ZADATAK: Standardi Otto-Ciklus: A) Veličine Stanja 900 15 - 1723) (

Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 41

1.

ZADATAK: Standardi Otto-ciklus


a) Veliine stanja
Qdo = mcv (T3 T2 ) T2 = T3

Qdo
900
= 1723.15
= 469.67 K
mcv
0,718

1, 4

T
p 2 T2
469.67 0, 4
= p 2 = p1 2 = 1,01325
= 4.97bar
p1 T1
298,15
T1
R = c p c v = 1,005 0,718 = 0,287 kJ / kgK
p 2 v 2 = RT2 v 2 =
p1v1 = RT1 v1 =

RT2 287.18 * 469,67


=
= 0,2714 m 3 / kg
p2
4.97 * 100000

RT1
= 0,845m 3 / kg
p1

p3 T3
T
=
p3 = p 2 3 = 18.234bar
p 2 T2
T2

v
p 4 v2
= p 4 = p3 2 = 3.718bar
p3 v1
v1
p 4 T4
p
=
T4 = T1 4 = 1093 .87 K
p1 T1
p1

b) Kompresijski omjer
=

v1
= 3.113
v2

2. ZADATAK: Standardi Diesel-ciklus


a) maksimalnu temperaturu ciklusa
b) srednji efektivni tlak
c) termodinamiku iskoristivost ciklusa

a) Maksimalna temperatura ciklusa

e =

V4
= 7,5,
V3

k =

V1
= 15
V2

T2 V1
=
T1 V2

V
T2 = T1 1
V2

= 936.92 K

V
p 2 V1
= p 2 = p1 1 = 2.58bar ,
p1 V2
V2
p 2 = p3 = max
T4
p
p
= 4 T4 = T1 4 = 836.95 K
T1
p1
p1
T3 V4
=
T4 V3

V
T3 = T4 1
V2

= 11873 .83 = max

b) Srednji efektivni tlak psref


q = c p (T3 T2 ) = 1,005 (1873.83 936.92 ) = 941.6kJ / kg
p 4 * v 4 15365 * 15.643
=
= 836.95 K
1
287.181
R

T4 =

q 0 = c v ( T4 T1 ) = 0,718 ( 836.95 317.15) = 373.216 kJ / kg


W = q + q 0 = 836.9 373.216 = 568.4kJ / kg
v1 =

RT1 287 317,15


v
0,9288
=
= 0,9288m 3 / kg v 2 = 1 =
= 0,06192 m 3 / kg
p1
98000
15
15

pm =

W
568.4
=
= 6.56bar
v1 v 2 0,9288 0.06192

c) Termodinamika iskoristivost ciklusa

D = 1

q0
q

=1

373,216
941.6

= 0,6036

3. ZADATAK: Standardni diesel ciklus


a) veliine stanja (tlak, temperaturu i volumen) u karakteristinim
tokama ciklusa
b) termodinamiku iskoristivost ciklusa
a) Veliine stanja u karakteristinim tokama procesa
1
Q23 = Qdo = 2.2kJ
3
Q34 = Qdo Q23 = 6,6 2,2 = 4,4kJ

k =

V1
V
0.0038
= 15 V2 = 1 =
= 0,000253 m 3 = V3
V2
k
14

V
p 2 V1
1, 4
= p 2 = p1 1 = 0,95(15) = 42.17bar
p1 V2
V
2
T2 V1
=
T1 V2

V
T2 = T1 1 = 858.09 K
V2
pV
0.95 10 5 0.0036
p 2V2 = mRT2 m = 2 2 =
= 0,00433kg
RT2
287.18 290.15

Q23 = mcv (T3 T2 ) ) T3 = T2 +

Q23
2200
= 858.09 +
= 1565.73K
mcv
0,00433 718

Q34 = mc p ( T4 T3 ) T4 = T3 +

Q34
4,4
= 1565.73 +
= 2576.84 K
mc p
0,00433 1,005

p3 T3
T
1565.73
=
p3 = p 2 3 = 42.17
= 76.95bar p3 = p 4
p 2 T2
T2
858.09
T4 V4
T
2576 .84
=
V4 = V3 4 = 0,000253
= 0,000416 m 3
T3 V3
T3
1565.73
T5 V4
=
T4 V5

V
T5 = T4 4
V5

0,000416
= 2576.84

0.0038

V
p 5 V4
0,000416
= p5 = p 4 4 = 76.95

p 4 V5
0.0038
V5

0, 4

= 1064.1K

1, 4

= 3,48bar

b) Termodinamika iskoristivost
Qod = mcv ( T5 T1 ) = 0,00433 0,718 (1064.1 290.15) = 2,406 kJ

= 1

Qod
2,406
= 1
= 0,635
Qdo
6,6

4. ZADATAK: Idealni Stirlingov ciklus


a) korisni rad
b) termodinamiku iskoristivost
c) termodinamiku iskoristivost ako regeneracija nije ukljuena
a) Koristan rad
T4
p
T
973,15
= 4 p 4 = p1 4 = 1,1
= 3,533bar
T1
p1
T1
303,15
W34 = p 4V1 ln

V4
0,05
= 3,533 10 5 0,05 ln
= 40.675kJ
V3
0,005

b) Termodinamika iskoristivost
V2
p
V
0,05
= 1 p 2 = p1 1 = 1,1
= 11bar
V1
p2
V2
0,005
T3
p
T
973,15
= 3 p3 = p 2 3 = 11
= 35.325bar
T2
p2
T2
303,15
p1V1 = mRT1 m =
Q12 = p1V1 ln

p1V1 1,1 10 5 0,05


=
= 0,0632 kg
RT1
287 303,15

p1
1,1
= 1,1 10 5 0,05 ln = 12.664 kJ
p2
11

Q23 = mcv (T3 T2 ) = 0,0632 0,718 ( 973,15 303,15) = 30.40kJ


Q34 = p 4V4 ln

p3
35.325
= 3,53 10 5 0,05 ln
= 40.67 kJ
p4
3,53

Q41 = mcv (T1 T4 ) = 0,0632 0,718 ( 303,15 973,15) = 30.40kJ


Qdo = Q34 + Q23 = 40.67 + 30.40 = 71.07 kJ
Qod = Q12 + Q41 = 12.664 30.4 = 43.064 kJ

= 1

Qod
43.064
= 1
= 0,394
Qdo
71.07

5. ZADATAK: Rankineov ciklus


a) skicirati toplinsku shemu parno turbinskog postrojenja i prikazati
ciklus u T s dijagramu
b) odrediti ukupnu koliinu pare na ulazu u turbinu i koliinu pare za
neregulirana oduzimanja
a) odrediti termodinamiku iskoristivost ciklusa

a) Toplinska shema parno-turbinskog postrojenja

T-s dijagram ciklusa:

Oitane i izraunate vrijednosti entalpija (h s dijagram i toplinske tablice):

h1=3460 kJ/kg

(za p0=90 bar i t0=525 C)

h2=2003,37 kJ/kg
h3= h4=104,74 kJ/kg

(za vrelu kapljevinu t4=25 C)

h5=344,72 kJ/kg
(za vrelu kapljevinu t5=t4+t =25+57,38=82,38 C)
( 355,72 334,72 ) ( 82,38 80 ) = 344,72
h5 = 334,72 +
5
h6= h7=587,96 kJ/kg
(za vrelu kapljevinu t6=t5+t= 82,38+57,38=139,78 C)
( 588,9 567,5) (139,78 135) = 587,96
h6 = h7 = 567,5 +
5
h8=839,032 kJ/kg
(za vrelu kapljevinu t8=0,65 303,31=197,15 C)
( 851,8 829,4) (197,15 195) = 839,032
h8 = 829,4 +
5
h9=2924 kJ/kg
(za p10=14,66 15 bar i s1=6,73 kJ/kgK)
h10= h11=844,1 kJ/kg

(za vrelu kapljevinu p10=15 bar)

h12=2650,06 kJ/kg
h13=2379,48 kJ/kg
h14= h15=369,94 kJ/kg

(za vrelu kapljevinu t14=82,38+6=88,38 C)

s = s1 = s9 = s12 = s13 = 6,73 kJ/kgK

h2 = h2 + x 2 h2 h2 = 104,74 + 0,777 ( 2546,4 104,74 ) = 2003,37 kJ/kg


'

"

'

'

"

s 2 = s 2 + x2 s 2 + s 2

'

x2 =

s2 s2
"

s2 s2

'

za 25 C :

'
'

6,73 0,3669
= 0,777
8,5561 0,3669

"

s 2 = 0,3669 kJ/kgK; s 2 = 8,5561 kJ/kgK;


'

"

h2 = 104,74 kJ/kg; h2 = 2546,4 kJ/kg;

h12 = h12 + x12 h12 h12 = 587,96 + 0,962 ( 2731,51 587,96 ) = 2650,06 kJ/kg
'

x12 =

"

s12 s12

'

'

"

s12 s12

'

6,73 1,736012
= 0,962
6,9261 1,736012
'

za 139,78 C :

"

s12 = 1,736012 kJ/kgK; s12 = 6,9261 kJ/kgK;


'

"

h12 = 587,96 kJ/kg; h12 = 2731,51 kJ/kg;

h13 = h13 + x13 h13 h13 = 369,94 + 0,879 ( 2656,11 369,94 ) = 2379,48 kJ/kg
'

x13 =

"

s13 s13
"

'

'

s13 s13

'

6,73 1,17311
= 0,879
7,496284 1,17311
'

za 88,38 C :

"

s13 = 1,13953 kJ/kgK; s13 = 7,5343 kJ/kgK;


'

"

h13 = 369,94 kJ/kg; h13 = 2656,11 kJ/kg;


Uvjet zadatka: u sva tri predgrijaa realizira se isti prirast temperature kondezata.
197,15 25
t =
= 57,38 C
3

b) Ukupna koliina pare na ulazu u turbinu i koliina pare za neregulirana


oduzimanja
Jednadbe dobivene iz toplinske bilance predgrijaa:
VTP : m ( h8 h7 ) = m 1 ( h9 h10 )
OTP : m 1 ( h11 h5 ) + m 2 ( h12 h5 ) + m 3 ( h15 h5 ) = m ( h6 h5 )

NTP : m 1 ( h5 h4 ) + m 2 ( h5 h4 ) + m 3 ( h5 h4 + h13 h14 ) = m ( h5 h4 )

(1)

(2)

(3)

Efektivna snaga parno turbinskog postrojenja:


Pef = t meh [ m ( h1 h2 ) m 1 ( h9 h2 ) m 2 ( h12 h2 ) m 3 ( h13 h2 ) ]

Rijeenje jednadbi koje se dobiva koritenjem programa MATLAB iznosi:


m = 47,78 kg/s
m 1 = 5,53 kg/s
m 2 = 3,62 kg/s
m 3 = 3,94 kg/s

c) Termodinamika iskoristivost ciklusa

Pt
60,61
=
= 0,48399
Qdo 125,229
Qdo = m ( h1 h8 ) = 47,78 ( 3460 839,032 ) = 125229 kJ/s = 125,229 MJ/s
Pt =

Pef

60
= 60,61 MW
0,99

=
0,4
8
3
9
9

=
4
8 ,3
9

(4)

6. ZADATAK: skicirati toplinsku shemu parno turbinskog


postrojenja i prikazati ciklus u T s dijagramu
a) odrediti ukupnu koliinu pare na ulazu u turbinu i koliinu pare
za neregulirana oduzimanja
b) odrediti termodinamiku iskoristivost ciklusa
a) Toplinska shema parno turbinskog postrojenja i ciklus u T s dijagramu

10

T s dijagram :

b) Ukupna koliina pare na ulazu u turbinu i koliina pare za neregulirana


oduzimanja
h5 h7 i h8 h10
iz t-s dijagrama h0 =3448,25 kJ/kgK i s0 = 6,736 kJ/kgK
za pk = 0,07 bar tk = 39,03 C, sk = 0,4363 kJ/kgK, sk = 8,274 kJ/kgK,
hk = 157,35 kJ/kg, hk = 2572 kJ/kg
p2,od = 35 bar h1 = 3040 kJ/kg
pme = 17,5 bar, Tme = 783,15 K hme = 3492 kJ/kg, sme = 7,5085 kJ/kgK
p1,od = 6 bar h2 = 3180 kJ/kg
za pk = 0,07 bar ( x= 0,91) h3 = 2572 kJ/kg
h4 = 157,35 kJ/kg
11

tNT (pNT = 5,5 bar) = 155,345 C h6 = 655 kJ/kg


tNT = 5 C
t 5 = t NT t1 = 155,345 5 = 150,345C h5 = 631,9 kJ/kg
tVT = 233,84 C
t8 = tVT t 2 = 233,84 + 5 = 238,84C h8 = 1031,4 kJ/kg
h9 = 1007,7 kJ/kg
NT:
h2 y 2 + h4 (1 y1 y 2 ) = h6 y 2 + h5 (1 y1 y 2 )
VT:
h1 y1 + h7 (1 y1 ) = y1 h9 + (1 y1 ) h8
h1 y1 + h7 h7 y1 = y1 h9 + h8 y1 h8
h1 y1 h7 y1 y1 h9 + y1 h8 = h8 h7
h1 y1 ( h1 h7 h9 + h8 ) = h8 h7
y1 =

h8 h7
1031,4 631,9
=
= 0,16
h1 h7 h9 + h8 3120 631,9 1007,7 + 1031,4

h2 y 2 + h4 h4 y1 h4 y 2 = h6 y 2 + h5 h5 y1 h5 y 2
y2 =

( h5 h4 )(1 y1 )
( 631,9 157,35)(1 0,16) = 0,1587
=
h1 h7 h9 + h8 3120 631,9 1007,7 + 1031,4

Pt = P t ,VT t , NT = 65 0,88 0,9 = 51,48MW

Pt
51480
m =
=
= 44,39kg / s
Wuk 1159,62

Wuk = ( h0 h1 ) + (1 y1 )( hme h2 ) + (1 y1 y 2 )( h2 h3 )

Wuk = ( 3430 3120 ) + (1 0,16 )( 3520 3180 ) + (1 0,16 0,1587 )( 3180 2352,13) = 1159,62kJ / kg
m 1 = 7,1024 kg / s
m 2 = 7,0446 kg / s
c) Termodinamika iskoristivost
q dov = h0 h10 + hme h1 = 3430 1031,4 + 3520 3120 = 2798,6kJ / kg

Wuk 1159,62
=
= 0,4143
q dov
2798,6

12

7. ZADATAK: skicirati toplinsku shemu parno turbinskog


postrojenja i prikazati ciklus u T s dijagramu
a) odrediti ukupnu koliinu pare na ulazu u turbinu i koliinu pare
oduzete za otplinja
b) odrediti termodinamiku iskoristivost ciklusa
a) Toplinska shema parno turbinskog postrojenja i ciklus u T-s dijagramu

13

T-s dijagram:

b) Ukupna koliina pare na ulazu u turbinu i koliina pare oduzete za


otplinja
za p0 i T0 h,s dijagram
za tk = 25 C
za p = 6 bar
iz h s dijagrama

h1 = 3460 kJ/kg

s0 = 6,73 kJ/kgK
h4 ~ h3 = 104,74 kJ/kg
h5 ~ h6 = 670,1 kJ/kg
h2 = 2003,37 kJ/kg

h7 =2880 kJ/kg ( za p=12,5 bar i s=6,73)

Pt = t ,VT m ( h0 h1 ) + TST ( m m 1 )( h1 h2 ) + t , NT ( m m1 m2 )( h2 h3 )

14

Otplinja
Pt = t ,VT m ( h0 h1 ) + t ,ST ( m ( h1 h2 ) m 1 ( h1 h2 ) ) + t , NT (m ( h2 h3 ) m 1 ( h2 h3 )
+ m 1 ( h2 h3 )

( h5 h4 )
)
( h2 h4 )

Pt = t ,VT m ( h0 h1 ) + t ,ST m ( h1 h2 ) t , ST m 1 ( h1 h2 ) + t , NT m (( h2 h3 )
+ t , NT m 1 (( h2 h3 )

( h5 h4 ) (
h h ))
( h2 h4 ) 2 3

( h6 h4 )
( h h ))
( h2 h4 ) 2 3

( h5 h4 )
+ 1)
(
h2 h4 )
m =
= 59,23kg / s
( h6 h4 )
t ,VT ( h0 h1 ) + t , ST ( h1 h2 ) + t , NT (1
)( h h )
( h2 h4 ) 2 3
( h h4 )
( h h4 )
m 2 = m 6
m1 5
= 13,187 kg / s
( h2 h4 )
( h2 h4 )
Pt + t ,ST m 1 ( h1 h2 ) + t , NT m1 ( h2 h3 ) (

m 2 h2 + (m m1 m2 )h4 + m 1 h5 = m h6
m 2 h2 + mh4 m1 h4 m2 h4 + m 1 h5 = m h6
m 2 ( h2 h4 ) + m1 ( h5 h4 ) = m( h6 h4 )
m 2 = m

( h6 h4 )
( h h4 )
m1 5
( h2 h4 )
( h2 h4 )

c) Termodinamika iskoristivost ciklusa


q dov = (h0 h6 ) = ( 3460 670,1) = 2789,9kJ / kg
m
m
m
WUK = ( h0 h1 ) + 1 1 ( h1 h2 ) + 1 1 2 ( h2 h3 ) = 1214,17 kJ / kg
m
m
m

W
1214,17
= uk =
= 0,435
q dov
2789,9

Bok Romana,ovo je tvoj najdrai braco ALAN


HA,HA,HA

8. ZADATAK: ulazni i izlazni trokut brzina za rotorsku reetku


15

a) specifini rad na obodu kola


b) visine statorskih i rotorskih lopatica
a) Ulazni i izlazni trokut brzina za rotorsku reetku
c1 = 2hS ,is + c 0 = 0,95 2 70 10 3 + 90 2 = 365.6m / s
2

u = d sr

n
= 1 50 = 157.08m / s
60

w1 = c1 + u 2 2c1u cos 1 = 365.6 2 + 157.08 2 2 365.6 157.08 cos 13 = 232.6m / s


2

w2t = w1 w2 = w2t = 0,85 232.6 = 197.71m / s


c1a = w1a = c1 sin 1 = 365.6 sin 13 = 153.6m / s
c1a = w1 sin 1 1 = arcsin

c1a
153.6
= arcsin
= 41.32 2
w1
232.6

c 2 = w2 + u 2 2 w2 u cos 2 = 197.712 + 157.08 2 2 197.71 * 157.08 cos 14.87 = 130.84m / s


2

sin 2 =

w2 sin 2 197.71 sin 41.32


=
= 0,99771 2 = 86.124
c2
130.84

b) Specifini rad na obodu kola


hu = u ( w1u w2u ) = u ( w1 cos 1 + w2 cos 2 )

hu = 157.08 ( 232.6 cos 41.32 + 197.71 cos 41.32)


hu = 50764 .7 kJ/kg

c) Visine statorskih i rotorskih lopatica

16

STATOR
m v1 = d sr l s c1a

lS =

m v1
d sr c1 sin 1

za p 0 = 5,5 bar :
s 0 = s " = 6,78kJ/kgK ;
h0 = h " = 2751kJ/kg
h1 = h0 his = 2751 70 = 2681 kJ/kg
za h1 i s1 = s 0 :
v1 = 0,34505 m 3 /kg (iz h s dijagrama )
lS =

12 0,34505
= 0,016026 m = 16.025 mm
1 365.6 sin 13
ROTOR

m v 2 = d sr l r c 2 a
lR =

lR =

m v 2
d sr c 2 sin 2

12 0,34505
= 0,0101 m = 10.1 mm
1 130.84 sin 86.124

9. ZADATAK: ulazni i izlazni trokut brzina za rotorsku reetku

17

a) karakteristiku stupnja
b) specifini rad stupnja
c) visine statorskih lopatica uz puni privod pare
u = Dn = 0,8 50 = 125.66m / s
hR ,is = Rhis = 0,5 45 = 22.5kJ / kg

hS ,is = (1 R ) his = (1 0,5) 45 = 22.5kJ / kg

a) Ulazni i izlazni trokut brzina za rotorsku reetku

c1 = 2hS ,is + c 0 = 0,91 2 22500 + 70 2 = 203.27 m / s


2

w1 = c1 + u 2 2c1u cos 1 = 203,27 2 + 125,66 2 2 * 125,66 * 203,27 * cos 20 = 95,42m / s


2

sin 1 =

c1 sin 1 203,27 sin 20


=
= 0,72859 1 = 46,77
w1
95,42

w2 = 2hR ,is + w1 = 0,91 2 22500 + 95,42 2 = 211,67 m / s


2

c 2 = w2 + u 2 2 w2 u cos 2 = 211,67 2 + 125,66 2 2 211,67 125,66 cos 20 = 102,98m / s


2

2 = 1 = 46,77 , 1 = 2 = 20
b) Karakteristika stupnja

1 =

u 125,66
=
= 0,6182
c1 203,27

c) Specifini rad stupnja


hu = u ( c1 cos 1 + c 2 cos 2 ) = 125,66 ( 203,27 cos 20 + 102,98 cos 46,77 ) = 32,87 kJ / kg

d) Visine statorskih i rotorskih lopatica uz puni privod pare


18

Interpolacijom se dobiva:
h0(5,5)=2751 kJ/kg
s0 = s1 = s2 = 6,7858 kJ/kgK
h1 = h0-hS,is=2751 - 45 = 2706kJ/kg v1 =0,8 m3/kg ,
h2 = h0-hR,is =2751 22,5 = 2728,5 kJ/kg v2 =0,55 m3/kg
ls =

Dv1
12 0,8
=
= 0,0549 m = 54,94mm
c1 sin 1 d 203,27 sin 20 0,8

lR =

Dv 2
12 0,55
=
= 0,03627 m = 36,27 mm
w2 sin 2 d 211,67 sin 20 0,8

19

10. ZADATAK:
a) specifini rad stupnja
b) visine statorskih lopatica uz puni privod pare
u = D n = 0,8 50 = 125,66m / s
hR ,is = Rhis = 0,2 70 = 14kJ / kg

hS ,is = (1 R ) his = (1 0,2) 70 = 56kJ / kg


a) Ulazni i izlazni trokut brzina za rotorsku reetku

c1 = 2hS ,is + c0 = 0,95 2 56000 + 70 2 = 324 ,8m / s


2

w1 = c1 + u 2 2c1u cos 1 = 324 ,8 2 + 125 ,66 2 2 324 ,8 125 ,66 cos 13 = 204 ,33m / s
2

sin 1 =

c1 sin 1 324 ,8 sin 13


=
= 0,35757 1 = 20,95
w1
204 ,33

w2 = 2hR ,is + w1 = 0,85 2 14000 + 204,33 2 = 224,49m / s


2

sin 2 =

w1 sin 1 224,49 sin 20,95


=
= 0,32546 2 = 19
w2
224,49

c 2 = w2 + u 2 2 w2 u cos 2 = 224,49 2 + 125,66 2 2 224,49 125,66 cos 19 = 113,32m / s


2

sin 2 =

w2 sin 2 224,49 sin 19


=
= 0,645 2 = 40,2
c2
113,32

b) Karakteristika stupnja

1 =

u 120,951
=
= 0,37197
c1
325,16

c) Specifini rad stupnja na obodu kola

20

hu = u ( c1 cos 1 + c 2 cos 2 ) = 120,951 ( 325,16 cos 12 + 107,75 cos 38,85) = 48,618kJ / kg


d) Visina statorskih i rotorskih lopatica uz puni privod pare
h0 = 2753,1kJ/kg, s0 = s1 = s2 = 6,77065 kJ/kgK
h1 = 2736 kJ/kg v1 =0,35 m3/kg , h2 = 2725 kJ/kg v1 =0,38 m3/kg
m v1
m v1 = d sr l s c1a l S =
d sr c1 sin 1
za p 0 = 5 ,75 bar :
h0 = h " = 2753,1 kJ/kg
h1 = h0 hS ,is = 2753,1 55,25 = 2697 ,85 kJ/kg
v1 = 0,4 m 3 /kg

(iz h s dijagrama )

12,5 0,4
= 0,03057 m = 30,57 mm
0,77 325,16 sin 12
m v 2
m v 2 = d sr l R c 2 a l R =
d sr c 2 sin 2

lS =

h1 = 2697 ,85 kJ/kg


h2 = h1 hR ,is = 2697 ,85 9,75 = 2688,1 kJ/kg
v 2 = 0,5 m 3 /kg
lR =

(iz h s dijagrama )

12,5 0,5
= 0,03823 m = 38,23 mm
0,77 107,75 sin 38,85

11. ZADATAK:
a) ulazne i izlazne trokute brzina za obje rotorske reetke
21

b) sile na rotorske reetke

c) snagu na obodu kola


d) visinu sapnica

a) Ulazne i izlazne brzine za obje rotorske reetke

1. STUPANJ

d sr n 0,5 6000
=
= 157,08 m/s
60
60
u
157,08
1opt = = 0,25 c11 =
= 628,32 m/s
0,25
c11 opt
u=

c11t =

c11 628,32
=
= 654,498 m/s

0,96
2

c
654,498 2
hS ,is = 11t =
= 241184 J/kg = 241,184 kJ/kg
2
2
hS ,is
241,184
his =
=
= 270,99 kJ/kg
1 ( R1 + R S + R2 ) 1 ( 0,03 + 0,04 + 0,04 )
hR1,is = R1 his = 0,03 270,99 = 8,13 kJ/kg
hSL ,is = R SL his = 0,04 270,99 = 10,84 kJ/kg
hR 2,is = R2 his = 0,04 270,99 = 10,84 kJ/kg

22

w11 = c11 + u 2 2 c11 u cos 11 = 628,32 2 + 157,08 2 2 628,32 157,08 cos 13


2

w11 = 476,58 m/s


2

w21t = 2 hR1,is + w11 = 2 8,13 10 3 + 476,58 2 = 493,34 m/s


w21 = R1 w21t = 0,88 493,34 = 434,14 m/s
sin 11 =

c11 sin 11 628,32 sin 13


=
= 0,29657 11 = 17,252
w11
476,58

c 21 = w21 + u 2 2 w21 u cos 11 = 434,14 2 + 157,08 2 2 434,14 157,08 cos 13


2

c 21 = 283,298 m/s
sin 21 =

w21 sin 21 434,14 sin 17


=
= 0,44804 21 = 26,62
c 21
283,298

2. STUPANJ

c12 t = 2 hSL ,is + c 21 = 2 10,84 + 283,298 2 = 283,34 m/s


c12 = SL c12t = 0,88 283,34 = 249,34 m/s
w12 = c12 + u 2 2 c12 u cos 12 = 249,34 2 + 157,08 2 2 249,34 157,08 cos 20
2

w12 = 115,05 m/s


2

w22t = 2 hR 2,is + w12 = 2 10,84 10 3 + 115,05 = 147,63 m/s


w22 = R 2 w22 t = 0,88 147,63 = 129,92 m/s
c 22 = w22 + u 2 2 w22 u 2 cos 22 = 129,92 2 + 157,08 2 2 129,92 157,08 cos 33
2

c 22 = 85,57 m/s
sin 12 =

c12 sin 12 249,34 sin 20


=
= 0,74124
w12
115,05

sin 22 =

w22 sin 22 129,92 sin 33


'
=
= 0,82692 22 = 55,78
c 22
85,57

'

12 = 47,84

22 = 180 55,78 = 124,22

23

b) Sile na rotorske reetke


Obodna komponenta sile za 1. red rotorskih lopatica:
w11u + w21u = w11 cos 11 + w21 cos 21 = 476,58 cos 17,252 + 434,14 cos 17 = 870,31 m/s
Fu1 = m ( w11u + w21u ) = 47,78 870,31 = 41583,35 N = 41,58 kN
Obodna komponenta sile za 2. red rotorskih lopatica:
w12u + w22 u = w12 cos 12 + w22 cos 22 = 115,05 cos 47,84 + 129,92 cos 33 = 186,18 m/s
Fu 2 = m ( w12u + w22u ) = 47,78 186,18 = 8895,78 N = 8,89 kN
Aksijalna komponenta sile za 1. red rotorskih lopatica:
c11a c 21a = c11 sin 11 c 21 sin 21 = 628,32 sin 13 283,298 sin 26,62 = 14,4 m/s
F1a = m ( c11a c 21a ) = 47,78 14,4 = 688,032 N
Aksijalna komponenta sile za 1. red rotorskih lopatica:
c12 a c 22 a = c12 sin 12 c 22 sin 22 = 249,34 sin 20 85,57 sin 124,22 = 14,52 m/s
F2 a = m ( c12 a c 22 a ) = 47,78 14,52 = 693,89 N
Ukupna obodna sila:
Fu = Fu1 + Fu 2 = 41583,35 + 8895,78 = 50479,13 N
Ukupna aksijalna sila:
Fa = Fa1 + Fa 2 = 688,032 + 693,89 = 1381,92 N
c) Snaga na obodu kola
Pu = Fu u = 50479,13 157,08 = 7929261 W = 7,9 MW
d) Visina sapnica
m v1 = c11 sin 11 l S

lS =

m v1
c11 sin 11

hS 1 = 3460 kJ/kg
hS ,is = 241,184 kJ/kg
hS 2 = hS 1 hS ,is = 3460 241,184 = 3218,82 kJ/kg
v1 = 0,055 m 3 /kg

(iz h s dijagrama )

= 0,5 m
47,78 0,055
lS =
= 0,0372 m = 37,2 mm
628,32 sin 13 0,5

24

12. ZADATAK:
a) tlak izmeu visoko i niskotlanog turbinskog stupnja
b) termodinamiku iskoristivost ciklusa
c) efektivnu snagu koja se predaje brodskom vijku
a) Tlak izmeu visoko i niskotlanog turbinskog stupnja

t ,K =

'

T T
T1 T2
; t ,VT = 3 4
'
T3 T4
T1 T2
1

; t , NT =

'

'

T4 T5
'
T4 T5

V p T 1
k = 1 = 2 = 2
V2 p1
T1
p 2 = p1 k

; T2 = T1 k

p 2 = 1,01 91, 4 = 21,89 bar


T2 = 298,15 91, 41 = 718,012 K
'

T2 = T1

T1 T2
298,15 717,65
= 298,15
= 774,85 K
t,K
0,88
'

'

c p , g T3 T4 = c p ,a T2 T1

'

T4 = T3

ca, g
c p,g

(T

'

T1

uz uvjet : c p , g = c p ,a
T4 = 1073,15 ( 774,85 298,15) = 596,45 K
'

'

Dobiveni korisni rad = c p , g T4 T5

p 4 T4 1
=
p3 T3

'

T 1
p 4 = p3 4
T3
'

T4 = T3

T3 T4
1073,15 596,45
= 1073,15
= 543,48 K
t ,VT
0,9
1, 4

543,48 1, 41
p 4 = 21,89
= 2,02 bar

1073,15

25

b) Termodinamika iskoristivost ciklusa

(
=
c (T

'

c p T4 T5
p

T2

'

'

)=T
) T

'
T4 p 4
=
T5 p a

'

T5

T2

'

'

T5 =

T4

'

p4

pa

596,45

2,02

1,01

1, 4 1
1, 4

= 489,29 K

T5 = T4 t , NT T4 T5 = 596,45 0,91 ( 596,45 489,29 ) = 498,93 K


'

'

'

596,45 498,93
= 0,3269 = 32,69 %
1073,15 774,85

c) Efektivna snaga

'
'
Pef , BV = meh m z c p T4 T5 = 0,985 65 1,005 ( 596,45 498,93)

Pef , BV = 6274,94 kW = 6,3 MW

26

13. ZADATAK:
a) unutarnju snagu postrojenja
b) termodinamiku iskoristivost postrojenja
c) omjer radova
d) omjer temperatura izmjenjivaa topline
a) Unutarnja snaga postrojenja

t ,K =

'

T1 T1a
T T
; t ,VT = 3 4
'
T3 T4
T1 T1a
1

; t , NT =

'

T5 T6
T5 T6

p T 1
k = 2 = 2
p1
T1

p 2 = p1 k = 1,01 91, 4 = 21,89 bar = p3


Omjer tlakova za svaki stupanj:
1

p z
21,89
x = 2 = 3
= 2,788
1,01
p1
p m1 = x p1 = 2,816 bar
p m 2 = x p m1 = 7,851 bar
1

1
p m1

T1a = T1
= T1 x
p
1
T T
'
T1a = T1 1 1a
K

p
T1c = T1 m 2
p m1

= T1 x

= T1a

1, 4 1

1
p
T2 = T1 2 = T1 x = 298 2,788 1, 4 = 399,43 K
pm2
T T2
294 399,43
'
T2 = T1 1
= 294
= 413,81 K
t ,K
0,88

27

Rad VT turbine = Rad doveden kompresoru

'

'

c p , g T3 T4 = 3 c p ,a T2 T1

'

T4 = T3

3 c p ,a

'

T2 T1

c p, g

3 1005
( 413,81 298 ) = 769,38 K
1150
'
T3 T4
1073 769,38
T4 = T3
= 1073
= 735,64 K
t ,VT
0,9
'

T4 = 1073

Tlak izmeu visoko i niskotlanog stupnja:


T
p 4 = p3 4
T3
T5 p 5

=
T6 p at

g
g 1

1, 333

735,64 1,3331
= 21,89
= 4,8308 bar = p5

1073

T5

T6 =

p5

p at

g 1

1073

4,8308

1,01

1, 333 1
1, 333

= 725,78 K

T6 = T5 t , NT ( T5 T6 ) = 1073 0,89 (1073 725,78) = 763,97 K


'

'

'

c p ,a T2 a T2 = c p , g T6 T7
T2 a = 413,81 +

'

T2 a = T2 +

c p,g
c p ,a

'

T6 T7

1150
( 763,97 553) = 655,22 K
1005

Pi = m z c p , g T5 T6 = 65 1,15 (1073 763,97 ) = 23099 kW = 23,099 MW


'

b) Termodinamika iskoristivost postrojenja

Pi
23099
=
= 0,4283 = 42,83 %
do 53924 ,65

do = m z c p , g ( T3 T2 a ) + c p , g T5 T4

'

)]

do = 65 [1,15 (1073 655,22 + 1073 769,38 ) ] = 53924,65 kW


c) Omjer radova
Omjer radova =

T5 T6
'

'

T5 T6 + T3 T4

'

1073 763,97
= 0,5044
1073 763,97 + 1073 769,38
28

d) Omjer temperatura izmjenjivaa topline

Omjer temp eratura =

T2 a T2
'

T6 T2

'

'

655,22 413,81
= 0,6894
763,97 413,81

29

14. ZADATAK:
a) skicirati toplinsku shemu parno turbinskog postrojenja i
prikazati cikluse u T s dijagramu
b) odrediti masene protoke plinova izgaranja (odnosno zraka) i
pare
c) odrediti unutarnje snage plinske i parne turbine
d) odrediti termodinamiku iskoristivost ciklusa

a) Toplinska shema parno turbinskog postrojenja i ciklusi u T s


dijagramu

T
s

dijagra

T s dijagram parno turbinskog procesa

30

t ,k

'

T T
T T
= 1 2' ; t , gt = 3 4
T3 T4
T1 T2

Oitane vrijednosti entalpija (h s dijagram i toplinske tablice):


s1 = s 2 = 6,75 kJ/kgK (za p 0 = 85 bar i t 0 = 520 C)
h1 = 3460 kJ/kg

(za p 0 = 85 bar i t 0 = 520 C)

b,c) Masene protoci plinova izgaranja (odnosno zraka) i pare i unutarnje


snage plinske i parne turbine
2

pi = p1 p 2
p1 p 2

pi
p
= 2 =
p1
pi
T1 pi
=
T2 p 2
T3 p 3
=
T4 p 4

p1
1

p2
p1

p
T2 = T1 2
pi
p
T4 = T3 4
p3

p
= T1 i
p1

p
= T3 1
p2

p2

= T1

p1
= T3

1
p2

p1

31

( )

= 292,15 11

= 1223,15

0, 4
1, 4

1
0, 4

(11) 1, 4

= 411,51K

= 616,51K

Korisni rad plinsko turbinskog ciklusa


T2 T1
T T1
411,51 292,15

T2 = T1 + 2
= 292,15 +
= 427,79 K

t ,k
0,88
T2 T1

T3 T4

=
T4 = T3 t , gt ( T3 T4 ) = 1223,15 0,90(1223,15 616,51) = 677,17 K
T3 T4

t ,k =
t , gt

WGT = c pg T3 T4 c pg T2 T1 = 1,15(1223,15 677,17 ) 1,15( 427,79 292,15) = 471,89kJ / kg

Toplina dovedena u komori izgaranja

q 23 = c pg T3 T2 = 1,15(1223,15 427,79 ) = 914,66kJ / kg

Toplina dovedena u generatoru pare

q 45 = c pg T5 T4 = 1,15(1223,15 677,17 ) = 627,88kJ / kg

Parno turbinski ciklus


tk = 30 C Tk = 303,15 K
p0 = 85 bar
t0 = 520 C T0 = 793,15 K
oitano iz h-s dijagrama h1 = 3460 kJ/kg
s1 = s2 = 6,75 kJ/kgK

oitano iz tablica
h2 = 125,61 kJ/kg s2 = 0,4364 kJ/kgK
h2 = 2555,5 kJ/kg s2 = 8,4516 kJ/kgK

s2 s2
6,75 0,4364

s 2 s 2 = x2 s 2 s 2 x2 =
=
= 0,7877

8,4516 0,4364
s2 s2

h2 = h2 + x 2 h2 h2 = 125,61 + 0,7877 ( 2555,5 125,61) = 2039,63kJ / kg

h3 = h2 = 125,61kJ / kg

zanemarujemo rad napojne pumpe h3 h4


Rad parne turbine

32

WST = t st ( h h21 ) = 0,87 ( 3460 2039 ,63 ) = 1235 ,72 kJ / kg

Toplina predana s dimnim plinovima u generatoru pare


q56 = c pg ( T5 T6 ) = 1,15(1223,15 413,15) = 931,15kJ / kg
Toplina predana napojnoj vodi odnosno pari
q13 = h1 h3 q 56 = 3460 125,61 931,15 = 2403,24kJ / kg
m
m a q56 = m s q13 a = 2,581
m s
m aWGT + m sWST = p
2,581 m s 471,89 + m s 1235,72 = 85000 m s = 34,64kg / s
m a = 2,581m s m a = 89,411kg / s
d) Termodinamika iskoristivost ciklusa

uk = tk t gt t st = 0,88 0,90 0,87 = 0,68904

33

15. ZADATAK:
a)
b)
c)
d)

volumetriku iskoristivost
izotermalnu iskoristivost
promjer cilindra i hod stapa
slobodno istisnuti volumen kompresora

Unutarnja snaga kompresora:


Pi = ep Pel = 0,86 24 = 20,64 kW
Rad potreban za politropsku kompresiju:
Pi = W nc

W =

Pi 20,64
=
= 4,5033 kJ
275
nc
60

Indicirana snaga:
n 1

p
n
2

W =
p1 (Va Vd ) 1
p1

n 1

Va Vd =

p
n
p1 2
p1
n 1

n 1
n

4,5033 10 3
= 0,01482 m 3
1, 30 1

1,30
10 1,30
10 5
1
1

1,30 1

1
1

n
n

p
p

2
Va Vd = Vs + Vc Vd = Vs + Vc 1 = Vs 1 + 0,055 1
p1
p1

Va V d
0,01482
Vs =
=
1
1

n
1, 30

p
1
+
0
,
055

10

1 + 0,055 1
p1

Vs = 0,02025 m 3

Vc = 0,055 Vs = 0,00111375 m 3

34

b) Izotermalna iskoristivost
Izotermalni rad
Indicirani rad
Va = Vs + Vc = 1,055 Vs = 0,02136 m 3
Izotermalna iskoristiv ost =

Wizoterma = p1 Va ln

p2
p
p
p 2 Vc ln 2 = ( p1 Va p 2 Vc ) ln 2
p1
p1
p1

Wizoterma = 10 5 0,02136 10 10 5 0,00111375 ln


c) Promjer cilindra i hod stapa (D=s)
D2
D3
Vs =
s =
4
4

D=3

10
= 2353,82 J = 2,354 kJ
1

4 Vs 3 4 0,02025
=
= 0,2954 m = 295,4 mm = s

d) Slobodno istisnuti volumen kompresora


S .I .V . po ciklusu = (Va Vd )

T p1

T1 p

p1 , T1 ...tokom takta usisa

S .I .V . = 0,01482 m 3 = 14,82 lit

35

16. ZADATAK: maseni protok zraka kroz kompresor


a) snagu elektromotornog pogona
Idealni meutlak za kompresiju u dva stupnja:
pm =

p1 p 2 = 1 8,25 = 2,8732 bar

D
0,225 2
L =
0,225 = 0,008946 m 3
4
4
Vc = 0,075 0,0089469 = 0,00067096 m 3
Vs =

Vd p m n p

=
Vc p1

p np
Vd = Vc m
p1

p
Va Vd = Vs + Vc Vd = Vs + Vc 1 m
p1

np

= Vs

1
,
2
,
8723

26

1 + 0,075 1

Va Vd = 0,00806699 m 3
pu (Va Vd ) n = m z1 R Tu

m z1 =

p u (Va Vd ) n 10 5 0,00806699 6,5


=
R Tu
290 295,15 60

m z1 = 0,00102102 kg/s
a) Maseni protok zraka kroz kompresor
m z = 2 m z1 = 2 0,00102102 = 0,002042 kg/s
b) Snaga elektromotornog pogona
Budui da se proces odvija pri idealnom meutlaku, indicirani radovi niskotlanog
i visokotlanog stupnja kompresora su meusobno jednaki, moe se napisati
sljedei izraz potrebne snage za kompresor:
np

n p 1
np

P = 2
m z R Tu

np 1
p
u

1, 26

1,26
1, 26 1
P = 2
0,002042 290 295,15 2,8732
1 = 280,297 W
1,26 1

36

17. ZADATAK: tlak izmeu stupnjeva kompresora


a) ukupni volumen svakog od cilindara
b) snagu kompresora
a) Tlak izmeu stupnjeva kompresora
Omjer tlak ova za svaki stupanj (x) :
1

p z
25
x = k = 3
= 2,924
1
pu
p m1 = x p u = 2,924 bar
p m 2 = x p m1 = 8,5498 bar
b) Ukupni volumen svakog od cilindara
Va Vd =

m z 5,7
=
= 0,006628 m 3
n
860

np

p
m1

= Vs
Va Vd = Vs + Vc Vd = Vs + Vc 1
pu

m = m a m d ...masa usisana u jedinici vremena


a m
d =m
a ' m
d ' =m
a " m
d"
m

37

np

m1


1 + 0,075 1
pu

pu (Va Vd ) = ( ma md ) R Tul
m=

'

m = m a md =

p u ( Va Vd )
R Tul

10 5 0,006628
= 0,007904 kg
290 289,15

'

p m1 Va Vd = m R Thl
'

'

'

Va Vd =

m R Thl 0,007904 290 301,15


=
p m1
2,924 10 5

'

Va Vd = 0,0023608 m 3
'

VS 2

'

Va Vd
=

p
1 + 0,065 1 m 2
p m1

1
np

0,0023608
= 0,002612 m 3
1

1 + 0,075 1 2,924 1,30

V2 = 1,075 VS 2 = 0,002808 m 3 = 2,81 lit

"

"

p m 2 Va Vd = m R Thl
"

"

"

Va Vd =

m R Thl 0,007904 290 301,15


=
pm2
8,5498 10 5

"

Va Vd = 0,00080737 m 3
"

"

Va Vd
0,00080737
=
= 0,0089331 m 3
1
1

p k n p 1 + 0,075 1 2,924 1,30

1 + 0,065 1

p m 2

V2 = 1,075 VS 3 = 0,0009603 m 3 = 0,96 lit


VS 3 =

c) Snaga kompresora
n p 1

1, 30 1

p m1 n p
1,30

W1 =
pu (Va Vd )
1 =
10 0,006628 2,924 1,30 1
np 1
p
1,30 1

W1 = 806,93 J

np

W2 =

np
np 1

'

p m1 Va Vd

'

n p 1

1, 30 1

pm2 n p
1,30

5
1, 30

1
=

2
,
924

10

0
,
0023608

2
,
924

1,30 1
p m1

W2 = 840,41 J
W3 =

np
np 1

"

p m 2 V a Vd

"

n p 1

1, 30 1

1,30
p k n p

5
1, 30

1
=

8
,
5498

10

0
,
00080737

2
,
924

1,30 1
p m 2

W3 = 840,39 J

P = n (W1 + W2 + W3 ) =

860
( 806,93 + 840,41 + 840,39 ) = 35657 ,46 W = 35,7 kW
60

38

18. ZADATAK: termodinamiku iskoristivost na konici


a) volumetriku iskoristivost motora
a) Termodinamika iskoristivost na konici
2

D
0,21
p sekt HnN 705000
0,29 12,33 4
2
2

K .S =
=
= 174,626 kW
2
2
m g
spg =
m g = K .S spg = 174,626 0,260 = 45,403kg / h = 0,0126 kg / s
K .S
K .S
174,626
K .T =
=
= 0,314
m g H d 0,0126 44200
b) Volumetrika iskoristivost motora

V =

V
VS

m z R Ta
usisani volumen zraka: V =
pa
m z

maseni protok zraka: r f / a =


mg
maseni protok goriva: spg =

m z = r f / a m g

m g

m g = K .S spg
K .S
p
A H N n
snaga na konici: K .S = SETK
2

0,26
= 0,012612 kg/s
3600
m z = 25,5 0,012612 = 0,321603 kg/s
m g = 174,626

0,321603 287,2 291,15


V =
= 0,26626 m 3 / s
5
1,01 10
Radni volumen motora:
A H n N 0,212 0,29 740 4
V S =
=
= 0,24776 m 3 / s
2
2 4 60
0,26626
V =
= 1,0747 = 107,47 %
0,24776

39

19. ZADATAK: snagu na konici


a) srednji efektivni tlak na konici
a) Snaga na konici
K .S = 2

n
430
M = 2
5200 = 234153,4W
60
60

b) Srednji efektivni tlak na konici

p SETK A L n N
2 K .S
p SETK =
2
A Ln N
3
2 234,153 10
=
= 5,1 bar
2
0,375
430
5
0,58
2 10
4
60

K .S . =
p SETK

40

20. ZADATAK:
a) induciranu snagu
b) snagu na konicu
c) energetsku bilancu motora
a) Inducirana snaga
I .S =

pi A L N n p i Vs N n
=
2
2

indicirani srednji efektivni tlak : pi = hsr k = 24 29


I .S =

1
= 6,96 bar
10 2

6,96 10 5 0,01475 7,4


= 37984,2 W = 37,98 kW
2

b) Snaga na konici
K .S = 2 n T
T = Gk g rk = 78 9,81 0,78 = 596,84 Nm
K .S = 2 7,4 596,84 = 27750,44 W = 27,75 kW
c) Energetska bilanca motora
energija dovedena gorivom = pg H d = 0,0045 44000 = 198 kW
K .S
27,75
=
100 = 14,02%
pg H d
198
m v c w ( t iz t ul ) 0,175 4,18 ( 77 38)
=
100 = 14,41 %
Toplina rashladne vode, % =
pg H d
198
p
35,8
=
100 = 18,08 %
Toplina ispunih plinova, % =
pg H d 198
Snaga na konici, % =

Ostali gubici, % =100 14,02 14,41 18,08 = 53,49 %

41

You might also like