Wydanie trzecie

OrtoCentrum zajmuje si dystrybucj komponentw i materiaw do budowy

protez. Wsppracujemy z zakadami ortopedycznymi na terenie caego kraju.
Regularnie organizujemy szkolenia dla technikw ortopedw dotyczce no-
wych produktw i technologii w naszej brany. Spotykajc si od kilku lat z pro-
tetykami i pacjentami po przebytych amputacjach koczyn dowiedzielimy si
sporo o Waszych problemach. Sprawdzilimy take, e nie ma w tej chwili na
rynku jakichkolwiek materiaw, ktre byyby adresowane do osb po amputa-
cjach koczyn dolnych. Praca z osobami po amputacji koczyn utwierdzia nas
w przekonaniu, e powinnimy poprawi nieco t sytuacj i tak powsta pomys
niniejszego wydawnictwa. Jestemy dumni z tego, e ju ponad 20 tysicy osb
miao okazj zapozna si z naszym poradnikiem, a egzemplarz, ktry trzymasz
w rkach pochodzi z trzeciego wydania. Chcielibymy, aby pomg on osobom,
ktre niedawno przeszy amputacj odnale si w nowej, trudnej sytuacji,
a take stanowi przewodnik po rozwizaniach stosowanych w protetyce, do
ktrego moe sign nawet dowiadczony uytkownik protezy.

Na pocztku wyjanimy jak postpowa z kikutem, aby prawidowo i w miar

szybko wygoi ran, zapobiega obrzkom czy przykurczom, oraz jak przygo-
towa si do protezowania. W dalszej czci nasz zesp techniczny przekae Ci
podstawowe informacje o tym jak jest zbudowana i jak funkcjonuje proteza.
Mamy nadziej, e zainteresuje Ci take jakie nowe rozwizania dostpne s na
polskim rynku dziki rmie OrtoCentrum.

-3-
Rysunki przedstawiaj
sposb bandaowania kikuta
goleni przy pomocy bandaa
elastycznego. Stosujc si
do rysunkw zgodnie z ich
kolejnoci zabezpieczysz Stawy kolanowe Total Knee 1900 i 2000
swj kikut przed obrzkami Amputacja jest zabiegiem polegajcym na odjciu caej lub czci Kolano siedmioosiowe Total Knee 1900 uznawane jest, za jedn
i nadasz mu waciwy ksztat. koczyny w nastpstwie wady wrodzonej, urazu, zmian niedo- z najbardziej udanych konstrukcji pod wzgldem bezawaryjnoci
krwiennych, czy innego procesu chorobowego, zakoczonym i zastosowanych rozwiza. System siedmiu osi najlepiej ze wszystkich
wytworzeniem kikuta. staww odwzorowuje ruch toczenia i lizgu anatomicznego kolana czo-
Jak wikszo pacjentw po amputacji zapewne odczuwasz bl wieka, a zarazem zmniejsza ryzyko potknicia si poprzez zwikszenie
zwizany z gojeniem si rany pooperacyjnej, obawiasz si ogra- przestrzeni dla stopy i uatwienie zgicia stawu. Ruch stawu kolanowego
nicze wynikajcych z utraty funkcji odjtej koczyny, moesz jest bardzo pynny, wymaga od uytkownika niewiele siy i uwagi. Cay Staw Kolanowy TK 1900
mie problemy z akceptacj wizerunku wasnego ciaa, obawiasz proces dzieje si niemal automatycznie. Wystarczy jedynie wyprostowa blokada geometryczna
si zego odbioru spoecznego oraz problemw z wykonywa- staw kolanowy w trakcie wykroku, a kolano podczas kontaktu zapewnia due bezpiecze-
niem codziennych obowizkw. z podoem uruchamia blokad bezpieczestwa. Dodatkowo, w mo- stwo podczas chodzenia
Musisz jednak pamita, e s to najczciej przejciowe pro- mencie obciania, kolano uzyskuje minimalne bezpieczne zgicie, ktre moe by dodatkowo
blemy i tak naprawd w znacznym stopniu to od Ciebie zaley, peni funkcje amortyzacyjn, zmniejsza balans miednicy oraz obrczy wspomagana poprzez
jak bardzo amputacja zmieni Twoje ycie. Jeli na powrt pra- barkowej. W wersji 1900 wystpuje hydrauliczny system pracy zgicia wyrzutni sprynow.
gniesz by sprawn osob, powiniene jak najszybciej uwierzy i wyprostu stawu kolanowego .
Rysunek kikuta goleni.
w siebie, zrozumie i zaakceptowa sytuacj, w ktrej si znala-
Szczyt kikuta, a szczeglnie
ze, musisz aktywnie uczestniczy w procesie rehabilitacji
blizna pooperacyjna s
zycznej i psychicznej oraz nauczy si y z protez. Proces ak-
bardzo wraliwe i trzeba
ceptacji ubytku koczyny w sensie psychicznym i zycznym jest
chroni je w sposb
indywidualny i zaley od wielu czynnikw, midzy innymi,
szczeglny w pierwszym Staw kolanowy Total Knee 2000 oferuje o wiele bardziej
Twojej motywacji i chci powrotu do normalnej aktywnoci.
okresie po amputacji. zaawansowany system regulacji i pracy hydrauliki steru-
jcej. System hydrauliczny moe by bardzo precyzyjnie
wyregulowany, w kadym zakresie ruchu (prdko zgicia
oraz prdko wyrzutu). System hydrauliczny dostosowuje
W przypadku, kiedy amputacja jest operacj przewidywan bd pla- si do prdkoci chodu. Praca jest bardzo pynna, co daje
nowan, warto aby spotka si z zjoterapeut, by jak najwczeniej swoje odzwierciedlenie w estetyce chodu. Staw kolanowy
rozpocz wykonywanie prostych wicze, ktre uatwi proces Twojej 2000 jest rwnie wyposaony w zderzak zapewniajcy
rehabilitacji po operacji. Ich celem jest poprawienie wydolnoci odde- minimalne bezpieczne zgicie oraz amortyzacj podczas
chowej, zwikszenie zakresu ruchomoci tuowia (skony, obroty podporu. Wszystkie kolana siedmioosiowe wykonane s
tuowia), wzmocnienie siy obrczy barkowej i rk (wiczenia z hantlami z lekkiego i wytrzymaego duraluminium. Opcjonalnie
i ciarkami), a take zdrowej koczyny (przysiady na jednej nodze kolana Total Knee mog by wyposaone w pokrycie
z pomoc krzesa). Moesz take spotka si z psychologiem, ktry kosmetyczne nie ingerujce w prac stawu kolanowego.
przygotuje Ci do atwiejszego przejcia stresu poamputacyjnego,
a take technikiem ortoped w celu zdobycia informacji na temat mo-
liwoci, jakie daje wspczesna protetyka oraz innymi osobami po
amputacji, ktre pomog Ci przej przez ten trudny okres oraz uwia- Wicej informacji o produktach rmy Ossur moesz znale
domi Ci, e ycie z protez nie musi by takie trudne. na stronie: www.ortocentrum.com.pl

-4- -5-
 Staw Kolanowy
Pneumatyczny
3A1000

Staw kolanowy 3A1000 Pionizacja

Bardzo udana konstrukcja stawu kolanowego rmy Streifeneder, ktra czy ze sob bezpieczestwo Okoo doby po operacji stopniowo powiniene podejmowa
regulowane mechanicznie, pneumatyczn regulacj prdkoci zgicia i wyprostu oraz pneuma- prby unoszenia si, siadania w ku, czy nawet stopniowego
tyczn amortyzacj kocowej fazy wyprostu. Pynna i dokadna regulacja amortyzacji powoduje, e wstawania. Pamitaj jednak, e dla Twojego bezpieczestwa,
pacjent zdecydowanie sabiej odczuwa moment wyprostu kolana oraz kontaktu protezy z podoem. zwaszcza w pocztkowym okresie, prby te winny odbywa si
wycznie w asycie personelu medycznego czy rodziny. Jeli
Praca stawu 3A1000 charakteryzuje si du har- bdziesz mia jakiekolwiek trudnoci czy le si poczujesz w czasie
moni i pynnoci. Staw kolanowy jest odpowiedni pionizacji, powiniene to natychmiast zgosi. Stopniowo Twoja
dla bardzo szerokiej grupy uytkownikw ze wska- aktywno bdzie poprawiaa si, staniesz si bardziej mobilny. Na
zaniem na osoby rednio aktywne i aktywne. Dziki pocztku bdziesz przemieszcza si na wzku. Kolejnym etapem
systemowi pneumatycznemu moliwa jest dokadna bdzie nauka chodzenia przy pomocy balkonika czy podprki
regulacje prdkoci zgicia i wyprostu. Ten sam dwukoowej, a nastpnie dwch kul. Polegaj na specjalistach, w za-
system pneumatyczny odpowiada za efekt amorty- lenoci od Twoich potrzeb i moliwoci, dobior odpowiedni ro-
zacji wstrzsw i moe by regulowany niezalenie. dzaj sprztu oraz go dopasuj. Pocztkowo zalecane s wysze kule
pachowe, ktre dziki wikszej powierzchni kontaktu z ramionami
i tuowiem, zapewniaj lepsz stabilizacj. Kiedy otrzymasz swoj
pierwsz protez zaczniesz uywa kul okciowych. Kiedy bdziesz
ju swobodnie spacerowa z kulami okciowymi, naley odstawi
jedn z nich i zacz chodzi o jednej kuli. W miar postpw
Pocztki nauki chodzenia
rehabilitacji zamienisz kul na lask (jeli bdzie konieczna),
nigdy nie s atwe, ale satys-
a z czasem bdziesz mia szans na samodzielne chodzenie.
fakcja zwizana z samo-
dzielnym poruszaniem si
Opisalimy schemat procesu, ktry w zalenoci od Twoich mo-
rekompensuje wszelkie trudy.
Staw kolanowy Balance liwoci bdzie przebiega szybciej lub wolniej, by moe niektre
Produkowana przez rm OSSUR konstrukcja jako jedna z niewielu po- etapy zostan pominite, a inne bd wymagay od Ciebie wik-
tra pomc w przejciu przez wszystkie fazy rehabilitacji osoby po am- szej dawki determinacji, a na kocu odczujesz wielk satysfakcj,
putacji. Z tego powodu jest trafnym wyborem w przypadku osb e znw moesz chodzi.
wykonujcych swoj pierwsz protez bd mao aktywnych pacjentw.
Kolano Balance ma wbudowany zamek, ktry automatycznie blokuje Jedzenie, sen
funkcj zgicia kolana po jego cakowitym wyprostowaniu. Zamek ten Twj organizm potrzebuje czasu aby zregenerowa si i wrci do
mona czasowo bd denitywnie wymontowa by umoliwi nauk, formy sprzed operacji. Teraz wane jest aby dobrze spa i spoywa
Staw blokuje si automatycznie a nastpnie codzienn aktywno na zginajcym si kolanie. Nawet bez regularne penowartociowe posiki. Z powodu amputacji nie ma po-
pod obcieniem, a cylinder zamka kolano jest bardzo bezpieczne dziki blokadzie geometrycznej trzeby stosowania specjalnej diety, ale warto, aby bya ona urozmaicona
pneumatyczny umoliwia jak daj cztery osie pracy. Bezpieczestwo mona dodatkowo zwik- i lekkostrawna.
regulacje prdkoci zgicia szy dziki regulacji zmieniajcej pooenie osi pracy wzgldem siebie
i wyprostu. oraz ustawieniu wikszego wspomagania wyprostu. Staw kolanowy Ba- Jeli amputacja nastpia na skutek choroby, ktrej leczenie wymaga
lance wykonany jest ze stopu aluminium co sprawia, e jest bardzo lekki, specjalnych zalece ywieniowych np. cukrzyca, oczywicie w dalszym
a przy tym umoliwia zaopatrzenie osb o wadze nawet do 125 kg. cigu musisz przestrzega zasad sprzed operacji.

-6- -7-
 Powierzchnia WAVE, ktra
uatwia zginanie i prosto-
wanie stawu kolanowego.

Aspekt psychologiczny Lej Silikonowy DERMO

Stres, smutek czy gniew s normalnymi reakcjami po tak Materia uyty do wykonania tego leja silikonowego naley do najdelikat-
silnym przeyciu jak utrata koczyny. Wszystkie one s niejszych na wiecie. aden inny lejek nie potra tak kompleksowo zadba
naturalne i w efekcie prowadz do etapu akceptacji i nadziei. o skr kikuta jak lejek silikonowy DERMO. Dzieje si to rwnolegle z uzyska-
Pamitaj, e nie jeste jedyn osob po amputacji i nie niem doskonaego zawieszenia. Uytkownik protezy porusza si majc
zostae pozostawiony sam ze swoim problemem. pewno, e lejek silikonowy DERMO utrzymuje stabilnie protez na kikucie,
a jednoczenie chroni jego tkanki przed uszkodzeniem.
Tajemnic lejka DERMO jest system aktywnej ochrony skry, ktry skada si Lej DERMO w wersji
z kilku elementw: do poczenia z pinem.

DermoGel Silicone bardzo mikki materia, jeden z najbardziej delikatnych na

rynku. Chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi tkanki mikkiej i za-
Czas potrzebny do przystosowania si do nowych warunkw ycia jest rny dla rnych osb, pewnia doskonae zawieszenie.
natomiast sam proces przebiega wedug nastpujcych po sobie kolejnych etapw:
AloeVera substancja powszechnie uywana w przemyle kosmetycznym
Faza szoku odrzucanie choroby w efekcie dziaania zawiera m.in. dziewi podstawowych aminokwasw, substancje mineralne
mechanizmu zaprzeczenia, (makroelementy i mikroelementy), witaminy (w tym wszystkie z grupy B), Lej DERMO w wersji zawie-
Faza oczekiwania poprawy stanu zdrowia, enzymy oraz cukry. Aloe Vera dziaa na poziomie przemian komrkowych szenia podcinieniowego
Faza lamentu przekonanie, e wszystko stracone, i wpywa na funkcjonowanie caego organizmu.
Przeznaczony jest dla wymagany zawr i kapa
Faza obronna prawidowa id do przodu bez wzgldu na Wspomaga odywianie oraz procesy regeneracyjne
osb, ktre potrzebuj uszczelniajca.
inwalidztwo (stawianie nowych celw, realizowanie nowych zada), komrek.
Faza akceptacji i przystosowania maksymalnej ochrony
kikuta (kikuty bdce Wazelina ma dziaanie natuszczajce i ochronne.
wynikiem urazw, ko- Skutecznie zapobiega wysuszaniu skry. Doskonale
ciste, z du iloci blizn, regeneruje wysuszony naskrek.
W zalenoci od wielu czynnikw, midzy innymi Twojej kondycji psychicznej czy wsparcia ze strony z przeszczepami skry).
najbliszych, wymienione powyej etapy mog przebiega szybciej lub wolniej i moesz odczuwa rne Aktywno niska i rednia Konstrukcj leja DERMO uzupenia zintegrowana siatka
ich nasilenie. Niezalenie od swojego przebiegu, proces psychicznego przystosowania si do ycia z pro- uytkownika, co oznacza, stabilizujco-wzmacniajca, ktra zapobiega rozci-
tez, koczy si faz akceptacji i nadziei. e w leju tym mona ganiu wzdunemu lejka podczas chodzenia, oraz ma- Lej DERMO w wersji SEAL-IN
funkcjonowa wykonujc teria, ktrym z zewntrz pokryty jest lejek Supplex zawieszenia podcinienio-
W niektrych szpitalach pracuj psychologowie lub specjalnie przeszkolone osoby, ktre mog pomc codzienne obowizki do- zwikszajcy trwao i uatwiajcy zakadanie i ci- wego wymagany zawr.
Ci upora si z problemami natury psychicznej. Jeli czujesz, e potrzebujesz takiej pomocy zapytaj o to mowe i te zwizane ganie leja. Lej produkowany jest w grubociach 3 mm
w swoim szpitalu. Pomc moe rwnie rozmowa z osob, ktra wczeniej przesza amputacj i naj- z aktywnoci zawo- i 6 mm (dla bardzo kocistych i wraliwych kikutw). Lej
prawdopodobniej najlepiej zrozumie Twoje rozterki. Niestety w naszym kraju do tej pory nie funkcjo- dow. Nie jest to produkt Dermo wystpuje take w wersji Seal-In z membran
nuje adna organizacja dla osb po przebytych amputacjach. przeznaczony dla osb, uszczelniajc, ktra umoliwia wykonanie protezy go-
Aby uatwi wymian informacji pomidzy osobami po amputacjach, z dniem 1 sierpnia 2007 zainau- ktrych hobby lub praca leni z zawieszeniem podcinieniowym. Moe by wy-
gurowalimy forum internetowe na pierwszym w Polsce portalu powiconym w caoci osobom po zwizane s z duymi posaony w warstw WAVE, ktra uatwia zginanie
amputacjach koczyn dolnych www.amputowani.pl. przecieniami. i prostowanie stawu kolanowego.

-8- -9-
 Lej TF Seal-InX5
pi membran
uszczelniajcych
przeznaczony Zawieszenie protezy uda i goleni Kikut
do amputacji na za pomoc lejw silikonowych Seal-In i Seal-In X5 Ta cz koczyny bdzie stykaa si z lejem protezowym
poziomie uda. Technologia Seal-In czy w sobie bardzo dobrze przyjty przez uytkow- i w duej mierze od stanu kikuta bdzie uzalenione wykorzystanie
nikw protez system ochrony tkanek kikuta za pomoc lejka silikonowego moliwoci jakie daje proteza, a co si z tym wie sukcesywne
oraz zawieszenie protezy na podcinienie. Silikon jest materiaem, ktry odzyskiwanie sprawnoci. Zazwyczaj po amputacji zakadany jest
dziki swojej konsystencji bardzo dobrze integruje si ze skr rozkadajc sztywny opatrunek np. gipsowy, ktry spenia kilka funkcji za-
przy tym wszelkie naciski leja na kikut na wikszej powierzchni. Proteza bezpiecza ran przed infekcj, przyspiesza jej gojenie, zapobiega
staje si wtedy zdecydowanie bardziej komfortowa, gdy silikon niweluje przykurczom, ponadto wpywa na zmniejszanie obrzku i stop-
tarcie powstajce midzy skr a lejem protezowym oraz zmniejsza ucisk niowe formowanie kikuta. We wczesnym okresie pooperacyjnym
wystajcych elementw kostnych kikuta na cianki leja. kikut moe by opuchnity, bolesny i wraliwy. Jest to zjawisko nor-
malne i nie powinno wywoywa niepokoju, w miar upywu czasu
Okrelenie Seal-In oznacza e lej silikonowy wyposaony jest w mem- znika obrzk i bl, a gojce si rany staj si coraz mniej wraliwe.
brany uszczelniajce (jedn Seal-In, lub pi Seal-In X5), dziki ktrym Stosunkowo krtki kikut
moemy uzyska podcinienie w leju protezowym. Jest wielu uytkow- goleni prawidowo
Membrany nikw protez, ktrzy chcieliby skorzysta z dobrodziejstwa lejw siliko- uformowany.
dziaaj jak tok nowych ale maj na tyle dugie kikuty, e typowe rozwizanie oparte na
wypychajc zamku na pin nie w chodzi w gr z uwagi na brak miejsca w protezie na Czsto zdarza si, e pacjenci przez duszy czas po operacji
na zewntrz zamontowanie zamka. Dziki technologii Seal-In take ta grupa moe odczuwaj bl, drtwienie, swdzenie czy maj wraenie poruszania
powietrze samodzielnie przekona si jak wygodne i bezpieczne jest zawieszenie czci zycznie ju nieistniejcej, amputowanej koczyny. Zjawisko
i wytwarzajc oparte na leju silikonowych. Podczas wkadania kikuta z naoonym to okrelane jest mianem blu fantomowego. Odczucie to utrzymuje
w ten sposb lejem silikonowym do leja protezowego wypychamy na zewntrz po- si przez pewien czas, lecz jest coraz mniej intensywne.
w leju przez zawr podcinieniowy cae powietrze i w ten sposb wytwarza si Wspczesna medycyna dysponuje wieloma metodami walki
podcinienie. podcinienie stanowice bardzo dobre zawieszenie. Dziki temu, e pod- z blem, std te, jeli przez duszy czas po operacji bdziesz
cinienie dziaa midzy twardym lejem protezowym a silikonem, skra Kikut przemieszczajcy si
odczuwa silny bl, niezalenie zyczny czy fantomowy, naley
kikuta nie jest naraona na uszkodzenia mechaniczne. w leju protezowym naraony
zgosi ten problem lekarzowi.
jest na uszkodzenia mecha-
Do wyboru mamy kilka rodzajw lejw silikonowych z technologi Seal-In: niczne, dlatego wane jest
Hartowanie kikuta oraz jego formowanie to bardzo wane czynnoci,
Dermo Seal-In doskonaa ochrona tkanek kikuta dziki aktywnemu systemowi ochrony skry. Jedna jego hartowanie oraz dobre
w ktrych powiniene bra aktywny udzia. Po wstpnym instruktau
membrana uszczelniajca. dopasowanie leja protezo-
powiniene opanowa samodzielne wykonywanie tych czynnoci.
TT Seal-In X5 Bardzo uniwersalny lej na kikuty goleni, ktry chroni i stabilizuje tkanki kikuta. Pi membran wego.
Lej TF Seal-In uszczelniajcych.
jedna TF Seal-In X5 Bardzo uniwersalny lej na kikuty uda, ktry chroni i stabilizuje tkanki kikuta. Pi membran Hartowanie kikuta ma na celu zmniejszenie wraliwoci skry i tkanek kikuta na dotyk, tarcie i ucisk leja
membrana uszczelniajcych. Wystpuje w dwch ksztatach cylindrycznym i stokowym w zalenoci od ksztatu kikuta. protezowego. Polega na stopniowej zmianie bodcw i zwikszaniu siy ich stosowania. Aby osign ten
uszczelniajca TF Seal-In Bardzo uniwersalny lej na kikuty uda, ktry chroni i stabilizuje tkanki kikuta. Jedna membrana efekt mona stosowa naprzemienne prysznice zimne i ciepe, tarcie rcznikiem a nastpnie stopniowo
przeznaczony uszczelniajca. Wystpuje w dwch ksztatach cylindrycznym i stokowym w zalenoci od ksztatu kikuta. coraz bardziej szorstkimi tkaninami, opieranie kikuta o coraz twardsze podoe koczc na nierwnych
do amputacji twardych powierzchniach np. woreczku z grochem. Pamitaj, e sia, z jak opierasz kikut o podoe nie
na poziomie Wicej informacji o produktach rmy Ossur moesz znale na stronie: moe powodowa blu i wpywa negatywnie na ran pooperacyjn. Bardzo wanym efektem tych
uda. www.ortocentrum.com.pl czynnoci jest przywrcenie czucia gbokiego, ktre pozwoli Ci lepiej sterowa protez.

- 10 - - 11 -
Lej protezowy Stopa protezowa ECHELON
Lej protezowy wykonany w zakadzie ortopedycznym jest dokadnym odwzorowaniem ksztatu kikuta, Stopa ECHELON jest poczeniem sprawdzonej
a tendencja kikuta do zmiany swojej objtoci stanowi jeden z najwikszych problemw w protezowaniu. konstrukcji z wkna wglowego (trjpunktowy
Po amputacji na skutek przecicia, a nastpnie zszycia naczy zaburzony zostaje naturalny obieg krwi system podporu, funkcja amortyzatora, cyrkulacja
i pynw zjologicznych. Zaburzona cyrkulacja pynw ustrojowych, jak rwnie obrzk pooperacyjny energii, aktywne odbicie od podoa) oraz stawu
sprawiaj, i kikut w tym czasie ma tendencj do zmiany swojej objtoci. Pod wpywem grawitacji w dole hydraulicznego, ktry wprowadza do funkcji stopy
kikuta gromadz si pyny ustrojowe. Twj organizm stopniowo zacznie sobie radzi z wypompowa- pojcie lepkosprystoci (bardzo mikkiej pracy
niem ich do gry dziki rosncej aktywnoci pozostaych mini kikuta (tzw. pompa miniowa). Gdy stopy, ktra jednak w adnym momencie nie wydaje
pooysz si i Twoje ciao nie bdzie ju musiao pokonywa siy cienia, cz zalegajcych pynw si niestabilna).
zostanie usunita i obwd kikuta si zmniejszy. W momencie, gdy znw wstaniesz, sytuacja si powtrzy,
pyny ustrojowe spyn w d, a kikut powikszy swoj objto. Lej protezowy ma pewn tolerancj
zmian obwodowych kikuta, lecz sama zjologia tu nie wystarczy i naley zastosowa jedn z metod
Staw skokowy stopy
formowania kikuta, aby bez problemu korzysta z protezy. Trwae zaleganie pynw w dole kikuta moe
ECHELON pozwala na
doprowadzi do patologicznego zgrubienia zwanego kolbowatoci, ktra czyni kikut niemoliwym do
pynne dopasowanie
wygodnego zaprotezowania.
si stopy do pochyoci.
Tradycyjn metod formowania kikuta do protezowania oraz redukcji obrzkw jest odpowiednie
bandaowanie. Pamitaj, e nie powiniene zaprzestawa bandaowania kikuta po odebraniu protezy.
Wtedy naley bandaowa kikut na noc przynajmniej przez kilka tygodni po odebraniu protezy. Dziki precyzyjnym zaworom hydraulicznym moemy wyregulowa opr zgicia podeszwowego
W poradniku na marginesie znajdziesz rysunki pokazujce sposb bandaowania kikuta bandaem (w zakresie 6 stopni) i niezalenie zgicia grzbietowego (w zakresie 3 stopni). Dziki temu stopa
elastycznym. Najczciej uywa si bandaa o szerokoci 10 i 12 cm, ale to technik ortopeda lub zjote- rozpoznaje nachylenie terenu po jakim porusza si uytkownik i ustawia si tak, aby chd by jak
rapeuta powinien wybra dla Ciebie banda o optymalnej szerokoci. najbardziej bezpieczny i wygodny.

Ta fukcja jest szczeglnie wana kiedy wchodzi si bd schodzi z wzniesienia lub porusza si po schodach.
Podczas chodzenia uytkownik ma wra-
Rysunki przedstawiaj sposb, enie, e stopa po zetkniciu pity z ziemi
w jaki lej protezowy obejmuje kikut. mikko ukada si do podoa, zapewniajc
cianki leja uksztatowane s w taki szybkie i kontrolowane pene podparcie.
sposb, aby z jednej strony zapewni Schodzc po pochyoci duo szybciej uzy-
stabilizacj tkanek mikkich i twardych skuje sie rwnowag, przez co chd staje si
kikuta, a z drugiej minimalizowa bardziej komfortowy. Wchodzc na pochy-
wraenie ucisku na wraliwe o, dziki pracy stopy, nie odczuwa si na-
czci koczyny. ciskw na kikut, ktre zazwyczaj towarzysz
tej czynnoci.

Schemat leja Schemat leja Wicej informacji o produktach

przy amputacji przy amputacji rmy Blatchford moesz znale na stronie:
w obrbie uda. w obrbie podudzia. www.ortocentrum.com.pl

- 12 - - 13 -
 Stopa protezowa Assure EVO Formowanie kikuta
Firma Ossur zaprojektowaa i wprowa- Jak w kadej dziedzinie tak i tu pojawiaj si nowe rozwizania. Zamiast
dzia now stop protezow z myl dosy kopotliwego bandaowania mona stosowa odpowiednio do-
o osobach, ktre wykonuj swoj brane (przez zjoterapeut bd technika ortoped) poczoszki kiku-
pierwsz protez, pragncych nauczy towe, bd te powszechnie stosowan na caym wiecie metod
si prawidowego chodu oraz osb kompresji silikonowymi lejkami pooperacyjnymi. Silikon jest jednym
mao i rednio aktywnych. z najbardziej biozgodnych materiaw stosowanych w medycynie std
te bez problemu mona go stosowa w krtkim czasie po operacji.
Flex Foot Assure EVO jest stop wyko-
nan z wkna wglowego, ktra po- Pamita o odpowiednim pielgnowaniu kikuta naley take wtedy, Powysze czynnoci naley
zwala na zwikszenie dynamiki chodu, kiedy wymiary i ksztat kikuta ustabilizuj si ju na tyle, e moliwe powtarza a do uzyskania
a tym samym wasnej aktywnoci. bdzie wykonanie protezy tymczasowej. Waciwa higiena i czste kon- efektu widocznego na
Stopa przy kadym kroku magazynuje trole stanu tkanek powinny sta si rutyn. Szczeglnie w pierwszym rysunku poniej.
energi powsta podczas obciania okresie uytkowania protezy, kiedy istnieje spore ryzyko nagej zmiany
pity, w dalszym etapie pomaga wymiarw koczyny, warto jest pamita o kilku sposobach mogcych
w przejciu na przodostopie, a na uchroni tkanki kikuta przed uszkodzeniem.
kocu wspomaga odbicie z podoa.
Zamontowany w czci pitowej poli-
uretanowy zderzak peni funkcj amor-
tyzacyjn, co zmniejsza obcienia Poczoszki komfortowe
tkanek szczeglnie w przypadku osb Najczciej stanowi one poczenie baweny i silikonu. Wierzchni warstw zawsze stanowi bawena,
po amputacji naczyniowej czy diabe- ktra czy si z silikonem lub elem stanowicym kolejn warstw poczoszki. S poczoszki, ktre
tykw. stykaj si z ciaem wanie poprzez warstw elu lub silikonu oraz takie, w ktrych istnieje kolejna
warstwa baweny i to wanie ona przylega do skry kikuta. Takie rozwizanie dziki uyciu silikonu
Cz podeszwowa stopy Assure EVO bd elu chroni przed otarciami nawet wtedy, gdy dojdzie do niewielkich zmian obwodowych
jest poszerzona by zapewni jak naj- kikuta. Naley jednak pamita, e nie powinno si stosowa na raz wicej ni jedn poczoszk kom-
lepsz stabilizacj podczas chodzenia, fortow. Wbrew pozorom zbyt mikkie wycielenie leja sprawi, e proteza bdzie wydawa si
a sama stopa jest bardzo lekka dziki niestabilna i utrudni wykonanie nastpnego leja.
zastosowanym materiaom.

Ze stop z wkna wglo-

wego ASSURE EVO co- Wicej informacji o produktach
dzienne czynnoci nie rmy Ossur moesz znale na stronie:
nastrczaj ju takich trud- www.ortocentrum.com.pl Poczoszki silikonowe komfortowe rmy Streifeneder
noci!
- 14 - - 15 -
Rysunki przedstawiaj sposb
bandaowania kikuta uda
przy pomocy bandaa
elastycznego. Stosujc si Stopa Elation w wersji
do rysunkw zgodnie z ich z adaptorem piramidowym
kolejnoci zabezpieczysz
swj kikut przed obrzkami
Kosmetyki do pielgnacji kikuta Stopa protezowa Elation
i nadasz mu waciwy ksztat.
Oczywicie do utrzymywania protezy i kikuta w dobrym stanie zobowi- Elation jest stop, ktra szczeglnie skupi
zani s wszyscy uytkownicy protez ale w przypadku osb, ktre uywaj uwag kobiet. Dziki systemowi pozwala-
lejkw komfortowych wykonanych z silikonu oraz z innych materiaw jcemu w szybki i bardzo prosty sposb
jest to szczeglnie wane, aby dbay o higien kikuta jak i protezy. Pomc regulowa wysoko obcasa przez uyt-
im w tym mog specjalnie opracowane zestawy kosmetykw, ktre kownika, mona w danej chwili nosi wy-
z jednej strony s bardzo delikatne i nie powoduj podranie, a z drugiej, brane obuwie do wysokoci 5 cm obcasa
daj optymaln ochron i regeneracj naraonej na uszkodzenia mecha- lub wygodnie chodzi boso. Wystarczy
niczne skrze kikuta. nacisn przycisk i ustawi wygodn dla
siebie pozycj.
Do najpopularniejszych produktw z tej grupy nale: Chusteczki do mycia
Chusteczki jednorazowe szwedzkiej rmy CENTRI nasczone s kikuta i dezynfekcji leja Za taki stan rzeczy odpowiada bardzo dys-
delikatnym alkoholem oraz substancjami grzybobjczymi i bakteriobj- protezowego. kretny system hydrauliczny zamontowany
czymi. S wygodne w uytkowaniu, mona je mie zawsze przy sobie w stopie.
niezalenie od tego, gdzie i w jakiej sytuacji si znajdziemy.
Obcas regulowany
Zestawy kosmetykw rmy OSSUR w skad ktrych wchodz: Wysoko od 0 do 5 cm.
- agodne mydeko w pynie
- tonik do stosowania na noc Stopa Elation w wersji
- agodny alkohol w sprayu do dezynfekcji leja protezowego z adaptorem zaciskowym
i zakadania protezy wykonanej w technologii Seal-In. Stopa Elation posiada take staw jednoosiowy
z rnej twardoci elementami roboczymi oraz
Precyzyjne i wygodne zakadanie protezy rdze wkna wglowego, poprawiajcy dyna-
Szczeglnie uytkownicy protez uda powinni zwrci uwag na proces Zestaw kosmetykw mik chodu. Estetyczny wygld oraz oddzielny
wkadania kikuta do leja protezowego. Nieprawidowo umiejscowiony do pielgnacji kikuta paluch sprawiaj, e stopa wietnie nadaje si do
kikut uniemoliwi korzystanie z protezy w sposb waciwy, a dodatkowo i leja protezowego. otwartego obuwia typu sanda. Chd w stopie jest
moe przyczyni si do uszkodze skry. Istnieje kilka rozwiza, dziki pynny i bardzo wygodny, a wkno wglowe
ktrym kikut moe by wprowadzony do leja rwnomiernie, a wszystkie pozwala na odzyskanie czci energii podczas
jego tkanki znajd swoje miejsce w leju. odbicia z palcw.

Przykadem jest pokazany na zdjciu rkaw do zakadania protezy uda,

ktry idealnie spenia swoj rol.

Wicej informacji o produktach rmy Ossur

Rkaw do zakadania moesz znale na stronie: Obcas regulowany
protezy uda. www.ortocentrum.com.pl Wysoko od 0 do 5 cm.

- 16 - - 17 -
 Wymiana leja protezowego
Stopa protezowa Ciar i zawieszenie caej protezy odtd bd spoczyway na kikucie.
W zwizku z nieustann prac tej czci koczyny sukcesywnie b-
EPIRUS i ESPRIT
dzie on zmienia swj ksztat i wymiary. Std te minimum co 3 lata
(zgodnie z refundacj Narodowego Funduszu Zdrowia), powiniene
Epirus
zgosi si do zakadu ortopedycznego celem werykacji poprawnoci
Stopa Epirus jest poczeniem konstrukcji
dopasowania leja i ewentualnie wykonania nowej protezy.
z wkna wglowego opartej na charak-
terystycznym trjpunktowym systemie
Pamitaj take, e po upywie osiemnastu miesicy od odebrania pro-
podparcia rmy Blatchford oraz wielo-
tezy z zakadu ortopedycznego przysuguje Ci prawo do wykonania
osiowego stawu skokowego. Modu stopy
naprawy, za ktr zapaci NFZ. Kwota refundacji naprawy protezy to
jest zaczerpnity z konstrukcji poprzed-
zazwyczaj 30% kwoty jak NFZ zapaci za now protez.
niczki-stopy Esprit.
Lej protezowy, ktry
jest odzwierciedleniem Zbyt dugie uytkowanie leja, ktry w zwizku ze zmianami kikuta,
Zamontowany w grnej czci staw sko-
ksztatw i wymiarw nie jest ju dla Ciebie odpowiedni, moe skutkowa znacznym zwik-
kowy dodaje do tej sprawdzonej kon-
Esprit kikuta, zabezpiecza go szeniem Twojego wysiku potrzebnego do utrzymania protezy na
Staw skokowy wspomaga strukcji znacznie zwikszon ruchomo
Esprit jest sprawdzon stop z wkna w- przed uszkodzeniami kikucie, otarciami czy nawrotem obrzkw.
chd po rnego rodzaju stopy. Element ten jeszcze lepiej dostoso-
glowego w ofercie angielskiej rmy Blatch- mechanicznymi.
terenie. wuje stop do nierwnoci terenu, za-
ford. Charakterystycznym rozwizaniem
pewniajc wczeniejszy peen kontakt
konstrukcyjnych stp tej marki jest nieza-
stopy z podoem, zwikszajc przy tym
lene poczenie pity oraz przodostopia,
poziom bezpieczestwa uytkownika.
co w rzeczywistoci potwierdza przepro-
Bardzo duy zakres ruchomoci stawu
wadzone badania dajc dodatkow amor-
zwiksza komfort i estetyk chodu.
tyzacj i przekazanie energii podczas
przejcia na palce. W praktyce uytkownik
w zalenoci od siy nacisku na podoe Kikut po amputacji moe ustawia
otrzymuje proporcjonalny efekt odbicia si w przykurczu, czyli patolo-
dynamicznego stopy. Dziki rozdzielnej gicznym utrwalonym zgiciu w sta-
konstrukcji przodostopia cz przyrod- wach. Dlatego jak najwczeniej, pod
kowa i zewntrzna stopy pracuj nieza- opiek terapeuty, naley przystpi
lenie. Oddzielne palce zapewniaj lepsz do stosowania prolaktyki przykur-
adaptacj do nierwnoci terenu (nierwny czw poprzez stosowanie terapii
chodnik czy pokonywanie terenw kamie- uoeniowej. W przypadku ampu-
nistych). Stopa dobierana jest indywidu- tacji uda unika naley dugotrwa-
ego leenia i siedzenia z kikutem Przebywanie po amputacji
alnie do wagi i aktywnoci uytkownika.
zgitym czy odwiedzionym w stawie w pozycjach utrwalajcych
biodrowym. W przypadku amputacji przykurcze w stawach zawsze
Dziki elementom z wkna podudzia, kikut w miar moliwoci utrudnia i wydua proces
wglowego stopa wietnie Wicej informacji o produktach rmy Blatchford powinien by wyprostowany rehabilitacji. Rysunki pokazuj,
dopasowuje si do podoa. moesz znale na stronie: www.ortocentrum.com.pl w stawie kolanowym. jak nie naley postpowa.

- 18 - - 19 -
 Terapia uoeniowa Propozycje wicze
Na rysunkach przedstawiono sposoby uoenia kikuta zapobiegajce powstawaniu przykurczw.
Amputacja podudzia
Lec na plecach z rkoma przy ciele unie gow Lec na brzuchu z rkoma na plecach unie jedno-
Amputacja uda by dotkn brod do klatki piersiowej. Nie czenie gow, klatk piersiow i obie nogi.
Woreczek wypeniony piaskiem na poladku po Woreczek wypeniony piaskiem uoony obok kikuta odrywaj barkw od podoa.
stronie amputowanej zapobiegnie powstawaniu po stronie zewntrznej zapobiegnie powstawaniu
przykurczu zgjciowego w stawie biodrowym. przykurczu odwiedzeniowego w stawie biodrowym.

Amputacja podudzia
Rcznik zoony w kostk podoony pod udo, Woreczek z piaskiem uoony blisko amputowanej
kiedy leysz na brzuchu sprawia, e kolano nogi, kiedy leysz na plecach moe uchroni Ci przed
i biodro s wyprostowane. przykurczem odwiedzeniowym w stawie biodrowym.
Oprzyj kikut na woreczku wypenionym piaskiem Lec na brzuchu przenie obie rce nad podoem
lub grochem i prbuj zgi nog w kolanie. ruchem, ktry przypomina pywanie abk.

Z uwagi na ograniczenie Kiedy siedzisz, warto jest podoy pod amputowan koczyn
wynikajce ze standardowej jaki paski przedmiot (maa deseczka owinita w rcznik), by
dugoci bandaa, naley utrzyma w ten sposb wyprostowany kikut.
uywa dwch banday.
Oprzyj kikut na woreczku wypenionym piaskiem
Fizjoterapeuta ustali harmonogram procesu Twojej rehabilitacji, ktrej celem jest odzyskanie maksymalnej
lub grochem i prbuj zgi nog w kolanie.
moliwej sprawnoci i powrotu do poziomu ycia jak najbardziej zblionego do tego, ktry mia miejsce
przed amputacj. Plan ten jednak musi by modykowany na kadym etapie i dostosowany do Twoich
aktualnych moliwoci. Twoja wytrwao, czste i dokadne wykonywanie wicze ma decydujcy wpyw
na to, kiedy znw zaczniesz samodzielnie chodzi. Celem wicze jest zapobieganie przykurczom stawowo-
miniowym zarwno w kikucie, w zdrowej nodze i tuowiu. Musisz pamita, e cae Twoje ciao musi
odzyska rwnowag i skompensowa sobie funkcje amputowanej nogi. W duym stopniu efekt
i skuteczno rehabilitacji jest uzaleniona od Twojego zaangaowania na poszczeglnych jej etapach.
Wskazane jest jak najszybsze wykonanie pierwszej protezy jednak musz by spenione pewne kryteria:

wygojony i w miar uformowany kikut

umiejtno i sia do duszego stania oraz chodzenia o kulach czy balkoniku
psychiczna akceptacja protezy

- 20 - - 21 -
Lec na brzuchu po splecione donie na karku Lec na brzuchu oprzyj kikut na woreczku wype- Amputacja uda
i unie okcie nie odrywajc gowy od podoa. nionym piaskiem lub grochem i prbuj wyprostowa Lec na plecach (z podoonym pod kikut zwi- Lec na plecach unie biodra pamitajc, by nie
nog w kolanie. nitym rcznikiem lub woreczkiem z piaskiem), odrywa ramion od podoa.
unie biodra i maksymalnie wyprostuj kikut.

Lec na boku, oprzyj zdrow nog o aweczk Lec na boku, oprzyj amputowan nog na wo- Do tego wiczenia dobrze jest wykorzysta Lec na plecach unie biodra pamitajc, by nie
(nie wysz ni Twoje biodra w tej pozycji), reczku wypenionym piaskiem (kikut nie moe by elastyczn tam, Lec na plecach odwodzimy odrywa ramion od podoa. Nastpnie skr biodro
a kikut o woreczek wypeniony piaskiem. wyej ni Twoje biodra w tej pozycji). i przywodzimy kikut przeciwdziaajc sile tamy do wewntrz.
elastycznej.

Unie biodra, cay czas opierajc kikut na wo- Unie biodra, cay czas opierajc kikut na woreczku Powysze czynnoci naley
reczku z piachem. z piachem. powtarza, a do uzyskania
efektu widocznego na
rysunku poniej.

Lec na boku na stronie nieamputowanej, u rk wzdu tuowia. Nastpnie staraj si, nie odrywajc
rki od tuowia, obniy j maksymalnie.

- 22 - - 23 -
Aktywno i sprawno
uytkownika protezy
Indywidualne potrzeby uytkow-
nika protezy, jego waga oraz
aktywno s obecnie podstawo- Oprzyj kikut na woreczku wypenionym piaskiem Lec na plecach z rkoma przy ciele unie gow, Do tego wiczenia dobrze jest wykorzysta ela- Lec na boku na stronie nieamputowanej, u rk
wymi czynnikami, ktre bierze si lub grochem i prbuj wyprostowa nog w biodrze. by dotkn brod do klatki piersiowej. Nie odrywaj styczn tam. Lec na plecach, prostujemy wzdu tuowia. Nastpnie staraj si, nie odrywajc
pod uwag przy doborze barkw od podoa. kikut przeciwdziaajc sile tamy elastycznej. rki od tuowia, obniy j maksymalnie.
elementw, z ktrych bdzie
wykonana proteza. Warto zatem
wiedzie, na czym polega podzia
na rne stopnie aktywnoci, Aktywno wysoka osoby
jak i to, na jakim poziomie doskonale radzce sobie
mona znale siebie w tej z wszystkimi przeszkodami
klasykacji. terenowymi (schody, strome
wzniesienia, nieregularnie
uksztatowany teren).
Najczciej s to osoby czynne
zawodowo, ktrych rytm dnia
codziennego nie odbiega
Aktywno niska osoby poru- Lec na brzuchu cignij (napnij) poladki Lec na brzuchu przenie obie rce nad podoem od wikszoci spoeczestwa.
szajce si gwnie w pomiesz- i wytrzymaj tak siedem sekund. ruchem, ktry przypomina pywanie abk. Mog uprawia rekreacyjnie
czeniach zamknitych, bardzo sport.
czsto korzyst aj z zaopatrzenia
typu laski, kule, balkoniki itp., na
Lec na boku, opieramy amputowan nog na Lec na boku, opieramy zdrow nog o aweczk
zewntrz wychodz tylko na
woreczku wypenionym piaskiem (kikut nie (nie wysz ni Twoje biodra w tej pozycji), a kikut
krtkie spacery.
moe by wyej ni Twoje biodra w tej pozycji). o woreczek wypeniony piaskiem.

Aktywno bardzo wysoka

Lec na brzuchu z rkoma na plecach unie do tej grupy nale wszystkie
jednoczenie gow, klatk piersiow i obie nogi. osoby o aktywnoci wysokiej,
Aktywno rednia osoby ktre uprawiaj sport czciej ni
swobodnie poruszajce si trzy razy w tygodniu, maj
na otwartym terenie, radzce Unosimy biodra, cay czas opierajc kikut na Unosimy biodra, cay czas opierajc kikut na wo- hobby bd zawd zwizany
sobie z typowymi przeszkodami woreczku z piachem. reczku z piachem. z wystpowaniem duych
terenowymi jak schody, przecie (jazda na nartach,
krawniki. skoki spadochronowe, regularne
Zazwyczaj poruszaj si z jedn dwiganie duych ciarw).
prdkoci, jeli s czynne
zawodowo, to jest to zazwyczaj
praca niewymagajca duej
siy i sprawnoci zycznej.

- 24 - - 25 -
Przygotuj si do Proteza tymczasowa przy
rozmowy z protetykiem amputacji goleni wykonana
Jednym z najwaniejszych wytycznych z krajowych elementw.
protetyki jest to, e nie ma dwch Lec na brzuchu oprzyj kikut na woreczku Lec na brzuchu po woreczek wypeniony Protezy koczyn dolnych
takich samych pacjentw i do kadego wypenionym piaskiem i prbuj zgi nog piaskiem na kikucie i sprbuj unie woreczek lec Jeli w Twoim przypadku amputacja miaa miejsce niedawno, to pewnie nie wiesz jeszcze zbyt wiele
trzeba podej bardzo indywidualnie. w biodrze. w tej pozycji (nie odrywaj miednicy od podoa). o protezach. Jeli natomiast uywasz ju protez to by moe nie dotary do Ciebie informacje o nowych
Zbierajc informacje o dugoci i ksztacie
moliwociach protezowania, jakie pojawiy si w Polsce na przestrzeni ostatnich kilku lat. Mamy
kikuta, wadze pacjenta, jego aktyw-
nadzieje, e w obu przypadkach interesujce bd informacje, ktre znajdziesz poniej.
noci, a nawet o jego zainteresowaniach,
Pierwsza zrobiona dla Ciebie proteza niezalenie od tego, z jakich elementw wykonana, bdzie pro-
protetyk tworzy obraz przyszego uyt-
tez tymczasow. W niektrych przypadkach tymczasowe (posu Ci tylko kilka miesicy) bd
kownika protezy.
wszystkie elementy protezy, a czasami wymianie ulegnie jedynie lej protezowy.
Pamitaj, e proteza od momentu
Dzieje si tak dlatego, e w pierwszym okresie noszenia protezy bardzo zmieniaj si wymiary i ksztat
amputacji staje si nieodcznym ele-
kikuta, a take zwiksza si Twoja sprawno i oczekiwania od protezy. Po upywie kilku miesicy
mentem Twojego ycia, a co za tym
(zazwyczaj 6-8) wymiary twojego kikuta na tyle mocno odbiegaj od wymiarw leja protezowego, e
idzie naprawd warto jest zastanowi
chodzenie w nim staje si niewygodne a nawet niebezpieczne (moliwo powstawania uszkodze
si, jak chciaby, aby to ycie wygl-
tkanki mikkiej, mniejsza stabilizacja kikuta). To wanie jest moment, aby zmieni protez tymczasow Przykadowa proteza denitywna
dao. Protetyk wykorzysta najlepiej jak
na protez denitywn (sta). przy amputacji uda. W swojej
potra swoja wiedz i umiejtnoci,
Lec na boku oprzyj zdrow nog o aweczk Lec na boku oprzyj amputowan nog na wo- Proteza denitywna bdzie Ci suy nieporwnanie duej ni proteza tymczasowa, dlatego postaramy konstrukcji zawiera lej silikonowy,
aby zbudowa dla Ciebie moliwie naj-
(nie wysz ni Twoje biodra w tej pozycji), reczku wypenionym piaskiem (kikut nie moe by si opisa, z czego si skada i scharakteryzowa rol poszczeglnych jej elementw. staw kolanowy siedmioosiowy,
lepsz protez. Mwic czego oczeku-
a kikut o woreczek wypeniony piaskiem. Wcinij wyej ni Twoje biodra w tej pozycji). Wcinij kikut Niemal kada proteza koczyny dolnej musi zawiera w swojej konstrukcji lej protezowy oraz stop amortyzator wzduny i skrtny
jesz moesz bardzo pomc mu w jego
kikut w woreczek i wytrzymaj w tej pozycji w woreczek i wytrzymaj w tej pozycji 7 sekund. protezow. Niezalenie od tego, na jakiej wysokoci dokonana zostaa amputacja te dwa elementy pro- oraz dynamiczn stop z wkna
pracy. Jeli masz jakie marzenia, hobby,
7 sekund. tezy niemal zawsze s obecne. Tak si rwnie skada, e s to najwaniejsze elementy kadej protezy. wglowego.
zawd, ktry chciaby nadal wyko-
Lej kikutowy jest w protezie elementem czcym ciao z pozostaymi komponentami protezy. Z tego
nywa nie rezygnuj z nich jeli wcze-
powodu powinien by bardzo dobrze dopasowany do ksztatw kikuta, ktry powinien czu si w nim
niej nie podejmiesz prby ich realizacji.
wygodnie, ale take bardzo pewnie i stabilnie. Idealna sytuacja jest taka, kiedy lej moe by tak dobrze
Tego, e bdziesz funkcjonowa w pro-
dopasowany, e stanowi zawieszenie dla caej protezy. Proteza utrzymuje si na nim bez adnych
tezie nie da si zmieni, ale na pewno
dodatkowych pasw. Niestety nie jest atwo wykona taki lej, poniewa wymaga to okrelonej dugoci
da si Twoj protez tak zbudowa,
i sprawnoci kikuta. Jeli kikut bdzie zbyt krtki lub sabo uminiony taka forma zawieszenia bdzie
aby pomagaa Ci w realizacji Twoich
niemoliwa.
planw.
Jeli protetyk bdzie wiedzia czego
oczekujesz od swojego zaopatrzenia, Przykad leja protezowego. Od kilku lat w Polsce do stpny jest system
bdzie mg doradzi Ci optymalny W tym przypadku lej zawieszenia protezy wykorzystujcy lejki kom-
Do tego wiczenia dobrze jest wykorzysta elastyczn tam. Lec na plecach zginamy kikut
wybr komponentw, z ktrych bdzie protezy uda wykonany fortowe wykonane z silikonu, elu bd poliure-
przeciwdziaajc sile tamy elastycznej.
wykonana. Jeli masz ju dowiad- z materiau termoplastycz- tanu. Taki system gwarantuje, e kikut nie
czenie jako uytkownik protezy za- nego i wkna wglowego. przemieszcza si wzgldem leja protetycznego,
stanw si, z czego jeste zadowolony, ma zapewnion ochron przed uszkodzeniami
a co Ci w niej przeszkadzao protetyk mechanicznymi, i co najwaniejsze proteza jest
wykorzysta te informacje, by Twoja niemal zespolona z uytkownikiem, co za-
nowa proteza bya jeszcze bardziej pewnia mu bezpieczestwo, stabilizacj i do-
funkcjonalna. skonae sterowanie protez.

- 26 - - 27 -
Sposb zakadania Wykorzystujc lej komfortowy
mona wykona niemal dosko-
leja komfortowego
nae zawieszenie do protezy
uda jak i podudzia. System
zawieszenia podcinieniowego
Seal In.
Istnieje kilka przeciwwskaza oraz zasad uytkowania, ktre warto zna zanim zdecydujemy si na to
rozwizanie.

Przewr lej na lew stron

Istnieje, co najmniej kilkadziesit rnych lejw komfortowych, Zasady uytkowania:
ktre mona dobra do indywidualnych warunkw i po trzeb Uytkownik powinien dba w sposb bezkompromisowy o higien swoj oraz protezy. Leje silikonowe Seal In
i przy go do szczytu kikuta.
uytkownika. Przy wyborze odpowiedniego zaopatrzenia bierze W pierwszym okresie uytkowania protezy z lejkiem komfortowym reguluje si potliwo kikuta. W tym wyposaone s w specjalny
si pod uwag: okresie (od 3 do 6 tygodni) zalecane jest aby pacjent regularnie (przynajmniej 2 razy dziennie) zdej- piercie uszczelniajcy, ktry
mowa protez oraz lejek komfortowy i kontrolowa czy w lejku nie zebrao si zbyt duo potu. Jeli tak wypycha z leja protezowego
Konsystencj i ilo tkanek mikkich w obrbie kikuta, si stao, naley go usun, wypuka lej, wysuszy i zaoy protez. Problem nadmiernej potliwoci nie cae powietrze.
Stan tych tkanek czy istniej na kikucie blizny, wystpuje w kadym przypadku i zanika po pierwszych 3 - 6 tygodniach.
przeszczepy, miejsca szczeglnie wraliwe itp.
Dugo i ksztat kikuta Przeciwwskazania:
Powoli zacznij nasuwa lej na Poziom amputacji
Ksztat kikuta, ktry uniemoliwia prawidowe zaoenie lejka (kikuty kolbowate, zdeformowane
kikut dbajc o to aby midzy Aktywno przyszego uytkownika lejka komfortowego w wyniku urazw, z gbokimi rozlegymi bliznami). Niezalenie od tej informacji decyzj o zastosowaniu
lejem a skr nie pozostawao Powstaje w ten sposb
lejka komfortowego podejmuje protetyk wykonujcy zaopatrzenie.
powietrze. podci nienie, ktre utrzymuje
Uczulenie na materia, z ktrego wykonany jest lejek. Sytuacja niezmiernie rzadka, kiedy pacjent jest
na kikucie protez , zabezpiecza
uczulony na wszystkie typy materiaw, z jakich moe by wykonany lejek.
j przed rotacj i uatwia jej
Brak moliwoci obcienia szczytu kikuta. Do prawidowego funkcjonowania protezy z lejkiem
Zasada dziaania lejka komfortowego jest bardzo prosta. Dziki konsystencji materiau, z ktrego lej kontrolowanie.
komfortowym wymagane jest podparcie na caej powierzchni kikuta w tym take na jego szczycie.
komfortowy jest wykonany oraz idealnemu przyleganiu do powierzchni kikuta, tworzy si specyczny Z uwagi na to, e obciony jest cay kikut, ciar uytkownika rozkada si na nim rwnomiernie nie
rodzaj podcinienia, ktre zapewnia doskonae zawieszenie i ochron. Wbrew pozorom sia kompresji powodujc punktowych otar i odleyn.
lejka komfortowego wzgldem kikuta jest niewielka i dziaa z optymaln wartoci na caej powierzchni
jego kontaktu z ciaem uytkownika. Dziki swojej uniwersalnoci rozwizanie to stao si bardzo
Wykonujc t czynno popularne.
posuguj si caymi domi. Uywanie lejkw komfortowych sprawia,
Nie cignij za krawdzie leja. e stan zyczny tkanek mikkich znacznie Zawr zamontowany w leju
Silikon stanowi Jeli podczas chodzenia twarde si poprawia, zmniejsza si opuchlizna, protezowym pozwala na
warstw ochronn czci kikuta zetkn si ze a kikut przybiera optymalny ksztat. usunicie powietrza z leja.
dla skry kikuta ciankami leja protezowego
ktry moe teraz natra na mikk powierzchni
bezpiecznie leja komfortowego, ktry zapo-
przemieszcza si biegnie uszkodzeniom skry.
w leju protezowym.
Kikut przed Kikut po trzymie-
Prawidowo zaoony lej powi- zaoeniem lejka sicznej terapii
nien bardzo dobrze przylega komfortowego. lejkiem Iceross
Specjalny przycisk na zaworze
do kikuta, bez zmarszczek DERMO.
pozwala na rozszczelnienie
i pcherzy powietrza. protezy i zdjcie jej z nogi.
- 28 - - 29 -
 System zawieszenia
protezy oparty
na metalowym pinie
i zamku protetycznym Parametry stopy
dopasowywane
Na kocu lejka indywidualnie do
Stopa protezowa Stopy dynamiczne wagi i aktywnoci
komfortowego znajduje
Niezalenie od poziomu amputacji koczyny dolnej, poczucie bezpieczestwa i stabilnoci podczas Kada aktywno czowieka niezalenie od tego czy jest to chd, bieg czy te praca w ogrodzie czy si
si miejsce, w ktre uytkownika.
chodzenia uzalenione jest przede wszystkim od tego jak zachowa si stopa protezowa przy kontakcie z wydatkowaniem energii. W przypadku osb poruszajcych si na protezach strata energii odczuwalna
mona wkrci
z podoem. jest jeszcze bardziej. Minie koczyny dolnej bdce jednym z motorw wprawiajcych j w ruch zostay
metalowy pin. Umoliwia pochylenie
Rozwj przemysu zaopatrzenia ortopedycznego spowodowa, e na rynku pojawi si spory wybr stp w ich wypadku zastpione sztucznymi komponentami skadajcymi si na protez. Oczywicie poziom goleni (imituje prac
protezowych. Coraz trudniej jest podzieli je wedug prostych kryteriw, gdy nowe konstrukcje cz amputacji ma tu ogromne znaczenie i pacjenci po amputacji powyej stawu kolanowego maj zdecy-
Sam pin moe by gadki stawy skokowego).
w sobie rne rozwizania i bardzo trudno jednoznacznie je sklasykowa. Mona jednak wyoni dwie dowanie trudniej. Musz nauczy si kontrolowa nie tylko stop protezow ale i staw kolanowy,
albo ponacinany na dwa
grupy stp protezowych, ktre oferuj uytkownikowi rne funkcje. a w przypadku wyuszczenia w stawie biodrowym take sztuczny staw biodrowy.
sposoby. Na rysunku pin Zapewnia amorty-
z naciciami typu Dynamiczne stopy protezowe zbudowane s z wkna wglowego. Jest to materia, ktry czy w sobie zacj i zwrot zainwe-
Stopy komfortowe nisk wag i bardzo du wytrzymao. Jednak najwaniejsz jego cech jest zdolno oddawania uyt- stowanej energii.
Ratchet.
Z zaoenia ten typ stp ma pozwala uytkownikowi na wygodny i jak najbardziej zbliony do natural- kownikowi energii, ktr ten nieustannie wydatkuje poruszajc si na protezie. Taka stopa dziaa jak
nego chd. Dziki rozwizaniom polegajcym na umieszczeniu w konstrukcji stopy elementw swoista spryna, ktra ugina si we waciwym momencie dajc pacjentowi odpowiedni amortyzacj Konstrukcja przodo-
z elastycznych materiaw np. gumy ze specjalnie zaprojektowanym stawem skokowym, moliwe jest i moliwo naturalnego uoenia stopy na podou, a nastpnie w odpowiednim momencie pomaga mu stopia umoliwia
niemal wierne odwzorowanie ruchw stawu skokowego. Dziki temu stopa naturalnie ukada si do w odbiciu si od ziemi. Dzi dostpnych jest w Polsce, co najmniej kilkadziesit typw stp dynamicznych symetryczne wybicie
podoa dajc uytkownikowi poczucie bezpieczestwa i wygody. dostosowanych do indywidualnych potrzeb uytkownika. Kady pacjent niezalenie od poziomu po stronie zdrowej
amputacji, aktywnoci i indywidualnych preferencji moe znale co dla siebie. i amputowanej.

Stopa komfortowa Specjalny blok

dziki temu, e ukada si z mikkiego materialu Split-toe (dzielone
Zamek, ktry montuje si do nierwnoci podoa zamontowany palce). Adaptowanie
w dnie leja protezowego. umoliwia bardzo w stopie Talux umo- Vari Flex EVO to dynamiczna, bardzo
si do nierwnoci
W otwr zamka wchodzi pin naturalny chd. liwi a imitacje ruchw lekka stopa wykonana z wkna wglo-
terenu.
i blokuje si w nim automaty- stawu skokowego. wego. W zalenoci od wagi i aktywnoci
cznie zabezpieczajc protez uytkownika dobieramy stopie twardoci
na kikucie. Zamek wyposaony i dynamik kadej stopy dopasowujc j
jest w przycisk zwalniajcy, indywidualnie do potrzeb i oczekiwa
pacjenta. Unikalne rozwizanie konstruk- Stopa Re-Flex
umoliwiajcy byskawiczne
cyjne pozwala stopie przechowywa Shock - ma wbu-
zdjc ie protezy. Pokrycie kosmetyczne
i uwalnia energi powsta podczas ude- dowany amorty-
do stopy Vari Flex EVO
Pin rzenia pity o podoe, uatwiajc przy tym zator i pozwala
Jest to wymienna cz stopy,
przeniesienie ciaru z pity na palce, na uprawianie
Lej zaprojektowana tak, by da
a w kocowym etapie znacznie wspo- rekreacyjnie
protezowy uytkownikowi maksimum
maga odbicie od podoa. Chodzenie nie niemal kadej
wygody i dynamiki.
wymaga duego nakadu energii. dyscypliny spor-
Zamek Jej zadaniem jest take imitacja
Stopa Nawigator to jedna z najlepszych konstrukcji Staw skokowy stopy Nawigator. towej a przy tym
Przycisk wygldu stopy ludzkiej.
w kategorii stp wieloosiowych. Bardzo duy Dwa elementy robocze odpowiadaj Dziki podzieleniu czci podeszwowej na na dynamiczny
zwalniajcy zakres ruchw w stawie skokowym umoliwia za rne rodzaje ruchw stopy. dwie czci (Split Toe) doskonale adaptuje i naturalny
pynny i wygodny chd po kadym terenie. i ukada si do nierwnoci terenu. chd

- 30 - - 31 -
 Kolano ESK blokuje
si, kiedy pacjent
postawi stop pit
na podou, a na- Staw kolanowy W takich sytuacjach bardzo dobrze sprawdzaj si stawy z blokad zgicia, ktra uruchamia si dokadnie
stpnie blokada Naturalny staw kolanowy jest skomplikowanym mechanizmem, ktry spenia wiele funkcji, kiedy wtedy, kiedy uytkownik postawi protez na podou i oprze si na niej. Taki system gwarantuje, e
zmniejsza si pynnie chodzimy jak rwnie, kiedy stoimy. Do najwaniejszych nale: kolano daje stuprocentowe bezpieczestwo dokadnie w tych momentach, kiedy jest ono najbardziej
w miar jak pacjent amortyzacja wstrzsw potrzebne.
przemieszcza rodek kontrola prdkoci poruszania si Dla osb, ktre potra pewnie kontrolowa staw kolanowy istnieje bardzo niewiele ogranicze, jeli Staw elektroniczny Rheo
cikoci. stabilizacja (element kontroli rwnowagi) chodzi o wybr spord wielu istniejcych konstrukcji. Warto si wtedy zastanowi, ktre cechy stawu rmy OSSUR
Cakowite odblokowanie stawu Dla osoby zdrowej chd jest spraw tak naturaln, e nie zastanawiamy si nad wszystkimi jego aspek- protezowego bd nam najbardziej uyteczne.
nastpuje dopiero wtedy, gdy tami. Zoono tego procesu wida najwyraniej, gdy prbujemy zastpi naturalny staw kolanowy jego Jeli chcemy aby nasz chd by bardzo naturalny, a jednoczenie bardzo lekki i wymagajcy uycia bardzo
obcione s palce stopy pro- sztucznym odpowiednikiem. niewielkiej siy, dobrym wyborem bdzie staw wieloosiowy. W tej grupie najpopularniejsze s konstrukcje
tezowej i nie ma ju niebezpie- Oczywicie przywrcenie wszystkich funkcji stawu na dzie dzisiejszy nie jest jeszcze moliwe, ale warto cztero i siedmioosiowe.
czestwa niekontrolowanego wiedzie, e to wanie w tym elemencie protezy koczyny dolnej konstruktorzy zastosowali najnowo- Jeli nasz chd jest szybki, dynamiczny, czsto zmieniamy prdko poruszania si odpowiednim
zgicia stawu. czeniejsze rozwizania. rozwizaniem bdzie staw jednoosiowy z cylindrem hydraulicznym. System hydrauliczny bardzo dobrze
Stawy kolanowe stosowane w protetyce moemy podzieli na jedno i wieloosiowe. Taki podzia mwi sprawdza si, jeli poruszamy si po nierwnym podou. Wytrzymuje take due przecienia, co wane
nam czy w danej konstrukcji mamy jedn czy te wicej osi, wok ktrych pracuj poszczeglne jest u osb, ktrych waga znacznie przekracza 100 kg. Specjalne gniazdo w tylnej
elementy stawu. Rozwizania mechaniczne poczone z hydraulik bd z pneumatyk potra odwzorowa ruch stawu czci kolana umoliwia
Anatomiczny staw kolanowy pracuje w tak zoony sposb, e tylko konstrukcje wieloosiowe potra kolanowego, jednak nie potra zastpi utraconej podczas amputacji czci ukadu nerwowego proste adowanie
w miar wiernie odtworzy ten ruch. Konstrukcje jednoosiowe bardzo czsto czone s z takimi koczyny dolnej. Co za tym idzie mzg otrzymuje bardzo niewiele informacji o tym, co aktualnie dzieje akumulatorw
elementami jak siowniki hydrauliczne, pneumatyczne, systemy blokady stawu pod obcieniem, si z protez.
Element kolana ESK, ktry odpo- a w najbardziej zaawansowanych konstrukcjach prac tych elementw steruje mikroprocesor.
wiada za bezpieczestwo uyt- Kady, kto zaczyna chodzi w protezie odczuwa wzmoon potrzeb bezpieczestwa. Brak dowiad-
kownika. Specjalny mechanizm czenia sprawia, e trudno jest kontrolowa staw protezowy, aby nie zgi si on w sposb niekontrolo-
bbnowy unieruchamia kolano wany, co moe zakoczy si upadkiem. Mikroprocesor zamontowany w stawie
w momencie, kiedy uytkownik protezowym wraz z kilkoma czujnikami
przenosi na nim ciar swojego przekazujcymi do niego informacje
ciaa. Czuo samego mecha- prbuj zastpi nieistniejce elementy
nizmu bezpieczestwa mona ukadu nerwowego.
pynnie regulowa w bardzo Specjalistyczne oprogramo-
szerokim zakresie. Daje to moli- Taka konstrukcja sprawia, e elektroniczny staw kolanowy wanie stawu RHEO sprawia,
wo zaopatrzenia zarwno Staw kolanowy Staw kolanowy wieloosiowy.
wie, co robi jego uytkownik (czy chodzi, siedzi, stoi), po e staw programuje si sam,
osb, ktre s we wczesnym jednoosiowy. Elementu stawu poruszaj si
jakim terenie si porusza (rampy, schody) i z jak prdkoci. korzystajc z informacji
stadium rehabilitacji jak i tych Elementu stawu wok wielu (w tym
Dziki specjalistycznemu oprogramowaniu staw kolanowy zdobywanych w momencie,
bardzo sprawnych i aktywnych. poruszaj si wok wypadku czterech) osi.
zachowuje si optymalnie do sytuacji, w ktrej znajduje si kiedy uytkownik chodzi
Cylinder pneumatyczny odpo- jednej osi.
jego uytkownik (jeli ten si potknie kolano natychmiast si w protezie. Istnieje oczywi-
wiada za pynno pracy stawu. blokuje pozwalajc na odzyskanie rwnowagi). cie moliwo wprowa-
Dziki specjalnym pokrtom Proteza przy amputacji na poziomie uda Niezalenie od poziomu aktywnoci, sprawnoci i warunkw dzania zmian przy pomocy
mona regulowa niezalenie zbudowana w oparciu o kolano elektro- zycznych kady moe wybra staw kolanowy odpowiedni standardowego palmptopa
od siebie prdko zgicia niczne RHEO i stop dynamiczn z wkna dla siebie. (miniaturowego komputera
i wyprostu stawu. wglowego CETERUS. osobistego).

- 32 - - 33 -
 OrtoCentrum istnieje od 1999 roku. Specjalizujemy si w dystrybucji komponentw protez koczyn dolnych produkowanych przez wiatowych
liderw w tej dziedzinie. Naszym celem jest umoliwienie osobom po amputacjach koczyn dostpu do protez wykonanych zgodnie z najno-
woczeniejszymi technologiami na bazie najlepszych komponentw i materiaw. Na co dzie wsppracujemy z niemal wszystkimi zakadami
ortopedycznymi w Polsce starajc si, aby funkcjonalno tak indywidualnego produktu jak proteza bya odpowiednia do potrzeb, aktywnoci
Staw kolanowy KX06 i stylu ycia jej uytkownika. Nigdy nie chcielimy by postrzegani jako rma handlowa, dlatego od samego pocztku dziaalnoci duo naszego
Kolano nie tylko dla onierzy! czasu powicamy na inne, mamy nadziej, e wane dla Was dziaania. Oto najwaniejsze z nich:
Firma Blatchford wraz z inynierami z Szwajcarii, Anglii oraz Stanw Zjed-
noczonych stworzya zwart, wytrzyma czteroosiow konstrukcj Szkolenia organizowane dla protetykw Upowszechnianie informacji potrzebnych Spotkania z uytkownikami protez na terenie
z wmontowanym wydajnym tokiem hydraulicznym sterujcym prac koczyn dolnych osobom po amputacjach koczyn dolnych zakadw ortopedycznych caym kraju
stawu. Kolana tego uywaj czynni w subie wojskowej onierze armii
Wielkiej Brytanii. Konstrukcja przeznaczona jest dla osb aktywnych, poru-
szajcych si naprzemiennym krokiem ze zmienn prdkoci, dobrze
Dziki czterem osiom oraz radzcych sobie na terenach otwartych. W kolano KX06 mog by zaopa-
wydajnej hydraulice chodzenie trzone osoby z wszystkimi typami amputacji uda, a take osoby z wyusz-
nawet po tak wymagajcym czeniem w stawie biodrowym. Staw kolanowy posiada trzy tryby pracy:
terenie jak gry staje si Tryb normalny jest to tryb pracy kolana uywany do pynnego bez-
przyjemnoci. piecznego chodu, a take do naprzemiennego schodzenia ze schodw.
Tryb z wyczon kontrol bezpieczestwa jest to wyczenie systemu
sterujcego prac toka hydraulicznego wykorzystywany do jazdy na
rowerze czy wiosowania. Staramy si, aby podczas tych spotka uczest- www.ortocentrum.com.pl Wsplnie zastanawiamy si nad najlepszymi
Tryb blokady wyprostnej jest to zablokowanie kolana w wyprocie, nicy pogbiali swoj wiedz o metodach Nasza rmowa strona www jest rdem wielu rozwizaniami i udostpniamy Wam do testw
ktre sprawdza si przy wchodzeniu i schodzeniu pod duym ktem i technikach wykonywania protez, a take aby informacji o nowoczesnych rozwizaniach pro- nowe produkty.
nachylenia terenu. rodowisko polskich protetykw integrowao tetycznych.
si, bo wymiana dowiadcze jest jedn z wa-
Dziki czterem osiom pracy, praca kolana jest bardzo pynna i moliwa jest blokada geometryczna stawu, niejszych form zdobywania wiedzy.
co jest bardzo wane w przypadku osb, ktre nie s jeszcze bardzo sprawnymi piechurami.

Jako wykadowcw zapraszamy najlepszych www.amputowani.pl W naszym nowym centrum szkoleniowym po-
Staw KX06 by poddawany protetykw z krajw, ktre wsppracuj Jestemy patronem i inicjatorem powstania tej sugujemy si nowoczesnym systemem do
prbom w najciszych z nasza rm. witryny. Mamy nadziej, e jej pocztkowa analizy chodu.
warunkach jakie mona zawarto przypadnie wam do gustu, i e
sobie wyobrazi. z czasem pomoecie nam j redagowa, bo to
Wy tak najlepiej wiecie, co powinno si na niej
Wicej informacji o produktach rmy Blatchford moesz znale na stronie: www.ortocentrum.com.pl znale.

- 34 -
 Kontakt z nami
tel.: 22 637 86 11
e-mail: [email protected]

Patronem i sponsorem poradnika jest

OrtoCentrum Sp. z o.o.
ul. Lazurowa 183/86, 01479 Warszawa
www.ortocentrum.com.pl
www.amputowani.pl