EWELINA TROJAN

Bezpieczestwo i porzdek publiczny

w Rzeczpospolitej Polskiej w wietle
powszechnie obowizujcych przepisw prawa
Celem niniejszej pracy jest usystematyzowanie wiedzy w zakresie zapewnienia bezpieczestwa obywateli w wietle powszechnie obowizujcych przepisw prawa. Ma ona rwnie
przypomnie o jednym z najwaniejszym obowizku, jakim jest
obrona Ojczyzny przez kadego obywatela polskiego art. 85
ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej1. Przygotowujc prac
korzystaam z obowizujcych aktw normatywnych. Poza
wspomnian Konstytucj byy to ustawa o dziaach administracji
rzdowej, ktra okrela zakres dziaw i waciwoci ministra
kierujcego danym dziaem. Kolejnym rdem prawa jest ustawa
o funkcjonowaniu administracji publicznej w wojewdztwie, ktra precyzuje m.in., e wojewoda odpowiada na wykonywanie polityki rzdu na obszarze wojewdztwa. Dalszymi aktami normatywnymi byy ustawy o samorzdzie wojewdzkim, powiatowym
i gminnym. Natomiast podstawowymi dokumentami regulujcymi
problem bezpieczestwa publicznego w Rzeczpospolitej Polskiej
s ustawa o powszechnym obowizku obrony Rzeczpospolitej
Polskiej, ustawa i stanach nadzwyczajnych, jak rwnie ustawa
o Policji czy te Pastwowej Stray Poarnej.
Szczegowa analiza tematu mojej pracy w oparciu o obowizujc literatur oraz wymienione akty normatywne pozwolia na
przygotowanie pracy wg nastpujcych zagadnie w zakresie:
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. nr 78,
poz. 483 ze zm.).
1

395

Ewelina Trojan

bezpieczestwa we wspczesnym wiecie, charakterystyki

wspczesnych zagroe, kompetencji administracji rzdowej
i samorzdowej w sferze bezpieczestwa oraz zada realizowanych przez ogniwa ochrony pastwa w zakresie ksztatowania
bezpieczestwa.
Bezpieczestwo we wspczesnym wiecie
Kade pastwo na wiecie, bez wzgldu na wielko czy znaczenie na arenie midzynarodowej, stawia sobie jako zadanie
priorytetowe zapewnienie bezpieczestwa w kadej dziedzinie.
Najwaniejsz funkcj pastwa, zarwno w jego wntrzu jak i na
zewntrz jest zapewnienie swym obywatelom oraz podmiotom
dziaajcym na jego terytorium jak najszerzej rozumianego bezpieczestwa. We wspczesnym wiecie efektywne minimalizowanie zagroe mona osign w ramach wsppracy midzynarodowej, gdy adne z pastw nie jest w wstanie samodzielnie
walczy ze wspczesnymi kompleksowymi zagroeniami.
Wydarzenia ostatnich kilkunastu lat wpyny bezporednio na
wspczesne postrzeganie bezpieczestwa. Wrd nich wymienia
si przemiany cywilizacyjne, ktre wyraane s poprzez globalizacj oraz postp technologiczny, oraz polityczne wywoane
upadkiem ZSRR i kocem zimnej wojny. Wydarzenia te skutecznie
zmieniy dotychczasowy porzdek wiata. Doszo do zakoczenia
dwubiegunowego podziau i zdezaktualizowania utrwalonej koncepcji bezpieczestwa.
Dotychczasowe zmiany, ktre miay miejsce sprawiy, e bezpieczestwu zaczto nadawa nowy sens, nowe znaczenia w kierunku jego pogbiania i poszerzania. Dynamika i intensywno
tych zmian doprowadzia zarwno do nowego porzdku bezpieczestwa jak i wprowadzia twrczy zamt, ktry nie wpywa pozytywnie na now powszechn definicj tego pojcia.
Chcc zdefiniowa bezpieczestwo nie znajdziemy jednoznacznej odpowiedzi. Pojecie to najczciej okrelane jest jako
stan niezagroenia, spokoju2; stan niepewnoci, zabezpieczenia;
2

396

E. Sobol, May Sownik Jzyka Polskiego, Warszawa 1997, s. 44.

Bezpieczestwo i porzdek publiczny w Rzeczpospolitej Polskiej w wietle

brak odczucia zagroenia i lku; stan wolnoci od niepokoju, niebezpieczestwa, strachu, ataku; swoboda dziaania, ktrej nie towarzyszy zagroenie3.
Bezpieczestwo to stan i proces, ktry gwarantuje istnienie
podmiotu oraz moliwo jego rozwoju. Stan, ktry daje poczucie
pewnoci istnienia i gwarancj jego zachowania. Bezpieczestwo
odznacza si brakiem ryzyka zwizanego z utrat czego bardzo
cennego dla podmiotu, takiego jak ycie, zdrowie, praca, szacunek,
uczucia, dobra materialne i niematerialne. Bezpieczestwo jest
naczeln potrzeb czowieka i grup spoecznych, jest take podstawow potrzeb pastw i systemw midzynarodowych jego
brak wywouje niepokj i poczucie zagroenia.
Pojcie bezpieczestwa wystpuje obecnie, prawie w kadej
dziedzinie ycia ludzkiego, co powoduje, e wystpuje coraz wicej jego rodzajw. Biorc pod uwag fakt, e bezpieczestwo stanowi warto szczegln, ktra wszystko czy, przenika oraz warunkuje, sprawia e ma ono tyle odmian. Bezpieczestwo w chwili
obecnej obejmuje m.in.: sprawy ekologii, demografii, surowcw
naturalnych czy te kwestie socjalne, a nie tylko, jak do tej pory
tradycyjne zagroenia polityczne i militarne. Jeden z podstawowych podziaw bezpieczestwa jest nastpujcy:
a) Podmiotowo-przedmiotowy np. bezpieczestwo wewntrzne, zewntrzne oraz psychospoeczne;
b) przedmiotowy bezpieczestwo zdrowotne, polityczne,
ekologiczne, ekonomiczne, militarne, spoeczne;
c) podmiotowo-przestrzenny, a w nim bezpieczestwo lokalne (pastwowe, narodowe, grupowe), personalne (jednostkowe), globalne (midzynarodowe);
d) czasowy, wyznaczony poszczeglnymi etapami rozwoju
bezpieczestwa;
e) procesualny, czyli strategia, polityka oraz wspzaleno;
f) strukturalno-organizacyjny w postaci instytucji, organizacji
i dziaa4.
S. Sulowski, M. Brzeziski, Bezpieczestwo wewntrzne pastwa, Warszawa
2009, s. 2223.
3

397

Ewelina Trojan

Pojcie bezpieczestwa w wietle nauk prawnych nie zostao

jednoznacznie zdefiniowane w przepisach prawa. Wynika to
gwnie z szerokiego zakresu znaczeniowego tego terminu.
W przepisach prawa pojcie bezpieczestwa uzupenione jest rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ktry wskazuje okrelony rodzaj
tego bezpieczestwa. W Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej
z 1997 roku wymienionych zostao kilka rodzajw bezpieczestwa, tj.:
bezpieczestwo obywateli art. 5,
bezpieczestwo pastwa art. 45,
bezpieczestwo ekologiczne art. 74,
bezpieczestwo wewntrzne i zewntrzne pastwa art. 146,
bezpieczestwo obywateli art. 2305.
Wiele rodzajw bezpieczestwa zawiera w sobie rwnie Kodeks Karny z 6 czerwca 1997 roku. W Kodeksie tym wymienione
zostao bezpieczestwo w komunikacji, bezpieczestwo wewntrzne i zewntrzne Rzeczpospolitej Polskiej, bezpieczestwo
publiczne, bezpieczestwo powszechne, bezpieczestwo osb,
bezpieczestwo w ruchu ldowym, wodnym i powietrznym, bezpieczestwo w ruchu pojazdw mechanicznych oraz bezpieczestwo i higiena pracy6.
Bezpieczestwo naley postrzega wszechstronnie. Nie mona
skupi si ani wybra tylko jednej jego definicji. Nie mona rwnie oprze si na stwierdzeniach, e dopiero utrata bezpieczestwa uwiadamia jego istot. Najwaniejsze jest, aby zrozumie, e
bezpieczestwo to nie tylko fragment caoci, osobny problem,
oderwany od reszty. Nie jest to rwnie fundament, na ktrym
opieraj si inne wartoci. Bezpieczestwo przenika i spaja
wszystko co wykracza poza potrzeby egzystencjonalne kadego
podmiotu.
S. Sulowski, M. Brzeziski, Bezpieczestwo wewntrzne, op. cit., s. 33.
Dz. U. nr 78, poz. 483 ze zm.
6 Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks Karny (Dz. U. z 2012 r., poz.
611 ze zm.).
4
5

398

Bezpieczestwo i porzdek publiczny w Rzeczpospolitej Polskiej w wietle

Wspczesne bezpieczestwo zaley od wszystkich, nie tylko

od pastwa. Kade ludzkie zachowanie ma wpyw na bezpieczestwo wasne jak i innych osb. Rwnie dbanie o nie, nie jest
spraw pojedynczego pastwa. Staje si zadaniem coraz bardziej
wsplnym, realizowanym zarwno tradycyjnie samodzielnie, jak
i we wsppracy poza granicami, razem z innymi pastwami. Na
wspczesne bezpieczestwo pastwa naley wic patrze w sposb caociowy i dostrzega w nim nie tylko wartoci wasne, rodzime, ale rwnie powszechne, zbiorowe. Takie traktowanie
bezpieczestwa sprzyja kompleksowej ochronie pastwa i obywateli.
Charakterystyka wspczesnych zagroe
Bardzo wan rol w poznaniu bezpieczestwa odgrywa zagroenie, jest z nim bardzo cile powizane, wkomponowane
w jego tre. Czym jest zagroenie? Jak moemy je okreli? Jedna
z definicji mwi, e zagroenie ma miejsce, gdy w czowieku rodzi
si obawa o utrat wysoko cenionych wartoci, z wasnym yciem
na pierwszym miejscu; zagroenia obejmuj take sytuacje, ktre
nie s przez podmiot uwiadomione7.
W nauce wystpuje wiele klasyfikacji zagroe. Biorc pod
uwag kryterium rdo ich pochodzenia wyrnia si zagroenia, ktrych rdem jest czowiek, zagroenie wywoane przez
wytwory czowieka, zagroenia pochodzce od fauny i flory, zagroenia zwizane z siami przyrody. W naukach wojskowych
mona spotka nastpujcy podzia zagroe ze wzgldu na rdo zagroe: zagroenia naturalne (susza, powozie, mrozy, poary, trzsienia ziemi, lawiny, opady), zagroenia techniczne (katastrofy komunikacyjne, ekologiczne, technologiczne, budowlane),
zagroenia spoeczne w postaci zaburze spoecznych, patologii
spoecznych, oraz zagroenia militarne, ktre s zawizane z dzia-

B. Hoys, Wiktymologia, Warszawa 1997, s. 6465.

399

Ewelina Trojan

alnoci si zbrojnych, stosowanymi przez nich niekonwencjonalnymi i konwencjonalnymi rodkami raenia8.

Jednym z najpowszechniejszych podziaw zagroe ostatnich
lat jest wyrnienie zagroe tradycyjnych i asymetrycznych. Do
tych pierwszych zalicza si zagroenia polityczne czyli proces
i stan, w ktrym wzmacniajce dziaania zorganizowanych grup
spoecznych (politycznych) uniemoliwiaj pastwu wykonywanie jego gwnych funkcji. Do tej grupy zagroe zalicz si m.in.:
nieprzestrzeganie umw i prawa midzynarodowego, rozwj
agresywnych religii i ideologii, korupcja i przenikanie struktur
przestpczych do wadz, zastraszanie pastw, faszerstwo wyborcze, nieprzestrzeganie praw i wolnoci obywateli, dyskryminacja
mniejszoci narodowych w krajach i poza jego granicami, manipulacja psychika i wiadomoci spoeczestw, masowa migracja
obywateli, naruszenie praworzdnoci i sabo struktur demokratycznych, wspieranie midzynarodowego terroryzmu, postpujcy spadek nakadw na bezpieczestwo9. Jako kolejne wystpuj zagroenia spoeczne. Odnosz si one do utraty ycia bd
zdrowia, tosamoci etnicznej lub narodowej oraz bezpieczestwa
publicznego i socjalnego. S to gwnie: przestpczo zarwno
gospodarcza jak i kryminalna; niezgodna z prawem dziaalno
osb nieletnich; zakcenia porzdku publicznego m.in. wykroczenia i naruszenia norm zwyczajowych; zjawiska naduywania
alkoholu czy te zaywania narkotykw bd innych substancji
psychoaktywnych; prostytucja; analfabetyzm; agresja; masowe
migracje; stres; hazard; bezdomno; kradzie dbr kultury; kult
przemocy; kryzys demograficzny; uboenie i gd duych grup
spoecznych; katastrofy i kataklizmy (klski) prowadzce do bezrobocie, a take rozwj destrukcyjnych grup psychomanipulacyjnych. Trzeci grup zagroe s zagroenia ekonomiczne, ktre
wi si z podatnoci danego kraju na przeniesienie przez
8 S. Pieprzny, Administracja bezpieczestwa i porzdku publicznego, Rzeszw
2008, s. 32.
9 E. Nowak, M. Nowak, Zarysy teorii bezpieczestwa narodowego, Warszawa
2011, s. 4041.

400

Bezpieczestwo i porzdek publiczny w Rzeczpospolitej Polskiej w wietle

paszczyzn gospodarcz, gwnie przez transmisj kanaami

i mechanizmami, zalenoci ekonomicznych, dziaa gospodarczych o charakterze politycznym, skierowanym na osabienie bezpieczestwa pastwa10. Do czsto s one utosamiane i identyfikowane jako zagroenie gospodarcze. Obejmuj one proces produkcji, handlu i dostp do surowcw szczeglnie energetycznych oraz finanse pastwowe. Zagroenia ekologiczne, to kolejny
przykad zagroe tradycyjnych. Dotycz one funkcjonowania
warunkw ycia czowieka, ywej przyrody, rodowiska jak i stabilnego rozwoju spoeczestwa. Do gwnych rde tych zagroe nale: zaamanie rwnowagi przyrodniczej bdce nastpstwem nadmiernej eksploatacji zasobw rodowiska; zanieczyszczenia sfer ziemi i otoczenia, ktre s pochodzenia przesyowego,
komunalnego i transportowego; stosowanie nieekologicznych,
szkodliwych dla rodowiska naturalnego technologii; postpujca
degradacja ekosystemw, wywoanych zanieczyszczeniami odpadami toksycznymi powstaymi w wyniku katastrof ekologicznych11. Do gwnych zagroe ekologicznych zalicza si:
powodzie i zatopienia;
zanieczyszczenia przemysowe;
zanieczyszczenia poza przemysowe;
trby powietrzne, huragany;
poary;
zmiany klimatyczne.
Ostatnimi z zagroe tradycyjnych, s zagroenia militarne,
ktre obejmuj grob uycia lub uycie siy militarnej przez pastwa. Postrzega si je jako realn moliwo stosowania przemocy
zbrojnej jako narzdzia do osignicia celw politycznych. Wystpuje wiele form poredniego i bezporedniego uycia siy militarnej. Przykadami s: dywersje militarne, incydent graniczny, de10 S. Michaowski, Bezpieczestwo ekonomiczne w stosunkach Wschd Zachd, Warszawa 1990, s. 2223.
11 S. ladkowski, Bezpieczestwo ekologiczne Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 2003, s. 2728.

401

Ewelina Trojan

monstracje siy, blokada militarna, szanta militarny, prowokacja

militarna, konflikt lokalny, ograniczone uycie rodkw przemocy
zbrojnej, zbrojne stracie graniczne, napa zbrojna grup nieformalnych, konflikty midzy pastwami, napa zbrojna grup nieformalnych.
Wspczesne zagroenia nosz charakter asymetryczny. Istot
zagroe asymetrycznych jest dziaanie porednie, omijanie silnych stron przeciwnika, a atakowanie tych bardziej wraliwych
miejsc, niechronionych, czyli uderzanie w tzw. cele mikkie. Do
tych zagroe zalicza si przede wszystkim zorganizowan przestpczo i terroryzm, biorc pod uwag przy tym moliwo uycia broni masowego raenia przez podmioty pozapastwowe
i zagroenia informatyczne12.
Chcc zdefiniowa konflikt asymetryczny mona powiedzie,
e to taki konflikt, w ktrym jedna ze stron, na skutek dysproporcji potencjau militarnego oraz innych zasobw wykorzystywanych w konflikcie, oraz odmiennoci kulturowych, decyduje si na
zastosowanie rodkw, metod i taktyk niekonwencjonalnych
z punktu widzenia przeciwnika. Konflikt asymetryczny moe toczy si zarwno pomidzy pastwami i jest to wtedy tzw. konflikt midzynarodowy, jak rwnie moe mie charakter wewntrzny i mwimy wtedy o tzw. albo ruchu separatystycznym
albo powstaniu antyrzdowym. Konflikt ten moe mie te trzecie
oblicze, moe by toczony pomidzy pastwem i zewntrznym dla
niego podmiotem pastwowym, ktrym moe by m.in. organizacja terrorystyczna13. Do zagroe asymetrycznych zalicza si
m.in.: terroryzm, narkomani, cyberterroryzm, przestpstwa
komputerowe (hakerzy), zagroenia informacyjne.
W walce z zagroeniami asymetrycznymi brakuje wspczesnym pastwom zarwno dowiadczenia jak i rodkw. Trudno
si przed nimi uchroni, tak samo jak i walka z nimi jest bardzo
trudna.
T. R. Aleksandrowicz, Bezpieczestwo w Unii Europejskiej, Warszawa
2011, s. 2829.
13 E. Nowak, M. Nowak, Zarysy teorii, op. cit., s. 42.
12

402

Bezpieczestwo i porzdek publiczny w Rzeczpospolitej Polskiej w wietle

Kompetencje administracji rzdowej i samorzdowej

w sferze bezpieczestwa
O bezpieczestwo i porzdek publiczny dbaj rwnie organy
administracji rzdowej. Najwaniejszym zwierzchnikiem nad zapewnieniem bezpieczestwa pastwa jest Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej. W artykule 134 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej
zawarty zosta zakres zwierzchnictwa Prezydenta:
1. Prezydent Rzeczpospolitej mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowdcw rodzajw Si Zbrojnych na czas okrelony.
2. Na czas wojny Prezydent Rzeczpospolitej, na wniosek prezesa Rady Ministrw, mianuje Naczelnego Dowdc Si
Zbrojnych. W tym samym trybie moe on Naczelnego Dowdc Si Zbrojnych odwoa.
Rada Ministrw jest gwnym ogniwem wadzy wykonawczej
w Polsce, prowadzi polityk wewntrzn i zewntrzn pastwa.
Kieruje administracj rzdow oraz sprawuje oglne kierownictwo w dziedzinie stosunkw z innymi pastwami i organizacjami
midzynarodowymi. Do szczegowych zada z zakresy bezpieczestwa zalicza si m.in.: opracowywanie projektw strategii
bezpieczestwa narodowego; planowanie oraz realizacja przygotowa obronnych pastwa; utrzymywanie staej gotowoci
obronnej pastwa. Naley przyj, e Rada Ministrw jest gwnym, konstytucyjnym podmiotem odpowiedzialnym za stan porzdku publicznego i bezpieczestwa pastwie.
W myl zapisw Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej i Rada Ministrw to organy sprawujce wadz wykonawcz. To naczelne organy kierowania obronnoci. Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej stoi na stray suwerennoci i bezpieczestwa pastwa, nienaruszalnoci i niepodzielnoci jego terytorium, oraz jest najwyszym zwierzchnikiem
Si Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej. Rada Ministrw prowadzi
polityk wewntrzn i zagraniczn Rzeczypospolitej Polskiej, zapewnia bezpieczestwo wewntrzne i zewntrzne pastwa oraz
403

Ewelina Trojan

sprawuje oglne kierownictwo w dziedzinie obronnoci. Realizacj polityki Rady Ministrw w zakresie obronnoci zapewnia Prezes Rady Ministrw, okrelajc jednoczenie sposoby jej wykonania.
Szczeglne znaczenie w sferze bezpieczestwa nabiera rwnie pozycja wojewody, ktry jest koordynatorem wszelkich dziaa podejmowanych przez organy administracji publicznej na obszarze wojewdztwa. Przepisy ustrojowe oraz ustaw szczegowych przewiduj stosowanie przez wojewod narzdzi koordynacyjnych, nadzorczych, pozwalajcych na sprawne wykonywanie
zada z zakresu utrzymywania bezpieczestwa.
Rwnie wane w dbaniu o bezpieczestwo wewntrzne s
zadania, ktre zostay przydzielone organom administracji samorzdowej. Zaczynajc od najwyszego szczebla, czyli wojewdztwa Urzd Marszakowski w zakresie bezpieczestwa wykonuje
nastpujce zadania: wspdziaa z Wydziaem Zarzdzania Kryzysowego urzdu wojewdzkiego w sytuacjach nadzwyczajnych
oraz przy Tworzeniu grup roboczych do zwalczania klsk ywioowych; okrela zadania dla jednostek organizacyjnych Urzdu na
wypadek zagroenia bezpieczestwa pastwa; uczestniczy w przedsiwziciach planowania operacyjnego i obronnego na obszarze
wojewdztwa i realizuje przypisane ustawowo wojewdztwu zadania w zakresie obronnoci pastwa.
Samorzd powiatowy natomiast realizuje zadania publiczne,
ktre dotycz bezpieczestwa obywateli i porzdku publicznego.
W jego kompetencjach zawieraj si pomoc spoeczna, ochrona
rodowiska naturalnego, ochrona przeciwpoarowa i przeciwpowodziowa oraz obronno, przeciwdziaanie bezrobociu. Do zadani samorzdu gminnego nale zadania, ktrych realizacja powoduje zaspokajanie zbiorowych potrzeb gminnej wsplnoty samorzdowej. Zadania wasne gminy obejmuj porzdek publiczny,
bezpieczestwo obywateli, ochron przeciwpoarow i przeciwpowodziow.

404

Bezpieczestwo i porzdek publiczny w Rzeczpospolitej Polskiej w wietle

Ogniwa ochrony pastwa w zakresie ksztatowania

bezpieczestwa
Ogniwa ochrony pastwa mona podzieli na dwie podstawowe grupy. Pierwsza to podsystem militarny czyli Siy Zbrojne
Rzeczpospolitej Polskiej, a drugi to podsystem pozamilitarny, ktry tworzony jest przez administracj rzdowa, samorzdy terytorialne, a take inne podmioty, instytucje oraz przedsibiorcw, na
ktrych naoony zosta obowizek realizacji zada na rzecz
obronnoci pastwa.
Siy Zbrojne Rzeczpospolitej Polskiej zgodnie z art. 26 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, su ochronie niepodlegoci pastwa i niepodlegoci jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczestwa i nienaruszalnoci jego granic14. Siy Zbrojne naszego
pastwa zachowuj neutralno w sprawach politycznych oraz
podlegaj cywilnej i demokratycznej kontroli. Siy Zbrojne Rzeczpospolitej Polskiej to jeden z podstawowych wyspecjalizowanych
elementw obronnoci pastwa. Chroni niepodlego Rzeczpospolitej Polskiej oraz niepodzielno jej terytorium jak rwnie
zapewniaj nienaruszalno i bezpieczestwo jej granic. Siy
zbrojne dziel si na:
1) wojska wsparcia;
2) wojska operacyjne:
a) Wojska Ldowe;
b) Siy Powietrzne;
c) Marynarka Powietrzna;
d) Wojsk Specjalne;
e) andarmeria Wojskowa wyodrbniona suba.
Podsystem pozamilitarny realizuje zadania obejmujce:
zapewnienie sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania
pastwa;
zasilanie zasobami ludzkimi i materiaowymi Si Zbrojnych
Rzeczpospolitej Polskiej oraz jednostek organizacyjnych
14

Dz. U. nr 78, poz. 483 ze zm.

405

Ewelina Trojan

odpowiedzialnych za bezpieczestwo wewntrzne pastwa;

zapewnienie ochrony i zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych ludnoci oraz tworzenie warunkw do jej
przetrwania15.

Do zada ogniw ochrony pastwa naley zapewnienie warunkw bezpiecznego funkcjonowania struktur pastwa, a take ludnoci, majtku narodowego przed skutkami zbrojnych i niezbrojnych oddziaywa kryzysowych i wojennych. Ogniwa te przeznaczone s do nastpujcych zada: ochrona granic, ochrona wanych osb i obiektw, a take zapewnienie bezpieczestwa i porzdku publicznego. Ogniwami ochrony s jednostki organizacyjna (formacje), i s to m.in.:
Policja umundurowana i uzbrojona formacja suca spoeczestwu i przeznaczona do ochrony bezpieczestwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczestwa i porzdku publicznego;
Pastwowa Stra Poarna umundurowana i wyposaona
w specjalistyczny sprzt formacja, przeznaczona do walki
z poarami, klskami ywioowymi i innymi miejscowymi
zagroeniami;
Stra Graniczna umundurowana formacja ochrony granic
i kontroli ruchu granicznego;
Biuro Ochrony Rzdu umundurowana, uzbrojona formacja wykonujca zadania z zakresu ochrony osb, obiektw
i urzdze;
Agencja Bezpieczestwa Wewntrznego (w zakresie swojej
waciwoci) suba specjalna waciwa w sprawach
ochrony bezpieczestwa wewntrznego pastwa oraz jego
porzdku publicznego;
oddziay Obrony Cywilnej ma na celu ochron ludnoci,
zakadw pracy i urzdze uytecznoci publicznej, dbr
kultury, ratowania i udzielania pomocy poszkodowanym
15

406

Strategia Obronnoci Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 2009, s. 15.

Bezpieczestwo i porzdek publiczny w Rzeczpospolitej Polskiej w wietle

w czasie wojny oraz wspdziaania w zwalczaniu klsk

ywioowych i zagroe rodowiska oraz usuwania ich
skutkw
W wietle obowizujcych aktw normatywnych oraz wspczesnych zagroe system bezpieczestwa wewntrznego musi
uwzgldnia wszystkie ogniwa ochrony pastwa w zakresie
ksztatowania bezpieczestwa publicznego. Policja czy te inna
suba mundurowa nie jest w stanie samodzielnie przeciwdziaa
skutkom zagroe, dlatego musi by wspomagana przez inne
suby. Jak rwnie aden obywatel sam nie zdoa walczy
z zagroeniem i potrzebuje do tego odpowiednich sub, tak samo
suby potrzebuj wsppracy z innymi ogniwami ochrony pastwa.

407