiaach dydaktycznych informacje o stosunkach midzyludzkich,
3) wstawi znak x we waciwej kolumnie tabeli,

pogadanka,
wiczenie.
rodki dydaktyczne:
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, dotyczca procesw
spoecznych,
materiay biurowe.
wiczenie 2
We udzia w dyskusji z wykorzystaniem metody ,,kuli niegowej na temat: Czynniki
stresogenne oraz ich wpyw na zmczenie i podatno wypadkow.
te zagadnienia, ktre s kluczowe dla prawidowego wykonania wiczenia. Powinien
zasygnalizowa konieczno wykorzystania wiedzy uczniw, zdobytej podczas realizacji
innych jednostek moduowych.

26
Ucze powinien:
1) wypisa na kartce 10 stresorw,
2) w parze z koleg / koleank na drodze negocjacji z 20 czynnikw stresogennych wybra
10 wsplnych waszym zdaniem najwaniejszych,
3) poczy pary w grupy 4-osobowe, sprawdzi, ktre czynniki s wsplne i wybra z 40
czynnikw 10 najwaniejszych,
4) porwna wyniki grup 4-osobowych z caej grupy wybiera 10 wsplnych stresorw,
5) sporzdzi notatk, wypisujc 10 najwaniejszych czynnikw stresogennych,
wpywajcych na zmczenie i podatno wypadkow.

kuli niegowej.
rodki dydaktyczne:
materiay biurowe,
arkusze papieru, mazaki, tama,
literatura zgodna z punktem 7.
wiczenie 3
Wykorzystujc ponisz checz list przeprowad badanie z wybranymi pracownikami
z dwch rnych wydziaw w wybranym zakadzie pracy i dokonaj analizy wynikw pod
ktem wikszego zagroenia stresem na poszczeglnych wydziaach z podaniem czynnikw
stresogennych.
i sposb wykonania wiczenia. Uczniowie wykonuj wiczenie w parach. Podsumowanie
zaj powinno mie form prezentacji wynikw.
Ucze powinien:
1) wyszuka w literaturze informacje na temat stresu w miejscu pracy oraz jego przyczyn,
2) przeprowadzi wywiad zgodnie z poleceniem,
3) opracowa wyniki,
4) dokona analizy i zapisa wnioski.

projektw.
rodki dydaktyczne:
checz listy,
materiay pimienne,
spoecznych.

27
Lista kontrolna (checz lista) treci zada (zacznik do wiczenia 3)
Checz lista zawiera 19 stwierdze, na ktre moe odpowiada kady wydzia przedsibiorstwa. Po
niewielkich przeformuowaniach pytania mog by rwnie stosowane wobec poszczeglnych stanowisk.
zaznacz tak jeli zgadzasz si z danym stwierdzeniem. Nastpnie dodajc odpowiedzi tak mona obliczy
ogln liczb punktw. Powinna by ona jak najnisza. Im wicej odpowiedzi tak tym wicej problemw
tkwi w pracy i jej organizacji. Kada odpowied tak wymaga oddzielnej uwagi.
1. Praca o krtkich cyklach jest czsta. Praca ma krtki cykl, jeli to

samo zadanie powtarza si co 1,5 minuty: czyli jeli cykl jest krtszy tak nie
ni ptorej minuty.
2. Monotonne i nudne zadania s czste (s to zadania, ktre szybko staj tak nie
si rutyn).
3. Zadania wymagajce bardzo duej koncentracji (tzn. takie, od ktrych tak nie
nie mona oderwa si) s czste.
4. Praca na wydziale podzielona jest na mae czci. Kady pracownik tak nie
wykonuje jedynie may fragment produktu wydziau.
5. Praca stawia due wymagania emocjonalne, na przykad dlatego, e tak nie
wymaga kontaktw z pacjentami, klientami uczniami itp.
6. Praca czsto przebiega pod presj czasu, terminw, ktre trzeba tak nie
dotrzyma lub te standardy produkcyjne s trudne do osignicia.
7. Na wydziale s pojedyncze stanowiska. tak nie
8. Czsto si zdarza, e organizacja pracy jest niewaciwa. tak nie
9. Czsto si zdarza, e inne wydziay nie s dostatecznie przygotowane tak nie
do pracy.
10. Czsto si zdarza, e inne wydziay nie daj dostatecznego wsparcia. tak nie
11. Czste s problemy ze sprztem (ze funkcjonowanie, psucie si), tak nie
maszynami, przyrzdami, oprogramowaniem.
12. Brak regularnych konsultacji w pracy, albo s konsultacje, ale nie daj tak nie
moliwoci przedyskutowania problemw zwizanych z prac.
13. Nie jest moliwe, albo jest to bardzo trudne, by pracownik regulowa tak nie
tempo swej pracy.
14. W ramach oglnych zasad nie jest moliwe, albo jest to bardzo trudne, tak nie
by pracownik okrela swoje metody pracy.
15. Brak jest dostatecznych moliwoci, by pracownik mg pomc jeden tak nie
drugiemu, gdy jest taka konieczno.
16. Pracownicy nie otrzymuj wystarczajcych informacji na temat tak nie
wynikw swej pracy.
17. W czasie dnia pracy brak jest czasu na krtkie pogawdki z kolegami. tak nie
18. Czsto nie ma moliwoci skontaktowania si z przeoonym, gdy jest tak nie
problem.
19. W zasadzie pracownicy nie mog bezporednio skontaktowa si tak nie
z kolegami lub przeoonym z innego wydziau, by przedyskutowa
zaistniay problem.

28
wiczenie 4
Na podstawie wynikw monitoringu treci zada z poprzedniego wiczenia opracuj dla
poszczeglnych wydziaw, plany dziaa jakie powinno podj kierownictwo zakadu celem
ograniczenia stresu w rodowisku pracy.
i sposb wykonania wiczenia. Uczniowie wykonuj wiczenie w parach. Podsumowanie
zaj powinno mie form prezentacji a nastpnie dyskusji.
Ucze powinien:
1) wyszuka w literaturze informacje na temat sposobw eliminowania stresu w miejscu
pracy,
2) przygotowa plany dziaa zgodnie z poleceniem,
3) zaprezentowa wyniki swojej pracy w na forum grupy.

projektw,
rodki dydaktyczne:
opracowane wyniki monitoringu z poprzedniego wiczenia,
materiay pimienne,
spoecznych.

29
5.6. Konflikt spoeczny w procesie pracy i strategie jego
rozwizywania
5.6.1. wiczenia
wiczenie 1
Dokonaj analizy sytuacji konfliktowej.
Ucze powinien:
1) zaj miejsce w krgu,
2) przypomnie sobie sytuacje, ktre uznaby za konfliktowe,
3) zapisa na dwch otrzymanych od nauczyciela karteczkach pojcia, ktre kojarz Ci si
ze sowem konflikt, z sytuacj konfliktow,
4) pooy zapisane przez siebie karteczki w rodku krgu, na arkuszu papieru, na ktrym
napisane zostao sowo konflikt,
5) wzi udzia we wsplnym analizowaniu sw uoonych wok pojcia konflikt wg
nastpujcych zakresw:
przyczyny konfliktw,
emocje,
doznania fizyczne,
sposoby zachowa,
6) wzi udzia w dyskusji w grupie na temat jednego z ww. zakresw pojcia konflikt,
jako lider grupy omwi sformuowania, ktre znalazy si w wybranym obszarze
tematycznym i przedstawi wnioski z przeprowadzonej dyskusji.

wiczenia,
rodki dydaktyczne:
arkusze papieru,
kolorowe karteczki,
mazaki,
tama klejca (klej, magnesy).
wiczenie 2
Okrel negatywne i pozytywne strony konfliktu.

30
Ucze powinien:
1) dobra partnera do wicze,
2) opowiedzie koleance/koledze o takiej sytuacji (szkoln, rodzinn, towarzysk itp.),
w ktrej konflikt okaza si poyteczny i o takiej, w ktrej przewaay jego negatywne
skutki,
3) ustali, jakie w tych sytuacjach wystpiy pozytywne i negatywne skutki,
4) wpisa na tablicy w odpowiednich miejscach pozytywne negatywne strony konfliktu,

wiczenia,
rodki dydaktyczne:
arkusze papieru,
kolorowe karteczki,
mazaki,
tama klejca (klej, magnesy).
wiczenie 3
Przeprowad analiz na temat: ,,Rozwizywanie konfliktw ze wsppracownikami.
i technik wykonania wiczenia, a take zwrci uwag na te zagadnienia, ktre s kluczowe
dla prawidowego wykonania wiczenia.
Ucze powinien:
pomyle o osobie, z ktr jeste (bye) w konflikcie w miejscu pracy i wypenij
nastpujcy arkusz:
1) Rozpoznanie problemu
Czy sytuacja jest na tyle powana, by j uzna za problem?
Wypisz list czynnikw przemawiajcych za konfrontacj i przeciw niej.
(Ktra lista jest dusza? Czy prociej byo znale argumenty przeciwko
konfrontacji? Czy nie jeste zbyt pesymistyczny w ocenie przeciwnoci? Jeli na
ktre z powyszych pyta jest twierdzca, by moe nie jeste wiadomy swojej
wewntrznej siy).
2) Postaraj si zrozumie
Zapisz wasne myli i uczucia na temat konfliktu.
Postaraj si postawi w sytuacji drugiej osoby i opisz, co twoim zdaniem moe ona
czu i myle o caej sytuacji oraz jakie myli i odczucia przypisuje tobie.
(Pamitaj, e ludzie rnie odbieraj t sam sytuacj, sprbuj wic pozna
wszystkie opcje, nawet jeli na pocztku nie wydaj ci si oczywiste).
3) Przedyskutujcie problem
(Wprowad koleg w rol osoby, z ktr jeste w konflikcie).

31
Jak zdefiniowaby problem? Czy definicja drugiej strony rni si od twojej? Jeli
tak, na czym polega rnica?
Jak mylisz, czy druga strona czuje si odpowiedzialna za powstae nieporozumienie:
jeli tak, to w jaki sposb?
Jak oceniasz wasny wkad w zaistnia sytuacj?
Czy prawdziwa przyczyna jest ukryta? Jak mylisz, co to jest?
Czy znajdujecie paszczyzn porozumienia z partnerem? Co to takiego
4) Rozwicie problem
Jakie rozwizanie satysfakcjonowaoby ci najbardziej?
Jakie s pynce ze korzyci i koszty?
Czy jest to rozwizanie oparte na walce (ja wygrywam ty przegrywasz) czy te na
wsppracy (ja wygrywam ty wygrywasz)?
Czy jest to sprawiedliwe dla obu stron?
Czy by moe przyczyn wzajemnych urazw?
Czy jest to pomys, na ktry wpadaby take druga strona. Jeli nie, czym si rni?
Jak go zastosujecie? Czy odwoacie si do osb trzecich?

gra dydaktyczna,
rodki dydaktyczne:
przybory pimiennicze,
literatura zgodna punktem 7 poradnika dla nauczyciela, dotyczca konfliktw
spoecznych.
wiczenie 4
We udzia w negocjacjach i dokonaj analizy procesu negocjacji.
Ucze powinien:
1) znale swoje miejsce w zespole negocjatorw, oponentw, obserwatorw (nie wicej
ni 34 osoby),
2) przeanalizowa opis sytuacji podlegajcej negocjacji,
3) przeprowadzi negocjacje z kierownictwem zakadu na temat unowoczenienia parku
maszynowego na wydziale montau,
4) wynegocjowa warunki zakupu nowoczesnych przenonikw tamowych
i podwieszonych, co zdecydowanie poprawioby warunki pracy i zwikszyo wydajno
pracy,
5) przygotowa si w zespole do negocjacji (wybranej/przydzielonej sytuacji), zgodnie
z rol, ktr przyje (negocjatora, oponenta) uwzgldniajc kolejno etapw
negocjacji,

32
6) opracowa i zapisa argumenty, ktrych uyje, przed przystpieniem do negocjacji
przypomnie sobie zasady negocjacji nastawionych na wspprac,
7) jako obserwator przygotowa dyspozycje do obserwacji (co bdzie obserwowa, na co
zwrci uwag),
8) zaprezentowa na forum grupy przebieg negocjacji wybranej/przydzielonej sytuacji,
9) obserwowa negocjacje i po ich zakoczeniu podzieli si swoimi uwagami dotyczcymi
przestrzegania zasad negocjacji, kolejnoci etapw itp.,
10) dokona analizy przeprowadzonych negocjacji. Odpowiedzie na pytania: Co zbliao,
a co oddalao od rozwizania konfliktu? Co sprawiao trudno? Jakie bdy zostay
popenione? Jakie aspekty negocjacji pomogy w osigniciu sukcesu?
11) uczestniczy w podsumowaniu wiczenia.

gra dydaktyczna,
rodki dydaktyczne:
kartki A4,
mazaki,
kamera wideo,
telewizor,
odtwarzacz.

33
5.7. Metody poszukiwania pracy i poszukiwania pracownikw
5.7.1. wiczenia
wiczenie 1
Pracodawca, wsppracujcy z Twoim przedsibiorstwem zwrci si o pomoc
w znalezieniu odpowiedniej osoby na stanowisko gwnego mechanika. Ma to by osoba
z wyksztaceniem wyszym, znajca bardzo dobrze jzyk angielski. Mile widziane
dowiadczenie w przedsibiorstwie produkcyjnym. Wypisz wszystkie moliwe rda
rekrutacji, ktre powiniene wzi pod uwag.
i technik wykonania wiczenia a take zwrci uwag na te zagadnienia, ktre s kluczowe
Ucze powinien:
2) wyszuka w materiaach dydaktycznych informacje o rdach rekrutacji,
3) wybra rda rekrutacji i uzasadni wybr,
4) zaprezentowa rezultaty swojej pracy.

rodki dydaktyczne:
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, dotyczca poszukiwania pracy,
materiay biurowe.
wiczenie 2
Zaproponuj przykady pyta, ktre uatwi sprawdzenie podczas rozmowy
kwalifikacyjnej, czy dany kandydat posiada podan poniej cech. Propozycje pyta wpisz do
tabeli.
Cecha Propozycje pyta sprawdzajcych
Umiejtno pracy w grupie
atwo nawizywania kontaktw
Dobra organizacja pracy
atwo prowadzenia rozmw przez

telefon

34
Ucze powinien:
2) wyszuka w materiaach dydaktycznych informacje o sposobie przeprowadzania
rozmowy kwalifikacyjnej,
3) zaproponowa pytania odpowiadajce danej cesze kandydata i wpisa je do tabeli,

wiczenie,
rodki dydaktyczne:
materiay biurowe.
wiczenie 3
Napisz krtk scenk przedstawiajc rozmow kwalifikacyjn, uwzgldniajc ponisze
zaoenia:
a) poszukiwany pracownik sprzedawca w sklepie RTV,
b) rozmwcy: waciciel sklepu i kandydat do pracy,
c) wymagania pracodawcy w stosunku do kandydata na to stanowisko:
znajomo technik sprzeday,
wiedza o produktach oferowanych klientom,
znajomo w zakresie dokumentowania sprzeday,
umiejtno obsugi kasy fiskalnej i przyjmowania zapaty kart patnicz,
atwo nawizywania kontaktw,
kultura osobista.
Ucze powinien:
2) wyszuka w materiaach dydaktycznych informacje o sposobie przeprowadzania
rozmowy kwalifikacyjnej,
3) opracowa scenariusz rozmowy, wystpujc w roli waciciela,
4) zaprezentowa rezultaty pracy na forum grupy,
5) uwzgldni uwagi grupy.

wiczenie,

35
rodki dydaktyczne:
materiay biurowe.
wiczenie 4
Na podstawie przedstawionego poniej opisu stanowiska pracy i profilu idealnego
kandydata, przygotuj tre ogoszenia prasowego dotyczcego oferty pracy dla tego
stanowiska.
a) Opis stanowiska Specjalista ds. transportu.
b) Miejsce w strukturze organizacyjnej Dzia Transportu w pionie Dyrektora Handlowego.
c) Cel stanowiska Administrowanie systemem planowania i kontroli rodkw transportu
dla penego wykonania zleconych zada transportowych; optymalne wykorzystanie
taboru.
d) Podstawowe zadania:
wystawianie dziennych zlece wyjazdw dla kierowcw w oparciu o program
komputerowy nadzorujcy stany magazynowe oraz pozwalajcy na koordynacj
przewozw,
rozliczanie kart drogowych, w tym paliwa i godzin pracy kierowcw,
zgaszanie rezerw w wykorzystaniu taboru, w tym pustych przelotw,
planowanie napraw okresowych i doranych taboru.
e) Zakres odpowiedzialnoci/uprawnienia:
koordynacja pracy kierowcw i samochodw,
utrzymywanie wspczynnika gotowoci taboru na poziomie powyej 0,9,
dotrzymywanie terminw przegldw okresowych i napraw biecych,
dysponowanie premi w wysokoci 10% pacy zasadniczej w odniesieniu do
kierowcw za nie przekroczenie limitw zuycia paliwa.
Ucze powinien:
2) wyszuka w literaturze przedmiotu informacje o sposobie przygotowania ogoszenia
prasowego dotyczcego oferty pracy,
3) zredagowa tre ogoszenia,

wiczenie,
rodki dydaktyczne:
materiay biurowe.

36
5.8. Dokumenty dotyczce zatrudnienia
5.8.1. wiczenia
wiczenie 1
Wypenij kwestionariusz osobowy, ktrego wzr udostpni Ci nauczyciel. Do wykonania
wiczenia posu Ci dane, o ktre poprosisz swojego koleg (koleank).
Ucze powinien:
1) wykorzysta wiedz nabyt podczas zapoznawania si z materiaem nauczania,
2) wyszuka w materiaach dydaktycznych informacje o sposobie sporzdzania
dokumentacji kadrowej,
3) wypeni kwestionariusz osobowy zgodnie z podanymi danymi do wykonania wiczenia.

pogadanka,
wiczenia.
rodki dydaktyczne:
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, dotyczca zatrudnienia,
materiay biurowe,
zestaw przepisw prawnych,
formularze wzorw dokumentw.
wiczenie 2
Wykorzystujc powysze dane kandydata do pracy z wiczenia 1, wypenij formularz
Wniosek w sprawie zatrudnienia pracownika, ktry udostpni Ci nauczyciel.
Ucze powinien:
3) wypeni Wniosek w sprawie zatrudnienia pracownika.

37
pogadanka,
wiczenia.
rodki dydaktyczne:
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, dotyczca zatrudnienia,
materiay biurowe,
zestaw przepisw prawnych,
wiczenie 3
Sporzd umow o prac: wykonywan w siedzibie pracodawcy, na okres prbny od
1 marca 2006 do 31 maja 2006 w wymiarze caego etatu, miedzy zakadem Wszystko dla
domu Gdask ul. Bazarowa 3/5 (ktry Ty reprezentujesz), a Twoim koleg, ktry bdzie
otrzymywa wynagrodzenie 1000 z za prac na stanowisku pomocnika magazyniera
w magazynie mebli.
Przed przystpieniem do wiczenia nauczyciel powinien omwi znaczenie
prawidowego sporzdzenia umowy o prac.
Ucze powinien:
1) przeanalizowa tekst artykuw 25 do 37 Kodeksu pracy,
2) pobra ze strony www.wzory-dokumentw.net.pl formularz umowy o prac,
3) korzystajc z komputera wypeni elektroniczn form dokumentw dla okrelonej
w wiczeniu osoby i warunkw jej zatrudnienia,
4) wydrukowa dokument i przedstawi nauczycielowi do oceny.

pogadanka,
wiczenia.
rodki dydaktyczne:
Kodeks pracy,
komputer z dostpem do Internetu,
drukarka.
wiczenie 4
Sporzd dokument wypowiedzenia umowy o prac z pracownikiem, ktry by
zatrudniony na okres prbny od 1 czerwca 2006 do 31 maja 2008 w wymiarze caego etatu,
w zakadzie Wszystko dla domu Gdask ul. Bazarowa 3/5 (ktry Ty reprezentujesz). Dane
uzyskasz od kandydata z wiczenia nr 1.

38
Ucze powinien:
1) przeanalizowa tekst artykuw 25 do 37 Kodeksu pracy,
2) pobra ze strony www.wzory-dokumentw.net.pl formularz,
3) korzystajc z komputera wypeni elektroniczn form dokumentw dla okrelonej
w wiczeniu osoby i warunkw jej zatrudnienia,
4) wydrukowa dokument i przedstawi nauczycielowi do oceny.

pogadanka,
wiczenia.
rodki dydaktyczne:
Kodeks pracy,
komputer z dostpem do Internetu,
drukarka.
wiczenie 5
Wykorzystujc dane kandydata do pracy z wiczenia 1, wypenij formularz wiadectwo
pracy, ktry udostpni Ci nauczyciel.
Ucze powinien:
2) wyszuka w materiaach dydaktycznych informacji o sposobie sporzdzania
3) wypeni wiadectwo pracy.

pogadanka,
wiczenia.
rodki dydaktyczne:
materiay biurowe,
zestaw przepisw prawnych, dotyczcych wiadectwa pracy,

39
wiczenie 6
Wykorzystujc dane kandydata do pracy z wiczenia 1 oraz podane poniej informacje,
wypenij formularz Zawiadczenie, ktry udostpni Ci nauczyciel.
znak: KW/126/2005,
miejscowo: Radom,
data: dzie wykonania wiczenia,
cel wydania zawiadczenia: przedoenie w banku,
osoba wystawiajca zawiadczenie: ucze wykonujcy wiczenie.
Ucze powinien:
3) wypeni Zawiadczenie.

pogadanka,
wiczenia.
rodki dydaktyczne:
materiay biurowe,
zestaw przepisw prawnych, dotyczcych wydawania zawiadcze,
wiczenie 7
Wykorzystujc rezultaty wicze: 1, 2, 3, 4, 5, 6, za teczk z aktami osobowymi
pracownika i pogrupuj dokumenty w poszczeglnych czciach akt osobowych, zgodnie
z zasadami.
Ucze powinien:
2) wyszuka w materiaach dydaktycznych informacje o sposobie prowadzenia
3) zaoy teczk z aktami osobowymi pracownika,
4) pogrupowa dokumenty w odpowiednich czciach akt osobowych.

40
pogadanka,
wiczenia.
rodki dydaktyczne:
teczka akt osobowych,
materiay biurowe,
zestaw przepisw prawnych, dotyczcych akt osobowych,

41
6. EWALUACJA OSIGNI UCZNIA
Przykady narzdzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki moduowej ,,Zarzdzanie zasobami
ludzkimi w procesie pracy
Test skada si z 30 zada wielokrotnego wyboru, z ktrych:
zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 23, 24, 25, 26, 27, 29,
30 s z poziomu podstawowego,
zadania 8, 9, 10, 22 s z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zada: 0 lub 1 punkt

Za kad prawidow odpowied ucze otrzymuje 1 punkt. Za z odpowied lub jej brak
ucze otrzymuje 0 punktw.
Proponuje si nastpujce normy wymaga ucze otrzymuje nastpujce

oceny szkolne:
dopuszczajcy za rozwizanie co najmniej 12 zada z poziomu podstawowego,
dostateczny za rozwizanie co najmniej 17 zada z poziomu podstawowego,
dobry za rozwizanie 22 zada, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry za rozwizanie 28 zada, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. a, 4. b, 5. c, 6. b, 7. a, 8. d, 9. c, 10. c, 11. b,

12. a, 13. d, 14. a, 15. a, 16. b, 17. c, 18. b, 19. c, 20. b, 21. d, 22. b, 23. b, 24. a,
25. d, 26. c, 27. b, 28. a, 29. b, 30 c.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna

zad. (mierzone osignicia ucznia) celu wymaga odpowied
1 Okreli elementy skadajce si na zasoby ludzkie B P c
2 Wyjani pojcie psychologii pracy B P d
3 Wyjani, na czym polega kierowanie B P a
4 Wyjani pojcie motywacja B P b
5 Okreli pojcie hierarchii potrzeb B P c
6 Okreli modele motywacji B P b
7 Okreli czynniki motywujce pracownikw do
B P a
pracy
8 Zastosowa techniki przezwyciajce bariery
C PP d
komunikacji
9 Zastosowa techniki uatwiajce skuteczne
C PP c
komunikowanie si

42
10 Zastosowa techniki aktywnego suchania C PP c
11 Wyjani pojcie etyki B P b
12 Zdefiniowa pojcie etyka zawodowa A P a
13 Zdefiniowa zasady etyki zawodowej A P d
14 Wyjani pojcie etyki zarzdzania B P a
15 Zdefiniowa czynniki powodujce konflikt
A P a
i wpywajce na jego przebieg
16 Wyjani negatywne i pozytywne strony konfliktu B P b
17 Scharakteryzowa metody rozwizywania
C P c
konfliktw
18 Okreli zasady i warunki skutecznego
B P b
negocjowania
19 Zdefiniowa zachowanie asertywne A P c
20 Okreli procesy spoeczne zachodzce w grupie B P b
21 Wyjani znaczenie grup nieformalnych dla
B P d
przedsibiorstwa
22 Scharakteryzowa ,,konflikt roli C PP b
23 Okreli psychospoeczne rda stresu w pracy B P b
24 Wskaza rodzaj dokumentw umieszczanych w
B P a
poszczeglnych czciach teczki akt osobowych
25 Okreli metody selekcji kandydatw B P d
26 Okreli akt prawny regulujcy zasady zawierania
B P c
umw o prac
27 Okreli zasady sporzdzania CV B P b
28 Wyjani znajomo zasady archiwizowania akt
B P a
osobowych
29 Okreli zasady podczas rozwizywania umw
B P b
o prac
30 Okreli kompetencje instytucji zwizanych
B P c
z poszukiwaniem pracy

43
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omw z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniw z rodzajem zada zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiedni liczb testw.
5. Zapewnij samodzielno podczas rozwizywania zada.
6. Przed rozpoczciem testu przeczytaj uczniom instrukcj dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wtpliwoci wyjanij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakoczeniem testu przypomnij uczniom o zbliajcym si czasie
zakoczenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uwanie instrukcj.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi.
3. Zapoznaj si z zestawem zada testowych.
4. Test zawiera 30 zada. Do kadego zadania doczone s 4 moliwoci odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na zaczonej karcie odpowiedzi, stawiajc w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyki naley bdn odpowied zaznaczy kkiem, a nastpnie
ponownie zakreli odpowied prawidow.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz mia satysfakcj z wykonanego zadania.
7. Jeli udzielenie odpowiedzi bdzie Ci sprawiao trudno, wtedy od jego rozwizanie
na pniej i wr do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwizanie testu masz 40 min.
Powodzenia!
Materiay dla ucznia:

instrukcja,
zestaw zada testowych,
karta odpowiedzi.

44
ZESTAW ZADA TESTOWYCH
1. Na zasoby ludzkie skadaj si

a) wiedza, dowiadczenie, wiek pracownikw.
b) zaangaowanie, pozycja, wiedza.
c) wiedza, umiejtnoci, postawy.
d) umiejtnoci, funkcja, wiek.
2. Dziedzina wiedzy, badajca wpyw zewntrznych warunkw pracy na czowieka to

a) psychologia teoretyczna.
b) socjologia.
c) teoria zarzdzania.
d) psychologia pracy.
3. Proces planowania, przewodzenia, organizowania, kontrolowania oraz wykorzystywania

zasobw przedsibiorstwa do osignicia zamierzonych celw to
a) kierowanie.
b) kooperacja.
c) kontrola spoeczna.
d) integracja spoeczna.
4. Stan gotowoci czowieka do podjcia okrelonego dziaania to

a) mobbing.
b) motywacja.
c) interakcja spoeczna.
d) decyzja.
5. Czowiek, ktry utraci cay swj dobytek, bdzie dy do zaspokojenia potrzeb

a) spoecznych.
b) uznania.
c) fizjologicznych.
d) samorealizacji.
6. Czynnikiem pobudzajcym do dziaania w tradycyjnym modelu motywacji jest

a) potrzeba akceptacji.
b) wynagrodzenie.
c) denie do samorealizacji.
d) potrzeba uznania.
7. Trzy najwaniejsze czynniki majce wpyw na waciw motywacj do pracy to
a) wiadomo dobrze wykonanej pracy, sprawiedliwe wynagrodzenie, konkretnie
sprecyzowane zadania.
b) wiadomo dobrze wykonanej pracy, wynagrodzenie wysze ni oczekiwane,
konkretnie sprecyzowane zadania.
c) przyjemna atmosfera pracy, wykonywanie bardzo atwych zada, sprawiedliwe
wynagrodzenie.
d) nowoczesne warunki pracy, uznanie kolegw, czste premie.

45
8. Twj kolega z pracy ma zanion samoocen. Uwaa, e wszystkie niepowodzenia s
wynikiem bdw jakie popeni w modoci. Jest zamknity, apatyczny, draliwy.
W kontakcie z nim naleaoby unika
a) wskazywania pozytywnych cech jego charakteru.
b) zachcania do aktywnoci.
c) okazywania empatii.
d) wypytywania o przeszo.
9. W procesie skutecznego komunikowania si z drug osob nie naley

a) mwi wprost o co chodzi.
b) utrzymywa kontaktu wzrokowego.
c) przerywa swojemu rozmwcy.
d) traktowa rozmwcy jak partnera.
10. Proba o dokadne sprecyzowanie intencji nadawcy poprzez zadanie pytania ,,Czy to
oznacza, e .. jest form
a) odzwierciedlania.
b) parafrazowania.
c) klaryfikacji.
d) potwierdzania.
11. Nauka zajmujca si badaniem moralnoci to

a) filozofia.
b) etyka.
c) psychologia pracy.
d) socjologia.
12. Lekarze, prawnicy, naukowcy i przedstawiciele si obronnych kraju, kieruj si w swoim

rodowisku przede wszystkim zasadami
a) etyki zawodowej.
b) moralnymi w oglnym rozumieniu.
c) etyki biznesu.
d) sprawiedliwoci.
13. Jeli pracownicy za uchybienia w pracy s karani, to przeoeni kieruj si zasad etyki
zawodowej
a) umiaru.
b) susznoci.
c) praworzdnoci.
d) sprawiedliwoci.
14. Etyka zarzdzania to nauka, ktr inaczej mona okreli jako

a) moralno w biznesie.
b) filozofia zarzdzania.
c) zarzdzanie kadrami.
d) filozofia organizacji.

46
15. Pracownik, ktry jest zatrudniony w zakadzie od 10 lat, jest cigle krytykowany
i poniany w pracy przez swojego bezporedniego przeoonego, mimo, e wywizuje si
dobrze ze swoich obowizkw. Wida wyranie zarysowany konflikt. W tym przypadku
przede wszystkim przyczyn konfliktu jest
a) naruszenie podstawowych zasad wspycia.
b) ograniczenie samodzielnoci i samostanowienia.
c) zaspakajanie wasnych potrzeb kosztem innych ludzi.
d) niewaciwa realizacja zada i wspdziaania.
16. Jeli podczas rozwizywania konfliktu powstaj nowe pomysy rozwizania zaistniaego
problemu, to jest efekt
a) motywacyjny.
b) innowacyjny.
c) identyfikacyjny.
d) dezintegracyjny.
17. Technik ,,podkadania si mona okreli jako nastpujc strategi rozwizywania

konfliktw
a) wygra przegra.
b) wygra wygra.
c) przegra wygra.
d) przegra przegra.
18. Mediacja to sposb rozwizywania konfliktw, w ktrym uczestnicz

a) dwie strony.
b) trzy strony.
c) cztery strony.
d) pi stron.
19. Osoba, ktra zachowuje si asertywnie

a) broni swoich interesw niezalenie od konsekwencji.
b) ustpuje innym dla witego spokoju.
c) broni swoich interesw, nie naruszajc interesw innych osb.
d) zawsze si umiecha, eby pokaza, e problem jej nie dotyczy.
20. Dla przedsibiorstwa jest najmniej korzystny proces

a) reorganizacji spoecznej.
b) dezorganizacji.
c) konfliktu.
d) wsppracy.
21. Grupy nieformalne w miejscu pracy wpywaj na funkcjonowanie przedsibiorstwa

a) pozytywnie.
b) negatywnie.
c) obojtnie.
d) zaley od stosunkw panujcych wewntrz grupy nieformalnej.

47
22. Pojcie ,,konflikt roli oznacza
a) brak wsparcia spoecznego.
b) kierowanie wobec pracownika sprzecznych wymaga.
c) niejasne okrelanie zada i zakresu obowizkw pracownika.
d) brak perspektyw rozwoju kariery zawodowej.
23. Pracownik stale wykonuje zadania poniej jego moliwoci, czsto jest niedociony
prac. Sytuacja taka dziaa na niego
a) mobilizujco.
b) stresogennie.
c) obojtnie.
d) motywujaco do lepszej pracy.
24. W czci C teczki akt osobowych znajduje si

a) kopia wydanego pracownikowi wiadectwa pracy.
b) wypeniony kwestionariusz osobowy.
c) dokument potwierdzajcy kwalifikacje.
d) umowa o prac.
25. Do metod selekcji kandydatw do pracy zalicza si

a) metod badania kompetencji.
b) wymagania stanowiska pracy.
c) porwnywanie pracownikw parami.
d) analiz dokumentw aplikacyjnych kandydata.
26. Oglne zasady zawierania umw o prac okrela

a) Kodeks cywilny.
b) Kodeks spek handlowych.
c) Kodeks pracy.
d) Kodeks postpowania administracyjnego.
27. List CV powinien zawiera elementy

a) zwrot grzecznociowy kierowany do konkretnej osoby.
b) kwalifikacje zawodowe.
c) krtkie przedstawienie pobudek, z powodu ktrych kandydat ubiega si o to
stanowisko.
d) Post Scriptum, w ktrym mona napisa o ewentualnych zastrzeeniach dotyczcych
np. pracy w jednym pomieszczeniu z osobami palcymi, itp.
28. Akta osobowe, prowadzone karty imienne oraz inne dodatkowe ewidencje z tym
zwizane przechowuje si przez okres
a) 50 lat.
b) 20 lat.
c) 5 lat.
d) 15 lat.

48
29. Z pracownikiem, ktry by zatrudniony u danego pracodawcy 8 miesicy na czas
nieokrelony, mona rozwiza umow o prac z zachowaniem okresu wypowiedzenia
a) 2 tygodni.
b) miesica.
c) 6 miesicy.
d) 3 miesicy.
30. Masz problem ze znalezieniem pracy. Potrzebujesz porady doradcy zawodowego.

Zwrcisz si do
a) agencji pracy tymczasowej.
b) wybranego zakadu pracy.
c) Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej.
d) Urzdu Pracy.

49
KARTA ODPOWIEDZI
Imi i nazwisko ...............................................................................
Zakrel poprawn odpowied.
Nr
Odpowied Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
23 a b c d
24 a b c d
25 a b c d
26 a b c d
27 a b c d
28 a b c d
29 a b c d
30 a b c d
Razem:

50
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki moduowej ,,Zarzdzanie zasobami
ludzkimi w procesie pracy
Test skada si z 20 zada wielokrotnego wyboru, z ktrych:
zadania 1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 10,11, 12, 15, 16, 18, 19, 20 s z poziomu podstawowego,
zadania 6, 8, 13, 14, 17 s z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zada: 0 lub 1 punkt

Za kad prawidow odpowied ucze otrzymuje 1 punkt. Za z odpowied lub jej brak
ucze otrzymuje 0 punktw.
Proponuje si nastpujce normy wymaga ucze otrzymuje nastpujce

oceny szkolne:
dopuszczajcy za rozwizanie co najmniej 10 zada z poziomu podstawowego,
dostateczny za rozwizanie co najmniej 12 zada z poziomu podstawowego,
dobry za rozwizanie 14 zada, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry za rozwizanie 18 zada, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. d, 4. c, 5. a, 6. c, 7. a, 8. a, 9. b, 10. c, 11. d,

12. a, 13. c, 14. b, 15. b, 16. c, 17. a, 18. a, 19. a, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna

zad. (mierzone osignicia ucznia) celu wymaga odpowied
1 Zdefiniowa pojcie socjologii organizacji A P b
2 Zdefiniowa pojcie mobbingu A P a
3 Wyjani pojcie hierarchii potrzeb B P d
4 Okreli modele motywacji B P c
5 Okreli czynniki motywujce pracownikw do
B P a
pracy
6 Scharakteryzowa przyczyny zaburze skutecznej
C PP c
komunikacji
7 Wyjani techniki uatwiajce skuteczne
B P a
komunikowanie si
8 Scharakteryzowa czynniki powodujce konflikt
C PP a
i wpywajce na jego przebieg
9 Okreli zasady i warunki skutecznego
B P b
negocjowania
10 Zdefiniowa zachowanie asertywne B P c
11 Wyjani procesy spoeczne zachodzce w grupie B P d
12 Wyjani znaczenie grup nieformalnych dla
B P a
przedsibiorstwa

51
13 Scharakteryzowa co oznacza pojcie ,,niejasno
roli w odniesieniu do psychospoecznych rde C PP c
stresu
14 Scharakteryzowa psychospoeczne rda stresu
C PP b
w pracy
15 Okreli rodzaj dokumentw umieszczanych
B P b
w poszczeglnych czciach teczki akt osobowych
16 Okreli akt prawny regulujcy zasady zawierania
B P c
umw o prac
17 Scharakteryzowa zasady etyki zawodowej C PP a
18 Wyjani znajomo zasad archiwizowania akt
B P a
osobowych
19 Wyjani znajomo zasady obowizujce przy
B P a
rozwizywaniu umw o prac
20 Okreli metody aktywnego poszukiwania pracy B P b
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omw z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniw z rodzajem zada zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiedni liczb testw.
5. Zapewnij samodzielno podczas rozwizywania zada.
6. Przed rozpoczciem testu przeczytaj uczniom instrukcj dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wtpliwoci wyjanij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakoczeniem testu przypomnij uczniom o zbliajcym si czasie
zakoczenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uwanie instrukcj.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi.
3. Zapoznaj si z zestawem zada testowych.
4. Test zawiera 20 zada. Do kadego zadania doczone s 4 moliwoci odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na zaczonej karcie odpowiedzi, stawiajc w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyki naley bdn odpowied zaznaczy kkiem, a nastpnie
ponownie zakreli odpowied prawidow.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz mia satysfakcj z wykonanego zadania.
7. Jeli udzielenie odpowiedzi bdzie Ci sprawiao trudno, wtedy od jego rozwizanie
na pniej i wr do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwizanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!

52
Materiay dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zada testowych,
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADA TESTOWYCH
1. Nauka zajmujca si badaniem procesw spoecznych zachodzcych

w przedsibiorstwach oraz instytucjach publicznych to
a) psychologia teoretyczna.
b) socjologia organizacji.
c) teoria zarzdzania.
d) psychologia pracy.
2. Celowe, systematyczne, powtarzajce si przez duszy czas zachowania naruszajce

godno pracownika, to
a) mobbing.
b) motywacja.
c) interakcja spoeczna.
d) decyzja.
3. Czowiek, ktry w yciu osign wiele, posiada niemale wszystko, cieszy si

szacunkiem i uznaniem spoecznym, bdzie dy do zaspokojenia potrzeb
a) spoecznych.
b) uznania.
c) fizjologicznych.
d) samorealizacji.
4. Czynnikiem pobudzajcym do dziaania w modelu motywacji ,,zasobw ludzkich jest

a) potrzeba akceptacji.
b) wynagrodzenie.
c) denie do samorealizacji.
d) potrzeba uznania.
5. Trzy najwaniejsze czynniki majce wpyw na waciw motywacj do pracy to
a) wiadomo dobrze wykonanej pracy, sprawiedliwe wynagrodzenie, konkretnie
sprecyzowane zadania.
b) wiadomo dobrze wykonanej pracy, wynagrodzenie wysze ni oczekiwane,
konkretnie sprecyzowane zadania.
c) przyjemna atmosfera pracy, wykonywanie bardzo atwych zada, sprawiedliwe
wynagrodzenie.
d) nowoczesne warunki pracy, uznanie kolegw, czste premie.
6. Twoja koleanka z pracy ma zwyczaj podnosi gos przy wypowiadaniu wasnych sdw,
nawet pozytywnych. Czsto jest niewaciwie rozumiana. Przyczyn takiego stanu rzeczy
moe by jedna z barier komunikacji, jak
a) przeszkoda fizyczna.
b) przecienie informacyjne.
c) sprzeczno komunikatw.
d) rnica pci.

53
7. W procesie skutecznego komunikowania si z drug osob naley
a) mwi wprost o co chodzi.
b) nie utrzymywa kontaktu wzrokowego.
c) przerywa swojemu rozmwcy.
d) mwi tylko przyjemne rzeczy.
8. Pracownik, ktry jest zatrudniony w zakadzie od 2 lat, jest faworyzowany w pracy przez
swojego bezporedniego przeoonego. Czsto inni musz wykonywa za niego prac.
Na tym tle istnieje konflikt pomidzy przeoonym, jego protegowanym a innymi
pracownikami. W tym przypadku przyczyn konfliktu jest
a) naruszenie podstawowych zasad wspycia.
b) ograniczenie samodzielnoci i samostanowienia.
c) zaspakajanie wasnych potrzeb kosztem innych ludzi.
d) niewaciwa realizacja zada i wspdziaania.
9. Technik, w ktrej obie strony wierz, e moliwe jest znalezienie rozwizania

korzystnego dla obydwu stron, mona okreli jako nastpujc strategi rozwizywania
konfliktw
a) wygra przegra.
b) wygra wygra.
c) przegra wygra.
d) przegra przegra.
10. Pracownik, ktry jest niesusznie posdzony o dziaanie na szkod przedsibiorstwa,

zachowujc si asertywnie, powinien
a) broni swoich interesw niezalenie od konsekwencji.
b) zwolni si z pracy.
c) broni swoich interesw, nie naruszajc interesw innych osb.
d) zignorowa problem.
11. Najbardziej korzystny dla celw przedsibiorstwa jest proces

a) reorganizacji spoecznej.
b) dezorganizacji.
c) konfliktu.
d) wsppracy.
12. Grupa pracownikw, wsplnie spdza wolny czas, s w przyjani. Taki ukad jest dla
interesw firmy
a) pozytywny.
b) negatywny.
c) obojtny.
d) niewaciwy.
13. Pojcie ,,niejasno roli oznacza

a) brak wsparcia spoecznego.
b) kierowanie wobec pracownika sprzecznych wymaga.
c) niejasne okrelanie zada i zakresu obowizkw pracownika.
d) brak perspektyw rozwoju kariery zawodowej.

54
14. Pracownik stale wykonuje zadania zgodnie z jego moliwociami, jest jednak nadmiernie
obciony prac. Sytuacja taka dziaa na niego
a) mobilizujco.
b) stresogennie.
c) obojtnie.
d) motywujco do lepszej pracy.
15. W czci A teczki akt osobowych znajduj si

a) kopia wydanego pracownikowi wiadectwa pracy.
b) wypeniony kwestionariusz osobowy.
c) zmiana umowy o prac.
d) wiadectwo ukoczenia kursu.
16. Oglne zasady rozwizywania umw o prac okrela

a) Kodeks cywilny.
b) Kodeks spek handlowych.
c) Kodeks pracy.
d) Kodeks postpowania administracyjnego.
17. Inspektor bhp, przeprowadzajc wywiad z poszkodowanym, nie umieci w protokole

powypadkowym informacji o tym, e wypadek by z winy pracownika. Postpi
niezgodnie przede wszystkim z zasadami
a) etyki zawodowej.
b) etyki biznesu.
c) etyki oglnej.
d) moralnoci.
18. Akta osobowe, prowadzone karty imienne oraz inne dodatkowe ewidencje z tym zwizane
przechowuje si przez okres
a) 50 lat.
b) 20 lat.
c) 5 lat.
d) 15 lat.
19. Z pracownikiem, ktry by zatrudniony u danego pracodawcy 5 miesicy na czas

nieokrelony, mona rozwiza umow o prac z zachowaniem okresu wypowiedzenia
a) 2 tygodni.
b) miesica.
c) 6 miesicy.
d) 3 miesicy.
20. W ofercie pracy zamieszczono przede wszystkim informacje dotyczce cech charakteru
oraz rodzaju zajcia jakiego oczekuje poszukujcy pracy. Pracodawca moe si
spodziewa, e kandydat
a) ma due dowiadczenie zawodowe.
b) nie ma dowiadczenia zawodowego.
c) nie zaley mu na pracy.
d) ma co do ukrycia.

55
KARTA ODPOWIEDZI
Imi i nazwisko ...............................................................................

Zakrel poprawn odpowied.
Nr
Odpowied Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:

56
7. LITERATURA
1. Agryle M.: Psychologia stosunkw midzyludzkich. PWN, Warszawa 1999
2. Anio A: Materiay szkoleniowe w zakresie metod prowadzenia instruktau
stanowiskowego. Tarnobus, Tarnobrzeg 2005
3. Aronson E., Wilson T., Akert R.: Psychologia spoeczna. Zysk i S-ka, Pozna 1997
4. Bartkowiak R., Zarzdzanie uwarunkowania i procesy. SGH, Warszawa 2007
5. Brilman J.: Nowoczesne koncepcje i metody zarzdzania. PWE. Warszawa 2002
6. Bugajska J., i inni: Psychofizjologiczne problemy czowieka w rodowisku pracy. CIOP.
Warszawa 2001
7. Edelman R.: Konflikt w pracy. Gdaskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdask 2003
8. Kostera M.: Podstawy organizacji i zarzdzania. WSPiZ, Warszawa 2001
9. Lundy O., Cowling A.: Strategiczne zarzdzanie zasobami ludzkimi. Dom Wydawniczy
ABC, Krakw 2000.
10. Pszczoa T.: Umiejtno przekonywania i dyskusji. Gdaskie Wydawnictwo
Owiatowe. Gdask 1998
11. Wieczorek S.: Podstawy psychologii pracy i ergonomii. Tarbonus, Tarnobrzeg 2005
12. Wojciechowski P.: Prawo pracy, Poradnik dla pracodawcy. Orodek Szkolenia PIP,
Wrocaw 2005
Akty prawne:
Kodeks Pracy - ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. z pn. zmianami
Rozporzdzenie Ministra Pracy i Polityki Spoecznej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie
zakresu prowadzenia przez pracodawcw dokumentacji w sprawach zwizanych ze
stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz.U. Nr 62,
poz.286)
Czasopisma:
Biuletyn Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych, Zarzdzanie Zasobami Ludzkimi nr 5/2007
Monitor Prawa Pracy nr 2/2007
Strony internetowe:
www.socjologia.pl
www.socjologia.cjb.net
www.liderad.republika.pl
www.opoka.org.pl

57

Zarządzanie Zasobami Ludzkimi W Procesie Pracyn PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Zarządzanie Zasobami Ludzkimi W Procesie Pracyn PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Zarządzanie Zasobami Ludzkimi W Procesie Pracyn PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MINISTERSTWO EDUKACJI

Zarzdzanie zasobami ludzkimi w procesie pracy

Poradnik dla nauczyciela

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduowej 315[01].Z3.03

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Metody polecane do stosowania podczas ksztacenia moduowego to:

Schemat ukadu jednostek moduowych

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Po zakoczeniu zaj edukacyjnych ucze powinien umie:

Metody nauczaniauczenia si:

Formy organizacyjne pracy uczniw:

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Kady ucze w zespole powinien:

Sposb uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakoczonych zajciach:

Prosz zakrel waciw odpowiedzi i ewentualnie dodaj wasn.

1. Zajcia na temat Obowizki pracodawcy dotyczce prowadzenia dokumentacji

nie raczej nie trudno raczej tak tak

3. Odpowiada mi sposb prowadzenia zaj:

nie raczej nie trudno raczej tak tak

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

5. Na zajciach nie podobao mi si: .

Dzikuj za wypenienie ankiety

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Po zakoczeniu zaj edukacyjnych ucze powinien umie:

Metody nauczaniauczenia si:

Formy organizacyjne pracy uczniw:

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Sposb uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakoczonych zajciach:

Zakrel lub uzupenij waciw odpowied.

1. Zajcia na temat Rozmowa kwalifikacyjna jak skutecznie pozyska prac to dla

2. Na zajciach szczeglnie podobao mi si:...

Dzikuj za wypenienie ankiety

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Sposb wykonania wiczenia

Zalecane metody nauczaniauczenia si:

1. celowe, systematyczne, powtarzajce si przez duszy a) hierarchia potrzeb

2. osoba lub organizacja przewodzca, stojca na czele b) decyzja

3. dziaanie/akt lub opinia/sd w jakiej sprawie c) konflikt spoeczny

4. proces planowania, przewodzenia, organizowania, d) rola spoeczna

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

6. zjawisko wyrastajce na gruncie nagromadzonych f) grupa spoeczna

7. sekwencja potrzeb od najbardziej prymitywnego g) kierowanie

8. przyjty w danej grupie spoecznej sposb zachowania h) mobbing

9. stan gotowoci czowieka do podjcia okrelonego i) lider

10. zbir osb, ktrego czonkowie wspdziaaj ze sob j) motywacja

Sposb wykonania wiczenia

Zalecane metody nauczaniauczenia si:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Sposb wykonania wiczenia

Zalecane metody nauczaniauczenia si:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

denie do rozwoju moliwoci

Sposb wykonania wiczenia