Dane
Obliczenia i rysunki
Wyniki
Temat: Zprojektowa wa z osadzeniem dwch k zbatych
Dane projektowe:
a= 30 mm
b= 150 mm
c= 50 mm
r1= 100 mm
r2= 125 mm
P1= 5000 N
P1r= 1820 N
P1w= 600 N
P2= 4000 N
P2r= 1450 N
P2w= 0
1. Schemat obliczeniowy wau
z
R
az
z
bz
C
A
x
F
Rys. 1. Punkty przyoenia si w paszczynie X Z
1. Obliczenie reakcji Raz i Rbz w paszczynie X Z korzystajc
z ukadu rwnowagi statyki:
n
F (z) R
i
i 1
az
Fr Rbz 0
M ( A) F a R
a 180[ mm]
Fr 1977,7[ N ]
i 1
Rbz
bz
( a b) 0
F a
1977,7 [ N ] 0,18[ m]
r
( a b)
0,46[m]
Rbz =
773,88[N]
Rbz 773,88[ N ]
Raz Fr Rbz
Raz 1977,7 773,88
Raz 1203,81[ N ]
Raz =
1203,8[N]
\ Dane
Obliczenia i rysunki
Wyniki
2. Ustalenie punktw przyoenia, kierunkw podparcia i
wartoci si obciajcych wa w paszczynie X Y.
y
R
ay
z
by
C
A
x
F
Rys.2. Punkty przyoenia si w paszczynie X Y
n
F ( y) R
i
i 1
ay
M ( A) F
i 1
FO Rby 0
a Rby (a b) 0
FO a
6086,76[ N ] 0,18[m]
( a b)
0,46[m]
2381,77[ N ]
Rby
Rby
a = 180[mm]
F0 = 6086,76
[N]
Ray FO Rby
Ray 6086,76 [ N ] 2381,77[ N ]
Rby=2381,77[
N]
Ray 3704,98[ N ]
3. Obliczenie wypadkowych Reakcji Ra, Rb w podporachA i B
Ra
Ra
2
2
Raz
Ray
(1203,8[ N ]) 2 (3704,98[ N ]) 2
Ray=3704,98[
N]
Ra 3895,64[ N ]
Rb
Rb
2
Rbz2 Rby
(773,88[ N ]) 2 ( 2381,77[ N ]) 2
Rb 2504,33[ N ]
Raz 1203,8[ N ]
4. Obliczenie momentw gncych w charakterystycznych
punktach wau i przedstawienie wykresu momentw
gncych Mgz w paszczynie X Z na wykresie (rys.3b)
Ra
=3895,64[N]
Ray 3704,98[ N ]
Rbz 773,88[ N ]
4.1.
Rby 2381,77[ N ]
Obliczenie momentu gncego w przedziale I dla 0<x1<a
M gI ( X Z ) ( x) Raz x1
M gA( x1 0 ) 0
M gC ( x1 a ) Raz a 1203,8[ N ] 0,18[ N ]
Rb
=2504,33[N]
M gC ( x1 a ) 216,68[ Nm]
a 180[mm]
Raz 1203,8[ N ]
M gA( x1 0 ) 0
M gC ( x1 a )
216,68[ Nm]
Dane
Obliczenia i rysunki
Wyniki
4.2.
Obliczenie momentu gncego w przedziale II 0<x2<b
M gII ( X Z ) ( x ) Rbz x 2
M gB ( x2 0 ) 0
M gB ( x2 0 ) 0
M gC ( x2 b ) Rbz b 773,88[ N ] 0,28[m]
b = 280 [mm]
Rbz =
773,88[N]
M gC ( x2 b ) 216,68[ Nm]
4.3.
Sporzdzenie wykresu momentw gncych (rys.3b).
M gC ( x2 b )
216,68[ Nm]
5. Obliczenie momentw gncych w charakterystycznych
punktach wau i przedstawienie wykresu momentw
gncych Mgz w paszczynie X Y na wykresie (rys.3c).
Obliczenie momentu gncego w przedziale I dla 0<x1<a
5.1.
M gII ( X Y ) ( x ) Ray x1
M gA ( x1 0 ) 0
M gC ( x1 a ) Ray a 3704,98[ N ] 0,18[ m]
M gC ( x1 a ) 666,89[ Nm]
5.2.
a = 180[mm]
Ray=3704,98[
N]
Obliczenie momentu gncego w przedziale II 0<x2<b
M gC ( x2 b ) Rby b 2381,77[ N ] 0,28[m]
M gC ( x2 b ) 666,89[ Nm]
b = 280[mm]
Rby=2381,77[
N]
M gB ( x2 0 ) 0
M gII ( X Y ) ( x ) Rby x2
M gB ( x2 0 ) 0
5.3.
M gA( x1 0 ) 0
M gC ( x1 a )
666,89[ Nm]
Sporzdzenie wykresu momentw gncych (rys.3c).
6. Obliczenie momentw wypadkowych w
charakterystycznych punktach i przedstawienie ich na
wykresie (rys.3d).
M gA 0
M gC
M gC
2
gC ( X Z )
216,68[ Nm] 2
M gC ( x2 b ) 666,89[
M gA 0
2
gC ( X Y )
666,89[ Nm ]
M gC 701,20[ Nm]
M gB 0
M gB 0
M gC 701,20[ Nm]
Dane
Obliczenia i rysunki
Wyniki
7. Obliczenie momentu skrcajcego przenoszonego przez
wa i przedstawienie go na wykresie (rys.3e).
F0 = 6086,76
[N]
dp = 100[mm]
M s FO
dp
2
6086,76[ N ] 0,05[ m]
M s 304,33[ Nm]
M s 304,33[ Nm]
8. Obliczenie momentw gncych zastpczych w
charakterystycznych punktach wau.
Obliczenie naprenia dopuszczalnego na zginanie
8.1.
obustronne i skrcanie jednostronne.
Dobr granicy wytrzymaoci na rozciganie Rm z PN8.1.1.
72/H-84020
Dla stali 35 Rm = 530 [Mpa]
8.1.2.
Rm=530 [Mpa]
Obliczenie wytrzymaoci zmczeniowej Zgo z
zalenoci:
Z go 0,42 Rm 0,42 530[ MPa]
Z go 222,6[ MPa ]
Z go 222,6[ MPa]
Rm=530 [Mpa]
8.1.3.
Obliczenie wytrzymaoci zmczeniowej Zsj z
zalenoci:
Z sj 0,45 Rm 0,45 530[ MPa ]
Z sj 238,5[ MPa]
8.1.4.
Przyjcie wspczynnika bezpieczestwa dla
wytrzymaoci zmczeniowej xZ
Przyjto wspczynnik xZ = 3,5 (xZ = 3,54)
8.1.5.
Z go
xZ
222,6[ MPa]
3,5
k go 63,6[ MPa ]
Z go 222.6[ MPa]
xZ = 3,5
xZ = 3,5
Obliczenie naprenia dopuszczalnego na zginanie kgo.
k go
8.1.6.
Z sj 238,5[ MPa]
Obliczenie naprenia dopuszczalnego na skrcanie
jednostronne.
k sj
Z sj
xZ
k go 63,6[ MPa]
238,5[ MPa]
3,5
k sj 68,1[ MPa]
k sj 68,1[ MPa]
Z sj 238,5[ MPa ]
xZ = 3,5
Dane
Obliczenia i rysunki
Wyniki
k go 63,6[ MPa]
8.2.
Wyznaczenie wspczynnika
k sj 68,1[ MPa ]
8.3.
k go
63,6[ MPa ]
68,1[ MPa]
2 k sj
0,47
0,47
Obliczenie momentw zredukowanych w
charakterystycznych punktach i przedstawienie ich na
wykresie (rys. 3f):
Mz
0,47
M s 304,33[ Nm ]
M zA
M g2 ( M s ) 2
0 ( 304,33[ Nm]) 2
M zA 143,03[ Nm]
M gC 701,20[ Nm]
M zCL
M zCL
M zA 143,03[ Nm]
( M gC ) 2 ( M s ) 2
(701,20[ Nm]) 2 (0,47 304,33[ Nm]) 2
M zCL 715,63[ Nm]
M zCP 701,20[ Nm]
M zB 0
M zCL 715,63[ Nm]
M zCP 701,20[ Nm]
M zB 0
9. Obliczenie rednic teoretycznych wau w charakterystycznych punktach i przedstawienie ich na wykresie (rys. 3g).
d
k go 63,6[ MPa ]
M zA 143,03[ Nm]
dA
d CL
M zCL 715,63[ Nm]
M zCP 701,20[ Nm]
d CP
32 M Z
k go
32 143,03[ Nm]
0,028405[m] 28,405[ mm]
6 N
63,6 10
m2
3
32 715,63[ Nm]
0,04858[m] 48,58[mm]
6 N
63,6 10
m2
32 701,20[ Nm]
0,04825[m] 48,25[mm]
6 N
63,6 10
m2
d A 28,405[mm]
d CL 48,58[mm]
d CP 48,25[ mm]
dB 0
dB 0
M zB 0
Dane
Obliczenia i rysunki
Wyniki
Rys. 3. Wykresy momentw i rednic teoretycznych
Dane
Obliczenia i rysunki
Wyniki
d cl 48,58[mm]
10.Obliczenie poczenia wpustowego pod koem zbatym
10.1.
Wyznaczenie rednicy wau pod wpust pod koem
zbatym
rednice wau pod wpust wyznacza si uwzgldniajc
osabienie wau wpustem z zalenoci:
d 1 1,1 d cl 1,1 48,58 [ mm] 53,438 [ mm]
przyjto rednic wau pod wpustem d1= 55 [mm]
10.2.
d 1 55[mm]
Dobr wymiarw wpustu z PN-70/M-85005
Z PN-70/M-85005 dobrano wymiary wpustu
bxh = 16x10 [mm]
10.3.
10.4.
Wyznaczenie naciskw dopuszczalnych dla elementu
sabszego.
W projekcie koo zbate i wa zostay wykonane z
tego samego materiau (stal 35). Naprenie
dopuszczalne na naciski powierzchniowe przyjmuje
si w granicach (70 90) MPa dla pary wpust
wykonany z Stali 40 lub Stali 45 lub staliwo w
zalenoci od jakoci materiau elementu sabszego
(czopa lub piasty).
Przyjto pdop = 75 MPa dla stali Stali 35.
Obliczenie siy stycznej przenoszonej przez wpust:
F
d 55[ mm]
M s 304,33[ Nm]
10.5.
pdop = 75 Mpa
2Ms
2 304,33[ Nm]
11066,54[ N ]
d
55 10 3 [m]
Obliczenie czynnej dugoci wpustu l0
F =11066,54[N]
F
p dop
A
h
A lo
2
2F
l0
h p dop
2 11066,54[ N ]
l0
0,02951[ m] 29,51[ mm]
10 10 3[ m] 75[ MPa ]
l O 29,51[ mm]
Dane
Obliczenia i rysunki
Wyniki
10.6.
10.7.
Dobr znormalizowanej dugoci wpustu
Rzeczywista dugo wpustu powikszona o
szeroko b wynikajc z promieni zaokrgle
wyniesie 44,7 [mm]
Z PN-70/M-85005 l1 = 45 [mm]
l1 45[ mm] ]
Dobr dugoci czopa wau pod koo zbate.
Dugo czopa powinna by mniejsza od dugoci
piasty przy czym odlego od odsadzenia i kolejnego
skoku wau powinna by wiksza od b/2.
Przyjto odlego od odsadzenia a1 = 10 [mm],
odlego od kolejnego skoku rednic wau a2 rwnie
10 [mm]. Std cakowita dugo czopa
t1 65[ mm]
t1 = l1 +a1 +a2 =65 [mm].
10.8.
Dobr rednicy odsadzenia
rednic odsadzenia dobieramy z zalenoci D/d< 1,2
rednica ta powinna by z kolei wiksza od rednicy
czopa o 15% std d2 = 1,15 * d1 = 1,15 * 55 [mm] =
d 2 65[mm]
63,25 [mm]. Przyjto d2 = 65 [mm].
d 1 55[mm]
10.9.
Dobr szerokoci odsadzenia t2
Szeroko odsadzenia t3 przyjmuje si w zalenoci
od ukadu pozostaych czci wau wynikajcych z
rozmieszczenia oysk nie mniejsz jednak ni 0,1 *
d2
Przyjto t2 = 10 [mm].
10.10.
Dobr szerokoci piasty koa zbatego.
Szeroko piasty koa zbatego powinna by wiksza
od szerokoci czopa ze wzgldu na jego podparcie za
pomoc tulei redukcyjnej.
Przyjto szeroko piasty tp = 70 [mm]
tp = 70 [mm]
Dane
Obliczenia i rysunki
Wyniki
11. Obliczenie poczenia wpustowego pod sprzgo
11.1.
Wyznaczenie rednicy wau pod wpust pod sprzgem
rednice wau pod wpust wyznacza si uwzgldniajc
osabienie wau wpustem z zalenoci:
d 3 1,1 d A 1,1 28,3[mm] 31,13[ mm]
11.2.
przyjto rednic wau pod wpustem d3= 35 [mm]
zgodnie z szeregu czopw walcowych zgodnie z PN- d3= 35[mm]
89/M-85000
Dobr wymiarw wpustu z PN-70/M-85005
Z PN-70/M-85005 dobrano wymiary wpustu
bxh = 10x8 [mm]
11.3.
11.4.
Wyznaczenie naciskw dopuszczalnych dla elementu
sabszego (tarcza sprzga stal 35).
W projekcie tarcza sprzga i wa zostay wykonane z
tego samego materiau (stal 35). Naprenie
dopuszczalne na naciski powierzchniowe przyjmuje
si w granicach
(70 90) MPa dla pary wpust wykonany z Stali 40
lub Stali 45 stal lub staliwo w zalenoci od jakoci
materiau elementu sabszego (czopa lub piasty).
Przyjto pdop = 75 MPa dla stali 35.
Obliczenie siy stycznej przenoszonej przez wpust:
F
11.5.
M s 304,33[ Nm]
pdop = 75 Mpa
2 M s 2 304,33[ Nm]
17390,28[ N ]
d3
35 10 3 [m]
Obliczenie czynnej dugoci wpustu l0
F =17390,28[N]
F
p dop
A
h
A lo
2
2F
l0
h p dop
2 17390,28 [ N ]
l0
0,0579 [ m] 57,9 [ mm]
8 10 3 [ m] 75 [ MPa ]
l0=57,9[mm]
Dane
Obliczenia i rysunki
11.6.
Dobr znormalizowanej dugoci wpustu
Wyniki
11.7.
Rzeczywista dugo wpustu powikszona o
szeroko b wynikajc z promieni zaokrgle
wyniesie 66,4 [mm]
Z PN-70/M-85005 l2 = 70 [mm
Dobr dugoci czopa wau pod koo sprzgo
11.8.
W przypadku czopw kocowych na ktre zostaje
zaoona tarcza sprzga dugo czopa dobiera si z
PN-89/M-85000.
Dla rednicy d3 = 35 [mm] dugo czopw odmiany
dugiej t3 = 70 [mm] co jest niewystarczajce z uwagi
na konieczno zachowania odlegoci midzy
wpustem a nastpnym skokiem rednicy i kocem
wau.
W takim przypadku naley przyj najblisz wiksz
dugo czopa zwikszajc przy tym rednic czopa
do 40 [mm] zgodnie z PN-89/M-85000. Dla tej
rednicy dobrano nowy wpust o wymiarach bxh =
10x8 [mm] i wykonano na nowo obliczenie wpustu.
Obliczenie siy stycznej przenoszonej przez wpust:
F
M s 304,33[ Nm]14.9
F
=17390,28[N]
Dane
l2 = 70 [mm]
2Ms
2 304,33[ Nm]
15216,5[ N ]
d
40 10 3 [ m]
Obliczenie czynnej dugoci wpustu l0
F = 15216,5[N]
F
p dop
A
h
A lo
2
2F
l0
h p dop
2 17390,28 [ N ]
l0
0,0579 [ m] 57,9 [ mm]
8 10 3 [ m] 75 [ MPa ]
11.9.
Dobr znormalizowanej dugoci wpustu
l0=57,9[mm]
Rzeczywista dugo wpustu powikszona o
szeroko b wynikajc z promieni zaokrgle
wyniesie 59,4 [mm]
Z PN-70/M-85005 l2 = 65 [mm]
Uwzgldniajc odlegoci rowka wpustowego od
l2 = 65 [mm]
koca wau i od nastpnego skoku rednicy co
najmniej b/2
a3 = a4 = 5 [mm] dobrano dugo czopa t3 = 80 [mm]
zgodnie z PN-89/M-85000 czopy dugie.
t3 = 80[mm]
Obliczenia i rysunki
Wyniki
12.Dobr oysk tocznych
W praktyce dobiera si dwa takie same oyska dlatego
oysko obliczamy w tej podporze gdzie jest wiksza
reakcja.
rednice wau pod oyskiem dobrano d4 = 45 [mm]
Dane dodatkowe:
dana trwao oyska Lh = 24000 [h]
Prdko obrotowa n = 1200 [obr/min]
Maksymalna temperatura pracy oyska t = 120 [C]
12.1.
Obliczenie wspczynnika prdkoci obrotowej
33
n
1
3 0,3028
Obliczenie wspczynnika trwaoci
fh 3
12.1.3.
t = 120[C]
fh
Ra
ft ft
fn
12.1.2.
n 1200[obr / min]
Obliczenie nonoci ruchowej oyska
C
12.1.1.
Lh = 24000 [h]
Lh
3,634
500
Dobr wspczynnika temperatury
Dla t< 150 [C] ft = 1
Ra = 3900[N]
C Ra
fh
3,634
3900 [ N ]
46805,15 [ N ]
ft fn
0,3028
Z PN-85/M-86100 dobierano oyska kulkowe zwyke
6309 o nonoci ruchowej 53000 [N] dla ktrego:
D = 100 [mm]
B = 25 [mm]
r = 1,5 [mm]
da = 52 [mm]
Da = 81 [mm]
Dane
Obliczenia i rysunki
Wyniki
13.Dugo i rednica stopnia wau pod oysko i tulej
t4 = a + B/2 +2 t1/2 = 142 [mm]
Przyjto dugo stopnia wau t4 = 145 [mm]
t4=145[mm]
14.Wyznaczenie rednicy i dugoci stopnia wau pod
piercie uszczelniajcy
l 480[mm]
l 2 65[ mm]
Dobrano rednic wau d5 = 40 [mm]
Dugo stopnia wau
t5 l
t5=75[mm]
l
B
t 6 t 2 t1 t 4 2 75[mm]
2
2
Przyjto t5 = 75 [mm]
15.Wyznaczenie rednicy wau i dugoci stopnia z
prawej strony koa
rednic wau przyjto tak sam jak pod koem
zbatym d6 = 55 [mm]
Dugo stopnia wau
t6 b
t1
B
t 3 135[mm]
2
2
t6=135[mm]
Przyjto t6 = 135 [mm]
16.Wyznaczenie rednicy i dugoci kocowego stopnia
wau (pod oyskiem w podporze B)
rednica pod oyskiem w podporze B jest taka sama jak
w podporze A d7 = 45 [mm].
Dugo stopnia kocowego wau t7
t 7 B 3[mm] 28 [ mm]
17.Dobr piercienia gumowego uszczelniajcego z lewej
strony wau
Dla d5 = 42 [mm]
t7=28[mm]
