Biografia: Svante August Arrhenius y na przeomie XIX i XX wieku. Z pochodzenia by Szwedem zajmowa si chemi i fizyk gwnie m.in.

kinetyk chemiczn (rwnanie Arrheniusa). Opracowywa teori dysocjacji elektrolitycznej za co w 1903r. otrzyma Nagrod Nobla w dziedzinie chemii. By jednym z twrcw chemii fizycznej. Dysocjacja elektrolityczna proces rozpadu czsteczek zwizkw chemicznych na jony pod wpywem rozpuszczalnika, np. NaHCO3 Na+ + HCO3 Do dysocjacji s zdolne zwizki, w ktrych wystpuj wizania jonowe lub wizania bardzo silnie spolaryzowane kowalencyjne. Skutkiem dysocjacji zwizku chemicznego w danym roztworze jest pojawienie si swobodnych jonw dziki czemu roztwr moe przewodzi prd elektryczny. Roztwr taki nazywamy elektrolitem. W roztworach dysocjacja jest zawsze procesem odwracalnym. Midzy form niezdysocjowan i zdysocjowan zwizku wystpuje w tych warunkach rwnowaga. W zalenoci od wasnoci rozpuszczalnika i zwizku chemicznego, temperatury oraz wystpowania jonw pochodzcych z innych zwizkw rwnowaga ta moe by bardziej przesunita w stron formy niezdysocjowanej lub zdysocjowanej zwizku. Teoria kwasw i zasad Arrheniusa Teorie kwasw i zasad maj na celu wytumaczenie wpywu rozpuszczalnika oraz budowy czsteczek na waciwoci zwizkw chemicznych. Chronologicznie najstarsz z tych teorii jest opracowana przez Svante Arrheniusa w 1887 r., zgodnie z ktr: kwasem jest zwizek ktry dysocjuje z wytworzeniem jonu wodorowego (H+), a zasad zwizek, ktry dysocjuje z wytworzeniem jonu hydroksylowego (OH-). W myl tej teorii woda jest jednoczenie kwasem i zasad. Teoria kwasw i zasad Arrheniusa stosuje si tylko do roztworw wodnych i wiele zwizkw, okrelanych wedug tej teorii jako kwasy i zasady, zmienia swj charakter w innych rozpuszczalnikach. Teoria kwasw i zasad Arrheniusa obarczona jest trzema postulatami: Postulaty Arrheniusa I: Kwasy, zasady i sole pod wpywem wody rozpadaj si na jony dodatnie (kationy) i ujemne (aniony). II: Liczba adunku elektrycznego zgromadzona na kationach jest rwna liczbie adunku zgromadzonego na anionach. Roztwr jest elektrycznie obojtny. III: Sabe elektrolity w roztworze wodnym ulegaj dysocjacji w niewielkim stopniu.

Dysocjacji elektrolitycznej w wodzie ulegaj prawie wszystkie rozpuszczalne sole, wszystkie kwasy i wodorotlenki. Przykady kwas solny (kwas nieorganiczny beztlenowy)

HCl H+ + Cl-

Kwas mrwkowy (kwas organiczny z gr. karboksylowych)

HCOOH > HCOO- + H3O+ zasada sodowa

NaOH Na+ + OHWiele zwizkw chemicznych w stanie ciekym i gazowym ulega te samorzutnej dysocjacji, cho jej stopie jest zazwyczaj do niski, np. woda ulega samorzutnej dysocjacji zgodnie ze schematem: H2O + H2O H3O+ + OH Iloczyn jonowy tej dysocjacji w warunkach normalnych wynosi ok. 107, co oznacza e na kade 107 (10 000 000) czsteczek wody tylko jedna ulega samorzutnej dysocjacji. Staa ta jest podstaw skali pH. Skala pH ilociowa skala kwasowoci i zasadowoci roztworw wodnych zwizkw chemicznych. Skala ta jest oparta na aktywnoci jonw hydroniowych [H3O+] w roztworach wodnych. Tradycyjnie pH definiuje si jako: pH = -log10[H3O+] czyli ujemny logarytm dziesitny aktywnoci jonw hydroniowych wyraonych w molach na decymetr szecienny. Wspczenie jednak nie jest to cisa definicja tej wielkoci. Pojcie pH wprowadzi duski biochemik Sren Srensen w 1909 r.[1] Oryginalnie pH zostao zdefiniowane jako ujemny logarytm stenia jonw wodorowych (H+). Wspczesne badania wykazay jednak, e wolne jony wodorowe (wolny proton) nigdy nie wystpuj w roztworach wodnych, gdy ulegaj natychmiast solwatowaniu wedug rwnania: H+ + H2O H3O+ W wielu podrcznikach jednak, dla uproszczenia, pomija si ten fakt i nadal podaje si star definicj skali pH. Ujemny logarytm staej dysocjacji jest miar ich mocy chemicznej. Moc chemiczna kwasu: pKa = - log10[Ka] Im pKa jest mniejsze, tym moc kwasu jest wiksza. Np. dla kwasu solnego w wodzie, kwas nieorganiczny: HCl + H2O H3O+ + Cl-

Czyli pKa = -7 lub dla kwasu organicznego (karboksylowego)

dla CH3COOH pKa= 4,75

Podzia kwasw: Wybrane tlenowe kwasy nieorganiczne kwas azotowy (azotowy(V)), HNO3 kwas azotawy (azotowy(III)), HNO2 kwas siarkowy (siarkowy(VI)), H2SO4 kwas siarkawy (siarkowy(IV)), H2SO3 kwas fosforowy (fosforowy(V)), H3PO4 kwas fosfonowy (fosforawy, fosforowy(III)), H3PO3 kwas wglowy, H2CO3 kwas chlorowy (chlorowy(V)), HClO3 kwas borowy, H3BO3

Wybrane beztlenowe kwasy nieorganiczne kwas fluorowodorowy, HF kwas chlorowodorowy (solny), HCl kwas bromowodorowy, HBr kwas jodowodorowy, HI kwas siarkowodorowy, H2S kwas cyjanowodorowy, HCN

Wybrane kwasy organiczne Inne kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) i kwasy rybonukleinowe (RNA) poli(diestry kwasu fosforowego) Kwasy tuszczowe CH3(CH2)nCOOH kwas mrwkowy, HCOOH kwas octowy, CH3COOH kwas szczawiowy, (COOH)2 kwas benzoesowy, PhCOOH kwas mlekowy, CH3CH(OH)COOH kwas cytrynowy, HOOC-CH2-C(OH)(COOH)-CH2-COOH kwas pikrynowy, C6H3(NO2)3OH kwas p-toluenosulfonowy, CH3-C6H4-SO3H

-------------------------Literatura: Bryk.pl, Wikipedia, ciga.pl, J. McMurry, chemia organiczna. Dowiadczenie naukowe. Siownia.