PRDY IMPULSOWE MAEJ CZSTOTLIWOCI.

Jest to prd skadajcy si z cigu impulsw o rnym ksztacie ,ktrych parametry s

dokadnie okrelone.
Prd o maej czstotliwoci ,to prd o czstotliwoci od 0,5-500 Hz,a w praktyce do 300 Hz.
Do prdw tych zaliczamy np.:
-prdy Leudeka -100Hz., Timp- 1ms, Tprz. 9ms
-prdy Traberta -143 Hz, Timp 2ms, Tprz. 5ms.
-prdy DD
- 50-100Hz
-prd faradyczny 100Hz
-prd neofaradyczny 50Hz
-prdy stochastyczne w aperiodycznym (nieregularnym) rytmie 5-30Hz
Prd impulsowy wytworzony jest na podou prdu staego ,ktry jest odpowiednio
przerywany.
W zalenoci od ksztatu wyrniamy impulsy:
-PROSTOKTNE-(np.prd Leudeka,Traberta).
Impulsy te charakteryzuj si gwatownym ,pionowym wzrostem natenia po
czym nastpuje rnej wyznaczonej dugoci czas przepywu prdu o staej mocy ,a
nastpnie nastpuje nagy spadek natenia prdu.
Czas trwania w zalenoci od aparatu moe wynosi od 0,1-1200ms, czas przerwy
20-3000ms.
Skurcz minia nastpuje w czasie wzrostu i spadku natenia .Natomiast w fazie
przepywu prdu staego wystpuj objawy czuciowe charakterystyczne dla prdu
galwanicznego(mrowienie ,kucie ,pieczenie).
Im duszy impuls tym s wiksze te objawy.
Zastosowanie-Impulsy prostoktne wykorzystuje si w elektrodiagnostyce i
elektrostymulacji do pobudzenia mini normalnie unerwionych(zdrowych) lub
nieznacznie uszkodzonych.
W przypadku zastosowania tych impulsw do pobudzenia mini odnerwionych
doszo by do silnego blu w wyniku koniecznoci zastosowania duego natenia,
aby uzyska skurcz.
Impulsy prostoktne jako prdy dranice stosowane s rwnie w elektroterapii mm.
gadkich jelit i pcherza moczowego.
-TRJKTNE tzw.ekspotencjalne.
Charakteryzuj si powolnym wyduonym czasie narastania natenia prdu do
uzyskania szczytowej wartoci amplitudy po czym nastpuje w miar ostry
spadek natenia .Czas narastania jest przecitnie 2 razy duszy od czasu opadania.
Im czas impulsu jest mniejszy tym bardziej ostre s wzniesienia prdu
ekspotencjalnego i traci on wwczas swoje waciwoci .Przy impulsie krtszym ni
10 ms ma dziaanie zblione do dziaania imp .prostoktnych.
Zastosowanie-Impulsy trjktne maj zastosowanie w elektrodiagnostyce i
elektrostymulacji mini czciowo lub cakowicie odnerwionych w celu
zapobiegania ich zanikowi.
Zdrowe minie posiadaj zdolno akomodacji czyli przystosowania si do
powolnego narastania natenia w wyniku czego nie reaguj skurczem na imp
.trjktne.(chyba ,e jest wysoka amplituda).

Minie odnerwione natomiast nie posiadaj tej waciwoci w wyniku

tego reaguj skurczem na imp.trjktne przy przecitnie wysokiej amplitudzie.
Im wikszy jest stan uszkodzenia uk.nerwowo miniowego tym wikszy naley
stosowa czas impulsu i czas przerwy midzy impulsami.
Prdem o imp. trjktnych moemy oddziaywa na mm.gadkie ,ktre odznaczaj si
ma akomodacj tj.poraone wiotko mm.prkowane .Z tym ,e mm.prkowane
reaguj natychmiast na impuls trjktny ,a mm.gadkie wymagaj serii impulsw.
TRAPEZOWE-s odmian imp.trojktnych .Charakteryzuj si powolnym wzrostem
natenia ktre utrzymuje si przez krtki czas na staym poziomie ,a nastpnie
natenie powoli spada.
PARAMETRY IMPULSU:
1.Czas trwania impulsu t (ms)
2.czas narastania impulsu t.n. (ms)
3.czas opadania impulsu t.op. (ms)
4.amplituda natenia impulsu (mA)
5.czstotliwoc f (Hz) liczba impulsw w czasie 1sek. lub min.; lub czas powtarzania
okresu
T (ms),ktry jest rwny sumie czasu trwania impulsu i przerwy.
Stosunek czasu trwania impulsu do okresu powtarzania to wspczynnik wypenienia
impulsami prdu impulsowego.
t.imp.
---------------t.imp. + t.prz.
Im czas przerwy jest krtszy ,a czas impulsu duszy to wspczynnik wynosi od 0,5 do 1,0.
Im czas przerwy jest duszy ,a czas impulsu krtszy to wspczynnik wynosi od0,5 do 0.
Amplituda-jest miar natenia prdu .Na efektywn si prdu wpywa amplituda i stosunek
czasu trwania impulsu do czasu trwania przerwy .Im dusza jest przerwa midzy impulsami
tym prd jest sabszy przy jednakowo dugich impulsach.
Amplituda imp.wystpujcych w grupach moe mie tak sam warto ,lub moe by
modulowana czyli stopniowo wzrastajca a nastpnie zmniejszajca-mwimy wtedy o imp
obrzmiewajcych.Szczyty tak zmodulowanej amplitudy kadej grupy impulsw tworz
tzw.obwiedni.Cz obwiedni wzrastajca i opadajca nosi nazw rampy.
Czstotliwo - impulsw odgrywa du rol w powstawaniu pobudzenia nerww i mini
tzn. czy impuls przypadnie na istniejcy potencja czynnociowy bony komrkowej czy po
nim.
Jeeli zadziaamy seri imp.o czst.imp.mniejsz ni cakowity okres skurczu i rozkurczu
mm. to kady impuls wywoa skurcz pojedynczy.
Gdy czstotliwo imp. bdzie mniejsza od cakowitego okresu skurczu i rozkurczu i
jednoczenie wiksza od poowy tej sumy to powstanie skurcz tcowy niezupeny.
Gdy czstotliwo imp. Bdzie mniejsza od poowy czasu skurczu i rozkurczu to powstanie
skurcz tcowy zupeny.

Prd impulsowy - do czst.10 Hz wywouje skurcz pojedyczy mini,

- 10-20 Hz wywouje skurcze tcowe niezupene
-20 80 Hz wywouje skurcze tcowe zupene
-90 200 Hz powoduj rozlunienie mini
Dziaanie przeciwblowe wywouj prdy o czst. 2 10 Hz (uwalnianie endorfin),
150 100Hz (mechanizm bramki kontrolnej)
Czstotliwoci poniej 10Hz pobudzaj minie cian naczy krwiononych ,a czstotliwoci
10-20 Hz pobudzaj mm.jelit poprzez dziaanie na rne zakoczenia nerwowe.
Czas trwania impulsu - wraz z amplitud decyduj o dziaaniu i skutecznoci bodca.
Dugie impulsy o duym nateniu powoduj bl
Im krtszy impuls tym musi by wiksza amplituda aby spowodowa skurcz.
Impulsy dugie powyej 1 ms s nieprzyjemne w odczuciu (prd DD i Traeberta)
Impulsy krtkie poniej 1ms s przyjemne ,sabo drani zakoczenia blowe
(TENS,ID)
Dugo przerwy - ma wpyw na powstawanie zmczenia mini i ich wypoczynek w
szczeglnoci podczas trwania grup salw impulsw .Poniewa podczas przerw midzy
salwami nastpuje usunicie zbdnych produktw wysikowej przemiany materii dochodzi do
uzupenienia tlenu i substratw energetycznych.
Szczeglnie wany jest stosunek czasu trwania salwy impulsw do czasu przerwy .Moe by
on 1:2,1:3 lub 1:5 (salwa 5 sek .przerwa 25 sek).
RODZAJE PRDW IMPULSOWYCH.
Prd jednokierunkowy (1-biegunowy,1-fazowy czyli odchylenie amplitudy w jednym
kierunku od linii zerowej i powrt do niej np..imp.prostoktne czy trjktne). Jest to prd o
niezmiennym kierunku przepywu(niezmiennym biegunie),zmiennym nateniu ,ktry
zachowuje si w tkankach jak prd galwaniczny.
Powoduje on przesunicia jonw i uszkodzenia elektrolityczne .Kady impuls w cigu
impulsw o odpowiedniej czstotliwoci i amplitudzie pobudza nerwy i minie.
Prd dwukierunkowy (2 biegunowy,2-fazowy )-o zmiennym kierunku
przepywu(zmiennym biegunie) i zmiennym nateniu ,czyli prd zmienny .Zmienno
biegunw zalena jest od czstotliwoci .Przy czstotliwoci 100Hz kada elektroda w cigu
sekundy jest 100 razy katod i 100 razy anod.
Jeeli imp.+ i imp.- po obu stronach linii zerowej s identyczne mwimy o prdzie
impulsowym symetrycznym .Jony oscyluj tam i z powrotem ,co uniemoliwia rozrnienie
biegunw.
Jeeli wystpuj impulsy o rnych parametrach po obu stronach linii zerowej mwimy
wtedy o prdzie impulsowym niesymetrycznym .Prd ten powoduje tj.prd galwaniczny
elektroliz w tkankach .Dziaanie galwaniczne takiego prdu jest tym wiksze im wiksza jest

rnica wielkoci impulsw dodatnich i ujemnych .Oscylacje jonw po jednej stronie linii
zerowej czyli w jednym kierunku s wiksze ni po drugiej stronie linii zerowej.
Prdy modulowane - prdy zoone z impulsw prostoktnych o obwiedni w ksztacie
trjkta ,trapezu lub powki sinusoidy.
Prdy imp.z modulowan amplitud
Prdy imp.z modulowan czstotliwoci imp.w poszczeglnych seriach
Prdy z stochastycznie przypadkowo-zmienn szerokoci imp.i zmienn d .przerw.
Prd wysokonapiciowy - skada si z dwu-impulsowych serii bardzo krtkich impulsw
poniej 100us , ksztacie zblionym do prostokta i bardzo stromym wzrocie mocy prdu
.Czstotliwo 2-100Hz.
Ze wzgldu na krtki czas trwania imp.(najczciej 10-50us)aby wywoa skurcz musimy
uy wysokiego natenia.
Prd ten ma dziaanie motoryczne i sabe dziaanie czuciowe .Stosowany jest w celu
rozlunienia napitych mini i wtrnego umierzenia blu.
Czstotliwoci do 10Hz rozluniaj minie
do 80Hz dziaaj tonizujco
powyej 100Hz dziaaj przeciwblowo.
Prd faradyczny - asymetryczny prd zmienny o czst.50-100Hz w ktrym imp.+ i rni
si ksztatem i wielkoci .Timp.0,1-1ms.
Bodcem dla mini s imp.dodatnie .Impulsy ujemne maj zbyt ma amplitud.
Prd ten wywouje skurcz tcowy mini .Stosowany jest w elektrodiagnostyce.
Brak reakcji na prd faradyczny oznacza bardzo silne uszkodzenie mini.
Prd neofaradyczny - jest odmian prdu faradycznego z ktrego zostay tylko
imp.dodatnie w ksztacie ostrych trjktw o czasie trwania 1 ms i przerwie
19ms.Czstotliwo 50Hz.
Amplituda regulowana.
Wywouje w miniach dugotrwae skurcze tcowe .Stosowany jest w elektrodiagnostyce.
Prd unipolarny - jest to prd impulsowy , gdzie ruch jonw odbywa si , podobnie jak w
trakcie przepywu prdu staego ,w jednym kierunku . Wystpuje tutaj staa polaryzacja
elektrod , ruch jonw jest skokowy zgodnie z wystpowaniem impulsacji .Prd ten
powoduje przemieszczanie si jonw w tkankach ich gromadzenie na granicach tkanek
oraz zagszczenie pod pokadami elektrod . Dochodzi do zmian galwanicznych w
tkankach cznie z elektrolizom pynw ustrojowch . Do prdw unipolarnych zalicza si
prd DD prd impulsowy prostoktny i ekspotencjalny , prd Trabertaa , prd faradyczny
.
.
Prd bipolarny - jest to prd zmienny .Jony przesuwaj si w obu kierunkach ,w
jednakowych okresach przepywu prdu .Prd taki okrela si mianem bipolarnego . Nie
wystpuj tutaj zjawiska galwaniczne , poniewa jony oscyluj w jednakowych odstpach
czasowych pozostaj na miejscu . Tego rodzaju prd jest niezdolny do wywoania
jonoforezy . Stosujc prdy bipolarne nie trzeba si obawia oparzenia galwanicznego pod
elektrodami . Oparzenie moe by wywoane jedynie zbyt wysokim nateniem lub
ogniskowym zagszczaniem prdu . Do prdw bipolarnych zalicza si prd ID , TENS i prd
Kotza .

.
Prd DD
.
Prd Traberta
.
DZIAANIE PRDW IMPULSOWYCH
Dziaanie motoryczne
Prdy impulsowe powoduj skurcze miniowe, dziaaj tonizujco na minie ,zwikszaj
ich si i poprawiaj przemian materii.
Impulsy ekspotencjalne o czst.10-20 Hz powoduj pobudzenie mm.gadkich jelit.
Dziaanie na uk.krenia
Skurcze powoduj zwikszenie przekrwienia na skutek rozszerzenia naczy krwiononych.
Dziaanie przeciwblowe
Dochodzi do pobudzenia ukadw hamujcych bl i usuwanie przyczyn powstawania blu
wywoanego zwikszonym napiciem miniowym .Bl jest usunity na skutek rozlunienia
mini i rwnoczesnej poprawy ukrwienia.

DAWKOWANIE
Subiektywne
- Czuciowa dawka podprogowa-najwiksze natenie prdu nie wywoujce jeszcze
adnych wrae czuciowych.
-Czuciowa dawka progowa-najmniejsze natenie prdu wywoujce u pacjenta sabe
wraenie przepywu prdu ,najczciej mrowienie
-Czuciowa dawka ponadprogowa - natenie prdu wywoujce silne wraenie
przepywu prdu w postaci wibracji ,pieczenia lub blu na og nie stosujemy tej dawki.
Obiektywne.
-Ruchowa dawka podprogowa-najwiksze natenie prdu ,ktre jeszcze nie
wywouje skurczu.
-Ruchowa dawka progowa-najmniejsze natenie prdu wywoujce minimalny
skurcz minia.
-Ruchowa dawka ponadprogowa - natenie prdu wywoujce wyrane skurcze
mini.
Duych dawek prdw impulsowych nie stosujemy ,gdy podobnie jak prdy galwaniczne
wywouj one nieprzyjemne wraenia czuciowe.
Dawkowanie zalene jest rwnie od okresu choroby .W stanach ostrych nie stosujemy
prdw impulsowych.
W stanach podostrych stosujemy mae natenie prdu ,krtki czas zabiegu ,krtk seri
zabiegw i krtk przerw midzy zabiegami.
W stanach przewlekych stosujemy wiksze natenie prdu ,duszy czas zabiegu
,dusze serie i dusze przerwy midzy zabiegami.

CZAS ZABIEGU
Krotki 5min
redni-10min
Dugi-15min
SERIA
Kttka-3-5 zabiegw
rednia-6-10 zabiegw
Duga-12-18 zabiegw
PRZERWA MIDZY ZABIEGAMI
Krtka-1 lub kilka zabiegw dziennie
rednia 3 zabiegi w tygodniu
Duga-2 zabiegi w tygodniu
Niepodane zjawiska ucisk ,kucie ,wraenie ciepa ,pieczenie ,bl wywoany
przedawkowaniem bd znieksztaceniem impulsw spowodowane zniesieniem oporu skry
przez zwikszenie czstotliwoci .Powstaj wtedy tzw.iglice prdu ,ktre drani zakoczenia
blowe w skrze.
.
DROGA BLU- uszkodzona tkanka - uwolnienie kinin - depolaryzacja nagich zakocze
nerwowych rogi tylne rdzenia druga strona rdzenia do mzgowia w drodze rdzeniowowzgrzowej bocznej wzgrze w jdrach brzusznych tylno-bocznych i tylnoprzyrodkowych pola czuciowe kory mzgu w zakrcie zarodkowym i wieczku czoowociemieniowym i w korze wyspy.
HAMOWANIE CZUCIA BLU
Tumice dziaanie bodcw elektrycznych w stosunku do bodcw blowych ,bez
upoledzenia przewodnictwa nerwu czuciowego.
Czyli dranienie receptorw jakiego zmysu okrelon iloci energii stanowic waciwy
bodziec dla danego zmysu ,moe prowadzi nie tylko do pobudzenia ,ale rwnie do zmiany
wraliwoci receptorw innego zmysu ,dla ktrego ten bodziec nie jest waciwy
,np.odwracanie uwagi konia przez szczypanie jego wargi w czasie wykonywania innego
bolesnego zabiegu.
Mechanizm hamowania jest charakterystyczny dla prdw o czstotliwoci powyej 100Hz.
Teoria bramki kontrolnej podstaw tej teorii byo wykrycie w istocie galaretowatej
rogw tylnych rdzenia komrek speniajcych rol hamulcw.
Hamuj one dopyw bodcw do komrek przekanikowych ktre przekazuj je do wyszych
piter OUN.
Poniewa bodce czuciowe przekazywane s przez dwa rodzaje wkien nerwowych typu A i
C ,czyli wkien szybko i wolno przekazujcych impulsy .Impulsy przewodzone przez
wkna nerwowe o duej rednicy typu A powoduj nasilenie hamowania
miedzysynaptycznego i

bramka kontrolnazamyka si ,przez co blokuje si dopyw informacji do wyszych piter

OUN impulsw z wolniej przewodzcych bl wkien typu C .dziki temu orodki mzgowe
mog modulowa dziaanie bramki kontrolnej.
Mechanizm ten jest charakterystyczny dla prdw o czstotliwoci 50-100Hz.
Wydzielanie endorfin - Podczas stymulacji elektrycznej i innych zabiegw fizykalnych
dochodzi do powstawania endorfin ,czyli cia o dziaaniu przeciwblowym ,ktre
wychwytywane s przez struktury pnia mzgu i jder podkorowych.
Dziaanie to jest charakterystyczne dla prdw o czstotliwoci 2-10Hz.