B

i
r

e
n
e
r
j
i

d
e
v
r
i
m
i
n
i
n

k
a
t
a
l
i
z
a
s
y
o
n
u
greenpeace.org
ubat 2012
Fuku|ma'dan
A|nan Ders|er
zet

C
H
R
I
S
T
I
A
N

S
L
U
N
D

/

G
R
E
E
N
P
E
A
C
E

Daha faz|a b||g| ve ||et||m:
[email protected]
Yazarlar:
Prof Tessa Morris-Suzuki,
Prof David Boilley, Dr David McNeill,
Arnie Gundersen, Fairewinds Associates
Teekkr|er:
Jan Bernek, Br|an B|omme,
Wakao Hanaoka, Christine McCann,
Nina Schulz, Shawn-Patrick Stensil,
Dr R|anne Teu|e, As||han Tumer
Kontroller:
Dr He|mut H|rsch
Editr:
Alexandra Dawe, Steve Erwood
Tasarm:
Atomo Des|gn
n Kapak Resmi:
Reuters/David Guttenfelder/Pool

Greenpeace International
taraf|ndan haz|r|anm|t|r.
Ottho Heldringstraat 5
1066 AZ Amsterdam
The Netherlands
Te|: +31 20 7182000
greenpeace.org
fotoraf Yonezawa bak|mev|nde
bebe|n| tutan b|r anne. Burada
tusunam| ve Fuku|ma Fe|aket|
neden|y|e ev|nden o|an 504 k||
yaamaya a|||yor.
Raporun tm aa|dak| ||nkten
indirilebilinir:
http://www.greenpeace.org/
international/en/publications/
Oampa|gn-reports/Nuc|ear-reports/
|essons-from-Fukush|ma/
Fuku|ma'dan
A|nan Ders|er
zet
Greenpeace International Fuku|ma`dan A||nan Ders|er 3
Greenpeace
International
Fuku|ma`dan
A||nan Ders|er
"Doann
a|dat|mad
baar| b|r
teknoloji iin
gereklik halkla
|||k||er|n nnde
o|ma|dr..."
R|chard Feynman
03
4 Greenpeace International Fuku|ma`dan A||nan Ders|er

C
H
R
I
S
T
I
A
N

S
L
U
N
D

/

G
R
E
E
N
P
E
A
C
E

fotoraf Greenpeace |m
ek|b|, Fuku|ma Da||ch| nk|eer
santra||ndan 40 km uzak||ktak|
||tate kynde radyasyon oran|n|n
u|us|arars| kabu| ed||eb|||r oran|ar|n
ok zer|nde o|duunu tesp|t
ediyor.
Greenpeace International Fuku|ma`dan A||nan Ders|er 5
Greenpeace
International
Fuku|ma`dan
A||nan Ders|er
Fuku|ma nk|eer fe|aket|n|n stnden
neredeyse 12 ay get|. Dou Japonya`da
meydana ge|en byk deprem|n ard|ndan
o|uan tsunam|, nk|eer kazaya sebep o|an
en byk etkend|. Bun|ar|n yan|nda po||t|k
neden|er yznden yaanan kurumsa|
baar|s|z||k|ar ve sanay| |ob|s| taraf|nda
o|uturu|an ynetme||k|er kazay| tet|k|eyen
d|er faktr|erd|. S|v|| ve dev|et kurum|ar|n|n
nk|eer enerj| ret|m|n|n r|sk|er|n| yeter|nce
an|ayamamas|, evrey| korumak ve ha|k|n
gven|||n| sa|amak ||n uygun nk|eer
gven||k standart|ar|n|n o|uturu|mamas| ve
uygu|amadak| baar|s|z||k|ar kazaya adeta
davet|ye |kartt|.
Bu rapor Greenpeace lnternat|ona| taraf|ndan fe|aketten
a||nacak ders|er|n be||r|enmes| ||n haz|r|at||m|t|r.
Fuku|ma kazas|n|n zer|nden yak|a|k b|r y|| gem|
o|mas|na ramen kaza sonucunda yaanan|ar ha|a
yzb|n|erce Japon`un hayat|n| etk||emekte. Bu durumda
kend|m|ze u nem|| soruyu sorma||y|z: Bu fe|aket
b|ze ne rett|? ve her eyden nem||s| nk|eer santra|
hakk|ndak| gerek|er|e yz|emeye haz|r m|y|z?
Fuku|ma nk|eer fe|aket|nden renmem|z gereken
konu|ar ve sormam|z gereken teme| baz| soru|ar var:
Bunca gven||k n|em|er|ne ramen, endstr|ye| o|arak
dnyan|n en ge||m| |ke|er|nden b|r|nde, 1986 ernob||
fe|aket|ne edeer b|r nk|eer kaza nas|| meydana
ge|eb|||yor?
Ac|| durum ve tah||ye p|an|ar| neden |nsan|ar|n
radyasyona bu kadar uzun sre maruz ka|mas|n|
enge||eyemed| ve radyoakt|f k|r|enmeye sebep o|du?
zer|nden b|r y|| gemes|ne ramen dev|et neden ha|k|
korumakta baar|s|z o|du?
Nk|eer kazan|n en der|nden etk||ed|| 100 b|n|n zer|nde
k|| neden yeter|| f|nansa| ve sosya| yard|m| a|am|yor,
ev|er|n|, hayat|ar|n| ve top|um|ar|n| neden yen|den
yap||and|ram|yor?
. Bu rapor bu soru|ar| |nce|eyen nem|| baz| sonu|ar
|kar|yor:
1. Fuku|ma nk|eer kazas| 'nk|eer gven||k"
parad|gmas|na son noktay| koydu.
2. Fuku|ma nk|eer kazas| bu tr kaza|ar|n o|mas|n|
enge||eyecek merc||er|n der|nden ve s|stemat|k o|arak
baar|s|z o|duunu gz|er nne serd|.
1NOHHU*YHQOLN0DVDOQQ6RQX
Fuku|ma`da gerek|een bu fac|a b|ze 'nk|eer gven||k"
d|ye b|r ey|n var o|mad||n| b|r kez daha gsterm| o|du.
Her nk|eer reaktrn yap|s|nda var o|an ve nceden
tahm|n ed||mes| mmkn o|mayan baz| r|sk|er bu|unur.
Herhang| b|r zamanda, nceden tahm|n ed||emem|
tekno|oj|k yeters|z||k|er, |nsan hata|ar| veya doa| afet|er
dnyan|n herhang| b|r yer|nde, herhang| b|r nk|eer
reaktrn b|r anda kontro|den |kmas|na neden o|ab|||r.
Fuku|ma`da radyasyonun |nsan|ara ve doaya u|amas|n|
enge||eyecek ok|u n|em|er tsunam| sonras|nda h|z|a
y|k||d|. Fuku|ma`da ||k reaktre yeter|| dzeyde soutma
sa|anamadan geen 24 saatten az b|r suren|n sonunda
byk b|r h|drojen pat|amas| o|du. Yksek m|ktarda
radyasyon a|k havaya kar|t|.
Oysa k| nk|eer endstr|, Fuku|ma benzer| b|r kazan|n
gerek|emes|n|n ok dk b|r |ht|ma| o|duunu
sylyordu. Dnya genelinde faaliyet gsteren
400`n zer|nde nk|eer santra||n herhang| b|r|nde
gerek|eecek ek|rdek er|mes|n|n 250 y||da b|r
o|uab||ecek b|r r|sk o|duu varsay|m| bu kazay|a y|k||d|.
B|||m adam|ar|nca yap||an gz|em|er bu tr kaza|ar|n
gr|me s|k|||n|n artt|| ynnde. Dnyan|n herhang| b|r
zet
zet
6 Greenpeace International Fuku|ma`dan A||nan Ders|er
yer|nde benzer b|r nk|eer kazan|n ge|ecek on y|| ||nde
gerek|eme |ht|ma|| de o|duka yksek.
Bu durum ortaya koyuyor k|, nk|eer gven||k
hesap|ama|ar|nda r|sk faktr|er|n|n yen|den gzden
ge|r||mes| gerek|yor. Ancak nk|eer endstr| ayn| r|sk||
mode||er ve dk fe|aket o|as|||k|ar|na gvenmeye
devam ederek Japonya`da ve dnyan|n ger| ka|an|nda
nk|eer reaktr ||etmeye devam ed|yor.
Bu rapor nk|eer sektrn s|stem baar|s|z||k|ar|n| ze|||k|e
noktay| e|e a|arak ortaya koyuyor:
Ac|| durum ve tah||ye p|an|amas|;
Sorum|u|uk ve hasar tazm|nat|;
Nk|eer santra| dzen|ey|c||er.
QVDQ+DNODU
G|r| b|mnde Avustra|ya |usa| n|vers|tes|, Asya ve
Pas|f|k Fak|tes|nde Japon Tar|h| Profesr ve |us|araras|
lnsan Hak|ar| Po||t|kas| Konsey| (lOHRP} yes| o|an Tessa-
Morr|s Suzuk|, Fuku|ma trajed|s|n| |nsan hak|ar| a|s|ndan
deer|end|rd|. Profesr Suzuk| bu kapsamdak| fe|aket|er|n
sosya|, ekonom|k ve po||t|k kurum|ar| ne kadar zay|f|att||n|
ortaya koyuyor. Suzuk|, durumu sadece Japonya
rne|nde de|| dnya ap|nda deer|end|r|yor.
Profesrn yapt|| a||ma|ar|n sonunda Japon nk|eer
enerj| endstr|s|ndek| uygu|ama zay|f||k|ar|n|n s|stem ||nde
ka|m| 'g|z||" hata|ar o|mad|| an|a||d|. Tam aks|ne |nsan|ar
bu konunun fark|ndayd| ve bu konuda uyar||ar son 10 y||d|r
yaz|||p |z||mekteyd|.
$FLO'XUXP3ODQODU%DDUV]2OGX
B|r|nc| b|mde, Frans|z STK AORO`n|n bakan| Profesr
Dav|d Bo|||ey, dnyan|n bu konuda en tecrbe|| ve
donan|m|| |kes| o|an Japonya`n|n b||e gen|-kapsam||
b|r nk|eer fe|aket sz konusu o|duunda yapt|| ac||
durum p|an|amas|n|n yeter|nce ||evse| o|mad||n|, tah||ye
a||ma|ar|n|n tam b|r kaosa dntn ve pek ok
|nsan| gereks|z yere radyasyona maruz b|rakt||n| gz|er
nne seriyor.
Kr|z ykse||rken Japon hkmet| radyasyon s|z|nt|s|ndan
kaynak|anan teh||ke|er|n var|||n| s|k s|k |nkar ett|. Orne|n
12 Mart gn Bakan|ar Kuru|u Sekreter| b|r bas|n
top|ant|s| s|ras|nda reaktrden faz|a b|r s|z|nt| o|mad||n|,
hatta reaktrn yak|n|nda bu|unan 20 k||ometre||k a|an
d||ndak||er|n radyasyondan etk||enmeyece|n| sy|em|t|.
Bu a|k|aman|n zer|nden |k| hafta gemeden hkmet,
santra|den 20-30 k||ometre uzakta yaayan|ar|n b|gey|
tah||ye etme|er|n| |sted|. Ard|ndan N|san ay|nda hkmet
baz| b|ge|erde tah||ye a|an|n| 50 k||ometreye kadar
|kartt||n| duyurdu. Haz|ran, Temmuz ve Austos ay|ar|nda
hkmet daha faz|a |nsandan 20 k||ometre||k tampon
b|gen|n d||na ta|nma|ar|n| |sted|.
l|er|eyen dnemde hkmet en kt durum o|as|||| o|arak
tah||ye b|ges|ne 250 k||ometre uzak||ktak| Tokyo`nun dah||
ed||mes| |ht|ma||n|n sz konusu o|duunu a|k|ad|. Nk|eer
fe|aket sonras|nda be||r|enen 10-20 k||ometre ap|ndak|
tah||ye ember|n|n yeters|z o|duu, sonunda an|a||m|t|.
Pat|ama sonras| o|uacak radyasyon serp|nt||er|n|
hesap|amak ||n ku||an||an ze| b||g|sayar program| doru
ku||an||mam|t|. Buna ba|| o|arak |nsan|ar radyasyondan
daha az etk||enecek|er| b|ge|er yer|ne daha youn
radyasyona maruz ka|acak|ar| b|ge|ere doru tah||ye
ed||m|t|. Orne|n, programa gre be||| b|r oku|un
radyasyon bu|utu hatt|nda o|aca| be||r|enm|t|, y|ne de bu
oku| ge|c| tah||ye merkez| o|arak ku||an||m|t|. Bu yzden
b|n|erce |nsan gn|erce yksek dzeyde radyasyona maruz
ka|d|. Buna ||ave o|arak kr|z|n ||k gn|er|nde o|uturu|an
s|z|nt| senaryo|ar| afet koord|nasyon ve karar merkez| o|an
babakan|n of|s|ne gnder||mem|t|.
Sonu o|arak yap||an yan|| tah||ye uygu|ama|ar| baar|s|z
o|du. Radyasyona maruz ka|mak |stemed|k|er| ||n
b|gey| terk eden doktor ve hem|re|er yznden h|zmet
veremeyen yak|n evredek| hastane ve bak|m ev|er|nde
yatan top|am 440 hastan|n 45`| |d. B|r bak|m ev|nde
yaamakta o|an 90 k|| bak|c||ar| b|gey| terk ett|| ||n
ya|n|z ka|d|.
Fuku|ma kr|z| teme| ac|| durum p|an|ar|ndan o|an
karant|na (|nsan|ara radyasyona maruz ka|mama|ar| ||n
ev|er|nden |kmama|ar|n| tavs|ye etmek}`n|n uygu|amada
|e yaramad||n| gsterm|t|r. B|gey| karant|na a|t|na
a|mak k|sa sre|| b|r zm o|arak dn|eb|||r. Fuku|ma
kazas|ndan sonra o|uan youn radyasyon da|ga|ar|ndan
korunmak ||n gereken suren|n 10 gn o|duu ortaya
|km|t|r. (ernob|| kazas|ndan sonra o|uan radyasyon
da|ga|ar|n|n yat|mas| yak|a|k 2 hafta srmt}.
Greenpeace International Fuku|ma`dan A||nan Ders|er 7
Greenpeace
International
Fuku|ma`dan
A||nan Ders|er
zet
Kazan|n o|duu b|gede yaayan |nsan|ar|n y|yecek|er|
ve b|gey| terk edeb||me|er| ||n |ht|ya duyduk|ar| benz|n
tkend|. Bu b|gede a||mas| gereken ofr, hem|re,
doktor, sosya| grev|||er, |tfa|ye a||an|ar|, ve uzman|ar
yksek dozda radyasyona maruz ka|d|.
Kaza sonras|nda b|gede yaayan|ar b|rok prob|em|e
kar||at|. Hkmet|n dayatt|| pragmat|k zm|er
be||r|enen u|us|araras| standart|ardak| zm|er|e
uyumad|. Japon yetk||||er radyasyona maruz ka|m| g|da
ve rn|er konusunu deer|end|rmede baar|s|z o|du.
Hkmet|n radyasyon dzey|er|n| okumada ve kontro|
a|t|ndan tutmada uygu|ad|| yntem|er|n yeters|z ka|mas|
ha|k|n gven|n|n sars||mas|na neden o|du. Bu durum
|ft||ere, ba||k||ara ve g|da ret|c||er|ne byk ekonom|k
zarar|ar verd| ve ||er|n|n devam etmes|n| enge||ed|. Yksek
oranda radyasyona maruz ka|m| a|an|ar| tem|z|eme
program|ar|n|n yeter||||k|er|, ma||yet|er| ve o|umsuz yan
etk||er| ak|||arda ha|a b|r soru |aret| o|arak ka|maya devam
ediyor.
6RUXPOXOXN(NVLNOLL
lk|nc| B|mde, The chron|c|e of H|gher Educat|on
muhab|r|, The lndependent ve lr|sh T|mes gazete|er|n|n
yazar| Dr. Dav|d McNe|||, Fuku|ma kazas|n|n be|k| de en
korkun yan| o|an |nsan|ar zer|ndek| etk||er|n| arat|r|yor.
Kaza sonras|nda 150 b|n|n zer|nde |nsan yaad||
b|geden tah||ye ed||d|. Neredeyse sah|p o|duk|ar| her
ey| kaybeden bu |nsan|ar|n, yeter|| destek ve tazm|nat
ver||med|| ||n hayat|ar|n| yen|den kurma|ar|na |mkan yok.
Nk|eer reaktr o|an |ke|er|n ounda ||etme|er|n
sorum|u|uk|ar| o|uab||ecek muhteme| hasar|ar|n be||| b|r
oran|na denk ge|ecek ek||de tan|m|anmaktad|r. Bu da
herhang| b|r kaza o|duu takt|rde nk|eer endstr|n|n
hemen hemen h| b|r ey demek zorunda ka|mayaca|
an|am|na ge||yor.
Japon mevzuat|nda nk|eer reaktr ||etme|er| -
TEPOO`nun - herhang| b|r kaza durumunda nc
sah|s|ara kar| yer|ne get|rme|er| gereken sorum|u|uk|ar|
ve denecek tazm|nat|n k|m|er| kapsad||, ne
zaman denmes| gerekt|| ve m|ktar| a|k b|r ek||de
be||rt||mem|t|r. Bu durumda yasada yoruma a|k bo|uk|ar
o|duu sy|eneb|||r.
S|md|ye kadar TEPOO, sorum|u|uk|ar|ndan tamamen
kam| ve nk|eer kaza net|ces|nde c|dd| zarar|ar gren
|nsan|ara ve | yer|er|ne tazm|nat demem|t|r. Ayr|ca
TEPOO b|n|erce |nsan|n radyasyona maruz ka|mamak
||n b|gey| gn|| o|arak terketmes|n| bahane gstererek
tazm|nat demekten kam|t|r. B|gede yaayan|ar|n
b|r k|sm|na b|r defa||k $ 1,043 deme yap||mas| tek||f
ed||m|t|r. TEPOO`nun avukat|ar| b|gey| radyasyondan
tem|z|emen|n ve bunun ||n yapacak|ar| masraf|ar|n toprak
sah|p|er|n|n sorum|u|uunda o|duunu sy|eyerek tazm|nat
demekten kamaya a||maktad|r.
Fuku|ma nk|eer kazas| sonras|nda yaanan|ar b|r
|nsan||k dram|d|r. A||e|er para|anm|, ev|er|n| terk etm|,
nes|||erd|r ||nde yaad|k|ar| top|um|ar|ndan ayr||mak
zorunda ka|m|t|r. lnsan|ar ||er|n| kaybetm|, zor|u hayat
art|ar|ndan do|ay| baz| harcama|ar| |k| kat|na |km|t|r. B|r
defaya mahsus denecek ma|| destek paket| o|an $13,045
|nsan|ar yen| yer|er|ne yer|et|r||d|kten ay|ar sonra TEPOO
taraf|ndan denm|t|r. l|k ad|m tazm|nat paket| o|arak
ad|and|r||an deme|er ancak a|t| ay sonra yap||ab||m|t|r.
TEPOO |nsan|ardan 60 sayfa||k b|r form do|durma|ar|n|
ta|ep ederek e||er|ne 150 sayfa||k b|r ta||mat ||stes| verm|t|r.
Pek ok |nsan ta||mat|ar| an|amak ||n aba|am|, baz||ar|
uramaktan yoru|up pes ederek hayat|ar|na devam etmek
zorunda ka|m|t|r.
Daha da nem||s| Japon kanun|ar| TEPOO`nun zorun|u
s|gorta kapsam|n|n $1.6 m||yar o|mas| gerekt||n|
be||rtmekted|r. Bu da bu m|ktar|n zer|ndek| meb|a |rket
f|nansa| sorun|ar yaad||nda veya |f|as ||an ett||nde
denmeyecek an|am|na ge|mekted|r. Su ana kadar |rket|n
ha|ka ded|| tazm|nat yak|a|k o|arak $3.81 m||yar tutar
c|var|ndad|r. Ancak gerek madd| hasar hesap|ama|ar|
rakam|n 75 ||e 260 m||yar do|ar c|var|nda o|duunu
gstermekted|r. Fuku|ma kazas|ndan kaynak|anan
tazm|nat|ar ve Da||ch|`dek| a|t| reaktrn a||mas|n|n
durduru|mas| ||n a||an |ha|e yak|a|k o|arak 500-650
m||yar do|ar||k b|r tutar o|uturmaktad|r. Bu durumda
dev|et|n o|aya mdaha|e etmes| ve TEPOO`yu bu zor
durumdan kurtarmas| art|k ka|n||maz o|mutur. Bu
durumda o|uan hasar|n neredeyse tamam| verg| deyen
ha|k|n omuz|ar|na yk|enecekt|r.
Nk|eer endstr|n|n evrey| k|r|eten|ere ne kadar kar||
kazan sa|ayan b|r s|stem o|duunu grmek sars|c|.
Onun kadar sars|c| o|an b|r baka gerek |se ||er ters|ne
dnd anda sorum|u|uk|ar| hemen st|er|nden at|p her
ey| zor kou||ar| yaamak zorunda ka|an ha|ka b|rak|yor
o|ma|ar|.
6\VWHPEDDUV]ONODU
nc b|mde Fa|rew|nds Assoc|ates`den Arn|e
Gunderson, Fuku|ma`dak| kazan|n nas|| meydana
ge|d||n| |nce||yor. Gunderson TEPOO ve ha|k|n gven|||n|
8 Greenpeace International Fuku|ma`dan A||nan Ders|er
sa|amaktan sorum|u Japon dev|et kurum|ar| aras|nda
'be||| |de gz yumma" tavr|n|n be||r|end||n| ortaya
|kar|yor. Bu durumun Japonya`da ortaya |kan kurumsa|
baar|s|z|||n en byk gsterges| o|duu grnde.
Bu baar|s|z||| po||t|k kanat|ar|n nk|eer enerj|y|
destek|emes|ne, nk|eer endstr|y| ynetme |ste|ne,
endstr|n|n konuy|a ||g||| kararname|er| ge||t|rmede gevek
davranmas|na ve nk|eer kaza r|sk|n| yok sayan tav|r|ar|na
ba|amakta.
Orne|n, TEPOO`dak| prob|em|er, zay|f||k|ar ve skanda||ar
ortaya |kt||nda b||e |darec||er |rket| c|dd| n|em|er
a|maya mecbur tutmad| ve sorun|ar|n yaanmas|na enge|
o|unamad|. ldarec||er yen| n|em|er a||nmas|n| uygun
bu|duk|ar| aama|arda b||e bu n|em|er|n y|||ar boyunca
uygu|amas|ndak| gec|kme|er| grmezden ge|d||er. Btn
bu |hma|kar||k|ar 2011`de Japonya`da yaanan nk|eer
fe|aket|n |mc| sonu|ar dourmas|na neden o|du.
Fuku|ma fe|aket| sayes|nde kurum|ar ha|ka kar|
srddk|er| a|datma po||t|ka|ar|na son vermek zorunda
ka|d|. Fe|aket meydana ge|meden y|||ar nces|nden
deprem ve tsunam| |ht|ma||er| a|k ek||de b|||n|yordu.
Nk|eer endstr| |darec||er| ha|k| reaktr|er|n doa|
afet|er s|ras|nda gven|| o|aca| konusunda o kadar
uzun zamand|r kand|r|yordu k| sonunda kend||er| de
buna |nanmaya ba|ad|. lnan|ar|n zaman|a kat|anarak
g|enmes| hatta m|t|er|n o|umas|na neden o|acak evre
kou||ar|n|n yarat||mas|na eko ha|kas| etk|s| den|r. Bu g|b|
durum|arda konuy|a ||g||| aktr|er b|rb|r|er|n|n f|k|r|er|n|
sorgu|amaktan ka|n|r. Nk|eer sektrn tev|k ve ynet|m|
aras|ndak| s|k| ba|ant| neden|y|e 'kend|-kend|n| yneten"
b|r ortam ge||t| ve bu da Fuku|ma Da||ch| fe|aket|n|n teme|
nedenlerinden biri oldu.
ldarec||er|n gerek|ere kar| kay|ts|z||k|ar|n|n en be||rg|n
gsterges| ha|k|n nk|eer gce |nanc|n| ve gvenc|n|
nas|| tekrar sa|anaca| konusunu tart|ma|ar| o|mutur.
Oysa k| by|e b|r durumda ||k dnme|er| gereken
ha|k|n radyasyon r|sk|nden nas|| korunaca| o|ma||d|r.
Japon Hkmet| benzer b|r durumu BM`n|n |us|araras|
Atom Enerj|s| Ajans| (lAEA} kar|s|nda da yaam|, po||t|k
kazan|ar| ve lAEA`n|n grev| o|an nk|eer gcn tan|t|m|
Fotoraf Fuku|ma
Nk|eer Santra||n|n
11 Mart 2011`de nas||
zarar grdnn uydu
grnts.

DigitalGlobe
www.d|g|ta|g|obe.com
Greenpeace International Fuku|ma`dan A||nan Ders|er 9
Greenpeace
International
Fuku|ma`dan
A||nan Ders|er
zet
konusu kar|s|nda ha|k|n |kar|ar|n| korumakta y|ne
baar|s|z o|mutu. lAEA Japonya`da 2007 ve 2008`de
gerek|et|rd|| m|syon|ar|n|n ard|ndan s|stemat|k o|arak
Japonya`n|n nk|eer santra| ||et|m s|stem|n|n sa|am|||n|,
kaza an|nda o|uab||ecek sorun|ara kar| ne kadar haz|r||k||
o|duk|ar|n| ve yrttk|er| baar||| tatb|kat|ar| vmek|e
megu|d.
$OQDQGHUVOHU
Japonya`dak| kurumsa| baar|s|z||k|ar dnyan|n ger|
ka|an| ||n b|r uyar| n|te|||nded|r. Bu baar|s|z||k|ar
daha ncek| nk|eer kaza|ar|n da teme| neden|er|d|r.
Bu kaza|ara ABD`n|n Three M||e ls|and ( M|| Adas|}
kazas| ve krayna`dak| ernob|| kazas| da dah||d|r.
ernob|| ve Fuku|ma nk|eer fe|aket|er| aras|nda
yay||an radyasyon m|ktar|ar|, tah||ye ed|||p yen| yer|ere
yer|et|r||en |nsan|ar ve uzun zaman radyasyon k|r|||||
hak|m o|acak gen| a|an|ar g|b| baz| benzer||k|er sz
konusudur. Bu kaza|ar|n teme| neden|er| de benzerd|r.
l|g||| kurum|ar|n mtemad|yyen r|sk|er| haf|fe a|ma|ar|,
gven||k eks|k||k|er|n|n nem s|ra|amas|nda baka
konu|ar|n (po||t|k veya ekonom|k} ard|nan ge|mes| hem
endstr| hem de karar mekan|zma|ar|n|n fe|akete haz|r||ks|z
yaka|anma|ar|na sebep o|mutur. Endstr| ye|er|ne
sorum|u|uk a|t|nda o|mayacak|ar| ve h| b|r mecbur|yet|er|
o|madan a||ab||ecek|er| b|r a||ma ortam| yaratma |mkan|
ver||m|t|r.
Hkmet|er ve nk|eer endstr| ye|er| gem|ten
byk ders|er a|d|k|ar|n| a|k|am||ard|r. Ancak b|r kez
daha a|d|k|ar| ders|er| ||er|emek ||n ku||anmakta yeters|z
ka|m||ard|r. B|r daha ayn| ey|n o|mayaca|ndan nas||
em|n o|ab|||r|z? lAEA`n|n yapt|| 'onay|ama|ar|" ne kadar
gven|||r bu|ab|||r|z? Buna ramen ha|a b|r se|m hakk|m|z
var. O|gun, dayan|k|| ve maa||yet|er| maku| yen||eneb|||r
enerj| tekno|oj||er| e||m|z|n a|t|nda ve her a|dan zarar||
nk|eer reaktr|er|n yer|n| a|maya haz|r. 2008 ve 2012
y|||ar| aras|nda artan ve ge||en rzgar ve gne enerj|s|
kapas|te|er| top|and||nda ayn| dnemdek| nk|eer
santra||er|n top|am kapas|te|er|n|n 26 kat| enerj| kapas|te|er|
o|duu sonucu ortaya |kmaktad|r. Nk|eer g her y||
aza||rken, yen||eneb|||r enerj|n|n kuru|um|ar| her y|| daha
da h|z|| ge||mekte. lte bu nokta da nk|eer - teh||keden-
ar|nm| - ge|ecek ans|m|z ba||yor.
'Baar||| tekno|oj| ||n gerek|er ha|ka |||k||erden nce||k||
o|ma||, nk doay| kand|ramazs|n|z." Bu a|k|ama
get||m|z yzy|||n baar||| f|z|k||er|nden Nobe| Od||
R|chard Feynman`|n 1987`de Oha||anger zay Mek||`n|n
traj|k kazas|n| arat|ran kom|syonda yay|n|ad|| az|n||k
raporundan a||nt|d|r. Yapt|| |nce|eme|er nk|eer endstr|ye
a|rt|c| derecede yak|n para|e|||k|er |ermekted|r. Bu
|nce|eme|er modern top|umun sosyo-ekonom|k |ht|ya|ar|
sonucunda karma|k tekno|oj||er|n ku||an|m|na yo| aan
teor|de varsay||an r|sk faktr|er|y|e gerekte meydana
ge|en kaza|ar aras|ndak| fark| son derece etk||| b|r ek||de
ortaya koymaktad|r. Feynman`|n a|k|amas|nda be||rt||en
nokta|ardan b|r| de tekno|oj|n|n ku||an|m| s|ras|nda b|r
sre ||n her ey|n yo|unda g|tt|| ve herhang| b|r kaza
o|mad|| takd|rde kura||ar|n ve n|em|er|n haf|fe a||nmaya
ba|anmas|n|n ka|n||maz o|duudur. Feynman ayn|
zamanda bu ||er| yapab||ecek o|an a|ternat|f tekno|oj||erden
yarar|an||mas| ||n ar|da bu|unmutur.
Kazaya-a|k devam eden uzay mek|| a||ma|ar|n|
yava|atmak ve nokta|amak ||n |k| |mc| kazan|n o|mas|
gerekm|t|. S|md|yse, tar|hte grdmz en byk |k|nc|
nk|eer fe|aket| yaamaktay|z. Kend|m|z| b|r kere daha
kand|rmaya||m. Bu kr|t|k ve nem|| zamanda uygun f|yat||
e|ektr|k kaynak|ar|n| yaratacak, gven|| b|r tekno|oj| o|an
yen||eneb|||r enerj|ye geme||y|z. Dnyadak| btn nk|eer
enerj| reaktr|er| yak|a|k 20 y|| ||nde yen||eneb|||r enerj|
santra||er|y|e de|t|r||eb|||r.
Bu arada b|z de Fuku|ma fac|as|ndan nk|eer gcn as|a
gven|| o|amayaca| ders|n| |kartab|||r|z. l|erde meydana
gelebilecek nkleer kazalardan etkilenecek insanlara daha
|y| kou||arda koruma sa|amak ancak nk|eer endstr| ve
|darec||er tamamen sorum|u tutu|duu takd|rde mmkn
o|ab|||r. Nk|eer enerj| po||t|kas| konusununda kamuoyunun
f|k|r|n| sorma|| ve effaf||k ta|ep etme||y|z. Ancak bun|ar|
yaparken byk teh||ke ve r|sk|er |eren nk|eer enerj|
ret|m|n| tamamen ve en k|sa zamanda hayat|m|zdan
|kartab||mek ||n ad|m|ar atma||y|z.

0
$
5
.
(
/

5
(
'
2
1
'
2

*
5
(
(
1
3
(
$
&
(

fotoraf Fuku|ma Da||ch| nk|eer

santra||ndan 60 km uzak||kta b|r
yer|e|m yer|nde toprak rne| a|an
Greenpeace ekibi radyasyonun
topraktak| etk|s|n| ve |nsan sa|||n|
nas|| etk||eyeb||ece|n| be|ge||yor.
Greenpeace International Fuku|ma`dan A||nan Ders|er 11
Greenpeace
International
Fuku|ma`dan
A||nan Ders|er
zet
Greenpeace, evrey| ve bar|| korumak ||n
davran||ar|, tutum|ar| de|t|rmek
||n a||an ba|ms|z krese|
b|r kuru|utur.
greenpeace.org
Daha faz|a b||g| ve ||et||m:
[email protected]
Greenpeace International
taraf|ndan Subat 2012 de yay|n|anm|t|r.
Ottho Heldringstraat 5
1066 AZ Amsterdam
The Netherlands