Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 103.

Digitized by the Internet Archive
in 2011 with funding from

University of Toronto
http://www.archive.org/details/patrologiaecur103mign
— ,
PATROLOGLE CURSUS COMPLETUS,

SKU MBLIOTHKCA UNIVEflSALIS, INTEGRA, CNIFOKMIS, COMMODA, OECONOMICA,
OWUll SS. rATRIM. DOCTORH SCMPTORllQII ECCLESIASTICORII,

SIVR LATINORUM, SIVK GK/ECORUM.
QIII AB MVO APOSTOIICO AD JETATKM INNOCEST',1 lll (A.VV. 121C) PRO LATINIS,
BT AUCONClLU FLURENTINI TEMPORA (ANN. 1439) PRO GRACIS VLORUERUNT :
RECUSIO CHRONOLOGICA
OMNILM \iU& EXSTiTEUB MONUMENTOKLIM CATIIOLICJS TRADITIONIS PERQUINOECIM PMORA
ECCLESIA; SiECULA ET AMPLIUS,
IVXXk BIUTIONES ACCURATISSIH AS, INTER SK CUMQUK NONNULLIS CODICIBUS MaNUSCRIPTIS COLLaTAS, PERQUAH DlI.IGEN-
TER CASTIGATA UIS8ERTATIONIBU8, COMME NTAUiiS VARIISQUE LECTIONIBUS CONTINENTKU ILLDSTRATA OHNIIUI»
; .
01'Kll 6US POST AMPl.lUIMAS KDITIONES QVM TRIBUS NOVlSSlUIS S.ECULIS DKBEN7UR ABSOLUTAS, DKTBCTJS-
AUCTA', INDUIUD3 ORDINARItS VEL ETIAM ANALYTICIS, SINCULOS SlVE TOMOS, SIVE AUCTORES ALICUJUS
MOMKNTI SUBSEQUENTIBUS, DONATA CAPITHLIS INTRA IPSUM TF.XTUM RITE DISPOSITI5, NECNON ET TITOLIS
',
SI.NGI i.AKUV. PAGiNAUUU MAR6INKM SUPEKIOHKM DISTINGUKNTIBUS SUBJECTAUQUE UATEKIAM SIGNIII-

CANTIBUS, ADORNATA; OPERIBUS CJJU DIIBIIS, TUU APOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTOIUTATE IN
ORDINE Al) TRADITIONKU ECCLESIASTICAU POM.ENTIBIIS, AUPI.IFICATA ',
BICKNTIS ET QUADBAGINTA INDICIBUS SUB OMNI BESPGCTD, SCILICET, AI.PIIABETICO, CIIRONOLOCICO, ANALYTICO,
AMAI.OCICO, STATISTICO, SiNTIIETICO , BTC, KES ET AUCTOKES EXIIIBtNTlBUS, ITA DT NON SOLUll STU
-
DIOSO , SFD NECOTIIS IMPLICATO , ET Sl FORTE SINT , PIGIUS ETIAH ET IMPERITIS PATEANT OMNBS
6S. PATRES, LOCUPLETATA; SED PILESLRTiU DUOBUS IMME.NSIS F.T GENERALlBUS INDICUillS, ALTERO
SCILICBT IIEKUM, QUO CONSULTO, QUIDQUID NON SOLIiM TALIS TALISVE PATER, VF.UUU ETUM
UNISQUISQDK PATRUM, AB8QUE ULLA EXCEPTIONF., IN QDODLIBET TUEMA SCRIPSERIT, UNO
INTUITI! conspiciatur; altero SLIiIP'1'UKi'E SAC.KÊ , f.x quo lectori cou-
PEIURK SIT OUVIUM QUINAM PATRKS KT IN QUI8US OPBIIUU 8UORUN I.OCIS
glNGULOS SINGULOKUU LIBROKUM SCRIPTUKiC VKKSUS, A PKIUO GENESEOS
UfQUB AD NOVISSIMUM APOCALYPSlS, COMHENTATI SINT :
EDITIO ACCURATISSIMA, CJETERISQUE OMNIBUS FACILK ANTEIONENDa, Sl PERPENDaNTUR CIIARaCTERUM NITIDITAS,
CHART/B QUALITAS, INTEGR!T*S TEtTUS, CORRECTIONIS PERFECTIO, OPEHUM RECUSOKUU TUU VAlUKTAS
TLU NIIHEKLS, FORUA VOLUMiNUM PEKQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO PATROLOGI* DF.CURSU CONSTANTKR
IIMILIS, PKP.TIl EXIGUITAS,PRi£SERTIMQUK ISTA COLLECTlfl UNA, MF.TIIOI)ICA ET CHRONOLOGIO.A
SKXCKNTOUUM FRAGMBNTORUU 01'USCULOUUMQUE UACTENUS IIIC II.LlC SPaKSOKUU, VEL ETIAH
INEDITCKUM, PRIMUU ADTF.U IN NOSTRA BIBLIOTIIECA, EX OPKRIBUS ET USS. AD 0UNE8
£TATES, LOCOS. LINGUAS FORMA8QUE PEKTINENTIBUS COAUUNATORDM,,
ET EX INNLHERIS OPERiliUS TBADITIONEM CATUOLICAM CONFLANTIBUS, OPUS UNICUM MtRABILITER EFFICILNTIUM»
SERIES LATINA,
1N OUA PRODKUNT PATRES. DOCTORICS SCRIPTORKSQUK ECCLKSI^B LATLN.E
A TERTULUANO ADINNOCENTIUM III.
ACCURAINTE J.-P. MiGNE,
Biblioibcctc cleri uulvcrste,
8IVE CURSUUM COMPLRTORUM IN SINGULOS SCIENTLS ECCLESIASTICE RAMOS BDITORE.
PATROLOGU, AD IN8TAR IPSIUS ECCLESI4, IN D.UAS FARTBS DIVIDITUfi, ALIAM NEMPK LATINAM, ALlAM GR^CO-LATINAHr
AMB/E PARTES PENE JAM INTEGRE EXARAT£ SUNT. LATINA, DUCENTIS ET VIGINTI D4JOBVS VOLUMINIUUS MOLE SUA
STAN8, DECEM ET CENTUM SDPRA MILI.E FRANCOS VENIT : GR^CA DUILICI EOITIONB TTFIS UANDATA KST. PRIOU
6U<eCDM TEXTUM UN.\ CUM VERSIOHE LATINA l.ATERALI COMPLECTITUR, NOVEMQUfc ETCENTUM VOI.DMINA, PRO PRIMA
SERIECl^CCA, NON EXCKDIT. 1'OSTERIOR AUTEM VBRSIONEM LATINAM TANTUM EXHIBET, IDCOQUF INTRA QUINQUE ET
QUINQUAGINTA VOLUMINA RETINKTUR. SECUNDA SKRIES 6RHC0-LATINA SEXaGINTA VOf.UMIUA PROBABILITER
NON SUPERABIT ; DUM HUiUS VERSIO MEHE LATINE TRIGINTA VOLUMINIBUS ABSOLVETUR. UNUMQUODQUE VOLUMEN
GK4CO-LATINUM OCTO, UNUMQUODQUE MF.RB LATINUM QUINQUE FHANCIS SOLDMUODO EMITUR UTROBIQUK VEKO, :
UT PRETll UUJDS BENEFICIO FRIIATDR EUPTOR, COLLECTIO.NF.H INTEGRAM, SiVb LATINaU, SIVE GRiiCAM UOM-
1'AHET NECESSE ERIT; SKCUS ENIM CUJUSQUE VOI.UMINIS AMPLITUDINEM NECNO:>i ET DIFFICULTATES VAHIA 1'RKTTA
^QUABUNT- ATTAMEN, Sl QUIS EMAT SCORSIM COLLECTIONEM GHAECO-LATINAH, VEL EAMDEM BX
INTEGA ET
GRi.CO LATINE VERSAU, TUU QUODQUE VOLUUEN PRO NOVEM VI.L PRO SEX FRANCIS SOLUM OBTINEUIT. ISTiE CON'
—
DITIONES FUTURIS PATROLOGI.C SERIBBUS APPLlCiNTUB, Sl TEMPUS EAS TYPIS UANDANDI MOI» NOBiS DEEST»
——^—
PATROLOGLE LATJNM TOMUS CUL
S. BENKDICTUS ABBAS, SEDULIUS SCOTUS,
KXCODEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE, EDITOREM.
IN VIA DICTA PAMHOISIS,OUM PROPE POKTAM l.UTETIvE PAKISIOKUM VULGO FENfER
NOMINATAM, SEU PET1T-M0NTR0UCE % NUNC VEKO INTRA MOENIA PARlSlPsA.
1864
7HE INSTITI
3A.
5-^03
»
TR\ DITIO CATHOMCA.

S2ECULVM IX, ANNl 820-821.
S. BENEDICTI
ABBATIS ANIANENSIS
OPERA OMNIA
EDITIONES
JUXTA MEMORATISSIMAS HOLSTENIl ET HUGONIS-MENARDI
ACCURATISSIME DIGESTA.
AGCEDUNT
SEDULII JUNIORIS
NATIONE SCOTI
SCRIPTA QUJE SUPLKSITNT CATITSRSA,
EX BIBLIOTHECIS PATRUM ET MAII COLLECTIONIBUS HAUSTA.
ACCURANTE J.-P. MIGNE,

BlBLlQTHECflS CLERI UNIVERSfE,
SIVE
CORSULM COMPLETORUM V* SINGULOS SCIENTIjE EGCLESUSTlC.il RAMOS £*>ITOHK,
—
mmiSBj * <-Hi '
TOMUS UMCUS.
VENIT 8 FRANCIS GALLICIS.
EXCODEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

IN VIA DICT\W-WBOISE, OLIM PROPK POftTAM LUTETLE PArtlSlOrtUM VULGO DÊXFER.
NOAliNATAM, SEU PETIT-MONTtlOUGE, NUNC VEllO INTRA MUENIA PArtlSINA.
I8tit
TKADITIO CATflOLICA.
SMCULUM IX. ANNUS 820-St.
ELENCHUS
AUCTORUM ET OPERUM QUI Ilff HOC TOBSO CISI CONTINBNTUR.
SEDULIUS SCQTUS.
ColleiUanea in ornnes B. Pauli Epislolas. col. 9

Expositiu brevis in Evangelia, ex edit. Ang. Mai. 271
De rectoribus Christianis et convenientibus regulis quibus est res publica rite gu-
bernanda, ad Carolum Magnum vel Ludovicum Pium, eodem editore. 291
Explanauones in Praefaliones S. Hieronyrai ad Evangelia. 331
S. BENEDICTUS ABBAS ANIANENSIS.
Vita S. Benedicti auctore Ardone seu Smaragdo, ejus discipulo. 351

Appendix prima. — De
synodo Aquisgranensi , deque monasteriis Anianoe suhjectis
aut per Benedictum ordinatis. 383
Appendix secunda. — De tribus Benedictis, Anianensi, Fossatensi et Mediolanensi
abbatibus. 391
Codex Kegularum, ex editione R. P. Mariani Brockie. 393
Concordia Regularum ex editione R. P. Hugonis Menardi. 701
monachos Anianenses. Scripla
S. Benedicti Epistola ad in extremis. 1379
Epistola ad Nibridium Narbonensem archiepiscopum. 1381
Testimonia de lncarnatione Domini, de SS. Trinitate, et iteralione baptismalis
devitanda. 1381
Adversus Felicis haeresim. 1399
Forraula fidei ad Guarnariuni Glium. 1411
Confessio fidei. 1YH
Peenitentiales modi varii. .1417
Chartoc Anianenses. Caroli Magni et Ludovici Augusti donationes piat. 1419
F . Pamiis. — Ex f vpis J.-P. MIGNE.

ANtfO UOMIM DCCCXX.
SEDLLILS SCOTLS.
NOTITIA HISTORIGA.
(Fabric, Bibl. med. el ini. I.ai. )
Sedulms junior, natione Scotus, dubium an isqui \ 4. Opus dc Reyimine principum babuit Guldaslus,
an. 7-2t concilio Bomano subscripsit, an alius, quem teste Labheo. Sedulius de rectoribus Chrisiianis ei
HepiilamuiiB monacbus Sangallensis iu Cbronien ad convenientibus regulis, (fitibns est respnblica riie </;<-
an. 818 elarum luisse narrat. Incerlum etiam* epi- bernandu, Lipsia; 1619, in-8 , editus memoratur a tt
seopus .in piesbytcr fueril. Ejus babemus : Fabrieio nostro. Freberus atl Peiruni de Andlo de
1. Collectancunt sive Espluiunioncm in Episiolas linperio Romano, II, 16, scribil se an. 1612 nunc
Pauli, in qua Giegorius ilagnus, quamvissuppresso librum kvszSotcv ad prcluin parare. V.\ ejus libello
nomine, citatur. Prodiit Basilea^ apud Henricum Pc- de Christianis rectorilus, c. 8, ocio dislicba adducit
iri l.*>28 ct 1534, in-8°, nec non in Bibliolbecis Pa- Nicolaus Cusanus ile Ceucordanlla eathoiica, praeiat.
Irum. libri ui in voluniiac Sicbar.lii dt Jurisdictione unne-
1
2. Colleclanea in Maliliccum sub nomine Sedulii riuli, p. 556.

Scoti citai Sirmoudus ad Sidonii ApoMinaris Episl. Vide Usserium, Aniiq. Eccles. Brilaunic., c. 16,
i\, 4. in quibus, Labbeo tcste, Gregorius. Isidovus,
et Oudinum lomo 11, p. 26.
Beda et ipse quoque Seduiius senior allegatur.
5. Commenturii in artem Eutychii , testc Usserio Psaherium Graecum Sedulii cujusdana Scoli nianu
in Bibl. Tbuanea fuerunt. Sic quoque Seduiio Com- scriptiim recenset Bern. dc Monlfaucou, Palaeogr.
meniarii in primutn alii secundum artem Donali et in Gkbc. III, 7, p. 236.
majus volumen Prisciuni tribuuntur.
SEDULII SCOTI
COILECTANEA IN QMNES B. PAUH MSTOMS.
(Bibl. vet. Palr., lom. Vf.)
I.
1N EPISTOLAM AD ROMANOS.
CAPUT PHIMUM. H est in Actibus apostolorum , nunc Panlus diealnr.

Puuius servus Jesu Christi , vocalus Apestolus- Inveuimus in Scripluris divinis, quorumdam vcte-
ScicniUnn est quod in prooemio septiformis divisio rum immutata vocabula ut : c.v Abram, vocatus
eluceseil. Priino namque de seipso loquitur. Se- Abrabam; ex Sarai, Sara; et ex Jacob, tsrael. lu
eundo, evangeliuin Dei non parva laude e\tollil. Evangeliis quoque ox Simone, Pelrus^ et fiiii Zebc-
Tertio, medialorem Dei el bominum, secundum diei, filii tonitrui nuncupati sunt : sed b i c ex prae-
utramque diviuitalis el bumanitatis substantiam, ceplo Dei facta legimus. Nusquam vero erga Pau-
ntagnis laudum pracdicat pneeoniis. Quarto, apostolum invenimus tale aliijuid gestum. De qua re qui
lici gregis electioncm demonstrat. Quinlo, genera- busdam visum est quod Pauii proconsulis, quem
lem gentium ad fidem Chrisli vocationem declarat. apud Cypruni Cbristi fulei subjecerat, voeabulum
Sexto, specialem Romanorum vocationem oslendit. sibi Aposloius sumpseiil, quod nee nos (juideni u$-
Seplimo loco, gratiam etpacem, quae sunt dona sc- quequaque evacuandum pularaus ; tamcn <(uia nulh
ptiformis Spiriius, Romanae Ecclesiae a Deo Patre, talis in Scripturis divinis eonsueludo deprchendilur,
ei Domino Jesu Cbrislo praestari desiderabilitcr cx- magis ex bis qu;e in excmplo nostris sunt, absolu-
opiat. llac divisione praemissa, nunc ad singulas ip- tionem quaeramus. Invenimus igitur aliquantos bi-
sius prooemii particularitates enucleandas venia- (] nis, alios autem teruis usos csse nominibus, ut Sa-
ruus. Prima itaque nobis quaestio de nomine ipsius lomonem , euindem Idida; Sedecbiam, eurademque
Pauii videtur exsurgere : Cur is qni Saulus dictus Joacbim; Osiam, eurodem et Azariam, aliosque plu»
Patp.ol. CM! i
: :
u SKDILU- SCOTI 42
riiuas biius notninibus vocatos. Sed uec Evangelia A ib benedictkMiibu* Bcnjamin, el in via Damasci, sic-
hiuic moreuj reaouot : nam Matlluvms, sictil Lucas ul scriptum est : Sanle, Suuie, quid me persequeris
mML, ei Levi appellatus est. Sccundum hanc (Acl. rx)? Hoc nomen quod est vocatus, generale
,
n videiur nobis et Paulus duplici potest videri, quod periisct ad omucs qui Christuni
nam ct boc ipsnm quod Scriptura credunl : Mulli sunl vocati, pauci vero ctecti. Yocatus
ass^ voc*buIo :
.i : SattLisaulem, qui ct Paulus (Act. xm), evi- est Judas, al non erat elecius : quia electi separari a
inc primum Paub nonien impnsilum Deo non possunt. 'A7to'o-toaoj: Graece, thw Hebraice,
mdH, Md veteris appellationis id fuisse designat. missus Latine dicitur. Nam sicut uyysloi Graece, La-
cur nomcu sunm in fronte tine nuntii appellantur, ita Grcece «7t6o-to).o», Latine
Scd reqoireodum est hic,
Bpis '.iorit. Ad quod respondcudnm esl cansa missi vocantur : ipsos enim misit evangelizare per
enim universum nuindum.
auetoi iiaiis apostolicse boc esse factum : sicut
»s nonien suum in prjncipiis epistolarum ponunl, Segregatus in evangelinm Dci. Ewy/iltov, bouum
quibus ipsae epistolae
nuntium interprelatur, qno peccatores ad iudulgen-
qualenns magis vereaniur lii
nsraittuntur, ita et Paulus aposiohis, quia uuus tiam convoeanlurv Apostolus aulem quo modo in
Judaisftio locum doctoris habebat, ut pote Phari-
ev iilis regibus fueral de quibus Psalmographus di
cit : Dum discernil cxleslis reges super eam (Psal. B ^ us >
ita a J«daismi praedicatione separalum sc
non ignobile de- dicit » n evangelium Dei, ut a lege dissimulans Chri-

lxvii), snum nomen huic cpistolae,
neflxit. b) Epistola vero quac ad ftebraos pt>aestum praedicaret. Aliter Segregatus, hoc ;
est, a grege
titidatur, quoniani apud Hebrscoi-uin ecciesias de- apostolico separatus, ut gentibus pracdicaret. Sicut
slructor legis falsa sospicione habebatur, voluit la-

in Actibus apostolorum Spiritus sanctus dieit ; Se-
ciio nomine de figuris iegis et verilate Cbristi red- gregate mihi Sautum el Barnabam, in opus ad quod
Jorc rationera, oe odio uontinis fronle praelati, uti- elcgi eos (Aei.xm). Segregatns dicilnr in evaiigeliuin
litalera excluderet lec.tionis. Servus Christi Jesu. Dei, sicut alibi ipse de se dicil : Cum autcm placuit
Servum autcm Cbristi Jesu se profllens, a lege exu- Deo, qui me segregavit de utero matris mea\ ut reve-
iuui osiem.il. Requiramus nunc cur servus dicatnr laret Filium suum in me (Gal. 1) : cx quo inlelligi^
is qia alibi scribit : Non enim accepislis spirilum ser- mus, quodjusti separentura venlre. Ergo cl Pauius
vituiis (Gul. v.) ; iteinqiie in eum modum Sahator quidem segregatus in Evangelium dicitur, segregaius
ail : Jam non dico vos servos, sed amicos (Joan. xv). a venlrc matris «uae. Causas in eo et merita quibus
Ergo id sivc secundum illaiii huuiiiilatem dicttim in hoc sogregari debuerit, vidit quem non ialet illc
p::teinus, qtiam Doininus docuil dicens : Discile u rnens : prsevidit enim quod abundantius quam cx'-
me quia mitis sum et liumilis corde (Maith.xi) ; neque C teri omnes laboraturus essei iu evangelio, quod in
per iioc iseditur veritas liberlalis in Paulo, dix.it siti, ct in fame, et in frigore, et iu nuditale, in pe-
enini : Nam euin iiber sim ah omnibus, me servum riculis lalronum, in periculis flurainum, in periculis
(eci'(l Cor. ix). Servit ergo Christo, non in spirilu maris praBdicatnrus essel evangelium Christi. In
serviiulis, scd in spiritu adoptionis, qnia omni li- evangelium Dei. Unum atque idem est dicerc,et evan-
be late uobiliorest servitus Chrisli; sive quasi iini- gelium Dei , evangelium Christi, quod ipsc Dominus
tator ejus promintiat, qui dixerat : Ego sum in me- dicit Ego et Paler unum sumus. El iterum dicil ad
:
dio vcstrum, non sicul discumbens, sed sicui mini- Patrem Omnia mea tua sut\t, et tva mea (Joan. x).
:
straii!! (Luc. xxn), el ejus qui semstipsum exinanivit, Ergo evangelium Patris, evangelium Filii est.
formam sem accipiens (Phil. u). Quid est autem ser- Quod ante promiserat per prophetas svos. Ut pro-
vtiin esse Christi, quara scrvum esse veibi Dei, sa- bel rcclam ct integram lidem, et spem esse iu Chri-
pieutise, jnstilhe, vetilatis, et omnino omnium vir- sto, jam prius cvangelium ejtts dicit a Deo promis-
luluin qu;e in Cluislo sunt. Sicut ;iiilem scientia quce sum, ut Isaias ait : Consummabo super domum Is-
iiune datur, per speculum datur, et in scnigmate, el rael, et super domum Juda tcstamentum novum.
pr iphelia, tUt et crciera dona Spiiilus sancli, ut 11 David qttoque : Dominus, inqtiit, dabit verbum evan-
sanclis prsestalur, nondum plena geiizantibus (Psal. lxvii). Et iterum : In omnem
liJjc sed velui per speeuhiffi et in acnigniale. terram exivil sonus eorum (Psal. xvm). ltem : Faciet
Et i cti s:>r\os se cs.sc dicant, ad compara- Dominus vednim brevissimum super tcrram. Utrum
liberlatis, quoe facie ad faeiem it-ibuitur. siinpliciler accipi debeat evangclium per scriptunts
Clv Itlco utrumque, iti est, Chrisii et Jesu, prophcticas rcpromissum, an discielionem allerius
3 m uttoque cst Dominus. Dicendo 6hrisii, contra evangetii quod aeternumdicit Joannes in Apoealypsi,
Uarcionem agi', qui ipsura Dominom verum corpus quod tunc revelandnm cst, cum umbra Iransierit,
habore tiencgat; subjiingcndo Jeso,Judaeorura pcifi- et vcriias vencrit (Apoc. xiy), considerato etiam tw
diam redarguit, qui Jesum ricgnnt quod Deus sit. qui legis, cui aeterno evangclio convenire videbuu-
Paulus G cum noracn anteponit tur eliam illi ;ctemi anni, de quibus Propheta dicit
UaUbxusauteniHebraice, Hebraica nomioa praetuiit, Et annos wte.rnos in menlc Uabui (Psal. lxxvi).
diceiia Libcr generalionis Jcsu Christi. Eique adjungi jtotcst et ilie libcr vit:e, in quo san-
Voeatus ipostolus. Jam prxscientia divina ad hoc clorum nomina scripta dicuntur; sed et il!i Iibri
Lus, ui csscl aposiolus. Item vocalus aposfWus quiapudDaniclem, cuni jutlicium consedissct, operti
<3 GOLLECT. 1N EPIST. AD ROVf. i i
suni (0<(«. vn). êl qui apud Ezecbieleui prophe- X qui Mninfi osl. Quare non dixit, prapou.us e»t ?
lam doiulus et deforis dieuntur inscripli (Ezech. Inter prajdcstinalionem autem et propositionem lioc
u). Omuiaque uon atrainetuo, sed Spirilu Dci vivi inteiest, quod pnedestinatio alicujns rei inulto ante
scriptamemoraniur. Per prophelas suos, Hoc ad in menle cjusqui deslinet, quid fuiuruin sit pnvfi-
laudem evaugelii pertinet nemo euim rem vilem :
gurel * proposiluin autem cuin vicina »il machinatio,
magnis pra?cursoribus ntmiial. Totus liic locus con- et penecogitalionemsequalur eflectus. Qui pncdesli-
ira Mamchacos facit, uhi dicil quod anle evangelium natus esl Fitius Deiinvirluie secundum Spiriium suncii-
sil promissum ct per proplietas Dei et in sanciis ficationis ex resurreclione m&rtKorum Jesu Christi
Scripiuris, et quod Christus sccundum carnem ei Domini n&stri. Tanquam de aiio supra diceret : quid
David stirpc, id est, Maria virgiue sit creatus, se- est enira Filius Dei prcedestinatus, ex resurrectione
cuudum quod praedixerat Isaias : Ecce virgo conci- morUiorum Jcsu Christi Domini nostri, nisi ejusdem
pie.t in utero, et pariet filium et vocabittu nomen Jesu Chrisli, qui pitedestinatus est Filius Dei '!
E?go
cjus Emmanuei (Isai. vu). In Scripluris sanclis. quomedo hic cum audimus,
in viHtUe Filius Dei
lloc ad cumulum prolcstalionis adjecil, ut inajorem Jesu Chrisli, an ut Filius Dei secundtim Spirirum
fiduciam credentium faceret, et legem commondaret. sanctificuiioms Jesu Christi, aut Filius Dei ex resur-
Sanetae aulem Scripturai sunt, quia el viua dam- B rectione mottnorum Jem Christi, cum diei potuissel,
nant, et sacramentum Ulic unius Dei conlinetur pro visitare in virtute sua, aut secundum Spiritura sau-
salute htimana. cti6cationis suoe aut et resurreciione monimrum
De filio suo. Muiti filii gratia, hic natura, cujus ejus, vel mortttorum suorum, oon cogimor- intelli-
etiani secundum carnem nalivitas dissimilis eaeteris gcre aliam personam, sed unam eamdemque, scilicet
inveuitur. Qui factus est ei ex semine David. Fa- Filii Dei, Domini nostri Jesu Christi? Ita eom au-
ctus est pcr Spiritum sanctum secundum carnem. dimus Fecit Deus hominem ad itnaginem Dei,
:
Addcmlo secnndum carnem factus est , secun- quamvis usitatius dici ad imaginem suam possit,
dum Yerbi utique substantiam non est factus. non lamen cogi-mur aiiam personam iatelligere iu
Eactus cti. Non dicit genitus est. Aliud eriira est Trinitate; sed ipsam unam eamdemque Trinita-
si dixeris, ex scniine admisto sanguinem coagulare tcm, qui est unus Deus, ad cujus imaginem faclus
et generare, e.t aliud est non permixlione, sed vir- esl homo. Secundim Spirilnm ssnclificationis. \i
tute procreare. Ideo factum dicit non genitum, ob- prac omnibus in incorruptibilitatis virtule resurgc-
servaus proprietatem, quia factus est secundum rel, el vitam rcsurrectionis Dei liiiis aperirct ; de
humauitalem, genitus est seeundum divinilalem. quibus ipse dicit : Qui filii Dei sunt , cutn sinl filii
Secundum carnem. Hic syuecdoche esl, nam car- C resurrectionis. Sanctificationis vero Spiritus dicitur
nem pro toto homine posuit. Sed requirendum, Filius, secundum hoc quod prsebet omnibus san-
quare non secundum animam dixit hi mmv. Nec clitalem. Ideo non dixit, ex resurrectione Jesu Cliri-
iuteiligunl idco carnem solam noininatam esse, in sti, sed ex resurrectione mortuorum Jesu Christi,
eo quod dictum est : Verbum caro factum, quia quia resurreclio Clirisli gencralem resurreetionem
hominiim oeulis, propter quos facta est illa sus- prasbuit. Mortuorura Jesu Christi, non einnium
cepiio, caro sola potuit apparerc, nee semper factum resurgentium, sed adChristum pertinentiuin in
esse ad creationem refertur : scripium enim est :
Christo resurrectionis forina portenditur.
Domine,refugiunt factus es nobis (Psal. lxxxix). Et : Per accepimus gratiam. Rernissio/iem vide-
(jiiem
Dominus faclus est mihi in salutem (Isai. (xn). lieet peccaiorum in baptismo , nec non ceelestis
Qui prcedestinalus cst Filius Dei. Filium Dei di- sapienli:e, diversarumque iinguarum coguitionem,
cens, Palrem significavit Deum, addito autem gratiam nominat. Apostolus vero ad pr;edicaiionis
Spiritu saiictificationis, ostendit mysleriura Trini- auctoritatem comitantibus signis pertinct, quia et
tatis. Hic ergo qui incarnatus quidem latebat, sic ipse Christus apostolus dicitur, id est, missn? ;»
pnedestinatus est secundum Spiritnm sanctificatio- Patrc, quippe qui ad evangelizanduin paupen
n
nis in virtule ministerii Filii Dei, cum surgit a missum se dicit. Ad obediendum fidei in omnibus
mortuis, sicut scriplum est. : Yeritas de terra orta gentibus. Missos ergo aposlolos dicit, ui praedicarent
est (Psol. i.xiv). Omnis enim ainbiguitas diflidentioe fidem omnibus gentibns, ut obedirent et salvaieu-
de resurrectione ejus calcata est et compressa, quia tur, ut donum Dei non jam sobs Jmkeis, veruin
pnedeiiinatus est. Recte quippe Filius Dei non prae- etiam omnibus genlibus eoncessum videretar, aW
deslinatus est, secundura id quod Yerbum Dei est, obediendum fidei, non legi. Pro nomine ejus. Hoe
Deus apud Deum : quid enitn pnedeslinaretur, quod est, vice nominis ejus fungimur, ut ipse ait : Sicut
sine inilio ct sine termino Deus semper aeternusesi? misit me Pater, et ego mitto ros (Joan. \m\. Gc
liiud enim praedestinatum est quod nondum fuerat iterum : Qui vos recipil me recipit (Muitli. xv). t~-
ut sicut m suo tempore fieret, quemadmodum ante pro nomine ejus, id est, ad gloriam nominis ejus.
onuiia tempora praedestinatum erat ut fieret. Lege 7/i (jttibus et vos vocati estis. Quia scilicet donum
cap. 5 m Enchiridion, ubi non solum bonos in glo% Dci omnibus n.issum est, ut cum audiunt se inler
riam, sed et impios Deuin dicit praedestir.asse ad ccleros vocatos, scirent se sub lege agere non de-
ptenam. Destinalur ilie qui est : prndesliuatur is bere. Ilem, in quibus estis et vos vocati : nam et iti
•
15 SEDULli SCOTl 16
i ! esl, Komaiiis apo.uobujm accepimus. IV \ «niranlur dc conversatione genlium, et quod in om-

catis tanelis. lioc est, sanclis vocaiionc Dci, uoo hero terram cxivit apostolorum Chrisli praedicaiio.
tuerUo i Potesl lamcn el ita inlelligi, quod lides ista quam

(hutia vobis pax a Deo Patre, et Domino nost
Romani habent, ipsa eademque sit, el non aiia, qu:e
miindo annuntiatnr et crcditur, qua*

sii > Jesu Chrisio. Ulud animadvertendum est, quod in univcrso
et in superioribus et in proesenli connnate

eclipses, non soltim in terris; sed el in ccefis praedicaiur. Dev
defeclus necessariorum diclionum esse rios-
id est,
iiieo. niandientis affectus esl, quod communem Do-
euntur. ltaque utplena constructie constare queat, minum omnium, gratise magnUu.iine suum et quasi
a verborum serics in ordinem sic disponatur proprium senserit Deum. Gbservandum sane est,
"ov.lns servus Cliristi Jesu, vocatus Apostolus, quia ad hoc quod dixit, prtmum quidem grutias ago,
Cl cietera qiue snbsequuntur, postrcmoque subinfe- consequens erat nldiceret: Secusido. Sed pradixi-
exopto, multiplicentur gralia vo- musde loculionibus ininus finiiis, nisi forte vidcalur
bis et uax a Dee Patre no&tro, el Domino Jesu in eo reddi, cum dicit : Nolo aulcm ignorare vos,
CJirislo. Gratiam el pacem cum iii.s iiit.ii esse, <jut fratres.

•
credunt : gratia, qua a peceatis absoluti sum : Testis enint miU est Deus cui scrviv iu spiritu meo.
pax vcro, ouia cx impiis reeoncifiali sunt Crealori- B ln spintu meo, inquil, non in circuincisione nurnu-
gratiamei pacem conneclit, nam vactta prima facta, ncque iri neomeniis et sabbato, et discretioms
sine altera pax enim observat gratiam. /1 Deo Pq-;

cscarum, sed in spiritu meo, id esl, in mente : quia
tre nostro. Deuw Patrem nostrnm dicilproplcr ori- enim Deus spiritus esl, spiritu vel animo debet illi
am, qui ab ipso crcati sumus, et cujus serviri. Iit evut.ijelio Fitii ejus. Hoc est, non in eo
liOS fdii sumus adoptione. Kl Domino Jesn Chrisio. quod .Woyses servus tradidii, sed in co quod dilectis-
Christum aulem Dominum, qnia cjus sangume re- simiis Fillus docuit.
dempti sumus fdii Dei. Graiia dicla est ab etymo- Quod sine interniisshne mentioucm resui facfam
m enim interpretat,ur pleniludo, quotl si- tn omnibus ordtioaibus meis. Dicit AposfOius : Setu-
em, quia pieniludo legis charitas est. per gaudete, sine interiuissione orate^ ijuts amem po-
rKwm, quidem grufias aao ko mco. Finrta prse- ! rest ita semper orare, et siire defectu vel iniermis-
ne anLe omnia gaudium suum leslatur, ut pote sione precibus insisfere, ut nee aiimenfis sumondis,
gentium Apostolus, qupd cyra Romani regnenl in aut dormiendi iempus habeai? Ant ergo dicendum
mundo, subjecerunt se liJei Chriaiianae : nam fama esl, eum semper orave etiiroii defrjcere* (f ui canouicis
fldei illivnm prorectuser.it mullorum, qui vidcbant oratioiiibus quotidie juxta ritum ecclesiaHiica? tradi-
s faclos essc Cbrislianos. Gratias ergo C tionisV psalmodiis, precibusquc consuetis Dominum
se dicit Deo suo agere duntaxat, quia adhuc laudare et rogarc non d:sistit. Er hoc est quod
iliorum non erat plene. Deo m-.>o. Natnra Deus om- Psalinisla dicebal : Benedicam Dominum in omm
m i
-i. merilo et voluntale paueorum, ut est Deus tempore, sempet lav.s ejus in ore nuiff [1'sal. xxxrn).
Abraham, secundum quo I hic suum nominat Deum. Ant certe omnia quaj justus secundum Deum gerit
Prima vox incipita gratiarum actione; agii autem et dicit, ad orationem esse rcptrtauda : qui enim
\)e per Christum, valuipoulificera magnum : justiss est, sine ir.termissiene quse jusla sunt agit,
L enim scire euru, qui vuit offerre sacrificium per lioc sine inlefmissionc justus orabit, nec un-
, qnod pcr manus ponlifieis debet offerre. Sedet quam ab oratione cessabit , siva justus csse dc-
lixit: Dco meo, non est oliose accipien- sistet.
dum : non eniin vo\ isia polest esse, nisi sanclorum, Obsecrav.s, si quomodo. Id est, ahqua causa, vcl
quoruin Deus dicilur, siout Deus Abraliam, vel isaac, qualrbel occasiene vel ralione. Itaque voluntati ejus
vel Jacob; non enim potesl Deinn suum dicere is, sicut qccasio data est, ut coactus appeilaret Caesa-
Cui venter Deus ^st, aut cui gloria ssecnfi el pompa rcm, sic dirigetur cx aliqua causa, Deo volente, ui
mundana, aut potenlia rerum caducarum Deus est. impieret proposituin volunlatis suae. Denique iu
•î!' musquisque supra caeleta colit, Iioc Tlli

D naufragio posito asLitit Doinimis, dicens : Noli ti-
Deus •• '
Sed videamus qtridem pro qtio Aposioius mere , sicul cnim testificutns es in Bierosoiymis de
gralias > suo. Quoniam, inquit, (ides cestra me, ita el Romce. Videamus aule.m quod dicit, cui
annu in universo mundo. Si simpUciter acci- servio in spirilu meo. Scrvire in spirita, similc mibi
piaraus, Uoc videtnr desigr.are quod multis locis videlur" esse, imo et amplius aliquod quam adorare
mundi, boe csi, teir.v, eorum qui Romae sufft lides in spirilu ; nam adorarc quis potesl sine afiectu, de-
; religio praedicetur. Si vero in boc loco mundus servire vero ejus esl, quein constringit affectus. De-
|ui c\ ccelo con^tat et lcrra omnibusque servit ergo Apostolus Deo non corpore, nec anima,
• is suni . potest etiam il!;!-.
1
inlelligi, quod sed meliore sui parte, id est, spiritu. H«ec enim tria
<j'.;i:>iK dicitur, quia geuditim Iwbeant esse in homine designal ad Thessalonicenses seri-
uore paeniteiitiam agente (Luc.w), bens, cum dicit : Ut integrum corpus nostrum, ct
inulto magis dc conversatione ct fide quoquc Roma- cifiima, ct spirilus, in die Domini nosivi Jesu Christi
noriiui i.etaniur, riunliantihussibiangelis, qui ascen- servetnr. El Daniel dicit : Luudate, spiritus el aninur
duni et desccndtint adFilium bominis, et ipsi et»m justorum, Domimtm. Prosperum iter hubeam in voluu-
17 COIXECT. I-N KPIST. AO UOM a
tale Dei veniettdi ad vos. Puio quod cliain lioc vult A ostcndilur per boc id eliam cur:e Deo fuisjc quo
inlelligi, quia non semper ilineris prosperitas Dei tinusquisque aposlolorum vel debeai irc, velnon de~
voluutate perficiiur. Denique ei Balaam iter Iiabuit beat. Cur autem prohibiius estt Ideo quia Dominus
prosperum eundi ad Balac, ul malediccret popuhun seiebat impcritos adhuc liomai.os, et mittebai Pau«
Israol, sed non fuit illa ex volunta.e Dei prospe- lum ad aiins, ut iuteriin paratiores. Ui
aliquem fru-
rilas ; et mulli in rebus sa:euli prosperis utun- ctum habenm in robis. Unde velul muilariim divitia-
tur successii.us , cl exsultanl in prosperilalibus riiut cupidus Paulus, oongregal fructua ex Grae
suis, sed uen esl talis prosperiias cx voluntale congregal ex barbaris, eto, Yenini iios' einnes f;u-
Dci. ctus affert Paulus, qui tanqua.ni palmes bonus per-
DeUdero enim viiicie ros. Quid est quod eum scri- manet in vite vera, quai est Ghristus, quem fre-
ptis illos cerrigat el a carnali sensu abstrabat, prae- queniius Pater pwgat agricola, et ideo fructum plu-
sentiam suam necessariain dicii? Nisi aliler diela ad rintum affcrt, purgat eum in laboribus, in liibula-
aliud solenl rapi, sicut ab haereiicis fil, idoo desi- tionibus, in persecutionibus. Sunt eitim alii palmites,
derat videre eos, ut praesens doclrinam evangelicain, qui in vile quidem permanent, iruclum vero non
sensu quo scribit, tradat, ut magis illis proficiat, ad- ferunt, sed sunt aridi, qui dicuniur a Palrc io ignem
diiis signis virtutum quse magis auctoritaiem dant ® VtdtA. Krughun dicit, nvinisterii sui crelestem iner-
sigiiis. Cuni autem dicit : Ut graiiam vobis spiritua- cedem. Sicui et in etvtcris gentibus. Exemplo ca;te-
letn ministrem. Carnalem illos sensum assecutes si-
l-arum gentitim; prejnpliaj enimfit quis ad rem sibi
gnilicat, quia snb nomine Chiisii non illa qu;e Cbri- tradilaw, multos videat asscuiire. De Judaus
si illi
sius docuerat fuerant asseculi, so:l ea quai fueraut autem tacuit, quia magisier geniium erat. Sicut ei
Jiuleis tradila. \d confirmundos vos. ikv.c confir- in cwteris gcnlibus : subauditur, habeo, Sapieules,
uialio tres personas requirii : adjuvantis Dci , mi- autem ilios dicit, qui mundanis rationmus eruditi,
nislranlis aposloli , accipienlis populi. Coiisoiari sapientes vocantur in sasculo, dum aut siderum spe-
auteui sc dicit cum iliis, si apprebeudar.l spiri- eulatores smu, aui mensuris, aut numeris, aut arti
tualia. grammaiicse siudent, aut rhetorica. aut musicie. ,
Per eam quce iimcem est ftdem. Hoc est, ut ger Reqnirendum est quomodo Aposlolus.
Greeci* et bar-
communem fidem invicem consolenuir. Quod autem baris, sapientibus et insipientibus debilor est. Quid
dicit : Ut alujuod tradam vobis donum spirituale, vi- enim ab ipsis aeceperat undc eis debitor fieret? Ar-
delur indicare esse aliquid qnod donuut quidem sil,
bilror diversisquidem geniibus inde effectum csse
non taunen spirituale, ut nupiue, diviti;e, et fortitudo debitorem, quia omniuin gentium Iiiigms eloqui ac-
corporis, ei forma; decor, regnuinqiio lerrestce: a
J
^ cepitgratiam Spirkus •sancti. Epgo debitor onmibus
Deo enim eiiam basc douantur. Btiati sunt ergo ilii
iliis efliciiur, quorum causa accepil a Deo linguae
quibus sj>iritua!em gratiam tradere vult Apostolus Boliiiam. Sapienlibus aiitem efficitur dobiior, ]»or
ad confirmationem fidei, ui uilra parvuii non sint, boc qiiod accepit sapientiana in mysterio abscendi>
neque circumlerantur onmi vento doctrime. Quod tam, quam perfoctis et sapientibus loqueretur. Quo
cum sit, Paulus et ipsi consolationcm capit, opus modo autem et insipientibus? Sn quo palieniiae gra-
suuni firmum et stabile videns, et iili consoianlur, tiam et longanimiiatis accepil; summae etenim pa-
qHia aposiolicrje gratise sunt participes. ticntirc forre insipientium motus.
Nolo ttutem vos ignorare, fratres, quia scepe pro- Non enim erubesco super evanaelium, Hoc est,
posui venire ad vos, et prohibitns sumusque adhuc, ut sicntquidam doctores erubescebant, qui doclriuam
aliquem fmctum habeam in vobis, sicut et in ca'teris ccelestem adjunclis miraculis corroborarc nequi-
genlibus, Greecis ac barbaris, sapientibus ac iusipien- bant. Virhis enim Dci es<',etc. NuIIa iâjor virlus est
tibus debitor sum. ltaque quod in me promptum esl, et quara qucc, devicta morte, bomini perditam reddidit
vobis qui Roma' eslis erangelizare. Est quidem byper- vitam, quamvis iucredulis infirmitas vid< De-
evangdium ,
baton in hoc loco, osi ci locutionis defectio. Si hy- n fimeris ergo - quld sit pronuntiat. Virtus
perbaton, hoc modo reddere possumus : iNolo aulem enim Dei est, inquil, in sulutem omni eredenti. Quod
ignorare vos, fratces, quia sa?pe proposui venire ad autem dixit quod virtus Dei est in salutem, vidctur
vos, ut aliquem fructum babcam in vobis, sicut el dstenderc , quod sit aliqua virtus Doi quaj non si».
in cxteris gentibqg, Crrccis el barbaris, sapientibus ad sabitem, sed ad perditionem : sioui in Psalrais ie-
et insipientibus, el probibitus sum usque adhuc. De- gitur : In virtute iua disperde illos ; '
irtus enim in
fectio vero elocutionis boc niodo adimplobitur, in eo dextera esi qua salvamur, ul virtus in qua disper-
ubi dicii: Et in cateris gentibus, Grctcis ac barbaris, ilii, sinistra dieatur.
sapientibus et insipienlibus, videtur deesse, quibus Juslitia enint Dei revelatur in eo, ex fide in fidem.
debitar sum : ut sit lalis consucludo [AL, composi- «fustilia Doi est, quia quod proniisit, dedit. JudiCO.
tio] : Sicut fructum babeo et in creleris, Graecis et Credenti quou ei promisif Dous prophetas su
barbaris, sapientibus et insipientibus, quibus dcbi- Jiisium Doininus probat cx fide Dei promiltentis,
tor suiu : ita quod in mecst, promplus sum etiam iu fidem hominis credenlis. Justilia Dci revelatur.
rnbis qui Roma? estis, evangelizare, et [Al., sed) pro- Qui orodii vcracem Donm dedisse quod promisil,
uibiin& sum. Siqttidem a Deo puletur probibitus, noc contra Judreos loquiiur qui negant ossc Chrisluiu
;
19 SEDULII SCOTl 20
ijuwn promisit. Sieut scripium est.hx Habacuc vide- A Deo potest, per coiijecturani creatur», verbi gratia,
i. Justvs ex fida, id esi, non ex operibus legis, quod sit, el quod juslus sil et omnipoiens : osten-
It (Babac. n), hoc est, praesentera vitam ducit, dens csse aliquid Dei quod nolum sil et aliquid cjus
vel vitam aeternam acqnirit. Aliier secundum PH. quod ignotum sit. Ignolum hoc Dei intelligeiidum
•;- Justilia Beiesl. Quod justum fueral, utquomodo esl, cum ratio substantife ejus vei uaturae, cujus
aham credens ex gentibus, per solam fidem quae sit proprielas, puto quod non soium nos homi-
ji.stificaius esl, ita c;e!ori ndem ejus imitantes, sal- nes, sed et omnem lateat creaturam. Deus enim illis
varentur. Ex fhie Abraham Jn : fidem hominis cre- manifestavit . Id est, manifeslavit se, dum opus fccit
dentis; siveexfide Judsfi, in fide gentilis : ideo au- perquod possit agnosci.
lera ex et in posuil, ut taulologiie vilium declina- Invisibilia enim ipsius, a crealura mundi, per ea
rel. Justilia Dei iu evangelio revelatur, per id qtiod qute facta sunt , inteiiecta perspiciunlur. Hoc est,
;id salutein uullus excipitur venire, sive Judaeus, mysteria obscura sua; viitnlis. Sciendum est quoi
sive Graccus, sive barbarus; nam omnibus dicit Sal- hic invisibilia quae nominat de oreaturis, spirilualia
vator : Venite ad me, omnes qui laboratis, et ego re- alibidicit; ideoque addidit : Sempiterna cjuoque vir-
ficiam vos (Malth. xi) : Revelatur justitia Dei ,

quae tus ejus ac divinilas. Yirlus est qua instituil qtiae
obtecta prius velabatur in lege; rcvelatur enim in B non erant, quaque omnia regit; divinitas est, qua
his qui ex fide Yeteris Testamenti ad fidem novi replet universa. J\'on magnificaverunt. Quia nec di-
fcvangelii veniunt; et cum in Evangelium veniunt, gnum honorem Deo dederunt. Aul gratias egerunt.
ex fide legis, in fidem Christi diriguntur. Justiis au- Proeo quod lales facti sunt, ut Deum possent agno-
tem meus ex fide vivit, id est, Yeteris et Novi Te- scere, si vellent. Sed evanucrunt in cogitaiionibus
Slamenti : nam alterurn sine altero integritalem suis. Per cogitalionum suarum vanilatem dum Jbr-
vilac non habet. Aliter ex fide praedicantium, in fidem mas et imagines corporcas requirunt in Deo, in se-
credenlium. Sive ut Augustimis exponit, '

ex ftde metipsis Dei imaginem perdiderunl : quos Anlhro-
verliorum quihus nunc credimus quod nondum vi- pomorphilas ecelesiaslici viri solent nominare. Oh-
demus, in fidem rerum, qua in aeternum quod nunc caecatum est insipiens cor eorum. Recedenles a lu-
credimus, ohtinebimus. Quare non homo vel vir ex mine veritatis sapientes, quasi qui invenissenl quo-
lidc vivere dixit, ideo ne reprobaret opera dum huc- inodo invisibiiis Deus per simulacrum visibile co-
usque fidem et gratiam commendavit, hic vero opus leretur. Stuili facii sunt. Non inteliigentes nullam
ostenditur, dicens : Jnstus est, fide vivet ; quia ju- siroililudinem habere mortuum immortalis, et cor-
sium indicat, bona opera iiabentem ruplibile sempiterni condiloris. Quarnvis ad omnes
Revelatur enim ira Dei de cceto. Sicut in illo qui C homines quihus inest naturaiis ratio, maxime tamen
cfcdit justitia Dei revclatur, ut supra memoravit, haec specianl ad sapientes hujus mundi, ei eos qui
ita et in eo qui non credil ira Dei revelatur de philosophi nominantur, quibus praeeipue ereaturas
culo. Auctoritas celsitudinis hoc loeo ostenditur, mundi et omnia quae in eo facta sunt discutere
sicest iliud : Paler noster, qui e$ in coelis (Maltlt. disciplina est, et per hêc quae. videntur ea quie non
vi ). Sie : Ornne datum optimum et omne donum per- videntur ralionc colligere. Et mutaverunt gioriam
feclum desursum esl , descendens a Patre luminum immorlalis Dei. IIoc honorem Dei
est, nomen et
(Jacob. 1). Ita et jusla vindicta, qui ira Dci appel- idolis dederunt a vivo eoim Deo recedentos
; mor- ,
latur, non nisi de superni judicis throno descendit. tuis favent. Primi enim Uabylonii Deum vocave-
Ira Dei videtur interdum virtus ipsa qme pracesl poe- runt fignienturii Betis, hominis raortui ,
qui princi-
narumministris.elquaesuppliciainfert peccatoribus, patum dicitur in eis egisse. Coluoiunt cl scrpentein,

dici. Interdum (cntationis aflliclio ira Dei nominatur, draconem, quem occidit Daniel , homo Dei , cnjus
sicut Joh dicit : lra Dei in corpore meo? Et quia spi- simiiitudinem habent. yEgyptii colebanl quadrupe-
ritualia nequiti.c, adversum quae nobis certamen dem.quem dicebant Apim, in similitudinem vaccae :
est, io ccelestibus esse dieuntur, consequenter in quod malum imilatus est Jeroboam; el volueres ,
eds qui ab his separantur ira Dei de coalo dicitur ^ <

I"' a chronica sacra habebant pagani, id est, ut
jaculari. ln omnem impietatem. Id est , Judaeorum aquila Jovis, graculus et cornix diceretur. Sed bre-
et gentium. Impietas, in Deum peccare esl : ini- viter, et omni in unum collecla definitione dicamus:
qui:as, in homines : in Deum crgo et in ho- Adorare alium Deum praeler Palrem, et Filium, et
mincs peccanl qui verilatem in iniquitate deti- Spirilum sanciiim, impietatis crimen est.
nenl. Non <Iis.it, quod non h..bent veritatem, sed Propter quod tradidil illos Deus in desideria cordss
veritatem quam sciunt, in iniquilate detinent; eorum. Isti autemvertentes sea Deo,traditi suntdia-
nam veritatem nomiais Dei in injustitia indi- bolo. Tradere hoc est permiltere, non incitare, aut
gnae materiac detioent idolorum. Qnia quod notum immiltcre, ut ea quae in desideriis coneiperent, expjc-
est Dei. Nolilia Dci manifesta est ex fabrica mundi renl in opere. Per hoc quod deserunt, traduuturin
Dlenim Dcus, qui natura invisibilis est, possil sciri, desideriacordis sui. Qnali judicio erga divinitatis usi
opus factum ab eoest, quod opiticcm visibilitate sua sunt venerationem, dum Dei incorruptibilis gloriam,
mauifeslaret, ut per certum incertum posset sciii. ad foedas et indignas deducunt hominum ct anima-
Quui quod notum est Dci. Id cst, quod cognosci de iiuin formas, tali etiara erga seinctipsos uliuiiiii'
; ,
2i COU.ECT. IN EWST. AD KOM.

vice, ul rarionabiles hoiuines vtvant more iiraiio- \ sum reprobum. Deus neiuinem tradit, se;! reliuquil,
nabilium beltuarnm. item Augustinns in libro de nec adjuval euui qni peccat. lieplelos omui iniqui-
Craiia Dei , et libero Arbitrio. Propterea tradidit tule et malitiu. Principales causas ostendit i
Deus indesideria cordis eorum. Scriplum

illos esl iu onuiium vitiorum. Joannes Metropolitanus bxc ib-
Proverbiis Saiomoms Skut impetus aquoe sic cer

: cil : lniquilas est generate nomen omnis pe<
regis in viann Dei : quocunque volueril, inclinabit aborigine; nam quisquis de sequilate naturiT', vel
iilud. El in Epistola Panli ad Koinanos : Propterea mandatorum Dci labilur, iniquus dieilur . undc ini-
iradidit Ulos Dens in desideria, ctc. Uis et talibus quitas dicta est, quasi imcquitas: Malitia vero, qi
iestimoniis divinorum eloquiorum, salis, quanlum major latio : molitur enim, vcl magis vuitquam ne-
e xistiino.nianifestatur, operari Deniu in cordibus bo- ccsse est. Farnicalio dicta cst, quasi formx' neca-
ininuin ad inclinandas eorum voluntates quocnnque tio, per quam forma-bona naturalis animce necatur.
voiuerit, sive ad bonapro sua iminensa miserieordia, Fornicalio autem est a Legitimo cenjngio foras exire.
bive ad malaproinerilis corum rjudicioaulemsuoali- Impudicitia est peccatum publieum, et persevcrans.
quando aperto, aliquando OCCulto, scmper autemju- Avaritia dicta est quasi ab auro respecta. \varus
Sto.Ac perhoc.quando legilis in divinis lilteris a Deo dicilur, quasi avidus auri. Invidia est odium alieiuc
seduci homincs, autobtumli, autobturari corda eo-

B felicitatis. Homicidium cst innocenlis occisio. Coiu
rum, noliie dubitare pracessisse maia merita eorum, teniio est, ubi non ratione.altquid, sed animi pi
ui justepaterentur.i» immunditia. Quae est in turpi- nacia defendilur; ubi non lani verilas quseritur, sed
bus mysleriis, ut contumeliis aiDeianl corpora sua, intenlio faligalur. Conlenliosus est (jtii aliqnid con-
dura sibi in sacramentis idolorum cautcria el bu- tra conscientiam suam nitilur defensare. Dotus est
stiones iufligunt , ut qiiasi amentes ipsi in se occulta malitia, blandis sermonilras adornala lla-
suorum sint vindices deiictorum. Qui commutave- lignitas est maliliae opus, dicla a maie agendo. Su
runt veritaletn Dei in meudacium. Hoc csl, nomen Dei surrones. Murmuratores non in faciem, sed iu au-
qui verus est, dederunt his qui non sunt dii, lapi- rem loquentes. Deo odibiles. Nihii enim esl lam odi-
dibus seilicet et lignis, atque metallis. Qui simula- bile Deo quam idololatraj. Contumeliosi sunt, qui
erum colit, convertit veritatem Dei in mendacium veloces sunl in verbis injarise. Superbia est amor
uara raareveritasest.hoc esl, vcra creatura : Neptu- alienae excellenthjc, qui viilt supergredi quod
iiusautem mendacium, facluin ab homine, conversa super se. Inventores malorum. Qitia semper supcrbia
veritate Dei in mendacium, quia Deus fecit mare, excegitat ct invenit mala : sieut auclor supcrbi a
liomo autem simulacrum Nepluni. Et coluerunt , et per elationera suam invenit sibi maium quod antc
seroicrunt crealurw potius quam Creatori. Id est, non fucrat. Elalus autem dicitur, qui se jaclat $
non solura dilexerunt, sed etiam servierunt. Sed mensuram suam. Iicm elatisunt. qui se jactaut ha-
quicunque alicujus erealunc cupiditale vincilur, ipsi berc quod non faabent. Parentibus uon obedien
servit; a quo enirn quis supcratus esl, hujus et ser- Yeri parentcs sunt qui per semen verbi generaift iu
vus est. Qui est benedictus in sivcula. Cui si servis- Iucem et vitam scternam. Insipienlcs. Incompositos :
sent, et ipsi fieri benedicli in saecula potuissent. Jnordinatos. Qui a fonte sapicutiic recesserunt, ne-
Namfeminee eorumimmuiaverunt naturalem usum, cesse esi ut inordinate feranlur. Sine affectionc.
in eum usum qui est contra naluram. Omnia per- Alfectio est adimplelio charitatis. Sim' misericordiu.
verterunt in Deum perversi ; neqne cnim ordinem Quoraodo enim aliorum poterunt misereri, qui s
;
!)i
uaturae servarc poleranl, qui nalupae dereliquerant crudeles sunt.

auctorem. Similiter autem ctmasculi, relicto naturali Tertio inveniinus ab Apostolo posilum : Trad
usu femina;. Aliam dare Satanas legem non potest, iltos. Et prim:c quidem tradilionis o&usas a:ldi.lit :
nisi ut concessa et licita in alium ordinein vertat, ut Quiu cum cognovisscnt Deum,non sicul Deum magni-
dura aliter finnl quam concessa sunt, pcccata sint. ficaverunt, elc. Propter quod , imjiiii , tradidit itlo»
Exarserunt. Quia effrenata libido modum servare Deus in desideria cordis eorum , ctc
T)
non novit. El inercedem quam oportuit erroris sui tionis causam videitu' praemiltere, cuui dicit : Quiu
in semctipsis recipientcs. Oportuisse non est ve- commutaverunt veritatem Dei in mendacium. Pro-
i iltis dieere Apostolus, ut qui creatura potius quam pler hoc, ait, tradidit illos Deus in passiones uj
Crealori servierunt, erroris sui mercedem, non invili miniee : quse tamen secunda ti.adi!io gravioribus Sl.i-
h.cc tnrpia patiendo, sed libenler faciendo , rccepe- gitiis vidciur obnoxia : etenim feminee, inquit
runt : judicio seilicet non alicujus hominis immun- corum muiuverunt naluralcm usum , elc. Terlia!
dissimi quem talia deleclarent, sed juslissimi Dei qui quoque tradilionis causas vidctur dare, cum di<
tradidit illosin passiones ignominiyp,ut criraina cri- Et sicut non probaverunt Deum habere in n
na:nibus vindicarentur, et supplicia peccantium non tia, tradidit illos Deus in reprobum sensurn, etc.
sint lormenla, sed incrementa vitiorum. Et sicut non Verum distiucliones isiie causarum, non rnilii vi-
probaverunt Deum habere in notitiq. Non nescierunt, dentur congruere satis ad ea quoe singulisquibusque
sed minime probaverunt : ille cnim probal Deutn subjecta sunt crimina. Quomodo eiiim lurpioribus ti.i-
hahcre in notitia, qui semper illuni praesentem iia- ditur Aagitiis is qui creatorem dcseruit, magisquam
bcns, peccarc non audet. Tradidit iltos Deus in scn- ille iiiii ?!^;-iuni iiicorropiibitis Dci mulaverit in si-
; , ;
r, SEDUL11 SGOTi U
«Mililti liiiient imagiuis corruplibilis bominis , et v«- A peccator ptjceatorem iui siuiilem judicas,. qai&&
lueruiu, et quadrnpeduut , et serpentum? Aui que- a>agis Deus jtuslus te judicabil injuslum? Secutu.um
nio:Jo supra utrureque lionuti, vewl evsmsmi eui Jas» whalem. Humanum enim judicium niuitis niodis
uaduntur ntaU-rum, bi qui non probmeruttt Deum eerrumpitur, amore, odio, timore, avarilia. Siepe
lntbere in notiiia? Magis ilaqiie mrbi videfttur om- judieum integtitas violatur, et coutra justitiae regu-
Hes lue eaus;e qu;c tradiliouibus singulis- preferun- lam interdum raiserieordia inclinatur. tllud est quod
tur, in uiuiin coacervand.-e, et rursan» tradilionum i« hoc loco videtur ostendi quia solius Dei sit se-
species iu ununi, ut verbr cansa ita d camos : §uod cundum verttatem judicium.
Sunt enim qiuedam
commutaverunt gtoritm inarmpiibilis Dei in simi~ qaae committuntur opere quidem malo, animo auiem
lithdinein imaginis corrupiibilis hominis '
et , quia non malo ut si quis, verbi causa, homicidium non
:
eommutaverurU veritatem Dei in mettdacium : et volunlale commiserit : et alia iiunt opere quidem
nec probaveru.nl Denm habere in notitia ; propter bono, sed animo non bono : ut si quis misericor-
hac omnia irndidit eos Deus in desidcna cerdisee- dlam non pro mandato Dei, sed ut laudetur ab
iHtn ; et tradidil in pasuones igiwminia;, eltradidit hominibus faeial alia vero sunt in qnilms sive in
;
iilos Dens m reproOum sensum, ut facerent quee non bono, sive in malo, animus cum opere concordat et ,
conveniunt,qni erant repleti omiri iniquitale et inoliliu, B quiacorda hominum nosse solius Dei est, et meutis
et caaeris qua? scripta snnt malis. In his autem tri- secreta agnoscere, ideirco ipse solus est qui secun-
bus uoiversas impietatis speeies.enuiBerasse videmr duui veriiatem potest habere judicium.
Aposlolus, vel eoiuin qui idola colunt, vel eorum Existimas autem, o homo. Iloc esl, nunquid tibi
qui crealurse dcserviunt potius quam Crealori, sivc examen datum est vel potestas judicamli de malis et
earum, qui non probaverunt Deum habere in noii- stupris, cum eadem agis, et non est qui de le ad
tia. In quorum primo titnle promiscue pagaui.; in pra-sens judicet ? Effugies judicium Dei. Non utique
alio sapienles eerum et phiiosophi designantur; iu futuro eyades. An divitias bonitatis ejus, et pa-
puto quo:l iioc tertio indicenlur hreretici, vel creato- tientite, et longanhnitatis contemnis ? Divitiae boni-
rtm Deum negantes, vel diversas blasphemias. in tatis Dei, quibus bona pro maiis dat. Patienlia vero
EieeUum loquentes. Certum est autem quod siqui- est, qua peccatores impunitos paiienter converli lo-
dem tradiderit Deus vel in desideria eerdis, yel in lerat. Lougani.-uilas csi, qua longum spatium poc-
passionea ignominiae, vel in reprobum sensum, con- nitentia* dat. Divilias bonitalis ilie agnoscere polest,
tinuoin eo qui traditur seges eriniinum surgat.. qui considerat quanta iit terris mala quolidie hotui-
Qui cumjustitiam Dei cognorint, non intellexerunt, ncs gerant, tamen his Deum producentem solcu*
boc est, oculos habent eL non vident; non eniiu in- G su" " quotidie, et pluvias minisirantem. Sustenlalio
1
lellexerunl tales a Deo, etsi non in pr«esenti, tamen vero, vel longanimilns, ac patientia in hoc videtur
in futuro esse puniendos. Nonsolumqui faciunt, sed differre, ipaod qui inftrmitale magis quam proposito
clium qui conseutiunt facientibus. .Sunt quidam qtii delinquunt, sustentari dicurttur : qui vero pertinaci
ee reos non putant, si non operentur quse mala mente velut insultant in delictis suis, patienter ferri
sunt, assenliunt aulem facientibus. Assentire auteni dicendi sunt. Sed sicut omnia in mensura fecft Deus,
lacientibus est, si cum quis possit reprehendere, ta- et pondere et nuir.ero, ita etiam patientiaj ejus certa
ceat: ul audiens fabulas, aduletur; et ila est, ut mensura Tu autem secundum duriiidm, etimpee-
est.
nitens cor. Impunilatent sperans peccatorum non so»

qui fomilem pra:bent deliclis eorum, dignuin est
ul pari crimine rei habeantur. Sunt item alii qui luut durat, inconversibilis et incontreclabilis ma-
non solum faciunt mala, sed etiam eonsenliunt utale nens, sed adhuc peccat, securus quod non sit ultio
facienlibus : duplex ergo horum nequitia est; illi futura. Cor durum in Scripturis dici videtiir, cum
enim non tam mali sunt qui faciunt, et facientibus mens humana, velut cera a frigore iniquitatts ob-
contradicunt. stricta, signaculura imaginis divinse non recipit.

Thesaurizas tibi iram. Hujus verbi in Scripturis
CAPUT II. B significantiam triplicem legimus ; dicitur enim iu
Prapter qu*;i inexeusabilii es, o Itotno omnis qui Evangelio thesauros esse quosdam in terris, iu quo
judicas. Quoniaiu facientem maligna et consentien- prohibet Dominus tliesaurizari ; et alios thcsauros
tem facieutibus morte diguos ostendit, ne fortc is iu coelo jubel fideles recondere ; el hic nunc Apo-
<jui facil el non consentil facientibus excusari se stolus dicil infi thesauros. Ira aulcm Dei nihii aliud
posse pularet, docel lnijusctjmodi incxcusabiles esse quam justa vindicla inlelligitur. Crassitudo vero
propterea, quia non consentiendo facientibus, sed cordis est, ubi subtilis et spiritualis intelligentiae non
magis judicando iilos se in his judicat, quia hasc secundum ope-

recipitur sensus. Qui reddet unicuique
ipse agit qn;e in iilis daninal. ra sua. Sciendum quod ex Jeremia Apostolus hoc
Scimus uutem quoniuin judicium Dei est.secundum testimonium sumpserit (Jer. xxv). Hbid quod inEze*
vcritaicm. liic lerrorein incutil, quem incuriosum m chiele scriptum cst, huic senlentiae videtur adversari
iili dicuitL, istc malos seiuniiuin vcritatem Dei dicat dicit cnim : Cum avertil se justus a justitia sua, el
jadicaturum, lroc est sevciissime reddcre secundum feceril iniquitatem secundum omnes iniquitales quas
tnensuram uniuscvfjusque, non parcerc. Si enim tu fecit iniquu:, omnes justithe ejus quasfeceril non ccm*
COLLECT. IN EMST. AD ROM 26
meinoraiunivr in lapsu ejus, quo lapsus est : sed in A bouum est, justftiam diiigal, utiserieordiam teneat,
pcccatis qui peccavii, in ipsis morietur (Ezech. xvm). eiiaritaitem et «oniiuontraui servet, modesiiam ieni-
iu quo videtur latenter hujusmodi iusernisse intel- tatemque ciistodiat, atqne omne opusbonura opere-
lectum, ut si fbrte non secundum omnes iniquilales lur, hic etiam si viiara noit habeat astcrnam, qui
quas fecit iniquus, fecerit jnstas, non oinnesjucfti* cvedens Soir Dee vero, non eredit filio ejus Jesu
liae ejus de meinoria auferantur. Ilis quidem qui se- CiVristo quem misit, famea gloria operuin ejus, et
cundum patieniium boui operis givriam, et honorem, hohor et pax poterit Sed et Grcecus, id
uor. perire.
ct incorruptioucm quwrunt, vitam a>lernam. Boni est, gentilis, qui cum legcm non habcat, ipse sibi
operis merces per palientiara exspectatur, quod iu esl ie\, oslendens opus iegis ih corde suo, isle licet
preesenli vita non redditur; per fuiem etum ainbu- alienus videatur a vita scterna, qui non crediderit
lamus, et non pcr speciem : patientiam auteia boni Christo, et intrare non possil in regna coelorum, qui
operis in illis esse certum est, qni agones et certa- renatus hon est ex aqua et Spiritu sancto, videiur
mina perferunt. Gloriam. Decus forraoe qua sancti tattien quod per hecc quse dicuntur ab Aposloio, bo-
fulgebunt sicut s©l. Honorem. Filiorum Dei, qUo norum operum gloriam, et honorem, et pacem per-
iiihil est majus, per qtiem etiam angclos judicabunt dere penitus ron possit. Dubitari igitur non puto,
perpe-
H quod qui pro malo opere eondenmari meruisset,
(Matth. xm). Incorruptionem. Yilse seiiictft is
tuae. Signanter aulem addidit incorruptionem, prop- ideni si bonum, remuneralione

operattrS est opus
ter indiscretionem saecutaris gloriae alqtie honoris, boni operis dignus nabetur. Vides enim dicentem
qui corruptibilis est. Apostoiui.rt Qnia omnes iwn stare oportet ante tri-
t
His autem qui ex contentione sunt. Sttbaudi, crit. kunal Cnrisii, ut- Yeportci unusquisqne propria cor-
Jn divinis Scripluris yegritudines ahiraaj nunierantur, poris siii, ptout gessil, sive bonum, sivc malum. Judcco
sed uiius ex cieiens languor est, ct aninisc qnidem primum et Crcvco. Semper Judaeum a-niepoiiir praero-
pessimus. Contentio aniniie intelligeuda est, per gativa patrnm, ut aut coronetur priiis, atft danine-
quam ouine bpus pravum geritur, per qiiam liasre- tiir, qui credens propter Abraham honorificatior est,
ses nascunuir, per quam schismata et oninia scan- difiidcris pejus traclandus esl, qui donnm promissuin
tlala quoe iu ecclcsiis fiunt dum videlicet qui apud
: patribus refugavU. Xd Jud:co primum disit, quia
genietipsos prudehtes sunt, et in corispectu Suosa- prins enldita stint eis eloquki Doi ; Graecum quoque
picntes, quidquid libtteWt pro lege defendunt. Difli- sribjuuxii, propter sapieiilianl Grsecis traditarn. Ira
dunt. Hoc est, non credunt, vel nori oheduint, u't est, rioriCi q.ii judicat, sed ei quijiidicatnr, dum sit
Origenes aii. Veritati. Id est, doctrinae evangelicae reus. frasci enim diciiur Dens, trt vindicaturuS cre-
Credunt autem iniquitati. Hue est, idoMalria. Ipse *-'
datiir. Nam Dei natttra ab his passionibus itnwtmis
cruciatus, qtii ex praedicta conscientia animce incu- est, ei at rion solum irasci, sed et vindieare creda-
lilur, ira appellaiur; indignatio eniin ipsius ine ln- luv,? adjecil, etindigndtid. Auyustce vcro sunt, qui-
mor quidam esl, et per singttlii qiuieque commoiio, buS s:c;iteiTtia constvicitis tTibuiabitur in poena. Qui-
ut si, pessimum vulnus iram
verbi gralia, aliquod cahcjuc fiiim sine lcge peccai>ernnt. Requi:-e::duin est
ponamus, hujus autem tumor et distentio indignatio tiirum de §ofa Moysi Iege inteliigcndnm sit, an de
vulneris appellatur. Tributatio vero, qnam subsequi- Icgc Christi, vel eliam de quacunqnc humana lege,
lur angustia, non est similis putanda illi tribuia- sub qua umimqueraque mortalium vivere contingit,
lioni, dc qua dicit Apostolus : Quia tribulatio patien- quo secuiulum ipsam judicari possit qui in ea peccat;
iiani opcratur (Rom. v) : illa enim talis tribulatio anqui cxtra solant Moysi legem, etiamsi aliqua lege
angusiiam non babet subsequenlem. In omnem ani- vivat, velut exrra Icgem posiius, cum pcccavnt
mam. Anima pro loto homine dicitur, Sicut in Genesi pereat. Nara ipse arnostolus Paclusi cuni dicit his
legiraus Jacob cum septuaginta et sex animabus qui sinelege erant. se tanquam sine Jege esse {cum
Êgyptum introisse. Gloria autem, efc. Hic contra- sine iege D6i no;i esset, sed in iege csset Christi),
ria superioribiis opponuntur : nam g'oria contra ^
i)
osteudit se ih fege quidem Moysi ifwi esse, esse taiihen
iram, honor est contra indignationem, et quod supra in lege Ciirisii. Per tegem judicabuntur. Utiqueqni iu
incorruplionem, hic pacem appcllal. Sciendum est lege GhrfSti esl, ;»er legem Christi, et (jui in lege
quod triplex divisio in his senlentiis Apostoli claret. Moysi per legciii Moysi judicabitur, ut pcreat. Nequc
Nam veri Chrisliaui cum boriis operibus in primo qui sub iege Christi cst, quantvis etiain subditus legi
ordinc ponuntur, ubi dicit : His qui secundum pa- Moysi videatur, judicari tamen secundurn eam pu-
tiemiam boni operis, etc. In secundo vero loco, in- fandos est, cur non sit circumcisns, vcl cur sabba-
eredulos ct impios absquc bonis opctibus ex ulro- tum noti servct : quod et si juxia Moysi legem pu-
que , sive ex Judaico, sive ex gentiii popuio posuit, tandus est judicari, secundum hoc quod lex spiri-
dicens : ffh autem qui ex conlentione, etc. Tertio tualis est jtidicabilur. Hi peribunl el judicubuntur.
aulem Ioco incredulos, cum bonis tamen operibus, Unum voluit intciligi, quia qui perit, per judiciitrn
ex Gentibus, vel Judceis collocavit, dicens Gtoria : Dei perit, el qui judicatur, peec-rtor perit.
autem et honor ei pax, elc. Polest enim fieri ut ex Cum enhn yentes qvce legem non habcnt, naturalHer
his qui in leê siint, si quis persuasione quidem eaqucelegis sunt faciunt, ejusmoditegem non habenfes,
communi Christo non credit, operetur tamcn quod ipsi sibi sunt lef. Nequis forte dicerct : Lcgera gcn-
r SEDULU SCOTl 2»
tesnoa habeni, adquam formam poteruutjudieari? A rum apostolorum, et omnium fideiium dispensat.)-
Qui otlendu.nl opus iegis saiptum in cordibus suis. rum tanli sacrantenli. Non omnes illi evaiigelium
Certum est quod geutcs quae legeiu non habent, conscripserunt, sed tamen omnes evangeiium prcedi-
naturaliier qua; iegis sunt facere, non pro sabbalis, caverunt; narratores quippe dictorum, factorum,
vel neomeniis dicuntur, vei sacrificiis quae in lege passionis resurrectionisque Christi, proprie dicti
scripta sunt : Non enim hoec lex in cordibus gen- sunt evangelislae.
lium dicilur esse scripla; sed boc est quod uatura- Si autem lu Judceus cognominaris. Hinc converUtur
liler seniire possunt, verbi gratia, ne homicidium, ad Judaeos, docens opere, non nomine tanium debere
ne adullerium faciant, ne furentur, ne falsum lesti- eumque esse verum, cujus occulta sint
esse Judaeum,
inonium dicanl, ut honorent patrem et matrem, et bona. Notandum esl quod non dixit Si tu Ju-.laeus :
borum similia.Toitassis ei quod Deus unus Creator es ; sed Judcrus cognominaris, quia non idem est
sit omnium, scriptum in cordibus gcntium ; magis esse Judaeum, et cognominari Judaeura : quia vere
lamen mihi videutur baec, quae in corde scripta esse ille est Judaeus, qui in occulto circunuisus est cir-
dicuntur, evangelicis legibus convenire, ubi cuncta cumcisione cordis; qui spiritu, non iiltera iegem
ad naluralem referuntur aequilatem : quid enim na^ cuslodit ; cujus laus non ab bominibus, sed ex Deo
turalibus sensibus proximius, quam ut quae nolunt B est. Et requiescis in lege. Id est, securus es iu lege.
sibi fieri bomines, haec ne faciant aliis? Legi vero Et gloriaris in Deo. Cioiiaris te solum nosse Deum,
Hoysi ooncordare lex naluraiis secundum spiritum, ejusque agnoscere voluntatem. Et probas quie utilio-
i on secundum litteram potest : haec amem lex ra sunt. Ita ut non solum quaj sint bona scias, ve-
seripta esl, nou atrainento, sed Spiritu Dei vivi. In ruiu etiam quae sint meliora et uliiiora disceruas*
cordibus. Sciendum est autem rationalem animae vir- Conjldis teipsum esse duccm toscorum. Quorum ob-
tutem cor solere nominari. Opus legis est tides, quia seuratum est lumen in lenebris ignorantke. hi&i-
quod mandat lcx ultro facit, ot credat in Cbri»tum. pientium eruditorem. Erudientem rudes, qui sapien?
Teslimonium ipsis reddemeconscientia eorum, etinter tiam non habent. Magistrum infaniittm. Id est,
se invkemcogitationibus accusantibu», aul etiam defcn- parvulorum, cetate vel seusu. Hubentem fotniain
dentibus. Quod adpraesentis vitaecogilationes perline- scientiae. Ad quam semper respiciens errare non
re videtur, cum quid hciendum, vel non faciendum possis. Qui ergo doces alium , teipsum non do<es.
sii, diutina deliberalione cogitamus, el invicem se Sirailiter et gentibus dixerat : Qui enim alium jadi-
cogitationibus accusantibus, quia cogilationes noslne cas, lcipsum condemaas. Qui in lege quiescis, o Ju-
erunt in die judicii ante oculos nostros, tanquam daee, cur transgrederis legem ? Qui gloriaris iu Deo,
quaedam historiae eognoscendae, sicut scriptnm est :
C quare inhonoras Deum, dum testimonium ejus quod
Arguam te. et slatuam Mum conlra faciem tuam. Sed dedit Filio suo, non recipis? Ipse eniin dixit : llic
notandum est quod hoc in loco scliema, quod xpovi*- est Filius meus dilectus (Mallh. m). Qui uosti voiun-
(*oj dicitur, ehtcet, quam speeiem diversa tem-

per tatem ejus, quare non obtemperas voiuntati ? Qui
pora pro aliis temporibus ponuntur; nam panieipia probas utiliora, quare inutiiia sectaris? Dux caeco-
praesentis temporis pro fuluri temporis participiis runi, quomodo viam non vides rectam ? si enim vi-
posuil, dicens : Cogiialionibus accusantibus, aut deres per ipsam ulique ambulares, Si lumen es
elium defcndentibus, pro uccusaluris ac defensuris. atiorum, quare non abjicis opera teuebrarum? Eru-
In die cum judicabit Dominus occulla hominum. ditor insipientium, ul quid timorem Domini, qui est
Duse cogiiationes in homine se accusabunt invicem, initium sapientiae, reliquisli? Magisler infantium,
bona et mala : bona accusal maiam, quia contradixit quomodo puer es sensu? Qui habes formam scien-
veritati; raala iterum accu&ai bonam, quia non se- tne, et verilatis in iege, quare nec ipsc sequeris, ne';
cuta esl ut sensit. Rectum judicium Dei quis dubi- aliospessimo exempio perirais ? Et qui preedicas
let, ubi accusatores et defensores adbibentur, et non furandum, tu adventuro ei prsesentiam Christi,
coustienliae lestes ? Sed sciendum quod non ulique qui in universomundo effulsit, furaris, Moscharis.
illae cogitationes quae tunc naicentur, vel accusabunt Non est autem una moecha nam totum quod debet
;
animam, vel defendeni, sed istae quae nunc sunt in Deo anima, si alicui practer Deum reddidcril, moe-
nobis; cum enim, sive bona, sive inala cogilamus, cbaiur. Qui negas mcechandum. Tam grave adulle-
velut in caeleris, ila in eorde nostro lam bonantin rium committis, nt adrdterum sensum litier.e intro-
quam malarum cogitalionum nolae quscir.ni et signa ducas ad synagogam, et coliocas eam cum legis lii-
relinquentur, qme in occulto nunc pectoris posila, tera quae foris esl, cum scriplum de ea legas : Quia
in Ula die revelari dicuntur, a nuilo alio, nisi ab eo onuiis gloriit fdiw regis intrinsecus. Qui abeminaris
qui solus polest occulta bominum seire : quorum idola, sacriiegium commitlis. Verum Dei tempIlUB,
signorum causas non latere Deum, etiam nostra quod estCbristus Jesus, violans; solvistis enim tem-
cieiilia teslabitur; quod judicium secundum plum quod in tribus diobus resuscilaiidiiir. esl his qui
evaogetium Pauii, iioc est, quod Paulus annuntiat credunt. Sed et qui ex lege et prophetis sermotiem
per Jesum Christum fiet : Pater enim neminem ju- Chrislum pronuntiautcm furatur, et occuitat r.c po-
dicat, sed omne judicium dedit Filio. Quod aulem pultis audiat. et credat, sacrilegium committil, et
erat oli Pauli evangclium, lioc eiiam c?elero- vere templum Dei violat ; iiem quoque hi'.' qui
29 COLLECT. IN EPIST. AD ROM. 30
cognoiniiialur Judaeus, et gtoriatur in liitera legis A bitur itle de genere suo, quia testameiilum Dei dissi-
Moysi, pwevaricator legis arguitur cum non credit pavit (Cen. xvn). Non nos tamen latere debet quod
Christo. Sacrilegium esl ijuod proprie in Deum in aliis exemplaiibus non habemus positum, ectavu
committitur, quasi sacrosancli violatio. Per isios die. ftera io Levitico scriptum est : Et locutus ett
ergo tales qui dieuntur Judaei et non suu',, 110- Dominus ad Moysen dicetu : Loquere fiiiis hrael, et
men Dei blasphematur inter gentes, non solum pio dii.es ad eos : Mulier qucecunque suseeperit semen, et
operibus eorum pessimis, sed ei propter humileui el pepererit mascutum, immunda erit septem diebus se-
dejectam intelligentiam quam habent in lege el pro- cundum dies purgalionis ejus immunda erit, et die
phelis : ridicula eliam in ipsis genlibus fiunt, cum octava circumcidelur caro prwputii ejus, et triginta
legis litteram sequentcs dicunt ; Ne teligeris, ne diebus sedebit in sanguine suo immunda. Nec dubi-
gusiaveris, ne coiitaminaveris. tari de boc potesl quod non soium semeu Abrah»
Momen enim Dei per vos btasphcmalur inter genles. et vernaculiis servus domi genitus, prsecepto geutis
Hoc ideo dixit Isaias, quia nomen Dei blasphematur iilius, et pecunia emptus ab alienigenis circumcide-
inter genles, non solum pro operibus eorum pessi- batur, sed quicunque cum Jud;eis judaice pasclia fe-
mis, sed quando Judscos pro obnoxiis suis tradendos cerat, eircumeidi debebat. Hactenus nobis de cir-
non adverlebant, sed idolis suis dabanl glorias, B ciuneisione carnali pro viribus dicluin sit. Age jam
quasi qui Judieorura Deum vicissent in Judaeis; et secundum eam quae dicit quia lex spiritualfs est,
tempore aposiolorum Dei nomen blasphemabatur in quid eliam ailegoricis legibus de ea sentiendum sit
Chrislo, quia credentibus genlibus Judaci suadere vidcamus. Circumcisio quidem prodest, si-legem ob-
nitebanlur Christum non dicendum Deum, ut blas- serves : si aulem prxvaricator tegis sis, etc. Circum-
phemia gentium ab Judaeis auetoribus sil profecla. cisio est ex genitaii membro, per quod successio
Sicul scriptum est. Praeposleralo ordine anle po- huraani generis el carnaiis propago ministralur, am-
suit leslimouium quam diceret scriptum : ita enim putare aliquam partem : per hoc ergo judicari iigu-
dicenlis sermo diiapsus est, ut quod ex propria 111- raliter rcor, amputandum esse ab anima, si qua illi
teutione dicebat, codem sensu scriptum iu propheta ex consortio carnis adhaerct impuritas, si qui eam
reperiret. Sciendum est bajc apostolum per irouiam libidinis malesuadae sensus obtexil. Quid autem es-
dicere ad Judieos; neque enim vere requiescil in set absurdi, si ad discrelionem cseterarum gentium,
iege, el glorialur in Deo, el probal uiiliora haec quai populus qui sub lege Dei instiluebatur, proprium ali-
enumeral. Possunt lameu haec eadcm haerelicis quod gestaret insigne. Et si necessaria visa est par-
aplari ; ipsi enim Christiani uominantur, et non tis alicujus amputatio, quid tam conveniens fuil,
nulli eorum, lege instrucli, doctores se esse casco- quam eam invenire qu;e videbatur obseena, et illa
rum et magistros infantium se esse profitentur, pro- auferre, quorum diminulio niiiil ad olficium cor-
bantes uliltora quae Jaiere ab ecclesiasticis dicunt. poris impedirel? Quod vero quidam dicunt, quia si
Sed isti quoniam furanlur verba et intellectum eo- necessaria non erat pars ilia membri, ii^ri a creatorc
rum perversa exposilione usurpant, adulterum fidei non debuil si autem necessaria facta est, non de-
:
sensum ad sponsam Ecclesiam Christi in regios th%- bet auferri, interrogemus eos et nos, si necessa-
lamos inducunl. P.ecte ad eos dicitur Qui prcedicas : riam dicunt filiorura procrealionem. Necessariam
non furandum, furaris; qui dicis non moechandum, sine dubio respondebunt. Erunt ergo culpabiles, qui
vo.charis; ei qui abominaris idola, sacrilegium com- eontinentiae et virginitatis obtenlu, necessaria natu-
miliis, preliosa \asa de templo Dei, id est, verae rsenon ministrant, et erunt cogendi ad nupiias om-
iidei margaritas de Scripturis sanctis furantes. Per nes qui secundum Evangelii leges semelipsos castrar
quos et nomen Dei blasphematur inier gentes, dum verunt propter regnum Dei. In summa vero dicen-
casta et honesta Ecclesiae Dei dogmata corruptis ac dum esi, quod sicutmulta necess&ria erant bapii-
turpihus maculant haereticae pravitatis erroribus. smala ante baptismum Chrisli ; et tnullae puriiica-
umcisio quidem prodesl, si legem custodias. In tiones, anlequam purificatio per Spiritum sanclum
Genesi scriptum primo de circumcisione mandatum,
b fieret; etmulla? bostiag, antequam una iiostia, agnus
cum responsa darentur ad Abraham, hoc modo : Et immaculatus , semetipsum patri offsrret bostiam
Domiuus ad Abraham : Tn autem lestamentum
dixit Cbrislus : ila etiam multis circumcisiouibus opus
meum servabis, et omuc genus tuum post te in genera- fuii, usqueqno una in Christo circumcisio omnibus
iiones tuas; cl liec est testamenlum quod disposui in- traderelur et muliorum sanguinis eflusio procces-
;
ter me et vos . Circumcidelur omne mascutinum ve- sit, usqnequo per unius sanguinem omnium redem-
slrum, et circnmcidetis carnem praypulii vestri, et erit piio fieret. Quod auten; oc.tava die circumcisio da-
in signu leslamenii intcr me et vos ; et puer octavo batur, iliud designari arbilror quod praesenti qui-
die circumcidctur in vobis; omnis masculus in gene- dem soeculo seplimana deputata est. Ociavus autem
ralionibus vestris, vernaculus ei pecunia emptus, ab dies futiiri saeculi mysterium tenet; iilorum ergoest
omnibus ftliis alienigenartim, et qui nou est ex se- circuincisio spiriiualis. qui fulino saeculo mililanl in
mine tuo, circumcidetur : et erit testatnentum meum quo neqne nubent, neque nubenlur, et quorum in
super carnem veslrqm. Mascuius, qui non fucrit cir- tenis ambulanlium in coelis est conversalio. Scien-
is in carnc pneputii sui dic octata, extermina- dum est sccundum allegoriam duo gcnen esse cir-
SEDULH SCOTl 33
31
A abscindere vitia et cessarc a niabs circumcisionem
cuindM9num rordis eircumcisio est, nihil serdi-
:
signilicet: agcrequequse bona suat et eflicere qu*

tluui, niliil indignum senlire de fide; earnis eircunt
perfeeia stmt, eustodire sit legom; neque enim iaeo
cisio est, nihil conlaminalum iu
iminnndum, nibil
Ezechielem perfectie esl si Cessetur a molo, sed in eo si agan-
opere gestisque committere, secundum
incircumcisus corde, lur bos:a, juxta Psahnographum, qui ait : Deciina a
qtii dicil: Omnis fUia* alitnigena
intrabit in sancta mea malo, et fec beiitint (Psal. xxxvi). Verum considera
et incircumciius carne, non
possit hoc in loco et ille inteilectus admitii, ot
(Ezech. xi.iv). Jeremias ait : Ecce circumcistc sunt si
dicatur etiam post adventuin Chrisu carnalis ch-

uuresvestrw (Jerem. vi), hoc est, ne rccipiant obtre-
modo incircumcisus labiis cumcisio, qu;e ex lege observahatur, prodesse ali-
otalionem. Hoc autem et
quid custodienttbus Iegera, secundum hoc quod ini-
dicilur, quinon circumciderit blasphcmiam, scurri-
tio fidei noslrae adhuc a credentibus observabatur,
Ittatem, turpiloquimn de ore suo, qui non
posuerit
ut in Aclibus aposlelot ttm doeetur, vel Petrus iu dis-
custodiam ori suo, et ostium circurustantiae labiis
a verbo olioso circumcideril os crelione ciborum, vel Paulus in saoifieiis purga-
suis, qui non etiam
tionis feeisse. Sed illud atteodendum est quod ad
suum. Incircumcisus praptttio carnis suse dicitur is
Galatas scribens, ait Si circumcidnmini, Ckristus
qui erga naturalem coilum immoderatius et intera
:
perantius eilluit. Jcsus filius Nave, ex pneceplo Do~

-* vobis niliil proderit (Gatat.v). Quod ila esi intelli
iuini filios Israel secnndo circumcidisse cultris gentlura, quod nihil prodest eireunocisio his qni cx
saxeis memoratuv, quod utique quantum ad litte- ea putant aliquid jusiificatiouis asstimi, prodcst au-
ratn spectat, impossibile factu vi letur semel enim ;

tcm his qui pulant sibi ad Christum venienduin uon.
quid invenire possit esse si eis circumcidere iilios vitaietur. Erant eitim
circumcisusin carne pra:p.utii,
secundo circumcisio qttod auferret? Sed hanc diffi- nonmtili in iniiiis qtii circumcisionem vehil insigite
cullalem melius qiiidam explanat dicens : Vemm de vernaculum gentis su;e nimio amore servarem, el
circumcisione quia sermo est Iil>et inquirere qttare impediri videbantur a fide, si hoc eis vitaretur q;io
Moyses ipse, qui legem circuincisionis patribus a carere non poterant. Circumcisio quidem prodesl.
Peo datam et sibi toties inculcalam refert, toto du- Potest dici e contra : Si prodesl, cur prseterinilli-
catus sui lempore neminem circunieidi volueril, tur? Sed prodest, si legem custodias; tenenda igitur
prater ununi solummdde filinm suum Gersam, quem circumcisio est, et ut possit prodesse, servanda est
mater Sephora arrcpta peira aeutissioia, ne a l)o- lex. Circumcisioriem pro genere posuil Abraham,
mino ferirelur, circumcidit? Si omnes qui in ereuio quia ex Abraham cireumcisio : hoc enim ait, ut do-
nali sunt a Josue circtimcidendos reliquerit, morem ceai tunc prodesse generi Abraham, si lex servctur.
videlicet diviniius iniperatum, quadringen-lis et sex ** id est, si in Christo credalur, qui promissus esl
annis obscrvatum, annis qnadraginta coniintiis in> Abrahaj : si autem quis non credit in Chrislunt,
lermiltens, neqoaquamhbc fruslra. sed magno my-- transgressor est legis.
sleriohoc factum crediderim. Moyses enim eireum- Si autem prwvaricator legis sis, cireumchh lua
cisionem prsedicat, sed Josue perficit. Quia le.r per prwputium facta esl. Hoc est, geiitili similis faclus
Moijsen data est, gratia autem ct veritas per Jesum es, non credens in eum qui signo circumcisionis ii-
Ctiristum facta est, nihilque prodcril littera jubeus, lius promissus est Abraiiai. Illud olocrvandum est,
nisi adfuerii gratia juvans. Omnibus itaque nostris quod ciim dixisset, circumcisio quidem prodest, si ie-
gratia Salvatoris vitiis tunc in nobis completur, gem cusiodias, non addil : Si autein nou cttstodias,
quod in Jesu Nave soriptum est : Hodie u vobis abs- sicut censequens videatur ; sed ait : Si autem prcevtf
tulit opprobrinm JEyypti. Opprobria namque -'Egy- ricator sis legis. In quo aliud osiendit esse non cu-
pti secum fert is qui in Ecclesia positus et suh Jesu stodirelegem, aliud prsevaricari legem, nam ct P.ur
duce militans, Êgyptios mores et motus animi bar- lus ipse uon seraper legem custodit, nunquam tamcn
baros non amptitat. Circumcuio quidem proa\est, st praevaricalor est legis. Cuslodil ergo lcgem is qui
le.aem observes. Qua; sit eircumcisio quam prodesse secundum litteram custodit ; et is prsevaricatur eam,
D
dicit, vel quae le.v custodiatur? Ihec, ul opinor, osl qui spiritalem ejus non ter.et sensum. &", crgo in-
circumcisio quam prodesse dicit Apostolus, si legem qttit, prcevaricator sis icgis, non agendo qu:e bona
litterse, cujus et circumcisionem [circtmcisioest] in sur.t, circumcisio tua prwputium facia est, dum et
carne, nonrecipit.sed legemspiritns,sccundumquam hoc tibi, quod abstinere a malo visuses, opera lklei
circumciditur corde. Littera enim occidit, sviritus au- et justitije non agcnii, ad infidelilatem reputalur.
\enn vivificat (//Cor.ur),quiaetlex Dei rton refeitur Neque enim possibiie esl alicui carnalem circumci-
atrainenlo soripla, sed digito Dei, qui est spirilus sionem rursus in prsepulium verti, cum utique ab-
ejus, et non in tabulis lapideis, scd in tabulis cor- scisa caro praepulii ultra redire non possit. Dignum
dis. Verum potcst nobia objici, quod si ista circum- cst ergo et evidenter intelligitur, qtiod continentia
cisin non alia intelligitnr quam animi purgatio et mali operis quseper circumcisionem siguificatur, si
abjeetio \itiorum, quomodo addit adhuc, ita pro- opera lidii non habeat, ad immunditiam repuletur.
d>;ssc hujusmodi circumcisionem, si legem cnsto- Si igitur prwputium justitias legis cuslodiat, noniie
dias, cuiii h:cc ipsa circumcisio, nisi ex lejîs ob- prwputium illius in circumcisionem reputabilur? Ju-
lervaniia ficri non videalur? Scd inluere, nc forte shtia moralis loco esi ieîs. Lcx enim generaJe voca"
. :
J I COLLECT. IN KPtSTvAD ROM. 3*

bulnin : jusUiia vcro lcgis pars csl. Continet enim A cmuitfonUiMuM tertio loco objeclionerrH quxab
iex jusiilias, et judieia, «i mandala, et justificatio- adveisurio pnccedenli responsioni objici poterat,
nes, aliasque quain plurimais species. Et bene addit per peusiu p.openU, perque apocrisin mira brevi-
iegem perftciens secuudum iilleram
: ilie eniin qni late refulat, dicens : Abut, Cujus brevissiuue re-
vivit, eusiodire dieiiiu- legcm; isle auiem qui se- spoiisioiiis, invincibil-m « isiirmationcm subintulit,
eundum spirittim, po.rlieere cnstodit autem iegem : dicens : Ksl enim Deus verax, omnis autem hitmo
carnalis Judauis, perfieil auiem •spirilnalis, et qui m mendax. Sed ut ipsa conurmaiio n>bustissima vide-
occulto Judcecs esl. Et judicabil te, quce ex nalura rettir, Davidioaui subjunxi» senieniiam. sicut »cri-
est< Credens gentilis, duce natura in Gbristum, eon- plum est : Ut justificeris in sermonibus tuis (Psal. l).
demnabit Judamm, cui lex proumerst Cliristum, et Et luec quitiem quauioui ad ordinem seutenliarun..
adventum Dti credere neiuiU Qui per Utterant et ApostoJieae disputalionis profundius interiores me-
circumcisionem pnevuricator iegis *$. Sivc dum lit- dullas perscrutanti, noo in proiatiooe verborum, sed
terae circumeisionem seetans, t:imiincisionem spi- in vii Lute scnsuum duo principalia syliogismoruui
rilus aecipere dedignuris : sive non sequeudo quod genera, cathegoricus videlieet, alipie bypoUietiCus
lex dixit, boe esl, ut Ghristo eredeus veram eircura- syllogismus, quasi duo dehciosi pisees, sponte sese
cisionem acciperes cordis, de qua scriplum in lege : B mentis obtuiibus offorwit. liaque caihegoricuui svl-
in mvhsitnis diebus cifcumfiidet Jieus cor iuttm, et logismum lu>c moJo eonteximus : Oimiis veracis li-
seminie /><>', ad Dotnhtuin Deum tnum amandum dem nulliu-s. iucjedulitas evacuabit; Deus autem ve-
(Deul. xxx). Et itcruut : Circumcidite vos Djeovesifp rax est : Dei igilur lidem aullius ineredoliuis eva-
(Deut. x). Ei Jeremias : Gircumcidiifi prceputruvt cuabit. Vet iioc modo : Absit, ui oinnis vefacis tidem
cordis vestri (Jerem. iv). Iteui Moyses aiV: Circumot- aiiquorum inereduiitas eVLcuet; Deus autem verax
deiis duritiani cordis vesiri. Cireumciderecer, sublata •est : absit iiaquc ut Dei iidem aliquonim incfedidU
nebtilu ignorantiie, aguoscero esl auelor.em. Quod tas evacuet. Item byoothetici syliogismi «exilUas
auicm iu tali rnembro circumcidebantur^ hsec causa boc ordine contexatnr : Si Deus verax est, «liquo-
est prima, ne, aliud membrum autdebiie fieret, aut rum incredMlitas fldem Dei non evacuabit. Nonest
turpe,quod pubUce yidereiiir; item proptoi gratise itaque dubilandumquad in aposloiieis dictis, vebat
promissionem, ia qua crat per eastiialem placen- in profundissima aliysso disputaiori?e diSeiplinse, ta-
duia. Cui laus 7ipv ex.lwminibm. Hoc est, qui non ies suavissimi pisees iranare non oesinant., quos
possunl inspicere spirilualem circumcisionem. Quid amatores sapientia? grati&stmae mentis haino ea-
eryo atnplius Judwo ? Videtur sermo apostoiicus m. piunt. inirabilis profunditas! meilea fluenta,
dialeeticam iticurrisse rationcm neque hoc rniran- C.Hybheo-nectare duiciora!
; novum saporem ex pa-
dum : nam, ut bealus H.eronymus ait, quidquid in radisiacis fontibHS ccelestis Hierosolymai lerrigenis
saecuio dogmaturn perversoruin est, quidquid ad aUatum l O lac parvulorum, solidum sapientium el-
lerrenaui.scientiam pertinet, et putatur esse robu- bum, medelam aegrorunv, mensamquerefertain omni
stum, hoc dialectica arte subverUlur, et instar in- copia bonorum! ilis pra:guslatis, mmc ad singula
cendii in cineres favillasque dissolvitur, ut probetur expdnenda recurrairms
nihili, quod putabatur esse fortissimuni. Est autem In boc Pauius velut arbiter quidam inter Judaeos
dialectica cognonienlo logica, qu:e disputalionibus
residens et Groecos , . id est , inter eos qui de
sublilissimis ac brevibus, vera sequestral a falsis,
gentibus credunt , sive de promissionihus ine-
cujus discipliiix veracissimis ilisputationibus saepe
morat, sive de poenis , act utrumque popuium
Apostolus proponit, assumit, eonfirmat atque cou-
dividit yerbum . Verbi gratia , cnm dicit : Ilis
cludit, quae species proprie artis dialecticae atque autem qui ex conlentione sunt , <jr«i' diffidunt ve-
rlietoricae sunt. Sed dicit aiiquis : Nec partes ipsae
ritaii; credenlibus autem iniquitati, ira, el indigna-
syliogismoruiii, ncc nomina scbematuot, nec aiia hu- tio, tribulalio, el anguslia, in omnem atiimam lio-
juscemodi uliatenus inveniuntur in Apostoio. lnve- minh operaniis rnalum, Judm prirnum et Graci. De
nmniur plane, non efflatione verborum, sed in vi> 1>-
pr(milssioniims ver0 subj ungit .
Gloria au1em el
lule sensuum. Sicut enim viua in vitibus, messes in honor et pax, vmni operanli bonum, Judwo pri-
semine, frondes in radicibus, nucleos contempiumuT muta ei Cneco. Rursus de gentibus dicere videtur :
in nucibus. sic et de proumdissima abysso, dclicio- Quicunque enim sine lege peccavernni , shie lege peri-
sus piscis attingitur, qui aute captionem suam hu- bunt. Et iterum de circumcisis: Et tjuiatnquein lege
manisocuiis noa appaiet. Merito ergo dicimus esse. peccaveruni pcr iegem judkabuniur. Rursus
, vero
quod nihilominus in <virtute sciitiinus.
genles eievans, dicii. : Cum enim genies, quce iegem
CAPUT m. non habem, uaiuruliter quw legis sunl faciunt., hujus-
Quid ergo amplius Judivo est ? Quanlum igitarda- modi legem non habentes ipsi sibi sunt lex, qui oslen-
tur inielligi, iu bac apostoiica dissertione dua; spe- dunt opus legis scfiptum tn cordibus, etc. Et ne videa-
cies piiiicipatiti-r eminent, quaj Groece mvats et tur nimiiis esse in Increpaiionibiis Judseorum dicii
K7roxpf.ot?, Latine percunctatio et responsio appei- Circumcisio prtniesi, si legetn custodiat. Sed fterum ne
lantur : TiOa-r? quidem in eo quod projionit, diceus: erigateos qui nimium in circtimcisione gloriantur :
QuiU ertjo Jud<vo amptius est^ aut qua uiiiitns eir- addidit : Si auiem pravaricator legis, circumchio iuu
: , , :
SEDUUI SCOT! E6
35
Bl autem pattlulum eorum qui A est promissio, ut eredenlibus proficeret. Ubi Aposto-
uravutium facta est.
subjuogit Si lus infit, absii ibi brevit.-.r commendatur veritas.
«x geniibus credunt, animos allevaret,
: ,
auiem preeputium jnstitias legis custodiai, nonne jww-

Fidem Dei. Hoc esi, fidem promissorum Abcahse, cn;
Qida sanine luo benedtceniur omues
putium illrus in circumeisionem repntatilur? Aique dielum est : in
l<*gem perfei varenl, meliores effici tribus terree (Cen. x.vu), Ksl enim Deus verax, omnis
êntes. si
^)ucij< jnod ex. natura est pxce- autem liomo mendax, sicut teriptum est. Quia ergo
Iudicis, dicit :
.
te, f/nt per iilteram et cir- omnis bonio mendux, proptevea Judxorum quidain
putium, iegem per/iciens ,
cumcisionem prcevaricator legis es. Verum quoniam ut bomines mendaces, non crediderunt. Fial autera
sciebat mulias in lege et propbetis

repromissiones, Deus verax, Ita enirn in Gra?cis exemplaribus inveni-
virientiir, ne possent despe- tur.Omnis homo mehda*. Igitur Pauhis et David, qvA
qux ad ludaeos lieri
homines erant, mendaces fuerunt , falsumque erit
rare geules, lanquam qui nihil in conscriptis repro-
quod dixerunl? flos ergo ad quos sermo Dei fii,
mbsionibus babeant, docet eos quod secumbtm my-
sticam rationera etiam ipsi Judaei siat , et habeant
Dominus in Evangelio non homines, sed deos pro*
idco dicit Non enim qui in mani- nuntiat.Quia ergo et ari David, tanquani propbetam,
circuqicisionem : :
festo Judceus esi, etc. Rursum velut qucrelis eorum et ad Pauium , tanquam apcsiolum sermo Dei factus
qui ev circuracisione sunt, occurrens, proponil sibi

B est, sine dubio non erant hemiues, se:l dii. Quomode
Ipsi hiecqiuf in prsesenti capitulo continentur, diccns autern dicit, libi soli peccavi, cum. ulique et in ipsuai
Quid enjo ampiius est, Judaro? Si ergo, inquit, is qui Uriam peccavil, ei in propinquos cjus, sed et ki
N
in manifesto Judacus est, et qux manifeste in carne -ipsam Bersabee, atque omnein domum ejus, cum in-
est circumcisio, non reputabitur, sed qui in occulto tulisset maculam videlicet. adnllerii? Ideo txbi soii,
ludxus est : et circumcisio cordis, qu;e fu spiritu, peccavi, et malum coram te feci, quia caeleri omnes..
ipsa esl vera circumcisio, dices mihi , quid amplius .ut pote anhnalcs uomines, me qui spirituuiis sum,
esi in his ludseus, qui hac appeilalione censentur? etiam si erravi, dijudicare noa possunt, quia spiri-
vol qure in corruptibili circumcisione habetur utili luaiis judicat omnia, ipse a nemine judicatur [I Cor.
tas?ac.ut rideatur inter utrumque populum justus h). Sed quia addit Paulus spiritualis, et dieit : Qui
arbiter residere ,
prommtiat quid amplius babeat autemjudicat me, Dominns esl, boc sciens et Duvki,
Jmixus , et ea quae in carne est circumcisio : dicit quia solus Dominusest, qui spiritualem dijudicat,
eoshabere amplius multum per omnem modum.Quid idcirco dicit : Tibi soli pcccavi, a quo solo possuin
autem multo sil amplius, subjungilur. Primo igitur, dijudicari : Nam humana dies dijudicare non potest
quia credita sunl illis eloqnia Dei. Quid boc? nonne spiritnalem. Sed qtiod seqtiitur ad hunc respicit sen-
et gentibtts nunc creduatur cloquia? Sed illis , ait,

u sum. Ul justificerh insermonibus tuis , et vinca&cum
primo sunt crcdila. Require tamen quid est quod di- judicaris. ludicalur namque Deus in disputationibus
citur, primum cis credila sunt eloquia Dei, utramne sapienlium, dum alii noc modo, alii aho modo, et
de litleris hoc dicat et libris, an de sensu intelligen- diverse sentiuntde Dco. Ipse ergo vineit eos qui de
lia: legis? Considcrandum est quia non dixit : litteras se judicant, cnm errautibus cunctis <!e se, quomorio
esse creditas , sed eloquia Dei : via vobis datur in- vel qualiter < redendus ac venerandus sit , revelat
telligendi, quia his qui legunt, et non intelligunt, et ipse senlenliarn. Est enim Deus verax. In Job bujus
non credunt, littera sola sil credita, ilia dc qua dicit est excmplum : Deus ita.que csr. verax, apud quem
Apostolus : Littera occidit. Eloq*uia autem illis sunt quod factum est iinmutabile perseverat, sicui dicit
credita, qni intelligentes, et credentes his quseMoy- Egosum, et non immutor : Hotninis csi enim faili,
ses scripsit , credunt, et Chrislo, sicut Dominus qnem tcmpora et causge faciunt esse mutabiiem, per
dixit : Quia st crederetis M deretis forsitan id quod prsesentiam Dei non habeat. Omnem autem
et mihi (Joan. v). An et ipiis, qui ex gentibr.s ve- hominera mendacem dicit . et verum dicit; natura
niunt ad Cbristum, est ubi habeaut aliquod amplius? enim, quae fallitur, non absurde dicilur mendax.Ali-
Audi Dominum di ad ccntnrionem cx genti- quaudo ilaque studio, abquando errore mendax di-
^
bus credentem . Amen dico < bis, nec in Israel tantam citur. Ut justificeris in sermonibus luis. Deumjui
fidem inveni (Mallh. vin). Vide ergo ubi venilnr ad in promissis ct verbis suis propheticus sermo, tco.': 1 -
fidein, quanio amplius habeant ^<'n((-s? Quanquam tur, nec aliquorum perfidia fidem ejus minui, si-d
Sitnt, qusc ad honorem um pertinenl serainis dando vincere , quod perfidi non credenles negânt
Abraha? : hoc larnen solum aperlc memo osto- enm dalurum. :;-.(hii ergo quod judicatur r ori datu- f
lus, quia maxime laudi eorum,est, ut legem, per rus, ui vincat, faciendo quoj negatur facturus. Ali-
qitam discerent rectum a jv>
, digni ler libi soli peccavi, cogitando videlicet flagitio
judicarentur accipere. facinus perpelrare. Tibi itaque perverse cog
Qmd enim,
nuidam eorum noncredidemnt, nun-
si soli
|
qui solus secrelas homin i i
quid ineredutitas eorum fulem Dci evacuabit ? Non nosii. Sequiiiir El malum coram
: le feci. Duplex
iuquit, quia quidam eortim crederc noluerunt qua; facinus in upere perpelrando, aduiterium scilicctat-
prornisit Deus liliis Abrahae, idcirco prxjudicabilur que homicidium. In quo noundum quod non ait : Et
Judxis credentibus ne digni judicenltir acci-
•ris malum coraui solo feci
te : quippe cum ilUui adul-
quod promisit Deus. Absit. Quippe cum sic facia ter ;
um, et homicidiura, etiam coram hominibus fa-
57 COLLECT. h\ EPtST; AD ROM. 58
ctum esl. Hoc testtmonuim pars adversa ita propo- A nobis det quod promisit sanctis, dicens : Quia quanv
suit, quasi dLxerit David ; Propterea ego peccavi ut vis peccalores sumus, reformamur tamen per poeni-
tu jhsUis appareas me judicanda. Sed verus sensus tentiam, ut non jam pcccalorcs, sed abiuti promis-
sic se habet-: quia promiserat se Deus sine pcrsona- sionem accipere mereamur. Non ergo hic sensus est
rom acceptione in peceantibus vindicare, quidain in verbis prophetoe David, cum dicit Tibi soli pec- :
ojw.spatientiam mendacium judicabant. Cum judica- cavi, etc. Qnia malorum hominum prava interpreta-
tur ergo, vincit, quando eorum facta punit, in quihus lione asseritur, ut peccata hominum , ct mali actus
iteme putaveral vindtcari. Si enim injustitia nostra Dei justificationi proficiant, et per mala nostra illum
justitiam Dei rommendat, quid diccinus ? Ycnientem jiistum ostcndanl. Sed hoc absit : -nou enim vult nos
e laterc qiucstionem, more suo proponil et solvit. peccare : ideoque justus esl si inferl iram. Sequilur.
Aliquando etiam ad c.obaTentem disputatioucm Atioqui. Hoc est, quod si aliier, id est, si iniquitas a
trnnsit, et juxla morem suum, quidquid alius obji- Deo non ahest. Quemodo judicabit Dens Ivitic mun-
cere polesa, ^ntoquam objiciatur, edisserit. Quidam dum. In hoc loco, mundum, homir.es qui in hoc mun-
enini superiorem propheiioe sententiam ita perverse do sunt, dicit. Iterum mihi syllogistica connexio.in
inlerprelal.anlur, quasi David dixerit : Propterea ego hoc Ioco arridet, sic : Si, Deus iniquus est, non judi-
peccavi ut lua, o Deus, justitia dum meai iniquitati B cabit hunc mundum atqui Deus judicabit hunc
, :
coliata fuerit, magis clareseat. Ad gloriam itaqtic mundum non igitur Deus iniquus est. Si enim veritas
juslitiae tuse mea proficit injustilia. Qnem sensum Dei in meo mendacio abundavit tn gtoriam ipsius, quid
Apostolusarte diaiectica subverttt. Injustus videbUur adhuc et ego tanqvam peccalor judicor? Item hypo-
Deus, qui iram hominibus inferat, cum per homimun theiici syllogismi formuia hac in parte resplendet,
injnstitiamsuam [justitiarn] videat approbari. ut sit hoc modo nexiilis raliocinn io :
: Si veritas Dci
Si nosim. Hoc esl homiiuim injuatilia. Justitiam inmeo mendecio abundavit in gloriam insius, quid
Dei covimeudat. Non utique poena. digni homines vi- tanquam peccator judicor : atqui ego tan-
adliuc ego
debunlur, per quos juslitia-Dei probabilior videtur. .

quam pcccator judicer, non itaque verilas Dci in
et clarior. l'hi mihi hypolbetiei syUogisroi formiila ineo uiendacio abundavit in gloriara ipsius. Sed in
elucescit, ut s .t ila ordinata nexilitas syllogismi
;
: Si superficie apostoiieae asserlionis cnthymemala, hoc
injustilia nostra justitiam Dei commendat, iniquus est, imperfecti syliogismi appaient : in profunditaie
est Deus qui inferl iram. Absil autem ut iniquus sil vero seusuum plena vis syHogismorum latet : sic
Deus qui infert iram; 11011 «giiur injustitia nostra enira vina in vitibus , nucleos contemplamur iu nu-
Dei jusliliam commendat, hoc est, quasi indigeret cibus. Et non, sicut btasphemamur. Utquid me ita
Deus noslra injusliiia : non quod ipsi hoc dicerenl C Deus judicat quasi peccantem , et non potius me ju-
sed qnod ex illorum perversilate consequenter indicat quasi ad gioriam ipsius recte agentem? Sicut
ferlur.Secundnm Itominem dic9. TJt iniquus Deus quidam aiunt nos dicere. Quod quanto majora mala
dicatur,non secundum Deum neque secundum Dei faciamus, tanlo rnajora bona recipiemus, hoc est,
sapientiam iilud dicitur, sed sccundum hominem ;
unde quaestionem sibi fecit Apostolus : a perversis
et secundum lioc quod dicilur Omnis homo men- : enira hoc opponebalur, quasi hic essct sensus prauji-
dax. Ahsit autem, inquit, ut hoc ila recipiamus, ini- cantium xemissionempeccatorum, ut facereiu raala,
quum videri Deum qui infert iram adversum homi- et venirent bona : hoc est, peccarent, ut remitiendo
nes : quornodo enim justus puiabitur, qui judicat Deus videretur bonus, secundlum quod supra-
illis
mundiim, cum ipso nomine judicis oslendalur nihil dictum est, quod blasphemiam appellal. Hoc autem
sine judicio facere? Ubi e.nim judicium est, constat forlassis ideo dicebant quia non inteUexerunt quo.i
esse juslitinm. A justitia namqne et judex et judi- Aposlolus dicebat : Ubi abundavii peccattcm, supcr-
cium nominantur. Item : Si autem iniquitus nostm abundavit gratia. Quorum dammtio justa est. Horum
Dei justitiam commeudat, quid dicemus? Hoc juxta qui semulatione invidi isiud de uobis interpretantur,
sensum prophetac David subjecit Aposlolus David : damnatio justa est. Quid ergo ampllus praceilimus
enim quando peccaverat causa Uriae Cethaei, sciens eos? Adhseret ista sententia superiori, qua ait : Quid
quod promissio peccanlibus dari non potest, exorat crgo amptius est Judxo? Nos itaque qui sumus Jtidaei
ul jusiilicittio vcrborum Dei vincat judicinm, <juo pcccaiores, in quo ampiius praecellimus genles?
jiniieanlur ii qui peccant, et puenitenlem reformat quaravis nobi.s sint credita eloquia Dei ,
quibus pra 1 -
sanctificans ut det eis quodjustis so daturum pro- varicatores iegis esse couvincimur : Non enim ipsa
tnisit. Ac prop! .r bo'..' subjecit : Si enim injuttitia salvant, sed reos convincunt. Ergo reddita ratione
uostra juslitiam Dei comnundat, quid dicemus ? Id est, quod iex contempta uon prosil, el ci ilis cir-
vi quia nos peccalores snmns, Deus justificaiur, iui- cumcisionis prasrogativa, raultis operibus freta, vana
quus erit si vin licel : Absit, ait, secundum hominem sit, quasi interrogat quidampiius habeat Judseus ex
dico, hoc est, hic sensus homini convenit, non Deo : cujus persona respondetur. Mvltum per omnem mo-
quia non cadit in Deum ut iniquus sil, sed in hoini- dum. Nam si ipsius Apostoli sensus cst, multum per
nem: nam si injuslilia nostra ei proficeret, sine omntm modum, quomodo pcstea conlravenit dicons :
dubio iniquus esset si damnaret peccantes : quia in- .Si au'etn iniquilas noslra Dei justitiam commendat,
noslra Dvnitn facit injuslnm , si peccaaiibus auid dicemus? Poslremo, quoraodo Juda?os nibil aio-
:,;
SEDrjLt! SCOTl 40
jO
multu* habere cora- A cari oon potest sed cum exierit de cerpore, et de
plius babcre cenfirmat, si hic :
vitae hujus agone discesserit. Unde Ecclesiaites ait

meinorat? Causaii enim sumus. Hoc cst, certis causis
velut arbiter (cap. iv) Et laudavi oniH.es defuuctos qui mortui
ostendimus. In bae Epistela Paulus
:
magis quam vivos qui adhuc vivunt sed melior

quidam inler Jud:eos et gentes residet. Prebavit er- suttt ,
esse sub pec- super utrosque qui noudum nalus est quia quicun-
go, Gnecos quidein, id est gentiles ,
,
Dicenles enim se sapiemes stulti facti que miaor est in regno Dei , major est eo qui in
cato cuin adt : ,
,
suia, mutaverunt gloriam incorruplibilis Dei etc.

el ,
corpore est.
Jodaeos ?ero, cum dicit Si autem tu Judwus cogno- :

Non est inteiligens, mn esi requirens Deum. Quia
minaris, et requiescis in lege , etc. Sicul xcriptum est non inteHigit, non requirit; sive ideo non intelli-
quiu non cst jusius quisquani, elc. Hi octo versus ne- git, quia non requirit, Deus autem quaerilur, cum
qu; apud Hebraeos, neque apud quemquain repe- ejus voiuntas iuqujritur. Omnes daclinavetunt. Ncn
riuntur inlerprelum, aequc apud ipsos qui lxx edi- dicilur declinasse, nisi is qui aliquando in .via
tionem hahent vulgalam : et quaeritur a quibusdam recta sletit, nalurae rationalis opus a Deo factum
cui iposlolus ad Romanos horum facit meaioriam; est , sed qui ab hac ad kevum pcceati iter de-
oescientibus de di\ersis Scriplurarum locia, et maxi- torsit, merito nune dicitur declinasse, sicut Adam de
mePsalmorum hosesse textus, et aposlolum Paulum B paradisi via recta ad pravas semitas deciinavit. SU
iu divinis Scripturis ecudilissimua., quod volebai mui. Hoc est Judaei et geotc:?. Imiiles. Qui inuulia
expriraere . hinc inde singules vel binos versicniefi seetautur.N§n esi qui facial bonum. i\ non est qui
lexuisse . sicuioumis pene ad Romanos Epistola du faciatbonum, quomodo inferius arguit pieuem suam
veteri siructa csl Iiislriimente, sic et hoc teninio- devorantes, et inopum coiisilium eonsideranles,
uiiim de Psalmis et Isaia conlextum est. Nain uno plebs enim Dci uon erat.si boGuranon faciebat. Xon
primi versus : Sepulcntm patens ttt guiiui eorum est cniniqui faciat b-jaum, hoc esi perfectum et imc-
Linguis suis dotose agebant quinli psalmi suni. iimu grura bonum. Si autem requiraraua qui sil vere bo-
autem quod sequitur Venenvm aspidum sub labiis :

nus, is qui dicit : Ego.sum Pustor bonus {Joaa. x).
eorum, cxxxix psalmi esl. Rursumque quod dicitur: Lsque ad unum. Vclcuro ipso unopotest intelligi,ut
Quorum o.s malediclione et amariludine plenum est, de nullus hominum excipialur, vel praeter unum. ut
nouo psalmo sumptum est. Tres autem versiculos accipiatur Dominus Chiistus, sicut dicitmis Iste :
<jui sequuntor : Yeloces pedes eorum, usquc» non.co- ager usque ad mare cst, nonjitique siraui computa-
gnoverunl , in lsaia propheta rcperi. UUimus autem mus.et mare. Sepulcrum patensest guttur eorum. Pa-
vcrsus, id esl oclavus, Non esl iimor Dei unte ocalos tens autem sepulcrum dicuntur hi qui immundiiias
eorum, in \xxv psalmi principio cst. lllud etiam ne- ^ suas in propatulo habenl. Yel sepulcrum putens esi
tessario ducimus admonendum , quod iii noruiulii-, guttur eorum, hoc est, fetere doclrinac et adulationis
exemplaribus ea qu;c subsequuntnr, ex integra iu- suaeceotaraiuans et iuicrhciens audientes. Ideo eniru
veniuntur posita. In Graeeis autem pene emuibus sepulcrutii diiigcnter clauditur, ne adbuc viveutibua
nonamplius in xm psalmo quaro usque :»J illum ver- exhalationis suae geueret pestem. Linguis »uis dolose
siculum scriptuni esl : .\on est qui faciat bonum, non agebant. Dolus est, cum aliud quis lingua loquitur et
est usque ad unvm. Sed quod dixit Apostolus, tjuia aliud cordc volutat. Venenumaspidum. Sicutmorsu
non est jvstus quisquam , non est intelligens, non est serpcntis veueoum corpus interimit, ita morsus verhi
reqnircns Deum, non eisdcm sermonihus inveniciur veoenaU fraude animam necat bene addidit : aspi-
in psalino, sed alii permutantur, alii assurauntur, dum, quia horum &erpenlium pessiroura ieriur esse
alii reliuquunlur, diligentius pulo iuchoai i apostoli- venenum. Snl> iabiis eorum. Hoc eat, in corde. Quo-
cam auctoritateui , ut cum Scriptsrae testiinoniis rum oa maledictione ei amaritudine plenum esl. Non
utendum fueiit, sensum magis e\ ea quam verba est uiiius generis maledictio, quidquid enira male
capiamus : hoc etenim in Evangeiiis faetum rrequen- voto dicitur, malediclum apjiciiatur. Amaritudo esl
ler invenies. In icitio dccimo igiturpsalrao ita >cii- contraria dulcedini verhorum Dei, uialedictioni ama-
ptuin est : Dominus dc cmiu prospexit sufti D ritude conjungitur, quia ex iracuodiae feiie dcpio-
minum, ut videret si est intelligem -ens i piitur : per iracundiaai enira ac furorem ad male-
Deum. Et videtur idem sensus servari eliani in ô dicendum liiigua compellitur. \elaces pedes corum.
quod Apestolus posuit Non cst inteltigem uon est : , lloc esi, iuqiigii ad malum et ad bomicidia perpe-
requireiis Deum. Lt quod dixerit Non est jtt : tranda. pedes hoc loco illos intellige, de quibus dicit
quisquam, puto, c\ eo sumpseril uhi scriptam esl : Propheta Uei auiem pene moti sunlpades (P.s.lxxii).
Ay/i ('.•>; qui faciat bonum, nvn esi usque ad unum. h\ Hoc est consilium quo agimus iter vita-. Ad effun-
quo e.iiam si senno videtur converti, sensus tameu dendum sanguinem. Sicut hdroicida dicitur ille qui
iiiius scrvaiur. Son est jttslus quisquam. Ac si dioe- oorpus ab anima separat, per quam vivificatur; ita
ret : iSon est qui facial bunum, qui idem sensus est etiam vcrissime vivus iile homicidadicendusest.qui
icet dissimilia verba siot. Explaoari autem potest animam a vera vila separat, quo«i est Deus. Contri-
quod di\il : Nknestjutlus quisquam, ve| quod ait tio et infeHcitas in liis corum. Illam dicit conlritio-
Non justificubiiur in conspectu ejus omnis vivens, nem, qua peccalorcs conterere jugum Domini dicun-
qnia donec quis vivit in corpore isto, plene juslifi- tur, et projicere a cervicibus suis. qua
Infelicitas,
;
^t COLLECT. IN EPIST. AD ROM. «

miser homo effectus est, etiam infelix, qui cum in A non solum concupiscimus et peccamus, sed etiam
honore esset non intellexit, comparatusest jumcntis, approbannis peoata in lcge pugnamus publice, sed :
et similis factus esl Et viam pacis non cogno-

illis. vincimur; iu gratia pugnaiuus el vincimus; in paec
verunt, non est limor Dei anle oculos eorum.ln limorc nulla pugna erit. Josepli in carcerem rnissus est,
Dei omnia conclusit qui si Dei timorem semper licet per calumniam, et pincerna, ct pastor Pha-
;
ante oculos habuissent, non utique deliquissent : raonis causa peccati in carcere trusi sunt, quomodo
ncque eniin audet servns peccare pnesenle domino ergo latebant peceata? Triple.v quidcni esl lex, ila ut
neque quia dicil Omnes declinaverunt, totam peni-

:
prima pars de sacramenlo divinitalis Dei siL; se-
tus plebem significal, sed hanc partem plebis in qua cunda aiiiem qua; congruit legi naturali, quae inler-
semper enim duo po- dicil tertia vero lex factorum, id es.l, sabbata, nco-
onmes mali se condiderant : :
pidi sunt in una plebe. Scimus autcm quonium qua- inenia;, circumcisio, etc Ihce est ergo lex naturalis,
cunquetextoqnitur, his qui in lege sunt, loquilv.r. Ne quae per Moyscn parlim robomta est, pariim auctori-
dicerent Judsei haec in psalmo de genlibus tantum tatem accepit in vitiis cohibendis : ilaque lex Moysi
dicta, oslendit quac in lege dicla sunl, his qui in

lege peccatum quidem cognilum fecit, non quod lalcret,
sunt, dici. Quaeritur sane quomodo Judx*i dixerint s j CU |, dixi, sed ostendil peccata quac fiunl, non iin-
r.on esse Deum, ui in fronte ipsius psalmi legitur : B p une futura apud Deum, hocergoest qued lex osien-
Dixit insipiens in corde suo, Non est Deus (Ps. xm), dit. Origenes ait de lege : Sicut ipse justitia est. ex
pon utique verbo, sed opere nam quem confitenlur

: quo omnes ex qua om-
justi fiuiit, et veritas, el vita,
se nosse, faclis autern negant. Ulud autem attenden- nes vivunt; omnes in lege
ita ct ipse lex est, ex q«a
quia psalmi sint suppieraentum legis idcirco vcniel ergo ad judicium, non tanquam qui in
dum :
stint :
psalmorum teslimoniis, quasi auctoritate legaii.ad lcge sit, sed lanquam qui lex sil. Qu;erendum utrum
eos confutandos ulilur. Ut omne os obstrualur. iNon justi sub lege sint; ad quod respondendam : Sicut
solum gentium, sed el Judacorum, dum non habent justi Deo subditi sunt, sicutque Deus lex est, ita
unde se glorienlur. Et subditus fiat ctnnis mvndns quoque sancli Icgisunt subjecli :c;cteri vero Mosaicac
Deo. Dum onmes indigent miscricordia Dei, tam legi iion subduntur, n:im et Aposlolus ait : Nou est
Judaci, quam Graeci. Aul subditus sitomnis mundus juslo lex posita. Nunc aulem sine lege justitia Dei
Deo, humiii scilicet coufessione peccalorum. Quia manifesta esl. Justilia Dei est sanctiiicatio perfidem,
non justificabitur ex operibus legis omnis caro coram et remissio peccatorum. Sine lege. Sabbali sciiicel,
ipso. Operaiegis,dicit circumcisionem, et sabbatum ct circumcisionis, et neomeuia?, et vindiclue : non
ct caeteras caeremonias, quie non tam ad justitiam lamen sine sacramento divinilatis*Dei, quippe cum
quam ad carnis heliliam pertifiebant quiaper fidem C De <i e sacramenlo Dei Tcstiftcuii per le
j ust j t j a
: j sit.
decrevit Deus jusiilkare homines, non per legem :

gem et propheias. Ideo hoc addidit ne induigcntia
si qui enim in veleri lege jusli erant, non nisi per peccatorum contra legem videatur, quippe qua; oiim
gratiam jusiiiicati sunl. Omncm carnem, oninem in iege promissa est futura essc per adventum Sal-
hominem di\it, ut est illud : Et videbil omnis caro vatoris. IJeo autem justitia Dei dicta est, quse vide-
talutare Dei (Luc. 111). Sed et hoc quod addidit, co- tur esse misericordia, quia de promissioneliabel ori-
ram ipso, non otiose accipiendum, quia aliud est ginem : el promissio Dei, cum redditur justitia, Dei
Juslificari coram Doo, aliud coram hominibus, hoc dicilur, Justilia autetn Dei per (idem Jesu Chrisli in
esl, ad coniparationem aiiorum homini!m,potest qui otnnes el super omnes qui credunt in eum. In omncs
emendalpjs vixerit, justusvideri ; ad comparationem Judreos et Graecos, quanlum ad interiorcs ipsorum
auteni Dei, non soluin homo non juslificabitur, sed animas pertinel. Et super omnes, hoc est, super
sicut Job dicit -.Stella; aulem non sunt mundee coram corpora lavacro sacro baptismatis. Afiter, in onmes
ipso (Job. xxvj, quse utique coram nobis raundae Judaeos, et super onmes, id est, gentes et gentiles
sunt, hoc est, ad comparationem hominum mundae populos. Rcquircndum sane quare in superioribus
habentur. Pertegemenim cognitio peccati. JNon remis- _ dixerit Apostolus, Per legem enim manifestatio pec-
sio, nec ablatio peccatorum, sed cognilio. Ideo enim cciti, nunc sine legejustiiia Dci cognita est. Ad quod
per legem quid sit peccatum agnoscilur, quia in diccndum,quia omne quod manifesiatur lux est. Pec-
oblivionem ierat lex naturae : ante autem legem, le- calum, quia lux oon esl, non manifestalur, sed
viora quacque non cognoscebantur esse peccata, id agnoscitur : idcirco ct in superioiibus agnitionem
est, quae aliis non nocebanl, ut concupiscentia, et peccati aptius dixeril. Omnes enim peccaverunt. Sup-
ebrietas, et caetera hujusmodi. SoIIicite satis haec pie originaliter in Adam, et proprise voluntatis pi;c-
legenda sunt, ut neque lex ab aposlolis improbala varicanlia. Et egent gloria Dei. Id est, gralia Dei,
videalur, neque eorum iiberum aibitrium sit abla- qui non habent snam gloiiam, quia creaii sunt.
tiun. Ilaque quatnor istos gradus boininis dislingua- Justificati gratis. Iloc ist, sine ullis operibus praecc-
mus : ante lcgem, sub lcge, sub gratia, sub pace. dentibus, per baptismum gratis peccata donavit. Per
Anle iegem, scquitur coiicupisceniiam carnis; sub redemptionem. Qu-d nos redemit suo sanguuie de morte,
lege, trabitur ab ea; sub gralia, nec sequimur eam, qui per peccatum venditi fueramus, licet sumus
nec trahimur ab ea ; in pace, uulia est concupiscen- nostris alienali ab eo delictis. Christus aulem nos re-
tia carnis. Anle crgo legem non pugnamus, quia demit, oifercns se pro nobis permisit enim se [morli], :
Patrol. CIII. 2
; :
*'»
45 SEDDLII SGOTI
**'**, ?«• scilicet merfiatorem non ad deitalem
liesc ie l ,ltfd;ab«lo;sedquiavii-l«lcmejiis[siiperarc]A
Cbristi, sed humanitatem roferendum doccret. Lon-
^H,omnesquostene1>at,simurcume«dimisit.
gitude ergo ejus ponilur et latiiudo ]ongiiui!o illud
0m«« proposuit. ld est, disposuit Deus propitium se :
credant in sanguine signifieat, quod tendit ad Deum Trinitatique soeia-

fulurum essc bumano generi, si
Ad oslensionem juslitiai su<e lur; latitudo, quod inler bomines, qui latam spatio*
ejus se esse liberandos.
quo nos samque viam ineedeve solent, convcrsatur : et ideo
Hoc est, ui promissum suum palam faceret,
ante promiseral ; quod cum mediatoris recle nomine nuncupalur, quia, ul dixi,
a pecealis liberaret, sicul
anima haee sanela, media quscdam fuit inler divini-
iuoplevit, justum se ostendit.
tatcm Trinitalis el fragilitatcm humanitalis eheru-
Proposiium propitiatarem Deum. Proplerea passus
:
quo landem hini plcnitudo scientiarum, sicut de Chrisle dicit Apo-

est Christus, ut proposilum Deisedaret,
decreverat peccatores. Aliter sciens Deus stolus: In-Buosuntomnesthesaurisapimiticeetscientix.
punire
nrepositum volunlalis sua?, quo censuit peeeatoribus Sed et illud observa quod non dixit, Cherab unum ex
prepo
tam bis qui snnt apud superos, quara bis hteredextro, et Cherub ariud ex latere sinistro; sed
s tibvcnire,
exspe- ait.Cherubunum exlaterehoc,etCherub aliud ex la-
qui inferno detinebantur, Htresqne diutissime
>nliam qua justura videtur om- terealtL'io,iiiosiendereiiniilopropitiaiorio,hoeeslin
nt osteiideret nobis quod olim decreve B anima Chrisli, sinistrum nihil fuisse : facics quoque
rat humanum genuslibci Cbristum. Jn susten- centra se invicem, super hauc beatam animam :
ne. Ad boc speetans ut tandcm nos liheraret. In Cherubim vero haberc uicitur, pcr quod consorsei,
hec tempore. Grali* videbeet Novi Testamenti. Sus- el consoimm a Filio Dei et Spiritu sancto sonsus di-
tcntatio Dei est, ubi peccatornon slaiira ut peccat, vinitatis infmidilur. Quem proposuil Deus, clc. Magis
sed secundum quod ibidem dixit ApostoJus, pcr pa- de aninfa Jesu quam de Deitaie dictum sentitur
lientiam Dei adducitur ad pmnitentiam. Bene vide- propomiit enim intelligirur, quasi prius posuit, hoc
lieet afthlU, in hpc tempore, prsesenlis enim sseeuli est, priusquam csset : quod enim est, ponitur;.qiiod
lempere, in sustentatione Dei, estjustitia Dei; futurj nondura est, propenitur : non ergo convenit de eo
vero, in retribulione. Certum est in omnibus pene qui sempcr erat, id est, de Verbo Dei dici, quod
locis, Apostoh sensum ex iegis et prophetarum ma- propositus erat, scd de anima ejus.
nare thesauris. fnquiramus.ergo ubi appellatienem U bi est ergo gloriatio tua? Reddita raiione, ad Ju-
propiliatorii invenerit,ot undehocnomenassumpse- dieos loquitur qui agunt sub lege, qued sine causa
ril. Ifemini in Exodo loquentem Dominum ad glorianlur, blandientes sibi de lcge, propterea quod
Moysen, el pnecipienlem quae oporteret eum faeere, sim genus Abrahse, aut quod prrccepta Dei recepe-
.
maudare arcam, et vectes ejus, atque G runl per Moysen. Ubi est ergo gloriatio tua, in qua
annulos per arcse latera iieri. Post hsec Eecies, in- gloriabaris le operibusmeruisseju's|itiam?perquam
quit, propiliatorium ex auro puro, duobus cubitis el legem, suliaudis, «tto xotvav. Exclusa est. Exclusa
tetnu longiludinem ejus, et uman cubitum et semis esl gloriatio Judaica, non per legein opcrum, sed per
tatitudinem ejus, et facies duo cberubin aurea inler- legem Cdei, quse esl in Chrislo. Ubi est ergo gloria-
tornula, el superpones ea pcr singula lalera propiiia- tio tua? tanquam interroganlis sermone dixerat Apo-
lorii,et faciei ut duo cltcrubin sint ex duobus laleri- siolus, et ad lisec ipse respondet : Exclusa est. Lt
bus ejus, exlendeniia alas suas, el obumbraniia super rursura quasi ipse interroget, ait : Per quam lcgem?
propitialorium, cl facies conlra se supcr propitialo- Opcrum? elrespondet sibi ipsi :
rium ; el imponcs propitiatorium super arcam, et hi Non, sedper legem fidei. In praesenti loco duarum
arcam mittes testimonia qum dabo, et inna&seam tibi legum facit iierum nicntioncm, et dicit lcgcm ope-
inde et loquar nd te desursum super propiiiator.um rum, et legem fidei. Considera eiiam ipse qui legis,
inier mediumduorum cherubin, qyte sutU super at- ulrum ad legem Moysi, legem naluralem senuo el
cam teslamenli, secundum omnia qui6 pnrci-piam libi hic debeat inclmari, ad legem bllerae, et ad lcgem
lUios hraei (Uxod. xxv). Evidenle? apparet <piod spiritiia : glociatiouem vt ro lalcm dicit, quaiis crat
ii propitiatorii Apostolus in his locis inventum, » illa- Pharisaei, diccntis : Dcus, gratias libi ago, quia
ia suis nurrc lilleris posuit. Potesi anlera arca lesta- non sum sicut caicri hoinines, raptores, injusti, adul-
meuti, saneta ejus caro, in qua bajc anima leri, sieul pubiicanus iste. II;ec foi tassis vcre dixit,
coilecalur, inleHigi, babcns in iWonia Dei, se.l secundum Doniini sentealiam, morbo jaclantia?
quae intelliguntur Ghristi. Sed el qnod latiludo ejus eorruptos, non descendit justificalus e templo. Talis
iinuio et dimidium cubittrm babere memoratur, pro- orgo gloriatio, qua: veniebat ex opcribus legis-, exchi-
plieta quidem admiiaiidaj ac singularis voeatienis ditur, qusenon habct humilitatem erucrs Chrisli, in
deseribitur, non lamen ex toto in dualera numerum, qua gloriatur, qui dicit : Mihi autcm absit gioriari,
qui inlerdum eliam pro inunundis ponitur, eorruis- uisi in cruce Domini uosiri Jtsu Cliristi, per quem
se : quamvis enimcarnero natur •rct, ex in- mihi mundus crucifixus cst, et ego mundo. Arbitra-
eontarhinata tamen virgine assumpsit, et casta sancti mur cnim jnsliftcari hominem per fsdem, etc. Sine
Bpiritus operatione : propterea ergo Apostobis de quibus operibus legis Apostoius juslificari hominem
mediatore rfisserens, evidenter distinctione signavit, per liilcm dixisse credendus est? scilicet cireumci-
dicens : Mediator Dii ei hominum, homo Christus sionis, ci sabbati, et cceterorum hujnsinodi, nori
15 COLI.ECT. !N EPIST. AD UOM. h'.i
absqae j»slili:B operibus, de quibu* bcatus Jaeobus A dicilur nasci, etnoa ev nuiiiere. Legetu ergo destru<-
(H*H : tides shte opermus mortua esl : Hic autem dc mu$ perfldem? Legeiu ergo, quse cireumcidi pr.eoc-
iilo dieit, quia ad CUristum veniens, sola, cum cre- pil, superfluani judicamus? Absit. imo slare faeiutus,
dii, fidc salVatur. Addendo autem, tinc opaibus le- verum esse quod dixit, legem lcgi, Teslamenl.ini
gis, ostcridH esse etiam gratite opera, sine quibus Testamento, circumcisiom-m circumcisioni, sueees-
mortua est fides. Quomodo juslificatur Ronio siu« surain. Quomodo vero se legem coufirmare pronuu-
operibus legis? Credil aliquis, percipit fidei sacra- tiat, qut fn superioribus dixit quia non ju8tifical..»iur
nicnla, el mortnus est : defuit illi operandi tempus, omniscaro ex operibos legis* Et Salvalor in Evan-
plane dicimus justifieatjum, credenlem in eum qui gelio dixit : quia Moyses de me scripsit. Qui ergo
justificat impium : ergo iste justificalus, ct operatus non credit Chrislo, legem deslruit? legemque cou-
non est. Impletirf sentenlia Aposloli, diccntis : Arbi- firmat, qui credit in Chris.lum. Sed non est pr:«-
tramur justificari hominem per fidem sine operibus tereundum quod eonli*aria sibi scribere videiur Apo-
tegis, ut latro, qui cum Christo crueifixus credidlt, stolus cum in prasenli quidem dicit uon desiruerc
ei justificalus est. Potest ergo lionio juslificari ex fulo se legem, sed confirraare : in secunda vero ad (.o-
sine operibus legis, cum fidcs per dileclionem one- rintbios ila scribit : Quod si ministerium morlis- in
retur in corde, eliamsi foris iion exii in opere. For- B lilt-erh formatum in hpidibus, faetum est m tjloria^
lassis aulein htvc afiquis audiens, resolvatiiF, etbene ita ut non possenl filii hrael in fitciem Moysi respi-
ageudi negligemiam acciprat : siquidem ad justUi- eere, propter gloriam vultus ejus (fu& deslmiltir, quo-
crtndum solafides stifficfat. Ad qnem dieemriSj quia tnodv non magi* mkiisteiium spiriius eiil in gk-
post justificationem si injuste qnis agat, sine dubio ria? etc. (II Cor. 111). Nonest idcmquod div.il, legem
jiistificationrs gratiam sprevit, neqtie enim cb hoc destruimus, et lex destruitur. Pa-ubis ergo in prê-
quis aceipit venfarii peceatoriinr, ut rursum sibi pu- senti loco boc pronuiitiat, quod legem ipse non de-
let peccandi licentiam datam : indulgentia namque struat : nam etsi dcstruitur lex per cam, qute supei?-
non futurorum, sed prseterilorum eriminum datur. emihet gloriam, non per Paulum, t:e<uie per isHum
Quoniam quidem unus Deus, etc. Id est, Judseosere- aliqoem sanctorum destruifur, Unde et ipse Doaii-
dentes per pr.epuiiiun, gentes vero justificata» pe? nusdicebat : Non veni solvere legem, sed o.dimplere
fidein Chrisii significat, id ipsum est ex fide, et pef {Mattfi. v). Nullus ergo sanctorum, neque Dominus
fidem : sed Seripturarum mos hic est ut in eisdem ipse destrait legcm, sed gioria ejus lemporalis ct
causis malit rnutare quom repetere sermonem, sicut praeteriens, a gioria aeferna et permanente destt uilur
in Davide scriptum est :. Propter Abraham servum ac superatur. Nam ex comparatione ntajoris gioria',
tuum, et Isaac dilectum a te (Ps. civ). Non mihi vi- C q nx in Cbrislo est, oblegi et obscurari eam gloriam
delur superflua omnino baberi ista prseposilionis quac iri lege est, dicit
nune commutatio : inveninuis enim ab eo in aliis CAPUT IV.
locis ditFereniiam distinctionis httjus esse necessario Quid ergo invenisse dicemus Abraham patrem m-
observatam, sicul dc Deo loquilur : Quoniam ex ipso, strum secundum carnem ? Rcvocat ilios ad capui
et per ipmm, et in ipso facla sttnl omnia. Et non so- circumcisionis , ut quod ab imtio constiterit , id
lum aposlolus Paulus harum disiinctionum obser- habeatur in toto. Illud praUercundum roinime vidc-
vantias teaet, sed et Joannes, qui cum de Verho Dei tur quod patrem nostrum secundum carnem voeartt
dicat Quod omnia per ipsiim facta sunt (Joan. 1),
: Abrahain genlium eienim patcr Abraham secun-
:
vilam non ipsttm, sed in ipso factara esse lestatur dum fidera, non sectmduin car/iem videtur. Si enim
dicens Qund factum est in ipso vita esl. El quod
: AbraJiam ex operibus legis jusli/icutus est, habet gio-
ait, ex ipso, primo creationis omnium, el hoc ipsum riam, sed non apud Dettm. Koc proposmt sibi : uatn
quod qu?e sunt ex Deo esse cceperunt, significantiam Abraham ex quod nulli dubiura
fide Jastificatus est,
dfcdit. Per ipsum, quod ea qua; prius facla 1'ue- est; sed quod qui legem servant, sive Moysi.
rant, leguntur et dispensantur per eum, a quo sub- naturae, justificantur ad priesens, aee rei fiunt prae-
sistendi initium trahunt. In rpso, qued bi qui jara senli judicio. Ideo ait si Abraham ex operibus
:
correcti et emendati sunt, in ipsius perfcclione justificatus est, non apud Deurn bahet gloriam quod :
eoiisistunt. Potest et in pnesenti loco tafte qu*- qui fecerit legem vivet inea, id est, non raorietm-
dam observari differenlia, v.t circumcisio, qua) Bt reus, nectamcn meritum ex boc habebit apud
velat loco primo et ordine justificatur, ex fide, et Deum. Quare meritum apud Deum babet Abraham,
non per fidem justificsta memoretar; pra:pulium ve- sed fidei causa. Cum superius duas proposucrat le-
ro, quod secundo loco ad justillcationem trahitur, ges, quarum unam operum, aliaiu lidei appellavU,
non ex fide, sed per fidem justificatur. Pulo in ea per quam legem fidei exeludi glorificaUonem
diiTerenlia designari quod scriptum est : Sicut enim eorum qui in fegis operibus glorianiur, et pronun-
muiier ex viro, ila et vir per muliercm (I Cor. xi); honiinem sine operihBS le
tiaverit fide justifiGari
prirao elenim loco vir est, ex quo descendere niulier eonsequenter nune, ut h&c de Scripturis asseraa-
dicitur, et non per virum; secundo vero loco per tur, Abrahae producit exemplum, et dicil Ouia :
muiierem vir, quia ministrarc quodara raodo videa- Abraham si ex operibus legis justificatus est, Itabet
tur mulier auctori viro, ct ideo per nmlierera vir riam sed non apv.d Deutn
, : quoJ quidcm sii;c arta
:
SF.DULII SCOTI 4«
dialeclica nam si is qni ex opcribus non A

disserit : introdueens, quam prius fuerat maloram, tegere
habet gloriam apud Deum Abraham autem constat : peccata dicatur. Ubi vero jam ad perfectum vencrit,
bal>ere gloriam apud Deum, non ergo Abraham ex ita ut omnis radix de ea malitix penilus ampuie-
opcribus legis justificatus est. Pcr omnem itaque tur, ibi jam summa perfeclae beatitudinis promitla-
hunc textum Apostolus hoc videtirr ilicere quod tur, cum nullum possil Domimis impulare pecca-
du;e quaedara sint justificationes, quarum unam ex lum. Iniquitas sane a peccaio hanc habet dilleren-
operibus noniinal, aliain vcro ex fide ; el a!iam qui- tiam, quod iniquitas in his dicilur qaae conlra le-
dem quae ex operibus est, dicit habere qtiidem glo- gem commitluntur Grxcus sermo &vt>(um
: undfe et
riam, t>ed in senictipsa, non apud Dcum : ut pote appellat iniquitatem hoc est, quod comniillilur
,
apud inspicientem corda homminn, el scicntem qui contra legem peccatum vero etiam illud, si contra
:
credit in occulto. et qui non credit. Et ideo merito quod natura docet, et conscienlia arguit, delinqua-
apud solum Deum habel gloriam, qui affeclum fidei tur. Beatitudo ergo h(cc. Id est, remissio peccatonim
«jii^ pervidel in occullis. per fidem. Jn circumcisione manel lantum, an eliam
Qnid enim Scriptura dicit? Ac si diceret, Inter- in prteputio ? Ac si aperte dicerct : ln ulrisque ma-
rogeraos Scripturam. Credidit Abraham Dso. Hic nel, quia tribus legibus hsec beatiludo ascribitur,
;rmo ex Genesi sumitur, ubi non Abrabam, sed B vult istam beatiludinem tribus temporilus desi-
Abram dicil ad Deum : Quoniam non dedisti mihi gnare, nalurx, circumcisionis, Cbristianitatis. Dici-
semen, hic vcrnaculus meus hicrcditabit me. Et dixil mus enim. Hoc csl, sensu legis loquimur. lieputata
Dominus ad cum : Respice ad ccelum , et nmnera esl fides Abrahx ad justititan. Omnes euim confuc-
nsllas, si potueris dinumerare eas, et ait ad eum: mur et consentimus, ut quod raiio de Abraham ia-
Sic erit scmen tuum. Et credidit Abraham Deo, el venerit, hoc de cxteris observeraus. Ab origine in-
reputalum est ei ad fustitiam {Gen. xx). Ei autem cipit, ut omnem tergivcrsationemcavillationis exclu-
(fui operatut mcrces secundum gratiam. Quia non dat, qux quia a capite excluditur, non habel unde in-
illi gratis donatur justificatio, sed merces redditur cipiat facerequxstionem. Quomodo ergo deputata e$t,
opcrum prislinorum. Et vero qui non operalur. in circumcisionc, an in prcpputio? Hoc est, videamus
Converlentem impium per solam fidem justificat utrum circumcisio ex ex cir-
justitia, an justitia
Deus, non per opera boua, qux nou habuit prius, cumcisione sit nata. Et signum accqrii circumcisio-
alioquin pcr impietalis opera fueral puniendus. nis. Ne dicerent ergo, Supcrllue circtimcisus est r
Hoc dicil quia sine opciibus legis credcnli impio in signum ait esse juslitix, non augmeutum.
Cbrislum, reputatur fidcs cjus ad justitiam, sicut Signaculum accepil jusliliir. iliius quam prxputii
Abrahx : et hoc jnslum est. Credcre autem non a
C fides meruil : lam enim perfccta fuit et pretiosa,
voluntaiis csl : ncque enim potesl cogi ad id quod ut signaculum mereretur semper cnim resplena
:
manifestum non est, se.l invitatur. Quamobrem sigualur. Sive ut ostenderel quia justus et fidetis
asseniientibus prxmiis afilcicndus esl, sicut et cssct, qui dolorem sibi mandalo Dei non dubitavit
Abrabam, qui quod non vidil, credidft. inferre, non putans csse superfluum, quod a scien-
Secundum proposilum graiia: Dei. Id est, qUo gratiarum Domino jubebatar : sicut nec parricidiuui
tis proposuit per solam fidem dimittere peccata. credidil impium quod fflns prxeeperat piclatis.
,
Sicui David dicit , Deatitudo liominis, etc. Beatitu- Profuudam in bis Pauli Bapienliam contemplamur
dinem hominis, remissionem peccatorum per fidem forlassis enim aliquibus eumdem sermonem dicere
appellat : magna bealitudo cst, sine labore legis et viderelur, id est, signum et signacuium : sed inihi
peenitentix, Dei gratiam sola fide promereri. lni- uterque sermo mullam inler se videtur habere
timn justificari :i Deo, fidesest qni [qux] credilin ju- differenliam. Signum uamque dicitur, cum per hoc
slificanlem, et haec fidcs cum jusiificata fuerit, tan- quod videtur, aliud aliquid indicatur : sicuti, verbi
quam radix imbre suscepto hxret in animx solo, gratia, de ipso Domino in Evangclio dicitur : Ecce
ul cum per legem Dei excoli cxperit, rursum in hic positus est in ruinam, et in resurreclionem multo-
eam surguni rami, qui froctus operum fcranl. D rum, et in signum cui contradicetur (Luc. n) : con-
Mon crgo ex operibus radix justilix, sed cx radico tradicebatur enim, in quo Ghristus vencrat, quia
operum crescit iila scilicet radice
juslilic fructus : aliud iu eo videbalur, et aliud inteliigebalur. Caro
justilix, cui Dsus acceplam fert juslitiam sine ope- cernebatur, et Deus credebatur. Sic ergo accepit
ribus. Ueali quorum remhsoe sunl iniquitales. Quod Abraham signum, et quod esset signum in conse-
rcmitlitur, non lenetur, ei quod legitur, non appa- quentibus dicit : circunicisionis, inqtiit, cl oslendit
rct, et idcirce minime iifiputatur. Vide si potcst iste quia carnalis tunc illa circumcisio, signum erat
ordo in anima uua cademque inteiligi, ut quia ini- spiritualis circumcisionis, qux non in carne susci-
lium cst convcibionis animx, mala derelinquere, pilur, sed in corde. Quod vero dixit, signaculum,
propter boc iniquilatum remissionem mereatur ac- ita intclligeudum puto : signaculum dicilur quod
cipcrc. Cum aulem ccepeiit bona facere, vehit sin alicui rci scryandx pio lemporc cuslodiae ponitur:
gula quxque qux prxcesserant mala bonis recenti- quomodo alius, nisi ipse qui impressit, debeat re-
bus oblegens, ct abundantiorem bonorum r.umerum signare. Per isiud cnim signaculum, ut exponit
* ifon videtur rcdundare.
49 COLLECT. KN EIMST. AD ROM. 5o
Apostolus, juslitia fidei, quam in prcpuiio positus A enim lex faetorum, id est, observalio sabbaienjni.
Abrabara accipere nieruit, judieatur et pater esse iieomemarum, circumcisionis, escarum discrelio.
multarum gentium. Et ut adhuc apertius de signo animalis mortui sanguis, muslehe observatio. Non
et signaculo dis:>eramus, cum signum sit, ul dixi- omnem pravaricationem gcneraliter in hoc loeo
mus, ubi indicalur aliquid pcr hoc quod videtur; annunliat appellatam, sed cjus qui in lege positus
signaeulum vero, ubi clauditur aliquid et non patet: deiiquerit, ut gravius delictum vidcaiur ejns qui
potest etiam ila intelligi quod mysleria in lege per legem prohibitus peccat, quam ejus qui nulla
el patriarchis ailumbranlur, hujiismouique erant, lege fuerit eomraenilus. Ideo fide. Subau- aulcm ex
quae et signis indieanda essent, consignaculis ob- Ut secundnm gratiam fuma sit
diiur, httredes sunt.
servanda. Quod ergp signis indieauda erant, in his promissio. Firma esse non potesi omni horoini ex
*qai credebant ex gciUibus, signum accepisse dicitur omni gente promissio, nisi fuerilex fide, quia origo
Abraham. Quod vero his ex circumcisione non promissionis ex fide est, non ex lege, quia qui sub
erant creiiiluri, observanda erant et oblegenda, prenmsio autem reis dari non lege suut, rei sunt :
signaculum accepisse dicitur, quod signaculum uli- Quiu patrem multarum genlium posui te, potesl.
que illo in tempore designabitur, cum in novissimis Hoc esl, non lanlum unius generis Israelis. Ante
dieliusposiquam plcnitudo gentium iniroierit, omnis B Deum. Recte attendit ex sna interpretatione Apo-
Israel salvus fiet idcirco ante Ahraham justifica-
: stolus anie Deum. Cui credidisti. Hoc est, pater po-
lur in fide, dum adhuc circumcisus essel, ct postea situs est multarum gentium, anle Deum cui credidit.
ciiTumciditur, ut ostenderetur prime pater futurus Aliter, ut unum Deum doceat omnium, loquitur ad
nniltarum gentium, H pestea eorura qui ex circura- gentiles, Abraham justificatum esse anie Deum, in
crsione credituii sunt : neque enira hi qui secundum quem gentes credunt, ut sii talis sensus, cui credi-
carnem nascuntur ex Abrahara, Abraham di- filii disti, o gentilis popule : qui vivificat mortuos, hic
cendi sunt, uisi fidem ct opera Abraham habeanl: moriuos ad gencrandum ducit, ut pnesenti causse
cfliciiur ergo ulriusque generis paler. Non enim conveniat. Hoc dieto ad fidem Abrahas gentes in-
per lcgan promissio. Quia promissio quae facta est vitat, qui cum esset in pnqxitio, credens Deo ju-
Alaaham, non ex Moysi icge coiislilerat : ante cniin slifieatus est cuin sua eoujuge : cum enim essent
quam Moyscs legislalor cxisteret, Dominus Abrahae senes ambo, revixerunt ita, ut non dilhderet haliitu-
dixil : Benedicenlur in le cmnestribus terra?, hoc esl, rum se ex Sara filium, quam stcrilem sciehat, in
hseredem factum esse tolius mundi. Ut kares esset qua jam fiuxus muliebrium natune defecerat. Et
inuudi. Sive ui in semine ejus, quod est Christus, vocavit ea. Id est, viscera muliebria, quae
.
non sunt
benedicerentur omncs gentes, qu;c sunt datse ilii in C fecunda scilicet. Tanquam ca. Hoc est visccra
hajreditatem a Patre : sive ut cum eo reeumbant Qaai sunt. Partu videlicet fecunda, ul Celhura fuit:
gentes in regno ccelorum. Si enim qui ex lege ha're- quamvis iu principio creandi vocaverat qu;e non
des sunt. Si illi soli , ul vos vullis, circumcisi ha> erant, et starim esse cceperunt, tamcn hic quia jara
redes sunt, non implevit Deus promissum Abrahas, nen erant, eis tempora generandi vocavit.
i:t patef esset muUarum gentium : et si ita est, jani Qui contra spem in spcm credidil. Conlra spem
videbitur Deo sine causa eredidisse. Hlud ctiam naturoe erat ut cenlura annorum homo ex molierc
sciendum ipiod sic:;t non ex lege Moysi promissio aeque jam qu^ etiam in juveutute steiiiis
fessa,
facta est ad Abraliam, ita nec per legera natura;, fuisset, semen suum sicut stellas coeii et areiiat»
sed per legem fidei justificari promcruit. Quamvis maris crcderet esse futurum. Cura non spem iiatet
enim lex nalurse de bono et malo teslimonium red- g?nerandi Abraham, credil Deo, speraas conlra
dat, secttndura judicium conscientiae, tamen legi spem generare se, seiens omnia posse Deum. Iiem
fidei non potest exaequari, qua Deo credidit Abra- secundum ^lios. Quivtvificat morttios. Idest
peccato-
bam, el jnsiificari meruit, atque ainicus Dei appel- res, qui secundojn inleriorem hommem mortui sunt.
lari. Lcx cnim irum operatur. lil penitus ostendat Et vocavit Hoc
^ ea. est, genera gentium, ut sint in
non posset justificari hominem perlegem, sed, sieut fide. 'tanquam ea quce sunt. Id est, tanquam pairiar-
ante ponit, per fidem. Non ira crgolex est, sed iram chas, et prophetas, et aposloios, qui sunt in fide.
operalur peccanti, id est pcenara non agnoseit, sed perjfecta, oonstiluit.
vindicat pcena vero per iram generatur, ira autem Non
:
cansideravil corpns suum emortuum. Nihil
nascitur ex peccato. Vel : Lex enira iram operatur, naturae considerat fides, quia omnipotentem novit
quia icx non donat peccata, sed damnat; ct ideo eum qui dixit. Quserilur quomodo Abrahan* emor-
non potes omnes gentes fiiios Abraham facere, tuo corpore de Celhura filios genucrit, qui dc Sara
quisecundum <|«od onmes sub peccato inventi sunt, anle non potiiit. tdcirco ergo de Sara non genuTi,
omnes erant utique puniendi fides aulem, ilimissis : quia vetusta erat et sterilis : iu ilia vero quasi in
per graliam peccatis, omnes credentes (ilios eflicit jiivenc cursu nalura; facile potuit generare. Sic
Abrahae. Ubi enim non est lex, tiec prmarieatio. solvi solet el isia quaestio Quod de Celhura postea
:
Hoc est, sublatis reis de polestate legis, dala venia, genuilAbraham fiiios, quia donum gignendi quod
prsevaricatio nulia est : justilicati enim sunt qui pcr a Domino accepit, etiam post obitum Saraj uxoris-
pracvaricaiioiiem lcgis fuerant peccatoces; eessat ntansit. iiem Ambrosius : Non coitsideravit ccrou$
:
51 SEDULH SCOTl 52
xuum emortunm : horotur genles ad hanc fidei ftr- A pacem Dei venunus, quando adversus diabelui» per-
roitaieni, ut Dei promissionem et graliam sine ali- sistimus, el quando adversum carnis vilia dimica-
qua arobiguilate suseipiant, securi exemplo Abralue. mus. Et quia Doiniuus Jesus hujus gratice minisier
.ir omortui cor-poris, qui multo

est, per ipsum pacificati sumus Deo.
quam tunc erat, el uxorem accipere, Per quem accessum habemus per fidem in gratium
sen: Ihs
liberos procreare pessit? Itaque dicamus istam.Hoc est, per quem accesserimus prope, qui
el sex
Abraham non mfirmiiaiis euiertuum, sed secundum eramus longe. Quomodo accessum habeamus per
iilam virtutem sanctorum, fuit iu illo mortificatio Dominum nostrum Jesum Christum, ipse Salvalor
ii membrorum, nani non inciialiatnr luxuria, ait Ego sum ostium, ncmo venit ad Putrem, nisi per
:
urebalur libidiuc : hoc idem crat el in Sara, me (Joan. x). Sed videamus quale est ostiom, ul
quia defeceraul muliebria. Non eral in illa Jascivia sciamus qualcs esse dcbeantqui intrant per ipsmn,
muiieris, aul inconlincntiae selutie, ncque in us.uro el accessum liabcnl ad gratiam. Islud ostium veriias
libidinis praecipitabantur inviti. Sed el tu si morti- esl: et si estium veritas, non possunl introire men-
ficas membra tua, qu;e sunl super terram : si abje- daees. Et rursum : i#ud ostiuro jusiilia cst, et per
ctoomni fervore libidinis, emorluum corpus injusti. Isludostium

serves, ostium justitiic non ingrediunlur
ct nnllis obnoxium vitiis, potes gcnerare Isaac,
B dicit Discite a me, quia mitis sum, el Itumilis eorde :
quod cst gaudium. Et hic est primus fructus spiri- (Matth. xi). Per ostiumergohumUitatis el inansuetu-
lus, potesl semen luum cl opera asccndere in cce- dinis, nec iracundus iugveditur, nec superbus.
lum, et efficere opera lucis, et stellarum fulgori In qua stamus. Ideo dixit stanles, quia jacuimus
splendorique conferri, ut cum dies rcsurrectienis prius. Et (jloriamur in spe glorice (Hioium Dci.
adfuerit, lanquam stella dilleras ip claritate. Am- Gloriarour nos sperare gloriam filiorum Dei, qua
plius*adhuc dico, potes, si lam p.urus menle, tam jusli [ulgebunt sicut sol in regno Patris eorum (Mattli.
sanctus corpore, tani immaculatus actibus fueris, xiii), et erunt sicut ange.li Dei incoelo. Movel oie cur
etiam ipstmi gencrare Christum, secundum illum non dixerit se gloriari in gloria Dei, sed in spc glo-
qui dicebat : Filioli mei quos iterum parlurio, donec ria; Dei, in quo deesse quidcm aliquid eloculionis
formelur Christus in vobis (Gal.ix); et sicut ipse videtur, ila m subaudiri debeal, in spe videndac glo-
Doniinus dicil : Qui fecerit voluntatem Patris mei, riae Non snlum autem
Dei. lioc , sed el gloriamur in
qii; in ccelis est, hic cst meus fraler, soror el mater. tribidationibus. Non solum in gicriu' spe, sed etiaiu
iNoft li.rr.it difjidenlia. Nee dc senectute possibili- in saluberrirois tribulatiouibus gloriampr, in magni-
tatis nec de magnitudine promissionis dubilavit: ^ tudinem pracmiorum sperantes , sicul Jacobus ait
nec enim fuies haLet meritum, cUm humana ratio ^ Omne gaudium existimate , cum in teutationes varias
probet c\peiiinenium. incideritis (Jacob. i). Unde eloptare debemusaliquid

h.ins gloriam Deo. Tanquam de percepto dono pali pro nomir.e Domini , ut acquiramus de tribula-
gralias agens. A'o;i eilautem scripmm propter ipsum tione finienda praimium intinitum : considerato enim
lanhtm. Hoe cst, non ul ejus fidem solam sciremus, praemio, nullum possiimus condignum cestiinare la-
sed ut ejus quasi patris imitemur cxemplum, quia si horem. Iiabomus ergo unde gloriemur: magna enim
nos ita credamus Deo ut ille credidit, etiam nobis gloria est de imis ad summa crescere, et de nihilo
reputabilur iides ad justiiiam. Hoc modo competen- ad maxima pervcnire, (!e limo ad coelum, et de ser-
ter vidcbilnr babila comparatio fidei Abraham,et vilute ad regntun: si lamcn omui sa^culi gloria et
eorum qui credunt in cuni. Qui suscilavit Jesum Chri- juc.undilate conterapta, in illo solo, quod «obis pro-
stnm. Quia quod ille fulurum credidit, sicut de eo mittitur, gloriemur: et si hoc feceris, tale cst, quale
Dominus ilicil: Quiu Abraham pater vester exsultavit, si nummoplumbeo

quis, coutempto, gemmam regiam
ul viderct diem meum, et vidit , et gavisus est (Joan. consequatur. Quanquam nec sic sit digna compara-
. a nobis credjtur faclum. Qui traditus est propter tio, quia his quamvis pretium distet, manet utrisque
:ta nostra. Ut ostendat quod ea pro quibus Chri- comparatio : ibi vero incorruptibilibus cormplibilia,
i traditus est , etiam nos abhorrere debemus et " et aeternis caduca comparanlur : Scientes quod tri-
abjicere qnomodo enim alicnum nobis et inimicum

: bulatw patientiam operutur. Hoc est, tribulationem
duciUir omne peccatum pro quo Redemptor noster , patientiam operari , si tribulatio ipsa motum non
ir:uiiius mcinoratur in mortcra ? Resurrexil propter paiiatur infirmitalis, aut dubilalionis.
justificalionem nostram. Justificat Chrislus eos tan- Palienlia enim probationem. Qnia patientia si talis
tummodo, qui nosain vilam exemplo resjurrectionis fuerit, qualem dixit, firma videbilur probalio, unde
ipsius susceperunl, et vetusta injustitia; atque iniqui- Salomon ait : Vasa figuli probat fomax, e.t homines
iaiis indumcnta, velut causam mortis, abjiciunt. juslos leutaiio (Eccli. xxvn).
CAPUT V. Probalio autem spem. Spes vero quia probatur,

Jusiificfiti igitur cx fide pacem habemus ad Deum , yideiur nec immerilo dici : dignus enim scituracce-
per Dominum nottrum Jesum Christum. Pertractala pturus remunerationem in regno Dci. Tribulatio
c.iusa, quia ncmo eorum ex operibus justilicat.is sit, sanctomm proprie est, impiorum vero et injustoruin
scd omnes ex iide, quod exemplo Abraham probat, fiageila appellantur : Denique in psalmo sic dicit:
paccm habere eos borlaitir ad Deum. Tuuc magis in Multw tribulationcs mstorum (Psal. xxxia). Dc islis
: ,:
m COLLECT. IN EMST, AD KOM. »4

atilem ait : MuU« (laueUa peccalorum (Psal. xxxi). A salvos faciet in vila ipsius,cum rcsurrcxita morluis!
Spes autem utm confundil. Spes futuroruin omnein quia sieul mors ejus a diabolo nos eripuit, ila vita
confusionem expeilit, undc probatur uon hab.ue de diejudicii aetcroa niortc nos liberabit: item pro
fulein, (jni iu pneeeplis confuntlitui'. Spes nou cou- perseouloribus Filium mori ponnisit, quid facietpro
fuudil, duni slulli nos et liebetcs a perGdis jtidi- jusiificatis, oisi servet eos ab ira venlura ? Non so-
eamnr. ium auiem hoc. h\ osl, iton sohun nohis pcr Chrislum
Qitia eharitas Dei diffusa e$t in cordibus noslris divinae gloriae, sieut dicit Joannes apostolus: Non-
per Spirilum sauctum,qui dalus estnobis. Magnilndo dum appuruit qv.id erhnus, scimus quunium cuwi appa-
beneiicioruni excital in se magnitudincin charitulis, ruerii , aimiles ci erimus IJoan. m). Ver tjuem nunc
quae confundi et timere non novit. lliud consiilevau- reconciiiationem accepifttus. Ulqui sequentes Adaqi
duin mihi videlur, utmmne liic charilatein illaiu di- discesseramus a Dco, por Chrisiuni reconciliemur
eal, qua nos diligamu6Deum,an illani qua diligiuiur, Dco. Keeonciliaiio autem Dei est, cuiu ejus ira Giri-
diffusamesse per Spiritum sanclum in cordibus no- tur, Nam qu,emad.modum ver unum kominem in huuc
stris: et siquidem illa charitas, qua Deum diligamus muiulum intravi: peccalum, ctc. Cuui supra aperuis-
inlelligitur, sermo iste asserlioiie non indiget : si setarcami seorcta myslcrii, quod cum inimici esse
vero difiusa Dei cliarilas yi cordibus nostris ista po- ** tt«.s Doo per morlem F.ilii ejus rcconcilkUi sumt
tius intelligenda sit, qua diiigimur a Deo, cerlum iumc ct causas cur inimici fuerimus, vcl curmorte
esl quod velut suminuin et maximum donum sancti Filii Dei iadiguerit ista reconcilialio , CQnsequcnter
Spirilus charilatem sonal, qtio veiui uiunere prius c?:ponit, ut intuentes quajita uobis prae&tUefit Deus,
susoeplo , per hoc ipsutn diiigere possimus Doum, et Dominus Jcsus, imo.et qtianla pro nobis pertule-
quod diligimur a Deo ,
per Spiritum sanctum qui rit, radicaia erga e.um t
;
inseparabili charitate
datusest nobis. Qtiomodo nas diligat Deus , ex hoe leneamur. Jiio cuiu dixtriit, Sicut per unum hominem
COguoscimus, quia non soluni uohis per 7
l iiii sui peecatum in hunc myndmn inlravit, e.t per peccatum
mortem poecata dimisi! , sc! ct SpiriUun sancium mors, el ila in omneshomines perlransivit, cur
no': is dcdit ,
qui jam ostendat gloriam fulurorum. retulU ut dicctet, verhi gratia, lla et per uuutn lio-
Llquid enitn Cltriatus,adhuc cum injimii essemus, se- minem justitia intravit in hmic mundum, et per ju-
cundtim tempus pro impiis mortuus est ? Utquid inde- stiliam vita,et sic in omnes homiues vita perlcan
iute pro nobis mortuus est, uisi ut manifestaret suam in quo onines vivificati sunt ? iloo enim videL
cbaritate»? cuni adhuc peccalorum el scelcrum l.<n- propositi eloquii sensus expetere. Tamen propter
guorihus premeremur. Secundum tempus. Sive qi:ia ncgligentiorcs quosque, nc forte rcsolvi possent, si
intiliimo mundi tcmpore passus est, sive ad ttidui ^ audirent quod sicnt mors in oinnes homines perpec-
tempus, ut prccdicatur, moriuusest. Ad tempus enim caium, itacl in oomes pertransivitvita perChrislum,
mortuus est, qtii tcrtia die resurrexit a mortuis. coasideravit palam hoec et puhlice non debeve dici
A|iiid homines mori visus esl, cum anud inferos simul et Qsteudens ilhid quod ctiam per homin :m
vivus itiferni claustra coniVingoiet poteslale virlutis Cbristum , iustitia introivit in htinc mnndum, hoc
stia\ est, in ierrcnos homines, ct per justiliam vita, et
Vix enim pro jvsto quis moritnr. Ideirco admi- pcrtransivit in omncs homines, tamen non in pv.e-
randa est passio Salvaloris pvo impiis cum vix pro , senti statim contingere, ncc oliosis accidere, scd his
justo quis moritur. Forle audeat qms mori pro justo. qui multo tempore pulsant quce ciausa sunt, ct con-
Avu iorte non audeat, quia amhigue dicendum cst. siderant quoe abscondila sunt. Sed imic Origenis
Sod ut hoc facilius inleUigatui, cogitemus fieri possc, exposiiioiii Qccnrril iilud quod aliiu Aposlolus ait :
verbi gratja , ut aliquis piisshmts filius pro charis- Sicui iii Adam omnes moriuntur, ita et in Christo om~
simo proquc bono genilore, seu fratre, vel amico nes vivificardur (I Cor. xv); nam ibi e' pubiiee hanc
quoiibel vilain suam affectu charitalis morli ohjiciat Salvatoris graliajn, sive praeco gratise manifestissimc
pro impio vero, proquc inimico, nullus animani suam praedicat. Nec proptcr negiigentiores quosque im-
tradil, nisi ilie solus qui est fons summa) chariialis,
D mensitalem gratke voce defectiva reticct. Mihi itaqee
bonus autem ipse est, quia ct justus, dicit eniqt videtur quoc! in hoc apostolico eioquionulius defeetus
alihi Mandntum juslum et sanctum, et bonvm.
: , incst, sed analogica quaedam siniBitudo ebjcescit.
Commendttt aulem suam ckarilaiem Deus in nobis. . Cum itaque supetius nos inimicosDeo fuisse dixerat,
iloc esi, duiu ihiinicis henevolus esl. et inittit eum nuuc inodtllh ct causam ipsius iniaricir.i;e osiendit,
qtti salvos faeiet eos, cwn ulique non rnerenlur. //: nam qucmadmoduin per nnum bominem in
dic-ens:
sanguine ipsius. ld est, non in hrulorum animalium hunc mundum peccatum inlroivit, paucos videlicet
sanguiue secundum vetercm legem. Si enim cum ini- primitus homines mordens. et per peccatum mors :
mici essemus reconcitiati sumus Deo per mortem FHii sequitur analogica simililudo, et iia in omnos homi-
ejus , multo inagis reconciliati salvi erimus in viia ncs pertransiissd. In qno notandum , quod ihi et
ipsius. Si pcr mortem Christi saJvali suiniis Deo, conjunclio vacal, .sicut in taultis iocis, et in aposle-
quanto magis in cjus vita glorificabimur, si eant fuc- licis dictis hoc sccpe comporios. f Disputamus per
rimus imitati. qui si ut reconciliaret nos sihi Dcus, ipiem in mundum introivit peccalum,' ubi si requira-
Filium moiii tradi.iit, quanto magis reconciliatos lur exemplum imilalionis, diabolils iuvcnitur. si
,
53 SEDULH SCOTI 56
contagiurn generaUonis, Adani. Proindc dicens Apo- A linquebant. Quo facto gaudebai Saianas, quod causa
slolus: Per unum hominem peccatum intravit in mun- Adse reliclum a Deo homincm in possessione habt>
ret. Usque ad Moysen. Nam legc dala coepit non
dum, non imitatioiiem, scd generationem volcbal in-
sicut cnim a muliere initium peccali
fuit, sic reguare cooperunt enim scire homines creatorem
:
telligi :
est : prior eniin vir Deum judicaturum geuus humanum, et paulatim ab

ei inilimn gene rationis a viro
parial. Ideo per unum hominem ejus dominio recedere. Aliter, regnavit mors ab Adam
scminat, ut feniina
per peccatum usque ad Moysen, novum Moysen atque cceleslem
peccaium in hunc mundum intruvit, et
,
pertransiit. Utrum pec- non susceptorem Testamenli unius, sed auctorem

mors, et ila in omnes homiiies
Testamentorum duorum non famulantem uni legi,
caium, an mors, an utrumque per omnes
Iiomines :
videtur ambiguum. Sed quod sed ulrique domiiiantem : non qui veteres jugo ser-
perlransiisse dictuin sit
lam aperta demonstrat naoi si

res ipsa :
vosgenuit, sed qui gratia nos liberos procreavil. .
iiorum sit,
homo cum Regnavit ab Adam usque ad Moysen. Quia nec lex per
non periransisset peccatum, non omnis
legepeccali, quae in membris, nasceretur
si mors :
Moysen potuit regnura moctis auferre al> Adam usque
non omnes homines quanlum ad ad Moysen, non super oaines, sed in cos qui pecca-
iion perlransisset,
istauicondilionem morlaiium perlinel morerentur. verunt in simililudinem prosvancationis. Adw. Natu

ln quo. Hoc est, in Adani. Omnes
peccaverunt. Quia B introivit quidem morsin mundum, et in omnesper-
omnes originali peccato infantes, immunes esse non
transivit, non tamen in omnes regnavit. Aliud est
possunt, nisi ab ejus reatu per Christi bapMsmum enim pcrtransire, et aliud regnare: peccatum eleuiiu
resolvantur. Manifesium esl in Adam omnes pec- pertransit etiam in justos, et lcvi quadam cos con-
casse, peccatum corruptus, omnes

ipse eniin per tagioue perstringit, in pravaricalionibus vero, id
quos gciicravilnali sunl sub peccato. Usque enimad est, quia se lola mente ac devotione deQeiunl, re.
lcgem peccatum in koc mundo fuit. Hoc dictum est, guum lenet, ei omiii potestaie dominatur. Si vero,
non quia dcimeps m nemine fuit , sed quia non po- ul in nonnullis exemplaribus iuvenilur , eiiam in eos
terat per litteram legisaufcrri quod solo poterat spi- qui non peecaverunt in simiiiludinem Adtr, mors ista,
ritu graliae. Peccatum autem nou deputabalur cum qme in inferno aniiuas detinebat, regnasse dicatur,
lex non esset. Quasi anie iegem peccatum non fuerit, intelligimus et sanctos quoque sub istam mortem,
nec rf-puialum fuerit, antequam lex daretur Moysi, eiiamsi non peccandi, sed certe moriendi lege deci-
cum iegamus el Cain et Lamech reputatum esse pec- disse. Chri6lum vero idcirco in infernum dcscendisse
catum. Et nc per singulos immoremur, in tanlum non solum ut ipse non tenereiur a morle, sed eos.
pro peccatis hominum exacerbatum esse Deum, ut qui ibi non tam pnevarieationis, ut diximus, criiniiic
diiuviiun mundo introduceret. Et rursum Sodoinilas « quammoriendi diiionehabcbanturabsolveret. Infantes

igneus imber et sulpliurea flamma vastaverat. Quo- sunt qui non peccavcruni in similitudinem prsevari-
modo iu vindictis lalibus negabitur reputalum fuisse cationis Ada», quia non habent actuale.sed originale.
peccatum? Pulabant se homines apud Deum iinpunc Qui est forma fuluri. Sive ideo fornia fuit Christi,
peccare, sed non apud homines. Nec enim naturalis quia sicul Adam sine coilu a Deo factus est, ita ille
lex penitus obtorpuerat : quia non ignorabaut quia cx virgine ct Spiritu sancto processit : et sicul ex,
quod sibi nolebanl fieii , aliis faceie non debebant. lalere Adam Eva facta est, iia sponsa Ecclesia ev
Non crgo lex naluralis apud Deum reos facere puta- latere Salvai.oris formata est. Sive, ut quidam di-
batur: ignorabalurcnim Deus,qui judicaturus genus cunt , qui est formu futuri , videns requiri posse e
humanunt, ac per hoc non impulabatur peccatum, contrario, hoc est, sicut ille peccati caput, ita et iste
quasi pecealum esset apud Deum, incuriosum Deum justitise. Sed non sicut delictum, ita el donum. Cum
asserentes. At ubi lex data est per Moysen, manife- superius dixisset Apostolus de Adam, qui est fonna
slum est curare Deum res humanas, et non impunc fuiuri, videns requiri posse ,
qnod si Adam fornia
futurum his, qui male facieales in proesenli evadunt. Christi, ergo ei in eo quo peccavit, necesse est ut
Quippe cnni Sodoma et Gomorrha per ignem judi- j. formam Christi babeat : hoc aulem de Christo vide-
iai.\: sint perire, quo.l oblivio quiiiem lexerat, Moy- batur absurdum, conlinuo subjungit: Sed non siait
ses autcm ut confinnaret Deumjudicem fore, scri- delictum, ita et donum : et incipil ex hoc sennone
hendo manifcslavit. Lex aulein naturalis tres partes veluti semetipsum explanare, quomodo dixerit for-
habel, < iijus priina h:cc, est, ut agnitus honorelur mam Adam, nec sine arte profunda di-
Chrisli esse
Creator, nec ejus claritas el majeslas alicui dc crea- cendi Apostolus formam Christi csse Adam posuit,
luris deputetur. Secunda pars est moralis, hoc est, quce sil per gcnus similis, forma ct specie conlraria.
ut l>cne vivalur, modeslia gubernante. Tertia vero Per genus nanique similis forma in eo, quod sicul
pars eju csl docibilis, ut creatoris Dei, el exemphun ab uno Adam in plures homines diffunditur. Species
inoriis cseieris tradalur. Sed regnavit mors ab Adam vero contraria, quod ex Adam prsevaricatione cerla
jue ad Moysen. Quoujam non impulabatur pecca- peccatores consiituti suntmulti, Christi vero obe-
:um antequam lcx daretur, ipsa usurpationi* impu- dienlia justi conslituuntur niulli.
liitai." regnabat mors, iii est, diabolus: omnes enim Mutto magis gralia Dei, et donum in gratia uniua
suos videbat esse, quia qni fucit peccalum servus est houunis Jesu Christi, in plures abundavit. Kx bis as-
vcccaii : iinpiine enim peccare pulanles, magis dc- scrit, completa esse, quae dcfuisse in prioribus vi-
,, ,,
:
57 COLLECT. 1N EPIST. AD ROM. 5*
debanlur : itam mullum interest, quod ibi in omncs A wniws hominit pcccatores constituli sunt mulli, ita ec
bomines dixit pertransisse peccatum . hic vero do- pcr unius obeditionem justi conslituentur mulli.
num et graliani Jesu Christi in plures abundasse, Sicul exempio inobedienliye Adae peccaverunl mulli,
cumet omneshomines plures inleiiiguntur, elplures ita et Cbrisli obedientioe justificantur mulli. Grande
muUos iulelligi non videtur absurdum, maxime cum ergo crimen inobedientiae est ,
qood tantos occidil.
in sequentibus dical aperlius : Sicut per unius deli- Lex autem subinlravit , ut abundarel peccalum. Ne
ctum omncs homines in condemnationem, sic et per dicerent Judiei : Sed nobis peccala dimisit. Non ,
unius justitiam omnes homines in justificalionemvitoe. inquil, venit peccata diinittere, sed demonstrare de-
Et ulevidentius osienderet, omnesliomines, et mul- licla, el dum scienter peccalur,coepit abundare de-
tos homines idem esse, addit bis Sicut enim per : lictum : ac si diceret, Ut video, lex peccala non abs-
inobedientiam unius peccatores consiiluti $Mt mulli tulii, sed adjecit, non tamen suo vilio, sed illonun.
tic et per unius obedientiam justi constituenlur mul- Suhintravit aulem, boc est, subilo inlravit , et ila
ti quod supeiius onmes' bomincs dixerat

;
bic eo- , conligil, ul abimdarel deliclum : quia inimicus plus
dem sensu multos nomiuavit. Si enim ob unius dc- exarsil, videus hominis curam habere Deum , ul
lictutn multi mortui sunt, etc. Ut intclligatur non , illum etiam per legem reum faceret, ne Deo asjiici
inagis in multos, cum iniqui magis multi sinl qui li mererelur. Aliter : ul abundaret dcliclum ; naia
damnabitntur, sed magis abundavit : quia in his qui abundaulius el perniciosius est, quando ab scicnie
per Christum redimuntur temporaliter, valel forma et prsevaricanie peccalur. Nam prohibente lege
morlis cx Adam. In seternum auiein valcbit vilse lorma vioienlius peccattir ,
quam si nulia lege prohibiia
per Chrislum. Quamvis ergo inquil, Adam. fuluri , commiltanlur. Lex aulem subinlruvit , lex scilicel
forma sit, e contrario tamen phis praestat Chrislus membrorum, reptignans legi mentis. Ipsa crgo sub-
cis qtii regenerali sunt, quam eis nocuerat ille ge- intravit legi nalune , ut abundaret delicttnu. Vbi
neralis. Sed non sieut delictum , ila et donum quia ; aulem abundavil delictum , supeiabundavit et gratia.
mors quidem uiiiiis dclicto regnavil pcr unum. Qui Sicut ait Salvator : Cui plus dimiilitur, amplius dili-
auteni abundautiara gralise et doni juslificationem (jit enim quantilas peccati
(Luc. vn). Manifesla est
accipiunt, non solum ultra non regnat in eis mors ut Bciretur gratise magnitudo. Esl autem grandis
quori ei ipsum titique non parvse esset gratiac, scd superabumjanlia, quod ubi peccalum fuit et mors,
et alia duo cis ferunlur bona : umim , quod pro ibi nunc est gratia, el justitia, et vita aeterna. Su-
morie. in eis regnat Jesus Christus; aliud , quod perabundavit gratia. Donum Dei omnium peccata^
etiam ipsi regnabunt per unum Jesum Christtim. contexit, ut diaboli invidiam nihil profecisse doeeal.
Cum ergo necessario Juec in eos eveaiunt, id est , C Superabundavit ergo gratia, quia peccatum ad tem-
ut regnum mortis effugiant et pro morte regnet in pus regnavit, gratia aulem in seternum : Dei enim
eis Christus imo ut ciim eo ipsi regnent in vila
:
, est regnum gratia regnante , sicut diaboli regnum
manifeslum esl quoniam non sit delictum iu ut do- erat peccato regnante.
ntim. Veleos autem Apostolus osteiiderequanio ma- CAPUT VI.
jora per Christum anima recipit, quam amiserat per Quidergo dicemus? manebimus in peccato, ut gra-
Adam, frequentat istos sermones , ut dical multo lia abundel ? Quoniam superius dixerat ,
quia ubi
magis ei abtmdantiam gratiae, et doni , el justitise, abundavit peccatum, superabundavit gralia. Nascen-
et regnabunt per unum Jesum Chrislum gralia Dci, tem ex hoc qusestionem nunc sibi ipse proponit
quce periinet ad remissionem peceatorum per ba- Ergo peccandum est, ut gratia plus abundct? Sed
ptismum : douuin abuudantia donationis Spiritns absolutionem citam quoestionis ostendit, cum dicil :
sancli, quia mtilta sunt ipsius dona. Num juuicium Absit. El continuo rationem subjecit, morluos di-
qttidem ex uno in condemnulionem : gralia autem ex ceus peccato eos, in quibus abimdavit gratia.
muliis deliclis in justificatiomin. Ex imo ergo quid Nam qui mortui sumus peccalo ,
quomodo umplius
nisi delicto? quia seqnitnr : Gralia auiem ex multis vivemus in eo? Vult lam firmurn esse baptizalum
\>
delictis in justiftcationem ; quornodo ex uno delicio tamque perfectum ,
quasi qui peccare uon possit.
in condenmationem ? nisi quia fuit ad coademnalio- Superveniente graiia Dei per Christum, et. in nobis
nem etiamunum originale peccatum, quod iu omnes per fidem lavacro spirituab regnante, ccepimus vivere
homines periransiii. Cratia vero ideo ex multis de- Deo, mortui autem peccato, qni est diabokis. Sictit
ticiis in jnslificalionein, quia non solum illud solvit Deo vivere dicitur is qui secundum voluntatem De|
quod originaliter trabitur, sed etiam c«tera qu;e in vivit, ita et peccato vivere diciiur is t{ui secundum
utroque homine motu propriae volunlalis addunlur. voluntalem peccati, id <:>t diaboli, vivit.
Igitur sicut por unius delictum omnes homines iu Au Ufnoralis, fratres, quia quicunque bapiizah su-
condemnationem , subaudis, pervenerunt : nullus mus In Christo Jesu,in mortcm ipsius baptizuti su-
enim liQminum, nisi per Adam, trabitur addamna- mus? Observa diligentius ordinem diclorum el con-
tionem,de qua per lavacrum regenerationis Iiouiiucs sequentiam comparal enim mortem.quse perAdam
:
liberantur, el nullus bominnm ab hac damnalione , erat, vitae quaj p--r Chrislum est, et dicit : -Vo» sic-
nisi per Christum ir:ideoquc ex utraque ut delietum, iia ei donum. Et iteai post luec ait le-
gem abunJaret peccatum anuu-

parledicti sunt omnes. Sicut enim per inobedientiafn subintravisse ,
ut :
p
59 SEDULU SCOTl M
dante vero peecato, superabundasse graliam. Et Vn A ipsa noviias innovanda est, ut nunquam sti quaruio
his soivit quoti videbatur-esse conlrarium, et dicit : hsec innovatio non augescat. Baplismum ilaque rc-
Qui eiiim mortui sumus peecvto, quomedo vivemus in surrectionis pignus est el iaiago, et idoo per aqoam
ee? Yeleas rebus ipsis ostendere quid sil niorluum celebraiur ; ut sicut aqua sordes abluil, ila el nos
essepcccato.dieens : An i/jnoratis, frutres, etc. ; do- per baptismum ab omui peccalo spieilaliter purgato&
cens p?r ha?c, quia si quis prius peccato sit mor- et rnovatos credamus. Si tiiiitn coinpuiiiiaii jic.ii ««•
luus, is uecessario in baptismo consepultus esl Chri- tnus simititudini martis eju%. Quid esl cemplanlati
slo, Si vero non ante quis morilur peeealo, non po- siinilitu iini mortis Chrisli? quo velut plantarn
lest sepeliri cum Chrislo : nemo euim vivens alicujus ostendit mortem Christi, cui ros eomphtntstos
quando sepeliiur. Quod si non sepelitur cum Chri- vult nunc esse ex succo radicis ejus: radix qui
s'.o, nec legitime haplizalur. El iuluere diligenlius succresceusprodueai ramas justiiiae, el frucius affe-
adhuc consequentiam mystici ordims ; morere prius rat vita 1
. Quod si vis de Scripiuris aguoscere qike
peccalo, ulpossiscumCbristesepeliri : morluoenim sit ista planta cui complantati esic debemus, et <:u-
sepuitura dcbetur. Si enim vivis adhuc peocalo, jus generis arbor, audi quid de aapjeutia scribiiur :
consepeliri non polos Chrislo, ncc in novo ejus se- Arbor, inquil, viue est oimiiUus sperautibus in se.et
pulcro eolloeari, quia vetus homo tuus vivit, el-non B qui confidunt in ea taneu&m ka Domiuo : Gfci
patest in novitaie ambularc, in ChrisUt Jesu, id est, ergo virius Dei, et. Dsi sapientia, ip-ê e>{ arbor viia?»
iu notniue Jesu Christi. In morte ipstvs baptisali su- cui complantari dehetnus, e; uove quodam atque
mus. Hoc est ifi similitudinem mortis ehis. Cur amabili dono, mors illius nehis viuc arbur eiiicitur.
Apoettdus d(> baptiuae nune loquens, et de Jesu Omnis phuita hicmis lemporc moriem, resu-rre.
dixerit, consejuHi sumiu per bapiistnum, et nun- nem veris exspeeiat : si ergo et fl< hristt mcrte
quani dixit, Christu conbapMzaii sumus ? cum uli- eoinplafliati siunus, kt hieme saeeuli i
que non haberelur leguimum 'Laplisma. uisi sub notis vitae, ctiam ad fu.turum ver iftvenieaaar fru
mine Trinitatis. Sed iutuere prudenliam Pauli : jjistiUx ex ipsius ratiice proferentes. Simui ei ?
quandoqmJem iu pneaenti loco bab tam baptismi surrectioms erimus. Duplex inloUigitur resurre
rationem quam mortis Chrisli discuteie cupiebat, uua, menle ct proposito ac h-.!e cum Christo a ler-
ad cujus similitudinern ctiam nos suaderet mnri de- renis resurgimus, ut coelestiacogiiemus; abera,qux
bere peccato, et csmsepeliri Christo. Et non eral uti- generalis omnium erit m carne resurrectio. Yel : Si
que conveniens ut uhi dc morle dicebat, vcl Patrem enbn complantati elc, id est, , si in baplismo omuia
nominaret, vel Spiritum sanclum. Verbum caro fa- vitia deposuimus, resnrgentos h\ novitatc, et de c\e-
ttum est, el merito ubi caro est, ibi de morte tracta- ^ lero non peccemus, simut et rasurveclionis itiins si-
tur. Si morUii snim.s, j.occalo et consepulii non
sumus miles erinms, in corporis seilicet gloria , in di-
Christo, et censurreximjus cum eo, aeeessario vide- vinitalis natura. Seienles quia vetus liomo nosiei si-
bitur secnndum hanc forniam osleiKh quomoJo ,

ntul crucifixus est. Yetus homo uoster inlelligendus
etiamcumipso tres dies et tresnocies in corde terra est vita prior quaiii duximus in peccatis, cujus iiuem
fuerimus sepulti, et vide si possimus tres dies con- et iuteritum facimus, uhi recipiaius in nobis fidem
sepulti Christo facere. Cum plwiam Trinitalis con- erucis Chrisli, per quam i;a desiruitur corpus pec-
fessionem capimus enim Paler, et in lumine
: lux call > ut membra nostra, quai serviebaa! ->cccato, ul-
lumen videmus Spiritum san-
ejus, qui est Filius , (;>a c'i non sersiaat, sed Deo. Simul crucifixus est.
ctum. Faciamus auiem et tres noctes, cuiu tenebra- Scilicei Deo. Per haptismum cum Gbr-isto le cwici-
rum ignoranlia, Patrem una cum mendacio, quod ex hxnm intellige, qui membrum de corpore ejus facUis
eo nalum est calcamus. Sed ct terlio loco spiritum el ille quidem innoxiuin eorpus appendit, ul no-
<?s,
crroris deslruimus, qui inspirat pseudoprophelis, ut xium suspendas a viliis in quo mysterio M :
dicant : Hsec dicit Bominus, cum Dominus non mi- serpentem aeaeam in deserto suspendil
sit. Sicul Christus triduana morle sepulcro condi- Vt destruatur corpus peccati. LU destruatnr corpus
lus fuit, ila et nos intra aqua>, id est, intra cognitae nostrum a servitute peccali , ut liat maucipium ju-
nalurK suse trina mersiojie disposili, dum descen- slitia-, quod solebat esse peccati : Omnis enii .
dimus, sepelinuir; dum emergimus, suscitamur. Vi- facit peccatum, servus est pecculi. Corpus e$t peccati.
des quid distet inter aqua» intcrque Spiriius sancti ld est, iniquilas, cujus caput diabolus, cujus uteuv
operationem, per quam deduci videmus in tunmlum, bra enumcrat Apostohis essesupor terram: Quxsunl
per spiritum prxparari probamus ad regnum, ita et forniculio, avaritia, contentio,ira, dolus. llem se>
nos in novilate vita ambulemus. Noviias autem vitoe dum Ambrosium : vetus homo noster, maios a<
est ubi veterem hominem cum actibus ejr.s depesui- crucifixos dioit, id est, mortuos. In cruceautem an-
mus, et induimus novum homincm, qui secundnm ctor peccati, id est, diabolus destructus est : qni e
Deurn creatus est, et qui rcnovalur in agnitionem merluus cst, justificatus est a peccato, hoc est,
Dei, secundum imaginem ejus ,

qui creavit e;;m nus est a peccato, inortuus enim omnino non pec-
{Cotoss. m). Siout autem vetus semper veterascit, et cat : ila et qui nalus de Deo est, non peccal; cruoi-
de dic in dicm seniper velustior eflicitur, ita et no- fixus enim, omoibus membris dolore occupatis,
viis hic sempcr innovalur, clquotidie, si dici potesl, carc vix poterit. Si autem mortui sumus cmn C
: :
61 COLLECT. IN EPIST. AD HOM. 62
«/o. Pracsenti scrmone Apostolus conclusionem om- A vuli, sed perfecti ,

quasi paidagogus puero dicat
mum facit qu.e in superioribus astruxerat. et dieil Nolifacere vitium sermonis, non enini adhuc amiis
Si aulem morlui suuuis cum (Hirisio, pe.r hxc scili- grammalicum, sedoratorem. Si non pec.ccmus, non
Cel, fuac suporius ostendit. Credimuset convivemus sumus sub lege, sed sub gratia. Si autejB peceemus ,
ei. Noo dixii, et oonviximus ei , sicui ilixit mortui vcrlimur su!) lege, ct incipict nostri domiuari pec-
sumus, sed convivemus, ut osiemktl quia in pivescuti catum, quia gui facit peccaium , servus esl peccati.
mors operatur, vila aulein operalurin iuluro, tiuic Quid ergo? peccabimus ,
quoniam -non sumus sub
scilice.t cum Cbristus wianifestus fueril, qui est vita lege? Ne dicerenl, Ergo cessanlc vindicta leîs im-
noslra, absewdila in Deo. Undc coosequenter intel- puue peeoabinms. Absit. Quia si pecoatis, sub gratia
HgJlurquoJ sicnt luorlui non sitniiis, non eonvivo- non eritis, sed quasi sub lege, vel sub tlominalione
iiiiis, quia ktijus iioii sumus me,mbra. Sîeales quod peccati. An nescitis, cui exkibetis vos servos ad obe-
Christus surgens u moriuis, jam non moritur. Secu- diendum ? Nunc ne aliud profitentes , aliud facia-
riiatuiu <ie lesurreclianeSalvatoris oslemlit, ad quam mus, etconservi Dei dicamur ,

gestis autem zabuli
sic venire continget, si mclioris vitae fuerit semula- inveiiiamur, pramonel et denuniiai ejus nos scrvos
tio : sive jam non poieslis ileruni baplizari ,
qnia esse, cujus voluntatcm operibus sect-amur : nam hoc
Christus non polesl iteruui pro vobis crmifigi, sicut B Deus aeeusat, dicens : Plebs ha>c labiis we honorat,
dicil ad IJe'nia:os. Impossibile esi ,

qui semel surtt il- car autem eorum loiujeest a me [M.utth. xv). Videtur
lumintUi, <elc. (Hebr. vi). Quibiis non ptienilenlium parum integra eiocutio, quia ait: Servi esjis ejus cui
negat, sed itcralioiu-m haptismi tlilTUetur. Qui enim obcilislis, sivc. peccati in mortem, sive obeditioid :
mortuus est \teccalo. Quia ipse peceala noslra porla- justiliiC per ol.eiieiUiam. cum ralio popc»scerit dici,
vii, ot pro nobis doluit, ne de eajtero peccaremus : servi cstis ejus citi obedistis, sivo peccati, sive justi-
nec t.liristus iterum passurus erit,nec mors dominu- li;C. Sed in eo qui per initiuin sermonis sponic pro-
bilur in eum. Quod aulem vhit ,. vivit Deo. Vivere fltetut
v
j arle compositioais requiivre superiluum
autem Dco, ita inlelligendum cst, quasi expielo eo puto, cum sensus Uabealnr evidentior : lioc. aulcm
quod in lurma Dei posilus , exinaniuil semelipsum , esl quod in boc loco Aposloius docet, quia unus-
formam servi uixepit , et [actus est obcdiens Patri quisque in manu sua babet el iu arbitiii poleslate,
usque ud mortem (Philip. u), rursum pcrmaaeat in ut aut peccati servus sil aul justitiic; sed omnes qui
forma Dei alque u^jiuHs Patri. lta et vos aislimale faciunl peccatum, servi sqnt peccati. Ad hoc respi-
vos mortuos quuiem esse peccalo. Non sine causa cil, quamvis nan adjecerit : Et omnis qui facit ju-
autem dixit e.risfi»iate vos

)
morluos esse peccato, quod stitiam , servus est justiiiae ;
quod fortassis putet
melius quidcm iu Gneco habetur : Cogiiale vos mor- C a ij us idcirco subrelictum, ut cum sequeniibus quasi
luos esse peccalo a . Res enim de qua sermo est, in deboat intelligi, mihi tamen consultc vidctur non
cogitaiiojiie consislit, quia hujusmodi mors non in addituin; neque enim dici convcniebat, quia o:inis
eflcctu, sed in cogitatioiic habenda est : qui enim qui facit justitiam, servus esl. juslili;v, ut omnis qv.i
cogitet vel exislimet apud senieLipsum mortuum se facil peccalum, scrvus cst peccati. Nam et Deus ipse
esse peecalo, verbi gratia,si concupiscentia mulieris facit justitiam, et non idcirco servus justiliaj dici
trahat, si argenti, si auri, si pranlii cupidilas pulset, potcst; nam et ipse diabolus sine dubio peccali ser-
et ponam in corde meo quod moriuus sim cumChri- vus es(, quippc qni dcscendit a servilutc juslitia?.
slo, ct de morle cogitem, exsthiguiiur contiuuo con- Cralias autem Deo, quia fuistis servi peccati. Unde
cupiscenlia, et eftugatur pcccaium. Sed et hoc quod vcreor ne forte plures slmus qui videauiur susce-
addit, Viventes aulem Deo in Ckrislo Jcsu, non milii pisse doctrinam, jusliti;e videamur obedire, corde
videtur otiosum : simiie enim puto esse viventesDeo vero obediamus peccaio. Movet me etiam hoc i|uoti
in sapienlia, in pace, in justilia, in sanclificatione ,

non dixit, obedientes ex cordc, in qram tradili
qua; omnia Chrislus est. Ia his crgo vivere Deo , eslis, sed formam doctrinx posuii , nec pulo quod
hoc est, in Christo Jesu. iVo« regnel crgo peccalum unum esse senserit Apostolus doctrinam et formam
in vestro mortali corpore. Morlalc corpus esl ex causa ** doctrinje, quod minus esse seiycrit formam quara
prsevaricationis Adae, ex fide autemChristi forte crc- ipsam doclrinam. Et nunc quidem in praesenti vila
ditur in morlaie, si non regnel peccalum. dum in corpore siimus, formam doctrin;c habcmus,
Sed ncque exh.beMis membra arma iniquiia- veslra non ipsam doctrinam, sicut alibi dicit : Videmus
lis peccato. ld est, diabolo unumquodque niem- : nunc per specuium in (cnigmale (I Cor. xin). Ipsa
brum, si otlicium suum in malos usus ver.terit, arma autem doctrina sit dc qua dicitur : Tunc auiem vi-
miquilalis efiicitur, ad )ustitiam expugnandam. debimus facie ad facmn. Unde et in praesenti vila
Sed exliibcie vos Dcq t&tqumi ex mortuisvivcnles. puto tf-.iod formam umbram virmtum tcnere pos-
et
Pcceato scilicet mortui. et jusiitia:viventes. Ei metn- simus, ipsas vero virtutes lunc, cum veneriul illa
bra vestra arma justitiw Deo. Ut oculus , qui antc quic perfecta sunt. Et ob hoe Jeremias forlassis in
videbat ad concupiscendum , nunc videat nudum ad Lamentationibus dicit : Spiritus vultus noslriChrisius
vestiendum, sio. de reliquis uiembris. Nop esiis sub Dominus, cui dixil : in umbra ejus vivemus in gen-
lege. Non ves vincet peccatum , non enim estis partibus. Quod si Chi istus est justitia, ct sapientia. et
0'xa U vptsii \vfiCioQt e«vtov?VJx«w5 aiv zhtu -f,

up.a.pui.
:
65 SEDULII SCOTl
teritas, amatores ejus videbimur. Liberati uutem a A tatio; arbor, bona vcl mala vohmlas; fruclus, opera
peccalo. Qois est qui liberet a peccalo? sine dubio jusiiti;c vel injustitia 1
, vel justificatio, vel immun-
agnilio veritatis : sic enim dicebat Jesus ad Judieos ditia; finisvero cst mors, seu vila aeterna. !Non est
qui credideranl ei : Si erediderilis verbomeo, agno- omittendum quod fructus quidcm eos, pro quibus
scetis vei italem, et verilas liberabit vos. Humanum niinc crubesciinus, in quo sinl noluit nominare. Eo~
dico propter infirmitatem carnis vestrce. IIoc est, hu- ruin vero fructum qui liberali sunt a peceato, et
miiniun dico, quia nondutn ad plenum potestis au- servi facti sunt Deo, dicit esse in sanclificationem :
dire divinum: cum eniui mullo magis debeatis ser- bonorum eniin frequentius quam malorum habenda
vire justitiae quam peccato, cui ante servistis, ego meinoria est. Nam (inis eorum mors est. Finem div.it
lamen conccdo infirmitati veslra? ul tanlum juslitue exitum vit.x* et actuum, eui aut mors, aut vila succe-
servialis ; sive ita lnimana raiione digna loquor, dit, sed buic fini mors, a morte autem ad moriem
quo.l emnes mccum sentire possunt et nullus ab- transit. Slipendhtm enim peccati mors. Stipendiuni
niioiv. Pudorem quenuiam per hsec iiiculit Aposto- pro opere inililia; redditur;peccatum, nam ideo dixit
Ius auditoriinis, ut lioc saltein obsequi debeant ju- slipendium peceati inors, ul mortem peceaio non
stiiia; et sanctificationi ,
quo.i prius immunaitise iimnerito illatam, sed dcbitam demonstraret. Gratia
iniquitatique detulerant. Quid ergo tam humanum, B autetn Deivita a-terna. JSene auiem melaphoram, iJ
qtiiJ ;ain leve, f|i;id lam sine onere, et quod nulla est, figuraiu miUlhe cx initio propositaai sevval, ut
possil prorsus infirraitas excusare? Sicut, inquit, militantibus snb peccato rege, imo potius tyrannide,
exlnbuistis membra veslra servire iniquitali. Multo ei a parenlibus stipendia debita morteni dical. Dcum
enim amplius et multo inlentius honeranda jusiitia vero non erat dignum miUtibus suis stipendia, quasi
est : si ergo, inquit, humane et coininuniter ag:>, debilura aliquod dare, sed douum et gratiarii, quae
eadem postulo, similia requiro. Duduni requirebant est vita seterna. Quinque auieiu species sunt mortis ;
pedes vestri daemonum lempla, nunc currant ad namprima morsest separatio animse a corpore ; se-
ecclesiam Dei ;
prolendebanlur prius mauus ut cunda, separatie animae a Deo, qua; per peccatum
aiiena raperent, nunc ut propria largiantur proten- evenil ; tcrlia est sectindum illud quod aucior iuor-
dantur, circumspiciant pauperes, debiles, egenos, lis ipsius diaboius mors appellatur; quarla mors no-
ad miserandum; aures delectabantur auditu vano, minatur inferni lacus, quo praevaricatrices animse
velbonorum derogationibus, nunc convertantur ad delinenlur. Dicitur vero et ilia mors laudabiiis, qua
audiendum verbum Dei, ad explanationem legis, et peccato quisque moritur et Clirisio consepelitur.
ad capiendam sapientise disciplinam; lingua, qua^ CAPUT VII.
conviciis et maledictis, et turpiloquiis consueta esl, C An ignoraiis, fratres, scienlibus enim legem loquor.
convcrtalnr nunc ad benedjcendum Deura in omni Iline ineipit difficultatem legis oslendere, ut Ulos
lempore, sermonem sanum proferat et honesturo, hortetur ad graliam sinc ejus limore transire, ut
ut iiet gratiam audieutibus et veritatem loquatur animas eorum firmet in doctrina divina, exemploqae
cum proximo suo. Sed quid opus est hoec singula legis humanse utitur, ut per terrena suadeat ccele-
persequi, cum pateat etiam uniuscujusque membri stia. Sciunt enim legem Romaniquia non sunt Bar-
ministerium, quod exhibuit viliis, aptare virlutibus, bari sed comprehenderunt naturalem justitiam,
,
et ;u lum quem exhibuil immunditiae, nunc a«l sancti- panim ex se, parliin ex Grsecis, sed Graeci cx He-
tatem et castilatem convertere? Jtaqueet nunc cxlti- brais; naifi lcx Romanis ex Alhenis allata esi. Quia
bete membra vestra tervire justiiice itt sanctifiealione, tex dominatur in koniitie, quanto lempore vivit. Non
Videtur hic sane justiliam nominasse pro otnuibtis est occultum, omnem vitam hominis esse sub lege
simul virlutibus, sicut e conlrario iniquitatem pro naturse, haec lex generalis est. Nunc vero aliam pro.-
omnibus siintil viiiis iiosuisse. Ghb» enim servi essetis posuil specialem, per quam probare vult asserliouein
peccali, liberi fuistis justitur. Iloe est, in nullo ser- suam. Nam quoe sub viro es: mulier, vivenle viro alli-
nies ci, itt el niinc liberi estoie ab onmi peccato. gata esl legi. Ibcc lex deEvangelio est, r.on ex Moyse,
1)
Quilibeta Deo est, servus peccali est. Sane notan- neque cx justitia terrena. Suadet erge Christianis
dum <->t esse ct libertaiem culpabilem, et laudabi- mundum esse a legc faclorura, non ab orani lege,
lera servilutem nam lilieiiim esse jiiîiti;e crimen
: hec ullra jara expedire' esse sub lego, ne gratiam
est, servum vero esse laudabilc est. Liberi a justi- Dei evacuet reversus in legem. Neqne legis erit
lia non sunt, nisi arbilrio voluntatis liberi aulem ; adultcr, sed Evangelii, qui mortua iegejunctus Evan-
non suut a peccato, nisi gratia Salvatoris; uwlo li- gcUo, poslea redit a.l legem. Morlua lex dicilur,
beros a jusiiiia dixit, a peccato autem non iiberos, quando quem continebant reura incognitus est ei
sed liberalos, ne sibi hoc tribuerent. Quent ergofru- si autem servientes legi accedere se putant ad Evan-
ctum habuislis in his, in quibus nunc erubescitis? gelium, rei erunt et adulteri : qui viva Iegejunxerunt
illus sine dubio fructus est in ea re qux per pceni- se fidei, erunt in utroque aduUeri. Scienlibus autenv
tentiam erubescilur, et cujos eliam recordatio v< legem loquilur Pauliis, id est, scientibus quce sit in
i unda cst. Quadriformis aulem varietas in omni ini- lege vetustas littera et noviias f >
m slcut
atque justitia videtur incsse : semen scilicct, morte viri mulier liberatur a lege conjugis, et so^
arbor, finis, fructus; semen esl bona sive tnala i
ciandi viro alio accepil liberi tiem, ila anima, ctijus
vir Iex est, vehili morlua sihi lege secundum Mtte- A fruetum faeerct morit secnndx. Lucrum eiiim tunc
ram, liberialera accepit nuhendi alio viro, qui est facrt mors, cum peccatur. Nunc aulein soluli sumus
spiritus legis, spiiilus autem Dominus est. a lege mortis. Id cst, dum remissionem accipimus
Quvd autem dixii : Lcx dominetur qnanto tempore peccalorum : non enim habet in nos poleslalem,
vhit, non ad lioniincni, seil ad legem refertur. Hoc iiifidis autem et pcccaloribus dominalur. Lex autera
enim et in consequentibus iadicat, ubi ait : Vivente mortis ideo dicta est, quia punit reos mortis.
viro alligata est legi. Et ipsius t sempli quod assum- JNunc. autem sotuti sumus u Uge morlis. Hoc esl,
ptum est, plcnius is ordo deelaral : legem enim viri nos morlui cum Chrislo per baptisinum sumus, nisi
loco posuit, et dc ipsa ditit :

enim quis mortuus fuerit cum Christo, ab ista lege
Si autem mortuus fuerit vir ejus, soluta est a lege iioii solvitur.
viri. Scd quomodo sil mortuus pervidcmlum csl :

Ut scniamus in novitate spiiitus. Hoc csl, spirilua-
potcsi quidem eliara in hoc yidcri mortuus, cum lis gratia? praeceptis, non littera; legis. Lex enim
spiriiualis intelligentia excludit, et velul inlerimit velus non criminis nomen est, sed lemporis vel aeta-
corporaicm, et oslendil refugiendam esse occidcn- tis. Senuit autem, qtiia cessavil. Le\ autcm spiri-
lern littcram, et sequendtim vivificautein spiritum. lus est ipsa lex fidei, quia fules in animo est, nec
Itqque, fratres mci, ci vos morlificati estis legi. No- li operibus 'addtscitur, sed eortle creditor, et mens ipsa
hiit juxta comparatiouem legein illis dicerc mor- inlclligil, natura* su;« esse quod credit, nec oculis
luam, sed quod inter Juda:os diccre non audebat, in- cernitur, nec manibus palpatur. Est el alia interpre-
lellectui nostro reliquil per corpusChristi. Quomodo talio lcgis spiritus, ul quia prior lex ah opere malo
Salvaior corpus suum zahulo crucifigendum permisit, inhibuit, haec cum nec in cordc debere peccarc dicil,
sciens esse pro nobis contra illum : idcirco pcr cor- lcx spiritus vocatur, ut toluni hominem faciat spiri-
nus Christi salvos nos dicit factos. Cui crgo diniit- lualeui. Non idcirco nos Cluislus ahstraxit a Icge
tuntur peccata, moiitur lcgi, hoc est, liberatur a pcccali, ut veluslaii lilterae serviamus, id esl, ut
lege. Mori aulem legi, vivcie Deo est. Pcr corpus circumcisionem accipiamus, et cetera quoe vetustas
itaque Christi hoc consequimur heneficium. Tradens Icgis lillenc continet, sed iit legi Dei in spirilus no-
cnim corpus Salvator, mortem vicit et peccatum vitale serviamus, id est, ex omnibus quue in ea scri-
damnavit, id cst, diabolum ; in ipso cnim pcccavit pla suni spiritualem scnsum Spiritu donanle capia-
diabolus, cum iilum innocentem occidit per corpus iims, sicul idcm Apostolus allbi dicit : Quiu velamen
Cbristi, in quo corpore iniquitates nostras tulit, et est positum in facic Moysi : cum aulem conversus fue-
peccala noslra portavit, ct qui exuit principalus el ril quis ad Domfiium, auferelur velamen. Dominus
potestales, triumphans eos iri scmetipso. ,
C spiriius est : ubi anlem spiritus Domiui, ibi tibertas
Ut sitis atterius, qui ex mortuis resurrexit, ut fru- (II Cor. ni).
'ciificelis Deo. Ille fructificat Deo, qui operihus ju- Quid ergo dicemus? Non crgo pcccatum est lex,
stithe, in pomorum modum, primitus in florem, sed index peccati. Bona autem et justu esl lex. Osten-
deinde operihus in fructum, poslreiuo ad summam dere cnim immincns periculum boiram est, sed hic
pervcnit maturitatem : nullus enim fructus semper magis gralias agit, qui ereptus a periculo vivil. JSam
in flore est. Ut sitis alterius. Hoc dicit, quia ideo concupisceruiam nesciebam. Non dixit, Non habebam,
mortui sumus, ut dc caetero Chrisii simus servi so- non facieham , sed nesciebnm, hoc est, uesciebam
lius, et hoc inerit fruclificare Deo. Acquiritur enim concupiscentiam csse peccatum.
(;ui in gratia cjus permanet, dignus resurrecCioue Occasione ergo acctpta per mandalum. Omnem
promissa. dicens concupiscentiam, cuncta peccala signilicai.
Cum enim essemus in earne. Ilocest, cum essemus Sine lege enlm peccatum murtuum est. Hic duplici
in carnali conversalione, passio coneupiscentite ope- genere inlelljgendum est, ui et zabulum in peccalo
rabatur in oculis, et in caeteris memhris cseterae pas- sciat significalum. Mortuus dicitur fuisse zabulus,
siones, quae lamen per legem ostendebantur esse qtiia cessavitab illusione hominis, qtiia securus erat
peccala vitiaquc. Per legem erant, hoc est, per le- D de possessione ejus. Peccatura aulem mortuum dixil,
gem enim oslendebantur : per legem ostcndi, non quia pulahatur quod non impularetur apud Dcum,
per legem fieri monslrat; index enim peccati lex ideo apud hominem morluum crat, quasi impunc
est, reos faciens peccatores. Qusenam ista lex cst, peccaretur : sine lege enim pene lex in obiivionem
pcr quam vitia pcccatorum operantur? Nunquid lex icrat naturalis, quae suggerehat quid essel pecca-
Moysi, ctiam secundum lilleram observaietor,

si lum. ldcirco lex litlerte supra dicla est, ut commc-
yitia general peccatorum? Sed in apcrto est quod moraret oblilos. Quid esl sine lege vixisse, cui lcx
illam legem dicat mcmhrorum qu* rcsistit legi semper sit? r.am quia sinc limore Dei vivebat,
mentis. Isla ergo lex est qu;e facil in his qui sccun- securus quod i:ou cssel Deus judicaturus actas te-
«ium carncra vivunt, vilia pcccatorum abundarc, manos.
ul fruclificarent morti : ad hoc namquc est ista in Sed ubi venit mundolum, peccatum revixit. In fine
memhris nostris, ul resistenles advcrsum lcgem ohlivionis recognitum cst peccatum advenicnie man-
mcniis, caplivos nos ducat peccato, et bos fructus dato, ut omnis qui illud fccerit mortuum sc csse
offerat morti, sive ut fructificarel morli, hcc est, ut cognoscat. Peccalum aulera reyixil, quia viveratpci*
SEDULHSCOTl *S
fi7
A **>» non epero* illud, sed quhd habitat in me pec-

sclentiem naturaiem, et roortuuav fuer.il per
obiivio-
autem catmn. Nunquid qm hiviumt hommero dic.t peecare,
„em ideirco dioitur vevixisse per legeni. Ego
reum imnn.nis debet videri? nou utique, ipsius en.m vi-
ttMrtuus sttiii. Mortuus est homo, qui videt se
tio et desiderio hsec coepta sunt qui nisimancipas-
apud Deum qui ante se putabal nen futurum ob- ;
sel se per assensum peccato, non Ulius dominare-

noxitim ex his qlue peccabat.
-« ^„Jni„m tor- Primum enkn suadet ut victo dominelur. In-
peccatnm occastone accepta per trtandaium
i
Xam venio igitur legem volenti mihi facere bonum. Legem
Peecatum hoc loee zabulum inleilige, qui
seduxil me.
Moysi asseril voluntati suae dare conseusura contra
aucter est peccati, quiqtte decipit hominem sugge*
peccalum quod in carne habitat, quod aliud cogit
siioiiibus malis, ne faciat quod lex pnecipit. lluque
facere quam vult horao et lex. «fc elocutiones in-
le.x quidem sancla. Ut nibil suspicionis perversse re-
legr<c non videnlur, sed tali quodam ordine legere
manerel in lege, sic iiiam commeridat, ul non solum
debemus, ut intelleclus luciuior fiat : Ergo quia
justam, sed et sanctam ci benam pronuntiet, et
iualum mihi adjacet volenti facere bonum, invenio
mandatum bonum quod enim prohibel malum, bo-
:
secundum interiorem
legem Dei, et eondelector ei
num est. Quod ergo bonum est, milti factum est mors?
homiuem. Per quod ostcndil qnod interior homo,
HMl Nonenim
Absil. i>oa
Ahstt. nn n ipsa
eniiil milii v c\ causa hwiu^
\c\ mortis ciisui,
exislit, . .
£..,„„„
.
sed eco au i peccando invcnio morlem. Sea ul pecca-

.
, n
1> .
pit conveiti
.,«.,.
hoc est, volunlas, et propositum, quo inilium acei
ad Dominum, legi
vT • .-.
Dei consentil, ct de-
. i
tum appareat peccalum per bonum operalum est

,
leclatur in ea, sed, ut diximus, non slalim ut vo-
mihi mortem. Inimicus, hoc est diabotos, quem m
luiilalem quis habuerit converli ad bona, etiam
peccato significat, ut apporeat essc inimicus, per
usus bonis operis seqiiilur : cita enim res est vo-
J.onuni accepil ocoasionem operari homini mortem :
luntas, el sine irapedimento vcrtiliir, opus vero

dum enim ad illicita illum suadet, apparet esse ini-
tardum est, quia et usum, et artem, et hborem re-
inicus. Ct modum peccans peecatum ptr
fiat supra
quirit epetanui. Verbi gralia : vult aliquis sapiens
numdalum. Ante legem modum habeUl per igno-
fieii, nec tamen statim ut voluit sapiens effectus
rantiam, supra modum est cum scienter admitlitur.
est : voluntas qr.id priecessit, nec sine vuluntate
Scimus autem quod lex spirilualis esl. Qiiia spirituaUa
aliquis sapiens fieri potest. Sed tamen cum vohmias
matidat, ardua pnecipil opera spirilus, prohibens
fuerit, adbibendus est laLor, sludium,. sollicitudo,
peccata, el ideo uon poiest impleii.
vigiliue, doctrina, insiitutio ; el vix aliqUando usu
Ego autem sum. Ego quicunque legem ac-
carnalis
longo et meditationc conlinua sapiens efDcitur. Isle
cipio, et carnaliter vivere consuevi. Quod enim ope-
intelligo. Non
concup.scem.a. ,on
carnan coneupiscentia.
sivc carUali
ârne, stvc
ror. Jloc es(, carne,
ISon
quod operatur, qu.a v.det sc

inteiligit
Q
dus
.^
est, in
^^ ^ ^^ ^.^ ^
ordo de pudicitia habendus, et de mansuetudine, et
quibus omnibus dici convenit, uuia con-

convenit. quia
uiiud scire ct aliud agcre. Si autem quod nolo
illud
deleelor legi Dei, hoc est, virlutibos, secundum in-
facio, consentio legi Dci, quia bona est. Si
ipsum ma-
teriorem liominem. Vid°j) uutetn aliam legem repu-
lum nolo fuciTe quod commiuo, utique cum lege membris meis. Aliam legem desideria
gnaniem in
sentio, quie maia non vult, sed prohibet. Nunc au-
consucta dicit, vei persuasionem inijnici.. Repugnan-
tem non ego operor illud. Hoc est,secundum spiri-
tem legi menlis mew. Conscienliie scilicet naturali,
tu;ile desiderium non ego iilud operor. Non ego ope-
vel legi divinaft, quae in menle consistit, quod supra
ror illud, qui veltit invilUs operor, sed consue- enim bonum adjacet mihi, hic volunta-
dixit : veile
tudo peccati, quam tamen neccssitatem ipse mibi
tem boni legem mentis nominat, quae lex mentis
paravi.
convenil cum lege Dei et consentit ei. Sed rursum
Sed quod habitat in me peccatum. Hoc est, consue- motus cotporis et desideria cacnis, legem membro-
tudo peccandi, ab Adam translusa. Habitat autem quse captivam ducit animam, et peccati
rum dicit,
quasi liospes, et quasi aliud in alio, non quasi acci- legibus subdit. Et sicut lex mentis, qua» consen-
deutia scilieet non natuialia. Sicut, verbi gratia, si
tit cum lcge Dei, si animam potuerLt obtinere, ad-
D ducit eam asi
quisjam diu jurare vel irasci cousiwvit, etiam cuib
me,
\ e ^m d^ i, a 2 i lex qusc in membris
non oplat, incurril. Scio enim quod non habilet in
esl, et eoncupiscentia carnis, si seduxerit animam,
hoc est, in carne mea, bonum. Non dixil, Non est
peccati eam legibus subdit. Cum haec Pauhis, as-
caro mea bona, sed quod no« habitat in carne, hoc pcFsona, intra bomiacm liabcri
sumpla fragiliore
est, in camali concupiscenlia, virtulis lionuni. Xam certamina docuisset, exclamatione utitur adhuc ex
voluntas benefaciendi adjacct mihi. Est volunlas, sed pcrsona illius quem descripsit, et dieit Miser ego :
non est eflectus, quia carnalis consuetudo volun- homo, quis tne liberabit de corpore mortis hujus ?
lati resistit. Perficere aulem bonum non invenio. Hoc "Viditsemiserum, intra quem tot leges sibi invicem
esl, sine adminiculo gratiac non roe video facere repugnanl, lot praelia commoventur, pugnat caro
bonum. Non enim quod volo facio bonum. Semper adversus spiritum, spiritus vero adversus carnem.
repetit ut dilucidet : lioc ergo est quod praedictnm De corpore mortis huj-us ? Merilo corpus roortis ap-
esl, quia ui captivus per supradictas causas illud pellalur, in quo babitat pcccatum, quod esl morlis
cogitur lacere quod non vult, peccatum quod illius causa, hanc dicit mortem, quain ostendit in neceho-
doininelur. minis per peccatum inventam apud inferos. Corpus
69 COLLECT. IN EPIST. AD ROM. 7©
aiitem murtis cur.etapeccata signiiicat : inuha enim Arat, per hominem cond«ninarit, sicitt ad Hcbraeos
unura corpus>sunt, seCundum slngola quasi membra dicil : ut per niortcm destrueret eum, qui habebat
iiiio auciore invcnta, ex quibus homo ereptus gralia mortis imperiurn (lleb. n), peccatum peccalo proprio
Dei secundam niortcm evasit. Craiia Dci. Quem condeinnavit : Cluisitis enim a peccato crucifigitur,
lex no» potuit liberare. Nunquidnam Paulus non- damnavit peccalum in carne : ibi cnim damnatus
(iinii erat gratia Dei Irberatuff? Unde probatur quia est nbi peccavit, sicut et alio loco ait : Triumphant
cx alterius persona loquitur : Mente scrvio legi Dei. illos in Hoc itaque pcccaU) reus
semclipso (Col. n).
Legi Dei cuin dicil, Moysi signilicat Iegem et Cliri- faclus Satanas, amisit dominium retentarum ani-
sti. Erjo ipse. Id cst, qui liberatus sum de corpore marum, ut jam signalas signo crucis, in qtto viclus
morlis. Came aulem letji pcccali. Id est diaboli, qui est, in secunda morte lenerc non audeat. Damnavit
per carnera subjectaffl sibi suggestior.es malas inge- aulcm peccatum, dum irrita fecit deiicta'remissi»ne
rit animXj peccalorum cOncossa. Pro peccato, inquil, damnavit
CAPOT VIII. pcccalv.m in carne sua. Ul jusiificalio lcgis implere-
Nihii erijo nunc damnaiionis cst liisqni sunt inCliri- tur in nobis. Ut quomodo in illis, repugnanle car-
sloJe&u.qui non secundum carnem ambutant. Yeruni nali consuctudine, impleri non potuit, in nobis sal-
e^t quod nulla eril damnatio eorumqui snnt in Chri- ** lem implfattir, qui excmplo Cbristi morlificamus
sto, aniuio legi Dei servientes. Lex spiritus vitac earnem. Damnalum dicitpcccatum, ut implerehtr
ipsa est les fidei quae, dum mottis peccata dimittil, in nobis juslilicalio legis datae a Moyse. Quomodo
lex vitae est, non per litteiam constans*, sed per impleiur? nisi cum «iotur remissio pcccatorum, ut
ilum : quia corde crcdilur, et spirilus est qui sublalis peccatis, juslificaiis appareat, mcnte scr-
it. ;' itaquc lex in Christo Jcsn, boc esi per viens-legi Dei, hoc est non secundum carncm am-
m Cbristi, liberut credentem a iege peceati et bulare, sed spcttndiim spiritum. Qui ev.im secundum
mortis. Lcx pcccati cst, quam in nicmbris dixit iia- carnem stint. Homo ex spiritu el carne eoiislructus
bitare. Lex vero morlis Moysi lex est, quia pecca- est ;
quando ergo carnalia agit, lolus caro dicilur :
tum augebat, tti reum faceret bominem apud iegem, qoando spirilualia, lolus spirilualis appellalur ; una-
ut damnaretux ab ea. Idcoquc lex reis mors est, quacque enim subslantia, cum eam snam allera in
bonis vero spiritualis est. Aliis enim esl odor vitie diiionem redegerit, et vim quodammodo propriam
aa vitam, utiis odor mortis ad mortem (11 Cor. n). ct nomen amitlit.
Ulrumque continet lex, et liiteram occidentem, et Qua> carrtis sant sapiunt. Id cst, camalia bona pro
gpirilum vivificanlem. Unde considera nc foi ie bu summis botiis eoncupiseunt. Non enim quod voto
jus rei formam teneat cl illud lignum, de quo scri- ^ hoc facio bohum, sed quod odi malnm Itoc ago. Multi
ptumest, scicndi bonum et malum (Gen. n). Utrum- hunc locum ila inteliigi debere diffinmnt, ut hoc
que iu uno, sicttl in lege, coiitinclur. Nam quod ipsum Apostoium non ex suar, scd ex peccanlium
impossibih erat leiji. Hoc dicit ul baplizatos securos persona di\is>e coufirment. Qttid enim boni quod
reddat, quia a peccato liberati sunt : quia quod im- ille noa posset imp!ere ? el qtiid e contrarlo quo l
postibile erat teiji. Cui impossibilc ? nobis scilicet malivolens et odiens admiseril? Ad quam vero pec-
impossibiie erat mandatum legis implcre, quia sub- cali legcm ille vas electionis, in quo Chrislus loque-
jecti eramus peccato. Ob hocmisit Deus Filiumsuum batur, poluit caplivus abduci ? Non intelligcntes,
in similitudine carnis peccaii. Aliter inipossibile erat qui hoc dilliniunl, quod supradicta tesiimonia non-
legi ut hotnines carnales facerel custodire jusiitiam nisi ad solos periineant perfeelos, et eorum tantum
fflortificandae carnis, exempio non daio. In quo inqui aposloloruni meriia suhsequuntuf) cengruant
firmabatur per camem. Hoc est, in co qtiod lex in- sanctitati. Coeterorum qno pacto, id est, peccatorum
Qrmabatur non in se, sed in iilis infirmabatur. Un- person.-e poterit convenire quod dicitur Non quod :
de sttbinferi pcr carnem, boc est : per carnalem volo hoc facio ? Quis enim delinquentium nolens
concupisccnliam. Quod dixil : in simiiiiudinem car- aduiteriis fomicalionibusque contaminetur ? Quis
nis peccati, ostendil uos babcre cariiem peceali, Fi-
D :
invilus proximo ler.dat insidias? Quis necessitale
lium vero Dci similitudinem carnis peccati. Nam cogatur, ut falso testmonio bominem opprimat fur-
naturam quidcm corporis nostri habuit, pollulionem tove decipiat, aul aiterms spolium concupiscat? vel
peccati, qiue ex concupiseentiac motu conceptis tra- sanguinein furtditl, ct eaelera mala periiciat ? Supcr-
dilur, onmino non habuit. est igitur ut ha:c sentenlia non cx peccatorttm per-
Et de peccaio, vei ui verius babetur apud Gne- sona, sed ex Aposioli, ipsiusque similium dicta esse
cos, pro peccalo, damnavit peccalum in carnc. Ho- inielligaror. Se/1 tamen diligenlius indageraus quid
quas pro peccato offerebant in lege, peccali no- sit prineipale bonum quod Apostolus non poterat
mine vocabanlur, cum ips;e delicta nescireiil, simt perficere cum
Multa enim noVimus bona quae
vcllet.
scriptum est : Et imponenl manus super caput pec- beatus apostoius Paulus omnesque illius meriti ha-
caii sui. Sic cl caro Christi', qu:c pro peccatis no- buisse credimus, id est, castitas, continentia, pru-
stris oblata est, peccali nomeu accepit. Qnidam sane dentia, sObrietas, (efflperaotia, misericordia, juslitia,
uicunt quodpeccato Judacorum, quo Domiuum oc- quae omnia in Aposlolo ejusque similibus fuisse non
ciderunt, peccalum diaboli, qtto bomincm decepe- dubium est. Quod ergo unum opiat facere, scilicet
:
SEDILH 5C0TI n
T,
Uieorica pro qua vrta Maria prcefertur Marthre, ut A Hic apparel quod nen carnera, sed opera earnis ac-
Maria optimam partem eleait. Haec ergo iheori- cuscl. ToUiS

cst .
carni deputatur, cogniia enim sunl carnis, ideoque

ca, id esl. contemplatio Dei.omnium justificationum
mundanis rebus ohtemperat, in earne est.
genera vel roerila praeeellit, et illa qvudem omnia, qui
Yos auiem non estis in carne. In carne positi, di-
qu;e n Aposiolo fuisse praediximus, non solum bona
magna alque prceclara suot. cuntur jion esse in caroe, sed in spiritu, hoc esi, spi-
etntilia, veniin etiam
rilualibus occupati. Si tamen spirhus Dei habital in
Sedsicut, verbi gratia, sianni metallum, quod ali-
argenti eom- vobis. Im illo spiritus Dei habitat, in quo appareat

cnjas utUitatis et gratke putabatur, lit
contempla- ejus fruclus sicut ait ad Galatas : Fructus autem

paratieoe vilissimum ; e um, auri ,
rgenti, aurum quoque spirilus est gaudium, charilas, etc. (Gal. n). Hoc
tione meritum
marga- ideo ambigue dicjuir quia in legem indueti, non ad-
collaiione gemmarum, gemmae vero clarilate
ornamenta sancti- huc peifeetje fidei erant , sed spem io eis videbat
ritarum contemnuntur : ita illa
praesens bona el utilia

perfectionis, unde aliquando quasi perfectis loqui-
tatis, quamvisnoQ solam a-1
tur, aliquando quasi perfecturis, hoc est, aliquando
sunt, verum eliam donum sctcrnitalis acquirunt,
laudat, aliquaudo commouet. Quienim in carne sunt,
tamen si divinae conlemplaliouis meritis coroparen-
vilia censebuntur,' et comparatione theovic&V
Deeplacere nonpossunt. Id est qui yoluptatibus ear
lur.
fuscanlur mullum enim sanctos, quam- uis acquiescunl ne quis enim de his dictum putaret :
clariiatis :
vis bonorum operum, terrenis tamen studiis oceu- qui de bac vita nondum excesserunt, opportunissiiue
boni retrahunt ac tar- subjunxit : Yos autem in carne non estis, sed in spi-
patos, a ronlemplatione illiiis
ritu : utiqne adhuc in hac-vita conslilutis ioquilur.

dant.
Nam prudentia carnis mors est. Ipse dicit, pru- In spiritu enim erant, quia in fide, spe et eharitale
dentiam humanara esse, pro malo vicem reddere. spiritualium rerum acquiescebanl.
Talis ergo prudentia mortem paril transgredienuo Siquis aulem spiritum Chrisli non liabet, hicnon
pricceplum. Spirilus vero pnidentia pacem habet estejus. Spiritus autem Christi, humilitatis, patien-
non reddencio vicem, et vilam in futuro percipiet.

tiae, omniumque virtulum est ,
qui dilexit inimicos
Prudentia vero a providcndo est appellata. Pruden- etpro eis oravit. Spiritum Dei, nunc spirituin Chri-
tia ideo dicitur cum res stulta sit, quia industria et sti dicit : quia dmnia Patris Filii sunt. Hoc ergo di-
astulia illorum in eo est nt peccet. Sapere enitn citur, quia supradiclis erroribus qui suhjeclus es>,
sibi videnlur, si istud diligentius curenl. Est et alia ad Chrisium non perlinet : spiritum enim ejus nou
prudentia carnis quae, mundanis rationibus inflata, habet, quem ut Filius Dei esset, acceperat. llic non
negat aliquod Geri quod mundi careai ratione, unde G est ejus. Cum in Psalmis dieat : Mew sunt omnes
ridet Virginis partum, carnis resurrectionem. Pru- ferw silvarum , jumenta in mcntibus, el boves (Psal.
dentia autem spiritus vila et pax. Vere hsec est pru- xi.vi). Et si fera; et jumenta ejus sunt, quomodo ho-
denlia quae vitam requirit, et pacera sequens spiri- mines ejus uon sunt? Potest ct sic intcliigi quod
tualem, eonteinptis illecebris viUe prsesentis, habe- qui non habet spirilum Cbrisli , hic non ejus est :
bit vilam cum pace, id esi, sine inquietndine. nam hic creatura quideni ejus est , sicut siivaruin
Quonhim pritdentia carnis inintica est Deo, legi ferae, el jumenta in montibus, et boves, sed disci-
enim Dei non est subjecta. Ostcndit quid dixeril ini-

pulus ejus non esl.
mica, ne quis pularet ex advereo aliud venire Si autem Chrislus in vobis cst : corpus quidem mor-
principium, subjungit el dicit. Legi enim Dei non tuumesl propler peccatum. Si Christum imilamini,
est subjecta, nec enim potest. Ergo facere contra le- carnalis sensus quasi morluus vohis non resibtit.
gem, hoe est inimicnm esse in Deuoi, non quia Deo Vel propter peccatum, etc, hoc esl merito peecati.
aiiquid nocere potest, sed sibi potest noeere, quis- Peccali causa corpus mortuum asseril : corpus
quis resislit voluutali Dei.hocest cnim calcem roil- autem dicens, totum hominem sigaificat morluum
lere adversus slimulum. Siccst dictum : Legi enim peccati causa. Spiritus vero vivit propter juslificatio-
I)
Dei non est subjecta, neque eofm potest. Tanquam netn, Iloc est, spirilus vivit, ut justitiam opcretur
si dieeretur, nix non calefacit , sed resolvi potest non cnini hoc solum quaeritur, ut a carnalibus ces-
et fcrvere nt calefaciat, sed curn hoc facit, jain nix semus, sed spiritualia faciamus. Mors autcm corpori
non est. Sic el
prudenlia carnalis, cuin anima pro peccati causa, id csi, ne peccot, imponitur. Qi;od si
magnis bonis temporalia bona desiderare cceperit corpus peccato morluum cst, sphitus oecessario ad
contemoere, et spirilualia desideiare, desinit esse faciendam justitiam vivit. Qui enim in corpore mor-
carnis prudentia, et spiritui uou resistii. £a nam- tuus nec servit peccalo, necesse est ul in spiritu vi-
que anima cum inferiora appetit, prudentiam cai- vat et justiliie serviat. Sic etidem aposlolus in quo-
nis babere dicilur ; cum superiora, prudenliara spi- dam loco dicit tradidisse quemdam in interitum
ritus, non quia prudentia carnis subslanlia est, qua carnis, ui spiiitus salvus fiat.
induitur anima vel exuilur , sed ipsius animae affe- Quodti spirilusejus //;.•;' suscilavit Jesum a mortuis.
etalio est, quie omnino desinit cum se lolam ad su- Quouiam quidem supra dixeral de Iiis qui ad simili-
Beroa convertit. ludiuem mortis Cbristi corpora sua mortiiicaat, ne
Qui enim in catne sunt. Id cst, volnntate carnis. peceent, necessario Uine ir.entionem cjus f;scit qui
;

suscitavit Jesum a mortuis , ut simililudine ct pari A pcr charitatem mortificatur et exslinjruilur. Gau-
ralione, qua comroortui sunt et cons.epulli, sciant diuro similiter fructusest spiritus; tristitia vero hu-
se pcr spiritum ejus qui Jesum a mortuis suscitavit jus scceuli, quaj morlein operalur, carnisest actus :
vivificandos essc, et ad Chrisli simililudinem resus- hsec erjro exstinguitur, si sit in nobis gaudium spi-
citandos esse a mortuis. El quatenus id fiat, osten- ritus. Pax fruclus est spiritus; dissensio et discor-
dil; dicit enim : Propler inhabitanlem spiriium dia, ca;:.is est : sed certum cst discordiam mortifi-
ejus in vobis. Unusquisque sic habere in se spirituin cari posse per pacero; sed et caetera vitia caeleris
Chrisli ppobatur. Chrislus sapienlia est : si sil sa- virtutibus mortificantur. Quicunque enim spirilu
jiiens sccundumChristum, et quac Christi suntsapht, Dei aguntur, hi fdii sunl Dei. Hos dicil spiritu Dei
babel in se persapienliam spiritum Christi. Christus agi, in quorum aclibus consilia principum et potc-
cst juslilia : si quis habeal in se jiislitiam Chiisti, statum hujus nmndi non videntur iu quorum enim :
por jnsliliam habet in se spiritum Chrisli. Christus videntur, non sunt filii Dci, sed Zabuli.
pax est : si quis liabeat in se paccm Chrisli ,

per Xon enim accepistis spirilum servilutis iterum in
spirilum pacis liabet in se spiritum Christi. Sic et timore. Judcci acceperunt spiritum qui illos ad ser-
cliaritalem, sic et sanctificationem , sic ct singula vitutem cogeret per limorem. Timere cnim servo-
quaeque, quce Chrislus esse dicuntur, hic quihabcl B rumest; diligere, fiiiorum. Qui ergo opera charita-
spirilum Christi, in se habere credcndus est, ct tis volunlale nolebant, limoris vindiclLe necessilale
sperare. quod corporale corpus suum vivificabilur, cogunlur. Nos vero omnia voluntarie opcrcmur, ut
propter iuhabitantcm in se spiritum Christi. Dlios nos prohemus. Hoc ergo est quod docet Pau-
Et morlalia vivi/icabil corpora vestra. Quia supra lus : Qui posteaquam commortui sumus Cbristo, ct
propier peccatum corpus dixerat mori morte secun- spiritus ejus factus est in nobis, non iterum spiritum
da, id cst lotum homincm, hic iterum propter ho- servitutis in timorem, hoc cst, non riirsum parvuli
nam vitam mortalia corpora vivificare promisit, id et initia habentes effecti simus, sed quasi per-
esl tolum hominein. Non aulem ait qui suscitavit fecli semel.
Jesum Christum ex mortuis, vivificahit mortua cor- Jam accepimus zpiritum adoplionis, in quo clamu-
pora vestra, cum supra dixisset corpus morluum mus : Abba paler. Neque enim paler alius quisquam,
sed vivificabit, inquit, et mortalia corpora veslra, ul nisifilius,vccat : Abbapaler. Quivocatpatrem, filium
scilicel jam non solum 11011 sinl mortua, sed nec se profitetur : debet ergo in moribus similis inve-
mortalia, cum animaie resurget spirituale, et mor- niri, ue pro nomine quoque in vacuuin usurpalo,
lale hoc induetur immortali, absorbebilur mortale roajoripoence subjaceat. Abba pater, hic duo verba
a vila. C uuum significanlia posuit, propter duos populos in
Ergo, fratres, debilorcs sumus non carni. Hoc lo- unum redactos, ut unum semen Abrahce fierent.
tum ait, ut ostendat eis legem nou esse necessa- Ipse spiritus testimonium reddidit spirilui nostro,
riam, quae carnalibus data est. Spiritum Christi ha- quod sumus filii. Testimonium adoptionis quod ha-
bitare in nohi.s, et dona spiritus in nobis collala su- bemus spirilum , per quem ita oramus lantain :
perius docuil: consequenter ergo nunc addidit, quia enim arrham non poteranl, nisi filii accipere.
debitoros eorum sine dubio quce a spiritu consccuti Si autem filii, et hcercdes. Cuin Deus Paler nullo
sumus. Carni auiem, inquit, non sumus debitores, modo mortuus dici possil, Chrislus ejus Filius mor-
nequc enim proplerea fecil nos Deus ad iniaginem tuus dicitur. Causa incarnationis quidcm cst, Bt hic
suam, ut carnis servilio essemus obnoxii, sed ulpo- qui mortuus est, semj>er viventis haeres essc dicatur,
lius creatoi i suo anima deserviens, ipsa servitio ac cum haeredes utique non nisi moriuorum sint. Sed
miuisterio carnis ulatur. Sed fortasse dical aliquis : hiec causa humanitatis est : nam apuC Deum, quae
Quomodo non sumus debitorcs carni, cum viclum ei apud nos hoereditas dicitur, donum est patris rn fi-
etindumentum providcre naturcc necessitate coga- lios obedienles transfusum. Hccres quis eflicitur Dei,
mur? Non ergo hoc negat nos esse debitores, sicut cum quae Dei sunt meretur accipere, id est, incor-
alibi dicit Et carnis curam ne feceritis in concupi- **
: ruptionis et immortalitatis gloriam, thesauros sa-
scenliis. Non utique negat curam carnis habendam pientice et scienliac rcconditos.
in necessariis, sed in concupiscentiis. Cohwredes vero Ch.isti. Cuni transformabit cov-
Si enim secundum carnem virerilis, moriemini. pus humiiitalis nostrcn, conformc corpori glori® succ,
Nibil verius quam
secundum carnem vixerimus,
si sicut Apostolus ad Hebraeos dlcit, Tettamenlum testa-
moriemur. Adam.enim praevaricans vendidit se pectoris morte firmatur (Heb. ix) : propterea inorluo
cato, carni deputatus. O.nne enim peccalum caro pro nobis Christo, noviuii lestamentiim esse asserit,
esl, proplerea euim quod deforis peccatum tantum cujus similitudo velus testamcnthih crat, in quo
est. Si autem per spiritum facla camis mortificaieri- mors testatoris per victrmam praeflgurabatur. Si
tis, viveiis. IIoc esl, si spirilualibus actionibus carnis ergo quceratur quomodo simus secundum verba
opera subjeceriiis, viveiis. Notanuuni sane opera ejusdem Aposloli cohaerCdes Chiisti, fialque hceres
carnis, non substanliam condemnari ; morlilicat au- Dei, cum hcerediias niorte decessoris firrna tenea-
lem quis hoc modo actus carnis. Fructus est spiri- tur, nec ullo alio modo hcercditas possit inlelligi,
tuscharitas; odium carnis est actus : odium igilur responJetur, ipso quidem mortuo nos factos esse
Patrol. CIU. 3
75 SEDULIi SCOTI 76
hercdes, quo filii etiam ejus dicli sumus. Non jeju~ A sionum Non : envn condigna; stint passiones hujus
tiant, inqiiit, filii sponsi, quandiu cum illis esl spon- temporisad fuluram gloriam.
sus. Hcercdes ergo ejus dicemur, quia reliquit nobis Nam exspectatio creatura retelaiioncm filiorum
qnod testatus est Dei exspectat. Diversi hunc locum diversis modis
pacis ccclcsiasticae possessioncm,
Pacem meam do vobis, paccm relinquo vobis exponunt. Sive omnis creatura resurrectionis tenv
tiicena :
(Joan. xiv). Coluercdes aulem cjus efiieimur, quo

pus exspectat, quia lunc in melius commutabitur;
niam vidcbimus euin siculi cst. Ha;rediialeni nos sive angelica rationalis crealura : Petrus enim dieit
quomodo morle adviscimur? quia mori etiam angelos desiderare gloriam sanclormn. Reve-
ejus patris
non potest,quandoquidein, inquit,ipse fit haereJitas lationem filiorv.m Dei exspeclal. Hoc est, cum resela-
nostra, secundum illud quod scriptum est Dominus :

bunlur ea quae prseparata sunl bis qui filii DeL nie-
pars lucredilatis mea (Ptat. w). Sed quomodo con- rebuntur esse; aut eerfe cum, sublato ab bis vela-
vocali sumus adhuc parvuli, ct ad spiritualia con-

mine quo obiegunlur, manifesti fuerint ipsi qui fdii
lemplanda minus idonei? Usque ad humiUimas no- Dei sunl. Qua? autem estcrealura qure revelationem
stras cogilaliones se misericordia divina porrexit. filiorum Dei exspectal? Haec, inquit, quse vamlati
Cum autem venerilquodperfeclum est,auferetvrquod snbjecta est. Subjecla autem non ea conditionc,
ex parte est. Convenienter enim dicilur moriturum B nt maneat semper subjccla vanilati, sed cum qua-
esse quoJ auferelur : ut quomodo cum cernere nile- dam spe. Qua^ antem spes, ita eommemoral, dicens :
retnur quod non evidcntor atque perspicue coepera- Quoniam el ipsa, inquit, liberabitur a servituie. QuiJ
nnis ila nobis
, quoJammodo moritur Paler in est ergo quoJ vanilati subjecta est, nisi quia quoc
amigmate, et idem ipse fit hsereditas, cum facie ad general caduca sunl : oparalur enim ul fructus fa-
faciem possidetur : non quia ipse moriatur, sed ciat corruptibiles. Omnia enim quae nascunlur in
quia imperfecta in eum nostra visio periecta visione mundo, infirma, caduca, et corruptibilia, ac per hoc
perimitur, el tamcn nisi illa prior nos nutriret, ad vana sunl, qu* slaUim suum lenere non possunl.
iilam plenissimam et evidentissimam non efiicere- Non aulem sponie subjecia est vanitati, non enim sibi
mur idonei. Quod si etbm.de Domino noslro Jesu proderit quoJ subjecta est, sed nobis, et propter eum
secundum Verbum in principio
Cbrislo, non Deum qui snbjecil enm in spe : quoniam contradicere non
apud Deum, sed sccundum puerum, qui proficicbat potesl creatura crealori suo, ejus causa subjecta est
(ttaleet sapientia (Luc. u), pius intellectus admittit, in spe. Vide ipsius solis et lume, ac stellarum cceli,
propria illa susceptione scrvala, qore communis ei et loiius mundi ministeria, quomodo subjecta suni
cum ca:teris hominibus non est, manifestum est vanitali, corruptioniipie deserviunt. Ad usum nam-
lanquam niorie possidcat luereditatem ; non C que hominum alunt segeles, fructus producunt ar-
s
enim nos coluercdes cjus esse possumus, nisi et ipse borum, herbamque camporum, atque eosdem in se
hacres sit. Si aulem pietas non admittit ut

piiino reverlentes anni circulos volvunl : reparant enim
ex partc videret homo Doininicus, deinde ex loto, qn;e praelereunt, et praelerire rursum qme reparata
quanquam in sapientia proficere dictus sit, corpore sunt sinunt. Ipsos quoque angeios buic raiioui
suo tatelUgitur hxrcs, id est, Ecclesia, cujus cohae- credo subjeclos, etiam non volentes, sej propter
redes sumus, quamvis ex nobis conslet. Sed rur- cum qui subjccil in spe : voluntaii enim ejus quis re-
sum qtiacri potcst cujus morte simus nos etiam hre- sistit? Ego etiam de archangelis lale aliquid iiitelii-
redilas Dei, secundum illud Fa dabo libi gcntcs in : gerc prophelicis invitor eloquiis. Quid enim lantae
hareditatem (Psal. u), nisi forle hujus mundi, quo vanitatis et lanlac corruplionis invenics, quaiu bella
prius tanquain dominante tenebamur. Post atilem gcrere in hoc mundo, pugnas adversum me, regnuin,
cum dicimus : Uundut mihi crucifixus esl et ego et gcnles coinmovere? Vide ergo quod in hispraDci-
>»; undo (Gal. vi), possidet nos Christus, mortuo i!lo puum archangelici operis habetur oflkium, sicui
qui nos possidebat, cnm ci renuntiamus, morimur- Daniel propheta lestatur, cum dicit, quia archange-
qtieiiliet ipse nobis. ius loquatur ad eum, qui diceret ei quod pugnaret
** adversum principera Persarum nemo,
Si tamen compatimur. Videamus ergo quid sit : et inqtiit, fuil
compali. Compali cst perseculiones tolerare, et car- mihi in adjutorio,nisiIMichaelprineeps vcsicr (Dan.\).
nem crucifigere cum viliis ct concupiscentiis. Exi- Ergo per singula dcprehendiiur rationabilis creatura
tiiiuo enim quod non sint condigna passioties hujus vanitati esse subjccta, non volens, sed propter cum
temvoris ad fvturam gtoriam. Hinc vult futuram glo- qui subjecil in spe. Spes namque esl ab his rebus
riam comineiidarc, ut praesenles pressuras facilius corporeis et corruptibilibus aliquando cessandum :
toleremus. Nihil quidem dignum inveniri vel com- hanc enim habet exspectationem crealura isia ra-
parari ad fuluram gloriam potest : in quo cnim lionalis, ut revelatio fiat filiorum Dei, propter quos
morlale iinmorlalilus conferas? attt invisibilibus vi- angeli mittuntur in minislerium, ut et ipsi cum his
sibilia? aut aelemis lemporalia? r.ut perpctuis ca- quibus ministraverunt haercdiiatem capiant salutis,
duca? Puto quod in praesenti vita consolaiio quae ut coelestium ct lerrestrium fiat unus grex el unus
dalur justis, secuudum mensuram crucialuum de- pastor, ut sit Dcus omnia in omnibus. Omnis enim
dequa dicit Apostolus, quse creatura congemiscit, et comparturit, et dolel. Sictit
tur. Cloria YCro futura,
secundum niensuiam gaudent angeli super poenitentes, iia dolcnt supei"
revelabiuir in uobis, non nas-
77 COLLECT. 1« EPJST. AD ROM 78
converti nolentcs. Requirenduia C8t eur iu supcrio- A quasi jam accepcril, ita sccura esl de noinlum ftece
ribus nouiitiaverit creaturam, e! iiitnquam dixorit, plis, sicut dicil alHebrreos : Putiania vobisncccssa-
omnh creaiuru, ad ultimum vero dieal : Scimus ria est, ul voluntalem hei fncicnles rcportctis rcpro-
enim quoniam omnis creatura congeiniscii. el coudo- missionem (Hebr. x). Spes. enim sine paiieiuia csse
lct, lioc csl, quae neces&itati cerruplibilis corporis non novil, per paticntiain exspeclaraus : hcoc exspe-
sulijacet. Omnis aulein creatura est, qu;e dolenti- ctatio patienlia esl.
hus condolet, el quce gcmenlibus congemiscit. Om- Simiiiler enim Spiriius adjuvat in/irmtlalem no-
iiis autem crcatura supcrior agones ct cerlamina slram. Quia qu;e ante pelunlur quam peti debeant,
nosira spoctat, et eondolet cuni viriciiuur, cum v!n- ct suut conlraria, non sinit fieri. Quae aulcm sit iu-
cimus congaudet. lpsa igitur elementa cuin sollicitu- firmitas nostra, Dominus docet cum dlcit Spiritus :
dine opera sua exhibent, quia el sol et luna non quidem pn>mplus est, curo aulem in/irma (Maith.
sine labore statuta sibi spalia implenl, et spiritus xxvi). Ergo infirmitas nostra ex carnis infirmilale
animalinm magno gemilu arclatur ad exhibenda descendit. Ipsa enim esl qace conoupiscit auvcrsus
servilia, satis de nostra salute sollicila suiit, scien- spiritum, et dum concupiscentias suas ingerit, vir.-
tes ad suam liberationem prolicere, si modo nos ci- iutem etliberlatem spiritus impedil, et siuceritatem
tius agnoscamus auclorem. B orationis suffocat. Scd ubi viderit Spiriius Dei labo-
Non sohim aittcm illa. Non soluin angeli, qui.heni- rare spiritum in adversando carni el adhccrendo
gniores sunt nobis, de hujusmbdi dolent, sed eiiam sibi, porrigil manum, et adjuvat inftrmitatem ejus;
nos, qui jam spirilnm habemus, de talibns ingemisci- et velut magisler ejus suscipinns rudem discipuluni
miis. Primilias spiritns habentes. Hoc ergo quod in et ignorantem penitus littcras, ul eum docere pos-
cos prcc c:eteris sublimius ei prrudarius collatum sit et instituere, neccsse babet ineiinare se audisci-
est, saneli Spiritus donuin appeilavit, et ideo dici- puli rudimenta, et ipsc prius dicere aiomen lkler«e,
tur, scd ct uos ipsi, in quo specialiter desigliare vide- ut respondendo discat, et fit quodammodo magisicr
tur npostolicam digniiatera. Nos ergo, inquit, ipsi, ipse incipienti discipulo similis, ,ea loquens et ea
boc est, apostoli, primitias habenies, qui elecli su- meJitans qure incipiens loqui debeal ac medilari.
mus ad hoc, ulpriraitias spiritus acciperemus, nos Quid orare , quid a Deo pctere oponeat ignora-
ipsi inira nos gemhcimus. Jn tanlum, inquit, uulla mus : inlerdum enim qucc contraria saluli sunt pe-
crealura est quce doloribus et gemitibus vaccl, ul limus vel cupimus infirmilate cogente. Sicut eniui
etiam r.os ipsi, qui surnraa a Spiritu sancto etele- quis in aDgnludine corporis positus non ea quoc sa-
cta dona pcrcepimus, tamen exspectantes redemplio- nilati conducunt, sed ea qucc prccsentis inilrmitalis
nem corporis nostri, necessario dolemus et gemisci- desideriuui suggesserit, poscit a medico, ila ct nus
mus. Scrutare Iibrum Qnccstionum, ut- scias quid de in hujus infirmitaie lafisuentes, interdum a Deo pe-
hac lectione bealiis Augustinus senliat. Spe ergo limus quod non expedit nobis. Infirmilatem nostra;
settvi - facti sunius. Hoc dicitur quia sperando quod oralionis ignorantiam significarc declaravit ; falli-
promisit I»cus in Christo, meritum nobis fecimus ut mur cnim putantes qurc poscimus prodesse, c.uti
liberemur. Ergo in spe liberati sumus, quia non non sint. Denique eidem Apostolo -deprecauti ut
aliudputamus quam credimus. Spes autem quat vi- tentat ones :
a Deo cessarcnt, quia crehrae eraiu.
detur, non esi spes.Quod videtur, non speralur, sed dictum est a Domino : Sufficit tibi gralia mea :
proprium est ac possidetur. Nulla cnim in rebus vinam virtusin infirrnitate perficitur (II Cor. xii).
sibilibus Chrislianis spcs est, ncc nobis prrescntia Sed ipse Spiritus postulai pro nobis tjemiLibns in-
promissa sunl, scd futura. Non est spes. Nihil est cnarrabilibus. Hicgratiam Spiritus Spirilum tiomina-
ergo prorsus sperandum in futuro de his qnre viden- vit; postulat aulem,quia postulare nos facit geioiic-
lur. Ocutus euiin non vidil quw prcepuravil Deus his bus qui cnarrari non possunt. Sicul tenl^re nos
qv.i diligunt eum. Videi autcm oculus coelum el ter- dicitur Deus, ut sciat, hoc est, scirc nos faciat qqa-
ram. Non crgo oportet hoc quod videtur credi prae- rj ies sumus. Sed et usu communi quo aliquis fieri ju
paralum essc a Deo his qui diligunt eum, sed eoeium bel, ipse dicitur operari, ul : ilie ccdificavit domum,
quidem, imo potius ceelos raullo eminenlieres et aut, ille codicem fecit, cum ncc ille scripicnt, n:c
celsiores quam est istud firmamenlum qtiod videri ille struxerit. Qui tnitem scrutatur corda, scit qnid
potest. Et tcrra sperauda est, non tamen hxc ariua dcsideret Spirilus, quia sccundum Deum poztulal pro
quaj oculis subjacet, sed illa erit mansuetorum lerra sanctis. Ostendit qnidcm, non tam vcrba nostra iu
quatn oculus non vidit. Spes qua; videtur, non cst oratione, quam cor menleraquc pcrpendi : ipse enim
spes. Tiinc ergo erit res, quce nunc spcs est, cum esl qui scrutator est cordis et rcnum. Scimus cniiit
appartierit quid erimus, id est, similes iili, quoniam quoniam diligentibus Deutn omnia coopcrantur in bo-
vidcbimus eurn sicuti est. Manifeslum est non esse num. Hoc dicil, quia si impcriie precali stinl, uon
spem qu;e vidclur, sed qu;e non viuetur, ac per hoc illis obcrit, quia proposilura cordis eorura sciens
Bperanles prscmiis reficiendi suni, quia qu;v, non vi- Deus, non illis impulat qu* advcsa postulant, se;!
dent spcrant. Si aufem quod non videmus speranius, ea annuit quce danda sunl a Deo amanlibus; untie
per patientiam exspectamus. Kieo tides per patientiam et Dominus ait : Scit enim Pater vesier quid opus
groujisest prcemii, q\iia qiieî non videl, creilit, et sit vobis anlequam peialis ob eo (Matlh. vit). Ilis qui
19 SEDULII SCOTI 80
sec&mthin propositum vacati sunt sancti. Secundum A stinare. Praescientia ilaque gerenda praenosctt,. pcst-
quod proposuil salvare solafide quos praescieral cre- moduiQ praedestinalio retribuenda describit. iila
dituros, et quos gratis vocavit ad salulem, multo prrevidet inerita, hsec pradestinat pnemia. At ad-
magis glorificabit operantes. versum eos qui nobis hujusmodi suscilanl quaestio-
Quos privschit et prcedestinavit. Hosquos prsesci- nes etiam hoc possumus dicere Si quos prsescivit, :
vit fuiuros devotos sibi, ipsos elegrt ad promissa illos et pnedeslmavit non autem omnes prcedesti-
:
pramia capessenda. Pulo quod sicut non de omni- navit, ergo non omnes proescivit, et secundum eos
bus dixit, quosprrrdestinavit, ita nec de omnibus di- erunt aliqua qu.-c ignorat Deus. Si vero pnenoscere
xil, quosprivscivit. Non enim secundum opinienem secundum hoc accipiatur quod prsedisimus, hoc est
vulgi communem putandum est bona malaque pne- in affectum recipere, sibique sociare, verum erit,
scivisse Deum, sed secunduiu sancta* Srripturce con- quod sicut non omnes prcedestinavit, ha neque om-
suetudinem sentiendum est. Observet enim qui stu- nes prcecoguovit : sic enim et Jesus dicitur non co-
diosus esl in Scripturis, sicubi invenit Scripturam gnovisse peccatum, hoc est, qui nescierit homici-
dicere quod malos pncseierit Deus, sicut ia prajsenti dium, vel aduiterium, et his similia. An nequcad-
loco de bono raanifeste dicil : Quia qiies pneschU, hiesit ei peccatum, sicut scripluni est : Qni sen>at
vrccdestinavit conformes- imaginis Filii Dei, de bonis B mandatum, non cognoscet verbum matum, hoc est,
lanlam dici ; cacleros vero non praeseire, sed nesei- nonrecipiet Terbummaium. Illos vocavit. Vocare est
re dicilur Deus : Novit enim- JUus qui sunt ejus. eogitantera de fide adjuvara, aut cotnpungere eum
Adeos autem qui non sint digni ut seiantur a Deo, quem seiat adjuvare.
Salvator dieit : Dhcedite a me, quia nunquam cegno- Qufid ergo dicemus- ad heee ? Ifec est beneficia
vi i05. opcrarii iniquitatis (hlulth. vn). Non qnod quae praedicla sunt. Deus quomodo pro nobis sit, ma-
.-.lnp.id potest illam naturam, quae nbique- esL, sub- nifestum est ex his quae supra exposuit, id est, quod
lcrfugerc, s<-d quia omne quod nialumoi, scientia spiritus Dei habitat- in nobis> et quod sphitusChri-
ejus vel pnesenlia habelur indignum. Fertassis ab sti, vel Christus, in nobis est, quod spiritus ejus
attentis lectoribus etiam hoc requiri videbilur, cur qui suscitavit Christum a morluis habitat in nobis.
lion dixerit conformes filii, sed conformes hnuginis. Yel spiritu Dei agimur. Yel quod spirhum adeptio-
Et quamvis arduum hoc videtur et diffieile, tamen nis accepimus. Yel quod sumus /ilii Dei et luvrede*
vide si possumus illud dicere Quia specialis et pro- : et cohwredes Christi ; vel primilias spiritus aecepi-
pria imago, quie eam lotam atqueexintegro suscipit, mus; quod nobis omnia cooperaniur iu bonunv
vel
ol in semelipsa lormabitur, ipsa Jesu anima dicenda diligentibus Deum vel quod secundum propositum
:
est, qu:e semper omnia verbo ac sapientiê Dei ila C vocati sunt, et prcecogniti, el proedeslinaii, et san-
coaptat, ut nullo prorsus abhujus similitudinedc- ctificati, et glorificali. Horum om»ium memoriam
color habeatur : ila ut quicunque summam perfe- faciens, et simul omnia repetens ait : Quid ergo di-
ctionis ac leatitudinis consectatur, ad illius imagi- cemus adhac? hoc est ad hsec omnia quse supia-
•nein ac similitudinem tendat, quae primo loco et su- diximus, quia si sic Deus pro nobis est ut haec no-
per omnes cajleros Filii Dei imago est : ita ut sit bis cuncta concesserit, quis esse adversura nos pe-
ipse priinogenitus in multis fratribus, in hisVideli- terit ? Non quod omnino neminera nobis dicat ad-
cet quorum conformatione iraaginis Filii Dei prima- versum, alioquin quomo<io stabit quod dielum a Pe-
tum tenct. Similes ei erimus, id esl, Deo, sed tan- tro : Adverserius vester diabolus sicut lco rugiens
tummodo Filio, qui solus in Tiinitate corpus acee- circuil, quarens quem transdevoret (/ Pet. v). Sed
pit, quo mortuus fuerat, et resurrexit, atque ad
in hoc est quod ostendit, quia, Deo agenie pro nobis,
suprema provcxit. Et in ista parte imago Filii Dei contemptibilis el nullus effieilur advers;trius vester,
facli sumus, quia sicut ille habet, sic c-t-nos oonfor- dicente David : Dominus- iltuminalio mea, et salus
ntes f;tcti immortaie habebimus cerpus, uon Patris mea : quemtimebo? (Psat. xxvi.) Qui eiiam proprio
imaginis ac Spirilus sancti. Filio suo nonpepercii, sed pro nobis omnibuslradi-
Vt sit primogenitusin multis fratribus. Rccte pri-
D dit iilum. Pro omnibus ergo tradidit eum, non so
mogcnitiis, ijui antc creaturam non faclus, sed nalum pro sancliSj non solnm pro magnis, sed pi\
tus est. Est et primogenitus in regeneratione spiri- miuimis omuino, qui sunt in Ecclesia. Tradidit Fi-
Ui 3 ; est primogenitus ex raocluii, cujus natura mori liura pjopriuin Paler, et ideo eliamsi minorum ali-
ignorat : est primogeniUu, post victoriam ascendens quem el infirmorum hedat quis perculiens iufirmam
in coelos; priraogenitus igitur in omnibtks frater no- conscienliam, in Christum peccare dicitur, quo-
ster dicitur,quoniam bomo dsgnatus est nasci; Do- niam quidem scandahzet animam pro qua Chrislus
minus vero, quii; Dominus noster esl. niovtuus esl. Quomodo mn per illum omnia mbis
Quos aulem pra?deslinacit, hos et vocavk. Quos donavit ? Quid polest habere charius quod nobis
praescivit credituros, hos vocavit. Yocatio autem neget, qui Filium suum non negavit? Quis accusa-
volentes coliigit. Ergo vocantur per procdiealioncm bit adversus clectos Dei ? Mulia suul in Scripturis
ul credant ; credentes justificantur per iiaptismum, quaft nisi proprio modo enuntientur, in contrariam
giorifieantur in virtutibus gratianim, sive in resur- rccedunt sententiam, sicuti est : Quis accusabit ad'
reciione futura. \li.id est pnescire, aliud pra:do- versus eleclos Dei ? Dcus, qui juslificat. Quod si quasi
8i COLLEGT. IN EPI5T. AD ROM. 8*
confinnative observato fcnere pronuntiutionis suae A tiatur, necprxsenii honoreni conferat, nec si
si in
dicatur, magna pervorsilas oritur. Sic ergo pro- polliccaiur glorium fninroniin, neque si viriutcs
minlianduin est ac si diceret . Dewsne cst, et subau- opcretur nec sl ceelum promitlat, ct in
,
infer-
dilar, non utique, sed justificat. Quos ergo Dens no deierreat, vel profunditatem scientiae sua-
clegit credeutes, ac signis et virtutibusjustos os- derc conetnr, unquam nos polerit a Christi sccer-
tenriit, quis de pristinis audebit accusarc deliolis? norc cbarilatc.
vel pro contemplu legalium mandatoruui? Videtur Netjuf creatura «lia. Omuem pcne crcaturain no-
inihi quod ait : Quis accusabit adversus clectos Dei ? minavil, ct non fuit hic eontentus, nisi ndderet
de diabolo dieere: nullus enim electus, et ila ma- ctiam si sit alia crealura, nec ipsa poieril scpara-
gnus, quem iiie non audcat aceusare, nisi illum rc. Nimirum hyperbolice hoc dicil Apostplus, hoc
r
solum qui peccatum non fecit, qui et dicebat : A iinc est, non soluin per ca qua» accidere possunt, scd
venit princeps mundi, et in me aihUinvenit (Joan. nee perea quidem quae evenire omnino non possunt,
xu). Sed diiigenlius intuere quod rion dixit Apo- u ite pac i a D ei eharilate deflectemtis verbi causa, :
stoius : Quis accutubit adversum voeatos, sed ad- m 6j dh nobis daretuv vila quam ha;c quoe a Deo
vertvm clectos; nisi «111« fueris eh-cius, ct in om- data est, aut si fuiarorum spes alia nobis promittc-
nibus te probabilcm cxhibueris Deo, habehis accu- B relur, vei aliitudo, vel etiam creatura, qtuepro no-
gatoran. Sioiiiiii«ansaiu»maIa est, q.uid tibi prode- bi s quod fieri uiique non potcst, nec
congeiniscil,
rit advocatus, etiainoi Jesus sil qui intcrpellet? Je- ha»c quidem a chariiate Dei sepapare nos possunt.
sns enim veritas est, non potest ergo pro te veri- Cum pro his, inquit, omnibus beneuciis, qua; con-
las fallere. Deus qtd justtfent, hoc in Isaia propheta seculi smniis» fixi et radicati suinus in oharilate
cst, quod hic quasi suum ponit quia omnino i-st Dei, quis nos ab ea pole-ii separare? Tribulatio
alius, qui quidem nos arguet, ne forte oos ipse si venerii : Jn tribuUaionc ditaursti me (i'sal. iv).
Deus accuset, sed non pelestquos justifical accu- Angustia si fuerit mundi, et ex nccessitate eorpo-
sare simul.. ris veniens, sapientiae Dei et scientije laiiiudinem
Jesus autem Glirklus qui ynorluus e$t, imo qui requiremus, in qua uos angustare non potest mun-
et resurremt, qui est ad dexteram Dei y qui etiatn dus ; faiues si adfuerit, turbare me non potesl :
interpellal pro nnbis. Ut cum- ipso simas ubi ipse habeo onim panem qui de ceeio descendit, et reticit
est. Solent Ariani ex interpollatiouis eausa movere esurienles animas, nec aliquando polest panis iste
calunTniam, dicenles : Quori qui interpeliaiur, in- dofieere, est eniin perfcctus et ajternus; ct nuditas
lerpellanlc sil niajor. Quibus respondendHm est, non me eonfundit, indutus sum enim Dominum
Deiuii olilivionem non pati, ut eum illis movealur ^ nostrum Jesum Christupi, et habitacnium nostrofli
seir.per Sed lioc esl inlcrpellare eum,
qoos elegit. quod de ocelo est semper indui spero. Oportct enim
dam semper Palri homincin quem suscepit quasi inortale hoc inditere immortuliUitem (1 6'or. xn). Pe-
nosirum pignu» osiendilei oilert, utverus pontifcx riculurti non timebo : Dominus enim itluminatiQ.
ct setcrnus. mea,et satus tnea, quem timebo? (Ephet. v.) Ghuiius

Quis eryo nos scparabit a charitaie Dei ? Post terremio lerrere me non potest : h.-ibeo enim meum,
tanta pncelara beneficia vcl promissa, qua; poteril (jtcidium spirilus, quod est verbum Dei, qui est penc-
lani gravis esse pressura qiuc nos ab ejws chanlaie trabilior omni gtadio ancipiti {Hebr. iv) : si ergo
divellat? Tribulaiio? id esl, onmis malorum perpes- gladius mundi venerit super cervkes meas, ma-
sio. Anguslia? Carceris. jorcm inibi concilui charitatem. Dicam namqae ad
Periculum ? Maris, sicut scriptuin est in psalmo eum, sicut scriptum est Propter te morlificamur :
videHcet qirddragesimo lertio. Quia propter le mor- toia die : dum enim iliius aiaore pendiiiius pcenas,
tificamur, hoc est, non propter aliud crimen, sed senswui doloris non rccipimus : iHius eniin charitas,
piopter eum qui dixit : Beuti estis cum vos oerte- qua nos dilexit et nostrum ad se rapit afledum,
futmtur, clc. Tola die : non cnim suflicit mihi una crucialum corporis et dolorem senlire nos non fa-
hora mori pro Christo vel cruciari , sed tota die,

D cit : ideo cigo in his omnibus superamus. Item :
iioc est, omni vit;e ince lempore ; et ideo : inhis Neque creaiura alia. Quod ila potest inlcltigi, quando
omnibus, inquit, superamns. Non tiostra virlule, sed quidem sciebai Aposlolus, nmltas et innumcra-
propter eum qui nos dilexit, sed in his omnibus su- biles creaturas Dci, qnaruin eliam ipsc non om-
peramus, hoc est, has U"ibuIationes pro nihiio du- ncm, scd ex parle ceperit scientiam, quarumque
cimus. non sohun species, sedeinoiniâ in praesci)iis;ecuio
Qui nosdilexit. Etian» ut moreretur pro nohis, et ignorarentni
quando pro ejus nemine morimur, tunc maxime Confido enim. Coniidenlia est enim iucc dc spon-
triumphamus. sione Christi, quia pixnnisit in tribuiatione adju-
Confido enimquod neque mers, neque vita, neque vare s« dedieatam sibi miem. Neque angelus, hoc
anqeli, ncquc principatut, elc. Pre. cerlo conlido esl, ncc si se angelus nobis ostendat ad sedueen-
quia nec si mihi quis moriein inineiur, nec si vi- dos nos, subornatus tallaciis patris sui diabeli, prai-
lam promitlat, ncc si se angelum dioat a Domino vaicre dehebit adversom nos. Neque si virius al>
destinaium, nec si sc angelorum piinoipem inen- aliquo facta sit, sicut dicitur de Simoiic Mago in
:
83 SEDILH SCOTI 84
acre volasse; necsiin altituthne sc nabis ostendat, A qwia qui vull ani.nam suam saivam facere, perdet
de qna diclt Ajvysii.ius : An ignoralis altiludinein eam ; ideo et mihi videtnr ille haec omnia praeroi-
Satan.-e? a juvatione nes Domini Jesu del.ebit au- sisse, quod nulla possint a Dei ctiarilate divelie-
fcn uc si per pltantasiam profundam, qua re, ut cum se oflert analbema pro fratribus suis,
sedueere medilatur, noi)is ostertlet horrorem mi- non Iapsum ejus passibilem ju Jices, sed sicut i!le
randuin. Neque si futura nobis spondeat, quce pro- qui inseparabilis a Palre est per naluram, et im-
misit JE\x, asscnsum dabimus ilii. Nec si arte et morlalis in mortein venil, et ad inferna deseendit,
subtiiitale astutiaj sua: aliam creaturam adjun- ita el iste imitaado Magislrum cum sepatari a €bri-
gal adorare, sicut junxeru.nl Jamnes et Mambres sti charitate uon possit, a Chrislo anathema fiat
palam Pharaone, conveniens est ut per hcec a pro fratribus suis, devolione ulique, non praevari-
Deo creatore nos evocet, quem ignoravimus crea- calione. Hicronymus in libro Qr.<£Stionum ad Alga-
luram condidisse in selernuin existenlem. Q:ii- siam : Oplabam enim analhema csse pro fratribus
busdam vitletur aliam creaturam de idolisdictum, meis. Ccrne Apostolum, quanta; charitatis in Chri-
scd non cst verum, quia lianc debuit signiiicare sto sit, ul pro illo cnpiat mori, el solus perire, dum-
quani sub admiratione seduclionis videtur iingere modo in illum credatomne hoiniuum genus : perirc
Salanas. H ctiam nen iu perpetuum, sed imprscsenliarum. Yult

CAPUT IX ergo Aposlolus perire m came, ut alii salventur in
Veritalem dico in Christo Jesu. Contra Judaeos spiriiu; sumn sanguinem fundere, ut multorum ani-
aciurus, primum illis satisfacit, non se odii causa nice conserventur. Optabam, inquil, non opto, qui
Jiyec diccre, sed amoris, eo quod doleal illos Christo scit fieri nenposse eflectum, tamendilectionera cirea
non credere, ad quos primum salvandos advenerit. genus humanum osteudit.
Yideamus quare dixerit Veritatem in Christo, quasi Qui sunt cognati secundum carnem. Qui propin-
osiendcns esse aliquam veritatem quae non sit iu quos et fratres appellat sccundum camem, in spirilu
Christo, ct vide si possumus tali modo veritatem ?. se ostendit alienos. Quorum adoptio cst (iliorum.
quoe in Christo cst ab ea quce non est in Chrislo Qua; significantius Graeee dicitur uioQioicr., de quibus
disiingucre : veriias ergo Christi esse credenda est, quondam Dominus loquebalur : Primogenitus mens-
ubi et reliquee vutulcs, quce Christus esse de- Israel. Adoptali enini sunt filii Israel a Deo tune
6cribitur, id cst, ubi justitia, ubi pax, ubi est cum divideret Excelsus gentes, el dispergeret filios
verbum Dei, ubi est el vcritas Christi. Est aulem Adam secundum numerum angelorum {jiliorum I&~
vcrilas el injusta, ut si, verbi causa, dicamus : Dee rael\, el facta cst porlio domui Jacob funiculus ha.'-
monittm illud Pithonis, quod in ActibUs aposlolo- ^ reditatis ejus Israel (Deut. xxxm). Adjecit adh;ic ut
rum referlur in ancilia qtiadam habitasse et cia- et alios pro his dolere faciat, dicens : Et gloria , et
masse ad aposiolos quod hi servi Dei sumtni sunt, testamentum, et legislqlio, et obsequium, et promissa.
qui annuntiani hominibus viam Dei. Erat veriias De gloria datie legis saepe jara dictum est, sicut el
in his verbis, verum enim erat quod dicebatur, ipse Apostolus dicit : Si enim quod evacuulur pcr
seu non eral ista veritas in Chrislo, et propter- gloriam est, hoc est Yetus Testamenlum, multo
ca convcrsus ad eam Paulusdixit : Obmuiesce,et exi raagis quod manel in gloria est, Evangelii scilicel
ub ea. Et i;!eo Aposiotus ad dislinctioncm verita- pi\edicalio. Sed quod dicii, Tcslamentum et legisla-
lis ejus, quse exlra Cbristum est, in Christo to- lio, uiuun fortasse dicere nonnullis vidctur : Icx
quilur veritatem. Sed ct hoc quod dicil : Tcstimo- enini quae data est ipsa etiam Testamentum appel-
nium mihi perhibenle conscientia mea in Spiritu san- latur. Sed ego hanc esse distinctionem puto, quod
cto, similcm mihi videtur habere intelligentiam legislalio quidem una fuerit , et semel habita per
reddit enim testimonium conscientia ctiam genti- Moysen. Teslamenia vero frequenter stalula sunt:
hus, secundum quod in superioribus idem Aposto- quoties enim peccaverunt et abjecti sunl, lotios
lus ait Testimonium reddcnte eis. Nant non poiest
: .. exbseredati videnlur. Et rursus quoiies repropitiatus
dici quod iu malis actibus in Spiritu sanclo con dicitur Deus, revocavit eos in haereditateiu suae pos-
scicntia lcslimoniunt reddat, uhi cogitationes inter sessionis, toties reparasse lestamenta, et haeredcs
sc invicem snnt accnsantes. In Apostolo vero, eos scripsisse credendus est. Obsequium sacerdo-
tibi cogilalio jam non habet quod accuset , re- ialia dicuntur offtcia. Promissiones ,
quae patriliiis
ctc conscientia in Spiritu sancto teslimonium factse sunt, et scparatim dandse his qui per iidem filii
reddil. dicunlur Abrahae.

Quonium tristitia mihi est, et conlinuus dolor cordi Quorum patres ex quibus est Christus secundum
mco. Eslo, habeas tristitiam, esto, dolorem capias curnem. Hoc est, Abrabam, Isaac, Jacob et caeteri.
<lc perditione fralrum tuorum, qui sunt cognali Qni cr.i snper omnla Deus bcnedictus in Stvcula. Supefl
sei undiim carnein, nunquid eo usque ut optcs ana- omnia, ul in nomine Jesu omne genu flcclulur, ca.le-
ihema fleri a Chrislo? Et quid ti.bi prodest iiU;- stium, lenestrium, et iufernorum (Phil. n). Ilaec sunt
rum salus, si iu a s;tluic separabcris? et quod omnia super quai dixit Deus, Cbristus csi : nullsj
salvaveris alios, si \\^. percas? Non, inqnit. ita autcm discrebio est, quia qui adoral Filium adoraf
est, scd cge a Magislro ct Domino mco [didici] c! Palrem : cl qui servil Patri scrvil et Tilio. No»
: :
85 COLLECT. 1N EPIST. AD KOM. «b
cnim excidit verbum Dei. Aposlolus hanc senlentiam A bilu Isaac geminos concepisscl, nondum partu edito,
profert «io reprdbatione Jfldaeorum, cl de electione neque ullis actibus pueroriun bonis malisve intcr
genlhim in fidem secus Judaeos; quod plangit Apo- homines habilis, erga Jacoh divina habetur eieciio,
stolus dicens : Quoniam trhlitia esl milii. Ilie etiam et dicitur, quia major serviet minori : Jacob tiilexi ,
incipit raliocinare quare, alto et justo judicio Dei Esau autem odio habui : Seir, pilosus ; Edom , san-
repulsis Judaeis, gentes sint intromissx : quia supe- guineus. Ad fioc tempus venium. In Genesi ila lcgilur
rius dixerat dolere sc quod genus Israel proprio vitio haec sentenlia, trium Abrahac loquentium in vallc
cxcliiderelur a regno, quorum hxc omnia fuerant Mambre qui dixerunt ad eum : llbi esi Sara uxor
nic ostcndit ittos qui non crediderunt, non esse (ilios lua ? Ille respondit : In tabemaculo est. Cui dixit
Abraha;, ne oinuibus Juhcis prxdicare putaretur et Itevertens veniam ad te tempore isto, cl habebil fiHmn
obiiceretur III i : Nunquid ergo Deus menlitus est Sara uxor tua, et erit Sarce filius. Ilic oslcndit po-
Abrahx? steriorem populum more Jsaac esse promissionis,

Nec enim omnes qui sunt ex Israel , hi sunlls- hoc est, iu Genesi, quod prxfiguraium in Christum
raeiitce. Hoc est quod vult intelligi, nou ideo dignos est, ut futurus Christus proinitlerelur filius Abrahac,
posse otnnes quia (ilii siut Abrahx : sed illos esse in quo promissionis vcrbum itnpletur, ut in Ghristo
dignos qui filii promrssionis sunt, id est ,

quos scit B benedicerentur omnes gentes terrx. Quaiulo eiiiiti
Deus promissionem suam suscepturos, sive ex Ju- promissio facta est Abrahae, k qua promissione ct
tlaeis, sive ex getiUhus hi cnim digni sunt dici Is-: audivil Abraham : Quia in semiue tuo benedicenlur
raelitae, id est, videntesDeum. Nam de Isaac utique omnes gentes terrce, Christus utique illi promissus
omnes hi filii suut Abrahx; quia omnis propago ge- cstex traduoe Isaac, in quo hoc complctum vidc-
neris Judaeorum per Isaac esl: sed quia, sicut dixi, hi nuis. Non solum antem illi, sed et Rebecca ex uno
suntverc filii Abrahae, qai promissionem sequuntur c&ncubitu habens Isaac patris noslri.
Hoc est nou ',
qux in Isamc facta est. Ac per hoc reliqui lilii non solum Isaac quamvis unopaire, divcrsa
et Ismacl, qui
sttiit rjfcendi Abrahx : Abraham enim credens Isaac tamen mutre generati sunt, non sunt unum apud
accepit propter fidcm, quia credidit Deo, in quo Deum, sed etkun Jacob et Esau, qui ex uno sunt de
mysterium fulurx fidei designatum est, ut illr essent Rebeeca nali concubitu antequam nascercntur, ,
fralres lsaac qui eamdem fidem haberenl in qua apud Deura fidei sunt mcrito separali, ut propositio
Isaac naius est, quia Isaac habuit typum Salvatoris. jam maneret. Ita ergo et nunc quos pr;escivit do
Natus est ex repromissione, ut qui credidit Chri- gentibus credituros, elegit, et ex Israel rejccit in-
sluin Jcsum promissum Abrahx, hic filius sit Non tantum ergo Sara in typum
credulos. dicilur
Abrahx, frater vero Isaac. Sed in Isaac vocabilur ^ generasse Isaac, sed el Kebeceam uxorem Isaac.
tibi semen. In Isaac solo vocati sunt etiam tunc fiiii Sed alia causa-est i» Isaac, alia in Jacob ct Esau,
Abraham, non etiam in Ismael, cum et ipse ex ejus quia Isaac in figura Salvaloris natus est, Jacob et
slirpe descendat : Ismael enim secundum usum car- Esau duorum populorum habent typuni, id esl cre-
nalcm natus est ex ancilla, Isaac vero snper natu- dentium el non credentium. Ut ex uno sint diversi,
ram ex senibus, ex repromissione Bei est generatus. smt tamen unum. In singulis enim et gens signifi-
rta nunc Chrislianos proraissio facit filios Abrah;e, catur, ut unius generis dicantur, qui in causa iidei
qui raeruit fide ut pater sit plurimarum gentium. unum sunt, vel perfulix, unus enim significalur in
Promissionis enim verbum hoc est. Proposuit ergo multis, non pcr traducem carnis, sed per conunu-
Apostolus pcrseqtti, quia licet repudialus sit populus nem causam, quae ex Esau et Jacob laudatur. Om-
Israel per infidelitatem , non lamen promissiones nes ex eo nati, filii ejus merito dicendi sunt, aut
Dci qiue er^ra eos habitae fuerant, decident et fru- q»ia Esau displicuit, omnesex ejus origine reprobi
stratx sint : docetrjue quia cum multi fuerint filii sunt, cum videamus et de Jacob traduce natos lactos
Abrahae, in solo Isaacsit facta promissio. Non enim, perfidos, et Esau fidelcs, et Deo charos. Naas qaia
inquit, qui filii carnis, hi sunt filii. Contendit esten- de Jacob multi sunt pcrfidi, dubium non est. Ottutes
dere quoraodo Isaac non filius sit camis, sed sit li- © enim JucOn non credentcs ex co habent ori"inem :
lius Dei, et redit ad ea qux de ipso in Genesi scripta et quia de

Esau sunt boni ct fidelcs, probat Job, qiii
sunl Promissionis, inquit, verbum hoc est : Ad hoc esl filius Esau, quintus ab Abrahani, hoc esl, nepos
tempus veniam, et erii Sam (ilius. Non ergo, inquit, Esau. Ex uno concubhu liabens lsaac patris notlri.
per ordinem nativitatis carnalis isaac nascitur : Qux inleUigiUir prima gcminos edidisse, in co ;;:,' i
Quippe cum et Abraham emorlui jam corporis habe- -quasi novum aliquid accesserit, praetcrita Deurn in-
rctur, el vulva Sarx emortua esset, sicut supra di- lerrogarcl. Ut secundum electionem proposiiuin. Dei
cluin est, sed per viitulem ejus qui dixit : Ad hoc maneret non ex operibus, sed ex vocanic dictum cst
:
tempus veniam, et erit Sarx filius. Merito cigo non ei quja major serviet minori. Prsescientia Dei flagi-
:
carnis, sed filius dicilur, qui cx adventu et sermone lalur in his causis, quia non aliu.i polest cveniro
nascitur Dci. ILec ergo, inquit, ratio, non soium de quam novit Deus fuiurum. Unum elegit praesciciitia
Isaac, sed et de Jacob recipienda est Nana ei i\e- allerum sprevit; el
:
ct in ilio qucm eiegil , proposi-
becca, inquil, non secundum carnalis nativitatis lura Dei manel, quia aliud non potcst evcnire quam
ordinem protutit partum. Cum enitn ex uno eoncu- scif, c\ proposuit, ut salutc dignus sit. Et in il!c
: :
SEDULH SCOTI 88
quen» sprevit, siraiii modo manet propositum, quod A eum Deus : Miserebor cujus miserlus ero. Quod si
proposuit de illo, quia salute indignus erat. Seiendo ita est, inquit, non ergo vplentis, neque cnrrentis est
enim quid unusquisque illorum esset facturus, dixit palus, scd ejus cui miseretur Deus. Nam et Pka-
Ille erit dignus qui erit minor; el qui erit major, raoni inquit Deus : Quiu ad koc ipsum te suscituvi,
erit indignus salute; hoc quasi prsescius, non per- ut ostcndam in te virtittem meam, et ut annuntietur
sonarum acceptor, dicil : Nam neminem damnalan- nomen meum in universa Ut ex hoc videa-
terra.
teqiiam peccet, et nullum coronat antequam viBcat. tur ostendi quia si ad hoc electus est Pharao ut
Prascienlia enim diflmitum. liabet, qnalis uniuscu- per eum virtus Dei omnibus declaretur, non fuit
jusque futura voluntas sit in qua mansurus est, per in sua potestate quod periit. Et addit post hrr.c
qtiam damnalur aut coronatur. Denique quos scit omnia :
in bono mansuros, frequenter anle sunt mali : et Ergo cujus tult miseretur, et quem vult obdurat.
quos malos scil permansuros, aiiquoties sunt prius Hoc est , inquit, quod asseverasti qui contradicis :
boni. Unde cessat querela, quia Deus personannn quod sine causa conqueritur, et arguit homines
acceplor non cst. Deus. Si enim ipse quem vult eligit, et quem vu!t
Major servict minori. Majorem populum Judaeorum abjicit, Voluntati ejus quis resistci ? Per quas omnia
minori Christiano serviturum dicit. Aut major, id est, B illud sine dubio contradictio ista raoiitur, quod in
ldumaius populus, serviet minori , id est Israelilico hoe non sit libertas arbitrii, nec habeat unusquisque
populo. sui potestatem ut salvetur, aul pereat. Velle ei cuiv
Jacob dilexi, Esau autem odio habtti. Quid mirum rere meum est, sed ipsum mcum sine Dci auxilio
est si justilia diligat ionocentiam, et si respuat ini- non est meum. Non volentis, neque currentis, eic.
quiialem apud quem etiara futura sunt facla? Sed Cum procul dubio si borao ejus rctatis est ut ratione
requirenduw quare hoc dicatur, cum alibi scriptum jam utatur, non possit credere, sperare, ditigere,
sit Non est acceptio personarnm apud Deum {Ma-
: nisi velit, neque ad palmam supernse vocationis Dei
lack. i). Si quishabet duos debilores, et alteri yult pcrvenire, nisi voluntate cucurrerit : quomodo non
dimittere debitum, ab allero exigere, cui vult donat, volentis, neque currenlis est, nisi quod ipsa voliin-
sed neminem fraudat. Ambo gemini natura filii iroe tas, sicut scripium est , a Domino preeparatur? Et
nascebantur : nullis guidem operibus propriis, sed in alio loco Apostolus dicit : Deus emm, qui operolur
originallter ex Adam vinculo damnationis obstricti. W nobis et veile et operari. Alioqui si propterea di-
Sed quod dixit : Miscrebor cui mjsertus ero, Jaeob c t» m cst, non volentis, quia cx utraque sit, id est,
dilexit per misericordiam gratuilam, Esaq aulem cx voluntate hominis et Dei misericordia. Ul sic
odio habuil per judicium debilum. Sentiens autcm ^ diclum accipiaraus, non volentis, neque currentis,
qucmadmodum hoc quod dictum est permoverct eos tanquam dicerelur, Non suflicit horainis voluntas
.);ii penetrare intelligendo non possunt hanc altitu- sola, si non sit etiam miscricordia Dei : non ergo
iiinem giatiie. sufiicit sola misericbrdia Dei, nisi siteliam volunlas
Quid erqo dicemus ? nunaitid iniquitas est apud hominis. Ac per hoc si recte dictum est : Non vo-
Deum? Absit? Iniquitas enim videlur, ut sinc ullis leistis horainis, se.l miserenlis Dei cst, quia id vo-
boitorura raalorumve operum merilis, unura Deus luntas hominis sola non implct, cur non e contrario
diligat, allerum oderit. Qua in re, si futtira opera recle-dicilur : Non miserentis Dei. sed volunlatis est
vel bona ejus, vcl mala iilius, Deus utique
quoe hominis? quia id misericdrdia Dei non implet. Porro
pi aosciebat, vellet intelligi, ncquaquam diceret non : si nullusdicere Christianus audebit : iNon miserentis
ex qperibus, sed diceret ex fuluris operibus : eoque Dei est, sed volunlatis homrnis, ne Aposlolo aper-
modo islam solveret quaestioncm : Moysi cnim dicil tissime contradicat, reslat ut proplerea recle dicliun
Miserebor cui misertus ero (Erod. xxxm). lloc in intelligatur : non volentis, neque currentis, sed Dei
Exodo dicluni est, quando ad ralionem vituii Deus miserentis, ut tolura detur Deo, qui hominis volun-
in populum vindicare proposuit. Ihec elocutio ita latem bonara pweparat ad adjuvandum, et adjuvat
iniclligenda est : Cujus justiliam esse*£ognovero, v praeparatam. Prcecedit enim bona volunlas hominis
cujus promptam fidem videro, qucm praceptis meis raulta Dei dona, sed non omnia : qu?e autem non
obedire perspexero, quem meam volunlatem facere prsccedit ipsa, in eis est et ipsa : rtam ulrumque
probavcro. lcgitur in sanclis eloquiis : Et misericordia ejus prw-
Et misericordiam, inquit, prwslabo cui miserebor. veniet me, et misericordia cjus subscquelur me; no-
hl est, cum collatam a Deo misericordiam subdita lentcm praevenil ut velit, volentera subsequilur ne
et sollicita mcntc servaveril, ampliorem conseque- fruslra velil. Cur enirn adraonemur orarc pro ini-
lar. Igilur non volentis neque currentis, sed mise-

, micis nostris, utique volentibus pie vivere, nisi ut
rentls est Dei. Ex persona conlradicentis sibi dicit Deus operetur in eis ot velle? Item cur admonemur
Aposlolus : Nunquid iniquitas cst apud Deum ? et pclere ut accipiaiVfiis, nisi ut ab illo fiat quod vo-
initiis respondel : Absit, ut ad omnia cailera, quae Iumus, a quo factum cst ut velimus? Oremus ergo
cx persona conlradiccnlis objicienda sunt, ab Apo- pro inimicis nostris, ul misericordia cjus prajvcniat
siolo scmper responderi videatur : Absit. Istc crgo eos, sicut praevenit nos. Oremus pro nobis, ut mi?e-
qui contradicit ulitur Moysi vcrbis, quibus dicil ad ricordia cjus subsequaiur uos. Ilcm non volentis,
,
:
89 COLLECT. IN EPIST. AD ROM. w>
neque currenlis ; naiu libero arbilrio male ulens A el per judiciinn, quem vult obdurai, nec tamcu iru
homo, et §e perdidjt, et ipsum. Sicut enim qui se que aliquid facit. Vis scire quia divina nioderatio in
occidit, utique vivendo se occidit, sed se occidcndo

Pharnone causam indnrataj mentis operatur : id est,
non vivit, neque seipsum poterit rcsuscitare cuin ipse Pharao in deccm plagis positus cum percutere-
occiderit : ita cum libero arbitrio peccarelar, vi- tur, mitigabalur; cum relaxaretnr, ingravabatnr, ac
clorc peccato amissum esl libomm arbilrium a quo, : impium divina severitas inclinabat, bonitas obdura-
enim quis devictus est, huic et servus addiclus cst bat : Deo populum dimiltebat, parle re-
castigantc ,
ged ad bencfaciendum ista liberlas unde ent

homini vocabat. Perspicue quomodo rebellem spiritum coc-
atidicio ct vendilo, nisi redimat, cujus Ula vox est Iestis lenitas obdurat, accedenlibus mitescil flagellis,
Si vos Filius liberavcrii, vere liberi eritis : Ego pian- recedenlibus insolescit. Dci patienlia induratus cst
tavi, Apotlo rigavit, Dcus autem incrementum dcdii. Pharao, cessante enim piaga Dei durior fiehal; et
Qui vull el qui currit, boc videtur esse quod esl ille quamvis sciret eum non converti, tamen eliain in
qui plantat : et euin qui rigat nil esse dicil Aposto- ipso suam clementiam voluit demonstrare. Et ul an-
lus, non quo niliil habeant, sed quoad comparalio- nuntietur nomen nieum in universa terra. Ul in lioc
nem Dei incremcntum operj vel effcclum dat,
qui caetenc gentes addiscereut non esse alium Deum
illi nibil esse ducantur. Qnia
in hoc ipsum te exci- B praUer hunc qui JudKorum erat : ad hoc ergo serva-
tavi ut ostendam in te virtutem meam. Hoc autem tus est Pharao, ut multa signa ct plagae oslenderen-
fecit Deus more sapientissimi patrisfamilias, qui tur in iilo, quasi jam raortuo : suscitatus aulcm dicil
unicuique servorum stiorum opera virtutibus el ar- ei quia cum apud Deum mortuus esset, modicuni
tibus eorum convenientia proponit. Si quis vero in- tempus accepil ut vivere videretur. Quid igitur quc-
obediens et rebellis corrigi verberibus noluerit, ritur adhuc? Tanquam propterea nori videalur esse
pujna digna ei promitlitm et uiors., ut caeleri servi malus culpandus, quia Deus cui vult miseretur, et
illas pcenas videant, et terrore eorrepti similia com- queni vult obdurat. homo , tu quis es qui respon-
miltere non audeant. Sie nimirum Pharao rebellis, deas Dco? Hoc loco quidam slulti pulant Aposloluiu
decemque plagis percussus, corrigi non valuil, do- in responsione defecisse, et inopia reddendae rationis
nec iram judicis emeruit, pcr quam suum pppuhun repressisse audaciam conlradictoris. Sed magnum
emendare Beus voluit. Ponamus ergo patrenafami- habet pondus quod dictum est : homo , tu quis cs,
lias istum, id est Deum, vel regem, vidisse tempus etc. Et ut in lalibus quaeslionibus ad suae capacitatis
quo emendari deberent hi qui jn ejus mores ac di- considerationem revocaret hornincm : verbo quidem
sciplinam niulta commiserant, et eis dedisse ali- scd reipsa magna conredditio rationis ; si enim hsec
quem durissimum, et his ipsis qui corripiendi sunt C „ oa capit, quis est qui rcspondcat Dco? *
si capit,
duriorem, qui pro sceleribus suls jam non û
iiuilio magis non invenit quod respondeat. Vide e.nim uni-
dignus emcndatione, scd morie. Volens vero inle- versum genus humanum lam juslo judicio divinoque
ritum ejus ad emendationem .proficcre escterorum, in apostatiea radice damnalum, ut eiiain si nuHus
millit eiun ad ill.os quos morle ejns corrigi cupil, et inde liboraretur, nemo recte possel Dei vitupcrare
dicit ei : Qnia ad hoc ipsum excitavi le, ut oslende- justiliam. Et qui Iiberantur, sic oportuiss.e Jiberari,
rem in te virtutem meam. Vide enim quod non dixit, ut ex pUiiibiis non liberalis atque damnatioue justis-
Ad ipsum le feci , ne ad conditorem refcrri cuipa sima dercliclis, ostenderelur quid meruisset universa
videretur, sed ait : Ad hoc ipsum tc snscilavi, ut per consporsio, quod etiam justos debitum judicium Dei
animi ttii maliliam, quam infrenis et sine Dei timore damnaret, nisi in ejus debitum misericordia subve-
vivendo quaisisli , el in alios*irrogetur ulilis ac fru- niret, ut vblentium de suis meritis gloriati omnc os
ctuosa correctio, et in tc ipsum , ad pcsteritatis obstrualur : et qui glorielur, in Domino glorietur.
exemplum, iamosissimus conferaiur iuterilus. Cum Nec Aposlolus hoc loco sanctos proiiihuit a qua>
Dci misericordiam cominendasset, in eo qtiod ait : rendo, sed eos qui noadum sunt in charitate radicali
Non volenlis, neque currentis, sed tnisereulis est Dei, et fundati , ut possinl compreliendere cum omnibus
deinde, ut eliam commeudaret judicium, qtiouiam in " sauotis huitudincni, longiludinem,allitudinem etpro-
quo non fit misericordia, non iniqui.tas fit, sed ju- fundum , <ju;j: in eodem loco exsequitur Non ergo
tlicium debitum : non est quippe iiu,quitas apud prohibuit a quserendd qui dicit Spirinntlis uutem :
Deuni , continuo subjunxit alque ait : Dicil enim omrua judicat , ipse anlem a nemine judicalur. Quos
Scriplura Pharaoni : Quia in hoc te cxcitavi. Quibus ergo prebibuit, nisi lutcos atque lcrrenos qui, nou-
dictis utraque concludens, id esl, ad miserieordiam dum intrinsecus gencrati atque nutrili, iinaginein
et judicium. Ergjo, inquit, ciijus vid.t miserelur, et illius hominis poiunu qui primus faoius est de terra
quem vult obdural. Miseretur ^cilioot magna boni- terrenus? Talibus dicit Apostolus : homo , t.u quis
tale, et obdurai nulla iiiiquilate, ui netjuc liberatus es qtd respondeas Deo ? nunquid dicit figjnenlutn ei qui
de suis meritis glorietur, neque d.annialu^ nisi de se (ingit, Quare sic me fecisd? Quandin ergo figmen-
suis mcritis conqtieratyr : sola enim gralia redenj- lum es, nondum pcrfeclus filius quia nondum hau-
,
ptos disceriiit a pcrdit]s, quos in unam porditionis slsti plcnissimanj gratiam, qua nobis data cst pctc-
coucreavcral massara, ab origine ducta causa com- slas filios Dci ficri, qua possis audire : Jam uon di-
muiii. Ergo per misericordiam,.ctii vuli miseretur, c«m vos servos (Joan. i), Tu quis cs qiii respondtits.
81 SEDULII SCOTI 0?
et velis nosse Dei Filium? Legimus et in Evangelio A finxil, Quid me fecisti sic? {hai. xly.) Hoc de lsaia
ees qui proterve et infldeliter inquirebant a Domino propheta est, quod hic proprium quasipoiiil, per
in qua putestale hivc faceret , ct quis ei dedisset po- quod ostendit, contra auctorem opus ejus non posse :
testutem hanc (Matth. xxi), responsionc quidem indi- iu poteslaie enim auctoris est qualem velit condere
gnos hahitos. Similiter quoque et in prasenti loco, creaturam. Quid sihi vutt homode hac massa perdi-
lnotuin videmus Apostohim, et adversum insolenles liunis , ut Deo respondeat, et dicat : Quare sic me
quxstiones per ea quae respondit proponentis con- fecistir Si vis ita cognoscere, noli esse lulurn, sed
tumaciam confudkse : homo, tu quis es qui respon- eflicere filius Dci per iliius misericordiam , qui dedit
deas fteo?Certe hoc esi homo apud Deum quod apud polestatem filios Dei fieri , credenlibus in nomine
figulum hitum ; et sicut servus nequanf, si Enrte vide- ejus : non autem, ut tu cupis, antequam credant di-
bil domino fieri deberc afiquod opus, quod et raiio- vina libsse cupier.libus.
nis el utitttatis ptenum sit, i!«e autem operari nolens Aliud quidem vas in lionorem , aliud in conlume-
ea quae Es jubet, discutere incipiat, et requirere a liam. De Pharaone facile respondettir, prforibus me-
doiuino ut quid hoc opus fieri jubes? cui prodest? riiis, quibusafflixitin regno suo peregrinos, dignum
uhi necessarium est? conlumaci servoquse erit tam effecium cui ohdurelur cor, ut nec manifeslissimis
digna rcsponsio, uisi ul dicatur ei : Tu quis es qui " signis juhentis Dei cederet. Ex eadem enim massa.
respondcasDeo ?ita placet, ita Domino videtur.Si fide- Id est, peccalorum et misericordke vasa prolulit,,
lis servus ei prudens interroget, volens intclligere et quihus subveniret cum deprecarentur iilii Israel. Et
mirari sapientiara Doraini, quod dieatur ei : Tu quis vasa ircel. Quorum supplicio illos erudiret, id est,.
est denique cum Daniel propheta voluntatem desi- Pharaonem et popsuira ejus, qui quamvis essent
derasset agnoscere : unde el vir desideriorum appel- utrique peccatores, et propterea ad unam massam
latus est, non est ei dictum, Tu quis es? sed missus perlinerent,aliier tamen tractandi erant, qui upt
eslangeras, qui eum <Ie omnibus Dei dispensatieni- Deo ingemuerant , ut cis suhveniret aliter illi, quo- :
Lus ei judiciis edoceret (Dan. ix). Et nos si aliquid rurn injuslis oneribus fngemuerant. Quod si volens
de secretis Dei et reconditis desideramus agnoscere, Deus ostenderc hatiu, et notam facere potentiam snam.
desideriorum el nori contentionum viri sumus, oc- Quia illum diu sustinuit blasphemantem,et durisope-
cullius in divinis litteris inserta Dei judicia fideliler ribus suum populum affligentem; praeterquam <j
el humiliter requiramus, propterea namque el Do- innoxiam aetalem parvuloruip crudeliler jusserateno
minus dicebat : Scrutamini Scripturas (Joan. xv). cari. Vasa autem misericordise Israelitas dicit ,
qni
Legentem haec meminisse convenit attentius simili- digni erant misericordia, quia et minora adiniserant,
tudinis illius, quia in superioribus libris apostolici ct graviter fuerant afflicti. Saepe de incompOsitis elo-
sermonis dispensatione posuimus : ut tanquam regke cutionihus Apostoli, defeciibusque earum comrmv
ciyusdam domus, multiplicibus sii ingressibus nuimus, quod in prseseuti loco nihilomihus inveni-
egressibusqne distincla , ei ex uno in aliud conclave • ur : non enim redditbr ad aliquid hoc quod ait in.
ita transeatur ut vix ingredientis indicia aut egre- principio capituli, quod si volens Dcus, verbi causa,
dientis appareant : ila eliam Paulum divinorum se- ut in aliis ipse dixit : Quod si primitiie, sancta est el
creta paululum quidem subaperienlem videri, non massa. Nihil mortale reddit , vagam cqn-
sed qnasi
lamen plane aperteque pandentenr. Denique cum pro juuctionem istam reliquit, quce eliamsi non assuma-
his quae superins djxerat de Isaac, el de Jacob, quid

tur, lucidior absque ea dabitur intellectus. Vcrbi cau-
per eleclionem exposiio Dei antequam aliquid operis sa, ut ila legamus : Volcns Deus oster.dere iram et no-
lioni maiive gessissent Deus dixerit, vel de iiio :

tam facere potenliam suam, suslinuil in mulla patien-
Ad tia vasn ira>, in perditiouem apta, vt notas facerel di-

lioc tempus oeniam , ct erU Sanv fiiius. Ve! dc
hoc : Jacob dilexi , Esou autem odio habui. Cum in
vitias gtoriai sua' ih vasis misericordia>. In quo vidc-
prxsenli autem capitulo introduxisset aliquam per- tur inteiiigi quia, dum suslihet Deus ct patienler
sonam, vehit contradicenlem sibi, et qurjestiones mo- forl i r't'eduIos et infideles, notam facit hominibus et
\)
ventem et dicerel
, Nunquid iniquitas esl qpud :
patientiam etpotentiam suam. Palienliam, dum din
Deittu ? «•! >i nun valenlis, neque currenlis, sed mise- suslinet si forle resipiscant et convertantur ; p<»ten-
rentis Dei esi : et si Pharaonem proptcrea elegii, ut iiam, dum aliquando punit. Et rursus in vasis miseri-
in ipso potenliara suae virlulis ostenderct, el si ipse cordiae, hoc est, qui semetipsos emundaverunt, no-
«ujiis vult mrseretur, et quem vull indurat : atquid tas facif divitias gloria3 : qua3 vasa non irralionabilr
de omnibus, inquit, queritur, el cur qui peccat cul- aliqua, aui fortuita gratia, sed quoniam a peccati
patur? cum lalis dc uno quoque ipsius voluntas ha- sordihus se expurgaverant praeparavit in gloriam.
lur. Haic ergo el • uioveuti, atque Kotam ergo facit Dejas potentiam suam, dum impios
in iiiijusrc n nn prolervius et impor- casligal et corripit, ut secundum Scripturaa senten-
renti, cnm increpplione dignissiirce cx- tiam, dum flagellalur peslilens, innocens astutior
clamationis occurrit : quis es, qui contra fiat (Prou. xix). Quidam vero a snperioribus repe-
respondes Deo quasi diceret, Tu quis es, qui le in au- tunt: homo, tu qui es, qui respondeas Dc<>.> Qucd st
lamregis immcrgis, ol interioris c;i!>i<r.ili ausus es volem Deus cstcndere irtn» . <•;<:. Palientia el longa-
secrela pcnctrare ? Kvm eiquise i:i:!!iias ebt Dei, >[• talos praeparat ad inier-
t
:
: :
;
.
95 COLLEGT. IN EPIST. AD UOM. 9*

itum , ila el bonos prseparal au coronam : divilix' A sus pancos justos perire cum nmltiui.line iinpio-
auteui gJoriae suot, dignitas muHtplex prmparata rum. Quod seraen kaias Domino dicit derelictuw i
credentibus. Eo ipso quod ait : In multa patientia, iliud sine dubioquod idem .\postolus exponil in aliis,
satis significavit priora eorum pcccata, inquibus eos c;;in dicil Ahraham dicliim
ad : Tibi dabo lemitii
pcrlulil, ut opportune lunc vindicarct, quando illo- hanc, el scmini luo Non autcm
seminibus
: dicil el
runi vinuicta subveniciuia eral : his qui libcrantur lanijuam in muilis, sed semini tuo, lunquum iu uno,
iunotcscunt divitiae Dei, cuni erga eos qui inlor ho- ijiii esi Christus. Non autem otiose Isaias semen 110-
mines spemujltur, clhumiles su;it, misericoniia ejus minavit quod reliquum est semcn namquc dlcitur :
oslenditur quod non iu uivitiis suis, nec in polenliu quod scmiuatur in terra, et indo resurgentem fru-
siut, scd in Domino sperant : sicut et tunc Hebnco- clum pUirimum lotius Ecclesiae multitudines prola-
ruiu gcns dispersa inter homines et abjecta, a Deo lurum, sicut ipsc Dominus dicil Niri granum fru- :
niisericordiain consecula est. Ita ergo etiam populus menli in lerram ceciderit, et mortuum fuerit, fructum
gentium qui spernebatur et desperabatur ab his qui non affert; aut fructus hujus seminia esl iiidiilgcniia
iu circumcisione glorianlur, misericordiam coiisccu- peccatorum. Quid cryo dicemus ? quod fjcnles,quw non
lus est. Vocabo non plebem meam, plebem meam. sectabanlur juslitiam, apprehenderunl juslitiam.Quo-
Aperlum est dc gentibus dictara, quia prius non eral H modo liic dicit quod gentes non secla! aiitur jusli-
plebs Dei, postea autem ad opprobriiim iudeeorum tiam, el comprehenderunl justiliant? Vide ergo si
miscricordiam accipientes vocatae sunt, ui in loco ubi hoc modo possimiis rcspondere : aliud est scctari,
non vocahalur plebs Dei vocarentur ibi filii Dei vivi aliud est insitam hubere. Sectari dicitur, qui do-
prius cnim nusquam vocabanlur filii, nisi in iudaea, ctrina el lectionc mulla assequi aiiquid cupjt : unde
Imc est, in Hierusalem , ubi domus Dei eral; ul ct a scctando sectae appellatae §unt hujusmodi do-
Notus in Judcea Deus (Psal. lxxv). Isaias autem ctrince quac honiinum traditione discnnlur. Genles
proclamal pfo Isntel, hoc est, clamat pro hisqni crc- ergo quae legem tabulis vel litleris scriptam non ha-
dunt in Christum, hi enini vere Israeiitac, sicut dicit bueruni, non dicuntur seeuiae essejnsUliam, hahue-
Dominus ad Nalhanael? Ecce vere Israelita, in quo runt tamen insitam, quam le.v eos naluralis cdocuit
dolus non est (Joan. 1). lieliquiaj salvw fiant. Pauci- idcirco ergo proximi ftierunl.justiiia: ei quae ex fide
latem eorum crediluram cssc demonslral. Providcns est, id est, Chrislo.
dc futuris prophela videbat quod plurimi ex Israel hrael vero secluns legem justitice , in legem non
fuluri cranl vasa irae non crcdentes vitae suse, sed pervenil. El hic locus, sicul supra dixiuius, oliser-
Dominnm __ ——
majestatis crucifigenles,, —
illi qui
n —
non
.. sa
„„. — vandus; uno eodemque'
^
inversiculo djverse nominat
vantur, lanquam arena maris sunt rebquiae vero : legem. Ccrtum est enim quia seclabatur iegem jusli-
saivae fiant, tanqmrm stellse coeli sunt ulrumque :
tue secundum litteram , scd in legem non pcrvenit :
eitim promissionis, quse adAbraham facta est, conti- quam legem? sine dubio spiritus. Neque euim boc di-
ii- 1 sermo : erit, inquit, semen tuum sicut arena maris. ccret Apostolus, quia legem quam seclabatnr, et
Verbutn cnim consummans et brevians in a?quitale. quarri tenebat, et quam bahebal, in hanc non per-
liistoriae habct boc sensus : Sicut ego verbum ab- vehit. Prima juslitia est cognoscerc Crcalorem, de-
brevio et cito diffinio, ila Deus hoc omni velocjtate inde custodire qrise praeccpit.
perficiet. In prophetia autem brevialum verbum No- Quare? Qnia non ex fule : sed quasi ex operibus.
vum Testaiiientum accipilur, quia in oo omnia brevi- Reddit causam quare noa invenerii justitiam, quia
ter comprehensa sunl el claiisa. Salvari hos promit- falso in operibus gloriati crcdere neluerunt.
lit, quos reliquos dicil pcr verbum quod hreviavit Offenderunt enim in tapidem cffensionis. Id est, in
Dominus super terram, hoc est, per fidem, cum sub- Cliristum ,
quia non crediderunt in cum. Ideo lapis
lalis oinnibus neomcniis, ct sabbato, et circumci- offensionis est : cui videre liccl lapidem non offendit
sione, et lege escarum, et oblationibus pecorum, qui autcm c;cciis impingit se, quod conligit Judsais,
eola fides proposita est ad salutein qua? abbreviata quos sua maliiia excsccavit, ui ChristUm non agpo-
D
est ex lege : quia quae in fide sunt habentur, dicente scentes crucifigerent. Sed idcirco lapis offcnsionis ct
Salvatore : De tne enim scripsil Moyses. Sive verbum petra scandali praedictus cst Christus, quia mulli in
breviatum esl tolius doctrinae, ut quod prius lcx et nativitale ejus et passione scandalum patiunlur. Ecce
propheue conlinebanl in latitudine praeceptorum, ve- pouo in Sion lapidem offensionis et petram scandati.
niens Dominus pronuntiarel, et diceret : Diiiges Do- Sciendum esl quod in Isaia propheta hoc lestimo-
iniuuin Deum ex toto corde luo , et proximuin tuum nium scriplum sil. Comperlum est in peira vel in
sicut te ipsum : in his duobus tuandatis pendel omnis lapide Christum esse significatum. Daniel enim pro-
tex et prophelce (Matth. xxn) , in quo evidenter prophcta lapidem hnnc dicit, qui abscissus a monie siue
phetas ellegem duobusnis sermonibus breviavil. Po- manibus , percussit et eomminuk otnnia regna, ef re-
test et breviatum verbum dici symboli, quod creden- ptevit omnem terram (Dan. n), quod evidentcr de
iibus traditur, in quo u»tius myslerii summa paucis Christo dictum cst. Et in lege petra, de qua fluxe-
connexa sermonibus conlinetur. rant aqiia; , Christus est appellatus : Petra autem
IVisi Dominus sabaolh reliquisset nobis semen, sicut inquil , erc.t Christus. Offensio crgo posita in Sion
Sfidoma facii essemus, c'c. (Isai. i). Quia non est pas- Christus csl : Sinn vcro alliludo est, sive civitas ipsa
, !::
95 SEDIXH SCOTI 9$
Sieronlem, q;ue propter notitiam Dei non immento A dxis testimoniuni perhibet Paulus quod aunulatio-
excelsa diela esl, in qua Salvator a Deo Patre posi- nem Dci, licct non secundum scientiam, lamen quia
tus praedicator, offensiu faclus esl Judaeis , dum sc ulcunque habeanl causam docet Apostolus, qua ob-
Eilium Dci praedieal, natum de Spirilu sanclo exinu- secralione pro illis offerret Dco : meiius est enim
Jiere. Per corpus autem contra scandalum passi sunt, babcre zelum Dei, licet non secundum scicntiam,
et dieebant : Notttu mater ejus cl fratres ejus apud qiiam pciiitus non habere. Sed uon secundum scien-
tws sinit (Marc. vi)? quoinodo ergo hic dicit, quia de iiam. Veteris scilicet legis, quae propiielavit quod
coelo deseendit: JI;fc itaqiu- pctra scaiidalum est Ju- crederel lotus mundus Cbristo adveniente : sed nou
da?is el petra oiTensionis. qu;e petra sine dubio eorpus cngneverunl quia Christus advenit. ignoranies ju-
iuleiligitur Salvatoris, bac excisa sinc manibus, pro- stiiiam Dei. Ignorantes enint hauc esse Cbristnm
plerea qnod siuc viro de Spiritu sancto nata esl. Om- quera prumiserat Deus, allerura exspeciandum di-
nis qui credh in eum non confundeiur. Non Judssus cebant, huk justitias suas quas ex iege babebahl
solus, sed omnis qui crediderit, de prislinis deliclis anteponentes, qui esl Dei justiiia in iide : justitia
non confundetur. cnim ipse est, quia quod promiserat Deus, in ipso
CAPUT X. implevit. Finis enim legis Cliristus. Hoc est, peifectio-
Fraires, voiunias quidem cordis mei, etc. In his ^ nem legis habet qui crcdii in Christo cum enim
;
quae nuper eiposila sunt, multis iestimoniis ad- nulius justilicaretur cx lege, quia nemo impiehat
versuin Israei osus est prophetarum, ita ut profer- legem, nisi qui speraret in promissionem Christi,
ret de Isaia : Nisi Dominvs Saba&th reli.quisset seii-.les posita est, quae crederct pre perfectione iegis,
mcn, etc, propierea solari nunc rursus populum ui in omnibus praetermissis lides salisfacerct pro
voiens, el pcr lioc invitarc ad fidem, dicit : Fralres, lela lege. Moyses cnim scripsil. Ipse Moyses liisti-ixit
roluntas quiiiem cordis, elc, et causam cur volunlas i.iter utramque jostitiam, fidei sciiicet aiquc facto-
sua et obsecraiio pro illis apud Deum haheatur, rim, quia allera operibus, allera soia credulitatc
esteudit. Tesiimonium enim , inquit, perltibeo Uiis, justificel .ucedentem. Quonium qui fecerit cu vivei in
quoa cemulaiionsm, elc. Qaamvis, inquit, tot et lau- ei . Ij est, vinuicU.nu iegis clTugiet el hona lerrae
lis sint involuti peecalorum suorum malis, tainen, accipiet. Quiuam ox boc loco putant Juii:eos pra>
quia ineffabilis zelos et a?mulatio Dei osl apud illos, sentem tantum viiam ex legis operibus me-
ha;c me commovii causa obsecrare Domiuum pro ruisse, qnod verum non esse Domini verba de-
ipsis, ul vel in fine aliquando pervcniant ad salutcm < larant, qui dc viia intcrrogatus aelerna, mandata
habenlenim zelum Dci,scd non secundum scientiam legis opponil, diceas : Si vis in vilam cenire, servn
Etproijalquomouo non secuiidumscientiamzelumDei mandala i.tialtli. xik). Uude iiitclligimus quod qui
habeant: Quiaignorantes,\v.qa\l,Beijuslitiam,*uai ju- sao lemporelegem sprvavit, setcrnara vitam habuil
stiiiiv obtemperanl. Non multum crgo preaest babere Quce autem c.r [<de cst j.uslkia, sic dicit. id est Moy
zelum Dei , et non iiahcrc scientiam zeli. Deniquc Judaii Nedixeris in corde, etc Kcc esi, uecde pas-
pulanles se zelo Dei agere, sacrilcgi exsiilerunt in sione, neque de aseensione cjus, quia a semelipso
Filium Dei,quianonsecuiiduni scieuiiam zelali suul factum cbt , in corde iuo debeas dubitare. Quod
sicut Pbinees, fitius Eleazar, qni sccundam scien- ait , 2V*e di&ris in corde tuo , exceplis iiis
tiam zelalus intcremit Madianilaiii pariter et Israc- qaae medi.i intcrserit , h.oc est Cltrislum dedu-
liiam fornicantem cora ea. Poterat auiein dicere et cere, vel a rnortuis rcducere, de Deuteronomio vi-
/1
de aiiis Aposiolus qui charitatem Dci babent, se detur assumptum, ubi bbc modo scriptum esi :
non secundum scientiam : si enim habeat quis affe- taittm hoc quod ego mando tibi hodie, uon est
ctum erga Deam, ignorct autera quia cliaritns superexaltatum a le, nec longe a ; est in ccelo,.
liens est, bcnigna cst, non invidens, non perperam h/ dicas : Quis asc, •:de! a nobis iit ceelum, et ciccijiiet
agens, nouinftata, mn est ambiliosa, non qiuBrens illud nobis . ui audienles faciamjis iitud? neqve tram
vmv sua s' nt, li.t-c cl iiis similia si in cliariidte non tuure, ut dicus : Quis transibil noiis mare,ei aceipiet
habeat, solo affeclu diligai Dcum compelenler, el ad
D M*d, ut audieuies faciamus i!!ud? Verum juxla te
ipsum dicelur quia charilatem Dei habet, scd non esl velde in ore luo, et in mauibus luis, ut facias
seeuudum scientiam. Similiter aulem dici potest et illud (Deut. \\\). Jusliliam i:am- dicil csse fidei, si
dc alio qui fidem Dei babet, sed non secundum non duhiiet de spe Dei quas in Cbristo esl, quia idco
scientiam, .*>i ignorel quia fides Dei sine operibus passu8 esi. ut exspoJiaQs inferis, virlule Patris de-
morlua Potest el de aiio dici qui castitatem ha-
csi. i moric resurgcus, cum auiniahus ereplis in coa-
bet, scdnon secundum • :iii;t;<i, quippe si ab bo-
. lum ascei.ii-ivt. Sed quid dicit Scripnira? Hoc est,
iniiiil!i:s !;iudari \ull. Kt alius abstinens |>olest dici ui aseendamus deducere Chrislum, confitendoeum
sed iion swundum sciculiam, si propterea ut Iiomi- noslro ore, quo c.-A quasi cochini nostrum, ct in-I
nibus app*areat. El sic per singuia quaeque «ju.r tremus in abyssuro nostri cerdis, d<i quo oporiet
rinms. Denique ci apostoli dicebant ad Salvatorem : :ios revocare Christura , ut quod cffrde credimss,
Auge nobis (idem [Luc. x\;n : hoc '-si, habcntes eam ore confitcamur. Rec scriplum esl in Deuteronemio,
iitlf-.u quae non csi secundura scientiam, habeamus quia nen esl longc al> animo nestro ve! orc, quod
cam fidciii (\ua- esl secundum scieHliani Interira Ju- nobis dicitm ul credainus : quaravis enim oeulis
97 COLLECT. IN EPIST. AD ROM. 9«
non vidoatur, a natura lamcn animomm et toquendi \. crcdideruiit, et ideo nec invoiani cuni in (|UCtn nou
ratione non discordat quod crcdinms. In ipsa enim ririiiderunt. ln hoc aulem arclissiina eos couclu-
natura inserta sunt velut seminn, quaft auditu ei vo- sione eonsli ijigil : Salus, iuqnit, non cst nisi iuvo-
luntate ex culttira fructificnnt testimonium creaio- canli ; nemo vero invocal qui non credil : ergo quia
ris, hoc est, vcrbum fidei. Nullwri opus dicil, sed non creditis, nou invocaiis ; et quia non invocalis,
solam fidem dandam in causam Christi. ikiii salv.iiiiini.
Quia si conftearis in orc tuo Dominum Jesum. Qu;e Sed quomodo, inqnil, credent ei qucm non audic-
superius loculus esl, liic illa manifeslavit : hane runt? PoHumus sic inlelligure, ipsum iti carne po-
esse regulam fidei, credere Dominum es»e Jesunij situm, vel Apostolos ejus praedicantiis de eo audire
et non crubescerc qnia Deus illum ex mortuis de- noluemnt. Potestaiitem et hoe inblligi, ijtiia ctiani
duxit in coelum, confilcri Quod Dcvs itlum suscitavit nunc Ghristus semper tanquain vcrbum el ralio uni-
amortuis. Certum esl quia stiscilavit eum, adjusti- cuique loquitur in corde, et de pietale docet, de
ficationem sui credit : aiioqui quid proderit scire ju*titia, de castiiaie, de pudicilia, et de omnibus
ine et credere quod Jesum Deus suscitavit a mor- siinul virlutibus prolciilaiur, sicut et ipse dicit ;
tuis, si in me ipso eum non habeam suscitalum? Oves mea vocem meam uudiunt (Joan. xxx). Skr
Ego si in novilate vitse non atnbulo, et velUstale B denique in corde Pauli loquebatur, ita ut ille dice-
peccandi consuetudinem non fugio, nondum milii ret : An ejpcrimentum cjus qmtfrilis qui loquilur Ut me
Cbristus resurrexil a inortuis. Ad hunc autem sen- Chrisius? Sequiiur : Quemodo aulem audient sbie
sum ea conveniunl qure sequuntur. Dic.it enim Scri- pnvdicunte? h\ hoc magis prjedicanU>im sermouo
ptura. lti lsaia : Quia onmis qui credil in eum, non ChrisliiM ostendit andiri, iM quibus secundum ea
erubescit (]sa. m.\). Emhescit aclem om-nis qui quae stipra diximus, Chruttus loqui et docere mon--
peccat, sictil el Adam peccavit, et ertibuiti el abs- stratur.
condit so. CHii ad hune ruhorem pcccati incurrit, Quomodo aufeni .prauiictthint nisi mittanlur? Di31-
crederc aon videttrr. cultas mibi qwedam in hoc sermone videiur exsur-
Corde cnim creditur ad juMiiiam. Ergo si fides SHf- gere. Si eniin ila intelligamos qtiod propierea non
licit ad iiistiliam et coufCssio ad sahtlem, inter Ju- praidieent quia non mittantur, nullo aulem pr*di-
daeum *-t Gentilem credentes* miila discretio est. canle Jinn audiant, non eredcutes enim non invoca-.
Omnis qui credit non t:t>nfniidctHr. Gitm examen coepe- bunt, non invocanles non •salvabi.mtur, coiiigiturex
ril lieri omniuin rerum in die judieii, et oinnia falsa his, ut causa qua non stttrt salvati, ad vititim redeat
commenta vei dogmata in cenfttsioneni deduci, tunc auctoris qui non iniscrit praedicantes, Sed magis ad
in Christum credentes gaudebniri, videtiles oiwiibus k iihmi nos, qui rectior est, in inleliigentinc tramitem
maiiifestari quia qued crediderunt veram est : aspi- uefleetamus, et quod dixit, Quomodo aulem prtrdi-
cient enim inier caeteros se gluriosos et prudentes, cabunt nisi miitantur? sic accipiamus, quasi dicat
qui jestimati fuerant eonlemptibiles et stulti. Ilfie Apostolas: Nos pi-seeones et prtedieatores Christi
cnim est vera probatio, ubi et remuneraiie ei con- . non possumus praidicare, nec aimuiitiandi nobis
demnaiio. Non est enim distinctio Judmi elGnvci. virtus ulla subsisleret, nisi adesset aobis ipse qui
Generaliter autem confundi propler diifidefiliam. misil. Qitod si prscdicantibus audire non vultis,
dicit aut sublimari causa credulitatisy quia sine veslra jam culpa est; et si atidientes non creditis,
Chrislo apud Deum poma est. Dites
nulla salus, iino et non credeittes neu invocatis, salvi esse nequilis*
in omnes qui invocant eum. Unus Dominusomnium Quia ergo missi sunt ad pradicalionena, idcirco de
el abundantiain miserieordise et salutem habet unde- kisquia^ ipso missi sunt scriptmn est : Qnam spe-
largialur. Non dixil, Dominum divitem credentibus, ciosi suntyedes evanijelizantiuvipacem, etunqelizan-
sed invocaniibus illum : credenlibus enim sola dalup titm bvnal Hac piopbet» dicit Nahum. Pedes di-
remissio peccalorum. Seqaitur autem ut preeibtis ceudo, adventum signtficai apostolorum circumeuu-
deditus liberelur a malo, et possit consequi quod j. tium mundum et regnum Dei pnedicaulium : ad-
promisil Deus loto corde vigilanlibus. Ha? sunt divi- ventus enim ipsorum illuminavit homiues,
1
-
viam
ux Domini, si juslilia nobis, et veritas, ct sapientia, osteudens qua ilur in pace ad Dcum. Aui certe pe*
ct sanclifiealio, quod lotum est Christus Dominus, des in hoc loco pro scnsibus i>osuit de his pedibua :
dominetur. Hk enim sunl ejus divitiae, utpote in el in Evangelio Salvator ait : Sicut ego Dominus et
quo sunl omnes thesauri sapientia3 et scientue abs- mayistcr lavi pedesvestros,elinvicem lavaiepedesalier-
conditi. Videtur mihi grande aliquod in Scripturis utrmn:«xetnphim emm dedi vobis (Jocn. xnt). Videa-
divinis sub irivocalionis nomine designari : non mus quod sit istud exemplum quo magistri diseipulo- t
enim de qualibuscunque viris, sed ingentibus et pr«- rum lavare debeant pedes, autde qua aqua lavare. Si
cipuis scribitur, quia Enos prirnus coepil invocare no- quis inveniat aquam vivam, et si quis accipiatde
men Domini (Gen. iv). baptrsmo, et aqua illa fiat ia co fons aqiue salientis
Omnis enim quicunque invocaverii nomen Doinini in vitam aeteniam, isle de hae aqua doctrinie spiri-
salvus erit (Jocl. n). Apud Joelem prophelara hoc tualis potest lavare pedes discipuiomm, ct oniues
scriplum esl : Quomodo ergo invocabunt eum, in ex animo ipsorum immunditias sordesque. diluere;
qnem non crediderunt ? Christum enim Judaei non et hoc faciens, datum a magistro implevit exem-
? ;
SEDliUl SCOTI 100

S9
phtm. Qua. aulem bona sir.t qme evangelizaiU (quam- A tates non selum vocis, sed verba el pationem pen-e
vis hoc ipsum quoil dicil evangelizarc, inlerpreutur, nisse pronunliat quod ulique audientes sermonem :
siut tatuen bona qua_ bonis fidei etiam perscrutari possunl. Sed uico Nunquid :
boua annuuliare), quie
requiramus. Unum et verum bonum esl Israel non cognovii ? Gentes sciiicel esse voealas ad
addidit,
Filius, et Spiritus fnlem. Yidetur ea quu* superius dixit de Gentibus
Deus, cujus imago bonitatis esl
proloculus nunc vero, ut sibi moris est, etiam de
ejus qui diciiur bonus iilud ergo umnn, quia in :
:
bona no- Israel subjungil, etvult quod inexcusabilis sil Isracl

Deo Patre, et Filio, et Spiritu sancto est,
lestibus idoneis comprobare. Ipse, inquit, Moyses
minavit; boc esl enim quod annuntiant evangelisue
secundura praeceptum Dei et Saivatoris nostri <Ii-
dicit, ex persona Dei :
Ego ad Ktnulationem vos ad-
cenlis, Ite, docele omnes gentes, baptiianteseos in no- ducam in non gentcm, de Christianis sinc dubio di-
minePatris, et FUii, et Spiritus suncti (Muftli. xxviti). cens, qui a Deo ad semulationem prioris populi in-
Exemplum vere hoc de Isaia ridetur assumptum ;

creduli concepli et assumpti sunt. Ad vmulationem
sed ilii propheta ad ipsum Dominum evangelizandi vos adducam. Quia per se Judaei in ira missi excru-
efficium retulit. Ha enim ait : qnia ego ipse qv.i lo- ciantur, quando audiunt prophelas et legem ad nos
quebar ecce adsum. Quam pulchri in montibus ut pe- pcrlinere qui Chrislum credimus. In gentem insi-
des evangelizanlis audilum pacis, ut evangeHzantis B pienlem. Hoc est, sine lege etn.on adoranlem Deum
bonaijsai i.n)! Verum mihi videtur Paulus, quia verum. Isaias aulem audet etdicit. Dicit Aposlelus
prophcta dixeral, ul pedes evangelizuntis bona, et de Isaia quia audet et dicit : hoc indicat,. quia mor-
lioc quasi ex alterius comparationc commemo- tem conleumens et persecutior.es quae inferebantur,
rasse, velut si dicerel : Ita adero, ut iiomo qui quamvis sciret sibi imminere periculum, audet ta-
evangeljzal pacem el evangelizat l>ona. men etpraedicat Verbum Dei. Et «:_ persona Chrisli
Sed non omnes obediunl Evangelio. F.rgo si nec dicit : Hic Israel carnalis esl, hoc est, Abrahae
illi omnes obedierunl ad quos isti missi sunt, quanlo filius, sed non secundum fidem : nam Isrttel verus
niimis isli ad quos nemo esl dcstinatus. Qnis credi- et spiriiualis est, qui credendo vidct Deum. Imentus
dit audili.i vestro? Firmavil exemplo prophetico sutn ab liis qui me non intcrrogabanl. Quia non
Ji.d_e.os csse contradictores evangelieae veriiaiis : Deum sed dcemonia interrogabant, per augures et
hunc aulem numerum tangil qui fidcm non recipit, astrologos, atque aruspices idolorum. Ad Israelaii-
quod ponit Apostolus, quia Isaias dixerit : Domine, tem quid dicit? Superiora quidem ad Genies, se-
quis credidit auditui nostro ? Quis pro raro diclum quentia vero exponit ad Israel esse referenda. Tota
csi. El observare deberous quod sermo hic in Scri- „ die expandi manus meas. Hocest, toto tempore mi
•1 • . __L _ _- 1 I _..! * __ )l>. I\l III
.>.i /\vl An.ll . 1 • .____-. -•»_-. ,.-.-. 1 _.._-< /"* .-.._.
pluris interdum pro raro, interdumpre nullo omni nec

I I I
rabilia vel plagas exlendi
i i . . . . t
sic crediderunt.
.
: Cer-
no ponitur. Verbi gratia, ul cum dicitur : Qtiis sa- tum esl autem quod gentes erant qu.r Chrislum nec
picns , et intelligit ha-c ? llii vero dicitur : Quts quasrcre noverant, nec de eo interrogare didicerant;
aseendit in coilum, Itoc est, Christum deducere; vel invenerunt tamen quem non qusesivcrunt, quia ipse
quis descendit in abyssum, koc esl, Cliristum a mor- eos quaesivit prior. Pastor enim bonus et ovem quce
tuis reducere Hic quis nullus intelligitur : nullus perierat requisivit, et sapientia est quaj drachmam
cnim est qui ascemlit in cceluni Christum inde dedu- perditam qiuerens invenit. Jud.ei autem iiiterrogant
cere. Nunc ergo Dominc, quis credidit audilui no- Scripturas de eo,.et inveniunt quia crux cjus Judceis
sj.o?quod dicit Isaias, rarum quemque significat. est scandalum. Idco dicit ad cos Tola die expundi mu-
:
Videlur lamen Isaias luec ex persona aposloloruiu nus meas, hoc e_Tt cum penderel in cruce, illi non so-
prophetare, quibus credilum fuerat pradicationis luminvenerunteum, sedinsuperdixeruntei : Si Filius
officium ; nam et ipsi cum raritatem crcdentium dc Dei es, desccnde nunc decmce, et credimns. !n exem-
populo lsiael viderent, dicunt ad Dominum : Do- plaribus autem Hebrceorum non habet contra dicenr
mine, quis credidit auditui noslrb? Ergo fides ex teni , Apostolus auiem secutus LXX interprctum
audituest, auditus autcm per verbum Dei. Quia nisi n veritatem in suis Scripturis, sicut illi inlerpretati
tlur aliquid, nec audiri potest, nec credi. ln om- sunt, ponit.
iii-.-ii terram cxivit sonus corum. ib.tc de Psalmo xvui CAP13T XI.
assumitur, ubi ail: Non sunt loqneUv, ncque sermo- Dico igitur: Nunquid repulit Dcushwredilalen, suam?
nes. In quo pro linguarum et sermonum varictale Quia salis illos bumiliaveiat , modo quasi bonus
Genles sine dubio inlelliguntur, et îii itur quia apo- doclor cousolatur cos, ne illos nimium exaccrbare
stolorum Chrisli in omnem quiden; terram sonus videretur. Absit. iNon omnes, ait, repulil, nisi illos
exierit, in fines vero orbis terrse, non sonus, sed (jui non crediderunt- Nam ei ego I&raelita sum. Qitia
veiba pervenerint . quod ita intelligi potest, quia non idcirco expulsi suul, quod genus sunl Israel.
lerrani iroperitos quosquc et indocibiles omnes di- Non ergo repulil Deus plebem suam ,
quam pnescivil
cat, ad quos non verba, in tpiibus ratio fidei com- esse crediluram. Et ut hoc probarel exemplo, sub-
tuouetur et explanatio sapienliae, sed sonus iidei jungil, dicens : Nametego Israelita sum. An nesci-
communi etsimplici praedicationt pervenerit. Fincm tis in Elia quid dici; Scriptura {III Heg. xtx)? Ne
.t.l.is lerr.e, eruditorcs quosque appcllaverit viderelur parvum quod exemplo sui nonesse repni-
euiin perfectioncm indicat rcrum. Ad hus ergo sam piebem Dei rJocebal Aposlolus, validiora requi-
,, ,:
101 COLLECT. IN EriST. AD ROM. 102
cif exemphi , dicit : An nesdtis , ctc. In quibua do- A mandala contemnercri t, unde a Saivalorc arguuntui;
cet, quod propheta aliquando Deo repletus, cura Culicem linquenles-, camelum autem giutientes (Mntth.
apnd Dcuro qucrelam populi praevaricatoris expone- xxiu ). Oedit illis spiritum cotnpunctionis. IIoc cst,
rct, qui non sokun prophetas oc.idissel ct altaria spiritum erroris vel infidelitatis, bt';t invidiae. Oculos
siibvcrtisset , veruiu el Eliam, qui videbatur sohis ut non videant, el aures ul non audiant. Qusestio
superesse cx propbetis Domini, conaretur exslin- nobis quomodo de bono digne diclura videatur, quod
guere, Doinino dieebat : Et ego relictus sum solus, ipse dederil oculos residuo Israel quibus non videat
et quwrunt animam meam. Sed quid dicil illi dici- el aures quihus non audiat : ei vide re forte haec
numresponsum ? Reliqui tnihi septem millia virorum oiagis retribulio sit el merces incredulitatis , sc-
qui uun curvaverunt genua anic Baal. Aperta sont cundum ea quae in superioribus exposuimus, ubi
luec. Ostendil enim non solum Eliam remansisse, quia non probaverunt Deiira habere in notitia, tra-
qui devotus Dco non adoraveril iddla sed nuilios , didil Hlos Deus in reprobum sensum : hinc etenim
qui ;n Gde Dei permanserunl. Huic rei et historiae oculus ct amis cordis, non corporis dicilur, quihus
congruit quod multi per speluncas occultati sint, por- cxcsecali stnu, et-non audiunt, bi uiique Christum
pterAchab regera Samarise et Jezabcl uxorem ejus, viiJent^s in corpore, et audientes doctrinam ejus
qui per pseudoprophetas credentes Dci prophetas per- I> ncc credere operibus quae videhant, necverbo qttod
sequebautur, el populum ad idololatriam cogebant. audi.era.nt ohedirc voluerunt. Vsque in kodiernum
Quid autem et ipse numerus septem millia virorum diem. IIoc cst, usque converlanlur, sicut de vela-
indicet, videamus. Septenarius numerus ad requiera mine cordis ad Coriiitliios dicitur (11 Cor. 111). Vcl
pertmet : in scptuna enim requievit Deus. Audi ergo Vsque hodiemum diem, hoc est usque ad con-
in ,
quomodo Christus credentes sibi inviiat ad requiem, summationem siecuii. Fiat mensa eorum coram ipsis
et dicit : Venite ad me, omnes qui laboratis., ct ego rcfi- in laqueum. Quia itt [j.sssione Christi Uetali sunt
ciam vos. Ad islum ergo septenarium uumerum per- pascha comedentes : hoc er.im de illis prophetatur
liricl oninis qui veniens ad Christum deposuii onera qui Sfdvatorem accto ct felie potabani, Quod dicit,
pcccati, et requiem sakilis invenit. Sic igitur et hbc fiat mensa eonuu in laqueum et caplionem , non ha-
tempore reliquiie secundum electionem gratiee />. i betur scriptum in Psalmo, neque in nostris Septua-
salva: factai sunt. Rcliquias dicens eos qui ex cir- giuia interpretum cxemplaribus , neqirc iu Hebraeo-
cumcisione crediderunl, luin apostolorum quibus rum. Sed rursuin in Psaimo habetur : Fial mensa
se quoque annumerat, quam et cseleros qui cum corum coram ipsis in laqucum ( Psul. iaviii ). Apo-
ipsis sccuti sunt fidem Christi. Quod dicil secundum slolus autem nonposuil, coram ipsis. Ergo scicndum
electionem gratice Dei salvas factas csse reliquias quod auclorilas apostolica ounquam Hebra}orum
noi: niihi videtur esse superfluse ieclionis adjeclio : exempjaribus fidera facit, nec verbis sempcr iit-
poiuit enlm dicere, rcliquiae per gratiam, et sine terpretum servil, sed Scripturarum seiisuin verbis
electionc, et cutn elcctione. Nam omnes quidem qui quibus compelit explicat. Orane quod appellatur Ve-
per fidcm salvantur, per graliam sine dubio salvan- tus Testamentum mensa est Israel, in qua mensa,
tur : qui aulem per electionem gralise salvantur, si quis volebat edere verbum Dei , appositis sibi
pei fectiores ariimse mihi videnlur osleiuli. Si autem Jeois et prophelarum sermonibus pascebatur. El
gratia , non ex operibus. Sciendum est opera quce h»nc pnio cssc mensam, de qua tiicit Salomon : Si
Paulus repudiat et frcqucnler viluperat , non essc redieris ceenare ad mensam poieniis , inteUigibiliter
opera juslitiae quse mandantur in lege, sed ea qui- inlellige quee apponuntur tibi, et mitte manum tuam ,
bus bi, qui secundum carnem, legem custodiunt, scieus quia talia !e parare oportet ? Omnis ergo Scri-
gloriantur : id est, vel circumcisiooem , vel ritus ptura mensa est sapientise. Aliter, fii.t mcnsa eo-
sacriliciorum , vel obscrvitionem sabbalorum el rum coram ipsis in laqueum ; hoc impletum est
neomeniarum. Haec cl ejusmodi ergo sunt opera, quando occisi sunt in yindictam crucis pascba man-
ex quibus dicil neminem potuisse salvari, et dc qui- ducantcs, iti Uiqueum sciiicet obsidfonis? Sive in,
].'iis in pra-semi loco dicit, quia nori ex operibns, " laqueum mensa divinae Scriplura» Judaiis efiicitur,
etc Alioqui gratitt uon est gratia. Iloc esl, si ex quando ea qu.-e de Chrislo propbetala sunt, non nisi
operibus salvae factse sunt, non erit gratia, scd ad litlerara perverse inlerpretaritur, in captionem
nierces operis : quia a gratuito niunere gratia ap- scilicct transmigrationis, quae sub Tito el Vcspss
peliatur. Qnid enim? quod queerebat lsraei, hoc non siano facta esl. Potest autem ct illa c;q»tio uiensre
esi consecutus ;• electio autem consecuia cst , coeteri hujus viiicri ,

quia Dominus cos ccpil, cum ad eos
vero excxcali sunt. in Lis Aposlolus lsrael in duas di\it : Quid vobis videtur de Ckrislo ? Sequitur : iJ
divisit partes, quarum unam eiectionem vocat, quae non potuerunt ci respondere verbum (Luc. iv). Et in
consccuta sit quod qua;rebat ; aliam caeteros appel- retributionem. IIoc esl . in mali opcris vindiclam :
lat, qui uon solum consecuii no;t sunl quod qusere- lii aulem et in scandalum mensa hoc modo. Ex
bant, scd excaccati surit spiritu compunctionis. bieo Scripturis didicerunt Judaei ,
quia C!:ri;;tiis in a'ter-
autem totus Isvael non est consecultis justitiam num manet Jesum vcro rtdenles in carne', et ncn
;
quia illam non ex fide quserebant, sed ex solis ope- soluui in carne, sed in morte, ct morte crucis, scan-
ribuslegis sejuslificari putabant, cum maxiraa legis dalizabanlur in cum nescientes quia elsi passus «I
,
, ;:
SEDllLII SCOTl 10*

l05
ex ihtule Dri. Dorsum A scienlia yura nen jam bor.um grande,
I Tim. iil )
ex infirmUaie cunut, scd vivit ( ,
forum cun-aJutn «J sfi/ip-jr. Neque enini debent ultra sed jam oulara sihi poenara conquirit tanquam qui ,
contumeliam feceril divino niinislerio, qnod simili-

cceliiD» despicere, qui in esealoreui coeli peeeaverunt:
Judaorum ad ser- ter de cancris et omnibus ecclesiasikis gradibus iu-
sed dorsuui signitieat fortiludinem
telligcndum esl. Si quo modo ad cemulandum carnetn
vitulem redaetam exlraueib gcnlibus. Dicoenim, nun-
meum protoeem. tioe est, trt omni ruodo talera me ex-
quid sic uffendcrunl ut caderent ? l\ esl , non ita prc-
pier improbilatem suam erecati suf.I , ut curari non hibeam, quatenus rae desiderent imitari. Si tmm
Zabulon legimus cecidisse, dieente amissio eorum reconcilialio est mundi. UndeGenlibus
possint : sieut et
Isaia prophetaQuomodo cecidisii de cccio Lucifer

: .
assumptio, nisi ex illorum viverent mcrte , ex Ju
non dsis mortuis ? Christas vei apostoli vita fuevuut

(Isoi.it)! Casum aposrsiicum signiUcavit :
ergo hos sic offendisse dicit ut caderent, sed offen- Gentibas , si quos inde liberavero , ad vestram pro-
sionis suse causa ad tempns oblusos. Sed Ulorum fieient viiarn. Si ergo, inquil. Israetitae hujus gentis
delicio sulus est gentibus. ul iltos crmulentur. Quo- u.ijectio iecouciliat«nerff prsestilit mundo, et tanta
modo ex illorum delieto salus gentibus detur osleu- fuit erga gentem istara gratia ,
quae sublata ab ea
dit, lioc est, ut conversionem gentium videnles, et univers-.urt raundum Deo reconciliare suilicerct
testamentmn Dei, quod ipsi prius aeeeperant , iffis B quaiitum putss tunc meretit muadus, cum eliam
tradilum, et legem et propbetas apud eos majore et gens ista recenciliari raeruerii ? Et quid aliud sil,
digniore haberi observantia, zelum captant etiam in quod ex reeonciliatione lsrael mundus acquirat bre-
iiovissimis saltem temporibus. Et sicut nunc illorum viter ostendit, dicens : Yita ex mortuis. Tunc enitn
lapsus salutem gentibus dedrt, ila geiitium fiJes et erit assumptio kiaei, quando jam et morlui vitam
conversatio Israeli aemulatjonem conversionis et sa- reeipient , et mundus ex corruptrbili incoi niptibilis
lulis conferal : iisque adeo illos dilexit , ut propter fiet, et mortaiesimmortalilatedonabuntur. Absurdum
salutein illorum gentes voearet, qtio eas videnles aJ namque videretur, si cuni offensio ipsorum reconci-
regnuiii Dei admitli, vel sic facilius converlaritur. liationem mundo donaverit, assumptio ipsorum non
Quod si detictum illorum divitiiv sunt mundi , el di- majus aliquid mundo et pnestantius largiretur. Quod
minutio eorum diviliiv genlium ,
quanto magis pleni- si delibatio sancla est , et tnassa. Hoe est , si qui
ludo eonnn. Si delictum illorum tanlum vobis pro- crediderunt pauci sancti snnt, et omnes sancli si
fuit, ut sine operibus iegis vos illis fcceret cohse- credant. Quod unius substantiae est, tmum est
redes ; el si pauci corum crcdcnles omnes vos a-.l ideo<[tie ostendh non posse indignos dici ad iTdem
salulem voearunl, quanlo inagis si omnes credereni hos quorum jam parente9 adepti sunt lidenr: quia
prodesse vobis poterant per doclrinam. Considera ^ si pars Judaeorum credidit, cur non et alia pars
in bis Dei âpienliam, quomodo ;;pud Deum ne ipsa posse crederc dicatur? Et si radix sancta cst, el ra-
quidem deliota cl lapsus inutililer cedunt : sed clim mi. Immulatis verjis eadem repetit , ul sensum com-
unusquisque ex propositis in voluntate vel liber- raodet duobus excmplis. Radix patriarcliarum, hoc
tale delinquat , dispensatione divinaj sapientice hoc esl, prirai ct novissiini sancti ex ipsis. Itadicem ycrn
ipsum, in quo illi damno sux negligenlioe pauperes hanc quidam Abraham, alii Seth, alii urram a|i-
liunt , alios diviles facit. Yobis autem dico geniibus : quem ex patribus ponunt; Ego autem radicem aliam,
Quandiu quidem cgo sum gentium Apostolus. Quan* quaj sancla sit , et sanctas primitias neseio, nisi Db-
din in corpore fucro conslitulus. Ilonorificabo mini- ininum nostrum Jesum Christum ; ipse est enim pri-
sterium meum. Dum exemplo mco

eorum sai- plures mitiê omniuin, vel delibalio secundum id, quod
vare contendo. Ostendit gentibus, quonam affectu alibi de eo dicitur : Qni est primagenitns omnis creti-
diligal Juihcos nam mintslerium suum quod Apo- ;

,
turw ( Col. i ), huic namque ratlici, oranis qui sal-
stolus genlium est, honoiiticat, si propler affectum vatur, inseritur : et hac deliberafione sancta emnis
generis sui dala opcra eliam Jud;eos acquirat ad massa humani generis sanctificatur. Et sicut radix
fidem : honorificatior enim fit, si el illos, ad quos sancta mauenlibus in se ramis sanclificatis pinguetu-
non missus
D
est, Incretur ad vitam. Patrihusenim in diuem pncbet , dum per Spiritura suum sanctum
laude maxiina erit. si fralres invenerit qui perierant. adbserentes sibi vivificat, verbo excolit, sapientia
Quid tam dignum quam ut unusquisque ministerium floridos redtlit, et in onmium virlutum pieniludine
suum quod Dei providenlia suscepil
, exornet? , afferre fructus ubcres facit , ita ct ipse dicat de eis
Exornat autem et illustrat ministeriura, qui bene Ego autem sicut otiva fruclifera in domo Dei ( Psal.
minisirat : sicut ex contrark deaonestat miiiiste- li). Elenim si rarai qui fracti sunl, propter incredu-
rium suum , ct notabile facit ,
qui ncgligenter cl in- lilatem fracti sunl ; el qui stant , tide stant : qui
digne ministravit. Verbi causa , ministerio Ecclesia: salvi erunt in quo slant,nisi in Jesu Christo? et quis
diaconus , inquit , bene minislravit , bonum sibi alius est , a quo per incredulilatem fracti sunt, nisi
grande acquirit , el multam fiduciam in (ide Chi i- :•
ipsc cui non ciediderunt? Sed lamen ex temporc
Jesu : si vero non bene ministravit , hoc est , si non adveutus ejus multus oleastcr inscritur huic radici,
se talern exhibucrit ûalcm descrihit Aposiolus : vel ramis ejus, apostolis scilicci el piophetis . et qui
Gravem , non mut:o vino dedilum , non turpis lucri inserunlur eis , socii fient radicis pinguedi:iis Chri-
appelitorem sed ttabenlem ministerium fulei in con- Quod uliqui ex ramis fracti sunt.
,
sti. si Hoc est noii
,,
105 COLLECT. LN EPIST. AD RO.M. 10*

propter te illi fracti sunf , sed propier illos lix inser- A Notoetiim vOs ign6rare,fralres,mysterium hoc. AdJiuc,
tus es ,
quia illi frncti. Ta autem cum okaster esses. ad eos qui ex gentibus crcdiderunt, quasi elatos et
Oleastcr, olea quidern , sed ineulta ac silvestfis. Noll supcrbicntes adveTsitm ramos qui frncti sunt , et pu-
(jtoriaYi adversus ramos. Hoc est, noli de illorum tantcs quod hoc nort Dei bonitatc et ineffabili di-
perditione gaudere , atioquin audies : Qtiia nori illi spensalionc sapieniia; ejns, sed suis meritis conse-
per te stant, sed tu per illos ; nec illis vitain pnc- cuti sunt, trt, illis detractis, ipsi cum essent olea-
stas, sed illi tibi. Dicis ergo : Fracti sunt rami ut stri insererentur ln bonam olivam. Mysterium auiem
ego insererer. Dicis iflos Jdeo fractOS , ul tu uisera- dicit arcanum quod hominibus ignoratum
, est, quarc
ris : videamos si propterea , et non magis propter salvatae sunt Gentes ,
quia occasionem eis satutis
incredulitatcm suam cecideruiit. Tu autem fide s(a.

etiam c;ccitas Est mysteiinm q
pryestitit lsrael.
Quia Judaei per diffidentiam lapsi sunt, hos fide ignorabatur ab his qui insultabant liujusmodi quo- ,
dicit stare, quia cum prius jacerent, credendo stare modo in dispersione fliiorttm Adain , ca:ievis quibus-
coeperunt. Noli altum sapere, sed lime. Id est, noli que gerttibus sdcundum angelorum numerum distri-
butis, propria quaedam pars facta est Israel ad quos
diccrequod lldem Abfahai habeas, ultra populum ,
Judaicum fidelcm. Qoidam hunc Jocum non intel- et repromisstones bonorum, et festamenta, et legfefa-
ligentes , nec attendentes causam vet personas, de B tio facta est.ManCnte ergo iha parte Domini in statu
qua et de qoibus loqultur -Apostolus priiant hic soo, possibife non etat nos, qtii cransus gentes,
,
sapientiam esse prohibitam : quod si ita est , se- ihtrofre in hreredHatem Dei et in sceplri ejus jura ,
cundum illos invenictur sibi ipsl esse cenlfarius, succedere. SequHnr : Ut noii titis vobis ipsis snpien*
cum hic vetet quod alibi , ut Ephesii et crcleri ac- tes. Hoc est , ne secundum humanatn sapienliaris
cipiant, magnis supplicatioriibrts a Domino depfc- dldatls : Nos Deus elegit, et illos abjecil. Qnia insul-
calur. Noli ergo altum sapere, hoc est, noli COntfa tare lapsis et gloriari adversum ranios qui confracti
eos esse superbus, sed cave ne tu offertdas. Me"- snnt, nort fit per Dei sapierttiam, scd per hunra-
mertto quod omnis qni se excttat , humiliabitur : nara nara , mntabilem et ignorantem mysterium Del.
possibile cst otiam te peccarc. Si enim Deus natu- Quod enim secnndum Deum sapit , in beneftcHs
falldas ramis non pepercit , ne forle nec libi parcat. Dei non insultat abjeclis : sed Cum timore gratias
Hoc est , si iJHs non pepercit propter incredulitatem agit misericordiae largientis. Quia cwcitas- ex partt
quia ex radice s&ncta sunt, quanto irtintis fibi slpec- Israel eontigil. Id est, non omnibris patitur Dcus,
caverls?Vj'dc ergo bonitatem etsevetttattmDei. Bonrtrtl sed aliqnibns ex Israel fleri csecitatem. Aut in tan-
Deum gentibus esse testatur : qUla ci«n idrila seque- tiitfi Isfael et dfelicta ex petfidia occupaverai, , nt
rentar, etnecsicrequirefetft, ipse ultfo vocavit illos, ^ veniret terapus quo gentes omnes admitterentuf in
et peccata remisit cis. Jadiriis auteffl seVefiis est , et vitam, et ita omnis Israel pCf fidein solam galvafe-
excoecavit illos, quia domim Dei spreverunt ; potest tur, quombdb geutium plenitudo, uf a?qiral«js essent
enim Deus iterum inserere illos. Apud hdmlnes qui- in Cbristo qui sequales fueraril Iri deHctis. Doncc
dem impossibile est aridos sufcnlos rcforflbare*, apud plenitudo gentiun iniraret. ld est, muTUtudo creden-
Deum autem omnia possibilia atque facilla. Nam si tium ex omni genle. Non omnes omnino gentes ,
tu ex naturali etcisus ?s oieastro. Qnia Jatn olifli p«- juxta figuram synecdochen. Sicut scriptum est :
tres eorum per naturalem legem degeneravefunt a Veniet ex Siori qui eripial et auferat iniquiiates ex
natura, et per snccessioues peccandi coirisuetudifie" Jacob (Isa. lxxix). Quod si vis , inquit Apostolus ,
permanente ,
quasi naturaliter amafi et iriffuciuosi scire quomodo etiani post ciccitalem salvandus sii
esse coeperunt. El contra naturam ir.sertus es in bo- Israel, audi qubmodo scriplum sit : Yeniet e'c Siou
nam otivam. Contra naturam olivae est iftserere olea- qui eripiat, etc. ScTendum sane es! qtrod de prophela
strum ,
quia magis solet rarnus radicis vim mulare, Isaia unum testimonium islud Pauftis assumpsit, pvo
quam radix ramorum in suarti Yertere qualilalem. eo quod dixit Apostoius : veniet ex Sion, scripturii
Ideo insertum dicil oleastrum, ut snrculus fructum inveniet, pfopter Sion. £t quod ait hic, cum abstu-
^
radrcis afferal, socius ejus efleclus. Olivam fidem lero peccutum eorum,omnino scriplum non est, ibi
per quam Abrabam justificatus est , accipiamus : sed nec apud Hebraeos quidem, Aposloli tamen au-
oleasirum vero, quia sterilis et infructuosa natura cioritate sumptum est. Verum meminisse debemns
est, peifidiam significat. Ac per hoc si hi qui sera- quod preesentem locum Apostolus quasi mystcrium
per inimici Dei fuerunt, conversi in fidem Abrahae haberi voluTt : quo sciTket hujusmodl sensus, fideles
inserti sunl ex cujus origme non sunt, quanto magis quique et perfecti inter semetipsos velut mystei ium
Judaei, si post diffidentiam credant, paternae reddendi Dei silentio legant, nec passim imperfectis et mriius
sunt naturae, inserti iterum in suam promissionem ? capacibus proferant. Mysterium rcgis, ait Scripiura.
Sed nec hoc quidem lateat nos in hoc loco, quod non celare boiium est (Tob. xn). Et lioc iltis a me testa-
eo ordine Apostolus olivoe et oleastri similitudineiri menlum, cum abstulero peccata eorum. Novum sci-
posuit ,
quo apud agricolas habetur : illi magis oli- Testamentum, quod promiilit Jeremias, quod
licet
vani oleastro inserere , et non olivse oleastrum so- non nisi novi, abolitis per baptismum peccatis, acci-
lent , Paulus vero apostolica auctoritate ordine com- piunt : Fratres secundum Evangeliumjnimici propU r
mutato, res magis causis quam causas rebus aptavit. vos. Causa incredulitatis inimici sunt Evangelio, ut
Patrol. CIII.
,;
, :
iO? SEDUUI SGOll m

geniibus e/ror dehctum iUomm aperial viam ante
8' A pervcnire unoquoque tempore decrevit quid esset
,
tempus iiurandi ad fidem sicut supra memoravi. , prsedicandum, anle tamen permittens unumqueraque
Hoc dif it ui uuo insultet his quorum deiicium pr©.- sibi : quia uatura ipsa duce, cognilio juslitiae obtor-
fuit gejiUhus : illis enim insultaaduin est quorum puerat , consuetudine delinquendi data lex est , ut
pcccalum obfuit aliquibus. Eadem peisequens,adhue humauum genus terroris meui lege frenarelur : quia
de Iscael et gentibu» Aposlolus , et ramis oieastri noo se cobibentes rei tencbantur a iege prsedicta.
«jui insidtabaut ramis olivac , defractis , imputans Misericordia est , quae ad se confugientes salvaret•>
ctiam boc addidn : quia hrael secundum Evangelium refugientes aulein crecaret ad lempus, ad promissior
quideio inimicus. factus est Deo, quia non credidit nem eorum gentes, quae prius justitiam Dei datam
C.liristo : quanlum autem spectat ad honorificenliam per Moyscn sequi noluerant , advocans , ut horum
palrutu, eieclus et charissiaaus babetur apud Deum. saluli duni invident, ipso zelo ad radicis saiutaris
Sed et quod dicit :. Propter vos; quorum saluti s<sir originem se reformarent promissi in lege. Ihec est.
licet iiivident, prohibentes.apostolos gentibus loqui, altitudo divitiarum sapientim et scientiw Dei ,
qui
f» ,,ersequeutes qui anuuntiant Christum. Secwnduin tam Judacos quam gentes manifestata providentia
rehquia* vero, qiwe salvandse diciuUur, in quibus acquisivit ad vilam. Considerans sanctus apostolus,
eleclio credeutiuai subsecuta cst ex Israel. Cnaris-r

B tantas esse bonitatis Dei divriias, et tantum diviliis
sirau' piopter paires. Quorum scilket fidem sequentes, sapientiai opus erga rationabiles agi creaturas, et,
credurit iu eum qui suscitavit Christum Jesum a quod tantum Deus dives Hsl in misericordia, et dives
mortuis. Sic enini aiumando et vos non credidistis Deo. in. omnes qui invocant eum, et tantae sunt bonitates.
Post naec eiiam iatenies «t profunuiores iucredulitalis cjus, et longanimitates , et sapientise , repente ut
eorviD aperii causas, et dicit : Quia sicut.vos Gentes interioribus eas cordis ocuiis intuens, immensilatera-
quoiidam non creuebatis Deo, nec tamea idcirco que earura perspiciens, stupore simul ac pavore
jienuus reliquil vos Deus. Sed alujuando ad ultimum percuisus, exclamet et dicat : aitiiudo diviliarum
miserkordiam consecuti esiis propter increduiitatem sapientiee et scientice Dei, quam inscrutabiiia sunt
illotum. Occasio tamen conferenda? in vos miseri- judicia ejus ! Judicia Dei abyssus mutta, ad liqui-
oordi» .populi Isracl increduiitas exstitit , ita etiara dum enim comprehendi non possunt. Inscrutabilia.
nunc fri qui de populo Israel non crediderunt, noa Utscrulari judicia unamquamque ani-
ejus, quibus
nsque relinquuntur in incredulilate sua. Postquam mam alque naturam rationabilem dispensat nemo ,
pi«intudinSs gcntium impleta fuerit dispensatio, sufficiat. Sed requirendum quare dicat inscrutabilia"
etiam ipsi misericordiam consequentur. Sine pceni- esse judicia Dei, cum Psalmograpbus dicat : In /a-
J
lentia enim iunt donationeT ct vocaliones. Si cre- biis meis pronuntiaci omnia judicia oris tui. Ad quod,
diderint, Ulis non poterunt imputare peccata, quia j ta respondendum est. Nam addendo oris tui quae
Deum non pflpnilel Abrahse semiui promisisse. Con- 8C ripta sunt a prophelis, et quae facilia sunt ad in-
clusitenim Deus cmnia in increduiUate, ut omnium telligen.dum significat. Et investigabiles vice ejus.
mi&treatur. Non vi inclusii, ?ed tatione, quos inve- hoc est cogitalio dispensationum ejus, sive viae Do-
ni( in increduiilate, hoc esi Judaeos omnes et gentes mini, sciiicel misericordia et judicium. Quis enim-
concmsit, quia ante Judsei peccatores tanlum erant, cognovit sensum Domini ?An nenio cognovit? Nara in
ooji etiam pcrfidi. Postquam autem Christo non cre- prsesenti ipse Paulus sciebat, qui aliis eslendebat
diderunt, genlibus sunt aequales, ut omnes similiter sive sine lege ipsius per se nemo cognovit, boc certe
niisericordiam consequantur. Hoc est, oinnia con- de creaturis dicit : quippe cui nibil sit cum cieatura
ciusissc iiv iocredulltate, ut tunc decretum donum a commune. Quis cnim cognovit sensum Domini ? hoc
Deu venirct ,
quando omies diuldenlia laborarent in Isaia scriptum habetur. Manifestum est , solum
ut gralia muu^ris esset gratissima. Itaque nemo Deuin essc qui novit omnia consilia, et hunc unum
se jactel : miserum est enim superbum esse eum. esse qui nullius eget, quia ab ipso sunl orania, et per
cui ignotum est : aliitudo divitiarum sapienlix et ~ hoc consilium ejus a nullo nec metitur, nec com
sdeniiai Dei. Miratus tantum profundum, nullis preheuditur, quia inferiora superioris sensum capere
prxcedentibus raeritis gentes intromissas , et in non possunl. Denique Judseis non credenlibus im-
perfidia Judaeos dereiictos ; unde exclamat dicens possibile videbatur, consilium et voiunlatem Dei esse
aiiUudo diviiiarum sapientice et scienluB Dei. ad redempuonem gentiura. Simiii modo et gentibus
Laiitbt sapicntiam Dei, quse tam diu exspectavit se- arduum ct incredulum Judaeos, qui non credideruni,
cunviiiiU priescieiUiam, donec omues misericordia Salvalore posse converti, et credere ut salvarentur.
indigerent; ul bominibus de falsa jactantia gloria Aul quis consiitarius ejus fuit ? IIoc est, quasi minus
tolicretur. Excclsum et immensum Deum in divitiis ipse consilio sulliciens, indigeret alterius, sed con-
sapientiae et scientue suse, cum omni laude gratiarum silii participem nullum quidem inler creaturas esse
aciionis testalur : est enim consilium et judicium pronunliat : consiUum vero sapienli necessarium in
ejus incomprehensibile. Nam ab iiiitio sciens con- sapientia sua cst ,
qui est Cbristus, et in sanctitale
versationes et opera hominum , quia neque soia esl Spirilus sanctus. Aut quis prior dedit iili, et re^
severitate justitiae saivafi posset humanum genus, tribuetur ei ? Nemo enim aliquid factori suo prior
neque soia misericordia ad profeclum raeritorum contulit, quippe cum etiam hoc ipsum unusquisque
:
m COLLECT. IN EPIST. AD ROM. HO

a Cunditore suscepit. Quonium ex ipto, et per ip$um, A corpora sua exhibeanl hosliam vivenlem, sancivm,
et in ipso sunt omnia. Vides quomodo irt «ltlmo piacentem Deo. Viventem dicil hosiiam, quac vitarn,
ostendit quod in omnibus quce supra dixerat segre- hoc est Christuin, in se gerit; sanctam dicil, hi qua
nam cura dixit Alti- Spirilus sanctus nabital ut Apostolus dicit
gaverit mysterium Trinitaiis, :
,
nescitis quiu templum Dciesiis, el Spiritus sanctUl

ludo diviiiatum, Palrem ex quo omnia dicit essc,
et sapientke altiludinem , Spiritum san- habitat in vobis? Placentem Deo, \\l pote a puccaiis
signifieat :
el viliis separatam. Ikce autem omnia ralionabihs

ctum, qui eliam aita Dei novit ct declarat. Verum-
est cullus Dei. Potest enirn pro tali cultu reddi ra-
tamen quod dicit, ex ipso, hoc ipsum quod sumus
indicat pir ipsum autem quod per ejus providen- tio, et ostendi quia dignum cst Deo laleti hostias
; ,
liam dispensamur rn vita; in ipso vero, quod per- inimolare : arietes autem, et hircos, el vitulos im-
fectio omnium el ftnis in ipso erit

, tunc cum Dens ,
mortali et ineorporeo Deo offerri , nulla raiio ho-
erit omnia in omnibus. Ab ipso omnis creatura ac- nesta sinil. Et notfte conformari huic sieculo. In quo
cipit iniiium , et per ipsum regitur, et in ipso omnia oslendit esse quamdam formam hujus saeculi , et
concluduntur, nec ipse conliuelur ab ulio. Jn sa~ aiiam esse saeculi futuri. Vide ergo ne forte curn veiiit
cula. Propter hoc quod perfectio omnium non in ira in cor tuum , conformem te feciat huic saecelo.
tra unum saeculum concludUur, scd in muita proten- B Similiter autem et concupiseentia maia, et avaritia,
ditur. Amen. Ut intelligamus per illum ad isiam caeteraque quibus praraens sseculum deleclatur, for-
beatitudhaem veniendura, de qua scriptum est in mani tibi sajcoli praesentis imponant. Si vero fccon-
Apocalypsi. trario mansuetudov patientia, lenitas, contineutia,
CAPLT XH. fides, veritas cajteraequc virtutes habiteut in sensu

'
Obsecro itaque, fratres, per mUerttordiam Dei. tuo, conformeai te futuri sa*culi facient, et ita i
Non per salutem illorum , neque per Christum ohse- chram animai tuae speciem reddent, ut Verbum D ;
crat, quamvis misericordia Dei in Christo sii, tamen quo despondet eam sibi in misericordia et fitle, dicat
pcr misericdrdiara Dei orat illos, per quara ex mor- ad eam : Tota es formosa, proxima mea, et maculii
tuis vivere coeperunt, ut rnemores ejus sollicite agant non est in te (Cant. iv). Sed refortnamini iii novitate
circa obsequium ejus a quo illis data est, per queni sensus vestri. Renovatur autem sensus nosler pcr
ex impiis gratis jusiificati sunt. Cum per omnem exercitia sapientia?, et meditationem Verbi Dci , et
textum Episloke in superioribus docuisset Apostolus legis ejus intelligentiam spiritalem , tst quanlo quis
quomodo a Judaeis- ad gentes, a circumoisione ad quolidle ex Scripturarum proficit ioclione, quanio-
frdem, a litlera ad spiritum, sb umbra ad verilatem, que altius inlellectus ejus accedit, tanlo uovior sem-
ab observanlia carnali ad observantiam spiritualem per efiicitur. Quodbonum, etplaciium, et perfectunt.
religionis suinma translata sit, et haec ita ad fulura Hoc esl, quod bonum sit, et melius, ct optiraum ,
prophetieis vocibus ostendisset designata : jam nuuc verbi causa : Bonum conjugium , melins aulem can-
spiritualis hujus observantkc , ad quam cultus Dei tinentia, optirauna virginitas. Dico enim peryratiam,
ritura docuit esse translatum, aggreditur mores et quce data est mihi. Prohibitus huraana sapientja ,
instilula sancire, et ait : Obsecro itaque vos, fratres, quae praeter legem est, non sensu proprio loijui se
per misericordiam Dei: Et haec doceo, non quasi dicit, sed auctoritaie grati;e spiriiualis. ilaec gratia
imperans : nihil enim proficit legis imperium , sed perilia intelligitur doctrinae Dominicae ,
pcr quam
quasVqui ofticium suscepimus reconciliando vosDeo. hnmilitati studendura tradit. Videndmn esi quia Pau-
6_uid esl autem quod vos obsecro? Ut exhibeatis lus, sicut et alias dicit, non in suasoriis sapientiai
corpora vestra hosliam viventem , sanctam , Deo pla- camatis verhis, sed per gratiam quae sihi data esi,
centem; non animalium, sicut in veteri lege, quae loquitur. Est enim multa differentia p^r gratiam
tamen, licet in figura fierent, immaculata oiferebaut' loquentis , et per humanam sapieniiam. Denique
et viva. Ralionabile obsequium vestrum. Omne opus compertum est, nonnulios eloquentes et erudiios
nonum lunc placet Deo, si rationabililer fiat nam : viros, cura mutla in Ecclesiis dixerint, et ingenteui
hominum
D piausom laudis acceperint, nerainem tamen audito*
alias mercede privatur : ut pote si quis
causa jejunet, bonum obsequiura insipienter facit. rum ex his quae dicta sunt corapunctionem corais ,
Obsequium hic cullum dicit, qui cultus, quoniam accipere, nec proficere ad iidem, nec ad tiraoreui Dei
dudura in corporibus multorura pecorum consiste- incitari : sa;pe autem viros non magnae eloqueutisB,
bat , nunc , inquit , in cerpore rationabilis horainis nec compositioni sermonis studentes, verbis siinpU-
offeratur, et corpora magis vestra quam pecorura cibus et incompositis muitos infidelium convenere.
fiant sacrifkium Deo. Pro viribus autem explanare Dcnique scriptura est quia et Joseph inmiit (jTitiani
tentabimus quomodo unusquisque rationabili obse- in conspectu principis carceris, et Eslber invenit
quio eultus Dei exhibeatur. Si superbiam corporis gratiam apud regem. Reperimus autem nos in quo'
sui vincat, imraolat vitulum; si iracundiam superet, dam secretiore libello Scriplurarum, quasi anêlum
arietem jugulal ; si libidinem vincat , hoiocaustum quemdam gratiae, qui etiam vocabulum e*. gratia
offert hircum; si vagos et lubricos cogitationum traheret? Anachel enim diciiur, quod inteipreuiur
resecet velalus, columbas et turtures immolaverit. gratia Dei. Hoc ergo Scriptura illa eontiuet quod
Nunc autemPaulus obsecrat in Christo credenles, ut missus esset a Domino iste angelus ad Esther, ut ei
SEDLl.U SCOTl 112
11]
A sludium erga sapientiam Dei doclrinam verbi ad-
graliam darel apud regem. Videamus quid est quod ei
bibet, el in mediLalioue legis divina? die ae nocte

graliam quae daia est sibi Apostolus dicit
Omtitbu* ijui sunl iiUer vos^ non plut, inquil, supere, magni bujus corporis oculus alius
persislit, et esl ;
iiuuin oportel savcre, sed sapere ad sobrietalem. M- erga minislerium fratrum et mdigentium curam et
.Je;ur adbuc ad superbienies raiuos cleastri, el inest sancti corporis ejus manus ; alius sludiosus au-
sultanlea ramis qui de boua oliva defracti suni, etiam ditor esl verbi, et auris est corporis: alius ad viden-
l.unc ap'.are sermonem , el dicere eis : >'on debcre dos deeumbentes el requirendos tribulantes, et po-
superbc sapere. Ego auteni dico quia sitos in necessitatibus eruendos est impiger, qui pes
plus, boc est,
quam oporlet sine dubio ecclesiaslici appellatur corporis : et ila
ei haereliei plus sapiuut de Cbristo
sapere, qui negant eum in carne venisse, et natum invemes uuumqueinque propeusius erga unum ali-
quod offieium eispecialius operam dare, caetera Tero

ox Virgiue , sed aeleste ei corpus assignanl.
Plus vult sapere qui illa scrutatur quae iex non dicit; sequentia hahere. Quomodo autem corpus istud in
Chrislo sit, id est, iu veritale, et sapientia, et jus-

unde ei Salomon ail : Altlora le ne scruleris ,
et
qnx pr<jeeepit tibi Deus litia, et sancliticatione, quae omnia Cbristus est, s^pe
mujura tc ne qmvsseris , std
s:mper (Eccl. 111U Aperte osleudit lioc jam diximus. Habentes autem donationes diversnt.
ilia cogita
terminos uon egre- B Cum dixisset singulos quosque credentium membra
nos debe.e sapere, quod justiiias
dialur, s>d sapcre inquil, ad sebrieiatem, quod in esse unius corporis Chrisli, nunc quasi di?ersorum
,
Graeco dicitur rufptir^, in nostris codicibus. hec membrorum diversitatem operis enumerat, et veFbi
causa, velut oculorum, ita menti, quae tst mteriur
iu ScriplurU di\inis, sebrietas a majerihus in-
te.rpretatum est ab aliis Umen eradilia viris len>

:
oculus, prophetue assignat ©ffieium, et tanquam
alii
peranlia ponitur. Sapcre ergo ad lemperantiam, boc manui ministerium ascribit, et alii tanquam Hnguae
est, ul in omnibus, vel quce agimus, vel loquimur, doctriuam tribuit, similiter etiam caetera seeundum
vel senlimus, lemperanliam tcneamus. Et unieuique ralianem mensurae fidei. Nunc aulem ilia oflkia de-
mensvram Meuswram (idti, putata membris merito fidei enumerat, ut quod vi-
sicut Deus divisit fidei.
virtutum inteiiigenda est gratia, quam non nisi fide- derit ineiubrorum, quod sibi deputatum ©ffieium e»t,
Sicnl Deus menmram non perstrepat alteri, cui videt aliud tradilum, s«d
les accipiuut. divisil fidei ,
hoc esl. ut sfiiat unusquisque et inlcUigat quoc in eo congaudeat ut corpus Eccle.-ke sit perfectum. Sive
sit mensura gr.iiix Dei , quam cousequi meruit per prephelium secundum raiionem fidei. A prophetia ift-
fidetn. Iisterdum enim accepit quis a Deo ut sapiat cipit, qu* prima probatioe&t,ralionabil«messe fidem
in opere eharitaiis, aul ut sapiat in efficio visitaudi, nostram; denique credentes aecepto spiritu pro-
aut erga viduarum el pupillorum defonsionem, aut G yhetabant pro modo capientis, hoe est, eausa quan-
erga hosptUlitalu sollicitudinem : iuec eigo singula tum exigit propter quam dalur. Prophetia intelli-
divisit unicuique Deus secundum mensuram lidei : genda est, quam docclPaulus, non illa per quam di-
sed si is qui accipit giatiam ut denuo alicoi horum cilur, Haec dicit Dominus. Sive miuisterium in mim-
sapere Telit, et non inlelligat niensuram graliae sibi strando, hoc est, mioisterium sacerdotale, vei dift-
dalae, sed velit sapere de sapientia Dei, de verbo conalus ollicii minislratio. Possumus h;ec omnia ad
doctrinae . dr. profundioris scientiae ralione , in quo illam regulam revocare, qux supetius e«t dicta, hor,
graliam non accepit, et uon tam disctere velit quara est, non plus sapere quam oportu sapere, ul verbi
docere <ja:v nescit, iste cum minus sapiat, plu^ vult causa dicamus : non debere eum qui ministfat in mi-
sapere quam oportet : non eoim sapit ad tcmpeian- nisuando plus sapere quam oportet Sftpere ; et qui
liam, ui castodiatuniaiiqnesicntDeusdrrisit mensu- docet, in doetrina non plus sapere quam oportet sa-
ram fidei. Verum.utevideniius adhuc de iis Aposto- pere : mulii enim aceeplo ministerio vel ae<epta do-
lus assignaret, ihtroducit exempliun, dicens: Sicnf ctriua plus sapuerunl quam oportuU sapere, ei eiali
enim In uno corpore mulla membra habemus. Per com- in arrogaiiliam, vcl in delicias resoluti praeeipiies
paraliooeja corporis eos ad eoncordiam cohortalur, corruerunt. Sice qui docet, in d-oilrinu? Simililer di-
ne vel linc moveautur, quia dona accinere diversa,
D cilur adjuvari doctorem in doctrina, ut in quantum
innia liabere singuli non p.ilerant , ne superbi- ad docentium, in lanium inspiretur ad
iides ejus est
nni nalBdi egentes, nec omnes eadem, ut corporis tradendam doelriiram ccolestem. Sin' qui exkortaiur
Christi liobis similitudo deiuunsireiur. Membra au- m exhortando. Qui docet major est eo qui eshorta-
Hm omnla non eumdem acium kabent. iNon enim lur : exiioi-tari eahn possimt etiani minus periti, Lv
potest oculus audire, nec auris \idere, elc. Sic sin- cessit enim fralres ad bonum aut ineredulos ad
gmi membra. l"l praslimdo alterutrum
altrr atlerius tidem. Qni Iribuil in simplieitate. Qui tribuit indigen-
quod habemOS, magis ac magis charilas confirmetur,' tibus et pra'slat, oportet, inquit, nt in simpiicitate
ordinanssime per haeG componens omne corpus Kc- cotdis boc facial, hoc est, ne videatuf quideiu Lene-
ciesite : ut sicut proprios aftus babent, et ofliciis facere indigenlibus, corde Tero laudem qujerat ab
suis uuomquodqlie deservrt. ncc tamen possibile est hominibus. Non ergo simplicilas est, si aiiud agi fi-
ut nou consensu inutuo sibi in\icem cedaut; ita, in- denlur in manibus, el aliud quairatur iu corde. Qui
qttit, ei in Ecdesia, qiee est corpus Christi, diversos prceest in sollicitudine. Qui praeest in E<eiesia vel
uoguH liabemus actus, Tcrbi gratin : alius on.ne fiatribus, del>et esse soilicilus, non de s*cular;bus,
:)
113 COLLECT. IN EPIST. AD ROM. m

sed de Ecclesiae necessitatibus : qui Ecctesia; prae- A cwterie ereamrie Deum btnedicere jubeniur : u
fcunt, recipiant solliciUidinem, qualeiu Apostolus di- quidtm. benedictio aliquidmuneris sompe
cit : Cojtcursus i» me quotidienu&. solliciiudo oai- ab oo benedicuntur imperiit. llontines vero b-
nium Eccld&iarum. Quis iulirmalur tt e§o non infir- benedieere, pro eo quod est iaudare et ratias referre
g
tnor ? quis sctiudulixulur, el ego nun uror ?(JJ Cor. u. dicuntur. Sed in hocprohibet Apostolus, »e prt ma-
Qui viiseretur in hilarUate. Vidatur iortassis imum ledieiis nmledicta reddamus, *ed faeiamus quod ipsu
atque idem esse, quod yupra diximus, qui dislribuit desemeUpso seribit, uhi dicit : M+Udicimur tt bsne-
in siiiipiiciiatc, etiiie qui miseretur inhilaritate.sed dicimus (J Cor. iv ). Gaudate ew gauUemibu*, ,
mihi vidcbur unym fnrtasse Qpus efifO, fton lamen el eum /lentibus. Non cum illis qui bVnl moiiuus suos
operis ipsius unum effectum aliud est enim dare : jubemur, aut quj flem dauma seecuiaria, sciei.its
indigeati, et aliud esl nffeetit miserico/dke eum in- quia hojus saftculi trisiitia lnorlem operatur ; non
digenio partiri in hilariiatc i Hitarem enim datorem sunt arge laerymac cum taiibus, sed eum illis U*n-
diligit Deus (II Cor. ix). Diieclio sin$ simuiatione. dum est, de quibu* dioit Dominus : Beati qui fltta,
Tota puritas debct esse in Chrisiiano, sicut Deue pti- qumiam ipti comolabuntur (HutUi. v). Caudete cum
ra lux cst : iingeie enim servomim est; wt diiigamus gaudentibus, id esl, gaudio spiriUiaU, in bono
non lingua tantum,se.d opere el veritalejtautetiam, B ximi, et i» CQnversatjone cjus ad Deum. Id iysum
si necessc fuerit, pro nobis irtvicem iporiamur. Ad- invicmnde vobis sentieni.es. Sermo jste non asMra
hitsrentes bmo. Non magnum dicil vii&re nialuni, nisi sui, sed interpretatione oba«vjrus faetys esi: \w
adhaereat quis bono : nec bemgnum esje fraternita- cnim quod dicit, ut jta de fraire senUamus, ut dc no-
tis aujorem, si non lnutuis se obsequiis praev.er#riut. bis ipsis, et ita velimut, proxitno, -icui et nobis vo-
Observandum eliam boc quod sieut in aiiis dicit lumus, ui Dominus in Byangelio dixil : Qmnia quai
Quiadh&ret Domim, vmus apiritus est (i Cor.yi), ka vuitis ut faciqnt vobjs homi.Hes, eadem et vos fo.cUe
et bie dick, udheerentis boaa, sine dubio ut con- jtlis {Matth. vu ), id ip3tan,i<i est, compai? in fratris
lingat nobis uuum esse eum bono, Charitate fraierna trihulatione. N-on ulla sapiaiUes,. sed humilibus con-
itmc&n benigni. Ita vesdijigite, quasi ex una maire. se.jimes. Alta sapere, superbe sa()ei-e est, ut elatio
§enerati. //.oftore mutuo pravenienles. Hoc est, quod sit io animo ulpc$suimms foriodeincolumitateaetus
el Dominus doeuit, cum neiarei Seriba6 et Pbari- si;i, nen condoleal fratri, sed exjirobrei; peceaium,
saeos, prima sibi leea in convrviis vindicanles, ut quod denotat Dominus dic«i$ Sjifetratem de ocuto :
cum yoci^tus fucris tu ad cconam, in novissimo loco tuo, et tunc videbis ejicero [esiv.cam d* ccuio fratris
recumbas (kue. xiv). SolUcitudine impigri. $ie per tui (Luc. vi) ; ipsa cnim îilio peccatmn est. Sed
sasculi soilieiludinem pigi'i in Dei opere eHiciarnini C humiiibus ccnseniientes, id ^, ut dep«;si<a superbia
vel inerles. SpirUu ferventes. Qnia frigidos Dominus alienam caasam suam faciat, eisuam alienam. No-
non amat, el in lepidis nauseatur. Tunc piane spi- lUe esse prudenlus apud vomelipsos. fJoe iii Isaia
rilu fcrvemus , si sacculo frigeamus. Domino &er- scriptum est (Cap. v), quodbic Apostolus qu-ssi tuum
viente*. Non saecnio, nec vitiis, sed omnia propier Do- ponit : humana sapieulja gloriai sed #tul-
i\olite in j,
minum facientes. S[ui gaudentes. Spe gaudet, qtii li estote saeculo, ui Domino sitis sapieotes,
sicutscri-
tmn respicit ea qua3 videnturt sed ea quae non viden- jitum est -.Bealus quem iu erudicris, Doniine, m de
tur exspeetat, et qui soit qnod non sunt condiijnw. %« <"« docueris eutn (Psal. xcin). Qui sibi wmlens
p.vtsiones hujus tetnporisad futuram tjioriain quw re- videiur, hic cum arrogantia stuitus cst : ner notest
veiubitur in nobis (Rom. vwi). Qrationi instantes. In veram Dei sapienliam scire, quisuam stulli.iamquasi
quo enim non sufficil bumana fragiiiias, auxiiium sapientiam cqlit. £rgo qui apud seipsum sapiens
Dci otatiojiibus implorandum est. NecessUatibus est, non potest esse sapiens apud Dcnm. Nutii ma-
sanclornm comuiunicantes. ManifesUnn est quia qui lum pro vialo rcddenics. fei malum inferre peccalum
preces suas exaudiri vult, jemuhis debet esse vita; est, et reddere malum, non ut quibiisdam videiur
sanetoTum, ut hoc sil memorem commnni esse et justum est, sed simile peccatum esi, et ut ego ar-
catorem, imitari aelus iHorum. AIHer, memores bitror etiam gravius : nam il!e qui malum p;ioi in-
sanciorum comnmiiieantes : boe est minislrantes eis tuiit, non sentii malum
esse quod fecerai; qui au-
qui, propter Ciiristum omnia eoriicmnentes, alienis tem reddii makiin, co ipso qugd ad tilciscendum
au lempiis indigent mini^teriis. Hospitalitatem sec- moliis est, cojjicssus est scnsissc se malum eose
tanles. N«n illud soltim ostendit ut venientem ad quod rcddidit. Nmini mulum pro uiulo reddentes.
nos hospitem suscipiamus, sed et quaeramus et sol- lioc cst quod dicit Dominus : Nisi abuuduverit jw
Liciti simus, et sectemur, ac peysequamur ubique slitia vestra plus quam Saiburum e{ Pharisaerum,
hospites, ne ubi forte tn plateis sedeant, ne oxira etc. Mafldaium enim ia iege erat : Diliges praximMm
teetum lateant. Recortiare Lot, et invenics quod luum, el odio habebis inimicum tuum. Ibec quantum
non illum bospites, sed ipse qmesierit hospites, el videtur jusiiiia est, scd ut abundel ju&titia Christia-
hoc erathospitalitatem seciari. Benedicile perseqiv.ii' norum, docentur non reddcre malitui pro ni«'uo, tit
tibus vos. Sermo beuedictionis in Scripluris diverse petfecti esse possinl. Proiidentes bona. 1'rovidere
invenilur, nam et benedicere intcr homiues vel crc- est futura anie oculos haberc, ul ea gerantm q.uai
lera quae creaverit invenitur Dcus, et homiiies vel possint, poslquam facla fucrint, in reprcncnsionem
U5 SSDBUi SCOTf 416
r.v,. ver.ire, sed magis feudr esse, sive apud Deurn, A serwordia, ei pielatis opere eongreginSur. Afiier,
i've apud heimnes, ne ûis exisiimet quia apud si injmicus bona pro malis recipiens, nulta malitise
Deum Hticita non displicent, idcirco non curandum, soue poenitcntia movetur, ipse sibi thesaurizat iram.
si fralri seandale sint. Hoc ergo praemonet, quia Caput vero piincipale cordis appellatur, et merito
iUutl fieri dehet quod ei Deo non displrcet, et fralri caput dicitu", ciijus inteliectu et prudentia memhra
scandalum r.on sit. Coram homifaibu» providet quis reguntur universa. Pfoli vinci a malo , sed vince in
boua. ut nou piaceai singulorum vel vitiis, vel mo- bono maium. Vincitur a malo, qni a raalis' prove-
rihus, alioquin contrarria erit illa Aposteii sententia catus reddit maium. Bono autem vineit malom, qui
quos dicit : Ege si kotninibui placere vellem, Chrini aeceptis malis restituit bona. Certum esi enira haiic
servus non issem (Gal. i). Si fieri potest qaod ex vo- esse uiaii naluram , ul ex similibus sui augeatur et
biseit, etc. Quod vestrura est, vos cum omnibus crescat, sicut ignis, si ei ignem jungas ; sicut neclis
pacem habelot»e, et dieite eum Prepheta : Cwnt his tenebris si aeris nubiium sociatur. Bonum vero si
ifui oderunt pacem erant paeificut (Ptal. Cix). Optan- adhtbeas, cxterrainatur malura. Contraria namque
tes conrersionem eorum atque salutem, sieut in contrariis perimuntur, sicut per aquam ignis exstin-
-.
o!jis esl ut fierj possit. Quomodo potest fleri ut guitur, per lucem lenebrae fuganlur.
m cum onuiihus habeamus ? et quid faciemus *> CAPliT XIII.
de Scriplura quae dicit : Si videbas furem, currebas Omnibus poleslatibus sublimioribus subditi estote.
cum e9, et eum aduiteris porlionem tuam ponebas Qronis haec causa adversus illos prolata est qui se
(Psal. xux). Ideo ergo bene Apostohis adtiit, quod pulabant ita debere libertate Christiana uti ul nuiii
cx vobis est, hoc esfc proposilo vestro el fidei vestrae honorem deferrent aul tributa dependerent. Quo-
couvenit : cum niaiis eniin hauere paeem et socie- cunque ergo modo eos humiliare desiderat, ne forte
tatent, fidei Yestra^ proposilo fideique convenit. propter superbiam magis quam prepter Deum eon-
Quamvis et alio in loco possit haberi distiuctio : lumeliam patiantur. Ideoque docel illos huuiilitate
.iliud est enint crimina amare, aliud homines dili- tempus redimere. Non enim est poieslas, nisi a Deo.
gere : Qui homiues. creaturam Dei diiigil; qui cri- Quid, et illa poteslas, quoe servos Dei persequitur,
mina diligil, diaboh" sectalur invenla. Qui ergo per- lidem impugnat, religionem subverlit, a Deo est ?
fecti sunt, hoc ipsum quo oderunt crimina, homi- Ad quod respoudendum quoJ etiam talis potestas a
ncs amant , et odio habentes in eis illud quod pec- Deo dala est, ad viudiciam quidem malorum, lau-
canl, illud quod Deus creavii amaTe non desinunt. dem vero bonorum. Itaquc qui resislit polettati. Non
Non vosmetipsos vindicantes, sed date locum irte. p hic de iilis potestatibus dicit, quae persecutiones
Aut a fagieudd, aut a permittendo noceri, hi qui jnferunt Odei enim dicendum Deo obtemperare
: ibi :
feipsos mox vindieant quomodo locum dant ir;c ? magis oporlet quam bominibus (Act. v) sed de istis ,
Verbi eausa : manum manui non referunt, aut con- eemmunibus dieit quae non sunt limori boni operis,
vicio convieimn reddunt, irae illius qui fecit inju- sed mali, quihus utique qui resislil , sibi damnalio-
riam, perlranseundi et evanescendi loeum dede- nem pro geslorum suorum qualitale conquirit. Nam
runt : nemo enim ita rabidus invenietur qui, illata o«i principanlur non sunt timori boni operis,sedmali.
injuria, si invicem non recipiat, iterum saevfet, sed Malus debet timero potestalem : nam bonus non ha-
quasi effuso ac digeslo furore necessario mitescat. bel quod limeat, quia si jusle occidatur, gloriatur.
Kst ergo granue lucrum, ubi et multitudo compe- Via autcm non timere potestatem, hoc est, accipe con-
scitur peccatorum, ct injuriam passi palientia pro- sUium meum, nunquam liraebis. Quod aulem di-
ct
babrlis apud Deum. Est autem et boc modo me eil de potestale Fac quod bonum est ? \n die ju-
:
locum dare, pro his quae inferentur injuriis, quod dicii, et habehis laudem ex ea, altius mihi requi-
hi qiri peccant secundum Pauli sententiam, iram rendum videlor non enim consuetudo est potesta-
:
sibi iitemurizitnt in die iree, Uinc reddet Deus uni- libus saeculi laudari hos qui non fuerint eriminoi>i;
ruique secundum opera sua. Si esurkrii inimicus jj nam peccantes quidem puniunl , nec peccanles vero
tuus, ciOa itlum. Noli illi negare quod Deus nulli mos est uullus. Ergo scicns Paulus
collaudare eis
negat, quamvis sit brasphemus et impius. Non so- quod omnesqui in lege peccavcrunt, per legem judi-
hun vimik t;\m Deo reservari debere oslendit, sed cabunlur; uuumquemqueei.ini injudicio ilia iex sine
»«l bcnefieia dare inimicis. Hoc enim faciens carbo- dubio arguet secundum quain vixil. Osteruiimus
na ignis congeres super capnt ejus. Foriassis isli aulem Spirilum sanctum in mullis iniraame legi lo-
carbortei ignis qui congregantur super caput ini- eum dedisse. Certuin enim esi quia in die judicii
mici, in adjulorium ipsius congregantur. Potesl habebit etiatn ex ipsis legibus laudem apud Deum
enirn fieri ul aniuius ferus ac barharus inimiei, si is qui niliil contra statula couimiseiil, cum ei di-
beneflciuoi nostrmn scmiat, si lnimanttatem, si af- celur : Eu§e , serve ftdelis , intra in gaudium do-
fectum, si pioluicin videat, compunctionem cordis mini tui. Et habebis laudem ex iila. Laus ex pote-
(iipiat, couiinisî poenitudioem geral : et hoc ipso slate tunc fit, cum quis iuuocens invenittir. Si au-
ij;>is in e.o quidam succendalur, qui eum pro coin- tctn malutn fecerisjime. Nain in te habel oflkium si
missi conscientia torqucal ct adurat, «>l isli crunt peccaveris, ncc tibi proncii ad mercedem, sive Sa-
cariiones ignis. qui super rapnt cjns cx noslra nti- cefdoles portant gladium spirittialem, sicul Petnis
ltt COLLECT. 1N EPIST. AD ROM. M8
pcrcussil Ananiara. ei Paulus Magum. Dei enim mi- A occidere euin polesl? non etiam. Ei ilerum, ruiU-
nister est tibi in bonum. Quia pro lua sohicitus est quid qui proximum suum diligit in uxorein «jus ,
quiete, quoniam futurum judicium Deus statuit, et adulterium commiltil? Nunquam prnfeclo. Sicetiu
nullum perire vull in hoc saeculo, rectores ordinavit, caeleris. Hoc ipsum inlelligendum est hoc verbo
ut lerrore interposito hominibus velul paedagogi restauralur : quia iu proximi dileclione omnis justi-
sint crudientes illos, quos scrvent, ne in pcenam tia recapilulalur : IHliget proximum tuum sicut ic-
fuluri judicii incidaul. ldeoque subdili estole non so- ipsum. Hoc in Levilico (Cup. xvi) seriptum est. k.t
lum prvptcr iram. Recte dixit iram, id est, ullioncin hocseientes lempus. Hacret cum siiperioiibus, ubi
praesentem ira cnim judicium parit, sed et propter
: dixit : Subditi estote. Quoniam hora est jmn nos de
judicium futurum , ubi accusante conscienlia pu- somno surgere. Ut ad perfectiora tendalis : non enim
nieniur. Ob hec mihi videtur dicere : Ideo necesie debetis semper parvuli el lacientes esse. Ergo de
est subditos esse, non solum propter iram, veruin somno inerliae et ignorantiae eonsurgite, jam enira
eliam propter conscientiain. Conscientiae quoque scientia lucet. iVimc enim propier esl salus nostra,
quis subdilur, cum habet in se quo accuselur a con- quam cum credidimus. Quotidie propior esl noslra
scieutia. His ergo etiam tributa pendimus, dum ad saius, sicut et Dominus cum consummaliouiss^culi
huc secundura carnem vivimus, el quae carnis sunt signa dhningueret, dixit : Cum audieritis hccc omnia,
cogitamus nam si vineam Domini colamus, et vi-
: aUevate capila veslra, quonium appropiat redemphio
tam veram, quaest Christus, exerceamus iii nobis, vestra (Luc. xn). Nox prwcessit, dies auiem appropin-
de isla vinea non ministris saeculi tributa pendimus, quavit. Comparat diei scientiam, et igiiorantiam tw
sei ipsi Domino fructus in lemporc reddimus, se- cti. Abjiciamus ergo opera tencbrarum, et indiiamur
cundum quod ipse Salvator in Evangelio dicit : arma lucis. Cum ignoraniia ahjiciamus aimul ct
Quia colonis malis vineam tulit, et dabit eam opera ignornntiae, ct arma lucis, hoc est, opera lu-
aliis colonis , qui reddeni ei fructus in tempore ininis induaraus : qui enins maie agit, odil hiccm :
suo (Luc. xx). Reddile ergo omnibus debite. qui vcro Yeriiatew facit, venit ad iucem. Teneb
Potest etiam eieeniosyna debilum appellari , dirum suul opera vilia carnis, ainia vero lucis gesta
cenle Scriptura : Inclina pauperi aurem luani, sunt bona. Roni ergo actus. arnia lucis simt ; inip;<-
et redde debitura tuum. Cui tributum, tribulum,hoc gnant enim tenebras , quae sunt vitia earnis. Quae
est, redditc-tributiim, cui reddendum est iribuluro. sinl autem opcra lenebrarum quae abjiciejida sint,
Tribulum esl quod manu autem tribuitur. Vectigal consequenter euumerat et dicit : Non in comessa-
quod vehiculis vehitur. Primum ea quae sunt pote- „, liohibus. Comessaiioncs auiem, sicut iniionasia ct
J
statis regiae debite exsolvi jubet, quia major his ne- luxuriosa convivia, quibus necessario comes est lur-
cessitas esl. Cui limorem , timorem: Polcslati timo- pissima temulenlia, el quid aliud subsequiiur, nisi
rem exhibendum dicit, quia-limor prohibet pecca- cubilia et impudiciti*. Non in contemione cl o?muia-
tum, deinde Domino , parenti terreno, ut gratias tione. Recte ab his coerceri monet, quia oinuis con-
agat, afilio, a servo Christiauo. Cui honorem, ho- ter.tlo et zelus inimicitiam parit: haec enim oinuia
norem. Polest hic honor circa eos esse qui sublimes lenebras vocat, quae ad lucis jivsemia perveaire non
vidcntur in mundo, ut videntes humilitatera Servo- possunU-
rum, Cbristura lauden> potius quam viluperent do- Sed induite ves Dominum Jesum Chrisium. Frc-
ctrinam evangelicam. Nemini quidquam debealis. quenter dixupus , Christum sapieutiam esse, ei ju-
Hic incipit praedicare charitatern. Pacem vult fieri, stitiam, et sauttilicatiojiem , et veritatcm, etomnes
si pofest, cum omnibus, dilectionem vero cum fra- simul virlutes, quas utique qui assumpserit, Chri-
tribus, et hic laraen houore servato. ldcirco autem stum dicitur induisse. Si enim h^c onmia Christus,
debitores dicit, quia homini qui dignus est honere necessarlo qui hacc habet, habet etCiirisium: qui
sive praesenti sive futuro, dignum est et justum.in- aulem haec habei, carnis curara iu concupiscentiis
clinari. 1 111 enim quis inclinalur, a quo honorem tj »ion facit : Et carnis curam ne feceritis in desideriis.
accipit, idcirco debitor dicilur : si eniiu non hoc fe- Sie Salomou ait : Post concupiscentias tuas ne eas.
ceris principi luo, superbies-: aut enim mcrito quis, • 1° hoc necessaria uOD prohihuit sed concupiscculias
aut celate honorandus est. Qui enim diiigii proxi- resecavil.
mum , legem implevit. Legem datain a Moyse impie- CAPLT XIV.
bit, qui proximura diiigit ; nam novae iegis raanda- Jn/irmutn auiem in fide accipitc. Hoeest, -LiJauuni,
tum est etiam inimicos diligendcs ; alitcr secundura nujier in Ciiristum credcnten» nequaquam oficndite,
parabolam Domini sine discrctione cunctis miseri sed adjuYaie, ut arundinem quassaiam non comVia-
cordiam fieri jubeutem, oranis homo proxiraus een- gatis {tfauh.xw). ISonin disceptaiione. Ne dixerUis
sendus est. Quomodo possit quis legem.in uno ser- ei, vei oe impuietis, quyd non operteat iieri qnaj
mone compiere plenissimam reddit rationem , di- carnaiiler observat ; nam quo pacto ausi sunius
cens Dileclio proximi malum non operatur : et
: iuto ferre sententiam de alterius cor-de qued no:i vlde-
plenitudo legis est dilectio. Poait eniin per singuia mus? Qui autem infirmuiesl, olus mnnduca. Hinc
mandata legis dilectionem, et vide quam faeile cun- probatur, quia non de Judaeis, ut quidara putaet,
eta complenlur. Nunquid enim qui diligit proxiimim sed de abstinentibus dicat : non enim carres secun-
:
SEDULU SCOTI 120

i!9
s*d sola olera manducabant. A lillcant raemhra sna quse sunt super terrym
dum legera mundas ,
Qui mandttcat , nm utsiiductuiitun ue suemat. HaUe- Tu aulem quid judicas fratrem tuum ? Docet non
tiant inter se seaudala : iUi ilLojs quasi carnales ju- oportere in bac rejudicare, quia nec conlinetur in
dicabant, et illi illos lanquam stultos irridebant, et lege ;

propterea Deum judicem exspectemus. Et con-
superslitiosos putabant. Dcus enitn illum assumpsit. fitebilur omnis lingua Deo. Hoc est , tria genera
Hocest, Ua ilium Deut» vocavit in unitatem fidej, iiliorura iNoe, de Sem enim 27, de Cham 22, de
sicul et te. Tu quis es qui judicas ? Cujus auctoutalis Japheth 22 lingure, hoc esl 72 natae sunt. Sed in
es, ut JLidieeseumquem non judicat lex ? Uude Ja- hoc judicate magis ne ponatis offendiculum fratri vel
tobus Qui judicat fratsrem judicat legem, scili-

ail :
scdndalum. Hoc est, ut non carnein manducetis co-
eet sapientiorem se judieal lege. Cteternm ipsePau- rain abstioente quolihet, vcl coram infirmp Jud*o in
Uis contra mandatunt facientes judicavit, et aliis ju- fide. Nam si propter escam frater tuws conlristatur.
dicandi tribuit facuUalem. Stuo DotuiH» siet aut Non dixit, propter jejunium ; sed nc illum qui aut
sive meritur, quia et infirmatur, aut abstinet, tuo exemplo provoces aut
cadit. Hoc est, sive vivit, ille
propter Dmsm abstinet, et ille secundum Deum non compellas.
absliaet. Stulnl atttem, polens ett enim Deus slatusre Jam non secundum ckarilaltm ambulas. Quia invi-
illum. Qui tres puejo* legumioibus pastos meliores

B tus manducat, quod illi non expcdil. Eiiam pon diii
apparere fecit qtiam illos qui de mensa regis ede- gis proximum sicut te, si non illius utilitatem cogi-
bant, polest et illos facere diutius m cerpore stare tas quasi tuam. Noli cibo tuo illum perde-re. pson
vel slatuerc, hoc est, in tide robasta ponere. Nam dixit sicut quidam volunt. Non
abstinentia tua,
aiius judicut diem inter diem. Subaudi* jejunare, ergo blasphemetur bonum nostrmn. Bonum, hoe cst,
hoc est, modtcum edere. Judaei in esci» diem inter libertas, quam haberous in Domino, ut omuia nobis
dicm judicarc non poteranl. Ergo de jejueio et ab- munda sint non ea ita debemus uti u.t videamur
; ,
stinenua dicit qure non sunl sub cerlo mode legis propter guiam et epulas ambulasse. Bonum nostrum,
,
redact* : unusquisque tantum faciat quaatum po- hoc est, doctrina Dominica cum sit bona et salu- ,
test, et quantum mercedis Uaberc vtduerit. Unde taris , Hon debet hlasphemari per rem fragilem :
sequitur, ut finusquisque id fatiat in taii causa dun- blaspberaatur autem, cum dubitatur de Dei creatura.
taxat, quod melius judicavcril. Et qui manducat, Nou est enim reguum Dei esca et potus. Hoc est, non
Dasino manducat. (juiia propterlieura mauducat, ut propter escanj justificanmr, etc. Sed et hoc notan-
prsedicando evangelium possii habere virtutem, per dum, quia non dixerit jejuniura et sobrietas nonest
qtiam conversi gratias referant Deo, nen sure giile regnum Dei, sed esca et potus. Sed justitia et pax et
stttdens, kc\l aliorum saltili. Eo qui non menducat, ^ gaudium in Spiritusaucto. Qua3 per abstiuentiam faci-
Domino non muniucat. Quia pcr exemplmn illius lius cuatoditur. Ubi vero justitia, sicut se pxoximum
nuilti salvantur. Et gratias agit Deo, hoc esl, non diligendo, ibi el pax : et ubi pas., ibi et gaudium spi-
solam laljiis, sed esemplis et operibus. Nemo, fide- rituale, quia ex dissensionc senaper trislitia el mo-
lium sibi vivit, et nemo sibi meritur. Quia Christus lesiia generantur. Itaque qu,ce pacis sunt sectemur.
pre omnibus morluus e6t, ut et qui tivunt, >am non Hoc est, ut non invicem de huju6raodi judicemus.
sihi vivant, sed illi. Cavendum est autem, ne nos e Et quw wdificQtionis sunt invicetn custodiamus. Hoc
contrario aut nobis vivamus manducaudo, aot pro- est, quai fratrera non oflendunt, sedificat autem ab-
pler homines moriamur jejunando. ln hoc cnimvixit slinentia. Noii propler escatn destruere opus Dei. Ho-
Ckriatui et mortuus est. AHventus Christi el vivos in- minem scilicet creatui» a Deo. Omnia quidem sunt
veniet, et mortuos suscitabit, quoniam vivisoslen- munda. Repetit quod superuis dixerat, ne crcatiiram
dit viam salutis, et seobtulit pro eis, mortuos vero damnare videaiur. Bonum enim, est non jnunducare
tiberavk de inferno, tara vivorara quain mortaarura carnem, et non bibere vinum. Exponit quid sit pcr
ilormnatiir ; ex perditis eniin iterumreformavit sil>i quod ofleodi dicebat infirmum : ofienditur sensu.
iilos in servos. Puto quod duohus modis caxislat in jv scandalizatur liife, qu* est oflensio majpr. Aut in
omr.em crealuram Christi dominatio uno quo : vi firmaiur. Scilicet pudicitia ; vinun enim et mulieres
majestatis et necessilaic potentiae dominatur ; altero, apKDstatare (uciunt eliam sapientes (Eccl. xix). Quod
quo rationabilis spirilus exspeclat, utsponte veniat, autem dixit : Habet penes leipiutn. Jactantiam resc-
ut voluntate et non necessitate bonum quaerat , et eat, ne niagis in osteutatione sit, quam viriutc quod
docendo magis quam iinperrmdo , uivitando potius cfeîmus, pel quoJ non mordot cûsciciitiam in ee
(jiiaiiioxtoiquendopersuadeal. Inde deniûe usquead quW fitcit. tk<<i4ts fui non judicut tentetipmm in eo
mortem dignatsr volentilius peccato el vrtiis Lmiuori, qnod ytroout. Iloc est, qui uon suam firwitaiem pro-
dcreiinqiierc exemplum et proplef hec in prjeaenti ,
b«ndo se considenal , sed alterius infirmi salutcm.
Ioco Aposlolus dicit idcirco eum mortuum esse et Qui mitetH discernit : Si miiaducaverU damnatus est.
vixisse. ut et vivoruin, el moiluoiam doniiuotar Id e*t, qni ^re ita dijudicat : idipstun est enim discre-
\i\onim profeeto iUoruua , qui ixsnneetionw ejus itio «i judictH»., <t»,ua et judicium discernendo lit, et
eieuiffo novam ct ccalestem 'm terris ejrigunt vi- discretio ,judicaudo ; \el, dUcernit cnedens malum
i.im ; mortuoruui illorum, sine diibio, qui morti- esseillud, vel ijlod manduearc, et tamen mandticat
finaiioiiem Cliristi in mrpore c^rcwsnferunJ , et mor- centra .'idem suaw, jatn damnatus esi.
::
421 COLLECT. 1N EPIST. AD ROM. m

Quia n+n ex fide. Quje per ckaritaUoa operatur ; A cut scrtplum est : Propter koc confitebor til/i in §en-
quidquid enim aliuui deslTuit, cx fide non est, et id- ttbus, Dotnine. Hoc est, faciara gentes confileii iibi
circo peccatuw est. in genUbus, Domiue. \a\ Chrigti est ad patreju. Tu-
CAPUT XY. liique Judaeis arrogaitliaiu, cum do Gcntium
salule
Etnon nobis yLacere. Id cst , ut propria commoda dicit esse prjedietum Clirislus aulejn in Gcntibus
:
qu«nentes, nostrani faciamus voluntaleni. conutetureos misericordiam consecutos, quia etipsi

Ad bonam cedificaliouem. Osleudil modum pla- sunt in corpore ejus per haplisuium.
cendi et causaro, ne ad ânaio gloriam placeamus. Lanumiui, gentes. lloc in Deulcjronomio scriplum
Siinul et cum dicit : Bonam asdificalionem , ex>e est. Cumplcb£ ejus. Iluc est, ct:m lsrae). Eril rudix
osiendil et malam, ut est illud : JZdificabitur ad Jesse. Radix Jesse est

aiixir David qu;e Iruclmn fe-
manduwndum idalothyta. cit per ramum, qui est Maria virgo, qnae Ciirislum
i.temm Clnistus >um sibi placuit. Ideo voi qui genuit. ])eu$ autau spei wpieal vos omui guudio.
rnembra Chriali estis, non dcbetis placere vebismet- Omne gaudium fidejiym iu spe debet esse fulura.
ipsis. Imitator et discipulus Christj nen quaerit suwm Deus spei, id esi, in quo speraiur vita fjjtura. Ibi
cominodum : ilie enim ob alionjm saiutem etiaro auiem oujne gaudium, ui)i pax csl : uulluni veroin
mortuus esi, et improperia amarissijwa suppartavti B dissensione gaudiuro, sed univfrsa moastiiia. Jn vir-
dicentium : Vah ! qui destmebas templvm &ei, etc. tiae Spiritus sancti. Si cnim qui tredil vutule Spiri-
(Marc. xxv). Quod si requiras eur exerapluw, quod lua saueti wuniiur, centuin esi qyod pleuiludincjn
e psalmo pretuUt , i.ta kabeat, qya» improperia, gaudii seinper habeat, et pleniiudinem pacis. AUter.
quae improperaiUur Deo, ceciderint super ChristMitt E* virtute Spiritus sancti, quia abundantia spei in
(Psal. lxvih), ita possuraus explanare, quod sieui Spiritus virtulibus cousi3tit et signjs..
dixit: Qui me vccipit , recipit eum yui me misit (Malth. Certus sum aulcm
et ipse de vobis. Bonus doctor
x) , iu et hoc accipi potc*t : Quia qui mihi inmro- iaudando provocat ad pvofeclum, ut erubcscanl la-
perat, impropemt ei qui raisilme. Jes non esse, quales ab Apostoio esse putabaniur,
Ut per paiienliam et coHsoUuionem Scnpturarmn, Et omni scimiia. IIoc est, Yeteris et Npvi
rcpleti
Pej- Scripturaruna censolationem el solatia, spem £ur Testamejiti. Audacius aulem scripsi vobis. Id.e,o ma-
lurorum patieutissimi exspeelamus, sieut sciipttma gis scribepdi iiduciam Jiabui, quianovi vos utpru-
esl '. Pax wnlta dilige-ntibus.nomen luvm, ct non e&4 dentes cilo aecipere rationem , sieut seriptum est
in iilis scandalum (Psal. cxvm). Hoc est, qui con- Argue sapimtem, et amabit te (Prov. jx). Tanquam
solatione legis utunUvr, movcri nulla tentatiene pos- reme»i>orans. Hoeesi, rccerdaus vos esse prudentes,
sunt, ul per exeropla patieniise et consolationis eo- sive ut non igneros doceo , sed ut scienles couiroe-
rum qua; scr ipla «unt, s,peremus eonsoJaiionem et in inoiK).
praesenlibus, et sicut Lazarus in fuluro. Magni et> Propter graiiam qucc dala est. Non propter com-
enim causa soJatii est, si quod nos pa.timur, Domi- rootla tefrena, vel Jaudera, sed ul impleam ofiicium
niun nesir«na et sanctos ejus seiamug esse perpes- quod aoeepi.
s«s. Jtem et couselationein Scriplurariw», idest, ut Sanctjficms evangelium. JWeo exemplo sanctum
ipsa exhonatjQne proficiamus ad spem, non diftv esse demonsira.ns. Qyidam enim ut humanum con-
dentes de promissis, si adhuc taiident. Spc-m habm- temnufrt, quod praedicant ut divinum , et ita /it ut
mus. ld est, proroigsionis, ut spes pr«*nii solatiunj res sancta videatur esse non sancta, cum non perfi-
sit laboris. eitur sancte. Unde dicitm : Sanctificate jejunium,
Sacutniiw Jesum Chmtum. Li unusquisqne quee^ h©C est, sanctum facite, sivc roonstraie. Ut fiui obla-
rat atierius salutem qua.si suam, sicut Qu-isws sua tio Gentium aceepla. Ut exemplo meo Gentes effi-
morte ojnnes salvavit a roorte. /» um ore honorifi- ciantur Jwstia Deo accepia, non igue sanctifieata,
cetis Dtum. Uroiro es dicitur, ubi unus «tquc idem vel suscepla, sed Spiritu sancto, sicut scripUim est
per diveraoruro «rg sensus et serme prooedit, Pre- r* Quia sedit super apostoios quasi ignis, et »ij««? mni H
*»tcrfued suseimte ivwfitn. Propier honorem Dei k> lis varice lingita? (Act. ii). Habeo igitur gloriam if
vieem onera y.esAw portftte, et sic adimpi^bitis i&- Christo. Sciendum sane est quia hic Latini gloriam
gemChrist»: <|uj*os snêepii, in se, cum esut^mus pr« glariatione posuemnt Qui gl&ri&tur, in Domino
:
iropii, quaftto ergo rnagis ms iuvicem, yt similes uo^- glorietur. Gioriam igitur Itabeo ad Dominuin, iicet
Stfi sttstijaere detiemiis! Dico euim Jesutn Gfniaiutu apud homiues Uifanier et roaculer.
wn&irirm -fuis*e cireitwcmwis, Uerum utrumque Non enim audeo aliquid loqvi eormi, q<m per me
populuju >d miitalem botUaiur. Consentio vobis, o non efficit€hrislus. Kon ausus smu dieerc aliquid
Judai, qHia Cbrisius vobis promissus, ad vosvene- me in h*s duntaxat rehus propria virtute fecisse,
rUpi-ituuiu, QiGentespropte,f misericordiam Dci vo- et non omnia per me esse Dominum operatum.
tat:e nuni, tamen unum ostis corpus eifecti Xon
: Sig4ia minora, boc esl sanitales vivorum. Prodigia
enint miit ministrari, ml mmistrare, et dare animum maioi'a, velnti est sus«itatio ntortuorum. Signa vo-
suam m vedemplioiMtn pro mullis. Ad confirmuudus cautur, in qu»J>us »it aliquid niirabUe, indkant quo-
vromissiones patrum. Ul videlicet implerel quodpro- que aiiquid fiUurum. Prodigia vero in quibys lan-
roisit palribus Cui ptus dimittitur, plus diligit. Si- lunimodo BiiivtbiU' aliqnid osiendkur.
;
1*25 SEDULH SCCTf iU

Sed sicut scriplum est : Quibus non est annuntia- A dum peregrinationis caosa dicilur. Ceuchris portus
qui non audierunt de eo, Corintbi quia omnes qui ad Corinlbum veniunt,
tum de ee, videbuni ; et ,
iatelngr.nl (hai. 1.11, 5;. Ostendit suum laborera anle mansionein Cenchris habent. Ut assistaiis eL Sive
prsecHciam. Videbunl. ViJetur Chrisius in aposlolis sumptibiis, sive solatio adjuvelis eam.
per virtuies quas i» ojus noraine faciebaut. Propter Adjutores meos. Id esl in opere docirin.-e. Omnes
iiuod cl imoediebar plurimum venire ad vos. Fundavi aulcm quos saiutai, intelligimus cx bcminibus fuisse
ecclesias occupatione deteotus.in nis regionibus, pcregriuis, per quorum exempla ac doetrinam, uon
Achaiac, et Macedoniae, vel ab Hierusaiem in Hlyri- •absurde exislimamus credidisse Romanos. Qui e\t
cum. Sed cum proficisci cwpero in Hispaniam. Utrum primitivus Asiat. Hoc est qui primus credidit Cbrisio
vero in Hispaniam venerit, incertura habetur. Spero in Ecciesia. Qux muUum laboravit in vobis. Docet
t/uod prcrtcriens videam vos, et a vobis deducar illuc. et in hoc debere etiam feminas laborare pro Eccle-
Quia ita vos exhibetis, ut ncc apud vos locum aut siis Dei. Nam et laiiorant, cum docent adolescentu-
necessilaiem babeam diutius remorandi, ideo et ex las sobrias esse, diligere viros suos, iiiios enutrire,
parte ilhs fuisse dicit, quia credere non indigebant, pudicas es.e, eastas, domum bene regentes, beni-
sed tantummedo confirmari; sive ideo ex parte,. gnas, subditas viris suis, hospitio reciperc, sancto-
quia nulla magnitudo lomporis faciai cbaritatem.

** rum pedes lavare.
Nunc igitur profuiscar in llierusalem minxstrare Cognatos meos. Polesi quidem fieri, ui ct secun-
sanctis. Sancli erant in Hierusalera, qui omnibus dura carnem isti cognali fuerint Pauli, el antg
suis dislractis, et ante aposloloi-um pedcs depositis, ipsum crediderint in Cliristo. Qui suntnobites in
orationi. ieclioni ac doctrina? vacabanl.

.
aposlolis. Et nobiles babili sunt in aposioIis.Chrisii,
Probaverunl enim Macetlones. Probaveruul autem de quibus possibile est ct illud iuieiligi, quod for-
boc sibi utile fore, si colialionem aiiquam suinptuum (assis ex iliis septuaginta duobus, qui et aposleli
facerent sanctis. Quod aulem placuit Hucedonioe et norainati sunt fueriol, el ideo nobiles suoruin et in
Achaice. Subtiliter ac verecunde dura Corinthios aposlolis dicat, et in his apostolis qui anle eum
laudat., hortalur Romanos : facilius enim devotae fueruut. Concaptivos. Tolerando ab «.udjeis persecu-
mentes ad benefaciendum exemplis quam sermonl- tiones. Salulate Ampiiaium. Hunc quasi amictim sa-
J>us invitanlui. Quomodo si spirilualitim eorumpar- Iutai, sed in Domino araicum, non laotunl qu! inter-
iicipes (acii sunt Centiles. IJ esl doctrinac et oratio- fuerii labori ejus aut captivilati. Adjulorem meum.
nis. Reliqu. doctores ex ipsis habebant, et socii Adjuior antera aposloli in Christo, non alius intelli-
ueraiu pinguedinis radicis : ideoque uousqulsque, ^. gilur quam apostoiici operis particeps. Probum iu
__* V _._.__
.._•_-_._. !..•_..•>..-._-_. ll/i llA.i iMinl.A n _-___ 7_r_ >mii'| imli.il.. Ii.-,
___ __.
qui quo abundat, debct alteri iinparlire

I __ _ I _. _v *
Domino. Hoc
-»»_ . . _ _ r\
esl probalum, qui in muitis tribulatio-
i I . _ . .
Jn ubundantia benediclionis Chris'.i veniam. Quia nibus probams est. Salulule eus qui sunl ex Aristo-
abunuanlius in adventu meo Chrislus 1n vobis be- buli domo. Quoniam nihil. oliosum et in lilleris
uedicetur : sivc benedictionis, id est gratix Cnristi. apostolicis additur vel minuitur, islos qui sunt vel
tibsequii mei oblalio. ld est eiccmosyna quam porlo. de domo, vel de familia Aristobuli, non frustra, ne-
Accepta. Grala. Ul cuin gaudio veniam ad vos. Si que dilectos , neque probos , neque adjutores in
videlicet sancti aceeperint hanc cleemosyuam. Ul Christo nomiiial, sed forte qui nihii tale babebanl
refrigerervobiscum. Non corporalem ulique requiem in meritis, idcirco eos soio tituio salutationis bono-
quaerit Paultis, sed illatu quae consolationem babet ravit. Aristobulus isle intelligitur congrcgator- fuisse
ex Deo, sicuL ct ipse in piimis iiujus EpistoUe parii- fratrura in Christo. Saluluieeosquisv.nl ex Narcissi
dixit : Consolari in vobis, per eam quce invtcem domo. Videnlur quidem plures fuisse ex domo, vel
esl fidem veslram atque meam. famiiia Narcissi, sed non omnes in Domino Aiisse,
Deus aulem pacis sii cum omnibus vobis. Deus el ideo addidit, eos salutandos esse qui suut in Do-
pacis Cbristus cst, qui non nisi in pacilicis babitat. lniuo. Rufum. Huc usque Judaeos nuuc
Salutate ,
J'uichrc aulera in pacc finivit, duobus populis ad j) Romanos salulat. F.l malrem ejus et meam. _i_ialc,
pacis coucordiam revoealia. non partu. Salutale Asuucrilum, elc. De istis simplex
vPUT XVI. cst salutatio, nec aiiquid eis insigne laudis adjungi-
Commendo vobis Phoebem sororem nostram, qua tur. Suo exemplo aosdocet quales amicos dcbcamus
esi in minislerio Kcclesite, quee esl Cenchris. IIoc jam nostris litleris salutare non diviles sa;cuii facuila^ :
ipiasi finiio textu Epistola , ut solent, commenda- tibus, vel dignitatibus honoratos, sed gratia ac fide
tiouis vel salutationis gratia subter adnexuit. Qua: iocuplcles. Herman. Puto auicm quod Hcrmas iste
cxt in minislerio licclesia;. Sicut etiam nunc in Orien- sit scriptor libelii iliius, qui pastor ..ppeliatur, quae
lalibns locis diaconissa: ir.ulieres in sno sexu mini- seriptura valdc mihi utilis videtur, etutputo divi-
strare videnlur in baplisraa sivc in iniuisterio rerbi, nitui in&pirata; quod vero nibil ei iaudis ascripsik,
quia privatim docuisse feminas invenimus, sicul jilud declarat, post nudta peccata. ad po?piiei4iam
Priscilla, cujus vir Aquila vocabalur : bi duo eaasum fuissc conversum. Salutute Philologum. Hi homines
Paulura virgis, vino oleoqqe, et aliis rebus medicati onaninics inielligunlur fuisse, quos hac causa simul
sunt. Ilanc minislram esse Eccleshe ('encbris ail salutat, quorum raeritum ex his qui simui cum eis
*.-> quia multis adjutorio fuit, etiam ipsa adadjuvan- eranl dignoscilur; sanctos nunrupat fos, ut merit»
: :
125 COLLECT. IN EPIST. AD ROM. H8

illos salutare videaiur. In osculo sancto. Ex hoc ser- A lioc mundo (1 Cor. m). Simus ergo stulti, accipieu-
nione , aliisque nonnullis siinilibus, mos ecclesiis tes non reddenles, ut sapiente* simus
uijuriain, el
traditus est, ut post oralioncm osculo se invicem apud Deom qui dixil Mihi vindklam et ego retri-
, :
sttsctpiant fralres. Hoc autem osculura sanctum ap- buam, dicit Dominus (Ezech. ix). Quomodo poirst
pellat Apostolus, quo nomine illud docet ut casta idem ipse et sapiens essc et stultus? Respic
sinl oscula quse in ecclesiis dautur, turn deinde ut tes islas qu;c iu usu boniiiium habentur. quomodo
simulala non sint, sicut fuerunt Juda. , qui osculum ille qui, verbi causa, sapientissimus graminaticus,
labiis dabat et proditionem corde tractabal. Oscu- in arte fabrfli insipientissimu* : vel rursus sapicn-
lum vero Gdelis primo, ut diximus, castum sit, tum lissimus gubernator , quomodo in arte
medicinae
deinde pacem in se simplicitateniqiuj babfat, iu invenilur insipiens : sic ergo possibile est in bis
charilate non ficta. Fratres, obsecro vos, ut observetis quae ad Deum
pertinentessc sapientem et in his quse
eos qui dissensiones et offcndicula prwter doclrinam ad saeculum pertinent insipientem. Deus autem pacis
quam vos didicistis faciunt Alienus vobis sil,
,
. necom- conterat Satanam. Ul est illud : Dedi vobis potestmem
nino recipiatur inter vos qui certamina coiuntovet, calcandi super scorpiones el serpentes [Lhc x). Sulr
qui serit jurgia, qui lites excitat, et studia conlen- pedibus veslris velociler. Hoc est sensibus mundis et
tionis exereet. Qui enim tales sunl, Cluisto Doniino B sitnpHcibus. Videtur mibi in hoc loco dixisse Sata-
nostro qui esl nostra pax,non serviunt. De illis nam, oranem spiriium qui credentibus adversalur.
dicit qui ex circumcisione illo tempore vcnerant, Salanas c-nim nostra in Hngua adversarkis inlerpre-
jt-junia el abslinenliam destruentes, et neoraenias, tatur. Quidquid ergo anima. tendcnli ad Deum re-
el sabbata, ot caeteras ferias venlris gratia prx>dica- sistit et adversalur, et quidquid paci ejus contranum
bant, dissentientes ab aposiolica doctrina, et fratri- est, hoc ei Satanas esse nominathr. Ideo denique
bus offendicula praeparantes. Vestra enim obedientia praemisit, dicens : Deus pacis, hoc est, Deus cui pax
in omni ioco divutaata est. Hoc est, si illis obedistis placel, contcrat eum qui conlrarius est paci, et dis-
quibus obedire non debuistis, quajito raagis nobis sensiones operatur. Salutatvos Timotheui. Huc usquc
obedire debetis ! Subliliter sane Paulus indiseretam salulalos, nunc salutanles dicit. Videlur mihi de
cl facilem Romanorum obedientiam notal, eamque his quos sequestravit ab ornni catalogo saiutantium
asserit ubique non laudalam, sed pervulgatam : sed plus aliquid sensisse. Der.ique Timotbeum adjutorem
ne eos rursum, si pro hoc apertius castigaret, in- sumn uicilet oamessimul coguatos suos. Et quidem
obedientes efficeret, addidit de Timotheo plenissime referlur Actibus aposto- fn
In vobis igitur gaudeo. Gaudel Paulus super obe- Iorum, quod fueril Derbensi3 cujusdam fiiius raulie-
dientes, certusquod cum docuerit eos non vulgari i'is Juda.ce fidelis, ex patre geuiiii. I.uciuui quidam
obedientia, quam incaute omnibus priebent, uti de- perhibeni esse Lucam, qui Evangelium seripsit, pro
bere, sed illa sola qua obedire oportet Deo magis eo quod soleant nomina interdum secundum palriam
quam hominibus , reliclis c«leris ipsa sola utantur. deelinaliouem, interdum etiara secandum Grxcam
Volo enim vos sapientes e$se in bono. Simile est hoc Roinanamque proferri. Sosipafer vero qui hisjun-
illi dicto , quod ad Corinthios scribit , dicens : Mali- gitur, suspicor quod sit in Aelibus aposiolorum scri-
tia parvuli eslote, ut sensibus perfecli silis (I Cor. plus : Sosipater pater Pgrrhi Bcroensis :\n cognati
xiv). Sed et illud quod Dominus ait : Quia filii liu- sunt fide catholica Paulo. Jason nuiem Thessaloni-
jus sieculi prudentiores suut quam fiiii lucis in gene- censis erat. Eyo Tertius. Propiium iiomen est non
ratione suu (Luc. xvi). Huic convenit dicto : FUii ordfuis, si<-ul ex Graeco codice evidenter cognosci-
autem sreculi hujus prudeutiores suu! in maiitia, lur, ubi scriplimi est : 'Acnrocêct iuue fyw Tepnog,
pro eo quod aliquid semper profundius et subtilius qui scripsi epislolum in Domino, id est in adjutorio
iuveniunt in ea, unde plns noceant el vehementius Doraini. Salutat vos Caius. Ferlur majorum tradi-
kedaut. In bono autcm stulli sunt : vix enim inve- tione, quou hic Caius priraus episcopus fuerit Thes-
niunt quid faciant boni. E contrario vero Paulus p« saloniceusis eeclesiae. Uospes meus. Cum quo raanco
vuit nos sapientes esse in bono, hoc esl seniper plus nunc in hospitio. Erastus arcarius civitath. fpsum
invenire aliquid, plus exquirere, et profundius cogi- puto esse Erastora, queni dicit quia remansit Corin-
larc quid faciamus bont, ila ut, eliarasi impediamur tho, videtur dispensalor civitalis ostcndi. Sed non
pcr alicujus maliiiam ab opere bono, nos si sapien- puto quod ex hoc olficio roagnopere Paulus mentio-
tes sumus excogitemus quomodo si bonum opus non nem ejus iu Ep.stola sua fecerit, nisi forte aliquid
possumus, vel sermonem bonnm proferamus quia : in eo amplius sensit, et arcarium eum, id cst dispen-
si nec iioc Iicet, votum saltem bonuin el animutn satorem iilius civitaiis dixerit, cujus artifex et con-
uemonstiemus. Sic ergo oapientes esse in bono debe- diior Deus; et ideo nec nomen posuerit cujus civi-
niiis, simpliccs in malo, ut si pulsamor malitia et tatis, scd tantum eum arcarium nominaveiit. Cralia
injuria, non simus callidi et versutJ artes el argn- Domini nottri Jesu Christi. Sciendura sane est quia
menia quaerentes, quibus reddere malum pro maio, onme quod habent horaines a Deo gratia est; nihil
et nequiliara pro nequitia debeamys. Sed iu taii cnim ex debito habenl : quis euim prior dedit illi,
loeo merainisse debemus tllius sententiae; qux dicit et retribuetur ei. ilem : Cratia Domini noslri Jcsu
Si quis vhii sapiens esse apud Deutn, slui!;ts f>.ai in t'liris!i : h;rc esl subscriplio manus eju> iu omuibus
127 SEDliUI SCOTI W8
Kpiaadis, ei in ea eliam comraemoret beneficia Quri- A vit. In stvcula sacubrum. Moris est divinae Scriptura?
sii.FA autem qui polens est vos confirmare juxta immensitatem pei' boc jemporum designare.
ewngelium raeum. Subaudis c ommendo vqs, hajretque Amen. Aut quasi ad confi,rflvalionem omnium quse
cuni superioribus, ubi dixii :Comm&ido v&bis Phahen supeiius scxipta su.nt in fine posuit, per quod ver-
sororem nostram, etc. Duas mihi causas Paulus vi- naculo Hebrffiomm serwnne vera et fidelia esse,
detur ostendere quibus rohorantur lii qui in fide quae sunt scripta signarei.
evangehi conGrmaniur i unam qua eis prsedicatio Achaia, frater meus, vel Dotaiuus quis. Androui-
Pauli, quaj est et Ciiristi pnedicaUo, innoteseil; et eus, decoros quod standum, Apelle», congregaris
aliaraqua reve aiur eis.sacramentum, quod omnium eos. Apollo, inirabifis. Arethe, distentio. Aquila,
teinporibus sieculonjin in silenUo habitum est. Nunc dolens vel parturiens. Arabes, humiles vel canipe-
vew. Hoc sdventu Chmti, et prajsenlia cor-
est in st-res. Appia, «ontiuens vel UberLas. Arastus, frater
porali raanifestum est et apertum, et quanluin cx- vi4ons, vel mons opepjs amplioris.. Aristarohus, susoi-
spectat non sine idoneis tesUbus, sed Seripturis tnns eoronam. Aristirfiulus, suscitan* dolore germen.
propheticis aslipulantibus declaralum existif, ut per Archippus, longiludo operis. Harnabas, hlius eon-
pnedicaUonem quidem evangelii, Gentes ad obedien- solationis. Bithynia, filia speciasa. Corinthus, oritur
Uara fidei -vocareitiur ; ex revelatione vero saera- y ipse. Corinthii cives, sive deouriones eorum. Clau-
rnenti agniti a Dei sapienlia gloria et eiarilns soU dius,^pes tranquillitatis, Gilicia, coeius, vel luctus,
sapienli Deo reddcretnr iii saeetila sacculorum. My- vel assumpUo, vel vocatio, lameniabiiis. Colceia,
sterii. Ahscondiuc vocationis Gentium ad fijem vox facla. Crispus, scien6. Chloas , investiganies,
ChrisU. Qucd lemporibas at&rtus in silentio fuit. vel omnes, sed melius conckisio, vel consunq)tio.
Quod scireut quidem prophelse; ex Seripturis enim Damascus sangainis potus- Demas, silens. Erastus,
propbelicis mamfestalur sed hominibus, id sst
, fratermeus vidons. Epaphroditus, frugifer. Eparhra,
vuigo non manifeslaverint , nec patefeceriut, sed «i- viderig, vsl receos. Ev.oJiam, appreliQndenlet:; Do-
lentio texeritU. Secutidum prccceplmn alerni De4. minmn. Ephesum, voluntas ejus, sive jonsilium
Lsquequo lempus adessot ut Ycrbiim ea-ro fierel, et raeuin. PitiLotus, declinans: Phiiologura, ore prina-
habitaret in nobis, ot manifestaretur omniuus Gen- piinn. Galatia. magnifica vcl iranijyiio. Junia, inci-
tihus ad ohediontiam lidci. Soli sapienti Deo. Sa- pier.s. Julium, incipieniew. Luciu«, ipse susetlaos.
pienlem Deum non ita accipias, quasi quem sapien- (Xtesiraus, respoudeiis, Philippenses, os lampaduru.
tia fecerit sapientem, ut inter homines habelur. Persida, tentans. Priscilla, agnoscens. Pbileimi»,
Sapiens enini inter homines dicilur unusquisque e* miro donaUis. Paulus, mirabLlis. Quajtus, plangens
parlicipatione sapieatiac; Deus vero non quasi qui C superfluc. Saulus, lenlaiio rcspieientis vel seeuriias.
ex sapientia sapiens fctetus sit, sed qui auetor el Saul, expetiuis vel petitio. Silvanus, missus. Sodo-
genitor sapientix , sapiens nppellatur. Merito soii ma, pecus siiens. Sostlienls, gaudium da mihi. Sosi-
sapienli Deo. Solus esl eniin ka sapiens Dens, ut pater, nafraps. Sosipatruus, salvaos dispersos. Thes-
sapientiam ipse raagis genueiul, cum ex sapientia salonicenses, fesimanies. Thareis, expkiraiio gaudii.
factus sit sapiens. Cui gloria. Recle ci gloria per Terlius, adjungeus vel applican.s se. Thessaloni-
Jesum Christum referlur, qni iia sapieiilem esse cam, festinam umbvam siatuere. Tyberius, visio
solum Deura,-ut ipse sapientiam genuerit Christum ejus, sive bonitas ejus. Tiranni, coniinentes. Tiuto-
Jesum qui esl Dei virlus, ct Dei sapientia, declara- llieus, beneficus. Titus,, quserens, vel bottnm. Tyclii-
cus, tacens. Uitiatras, iuce gauuens.
£1.
IN EPISTOLAM I AD CORINTHIOS.
CAPDT PRIMIiM D et ex dignilate qna inlumescunt vocaiHjIa sortiun-

Paulus voeotm Afottolm. Qnod noiven suuin prze- tur : iia et Apostohjs grandem injter Giristiauas sibi
ponit Epistolis, auoteritaik osse nosoendujn est: viudicans digniJatew, Apostokim se Christi tiuilo
sicut reges louge posiii iiis qul sub eorum potesiale praenolavit, ut et ipsa lecturos nomims auctoritate
sunt scribunt, et ipiia minoribtis epistolas mittunt, lerreret, indicans omnes qui in Chrislo cretierent,
sua ltis nmnina pnrpoattM. debere sibi esse suhjoetos. Et Sost/tenes fraier. Hunc
Vocatus. En via, vel Bcnjamin, vol in pnessntia idcirco'sefum seribentera if.dii.cil, quia et ipsis do-
Dei. Perro quod ait, ApoJitolujs, cujus autcia ? Clni- cler erat, et pro his valde soilicitus. Ecclesiw Dei.
sti Jetit: t.de raihi videlur, quasi divisset : Pr*fe- Notal Ecclesiam quae 11041 est Dci, ul : Qdivi eccle-
ctns pr.Ttorii Angusii Caesaris, inagister exefoiias siam maHgnantium IPsal. xxi). Cum omnibus oui in-
Tibcrii Ciesaris? Ut eniin judices hnjtis s;¥culi, qui vocant nomen Dotnini. Hoc esl, non solutn opto ul
noldliores essc videntur, ex regibus quibus serviunt gratia et pax vohis muluplicctur vo.catis saiwtis,
,
ijo COLLECT. IN EPIST. I AD COR. 17>0
sed omnibus qui iuvooaot nomen Domiui nostri. A debucrunt. Divisus ett Cluistus? Dividilur corpuft,
In otnni loco. ln tola Corinthia. Ipsorum. Id est, cum membra di&sciiliiiiit. JSunquid Parntut cruei-
Corinlbiorum. Et nostro. Quia nostrum est quod fixut est pro vobis ? Ideo in solo Cbriot* gloriamlum
ipsorum csl. Aliter, invocare nomen Domini proprie vobi.s csr, quia ipse Vobis bOC dito, id »>st erucein
esl saeerdotum. Unde scriptum est : Et Samuel inler ct baplisiiulm liibuil, uon 1'aulus, iicc Apollo. Cratius
ros qui invocant nomen ejus (Psal. xcvm). Quem sa- tujo Deo nteo, quod neminem vesirum btrptiztui. Id-
cerdoleiu fuisse probalur, quia Ilcli saeerdoti sue- circo nemimmi me pn-
vesiruni haplizavi, ne quis
cessil, et boslias oflerebal, et de eo Dominus ail: laret meo aomine baplaasse. JSisi Critftm et
ia
Suscitabo ihihi fidelcm sacerdolem. Qui licet non ex Cainm. Qui se non dicur.l in meo n«m:iic baplizai
genereAaron,"tamen de tribuLevi in Paralipomenon ISon enim misit me Chrislus baptfxarc. INon iisttrpavi
fuisse describitur. Hieronymus in traetatu libri Isaioc: minora laeere, qui polui implere majora. Item^: Qni
In Epistola quam scripsit Paulus ad Corinlhios ad inajora mittilur, minora non agit. Sed evantjeti-
cum ad unius scribalur populum civitalis, pro va- zare. Quod majns C3t, ul potiet mmen meum coram
rietate babitantium, id est, sanctorum el peccato- retjibuset gentibus. JSon in tapientia verbi. Mundanae
rum, nunc laudat eos, nuuc corripit, nunc dolel, pbilosoplii;e, in qua vos gloriamini. JSe evacuetur
nunc reprebendit, nunc provocat ad eoniinentiam, B crux Christi. ld est, ut non eioquenliEC fides erucis
nuptias non rceusat, retrabit ab idololatria, irtslrnit Christi deptiletttr, quia crueem Christi evacual, qui
in resurrectionem, digaraite porrigit mannm, ne lo- aures bominum declamatione pennulcet : quia atiri-
cum tribuat fornicalioni. Gratias utjo Deo mm. Ul bus sipientium hujus ssecuH dispiicet dicere Domi->
solet primum provocat profectum laudando, et dicit num, qui fecit ccelum et terram, posse crucifigi; et
se quidem gaudere de eorum scientia, sed scire illos tameii si hoc dici eviletur, evacuatur crux Chiisli.
debere quia vera scientia non inflat, neqne «lisaert- llis autem qui salvi fiunt, id cst, uobis, virlus
Dei esl.
tit. Sicul teslimonium Christi confirmatum es-t in vo- Quia diitbolitm superavit efmortem. Perdam sa-
bis. Testimonium Cbristi est (otum Evangclium, vei pienliam sapientium. In Isaia sic legilur Peribit :
illud : Omnis scriba doclusin rcgno coeiorum, simiUs enim sapientia a sapieniibus ejus, el itttellectus prtt-
est lioinini palrifumitius ,

qui profert de thesauro sno dentium ejus ttbscondelur (Isai. xxix). Ubi supiens?
nova et vetera. Ila ut nihitvvbk desit. Unde Saiomon Subauditur apparebit? Sspiens, ex gentibus* Seriba?
ail : Venerunl mihi omnia bona cum itia. E.espertan- Doclor legis ex Judaei». Conqumtor hujus seecuii?
libus rcvelationem Domini nostri Jesu Chrvfth lile Qui qtiaerit de occultis naturis hujus sceculi. Na:n
vere exspeclat adventum Domini, qui in omnibus quia in Dei sapienlia non counovit mundus per sa-
praeparalus est. Ideo auleni reveiatto diciiur adven- ** pientiam Deum. Factura mtfndi Dei sapicntia e$t
tus Douiini, quia modo ab&eondiitts est a nobis< fabricata, in qua per sapienliant naturalem, qua».
Qui et confirmubit vos. Sua scilicet doctrina. Usaae ad hoc data et creata fuerat, debttit coguosci ipse
in finem. Vel vestrse praesentis vitse, sive perfeclio- qui feceral: sed quoniam non cognoverurtt li<nfti'nos>
nis. Sine crimine. Principalt. Fidelis Den». Qui red- alia iliis succurrilur medieina. Ergoper sapientiam
del vobis mercedem sicut promisil. Per qncm votali suam inteUigfudum, per iKifuralein sapienttam, qvtK
-
estis. Ut : JScmo venit ad me, nisi Puler tvattetit &am ad hoe dala est ut cognoscatur Detts qusc noluvaliv
(Joan. vi). /« societatem FitU ejut. Si enim socii sapionlia» el Dei sapienlia dici potest, qood a Deo
fuerimus passionum, erimus socii iti g,loria. Obsecro sil creala, aul certe Dei sapientia fons est et crea-
aulem vos, fralres. Iiucu&que cum iaude pradatio: trix nahnaiis in hominibus sapieiUiai.
biuc jain conlra dissensiones aggreciitur, trl idetli Placuit Deo per stultitiam prtvdicationk sulvos frt-
ipse dicil : Unum sil verbum, et uieus sentus in omni- cere crcdenles. Nanquod vere stnliiiia sil prawlicalio
bus vobis. Schismata. Contentiones pro doctoribns. crticis, sed quia sOctmdum puialinaeft) intldfliuin
Significatumest tnihi ab Itis qui sunl Ghloes.QwJzriluv sic habereltif.Quoniam Jtidm siyna pclunt, Ut ad
quomodo Apoi>lolus credil de abscnlibus, ctuu scri- Christum dictint Quod sitjmtm ostendis nobis
:
Sed hane giatiam

D {Maiih. \iv)? IIoc autem faciuut e\ cdnsuetudine
ptum sit : xVe cyedas audilui vnno.
ipse babebat ut seiret quid absentes agercnt, ut ad propbOUrum, qui sa?pe signa ipsis faciebant Ju-
Colosseuses dicil: Et sicorpore absens,spiritu tamen djeis. Et Grajci sapienliam. Artis scilhel dtaieclicas
prwsens. Cbloes, civitas Colossensitim est. et itutnanie sapienltoe rationem. Judtris quidetn scan-
Eyo quidem sum Pauli. \\\ Apostotomm pereonis dalum. JutlX-i scanuaiiiantur, s't audiunt Chrislum
per sapientiarn a ie crueifixum. Sive scandaknn illis est amlite

hoc de pseudoap-osiolis dicit, qui
muudi ciKCumveniebarU eos^ ut unusquisque sc di- Christum moii potuisse, qtiem illi quasi immerta-
lem exspeelant, dicebant enim:Nos audivinrus ex
ceret esse bujus, cujus doclrinam diligebat, cura
diversas doclrinas baberent. Si ergo de veris apr> lege, quia Cbristus manet in aeteftium : non inlcllt-
stolisnon permitlil dici, quanlo inagis de falsis dici gentes> ojiir- priroum ilium pati oportebat* et sic iu-
trare in gloriara suam. Centibus autem stultitiam. Hoc
non iicebit? Item. Eyo quidem sum Pauli. Hac causa
prohibilum est, ditos episcopos esse in una civilate, esl, Deum credere crucilixum. Ipsis vero vocatis. Id
est, credenltbtis ex utrisque. Christum Dei tiriutevu
ul Ilieronymus dicit in tr.tctaui Epistolao aa Tittim.
Ego uuiem Christi. Pauci dicebanl, quod omnes dici Judêis petcntibus sigr.a, qua^ devicta morte iiotni-
: :
SEDULU SCOTI 152

151
nein revocaui ad viiam. Et Dei sapientiam. Graris A de (kemonibos ait : Sdebant emm ipsum esse. Si da>
quaereutibus sapieouaui, quae nos a dominaiione mones sciebant, qaomodo potestates ignorabanl?
Quibusdam videlur principes et potestates hujus
uiaboli liberavit.
Quia quod stultumest Dei. Veiie crucitigt. Sapien- sa^culi, Judseorura majores et principes dixisse, qui
iius est hominibus. Qaia erux Christi diabolum fe-

juxta Pelri Apostoli dicta, ignoraverunt quod male-
feUit, el vieu. hominesque iiberavit, quod nemo facerent : ait enim : Scio, fratres, quia per ignoran-
houiuiuiu per sapienliam suam potuit. Etquod in(ir- tiam fecistis hoc malum, sicut et principes vestri (Aet.
mum esl Dei. Id est, niori forlius est bominibus iiii. Jutktoruin principes hi feceTunt, non tamen
quod eoim nec gigantes evadere potueruiu, iniir- Irajus sceeuli prhicipes dici poluerunt, quippe qui in
milas crucifisi evasit. i vocationcm ve- poteiljieu" redacti fuerant Reraanorum, prefitentes
stram. Ac si diceret : VlJele eos per quos voeali ooa se habere regem nisi-Coesarem, bi autem prin-
eitis ad liiiem, quod non sapientes, sed stulti, et cipes, quos alio loce signavit Apostolus dicens
j.isralores erant, quaiiUo el ipsi vocaii sunt. Aliter: Non esl v.obis colluctatio adversuS carnem el sangui-
Vklcte \oi.atioueiu veslram, boc est, in vobis ipsis, nem, sed adven>us principes et potestates, adversus
o Coriuliiu, probate quod dico, quod stultos vos vo- mundi lenebrarum harum reelores (F.phes. vi). Si
cavit, et ooo sapientes. B ergo hi sunt principes, qui nescientes Doininum
Quiu non multt sapientcs. Hoc contra illos oblique majeslalis Clnislum esse, illuni crucifixeruul quo-
qui se legis peritos, ct fortiores ;'posU>lis el nobilio- modo a dsmonibus potuit sciri'' Non aliter seierunt
res ei &acerdolali slirpc desceudere jactabanl. Sed damones, quam sciebant priocipes baJHS saeeuli:
quce stultu sunt mundi. Slulla, i.l est, corda, vel iu-> scicbant einiu ipsum esse qui promissus erat ia
genia. Vt confundat sapienies. Id est, sseculares, lege per signa propbetiae, non tamen mysterium
dum non ipsos elegit. Et ea quce non sunt. ld est, ejus, quod Filius Dei erat, ex aeierno sciebant, ne-
sapientia. foilia, nobilia. Ul ea quce sunt. Tatia, hoc que sacraruenluin inearnalionis. Nunquam Domi-
est, sapienlia, forlia, nobilia dissipartrt. Qui faclus num majeslatts crucifixissent. Pro nniiate personse,
est nobis sapientia. Qui sibi semper sapientia fuit, etDeus dicilur crucifixus, et Frlius nominis esse in
nobis faclus est sapienlia, ul nos f^cerel sapientes, coelis,cum quando ista dicebantur Dominus esset in
et justos, el sauctos. ln Domino glorietur. Noa enim corpore. Quod oculus non vidit. In Isaia sic habemr:
sibi, sed Deo dona quae accepit reputeL A seeculo non audierunt auribus, neque perceperunt,
oculus non vidit Deus absque le quce prceparusti
CAPUT H. ,
exspeclantibus te (Isai. lxiv). Ergo memoratoruin

£t eao cum venissem ad vos, frutres, veni non cum
pomposum C prineipum mens htec videre non potuit, quia credere
eminenLia sermonum. Noluit elequeutiae
seivtonem jactare io pradicalione divina mvsterio- noluerunt. Quidam sane dicunt Oculus non vidit :
virginem peperisse; non auris audivit illud Tunc

rum Dei, hoc esl, incaruaiionem Christi, et voca- :
justi fulgebunt sicut sol(Mallh. xivj. Quihabet, inqait,

tionem Gentiuto. Ll hunc cruci[ixum. Qood sliiltum
apud bomines videtur esse. Et ego in infirmitate. aures audiendi audiat. Sec in cor hominis ascendit
sed humilitate, seu quod nec plagas,

(Rom. vm), coba;redes Christi futuros. Quid videt
Non jactuiui l.
Ne oculus? Colores. Quid audit auris? Criraina. Quid

el vindictam poienter in aliquos dcdi. Timore.
in cor horalnis ascendit? Sapieutia.
vosCbriatum negaretis. K: tremore. Ne meo aliquo Praecellentiiis
cxemplo offcudcrem vos. est autem omnibus, quod praestat Deus diligentibus
El sermu meus. Id est, quotidiana exhorlatio. se in vitam aeternam. Item quid esl quod Apostolus
Prtrdic< Publica coram populo doclrina. dicit ex Isaia ps-opheta; quod oculus non vidit?
Non in persuasione humamv sapienlitv. Quia diale- Hoc seusu Apostoius dixisse credendus *st, quod
ciici erant Corinlbii, noluit apud illos dispulatione carnalibus oculis, et aure caroali, et cegitatioue
uti.ne noc qiioque- illis nova aliqua philosophia morlali, not> possunt spiriluaHa comprebendl, dicit
videretur, sed magis illis virtutes et miracula mon- eaim Apostolus : Hekis aulem reveiat Deus per Spi-
glravit. Sapientiam auiem loquimur inter perfeclos. D riium suvm (1 Cor, m). Si autem revelatum est-
Aesi i. ne piuetis nos sapienti?m non habere, Apostolo, intelligere debemas, quod et iUe aliis tt-
quia nos babemus sapienliam divinam, sed vos eam it, r.obis autera revclavit Deus per Spirituat
nunc capere non potestis, quia adhuc lacte nulri- suum, hoc esl, non raeruo uostro, sed sua gratia,
inini, el.in fiue parvuli comprobamini. Neque prittci- quia per fidem accepimus Spiritum sanct um, qui
pum. Hoc est, regum, vel philosophorum , qui in voluntatem Dei. nobis ostendit. Sancti videbunt,
boc saeculo priroatum lenere videntur. Dei sapierv- quod Paulus lestatur nobis autem revelavit per
:
liam. Chris •
esl abscondilus ab incrcduiis Spiritum sanetum, quod futuri sumus, ut Joannes
el iiisipientibns. Quam nema principum kujus strculi testatur, quia eum videbimus sicul est. Quis enim
coijnovit. Moc est, Piiatus, el Caiphas, et Ilerodes,. scit hominum quce hominis sunt. Id est, qua; cogita-
et principes sacerdotum, vel daemones. Cnde Apo- tioncs versautur in bomine. Nisi spirilus hominit.
stolus de principihus et polestalibus bujus saeculi Hoc est, Hieronymus exponit. Non
conscienlia, ut
dicil : Si enim cognovissent, nunquam Dominum rna- doctis humanas sapienttce verbis. Qute voois annun-
jesiatis crucifixis$eni. El conlra Marcus evangeiista tiamus, non a philosopbis, vei grammaticis, sed a
:
135 COLLEGT. IN EPIST. 1 AD COR; \u

Spiritu Dei erudili sumus. Spiritualibus. Horainlbus, A prasdicare, pr*l«r Jesum, cui Gde Brmisdinu
qui capere possuni. Spiriiuulia. DocumeiUa. Com- dislis. Aurum, argcnlum, lapide» yreliosos. iu '.
parutues. Praedicames. tlesia tria geuera sunt bonoru

Anhnalis auttm Uomo, etc. Qui spiritum Dei uon melius, et oplimuiu. Quod auieiu primo aurum |
hahet, auimaiis est, qui ritu animalium Tivil, soia suit, ut permo melius te.veretur, id ad fortiiudiueiu,
ciuuiiioda earuis oeetans. Auiinaiis e»>ira habel ani- uon ad specicm couiparavil : quia argemum fortius
inaui, B»n lial.ci imeiiectuin, ideo uon percipit quae auro, ideo pomlur ioco. Tria e contrario
mcliori
suiii spiritus Dei, id est, .spiriluaiia, quae spiritus genera malorum malum, pejus, pessimum, quae
:
docet, verbi gralia, quomodo Christus incarnatus lignis, feno, stipulcc comparaniur. Aut certe aurum,
sit, vel quid graliae credentihus confert crux Christi. pmniieutes signiiical argentum conjugalos lapi-
; ;
Siullitia etiiia csi illi. 1'rimo siulliiiu est illi, quando des prelidsi virgines. iiem, ligna virginilas, sed iru-
audit naiuin Domiuutu, et passum, ct resurrexisse; perfecta ; fenum, irrationabile matrimoninm ; sli-
secuudo, contemnere quai sua suut; tertio praebere pula poenhentia, sed non vera. ltem aurum, cogita-
maxillam , et esetera •
Siroiiiler, Spiritualis auiem liones bonas ; argentum, serraones justos ; lapides
omnia dijudicat. Quia orania discernit, et intelligit, preiiosi, opera perfecta ; ligna, vana opcra, non in-
et sensus illnis non intelligitur ab homine carnali. M tegra materia'; fenum, vanas cogilaliones, qiiae ma-
Quis eniwi cognovit seusum Doneini? Nisi videlicet teria sunt frucluum ; stipula, otmsa verba, arida,
spiiituaiis homo. $os auiem sensumDomini hubemus. sine fruclu. Et uniuscufysque opus quale sii ignis
Dmn spiriiuales sunius? IIoc auieiu dicii, ne puia- probabit. Aurum et argentum non solum non arde-
reut quod ilie deGccrei ad doceudum, cum ipsi im- bunt perignem, sed et splendidiora radiabunt : li-
becilles essenf ad audiendum. gna vero et caetera concremabuntur. Sed exa-

minationera judicii igni voluit comparare, juxta
CA1'UT m.
consuetudineni Scripturarom. Sic tamen quasi per
Et ego, [rulres, non potui vobts loqui quasi spi- ignem. Quia igne purgalorio judicii probabitur. Au-
riiuaiibus, scd quasi carnalibus. lnfirmis in fide, et guslinus autem aliter exponit : Est quidem ignis
contentiosis. tentatio tribulationis, de quo dicilur : Vasa figuli
Quasi parvulis. Non aetate carnali, sed in Christo. probat [ornax, et homines juslos tentalio tribulalio'
Si ergo parvuli adhuc illi sunt qui omnem malitiam nis (Eccl. xxvn). Iste ignis ih hac interim vita fa-
ahjecerunt, quia r.ondum sunt in virtute perfecti, cit, quod Aposloius dicit : sic accidet duobus fideli-
quid de iliis censenuum est quibus omni malilia bus, uni cogilanti quae sunt Dei, qnomodo piaceat
dominalur? Lac. Rudem doctrinam. Non escam. G Deo, boc esl, aedificanti aurum, argentum, iapides
Obscyra mysteria solidamque docliinaro. JZmuia- pretiosos; alteri cogitanti quae suut imindi, quoino-
tiones. Inmente zeius. Contenliones. Verbo erga do placeat uxori,.id est, sedificauti Jigna, fenuiii,
magislros. siipulam : iiiius opus exuritur, quia ea dilexit quo-

Secundum hominem. Carnalem conversaiionem', rum amore cr uciaretur. Exuritur autem hujus, quo-
non secundum Deum. i\onne homines esiis? Vull eos niam sine dolore non pereunt quae cum amore pos-
plus csse quam homines. Quid est ergo Apoito? Si sessa sunt. Sed quoniam alterutra comlitione pro-
nos nihil sumus, vel quos ministros ipsi constitui- posita, eis potius maiuit carere quam Chrislo, nec
uius, quanto magis pseudoapostoli quibus credidi- limore araittendi talia dcserit Christum, quamvis
slis? Et unicuique sicut Dominus dedit. Hoc ipsum doleat cum amittit salvus est quidem, sic tamen
non ex nobis, sed Dei donum esl, ut per manus quasi per ignem, quia urit cum dolor rerum quas
meas signa fierent, quae vos excitarent ad (idem dilexerat amissarurn, non subvertit fundamenti sta-
ei Apolio sua vos doctrina firmaret : quia sicut bilitatem. Nemovos seiucat. Ac si dicerel : Dum
plantatio sine aqua, sic fides sine doetrina maree- templuro Dei estis, nemo vos violet per mundanam
scit. Si ergo et planiatio cl fons Dei est, quid nobis sapientiam. Si quis videlur sapiens esse in hoc sa-
ascribitis, quasi aliquid nostra virtute Jeceriiuus? O cu i , j n humana sapienlia. Stultus fiat. Hoc est,
Ego plantavi. Fide. Apollo rigatit. Baptismo, vel credat Deum crucifixum, quod stultitia est Gen*
doctrina. Sed Deus incremenlum dedit. In bonis ope- libus, percutienti praebere alleram maxiUam, non
ribus. lla neque qui plantat est aliquid. INisi Do- reddat malum pro malo : qu e orania quasi sluita
minus incremeutum dederit, sine causa iaboramus. esse videuttir : Sapientia enim hujus mundi. Hagc
Nos mercenarii sumus in agro alieno, alienis uti- est : malum pro maio reddere : ve! philosophotom
nrar ferramentis : nihil habemus proprium, nisi inflata scientia attpie ventosa. Nescitis quonium tem-
mc^rcedem nostri laboris. Dei enim sumus adjutorcs. plum Dei estis. Ac si oieiwet : Ideo aurum, et ar-
"Plantantes et rigantes vineam ejus. Dei cedifxcaiio gentum, et lapides pretiosos supersediGcate, quia
estis. Hoc cst templum Dci. Aiius superocdificai. Id tempuim Dei eslis, el dum non bene oedificans pri-
est, Apollo, vel alius quilibet doctor. Quomodo su- vabitur, quanlo magis vioians peribit ? \iolat verc
peraedificat? ut diligenter doceat, el lationabiliter. corpus suum peccando, sive Ecelesiana per malara
Fundamcntum enim aiiud netno polest ponere. doctrinam seducendo, sive exemplum perver
Non est alius Chrislus, quem possit vobis aliquis ostendendo. Reprckendam tapienies. Ad eUugien-
;
SEOULII SCOTI «56

135
dam manum Del nulia guffragabitur illoruru.asiulta. A apostolos novissimos, nos omniuro uitiraos ad Gen-
Sive hoc sub Chrislo impletur, quando vincebat tes tanquam ad raorlem direxit. Novissimos autem
Scribas el Phariscos, astute tentantes eum in qiue- dicit tempore, non merito. Sed quidam ex vobfe
slionibus. pulant noS esse novissimos apostolos, nec dignitatis
Nemo glorietur. Ut esl illud : Muledictus qui ha- merfto primts apostolis comparandcs, qui praesen-
bet spem in homine (Jer. xvn), in doctore Paulo, el tem in carne Dominum comitati sunt. Prhni autem
Apollo, et pseudoapostolo. Sine rita. Dum per il- apostoli prophet* intelliguntar, qui missi sunt a
lam serviiis Deo, ul raereamini vilam fuluram. Se* Deo. Novissimi vero duodeclm apostoli, aut primi
mers. Quse porta esl per quam ilur ad regnura. dliodecim apostoli, qui ante passionem suam a Do-
mlno elecli sunt. Novissimi autem Paulus, et Bar-
Efgo omnia creata sunl propler sanctos, quia CUin
r.abas, et Apollo, qni postea sunt electi. Yel novis-
nibit habeani, cuncla possident.
simos, non ad ordinem, sed ad minfstrationem per-
CAPUT IV.
linet, quasi dixisset norissimos esse miseros, et til-
Vt minisms Chiisti. Son « fundomenuim. Ific

timos omniiim, sicut statim subjungit. Spectaculutn
jam. IA est. in ministerio praedieatiofris, vel in prss- facti sumus. Omnes spectant nostras injurias. El
senti saeculo. Qmeriur. A nobis diepensaforibRs-. j$ anqetis et hominibus. Bonis videlicet et malis. iVds
Ut fidelis quis inveninivr. Uot est ut unusqsiiSque stulti propter Cliristum. Hoc est, in tormenlis positi
dispensator fidelis fial ; :tc si diceret : K&c farmnn pro Cbristo. Ironice quaa videtur conirrmare, negat;
q-iacrimus, ut lidcles inveniamur, et non qwaerirtiufc et quae videtur negare, confirmat. Vos autem pra-
lamlari a vobis : unrte sufyeeil : iiihi autem promi- dentes in Chrislo. Ut pulalis. Nos infirmi. Dum no-
nimo est, ul a vobis judicer. Laude diglnfs. Au4 ab lumus reddere malum pro malo. Vos nobiles. Vobls
kumnno die. Sert Domiiri rfie, rd est, die judicii nobilitalem terrenara vindicatis. Usque in hanc ho-
non ab iiumarto dic, in prsesenfl saeculo jadieafi, ram. A
quo lempore coepimus prsedicare usque>
boc est, laudari appeto. Sed neque meipsutn judito. nunc. Item Yos autem prudentes in Christo, hoc
:
Hocest, ego qui conscientiam mcam ©pthmenovi, esl, vos ita vultis Christiani esse, ut prudentiam
neque aliis meexceHoriiioremesse jrtdico. Nihil enim ssculi leneatis.
mihi conscius sun> . Unde snper omnes debeam g!o-
Peripsema. Abjecti, humiHimi. Peripseraa, rasura,
riari. Si boc Pauhrs dicit, quid a nobis dici delieat
aut limatura cujuscunque rei. Non ut confundam
cogitandum cst. Sed non in hoc jnstificatus sitm.
vo* hcec scribo. Ac si diceret : Non pro gloriatione
ln quo rae qiiidam iaudant quia ita quisque aliena
:
operum meorum bonorum hsee dico ; sed haec pe-
laude non justiflcatur, »t nec maculatur infamia. C tius commemoro, ne vos gloriemini in mundana sa-
Unicuique apnd Deara qood est, non quod dicilur,
pientia. Poterant confuudi de sua gloria, si eos non
iraputatur. Occulia tenebrarum. Id est, epera quse
relevaret : non cnim ruborem illorura cupiebat, eed
in tenebris aguutur. Vropicr vos. Propter vcstram
per rectionem Decem millia. Finitus numerus pro
:
utilitaiem. Nihil enim mihi conscius sum. Id esl, iti

infiaito. Pmdagogorum. Doclorum, nulrientium el
aliquo criminali peecaio. poslqriam per gratiara Sal-
eustodientium vos in fide Christi.
vatoris liberalus sum, el ab emni peeeate purgatus.
Ego vos genui. In novam vitam reformavi. lmita-
Sednon in hoc jusliftcatxs sum. Licet non sim nririi
loret mei estote. Quia bouorum tiliorum esl bonos
conscius in aliquo capitali crtmine, non tamen ob
imiUri parenles. Qui vos commonefaciut vias meus.
hoc.perfeclain juatiliam niibi vindjco, propfer levia
Et meis litteris, et suo exemplo docebit
enim : aliud
et nrinima peccata, quibus nullus sanctus in prae-
sine alio perfectum esse non potest. Tanquam nen
sentis vilac curriculo carcre polesl.
cenihrus essem advos. Hinc incipit causam fornica-
Ne snpra quam scriptum est. \A supra scripsi :
tionis arguere. Inflali sunl quidam. in humana sei-

Qui glorialv.r, in Domino glorietur. Et : Nstno glo-
licel sapienlia : quia omui peccato, et virO acci-
rietur in nomine. Et : yolite judicare antc temjius.
h pientl uxoiem patris sui vos consenlilis. Et in %&-
Quis enim le disceniit ? Aiiis sciliccl meliorcni esse ;
pientia humana vos contenditis, quasi non peccata
au» quis te discernit a nmssa perdilionis, nisi Deus?
non merila tua, neque scientia. Et tanqiiam respoU-
essent. Yirtutem. Operum et fidei. Non euim m
sermone. Nihil enim prodest dbclrina sine justitiae
denli : Fides mea me discernit, merila mea, pro-
operibus, ei qui non facit quod faciendum doeet.
positum meum : statim occurrit Apostolus : Quid
Reqnum Dei. Id est, acquisilio regni Dei. Quid vul-
autem habes quod non accepisli ? Quid babes ex te-
lis. Benignus magister est, qui discipulorum corre-
ipso nisi peccalum ? Jam suturati estis. Doctrina.
plionem in eoram posuit voiuntdrte.
Divites. ln sapientia. Sine nobis regnatis. Non indi^
In virga veniam. Id est, vindicla : quali virga Pe-
gentes noslra doctrina, exemploqiH". Nus stnlti. Iro-
trus ad Ananiam etSaphiram, et ipse Pauhts ad Ma-
nice loquitur : aul increpanlis affectu pronuntian-
gum u&us est.
dum est
Ulinam reqnaretis! Id esl,utinam non esseiis falsa CAPUT Y.
gloriatione decepti ! forsitan simul regnassermis. El vos inflati estis. Quia vana scienlia inflamini,
Puto enim, quod Deus nos. Non ut vos qiii regnalis et curam de his qui pereunt non habetis, ut aut
:
13/ COLLWT. 1$ vr-K. -

AD COft.
corrigantur, anl ab Ecclcsia Sbpftrentur. Et non A clorum homimini ad acquircnc*ur> mul

tiuztjfj* JuzMfis. Quia bnr>i paslores sei^per pro po- pcr uelestera doctrinam. Qui contimptibiU
puli peccatis flcnt. Prcesens autem sptritu. Prxsen- lesia. Hoc est, qui minimi BUOt in !.
tem dicit spiritu, ne ex solo auilitu absentc m dam- cerle qui iujurias suas CODteainunt
nare putaretur secunJum illtiL' Elisasi diccntis ad
: Qui minores "suut inecclesiis, el ua
Ciezi : Pionne spiritus meus tecum eeat in via Cum '!
douoium poMent, ij»NJ de ti .1» .
virtute Domini nostri. Qui pro me erat praiscns, lit- euatenus per quos oeqaeunl raajor
iei-arum uiearuni auelorilale, per quam Doinini quo- sujjple.uitiir, quos contemplibUes nomii
jue virtus assistcre judicclur. Tradere hujusmcdi sapieoles vocat, cum dicit : Si r.on csi inter
homiuem Satana-. Id esl, torlori diaboli, ul tonucnto ].. -iis quisquarn. Qi:a ex re quid aiiud
carnis BpiritBS salvanelur : oportebat e-iim ut per nisi ut !ii causas terrenas examiqent, q
diabolum SJWiarelur, qui per Diabolum peccavit. rum rerum :•
q ientiam accipiunl? Qyi .
JSon-bona gloriu vali.i. Dicendo, Ego sum Pauii, tuaiibue adJicti sunt, te.rre.ois non debenl .
etc. Non bona, dum non corrigilis adtilteriiiin. To- implicari. Ac si apertius diceret : Oui peneti
Uun massam. Ecctesiffl. Conumpii. 1:<. Grieco, fer- tima sapientioe nequeunt, Batwm i
ineniat [ûuoij. Yeius (ermentum. Fornieationem. B operenlur. Hem eo

lit silis uova conspertio. Ui in gratiasacri baptisma- in doctrina, quos dopa.spiritualta
lis conspergainini, sieut coospergitur iarina aqtu. contemptibUes, id esl
Aiumi. Sine fe-rnn -iilo peccati. Etenirn pascha no- Ad icrecundiam vestraj» dico. 1S
strum. Ideo debetis m\m\ esse, quia ludaei qi.-ando debetb co quod ncmo sil iuter vos iuu sapiens,
agnum iinmoi.iba!!), azyma comtvlebant, sic ct ncs noverit cuusas intcr fratres d Et hoc a\
debemus. $ed in c.zymis ttneetntatis. SiBiUUudine infideles. Duple.t pcccatum pst,
Hebneornm: quia ipsipostqucm immolabatur agnus, lenditis, ct quia apud inHdel

et post diem Paschas azyma comedebaut per septem Jatnquidem omnino delictum es
dies : sic nos vero agoo itmsolalo, tota vita noslra, ilerat : nam poluit putare,
quae seplem diebus perafHuf., azy.mis bonprum ope- sus alteium tum, sed
rum vescanuir. Et i-.riiatis. Id esfc, aeqiiitalss judi- peccatum esse extra Ecclesiam vclleji
cii. Si eniin lactuca erat cum uiiU Israel pro fer- adjungeret : Jam qnidem omniuo dt
mento, ne cibum insutsuna eomederent pro ceieri- vos, quia judicia habetis vobiscum. Et «e quisq;
tate ambuJaudi, sic aequitas judicii el sincerilalis ,
boc ita excusaret, et dicercl |ustum S«
cum Christianis. Scri/isi vobis. Pxo scribo. Vel ideo "'
gotium, et inifjuiiUem se pati quam yellet a be ju-
praetariium dicit, quia cum ^cgoreiil, tempus scri- dicum seuteniia amoveri, conlinuo tal ia-
bendi prseteritum es&et. JYon utique formcariis hvjm l »onibus vel excusationibas occuirit, et ait : Quare
mundi. Quodluce clarius est. Ab illis enim olim non magis injhriam accepi^txs 2 Ut implcretur iliud
separati eslis, Gt i<teirco nolile ilftrum Ulis commi- 5» auis vu.lt contendere ju-licio iccuiu, et lum
sceri. $i quis frater nominaiur. U est, solo nomiue tuam loftere, dimlie ei el yadium (j!att!i. \).
appellatur cum fornicator deeogatur, aul fur, ab hoc ta.mcn talia negotia per iu&rmos judicari in Eccie-
separari jubemur. Qui foris etmt. Infideies extra sia secuiidunt iojduigeatiam coocessii fratribus
Ecclesiam. Qui intus sunt, Koc est, fnieles intra fratres judicantibus : extra EeeJesiam «ero
Ecclesiam. Eos uulem qui foris sunt Deus judicabit. cari terribiliter vetai. Sed vot fraudaiie. Cum
Foris Eccle»iam sunl haeretici, ludaci, Centiles. lam injuriam secuudura praiceptum Evanj
CAPUT VI. Domiai exemplum patieuler sustinew dei
Audel uliquis vestrum, negotium habens a^rersus Vos e Gontrario noji soium
aiterum t judieari apud iniquos. Notandum quod ali- non facientibus irrogaiis & hoc fratrihue.
quando Apostolus iu media causa quam agit, quos- ^. "vobis, quibus nvc (juidem vicem reddere iuiutiejs
dam inserat sensus, et de laterc jaclet : quibus ex- concessum est. An nesau-s qû vj
plicitis, rursum revertitur. Audet ergo oliquis ve- non ftossidebutU ? Ac gi dicartt : P'.ui jmqoi x^
strum, etc, contra scilicet prooceptum Domini di- Dei non possidabunt, nolife vos ipsi iniqui •
centis ; Si quis vult tecum cantendere judicio, tu- fraudaado, et jnjuriam faci«ndo. N*lite.*crare. ttg»
nicam tuam dimitte ei, et pallium. est, seduci, exisumanies Je multis, et \jpn eti?
An nescuis quonium sancti de hoc muudo judica- de uno peccato punieudos- Aut noliteerrare
bunt. Sicut Domiuus aposLolis psoinisit, djcens : melipsos <t alios inwjuas jfmuntr
Sedebitis et vos supar sedes duodeaim, judicantes sidere. Et hoc aliqu.wdo fmsli*. Sed nuia
duodecim tribus hrael (ilnUh. ns), omnibus boc Nolile cigo limere de prasiejfiiis, tantum m
promittens. qui apo<*tnl«>s f««rint iimtati. Si ergo baptis:..um crinuBosum aJt<}Mid oamniiiuiis. I
sancti de boc mumio judicabuni, cur de miiiimis smu, cum quibus virile pcrficitur seelus, e
vestris negotiis non judica-nt? /« vobis juduabi- rum yirilja in pneritia oastrabantur, ut se.i.pe*
tur. Id est, per vos. Angelot judicabimus. lili an- •eiit imberbes, rt mutiebria. hcc est, rooUi
g«li judicapuntur in judiclo, in comparatione san- pora habercnl. Hi ergo apud aeni'.
Patbol. CIII. 5
JJ9 SEDULtt SCOfl *w
ut Augustinus in libro A ebriosus et gulosus fuerit ? Nunquid ».....». in
Uairis deorum castrabantur :
corpus suum non peccat ? Fornicatro est foras exire

septimo de Civitate Dei oslendit dicens : His autera
amputaturvirnitas, ut nec convertantur in femi- a legitimo conjugio. Omne autem peccatum potesi
nam, nec viri reUnquantur. Et iterura de moUibus : ab uno committi, qui membrum dici potest, uon
Eidem Matri magnae contra omnera virerum mu- tamen corpus. In fornicatione autera duo pereunt,
ctiam toiom corpus. Grande ergo malum est, in
Herumque verecundiam consecrati sunt, qui usque
quo duae animae pereunt vel moriuntur. Vult ergo
in extremum [hesternum] diera madidis
capillis,
el facic dealbata, fluentibns menibris, incessu fe- gravare fornicatwniscausam, quae illis per consue-
per plalcas vicosque Carthaginis, eflam a po- tudinera levissima videbatur. Aul in corpus suum
ittinec
peccat quia hoc vitium irtagis voluntatem carnis
pulis, unde Uirpiter vi.erent, exigebant. Nihil Varro
:
uspiam legisse me commemini. praestat, quam caetera vitia. Lege Augustinum. Cor-
«licere voluit, nec
pus vero templura Dei est : Deum ergo decet habi-
Delccil inlerpretalio, erubuit ratio, conticuil oratio.
baptismum. Sed san- tare in domo sua, non peccatura, nec diabolum.
Sed abluli esiis. Scilicet per
Per sanctum ac verbum.
Spiritum Quod si in vobis Spirilus sanclus est, scilote quod
ctipcati estin.
Sed jntlificetx etlh. In bonis operibus. In nomine non ad fornicationem facta sunt memhra vestra, sed
Domini. Id est, ifl confessione neminis Domini. B ad laudem Dei, vel ad serviendum Deo. Non estis
Omnia tnihi licent, sed non omnia expediunt. Quae vestri. Qui non est suus, mm debet sibi vivere, sed
cujus sanguine eraptus est. Empti enlm estis.
ile fornicalione tractat, vult maleriam fornicationis, illi
Non auro, non argento, sed sanguine Christi. San-

id est, gutae intemperantiam ostendere, simul atque
nobis manducare et bibere guis aegrorum aliis nocet ; sanguis vcro Chrisli mun-
deslrucre. Licet ergo ;
subjecerimus nes coraessationibus ipsura dum redemit. Clorificate Deum. Hoc est, agite ul
sed si ,
iicltum pej-ducet nos ad illicilura, hoc est, ad forni- gioriflcetur Deus per opera vesUa. E t portate. Spi-
cationem : itact de omnibus inlelligendum est quae- ritura scilicet sanctum cujus snperiws membra ve-
cunque peccatn non sunt, oecasiones possunt tamen slra templum esse testati sumus.
dare deUclorom. Sed ego sub nullius redigar pote- CAPUT VII.
tlate. Id est, cibi et rei Hcitasredigar potestatc, hoc

Dequibus autem tcriptittis mihi. Huc usque gratis
cii, non mei dominabitur : noa enira sic succum- docuit, nunc ad interrogata respondet. Nunc autem
ham ut serviam. Paulus cui cuucla licent, sub nul- incipit de cenjngiis tractare; ante enim expugnavit
iius polestate se redigit, qnia semetipsum a licitis illicita, qaam de licitis loqueretur. Corinthii nam-
restringendo, ea quae delectata premerent, despe que ad Paulum epistoiam miserunt, ut iHos doeerei,
cta transcendit. Escn ventri. Id est, convenit vel C si post acceptam fidera licitum eeset uxores dimit-
creata est. Sed Domino. Hoc ad serviendura

est, tere, autquomedouxe-res Kcite haberentur. Bonum
Domino, vcl ut sil templum Domino. Et Dominus tst homini mulierem non tangere. Bonum fueral illud
corpori. Quasi proprio lempio. Deus autem tuscita- quod vobis in primordio praedicavi, hoc est, secun-
vitDominum Jetum. Quia caput nostrum suscitavit, dum conjugii usum non tangere mulierem; sed quo-
ct nos quoque membra ejus, si per sanelflatem niam multos contineutes huic doctrinae loeo scripsi-
fuerimus, suscitabit. Ergo deberaus membra nostra stis refragari, concedatur remedium ne fornicando
sanctificare, ut in eo manere mereamur. Corpora moriantur. Ergo Apostoli hoc exemplo in primis
vettra membra Chritti sunt. Quia omnis Ecclesia virginitas et continentia praedicanda est. Sed objicere
corpus est Christi ; singuli autem inetabra : capul amatores luxuriae solent : Ut quid ergo prima Dei
autcm Christus est. Tollens ergo membra Christi,. benediclfo Cresdie et multiplicatmni, concessit ? Ut
faciam membra meretricis ? Abscindens me a cor- jam impleta est, debe-
lerra scilicet repleretur. Quia
pore Christi, faciam membra roeretricis? Non dixit mus ab incontinentia nos temperarc. Suam. Non
fornicatoris, ut ostenderet eum ejusdem esse cri- alienam. 1'xorem. Non uxores. Similiter autem et
minis et nominis, cujus illa est ; apud bomines uxor virum. In hoc optiraum legitimumque conju-
enim minusvidetur*viri quam mulierisadmissum. An v giura videtur, quando hi ambo secundum Apostolum
netciiis qitoniam qui adharet meretrici, unum corpus in sua volunlate fiunt. Mulier sui corjwris potestatem
efficitur ? Corporis uuitate per immimdiliam. Erunt non habet. Scilicet ad continentiam carnis, nisi ex
enim, inquit, dua ia earne una. Haec esl prima pro- consensu viri. tfolite fraudare. A debito conjugii.
pheiia Adam. Quomodo autem cura uxore iicila, sic Ad tempus. Hoc cst, specialibus alternisque dicbus,
el cutn meretrice una caro efuViiur. propter amorem aut quadragesimali tempore, vel ad tempus oralio-
lllicitum. /n carne una. Propler cpniugalem oonne- nis, sive per dies purificationis. Netentei vot Sata-
xionem, aut in gencrando ei coucipiewdo tilio. Eu- nat. Ne uno se subtrahente alter fovnicetur, et Sata-
giu fornicationtm. Id est, meote, ei loco, ut fu- Das tentandi bcum invenhL
git Joseph, peuainm quodcunque fecerlt
Otnnt Secundum inteUigeniianu Inflrmis hoc indulgeo,
homo, Nemc osteodit quantnm reatum fornicatio non perfectis praccipio , qui omnes hemines vellm
habet, qns iUi» per eonsuetudinem ievis videba- me imitari. Sicut meipsum. Id est, viduum, seu ea-
lur. Quid si homo seipsom occiderit ? Quid si stum, virginemque, qnod magis creditur. Aliut qui-
• Videtur hic aliquid dcessc.
: :
f ftl COLLECT. W EPIST. I AD CGft.
detnxie. In ca titAtc. Alius vero $ic. In matrimonio. A. instar circumcUinnis est non habere uxorem, dum
Meliut esl etiim nubere. Ante volum. Dicit autem mulier quasi membrum corporis est viri, et uno
melius esse nubere, in comparatione deterioris ac sunt caro. At vero uxorem hahere instar prepuiii
pejoris rei, nisi culpa scilicet ad conjugium veniant, est : quia sieut plenitudo corporis est in prxputio,
si lameu nondum meliora devoverunt, quam uri vel ita in conjugali consorlio. Non udducat prapuh.
ardore efirenatae libidinis, vel infernali igne post Id est, uxorem, ut diximus. Aliter : Non putet te
feraicationem. His autem dico, qui matrimonio. Pro- superflue circumcisum , ne de hoc poeniteai -
iuit
prie loquitur ad conjunclos, ne dimitterenl uxores, enim necessarium suo tempore. Sive hoc modo
et alias ducerent, aut pulchras, aut diviles, sicut Non adducat praeputium, ut quis sine legis ceremo-
Judaei faciebant. Non eqo, sed Dominus. Qui dixit niis vivat, quia tum quibusdam apostoli permiue-
Qui dimiserit uxorem sine cauta, facit eam mozchari bant opera legaiia custodiri, ne subiio a lege re-
(Joan. xvi). Manere innuptam. id est, ut non uubat tracti scandalum paterentur. Non citcumcidatur. Hoc
alii viro. Aut viro reconciliari> Quia melius est, si ad est, non dimittat uxorenu Circumcisio nihii est. Id
virum suum revertatur, quam ut alii viro nubat. est, virginitas, vel castitas, sine bonis operibus. Rt
Nam cteteris. Qui videlicet neque ambo Christiani pratputium nihil est. Conjugium absque operibus.
sunt. Quapropter? Scilicet ut dimiitatur conjux in- B Servus vocatus es. Id est, conjugatus. De libertate
fidelis, ut in consequenlibus Apostolus dicit, quam- Id est, de continentia. Sed et sipotes liber fitri. Hoc
vis melius sit non dimiltere. Altaraen non licet se- est, si pntes habere dissidii occasionem, et repel-
cunduro praeceplum Domini ut dimittatur conjux, lere eam abs
magis utere legitimo conjugio. Servus
te,
uisi causa fornicalionis. Fornicatio est etiam ipsa conjugatus, liberlus est Domini ; quoniara enim fuh
infidelitas. Dicimus autem permisit causa fornicatio- in conjugio, in paganismo tuuc servus fuit, quia non
nisuxorem dimitli ; sed quia permisit, non jitssit, legilimo usus est conjugio : quoniam vero ad fidem
dcdit locum Aposlolo monendi, ut qui voluerit non Chrisli vocatus est, iibertus Domini est, dum iegi-
dimittat uxorem infidelem, quia sic forlasse possit timo conjugio utitur : nam libertus est iiber de
lidelis fieri. Alioqui fitii veslri immundi essetit. Ac si servo factus. Similiter et quilibet. Id est, a conjugio
dixisset; si permilterem virum iniidelem cum Aliis servus est Christi, quia virgines et conjugaies ser-
suis discedere a muliere fideli, iilii ipsius viri iro- viunt Christo. Nolite (ieri hominum servL Dum sci-
mundi essent. Item si ambo infideles essetis neccssa- Ilcet Chrisii sanguine enipli estis. De virginibus
rio filii vos imitarentur, nunc autem forsilan fidelem autem prccceptum non habeo. Scriptis respendet.
imitabunlur. Nunc autem sancti sunt. Quia fideles quia illi dicebaitt -
Ubi praecepta cst virginitas? ut
per prxdicationem suorum parentum. Item filii ve- C superfluum demonstraret, quod sub pnecepto non
stri immundi essent, si infidelem parentem comita- est. lta virginitatem prsetulimus, ui tamen nuptiarurtt
rentur jam non baptizati, aut, si baplizati essenl, ordinem servemus : quia si Domiuus virginitatem
ex Christianitate in paganismum transirent infide- imperaret , condemnare videretur conjugium , et
lem parentero sectando. Non ergo ab invtcem disce- seminarium hominum excideret, unde virginitas pro-
dant. Non est enim servituli deditus fraler. Hoc est, creata est. Quare praeceptnm Domini de virginibus
ut serviat et pereat propler alterura inBdelem : non non habuit, quia majoris mercedis est quod non
eiiim ita iigatus est in hujusmodi causa, quasi vere cegilur, sed offertur. Exislimo enhn. Iiic existimo
illi servire necesse sit, et propter alterum interire. non pro dubio ponitur, sed pro certo. Propier instan-
In pace enim vocavit vos. Caetcrura non ad dissidium tetn necessiiaiem. Id cst, doiorero parturiendi et
sumus vocati; ultro ergo discedere non deberaus. servitutis in matrimonio. Quoniatn bonum est hotni-
Ad id autem reittt quod praedixit, ne discedendi prae- ni. Dupiex bonum est, et soilicitudinibus mundi ca-
paretur cccasio. Nisi unicuique sicut Bominus di* rere, et virginitatis prsemium exspectare. Noii qucc-
visit. Nisi hoc unum scis, quod unicuique est sicut rere solutionem. Nisi forte ex consensu iilius. Seiutus
Dominus iiii divisit. Sicut vocavit Deus. Sive cum es ab uxore. Per continentiam, vel morte ipsius. Et
fideli conjuge, sive etiam cum infideli, sive sine " $i accepetis uxorem, non peccasii. Id est, ante votum
uxore, sive in praeputio, sive m circoncisione, sive virginitalis. Et si nupserit virgo, non peceabit. Id
servus, sive libex. Ita ambulet. Hoc est, conversetur. est, antequam voverit virginitalem, quia nuptise per
Circumcisus aliquis vocatus est. Infert subito parabo- se peccatuni non hubent, sed per soliicitudinera 630-
lam circumcisi, etbnici, servi, et liberi, et sub me- cuii ssepe peccalum incurrunt. Aliter iiios dicit non
eorum de nuptis disputat et innuptis. Ac
taphora peccare si nubant, quia oondum voverunl Dco cssti-
primum quia nonnullos hanc inlelligentiara repre» latem, cseterum qui vel in corde suo promisit, si
hensuros arbilror, interrogare libet, quae sit con- aiiud fecerit, habet damnationem, quia primam ftdem
sequentia, ut de maritis et uxoribus disputans re- irritam fecit; quod enim erat licilum, per volum sibi
pente transrret ad comparationem Judiei, et ethnici, fecit illicitum, sicut Ananias et Sappbira. Tribula-
servi et liberi, et rursum hac disputatione fintta, tionem carnis habet. Maicdicto Evae subjaceiiies per
rediret ad virgines dicens De virginibus autem prar- sollicitudinem sseculi, tribulalionem et trislitiam
ceplum Domini non habeo. Ergo circumcisus aliquis patientes. Hujusmodi. Id est, virgines nubentes. Kg>
tocatus est, id est, casttis sine muliere, quoniam autem vobtsparco. Hoc suadeo vobis, quod mirMis
UZ SEDULll OCOTI i4*
laboris, etquodplus praemii habet. Itaque dico, fra- A S«<c voluntatis. Ut faeiat quod voluerit de filta sua.
tre.-. Hic omues rid conlinentiam hortatur. Fraircs Judicavtt. Prrcfalus pater. Alitcr ut Hieronymus
•M libentius audiant. Tempus breviaium expbnit : Si quis, hoc est, quisquis homo; super vir-
t*t. etiaihai nongcnlis viveremus. ginetn, id cst, carnem propriam suam ;

quid vult ipsc
aiit.. tiqui homines; lamen breve putandqm homo, idest, virginitatem an conjugium qnia libe- ;
-ndo ficem nunc vero quod ;

rum arbitrium habel, non peccat, quia matrimonium
brevis sit mb tam Isiiiia quam tiibulatio nuptia- non est peccalum. Statuit. Id est, permanere in
rtini. quid actipimus uxores quas cogimur aaiit- virginitate. Non habens necessitatem, quia non co-
}mt» non kabenles. llle uxceni habcns, sed gitui' a carnali voluptate. Potestatem habet, id est,
li non habet, qui sic studet placere ccnjugi, ut facere qnod vult. Mttlier vincfa est /Vt/tYNunc incipit
n 110» displiceat creatori. Flel quoqne, sed tan- de digamis et viduis. Lib^rataest. A Yinculo ccnju-
quain ti nen (ieat. Qui sie temporalibns damnis gaii libera facla secundum legem post mortcm viri,
•
lamen de aetemis luciis semper ani- si ncc lunc potucrit sc conlinere. Cui volueril nttbat.
Tf.t»
:-
!tu* Gtuukl quoqtte tanquam si non gau- Tantummodo Christiano, non Gentili, tantum in Do,
doai. Qui ttc temporalibus benis hilareecH, o1 tamen mino propter continentiam. Puto enim quod el ego
semper perpetoa termeuta consideret, et in hoc qnod ^ spiritum Dei habeam. Ideo sic lcquitUf, quasi dubie,
tem §aadm sublevet, hanc coniinuo pondere ne jactanler de sv: loqui videalur. Spirititm Dei ha-
iris ftreihat. Er\it quoqne qitaci non pos- beo. Hoc est, nolite contcmnere, quia r.on ex me
•
\\ Qoi et m\ usani terrena Btteparat, cf tamen !ioc ipstnn cct quod dico, ned spiritus Dei est, qtii
cauta cogitatione pn [ued h*c citius oercfin- loquitur.in nie, quem contemni uon expidit.
qua». Mundo quoaue utitur, $nd qwsi non UtatUr. Qni caput vm.
et rieeesaaria eancta exterius ad ritje soae ininiste- be ftis autcm qiuc iflolis »»;?/iio/f'?if«r. Subaudis,
rium redigtt, et tamen ha?c non sinrt rase nienti dico, de quihus scripsistis mthi. Hic sutem Paulus
dominari, sed ut subjecta foris Berviant, ei nunquam scripii» Gormlbiorum respondet, i|uia illi episitoiam
iulentionem animi ad alia icndenlis frangant. AH- scrip.serimt ad eura, ut sciret qt:id facerent. Nam
ter : Sunt qui patiuntor lafcorcs et prossuram in alii eoiuni in ternplis idolonim idolothyta mandu-
prcesenti quasi non paterentur : qtiiu Isl • in brevi eabant, ut contemnerent idolum: quidara vero qui
gpai o !
pertraiisibuiii et ftnie.tur. Sic ft sequflnfia erant itiPrmi in ftde et conscienlia, non audcbant
csponi possunt. Praterit enhn fiyura livjzs mvndi. inanduc:\re, et contristabantur valde aiios videntes
Hoc sttculum quasi umbra pertransit, NoKle ergo eoram sc manducare, qui dicebant : Quia omnis
de eo multum esse solliciti, ne possesaienem ocrdatis ^ cceatora bon-; sit, ct nibil sit idolum; ethaciniagif:e
seternam, et figuram quxrentes incipiatis amittere is quam r.nione veritatis errahant. Idolothyium,
veritatero. Ilic enim mundus imago futuri est. Si id est, idolum occisam, vel immolatum. ®uw Gnc-
ergo trilis est imago, ipsa veritas qualis est? Unde ce, occido. Itaque solas earnes iaimolatas hoc no-
si hoc taro impense diligitis, quanto magis illud im- mine significabant. Scimus quia omncs scientiam ktt-
pensias amare debetis; nam secundum hoc nos di- bemus. Tfoc est, non plus illi sciitni qiii iuflati sunt,
misaurOB quolidiana morieutiufll exempla tcstantur? quam vos. Scimus. Id est, quod nihil sil idolttiii.
An forte nos solos esse crodamas immoi tales, quasi Scientia autem sine charitate iaflat pw superbiam.
non simus ck bominibus generali. Item, Prwteril IHa scicnlia inflat, quae ex sensu proprio et huma-
enim figuaa Itv.jur, mundi. Si mundus transit, quo no descendit, et quae cort)ecturis raagis utitur quam
imiversa clauduntur, imo ligura et eo:iv.'rsatiohujus exemplis. Charitas vero o?dificat. Quia non quêrit
niundi quasi nubes pruitarit, et ittter cx'lera mundi quae sua sunt, sed quai sedificant featres. Hlius ergo
opera, et uupti^ prjeteribunt. Si enim mors finis est chavilas aiuiftcal qui dicit Licet tne nan impediat
:
nuptiarum, cut necessitatem in ulrlitatem non verlt- manducare idolothyta, tamen propter idoium , ne
nius ? Diviga est mulier et virgo. id est, dissimil. s aliis displiceat, non manducabo. Quod si quis se
bimt. Ut sil saf.cla et corpore et spiiiln. Quid pro- existimal scirc aliquid, nondum cognovit. Hoc est, si
dest carnent habererirginem, si menti quis nupse- qnis sibi videtur sapiens, et si quem inflat scienlia.
vit. ut »it frequons oratio? impcdit enim eeafBgiatn Quemadmoiium oporleat cinn scire. Id cst, sine ela-
}^;giuteio otalionis. Si truis. Id est, pater. Ttn-pem tione, cum humilitate et charitate. Si qurs aulem di-
te videri existimat. Turpis videbitur, si cura ad per- lUjit Deum. llle diligit Deunt, qui icdiftcal fratres.
fectaiu alatem pervenojit, neulrum dcliberet, vel Hic cogni us !
est ab eo. Hic diligilur a Deo, nt est
virginitalem servare, vel nubere, si nubere volenti illud : Novil Dominus qui sunt ejus (•// tini. i\). De
noii petmiltat, et ttla fucrrt fornicata. Qucd vuit. e*cis aulem quce idolis itnmolanfur, scimus. Nimc re-
Jd est, pater vel fiha facial, id est pater non peccat, petit quod supeiius dixerat, et qnid sit evidentius
si ipsa puella ntibat. Qui aulem statuit in eorde suo. 08tendil. Quianiltil est idoium. Sive in coelo, id est,
Id rst, st pater quisquc disposuit. firmus. Id est, angeli; aut sidera coeli, ut Batornus; sive in terra,
diiu corifientit ei fiiia sua. Nan habens. Id 68t, pa- ut tdola. Scd non in omnibus esi mentirt. Non orancs
li r. Necessilatem. Qnia non cogilur a filia sua, ut sciunt qnod propter «oiitemptum idoli hoc facitis.
daret eam siro. Potestatem au\6m habet. Ipse pater. sed putant vos propter venerationcm hoc facere. In
,
U5 COLLECT. IN EPIST. I AD COR. U<?
eanidentiu usqne adhuc idoli, quusi idolothytum mu,n- A tabernaculo. Quat 4t sacrario tutti edunt. Quia qua:
ducant. Atihuc si habent iu conscieolia idolothylum, offereUant filji Israel ad templum, Ui qui in lemplo
quouiodo antequam crederent manducabanl. £/ con- erant manducabant. Et qui altari desetciutu. 1,1 est,
tcieniia ipsius, cum sil infirtna, coinquinatur . Deeli- sacerdotes et leviue. CJovium uâm. Prajmiuro quo
iraudo : ad idololatriam per mahim cxemplum ve- giorialus sum, no» corocdere dc evangelie, Evacuci,
Btrum, aut putando aliquid religionis essc in vescen- Si necessaria ministre). Si enim nvanunUzuvoro, non
dis Uiololhytis. Esca aulem n»s non comnundat De>t. esl mihi gloria. Hoc est, si evangel iiavero ut isla
Sed eharitas asdificans fralres. Qui habet scientiam fiant in me, id est, si propterea evangeljaavefo, ul ad
in idolo. lloc est, quod idoium nihil sit, et quod illa pmeniaro, el flnem evan;;e!ii in eibo, titpotu, et
inunda sit omnis visibilis creatura, nonne conscien- vestimento iocavero. Sed quare non esl gloria? JSe~
lia ejus id pulahit, quod idolis immolare sil iicitum? cessitas enim milti, inquit, incvtmbit. IJ est, ut ideo
JSdificabitur. CorroboraUilur , wseitabilur. Et ne- evangeluem. \ce errini mihi, inquit, si non evungeli-
rlbit infirmm. I)um contra Jilem et conseientiam zavero. Sed quamodo d*bot evangeliwre \ scilicet
roanducaL Otmte autem quod ex fide non esl pecca- ut in ipso evangelio, et iu regao Dci ponat merce-
tum cst. ht iua conscientia. Quia firmiter credis ido- dtro : ita cnim polest ron coactus evangeli/.are, sed
iuui non esse. Perculiente* conscieMium eoruminfir- B volens. Si enim, iuquit, volem hoc fuciu, merudeux
mam. Neiuium validam in fide Chritti. Non man- habco : si autem invitus, dispensatio ntiJti credka eit.
ducabo carnem in (f.temum. Dat eiemplum de se, Id est, si coaetus inopia earum verum quse ten/po-
sed tamen quod licituni erat non factt , ne aliia offen- ralis vitiesunt, necessario prccdico evangelium, alii
diculuw faceret. per me Uabent mercedeni evangelii , qui evaqgeliutn

CVPUT IX. ipsum me prsedicanle diiigunt : cgo autem non ha-
fion sum liber ? Liber sum omnia mandu-
visibiiia beo, qui non ipsiun evangcliurn diligo, sed eju6 pre-
care, d«m apostolis dicrtur : Manducate qum apud lism in illis temporibus constiluturo , ijun.l nefas est
illcssnnt. Non sum apostolus ? Ita legeudum est :
fleri, ut non lanquam filius minis<trel quisque evan-
Hunquid non aum aposlolus? Saum illis exeropUam geliusu, sed tanquam servus, cui dispensaUo credit-i
repticat quod cum habuissci omnia in potestxte,
, est , ut tanquam alieftum enoget , luliii inde i{>se cn -
noiuerit facere quod illi licebat ,

propter aUorum sapiat praeier cibaria, quae de particip.ati.one sustenla-
lutem. Opus meum, k\ est, apostolatus mei opue. Etsi culum misfti-c servitutis dantuv extrinsecus, quan-
aiiis non sum apostolus. Id cst, JudLCis, ad quos non quamalioloco et dispensalorem se dkat. Potcst enim
sum miasus, sive caeloris gentibus prseler vos. Nam et servus in filiorum numeruin adoptatus, eam reni,
•, signaculum. Indicium apostotatus est, quod vos per C in qua cohairedis sorlein meruil, lideiiter diapensarc
nie credidistis, signis et viriutibus provocali. Mea participibus suis. Sed nunc ubi aiL: Itispensdw niUit
defensio. Mea defensio apud illos qui dicent : Quaiis crediia tst, lalem dispensationeiu inteili»: voliiil, qui
estPaulus, utrum apostolus est, an non? Hic re- alicnum dispensat, unde ipse nijiil accipiat. (Jt h(.n
spondebitur quod Paulus aposlolus =.it CorintSuorum. abutar potestate.mea. Sive, ne v.kw pcleslatequi ac-
Nunauid non habemus. Ego et BarnaUas ? Potesia- eepi vivere de iruotu evaageiii, oive dum voiuero ac-
tem. NoUis a Deo concessam. Manducandi. De ve- cipere, vilem faciam potesialem menm, cum proptcr
stris, ut diguus est operarius mercede sua. Mulieres. venlFem docere existinior. JN'a;.j cmwi liber csscm
ln Crscco sorores [AisXjjiL, non mulieres legitur. est, liciia cctciulo propler docuinsm. Ab otunibut.
Circumducendi. Per piovincias ad ministrandum. M es.l, ncees:;il:.iibus. Omnium me servuw feci. Om-
Sieut et cteteri apostoii. Nonnuhos contemnit, sed nibiis coropassus sum. Et (actus sum Judais Ju-
suum d^t exeroplHro. llli enim mlelioribus pradica- divus. CircumcieleniiO scUicei Timoaie'iin, quod teni>
bant : et apud Judeos antiqua consuetudo erat, ut p re grati:e sriebat esse superjBuum.
necessaria doctoribus a discipulis pnebereuUir, quod Tanquaiu aub- leae essem. Ll est, caput radendo,
gentes adhuc rudes poterat scandalizare. Quis plan- et punfier;ndo se in tcropm. Tanquam sine legeessem.
tat urtquam ? Per comparationem vines et gregis, " Quia nou tara legaiibus doctriiiis quaro rationalibus
popuium vult inteltigi, sicut scriplum est : Yincam argumentis iilos ad lidei Credulilatem provocabam
de /Egijplo iramtuiisli (Psal. lxxix) : Et : Dabo vobis i dieil iii Aclibus aposloloruin : Circuivi aras ve-
pastores sccuttdum cor meum (Jcr. ui). Non alliga- stras, et inveni aram in qua scriplum crat : Iijitoto Dco
bis ot. Hoc est , non fraudes doctorem cibo et vesti- (Aci. xvu). Cumque de eorum superstitione
meuto. Jiovi trituranti (Deut. xxv). IJ est, doctori nem fuisset orditus, tanquam ei ipse sim
tritieum viilutum a palea vitioruro scparanti. Quo- sub occasicne pxoXani iilius lituli fidem Christi iatu-
iiiflt.n in spe. Debetfructum ktlsoris spcrare. Qui arat. lit, dicens : Qnod ignorantes vos colitis, hoc. ego an-
Id esl, pr«dirat. Si aldi potestatis veslree pariicipes nuntio vobis. Et post pauca, velutsj divina; iegi^ pe-
innt. Pseudoapostoii, qui nibil ulilitatis pracsliteranl. nitns esset ignariis, gentilis poeue ver6uin polius
JVe quod offendiadum demus evangelio Ckh.sli. fte quarn Moysi aut Chiisii maluil prelerre senienliam :
per nos pseudoapostolis occasio cupiditatis detur, Elsicquidam, inquicns, vestrorum poelarwti iixil
aul ne alii dicant, quod causa avaritiae prgediceinus Ipsius euim genus sumus.
evangeRuw Christi. In sacrario. In tem(do, vei in Factut sum infirmu wfrrmvs. Diccns de matrirr.fr
;
Hfl SEDULIl scon i-w
»tio, Tbverlitur ia idijisum ; et sic prepter rnfirmos A Nequetentemus Bominum. Dicentes : Nunquii potesl
i iera maoducavi, cum possim securus carnibus vesci. Deus parare mensam in deserte (Psal. lxxix) ? Et a
Omnia emnibus factut sum. Ae si diceret : Ut in serpentibus perierunt. Propter quos seneus serpens
brevicemprehendam quod per partes dixi, Omnia factus est. Neque murmuraveritis. In tribulationibus
ommbus factus sum, nen nicntientis astutia, scii pro Christo. Ab exterminatore. Id est , ab augelo
i-alieniis affeclu; id esl, nou omnia mala bomi- percutiente eos in extremis caslris per ignem, ciri
tUaeiter agendo, sed aliorura malis tanquam plagaesuccurrit Aaron cum thuribulo oflerenspro eis.
a esseni, misericordem raedicinam procurando, Ad cerrectionem nostram. Si enim parvulis adhuc
hvc ahis iaeiens quae sibi ab aiiis fieri vellet, si hoc et rudibus non pepercit, quanto magis nobis qui legem ,
;
. ,Dci. Ut partieeps ejus. Id est, mercedis perfectionis accepimus non parcet, si talia feceri-
cfliciar. Ntsciiis quod hi qui in stadio currunl. mus ? In quos finis saiculorum devenit. Id est, in quos
StadiB/n est octava pars milharii, 125 passus ha- tota perfeciio temporura cadit, vel qui sumus in fine
bens passus vcro quinque habet pedes. Hic auiem

:
saecuii. Itaqtie qui se existimat stare. Id est, forti con-
stadio cursum justiuse vel fidei comparavit. Bravium seientia manducando idololhyta , nunc incipit re-
est lamiua argentea ad paimac raensuram, quae a rege verti ad superiora. Videat ne cadat. Offendendo in-
militibus datur : e» est sermo Gracus. Sic currite. B firmum. Tentalio vos non apprehendit, nisi humana.
Perviam mandatorura in abstinentia, cxterisque vir- Id est, quae per fragilitatem, et inscientiam ilt, et
totibus, sicut in iheatro quidem omnes curruut, sed non ex consilio el perseverantia : humanum est enim
unus accipit palraam. Curramus credende spe- , peccare, diabolicum est perseverare. Aliler : Tenta-
rando, desiderando, corpiis castigando. Ut compre- tio vos humana. Dicitur nobis
non apprehendit nisi
Corenaru vitae seternas de qua ipse dicit : pugnam carnis non sustinentibus per beatum Apo-
Repesita est mibi corona jusiitice. Nen quasi in incer- 6tolum, cum his inter quos fornicalio nominatur :
Non enim in incertum eurrit, qui ad ccelesiem Tenlalio vos non apprehendit nisi humana : non enim
tiierosoiymam festinat. Inccrtum vero est, qui in meremur menlis robore conquisiio gravieres pugnas
stadio currunt, utrum percipiant palmam, an non. nequitiarum ccelestium expenri, qui carnem fragi-
Nonquasiaeracauiens. Rocest, non inaniaconsectans, lem resistentem spiritui nostro subjiigaienon quivi-
sicut qui m agone coniendit, aerem vcrberat telis. mus. Quod Apostoli lestimonium non intelligentes
CAPUT X. quidam posuerunt pro indicativo optativum rnodum,
Ao enim vos ignorare, fraires. Hic eomparat id est, tentatio vos nen apprehendat nisi humana,
duas plebes, Yeteris videlicet el Novi Testamenti, et quod ab ipso dici manifestum est, uon optantis, sed
.ijjlo prioris teriet secundum populum. Quod C prcnuntianlis, vel exprobranlis, afteclu. Fideiis au-
ei nestri omnes sub nube fuerunt. Ideo hoc dicit, tem Deus est. Qui se pollicitus est sui nominis causa
H€ qais confidat in eo soio quod baptizatus est, aut in tribulationibus adfuturum , ut ibi . Mttliee tribula-
»n esca spirituali , aut potu, et putet stbi Deuro par- tiones justorum, et de omnibus kts iiberabil eos Do-
eere, si criminosum aiiquid commiserit. Aliter. Pa- minus (Psal. xxxm). Sed faciet cum tenlatione etiam
trium .promiltit exemplum, tunc ista merilo profu- proventum. Illud faciet provenire, quod .possilis sus-
»ura, si prxcepta servarentur. Sicut cnim de .'Egy- tinere. Fugite ab idolorum cultura. Non vescendo
pie a servitute Pharaonis Israel liberalus est, sub idololhytis. Quasi prudenlibus loquor. Suadet ut pru-
Hube et in Moyse baptizatus est, ac in desertoro re- denlihus, qtio libentius audiatur. Nonne communi-
nit, sic aos a tenebris peccatorum liberati a servi- catio esl sanguhus Christi ? Sicut ipse
ait Qui man- :
title venimus, alque sub nube, hoc esi, divino auxi- ducat carnem meam, et bibil sanguinem meum, in me
)io stimus. Kt emnes in iloysc. Id est, in merilo et manet, el ego in eo. Quasi dixisset : Sicut e con-
polestaie Moysi, mystice in Christo. trario caiix idolorum dsemonum communicatio, ila
Bavtlzati suni in nube. Baplizati sunt figuraliter, et panis idolothyli dxmnnuni parlicipalio esse mon-
quia nubes propritim bumorem portabat ; mystice :
stralur. Quoniam unus panis. Sicul enim panis ex
in nube, id est in Spiritu sancto. Et in mari. Mystice inullis granis copulalur, sic nos ev niultis gcntibus,
jn ijaptismo. Escam spirituuiem. IJeo mauBa spiri- fidelibusque in unum corpus Christi congregamur.
tuali* cibus dieitur, qula spiritualiler per angelos Unum corpus multi sumus. Si cum idololatris de uno
ministratum fuit : ut : Panem angelorum manduca- pane comedimus, unum cum iilis corpus efficimur.
vii liomo ; sive quia figuiavit spirituaHa, id est cor- Videte Israel seeuninm carnem. Id esl, hospilalis
pus Chrisli. Similitcr et potus dicitur spiritualis. Israel , carnalis Israel, carnales hoslias oflerebat
Bibebant autem de spirhuuli consequente eos petra. spiriiualis spiritualia sacrificia oflert Christo. Nonne
Quia Chrislus postrnodum erat secuturus, cujus figu- qui eiunt hostias parlicipes
sunt altaris ? Sicut
rain lunc petia gerebal, idcirco dixit, censequente eos iili edentes hostias participes fiebant divini aitaris,
pelra. Alii putant, quod fluvius secutus sit eos per ita isti simililer idolorum. Quid ergo dico ? Praeve-
desertum. Sicut iili eoncupierunt. Carnem, ut : Ad- nit, ne quis dieeret : Ergo dicis viin aliquara habere
huc esca eorum eral in ore ipsorum. Et surrexerunt idolum,velpossepoIIuere. Non, inquit, idoium insen-
ludere {Exod. xxxu). ld esl, vitulum adorare. El ce- sibife pohuit, sed dxmones qui templis praesident ad
ciderunt (N*m. xxvi). Per angelum hoc factum est. homines defraudandos et suo serritio mancipandos.
:
140 COLLECT. iN EPIST. I AD COR 150

.4» aetnulatur Dominumf Nunquid non irritamus A nem. Aut prophetant vetato capitt. Id ett, futura
euin ad zelum conlra nos, et ad iracundiam provo- praedicans ; ideo autem non vclato capile vir pr.e-
camus hoc Nunquid fortiore» illo sumus f
facienlcs. cipilurorare, quia nulla potestas mulieris debet ess.:
Iloc est , nuuquid possumus furorem ejus sustinere super virum. Mulier vcro vclalo capite. Durn illa sub
pro lioc malo quod facimus ? Aliter An mmulamur : poleslate viri est. Dcturpal caput suum. Notat con-
Dominum? id est, nunquid exemplum Domini ha- suetudinem Corinthiorum, qua mulieres eonim inie-
bemus : <{ui conversalus iu carne , nunquid come- oto capite. ad ecelesias veniebant, gloriantes in cri-
dit idololhyla? Nunquid fortiares illo sitmus, fideet nibus : quod non solum inlioneslura erat, sed etiam
scientia, ul faciamus quod Dominus ipse nou fecii, concupiscentiae fomenta praestabat videntibus : et
nec manducavit, quasi diligenliores Deo essemus ? viri coraam nutrircnt indiflerenter, et vescebantur
Omniq mihi licent. omnia quac lege non pro-
Id est, in templis, et intlati sapieniia saeculari, resurreclio-
hibentur, licent : quia per se non habent peccatum; nem carnis negarenl. Quoniam imago est et gloria
sed non sempcr expediunt, , quia occasionem nou- Dei. Ergo, sicut inter imaginem eteum cujus imago
nunqum generani delinquendi, vel offendendi fratres. esl nullura velamen interpoRilur
non debct , ila v.ir
Onme auiem quod expedit iicet, non omne quod lieet velamen habere, quia nulla creatura inter ipsum ct
expedil. Omne quod in macello venit manducate. Si Deum interposita esi , si generaliter ad naluralem
vultis manducare caroes, saltem de macello compor- viii gloriam respexeris. Sed mulier propter viium.
tate; tanlum ne in idolio comedatis,. el nollte inler- Id est, adjutorium viri, ut : Faciamus ei adjuiorium
rogare utrum iinraolatae sint : ne cognoscentes vos, simile sibi. Propter angelos. Id est, sacerdotes, vel
oinnia immolata esse respoudeant, et non possitis ministros altaris, vel omnem cleruui, qui Dei prac-
propler conscientiam manducare. Domini est terra cepta annuntial, e»-lsicut sc.iptum
Quia auaelvs :
et plenitudo ejus (Psal. xxui). Si. Domini sunt, Doniini exerciluum est, ne videliccl oarnali coneupi-
mumia sunt omnia simpliciler utenlibus; et pleni- scentia eorum impediantur sensus : sive propter ho-
tiido ejus, u\ cst, omnia quae in terra sunt. Et ibitis. norem angelorum ,
qui Eeelesi* assistere. peiiiiben-
Non dixit ite : quia tunc debet Chiisiranus ire ad in- tur. Item Hieronymus in exposilione Ezechielis :
fideleui, si novit esseprofectum, id est, si scit posse Cumque inyrcdieniur porlas atrii in interioribus , ci-
eum lucrari. Nolilc manducate. Ne quis putet iUa dares lineas habent super capila sua. Si virorum eat,
vos quasi sancta comedere. Propter eum. Infidelem. secundum Apostolum non operire caput, videtur esse
Non tuam. Qui forlis es. Sed alterius. Infirmi, no contrarium quomodo nunc saeerdotes capite tcnus,
vel vos blaspliemet, velipseidolis Immolatacomedat. ~ vel cidare operti videntur. Sed si legamus diligen-
„/, „/;„„„ *„***;<,„_ *
iu„,.ia *„:„. libertas
Liijiiid enim i;t..*t»* .»,„„ :.,Ji*~u,« ab
meajudicatur aliena conscien- tius, ex prioribus solvenlur prcesentia : supra eni::i
tia ? IIoc est, ad qnem profeclum uiar libertate mea, dioitur, quando ministrant in porlis atrii inlerioribus
ut me alius reprehendat ? Ab infideli conscientia. Id et intrinsecus : si eiiiru ingrediamur ad sancla, et sle-
est, vituperantis. Judicetur. Id est, blasphemetur : mus in conspeclu Domini, capita nostra opeine de-
Si enim idola deteslamur, quare idolothytis vesci- bemus quia non juciificabitur in
: conspectu tuo om-
mur? Si ergo gratia; partitipo* Non ideo sub gratla nis vivens. Denique et feminalibus utiinur inliinse-
sumus, ut libertalis specie occasionem demus. infi- cus, nc ulla in conspectu Dominipollutai conscieniiaj
delibus hlaspiicmandi. et operis nuptialis- turpitudo appareat.
Quid adhuc blasphemor 2 Id est, irriiando contra Verumlamen neque vir sine mnticre , neque mulier
me blasphctniain, r.on me oporlel blasphemiam prae- sine viro in Domino. Consoiatur ea», nc nimiutn mu-
bere de beneficiis Dei. Pro eo quod gratias ago. Id lieres gravasse videatur : et dicil quod nec alterum
esl, man.iuco idololhyta cum gratiarum actione. lantum Deus elegit ut alterum reprobai et , quia
Omnia in gloriam Dei facile. Hoc esl, nihil faciatis, non pro uno, sed pro ulroque >>exu Chrislus pus-
nisi in quo gjoiificelur Deus. Sine offensiqne estote. sus est.
QuiaetJudaei lanquam de idoiolatriis scandalum pa- /* Domino. Id est, in fide el uuitate Domini. Ali-
D Nec vir sii.e muliere, nec mulier sino viro nasci
tientes, credere non audebant : Gentes vero cum in ter :
colendis Idolis firmabantur, et Chiisliani tali de- polest, el hoc in Doniino, id est, in potostaie Domi-
strnebaniur exemplo. ni. Vosipsijudicaie. In ipsorum judicio pooit, ut ex
Sicut (l ego omnibus placeo per omnia. Cur alibi sua conscientia convincamur.
dicil : Si hominibus placerem , servus Christi non Ignominia est itli. Comam videlicet nulrire ad si-
essem(Gal.i)? Placet ergoPauIusetnonpIacet:placet militudinera mulieris, licet Nazaraei, ut comam nu-

cxhibendq pietatem et non placet quoniarn nulii trirent, ex Dei praecepto devotissuue faciebant. Si
, ,
quis aulemvidelur conlenliosus esse. Pravenit illos,

consemit in malis. Quid mihi utile est. Id est car-
nalibus commodis.
ne quis diceret, Ubi boc scriptum est? vel ne aliis
CAPUT XI, argumentis buic ralioni resistercnt, ac se diceret:

Imitatoret mei estote. Sine offeusione e&lote, sicul Nos diximus quae nobis honesta videbantur et jusla
et ego sum. Laudo autem vos. Quid est quod subilo si quis autemvolensacquiescere veriiali.quaeritquid
laudat, quos ante vituperavit? Idem ubi legU pnc- respondeat, sciat se responsione indignura, qui ma-
cepta non babet , blandimenlis provocat ad ratio- gis contcndere paralus est quam doccri. Tnlem con-
: ,,
{Sf SEDUMI SCOTT iZ%
Jinem. Sive contendendi, sive talla faciendi. A tur, sed puJafnos eonsuetudinem esse potius quanv
ffoc a'itcm prcrcrpiens. Id est ,
qui prinins hortatnr cnlpam. Tribus snne c&risrs infirmitates adveniunt
nm et muliernm. .Yo/i iaudo. De con- corporales : aut ex tentatione, sicut Job et Tobise;
jnsarn Hir ;
t. Sed in deterius ronvenitis. aut ex peccato, sicul ASsa regi, qni dolore pedum
prfncfpaiia peocata in eis rcprchendit, st&rotans mortuuS est ,
quem ei Dominus immisit
-••lueutibus ttemoastrat, qnod crbum corpora- qUia amieitiam Bcnadab regis Syrias Iiabebat. : aut
lerr. iii eceiesra sumebrwit, quod ante commnnionera ex atiqua intemperantia , ut Timoiheo et his qui
\t (.bri<di ipso ril)0 veseebantur, quod nihil jnbcntur medicum honorare. Huic tanttim causae hu-
pauperilnis ddfeant, et quod conlcntiosi erant. Opor- inana potest succurrere medicina. Dum autem judi-
trt mim htvresrs essr. Non qaod hxrcses Deo pia- camur a Domino. Id est, per aliquam prxsentem in-
mt, sed quod f,vr cas fideles exercentur, ut qui flrmitatr-m corripimur. Correptio paternse pieUUis
is manifeslentur : undc enim est, ut pflenilearaus, ne cum infidelibus mundi dam-
landahilur, si nivis in portu vel in tran- nemur. Judicem exspectare. Id cst, usquequo sa-
.; consfstat? Ul ei qrtd probati sv.nt. Sive orificium accipiatis. In judicium. Id est , in vindi-
-tendo, sive lideles in permanendo. ctam , Ccetera vero. Id est , de ipsius niysterii sacra-
m .-anam pretivCmtt. <> 1 1 i a ante sacrificium ede- g raentis.
ct paiiperinus nihil alTerebant, neque imper- GAPUT XH.

uit. Apud Cornitiiios quondam, iit alii asscrunt, De spiritualibus autem. Nunc de divisionibus gra-
iit consuethdd, ecclesiaspassim dehone- tiarum pracdicit, et de volentibus novis loqui linguis.
m qnibus vescebanlur ante Doniini- Ad simulacra muta. Hoc dicit ut cognoscant , qui
laiionem, quam coenam uoctibus adorieban- ante misericordiatn illius fuerunt rauta adorando
> i divites ebrli ad Euchaiistiam venirent, idola : et ut sciant quanta munera
,
illis per Spiritum.

sbanttrr inopes fcme. M«s veto iste , ut refefunt, sancttim collata sunt. Prout ducebamini. Id est, a
: lili atjhu • superstilibne veniebat, mn!e ctiam raagistris et aruspicilnis et pr.ilosophis. Nemo in
: nn locis per Egypti vcl Syrircloca, 65« spiritu dicit anathema fcsu. Quia forlasse alii per
Sabbati noctc , post c;mnm dicitur ad ecclesiam sptrHum diaboli dixerunt anathema Jesu,quasi dixis-
iri. Aut ecclesiam Dei contemnitis? Facienles set, Si aliqtiis dixerit anatbema Jesu , non spiritu
n Iriclinium epularum. Acccpil panem. Id est, in Dei, seti spiritu diaboiico loquitur. Anathema, per-
ivivium, tit vos jam de sacramenfis
facitis : hiuc ditio, detesiatto interpretalar. Jesum tamen in spi-
mmemorat, quam magnum slt hujns ritti Dei [rtod] loquitur, qnandiu paganus est. El ne-
erli sacramentuni. tloc facite, et dixit, arcipile, C mo potrsl dicrre Deminum Jesum. Id est, cordc.ore,
orpus meum. Quasi Panlu-. : Cavote nc illud opere. Mos est Scripturaruin dictapro factis poncre :
indlgne comedatis, dum corpus Cbristi est ergo tiicere, invocare cst, vel creJere Dominum Je-
gnc boe comeiieiis, si pauperes eonfbndatis, si- sum, hcc esl, ul ipse sit servus Domini Jesu, ac Do-'
am alfquam anie spirKualem et Dominicam minus ejus Jesus. Nisi in Spiritu sancto. Id est in
i. Hoc facile in meam commemoratio- dono Spirilus sattcti : Unde statim disseril, quibus
laffl raemorlsm nobls reliquil, quemadmooHim et quot donis lesom qoisque fateatur, dicens : Divi^
enS, aliquod pignus ci quera siones autem grutiarum sunl : idem autem spirilus. Ne
lerelinquat, tit quotiescunquc illud viderit, tot ptitarentur spiritus quol sont dona. Gratiarum
: eneficia el araiciliam recordari,qadniara vecabnkim suiritui gratis inspiranli omnia dona
cte dilexit ;
sine ingeuti desiderio et flelu convenil. Et divtsiones miitistrationHm sunt , idem
>t videre. flic est calixNcvi lntamen- atrWm Dorninus. Domimis , qni servis suis diversas
li pei Banguinem brolbrum anima- mmistrationcs ct ecclesiastica officia largilur. Et di~

'
o auteni calix lestamenli vrsion'* epererimtm sunt ,

idem vero Deus ,
qui ope-
, quia t itaius cstj posl paululum passionem rr.tvr o-nnia in emnibus. Id est, insignium virtutum
ilificatiir factam. In meo san- L »c PMracttlonim Deo nomen competil, qui potcnlia
\*etus et Novum per sanguincm dc!icatur, l'ter ktec per sues electissimos operatur. H:ec itaque
Si . non r!o!c. (
t tcstamen- Uia nomina, id est, spiritus , et Dominus , et Deus
n ad Hcbraos. Reus erit SwVittti sanet» eonv<:nitinl, qui gratis et nron meriio
lerit,
cUncla spirendoac servos ministral et potenlialiter
: pro vili q«a*i Deos perfieU. Mattifestatie spiritus. Unum-

I est, mundel : nain si qtto<Iq«e donura, per qtiod s« manifestat. Ad utilila-
ordidum nemo illud mitteie lem. Non ad Hiaoem gtoriam , ut vaiiis variis foqui
. in cor pollntom 1 Non dijudi- linguis, sed ad utilitaiem incredulornm et infideHum.
-
corpus Vnmi'! 1
oo di cernens ipsum a Sermo sapientiw.. Sapientia perlinel ad inlellectura
fnmi :. I I p i ter vos multi infirmi. Id est, aelernorum Scientia vero ad ea quae sensibus cor-
.
rpoi r^ Rjgri. Id est, imbecilles poris exprimuntur. Cratia curutionum. Ut quis curet
,
.
'. i, ut c^f i <>l clau( i : erat iîtur aigros. Operatio viautum. Opus virtutum est daeiuo-
mnl '
:
patiun- ne? ejicere ve! mortuos suscilare. Alii disrretio spi-
152 C6LLECT. IN EPIST. I AD COfi. 1.-»
lituum. Ut quisque sciat 9uod spirilus sugjîil ali- A.TB pravidet.U* non rini sehitmala In corpore. M esl
quid agee.duio esse vel oon. Aiii interpretalio sermo- i;t pro ioyicem solliciti simas, c!um altero imligea-
nvm. lioc est,e\ a!ia in afiam lingnam aut difflcilium mus. Sim Iwtatur. IncoUiniiiaie. Congandeni omnia
Bermonum explanatio. Operatur umts atque inembra. IJt Sailusiius att : Corde l.etaute vultus
spiritus. Poiesi unus esse, licet diversus, ut unus flon t. Yos autem estis oorpus Chritti. Nuno plivscam
inihi illam rem heri doriavit, vei rainistravit, et um.s similitudinejn mystice explariat. Secundo prophetai.
hodie : iiam talis locuLio etiam de divcrsia persi Novi Tcslam-nti, ut fuit Achab et filii Pliilippi.
potcst convenienter intclligi, sed ne diversus spiriius Deinde vtrtutet, Pacieotes ntajora signa, ut mortuos
aiiqua successione lemporis, vcl sui mutatioee iii- suscitare Cratiat eurationum. Ut lepioso» mnndare.
tdligeretur, s*gnanter ab Apostolo hoc additum est Qpitulaihnes. Id est, eleemosynaj
:
crga panpcres.
Attjnc idem spiritus. Ne quia divcrsa sunt donr>, di- Gvbernationes, Ecdesiarum Dei. Nuvquid omuct
versus spiritus ac varius putaretur. Sed nmts et apostoli? Sicul nee totum corpus oculus est. Quod
m semper sine u|la mutabilitate cum P.<'.!:> et cniin in singalis liominibus universa dona Spiritus
Hlio manens prout vull, non aii, ut homines mercn- sancli esse oon possunt, non Spiritus sancti, sed lio-
« ir, quia dona diversa et indignis tribuuntur,, ut est minis iaiimitati depulandum esl. .Emulemini. Id"
iilud : Nonnein tuo nomine da-monia ejertmw B est buiteraiui Chammato metiora.ld esl, dona me-
{Matth. vii)? Et sicut alibi scriptum est : Spiritus iiora qinm Icqui Unguis. Et adhuc excclientioreut
ii'>i vult spirat (Joan. m). Sicui enim corpus tinum vxam vobis demonstro. ld cet, cbaritalem per quam,
,
,-.<;. Per comparationem corporis ostendit, »>on iu- pervenitur ad Deum;

turam membroriini, sed oflicia esse diversa, et ne- CAPTJT XIII.
minem curare debere dum omnes
cujus sit olTicii , Si tingv.it bominum loquar et angetorum. Id est,
eodem spiritu animentur. Et omnes unum sptritum non solum omnium linguis, sedeliam si quae ange-
potavcrunt. ld esl, doctrinam spirilus, quam Chri- lorum linguse. Et noverim mysteria omnia. ld est,
sl.is Huminibus aqu« eomparavil dicens : Qui credh notitiam omnium secrelorum , hie el in fnturo. Et
in rne, flumina de ventre ejus ftuent aqute vivce (Joan- omnem teientiam Id est, Yeterifi et Novi Testamenti.
vii]. Ita ei Christus. Notandum quod tola Ecclesia El si dislribuero in cibos pouperum omnes facuttates
cura suo capite Christus appcllatur : nam ut corpus meas. Hcc est , si non propler Deum , sed propler
non est unum membrum, ita non potest tolum cor- gloriam humanam. Et tradidero corpus meum ila ttt
pis unuru oflicium agere, hoc esl , ul lotum corpus ardeatn. Id est, in martyrium, ti in ipso martyrio
vel videat, vel aodiat, sed unuujquodque membrum adversus fratrem rctincair. iram : conlemnens eum
suum oflicium habel. Si dixerit pes, quoniam non ^ qui jussit nos maliliam nroximi ohlivisci, et in ipsa
svtn manus, non sum de corpore. Pes Ecclesiae dici eliam morte praevaricator existens. Ckaritas patiens
solet, qui ad intercedendum egreditur; manus, ille csl. Quia mulla roala ajquanimitsr toleral. Benigna.
qui operatur; os, ille qui docel vel qui loquilur lin- Etiam inimicis. Charitas ncn ajmulatur. Bona alle-
guis. N'um ideo non est de corpore? Decebat enin rius.Non agit pcrperam. Id cst, contra rationem, ut
non essc de corpore Ecdesise, qui hanc, quam alii Otmadius dicit. Vel perr.eiam, vitiose, corrupte.
occeperant, graliam non habebcnt. Si totutn corpus Non quwrit qua' suu sunt. Non quasrit quod sibi lan-
oculus. Hoc est , si onmes doclores sunt. Vbi auditum utile, sed quoci muliis. Non irritatuv. Adjurgia..
tus? Id est, ubi suntaudilores? Si totum auditus. Si JNon cogitat maltim. Non solim non facil, sed ncc
omnes sunt auditores. Ubi odoratus? Hoc est, quis cogitat. Conqaudet aulem veritati. Quia ut sit dili-
erit boni odoris malive discretor? Nunc aulem posuit gens, cfeterum per hoc quod rcctum aliis conspicit r
Pcus ntembra. Id est, in prima condiltone honiinis. quasi de augmenlo proprii profectus hilarescit.
Non potest oculus. Id est, vir theoricae vil&e. Dicerc Omnia suffert. Suflert injurias , satisiacienti credit.
manuu Homini actuaiis vit?e. Ideo invicem indige- Omnia sperat. Ejus emen 'ationem, el donec corri-
nnis, ut magis ac magis charitas confirmet-.ir : nam gatur patienier esspecla». Alitef, omnia sperat, id*
si unus omnia babere.t, adversus caeteros inflaretur. est, prsemia. Omnia crcdit. Promissa a êo, ac retri-
lnfirmiora membra. Venter et eaetera inlestina. Ne- buta malis et bouis. Omnia promis-
sustinet. Id est ,
cessariora. id est, dum vitam corporis custodiuDt. sa. Ckaritas nunquamexcidet,sive propheliw evacua-
Itaque membra quse spernitis in Ecclesia, majoris buntur. Superveniente enim compleiione-, cessabit
miiitatis ppprobantur; si in corpore sinc inanibus propbetia, quia nihii futurnm eril. Sive lingu;e ces-
pcdibnsque vivitur, sine intestino oimiino non vivi- sabuut, quia lunc non necessaria! e/unl. Sive tcientia
tur. Abundantiorem circumdamus hoiorem. Dum destruetur. Id est, imperfccia et dubia. Cum essem
cautius vestimentis el difigentius custodiuntur. Qua? parvulus, ioquebar ut parvulus, sapiebarn ui parvulus,
autem itonesla sunt. Id est, quae per se puk-hra sunt, cogitabam ut parvulus . Ctcn aulem factus sum vir,
ut caput et manus. Et cui deest. Id est, honestas. cvacuavi qutv etanl parvuti. Hic physice loyuitur.
Abundantiorem honorem (ribuit. IIoc cst, minojib': Nam praesens tempas :etati parvuli comparal, futu-
Ecclesiae membris majora dona concedens, ul qui rum vcrc tempus viro perfecto. Mdemus nunc per
fconore minor erat, gralia abundet. Si dixerit fr.tri?. spccutum. Nosfrrc scilicet menlis, vel divinae Scri-
I) ><•'
ipiens auditor. Ocuius. Docio; ,
" i^m: ftitu- puir.c. In irmgmate. 'i cs;, obscuritate. Tunc aulem
:
155 SEDULIl SCCTi *56
,'««'«. Nostrae mentis. Tunc autem

Ad faciem. Dei. A rum, quid proderit? cum omuia ifi aera strif antur.
cognotcam. Deuni, et qusc sunt Dei. In tanlum co- et nulli proficiant, et nihil eorum sine voce est
guosco, quautum potest de Deo mens humana co- proprium est enim uniuscujusque linguae habere vo-
gnoscere : nullus enim Deum, sicut est, scire potest. cera. Ero cui loquar barbarus. Omnis enim sermo
Item, tunc cognoscam, hoc est, sicut me perfecte qui non intelligitur barbarusjudicatur. Et ideo qui
Dominus novit. lia tunc ego, in quantum creatura loquitur lingua. Id est, ignota. Oret ut interpreletur.
«potest inlellectualis, quae sunt divina cognoscam. Oratio boc loco oris elocutio intelligitur. Sic ergo
Tunc cognoscam sicul etcognitus sum. Non ait, In lan- loquatur, ut gramraatica verba quac dicturus sit
tum cognoscam, quantum a Deo cognitus sum, sed, inlelligantur , vel oret ut illi Interpretandi gratia
sum : elsicut nonaequalitas, sedsimi-
sicvt et cognitus donetur. Nam orem lingua. Mihi ignota. Nunc
si
litudo ostenditur. Tria htec. In praesenlia tria hosc, divertil sermonem ad seipsum Si enim sine fructu :
in futuro sola cbaritas permancbit. Majus est. esl. Mens in ipso homine, si absenle raenlc et intel-
Ergo quod semper erit ,
quam quod aliquando ces- lectu spiritus oret, quanlo magis quae igno.rantur ab
sabit. auditoribus dici non prodest? Mens autem mea sine
C/VPUT XIV. fructu est. Dum nou inleiligo quod loquor : est au-
ASmulemini spiritualia. Id est , spirilualia dona B tera spiritus vis quaedam animae raente inferior, ubi
vos quaerere non prohibeo, id est, etiam loqui lin- corporalium rerumsimilitudinesexprimuntur. Orabo
guis. Sfd magis ul prophetetis exhortor. ld est, prae- spiritu. Oralio hoc loco oris narratio inlelligitur.
dicetis. Ideo nuteni prsedicatio prophelia dicitur; Ergoorabo spiritu, hoc est, ignota lingua in spiritu
sicut etiim propiieiia in tribus lemporibus conline- meo expressa eloquar. Orabo et mente. Id est, intel-
lur, ita et pradicalio in piaesenli corrigil, et praete- lectu raentis meae aliis praedicabo : qui enim inter-
rilas passiones sanctorum in memoriam revocat, et pretatur, necesse est ut ipse prius intelligat quod
de poenis pncmiisque futuris terret ac solatur. Qui aliis diclurusest. Non ergo sullicit ut quis solo spi-
enim loquitur lingua. Id est, ignota qualibet lin- rilu aliena lingua loquatur, nisi mens et inlellectus.
gua. Non hominlbus loquitur. Dum non intelligunt, aceesseril, qujlenus ipse cognoscat quid loqualur,
quia barbara est. Sed Deo. Qui intelligit, sive aut aliis inlerpretando patefaciat. Cwlerum si bene
dum per hoc ipsc magnificatur. Ncmo enim audit. dixeris spiritu. Id esl, sine iiilerpretalione, quatenus
Id est, intelligit. Spirilu enim luquitur mysteria. aliis clarescat quod loqueris. Quis supplet locumidio-
Spirituali dono praeditus , vel suo spirilu loqui- /<r?Quod ipse diceret idiotae,id est, nuper baplizati,
tur. Loquitur wdificutionem , exlwrtatioticm , con- et qui nullam practer propriam iutelligit linguam,
solationem. Exposuil quot iuodis inlelligcnda sit quodpropriumest audiloribus. Quvmodo dicetAmen
prophelia. Quicuuque ergo lucc habet, prophela Hoc est, quomodo luae benediclioni perliibebit tes-
dicendus est. Suademio fidem.
Aidificationem. timonium, vei consensum, cum ignoret ipsius lin-
Exhortalionem. Exempla sanctorum Patrum pro- guae qualitalem? Nam tuquidem bene gratias agis.
ponendo. Consolationem. Pramiia coelestis regnipro- Quod superius dixerat, si benedixeris spiritu, hoc
iniilendo. Seipsum mdificat. Dum solns ipse intcliigit ipsum exponit : nam benedicere spiritu, est gralias
vel glorificatur. Ecclesiam crdifical. Dum multispro- agere, licet ignota idiotis lingua. Gratias ago Deo,
ficit. Nisi interpretetur. Ex ignota lingua in aliquaiu quod omnium veslrum linguis loqudr. Hoc ideo
notam. Major est enim qui prophetat quam qui lo~ dicix, ne putareul << od ipse linguas ignoraret, et
quilur. Lingua. Sicut profectu sic ct merilo major propterea linguas coudemnarct. Sed in Ecclesia
cst. Nunc aulem fralres si vene.ro ad vos lingua lo- voLo sensu meo quinque verba loqui. Mavull pauca
quens. Suo eiemplo horlatur eos, illud non pro nia- verba lucida sensu recto loqui, quam innumera-
gno quaerere quod non prodest Eccleske. Quki vobis bilia obscura et incognita , quse auditores non
prodero, nisi vobis loquar, aul in revelalione, aut in aedificant : quia meliora sunt pauca verba qtue
scicnlia, aut in prophetia, aut in doctiina? lu rcve-
d prosunl, quam multa quae non prosunl. Noiite
latione. iu allegorico sensu, cum aliquid cx futuris pueri effici sensibus. Ac si diceret : Puerilis est
revelatur, sicul ipse Paulus dicit : Patres nostri sub variarura linguarum cupiditas, in qua sola delecta-
ttube fuerum, quod significat baptisraisacrainentura. tio est, non ulilitas, nisi accedal interprelalio. Aul
Aul in scientia. Id est, tropologico vel moraii sensu, nolite pueri effici sensibus, sed scire debetis quare
ut otnnis vir ordns vel prophetans velato capite, de- datae sunt linguae. In Iege scriptum {Isai. xxvm).Le-
lurpal capui suum. Aut in propltelia. ld eftt, anago- gem vocal prephetiam Isaiae. Quoniam in aliis linguis.
gico sensu, ut est illud: Nolumusaulcmvos ignorare, Ideo hoc dicit ut oslendal quod in isto lempore
fratres, de dormientibus, ubi futuram corporum re- linguis aliis non indigetur, dum mulli fideles sun.t,
surrecliouem proplietat. Aut in doctrina. Id est, in el unaquaeque lingua doctorem babct ex se. Nara
historia secundum lilteram, ul est, In koc enim Jinguae in principio ideo datae simt, ut infidelcs cre-
vixit Christus, et mortuusest, et resurrexit, utviven- derent ipsarum admiratione, alque sua lingua doce-
lium et mortuorum dominetur , ubi nuda historia renlur. Unde sequilur : Itaque linguce in signum
docelur. Eritis enim in aera loquentes. Hoc est, si sunt non fidelibus. Hic crgo oslendilur crescente fuio
ctiam lam mulla loquarami, ut genera sunl lingua- signa cessare, quando infidelium causa damto ess<
:
137 COLLECT. !N EPIST. i AD COH. m

praedicantur. Propheliar. Id est pncdicaliones. Non A biduo, die lertia resurgens (Ose. xvi). Plus qwinjllH
iufidelibus. Qui adhuc non rccipiunt. .SVd fidelibus. tis fratribus. Hoc quidem factum esse credimus, iicel
Dura recipiunt et credunt. Nonne dicent quod tnsa- in Evangclionon sitscriptuin. DeindeJacobo. Alph.fi
nitis ? Sicut Judaei Apostolis dixerunt : Nonne mus- filio, qui se lestatus est a coena Domini non come-
n)? Occuita cordis ejus. Quo-
to repleti sunt isli (Act. surum pauem, usquequo vidcrel Christum resur-
niam cjus conscientia per doclrinam pulsatur. Ma- genlcm : sicut in Evangelio secundum Hebraeos le-
nifesta fiunt. Sibi ipsi in sua conscienlia, aul aliis gilur. Tanquam aborlivo. Id est, de cujus vita de-
pure confitendo. Quid ergoest, fraires. Id est, quid speramilur. Visus esl el mihi. In via, vel in templo
ergo faciendum, vel quid diffinimus esse tenendum? Hierusalem. Hoc ideo dicit, ne putaient eum audita
Psalmum liabet. Id est, intelleclum psalmi, vel nihil potius quam visa narrare. Vueua non fuit. Id est,
habet nisi cantare psalmum. Doctrinam habet. His- sine fructu el mnitorum ulililate, sicul in illo qui
torica gesia narrans, vel sermone quotidiano morcs abscondit talentum ln terra. Sed plus illis omnibus
corrigit. Apocalypsin habet. Revelationem mysterio- luboravi. Hoc quod neque ccssaverit ab Evan-
est,
rum, aut si aliqua visio illi reveletur. Interpretatio- gclio praedicando, neque tamcn ab Evangelio vitam
nem habet.Ez quae obscura suntdilucidans. Linguam suara suslentavcrit. Oblinui. Id est, aposlolatum. Sic-
habet. Id est, variis loquens linguis. El unus inler- B ut prcedicavimus. Id est, quod Chrislus resurrexit,
pretetur. Unus quilibet ex ipsis tribus. Sibi autem (o- et omnes per illum resurgent. Si autem resurrectio
quatur. Id est, in sua conscienlia. Et Deo. Qui scit. mortuorum nonest, neque Chrtstus resurrexit. Alte-
Quod si alii revelatum fuerit. Si senlit setlens plus rum ab allero pendet : aul utrumque negare, aut
quam ille qui praedicut. Ul omncs discanl. Tacendo. utrumque confiteri necesseest. Si vero caput re-
Et omnes exhorlentur. Praedicando. Et tpirilus pro- surrexit, quomodo membra non resurgent? Neque
phelarum prophetis subjectus est. Quia spiritualis gra- Christus resurrexit. Cum ipse mortuus cstsecundum
tia, qui suis [qua? fuit] in prophetis, subjecta est nobis carnem. Adhuc enim estis in peccaiis vestris. Quia
apostolis, et apostolicis viris, ac praedicatoribus. Sive, non juslos vos efficit resurrectio Christi, de qua
spiritus humilitatis ei chariiatis, qui est in prophe- Paulus dicit : Resurrexit propter justificationem nos-
tis, id est, proedicatoribus, debel subjectus esse aliis tram (Hom. iv). ltem estis enim adhuc in peccatis
prophetis, id est, pradicatoribus, et idcirco alter- veslris, quia si menlitus est post trfduum resurrec-
ulrum sibi invicem cedant : ut uno loquenle prior turum, mentitus esl se etiam peccata dimittere, quod
taceat, quiaDeusqui in ipsis est, non esl dissensio- absit. Et qui dormierunt in Christo. Id est, qui in Chri-
nis, sed omnia hortalor eos

pacis. Itaque per haec sto mortui sunt : sine causa enim hanc vitam perdi-
ad concordiam, ne magniludine donorum elsapien- G derunt, si vitam aeternara non habebunt. Miserabilio-
ti« nascantur discordise. An a vobtt VerbumDei pro- res sumus omnibus hominibu^. Si in hac vita lantum
cessii? Nunquid a vobis doctrina Christi initium speranlessumus.nuila praeniia speranlesvitajfulurae.
sumpsil? Aut in solos vos devenit? Id est, ut nemi- Nunc autem Chrislus resurrexit, a mortuis. Id esl,
nem vos sinatis praedicare? Propheta. Id est, prxdi- quod nullus Christianus dubilat. Primitia: dormien-
cator. Aul spiritualis. Id est, linguis loqueng.Si//KU tium, Quia prius in iucorruptione surrexil ; si ergo ca-
autem ignorul, ignorabitur. Ex hoc probatis verura put resurrexit, necesse est etiam ut et membia cac-
esse prophetam, si isla cognoverit. Si quis aulem tera subsequantur. Sicut enim in Adam omnes moriun-
ignorat h;ce, ignorabitur, et a nobis el a Deo, ditur. Quia sicut ille morientium forma est, ita eiiste
cente eis qui se in ejus uomine prophelasse dicent resurgenlium. In suo ardine. In suo sciiiccl nonore,
Nescio vos (Matlh. v). Ow.niu vestra honeste. Nihil velordinc, tempore servato, quia primitiaeChristus.
perverso ordiue, aut per contentiouero, aut inanern Deinde hi qui suni Christi. In quo taceiur de resur-
gloriam facialis, Mutieres laceani. Supra dixit. rectione morluorum iniquorum, quia nonad glorio-
Propheloe duo aut tres dijudicent : scilicet ne pula- sam vitara resurgent. Deinde finis. Mundi ac mun-
renlur feminae in hoc concludi, ideo subjungit et danae conversalionis. Cum tradiderit. Cum quasi
dicit : mulieres taceant. Sicut et lex dicit ut in Ge- D laborem et opus suum. Regnum. Id est, Ecclesiae
nesi : Sub viri potestate eris, et erit reversio tua ad Deo assignaveril, et in iliius conterapiationem per-
virum tuum, el ipse tui dominabitur (Gen. m). Tur- duxerit. Deo Patri» Deo Christo secmidum humani-
pe est enim mulieres in ecciesia loqui. Alibi autera taiem, et Palri secundum deitatem. Traditio regni
concedii eas docere suam prudenliam et castiiatero, uostra est perfectio, cum etiam ex integro filii esse
sed hoc privatim. meruerimus, ut Joannes : Yidebimus, inquit, eum
CAPUT XV. (Joan. v). Regnum Dei naturaliter quidem per om-
Notum autem vobis facio. Nune de resuirectione nia est, sed lunc proprie regnare dicitur, cum illi
incipit disserere, quam quidam Corinthiorura nega- homines fuerint voluntate subjecti , sicnt regnum
bant. Quod et accepi. Per revelationem. Secundum diabolicum, cum illi se homines sponte subjecerini
Scripturas. Prophelias, ut : Traditus est propter ini- Cum evacuerit omnem principatum. Nam evacuatis
quitates nostras (Isai. xi). Et quia sepultus. Ut est peccatis, evacuabunlur a nobis omnes contrariae
iilud, Et erit sepuicrum ejus gloriosum. Et quia sur- p<>teslates. Omnem principatum. Id est, ab eo aui
rexit tertia die. Sicut in Osee : Yivificubit nos in nobis scqucntibus priocipatur. Et potestatem. Qiu
*«$ SEDULU SCOTl *#>
jsos eorum dcminalui suhjeeti sumus. £f virlulem. A reclionem negantium. lgnomntiam Dei. Id est, pu-
\jiia nos viceruut enim eorum noslra pecca-

: virtus tanles Deum non posse suscitare. Sed dieet aliquis.'
ta sunt. Oportct enim illum regnare. Islud de hemine Ipse sibi ex coniradiceatiumpersonaproponit. Quo-
diclum nen negamus, de eo qui passus est erucem r modo resurgent mortui ? Id est, dum corpora in pul-
qui postea sedere jubetur a dextris. Quid sibi vult verem redeunt. Quali autem cerpore redeunt ? Iluc
Oportet enim iilum regnare dmec po- est, utiiimiilsepeliantur, sicresurgunt?verbi gralia :
hoc qttod ait :
vetomnes inimices sub pedibus ejus? •Simquid tam Si eseeus el leprosus sepelilur,, utrum idem cxcus
diu reguaturus esl Dominus, donec incipiant inimici etleprosus resurgel? Atque his duahus interroga-
sub pedibus ejus esse, et postquam illi sub pedibus tionibus statim respondel, dicens : Insipiens fu.Quia
lucrint, regnare desislel? cnm utique lutic magis non altendis quid quotidie coram tuis oculisgerilur.
rftgnare incipiat. Donec ponut omnes inimices sub Qued seminas nmi vkrftcatnr nisi prius mor atur, el
pedibus. Id est, aut volunlale, atit neeessilale stib- quod se.minas Tnoneorpus. Ad illud respondet quod
jeetos. Sub pedibus ejus. Atit sub Christi humamtale, praemisit : quali autemcorpore veniunl? Noncorpus.
aut sub apoblwlis, quibus mundum peragravit. De- quod futurum Ac sL diceret, Non spicam semi-
e$t.
ttruetur niers. ld 6st,diahelns,qui auctorest morlis, nas in terram, sed granum et sicul cum grano se
sive mors curporis destruclur soihente immorlali-
B cundior enm granis resurget arista, itaet incorrup-
tatc potest bic excludi hasreticus, ne ipsum pa-

:
tibile corpas in glorke resurget augmento. Deus-
tr*in subjicieiidum Christo dici putaret. Tunc et ipse autem dat illi corpus. Id cst, ab irtitio disposuit ut
sttbjeelus erit Uli, qui subjecil sibi emnia. Hoc dicil omniit scmina cum putruerint, in amplius reformen-
pro partc htimamtalis, vel pro membris Eeclesise. tur. Proprium corpns. Non alienum, sed secundum
Aliler, SMl-jec lio non semper ad diminutionejm houo- genos suum proprium : ut pote triticum de trilico,
ris pertinet, sctl etiam ad eharilalis oiTio.ium, maxi- hordeum ex hordco, sic homines suapropria corpora
mc citm et spiritus prophetarum pfophctis dicatur recipient, non aliena. JSon omnis caro eadem caro.
esse sobjeet*», ui non sit Deus dissensieuis, sed pa- Tola comparationis hujus divershas ad hoc vaiei,
eis, cum et ipse Dominus Joseph ct Marke scribatur ut credas unum gcnus faciie reparare posse, qui
ftiisse subjeclas. Utsit Deus omnia in omr.ibus. Sa- tanta fecit ex irihtto, sive tantam meritorum ostendit
hi?, vita, vietus, ct copia, glotia, et honor, et pax, essedistanliam juslorum a peccatoribus, quantum
ct omnia bona. Alioqum quid fucieut qui baptiianlur dislatii ccetestia a terrestribus : et ipsorum inler se
pto mortuis? Quicunque irn Christo baptizati sumus, jostorum in tanlum distare fuigorem ostendit quan-
in morle iptius baptixali sumus, id eat, ut jam quasi tuen differunl luminaria a iuminaribus. Corpora coe-
«lommortui em il!o simus, quid erge prodest nobis lestia. Ut sol et bma,
ita et resurrectir mortuorum
niundo nori, si Iwne centemptum voluputum viia non omnium, sed lanlummodo sanclorum. Semi-
non sequitur seterr.a? Aliter, pro mortuis, id est, natur in conlumelia. Quid tam ignobile, ut cadaver?
upsribus qnne genenant mortem. tk quid periclite- Semmatm in infirmitate. Id est, doloris et mortis.
mur? Si nibil esset in futtiro, noime eramus stultiut Suryet in virtute. Sanitatis et immortalitatis. Semi-
lanlas trihulaliones pro aiiis pateremui ? Quolidie naiur corpus animale. In corporibus resurgentium
morior pro veslra (jloria a . Id esl, causa vestrse glori*: tanta felieitas orit, propter quod et spirilualia dicta
semper enim sum paratus, ct quotidie ioe esspieto sunt, cum pioini dubio corporasint futura, nonspi-
pro ve^tra gloria moriturtim. l'er non seniper sigui- ritus. Sed sicut nunc corpus animale diciltir, quod
fiolio juramenli est : nam si dicam, Per puerum tamencorpus anima non esi, ita timc corpus spiri-
;uisi, non aatim per puoium juiisse putabor. Quum luaie erit, corpus tamen non spiritus eiil. Proiude
habeo in Chrislo. Bonus emm dootor parliceps est quantum stliuet ad corruptionem, qu* non aggra-
glonx discjpuloi-um. tii vtcundvm hominem. Rec vat animam et vitam, quibus caro adversus spiri-
etl, si nihil i'«miiierationis y D«0 pro lioc ceitami- tum concupiscrt, tunc non crit caro, sed corpus,
ne spceo. Quare pugnavi Epkesi amira ber,iiasf Id n quia eusiestia corpora perhihentur ,
propter quod
cst, biereticos, ei ssevos homiaet. An ut hominil dietum cst : Caroct sanguis regnum Dci non possi-
placerem? Manducemua. Incropat exemplo prephetae debnnt. Et tauquam exponens quid dixerit, neque
(Ssa. xxn). sritlie deditf>:; despevationc mtuwuut. corniplio incerrupiionenxpossidebit, et quod prius
ISolUe teduei. ld e»t, ab his qt.i talia dicunt. Cor "iiin Dei, hoc posterius incorruptionem ; quan»
rumjmnl bonos nwre» coUoquiu prava. Hieronymusin IrUfn autem a!ti;iec ad substantiam, etiam lunc caro
cxposilione Epistola: ad TitHHl hcii : AJ CorinUtios erit. Idem in libro de generibus visionum : Corptis
quoqtte de Men^mlri b ooinoedia \ersum sumpsit iairi- '
fult rum esl in resurrectione mortuorum,- sj;i-
bieunt : Co-rrumpunt mores bonos. Mes est apOStolis 1

-oslolus, ubi ait : Seminatur cor-
dc mvndana sapientia accipere testimonta et ai i
pus ammale, mrgei corpus spiritunte, eo quod miris
ad auc;oi itateui, tamen a3ihficatiouem, ,a illud Vir- mouisad onmem feiicitatem et tiicorrnptionem spi-
gilii in At tibus apostoJorum : ipsius tnim geuun su- riiui subdfttur, ct sinc ulia indigentia corporaiium
hn:t. Sobni etioic. NonseiIucaive«igimrantia«eMr- ientorum solo vivificetur spirilu : non quod in-
f Sedtiiium legfsse per vestram gloriam prtiei. c\ * Menandri Avatj inPliaMiomcnis.

cummuntario.
:
164 COLLECT. IN EPiST. 11 AD COR. 16-2
corpoream subslantiam sit habiturum, neque cnim A conimissum. Victoriam. Vel peccatl contra legem
ct hoc corpus quoJ nunc babomus aniouB babetsub- eommissi, vcl illam qua mors absorbebilur in vic-
stantiam. Sicut scripium cst. Idest, iu Genesi (Cap. toria. Stabiles. Id est, in fide resurrectionis perma-
l). El fticlus esl homo in ariimam vivenlem. ln spiri- nentes. Abnndanles in opcre Domini. Id csl, ne sil
tum vivificanlem. Novissimns Adam in spiritnm vivi- fides vestra inorlua. Non est ittanis. Propler speni
ficantem. Non piius. sed qaod spirituale est : sicut resurrectionis.
prior est terrenusAdam, ct posterior ccelestis, ita CAPUT XVI.

prius animale, posteriusspirituale corpus accipimus.
Nttm de collectis, qutc fiv.nl in sanctos. Nunc in-
De coclo cozlesiis. Non quoil corpusde cceloattulerit,
cipit de sumpiibns qui, per singulas ecclesias col-
sed quod conceplus sil de Spirjtu sancto. Situi por-
lecti, in Ilierosolymam sanctis pauperibus mitte-
tavimus imaginem lerreni. Peccator imagiiiem Adae,
bantnr. Prr unani sabbati. Una sabbaii, Dominica
portatjustus vero imagincm Cbristi. Ergo sicut por-
dies esl, ut Dominica die semper paulatim congre-
tavimus veterem bominem antc baptismum, ita ct garentur per tempus, ne plus gravarentur : ideo
post baptismum portemus novum. Caro el sanguis
aiilem in Dominico hoc permissum est, quia nOi»
regnum Dei non possidebunt. Id est, vilia
carnalia, quaeposteanomine corrnptionh
frequenter enim Scriplura carnem
ct
pro operibus
opeva'
t-
B
Rleemosy))flni> q|lia
frterit.
^
opns est scrvile eleemosynam congrerrave. Gratitm.
dalur
Ul eos ad largiorem provocaret collationem,
Quod a Mgnnm
carnis uominat, ut alibi : Vos autem non csiis in

infert : Qnod si dignum fuerit, vt ego eam, mecum
carne, sed iu spiritu. Sed non omnes immutabintur.
ibunt.lti est, si talis fuerit oblatio vestra, qti;C mea
In gloriam et vitam seternam : quia de morte in
quoque mereaiui prosecutione defefrt. OiliUtn enim
mortem transire non est immuiatio : nam gebenna-
r7M«j,efc. Hoi-est,ariituspiêdicandi,fideiqiieipsorum.
lis pcena mors secunda est, ideope< eatoribus ioinau-
Per Epistottcs Ad commendandos
hos mitto. eos in
tatio non deputalur. Et in ictu oculi. Per ictum
Hicrusalem. Cum frntribus. ld est, mecum exspe-
ocu'i nimiam brevitatem vult signiftcare momenii, ut
ctantibns, sive conimeantibus. Yigilale. Ocnlis Sci-
quanta sit polenlia ex.rcsurreclione cosaoscas. Tn
licet mentis, ad astutias diaboli prccavendus. Sub-
novissima tubu. II est, voce archangelkia, ul : Uedia
jecti sitis ejusmodi. Id est, ut consilium eorum \os
nocte ctamor faclns est (Matlh. xxv). Et mortut re-
regat. Laboranti. In ministerio prtcdicationis. Quod
surgent incorrupti. Id est, quia morlem carnis ultra
vobis decrat. Id cst, quod nnhi a vobis deerat de
non habebunt, aut cum integritate membrorum necessariis, ipsi suppleveruht. Maranatha. Syrum
suor.tm resurgent. Oportelenim. Id est, necesse esi
^ est> P t interpretatur, Deus noster venit, (Juasi ergo
fieri, quod Deus promisit. Absorpta esl mors. Hoc in
aperte Apostoliis diceret : Qui non amat Domihum,
Osee propbetia scriptum est. Ubi est mors. Jam vi-
sit perditio, id est, pereat in adventu Domini. Cha-
verons, jam non moriemur in illo qui pro nobis
rilas mea. Id est, ut quomodo ego vos diligo, ita et
roorluus est et resurrexit. Aculeus autem mortls vos invicem diligatis. tn Christo Jesu. Id est, noii
necca-um. Stimulus~vel sagitta morlis peccalumest,
secundum sacculi cbarilalem. Amen. ConGrmatio
per quod animae jugulantur. Virtus vero pecc&li lex.
benedictionis.
Dum forlius et violentius fit peccalum per scientiam
III.
IN EPISTOLAM II AO CORINTHIOS.
CAPUT PRIMUM D consolari et de trisfifia liberare po59irahs. Atit ifa
Pnulus Apostolus Jesu Chrisii per voluntaiem Det. formam dat nobis alios eohsolandi. Per exhortafio-
Non hominum voluntate. Simul el ostendit, non sine ncm. Oaa ipsi a Domino consolamur agnoscimus :
Patris voluntate se missum a Christo, vx : Nemo quOd Deus timenfiuin se neminerii derelinquat, et
renit ad me, nisi Paler traxerit eum. Ecclesits Dci. rnulto ma«is in futu r o remuoeret, qtiando nos in
Signanter dtxit Dei, quia est Ecciesia quse non est prjesenti etiain non deserit. ibundttt rtiam consoiatio
Dei, id e*t, hseveticonin) ei maHgnantiiim. Pater nostra. Ut : Dcminus morii&eat el vntficat. Ut Petrus
misericordiarum. IJ est, a quo cfct oranis misericor- de carcere liberaius, ut ipse Paoltts in vislonc Do-
dia. Multas dicit autem mlsericordias, quia multae mini voce eonfirmatus m templo. Pro vestra exftor-
sunt humaaaB raiseriae. Sed reqnirendum quare de tatione. Quia vos ad salutem horlamnr :.sive ut nobis
«lisericordia et consolatior.e in primis di»;it, quia de CNempIum toleranti* praebeamus. Sive exhortan
inisericordia et consoktione corum hanc lipistolam Ideo liheramnr, ut ipâ re conSrmemmi !;r;i perti-
scripsit. Totius consolatiunis. Perfeclas consolaiionis niescere iribnlationef;, sivc ut vcs bortemcr patienter
nam honio ex parte consolainr. C"; postimus et ipsi. ferre illa, qu» 1
et prteeeotem consohtioneui ol-.iin^.-jt
Pvopterca eonsoiamur et libcramur, ut et nos alios ct futuram. Non enm vohtmus ignorare vos. Saas
::
163 SEDULII SC0T1 <«*
ad iUaruiu comparaiionem A ab illo discimus ut non mentiamur sicut enim ille

passiones narrat, ut illi se ;
parva pati cognoscant. Onerati sumus. Ipso pondere non mentitur, sic nos membra ejus. Non fuit in
Domiuus adjuvasset. illo est et non. Si in Christo non fuit est et non, quare
passionum. Supra vires. Nisi
nos etiam vivere. Id est, ut mori omni de- cum promisisset se ire ad centurionis puerum, non
tfl tcederet
siderio cuperemus. Responsum moriis liabuimus, etc. perrexit ? sed adfuit spirituali gratia, qui non adfuit
Id est, mors docuit nos omne bumanum auxi-

ipsa corporali praesentia : quod etiam de Paulo similiter
lium defecisse, et ab illo sperandum esse remedium dicere possumus. Sed est in illo fuit. Hoc est, in-
cui etiam suscitare possibile est. Aliter. mortcm quasi comrautabilis veritas. Sicut illud Moysi : qui est,
ante oculos babere se dicit, deniquc eripi de ipsa misit me. Hle enim vere est , qui semper idem
pressura,rcsuscitatumseasserit:aiitcerieminantibus est. Quotquot eiiim promissiones. . + . . in illo
eis morlem, vesponsum mortis babuerunt. Et adliuc est. Quia per illutn impletae sunt. Ideo et per
eripiet. Scil se mulla passurum, qui sperat se etiam illum. Chrislum : nam per ipsum incarnatum omnes
liberandum. Adjuvantibus etiam vobis per orationem. figurationes legis, et promissiones ftei verae sunt et
Mulium valet oratio Ecclesiae, quae etiam Peirura de implelae. Amen. Verura, vel est amen, id est, veri-
carcere liberavit. Ut ex multarum personis facierum, talis impletio. Ad gloriam. Per nos. Omnis veritas
ejus quod in nobis est donalionis per multospro nobis B promissionis Patris in Christo est, qnae per nos ad
gratia.' referantur. Hoc dicit seusus, ut ex multorum Dei gloriam preedicalur. Qui confirmat nos. Ac si
conventu pro eo quo:l vobis donamur, Doraino gra- diceret : Non possumns ire ad vos et praedicare vo-
liae referantur. Aliter pei mulios, qui sunt ejus do- bis, nisi qur.ndo Dorainus voluerit. Et ideo non levi-
nalionis et gratia: participes, quce in nobis est. Nam tate usus sum non veniendo ad vos. Et qui unxit.
gloria nostra horc csl. Ideo in ipsis passionibus glo- Spiritu sancto. El qui signavit. Signo crucis in
riamur. quia conscientia noslra minime nos repre- fronte : iilud autem signatur, quod aliquid intrin-
hendit, quod nec lemporalis gloria?, vel lucri causa sccus continet pretiosum ; unde subjungit : Et dedit
docere videamur. ln simplicitaie . Non aliud ore di- pignus Spiritus in cordibus r.ostris. Ego aulem tesiem
eentes, et aliud corde retinentes. AbundanHut autem Deum invoco. RcdJit causam non iinpleti promissl,
ad vos. Id eSt, dum necessaria ab aliis accipimus, a boc est, non suae levitati, sed illorum inlirmilali
vobis autem Non

nihil. enim atia scripsimns. lo hoc asserit depulandum. Parcens vobis. Ne in vobis
apparet quia non in carnali sapientia, sed in simpli- acrius vindicarcm. Non veni ultra. A Macedonia, in
cilale et sinceritale et gratia Dei praedicavi vobis, qua scripsit hanc Epistolara. Et sic disponendo, ndn
dum non aliud legistis in Scriptura sacra; qui enim
veni Corinthum ultra. Ergo ire distulit, ul tunc iret
babet carnalem sapientiam commuial quod verum C quando emendatiores essent. Nam fidestalis. Ideonou
est, causa placendi horainibus et cupiditatis. Ex dominaraur vestrae Cdei, sed adjutores tantiim sumus.
par;e. Quod qucedam pars ex vobis imelligit nostrara CAPLT II.
doetrinam et simplicitatem, sive quod etiam nunc Si enim ego cantristo vos. Duriler tiicrepando vos.
multi vestrum integre et perfecle non sapiunl, sed Sed proplerea hoc facio, ut possira gaudere de vobis.
ex parte. Gloria vestra sumus. Sic glorianlur disci- Et quis est qui me Iwtificet ? Nullus est, nisi quos
puii de bono magistro, quomodo et raagisler in bonis contristo : et tunc me laetum facietis, si emenda-
discipulis gloriaiur. Unde Salomon dicit : Gloria vei itis ea pro quibus contristo vos. Nisi qui conlri-
senum fi!ii filioium, el gloriu Jiliorum palres eorum. stalur ex me ? Si enim contristalur, inteiligil se pec-
ln die Domini. Quando el veri magistri el boni disci- casse; sic aeger qui dolorem sentit potest percipere
puli probabuntur. Et liac confidcnlia. Quia gloria sanitatem, et ad medici laetitiani pcrlinere. Tristi-
vestra suraus. (Jt secundam gratiam liaberetis. Quia iiam. Non emendandi vos. Super tristitiam. Me-ae
priorem in priore meo habuislis adventu, sive ut pressun» in Asia. Confidens. Conlido quod me talilcr
secundam graliam prsesentia; raese posl litteras ha- diligitis, ut raeum gaudium vesirum esse ducatis.
beatis, aul gratue poenilentiam posl bapiismuni. Per multns lacrymas. Flens vestra peccala. S; quis
I)
Nunquid levitate usus sum ? Quia promissum non contristavit. Filius, qui thorum patris polluit. Nonne
impleverat, ne leviutis putaretur excusat.-Auj quae contristavit. In quanlum ipse trislis poeniluit. Sed es
cogito secundum camem cogilo ?Secundnm carna- parte. Ex ea sola parte qua sibi nocuit, non ea qua
lem scilicet volunlatein : carnale est enim nulla ma- tristificus poeniluit. Ut non onerem omnes. Ideo scribo
jore causa exislcnte, non facere quod proraitliiur, vobis eura recipi, ut non oneremini, et multum con-
sicut mulli carnales homines facere solent. Ui sit tristemini, si per durissiiu.^.m increpatlonem de sa-
apud me est et non. Quia qui secundum eamem co- lutesua desperavit. Sufficu. Cuin poenituit. Nefortt
gilal, fil apud illum «st et non, id est, veriun el men- abundantiore tristitio. Hoc est, ne forle per dispen-
dacium. Carnalis enira cum aliquid proponil, si ei salionem indulgentiae. Absorbeatur. Gurgiteviliorum,
aliud aliquid supervenerit quod magis comraodis et a diaboio persua*us, ad infidelitatis et biaspueiius?
carnis proderit, suo proposito non constringilur majora prrccipiua deducalur. Ad hoc enim scripsi.
non nequi spirilualiter cogiiat. Est autem el non Hanc secundam Epislolam. Ut cognoscanx experi-
quando quod spondeudo proinillitur, non
dicilur, mentum. IJ cst, ut videam si quomodo Deo oLedi
jtnplendo denegalur. Dei enim Eilius. Ae si diceret His in vindicando, ila obediaiis induljiendo. Proptet
:
lfcS COLLECT. 1N EPIST. n AD COR. 166

vos. Id est, ne vos gravemini vcl centristemini. In A Epistola Christi. Id est, imago Chrisli per nos infor-
persona Christi. Quia vice fungiraur Christi, vel in mala, ut sicut portavimus imagmem lerreni, ita et
persona Cbristi, qui dixit : Quodcunque solveritis porterous imaginem coeleslis. Ministrata a nobis.
super terram, erit solutum et in ceelis. Vl cum cir- Per prxdicationcm. Non atramenlo. Sicut commcn-
cumveniamur a Satana. Per nimiara increpationem, datilix epistotoe. Sed in tabulis cordis. Ut: Auferam
ut peccatores desperent. Nec enim versutia; ejus igno- a vobis cor lapideum, et dabo vobis cor carneum
rantur. Aslulia diaboli est ut sub spccie justilix (Ezech. xi). Fiduciam autem lalem. Hoc est, quia
fallat incautos, id cst, vertendo bonum in malum, quia novimus vos por nos credidisae, vel quia nos
hoc est, poenitentiain in desperationem. Cum autem non bumana epislola, scd gratia Dci commendal.
venissem Tioadem. Modo illis vult probare, quanto Sed sufficienlia nostra. Id cst, doctrina, qux nobis a
amplius eos diligat, quorum causa tantum sollicitus Deo donata est. Novi Testamenti. Evangelii. Non
est, utcum omuia prospera sinl, nullam requicm
illi lillerce. Id est, legis. Sed spiritus. Id esl, gralix mi-
habfierit,quia Titum qucm ad eos visendos miserat, uistrantes ? Liltera enim occidit. Quomodo ergo alibi
non invenit, timens scilicetquodeos minime corrcxis- dicit legem esse spirilualem? Sed spiritualibus spi-
set, quia nonduin quidquam renuntiaverat Tilus.
ei ritualis est. Cxlerum peccatores occidit, ut, qui
Ostium. Opportunitas prxdicandx fidei, quia Deus B cunque boc vel illud commiscril, morte moriatur:
corda eommaperuit. Eoquod non invenerim Titum. Id gratia vero impium convertenlem justificat Quod si
est, quod non redissel ad me, qualenus me de vobis ministratio morlis. Lex qux mortificat peccatorcs.
faceret certiorem. Sed vatedicens eis. Quamvis ha- Cxterum ipse eam el sanctain, et justam, el bonam
buerim occasionem prxdicandi in Macedonia, per alibi appellal. Ita ut non possent filii Israel. Sigui-
quam a vobis Titus erat utique rediturus : vicinior ficat quia postea futnrum Chiistum videre non pu-
est enim Macedonia Acliaia; quam Treadi. Denique tuissenl. Quce evacuatur. Quia gloria legis per glo-
dum ibi essct, Titum postea advenisse dicit. Trium- riaru Evaugelii evacuatur, sed ita evacuatur, ut per-
phat nos. IIoc est, triumphare nos facit dc tribula- ftciat sicut infantiam ipse dixil evacuari in viri per-
tionibus pcr Christum, sive in nobis ipse triuiuphal, fecii xtalem, seraen qtiippe evacuatur in fructum.
quod alii credunt in virtute Christi. Et odorem noli- tli:ns.tralio spiritus. Id est, prxdicatio spiritualis le-
lia? suiv. Sicut senlitur antequam videatur illud, gis. In gloriam nostram. Scilicet quandoque futuram,
cnjus odor est, sic odor notitix Dei anlequam Deus qux, ut perfect >, nonpeterit evacuari. Si enim ex mi-
ipse videalur, per prxdieationem apostolorum sen- nisterio damnatiouis. Exposuit quod superius dixe
titur, ut est illud : ln odorem unguentorum tuorum rat, litteram occidere, miuistralioncm esse mortis,
currimus. Odor autem dicitur, quia primo credentes ^ scilicel damuando peccatores. Ministerium juslitia-.
aliquid tanquam per uiodicum odorein senlire vo- Quod ministrat jusliliam diinillendo peccata. Natn
lebant. Odor bonus. Bona fama est. Per Cbristianos nec giorificalum est, quod claruit in liac parte. ln
vero qui male vivtint, nomen Domini blasphematnr, comparaiione evangelicx glorix umbratur gloiia
super bonos laudalur. Odor mortis. Id est, animse, legis, sicut orto sole oblunditur lunae lumen, cum
vel corporis. In mortem. Ut Pelrus Ananiaro et Sa- tamen suo lempore maguuro habeat fulgorem. Si
phirara mullavil. Odor vitw in vitam. Id est, cor- enimquod evacuatur. Hoc est, Yetus Testaroentum.
poris et animx, sicut umbra Petri sanabat infirmos. Evacuatur autem in neomeniis et sabbalis, et lalibus
Aliter Amasli bene agentem, unxisli bono odore :

: observationibus. Quod manet. Id est, Novuni Tcsta-
invides et detrahis bene agenti, mortuus es bono mentum, quod est initium vitx xlernx. Habentes
odore. Et ad hcec quis idoneus ? Id est, ad hxc mini- igitur talem spetn. Futurae glorix : quia spe salvi
stranda et facienda quis potest lam idoneus esse facti sumus. Et non sicut Moyses. Id est, non ita
quara nos qui ad hoc sinnus electi ? Adulterantes agimus : quia omnes jam Christiani vident gloriam
verbum Dei. Pseudoaposlolos tangit, humanum sen- Christi, sancU) Spiritu revelante, licet ex parte, quia
sum divinx prxdicationi miscenles, ut est •

Caupones ~ non est nunc velamen super faciem Chrisli. Vsque
ila et lex non
lui miscent aquam vino. Sicut ex Deo. Hoc est, e.; in finem ejus. Yidelicet vilx ejus ;
Deo processit doctrina quam scinius, ipso prxsente, inteiligitur usque in finem, id est, usque dum Chri-
in persona loqui Christi, id est, sicut ipsc prx- stus crcdatur. Quod evacuaiur. Quod velanien nunc
dicavit? evacuaiur in Cbristo. Idipsum velamen. Scilicet in-
CAPUT III. fidelitatis , cujus figuram ille gesiabat in facie.
Incipimus iterum nos ipsos commendare ? Non ut Quod non reveiutur. Dum non credunl in Cbristuin.
commendemus nos vobis, isla docendo laudare nos Yelatnen. Ignorantix el infidcliialis. Concersus fuerit.
volumus, sed hxc ne ab aliis seducamini cogimur Judxus infidelis. Dominus autem spiritus est. Nihil
meinorare. Commendatitiis epistotis. Quos non com- ergo pcr obscurum velalum, sed sensus spirituali*
mendat gratia virtutum, iiios digne commendant apparet. Vbi autem 'pirilus, ibi libertas. Liber est
epistclx amicorum. Epistola nostra vos estis. Ut alibi spiritus, et idcirco non potesl velamen accipere,
nam signaculum apostolatus mei vos estis (I Cor. ix). cum magis orania ipse revelet. Qui ergo spirituiu Dei
Inscriptu cordibus nostris. b\ esl, in nostro ancore habet, omnia nuda sunt et aperta, quia spiritus
illi
conclusa, et in spirilu vineuio charitalis expressa. orania scrutalur. Nos auttm rtvelata facie Domini
,
<*58
1G7 SEÛLl! SCOTI
alariatnur. Yidemus nunc, dixil, per speculum in A mori pro ilio, sicut ille pro nobis mortuus est. Vt ct
anigmaie. Certum est, quod speculc msi imago cer- vitcJesti Chrisli manjfestelur in corporibns nosins. Si
nilur : hoc ergo facere conali sumus, ul pcr hanc cnim commorimur ei, vila ei in corpore nostro ma-
imaginem, quod nos sumus, videreinus ulcunque nifestabitur in gloria resurrectionis.
a quo facli sumus. Tanquam per spccuUim. Hec si- Vila avtem in t vobis. Ideo morimvir, hoc est, pa-
gnilicat etiam iliud quod ait Apostolus Nos autem : rali sumus ad mwtem, durn evangeiizamus ut vos
revelata facie gioriam Domini videums. Speculanlcs vitam possiueatis aeternam, et bene sit vobis. lla-
dixit speculuru \identes, nofi de speculs prospicien- lenles eumdem spiriium. Fidem incarnalionis Cbri»
tes,quod in Graeoa lingua non est ambiguum, unde sli, sicut palriarchie et propheUe priores, dc quibus
in Latinam translaue sunt aposvolic;e iilterae. Quod dicitur : Sic enim perseculi suni propheias. (ircdidi
vero ait, in eumdem imuginem transfornicmur, uliqne (Psal. cxv). Ut: Corde credilur ad justitiam (P»om. \).
imaginem vull inteiligi eaiudem, dicens istain ipsain Scientes quoniani qui suscitavit J-esuin. Firn>Uer-te-
scilice» quam spicu!amv.r, quia eadem imago est et i.-entes bauc fnkm, a qua nec morte divellimur.
gloria Dei. Translurtnairmr ergo de forma in for- Omnia enim pittimur proptcr vos. Qmnia enimideo
mam, mulamur alque tiansinms de forma dl.seura pulinmr, quia fidelitcr vestr-am salulem qu-erimus
in formam luckbm, quia ct ipsa imago Dei. De glo- ^ etoptamus. L't gratia abundans. Est sensus : Ijtper
ria in glorium. De gioria ciealioni.^ io gloriam jnsli- multitudinem credentium pronter ubundantem gra-
ficalionis, vel de gloria fidei in ghniam speciei» De tiam, gratiarum actio abundet ia gloria. Propter
gloria iu qua Ii4ii sumus, in gioi iani qua similes ei quod. Id est, propter vos, et propter glonam Dei,
erimus.quoniain videbimus eiun sicuti est. Quodvero Exierior lio.ne. Id cst, vivum corpus. Interior humo.
adiunxit. Tanqu.,m a Domuii spiritu. Ostendit gra- Id est mens, ubi imago Dsi refornaatqr. Supra mo-
tum nobis coiiieni lam optabilis liausformalionis d;m. Iriliulalionis : nulla enim comparatio a;Senvis
Luiiufli. ad lemporalia potest esse. JEtemum pondne. Quh

CAPJJT IV. iliud leve dixcral, ideo pondus posuit, servaas
h\c.
IVon deficimus. ln tiibulaloiiiijus noslris. Occuita metaphoram staterae. Qua> enim videntur, teiuporaiia
dedecoris. Id est, oarmis peccati. Non arnbulantes i;i sum. Sivc bcaa, sive mala sini, «ive prospera, siê
aslutia. Id est, non tuipjs lucri gratia pnedicanles. adyersa. Qaa> autem non cidenlur. Pra^mia ct pamc^.
Adulterantes. Hocesi IsUa pcrmiseentcs. Sed in ma-
CAPCT V.
nifestatione veritatis. Ut ita manifestum sil apud bo-
niines verum Cise quod dicimus, ut eiiam eorum Scimus enim, quoniam si terreslris domus nostra
conscienlia tesiimonium nobis perliibeal. Jn quibus ^ kujus habitationis dissolvatnr. Domus noslra, inquil,
Deus hujus steouli excncaviimentes infidelium. Ofdo terrenum corpus, in quo in boc sacculo adhuc cnr-
est : In quibus Deus excatcavit sensus in&deUum bu- ruptibiliter liabitamus. Si anlc adventum Domini
jus sa:euli. Quid esi imago Dei. JJoc e&t, imaô sub- vel passionibus, vel conditione naiura; fuerit disso-
stanliae Dei expressa, sicut seriptwa est ad IJe- lutum, coelestem incorruptionem ex Deo, corpore
brajos. Sed hxc imago aaqualis esl ipsi Pat'i. Non reviviscente,sumemus. Etcnim in hoc. Id est »n cor-
efiim notmeiipsos piwdicamns. Id esi, laudamus. Qm i-f>t htgemiscimus. Id est desiderio flenius. Habila-
e. ;
enim propiia commoda qua rit. nou Chiisium, sed lionem nostram. Spirituaie corpus. Quce de ccelo est.
se pr&dicat. Propter Jesum. Uoc est, propter amo- est, quam in cailo habebimus. Si tamen v<.sliti
I<i
,
rem Christi popuiuni ejus conquirenles. Qui dixit non nudi, inveniemur. Nani etsi volumus rclerna
de lenebris lucem splendesccrc. Ul : Fiat iux, et fcctn vila et immorlalilatc vestiri, tamep timemus hac
est lux (Vcn. i). Ad ilkminutionem scieuiix clurilatis viia nudari. Non enim volumus cum dolore, et
Dei. ld est, ut sciatis chuitalem ejus. h> jacie Jesu. morte istam amittere, etsi nos aJ: ipsa gravati inge-
Hoc est vice J esu ut p:o quo legatione funginmr.
: miscimus, sed ut absorbcatur quod morlale est a vUa
Habemus autem thesaur&m in vasis fietilibun. Thesau- aeterna sma morlrs labore.
I)
rum gratix- sjiiriiuaiis iu u:<oi[j corporc hajulam Ec <iuod nolumns exspvliari. ld esi, cnrpore no-
in quo etiam cum aiios sanenaus, ip>i aliquoiies in- stro. Sed supervestiri. Id est, in immorUiiute su-
firmamur; ut quod faeimus oon nostrse virtutis, sed pi rvcniente, absque separatione sarcinoe lunic:eque
Dei esse noscatnr. In vasis fictilibus. Hocest, incor- corporis nostri. It absorbeatur mortalitas. Hoc est,
poribus fragilibus. Hiac Isaias dicil : Absconde hunc sicut a vilgs sanitate infirmitas, ita iminortaiitate
librum in vuse ficiiii, id es(, Evangelium. Scd nen bsorbeatur. Qui outem perfecit nos. Id;i'.>
eoangustamur. ProptiT spem coeleslium prosmiorum. Deum clicit hoc facere , ne cui impcssibiie vi-
Aporia vulniis, ang:r, tristitia. Non iestiluimur. td •
ii Qui dedit nobis pignus spiritus. Id cst, ut
est, Dei ,'ivixilio non deserimur. Uumiliamur. Co- credamua absorbendam csse mortalitatem. Vel ut
ram regilus et judicibus. Sed nou confundimur. Quia sciami dum sui ppiritus perire non pa-
ipse loquitijr pcr nos, ut : Nolite puiare quomodo ii:u;\FeregvimmuT a Domino. Q;iia r.onsumus ad-
aut quid loquumitH (U.atth. x). Manifestetur. In re- huc iu Iwreditate paterna. Audemus ergo. U es( ,
surrectione. Mortificotionem lesu Christi in corp prorsu<, hoc audenter eligimus. Ricut alibi -lit : C.u-
nostro circumfcrenlf.s, Quia parati sumus semp<-r j;io dissolvi et esse cum Christo (PMcip. Perecrs-
i).
,
\W COLLECT. IS KMST. II AD COf\.
tutri d* eoiynrc. Beuc ait peregrinari, quia ad id \ sium. Quia els pseudoaposloli cKCmpla veijeruii'
sumus Ueritm in resurrectione reversun. pouebar.i, aii Christam carnatlter cum Jadreis
Ideocontentiimus. Jam niodo tales cssc aclu cona- cumcicofn oiunia cClebrasse, scdnujicjam isi
mur,qualesfiiturisuhiuînregao,itaturaincorporale9 nou novinius, quia posl resurreclionem Christi

sinc dubio ct perfc-eti. Absentes. 1(1 est, in prasenli vi. rn est Tcstamcriium. Alitcr : Klsi ante i
vita. Sive prtesentes. In fuuira bealiludme, ut : fla- ctioncm secundum caxnalem fragilitateoi ci ii
cebo Domino in regionc vivorum (llom. xiv). Ante. gcntiam Chfistns vixerat, tataen posi glOriam i
tribunal Christi. Pro magnitudinc polentiae sedentis rrsiirreetionis, nihil imnccillilalis in eo esl.
inaguiludo tribunalis cl- tcrror judicii sestimanda creaiura. Id est, Ecclesia per sanguincm Chrisi
sunt. Scientes ergo. Scienles quantus nieius sit di- novata. Aut si quis credit in Christo, nova cst c
vini judicii, boniinibussuademus ul caveant. Deo iara,pcr saeraniciiium bnpiisinalis renovata. Ac,
autem manifesli sumus. Si non el nos formidainus, uinovitatevit:e inielligens.veterasuo tcmpore defitn-
vel qua caiiaa suademus. Mtinifestalos esse. Id est, cta fuisse, ita modo novo jhopc vivemliiiu, vitam
probatos. Gtoriandi pro nobis. Contra pscudoaposto- transire, peccaium videlicet Adsc et vetu* li
Jos, qui eis primo pcr delraclionem odiutn aposto- Omnia nova. Id esl, cvangelia, mandala et viia
(prum volebant inscrcre. Vi habetttis vos. Ut sciatis- B nova in Christo secundum corpus et animam , et
quid responderc deheatis contra pscudoapostoios. spiritum, et mentem. Gratias autcm Deo, cum non
Qui in faciem. Qui in superficie lantupi et in hypo- a nobis sit boc tam magaum beneiicium. J&ial-
crisi, non in pura conscicntia, nec in virtuie Dei riutn reconctliaiionis. Id cst opus, vel ofllcium cvan-
SQse jaclant. Sivccrgo mentc cxceditnus Deo. Evange- geiizandi. Quoniam Deus erat in Cnristo. Tribtt*
liumdicit : Videbilis ccelum apcnum,el angclos ascen- modis Deus erat in Cbristo. Primo. sccundum in-
dentes et desctndenlcs sitper Vilium /wminis. Amliin finitatem omnis crealurse, quod ubiquc est, ui :
uno loco ipsumaposlolum asccnucniem et descenden- Nonne egj rmpleo caHittn et terram ? Eo autem modo
lem in unascnteniia. Sivecnim, \ii<\u\i , mente exce<1i- est Deus etiam iti pcceatoribus. Secundo, juxu
mns Deo, sive temperantes sumus vvbis. Quid est, mente sanctificaiionem et peeuliarem inhnbilationem qua
exeedimus, ul illa videamus qita: non lieet et homini in sanctis est, nt est iliud : Inhabitabo in eis, ei
loqni? Quid est, quod lcmperanles stimus vebis? ter eos am-bulabo. Tertio» secundum plenkadinem
Niinqtud judicuvi sclre me aliquid inicr vos, nisi diviniiatis, quod Ghristo sigiliiuim convenii, juxta
Christum Jesum, ct itunc crucifixnm? Si ipse cnim iUud qiiod in ipso hubitai omnis plenitudo dmnitalu
Domrnus ascendil et desccndit , manifestum est iorporatiter. Tattquam Dco exhovtante. Id est, non
quod et praulicalores ipsius asccndunl in illurrii- C <*£ nobis loquimur, scd ex Deo. Cum qui nen novc-
natione, desceadunt in praedicatione. Verbum ecsta- tat peceatum. Hoc est, Patcr pro luiiiis Christum
sis Graece, Latioe quaniuin datur intelligi, verbo qui peccatum nesciebat, Peccatum fecit. «juia sicut
uno exponi potest, si dicatur excessus. \n excessu hostia pro pcccato oblata pccoatam rocahaiur in
vero mentis dtio inlelligmiiar, aut pavor, aut inten- lege, sieut in Levitico seriptutn est : F.l ithponet
tio ad superna , ila ut quodammodo de memoiia manum sttp&v capv.i peccati sui, ila et Christus pro
labantur inferna. ln hac ecstasi fuenmt omnes saii- peccatis nostris cbiattts, peeeaii nomen aeeepit. Vt
cli, quibus areatia Doinini nmndum isttim cxcellcn- nos essemns justiiia bei. Kon nostra, uon in no!
tia rcvciata sunl. Uoc ergo ait, sivc mente excetlimus sedinipso, idest. iuCliiisto, quasimcmbrain capite.
Des, idcsl, ad meditationcm Dei. Ule citim videt CAPIT VI.

quod videmus in mentis excessu; iile soius reveiat Adjuvataes. Id est, exemplo. £/ obsecramus. IA est.
secreta stu), quippe Itoc ille loquilur, qui se tiicit verlm doelrinfC. Gratiam Dei. Indulgentiam peccale-
abrepmm esse, d ubialum usque ad tertinm cceluni, rum in baptismo. Tempore enim, itufuit. Sieai DeusPa-
et audisse inefiabliia verba, qu:c non licet hoimnibtis terperlsaiam (/». x Lii,8).AcceptalriK tempofc. Id
j
csi,
loqni. Tanius aulom fuit Ule mentis excessus, sive Novi Tesiameftti. Kxaudioi ic. AdChristum ejusque
in corporc, sive exlra corpus, ne&cio, &eu$ sck. D Ecclesiam hoc dicitui". Eece nunc dics salutis. iSurtc
CJiaritas enhn Christi urgci nos, ascendere mcnte autem dicit : Ncmo tnim in inferno confitebitur ttbi.
ad coeium, e.i dcscendere ad terram ad proximos. Nemini dantes tiUatn effensionem. Iti cst, uemlnem
Lh et qui viv'unt. Ei debemns vitam nostram, qui il- maio exempio ixdenies. Sie enim aon vitttperabltur
lam in omnihus stia morte scrravit. Si qiiis ergo po- ministcrium prsedicalionis nosnre. Sicut Dei mxi-.i-
lius suam qttam Dci volunlatcm iacii, sibi vivii, el stri. Dei minislri debcut prout possibiie esl , Deum
ilOJi iiii. itiiitari. lu necessitatibut. Per aliqtun: .im il-
Qui morluus cst, ei resurre.rit. Propter calumniam latis. In angustiis. AngosUa est omnis egenlia. h<.
semper morli resurreclionem adjungit. Ilaquc nos laceratione. Id est,membrorum. in laboribus. Scu
ex hoc neminem novimus secundum carnem. Id cst, manuum, sive hac ei iiluc dBcursuum /n astitate.
dum Chrislus pro nobis mortuus esl seeundum car- Corporis ac mcntis. In scientii. Scripturarum. In
ncm, id csl, carnaliter vivenicm, vel secundum ob- tongunimitatc. ln sustinenlia longa. /n Spirtt» c
. un-
servationes vetciis legis in sabbalis et neomcniis, r.l ;o. Bum dignos nos ejus habitacnlo pi
reirqiiis. Et sic cognovimus secxndnm cnrnem t in
Pathoi.. Clll. G
,:
171 SEDLLH SCOTi 17-2
sed upere el vcritate. In virlute Dei. Non nostra fa- A mine prophetcc, etc. {Gal. v). DUatamini. IJ esi, iato
cullate, sed auxilio Dei. Per arma juslilia>. Quae ad corde ac mente spirilualem accipitcdoctrinam. Ctim
Ephcsios dcscrlbit, qmc siint, lorica justitiae, fidei autem dilatantur , imperat quid facicnt. Et no-
scuium, zona contiuentiae, caiceati pedcs in praepa- litc jitgum duccrc cum infidelibus. Quia jugura simul
rntionc evangclii pacis, galeu salulis, gladium verbi non trahunt, nisi ejusdem generis pares. Non ergo
Dei. A dextris el a sinistris. Hoc est, ne prosperis araudtim, jugato bovc simulet asino. Ant quiv sccie-
elevemur, ne frangamur adversts. Pergloriam. Yir- las tuci? ld est, sauctis, ut : Vos cstis lux mitndi
tiitum a Deo. El ignobililalcm. Id est, carcerum. (Matilt. v). Cutn icnebris. Id cst, peccatoribus, ul
Pcr infamiam.Cum blasphcmamur ab inimicis. Et Fuistis aliquando tenebroe. Qtueautem conventia Ciui-
bonam famam. Cum laudamur abamicis ct fiuelibus. sti ad Beliul? Belial diabolum slguificat, inierprela-
lurque absque jugo. Vos enim esiis templum Dei

d Ut seductorcs et veraces. Hoc est, ab ahis ut vc-
livi. Ctim ubique Deus est, tamen in illis proprie
races laudamur, ut seduclores ab aliis infamamur :
hahitare se dicit, qui ejus gralia perfruuntur. Uabi-

qu.TB omnia sequaiiter ferimus, nec exlollunl nos
tabo in ilhx. Hoc e\ Isaia sumptum cst : Et evo iilu-
laudantes nec dejiciunt detrahentes, quia solet ulva-
-rum Dcus. Deus natura omnium est, voluntate vero
;ne pars ahquando meniin. Unde ad conscieniiam „
____ ._. _._ ... ._ U paucorum. r.xxle de mcdio corum, Non tanlum loco,
redcunies, non debemus fidem aliis ruagis accom
quantum simili conversatione ac familiaritate. Et
modare quam nobis. Sicul ignoti. id esl, perfidis ct
immuudum. Id est peccatum. Et ero vobis inpa-
ingralis. Cognitu Fidelibus et justis. Quasi morien-
trem. Si vos paremes infideles abdicaverinl, me p$-
tcs. Hoc
usquc ad inortem pervenimus, et ecce
est,
treni UabebiLis sempUer.-iura. ut : Pater meus, ei
vivimus; sicul quando lapidalus est, el morluus
tnater mea dereliqueruni me , Domhuts auiem as-
icstimatus, surgens decebal in Lyslris. Sicut egeni.
Multos autem tocupletante*. sumpsit me {Psal. xxvi). Dicit Dominus. Ne cui im-
Rebus corporalibus.
divitiis coelestibus. Et omnia possiden- possibile videretur, addidil omnipotcns. Hmc ergo
Eleemosynis,
nemo promissa habet. Id cst, El ero illorum Deus.
tcs. Nam exceplo quod omnia Dei nostra sunl,
plus liabet quam qui nullitis eget : iUe enim nullius CAPLT VII.
eget, qui practer necessaria nihil requirit. Per pro- Mundemus nos. Talem hospitem id est, Deum ,
adversa in alio loco idem Apostolus se recepturi. Ab omni inquinamento. Inquinamentum

spera et
Iransisse dcscribit, cum dicil : Per arma justiliw ,
carnis est peccatum quod per carnem admittiiur;
tjuce a dextrissunl, et a sinistris, id est, per gloriam spiritus vcro, quod sola cogitatione peccatur. ln ti-
per infamiam bonam famam, ut „ tnore Dei. Non propter Iaudem hominum, vel ti-
el ignobititatem, et
seductores et veraces, etc. Omnia ergo quae prospera morem. Accipitc nos. Hoc est, capite quod dicimus,
sivc quod vivimus, ut exemplum noslrum tenealis.
repuUntur, dextrtc dicuntur partis, quse sanctus
Apostolus gloricc el bonce famce vocabuio designavil; Ncminem circumvenimus. Malo scilicet exeroplo
ilia etiaui quae existimautur adversa, quae per igno-

ut per avaritiam aliquid ejus tolleremus. Neminem
T
bilitaicni ct infamiam evidcnter expressit, quaeque a corrnpimus. Id est, mala doctrina. A on ad condem-
siiiistris csse dcscribil, efficiuntur vcro perfeclo nationem dico. Iloc est, non me excusando vos tales
arma justltire, si allala sibi magnanimiler sustenta- expono; non enim possumde vobis hoc sentire quos
vcrit, quod vi.ielicet per hxc dimicans, et islis ipsis diligo, ut superius memoravi , sive, dilectio lanlum
quibua impugnari putatur adversis tanquam armis facil habere fiduciam. Prcedixi euim, quod in cordi-
utendo, eisque velut arcu, vel gladio, scutoque va- bus nostris estis ad commoriendum. 1.1 esi, epistola
lidissiino conira illos qui hac iugerunl comraunilus, nostra vos esiis, scripta in cordibus nostris. Muli:i
profeclum su.e paticntix ac virtutis acquiral, glo- mihi libcrtas. Id cst, multam mihi fiduciam dedi
iiosissimum consianlke triumphum ex ipsis qu;e lc- loqttendi, quiain omnibus obedist.s, siye, quod rnui-
thalitcr inferunlur capiens hostium telis. Ncc pro- tum me a vobis diligi uon ignoro. Multa gloriath
speris duntaxat clalus, nec dejectus adversis, sed rj pro vobis. Id cst, ad alias ecclesias. Repletus sum
ittneTe plano, ac >ia rcgia semper inccdeus, ab illo 'onsolationc. U cst, atidiens profeclum veslrum et
{lar.quilliiaiis statu, ncquaquam Lnelitia supcrve- emendationem, post raullam tristitiam eoosoialione
liienie tjuasi in dexteram rootus, nec iugruenlibus repletussum,

udversit, tristitiaque dominanie velut ad lacvara Superabundo gaudio. Iniantumgauueo, ulomnium
rorsas impulsus. prcssurarum obliviscar. Ncm ct cum venissem ia
Os nostrum patel ad vos. Iia sumus veslro profc- Macedoniam. Yult illis osicudcre, quantam pressu-
clu uberem praedicationem provocati, ut lacere
a.l ram magnitudo gaudii snperaverit. Foris pugnce. Id
penitus non possimus profeclus cnim discipuli pro-

: est, contra infideles. lntus iimores. II est, propter
vocat oi magistii, et cor dilatal alque amplificat, i.l falsos fratres. Non solum autem in adventu ejns,
cst, facil sensibus abundare. Noa angustiamini in Hoc est, non solum qui desidcra^tus adveuit, sed
nobis. Ac si dicat, non nos angusti in doclrina, scd etiam qui vestram profectum nuntiavit, propter
\cstsa viscera uon rccipiunt. Eamdem autetn habet quod ejus maxime exspectabamus adventwn. \'e-
\ercede*n. Quia bimilis retribulio docloris, et obc- striun desiderium. 1J est, a;i bona perpetranda, vel
dicnlis iliscipuli, i.'l : Qi>i reci;>i[ prophetam in no- proptcr advcnlum meum. Vestrum motiorem. Pro-
,, , ,
COLLECT. KN E*I*T. U Al> C«R. 17»

173
plcr pcccala, vel absentiam mefttt. Vestram amu- \ lum suadeules nosi-ogaveruni, ul gralanter quod of
tati-onem pro me. Id est, qui vice mca icmulati eslis ferebant suscipcremus in niinislcriutn saneiorum. E>.
Dei semulatione peccantcs. Sane triplex est acniula- non sicnl speravimus. Ainplius enim quam spcr.i
tio, aul imitalionis, aut iuviilia:, aut telL El contri- niiis fecerunt. Ita. ld est, in tanturo xmulati bui
siavi vos. Et si mc pomituissct, co quod durius vos ul roaaremus Tilum. Kl scirntia. Seienlia csl Deum
eorripuerim, tamen vesler faoil profeclus ut non mc nossc, virlus vero colere. Sicutergo in ilinere ci
poeniteal. Quasi medicus dicat Licet doleam tam ar- : brantlonibU prodeat viam nosse, nisi conalus ac vi-
denti me usum esse cauterio , sed mmc gaudeo , ressuppetant ambulandi, iia vcro scientia nihil u
non quia doluisli», scd quia dolor ilte profuit ad sa- desi, si virtus propria deficiat.
kitern. Ut ex hac gratia. ld esi, faciendx elecmosyme.

Pxnitentiam in satulem. Ea est enim pcenilentia
Abundetis. ue cum
Itl cst, iu aliis vincatis, in boc ab
diaboiiea adversa saluti, si quis de liono operc poe-
aliis stiperemini. iVo/i quusi impcrans dico. Hoc csl,
niteat. Scecuii aulem tristitia. Saeculi tristilia est
non iuipcro, ncc exigo, sed consilium do, ut sieut
aut dc amissis rebus propriis, aut de alicnis invasis in multis formam aliis prxbuislis, ita et in isto opeiv
dolcre, vel de ailerius feiicitate lorqueri. Mortem
prxbcaiis. Est enim ingeniia pictas in vobis, iil ab
vperatur.
animx :
1.1 cst. desperat.one torquen, vel
sccundum Deum autem tristitia
morlem B
esi, sivc
^ ^ ^^ ^ .^
pauper factus est. Ergo si
^
ipsc Dorainus
Qui pwp/<u
vos
.
M<
diviici;
sua, sive aliena lugere commissa. Quanlam efficit in
fecit, sic et ipsum vos ditaic; ipsi
bonis cQjlesiibus
vtbis scliicitudincm. Id est, ut caveatis, ne de cx-
enim dalur quidquid ejus pauperibus porrigilur
tero peccetis. Sed excusationem. Id est,non supcr-
\\Jatih. xxv). Ei consilium. ld est, iinperiuro. Sicut
biam, aut contcmptum, sed satisfactionem. Sed indiet velle cwpistis. Ostendit quosdam possc foccrc uon
tjuationem. Id est,adversum peccantes, non negli-
volentes, cum aut itnporlunilas petentis, aul aucto-
gentiam. Sed timorem. ld est, timoiem Dei, non se- ritas prxcipiemis exegerit. Non enim ut idiis sit re-
curitalem. Sed desideria. Scilicet bonorum openun missio. Noo dico, ut vobis nihil servetis, sedquod
non fastidium. Sed cemuiationem. Idest, c.outra pee- ulrisque sufiiciat. Sed ex aiquaiiiate. Omncs enim
cautes, ue ultra pcccent, non romissionem. Sed vin-
xqualiter dabunt, si unusquisque tanturo dederit
dictam. Id est, non veniam noxa^, sed vindictam sa-
quantum potest. Aliler : Ex (equalitate, lioc est, quo
lutarem in eum qui inlcr vos peccatum commisit.
modo vos illorum vivitis splrilualibus, ita et illi
Exhibuistis vos incontaminatos etse negotio. id est,
veslris caroalibus fruanlur. Aliter : Ex cequaiiiate
peccato illius, qui uxorem patris stupravit. Ideo
Q id est, ut vobis et iliis sufticiat, ita distribuite. Ilte-
iacontaminati eslis, quia eura corripuislis. ldeo con-
rum abundantia. Id cst, doctrina et orationc.
solati sumus, dum vos castos probatis essc negotio.
Mugis tjavisi sumus super yaudium Titi. ln boc am- Vt fiat aaqualilas. Id cst, sufilcienlia utrisque in
pllus gralulati sumus, quia ila a vobis Tili sphitus spiritualibus cl carnalibus bonis. Sicut scriptum est.
est refectus, ut nunquara de ejus menie possitis re- Hoc de raanna Dei dicitur, quod populus accepit, iu
cedere : profcctus quippe discipulorum spiritnalia deserto : cujus exemplo docemur, quod omnis super-
gaudia sunt magislrorum. Et si quid apud illum. abundantia gcnerel vermes : siraul et ostcnditar
Qfuasi perilus medicus ait, qui vulnus jam prope sa- qtix Deus dat omnibus xqualia esse dcbcre, ct pro-
natum Llandis unctionibus fovet, ut facilius cauierii pter hujus tcstimonii aucloritatem vult nobis Apo-
ustura sanetur. Quonium cum limore. Timebani stolus prxsentia omnia esse comrounia, ut peifccti
eniro contrislare quero diicxerant. Gaudeo quod iu doctrinam non abscondant, et hubenles substantiam
omnibus ccnfido in vobis. Ideo gaudeo, quia oronia mundi non denegenl eis vietuin. Eanulem soiiiciiu-
quac dc vobis audio, crcdo ct conQdo vera essc. dinem. Id est, quam babeo. Consolatienem. ld est,
CAPUT VIII. exhorlutionem ad docendum vos. Accepit. Id cst, a
Solam autem [acio lobis. Nunc incipit de eleemo- Deo, vcl a nobis. Sed cum sotiicitior esset. IJ est,
1)
synis, ci ad amulationem Macedonura pi-ovocal eos. qui aliorum eieeraosynas xmulalus est. Destinatam.
Ctaiium Domini. ld est, eleemosynara. Inmultispro- Id esl, propositam, seu aplatara. Devitantes Itoc. Nc
batus. )u faroe, quce facia est sub Claudio Cicsare. quisdical : Quomodo Cbrislus legem implevit, cui»
Profunda paupertas. II cst, nimia. In divitiis simpli- uon videarous Cbrislianos tantura clccmosynam f;i-
cit/Uis. Multuui quidem paupeies sunl in tcrrcna facere, quania fieri in iegc prxccpta est? Misimus au-
cultate, sed i.i raagna siropiicitate sunt diviies, cu- tem cum illis. Id es», Tito el Luca. Et fralrem no-
•)ionie5 pias dare quam quod habeant, ac propterea slrum. Quidam bocdc Apoilo asserunt diclum. Num
Deus magis animum probal, quaro quod porrigitur vero mullo soliicitiorem. Kum probaraas, COnfidenles
;xtera Qt;i enim quanluro potest facit, lotura fa- quia vesira obedienlia provocelur, sive quam audi-
ii;. Quia secuadum virtuteni tetiimonium itlis rcddo, vil a Tito, sivc qua per se ipsc esl probatus. &
?; supya virtutem voluntarii fuerunl. Verbis j:r;epo- pro Tilo.Quod dicit hoc cst, ul ta.n Titi causa qui
is lioc dicit, teslimonium iilis reddo, quoniam ccrum obedieniiam collaudaverat, quam eoruro qni
s ctindtim viriuie.n facicntes, supra virlulem vo- ad ipsos fuerani pari^cr destina:i, ita se oxbibeanl
'uuiarii faerunt. Cum mullis precibus onoi:-- Mui- ul cl cbarilalij Mi.ccrilalero, cl apostÎie;i pro ipsis
SEOUL II SCOTl **»
I?5
eonspi-Hn omnktm comproba- A Qui wfarie quidem humilis sum. Semper sanctn-
ghirije veritfttem in
runi ptaeeentia projHer nimiam iiiimilitaiem mtnus
penl.
CAPIT i\ intelligeniibub peiestesaccontempiui. Absentes vero,
KsubuHdatitia esl mihi scfiberc. Id est, phisquam si necesse fuerit, eonfidenter suam indicant potesta-
«j. W esi, ail daiwaiu eleeuiesyaam. tem,qui praBaentes sicsuni quaei oibil possint babere
- :., diiv. lci esi , imUatjo. Nam Achaia. virtutum, si lamen nihil vindkandum reperiant in
cujus capul eslis, per vos ad boc subkctis. Audere i» aliquos. Vmdicare in pecean-
lota previncia,
ipinisteritiui provocata cst. V» /'«< parte. Mest, pfa*- tes.
semosynse. Eru&«c«nMM /ios. ld esi, ego Qui arbitmtUur uos tanqwm secundutn eurncm
Jlunc benediciionem. ldeo benediciionom ambuumus. Qui putani eos cseteris bominibu» nihil
ritus.
•ynam vocal, ne parva fiai quod enim be- amplius babere uilulis. Incarne enim ambuluntes.
;
In eorporc videmur inoedere, so<i ut Dei ministri

nediciWT, ad abundantiam benedkitur. ldeo benedi-
:mdans cleemosyna vocalur. spirilualiter mibtamus. \rma quippe mililiae nostrst?
hcmc beuedictioncm. Id esi, benedktam Deo non sunt facta dc ferro, ncc utanu boittints fabricata
eensecratamque eleeraosynam. Sic quasi tenedictio- sunt, sed poientia Dei, qui pltis verbo valemus,
nem. ita enim benedictio erit, si gralo animo tri- B tjuam alii bomines acmis curporciv possunt. Ad de-
Ntiarem cnim datorcm diligit Deus (Eccli. Structionem muniiicuum. Muniunt euim et circum-
>Sv. . Av.iius autem hilariter dare non novit. jSuiic dant dootrinam suam iaisi doctores astutia argu-
unmntionem. Id est, fraudationem. Qui parce mentisque, quae aries oposteficus d^slruil viriute
ninat. Hoc est, qui parce et avare tribuit cleemo- gralise spiritualis, sieut et Ulum Magum vias D«-
syeara. Parce et metet. id est, pracmia in futuro. mini suliverteiuem pervcrsis dispuiatiouibus verbo
Et qui teminat in benedictione. Hk apparet, quod deievit,
iec loeo benedietm abundantiaiu significat. Sc-

Ei umnem uLiiudinew- ii\ esl. suporbiam. Quid
cundum propositum cordis. Id esl, voluntarius, non enim tam supcrbum, quam divinis canirauicere jiw*
coaetns. llilurem enim datoretn. Secondom senten- cepiis ? Qua' tunt tccundum faciam tidetc. Mauifosta
tiam Saloinonis : In omni dato hUaremfacito vuttum est rei probatio, et facillima iniellectn. Sive ^b liy-
luum. Pelens est Deus. Hoc dicH, ne inopiam formi- pocritis ves eavete, qui in prsesenti gtoriunlur. Si
darent. Dispirsit. Id esl, divisit, ut multis protkiat. quis confidit se Cltrisii esse. Nemo lam stuitui- quam
JustUiaejus. manet. Quare justitiam, et non miseri- qui se solum servum Christi esse gvtriaiur. Si enim
cordiam dicit? Quia pauperibus dare justum est. abuudantius gloriatus fucro. Hec est, et me magis
si
Nam te oportct, ut quod Deus tibi gralis dcdit, pau- C poie&lateni a Cbristô aceepis6e dixero quam oseterus
peribus *u gratisdes. Ju« enim esi, ut des egeno, aposloJos. JSon erubescam. Qui et verutn dicam, et
qui partem illius tecum babes. Hunet. Jn a:lerna rc- non nveae gloriae, sod vestrse aedilicaiionis caysa
tribulione. compuisus haac facio. Graves. Liftngxtudine. Foneti
Qui dutem administrat scmen sommumi. Uuc esi, Dura increpaAione. Non enim uudemus. Scilieel ita
Deus qui dedit libi undo dispenses, esurire leminime Deum conlemnere, ui cojequemur aliquibus, qui
permittet. Incrementa frugum juslitiat. Frugesju- suis maluut iau«iii>us quara Dei gratia common-
'liike sunt facuiiaies, cum jusle dispensantur. Cum (iari. JJec de nobis poBsumus majofa jaetare quam
vcro aut inique corraduntur, aut ad avariliam vel sumus.
superbiam possideutur. fruges iniquilalis liunt. ln El comfuranles nosmetipsos nabis. lii csi, non ma-
emneni simplicitateui. Ut simplici ocuio honae inleo- joribus, sicul illi pseudoapostoli,qui,cumnilulsiiii^
tionis erogelis, cura inultiplici ea fenore reccpluTOs. apostolis se non modoaequaiU, s«ti etiam autepe-
Non solum supptet. Duplkem potcstis habere mcrcc- niiiit. A7o« in immeHSum ytoriabiinur. Id est, snper
dem, ei refectioncrn sanclorum, ei graliarum in Do- id quod possumus, nihiJ supra humauam raensurani
mino actioncm, cl in ipsorum oratione bacc omnia facimus, îxi in apostplatus gnaiam, quantum nobis
operatur. ifinistratio hujus officii. Qus ciuni abun- " Dominus donare dignaius est, pcr quam etiain vobis
dai ipsorum paupcrurn oratione pro vobis. Deside- enim hec ipsiun usur-
Corintbiis praedicarviinus. Nec
rantium vot. ld est, amanlium. Quis enim non dc- patioue fecimus, sed priecepto Dci. JVoa cnim quasi
sideret talem proptcr gratiam el misericordiam cmi- non periiuucutcs usque ud eos. Id est, per Dei con-
uenteiu? Gratias autem Dco. Qui tantam nobis gra- silium ac prsecepium supere*tendii»as nos, hoc est,
tiam piciate sua ferre dignatus est. ul sine prspcepto Dei quadain asurpationc nuftipsos
CAPliT X. vesUos docl , u sublimieres quam

Ipse autem Qui prius rogavi fralres , vos conslitueremus. Naw so Apo&tobiS superes-
ut irent ei obsecrnreni \ os, li m per meipsum, leuderet, non Dei praecepto seipsum eorum ma*
si
non pcr fraflres. Obsecrq vos p< i mansm 'udiin itram censtiluereL Vtque sd uos euim psrvenimus.
Ka vos mansuetiulino rogo, qua Cbrisltis cuiu sc Dei sciiicel pm^cepte. Aliter. A'oh enim snferex-
pu^set de injuriosis ulcisci, noluit, nt vel sero corri- tendknus. Id est, non ad aiios transivimus. Qnuti
enlui Mausuctudo autem in cdrde, inooVstia in non fentes Usque ad vos. Idest, ut vobis di-
esl. i: issis atquc imperfeetis, quasi non per divinum
477 COLLECT. IN KWST. 11 AD COR. 179
prajceptum ad vos nou peeveniremus, ad alios irans- A quare nou acceperit, ut advwsarii, qui doeerent gn-
iremus. lam, avjmtiamque seciarentur, qu&rentes per Pan
j.\o;i »m«Je«Jw/« <jioriaule$. Inuneiisiim esi iu alie- lum auilum invenirc lucraudi, nwi liabereni ; ul bie
nis lafcorjbus gWxrlari aliocum docborum. Spem autem si vel i

auem aeciperet, ilii auruiu Hcentius exife-
habenus cresceniis (iitei. Id est, nuu utuuera a vohis, reul. Uim* tollit oceasiunem Aposiolus, ut in ltoc ap
sed inereeJem a Deo vestne fldei exspect&iaus. Se- pr.reat, quod propter Doiuinuut uocent, si a ii-vcipu-
cundum regulatn nostrum. Hoc esi regulu nustra, lis niliil expetuut.
post aliorura salutem aii alins transir?. Aui se- Operarii snbdoli. Subdolus esl, qui aiiud Jugil
cuuduin regukuu nostrain, id esl non secundum duui aliud agit. Quoruin fiuis mcuntiuui ooeru ipsa-
alienam. rum. liaht opera waius iinis exspcelai. Lleriun di:v

bi ubumluutia eti&m. Non enim usque ad vos suf- vobis. Jam superius Jixerut : Susiineu me mvdicimi.
ficil pervenisso, sed cuiu vestra fid«s creverit, ad ot non reddideiat ralionem, quod zelo Dci. eos zeLa-
alios transibimus. Non m oliena wjula. Sieut pseu- ret, el nou glom: desiderio esset de se aliquid t&rm
doapostoii in praiparatis jani ab aliis gloriantnr im- raturus, ne iu ejus odium versi, talsos aposlolos se
pndenter. Qui autem gloriatur. Eiiam qui debet glo~ queceatur

riari, in Domino cujus ni eo virtules operalas sunt, B N.e fuis exisiunet imtpicniem, Ne me aiiqais tt
glorietur. Quem Dotninus cornnundat. ld est , virtu- vobis pulet quod juctanlia; tausa, et non aiiaujus
tibus signorum et doetriwe. proleetus meipsum ghuior. Yelut Insipieutettt ucai-

CAPUT XL pite. Iluc est, audite me quasi insipieatem, non re-
Lirnum sverineretis. Id est, sustinele rae vel mo- vera iusipieutem, sed ijnasi in&ipicmeiu.
dicum, qui alros multum sustinere eonsuevistis. in- Quod locfuor. ld est, laudeiu meam. Nm tuquvf
sipkntits mea'. id est, glorialionis, quae quagi quce- secutulum Deum. Videiur [Deesl insipfeus, ve« (iuti
dani insipientia videtur esse. fnsipientem se dieit, siiuiie) esse, ut Itmno seipsuiu laudet, UeeLverum
quiu ilH necesse erat aliqua de se dicere, lieet -vera, dicat, nisi propter aiiorun; utilitateni, Deique g
ul ostendat quam vere insipientes sint, qui ialso se riam hoe faciat. Stettnuhm earneiH.M esl, secund.uu
laudam. nohilitatein camaleni. Libeuur euim snfferils
Scd et s-upp&flMle me. Stuititiain meam sustineie, pientes. Ideodixi : Accifiiie iiuasi iuslpiew.c
dum pro amore vestro iwc dko. Mmulor eiiim ws. sitQertls insipienles, id esjl, paeudeapoôloi. Si quia
Non slimulo livoris inftammor, sed vos tanquam vos in servitutem redigh. 1J est, veteris kgii et m*
pater divina ajmulatione custodio, ut possim vos daismi. Si tjuis dcvvrai. iti est, muneribus. $1 ûi*
**
immacuJaios Cliristo coujungere , tanto majore aecipit. Pecuniara vesiram. Si quis exielluw. id cst.
studio conservatos, quanto meiiori estfe spoaso jun- Judaica superbia vel scienlta , vel de generis nobi*
gendi. iitale. Si tjuis in )\tciem vos c&dti. Koc est, .sj quis
Timeo ne sicvt serp/ns sednocit Evsm. Sieut enim eiiam praegentes vcvs objurgat.
6erpens inajova promisit , ut propria subtraheret, Secundum ignobiliiatem dico. Ignebilitae qtuppo
sie majora heeretici quarn qua> docir-ina Ghristi ha- maxima est, si filii Dei de terrena nobilitate se ja-
bet promittuut, ut sanam doctrinam coprumpant. etafli. Quesi nos iufirmi juerimus in hac parie, id
Simpiex autem sensus est verus sensus, nulla falsi- esi, quasi nos in ista paste ab illia mmus aiiqttid
tate iuteruiixla compositus alq-ue corruptus. Alium habeamus. Audeo ei eyo. U est, possem audete gio«
Christuin. Meliorem nostro Saivatore. Aui alium riari, si volo. llebmi sutU. Id est. linguam Hebiwam
spiriiuni. Hoc cst, si vohis aiiquid ampiius gratia3 habent. hraelitm sunt. ldeo aJJit, quk» nmltuiu gto-
-
pnt-sliterintquam per nos aeeeinsiis, recteeos nobis riabantur in iioc nomiue, cujusiuterpretatio ei>t, >i
pneponi foisitan pateremiak Existimo enim me in videns Deum.
nuJlo inferiorem amaijnis apostolis. Quanto magis ab Ul minus wpieHt. NotanJum si qtiis de Ciiristi
his qui niliii sunl. Sive ne putelis vos quam iilos qui- _. sallem ministeri-o giorietur, non sapienter he« fa-
bus Petrus et caeteri apostoli praedicaverunt minus ciet. In luboribm pimimis. Quorum speeies enume-
aliquiti accepisse. Sed non scienlia. Cl pseudoapo- ia;. Inplagis. Sicut ca»u« esl in Creta. Supra r.io
sloli, qui eum sint scienlia imperiti, in sermone tu- dmn. Fortitudiois mex. in m&rtibus. W est, exspe-
iiiido gloriantur. ctatione rnortis.

In omnibusaulem manifesti sumus. OstenJit inte- Quinquies quadru-aenas. Quinquie-. ftageiiatUS sum
gritatem stiam, qua secundum Deum omtiia fecerit, quadraginta percussioaibus juxta legem, nen eoim
citm nec avarkiam nec gulam, nec gloriam ah eis plag:e secundum iegem quadfagesiinum nuraeruiH
aUquaude quaesierit. At nunquid peccatum feci? Si excedunt. l'na minus. id esl, causa nobiiitatis meae,
forte hoc solum peccavi, qui propter vos et IHiciia tjiiia nios erat apud Judaeos, ut servi quadraginta
et concessa contempsi. Est veriids Christi in tue. percussionibus, iiheri vero triginta et novem fla-
Sicui CUristus quoJ semel siatttit non mutavil, nec gellarentur plagis; quinque vicihus trigenas etno-
est aliijuando mentitus, sic faeiam. Ucec glttriatio. venas, quasi transgressor legis accepi, quia Jex qun-
id est, uihil a vobis recipieiuli. Deus scit. Quod ros draginta Hiîms in monte Sina data est.
Jiiigo. Ui amputcm occasionem. Reddit hic cau* un '' virgis avsus smn. l<i esl, a fentibus. SemtHtf
/
17U SKDULIl SGOTI *80
(jij $u»t. ld cst, a Judxis iu Lycaouia civitate, A ut mei-ito iuihi esset stimoius secessarius. qui me
; in Actibus aposlolorum legitur. Pericnlis in hoininem csse semper demonstpst.
ate. ld est, Hierusalem a contribulibus ilialis. Augclus Satance. Sive diabolus, qul trihulationes
..ulis in mari. ld est, in niinoribus lempcslali- ct plagas suscitabat, sive dolor capitis, qui Satanas,
Ims, quasque supia dixi. ln falsis fralribus. Qui no- vel contrarius sanitati dicitur esse : vel lex in mem-
slram explorare subinlroierunt libcilatem. In labo- bris posita iegi menlis su;e conlraria, de qua alibi
ribns. Id esl. mniuHim. ln miseriis. Id est, inopia dicil : Video aliam legem in membris meis.
cibi 01 vestimeiui. In fame et siti. Lx necessitute. Sufpcil tibigratia. Id est, ad me glorificandum, et
In jejunio. Ex voluutale. Prccler illa quic exirinsecus multorum, tibique a stimulo ad prote-
ad utiiitatem
%unt. 1:1 est, qu.c per cousuctudinera leviora esse \i- geudum. Gratia mea. Id est, gratia apostolatus quam
denlur : in proprio enim corpore suslinuit pncdi- donavi libi. Nam virtus. Idest, animae, vel sanandi
cla, nun sic supposila. Jnstantia mea. Id est, qua alios. In inprmitatc. Id est, carnis. Libenter itaque
inslo semper, ul omues audianl evsmgelium et crc- gloriabor. Id est, postquam cognovi prodesse quod
dant. nocere putabam. In contumeliis* Non in honoribus.
Quis infmnatur. Ctuu iiilirmantibus infirraor, eum In necessitate. Non in otio, sed in necessltale famis
pereimtijus pcrire me cotnpatior ; sic uror tristitia, *» et sitis.
>imo ardcre me sentiam. Pro Chrislo. Non pro aliquo crimine. Cum infir*
uit icandalizatur. IJ est, aninio, fide, operc. Si mor,tunc potens sum. Maxima potenlia est inlirmar.
oportct. J.im si gloriari nccesse est, in bis pro Christo, et magnae divitiac indigere. Vos me coe-
non ad lactiiiam, sed ad meliorationem perti- gistis. Id est, ut me gloriarer, dum pseudoapostolo:
nenl gioiiabor. Infirmitalis raete. Omnes superiores sese glorianles rccepistis. Commendari. Id esi, lau-
•sitates uuo intirinitaiis nomine definiuntur, ea dari. Nihit minus fui. Virtule et doctrina nou so-
quod humai.ae imbeciliitati isla praevaleant.
lum sc pseudoapostolis excellit, sed etiam bonis
Scil quod uon meniioT. Ilem quasi difficilem di- cooequavit, ne aliud quaererent quam quod ipse do-
cturus, quoJ Judaei contra eum etiam principes Gen- cuerat.
lium concitassent, ante implorat teslimouium Dei, Elsi sum. Pro bumilitale hoc dicit vei, et
niiiil :
ne jaclantiae puiaretur, quod adversus eum etiam resi sum, ut pseudoapostoiis videtur. /» omni
nihil
gna surrexcrint, ct nibil potuerint praevalere. Hace patientia. ln hoc apparet, quod per patieutiam signa
fiunt.
autem oninia ideo dinumerat, ut ostendat quid inter
veros falsosque apostolos inlersit. Aul idcirco Deum Virlutibus. Id est, sanilalibus. Non gravavi vos*
leslem invocal, ut visiones quas sequenler exponit C Id est, non accipiens a vobis stipendiu miiiti;e mex..
ciedantur. Donate mihi. Iionicc loquitur. Ecce tertio hoc para-

Prwpositus gentis. Id est, prsrpositus genlis illius, tus sum venire ad vos. Primo ad illos venit, quamlo
uui regnaret Areihn. Etper fenestram. Id est, domus ipsis pracsenlialiler prsedicavit; secundo voluit ire
adhxrentis muro. cum prima epislola, vel per ipsam epislolam ; tertio
CAPUT XII. quod paratus erat ire cum hac epistola, vel per hanc
,Non expedit mihi. Id est, non mibi expedit, quia epislolara, quod credibilius.
<jui ncccssitaie compellor, sed vobis in me glorian- Scd vos. Quajrens salutem vestram. Ego aidem ti-
libus contra baercticos. benler impendam. Hoc est, quidquid habeo boni
Veniam aulem ad visiones. Ideo boc dicil, ne quis exejnpli, et laboris praedicationis mese, impendo, id
ei objiceret Quid in his gloriaris, cum mulLa sint

:
est, solvo. Et plusquam possum imvendar. Perfecta
ibgclla peccatoris? Ad visiones. Quae in somnis vidi. cnim dilectio non solum tolum quod babet impeudit,
El rcvelaliones. Absque soinno. Domini. Sibi infirmi- sÎ etiam libenter ipsa superimpenditur, si neccsse
tates reputat, Domino visioncs ascribit. cst. Dolo vos cepi ? Lst interrogatio. Per omnia se
Scio hominem. Hoc de se bumililatis causa, quasi purgat, ipsorum semper conscientiam lestem invo-
I)
in allerius persona ioquitur. Sive.n corpore , etc. cans.
PuLr.bal quod in corpore erat quia non sensit mor- Nunquid circumveni vos? Id est, nanquidaliquis a
Lem : putabat se extra corpus fuisse, pro exeelsi- vohis abslulit ad me perferendum? Eodem spiriiv.
iate, atque evideutia visionis. Tertium coelum. Ubi lil est, sanclo. Eisdem vesligiis. Id est, exempiis.
augclica? virtutes canlinentur, inteKigitur. Q«t*d excusemus nos. Id cst, purgemus nosel laudc-
El tcio hominem hujusmodi. Quod ilerum repetil, miis, ut vobis placeamus, non coram Deo.
ostendit aliam visionem fuisse. In paradimm. Id est, In prvseniia Dei. Patris, quem fallere impossi-f
Ad;e, vei coelesieiu. biie est. In Christo. Id est, in persona Christi idco
Verbainaudita. ld esl, sivequx milli fascst dici, inendacium non loquimur.
sive quae impossibile cst bumanam naturam capere. Et ego inveniara vobis qualem non vultis. Yei se-
Varco aulem. Quia sufficiunl tnanifesla, eliam si ce- venis in vindicta : bic autem blandimentis mir
leutur occuha, ne quis existimel me angelum, vcl junguntur. Conteniiones. Pricferendo magrstros ma-
l>eum csse, non hoiuiiiciu. Kl ne mngnitudo reveta- giîi is. .Emulaliones. Minorum conlra majores. î«i-
liunum extollut. me. Quauta nulaiis ossc qiuc celo, ruvsitnics. Llationcs antmoruin. Disscnsiones. lu cor*
18f COLLECT. 1N EPIST. AD GALAT. 18«
dibus. Super immunditia. Id est, fornicatione coulra A vindicando in vos nos reprobos .videri, lamen ut >ut,
naturam. Et fornieatioue. Adulterio. Jmpudicitia. quod bonum cst faciaiis. Nou enim pottumut ali-
In consauguineos. quid adversus veritatem. Cuni vos non meruenUs

CAPUT XHL vindictam, super vos dare non possumus.
Pra\iixi esiim. lu prima epistola. Et prvedico. In Gaudemut enim cum nos inhrmi fuerimus. Si non
hac epistola, atitequam veniam ad vos. Qui in mc sit necesse ul nostra virlus appareai, sicut Petri ap-
hquitur Christus. Qui potcst in vos vindicare, nisi paruit in Anania, et Sapbira.
uaenileniiam agalis. A'on infirmalur. Id est, in vindi- Jnfirmatur. Non dando vindictam. Vot hic fortes
cta super vos, vel in virtulilms, quas operalus est estis. Id esi, in fide, et in bonis operibus. Vettram
iu vobis. Nam etsi crucijixus. Quodcruciflxus est, no- consummationem. Id cst, perfeclionem. /n aydificc.-
sinr. infinnilalis cst, et quod vivit, suae virtutis est. tionem. Ut vos de cietero emertdetis. et alii formi-
Sed vivemus cum eo ex virlule Dei. Dabit nobis dent peccare. Et non in destruclronem. Ad quam sibi
virlulem, ut possimus vindicare in vos : vel in illo pseudoaposloli polestatem suscipiunt. Gaudete. In
vivemus in futura beatitudine. Si estis in fide. Qua» tentationibus. Perfeeti estote. In bonis opcribu».
per dilectionem operatu;'. Non ut nos probati appa* Deut pacis. Qui est pax. Et dilectionis. Qui esl dile-
reamus. Si enim aliquid mali feceritis, nos vindi- B ctio et charilas. In oscuto sanclo. Id est, non sub-
cando apparebimus probaii; scd malumus vel nou dolo.
IV.
1N EPISTOLAM AD GALATAS.
CAPUT PRIMUM. sic tam cito transferimini, ab eo qui vos vocavil

in gra-
tiam Chtisliin dliud evangelium.NQscio quae vos aura
Paulus apostotut non ab hominibus. Hoc est, non
a fidei rectitudine deflectit.
Quod non ett aliud. Nam
ab huraaua prapsurnptione, ut dicunt iili. Hoc contra
evangelium verum aliud esse non potest, nisi Chri-
eos qui Paulum dicunt subilo prorupisse in aposto-
sti quod enim veritati contrarium, evangelium non
latum, vel a majoribus ordinatum. Ergo non ab ho-
:
q estdicendum. Et volunt avertere evangelium Chrisii.

minibus, yel per apostolos alios.
Evangelium ad legem revocant, dum litteram lan-
Neque pcr hominem. Ut Aaron per Moysen. Qua-
tum sequuntur; posteriora in faciem ponuut,
tuor sunt aposlolorum genera. Unum, quod neque ab el
Jcsum quodin facie, post lergum faciunt. Sedet sinos. ld

hominibus, neque per hominem est, sed per
est, evangelizaverimus.
Christum et Deum Pntrem, ut lsaias et caiteri pro-
pheta», et ipse Paulus. Aliud, quod a Dco, sed per Anailiema. Deleslalio. Sicut pradiximvs. Id cst,
hominem, ul Jesus filius Nave a Deo, sed per Moy- proecedenli lestimonio. Et nunc iterum dico. Quia rc-
&en. Tertiuio, quod ab hominibus, et nou a Deo, petitum fortius commendatur. Modo enim Jiomini-
cum vel horainum favore aliquis ordiualur, ut nuuc bus suadeo, an Deo ? Hoc est, minquid proptcr ho-
videraus plurimos non judicio, sed redempto favore raines vos suadeo, quod propter traditionem Judseo-
vulgi in sacerdoiiuiu subrogari. Quartum, quod ne- rum ante faciebam ? Ostendere vull se odia homi-
que a Deo, neque ab homine, neque per hominem, num non limenteui, libcre defeudcre veritatcm.
sed a semeiipso, ut onraes pseudopropl.ctoe et pseu- Si adhuc homimbus placerem. Id csl,
si Judxis
doapostoli. placerem. Christi scrvus non essem. Quia assere-

Sed per Jesum Chrislum. Qui Petrum et eaeteros rem legem et in fide evangclii Christo non servirem.
apostolos elegit. El Deum Palrem, qui suscitavil eum 1) Quia non est secundum hominem. Id est, quia ncque
a mortuis. Quo ostenditur una operatio Patris el Fi- a me finxi. Fsique cdoctus sum. Nequc aliquis rae
lii. Qui suschavit eum a mortuis. Ideo commemoiat docuit ut intelligerem parabolas, et obscura erange-
Deum Patrem, qui suscitavit eum a mortuis, utper lii. Sed per revetationem Jesu Chrisii. In via Da-
hunc virtutem sui apostolatus commendct, dum ab masci, vel Spiritus sancli revelalione. Audistis enim
ipsoPatre missus est. Gratiavobis. Quia graiis no- conversationem meam. Oslendere vult quia firmiler
bis donantur peccata. Iu hoc subaudis, precor muhi- lenuerit Jndaisnium, et fideliter pro traditionibu»
plic;:ui\ Ei pax. Qua remissis omnibus delictis fue- Patrum expugnaverit Ecclesiara ut iiitelligamus :
rant reconciliati Deo. Qui xe dedit. Oslendit beuefi- cum non puiuisse inde humano consilio, nisi revela-
cia Chrisli, qnibus existebaiU ingrali, in l^gc quae tiune divina separari.
peccatoribus data fueral vivere cupientes. De pnv- Quoniamsupru moduni. Alioiiim pcrseculorum. Pa~
s^nti scecuti malo. Id esl, de malis sseculi operibus :
icrnarum tradiiionum. Id est, non Dei mandalonmi.
muudus enim bonus est. Secundum votuntatem Dei. Qui me segfegarit.'U Ab utero matris.
cst, elegit.
i!est, non secundum facultatcm et meriia noslra. Unde npparet, quod quatnvis non ab utero statim in
.'i. Conclusio praccedeulis prologi. Miror quot apcstoiVuni vccalus esi, lamcn in pnescienlTs elc
m 5EEDGl.ll SCOTf m
Kt liic qu&ritur, cur Pauius ab utero segrega- A evanaelium. Mon didici tantum, sed contuii. Seorsum
Ecdesiam pet sequiiur. et Petrus a Cbrisio eie- aHiem. Idest, secreto per Jueheos adbuc judaizantes.
abuegat Cbristuiu . seifiect ut sciant compafi Ne forle in vacuum turrerem. Judaizaules amputa-
. cl ut osienderci exemplum posnitenlia; bant libertatem nostram, qui non sumus sub Iege
[Id est, per gratiam] dieendo SauU, Saute, : circumcisionis. Qnibus ad horam cessimus. Qui nee
. pnesclenlia ..b utero segregaverat, Titum cireumcidiraus. Male in Lalinis codicibus
Vcit qiiod sciebat esse ftituruin. legitur, quibtts ad horam cessimus. [Crwce leyitur :
:
ln m. . . Von tuqukvi earni et san- OtV 0'J»= ff,*os mokv ct?'/y.-v t^ vTzotccyn. Quales ali-
Sive iri ego eo melios liubens uon contuli, quando fuerint. Quando eos Dominus sua pracsentia
jb apostofis didici, ut alii putanf. Non con- docuit. Nihit mea. Doclrina. Inierest. Id est, refert,
~ut Pauhts jxist revelationena Christi cum vel dislat. Deus enim personam hominis non accipit.
qoia noiuit niargarilas projieere Quia nec tempus prsrjudieat fidei, nee persona Ja-
scd paulatim de carne et sanguine ver- bori. Dexteras dederunt. Quod esi signum pacis et
»ii in spirilum. Aul non aequievi carni et sanguini, unitatis. Consenseront enini ita nos doeere debere.
tst» Judaico gencri veniin Uierusalem ad Mihi et Bamaba,'. Ambo enim missi erant, ut Genti-
ttutecessores meos apostotos. hl est, ad dicendum. B bus praedicarent. Tantitm ut puuperum memores cs-
ubii in Ajpubiant, ct reversus $um Damascum. semus. Vel sanctorum qtii erant Hierosolymis, qui
Quseritur quomodo Paulus dicit se non venisse in omnia sua distribuentes ad apostolorum pe ies prc
Hieresolymam, dua; [qua;] vcro faclaesunt ei insidue tia dej)or.cbant, vel quorum bona fueranl a Judaîs
in Damasco (Act. ix). Ideo ergo Lucas practerraisit de jnvasa, sicut legimus ad HebraBos. Sed cum venisset et
Arabia, ijuia nibil dignum forsitan in Arabia Pauius Peirtts. Galatanun infirmitaseum compellit narrare,
perpetravii. Se i abii iu Arabiam. Sed de Damaseo in quod non solum caeteri apostoli nihil ei contuleriat,
Arabiam ivi proliuus, ul docerem quod mihi a Lhi- nec minor eis fuerat, sed ipse in Petro aliquid cor-
niino fueral revelatum. rexit, qui princeps apostolorum fuit. Aliter licel
Deinde pott trienmutn teni UieroJtolumam. Osteu- dextras eoncordke et pa' is miht dederunt, tamen
dit se noi: indigujssa dooerr, qui jam tribus pnedi- Petro restiti, videns quod contra Evangeiii regulam
Petrupi. id est, videadi gi-alia, ageret. Hoc autem totum agit ut ostendat se nun-
non discendi. Ci mansi apud cum dicuus quiudeekn. qnani circumcisionis fuisse factorem, qnud de illo
Seplera ct oelp signitieat Vetus et Kovuui Tesiainen- falsi aposioli confingebant.

ttiin, piopter sabbatum, et oetavuui liiem icsur- Quoniam reprehensibilis crai. Id est, dignus repro-
rectioois Doj&iiiiva?. C hcnsione. Cum Gentibus manducabat. Ut in vase de-

Alium uulem upostotmn m>\ yidi. INe :ib oliis monslratum. Etsimuiationi ejus. Id est, bypocrisi»
discere viderctur. Aisi Jucobum fratrem Domini. &i dum aliud cpram Deo credebat, et aliud coram ho-
in bic Jacobura puies iiliuin Zebedaei , legc minibus agebat.
Acttis apostoloruin, qui jc.in ab Herode fuerat pe- Ila Bamabus. Qui lunc lnecum ad Gentes mis-
et
rcmplus; siu enim in Actibus legitur : Misit Herodes sus fucrat. Dixi Pftro corum omnibus. Dum cnim
manus, ut ufftigciet quosdum de Ecdesia. Occidit coram pmnibus culpa commissa fuit, coram omr.i-
m Jacobum fratrem Joannis uladio (Act.xu). bus aigui dcbi;it. Idep autem. hoc uixit, ut Judaeis
Eusebius iu liliro secundo iiistoriaram dicil: Deinde de circunicisione superbia, et Gentibus desperatio
occiderunt Judxi Jacobum, qui dicebatui tiauiDo- lolleretur. Si tu cum sis Judivus gentUiter vivis. iloc
mini, pro eo qued esset lilius Josepb ,
qui Christi est, si tu non tenes quod nalus es, quomodo illos fa-
quasi pater liabebatur^ quoniara dgsponsula ei fue- cis lenere quod nati non sunt? Hationem reddit,
rat virgo Maria.ilunc, inquit, Jacobum, qui et Jusius non injuriam iacit.
cognominalus cst aii antiquis, virtuUmi mcrito et Gentiliter. ld est, non Judaice, hoc est, non ex
insignis vito; privilegio, priinmu hisloria; tradlde- operibus iegis, sed sola fide. Sic ct Genies viiam in
j>
runt subcepisse Ecdesiaj (juae Hierosolymis est Cinisto inveuisse tu npsti. Quvmcdo Cemes cegis
sedem. Judaizare? ld est, dum le gubtraliis tanqiiaui a pecr
Quo: aulem teribo vobis , ecee cnrnm Deo quia uon catoribus. Judaizare. Li est, bonoreni dare circura-
mentior. Quje ecribe vera sunt # et Deo testante con- cisioni, et Utterara observare. Nos natura Judtei, et
linno. Eram autem ianotus fitcie. iloc ideo dieil, uo non ex Centibus peccatores. Nos, inqu.it, ego et tu
ijuis putaret etun ab iliis evangeiium didicisbe. Et Perre; illius miscuil perspnara ci S.uajp, ne i!]i fa-
in me mugnificure Deum. Qui soius potest boc ef- cere viderelur injurwm- Uieronyraus de hac qua3-
ficere. stione dicit, qutnl iubiili.ser hoc fecit Pa.nius^ noa
•IT «. vere Petro rcsisiendp., sed iii ibiiua vituperat Pe-
Diinde post annos qnaluordecim iierum ascendi trum, a!ii»s per eum observantes fitteram percu-
Uicrosotijmam. Quoniam <le oneribus legis qu&slio tiendo. Lv.v enim ilie viluperet Pelrum conseutiendp
movebatur. J;id;eis, dura ipse ciictimeiJil Tiniotbcuni per Ju-
i Barnaba. \-\ c-;. circumaiso. l.t liio. Kx dtcos? Ar.gustipus vero asserit, quod vere Paulus
ute. E: conix i!Us Petrum reprchttndjl , rc falsum s:( <piQd sy;>erlui
m COLLECT IN EINST. AD GALAT. 18«
in luic Epistoia dixit . Qtnv autcm scribo lobis, ecct A lamen ui huc non dubiunlis sermo esl, s«ii potim
coram Dco quod nou meulior . non eiiiin ita lau- confirm-anlis, McuiMkm ifiud : Si tamen justum est
dandi sunt saueli viri ut frangatur Scriptura. Sicut apud Oeuiu retribuere hU •/«< vobis tribuuiu tribula-
alii dicunt Peiriuii Deum 11011 negassi.- , et in BOG tioncm. Ope-ratur rirt.ttes iu vobis. Cstcndit Galatas
niendacem faciunt Salvaloreui dicentena : Ter me ai < <|iio per Bdeiu Spiritu saucto dona habuitse vir-
negabis. Quoniam non jusiificatur homo ex operibu$ tuUiin, vel prophctiaiu ei genera tiaguavun. Cwdi-
leyis, vel sabbaUs, et eircumcisione, caeterisquc <|ii;c dit Abraham Dco, el reputulum cst il'i ud jutiitiam.
uob per justitiam, sed adedomandam popuii duri- ISmii dixil opcratus esl per legem, sod sola fide cre-
tiaiu sunt mandala. Sive nou justificatur, lioc scili- dijil, hoc est, iiuol exiil de lerra sua in lerram
cct tempore Ndvi Tesiauienti. (juam ignoraUat; quod Saraiu nonageuariam ct ste-
Nisi per fidem Jesu Ciiristi. Nara palriarchae et rileui credidit esse parilmaui; quoJ in Uaac voca-
propbetae nou ex eperibus legis, sed ex fidr juslifi- retur sibi senion, «fquod obtulit filium sunm. Pro"
cali suut. Inmiti sumus ct ipsi pcccalores. Dura nec vidcns hoc Scripturu. Non quod atramenluitt et meul-
ipsis operibus legis justificatur Itouio. Nunquid crgo brana, qtKC insensuales sunt, possint fiilura pr«x-
Christus minister peccati cst? Hoc est, si hus pro noscere, sed quod Spiritus sanctug, et sensus qtii in
quib;is passus esi, non absaivit, lauquam non vali iittera ialel, fulura pnedicant. /» te. Non iege : be;l
iens indulgere. iu le, boc cst, in fiile tua, qui es capul lidei. licnc-
Ego enhn per lcijem l<<ji iw.stuus sum. Per legem dicentur omnes gentes ( Cen. xxn ). Non una gens
Chrisli, legi iuiera:, sive per ipsam veuienlem ipsi tautuiu Judaica, sed onuies genles. Sub muledicto
moriuus suni, quia ipsa se eessaturam csse praj- sunt. Quia ita prxvaluit consuetudo peccandi, ut
dix.il. Vt Dco vivuin. Qui iegem suam innovavit. uemo jani perficiat tegem, siL-ut Peirus Apostolus
Cum Christo crucifixus sunu Qui omnilus pcccatis ail Quod : netfue patrcs nostri, neque nos portare po-
quibus lex dala est, siim mortuas. Ergo lex mihi iv.inms (Act. xv). Si qui verojusti non erant malc-
lniiiiuie necessaria. Vivo autem. Vivo bic vita spiri- dicti, non ex operibus iegis, sed iidei gratia salvati
tuali. Jam non cgo.XA esl, vetus homo, vel aon mea sunt. Sed qui facit illa. Mandata iegis. Vivet in cis.
facullale. ln fide civo FiliiDei. ldest, tnsolafide, qui Caraali scilicet vita, quia nou est reus mortis, dum
niiiiJ debeo iegi. .\ on irritam facio legem Dci. Hoc esi, implel mandata iegis. Chrislus redcmit nos de mate-
non-debeo illi esseingemitum, quimetantum dilcxit, dicto legis. Emere et redimere hoc est : quia qui
ut pro me etiam moreretur, Abjocla enim et irrita eniit, aiienum; qui auiem redimit, id est, proprittm
iM-aiia est, si mihi sola non suflicit. Irritam ei*go quod suura fuit, ei. suum esse desivit.
gratiana fucit, qui post evangclium vivit inlege, et C Maledictus omnis qui pendei in ligno. Non i,!eo
peccatis post baptisraura sordidatur. Hucusque con- maledielus quia pependit , sed iJco pendel quia nia-
tra Pelrum. Nunc ad Galatas sermonem vetorquei. ledictus. Iile negat Christum raaiedictum, qui negat
CAPUT III. Cnnslum mcrtuum. Qui autem confiieiur inortuum,
stulti Galatce, quis vos {ascinavit nen obedire et negare non potest mortem de peccato esse, et ob
veritaii ? Hoc non esi coAtrarium verbo Salvatoris, liee etiam ipsura peccatum vocari, audiat ipie Apo-
quo fratrem fatuum vocari ppohibuit : qui more di- slolum dicentem : Quo modo vcius homo noster si-
lige.-uis bene corripit, sicul Dyuiimis dicit : Et vos mut cum illo cruafixus cst, et inlelliget quod malc-
sine intclleciu estis, el modicce fidati. Jus euim est dictum Sioyses dixerit (Deut. xxi). Ideoque secutus
magUtris pcccanles inciepare discipuios. Quis vos Apostoius ait ue Cliiisto : Factus pro nobis malc-
fasciuavit? {î\k vobis invidit? Fascinatio enim diclum, sicut non liinuit dicere : Pro omnibus mor-
Graice inv)idia interpretalur. Ante quorum oculos titus esl, boc esi, non inorluus quia nialedictus,
Ckrislus Jesus proseriptus esi. Vcl quibus per meam quia inors ipsa ex maledicto est, et matedictum est
p>ie;!icaiio.".eui ita mauif.staia est passro ejus, ut esse peccatura, sive ipsum quo fit ut sequatur sup-
ipseante vos senteutiam dauinationis excepit. Et in plicium, sive ipsum supplicium, quod alio modo vo-
vobis crucifixus. Quasi apud vos oninia facta sint. catur pcccatum, quia fit ex pcccato. Qtiod autem
Sive sic : Quem vere pro damnato et morluo etiam addituni esi, omnis, ut diceretur : Mulcdicius om-
liftiie \iicni habelis, dura putatis eum vobis non suf- nis qui pendci in ligno, nou sane Moyses minus pras-
fieere ad saiulem. An ex auditufidei? Si enim os vidil etiamjustos in eruce futuras; sed liene pram-
merito lidei Spirilum sancium accepistis, «jv.it-l \o- dil haeretieos veiaiu uiortem Domini negatmos, el
bis lc\ amplius dare poieril? Sic siulti eslis , ut cum idco veler.tes ab boc malediclo Cliristc.it» sejungere,
sjnrlui ceeperitis. Magna s:;;!

:
;ia e^l in servilutem ui a moriis etiam iniiiaie sejuagerent! Si enim vera
Vet^ris a Kbcrtate \'<
:
. i Testaraenli ctgratue diver- iih mors nou erat, nulium maledictum Gbristo cru-
•. Mtms cnrm consumtnumini, Id e^t , i;i U'^.'i>\ cifixo pependit in Hguo, quia nec vere crucifixus
caraahun ciiiUjs. Tunta passi esiis slne cuastt, si tu- est.Ac per noe addiluia est omn:s, ne Cinistus a<l
r.isirw c-unsi:. Gaiata; tn erucifixum credontes, a veraiu mortem non periinere dicerelur, stamaie-
J'.:j.cis et . sta oi epprobria muka dicto, quod morli conjunctum est, ir.sipienti honori-
pfrpessi suut. Dlcii ev»o taata sine causa pro t'i ri- iicetiiia separetur. Vt poUicitalionem spiritus acci-
;to telerastis, si taincii ntra ifcruru cyn-igalis. Si mus pcrfidem. Qua; per Joclem omni earni pfo»
IS7 SEDULU SCOTf m
missa est, vel universo generi bumauo, ut : £//'«»•- A Jd esl, Chi istus. tfm« «/. Ideo hoc addidii. ue qnis
tUtm lie spiritu rneo super omuem cnrnem ( Joei •

u)* puiaret Christitm ab uaitale divinse naturoe divisum,
Fratres serundum hominem dico. Uoe est, huma:.o quia mediatoris suscepisset ofiicium. Lex erao ad-
ulor exemplo. Sive secundutu hoiuhuin : nam ex- versus promissa Dei? absil. Quia nec iex prohibuil,
ceisiorem et profundiorem sensum habeo in ht& prout promissa qure prredicta sunt postea comple-
missionibus, si diccrem ; tamen non profuuda pro- rentur.
hsro, sed qure potest homo inteiligere. Nemo irritum Sed conclusit. Id est, deprehendit. Qstendil ar-
facit. Quasi dixisset : Si hominis lestamentum nemo guendo peccata, quia vetus lex peslem nou detule-
spernit, qnanto magis Dei tesiameutum, hoc est, rat, sed ostendil omnia sub peccato, dicendo : Non
promissioncm I Ac si dicercl : Quamvis lex daia est est qui faciat bonum, noa est nsque ad unum, id cst
anlequam implerelur promissio, taruen noa in illa Veteris Testaraenti. Vt repromissio. Id est, in semine
lege impleta est Abi-rthx promissio, sed ad hoc tan- tuo benedicentur otnnes genles. Ex fide. Id est, nt
tum lex data esi, ut per illam aleremur, donee ad- sola fide salvarentur credentes. Sub lege mstodieba*
veniret promissio. Simplex autem sensus, qui esl in tnur. Hoc servabamur a lege huic
cst, iidei, qure
hoc loco textus, talem vim habet, ut docet Aposto- erat suo tempore revelanda. Conclmi. Id est, unius
lus, non posse per legem qme postea data esl, re- ^ Dei. Itaque lex piedagogus. Ad disciplinam nos
promissio, nec quie antea iacta sunl ad Abraham arctius retentans perfeclam doctrinam vero magisira
dcstrui, et posleriora priorilus prtejudicare. Non reservabat. Non sub pxdagogo sumus. Nam perfecire
irriivm facit. id esl, qure post tantum lemporis data relatis discipuii non indigent predagogo. Otnnes enim
est lex, testamenlmu illud non potest evacuare, fitii Dei estis. Ad hoc valet, ue Gentes de se despe-
quud Abraham Deus confirmavit iu Christo. Ad eva- rarent, quia non custodiebantur sub paedagogo, et
cuandam yromissionetn. Yel ut non postea implere- idco se fiiios non putarent, sed per fldem induenrio
iur promissio post datam legem, quasi in illa imple- Christum omnes fiunt fiiii, non natura, ui uriieus
retur. Quce post quudriugentos et triginta annos facta qui etiam sapienlia Dei esl, prrestante mediatoris
est lex. Habitatio filioram Israel, qua manserunt in fide, quam fidei gratiam nuuc indumentum vocat,
yEgypto, fuit 450 anuorum, quihus expleiis, eadem ut Christo induti sint, qui in Christum < lediderunl,
die egressus est omnis exercitus Domini dc terra et ideo Dei filii iratresque mcdialoris effecli, in qua
/Egypti, ut Scripiura testatur Exodi. Quorum ta- fide non est distantia Judrei neque Graeci.
nien siimmam anuorum, cbronographi a 75 anno Non est Judaus neque Grcecus. Ante enim non
nativl.atis Abraham, quo terram rcpromissionis in solum inler Judreum et Graccum, sed eiiam inter
travit, computant sequentcs editionem Septuaginta tribura et tribum eral diversitas magna. Sed noian-
interpretum, qure dicit : Habilatio aulem filiorum dum, quod in hoc Ires differentias, geueris videli-
Jsrael, quatn habitaveruttt in JEgypto, ei in terra cet, conditionis, et sexus posuit. Omnes tnim vos
Chanaan, ipsi et patres eorum anni 430. Quam ne- unum. Etsi omnes unum corpus Chrisli effecli estis.
cessaiio sequendam el ipsa Hebraica veriias osten- AbrahiV semen ejus. Ut tres hasredes non ex carr.ali
dit, qure narral Caath filium Levi, quem uatura esse semiue, sed ex divina promissione generati.
constat iu terra Chanaau, vixisseannosi35, et filiura CAPUT IV.
Amram palrem Moysi annos 137, el ipsumMoysen 80 Dko autem quandiu parvulus est, Parvulus filius
fiiisseannorum tempore cgressionis de .-Egypto, vei populus, propler unam fidem ad unum semen
quia nimirum horum summam annorum constat 450 Abralue perlinens, sed partim sub pa^dagogo fuit ex
implere non posse. Annuit aulera horum transla- parte Judreorum, parlim sub elemcntis hujus mundi,
lioni et Apostolus, cuui ail : Abrahar diclat sunl /.ro- quibus tanquam procuraloribus serviebant ex parte
mistiones, etc. Abrahrc autem pcr repromissionem, Genlium. Nihil differl a servo. Quia iiiius sub
id cst, non per legem, qu;e nondum erat, sed per correclioue disciplinie , est quomodo servus. Sed
repromissioncm : ut : ln scmine luo benedicetUur r. sub curuioribus. Qui hreredilatera puero cuslo-
omnes termini terra'. (liuiit.
Quid igitur lex? propter trunsgressionein posUa esl. El uctoribus. Qui eum ad bonos niores cogunt.
A lalere venientem qu^slionein sibi ipse proponil : Item, sub lutoribus, vel angelis, vel prophelis, quO'
Quare ergo data est lex, dum non illa promissio est, rum verbis in adventum Salvatoris quotidic erudie-
nec implet promissionem, liemoque pereara salva- banlur.
lur?ad quod respondet : Lexpropler transgressionem Snb elementis hujus mundi. Quibus quasi diis
posiia est, ei niorlis pignus fuil, donec veniret se- usque ad advenium Chrisli Gentiles serviebant. Alii
men. iiic aulcin byperhatou est, ex omni parle con- Iegem et cloquia prophelarum, quibus quasi qm>-
fusum, csl enim hic ordo : Lex posita in maiui inc- dam alphabeto erudiebantur, dicunt, Factttm sub
diatoris propter transgressionom, disposita per an- lcge, qnia circumcisus esl, el hostia pro illo oblata
gelos. Disposita per angelos. Quia per angelos lex cst, quia si sub lege factus non essel, Jadrei in eum
ininisirabalur. In manu mediatoris. Si\c Moysi, ut credere non poterant. Ut adoptiouetn filiorum. ISos
quidani pulaut. Nam cl Moyscs, aiunt, inier Dcum cnim beneficio ct dignatione misericordiaj ejus Dci
e! iiupiiliim mcliii- fuit; sivc Chrisli. Dens o.vicm. sumus !i':i. Recipercnw.s, x .-' accipiaraus, sed reci-
: :
ttt COLLLCT. IN EPIST. AD GAl.AT. 190

ptanius, ut siguiticarel el hoc nos amisisse in Adatu. A carnales vos de spirUuafibus facere conanlur. Son
e.v qtio mortales suttius. Clamanlem. Nos clautarc oene. id esi, dum seducerc vos volunt. lll illotwmu-
suscitaateni. Abba pattr. Consuctudo Seripturse est, lemini. ld esl, ul sub jugo legis leneaniini. Cha-
ul Hebramm verbuni cum inletpretalioue ponat, u| rismala. Id est, doua. yEmulamini. ld est, secla-
iti Genesi est, mesech vcrnaculus. hno cognili eslis a mini. Filioli mei quos ilerum parturio. id esl, per
JJeo. Quia non illtnn vos qusesistis, sed ille vos banc epislolam, quia prius parlurivi vos per evan-
perdilos requisivh : non quoJ tunc cognovisset illos lucem veritaiis, scd eundo in vete-
geliura genitos in
Detis , pra±eognitos videlicet ante couslitutionem rem legera, vanasque bomiuum doctrinas, novain
mundi, seJ quia tunc ipsi eum illius munere, non vitam, Cbristique formam perdidislis; sed nunc vos
sno merito vel facultate cognoverant. Maluil Apo- ileruin parlurio, ul per posnitentiam renascainini.
siolirs tropiee loqui, ut lunc ab illo cngnitos dicerel, Et mutare vocem. ld est, quia magis viva quam
ctim eis cognoscendum se prccslitit, et maluit ver- mortua prodest.
buni suum corrgere quo dixit : Nunc autem cogno- Quoniam confundor in vobis. Confu»dilur, quia
scentes Deum, quasi boc ininus recte dixerit, quod liiii eilecii servi esse cceperunl. Quonium Abra/iam
proprie dixerat, et diccre imo cogniti estis ub co, duos fiiios habuit. Dedit autem regulam ex boc loco
quam sine revocatione sibi arrogare se potuisse B Aposloius, intelligendi allegoricas raiiones, scilicei
qttod eis posse ilie donaveral. Ad infirma el egena ut manente historix veritaie, figuras Teslamenti
elementa. Quae nunc infinna et egena dicit, supc- Veteris exponamus ; nam cura dixisset Abrahani
rius mundi elementa posuit. infirnia autem dicun- duas uxores verissime habere, postea quae prajfigu-
tur, quia nihil possunt his qui se adorant. Egena raverint deinonslravit.
vero, quod divina gubcrnalionc egeant. Dies obter- Unum. Israael. Dc encuia. Id est, de Agar ^Kgyp-
vatis. Sunt quredatn quaj levissima putareBtur, nisi tia. Et unum, Isaac. De iibera. ld esl, Sara. Secun-
in Scripluris demonslrarenlur opinione graviora. dum carnem. Id est, secundurn usura camalem ls-
Quis sestimarct enim quod magnum peccatum sit maei natus est, quia Abrabam carnalera concupi-
oies observare et menses, et annos et tempora, sicut scentiam in juventule liabens, de juvenili aucilla eum
observant qui certis diebus, sive raensibus, sive genuit, * enim repromissionis suscitavit illum
annis, volunt vel nolunt aliquid inchoare, eo quod ex senili praesterilique matre, aliud ex alio signifl-
secundum dnctrinas vanas hominuin fausla vel in- cantia, quia qui liueram sequilur, fiiius est Agar;
fausla exislimentur tempora, nisi mali hujus raagul qui vero inteliigenliam spiritualem, fiiius liberac.
tucliuem ex timore Apostoli pensaremus? qui lalibus Nam hnc sunt te&tamenia. Per ancillam vetus le.x
p
ait: 1 'itnco vos ne (orte sine eausa laboraverim in desigiialur : per iibcram, nova lex; filii autem Agar,
vobis. Nihil enim profeci vos facicndo Christianos, filii Veteris iegis sunt, iu servitutem generautis
si ista iterum observelis. filii autem liberce, ulii Novi Teslamenli iotelliguu-
Estote sicut etego. Vel velcres errores relinquite, tur. in servilutem gentrans. Judau metu eiiam iu
sicut el ego reliqui, vel in omnibus imitatores mei praesenti cogebantur ut servi; nas vero prseraiis in-
estole. Quoniam el ego sicul el vos. Id est, errans fui vitamur ut iiberi. Sina enim mons est in Arubia.
aliquando, vel homo sum sicut et vos. Nihii me lcc- Hoc dicit, qtiia sicut confinis est Sina el Hierusalem,
sistis. Idest, nt merifo putaretis me inimicitiarum, terminus enim tribus Juda pertiogit Sina montera,
cl non salutis vesirce causa moveri. Lcedit discipulus qui est in extremo Arabise, ita utraque conveniunt
magistrum, si per negligentiam suara prsecepta ejus in iiguram Agar, id est, Veieris Testamenli. Sina
laboremquc disperdat. Scitis quia per infirmitatem videlicet in quo lex data est, et Hierusalem in qua
carnis. Vel passionibus, vel dolore corporis ; ac si lex custodita et impieta est. Serviens. Terrestris
diceret : Ideo dico quod no.i me iaesistis, quia quo- Uierusalem. Cum filiis suis. Idest, Jhdaeis. Item se«
modo vobis pruidicavi infirmus fui, el laraen uee mc cuudum Ambrosium apta est siraiiitudo Agar ad
itinc laesistis, nequc sprevistis, sed mihi compassi t\ Vetus Teslamentum, eo quoti in rllo sit data loco,
estis. qui iocus ad gentem perlinet iliain. unde erai et
Et tentadonem veslram. Tentati stint eniin cum Agar : Agar enim jEgyptia eral, et tamcn ex Ara-
persecuiionem pateretur Aposlolus , utrum de- bia fuerat, quoniam non modica pars iEgypli in
sererent eutn , an charitate ampleclerentur ; ct Arabia concludebalur. Nam quod dicit : Affinis esl
dicit : Neque sprevistis, ut non susciperetis com- ejus. qul nunc est ilierusalem, de Agar dicitur, quo-
munionera pericuii mei : grandis ilaque tentatio di- niam iila quae apud nos cst Hierusalem, hoc cst, qu;o
scipuii cst, si vir sanclus aut infirmetur, aut impune in ssecura hoc esse videtur, aBquatn virtutem habet
Isedatur. ad Agar. Sara auteni Hierusalem coslestem signili*
Qu(e ergo rst bealiludo veslra? Yel illa quam in cat. Qtiod auteni dicil
vobis in initiis laudabam, nunc nulla est. Quoniam Ft senil cum filiis suis. Non dc Agar dicit, sed ad
si fieri posset oeulos eruisseiis. Hoc hyperbolice pro teslamentum quoi datum esl in Sina rcdigit iliud.
maxima dileciione dictum cst. Yerum pnrdicans Qua: aulem sursum esl Uierusulem. Id est, quam
ien [jiiidquid vermi), sed ut non circumci- prafiguravil Sara cum iilio, vel spiriiualis Kcclesia,
dantur. .•Ewulantur vos. Id cst, invident vobis, qisi quac matcr csi, laiu Gentiliuni credenliuui, quam.
: ;
191 SEDUUI SCOTI M

seni esse non pos- A saluis, reniones consumit; onius pcciuiis scabies
et»m JmLjeorum, cujt:s IHti
Chrihliana luium macuiat gregem. perversa ah

lta doctrina
suut : bene aulem addil su rsani ,
quia
Ecelesia spe et conversatione cceiesti dosiderio sub- uuo egredieus, multos invadit auctores. Fermeutut
e$t(P/»tf.uk). [Zvurf]- Non ut mate in Latinis codieibus, cortuin-
levabaiur, ui nosfru coiiv<tr.>uiio fa ecs/ti
Qualuor figura\ ui hisioria, aUegoria, tronoliKjia, yit. Ego confidu de vobis in Domino. Nou per eou-
anagoge, boc sok» noiuine quod est Hierusauem si- jecluram, scd spiritu propbeiico pronuuliat, Gaiatas
ad veritatis viura. leversuxos. Nihu\ aliud sapit*. ld
gnificamui. N.un secundum hislorkuu civilas eslJki-
daeorum; secumlum allegoriam Eeclesia Christi; est. nisi quod tloceo per epislolam. Si circumcisio-
secundum anagogen civilas Dei illa cwelestis, twse nem prwdico. Hoc ideo dicil, quia quidam ex ipsis
est matcr omnium nostrum secundum trepologiam ;

dicebani» quod Paulus obseitarel circuineisionem,
auima bomiois, quae frequenter boc nomine. aut in- dum oircuincidii Tiniotheum. Ergo evaeualum esi
scaudalum crucis. Vel scandalum ojuod patiojr propter

crepatur, aut laudalur a Domioo. Luetase sterilis.
Hoc iii Isaia scriptura -jesl [hai. liv). lloc autem vel pnedicatiooem crucis evacualum est, si nou crucew,
Ecclesise ex Centibus, vel llierusalein coslesti cou- pryedico> sed circumcisionem. Vtinum absciHdantuv*
gruenter aptatur : ulraque euim sterilis erat, Eeele Huc est, utioam a malo in boimm converlantnr, vei
** utinatn totis potius virilibus suis eastrentur. qui
siaquidem GenUum, quud nec spirituales. per hap-
lisinuui ulios Deo peperk; nec non coeleslis Uieru- modicam corporis sui partcm circumcidi pra;dicant.
Aliter, utuiam aliqua vindicta taies a vobis penilus
salem apostaticis augclis derelicta, boiuinibusque
vacua usquc ad aJveniuin Sahaiqris steriiis pcrma- separenlur, ne vos ultra conlurbent.
Yo& enim i/i iibertutem vocati estis. Poiest locus
nebat.
isle sic melius cxplanari, quasi unum corpus se i»i-
Qutv non paris. Pro non pariebas. Erumpe. In
Yicem complectens et non discrepans. Frctres r de
gaudiuin. Et elama. \\ cst, io- tuba doclrina\ vel ju-
Quam senitute letjis vocati estis. h\ liberlatem evangelii.
bilo ketilice e^suJta. Dcserlcv, idesl, Bcctesia?.
Unuin obsecro vos, ne Iib.>r:ate pro Ucentia abu-
ejus, id cst, synagogaft, vcl terrestris Hierusalem.
tamini , detisque occasionem carni et luxuriae
Qntc iuibet virum, id esl, senuoneai legis. Perseque-
quin potius discitc quia iibeiias ItaiC major sil
batur eum, id est, isaac : Iu Genesi quidem boc ,
servitus. Au lex ab mvitis exlorquebat obseijuium

seriptum est : Quui tuserit cum haac Isiucel (Geu.
x\i . SedApostolu* ostendit, non simpiicei»! iusum boc?

uuum Per chariluicm vubis ieniatis iucicein. Yos autem,
fuisse, ooeu perscciiLionem appellat : iutelli-
gitur, ipiia scurribui eum et levem, sicut ipse erat, fratres, propierea
iratres, secundiun legcni spiritualem d<:be-
propterea seci
facerecupicbat,iieillipossetiuh*rcdiiatei.raiferri,
L ^ ^vere, ufdesideria carnis uoo pcrficiaiis, Caro
ipeo Abrabam de ejiciendo eo vocem Sar;e jabetur enim Irigus liroet, fame attenuatur et vjgjliis, elc.
autlire. E contra spiriius quae carni contrarla stiul expetit.
Secuhdum spiritum. Id csl, sccundum proraissio- Ita fit, ut non ideo quia sub servilute iegis esse
ueiu el virlutem spiritus. lla et nuuc. Hoc est, ita cessasiis, putelis vosesse iiberos, quia uon statim
et i.-ii serros sibi similes vos facere nituntur. Non. elsi lex nou. imjperat nalura cessavit, non enim ita
enim htere* erit. Sic lilii eircumcisionis iucreduli at- de serviiute in libcrtatem vocati sumus, ut carui
que haereiici, cum liiiis gratiae Novi Tcstamenti baj- serviamus. Sedper charitalem jsyiritvs. id est, nou
redes uon erunt. superbiam insinuo sub specie libert^lis, sed sponla-
CAPUT V. neuni \ol(> esse servitium. Quod si mordetis. Id est,
State. Id est, in fide Evangelii, Ckristus vobis niiul oculum reddeute» p>o oculo, vei blaspbemiam. A'e
proderit. Si solum iiliun ad salutem veslram sufli- ub iiivicein consuimiamini. id est t ne aliquis alicui
cere non pulelis. Q.uoniam debitor est universw legis, causa morlis existat. Spiritu, ambulate. id esl, spiri-
Qui caput operum legis, vel circuincisioucm sus- tualibus desideriis el opcribus- Caro concupiscit ad-
cipit , necesse est ut caetera nienibra sustiueal, versus spirilum. Non quod caro sine anima con-
D quouiam camalia
»ie maledictioni subuiceat. Nos enim in spiritu. cupiscat, se:l ipsa anima, cogitat,
Vel spirituali gratia et conversatione, non littcra. caro dicilur : quoniam vero spiriiuaiia, unus cura
Neque pratputium. Id esi, uc aliquis pneuutium Deo fit spiritus. ltem caro concupiscil adversus spi*
taiilum. sutlicere putaret circumcisione evacuata. rilum, hoc est Scripturx carncus inteilecius advcr-
Currebatis. II est, fidei passibus. Persuaaio vestta sus aiiegoriam spiritualem. In hoc loco carnem nou
non ex eo est, </ui vos vocavit. Persuasio liaec, quam bominem, vel nou hominis substantiam, sed volun-
nuuc sequimini, nou cst ex eo qui iu principio vos tateni carnis eLdesideria pessima debemus accipere,
vocavit, sed ex his qui postea mis conturbarunt sicut spiritdmnon aliquam substanliam, sed auims
Non ut inale iri Latinis codicibus legijlur, ... snuasio desideria bona et spiritualia dcsignare, quera idem
vestra ex Deo esl. Modictun /. rmentum totam massam AposUilus snperius evidenter expressit, ita incipiens:
farvuntat. Ne quis dicerct Gur omnes corripis, : Dico hnc, spiritu ambulate, et dcsideria carnis ne
cunv non onmes erraverunt? U.->iei!(lii quod modlcum per/iciatis.
erroris femieutun» lotam possit Ecclesiae massam Quod si spiniu dacimini, nou cstis sub leae Spiri-
corrumpere. Parva scintiiia ma^nia urbis, lalis iiuos luali, vel Spiritu s;»ncio. Manifestaautem sunt opcra
.
li.5 COLLECT. 1N EIMST. Al) CALAT. iU

curnis. His tantnm manifesla sunt, qui in Christo A bns. Lojem Chrhfti. Lex <%risli charitas est, ut :
t-.redunt. Plurimi quippc gentilium in suis ignoini- Mandntum uovum do vobis. Nam si quis ex Israel.
niis gloriautur. Hic. opera carnis magis vidcnlur Qui se ptilai iioii posse tentari, sive qui plus de se
mihi ail.simplieem carnem.ei spirilus intelligentiam, laudanti sc quam conscientix credit. Cumnihilsit. Eo
quam ad carnem legis , et parvulos io Cluisio re- ipso quo arrogans esl. Probet. Id est, conscienliai
ferri. AduUerium. Superflue in Latinis codicibua imonio examinet. Jn semelipso. Id est, in sua con-
legitur, adulterium. scienlia. Ki non in altcro. Id est, in altcrius adulu-
J''ornier.lio. A legitimo Conjugio deeiinatio. Jih- tione.Bonum enim allerius non illum adjuval, sicut
muiidiua. LU maseoli in masculos inrpitudinem ope- ncc mnham ejus illum infascat. Onus suum poriabit.
rantas. Id esi, qni merucrrt vimliclam, stistmcbit eam, sic
Luxuria. Quoc iu duas speeies, in gularn et forui- et qui pnemium. Communkat autcmis qui calechiza-
caiionem dividilur. lnc. Inler iracnndiam el irani ntr. Superius spirituales docucrat, ut instruerenl iu
hec mterest, uuod iracundus semper, tratus pro tem- spiritu lenitalis ; nutic imbecillioribus impcrat, ut
pore eoncUatur. Qaserendum esi quomodo hrec opera sieul ipsi a magislris ma-
spiritualia meturtl, sic
carnis vocat, cum multa ex liis etiam aninne sint gistris cnmalia prtcbeant. Nolite crrare. Ac si
opera, si iiii ira, et csetera similia. ilaqtic quo mndo B aliquis diccret Non habeo unde doetori meo com-
:
caro, id esi, earnale dcsiderium rcgnai, etiam ani- municem. Deus non deridetur. Ipsc scit si habes, an
nia.' opera ilii deputantur : quomodo vero spiriius non.
regnat, si qua hona opera caro feccril, in fruetibus Quw enbn seminaverit homo. Roborat eos ad con-
•spiritus (epotantur. Sicut nr&dixi. Cum praesens siderntionem earum rerum quas non videnl, per eas
inter vos eram. Fruclm tpiritus csl charilas. Waler quasvident. In ccrnesua. Idest, in carnalibus deside-
in primis debuit numerari. Gautlium. Spiriluale. riis. Aut in carne suu, id est, in avariiia carnali nou
Pax. Etiam eum odientibus pacem. Patientia. Mul- communicando doctori. l>t carne metet. De ipsu
tas inju-rias patienter sustinere. Benignitas. Scmpcr avarilia. Corruptionetn. fd est, defeclionem divitia-
bene vefle faeere, rum. Jn tipirku, id est, in spirilualibus dcsideiiis,
Ji&mtas. Bomun faecre omnibus. Modesiia. NuHi vel in spiriluali rarfcrtate. Metct vitam. Largitalis
injufiam irrngare. Lenilas. Nec hescs- irasti. Con- retributionem. Non deficientes. lndetJcientem euiiu
tinentia. In cibo et conjugto. Castitas. Yirgirritas cor- justitiam indelicienspr.emium sulsequitur : qui enim
poris et mentis. Adversus hnjusmodi virlules non perseverarit usque in (incm, salvuseril. Addo»«es(t-
est Ux. Non enim isla lex prohibel, sed qui talibus cos (idei. Domcstkos lidei supradictos magistro»
ôilenl supra legem suut. Qui ttutem swtl Christi, G notninavit. Videle qualibus lilteris scripsi mea manu.
carttem suam crueifixerunt.Si omnia simul vitia sunt InteJligile si isUe iittcne carnalem circumcisionem
crueifixa, si et e«iro quasi pendens in ligno rtOn con- probant an non. Ab hoc loco usque ad finem manu
oupi&cii, ad quid est nobis iex necessaria, quae data sua scripsit, ostendens superiora ab aliquo arata.
est au vitin coereentia ? Qnicunquc placere volunl. Id est, quicunque Ju-
ihcis carnalibus placere ttesiderant. Jn carne. Id est,
CAPUT VI.
in littera carnaii. Non patiantur. Scilicct a Judaeis.
St autem spiriiu vtvimus. Hoc esl, si spiritualem vi- Vt in veslra carne qtorieniur. Hoc esl , de carne
lam habemus, spiritualiler conversemur, ct non vestra circumcisa laudem apud Judseos babeant, sive
quod discipulos ad sc traxerint. Nisi in cruee. Id
iegi carnaliler seniamus. Inanis gloria* cupidus est,
qui alterius quamvis veram doctrinam est, in carne veslra gloriabor, nec in mea doctri-
cvacuare
conatur. Provocantes alios
na . sed rn fule crucis , per quam mihi omnia pec-
in iratn. Instiganles.
Fratres, elsi caUi dimissa sunt, ut ego mundo morerer et Ule
occupalus fuerit homo. Hoc illis dicil,
qui non milii.

fueranl persuasi, ut praevenlos corrigant
mansuete. Consideram teipsum. Hic Paiilus ah aiiis
Mundus c ™ ci f' xus esL ^ 1 me non leneal El -
e9°
n ,norluum non tcn am ne(l ue
arguitur, quod post piuralein sifigularem numerum mundo Vl '
euru (
J
uasi ''
«
posuit ; sed tamen Hebraus in vernaculo doctissi conciipiscam.
inus profundos seasus aliena exprimere lingua Sed nova creauua. Id esl, si quis renalus in Ghri-
non
valet,nec curabat magnopere de verbis, cum sensum s!o nova conversatione ulalur. Dc ctrtero nemo niihi
baberet in tuto. Nc et tu tenleris. Quia cl ipse homo molestus sit. Id est, nenio mihi resistat inlerrogando,
cumsis, potes Quare hoc dicis ? Ego enim stigmata. Id est, signa et
in aliquo praveniri, et adjutorio indi-
gere, sicut sani infirmos sustincnt, charaeieres non circumcisionis, sed crucis et pas-
e't morluos sepe-
liunt, quia et ipsi infirmari et
sionis Domini in corpore meo circumfero, ut. Tet
mori posse sc credunt.
Invicem onera vcstra portate. Compatiendo peccanti- virais ctrsus utm, et reliqua.
i«5
SEDl/UI SCOTI
m
IK EPISTOLAM AD EPUESIOS.
A et immaculati, quamvis, nun ex toto, iameu ex psrlc

CAPCT PRIMUM.
Pau- inconvenienter dici possunt. luter sauetum
Refert Scripiura. teslante Hieronymo, quod
:
Jestim Chrislum. immaculalum hoc interest, quod sancius imma-

et
lus Ephesi triennio pradicaveril
culatus quoque intelligi poiest, immaculatus vero
inter omnes Paoli Epistolas vcl maxime et verbis
Christi Bon statim sanctus, sed sicut parvuk' quoque
et sensu iiivolula esl. fauius aposioius Jesu
Palris. hamaculali sunt, qui integri sunt corpore, tamen
per voluntalem Dei. Id cst, ex voluntate Dei
aon sancti, quia sanctitas voluntate comparatur. In
Ergo per voluntatem Dei, uou neis meritis. Saat
li*.
his qui credunt in Clm- ndoptiouem fiiiorum. Nam Salvalor ejus natura filius
^>n omnibus Lpbesiis, scJ
nos vero adoptione. In ipsum. Id est, Curi-
slo. Et fidetibus. Omnes sancti fidelessunt, non om- est,
stuni, ut siinus merabra ipsius. Secundum propoti-

ncs fideles sancli. Qui eliam catecbiuneni possunt ex
tum vero sanctum. Id csi non sectinduin meritum
eo quod Christo ere lunl fidelcs dici, non lamen
.
noslrum. In iaudcin. 1J est in gloriam, id esi, ut

sancli sunl, quia non suul per bapiuunum sanctili-
sed etiaui lidcls taudemjis gloriam graiiac ipsius. Inqua gratificam
cati. Non solum ergo sauciis ,
Paulus graliam nos. Id est, in qua gratos nos sibi fecit.

qui non adlmc saucliGcali suut ,
In diieclo. Ab omnibus subauditur : naiu eliam ab

Chrisli exoptal
Chrislus diligitur. Nam cum sit Christus sa-
Qui suntin ChristoJesu.PUire» fideles&uui.sed no» R i«»F»»
pientia veritas, pax, gandium, quis hunc etiam im-
in Christo verbi gratia, si quis fideliter reddat depo-
:
distinctioncm ergo posuit, in Christo. Gra- piissimus noa diligat' Secundum dkkias cegnitionis
situm. Ad
Grali» et pax,sive Utrumque taiu giuria'. id est , ut Copiosa apud Deum redemplio
liu vobis e: pci.i.
(Psai. cxxix). Qutv superabundavit innos. Hoc est
Patrem quam ad Dominum Jesum sive ad singuhM ,
6ingula refercn Ja sunt, ut graiia ad Deum Patrem,

pius quam abundavit, ut non soium a morte re-
demptis gratis peccata dimitteret sed etiam tar,-
pax vero referatur ad Chiistum, siquidem sequimr :
,
In laudem ct gloriam, et gmliam, in qua gratificuvU tam nobis sapienliam donaret, ut voiuutatis ejus
nos in diieclo, ut gratia Palris sil, quod filiuiu pro occulta mysleria noscereiaus. /» omni sap&ntia.
salule noslra miltere dignatus est ;

pax vcro Filii, Yisibiiium et invisibilium. Kt scientia. Tanlum vi-
ln eo quod per ipsum Palri reconciliati sumus, de~ sibilium : non tamen iu nobis esl h:ec omnis sa-
structo medio pariete. Benedictus Deus. Quod nos pienti^ etscientia, sed in Deo. Mysierium volui&
benedicios facit. Laudat Deum, quod donaveril iufra tatis. ScHicet rcdemptionem nostram per suiim
scripta. Et Patcr Domini nostri. Hoc est, qui est et sanguiuem. Sed Deus in omni sapientia sua Ijspc
Paler Dominl noslri Jesu Christi, vel bcuedicfus fecit.
Deus ejus qui assumptus esi hominis, et Pater ejus C Quod prnposuit in eo. Inter propositum ct pra?-
qui in principio apuu Deura erat. Qui bcncdixit nus destinationem lioc interest , quod praedesiinatio est
omni benediciione saiiUari. Vel in mnni abundantia alicujus rei pnefiguratio, muitos annos in menie ejm>
et grati.i, non in una, sed in cuiie.lis benedielioni- qui destiuat quod fulurum sit. Proposilum vero,
Jnis; nonquodomnes omnia consequamur, sed dum cmn vicina sit macbinatio, et pene cogiutioncni se-
singuli siugulas, vcl plures hahciuus, omnes per quitur eficctus. llcm prgcdesiiuaiio esl gralix prac-
singulas possidemus. In cftUstibus. ld cst, ipse Deus paralio : gralia vero esl ipsa donalio. In dispensalione
qiii estin coelesiibiis. \iiter, non in c.;rn;ili prospe- pUnitudinis letnporis. Id est. poslquam venit pleui-
ritaie, oec In terrena abundanlia, sed in coelestibus tudo lemporum, quoniara omnis jam dispenâtio
(K)nis virldtibosque nos beuedixiL ln Christo Jesu. lemporum legis ct natura,', proplieiarumque trans-
In capiie namque orania membra benedixit. Sicut acta est.
degit nos in ipso. Sic uos benedixit, sicul elegit nos. liecapili.iare omnia in Chris.o. Pro recapiiulare \n
Ante mund. consiitutlonein. Cui omnia fulura prae- Latino codice scriptum esl i nttaurare. Scnsusatque
senlia facta sunt. in pr-jescnti loco iste esl : Omuis dispensatio quae
('/ <;*s. i/m> sa uti ei imniaculalt coram ipso. ld es!, :m, et postea coepiiessc in uaunJo, tam
non in hypocrisi coram liorainibus. Quaereudum " invisibilium, quam visibilium creaturarum, adven-
quare hoc dicai, cmn scripUim sil : Nou ibi- tum Domiuipollicebaiur. iiaque uuiversa mysteria ct
lur in conspeciu !no omuis vivens [Psal. c\l pensalio velustatis, non soiuni qu:r. in
prôcnti scilicet vita. Caettrum ad Ituc nos ris, sei etiam qux' in ccclis, in Chrisli passione
ul csscmus sancli et iimuaculati in futura vita, quo- brevi re< apitulalione completa suht. Verbi gratia :
aiam Eccleaia Christi non habebit maculam, neque Sicut Isaac oblattis pra:figural Salvalorem (
Gen.
xxu), •' Abel a Cain occisus
rng.nn, licel ctiam in prseseiiii vita jnsii, et sancti, Iiislaurantui qnae in
;
<07 COLLECT. 1N EPIST. AD EPIIES 191

ccelis sunt, cum id quod in aogelis lapsum est, ex A p©r <I*<os signa et miracula fiunt. PplesUies, snper
horainibus redditur. Instaurantur vcro qux iu terra virtuies advcrsas , quorum polcstaL: virtulcs ad-
sunt, cuin ipsi homines, qui proedeslinati sunt in vcrsae refrenantur, ne corda hominum quanlum vo-
«cternam vilam, a corruptionc vctusiaiis renovan- lunt tcntenl. Principatus, qui ipsis quoque bonis
tur. Jn quo etiani no: sorte. id est, gratuiU gralia. angelorum spiritibos pracsunt. Dominationes sunt,
Vocaii sutnus. Id est, qui nos qui cx Judaeis Cliristo qui ctiam principatus et polcslates dissimilitudine
crcdimus. Prcedestinati. Id cst, praparali. alia conscendunl, quibus c&tera agmiua ad ohediea-
Nos qui anle sperarimus in Christo. Nos apustoli tiaffi subjecta sunt. Throni sunt, qui tanta divinita-
vel Judaci, qui priores Ccnlibus credidimus Christo, tis gratia replentur ut in cis Doininus sedeai, et per
sive es lege exspecUvimus Chrisluin. Jn quo et vos eossua judicia discernat. Chcrubim quoque, id est,
charissimi.ln quoeliain vobisGentihusannuntiaU est plenitudo scienlioe sunl qui tanto pcrfectiori scicntia
,salus. Hucusquealloquitur specialiter qui in Epheso pleni sunt, quanlo claritatem Dei vicinius contem-
erant Juriaeos, de sacraoiento incarnationis Christi plantur. Serapbim autcm, id est ardentes vel in-
deiudc Gentes, ul siut grati de bencliciis Dei. Signati cendenlcs. qiii tnnlo magis Coudiloris sai ardent
etiii. Ubi imago quoc perdita est, reparata est. Pri- ainare, quaulo hunc vicinius vident, inter quus et
mus homo ad imaginera et similitudinem Dei con- B Deum nulli alii spiritus intersnnt. El dedit ei nomeu.
ditus est; secundus^ in secunda generatione cum I;l est, fiiius. Quod esi super omne nomen. Ut : Ma-
Spiritum sanctmn acceperit, (iguram Conditoris ac- gnificasti super omne nomen sanclum tuum (Psal.
cepit. Spiritu promissionis. Qui omni carni per cxxxvn). Et omnia suhjecit snb pedibus ejus. Id est,
Joelem prophetam promissus «st : IJt effundam de sub dominatione humaniiatis ejus : conlrariura vi-
spirilu meo super omnem carnem. . .
detur esse, quod Necdum vtdemus ei om-
alibi ail :
Jn redemplionem acquisitionis, in laudem glorice Aul secundura prascientiam id

nia suhjecta, etc.
ipsius.Quos redimendo suo sanguinc acquisivil, ut quod futurum est, quasi jam factum esset comme-
etiam in boc laudemus gloriam ejus, quod non Deo, moiv.t, sccundum eum sensum, quem exposuiiuus :
sed (sradaloribus prosil. Non cesso gratias agcns. Qui benedixit nos in omni benedictione spirituali in
Non cesso agens el faciens, per soloecisinum, pro, cceletibus; aul cerie si dc practerito accipiendum
non cesso gratias agere et facere, Nolandum vero, est, sic debemus accipere, quod eliam ea qu;e non
quia fidcm et chariiatem habentibus, sapienliam a sunt ejus voluntati subjecta, natura; conditioue de-
Deo deprccatur : noverat enim eam adjutricera serviunt : verbi causa, dsemones, Jmkci , Gentiles.
oranium cssc viriutum. Pater gloricc. Id est, secuu-- Sic intellige : Et dedit caput super omnem Eccle-
dum divinitatem. Christus cnim gloria Patris est, C siam. Id est, non solum homioum, sed eiiam an-
sicut et sapienlia. Dcus Domini no&iri.ld est, secon- gclorum. Qui per omnia in omnibus adimpletur.
dum carnem. Et revelatiouis. Id esi, ut revclata fa- Nam quando omnes crediderint, lunc erit corpus
cie gloriam Domini conlemplemini. Jn agnilionem ejus perfectum in oranibus membris; totus euim
fjus. Id est, ut perfecte coguoscatis magnitudinem in merabris omnibus, uon ih singulis adimplelur,
ejus atque virtutem, qua potest promissa prjemia, ne ulla sit diversitas membrorum; aut omnia, id
êl iraplerc pcenas. Magnitudinem, qua cuoi ubique est, donaomnibus, quia singula doua, vci plura
in
sif, nihil eura potest omnino ialcre ;

qui enim hoc per partes sunt in singulis. Nam in alio Deus jusiilia
cognovcrit pro certo, oullo potcrit io Ioco peccare; est, in alio castitas, io alio temperantia est.
nam qui humaoum testimonium erubescii, rauito CAPUT n.
magis divinuoj poterit revereri. Uode et Joannes Et vos cum esselis mortui delictis ei peccatis vestrh.
aposloius onmera qui pcccat, Deum ncn cognovisse Incipit coliecia beneficia replicare, ut ad olheium
confirmat. Octilos cordis. ld est, non corporis : spi- mandaiorum ex contemplatiooe donatse mdulgentiae
ritoalia cnim prcmissa non nisi spiriluaiibus oculis avidius concilenlur, ,rap«7rTwy.«T«,hoc est, ddicta,
pervidenlur. Vt tciatis qua sit species vocalionis. Si quasi ioilia peccatorum sunt, dum cogitatio tacila
r>
euim scirelis ad qtianlam spem vocati esiis,omnera subrepit ; ieiwprm vero peccita simt , cum quod
spem saeculi faciic conlenincretis : ct si divitias bce- opere consummaium perveni* au finem. Secundum
rediiatis Pei viderctis, ornnisterrena vobis horreret principem. Id est, diabolum. Mulii sane opinantur
haereditas. Nemo enim regnum cura opibus suis spe- quod diabolus in hoc aere satellitibtis suis ad dcci-
ranscuratoressc,ctraediocremsubstantiampossiderc piendos diversis peccatis homincs diviserit potesta-

dignatur. Et constituens ad dexteramsunm. Non quod leoi. El cogitationum.Grxco mentiura [3«w»w*], In
Paler solium ponat et in eo scdeal,el Filium ad dex- quod ad dcgmata peitinet contraria veritati. El
leram babeat, sed pev huraanam simiiiludinem po- eramus nnlura filii ira\ Id est, quod ab aJoIescenlia
teoliam uemonstrat divinam. Super omnem principa- mens homihum apposita sii ad maiitiam non est :
tian, etpotestatem, et virlulem et dominationem. No- enim homo <{ui non peccet. Fihi iraj, sive fMjrdi-
vem angelorum scimus ordines, angelos, arcbangc- tionis, sive diaboli qui ira dicitur, propter eam
,
los, virtutes, potesiales, principatus, dominationes, qnam exercet adversus homines ferilalem. Deus
throoos, cherabim, seraphira. Qui rainima nuntiant, Itoc. Hoc vocat. Per multam charitatem. Nimi3e cha-
angeJi; qui summa, archangeli vocantur. Virtutes, ritaiiscs!, rebcllcs servos nuasi lilios dilig*rc. Cu«-
, ,
SEDILII SCOTI 5«0

199
rirlficabit nos. Id ost, in juvStitta pe raia per bapiu- A lio.tem foimam reccpturum, quam ei nunc angoli
uium et fidem dimiuendo et purgaudo. £/ rtw- habent, ot Ipse perdiderii ; novum autem honiinem,
pr.ecossii, cerium qtii quolidie renoratur et habitaturus est iu uovo
remfcftaMt. Quia quod ia capite
esl iu merabrfs aliquando fulurum. tiirintlque feeit.
inundo. Aliter, in unum novum hominem, id esl, in
Alundantes divitius. esl, quod daturus uiium populum Gliiistianum efiecturfi : ii» ano spi-
Pro faciet. icl
audivil. Yere ritu puichw tfespersoftas dieit. /« accessH duorum

5it, qua? nec oflUWS vidit nec auris
soluiu pcecala dona- populorum. Id est, lotius Chrisliani populi gcti.
ahundans gratia est, quae riec
humani. Ergo jam non e»tis hospiles. Ad id quod
vit, sed etiain cuniCliristo fususeitatos Jn dextra Dei
Per fidem. id esl, non per prasmiseral : hospites testumenlorum Dei , nunc re-
in ceaieslibus coll&eabit.
spdndet Scd estis cives. Pramiiserat, alienati a tdn-
opera. Setl ne sibi saiulmn ipsam Cn\t irrogaret se-
:
El hoc iwn voins, quoniam rpsa vcrsaiione Isriiel. Hic locus adversum eos vel maxime
curus, adjunxit : e.x
sed ex eo qui veeavH nos. Ne facil, qui diversas naturas nituutur introducere.
fidos non ex vol/is.
quis ylorietur. Idesi, suis meriiis , el non a Dc> Quemedo enim peregrini factisunt cives sanctorum,
esse aalvalum. Creniiin Chrisio. id est, reuati per et quomodo domeslici Dei fuerunt quoudam aftenaii
"uaptismum. Mtmores itnque estvte. a conversatione israei, si iuju polesf naluia vel iu
Cwiiimemurat
lllos .le quanla ignobililate ad summam regni produ-
^ melius, vel in pejus mutari? Supra fundumentum
cti sinl diguiiatcm, ui non sim ingrati bcneficiis lar- ttpostolorum. ApOstoli fundaiiienlum sunt, yel Chii
giioris. Qufe Jiciiur circumcisio. ld est, nou virlute, stus fur.damenium est aposlaloram. C.hristus est
sed nomiue. ln earne. id e»t non spirilu. Manu- lundatirenium

, qui eviam iapis dicitur ftngukri», duos
fecla. 1.1 csl, mamt humana faeta, noiispiritu Dei in conjungens et conUnens parieics. Mco hic funda-
cor !e. menium et suminus est lapis, qttia in ipso et lun-
AHenati u convrersatittne Jsraei. id est, qui lunc diUur , et cousurnmalur Ecclesia. Summus bic
erai populus Dei. Si ptreyrini. Eliamsi ex parle cre- angulafis lapis ,

quia populum utrumqne conii-
tlebalis, proselyl-i lamen, id est, adveoae habebamim. net; sive juxia interpreiationem coeiestia jungit
Sine Uco. Errautes. In hoc mundo. Nullos falsos dees atque terrena. Chrisius esl lapis preliosus de monio,
colentes, uimm verum Deum amisisti». Cratis longe. repiobatus a Pharisieis legcm «diiieantihus.
Deus cum ubique sit prsesens, longc lamen ab impiis In lemplum sanctum in Domino. In iernpio sanclo
dieiltir. non possunt lapides poni nisi sancli. Ad coftiparaiio-
Facti cstis prope. Id est, ut Judanis rcqtiaretmni, nem lempli Hicrosolyma; dicil exstfui corpus Chri-
qui cum Deo erant. In sanguine Clnisfi. Id ost sii , id est , Ecelesiam , ul mullo nrajorein mundi-
crcdendo vos ejns sanguineel passione liheratos. Ipse ^ liam et saneiiiaieni habeat Veritas quam imago.
esi enim pax nostra. Ipse esl reconciiiatio ulriosque Sensuum magis in Apostolo quserendus est ordo
populi adinvicem et ad Deum. Et mcdium parietem quam verborum.
maceriti'. Medius paries, et sepis, et materia onera CAPCT 111.
legis erant, duos populos dividentia, et ideo ipsc pa- Ilujus rei gratia. Id est, iiujus rei, quam superius
ries inimicitix nominantur. raenioravi, quod Filius Dei et gentes salvaverii, et
Soltens inimicitias. Id est, eircumcisionem, etc, Jijiia7os et utrosque fecerit unum.. Ego Pautns. i.l
qu:e non tam Dei voluruas, quam tcmporis ratio a est, cognovi mystcrium, vel docui. Vinaus Ckrisii.
populi durilia cxegerat. Aliter, solvcns inimicitiam. ld cst, Christi amorc ligatus ftomae. Si lamen <tu
id esl, sapienliaro carnis, qnce inimiea est Deo. 1n distk. Si tamen firmiter retinelis mc in vobisdis-
carnesua. ld esl, passioue carnis susc. Legcnx manda- pensationcm accepisse -doctrinae. Notum miln /'«-
torum. Idest, in qua sunt mandata, cireumi isio, et ctvm est mastermm. Id esl, Juua-os ei Gentes unum
sabhata, et neomeni;e. Ikcretis. !d est Evangeiii populum esse factum in CinNti;. Sfcttt supra scripsi.
«iogmalibus evacuans. Ilom, ipse M pax noMra, qui In superioribus imjus epislolae ; «iuouiam diiit : Ct
fecit utruquc unnm. Caeterum to!a iniellignnia nolum faceret vibib sacrametHum vohintHtis
a<l sutp. in
D
angelos iransferenda ost, virtutesque ecelorum, et bwi }>' quoninm poteram eyo scî-
ad auimas humanas,.qnod in bho sanjruiuc lerrena. hoie, scd quoniam tos asscqui Talebatis. Inmnste-
»i coelestia copuiavii quae inler se «nle dissidc- ric
, Christi ,
»ion in eloquentia sajculari. Noneti
Itant, ei bonus pasier moriiidatT ad monles re- agniium Sigi'ai>iev
|
.;.;. 6t caute ait fiiiis
veclans ovem, feceril esso oum caeteris; alqve ita bomii ...:i fui«sc abscomlifum sacramenmm, non ta-
crux Domini non solum terreslribus sed eiiam eoi- men iliis Iêi, patriarchis ct prophetis, ^te quibus
lesiibu» profuil. iilem in exposilioic Habacuc I^c »it Ego ,tx. nii eMis.
:
: : Aliter:Quoiiiam rcveljti
sihil cnim mcdium parietem i tel, id os; , fiiisenri- iphet»; aliud est onim
tatew vetcram prophctaruui, et omnin antiquce I
oseere, ftiiud ea eernere opcre
aperuit sacramenta. Quod autem ait, Ci <hws ,•
!l i •im.te- major ontmbus Prefttie-
derct in semciifso in unum movwm hominem lisessi dicitur, quia quem cseteri prophelavermH
vidctur s;;pcriori deJudaeis : Genlibus sensui co: •
iit, ei digiio demonstiavit (Hcenc : /
renire, sic inlelligc Hominem ju» a imafitieiii ei agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi. !>i Spuiiu
simi!it.uc!j'neiu Dei factum, eamiem per roconcilia-
m
;, , ,:,
201 COLLECT. ffl EPIST. AD EPHES.

esl sivc in Spiritu, iTlos sociatos csse, non csr- A nitus. Ih:c soins prt/<?r owniam praeslal , ut
nis eircumcisione. Cohceredes. Id esi, Israelis, vcl |wuvs dicantur ; sive per naluram pater i
quod melius est, Christi : u( haereditas Deus nostra sicui eaelerse qnoip*e crealurce palernitalia noi
sil , cl cohacres Christus. Et coucorporales. IU < 'î , adopiionc meruerunt. Quoniam autem no», qui
ijuius corporis non sohim cohaeredes, fuod pos-
; suimis de genere Abrahani, si fidetn illius \\
simi diversi generis esse; non solara coiicerporales, iniis , lilii Ahraham veeawur, et patriarchas <•:
;
quia id possimt ejnsdem generis lilii , non ejusdcm plietas patres vocamus, ita puto ang
substantise ct glorhe. Ideo sequitur : Et ampartici- principes sui generis, tjuos patres gaudeant hafe
pes promissionis secundum operalionem virlutis ejus. in cuclesiihus. lu interiore homhtc Li.i iutcrier per
Ctijus virtus me confirniat, sive cujus virlutesmeura fidera ronustus est, rbi habttat GhrhHus, non
confirraant evangelium. Miki enim minitno om- exlerior saginaiur. Vt possiiis coatprehondere nui
niv.m sanciprum dala esl gratia liav. Nou pirto Apo- latitudo.Quidam ditunt, quod latitudo spaUosa
siolurn cura mentis suie cdncordasse secreto, ni quse dueit ad mortem inteHigaiur, longilu io , viia
vere omni*us sanctis mhitunra se esse dixerit ssterna , akitudo ccrleste* virtuies, proftindujn *
vcrbi gralia, iiis qui erant in Epheso, Coiintho, trarise inferorum virlutes ac poiestates, ut seilicet
ThessahmiCa , vel irt toto orbe. Quod cum humili- B horura omnium notitium hehentes , noverim qu»d
talis ipdicium sit sc omnibus sanetis uiinimum di- cligant, vel quid refutcnl. Nuila rotundiias knvgiiti-
cere, mendacii esl rea'.us, aiiutl m pectore clausum dihem et latitudinem habel, ahitudiuem quuqwe et
habere , a-tiud in lingua promere. Sed boc prsccepto prcfundum sed ex universis partihus coaaquaii
,
Domini fecit Paultrs , diCeniis : Qtii i*Wlt in vobis Scire elium supereminenlem scieulUv. okaritatem
mujor este, fiul omri&ns minor : et qui rull esse pri- Ckristi. Hoc e3t, ut digni simus, per seietuiam et
mus fim vmnium
,
novissTiiius ( Murc. u ). Omnibus bonam conversationem habereChristi supereminen»
enim qui sc proptcr Gitristuni infirmos es*e cupie- lem charitalem. Supereminct autem scieniia: ohati»
baiit, apostolus Paotus iiifirmior erat, el h«oi?co las Christi, eum ex ipso nn.scaiur, sicul superemi-
major omftlbas. Pius, inquit, dliis laboravi. V.van- net fructus. -Ut mpleamini in omnem plemtuuinem
(jclizare invesligabiles diviiias Clrristi. QuxrlUs, si Dei. Quia non prodest scienlia sinc charitalc. Ple-
iiivisi.gal.iles, eurevangelirantur inpepulo? 8i ab->- nifcudo namque donorura Dei non erit, si charitas
conditje, qua ratione per Paiilum releruntur? llic desit. Ki aulem ,
qui polens est omnia facere super-
ergo invesiigabile absconditum dttpiicher sentien- ahundanler, qnam peiimus , aul iiitelligimns. l\edit
dura : qnod investigabiles ante divitias fuerunt, et ad id , quod supra dixii : Propietea fieclo getjiua
1
tunc post Domini aperla^ sunt passionem ; aot certe, e'tc. Nuncque subinfert. Ei uniem, etc. Secujiduiu
quia uatura sua homini investigabiles erant , ha3C virlulem, cjutv operalur in r.obis. Uoja seeiuivlum me»
Deo reveiante, in quantom tamcn possumus, nobis rila nostra.ln omniu sarnla saculviam. Immensa
sunt cognila. heneficia immensis laudjbus sunt ce.U?b*'a»<Aa.
El illuminare omnes. Tunc itluminal, quando Gen- CAPLT IV.
tcsetJuda?os ad fidem Christi vocat. Sacranicnti abs~ Ego vinctus in Domino. Caixere scilicet vineius
conditi. Idest, incarnaliimis Christi e{ vocationis velquod melius e.st, Christl charitaie. Quidam yjn-
Gentium ad fidem, prioribus temporibus soli Deo eulum animnj oorpus dieiuit. -InJhiuino. Id est
cognilum eral. Vt hmolesccret principibus. II t per me mco delicto, vel ohsccro vos in Domino. L't dwm
his qui rebus ccelestibus, donisque per ontnem Ec- ambuleiis.hi est , non dccliiiaiiies sxL dexteram , ne-
clesiam prmcipantur, mnlliformis sapientia inr.ote- que ad skiisLvuni. J£t inansuetudine. Mansuetus uulli
scat. Item : Si principibus el potestalibus in coelis nocet. Suflxrmtes btyifiew in chartiate. Quia sufle-
( licet quidam principem aeTis istius et angeios ejus runt philosopbi ..seU non jn charitate. Mos vero non
interpretaiitur), ignota 1'uit muilipiex sapienlia Dei, ut iaademor, sod ui iUe, q;iem sustiaemus proficiat,
qitae nunc eis per Ecclesiam revelata est , quanto ma- diligentes ûsiinere kieb.eiiHis. Soliciti tervare uni-
gis patrharchis et prophelis ignola fuit ? quos supra "** Uitem spirilm in vimulo pa<cis. -Nec dicenles :
non ignorasse myslcrium Christi, sed ita ut aposteli Apotlo, ego CetpJta' (I Cpr. i ). Quidain hic non Si>i-
nescisse monstravimiis. Ex quo intelligimKS, quia ritiim siiiietuiu , sed .meiiiis ahectum dicunt, ut
crux Christi noo soium uobis, sed ctangelisprofuit, l'.r;:i Ulis cor unum, ci nuiiua ur.a. Lnum corpus. I i
et aperuil sacratnentutti quod ante neseiehant. Dc- est, Ecclesia unum QQUêusuni dehci luiberc in uiio
nique interroganl : Quis est iste rex glori* ? Quam corpore , oinniiun cnmpago memhrorum , qua; ad
fecit. Quam oiiru Deus in sua mente decrcvil. Iu.quo unam speua sunt vocaia sahttis. Et unus sphitus. id
habemus libertaieot; Id esi , conscientiam pura^n , vel est, quamvis molla largitur. Vnum bapiismum. Quam*
conscieniine puritatem. Et nccessuiu. Id «sl, ut novis suh trious personis uatur. Et Jboc <> -en-
ster ad Denm sensus aeeedat, Propterqvod peto. Sed tinianos, qui duo hapiismata Uicuct. Qui supei
magis glortari-debetis, intelligeutes meiama abeque ms-est. Stqier omnia Pater, quia auctor est ocKiium,
eerue spei fiducia sustinere non posse, q«?e apud Per ornnes. Fihus, quia per ipaum cr»' Irt
rnfideles poena; , apnd fi-hdes vietorke sunt. Qkc? est emnibus. Sniriuts âacuis, ipbe enim .credeuUhug
gloria vestra. Pro : quce sunt. Ex qito emnis pater- dp». :;, ei. templum ejus snmus. Unicuique autein w»
Patroi.. CIH.
,
803 SSDUUi SCOTi 204
m daia c$t tjralia secundum mensuram. Nunc de ^ membra. Secundum opcrationem , inquit, in menxu-
Jiflforenlla donoi it, ne ab hoc iavidi fiant ram uniuscujusque partis. Si ergo est mcnsura unins-
iuvicein, cum Cliri^tus singulis dividit. Secundum cujusque partis, ita tolius corporis quod omnibus
,
menturam. T:i n: nostrae capacitatis quam illius lar- suis membris constat, cst utique mensura plenitu-
gilatis- Quamvis immensus cst Deus, tamen juxta, dinis Christi, de qua dictum est , in mensuru aiali»
mensuram graiiam donat, idest, ut capere possi- ptenitudinis Christi. Quam plenitudinem etiam iiio
:. Goptivitatem. Kam quos tiia!>ol«:s lenebat in commemoravit loco, ubi ait cle Cbristo : El ipsum
niorie, Chrislus caplivavit ad vitani. Dedit dona. lu dedit super omnem Ecclesiam, quee cst corpus ejus,
Psalma alt : Accepisti dona { Psal. lxvii ). Ipse ergo plenitudo ejus, qiti omnia in omnibus implet.
et dat, et in suis membris accipit. Quod autem Parvuli ftuctuanles. Instabiles adinstar fluctus, qui
ascendit, qnid est, nisi quia el descendii ? Expouit, a vento movetur.
eurdicatur ascendisse.quemubique esse r.on dubium Et circumferamur omni veuto doclrinw. Ut non
est. Secundum formam scilicet servi, ad quam non simus ignorantes, nec dubie vacillantes, et more
localiter, sed dignaoter dcscenderat. Super omncs imperiti gubernatoris oninis doclrinae vento nostrae
calos. Kunquid corporaliter super omncs coelos pandentes ne facile naufragemus , aut ad
fidci vela ,
quos philosopbi sphaeraa vocant, transiens, stctit hj g portum perfedionis nunquam pervenire possimus.
summo couli fornice? Aut certe onmia corporalia Et astutia. Id esl, dialecticae artis.
contemnens, et aetcrna contcmplans, super cceios, Veritatem autem fucientes. Omnia in vcritate pro-
id est, tuper invisibiiia sedisse credendusest? quod pier cbaritatem Christi , et nihil in hypocrisi fa-
cgo melius puto. Ui adimplerel omnia. Ut uon solum cientes. Per omnia. Incrementa seu doua, vel ope-
prophetas oompleret , sed etian bas occultas dispeu- ra. Ex quo tolum corpus compactum. Singulis mem-
saliones : neque scire possuinus, quomodo et an- bris, iJ est, justis quibuslibet. Et connexum. Kervis
gelis in inferno sanguis Cbristi profuerit el cute. Per omnem juncturam. Membrorum scilicet
El ipse dedit quosdum. Nunc. tractat donorum prac- a capite usque ad pedes, ex capite connexum corpus
dictorum diflerentiam secundum mcnsuram dona- per omnem juncturara, vel subjunctionem operatio-
tionis Chvibti. AHos pattoret cl doctores. Kon autem nis crescit , dum membra aidificant
se allerutrum
ait alios pastores et alios doclorcs ; sed alios pa- uiligendo, ita ut uuumquodquc membrum in sua
stores et doctores, ut qui pastor est, debeat esse membra augeatur, hoc est, ut qui est pei sapien-
doctor. Mios vero evangelistas. Omnis apestolus tiam oculus, in eorum numerum crcscat, qui oculi
evangelista est, non omnis evangelista apostokis. oilieiuui erunt , et singula suo loco proficiant
Donec occurramus omnes in unilate (idei. Ex libro de C membra.

Civitate Dei vigesimo secundo : Si dixerimus ad In charitate. Dum dicit in cbaritate, ad sensum
Dominici cornoris modum etiam quorumcunque ma- perlinet, quia hoc lolum spirituaiiler intetligenduin
jora corpora redigeuda ,

peribit de multorum corpo- est. Haec idcirco apud nos obscura sunt , quia me-
ribus plorimum", cum ipse capillum non periturum taphoricus dicuntur.
esse promiserit. Uestat ergo, ut suam recipiat quis- iioc igitur dico et te&tificor in bomino. Quos su-
que mensuram, quam vel habuit in juveiuute, perius rogaverat , hic Domiui obtestalione coostrin-
etiamsi scucx sit morluus, \el fuerat habiturus, git : boc ergo dico vobis , qui occursuri estis in
etiamsi est ante defunctus. Atque illud quod com- mensura ictatis plenitudinis Christi.
memoravit Aposiolus dc mensura mtatit plenitudinis A"c ambuletis sicut genles ambulant , qui desperan-
Christi, aut propter aliud intelligamus dictum esse, tes semetipsos. Id est , nullam spera cccleslium pra>
id est, ut illo capite populi Christiani accedcnle miorum habentes. Et avaritios. Kon ad avariliam , ut
omnium perfectione membroruin aetalis ejus men- sonat, simplieiter pertinel, sed ad libidinem atque
sura compleatur ; aut si hpc de resurrecbone cor- luxuriam, quod nonnunquam luxuriando patiunlur.
porum dicmm csi , sic accipiamus diclum, ut nec fion ita didicistis Christum. Discere Christmu , idem
infra nec ultra juvenilem forinam resurgant cor-
,
D cst, el sapientiam audire. Si tamcn illum audistis. Si
poi a mortuorum sed in ejus ajtatc ct robore ad

, , autcm omnes, qui Christum audire videntur, audi-
quaro usqne Christum hic pervenisse cognovimus. reut, nunquam ad Ephesios, et certe ilios, quibus
Circa triginta quippe annos definierunt esse etiam sacramentaChristi revelaverat Aposlolus, diceret : Si
saeculi hujus doctissimi homiuum juventutem : quae tamen illum audislis. Et in itlo docti estis. Aliquando
cum lucrit proprio spatio terminata , iude jani ho- per semetipsum docct nos in cordibus nostris, ali-
ininem in detrimenta vergere gravioris ac senilis quaiulo per doctores.
xtatis. Et ideo non esse dictum iu rnensuram cor- Sicnt esi veritat in Jesu. Kam sancti per speculum
poril , vel in mensuram slatnrae , sed in "Wensvratn, et aenigmata videnl , in Jesu autem veritas. Secun-
alaii» plenilndinit Chrhti, id est, in eo debet esse, dum detideria erroris. Faciens omnia secuudum do-
qui est vir perfectus, eaput et corpus, quod eonstat sideria eordis carnalium cogilationum,
omnibus membris, qua* suo temporecomplebuntuv. Et induite novum hominem. Id esl, Christum, cu-
Quotidic emui eidcm corpori accedunl dura aedifica- , jus conversatione induimur. Qui sccunduia Deum
|ur Ecclesia , cul dieitur : Vos etlit co>-pus Chritti, et creaius esi in justiiia. Eccc manifestum est ,
quod
,
205 COI.LECT. h\ EPIST. AI) KPHE8.

amisil Adam jusiiiiam el saiiclitalem , et vur!l.:tum. A Sphitui sanelo. In die udempttonis. In tiie baji'
Justitia. 1 11 judictis. Sanctitas. In uperilms. KmfAi. \mariludo. Raneor in cordc. Iro. QuseiovuHu ap|
ln verbis. Loquimini veriiatcm , vnusquisque cum rel, furore reslincto desiderat ultioiiein.
proximo suo. I)e Zacharia sumplum. Quia sumtt.s Est ex superbia, cum aliquem jui
invicem membra. Non possunt alltTiitrum mcm- et ideo nolmnus eum sustinere. Clampr.
J>ra se fallerc, neque laniare, ila et vos, Jruscimi- qui ex furore dcscendit. C;cterum Isaia
«i, et nolhe peccare ( /\*u/. iv ). Evidcntcr lioc dicit mare jubelur, et ipse Dominus in lemplo
vitiis et furori vestro, ne connivenlibus vobis sol Qui sitil, veniat el bibut (Joan. vn). PeCCJ
justitive Cbrislus incipiat propter iracundiani ve- trare crimcn esl; peccaiurn praidicare, cla
stram menlibus obscuratis occidere, et discedente omni malitia. Comprebendit ouinia nuria,
illo locum diabolo in vestris cordibus praebeatis. malitia. Aul malilia esl, quae iniioico viceni redden
Aliter : Sol non occidat supcr iracundiam ve&tram potest. Estoie aittem invicem benigni. Poslquar.i viiia
(Jacob. iv )
, hoc est, ut ira sit brevis, nec in diem eradicavit, virlutes planlat , ut Jeremias dicit : Ut
rraslinum differatur, Neque locum detis diabolo. evellas et plantes. Benigni. Ex corde. Miserieurdes.
Porta enim riiaboli peccatum est , qucmadmodum Operibus. Donuntes. ld est, remiltentes peccata.
Spiritus sancli justilia. Qui {urabatur,jam non fure- B CAPCT V.
tur. Hoc csi, abenos labores aliquando diieptos Kstote autem imitatores Dei. Judulgeudo peccata
,
nunc suo labure compunset, ei eperando tribuat iu- ut est : Dooiine, ne slatuas iilis boc peccatum , qwia
digentibus, qui multos furando fecit egentcs. Magis ncsciunt quid faciunl (Luc. xxui, 34).
autem laboret, et opcrans manibus. Operatur nonum, Et iradidit semetipsum. Ergo sicut iiie animam
qui declinat a malo, el facit bonum, et operaiur in suam pro nobis tradidit, ita et nos pro fratribus aui-
agro aninue suae, ut spiritualibus panibus implca- mas ponamus. Obtaiionem et kostiam. Oinne sacrifi-
tur, et possil commodare esurienti et necessitatem cium oblalio vocatur, hostia vero de vivis; ai in
sustinenti, dansin tempore cibaria coelestis dogma- Chrislo cootinetur utrumque, quia ipse obbuuo csi
tis conservis suis. Si autem lalis est qui operalur et vivus. In odorem suavitaiis. Odor suavitatis cli
bonum, ergo et is qui furalurconsequenler verba fu- tas esl. Fomicatio autem. Omnia crimina breviter
ratur et doginata, de furlo vivens, de furlo sibi cer- coraprehendit, duas crimiuum desigoando radiees,
vicalia consuens, et Scripturarum pannos binc inde idest, fornicalionera etavaritiam.£f omnisimmundi-
colligens, ut possil lunicam faccre conscissam. Dia- tia. Tilillatio carnis, et iluxus sanguinis ex quali-
bolus est Croecum verbum quod Latine dicitur cri- cunque attritu vcntris.
minalor, lingua vero Hebraica Satanas appellatur G a U [ turpiiudo. Id esl. libidinosa cogitatio. Inler
adversarius, sive eontrarius. El ab Aposlolo Belial, stultiloquium et scurrilitatem hoc interest quodstul-
idest, absque jugo, quod de collo suo Dei ejecerit tiloquium nihii iusesapiens etcorde hominis dignum
servilulem, quem Aquila apostalum iranstulil. Ope- habct. Scurrililas vero de prudenti mente descen-
rans manibus quod bonum est, Non quod inalum, ut dil, el consulto appetit quaedam vel urbana verba ,
sunt multse iuhonestae vel mala? artes, ut maleficia ,

vel rustica, vel lurpia, vel faeeta, quam nos joculari-
etc. Sed si quis bonus. Serrao qui docet virtutes. Et lalem alio verbo possumus appellare, ut risun» niu-
nolite contrislare Spiritum sanctum Dei. Non quod veat audientibus. Verum et hacc a sanclis viris pro-
ipsa Spirilus sancti substantia conlristari potest, pellenda ,
quibus rnagis couvenit fiere alque gau-
cum babeal seternam atque incommulabilera beati- dere
tudinem, sed quia ita ie sanctis habitat, ut eos im- Sed magis gratice aciio. Non ut Deo gratias aga-
pleal cbaritate, qua necesse est ut homioes ex lem- mus, sed ut grati sive gratiosi simus apud homines,
pore gaudeanl, profectu fidelium et bonis operibus. ut : Sit sermo vester sale conditus. Hoc enim tciiote.
Et ideo necesse est ut eliam consiristentur lapsu vei Hoc conlra ilios agit qui solain fidem possc suificerft
peccatis eorum de quorum fide ac pielate gaudeaut : _ dicuat. Aut avarus. Qui sic honorat divitias ut deos.
quae tristitia Iaudabilis est quia venit ex dileclione Nam inavaro idoloiatria cst, quod scripturam ipsius
quam Spiritus sanctusinfudit.Proptereaet ipse spi- nummi colit, ut voracium Deus venter est, ita
ritus dicitur conlristari ab eis qui sic agunt, ut eo- pidorumDeus dicilur pecunia. /n (Hiot>di{ftdenti-
rum factis contristenlur sancti , non ob aliud nisi Sodomitas, vel in eosqui diluvto perierunt. Notam.
quia Spiriium sauclum habent, quo douo tam boni est quod sex vitiis supra probibitis , fomicutione ,
sunt, ut eos mali moestiflcenl, bi maxime quos bo- immunditia, avaritia , turpiludine, siulUiiu, •
nos fuisse sivc noveruut, sive crediderunt : qurupro- litale, nunc lantum iria posuerit , foruic*
fecto iristitia non solum noo culpanda, verum eliam immunditiam el avaritiam , quibus qui |
prancipue laudanda atque praedicanda est. Ilem : No- xius, boereditaiein in re^no Chrisii et Doi non p
lile contristarc Spiritum sanctum. HoDiioibus loquen- babere. Si enim iia stiiltiloqui et scurraj .-'li
tes, comparaiiones iuducit humanas, ut ex nobis senl a regno Dei ,

quoraodo iniquos sp-
;utelligamus quantam Spiriiui sancto injuriam faci- paravil, videretur senlenlia esse crudelis :
-.or: i|
mus cuin donum ejus in nobis aliqua peccati sorde scere iinbecillitati fragilitatis bumanac, cum etiam
poliuimus. Jn quo signatiesiis. Signati autem sumus per jocum nos dicta damnarent. Qui enim )n ser«
;,
w: sedcui sggti $ oa
rnone non hbiltir, perfeclus Neque voro ista di- est. A tam. Et quoi sequitur :
E&urge o »tort«u, animaj
cenlcs loeum stultiloquio el scurrilitati damus, dum coaptatur : Anitnaenim quie peccaverit, tpsa morte-
non excludantur a regno, sed quoniam apud Patrem tur : Spiritus mortem nunquam legimus. Chrisius
fiiversae sunl roansioues, et sulla a stclta differt in vero lux vera orietur ei ,
qui surrexit a mertuis , et
gloria, sic ei rcsurrectio mortuorum, quamvis aliquis ex mortuis fuerit suscitalus.

•
micatione, immunditia atque lascivia alienus sit, Quomodo caute ambuletis. Non ad insidias faeien-
tamea si slaililoquus fuerit el scurra non lenebil ,

das, sed ad cavendura peccatum, ut est iilud : Astu-
eum Iocum quem possessurus erat si hrec vitia non tus dirigit gressus suos (Prov. xiv). Aliter caule, id
haberet : respondeat, quia stulliloquium el scurrili- esf, disceraente* bonum et malum.

lasoon eiimdeiu habcant reatum quem fornicatio, Redimenles tempus. Hoc est, ptenitentia residuo
immundiUa et avariiia,nunquid et turpitudinemcum lempore in bonis operibus perseverantes, tcmpus
triliiis superioribus debuit nominare? Ad quod di- praeteritum in peccatisredimenles.quod tempus ma-
cendum hic lurpitudinem significare absconditam co- litia hominum venditum erat.
gilationem, cui inflammalur sensus noster ad libidi- Quoniam dies mati sunt. Per metanomiam, pro his
nom, et carnis titillationibus anima ignila succendi- qHi in diebus sunt, quia dies mali esse non possunt.
tur, ct nihilominus Dei limore in judicio refrenatur : B Sed inietligentes. Id esl, scrutamini legem, in qua vo*
et quomodo stulliloquium et scurrilitas, sic isla tur- lunlas ejus coiitinelur. Et nolite inebriari vino. Quo-
piimlo non perdit, nec in pcrpciuam cs.cludil a rc- moilo non possumus duobus dominis servire, Deo ct
gno. Participes eorum. Fornicatio, immur.ditia, ava- ddammonx, sic nonpossumus spiritu impleri pariter
ritia. Filii lucis. Id est, Christi, vel fidei, vel scien- cl vino : qui enim spirilu impletur, habet pruden-
ti;e. hi omnibus bonitate. Id est , in beniguitate ad liam, mansuetudinem , verecundiam , caslilatem
omnes, ut : Deus solcm suvm oriri facit supcr bonoicl qui vino, habet insipienliam, furorem, procacita-
malos(Mat!lt. v). Justitia. Opcrum ct judiciorurO. Et tem , libidinem : hoc quippe xstimo uno verbo si-
veritate. Yerborum. Probanlcs quid sit beneplacitum gnificare luxuriam.
Dco. Quia videlur tota Bcatere sententia, ordine te- Jn psalmis. -Hymni sunt, qni foitiludinem et nia-
nenJa esl Nolite fieri participcs cor.im , probantes

: jcstatem Dei prsedicant, et ejnsdem semper vel be-
quiJ subenepiaciium Dco; etsienim ..iii|uaudocratis neficia, vel facta miranlur, quod omnes psalmi con-
tenebrae, nunclux in Domino, ul fiiii lucis ambulale. tinent, quibus alleluia vel propositum, vel subjec»
Fruclus lueis ostendile, in honitate , etjustitia, et lum est. Psalmi autein proprie ad ethicum locum
veriialc. Et notile communicarc operibus infructuosis per organum eorporis, quod faciendura
n perlinent, ut
Unebrarum. II est,qoia lu\ non potestcommunicarc et quod vitandum sit, noverimus. Qui vero de supe-
cum lcnebris. Tcnebrarnm opera sunt quas ad rioribus disputat; et concentum mundi omninrrfcjue
,
tenebras dncant. Jiedarguitc. ld est, pcccantes, duui crcaturarum ordinem atqae concordiam subtilis
lux estis. Qua- enim in occulio fiitnt. Fornicalio, im- dispulator edisserit, iste spirituale camictrm canjt,
mundilia, avaritia. Ab eiVPiiiis scilicet «itfidentiae. vel certe propter simpiiciores manifestius, quod vo-
Etiam dieere. Aliquando neminat lurpia propter nti- lumus , eloquamur. Psalmus ad corpus , eanticuia
liluem, aliquaudo pro verecundia non noiuinat. Om- referlur ad mentem. Et canere igilur et psaiierc, cl
tua qua: atguunhir. Quse occuita fiuftt a filiis diffiden- laudare Deum, inagis animo quam voce debemus,
tue, ut ex eo quod corripiunttir, mutentur in melius, hoc est quippe qtiod dicitur : Cantqntes et psailen-
et mutaia manifcslenturin publico,el publicata fiant tts in cordibus vestris Domino, gratias agentes pro
Junten. Omne autcm quod manifestatur lumcn cst. ,
omnibus. ld est, quae accidunt vobis, sive prosperis,
Incipii liimen esse cum crediderit, et vobis adjun- sive adversis.
gilur. Subjecti invicem in timore Christi. ProDler timo-
Propler qno,l dicit : e-xsttrge a moriuis. Ego secun- rem Christi fial subjectio, dum ilium oflendcre ti-
dum olum meumomnes euitionesvetertifn Scri- j. memus. Audiani hoc episcopi audiant , presbyteri
pturamm, ipsa quoque Hebncoruii! volumina dili- audiat omnis ordo doctorum, subjectis suis esse sub
lilans, nusquam hor scriptuni reperi, nisi
jectos, ct imilentur tlicentem Apostolum : Cmiw emm
forie boc dicai ms. quemadmodum olim prophetie iii
liberessem ex omnibus, omnium meipsum servum feei,
eoneione popuh loquebantar : Hasc dicit Deminus. ul omneslucrifaccrem. Etin alioloco : Servite imicem.
Et : Qaontam Dominut locutus cst, ila et Aposioium Salvaior quoque formam servi accepit, ut serviret di-
Spiiitu saiiclo plenum, repenie in verba quae in se
scipulis suis. et pedes eorura lavit.lloc interest kiter
(hrrstas loquebalor, erupissc aique dixisse : Ua:cdi- genlium principes et Chrislianorum, quod jlli doioi-
citDominus. Nec non el iilud est disserendum, quo- nantur subdUis, nos servimus.etin [hoc] majores su-
inodo imi atque eidem dic.uur, quasi dennienli :
nuis, si iuinimi omnium fuerimus. Mulieres viri$ suii.
Surge qni dormis, quasi morluo, exsurge » mortuis. Hucusque in commune, nunc singulatim uuuinquem-
Igitur quia ct spiiiliia esi hominis, quem seroper in que docet, ut debita oflicia siqgulis nOn cessenl.
lionapane scripluni invenimus, et anima, cujus iu- Sicut Cimstus capul est Ecclcsia?. Jd est, quomodo
firruiinfes el raortes legimus peccatortim , id quo.l inChristo cl Ecclesia sancta coirjtinctio, sic in viro
ncitK' dicitur: Surgc aui dormis , refertur a;I spiri- et muiicre debet esse sancla copula. Jpse salvator
209 COLLECT. 1N EPIST. AD EPHES. 210
corporis. Id est, Ecclesiam Chrislus salvavit, velvir \ eordi^m, etc. Forsan crgo qiiia decalogus exeui lu-
salvator corporis mulieris in neccssitatibus et dolo- bus de jEgypto.et prima lex datu est, unumquodque
ribus dum inlirmioris sexus esl. Yiri, diliyite uxores iinwiddtuin decalogi prinium csl, ad cumparatioiteiu
vestras. Sanctus amor hio intelligendus, ut volupta- eoruni pneceptOTUffl q ux poslea in lege scripj:» suiil.
tes resecentur, ut praegnantes ad partum usque nou priorcm excusationcm dcfendit
*^> i * i
, iu secundo
coeant. mandaio non seorsum dicet, sed sub uno lextu
Sicut et Cliristus dilexil Ecctesiam. Ila et vos pro atquo sermone non lam promissionem datam,q
sancutaie uxorum, nec mori, si necessc fuerit, re- sentcuiiam et laude» Dei esse Guitas, facieutis mi«
cuselis. Ul eam sanclificaret. Aqua enim lavil cor- sericordiam, ctc. /n simplicitaie cardis. ld osi, lIo-
pus, animam doclrina :'Ua et vqs corpora uxorum posiia piiere superbia ct Bimulatione. Hic autem
eoiUinentia, et auiinaui mundate doctrina. in verbo provide-tApostolusjiie doclrina Chrisli in aliquo bl
vitet. Id esl, in doctri.ua per baptismum, vel verbuni phenuHur, si credentes sei vi domiuis inulUes Gant.
quod caulalur asacerdote ad baptismum. i't sit san- Sicut ClirisJv. Pulchre addidil, sicut Chrisio , nl
anima. £i immaculata. Id est, corpore.
ctu. ld csl, scikeel non audial servus carnalcm dominum , si
Sed nutril et fovet. Ut uxoribus vestimentuin et vi- contraria pneceplis Dei voluerit imperarc.
ctum et quaenecessaria sunt prameanius. Sicut Chri- l* iSon ad oculum. Praesenlibus lanlum dominis Sie-
slus Ecctesiam. Ul : Quolies volui congregare filios ut Deniino. Domino servit, qui cum bona voluutale
tuos, eic. (Luc. xiu). Qitia membia sumus. Mernbra animi servitiuiu dominis facil. Cum borta votuniate.
ejus debent in oninibus eum iinitari, decameipsius Nou cum murmuratiouc, ne apud homiues gratia ,
sive horniufs, quem assumpsil cx Miiria, sive Ec- et apud-Deum uicreede priveniini. [iemitientes minas.
clesiae. Ne-ve*>traj maiitiic imputetur , si effugerinl. Quia
Propter h«c relinquet liomo palrem matrem el iliorumei vesierDominus eslin coelis. Id est, sicut su-
suarii. Spiritualitef rcliquit ChrisfuS Deum Patrem ,
per servos. vindicare magis autem su-
potestis ,
etmairem Hierusalem ceelesteiu, ctvenit.ad terras per vu* viudiearc potest Deus. Personarum non est
ad Ecclesiam. Et adluvrcbit uxori siuv. Spirilualiter accepiio apud Deum. Qui solus tantum viudioal vo-
Ecclesiae Christus cx utroqne populo collecUe. Su~ lunlates, et juxla eas deleriori pFafert melierem,
cramenlum hoc magnum est. Sunt enim alia minora eligens faela, non bomines.
sacramenia. Verumtamen singuti. Hoc est, Iicet in De Post specialia mandata virorum ae
civtero.
Chrisio et Ecclesia dixerim, tamen oportet servari mulierum, nunc generaliier omnes admouet. Recio-
in conjugio. Ul unusquisque uxorem sicut semelipsutn ws hujus mundi. Qui regunl in aere suos angelos.
diligat. DUiges proximum tuum sicut leipsum (Mutth. ^ t>iaboius enim suis angelis [Satellitibus] diversa of-
xxn), juxta inlerpretaiioncm Salvatoris. Proximus ficia divisit; autroctores bujus mundi, i*d esl, ama-
est omnis homo. Nulla ergo erit inter uxoreni et torom ef carnalium hujus mundi.
quorumlibel hominum dilectionem differentia chari- Tenebrarum harum. Tota isla terrena vita tcnebr»
talis? quod dicere absurdum est : ih proximo enim dicitur : lux quippe lueet in lenebris.
Similitudo ponitur,at sie eum diligas sicul te, et eu- /h cteiestibus. Id est. iu aece discurrenlibus. ln
l>ias csse salvatuin : in uxore autem comparalionis di* malo. Diem autem malum pnesens tempus osten-
adverbiuui dickur. Sicut non simililndinem ,. sed dit, de quo supra dixeral : liedimentes lempus quo-
probalionem et coniirmationem sonat, sicut de Chri- uiam dies maii sun'., propter anguslias et vilae liujus
slo dieiltrr Qimsiunigeniti a Paire. Kflfor ut timeat

: labores, aut certe cousummaiionis atque jmiicii,
virum. Dua^ signi(icanii;e in verbo timoris sant : lina quando diabolus inimicus et viadex sua nos cupicl
esi qua sern spiriium servitutis habent intiinore; in p»iie retinOre.
altera pro rcveieniia dici potest, ul uxor rewreatur Statc ctgo. Ne moveamini de acie, sed stabilem
virum suum. Ugite gradum super petram Cbristum.
CAPLT VI Succincli iumbo>. Zona coutinenlia! : quia i§
Fiiii, obeditc parentibus. Id est , in parentibus ea tuinbi in generalione semper accipiuntur et semine,
<ju» ii.ui suut Domini conlraria voluntaii videlur nobis acciuxissc iumbos sues ,
qui nequa-
(fitodesi mandtnum primtim. Quseritur quare nunc quam u\o;i debitum reddit, uer servitlibidini. In ve-
drxerit : quod e&t maitHutvnt wrfmum* eum git quar- riti.de. JNoii iu Uypocrisi, nemo enim coronabitur, cic.
tum vel quinliim : Primimi" Cniffl Blattdatnm «st : I.oricainjasiiliw. Sicut lyrica n':!illis circulis et ba-
Xon eruut libi dii uitimi irrwler me [toxod. -xs). Idco mulls iutexiiur, ita jusliiia diversis virtutum con-
alii disiinguunf, quod est manlainm primum in ve- nectiiur spcciebus.
promissione, qtiasi quatiioraha nuuidala, qu:e ante Scnium /idei. Sine scuto omnis armatus- inermis
hsec dicta sunt nou habeant promissionem; Sed vi- esi; ita etbae virtutes sioe fidc s unt,
dentnr mihi nori observasse subtiliter , sed in sciu omoibus cerlaniinibus iide muuiamui
cundo mandato repromissionern csse soeiatam. Ait ptdes. Docet iiduciani prawlicaiionis opporlunae et
enim, :Yo« facies tibi iifoia, neque omnem $imilitu4i- importunae, utcalcealus audenter amhulet.
~nem, usque , et facio miserieorduim- lu* qui diiiguiu Sumile, inquit, tculum jidei, iu quo possilis omuia
me, etc. Obscrva vcrba sponsioliis ,
faciens uiiseri- tela nequissimi igmla restinguere. Ergo lides csl quae,
: :
212
2M SEDUUI SCOTI
melnm fnturi A Ad apertionem oris mei. Ut : Domine, labia mea
exciplet s ardentissima libidinum tela,
judicii ex ccelestis regni credulitate moriifieat. Et apcries (Psal. l), etc
toricam, i/iquit ; charilas ipsa nempe esl qua- vitalia

Cum fiducia. Sine metu perseculionis. Omnia
iris nosiri circumdans atque coromoniens, le-?
nota faciet Tgchicus. Dupliciter intelligendum : vcl
»us perturbationum objecia vulncribus, contra- ideo Tychicus missus est ad Ephesum ut nuntiaret
retundit ietus, nec ad interiorem bominem no- eis vincula Aposloli ad fidem Evangelii profecisse,
.n jacula zabuli penelrarepcrmitlit.omnia suffert, co tempore quo ad Colossenses scripsit, dicens
omnia patilur, omnia suslinei. Omnia tobis nota [aciet Tychicus (Col. iv>; grandis
Et galcnm speisaluti*. Galoa capilis est munlmen enim consolaiio erat audire populum Roinanum in
quia erfo caJJut nostrnm Christus est, debemus domina urbium triumphautem de vinculis vel certe :
gempcr islud spe futurorom honorum, velul inexpu- ob id Tychicus missus est, ut conversatiouem PauM,
ili galea, in eunctis tentaiionibus ac persecu- quam ignorabanl, annuntiaret eis, quasi quoddam
immunire, et principaliter fidem ejus il-
vivendi exemplar daret discentibus gesta Apostoil
im custodire ; aliiseaira mcmbris atque virtutes, et eum imitari voleutibus, nec parva
truncalum qnenrpiam licet et debilera, possibile ta-
esse poterat consolalio.
aw, juperessc, sinc capite vero, ne- y Pax fralribus et churitas. Pax, et cbaritas, et fi-
- i,ita spatinm proregator.
des, peifectum faciunt Christianum : tam enim sine
Ei .
.....;. quod esi verbum Dei. Peue-
lide iufructuosa est charitas, quam fides sine chari-
est omni gladio ancipiti, et pertin-
compa- tate vel pace. Nam charitas major est pace : poiest
nem animte ac spiritus,
enira odio non haberi imis, non lamen et amari. Jn
et meduilarum, ct discretor cagitationum,
incorruptione. Sive castitaie, sive in qoornra corde
ionum cerdis (Hebr. i\', dividens sciHcet ei
uullo adulterino saiculari amore Christi delectatio
[uidquid in nobis carnale lerrenumqoe
violetur.
I\r omnem orationcm. Semper hunc glailium por-
(are vel posluiare.
VI
IN EPISTOLA.M AD PHILIPPENSES.
CAPUT PUIMUM. C Dei, ut exemplum tieret aliis, nl consolaretur Phi-
Paulus et Timolheus servi Jesu ChrUti omnibu.% lippenses, moestos de vinculis et tribulatione ejus iii
sancus in Christo Jesu, qui sunt Philippis. Melropoli Roma.

Maccdonue. In omni prwtorio. In domibus regum, ubi praetorfS
Cum gaudio. Non cum iristitia alicujus peccati solent esse.
vestri. Super communicatione vestra. Quia mihi Abundantius ui auderent. Vinculorum meorum
communicatis in Evangolio pnsdicando. exemplo sunl incitati, dum rae pro Christo viderent
A primo dic. Quo accepistis fidem. Usque in diem libentissime sustinere. Aliiquidem propter invidiatn.
Ciiristi. Usque in adventum Christi. Sicut justum. Hic subjungit quatuor ordines praedicantium verbum
Charitas enim omnia sperat. Eo quod habeam vo» in Dei. Propter iuvidiam, hoc est, dum mibi apud
e. In lahiuin vos diligo, ut mihi memoriam vestri credentes gloriam auferre se putant, ne solus railii
iribulationis, ncc sollicitudo defensionis au- vindicare videar scientiam praedicandi.

lone. Quia defendo Evangelium ad- Aliqui aviem el propter bonam volunlatem Christum
Lcos. F.t conftrmalione. I«l est, exemplo pradicant. Quia ahos salvare volentes Christum an-
on gaudii mei. Hoc sentio de vobis nuntiant. Alii ex chantate. Id est, ut mihi adjulores
>t credo quia sicut mea: tribulp.tionis socii eslis, ita J) fiant, quia sciunt me a Deo ad defendendura Evan-
lidisae, nt etiam in tribuUttionibus gelium ordinatum. Non sincerc exislimames pressu-
m defensione mecura paritec gaudeatis. ras se suscitare tinculis meis. Alii vcro dolose prre-
. detiderem. Diligam. In visceribus dicanl ad me gravandum, quasi plures discipulos
Jesu. Sive cju* inesse viscerihus. sivc ita vos facicntem, et doctrina mea totum orbem implerc
anqnam viscera Chrisli. //; scientia. In cnpientem, ut ex hoc saltem milu major invidia cu-
Lione Dei. Etomnitensu. Mysleriorum. Vtpro- muietitrvel pressura. Quid enim? Dum omnimodo.
i Id est, scialis. Poliora. Id est, altiora mystcria. Non mihi cura est qua mente prxdicent, dumraodo
ititie. Bonis operibus. In gtoriam. Ut quod cupic, Chrisli nomen ommbus innotescat, qua-
glori '.ipns m aclil <ris. Scire cos vo!o. propter et modo gaudeo ct in futuro gaudebo. Sive
'
Tribus causis hov Hi< it. u( magnificaret poteniiara occasione. Odii vcl invidise contra me. Lt in hoc
, .
113 COLLECT. IN IMST. AD PlllLlPP. SK

gandebo. Yinculo vel opcre pTacdicatioiiis corum. A in Christo Jesu. Vull osiendero Sfcrfetnni aoa j
iVfl»» 4t'»o. Quod niihi rfcccre putanl tn salutcui propter se, ted propler alios passum; live, tam lnuni
veniet, quia nou snium per verbuni et passioueui lis scnsusin TobiS sil, quain fuil in Christo.
inoani, sed eliani per odiuni Chrisli Eccrcsia auij- Qui cum in formn f)a cssct. In fonria Dei erat, ct
mcutatur. videns unius hmninis deliclo mdrtem rcgnare per

Subministralumem. Meo suhmiiiislralio dieitur, populos, creatora suae non oblilus et rajrinam
quia non quod adversarii volunt, sed aliud iu oc- dvcit se irquulem eaae Deo. Quia vere secun
culto spiritus submiuistrati dfvinitatem aequalis erat Patri. Sed extnanivii semet-
Exspectationcm. Id est, patienliain. Quia in nullo ipsuut. Nen stibslanliam evacuans, sed honorem m
confundor. Tormenle , nequc in vita neque in , dinaas. Forniam scrvi aecipieua, in aimiltiudinem ho-
morte, ncque iu contunieiiis, neque in opprobriis mimim factur,. Naluram homiais induendo. Mortem
nos omnibus eruhesciiuiis. Sed \n otnni fiducia. auiem crucia. Qua rborte nuDa torraidolosior erat.
Nufla res me poterit delerrcrc. Propter quod et Deusillum exaltavit. la resurreclionc
Et nunc magnificnbitur Chrislus in corpore meo, et ascensio*ie, et cxterte : ita et nos si e\:ilta;i cu-
Inimicis suis insuital, quod Ci nocere non valoant. piinus, exemplo Christi fratrthus serviamus.
Si enim eum occiderinl, marlyrio coronabilur si B Et donavh iili nomen. Quod est Filius. Quod eat
:
servaverint, Christum annunliando plurimum faciet supcr omne nomen. Cui c.nim angeiorum dixit Fitiua :
fructum meus es tu (Psal. n)? itaquc donavil ilh nomen, non

Sire per vitum. Ad praedicationem. quod auteuon habuit. llndc octius tocus hic »ecun-
Sive per mortem. Id cst, pro ilio in martyrio. duiu hun.anam naturam inlelligendus est, quam di-
Mihi enim vivere Chrislus est. Non alia causa vi- vinam. Omne genu flectatur. Non ad eorpoiis genua,
vere volo, nisi Christi, id est, ut ejus corpus aidifi- sed ad humilem subjeclioncm inclinationemque men-
cem. Fructus operis. In aediiieationem alioruin. Et tis pertinel.
hoc confidens scio. Spiritu prophetico promiltit. Et Ccelestium. Id est, ahgelorora. Ccelesies autcm ge~
gaudium fuiei. tt per profectum de fructu fidci ve- nua fleclere dicootur uiore precario, non quod ha-
strae gaudium habealis. Per meum adventum iierum berent genua, qui incorporales sunt, sed, nt diximus,
ad vos. Koc pro cousolalione eorum dicit, quia suo pro humili suhjectioue et adoratione dicitur.
spiritu petvenit ad eos, licet non corpore. Jfn uno Tenestrium. Hominum. Infernorum. Angelorum
spirilu. Lt : Erat eis cor unum et anima una qui prcesunl iufernalibus locis. In gloria Dei Patris.
(Act. iv). In nauira et gloria Deilatis. Cum timore, Noo cum
Unanimes. Quia omnispugna unanimiter aggressa C neglig^ntia, sed sicut ail Job : Verebar omnia opera
vieloriam parit. Qiue est illis causa perditionis. id mca. sciens quod non parceres delinquenti (Job.
r
ix).
csl, lentatio qua terrent vos. Et hoc a Den. Qui vu!t Vestram salutem operamini. Hoc c-st, tuslodite per
suos coronari probalos, sieut Job penniltilur ten- bonura opus salutem a Dco vobis donatam. Sine
tarL Non solum ut in eum crcdatis. Non solum ut murmuratione. De gravitate pracceptorum Dci, vel
fidei iiieiiiuni, sed ctiam martyrii meriiuin prav de pressura Iribuialioiiuiii. El hcesitalione. Qui mur-
ntiuin habeatis, dum vos tentari Deu*s patitur ut vin- raurat de prajceplis, hsesitat de praemiis.
catis. Ut sitis sine querela. Apud horaines eL Deum.
Idtm cerlamen habentes quale et vidistis in me. Quod conqueritur Deus sacpe de hominibus iu Scrip-
Nihilnovum patiemiui, sed boc quod et praesentes turis, apparct quod nolint eredere ct rectc vivere.
vidistis'in me, et nunc absentes de me audistis me. Unde fideles ei facientes voluatatem Dci conversari
Non sit ergo vobis indignum illa pati, in quibus dJcuatnr sine quei-Ma. quod de iilis Scriplura non
conspicilis nos gloriari. queratur.
El simplicea. Njbfl praeter voluntatem Dci facien-
CAPCT II.
tos vei scicntes, sicut (ilii Dc.i immacuiati, qui cam
D non potcst habcre (iegene-
Si qua ergo consolatio in Chtisto. Kogo vos hoc sit punis ct sanctns, filios
mihi praestate, ut gaodium meura unitatis dilectione res. In medio generia. Judaeorum et genlium.
impleatis. Si qua est consolutio in Chrislo, id est, Pravi. Mente. Perversi. Operibus. Sicat lumina-
censoiamini me umbra Christi, pro vobis passum, ria, ut : Sic tuceal lux vestra coram heminibus, ul
si vos consoiatns est Chrislus. .Si qua allocutio cha- videant opera vestra bona, et glorificent Palrem n-
ritalk. Si aiiquam charitatcm ei rependcrc vultis. itrum qui in caelis est (Matlh. vj.
Si quu societas swrilus. Si spiritum ejus in vob;s Ad gloriam mihi. Cloria enim palris fdii fttiorum
osse cupitis. Si aua viscera miaericordiw. Si in eura ut aiiSalomon (Prov. xvn). JSon in vaeuum
:nisericordcs eslis. Implete gaudiummeum. Iii tiiliLus Qui talem popuium Dco acquisivi. S'< d ei r,i
discfipuiis doctor e*K6ultat. super sacrificium vestrum. Sed etiam si occidar, quia
Eamdcm ckarilatcm habentes. Ergo nolite scindere sacrifieium et obsequiom fuici restra obtuli Deo.
charitatem sentiendo diversa. JSon quw sua sunt Vincit prorectus veslri gaudium trislitiam pcenae vei
singuli considerantes. Non quae vobis solis expediunf mortis, sive jain non timeo mori sacrilicio vesjra:
Bbi\ qu» aliis prosunt. Hoc senlite in vobis, quod a fidci coiisuminalo, sivo quia vcstrac lidtfi ministravi
SEDULH SCOTI 216
11
omius sua. Counnoda quaerunt, nolentes pro A et pnecepta homiuura, et deuterosis Judaeoruin ster-
aliena laborare salule. cora dicuntur ab Apostolo^
Et commititonem meum. Propler liouorera, quia In fidc ad coqnoscendum illum. <Ut : Nhi credide-
.,i ii: II >laius ofllcium. Ot mox

i |
rilis non intettigeiis.
rea me sunt. Uoc esl, si lfberer ab hac Et virlutem resurrectionis. Ut sciam viam resur-
eatena, \el non. Et minislrum negotii mei. 1*1 est, qai rectionis ejus, quia ideo resurrexit ut et nos simili-
uiihi vestra vice tnrnistr&l. Et mmtus erat, propterea ter resurgamus : qui autera vere cognoscit, satis
^fuod .'udieritis illum infirmatum. Trislitiae vestre agil omnino ne peccet.

causa mcestus fuerat. Non esse eoutristandum de Et socielatem passiouum ejus. Si quomodo occur*
liwtrtuis Aposlolus significat, nain deqieraiiliuiii est rum ad resurreclionem, etc. Si compatiraur et con-
coutristsri. i iuquitde Epapbjrodilo : Infmnus vivemus. Si quomodo habeam gloviam in resurrc-
l'uii prope /"<"' m, sed Deus misertus esi lllt, non so- ctioiic : non enim particeps glorise resurrectionis erit,
ium aul, d e\ mtlii, ne Iristilium inper tristi- qui nunc ad configuratiouem mortis ejus non vult
tium haberem. Quorqodo ergo contristanduni vetat, pervenire.
cura ipse conlrislandum se, si mortuus fuisset, de- Non quod jam accepetim. Perfeciionem, quain
daral? Aliur de inorte Epaphroditi si provenlsset '» onmis homo et universa creatura per gratiain et
Conlristandum sigmlicavit, ei aiitcr prohibet contri- non ex merilo possidere potest. Aliter, non quod
standUm. Ram hic propter solatium adjutorii ejus acceperim, quia finis mundi nondum advenit, sed in
quo utebatqr in Evangelio, si tnortuus fuiss€t, conspe (juod credimus, non in re. Aul jam perfeclus sim.
tristanduui se dicit,"oos autem contristari probibet, Adhuc de bac perfectione , et de tali resurreclione
ne obitu qnasi exslinclos ct perditos lugeamus, de- suspensus sum. Si comprehendam. Si comprehendam
sperantes de resurrectione. Aliud est igitur solatluin raeritum auoslolaius , in quo ajiostolatu a Christo
requirere quasi absentis, et aiiud dolore jam non smu comprehensus. Non urbitror gompreltendisse. Se
fuluri : hic cessat consotetio, illic excluditur. Et inuniliando oniiiihus gloriam tulit [lollit], ct univer-
ego siite tristuia sim. Id esl, pro gandio vestro in sos prpxocatad profectum.
adventu e]ns. Accessit sicut wsque ad mortcm, Qui Unum autem. Subaudis, arbitror cqiTiprehenJisse,
vincto niilii in carcere non iimuit miuislrare. hoc solinn s.cio, quia qpotidie proficio, et prajie-
rilura lahorem non compiitans ad jiriora festino.
CAPUT III.
Sive legis obiiviscens. Ad jierfecta Evangelii prae-
Eadem i-obis sctibere. ld est, eadeni docunienta re-
cepta iite leneo. Bravium supernoe vocatiottjs Dci in
peierc.qu* jum pnesens dixerani. Vobis uutem ne- C Clnisto Jesu. Quando sanctis dicetur Veniie, berte- :
cessQtiUm. Siciit "horto crettfUS irrigari necessarium dieli Patris mei, ppssidele paraium vobis regnum a
est. Videte canes. Cavete pseudnapostolos, Evange- conslilutione mundi. Quicunque ergo perfecli sumtts
linm Chrisii tacerantes. Videte cor.cfsivnem. Qiria hoc seniiamus. Hoc est ,
quicunque voluraus esse
concisio potius quam cifcuinctsio sum tiicendi. perfecti. Aut,.perfecti sumus cx parle, non e\ loto.
jretgo >. sto Sttmns. !Nos sumus veri Jn- lloc st-miantus. Non copiprehendisse perfectioneni.
daei, qui non uiiius raenibri pettem, sed totius carais Aut velera obliviscenda, et nova sectanda, vel futura
icamus, iili vero concisio. Qni spiriiu. Id prsemia semper cogiteinus. Vel sic se habel sensus
mertte, non litlera Deo servlmus. In Grseco, hujus loci , ut ud conparatioueni horainum caetero-
:;iciius, spiriiui, id est saucte, qui esfPcus. Non ruiu, qni non liaheiit curam vel noliliarn Scriplura-
Cottfulenlesin curne. Incaruaiiciicuiiicisione, noseiiiui runi. qec.mysteriorum Dei, se et similes sui pcr-
eircumcisio. Eyo magis cirtumcitus octava di*. Ne fectos dicat. Ad comparalionera aulein scientiae di-
aliquis puiaivi ideo se nou gloriari, quia non fuerit vinoe majestatis dicit se non accepisse perfectioncm
circi cin umcisione ectavi dici, non post ali- scientijc, nec perfectum esse in scientia.
annos, ut atiquis peregrinus cirnttnciditur. /','.'
si quid aliter sentitis. Hec est, si nec plene
D
i)<! \jamin. Qu.e seraper fuit cum tribu futura inlelligitis. Uoc robis Dominm revelabit. Sci-
JurJa cortjoncta. Hebrcsusex Htbr&is. Non cxgentibus licet iii fuluro, ijisis rebus pra^sentibus. Aut, si quid
proselytis. Pharisaws. Non quasi indoclus, sed pen- aliter sentitis praeter quod dico, hoc est, pula.ndo vos
lus legis. Sed qutv lucra milii fuerunt. Ad compa- comprehendisse perfeclionem, hoc vohis Deus reve-
ratiouem invenli auri conleinnilur ajramenlum, iabit, ni est, vos nosse imperfectos esse. Verutiilamen
f|uamvis utruraquc ab uno sil condituni, et [>ro tem- ad quod pervenimus. Ad cognitionem iicet imperfe-
- qualilate qpcessarium. ciaiu, seu ad fidem.
Et arbitrar ui stercora. Stercora sunt quaj cjiciunt Et in eadem ambulemus. ISon enim seire suffieit
boBiiiies vel csetera animaiia ex utoro, cum «juod abstjue facto. Et cognoscite. 'Honorate, et iraitamiiii.
. wUdura csi ad confirman lum el satiandum (îii sic ambulant,. Sicul et nos. Sicut habentes [or*
i;is rcmaqet intus, sic lillero legis ejicilur, r et mam nostram. ilis lantummodo credite qui formam
eansus spiritualis ad cibum animae ui corpore Ec- exemplinoslriportant. Multienim ambuiant. Pseudo-
eleniae remaaet. Hiernnymus iu evpositione Hubacuc : apostoli, a quibus cavete ne vos seducant.
K>o Vetcris leslamenti doclrina, scd Pharisaôrura. Et gloria in confusione. Quia gloriantur in cir-
,
li? COLLECT. lci EpiST. I AD THES5. iJ8
cuwcisione vitiisque. Cmfonnubit. Po&t resurve- A fama 1

. Ut esl iliud : ProyUle bona non solum coram
ciioneui. Corpori aloria'. lu inonte scijieel Thabor. Ueo, scd etiam coram homiuibiis.
Secunduw o<terationem. Secundum hanc pplenliam, Si (/uu virtus. Tolcranliae. Si qua laus. Bome cou-
quia sibi cuncla subjeeit, eliam huc illi po^sibile versalionis. Didicistis. Verbo- Accepistis. Exemplo.
est. Audislis. Aurib.us. Yidislis. Qculis. Ilocc aqite. Non
CAPUT IV. enim spia suificit cogilatio. Quoniam tandem reflo-
Gaudium et cotona mea. Propler vos enim in pra> ruistis. Jloe est , ilerum llorc boni operis florere
senli heuficoi? , et in fuluro coronabor. Evodiam rogo. ca^pistis, ij-iftdo uiihi quod prius dabatis, hoc cst
et Suntichen deprecor. ttx; niulieres scientes erani oleeiuosynam ministraiido.

l«gis, quas siuiilile-r ut istos eadem senlire commo- Pro tne seniite. Jd est , mihi eJeemosvnam date.
net et hprtalur. Quorutn nomina sunt in libro vilce. Sicui ante seuliebatis. Lieeinosynam mihi tvihuenles
Ne moleste ierant sna nomina iu hac F.pislola non anjequaro Irihulalioiiibus occupati fuiss<'tis. Non
cotuprehensa, scripta dicit in ccelis. Gaudele in Do- quasi propter penuriam dico. Non propter meam
niiuo. Non in tcrrena felicitale. Semper. Tam in inppiani , sed propter ve.struiu profeetum dico me
pcosperis quam iu adversis. esse gavisxun.
Et iterum dico gaudete. Uepetit, ut magis ac magis $ Etjo enim didir.i. A Christo orunia aequanimiie»*
coniirmetur gaudium. Dominus prope est. Scil quid ferre sum doctus. Scio liumiliiatem. Non desperans
opus sil vobis aniequam petatis euni. Nikit solticiti fame. Scio abundare. Quia non extollor in abun-
*tds. Quid niandiicelis, aut qnid imiuamiiu (Malth. danlia. Iu omnibus. ld esl, bonis, sive prosperis, vcl
v),,h*c enio. gentes inqnirtinl. Sed in omni oratione. udvcrsis. Scilis aulem el vos Philippenses ,
quando
Leg*; epistolani ad Tiiaolbeuin : obsecraliones iiunt profeclus sum. Scilis quia vos solos, a quibus sum-
pro pecoatis pneteritis vei -praesentibus, oraliuues pro pius acceperimus elegimus , fideliores omnibus vos.
adipiscendis quae spersmus. iudicaiiies.

Postiduliones. •Cum pro aliis intervenimus. Gra- In raliotie daii. Eleemosynae donatae. Fructum
tiarum ttctiones. Cum pro immensis Dei beueiiciis abujidantem. Mercede coelesti polleiUem. In odorem
grates Jatnlesque repewiittiUs. Quac superat omnem sMaviUUis. Oclor suavitalis non in re oblata. sed in
vieiUem. Non soluiu homiuuin, sed etiam angeiorum. meiUis oblalioue consislil. Hostiatn acceptabilem.
De castero, frutres. bl esi, ad exlremuiu ouiniuni, ut More YCterum ohialionum. Impleat omne Uesiderium
omaia breviter comprehendam, vel de reliquo vitaa vestrum. Quia ut perfecli alia desiderare non polc-
nostrae. rant nisi quae snnt sequndum divitias Dei
, non ,
Qutrcunque suni vera. Perrnauentia , vel carentia ^* saxuli, et.qux ad gloriam pertinent Christi. Qui de
nicndacio. Pudica. Mortbus. Sancta. Sine iinmundi- Cwsam suni donw. Qui nuper ex Cicsaris Neronis
tia. Justa. Debita. ^lmo6i/ifl. Deo. Quaicunque boncc famiSia Christo credi-.ierunt.
m EPISTOLAM I AD THESSALONICENSES,
CAPfciT PRIMUM. puit nos. Diuutlcndo peccata , et uocirina sua , et
exemplo.
Paulus , et Sylvanus , et Timolheus. Quod non
CAPIJT »•
liieli.apostolMs, siûiticai iiuditoium perfectionem.
JSon inax.is jiiit. Non est inanis serroo quem.im-
El Syluanus, et Timotheus. Hi specialiter nomi- J)
plet constaalia passionis. Antc vexali. Muita enim
nantur, jmoil eoium doctores erant. Charitalis el
passi sumus, autetmam ad vos venissemus.
ualieutue spei. Qui perfecta; cbaritatis est, susliuet
Sicut scilis in Philippis. Quia aliquanti vestri vi-
omuia paiicuter, propier. sp.em futuram. Sed in vir-
derunt uos Philippis passos, non expavisse persecu-
lute. Id est, sjgnorum, mirac.ulorgni.
tiones, nec praedicare cessasse.
Ei Spiritu.saucio. Cujus virtulem per signa mon- In malia solliciludine. ld est, non negiigenier, nec
stL-avunus. In plenituditte multa. In perfectione justi- transilorie, sed in mnlla solliciludine. Nonexerrore.
tiêr, convereatioois et vitaj. id est ,
Neque ex immundiiia.
perversae doclrinse.
Cum uaudio Spiritus sancti. Sicut aposlolos le- id est, avariliae seu perversi operis. Nequc in dolo.
gimus fecisse. A vobis eaim diffamalum est. Id est, Sennone adulationis, aut non conlra conscientiam
vestro exemplo csetene provrnciae ad credendum nostram docentes ac suadeutes. Sed sicut probati su-
sunt proyocatae. Nam iiaUira farnae esl, sive bonuui mus. Sicul probavit nos Deus dignos esse ad pnedi-
vel malum nuntiantis, ubique omai celeritate dis- eandum Evangelium.
cnrrere. Neque in occusionc avariliw. Omnis qui adulalur,
Dc vestra seilicet laude. Qui eri- aut propier avariliam aut propler. vanam gloriaui
Aliquid loqui. ,
:
2W SEDLLII SCGTI SiO

adulatu.. ille ergo probatur propler Deum docere, \ Dominus passurum se ante prsedixit. Labor n&ster^
qui istaui non quaerit. Sed fuimus partuli inter vos. Doctrina nostra. In omni necessitate. Omneiu ue-
ld est, bumiiianies nos, et uec debiium quserettJes cessitatem et tribulationem non sentimus, pro mul-
honoiem. Tunquum ti nutrix foveat filios saos. Hu- tiludiue gaudii status vestri. Quoniam nunc vivimut.
niiliaus se iu oninibus parvulo coyquat, ul iflos ad Etiainsi occidamur, vivimus, quoruin vita in veslra
majora sua imiuiione perducat. Nam et balbutit infirmilate consistit. Super omne gaudium. Triplieem,
terdunt lingua, et niaitducare fingit, el cum eo [eis] ostendit , causam laetitioe nobis yestra convetsatio
lente auibulare eonsuescit. Ita nos omnia fecinius per praestat, quia et vos profecisiis, et Dominus per vos
quse proficere poleralis. Sed etiam animas nostras. benedicitur. el aliis praebetis exemplum. Quw desunl
l't Ego sum paslor bonus, bonus aultni
. pastor ponil fidei vestrcp. Non ipsa fides deest, sed couforiatio,
animam tuutn pro ovibus suis (Joau. x). Charissimi. ut in fide permaneant usque in fmem. Dirigat viam
Propter fideni et couversalionem nostram. Laborem nostram. W est, remotis diabolicis scanualis, quibus
nosirum. ld est , mnnuum. Fatigationem. In itine- noster impedialur advenlus. Yos uutetn Dominus
ribus ad praedicandum Evangeliura. Lt nullutn ve- tnultiplicet. Sicut et nos multiplicavit in charitate.
ttrvm gramremus. Non gravat Corintbios, propter Sine quereia. Id est ,

peccati principalis apud Deum
pseudoapostolos muuera quaeremes; bos autera non B et homines. Cum omnibus sanctis. Sivc angelis. sive
gravat, ul inquielos qui erant ex iilis exemplo suo hominibus.

coerceret. CAPUT IV.
Qu.nn tancie. Secundum raeutem. Juste. Secun- De ccetero ergo rogo, fratres. Pest laudem et con-
dum bona opera. Et siiie querela. Non alios gra- firmationem incipit exhorlaiio. Abundetis tuagis.
vando in soi!iciludinibus. Siquisenim sanctus fuerit Quia cum aelate fidei debent augere profeetum et
dootor, uon tamen sine quereia est, si alios soilici- mures, sicnt accessu carnalis setatis et corpos ere-
tudiuibus supra modum aggravat. Yerbum auditus scit et sludium. .-1 fomicatione. Tam quam
spirituali
Dei,- quod priraum de Deo audistis stve ut

Id esl, ,
corporali. Suum vai possidere. Proprium suum cor-
Deum. Xon ul vcrbum hominum. Ul ver-
audiretis pus sive coujugem caste habere. Qucc non noverunt
bum hominum acripit qui contemnit. Yos auiem
,
Deum. Auctorem castitalis. Ut ne quis supergredia-
ita credidistis. ut ab ipso Deo vos audire putaretis. tur. Ne quis suam conjugem derelinquens, allerius
Ecctesiarum Dei quce tunt in Judcra. Id esi, quibus polluere qucerat uxorem, sive in quolibet negotio ne
dicitur : Nam el vinclis compassi estis, et rapinam 1 ms alterum fraudet, ut qui pecuniam suam non
bonorum veslrorum cum gaudio suscepistis. Qui et aa usuram dederat. Non hominem spernit, sed Deum. "
Dominum occiderunt. Quid mirum si nos persequun- ^ Non inea verba despicit, sed ejus qui in me loquitur
l«r, qui nec Domino pepercerunU Prohibentcs nos Christi, cujus spiritui injuriam facil omnis qui non
gemibus loqui. Non solum Judaeos impediunt se.l sancte conversatur. A Deo didicistis. A Christo, qu;
,
etiam genlibus inrident ad suorum cumulum pecca- dixil Xtandatum novum do vobis, ut diligatis invicem, :
lorum. Proevenit enim super illos ira Dei. Sive quia sicul diUxi vos (Malth. xxvj. Et ideo novum est, ut
pradico qna pcena capti sunt, sive quia -mlatus non P r0 alterutro moriamur, quia hoc Yetus non jusscrat
credentibus est inlellectus, sive hic proplictizat ?in- Testamentum. In univcrsa Macedonia. Id est, non in
dictam crucis quasi prius facta esset. Lsque in finem. Thessalonica tantum. Lt abundetis magis. Hoc est,
1'sque dura credunt, vel usque ad diein judicii , ut etiani ignotos quosque diligulis. Ut auieti sitis. Qui-
Opprobrium sempiternum dedit iiiis [Ptal. lxxtii). dam eorum mquiete per diversorum discurrebont
Ego quidetn. Festiuavi. PaulHs. Non aliquos a nie domus, aliqoa etiara ad refiginnis opprobriujB ab iufi-
nuntios destinavi.Impedhit nos Satanas. Tribula- delibns fiostulantes, quam cansam plenius ad eosdem
tionibus persequentium , sive omnis labor contra ihir.
rius Satanas dici potest. Nam S.itanas aliqmmdo E< ui vestrum negoiium agaiis. Necessc est enim
aon potest impedire virtnten animi; qnae autem ad otiosum inbonestum esse , dum necessaria victos
T
labores corporis pertinent , ssepe potest irapedire. requirit, adulationi
quoque operam d:>re, novilates
Qua> enim tpes nostra? Non innueiito vos deseiamus, oiiuo rumornm sectari causarum fabularumque
,
per quos et laMiti.c gau.lium speramns, et gtoris co- occupatkmes eomrairere, per (juas sibimetipsi adi-
rooan non sustmenies, non patienmr nl aemo ad lum pai"; ad facultatem qua dive r sorum v.deat ,
vos veairet. domus penetrare. Qui basc omnia facif, inbeneste

CAPUT f II. ambulat. Honeste hic ambulat processionis, et visi-
Solitutii. Maluimus enim soli remanere quam ne- tationis e; Dei verbi causa ambuL
fccire quid agatis. Et Busnmu Fti i. Qureritur .i forii sunt. Id est,
quouMdo TiraotiMns missns sit, qui pariter scriptus ne tos iusi denotent, qui prcebtare videntur.
est. Non ergc hac vice n , >e-i prius. /;* iioc. Dc dormientibus. ld est, de mortuis dorraiuot,
Labore, ut Ecce ego mitto vos sicui m
: qnas ceitu.a es;. resurgere.
lupcrum, elc. (Mallh. x). Positi sttinus. \ Deo. Prce- Yerbo Domini, Ut Qni me
: credii ia eisi mortuus
dicabamus vobis. L't non vos ipsa novitas deterrcret, fuerit, vivei. Yerbo Domini, qui in Paulo loquebalur
sed magis prophetiam nostram firmarel , sicul et iilud quod sequitur. Quia nos aui vivimus, qui rc<l-
$21 COLLECT. IN EPIST. II AD THESS. WL
dui sumus in adventu Domini, non praveniemus eos A viyilemus. Id est, oculos semper ad Dominum vigi-
qui dormierunt. Iloc autem dicendum repulat secum lantes », vel elcvantes. Et sobrii simus. Nc euras
his quos vivos inveniet dies judicii, dum adhuc vi- hojas vitaj inebriciil nienlem noslram. Nam qui dor-
vunt in corpore. Aliter Yerbum Domini est : Nou miunt, nocte dormiunt. Meo occisi et cbrii sunt, quia
praevenimus eos qui dormierunt, quia tam velox in lenebris sunt, sed liic inagis nox et cbrietas alle-
erit resurrectio eorum quam uostra assumptio. gorice pro ignoraulia et iibidine accipicndaj sunt.
In jussu Dci , ut : Mortui uitdient vocem FUH Induii loricam. Quia alii nudi sunl qui ebrii suni.
Dei (Joan. v). Et in voce archunyeli, lioc est C03- Fidci et charilath. Omnis justilia fide el charitale
lestium virtutum, aut in manifeslatione voois ar- constat, quam loricx» alibi cotnparavil. Qui morluus
changelicae; aliler, in voce Christi, sive Michaelis, estpro nobis. Id est, ne nos morcremur. Ut sive vi-
aut Gabrielis, quod inlerpretatur foriitudo Dei ,
qui giiemus, sive dormiamus. Hoc est, ut sive in corpore,
dicil : surgile, expergiseimini. In tnba. In cldiuore. sivc extra corpus inveniamur, semper cum ipso vi-
Descendel de ccelo. In aera, sive supra monlein Oli- vamus. Vt noveritis. Honorilicetis. Laborant. Scilicel
veii, unde corpus ejus elcvatuin est, ibi pr&sentia in doctrina. Pacem habete cum illis. Etsi coulraria
ejus dcnionslratur. vestris moribus dixerint. Corrpite inquietos. Yagos

Resurgent primi. Non tempore , scd primatu glo- B huc et illuc discurrentes. PusUlanimes. Id est, inten-
riaj. Rapiemur in nubibus. Sicut corpus Domini in tione desperantes vel deficieiiles. Suscipite. Susli-
nube elevatum esl. In hoc autcm veloeitatem resur- nete. Patientes estote. Etiam ad correptos, quia im-
reclionis significat ; unde Isaias dicit : Sancti spe- patieulia non corrigit, sed irritaU Invicem et in om-
rantes in Domino, mutabunt forlitudinem , assument nes. Non solum in vos Christianos, sed in omnes
pennas, nt aauilx voluntcs, etc. (Isai. xl). homines. Spiritum. Loquentem varias Iinguas, vel
CAPUT V spirilum exhorlantis, nolite perversis qurcslionibus

Sicut fur. Quando omnes scierit dormire securos opprimere. Proplielias nolite spernere. Sive futura
in nocte , ui : Media nocte clamor factus est, etc. praedicantes, sive prseterita disserentes. Tantmnut
(Matth. xxv). Pax et securitas. Post occisum Anti- probctis. Si legi non sunt contraria quse dicuntur, et
christum. Tunc repenlinus eis superveniet interitus. si quid lale fuerit refulate. Omnia probate. Si a dia-
1 1 in diebusNoe ct Sotlomorum contigit. Sieut dolor bolo, an a Deo sint. Integer spiritus. Mens in qua est
parlus. Sicut illa veniente parlu dolores non eflugit. imago Dei expressa, sive formata. Alii spiritum con-
Non estis in tenebm. Non estis ignorantes, ut ne- seienliam dicunt, ut : Ncmo scit ea qua; sunt homi-
est. Et verax
scialis vos scmper debere esse paratos. Filii lueis. nis, nisi spiritus qui in eo est. Fidelis
Scientiae, vel Chrisli. FUii diei. Veritalis. Noctis. C m promissionibus
D;cmonis, vel peccali. Tenebrarum. Ignorantia. Sed
Deest foriassis habentes.
mni.
1N EPISTOLAM II AD THESSALOMCENSES.
CAPUT PRIMUM. salulis insperatse justorum. ln quo ei oramus. In ex>
Qui talem Ec- spectatione illius diei judicii. lta et ghrificetur no-
Cratias agere debemus Deo. sibi
ciesiam qu?esivit. In exemplum jusli judicii Dsi. Ql men Domini. Ut Chrisli uomeii in vestris aclibus cla-
exemplum delis justum Dei judicium exspectandi, rum sit, et nos in ejus signis et viriutibus gloriosi
quem ita credilis venturum. Si tamen juslum est. Hic simus.
si tamen confirmantis est, non dubitantis, quasi dicat, CAPUT U.
si tamen fons justitise polesl judicare quod justum Rogamus autem vos, fratres, per advenlum Domtni.
est. Nam sicut indubilanter pro nomine Doniini pa- .Primum, vel secuncium, quo vobis charius nibil esse
lieptibus requiem, ila incunclanler Iribulationem sum certus. Et nostram congregationem. Quando a
his qui eos tribuiaut repromisit. In (lamtna ignis. ld
quatuor venlis coeli congregabunlur electi Ut ubi :
fuerit corpus illuc congregabuntur aquihe Matth.

est, ut ignis ante ipsum praecedal. Quod si potuit , (
iniperio tres pueros omnino non tangere, xxiv). Neque per spiritum. Neque signa vos lerreant
flamma Dei
quare non eadein poteniia aliis saevior, aliis mitior, tanquam per spiritum facta, quia hoc et Salvator
fieri posse credalur? Ei qui non obediunt ejus Evan- pramonuit. Neqne per verbum. Ne sermo dialeclicaj.
fallaciai vos seducat uilo modo sub qualibet specic
gelio. Peccatorcs licet non fuerint.A facie Domini. Ut
boni vcl ma!i. Quasi inslei dies Domini. Dicendo :
illud: Ite, maledicli, in ignem wternv.m. Mirificari in
mem- Ecce est Christus hic, vel illie. Quoniam nisi venerit
omnibus. Cum ipse in snis glorificandus erit
Tunc enim mi- discessio |AI., dissensio]. Hoc e6t, nisi Antichristus
bris , quae solis splendove fulgebunt.
venerit non venicl Clirislus. Quod autcm discessio-
huntur impii ct irrisores humilitatis in subitatione ,
,
m SEDULH £COTI 224
ncm uic dicit , alibi euin rejugum appeliavit in Lati- A Arianum, qui ideo Patrem majorem putat, quia prior
nis exemplaribus. Ltrumque auiem ila intelligendum in Scripturis soleat neminari. Et dedit consolatio-
cst, (fuod nisi veneiit reJaga veriiatis, sive sui prin- uem. Preraissionem , sive consolatorem spiritum. Et
cipatus deserlor, sive discessio genlilium a regno svem bottam. Quia potest et spes mala esse.
Romano, sicut iu Danieie per. besic»: imaginero dici-

CAPUT III
tur. lloino. Anluhristus. Pecceti. Dial oli scilicet.
Huper omne quod dicitur Deus. Super omnem videii- De cctero, fratres, orale pro nobis. Dat humilitalis
ce.t potentiain et aeternilatem se jaclabit. Et sacra- exemplum,el occasionem eharilatis, ul proalterulro

iuenia culliine diviiue eorrigere, vel augere se dlcal. audacius orcinus. Et gloriftcelur. Auditorum profe-
Et lemplum Iliciosolyuia: relicere tentabit, omnes- clu. Fidciis esl Deus. Id esl ,
qui non relinquit nisi
que legis caeremonias reslaurure, tanUuri ul vcrilatis reliiiquentes se. El vmientia Chrisli. Sicut Christus
Christi EvaogeMon solvat, tpise res Judases euin pro patieutiam babuit.
Clirislo suscipcre persuadebit, in suo non in Dei no- Denunliamus autem vobis, ut ubstrahatis vos ab
raine venienteiu. Quid detineat. Hee mora
est, qua; omni fratre ambulante inordinate. Quia ia primis ie-
est ut veniat. Vt reveletur. ld esl, Antichrtslu*. Suo nius coinmoiuiinius, et tamen emendare se nolue-
teinporc. Id est, oplo lempore. Jam enim mtjslerium K nmt, ut vel iioc modo quo sancti se ab eis separant,
iniquitatis operatur. Antichrislus per sua uiembra erubescant. Hujus plane loci aucloriiate subtraben-
agil, ul Joannes dicit : Multi AnlicJttuti facti sttr.t dus est ab omni Chrisliano qui non secundum
(Joan. ii ). Iu bis ergo rnyst riuni iniquitatis opera- apostoiica praecepta incedit. In prima rogat, hic
tur, qui falsis dpclrinis ejus pervium faciunt itex, denuutial; in iila blandienlis affectus est, in hac ob-
quos beatus Joanncs in minidiim dicii eiisse. Sicut testantis severius et minamis. Denunlunnus vobis
enim Chrisius nunc per membra sua eperatur, sic fratres. Quia prius roganles contcmpsisiis audire
Re\ Romauorurn. Tenet. Kc-
Antichristus. Qui nunc. laltcin nuuc denunliamus voci obedire. Ipsamque
gnuin. Teneat. Regnum suum. Donec de medio fiat. deiiniilialioiiem non mtdo verbo, sed cuni obtesta-
lloc esl, donec regnum ,
quod minc lenet , de uiedio lione nominis Domini uoslri Jesu Christi lenibileni
auferaiur, priusquam Antichristus levelctlir. Aliler :
infert, ne forte simplicem , velut humana voce pro-
ilt qui nunc tenet, id (fet, Nero, teneat lunc ejusdem lalam, rursum conterunerent. Imilari nos. Qui su-
i.umiiiis ailer Nero. Donec de medio, hoc est, regno D,US mrma credeniium. Non quia non habuerimus
mediante Uliiis tunc Neronis, uascalur Anticiiristus poteslatem, non quia indignus est operarius mercede
in medio regao sâ» **& ot nos forraam daremus vobis ad imitan-
alterius tunc Neronis. Hoe de rmpe-
rio Romano dictum est, et pmpterea Pauium non id C dum nos, ne cui eccasionem avaritiae, vel etii, quod
aperte scribere voluisse dicunt, ne calumniam incur- *0iiS esl inquietudinis, praeberemus. Quoniam u quis
reret, quod Romano imperio iuale oplaverit, cum n0n vu ^ operari ncc manducet. Aul sedeanl quieti, ,
sperarclur aeternum. Spiritu oris sui. Ut Isaias dicit :

aul *l vcr' SUBt apostoli, uos sequantur, si non ava-
Et spiriiu iubiorumsuoruin interficiet impinm (ha. xi). rilia, se<! Dci causa ambulare se ducunl. Ut cum si-
Prodiuiis mendacibus. Pnestigiosis , sicul ante pra di-
l leniio opcrantes suuin panem munducent. Comila-
ctum est , dabunt signa, iia ut Beducantur, si fieri ,wr e,1 ' iU loquacitas inquieludinem et instabililatem.
potest, etiam etecli, per phantasticam virtuteiu, sic- Suumpanem. Non alienum. Nolite deficere benc fa-
ut Jamnes ct Manibres coram Pharaone fecerunt. ciente». Aliis qui non sunt hujusmodi ; aliter, etiam
ldeo mittet illis Dcus operationem efroris. Id est, p*er- hujusniodi benefacile, Ifcet eis non commisceamini.
iniitct venire; nam si Deus mittit, nou est operalio t t erubescat. Lt uon penitus abscindatur.
Salana?. Corripite ut fratrem. ^Lgcr enim curandus esl, non
lijudiccnlur. P-jenani palianlnr. Cotisenserunt ini- negandus , ne in aposlasiam inauietudo vertalur.
quiluli. Homini diabolica arle lallcnli. In conslilutio- Jpse autem Dominus pacu. l,'t possitis omnes curare
ttem gloritc Doinini nostri Jetu Christi. Ad hoe ci.im pat ifice. Quoa est atjnum. Agnitionis. In omni Ejii-
vocati suinus, ul Chrisii gloriam a. quiramus. Scimut ® * tola tta * rribo. Sic enim
subscribehat excepla Ga- .
enint quoniam cum upparucril, simitcs ci erimut. Do- latarum, quaui ex integro propria manu subscripsit,
ininus nostcr Jcsus Christns, et Deus Pater, contra Ul P°st <»» »ec sibi, uec angelo crederent.
IZ
IN EPISTOLAM AD COLOSSEJNSES.
CAPUT PfiiMUM. non pervenit. Propier spem. Non propter

homlmui
Paulus apostottts. Hac vice a|Mislolatus auctoritale laudem sed propter vitam seternaw qire e.t
,
in
utitur in aliqu.Lus enim audiio.es reprehendit. Au- Cbristo. ln
:
ceelis. l't est : ExsulWe quta merces Vfi
tuafidc veslra. Noa visa, vcl cognita qi.ia ad ho, slra copiosa est «« cwlts
,
(Hatlh. v). SicuTin o,nni
S2o COLLECT. IN EPIST. AD COLOSS. ^6
tintudo. Synecdoeuiews , pro parte raaxima mundi. A desunr passtombus Chriiti. Patitur cnim Panlus m
Fructificans el crescens. Aliud xxx, aliud lx, aliui c, suis incmluis ea qiKC desunl passionum Christi :
secundum parabolam seminantis(itfal//j. xm). Et co- ouinia enim quac poluit adimplerc iu vila passionum
ynovislis gratiam Dei in veritalc. llle graliam in vc- Christi assecuius esl, adh"c tameo mori restat, ad
ritate cognovit, qui ejus benelicia mulis actibus non quod paratus erat. Sccundum dispensalionem Dei.
«vjMJiuvil. Qui est pro vobis fidelis minisler Christi. Doctrinae cvangelica', quam vobis genlibus visus sum
Fidelifcer pro voiis Jn orationc incurahens, ministe- crogare. Divitias majcslalis. Quia idem Dcus oni-
riura Christi exuibet volunUle. Jn spiritu. Id est, in niiiin , dives in omncs qui invocant illuin, Quod esl
«pirituali dilectione. Et postulanles. Pro his viriuli- Chrisluf Ipsc est cijim ipvstcrium. Corripienles.
bus qux sequunliir. Ut impleumini agnhione volunla- Propter mala opera , ut : Declina a malo , et fac bo-
tis. Quia aliter Yoluntalem ejus non polestis facere, num (Psal. xxxvi). Omnem kominem. Servos et libe-
quod Propheta iotelligeos dicebat ad Dominum :"

ros, nobiles ct iguobiles. Et docentes. IJ est, ad be-
Doce me facere volunlatem luum ,
quia Deus meus es niun laciendum, ut fac bonum. In otnni sapientia.
tu (Psal, cxui)- In omni virluie. Exsuperando vilia Wteris et Novi Teslamenli. Contendens. Conlra nae-
sp.iri.tus et carnis. Secundum majestutcm. Per auxi- reticos et darmones. In virtute. Potentiaj ejus, i»
Jium. ln onmi pulientia et lonaanimitate cum (jaudio. K signis et miraculis.
lbi vera est longanimitas ct patienlia, ubi aliquis CAPUT II.
etiam,gaudel sc sustinere quod patilur. Sorti sancto- Volo autem V4>s scire qualem sollkitudinem habeam
ruvi. Sorlem hacredilatis Scriptura cognominat, qaia fro vobis el pro hisqui sunt in Laodicea. Qite est civj-
Jjesus lerram divisil in sor.te. In lumine. Fidei et sa- tas in Asia Miuore. lloc ita dico. Quod in Christojiunt
jpienlix. Et trunstulil >n r.>gnum. \a Ecclesiam prav omnes thesauri sapiontiae et scieniia: absconditi, ut
seutem , rcgnumque coelprum. Filii dileclianis sua: serraqnem, velsensum philosophise^qui contra illuin
Uoc esl, filii dilecli sui, ut : Hic est Filius meus di- est, non solum non miremini, sed etiam sluliiiioe de-
lectus, in qno milii complucui. Qtti est imago Deiin- putetis. Scd spiritu vobiscum sum. Habebant hanc
ipisiffilis. Sitnililudo est in habilu fprmae, ajqualilas gratiam Apostoli , ut alibi positi, quid alibi agerctur
in meusura magniludi.nis et parvilatis, imago in ex- agnoscerent , sicut Elisxi spiritns cum Giezi fuit in
pressa re de altera ; nam duo ova similia el ;cquaiia via (I V Reg. iv). Et supplens. Id esi., litteris implens
possunl esse, oou est laincn imago, quia alterum quod corporali prsesenlia non possiim implere. Radi-
non est expressutn dc altero, in liliis vero imago po- cati. Fide. El supercdiftcali. Ylrtutibus aliis : nam
test.esse. Christus autem uon solum imago est Dei secundum robur fondaraeoti validi supercrescit aedl-
Palris quia de illo est, el similitudp quia imago est, ^ ficium. Et confirmuti fide. Bonorum scilicel futuro-
sed et lequalitas tanla, ul nec temporis inlervaUum rum spe. Abundantes in illo in gratiarum actione. Id
impediniento sil. Primogeuitus universtv cre.atura'. est, semper crescentes in illo, et pro omuibus beue-
Primogeniiiis sccundum assumpti hominis formam, ficiis ejos gralias referentes. Videte ne quis vos de-
non lempore , sed dicitur juxla illud : Filius tneus cipial per philosophiam inanem fallaciam. Contra
el
priinogeuitus lsrael (Exod. iv). Aut primogenitus di- phiiosophps agit , quorum omnis pene dispulatio de
citur, quia anle oinnem crealuram divinitato nalus elemenlis est, ex visibilibus creaturis, et qui ex re-
est, vel piiinogenittis noniinatur universa?. Ecclesia>. bus naturalibus virlutem aestimant Dei, dicenies, ex
Primogenitus ex mortuis. Iiicorruptibililatis gloria. nihilo ficrinihil posse;ct : animara, aut initium non
Ut fial in. omnibus. Tam visibilibus, quam invisibili- habere, aut esse mortalem ; et : virginem parere om-
bus;,sive mortuis, sive vivis. Primnium tenens. Sive nino non posse, sed et Deum ex homine nasci , mori
Becundujn carnem + sive secundom divinitatem.Com- atquc resurgere , credere stultum esse. Aliter, ina-
plaeuit., PzU'i-„Omnem plenUudinctn. Habet divinita- nem seducat fallaciam,id csl, Judaismum. Sccundnm
tis^.io aliisvlioc.est, aposiolis, pa.triarchis, prophc- t,raduiunein hominum. Sasculares litteras. Elemenla*
tis, grati^ Cuit ex parle; in Chri^to autcm tota divi- Maudata carnalia. Non sccunduui Christum. Non se-
niUis abundat. Reconciliuni omnia. Coelesiia el terre- ^ eundum fidem Evangelii Christi. Omnis fknitudo di-
.Slrta,-. qiwe viuc di» ona.nlia olim dissidebanl. .. Per viniiatis corporaliter. Sciendum cprporale aliquid vel
Mtgvinem crucis_ejus.,ilo^ est ,.per sanguinem.qui proprie dici., cum de corporibus agitux, vel eliam
cfftjsusest Notandum quare non dic.it per
i.n cruce, trans|ato vocabuio , sicut dictum est : Quia.injpso
cruoem, sed perjanguinem aucis.: aliudnamque.est inhabitat. pinnis pleniludo divinilatis cojcpopaJUer :
crux «i^lto sians, aliud>anguis decuirens; ascen- oeque enim divinitas corpus est, scd..<iuia sacra-
deus.ergo in cjmceip, .quasi (oelesih obliiiit et saoa- Ojenta Vcteris Testamenli appellat umbras futu.ri,
vit, &mguis antem ejjus.de s;;mmo jtillans sanavit propier umbrarom corpus, corporaiiter dixit h.abi-
.lerpesAria, et-boe in sanguine hostiaruni proefigura- (ave in Chrislo plenitudinem divinitatis qupd in illo
,
ba.tj4r; , de ijuo aliwd super altare offerebalar, et aiiud implcantiir omnia quai umbris iilis Ggnrata sunt, ac
ad ba*in« ajtaris fuudebalur. Reconciliati in corpore. si quodam modo illarum umbrarum ipso sit corpus,
Eetdftsiyp. .SiakUes, In charitate. In universa crcaluru. hoc est, figurarum et significationum illaram ipse
Scilieet rationali, ut : Pradicate Evangelium omni sit vcrilas. Sicut ergo ipsip /igane signilicalionesYe
ciealurce. Minister. Pr;edicator. Et adimpleo ea quce translato vocabulo ulique non proprie dictac sunt um-
SEDULII SCOTI 2?B
2o 7
brae, iu» quod ail pleniiudinem divinitalis eorporali- \ CAPUT m.

Si ergo consurrexistis cum Chrislo. Consequenter
ler inhabitare, iranslalo verl.o usus esl. In cxspo-
quam lolum priino commortuos, deinde consurrexisse nosdicit,
Uaiione. In ciivuincisiune Cbri.sti, per
nec solum terrae niori, sed etiam ccelo vivere nes
velerem exspoliastis honiiueni. Conseindti in bapli-
hortatur Nihil, inquit, lerrenum vos anibiatis, ne-
smo. Quia peccata sepeliuntnr in baptismo. Et surre- :
xit. ln novitatem îtne. Operationis Dci. Id est, resur- que mortale quaeratis. Quce sursum sunt sapite. Hoc
recliouis Chrisli. Convivificavit. Auferendo causas esl, coelestein sectamini sapientiara, sed nos nune
mortis, id est, peccala. Delens chirographum quod rius Imnianae sapientiae studium impendiraus.
cnlvenum nos eral. Chirographum dicit maledictum Mortificate igitur membra vestra quo? sunl super ter-
legis, uade alibi ait : Christus nos redemit de niale- rum. Prius ergo quam caitera perscrulemur, quae
dicio Icgis, quo continelur : matedictus omnis qui ista sint mcmbra qiue mortificare praeceperit , inda-
non pcrmanserit in omnibus qurv scripta sunt in libro gemus. Neque enim beatus Apostolus abscissionem
Ugis, ut faciat ea. Quidani vero dicunt chirographum manuum aut peduin praeceptione compeliit,sed cor-
esse, quasi Bcriptam quamdam apud Deum, meino- pus peccali.quod ulique consial ex membris, quau-
riam peccalorum ; unde ipse in Cantico dicit :
Nonne tocius destrui desideral; de quo corpore altbt : Vt
hcec congregata sunl apud mc, et signata in thesauris B destruatur, inquit , corpus peccati. Et quae sit ejus
meis? El Jerem. ait : Peceatutn Juda» scriptum esi in «estructio consequenter exponit : Ut jam, inquit ,
stylo ferreo, in ungue adamanlino (Jer. xvn). Etiam non serviamus peccato ; a quo liberavi etiam cum
baoc ergo deleta est in cmee, dum dimissis peccatis, ejulatu postulat, dicens : Infeiix ego homo, quis me
eliam meuioria esl ahoHta peccatorum. Aliler chi- liberabit dc corpore hujus morlis (Rom. vi)? Hoc ila-
rographun. uicit, quod adversum genus humaiuun que corpus peccati multis vitiorum memhris prota-
diaholus aUa niemoria recondiluin habebai. Affigens tur exstructum, el ad ejuspertinet portionem quid-
illud cruci. Quia nos de ligno tulimus illud chirogra- quid vel faclo, vel dicto, vel cogitatione peccatur,
plium idco non poluit deleri, nisi attigerelur ligno, cujus membra rectissime super terram esse dicun-
ul dicit : Tulit peccata nostra super lignum (I Vcir. Uir ; uon enim possunt hi qui eorum minislerio
iv). Nam tituliis qui scriptus est supercrucem, istum uluntur veridice profileri, Noslra autern ecnversatio
titulum chirograplii delevit. Exspolians principatus. vt ccsHs est. Primo ilaque fornicalionem nredidit in-
Daemones, quia praedara generis bomani ab eis ra- fcrendam, quae carnali permixtione perficiiur. Ter-
puerat. Traduxit. Alligavit. Et captivavit. Mortem. lium peccali membrum libidinem ponil, quse in se-
fiducia. Siue timore. Palam. Non kilenler. Trium- cessibus animre coalescens , accedere cupit ciiam ,
phans illos in semetipso. Devieil palam, el crueifixus *-•

sed sine passione corporis non potesl : libidiuem
confustonc contcmptfl triumphavit; nou occidendo, enim ab eo quod libeat dictam esse non dubium est.
sed moriendo; nec vim inferendo, sed sustinendo, ut Concupiscentiam malam. Quae non solum ad prae-
nobU, confracta omni superbia, vincendi daret dictam impudiciiiae passionem, verum etiam ad om-
cxemplum. Nemo vos judicet. Nullum enim in hoc nes noxias cupiditates generaliler referri paiest, quac
debet esse jutiiciiim, quod cuin umbra esset, cessavit corruptaetantummodo voluntatis est aegritudo de ,
corpore veniente, quia imagine. non est opus, veri- qua Domimis in Evangelio Qui viderit, inquit, mu- :
Ule prxsente. Corptts anlem Christi. Id est, rei veri- lierem ad concupiscendum , moechaius est iiiam
tas. Nemo vos seducal in humililate. Ncmo ficta hu- (Matth. v). Fornicalionis nutem geuera sunt tria.
mililate superbus, et angelos videre se inenliens, Primum, pcr quod comuiixtio utriusque sexus per-
frustra super homincs jactet, quia visiones a suo ficitur. Secundum absque femineo tactu, quo Her,
loquitur corde. Sive nemo tam huiuilis sibi et reli- filius Judse pairiarchae a Domino percussus legitur,
giosus videatur, ut Augelos qui Deiim vident, se vi- quod in Scripturis sanctis immunditia nuncupatur.
dere mentialur. Sensu carnis suw. iSon spiritualiter Tertium, quod aoimoac menle concipitur, de quo
inleiligens. Non tenens caput. Christum non credens, Dominus inquit Qui viderit mulierem ad concupi-
:
qui omnium sanclorum caput est. Ex quo totum cor- scendum, mwchatus est illam. Quae tria genera bea-
pus per ncxus et conjnnctiones subministratum et con- tns Apostolus pari modo exstinguenda pronuntians :
structum. Quicuuque igitur extra lioc corpus est, ilorlificate , iuquit, membra vestra quce <an» super
quauluiulibel se jactet, ille non vivel, quia caput non terram, fornicationcm, immundiiiam, libidinem , etc.
hahet Chrislum, qui cst viia. Crescil in augmentum Qua; est idolorum servilus. Cernis itaquead quanlam
Dei. Iu augmentum eorporis illins, quod est Eccle- labemrabies haec per gradus singulos crescal, ut
sia. Ne tetigeritis. Jutlrcis dicit. N-'ijitc rjustaverilis. etiam idolorum vel simulacrorum servitus Apostoli
ImmuuJoo cibos sccundum lcgem. In interitu ipso vocc pronuntietur, eo quod figura Dei imagine prae-
uiu. Ideo non debent pro magno baberi, qnia inter- termissa, quam devote servieusDeo immaculatam in
cnnt et vadunt in secessum ventris. Qum sunt r«- .scinetipso debuit custodirc, hominum figuras im-
lionem quidem habenlia. Uoc esl , vnKnlur baberc pressas auro, et diligere pro Deo maluit, et intoeri.
aliquam ralionem, si niyslice el non secundum so- Indigmtlionem. Ipsa est qu;e inebriat mentem. No-
lani litteram exponantur, et ul non ad honorem vcl tite mentiri. I ilios enim vcritatis non licet menliri.
ad sauiriUUem ventris historialiter iiant. Qui renovatur tn agnitiont Dei. Cum quis cognoveri
,
5*9 COLLECT. IN EPIST. I AD TIMOTIJ. 230

chjhs imago -est, el in quantum petest nititur simu- A scnt. Timentes Dominutn. Qui ubique semper videi,
lare. Vbi non est muscultts. Quia apnd Dcnm non et odil oinnc quod ueltiiu e*l. Scienle» quod a l)o~
pcaedicatnr scxus, vel genus, vel patria, vel condilio, mino accipiclis relribuliunciu liierciittaLis. Eliamsi
sed sola conversatio : nani carnalis esl ista diversi- ingralos dominos habealis, nolite pularc iufnicliio-
tas. Seti omnia in omnibus Cliristus est. QuoJ ila sum esse serviliuni, quod propler Dcum exhibilum,
fiet, ciun omnis amor, oinne desiderium, oinne slu- ccelesti rcmunerationc pensabilur. Qui enim nocel ,
dium, ouinis couatus, omuis cogitalio nostra, omne recipiet id quod inique gessit. Sive servu»qui Domi-
quod videmus, quod loquimur, quod speramus, Deus ninii conlempseril, sive Dominus qut coulra tervum
erit, illaque unilas, quas nuuc est Palris cum Filio, inique egeril. Et non est personarwn acceptio apud
ct Filii cum Patre in nostrum fuerit sensum men- Deum (I Petr. u). Hoc dicit, ut consolationem habe-
temque iransfusa, id est, ut quemadmodum nos ille renl, scienles suam injuriara non essc apud Deum
sincera cl pura aique indissolubili diligil charilale , inuitam.
nos quoque ei perpetua et inseparahili dilectioue CAPUT IV.
jungamur. Induile ergo vos sicut etecti Dei. llla de- Domini, quod justum est et rvquum, servis prcestale,
pouentes, haec induile cum eslis clecli. Sufferenles scientes quoniam el vos Dominum habetis in ccelo.
invicem. Exeraplo Christi, qui infirmitales nostras B Orationi instate. Nunc generalis exhorlatio subse-
portavit. Quod est vinculum perfectionis. Charitas quilur. Sermo vester semper in sale sit conditus. Id
eniro multa meinbra in unum colligit corpus. Et pax est, gratum proferte sermonem sale sapientjae et ,
Cliristi. Qui pro omnibus mortuus esl, ct suos diie- rationis condilum, ne stulta nostra rcligio a philoso-
xit iuimicos. In cordibus vestris. Non in facie falla- pbis et genlibus aestimetur. Ut sciatis quomodo opor-
citer arridenle, vel sermone doloso. Grati estote. Be- teat vos unicuique respondere. Aliter enim paganis ,
neficiis Christi. In uonnuliis exemplaribus habetur : aliter Judaeis, aliter haereticis , et caeteris contradi-
Et tjrulia eslote; hoc est, nolile l>gi assirailafi, quaj centibus verilati.
vicem reddit, sed gratias, qua 1
: ignoscit etiam inimi- Quce circa me sunt. Securos illos vult esse de sua
cis. Innomine Domini. Idesl, ad gloriam nominis iscolumilate, ne hac esseul Iristitia occupati. Conca-
Doroini noslri Jesn Christi facite omnia. Gratias pticus mev.s. Simul vinctus erat, sive compatiebatur
agenlcs Deo. Qui Filium suum ad lucc docenda de- charilatis affectu. Consobrinus Barnabte. Filius soro-
stinare dignatus est. Sic oportuit in Domino. ln his ris Barnaba*. Qu ex vobis. De veslro genere. Iliero-
quae Deo placenl. JSolite amari esse ad itlas. Vult poti. Civitale, in qua sepultus est Joannes Baplista.
ccssante volupiate nou contumelias et odium , sed Vide ministerium. Hic diaconus fuisse perhibetur.
dileclionem crescere. Patres, uoiite provocare ad in-'C Memores estole vinculorum nieorum. Sive orate, ut
dlgnationem ftlios vestros. Ne exasperali iracundi reddar vobis; sive imitamini tolerantiam raearum
fiant, qui exemplo vesiro patienliara discere debuis- passionura.
X.
IN EPISTOLAM I AD TIMQTHEUM.
CAPUT PRIMUM. quia in praecepto mendacium non invenitur, ctfinerrr

Paulus apostolus Jesu Chrisii, -.ecundum imperium habel in charitate, non ut genealogia-. Prwdepti aii-
Dci. Non secundum prcesuuiplionem meam. Et Sal- lem dicit omnium mandatorum, u! es* Omni ron- :
vatoris. Ununi imperium Patri et Filio esse demon- ^. summaiioni vidi finem latum. Charitas igilur. Dilectio
strat. Qui esi spes nostra. Id est, in quem speramus. Dei et proximi. Finis prmcepli est. In qua tota lex
Timotheo. Iste Tiraothens episcopus fuit in Epheso pendetet prophetae. Haec si de cerde puro sit, diffi-
ut in lihro Historiaruin dicitur. Gratia el miseri- cile delinquere polerimus. De corde puro. Sine vi-
cordia. Misericordiam addit propler cjus honorem tiis/ Ei conscienlia bona. Ht conscienlia tua teslimo-
nintiamqtie ejus dilectiouem. Aut quia Timolheus nium perhibeal charitali. Et fidc non ficia. Ne aliud
stomachi doiorc laboralnt, ideo misericordia indi- corde, aliud ore proferamus. Bona cst lex. Hoc dicit,
guerat. Sicut rogavi te. Additinfra hoc pneceplum : ne quis putaret eum spernere legem. Quia justo tex
Commendo tibi, jili Timolhee, hocest.sicut rogavi te non csl postta. Novam legem implentibus, lex vindi-
ui reroaneres Ephesi, sic et hoc proeceptum iterum ctae non est posiia. Ptagiariis. ^jiii innocentibus pia-
commcudo. Nequeintenderenlfabuits.Qaai& deuteroscs gas iuferuut. Evaugelium gloria: Dei. Per quod glo-
appeilant. Unde in Evangclio docenles doctrinas rificatiii Deus, sive in quo narralur de gloria Dei.
hominum^.condemnaniur. Ei genealogiis. Id est, ge- Quod tgnorans feci. Lcvius ergo esse peccatum igno-
iierationibus antiquorura , in quibus sibi suramarn ranliac demonslrat. Superabundavit gralia. Non so-
scienliam vindicani, omnes generationcs enume-
si ium peecata dimisit, sed bona dedit. Fidelis sermo.
rmtf. Finis autem pracepti. Hoc eSt, adimpletio Quem omnes credunl,et omniuin consciemisc verum
:,
SEDtJLIl SCOTI 252

53J
pr.epanvent Deus his qui dffiguht illum prospicit,
sse cognoscunL Et omui accepiione digras. Id esi
esse . A
auiribus et corde acceptabilis. Ut peccatorcs salvos per ineffabiles excessus Domino refert. In omn, p,c-
tate et casttiate. Ad Jioc vult nos esse quietos , ul
fucerei. Ut : Son veni vocarc justos, sed peccalorcs.
uon erant pietatiel castilali, noudissensioniaiqui.' luxuriae tran-
Quorum primus ego sum. Anle Paiilura
quillilas nos'ra prolieial. Hoc cmm acceptum est. II
peccatores? Certe vel ipse Adam ante omues , et
est, ul eliam pro lalibus orclur. Qiu omnes liomincs
pleaa peccatoribus deleta diluvio lerra, el dcinceps
vult salvos fieri, et ud agnitionem veritalis vcnire. Si
quam millli? Undc ergo verum est, Ego primus sum?
ipsi jam vocanti Deo conserilire voiuerinl, out om-
Primum se dixit non peccalorum ordine, sed pec-
nes Itomincs, scilicet praniestinalos ; sive omnes ho-
cati magniludine, maguitudincni sui peceali attendii,
undeprimum seduit peccaloruui.qnomodo dicuntur mines, hoc est, omnem sexiun, gcntera, eondilionem,
:Primus esl etc.Unus enim Deus, unus et mcdiator Dei el homi-

inter advocatos, verbi gralia, primi iste,
agit, sed
num. Ac si diceret, ideo omnes vull salvare quia
non quia plures anHOs habet e\ quo causas ,
Primum ergo se dixit, unus Deus omnes creavit, et unus mediator recrca •
quo coepit cajteros superare.
quia nemo acerbior inter persecutores erat,qui pri-

vit. Homo Christus Jesus. Quia de traditione erat di-
ciurus, ideo hominem solummodo nominavit. Cujus
mitivam Ecclesiam post ascensum Domini pcrsecuti
testimomum. Ul est In hoc enfm veni ut teslimonium
sunt. Ad informationem. Ad exemplum, ul nemo de- B :
aulcm stvculorum honor. Q.ii milii tri-

perhibeam veritati. Veritalem dico. Quod in hoc po-
speret. Regi
situs sum, ut doclorGenliuni sim. Orateinomni loco.
buit veuiam nou merenti.
NonutJudaei, qui in lempio tautum Hierr.salcra
Hoc pneceptum commendo tibi. Hucusque de slatu
adbranddm dicebant. Non in tonis crittibus. jKe oc-
suo quomo io debeat adversariis respondere; h'nc
dat aucioritaiem ordinandi docendique. Secundum
casionem uentconcupiscentise. Mulier discat. A viro
pnvcedenles prophetias. Secunlum qupd eliam boc suo. Honorem Dco tribuimus , quando pro coliatis
oflicium habebat gratiaro prophetandi. Sive prophe- bonis dignas gratias referimus; gloriara vero , cura
bnptismo, vel ordinatione rioslris bonis opcribus ipse gloriiicatur. Docere au-
tix voeantur, quaeio iu
lem muiieri non permitto. Id est, pubiice non permit-
de eo prophetiee eantata suut, id cst, quia in illo
romplcta siint; si-ve prophelhv praedJcalionis intelli-

thur : nam filium vel fratrem debct docere privatim.
guntur. Habens fidem. Pio arniis. Et bonam con- Sed esse in silentio. Ne mysterium sibi usurpando
scientiam. implens quod docel. Quam quidatn re-

superbiat, taceal in Ecclesia. Adam enim primus for-
pellenlcs. Male vivendo. Circa ftdem. Quse est quasi matus est. Reddit causas cur eas velit esse subjeclas,
Quos tradidi SalaiKP. Ut ex pne sciiicet qnia posteriores in factura sunt ct priores
quaedam navis. ,
senti coireplione discant fulurum judicium non ne- C «> culpa. Et Adam non esl sednctus. mulier autem
gare. Traditi sunt autem ad cmendandum, non ad seducta \n prcevaricaiione fuit. Ex libro de Genesi ad
perdendum. litteram undecimo. Vir quidem non debsi velare ca-
CAPUT II. put, cum sit imago et glo-ria Dei. Mulier eutem gloria
Primnm ergo omnium obsecro fieri obsecrationes. viri est, non quoJ mens feminse eamdem imaginem
II is verhis Apostolus quadripartitam oralionis spe- caperc non possit, cum in illa gratia dical nec ma-
ciem evidenter distinxit; sed tamen vobis indagan- BCulum csse, ncc feminam, sed quia fortassis ill.i
dum est, quid obsecratione, quid oratione, quid po- hoc nondum perceperat, quod sit in agnitione Dci
stulalione, quid graliarum aclione signetur Obsc- et viro regeute ac dispensanle paululum fuer.it per-
crationes itaquesunt, imploralio seu petitiopropec- ceptura. Neque enim frustra et illud Apostolus ait
catis, qna vcl pro praescnlibus, vel praeteritis admis- Adam enimprimus formatus est, deindc Eva,etAdam
sis unusqiiisque coinpunctus yeniam deprecalur. non esl seductus , mulier autcm seducta est. In prcc-
Orationes sunt, qtribus aliquid oflcrimus, seu vove- varicalione facla esl. Ut per illam etiam vir prasva-
mus Deo : Grcece enim oratio [^coTVjyo] , votum ricaretur. Nam et ipsum dicit pracvaricatorcm, ubi
Laline souat. Oramus enim cnm renuiitiantes huic ail: in similiiudinem prwvaricaiionis Adoc , qui e$t
mnndo spondeimis nos mortiticatos cunctis aclibus /
onna futuri; scductuin tamen negat : nam el iu
et conversalioni mundanx. Oramus, cum promitti- terrogatus non ait : Mulier quam dedisti mihi , se-
inus nos tirmissimam corporis eastitatcm, seu im- duvit me, et mauducavi, sed : Ipsa mihi, inquit, dc-
mobilem patientiam exhibituros esse perpctuo , vel dit a Ugno, et maniucavi (Gen. m). Ula vero : Ser-
cum e corde nostro radices irae. sive tristiii.v vove- pens, inquit, seduxit me. Ita Salomon, vir Lante sa-
mus funditus eruendas. Poslulutiones Quas pro aliis nunquidnam credendum est, quod in simu-
pientiye,
qiioqnc, dum surmis in fervore spiiitus constituti ,

facrorum cultu credidit esse aliquid utilitatis? Scd
s'iii'inus cmittere. vel pro charis si ilicet nostris, vel mulierum amori ad hoc maium trahcnti resistere
pio tolius niuudi p.*nc poscentes : et ul ipsius Apo- non valuii. faciens quod sciebat non essc faciendum,
sloli verbis eloquamur, cum pru «nuiibut hominibus, ne suas quibus deperierat atque deflebat mortiferas
p>0 regibus, et pro om*ibus qiti in tublimitaie sunt delicias contristaret. ita et Adara , posteaquam de
HuppliCainus. Gratiarum actionvs, quas mcns vtlcum ligno prohibilo seducla mulier manducavit, cique
prateriia Dco rccolit benefieia, vel cum pnesectia dedit, m simul ederent, noluit eaincontristare,quam
to .tcmplatur, seu cum in futurum quae ct qnanta credebat o<>sse sine suo solatio contabescere, si ab
835 COLLECT. IN EPIST. I AB TIMOTIL :s*
ejus alicnaretur animo, et omnino illis intcrest dis- A aut paucos recipiens, iraplevit bospilalilalls oflleium
cordia. Nou quidera caruis victus concupiscenlia ,
episcopus nisi onmes receperil, inhumanus cst. Do-
quam noiuium senserat in rcsislente lege inembro- cibilem. Id est, sapienlera. Non vinolenium. L't fidu-
rmn legi menlis suaj, sed amicali quadam bencvo- cialilcr possit corripere ebriosos. Non percussorem.
lenlia, cjua plerumque lil ut oiTendatur Deus, ne ho- Ne sil pelulans ad c&deudum. Sed modestum. Q;m
mo ex aiuico iuimicus fiat : quod euin facere non oiimia lacit cuiii raensura. Non neophytum. ld est,
debuisse divinae sentenlise justus exitus indicavit. nupcr iuslruclum. Ne in superbiam clatus. ld est, ne
Ergo alio modo quodara eliam ipsedeceptus ost , sed nuper renalus cito possit per ignoranliam exlolli, ct
dolo illo serpentiuo quo raulier seducta est , nullo putet sc non lam ministeriura humilitulis quam ad-
modo illum arbitror potuisse seduci. Ilanc autem ministralionem saecularis potesiaii-, a.deptum, et
proprie seduciionera appellavit Aposlolus, qua idem conJeiunutionem superbiae mereatur sicut diabolus,
quod suadebatur rura falsum essct, verum pulatum qui per jaclaniiam judicatus atque dejectus est. Vl
est, id esl, quoil Deus ideo lignum illud langere non in opprobrium incidul, el in laqueum diaboli. Ut
prohibuerat, quod scirct cos , si teligissent , velut non vituperelur ministerium nostrum. Ab his qui
dcos fuiuros, tanquara eis divinitatem iuvideret, qui foris sunl. Judajis infidelibus, et Gr:ecis, el paganis.
eos horaines fecerat. In praevarieatione mulicr sedu- ^ Omnesenim naluraliler norunl culpare vitia, et lau-
cta fuii, sed non "uleo desperet mulier, quia per ba- dare virtulcs. Diaconos sirailiter pndicos. Uoc est,
plisraum ,
quod est filiorum Dei veneratio, et ipsa oportet similiter eos irreprchensibUes esse, ut epi-
salvabitur, non Eva , sed credens mulier: quia Eva scopi eligantur. Sed quaerilur cur dc presbyteri*
ad exempium adducta est creationis, ttec de ipsius nullam fecerit mentiunem. Sed ctiam ipsos in epi-
salule proprie tractabalur. Si permanserint in fide. scoporum uomine comprehendit. Non bilingues.
Sicut supcrius de plurali numero mulierum ad sin- Qaia susurro et biiinguis multos conturbat pacem
gnlarem transivit, dicens : Mulier in silentio discat ,
habentes. Non lurpe lucrum seclanles. Turpe Iucrunt
ila et hic redit ad pluralcm. cst, de cceleslibus mysleriis terrena sectari. Hubcn-
tes mysterium /idei in conscientia pura. ld cst, utnon
CAPUT III.
Ilumanus senno : Si (/uis cpiscopaturn desiderut. propler lucruni Chrislum prsedicent, et pro Christo
Prius laicos instiluit, de quibus optimi quique in laborent, ut non quseslum esse existiiueht pietalem.
sacerdotium eliguntur, et sic clicit qualesdebcant Mulieres similUer pudicas. Simiiiter eas ut diaconos
ordinari. lionum opus desiderat. Ad boni operis de- eligijubct. Unde inteiligitur quod de his dicat, nuas
siderium provocatur,
„...
r non honoris. Oportet
-, , enim
- —_ adhuc hodic in Orienle diaconissas appellant. Diu-
hujusmodi irrepreliensibilem esse, unhts uxoris vi- ^ comsinltfmus uxons mri. INon.ut baberenl dicil, sed
rum. Primum itaque siue crimine sit, quod puto ne duas habuerint. Qui eniin bene ministraveril.
alio verbo ad Timotheum irreprehensibilem ordi- Oslendit non ministerium tantum, sed qualitatem
natum, uon quo eo lantum quo ordinandus est sine ministerii praimiura promereri. Et muilam (iduciam
ullo sit crimiue, et prueleritas maculas nova conver- in fide. El apud Deum petendi, et apud hoinines
satione deleverit, seJ ev eo tempore quo in Chri- docendi) et etiara arguendi. Columna et firmamen-
slo renalus nulla peccati conscienlia .mordealur. tum veriiatis. 1J cst, in qua nunc sola veritas s'at
Quomodo enim potest praeessc Ecclesiae, auferrc firmafa, quee anle in lege erat posita. Et manifeste
malum dc medio ejus, qui in delictum simile cor- tnagnum csi pietutis sacrumenlum. Cum le oporleat
rucrit? Aut qua liberlate corripere peccantem ,

Ecclesiam Cbrisli docere, non est tibi ambiguum
cum tacitus sibi ipsc rcspondcal eadem se admisisse quid doceas, dum inanifeste apparet, quod magnuiu
qna corripii? Quod autein ail anle gradum Unins :
est sacramentum. Dicilur hoc sacraraeujuni, quo.l
uxoris virum, sic intelligere dcbcmus, ut non omnem primitusoccuitabatur. Quod manifestatum est incarne.
monogamum digamo putemus esse melioreni, scd QuoJ nunc iu carne Chrisii dcclaralum est, magU
quo is possit ad monogamiani et continenlium vidclicci priuiO et pastoribus. Justificatum est in
^
coarctari, qui sui exemplo prseluerat iu doccndo. spiritu. Justum esse in spiritu demonstratum est.iu
Esto quippe aliquem adolescentulum conjugem per- fornia scilicet columbce, sive quod prophclatum esi
didisse, et carnis necessitatc superatum, accepisse per Spirilum sanctum. Apparuit aiujelis. Quando
uxorem secundam, quam et ipse statim amiserit, dicebant : Gloria in excelsis Deo ; ?t quando illi i:i
et deinceps vixerit coulinenter; alium vcro usque cremo minislrabant, in dieque ascensionis. Assum-
ad sehectutem habuisse malrimoniuin, et uxoris pium cst in gloriu. l't apostolis videnlibus ascendit
usum, ut pierique aistimant, feUcem, nunqtiam a in ccelum.
carnis opere cessasse quis nobis videtur dc duobus

:
CAPLT IV.
melior esse, pudicior ac continemioi ? Utique qui Spiritus autem. Sanclus. Manifeste dicit. Per ipsum
infelix etiam in secundo malrimonio fuit, el postea scilicet Paulum prophetalera inducit affectum, quo-
pudice et sancle conversalus csi, et non is qui ab modo antiqui dicebant: Hace dicil Spiritus sanctus.
uxoris amplexu nec senili est separatus cetate. Or- Quia in novissimis temporibus. Postquam desacra-
natum. Id est, hisomnibus spiritualihus ornamentis. mento intimavit, nunc indicat quod iUud sacramen-
Uospitalem. Laicus enim unum, aut duos, aut tres, tum hcereticorum nuhibus obseuratur. In hypocrm
Patrol. CHI.
2.',s sedulh scoti 25«
esl infldeli, quia etiara naturaliter habent circa.
IJ esl, aliud in corde, aliud io labiisproferenles, vel A illi
rcrinentes. Cuuteriuiam. Yiliatam, vcl niaculatam. proximos pietatem ; sive si qua vidua filios orpna-
Prokibentium nubere. Id est, cum ipsi nubant, ul : nos nogligat, bujus sententice crimen incurrii. Sinral
Qui ycctiicas non ftirandum, fnraris (Rom. u). llli notandum est quosdam fideles esse in nomine, qui
aiitom hoc non atnore castitatis et abstinenliae fa- infideiibus eonversaiione pojores sunt. Vidua eli-
cieb I ut sancliores caeleris viderentur. Per gatur. In ministerium diaconalus, vel ut sustentetur
terbum Dei. Id est, quo sanctificalur cibus ac bene- opibus Ecclesia?. Non minus annorum srxacjinla.
dicilur iliic proponens fratribus. Libram justitiae in Nam juniores viduae possunt ad suum optis laborare,
ornnibns lenens, et omnia rationabiliter el modcratc ul non aggravent Ecclesiam. Uitius viri uxor. Unde
dispensans. Verbis fidei. Yerba proprie fidei sunt intelligilur, quod iila quae cum plurimis viris fuit r
tradilio symboli : bona vero doctrina, qua vita in- vidua non sit. Tribulathnem palienies. ln carcere.
stituitur Cbristiana. Inane» fabulas. Arte corapo- vel aegritudine positis. Si omne opus bonum subse-.
•
lendaciura. Pietas autem ud omnia. Et ad cnta est. Breviter universa eo::cliisit. Juniores autem
pnesons (empus, et in fulurum. Nara et ipsa vidua vidtias. ld est, minoris aetalis quam sexaginta an-
et in prsesenli est pasta, et merces ejus manot in norum. Taies ergo devita aliis in ministerip diaco-
aevo. Cnde Salomon ait : Longitudo dierum in dex> B nalus praepouere, ne malum pro bono delur exem-
ttra cjus (Prov. iu). Fidetis sermo. Quem de pielate plum. In Christo nubere. Id esl, in socielale Chrisli,
praedixrt, fidelis t id est, verax apud omniuni bo- et slatu viduitalis nubere volunt.
norum conscientiam, et cui nemo bouus resistat. Quia priinam fidem. ld est, fides qua se viduas
Qui est so.lut oinnium. Omnium in pr.eseuli. Fide- promiserant perniansuras. ILec autem regula non
lium. Eliam iu fuluro. llac pracipe, ei doce. Vv.v- solum in viduis, sed etiam in virginibus conlinenti-
cipo, ul liaut; doco, quo modo fiant, vcl quali prae- busque servatur.
mio remunerand? siut. Dum venio attende lcctioni, Otiose discurrunt. Divino miuime limore detentae,
exliorlalioni, doctrinw. Primo lege, deinde exbortare nec mariti potestati subjectae, nullaque cura doine-
ut lianl, poslremo doce quornodo intelligantur ob- sticajoccupalionisastricl*. Curiosa*. Id est, de reLu*
scura, ut possint ficri quai loguutur. Noli negligere silji non perlinenlibus loquentcs. Volo ergo juniores.
gratiam. llle no.gligit graliam, qui accopluin talen- 1J esl, non voventcs. JSuilam occusionem dare. lloc
ttini non exercet. Per prophetiam. Idest, benedictio- cst, ne per illarum iiiconlinentiam religio blaspbe-
nem. Cum manunm. Mearum. Presbyterii.

impositioite metur. Adversario. id cst, diaboio, vel cuilibet per-
Episcopi. lhvc medilare. Omnis cnim perfectus ex verso boniini. Jam enim quadam conversee sunt.
medilationc descendit. ln hisesto. Non enim omnis C Reddit causam quare eas nubere volle prsedixerat.
in his esl qui raeditalur. Ut profectus luus mani- Vt his (jua' vere viduce sunt sufficiat. Id est, qn;c
festus s'n omntbus. Hoc est, ut exemplo luo omnos omni auxilio desoiatae sunt. Duplki h.onore. Maguo
ad meliora proficiant. Atlende tibi et doctrince. bonore, vel propter graduin officit ct doclrinne. Bovi
Primo lihi, dointle doctrinae, ul ubique soilicitus trituranli. ld est, doctori praedicanli : Ut et ewteri
e: le aclu salves, et illosdoctrina paiiter ol oxcmplo. timorem habeanl. Videntes te nemini popercisse.
CAPIT V. Sine. prcejudicio. Ut Salomon ait : Cum consilio
Seniorem ne increpaveris. No indigne ferens se a omnia fac. Jn declinalione. Ul : Neque ad deslram,

juniore correptum, exasperetur, et non proliciat. neque ad sinistram declines. Neque communicuveris
Sed okseera. L'i suo quasi pator ex scnio [exemplo] peccctis alienis. Si enim lempus maims cui-
cito ante
insiiluat juniores. Juvenes ul fralres. Fralres ut dam im,)osi!oiis, peccaiis ejus communicabis. Quo-
coaevi, liheri vel coimnonentur siiuiliter ut sorores. rumdam hominum pcccata manifcsta sunt. Sialini in
Viduas honora. Id est, necessaria eis praebeudo, so- ipsa exaniinatione apparent.
latia conferendo. Quiv rere viduee snnt. Id est, sinc Antequam quis gradum ecclesiasti- Prcrcedcntia.
viro Duptiisque. Si qua autem vidua Ad judicium. Manifesta sunl ad ju-
filios, aui ne- cum accipiat.
potes habet. Tandiu rcgat ilomum, quandiu edocetD dicium, hocest, sivedum dejecti exeommnnicanlur,
fiiios parvulos, aut nepotes, ut quod a parenlibua sive dum plagis praesentibus praedamnanlur. Quosdam
pietatis acceperit, filiis reddat : ita taracn, ut non autem et subsequuntur. Posl ordinationem sciuntur
hac excusatione avaritiae studeat, sed suflicientiara aliornm peccata, qu;e celaverunt ante or>linationem;
tanlura sibi servetet liberis, ne in eis ipsa occasio-. ideo praedixit: Sine prwjudicio nihil faciens. Ei
nem dei saeculo serviendi. manus cilo nemini imposueris, doncc scias si laleant
Desolata. A conjugio maritali. F.t instet oralioni. peccata, an non. Subsequuntur. lloc est, sive sub-
Quaiis fuit Anna Qlia Phanuel, tales prsecepit bono- sequitur in futurum judicium, sivo liic diu latere nou
rari, quac in teinplo die et nocle orationi vacabat. possunt. Non ergo debent facile ordinari. Simililer
\ ivent mortua. Sccundura aiiimam ;

ergosi quae in ei facla bona manifesta sunt. Non enim potest abs-
delici s ;
csl morlua, quanto magis quae in peccatis condi civitas supra monlsm postla [Maith. v), sed
versatur? Si quis auiem suorum ct maxime domesti- eliam qua> ad lempus latent, nou possunl diutius
eorum curam non habet. Si quis viduas abjicit, aut occultari.
pupillos, vcl maxiuie parentes ei pattperes, dcterior

257 COl.LECT. TN EPIST. H AD TIMOTH. 55»
CAPUT VI. A cialis vcro avavilia qute usilaiius apprllaini amm
Quicuuque sunt sub jugo scrvi, duminos suos otnni p((imi;e, cujus noinine Apostolug per spei
honore dignos arbilrentur, ne nomen Domiut et Uo- significans, Htiivorsalem avaritiam volebal I
ctrina blasphemetur, ld est, ne videanlur per rcli- dicendo : Radix omnium maloruni est avarilia. Hac
gioncm in delerius profecisse. Qui autem fUeles ka- etenira dianolas eecidit, qui utique non ama' ii
bent domjuos. Hoc est, ne sibi jequalilalem vimli- cuniam, sed propriarn polestatem. Radix i s<
•
eent, eosque contemnani, imoruni fratres sunt per perdenses reparal ramos; evellendaesl ergo
Qttem. Beneficii. Fidci et bapiismatis. ne rami superflue excidantur. : quia in irari
Exhortare. Pr.emium oslendendo. Kt superbns ni~ sione Aihe inulia erant vitia, ut est : Si de hoc I
liil sciens. Super alios se extollens, cum non sit de- guslaveri-i<>, aperientur oeuli vcstri, et eriti»
sursum veniens quem prsedicat sapienlia. Sed lan- (Gen. 111). Denique cum dixerit aperientur, hic os
gucscens. Quia nec soliike vcvitatis scicnlia convale- dit.ur cupiditas ; et quando dixerit gvstaveritis, hic
scit, sed divcrsis occasiouibus languet,*et pugnas vcr- gula videtur; et quando dixcrit critis sicut dii,
hfirum observat. Suspiciones malee. Sive hxresim sup rbia reveiatur. Et inseruerunt se doloribus raut
de altero suspicaniur, sive aodientes puiant deftcere tis. Quanto amplius habuerint. tanlo plures sollici-
veritatem. Existimantes qiuvslum esse pietatem. Quia ^ ludinum sustinent crucialus.

putant qtircstus sui causa novura venisse testamen- Seclare auiem. Id est, in his esto dives. Juttitiam.
tum. Est autcm quarstus magnus. Muitum acquirit, In judiciis. Certamen (idei. Id esl, ut lidem defendas.
qui habel pielatern cum suflicientia, non luxuriac, Apprehende vitam a>ternam. Ut illi cupiunt tem-
sed naturae: quia quae lantum natune suiiiciunt, pie- poralem lenere. Coram multis lestibus. Coratn sacer-
tas exig-it. dotibus, vel ministris virlutibus ccelcstibus. Pracipio
Nihil enim inlulimus in hun-c mundum. Nudi nali t.bi. Pvaecipit autom auctorilale magislri. Sinc ma
sumus, nudi eliam morituri (Job. i) . quidquid enitn cula. Maculat cnim quodammodo, ct reprebendi
hic invenitur, hic relinquitur. Non est noslrum, facil mandata, qui peccal.
quod non seinper nostrum est. Ergo illas divitias ac- Qui tesitmonium reddidit sub Pontio Pilato. DicetlS
quiramus, quas nobiscum ad coelcstem patriam fevre ad Pilatum : Ego ad hoc veni in liunc ir.undum, ui
possimus. testimonium perhibeam verilali, scilicet pro ea eiiam

Et desideria multa. Diviliarum enim desideria raoriendo. Qui solus habel immortalilatem. I«J est, non
nunquam salianlur. Qxicv merguni in inleritnm. Dum accipit. Quem vidit hominum ucmo. Neino vidit sic-
anibitioue honorum lumenles, in ccelos usque

-" ele- uti esl,' seJ unusqnisque pro merito. Nain et sol
n . . .
vati usque ail inferos dcinerguntur. Sive desideran- t.mto amplius vident singuli, quanto purior fuerit
tes aiionas opes, ut Achab, usque ad homicidium acies oculorum. ±S'on snperbe sapere. Karo enira in-
pcrveniuul. fiadix enim omtium malorum cupidilas. venies divitem , nisi superbum. Ad fruendum. i i
Merilo initium omnis peccat» superbiam diffinivit esl, non ad occuliandum, vel ad negotiandura. Nc-
Scriplura, dicerts : Initium omnis peccati superbia que sperare in incerto diviliarum. De quibtis incertus
(Eccl. x). Cui teslimonio non inconvenienier apta- es ulrum ilkc tibi, an lu illis celerias subtraharis.
tur ciiam iilud, quod ait Apostolus : Radix omuium \eram vitum. Id est, futnram, aflirmai piDesenlera
mulorum uvaritia esl, si avaritiaun generalem intelli- vitam non esse vetam. Depositum cusiodi. Id cst,
gamus, qua qttisque aliquid appelit amplius quam eoouneadalura a nobis sevva mandatum, sivc fi
oportct propter excellentiam suain ct propier quem- dcpositum custodi. Faiiacis scienlim. DiaJecticas. CVo-
dam pvoprise rei amorem, cui sapienler ncraen La- tia tecutn. Pennaueat in selentum
tir.a lingua indidit, cum appellavit privatum. Spe-
XI.
IN EPISTOLAM II AD TIMOTHEUM.
CAPUT PRIMUM. J) marum tucrum. Quas mc abeunte a ;e fudisti. Unda

Vaulus apostolus Jesu Ckrisli pcr volunlatem Dei el me ad tristitiam provocasU, qu-.m IDJ opto ?v:v-
seevndvvi promissionem vita?. Quara promitiit Chri- sentia relevari. Ut gaudio implem Proptoi luam
sius condignum exhibcntibus promissione servitium. iterum praesentiam. Ut resusciies gratiam Det. Hoc
C«i servio a proavis meis. Id est, 3 patriarcbis. Nani est, ut de die io. dietn studiura praedieandi renoves.
et ego Eociesiam Chrisli non malevolentia, sed legis Per mpesitionem manuum. t«j est, juxla ordinatio
aemuiatioue vastabam. In conscientia pura. Nuiluni oem tuam in episcopatura. SpirHum limoris Ut U-
habens crimrnale peccaiura. meamits pfevsecutores. qin nos prohibenl praediCar€
Quon sine intermissione habeam tui memortam- Eo Sed sirtutis. Idest, (rduciae praedicandi. El dilectir.-
qttod nieruisti, ut te cogitem semper. Memvr lucry- nis. tt sive pfo Dco, sive pro aher.itro libciit^r etiaui
5^9 SEDLLll 5CGTI **
norianiur. Et sobrietai. L'i ouwia sobria mente fa- a tentationes. llle fidelis permanet. Nam omnia qu«
ciamus. Soli ergo erubescere. Non le pudeal prsedi- promisit, implebit, quia verilas contra sc.nou fa-
eare, et tesiilicari Chrislum crucilixuin me.me viu- ciet, ne se negare videatur. Commonc. id est, im-
etum pro eo. pera.
Sed collabora. Meeam siinul. Secundum virtulem Testficans. Id esl , forliler docens. Coram Deo. In
Dci. Quaj nos confortat virtutibus pcr nos faetis. volunlale Dei. Son per contentionem. Ne libi nullus
Anle tempora srcularia. L'l : Eiegil nos Deut ante credat contendenii. .Probabilem exhibere Deo. lroc
mundi conslilutiouem. est, ita vivc, ne dicta factis delicieutibus erubescas.
Qni dcstruxil quidem mortem. Peecalum el dia- Stulta autem el inuniloquia devita. IIoc est, irreligio-
bokini. Iiluminavit autem vilam. Ostendit quomodo sas baereticorum fabulas, qui negant iesurrectionem.
vita et ineorruptio qmerereiur. Sed non confundor. Pro/icient. Crescent.
In tcntaiionihus el in calenis. At nos e coutrario so- Et sermo eorum sicut cancer serpit. Cancer esse
lis opprobriis confundimcr. Scio enim. Christum dicitur vulnus, quod ia mamillis nascitur leminarum,
cui credidi, eum
ideet,&cio fidelem et potenlem. quibus nisi cilo subventum fuerit, cum virus ad cor
Depositum meum. Animam vel prsemium. Exemplum serpserit, nullma ultra remedium est. lla haereticft-
ttabe. Regulani custodi. Sanoriun verborum. Qux pa- B rum sunt coiioquia vilanda, ue per aures irremedia-
raiii saniutem. Bonum depositum. Doctrinam, vel bililer rulnerent mentes.
mandatum, scu gradum. Scis liuc, quod avertcrunt se Jam factam csse resurreciiouem. Id esl eo quod ,
a me. Idcirco ie commoueo, quia quos me non pu- succedunt lilii post parenles. Aut illi tantum resur-
tabaw tlesere i •, dereliquerunt. Omnes. Pro parte. rexerunt, de quibus in Evangelio : Et multa corpora
Ex Asia. Miuore. Oncsiphori domui. Non sibi soli, sed sanctorum qui dormierant surrexerunt. Aut factam
omni iomui ejus. esse resurrectionem.M est, animas in alia corpora
CAPGT II. transire pulantes, secundum Platonicum errorem.
Tu ergo, fili mi, conforlare in gralia, quce est in
Sed firmum (undamentum Dei stat. Quia ii in quo-
Christo Jcsu. Et quiv audisti a me per muitos tesies.

rum corde fides Cnrisli fundala, non suni se.iudi,
vel moli. Diovil Dominus qui sunt ejus. IIoc tesli-
Sive prsBSeatibus mullis tibi dedi mandala, qualiter
doceie debeas; sive qus dixi, muliis prophetarum
monium in Numeris seiiptum est. Qui sunt ejus. \d
est, qui pradestinati sunt ad vitam seternam, sicut
testimoniis el exemptis conlirmavi. Hwc commenda
hominibus. Qui lidelitcr possunt Dei gro-
Moysi lempore ii qui a Dathan el Abiron subvei:»i
fidetibus
tiam dispensare, hoc est, solius Dei causa pnedi non sunl, non simul cum impiis perierunl, Deo illos
eare. Nemo militans Deo implicat se negotiis sa>cula- C °P time n*™*™*' & discedat ab iniquitale. Ct
ribus. Comparatione miiitantium uiitur, ct

uon simul pereat cum iniquis. Qu: nominant nomen
ostendit
inult'» magis nos a negntiis s;ecularibus liberos esse
Dei. Dum illud saiictum et justura sil. Iu magna au-
debere, ut Christo placeamus, cura etiain sxculi

tem domo. Uagnam domum non Ecclesiam dicit, ut
inilites a reliquis actibus vaeent, ut possint regi suo
quidam pulat, qux non habet maculam, uoque ru-
gain, sed uumdum in quo zizania suut mista iritico.
placere perfecle. Cui se probavil. Se oblulil. Ncmo
euim, iuquil, duobus dominis servire potest. Nam >'am resurrectionem negantes ceilum esi in Ecclesia
ei /iii cenat in agone, non coronabitur nisi legilime

esse non posse. Vasa aurea. Seusum mundum ha-
certaverii. Alia comparatione idipsum dicit : muiti bcntes, vot apostoli. Argentea vusa. Lojuelas Iia-
enim cerlant, sed ilie solus qui tola virluie viccrit bentes doclrinac. A!ia qunlem in honorem. Yilu
coronatus erit. Laborantem agricolam oportel pri-

xternae. /;/ contumeliam. Pcenx. Si quis emunda-
mum de fructibus accipere. Ne quis diceret : Unde verit se ub istis. Id esl , si quis a doctoribus se hx-
«rgo viclurus sum, si me totum occupavero in do- reticis emundaverit, et crediderit resurrectiouem fu-
ctrina? oslendit cum primilias frugum a populo de- luram, et judicium Dci, per hoc omne opus bonum
bcre percipere, mercedem quam a Domiuo messis iuiplere conlendet. Juvenilia desideria fuge. Id est,
percipiet in futuro.
•D fornicalionem. Pacem aun his (jid intocant Domi-
Intellige quw dico. Qiiia pTrabolam dixit. Uemor r.um. Ad enim pax jungeuda est
illos qui jun- ,
eslo Ckristum Jesnm resurrexisse. Hoc est coutra

gunt se Domino. De corde puro. Id est, non tantum
i'los qui carnis resurredioncm negaliam, et adver- labiis.
BSS iilos qui oegaiil Christum in carne venisse, qnos Servum autem Domini. Servum Gbristi, qui non
;s anticbrisiQS appeHal ; vel sicut iile post mor- clamabit, ueque contendet. Sed modestum e&se ad
tem resurrexit, ita et tu babebis solatium post tri- omnes. No.i soliun ad amicos. Docibilem. Qui i)en«
bulationem.
alios doceal. Cum modestia. I! est, non cmu fu-
Secundum evangelium meum. Secundum quod me roie.
prccdicare non ncscis. Sed sermo Domini non esl al-

CAPLI III.
ligatus. Quia pnesentes doeto fiducialiter, ei lit-

Hoc autem scilo, quia in novissimis diebus insla-
leris ausenies confirmare non cesso. Propler ele-

bunt tempora pericuiosa. Non sit tibi hoc mirum,
ctos. IJ est, ut sim exemplum electis. Ct et ipst sa- quoa quotidie pejora perveniunt. Seipsos amantes.
luiem consequminr. Id est, sustinentes meo exemplo Non Dei gioriam, sed suam quserentCs. Parentibus.
2JI COLLECT. LN EPIST. AD TIT13M. o;5
1J esl, et corporalibus, ci spirituafibus non obedieu- \ Argue. Peccatores. Obsccra. Seaiores. Increpa. Su-
tes. Sine affectu. Misericordiae. Incontinente*. Per pcrbos cl resistenies. Sed boec omnia cum paiientia,
luxuriam. Speciem pietatis. II est, iu habitu, seu ilo- et secundiim doclrinam perficc l^yis.
Dlrilia. Abncyanlcs. Operibus. 0"» per.etrant domiis. Magistros. Ihcvciieos. Pruriene. Placenles au-
Ad praedicandum vel seducendum. Et captwas du- ribus scilicel auditorum. Aliier : Prurientes auri-
cuni muHercutas, oneratas peccatis. Idest, impunita- bus, boc cst, ipsi auditores auribus consideranlcs.
lem illis et veniam promilteutes, sive infirmas ani- Pruritus cst enim incendium carnis, sine cflii-
mas qu;c feminis coniparanlur, h;erelica perversi- sione sanguinis vcl seminis, sic verbum baerclicorum
tate corrumpunl. Semper discenies. Nova semper di- Bollicitat aures audientium sine vevilate pr.edica-
scere cupientes. tionis.
Quemadmodum cnim Jamnes et Mambres restitc- Ad fabulas aulem convertentur. Ad fabulosas as-
runt Mogsi. Hi sunt magi, qui fecerunt signa iu scrlioncs.
/Egypto contra signa Moysi. El haec nomina inve- Ministerhtm tuum imple. Sciliccl episcopatus, non
niuntur non in libris legis, sed Paulus protulii, sive euim sempcr ero in corpore ut valeam commonere.
per Spirilum, sive per periiiam aliarum Scripiu- €ertamen bonum certavi. Modo jam confidenler hoc
rarum. •^ dicit in extremo vitae limiie constitutus, compara-

Circa (idem. Quia non intrant in fidem, sed foris lionc ulitur sane in agone certantium. Certavi. Con-
sunt. Non proficient. Ad noeendum aliis. Sicut et alio- ira oclo \i(ia, daemones, haerelicos, persecutores.
rum. II est, magorum iuit, cum confessi sunt digito Cursum consummavi. In mandalis divinis. Fidem
Dei se fuisse superalos. servavi. Suscepti oflicii fulem in fiiieui usque servavi.
Tu autcvi assecutus es mcam doctrinam. Id esl, id- Renosila esl tnilu corona justituv. IJ est, hucusquc
circo tibi non limeo, quia seiote doclrinam et vitam tabores passus sum, nunc autem mcrcedcm exspc-
meam cognovisse opiime. Et cx omnibus liberavit cio. Justus Jndex. Qui non personas , sed merita
Domiuus. lta et de omnibus te eripiet. Et in errorem respiciet. Eestina ud me. Ab Epheso ad Romam.
tnittentes. Ul est : Xun solum non intralis in regnum 'Demas me dereliquit, diligens hoc swculum. Nece
coelorum, sed xnlrantes prohibetis [Matth. xxui). Et enim erat, ut diligens saeculum relinqucrel saeculmn
credita tibi. A Deo pcr nos. Seiens a quo didicisti. rclinquenlem : omne cnim auimal ad simile sibi jun-
Sive a vero aposlolo, sivc per legem a Dt:o. Per figitur, Titns in Dulmatiam. Isli autem missi sunt et
dem qiuv est in Christo Jcsu. Sine flde enim Cbristi deserueront, Pemlam quam reliqui Troadeapud Car-
lillerae Jcgis noo jam sufliciunt ad salulera. Omuis p«" teniens
;
affer tecum. Penula esl enim lacerna in
Scriptura dhinitus inspirata utilis est ad docendum. ^ modum cucullae. Item lacerna stola, aut genus cu-
Docere convenil de h!s quse agi debent. Arguere vero culke subtilis. Pcnula Latinum est, id est, lacerna
peccalores, corrigere-vero poenilentes, erudire, ad- clarala. Beddat itii Dominus secundum operaejus. In
duccre boinincm ad justiiiani. hoc prophetat, non optat, secundum Hieronymum,
CAPUT IV. ut in tvactaiu Ecclcsiaslici ipse ait. Verbis meis.
Testificor coram Deo el Jesu Chrislo. Conlestalur Quanto magis tuis?
illum per universa quae credit religio Christiana, ul In prima defensione. Quando defendi in Roma
verbum Dei instanter annunliet. Qui judicaturus est evangeUcam fidem secundo aiino Neronis. De ore
,
vivos eP mortuos. Quia vivos inveniet, et morlucs leonis. Neronis. Ab omniopere malo. Ab insidiantium
suscilabit. malignilate. Eraslus. Pauli discipulus. Ciaudia. Qu;e-
Insta. Comnio ic. Opportune. Opporlunum esl li- dam mulier. Cum spiritu luo. Quia carnc morluus
benter audientibus; importunum vero invitis et ao- spiritualilcr vivis.
lentibus prajdicare.
XII.
IN EPISTOLAM AI) TITUM.
D Dci. Id est, secundum eamdem fidem, qua cre-

CAPUT PRIHUM.
denles clecti sunt, cum cognoscevent veritatem. Et
Hanc Epislolam scribit de Nicopoli ,
qux m agnilionem veritatis. Quam -pr»dico, ot agnoscant
Acliaco littove sita est , ad Titum discipulum veritalem Novi Testamenti , relicla litlera. Qnan
suum, qiiein Cretas reliquerat, ad ecclcsias in- secundum pietatem est. Non scverilatem veteris le-
5trucndas» gis. Aliicr : Ihcc e^t plane veritas, quae non habct
Paulus scrvus Dei.U\ est, non peccati aut ve- , pielalcm; verbi gralia, si quis grammatieam
leiis legis. Aposiolus autem Christi. Quia ab ipso venl artem et dialecticam, ut inter faisa ct vera
missus fuH piajiicare. Secundum fidem eleclonim dijuclicet, absque pieinte notitia verilatis dele-
,, ,
5« SEDULH SCOTl M4
ciat ad pttwens, »od *t««Hiat»w non habei pne- X c«H«»- ^T^ lycri appetilio est pws quare ne-
•esse est de praesentibus eogitare-
iimiw
Sed kosfkalem. Hucusque quid non debeai habore
Ante tetnpora sxeolrria. Anie Haamli onmia lem- episcepus sive presbyter, nuuc quid habere debeat
pora apud se proposuit per Filium sakare ene~ explicatur. Beuignttm. Anle episcopalum. Justum.
,
denie». Tempora autem sacularia dieit. Hec est, quae hi judi«iis. Atnpieclcntem euvi qui secuhdum dociri-
multis seculis cyciisve ab iuitio mumii revelvui*- nam est (idelem scrmenem. Nen fabulas sseeuUwes.
lur: sunt eienim tempora quse non sunt sscularia, Et seductores. In Graeco, menlium deeepieres [ff*~
ui unius horae, vel diei tempus, qwe non sjeeuhs sed vurrrron]. Maseime qui de ehcumcisione sunt. id est,
momenlis constant. Manifestavit autem temporibus qui humanas poLius traditiones quam diviua raundata
tuis verbum suum i* pra>4icalione. Attoode testurn loquuntur. Qui uaiversssdomus subcertunt. De cibo-
et oriJinem lectionis : quoniam Tita aeterns, quam rum dufereotia , et de ciraumeisione , et sabbaio
non tmnulax Dcus aitle saecula aeterna proraisit tractanles, et hoc non zele Dei faeiuHl, sed turpis
non alia sit absque Terbo Bei :
quidam ex iilis preprius iiioruru
Maiufestavit enim, lucri graiia. Disit
inquil, temporibus suis verbum suum, quod ifl ad ex-itum sermenis, et ad con-
prin- propketa. Q.noiuam
cipio erat apud Deum Patrem. Secundum imperium B tii entiam loci* pertinet hoc quod ait Dixit quidam :
Salvaloris nostri Dei. Cum Paiilum ei Baraabam se- ex illisprapnus Hlorum propheta, videtur ad eas re-
grcgari praecepit, ut Genies docerent. Hujus rei gra- ferre de quibus superius est loeutus Maxbne qui ie :
tia reliaui le Creuv. Postquam credentium dura eorda circumcisione sunl, quos opurtet redargui qvi univer-
moUierat, tam in signis quara sermone, et fundamen- sas domos subverlunt docenles quo? non
, oportet, turpis
luin Qdei jecerat, id est, Christum, reliquit Titum lucri graiia, ut sequatur : Dixit quidavt ex iiiis pro-
o discipulum, ut rudimenla na6eentis eecleaiae prius eorum propheta. Quia vero in nuilo propheia-
irmaret, ipse pergens ad alias nationes. Quod nur. qui apud Judaâm vaiiciiiati suut, hic hexameter
auleiu ait : Ut ea t>usc desunt corrigas , osteiidit versieulus reperitur, videtur mihi dupliciter leên-
necdum ees sd jilenmn vcnisse scienliam veritaiis, et dHm, ut hec qued ait : Dixit quidam ex illis proprius
licct ab Aposlolo eorreeli fueriul, tameu adhuc indi- eormn propheta, id est, Cretensium. Sed quia raulia
gere oonvctione. Corrigas. In Graeco aulem super- in raedio sunt, et hoc absurdum videtnr, el forte
{'EmtiozfavTi}. Cnius uxoris wir. Idest. quo nemo recipiat, proplerea cum superioribus quae ma-
n as
r
l»ossit ad mnnoganiiara et coniioeniiam alios coher- gis vicina sunt aliter aptandum est, ut legamus :
qui sui excmplum pra?ierat iu dbceado. Filios Sunt autem multiet non subdilt, vaniloqui et seducto-
1j
habens fideles. In domo propria prius doctrina sua res, maxime qui de eircuuicisione sunt ,
quos oponct
noscalur. Oportct enim episcopum sine crimine esse redargui ,
qvi universas dcmos subvertunt, docentes-
sicut Dei dispensatorem. Ipsum dieit episcopum qucc non oportet iurpis lucri gralia. Dixit quidam ex
quem prius preshyierum nominavH , aniequain dia- illis vioprius eontm propheia. At id quod ait : Pro-
boli insiinctu stadia in religione fierent.etdieerenlin prius eorum propketa , non ad Judceos specialiter,
popuiis : Ego sum Pauli, ego aulem Apollo, ego au- qui maxime de circumcisione sunt, sed ad mullos
tem Cephiv, roramuni presbyteronira consilio ecclc- refcralur, qui non subdili sunt, et vaniloqui, et
si.e guhernabatilur. Postquam vero unusqr.isque eos mentium deceptores, qui utique quia iu Creta erant,
quos baptiâverat sues putabat esse, non Christi, in Crelenses fuisse credendi sunt. Cretenses semper men-
toto orhe decretum est , ut unus de presbyleris ele- daces. Hoc Epimenidcs sivc Callimachus Cyrenensis,
clus, superponeretur caeleris, ad quem omnis cura de Laudibus Jovis eontra Cretenses dixit, qui dice-
ecclesiae perlinerct, et schisraatuin semina tolleren- LanL apud eos scpultura quera raptura putabant in
tur. Iu Actibus aposlolorum scriptuui e;<t, quo.l cum ceelnm. Hunc lolum versiculum Epimenides de ora-
vnissct nposto!i's Paoios Miletunt , miserat Ephc- culis scriptitans dixil; el proprium vitium gentis
n, et voeaverat presbyleroa cjusdem eccIesUe, qnod est mendacium , arguit. Et ideo hoc versiculo
quibus poslea inter cacteros sic locatus ost : Atten-
D Paulus abr.titur scribens ad Titum ut falsos Creten-
di!e vobis et omni gregi, in quo vos Spiritus sanctv.s sinrn doctores proprio iu suo doctore conterat;
posttit episcopes pasccre Ecctesiam Domini,quam uc- qucin ideo prophetam dicit, sive ad id alludens,
qnisivit per snnyuinem suum. Et tricdiligen-tius ohser- qiod t:\!es C-hrisiiani lales mereantur hal:ere pro-
valo, quomoJo unius civitatis Ephesi îresbyteros phetas, quo modoel prophelae erantBaal; sive vr-ro
jMjiiea epi>eopos dixerit. Haec propterea . ut quta de oracnlis scripseral alque responsis, qtue fti-
ostenderemns apud veteres cosdem fuisse presljte- lura mullo ante praedicebaiit. Denique ipse liber
ros q»;os tpi-copos. Panlatim vero, ;it disseiisionum Oraculorum titnlo pnvnolalur. Malce bestia? , tenlres
plantaria evellerciilur, ad unum oranem sollicitudi- pigri. In Crelensihus arguilur falsitas el ferocitas,
nem essc delalara. iN'o» iracuiidv.m. Iracundus est, ac ingluvieset pigritudo. Teslimonium lioc verunt est.
nen qui aliquando irascitQT, scd qui semper ad le- Quod dix.it de illis proprius eorqm prophela. fton
\eiu responsionis auram qnasi a ventb folium mo- inlendentes Judaicis fabulis. Si quis post advenlum
vetur. fionpercuuorem. Id cst, ne aliorum cooscien- Cliiisti circumciditui , Judaicis servit tabuiis. £t
ti.im mala eonversation^ pciculiat. Non lurpis fucri mandatis komimm. Traditionibus hominum. Adver-
, ,,
245 COLLECT. IN EPIST. AD TITUM. %\i
santium se a veriiate. Novi scilicet Teslamenti. Om- \ Aliud est enira sanam doctrinam loqui, aliud ea qu<e
nia munda mundis. Quia adhuc secnndum legem »»n- saiue doctrinae conveninnl docere quia En :.tiero :
mnnda vocahant. Omnia mundn. His videlteet qui in simpiex lanluin est insliiutio iu allero cum eo quod ;
Christo credunt, el sciunl omnem crealuram bonam doceas vilae quoquc corrqjlio Qui enim solcerii :
esse, et nihil abjiciendum quod cum graliarum ac:io- uuum demandatis minimis ct docuerit sic mimmut , ,
ne percipilur. Coinqitinatis autem el infidetibits niliil mcabitur in regno ccelorum (Mattii. v). Salvatore
est mundum, sed inquinata? sunt eorum et mens et praecipientc discipulis , non soluni in medilati
conscientia. Proplerea eliam qua? sunt munda per Scripiurarum cos laborare debere , ul qu;.c scri-
naturam, eis immunda flunt, non quo vel raundum pla sunl replieent, el condanl iu nieitioria the-
aliquid vel immundum sil, sed pro qualiiatc vescen- sauros, se<l prius faciant quaei praecepta sunt. Qni-
lium, et mundum mundis, et iramundum contami- cunque ergo feeerit et docuerit, Ule maanua vocabitur
nalis fiat, alioqui infidclesquosque et pollutos, etiam in regno ceelorum. Nisi enim supergressa fuerii jusli-
panis henediclionis et calix Dominicus non juval, lia nostra Scribarum ae Pliariueorom jusliliam, dod
quia qtti comederil indigne de pane ilto , el de calice possumus ingredi in regnum coelorum. Qui supra
Uberit, judicium sibi manducul el bibit (1 Cor. xi). Moysi caihedram sedentes, dieunl cl non faciunt, et
Conmumia autem et illicita in lege prohibebanlur; ^ alligant onera importabilia quse cervicihus hominuiu
omnia quae
ariventu Chrisli purgata sunt : ille mun- imponunt, et ipsi rainimo digito nohmt ea contiu-
davit, nos communicare nuncpossumus : in uohis gere. Hoc igitur nunc Apostolus discipuium suum
uiique est velmunda comedere vel immunda. Si , docet, ut ea loquatur quse san» doctrinae couve-
muudi sumus munda nobis est creatura si
cniiii , :
niunt, quia tunc dociriuae iit sanilas, cum docloris
autem immundi et infideles, fiunt nohis universa doctrina pariter et vita consenliunl.
communia, sive per inhabitantcm in cordihus nostris Senes, ul sobrii sinl, pudici, prudenles, saui in fi.le,
hoeresira , sive per conscieniiam deliclorum. Confi- in dileciioue, in palienlia. Generaiilcr Tito ante prae-
tenlur se nosse Deum, factis uutem negant , eitm sint cipiensquidloquideberetad cunctos, in ed quod ait:
abominati et incredibiles, et ad omne opus bonutn re- Tuvero loquere ea quai decent sanam doctrinam, aui.c
probi. iEstimant quidcm in eo Deum tanlum negari pcr singulas species quid unaraquamque aetalem de-
si in persecutione quis a gentibus comprehensus re- ceat, exprimit. Primum senihus viris eenvenientia
nuerit Christura. Ecce Aposlolus omnihus quae per- secundo, anus quid deceat, teriio quseadolescentibus
versa sunt faclis Deum asserit denegari. Chiislus apta sunt, lam marihus videlicet quam feminis man-
sapieniia est, justitia est, verilas est, sanctitas est dala suhjicit, extremo de servis. Senes ui sobrii
foriiluJo est : negatur per insipientiam sapientia,

L sinL Id est, non luxuriosi. Pudici. Non libiilinosi.
per mendacium verilas, per turpitudinem sanctitas, Anus simililer in habitu sanclo , now criminalriccs
per iinbecillilatem animi fortitudo. £t quolicscun- non mullo vino servientes, bene docentes ut prudUn-
quc vincimur viliis alque peccatis, toties Dominum tiam doceant. IIoc est, ita sinl ut viri senes, in om-
uegamus; ut e contrario quoties bene agimus, Domi- nibus sobria?, el honesiae, pudicae, sance in fide, et
Dum confilcmur. Nec arhitrandum est in die judicit charilate, et patienlia, et pro sexu suo habeant hoe
illos tantum a Dei filio denegandos, qui marlyrio ptoprium : Vt sint in habitu sancto. Id est, nou iu
Ghristum negaverunl; sed per omnia opera, sermo- tortis crinibus. JSon criminutrices. Blaspiicmatrices,
ncs, cogiiationes Cliristum vel negatus negat, vel vel accusatrices : hoc utique quia ipsa; adolescen-
confessus confitetur. Est et quaedam laudanda nega- tiam jam Iransgressae sunt, de adoiescentularum
tio, dc qua ct ipse Paulus aposlolus ait : Apparuit (elatibus non disputent, et dicant : Illa sic ornatur,
enim yratia Dei et Salvatovis noslri omnibus homini- illa siccomiiur, sic illa procedil; amat iliuin, ama-
bus, erudiens nos, ut abnegantes impietalem et sivcu- tur ab ilio. Ctim etiam si hacc vera siut, non lam
laria desideria, sobrie, el juste, et pie vivamus in prce- apud caeieros deheat sceusare quam ipsam sccrete
senii swculo exspectantes beatam spem, et advcnlum Chrisii cbaritate corripere, et magis docere ne fa-
, y.
(jluritc magni Dei et Salvaloris nostri Jesu Chrisli. ciai ,

quam in publico accusare ijuod fecerit, JSon
Quam negationem qui ncgaveiit , cl sequi Salvato- vino multo servienies. Signanter el expresse ait :
rem voluerit loquentem : Quicunque voltteril venire Non vino mvlto servientes. Servitus enim qiuidam
cd me, abneget semelipsum , et sic exulus velcrem est, el exlrema couditio, vino sensus hominis occu-
hominem cum operihus ejus ct indulus novurn se- ,
pari, et non suum e.ss<;, sed vini. ikne dncentes filias
qoatur Dominum suum. QuomoiSo aiitem quis se suas ut prudenliam doceant. Otiia docuit quales pri-
abneget conlemplandum est. Pudicus fornicalorem, mo anus esse deberenl , et post (iiux1 cum senibus
quod prius fuerat negat , sapiens iraprudentem, viris babent communia, etiatn propria eorum expo-
jusius injustum , foriis infirmum. Et ut in com- suii, ut honesuc, ct habitu sancto, et omni dccorc
mune de omnibus loquar . loties nos negamus, sint pienx", nec accusalrices, ncc aliis delrabenies,
quoties, vitia priora cakanies, desinimus esê quod nec viiio sensibus oecupalis, nunc consequentcr do-
aute fuimus. ctrinae eis frcna permiuit, ut cum tales fuerint,
CAPiiT II. docendi babeant libertatem , ut scilicet doceaul ea

Tu autem loquere qucu deccnt sanam doctrinam. quae bona sunl. Licet enim alio loco dixcrit : Doeer*
- • ' SEDULII SCOTI 2iS
muiUr&us in contjrcijalione non ptrmino sic intelli- Ajuste, et pi« civamus in hoc sarculo. Ne justilia teme-
,
gendum est ui in viros illis sii doctriiia sublata.

, rala sit. pietas adjungitur. Ei mundaret sibi populun»
Canerum adolesceotulas doeeant quasi tilias suas, ecceptabilem. Caveamus ergo, ne beneficium irrilum
primum caslilalem, quia adversum banc magis in Eaciamus. JJtrc loquere. Doctrina. Exkortare. Exem-
aetate florente pugnat inimicus, et virtus ejus omnis plo. Argue. Eos qui non ita vivunt. Cum omniimpe-
contra feminas in umbilico venlris est deinde ut rio. Sic inteHigo quod ail Argue cum omni imperio,
,
:
ament viros suos, ditigant filios. Qme doctrina est ul specialiler ad increpationeni, elnon ad duo supe-
amare viros, cum lioc non in eloquio doceotis, se i io riora in commune referatur; neque couvenit dicero,
corde amantis sitconstilutuua? Yull eas amare viros exhortare cum omni imperio, sed tantummodo in- ,
saos casle ; vull inler virum et muliereni esse pudi- erepa cum omni imperio. Nemo te contemuat. Id esl,
dilecliouein, ut cum pudore et verecundia, et lalem le exbibe, ut coniemni non possis.
quasi uecessilate sexus reddat potius debitum viro CAPLT UL
quam ipsa exigit ab eo. Et filios suos smeat. ld esl, Admone iUos principibus et potestaiivus subdiios
ul eosdem in Dei erudiant disciplina. esse. Ll in Evangelio dicilur : Iieddite quoe sunl Cv-
L t non biasphemetur nomen Domini vet vcrbum. saris Ccesari (Luc- xs). Diclo obcdientes. Si bonum
Domini bJasphemalur, vel cum COntemni-
.1111 & merit :r Dri prima sentenlia, et pro nihiio ducilur; vei de Aclibus aposlolomm : Obedire oporlet Deo magis
Christi infamatur evanfelium , dum contra legem quam principibus vel hominibus (Act. xv). Noh lili-
lidemque nalurae, ea quce Chiisiiana est, ex Dei lege giosos. Nam Chrislj, id est, pacis filios non oportet
subjecta, viro imperare desiderat, cum etiam geiui- liligare.
les feminae viris suisserriant communi Iege naturae. Ad omnes homines. Non solum ad bonos vel nmi-
Jwtenes similiter exkerlare, ut scbrii sini. Sicjt in cos. In maliiia. Cum persequeretur Ecdesiam. Odi-
eo quod supra praeceperat, dicens: Anus timitiierin biles. Odientes invicem. Quae major potesi malilia et
habitu tancto , simiiiiudinem anuum dixeranms ad invidia esse, quam contra absentes epislolas sume-
senesnecesse referendam, ila nunc in eo quod intu- re, el odisse Clirisiianos, et consequeuter ab homi-
lil, Juvenet similiter kortalur, ut pudki tint . simili- nibus oaiuna promereri? Sive sub persona sua de
tudinem juvenum ad anus , ct per anus ad senesj aliis loquitur. Cum autem benignitas el humanitas
aibilramur aplandam, ut senum habeani sobrieta- apparuit. Diligeniius atteodamus, et inveniemus in
lem, et honesli sint, el pudid, et sani iu flde, et praesenli capitulo manifestissimam Triiiiiaiem. Beni-
cliariiaie, ci pntienlia : aiiuum in habilu sanclitatem gnitas quippe alque clemeniia Salvaloris nostri Dei,
babeant, ut non sint aceusatores, non vino multo C non aUerius quam Dei Patrs, per Iavacrum regene-
tertientes, bent docentes, ct caelera. Propriun- atlo- rationis, ct renovatioaem Spiritns sancti, quam cffu-
iescenliorum hoc po-.ui;. ut pudici sinl iu omnibus, dit in nos alumdanier per Jesum Chrislum Salvalo-
tam scilicet mente quam corpore, lam epere quam rem nostrum , justiflcavit nos in vitam aelernani.
cogilatione, ut nulia sit in adolescente suspicio tur- Secundmn spem vitte mternw. ld est , non secundum
pitudinis. Et licel quidam de Lalinis it.t aeslimeal carnalem luereditalem. Fideiis ser-.no est. Ad supc-
legendum : Juvenet similiter hortaieut pudici sint, liora jungendum esi, ubi ait, haeredes simus.
ut posica infcrant. in omnibus le ipsum formam prr,- Et de his. Id est, dc supradiclis. Yoto te cov.ftr-
bens bonorum opernm, tamen sciamus in omnibus ad mare. Id est, confirmare, non inscientem instruere.
superiores e>sc referendura, id est, hortureut pudici Slultas autem queestiones. Phirima exempia sunl (|u;c-
xint in omnibus. Sciendum quoque hoc T quod conti- rentium non recte Deum. ludsei prave quseronl
nenlia noii solum carnis opere et anirni concupi- Deum, sperantes eum inveniri posse sine Christo.
sceutia, omnibus rebos necessaria sit ne
scil in : Haeretid vano sermonum strepitu concrcpantes,
honores indebilos appelamus, nc aceendamur ava- quacrunt quem invenire non possunt. Philosophi quo-
ritia, ne ulla passione superemur. In omnibus te q e etbarbari, de Deo varia senlientes, qnaeruut
,j
ipsum prccbens formam bonorum operum. Nihil pro- ^ Deum; sed quia non recie quaesierunt, fuerunl eorum
dest aliqoem exercilalun esse in dieendo, et ad fatuae quaestiones, putantium Deum humanis sensi-
luqueudum tri\i->>e linguam, nisi plns exemplo do- bus posse comprehendi. Ab his igittir nos Paulus
iit quam verbo. Deniquequiimpudicusesi.quam- revocat. QuoJ autem ail : Geuealogias, el conlemio-
vis diserlus sit. si ad casiii.item audienles coborte- nes, et rixas, quw non veniuut ex lege, deviia, proprio
lur, sermo ejus inflrmus est ex auctoritate cohor- pulsat Judaeos, qui in eo se jactiianl et ptilanl legis
tandi : ut e contrario quamvis sit ruslicanus et haberc nolitiam, si nomina teneant singuloruui :
lardus ad loquendum, si ci\ ? ius fuerit, exemplo qoae q>;ia barbara suiit, et elymologias eorum non
kiio bomines potesl ad vitae similitudinem compel- novimus , plerumque corrupte proferunlur a nohis.
lere. Et si forle erravimus in accentu, exlensione etbre-
Jn integritate. I i est, in virginitate. Jn gravitate. vitate syllabae, vel brevia producentes, vd preducta
Id esi, meniis pudicitia. llluxit enim gritia Dci et brevianles, solent irridere nos imperitiae, maxime
Salvatoris noslri. Ideoomnes indifiTerenter doce. Om- in spirationibus, et
quibusdam rasura gui.v lilteris
ttibus kominibus. Nullara conditionem excipiens. Ei proferendis. Hocaulemevenil velmaxime quodSc-
,
5U9 COLLLCT. IN EPIST. AD PIIILLM. 950
piuaginta huetprues per quos in Graccura sermooero A Proprio judicio eoiuUmnatus. Propierea a semet-
lex divina translata esl, specialiter n hclb litterjm, ipso dicilur esse dauinatus, quia fornicalor, adulter,
et y ajin, et cseteras istiusmodi, quiaduplici aspira- horoicida, et caetera viiia per sacerdolesde Eecle-
lione iu Grsecam Hnguam transferre no;i polerant, sia repelluntur. Baeretici autem iu seroelipsos sen-
aliis litteris espresserunt, Verpi cansa , nt Rabel tentiam ferunt, suo arbitrio de Ecclesia recedenlcs :
Rachel dicercnl, et Jerilio, Jericka,cl llebron, Che- quae recessio proprie cooscientiae vklclur esse dam-
bron, elSeor, Segor. In aliis vcro cos conatus iste nalio.
ilefecil. Nam nos etGraeci unain lantuin lii:eram, S, C.um xnisero ad te. Ex quo palernos Pauli in Cre-
habeiuus, illi vero tres, D,3MP, qu:e diversos sonos leoses probamiis allcclus. iNecessariuni habebal Ti-
possideot : El Sion per V scribilur, Israet per 8?, lum; lameu non eum vull ad se venire, nisi iu Io-
et lamen non sonat hoc quod scribitur. Seon rex ciun ejus Arteinas, aul Tycbicus successor advene-
Amorrhaeoriim per D lilleram et pronunliatur ct ril, ne absque doctore relinquerentur. Nicopolim.
scribitur. Si igilur a noliis luec nominum et linguse Ipsa e-t quae ob victoriam Augiisli, quod ibi Anto-
iuiomata, ut videlieel barbara, non ila fuerint ex- nium Cleopalramque superavit, nomen accepit. Et
pressa, ul expriinuntur al> Mebrseis, solenl caciiin Apollo. Apollo vir Alexandrinus, ex Jucfceis episco-
num allollere, et jurare se penitus nescire quod di- * pus Coriulhiorum ,
quem propter dissensiones qu;c
cimus. Est alia occasio superbhe : quemadmoduin iu Corinlbo crant, ad v 'cinam insulam Crctam cum
cnim nos qui Lalini sumus, Latina nomiua el ori- Zena legis doctore putandum esl transisse, et Pauli
gines de lingua no&tra habcnlia , facilius mcrooriae epistola dissensionibus quae Corinthi fueranl inlem-
tradimus, ita illi a parva aetate vernacula sui sermo- peralis, rursum Corinthum revertisse. Praxnitte. Lt
nis vocabula peritissimis sensibus imbiberunl, et ab nihil eis desit. Prsecipil Tilo, ut quoniam de Crela
exordio Aclam usque ad extremum Zorobabel , om- ad Graeciam navigaturi erant, ut non eos faciat si-
nium generationes ita memoriter velociterque per- tarciis indigere, sed habere ea quae ad viaticum nC-
currunt, ut cos suum pules referre nomen. Si ea cessaria erant. JJiscant aulem et nostri bonis operi-
forte nou ila novimus, putant se in uominibus refe- bus prceesse. Noslros suos vocat, qui in Chrislo cre-
rendis, et in supputationc annorum , et in nepolibus diderant, qui quia Christi erant, recte Pauli et Titi
ac pronepoiibus , avis, proavis , atavis docliores. Et appollari merebantur. Habes, inquil, in diseipulos
contentiones. Dialecticoriuu, quorum Arisloleles prin- poteslalem , docc eos non esse infructuosos ; se i
ceps cst. Sunt enim inuliles. Quid enim prodest scire evangelistis, ct apostolicis viris, qui bonis operibus
quoi annos vixerit Maibtisalam, quoto aetatis su;e /-, serviunt, minisirare.
Salomon anno sorlitus sit conjugem? Ut non sint infmctuosi. Omnis enim arbor, qmn
Uccreticum hominem post unam el sccuudam cor- non fucit fruc tum bonum , excidetur et in ignem
veplionem devila. Nec circa ipsos nos occupari per-
miltelur.
roitlit, si correpti non corrigantur, ne tempus inani
conleniione pei\!amus.
XIII.
IN EPISTOLAM AD PHILEMONEM.
CAPUT LNICUM. Propter churhalem magis obsecro. Cum nobis fidu-

Pauius vinctus. In carcere vel in calena. Christi D ciam causa ipsius dedcril imperandi , tamen chari-
Jesu. ld est, pro confessione nonainis Clnisti. Pkile- tate faciente ohsecrarc maluimus quam jubcre. Cuni
tnoni dilecto. In Graeco non habes dilecto, sed dili- sis latis. Moribus talis ,
quales illi qui in senectule
gibili [Tw «yairvjTw]. Iuier dilectum aulem et diligi- eliam pro Christo vincula non recusanl. Nam tn
bilem hoc inteiesl, quod dilectus appellari polest senex es vt ego, nunc autem vinctus Jesu Chrisli. El-
etiam ille qui dileclionem non roeretur. Diligibilis si aiubo scnes sumus, tamen te in aliquo quod nunc
vero is tanlum qui merito diligitur. vinctussum Chrisli, supero. Hoc additad cuuuilan-
Et Archippo commilitoni noslro. Hic diaconus dum verba, ut non negetur pelitio.
eral, de quo ad Collossenses : ait . Dicite Archippo : Quem ego genui. Quia eiun crcdentem ei in car-
Yide ministerium quod accepisli in Domino, ut ittud cere baptizavil. Nunc aulem et mihi utiiis. Posl-
tmpleas. El in omnes sanctos. Qui diligit capnl, dili- quam eredidit miiii. Et tibi. Ac si dicerel, quia tua
git et membra. Quia visccra. Non tantum corpora, vice milii roinistravil. Ut pro te nrilri nrinistret. Kx
sed viscera sanclorum, idest, quos hospitio reci- hoc cognosce qualis sit, qui ita niibi placuit, ul
piena per tc refecisli. possim cuin credere iua vicemihi ministrare.

Quod ad rcm attinet. Scilicct Chrislianae pietalis. la vinculis cranaelii . Qiuc palior propter dilectio-
;
SEDCLH SCOTI SSS

2.-;i
Sed sine consilio luo. In hoc exem- A omnia mea sunl; si autem tna omnla mea sunt,
nem evangelii.
servum fraudare. Forsitan Onesimus quoque qui tuus est, meus est. Poteram
pium dat nobis , nullius ,
Hoc igitiueo uli ut meo; sed volunlali tuae relinquo, ut

enim idco disccssit ad horam u te. est, forlasse
Dei providentia procuravil unde nonnunquam mercedem habeas ignoscendo.

lioe ,
inalum occasio bonorum fil, ul fuit Josepb fralribus Te fruar in Domino. Idest.in voluntate Domini.
Viscera meu. Onesimum quem Paulus in vinculis
suis : sic mrac iste si non fugisset, Dcum non inve- ,
Christi genuil. Simui et para mihi hospitium. Quod

nisset; si Paulum in vinculis non vidissel, fideui non
amplitudine sui roullorura audienlium possit esse
recepisset.
capax, ut in ipso Paulus (ioceret plurimos.
Vt in orternum illum recipias jam non ut servum.
Salutat Epaphras concaptivus meus. Vinctus
U est, frairem in Cbrislo reciperes, non secundum
te
Romae cum Paqlo. In Christo Jesu. Non alicujus

condilionem servilutis, quae U-roporalis esl. Sed pro
ciiminis causa sed fidei societale. Aliter simul
tervo fratrem, Qaia servus recessil , frater autem in ,
ant Epaphras, iu Cescbalis oppido Judaese cum parenli-

Chrislo revertitur. Si autem nocuit aliquid libi ,
ims Pauli a Romanis captus, et in Tharsum Ciliciae

debet. Fugam furto curoulans ,
quaedam domestica
est.quod translalus. Gratia Domini nostri Jesu Christi cum
rapuit a domino. Hoe milii imputa. Itl
redditurum, B spiritu vestro. In toto quidem homine, et in omni

Onesimus furto rapuit, ego spondeo
epislola baec ei manus propria parte sanctorum gralia est Domini nostri Jesu Chri-
linjus spoosinnis ,
teipsum mihi blu sed a meliori et a majori parte , id est spiritu,

teslisesl. ii non dicamtibi, quod ei
dcbes. ILec autem dico quasi ad extrancum loquens. de tolo hoiniue dicilur. Cum spirilu veslro. Cum au-
spiritu gralia fuerit, totum facil hominera
Cxterum si adjus meum redeam, propter sermonero lera iu
Chrisli, quem evangelizavi , el Christianus effeetus spiritualem, ut caro spiritui serviat, et anima non
es, te milii ipsum debes : quod *i lu meus es, et tua jungatur a carne.
m EPISTOLAM AD HEBBiEOS.
CAPUT PRIMUM. C quamJo per semcllpsum loquilwr, ut est : Audium

Multifarie muUisque nwdis olim Deus loquens pa- quid loquutur in me Dominus ; aliquando per angc-
tribus inprophetis. Quoniam apud Hebraeorura eccle- lumloquilur; al>qiianiIo pef subjeclam creaiuram,
sias dcstructor logis falsa suspicione habebatur, Ut in iiube : Bic est Filius meus dilectus (Matlh. m)
voluit lacito nomine de hguris legis,' el vcritate aliqirando hicidis, ut : Si audirelis nie, bona terrm
Cbristi rcddere rationem , ne odio nominis fronte comeditis ; aliquando oi.scuris, ul : Giadius vos devo-
praelati utilitatem excludcrcl lcctioiiis. Tota inientio rabit. Olim Dcus locutus est duobus modis; locu-
beati Apostoli fuit iu bac epistola Hebraeos, id est, lioque divina dislinguitur, cum aut per semelipsuin
gentem suam ad Christi convocare Odem, eminen- loquiiur, aut per angelicara creaturam ad nos verba
Uamque graliae, quse per fidem daia est, a legalibus promuntur. Cum autem per semetipsum loquitur,
discernere umbris, quse angelicis ministrationibus de verbo ejus sine vcriîs et syllabis cor docetur.
fuerunt. Idcirco primo posuit prophelas diversis Cum vero per angelum, aliquando verbissinc itnagi-
modis patribus loculos esse, dicens : Multifarie mul- nibus, aliquando imaginibus et rebus sine verbis.
tisque ntodi< olim Deus loquens palribus uostris iu Puhibus nostris. Abrabara, Isaar, et Jacob, et
pioplietis. Proinde non secundum hoc *<>\u\n emi- Loth, et Moysi. Et habebis sibilum quando dicis in
ncniia No\i Testantcnti declaratur ,
quia patribus D prophetis , id est , a Rominativo prophetia. Aliter
quidem prephetx missi Bnnt, iio!>is aulem Filins, patribus, qui cominus fuerunt in tempore propheta-
sedquod eliara prophetarum vd patriarcharuin ne- lum , id est, loti plebi Israel, etluncdicis in pro-
mo nisi in limilitudinibus vidit Deum, Filium vero phelis sine sibilo. Nojiissimi* diebiis. Novi scilicet
unigenilum iucarnalum esse, atque in ea carne vi- Tcstaraenli, ut : Melior est (inis orutionis quam prin-
sum constal, qua ideni bomo a verbo Dei susceptus, cipium, ui Salomon aii : quia finnius cst quod non
uuigenittig cst Filius Dei. Ideo tnox ;u!,'ivii : Sovis- audimus, quam quod ilii olim audierunt. In Fitio
simis aulem diebus locutut ctf uol<:s in Filio. Multifa- suf. Hoc dicitur secundum assumptioncm carnis,
rie, id est, multis et variis loculionibus , ut decera ut : Qui proprio Filio suo rwn pepercil (liom. vin).
verba U*;;is , et alia pene innumerabilia testimoniis Suo. idest, proprio. Multi euim lilii gratia, hic au-
variis commendata. Multisque modis. Osiensionibus, tera natura est. Quem proposuit. Secundum carnem,
id est , lnultis ibrmis in qnibus loqucbalor nuhc :
quia secundum diviniiatera non constitulus, sodeon-
autem in heminis et hospiiis forma, u( Abrahae; stitutor dicitur. Ila-redem omn.um. Aiii posi palrem
nunc in lorma inilitis, ul Jcsn; nun< inigne,-ut haeredes sunt , hic autera vivcnte Palre hreres est.
Moysi in rubo; nunc in nube ei alii siguis; ali- Omnium. VisibUiuin iibilium.ccelesiinmetter-
«J3 COLLKCT. M EHST. AD HEHR. S!H
restrfuin, utipse ait: Dataest mihiemnit peleslas rn A bunl. Qtiia fljura eorum in meliu* transforiuabitur,
cceio el in tcrra (Matih. xxvm). Perqncm. Sceundiim .'iim autem substatrtialiler interibtiirt. Tu autem
divinitalem. Etiam fecit , et sa'»ula. Tempora , aut idem ipsc es. Non dicil, eias, vel eris, sed es. Ei
creatnras, ut : In principia fieit Fteus ctehtm H ter- unni tui non deficicnt. Id esl , a-ternitas luo. Scde a
ram. Qui e$l splendor glorite. Patris splendor : quia dextris meis. Ideo a devtris dicil, qiiia niliil e?t in
sicut splendor a solc non separatnr, sie. ipse >-]>iei\- ceelestibus sinistrum. floncc ponam inimicos tuos.
dor paternae gloriae ab ipso Patre inseparabilis cst. Donec eos superaios et snbjecios in rindicta sub te
Et imago subslanlicr cjus exprcssa. Kjusiicm naliua; habeas in futuro. Scubdlum pedum tuorum. Pedes
el subslaniiic forntam signalam elcxpressam babet. Domini ejus incarnatio inlelli»itur , sive aposloli el
Portans quoqiie omnin. Gubernans, quia nisi ab eo saneli.
portarentur, laberentur. Vcrbo virtutis siur. Seipse, CAPUT II.
qui et verbum est et virlus. Puriialionem pecculo- Propterea abundantius oporlet observare nes ea
rnm perficil. Sacerdotes- enim in veteri icge non per quce audivimus. Dum miniilri spiritus nobis ser-
semetipsos, seil per hostias liominum peecala aufe- viunt, et haereditaiem salutis capimus; vel conjunge
rebant : bic autem sacerdos exstiiit et hostia, pur- hoe ad qualitatem enmium supradictorum. Abun-
gavitque pecc.ila per sanguinem etgratiam baptismi. B dantius autem dixil, id est, diligenlius, dum major
Sedet ad dexteram majestatis in excelsis. Hncusque est aticioritas nostrse legis, quam auctorilas ange-
breviler Paulus dixit de divinitate et humauitate loir.in minislranlium velerem Iegeni. AV forte ef-
Chrisli, ut de his primitus indicaret Judaeis . deinde fluumus. Ne a salute discedcndo pereamus. Etsi
per epistolam de his redderet rationem. Tanto me- omnis prcevaricaiio et inobedienlia aecepil justam
lior angelis e/fccius. Quare non eum meliorem pro- mercedis cetributionem. Id est, per legcm aceeplam.
phetis dix.it, td est, legem ministranribus, dum Cbri- Inniiedieniia vero legem non suscepit. Qua: cum
stum piius prophetis prantulit? Ideo, qnia vctus lex iniiium accepissel. Ul : Exinde ctepit Jcsus facere et
per angclosministraia est, nova autem per Christum. dticere (Act. i). In nobis. In omnibus Cbristiauis
Ergo hoc dieit, ut pr.-ecellentiam Novi Testamenti fidelibus. Nam sc conjungit r uru reliquis fidelibus.
ostenderet , duni Cbristus angelos praecellit. Filius Contestante Deo signis. Praeseulibus. Et pertenlis.
vieus es tu. Securidtnn divinilatem. F.go hodie genui De fiHuris ostens i - Etvariis virtulibus. Sanilatibus,
te. Quia in aeternitate semper natus est. Aliier : Fgo Ut : Damoiies ejicite , leprosos mundate , morluos
ftodie genui te, seciindum incarnalam hnmanilatem suscitate (Hatth. x), Secundttm suam xoluntalem.
intelligendum est. Fgo ero illi in patrem. Hoc in Sccundum voluntatem Dei, non secunduin meritum,
libris Rcgum el Paralipomer.on legilur (// Rcg. u). c- ve! facultatem nostram. A'«n enim angelis subjecit
Cum introducit primogenilum in orbein terrce. Id est, Deus orbem tcrra\ Sed Chrislo subjccit Deus orbem
Mari;e; vcl cum ducat deejus incarnatione in lerra. terrae futurum, id esi, Ecclesiam post peraclum jur
El adorent eum omnes angeli Dei. Nam licet incar- dicium multiformem. De quo loquimur. Dicendo :
natus, adoratus est ab angelis, quanto magis secun- Omnia subjecisli sub pedibus ejus. Testatus est autcm
dum divinitatem? Qui facit angelos suos spirilus. inquodam loco. Spirilus sanctus per prophetam.
Duplex angelorura ofticium est r aul enim spiritum Quid esl iiomo, qvod menw es ejusf aut filius homi-
eonsolationis , aut ignem vindictsc hominibus mini- nis. Aliud cst homo, el aliudesl filius hominis. Adara
strant, ut Ilieronymus dicit. Afiter hie hyperbalon enim non genitus. nequeex. hominefaetus; Chrislus
esl, et est ordo : Qui facit spiritus suos angelos, id vero ex hommc suscepil carnem. Sed quod ait :
cst, ut sini angeli, hoc est, nuntii supernae volunta- Quid est homol dignitatis significationc interrogat.
tis. Nam angetits officii cst nomen , non rtalurae; Quoniam visiius cvm. Scilicel in passione, vel resur-
nam omnes virtutes coelestcs naturaliter spiritus rectione. Minorasli eum paulo mimis at/ angelis. As-
appellantur. Thronm tuus, Dcus, insceeulum swculi. sumendo carnem, patiendo erucem ,
quod uirumque
Significatauiem principatum Chrisii super angelos. angelis evenire non poiest. Et constituisti eum super
Yirga a-quitalis. Yirgam, sceplrmn regui el potesta-
D opcra manuum tuarvm. Oninis crealura homini
tis intelligimtis ,
qua Deus alios remunerat , alios servit, ul csl : El dontinetur piscibus maris , et
condemnat, reddens unicuique secundum operasna. rclatiiibus crcli (Gen. i). Sed quamvis hx'c Adan»
Unxit te Deus. Deus. Olea la>litia>. Spiritu sanclo. eonvenioat , et unicuique homini , hic tamen se-
Prv consonibus tuis. Regibus, sacerdolibiis.prophe- cundum sensum Pauli lantum Salvatori eompetit.
tis. El tu in principio. In Filio. Terram fundasti. Ergo censtiluisli eum sitper ope-ra manuum luarum,
Siabilem eam fecisti super stabilitatem suanv. Ft ut : Daia est miiii oninis potestas in co?lo el in terra
opera manum luarum sunl coeli. Spiritus saneli ,
qui (Matth. "xxviu). In c.o enim quod omnia s.bi suhjecit,
etiam digitus dicitnr. Notandum quod hic prfus nihit dimisit non subjectum ci. Pncler eum qui sibi
dicit terrcm, deinde subintert, suut co?.li. Senno subjecit oninia. Nmcatilem necdum ridemas omnia
enim divinus aliquando ae terrestribus ad eoelestia subjecta «'. Quia non simul impletur prophetia ;
menteni elevat, aliquando ue coelestibus ad lerre- licel cniiii ei si!i'ji(iiiniiir mnlli, alii tamen non, rn
a Jcsoeiidit. ut eurrus E!i;B ic coelo emissus, et Oinnia ei subjicir.rrtur. Iji gralia Dei.
in coiium iterum eum gloria elevalus esi. / Cratia Dei Fiiius Dei dicitur, quia per suam g ra -
m SEDULII SCOTI £>e
liam graiis peccala dimisit, nullis praecedenlibus A ut et Moyses. Fidelis fuil. AKler hoc intcrrogantis
liominum roerilis. Pro omnibus gustaret mortem. affectu pronunliandum est. Si fiduciam et gloriam
Celerilas monisin gustu significalur, ut : El cum spei usquc ad finem firmam reiineamus. Per liduciam
gustasset, noluit bibere (Mattli. xxvn). Decebal enim fides, per gloriam spei spes, per finem charitas
eum propter qucm omnia. Rcstaurala sunt, she in intelligitur, ul : Einis prcecepti esl charitas. In liis
ccelis, sive in lerris. Et per quem omnia. Consi- domus supradicla continetur, quia fides fundamen-
stunl, sive dum per ipsum facta sunt. Aliter : Per tiim est, spes vero paries, charilas culmen eininet,
quem omnia, k\ est, crcala sunt. Propter quem om- Qunpropter sicut dicil Spiritus sanctus. Dum doimis
nia, id esl, propler gloriam ipsiusfacta sunt omnia. Domini esse non possumus, nisi illa retineamus ;
Per passionem consummari. De humilitate mort lis vel dum talis aposlolus et ponlifex Filius esi. Hc-
carnis in glorja resurrectionis oxaltari, in excm- die si vocem ejus audieritis. Hodie significat omne
plum eorum quos addueet in gloriam. Aliter con- tempus quo vivimus in praesenti. Yel hodie, inNovo
summure, ipsum videlicet salutem perficere. Qui Testamento, ac si heri sil Vetus, quasi dixisset : Si
enim sanciificat. Christns. El qui sanctificaiur. llomo heri voeem Domini non audislis, tarnen si eam ho-
juslificatus per fidem. Ex uno omnes. Id est, Deo Pa- die audieritis, noliie obdurare corda vestra. Tres
Adam. Ilic autem ostenditur
tre, sive ex secundum B autem requies Aposlolus in subsequentibus osieu-
carnem ex una eademque massa et Christum esse dil •' unara sabbati, qua Dominus requievit al> operi-
qui sanclificai, et nos qui sanctificamur abeo. Non bus suis ; secundam terrce repromissionis ; lertiam,
confiinditur. Christus. Fratrcs cos vocare. Dum sci- ecelestis regni requiem. Secundum diem tentationis
licet uniim habent Palrem D"um. Narrabe nomen in deserlo. Ad aquain contradictionis, quando po;n<-
tnum fratribus mcis. Apostolis et onmibus sanciis. lus murmuravit, et Moyses dubitavit. Probaveruni
In medio Ecclesia?. In conventu et me. Exploravcrunt me. Et dixi. Cognovi. Semper er-
in cordibus eo-
ruin. Laudabote. Faciain te sanclos laudare. Etite- rani corde. Licet oculis magnalia vidcrunt. Sicut jn-
rum : Ego ero. Vox Christi. Fidens in eum. Patrem. ravi. Id est, immobiliter proposui, vel ueslinavi. Iu
Eccc cgo el pueri mei. llne i.i Isaia habetur. Pueri

ira mea. In vindicta. Si inlrabunt in requiem meam.
mei. Aposloli oninesqiie in Chrislum credontes; non Id est, non intrabunt : quia genflsjuramenti, iuter-
anicm sccundiim selalem, sed secundum innocen- rogaliouisque , et negationis est. Inrequiem meam.
liaui pueri dicunlur. Communicaverunt carni ct san-
M est, in tcrram repromissionis, qusa requies Israel
guini. Omnes communiter carnem habucrunt ei san- erat post laborera deserli, in figuram vilaa seternse,
guinein. Particeps corumdem. Puerorura assumendo sanetis post mundi Iabores donatac. Donec hodie
.-
carnem et sanguinem. I per mortem destruerel •u,n.

i
cognominalur. Pr.vsentis vita? tempus. Parlicipes
i
Ut siiis armis diabolus vinceretur, quibus enim Christi effecti sumus. Uiuim corpus e/fccti su-
aliis in-
sultabat. Mortis imperium. Mittere in mortem,

mus cum i!lo, id est, coucorporales illi secundum
pce-
nainque perpetuam. Obnoxii erant servituti. Vel ve-
inieriorem hominem facii conlbrraes iliius gloriacel
leris legis, sive peccati. Nusquam cnim angclos ap- iiumorlalitatis. Si tamen initium substantue ejus us-
prehendit. Non que ad fmcm firmum reiineamus. Quasi dixisset Si
eriim in angelica forma venit in mun- :
dum, quia non ad redemptionem angelorum venil; credamus quod ilie quia coaequabilis est Patri, inL-
sed idco carncm apprehcndil, ui per quam peccalum tium carnis sumpsit ex matre, et si credamus resur-
admiseramus, ipsa redimeremur. Sed semenAbraluv. rectionem ejus, per quam magua virliis facla csl,
lloc esi, assnmendo carnem degeuere Abrahse: pro i i est, s;I;is et resurrectio omnium sive si creda- :
lolo aulem genere semen Abraluc tliiilur. 1'nde demus tiumaiiitaleni ejus et divinitalein. Relineamus.
huit pcr omuiu fratribus similari. Verura corpus ho- Li Cit, per fidem credamus. Nolile obdurare corda
niinis, animamque sumendo. Fidelis poniifex. lioc vestra. Admonet Apostohis lideles Judoeus etGcntes,
cst, verus etpotens, et idpneus implere suum olli- " l caveani ne prseceplum Domiui prsevaricentur, ut
cium. ln eo cnim. Corpore seu jure. Putens cst eis ^ i» requiem Dei, id csi , regnum cceleste ingredi mo
qui ientanlitr uuxiliari. Non ul ponlifices legis. reantur, qui de-rEgyplo Iransierunt. Sed non omnes,
CAPCT III.
Exacerbaverunt, praiter duos lanlum, id esl, Caleph
Undc fratres sancti vocationis ccelestis parlicipes. et Josue.
I l :
I cnilc ad me, omnesqui onerali estis, , / ega re- CAPUT IV.
(iciam vos (Matth. xi). Vel \ cuite, benedicli, elc. Timeafnus crgo, ne forte
:
relicta polliciiaiione. De-
Considerate aposloium. Missum a Paire. Hxcdicens, sperando de vifa fulr.ra, vel non scclamlo opcra,
osiendit Jesum ubcdisse Palri usque a 1 morlem, et quibus ail ii!:!in requiem pervenitur. Ucessc. Scilicct
fideicm fuisse ci, et nos admonet, ut capiti nostro requiei.Scnuo audiius. Id est doclrina icgis ,
pareanuis, iil e^t CbristO. Et ponlificem confessio lis Quemadmodmii dixit. est, quemadmodura iili non 1 1
nostra'. Fidei nostnv. Qui fidcljs esl ei. Palri. Qui inlroierunt in requiein, sic nos e contrario intraU-
fecit illuni. Sacerdotem c^se ex semine David semus in requicm. /-.'
cjui ,
ribus requievil Deus.
cundum carnei... Ipse :'.ai|ue fidelis ei, ul scriptum Sicul cnim Dens (!!. sepiimo requievlt ;.b omnibus
cst de eo : Ut faciam volunlalem tuam ; el illud : operibus bonis. ita crii requies ajlcrna, cuui con-
Nonsicuiego volo, sed sicttt tu vis (Matth siv). Sic~ sumtnala fuerinJ opera, quae ab inilio itcia sunt, Ei
2o" COI.LECT. IN EPIST. AD HEBh. {•&
inisto rursum. In isto pstflmo post legem. Siinlroi- A ut offeral donu et sacrificia pro peccatis. Quod tfe
buntin requiem meam. Hic si pro aflirmatione posi- omnibus oblalionibus dicitur. Aliier dona, id est,
ttim esi, quasi diceret : Si iulroibunl, bene habe- anniin et argenlum, et caetera donaria. Sacrifida.
bunt. /n requiem meam. l\ ost, in lerram vivenllum. Qua: ad cibura tanium perlinent de pane, verM
Hic autem virtus propheticse
secunuum sententiae gratia, et vino. Qui iqnorant. Deum. I.t errant.
Apostolum esl, ui ostendat requiem seternam. Qwo- A mandatis legis. Quoniam ipse. Sacerdos.
et Cir-
niam crgo supercst introire quosdam in illam. 4lre- cnmdatut est. tdeooportet eura condolere, infirmi-
dentes propter eos qui veneranl ex /Egj pto. Inlroire. tate scilicet carnis. Secundum ordinem Helchise-
Dum illi introierunt. In illam. Kequiem scilicet dech. Qnia Melchisedech viunm et panem oblulit
beatse vilae. Iterum alium diem. 11 est , requiem Abrahamîn figuram Cbrisli corpus <'t sanguinem
aeternam, non illam lerrae repromissionis. Terminat. siinin Deo Patri in cruce oflerentis. Qui in diebus
Deus prophetam. Post tanlum temporis. Post lot an- carnis. Quibus in carne conversalus est. Preces.
nos egressionis Qliorum [srael de .Egvpio. Ex quo Verbis. Supplicationes. Genu flexo. Uberare. Per re-
manifcstum est, quo.l non de requie terrae repro- surrectionem. Cum clamore valido. Dicens : Pater, si
missionis dixerit. Itaque relinquiinr sabbatismus. Id licri polest, transfer a inc calicem isium : verumtamen
est, setcrna requies, quam Judaieum sabbatum signi- ^ non mea voluntas, sed tua fiat (Marc. xiv). Et lacry-
flcaVit. Populo Dci. Id esl, onmibus recte credenti- mis. Pro nostra salute, non tiinore morlis profusis.
hus. Qai enim ingressus csi in requiem ejus. Per Et exauditus est. A Deo Patre, angelo euui conflr-
moriem temporalem. Etiam ipse requievit ab operi- inante. Pro sua reverentia. Illius apud Patrem, vcl
bus suis. Id est ab bujus mundi laboribus. Fesline-
, pro reverenlia Pairis apud illura, diecndo Deus :
mus erao ingredi in illam requiem. Cum alacrilate meus, Deus meus, quare me dereliquisti ? Est autem
meniis per Qdem cum operibus curramus. Yivus est reverentia nnstus dilectioni pavor. Didicit obedien-
enim sermo Dci. Ilic ostondiur eunulem nos habere tiam. Expertus est obedieutiam, ut : Factus obe-
judicein, qui illos propter illorum incredulilatcin diens Patri usque, ud viortem. Et cousummatus. In
damnavit. Sermo enim Dei Filius Dei est, siveEvan- passione, ul : Inclinato capite tradidit spiritum.
gelium. Et efficax. id esl, potens ad inferendam vin- Causa stdutis cvtenuv. Quia non aeterna salus per
dietam vel beatitudinem. Et penetrabilior omni gla- alios sacerdotes miuistrabatur. Juxta ordinem Mel-
dio aucipiti. Li e-u, ad vindictam super corpus et chisedecli. Eusebius
dicil in libro Hisloriarum llic :
animain. Omni gladio. Quoniam lanluiii corpora Melchisedech in divinis voluminibus sacenlos fuisse
gladio secanlur. Ancipiti. 11 est, bicipili. Usque ad ^
Dei sununi relertur. Sed qui non oleo comrauni per-
divisionem aninuv ac spiritus. Id est, carnalium ac ^ unctus sit, neque qui ex successione gen;;ris susce-
spiritualium cogitalionum; scit euim et prob?l quid perit sacerdolium, sicut apud Uehneos fleri mos
interest inler animam ae. spiritum : non quod aliud erat : et ideo secundum ordinem ipsius sacerdos fu-
est anima, aliud spirilus ,
quanlum ad substantiam turus dicitur Christus, qui non olei Iiquore, scd vir-
pertinel. Compagum quoque ac medullarum. Per si- lulecoclestis spiritus consecretur. Et imnterpretabilis
militudinem corporis de anima loquitur. El est dis- ad dicendum : quoniam imbecillej facti eslis. Non
crelor. Idem sermo vivus. Cogitaliouum. In anima. quod valeretApostolus per spiritum interpretari, sed
Et intentionum. In spirilu. Omnia autem nuda et quod imbecilles erant auditores ad audiendum ser-
aperia sunt. Duobus modis ves corporalis celatur : nionem.
latens sub teclo, ideo dicit nuda ; aul conclusione, Qucv sint elemenla. Rudia documenta fidei. P ro-
ideo ait aperta. Oculis ejus. ld esl, inspectfonibus pter tempus. Quia longum tcmpus est ex quo didici-
divinis. Ad quem nobis sirmo est. De quo, boc est, stis fidein.
Cbristo, quoniam reddiluri sumus coram ipso ralio- Expers est sermonis justitici'. Id est , perfccuc
nem de omnibus quae gcssimus. Ilaque ad quem no- scientiac.
iiis scnno est, ac si diceret : Hic Deus esl de quo CAPUT VI.
ioquimur. Qui penetravil ccelos. Morle sacerdolis,
D
velum in sancla sanclorum intrantis. Tenta-
Quapropter intermittenles inchoalionis Christi ser-
ultra
tum auiem per omnia. Esuriendo, siliendo, etc. Ad monem. Fidei inilium, aut de incarnatione ct pas-
tlironum gratice. Cbi ipse nune se;let, ue damnemur sione ejus loqui. Ad perfectionem feramur. Ad per-
dum sedebit in throno :cquitalis siuo. Ut misericor- fectain fidem cum bonis operibus feramur , aul de
diam consequamur. Idest, peccatorura indulgeiuiam. ejus nativitate quaedain loquamur, sive de arcano
Et gratiam inveniamus. Yilas selernse. In auxilio oppor- mysterio incarnationis Dominicae disseraraus,
luno. Sive in prcesenti tempore, ut Apostolus dicit :

Non rursum jacicntes fundamenlum pceniicnticu ab
operibus nwtuis. 1*1 est, posl accepiam scmel fidem
Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis
(II Cor. vi). Aut in periculo die judicii : ul adjutor

et pcenitenliam, non itertim de pocnUenlia, et de fide
in opportunilalibus, in tribulalione.
Trinitalis, et baptismo, et impositione manuum, et
resurreclione, et judicio vos inslruainus. Nam ha:c

V. CAPUT
;
Omnis namque pontifex, ex hominibus assumplus, omnia quasi lac stint, ct ad iuitium fidei perlinent.
pro hominibus conslituUur Deum, Ab opcribus mortuis. Quaj iuerimiint animam. Et
in his qud> sunl ad
:: ;
500
SEfitLIl SCOTl
289
«I muMpLka**. Id est, namerosa pcccatorum pro-
fidei ad Beum hapthmaium. Pluraliter loquitttr, pru A
genie, qoi arenae mans assimilanlur. tl sic longa-
varietate accipientium.
nimiler. Palienter , id esl, Abraham. Fcrcns. Per
Impositionis quoquc manuum. Scilicet episcopi.
treeentos annos. Ut per duas res innnobiles. Deus,
Et koc faciemus. Seilicet aii perfectionem feramur.
el promissio el juramentum Dei. Item duas res im-
Impossibile est enim eos, qui semel sunt iUuminuti.
mobiles dixit, Dei Patris promissiones de Filiosuo,
Sicut enim impossibile est Chrislum iteruin cruci-
el adventum ipsius Filii in hunc mundum pro saiute
figi, ita eriminosi homines nen possunt itemm ba-
nostra. Qui confugimus. Id est, ab Judaismo et Gen-
piizari. Non atiiem in koc poenitetuiam excludit de
lililate. Quam sicul anchoram habemiis. Similiier
peccatis, sed sicut seeundum humanatn nalivitatem
quomodo anchora navim in tempestate maris, sic
impossihile cst hoinines iierum carualiter nasci, ita
speshominem iu tentationibus mundi fundat. Et ista
«ccunduin spiritualem regencraiioneni hemines non
anchora non in mare mitlilur, sed in ccelum, ad iii-
possunt rebaplizari. Et participet (aeli sunt Spiri-
leriora pracmia capessenda. Usque ad intcriora ve-
tus sancli. Habeutes diversas donationes Spiritus
laminis. Noslram anchoram sursum mittimus ad in-
sainli.
teriora coeli, sicut anchora ferrea miititur ad inte-
Yirlulesque saseuli renluri. Scilicet resurrectionis,
B riora maris. Secundum ordinem Melchisedech. Non
el praemiorum, et vitae post uiorlem. Iterum renovari.
sed pcr
secundum ordinem Aaron, quia ex tribu Levi in-
Per baptismum , vc! pcr boslias carnales,
troiit Jesus, id est, sicut pontifex semel introibat
solam fidem Cbristi, quae per dilectionem operatur.
intra velum sanctuarii, sic Christus introivit semel
Ad pcenilentiam. Id est , per poenitentiam. Quid
in cuekuu.
ergo Exclosa est pcenitentia? Absit, sed impossibile
?
estrenovaii, hoc est, pcr baptisiinim renasci. Rur-

CAPUT VII.
sum crucifigentes. Non vere, sed quasi erucifige&tes» Hic emrn Slelchiscdech rex Salem. Salem est op-
Sicut enirnsemel Cbristiis mortuus eat carne, idest.

pidum juxta Scythonolira, quod usque hodie appel-
latur Salem; et oslenditur ibi palatium Melchise-
in cruce, ila nos semel morimur peccalo in baptis-
mate. dech ex roagniludine ruinarum veleris operis os-
Et ostentui habentes. Id esl quasi dcspectui. iendens magnificentiam ; ad quam civilaifm etiam
,
Terra enim sape venicntem. Per metaphoram loqui- legitur Jacob descendisse ;
qnae fuit in lerra Cbanaan
tur. Nam hic tcrram fiilcles homines appellaL qui regionis Sicliem. Sacerdos Dei summi. Non idolo-
de imhre doclrinae Christi irrigantur, et faeiunt fru- ruu» et da?monutn. TLU" per T mysterium crucis
clum, aiium centesimum, elc. Chrisli designatur, quia Chrisli passio nos liberal a
Et gcnerans herbam. Florenles virtutes. Acciph

C dominatu quinquc carnalium sensuum quibus cap-
benedictionem. Abundantiam fructuum mystice, ut tivati sumus per fidein sanclae Triialatis curn bouis
Venite, benedicli Patris mei, etc. Proferens aulem operibus, quae sunt x et vw, boc est, ter sex. Nam
spinas. Curas hujus saeculi. A tribulos. Peceato- Ahraham secum in prselio oontra quinque rcges Sy-
rum ; sic per metaphoram loq ,iur de peccatore, riai cccxvin vernaculos habuit. A ciede regum. Quin-
qui vitiis et peccatis iioxius tenetur , cui dicitur que regum Syriae, quia Lolh, filium fralris, Abra-
Ligatis manibus pedibusque, ejicitc cum :n tenebrat bam cura sua pecunia eripuerat. Occisis autem ab
exteriores (Matth. xxn). (Jujus consummatic iu com- Ahraham in via, praedamque magnam ab cis ra-
bustionem. Quia peccatdres igni inexstinguibili com- puit, Ei benedixit. Melchisedech. Ei, Abrahae. Mel-
burenlur. chisedech, quasi melchos sadec, id esl, rcx justitia;
Confidimus autem de vobis. Ideo hoc addidit, ul inierpretatur, quod mystice Dotniuo Salvatori con-
benc agerenl. Bonus doctor laudando eos provocat grucnter aptatur, qui cst quoijue rex pacis. Sine pa-
ad proftN tiiin. Et viciniora salutis. Subaudi, conse- tre. Idest, sine patre sacerdote de Iribu Levi. Sine
qni. Et si ita loquimur. Exprobranles vobis, quod matre. Similiier de tribu Levi. Sine genealogia. Ex
facti w,is
""'" estis quibus lacte opu>
>)'•-'•. o ...I..V ^.v. Qui
~ r ~.. sit. w ministrastissan
- _ sacerdotali tribu. ISeque
-,— initium
- dierum. Hic osten- —
ctis. Habilantibus Uierusalem. Et eamdem sollicitu- diiur istuin Melchisedech !ion fuisse Sem. Nam ini-
di;»^?)» oslentare. Eleemosynai el doctrin*. Ad exple- lium dierum Sem Scriptura deseribit, Melchisedecb
tionem fidci. Per bona opera. isqtte in fincm. L"t :

vero nec initium dierum haberc describitur. Abter :
Qui perseveraverit usgue in fmem, satvus crit {Matili. Nec initium dierum, id csl, electionis ejus m sacer-
x). Ut non segnes efficiamini. Pigri in niariualis Dei. dolium administraudum .etate legilima annorum
llccreditabnnt promissiones. Nondum enim emnes xxv vel potius xxx. secundum Uebraicam verilatein,
promissiones cornpleUe sunt. Juravit. Firmiler pio- ut Hieronymus in traclatu Ezcchielis. Negue fmem.
inisit. Pcr semctipsum. Ut: Yivo ego, dicii Doinihhs. Ipsius minislerii l anr.o. Tunc enint cessabant s;i-
Nisi benedicens bciwdicam libi. Genus e^t juramcnli, cerdotes ministrare, sed custodes vasorum eranl
iit est iiiud : Si intrabv.ni in requiem meam. Non enim haec Origenesdicit. Hunc Melchisedccb, alii angelum,
nisi semper pro dubitatione ponitur, naui hic pro tiii Spiritum sanctum propier excelientiam suaia
aflirinationc est posilum. Aliier : Beneduens bene- esse suspicantur : quod a!«it. Hebraei vero hunc af-
uicam te , id esl, in sanclis et fiiielibus, qui ^leilis firmant esse Sein filium Noe, quem vivutn fuisse
cteli comparaiuur. dicunt in lempore Abrabse, habens tunc amios au-
w COLLECT. fN EPIST. AD HF.BR. »gj
tiqnitatis cc.xr. : Apostolus vcro ostendit non ex Sem A poneri9 decimor, decimarit. Aliler scenndtim Augu-
fuisse, ex quo Abraham fuit, sed ex Cham, ctijns po- slintun Abraham el Levi Jecintali suiil a Mflthise-
:
Eterilateio Scriptura non memorat. Quisqois cnim dech, propter panem et vtnum a MclchiscJech acee-
ille est, tic Genlibus fuit. Omnis enim primogcnl- ptum. Ipsaque dccimalio quaedam prxflgoratio erat
tns eum gentibus sacerdos vocabalur. El non <nio J futurx medicinx per Dominum Salvatorem, idcirco
ille patrcm et matrem non habuisset, dicitur sine Levi iu Abrahara decimatus esl, quia enraretur.
patre et sine matre; sed quia genealogia iiliusin Non autem Christus decimatus est, quamvis et ipse
Genesi non annumeraiur, sed subito inlroducilur. fuerai in lurabis Abrahae secundum originalem sub-
Assimilatus autem Filio Dei. Qtiia et ipse sine pa- stantiam, per quem bumanum genus curarelur. In
tre in terra, et sine matre in ccelo, sine genealogia qno Christi eiceilentia sacerdolii oslenditur, cum
secundum divinilatem, ut : Generaiionem ejus quit in lumbis Abrahae non necesse babebat decirnari.
enarrabit ? Similiter sine initio secunJum divini- Secundum ordinem Melchisedech. Ilabens regale sa-
tatem, et sine fine. Ma.net sacerdos ix perpetuum. in cerdotium sicm MelchiseJech. Et non aecundum
prolixum temporis spatium, non unius tantum an- ordinem Aaron. In observatiouilius legalibus. Trans-
iti quinquagesimum annum.
curricuio, aut usque ad titto enim sacerdotio. A Levi et Aaron. Ad Melchise-
lnluemini autem quanlus sit hic. Convertit scnno- B decli. AJ Chrislum. Necesse est, ut lcgis trunslatio
non ad Hebraeos, quibus banc epistolam scripsit, fiat. Neque enim potest sacerJos esse sine lege, et
ac si diceret : Intelligiie quara magnus sit bic sa- testamento, et praeeeptis. In quo enim. In Christo,
cerdos, flui iiguram Christi gestavil, Jum tam ma hoc quoJ secundum ordinem Melchisedecb sa-
est,
gnus paliiarcha ei decimas JeJit ex melioribus qua? cerdos sit inseternum. De alia tribu cst. Juda, et
.
habebat Abraham patriarcha. Ergo si Mclchisedech non Levi. Exsurgeret alius sacerdos. Propter sa-
excellenlior sil (iiiam Abrabani, sicque Christus sc- cerdotes Leviticos. Mandati carnalis. Quia non pcr
cundum ordineui MelchiseJech sacerdos manet in hominem ponlifex ordinalus est. Vitve insolubilis.
aeternum, concluditur qaod Christus excellentior sit Id cst, aelernae vitae, ut : Tn es sacerdos in wternum.
qtiam Abraham, in quo Judaei se jactanl. Et qui- Contestatur enim. Spiritus sanclus per David, lie-
dem de filiis Levi sacerdolium accipieulcs. Hinc ino- probatio quidem fit. Ut gratire locus daretur. Propter
re suo per Jialecticam Ioquitur, dicendo et quidem injirmitatem ejus. Quia neminem potuit salvare. Et
de liliis Levi, /ie q:iis Levi sacerdoiium Melchise- inuiiiilatem. Ilis videlieet, qui in Clirislo non cre-
decb pneceHere pularet : et secuodum solkam ob- dideruot. Nihit enim ad perfectum adduxit lex. Quia
jcclionem Levilicum sacerJoiium prinsoxaltaf, quod usque ad passionem Chnsti in inferrrum omnes
Dei manJato nou a!> aliquibus, se;i a Dei pepulo, id ^ ibant, postea autem ccelos per.clranl. Inlroditctio
cst, filiis Ahrabam decimas accipere jubenliir, cui vero melioris spei. Melior esl enim spcs, qua vita
lamen sacerdotem MelcbiseJech superexaltat, quem aeterna speratur, quam illa qua bona terrre exspe-
genus non nobilitat, et qui a palre, a quo omnes ctantur. Juravit Dominus. Per semetipsum. Et non
nobilitantur, id est, Abraham, deeimas sumpsit. pcenitebit eum. Sicut pcenituit eum bominem fecisse,
Et cui Levi. Quamvis in. patre decimas dejil. Deci- et Saul ordinassein rcgem."/n tantum. Ut sacerdo-
mas sumcre a populo. Tanta est enini sacerdotii ex- lium ejus maneret in aetcrnum, velut cum jureju-
cellentia. Quanquam et ipsi. Pro, quoniam. Cujus ranJo slabilirelur. Melioris leslamenti. Novi et viuc
autem generaiio non annumeralur in eis. Filiis Levi, selernae, quod multos ad perfeclum duxit. Sponsor.
quoniam Christus non e tribu Levi, sed magis de Iribu Promissor. Quod morle prohiberentur. Hic oslenJit
Juda esse perhibetur; vel quoniani Chrisli genc- non sacerdolium secundum orJinem Levi manere,
ralio secunJum divinitatem non ex eis nume- sedCbrisli sacerdotiuniperpeluumesse. Accedens pcr
ralur. semetipsum ad Deum. Ul : Nemovenit ad Tatrem, msi
Decimas sumpsh Abralue. His ergo duobus mo- per me. Sempervivens. Nou ut alii sacerdotes. Inno-
Jis sacerdotium filiorum l.cvi Melchisedech suo sa- cens. Nulli noccns. Impollutus. Sine peccato. Segre-
decimas ab Abraham
D Qnod nulltim in eo pcccalum
cerdutio superexaltat : quia gatus a peccutoribus.
oniniuni-sacerJotum patre accipere meruit, etquia fuit. Excelsior coclis factus. Id esl, angclis et firma-
hunc qui repromissiones acccpit beueJixit. Et hic mento, ul r Adorent eum omnes ungeli ejus. Qui non
qtiidem. Filii Levi, et in veieri lege. Decimas mo- habet quoiidie. Ut sacerJotes legis. Necessitalem.
rienles komines accipiunt. FiliiAaron, qui mortales Immohtndi, ofiercnii. Sermo aiticm jurisjnrandi.
homines sunt. Ibi uutem. ld esl, in Psalmo. Con- Qui tiicit : Tu es saccertlos in aternum secnndum
testaius est. Spirilus sancius per os David. Quia ordinem Melchistdech. FiHum in tviernumperfeclum.
vivit. Ut : Tu es sacerdos in wternum. El ul itu diclum SacerJotem.

est per Abraham. Hocest, per Abrabam decimas CAPUT VIII.
deJit Levi ad Melchise lech ;

quia quod Abraham Capitutum aulem super ea qua> dicuntur. Summam
obtuiil, Lcvi secum oblulit, dum in lumbisejusfuit. vel recapitulationem. Qui sedet in dextera sedis
Qui decimas. Levi. Accepit. Postea a populo Israel. magnitudinis. Secundura si:?e majeslalis cxcellcn-
Decimatus tst. Decimas dedit ad Melehisedeeh. Ad tiam. Sanctorum minister. Sive sanctorom bomi-
hunc in lumbis Mraham potims. Ut sit verj um de- num secundum suam misericordiam ; sive miuister
36+
:&3
SEDULH SCOTJ
vero iharibulu». corpus Christi com
eorum qus Sancla sauc.orum dicunlur. © tabema- A ficat, Aareum
leinplique divinitatis splendore. Arca vero, ipsa Ecclesia se-
culum. Spirilus animarum sanctaruin,
in (juo Deus inhabitat. Ad cundum mysticum sensum, anima secundum iropo-
multiformis Ecclesiae,
Aurum et argentum. Ei lioslius. logicum exprimitur, aut cerlearca Teslamenli caro
offerendu munera.
Nec esse sacerdos. Id est, Salvatoris Christi animadverlitur, in qua manna
De oblationibus vivis.
non csset necessa- divinilatis inbabitat. Irna aurea. Humanitas Chri-
ipse Doinimis Salvator, qui sic
Qui exem- sti cum divinitate. Virga Aaron, regnum Christi
rius, si per alios justificalio Beriposset.
vel vexillum crucis. Tabuke du« Testa-
pluri ci umbree serviunt ctelestium. Exemplaria di- significat,
quia coelestium exempla ostendebant. Um- menli. Cherubim. Plenitudo scientiae. Propitiatorium.
cunlnr,
supervenienlis verita- De quo prepitiabatur Dominus populo suo. Mystice
brae aulein in comparalione
Spiritualium donorum, qua? nobis propitialorium Dominus Salvator exprimitur, qui
lis. Coeleslinin.
esl propitiutio pro peccatis noslris. Ministeria. Sacri-
per Cbrisli sacerdotium donanlur. Aut
coelestium,
cceiestia promerentur. ficia. Semel in anno. Dccima die mensis sepliusi
id est, operum, quia ex his
Facies omnia. secunduin lunarem suppulationem, qme solemnitas
Tubernaculum. Exemplar EcclesitE.
constitutione, quam de hos eral sanclificationum. Nonsine sunguine. Sicut nou
Tam de tabernaculi
liis sacr.ficiis quce in eo imniolarenlur. Secundum B sine sanguine Chrisli nos rcdempti sumus. tioc si-
formam ejus in menle perspe- gnificante Spirilu sancto. Proplcrea isla ita conslrii-
exemplar. Quia prius
tabernaculum face- cla sunt in liguram Salvatoris nostrae sahitis, quod
xil in monte, antequam ipsum
sortilus ministerium. videliccl Christus paleretur semel pro genere iiu-
ret. Nunc autem melius est
Christus meliussorti- mano. Sanclorum via. Introeundi in coulum. Et justi-
Ac si dicerel Dominus Jesus:
peccata carnis. Carnalibus justilicationibus per circuni-

tus est minislerium Novi Testamenti, ubi
tiis
nostra remiituntur, et vila aeterna promittitur, non cisionem. Non Itujus creationis. Terrestris taberna-
Nam illud prius culpa vacas- ctili. Et cinis vitulce. Yaccse rufae, rosea?, carnis
laulum Lona terra. si
set. Ac si dicerel : Si legis prioris observatores iu- Chrisli. Qui per Spiritum sanctum. ûasi per ignem :
culpabiles essenl, nec secunda lex demum inquire- qiiomodo hostiae prius ignem de coelo accipiehanl.
Yituperans enim eos dicit. Deus per Jere- Ab operibus mortuis. Quoe ducunt ad mortem, sic-
relur.
mi.un prophetam : Et consummabo. Lcge vcleri ut si quis in lege morluum tangerel, mundaba-
transcuntc, perfecliorem legem introducam, ubi tur. Eurumdem pmvaricationum. Quae deleri uoit
non ligura, scd verilas oslendetur. Domui Juda. poleranl oblationibus prioribus. Ubi cnim Testamen-
Eccleske Deum confilenli. Testamenlum Novum. tum, mors necesse est intercedat testatoris. Animalis
Evangelium, et legem grati:c, hoc est, ut quicunque ^ cujus sanguis testatur indulgenliam peccatorum. Po-
ex oinuibus genlibus in Christo crcdiderinl, iilii lerat aliquis ex eo, quod morluus est Chrislus,
Abraham secundum spiritualem generalionem vere maxime non credere promissiones cjus. Paulus igi-
sint. Quod fcci putribus eorum in die. Quinquage- tur exempla ex communi assumit consuetudine,
simo post Pascha die in nionte Siua. Et ego ncgle- quibus ostendit tunc firmissimum esse testamen-
xi eos. Reliqui eos secundum desideria cordis eo- Uim, morle lestatoris inlereedente. Testumentum
rum. Posl dies illos. Veteris Testamenli. ln sensi- enim in mortuis confirmutum est, quia testamcntum
bus eorum. Non iu tabulis lapideis. Superscribam lunc firnium erit, postquam hohio de hoc sseculo
eas. Id est, super legem nalurac et litterae. A majore. roigraverit. Vivens vero quoties voluerit mulabil,
Divite, nobili, senc. Usque ad minorem. Egenum, ut sequilur : Alioqui nondum valet. Quia quandiu
ignobilcm, juvenein. vivit testator, polest immutare sententiam, el alios
CAPUT IX. alque alios haeredes ducere in haeredilatem suam.

Ilnbuit quidem el prius tcslamcnlum. Ac si dice- Unde nec primum quidem. Tabernaculum. Songui-
ret : Fuerunt in tabcrnaculo vasa Dci, quod apud nem vitulorum et hircorum. Quia ulcrque sanguis
bomines magnum ac mirabile videtur. Sed tamen sanguinem Salvatoris significat. Cum uqua. Mystice
D
illa omnia umbra: eranl bonoruni futurorum. Con- baptismatis, vel aquain et sanguinem de latere Chri-
stituliones culturce. Circumcisionem, sabbata, neo- sli inanantem significat. El lana coccinea. Qua>
mcnias, hosliasque corporales. Sanctumque saxu- significat Ienitatem charitatis Chnsti, qui passus est
lare. Tabernaculum, quod erat pro tempore. Non pro nobis, aut certe per lanam coccineam Christi
sic Sancla sanctOTuni seterna. Tabemaculum pri- passio designatur. Et hyssopo. Quce herba humilita-
mum. Quod myslice significal praeseniem Eccle- tem Chiisli significat ac fortiludinem, qua inleriora
siam. Candelalrum vero camem Chiisti, seplem UOStra purganlur. Ipsum quoque Ubrum. Deutcco-
donis Spirilus sancli resplendcns, vel ipsa septcni noiuium, quod significat Evangelium consecratum
dona. Ei mensa. Aurea iu aquilonari parle laber- sanguine Chrisli. llic est sanguis Testamcnti, sicet
naculi, significans sacram Scripluram : Proposilio Chrislus dicit : Hic est sanguit meus Novi Testa-
panum. Myslice corpus Cbristi, scu doclrina aposto- menii (Mutth. xxvi). Vasa ministerii significaut mi-
lica inlelligilur. Quod dicilur Sunctn Sanctorum. In nistros Ecclesice. Sanguine. Fide passionis Christi
quod solus sacerdos semcl in anno introibat. Sc- aspersos. Non fit remissio. Ex aliqua parte. Exem-
cundiim labcrnacnlum, Hierusalem roelestem signi- plaria ccelcstium Tabernaculum ct vasa mhmterli.
26S CGCLECT. IN F.PIST. Al> HEBR, 2flP>
His mundari. Hosiiis prasteritis. Nam ipsa ccelettia. \ th. Qnia non oblalioae qux- offerebaiur in legc
Opcra Novi Testamenti, sive cnnversamini, ut Apo- sanguine Christi dimilliinlur peceala. Hic Ostendit
stolus ilicil: JSostra convertalio in caelis est (Phil. disiantiam pontiiiii-,, et Bacerdotis, et hosliarum,
Ill), quae est vera Chrislianorum philosophia. Ali- ct lahernaculi, et tesiamenti, et repromissionis, si
ter : coelestia, id est, vasa. Sed in ipsum cmlum. quidcm iila fiterunl lemporalia, h;ee autem aelerua ;
Qaasi quoddam labernacuiuin. In sawjuine alieno. illa form;e, haee verilas. Hubrntcs ituque fiduci
Hirrorum, vilulorum. Alioquinoporiebat eum. Id est, Propler remiisionem pccratorum, quod coh el
si nna cjns oblalto mundum tolum non salvaret anle des sumus. Unde nos plus habemus ftduciam
effecti
passionem ejus et post passionem, opurtebat eum per ânguinem Chrisli mundari, quam ilii qui
paii ah origine laundi, dum per singulas generatio- naliter hostias offerehant. In imioitum tanctorum.
nes homines pecearerunt, quia semper Uabuissct ln introitum regni coelestis, vel fidei. Quam inilia-
quod redimerei: sed noluit nisi ul semel tantum vit nobis. Consecravit, eo quod ipse primus illa via
passus mundum in consummalionem saeculi lihera- propria carne conscendilin ccelos. VUan no\
ret. Secnndo. lo die judieii. Sine peccato. Sine simi- Aut Gdem Chrisli, aul iiilroitum regni eoeli
litudiueearnii peccati, aulsineohlatione propeccato. Aspeni corde a conacicntiu mala. Quia fides sine
Aliter : sine p.-ccato, exspecianubus se. ]{ operibus morlua est (Jac. n). El abluti corpus. -
CAPJJT X. illi ablutiones carnales habcbant. Nam foris la-

Cmbram enim Hakent le.v futurornm bonorum, vamur aqua, inlus aulem Spiritu Mnclo.ut:
HOfl iptam imaginem. Speciem veritatis; umhra et- Nisi quis renatus fuerit ex aqua et Spiritn tuncto,
enimfait nonvcriias. Nam requieseebant peccata a;i etc. (Joun. in).
tempus, non remitlebantur. Con mnmare. Perfectos Aqua munda. Baptismatis aqua consecrata a be-
facere. Non cesmssent offerre. Non iteriim offer- nediclionihus. Confessionem spei indeclinabitem. Non
rent, si per unam hosiam mundati essenl, et quaravis declinemus ab ea, dum verum erit quod promisit,
nos nou cessemus offerre, tamen idipsum offcrknus -Jcut Israelilae, qui dcclinabant. Fideiis enim qui pro-
sacrificium, non alium agnum hodie, aiium cras misit. Utalibi fidelis dieitur, per quem vocati estis.
offerentes. Commcnwratio peccatorum. Commemo- In provocatione dilectionis. Ul unusquisque alterum
rantur peecala, dum quotidie et per singulos anaos provocelad charitalera. Non deferentes cuileciionem.
hosiia pro peecatis offerebatur. Nos vero in com- Ecclesiam in qua collecti sumus ia una fide. Sed
mcmoralionein Dominicse semel passionis quolidie consolamini invicem. Dicentes : Brevis est lentalie,
uostrxque salulis offerimus. Impossibite est enim. et longa remuneratio. Diem appropinquanlem. Sive
Si impossibile. cur ergo faeiebant propler pneiigu- C morlis, sive judicii. Offerre Deo hostiam. Seilicet
rationern? Non enim veritas sine praeeuntibus figu- legalem secundum veterem legem. Aut erux secunda
ris venire debuit. Iniroiens in mundum. Christus nobisultra non est, huic autem simile esl, quod in
3pparens in carne. Hostiam. Vivam. Etoblationem. superioribus dixit Jmpossibile est enim eos> qui semel
:
De vino et pane. Noluisti. Pater. Corpus aulem sunt iiluminuti, iterum rcuovari. Terribitis quadatn
perfecisti mihi. Corpus ad oBereudum, quia h;ee extpectalh judicii. Si autem exspectatio terribiiis esl,
esl hostia viva Deo piaeeus. Tunc dixi. Dum lem- quanto magis ipsa prceseutia, qua> consumptura tst
pus iuit, ut auferrenrtur umbrae iegalium hosliarum. adversarios? non iia utaonsint, sicut aurum non
In capitelibri scriptum est d<> uie. In fronleCcnescos, consumitur in igne, sed quod immuodum est in
ul : In priucipio creavit Deus ccelum et lerram, ltem : Communem wslimans. Putans nihil prodesse effusio-
/« princimo erai Verbum, el iiiud : l.ibcr gcmraliu- nem sanguinis Christi. Et spiritui graiia: coniume-
nis Jesu . : el item : Deatus vir, qui non abiil liam fecerit. Legales hostias offerens vel non eie- :
in consilio impiorum. a faciam votuntatem tuam, deus rennssioiiem peccatorum per graliam Spiritus
Deui. Ul corpus quod apUtsii mihi pro gencre hu- saneh. Mihi vindictam; et ego retribuam. Vindietam,
;i:ai;;> offeram, quia ii:cc cst lua vohintas. Aufert conlumcliam spiritui gratise facienti. In manus inei-
primum, u* tequens ttaiuat. Ac si diceret Reprohai D dere Dei vivcntis.
: I:i poteslatein judicii ejus, qui red-
Vetus, ct aflirmat Novum Testamentum. Sedet in dct unicuique secundum opera ejus. Rememoramini
dexlera Dei. Quasi Dominus, nam ministraie famu- igilur prisiinos dics. Hoc diclt, ut perdurantes in tri-
ioruui est. Coulesiulur aulem Splrilus sanctns nobis. bulationibus essent longanimes, sieut jam post :u-
Per Jeiemiam, ac si diceret : Quod dicimus, Spiri- ceptam fidem benefecerunt. Et in altero quidem <;;>-
tus sanctus dicit; diximus enim quoti consumma- probriis. Vocibus. Ei tribulaiionibus. Harlyriis pi
•-it in oeternum sanctificatos, et hoc Spiritus san- surisquc. Spectaculum. Propter manifesta oppro-
elus testatur, Novo Testamento non reeor-
quod in bria. Eslis effccli. Ministrando tribulalis. Confidcn-
dabitur Deus pecealorum. Postquam enim dixii. Oi- tiam vestrom. Fortiludinem fidei, et patientiam in
do, dicit enim Dominus Dabo leges meas in cerdibus : tribulalionibus. Namjustus meus ex fide civit. Quia
oorunt, et in mentibus eorum superscribam eas, et vita corporis anima, viia animse fides est, a qu;: si
pcccata eorum non recordabor amplius, poslquain quis ?e suhlraxerit, uon placehit Deo.
dixit: Hoc est testamenlumquod tesiabor ad iilos. ibi CAPUT XI.
cnjo horum. Peceatorum remissio. Jum non fit oblu- I sl aulem (ides. iu Hahacuc sperandarum rerum
Patrol. CIH. 9
:
SEDULIl SCOTI 268

3H
Nam quod videt quis, quid sperat? Sed A quod Jacob figuram Christiani, Esau vero Judaici
subalantia.
populi gerebat. Et adoravit. Jacob. Super fastigium
si quod non videmus speramus, per patientiara
virga: ejus. Significansquod reges futuri essent ad-
exspectemus. Sperandarum rerutn. Synecdochicos
ab insigni parie fidero definiens. Nara fides orandi ex genere Joseph, scilicet ex Ephraim, ut Jo-
hoc dicit,
creduntur enim prseterita quod sue filinsNun mystice designans regnum Christi in fine
est trium temporuin :
quod erunt. Fide sajculi aderandum, sicut ipse virgam filii sui adora-
fuerint, pnesentia quod sint, futura
Deo. Melio- Aliter In hoc loco quidam frustra simulanlad-
Abel majorem liostiam quam Cain obtulit
vit. :
agricola ; orasse Jacob summitatem sceptri Joseph,quod vide-

rcm. Abel pastor ovium erat, Cain vero
praespiciens licet honorans filiura, potestatem ejus adoraverit,
sed Abel primilias oviura Deo offerebat,
postmodum taiiquam ovis cum in Hebraeo mullo aliter legatur. Et ctdoravit, in-
cl credcns, quod Cbristus
con- quit, Israel ad caput tectuli sui, quod scilicet posl-
ad occisionem duceretur. Per quam teiiimonium
Evangelio legitur A sanguine Abel quam jnraverat ei Glius, securus de peiitione quam
secutus est. Ut in :
ad sanguinem Zackariw fitii BarachUe rogaverat, adoravit Deum conlra caput lecluli sui.
jusli usque
perhibente muneribus Sanclus quippe Deo deditus, et oppressus seneclute,
(Mattli. xxm). Testimonium
super hostias ejus, sichabebat lectulumsuum positum, ut ipse jacentis
ejus Deo. Quia ignis desceudebal
Dominus ad Abel,et ad mu-
Respexit
» habitus absque dilficultate ad orationem esset para-
sicut dicitur :
tus. Et de ossibus suis tnandavit. Ut : Extolleiis ossa

nera ejus, ad Cain vero non respexit. Adhuc loquitur,
me de terra mea hinc vobiscum. Mystice ossa Joseph ex ifigypto
ut : Vox sanguinis fratris lui clamat ad
ad terram repromissionis trauslata, significant Chri-
(Gen.w) Fide Enoch. Propter fidem suam
transferri
sli mandata ex Judaeis in Gentes exitura. Fide Moyses
in coelum
meruit, credeos quod Jesus postmodum
enira testi- natus, occultatus esl mensibus tribus. Siguificat Chri-
sublevandus esset : ante translationem
Ambulavit Enock cum Do- stum occultatum ab Abraham usque ad David pri- :
monium habuil, ut est :
Et placuit Deo anima ejus (Cen. v).

mus enim roeosis est; dehinc secundus mensis a
mino. Et alibi :
David usque ad transmigrationera Babylonis tertius

inquirentibus se remunerator fit. fn his
;
Quia est et
ha- vero est a transmigratione Babylonis usquead adven-
duobus roodis totum symbolum et plenam fidem
tum Salvaloris. Improperium Chrisli. Vel tribulaiio-
bemus. Fide Noe. Credens responsum a Deo ac-
namque Ecclesiam navi- ncs pati pro Chrislo, vel in figuram improperiorum
ceptum. Aliter : Prsevidit
hujus, ad portum vitae Christi, quod enim postea Christo evenit, ille susli-
gaturara per raare sxculi
nebat. hemunerationem. Mercedera a Christo. Fide
aeternae.Per quam. Fidem. Condemnavii sceculum.
celebravit Pascha. Per agnum namque cum populo
Peccatores, qui nou meruerunt arca salvari. Fide
intellex.it Christum verum agnum, de quo dicitur
qui vocalur Abraham. Signanlcr ait, vocatur, non
:
Etenim Pascha nostrum immolatus est Christus

enim sic prius vocabatur quando obedivit, sed Abra-
est. Hceres. Noe. Institutus. (I Cor. y). Pranidit namque quod hi qui in cruci-
ham tunc nominatus
hoeres. Obedivit. Quando dictum est ei Exi fixum crederent, in futuro vindicta carerent. Ne qui
Mundi :
vastabat primogenita. Id est, angelus. Sic diabolus

de terra tua. Exspeclabat enim fundamenta. Chrisluro,
vastator est, a quo liberamur per sanguinem Chrisli.
et aposlolos, et prophetas. Civitatem. Hierusalem
Fide et ipsa Sara. Ecclesiam gentiura Fide praedaverunt Êgyptios, quia crediderunt se
coclesiiura.
respexit de qua dicilur : Loetare,slerilis quat non pa- iterura in Êgyptum non reversuros. Fide muri Jeri-
Homine, ex Abraham
ab uno. cho. Jericho defectio,vel luna interpretatur, figuram
ris. Propter quod et
sciiif^t et Sara, ut: Erunl duo in carne una. Et hoc

mundi tenens. Seplem vero tubas, septem epistolas
apostoiicas intelligimus, in quibus sepliformis Spiri-
emorluo. Concupiscenlia carnali. Juxta fidem defuncii
sunt. Qui usque ad mortem fidem servaverunt. Non
tus sancti sratia, doctrinaque intonat. Per sepiem
Ante morlem repromissionibus. El salu- vero muros, septem principalia vitia designantur.
perccptis.
Fide Raab. Quae significat Ecclesiam gentium, susci-
tanies. Diccntes Beata tempora quando haec ventura
:
piens exploratores, id est, doctores cathoiicos, vel,

erunt. Et quidem Wius meminissent. Terrae Chal-
si
I)
ut alii dicunt, Petrum et Paufum, seu duas leges.
daeorum, dc qua cxierunt, id est, de Mesopotamia
enim me tempus. Aul hyperbolica locutio est,
Deficict
Syri.v. Non pudct Deum. Id est, non confunditur
aut tempus deslinatura, quod ad hanc scribendam
Deus vocari eorum Deus, ut Deus Abraham, Deus :
Isaae. Paravit enim illis Deus civitalem. Hierusalem

epislolam in corde suo proposuit. De Cedeon. Id est,
ccnleslom. Fide oblulit Abraham Isauc. Cum tenta-

quid adhuc dicam de Gedeon cum trecentis viris.
retur, ut : Ofjer mihi (ilium tuum Isaac. Triplex au- Barach. Pugnante simul cum Debbora prophetissa
tcm bonum fccit, quod filium, et quod unigenituro,
conlra SisaramChananamm. Jephte. Offerenle filiam
suam coutraque Moab pugnante. Obturaverant ora
el rcproniissionem in quo accepit offerebal. Hoc au-
figuram Dei Patris, Filium suum leonum. Ut Daniel, et Samson, et David, quando
teni faclum esl in
Unde seqnilur, quod paslor ovium fuit. Exstinxcrunt hnpetum ignis. Ut

pro nostra salute offerentis.
parabolam acccpit, hoc est in similitudinem tres pueri in camino ignis. Effugerunt aciem gladii.
?um in
Sicut David acicm gladii Saulis eftugit. Convatue-
Christi moricntis et resurgentis. Sic Cliristus ait
Abraham vidii dicm menm, et gavisus cst. Fide eliam rur.i de infirmitate. Ut Ezechias. Caslra verteruni
ex.eronim. \a Gedcon, ctEzechias, caetcriquc. Acce-
de futuris benedixit Isaac, spiritu pnecognoscens,
269 COLLECT. IN EPIST. AD HEBft. 270
perank mulieret de resurrectione mortuos suos. Ut A sittis. Ac si dicat, Non ad visibile et palpabile luuicn
Elias suscilaviililiumviduaeJonam, et Elisceus filium accessistis, sed ad invisibilem et incoinprehei:sibi-
Sainaritis. Alii autem dislenli sunt. Cruciati sunt, ut leaiDeum. Ignem et lurbinem. H;cc omnia fucrunl in
Machabaei. Non suscipientes. ln praesenli vita. Alii monte Sinai. Et lubtv sonum. Id est, angeliea: vocis.
vero ludibria el verbera experli. Ul Jcremias. Insuper Exterritus sum. Cerdc. Kt tremebundus. Corporc Ad
et vincula, et carceres. Ut Josepb. Lapidati sunt. Ut Sion montem. Ad praeaentem Ecclcsiam. Et Eccieaiant
Nabotb. Sccti sunt. Ut Isaias. Haec per syllepsin dir primitivorum. Aposlolorum qui primi Deo credide-
f.untur, quia verbi gratia, non mulli sccli sunt, sed r ""t-Melius loquentem. Quia sanguisAbel accusabat
unus lantum, id est, Isaias. Tentati sunt. Ut Job et sanguis vero Cbristi redcmit. Item <u est illud Pater :
Tobias. In occisione gladii mortui sunt. Ut Zacha- dimitle illis, quia nesciunt auid faciunl (Luc. xxm).
rias filius Joiadae sacerdotis, qui occisus esl inter Ne recusclis loqucnlem. Cbristum. Cujus vox movil
templum el altare. Circumierunt in melolis. Ut Elias terram. Montis Sinai. Tunc. (Juando lex data est,
et Joannes, aliique multi. Est autem melota pellis Nunc autem. In NovoTcstamento. Repromittii.Coia.
caprinaex unokUere dependens, qua monachi utun- moverc lerram coeluinque. Diccns. In Aggaeo pro^
tur Jigyptii. Quibus dignus non erat mundus. Pra- pbeta. Et ego movcbo. In die jodicii. Vt maneanl ea.
sens videlicel mundus, propler spem superme glo- B Specimina meliora crcalurarum. Habeamus gratiam
riae. Non acceperunt promissionem. Donec advenit Novi Testamenti, remissionisque peccatorum. Ignis
Chrislus. Ne sine nobis consummarentur. Hoc est, consumens. Pcccata comburens.
ne ante nos in reguura Dei coelestemque ccenam ex- CAPUT XIII.
irenl, donec omnes in novo exiremus. Mementote vinctcrum. In veslra misericordia. Tan-
CAPUT XH. quam in corpore. Forsitan hscc eadcm patiemini.
Ideoque ct nos. Hucusque de fide loculus est, nunc Honorabile connubium. Matrimonium legilimum
in
de praedkalione incipil. Tanlam habeules nubem. Doinino cum pudicitia fiat. Et thorus. Lectus. Im-
Multitudinem, vel collcclionem. Teslium. Pairiar- maculatus. Sine fornicatione. Conlenti prwsentibus.
charum el prophetarum. Deponentes omne pondus. Ut : Nolite cogilare de crastino. Prcepositorum. Do-
Peccali. Non enim quisquain bcne currit cum onere ctorum veslrorum. Jesus Christus heri et hodie. Ac
gravi. Pcr patientiam curramus. Per viam, scilicet si dicat, ante saecula, et in saecula, et post sx-cuia
niortem roilitiis mandatorum transcurrenles. Certa- semper permanet, utpropheta dicil : Tu autem idem
men. Tribulationum pressurarumque in prsesenti ipse es, et anni tui non deficieiil (Psal. ci). Et
pere-
constilularum. Ne fatigcmini. Ne iu tentationibus grinis. Antea non audislis. Abduci. A vera
doctrina
lassescalis. Nondum enhn usque ad sanguinem resti- ^ separan. Quam escis. Hcstiis legalibus seu perver6is
tistis. Hoc est, nondum sanguinem vestrum mar-
in doctrinis. Habemus. Nos fideles. Altare. Prseler
tyrio effudislis. Fiti mi, noli negligere. Hoc per Salo- altare Judaeorum, undc corpus et sanguinem Christi
nionem dicilur (Prov. 111). Disciplinam Domini. Tii- parlicipamus. Qui labernaculo deserviunt. Veteris
bulalionem. Cujus parlicipcs facii estis. Scilicel videlicet legis. Exeamus itaqv.e ad eum extra castra.
diaboli. Omnis autem disciplina. Omnis a Deo salu- Despicientespreesentia, et amanies futura. Imprope-
berrima correclio. Fruclum pacalissimum. /Etcrnai rhim Crucem et passiones varias. Hostiam lau-
ejus.
manus. Pigras ad bene

videlicet merceiiis. Ilcmissas dis. Ut Immola Deo sacrificium laudis. Fructum
:
operandum, atque laxaias. Et soluta genua. Propter labiorum. Quasi vitolum Deo oflerentes. Et commu-
confessioncm infirmam. Erigile. In bonum opus. uionis. Largiendae eleemosynsr. Promerelur Deus. Ut
Gressus rectos. Opera recla. PediLas vestris. Sensi- nobiscum sit Deus. Quasi ralionem de animabus
bus. Vi non claudicans quis erret. Inter Deum et ido- vestris reddituri. Ui : Quorum anhnam ct sanguinem
lum, ut aliqnando Deum, aliquando idolum adorct, de manu vestra requiram, duit Dominus (Ezech. \u).
sicuti qui claudicatis in me et Baal. Ncque radix Dcus autem pacis. Deo hoc adjnngitur, quia aliquid
Qmaritudinis. Alicujus peccati. Sursum gcrminans. dissensionis habuerunt. Pastores. Ut : Ego sum
I)
Id est, in superbiain crescens. Ne quis fornicator. piastor bonus (Joan. x). Testawenti cvterni. Non enini
Esau enim fornicalor fuit : nam conlra praecepta tflernum erat Yelus Testamenturo. Aptel vos inomih
palris de alienigenis, id est de infideiibus Ileth uxo- bouo. Faciat vcs aplos esse in omni bono. Faciens in
rem accepit, et jnra primogeniti causa gukc vendi- vobis, qv.od placcal coram se. Ut : Non volentis, ne-
dil. Qui propter uuam escam. Lenticulam, vendidit que currentis, sed miserentis Dci esl. Vt sufferatis. Ul
prnnitias suas. Ille auicm propter unain escam ven- avida mente suscipiatis. Verburn solath. IJ est, recUe
dit primitiva, qui animae suae virtuies fornicatione prredicalionis» quou solatium veslris animabus prae-
perdit. Nam sicut per unam escam unius dieiesurics stat. Cognoscite. Illi vos bcnefacientes. Demissum.
reficitur, sic et pcr fornicalionem unius horae rcfi- A me ad vos rnissum. Vidc.bo vos. Id est, conversa-
citur desiderium. U::de et Salomon pretium scorli lionem vestraoi per ipsum intelligens. Salutant vos
pani comj aravit. Non enim invenil locum pvenitentia'. de Italia. Hic evitienter ostendjtur.quodhaneepislo-
P»ecte poeniicntiam non invenerunt lacrymse quac lam Ronue scripseril
causa superbiac et invidice fuere. Non enim acces-
27! sedulh scoti *?*
SEDULII SCOTI
EXPLANATIUNCULA DE BREYIARIORUM ET CAPITULORUM CANONCMQUE
DIFFERENTiA.
(Mai., Script. CollecL tiova, tom. IX.)
IXClPiT A breviario qui vel quot evangeUst* quolibet sensu
BREYIARIUM SECUMDUM MATTfLEUM. ^^ ca P itulorura nu

""^
alioqum quomodo eontextui evangehco,
™™ ***** sic et bre-]
Nativitas Christi. Magi cum muneribus veniunt, viario, uterque numerus canonum et capilulorura
et reliqua. Perquirendum esl quid inter breviarium superscribendo apponeretur. Quod quia non agilur,
ct capituium alque canonem distet. His elenim tri- manifestum est quod illud in breviario proprie di-
bus, quasi quibusdam clavibus, cuncla evangelici scilur, ut quae in evangelico texlu diversis eapitun»
voluminis arcana reserantur. Nam sublaiis brevia- et canonibus inuliiplici narralione exponuntur, ca in
riis, capitulis et canonibus, omnia confusa erunt et breviario, quasi quodam pugiilo, brevi assertiGne
ambigua, et quae sunt eadem, vei vicina, vel sola, demonstrentur.
ct qui vei qnot evangelistae in quibuslibet senten- Illud quoque nolandum quod sicut fcreviariam
tiis consonent, aut de quibus rebus edisseranl, hoc sine canone et capitulis consistit, sic et capitula siue
totum sinc pradictis clavibus amphibolum erit. Ila- breviario saepe posita reperiuntur. ISam in exordio
que haec tria propriis differentiis ab invicem discer- Evangelii secundum Matihseuro, 5n quo ter xiv, hoc
namus. Breviarium est rerum in contextu Evangelii est xlii generaliones describuntur. duo capitula
nai ratariim compendiosa et brevis expositio. Lnde ct B duoque canones, tertius videlicct ac decimus eanon.
breviarium brevis causa nominatur, eo quod per absque breviario ineluduntur. Si quidcm in co qwd
hoc lotus Evangeiiorum textus breviter comprehen- subsequitur, Chrisli autem gcneratio sic crst, et re-
ditur. Capitulum est qux-libet in Evangeliis senien- liqua, initium breviarii cxorditur. Nam ibi nuiivita»
tia seu narratio. Canon csi tiiulus, quo cognoscitur Bomini exponitur. Cur autem non a princrpio xl et
concordia evangelistarum, id est quis, vel qui, vel duarum generationnra breviarium EYarigela secun-
quot evaugelislse unumquodque capitulum edidc- dum Matthaeum sumat exordium, investiganduro est.
riiiit. Ob necessarias itaque causas ha?c tria reperta Poterat enim tale breviarium, nulia obsistente ra-
sunt. Mam breviarium ob hoc reperlura est, quate- tione, sic constare, xl duarum generalionum enu-
nus ipsae res quas evangelico volutnine narrantur, meratio, nativitas Christi, et reliqua : sed propter
hoc breviter pisemisso et consideraio corapendio, nalivitatis Dominic» excellentiam, ab ulthna, id est
citius el lucidius patescant, ut quod in Evangeiio quadragesima secunda generatior.e, seu nativitate
quisque invenire desiderat, breviariorum eunsidera- Salvatoris. exordium breviarii sumpsil. Nec. mirum
liooe eum summa facilitate reperiat. Canones ob si in hreviario sicuti quaedam in brevi colliguntur,
banc causam reperti et vocati suni, quatenus corum ita nonnulla causa brevitatis omittunlur, com ulrum-
tione, concordia evangelistarum, id est qni C proprium breviarinm non
.
q Ue breviarii sit : iiiioquin
et quol evangelistse eadem vel vicina vel sola in erit breviarium. Notandum quoque in cseteMs evan-
ngeliis capilula dixerunt, agBoscatur. Capitnla gclistis, quod in his qurcdam capitula et canones
uoc inventa et nolata sunt, utper haec qucelibet anle initium breviarii posita reperiantur, ut in cxor-
a vcl narratioin quollbet Evangelio agnosca- diis Evangeiioruro Marci, Lucae et Joaimis, post
lur. Notandum- quoque quod uec capitulum sine ca- quaedam capitulu vel canones, initia breviariorum
none, nec canon sinc capitulo, por toium Evangelii c.uirdiuntur. lllud quoquc sciendum est quod cnm
contcxturn esse possunt, quia luec duo sibi invicem canonesel capitula, aliquando in principio,aliquam'»
inseparabilitcr connexa sunt. Licet cnim ficii pos- in medio, nonnunquam etiam prope finem cujuslibet
sit ut cx negljgentia scriptorum, quodria capitnium sensus adnolentur, breviaria nonnisi m primordta-
nuinerum sui canonis non habeal subs<:ripluin, vere libus sensuum locis cxurdiuntur. Undc evenit ut
lamen aliquo canone carere non polerit. Al brevia- ipsa brcviaria saepe iu principio, aliquando in me-
rium sine canone vel capilulis subsrriptis, licet non dio, nonnunquani eliam prope finem capiiulorum,
que c.ipilulorunj sensu, consistii. Non cnim in scd lamen in prinoipie scnsuum, evortiia suniauW
275
i
j i
. , ! - -
EXPOSITIO IN ARGUMENTTJM EYANG. MATTHi«r.
--ii ~ r - " -- - * - '
r
271
-»
ARGUMENTUM IN MATTELEUM*.
(Mai., ibid.)
Matihseus sicutin erdme primus ponitur, Evange- A Christus est, qtii factus est ex mutiere, faeius sab
liura in Jtidoea prinius scripsit : cujus vocalio ad lege, naius ex virgine, passus in earnei omnia in
Dcum ex publicanis aetibus fuit. Duorum pairum in cruce fixit : ut triumphans ea in semetipso, resur-
generaiione Christi principia prcesumens : unius, gens in eorpore, ot Patris nomen Patri restituc.; ; iu
cujus prima cifeumcisio carnis ; alterius, cujus se- rTtiis; sine principio, sine finc, ostendens onum s«
cundHm cor efectio fuit : et ex utrisque patribus curn Patre esse, quia unus est. In quo Evangolio
Christus: sicquc quaternario denario numero trifor- utile esl desiderantibus Deum sic prima, vei meriia,
mitex posito, principinm a credendi fide in eleetio- vol perfecla coguoscere-, ut et vocationem apostoli,
nis fempus porrigens, ex electione in transmigra- ct opus Evangelii, et dilcctionem Dei in carne na-
tionis ditiii dirigens; alque a transmigralione nsque scentrs, per uniYersa legentes intclligant; atque in
ad Chrkstum defiuiens, oiecursam adventus Domini co qno apprehensi sunt, et apprebendere expetunt,
ostcndit generationem : ut et numero satisfuceret et rocognoscant. Nobis enim hoc in studio argumo 'i
tempori ; et sic quod ossot ostendens, et Dei opus rn fuit, et tidem factx rei tradere, et operanlis Dei in-
se monstrans, etiam in his quorum genus posuit, ». tetiigendam diligenter es6e dispositionem qujereuii-
Chrigti operaniis a principio teslimoninm non noga- bus non lacere.
ret. Quaram omnium rerum tempus,ordo, numerus, Expli&t argutnentum.
dispositio vcl ratio, quod fidei necessarium est, Deus
a Argumemura hoc, in quod commentatur Sedu- Yulg. vers. T. Ili, p. 1, quod nosdemum nunc emen-
iius, exstabat inendosissimum apud Sabatieritun, damas.
EJUSDEM SEDULII SCOTI

IN ARGUMENTUM SECUNDUAI MATTH.EUM EXPOSITIUNCULA.
(Mai.,ibid.)
argumentum et argumentationem boo distat C pnecipua dona largitus fuerit primum donum, &-
Inter :
quod argumentum ost sensus tolius orationis, argu- dem; secundum , aposloiatum; teriium, virtutes
moutaiio vero est argurnenli elocutio verbisque com- alque miraeuia; quarUim, linguarum peritiam ;
petenlibus expUcatio. In argumentis aulem evange- quinium, Evangelium serihere; sexluin, ante csetc-
licis hoc pnecipue altendendum est quod in his et ros evangclistas primum osse in ordine; seplimum,
sermonis brcvitas, sensuum clandestina subtililas

et martyrii gloria coronari. Notandum vero est quod
scintillare ceruiiur; unde noslrum torpens ingonium cum ipse evangelista ex tribu Levi fuisse tradatur,
ex inerti.e somno suseitant, ct anle introitum do- hic ex Judu;a fuisse refertur. Quod tripliciter inteU
etiince evangelicae nos «xercitatiores evigilantiofes- ligi poterit : aut enim ex utraque triLu et Juda ct
queredduot, ne lippidulis fortasse oculis, pedttms- Levi ortus est; aut, lieet prosapia non sit ipse Ju-
que sensuum litubantibus, prala Dominica segniter dteus, tamen ex Jtulsca fuisse asseriiur, eo quoJ
incedamus, sed illustrata menlis acie florida Chiisti forte parentes ejus, qunmodo et multi ex Levi tribn,
rura, coruscis pracedcntibus lucernis, percurramus. ibidem habitaverunt. Aut si neque hoc est neque ii-
lud, ex Judiea JuJums o!> hoc arvvexSox«fic nomina-
Quid elenim sunt argumonla evangclica, nisi quir-
dam ccelesiium thesaurorum proveuientes lampades lur, eo quod onmes IsraeliUe gcneraiiter Judaii ap-
simul et aureoe claves gazas roserantes Dominicas? D pellantur.
Matthaeus exJudaea, sicut in ordine primus ponitur, Sequitur 1'actum, hoc. est Evangolium ab coiiem
ita Evangeliura in Jadaea primus scripsit. Primo r.o- Matthaeo conscriplum. Locus facti describitur, cum
tandum quod in hujus argumonti exordio, vu cir- illud Evangelium in Judaea fuisse scriplum deciara-
cumsuntiac eluccnt, qua- sunl : persona , res vel tur. Terapus Evangelli conscribendios'enditnr, cum
factum, causa, lempus, Iocus, modus, materia. Por- is Maltha?us primiis ante alios evangelistas suum
sona dignoscitur, cura ipse evangelista prop:iono- Evangelium scripsisse perhibelur. Causa ipsius fa-
niine Mattli3sus nominatur : cujus persona: gens et cti manifeslatur, cum Suhjungitur : cujus vocatio
origo ostendilur, cum idem MattiiLciis ex Judsea ati Deum ex publicanis actibus fuit. blcirco enim
fuisse commemoralur. Nec parvae quoque laudis iam inagnificum divinumque opus scripserat, quia
pioecoiiiuin ijisi personce cumulatur : Mattbaeus nam- ox publicanis operibos in apouoiatum a Domiiiv»
que douatus intorpretalur, in eo quod ei Dominus vn eleclus eral. Itaque a perversis actibus segregatus,
r
275 SEDULH SCOTl 276
arl aeluin evangelicum a Dou.ino fuit vocatus. In A generationes in ipsa genealogia postiit ;
quo nurne-
quo modus seu qualitas ejnsdem
ei faeti laientei* in- ro et decalogus legis et evangelica docli ina expri-
sinuatur quomoJo enim vel quaiiier, nisi ordi-

:
niitur. Temperi quoque satisfeeil, dum Abrahara
iiate vel veraciter, nisique sapienter suum Evan- patriarcham in exordio Domiuicac genealogiae po-
gelium conscripserit, qui a vero Deo, in quosunt suit. Nam prima mundi actas, quasi quaedam in-
omnes tiicsauri sapienliae et scientise absconditi, fautia, ab Adam usque Noe protendilur. Secunda
voealus alqueelectus fuit? Porro principalis matcria aetas, quae est veluti ipsius nmndi pueritia, a Noe
conscribendi Evangelii ostenditur, cum subiiifertur: usque ad Abraharn compuintur. Teriia aetas, quse
« duorum patrnm i:i generalione Gbristi principia cst quasi florida raundi adolescentia, ah Abraham
praesumcns. » Non enim ab alia materia, nisi a Sal- usque ad David regem estendilur, quae quidera aetas
vatoris genealogia, exordiura Evangetii sunvendum habilis adgenerandum habetur. Ideoque ab Abra-
esse censuit : ut duin Christum filium et duoruiu ham, quasi ab exordio adolescentiae mundi, Mat-
id est, David et Abraham, originaliter ostenderet, tuaeus ipsas generationes in genealogia Chrisli con-
ipsum esse intimarcl qniutri&que patribus quondam gruenter enumerat, quiaipsa cetas ad generandam
promissus fuerat. Abrabae quideiu, ut In semine : sobolem apta esse videtur,
tuo benedicentur omncs tribus terree. David vero : B Sequitur : i et sic quod esset ostendens, et reli-
l)e fruclu veulris tui ponar.i super sedem tuam. qua usque non negaret. » Ob hoc praecipue ge-
: «
Ae ne quis dubitaret quanti mcriti sint illi duo pa- uealogiara Christi Matthaeus contexuit, ut uoa ore
trcs, quorum principia Maiiha?us in genealogia tacito negaret testimonium Christi. Nam lestirac-
Christi praesumpsit, continuo exponit cum subdit : nium perhibet de Christo, dura in ipsa genealogia
« unius, cujus prima eirctimeisio in carne; allerius, ipsuin filium David et Abrahae esse testatur, et
cujus secundum cor cleciio fuit. > Ex prsecedenti- praeterea conceptionem ejus de Spiritu sancto, et
bus, id es! ab eo quod csi principia, per syllepsim ,

nativitatera ex Virgine, et caetera ejusdem miracula
principiura assumendum est, atque «tt^ xotvov pav- in suo Evangelio narrat. Qui Christus non solum
ticipium, quod est praesumens, repetendum est, ut in apostolis Novi Testamenti, suo adventu multa
sit sensus : uuius, cujus priraa circumcisio in divina operatur, sed a principio, id est a credendi
carne ,
principium praesumens, alterius, cujus fide, hoc est ab Abrahce tempore, eliam in his
secundum cor electio fuit ,
principium praesu- patriarchis et prophetis et jusiis, quorum genus in
mcns. Christi genealogia Malthaeus posuit, in signis et

Ob quam vero causam Malthaeus Abraham et Da- miraculis potehtiaiiter operalus est. Sanclus itaque
C evangelisla lestiinonium perhibere de Christo non
vid in genealogia Salvatoris principaliter poneret,
ostendit subdens < et ex utrisque patribus Chri- denegat; sed quod essel ostendens, id est, quod
stus. > Siquidem Christus ex utroque palre, id est a Domino ex pubiicanis actibus vocatus sit aique
Abraham et David, secumlum carnem exorius in apostolalum ciectus, oslendil se aposloiicum rni-
es'. Oporlebat enim ut Salvator noster, qui spi- nisterium accepisse, cum leslimouium perhibet de
ritualis circumcisionis auctor existit, ctijus fidei Salvatore. Et Dei opus vel Evangeliura Christi in
dono nos ab oranibus peccatis eircumcidimus, ex se demonstrat, dura ipsum Evangelium non solum
Abraham, cujus prima circumcisio per fidera in Hebraicis litteris scripserit, sed etiam ut verus
carne fuit, secundum carnem originem ducerei. apostolus aliis praedicavit. Sequitur : « quarum om-
Et quomodo Deus de Deo naius est secimdum di- nium rerum, > et reliqua usque : « Deus Christus
vinitalem, ita et rex filiusque Dei ex David rege, est. > Iilud qnod aii : « riecessarium est, > per syl-
cujus seeundum cor electio fuil, nasceretur secun- lepsin ad onmia conjungendum est ut sit sensus,
dum earnera. Quoi autena generationibus genealo- quarum omnium rerum tcmpus necessarium est.
gia Chrisli in muliis patribus eontexilur, protinus Ordo quoqiic et numeriis neccssarius est. Dispositio
enumerat subdens : « sicque quaternario denario vel ratio uecessaria est. Quod auiem fidei necessa-
1)
iiurncro triformiler posito ; > et reliqua usque : rium est, Deus Christus est . Omnes itaque res di-
« geuerationein. > Facileest quod proloquitur. Nam cit, cuncta quae superius in hoc argumcnlo dixe-
sic, id est tanlum duobus patribus Abraliam et Da- rat, hoc quod Matthaeusex Judaeaprimus in Ju-
est,
vi,l iii fronte genealogise anlepositis, lerxiv, idest daea evangelium sciipserit, quodapublicanisaclibus
klii, generationes in Dominica genealogia conti- ad Deura vocatus sit ,quod dtio principia, idest Abra-
nentur. Aique in ipsa serie tripiex ordo nignosci* ham et David in generatione Christi praesumpserit,
lur. Primus <iv generationes ab Abraham usque et reliqua consimilia. Quarum omniura rerum terapus
ad David. Secundus xiv generationes a David us- necessarium est, id est ad dignoscemlum quo tem-
que ad transmigrationem Babylonis. Poslremus a porc hsec gestasuni. Ut,verbi gralia,a tempore Abra-
transmigratione Babylonis usque ad Cbristum. Sed ham series genealogiae Salvatoris exordium siraiit,
hune numerum ac temporis ordinem non sine certi . caeteraque consimilia.

inysterii ratione Matlhacus in Christi genealogia Ordo quoque numerus in supra dictis eviden-
et
digessii, unde subditur, < ut et numero satisface- ter cognoscuntur. Ordo, quod Malthaeus in ordine
rct, el tcmpori. » lNuinero saiisfccii, dutn ter si-v primus ante alios ewngelistas pouitur. Ilem quoil
»
277 EXPOSITIO 1N ARGUMENTUM EVANG. MATTILCI. 27Jf
ipse prius pubiicanus, dehinc vocalus atque eleclus A eduxil. Hoc autem fecit, non in aliorum ccelestiuin
sit apostolus : nec non et ordo in geaealogia Salva- vel lerresiriura coafideas fortitudioe, scd in semct-
toris cernitur, cura ab Abraluua usquc ad David ipso. Quo irhimpho peracto, gloria vesurrectionis
atque a David ia transmigralionis tcmpus, dehinc est ejus subsecuia. Unde ipsc resurgens in corpove
usque aii Christum, ordinata genealogiae series per- cuactis credentibus ad vilam ueternam praedesti-
currit. Namerus in ter rcplicatur, id est in xi.u aa is, speia gloriae resurreclioais sua prima resur-
generationibus elucescit. Disposilio, qua; signili- reciioae pnemonstravit. Sicquc nomen summi pa-
cautius ratio nominalur, abdila et occulta causa tris ia palribus, id est, Eoclesise panHoribus et do-
ipsius temporis vel ordinis scu numeri iatelligilur. cloribus, sibi Filio quasi C3piii Eeciesiae,
ad sui no-
Nam cura subtiliter disculitur cur a tcmpore Abra- miais gloriara suan>que ad imaginem restitucns.
hara usque ail David, dehinc a David ad transmi- Ut quomodo coelestis Pater natara si Pater, sic t
gralioacm, alqne a transmigralioae usque ad Chri- ejasdem Patvis douo, paslores Ecdeskc, per Filii
stuia, lempus et ordo ac numerus xlii generatio- resuvgealis graliam, spiritaalcs Palres noiniucatar.
nura, ia geneatogia Salvatoris causa myslerii dispo- Quomodo auieai nomen Patris sumnii, catholica
nilur, hoc soluia dispositio vel ratio nominatur. Ecclesiae Palribus qui dono superai geailoris pa-
Quae prorsus omaia supradicla omnibus verilatis B tres aominantur, per Filium donatum esi, sic et
amaloribus ad cognosceudura dicit csse aecessaria. nomen Filii, ia mullis Ecclesiae filiis, pev eumdeia
Quod aulera lidei aecessarium est, Deas Christus unigeailum Filium Patri restitulum est. Nam pcr
est, ac si dicat : Si omnia supradicta de Christo Uedemptoris passionem morteaique ac resurrectio-
cognoscimus, neeessaruim est ut ea per lidera flrmi- nem, utrumque donum Ecclesise cellatum est, ut
ter credaraus. Qaod est aulein quod credeve de- ia Palris et Filii gratiam, mulii lam patres
bearaus? Illud profecto quod Deus Christus est, id quam fiiii ia Ecclesia spiriluales superai munevis
est, quod uaigenilus Filius, qui verus et selernus largitione fiant. Sequitur : i sine pviacipio, gine
Deus est secuadura divinilatem, idera quoque Chri- fine, oslendens unum se cum Palre esse quia unus
stus, id est, unctus sil oleo ketiliae prae parlicipibus est. » Brevis superiorum conclusio esse videlur,
suis secuudum susceplaia humaaitatem. Nam hoc ac aperte dicat : Cum Chrislus ex Virgine sil na-
si
totum negotium ia genealogia Christi Matthaeus tus,passus in carne, orauiaque delicta in crucc fixit,
oslendit. Quomodo autera qui verus Deus est se- alque ea triumphaas ia semetipso propvia in cavne
cundum divinitatem, Chrislus homo sit secunduai gloriose resurrexit, sicque spirituales patves ei Glios
carnem, continuo cxplanat subdeas : < qui factus ia Eeclesia re6tituit, hisque omnibus a aullo au,-
cst ex raaliere, » et veliqua usque : i ia cracefixit. » gelorura homiaumque sed soia suae diviiiilatis po-
Nam quiomnium factor est secundum divinitatem, tentia geslis, evideatissiiac osteadit unuia Deum se
jpse homo faclus est secundum aostrac fragilitatis cum Patre esse. Noa quouiodo caraales filii lempo-
participatioaem. Sed caeteri homines ex utroque raii spalio sais patribus suut aetate minores; sed
sexu fiunt; ipse vero, qui supra homines verus siae priacipio, siae fiae, secuadum scteraam divini-
Deus est, aon ex viriii semine, sed de superaa latis substantiam, uaus ipse Deus est cum Patrc.
Spirilus Dei gratia coaceptus ex muliere verus ho- Quare? Quia unus est. Siquidem uaicus est se-
nio esl factus. Et qui suse divioitatis excellentia, cundum aaturam Patris filius. Nam caeleri filii
summa Icx supra legem est, sub lege Mosaiea factus non aatura ,. sed adoptione et gvatia, filii Dei
est. ideoque quasi legi subditus oclavo die circum- noininaatur. Hic vero uaus esl uatura Filius.
cisus est. Et quia ex muiiere eum dicit esse fa- Daqae decursa secunduai Malthaeum Evangelii
ctum, ne ulla nuptlalis copula in hoc cogileluv, peviocha, sequilur lotias arguraenti anaecphaleosis,
ipsum ex virgine Maria aatum esse coasequenter id estrecapitulatio,qaa conscripti Evaagelii uiilitas
asserit. Qui dum secundum diviailaleai impassi- ostenditur t la quo Evangelio ulile est, » ct re-
bilis el immorialis existat, tamea utaos ab selernse- liqua asque : « vccognoscaat. » Iu ipso Evangelio,
movtis passione et cvuciatu evipevel, passus in ia doclrma sciiicel evangelica, tria quaedam utilia
carne , spoataneam pro aobis raortem suscepe- esse ad cegaoseeaduui asserit. Id est vel prima,
rat, omnia aostra et oviginalia et pvopria peccala velmedia, vel periecla : et quae sunt iila pvima,
in oruce figeas. media et perfecta, prolinus exponit diceas : i at
Sed aadisti passura in carue, audi quoque victo- el vocalioaem apostoli etopus Evangelii, » et reliqua.
riara Iviuinpbantis gloviamque ab inferis resurgea- Primo namqae Matthaeusex publicanis aclibas a
lis. Nam sequitur: i utlriumphanseain semelipso, Doaiino vocatus est ul esset aposiolus. Secundo
et reliqua usque < in filiis. » Onmia,inquit, iacruce Chrisli Evaageiium ab eodem est-consevipiuni, in
fixit, ut triumpharet ea, scilicet peccata peccato- quo pvorsus opere doaum perfeclae dileclionis Dei
rumque toroienta, ipsaqae daemoaia vincens. Tunc in cavne nascentis evga humanum genus, pev uni-
enira tviumpbator factus esl, cum post passionem vevsa dicta et facta Dominica, quilibet studiose le-
suara et movlem ad infevos descendens, ipsura gentes intelligeve possunt. Sicque ia eodem Evan-
qui habebat rnovlis impevium sua morte detraxit, gelio ipsum chavilalis donum in quo a Deo apprc-
atque captivam captiviiateiu ad sapevos secum heusi sunt ataue elccii, ipsique loio menlis ardors
279 SEDUUI SCOTi 230
Dsum fonlem dil<»cti©nis apprelieudere expetunt, \ composuimus. Prima causa est ut nos faclse, id est,
legeudo el perscrutando recognoscant. Licet et aliter cujusubet gestae rci, et in Evsngelio per Matthainni
ta et inedia et perfecta inteliigi possunt, id est narraUe, fidem, hoc est, simplicem veritalem rerum
quseque in doctrina evangelica, utiiia, utiliora alque gesiarum , brevi sermone a genealogia Salvatoris
iiiiiissiaia. Ut, verbi gruiia, conjugium, viduitas, usque ad ejusdem triumphum resurrectionjs, sum-
vtrguutas, quae per tricesimum et sexagesimum niatimhoc argumenlonionstraremus. Secunda eausa
atq-uc ceutesimum fruclum allcgorice designantur. est ut illud non taceremus, sed poiius lcctores hoc
Aliler prima sunt ea quas io Evangelio a conee- argttmcnto admoneremus, quod in omnibus quae in
e DomLni [Cod., ac reeeptione Deum J
usque Evangelio dc diclis et faelis Domioicis narranlur,
ad ejus baplismum narranlur. Media, quaj a ba- operantis Dei mirabiiis disposilio a piis quibusdam
plisme usque ad iniminens passionis tempus in eo- Doiinique desiderantibus diligenter inielllgenda sit.
dem Evangclio conlinentur. Perfecia, quae in ultimis Nam iu argumenlis utrumque necessariura est ut
Evangelii partibus de ejus passione morteque ac et hdes rei dubre efficiaiur, el ceita rerum inleili-
resurrecuone conscribunlur. Sequitur: « nobis enim geutia monstretur, quia fidei rerura geslarum intel-
hoc in siudio argumenii fuit, > et rcliqua usque : ligentia uecessaria est : non enim sutlicit credere,
« non tacere. > Quia argumentuai est oraiio, rei du- B nisi eliam inlelligatur quod credilur.
biae faciens fidem, ob duas causas hoc argumentum Explicil in argnmenlum secundum Matihwum.
ARGUMENTUM IN MARCUM
(Mr.i., ibid.)
Marcus evangelista, Dei et Petri in hnpiisnonte sed totus in primis expositionem descrti, jejuuium
fiiius atque in divino sermor.c discipulus, sacerdo- nuraeri , lentationem diaboli, cor.gregationem bes-
tium in Israel agens, secau lum earnem Levita, tiarum, el ministerium protulii angelorum : ut in-
conversus ad lidem Chiisti Evahgeliura in Italia slituens r.os ad intelligendum, ac singula in brevi
scripsit, oslendens in eo qcid et gencri suo deberct compingens, nec auclorilatera facl:e rei demeret,
ci Christo. Naminilium principii in voee propiieticae et perflciendo operi pleniludmem non ncgaret. De-
exclaraalionis inslituens, ordiuera Levilicae eiectio- nique amputasse sibi posl fidem poilicera dicitur,
nis ostendil, ut pr.cdicans Joanneui pradestinalum ut sacerdotio reprobus haberetur. Sed taiitum con-
filiura Zachariae, in voce angeli anaunlianlis emis- sentieos fidei prsedestiuala potuit electio, ut nec
sum, non solum Yerbum caro facium, sed el cor- sic in opcre verbi perderet quod prjus meruerat
ptis Domini in omnia per verbom divinse vucis ar.i- in genere. Nam Alevandriae episcopus fuit, cujns
matum iuitio evangelicac praedicationis oslenderet : per singula opus scirc, Evangelii in se dicta dispo-
ui qtii haec legens sciret, cui inilium carnis in Deo nere, et disciplinam in se iegis agnoscere, et di\i-
ei Jesu advenientis habitaculum caro deberet nam in caruc Domini inlelligere naturam, qtue in
agnoscere, a;que in se verbum vocis, quod in con- ntss primniu requiri, dehinc inquisita volumus
sonaulibus perdiderat, inveniret. Denique ei per- agiiosci, habentes mercedem exhortalionis : quo-
fecti Evangelii optis intrans, et a baptisrao Domini niam qtti plantat, ei <\r>\ rigat, unran s;int ; (};ii
pnedicare Deum inchoans, non laboravit, nativi- aulem incremenlum prxslat, Deus est,
tatem carnis, quam in prioribus viderat, dicere ;
/•"
tpticii argumenium.

INCIPIT EXPLANATIUNCULA IN ARGUMENTUM SECUNDUM MARCl.M.
Boe argumentum genus offlcimnque et clectionem D interprelatur. < Dei et Petri in baplismaie filius
Marti evangeiisUe prima sui parle deciarat, secunda atquciu divinosermone discipulus. i Ob boc execisus
iutentiooem ejusdem evangeiistae in scribendo merito et cvangciisla fieri promeruU, quia divina
Clnisli Evangelio ostendit, tertia ipsius Marci epi- pra?stante gratia prius baplisraale in Christo rena-
Kcopatus dignitatem cum lauilis praeconio describit. lus, in divina sapienlia instructus cst. Sic anleui
Postremo qualiler per singttla ipsum opus evangc- distinguendura est, ul primo pronunlietur « Marcus
licura intelligere debeamus adinonet. Uaque nonien e\angelista, » ac deinde subinferatur : « Dei ei Petri
et oflicium ipsius persoua? in argumenli fronte ia baptismale lilius. » Marcus fdius Dei est in ba-
ponitur, cum Uarcue evaugelista ipse designatur. ptismate, quia baptismalis fonte in Deo renatus, per
< Marcus evangelisla : > Marcus llebneo sermoue adoplionis gratiarn Filius Dei efficilur. Filius Petri
excclsus dicilur ; evangelista Graece bona nustians iu bapiijmate esse dicitui , quia ab ipso baplizalus
:
m EXPOSlTlO IN ARGUMENTUM EVAING. MARGT. <2&2
et instructus, rcete spirilualis ejus Qlius nominatur. A Domnti quondam fuerai prrcdielum ; hoc est quod
I>e qua re Aposlolus : Filioti nui,qttos iterumpar- sit angehis ante faciem Domini prumiissus , et ve-x
Uirio dunec [ormetur Chsislus iu vobis. t Sacerdo- verbiim Palris pnccurrens. Cur aulem in voce pro-
lium in Israel agcns smindniu car:<ein Levita. » phetic;e exelamaiionis, inilium Lpsius principii Mar-
Prislinum sacerdolale oJIioium et nobiiilas carualis CU8 inchoaret, causa oslenditui ciun subditur : i ul
prosapia: ejusileiu Jlarci osiendilur, ui non imiuerito praedieans pnedestinaluin Joanuem lilium Zachari;e,»
ad apicem spirititalis et cxceilentioris sacerdotii el rcliqua usquc : i oslenderet. » Duiu beatus Mar-
poslmoduin trunscciidcrel, qui prius caniale sacer- ciis Juannem pnecursorcm Domini pnedicat, quod
doiium jusie ttc legitiine in Isrnel agebat, cum ex angelus sit anle faciem, id est, manifeslain appari-
Levi sacerdotali \v\b\x ortus esi. Sed quandn et lionem ineariialionis Christi, praemissus, el quod
ubi Evangt-linm scrjpserit, demonstratur cum sub- Vd\ sit verhum Patris, conceptione, naliviialc, <!>>-
ditur : « conversus aJ fideni GU.isli Evangeliuin ctrina, baptismate, praicurrens, ibi procul duoio
in Italia scripsil. Tunc, inquil, Evangelium scripsit, non solum Verbum, id est unicum Dei Filium, car-
postquam ad fidem Chrisli conversus est. Nam nem surnpsisse ostendit, sed et veram animam iuse-
antequam fidem CUristi perciperet, digna de Chri- parabiliter hahuissc declarat. Non enim juxta hcere-
slo scribere non poterat. Locus conscribendi Evan- B ticam pravitateui, Christi divinilas solam sine anima
geiii Italia esse monslratur, in qua ipsum opus carnem sed loium hominem secundum corpus el ,
scriptum fuisse tradituv : non quod Ualico vel Ro- aniuiam assuropsit. In eo autem quod ait < corpus
mano, sed Gr;eco sermone, conscriplnm sit. Domini verbum divime vocis aninia-
in opinia per
Cur autem Marcus Evangelium scripserit, demon- tum, » non aliud ibi verbum quam divinam vocem
slraturcum subjuugitur i Ostendensineo operequid : intelligerc oportet, ut sit sensus, per verbum divime
generi suo dcberet et Cbristo. » Nam cum ipse Le- voeis, per ipsum verbum,.quod nihil aliud est quam
vita drat, ex qua Iribu nn.ilti prophetaj orti fuerant, divina vox. Verhum naroquePatris id ipsum estet vox.
suurn Evangeiium a voce prophetica rita inchoavit : Palris, per quod verhum quomodo omnia facla sunt,
et tanquam Lcvitam , de Joanuc Bapiista siniililer sic anima CUrisli creata est. Ob hoc namque dicitur
Leviia et AUissimi propheta, ipsum oportebat pro- t corpus Domiui in omuia per verbum divinse vocis
phelica vocc lestimoniuin perhibere. Quin etiam animatura. > Audito itaque vcrbi vel vocis nomine,
cum Christus noa solum ex tribu Jada, sed ex tribu non nobis carnalis cousuetudo obstrepal , ut tale
qiioque Levi carnis originem duxit, ipsi Domino verbum vel vocem Patris cogitemus, qualia verba
Leviticus evangelista debitor erat ut ejus Evange- sonanlia et transitoria proferimus. Scd hoc mciius
lium eoiiscriberet. Unde suhdilur : « uam inilium *G io scquenlibus advertemus.
principii in voce propheticaj exclamationis insti- Naxn suhditur: i Ut qui hicc Iegens sciret cui, »
tuens, ordinem Levitieae electionis ostendit. » Claret el reiiqua usque : * inveniret. » Ordo verborum esl:
naniqtie quod beatus Marcus.debiluro Levilarum Ut qui hicc legens sciret qui dcberet scire et praedi-
ministerium in opere evangelico demonstravit, dum care agnoscere initium carnis in Domino, ct caro,
jion alihi exonlium sui Evangelu quam in propheli- id cst habitaculum Jcsu adveuientis; atque id se
cis eloquLis instruere procuravit , et quasi bonus vcrbum vocis inveniret, quod in consonautibus sci-
npifex et architectus super propUetarum funiamen- licct aliis evangelistis perdiderut. Aptum, iuquit,
lura opus evangdicum construere ccepit non quoi : erat ut Marcus Levita de Domino Saivatore, qui cx
propbetaeex aliis tribubus orti non essent, sed quia Levi ortus est, scribcret, ut quisquis ha3c legerci
pnccipue Leviiicas tribui secundum electionem Do- principatum, ordinem ct quoddam pnvilegium Levi-
mini proj>Ueticum iniuisterium fuerat concessum. ticoe electionis pernosceret. Nam qua; congruenlius
Non ergo quasi per rapinam indebitum sibi ministe- quam Leviue caro, id est carnalis prcsapia et origo,
rium MarcUs usurpavit, sed juxta clectioncm sua; dchuit agnoscere initium sumcndce carnis in Domino
prosapiae Evangelium scribere inchoavit vci in unitate personae Dotnini? QuaeSalvatoris caro,
-
Quod vero ait ( initium principii, » dillicile est ad <!»»'<* a hud diceuda est quam Jesu.iu hunc mundum
inteLligendum. Nam hujus argumenti rcportor, usi- advenientis habitaculum, qui habitu carnis insenlus
latius dicere poterat : initium Evangelii, vel princi- cs< ut horao? lllis enim evangelistis qui ex Levi oni
pium Evangelii : scd magis absiruse quam usilale bunt, ut iMattUieus et Marcus, dignUis quam caete-
eloqui voluit. Scicndum esl ilaque hane distantiani ris, mysteriura incarnationis Domini, ex Levi quo-
esse int^r principium et iaitiora, quod.priucipium que oriundi, scribere congruehat. Aptum quoque
plurcs in se senteniias comprehondit, initiura autera cr.tt ut eadein Levitica caro, vei Marcus qui car-
pars est principii , id est quauiibet senlenliola prin- nlilem originera es liihu Levi traxerat, in se, id est
cipalis inira ipsum principium conclusa. Lrgo prin- in suu animo et intelleclu, verbuin vocis inveniret.
cipiura EYangelii secundum Marcum lotum iilud in- Ubi nobis est advcrtendum quou quamvis Joannes
teUigainiis quod in quatuor principalibus capitulis Baj)tista vox, ct Chrisius verbum nomuietur, non
dc Joanne Baplista refertur. Initium vero iuchoa- tameu Christus votis vel Joannis , sed potius Palris
uieuiuni lissc ipsius principii. id est propbeticum Verbum est vel Filius. Possumus tarnen Jesuni ipsum
illud vaUcinium quod de ipso Joanne prsecursore verbum vocis , Jesum iMcongrue dicerc verbuni
» :
m SEDULII SCOTI «84
loannis, qui vox noniinalur, quia Verbnm vel Chri- A esse agnoverat. Totus itaque dicitur vel plenus vel
stuiu praeeundo praedicabat. Nara verbum vocis, perfectus, quia plena et perfecta de Domino retulit.
verbum sermonem quem vox loquilur, dicere

vel ,
In primis dicitur, vel in principalibus Evangelii sui
possumus. Non quod Joanues illud verbum genuerit, Iocis : non enim per omnia in mediis neque in ulli-
sed quod tanqnam vox, ipsum Verbum, vel Chri- mis locis, totus tota protulit, cum multa in quibus-
stum, prophetando antecesseril. Quis enim dubitet dam tota praelermisit , sed in primis totus hsec tola
quod vox noslra prius sonat, ut postmodum verbuin breviter narravit; expositionem videlicet deserti,
audiri possit? jejunium numeri, lentationem diaboli, congregatio-
Il!yd aulem quod ait : < quod in consonamibus nem bestiarum, et ministerium angelorum. Ubi no-
perdiderat, > quasi inextricabilis nodus esse vide- tandum quare jejunium numeri, et non potius nume-
tur. Nam si hujus argumenti effector sic diceret, rum jejunii dixerit,nisi quia eminentior est numerus
quod eonsonantibtis prodiderat , ut essei sensus, quam jejunium. Non enim numerus propler jejtt-
quod Marcus hoc verbum vocis , sermonem
vel nium, sed propter sacratum numerum, jejunium
Joannis, eliam aliis evaugelistis simul cum Marco iHud tot dierura et noctium fuerat transactum. Nam
eonsonantibus, manifestaverat, facilis intelligentia quadragenarius numerus magnum in se myslerium
esset.Sed cum non prodiderat sed perdiderat, in ** coulinet, et ab hoc illud jejunium proprii juris est
exempiaribus scriptum hahetur, perquirendum est ipsius quadragenarii mnneri. Cur aulera lotus hsec
quomodo Marcus hoc verbum vocis in consonanti- lota prolulnit? < Ut instituens, inquit, nos ad intel-
bus aliis evangelistis perdiderit. An forte in ipsis ligendum , » et reiiqua usque : < non negaret. >
hoc verbum vocis non invenerat, ul hoc sit perdere Aptum namque erat ut siugula Dominica gesta quasi
quod est-non invenire? Constal namque quod myste- iu brevi pugillo sive tabella astrir.geret , quia sicut
rium incarnatioiiis Cbrisli Marcus Petri apostoli nihil esl fastidiosius prolisitale, iia nihil est gratius
discipulus, tam ex prophetica quam ex apostolica lucida brevitate. Ut nec sic auctoritatem factae rei
doclrina perceperat. Tamen verbum divinae vocis, demeret. Auctoritatem nominat auctorale magiste-
vel Christum, secundum deitatem Verbum esse Pa- rium, quo ex ore Petri apostoli de dictis et factis
tris , in consonamibus evangelistis , vel Maithaeo Dominicis Marcus fuerat instructus. Ergo sicul ex
et Luca, qui secundum quosdam, ut ecdesiastica magisterio Petri apostoli ipsam factam rem, id est,
dicit historia, ante Marcum primo sua conscripsere gestam Dominicam historiara didicit, sic decurtans,
Evangelia, monslratum non invenerat, siquidem hoc prout Spiritus sanctus ejus Intellectum gubernabat,
verbi myslerium aliquando monstrandum soli Joanni eanidem histoiiam liticris tradidit , et tamen de ipsis
anquam
lanquam aquiLe fuerat reservandum.
volanii aqu
altius voianti
aitius quae scripserai, tacendo et celando nihil dempserat.
Et cum Marcus vocem claraantis, hoc cst Joaunem, Sicque suo operi evangelico perficiendo plenitudinem
vocem fuisse dictum, etiam aliis evangelistis eonso- non negavit , duiu pleuum opus ex omnibus quae
nantibus, invenerat, Cbristum quoque verbum vocis, scribere cceperat, licet brevi sennone, perfecit.
licet non in alioruiu scriptis, tamen in se, id est in Marcum Uaque ad opus evangelicum divina prae-
sua menie, procul dubio iuvcnit. Quamvis itaque deslinatione fuisse electum , et quod nulla occasioue
Marcus in consonantibus evangelistis, vel Matthaeo praMesiinaiio Domini possit impediri, atiendamus
et Luca, ipsum Joannem nomine voeis nuncupatum in eo quod sequitur. i Deuique aroputasse sibi post
esse invenerat, tamen verbuin vocis, vel unicum Dei fidempollicera dicitur, 1 ei reliqua usque: t episcopus
Filium, nomine Verbi designalum, in consonanlibus fuit. » Mos fuerat Hebraici populi ut uullus inho-
evangelistis non legerat, dum neque adhuc beatus nestam habens in corpore maculam, ad sacerdo-
Joauues arcanum ipsius Verbi uiysierium scriptis lium perveniret. Quo mystice insinualum est ut
inousiraveral; quod taineu Verhum in se, id est, iu nemo peccatorum maculis contaminatus sacerdotio
suo intellectu, diviua revelanle gi*atia, Marcus pro dignus sit. Quod Marcus secunduin litleram atten-
cul dubio invenerat. Neque enim sanctum evange- <»ens, propter humilitatcm amputavit sibi pollicem,
j)
lisiam qui lemplum Dei eleclum erat , niyslenum ne tastigium melioris sacerdotii quasi jam repvobus
,
verbi divinae vocis latebat, quamvis aliorum evange- ascenderet. Sed in eo ipso qoo se indignum sacerdo-
lislarum scriptis hoc verbum non didiccrat. lio aeslimavit , magis faclus est dignus. Nam se-
Sequitur : < Denique et perfecti Evangeiii opus cundum divinam prsedestiualionem non utcunque
intrans, > et rehqua usque : < prolulit angeloruoi. > sacerdos vel doctor, sed etiam prseclarissimae ur-
Perfectum Evangelium dicitur quod per triennium el bis Alexandriae episcojms exstitit, ut qui Graeco ser-
semis post perceptum ab Joaune baptismum usque mone Evangelium scripserat Grsecis ibidem ha-
ad tempus suae passionis et resurrectiouis ab ipso bilantibus et cunclis Africa? genlibus, quasi terioe
Domino fuerat pnedicalum. Ideoque per hominis inaquosx*, divini dogmalis fiuenia minislraret.
formam Marcus designatur, cum ea prsecipue quaj His cxpositis, brevis argumenti conclusio subdi-
homo Christus in carne gesserat, breviter enarravit, tur : < cujus per singtila opus scire, > el reliqua usque
oraisso scilicet Verbi, quod est Cbristus, myslerio, < volumus agnosci. llis sententiolis omniLus verbum
aiqne carnis gcnealogia quam in prioribus evangeli- quod cst volumus per zeugma subnectendum est.
siis, id est, Matthxo ei Luca, plenilcr descriptam Ul sit sensus cujus per singula opus scire voiumus,
285 EXPOSITIO IN ARGUMENTUM EVANG. LUCE. 386
et EvangCiii in se dicta disponere volunilis, et divi- A prastat, Dens esl. Hunc i sensura Apostolus ita
nam in carnc Dei iutelligcre naturam voluinus, qusa scribit : Eg» plantad, Apollo rigavit, Deus autem
nos primum requiri volumus , deliinc inquisita incrementum dedit. Apostolus plantat, dum in vinea
agnesci volumus. Quod voro ait, diseiplinam legis Dominica, vel in Cliristi Ecclesia , fidem radicando
nos in Marco agnoscere, tam propiieticas senlen- lahnrat Apollo vcro, lam baptismate quara subsc-
:
lias quam testimonia ex divina lege sumpta, ubi- quenti exbortationis doctrina, eosdem irrigat Deus :
cunque in Evangelio Marci introducuntur, non in- tamen incrementum fidei suis fidelibus tribuit. Ergo
congrue accipimus. S;epe namque nomine legis et ct qui planlal et qui rigat, imum sunl, quia id
Mosaica lex, et proplielia, et psalmus, designantur. ipsum credunt, id ipsum desiderant : si quidcm in-
Itaqne bujus argumenti reperlor pro suo labore se quirendo, inveniendo, exhortando , docendo, veri-
incrcedem accepturum sperat , ita subjungcns : tatem apprchendere desiderabiliter exoptanl, Ex
< bab •ntes mercedem exhortaliopis : qui planlat et quibus et unus fuii hujus argumenti repertor.
qui rigat , unum siint, qui autera incrementum Finit in argumenlum secundum Murcum.
ARGUMENTUM 1N LUGAM.
(Mai., ibid.)
Lucas nalione Syrus, Anliochensis, arte medicus, B lionis in Clirislo impletse, repetendae a principio
discipulus apostolorum, postea vero Paulum seculus nativitatis humanae poleslas permissa est : ut requi-
usque ad passionem ejus, serviens Domino sine cri- rentibus demonstraret in quo appreheudens erat,
inine (nam neque uxorera unquara habuit neque , per Nathan Filium inlroilu recurrentis in Deuin ge-
filios), sepluaginta el qualuor annorum obiit in neralionis adraisso, indisparabilis Dei : ut pra;dicaus
Bhhynia plenus Spiritu sancto. Qui, cum jam scri- in hominibus Chrislum suum, perfecti opus homi-
pta essent Evangelia; per Matthoeuin quidera in nis redire in se per filium faceret, qui per David
Judaea, per Marcura autera in ltalia, sancto insli- pairem venientibus iler praebebat in Christo. Cui
gante Spirilu , in Achaiae parlibus hoc scripsit Lueae non imraerito etiam scribendorum apostolico-
Evangeliura : significans eliam ipse iu principio anie rum Aciuum poteslas in mysterio datur : ut Deo in
alia esse deseripjta. Cui,extraea quai ordo evan- Deura pleno, et fiiio perditionis exstincto, oratione
gelicae disposilionis exposcit, ea raaxime necessilas ab apostolis facla, sorle Domini eleclionis numerus
Iahoris fuit, ut primum Graecis fidelibus omni pro- compleretur; sicque Paulus consummationem apo-
phetatione venturi in carnera Dei Chrisli manifestala Actibus daret,quem diu conira siimulum re- stolicis
huir.anilale, ne Judaicis fabulis atlenti in solo legis ^ cakitrantem Dominus elcgisset. Quod legentibus ac
desiderio tcnerentur, ne vel haeretieis fabulis et ^ requirentibus Deum elsi per singula expediri a no-
stultis sollicilatinnihus seducti exciderent a verJtate, bis ulile fuerat, sciens tameu quo operantem agri-
eIa!)orarel : dehinc ut in principio Evangelii, Joannis colam oporteat de- fructibus suis edere, vitaviinus
nativitate praesumpta, cui Evangelium scriheret, et publicam curiositatera, ne non tara volenlibus Deura
in quo eleclus scriberel, indicaret ; contestans in videremur, quam faslidientibus prodesse.
se complela esse quae essent ab aliis inchoala,. Cui Explicit argumentum.
jdeo post bapiisraura Filii Dei, a perfectione genera-

EXPOSITIUNCULA IN ARGUMENTUM SECUNDUM LUCAM.
(.Mai., iLiid.)
In hujus argumenti exordio, evangelistae nomen, D enlinentiam transceuderat. Unde cl Syrus nomina-
genus, patria, et ars huraana, coelestisque disciplina, tus, quod interpretatur sublimis , scilicet fidei ine-
hreviter oslenditur cum dictum est : < Lucas Syrus, ritis sublimatus. Hic ex paupertatis silentio, quod
Antiochensis, arte medicus, discipulus apostolorum, Antiochia sonat, ad evangelicas dclicias translatus
postea Paulum secutus usque ad passionem ejus, est, ut quod pritis propier inopiam scienliae longo
scrviensDomino sine cvimine. > Haec omuia iaa- silenlio propalare non poterat, postmodum coelesti
gnam evangelistae laudera ostenduht. Unde et Lucas doetrina opulentus elfectus, thesauros evangelicae
clevans vel consurgens interpretatur, quia,divina doctrinae largiter dispensaret. Hic primitus aposlo-
praesianle gratia, de vitiis ad virtutum culmina con- lorum discipulus, poslea Paulum raagislrum gen-
surgens, ac verilatis lucera elevalis mentis oculis tium, quasi gentilis, et virgo virginom secuttis fue-
videns, ox corporali medico, in spirilualis niedici rat, non lantum ad Evangelii prx-Jicationem, sed
,:
SEDULir SCOTt 288

281
etiam, quod est laude pracclarius, usque ad ipsius A Evangelium sed sola tegls constiluta persuadenl
,
Pauli sub Ncrone principe confessionem. Quod di- esse seetanda. Conlra hos evangelista Christum jam
citur < serviens Domino sine erimine, i significat natum fuisse estendit, ei hoe non sine idooeis testi-
quod virgo intaclus, sine fornicationis vitio, caslam bus astraU, sed omni pi-ophetaiione indubitabililer
approbat, ut ornne os reprobum obstruatur. Et cum
duxerit vitam. Hinc aptc sequilnr : « nam neque
nonnullr hteretiei Christum in mundum venisse, non
uxorem unquam habens nequc filios, scpluaginta
tamen vcram carnem habuisse, sed aHhereum cor-
et quatuor annorum obiit in Bithynia pienus Spi-
pus suum de coeleslibus traxisse dograati/abant
riiu saneto. > Valde consequens esse videtur,
non minus hos quam illos idem vitulus. spiritualibus
ut siuxorem non habuit filios quoque non ha- ,
cornibus convincit, dum Chrislum secundum car-

beret. Quod certus aimorum ejus numerus dc-
nem et conceptum et ex Maria virgine natu.ni fuisse
6c;ibitur, non vacat a mysterio. Nam denarius
numerus propter decalogum perfectionem designat.
asseril. Ob boc itaque cornutus evangelista lahora-
vil, ne alii laborent. Bos spirituali stylo exarante l.v
Septenarius numerus septiformem Spiritus sancti
boravit, ne Croeci lideles a vcrilalc discedcrenl,
graliam exprimil. Uaque quia Lueas legis decaio-
Christumque,
^ qui est veritas, relinquerent , et in
gum, praeslante Spiritus sancti gralia, impleverat,
R
recte in ejus lelale hic numerus suppuiatur unde :
et Spirilu sancto plenus esse refertur.

. Alia quoque pars causse osteuditur cum subdituv :
« dchinc ut in principio Evangelii, » et reliqua usque

Quo vero tempore vel quo loco seu pro qua , ,
« inchoata. > Nou soium, inquit, propter Grseeos fide-

eausa, suum scripserit Evangelium, mox dedara-
les Lucas iu opere evangelico laboravit, sed et alia
tur cum subdiiur * qui cum jam scripia essent
:
causa ejusdem operis exstitit, hoc est, quod ipse

E-.aogeiia, pcr Matthaeiun quidem iu Juduea, per
Lucas a beato Thcophilo postuhlus erat, quafemis
Matoum atitem in italia, sancto instiganie Spiritu,
Christi Evangelium conscriberel quod el Lucas in
iu Achaia; partibus boc seripsitEvangelium , signi- ,
licans. etiam ipse, in priucipio anle aliorum cvaa- procemio sui Evangelii indicat, id est EvaDgeJium se
gelistarum EvangeUa alia esse descnpia. » Tempus T heophilo poscenle edidisse, et qtiod in Spiriiu san-
clo ad hoc ministerium electus fuerat, conlestans In
et locus couscribendi Evangelii est, quia post Mal-
liueum et Marcum, in Achaia suum scripsit Evan- so completa esse Evangelia, qure ab aliis pseudo-
gelUim. Causa consciibeudi Evangelii est quod non- evangelistis erant ood perfecta, sed prave inchoata.
nisi instigaiue sancto Spirilu illud opus scripsisse

Sed in principio sui Evangelii non Christi genealo-
commendatur. Sed et aiiammultipliecm fuisse eau- S' :1 '" proposuit, quomodo Matlhaus in suo fecit
f Evangeiio, sed potius Joannis lanquam praecursoris
sam ejusuei»
ejusdem opens
operis adhuc declarat.ila suudens :
< cui, exlra ea quae ordo evangelicae dispositionis Domini nalivitate, quam in aiiis descriptaiu cssc non
exposcit, » et reliqua usque : « elaboraret. > Ordo viderat, pr<esumpta, sic tandem apio teniporis ordiuc
vel ratio evangelic» dispositionis iilud exposcebat conservato, Cbristi nativitatem aut genealogiam ple-
ut non solum tres , id est Matth:cus , Marcus et niler enarravit. Unde sequitur : « cui ideo posl ba-
Joannes, sed potius quatuor evangclistae , adjuncto plismum Filii Dei, > et reliqua usque : « permissa
scibcei Luca, Chrisli Evangeiium conscriberent. cst. > Non carct ralioiie quod post Chrisli baptismum
Hoc namque apud Deum ante tempora saecularia Lucas ejusdem Saivatoris genealogiam edisserit. Ihec
fuerat pradestinatura, hoc postmoduin per quatuor namque facullas repelendse nativitatis humanae, evau-
animalium formas pnefignratum fuit el ostensum. gelistse a Domino concessa est, et quamvis a line
Sed praeter illa praedestinata, praefigurata et ostcn- septuagesinue et septimye generationis iu Christo im-
sa, quac ad ordinem evangelicae dispositionis perti- pieUe, ipsa series genealogiae per filios in patres
nent, ea maxinTe necessaria e| nuiltiplcx causa hu- aseendeudo recurril, non proprio tamen principio
jus evangelici laboris exstitit, quatenus Grsecis fide caret. Etenim a principio, id est Christo, qui est lo-
libusvenluriin carnem Dei Chrisli mauifcstata essct D ,il,s crcationis princquum, retrograda gencalogia
humanitas. incipit, ut quomodo ad patrem principium recurrit,
Sed unde illa manifeslarelur? « Omni, inquii, sic a Christo principio exordium ipsa generationttm
prophclatioiie , > id est, per omnem prophetationem series sumat. \
illa fuerat manii«stata. Nam, ut beatus Lucas in Sequitur : « ut requitentibus demonslraret, > et
exordio sui Evangeiii pleniter narrat, conceptio o.i

reliqua usque : « indisparabilis Dei. > Studiosis et
nativitas Domiuica, et ab arcbangelo praenunliata, prudentibus evaugelista intimare curavit in quo ar-
ct ab oimii sexu, taiu viris quam fcminis, et ab canomysterio non per Salomonem, quomodo Mut-
angelis iiominibusque , demonstrata est. Sed in bis thaitis, sed perNathan filiura David, introitum recur-
omnibus ob hoc evangelista pro studio elaboravit, reutis in Dcum generationis apprehenderat. Sed quo-
ne idem Grseci fideles nupcr in Chrislo renali, Ju- niodo ipsa genealogia in Deum recurrit, protinus
daicis faliulis dcciperenlur. Constat cnim quod declaratur cuin subditur : « adinisso; j hocest, cum
usquc adhuc reprobi Judoei Christuro in carne re- adiiiissione scu receptione in ipsam genealogiam in-
nissc denegant , et alium Christuiu venlurum csse disperlibiUs Dei, id est sunimi 1'alris, qui esl a Filio
coniingunl ideoque spreta Christi gratia nequaquam

: insep.H-amlis. Taiiquam apeitius diceret : Apte Dcus
m LIBEU DE BECTOBIBUS CHIUSTIANIS MAl. - PR.EFATIO. 290
Patcr in Chrisli gencalogia admittilur , cum Adam A locnm Judae proditoris suppleveral. Undc fjaodefla»
filius in cadem genealogia pronuntiatur, quoniam rius numerus, qui mysticus est, dlvina disponeiite
ipse Paler a Filio inseparabilis cst. Alii namque et Sapienlia, fuit completus; ut non laiiium undecim
loco et tenipore a filiis suis simt dispertibiles. Quia sed potius duodecim apostoli essent. Uuodenarius
vero summus Pater semper in Filio, et Filius in Patre quippe nunicrus inagnum in se continet raysteriiiiii,
inseparabiliter ntanet, ineadem filii etiam secundum quem trcs qtiatcr, aut quatuor ter, consummant.
carnem gencalogia patev admilti dcbuit. Perquiren- Illudque niinirura insinuat quod sanciai Trinitatis
duin taraen est cnr per Nathan filium David, inlro- fides per quatuor mundi plagas ore apostolico prse-
itus recurrentis iuDeum generalionis cxordiri feriur, dicari deberet, qui dnodciiarios numems tunc in
cum nou ab ipso Nathan, sed potius a Cbvisto series apostolis plcnilor fuerat coniplclus t Deo in Deum
gcneratiomim reeurrere incipit. fsisi forlc iniroitum, pleno, et lilio proditionis exstiucto, cum posl trium
non totitis genea!og'ue initium , sed quoiibet in loco phalcm rcsurrectionis et ascensionis Dominicae glo-
in quemlibet palrem, generalionis ingressum inlei- riam Christus Deo plenus, discipulis claruit, quando
ligere debemus. Sequitur: ut < praedicans in homi- .
iidenv iMseipuli, visoDomino plcni crarit Jactitia., pleni
nibus Christum suum, t et reliqua usque : < in Ckri- Seriplurarum scicntia, pieni qtioqne musfco spiritua-
sto. » Paterintcr liemtnes Christum suum prsedicat, B lis gratift; qua pienitudine miscr Judas canut, «i
non sohim cum ad horara baptismatis vox palerna cum vitae auetorem morti trailidit, ipse vitaw amil-
de nube iatonuit dicens : T» es Filius meus dilectus, leret. ac pessimam sibi tanquam pessimu» mortis
in le mihi eompiacuif, sed'el oraotidie usquc ad con- occasionem inveniret. Scquitur : srcqtie Paulus con-
summalionem saeculi , iniigenitum Fiiium toto orbe summationcm apostolicis Actibus daret. Sic, id est
lerrarum per ora docterum cvangelizat, quateuus ut Lucas apostolorum Actus scribendo, in Paulo
©pus perfecti homiuia, id esi, opus Dei, qirod esl ipsos Actus apostolieos eonsummaret, id est in quo
perfectus homo ad imaginem sui conditoris rocrca- ipso finem illorum facercl, quem diu contra stunu-
tus, redire in se per Filiuis faciat, dum nemo venit lum recalcitrantem Dominus clegisset. Hoc ita poteat
ad Patrera, nisi per Kiliuni, qnomado nemo vcnit ad intelligi quod fortasse Dominus Paulum in toar Judae
Filinm, aisi Pater traxerit eum. Ad hoccnim aliinet stalim elegisset, nisi quod diu conlra stimulum Dei
ilhid quodproiinus adjungilur : < Qui per David pa- recalcitrabat. Sed htec ctmcta diligentioribus expo-
trem veaientibus i(er prtebebat in Christo. » Nam in nenda relinquimus, ne m vulgura cuncta hsee myste-
co quod MaUnaeas por palres in filios sexitm genea- ria propalare videamtir. Unde etiam frnjus argumenti
logiae Salvatoris enarrai, hoc specialiter iasinuat, repertor subinttilil : « Quod legenlibus ac reqniren-
cuni per Patris nolitiam pervenittir ad Filium. In eo ^ tibus Deum, > et rdiqna usque : < prodessc. > Hatc,
vcro quod Lucas per fiiios in patres reciivtil, illud inquit, occulta mysteria utile quidem fuerat ut a
procul dubio indicat quia nemo ad Patrem nisi per nobis per singula exponercntur,. quod taraen noo
Fiiium veiiil. egimus, scicntes quod operantem agricolam, id eal
Sequitur : < cai Lucae non immerito eliam scri- doclorem quemlibel, oporleat non tantum de alienis
bendorum apostolicoram Actuum potestas in myste- sed eliam de suis fructibus propriis edere, quatenus
rio datur. > Non sine areani gralia mysterii, idem eopiosum aflerat fruclum. Nuili namqne dubium est
Lucas Actus conscripsit apostolicos cui Deus 1111 , quod cibi alienis denlibus commoliti nauseam gene-
tanquam apostolovitm dileclo discipulo, qui aomrann r^nt. Quod ne fiat t nos vulgarem vitamus curiosiia-
quam gestis eorum intererat, iianc potestruem contem, ne fastidiosis Icctoribus plus alienae curiositalis
cesserat^-Quod protijius mysterium panditur cani vitio, quam proprio eiaborata stndio cupienlibus, sed
subinfertur Deo in Deum pleno, > el rcliqua
: < ul poiius veritatisamatoribus et inquisitoribus aliquain
usque < Dominus elegisset.» Nota historia est, sic*
: utilitflem eonierre videremnr 8 .
ut in Actibus apostoiortrm refertur, quod oratione J> Explicit in argumentum secundum Lucam.
ab apostnlis facla, cecidit sors super Matthiam, qui
a Iiactenus Codex Vat. Pal. sa?c. ix, adeoquecontemporaneus fere Sedulio ipsi ; desideratur eommeu-
tarius ad argumentum Joannis.
MAJI PRCTATIO
SEDULII OPUSCLLO POLITICO SEQUENTI.
M»i., Spicileu. Rom., tom. VIII.)
I. UtrumSedulii Scoti opus de Reetoribus Christia- seniorem, cap. 2. nnm. 61. < Goldastus, ut ex Lab-
nis prelo committercm, parumper dubitavi, quia nec
dcerat q«ti sc.nei editum diccret , et tamen erudilis
plerisque omnibus ignotum erat, ne<iue in publicis bibliotheca: Fabricianae medu et mfimi .-cvi vohimeu
bibliothccis, quou sciam , exstabat. De hoc ita scri- sextum edidit, relert , Sedulium de Recionbut CirrJ-
pvolegomenis ad Sedulinm stianis el eonveniemihu regults quibus esi res pubCtca
bit Fauslinus Arevaliss in
SEDULII SCOTt 292
391
rite gubernanda Lipsise an. 4619 editum in 8, me- A
,
brum cpistolarnm recensei, qucm ait incipere Sedu-
morari a Fabricio, fortasse in paucis schedis mss. lius Scotigena. Esl autem notissirmnn quot docli viii
quas ad sexlum volumen paratas reliquit. Addit religiosi sub Carolo ejusque posteris ex An^lia aique
Schoeitgenius, Freherum ad Petrum dc Andlo de Hibernia (qme tunc erat Scotia) in Galhas ad llo-
Jmperio Rom., n, 16, scribere, se anno 1612 hunc rentissimam Carolingiorum aulam venerint, prreser-
librum anecdotum ad prelum parare, ex eodem li- lira post Alcuini mJgnam apud eos regnatores glo-
bello octo dislicha adducere Nicolaum Cusanum de riam. Annum qnoque scripti libri piaecise mihi vi-
Concordantia cathol., praef. lib. Ut. Non invenio deor deprehendisse. Etenim Sedulius, cap. 9, pag.
quisnam alius librum viderit, aut de eo locutus fue- 28. Carolum Magnum posiremurn in Romanis impe-
rit : neque indignum opus certe est q«od ad hujus ratoribus nominat, et mox addit, a Deo ftiisse ador-
temporis novitates convellendas recudatur. Exsl-<l in dinalutn Lu lovicum imperalorem. lllud, inquani, vo-
codice Vat. Palat. 591, etc. ls, cap. 9, laudal pieta- cabulum adordinatum, videtur prorsus significare
tem Caroli Magni, et Ludovici (fiUi) qui regnare coe- iinperii cu:n patre societatem, qme coepit anno 813,
pit (post patrem) anno 814; adeoiiue Sedolius hujus Caroli ultinio; sequenle enim excessit e vivis, solum
operis auctor anle saeculum ix non floruit, et \ideiur post se rclinquens Ludovicum imperatorem. Libri
esse ille ipse quem laudat Hepidamnus et fortasse , igilur ortus extra annum 813 statui vix polesl. Hinc
Sedulius Scotus, cujus manu Psalterium gracum etiam factuin puto, ut titulus non singulariter de Re-
scriptum recenset Montfauconius Palaeogr. Cr., IH, ctore Christiano sit positus, sed pluraliler, quia duo
7, p. 23G. » Hactenus Arevalus. Unus ergo
Schoeti- Christiani reclores illo anno eranl. Atque hoe opere
genius Scoli Sedulii hoc editum opus dixit, et qui- ., per imperii provincias vulgato, Se.ltdii nomen cele-
dem alieno testimonio fretus. Jam vero etiamsi id bre evasit, ita ut auctoris clarilatem quinto post edi-
forte dictum sit vere (de quo dubitare Ucet), nihil tionem anno Hepidamnus adnotaverit. Neque inulilis
tamen impeditquominus liher ex hominum eonspectu Ludovico Caesari liber fuit; elenim his quoque Se-
ustique ereptus, inedilorum inslar haberi possit. dulii praeceptis ad regias virlules informalus, cle-
Nunc ad meas quoque manus Palatinus codex venit, mentissimus et justissimus princeps evasit, et reli-
qui non est alius, ut suspicor, quam ille ipse a Gol- gioni ac pralatis ejus summe aduictus. Certe post
daslo olim in Germania visus elenim id exemplar
: illosveteres Constantinum ac Theodosium nulli prin-
anno 1619 in Palatinatu apud Heidelbergam adhuc cipes religiosiores fuere quam Caroli Magni majores
erat, neque. Honnuu nisi anno 1622 cum Palatina ac posteri, qucrum illustrem memoriam et aunales
bibliotheca migravit. Cum verobunc codicem et tan- retinent et alia innumera monumenla testantur. Est
Uilx molis et summx viderem, veritus
raritatis esse auiem hic ipsc Sedulius Scotus , cujus in divi Pauli
sum ne quo casu aliquando periiet , aique ita opus Epistolas exstant Colleclanea (nujus voluminis cot.
priscum, et pro illa aetate non contemnendum, seni- 9), in Matthaeum autem conservabantur Parisiis
piterno exiiio iutercideret. Haec potior, inquam, gra- mss. apud Jesuitas, teste Labbeo. Nobis quidem uon
viorque imprimendi mihi causa fuit.
libii injueuudum accidit ut tria Sedulii opuscula leclori-
II. Etsi autcm vocabulum Scotus ad Sedulium in bus ofierremus. I. Expositiones in argumenta Evan-
codice non adjungitur, attamen de rc dubitare pror- geliorum. Matlhaei, Marci et Lucae, quas loino IX
,
sus non licet. Etenim Hepidamous in suis Annalibus Seiipt. vet., p. 159-181, exhibuimus (supra, col.
ad annum Chrisii 818 scribit Sedulius Scotus cla-
: 271 ). H. Prsesens opusculum de Recloribus Chrislia-
rus habetur. Iiem Tiiihemius (quanquam Sedulios C nis. III. Explanationes in prcefationes sancti Hicro-
varios confundil) postremum intcr Seuulii Opera li- nymi ad Evangelia ( infra )
(a).
sludiosos nolo hac obiler no-

(a) Latinoe eruditionis gtossce secundi libri de mtptiis Philologia? el Mercurn,
titia fraudare, nempe me scholia quaedam in prisco Mgnei Martiani Feticis CapeiliC Afri Carlluiginiensis,
codice vidissc ad Mart. Capellam, c«jus in calce lil- qucis fcrtur composuisse Stvcr.is sclioiasticus urbis
teris quadralis legitur haec inscriptio : Expliciunt Romoe.
SEDULII SGOTI
LIBER
DE RECTORIBUS ISTIANIS
AD CAROLUH MAGNUM YEL LUDOVICUM PiUM a.
(Mai., ibifi.)
INdPlT OPEP.IS PRiEFATIO SUBSEQUENTIS. D Esse queat, rectore bono populoque beato.
Orane ministerium trifido qund praeminet orbe, Ob hoc cocleslum transcurrens prata librorum
Arte gubernandum. Sunt arlis pluvima dona. Floriila congessi vobis, rex, inclyta serta,
Omnicreans Dominus lerras, mare, sidera, coelos Quai capitis vestrse mentis diadema perornent,
Arle ereat, tolum pitlchruin regil arleque mundum. Sceptraque glorilicent Christi dominantia nulu
Artibus egregiis sapientia celsa Tonantis Aique salutiferas divini dogmatis herbas
Praeposuit hominem cuoctis animalibus orbis. PoIIice decerpsi nardo redolente calathis.
Ars currum rcgilat, naves ar> ritc gubernat, Sumitc dc liquidis Israel fontibus undas
Atque triumphalis res artem bellica spcctat. Qure satient bibulum prsedulci rore palatum*
Indigetartis apes. Sir ut res pub.ica felix Gioria nam regura, nitidisct stemmaia scepiris
» Videsis capilulum 9.
293 LIBER DE RECTORIBUS CHRISTIANIS. m
Dogmala sunt Domini, nec non exempla priorum, x Ju ste regnantum qua perpes gloria pollet.
Gestaque nobilium procerum famosa per orbem.
Explicit prcefatio
Artibus his vigeat vestri res publica victrix,
,'
_
Tecum r
...
pnncipium, ums, rex Qtrisleque,
A .
r , „. ,. ., . tecurru
«*-»» «-**un
Atque gubernelur mulhs fehciter annis, . '
v V u wque ui.
Donec sideream vos asccndatis in aulaiu, • > ,
1NCIP1UNT CAPITULA EJUSDEM LIBRI.
I. De eo quod piuna rectorem, acccpta potestate regali, nivola intentaque solliciutdine favere debeal et s.vno lali-
priiuiim dignos Deo el sanclis ecoletiU bonores dicare bus couvenlibus.
oportet. XII De eo qnod saluberrimis antistitum admoniiioni-
.
II. Qualiter rex ouhodoxus semetipsum regere debet. bus et correpliouibus pio rectori ohlemperare sil gloriu-
III. Qua arle et iuduslria oiumeotaneuin regnum siabi- sum.
liri potest XIII. Dezclo boni rectoris rationabili ac pielati per-
IV. De
regia polesiale non tam opibus et liducia forti- m '*.!?; „
x >• De duce n
,
m sua
. . .
tudiuis. quam sapientia culluque pietaiis perornanda. .

Cbrisliano, ut non et suornoa for-
— .
-, . . ,
V. Quanta sacn. modera.mms solhciludo erga uxorem
, . „. .,. Z titudine, sed m Domino conndat.
X V. De eo quod imminenlibus boslilium bcliorum fra-
et liberos propnosque domesttcos ab eodem esl exhi-
*)Cnda *
g 0r ibus divmum sit imrlorandum aoxilium.
XVI. De adveisis si forte eontigerint.
VI. Quales consiliarios et amicos bonum principem ha- XVII. De non superbiendo postoblatani eliam ab hosti-
bere decet. bus pacem, seu prostratos hostes.
VII. Quse res malos principes fnciat. "R XVIII. Gratiarum ac benivola vota post pacem seu victo-
VIII. De avaris vei impiis regibus, et quaitta per eos- riaui Deo reddenda.
detu populum mala, vel ipsos nliio divina consequitnr. XIX. De privilegiis sanctae mstris Ecclesi® a [>io re-
IX. De rege pacitico aique clomenti. Yel quibus danda clore conservandis, ac dignis ecclesiarum priepositis atque
sunt beneflcia. aiiitistris.
X. Quot colmnnis regnum justi regis sustentalur. XX. Quanla ignominia superbos, qualisque vel quanla
XI. De eo quod bouus priuceps ecclesiasticis causis be- gloria bic et in futuro principes orlhodoxos comitatur.
INCIPIT LIBER SEDULII

DE RECTORIBUS CHRISTIANIS ET CONVENIENTIBUS REGULIS QUIBUS EST RES PUBLICA
RITE GUBERNANDA.
CAPITULUM PRIMUM. serit suus dominus atque magister. Hinc piissimi et

Postquam regale sceptrum regnique gubernacula gloriosi principes plus se ministros ac servos Ex-
rector Christianus susceperit, primum quidem gra- celsi quam dominos aul reges hominum nuncupari et
tiarum acliones atque coudignos Omnipotenli san- esse exsultant. Unde beatus David rex et propheta
ctseque Ecclesise honores oportet ut rependat. Res ~ eximius ssepe servum Domini se nominat. Nec non et
etenim publica tunc suo inilio pulcherrime conse- inclylus Salomon ejusdem filius Onmipolentem de-
cratur, cnm tvgia sollicitudo et sacra devolio sancto precans, inier csetera sic ail : Respice ad orationem
superni regis timore simul et amore accendilur; servi lui, et ad preces ejus, Domine Deus meits; audi
cumque de gloriosa Ecclesise utilitate provido consi- hymnum et orationem quam servus tuus orat coram
lio procuratur; ut quem regalis purpura cocteraque le hodie, ut sint oculi tui aperti super domum de qua
regni insignia exterius condecorant, eumdem lau- dixisti : Erit nomen meum ibi vm, 28, 29).
(III Rey.
dabilia vota erga Deum
et sanctam Ecclesiam inte- Unde et celeberrimae memorite magnus Constan-
rius perornent; nimirum ad temporalis regni
quia^ tinus imperalor, credito atque perfeclo salutaris cru-
fastigium tunc insigniter ascenditur, cum omnipo- cis et catholica; fidei mysterio, cum ketanli ejus im-
lentis regis gloria vel honor pio sludio pertraclatur. perio etiam religio valde florebat, non sibimel arro-
Pius itaque princeps summi donatoris omnium vo- gans, gralias omnipotenli Deo referebal, quia mini-
luntaii et sanctis praeceplis obedire magnopere stu- strum opportunum cum habere dignalus fueral Deus
deat,cujus superna volunlate. atque ordinatione se sui consilii. Ecee imperalor eminentissimus plus gra-
ad culiuen regiminis ascendisse non dubitat, teslante tulabatur se Dei fuisse ministrum , quam lerrenum
Apostolo qui ait : Non
a Deo; quce est potestas nisi tj habuisse imperium. Hinc ipse, quia minister supcrnde
autem sunt, a Deo ordinala sunt (Rom. xm 1). , vohintatis fueral , a Britannico mari usque ad loea
Quantum se bonus rector a Deo ordinalum esse co- Orientis regiium (iilatavitpacificum; et quoniam Oni-
gnoscit, tantum pia sollicitudine invigilat, qitaieniis nipotenti semetipsum subdiderat, cuncla hoslilia
omnia coram Deo et bominibus secuodum trulinam bclla, quse sub eodcm suni gesta, potentialiter atq-te
recliUidinis ordiuabiliter disponat atque pcrpensei. fideliier superavit. Construebat et amplis opibus
Quid enim sunt Christiani populi rectores, nisi mi- Chrisli dotabat ecciesias. Hinc ei superna gratia
nistii Omnipoientis? Porro idoneus et fidelis quisqne triumphales coucessit habere victorias. Quia procul
esl minister, si sincera devotione fecerit qu?e ei jus- dubio sacri rectores quanto plus se Regi rcgum hu-
: ;,
m SEDCI.II SCOTI 20to
cmn
militer subjieiunt, tanlo magls ad gloriesae dignitalis A uium verborum folia profluere dcvitet ;
qnarlo
cminentiam subiimitei ascendunt. Quis autem non gloriosorum principum prudentiam simul et verba,
Domiho pwefatus Saloinon Dec non divinae Scriptnrae eloquia super ntel et fa-
niiretur quantos honores
vum menlis faucibus sapificet quinto cum perni-
rependerit, postquam regni sceptrura Beo auctore ;
quam sapienlissima devotione templura ciosae aclionis omnc dedecus perpetrare expavescat
suscepit?
mirifice oroaveril! quan- sexto vero cum si qua sunt Iaudabitia si qua sant ,
Domini constfuxerit atque
Deo obtulcrit? Hinc gleriosae dispositionis opera magnifica insigiuter os-
tas denique pacificas bbstias
tcndat,ut qui interius corain Domino devota fulgescl»
fructura suip devotionis alqne erationis percepit,sic-
Aud.vi voluntate, exleriiis coram populo sermone claresc:
tu appareus ci Dominus locutua est dicens :
i
dcprecationem qutnn dcprecutus es et opere. Quctn decet trinam observare regulara

oralionem Utam <*
domnm hauc quum (vdificasli, terrorem scilicet et ordinationem alque amorera. Nisi
coram me ; sanctificavi
nomcnmewn ibi in sempiternum et erunt enim amctur pariter et mctuatur, ordinalio ilfius con-
ui poneiem ;
cunctis diebus. Tu quo- slare niinimepoterit. Ergo per affabilitaiem et benefi-

ocuii mei el cor mev.m ibi
ambulaveris coratn me sicul ambulucii puter cia procuret ut diligatur, et per justas vindictas n«n
que , si ,
propriae victori:e'sed legi Dei studeat utrnetuatur.

luut in rimplkitaU *ordi$ et in ccquitate, ci feceris
omnia qua pracem' tibi, et lcgitima mea ei jndicia B Ilunc ergo oportet esse humilem in suisoculis,sicnt
ponam thronvm regni lui super israel scriplum est: Rcclorem tc posuerunt, noti exlolli, sed
mea servareris,
in sempiteruum, sicul locutus sum David pairi tuo di- eslo in illis quusi unus ex ipsis (Eccli. xxxn, J). Nec"
cens : ISon auferetur de genere tuo vir de solio Israel soium justc hominihus, sed sni corporis et aniraae
(11! llcg. ix, 3-5). ltaque si iUe rex Salomon pro dominari passionibus, quatenus recior jure queat
sacra devotione proquc construenda domo terrestri nuucupari, sivtit tptiiJam sapieus ait : Rex erit, qtii
Doinini, lanlam remu rationis gloriam habere pro- recte faciet ;

qui non faciet, non erit. Sit ergo cou-
meruit, quam inacstiniabilcm habcbit gloriae palraam silio prudentissimus in serrnouc , nunc ut possii ter-
quis Deo amabilis reclor sanclam perornaveril Ec- ribilis; saepius vero gralia dulceclinis affabilis, victor
si
libidir.is, snpefbiae atque vesance ferocitatis, araicus
clesiam, quac cst Dei vivi spiriluale tabernaculum?
Scil haec quae breviter styio prosali diximus aliqia ,
honorum ct iritmicus tyrarmorum, hostis criminum,
vcrsuum dulcedine concludainus. hostis vitiorum , in belto cauiissimns, in pace con-
Quisquis florigeri sceptrum fert nobile regni, stantissimus, fidclibus promissionibus probalissiraus,
Primum Celsithrono vota precesque feral. dlvina humanis praeponens, subjeetos delerrens a
In cnjtis sacro stint oninia numine sceptra, malo, invitans ad bona, remunerans copia , indul-
Elpax nobilitim, vita saiusque ducum. s C gentia liberans, ex malis bonos y ex bonis faciens
Nam rcgale decus radians diademaque regai optimo^. Sitsanctus ei utiiis rei publicae, cieraentia
Est timor altiihroni sanetus amorque Dei. commendabilis, in bonitate conspicuus, pietaie, for-
Lilia florigerum comunt ceu lactea campum, titudinc, easiitate, justitia pneclarus, vir optlmuset
Ut rosa punicei schemalis ore rubel, apicc principali dignissimus, Dei timorem semper
Sic jtistus recte-r virtulum flore virescit, prae oculis habens , et secundum Omnipoleatis de-
Germinet ut fructus mentis in arce sacros. creta, justa perpensans judicia, qui dat saiutem re-
Pulchra Salomonem decoravit purpura regera, gibus, etomhia quaccunque vuit faeii in coelo et in
Nec non Davidis fulgi;!a seeptra patris, terra et inomni crealura; quia ipse est Dominus
Scd magis inierius prudens devotio cordis omnium, cui omne genu flectiturroe/esriara, terresirivm
Ornavit juvenem giorificando Deuin. cthifernorum (1'hUip. 11, 10), in cojus rnauu omnis
Instar luciferi niieai rcs pubiica vesiri, potestas in codo ei in terra. qui est re\ regum, et
Exortuque novo splendida votagerat. spcs gloriaejuste et pie dominantiom.
CAP. II. Qui regit affecius anirai, rex j«re vocatur,
Qui apicem regiue dignitatis, Domino praestanle, _ Et iluxas carnis qui domat illecebras.
ascenderit, oportet ut se ipsum primum rrgat, qucin Quamvis qui fulvum supcrat virtute Jconem
divina dispositio alios regere ordinavil. Rcx euim a Rex teneat cJarum Lni.lis honere iocuni;
regendo vocatur. Tunc autem hoc noraine se vera- Scd pius est laiKiiiin fastos calcare superbos,
citer appcllari intelligat, qui semet rationabiliter gu- Iram ceu rnbidara mitificare feram.
bernare non ignorat. Kex ilaque orlhodoxus summo- Magnus et ilie chiit saevos qtii triverit hostes,
perc sludeat, ut qui subdilis bcnc concupiscit impe-- Lauriger ac victor clara lropaea refert.
rare, aliorumque errata disponii corrigere, ipse mala Gloria sed major comptum coeleslibas armis
non admittat, quae stricte malus corrigit, el bona Uostes aereos vincereposse ducem.
qu:e imperat, ante omnes iraplcre contendat. Sex Est magis impcriura mentem frenare per artem,
autem modis bonus rector scsc laudabililer rcgit Quam si quis habeat tripliris orbis opes
piimo quidcm dum illicitas cogitationes animi sevc- Nam lemplum Domini justi mens regia fulget,
riiate reprimit; secundo dum salubria consilia tam Fit thronus exceisi judlcis ipsa Dei.
acl suam quam ad populi utiiitalem pertioentia per- Coraitur illa domus fiavo speciosior auro,
traclai . tcrtio cum otiosa et inutilia seu noxia ina- J:islili:t'. solem ...hui;i l.abere stmrn.
! , ,,
297 LIBER DE RECTORIBUS CHRISTIANIS. M»

CAP. III. A cclsi gratia slabilire studeat, si transiiorium regnum
Regnuin hujus sxculi momcntaneum volubilis roue quod commissum, aliquam stabiliialis habere
esl ei
vertigini sapientcs esse consimile judicaverunt. Nam simililudiuem desiderat. Et quoniam juslus et mise-
sicui omnis rotse verligo, qtne superiora liabet modo ricors cst Dominus, cui cordis affectu debct inha>
dejicit, et qurc dejecla sunt modo superius extollit, rere, opera nmltipliciter exbileat misericordiae , ut
ita subilo ereciiones, subito elisiones terrestris glo- multam mercedis gloriam mctat. Justitiam diligat
ria regni sustiiiet; unde nec veros, sed imaginarios simul alque custodiat; injusta vero atque maligna
el citius fugilivoa bonores habet. Illud enim verum opera in subjeciis repudiet, ac laudabili z;elo, qui est
regnum est, quod m sempilcrnum pcrdurat; boc secundum scienliam, corrigat. Qui dum sil indivinU
autem quod transitorium est et caducum, non vcri- praiceptisslabilis, illius rcgnum roagis magisque in
talem, sed quamdam mediocriter similitudinem veri hoc saeculo stabiiitur, el ad aeterna stabilitalis gaudia
el permanentis scnipcr regni ostendit. Sicut enim supemo jtivaminc perducitur.
arcus cceli varios pingens ornatus arcuato curvamine Ceu rotce cyclus celeri recursu
celeriier refugit, ita nimirum saecularis gioria^ digui- Yolvitur, summas reprimilque a:i imn
tas, quamvis ad pnesens ornata , tamen est citms Quas rotat paries rapidum per axetn
"
fugiiiva. Qua itaque arte ei qnali indusiria quanta- Moliiiilaie :
que sollicitudine b;ec inslabilitas ad aliquam stabili- Rcgna s> ' mundi trifiduni pei oruem
latis efligiem refrenatur? Forte vero aut armorum Gloria) ,,el$um slaLilire culmen
violenta fortiludine, aut pacifica tranquillitalis con- Nesciunt, lapsum sed Jtabere norunt-
cordia terrestre regnuni stabiiitatur? Sed rursns in Aurea sceptra.
ipsis armis bellorumque fragoribus graudis inslabi- »nclytse plebis fuil Israelis
lilas inesse oernitur. Quid enim incertius esi magis- Floridum regni decus adlevaium
que iustabile bellicis cventibus, ubi uuiius est cerius Quando servabant sacrosancta legi«
laboriosi certaminis exitus, nuila certa vieloria, ci Myslica jura.

saipe ab inferioribus sublimiores superantur, nonnun- Unde pollebat Doniini triumpnis,
quam vero in allerutros vergentia mala eveniunt Atque crudcles superabat bosteg,
coaiqualia ; et qui se pnesumebanl habituros esse Dum suain plebem pieias Tonantis
victoriam, utrique in line non habent uisi caiamilo- Giorificabat.
sam miseriain. Quanta quoque mala sub ficlo no- Rursus, heu ! quantis preinitur ruinii
mine pacis proveniunt, quis cxplicare potest? eutu Abrabce sanclum spcciale palris
p
etiam illa pax qme slabilis ac firma inter bonos essc Duua creatori sua prona lempsii
credebatur , interdum per prava malorum consilia Subdere colla
iii exitiosas diseordiarum tempestates transfertur Una seu tantse medicina gentig
Unde in armis instabilitas, in pace transitorium vi- Jam fuit volis rogilaie celsum
detur. Qui potens noscit slabilire regna
Quid ergo aliud reslat, nisi ut cor regis et tp',a Perpele nutu.
spei lidutia iion in annonim hominumquc forlitu- Principes lerra: Domino potenti
dine, neqiic in paeis transiiorise fallacia, sed in Om- Ferte gaudentes thymiama voti
nipotentis clementia figalur?qui regnum quod do- Quem tremimt coeli proccres supcrn
navit, sive in adversis sive in prosperis stabilire no- Magnificate.
vii. Cor iiaque prineipis , et iidelis in ministerii re- CAP. IV.
gimine devoiio , ijisum non deseral a quo tanlum Omnis aulem regia potestas ,
qose ad utilitatem
beneficium et gloriosum ministerium donatum fuit; rei publica: divinitusest constituta, non iam caducis
ne forte ille sumnms rector indignatus ab eo ab&tra- operibus ac terreslri foniUidinc, quam sapientia cul-
hat beneficium qnad dederat, si infidelem esse sen- j) tuquedivino esl exornanda ; quoniam proeui dubio
scrit quem tanquam fideiem ministrum ordinavil, tunc popuius providi arte consilii gubemabilur, ad-
Nam si rex terrenus a quolibet sibi homine infideli versarii Domino propitiante profligabuntur piovin- ,
daiam auferre val.et poiestatem, aliique tribuitquem ciaj regnumque conservabunlur, si rcgia sublimitas
fideliorem comperit esse, quanlo magis supernus reljgione et sapientia perorneiiir. Namque homiuis
universorum donator, quem nullius perfidia? ntibila naturam Deus banc esse voluit, ut duarum rerum
failere possunl, potens esl a reprobis sua abstrahere ipse homo cupidus et appotens csset, religionis et
beneficia, aliisque praestare quos idoneos suae volun- sapienti*. Fst autem religiosa sapicntia saluberri
latis miiiisiros noverit esse ? Unde el impius iile mum decus devolarum lumen animarum ccelcste
, ,
S.-11I rex Israel privatus fuit regno ct vita

quoniam ,
donum et gaudium sine fine mansurum. Qui ergo vult
jeque fidelis minister exstitit coramDomino, At vero gloriose rogeie, ac sapienter populum gubernare, et
David virum electum secundum car suum Omnipo- vehemens in consiliis esse a Domino posttilet sa-
,
tens invenit, quem ob boc in apicem regia; polestatis pientiam, qui dal omnibus affluenler, et non imprope-
fcublimavit, quia itlumBdelem fore ministium elegit ral (Jac. 1, 5), ipsamque sapieniiam stodiose, laboro
prtfsciendo. ltaque prudens rector cor suum in Fi- siinul ct amore perquirat ;
qualenus oi congruat it-
Patroi. Clll. 10
, , ,
SEDULH SGOTI 300
lud quod scriptum est : Beatus est »7««' invenit sa- A Quce volaverunt subito per aelhram
pienliam, el qui affluit prudentia (Prov. 111, 15), cae- Ac penetrarunt Doinini sabaotb
tcraque quac in Iaudibns sapicnti;e describunlur. Ule Aurea tecta.
itaque recior verc beatus est celebrandus, qui splen- Ipse percepit docilemque sensum
dore iUuminatur sapienliae, quae est fens consiliorum, Monte lusiraius, sapiensque faetus.
fons sacrae rcligionis, corona principum, origo vir- Insuper regni colunien gubernat
tutum, in cujus comparatione omnes preliosarum Gentis Ilebraea?.
clariiates gemmarum vilescunt. Haec caulissima esl Quid valet flavi nitor omnis auri?
in consiliis, mirabilis in eloquiis, magnifica in
ope- Ostra quid prosunt rosei decoris?
ribus, fortis in adversis, teraperans in prosperis, ocu- Glorhe quid sunl Scythicaeque gemma i
losa in judiciis. Hccc suos ainalores ccelesti graiia Quid diadema?

venustat.et tanquam sidereum firmamentum eosdem Orbja si mciilis acies hebe-cal,
clarificat, sicut seripium esl : Justi fulgebunt quasi Lurnen ut verura nequeat tueri,
sielkv, et inteHigentes quasi firmameniuiu. Unde discernat bona, prava, justa
ILee Salomonem pr.v cunctis terrae regibus subli- Fasque nefasque.

mavit, quia illam amavit ab adolescenlia sua, et B Eigo rcclori decus est amare
amator factus est decoris ejus. Cndcsicut in Regno- Te Patris Yerbum sapiensque Iuinen,
rum libris legitur, ipsi appafuil Dominus Saromoni Ghrisle, qui secpiris dominaris orbera
per somnium nocte dicens Postula quod vis ut dem

: Celsaque regna.
tibi (IV lleg. 11, 9). A quo cum Salomm cum

csset Cujus in dexiia requies l>cata
paer, cor docibile poslukret, ut judicare posset po- Constat, iu teva Iocuplesque gaza.
pulum Domini, et discernere iuler malum et bonum, Glorise prineeps humiles coronans
tale responsum a Domino recepit Quia postulasli : Tollis opimos.
verbum hoc, et nun petisii libi dies multos ncc divilias CAP. V.
aul animas inimicorum iuorum, sed postulasti tibi sa- Rexpiuset sapiens tribiis modis regendi minisie-
pienv.am ad disccrnendum judicium, ecce feci tibi se- rium gerit. Nam primo se ipsum, quomodoin supe-
cnndum sermones luos, el dedi tibi cor sapiens el in- rioribus ostendimus; secnndo uxoreui propriam el
teUigensintantum,utnulius anlete shnitistibi fuerit, Hbcros suosque domesticos ; tertiopopulum sibi

nec posl te surreclurus sit. Sed et Itac quce non poslu- commissum rationali et glorioso moderamine regcre
lasti dcdi libi, divitias scilicet el gloriam , ut nemo debct.Bonum Uaquc principem non solum sibimet
fuerit similis tibi in regibus cnnctis retro diebus. Si (] dominari oporlel, dum amaiis declinet, etquaehona
autcm ambulaveris in viis meis, et custodieris prare- sunl eligal et firmiler teneat ; sed etiam alios sibi
p'a mea, ct mandala mca, sicut ambniavil David pa- conjuneliores, uxorem videlicet, liberos atque do-
ter luus, longos faciam dies luos (III Beg, ui, 11-14). meslicos, provida soUieiltidine ac familiari charitaie
quam incflabile esl divinae largiinentum gratiae ! gubcrnet. IIoc aiiiem faciens duplicem thesauiizal
quse si recto corde et |>ia intenlione poscitur, plus sibi gloriae palmam, ut dum in se bonus et sanctus
donat quam quoi rogalur. Ecce rex Salomon non sit, alios sibi conjunctos bonos iaciat el sanctos,
argentum, non aurum, non aliasopes terrenas, sed juxta Psalmislam. quiait : Cvm sancto sanctus ens, cl
sapienlix gazas poposcit a Domino. At qui simplum cumviro innocenteinnocens eris (Psal. xvii, 27), el re-
recte postulaverat, duplum accepit. JNam non soimn liqua. Non enim suflicit propriam habere honesia-
dilatus cst sapienlia, sed et sublimaius est iudita tcm, liisi pudicse et casiaeconjugis, nec non eliam fi-
regni gloria. Unde regibus terrcfi cgrcgium daiur liorum et comitum ac ministrorum podore decoretur,
exemphjtn, quatenas spintualia dona plus quam car- dicenleDavid : Ambulam in via tmmaculata, hic mihi
nalia p.o desiJerio ab OinnipOlenti cxposcanl, si ministrabiH (Psat. c, 6). Nam sieul liiium agri a,'io-
diu et felicitcr in l<oc saeculo regnare desideiant. riuii olerum ac vioiarum nnillipiici pulehritudine
Decet •
igiiur amabilem Deo priucipem discendi D venustatur, el sicut luna slelbrum splendore cir-
habere voluniaiem desideriumque coelestium. Sic cumslanlium gratius cmicai, lta mmirum rexjustus
enim vere el cor habei in manu Dei, et regnum cum £:c sapiens aliorum socieiate bonortun perorneiur.
pace miiltis annorum curricuiis, favente Domino, gu- Is ergo perspicaciter procurct ut non solum nobilem
bcrnabit. pulehram ac divitem, sed et castam, pruêiuem
Qui cupit reclor probus esse judox, quoque atquein sanctis virtuiiims morigeram balieat
Lance quijusti liutinaque gaudct conjugem. Nara quantum conjux juve cst conjuiic-
Jnhians pulchri lerebrare faisa tior, lanlum aut felle malitise noxia iit, aul moruui
Cuspide veri dulcedjne melica. Etenim raulier inepla domus e-i
Luminum patrcm rutili creanlem ruins: , divitiarum defectio , iniquorum saluratio,

Solis ac !un3c nitidique cosmi omnium malorum elvUiorum commoratio; qu;c di-
Poscat, ut scnsis niteal coruscis vcrsis superstilionibus multum se exierius, ornans,
Luce sephhe. interiora animat' sua: nescit decorare. Quem ditigil
Vota ccgDoseat Salomonis afqui hodie, odit in craslino. Et sicui quidam ait : Nau
501 LIBER DK RECTORIBIS CHWSTIANIS 302
tragium rcrum esl mulier male fid:< marito Iia e \ Lactej fbrmoso niieanl si coiladecore,
eontrario casta el prudens mulier ulilibu:» rebus Magis nitest I casiitas.
disciplinabilitcr intendens, lnunili facie bilarique Christus ut Ecclesiam sibi casio jutitilamo
sermouc paciGce liberos et familiam regit, proque Uxor viro sic bsereal.
viri salule, si noeesse fuerit, suam animam oppunit Muis simplieitas iu cujns mente reduudet
morli,ac divilias quasstinl marili sui c.um bona f; nia Veiut columhoe gralia.
custodit. Qui est amicus cjus heri, idem amtcus ejus Quam decoret pictas, prudeutia, sacr.t potestas,
hodie. Fit ergo iusa divitiarum dcductio, et domus Eslher ut alma floruit.
conflrmalio , viri jucunditas, laiiiiliu? pulchriludo, Vincula pacis amenl rex et regina. doobui
omniumque virtutum connexio. Talciii autera de< <-i Sit fcedus et concordia.
non solum viro suo casla copula esse connexam et lnvida non dirimat geminos discordia pacis
subdiiam, sc I pietatis e! sanctas conversalienis sem- Q.ios lex supcrna junxerat.
per oslend:;rc formam, ae prudcmium consiliontm Disciplina regatquomm pracuobiie genuei»

esso reporiiu-ein. SictH euim persuasione maUc con- Rami decori floreant.
jugis daiiiuoa nascentur pericuia, ita prudcntis Aridus 11 1. \iridi be.ne crescat in arbore pabnes,
u.xoris coHsilio multa proveniuut ulilia qnse suiti B Cultor bonus bocprovidel.
Omnipotciiti beueplacita. l'n.!e et Apostolus ait Princeps et rectrix popnluwi si rite guberuaui
quoniam vir infi 'eiis salvabiinr permulierem fidelem Suam regani prosapiam.
(/ Cor. vii. I i). Abrahae veluti generosa stirpe crcatis
Necsolum iiifileles, sed etiam sancti et ortbodo.vi Ornent polos nepoiibus.
princtpcs mirabilcm saqie iii uxoribus pvrpendont et CAP. VI.
ausenltani prudetiliam, non sexum fragilem conside- In humanis rebus nvrila quidem ars , ul iicu :t,
r&nles, »ed fructus bonorum consiiiorurn carpcutes. diflicilior est quam inter turbulenlissimas huju: sa-
Umieet de gioriosi i nperaloris Theodosii venerabili cnli procellas bene imperaie, et provide rein |< dili-
1
eoujuge ncniiiie IMacilla refertur qu<d ipse priisceps, cain gubornare. Sea h*c ar» lunc ad finem erll, ->
dam irt se bonus et justus et sapiens crat, habebat ctionis pervenit, cum ipsu res publica p udcnteset
tH aliam utiliiatis occasiouem per quam de bonis optimos consiliarios babel. Trina auiem rogulu in
operibus triampharet. Conjux enimejosdivinas leges consil-.fs esl observanda ;

prima quidem ut divina
enm srepius aumonebat , se ipsam lanien perfecte pr:cpoiiantur huniaurs, cum obedire oporteui Deo ua>-
prius erudicns. Nou euim regni fastigiis elevata est, yis (iv.am hominibus (Acl. v, 29). Si quisergo iiaim
sedpoiius diviuu aiuore succeusa. Beneflcii namqoe C rei publicaj tanquam honus gubernator regere fcli-
magniladomajits ci desiderium benefactoris adhi- ciler disjioiilt et exoptat, optima Domini consilia,
beh.it. Repentenainquf venit adpurpuratn. Claudo- quaj in sacr.s eloquiis sunt propalata, non negii-
runi alque debrlium maximam habebal curam, non genter custodiat. Secunda vero oonsiliorum est regu-
scrvis, non aiiis ininistris utcns, sed per seiuetipsam la, quatenus providus rector non tam in suo <|uam
agens, el ad eorum habilacula veniens , et unkui- insiiorumprudeniissimorum inniuuur consilio. Uude
qt;e quod opus hahertl prsebens. Sic etiam per eo illa Antonini imperatoris prsecipua semper iu con-
clcsiarura xenodochia disearrens suis manibus nii- siiiis fuil sciitcnlia : .'Eipiir.s cst utego lot et talitim
nislrabat intirmis, ollaseoriuu tergens, jus guslans, amicorum consilium sequar ,

qnam ut lot el t;ilcs
olfcrens cochlcaria , panem frangens cibosque mi- amici mcam unius volontatem sequantur. Salomone
uistrans, cnliccm dcluens, elalia cuucta faciensquie quoque hoc ipsum atiesianle ,
qui ait : Dissi- mlur
scrvis et mintslris mos est solemniter operari. !iis cogilationes ubi non esi consHiuw : vbi ver'< plurimi
auiem qui eain talibus de rebusniiei.aulur probibere sunt eonsiliarii, confirmanlur (Prov. xv, 22), et crit
dicehat : Aurtnii distrilyiero, op;.s impcrii est ; ego saltis uli multa cr>iisilia suni (Prov. xi , !i) iS.im
auteni pro ipso impenorhoc opus olf.ro, bona rniin prudens prudentes tn consiiium vocat, elsine borum
ouiu;.' conferenti. Nain îro suo sape dice! at :
D consiiir» nihil facil. Stultus vcro in scmctipso coî-
Oporlel ie M-ti.i"' • .-
. ii.anie , cogitare quid dudum t;i, ct 'iuod sine consilio aliorum cilo Vidl facit.
fu.-u, quid mj .;..! si&. tluicsi semper cogiiavcris, in- Porro tertia norma iti consiliis est ob.iine:ida, ne
gratiiis btmclactori nou eris . sed imperium qnod bonus recior dolosos et ii.-iiiit.ioso:! bab<:at. >
suscepis.M , legalilcr guhernabis , ei harum rcrum cniiiidehei i.i consiiiis matignaniiumcoufiiicrcîSum

phtcabis auctoi'iiu. ilis ergo sermonihus velul opti- sicut vailis per campos , et laquei i<i plaiuis, ei
tnam quamdam uiihlaiem virivtt^qiie abundanliani pedica: ubi non pulantur, [leies alioriim retinent,
eonjugi suo o&rebal. ita impiorum cousiiia fclle nequitiie pciinixta justos
l|c\ puts ct sapiens it!rno moderamihe regnat et -ancios in ilini'. J-us m;«.lc iuqi '>!!;:! i.
Si.«:<it eniin
Seiitet huosquc suhditos. iioni consiliarii sttr-.u:n reni erigvi:tt puhiicam, sic
Gloria nûauii? proba nioiihus eniiuet.uxOT, maii ruinosa calamitate prxcipitanl. Tales ergo
Sicut honesta vinea. repudiandi sunt consiiiarii atque omnimodis detes*
Illaui nobili.las tripiici vittuie venuslet tandi ;
qui;t nuuquam erga principem terrcn m
H0S15 pildiri pfptO! iS dcvoii cruin. qui l ;
»i ptaicepta niale vivendc i
fi
!
305 SEDULIl SCOTI 30*

temnunt. Qui enim possunt csse boni, qui silii sunt A Cui placetomne bonum, displicei onine malum.
mali? Est est qui vere, seu non non dicere norit,
Sed sicut omnipotentis Dei saluberrima divulgan- Cui cor 3ecretum consonat atque pium.
da sunt consilia alque praecepta , ita nonnunquam Oili lirma fides vita fit charior ipsa,
prudentium reclorum hostibus sunt occultanda con- Neseit arundineas texere menle slrophas.
silia. Siquidem in re publica nulia sunt meiiora con- Non illnm nutare facit clangorque tubarum,
silia, quam alia quae ignoravcrit advcrsarius. Et- Anchora nam stahili corde manet fidei.
eninisecurum iteragitur, (piod ageudum hosles mini- Talem non gazie, non auri poudcra norunt
me suspicanlur. Duo veromaxiniecontrariasuntcon- Fallere, ne hjesa sit preiiosa fides.
silio, feslinalio et ira. Nam ira obcaerat animum ne CAP. VII.
utile videat consilium, et quoniodo longa consiiia ple- Nuncautem ordo exposcit ut de malis eliam |»riu-
ruinqueno/ilabunlur. Tuncautempnecipuceonsilium cipibus aliqua nos brcvitcr perstringamus, quoniam

ad prospcritatis evenium perducitur, cum regia de bonis quaedam utUia scepliis, quae rei public*
fiducia in Onmipotentis auxiiio figitur. Uude vero nccessaria diximus. Ubi primo quccritur quae causa
post Deum bona prodcunt consiHa nisi a fidelibus ct ctiam ex bonis malos piincipes faciat? Ad quod di-
opliniis ainicis, qui promerentur superna illustrari 1} cendum : Jani priinum regalis lieenlia, deinde rerum
gralia, vt nun errent iu consilio? Quorum provida copia, cum ipsa abundanlia rerum causa malorum
deliberalione, divina inspirante ekmeniia, sa^pe sa- fiat. Amici pra;terea improbi, satelliles detestandi,
lubris eousilii botrus carpilur. Absit uro ut crude- eunuclii avarissimi, aulici vel stulti vel detestabiles,
Ies lyrannos tanquani infestos dracones honus ha- per quos omnes eiiam in illo dominatore qui vide-
heat princeps ainicos. quod panlheris exemplo ani- batur bonus esse uascitur oblivio mandatorum Dei.
roalis astruilur. Siquidem panlher, genus quadru- Postremo, quod negari non potest, rerum publica-
pedis, esl ut physici perhibent omnium aninialium rum ignorantia. iiinc colligunt se quatuor vel quin-
amicus, excepto dracone. lllorum itaqtie auiieiliam que, atque unum consilium ad decipiendum impera-
habeat, quos probos esse cognoscit. Qui sunl antein torem seu regem capiunt. Dicunt quid probandum
boni amici? nisi illi qui suiu sancti ac venerauiles, sit. Imperalor qui domi clausus est, vera non novit:
non malvliosi, non furaces, non facliosi, non caliidi, cogilur hoc lanturu quod illi loquuntur, facit judices
non ad malum consentientes non bonorum , inimici, quos non oportet, amovet a re publica quos de-
fieri
non libidinosi, neque crudeles non circumventores ,

beat oblinere- Unde etiam venditur bonus et cautus
sui principis; sed saocti, continentes, religiosi, ama- etoplimus imperator, qui eo ipso miser eflicitur cum
tores principis sui, et qui de illo nec ipsi rident, nec C apud ipsum vera reticeantur. Hinc ssepc turuultuosa
risui esse veluut qui neque mentiuntur , neque fin- indisciplinatione et Dei cullrix pielas et veritas op-
,
gunt, et nunquam decipiunl ; sed veraces , sobrii, primitur, cum multum derogatio prcevaleai quando
prudentes alque io omnibus suo prineipi fideles. derogatores credunlur fide digni, quos gemina pes
Talibus itaque personis salva eflicilur res publica, tiscorrumpit acerbissima,amor videiicel fulsilalis e«
(.ijiqueregnatoris faina crescit et gloria. odium verilatis.
Ahsque gubernaculo navis ceu ntilat in alti) Quam praecipitans turbo regentes
Fluctibus, ac tumidis lunditur illa notis, Subverlit nimium copia reruin
Gloria fiic regni praedaraque sceplra Iabascunt, Qui primumque boni regimine ciarent,
In pessumque cadunt, beu ! sine consilio. Fiunt sape mali iine profano.
Nam siuit nonnulli quorum fit meliea lingua, Sacris qui fueranl moribus aurum,
Aspidis at sublus lctra venena ialem. Mox plumbo similes viiiler horrent.
Qui deienificiis persuadent omnia verbis, Et qui vilis erant ubere lani,
Quorum sermo slrepit subdola ceu fovea. Agrescunt veluti sprela labrusca.
Hortuu consilio res pubiica fulta vidclur Incautum doiniuum mente strophqsa
D Fallunl pral cupidi sic ei amici.
01» hoc consilii pr%dulcera carpere boirum Multis inde dolis oplimus ilie
Cuin submersa rual o miseranda nimis! Anceps fit litubans sicut arundo,
IgnoraUpie miser figmina falsi,
Jam decet excelsum qui lenct imperium. Nec iucent domino lumina veri.
Dorcadcs ut vigili monlis de verlice visu- Nam cxcant oculos regis honorcs,
Quo cilu transfugiant cuncta pericla notanl, Aurum, diviti;c, nubila, mendae,
Sic adversa cavel speculari lumine mentis Vultus feminei blanda «roluptas,
Dux bonus arte bona consiliisque probis. Chari falsidici, pompa, poleslas.
Ceu iuargaritmn bibulis prsenobile conchis, CAP. VIII.
Quomodo dulcifluo mel lcgiturque (avo, Modo consequens esse videlur quatenus de jmpiis
Sic et umicoruiu puro de funle legendum rectoribus nos disseramus, ut agnita iilorum malitia
Ei decet et prodest uiile consilium. ct pessinio in hoe sreculo fine, perpetua quadam ra-
Yerus aniiciliw nistos sinc felle proliatuc, tioue. qui prudcus est reelor a ntalis opeiibus sc a|v>
,
305 UBER DE RECTORIBUS CnRISTIANIS. 30«
slineudo caulior el melior fial, alque summo berte- A clus atque discalcialns et vinclis manibus Jtrductus,
faciori piacere luagnopere procuret. Quid sunt autem in Vulcani ollam jactatus esl. Nam quia Joannon
impii reges, nisi majores terrarum lairones, feroces papam alfligendo in custodia occidit, Symniachuni
ut leoncs, rabidi ut ursi? sicut seriptmn esl de illo : quoquc pairicium ferro trucidnvit ab ihis iu ignem
Leo rugiens, et ursus esuriens, princeps impius super iramissus npparuit, quos in h;>c vita injusle judieavil.
popuium pauperem (Prov. xxvm. 45). Rex siquidem quam districta etjusta suul Omuipotentis judicia!
impius tanquam leonis personam habens ad omue cujus disponente nutu digna ultio immitem secuia
respousum acriler verbum nequam sine prudentium est tyrannura. Nam qui servis Domini iujusle trans-
consilio cuin omni malitia profert, bonos humibans itoriam mortem. intulit, duplici morte corporis et
raalosque exaltans; cujus dies abbreviantur, et ejus animse juste deperit. Qui alios prsesenti vita spolia-
niemoria cum sonitu peribit. Peccavit enim plus verat, ipse tara momentanea quam aeterna vita spo-
quam potuit. Tales itaque sunt amici malorurn, ini- Hatus fuit. Idera itaque geminum peregit minisle-
mici bonorum, servi libidinis et avaritise, servi torium ; nam sibi gehennse supplicium ubi cruciabitur
tius nequitiae, ministri diaboli, semper laborantes ac in ssecula saeeulorum, sanctis vero supernse glorire
nihil facientes, gurgiles humani generis, miseriae, palmam administravit. Injuste judicati fiunl repente
pabula selernae gehennse, ut cedrus subito exaltati, B coronati, alque judices a Domino in crudelem ty-
sed in profunda lartari prsecipitati. Hinc Psalmista di- rannum transmissi. At vero injuste judicans fit su-
cit : Vidi impium superexattatum et elevatum ut ce- bito judicatus, atque seternse damnalionis flammis
dros Libani, ct transivi et ecce non erat, et qucesivi addictus. Qua in re nimis terribile exemphnn propo-
eum, ei non est inventus locus ejus (Psal. xxxvi, 55, nitur, ne terrse potenles servos Domiui persequaii-
56), Florent enim sicut olera et fenum agri, quod tur, quos valido virtulis suse bracliio Deus omnipo-
hodie cum speciositate oritur, et in crastino ares- tens ulciscitur. Sed hsec dc reprobis dicla siut re-
cens non reperitur. De quibus per prophetam diei- Ctoribus. Nunc ad potiora stylo consequenti trans-
tur : Ipsi regnaverunt, et non ex me; principes exeamus.
slilenint, ei ego ignoravi; qui neque recte et regia Reges terrse quos male gcsta
via sciunt seu volunt incedere, sed ad dexteram si- Dedccorant, similesne vidcntur
nistramque norunt declinare. Quibns competit illud Apris, ursis tigridibusque?
quod pcr Isaiam Dominus loquitur dieens Dereli- : Hi majores suutne iatrones
querunt Domiuum sabaolh, et ambulaverunl_ per Terrigenum, rabidive leones,
vias dLtortas (Isa. i, 4). Doiosi in consiliis, alroces Unguibus accipilresque rapaces?
et mendosi in verbis, maligni in operibus, quorum G Contigit Antiocho et Pharaoni,
finis crit. secundum opera corum. De quibus per Herodi miseroque Pilato
eumdem prophetam dicilur : Dominus exercituum co- Momentanea perdcre regna.
gitavit, ui detraheret superbiam otnnis glorio?, et ad Cum sociis Acheronta subire.
iynominiam deduceret inclytos (errw (Isa. xxm, 9). Sic semper reprobos mala damna
Sed et beams Job : Laus, inquit, imperinm brevis est, Affligunt nimis liic cl in oevum.
el gloria hypocrita est instar puncti (Job xx, 5). Hsec Quid florelis lempora proles
ctenim vita lemporalis in comparaiione aeternitatis Ardentes oslroque decori,
minimo puncto comparalur. Vse autem illis qui pro Quos exspectat cliLanum ignis,
parvo puncto prsesenlis felicitaiis vendunt gloriam Qucm nec lsedet roscidus imber?
setcrna; beatiiudinis! Qoi Dominum lucis nec amatis,
Quanta vero cosdem subditos mala vel ipsos
vcl In tenebras vos exteriores
reclores uitio divina consequatur, non est nostrse fa- Ibitis; illic gloria veslra
cultatis enarrare sed pauea de multis placet in ma-

; Arens raarcebit sine iine.
nifestum" propalare. R^gis Pbaraonis impietas, quse Juslos vero celsa coroaa
cordis durilia' inoleverat, sibi suisque /Egyptiis
D Cloriiicabit luxque beata.
e.v
decem plagas inlulit, aique insuper Rubro mai i lar- CAP. IX.
tareique Acherontis imo ipsum suosque submersit. Septem speciosiora sunt aliis creaturis Dci, ut sa-
Ar.tiochum ct Herodem ac Pontium Pilatum, quis pientes fcrunt, coelum innubiale quando argiinteo
nescit qtianta disirieli judicis ullio perculit? Quid di- colori mirabili similitudinc coinparatur ; sol in vir-
cam de Nerone, Jugea, ei irapiissimo Juliano, aliis- tule sua, quando reciprocis cursibus in splendore
que eorum iu nequitia consimilibtis? Nonne onmes glorise suae habitatores mundi illuminat; luna in in-
cum suis scquacibus post mortem pessimam os integritate nudataque facie nubibus recedenlibus ,
fcrni devoravit ? Sed ut immmcros praeteream quando proprio cursu solis vestigia investigat; ager
Tbeodorici crudelissimi regis de hoc sseculo exilum frucluosus, qiiando diversis fioribus nodisque cri-
Infeliceni explicabo, qui cum essel Arianse sectator spanlibus depingitur; varietas maris, quando serc-
mvidisc, ac bonorum inseculor Christiauorum, ponit.is cceli nubiumque placidis fiuciibus in liuoribus
stremo, sicuti cuidam viro revelatum fuerat, inter puicherrime ostenditur; chorus justorura in una
JOannempapam et Syromaclium palricium discln- iidc habitantium ; rex-pacificus in gloria rrgni sui,
50" SEDCLIi SCOTf 503
qmr.:'.o in anla rcgia osleusis muneribus domsque \ possibile est, improbe alque airociter exposcunt
muliu beneficia praesiat. Rex etenim jusius InJe Nerva imperatnr dkebat Amici cum se me- :
liaditis
el pacifieua .;v.a facie bo:ia dividil, et uiiiuscqjusque reri omnia praesuniunt, si quidqaam no'. extorserint,
caosam diliscnter meditatur, ei i dirmoset paeperes atrociores fiuut in omnibua itaque kargUiouibus teiu-
populi nou despiciens, cura senlorun. 't pradenti»- poralibus servaada est mensura rvctaque iu doua-
tione initJBiio, ui pio salute re: p:d>Iicx ei sancfce
nira cqnsiiio ei jaili io verajudicia loqiiitur, nmlos
liunviliairs lumpsquc \;.l . i - Pies eju* cuui trloria uiili.aie Le. lesia' preqae toslenis indeptione glorue
e.xteitdeniur, et ejus roemoria inyternum manebit. bonis meiiorihus < j»timia ouneta per sereui priucipis
Prineeps paciiieus tanquam fioridua ei fertihs est in ninnificeutiaai dfetribuantur.
paradisus, vinea booesta eopioso Condrior supernus orlis iinperaior onmium

ji!o\iii:o el rjuasi
abuudans fruclu. omnem :i splemioie conspectus sui Ji.se cttoeta qox creavil puiehra feeit artitex.
conturbaRS disrbrdiaiii, qui dura pacem in ania stne Inter h:ec creata, septem pukbriora. prser-uiinent,
mentis ainpleeiitur, pvoi omaiistonero jM-a-pa- Pica cueli spbaera Incis euiicante graiia,
rai Cbrislo*, quia Chvi Uis pax est. et in pac re- Atma solis inler astra candidausque gieria,
quiescere cupiu Porro ubi ;..:>. e>., in SspuiaftorJ- Ac referta post bicorne iuua steuuna biiiiine,
bus veritas, et in eperibus jnstilia invenitur. Sicut 1! Fructuosuset riresceus horius flore gennlnum,
trgo provitius gubernnior ; ocellosi rr.nris pericula Thetyos sereniias tjua; risa u.ub et oiimiuni,
Brridenie tcmporis seremtate evadere niJii.ir, sic Sanctusei eborus piomm le Dewa eoleniiiim,
reelor paeificus serena merois tvanquillkale ae pa- Cioriosus aune rector optinms peromiiia,
cis eoneordia impetus discoidiarum seoîla delibe- Liberalis et seremis sanctitaie praeditus,
raiione compescere meditatur. Quem trinaai pacis £qui'ate, puritate cor.iis ille pr:eminet,
rcgulara conservare op;>; :•[, hoeesi : suprs se, »h s*, Oiieiu iremit superbaque reprobuui eeisitas,
jnxta sc; ijuia erga Dcjih, ei in se ipso, et <irea Q:i bonos bonorai sponie largitaje regia.
prcximo.s dehct esscpacili tis. Tunlum est enim pa- Pacifer et bcaius ilie fii sienli vinea,
cis l>onura, ui e'; ;n fu rebus lcrrenis atque niorta- Trinitatis es: iuisge tliiriia *t>rie eoiiitum.
libns nil.il gratiussoleaiamliii, nibil desiderabilius CAP. X.

concupisci, nihil pnstremo melius inveniri. t rnctus Scd iif:*r h.rc aliuj quod e*t sei«udum, quoniam
auicii! pacificx f.ciiiis est. erga subjectos ei anucos t:t sapiestes perl.-ihent. ûii ecte rHhwmaa i}Ji:e for-
benignam oslenderc misericordiam simul e< tl ..u- i>i . r rcgniraijusti regis susieiiiaiil. Prio;a c»Ii;hhi;i
liaui. quibus virtutibus tara p<us regnatm qu&m t^ns munibus rebu» regaiiiws. S^finKâ co-
veritas est in
_ i ;iii glorinseconservatur; teslante Saiemone.qui (; lonma patientia in omî i;.»g<4io. 'leitia. braitas bi
aii ; Misericordia ct veritas cuslcdiunl regem, ii»iHtttS seu aflhbilitas in
borubitur clementia thronus ejm iProv. \\. 2B). >"on verbis. Ouinta, malorum corr;H:tt« atque eootritio.
e;;im quidquam cst quod I oimm rectorem meiius Sexta. bonorara araieiria at-yae cxaliaiio. Sepiima
Lo i". xinihiletn alque amabilem commeudet, columna levilas tribnti in pnpolos. Ociava, aaquitas
quam clemeutia et padfica sercr.ilas. judicii inter iKvites ei pauperes. Hse sunl itaqne octo
iia-c, utalioscausa breviiaiis omiltam, Auguslom coramme quaj regnura ji:sii prineipis et in hoe sre-
Cicsaiera fecit ceieberrimum ; ir.ic Anloninos, ma- eulo stahilitaut atque ad iciern» stal ili-tatem gtoriae
gnum quoque Constantinum, Theodosios caeterosque perduennt.

magnificos principes suhlimiler atilicavit. Eadem ):. Fabrica nulla tcnct blai.iiein per lemporaforinom ,
quoqne maguum Carolum inler caetera rirtutum in- Si non luliuris nixa sit i!la snis.
signia in sacratissimum pras caîeris lerrarum pnn- Ncc siahihre queunt splendentia kiranie lempfa,
cipibus Augustum dcdicavit. Ilauc Ludovicmn piissi- Aula nec et regum his sine firma potest.
nmm a iordiuavit impeiatorem. Elquid plura refe- Jiisti recwris propriis sic stare coluamis
ram? Cer.e &erenissima pictatis clememia gloriosos Pui'licn rcs poscit prttpitiante 1'^n.
principes ei glorificavil in lerra, et consortes sancto* D Prima columna mieat veri speciosa decore.
niii: colloeavit in ca lo. Quippe

%
qui non sohun sua, Al patiens regimen rite seeunda* leaet.
sedet ioios seraelipsos Omnipoteuti dederant. JNihil Tertia iargiflua mcritis da! miuiera dexlra.
autcin ab jiisio et pio rege donandum est. i:isi quod Quarlaque blandiioquas dulcia verba sonat.
sit beneficium. Beneficium auiein si ad aliquam Quinla nialos rcprimit, miro leloque cortiscat.
raercedis rcrannerationem in hoc saeculorefertur, in- Gaudet sexta potens magnificare bonos.
icrii ai.jiie finiiur. Kec euim possunras id habere Scptima clemenler nopuli lerigatque tributum.
inlegrura, euius pretium nobis persolutum e.-t. Unde .'.st octava regil justiti;e Irutinam.
non tain beneficium, sed potius t ommercium dicenda Kititur his Boildis res pablica fuita ct»iumnis :
est taiis largiiio. Danda sunt vero beneficia, qua" Sicuti mons Sion his stabHisque inanet.
.j.ita iioui prircipis famam pielateraque el justiiiam CAP. XI.
uon lx-dunl, juvla .;igi:iiat.'s persouanim et luilii.ites Cum ilaque his octo co!'.:mnis regi.i1 potestalis
reruin, noo secunduro cupiditates acchpieutium, i^.ii emraentia ftilciaiur, decet amabilcm Oco rerio.êm
fa.-;ic bihiuiet dcnegaiu ;
quia quod difikile aul im- causaiii ? .:i persoualem utilitalibus posqwnere cc
,
5M LfBER RE RECTORIBIJS CHRJSTIANIS. 310

i-lesiaslicis, ui iu quaniuiii mcmor cst bencfleiorum A conscnsum atque auetoiitaiis adininiculum his (|u;c
Di»i quse illi superaa graiia couccssit, in tantuin be- sunt vera et justu aJbibeat. Per sc vero oullalenus
iielicii hugitorem honorel. Tuncvero honorarc Al- de talibus praejudicium faci i, ne forte errando auie
lissimum bonus princeps cognoscitur, cum illoruin conspeclum Domiai culpam aliquam delestabiiem
qui iaboranl in agro Dominico, laoquam magui regis incurrat.
dispeusator, adjutor et protector ellicitur. Certum Unde venerabiiis mcmorise Valenlinianus impe-
namque est, quoJ tanto propitius causas terreni rator eum a sanctis episcopis rogaretur quatciius
principis Omuipolens sua pietate Jisponet, quanlo dignaretur ad emeudationem sacri dogmatis inter-
clc sua, saiu i.e viJelieel Ecciesi;c. causa ilkini solli- esse, Milii, inquil, cum minimus de populo sim, i.is
ciiuin cssc viderit. Itaque provldus rcctor siutleat nonestlalia perscrutari ; verura sacerdotes, quibus
facere qua± Deo sunt bcueplaeita, si ipse desiderai hsec cura est, apnd semclipsos congregonlur ubi vo-
ut Deus faciat quaj sunt illi prospera et gloriosa. luerinl. Et ii.cc quidem dicebat imperator lam vir-
Isque diligenti cura solerter provideal qualenus syn- tute humililalis prseditus auam Dei liinore muni-
odalcs convcntus per singulos annos bis vel ler fieri lus, ne fortfl oifenJerel Aliissimum
suam propriam si
jubeat, ut quod ad veruin Dei cultum pertinel, quod praetulisset polioribus sentenliam. Hoc ipsum fecit,
ad ecciesiarum ipsius revercniiam, et ad henorem B ut praedixi, tuagnificus et sapientissimus imperator
peninere cognoscitur sacerdotum, vel quid contra Constaminus, non in sua, sed in sanctorum pruden-
mandata Doinini gestum sit, in ipso reverendo at- l'n sapientiaqiie episcoporum confkkns. ilec beatus
que unaniiiio discutiatur conventu, ut quidquid beoe Jovinianus Deo amabiiis priuccps Gde inconcussa
actum sil, corroborclur ; si qua vero sunt niale servavit; qui dum hoslis esset Ayance perfidke at-
gesta, in melius corrigantur. Ubi ct ipsi praeposili que sectator Nicaeni decrelorura concilii, ex raouien-
oportet ul invesligentur qwaliter suis minisleriis fun- taneo «errestris impcrii fasligio ccterni sibi gloriara
gantur, vel quomodo piebem sibi commissam lam ^P^ comparavil. Qukl referam dc duobus sacra-
coelesti informent doctrina, quam sancta conversa- 1 Itssimis Jivina praeslanle gratia imperatoribus Theo-
lionis imbuant exemplo. Quae omnia ^ os " s? Q u ' in lantum Omnipoteiiti placuerunt, ut
si cuin pacis
unanimitale et canonica justiiia subliliier perlra- re g' as purpuras, sceptra quoque et apicem impc-
ctentur, frucluosa utilitas sancfee JEccIesiae gignitur, ratoriae dignilatis divinis pnecepiis el canohicis in-
ac reverenJi rectoris, cujus beuevola deliberatione stitutis Doiiiino inspiranle subderent, ac pium zo-
scilicct ei auctoritate haec aguntur, magni semina- Ium er S a Dei ecelesias kraefessa cuaritate sempcr
rium propagalur meriti. haberent. Cude iibs universorum Dominus subli-
Nam pretiosa religiosi principis cst coroua san- ^ niavit '" terris, ct post praesenlis gloriam feiicitatis
ctuni episcoporum conciKum, in quo famosissimus lanquana dilectos sibi minislros in aHernum beati-
uiagnus videlicet Cqnstantlnus impcrator exsultans fical in coelis. Sed si quis est tantorura aernulus glo-
hi Domino gloriabatur, qui collectos ex omnibus fere riuJ Prineipum, si qttis Christianu» recior fciicilcr
gentibus quae sub cueio sunt., quibus Cliristi praedi- et o loriose '" h°c saecule regnare desiderat, et ad
calum erat Evangelium . viros sacratissimos pius P alr" a "' sempilernse beatiludinis pervenire contcn-
quam trecentos episcopos tam doctrina quam mi- dil > hJelissimam erga cuUum Omnipotentis
illoru «"
raculis coruscanies, propter cathoticae Jiscussiouem «niitetuT devotionem, seque benevolum,

clemciitem,
fiJei in unum, hoc est Nicsenum, congregavit eon- ia J U(iiciis districtnm, in cordis humilitate mansuc-
cilium. Unde et hic hue usqoe mos Chrislianus ino- lum > m îsceribus misericordke compalientem , in
levit, ut apud omncs orlhudoxos Ecclesiarum prin- iargiiale munificum, in zeio qui secundum Deuto
cipes synodales fieri couventus deeernatur, propter vsl fatameum eirca Dei Ecelesiam soierter exhi-
necessarias saiicue Kcciesia1 qnx- oon niai . utiliiat.-s, Deal »
si consortio snpernoruui civiudi cnm s:m-
synodaUbus iiivestigarLconciliis atque canonicis de- ciis et justis iecioribus rcguare perenniter pro-
finiri sanctiouibus debcnt. Uftde cauium
et bumilem c«rat.
et vahle circumspecttun oportet osse regem ; nec
D Princeps magnificus quem Dcus extuli;
quidqnam de negotiis ecclesiasticis judicare pras- Ul praesit populo scepiriger inclytus,
sumat, antequam synodalia statuia cognoscat. Si- Dcbet Celsithrono se bcne subdere,
quitlem ecclesiasiica judicia valde sunt coram Deo Cedros qui Libani conditor cdiJil,
periculosa. oisi pum m.,\ima proferantur justitia; Montes qui superos vertice subievat,
prsecipue si per calumniosos accusatores et men- Qtii geramare facii ruraque floribus,
dosos testes, qui innocentes suut examinenlur ab- Pinxit quique polos sideribus pater,
senies, quod esi Christkinitalis aiienum. Unde et Qui coeli cherubim rex supereminet.
illud Evangelio legilur: Nunquid lex nomra ju-
in Reges terrigenas malignos is ordinai.
dicai Itomincn:, ;.':.; audierit ab i>)so prius ct cogr.o-
Ob h<»c provideat reclor bonuribus
verit quid fachn ? [ioan. m , iii.) Piws itaqiie rectoi Excellens superis quos Deus altuiil
taiH|uam lumiuosa pupllla primo qued justura et lc- Olii quo placeal qui regit omnia,
gitimuii! csi
secuudum canonicas sanctoruoi episco- Regnum qi;i iribuit rnaximus arbiter.
pocum sanciio-es pcrspicaciter attendal, dehinc Illum magnifical quisquiseura coiii,
;
5H SEDIJUI SCOTI 512
Verbo, corde pio, regimine, moribos. A pe vinculum quo te omnium Dominus nunc ligavit.
Christi quique voiens Ecclesiae favet, £st enim medicina maxima sanilatis.
Servator canonum, ductor et oplimu6 His sermonibus obediens (erat enim divinis erudi-
Claret justitiae stemmate fulgidus tionibus enutritus, ct aperte sciens qure sunt propria
Rex est jure sacer qui sacra dogmata sacerdotum, qua; regum), gemens et deflens ad re-
Ac decreta Patrum scrvat in omnibus. galia remeavit. Cumquc ocio inensium continuo trans-
lllum clarilicat pontificum chorus, issent tempora, propinquavit nativitatis Salvatoris

Ceu geramse radiant in diademate, nostri festivitas. Impcrator autem lamenialiouibus
Ut campum decorant viola: ac lilia, assiduis in palatio residens, continuas lacrymas in-
Illusirantque polum fulgida sidera. cessabiliter expendebat. Ingressus autem Rufinus
CAP. XII. tuuc magister, et singularem apud principem fidu-
Oporlet aulem modestum dominalorem pendere ciam babens, et videns priucipem iu lamcniatione
humililatis et obedientiai virtutc fieri praditum, ut prostralum, accessit ut lacrymarum causas inqui-
Yirlules humilitatem videlicet atque obedientiam, reret. At ille amarissime ingemiscens et vehementius
quam ipse in subjectis diligit, in sc ipso recogno- lacrymas fundens, Tu, inquit, Rufine, ludis el mala
Bcat. llaqnc si contigerit ut a prudentibus rcprehen- » mea non senlis ; ego autem lamentor et gemo cala-
dalur, se quidcm reprehensibilem esse acriter do- milatem meam, quia quidem servis et mendicanti-
leai ac protinus ad pcenitenliae medicamenta cur-
i
bus aperta sunt lempla Dei, et proprium Dominum
rere feslinei et qui libenler peccaverat, virgam cor-
; libenter exorant,mihi vero ingressus nonest ad eum.
rectlonis libentefalque gratanter accipiat; et prius- Insuper etiam clausi sunt ceeli. Hiec dicens, verba
quam Creator manum suam ad leriendum excutiat, singula singultibus irrumpebal. Quem cum idc-ni Ru-
de correctione rommissi seeleris summopcre studeat, iiuus beato reconciiiare Ambrosio persuaderet, neque
tie lam postmod;mi acrius destriclus judex feriat, tamen potuisscl, hacc imperalor in media jam platea
quantum diutius et clcmenter exspectat. Praoccu- cognoscens, Pergo, inquit, et justas in facie suscipio
pet faciem Domini in confeesione, si quis regni gu- contumelias.
bemator in abscondito peccavit vel publico. Quo- Cumque ad sacra limina pervenisset, in sanctam
modo de sancto rcge et prophcta David legitur, qui quidem Lasilicam non praesumpsit intrare, sed ve-
cum post stuprum Bersabee et homicidium com- niens ad anlistitem, et iuveniens eum in saluialorio
missum Uriam Hellneura per Nathan reprehen-

in residenlem, supplicabat ut ejus vincula resolveret.
dorelur prophetain, non cr;it reprehcosori indigna- At ille ly rannicara dicebat ejus prjesentiam,et contra
tus, sed biljimei, recognoscens suum peceatum, jam Dcum vesanirc Theodosium, ejusque calcare leges.
raeral iratiis; ct qui postculpam hilarescebat per- Yerum imperator, Non, inquit, insurgo adversus ec-
petratam, se ipsum per amaram dcflevit poeniten- clesiasticas sancliones, nec inique ingredi limina sa-
liam. Iliic lacrymis veniara pronieruit qui coram cra contendo, sed le solvere vincula mea deposco,
Domiuo gravia scelera commisit, el ex fonte lacry- et coromunis Domini pro me cxorare clementiam,
inaruni vcuil ad manipulura gaudiorum, sicut ipso nec mihi janoam claudi, quam cunciis poenitentiam
alibi dicit : Qui seminant in lacrymis, in exsultaiione agentibus Dominus nostcr aperuit. Tunc antistes,
meient, el reliqua. (Psal. cxxv, 5.) Quam, inquit, pcenitentiam ostendisti posl tantas
Sed et illud quod de gloriosi principis Thcodosii iniquilates? Quibus medicaniinibus incurabilia vul-
ndmiranda lmniiiitalcalque pcenitenlia tradilur, nec nera plagasque curasti? Atimperator, Tuum, inquit,
prsetereundum esse videtur, qui cum post injustara opus est el doccre et medicamiiia lemperare, meum
mukorum millium necem Mcdiolanum vcnissel, et vero oblata suscipere. Quibus verbis imperatoris au-
solemniter sacrum voluissct intrarc leniplum,ei
in diiis, qucc illius hmnilitalera atque ipsum spon<a-
sanctus Ambrosius hujusmodi cladem, plenam valde neampcenitenliaesuscipcre affliclionem monstrabant,
gemitibus, audicns occurrit foris ad januas, et in- . sanctus Ambrosius salularem ei medicinam tanto-
greuientem bis sermonibus a sacri liininis ingressu rum vulnerum apposuit, qua percepta imperator ma-
prohibiiit ; Nescis, imperalor, perpetratae a lc necis gnas graiias referebat. Tali ergo lantaque etpiaesu.
quanta sit mognitudo? Neque post causam tanti fuet imperator virtute clarescebant, quorum opus valdc
roris mens lua molem praesumptionis agnoscit? Sed fuit admirabile, illius fiducia, bujus obedicnlia, iliius
forte recognitiouem peccati prohibet polestas impc- zeli fervor, hujus auiem fidei puritas. Porro reguias
rii. Quibus igitur oculis aspicies communis Domini pictalis quas a magno sacerdote perccpit, etiam re-
tcmplum? Quibus calcabis pedibus sanctum illiuspa- versus in Conslantinopolitanam urbem servavit.
vimentum? Quomodo manus extendes de quibus Nam dum feslivitatis tempore ad ecciesiam proces-
Bdhucsanguis stiiiat injustus? Quomodo hujusmodi sissel, oblalis in aliari muncribus, mox egressus est.
manibus suscipios sanctum Dei corpus? Qua prae- Cumque Nectarius pra-sul ecclcsia; mandasset cur
sumptione ore tuo poculura preliosi sanguiuis pcr- intiis stare noluissct, mandavit princeps : Vix, in-
ciuics, dum furore sermonum lanlus injusle sit s;»n- quil, polui discere qua; differenlia sit imperatoris et
guis effusus? Recede igitur, rccede, nec sccundo sacerdotis; vix enim veritalis inveni magistruni
peccato pviorcm ncquitiam augere conteadas. Susci- Ambrosium uamquc sohun novi vocari digne ponti-
;
3*3 LIBER DE RECTORIBUS CHRISTIANIS. 314

flcem. Tantum ilaque proilest mcrepatio a viro vir- A r\n vin
tutisprolata!
Undc perspicuuni est quod decet honos et pios
Nen esl fac ' Ie hominibus universas vilare hostis
reclorcs salubres autislilum, quasi spiritualiuitfme- "isidias. Nam dum quispiam libidinis effugerit pas-
dicorum, huniilitcr et iibculer auscultare correctio- sioncm, incurrit in avariliam; qua dcclinata, invi-
nes, testame Salomone, qui ait tlmurit aurea et diaefovea praeparatur; hanc si transcenderit, viiium
maryarita futyens, t/ui arguit sapientem et aurem faroris incurrit, et alios plurimos laqucos poait ini-
obedienlem (Prov. xxv, 12). Melius est enim a sa-

micus, quo capere possitincaulos. Et corpus quideni
pienie corripi quam stullorum adulationc tlecipi.
passiones liabet facile ministrantes, ut animam pos-
Nain nostrorum vuluera corporuni a medicis sa-
si sit occidere; sed mens divino solatio vigilans ma-
nari vehementcr desideramus, et iu praesentia nte- chinationum ejus destruit argumenta. Humanam na-
dicorum eadem ostendere non erubescimus, et in
luram participatus Theodosius praefatus imperator
dolore medicinae spe salutis obieclamur, quanto habuit passionum quoque communionem, justoque
ma-
gisdc vulneribus et plagis animarum nostrarum nos forori immensam permiscens crudelilatem, injustam
niujorem habere curam oportel, quousqucspiriiualis operatuscstpassionem. Quam rem narrare necessa-
meilicus, quamvis acerrimam medclam adhibeat, B r' um cst Piopter ulilitatera legentium « : Thessalo-
per quam spes certa uoslrae sanalionis fiat? Sicut nica civitas esl grandis el populosa, in qua dum
enim scalpellus loediei non ob hoc malus est quod fuisset orta seditio, quidam judicum lapidati sunt
rcsecet vulucra et putridas amputct carnes, sic el aiijue Jracli. Hinc indignatiis Theodosius non refre-
eorrectio salubris. navit infirmitalem iracundiae, sed jussil injustos gla-
Quam lux rulilo nova coelo dios super onmes cum nocentibus
evaginari, et una
Fil grala habitaulibus orbem innoccnles intcrimi. Scpicm millia etenim hominum,
Posl nubila noctis opacae sicut fertur, occisi sunt, nou praecedente juijicio, sed
Plioeia radiante corona; lanquam in messibus oinnes simulincisi sunt.Quam
Quam ros sitientibus arvis ob rem, ut diximus, leaius Ambrosius pradatum
Post tonida caumata Cancri, in peratoiem sanclo zelo succensus graviter redar-
Bore;e pust frigora sseva guil, ac furorcm principis irrationabilem et scelus
Ver florigevumque serenuai ncfandum severa inveclione detestalus fuit.
Sie praevenienlc piaclo Unde bonns et prudens rci publicse gubernator

Animae fil chara medela. aptuin esiut illud praecaveat, ne dum suam suorumve
Morbis medicanlitr anhelis ^ injuriain ulcisci supra modum disponit, irrationabilis
Jaiii quisque salubribus herbis reatuin furoris incidai ; sed propriam iram refre-
Tiilerint quo corporis a-gta. nare non negligat, el justi furoris siimulos affectu
Cura vigilanle sagaei piclalis removcat, ne forte si plus justo desaeviat in
Famuia: si tanta rependunl subjectos, incurrat rabiem leoninae fcrocitatis. Unde
Fragili medicaminacarni: scriplum esi : Noli esse sicut !eo in domo tua, subver-
Cur non polior medicina tens domesticos t.uos, el opprimeus subjectcs tibi
Dominam medicatur honoratu, (Eccti. iv, 55). Nam sicut debellare superbos, ita et
Simulando jura creanlis parcere subjcctis, justum et misericordem dominum
Aniinam deiiatc beandam? oportel. Undc et Antoninus imperalor dicebal malle
Quis vulnera lollerc culp.e se unum civem servare, quam miilc hosies occidere.
Medico potest sine docto? In corrigendis itaque criminibus miscenda est leni-
Caveant igitur domiuantes; tas cum sevcrilate faciendum cx utraque tempera-

; .
Viiiis si incnle iabascunt; mentum, ut neque multa asperitate exulcerentur

Adeant medicosque peritos, subditi, nequc nimia benignilatc solvantur. Nec ulla
Chrisii pietate. minisi ros
D correctionis seu vindiclae babcat modum, nisi recte"
Quis discant subdere colla, prsecedat judicium. Nec decet serenum rectorera
Qui possunt peilere inorbos furore iraeundioe, tanquam felle amariludinis, esse
Oleo viuoque salubri. perlurbatuui, si justum vull proferre judicium, cum
Nec non coelestibus hcrbis nimis iraseentium caeca sintjudicia. Nonenim potest
Paradisi flore creatis serenurn lumen juslitiae ac veritatis cernere, qui
Exsiinguunt dira veucna. caligine obnubilalur iracundiae. Opponatur ilaque
Rcvocant aninias ct ab imis fortis patientise clypeus, conlra irrationabilis iiupe-
\erbo virgaque potenti, tum furoris. Nam, sicul scriptum est, Meiior est pa-
Quas sancta ccelitus arte tiens viro forl), et qui dominalur animo suo expuyna
Revehuui ad pascua vitae. tore urbium [Ptov. xvi, 52). Forlior cnim est qi*
a Sumitur sequens narratio cx Theodoretj Histo* 10 derivala fuerunl qtue nosler dixit de Placilia^
ria, lib. v, <;ap. 17, 18, ut cx capitulo cjusdem cap •!>.
!
SEOULII SCOTI 315

515
v.olentiam et in se ipso inclusam feram supeiai A Infecta inens veneno.
iracundiam, quam qui lconem perimil. Misceatur ergo menti,

Quauta-vero mala per subiianeum furorera et im- Flagrausque odore pacis
patiemiae vitiuin eveniant, quis explicare potest? Dux fiat, ac serenus
Rex Saul, furorisimpeium non rcfrenans, immani Grato nitcnlc vullu.

saevitia sacenloies Domini Iruoidavit. Salomou quo- Nee judieans sit aule
que quamvis splendore sapienliae fuerat illuminatus, Quam verilas paleseat.
ininen furoris passione repletus, suuni fralrem in- Nara nolioue nocla
lerfici prauccpil, pietaiem lyrannidi postponens. Cor splendet ut lueerua.
Quid referam de reprobis Judseis ? qui dum zelum, CAP. XIV.

s>d nou sccunduin scientiam habuerunt, in Filiura Sed dum boni rectores faslum superbiae tyrauni-
Dei ei sanctos ejus discipulos homicidae exstherunt. dis in adversariis debellare sludent , non in se nec
At palientis virtute mansuetudlnis saiictus David in suorum fortitudine, sed in Aitisshni virtute et
praeditus, etiam inimicis suis sa>pc pieiatis affectu gralia lotam confiiteiiiiaui stabilire debent , qitia
pepercit ; uonuunquain vero Dei /elo slimulaius fni- ipse esl solus et potens proteclor onmium iu ipso
micos Domini usque ad inortis e.vitium prolrivit. ** fiducialiler sperantium. Unde per Psalinistam diei-
Decet enim dileclum Deo principem contra bostes tur : Bonnm cst sperare in Dcmino, quam sperare in
et blaspbemos Christiani nominis fuimim um fre- vrincipibus (Psal. cxvil, 9); honum est confidere in
quenter habere zelum. Nam

Nibucbodonpsor rex
si Domino, qunm confidere in homiite ilbid. v. 8). Kl
alienigena, ne blasphemaretur Deus Isracl in lantum alibi : jSolile confidere in principibus neque in (iliis
saeviit, ut talc decrelum firinaret dicens Quieunque :

hominum, in auibus non esl suius. Exiet spiritus ejus
dixerit blasphemiam in Deum Sidrac, Misau etAb- et revertetnr in lerram suam. El reliqua (Psal. cxlv,
deuago.lpsi iu interituin erunt, el domus eorum iu 5, i). Cui ctiam Jeremuis concinil dieens : Domine,
pcrditionem {Dun. m, 96) ;
quanto magis ortho- omncs ijui te derelinnuunt, confundenlur ; recedenles
doxos rectores contra inimicos Christianae fidei et a le, iii terra scribeniur , (inoninm dereliqucrunt ve-
duetrinae atque reiigiouis zelare oporlet? quatenus nam aquarum viientium Dominum (Jerem. xvn, 13).
Omnipolenti, cujus minislri gratia sunt oidinati, Malcdiclus Iwmo tfui confidit iu homine, et ponil car-
tanto magis placeant, quanto ferveniius ea quae nem bmchium suum, et a Domino recedit cor ejus.
Cbrisli sunt, laodabili zdosaiagere anhclant. Et reliqua (Ibid., v. b). Nulius ergo debet confidere
Post inclytos labores iu homine, aut prsesumere quod nulius ei possil re-
Ac laurea tropaea, C sislere. Praesumebat et silurus piscis quoj hamum

Toga candenle pacis, sibi nemo jaceret, nemo lenderet retia ; et si inci-
Et regia corona disset, onmia disrumperet, et lamen fuscinam 8 non

Lectis micante gemrnis cvasit. Quod si quis singulari fortiludine excellens
Auroque compta fiavo ;
ob hoc singulos non timeat, idem muitos necesse esl
Cum purpura eornscat, ut caveat. Naro qui ab uno vinci non potest, inter-
Aulae decorus ordo, dum a multis vincitur. Elephas gândis est, et occi-
Feliciter regenlem dilur;; leo fortis esl, tigris forlis est, et occiditur.
Cum sors bcata comai, Prudenlis autem rectoris est etiam metuere vel prae-
Quam saepc mentis aubnn cavere inferiores, cum saepe ab iuferioribus supe-
Perturbat ira praeceps, riores superentur. Quam immanis est crocodilus et
Ac zelus ardet ralus denlibus atque unguibus intolerabitis ! qui tainen ab
Cacco furoie crelus enideo liestiola ventreperimitur. Monoceronelephan
/Enea fervet olla lein cornu peribrat. Foimidabihs elephantus mu-

Nec sic furens in astra, rem limet. Leo rex feraruin exiguo scorpionis aeu-
Ceu prlncipis severa ^ leo occidilur. Ncmo itaque iu suis viribus temere
Cor saevit ut lesena. proesumat.
Nnlens modum tenere Sed ne qnis in suorum foriitudine ac numerosi-
« Piscalorium instrumentum fuscina est , bidens

aut trideiis, qua veloeiter et perite vibrata eonfixi rr.v xtvqatv t»k yr,g ; cacteri ,• quod vaide miror, in
pisces capiuniur. Id ex veternm scriptis constat, et alias abeiini, qnas piget referre expticationes, hinc
lisus eliam hodiernus demonstrat. Nam et ego au-
unic- veram, ut rcor, ignor;at,tes veluti Servius, ;
lutnnalibus feriis in Cimea palude ad Luculli villam ad JEn. i, 158 : Fulgentius, li^. i, 3 et Vaticaui ;
iacta fuscma l>revc piscibus bellum inluli. Hinc, ut

mythographi, Cbss. AA. T. ili, pp. 59. 8(>, 183 ;
pote deus marinus, tridenlem fuscinam gcstat Ne- nec non Graeci auctores Jaihlaii u Mnnckero a.i Fnl-
ptnn is, eique ip-,am sub pedibus st.-rnit Marlnnas gentium loc. cit. Pictores Vero cc statuarii hoc ,
qno ioco, doetus alioqui vir Caylusius ri- aptius, prae eaeteris piscatoriis, instrumentum ê-
Capella ;
dirole leît ittsctfriaiM pio fuscina. Causain hanc ve-

ptuno dislinguendo adhibcul ; etenim tridens, cum
lissiraam, cut dctur Ncpiuno fuscina, nnus fortasse marinum deum denoiat, tuni eii;sm sceptri vicem
:ap. de :\e- getit, et omnino decoram atque speciosiiui ayuarum
rnici myUiograpbos novit Phornulu
ptcmo, quanquam <-t ipso imraeriio dubitans: yipti domino digmtatem conoiliat.
SfTjCtuivfltV, ôrtcov inii a.j-r, v-_owvxai ôoc t«v tmv

;
517 LIBEB. DE BECTOBIBUS CHIUSTIAN1S. UK

w, confldat, \orxes rei Porsarum belhtm adversus A Fn Domino potius vivo spes tot» locelur,
Gwciani a palre susceplum per quinquennium iu- Qui regit alliibromis numine regna Deus.
birnxil ;
qui videlicet Xcrxes i>cc millia armatorum Qui ilat et omnipotens diicibus sperare superna,
ile regno, et ccc miilia «lc auxiliis, roilratas etiani Virtulcni vali-.la vincere posse manu.
mille ducentas, onerarias tria millia nunicro ha-
CAP. XV.
buisse narraiur: ut meriio inopinalo exercitui, int-
mensaequc classi \\\ ad potutn flumina , vix terras FJndc si qnando bcliici rumores crebrescaiit, ium
ail ingressum , vix maria ad cursom snffecissc molam iu armis eorporalibus et fortitudine confkien-
moratam sit. Sed Lconidas rex Spartanorum eum (liim , quam assiduis ad Domiimm orationibus est
qualuor millibus houvinum conira uille millis arma- iiisisicmliim, Deique sunt impioranda auxiiia, cujn*
iirum ejusdcm Xer.vis in bellum processit, ac, dele- iu manibus eonsislil salus, pax atque victoria ; qui
lis Persarum copiis, victor et bello ehkriiisimus cum si pia dcvotioue iuvocatus fucrit, ntmquam se invo-
suis paucis pro amore libcrandas |>airi;e occubuit. cautes deserit, sed eisdem misericorditer adjutor in
Xerxes vesx>, bello in Graecia infeliciler gesto, con- importunilalibus assislit. Nam cutu suorum elecio-
lemptibilis suis faclus, in regia circumvenlus occidi- runi mamis el voces ad Patrem niiserieordiarum eic-
lur. Nam satcularis gloriae et incurvahilis superbkr- f\ vantur, bostium ferocitas unnihilalur, ac uonnun-
pedisequa est ignominia. Ittnc per Salomonem dici- quam bostibns subitanea iguominta morlisqoe fo-
tnr : Dominns exercituum hoc cogitavil ut detrauerei vea, piis vero tnopina victoria disponitur ; dum pii
superbiam omais yloricc, ei ad ignominiam deducc- vktm desperaue salutis, impii autem decipnlam in-
rei omna hteiulos terras (Isa. xxm, 9). speratae morlisinirant. Sed quoil dicimus, cvidenli-
Non ergn glorieUir fortis iu fbrlitudine sua, needi- bus exemplis nos approLicmus.
vesin divitiis suis. Nam si eruca parvusque vermi- Mbyses legislator cum maivus suas in oratione
culus Ibfiior hamine g*t, uiquid sejaclat terra el ci- elevabat ad Dominum, vincebat Israel ; cura paulu-
nis, ei eloia per supfirbiam, cum ax hunvo sit, bu- lum remitic! at, vincebat Ainalec. Sic ct rege E*e-
maua conteiimii 1 Itaque <fui gloriatur, in Domino chia non corporaiibus armis pugnante, seii ctim la-
glorietur (I Cor. I, 31), qui arcura poteiuium inlir- cryrais exorante, ungebis Domini eeiitum octoginta
ttiat. ot inflrmos robore accingit ; cujits adinveutio- quinque millia Assvrioruiu uua noclc intcrfecit. Jo-
nes siint ut snperbi cadant et humilcs surgant ; eui sapbal rex laiides Domino personabia, ct Doinimi»
omnis potestas a PalrC dala esl iu coelo et in lerra, pro laudante bosles superabal, ita ul couverteret
el otiiuia subjecla sttnt sub pedihus qjus-. In quo si iiostium insidias in semciipsos, vel niutuis caderent
quis Ji lucialiter ancboram spei fixeril, misoricordia ^ vtilueribus. I«railitae vero ingenletn praedam de spo-
circumdabUur, sicut scriptum est, Qui sperat in Do- iiis occisoium telleutes, ita onusti suni ut omnia
mina, sublevabitur (Prov. xxix, 25). Exspecl.atio jti- portare non possent, nec pt".' tres dies spolia auferre
sloram laeiitia, Psaunisla aflestanle, qoi ait: Speran- pnc prsRdae maguitudine. Quid refemra de Macba-
trs autemDomino ini*encordia cireumdabit J*sa ..
in !
bicis. ij ;.ii tiiviiio freli anjutecio suqie victores fue-
xxxi, 10). Et iterum Bemu.i vir, cujus est nomen
: rimt? Liidc et famosissimus i!I<; Judas atque in bel-
Domini spes ejus (''octi. xxxu, 5). Quis enim sîe- lis Dotuini invictissimus, ad plebcin fermidantcm ac
ravit in Douiiim, ct confusus est? Quis permansii in dicentem, Quonwdo potcvinuis pauci pugmre adver-
mandatis ejus, cl dercliclus csl ? Quis invocavit Do- sns muUitudincm tantam ei unn forlem, ei nos fati-
miiium, el despectus est ? Quoniam pius ct inisericors gaii summ jijunio liodie ? rcspendii : Facile ett
Domiiius (Eccli. n, 15). conciiidi multos in matius paucorum ; et non esl dif'~
Quisqins bellipotetis sajvis confidit in armis, ferentia in eonspectu Dri cccii liberare iu muilh vei
Iji se sive suis spcm male tidus habens, iu paucis , quia non i:i muUiludine excrcilns vicioria
Iii-iaiiili iteiuulaiia fclio simiiialitur tlle, belli, sed de cuclo foiiitudo cst. ip»i veniunt ad nos in
Grando quodexcuswi, quod notus atque movet. nmititudine conlumaci et supcrba, ut disperdant nos
Cqjus I)
1oi'h;c tcxlura rigente mctallo et nxores nostras ei jiiios nostvos, ei ut spolient nos ;
l I fragilis telse nutat araneokc, nos vero ougnauus pri) anh;iabas nostris cl legibut
Plumboiis utpugiogtadius lcntescil aculus, nostris, e tip&e Dominus conieret e.os antc fuciem ve-
Nec fidus doininum protegil el clypeus. slram. Yos auiem ne timueritis eos (1 Macli. m, 17-
Quoi.i galeoe lutcia premit ceu lanea cassii, 22). Sicque irrunrpens in hosies, ixmtrivit eos, et
Lancea vulnipotens sicul arundo valct. vit toriain aecepit de inimicis snis.
Talibus boriviidiis jactabat sa?pe Golias, Nec sobim in Ve.tcri Tcbt.nnento bajc facla sunt,
Quem fmula missus stravit ab hoste lapis. sed eliam ifi Novo bis similia coniigcrunt. Cnde hi
lll-iiii non vicit clypeus, non arma trcifleiida, stortse tradunl quod Constanlinus imjpeiaior cruc«
Nonqtie raihax serme profuit Ailophylo. Chrisli pro \c:<illo utcns, universos bostes suos su-
Si leo, si tigris, perimitur, si crocodilus, pcravit. Siiniliter ct Tbeodosius Augusttts magis

Ingens si murem trux elephasque tiinet orando quam bellando quosdam tyrannos eorumque
Ergo ncc in proprii fidendum viribus ulli exercitus prostravil ; cui Dominus lempestales, ful-
Bcllijjero, uuamvis aEiica mcmbra gcrat. (ftira et tonitrua iu auxilium contra adversario:
;
319 SEDULll SCOTI 520

misil, et eos vindicta coelesti prolrivil, de quo qui- A citus, fides fervet in populo, et contcmplo armorum
dam eleganter poeta * sic ait : pnesidio, divinitalis exspectaiur auxilimn. Tuuc
nimis dileete Deo, tibi railitat a'liier, Germanus ducem se praiiii profitetur, eligit expedi-
Et conjurati reniunt ad classica venti. tos. et e regione qua hostium sperabatur adventus,
Quid autem mirum si per magna elemeBta inagnus vallem circumdatam editis montibus intuetur, quo
Dominus magnalia operetur, cum etiain in minutis in loco novum componit exercituu; ipse dux agmi-
volatilibus stupenda iniracula ipse facerepraedicetur? nts. Et jam aderat ferox multitudo hostium, quam
Ecclesiastica namque refert historia quod tempore cuni appropinquarc intuerentur in iusidiis constituti,
Constantii imperaloris rex Persarum Sapores no- tunc subito Germanus signifer universos admonet,
mine, Nisibin civitaiem, quam quidam Antiochiam et prsedicat ut voci suae uno clamore respondeant
Mygdoniam vocant, multis cum millibus obsidebat, securisque hostibus, qui se insperatos adesse con-
cujus urbis episcopus atque rector et dux erat san- fiderent, alleluia jam tertio repetitam sacerdotes
clus Jaeobus apostolics gratiae radiis illustratus. Per exclamabant. Sequitur una vox omniiun, et elatum
idem ergo tempus Ephraim vir mirabilis et con- clamorem repercusso aere montium conclusa multi-
scriptor egregius apud Syros sacraiissimo Jacobo plicant. Hostile agmen terrore prosternitur, e.t super
supplicabat ul veniret ad muros, et videns barbaros, ^ se non solum rupes circumstantcs, sed etiam ipsam
maledictionis jacula conira eos emitteret. Flexus cceii machinam conlremiscunt, trepidationique in-
ergo venerabilis homo ascendil iu tnurum, et cum jectae vix suflicerepedum pernicitas credebatur. Pas.-
millia millium videret exercitus, aliam maledictio- sim fugiunt, arma projiciunt, gaudentes vel nuda
nem eis non peliit, nisi sciniphes et cuiices, ut per corpora cripuisse discrimini. Plures eliam tijnore
parva animalia supernam virtutcm potuissent agno- praxipites flumen quod transierant devoravit. Ultio-
scere. Orationem vero seculae sunt nebulx sciniphum uem suam innocens cxercitus intuelur, et vicloria?
et culicum. Et elephantorum quidem proboseidas, concesssc otiosus spectator efilcitur. Spoiia colligun-
ctun sinl cavae, equorum vero aliorumque jumento- tur exposila, et ccelestis palmse gaudia miles religio-
rum aures simul et nares implerunt. At illi ferre sus amplectitur. Triumphant poniifices, hostibus
vim parvorum animalium non valentes, sessores fusis sine sauguine ; triumphat victoria, fide obten-
suos ductoresque excussos dorsis projecemnt, et la, uon viribus.
disruptas acies confuderunt, exercitumque relin- Ilis iiaque et talibus exemplis evidenter osteiulitur
quentes, sumnio impelu fngiebant. Hoc niouo lerri- quod magishominessanclisorationibusaedivinoauxi-
tus imperator parvam clemenlemque correplionem quam armis
lio, saecularibus a periculo mortis prote-
in se cognoscens factam a Deo habente providentiam
gantur. Cnde autem soiatia prsesenjis vilai, et defen-
animarum eum pie colentium, suum exinde reduxit sio contra universa pericula, et victoria de hoslibus
exercitum, confusionem non victoriam ex illa obsi- maxime quaerenda sit, ipse Dominus in veteri lege
dione percipiens. priorcm populum instruens ita ostendil dicens : Si
Legimus et alios sanctos viros, quos conligii ali- in ptceceplis meis ambuldveritis, et mandata mea cu-
quando cum Cbrisliano populb in expeditionem exer- stodieritis, et fcccvilis ea, dabo vobis pluviam in lem-
citusesse, magis oratione conlra hoslesquam armis poribus suis, et terra gignet fructum suum, el pomis
saecularibus pugnasse; quomodo sanctus (icrmanus arbovcs repiebuniur. Apprehendet messium trilura
Antissiodorcnsis episcopus fecisse legilur, qui cum rliidcmiam, et viudcmia occnpabit sementem, et com-
beato Lupo, episcopo Tricassina) civilatis, in Bri- edetis pane.m vestrum iu saturitcte, et absqne pavora
tanniam ad exstirpandam Pelagianam hseresim mis- habitubilis in terra vestra. Dabo pacem iu finibus
sus fuerat, quo teinpore necessilas belli Britonibus vestris; dormietis, ct non erit aui eXterreat. Auferam
contra Piclos et Saxones imminebat, quia Picti et malas besiias, et yladius non transibil lerminos veslros.
Saxones, confidentes in multitudine exercitus sui, Persequemini inimicos vesiros, et corruent coram vo-
Britones opprimere disponebant, quos eadem neces- ^. bis.
Persequenlur quincjuc dc lesiris ceittum alijenos,
sitas in caslra conlraxerat *>. El cuin trepidi partes el centumex vobis decem miliia. Cadenl inimici vestri
suas impares judiearent, sanclorum antislitum auxi- in conspectu vestro. Gaudio respiciam vos, ct cresccre
lium petierunt. Itaque apostolicis ducibus Christus faciam, mulliplicabimini. Et firmabo puclum ineum vo-
militabat in castris. Aderant etiam Quadragesiraae biscum. f*oiiam labernacnlum >n< um in medio vestri,
venerabiles dies, quos religiosiores reddebal pra> et non abjicietvos anima mea. Ambulabo inter vos, et
sentia sacerdotum in tantum ut, quolidianis prasdi- ero vesler Dcus, vosque critis populus tneus. E>jo Do-
cationibus instituti, certatim populi ad gratiam niinus Detts vester. Quad si non audieritis me, ncc fe-
baplismatis convolarent. Nam maxtma exercitus ceritis omuia mandata mea, si spreveritis \eges tneas,
multitudo undam lavacri salutaris expeliit. Ecclesia eljudicia meu contempseritis, ut non faciatis ea quce
ad diem resurrectionis Dominicae froudibus contexla a mc constitula sunt, et ud irritum perducatis pactum
componitur, atque in expediliime eampestri iustar meum, ego quoque ha:c faciam vobis : visilabo vos in
ci\iiatis aptatur. Madidus bapiismate proce lit exer- egestate et ardore, qui conficiul oculos veslros e.t can~
• Clautlianos, de tertio Consuialu Honorii. antiquo S. Gerinani biographo, iib. i. eap. 28, quem
1 Sumit hanc navralionera Sedulis a Consl niio, vidcsis apud Suriuiu die .">l Ji.lii.
,
39! UBER DE RECTORIBUS CIIRISTIANIS. zm

sumat anitnas veslras. Frustra sereiis semcnlem, quw A dientibus aliqua in hoo mundo adversa conligerint,
ub hoslibus devorabitur. Vonam faciem meam conlra ncc mox debent contrisiali ab eo refugere atque de
vos, et corructis coram hoslibus vestris, et subjicicmi- ejus auxilio despcrare, sed flducialiter agere, ac de
mini his qui oderunt vos. Fugietis , nemine pcrsc- Dei bouitaie plenitcr confidere. Siquidern h;ec trans-
quenle. Quod si nec sic votuerilis recipere disciplinam, itoria vita cst juslo tentatio tota, in qua plus in-
sca ambulavcritis ex advcrso mihi, ego quoque contra terdom noccnt prospera quam adversa quia Dei ;
vos adversus incedam; elpercutiam vos scptics pro- clectos prospera dejiciunt, adversa vero erudiunt.
pter peccala veslra, inducamque super vos gladium Ul euim sapientes perhibenl, quinque temporum
ultorem fosderis mei. Cutnque confugcrilis in urbes, varietatibus regnuni lerrenuni consistit. Nam pri-
mittam pestilentiam in thedium reslri, et trademini in uuun tempus laboris cst, quando per fragores hos-
hosiium manus. Et reliqua. (Levit. xxvi, 3-v25.) tium ct b»:lla coirtendiiur. Secundurn vero quando
Hacc ergo licet priori populo, qni terrena bona ipsum regnum suis incremeniis ut luna usquc ad
ambiebat, per legislaiorem dicta sint, tamen C.iiri- plenitudinem teiuiit. Tcrtium tempus est ipsius ple-
gtlano inuic populo convenienter aptari possunt, cui niludinis, quando undique ab omnibus non offendi-
a Doraino suo in praesenti tribulatione consulitur, et lur, sed in plenitudine gloria: suu3 lanquam plenilu-
insuper bona futura in coelis praemitluntur. Huic j{ nii clarilas nobilitalur. Quartum lompus est in quo
ergo opiime convenit, ut mandata Domiui sui servet, ipsius regni sublimitas instar lunac decrescere inci-
ei lotam spem suam in eo conslituat, qui potens pit. Porro quinlum, quoJ esi novissimum, lempus
est ai> omnibus adversis iu se sperantes eripere, est coUuclationis et coniradictionis, quando rei pu-
aique ad prosperilalis eventum ct hic etinluturo biicae quasi turris Siioa summa corruil, ac nullus ad
suos eiectos trausferre. ipsam rom publicam stabiiiendam quidquam boni
Ventosa cum dcsaeviat facere vult. Unde colligendnm est quam mobilis et
Euri procella pcrstrepens. quam variabilis sit terreni regni gloria, quae nun-
Altiiouans de montibus quam in codem statu pcrseverat, sed sicut luua ut
Cuui nubHosa grandine, por momenta crescil in prosperis, ila et decrescitin

Sylvae ruantqoe protinus, adversis. At vero gloria sine mobiiitale nequaquam
Turbetur et aclus niaris , in lerreslri, sed in coelesti regno invenitur. In mo-
Minas ct astris inferal mentanea eniin hujus saeculi poieslate, et confusa
Yenlus crcpanti fulmine; rerum traosibilium inconslantia, quomodo saepe ex
Ferit pavor mortalium procellis adversitatum sercnitas redditur, ita in pro-
Tunc corda couirementium f
C cellas serena mutantur.
Ne sternat ira cuelilus Iiaque si aliqua contigerint adversa, qui providus
Propaginem terrestriura. est rei publicie gubernator, non slatim talibus tem-
Quisquis sapit pericula peslaium turbinibus infringatur, sed e contra valida
Yitare corde provido, nientis forlitudine in Domino confortetur, atque
Fugit limens uaec omnia, Omnipotenti gratias in adversis referat, qui in pro-
Tutum capessat ut locum. speris successibus de Domini sui clementia grates
Sic ingruenle maximo agebat. Parum est enim quando in Dei beneficiis,
Advcrsitalum lurbine quse nobis accidunt, gratulanmr. Nam et hoc genti-
Toiis petenda viribus lis facil et Judarns et publicanus et ethnicus. Chri-
Co3litonantis dextera. stianorum propria virtus est, etiam in iis quse
Bealus ille praeminet adversa putantur, referre graiias Creatori, ut in Doi
Qui luuc volante praepete praeconium mens l;eta prorumpal, dicamusque : Nn-
Oratione machinam dus exivi de utero matris meie, nndus et rcdcum.
Poli penetrat arduam! Sicui piacuit Domino, ita faciumest; sit nomenDo-
Alas haoet haec aureas V.mini benedictum {Job. i, 21). Quoties cnim aiiqua
Voincris ore Jucida. tribulalio in mundo eveucrit, qui boni sunt, velut
Laevam regit jejunium, vasa sancta, graiias aguni Dco qui eos castigare di-
Dextram tenetque largitas. gnatur ; illi vero qui sunt superbi, vel luxuriosi, vel
IJanc nosciiordo ccelitum, cupidi, blasphemant couira Deum ct murmurant di-
Gaudens salntat advenam , cenles : Deus, quod lantum maii fecimus ul talia
Oilert eamque giorise patiamur? Ai vero de bonis tribulatis ita in Job le-
Triinmai anlo principis. gilur : Beatus homo qui ccrripitur a Domino! lncre-
Votiva menlis xenia
palionem ergo Domini ne reprobes, quia ipse vulnerat
Tunc prenuit, ipsa lactea
et medctur, percutit et manus ejus sanabum (Job. v,
Poli revisil climata,
17, 18). Nam fomentis lenibus, quibus nos Deus
Douhque omnia gratiae. consolatnr saepe, sappe etiam mordacis»imum niedi-
CAP. XVI. oamenlum tribuialionis adjungit, et quasi clemen-
At vero si 1 ene regentibns et praecepta uei custo- iis>inu>« utedicus incidere cupiens putridas carnes et
, . :
525 SEDULll SCOTl 3-24
cariosa vuhiera adurere, cauterio nor; parcit ; non a Quom pie nobis lua dextra pnrgu,
miseretur, ui magis misereaiur. Sinms ut saivi, Libimus libenter
Inlerdum vero plus uobis uliliu sunl heila el qua?- Dona salutis.
libet adversa quam pa\ et oi iiMii, quia pax delicalos Nosque lorica renilente jusii
et remissoi farit uc timidos ;
porro bclluin ct men- Ac spei tuta galea, flagrante
icm acuit, ct prsesemin quasi trunseuntia coiiieiime- Ense sermonis, fideique scuto
re pcrsiiadct. Ac srcpe superna dispotienle gratia Quaesumus armu.
dtdcissimos fruclus majoris pacis et concoruia? |ii*o- Et crucis signo ladianle corm-
generat. Unde et Constmilinus iinperuior, Si:avi->- Exhibe votis populi prccanlis
res, inrjuii, sunt amicitia; post inimicitiarum causa.- iiostium cunctos supcrare f.istus
ad ooncorliam restituue. Quisquis vero bonus et l'e !.ioiuiuante.
jusius rector spirtiuates et carn.tlcs liostes nec non C.AP. XVII.
qmeiibet adversa vel evadere vci iriumphaliter vin- Oui bomi&est priuccps, inultis virtuium pr.eeonns
eere dcsiderat, armame.-itis SMiiitiialibus munitus adornatur, maxinic vero cicmeuiia, roansueluefnie,
atque ordinatus uat. ,<:\u \\t<.- ..: >.
indutus iorioa amnia* traiiquiliitaie, uunquam recipieiis lempesta-
justiiise. galea spei, nec iioii <J,*p.'c ii.iei protectus, p tem, sed paeis coucor liani quani lieri uott-st -omper
ac divini sermonis gkuiio cu»-.. us eminiai His < .opiexans, nou stitum crga suos, sed eliam circa ini-
enini et talibus arniis sancios jiquc ciarissiiiios »«:**- iincci, qucs eieiiipio paUentiaB atque clemeir.i.u
rarum reges fuisse munitos, et suporasse aaversi- pium et magurfiiifltuii reetopem vincere oporwt, %t
ri©3, et aiupia irop-.c-a d^ liostibus retulisse, aique slaiitc-Psaiiii-'.'. ijui ,'if i.itm fiiiqni oderwu vttocrn
inclyta rcgna diu et feliYitei' gnhernasse. uu.lri.s filnm yp.iifhiz ,1'sai. cu\, 7'. Piudens igitur do
Scripturarum iucis saBpissiine legiiuus. Qik.uio !o minator pc-r paci.- Cimiieviouem sludct M mpt*r
a
:: i-
sanciUM David, ut ai5.os cuusa biwitetis uimttam, uliticure, orhnare aiquc guberuure iiupciii..i, -u. i
armis spirilualiijuspfsedilus, quia iJeum veruiu ioi.o pax sil oini:'!i:ii ivrtim uauquiHiias ordiui» l..ii
corde limehal ct amuhaJ, mulia ev.iserat iJCTkufc», noxia et iiicremeniiim rcgi;e peti-st.Mi;-. i : cnim dis-
aique liostes Donirni di?na s;v>pc perculit ultiouc. corUiQ. maxiuiiC res l.ibunlui, iu tomor.lia j
:• is
Lt glolius luna* niu.li) Iuce crescit etium minimi cre«cu(.t. lindc Puiili S:ipiime iutci'-
Duetus in splucram r.i.iiis toruscum, rogantc, qua ope rei» [.ublica Numunt.iu.' prii.s in-
Nuucque decresci! varjanlc moiu victa dtirasscl, aul ;ii)jt iutnset evcrsa , lyrscus
Comigci orbis :
quidam Numauiinua ivspomHt Concurdtu, mvicta : ;
Regna sic t( rra: bilido tenore C discordia, exiliofait. Siqnidcm Nuniunlia civilaspci'
Gloria creseunt modo prosperante annos \i\, M.lis iv nsilliluis suorum, xi. millia h^-
Nunc cl aihersis minuuniiir ortis manorum non soitvn siibtinutt, scd etiam \ioit. Con-.
Aulica scep;.ra. coidia dissensiones reprimit, aspcra ad lenitntem,
Rcs qu!d liumariMs querimur fugaces adversa in prosperitatem, inimicilias ad aiuioitia-

Essc ceu fumus (hiviusque pra-ceps ? rum trahquiilitateu reducil; amabilis in.c»' aiuioos,
Nonne sic munrji variaui recnrsum inexpiignabilis ali ajversai iis, desiderabilis etiam ab
Ha?c elemenla ? iniaiicis. Hj2c setcna csl domi, \iet:ix in pr.clio;
Post diciu claram tenebra scquuntur, licel ueque bellis velil esse iiiipiioi.ta, uisi cutn per-
Post serenalas placidas et auras, necessaria il jiistissima ext-gcrit caus::.
Illlco surgii ueljulis opacis Sed su»t nommlii qui succcssu terrense feiicitaiis
Saeva procclla. et tumore snperbiu: iu lantuni existuni elati, ».it pj-
Taliter dulcem scquitui*que pacem cem ab hostibus oblatam sperncre, et iiyusu bclla
Litium gurges subilfe ruiuae. suscipeie non pcriimescaul ; et, quod Csl gravius,
lnde marcescit iVominum propago duobus Ibrte bellis inipiicili, tanquani Ssparlanorum
I)
ilos velut agri. furore, lcrliuin noii recnsent. Sed sa-pe 'aies virga di-
At pius prineeps Dofiiino potenti vin« uliioms jiisic iuiereuni, quouiani pacis douum
Corde contrilo hilariquc vultu sibi obialuin sus.cipci'e noiunt. Qnomodo Auiasii*
Gralias, postquam nova damna senlil regi Juda: colltigisse legimus, qui m.sit nuulios ad
TaiUer offert. Joas filiiiin Joachaz lilii Jehu rogis Israel diccns :
Patris excelsi benedicia proles ,

Yeni el tideantus nosllV iieg. m\. 8). Kct;:isitqiie
Qui creas lotnni rcnovasque mundum, Joas icx lsrael ad Amasiain rcgem Jud;c dicens
Nunc tULO graies fcrimus salUbri Carduus Libani tnisit ad cedrum qttve enl in Libano,
Nos mcdiciiiiS. dicens, Da filium tuam filio meo uxorem. Transic-
Tune castigas niedicanle virga runlque bctliu sallus qui sunl in Libano, ei cuncul-
Nos volcns ssilvos nitidos ui. agnos cnverunt earduum. Percnliens invaiuisli super Edom %
In tui sacra gregis esse caula, et sublevavit le cvr tuum. ('onteiuus esto gloria, et sede
Opiime pastor. in domo tua. Quare provocas malum, ut cadas tu ei
1'nde myrrhati caliccm hquoris iudastccuml '.: non acquicvit Amafias Ascenditque
,
*»5 LIBER DE REr.TOHlRUS CHRISTIANIS m

Joas rex Israel, et viderunt se ipseet Amasius rexJudu- \ Exper» consilii naufraga parturii
in Belhsames oppido Jvdx ; percussusque est coram Incaulis ducibus s;epe pcricula,
lsraeHIY Beg. xiv. 9-12). Quam mortis sequitur mo\ ••
iolentia.
Libet eiiaua commemorare quod de ipso Juiiauo Pax vero medicans dissona gtutinal,
priocipe in historia refertnr eeclesiastiea, qui iimllos Pa\ lites reprimens gaudia seminat,
vicos caslraquc r'elinens, jam eiiam civitates Persa- Pax jungit populos perpcte foedere,
rniii capiebat. Cnmqiie venissel Clcsiphonlera civi- Rcgnum pace regit reclor et optimus.
tatcm, iii tantuin obsedit regem, ut crebris legatio- Quis charisma piacet pacis aromatc
nibns uleretur, offerens iluie sua.^ patrire pariem, si Virtulum redoienl sicut olivifer
soluto Lfllo discederet; quod Julianus noluit, neque Mons pinguis Dornini, quo iluil affatim
supplicantibus esi inisertus, neque mcntc percepit, Lac mel Ghrislicolis neelaris ubere.
quia vincere qui.lem bonum esl; supcrvincere, ni- CAP. XVIII.
uiis invidiosum. Credeus ulique magicis ariibus, ei Gloriosi principes et «eges atque duces timorem
f;ils;i spe viclorhe prxsumens; qui dum fueral in \ r-îni anle ocules baheutes, ncque de pacis
equo et exereitum conforlabal certuni sperans trUun- tranquilliUte, neque de triuropbis victortae sibimel
phum, contra illum jaculum repenie dclalum, dis- R arrogabanl, sed lotum Qmuipotenli» gratiae depuiau-
cunens per brachium in ejus latus immersum cst. les, dignas gratulatioites sacraque vota, seu pro sta-
Ex hoc viilnere suscepit terminum viue. Qui vero lu pacis, seu pro transact victoriu, Domino perso!- i
jusiissimum intulil vulous, hacteous igooratur, sed vebant, qui dat salulcm et gloriam rogibus in ipgo
aliiquemdam iuvisibilium hoc intulisse ferunt, alii fiduciam spei habentihus, qui voluniatem diligen-
vero unum paslorem Ismaelitarum, alii miiilem lium se faciet, et orationes eorum exaudiel, saivos-
fame et ilinere latigatum. Sed sive houv», sive ahge- que faciet eos ; quia custedil Dominua omnes !ili-
lus fuerit, palam est quia divinis jussionibus mini- se:ites se, cl oifines pcecalores disperdei : Sapjemia
sfravit. Aiunt emu: quia dum fuisset vuloeratus, mox quoque hoc ip?um attestante atque dicenie : Qui ti-
manum sanguina suo compleverit, ct in aerem pro- elis Dominutn, tperale in iilum, el in ublectatione
jecerit dicens :Galilsee, vicisii! Llin eo ipso coufes- veuiei vobis misericordia (Eeeit. n , 9}. linde pei
sus cum blasphemia victoriam. Jocl prophetam dieitur: Dominu:> spes pop\ i aui, e\
Nullus ergo pacis graliam laslu temerario debet forlitttdo fiiiorum Israei (Jo4. iii , 16). Q.ietn pro
spernere, auipost hosies prostralos elato corde su- muliitudine miserieordianim suarum, et abumiaulia
perbire, quomodo pracfatus Amasias et Julianus fe conaolauonum, et Largitate heneficiorum, quibus h»i-
cerunt. Cnde scriptum est : Non Ijeterts super ini- C mafiogeneri tneffabili boniuue consulit, aJmirari ei
mici tuiinlerilum,ne forte supervenianl m 1« similia pnecoiiiorum laudibus ac henignis devotiouibus
{Eccli. viii , 8). Et iterura: C««t ceciderit iniutictu rxaliari ei honorari O]iortet; Psaimista nos exhor-
tuus, ne gaudeas, ei in ruina ejus nn e'xsultet eor lante atque dicente : Confiteantur Domino miscricor-
tuum (Prov. xxiv, 17). Nam Deo displieet quisquis iiu ejus, i i mirabilia ejus ftiiis hamiman {Psai. cvi
exaitat se in malis allerius. Uinle bealus David de suo- 21). Cui ei iilud cuncinit ijuod iit Decteronomio le-
rum interilu inimicorum non solum non erat hetatus; gilur : Ipse est laus tua ei Deus luus, qui fecil tisi
sed vehemenler fucral contristalus, affeeui cbaiita- liac mayndlia et terribilia, qua? viderunt ocuii tvi
tis plaugens ior.es Israel a Phiiisth*is fuisse pi'o- (Deut. x, 21). Cndeet Israe! popuUis duee Moyse
stratos, et dicens : Inclyti hrael super tuon!es suos pertrausiw mftii Ruhro, submersisque pelago /Egy-
inlerfecti sunt. Quomodo cecidcrunt fortis? Noiite pliis, canticum exsultatiouis Domino personuil, quiu
annuntiare In Ceth, neque unnuniietis in compiiis ejus magnifica in se beneticia persensit. Qnid aiftem
.Ascalonis, ne forte liPltnlur filii PhUiuthiim, ne ex- rcferam de famoîs et saoctis dkicibus ac regibus
suheht filias incircumcisorum. Et c;etera [II Beg. i.
ejusdem populi. qui quoties de manibus inimiconim
19). Qufbus evidenter ostehditur quantum pietatis
^ uberati, vel de hostibus fuerimt vicloriosi, liberatoi-i
atTectum sanctus David etiam erga inimicos habehat.
D
et proiectori stio tam hymiiicas landes quam pacifi-
quam pacificos Cunctipolens amat !
cas hoslias cseleraque vota Domino acceptabilia re-
Ouis regiium Solyinsc pcrpelis annui.1 tiibuebant ? Inter quos ille dcvotus hymnidicus Da-
lllos angelici gratia schcmalis viii j~>ro collatis sib; a Domino beneficiis spirkuali-
Ornans clarificat peclore vullibns, ter cxsultans aicb;a : Caatabo Domino qui bona
Quorum simplicitas cordibiis insita, irtvuh mihi, el psallam npmini Domini ailisshni
Siciit itios avibus feilo caientibus. (Psal. \ii,()j. Ilinc illepopiilus perNahum prophctam
Ilac gaudet soiiole cclsiihronus P.UCr, admonetur dicentem : Cciebra, Juda, fesiicuatcii
Ilaeredesque suos hos Deus eiigit. tuas, et redde vota lua (Nalui, 15). Qmmla vcin
Pacera qui sequilur, spiendidus enitet, bona ipsa plebs Domini consequebatnr, per Joel pro-
Et verbis re;iolei mel velut Alticam. phetam breviter ita describitur : E\ comedetit ccs
Qui pacem renuit, in tenehris manet, cenleset saturabimlni, e.t laud.ibitis nomen Deive&W
Et c?ecus gradiens in foveam cadit. qui fecit vobiscum mirabilia, el non ronfundvtur po-
Nam fiiscors anitni lurbida moiio pulus meus iu atternum (Joel. n, 2->j.
2KJ SEDULIl SCOTl 328
Sed et in Novi Testamenli lempore multi san- A rimis honoribus suhlimat. Theodosius quoqHft lux
cttssimi rectores. beueficiorum Altissimi non fue- imperatorue dignitatis sacratissima, pro beneficiis
runt immemores; sed uuanto eseleris divina lar- a Deosibicollatiscreherriiuasgraiias referebat, mul-
giente gratia fortiores eminehant et gloriosiores, tis honoribus Christo suo vota compensans, quibus
tanto magis Omnipotenti dignos recompensabant ho- Christi amore referlis, tam Hierosolymis ecelesias
nores; qualis erat magnus et optimus imperalor conslitutas quam per singulas civitates positas mul-
Constauiiuus,.gui insigni pietaie decoratus, snperna ,um honoravit, el cum Hierosolymam pergcret, el
disponente providenlia. potilus est Europa universa cum denuo remearet.

atque Libya; super has etiam maximam Asiae par- Si pax provenial, seuplaudant ampla iropa:a ,
tem tenens, suhjeclos habuil uhique devotos. Sed Arroget incautus talia nemo sibi.
etiam barbarorum alii quidem spoi.le serviehant, Nam Deus oninicreaiis, ingratos atque superhos
alii devicti. Uhique triumphi videbanlur, et viclor Meute sui cordis spernil ubique duees.
cernebalur in omiubus imperator, qui divime celsi- Diligil el mites, graies Dominoque fercntes,
tudinis potentiam eognoscens atque admirans, et Cujus niultipliees gratificantur opes.

tanla sihi el bumano generi collata per Omnipolen- Nam neque divili;e faciunt neque regna beatos.
tis graiiam beneficia enumerans, aivitias divuu H Si non celsithrono laus sit honorque Patri.
laude atque honoris gloria refertas in hunc modum Ob hoc eximius divino munere princeps
descripsit dicens : Sacralissimam custodiens fidem, Hyinnidicas laudes vota Deoque fcrat.
vcritatis luce parlicipalus sum ; luminis verilate gu- Dum pax arridet, tumidus dum slernitur hostis,
bernalus, sacrant agnosco fidem. Denique per boc, Du-tn pollet terris copia plena bonis,
sicuti res ipsa confirmat, venerabilem religionem Dum Deus ex allo regem popubunque triumpliei
essc conspicio, et doctrinam agniliouis sanclissimi Magnifice plebem glorilicando suam.
Dei oinuihusofferentcm. Hujus cultum me haoere Absit murmurium populo, cum manna redundet
profiteor, quia hujus Dci virtutem in auxilio haoens, Tranquilhe pacis muliiplieisque honi.
iuclioans a finibus Oceani, omnem terrarum orbem Canlica hclilia? polius toilantur iu astra,
firma spe salulis ohiinui. llunc Deum colo, cujug Tantis pro donis organizare decet.
signum Deo dicatus mcusexercitus portat in hume- Spiriius omnipotens orhis dum climata refert,
ris, eta quo tlum justo sermene aliquid poscitur im- Dum quoque terrigenis regna superna patent.
petratur. Ex autem
ipsis tropoeis insignibus bene- CAP. XIX.
fieia repente suscipio. Hunc itaque Deum immortali JNam quisquis esl prudens et sasicius Christiani
meraoria me honorare profiteor, eumque summa L>
p p U u dominarlor, beneficiorum Bomini scmper fit
puraque mente super emuia esse credo. Hunc incli- memor; ideoque beneficii largitorem honoribus
natis genihus invocaho, qui puram tanlummodo magnificat, atque bonoratum se esse cognosdt, pia-
menlem et immaculalam aniinam ab omnibus exigit; que allectione de privilegiis ct causis sanctae niatiis
virlutis et pietatis actus exquiril, mansuetudinis ct Ecclesi.c, qiue esl sponsa Dei vivi, conservandis el
clemeniia; delecialur operibus, mites amat, hahet augendis, nec non de honore ac rcverenlia saccrdo-
otlio turbulentos, diligii fidem, punit perfidiam, om- tali laudabilem solliciludinem babet. Tunc enim se
nemque potenliam cum fastu despicit, superborum fidelem Dei esse cultorem ostendit, dum CJtrisiiana
punit aspcritalem, ad fastum elevatos perimit, huini- devotione quidqiiid ad bonorem et gloriam Christi
lihusautem ac patientihusdigna retribuit. Quibus oin- sanetaequeejusEcclesiae pertinet, ordinabiliter dispo-
nibus consideralis, multas Deo refero gratias, quo- nere fideli sermone studet, seque omnibus adversiia-
niam integra providcnlia omne genus humanum libus, si necesse lucrit, oh delensionem populi Dci,
colens legera divinam, reddila sibi pace decenler tanquam scutuin objicit, qui se suumque regnum
exsultet. divina proicciione defcndi exoptai. Ncc cessal au-
Et lnec quidem piissimus atque Christianissimus gere honoribus Dci Ecclesiam, qui vull suuni augeri
imperator dans gloriam Deo pro iminensis ipsius be-
D
et amplificari impci ium ac de pace
; et securilate pia
neliciis dicehat. Quis enim rcctor sub Cbristiani no- solertia perlractat ecclesiastica, qui fransitoriam cl
minis litulo insignitus, alque ab infantia lulela ma- selernam pacem ac securilatera desiderat obtinere.
tris Ecclesise ubere laclc sinu educalus, et in prin- Sit ergo forlis imitator ipsorum principum, qui ante
cipali dignitatis apice divina disponenle gralia ipsum juste et pie in volunlate Dci regnaverunt, et
soMitnatus, nou jugilcr Omnipotenti victimas a/a- Christianum populum Ik-iic reserunt, Christique
liarum offerel, non illius voluntali humilitcr atque Ecclesiam opportuno solatio foverunt, Dci Limorcm
ardcnter obedire, el sanclis ejus scrvis placare non ef cceleslis rcmunerationis spem scmpcr. anle ocnlos
magnoperc contendet? si rex impius Nahuchodono- haLicnles, et omnia quae agebanl sive disponei ant,
sor Deum Israel honorat, si Alexander Magnus cum secundum voluntaiem ejus pcrlicerc festraantes, non
esset paganissimus illius lemplum adiit, illius ma- pravorum lniquitatibus consenlienles, sed prava in
jeslati cervicem subdidit, se genibus provolutus cur~ diretta summo sxudio secundum trulinam jusliti?
vat, ab illo auxihum cfllagitat, illi victimas immolai, tiansferenies. Scicbant enim quia qui emcndare po-
atque insuper sancti ponli!icein lempli Jaddum plu- tesl el negligit, parlicipem se procul duhio delieti
;
329 LIBER DE RECTORIBUS CHRISTIANIS 330
constituit, quomotlo in libris Regum narralur de A servilutem congruam regi orthodoxo de rebns
fferi saoerdote, qui Qliis suis in cultu diviuo delin- supersunt exbibeant; ut primo ordina flat quoi
qucntibtis, et pnpulo oblaliones suas Deo olTercriii divinum, et tn sequcnti qnod ad humannni
vim facienlibus, insoper el cum inulieribus quw ob- obsequium. Nara si provida soJeriia erga
servahaut ad ostiiim taberoaculi d<>rmientibu>s peper- milites cura sit exhibenda, qnaienus eis cui
cit, el non eos auclorilalo palerna acriter corripuit. ccssaria erogeniur impendia; et qui plns |n .
Quanta vindicia super eos venit, et super omnem lumnltibus laborant, et ard profoclnm rei pul
populuin ! Quonioni tradili sunt ipsi filii siinul ciun devoiiores et fortiores, alque uliiiores fiunt, plus
arca Dornini et unlvcrsus populus in manus Phili- mercedis ct honofis accipitmi; quanto magis pn
slhiim, et caesus esl Israel plaga magna nimis, ila ut denduin de spiritu*'Iibus Chrisli niiliiibus, quorum
triginta millia pediium ibi cecidissent, quoad arca sanclis laboribllS et Orationibus ipsa res pubfica ser-
Doaiiui capta est. Duo quoque filii Ileli, Ophni' et vatur incohimis et illaesa? Hostes quoqwe
Phinees, mortui sunt, ipseque Heli cum audiret ar- el invisibiles superamtur, copia rertiro lempora)
cam Dei captam et filios suos inortuos, cccidit de cmn prosperilftiis eventu cumulatur. Sancfi arêii
sella rclrorsum, el fractis cervicibus inoriuus est in adjuloriiiin populo fnvitanlur, serenitas pacis
sicque sacerdoiium ab ejus domo ablatum ad aiiam B reddittir, imperium amplilicalur. Poslrerno regia
domum trunslatmn est ; nec quisquaro de stirpe Heli dignilas el honorificcntia diu atque feliciter potc-
«Itra in templo Domini ministravit. stale exienditur , ac filii filiorum in apice regni no-
Hoc itaque exemplo ei aliis similibus, qua» in Scri- bilitantur.
pluris sacris referunlur consideratis, sacr&tissiini Orthoutixus ac beaius ille rector eminei
priacipes atque rcctores non recipiebant personas Qui Dei tiriiore maclus atque amorc fervidus
adulatonim, mel dulcedinis verborum pravae persua •
Anteponit illa semper aulicis negotiis
sionis veneno intermiscentium, nec conseniiebant Chrisliana quis ubiquc crescit alma gloria.
fraudibus iniqnorum ncquiter blandicntium ;
quc- Qui pio tenore scrvat omne privilegium,
niam si illis conseiiuatur iii lalibus nequitiis, non Unde regis candidala sponsa Chrisii gaudeat.
solum ipsi peccnntes, sed et eis consenlienfes pariler Qui lupos rapaces arcet asquitate regia,
inleribunt. Achoni et prudentes reges, quoniam ipsi Chrisliana ne pfeaiantiir improbis o\ilia.
recle vivunt, pio zelo prarvaricanies disciplinabilitcr Ipse zeiotes et instat ardens morc fulmini
redargimnt et corriguntuude sibi duplicem remu-
; Emicans et ultor ensis insequendo reprobosi
neralionis a Domino p«lmam acquirunt, dum male Auribus modeslis ille verba lemnit aurca,
in suhjectis redarguere, et eosilem ad bOna verbo et C Ne mel ere suggerentis det venena toxica.
v exemplis provocare Jtudent. Oportel enim Deo ama- Nam coiax in ore gestat arte vcrba racllea,
bilem regnaiorem ,
quem divina ordinatio Unquam Cordis ac sinuretental intus feiie machinas.
vicarium suum io regimine Ecelesire su« esse voluii, His homunculis resisiat Christianus arbiter.
et potestatem ei super utrumque ordinem pnelato- Scita legum nsos ei onlo palrioeque regulse,
rum et subditoram iribuit, ut singulis personis et Ae Dei colal ministros sanclitate fulgidos,
quce justa sunt decernat, et sub sua dispensatione Qui Deo placere norunt ore, corde, moribus.
prior ordo devoteobediendo fideliter subditus fiat. Et His precantibus bcatis res heata publica
ideo in bond rectore debei laudabilis inteniio cssc, Omnibus bonus abundal, sicut arva fructibus,
et bono studio iiiuj providere , quatenus praspositi Principis honor llironizat, ac tropaea buccinant
ccclosiarum Deisuum locum legitimeleneant, eisque La?ia pax ubique regnat quicta gaudia.
ad hoc admmiculum regia clemeniia iribuat, uioili- CA1'UT XX.

tium suuni secundum mandata Dei el sacrorum ca- Has autem paucas de multis, divinas et huma
nonum insiiluta pleniier agerc valeant; nec eis sae- historias percurrens, veslra?, dominerex, excelienlise
culares potestates impedimento fiant, sed potius ad commoniiorias obtuli litleras vestro amore ad hoc
D opusculum instigattis sciens n!« debttori
fidem Dei servandamel cullumjustitiae perficiendum , ve-
faveant. ldeoque, ut in superioribus praediximus, per strae celsitudinis obscquio; utile forc perpeudens, si
singulos annos synodales fieri conventus necesse quse sparsim in divmis et humanis eloquiis de qui-
est, ubi ccclesiastica jura et negotia jusie et legitime biisdum malis regibus sivc principihus ieguntur, in
•iiscutiantur. Idcirco uiligentissime bono et pio le- unum breviter deibrarem opusculura; um!c po
ctori providendum est , ut sanctificatio nominis Do- vestrum delecian ingenium , et nostnc devoiii
niini, quae in Iocis Deo consecratis manet sine ulla erga vestrae claritudiriem intelligcntise nia^
reprehensione, iu quantum possibiie fuerit, servetur. benivolum queat obsequium. Sic et apes ex di \
El lales rcciores alquc dispensatores iu eis eonsti- floribus mella in utilitsiein dominoium traubitura
tuantur, qui sine iaexplcbili avarilia atque iuxuria colligunt, quibus gratissimos favos artificiosa disp)
res Lene tractent divinas, et Dei servis alque famu- sitionc componunt. '
.
labus sufflciemem victum alque vestilum tribuant, Hos itaquc apices velut enchiridion vesm sagaci
viduisque et orphanis atque pauperibus juxla cano- tas ingenii saepius transcurrendo perlegat, qualo
ues provisioncm condignam primum impendant , et facilius animadvert«»r-e possit quanla mala riiali:-. et
Patrol. CUI. 11
: — ,
SEDULU SCOTI Si
^,
noscentcs gloriam regum esse invesi.garc^nmnem
ouanta boiia b«.is rectoribus iuperna tl divina ju- A
Dei sapientiam sicut scriptum est : Posside sa-
stilia rependal. Ot enim reprobis
prxsentes oifen et ,
pientiam, posside prudentiam principium sapienlue;

nones, calamiiates, capiivitaies, Gliorum
orbitates,
frugum sterilitates, pestilentias arripe illam et exaltabit le, giorificaberis ab ea cjm

a •
iconun strages ,
diuturnas eam fueris amplexalus ; dabit capiti luo auomenln

iiui.lerabi.es, breves et infeiices dies,
fjratiarum,et corona inclyta proteaette (Prou.iv, 5-9).
a-grotationes, raortes pessimas, et insuper aeterna
snpp.icia retribuit; ita e contra juslis et sanctis re- Bas igitur artes Omnipolenti beneplacitas studiose
ctoribus multa in praesenti solatia, divitiarum

abun- diuieerunt, juste judicare, bumiles ac benevoios esse
tranquillita- erga bonos, superbos veio et iuvectos in malos; pau-
dantiam, triumphiram gloriam, pacis
adjuvare, nec spem
lem, pneciaram sobolis in.lolem, multos
et felices peres alere, ecclesias De'< i.n
anr.os ac perpetuum regnum in futuro dooat. Nam transilorio el caduco regno ponere , sed in ccelosli
sicut impiis sivc prospera sive adversa

cuncta in et permanentis semper regni beatitudiue volum ac
e.titiosos Gnesaccidunt, sic eleetisDeioiuneaadversi- desiderium collocare. Quorura exempla et insignia

bonum concurrunt, alque felicem transilorix vilae cursum
tates seu fclicitatis eventus in gesta ,
lestante Apostolo qui ait : Omnia autem concurrunt insuper aelern.e retributiouis gloriam vos semper
in bonum liis qui secundum propositum vocaii sunt I>
ama re, eogitare, alque imitari, domine rex, sum-
sancti [Rom. viii, 2S,>. In adversis quidem pro lem- mopere decel. Sic enim Domiuus oinnipotens eril
exercitati, sed in prosperis abundanter a Do- cuslos et defensor vester contra omnes adversarios
mino consolati, Castu snperboram despecti, sed cce- vesiros, quos magnifica potenlia sua conteret pcd
lesli jovamine victoriosi. Quorum meritis et sancta- ij
US vcstris, vel beliico seu pacis jure
ju sul-jiciet, et
.1 . ___ .: : _ :i _
corona gratLe suie v;s in omnibus adornabit, dies

: .
precum intereessionikus hostes superati, princi
p^s capti, url.es munilissiraae fraclae sunt tanquam vestros cum felicilate et gloria in boc saeeolo exten-
tela arane.fi. maria fuerunt pervia, fortia quxque dens, atque justorum consortio regum qui Deo pla-
facla sunt infirma, et quae intirma esisUniauaiitur cuerunt in peipetua felicitate constitucns. Et erur.i
mox cxstiterunt forlia. Aer quooue saepe ventis, nu- filii tui sicut novella; otivarum in circuitu mensa.' .zup
bibus et grandine contra rebelles deeertavit, uitori- [P.sai. cxxvn, 5). Sedebunt post vos in solio regni
bus aetiter ignibus atque tonilruis super bostes into- vestri. Dabit eis longaevani in boc mundo aetatcsn
nuit, a.quora violentissimas exercuerunl lempesta- sciiicet ac felicitatem, si in viis Domini ambulaverint
tes, angclica deservierunt ministeria, sol luna ca;- alque mandata ipsius custodierint ; insuper vero
leraque sidera cursum stabiliri statuerunt, lerravi- ^ reguum coelorum, potestale et gratia Saivatoris et
vos deglotivit ac mortuos, ab inferis eadem evomuit. »-— *-* —
Domini 4—
nostri 1«*.. rk-ie.:
Jesu Christi , cui est %_•—__»
#».,_ «_t _rinr___«(
perpes gioria et
Omnes euim creaturae eis eranl subjecUe, quoniam potestas cum Patrc el Spiritu saacto in secula sre-
ipsi Creatori corde, verbo et opere snbditi perman- culorum. Amen.

serunt. Quippe quorum erat sanctum studium Deu.n
Explicit Sedulius de Rectoribus Christianis ».
timere simul et amare, sacra perscrutari eloquia,
« Sequuntur in Sedolii codice poematia xi brevia 2. ln arca super corpus sancti Petri.
de virlutibus. poematia x. Cuncta
beiudc i_e viliis
GVLLUS VIR INLUSTRIS
KLFl-NLS IDVEKTICS
iiirc, quia nequc auctoris neque xiatis netam pra;-
EXPR.CF. LRB15
seferont, nunc cerle omittenda ceusuimus. Postremo
TR0 BE.NEFICllS DOMIM APOSTOLICI VOTUM SOLVIT.
camiiua in basiliea Iloinana Sancti Petri olim pro-
stantia, qme videre cbt apud Gruterum, inter epigr. 5. In fronte foras in ecclesia Sancti Pelri, ubi qua»
Cluist., T. II,pait. i. Sed pauca quaedam nec ibi, tuor animalia circa Christum sunt picta.
iiCijoc apud me in inscript. Christ. Script.
, vet.
i- V, videbar mibi reperire, quae ita se hai.ent MAR1.MA.MS 1NLLSTBIS EXPR.EF. ET CO>S. ORD-
Vlll
AV.STASIA. 1NL. FEMI2I4
0.011
i. Jn dexlro atrio sancti Petri.
BERITA VOTA BEATISSIMO rr.TRO APOSTOLO PERSOI.VIT
lugrediens quisquis radiantis lifniiia lempli, OC.*: PBFCIBUS PAPt LEO.MS 1XVOCATA SL.NT
bi varias operatu dum lumir.a tendis, -
ATQUE PEliFECTA.
m mirarc dicm fulgore perenni.
Cuncla micant, si lux iota iuminatttr in aiila.
Ornavil praestd venerandas Symmacbus :e_les, ' ('} Hic rides cpigraaiiua.is atatem.
Priscaque ces&erunl magno virtutis bonore.
SEDUJLII SCOTI
EXPLANATIOKES IN PRiEFATIOlSES SANCTI IHEROKYMI AD
EYANGELIA.
OlaJ., ibid.)
:. Beatissimo pava: Damaso Hieronymus. JVo«m D Evangeliorura volnmen Romano sermor.c tanis et
•. r. Damasus papa cum quatuor inter se discordantibns ei«mplaribus pcisppxisset
,
335 EXPLAN. 1N PR/EKA TIONES S. HIERON. AD EVANG.

fuisse conscriptuin, sanctum Hieronymum pia jus- A veritatis sapor gratissimc pcreipiendur.. Arbiter .
sione ad hoc compulit, luaienus per coliationem « comprobalor. Hoc dislat inter judicem el arbiirun,
Graccomm, sed velerum codicum correclum Evan- quod judicis oUieiiuu esl damnare vel absolv
gclium Latino sermone couscriberct. Iiaque tanti arbilri voro minislcrium est aiiquid cligcre vel re-
pnesulis volis beatus llieronymus asicnsit. Novum futare. Varianl, discordant, discrcpanl. Decern..
opus, et reliqua* Novum opus se faccre dicil, Evan- dijudicem , couiprobem. Pius lubor , seti periculosn
gelium sciUcel per authentica Graecorum exemplaria p. i. d. c. i. a. o. i. Opus pietatis est Evangelica
cnrrectimi, ac Roinano sermone conscviptum, quod verba cuuctis erroribus eradicalis expurgare ; sed
nemu alius ante ipsum Romanus feccrit, et ideo no- quanlum ad toxicam aemulorum imidiam impeiiio-
vum opus appcllaiur. Salis auiem honesle ac vcre- runique jiitlicium atlinet, in hoc periculosa p
cunde adversus aemulos se excusat, cum non prae- sumpiio esse viietur, quod de aiiorum scripiis et
sumpiiosa temcriiale " se hoc fecisse, sed bcalissimi crroribus ipse jtidicet ; cujus iiavum opus, quamvis
papie jussione coaclum se ad hoc opus accessisse Gracae veriiati consentancum, ab omnibus legen-
assevercl. Cogis, pro eo quod est coegisli, per chro- libus erit judicandum. Non quod rcvera pericuiosa
nismon posilum esse iniellige, quo scliemale diveisa proesumptio in hoc pio lahore essel , cum rtullus
tempora pro nliis lemporibus ponunlur. Ex veieri. B reprehensor veritalis seclatori formidandus sil, nisi
Ex eo quod est opus, per syllemsin , operc assumen- quanluia ad invidorum cx cum jtulicium pcrlinet , i
«iuin est , ut plcna conslructio liat : novttm opus me quibus talis l.tbor quasi pei ieulosa prajsumptio esse
eogis facere cx veteri opere. Yetus auiem opus dicit videlur. Et hene suum laborem praesumpiionein
aulhenlicum quodlibcl Evangeiium Gneco sermone nominat ,
quod nullus ante eum Lalinum Evan-
conscripium , ex quo novurn opus suum, correctum gelium per rocta Grascorum exemplaria -sic cor-
videlicft Evangelium et Latine couscripiuin, se fa- rexerit.
ceve coacium testatur. Unde recle subdilur : ut post 3. Senis inuiare linguam. Snbintelligilur ex prsr*»
exemplaria Scriplurarum l. o. d. q. q. a. s. Exem- cedentibus , periculosa prasumptio est. Seuis iin-
plana c dicil nen solum Grxcos, sed etiaiu Roma- guam mutare, est cujuslibet catholici senis loquclarn,
nos Evangeliorum codices ; neque solum authenticos longo usu in vitiis tritam et usitalam , informare ac
alque veros, sed etiam novos alque vitialos libros , meJiorare. Per linguam locutio vel loquela intelli-
el maxime sermone conscriptos, qui apid
in Latino gitur. In quod autem ipsa lingua muiari dfibeat
varias natkmes uiriusque linguae per lotum lerra- suhjungit : et canescentem mundum ad i. r. p. Et est
rum orbem dispersi sunt. Inter exemplar autem el sen sus non parva? difficultatis est, sea periculosae
:
f.nlif cin hoc

cudiccm iulprAst
linc inlerest , quod codex
ntirtrl i'iw!pi sit iam sorintnm
«it jam scriptum *-'
>_»..>.^:«u. ^,.„„ ..:.!„.....
prcesumptionis esse ... „„„,.~.»„.,„
videtur ul canescens mundus
..,..„.)..,.
, ,
quodlibct \oiumcn, etiamsi ex ipso codicc adhuc id est homines in mundo canescentes,cunctoprislino
niiiil scribatur ; cum vero ex ipso alter codex scri- errore deterso , novum et per mc correctum Evaiv
batur , tmic cxemplar esse incipit. Multi quoque gelium, ad simililudincm parvulorum disccre iuci-
o.odices, id est deccm vel ccnlum seu piures, unum pianl ;
quatenus senilis iingua more pucrili ad recto
exemplar appellari possunt, si sensu. vorbisquc nihil loquendum instruatur ; cum senilis selas prae oinni-
discrepent. Codcx vero nonnisi unum volumen no- bus tardior sit ad discendum ; majorisque difficulta-
imnalur. lissit,hosaprislino usu ad verilalem revocare,quam
2. Sedenm. Cum jacendo vel stando vel recumben- alios cujuslihct aelatis inslruere. Quis enint doctus,
do sanctus homo vera a falsis discernere possit, in et reliqua usque sacrilegum. Supra dixit quod pro-
hoc quod dicil sedeam, dignitas sancti viri judicantis ptcr hune novum susceptum laborem, ab onmibus es-
ostendilur. Cur autem variorum exemplariurn arbi- sct judicandne nunc enumerat qui sint ilh omnes a
:
ter scdcre jubetur, causam subjungit ct quia : inier quibus ipse judiqelur , videlicet doctus quilibet sive
se variant q. s. i. q. c. j. c. v. d. Mulla namque dis- indocius. Doctum dicil quemlihet in Roraano Evange-
crepantia in Romanis exemplarihus crat ,
quando j\ lio, qnamvis vitioso, verbis ac sensibus instructum :
pone tot exemplaria quot codiccs fueranl; quando indoctum, verbis quidcm evangelicis imbulum , sed
vix ullus codex alleri codici collaius, in sensu et in mysticis et abditis scnsibus ooctrina; evangelice
verbis concordabat. Cujus erroris causas ipse in minus erudituin. Qui utrique , cum in manus cor-
sequenlibus ostendit. ldcirco necesse erat diligenli rcclum ab ipso evangelicum codicem assumpscrint,
indagatione discutere, qu3S sinl illa Latina exeinpla- et a prima saliva.id est suo Evangelio, quod prolixo
ria quas cum Graeca concordent veritale ; ex cujus jam lempore usitalum recitant , hoc novum Evan-
linguae fonlibus pene tota divina Scriplura in Lati- gelium distare conspexerinl , slatim vocc judiciaria
riuia sermonom translala est. Cum enim varii muli proclamabunt , taiis novi Evangelii auctorem fyisa-
turbulenti esse sentiuntur , fons purus est requi- rium esse et sacrilegum. Saliia*, priori sensu Fal-
sarium, erraticum. e Sacrileaum

icndus, atque ex authenticis exemplaribus meileus , furem, viohtoreiii
« Glossa Teutonica mterlinearis, cesamene prahti. J Gl., quasi salivam imbiberant, kcslunten. Imbibit.
*>
Gl., fravali. ieslant.
« Gi., pilidpuocft, c Gl., errare, (uger.nre (id est tucgen).
33S SEDULU SCOTl '
336
sanctarum senteniiamm. Unde auieni a temerariis

a
A exemplar Sed quia toi erant exomplaria
fierent.
judicibus argutndus sii, nsiendii suojungens quid- : pene quoi codices, id est quaudo inter se fcre omnes
quid audeum in veteribus libris a. m. c. Veteres codiccs sensu el verbis variabant; et veruro non erai
liLrns, anliquos ac vitiosos Romanorum codices orane qitod mcndosa faisilate varium fuerat iiquido ;
itominat , in quibus necesse erat quse deeranl ad- coacludiluF quod Latinis lunc exemplarlbus fnle»
dert ; et pro \iiiosis, eongiua et rcela poiiere; ei adbibenda non erat. In hac itaque senfenlia ipsoi
quae superflue Mir.t a.ldila, corrigere, scilicel peniius

erralicos convincit, ac si evidenler diceret : Si La-
rcsccare atque aufene : ciun , sicut ipso in sequen- tinis exempbribus fides esi adhibeuda , non multa
varia exemplaria, sed liiium absq>ie varietate
libus referl, plura propriaque eapiiula alionim evan-
el
in aliissint addila evangelistis. cx.cmplar babere Latini debcrent. At vero Lalini non
gclistarum
4. Huc usque pravas adversum se invidorum oh- unum ac verum , sed varia falsaque exemplarift ba-
je.ciion^s breviler inlimavii. Nuric eos arguta dispul- bent ; ideo Laiinis exemplaribus fides non est adbi-
sione in sequenlibus devincit . ei seipsum proha- licnda. Nec mirum , ceniuin vcl miile aut etiam plu-
res codices, si uiter se nihil verbo sensuque discre-
hilibus el idoncis causis defendit simul et expurgai.
Adversus quam invidiam d. c. me. c. lavidiana, ali*n* unum exempiar appellari, eum etiam quatuor
penl,
felicitatis odium dicimus. Sed bic invidiam, falsam B Evangeiia unum Evangeiium appellaniur licet et ,
<)e se snspicionem b qua falsaritis et sacriiegus a ipsum Evangelium ex quatuor vohimrnibus constet.
,
teinerariis judicibus ipse ces:imetur, designat. Sed Nec non et mullos Veteris et Novi Tesiamenti
quae sit ip*a duplex causa, qua se adversus aliorum codices unum volumen vel exemplar nominare so-
invidentiam dicit consobuum esse, subjungit : juod lemus.
el summus
lu, qui sacerdos cs f.
i. Summum sacer- 6. Quibus auiem exemplaribus seu codinibus fides
doiem, id est summuiu pontificem, bealumDamasum sii acconiuiodanda, insinuat snbdcns : sin aulem
rvominat. Sacerdos aulem diciiur quasi sacruw veritet est qiKerendu de pluribus, et rcliqua usijue
dans. Cujus piae jussioni consenlirc Iaudabiie erat ;

corrigimui. Cr>tcam origiuem esse dicit authenlica
nou obedire aulcm, noia superbiae fuisset. Altera Grsccorura exemplaria , ex quibus veluti liquidis
quoque causa seilicel mendosa codicum varietas
,
purisve fontibus divina Scriptura in Romanum ser-
subditur : ei vcrum uon esse quod variat, e. m. t. c. moufm manasse cognoseitu». In quibus fontibus me-
Soiidissimuiu argumcntum
r
est adversus maledi- ram et simplicem veriMem quaereudam , et corrt-
cos J adversarios, quod et ipsi ahsqtie ulla contra- genda admonet quai vel a vitiosis iMerprelibus sunt
dictione ore consentaueo comprobanl, venim scilicet male edita, vel a prmuntptoribus imperilis emendata
non esse omnc quod variat, Sed b;vc senienlia dili-

^ perversius , avt « librariis dormitantibus * addita vel
gcntcr invesliganda esl. Nunquid cniin omnia quae mulata sunt. A vitiosis inlerpretibus , id est sCu
varia sunl, vera non sunl ? Quid eniin magis varium Graeca seu Latina sive utraque ling.ua ntinus eru-
sit aique discrepans quam lux et teitebraa , viia ei diti^; quod ipse iU sequentihus dieit, in Marco plura
mors, duicia et amara , alba el nigra, formosa ct Lucac et Maltliaei; rursusque in Matihaeo plura Joau-
deformia, el cactera pcnc innumcrabiiia.? Nunquid nis et Marci; et in caeteris ,. reliquorum , quai in
tamen liaec omnia vcra non erunl ,
quia vaiia sunl ? aliis propria sunl interserendo , postienmt. Aut a
Q;io;l valde absurdum est dieere vel eredere. Scd Librariis dormitantibus , id esl pervigiles mentis
ita ialelligendum esi ,
quod lux vera non erit , sl ocnlos non habeutibus , caeca ignorantia detenlis.
quidquam ienebrarum in sc mixtum habuerit. Nec Aul addita sunt aut muiata. Vitiosi scriptores saepe
vera vlta , neque vera duicedo aut albedo vel for- imn solum ex vitiosis exemplarihus cadern vitia
f.;v-i ia^s appeliaoda es', cui aliqua mors aut amari- scriplilant, sed eliam, sua propria. incurra, quaedam
tudo vel nigredo, aut aliq.ua deformilas immixta superflua addunt , quaedamque viiiosa pru rectis
fueril. Sic etiam quod ait, verum non esso quod immulant. Nonnunquam ctiara rectum ordinem vel
varial, sentiendum est, quod liquidum ei purum per verborum \<! sensuum, sive u-iioruroque, transmu-
D
&e verum uon eril omue quod aliquo mendacio aut tamtlo pervcrlHnt. Et quod gravius, nonnuUa quas
inlermixla falsitatis nebula variatum fuerii. Idcoque valdc necessaria suni, frequenter omiiluni. Quilms
Koinana Evangelia vcra non eranl, in quantum va- quaiuor vitiis , id est adjectione , detraclknie ,
ria falsiiate coiTHpta luerant. iramutatione , transmutatione , cuncta erroris srlva

5. Quod stalim approbat cum subinfert : si enim nascitur.
Latinit exemplaribus , el rcliqua usqueûoi codiccs. 7. Sed ut reprehensibilc? ernvtioos f
uolavit , ii&
Uuumprorsus exemplar qitirtuor Evangeliorum apud ct eos quos quanlum ad hoc inslituium e oi>us pav-
Latinos esse oporiebal, ut lieei ianumeros codices iinct, praeteriuiltendos esse ex»*timat, eompetenter
baberent, tamen ipsi inter se codices niuil in verbis enumerat , cum subjuugit : mque vero ego de veteri
et in sensu discreparent ; el îc toi co;Iiccs unum ditputo,et reliqua usque pervenit. Nota bisloria cst,
1 Cl., fravaUrn. * Gl., unijevuren.

Vuidursitht, zurtriuuida. 1
GL, fersluoc.
m;l. rlJsini 8 Cl., lemeinlai.
list. (
skeitara. Infra : muledicorum, shetlarro.

,, ;
557 EXPLAN. IN PR.EFATIONES S. HIERON. AD EVANG. S38
quod Ptolemasus Phibdelphus rex Êgypti petivit ab A veniri possunt. Sicuti est illud t Ex iEgypio voeavl
Elcararo poulilice dari sibi divinas Scripluras. Ita- (iliuiu meum, > et alia plurima.
que LX.X 6enk>res, qui in soorls cranl eloquiis odui li, 9. auiem honeste ac verecunde de sua
Satis tan-
Velus Teslamenlum niaxioia cwm indusirin a ex quani de allerius inUTprcutione loqtiitur cum d
Hebraco in Graecura translulerunl sermoncm , quo- sit illu vera interprettitio, quam apostoli probaverujtt
rum editionem multi orthndoxi Palres sequcnlcs ne videlieet arroganicr de scipso loqul viderelur.
in Latinam linguam lerlio jam gradu iranslulere. Noti igitur , inquil , de Veteri Testamanlo, net it
Puldire autem ad r.omen Veteris Teslanicnti allu- variis ejusdem interprelaiionibus uunc dtsputando
dit, cum ipsum nonnisi a grandaevis el senioribus judico ; de JSovo nunc loquor Testamento ,
quod
referl fuisse translaiuui; ut videlioet Vetus Tesla- Grteaim esse non dubium esl , et rcliqua usqufi
menlum veteres et seniores consoriberent. Et quia edidit. Novum Testamenluin proprie vocalur per-
niulta eliam utilia a LXX inlerpretibus, qiuisi qua- peiu;e haereditatis cudestisquc beatitudinis lirma Dei
dam ineuriosa oblivioue praotermissa sunl, quod promissip, otnnibus pcr fldeni in gratia baplisraatis
apostolica aiicloriias approbat , apte illos seniores justifieatis. Teslanienium iiisiruiiienlum dicitur,
nominat ,
qu;e «tas obliviosa esse a physicis perhi- quod Graacuin esse non dubium cst, quia nimi-
belur. Quod aulem LXX inlerpretum editionem 3 rum omnes codiees Novi InStrumenli primum Graeeo
icrtio gradu ad Retnanos pervenisse asseveral in , sermouc sunl editi , exceplo aposlolo Mallhaeo; non
hoc latcnter ostendit, proptor varios ac viiiosos in- quod ipsius quoque Bvangelium Graeco sermone
terpreles, multa viiia tn Latinis codicibus tuisse non esset conscriptum, sed quia primitus Hebraicis
conscripla,quando non ex Heb-reicg verilatis liquido litteris esl editum , ac debinc in Graeeum sermonem
fonle, sed per varios turbuienios livulos tertio tan- fuit transhfum. Hoc certe cum in nostro sermone
dem gradu sacra veieris Instrumenli Scriptura in discordat, el in diversos fivulorum truiviies ducit ,
Romanum manavit eloquium. In buc itaque loco uno de fonte qutvrendum est. In Romauo sermone
et in subsequentibus incuriam suggiilat interpre- varium et inter se dissommi fuisse Evangeliura
tum. sajpe commeraorat, quod non limpido puroque fonti,
8. Non qtuvro quid Aquita, Symmachus et Theo- sed propler discrepanles ac varios codiccs diversis
dotion, et reliqua usque inccdat. Ecclesiastica refert ac turbulenlis rivulorum Iraclibus allcgorice com-
bisloria quod hi tres interpretes Ebionila: hacrelioi parat; ideoque ex Graeci scrmonis fonte purissimo
fueruni , quaj haeresis asserit Cbrisltim, de Joseph dulcem veritatis haustuin quaereniiuni csse dicil, id
et Maria natuin, purum fuisse, ct legem «

liomiiiem ^ Sl ênwiem
est verilatem ex vens Graecorum exemplaribus quse-
veris Urraeco
re,,dam falsps vero codices penitus refutandos as-
ritu Judaico esse servandam. Symmachus Grjecus '
fuit lemporibus Sevcri imp. Sed Aquila Ponlicus sub serit. Unde apte subditur prwtermitto eos codic.es, :
Conimodo, Theodotiun Ephesms sub Addano, ambo et reliqua usque quw. addita sunl. Ili duo, Lucianus
elHesychius, emendarios imo falsarios de Veteri h
tameu Judaei proselyti ineade.n historia fuisse leguii-
lur, ideoque cx Uebraicis voluminibus quasi Hebraei etNovo Tcslamento codices ediderunt, quibus LXX
in Graecum sermoncm quem proselyli didicerant
Interpretum editionem pnesumptiosa lemeritate
,
inlerprelandi pcritiam babuerunt. Porro Theodotio- absque Ilebraicae verilatis consideratione^cmendare

nein inter novos et veieres idcirco mediiim iocedere conati sunt ; nec non ad erroris sui cumulum, in
dicit , quod aliquando LXX seniorum, nonnunquam Novo Teslamento quaedam superflua et incpta super-
vero Aquilae et Symmachi editioni consenlaneus in- addiderunt. Quoriim inerito codices praclermitlendt
venilur. In quo tacitc insinuat Hieronymus quod sunt, in quibus ridiculosa emcudalio falsaque addi-
ipsi Theodoiioni, quasi subtilis ingenii viro , non tio perspicue cernitur. Potesl et uliier intelligi,
per omriia LXX iuterpretum, neque Aquilae et Sym- quod pfaefati codiccs nec revera a Luciano el Hesy-
machi editio probabilis fuerit visa; sed nunc istos chio facti sunt, sed sub eorum uominc falso titulo a
9M*basdaui perversis sunt nuncupati. Non enim di
nunc iHos assequens, nuuc quaedam peculiaria ex p
Ilebraica veriiate assumens , eleganliora qti?eque cit ipsos (odices a Luciano el Hesychio factos, sed
ut sibi visum fuerat edidit. Sit illa vera interprela- nunrupatos essc confirmal; sicnt quidam pseudo-
tio q. a. p. Non ego. inquit, nunc, discutio an sit cvaiige!isi;esiib nominc apostoloruni faisa sua Evan-
eliam illa vera inlcipretalio, qua eô ipse ev lle- gelia pnetilulaveruut.
braica veritale Vetus Testamenium in Latinum 10. Jgilur ha'c prwsens prafaliuncula, ct reliqua
transtuli sermonem, cum evidentissime ipsam veram usque sed veterum. Hoc est quatuor tantuui Evange-
esseconslet, quamaposlolica mecum siinulaucloritas lia per autbeatica Gr;ccorum exemplaria emendata
comprobet. Multa namque lesiimonia ex Veteri In- esse proposuimus, omissa de Veteri Teslamento dis-
stiumenio iu apostolicis diclis posila reperiuntur , putatione, deque. variis interpretibus sive veridicis-
qu* non in LX\ interpretum editione , sed in He- sive erralids. Signanter autcm ordinem ipsorum
braica veritate, ex qua Hieronymus uanstulit , in- describit Evangcliorum cum dicit : quorum ordo ista
• GL, keuucrido, khleinU klerli, uuisluoiue. Gl., keuuerido.

k Gl., puon la puoch.
:
339 SEDULM SCOTI 5-SO
est, MaWicvus, Uarcus, Lucas, Joannes, propter dis- A sus per eosdem distincCos canwes, singuta qiueque
cretionem ostendcndam ad falsa Evangelia, quae a in Evangeliis capitnla, utrum eadein, vel vicina, vcl
qnibusdam pseudoevangelisiis sub quorumdam sive sota sint, cognoscere possit. Eadem autem capitula
omnium apostolorum nomine pramotala snnt. Metw- sunt qmc in verbis et in sensu nullum inter se dis-
>uf*tzfe? autem loquilur, ipsos scriptorcs pro seri- tamen babent. Vicina vero nominaiitur, qure vel in
ptis EvangcUis nominans. Proprie enim diceretur, verbis vel in sensu,. seu in ulroque, ut quamdam
quorum ordo isle es( aa~ec M«?9atov, xkt« Mv.py.on, simiiitudtnem habere noscuntur, ita el ex parte non-
xar« Aqvx&v, y.urx 'iwawrjv. Calamo. Calamo irope- nuliam dissirailitudinem haboni. Sola vocanttir,
rare a scribere cst, sed mabiii tropice loqui. Hunc prnpria qu.equc apud singulos evangelistas capitula.
autem ordinem quatuor E.angelia sumpserunt adif- Sed sola in decimocanone, eadem vero vel viciua in
ferenti tempore cooscribendi. Nam primo Matth;cus, aliis novem canonibus sparsim posila reperiuntur.
secundo Marcus, dehinc Lucas, postremo Joannes Cum igitur aperto codiee, quodiibel in Evangelio
Evangelium scripsit. Igilur quatuor tanlum Evange- capitulum perspexeris, canone quolibet ex novcm
Ha se emendare promiltii. Sed qualis sii ipsius i anonibus reperlo, procul dubio cognosces qui et
emendalionis modus, uirum scilicet in verbis el in quot evangelistsc ipsum capiluium ediderint; aique
scnsu, an in solis verbis, an potius in solo sensu B eodem, uno seu pbirtbus concordantibus evangeli-
jierturbato, ipsa correctio fiat, breviier explanat perspecto ac recitato capitulo, utrum idem an
stis.
subdcns : qua? ue multum a kclionis Latiutv, et reli- vicinum sil ipsum apud duos, aul tres, ai:t qnatuor
qua usque ut (uera.nl. Facilis sensus est ad intelli- evangclistas capitulum slatim praenotahis. Sin vera
genduro ; nati se asserit ea lanlum corrigere quse deciinum canonem superscriplum esse videris, pro-
sensum videbantur immutare, tit non tam b de ver- prium ejusdem evangelistae quem recitas, etincta
borum foliis, quam de sensuum fructuosis tliesauris erroris nebula subtracta, capitulum esse non dubi-
procuraret. Hoc aulem fecit, ne si verba et senstiiii tabia.
per omnia quai discrepabant loca corrigcret, nimia 13. Quem detestandum errorem competenter de-
sui operis novitate cunctos offendens, ab lUililale scribit cum ait : tnagnus siquidan, el reliqua nsque
tam inagnilici laboris exciuderct. inveniantur. ln Latinis codicibus duos praecipue er-
11. Solent autem sancti Patres propter charita- roris modos crevisse dicit, adjeclionem videlicet ct
lom non solum ab aliis postulala impiere, vermn immutationem. Adjeclioncm in iltis capitulis qiue in
etiam quaedaro uUlissima et neccssaria addere. Qua quibusdam evangelistis plus posita, in aliis qui mi-
viriule bealus Hioronymus praeditus, non solum nus dixerunt sunt adrfita. Immuiationem vero quo-
Evangelia, sicuti jussum ei fuerat, corrigit; sed C ties quilibet lemerarius adsimililudinem.iUins Evan-
etiam quasda.ro insuper novas ac valde neccssarias gelii, quod primum ipse legerat, cselera Evangelia
evangelici volumiuis regulas descripsit; de quibus emendaveril, alia scilicet vcrba pro alris, licet in
consequcnter edisserit, cum subdit : canones quoijue, eodem sensu, ponendo. Unde accidit tit Qm:;i.a quaj
et reliqua usque exprcssimus. Cauones c Gncce, La- variis in locis viciua vel sola rcperiuulur, in aliis
tine regiilae dicuntur; qtiorum no.nine non solum cvangclistis iinmutata vel addila ponerentur. Nam
evangeticas, sed generaiiler omnes quasirbet norma- vioina immutata ; sola vero, qtue etiam propria dh
les regulas appellare solemus. Ipsos itaque Evange- ctintur, suni addita. Eadem auiem, quia nulla se-<
liorum canones, non sua propria industria d

, sed ab cundum erratieorum ajstimalionera ralio exigebat,
atiU Utusbibus ei sapientibus viris inventos, in nec muiata nec addita fuerunt.
Latirmm se asserit transtulisse sermonem. Tres au- 1-i. Quaeritur cur etiam alios duos erroris modos,
lem Caesareaslegtmiis.unani C;esaream Cappadociac, quibus Latinum Evangelium vitialum roerat, scili-
q;ia> cst inetropolis Syrias, et duas in terra promiS' eel detractionem et transmutationcm, in hoc loco
siuuis, id est (Ixsaream Philippi ad radices montis non commemorat. Ad quod respondendum, quod
Libani, et Cresaream Paloestinaj quai est in litlore errorem eoruro hic specialiler redarguil, qui plera-
mavis Magni sita, qu« quondam Turris Slratonis u que adderido sua industria, nonnulla vero immutaiH
dicia est, ubi nt-pos Herodis ab angelo percussus do, quatuor Evangelia emendanda esse censucrunt.
est, et Corneliiis cenlurio baptizatus, cujus Caesa- Cieterum £ quae recta ct plenaria sunt, vel minucre
rca? Eusebius chronicorum scriptor, hisloriaruin ex- vel transmutare, vitiosa negligentia viiiosorum in-
positor, notissimus episcopus floruit. terpretuin, vellibrariorura uormilaniium, sicutetiam
12. Ob quas vero causas X cancnes. Evangelio- supra dicluro est, contingit. Potesl autem nomine
rum nciati siut atquc ordinati, conlinuo e\plan:\t immutationis, etiam transmutatio, ad|eclio e{ deira-
quvu si quis de euriosis , et rcliqua usqne cognoscat. ctiointelligi. Cum enim quodlibel capitiibun pro alio
Triplicero, inquit, obcausam canones expressimus, capitulo ponebatur, aut maju* pro minori, in quo
id est interpretati sumus, quatenus qnilibet siudio- qik-edani adjectio iiebat ; aut minus pro majori, iu
* Ergo Se.iulins legebat in texlu Hicronymi ca- d Gl/, klerti.

lamo unperavimus, non tcmpcraiimus. e GL, forslilinen, firuuizgernen.
1 Gl., nols so filo. 1
Gl., c.ndarstako.
1
Gl., ktrihtida.
; ,
341 EXPLAN. 1N PR.EFATIONES S. HIERON. AD EVaNC. 543

quo detractio erat; am aequale pro requali cap tulo :
A secundus, ubi intcr tres; tertius, ubi inler duos
immutabalur. Notaudum autem quod (ictwjuw:*; evangelistas consonantia habclur. In quarlo liraito
ipsos evangelistas pro Evangeliis noniinavit. Quali ille modus eollocainlus est, in quo nulla
concordan-
aulem remedio, vel quibus regularibus normis pne- tia, sed absolula singularitas evidentissimc ccrniltir.
fatis erroribus succurralur, subjungit : cum Uaqua Notandnm quoque quo.I hic numerus x canouum in
canones legeris, et reliqua usque rcslitues. Quomodo quatuor Evangeliis, altesiatur doclrinam evangi
per distinctos canones cognoscantur, qute sunt in canulecalogolegisesseconcordissimam. Caeterum d*
Evangeliis eadem vel vicina vol sola, supra exposi- numero et ordine eoruindcm canonum, iu Plena-
luui est. Nunc notandum est, quod similia nomi- rio a , de quo et hncc excerpta sunt, reperies. Illud
nando, eadem ac vicina capilula designat. Qui.l qnoque nolandum quod pracfati canones non omnes
enim plus simile dici potest, quam quod idem aut in singulis evangelistis posiii reperiuntur. Nam in
vicirium esl? Mallhaeo oclo positos esse vidchis, excepto oclavo
15. Ostenso in superioribns canonum numero, et nono canone. In Marco sex, prancrmisso tcriio,
inodo ipsos canones propriis definilionibus describit (piinto, septimo ac nono canone. In Luca scplcm,
dicens : «h eanone primo, ei reliqua usqne cdiderun'. cxceptis quarto septinioque canone. In Joanne sex,
In primis scion.lnm esi, lioriim canonam quatuor B prteter sccundum, quinlum, sextum et oclavum ca-
esse modos ;
prinius motlus est, in quo quatuor noncni positos reperies, sicut etiam Bupcrior cano-
evangelistie eoocordant, qui priinmn solummodo num, descriptio manifeslat.
canonem conlinet. In quo primo canone quatuor 17. Nunc ad ipsorum argumeniaiionem b canonum
species esse videnlur : aut eniin unus cvangelista stylus sermonis veriendus est, in quo prorsus ar-
semel in uno aliquo capitulo aliquam causam ex lolo gumento fructus et ntilitas cujusque cauonisN subiili
vel ex parte dicit, aliique tres diversis capitulis mul- consideralione disculitur. Singulis vero Evangeliis,
pliciter narraut. Aut duo semel, et duo multlplici- ab uno incipiens usque ?.d finem librorum, dispar
ter. Aut dmnes aequaliter, boo est semel omnes, numerus increscit. Per singulosEvangeliorum codices
qdando qnaluor evangelistae honnisi singulis capi- bipertilus numerus, capitulorum vidclicet et cano-
tulis eumdem sensum exprimiint. Secundiis canonnm num, qui est ad invicem dissimilis, siiignlis capitulis
modus est, in quo tres evangelislae consonant. Sed appositus, id est superscriptus habetur; qui ulerque
ipse moJus (res canoncs complectitur; in qaibus munerus, ab uno, primo scilicet capilulo atque t;i-
tiiinis eanonibus tres formulae reperiuntur. Nam none, in singulis Evangeliis incipiens, usque ad li-
ant unus semel, et duo multipliciter ; aut duo scmet, nem cujnsque Evangelii perordinem conscendit. Sed
el unus muliipliciter; aut omnes ires acqualiter fn non similiter uterque nunierus capilulorum ct cano-
ipsis consonant canonibus. Tertius modus est, in niiin in Evangeliis principtum sumil. Nam capilulo-
quo duo evangelistae concinunt, quo lerlio modo rum numerus in fronte cujuslibel Evangelii ab uno
quinque canones concluduntiir, in quibus quinque incipit, ac debiiic per ordinem usque ad fluem ipsius
canonibus biformis varielas elucescit. Aut cnim ailer Evangelii percmrit. At vero canonum numcrus in
semel, ctalter mullipliciler; aut ambo aequaliter in miliius fronte Evangelii ab u:io exordium sumit,cum
liis quinque canouibus ipsa capitula conlexunl. primum eapitulum secundum MaUbseumetJoanoem,
Quartus modus est, in quo nulla concordantia, nul- tertii secundmn Marcum, secundi secunduin Lucam
; ;
laque inler evangeiistas invicem dissonanlia babc- decimi canonis sit. Sed a!> eo ioco spectaliter iueipit,
tur. Ubi cnim nulla inter plures collalio est, nec ubicunquc in quolibet Evangelio primus canon pri-
concordantia nec dissonantia fleri polest. Iste au- mum superscribitur ; secundo quoque canonc ibi in-
tem quartus modus decimum solummouo canonem cipiente, ubi iu Evangelio eliam ipse prirao apponi-
continet. Quod et de cteteris canouibus simililer inielli-
tur.
16. De ordine borum quatuor modorum quaeitio gendum est, id esl ul teriius et quartus et reliqui
oritur, cur iste quartus modus, qui ad decimuin ca-
n omncs canones ibi quisqtie primus incipiat, ubi in
nonem pcrlinet, non primum locum ante canteros quolibet Evangelio primus superscribitur. (Quod ta-
modos obtinet, cum in decimo canone singuii evan- men primum capituium secundum Marcum non in
gelistas sola vel propria narrcnl; vel cur non cst se- exordio ejusdem canc is, sed quasi iu medio ipso.
cuitdus modus, ubi duo; el lerlius, in quo tres; et canone invenies, id esl ubi Mallhaeus ciii el Lucas.
quartus, ubi quatuor evangelisla; concordant, cum lx*. capilulum e regione liabent uotatum. Prima au-
hic ordo meiior sit, qui a singulis ad binos ac ter- tcm capitula Matthaei et Joannis in exordio.lerlii ca-
nos quatuorque consurgit? Sed respondendnsi quod noiiis babes; ci primum capitulum Lucac in principio,
uon ab ordinabili numero, sed ab excellentia nu- decimi canonis invcnies c
.)
merosioris concordantiae isti quatuor modi ordi- 18. Igilur, ui dicium esi, capilulorum numerus in
naii sunt. Nam ubi maxima inter quatuor evangeh- fronte cnjuslibet Evangelii ab uno inchoat. Car.onura
stas concordanlia est, priraus modus esse debct vero calculus, iicet non in principio cujuscun.iue
a Notemus Sedulii opua

plenarium, quod non aliud operisedere potuisse. (Vide supra.)
esse puto quam ejus Collectanea in Matthteum. Nos ''
(ilo<ba Laiii .:, deiiiomtrationem, noiiiiam.
ve>'.) la-iamur saliem excerpla ejus im-diti adhtic Hajc eraiit in margine co.lic;.?.
»
545 SEDULH scon UL

Evsngdil, tomais ab uno simiftler, boc est prfmo ca-
A Na:n si numenis capilukmim seoundum aJios eitam
tvone, in qaolibet Evangefio exordlujn haiet, aeeundo evangelistas in unoquoque Evangjelio supBrseripius
ei tertio reiiquisque cannnibus deinceps sequonti- fuiseet,non ftos nd eauonom ooiJgoriom reciirrere
bus •. Itnque canoncs secundum
Mattbeum ah octavo admoncret; siquidem hoc nocessarium nonossel, si
(sccunduno Marcmn secundo, jirila Lueam sepiimo, in qiiolibet Evangelio siout et in oongerie canonum,
secundum Joannem decimo capimlo)ab uno, ooccst iidem capitulorum numeri secundum plures eran-
prime exordiuntur. Quod vero ait utrumqoe nume- golisUts irvenirenluF. Sedquia nos ad Ganoniim con-
rsm disparem esse, quomodo tooc verun» est, cura geriem recurrere admonet, perspicuum esi quod
ir-rtinm in Joanne capilulum, hoc est, erttt aulent Inx illud in congorie eanonum disocre debetnus, in qoi-
vera quce iliuminal, et reliqua, tertium canoneio na- bus capilulis vol tres, vel duo, velurtus evanggUsla*
beat sitbscriplum, in quo nuiia disparitilas sed no- in consimili sensu cuilibet evangeiistee coneordol.
mari aequaiiias habeuir * Sed tlisparern nomerum quod non in ipso Evangelio, &od in canonum serie
disslmtli colore designatum appclbl. Ihide per ae discendum osse ostendit : quippe cum .unumquodque
ipstim explauans, conlinuQSnrtjoiijpt : bie maro colore Evangtlium non nlium nisi suorum capiiuloruin nu-
prcescrivtus tub se habet e. ex. m. n. d. , Sam eapltu- merum debct habere superscriptum. Unde x*t in
lorum numerus ex nigro, canonum vero ruhktmdo B superloribus non plurfis quam duo$ in Evangaho
ex araio colure perstribilnr. Et quia capilula ante iTumeros crescere eonfirmans, h.o, inquit, niyro ae-
CABOnea invente, nigro colore sicut ab initio ea*pe- lore prattcriptut, sub se habet altum ex.-m. n. 4. f(*m
•itnHur, recie eauones per capiiula insi quwHibet in Fvangfclfo capittiiuni non solura suum
veuti , rubicimdo colore ob causam discernendse nutnenim, sed ctiam numefos capitulorum sccundum
netantur. Sed lieet uterque nuraerns, alios evangelistes baberet snpjrscriptos, non singu-
nl cot capituiorum ct canonum, ab uno incipial, non lariter ttumerum ipsorum capitulonun, sedplunlifer
tamen in eumdein numeri articulum lerminatur. enumerarei ac dicerct : Hl nigro color* prsescripli
capituloruin nunterus diverse bxnite in singulis sub se habent altum ex. Sed quia eapitu-
tn. n. d.
f^vangeJiis ciauditur. Canonum vero calculus in de- lerum numerum ûoiuodo eanomim singoiariter
et
cimuin teraper numerum desinit. Unde recte sub- describit, iiludinsinuatqued umnnquedque in Evan-
•iitur : qui ad decent usque procedens indicat p\ n. in gelio eapitulum, nen aiiurn nlsi sttunt numeruin de-
tfuo sit c. r. Nutaerus canontun juxta unumquemqae bet habere snptrscriptunt. At vero hufc Opposiios
Dgeiistam ab uno, id est primo, canone incipieos, secundum alios evangetistas capituiorum numeros,
in decimo cauone terrainatur. Siquidein in singulis in congerie canouum perqsireados esse admonet.
igeliis, licet quidftra mediales canoaes non re- ^ 21. Quaeritur auteia cur ipaa aJiorum evangeti-
n<.'rianlur, primus lanien ac deciraas canon semper stanzm capituia cum proprio cujuslibet evangelist»
itpttd omttc» evangelisus cotnmuniter iavenilur. capitulo conjuoctim superseribautnr , cum sancti
(
>t>. Jtaque nc ipsa capitula. quodam confuso cr- llieronymi sententia onutnqaodque Evangelium nul-
rore, iil aiio nisi in suis canonibus coinpulenlur, lum nisi purum capituloruw Qumerum hal^fe su-
feubttis-indaginepi-secavet cum subnectU : cum igitur perscriptum astruere vkteatur. Sed forte 3liquis ka-
eperlo codicv, ej reliqua usque dqcebtrit. Rerum er- nevolus ipsorum capituloium mmseruin Evongeliis
dinem alieniius iuspice : Dstm ptirpo uos admonet iDScripsit, quatenus inrirmioribiw aensu lahorem et
^vangelicum yrdumeu aperire : secundo, quodlibet difiiculutem recurreodi ad congeriem canonum lei-
capilulum ex subsequenli nuniere per ininium sttb- leret ; aut si forte quiiibct ipsam congericm cano-
« ripusm, cujus tanonis sit, dignoscere. Sed quoniam num in suis codicibus adootatam aou baberet, sal-
e in hoc solummodo perfecta ipsius rei cognitio tem numerum eorumdem capitulotum Ev^tngeliis in-
prrcipitur» nisi eliam iliud scialur, in quibus capi- scriptum teneret. Unde sieut jam propria cujuslibel
wl untu, vel duo, vel treserangelisljej in eodem evangelistae capitula cognovil, sic ettara qut veiqnot
• ino sensu aiii evangobsla; concordeot, jies ad « evaugeiistae aiii , in sttis capitubs buie evangehsi»
yUm scricm canonuir. recurrere insinual, ita cencordent, coguoscere po3sit.
aecWenft : et reeurren$ ad prir.cinitt, jn quibut ca- 22. Itaque postquara in Evangelie, cujns canonis
mm ett distincta eongeries, el reisqua usqtte adno- •it quodcooque capitukim didicmtus, ad principia,
tabis. iiia etenini verbis ad distiuetos caneitura or- boc est ad liluios singukirum cauonum, reeurramus.
dines recurrere 1105 admonei, ut illud in eongerje Nam priiK-ipium eanoois est suus propritis tHu!os,qui
caaonum discaious, io quibus capitulis vel tres, \ei sic pnescribitur : Jneipit primttt cttnm, in evo a-ua-
duo, vel tmiio evaiigelista in consimili sensu cuilibet tuor, Mattkaus, Mareus, Lucus, Jcannet. SiraiiJler
igelislae ooncordet. et cjeteri usque ad x canones sua principia, id tst
2i0. Rl ex boc loco minifftsu*. intelligitur quod proprioS titulos babent prscnotatos. Sed eegnito ca-
f.iiumtjuoilquc Evangeliura, non alium nisi suorum nonc ex insctiptionis litule, subsequeniem cnpituio-
capitulorum nusucrum, debct baberc superscriplum. rum ejusdem evangelisl» iramitem perspice; atque
* In margtne legitur < n.rti capitula prirai cano-

: secundi canonis ; tertio tertii, exlerommque cano-
uis primo lr»co in quolibel Evangelio usque ad fmera num capitula in quolibel Evangelio seciuidum ordir
iputare debemus ; dehinc sectindo loco capitula nem sunt mimeranda.
543 EXPLAN. 1N PR/EFATIONES S. HIERON. AD EVANG. 346
In ipsius serie tramitis, eurodem capkuli numerum A ITEM HIERONYMUS DAMASO PAP/E ».
quem in Evaitgelio superscripium notasti , si non 25. Sciendum etiam, ne

<fvi$ ujnarum ex «imiiitu-'
mendosus codex fuerit , incunotanter invenies. Sed dine nuuierorum error invotvat. Iloc argumeuluni
de
in aperto codice Evangelii utrumque didicisti, id est conlinuaiis b capittilorum siniilitudinibus, ot de op-
numerum capiluti, et carnmem cujus sK ipsum capi- posilis eorum collocalionibus indistincta canomim
tulum. Quid aulem proprie discatur iu distincta serie pertractat. Cujns argumenti causam ostendit
canomim congcrie, continuo explsnat dicens : atqiie dicens, ne quis ignarum ex similimdine numero-
t vicittia aeterorum tramitibus tnspectis, quos numerum, soilicetcapitulomm, error involvat. (Ut verhi
ros e. r. h. a. Caeicrorum nupique est ut in dislinet<a gi*tia, inprimo canone secuudum Mfttlhpaura, capi-
novem canonum serie illud proprie eoguoscatur, luhun unaacimum ouaier nufcitur; sccundum Mar-
quod hi divcrsi* tramitimis cuilibet eapiurio -oppostti oum capiluhun quinlum quater notautr.; seotmJum
capitulorum numeri apud unum seu phires evnnge- LlMntn, capituium rfecimuni quiUer noiainT «.) Siout
listas iirtelliganiitr. renam diflcrentift corla stuuntia percipitur, eniin e&
Sed quid prodest in eanoiium irxmitibus nu-
23. sic e jw»ntr«rw> «s iiidismreta tsimUiludine, erroris
merum capitulortitn solummodo dignesoere, nisi eo- ctiligo luwcimr. Sed quomodo huic errori tsucaim-
rum vim ac seusum in coulexlu ipsius Fivaugeiii at! B tur, videumus. Qu ai maH in stUtfioiatiotit: canonwn
purum comprehendere possimus? Unde nos ad ipws dutmctorpm , "« Qauone quotibet, «t riaJiqua usque
Evangeliorum codiees recurrere toorlrilur, cum mb- cetaioMUv simHiivdims. $en«suni" bujus loci breviier
infert el cum scUrls
: ucurres ad volumina tinyido-
, [*rMringainu«. Uiiicimque iu aubjeotis caoonum
rurn, et rehqua usque dixerunt. Cum iu quoiibet ca- tFaniitibusviiterisires cvaugciiolus id ipsurn capilu-
none intellexeris varios capviuloruin numeros, et lum his *ei i*r v<il quater eo ampiitis afjnoiando ite-
rjui vel quot evangelista: ta Ipsis variis capittilis cui- irtntes, et quartum evangclistam vppo:itiis.insij<i tra-
libet alli evangehst;e concordeiil, tunc rccurrens ad mitcdiversiscapiiulis consptjjteris decwr.euiem, nibil
rolumina singulorum evangetislarum, statim eosdem :ilitid ibj intelligendum est, nisi quia illud quod tres
capiiulorum numeros, quos autc iu subnotatls cano- evanfeiistaein singulis capiiulisscmeldixerunt,quar-
num iramiffbus Bigoaveras, per sir.gulos evange- tus cvangclista toties multipliciter narravcrii
, quo-
iistas, i<! est per singula Evangelia , appositos «t ues divcr-is capitulis eumdem sensum replicaverit.
superscriplos esscvidebis, atque eosdein evangeii- 26.Scd cum hnc sententia ad primum solum-
sta6 in suis pvopriisque locis eadem vel similia modo pcrtineat, in quo quatuor evangclisUc concor-
dixisse reperies. Recarres subiude cum lixa niente u*aui, qiuerendum cur dical in ijuolibet canone, cum
et firma memoria. Vo/«mr/ia, codices siogulorum ^ uon ki alio nisi in primo solum canoue bsec inler
evangelistarura. Repertis enim subinde in volumini- tres et unura evangelistam concordantia sit. Itaque
bus singniorum evangelistarum numeris propriorum scieudum est quod nornen prirai canonis commune
capitulorum. quos signaveras in canonibus, repciies sit quaiuor evangelislis ,
quibus ipse primus canon
intns in texia evangdico et loca, ift est capitulorum communUer depgtatur. Nani in quatuor canones
aliorura evaBgelistarum , in quibus locis vel eadem ipse prtmus canou dividitur, qui sit primus canon
s
icina, id est ipsum vel similem sensum, in ipsis secundnm Mattb.-cum, iiem primus canon secun-
capitutis iisdem evangelistae dixerunt. Prinxiitaque dum Marcum dehinc primus canon secundum
,
iios adrnnnei, onttnalem cujuslibet capituli numo- Lucam, postreme pri.nus canon secundum Joaimem.
rura in Eva.ngeiio scire. Secundo cujus canonis sit Quod aulera ait, in <aiio:ie quviibet tres evangeii.stag
ipsum eapitulnm in ipso Evangelio suspicerc. Ter- bin vel ler vd quater aut etiam eo plus euradcm nu-
tio eidem capitulo apud unum vei plures evangeli- meruin per ordinem habeve adnotandum, non ita
stasoppnsiios capituiorum numeros in canonem dis- seiUiendiim est quasi quolibet primo canone , verbi
iiiictib tramiiibus dinuoierare. Quarto vlm ao sen- graiia secundum Mattbûni. tres evangelist* in uno
sum eorumdem capitulorum In coutextu evangelico ipsius Matthaei tramile , eumdem capiluli numerum
I)
quaerere, id est quatonus utrum eadem sint vel vicina multipliciler adnotarent; sed ita intelligendum quod
cspituia, dignoscere possimus. tres evangelista siuguli per se in quoiibet primi ca»
24. Sequitur pnefationis concktsio : opto ut in xioiiis (rarrite eumdern capituli immcrum replieare
Chritto vateas, el memineris mei, beatissime papa. •elent. N\iui in canone pvimo secundum Matthaeum,
Magno diiectionis aiTeclu bealo Damaso, ut in Chri- itemqae in canouc primo secundum Marcum, dehific
sto vaieat , exoplat. Deinde pitemium suscepti a Da- in canone pvimo secundum Lucam, deinde iu eanono
maso operis charilative poscit, eum beatissimum priiiKisecundum Jouunem, hanc replicationem crebro
papam, ut in sacris precibus et quolibet spiritali ju- invenies. IIx'c aulem replicatio fit, non quod in eon-
vamine ipsius meruioerit, desidcrabiliter exorat. textu sui Evangelii quilibet ev.ingelista unum capi-
Finit praefatio. luluni i>is , vel ter, vcl quater aut plus iteraverit,
• Negat Vaitireius, s»'icti Hieronymi edilor, alte- ctoris sit,dubilasse non viietur.
rtun huuc nrciogmu, qui speciniiter ad canones per- b Glossa, samahaften.
tinei,habere auclorem sanctum Hieronvmnm. Noster e Il.cc orant in margine.
tamen Seduiius, quin gcrmanus *que felus beaii do-
347 SEUULIl SCOTl 345
cum prorsus illud capitulum nonnisi semel dixcrit ; A in Christo valere JieenJus est, quisquis cunctis vir-
sed ob hoc numerus ejusdem capiluli in canone lutibus per Christum conforlams exislit.
replicando prsenotatur, quatenus ipsum capituium ITEM PROLOGUS QCATDOB LYANGF.LlORfcM
quilusque opposilis apud aiios evangelistas capi- HIEI.oNYMi FT.rSBVTIRi AD EISEBIUM.
tuiis in eodeiu vel consimili seusu responderc mon- 30. Plures fuisse qui Evangelia scripserun', el Lucat
strelur. evangelista testaiur dicens : quandoquidem muiti conati
quod quando Evangetio suni, et reliqua usque et ministri fuerunt sermonis.

27. E\ quo mira res fit, in
suo quiiibet evangelisla consirailcra sensum per I:i boc prologo de numero et ordine Evangeiiorura
varia capitula iterat, tune iu dislinuis canonu.u tra-

expositurus, prius pseudoevangelia eorumque teme-
nilibus, nullus eorumdem capiluloruui similis nu- rarios auctores eleganter refutat. Ac ne suo quasi
uierus replicalur. Al vero cuui m evaugelico volu- quodam pnejudicio illos respuere videretur, beatum
mine a quovis evangelista semel aiiquid dicilur, Lucam evangelistam hujus rei testem esse osteodiu
tunc iu canonum congerie ejusdein capituli numerus Et perseverantia usque ad prwsens iempus monimenta
vecapitulaiur ;
quia nimirura boc quartus evangelisla declarant. Nec solum, inquit, ipse Lucas ipsos notat,
variis capilulis edisserit quod alii tre.s seniel dixe- sed et propria illorum volumiua, quse usque ad prae-
runt : ideoque numerus ejusdem capituii in eano- ^ sens lempus perseverant, eosdem erraiicos mukis
isum iramilibus rcpetitur, eo quod sensus ipsius in iuodis produut. Cur autem reprehensibiles existanl,
onuositis apud alios evangelistas variis capitulis con- causam declarat diceus : quas a diversis aucloiibus
tiuetur. Itaque quoJ Matihanis unuecimo Marcus ,

ediia , diversarum hovreseon fuerc principia ; ut est
q:ia;io, Lucas decimo capituio, in exordio primi ca- iilud juxta JLgyptios , et Thomam, et Matlhiam, cl
uoais semel proloquuntur, quartus Joannes eumdem Burtholomo?um, XII quoque upostolorum. Iilorum,
s. nsuin quatuor capiiulis, boc esl vi, xu, xiv et inquit, scripta diversarum haeresium fuere semir.a-
xxvin, multipliciter euisserii. ria : ideoque non immerito tam detestandi auctores
ba?resiarchse digno vocabuio censentur, qui sub falso
2S. Itemsi uno quolibet eorun, aut etiam duobus,
litulo, quasi sub apostolorum noraine cooseripto,
ri reliqua usque quoliens fraytuierint in numerorum
falsa evangelia condiderunt. Quibus Basiiides atquc
adnolatione distantiam. Seusum hunc breviter expli-
Apelles merilo subjunguntur, quorum unus ccci.xv
ceinus. Hoc etenim dicit Ubi in cauonum distinctis :
coelos, aller duos invicem contrarios deos hu-r alia
traujilibus unus vel duo evangelista;cuindem capitu-
nefanda dogmatizabant.
lorum numerum bis, vel ler, vel quater, aut plus itc-
51. Ecclesia autem, qua' super pclram, Domini v.
raverint,' et Jiversus capituloruru
'
numerus in caete- r
^ r m «v*«_ r> . n- •. • .. i . •
e. Pelra Cnnstus lntelhgitur, juxta Apostolum-
i
/.
'
iis evangelistis.
6 uuo
......
sciiicet vel
.
duobus, lnvenialur
... „,.;„•. D „,
qui ait :
.
Petra auiem erat Chnstus: super quam pe-
po
, n -
,
opposilus, nihil aliuJ iu hoc sciendum est, nisi quia

tram fundatam esse dicit. Unde Dominus in Evan-
illud quod unus aui duo evangelisue bis vel ter vel
gelio dicit : Tu es Petrus, et super h.p. w. E. m. Quam
plus replicaverinl, toties unus aut duo alii evauge-
introauxit rex in cubiculum suum. Cubicubim regis
lislae eumdem sensum proioquantur, quoties opposi-
seterni inlerna sunl gaudia patria; coelestis, in qua;
tis diversis capitulis ipsum sensum proferunt.
nunc introducta est Eccicsia per fidem, in futuro
20. Sciendum auteni quod haec argumcntatio ad plenius perducenda per rem. Et ad quam per fora*
omnes canoiifs, excepto decimo canone, communiter men descensionis o. m. m. s. Manum suam dileclus
pertincat. Cum enim duo evangelisue seiuel aliquid sponsus ad nos per foramen mittit, cum nos Domi-
dicunt, et aiii duo mullipliciter, hoc primo canoni nus occulla iuvisibiliter compunctione ad opus vir-
depuiatur : cum vero unus semel.elduo multipliciter Intum accendit. Simiiis dammuia: hinnuloque cervo-
parrant , secuudo et lcrtio quarioquc canoai ascri- rum. Capreoli etenim pernicitate pedum. insuper et
Liiur quando vero ur.us scmel, et alter mullipiici-

: hosUum insidias cominus piaevidentes, per ar.fra-
ler quemlibet sensum pronuntial, in quinque Ciiiio- cuis montium sagaciter declinare soient. Binnuli
nibus, lioc esl quinto, sexto, sr-ptimo, octavo ac nono quoque, quomodo et capreoli, pernicitate pedum
canone hujuscemodi consoiiantia reperitur. Unde lum valent. Sic sancta Ecclesia mundis sui cor-
recte snbjungilnr : hoc ei in omnium nooem canonum tiis oculis, quae agenda sint quxque vilanda discer-
collutioiw servabitur; illud procul dubio insinuans nit; qnse errorem dedinandi anfractua menle sagaci
C;uod h.ic posterior argunienlatio omnBms, piu-ter perspicil, et cursu pernici bou* operatinnis de
decimum , canonibus cuimnunis sii. Ci'i^'1 ip-ê convatle lacrymarura iu iocum quietis [ad spousum
ostendit cuin subinferl : cwterum in decimo, que- suum vivere medi]latur; quateous ambuians de virv
niam prcpria s. t. c. nou potest contra ia compa- lute in virtutem, ilium viJere mereatur in Sion^
raiio e. q. s. est. Nam si comparaiio est, vel simiiium, hoc est in specula sempilenue haliiiatio:ii>.
yeldiversorumadmir.ora, vel minorum ad majoracol- 7r2. Quatuor (lumina paradisi instar erwctuttt*.
iaiio. nulla comparalio fieri i

his qnaiper se Qaatuor flumina paradisi dicitGeon, Phisou, Tigrin,
absolula exisu.nt. Sequilur corielusio : opio ut in Liiphraten ;
quie qualuor iluraina qualuor evangeli-
Christo valea* et memineris mei, beatissime papa. lUe - designant », hoc est Geon Matthxuai, Piiisou
Sic esl »idere in prisds basilicarum Koinanarura musiîs.

349 EXPLAN. LN PR/EFATIONES S. HIERON. AD EVANG. 350
Joannem, Tigris Marcum, Euphrates Lucani. Qua- A dicilur in medio ejus sive electri sive ignis, aihil ob-
Iuot et angulos et anulos h. per quos tfuasi arca t. et quod quatuor hajc animalia, sancti
stat intelligi,
scili.
custos l. d. liijnis m.
Per arcam Ecclesia
evehilur. cet evangelislae, et ex Domini incarnatione a<i fidei
Christi designatur; pcr vecies doctores exprimun- virlutem solidali sunt, et in igne perseculionis multis
lur, qui aurea Vcteris ac Novi Testamenti gemina- tribulationihus afflicli. Nam in specic electri Clui-
que doctrina cxornanlur; quihus vcclihus arca Ec- stus mediator Dei et hominum designalur. Eleclrum
clesiie ad cceicslcm pairiam vehitur. Quatuor anguli quippe cx auro et argento est. Sic noster redemptor
diflusam pcr quatuor plagas orbis terrarum Eccie- verus Deus et verus homo ex divinitate et huma-
siam designant. Qtiatuor circuli doctrinam evangc- nitale constal. Et vultus eorum, facies hominis, et
licam, quatuorque viriutes, prudentiam, temperan- facies.leonis, el facies vituti, et facies aquilce. Per haec
tiam, forlitudinem, justitiam. quatuor animalia, sicul ipse Hieronymus mox ex-
Primus autem Malthmis
33. est publicanus, co~ ponit, quatuor evangelistae designantur. Secundum
gnomento Levi. Cognomento Levi dicit, quia ex pro- raoralem autem inielligentiam, justus quisque per
sapia triluis Levi ipse originem ducit. Matha in He- rationem homo, per sacrificiurn morlificationis vo-
braeo sermonc domum dicilur; unde Mattbaeus do- luntalis suae vitulus, per fortitudinem securitatis
muus inierpretalur, eo quod ei donalum est ut non B contra orrnia adversa leo, per coutemplationem coe-
soltiri apostolus, setl etiam cvangelista esset. Mat- Jestium eflQcilur aquila. Quce evangelistam Lucam a
ihaeus apostolus evangelista ,
qui eliam cx hi!;u Zacharia sacerdolc s. i. p. A Zacharia, inquit, sacer-
sua Levi sumpît cognomeii, ex publicano a Cbristo flote; id est tanquam ab eo cujus sil lninisterium
eli'dus, primtim quitlem in Judaja eyangelizabat, s;cpe vitulos immolare.
postmodnm in Macedonia praedicabal. Hic requiescit 3G. Crura eorum recta, et p.p. Per pedes gressus
in montibus Parlhorum. Secundut Marcus interpres actuum designantur. Quatuor ergo animalium pedes
aposioliPelri, et reliqua. Quserilur, cumPetrus scicn- recti esse describuntur,
quia sanctorum evaogeli-
liam multarum linguarum, quomodo ei caeteri apo- Btarum atque omnium perfcctorum opera, ad se-
stoli, perccperit, cur dicat Marcum ejus discipulum, queudam non sunt retorta. Hi aulem
iniquitatein
ipsius Pelri faisse inlerprelem? Nisibpc ila dictum pedes reclos non hahent, qui ad mala mundi quae
esse sentiamus, quou quando ipso Pelras Hebraeo reliqueruut reflectuntur. Per pennas autem volalus
sermone Hebraeis evangeli/.abat, tunc Marcus ul pote contemplalivae vitae designatur. Et quccunque spiri-
ejus discipulus vel idiotis Hebraeis vel certe Gnccis, tus ibat, ibant, et non revertebantur. Peunata ani-
seu quibuslibet barbaris audienlibus minusquc in- malia, videlicet evangelislae et caeteri praediealores
telligentibus, eumdem sermonem plane interpreta- C sancti , cuin incedunt, minime revertuntur, quia
batur. Item cum Graeco sermonc tantus apostolus sic a terrenis aclibus ad spirilalia pertranseunt, ut
evangelizabat, lunc Marcus vel Graecis miuus eru- ad ea qnae reliquerint, ulterius nullo modo refle-
ditis, sive Judaeis, et quibuslibet Graecum sermonem ctantur. Quasi enim per quamdam viam eis ince-
ignorantibus, pcr illorum propriam loquelam expla- dere, est mente ire semper ad meliora. Et dorsa
nabat. ls aulem Marcus oclavo Neronis anuo mor- eorum plena oculis. Ea etenim quae sunt ante fnciem
1uus placida quiele scpultus esl. nostram videmus, dorsa autein nostra alius in nobis
34. Tertius Lucas medicus n. s. a. cujus laus in videt, el nos videre non possumus. Quia namquo
Evangelio, et reliqua. Achaia provincia Graeciae, sancti viri solerlcr se aspiciunt, in quibus ab aliis
eujus metropolis est Corintbus. Bilhynia provinciae judicari possunt, el districte se vident, sicut srepe
est Asioe. Obiil autem Lucas lxxiy' vitae suse anno, ab aliis districte videumr, qui in se ncc ea quae se
el sepullus est in Bithynia, cujus ossa regnante latere poterant, ignorant, luuiina in dorso portant.
Constanlino Constantinopolim sunt iranslata. Vlti- Et rota in rota. Rota in Novum Testa-
rota est
mus Joannes apostolus et cvungeiista , quem Jcsus mentum in Yeteri Testamenio. Roia namque sacram
amavit pturimum, et reliqua. Hic anno lxyu» post Scripturam designat, quae ex omni parte ad audito-
passionem Domini Salvaloiis, sub Trajano priucipe r-im mentes volvitur. Circulus quippe praeceptorum.
longo vetustatis senio fessus, cum diem transmigra- iliius more rctae moilo sursum, modo deorsum est,
lionis suae iminincre sibi sentiret, jussisse ferlur quia quce peifectioribus spiritaliler dicuntur, infir-
eflbdi sibi scpulcrum, atque vale iude dicens fratri- mis juxta iitleram congruunl; ol qure parvuli juxta
bus, facta oratione vivens tumulum introivit, deinde litteram inteiiigunt , docti viri spiritaliter intelli-
in eo tanquam in lectulo rcquicvit; unde accidit ut gendo in aitum ducunt.
quidam eum vivere asserant, nec mortuum iu se- 57. Viginti quatuor seniorum, et reliqua. Yiginti
pulcro, sed dormienicm jacere conteudant; maxime qiiatuor seniores in iliis inteiliguntur qui perfectio-
pto eo quod illic sensim terra ab imo scaiuriens, ad nem operis, 'qtiae numero commendatur,
senario
superficiem sepulcri conscendat, el quasi flalu quie- clara Evangelii praedicalione consummant- Nam
scentis deorsum ad superiora ebtilliat. Quicvit au- quater seni xxiv faciunt. Qui tenentes ciiharus, id
tem apud Ephesum vi Kal. Jan. esl corda landibus Deo dicala gerenles; et phialas,
TiS- Ha?c igitur quatuor Evangelia, et reliqua usque id est orationes Deo effundentes. Vel phialas dicit
ei in medio sicul s-imititudo quatuor animalium. Quod raundas cordium consciemias. Adorant Agnum Dei,
,
S, BEN&DICTJ ABBATIS ANIANENSIS 352

3S1
pro adventu regni Dei suppllcanles. lntroau- \ tudo donorura. Mare vitreum. Baptisma refertur
id est
ciifutgurz et lomlrua. Cum in flne uecuti Uiis fuerit ad \1irum, in quo non aliud videtur exterius, quam
trihidafio, qualis nou fuit ab initio, sjgna parilcr quodjesjat interlus. Anhnctl yrimumshniUtvt leoni,
ntaxima clarebunt. Et stptem spiritns discvtrrentes. el rcliqua. De quibus quatuor animaiibus supra di-
Uuunj Spiritum dicil septifonaem. Citus est enlm ctum est.
spiruus; scpUformitas vero perfecQo est el plent-
A!*!HO DOUINI WXGXXI.
S. BENEDICTUS
AHIANENSIS ABBAS.
VITA S. BENEDICTI ANIANENSIS

Auciore Aruone seu SMARAG.no ejus di&cipulo
,M»U!t Aot. SS. ord. S. Bened., swc. iv.i
OBSRRVATIONES PRJSVIiE.
Languedoc) quam B gillo Benedicti snccesson, sextum Georgio abbati,

L Jn. Gaflia NarboneDsi [le ,
SepUmaniam.Golhiam Oceitaniamve appettant, mal- lrutesindo ilidem abbati quatuor, trin Ermenaldo;
Benedicli nomine ac taoits illu- ortmia in gratiam Anianensium monacborum. Istcrum
ta loca sunt saneti
strata. Hutc ortum Ma-
dedit oomijat»$ cujus capul diplomaium summaria capita et cbronologicas notas
Magdalona (Maguelone), urbs ad oram referre juvat, quo primorum Abbatum Anianensium
jjaluna scn
onlinein ac seriem delfbemus.
utaris Mfiditerranei, episcopalis sedes quondam,
an-
le annutn 4536, quo eathedra Pauli papae levtii au-
A. Beuedictuse mouaslerio SanciiSequani egres-
ctoritate Montem-Pessulanura transiata est. Ea in sus, poslquum aunos aliquoj, in cella prone Anianum
dicecesi eistat insujne monasterium abAniano annie exstrncta vixit com discipuUs suis.granaecoBnobium
Aniann dictum, cujus auctor Benedictus, idem ipse Anianam dietum ledificfivit,et bagilieam Salvatori
multornm crenobiorum postea rector, Benedictus sic beatse Marise nuncupari jus.sil circiicr animm
Anianensis vulgo appellatus. EjusViiaro edidit Ardo 782. Tum Carolus Magnus ei privilegium immunila-
lis concessit in sequenti Vita relatum, cujus cba-
s«u Smaragdus, tanti viri discipulus, rogatu Inden-
slumniouachorum eamdemque Meuardusnostercum
;
raeteres chronologici exciderunt. Privilegium hoe
eruditis noiis et observationibus praimisit Coneordiaj Ludovicus AugusUis, peicnie Bcnediclo, confirmavii
viii Kl. Mait, anno primo impcrii, indicl. 7, Aquis
Kejculnrum a Benedictu coitditae; lum Godefrilus <
Henscheniusjln M&rtio Bollandiano novo rursus com- palatio, Durando diacono ad vicem Helisacaris re-
uientario illustravii ; nosque demum auctiorem ex cognoscente > cum pridie ejiis diei immuniiatem
:
ms. codice Anianensi recudimus lioc loco. Sanelus ab ilinerariis cimsjbus eidem eoncossisset. Dein « vir
Ardo huic scriptioni dabat operam superstite Lu- venerabilis Bcne,dictus ablias una cuin cs-nsensu
dovico Augusio, ut ]>nLet ex num. 40. Theodnlfus Georgii venerabiUs abbaiis Aniancnsis monasterii,
elegauti elogio Beuedictum Anianensem BeneHieto nuem iose ibidem successorem clegerai, et monachis
quen
Basinensi comparatin carmiue quod liu :m i nitbus seu etinns Neiiridii arcJiieni-
,
jicicmus. scopi, » privilegiujn ab eodtini intpetravil dm DeiUi-

2. Benedictunt celebrant Martyrnlogia velera jcella, concessum « vu Id. Martii, asino ti imperii,
£uin Anianense, tum -Gclloneuse, tertio idus t C indict. i-2, Aquisgrani palatio. i. Deniqne idem im-
rii. Sic enim in apographo Gelloncnsi legilui t ui : peralor, suggerentc Benedicto, monacbis Anianensi-
J I. Febr. obitus beati viri Benedieti, qwi in provin- bus fecit polestatem, « ut advocali monasterii per-
eia Goihia exortus s»ib Pippino rege Franwum, > dita qu#re,re»i, el justa possessa ubique secundum
e«/;., iisdem fcre verllis quibug usi sunt mpnachi 1d- defenderent, litteris datis Idib. Oclob.,
» «
deuses in episiola ad Ardonem iu calce istins Yitae anno imperii 5, indiet. II, Compendio palaiio,
leferenda. Eodem die saneti Benedicti officiu
•
> Durandus Diaconus ad vicem Fridtgisi reeo-
prtur in vetusto Breviarib Anianeusi, nec aho die gnorit. i
ejus memoria colitur Anianae, ut fallunt noaiiuUi. o. Benedictus Aquisgranum ab Ludovico vocatus,
Es quibus eerrigenda recentiora Marlyrologia, etiam ei Indx monasterio piaefectus, Senegiflura Anianae
Benedictinum, qua? ejus depositionem rejiciunl in abbatem sulistituit anno 815. Jd patet ex ipsins im-
diem sequentem. peraforis diplomate de Casa nova sive Gordanico,.
5. Anianense monasterium suis impendiis exci- « apno 2 > imperii ejus, quod postea integrum
tavit Benedietus, adjuvanlibos Carole Maguo ejus referemus.
filio Ludovico Augusto cujus Ludovici quanta fuerjt
: D 6. Senegillo Georgius suffectus a Bene<Iicto est
cum iu Benediclum, lum in ipsius monasteriura ani- ;iiino 819, ttti discimus ex aliis Ludovici Jitteiîs de
tui prnpensio, probajil varia quae concessil, qua^que Bella-ceila, quas modo citavimus, iniegras mferius
ego ipse legidiplomata mininaum tredecim; ;juat;ior adduccndas.
quidem Bencdicto abbaiiwscripta, quintum Sene- 7. Gecrgium exccpil Trutesindus anno 824, chjus
.
553 VITA. — FR.CTATU). 3« 4

abbalis elcctionem confirmant Ludovici Augusli lil- A« xii Kal. Noremb., anno 24 impcrii, indict. 15,
terse ab Acherfo nostro edilac in Notis ad Guibertum Aqnisgrani palalio » quod alio diplomale jam pgue-
:
aiiaeque ejusdcm imperatoris ad eumaV-in abbalem stiierat Jr celia Gcllonensi < xiv Kal. Octob. » anno
litlerae exslanl in tahulario Aiiiuneiisi de imniuni- et locn iisdein.
tate monaslerii, « datie xin Kal. April., anno im- 9. Ermenaldo snccessit Arnulfus, ad quem exstat
perii Ludovici, rndlet. 15, Aquisgrani palatia. > dfploma Caroli Galvi, datum c in Pontionc Kseo
ltern aliae de Gellone. Monte-calmensi, aliisque de rvgio, ainio I" rcgni > ejus. H-.ec de primis Anianae
rebus, daia* Aquisgrani die hisequente ejusdcm aimi. abbaiibus dieta sint ad corrigendos indices vul-
Denique ali.c »le quibusdam rebus villas Cinciani galos. Aiios invesligare mihi non promptum, aiiis
« in pago Biterreusi, » tpias res Arnaldus comes < rebua occupato.
donmci Benedicto tradiderat sed postea ; » I 10. Nec mirum si lol lantisque privilegiis et
« a missis dominicis revacatas Ludovicus Truele- » iinmunitatibus donalum est Aniana mooaslerium, ui
sindo restituii t anno 9 Irnperii, xix Kal. Septemb. pote « cunclorum capul ccei!Obiorum,non solum quae
Garbonaco \ illa. Hirmiumariu diacono aJ vicem I - 1 iii Gothiae partibiiscbnstrucla esse videhantur, veruin
dugisi ognosceule. »
ri i eiiam et illorum qua? aliis in regionihu* ea letnpe-
8. Tnilesifidum sequilur Ermenaldus, cui Ludo- sute et deineeps p«r hujus exempla asdilicata aique
vicus privileglum ab i|»?t> jam pro advocalo donalnm de tbesauris illius tlitata sunt, » inquit Ardo. In
conOvuiavii xii Kal. Aug. anno $2 imperii, imlict.
i ms. codice Anianeusi Vitae sancti Benedicii Ania-
i5. Streimaco villa. qu&siiiteras legesis in Notis
i iumisis prseinittitur inscriplio in bimc irnodum #?"- :
ad Giiibprinni pag. 647. Eidem abbati eencessae g tu be.aii Benedicti «bbaiis Amanae seripla it mma
iiem simi ftbaB Iifterae inferius referendae, quibus per 8. Ar., \d est (ut conjicio) Smarugdum Ardtmom,
Ludovicus cuntirmai omues po^se&sionesmonasterii, atit cerle, snneturh Ardtnem.
PRiEFATIO AUCTOBIS.
I. Dominis merito venerabilibus Patribus, Fra- foniis sedulo sapientUc baurire.fluenia. Haecme ra-
tribusque, Inda monasterio Deo Jesu fanuilanlibits, tio annali continuit spatio.
Ardo scrvorum Christi fainulus salutem diclt. Jam 9. Interea tmperunt me mordaoi«*imis verbis ab
prMem, dileclissimi Iratres, vestne ad nie delaix» rnerii sludio expeTgeswere Jratres, quos ipse pio
fuerunt litler-u {infra), amore piss recordalionis Pa- conamine g^nuerat Chrisio, et ut ois itlum gestis
tris iroslri Benedicti abbatis stipaUe, csitiinique ac vitre religioste resusditanam compellere; a quo ab-
migrationem ejus ad Chrisluin lireviter,.scd am«bi- sentes esw solo oori&lat consorii»corporis, non plc-
liter co itinanics. In quilnts cxiguitatem nneam atl- nitudine eluiritifitis. Sic landem aggrodior explicare
monere estrs dignati, ut latius initiunt oonversalio- opus. Decit ausum ac consiliuvn voniale etiam bicus,
nis ejus audire cupieutibus scribcrem : sedlvacteiuis Q qui ab eu primiius' eons-tat esso conit: uctu -, fratre>
virium mearum cernens pondus excedere, disluli. que qui ejns noverant conversaiionis iniila, Nam
Siquidem sagaci industria seribeutibus pFaiceîeniium quod aliis coritigil vii non audiri, ab bis potuit vix
vitam meritis veneratiilem, virtrjtibus oelebrem, cu- non vitleri. Igitur pro oaptu rebus cx parte colle-
randum est, ne aut negJigenlia torpentes omitlant etbj. impensas operi accuraiius explicaluri paramu^,
utilia, aut inducti giatia adjiciam supervacua : sed ci qtiaai quoddani seminariuin latius promuJgaturi
diiigenlissime exquisita, nec non cvidenlium reJatio- tiimium arotamus; hoc humiU preoe poscentes, ut
ne testium ruborata currente caiamo scriljan'*, non si quts iioc despcverit opus, linqual aut currigat :
rusticilatis vilium redolenles peritoruin ag^ra.ent sin alias, legere ct sequi votentibus siuat, xeque ad
aures, sed urbanitatis salcfacientie a eondita profe- praeoedentium Patrum Yilam legeudum convcrtat.
rant verba, poliiisque sermonibus, ut ita dixerim, Et ai hnnc ab eorum tramite juxta vircs non aber-
deroganlitirn demuiceant auros» Meac vcro ipsc im- rasse repererit , gralulelur : sinaulem, nou- temere
peritue expertus, vestris qtiandoque paritunis prae- jiidicanib» refulet; s«J lacryrnabililer interveniendo
ceptis longo silui tempore, et ut ab erodilioribus ei aequissimum Judkein pacatissimum reddat.
eiplicaretur suslinui : periniquum nenpc deeer- 3. Veatri* quia papui jusws, o sanctissiini fratres,
nens, si tanti patroni vitam imperitis aHingerera D precor, ut mo orando adjuvetis ad Deum quatemis
verbis, peritioribusque debituin auferrem labtrrem, orantibufi vobis, »n mcorum milii detur veuia deli-
qui queunt, copia verborum affluentes, ponniatice ctonnn, et pjsteris proficiai in augroentuim Ktir-
quseque volunt enucleare, et inter sy rtos nil'ilpavcn- susque ohniKcpostulo, wt hanc pervigili siudio re-
tes legere cynibam, soio&oismorumijjie vitare feto- legafis, ci qu»que vilioso contexta fuê probaveritis,
rem; facundiaque eloquent&e prcediti, ex abundmili elimando corrigite : si qua vero uiiiia, in arcauo
eis est copia fandi derogantium comprimere linguas. ptdoris veetri excoienda servate. Siquidcm imperio
Pavebam ne lii dum vitiose com]>osita eorrigere vestro siientii vi sublraota aiTectum prxbuiinus, non
vettent, a malc contextis exacerbati adjudicarent lum ; loqui nosirum vebis imputabilis, qiri ntn
negligenda : praesertim cum noverim vos sstrra aulae tacere nos imperasse recolitis. Et quoniam ei unicre
migranti de siceulo Heiisacar '
palatii assistere foribus, nee turbuienti rivuii sitire dilectionis aflcctu
potum, quin potius ab indeficicnti vena purissimi haesit abbas, sicut ipsius auro prctiosor nobis dire-
a Menardns habel sale facientis; Hensclienitis coiiicibus mss. salefatientie.
expunxit vocem fackniis, cum lamen babealur in '•
bc <:o item intra in epistola Indensium Mona
, r
355 S. BENEDICTI ABBATtS ANIANENSIS 355

ria testatur epistola; post vestram examinationem A ctunt lii qui lalia concnpfccunt legere : nec ab his
iili singulariter censeo praesentari. Estc, ocmlen- temerarius judioatur auctor scrfptura&, etiam si
dam esse denreverit, veniam de meo posco errore : conlingat minus poiitis persirepere verbis, ad quam
8111 vero utilem, qui lihenter paruerunt vivcnti avide coguoscendam desudant. Concedaul igitur no-
imitari satagant vitain absentis. Perantiqur-.m siqui- bis et praeeedentiuin legere Yitam, et posteris man-
dem fore consuetudinem, hactenus regibus usitatam, dare quoe ipsis nostris temporibus vidimus, vel audi-
quoeque gerunluraccidmilve annalibus tradi po6te- vimus, ad augmeiituni -animarum profuiura nec :
ris cognoscenda, nemo, ut reor, ambigit doctus. condemneniur de imperitis sermonibus, et rustkita-
Et quoniaro mens diversis rebus parlita oblivione lis vilium redolenlcs, quoniam ratttm ducimus nor»
coecalur, divinilus credimus e&se consultum, ut quaj mam saluliferam licet rudibus depromere verbis, ct
oblivio prolixa pcrcurrenle tempore poterat abolere, in abjectis virgulis pulcherrirnum pandere favuin.
litteris mandarentur servanda, quarum leclione ju- Suo quisque sumat arbilrio, quae animo couiperit
cundantur, hilarescunl, lotosque se ad gratiam inlle- placitura.
chorum de ohitu Benedicli. Abhas erat monaslerio- sullalione Agobardi de baplismo Judaicomra roanci-
rum Sancli Maximiniapud Treviros, Cenluke in Pon- piorum, et in Iibro de dispensatioue ; anno b27 a
tivo, Gemetici in Neusirfa ; Ludovici Aiigusli etiain
B Ludovico nnssus cum alus ad motus Hispamcas mar-
cancellarius, laudatus apud Amularium in priefalione ca: compriraendos, teste Eginhardo.
Antiphonarii, in Chroniei Centulensis lib. !, in con-
INCIPIT VITA.
4. Igilur vir venerabilis, nomine ei merito Bene- qnoe postea devotus implevit; sed qnauquw se a
diclus Abbas, ex Geiarum a genere partibus Gothioe soeculi actibus exuere vellet, hsesilabat tamen qufbus
oriundus fuit. Nobilibus nolalibus ortus, sed eum hoc modis faciendum esset : utrum peregrini assu-
supernipietas potiori virtulum claritale nobililavit. meret habilura ; an forte se alicui conjungerel, et
Pater siquidem ejus comitalum Magdalonensem, hominum oves aut armenta gratis pasccret an etiatrt ;
quoadusque vixit, lenuil; et Francorum genti fidein civitate sulorisexercerel a.rtem, et quae habere
lissimus lotis viribus exstiUl, forlis el ingcniosus :

p posset paupcribus erogaret. Suh taii quippe cerla^
hostibus enim valde erat infestus. Hic nempe magna niine flucliiante animo ad amorem se vitoe regulam
proslravit strage Wascones, qui vaslandi gratia finrs converlit.
regni Francorum fuerant ingressi : e quibus nullus G. Eo namque anuo quo Itaiia gioriosi Caroli
evasit, nisi quem pernix fuga salvavit. Ilic pueriles regis ditioni subjecla est, cum frater ejus incaute
gerentcm annos prajfalum Olium suutu in aula gio- fiuviuin quemdam transfretare vellet, et a tumen-
riosi Pippini regis reginoe iradidit inter scholares libus raperelur undis , hic equo sedens, pericnhun
nutricndum ;
qui mentis indolem gerens, supra oeta- conspiciens fratris, sese inter undas proecipitem de-
tem diligebatur a commilitonibus : erat quippe ve- dit, ut pereuntem a periculo redderet extorrem, ai-
lox et ad omnia utilis. Post baec vero pineernoe sor- que natante eque fratris attigit manum ;
quem cum
tilur oflicium. Militavit autetn temporibus praefali tenuit, tentus est ; vixque qui eripere morientem
regis : posl cujus exccssum, cum regni gubernacula voluit, mortis evasit pericuhun. Tunc se voto Deo
Carolus gloi iosissimus rex potiretur, ei adhaesit ser- constrinxil, soeculo deinceps non militaturum. Pa-
viturus. triam pelit, sed hoc patri non patefecit. Quidam
5. Inierea illustrante diviua gratia , superno coc- autem erat religiosus Widmarus nomine, corporea
pit ilagrare amore, et ut soeculum linqueret totis D Iuce carens , sed cordis luce resplendens, cui velle
aesluare nisibus, pcriturumque fastidire honorem, ad suum ostendit; isque secretum lenuit, ei consilium
quem cinri labore attingere posse cernebat, sed ad- salubre proebuit. Praeparatis itaque omnibus iler
eptum cito amittere. Per trienniuni autem hoc corde quasi Aquis ilurus arripuit ; sed ubi sancti Scquani
tcgens, soli Deo secretum lenuit, corpore, non mente ingressus est domum,redire suosad patria.n jtbet,
se sreculi actibus inserens. Tentabat igitnr mfra hoc seqne in eodem ccenobio Christo Deo servirc velle
spalium, si continentiueculmen arripcre posset, sub- indicavit. Postulat ingrediendi licentiara ;
qua adopta,
trahere corpori somnum, reprimere linguam, absti- mox capitis comam dcposuil, el veri mcnachi habi-
nerc a cibo, parcius sumere vinum, et veluli peritus tunt b sumpsit.
athleta ad futurum se componere bellum. Proeme- 7. Factus vero monachus incredibiM inedia pc
ditabat siquidem in soeculari adhuc babitu sislens, biennium el sex mensium spaiia corpus suum afiU-
8 Id est Gothorum, qui ab anno 4-li Tolosarn in- Certe Benediclus obiit anno 821, post annos mona-
soderunt in vicinas inde rcgiones eflfusi quanquam : stica: professionis quadraginta octo. De sancti be-
Gctas, Danubii juxta Daciam accolas indigenas, a quani monaslerio diximus ad \iiam sancli' Sequani
Golbis advcntiliis distinclos esseconst.fi. sa?culo et sieculo m, ubi de sanciis Ailtgiano et
i
b Aimo sciiicel 774, quo recepta a Carolo Italia. Uilarino monachis.

»
337 VITA. 3S8

gere cocpil. Sic quippe carnt su;c, ac si crueuLc A mcntis proelibaus, quoiiiam inimitabilis cral vel
bcstiae erat infestus, cibuni permodicum surnens, nullis vel paucis, coopitulante gratia divina, ut mul-
pane videlicet et aqua corpus suslenlans, niortem toruin fieret documentum salulis, in amorcm prae-
potius quam famem arcens, viuum siquidem ceu pc- fati viri Benedicti regulae acceiulitur, et veluti de
lliferum virus devitans. Soinnuin si quando devi- singulari certamine novus atblcla ad campum pu-
ctus animus suniere vellel, vili se strato paulultim blice pugnalurus accessit. Inierea coqiit aliorum
quieturus cdlocans, aliquando nuda humo prostra- corrigere morcs, negligentes arguere, exhortari ti-
tus nimium defes&us quievil, ipsa sua se plua requie roucs, ut proiicerent udmouerc probos, ut corrige-
lassalurus. Saepe eliam pervigil in oratione perno- reutur increpare improbos.
ctans, nudis plantis in pavimento glaciali rigore 9. Injungilur ei post hsec custodiendum cellarium,
pcrfusus, persistens in diviuis nempe mcdilalioi;':- quo naemoriac Begulam pracfati Patiis commcnda-
bus ila se totum contulit, ut quamplures continua- vit,et juxta pra:ccptum iliius lotis viribus sesc com-
ret dies, sacris psalmodiis dcdilus, silentii legera pouere, ac lieita pelentibus sine mora sludeballar-
non interrumpens. Quiescentibus cunctis", biceorum giri, malc petcntibus dencgare, impossibilia cxqui-
calceamenta aquis mundans lergebat, eaque locis rentibus blande excusare. Et quoniam pro libita
congruis lota rcstituebat. lleu, prob dolor ! qui- 1) voluulate eis pocula non praebebat, aequis oblutibus
daiu veluli illudentes insano prorsus, procul posho a compluribus non intuebalur. Ilospitum, infantum,
caligas jactabanl, quorum vesanam insipitudinem pauperumque oni.ii sagacitate curam gcrebal. Abbas
bic altiori consilio bcne tranquillus ferebat. In ve- quoque eum summo colebal affectu, eo quod esset
slitu namque suo lanta se vililate dejecit, ut vix in omnibus utiiis, et suae vitae cautus, de aliorum
persnaderi nescientibus veri simile fortepossit. Erat salutc sollicitus et circa minislerium frequens, in
ilaque ei vilis ct pervetusla tunica, quam non nisi loquendo ratus, ad obediendum promptissimus, in
posl plures exaclos mutabat dies. Quapropter copia moneiido affabilis. Contulerat siquidem illi divina
pediculorum in squalenti surgebat cute, a quibus pietas inter alias quamplures virtutes eliam intelli-
jejuniis attenuata depascehanlur mcmbra. Cueuliae genliac donum, eloquenliae spirilaiis copiam.
illi niraia eranl vetuslate consumptoe ; et si quando 10. Decurso quinquennii et octo mcnsium in sa-
veterascentia rumperenlur fila, ex dissimili colore luiiferis rebus spatio ahbas praefali monasterii mi-
foramen patens pannum reperlum sarciebat : quae gravit e saeculo. Tunc omnes uno aniuo parique
res eum satis reddebal defoimem. Quam ob rem a consensu Benedictum sibi prseferri optant. At ille
compluribus deridebatur, iinpellebatur, conspueba suis iilorumque non convenire moribus cernens, ad
turque : sed coelo animus fixus, viliora appetcns, ^ patrium concitus solum conlulit pedem, ibique in
ct;m in festis diebus cultioribus se reliqui compo- palris suamque possessionem stiper rivuluni, cui
nercnt vestibus, hic sine reverenlia coram obtuti- nomen est Anianus, nec non prope fluvium Arauris,
bus omnium utebatur. Balnearum usus per idem cum praefato viro Witmaro paucisve aliis\ juxta
tcmpus suo corpori nunquam indulsit; munditius beati Saturnini
permodicam ecclesiam, celiam exi-
aulem monasterii, quoties opportunilas expeliit, guam ad habitandum construxit quo in loco non- :
exercuit. nuilos annos cum penuria

inagua vixit, iioctibua
8. Compunctionis gratia, ope diviua concedeule, diebusque cum gemitu et lacrymis
eieineniiam im-
lanla ei largita cst, ut quoties vellet, fieret. Quoti- plorans divinam, ut velle suuro effectura
proveberct
lidie lacrymis, ijuotidie gemilu ob gehennse metuur eliicacissimum. Erant autem per idem
tempus in
alebalur, illud Davidicum amabililer canens : Cine- provincia illa quidam summae sanclilatis slrenui
rem sicut panem uianducabam, el poculum meum v »ri, Atilio videlicet et Nibridius a , /kciioii et An-
cum fletu mhcebam (Psal. ci, 10). Pallebanl ora nianus religiose degentes, sed regularem ignOranles
jejuuiis, et uiacie exbausta carne, pellis ossibus in- cuslodiain : a quibus compertus non modice dili"e-
haerebal , ac in modum paleariae boum rugata pen- balur. Siquidem duiu eum
aliqua adversa impulsio
debat. Hoc modo tenerum quasi indomilum animal paululum superare lenlaret, mo" slrato asello ad
non tari niansuefaciens, quuiu, ut ila dicam, mor- Atilionem, qui ei vicinior eral, propere festina-
lificans corpus, cuiu cogerelur ab abbale parcius bat.
erga semetipsum cxercere rigorem, assensum mi- 1 1 . Primo siquidera lempore ardenti animo per-
niroe praebuil. Bcgulam quoque beati Benedicti ti- plures, saeculorelicto, cumeo religiose vivere lenta-
ronibus scu infirmis posiiam fore contestans, ad bant ;
sed fracti animo, novum forwidantes genus
beatiBasilii dieta nec non Pachomii regulam scan- vitae, dum inauditain cogebantur arripere abslinen-
dere nitens, quamvis exiguis possibilia gereret, ju- tise viam, ut panem ia pondere, vinumqoe in men-
giter impossibiliora rimabat. His se pocnitentiae la- ' sura perciperent, mov ut sues ad ccenum canisque
\» Tbeodulfus Aurelianoriini cpiscopus bos laudal Alciiino in epistola praifixa libris duobus contra
in carmine mferius adducendo ex quo mibi Gtveri : Etipendum, lum in diplomate quodam Caroli Magni
simile id qtto ait Menardus, Nehridiura seu Nibri-
i concesto anno ti imperii. Nimfridius vero in Necro-
dium bunc esse ipsummet Nebridium monasterii logio Crassensi notatur bis verhis < Kal. Januar. :
Urbionensis se.u Grassae abbaicm, et archiepisco- Nimfridios abbas et arciiicpiscopns .Narbonensis.'

pum NarhonîistMi!, qui Nijndins appeilatur lum ab
;
559 S. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS 3«0
positum relrahebanl pe- A que de qua hauserat aquam, sed et ferramenta mo

*d vomitum in cailc salotis
fidem, lir.i non obiitus ahscessit; pro bonis mala rependens.
dem. Quorum instabilem vir Dei intuens
Qua crastmum vero damnutn tn ma#it
mrbaius ad preprium voluil redire coenobium.
I,i
cm discipuli narrant, quos benevole ferre illal

de causa consHlendum prasfaturo adiit vifum :
iucrepavit eum iUe di- lumelias docuit, damnaque fucra pulare, illique po-
cum velle suum uarrasset,
iUum lius dolendum asseverans, qui d ! acqui-
esse ostensura ©mlitus, luceruaro
eens, sibi
rere Iticruro, perdidh fidem.
datum horoinibus. Quapropter coeptuin eonstanter
Geri ii. Ccepii intcrea paulatim turbu
nporterel implere boirom ; fraude hoc antiqui
crescer*, el fatna pise religioni :irca
iiifeslus esl acti-
bostis, qui sempcr invidens bonis
babiiaivtium ora vbfitare, seseque extendens ad
bus, cui assensus prsebendus est nunquam, sicqne
aggressus est, hmge posUa decurrere loca. El quoniara vallis, in
ejus consilio adminiculaius irilrepide
qua primura insederat, perangusta erat, <>auluJum
quod ardenli perficere oplabat animo, non super
extra confmia ejus monasterium novo cpere cnn-
alienum fundamentwn aedificans, sed hovo opere
struere cespU, laborantibusqtie frairibus ipse ali-
constvuere domos cospil, ignotamque sahitis pan-
quando eoilaborare, aliquando autem eorum ad ve-
dere eurabat viam
i± kitur venerabiiis vir Benerficlos cum pawsi* B scendum decoquere vtctom, hbrumqne eliam pan-
quiejuscoroperta opiniane (er coquinam ©coupatus serrhere satageh&l.
circa
sihi aggregaiis fratiibus,
jam momoraium Idciroi Lignamina voro soepe propter penuriam boum hu-
ad eum eonfluxeraiit, bi
Uer volen- meris propriis cum discipuii= deferehat. Domus
ctepit florere in retigione pia, et ecedeste
enim in ao eratloco, quo fundare moliebanlur mo-
tibus pandere gratis, propriis. iaborarre m;*!.
ne aliis pr*ilicans ipse reproiius invenirelnr, qua3 ivasterium, quam auetain in bonore sancta? Dei ge -
eonsecrarunt Marke. Concurrentibus undi-

sequenda monebat, prior implere curabai. Non euim nitricis
que, Ulinsse certatim subjicere magisteno po-

peiterritus inopi» cosptum deseruU opus; sed, ut
et
m »V«\ in el nuditaie siulanlibus, et fabrica n:onasie»ii cito perficiUir, et

ait Apostolus, fame, ct
positus hortabatu. incon »n rebus tocus diiatus augmenlater, dantibus siu-

[II Cor. .vi, -27)
8 ,,JLs q u;B habere poterant. Non eaini ornatis parie-

jectos persisiere corde, docens aretam et angusiam
ducit ad vitam, et non.es «ii- Ubus leguUsque rubentibus, vel picli» laqnearibus ,
viamesseqote
lemporis ad fuiuram gloriam, sed straroine vilique maceria cooperice, vel faeere
guas passiones hwrji»
Qoo documeuti idecroverau Licet enim muitiplex numerus

qute rcvekmda esi f.
optabaiH laioribus. ISuHa cis frairum augeretur, iile scroper vifiora et hwniiiora
roajoribus se attcri
non pecora, non C a PI Quapropter si quis de possessionibus
lunc eral posscssio, n«n vin»s»,
asellus, cujus solamine ci tAiqwd e monaslerio vellel, suseipiebat

cqui ; nnns tantmn orat
fratrnm arcel sin vero servos anoillasque eopulari niieretur, re-
alicubi pergendum essot, vicissiro
Vinura Umtum diebus Beminicis so- fugiebat, ne« passus est quemquam per idem lem-
tur defectio.
pusper chariaro roonasterio tra.iii, stJ ut fiereui
percipiebam. Peilebatur afiquotics eo-
leuii:ibu.>que
Uheri imperabali Vasa auteni ad Cliristi conficien-
rum esuties lacie dehto a vicmis mulieribus quo- :
duin corpus nolebat sibi esse b argeulea siquidem

tabtwrant corpora torum. solo vi-
:
niam aridiir.ie
pigruiu depel prinium ei fnerunt iignea, dektceps \iirt:a sic tan-
aqua. Ouapropter
;
ventes pane ct irt
lecUrta « ulehanlnr, curo in vigiliis dem coascendii ad stannea planetam vero ; refuta-
lereul frijus
bai habere sericeam et si allquis ilii dedisset, iriox
diviuis assisterent. Erant quippe pauperes rebus, :
quo eorum atterebantur in- Diiis ad utenduin praestabat-.

prxdivites meritis ; et
i5. fraeierea surrexerunt in regtonu eadcro vcl
opia corpora, eo roagis saginabantur viriutibus anima2.
/tCstuabant siquidem aroore caiesti, so.seque lacry-
cireumqnaque nonnuHi viri r*Higiost aeidificantes
nt:e illis in angosfia ierebant soleroem Quorum in uiouasteria, aggregantes monachos, seieque ad exon;-
victara fralenimn unitatcm hostis ccrnens anliquus pi«^ heati viii exercitaiUes et ex ejus lOagisteiiu
hac earo scindere arte molitur.

D imbHli, vitam [iristinam priseosque amputantes er-
ir>. Unum cis erat circa molinum, in quo quai rores, quibus ipse ut pater erat, subsidiuin opem-
hahere polerant molebanl cibaria. Instigains atttera q««e ferens, nen spiritualium sowmmodo rerwn,
maligni (ogitutiouibus qoadam eis noctehospes ad-
verum el corporaliwn : quo3 s;^pe visttans 6orta-
vouit, qucm juxta p<»ss« refeclum in strato aselli baiur camtum non deserere opus, ne egeststc per-
coilocant. At ille male vigil quiesOeniibus iilis sur- ^^ terroribusque attritus reiro respicerei ani-
rexit, et socum in quo jacueiai perferene, silulam- nius. Sicque docuroento saluferi fulta numerosa ad-
• Henardus interpretatur culcitm. At quid cul- iii conciiio Triburiensi ar.no 895, perseveravit tamen
citr;e cum olficio divino? Consentit laioen liens- ad saeculuro usquc undecimum, tjiio Henricns Ger-
chenius, qui kgii leclariis. Foisan lectaria dicuntur maniae rex Kichardo Veroduneivsi arcliiepiscopo ca-
saga nocturna, quibus lecli insternuntur. liccin ununi de onycbino, el aiiura cryslallinum do-
t Et taroen vasa preiiosa postc:i in rero sacrara nasse perbibctur. Quanquam ealices etiain ex
admisit, ut patet ex num. 27. J*oito c\ hoc loco et pbiro i*tir«i dicebantur, ex charta ;> Patriciacensi
ex Kegula Magistri patet etiam temponbus illis in apud Perardum, qu:c est Heccardi comilis, Rotardo
usu fuisse calices vitreos, quorum tisus abrogatus cuidam legautis calicem vriuum d: sapphiro,
,
361 VITA. 3Gi
sunt coenobia, ct raaxima monachorum exstat niul- A tufbatas rcpericns, et beniguum malagma castiga-
liludo. iionis imposilum ad congruam formara instituit.
16. Orta autem fame n gravissima per idem tem- 19, Sed antiquus hoslis, a »ns unitati
caqiii raulliliido paupemni viduarum el pu- au3P.it»muin boiii grcgis, nisusest querumdara i
pillorum ad eum coefiuere, ac portas monasterii eulere eorda, ul bonum i.nstitutoreui :. proprio o
tiasque ipare. Qttos ille intuens inedia labidos, redrierei i m. Pluros quidera sua arte
uuo ipsa jara pene inorte glutilos, augebatur, quo- Sterio pepuiit, pluresque turhavil, sed paral
m unde lanlam pasceret inultiludinem ignorabal. buia - uon vai i*c inentera. Con
Sed qnia nihil deest liraentibus Deiuii, quotisqtie rias rursum recnperal pcrilurus rii s : sibisi
fruges allingerenl novas, quae fratribus sufi!< in&ligat, inferre damna imperal, equos bovesque
pussinl, seorsum jussi;. rcponi, caetera.per conslitu- furtira patentcrque atiferri jubct. Se«i qi i Dciim
pcr singules dies praecepit Inrgiri. Car- cunctis praeposueral rel i dolorc amiillt q.ise
nes .etiam armentorum oviumque dabantur per sin- (

sin<amorc possidebat. Certe pro nulla amissa re
v
gulos dies, lac eliaui verveeura praebebat auxilium. unquam eura quisquam \i«iit comniotum, perdit.mt
mi sihi tuguria congruis locis, in nunquara repetut, furalara minquam quaesivit, fu-
quibus usque ad novas babitarunt frnges. DeGciente B ranti,_si captus est, beneflcium praestitit, lalentem
cibaria, rursus ea quae in fratrnra reponi jusserat ne caperetur dimisit. Quidam enim cum equos mo-
usus, tnensurare prascepit : quod factura est ter. lu nasterii furtim auferret, a vicinis non sine vuluere
fralrum vero animis lanlus ineral affectus miseri- raplus, et Patri est praesentatus. Cui ille impensas
cordise, nt libenter etiam impenderent, .si fas esset, pnebuit, raedicum instiliiit, sanatura incoiumera ui-
( uneta. Nam quae sili subtraJiere poterat qttisque, resil. Contigit autem viee alia, cum venerabilis
clara deferebat iuedia consumptls : sicque \ix ere- Pater itcr conficeret, alio secum comilanlc fralre,
pti a famis foere pericuio. Uiquoties eaim iu ore quemdain equum a monasterio sublatura sedentcm
panena habeits mortuus repcriebatur. obviare. Fraler vero curiosis lun iuibus inttiens euni
17. Nec illua silonduni pnto, quia cum penepre- qui furatus fuerat esse cognovi!, mox voce prorupU
vinciam illam eodem lemporc perversum Feliciani b raonasierii esse equum. At il!e sil. re enra jubet.
invascrit dogma, liic ab omni peslifero pertidiac er- Saepe Birailare equus equum solet, ait. Scorsunt
iliaesus « ipe tiiviua intus evasit, multosque, autem increpavil fratrem dicens : Et ego agnovi;
non solmn infimos, verum etiam praesules Ecelesiae sed melius silendum censeo, quara vcreeundiam in-
suo eripuit studio, et adversus nefandum dogina teramus.
veris disputationum jaculis armatus saepe congres- ^ 20. Et quoniaui onmipotcns Deus qui euncta
sus est. creavit, mira etiain congruis temporihus per servos
18. Erat eaira eo lempove ci numeresa jam lurba agit suos, quae per hime gesserit, panca relatione
fratrum, etin fervore pcrpeluae vitae succensa, Cer- perstringam. Ignis quodara tempore domum juxta
tabaut siquidem quis eorum esset humilior, quisve heatae Mariae Yirginis basilicam silam invasit. Sed
in obedienlia promptior, iu abstinenlia ardentior, cura vorax flamma stipuiam lamberet siccara, ro. -
in vigiiiis anterior, in loquendo posterior, in veslitu currenint dolenles fratrcs, domum quam p.on si»5
vilior, in chatritate fervenlior : quibusdara etiam re- magno lafcore construxerant, a rapiilis flammis vi-
liones Gebant. Quidaai nanique erat frater qui dentes consumi, summoque studio salagunt, ne ignis
i bumanam boneslatem minuserai eeraposiius iricinam succenderet ecclesiam : illo enim omiiis
quem ncgiigcnter -inceiientcm dura Paier persplce- impeius ignis fcrcbalur. Ad quo-l spectaculum etiara
ret, in anim na msticikUem judicare coepit. Benediclus Pater accessit, cui prolinus fratirs, nt
Hie autera in extasi ductus, gregem coiitmbarum orationibus eos atijuvaret, irapcranl. Al ille festi :is
aggrcgatnm cernens, quaedam mirae candoris ful- obteraperans jussis fratrum, sese cum lacrymis an!o
gentes,quae<!ara vero erant mira varietate distinctae, bealse Virginis et Dei genitricis Mariae altare pro-
quasdaui autem solo eapite tetrura colorera gesta- D stravit. lllo aatem orante, mox divina opitulante
bant. Qui cum sciscitasset quid boc essel, dicta sunt misericordia in contrarium imjicitjs igiiis con-
nomina singulorum, quorum aut negligentia fecerat '.^rlit.
os, aut sludiuin spiendore nitentes. Is rediens 21, Loeu&tar.im etiam tr=nta eo.Icm lempore adfuit
ad se, Pairi quac viderat retulit, eumque ne se de- mullitudo , ut sua densitate radios abscondeient
spicoret, admonuit. At ille singulorum acia discu- solis; qu;e couglobato iu.p^tu in vineain, quae mo-
fratrum, de quibus a fralre didiceral, nasicrio vicina esi,
9 \..st. nt, ex ijua quam
a ld accidit ante conditura amplins monasterium, e ; missas in llispa;dani non semel Benedictus
anno proinde, non 795, ut censet Henschenius, se.i curnaliis, ultestaj.ir Licuinus in cpisioia pr.i-iixa
770, quo famis magna in Galtia fuisse perhibetur libris quatuor a tluni, inscripta Lei- ..
in Annalibus Loiselianis, tii.i episcopo Logiiunensi, NefridioNarboncnsi,

:o
b Fclicianum dogma, a Felice Orgelitano Hispa- el Benedicto ihbaii ctn ,$cnt in procinclu itint.
nise episcopo inale fabricaii m ab Elipando Tole-« ti t Qne. V, C. St plianus Baluzius, i:< calce No-
ail in
lano pejus as?ert!!!i! id crat, Christum essc filiuin : t»rum ad Agobardum, refert synodum Urgelleuseiu
]' adtqttivum. Ad q
>i vincendura coucta I
auno 799 ca de rc habitam, cui Bcncdictus no

:
roonense, Francofurten
'.;
:
: -
~
Pateol. cm. VI
3<S S. BENEIMCTI ABBATiS ANIANENSIS 56«
uh rratres pereipere soliti erant. Vir A plnrimis, quaesiise sunlio porticibo*:. »<m jam stra-
i>i!is beala? Dei Genitricis adiit basili- mine domos, sed tegulis cooperuit. Tanta autem
o.aiii , et ftebiii voee perfu&us Iacrymis divinum im- sanctitate idem locus esi praeditus, utquisquis fide-
att auxilium. Sed post paululum male quieseentes liter pelUurus advenerit, etnon h«sitaverii-in corde
ahscedtint locustse suo, sed crediderit, staiim quod poposcerit, impe-
22. Rursus viec alia moBlem viciuum ignis inva- trare licebil. Quia ergo mira religiositate praefulget,
sit, et.arentem stipulam frondesque, ac sotts ardore ratum ducimus, si de positione ejusdcm ioci aiiqttid
perusiam cdepit iambere terram, suoque impetu rui- post futuris pandamus. Siquidem venerabilis Pater,
nam vineae ac mouastcrio minilans ibat. Ad queoi Benedielus pia consideraiione praevenlus, non in
c xstiiiguenduai ronois turba fralrum eucurrit, cum alicujus sanctorum praelitulatione, sed in deificse
quibus et venerabiKs Benedielus Pater adiit; sed Trinitatis, uti jam diximus, nomine praelatam ec-
igois coeptum mox dessmit iter , ilextra laevaque clesiam consecrare * disposuit. Quod ut dico loce
oxstinguendus properans. Non eniru nisi oratione elarius agnoscatur, in altari, quod petissimum prae
eaeteris videtur, tres aras censuit supponi, ut in his
eju9 credendum pulo tanlum ineendium superatum
fore.
personaiitas Trinilatis typice rideatur signilicari.
23. Guidam eliam fralri boum erat

cusiodia in- B Et mira dispositio, utin tribus aris individua Trini-
Juncta. Is cum a monasierlo ad sunm veliet ire tas, ct in uuo altari essenlialiier firma demonstretur
officium, Patri benedietionem petiit; cui protinus Deitas. Altare vero illud forinsecus est solrdum, ab
iiie sigtium crucis dedit, dicens : Dominus te euslo- intus autem cavum : illud videlieet praefigurans,
iliat. At cum frater in diversorium venisse?, duobus qnod Moyses condidit in eremo , cetrorsum habeus
lalronibus occurril; a" quibus, dum meante aeces- ostiolum, quo privatis diebiis inclusae ienentur capsae
•sisset, tentus estper babenam equi, quem sedebat; 'cum divcrsis reliquiis c Patrum. Ilaec de altario
se vero diutius aspieientes, r.ihil loquentes dimise- dicta sufficianl. Ad instrnmentum doraus quo ordine
tudI eum. At ille cilo discessit, et postquam Patri vel numerositaie compositum succincle pergimus.
retulit, ait : Benedietio te Dei servavit iilaesum. Cuncla siquidem ufensilia, quae in eadem domo ha-
21. Nec siientio illud praKtefeundum est, quod bentur, in septeiiario numero cousecrata noscuntur.
ipse aspexit. Frster enim quidam pracposilus est Sepiem scilicet candelabra fabrili arte mirabiliter
coustitutus, sed in superbiam lapsus", ab ordine prse- producta , de quorum stipitc procedunl hastilia,
posilurae deponitur. Ad tantam dcmum malitiam sphaarulacque. ae lilia, calami ac scyphi ir. nucis
ruit, ut a monasterio egressus lalrocinia exereeTet, modura ad instar videlicet illins facta, qiiod Beseleei
ila ut ab ipso monasterio clam eduecret equum. C rairo composuit studio. Ante altare etiam septem
Quem lentum junctis pe«iibtis subter equom ad mo- dependent lampades rairaj atque pulcherrimaB, in-
jubet voeifcraniem et jiiraniem aeslimabili fusae labore, quae a peritis, qui eas visere
nasterium dc-.juci
exoptant, Salomoaiace dicuntur couflatae. Aliae tan-
nunquam se iUo abiturum. Ob cujas insipiludinem
virgis cum ltcvigare jussil; sicque dcinccps juste tumdem in choro dependent lampades argcnleae, in
pieque vivcns In crenobio qnievit, ac si ipse rn eo modiim coronae, quse in se iusertis circulis cyathos
hostis maiignus caesus fuissct. recipiunt pcr gyrum : morisque est prxcipuis in
2o. Haetemis de vita tanti Patris, qualiier di\ina festivitatibus oleo rcpletas accendi, quibus accensis
illustranle clcmcniia saeculum reiiqnerit, qualiter- veluti in die, ila in nocte lola refulget ecclesia. Tria
que in Gothiae parlibns transmigraveril, ac de novo denique altaria in eadem sunt dicaia ecclesia vel
opere monasterium conslruxertt , dicta sufficiant. basilica, unum videlicet inhonorem sancti Michaclis
Nunc, opitulanle Christo, ex prrccepto Caroli quibus archangeli, aliud in venerationem beatorum aposto-
modis aliud in eodem loco coenobium aedifieaverit, lorum Petri el Pauii, tertium in honorem almi pro-
evidenti raliene pandamus. tomartyris Stephani. In ecetesia vero beate Dei
28. Anno igilur 772 *, Caroli voro Magni regis genitricis Mari;e, qiise primitus cst fundala, sancti
1»
14, ailjuvantibus cum ducibus et comitibus, aiiam Marlini, necnon ct beati Benedicti baberi videnlur
ius irt bbnorem Domini et Salvatoris nostri ec- altaria. Illa vero quseiu coemeterio fundata consistit,
praegrandem construere coepit ; sed et clau- in honorem sancti Joannis BaptisUe consecrata di-
stra novo opere alia cum columnis marmoreis quam gnoscitur, quo inter uaios mulrerum majorem nomi
a jieudum hic non advertlt lllenardus. Legendum arca aurea, qum fuii imperatoris Consianlinopolilani;
potius anuo 7H2 quo jacta amplioris monasterii fun- item alia, qua?. eat incasf *la in auro, et semper ma-
damenta nam at> anno 77G Anianensem locum Be-
;
net in scutelta, quw esl ar.entea Karoli Mayni; itrm
j%Cv!i >!crc ca;pil. unu spiua de corona Dotnini nostri Jesu Chrisri,
•
me fngit quid de bac dedicatione legatur incastrata in auiu, quse itiletu in pr;etiicia scntciia
ii, quibusdam < msf>. Verum id lotum prae- semper asservalur. In vetusto libro C.eiemoniarinn
crilicorum censurae ex- ejusdem monas o;ii praescribilar, ut s.icerdos hebdo-
hac de rc sermo quondam habilus
l
madarius panem solemni ritu beneilicturus, accipmt
in ffcsto dudicaUouis, infra in Appendicc hujus sculellam Karoli cum vera cruce, etc. Scutella liaic
Vil cum pliiiioL!-; ahis rebus sacris deperdita est. Lege
In Aniaiiimsiuth reliquiarum indico
c ms. nume- S.rmonem 6c deduatione in Appendice
ralu , particula vcrae Crucis, qmv est in
: ; .
m VlTA.
ncm surreiisse divina alleslarunt oracula. Cou*idc- A *** ia honore Dommi Dci uc Sartvatoi is anttri
CibrisU, seu sancue scmpcrque virginis ejusdena
rare libet quanla huinilitate ao revcrentia iisdem
genilricis Marise, seu aOorum sanciorum tedifii
meiuendus sit locus, qui lot principibus videtur essc in loco nuiicupantc Aniano, in p;tgo Ma|
munitus. Siquidem Doauuas ChrbUis Princeps est subtuseaslro Mome-Cafmense, ad <
clemeniiaiu, ct priedicim» meuftsterium euni
emnium principum, Rex regum, et Dominus domi- •
bus rcbus ct oroamenlis ecclesise, scu appi

nantiuni beata vcro ejusdc-m Dei genilrix Maria
:
vcl adjacentiis suis in manihus nostris plei
cunctarum virginum- creJitur esse regina; Micbael deliberatione visus cst delegasse, efc ip&utn sa
CunctSt prsefcrtur angelormn; Pelrns et Paulus ca- Iocum sub nostra defeusior.e atque doinmati
regendum nobis visus est tradidisse. Idcirco ad
Stepbanus protomarlyr prin-
i
pita sunt apostolnrum ;

pctieioncm lale pro seterna retributione ben
cipauiin tenet in choro testium; Martinus vero erga ipsum sanctnm locum visi ftiimus iridulsrsse, nl
gcmma rcfulget prasuluro; Benedictus cunctorum in ecclestis el locis vel agris seu aliis possessiouibus
monachorum. ipsius monasterii, quas inoderno tcmpore per nor

cst Patcr In septem item altaria, in
stram donationem ac confirmationem seu cajlerorum
septem candclabra, et in scptem lampadcs septifor- fidelium juste possidere videtur, in quihuslibet locis,
mis gratia Spiritus sancti intclligitur. quidquid ibidem propier divinum amorera colhtum
27. Cognoscat qnisquis illc esl, qui hanc cupit fuit, f]iiiE<jue etiam deineeps in juro ipsius s.i
legere
8 vei audire Vitam,' cunctorura boc caput
' esse
.
B u* P cr » os «» V*\ £«**
J^j J prsecipieules jubemus ?atque anathems.
augen;
ccenobiorum, non solum quaj Gothi;e in parlibus mus, ut nullus r-omcs, neque episeopus> aut uiia
constructa csse videntur, verum etiam et illorum judiciaria potestas ad causas audiendas vel freda
exigenda, aut mansiones vel paratas faciendas,
quse aiiis in regionibus ea lempestaie, et doinccps
fidcjussores tollcndos, ncc hoiniues ipsins mon:
per hujus exempla sediflcata, atquc de thcsauiis rii tam ingenuos quamquc serves, qni siipru lerram
illius ditata, sicut inantca narralura cst schedula. memorati monasterii residere videntur, disiringi
Dedit auiein cor suum ad investigandam beati Bene- dos, nec ullas redhibitiones aut iilicitas occasioi
perquirendas, aut ulluin orar.ino censum inqui
dicti Rpgulam, canidcmque ut inlelligere possil sat-
dum, u!!o unquam tempore ingredi aude-.it, vi
agerc circumiens monasteria, peiitos quosque iutcr- ctare prsesumai, Sedhoc. ipse srbbas vel snccessores
rogans qusc ignorabat; ctomnium sanctorum, quas- sui aut monachi metnorati loci, prsescntes scilicet
et futuri, propter nomen Doraini suh integrre immu-
cnnque invenire potuit regulas congregavit. Nor-
nitatis nomine absque cujuslibct iriq;:ietate aut i
mamque utilera, el monasteriorum salubres consi»e- trarietate valeant dominare, et nuSli unquam homiui
iudines didicit, suisque eas tradidit monacbis obscr- j)io qualicunque re nullura eensum omnino audcaut
vandas. Instiluii caalores, docuit Icctorcs,

impendere sed ipsum sanctum iocum si;i> 110
:
hahuit
defcnsione atque dominatione volumus constare.
grammaticos, et scientia Scriplnrarum peritos, de
Ufc
Statuentesergo atque jubentes, ut neque vos, neque
1
p
quibus etiam quidam post fuere episco;>i, aggregavit. juniores seu successores vestri, vei quislibet ex j
Librcnnn muilitudinem congregavit, pretiosa diciaria potestate in ecclesiis et locis vel agi is seu
vcsti-
reiiquis possessionibus suprascripli monaslerii,
meoia ecclesiastica, calices argenteos pracgrandcs,
de omnibus quae supra scripta sunt, uullo unquam
offerloria argentca, et quidquid operi Dci neeessa- tempore inquietare aut exactare prsesumatis sed :
rium esse conspexit, summo cum studio acquisivit. quod nos propter tionier. Domini et selerna remune-
rationc ad jam fatum monasterium indulsimus, pe-
Notus itaque factus est omnibus, et fama sanctitatis
rennibus temporibus proficiat in augmcnlis. Ct
ejus regias imperialesque penelravit aurcs. Abiit quandoquidem divina vocatione suprascriptus vei
deinde ad gloriosissim.um imperalorem Carolum ob rabilis Benedictus abbas vel successores ejus de hac
luce migraverint ad Dominum, qualem mcliorem et
utilitatem monasterii , illique, coenobium pia consi-
nobis per omnia fideJem ipsa sancia cougregatio do
deratione praeventus , nc incommoJa a parenttbus suprascriplo monaslerio aut dc qeaiicunque loco
[Id est , conjanguincis] suis palcrcntur post ejus voluerint eligere abbatem, qui ipsaan sanctam con-
discessum superstites, per chartam tradidii possi- gregaiionom secundum Rcgulam sancti Benedicti
regere valeat, per hanc noslram aucldriiatera et
dendum a quo mex immuniiaiem perceplt a conli-
:
pcrmissa induigentia licentiam baheant, et ubicun-
nenlem iia que voluerint ordinari, aut ipsi aut monachi ipso-
« lu nomine sanctse et inaividuaj Trinitalis, Caro- i-v
nnn > vei a quolibei poiuilice ex prsecepto et con-
orum ct Longobardorum ac
lus Dei gratia rex Francon sensu nostro potestalem habeant, quatenus ipsi servi
patricius Romanorum. Dci, qui ibidcm Deo famnlari videnlur, pro nobh
Maximum regni nosiri in hoc amgere credimus conjuge proleqtte nosl*a et stabilitatc lolius regni a
munimeiitiim, si beneficia opporttma "ioeis ecclesia- Deo nobis commissi vci consetvandi atlehtius Demini
nmi benevola devotione concedimus, ac Domino misericordiam exorare (leicctentur b i .
protegente stabiliter perdurare couscrihimus. Igitur 28. Hsec gIoriosi^sini:;s rex Garolus, vcoefahili
notum sit omnibus episcopis, abbatibus, coraitibus
viro Benc iicio per pracceptum conlulil : sed
et vicecomitibus, vicariis, ccntenariis, judicibus seu
o i.nibr.s Qdclibus prrcseniibus scilieet el futuris, qua- cumquaque pecorum laborihusque apta pcr
ulilia
liter vir venerabHis Benedictus abbas cx monaslerio chartam imperialem loca ab co suscepit. Honore
qiiOii ijise r.ovo opere jurc proprielario a fundamen-
tem magno ab iniperaiore donalus, sciiicet argenti
a Qu:u sequuntur usque ad uumerum 42, desuut Constat eoim Ludovicum faissc canceliarium Ca
in editis apud Menardum et Bolianduni. Calvi, non Caroii Magni, qui tum apud B;
iii quibusdam
'"
isti:;s diplomalis exemplis appo-
cum exercitu erat. Istud priviiegium postea Bei -
nilur hsec clausnla Data \i Kl. Auguslas, anu» nono

:
cio confirmavit Ludovicus AugustusliUeris dalis viu
decimo rtgni nostri. Actum in Hugnnesbnrg palatio
Kl. Maii, anno prhno imperii, Indict. 7. Aauis p«-
quse ciausula certior videtur quam appositio liar- Istio.
thotonuei netarii ad vicetn Ludovici recoqnoscentis.
,
3G7 S. BKNEDICTI ABBATLS ANIANENSIS 568
ad suum paee qnantocius \ enim quod sibi, sed potius quod utile aiiis juuicavit,
j.hpss fenae xj., ia rertiit
niuuasierium. Mox atnem patrium ut attigii solum, agere voluit . quod si k 'sset, cito correxit. Chari-
dirisum per partem quod ululerai argentum bene- tatis enim ambreut plt . facerel. sahos, alioruiu
uictionis gratia persingulofum direxit monasteria. circuibat ceilas, ct eis Regtike .sancUc pandebat abs-
Fuiteuim illi boc nostris lcfDporibus prse cunctis cousa. Charitate itaque plenus, Arelato eura quaiu-
singulare donum, bcnevola scilicet circa onraes pia- pluribus episeopis, abbatibus, Bionaehis pcr plures
que eonsideratio, atque sollieituuoommummoiiasie-- resedit dies, canonum decreta pandens, et beali Gre-
riorum circa longeque positoiw»: Eteorai ea crebro gorii papse bomilias enucleans ignoranlibus. PIonus
de his nempe eharitate, ex diversis Iocis in suo eomebio

risitabat, et ordine sanctae vitye imbueb..t :
autem qusc iili a iidclibus.conferebanlur, juxla nu- susceplos alebat clericos ae monacbos, quibus ina-
merum habitantiuro, vel secuBttum posse transmil- gistrum pr.eponens sacris icabucbat sensifous. Clia-
^xiguu au- rilale sibi injariam iaeientibus muuera desiinabai.
tebaL, his qui magis nutigebant ampiiu-
nunus. iNoverat utique singuioru-m Neque iaborandum est ut panciamus quse •lnelius
tein indigeniihus
cuncli riderunt, perplures obseq io expcrti snnl.
monasteria, corumque nomina relinebat. Pattia vero,
qnia singnlis Ctare non poteral, per partes divisa ad 52. A rigore vero suae primae conversionis paulu-
cruces sallem faciendas mitlebat. Omnium denique » lum declinarat, quoniam impossiblle opus assumpse-
moiiasteriorum, tana bi Provineia quam inGolhia seu rat : sed vbluntas eadem penrianebat. Siquidcni cum
Novempaliiaria » prorincia consistentium erat qnasi arant.bus ipse arabat, cum fodientibus socius erat,
nutrix foveqs juvansque; atque ab omnibus amaba- cuin messoribus metebat. Et quamvis regio illa solis
tur ut pater, venerabatur ut domiuus, reverehatnr calOre csset adusta, et ita vapor ignis velul a clibano
ul inagister. procedens incendat polius quam calefaciat; bic suis
29. Pauperum ouoque summo cum sturiio secwr^ r.imio fervore aesluantibus vix ante borain refectio-
nebatar portio, viduarum non patiebatur in alios ex- nis aqua: poculum indulsit. Nam lahore defessi, igne
pendere usus particolas. Omnitim siquidem sancti- perusti, frigidam potius desiderabanl aquam quam
monialium vitluarumque circa posltarura noverat vinom ncc erga euni quisquc murmurare poterat,
:
horaina Captivis hilariler prabehatur rc'cmpti© quoniam similia patiebatur. Quce eis res non modi-
millus illo babente indonatus, ut reov, abiit, seJ pro cum ferebat solamen, quoniam dum se arenlera siti
posse omiril ia factiis est. Quaproptcr ultro cerneret, humanius erga suos agebal; nec laboran-
quisque suam ferebai substa: tia.ra, quam in usus
-
i lium qtiis fahutis pcrsirepere audehal, setl manus
pauperum, egenorum, vtduarum captivorumque ac p opere, linguae occupabanlur psaimodiis. Kuntium
monachorum expenJendam
tpen comneicrat ita ut a enim et redeunlium ac Laborantiunt ora divinis me-
quibusdam ;»ene iv aut vsusciperet millia solidorum, ditationibus erant intenta. Saepe euni eliani palmas
vasorumque indigentihus distribuenda. coedere corum videlicet qui erga eum in
vidimus,
50. Cura illi etiam eraL ingens suos non solum- pntu ciboque humanius agere conati su.ut. S:cpe sibi
mout» ppsedicationis reficere cibo, verum etiamquos- positum vas mensurare conspexiiuus; et, sicut bi
cunque obviare contingeret, mox ccelesti cos alebat tjui cellario prscfuerint narrant, aliis bibentil us vi-
pane; ci ne ofelivione salubrem amiiicret escam, ver- num, aquam exceplo sabiiato aut Domiuica die sic-
1,'is talibus ut lenacius inlisercrent cordi inculcajce pebibebal. Saspe a cibo ejus pinguedinem suliraxi-
consucverat : L>io, inquiens, casio corpore et bumilis mus, ct ne vel exigua particula casei trili in eo in-
corde, quoniam Deo accepia non csi superba v-asiitas veniretur, summopere curahatur. Carnem quadru-
atii humilitas inqninala. Quibusdam vero hoc.incui- pedum a die conversionis sua; usque ad extremum
care solitus erat : Si plurima tibi LnipossibiHa essc vitae edere nolail : jus e p;;lIo b compositum sumebat.
pratceptanoscuotur, hoc exiguum serva pra^ceptum: si aliqua accessisset dehilitas. Multos etiam per.ai.-
Declina a malo, et fac bonutn (Psai. xxxvi. 27). Qnre nos primaivo tempore pinguedinem veluit : e&tcrij
sententia ita ei farailiaris exsiitit, tit lempore mojr- j)
vero, quolies opporlunum fuit, ea qu33sibi negabat,
lis colleclis omnium Patrum sentenliis, tuiuiii ex ea praebebat. Tanla enim ejas erat soUiciludo, ui si vel
rehVl eonficere ii!>r:.m. -Fratribu.s vero sihi su'. jectis modica grana leguminum, vel exiguae porri com;xi
omni hora, in nocturnis .-ciiicet, in capitulo, i;i rc- cauliumque folia ab eo neglccta lavenirenRir, mox
fectorio, pabula vitae prseoebat. digna excommunicationis aoimadvortebaiur c.»nter.-
51. El quoniam, dum benevolenttam ejuspandere tia. cujtis probaretur .esse deliclum. Sin aulemquna
teulatimus, virtuiumejus copia palam occtirrerunt; fi aqiian: ad lavandum porrigeret, et ut soietlar-
pro-viribus commodum decernimus quantulumcun- gi>;s quam decet eflundercl , pcccatum inctirrere
quede his nescienlibus dcsiderantihusve enucleare. fatebatur, eo quod discretionis non incederet calie.
Hoc enim comperil omi ejus familiaritati ad- 53. Eral illi et Nam si quis
hoc singulare Lonum.
ii;csi;, charitate eura vince •
cunclos. Nunquam cogitationibus concussam mentem gerens, mox ut
ft
Aliis Novempopulonia dicla, inter Garumnam 1
Vi !cs raajori cu n religône Bmetlictam absii-
fluvit!::) et montes Pyren*os Oceanumque compne- nuisse a quadrupedum carnis esu, tjuam ajuscubi
bensa, vulgo /-i ' uscogne, sic dicta a iiovem populis volatiiium; qua de re d< iinis alias. :
quos ambitu »u '
ctitur.
.
S69 TITA. 570
ad eum accederet, ejus salubre eensilio tumultuosa \ parvam roona<:horum turbam coadunaruui : qudi
turha cogltatiiDBuni abtlat. Sxpe etiam cum infestis cum vlsifandi ffattS Pater vcnerahilis adisset, qujfc
COgltdUonibus pulsalus quis, sicut a vero fralre di- i' idem acta sint paiiflam. Siqtftdetb cjus pnestotan*
lici, diceret, quia ibo ef pandam vos domno Bene- 1*8 advonlum, oinni studio satagant, qualenus ejus
dicto; illieo iuiporlunus ab eo recedebat Uimullus. pro amore copia, plscium eibornmque apparalus non
Si qais vero gravioribus csset detentus delictis, illi solum illi , verum eliam ontnibus fratribus fbret
eor suum pandehs, consolationis recipiebat fomen- abunde. Fit coiicursus fratrnm, sollicitantur pi-ea-
tiim. Si trisUtiae morbo angereiur, accedens ad eum lores, perscrutantur nundinth : sed lahta evenii dif-
mox laetus disce.-sit. ficultas, ut nec ad etnendum ihvenirentur, nec ah
3i. Aucla est autem turba monachorum Dco fa- eis capi possei, qua de sterililaie nimio afficieban-
mulanUum, iia ut plusquam trecenti fierint, ob quo- tur moerorc. Advcnii inlerduro magisteir, gaudentes
rum eximiara congregationem talem mansionem suscipiunt, gaudensqiie ecrum profcctibus resalutal
eonstruere jussit, quae inille el eo aniplius homines sed. yerecundiam fratres lajlo cehibaht sub vultu.
eapere videtur, centum recipiens cuhiios in longilu- Praeterea accidit ut fraier quidaro qaippiam operis
dinemet viginli io latitudinem et quia daetera loca : eicrcens juxla fluvium.Ligeiis sisteret : et eoce su-
eos copere non quibaot, consliiuii locis congruis ccl- E bilo pracgrandem piscem, quem isicem vocant, coi-
|as », quibus praefeclis magislris posuit' fralres. spicil circa littus natanlem : ad quem non lardds
35. Accidil deniqiie eodera tempore inundatio p!u- capiendum insilult, abstractumque fratribus delulit.
viarum, quiesoenlibusquc magistro curn fralfibus, Fit quoque hac de re gaudium, sed admiralio nta-
subilo ah ambohus os iis ingredi redundans aqua jor :omnes tamen meritis hoc vencrabifis viri Bcnc-
eeepit ac quiescentium occupare dotr.um. Pavorc dicti evenisse confessi sunt, hoc enim egoafidelfc
veio fratres perterriti concite surgunt. Ddmusautem fratre, ni fallor, ita didici. Alcuinus quoque ex ge-
latrinarnm supcr lorrentem magno cum laborefue- uere Aiiglorum, ordine levites i
praeelarus,
rat sitii, quam Uimens torrens nitebalur subvertere, sauctilaUs niorito veiierabilis, regcns monaslerium
ila ut ab inferioribus conquatientes rauco cum mur- beati Marlini confessoris, qui fuit Turonensium pon-
mure undsc in. jam jamque n ituram prosiiirenl do- tilex, quiqne in aula gloiiosi iropi is Caroli ohiiiL
!
miMTi. Couourrunt pariter inedia fermc nocte ad ec- hor.ore dignus habebatur, aUditam [au' i(;i. etc.Tex-
elesinm, ubi ipsePatcr pcrveniens primus, signi fu- pertamque viri Dei s:mclitatis famain, inviolahili se
nem arripuit, jUssiiquecanere Iaiidcs,sanciorumqt:e> illi cliaritate conjunxil, i;-a ul ex snis epistolis cl
implorare suffragia, alquecuni laciymisuna D?i lla-

^
snepe dircctis aggregatis in unum unus conficeretuc;
gitare chrmcnliam. Post multas.tpioquepreces adeunt
^ libellus. Datls itaquc illi mur.eribus postufut obnixe?
visere si jani domus foret subversa. Quo eutite ve- sihi monachos dari. (j-.i cum prolinus venerabilis
nerabile viro ol> aligine noctis, vepris cru- Pater assensura prsebuissel, equcs misit qui eos fer-
ribus ejus h»sit, nimioquc Uedio affeclus, lacryraa rent: quos in monasterio, cui nomeuesl Cormarine,.
ut sedaretur inumlatjo, Det:m dcprecatus quod isdilicaverai, colIocaYit. Fuere etiam et hi„
est. Seti cvw\ ad lo('ia!i dCTenerunt, integro descen- ul reor, xx cum prailato sibi magistro : ad quorum
• •
iqua reperla esl. Confisi jam deDeiad- bonum conversaiionis exeiuplum, magna esl aggre-
jutorio, .< socios iu ecclesia cousiitutos redeunt, et gaia iiiuiiitudo monachorum.

bcneficia Dei narrantes pariler benedixemnt Deum. 37. Qua? aulem per ideni lempus |
Divini-
?>>>. Interea audientes ejus s;uiciiiLi;h fainam grc- t.ne sint acla miracula, non ab tc puto si iuiic operi.
eisijuo ejus sanctam opinionem, poslulare insfanter inserautur. Quidam siquidem frah r labuiam sa.cra-
exempli gratia monachosnoniiulii episeopi coeperunt, '<sm, i.'<. qnabeati Dionysii e iiquix aliorum-
dc qmbus Leidradus h Lugdunensiiim ponUfex .fOr ', mjssus e&t ab alia cella ad
lens momisleiium >j'
!
o;; vocalur Insula-Barbara rc- aliam deferre : isque socum pergcns catukis delufiC
aedilicare,qu;ef.isU inslanterqui eiiniliunibonte viia? +, laLuiam vc/ sacraiam po?.i aliquos uics revertens
oslcndcreiit, t cepil SiquiJem eleclos ferme a r«on loti» vc libus iniaulusdeferrc nilitur. Ingressus
gi-ege w discipulos, quibus prajposuit icrtorem, navigio propeiai ^raicuimccHa ipsa inler stagnum
eosquc Iturgundix partihus ad babilandum dircxil el maresita), «c ! ul nntx tcrratu attigit, equumque
;
- - . Christo Domino uunc in sancta rcfi «iseejiden» jn quo c*tuIos pt liulam porla-
ne polientes et florentes, prspgranriis es; turba ag- li is - >cepii divina bunc. i ixulit. Equus
[ata niouachorum. riieodulfus quoque Aurclia- j convcrsus
sium prjcsul, cum monasieriuin Sancii Fdaximini CSt, quousquc frater in :pit:>iv n; . pio-
iro prsefalo »iro postufat ie^.';.- q ic iii inil u .

5 si-
peritos ; cni ui<j>. assensuni pi'.<

>!
q ti iitt-ni :. cecid«-
ci I liii monachcs piwftcio magistro i ii; Iratcr n
Qui constanlcr ni saucto studio deccrtaiUes, quo diu tuitatcu) rece]
a r.o r
erigehdarum ceHarum, qucausa nodo '1 :.coti:st :» et Mitiacensi infcrius agendmn, t<bi ds
prjeposiluras et prtoratus vocamus alii jteriis per Beuedietuin ord natis
b Dc Leidrado ct piouii Bsirbavrnsi ileque
57J S. BENEDICTl ABBATIS AMANENSIS 372
fratres qui petendai» rehquias miserani, quae aceidc- A *0. Gk>riosissin\us autem Ludovicas rex Aquila-
rani audienttfs, alium rursus fratrem miitunt. Qui uorum tunc, -nunc autem divina previdente gratia
quoniam erat saeerdos, seeum crucem, in qua li- lotius Ecclesise Europa degeuiis imperaior Augusius,
gnuni erai -Domiuicum, tuht. Iu stagnum vero m- sanctitatis ejus vitam compertam permaxime dilige-
gressus, vaiida tempeetaie vexatur navicula : sed hat, gjusque consiiium libenter obtemperabat : queni
erucem qnam collo gesLabat undis tunieu- ciiam omuibus in suo regno mouasteriis praefecit,
libus upposuit, <juicverunt procelhe. In ceila veio ut nermam salutiferam cunctis ostenderet. Erant
quiescens pcr soinuum vidit miri candovis virmn, enim quxdam monasteria instituta canonica * ser-
qui eum ita affaius esl : Nisi. inquit, lignuin Doinini vanles, Reguke aulem praxepta ignoranles. Gujus
mei iecum attulisses, uequaquam abhinc (juo velles illc obedieus jussis, circumivit singulorum monasle-
tempare exires. Admonetur itaque ut pedester eas ria, non solum semel et bis, sed et multis vicibus,
de-ferret : et quia non obtemperavit, deductas [de- oslendens monita Regulse, eamque eis per singula
s, etc.lad prcefatam ccllam reliquias, gravi est capitula discutiens, nola confirmans, ignoia eluci-
infirmitate percussus. Post ha;c autem in ecelesia dans : sicque aeium est, providenie Deo, ul emnia
qu» reliquue fueranl delatce,
n pbarum peiule- pene mouastcria in Aquilania sita regularem susci-
La cujus vascnla permodicum crat oleum, sed in 15 perent fermam.
iino piena reperta sunt. Hoc autem contigit per 41. Sed is qui boms aetibus semper iiividet iimo-
tor. ILec uenipe his quibus languor aecidcrat nar- ceuiis adversarius el pacis inimicus, non aequum de-
rautibus comperi. cernil,si pii regis diutius adhaererel araicitiis. dam-
3&- In montibus autem in quihus fratres soliti nuin suse parli non dubitans, horum si emi-
iiiforre
erant alcndaium ovium curam babentcs hahiiare, nus indivisa charitas permaneret et quoniam na- ;
ad orandum exiguum oralorium constrnxeruut, turae suxgloriam superbiendo amisit, in ea bona qua?
in quo ingre&sae sunt mulieres postquam fralres ab perdidit ne homo inlroducatHr, totis viribus cavei :
eo discesserant loco, ct dcrideutes babitacula rao- i'o!et enim bominem miseratione Dei recuperari.
nacborum ('iccbani ad invicera : Tu vicem abbafs Sed nec mirum si piorum probitate hoslis crucielur
habeto in loco ejus stans. Sicque suigulae ordinatim amiquus, ct eorum quos iuvincibiles ccrnit profe-
stantes in loco orationis quasi orantes, malo surre- ctibus torquealur; cum sini etiara plures qui hujus
cturae recuinbebant. Vacua siquidem remanseranl maliguitalis opcra imitentur. Muhi enim (quod do-
habitacula, in quibus ivstatis lempore solumroodo lendum valde est) uruntur alienis uliiitatibus, at.jue
morabanlur, sed eas statim digna subsequilur ultio. in eorum arinantur odium quorum sequi nofunt
Tornutionibus vero vesari eceperunt, a quo dolore C exempium. Praeiatis ergo prolicuis aclibus Deoque
non sunt creptae, quoustjue viri earum subsecuii dignis aguitis, quorum stipatus agmine, bividi* ja-
sunt monacbos a moniibus cum ovibus desccnden- culis armatus maiepugnaluius processit. Et primum
tes, eosque precati sunt ut pi-o lemerariis preces fun- quidem clericorum in ejus derogalione accendit ani-
derent. Orantibus autem fratribus sanitati conlinuo mos ; tunc demum auhe regiae militum slimuiat
SuntredditvT eorda, quoiumdam eliam comitum men- subverlil
39. Quidam cnergumenus viee etiam qoadam ad tero omnesque pariter invidiae face succeusi non
:
monasteriura parentibus dedueentibns suis \enit, clam, sed jam palam virus pestiferai menlis vomen-
qui in basilica beaut semperque virginis Dci geni- tes, circiUiontfm rerumque cupidum et pra^diisalio-
tricis Maria? collocaiur : pto quo dum orationem rum invasorem, suarum animarura jugiter orato-
cwn vigilia fratres fudeie, saniutem [sauitate, etc.] rem, publica voce clamabant, quorum vesana scevi-
perceptam discessil iu pace. Femina rui-sus immun- lia ad tantum nefas prorupit, ut animum serenissimi
do spiritu plena ad monasterium pervenit, eamque imperaloris Caroli erga eum eoncilare lentarent.
i;i oiatorium sancli Joannis Bapiistee, quod in cee- SedvirDei hene secura conscientia, nec derogatio-
/io sitom est, fratrcscura vigiiiis tt orationibus nibus commovetur, nec fraudulenlis asserliouibus
cnstouiunt, quae praestante Deo sospcs ahscessit. Ad ^ pcrterrctur. Palatium deinceps bac de re adiit; quo
oratorium vero quoii in hor.orc sancti Saturniui eunte prohibete nonnulli conantur, attcstantes si
rtyris dedicatnm est, ubi venerabilis vir primura conspectihus imperatoris astiterit, patriam ullra non
habitare ccepit, si quis febrtcitans abierit et pau- visuni iri, quoniam crga se imperialis ira nimis fo-
Iiiluro dornnerit, si fide non nsesilaverit, ii.coiu- rct accensa. Peigit tamen intrepidus, Dei misera-
mis tur ad propria Quie multcruni relatione tione confisus, illi spem suam committens, cujus pro
(^ruai vidclicet qui pcc semet heneficiuni sa- antore cerlahal non pigrus. Eslo, exsilii decernere-
rli sun !
. Haec de nuracnlis nostris tem- tur subire laborem, mentem suam agehat famulari
g paaca dixisse sufficiat. Ad oreinera coe- Deo sccuriorem. Quod si ab ofticio ne prajesset pcl-
: n, juvante Deo, redeamus. kretur, omni desiJerio hactenus hoc se concupisse
Qualo erat Diouybianuui prope Lateiiaa Pari- litteraeimperatori« exstant apud Sirmonduui in
siowici,qnod a Bionaslicis ruibus ad c.i:ionicorura tomo Conc. Galliae qualc itidem erat monasterium
II ;
.tebat, dum Ludovicus Augustus per Re- Sancta? Coiumbac apud Seuonas. Hnjus rei litteras
nedictum abaatem ad primaria iimiiuta revocara i-gesis in Appcudice ad Lupu.m ahbaiem editiotiis
lemavit, idqoetandem p?rfecit anno Si", cnjrrs rei Batuzianie
373 VITA. 574
narrabat. Al priusquam . i conspectu imperatoris A huniiiitaiis fuit, ut ranis aut nullus ex monachis ita
astilit, ad tantam snperna pietas tranqiiillilalemejus flecti posset, dum obviare conlingerel, ut ;»b eo hu-
inflexit meniein, ut viso eo deoscolaretor, eique po- miliiate non viuceretur. Yidimus aaqie eom ereden-
cuhini propria porrigeret roanu : et quem semuli a lem asinuiu suum, flaseoncin viui in stratoiio de-
proprio solo auturnabant fieri exlorrem, ad eum referre, euinque snper inscJentein, ealicem in tcr*a
diil raaguo cum honore sicque divina ordiuantc mi-
: • humeris vebentem nostri monasteiii frairibus tem-
scricordia eum dum infamare conali sunt, pnedica- pore messis ad refocillaixiuni siiim eorum occur-
runt; et quem meuticmio odiesnm reddere studue- rere. lu vigiliis quocme ila pervigil erat, ui vinceret
itinl, hunc non solum minimis, verum etiam magna- cunclos. In pistrino, nisi occupatio aliqua pnep,
libus venerandum oslenderunt. rct aut aegriludo tardaret, propriis opeiabaiur ma-
12. Gnillelmus quoquo comcs, qui in aula uupera- nibus. Coquinam
vice sua complebat. ln habilu sttm
toris pnc cunclis erat clarior, tanto dHeclionis af- nuc huroilitatis assumpscral fonnam ; jejunii ama
fcctu beato Benedicto deinceps adlucsit, ut, saeculi tor exstitit, orationibus instans, compunctioni con-
dignilatibus despeclis, hunc ducem viai salutaris eli- tinuus : vixque corpus Chrisli
poterat peTcipere,
geret, qua pertingere posset ?.d Chrislum : accepta- priusquarn lacrymarum ejus in terram decurrerenl.
que landem cunverteudi iicentia, magnis cum mune- B gnttu.*. Lectuli quoque duriticm avide expeiebat; *ed
ribus auri, argentique, ac pretiosarum vesliura spe- propter ejus invaleludinem Ueuedictus Paler cuici-
eiebus subsequilur venerabilem virum. Nec moram tram, eo nolente licet, sulslerui fecit. Aiunt non-
inde pouendi comam fieri passus est, quin potius die ftuUi, se quia stepe pro Chrisli amore flagellis c.x Ji, i
natalis apostolorum Petri ct Pauli auro texiis dcpo- nullo alio prieter euia qui adcrat conscio iussit.
Me-
silis veslibus, Christicolarum induit habitum, sese diis fere noctibus glaciaJibus profusus rigoribus, tmo
eoelicolarum ascisci munero quantocius cougau- perraro leclus tegmine, Siepe in oralorio quod iu
dens. Vallis vero a beali viri Benedicli roonasterio honorem sancti Miehuelis construxerat, soli Deo no-
fcrme quatuor dislat millibus, cui nomen esl Cello- tus, vacans oratiouibus stabat. Ilis aliisque virtu-
uis, in qua construere praefatus comes in dignitate tum fructibus intra extguos stipatus annos, immi-
adhuc saeculi positus cellam jusserat; illic se vitaj uere sibi diem moriis cognoscens, cunctis monaste-
suse leropore Cbristo tradidit serviturum : et quo- rus m regno domini Caroli pene silis per scriptu-
niain nobilibas natalibus ortus, nobiiiorem se fieri ™ in notuin fieri jussil, se ab boc jam ssecuhj mi-
Cbristi anipleciendo pauperiem studuit, et summunt. grasse : sicque deinceps copias vlrtutum reportans
qtiein geuuino perceperat, pro Chrislo abjecit hono- Chrislo vocante migravit e mundo. Hcec perscire cu-
rem ; ratum puto si de piis conversationis ejus acti- ^* pienlibus dixissc suflicianl : ad cocplnm rursus re-
bus pro nescieutibus pandam. Etenim in celtam deamus opus.
prx'1'aiain vcnerabilis Pater Bcnedictus suos jam po- 43. Piiftbimus quoque Ludovicus rex, quo ab in-
suerat monachos, quorum exemplo imbutus, infra sanis inagis m;'.gisque irridebatur Benediclns vene-
paucos dies, eos a quibus edoctus est, virlutibus an- rabilis abbas, co sibi eum in dilectionis sociabat
tecellit. Adjuvantibus quoque eum filiis, quos suis multocius amore, sciens mundi amatoruni esse con-
comitatibus pradecerat, comitibusque Vicinis, ad suetudinem profeciibus obcsse instorum. Regina
perfectum fabricam monasterii, quam eeeperat, ciio quoque pio aflcctu coicbat eum; et quia justum no-
deduxit. Qui locus ila secrctus est, ut solituclinem verat, libeqter auscultabat, suisque muneribus saepis-
nou desideret babilator. Cingitur denique nubiferis simc bonorabal. Et qtioniam turba discipulorum
nudiquc monlibus neque cuiquaui iiiicactessus est,
:
ejus succieverat, et locus in quo ipse degebal, infe-
nisi quem altroneus orandi causa deduxerit animus. cundus hurr.oque slerilis pene et ardore sotis super
Tanta vero amcenitate esl perfusus, ut si Doo servire ustus est, dedit illi monasterium qnod c^t in Arver-
decreverit, aliorum non desideret Joca : siquidem nis lerritbrio situin a , quod sanctus Meneleus regio
de semineortus fundavit, in quoetjacet in corporc
adsnnt vineae, quas praefatus vir plantare praecepit, t. ^ :
bortornm quoque copia variis stipata diversarum " b» duodecim direxit monachos,_constituens eis ab-
generibus arbdrum. Possessiones acquisivit pluri- batem summse reverentiae virum, nomine Audoa-
mas. Pelenli siquidem eo serenissimus rex Ludovi- lium, -iui ;> primaevo tempore conversionis suui ei
cus spatioso boc dilatavit termino, de fiscis suib ad adhseseiat, viruni probatum ct multis laboribus at-
teborandum concedens loca, vestes sacras perpluri- tritum : quibus laborantibus pioqne sludio decertan-
mas iledii, calices argenteos aureosque et QlT&rtorin iiliiii- ferme septuagiuta, vel eo amplius iliis, nio
praeparavit, libros secum perpiurcs attuiit, aliaiia chicam vitam pro posse scrrantes adhoeserunt. Ad
anro argenloque vestivit. Iu hanc nt'mpe iageesans quod monasterkim dum quadam vice egregius abbas
eeilam totum se dedicavit Cbristo, nihil muadaiue viscndi grati;t fratres adiret, e:< alia parXe ejus ad-
poinpse relinq uens vesligu. Tantx awtem dciiic.ps ventum dum quidam abbas cnm fratribus suis e.v*
« Menalense scilicet, quo dc monasterio agilnr in Actis sanctl Carilefi abbatis, tum e\ Gregorio Ttiro-
Vita sancti Menelei abbatis, qui ejus aucior esse di- uensi episcopo, qui Mnnaiens s mwiasterii meminit
eitur, id est inslaurator; nam allero anle Meneleum in libro dc Vitis-Patrum, cap. 12.
sasculo cxstitisse raouasterium illud eonstat tum ex
,
575 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 376

neteret, eentigli cixm ipsius monasterii cellam. abi A coitstiiuitqne abbatem : «t eaeniam locus Hle novo
eaHesia io honorem Dei et Saivatuns nostri sita opere erat fundandus, adjutorium prsestitit, libros
•st, adver.ire. SiqukJcra ibi priaram habitare fratres vestesque sacras dedit. At i ae religionis
eujperani •
gcd qtiia angustug erai ioou.;, ad jam habiiu floreutes. saactasnie rsalit.nis normam
ps*fau.un meaaslerhtra. serenissiams rex eos traas- pansenles, unitatem quoque spiritus servantes iq
tuierat. Fratres autem qni ad providendam cellan* vinculo paeis, pcrmaximum hitra Ghrisli ovile gre-
rewasserant, videntes aebatem ana cura stiis gavisi «em niouacborum aggregarunjt.
sufit. Ei quiaer.it eis iegens pauperi.is, tristaba .tur. 4.6. .Ulfarkis c eliam <,r.i.iam nemine, nulium ha-
Sed queniam ubi charkas esl. eiiam exigua tuiS- aer.s censanguinenra, vir iilusler et nohilis, pcr cliar-
oiant, juliet qni pneerai. fratiibus, javeni vinum afiam ei ad aedificandum raeaasjerium locura tradidit
lecre, cui mox i!le : Nibii, inquit, es! ia vasculo in Albiensis confinio, ubi etiam monachos ordinato
vi»i. Duo siquiJem iliis vaseuh » untes pcvmodica illis abbate fere duodeciai aiisil : et his etiam quo-
rebquerant frafres, in auibus raodicum crai vhwm, niam novo opere fabricam monasterii cceptam per-
es que vei mieaac caaerent, vel Dommicis dicbus Gcere salagebant, libros plurimos contulit, vestes
skgula* pouanes pereipereufc. Aiuiiio aufem magi- sacras pnebuit, ealicem argeateara ac oifcriorla,
ster eella Him-. non esse vjiiuni in vascuio. doiait, ** erueemirae et omnia qua? iflis aecessaria fore pm-
et confideHS ait : Perge e; affer aobis, qm »i m pre spexit, aiiministravit. Ipsi vero tara in asdifieiis re-
rnnore Pakris nestri brbent hi qui ad euin preperanl, r;un corporearum, qoan etiam iii ajdificatiouc ani-
et nea d&ficiet ek-. PerrcxU frater, e: afesiracte marum , sanci;eque Regulsp. insJJtulis decerlantes
duee egredkur viaom. Jara qukfera prkis voluerat
•
magnam Christo Deo famulaclium âtibjiem
aecipere, - sea' nequaquara iavento reeesserat. Nan- religiosorum fratrum acquisierunl.
tiat i|u;)d acckierat : gterifieaat Deura q\\\ aderar.t, 47. Posi obilum quoque seraaissimi iperatoris i
et meriiis domai Benedicti Reri prefiteHtar. Bibe- Caroli, cum filius ejus Ludevicus rex Aquitanorum
runt erge pto v,i!e, secum benedictionis c;Misa et imperii curam susccpissei, Kranci.c eum parlibus ire
lulemnt. Bomnus qtioque Bene lictus cum s;.'is ad- jussit, eique in AUat Haururo-Moaasteriura designa-
vcniens, ja-xta q;;o.i opus fuil accepk, seeutnque ex vit, ui»i suavkae sequaces ex Aniane meaa-
plures
eo in via talil : sicque posl biec cessavit vas fundere stei.io collocavit. Et quouiam magnum a palatio ui-
vinum. Ipsis nempe fralribus hxc qui viderunt refe- s:at spatium tecus prsefatus, nec congruo occurrere
rentibus coitmeri ,
qtii usqnc bwjc testes Itornm iempore cum vecaretur poterat; et quia imperaton
axistant. multis pro causis erat necessari cuit impera-
44 Aba rarsus vice in eo.'cm meaasterie veait: C teri ut nou longe a palatio provideret locum aptum
pcsi longum vero pnedicationis serraonem piumqae sibi ; ia quo eum paucis q liescere" posset. Sicque
conf.ibulatiouis alloquiam, di^cessurus pacis oscu- prjefecio abbate fratribus Mauro degeniibus, ipse
b:m fratribus praebet. Qaidam autem fraler iater cum :io*nnulIis imperatoris volunlati obtemperalurus
glios csculatiinis aceessit : quo perspecta vir Dei acc< s i;.
protinus substilit, pacisque osculum pauluium nega- 48. Vallis aalcm erat vicina, qute a palalio, ut
vii : post inerepationeni ieroeongru -
iniran- reor, sex non amplius millibus dislat, quae viri Dei
tibus fratrem deosculalus est. Post liunc quoque in- placuit oculis : ibique imperator jussit construere
ter alios alter adfuit fratcr, cui similiter fecit; tum miro npere monasterium, qu od vo catur Iiida, mu-
demum nltimum vale dici ;.s fralribus abiit Illo au- | f:iaio <le rivulo ejusdem valiis r.omine. In detiica-
tera abetmte iu crastino comperlum est quoniara lione vero ecciesise adfuil imperator, eamque de
fratres fugam arripere disposuerant. Inlellexi-
illi suis copiosissime dilavit fiscis immunitateraqae
mus innc quoniam ob haae causam ecs, revelante jussit, atque per scripluram, ut trighita ibidem Dea
sibi saneto Spiritu, venerabilis abb:is oscnlari tar- fralres Clnisto famulantes persisterent monachi,
dabat, quorum perversam voluntatem, ctsi uon pa- , staluil. Qua de re ul uumerus iroplerelur, venerabi-
tenter ostendit, turbat3s taraen i ibri- lis abbas *-e nolis monasteriis lectos jubci venire
ler increpavii. fratres, quos suo instruerei exemplo, essentqne aKis
io. Aiiuddemum iili 'monasterium gioriosisslmus documentura salutis, quousque instinctu divnue gra-
rex dedit, uhi (ut reor) viginti monachos misit, abba- tfce saecuiari pompa relicta ajterno Regi miliiare de-
temque illis eonstituit. Situm vero esl monastei siderantes o\ eadem provmcia io brogaren-
iilud i!i teiiitorio Pii tdicatum in"ho- lur ordine.
nore sancti Savini •. i . quo posili fratres, duro in •19. Cccpi. autei vir Dci palatinas tercrc
piis siudii^ vigilani desudantque, turba monachorum fores, oiimque dimissum ob multorum ulililalem
non parva cis adjungilnr. Rursus ei aiitul contuiit ferre tumullum. Oinnes siquidera qui aliorum pr«
monasteriam, qnod esl in i io Biiuricensi ->i- incommodis imperialia peiebani suffragia, cum ad
tum, illoque QUadraginta ferme posuit monaches, cum accederenl , alacriier is oscotabatur,
3 Male in editis tasculo. Dux enim si^.c duciculus, c Wlfaiius comes Beilam-Cellam in bi-
vulgo nn duiset, serraculum dolii es;. ad fiuvium Asatum
g
o Hacieims nomen refim
571 YITA. 578
corumque qtteriinejiias iu sebcdulis impretsas te.;- A bus ;dvcutanics raoAaehi non, ul iu dixerim, pcr-
pore opporluno offerebat impcratori. \i\ quibas Blxepentia, ui imbuereniur, indigerenl verba : quia
assuelus aliquolies sercuissiinus imperator mapu- iu Bingulerum moribus, rn incessu liabiiuque for-
Jain manicasque cjus palpans repenebat, rcperlasquc luam discipliiiamque regularem pictam ccrnercnt.
hagebat, alquc nt milius noverat dccerncbal; pio- 51. Prop:<_r pltirimorura quoque indiscrctum fer-
pter oblivioueui quippe lalibus iu lo< teeas ferre so- vorem ct querumdam
ineplura tepnreiu, minusque
iii!is.ei'ui. Lrbeoter etenim bujuscemodi querimenias capacium sem>um oblunsum, constiiuit lerminum,
auiiieljat Uuperalor, et <ib id quatn maxime sedulo ordiuemque b observandum cunctis tradidit illos :
Utani in palatio forc jubebat. Eteniui qui eum cx retrahens ne superQua pelcrent, bos imperans ut
rcgui modcramice, ex dispositione provinciarum et torperem exeuterent, alios nihiloiuinus admonens,

ex suis censnlerent utilitatibus , erant perplures; ul saJtem visa iniplere expetcreni. peuique multa
nullus prorsus alflictoruin miteriis ita eompaliebalur, Rcgula implere jubct : sed permolia sunt quae usua
jmUnsque mooachorum inopiam ita regi ut ipse explere quolidianus expelil, ipsa lamcn rcticet :
pandebat. Erat quippe miscroram advacatus, sed ex quibus emnibus babilus moaachi veluti gemmis
monachorum pater; pauperum consolater, sed mo- ornalur, et sjae quibus dissolutus ac fiuxus incom-
lorum eruditor; diviliijus pauulara vit* prae- B positusque esse probatur. Nonnulla autem prsecipit
bebaf,sed inonaeheruio inentibus Regut» disciplinam quse aut propter eoncerdiam unitatis, aui cerle nro-
inculcabai; omnium licet ulililatibus cousaleret, ptcr observantiain honestalis, seu prop.er considcra-
monachorum lamcii necessiiatibus sedulo interve- lionem fragililatis admittunlur. Qttaprepter pi;c re-
niebaC. cordatienis veuerabiiis abbas quaeque observanda
50. Prsefecit eum quoquc imperator cunctis in comperit, absque ulla cunctatione vel excusationis
jy f::co impiere decrcvit ea vero quae certts pre cau-
regno sno ceenobiis : ut sicut Aquitaniam Gothi :
que norma s;;!uiis instruxerat, iia eliam Franciam sis aut dimittunda cognovit, aut commutanda in-
saluiifcro imbueret exemplo. Multa denique mona- spexit , nibilominus ,
prout. rectius ct seeundum
ia erant qnae quondam regulariter fuerant in- posse locique positionem dirimere quivii, suir obser-
siiana; sed paulalira tepeseente rigore, regularis vanda discipulis tradidit : si qua nempe minus lu-
pene deperieral ordo. Ui autem, sicut una omniunr ci ic pagina Regulse pandit, aut oranioo silet, ratio-
erat professio, fieretquoquc omnium monasteriorum nabiliter apteque ingtiluitalquc supplevit, dequibus
salubris una consuemdo, jnhcnte imperajore aggre- ope divina julus pauca relatu perslidngam.
gatis cosnebiorom a Patribus una cum qnampitiribus 52. Primitus siquidcm quam signum horis :;o< tur r
c
iHonachis perplurcs resedit dies. Omnibus ergo si-
(- nis pulsetur, in fralrum dorniilorio squillam tan-
mul positis Ilegulam nb inlegro diseutiehs, cunctis Rcre jussit, utprius raonachorum congregatio oratio-
obscura dilucidans, dubia patefecit, priscos cnores nibus fulti propria residerenl per loca, luncdemcm
abstulit, utiles consuetudincs aflectusquc confirma- ecdesias ostiis patefactis hospitibus paterel ingres-
vit. Judicia igilur Rcgute cunctaque dubia adpro- S;;;'- Surgentes vero concite juxta quod Regula pr*-
Ikoum tteducta effectam, quas rrimus Regula pancit ci P i!
ca^ctaîli.ria
. fratres ^ li se
humiiiter el
sanctiucatis
cum
perfundanl, ct
reverentia pîcur-
consueludines, assenticntibus .cunctis prolulit : de
quibus etiam capitularem institulum impcratori con- ranl; sic denuim ad propria ioca accedanl sintque
lirmandum prxhuil, ut omnibus in regno suo jwsitis iti, ut cum tertium pulsaverit signuiu, ab.qac
monasteriis observare prseeiperet : ad quem lecto- rnora surgentes allonitis auribus sacerdolem cx-
rem scire cnpientem dirigimus. Cui prolintK i i

;'Pt, qui oiliciura incipienui ôriitus esf. Nec
rator asse::>-,i:m pra;buit, inspecloresque per singiila [iiara liceat per boc spatium per angulos eccle-
pos';i:. monasteria, qui utrum ea qua? jussa fuet si;e sisterc, eorum scilicel quibus ingredi j •- i^Lsijii
sic observarcntur inspi< t, quiquc etiam formam esi ; ^ ;

J iu choro sedentes institulos secrele conci-
sai traderent. Pcrfedum itaque - «ant psaimos. Poalmos autem cantaiej in-
propagatum epus divina opitulaute miscri- que d pro omuibus iidelibus in loto terrardm
eordia, et una cunctis generaiiter p hservatur vivis, qu etiam pto omntbus Odelibus .defun-
Rcguht, cunctaque monasteria ita ad fcrtii uu unita- ctis; pro eis qtioque qui nuper defuncti sunt, quia
tis redacla stint, ac si ab uuo ma - -

et in uno ad notiliam singulorum non staiitn causa pervenit,
imbuerentur loco. Cniformis mcnsura in potn, in ui jugiler canerentui instituit nihilominus quinque.
ciho, in vigiiiis, in modulalionibus cmrctis ohser- bccursis vero psalmis quinque proiius o;;,tioni in-
vauda est tradita. Et quoniam aiia per monasi riaut cumbai, eos pro qi init Deo commeodans:
obssrvaretu»' in^tituit Regula, suos in Inua degentes et U-i:C deraum pro altis rogalurus initium suma<.
ita omui inientione instruxit, u! c\ diversis regionl- ^ pigiitandiim esl pio, cerlis defixisque psahuodiis
»Id faclum .uinojSJJ, in sy.uîo Aqi;isû:i ::;:s :

;
. Lanfrancus signnm minimum vocat in Decrelorum
hHinc coliigunt nocnuili Senedictiiin httnc aucto- cap. 1, et iu secretario lotat Durandus in trichnio,
irf.ii csê libeili qiii inscribitttr Onlo conversationis lib. de diviuis Otliciis. c;.p. 4.
i
monasticte, al* Haefieun edkns ei iiiusiraius iii i;ne <tsKiit psalmi graduales quos Quadragesinne
H; .
Disquisitioouni monasticarum. lcmpore siiigiuls fenis qua.iis ciiam r.unc anle ma-
Id campar.ulce seu linlinnabuti
:
genus. quod trm officium frequentamus.
31«, S. BENEDtCTl ABBATIS ANIANEISSIS 3*0
terram corpore supplicare A multorum consuetudo. Siquidem nonnullis usque

setenm Regi demerso in :
cum poteniibus ad singula non revereatur

verba ad talos eucullae pendebant. Quam ob rem vir Dei
'
quis inftcctere caput; maximeque quia koe modo uniformem cumtis tenendum monaehis instituit mo-
gratia provecclur divina, et compuuetioois- suscite- dum, u.l non amplius a duobus eubitis excederet
tur ferror. Tempore siquidem xstatis post explelum menstira, vei usque ad genua peningere possct. Con-
Matutiuorum officimn, mox egredi ab ecclesia pro- cessiletiam necessiiatis causa, propler quam Re-
pter soronolentiam jussit, seseque calceantes lotis gulajubel, duas scilicet stamineas J ct femoralia,. ,
faeiebus dcmio ad ecclesiam conciie redeaul, ct pellieeas quoque et iegumenta eorura, cappas duas;
juxta prsefatum ordmem aitaria cum reverenlia et quacuiiquc necessaria prospexit, ut omnem am-
eircumeanl, sanetisque se aquis perfundant : et sic putaret occasionis anabagem, LrjbuU ei coocessit.
deinoqx ad toea sibi eonstituia accedant, diuraum 55. Oslendit quoqaie per scripturam imperatori
expleinri honestc offieium : quae ofiicia juxta Roma- rationem debisquai jubet Reguia, sed certis ex cau-
num • psalmo cxvm per&oiventur, siultjue parati, sis intacla icrnanent ; et de bis qu;« illa prorsus>
ut pulsalo &iguohonc pr.im;e, uuix ad cborum oc- relicuit, sed utiliter supplentur. Omne quippe de-
currant. Signum aulem ita piolixc tangere jussit, ut siderium suum in observationem Regulx convei le-
oiniK •
manie u<eosame sacerdos B
curranl, illo ,at » suumque hoc permaxime erai studiuai et nihil ,
rr.eipiul horam. Expteia Prima in umim aggregaii intdlecuii ejus excederet. Quam ob causam quos pe-
solvant capitulum quo expleto, eum sUentio, aut
:
rilos esse coiopererat, attcnte sciscilabalur circa.
psalmos b d< . aut ad opus fcibi injuueium. longcque posilos, eos etiam qui istis in parlikis ad
lii monaslerio quoque reui n cntes non fabulis occu- nsontem Casinum accedeient, veluti qui non audita
pentur otiosis, i et biaj, aul inguli in suiummodo , sed visa pereipcrent. Ob quam dile-
coquina, iu pistrino, iu ceilario psauuos canant. Post ctionem iulclligenlUe cum quislibet ei aliquid novr
eompieloriuu) vero iusliluit ut non pro libiia quis panderet, raox humiliter suscipicns summa reve-
Yoluntate aul egrediatur, aui moreiur in oratorio; rcntia aiebal, necdum se posse occuitos sensus Re-
scd biemis lempore decem prius cananl psaknos, guiae oosse : et cum cunctis non dLeam Lironibus,
xstate vero quinque : sieque pulsato signo omues sed ipsis sapieoiibus ipse eam elucjdaverit, uova ct
pariier juxta prxfatsm modum aliaria cuncta cir- iuaudita se non tantum a perilis, verurneiiam asim-
cumeant, et sic ad lecta sua siuguli pausalitfi av.cc- pticiorilius reperiie fatebalur. Fecit deniquc libnmi
dant. ln his tribus per diem vicibus eircumire cu;i«ta e.v Regulis diveasoium Patnnn « collectum , ita ut
prxcepit ailaria, et ad priituun ex eis oruliojiein Do- prior beati Bcnedicti Regida eunclis csset ,
qi
n.inicam dicaot et sjmbohjjTi, eaeleris oratfoneiu C omni tcuipore ad coliectam matuliaau) legere }ussit.
Domiuicam, ?el >ua eoofiteantur detie.ta. Ltiurnis Ex qtio rursus lUostendcrei contcntiosis nulla friyola
autem orationum boris ad suum quiaqite accedal cassaque a bealo Benedicto edita fore suam cx , scd
oralnrus locum : si auiciii pecuUariter sibi vult orare, aliorum fullaru esse Regulam; alium colieclis Re-
quibuscunque varat hoiis, Ucenter peragai. llas gularum seatepliis composuit Jibrum , cui nomen
igitur tres ideo conslilutl oraUouis vices, ul lii qui Concurdia •
Begularum ceJit, ita dunlaxat ut beati
lorpore pigrescunt, et orare faslidient, sakem com- Beucdicti pnvceiieret sententia , ei vcro rationabi-
pnlsi agant. qmt libjenter uoiuut. >.i •.
>
«ii>iituUs non iiier convenicnles jungerentur deinceps. Atium ni-
prxsumant relinqueie horas : bj rejpo qui uimio biiominus cx sanctorum doctorum houiiliis, quae in
bucceniluntur amore, ne extera indiscrete pelant exliurtationem monachorum sunl prolal.e, corjunxit
retrabantur. Sic euim accidcre solel ut uimiis \igi- librum, eumque omni tempore in vespertinis col-
liis atteranlur miiii> d . rejussit.
aulem quibus divinis j> Cernens qnoque nennullfts ioiis nisibus an-
tet, praeocoupatus somno uoo \ ;re :n acqiiirenda monacborum coenobia, eaque
rere ceusum. |n liabitn quoque dissimiles I iion tantum ui precibus obtineant, verum ctiunv.
D
n Ergo j iiii tmii Roman i is vestimentis in monastecio usa est, test» Red.i
ut psalmus centesimus octavqs decimus, uti ei uunc, in Hisiorix lib. iv,cap. 19.Denique Anscgisus abbas
in hori&diurnis psalleretur. Aliter di drappos albes xx,de quibus camisice
is
otDcium disiriln;it sanctus Patcr :' Re- xx n laneUensibus assfgnavit.

gul.e cap. 17. Nempe ut qiiidetn existimo, Codiccm Regnlarum
•
h psalmos intvr lahorandui

Si'.- pra;- onmiiim qualem exbibent rass. codices, Corbeien-
.
scribunl Adalardus abbas in slalutis suis, et Cluuia- sis veterrimus aliique; quaiem, inquam. Rolslenius-
ceuses apud l mm ( lunia- i retiquit, editumqw^ lypis Romanis el Pa-
censium lib. i, cap "0. ». Eo in codice Regula?., unaqu»-
Eamd •'> raiioncm
i
:un, inte Feruntur, cum in Concor-
ii.capp- lt> et 17. daruin singulis Regiike sancti Benedicli ca-
.
* Jaiu ergo tunc vigebat usus staminearum seu , pitulis singuia aliarum regularuni capitula inslar
interuiaruin ianearum ijnas tamen Kruberlus .\i. commentariorum apteniur.
smensis abbas repudiasse feTtnr ^|) :.l Grdericum in :
Hunc librum >''.lidit, notisque eruflius tiiustravit
1
Hist. lib. v. (yene sanclus Paler Beneiictus dc

•
Menardus noster <j ii etiam Bcnedicti Collectiooem.
!
mineis seu quibuslibet interulis si!"t. t'.t larn^n sta- cx homiliis Patrum :u codice Kloriacensi legisse se
miiieas duas mooaebis concedit. FrueUiosus in Re- tcstatiir quem (amen codicem ego perquisiLum re-
:
gul^ primx cap. 4, et S. Etbil trita non liiî^ scdl , , perire non potui.
: :
381 YITA. 3S2

decertare imineribHS, sufsque usibus slipemJJa me- A audiebat. Quis unquam sulum nisi flcnlem reper ft ?
uaehurum cxpendi, a<c pcr hoc diruta noonulla, aiia quis ad eum subito ingrediens siccas ejus reperit
vero fttgatis monacbis a ssecularibus obtineri cleri- genas? nonpiorsus aulhuniiprostratum, aul corIo
64
cis; JuJiit l.jir de causa piissimmn imperatorem pre- ereclis inauibus slantem, aul ne saeri voluminis ni-
cibusque puisat ut ab hujuscemodi contenfcoiiibus miis humeclarenlurfletibus paginae, pugnis reoipien-
ciericos, monachos vero ab tmc redderel pe-riculo tein lacrymas invenil ? Carnis doficiebaul vires, sed
extorres. Asseusum pnebetgloriosissimus imperaior, animi adamaute durior pcrsislebat intentio, rigor
ntonasteria in Kegao suo euneta pramotala, in qui- semel Cfleptus pcno ipse perdurans. Carniuip qua-
bus cx bis Regulares Albams esse queani decernit drupedum esus non snscepit o tlie conversionis suue :
ac per scripturam ut ineoncussa omni maneani bakeis etiarn in uUimo auo tempore languoribus at-
tempore, firmare pr,c-cepit, stioque annulo signavit : tritus vix «nquam induisit. Yeslimcntum posi qua-
sicque muUoruiit cupidilatem , monachorum nihil- draginta vel eo amplius dies mutare solitus est. Le-
omiims pavorem exlersil. Frant etiaiu quxdam ex gere siquidem coram se sanctorum Patrum Viiam
cis munera a miiitiamque exercenlcs : quapropter obiuisque jubobat : qua leerioue reeuper.itus animus
ad tantam dcveneran.t pauperuuem , ut aiimenta ioriior perdurabat. boise Jesu , quibus suspiriis
vestimentaque deessent monacbis. Quse eonsUUu ans B fletibusipie perfusus aestuabat animus cupiens dis
suggerente pntfato viro piissitnus rex, juxta posse soivi, el essc cum Christo ! non tameu si neee&sa-
servire pra.cepit, ita ui nihil Deo fatfiuhtnlibus dees- rius fratribus forei, laborem ferre recnsans.
sct, ac per hoc alacres pro eo cjusque prele, totiusque 57. Invaieseenle autem aegritudine imperaloreui
regni statu piissimura preearenlur Dommum. llis familiariter alloculus in monasleEio dedacilur, fra-
vero auuiasteriis q.ue sub eanonicorum relicta sunt tribiisrjue vaiefaciens , tota nocte .orationibus psal-
potestate, constituit eis segregaiim undc vivere re- modiisque pernoclans, ipsius diei regulare ollkium
gulariter possint, csetcra abbaii coucessil. peivgit. At cum aiterius diei reg.siare explcsset ofli-
55. Quae aulem cum ad generale placitum jubente ciuin ,cursum persolvere veliet, ventuin est ad
et
iiuperaiorepergwet, nutu Dei aceiderint, non silen- clausulam Justus e-i , bomine ; quetn vcrsictiUuu
:
dum puto. Ibat nerape aegritudine nimisquc calori- decaiitans ait Deficio et adjecit
: Fac cum servo
; :
bus. fessus, ju^sis ohlempeiaus regiis, sed cbaritatis tuo, Damiue, secundum miscricordiam tuam (Psal.
itrmis slipruus, multorum explere utiiitaicm paratus. cxvni) ; sicque inter verba orationis virlutibus de-
Sed U ^jui piis scmper invidet aciibus inimicus, ut coratum entisit spiritum t». Adsunt autein ejus om-
pioriim detrimonlum ferret saluti , lmnc a tramite nibus diviliis dulciores epistobje ,
quas pritlie quam
c«Dpio tali arte retardare moiitur : equos siquitlem, C migrarel a sseculo, fratribus Aniano posilis proprio
quibus ipse yehendus erat, per vasta siivarum de- dictavit ore, gn quibus testatur facieiosuam amplius
turbans custodibus fere igiioti. Sed vir Dei nullo aen visuros. Aiunt eliam quidara quoniam hora
dolore de amissis equis perculsus . alacer regias qua migravit ad Chrislura, episeopo StabiJi M»ga-
prope pcrvenerat fores. Expietis siquideta raonas- loneosi obitus ejus revelatus est; a somno siqui-
teriorum inonaclnwumqae , de quibus illi ingens et dem surgeus mox suis quod aceiderat retulit. OI>
jugis piaque erat sollicitudo , utilitaiibus , numerus itunt autera ejus ob id cursim attigimus ,
quoniam
equorum imminutus a rege fulcilur [id esl supplelur]. fratres qui eo tempore pncsentes adfueruat, la-
Sed et post unius mensis spatium amissi reducun- tius expiicaturi sunt, quod seqaens demonslrat pa-
tur equi ; sicque diviuitus actum est ut quia dearais- gina.
sis iion doluit, duplicatum susciperel iucrum. 58. Benedictas igitur abbas in provincia Gothiae exor-
5G. Coepit post ba'c diversis variisque alleri tus sub Pippino regeFrancorum, et post ejus deces-
scgritudinibus, et multos per annos continuis viî- sum sab C rolo ftlio ejas ab infantia^ tenpore usque
liis, assiduis lacrymis, acerrimisque jejuniis atque in adolescentiatn militavit. Post haeo autera relicto
taboribus niedilaiionibiisque attritura corpuseuluin palatio in raonasterio Sancti Seqaani i.i provincia
novo certamini pra?purare : at qui subar.tis vitiis ^ Burgundiorutn habitum veri monacbi sascepit
virtatum obtinuerat arcera, nobiliter infirmttatibus ibiqae duobus ac semis annis [supra, num. 10, quin-
palientia; armis accinclus decertans, geminatatu queunii et octontensium spalio ; an biennii?] con-
a rege suo superalis bostibas victricera perciperct sistens, Deo jugitcr miiilavit. Sed quia ibi regula-
palmain. Quo enim validius pulsabatar aegrits- iem usum minime reperit, in Cothiae pariibus nti-
dine , eo intentros magis magisque aui oratiorti- gravit, ibique super .fluviuni Anianurn manu ptopria
bus vel lectionibns persislebat. Nulltis Qtipsum re- cellara primitus postmodum vero cam ipsis fratribus
perit, nulbts.omnino in opere Deipigrum, nnikisvanis qui ob amorem Ghrisli sub ejus regimine venerant,
frivolisque fabulis eeeupalam invenit. Aut enim monasterittm vx novo opere construxit, in quo uon
ipse per se lectioni iuslabat, aui legentera studiose longo post tcmporc trecenlos sub soo regimine uio-
a Quae ad nmnera, quae ad militiam olira tenebantur i>

Sepultus in monasterio Indensi, abi bactemis
mouasteria, recensentur apud Chesniura in torao H, in lapiiieo sarcophago quiescit, colilurque die H
HistoViae Francoruro , et apud alios. ln edilis aliter Febriiarii, supra jn observationibus pra;viis, ct iafra
hic veisus legitur. in line Yiye.
335 S. COEDICTI ABBATIS AXIAWENSIS SM
nachos haboit. Dcfuncloqne Caroio imp 'r:\tore Lu- A sexta auiem feria nocte nvsH iraperator Tanculfum
dovieus filius ejus imperinra suscipieus, Beaedictum caraerarinm, jubens ut eum in ipsa nocte ad moaa-
yeaerabUera virum uua cnm suis quiimsdam disci- sterium ferremus : quem levaales ante galionim
cipulis in Francbni renire fecit, ac primitus in cantum mta cum Helisacar et suis ac nostris horai-
pago Alsacense Bwnasferium ei Maurum dedil : posl- libus, priraa hora diei ad monasterium deduxinms.
modum vero pro ejus amore juxla Aquis palatium Cumque essel tertia diei hora, omnes a se exire
s;iner Ouvium Indani ex novo opere ei monasterium praecepit,et usque ad sextam horamsolus permatisil.
seiificavit. Hic esi Benedictus , per quem Dominus Dosi baec ingressus supra dictus abbas cumpraepo^
Christus in omni regno Francorum R 'gulam suncti siio noslro quomodo agerel. $ui-
. percunctati sunt
Benedicti restauravit. llic Iiabuit suh regimine bus ipse respondit nunquam se latn benc fuisse-; ,
suo monash ria uuodeeira, id esl adjunxitque Usque modo inter choros sanclorura
:
nem, Casam-Novam lasuiaai-ttarbaram Meaatem, , coram Domino asliti. fn ciastina autem fratribusad
Sanctum Savinum, Sanctum Maximinum M - . sc toealis eis monila salutis dedit, <-£ tunc pioi'.
cum, Cormariacum , Ceilara-Novam in Tolosauo, <•->! quia quadraginta oclo anni essent ex quo rao^-
Monasierhua-Maurum iaAisatz, Iridam es jussu nachusXueral, in quibus annis nullo die aniea panem
imperaloris oh iliius ac discipulorum ejus u K- B comedi , donec coram Dco lacrymas funderet. In
ficalam, et de fiscis jegalilus ditatam. in bisomni- ipsa diV hrevem admonUfonera imperatori misif, et^
bu> e\ doctrina siu» raouachos et recto it. aias perdiversa mohasteria direxit. Isdera verove-
Curam autem maxima-i» habuit i!e eraaj ori nerabilis vir omne officii quinque aimis et
clesiasiico . videlicet tuonacli irun us ante nbitura suum , sieut in ejcs
alque laicorum, maxinn anli iu m m reperimus, et ip«e vivehs

rator autem onme ej ts consilium lib< qnibosdam dixil, ca rd ...t recitalum |
per
f. cil, undc el . sdam Mon. i
s smetipsuin liquil Obift aut iiageitarius, tcr-
viuclicet qiio I monachos sancli viri pro .-; is a i. ! ebruarii, anno Doinini
semper suos proprio? appellavii .0 , 'indiciione decima
biim hactenus abbatem se inon palam q .. : i i, coiicurrcnte i . cpacta decim quaria.anuo no i
esse profiietur. Sanctus igilor vir usquead obitura ho imperii Ludorici piisstmi imperatovis. Post tertium
suu-n in palatio regis pro augmenlo lideliu vero diem sepulcrum ejus aperuimus , et cura in
pro terrenis rehus ] i \ mo- va3 iapideum , quod imperator paraverat, mulavi-
iiasteriura iu quo dcgebat. Aute qii exiais mus : discooperienles aulem faciem ejns, vidiinus
sanus otnnia imper; ori, q C in fronle ei circ » rnbo-
litus erat diccre , rep! febre rem, quaiilum oec vivns haLueral. His iia exeeptis,
correptus, ad mansionem suam usqu. pervenit. A!- et iia sc habentibus, nos fa.r.uli ex mt>::asterio Ini
icra iren g L ivigililus , B< et Desi-
raloris, ad eum visilanduni venerunt. i tibi Ardoni magistro nos Do-

ilji fuit muli n: 'o episcoporum, abliatum ae mofia- mino optamns, petimusque chariiati lua?, ;.
chornm, nt nobis qui emu ihi cu inus, vix ad dum a Dco datam ii' sapientiam d i
,x
c iu accedere facullas esset. Helisai s uostri Benedicii libelium componas, ci
priin :s ad eum venit, ei cmn eo m diii.. aiani vos omnes atres noslri, el vos
pcrse\era\ii. Quiula siquid omnes fi - iraen.
APPENDIX PRIMA.
DE SYNODO AOIISGRANE.N'-'; , DLQIE MO-NASTLIUIS AMAN.E SLBJECTIS AUT I»ER LESE
DI(
IM
1. ^.liil i,i rem ecclesiaslicam prxstiteiii Benedi- D suis revocare modis oronibus tenlabat Nirairum
clus, hactenus vidimus ex ipsii^ Vita, ji qua - tuonasteria in quibusoKm beati Be-
_ ig< utia sub-
nica, tiini in syno lo i
istoJiebalur, vel
Arelatensi, qnod .1 i itiu mlam liuni I
plinam anno 8 • '•
num. 51. Niini qui

luetuoratui i pn •
maxime in synodo Aqu

.. - rit . ex- < onvoeata rouciiia, . Iic* ncr
pendendum esl. Cum r<iii D( n ,juo t. vuno .,•.(.( (..-,1
protuovere studerent Ludovicus \i -
dictus noster, anno .SiT ini| ctus S :
.
iot
v uirejussi! abl ates quamphirimos
,;
servantes, ad resarciendara sacri m<>' it= . 1 i tliscipli si- ->
1, cap. !6, 11 ,.,; i , et 1 I
phu.s
itaii!
l
J medictus t V ii
,
385 VlTA.- AFPENBIX I. 38G

ex caenobio Josues abbas oidem conventui interfuisse ximini abbatis, cap. 3 Nempe co tempore « devotta A :
memoratur, Apollinarius ex Flayiniaeensi, ci. alii, <le Miliacensis eoenohii ei sludium monasiicse vilse emol-
»..:b..n llnna moI um />•?! Uop<i i*tf\ nt\r\r* »/*
quibus in Prasfalione actum esi. Peracte conciiu»
ix Tl»-.o I (',»
Iita erat a sa;culi dilectoribus, partim cnpiditate,
. i !
«'
constiluU-idem Dco amabiiis imperator Benedicluni 1) incursione bostica, quaeej Aquilanica impu- 1
abbatem ei cum eo monacbos strenuse vitae, qui per gnatione crebro obliiigere solebat. l'er idero enini
omnia monasteria monachorum euntes redeuotesque lempus inter Pippini dnces et Waiiarium Aquilano-
uniformem traderent eunctis raonasteriis tam viris, rum regem gravis el diutuma confiieiatio rempubli-
quam sanctimonialibus feminis^vivendi secundum cam Francorum non modico j)ri)lii»;ivit dainno, tan-
Ileguke sancli BenedicU incommuiabiiem morem, » demque. apud Toarcense caslrum capto Waifario
ut legitur in Vita Ludovici Pii. Etsi enim universa summa rerum ad Pippinum ooncessit. ilis fere tein-
Galtiae monasteria eamdcm sancti Beneuicli regulam poribus iocus sopradictus adeo est adnHllalus, ut
profitehantur, non una tainen omniumerat vivendi nerao ibi possctmanere monacborum: sed babitacula
raiio, 6ed yaria pro loeorum, personarum morurq- eorum aul cssent diversoria s;eculariuni el femina-
que diversilate. Benedicle socius et adjutor adhi- rum, aut stabuia equorum et pastisnes canum. Tem-
bitus Arnulfus abbas, teslanle Ludovico Augusto in poribus igitur oiv;e memdriae Caroli Augusti. dispo-
diplomate quod de resiitulo oi\ime monastico in nente rerum omniura Domino, eumdcm locum pri-
monaslerio S. Dionysii confecil vn Kal. Septem- slinse reddere nobilitali Theodulfua nobilissimus et ,
bris, anuo 19 impefii. < Mox, inquit, ut diviua di- raoribus <'i genere acerrimique ihgenii Aureliahensis
gnaiio nospatcrna sede suscepia impcrialibus sce- Ecclesiae ( piscopus subrogatur. Ilic itaqne inulta
p;ris inniii voluit , pirje inleiilionis nostra sollici- industria cerlans quatenns idem iocus iu aT\liqiium
»
tudo exsequi procuravil, ut religio, decor et onmis revocarelur honorem, dum in contiguis regionibiis
honestas a domno et genitore no.stro divrje me.mo- minus idoneos invenisset ad id eiTiciendum mona-
rire Carolo ca^fiia ct iusiituta liquido et veraciter., cx Seplimaniie parlibus ascivil, quibus et lo-
remota omni simulatioue, in propriis quibusque ma- cum dedii, et res Hli loeo olim attributas de suo in-
neret et vigeret ordiuibus. Lnde ad monasticaj insti- super addens conlradidft. In qua re non pceniiuit
lutionis normam corrigendam duos religiosos et ve- eum vfacti sui quippe cnjiis temporibus in taiilum ,
nerabilis vita; vires Benedictum el Arnulfum abbates ejus loti gloria enituil, ui veleris ignorainwe dedecus
constituimus, qui jier nostrum a Doo gubemandum bonestas superveniens obumbrarei, et pneieritorura
.ei conservandum imperium seduli buic negotio stu- dispendia lucra sequentia cpmpensarent. > Duos hahc
diose insjsterent. » Exstat hoG diplema integrura in rem roonachos Tbeodulfus obtinuerat a"BeneiMct6,
apud Sirmondum in tomo II Conciliorum Gallias, cui hoc nomine cralias agit iiindemque de aliis
igium sane pietalis imperatoriaa monumeiiium. miltendis inlerpellal, ac cumi S. P. BeneSicio Casi-
Arnulfus is erai abhas, ul pulo, monasterii GlonnCB- bate comparat bis versibus:
£is seu Sancti FJorenlii ad Ligerim in dioeoesi Ande-
1, mea charla, celer Benedicti ad tecta heuti,
gavensi, el forsao eliam abbas Heriensis. •
"2. Quam Au:;u:;t: discipiioam instituit Benedicius,

Hocque saiutato tecta rcvise Palrum,
Huic salveque valeque meum, buic shigula narra,
eamdem in varia Franciae ac Germaniae monasteria
propagavit. Tria primo nobis proponit Ardo, Insu- Prospera qu« nobis sunl iribuente Deo..
Inde reier muitas misso [jro munere grates
iara Bai arani, Miliacense, el Corraaricense, quibus
'
addit Gellonense, Meualense, S. Savini Masciace C Utque iibens mittatplura, precare libens.
wonaslerium a YVIiario conditum, Maurum-Mona- Utque piura consurgat opns fundamine jacio
sterium, el lndam. Indenses in epislola sua addunt
Quod me jara mulcet, jam mea corda fovet.
Sil melius culraen bonus est fundaniinis ordt»
Casam-novam, et CcUam-novam in Tolosano; addo :
;
et cô Monasterium Sanclae Columhae apud Senonas.

Qnein gemini numeri sorsque decusa;ue sacrat.
Ecce «iuu monachi duo sunl pnecepla saluils,
De quibusdam aclum esi in superioribus notis de :
aliis liie nonmdla observanda. Divino ul vinctus sit quoque fratris amor.
Leidradus archiepiscopus Lugdunensis in epi-
3.
Et iufra •
stola ad Carolum Magnum, < Monasteiium regale

Insulrp Barbane, inquil, suura in mcdio Araris Ihivii, Semina i;i nostros misisti parva per agros,
quod antiquitus esi dedicatum in hooore sancti An- Piurima mitte, seges hic tibi grandis erit.
drere apostoii et omnium apostolorum nunc autem ,
rsori distes merito, cujus non nomiiie distas i
in bonore sancti Martini recens videtur esse fhhda.- Nominis el merili sors beet uiia duos.
tum jussu domni Caroli imperaioris, qui iliii
;
Quod fuit Ausoniis Behedictus rector in arvis,
pra?fecit domnum BenedicUftn abbalem, cum quo si- Hoc modo tu in nostris es, BenedicteJ locis.
iuuI riirexil ibi suos ita rcsiauravi, ut lecia i
. L( cerebro Enphorbi Samius saius essc putatur,
de novo fuerint, aliqua dc maceriis a fundameuUs
"> Sic Nursi Patris in le revocalur opUs.
erocla ubi uuuc momichi sqcundum regularciii di-
: \}iper Teudulfum Teudulfi verba prccantis
iliuam numero trisfinta habitare videntur. > ilic Imples, cumque una il binc prcoe nomeii jdem
est !.< . eui jn D Sic Benediclus ei per le, Beuedicte, quod optat
Mispaniam cum 15 ne.icio a versus Eiipanduro pio- Conferat, ei voti tu mediator eas.
fecluro Aicuinus libi Quodque fuit, Casine, ti.i jiins hic Paier clim
Ago!
(fiyniiaieru avit di Sancli , • Hoc modositccllrje urbs Aureiiana luae.
Suessionense monasterium secessurus. Alcuinus in Quam bene Mitiacura vocitavil prisea vetusias,
epistoia S9 [num 00) ;n Barbarensibiis, quos Qurje fuit auspicium mitibus ante cboris!
Fratres Lut) gratulalur de restitula Maxiininus ibi fralrum vernante oorona
monaslicr* vita 1
nijiit ad
.
i
Pnsfuit, bisjuuclus scaudit ad aslra poli.
• liscenles errores. I monas:erium, Corpora sunt quorum variis lumulala sepulcris,
- uo;i bt-ist-l . nunc s.;:euian in iiiiii.u!s se.i, patriarclia, luis,
toga donaluro esi. »{as fera barbarics exempto n lacis
i. Quid in iliacensi asceterio prope Aur D>~; ies, destituitque locum.
nunc âncii Maxiiui Bonedictus, Q;iidbisverbisîgnificarevclilTheodaIfus,expJi«at
-
.;: ai iii-- .
•
facti auctor in Carmin im superius relalus. Pergit Theodulfus et poe-
ii, ex q est in I
:u dirii Benedicti cceuo-
Benedicii nostri, juvat quosdam versus adducere in
im post aliquot versus subdit :
c locuui. Sed prius

'
• '
cen.î diseamus qualis lura fuerit istius monasierii !))'''
s.:uus sic enim iiie in libro '.: Miraeuiis sam

; i
;
S nctus ego nomin . i o:i
, ,
388
3S7 S. BEJSEDICTI ADBATiS ANIANEKSIS
Palm venerabili&sedes, usque prioratus Aniante SBbjscUi&, vernacule

Uinc pele Nebridii WiMmo
corr.iie consttueta
Donati sit libi visa domus.
Coudorgnt, primitus a
Mox et
dicitur in dipkraial« Ludovici Augnsli.
Sed nec pranereas sancli loca fratris Atili
Varke- hac de eella exorue sunt iiies lum adversus
Annianique rnei lecta verenter atii. ponlificalu Pascbalis secumii,
dona salutis Casa? Dei monachos
TSam pins aspieiat dantem sibl
secundi lum adversus Arsiaten-
et Caliisti itidero ;
Atalate vidoat, dicque, Olenninde, vaie.

sem arehiepiscopum Caliisto item Pontifice. < Et qui-
Ac si forte vales mundanas ire per urbes,
dem, ait CaHistes papa in litteris hac de re con-
StDgola perluslrans oppida, rura, casas,
cessis Anianenses monachi cellam i/iam per Lo- ,
Pra?sulibus nf stras in carmine pando saluCes,

,
deiei imperatoris, Caroli Magni imperatoris filti, et

Alque omni ciero, quosque referre mora est. Aniancnsi
tiiii ejus Caroli regis scripta et iargitôncs
Altila, Clarinus, Teutfrcdus, Leubila, et tfmnis Archiepiscopus vero se Lo-
iwonasterio vindicahant.
Turba Palrnm nostrum sentiat aima V3le.
ii«;ici lilii liosonis regis chirographo tuebatur. > Sed
Quos hic primns salutat Theodiilfus, erant ii ipsi landem auditis utriusque partis momentis Callistus
qtios Bene-Jictus operis sui adjutores piimarios ha- ipse de eoneiiio cmlinalium jus Anianensiuro pos-
buisse dicitur apud Ardoncm supra. Crediderim
Aq-
sessione roboratum conlirmavit. Exstant haelitteraj
ni3num esse eem.qui sancti Aneiairi(&tiir-CAiira<m]
itt lucem editae tomo VI Spicilegii.
monasterio in Gallia Narbonensi bactenos existenti 11. De telia Nova, vulgo CeUe-Neuve, qmchacte-
nomon dedii, quod cave cottfundas cum uionastevio dus ab Aniana pendet, exstat diploma Caroii Hagnt
Aniana Aniano
niana seu Aniano. in hxc vert)a
.
5. Gellonense monasterium exeitavit

Willerams u rw. gra'.ia re.v Francorum et Langohar-
KaroJus Dei
barolus
comes, postea ibidera monachus, atque Anianensi dorum ac Patricius Bornanoruiu , etc lietiqua vide
abbati subjectum essc voloit. Benedictus loco prcefnit hiter Opcra Caroli Magni hujnsce Paireloqia: lomo
abbasprimus, dein permissi nonnunquam abl>: XCVIl, col. 988.
peculiares alii ab Aaianensibus , qui Gellonensi;.m \i. Ad b*c in monaslerie Sanctae CelumhK apud
abbatum electionem probabant. Exstant ncn unae Senoiias monasticam disciplinim restliuere conatus
Ludovici Augusti alierumque regum Httene Cellara estBcnedictus, test&nte Ludovico Aeguste in diplo-
Gcllonensem Anians: attribuentes. Demum Gelionen- mate. quod editum a V. C. Siephatto Baluzio in ap-
sessuijuris esse cceperunt, reclamaturafue non se- pendice ad Lupum babet hsx >crba : « Notem esse
mel ab Anianensibus saeculo xi, qoo Emmeno Aniame volumus cunclis Gdeiibus sanetse Dei Ecelesire, et
abbas graves bac de requeretes deposuit apad Gre- nostris, p; is scilieet e! iuiuris, quia olim
eoiimn papam VII, qmr in tabulario Anianensi le- dom mouasticom ordinem asqucquaque depravatum
gunlur. Sed landcnt prxvaluit Gelloneosium pervi- esse constaret, et a \dum atqueemen-
cacia Orbani secuudi ponlilicatu, qni Gelloncnsc dandum, iuio ad prislinum debitumque modiim- ct
monasterium a jure abbaliae Aniaaensis absoivit: rectiludincm auxiiiante Domino reducendum, quem-
Callistus vero p ipa s^ un lus Remanse sedi proxime
i
dam abl em ordinis ferventissimura, Be-

seu, ul ainni. imraediate subjecil, etposteum Ale- nedictum cognomiuatura pcr mona:>teria iropern a ,
xander lertius. Deo nobis coinmissi desiiuaremus coniigil ad mo- :
6. Masciacensis cojnobii in Bitnrigibos fundamenta terium qnod dicitur Sanct;e Cniembae, iiaud pro-
jecit Egocouies anno 758, ut docet eios leci
breve ^
cul ab urbe Senonensi devenire inquo cum c;ctera :
a Labbeo editum in tomo 11 Bibliotbecse

reguiariier erdinare saiageret, quia tunc temporis
iii)%;e. Advenlus monachorum in Masciaco anuo
814
abbalem canonicum, facoa vocabulo, inii.i praêsse
atur, nimirura post cmuobii restitutionem ab contigerat, quasdain viUas, quac pi-iscis temporibuS
ivico Augusio factam, de qua in ejus Vita. Mo-
ad usuiu fratrum Deo famubatium luerunt destina-
liiim istud, quod hactenus persislit sub ordine
(:v. ses
sancti Benedicti, vulg.i Massatj appeUatura, rexit
13. Practerea Ludovicus Augustes < ad monaste-
Abbo abbas, qui i natus anno 817. ordinatus anno
rium quod dicitur Aniana, ubi Georgius abbasprae-
s.7. auno 866, quourbs Aurelianorum cremat; quamdam
erat, cellam jiiiissui, quaeest consirucia
mortuus esl > el quidem i vii Ral. dccembris, > ex
,
inbonoreS. Marlini infra muros Arelaleusis civi-
Kalendario. i El anne 967 Odo abbas bon latis, com ;
ad ean pertinent, raemorato mo*
i Arduicus
ri.e mii Idus Junii > dccessisse fertur: et
na- ;
ratrum ibidem Dco famulan-
monacbus Nonis Septembris. > essil pridie -Non.
7. Wlfariusvir itluiier et nobilis iocum in
Aquisgratii
emb. , anno imperii r., indict. ii).
gensis pagi confinio tradldlt Benedicto, uln is « mo-
palatio tuc
rt-gi'.;; i addidit cellam qu;e di- i
nacbos duodecim > cum abhate collocavit. Casam-
i;;ii apjieudiciis suis, babenlem plus
uovam interprelatur Henschenius se.i Ludovici
:
nus quadragi qux esi e\ ratione prai-
Augusti liltene, ijuas videre oon potoit, uos docent
dictse cellae S. Marlini, > iitterisdalis < iv ld. Matt.,
i^-t Beilam-cellam
j
Dcmum-
anr.o 7 imperii, Aquisgrani palalio regio. >
BelUe i celtestatcm hodicrnum n;cdum rescire © ûe piissimus imperator monasterii Anianensis res
polui erane» confirmavit genetali diDlomate concesbo Ev-
8. Maurum Monaslerium primitr.s cetla Saruli menaldo abbaii.
Leobardi a primo auctore dictum, i in lwnorem apo- 14. His omnibus haud ab re visura est surjicere
slolorum Petri et Pauli et sancti Martini > conslru- sermonem aliquando habitum in festo dedicationis
cliimin AlesatiapropeTabenias^Sar-jrnfi principatu basilice Salvatoiis, facix circiler annura 78-2, dequa
Cbildeberli Mtundi postea Maurnm Menatlerium
;
in Vitae num. -2<j. Sermo iste noraen Avdonis seu
cognominatum cst a Mauro abbate, cui Theoao- Smaragdi piiefort in ms. codice sed /aiso, nt col- :
ricus quartu^ Kalensis diclus

, privilc giura con-
. ligo ex ipsius auc.toi is verbis, dicentis leternosa suo
cessit, cditum apud jodocum Coecium et Carotum lerapore fuisse Anianensis basilicse ;"ed:ficia et anti-
Coinlium in Annalium Franoormulemo II ad annura quam ejus uedicatio.iis reiuiionem vocat. Ad haec
fi8ti, niun. 43. priscam vocat consueiudinem , quaefeminis negabat
9. Inda.coleberrimum coenr.nium prope Aquas- aditura ii; utrumque lemplum, Salvaloris scilicet et
Rrani, vocabulum traxit ^b amne praeicrQuei beatcc Mari.c ailqu jeclis annis , i'l e>t suo
;
icii Cornelii etiam appellalnm Corneiio papa el;i lempore con [uiori s>'x:ii ingressum in ba-
martyre, cujus caput etbracbium istic observari <!i- qua; rerba conwnire nequeunt
vatoris;
contur. Eeinloeu sepuHus est Benedictus noster Ardoni, Benedicti discipuio. Neque siio an non satis
rj:;s ioci abbas c\ dii aioratum videatur iu quod refert auctor iste, i tre-
10. Gasa Nova sive Gordanicus in p:.go Ucetico, ccntos sciiicel et sexaginta episcopos ; (querum f;.i-
'
389 YITA. — APPENDIX !. 3*0

lacem catalognm legi) ipsumque Carolum Magnum A harmonica suavitas numanis auribus illala, perattbe-
buic dedicalioni inlerfaisse cujus rei nullam men
: reas auras invitaia supereos, uranico concentui sub-s
lioneni facil Ardo in Vitac superioris num. 26. Eodem riguit. Audila est populorum phrusibusperraixta vox
loco haberi debet id quod legitur de absolutione pec- laetabunda, etomnc vulgus ulriusque sexus divinum
catorum Carolo dlvinitus concossa ac revelala quo : opus admirans Dco gralias laudifluo rependil prae-
spectat i miraculum in consecratione Aniancnsis conio. Magnum quidem est et diffieile per singulas
archisterii rcvolaium, > relalura in \ita Caroli Ma- causas spiriluaJitcr rciexere otnne gonus divini ope-
gni tribus libris scripta tempore Fretlerici Aheno-
,
ris, quod illic Deo dispensanle pcr religiosorum ma-
barbi apud Lambcciuni in CaesareaeBibliothecae tomo nus decenter exhibitum est. Sed ne videainur aeer-
II, pag. 333. Sermonis litulus ita se babel in codice vare superHua, hactenus opus, nostia tilillante nranu
ms. < Sermo sancti Ardonis, cognomento Smaragdi, brevitatis compendio
facili stylo lahoratnm fiituris ,
monachi el confessotis, ac magislri in sacra paglna, saeciilis inaltam iradimus memoriara, quod fidelilius
monaclii quondam monasterii Anian;e,ordinis sancli legendum cl audiendum, sicuti relata gestorum di-
Beoedicti , Magalonensis dianesis qui sermo fuil : dicimus, manifestum aperiinus, etc. Adest bic ara
celcbratus in consecratione altaris Sancli Salvatoris triplex ,solius colunmae unitate subnixa, signilicans
ejusdem monasterii die vigesima nooa mensis De- Trinitatis unitatem, ut in personis proprielas intel-
eeiwhris, anno ab Incarnalione Domini dcclxxi ligatur, et deitalis unitas credatur, etc. a Adest eliaiu
[Leg. dcci.xxii]. Dominicae crucis figura, quam in suo lompore sancli
Salvatoris aula per sui fabrieam depinxH, inonslrans
Sequitur lenor scrmonis n tidelibus Christi crucein spirilualiteresse gestandaro,
Ad gloriam honorem
nominis, Chrisle Jesu
et tui quam Deus Salvator crucifigcudus sibi corporaliter
Salvator saeculi, auribus eatholicae Ecclesiae antiqua bajulavit, el crueifixus omnia dc se dicla a vatibus
vci relatio per novos fuiurorum lemporuni decursus consummavit cujus crucis venerabilc signum suo
:
transfert notitiam qualiter vcncrabile tuum Ania

, praccipuo Salvatorisconservataltario, etmultisbealo-
nensis comobii templum sui fundaminis suscepil rum pignoribus penelrale imbuit arcanum , quodob-
•exordium. Nam cura patricius Uomanorum et rex tincnsreliquiasiuse, coelestes babet margaritas, etc.
Francorum Carolus per Galiias ad honorem Dci Nnllus hic quoque haesiiet suum tandem pectus pu-
teropla et admiranda anlificia passjm coustitueret, giilo , et qiiadam quasi pugni cordis manu cxcitare
-quoudam insigne in Cbristi Sftivaloris nomine con- ignaviam, piaeque confessionis modo illum Evangelii
stiluit quod sui slemmalis veternosa congeries
, sequipublicamun.qui suam desuis pcccalis damnans
•naortalium oculis adhuc pandil. Post cujus eonslitti- conscienliam , sibi pronitiari divinara quaesivit cle-
•tionem, do INarbonensis urbis obsidione remeans, in mentiam. Cnjus cxemplo in hac Anianensi aula con-
-qua Angaricam gentem expulcr;!t, ibi synodo per- fessio Caroli fertur gemebundis patuisso suspiriis,
acta irceentos sexaginta sex pontiiiceS invitavit, et ei pro quadam admissi sccleris noxa crebris obse-
ad consecrationis opus congregavit. Verc felix locus crationibus institisse divinaeqoe misericordiae au-
,
ille a lanto principe honorauilitcr electus, et ubi res lacrymabili propufsasse querela quatenus ci :
fccleslis Ilierusalem in terrenis convcrsalionibus Salvator ignosccret, ille qui pio homiiiibus cunctis
activam vitam ad suam conlemplalivam gaudef ex- venissct redemptor. Ad ostendendam vcro redcm-
euntem, et in ccekstibus claustris exspectal traiis- ptionis adeptam" graliarn exauditor supremus nota
,
lerendos fiiios adoptionis, quos ibi nutrit Ucgula J lis apicibus cuidam pontifici signum direxit, .dum
sancla3 religionis , quam secundum pii Patris Bene- pro eo vcniam peleret iiiter eucbarislicas eulogias
dicti aucloritatem traditam allcr quoque Benedicius ad allare persensilquc Carolus celebrantis 6ibi ma-
:
nomine primitus ibi edocuit qui in domo Domini , iiiis imposilas, qua impositione recrcatus indulfum
ibi in alriis ejus jiislns ut palma floruit : cujus pa- sibi peccatum intcllexit, etc.
iernitaiis principidm Anianense promeruit coeno- Exsultet Cailiai tellus, et Anianensis spatii lempio
bium , et per eumdem abbatem primum, et glorio- nobilitala laetetur : in quo ad indiciuin iiobiliiaiis
sum regeni Carolum piê dedicalionis diem vidit et pignus regalis amoris Carolus princejps divinttm
optatumi Iii quo praefulgida venerabilium episcopo- mUnus ibi lecturis reliquit. Cum igitur sit ita quod
rum pontificalis caterva praefata magnifici regis in locus istc regalibus polleat rebus, ci sacris ad Coelum
caniu [fiorie t.oetii] conglomcrata, solemne opus a^dibus ;;ssii!gat, decet omnem cujuslibcl a?talis ho-
exerciiii, ct praetactum (inem gralia dedicaudi adhi- minem ipsum reverenter bonorare, et Dcum in il!o
buit. Tunc peraclum officiura Deo
illud dedicationis devotius adorare, qui in tanla prioribus habitus est
placuisse coclitus est demonstratum. Nam eidem religione, ul mulieribus ad ipsum arcerclur accessus,
regi sequenti nocte pernoctami, ei cuidam pomifici ne quaelibet occasio sanclos rcgularis onservantiae
Coioniensi et Bcuediclo abbati fui in ore duorum corrumperet mores. Convenit namque pudiciliae c.ul-
vel trium stet omne verbum) quaedam visio spirilualis toribtis illud evangelicum sequi, succingere lumbos,
apparuit quain ipsi tres posica proiVssi sunt, viie-
,
et in manibu* habere iucernam. Hinc esl quoJ glo-
licet quod Dco sacrata Anianensis aula, tota intus riosa malcr vinm sextim a suis liminibus cxclusit
qtiasi ardens resplenduit, etlux erumpens ad ccelum D femineum, et intra peculiare Fiiii sui templum iit-
emicuit. Quis igitur in die consecrationis, quam sic terjectis annis recipil quos prisca consuetudo in
,
Deus approbavit, inieresse non laetabitur? Jam tunc utrumque templum penetrare uon sivit. felix vir-
illa nostri S.ilvatoris quam folix aula canoris voci- tus in domo Dei, sed multojara fclicior si sobrk»
bus jucundata reboans cceleslo dedil jubilum, et tatis custodia sit, c;c.
» Lc7e Viljc J:uin. 2i>.
&«SiC^9k)Q
391 S. BFInEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 591
1 iPPENDIX II.
DE TRIBUS BENEDICTIS,
ANIANENSI, FOSSATLNSI ET MEDIOLANENSI ABBaTIBBS,
Ubi de Euticio abbai.c Gailo
;Mabil!., ibid )
i. Ne. m eommunione
aul diversilate norainu», vilam Euiicio
ciu> cibUiii
aliiiigil.
sumpsit,
rer quadraginia annos Eiui-
ui iii. confusioneni oriri co iling •- hicseorsim deiri- • no;i « nisi pritis Qcvisset. »
bus 15« •!!• Ii« ti* agerc coiiui ti. deque Euiicio, abba- Idem lotidem annos Benedictus, nisi quod prtestiiit
te quem cum B-utediclo taianensi unum et eumdem tj quadraginta octo annos liabent melioris uoi;e codi-
esse vehemefts alitwando suspicio mihi injecta esl, ces quiidruginln se.piioiib, qutis prsetulil Joasi
niinc vcro peuiius perspectuni habeo. Ex his Benedictuni Anianensem cuiu Eulicio abl
c Bcnedicii abhatis Anianensis Acla supra reluii
l. unum eumdemque esse asserere non dubitem. .Nec
ubi iv- ab eo gestas accurale descriliit Ardo ejns di- quemquam movere (i;;l)..'t nomiuis diversitas. Najn
seipulus, relertque Indensiuai monachoruoiepisiolam praeterquam quod Benedictus et luitirius non ita si-
de obiiu niagistri sui..ln his Actis et epistoia quin- gnificatu differunt, cerle iiio cvo famiiiare
que res in praesenti observanda.' sunl. 1. Benediclus uni eidemque homini cluo habere nomina, uuum
. librum ex regulis diversorum Patrura col-
iVeit
propriam, alierum ascilicium, ut in Babani Elogio
leriutn, iia ul piior i.eati Benedicti ftegula cuuctis videbiraus. Quod ?>i Benedictus ab Euticio tiivt
esset, * Cum e.->sei Lndovico Pio acceplissi-
elc "i- non esi, alii auclori iribuendi sunt Diaiogus dc
in gratium * imperator j.issit construerc
cjiib Stniii Ecclesia; el liber de Vita Lu ovici Augusli :
jniro nper uionasterium apud Indam, « k\\\\\\ vallisi quos post annum S-iu, ho;. est annis ab obijiu lleii -
;: pahiio Aquisgranensi se.v non ampiius miilibus tiicii minimum novemdecim,
edilos fuisse couslat.
distal. "> 1'ridie quani decederel Benedielus, cmn
>
De Benedicli Aniaoensis operibus iufra.
aliis
solus ah hora lertia Rd sextatn manere voluisset, 4. Suni qui Beuedictum abbaiem Fossalensem a
ait, « nunquain sc lam bene fuisse, adjunxitqne : Benediclo iteio Anianeusi non disiinguendum esso
Usque niodo inter choros sanctorutn coram Domino opinantur qua in senteutia est eruditissimus Caro-
:
aslili. > -i- Ipsa obilus sui dic fralribus

ad se vocalus Coiutius lomo > l. -Milii vero aliiiin ab a!io diver-
fi^ prufcssus est, « quia quadraginta octo anniessent
,. sum esse indubitaium vi-.ietur. Yixit quideio uterque
ex quo iuoiiaclnis fueral, > ubi mendose quidam co- eodeni tempore et sicut Bcnedictus Auianensis
'
:
dices lial.eut, quadreginia anm. o. Adjeeit, i;i bis omnia fere Galii.c luonasteria, >it. Benedictus Fossa-
us anni se « nutlo die antea paneni come lisse, tcrisis Fontaueiieiisc ;s>l Regulae cuiium revocasse
ilonec coram Deo lacrymas funderei. - Q;uc iria perhihelui in Clironici Fontaneltensis cap. Ui, uiii
postrema reierl cpistola Indensium mo.ii.chorum. ejus loci monaciii < olim a vi;o jusio Beuedicio Fos-
5. Ea.iem omnino Euticio abbali tribuit -I i
satensis ctienobii abbate erudili \\\ philosophia • mo-
i, in.iur. At Beiiedictus Aniauensis nusquam
mouachus, qui unus e veleribus Euiicii men$i< ue i nasiii •:> ,
facit iu lib. de Vita sancti Odonis abbatis

i
i- ( Fossutensis appeliatur; sed tantum Auiancusis aique
tiiacensts. L Euticius < cuin esset taicus, cl pere- Indensis abb.is fuit, dictusque cst taiuetî pleru- :
grinis studiis erudilus, lotiim sededit bcalorum l*a- que (..tlii;c moiiasterta, suo qiweque aliijati siugu-
lari subjecla, sub cura soa haberel. Verum
irum Kegulis et insliluiionibus ev quibus au :
tatibus cousuetudines suuipsit, unoquc

diversas attero disliuctionem illud evincil, quod Uciicdittus
volumine colligavit. » H:ec est Concordia R Fossatensis diu supcrstes luii Aniauensi, n au- -
< j s t - i
Benedicti al batis Anianensis; aul certc Ordo n sil dece.ssisse constal. Quippc Fossatensisbasiiica
siitie ejusdem aucioris; e;
conversationia c i' i « elegantiori opere a religioso abbate Beuediclo
ulrumquc quos lamcn libros, iioiiluicus (ui
:
nsirucla, et a S. AiJrico Seuonensium archiepi-
est Joanncs), sed monucbtis ei abbas Beue- scopo aliisque praesuliLus dedicuta est, » ut in liliro
(iictns. -2. i Fuit isdem \ii Euticiiis leinporibi Lu- • Miraculis S. Baboleni sieculo \i scripto Eegimus.
dovici Magni impcratoris, clarus yiJeli tdem attestatur Iibellus i!c Viia sam !i Aldrici,
omnibustpK ainabilis. Quippe in lanlo amore apud D prece « Fossatensis abbaiis templum quod ipse
rcsem si bab t
intra palatium suuoi iili con- Oas conslruxerat, in houorenv bcal;c Maiia^ dedi-
strueret monasturiuin. Siiiieet tudense, quod in-
> casê » memoratur. A.-aii A!:iri; o> non a:;ic ani
tra fines vilLe seu palatii Aquisgranensis condilum 82)sedi copalus S uoiiensis iniit. iiaque ad au-
est : nec aliud iu gratiam cujusquatw iulra palalium unin miuimuin 850 pei veiiii b< nc licttis I os:
aij Ludovico Augusi onsirui tum i i I cujus prcce templum quod ipse construxeral > Al-
;
3. Euticius i circumsianiibus und tribus us •

drii t. I
snbilo emi it spiritam et du ,

Pa ii est beuedicttis Aniuner.sis, qui amio «il
trispararenlur obsequia, eece rcditt vivr.s, qui e Mvis excessii.
rai niortuus. Illisvero atlonilis e« mii basilicie pc»feciioi.tin uc dodicalioti
bw gralias, scilis quia x his q i i quae Beneoicto Fossalcnsi p ac.la esl.
uuuiii tantiim diem non memini

:'-• cibti •iss<:, .',.
ltis terlium acjungo Biiieuiciuui ab"; a !
em ita-
a:si|iii.is Qevissein. Hodie r.am.;ue su lato uuerore luai, ambobus sequaiem/qucni I'ei M
lonioialus esl me Domiuus, ei iui s-s amistes cceuobio anno 785 in I uct<--
rum tribuil mihi requ Bi ,ii dictti i n Atubrosii, Gervasii atc, -;>;i. iiii ^ con-
:ho;os saticiorum Don.ino astiti! : i ucto pricpobuit, .
mle Cart >. l^ciri
, Artlo rapi arcli epi I
oli Ma< ..,;... i
: 'i iu U-.iWx i
, - ! IJ-gtiellus rus ii:tc-
et (iio raoiu monem, pro r»piU3 w .«• redii ad ;
;
-
-
item stiluit Beneuiciua pi
593 CODEX REGIXAIUM. — PK.fcFATIO. m
« abbas cum fralribus omnia secundum insli-
ila ul A erudiiissin.us Baluzins iu calce notarum ad Agobar-
iiiiavenerabilis Pairis Benedicli ejusque Bcgulam dum. Miuc eliatn valida conjcctura eruitur, ejusdcm
«iispuuat ei ordinet. Sed neque abhas ibidein or >i- esse auctoris opuscula illa conlra Felicem, qunc ex
ueiur extraneus, nec nullo unquant tempore, nisi codice Colbertine mox eommemoravimus. Scd illud
auteodem in monasterio prius monastieumsumpserit obslal, quod Bcuedicto levitte tribuunlur : cum Be-
habitum ex ipsa jatti congregalione, aut qnem IVa- nediclum Anianenscm sacerdotii honorc pnedituin
ires eligant, qui cos sccundum divinas leges el Pa- fuisse indubium videatur. Is quippe, lesle Ardone,
irum rcgulas valeant gukernare ; » seu, ut Carolus « vasa ad Christi Conficienduin corpus nolehat sibi
Magnus ln diplouiale suo loquitur, « secunduui di- esse argeniea siquidem primum ei fuerunt lignea,
:
vinas leges et Reguiam sancli Benedicti. » deinceps vitrea; sic landciu conscendit ad stannea. »
b\ Tres ergo babemus Benedictos abbaies eodem Quod ait sibi ct ei, vix potest de alio quam de Bene
tempore clarissimos, qui reni monasticam mirifice dicto ipso explicari, siculi ct subsequenlia. < Plane-
illustrarunt auxeruulque lamctsi poliorem locum
: tam vero refuiabat babcre sericeam ei si atiquis :
obtinere debcl Benediclus Anianensis, a quo Glu- illi dedissct, mox aliis ad utendum prseslabal. »
niacenses congregaiionis sujc forinam rituumque Aliis, inquit, id cst nioiiaehis suis preshyleris, qui-
suorum modutn ac speciuien accepere quandoqui- : bus cjusmodi planelam ad usiun praestabat, cum
riem ipse est Euticius qui, referente Joaune moua- ille ad suunt ipsius adhibere nollel, nam si de pres-
chojain laudalo, fuit auclor earum Consuetudinum, byteris extraneis bic serino esset, non ad ulendum
< quae bactenus in noslris, inquit, monasleriis ba- pra',slariplaneta dicerclur, sed in donum tradi el
bentur. » p concedi. Itaquc prcedicta opuscula, qua*. quidem Be-
7. His ila exposilis de pluribus Benedictis, hic nedicti Anianensis esse videnler,ab eo nondum pres-
ex occasione quaedam de Benedieli Anianensis ope- bytero, sed leviia scripta sunt, si non fallit codicis
ribus retractare juvat siquidem praeter Concordiam
; inscriptio in litulo tcviia:. Certe Bencdictura illum,
Kegularum, earumque Codicem, de quibus aclum quisquis tandem sit, abbalent exslilisse inde colligi-
cst iu ejus Actis, nonnulia eum composuisse poslea tur quod Gunrnarium filium suum norainat.
comperimus. Nam in ms. codice Colbertino n. 1310, 8. Praeter bsec in codice Caunensis monasterii
ut niihi indicavit vir de litteris optimc meritus Ste- (Uonaslcrede Caunes) dioecesis Narboncnsis habeinr
phanus Baluzius, invenilur primo Denedkti abbatis ejusdem Benedicli libellus ex diversis Patrum sen-
Anianensis jorma fidei tomorum XV, quaj veluti sum- tenliis collectus de Confessione, cum epistola nun-
mula theologica esi. Deinde Confessio fidei Bencdicti cupatoria ad Ludovicum, ut pulo, augustum quara
levitcv ; lum Hencdicli Ievilai lesthnoniorum nubecula damus infra inter epislolas sancti Benedicti.
de incarnatione Dominka, sancta ct indhidua Tri-
et 9. Hanc epistolaut sequuntnr nudse Palrum sen-
niuue, el iterationis baplismalis devilanda pernicie. tenliie de revelandis cogitationibus. Palres illi sunt
Ad h&c cjusdem disvutatio adversus Felicianam im- Gregorius Magnus, sanctus Pater Beuedictus, Basi-
pielatem. Denique ejusdem episloia ad Cuarnarium lius, Macarius abbas, Paulus jflgyplius, Antonins
fitiutn. Priinum ex illis opusculis esse Benedicti abbas, vitse Patrum, Cassianus, Auguslinus de per-
Anianensis ex lilulo inanifeslum est, probalurque jurio, et lsidorus. Ipsa esl sine dubio Bcncdicti Col-
ex ejus Aclis, ubi Benedictus < perversum Felicia- lectio ex honiiliis Putriim, quam Menardus nosler
nuindograa,» quodi peneprovinciam illaminvaserat, quonditm legerat in codice Floiiaeensi. JHam porro
ilkesus ope divina > non modo « evasisse » perhibe- *j
ex codicc suicti Petri de Caunis cotigregationis no
lur, sed et « multos, non solum infnnos, veruni eliani slne eruit mihique cum aliis fragmenlis bene mul-
pra'sulcs Ecclesia) suo eripuisse studio; et adversus lis iransmisit noster Claudius Slephanolius, cujus
nefaudum dogma veris disputationum jaculis anua- indefessum in litleris studium uuuquam satis praedi-
tus saepe congressus fuisse. » Hac de causa in llispa- care possim. Titulus et exordium libri sic hahcut :
niam profeclus est non semel, ut lestatur Alcuinus ln Chrisii nomine incipil libellus ex diversis Palrum
in epistola praefixa iibris quatuor adversus Elipan- sentenliis. Senieuthe sancti Gregorii de lib. Moral.
duin, inscripta Leidrado episcopo Lugdunensi, Ne- in Job, Pars Et fuit possessio cjus scplem millia
i :
friJioNarbonensi,et«Benedicioabbali,»cum « essent ovium, elc. Uactenus de Bencdicto Anianensi ct

jn procinctu itineris. » Quin eliam iulerfuit synodo aliis.
Urgeilensi anno 7t)S) ea o'c re babita3, uli observavil
CODEX REG€LARLM
MONASTICARUM ET CANONICARUM
Quas SS. Patres monachis , canontcis et virginibus sanctimonialibus servandas pro?scri-
pscrunt.
COLLECTUS OLIM A S. BENEDICTO AMANENSI ABBATE

{Juxta editionem LucaeHolsienii, anno MDCCLIX recusam Augustae Vindelicorum et a iCT. Mariano Frockie ouserva-
tionibus crilico-hisloricis illuslratiiii).;
^|)mfatto
Ad lectorom benevolum aliosquo antiquitutis Chrisliano-monasticse araatoi es.
I. D aniiquitatis cxislimalio, quod ubique veterum scrl-
Qitampriinum jaceniibus lilteris pristina dignitas ptomm libri ex intimis archivorum pluteis in lucem
restitui cceperat, et jam eruditorum animis crcvit publicam prodiertnt, doclissimis quidem notis hin:
Patuol. CUI. I3
595 S. BENEDICTI ABBATIS AMANENSIS 3d6
inde uonorati tamen plerumque ad profanos

,
qui A et sanciorum Patrum dogmaia sedoJo revalverei,
scriplores spectabant. Notuin qu^ppe est ilios solum- agnitis Protestantium erroriuus, ad gramum artho-
lo inier eruciiliores nuracralos fuisse, qui in doxie et caihelicce Ecclesi.u Boman.v conversus est,
elUnicorum sniplis explanandis operara dabani, at- apmi viros dectos rasgnam soiki.e eruditionis famam
qae in exornandts Gnccis Uomanisque ritibus vitam a ieptus. Tamlem Romam voeaius biblioihecae b>
suatn consumere voluerunL Pauci siquidcm ciiea structissimtc BarbeiJnae pra-iicitttr , alque cardi-
Qirisiianorum iusii.uta i.tborabant. vel vetera saa- nali Barberiao a secretis slelit , a stimmo pontifice
rura Patnnn scripfa evohebant. aol eorum acia, LVbano VIII canonicus basilfca? Vaiicatue cousiitijlus.
ra et salutaria monila de teuebris in wcemeruere V.
conaii suot. Dura igilur claiissimus lioUienius oranigena; vir-
U. tulis el doclriaje radios ubique spargeret, summus

El quamvis noonulli ex iKis r';--i:i!>!:f rei liuerarrc pontifex Roraanus Innocenttu» X perspectam lubCHS
tis culloribus aggressi sint qucedaaa celebriocum eju&dem singularc-m in eruCMdis anliquitatis monu-
sauctoruin Patrum opera, cnrn quibusijbm qoaliier- memis peritiam, atqut: in scrutandis vetcrum sancio-
eunque elaboralis c<>;imientationibus in publicum rtini uianuscriptis praclarain notiliam, iiiuiu celeber-
proferre, queraadmodum prcestitit celeberrimus Era- B rima bibliotbecae Vaiicance prunariom praefectum
smus sanctos Eceiesi* doctores Au.msimutu et 11*?.-
, ordinavit. Quod eliam summuui ofScmm ipsi confir-
ronyroum e.\hil»ens orbi erudiio aitameu et has lu- ; mavii Atexander YH papa, et ipse doctorum viio-
eubrationes valde inopes afBOseuni hodierni vivi do- runt phoeaix, pHiiorisquc doetiioa; cultor exiuuus,
cti, ui potc potioribus adjumenjis dcsiiiutas. Nou- qui proin UoUleniui» nostrum uebito honere cumu-
dum enim scripiorea ilii, alias celeberruni, intima lare voluit. Nam anno IS53 iilum ad serenissiraam
bibiiolhecanun cl arehivorum serinia inspexerani, Christiuam Suecorum , Goiuorum , et Yaitdalorum
nec piissima priraorum Chrislianornm acta lunari, reginaiu mis.il legatum, ut ab eadeui publicam ca-
vel sincera a spuriis discernere cogitaveeant, poste- tiiolicte tidei professionem susciperet : quam piis-
rib hanc egreguua artis crilicae spartam rebnquentcs. siraa regina festivo gaudio ad mauus ejus cmisil iu
III. pubUco noLiliuiu viroru.m consessu apttd (JLnipon-
Postquam autem meuuie sa:culo xvi: plures vin l.un sub soleiuni sacr* missx sacrifieio.
erudtti, et ob id ;ete;na memoria uigai, biMiothecas VI.
hacusque neglectas pancisqne pervias perscrutari At reversus Romam Holsleniuseura religiosissima

coeperant, tunc plura antiquitalis Chrisuana? moau- regina ja» in gremiura Ecclesi* cathoiicse solemni-
menla, quar njmis diu pulvere obsitta LiLebaui, bipu- ter recepta, cum in perscrutandis antiquiialis Chri-
biicaro lurern prodierunt, atqne hisloria lam sacra stianre raonumenlis, et veterum saactorum Patrutn
quam profana miritice excnlta est, smceris veierum scriplis colligendis sedujara nperam hnpenderet, jani
iptorum actis ab omni Iraude discrelis. Nulli igi- declis laboribus iractus ad ;eterna? quietis gaudia
lur igneiutn est, a ialibus excelleniissiniis ingeniis vocatss est iv Nonas Februarii anno 1G61, cnjus
: emolumenta reipublica? ChrisUanae quidem raorie respubUca litieraria jacturam passa
simul eL !ittera)ise accrevisse, cum per iaudabilissi- est irreparabilem. Ante mortem in ecclesia B. 51a-
mum hoc studUira abditissuna religionis noslrae my- ri.e dc Anima n.ttionis Gennanica? sepuliuroe sibi lc-
.-t.
1
!!;! clarius patescant, prinuevi Christianorum mo- cum elegit, u!;i piissimce animae jusiis pcrsoluiis ad
res, rilus, el laudabiles cxremonicc aperianiur, ai- perpetuandam tanti viri memoriam eminentissimus
Sito ad imilandum proponantur. cardinaUs Barberinus erigi euravil saperbum ex
IV marmore tumulum cum iiisigm hoc epitaphio, quod

fnter hos puriovis doclrinx culiores pra reiimiis ia memorabilia vitae acla csniîeciitur.
arte crivica apprime versatis emmuil Dom. Lucas D. 0. M.

Holstenius, vir ad abdita antiquilatis mor.umenta p}
I PCC HOLSTENIO S.VXOSI HAMBURCENSI,
:(randa.nalus, ei in utroque reipubUca? lilterariae «11 CllRfS 1S GALI.HS, BOK.t CLARIOR,

CENTtl>t.. >iNIL'.M ATATLHQUEiUSrCUlASEXECCLESl^ RES
1
foroopti ttus. Natus iUeest Hamburgi inGer-

ME,\Tt COUPI.EXUS,
mania a m i 1596, ubi sub doctissunis magistris esi- DIVERSI5 HECIOMBUS PERAGRATIS,
uclu studia humaniora absolvit, lingua DIVF.RSCSF.Ar.UU FIKBSBT NOVI.HA PROBE TENCIT,
VARIAS iUOftLk LIXCUAS PR£TER GRJECUI LATttUHQUE,
l -.ri'ta de more imbutus, ui ex eplrebis
Ki ARCJ SCRiriOIUBLS PLlHlMltf LUCIS ATTLLIT,
nebiUorum studiorum specimiHa
e§ia ANTIQLAH PUlLCSOPniAM CALLUIT :
edideril, proui eruditse ejusdem uotx in varios vete- *T. URBANO VII CANOHICATU BASILIC.e VAttCANe,
tiptores testantur. At relictis juveni-
AB I5M0CENK0 X PR.tFXCTLRA mRLIOTIIEC.E ORKATCS,
AB ALEXANDRO VII SAPIENTER LJNCS ELECTUS,
libus musis, ut allioribus siudiis aninium e\coit-ret,
CT OCCLRRFr.ET SIECORLM GOTUCKUHQCE REGINi
relicla patria, primum Lugduni Batavorum areaois IVCOMPAKABILI,
raedicina? arlibus aUquo lempore operam dedit. Vc Ql\€ IHIRAM 1> TANTO VIRO SUMHI INGENII
SIMMEQLE MODESTLE CONJCNCTIO.NEM 6GSPEX1T
ruoo amimae medicinam anxius inquircre cupiena ic
ET PR.tOlCWIT :
Callias secessil , ubi Lulctiae Parisiorum studiis iheo- VJ1M, DEHIQCE LAUDATISSIH^ ET II.LISTKIIM OrERUM
logicis as&idue tncubuU. Dtim sac/nurum Litierarun CUB3X' INTEBRtrTO
397 COftBX REGULARCM. - PRvEPATlO. 398
KXIttMJS MTHI/E CCBXtA.MJt AMATOR, A in ununv vohnneo collegit, ex qtiibus inVtgncni tra-
PROM!(y*AT0ROl<E KBLlUtONIS CATIIOLtCA ctaHim qn«m Coce»rdiam fteguturm
eeinpeftuil,
OBHT ANNO ÊTATIS SU.C LXV, IV NONAS KejBBUAIHl
rie nombna*i*. Quo qwdenv »racHrtu pbssintus abbas
ANNO MUCLXl.
ERANCISCUS iARBERWUS CARD. S. R. E. VICF.CANCRLL. uniiaietiv el oonfarmitaiem sitHus monosttei raou-
HjSRES EX AS*8 AMICO OPTIMO P. strare vohiit; qmvmvh» pwiui t««t»riH»res seripseriui
VII. diversa* vivendi novmas> qww tatnen inler u eon-
Inter prar&Uuiiittima autem htrhis clarissimi viri enrdare pwbavtt, ex onmibu» eowctans iu unum
opera, et doetissum vetesum. monumenta ab ipso senteritia», qu* enm prreseriptis Reguhe Benethctince
colleeu, haud- ultiimun loeuin merelur praisene €o- eonvenire nottuntur- prweepti*, «ringnla aliamrn Rt«-
dem Regularuw. monastjcarum, quem tenebris eruttrm gulamin capita ajHschmi argtmeiHi singulis Benedi
luei puhhcje parab.it iocuplctanJu-.n eruditissimis clinae Regulae capitulis subjiciens. Jam tjbidum igilur
animadveisijonibus. simul ae dissertaiionibus ad hi- sanctus abbas Anianeneis in unum corpus eollegerat
kturiam iuoiiasticam illustrandam perquam necessa- celeferiwses Regnliie monostica», e* <\n'fow hanc Rs-
im"is , nisi iminatuia morte praevvntus fuisset. Etsi gularum Cauuntionem monstrirvil.
eiiiui hjncv cLepuiii Rttgulanum eoileotiouem non col- X.

leg trit MoUtanius, prout ipse fatefnr. sed eamdem " Quiswiis eninvofima ilfa reiigiosee viiae seecuia rel
al» antiquo cailioe Culoni&nsi descnptam a summo ofciler. censidaret, ommno perspiciet, sanetissimum
pontiftce Aloxandro VII ad corrigetidum sttsceperrt, monaehorum OeeidenvaJium patriarcham Benedi-
allarocn el iliaiti cum aliis anliquis codicibus cotia- c»«m Cassinensem non instituisse novum monasli-
tanr correiii , et doctissimis noiis hine inde illustra- eum sLaiw», sed sehtmmedo per suam Rcgmam iti$-
vit , leslunouia vclfttuni sci iptovnm cuilihel Regufce enstiene pracijiuam, Mrnvtne luculenlnm perlecissr,
prajiijjcns. prout earadcm cotnroendat sanclus Gcegerius Ma-
vni. gniis, Dialog. lib. u. Nam ab e.voniio introducti mo-
Ptiirtus aulein qui Rfgoiafr monasticas in unum Mastici ordinis kinta vigobat unitas, tanta irorurn
codicein coliegit et iH?uV|it, cr;U sanctus Bcnediclus eaniocmUas, ut ubiouc unus idemque exstiterit status
abbas Auiaiieusis, cujus Acta primus edidit vir do- noanasticus, facilicque fuerit ex uno ad aliud monn-
ciis&imus Uugo >teuardvs eongregationis S. Mauri sterium traruUus, monaehis eamdem vivendi ratin-
monaehus Heneilictinus, quae pustea eruditissimi ha- nem eamdemque raonachotus prafessionem ebser-
giographi Boilandus et Benschenius de novo illustrata vantibus, nqn obsiante divecsaroro Regnlarum obser-
ad diem 12 Februarii iutcr aliorum snnciorum Vitas vataone, qute quidem uoiTormes eensebantur, nuftam-
coUocaverunt, Sanctus qiuppe Benedictus Anianen- C que inchtcobant okIhhhh diversitaiem.
s*i« aI'A>a» mukorum ccenobiorum pater et auctor, a XI.
jnonaslei io per ipsum in paterno soio apud Anianae Hoe ex variis sanctorum Pa.trum Aciis ommno
fluiriinis ripam crecto cogn.»me*Uum hec AHta»w/isis, constat, atque clarius patebitex Leoni^ Allatii pra;-
sorlitus csl : qui nobilissima comitum Magaionen- fatione ad prxsentem Regularum Codicem raox ad-
sium slirpe oitns , ex aulico gralioso et forti niilite, ducenda , ubi vir doctissimus exerlis terbis conlen-
facius est monachus monasienii sancli Soquani in dU, nullaienus tali unilati obstare ordinum diversi-
dioecesi Liiigonensi , cirea annum 774, ac post qua- tatem. « Elenim illse, inquit, a singulis, ut prcesens
dricnjiuitu in patcrna possessione Anianense hoc usus poscebat, Patribus scriptae aliorum sisuilia cu-
cuMioLjutm tn Amjitania cooxlidit , arctamijue Re- pienliuiu studiis descriptje in commune proponebaii-
gu'.e iieue4iciin<e disciplinam observatit. Iiinc Ca- tnr : ut ex his quique pro locorum et naiiouum
rolo Magno impcratoii iu primis obarus , ac deinde differentia vitam uniformi, quoad prsecipua, disci-
c}u»ikni pits^ruo tiiio Ludovieo Aquitarvke regi, et plina tetoperarent. Primaria sane et quasi funda-
post ruonem patris iuiperatori pcvquam lamiiiarisi, niertiahs monachorum Regula Eângelium crat; ilb,
plui iuia aionasteria per Aquitatitam et proTiueiam inquam , Christi consilia ,
quae castrare seipsum pro-
Natboa^wem cxstmwV ac sanctis*ime gubernavit. v pter regnum CGeiorura qu;e abnegare se, ct crttccm
;
Sed Uudem ab eo hem hnperatoie Ludovico Pio tollere; qu« palTem et matrcin, uxorem, et agros
Ai].ii.;gi-aoum voeatuj», Inda «oinobium instituii, unde propter Christum rclinquere; quae vendere patri-
el Intletms abh':s sa"pe appellatur, sub oujus praesi- monia, et dare pauperibus, sicquc nudos Ghristum
dio, auno 818, Aquissrani habittis esi convcnlits ab- sequi suadebant. Reguia; parliculares nihil nisi ejus
baium Fiarvoiic eum suis rt^nachj.s pro teformalione prim?e Regute applieationes atit declarationes Ibcis
luouasterioium, proiH LedOstiensis in ChronicoCas- et personis plerumque aplatae habebantur. » Hiuc in
sincusi capile JS notavii, aupi^fn piaefatione ad ca- uno codeiiiqiie mouasterio plures aliquando reccptas
pitula ibi s,iticiiii disertis vertus- reperitur. hegulas reperimus, proutGrcgoriiisTuronensis, lib.
IX. x, tap. 18 ;
de Attaucnsi apud Lemovicas monaste-
Ad reformandiun igitup sLatam monasiieuitt con- rio lestatur, in quo < non modo Cassiani, verum
stitutus sanclus Bene;iicttts Anianensis a piissiuio etiam Basilii et reliquorum abbatum, qui monaste-
imperatore Ludovico priniOTius pnescs amnes Regn- rialem vitani ittstituerunt, celebrabantur Ileg.ilLC. »
hjs inonasticas anle exordiurn sceculi ix coascriptas Muita lalia Lnjus rei excmpla a»;'ducit clarissi
m S. BEXEDtCTl ABBATIS ANIANENSIS *00
Mnbiilonius in suis praefationibus ad A-eta Sanciorum A ei vicino venerit, haberet aUbatis sui consensum,
ac litteras commendatitias, ne alias h:ec monachi
Ord. S. Benedicti, et pnecipue io pnefatione ad to-
inum I Annalium Benediciinorum, ulu" ex professo admissio scandalum vel offendiculum inler illa duo
agit de hac status monastici unitate, non obstante monasteria generaret,
tot Regularum varietate ,

s
quae sa pius in uno eodcin- XIV
que loco observabantur, etiam post promulgaiam Non ergo distinctum ordinem monasticum sanctus
Regulam Bcnedictinam. Sic sanctus Pbilibertus Ge- Benedictus insliluit, nec pnsscribendo slabililatem
metticensis coenobii conditor et abbas t sancti Basilii et morum conversionem (Rcgulx Benedictinoe cap. 58)
Clirismata, Macarii Regulam, Bencdicti Decreta, aliquid essentiale innovavit, sed solnm cx aliis pra>
Columbani Institula sanctissima , assidua lcctione cedentibus monachorum Regulis et Constitutionibus
frequentasse legitur. >

slatum monasticum reddidit pr#stantiorem , prse-
XII. scribendo Rerjulam discretione prcecipuam, sermone
Unde perspicuum est Regularum multipliciiatem luculentam. Parimodo discurrendum est circa rigi-
nullatenus induxisse ordinum monasticorum diver- dam Scotorum monachoruni disciplinam, quaj ta-
sitatem, qualem nunc videmus; quando diversi mo men mirilice propagata est non solum in Britannia
B verum eliam apud Gallos et Ilalos per
et Hibernia,
nachorum ordincs cerlo charactere discriminati,
et cerlis ac cuique propriis lcgibus, ofliciisque Deo sanctum Columbanum ejusque socios, etiamsi non-
inililanl : ncc faeilis ab uno ad alium ordinem con- nulla ab aliorum monaste-riorum ritibus abhorrenlia
ceditur transitus, absque annua probatione et nova complecterctur. Notum quippe est hos Scotos mo
noviter snscepti ordinis solemni professionc. Adeo- nachos ex errore calculi aliter festum Pasehatis
que primis illis soeculis monachi suh una partieulari celehrasse ,

quam alii Christiani , ipsa namqiie
Reguba educati, de uno ad aliud monasterium etiam quarta decima luna, si in Dominicam .
incidisset,
alia monastica Regula gubernatum fr.cile transirc Pascha cclebranles. Dein eoium lonsura clerlcalis
potuerunt, nulla emissa nova profcssione, ncque longc dissimilis cral a Romana et Graca : rasa
admissa annua probatione. llujus unitalis etiam scilicet anteriori capitis parte ab aure ad anrem,
apud monachos diversarura Regularum cullores Verum his aiiisque diversis riti-
posteriori inlonsa.
evidens argumentum nobis suppeditat ipse sanclus bus non obstanlibus nusquam legimus hos Scotos
Bcncdictus monachorum Occidentalium patriarcha monachos constiliiisse diversum ab aliis monasti-
in Reguloe siue capite 61, ubi sic praecip.il : « Si quis cum ordinem.
monachus percgrinus e longinquis proviuciis in „ XV.
monasterium supervenerit si pro hospite volucrit ,
Nam si ordinem monasticum in monasterio Culro^
habitare in monasterio, et contentus fuerit consuc- sensi saeculo v usitatum inspiciamus, quem inter
tudine loci, suscipiatur quanto lcmpore cupit. Si hujiis Codicis additamenta coilocavimus, tunc per-
vero postea voluerit stabilitatem suam firmare, non spiciemus, eamdem disciplinam ab Orienlalibus
remiatur talis volunlas, et si qvidem vir frugi eril, :eqiie ac Occidentalibus monachis usitatam, si exci-
non solum, si petierit, suscipiatur in congregalio- pias freqnentes in aquam immersioncs Scotis mo-
nem , verum eiiam suadeatur, ut slet; ut ejus uacbis peculiares. El quamvis sanclus Coinmbanus
excmplo alii erudianlur, et quia in omni loco uni natioue Scotus, et palernarum traditionum ctiam
Domino servitur ct uni rcgl militatur. > exolicarum accrrimus vindcx , cum turma mona-
XIII. chorum, anno 590 in Gallias seccsscrit, alque sedi-
In susceptione igilur pcregrini monachi eliam pluribus monasteriis Regulam pecuiiarem suis
ficatis
sub aliena Regula edacali, sanctus Benedictus non monachis pneseripserit; allamen non novum mo-
exigebat annuam probalionem, vel novam Regulae naslicum ordincm inslituit, sed ad imitationent san-
sux' professionem, sed tantum requirebat stabilitaiis cti Benedicti, ex aliis peregrinis raonasteriis adve-
promissionem ob miituum initum inter utrosque nientes monachos libere el absque aliquo annuse
con tractum. Hujus promittemke slabililaiis forrau- ® probationis in suam congrcgationem sus-
exemplo,
lam cx Rildemaro aniiquo Regulae Benedictinae com- cepit. Sic Altalamonachus Lirinensis, postquant
mendatore , adducil laudatus Mabillonius Annal. plures annos illic vitam monasticam egisset regula-
Beued. tom. I, lib. viii, pag. 215, qux taiis erat: ris disciplince studio ad sanclum Cohimbanuin se
i Ego N. veniens ile ionginquis provinciis in hoc recepit; quem mox vir sanctus suo ministerio junxit,
monastertum, quia placuit mihi conversatio fratrum nc divinis monitis erudire tentavit. Aliud quoque
istins loci, et iilis placuit mca couvcrsatio : iileo exemplum adducil srepe laudatus Mabillouius, asse-
stabiiilatem meam in hoc monasterio per hanc rcns Eustasium Luxoviensem abbalem, et sancti
scripinram manu mca scriptam perpetuo con- Columbani successoiem ex Agaunensi monasterio
firiuo. > Adcoqnc non aliam ralioncm el caeremo- abduxisse secum B. Amatum istius ccenobii raona-
nias ad suscipiendum peregrinura lnonachum exi- chum, et in suorum fratrum societalem immcdiate
gebal sanctus Benedictus, licot et Regulam pccuJia- admisisse.
rcro jam condidcrit, ad hoc tamcn attendens, ut XVI.

monachus \lk peregrinus, si ex monasterio noto Qua? sane oninia satis syperqae «Jeclarant unita-
;
:
«)1 CODEX REGULAUUM. PR/EFATIO. 402

tem el conformitatem stalits monastici non obstante A prophetarum anachoresi dici polesl, nunquam excn>-
diversarum Regularum observanlia , quoc locis et pla illa probarc possunt pcrfectum el sincerum mo-
personis a.laptalv lanquam diversi vitae ruonastic;c nachismum, sed ad suminum lantura liguram et
commenlarii cousiderari debent, ut polc non nisi imaginem polius exhibcbant quam ipsam fonnani
parliculares ipsius mandati evangelici applicaliones et essentiam;
ita, ut in Vcteri Testamenlo, stauis
et deciaraliones. Et quidem ipsi scoti monachi ad monastici quaedam quasi pr.eludia et prcesagia re-
observationem calholici Paschalis perducli el exo- nunquam taraen vera ct aullienlica exem-
periresit,
licam suam tonsuram tandem hanc mo-
rejicientes, ldem eslo judicium de Essenis vilara quamdam
pla.
uasiicae vit.c uuitatem ubique manifestahant uon , communem in rerum divinarum contemplalione du-
obstante rigida corum disciplina. Nam, posi syno- centibus, quorum morcs Philo Judaeus libro proprio
dum Matisconensem anno 525 celebralam, in omnia describit. Erudiii enim omnes hoc noslro sevo con-
sancti Coiumbaiii monasteria facili negotio intro- senliunt, tlebrseos islos vita ct moribus quani lon-
ducta est Regula sancli Benedicti; alque teste Ven. gissime discrepasse a vero monachorura instituto,
ReJa, Ilist. Eccli. lib. v, et iuVila sancli Cuthberii, ctiamsi cum sanclo Hieronymo admittamus Essciio.>>
post conflictum Pliarensem inter Columbanutn Sco- isios Chrisliana roligione fuisse imbutos. Non enim
lutn, et Wilfridum Anglum inilum,» in onuiibus B onines primi Christiani eiiani Jcrosolymis habilanies
Northlhuiubrani regni coenobiis per Scotos mona- ad consilia evangelica ampk-cieuda obligabanlur
chos erectis, Uegula Benedictina cum riglda Scotica nam plerique crant conjugali, nec uxores dimilteie
disciplina floruit, donec haec omnino obsoleta et ilfa volebant, prout de. Nicodemo el Garaaliele conslat,
sola ubique pncvaluit; immediale enim sanctus liberumque erat cuiquc fundos suos retinerc vel
Eufa Melrosise in hodierna Scolia abbas, ccenobii diiuiltere, siquidem sanctus Pctrus dixit Ananise
Luidisfarnensis gubernationem suscepil, cui et suc- Nonne manens tibi manebttt, el cenumdatum erai in
cessit sanctus Cuthberlus ejusdem etiam olira prae- iuapotestatc (Act. v, 4). Fatendum lanien est, plurcs
positus. Poslea aulem Scoti, et Picli, per sanctum Jcrosolymorum Christianos, miracula abaposioiis
Ceolfredum, et sanctura Eggbertuin Anglos Benedi- patrata considerantcs, ad perfectionem evangelicara
ctinos ad rectura celebrandi Paschatis tramitem obtinendar.i omnia pro Chrislo reliquisse , vitara
perducti, circa annum 718 Regulam Benediciinam coramunein ducentes. Nam sanctus Lucas in Actis
amplexi sunt, nulja alia inlerveniente vit& mona- aposlolorum sic de quibusdam primis illis fldelibus
sticae inulatione, nisi quod rejecla sua deformi ton- loquilur : Mulliiudinis aulem credenlium erat cor
tura Scotica susceperint tonsuram coronalem. Hsec unum et anima una : nec quisqttam eorum, quw pos-
omnia fusius tractantur in Monastico Scotico, ubi in sidcbat, uliqird suum dicebat, sed erant iis omnia
ejusdem propyleo cxhibentur pcculiares dissertatio- communia (Act. n, 45; iv, 52).
nes circa mores et discipliuam veterum monacho- » XIX.

rum Scotorum ,
qui olim nuncupabantur Rildei ci Adeoque ex his primis Jerosolymitanis Christianls
Kiledei, ab ipsis cellis, quas inhabilabant, non vero slatus monasticus sumpsit exordium, eujus quidem
a.cultu, quem ibidera exereebant, denominationem primaria el praecipua principia cognoscuntur ipsa
tumentes. Evangelii consilia, quibus equidera hortamur nos
XVII. castrare propter regnum cceiorum , cruccm tollere,
Slabilita igitur monastici slalus unitate et unione, patrem, malrem, uxorem, ei agros relinquere propter
quam Regularum non magis variabal,
multiplicitas Christnm, et per omnium rerum temporalium, hno
quani varise nunt commentationes in Regulam sancli propriai volunlalis abnegalionem , Christi vesligia se-
Benedicti, ex quibus exortse sunt tot Benediciiuac qui. Nec minus certum Cluisiiauos hanc
est alios
ReguLe propagines, qualcs sunt, Cluniacensis, Ca- evangelicam vivemii formam amplexos liiisse; Me-
maldulensis, Cisterciensis, et plures alioi monacho- laphras,tes enira initio Vike sancii Pauli primi eve-
rum congregationes, quse pro vitae et morum uorma ,v milae refert primis duobus Ecclesiae saecuiis pluri-
piimaria constituunt Rcgulam saneti Benedieii, et mos exstitisse vita: monasiic:c professorcs ; Vila
per sua peculiaria statula solummodo inler se di(- quoque sanctse Eudoxiae martyris, qux. tciuporibus
ferre videnlur, quoad majorem vel luinorein regula- Trajaui imperatoris floruit, monasteriorum jara lum
ris disciplinse observanliam. in&tilulerum meminit. Cum vero ecclesiastica iliu-
Nunc autem ad status monastici antiquitatera in- rura saeculorura raqnuraenta pleiumque perieriut,
dagandara progredimur, cum nonnulli. antiquitatura partira Diocletiani imperatoris irapio mandato flum-
ecclesiasticarum mangones hujus status exordiuna mis consurapta , partim injuriis lemporura perdila,
apud Nazaraos et liechabilas in Veteri Testaraento haud anie pacera Ecclesiae per Couslantinuni Ma-
requirunt, vel ejusdem originem ex anachoresi Eliae gnura iraperatorera redditara authcntica el indubi-
et Elisaei propiietarum deduciiiit, quamvis ante ler- tata viue raonasticse primordia certo ostendi pos-
tium seiTe Christiame soeeulum nusquara reperiaraus sinit, quu3 sanclo Paulo priino eremilse ei sanctu
vcrum et perfectum stalus monastici exeraplura. Antonio ahbati racrito referuntur,
XMU. XX.
Nam quidquhi de Nazarseis, ei Rechabitis, vei -
l;i iioc igilur iL-guiarum monasticaruir. C»dicc, jure
403 S. BBNEDICTI ABBATIS APUANENSiS m
trijMiiuioeum occuwtt abbatis MHciiseiini Antonii A Ex hoc tempere deo IaHdabilia distiugui
transtulit. '
u ii-: «^n^ cenera cotperunt
nionacnorura eotperun!
genera nionachorutn sobiariorum , ei
,.
Regula, ex ipsnts ad viio* moitaehos episiohs coiie-

communiter vivettltnm, qinbus alternm submistum
•jia, quo ternpoic usque ad nostra sieetila babe-
.t
est fton probum, Sarabafitirum iit tocrtbant, qui bini
mus sine inlerruptktne eontinuaium vitx fji««asticie aut terni pa9sim per ui'bcs aul easteUa proprio ar-
bitratu viverenl.
pre^ressuut. et quidem ck sinceiis et inUulrtatis
inonumeHtls mauifesiHum, uus: iu bec todice variis
Cai». U. — Propagalio monackitmi ex sEgtfplo ia
omnes terras.
•jdilitiuneuiis amplioeaio, seiundunt reûias cltrone-
Instituta per hunc modum in jEgyplo vila mooa-
logicasel eritieas exhibentur. Hauc vit;<* nooAsticse stka auctoribus Paulo, Anlonro et Pachomio, in
uiiilalem ei prunam eriginem sic crpiicatam, ânt «tnnes iade se tertnas «Utitart propagntmne diiFudit.
nosiei- eriiditis dis- Priiuus Hilarion ex Anionii sehela monasticaus iu
pri4em iloelissimus Holstt-nius
Syria disciplinam et exercuit et docuit. Basilius
seriationihus illustrare tueMabamr, nisi dum pii-
Magnus monasticam professronem ex jfigypto ac-
juatu bujus Codi. is Refiiierum edilione/n preio eepiam in Ptmtum et Asiaw minorem intutit. Au-
eommittere parabat , hnnaaiura mortc surreptus daeus reiegatus monasteria ia Golhia fecit. Pene-
travit quoque idem institutum iu «dhiopiam, Per-
fuisset. Jaeturam han«: ex sehedis postbomis U«d-
siilem et lndiam, eX quibus proVinciiS turmas mo-
stenianis reipuWiwe lrtlelariaa qttmlammedo sopple- nacherum se Bethlehemi suscepisse scribil sanctus
vil vir erudiriseunus *
liolKienio diarissinms Leo-D Hierenymus. In Ualiam insiittitum tneuasticum par-
tiin ex iEgypto, nartitn ex Syria transiU. Priniuut
AUaitus, qui sequen-iein di«sertationeni pi-oêmialewi
enini Romam aoveniens sanclus Alhanasius cum
quatuoi' capiiuiis exaravit quxtn pmin hic adduei- \ilam a se scripKtm «ancti Arrtonii publicassct, ju-
jnus, cum liucus<iue dicta perspicue ex eadem de- veututem airiusque sexus pUirimuin ad eius imiia-
tionem inflamraavit. Atsanctas Eusebius Vercellen-
ducautur, reserrale lamcn quario ejus capite, de-
sis diseiplinam rnoiiaslicaui e Syria petilarn in suain
nec <n\'iitetti ipsiue Codicis Regutarum osienJe- ecrtesiain inlitlit, et clermn etiimi suum su!> Regu-
rimus. lam adegit. Saadus quoque Isaae Syrus prope Sole-
lum iu Toeo doserte meua&ttmuin posuii, ut docei
MATEBIA PlftSERTATIONlS PROEWIAl.l* AW HC-
sauctus Gregorius, Dial. lib. ni, cap. 14. E\ alleru-
i.l l.\S SIOSISTJCAS £ SCHEBIS POSTlttMII»
tra isiarum originum vel JEgyptia, vel Syriaca pro-
,
I ICM HfLSVENlI. diisse videntur monasteria, qtlfle mullu per llaliam

Gaput t'«i*itu. Oriyines — instuuti momchorum, it fuisse SS. Ambrosiusi, Hieronynnts, Gregorius, aiii-
eorum diversae species. que lesiaiitur. Abbates quoquc et ascetae insignes,
Frustra sunt qui verum e! perfectum monachis- Eutyehius, Florentius, biiriulque tfiulti a sahctoGre-
mum <lhristianisino velustiorem faciunt ejus in : gorio meinotati, aute sancti Benedicti a •taieni. Iwm
êteri Testamento figura magis qtiain fornia, jim- virgiues et sanctimoiiinies. INoti seluru uuiem ui
î.i potius quam
exenqtla iepeiiunf.ur. EJia; ana- COHtinenti llaliai, sed et iu insulis Daliuatic et Ma-
cboresis, hujus el ElisaVi discipulortim couvictus, p ris Etrusci plurimos fuisse. pef ta lemubfa bum i-
Nazaraeorum, elRechabitanim iRstiluta, tum si quse ehos, sanctas Hieronymus indicat. In Sioiiia qcnim
nccurrunt alia ejus generM, videri poasvnt qu-jedaat ingensjam olim muititudo utouachornin fueril, Ro-
quasi rudimenta grati.e monaehos facere exordien- cbus Pirrhus testaiur in Notitia Abbaiiarum ejus
tis. Esseni quoque, quoiunt Hebraei meminerunt, insulye, uli et de aliis majoribus Mediterranei M;iiis
itli et quos Pbilo liltro piinio describit (quanqnam insulis alii qui de ipsis scripsefurrt. E Capraria in-
tuis sanctus Mieronyinus fuisse Cbristianos putal) sula, ubi greges monaehorum fnisse iudicat Ruti-
inuitis, ut palam est, difltefetiiiis a monachorum jn- lius Numanlinus sciibens circiter anuuut Cbrisri
stitulo discrepabanl. Judicat Metaphrastes, initio missi ad sanctuiu Augusiinum monachi id iu-
i 1(3,
Vit:c sancti Pauli eremitae, non ilefoisse primis stitutum in Africam intuleriiut, quod ibi receptum
duobus Eccleske saecuWs meuasticae vilae multos est, necquidquam Donetistls obstanlibus. Monaste-
prelessores. Sane Viia sancta; Eudoxiie inaiiyri«, ria Carlhegine, Tagaste, Uippone, luissc tcstatur
iju;»' temporibus Trajaui floruit, raonasteriorure jaui Paolinus. Caprariense jiosiea et Palmariae monaste-
tiiiu iiistitutoriim meminit. Verum, ut alia miilta ria reformavit sanctus Gregorius Magnus. Sed inter
ecclesiaslica menumenta illornni temporum, sic insulas raonachismo claras, Lerina in primis cele-
nieiiMuia distuictior primaevse illias vita' regularis brata est, ubi aiietxvre Hononaio sancti 6eues divisis
Diocletiam ilamiiiis , quibirs Curistiana tai*u4aria cellulis iEgyptios Patres inGaliiis ajmulabaniur, ut
couflagrarunt, ahoiita fuit; ex his porio quaj su- sanctus Eucberius tradit. Hinc eductus ad eniscopa-
pcrsunt monumentis aelati Constantini Magni viue tum est sanctus Honoratns anno Christi 426 qubd :
regularis initia impuianda sunt; lunc scilicet per

n exemplum poslea frequematuin legimus, ut raerito
i
Eccl(ii>e pacem ca perpeiuari shie interpeUatione, Lerina sentiiiarium e-piscoporuiu dicerelur. Qu iutuiu
dilatari sinc olisiacuio potuit. Auclores porro ejus inde saeculum Barbaroruni irruptionibus impcrio et
piimi Paulus ct Aaloiiius fuere, quonim exemphs Gcclesiae funestura lnullos piiblicorum malotum per-
<!uo genera monachomm infortnantur, alterum ete- taesos ad vitam monesticam locis secrctis cotendam
ruUarum seorsim sine atbitrio degentiuiu, canobi- perpulit, Ititum asylura pandens huiiianarum mise-
tarum alterum m
ilomo communi eonviventium, ct riarum. Per Gallias nibuominus floruisse proiessio-
misceqantur in primipiis hsec duo genera jslc-
iilis nem nionasticam, ex bistoriis regum primae slifpis,
rumque,ut iideraex eremo in cesuohium, ac vicissim Actis saticlornm Hit«rii, Martini aliurtiraque, tum ex
•t vita comnmni iu soutariamtransirent; <]uauquaru Gregorio Turonensi, aliisrjue monumentis, maaife-
b;ev' cum mutiis exjierinu ntis esset depreheasa, pe- siuiii est. lu iitsulas Oceani per eadem tempera mo-
losior ca*pil pi;'' illn eoenobilica ceicbrari •
lis« i nachismus peiietravit, auctore Palritio Brittone (n),
plina, praesertim iir-si etiitain ;i Pachomio Regulam, <|ui peragratis Galtia atque Ualia, insulisquc Tyr-
: tante augclo exceptam, quam Latine Ricrenyraus rheni Al.uis, cmu in juventu«e sanctum Martiuum vi-
(a) K\
antiquis raonumentis constat, longe ante Kil-Rucl ji sanclo Regul.) tum .eiiquiis sancti An-
..:iii< ti tempora apud eeteres Britannos et
Patritii drcoe apostoli in Scotiain veniente crectum circa
hodicrttos Scotos monasticam 'vitam floruisse. Sic •tnnum 569, et ideo Celta Sancii llcguli olim nuncu-
apmi piitnos celebre erai Hionaslerium Beaucho- pata. Deinde sanclus Pailadius ad exstinguendaia
rciss'.', ci in hodierna Scotia nolum coenohium d« Pclagianani hajresim npud Scotos grassanteav a
,
405 OHHil afaUULAfcUM. — PK>«FATIO. <U6

disset,ets«ncloGermatH*Aiitu>s"i©Jorensi pvceceptore A ac l*gibus Dco militaul Valdc faller, si jaui tmu
hsiis essei, missns postea a sancto CuHestino papa priiQis sex septemve Ecclesias sa:c>tlis iste hhui, ln-
ad convertendos Hibernos anno Chrisli 451 muha- , valnerat. Cerlo veslig ia inibi qnidem non appai
steria ibi pluvtma instito.it, ut ex anliquis mouumeii- qui, qtioctmque. inlueor uniformem ubiipie moni
,
tis Usserius doeet, obiit sancfts Patrilius anno 49. eliaUrs vationeni, et facilem ac promiscuuia mvtceni
David Menarensis episeopus nobile monaslerium traiisitufn, muiuumque commeatum profesaion
construxil. Monasterii Benchorensis meminit Ueda. et cosnoliiorum cerno. Orientafes raonadii q
Sanctus Colhmbahus Arm.iccanura ct Tyrrhein>e in Occidentem vencrani, cum ibi profitchiibus •
ii-
monasteria fundavit anno 565 h*c erant in Hiber-

: giesam viiam siue discriinine cottsebanltri :
uia el Brvtannia.' iila parle, qnara noit occupavcruitt Occidentales m

Oriente quoti :nni innni
;
<
Aoglo-Saionc*, ad quos deinde ipsos monasticun ptis pnssil donionslrari, nniim lai tnni btc aftVr;
institutum sintul cum Christiana religione penelra- Cassiiui et Gcnriani Caliintnn ntnnachurum, (jtu
vit, roa^nis ei parrbus uPriusque iucremeniis. San- gypti iuonasiciia peragrarwrl iitstituii moi
ctus Augusturas monachus et monasticavum Hegula- cognobceudi causa et animo in pairiaiu refuremji
i-11111 peviius, missus deiude a sanclo Grcgorie Magno bausiam inde noliiiam insutrm ei pi
tiiscipitn.v,
in Angliam, monasticam ibi disciplinam propagavit, iariunt suorunt uswfi ; unde salis Dpparet cxis
Dorovemiensi praesertim monasterio ftmdato, ut au- ntasse ipsos unititi esse in commune omrrium ubiqne
rtor est Beda. Apud iSorthumbros et septentrionales monachorura modnm el usuiu reiigior.rs pvofitendV.
illius iiisukepopulos sanctus Aidanus vitam religio- Moverit forlc quempiam (ut hnnc ebiter scrupiilutn
sara induxit. Prodierat hic e scbola sancti Cobmi- lectori eximam conlraria wd;?i
opinione prseeccu-
g Cassiamim
bani, et in Lindisfarnensi insula monasterium ha- pato) qu<
iod lialliuii Otiidm vero id
t<r, i
bnit. H?ec omnia conitrmant celebratie in liis'oriis ege ipM tle se aflinnanii eredcrem? Lcgimus e»p. i,
iHarumgentittm disseusumes iuter ulviusquc sch.ol.-e eoll. i4, (Jassianmii cum sjo unanimo abbate tler-
monasteria varia, praesertira de Paschate ac toit- mano lassos esse abbati Ai.raliamo « qnia (vcilut :
sura : et videntur per ea tempora mooachi in eccle- simt ipsius) ad repetendom Proviuciam nostrutn,
siis episcopalibus fnnctioncs sacras ol)iisse tiuott ;
atque ad revisendos pareirtes, quolidianis acrius
indicat Beda. Unde cathedrales Eeclesiae Munster, aestililis urgebannir. > ();tarH ;'.liam bk provim
sive Mo««Jt«ria vocanluv Anglis. De liis^»anis, (ier- inielligamus, nisi iliain Orienti obversain C:>:
mania, Dacia, Pannonit, Sarmalia, ctelerisque re- orain, qu;e jam tum quasi proprio noinine, qtioil ho-
gnis ac provinciis BigiHathn dlcere inliriitum sil. Ex- dieque relinet, frovincia vocabalur, in qnam deitida
stant historici cujusque, qni plane doceanl, uLicun- ccrto eonstat rediisse Cassianum, in eaqne vixiasc,
que Christi religio viguit, eiiaut teguian inslituium consenuUsc, obiisse. Addit dc parentrbns sui»,
floruissc. Porro ubivis geutium viri ascesiin cbhiere, htisse illos magna reiigione et pietate pra*ditos ;
feminai quoque eos ;rmiilalre pro captu sexus. per- unde iion impetiiitniputarentur, ne ntunasiicam ibi
feclioni stndiieruiit idque vei CoenobiiS, aitl cellulis
:
vitam coleret; luiv: eosdem Copmsos, qui atVatitn
claus;e, vel in liomibtts prepriis virginitatcm Deo pi;ct»iiiiri esseut uccessaria, et soUicitudiuem victus
sacratant, aut sanctam viduitatem exercentes. Scil parandi dcniptuii. Qua: omnia mire eonveninnt in-
de his saiis. digenis illarum ulicifiroarum regionnm, ui.i pi-aeci-
pi us tti-ri erat religionis vigor, et passim i!o!-Uissir.:4
Cm>. III. "- C (whjue Lerinum eoi.fluebam profitend» caiisa vitw
clum lietmliclum. Obitcr de patria Camartt ltionastii.i'. Lude sioi {quod nuix subdit) raerito
Ex hactenus dictis de multiludine ubiqire colcn- ambo bUndiebantur, spe verishuiH de conversione
tiutu \itam ntonasticam in «ivoque sexu, facile cni- fijuUorum, < qui velHl nostro es»eni, inquit, atl
piam vetera e\ pra?sentibus aestimanti pcrsuiide! i- viam salutis eicmplo et monSlis dirigiiirti. » Videant
tur, fuisse primis lcinporibus diversos et cerlo
illis aulem qui in soliiudines Scytbarum Cassiani pa-
charactere discriminatos monachoraiAordiiies, prout tviam sitbmovent, quam aplc ilii desertorum squa-
postea inslitutnm, priescctim in M/ndicantibus loii et C*ûcaseis rigovibus eonvepiat, quod de sua
quorum universs, qnamvisiate sparsee, laiuilia; suh patvia Cassianus subjicil : • Timi preterca ipsoruin
uno peculiari capilc certis et cuique propriis ofliciis locurum siius, ui quibus erat a majoribus nestris
sancto Ccclestino papa missus, chca annum 428 per siqiddem nmnasterio sanctus Oswaidus Norftnin-
se suosque discipnlos Ternanum et Servanunt vaiia brornm, sive Aiigtorum borealiom rex, ad subditos
mouasteria condidit. Circa ea quoque temuora om- suos in fide Cliristiana instrueniio^ evocavil sanclum
nino ccrtum est, srinctum Niniam vel Niniannui Aidauum et socios suos Scotos, qui episcopus Nor-
Martini discipuhini Candida Casa iti ho-
sa.;cti thomhrhe decbratus Lindisfarnensc ccentibium con-
dierna Scotia episcopvur!, ibidem ev lapithi^ts albis didit,atqae in -oniitiiins aliis ecciesiis viiam mona-
nubile constnixisse mohasleriHm, unde et nomeu sticam insiisuit juxta Scoioûin rigidam discipiinam.
hoc [Candidn Cusw) traxii. leste \eu. fJe.la, sanctus circa annum
Similiter oiH) $auc.lus Coluiubatius
Servanus ciroa annum Cl.risii 410 ad borealem Eor- l) cum mbnachornm turma Luxo-
in Galiias sccedens,
thoe fluminis ripam celebrc Culrosevise condiiii eo> vicns:- apud Rurgundiones evecto monastcrio vitam
nobium, ex qtio prodtit sanctus Keutigerniis p:iin :» motiasticam insigniter pvi pj-.gavit, Si iHicarum sua
Giasqtue episcopus, eximius viue muiuasticau propa- rum iradilionum accrrnnusvindex, uti cx ejus Re
gaior, aijus monasterii Ordinem monaslicum Uvicr g-ila d PccnilcniiaH in boe Codice exhibib constat.
Additamenla a»i hunc Codicem collocavimus. San- Sanctus qooqiie Maurus, s^n.-ti Benedicti discipulas,
ctus Patritius Hibernitc apostoius Hrilannoduui m etiain ante mediuin buius satculi cdnstîcti-i mona--
Scotia iiaiii^, priusquam liiberniae apostohilum sob- stcriis apud Gailos Benedictina>n di^c plit ubiqim
iit, jani in pairia Mia apud Brilannoduiium monaste- tniroduxit, cui laudcm, ut pote
ria aliqua ertixii, quorum rudera situs eiiamnum
i Scolornm rciigiu lubcnti^siiue cessu. Omues ' <
apparenl ah ipso sauclo d«nomtnationem habenlia, illi Scoti et Aitgli mon:-cbi, i;«u wi :o Wili-
proul leslalnr ki!-Patrirk, id csl cella Paintii, et biordo etsanctoUoiiilacio Gerinauoruni load
iicrum scdes sancli Patritii. i>ci:! postquaiu sanctus convcrlcndos Frisoncs «t Saxone
Colitniba.tiqn Columbanus, Scotorum monachoriim veirenmt, cum ipsa (brisliatta religkme apud tnnc
patriarcha anno 565 lonam iusulam a Goittgallio barharas ilias nationes, motiasircani sancti Benidi-
Bcotouim rege obthuteiat, ei celcbrc Hyense cceco- cti Hcgulam hitroduxcrtml, erectis cvcnobiis auiplis-
biutu construzerat, per Scotorura et Pictorttra regna simis, et iutvoduciis ubique in ipsas cathedraWs eo
institutum monasticum maximc flnruit, referente in clcsias Beucdictinis nicnachis. Edit. c^nu.
stia Historia Ecclesiastica ipso Ven. Beda. Ex Hyensi
:
407 S. BEKEDICTI ABBATIS AXIAKENSIS 408

aviia professio, ipsaruraque amcenitas jueunda re- a miaum tendant , uimiruni ad excolenda coosilia
piouuii) ante oeulos pingebatur, quam gratac et con- evanfelra
Kruap; solitudinis spatiis tenderentur : ila ut non so-
XXII.
lum deieclare monachum possent secreta siivarum,
sed etiam magna viclus praehere compendia. 1 Deni- Exisiimat quidem vir doctissimus Ludovicus Tho-
que diciio ipsa el stylus, quam non Scytbiae barba- massinus, Oratorii- Galheani presbytcr, de Yeteri
liem redoleat, palam est. Qua etiaro ratione refel- Disc. part. i. lih. ni, mona-
eap. i\, Oltiniacenses
iuntur, qui Albeniensem Cassiaitum putant. Inde
enim poiius Atticam Graecismi proprietalem ducere chos primos fuisse, qui in ordinem munasticum in-
potuissel, quam eum quem praefert ubique lalinita- duxerunt diversitatera ab omnibus ahis disiinetum
tis Gallicanae genuinum succum ac leporem, qualis eorpus conflando, et aiugutari Regulae sese addi-
in Eucherio, in Vincenlio Liriaensi, in Fausto, in
aiiis ejus.tracius scriptoribus passim floret ; sed de
cende, cum ante soeculum decimum sub uno gene-
his plura dicendi !ocns bic non esl. Ad uniformila- rali monachorum ordine, cuncta monasteria ita con-
tem monaslici revertamur, adversas qoain
instituti stituta fuerint, ut suam Regulam amplectendo non
nikii praescri!»it Regularuin boc. Codice relalarum
excluderent alias, sed diversas Reguias admitte-
uuinerus et diversitas. Etenim iilse a singulis, ut
praesens usus poscebat, ratribus seriptae, aliorum rent. Verum pace erudilissimi viri, nec Cluniacen-
similia cupienlium sludiis descriptx, in commune ses, vel postea Camalduleoses, Cistercienses, aliique
proponebanlur, ul ex bis quique pro locorura et na-
g p ures Benedictinae disciplinae reformatores tanlam
|
tionum differentia, vitam uniformi, quoad praecipua,

disciplina lemperarent. Primaria sane, et quasi fun-
in ordiuem monasticura induxerunt differeutiara,
damenlalis monachorum Regula Evaugetium eral ut pote pro priraaria vike norma constituentes
illa, inquam,-Chrisli consilia, quae caslrare seipsum sancti Benedicti Regulam sobm, a raonachis Occi-
iropier regnum ccelorum; quae abnegare se, etcru-
dehtalihns observatara , longe anle Cluniacensis
ccm tollere ; quae patrcm, ei mairem, uxorem,
agros propler Chrislum relinquere; quae vendere congregationis exordium, adeoque omnes iliae con-
patrimonia, et dare pauperibus, sicque nudos Cbri- gregationes ab eodem fouie emanantes, haud aiiunde
sium scqui suadebant. Regulae particulares nihii
suam diversitatem hauserunt, quam laxiori ve! stri-
nisi ejus priraae ac universalis Regulae apphcalio-
nes, aut declarationes locis et personis plerumque ctiori Regulae Benediclinae observanlia, ad quam in
aptatae Iiahebantur. Quod ad«o Yerum est, ulue ipse suo rigore conservandam peculiaris cujusque con-
quidem sanelus Benedictus, qui .anliquum, quem gregationis constitutiones, diversis personis et locis
reperit in Ecclesia, monasticmn ordinem susecpit,
excoluit, dilatavit, Regulam universafera suis ubi- excogitatae sunt, quarum proin pnecipiue inler hujus
que omnibus promulgaverit; sed peculiarem dun- Codicis Additamenta exhibentur.
taxat Cassinensi coenobio, cui praeerat, quae inde
XXIII.
Jirivata diligentia descripta, et imitandi studio pu-
ilicata, adeo non quasi abrogasse priores caeleras Ex quibus omnibus oranino patescit, statum mo-
est credita, ut sancius Benedictus Anianensis, hu- C nasticum ab exordio uniformem, simulque cum ipsa
jus, quam damus, Collectionis auctor, idem aliud
Opus elucuhraverit, nuper a viro doctissimo Hugone
Christiana religione sumpsisse originem , et cum
Slenardo, luci publicte cuni eruditis observationibus eadem per orbem simul propagatam fuisse. Cum
datum, cui Concorduc Reaulurum nomen fecit, quae autem hodierni Canonici Regulures, qui sub com-
singuiorum Benedictinai Regulae capitum consensio-
rauni Regula sancti Augustini Deo militare glorian-
nem cum cieteris omnibus aliis Regulis clare de-
monstrat. Haec disputari uluribus debebant ; verum tur, eliam a piimis Christianis Hierosolymitanis
metus erat, ue in conleutionera rcs abiret ab hoc suum exordium repetanl, sic de eoruin instituto
adiiu tranquilli pacifieique operis alienam certorum :
pauca proponere lubet, etsi in Codice Regularum
quippe hourinum, quos abtmdare in suo seusu facile
sininius, obnixa in contrarium armalaque studia no-
Holsteniano nulluiu suae originis monumentum me-
veiamus, cum quibus rixai i nune quidem uolumus. ruerint, etsi.conslet, hos viros religiosos ad obti-
nendam evangelicam perfectionera, mores, et actio-
XXI.
nes suas semper composuisse, vitamque vere apo-
Diximus ttipra Leonem Allalium ex schedis Hol- slolicam iribus solemnihus votis suffullam duxisse;
Btenianis poslhumis hanc Dissertationem Procemia- ast eosdem a primis Christianis Hierosolymitanis
tem exarasse; sic enim prodit clarissimus Mabillo- evangelica tonsilia amplexis exortos esse, ac per-
nius iu pnclatione ad tom. I Annal. Benedict.,n. 19,
D petua.serie propagalos, omuino vanum est asserere,
ubi ad muuslraiulam instiluti raonaslici unilalem, nisi inquanlum cum monachis conveniunL.
sub nomine AUalii adducit prolixum texttim ex al- XXIV.
latocapite3 EHsserlat. Prooemial. desnmptura. Cura Nemo euim vel leviler in historia ecclesiastica
igilur lol viri graves et ertiiliti, inier vitae monasti- versalns ignorat, nomen Canonicerum primis Eccle-
primos cultores plenarium consensiiin repere- siae saeculis inaudilum fuisse, neque ante saeculum
rinl,alque ipsius insiiiuti ratio, tti pote in consiliis sexlum illud auditum est apud Occideniales au-
evangclicis fundata, hoc ipsum manifestet. hinc non clores, proui Canonicorum rcgularium propugnator
obstaule Regularum diversitate, talis concordia in di- exiinius Eiisebiiis Amorl, in sun laudabili opere
i igendis menachis mansit inconcussa, donee posto- de Yeteri et ttova Dhciplina canoniea part. i pag. 2,
rioribus saecuhs Ordincs MenJicanles insurrcxe- Imo anle saeculiim octavtiro per canonkos
ognoscit.
runt, qui moiiasiicum slatum tam circa habilum solummodo inleiligebantur clerici illi.qui ascripli
qunm circa vltae cursum quodammodo mulaverunt, crant matriculae alicujus ecclesiae, tanquam benefi*
qtvamvls omnes Ordines ReUgiosi ad eumdem ter- ciarii sive prcbcndurn, quijitis canon sive dimennm
.
409 CODEX RECULARUM. — PR^FATIO. 410
ilispensabatur Nec sane roagni referl objicere A proui Pessidius i« ipsius Vila insinuare videtur.
mairicularios seu malriculse ecclesiarum inscriptos Frustra quoque in suas partes trahere conantur
quosdam exstiiisse, qui non erant canonici ; quales canouici sanctum Basiliuw et sanclum Caesarium
exisliinantur viduae et panperes catalogo ecclesiarum Areiatensem, quatenus regulares nominari valeant;
oliin inscripti, et ex oblalionibus fidelium cerlaset nam uterque sanctissimus antistes vilam mona-
detcrminatas eleemosynas singuli accipienles, uli sticam non canonicam excoluil, atque sancli Basilii
nec 6anctus Corneiius papa ad Fabium Antioche- Regula monachis non clericis adoptata est ; quam
num scribens circa annum 254 omnes clericorum proin sanctissimus monachorura Occidentalium pa-
gradus simul ac viduas et pauperes Ecclesiae Ro- triarcha sanctus Benedictus, Reg. cap. lxxhi, om-
manae calalogo inscriplos recensens, ullam canonibus monachis legendam proponit, ejusque au-
mcorum menlionein facit. Cutn enim primis illis clorem sanctum Palrem Basilium nominat Certum .*
Ecclesiac saeculis cuncli viri ecclesiastici, imo et quoque est, sanctum Caesarium in celeberriino
pauperes ulriusque sexus in raalriculam ecclesiarum Lirinensi monasterio educatum, monasticam vitam
relati, ex oblalionibus fidelium quotidianis viverent, semper excoluisse, Regulasque suas pro monachis
neque proprios fundos possiderenl, sic nec benefi- et sacris virginibus in monasterio degenlibus prae-
ciarit, aut pra>bendarii, multo minus canonki appel-

B scripsisse, prout ex observationibus ad utramque
lari potuerunt, uJ pote nullo cerlo et determinato Rcgulam praeviis salis superque nionstravimus.
canone gaudentss, licet calalogo ecciesiae inscripti. XXYIL
Postquam auiem ecclesia fundis et possessionibus Quidquid ergo adducunt eanonici regulares sd
abundare coeperat, sic et plurimi clerici ecclesiis probandam peipetuara successionem suam a prirais
Chrislianis Hierosolymitanis usque ad nostra tem-
lam calbedralibus quam aliis immatricuiati, pra-
bendas el beneficia cerla et ordinaria acquisierunt, pora, nullis omnino solidis argumentis fulciri potesl;
quutenus liberius officio divino insistenles annuam etiamsi concedamus quosdam semper exstitisse
idcirco pensionem accipiebaut, sic jure optimo clericos bonis suis omnibus rennntiantes ; aliaque
canonici uuncupari potuerunt ; canon enim apud consilia evangelica observantes; nunquam tamen
quam primis seplem saeculis adduci possunt integrae cle-
veteres nibil aliud crat, reyulala quosdam
ricorum congregationes, quae se ad tria vola solem-
pensio, prout varii juris civilis lextus testantur.
nia, paupertatis, castitatis et obedientice, observanda
XXV.
aslringebant vel ad haec praestanda per aliquara
Utcunque vero canonki nomen suum derivare ,
aveant, sive a matrkula vel canone ecclesiarum,

expressam Regulam obligabantur. Omnes enim
G tal «s congregationes a sanctissimis episcopis aliisque
quibus inscripti eiant, sive a canone vel regutata
quadam pensione ipsis annuatiin dispensala , hoc piissimis viris inslitutae polius erant monasikar,
unum' certum esl, ante Pippini Magni tempora nul- quam canonicT, quemadmodum cunclae Regulae in
lam deterininatam Reguiuin vivendi ipsis praescri- hoc Codkc Heyulurum adductae perspicue satis
ptam fuisse, quia Ecclesiae universalis canones om- demonstrant. Adeoque clerici in communi vivenles,
nibus ciericis el Christianis communes eranl. Fa- quorum nonnulli omni bonorum propiietati forsaiv
teix^r enim omnes ecciesiaslicae hisloriae scriplores, renuntiabant , nunquam tamen tria solenmia vpta
sanclum Eusebiuin Verceliensem episcopum primum emitlebant, vel communem Regulam vivendi, distin-
fuisse, qui vitam communem clericis suis raandavit ctam ab Ecclesise canonibus anle medium saeculi
circa annura 330, vitam clericalem cum monastiea octavi admiltebant ; licet his temponbus noinen
conjungens. Neque sanclus Augustinus clericis suis canonkorum in aliquibus locis florere coeperit.
XXVIII.
in communi viventibus peculiarem Regulam tradi-
nullam enim aliam vivendi normam
Primus enim qui canonicis Regulam peculiarem
disse legiraus ;
pnescripsil, erat sanctus Chrodogangus seu Rodin-

6crip isse afiirmanl viri docti, nisi vulgarem illam
gangus, et Tiotongangus anno 743 vel sequenti,
Regulam sanclimonialibus feminis praescriplam, jv
in episcopnm Melensem electus, quam scdem piis-
quam in hoc Regularum Codice inter alias sacrarum
virginum Regulas collocavil Lucas noster Holstcnius. simc rexit usque ad annum 767, sub quo lempore
Reperimus quidem sanctissimi praesulis duos scr- hanc Regulam pro canonicis Metensibus promul-
gavit, quae inter hujus Codicis Addilamenta habe-
mones de cominuni vita clerkorum, qui tamen potius
dicendae sunt exhorlationes, quam vitae communis tur. Hanc omninm primaru Regulam canonicis
tradilam ex Regula Benedictina plerumque dcsum-
norma vel regula.
XXVI. ptam agnoscunt viri eruditi ; nusquam tamen legi-
Nec sane clerici illi in communi viventes a sancto mus eamdem in ccclesias alias inlroductam fuisse,
Auguslino inslituli , ullatenus appellari possunt neque ab illa canonicos appellalos fuisse regulares.
canonici, quorum nomen iu Eeclesia nondum audi- Nara hoc tempore etiamsi cxstiterinl Canonkorum
lum erat, sed potius Ccenobitae dicendi sunt, quia ctipitula, non tamcn illa regularia nuncupabanlur,
cpiscopium, ubi cum episcopo degebant, in modum prout cxerle probat saepe laudatus Tliomassinus
cceaobii erectum iuerat, el forsan ipsummct erai part. i, lib. lll, cap. De capitulis sub imperio Caroli
monasterium ante initum episcopalum ereclum, Magni, ubi in testimonium adducil tunonem coucilii
,
4U t>. ALcik.mr.Xl ABBATIS ANIANENSI9 413
Y*roiiausis onnh 788 cehsbfaii» quO raonaciri «U A quidam can&ttki omnibus bowis suis rcnunUantes
cuniur regvdarm (mdla do canontm rtguiarifciu5 regulaw* Vel ob observantiam
appeilari easperunt ,
menti0B« f«ta) <*iarasi de Or&nevtitiomco beceoH- Ragufce sancti Chrodegangi , vel inlnttu Refttke
cHrum Idquatur, eujtfs *erba haec suut < De ittia : Aquiigreoensis , ftulla etiim atia dotcrovirtata viis
hominibus, qui dicunt qaod *e nmpier Oeurt» tonsu- regutaris «wma ipsis praxcrtpta erat ant» medittm
rassent, et mod* res woram velpweunios habent, et Stfcuti oetavi el quidem in confosso est apttd oin-
;
necsub mairu episeopi surrt, nec in monasterio rfe- nes Tegulam Aquisgvanensem nunqnam ab Ecclesia
gulariter vivun», ptacoit, fttiin inooaswrio Biot sub uiiiversaii ypprobMam vel reeepism falsse, seJ so-
Ordiue regutari* aat sub manu ©piscwpi sub Ordine lum auctoritate Caessrea ordihalam; w*de et ills
cauonico. » vitae regularis awma hattd tfici petest , ul pote ni-

ntis vaga, atqwc qaihhsdam canoniefe rto* rcnwn-
XXIX
ttantitus benorum suorum doraiirium pemdtlens,
Cum igilur hoc concilium manifesle distingual
ren%ntrgnlH*Ht etiam rtimis pro.iigam Cibi et potus
Ordinem Regularem, tanquam monaebis propriuiu ,
mensuram , aliasque laxitates eoucedens. Hihc r;iro
ab Ordxne Canonko , sic tcVo Caroli iMagpi nullus
harre ftogulam addecuwt in lestimonlam vit* asce-
exstabatC n nic« fl
V
bantor regulariter vivere, erant monaciii
^«/flm.Q l .icuP.queoni «dice-
,
(
ct e cun
Btk :E .
, cripU>res ? m^ ^.^ n^ limtem facil
saactus Betteeiutus Auianeusis in sua nrguiarnm
trario illi canonici nominabanlur, qtii sub obedien-
Concordia , qaamvis tempore condilae ftegulce vi\e-
tia episcopi, profe->sio»ein observaadi sacros cano-
i)lt,etpost conciiium Aquisgranense tam ipsuni
nes faciebant; nec regulares potueruot dici, cum quam
Rpguturvin Cvdicem, eartmi Co»?f«rdt«ai cum
per concilium monachis opponantur, qai proprie vo-
Regiaa Benediciina conserifpsisse credatur.
cantur hic regulares, prout argute diseunit lauda-
xxxii.
tus Thomassiuus loco citato, qui ultra progrediens,
non dubilat asserere pcr Ordinem canonicum Verum cum intuitu RegUln Aquisgranensis, el
inlel-
exhortairoue Patrum concilii , sed prceeipue Ludo-
ligi riebere statum clcricalcm , cui quidem nullus
tiri Pii impcratoris admonitiotiibus cxcitati plorimi
titam regaiarem adhucprcesiiipser.it , quamviscirca
utriusqtte sexus canoftici vitam regUljrem excolcre
mediuin hujus saeculi octavi jam clerici calliedra-
coeperinl, sic cte:rmdein intev Additamenta appo-
liura ecclesiarum vilam communem inire coeperint.
nere cogitavimus, ôJ e}nsdeinproIi.xitas prohibuit,
XXX. et prawertim »piia hodierni canohici regulafes illam
Verum postqtiam sanctus Chrodegangtis Rogu- n P r0 ^ 3 yi &norma agnoscere renuont
ascetictc
lam eanonicis premulgaveral , atque iu Aquisgra- quaHivis nuper vir eruditus Eu-iebius Amort supra lan-
aunO 818, pro omnibus CaJli;c et
neiisi eotKilie, datushanc Regukurt inter alia Veterisct JVov* Distlpti-
Cermahwe eanonicornm collegiis peculiaris Uegula mr«anonic(e nuHiumeiita colbicaverit. Quoe et iu Con-
condita est, tuno et ipsi canonici appellafi regutares ciliorum Colieclione Labbeana lorn. IX, rcperitur.
coeperuntj et cormn collegia nominaia siint ali- Ut autem in liac Regebuum Cohectione niliil omit-
quando monaUerm vb qnamdam cognaiioncin in-
,
tatur, quod ad caneftica; vit;c cognitionem coivluccre
ventam intcr ipsos jam rcgulariter vitehte», et mc- valet , inter Additnmenta cellocavimus antiquam
nachost qui ab exordio proprie regulares crant, ut Canohicorum fiegnl/nn ex sancti Chrodogangi cl
pote vi inslituti monastici pcculiari et deierminaUe Aquisgraiiensis P«cgiilis collcclam , ct forsau aucto-
regulai aslridi. Fusius h;ec Orahia quidem tractat riiatc Ludovici Pii imperatoris pcr Ainalariutn cc-
laudatus Thomassinii3 loco citato, monstratque snb clcsi;c Metcnsis dccanttm pramulgalani , protit in
his tcmporibus quaedam monasteria laxioris \ita3 observatiohe ad eamdem prsevia cxistimamus.
amore ad inititutum Cttnonicam detcivisse , tnndem- êindeciim praeviis observationibus Cihibemus tres
qnc intev v.ii-umque insirtutum qnanrdam commix- Ucgttlas sanclo Augustino imputaus, quas canonici
;i#new exortain fuisse, qiicrd saepius h;ec monacho- regulares autc siccniura undeeimam sibi nou ado-
i)
rum ,
ct (.'«fitfHu-or/trn noraina iiidiscriininatiju adht- I'»taninc , s«>d iahenfe hoc et sequenti Sseculo flo-
bcri ccperiht. Sic piissimus imperaler Carolus Ma- rente sesc Augnttuiianos nominabaui, quorum proin
gnus iti Fpitlvh ad Aicvinum, Turoneiisibus mbiia- anliqnas coasuetudines adduchnus. Dcnique exi-
chis sahcii Martini exprobral inconslahliatYi et leVi- miuin vitoe canouicx monunnmtuni ptoferemas, ni-
latem aniini et merum, qnoi! nttnc nionachi, nnnc aurum ftegolam beati Petri de Honestis ecclesi:e
canonici dici vellent : » Aliqnahdo eniin monr.chos, Portucnsis conscriptam , atquc anno JH7 obhtlam
aliqttando canonicds, aiiquando neotfum vos essc sunmio pontiflci Paschali II, quam nuper edidit
<iit:itis. > Stc eiiam concilia tempoHbus his cclebraj i
saqie Ensebius Amort, agnosceus eamdem
lauitatus
trst;»t*tur ,
pr.vsortim Vernohensc su>)!;\ cilalum, exstare primaui Canonicorum Regulurium licgulnn
quorum cauonos hoc ipsum tnonstfantes adducit juxla iMuiicrnum institntum , cui proin observalio-
1'rueiaudatus Lwlovicus Thomassintts. ncm pncvmm sahs amplam pr.rfixiuius.
XXXfll
XXXL Igitur in hor Codice Regttlarum Holstenlano aucte
Labcnte ergo sseculo ortavu, ci ineunte Bcquemi c locupletato , nullum vclns monumentum ad vilaitt
, ,,
iia CODEX REGULARUM. - PR,£F\TiO 4U

nt«naaicam et canoinenm peiiinetis quod ad nostras A âloneiisium iJliipe, ex aulico gratioso «t furii mj-
pncierire voluinuis, quodnon- hte, Deo ad meliora vocante, primtim leJigteaam
matras uerveirit , nisi,
vitam suscepit in monasterio sancti Sequani; nnde
iiulla slatutn soeromm erdinun ob nimiani prolixi-
poslea in patriaia reversiw Aniaooase monasteriuin
tatem omiilere coacii fuerinMis, ne fersan boc iu paterno fundo, lum non prooul inde GeUenente
iii gratiam Guilielmi comitis inslituiu Mex aliisper-
prceseits vohimeo jiistam melein exeederot. Hic slu-
muTtis Lu lovici Pii iinperatoris volunlate pr.-«fuit.
dio uiissa fti iuios autiqua Cianiaceusium mavacho-
A.l exlremum aiilam sequi coactus, quod uupera-
rum StctHtia in Spicilegio Hacheriuno deseripla, eum tor cjus consiliis juvari cuncret, erecto prope Aquis-
illa hola, si sancti (•atluinii Uirsaugiensis ablmiis graiium , ubi plerumque dcgvbal imperator, mona-
sterio hidensi , sanctam il>i vilain sancla morte
JnstUtitioncs superaddit» fuissent , integrum volu-
conclugit. Exstant ejus Acia ab ipsius discipulis
nien pflrfecissenl , quorum proin loco Slatuta disci- conscripta , qtiae primus edidit Hugo Menardus ,
pliuaoi apud pios iilos monachos observalaui salis ttim Bollandus el Henschenius de novo illtistr.u.i
recilaiit ad diem 11 Fefaruarii. In iis Actis ita lcgi-
deeiarat. Pari quoque niodo cogiUvimus circa Sta-
lur : < Fccit librum de Regulis diversonim Patrum. »
luta CitttrcieYisium, alioruraque plurium ordinum,
Ad quein locum sic adnotat Menardus i An isle
:
ad quorum etineu ampiissima statuia exhibenda nou Iibet adhuc exstet , non rnihi compertum est. In
unum, sed plura voiumina vi.v suflicerenl , prout fu- testumcnto sancti Gennarii episcopi Asturicensis
Mrt
sius in pnefatiout ad lomu.n secundum hujus Codi- B JK5
1'etri 'Sf^SJlSL?
de Monlibus, r!°,
recensentur o ?T asl
fSf! Liiier Rcgularum
f
rio
eis monstrabimus. Virorum illuslrium; qui an idem sit cura eo qui a

XXXIV. nostro Benedicto colleclus est, non adco constat. i
ILec ilte; qui si vidisset Codieeiu nosirum titulo
Inierca ad ipsum Co:tirem Regularum redeamus
Benedicti abbatis ABianensis pramotatum, non
curu circa eunidem qu*dam scitu digua occurrant. opinof, dubitasset, quin hoc opus ilhid ipsura sii
Etiamsi eium oertum sit , sanetum Benediclum Ania- Ctijus aoctor vitaa ejus loco recirato meminit. Setva-
lur. ut aiunt, apud saucium Maximinum prope Tre-
ute aboatein Reguias veterum nionachorum colle-
viros atitiquisstinura exemplar hujus collectionis
gisse, et in unum eodicem redegisse , attamen du- unde apographum exscriptum custodilum apud ca-
biUvii supra lau*Utus Ikigo Meuardus hanc licgula- nouicos regulates domus beatae Yirginis Coloniae,
rum Cvlkctionem amplius existere, q»;ia scrulatis cum vWissct ante hos annos circiter viginti illu-
sirissimu» t»jnc Fabius Chisius episcopus iNeriUno-
nobiHofibus Gailhe bibliothecis , nuliibi Codicem
rum,etnuntiusiIIicapostolicus(hodieS. D.N.Alexan-
liegularum a sanclo Beuedicto Anianensi composi- der VII pontifex Maximus) describendum curavii, el
tum rejiwire poiuit prout iu prxfatione ad Con- exempiuininde sumpium nobisbenignissime commu-
,
nicavit, nos ex eo editionem hanc curavimusv Sed,
cQTdum Ili-gui-arum testaiur , munerans ibidem bi-
ut subinde occurrebant antiqui codices exbibentes
biiOlbecas, ex quibus lalentes sanctorum Patrmn aliquara ex hisce regiilis, edita uostra rum iis <:on-
ferebamus, diversiiaies adnoiabamus ad marginem,
tatur, an sa-pe nomhiatus sanctus Benedictus Ania- paucc a<l calcem operis conjccta: for-
•iude lKitulae
matie sunt. Cum autera eo sludio fcrremur conqui-
uensis , omnes Regulas moaasticas antc medium rendi autiqua monumCnta, ex quibus hx-c editio lo-
sa^cuii ociavi scriplas in unum codieem redcgeril, cupletari possit, occitrrunt ecce no!-.i iu lectis-ima
;
easque su;e liegulurum Concordia; inserueril, cuth bibliotUeca serenissimde domina» ChHstinse Alexan-
drae, Golhorum, Vandalorum, Suecorumque reginse,
hauu ininiuuim dlacriiuen appareat inter Rcgulasin
vetusti duo codices exhibentes parsenelica qusedam
hoc praBsenti Codice cuntentas, ei illas ad C&ncor- opuscula autiquorum Patrura ad instituta monacho-
dium compouemlani ndhibilas. rumutriusquc s^xus aocommodata, qiue cum statim
judieasseiuus aptissimc utiliterque posse adjuugi ad
XXXV jaui edilum Rcgularum Codicem tum ad idem nos
:
yumi primum dubinm atiinel, et iliud perspicue multo rnagis illud impuiil, quo.1 satis verisimi-
resolvit aa/isoiinu$ lJoisleuius a»serens, imnc ipsufti
lis eonjeclura esset hanc quoque Coileciionein
,
Paneueseon ad vitam munasticanr, ejusdeni esso

iledicem Jteguiarnm eumdem esee, qnem sanctils manus atque ipsara coilectionera Reguiarura. In
Beueiiiotus Anianeubis conseripstl, oum ejusdem ve- hunc Videlicet inodum scribit auctor Vitae sau-
tustissimom exemplar in celeberrimo sancti Maxi- cti Bdfiedicti Aniaacnsis i Alium nihilominus
:
compoiuillibruut ex sanctoruin «loctorum liomiliis, »

iuuu prope Trevsros monasteno conservatum, hujus n ua Jra v salis hocindiciura tn nostrum boc Opus ex
sanctissimi abbatis nomen et titulum praeseferat, Patrum variorum opusculis contextura, qui partim
uti et ipsius apographuiu antc allqQOt saecuia cou- monachos, partim sanctimoniales erodierunt. ln quo
apte respondet haec appendix suo operi Rcgulas vi-
scriptiim teslatur, quod ex hilrfiotheca canonicoruUi
rorum mulieruinque perfectionis studcntium dige-
regularium domus bent« Virginis Coloniae acce- renti. Scio Hugonem Menardum, cnra in line codi-
ptum primus typis mendare jiissit; quse omnia ex cis ex quo Concordiam Regularum edidit, repe-
,
risset coiigesta quaidam fragiuenla 1'atrum ad vir-

Koislenii schedis posihumis Leo AJlalius disertis
lutes el viiia, qu.r. in monachis desiderantnr aut
verbis declarat m Maleria Dtssertationis Proccmi*- caventur pcrtiuenlia, opinatum esse illum ipsum
iu , sic de boc Codioe Kcgularum ejusque Appendice librum coutextum ex sanctorum doctorum homiliis,
disserens.
quem fuisse a &ancto Benedicto composilum auctor
ejus Vike referl; scd mihi quidem non persfaadet,
Dissehtatioxis PRoctMiAi.is CAT.iv. Dc hoc Codice — qui non homilias aut opuscula integra Pairum, sed
liegulurum ejus Appendice , et ulrtusene compi-
,
seutenlias duutaxat, et lestimouia ipso fatente Me-
lalore.
nardo congesta, sciaio in illam farraginetn codici
Circiler annum Chrisii 820 floruit in Galliis opi- Conconliaj Kegttlarum assulam nostra autc.m col-
;
likme sanctitatis aique doetrinae Benedictus ahbas lcctio inlegraS exhibet adhortalioncs, aut conciones
'
.ensis, qui ortus e nobilissuna
:,
comkum Ma- Patnim aptissimc congruenlcs ad argumcntum Rc-
,, .
415 S. BENEDlCTf ABBATIS ANIANENSIS m

gularum : qnare consentanee iis subjici aequus , A Trithemio. His temporibus omnino ignoralur lam-
opinor, cl prudens lector, ubi eognoverit, falebilur Joannes
Regula quam monasterium Bielare. Postea
De singulis Regulis, vel aucloribus earum nihil hic
opus duximus prajmisimus enim suis locis-
praefari abbas de Biclare sedem episcopatem Gerundiai te-
;
ad siugulas lcslimenia veterum qnae noliliam , ,

nuit, ac Chronicon ad annum 589 pertingens scri*
quanta fere haberi poiest , tum ipsarum tum au- ,
psit. Nos quoque admiratione afhcimur, nec san*
»
ctorum legeuti suggerent.
clum Benediclum Anianensem , nec Holstenium
XXXVI.
mentionem fecisse illarum Regularum, quae pro ca-
Adeoque exlra omnera coiuroversiam slatuit Hol-
nonicis utriusque sexus in concilio Aquisgranensi
Ktenius sauctum Benedictum Aniaaensem esse hu-
sancitae eraut, cum primus Regularum collector
jus Codicis Rcgularum verum et indubifatum colle-
illis lemporibus vixerit, atoue faiente ipso Holste-
ctorem , simulque adhortationes , ac nonnulias san-
nio, ipsi synodo adfuerit, a phssima' imperaiore ad^
clorum Palrum couciones in Appendice exhibitas
collapsam disciplinam monasticam simul ac eccle-
iu unum collegisse, atque ipsj Codici assuisse, cujus
siaslicam restaurandam deslinalus. Nec sane alia'
proin iu hanc rem adductas satis probabiles ratio-
hujus silenlii causa assignari potest, nisi quod Rc—
nes fusius in ObservatUme prsevia ad ipsam Ap-
ffuke iitse Aquisgranenses appareant nimis vagse ct
pcndicem exannnavimus. Jam ad alierum dubium « r . . . , ,
;
•
,.„.
,
J> indeterminatae ad mtroducendam veram et sobdam .
supra piopositum, de quo major restat diffieultas,

vitam Regularem nec unquam a sede aposlolica ,
veniamus cum enim iu hoc Regulurum Codice ,
;
approbalae fuerinl.
6icut et in ipsa Concordia Regularum desint plures
XXXVIII.
Regulae ante niedium saeculi noni conditae, qua-
rum Supplementuin Cum vero haud parum discriminis in numerandis
vulgaveral saepe laudalus Hugo
etordinandis Regulis in hoc Codice conlentis, atque;
Menardus teste-hujus Codicis lypographo, Ludovico
in exhibendis illis in Concordia Regularum relatis^
Biliaine, sic ad fuiem calalogi Regularum in eodem
exorlum videatur, sic operaepretiumdiximus utrius-
contenlartim loquente Idem sanctus Benedictus : i
que ordiiiem tam ab Holstenio quam ab Hugone
Anianensis abbas Regularum Concordiam cum Re-
Menardoobservatum proponere, quatenus legenli-
gula sancti Benedicli abbatis Cassinensis composuit,
bus omne dubitim auferatur circa hujus Codicis
quani R. P. D. Hugo Menardus congregal. sancti
ccu?£VTiav. Tola enim diversitas exorta est, quoddoc-
llauri monacuus edidit, et observationibus doctissi-
tissimus Menardus publicando Concordiam Regula-
mis illustravit, quae loco esse possunt earum, quas
rum nusquam reperire potuerit Codicem Regutarum
doclissimus Holstenius in hunc Codicem meditaba-
ab eodem sancto Benedieto Anianensi conscriplunv
tur, quae quidem Concordia in eadem officina Ludo-
£ et ideo nomiua Regularuni in hoc eodem Opere
viri Billaiue venaiis prostal, qui pollicetur Supple-
hinc inde dispersa solummodo notavent, cum e
nientuin hujus Codicis, in quo sanctorum Patrum
contra Holstenius iuvento vero Rcgularum Codice
Regulse et Constitutiones ab Holslenio praetermis-
ediderit Regulas in ipso ms. antiquo reperlas, quas
s:e, et alia plurima ope doctoru,m virorum ex variis
in unum codicem coilegerat sanclus Benedietus:
bibliolhccis conquisila, continebuntur. »
Anianensis, priusquam Concordiam exarare coepe-
XXXYH.
rat. Hinc clarissimus Holstenius, juxla fidem nis.
Ex quibus omrnno om-
constat in hoc Codice non
codicis, Regulas distribuit in tres partes, quarum
nes veierum Patrum Regulas monasticas compre-
prima Regulas Orientalium Patrum eomplectitur,
hensas csse, nec sane ad noslram notitiaffl adhuc
altera Occidentalium, tertia vero sanclorum Patrum
pervenit, faeta etiam diligenli inquisitione, promis-
Ilegulas pro sacris virginibus. scriptas, quibus et
suni Suppleincnlum , secus omissas Regulas inter
Appendieem adjunxit, quasdam sanctorum Patrum
Additamenta collocassemus. Et quidem ut taeeam
Exhortationes continentem, juxia hanc praesenlera
Regulam sancti Ckrodogangi inter Additamenta
methodum :
nostra posiiam, certum e6t sanclum Benedictum

Aniauensem omisisse exiinium veteris Disciplinae D C ATA LOGUS REG ULARFJM
inonaslicae nionumeiilum , scilicet Regnlani sancii ET ALIOKUM THACTATUUM,
Joannis abbulis Biclarensis , posl medium sa:culi Qui in hoc Godic.e Regulauum continenlw
gexli seriplam a sancl» lsidoro Hispalensi , :ie
PARS PRIMA.
poslea ab ipso Triilicmio commemoratam, quo-
Regulm SS. Patrum Orienlaliutn ud monacftos.
rum lempore el ipsa Regula cxslabat ,
quamvis
Saecuhun.
uuuc nullibi appareat. De hac aulem Regula sic
l. m S. Antonii abbatis. IV.
scribit clarissimtis Calmctus in suis Observalioni- li. S. Isaiae abbntis. IV.
bus crkicis ad religiosorum el canonicorumRegtilas, III. SS. Serapionis, Macarii, Paplinulii., et al-
terius Macarii, eic. IV.
ad caicein Commentariorum in Reguiam sancii Be-
SS. Palrura
IV. aiia. IV.
nedicii : < Scripsit Joannes Abbas Biclarensis e V. Teriia. IV.
Valclara in Catalonia Regulam monasticam, quam VI. S. Macarii Alexandrini, abbalis Nitrieusis. IV.
Ejusdem epistola. IV.
sanctus Benedictus Anianensis ignoravit, aut saltem
VII S. Pachomii, abbalis Tabemiensis, cum
inveuire non poluit, siquidcm eam nullibi citat praefatione sancti Hierbnymiineamdem. *V\
quamvis ab Isidoro Ilispalcnsi laudalur, sicui et a Ejusdem Monita. IV.
Ul C0DEX REGULARCM PR.€FAT10. m
Ylll. Ejusdem eiThcudoriepistoLe ei verba mys- A XXXIX.
lica. IV. Atque luec est OBConomia quain adhibuil Holste-
IX. S. Orsiesii, abbatis T abennensis , doclrina
nius in publtcandn hoc liegularum Codice, ncc am-
de instilulione monachorum. IV.
Regula Orientalis.ex Patrum Orientaliuin bigere licei, quin Regulas eodem inodo ordiuatas
X.
Regulis collecta a Vigilio diacone IV. in suo ms. repererit, prout ex ipsis schedis posl-
XI. S. Basilii, episcopi Caesariensis IV. humis eruitur, eliamsi quredam adsint ibidem Re-
PARS II. gulie sancto Bencdicto Anianensi oinuino ignolse,
Regula? SS. Putrum Occidentalium ad monachos ut pote longe post ipsius obitum conditx, quales
1. S. Benedicti, abbaiis Cassinensis. VI. sunt : Regulaepro inclusis monachis utriusque sexus
IL Regula consensoria monachorum. VI.
scriptae a beato Grindafco, et sanclo jElredo abbate
1H. Alia Regula incerli. VI.
SS. Pauli et Slephani abbatum. Rievallensi. Psec sane hoc in prayudicium hujus Co-
IV. VI.
V. S. Ciesaiii, episeopi Arelatensis. VI. dicis verli debet, quasi ille non sit, quem sanctus
VI. S. Aureliani episcopi Arelaiensis. VI. Benedictus Anianensis scripserat; nam amanuensis,
VII. S. Ferreoli, episcopi Ccetiensis. VI.
labente saeculo xui, vel sequenli inchoante, exscri-
VIII. S. Columbani abbatis. VI.
Ejusdem Pceuiteuiiale. VI. bens verum et aulhenlicum Reguktrum Codicem,
IX. Tarnaiensis monasterii. VI. ]$ prudenter judicavit superaddi posse has duas Regu-
X. S. Isidori, episeopi Hispalensis. VII.
las, ut pote ad perleciam vitae monaslicse normam
XI. S. Frueluosi, episcopi Bracarensis. Vli.
XII. Ejusdem monastiea communis. VH. apprime pertinenles. Pari quoqne libertate Holsle-
Ejusdem Paetinn. nius huic Codici assuere voluil nonnulla aliunde pe-
XIII.Pairis cujusdain. VI.
lita ; in aiio enim veteri ms. reperiens Sententium
XIV. Regula Magistri. YU.
XV. Gruniaici presbyteriRegula solilariorum. IX. de Regulis Dcvotarum, eamdem voluit inserere, si-
mul acconcilii Hispalensis caput II ad sanctimonia-

PARSHI
lium clausuram spectans, quam etiam Sententiam de
Rcgul® SS. Pulrum ad virgines.
Regulis Devotarum, et nos observationi prxviae ad
I. S. Auguslini, episcopi Hipponensis. V.
S. Csesarii, episcopi Arelatensis. VI. Regulam sancti Isidori conjunximus, tanquam illius
U.
Ejnsdem Sermo. VI. Regulae caput ultimum, prout ibidem nolavimus.
Ejusdem epistola ad Oraloriam abbatis- Cum igitur agnoscat Hoistenius hunc Codicem Re-
sani. VI.
gularum eumdem esse, quem composuerat sanctus
Ejusdeni lesiamentum. VI.
III. S. Aureliani, episcopi Arelatensis. VI. Benediclus Anianensis, sic ejusdem aulhenticiiati
Joannis, episcopi Arelaleusis, epistola. VI. nec assula Addilainenta, nec diversus Regularum
IV. S. Donali, episcopi Vesonliensis. VII.
G ordo in Concordia observalus, ullatenus praejudicare
V. Patris cujusdam. VII.
Seutenlia de RegulisDevolarum,unacum debent, proul supra monslravimus.
decrelo concilii Hispalensis. VII. XL.
VI. S. Leandri, episcopi Hispalensis. VI. Nam sanctissimus abbas Anianensis cor.dendo
VII. B. .-Elredi, abbatis Bievallensis. XII.
Concordiam Regularum diversum omnino ordinem
APPENDIX inire debuit, cuin ex collectis sanctorum Palruni
ComplectensExnoRTATioNEsSS. Patrumadmonachos Regnlis solas quasdem sentenlias excerpserit, ne-
et virgines de Observantiavitê relicios.*:, cessarias quidem ad monstrandam disciplinae mo-
Quas a sancto Benemcto abbale Anianensi olim col- nasticae uniformitatem cum ipsa Rcgula Benedictina,
teclas, Llt.as Holstknils c duobus. mss. Floriu-
censibus seienissimte regince Christina; edidil.
quam solum deinceps ubique observamiam manda-
verat piissimus imperatuv Ludovicus I, iicet hucus-
I. S. Atbanasii Alcxandriniliber de Observa-
lionibus monachorum. IV. que in aliquibus monasteriis plures Regulue simul
II. Ejusdeni Exhortatio ad sponsamChristi. IV. observatae luerinl. Sic enim ex. VitaLudovici Pii,
Ul. S. Basilii M. Admonitio adiiiiumspiritua-
et cx Aimonio lib. v de Gestis Fraucorum instrui-
lera. IV.
IV. Evagrii monacbi Sententioe ad raonachos. IV. mur : < llidemque conslituit idem Deo amabilis im-
V. Ejusdem Sententioe ad virgines. IV. v perator Benedictum abbatem, et cum eo mnnacbos
VI. Fausti, abbatis Liriuensis, Sermones qua-
slrenuoc per omnia vitae, qui peromnia monacborum
luor ad monachos. V.
VII. S. Eucberii Exbortalio ad monachos. V. euntes redeuntesque monasleria, uniibnnem cunctis
VIII. Ejusdem Sententia ad monachos. V. traderent monasteriis tam viris quam sanciimoniaii-
IX. Ejusdem Admonilio ad virgines. V. bus feminismorcm vivendi secundum Regulam saneti
X. S. Gsesarii, episcopi Arelalensis, cpistola)
Bencdicti. > Adeoque sanctus Benediclus Anianensis
duae ad Cxsariam abbatissam. VI.
XI. Ejusdem Epistola boriatoria ad virginem conferendo Regulam sancli Benedicti cum aliis san-
Deo dedicatam. VI. ctorum Patrum Regulis, quatenus ex iilis uuilbrmem
XII Novaii, cutholici, Senlenlia de humilitate
cum eadem dectrinam monstraret, necessario onii-
et obedientia, et de calcanda superbia. IV.
XIII. S Paulini ad monachos de pceniientia. V. nem in Codice Regularum observalum inverlere de-
XIV. Eulropii abbalis Epistola ad Pelrum pa- buit, sententias et instilula sanctorum Patrum cuili-r
pam de districtione monachorum clruina bet capitiReguke Bencdictinae approprians, quatc-
mOnasteriorum. VII.
XV. Incerti Sermones duo de decem virgini- nus veram Regutarum Coucordiam condcret. Hinc
bos. VII. docti^siiuus Hugo Menardus in edcndo Concordiam
419 S. BE2\Eb!CTl AfiBATIS ANIANENSB 420
Regnlaruti: anoo 1638 talem Regularum Catalogu.m A Virgintm ad Sororem Florentiuam scriptae metuio-
contexuit, utRegulam sancli Benedicti priino ioco nem faeil, quamvis illa constans 21 capitulis iuter
posueri:, tanquam principaleni, ad quam reliqusc alias sacrarum virginum Regulas inipso RegiUarum
reducuntur, Codice srt ooUoeata.
Hugokis Me.vardi Catalogus in sua Concor- XLIL
uia Regularum observutus. Hinc mirari non debcmus in Regulis monastlcis
i. Regula S. Benedicli. numerandis tantam diversitalem apparere inier Co*
— S. Paehomii. dicem Regularum earumque Concordiam % unesertim
5! —
• ~ S. OrsiesUL
4. ~ 0iient;dis. si adniittamus aucloris intentioncm tn eondendo
5. — S. Macaiii. utroque opere fuisse quodaiumodo dissixutilein. San-
c. — Ilidem S. Macarii. enim abbas Anianeusis calligeaô saucto-
7. — 8S. Pavrum.
cti*>iirius
8. — ltidem SS. Pairum.

rum Patrum llegulas in uuum codicem , id soium-
9. — llide:ji SS. Palruni. medo mente agitasse videtur, ut rcligiosi viri a;que
10. — S. Bnsiiii. ac feniin:e percurrendo diligeiUer tot eximia vitaa
11. — S. Hieronyini.
monaslicx instituta, per taiia monita salutaria, di-
12. — S. Augu*iinL
15. — S. CassianL B venys temporibus et. locis data , ad arctam discipli-
14. — SS. Siephani et Pault. nam observaiidam excUaieniur. cum e contra cora-
15. — Tarnatensis.
ponendo Concordiam Regolarum
10. — S. Caesarii cpiscopL
ad. id aniiuo fere*
17. — S. Aureliani episcopi.

batnr, ut monachismi unitaUm ab exordio inslituti
18. — S. Ferreoli episcopi. p.irobaret, atque onmiuin aliarut» llegvUarum con-

19. — S. Isidori episcopi. for-mitalem cum Reguia Beneiheluia nwnstraret,
20. — S. Frueluosi.
quam solam deinceps ©hservandam praeceperat piis-
21. Alterius FructuosL
22. — S. Colunuyuni. simus imperator, [i;wi supjRa irudseavimus. Cum igi-
23. — S. Donali. tur inRegula Uenedietina, quamvis monachis utrius-
24. — Magistri.
25. — Cujusdam Patri*.
que sexus adaptata , nulia saerarmn virginum me-
26. — Item cujusdam Patris. moria repotiatur; sic facile omittere potuit Regulas
XLl. ilJas solis sacris virginibus prajscriptas , etiamsi
Et quidem ex Calalogo Regularurq in Comordm. easdem iu ipso Regularum Codice coiloeaverit.
observato, oianiuo apgarct, quasdaiu Regidas ibi-

XXIU.
deiu nominari, qu* in ipso Coilice non reperiuntur, Existimat qiudem doctissLwus. Menardus sanclutn
et vicissim : proul cuiUbct ulcumque Calaiogum

C Bencdittum Anianensem in sua Coueordia , profe-
conferenii facile patebit. Sic de Regula sancti Cas- rendo sententias ex Regula sancti C«sarii, sanctiAu-
siani observavit s;epe laudatus Menardus reliani et aliorum , in usdjni sajictiiuonialium scrl-
illaui de-
sumpiam esse ex primis quatuor libris ejusdcm piis , solunuaode nouuaa fsminiua in tnasculina
sanclissimi abbaiis delnslitulwnibus monai>lias, quas nmtasse, neque ad eorum Regulas monachis prse-
proin iuler Additaiuenla ipsius Codicis Re-guiarura scriplas attendisse. Verum in eam opinionera addu-
primo loco posuimus; quod autem attinet Regidam cius est vu- eiudiiissiinus nondura de iliorum san-
sancti Hierunymi hic nominalaiu, e.\istimat ideca cloruin Patcum IWguIis ad monachos scriptis certior
laudalus Menardus, illam nihil aliud esse, nLsi epi- factus. Si enim ppeeseui iiic Code.v Regularum ab
stolam praelisani Rcgula' sancli Pachomii, de qua ipso sando Beneiiicto Anianensi olim scriptus ad
cmditus Ule Concordue Rcyulurum edilor lococilato sjL'pe laudati Menardi nolitiam pervenisset, lunc ali-
sic loquilur c Regula sanjcti Uicronymi nihil aliitd

:
ter judicassfe^, cum ibidem geruina; islorum sancto-
est quani epistola illa, quam pr.eiivil Reguhe sancli ruin Regiihje invenlantur, una a I mou;ichos, altera
Pachoniii; naiii qutfdam ex illa Regula Lic c itaia adsacras virgines ordinata. Fatendum tamen est
videre cst in eadein epislola. alia vero sapiunt sty- p. sanctum
s; Benediclum Aniane.nsem conferendo Regu-
luin sancti Uieronymi, nec discrepant ab IilsiLuuLs âm sû;ti Augustini cum Rcguia Benedictina co-
sancli Pachomii, quae in iila epistola recensentur :
aclum fuisse nomina feminiua in mascuhna commu-
quani si ialegram habeiemus,, baud dubio in ea 0Wp lare, quia sanctissimus ilie Ecclcsia? doclor nuHam
nia rcperireutur, qu;e bic ex ea pronjrunlur, ma-x.irue aliain ReguIamscripsU, nisi iUara qua; dcsumpia est
011111 sanctus llieronymus nulkuu scripseril Regulam e.\ ilia oelebrj Epistoh ao leminas sanclimoniales
moiiachorum. » Deinde in hac Rcyniarum Coucordia niissa, e.t nunc rcligiosis Augustiniaais utriusque
citalur taiuuni una Regula saticli Caiarii, queuutd,- sexus accommodata. ILcc qaidera omnia exipsa Con-
inoduiu cl uua sqncti Attreliani, cuw taraco uumino •f-iu Raqularnw claritts innoiesceni , qMuptodJ.it
constei, unuiuipu iuque ex his duobus Aêlatensis Parisii^ aiiiio 1(338. d<. :!is-imis obsePvationibu9
Eeclesue episcopis duas Regulas distinclas scripsisse nunquamnoii luudandi Menardi iliustrata, qu;c etiam
unam pro mouachis, alteram pro sanctuneuia.libus imjus Qhltcis ReguUirum aucli e.t ampU^cuti quasi
leminis, prout cx ipso Heguluruiu Codicc. iustrui- quoedam inlerprelatio considerari po*sit, u.t note cla- %
mtir, ubi biri*e utriusque episcopi Regula) reperiun- rius explicans itta quse in amiquis Rf-giilis obscura
tur. Nec sane llegulse s«nc(i Leandri de distinclionc .<l»parent.
U\ CODEX RECULARUM. — PR.EFATIO. m
XLIV. A nem et distribulionem invcrlere non prvCsumpsi-
Atque hrecsuni ile quibus circa prasscnlem Rs- inus, grftude piaculum exi.slimantcs,si quid cx illo
mutarum Codicem leotores benuvolos, ceriiores roJ- demcre, velaHgere praelcmlcr«mu$, cura virclaris-
derc cogiiavimus, qtiatenus ei. irtii percipcrc valeant shnds cxerte asscrat , sc R^gnlas ita coordinatas ad
vernm vitae monastica*. statum abexordioChristiaiia! fldcm co.licis Coloniensis e.li.'is->e, uec timeat aflir-
roligionis ati ha.>c noslw tesnpw»» propagatuM. Nul- nm-e, euradeiD esie Codieum, quem sanclus Benc-
lus enim inflcias ibit, h<cc velera monumenta mona- diclus Anianensis collegerat. Nihilergo immutalum
stica eximiam historiae eoclesiaslicoe parlem compre- est, sed.codex Holstenianus quoad onmio etiam mi-
hcndcre,ni;ncei'iainl'.yaj^«L iMi'**ivii«i>tiama pvimis
;
nuuagima im«:?ei prndiit, uiiUea Ludovico Billaine

sa-culis usilalam e.xhibeattv, artque sarif tawn Patruin proenotato anno lypis est hnpressus. Quod ante
nubiliores asceticas admonilioues proferant, quibus quamlibet Regulam prxniissa sii quaedam Observatio
homiucs excilabanlur ad vaveuda Chrisii cousiiia , entica , hoc nulLatcnus integritali codicis obesse
non quidem omnibus Christianis necessaria, sed illis polest, sed polius a;l majorem splendorcm conducit,
qui ad vcratu perlectionem nitunlar condere utiKs- prout au* easiiem Regulas pr.cmisit Holstenius teaii-
sima. Hinc couvelhtntur novalorum aliquorum ini-

#
monia veterum Patrum de cujuscunque Rcgul c le-
qme contumeliae, qui monachatum otiosorum borni- B gislatore, qua? lanicn in vcteri ms. non reperit , ex
;mm siaium existimant; ex illis quippe authenticis quo Cotheem.Regularum exscripsil. Necsanc wagni
moaumenus discimus, doetissimo* simul ac saitctis- ref..rt, quod in hae nova editione Staieruim. Disscr-
simos Christiani oominis alhletas, sanctum Athana- tationis Pn>'£mi«h".s.alioordine vefeiamiis ; hocquippe
sium, sanctum Basilium.sanctr.m Auguslinutn, alios- haud alio fine Gachnu esl, nisi ut darius m.co,* primi
que maximos viros e.xslitisse vitae monasti.cse cn.llo- editotisiniMitescit, qui prasmaluya morte surrep.tus
res et legislalores. Hinc cliam.yrima.?ii> littewrie m hpc prwuemiUm uon coadidit, sed aUtui magis elaho-
restauralores ad exeolendum statum monasticum ralum meditabatur, prout supra praenotavimus ex
stunmopere laborarunt, wtera monmneuia ad eum- clarissimo Mabiiior.io, asscrenles hoc prmemium cx
dempertinentia ex tcnebricosis bibliotheearum pbi- pesihumis Hofctenii schedis Leouem Allatium com-
teis cruentes, atque ernditissunis observationibus posuisse.
illustrantes ,
quemadmodum et clarissimus noster XLVIL
Holstenius praestilil , in publicam lucem emitlens Quod autem Observaliones anlc quamlibet Regu-
hunc praesenlem Reyularum Codicem, quem Uerum lara praeniisaas attiaet, et iibs quodammodo neces-
recusum multisque aliis diversorum ordiuum mona- sarias duxiinus, ut per easdem cujuslibcl Regulae
^'
sticorum monumenlis ampliiicalum hic exhibenms. vera ratiopateat, et sub uno obtutu dubia circa Re-
XLV. gularum legislalores oI>veaieutia, dissoivantur. Hinc
Imerim tempus est ut paucts refcraraus quid in et Obtermtiones crUicas aomiuavimus. Si quis enim
hac nova editione aclua» sit-; nqn enim ob aiiam ra- artem crUicam sano sensu eonsideret, tunc pracfa-
liooem tUam aggteasi sumus, nisi quod diiiractis tam tas observatiooes vere crilicas pgaoscere debet, cuui
iiomanae qoam Paiisiensis edi-tiouum exemplaribus de qualibet Reguia cjusqueauciore justumetasquum
pluies viri docti conquererenLur , se tanti operis judicium profei»nt, de erudilissimis rerum religio-
uijliiate privapi.yraeswtim ciuu inGerniania hueus- sarum scriptoribus, Mabitlouio, Calmeto, et Edmun-
que nulla ejusdem comparuepit. Co.mparato igitnr do Marleue desuuiptum. Non enim eo consilio ob-
Editionis Parisinae exemplari anuo 1063 a Ludovico servationes exaravimns , ut censaris oHicium usur-
Rillaine faclac percelebris bibliopoia Augustanus a soiummodo aliorum doclornm
, pareraus, sed ju;licia
Martinus Veilh novam hanc meditari cospit, variis proferre vohiimus, ut ex rebus illis sua antiquitate
Additameulis auctam, camque in folio; quatenus obscuris veritas mugis elucescat. Non diffltemur, iu
idem Codex sic ampliticatus ia justi voLuminis mo- his observationibus qimlam scitu digna omissa, non
letn accresceret, celebriorum ordiuum, tam inona- sed ex quadara iUarum rerum ignoraniia
sticorum quam canonicorum, Regulas
D studio,
tamen faeiie stippleri possuut ex qua? do-
,
et hisiitnia quae iis,
complexus atque in sex lomos divisus. ctissimus Ifenardus prvemisit ad Concordiam Regn-
XLVL lurvm, quod eximium opus ai manus meas non
£t quidcm tomus primus ipsum Codicem Rcgula- pervenit, nisi post jam impressas observationescri-
rum ab Holstenio editum complectitur, cujus or.li- ticas.
• Horte aono 1753 praeventus, flnem vasto op^ri impouenUum flliis suis reliquit.
,
423 S. BENEDICTI ABBAT1S ANIANENSI5 &*
CODICIS REGULARUI PARS PRIIA

SS. PATRUM ORIESTALIUM REGULjE AD MONACHOS.
S. ANTOMII ABBATIS
REGULA AD MONACHOS.
DE S. ANTONIO ABBATE VETERUM QUJEDAM TESTIMONIA.
Martyrol. Rom. ad diem 17 Januarii.
ln Thebaide, sancti Antonii abbatis, qui.multorum monachoruin pater, vila et miraeulis praeclarissimus
vixit : cujus gesla sanctus Athanasius insigni volumine prosecutus est.
S. Hieronymus, de iliustr. Script., cap. 88.
Antonius monachus, cujus Yitam Athanasius Alexandrinae urbis episcopus insigni volumine prosecutus
est, misit ,£gypiiace ad diversa monasteria apostolici sensus
sermonisque epistolas septem quae iu Gracam
linguam translatae suat; quarum praecipua est ad Arsenoitas. Floruit Constantiuo et ftliis ejus reguaniibus.
Vixit annoslOo.
S. Atkanasius i» Vita S. Antonii, cap. 15, inlerprete Evagrio.
Quadam cum sanctus Anlonius a congregatis fratribus rogaretur, ot eis institutoria Iargiretur prse-
die
cum
cepta, prophetica Qducia exaltans vocem aiebat : Ad omnem quidem maudatorum disciplinam Scri-
pturas posse suflicere, etc.
OBSERVATIO CRITICA IN REGULAM SEQUENTEM.
Ex adductis sanctorum Patrum testimoniis constat, sanctum Aotonium non scripsisse Regulam monasti-
cam proprie sic dictani neque, leste Calmeto, monacbi Orientales sub sancti Anlonii nomine mililantes
;
Deo, vel canonici sancti Antonii in Gallia et Italia adhuc florentes, observant hanc Regulam. Primi
enim sequuutur prxcipue Regulam sancti Basilii , qure in ejus asceticis comprehenditur secundi lan- ;
quam canoniei Occidentales tenent Regulam sancii Auguslini. Existimamus ergo hauc Regulam sancto
Amonio receniiorem ct forsan ex septeiu epistolisaddiversa monasteria Êgyptiaca scriptis desumpta est,
;
quae lamen haud sancto Antonio imJigna videlur, cum stylo sententioso, couciso et nervoso scripta sit;
sed eremitis poiius quam coenobitis consona. IIoc etiain nostram conjecluram magis auget, quod in
hujus lleguhe primo exemplari solummodo arliculi 35 inventi fuerint, in alio autem 13, ita ut tota Re-
gula constet AS articulis, quorum nonnullos, prxsertim tredecim ultimos, ex lsaise abbatis Regula desum-
ptos animadvenimus, prout suo ioco dicemus. De reliquo, auctor hujus Regulse dicilur fuisse celebris ille
sanoius Antonius primus eremita, qui anuo 270 iu soliludinem secessit, et anuo 356 piissimam animam
Deo reddidil.
REGULiE AG PRJECEPTA
S. P. N. ANTONll AD FILIOS SUOS MONACIIOS ,
Petenles hoc ipswn ab eo in monasterio Nacalon,

IN PACE DOMINI.
Dicam Canones sive Regulas, prout loquelur A inquire de aegrolis qui apud te sunt, et jejuna us-
Doniinus per os meum , illis qui sese tradere vo- que ad nooam singuiis, dicbus, excepto sabbato et
lunt sub gravi hoc jugo, scilicet monachatu. Oportet Doininico die ; adveuiente vero nona ne adeas cellam
ergo ut audiant haec praecepta : qui solverit aliquid cujusquam fratrum. Et cuiu sederis ad comedeu-
ex cis, ri/i* vocabitur in regno caelorum (Malth. dum, ora prius, tum coniede. Ora et lege per-
v, 19). petuo.
I. Ante omnia ora sine intermissione, et gratias 111. Ne loquaris cum juvene, neque cum puero,
Deo age pro omnibus qu;e tibi eveniunt. et ne converseris omnino cum ilio; nec ligabis il-
H- Cum autein surrexeris manc singulis diebus, lum monachum , nec assumes in fiiium , ante-
;
425 CODLX REGULARUSI. - P.VRS I. WKCAH.Ai PP. ORIENT. 496
quara induat habitum, ne recoocHiet hostem ('ia- a atque die. Accendc lampadew tuam alco
bolutn; neque cubes raper eadetn stomt cimi nii- tuorum, nerape lacryinis. Si pietatis actns edi l(
uore te. ne glorieris. Ne dimitias quemquam ,
IV. Serva etiam lioras orationum, nec practer- Christum. Ne propales cogilaiionc* '.uas ho-
inillas uliaui earum, ne rationetu pro illa reddas. minibus. sed sotmn iis qui pos»unt saivare animatn
V. Ne obstringas ;egrotum ad manducanJum, iwc Ln.im.
retrniias ab illo eilmm. ne conlnrbes animam illius XXVI. Si abieris ad mcssem, nc moreris, sed ej
aflUctam. reverierc ad monafcterium.
VI. Si veneril ad te aliquis frater posl temporis XXVII. Ne induas vestimenta, quibus extoJ
intervallum, ljelare de rlio gratias enini aget Deo

:
Ne ostenles vocem tuam, nisi in oratiotve prse-
ei tibi. Saeeulari miUo moilo commiscearis; nec os- cepuu Ora in domo lua, antofjuam venias ad
tentes leipsum, sicut Pharisaeus illc qui ad estenta- clesiam.
tionetnomnia sua agebat. XXVIII. Moriifica temotipsum quotidie.
VII. Nec appropiare s-inas ai te mulierem noe ,
XXIX. Ne improperes cuiqtiam eausa dolorufli et
pormUlas ingredi domieiiium UHMi ira enim gra- ; aifliJ 'lionum quas potitur,
ditur pest illam. Neque revert*ns invi-,ero consan- XXX. Ne g4oric.ns, neque hdâs oiwtino. iki
goim»os Uios camales, oec faciem Uiam i1b% videu-

B opcrant ut lugcas ob peocaium tunm skul luge)
,
dam pra>4»eas, nec adeas illes. is pene« tjugm aiiquis mortuus est. Fae quau •
VIII. Ne reservcs tibi pk+s quam indiges ; nec tum poles ut gh>i!fit:ctur Pater iuuk qui est in
elargiaris pius quam potcs, sed eroga eleemos-yiiam c«iis.
innrmis monas-terii. XXXI. -Coriige filiuin tuum, nee parcas: d&moatio

IX. Persolve oraiionem tuam ooetu priusquam enlm iiUus a tc exigetur.
a ieas ecclesiam. XXXH. Se comedas ad satietatetn'; ne dar-
X. Ne comedas eum alique qui impendat pro te. mias, nisi parum ei moderute, et venicnt ad te i
geli.
XI. Si scandalnm ortum fuerit de juvene aliquo,
qui hacieuus babitum non iuducrit» ne induat il-
XXXIII. Cum oraveris et memor fueris Dei , faii
Kim; el ejice eum a monasterio; nec loquaris eum tihi indumonta tua sint alae, et evolabis super mare
puero penitus, ne igncum.
fial libi offendicuhtm.
XII. Si coegerit te necessila* adire eiviiatjero,
XXXIV. Visita êgrotos el infirmos, et lrnpie men.-
ne
suras seu vasa eorum aqua.
cuntendas illuc solus.
Ne XXXV. Ne pugnes lingua. Ita te praesta, ut bc-

XIII. seras terram tributis subjectam, nec so- r
cietaiem et coniractuni ineas cum magnatrbus. nedicant .te Dominus Jcsus Cbrislus
omnes. Et
XIV. Nc commoieiis in loco ubi vinum exprimi* opem nobis affcrat.ad operandunt secundum ipsius
tur, nec comedas carnem onmino. beneplacitum cui gktria cumPatre suo, et Spiritu
:
XV. Ne frangas jejunium feria quarta ct sexia,

auo sancto in s»»;uUim. Amen.
nisi ob grayem morbum. Qtttt: scquuntur, habentur in ulio eocempltui.

XVI. Ne nntrmures iu opere mauuum Juiirum ; XXXVI. Coge teipsttm in opere manuum tuarum,
uec improperes alicui ul{a de causa. et timor Domini iuhabiiabit in te.
XVI!. Si adieris aliquem fratrera, ne diu inoe&ril XXXVII. Si conspoxcris fratrem aliquem perpe-
iu domkilio cjus. trantem poccauiin non ad moitem,iie cont.enmas et
XVIII* Nfc loquaris in ecclesia; nec resldeas in despicias, neque condemnes iUum : incides qnippe
exc-dris monasterri. uianum inimicorum tuorum.
in
XIX. Non jurato penitus vel veritafem vai du- XXXVIU. Cave tibi , ne seducatur inteilectus
bium. tuus, raemorando peccata tua priora, ne renoventur
XX. Ne petas eeelesiam ad quaoi congregauUjr in te.
homines. Eroga eteeniosynam qu&ntu-tn potes. Ne 1)
XXXIX- DJige iu.tmUitat«a? , ipiaf ptoteget te u
sepelias mortnum in ccclesia. •
peccato. Ne &is pertinax ad stalm-ndum vcrbura

XXI. Ne facias convivia; im fld sympowiiun vo-
tuum, ne occupet te maium. Ne repvites tc sapien-
eatus aecedas,
tem, et gloi-iaberis, el upcjdes mwium inimicoiiiin
XXH. Addiscc qimtidie disciplinam a senioribus;
tiiorum. Assîcscal Iingua tua dicere : Ignosce mihi
ihC utltim aggreubpis opus, nisi qonsujio Palpe
ct consequevis humifiiaterc.
monaslerii,
XXHI. Cttm .ibts ad hauriendam aquam, rrrterim XL. Cum seueris in cclla tua, sollicilus fsto d«
ti ibus liisce rebt»s perpeiuo : nimirum. (je ppere ma-
thun iter conficis, ltge quitnium potes.
nvmm luarum, de meditatione tuorum psajmorum
XXIV. Si erogaveris eleemosyju)in, ne ostentes il-
lam. Si adfueris aliquo de orationc iua.

in loco, ubi erogatur elcemo-
syna v cpnaedft e.t gratias age Deo. XLl. Cogita apud tcipsum et dicito : Utique QOrt
XXV. Contristax-c noctu uiuque pro peccato luo. manebo in hoc mundo nisi priesetdi hac die; et no;«
Eslo devinclus in cucuila tua, et in tunif-a tua rrtrjrj pcccabis Dco.
Patkol. Clil. IV
— . -
itf $. BENKNCTl ABBATIS ANiANENSlS m

XLH. Ness hcliuo -ciborum, ne resuscitentur in A XLVJ. Curate igitur, fralres mei , iuec servare
le priora peccata. pneccpia, ne vita vestra sit sine fructu. Et soliicitus

XLIII. Ne tscdeai te laboris. et superveniet libi esto semper ad singula verba, quie audis, ut dicas :
cito requies. Sicuti parietinac ruinarum extra civi- lgnosce mibi : quia humilitas fugat oinnia negoiia
tatem Gant locus fetoris omnibus, ita anima pigri, inimici. Ne reputes teipsum quidquarn propter opcra
qui coepit monachatum, fiet mansio passionbbus et lua.
fetoribus. XLVH. Sit tristis vultus tuus, nisi advenerint tibi
XLIV. Coge teipsum, ut ores perpctuo cum lacry- cxteri fralres; tunc gaude cum illis, ut inhabitet in
mis, ut forle misereatur tui Deus, et e\uat te veleri -te timor Domini. Si iter feceris cum fratribus, se-
homine. «ede ab illis parumpcr, ut sis in silenlio, et dum in-
XLV. Persevera in hisce rebus quas dicam : sci- cedis per viam, ne te convertas sinistrorsum et
licel, in labore, pauperlate, peregrinatione, afflictio- dextrorsum; sed medilare psalmos tuos, et ora in
nibus et quicte, et afferent tibi bumilitaiem; humi- niente tua ad Deum, quocunque in loco ingrederis;
litas vero dimittet omnia peccatu. Humilitas autem uec perfidenter agas cum incolis illius.
est , ut homo reputet seipsum peccatorcm, et quod XLVIII. In omnibus rebus tuis cslo modestus, et
nibil boni perpetret coram Deo; et adhoereat quieti, B ad ea quse opponentur tibi, exlende manum tuam
et nou ;wiimel seipsum quidquam; et non sit per- leute. Si vcro fueris juvenis, ne extendas manus tuas
tinax ad siatuendum verbum suum : ut abscindat primus ad cibos; nec ingeras quidquam ciborum in
concupiscenliam suam, et dcmiltat vultum, ponat- os alterius. Et si cubaveris in aliquo loco, ne tegas
que sibi mortem ante oculos, et servet semelipsum te uno eodemque slragulo simul cum alio et oia :
a mcndacio, et non loqualur verba otiQsa ; nec re- mullum, antequam cubes. Et Dominus noster Jesus
spondeat superiori ; et opprobrium susliueal, et Chrislus opem nobis prscstet ad operandum secun-
odio habeal desidiam, et instet laboribus et moero- dum ipsius beneplaciium. Amen.
ribus. Explicit Regula sancti Antonii abbatit.
ABBATIS
ISAIJE
REGULA AD MONACHOS.
J)E ISAIA YETERUM TESTIMONIA.
Rujinus in Vitis Palrum, lib. i , cap. 10; et Palladius, lib. VIII , cap. 55 :
Abbas Syrus aliquando, et Isaias, ot Paulus occurrerunl sibi invicem ad ripam fluminis; erant sra-
tem viri isli jusli , summai .ibslinentia? ct tolius religionis. Hi pergebant visitare quemdam nomine
Anuph., etc.
Ibidem, lib. v, de Yerbis seniorum.
InlerrogavH eumdem scrmonem abbas Isaias : Dicit abbas Pastor : Sicut capsa plena vestibus, etc.
Pi. Bellarminus S. R. E. card. de Script. ecct.
abhas, qui quo tempore viserit. invenirc non potui

Isaias , scripsit homiJias 28 valde utiles, praesertim
monachis ad perfectiouem tendentibus.
— .i .m— .-— -i - — i — ^— .^., . ._ . . . MM M
. , .._.. . . » i
m
OBSERVATIO CRITICA 1N REGULAM SEQUENTEM

Hxc Regula edita est sub nomine Isaia» abbatis, conlinelque sexaginta octo parva capita, quae potius
dicenda sunllot axiomata sive prsecepta moralia eremitis eongiua, atque eoenobitis, qui aequo el pari jure
vivere debent, accommodata. De bac Regula pari modo discurrendum esl, ac de saucli Antoni: Regula,
ut ibjdem dictum est. Nam desumpta esse. videtur ex Sermonibus ad monachos ab Isaia abbate habitis,
qui rcligioMs ad virlutis apicem aspiiantibus valde utiles, effalis et prreceptis moralibus ubique repleti
sunl, et quiilem iisdem qu:e in bac Regula continentur. Erat autem Isaias abbns eoxtaneus sancto Anlonio,
abbali Paslori, et abbati Ammoni, et abbali Anupbo et ([uamvis ejus annus obitualis ignoretur, lamen Cbrisli ;
fidem inter nucialus gloriose eonfe&sus est. Plurima hujus sanctissimi abbatis axiomata moralia in Vitis
Pamim reperiunlur, alque viginti octo ejusdem sermones suprailicli editi sunt in terlio tomo Bibliotheca?
Patrum Margarini de La Bigne, pag. 885.
PR.ECEPTA SEU CONSILIA ABBATIS ISALi. POSI TA TIRONIBUS 1N MONACHATU.

Ejus omtiones nos custodiant , Amen.
Frater dileclissime , si jam reliquisti mundum c ^ge de peccaiis luis, et serva propositum quod am-
hunc vanum, et Dco teipsum dedisti, poenitentiam plexnses; et ne auseultes cogitationibus tuis, cum
;
{-20 CODEX REGULARUM. — PARS I. REGDLÊ PP. ORIfcNT. 133

animnm tuuoi adligent et diceni: Nequaqnam pec- A praefidcntcr agas cum habitaioribuK ejus. Serva mo«
cala iua priora libi oondonala sunt; et serva liycc destiam, et verecunuiam in omnibus, et ad ca
pr/ecepta. apponunlur coram le, manum non nisi invi

I. Cave ne comc.las cum muliere, ant fraternita- tendas.
tcm ineas cum puero, aut dormias cum adolescente XYIH. Nc cubes cum aiio sub eodem stragi
super eadem storea. Cum exuis vestcm tuara, nc as- Ora mullum ante cubitura, quamvis defatigaius
picias corpus luum ab itinere.
II. Si ad poium vini coaclus fueris, ne bibas p!us XIX. Ne permitlas ut quisquam ungat oleo i
ipiam trcs scyphos mediocres : cave ne solvas prae- pus litum, nisi propter gravem morbura
ceptum proptcr amiciliam. XX. Cum sedcris ad mensam cum fralribus, rte
III. Ne persolvas horarias preces negligenter, ne comedas cum deJectatione, et extende manum ti
incidas in manus iiiimicorum tuorum. Da operam tanium ad ea quoe sunt ame tc. Et complicata sint
qnantuo) potes meditationi psalmorum, quia hoc ser- genua lua, nec eleves visum luum ad aJium. Nec
vabit le ab immunda viia. bibasaquam avide, nec cum sonitu.
IV. Dilige laborem ct afllictionem, ut ievenlur XXI. Si excreandi le urserit necessilas, cum se-
passioncs luaa. Ne repules leipsum quidquam in ulla B deris intor fratres, surge, et lougius projice ab iilis,
rc, et vacabis gemiiibus pro pecoatis tuis. Ne pandieuleris iuler homines, et si acciderit libi
V. Custodi i.eipsi<n a mendacio quiaexpeilit a te pandiculatio, ne hies oi*e tuo, el deseret le.
tiiuorem Domini. Ne aperias oamibus tua benefacla, XXH. Ne apcrias os tnum ad risum ; boc enira
ne rapiat illa inimicus tuus. indicat tibi deesse timorem Dei.
VI. Aperi morlios tuos patrjbus tuis, ut experiaris XXHi. Ne concupiscas rem alienam. Si fecerit
opem per ipsorum consilium. librum, ne exornes illum, boc quippe affectum tuum
VI! Coge teipsum ad opus manuum tuarum., et oslendit
babitabit in te timor Domini. XXIV. Si peccaveris in aliquo, non pudest te coi:
Ne judices fralrem tuum cum peccat, nec
VIII. H teri illud, neque excuses te mendacio ; sed genua
despicias Ulum incidcsenim in manus inimicorum
;
flecte, et confilere delictum tuum, et pete veniam,
luoriim. et condonabitur libi.
IX. Na sis conlentiosus ad statuendum verbum XXV. Si quis mentitus fuerit apud te, ne irascaris,
JUiini), ne inhabitent in te mala. sed dicito : Ignosce mihi, non reverlar.
X. Dilige humiiiialem, et non acquiescas tuo con- XXVI. Non pudeat te quserere a tuo maeislro.
silio. Assuescat lingua tua dicere : Ignosce mihi,et £ XXVII. Si quis pulsaverit januam cellae tuae, dum
euperveniet libi humilitas sedens incumbis operi tuo, desere opus tuum, et
XI. Cum sedcris in cella tua, de tribus sollicitus cura ejus requiera..
eslo : nernpe de assiduilate in oratione, mcditatione XXYLH. Ne loquaris cum quoquam, nec attendas
psahnorum, cl opere inanuum tuarum. verbis cujnsquam sine utiiitate.
XII. Cegita apml te : Utique uon sum superstes XXIX. Si miserit te magisler tuus ad iter fac^
iu hoc mimdo, nisi hac die ; et eripieris a peccato. dum, postula ab illo quomodo te regas, et facjuxta
XUI. Ne sis helluo, ne renoventur in te priora mandalum ejus. Ne transferas verba. Si custodieris
peccata tua. Ne pigeat te laboris ; et da operam oculos tuos et aures tuas, minime peccalis lingua
meditationi psalmorura, et adveniet libi requies a tua.
Deo. XXX. Si habilaveris cum aiiquo fr?tre, esto c
XIV. Coge teipsum ad fletum in oraiionibus, et illo ut peregrinus, noc prsecipias iili quidquam,
Deus luiserebitur lui, et exuet te homine vetere. te superiorem illi facias, neo praaiidenter agas cum
XV. Sciio, quod labor, et paupertas, et peregri- ilio;et si proeceperit tibi aliquid .quod nolles, . ii
natio, et afliictio, et siientium afferunt humilitatem ;

scinde voluntatem tuam, et ne oontristes illum, ne
humiliias autem peccata omnia coudonat. Humilitas D abscindatur pax a vobis ; el scias quod obc:
aulem est, ut homo reputct seipsum peccatore.m, et major.
injuslum, et ne statuat vcrbum suum, et abscindat XXXI. Si habitaveris cum fratre aliquo, et dioet
suam concupi^coifiam, et deligat oculos ad terram, tibi : Coquito ; dic : Quld vis? et si eleclioncm
et sustineat injuriam, et laborem. et odio habeat rcliquerit, coquito, quod tibi venerit ad manujs •
honorem. et requiem, et dicat iu omnibus : Ignosce limore Dei.

mihl ;
beneficio autem huinilitatis fugantur hosles. XXXII. Cum e somno surrexeris, ora antequam
XVI. Perpetuo uistis eslo ; si Vero venerinl ad ullum opus attingas, et meditare prius verba D
te fratres, cxhilareris cum illis, ut inhabitet in te lunc aggredere impigre opus.
tlmoj Dei. XXXIII Hilaritcr occurre exiero, et salutaillum ;
XYII. Si iler feceris cum fratribus, secede ab ne discessus vester ab invjccm sit cum delrimento
illis, ul silcre possis ; nec te convertas huc cl illuc, et cave ne statim atque advenerit ad te, interro;
sftd meditare psalmos tuos, et oraad Deum in menle ilium inulilia tibi, scd postula ab illo nt oret, et t
lua. Fi quemcunque locum ingrcssns fueris, ne sederit, dk i)ii : Qnomo !o vales, frater Jiu J
wt S. BENEDICTI ABBATIS AXiANENSiS 452
hibe ilfi tfbrum aliquem legendum. Si vero est defa- A apponat, quamvis judieatus gk eorum sit numero,
tigatus ab itinere, permitte illi quiescere, et hva qui te judioant, dicito itli cuni humiiiiale : Parce
pedes ejus. Si autem loqtretur verba inania, dic ei mihi, frater mi, quia peccator et infirmus sum, et ob-
curo chartlate : Parce mihi, Frater mi, quia infinnus noxius illis qu«e dieis, quare iila audire noa possum.
sum, et non valeo audire tisec. Si autem dissuta XLVL Pr.-cfer fratres tuos in omnibus, et si quis
luerint ejus vestimenta, consue illa. Si vero infirmus amicus praslilerit tibi honores, dicito : Propter vos
est, et ejus vestimenta suni sordida, lava iila. At si hos milii prsestitit honores ; neque gustes. quidquam
vagus est, et fueriut apud te sancti, ne permittas absque sociis.
ingredi ad illos, sed fac ei misericordiam, ctdimitte

XLVil. Mutuo aliquid a te postulanti ne deneges.
illum. Si est autem pauper, ne tristem ilium dimittas, XLVIII. Nc frequenlius corde verses lneinortacti
Deus. eorum, quos propter Dei ebaritatern dcseruisii ; sed

scd da ei quod coneesserit tibi
XXXTV. Si quis frater deposuerit apud te aliquid, mortis ct damnationis memento, et quod nullus it
ne perscruteris depositum, nisi ipso proescnle. loruin eo temporc libi opem ferre poierit.
XXXV. Si quis reliquerit tc in cella sna, et egres- XLIX. Si dum sederis in eella tua, meniinerrs
sus fuerit, ne eleves visum ad perspiciendum quid quod aiiquis libi male fecerit, surge sUtim, et ora
in ea sil, sed dic ei dum egreditur : Da mihi opus B pro illo in corde tuo, ut parcat ilii Deus ;
ila cnim
aliqnod, cui operam navem, donec revcrtaris; et passio quam ejus causa patiens, evaneseit.
quidquid tibi praeceperrt diligenter perfice. L. Si (jorpus Christi sumere velis, cave ne oordi
XXXVI. Ne ores cum pigritia ct indiligcnter ; hac tuo ira aut odium insit co-ntra quempiam : et si
cnim ratione pro eo quod Deo placcas, ad iracnn- quein adversus te iratutn noveris, pete ab Hio, prfus
diam eum provocabis sed sla cum trmore et fcre- ;

veniam, qucmadmodum prasoeprt Dominus noster
more, ct ne innitaris muro, nec remittas pedes iuos, (Matth. v).
ut uno stes, ct alium exlendas. Obsiste cogitationibus LL Si oppugnatus fueris noctu a iibidine, cave ne
tuis, nec perntittas, ut solHcitoe sint de rebus car- cogilalione repelas spcoies illas interdiu, ne delecta-
nalibus, ut sit accepla Deo oratio tua. tione coinquineUir eor tuum ; sedproslerne le coram
XXX YTL 6i autem adfueris raissae, custodi cogi- Deo, et ipse miserebitur tui : novit quippe inftrmi-
tationes tuas, et sensus tuos, et stes coram Deo talcm hominum.

altissimo cum tnnorc ; ut dignus fias, qui sumas LU. operam dederis nimio jejunio el continuse
Si
corpus Christi et sangninem ejus, el sntYnes passiones orationi, nc fldas quod hsec le saivabunt ; sod con-
tuas. flde quod Deus misorebitur aiffictioni corporis tui, ct
XXXVilL Dum juvenis Cs, ne induas vestcm bo- ^ infirmitaU tuse opilulabilur,
nam, donoc pervenias ad senectutem. LIIL Si morbo correptus fueris, ne taedeat te et

XXXIX. Si iler feceris cum majore je, ne prse- defioiat spiritus tuus ; sed gralias age Deo, qued de
cedas illum. Si assurrexerit major te ad atloquen- Uio emolumento lit sollicilus.
durn alios, nc parvi ducas iHum, et maneas sedens ;

LIV. Dum habita-s in oeila tua, constitue cibo tuo
sed sta cum illo, donec tibi ut resideas praecipiat. prajtiuilani mcnsuram, et statutum tempus, et ne
XL. Cum urbem aut oppidum ingressus fueris, prsetei-cas illuci ; et da corpori tue quanlum indiget,
ad terram diinitic visum tuum, ne visa abs te sint ut valeat orare et caiere Deum. Si vero oLbtus tibi
libi eertaminis causa in cella rua. fuerit extra cellurn tuam delicatus cibtis, nead salie-
XLI. JNe dormias in loco, in quo corde peccarc latem ex illo suiuas, ul cito reverti vaieas ad celiani
limes. Nc comedas cum muliere nec aspicras illam, tuam.

neque etiam vesthnenta ejus, si pofes. LV. Si severint in le diaboh iajiorcm quem Ferre
XLH. Si iter feceris cum scne, ne pennittas ut non vaieas, ne -aeceptes ab eis ;
quoniam oconpant
ille. portel quidquam. Si autem fueritis juvenes, COr bQminis quiliusdam rebus quajS superare uon
unusquisqne porlet partem aliqtram. Si vero fticril valet, nt l*tbo iiium alliciant et deiudant. 4>innii
I)
modicum, portet itiud untfsquisque pcr boram, et stiiie eoium i>egt)tia suirt Sine meiwnra ac sine
prcecedat, qui poriat , et ptseeat infirmns, ut si ovifine.
iass :s sederit ad capiendam rcquiem, sedealrs cuin L\L Cumedesemel in dje, sod non ad satietatoir».
illo. Pffebe corpori tuo quafiium indiget, juHta esig«n-
XLHL Sj qnrm senem interrogaveris dc cogita- tiam hatttrae.
ii'.>:iit)iis tuis, aperi illas libere uti se habent ci i.Vil. Mediam neete-m ad invigilandum eratteni
qii'.'in ru.t arcaua servatuTutn rorrfidis ; nec ratTOHem (teeerne, afteram veio medletalem requiei corporis
babeas illrus qui provectae nrtatis est. sed qtd do- tni. Antequam autctn eubifmn e^s, vigila pcr duts
ctrina, opere, et^ spirituan* esperimenlo i>oflet, n^ boras in oratitmc ct laudibus, tum corperi tue da
referag darrinum, si augeantur passiones Ui.t. requiem. Si pigretur corpus tuum, rfum ad orationem
XLIV. Adnitcrc ul multum ores nociu, ut illumi- surgendum est, dicilo iHi : Vrsne retinicm caperc
netnr mtellectus tuus. Pensita peccata tua, etdepre- hoc tempore, deindc abire ad longum stipplicium?
care Denm pro illis, et ipsc parcet libi. Nonnc praeslat ut parnm hiclal>ores, tum requicscas
XLV. Si tjcis frairem suum (e praeseute judlcare illic cum s;inclis in relcnnim ? Tunc enim slatim
.
453 CODEX REGULARUM. — PARS I. REGULyE PP. ORIENT. 434

recedit a le pigritia, et adveniet libi divinum auxi- A LXIV. Si volueris egredi ab aliqua cella , cave ne
liuin. nsportes aliqnid cx cjns supellectile , sed relinque
LVIll. Cummdnaehatus institntum amptexus fue- Ittakn alicui fralri pauperi, e! Dcus Iargictur tibi
ris, inaniuiiitte servum ttium; qui,si monachalum quocunque abieris.
sequi velit, ne permiltas ui habitet tecum. LXV. De nulla re ita Isetantur diaboli, sicuii hc-
LIX. Si abieris ad vendendum opus manuum tua- lanlur deeo qui cogitaiioncs' suas spiritualem suum
ruin, ne disceptes de pretlo, tu sseoulares. ldemqno- niagislritm celat. Ne putes te Palribus siinilcm eva-
que praestabis, si quitl emas. Inopiam rerum Deo te surum, nisi imitatus fucris eorum labores.
propinqutim facere scias. LXVI. Serva teipsum a diviliis, earumque amo-
fcXk Sl drposnent aptirt t* Frsler quispiam vas, re,quoniam corrumpiutt fructum rnonaelu.
Illoque indigueris. ne langas illiid, riisi JpSO cim- LXVfT. Si pugnas adversus UHUaiionem ahquam
sulbOi quse te oppressit , ne deîstas , sed prosieme te co-
LXL Si quls frater rogaveril ut illi aliquid emas ram Deo, et dic : Adjuva me, Domiue, quonlam ego
dum percgrinaris, faoilo ; si autem fratres Fueriiit iniirmus non valeo sustinere hutw pngittm; et ille
tecum , sit in pnesentia eorum. opilulalilur tibi, si ex recto corrfe processerit Uepre-
LXIL Si quid tibi mutuo dalura faerit, resliiue B catio tua. Si certaveris, et viccris ne gloricris, ne- ,
illud cum eo fueris usus; nec detineas illud, donec que conlidas; sed tibi cave, quoniara hosiis difficilio-
abs le repetatur; el si quid illius fraClum, resarcilo. reni prmre pugnam iri te madiiuabilur,
Si quid mutuo alicui dedisti, ne rcpetas illud, si no- LXVItf. Si deprecaris Deum, ne dicas Dominc, :
veris illum non posse reslituerej prsesertim si iilo reinove hoc a me, et concede mihi hoc; sed dicito :
tibi opus non fueiit. Domine Dcus meus, tu scis quid mibi magis condu-
LXIII. Si egressus jam a cella tua , postcS rcpctts cat, qoacirca adjuva me , et ne permitlas ut pecccm
illum, et invenies aliquem fratrem jftm Ibi habitare, tibi, el peream in peceatis mcis, quia sum peccator
quaere libi aliam ; el cave ne illum inde expellas , lie infinnus; nec tradas me inimicis meis, quoniam con-
contra te irascatur Deus. Al si ipsc sponte illam re- fugi ad te; libera me, Domine, quia tu es fortitudo
linquere Yoiuerit, jam juslificalus es; si autem ac- mea ct spes mea; et tibi est potentia, et gloria, et
ceperit aliquid ex ejus snpellectile , nc requiras id beneficentia, et graiiarum actia in seternum.. Amen.
ab UJo. Explidt Regttta littiie aMms*
i . i. . ,., i
• ....II»
SANCTORUM PATRtJM
SERAPIONIS f MACARII, PAPHNUXII, 1ACAEU ALTEMS,

REGULA AD MONACHOS.
DE S. SERAPIONE, CiETERISQUE IIUJUS REGUL/E AUCTORIRUS VETERUM TESTIMONIA.
Palladius, llhl. Lansiac, cap. 7.

Gun> loto anno in monte Nitri;e habitassem apnd beatos et sanctes Patres, maghurii Arsitiutn et Puta- ,
puasluin, Hagionen, et Cronium, et Serapionem, et mnltis auttquttrum Palrum spiritualibus narralionibus

et
ab ipsis essem stiinulaius, veni in intimam soiiliiuiuem.
Idem, cap. M7.
Ingressa est(Melauia) in montem Kitrt3R santuos Patres convenicns uealum Pambo, el Cinisli fanni-
,
lum Atailaun, et magnuin Scrapioneni > sanctum quoque Paphnutium ct venerabiicm Isidoruin.
RufiuuSy Hist. eccl&t., tibi xt, cap. 4.
Per idem tempns Paffes rttonachornm vitas et antiquilatis merito, Macarius, et lsidorns, aliusque Maca-
rius, atqne Reraclides, et Pambns, Aaloflii discipuli per ;Egyptum, ct maxime in Nitriae deserli partibus
habenUir viri qai consorlium
,
vitaj ct actuum non cum DactetismoftaUhus, sed eiini supernis angelis ha-
bere credebanlur.
tbldem , eap. 8.
Ftortb.lt rîlnr jfigyptits ea tempestate non somm erudilis in Christiana uhilosepbia viris, veruin etiant
h^s qtri j*m' vafeian» cremum cdinmaacntes, sigtta et prodigia apostolica siraphcitaie yitae ctcordis sinceritile
fcciel«artt. En q«i!)«s intea i:n quos ipssi vitiimus, et quorum benedici mariibus meruimcs, hi sunt Macaritis :
de superiore ercmo alius Macarius de friferidfi

, Isidonts irt Sciti , Pambns eciiuiis, etc.
, m
Valladms, Hisl. Lavsiuc, cup. 91. .
Cum quodam dia converiisset (cumCronio, et Jacobo clando ) etiain Paplmnltus cognomenlo Cephaia,
qui dono cogilatiOrtis sacrrf? SL-riptnrae Vcleris Novique Tcstamenti pollebat, totam ijlam iuterpretabalur,
cum Scrrp^nranl non Jegisset ea autem efat modestia , utvirtutena propiteiicam cclaret.
:
Idcm , cap. 20.
Narravit rrobis et Dei sinvus Paphuutius, praeelari bujus sancii (Macarii) discipulus^, quod cuui quodam»
die scderct in aula sanctus Macarius, oic.
II
oo S. BENKDlGTi ABBATiS 4NfAN£NSlS~ m
Saiietus ileuedieius Aniause abbas hane ipsam el sequeutes duas Regulas aliquoties in Concordia Regu-
e indiacrimioatim coiumuni appellalione Itegulas Patrum vocat.
•jiioq-je abbas inulta ex iisdera ad Reguiam sarcti Beuedicti affert, et antiquos monachorum
•5 earuicdera auctores citat.
OBSERVATIO CRITICA IN REGULAM SEQUENTEM,
Hsee quidere Reguia quatuor iiifs sanctis abbatibus supranominalis inscribitur, cum tamen ad ejusdem
a hec verba leganmr Espiicit Itegula Patrum abbaivm xxxviu. Quae quidem verba prout in iin-
: .
s 5»c et in manuscriptis repeiiumur. omnino denotant hanc Regulam compositaiu fuisse in congrega-
rium ahbatum, qui iu unuin congregali ardontissimis precibns Deum rogabant, ut bpiriluuTsuimi
niiUeret ad illos inslruendos, quabter monacborani conversalionem rite dirigerent, atque sanciam vitae mo-
cae fiegulam ordmare et statoere pos-sent, prout e\ ipsius Uegula; praefatione instruimur. Cum vero
inte; -mu^s majori sanctitalis fama floruerint praenominati abbales, sic et eoriun quatuor pii<-
quievernnt et reliqui; quod e\in!e composita sit haec Regala, complectens vera praec?pia
os noTOs monachos neeessaria, ei jarn receplis instruendis adaptaia; praesertim circa
jejunandj modnm el laboremmanuam.nec mb
crrca praestaudam debitam superioribus obedieutiam, atque
e\hibendum aegrotis necessarium auxiimm. Ei guidem prima tria praecepta composiut sanctus Serapfon,
quaiuor seqneotia abbas Hacarias, alia quatuer sunt abbatis Paphnutti, et pitima nuatuor abbas Macarius
:3.
INCIPIUNT CAPITULA
lorum vel Deum timnitium pro discipulorum eruditionc,.id est, Scrapienis ,
Mucarii Paphnutii et alterius Macarii

. et ahorum xxxiv.
. ,
i. Prsefctio. ^ 9. Paphcutius diiit, qoatiler jejuniorum ordo leueatur.

2. Serapim dixi!,de prima conjunciione eoeoobitaram. 10. Ueui ipse, quaiiier debent fralresoperarf.
ipse, de uoaaimHaie, et jacanditate frairum. 11; Ilemqui supr» , qualiier iniirniius vel possib-iilas
. Qai supra, de abbate et quoniodo ei obedian; mo- cn'porura :ib eo qui prsee^t Patre eousderetur.
12. 1'em ipse. qualiter officiisse fraires praeveDianl.
;;, Maearms dixit, quaiiter spiriluale exercilium ab his, 13. Alius Hacarius disii qualiter luter se monasteria
,
• Dt, Puiribiis leneaiur. pacem lirmani obtineant.

G. I Jem ipse, ul in oratione astaollbas nuilus sine prse- tt. Idcmque, qualiler clerici hospues suscipiendi sunt
CeptoPalris ptalma<u impor.at. in monasiprio.
7. Ittein ipse, quoaiodo examiaeotar qui ex sajculo ,
15, Qu-li cr culâs singiilorum eraen.ipnlnr.
euavertuatar. f6. Lt siae personaram aecepi one a?qua!iier judicetur.
8. Idem ipse, quaiiter peregrioi hospites suscipiautur. Bsplidunl- CapiULu.
INCIPIT REGULA SANGTORUM SERAPIONTS, MACARII, PAPHNU JTI ET ALTERIOS

MACARII
Cxp. I. Prcpjatio. C\i'. III. Idem ipse , de unanimitate et jucunditate

fratrum.
Sedeutibus nobis in uuum consilio saluberrime,
Vokimus ergo fratres unanim.es in d6ino cum ju-
tuiu prece Dominum nostrum rogavimus, ut nobis
cunditate babitare, sed qualiter unanimilas ipsa vel
distribueret Spiritum sanclum ,
qui nos instrueret,
jucunditas reclo ordine teneatur , Deo adjuvante,
iiter fratrum conversaiioncm. vel Regiilam vitse
mandamus.
ordinare possiinu-s.
Cxr. IV. Qui supra , de abbate , ei quotnodo ei obe-
Cvp. If. De prima conjunctione ccenebilarum. Sera~ jj
ciiant monaciii.
pion dixit.
Volumus ergo unum praresse scniorem super om-
m mi&eriiorJia Doinini plena est terra (Psal. nes fratres uec ab ejus consilio vel nuperio quem-
.
miltoruni agmtaa ad vitaa fasligium ten- qmun sinistruin declinare, sed sicut imperio Domini
eremi vaîius ci diversor.ini monstro-

ia cum omni ketilia obedirc; dicente Apostoio ad Ue-
liim terror sinîllatim babitare fralrcs non perniiltit, brasos: Obediteprayosuii vestr,s,quiaipsi vigilant pro
aiuin v.. riius sancti praeceptis»obe'iire. vobis (Hebr. xiu). Et Dominus dixit : Soto sacrifi-
,.; nrna perseverare, cium, sed obedienliam (Matih. ix). Considcrandum

riplnrarnm, e eentesimo iricesimo. esl quoque ab his qui se tali opere unanimes esse
;ndo psahi!.», nostrum ordinem ftrmet, quo di- cupiunl, quia per obedieuliam Abraham piacuil Deo,
cil Ecce anam bonum et quam jucundnm kubitare

:
£/ ainicKo Dei appetictus esl (Jac. u). Per obedien-
{r.iiret in unum [Psal. owv.r. Et iterum Qui ha- : tiam ipsi apostoli meruerunt testes Domino in tribu-
\rt facit uucnimes in domo (Psal. lwii); firmam bus et populis esse. Ipse quoque Dominus noster de
j.uii nuiir Reguiam pietatis per Spiritas sancti ostcn- supernis ad inferiora descendens oit : Non tcni fa-
'in fratribus ordiuare prosequamur. cerc voluntatem meam, sed eju? qtti me misit (Joan*
:
*37 CODEX REGULARuM. — PARS 1. AEGVLiE PP. ORIENT. *3S
uj. Ilis eigo Untis virlutibus firiuata obedientia ma- A proponanlur. Si vero pcrscveraverinl pulsarues , *;,s
gnopere magnoque studio tettcaUir. non ncgctur ingrcssus; sed is qui prasest 1'ater bu-
Cai*.V. U aearius dixit, q ualiter spirhuale exerciiium jusmodi bomines introirc permittai, et qualiter vi-
ab his qui pra-sunt Patribus leneatur. tam fratrum, vel Regulam tenere- possint, ostecdat.
Quoniam frairum insignia virtutum , habilationes Quod si divcs est,et habens multas divilias in sai-
quoque, vel obcdieulia superhis conscripla sunt, cu!o,et convcrti rolueril, dcbetpriino Dci voluuia-
BtiQC qualiler spirituale exercilium ab his qui praa- lcm implere, cl conscqui p:\xccptura illnd praeci-
sunt Patribus teneatur Dco juvante ostendamus. puum, quod adolesccnti uiviti dicitur Vende omnut :
Debelis, qui pracestis Palics, tales vos exbibere , ut bonu tua , et da paupcribus , et tolle crucem tucm , et
Aposlolus ait : Estote forma credentibus (I Thes. i) :
sequerc me (Murc. x). Deinde instruendus esl ab eo
bpc est, 01 per qualiiatem myslica; pietatis et seve- qui praeest Datre, ul nihil silti relinquat, nisi crucem
rilatis fratrum animos ad coelcstia de lerrenis eriga- Christi, quam tenet , et sequatur Dominum. Crucis
tis, dicente Apostolo : Arguc , obsecra , iturcpa, cum vero fasligia quae tenenda sunt ,
primo omni obe-
onmi palientia el docirina (II Tim. iv). El aiio loco dientia non suam voiuatatera faeere, sed allerius.
inquit : Quid vultis , in virga veniam ad vos , an in Quod si volucrit monaslerio partcrn conferre, noverit
tpirtlu mansueludinis (I Cor. tv)? Dccernendum est B quo ordine sive ipse, sive ejus obialio suscipialur.
;tb illo, qui pra?esl, qualiter circa singulos debeat pie- El si voluerit de servis suis sccum in nionasterio
tatis affectoni nionstrare; et qualiter tenere debeat conducere, noverit jam non eum servum babcre,
(iisciplinam, non iinmemor Domini dicentis : In qua sed fratreni , ut in omnibus perfeclus invcnialur
mensura mensi fueritis, remetietur vobis (Malih. vn). bomo ille.
Cvp. VI. Idem ipse ut in oratione astantibus nultus

, Cap. VIII. Idemque, quatiler peregrini ho&pites susci-
sine pntcepto abbatis psalmum imponat. . piantur.
Astanlibus ergo ad orationem nullus praesumat Venientibus eis nullus nisi unus, cui cura circa
sine pr;ecepto qni pneeslPalris psairni laudero emil- bospilale fuerit injuncla, occurrat, et responsum det
tere. Ordo iste teneatur, ut nullus Priorem in mo- venienlibus. Orare, vel-pacem offerre non liceat ulli,
uasterio ad standum vel j>sa!lenduin orddne pracsu- nisi primo videatur ab eo qui prceest Palre; ct ora-
mal prsccedere, dicei.te Salonione : Fili, primaium tione simul peracta , sequalur ordinc suo pacis ofli-
ccncupiscere Holi ; nequc accubuem prior in convivio, cium reddere. Nec licebit alicui fratri cum supcrve-
ne vcnial metior te, et dicat libi : Surge , et confusio- nieule sermocinari; non sit ulli cura interrogandi
tiem patiaris in die itla (Luc. xiv). Et ilerum dicitur : unde venerit, ad quid venerit, vel quando ambulaiu-
Noli attum sapere , sed time (liom.xi). Quod si lar- C rus sit , nisi soli qui prscest Palii, aut quibus ipse
dat is qui praeesl, oportet prinium in notitiam ejus jusseril. Venientibus vero fratribus ad boram refe-
differre, et secundum ejus imperium obedire conve- ctionis, non licebit peregrino fralri cum fratribus
nil, fratres. inanJucare, nisi cum eo qui proeest Palre, ut possit

xdificari. Niidi licebitcum eo lequi, nec alicujus au-
Cap. VII. Idem ipse ,
quomodo examinemur qui ex
swculo convertuntur. diatur sermo, nisi divinus, qui ex pagina proferatur,
Qualiler vero exaininalio crga eos, qui de ssecuio et ejus qui prseesl Patris, vel quibus ipse jusseril lu-
converluntur teneri debeat, oslendamus vobis. Am- qui, ut aliquid de Deo conveniat.
putandoe sunt piimo ab bujuscemodi divitke sreôli. Cai'. IX. Qualiler jejuniorum ordo ieneatur. Paphnu-
Et si quis pauper converli vidcalur, habel et ipse di- iius dix\t.
vitias, quas amputare debeat, quas Spiiilus sanctus Magna et utilia ad aninue salutem dicla sur.t, fra-
ostendit per Saloinonem dieens : Odit anima mea tres : nec hoc lacendumest, qualiter/ejuniorumordo
puuperem superbum, ct divitem mendacem (Eccl. xxv). tenendiis sit. Nec aliud buic firmitati tcstimonium
Et alio ioco dicit : Sieui lulneraium supcrbum (Psal. convenit, dulcissimi fratres, ntsi illud, quod dicit
i.xxxvm). Debel ergo is* qui pr;vest Pater, magno Petrus aulem etJoannes ascendepantin lemptum circa
siudio hanc Regulam tcnere : ut si pauper conver- " horam orationis noncim (Act. m). Debet ergo iste
litur, primo exponat sarcinam superbise, et sic exa- ordo teneri, fratres, ut nullo die, nisi hora nona, re-
minatus suseipiatur. Debetante omnia humiiiter irn- ficianlur fralres in monasteno, excepia Dominica
bui , utquod magnum et Dco acceptum saeriiicium die et quinqiiagcsima Pentecostes. Die autem Do-
est, suam volantatem non faciat unusquisque ve- minica nibilaliud agant, nisi Deo vacenl,ne proali-
stmm, fratres; sed ad omnc opus bonum parali qua occasione se velint, autalios e.vcnsare. Tamen
estote. Quidquid acciderit, aut juslum quid fuerit, conleslor, fralres, quod nulla operatio in die illa
mciQores csse debclis : In tribulalione pqtientes sancta comperiatur, nisi taiiimn hymnis, et psalmis,
\Ptovi. xh); in operibus bonesli. Xoiite vos invicem et canticis spirituaiibus dies illa transigatur.
ad iracundiam provocare , sed sempcr bona sectumini Cap. X. Idcm ipse, qnatiier fratrcs dcbenl operari.
(Eph. vi). ii qui tales sunt, cum desaecuii hujus ille- Iieinquc prsecipimns. Dcbent ergo fratrcs istum
cebris liberari voluerint, appropiantes monasterio, ordinem lenere. A prima hora usque ad horam ter-
hcbdomada pro foribus jaccant : nulli cum eis de liam Deo vaccnt fratres a teriia vero usque ad no- ;
fralribus jimînliir, et sempcr dura ct laborio a cis nam. quidquid injunclum /'uerit a Patre, sine aliqua
, ,
m 5. BENBOICTI ABBATIS ANIANErffS£ titi
tmtrmurattone fachmt ; memlms&e deberif hi, qul A Quod: sa prsesumpsetii lalja fafcere, noveritse in sy-
bos HijUfisritu!', dtetum Apostoli Qmnto qwz faeitis,
: nodo episcoporum, aat hi conyenUi fratrum suonim
sine mttrmuratiotte fc.eke (Phil. n). Timero debent i» audkmtiarn veirire : et tunc reeedet taoquam ju-
iHud dieuufi ter> stnie : Notile murmitrare, sicut q-ui- nior suus, deriec ab eo ctii injuviam fecit, veniam
dam eorum murmutttverum, eb ab exlerminatore pe- petat, ut nrtii per ipsitis vrtium alii despiciantur Pa-
rierunt (I Gor. x). Debet etiam, qui praecSt Pater tres. file vero monachus quautos fratres wi alio mo-
«>pus qood faciendtim est uni injungere, ut caeteri nasterio invenerit, tantos sft noverit hsbere priores.
cjus prseoepto, eui injnnctum fueril, fratres obediant Ncc attendendum est, qui fuii antea ; sed proban-
suie querela. dum est, qnalis esse ceeperit. Susceptus vero si ha«
Cxp. XI. Qnaliter ihftrmitns vet possibilitus corporam Ijere videtur aHqukl, sive in rebes, sivc in codicibus,
a'o eo qui prtrest Patre cognosrenda sil. ultra ei posstdere non ficebit, ut possit esse pcrfe-
Si quis ex fratribns pro jejmrio, vel operibus maclus, quodalibinoupotuil. Reshfentibus Vero fratri-
fiutnrt snarum, quje Apostolos preeeeplt : Operentes hris, si fncrit aliqua de Scripfuris collatio, et fuerlt
manibus tiostris, ns queni vestrum grararemus (I Cor. ex Iris talis scitus, non ei lieebit aliquhi dicere, nisi
iv) ; si is qni lalis est, fuerrt iufirmitate obsessus, pneceptum ei fucrit a Patre.
providendum eslab eoqui pfseest, qualiter ipsa infir- B Cap. XIY. Idemque, qualiicrclcricihosphessuscipiendi
liritas sustefitetur. Quod si infirmus cst animo hujus- smt tn monaslerto.
fnodi fratter, oportet eum frequentius operari, consi- Cumomni reverenlia ut miiristri altaris, non Ii-
derando Apostolum, qualiter corptts suum servituti cebit nisi ipsis orationem complere, sive ostiarius ,
rcdigil (I Cor. ix). Hocautem observandum est, ut sive minister est templi Dei. Quod si afiquo casu la-
in nullo volunlatcm suani faciat ille. psns est, et in eo, quod dicitur, probatus crimine ,
Cap-. XII. Quaiiter officiis mutuis se fralres praeve- non liceat ei ante eum qui praeest Pati-em, vel se-
niant. cundum complere. Nuili permiifaiar clerico in mo-
Sl congregatio multa est, dcbet is qui praeest Pa- nasterio habitare, nisi ei tantummodo qnem Iapsus
ler disponere hebdomadarios , et ordinem officii peccaii ad humililatcm deduxit, et e.U vulneratus ,
quo sibi iiivicerh succedant ad ministrandinn ; et ut in monasterio Iinmilitatis niedicina sanetur. Haec
ifecernere debet ille, quomodo debeat osse, qui cella- vubis lenend^ sufficiant, fralres, cuslodienda con-
rium fralrum Contineat. Dcbet talis tantmnmodo veniant, et critis irreprehensibiles in popuk) Dei.
etigi, qui possii in omnibtisguke suoe snggesiionibas
Cav. XY. Qiialiter culpcv singulorum emcndentuf
dorninari, et evangelico ordine fratribus suis vielutn i
Nec hoc taceudum est, qualiier culpae singulorum

j-tibernare : qui limeal Judae sententiam, qui ali ini- C
emeudentur, pro qualitate culpx' erit excommunica-
tio fiir fuil. Studere debet qul huic officio deputa-
lio. Ergo isie oido tenealw. Si quis ex fratribus
tur, nt audiat : Qnia qni benc mlhi&ltaverit, boiutfn
tjradum acquirit (/oaw.xu); et anirn;e suu" lccrutn

sermonem otiosum emiserit,ne reus sit conciliij
facit (/ Ttm.-ni). Nosse debcnt eflam fratrcs, quia

piiecipiinus eum triduo a fratvum congregatione
quidquid in monasterio iraclatUr, sive in vasrs, sive

\cl colloquio esse alicnum, ut- uullus cum eo junga»-
tur. Si vero aliquis ik.'prcheiisus fucril in risu, vel
in ferramentis, vel c;vtcra omnia, esse satictificata.
jn scuriilitate scrmouis, sicut ail Apostolus, quceqd
Si quis de fratiibus aliqtrid negligenter traclaverit ,
rem uon penhunt (Ephes. v) jubenuis hujusino;Ii

partern se babere novcrii cum illo rege, qui in vasis ,
duaruiu hebdomadarum spatio in nomine Donrini

domus Dei sanctificatis, cum suis bibebal concu-
OMini fktgelk) humilitatis coereeri, dicente Apostolo t
binis, et qualem meruil viiulictam (Dau. v). Cuslo-
Hti quis frater nomlnalur iracundus aut superbus, aut
dienda sunt ista praecepla, el per siligulos dies in
maicdiclus, huite nolale (1 Cor. v), et non odile ut
aures fratrum recilanda sunt, ut non condemnentur
iiriiiricum, sed corripite ut fratrem(// Tltes. ui). Et
in pec*ati8 suis.
in alio iuco Si quis fraler fuerit privvenlus in aliquo
C ,',p. XIII. Qualilw inter se monasteriu pacem fir- ^,/,.;, ,„
*> Ci0 > »*'
:
( m
.... ,••,-,/•
*»«<««*« » ^™" hujusmodi
es s>
/•
mamobtineant, alius Macarius diuL

M
l
*f
{UL
Quoniam verilas proteslatur, qua dicit : tn ore
«wipil*
V1 ^> el fem ita ut per hun.iiitatis ;
fiequentiam non reprobus, sed probatus in cougre-

tiuorum vel trium testium slabil omne verbum (Matth.
gatione perseveret.
n); drmanda ergo estReguIa pietatis, nec tacen-
lium est, qualiter intei se monasteria paeem llrrnam Cap. XVI. Ul siue peraenarum acccpiione cequaliter
judicelur.
ineant. Non licebit de alio monaslerio, shie vo-
luulale ejus qui pi;»>csi Patrrs, fratres recipere; sed lioc a-nte omnia prreeipinxis vobis ,
qui lmic ofii-
iiec viderc oportct, dicenle Apostolo : Qyia quipri- cio pr;cestis, ut persona a vobis nou aceipiantAi'
tnum fidcra irrilamfecit,eslin(ideli deterior(l Tim.x). sed a:quali affectu omnes diiigantur, et per corre-
Quod si prcciitus fucrit ab eo qui prseesl Patre, ut ptionem omnes sancmur, quia «qualitas placei apud
i:i alio monasterio ingredialur, coittmendelui' ab Deum, diccnte Ptepl.eta : Si vere utfqu-e justitiam
•0 ei qui pnrest ubi essc desiderat, <: sic snscipia- loquimini, justcjudicate, filii homiititm (Psat. i.vii).
tur. Natfi sine volnntaie <pii praiessc debct in mo- Ncc laterc vos volumus, qnia qni non corripit errau-
h«»terio Patris, nullalenus alibi rccipiaiur frater. lem, novcrit se pro eo rationent veddiiunim. Estote
Aii CODEX REGILARUM. — PARS I REGtjL.E PP. OftlExNT. . U2
fidelea et boui doeloresad omnes; curripite inquie- \ eipielis , in noniine Patris, el Filii , el Spirilus
los ; Strtc iptte inllrmos ;
patbinicscsUHo ail Ginne*; sanrti.
et ijiMrntos fUeritis lucrsfi, pro tantis mereedcm ae- Ettpiicii Rcquia Palrum abbatum xxxvm.
SEQUITUR ALIA PATRUM REGULA AL> MOrUCHOS.
OBSERYATK) CRITICA IN REGULAtt SEQLENTEM.
An baee seeunda Pafcrvm Regula eompikvt* fueril a suprareratis abbatilms, merito dubitatnr, cum nomea
nulttu* auctoris praescribanir quamvis praefolio fateatur plures sanclos Patres in unuin convenisse, ad
:
ordiuandam Regulam profeclui fratnun a^que ac praepositoruin adaptatara; (|uatenus in rmmasterii regi-
iniiic tam sudenor ouairi infe.rior sine haesftatione ail operandum proeedere valcat. Adeoiwe irpjnaret, quod
sit sirppfemr-ntnn! aiterius Hegnlae a qnatuer pnefaiU, ahbatibus praescriptac ; craia h;ec pr;«seiu? Regula pro
camobiii» eomposita est, utpofe pryeseribens tempora ct itmdum recitandi Oflioii divini , laboris maauum.
Deiude disseril de inranliura suhmissione, de fraterna correctione, de vitandoomni murmuraudrgeiiore, etc.
Qu;e omnia praecepla, sepieni numero el quidem sat compendiosa, monnchis in communc vivcutiXus ommno
necessarla sunt.
IJSCIPIUNT GAPITULA REGUL/E A SAKCTIS PAIUIBUS PROLAT.4S.
t. De unantmitate ehartUiis, et de diUgeado »c oLiem- g facullalem.

perando abtiali. 5. De cursu oraiionis, el horis operandi, ac de corre*
2. L :
t nqn se faborlis «nis desiruani , et ut in conventu elione deliuquentiuai.
nisi inierrogalus quis loqiiatu . 6. De. liifr, qui ;id epus Dci tarde occurrunl.
">. I pereiirino nibil plus exbibeat quis,
t «idveiiieiiti 7. Ul frater qui pio quulibct culpa arguiiur palienliain
quain occursum liuQiiieiu et paeein. habeat, et ul ad merfsam ncmo loquatur.
i. Ul i>rje-eme scniore psailenJi loquendive itou habeat Msc-plieiuni Capilula.
LNClPIUNf PATRUM REGULifc.
PRjKFATIO C Dtaun. luconventuemnium niittus j.unior quidquam

Cum rcskleremns in unum in nomine Dbmini no- nisi interrogatus loquaiur. C*lerimt si quis vult
Slri Jesu Cbristi, secundum tradilionem Patrum consolationem accipere, vel verbum audire, secrc-
•anetorum virorum, visum est nobis conscribe* ,
t> tuiQ et opporûnum tempus requiral
vel Regulatn ordinare, quae in monasterio leneaiur III. Advenit:nti peregrino nibil plus exhibeat
ad profeclum fratrum ; uf neque nos laboremus; quam pacem, reliquum non sit iiii cura, unde venc-
neque sauclus pnepositus, qui coustitntns est in rii, pro quo veneiit, vel quando ambulaturus sil
looo, dubitalionem nlitjiiam pati p*Jssit : ;H omues Mc se jungu atl fabulas cum illo
tuianimes, sieut scriptum est, et unum sentienles: IV. Ulud quoquc observandum esl, ut pr;csetilo
iiivicem bfeoraotc9 [Phil. n ), ea quae slatuta sunt seniore quocunque, vel praecedentc in ordine psal-
a Domino |agi obscrvaiione custodiant. leudi, •sequons non Iwbeat iacuitatem loquendi, vel
I. Anlc omnia Iiabenles charltatem, bumilUatcm, aliquid praestunendi , nisi faniurn is qtn in ordlne,
paiienliam, mansuetudinem , \ei cieuna quse tioeet ut dictum est, praecedere videtur. Hoc usque ad
saiictus Apo&lolus (Cul. iii); iia ut nemo quidquam imum ante omnia m oratione, sen in opere, sive in
suum vindicet, sed sicul scriplum est in Actibti* D responso dando erit servandum. Si vero simplicior
apostolorum, habeant omnia coittmunia (Act. iv). fuerit, ve! impedifior sermone, et dederit locnm, ita
Jlle vero qui praepositu's esl, Dei judicicm, el brdi- demum scqucns loqualur. Omnia tamen in cbaritate
nationem sacerdoiis in omnibus limere, dUigera ei fiant, nou per conlentionem, vel aliquam praesum-
obaudirc debel secundum veritalem : quia si quis plionem.
jlliun pulat se spernere, Dcnnv spernil : sient scri- V. Cursus vero oralionum vel psalmovtim, sicut
ptuni est : Qni vos andit , me audil; ei qui vos sper- duditm sianttum est, ullra tempus istud tneditandi
«('.', me spemit : El qui me spernti, speruh cuin operandique servabitur. Ita medltationera fiabeant
ijuime ni.sii (Luc. \). tla ul *ine ip.-,ius voliinlate fratres, ut usque ad horam secundam legant ; si ta-
niiiius fraler quidquam agat, neque accipiat ab ali- men nulla causa exslilerit, qua necesse sit etiam
quo ali'!!nd, ueque det, nec usquam prorsus reccdat praelermissa meditatione aliquid fieri in cominime.
sine verbo. Post horam vero secundam unusquisqne ad dpus
II. Observautes cliam boc, ttt non sc invicem fa- sttuin paratus sit : et usque ad horam notiam qnid-
biiis vanis destruaut, sed unusquisque opus suum quid injuuctum fiterit, sine mnrmufatiorte vei harsita-
meditetur el custodial, ct cogilaiibiies habeat apud lione (Phil. n) peificiat, sicut rjocct sanctns Apostti-
445 S. flENEDiGTl ABB ATIS ANTANENSIS ***
lus. Si quis autein murmuraverit, vel conteutiosus candum; quia per suam ncgligeiitiatn et alios iu
exstiterit , aut opponens in aliquo contrariara vo- A vitium miltit. In vigiliis observandum est, quando
hiniatein prsecepfis, digne correctus tam diu absti- oranes conveniunt, quicunque gravatur somno, et
neat, quandiu vel culpse qualitas poposcerit, vel se cxit foras, non se fabulis occupet, sed slalim redeat
pumileudo humiliaverit atque emendaverit. Cor- ad opus, ad quod convenitur. In congrcgatione au-
rcclusautem non audeat usquam recedere. Si quis tem ipsa ubi legitur, aurem semper ad Scripluras
vero de fratribus, vel qui in ceilis consistunt, ejus babeant, et silentium observent omnes.
errori consenserit, culpabilis erit atque excomrau- "VII. Hoc eliam addendum fuit, ut frater, qui pro
uicatiune dignissimus. qualibet culpa arguilur vel increpatur, palienliam
VI. Ail borain vero oralionis dato signo, si quis habeat, el non respondeal arguenli ; sed humiliet se
non slatim pneterniisso oirni opcre quod as;il (
quia in oniiiibus, secundura prceceptuin Domini dicentis :
nihil orationi pneponendum est) paratus fuerit, fo- Quia Deus humilibus dal gratiam, supcrbis autem
ras excludatur confundendus. Operam vero dabunt resistit (I Petr. v). Et, qui se humiliat, exaltabitur
singuli fralres, ul tempore quo missae fiuni, sive die (Luc. xiv). Qui vero saepitis correplus non se emeu-
sive nocte, quando diutius ad orationem staudum daveril, nuvissio us in ordine stare jubeatur ; sicut
est,non deficiant, vel snperfluo foras recedant; quia Do.ninus dixit : Sit libi sicul elhnicus et publkanus
:;
scriptum est in Evangelio : Oportet autem semper (Matth. xviii). Ad raeosam autem specialiter nullus.
oraie, et non deficere ( Luc. xvm ). Et aiio ,!oco : loquatur , nisi qui praeest , vel qui interrogatus
JSon impediaris orare scmper. Si quis autem non fuerii.
necessiiale, sed magis vilio procedendum putaverit, Explic.it liegula.

sciat se, cuio deprehensus fuerit, culpabilem judi-
SEQUITUR TERTIA PATUUM REGULA AD MONACHOS.
OBSERVATIO CRHICA 1N REGULAM SEQUENTEM.
Baec est tertia Palrum in unum convenientium Regula, et qnideni maxime ccenobitis prsescripfa : con-
sial XiV prseceplis tam ad monachns quam abbales et pneposilos directis, qtiorum nonnulla sapiunl re-
centiorem disciplinam monasticam. Nam in piinueva vitse monastice instituiione monfichi ad clericalum
commnniter non evehebantur, proutiiic supponitur neque primis illis sseculis, prresertim tempore sancti
:
Anionii, Serapionis, P.icliomii, Paphnutii, etc, teperitur Regtila monaslica Laline scripta ; quemadmodum
ti Ikvc oonscripta fuisse videtur oi> varios lerminos ab Occidentalibus sive Lalinis monachis communiter
u-itatos, qui raro inveniuntur in Regulis ex lingua .Egyptiaca vel Graica translatis. Denique novitalem sapit
pnrscriptus niger cuculli color, eum ante s.ecukim sepiiuHiin, imo tardius, vix reperiri possit aliquis deter-
minatus color monachis designatus fuisse reccns enim est distiuclio exorta inter monachos nigros et
;
a!!ios.
INCIPIUNT CAITTULA REGUL/E A SANCTIS PATRIBUS PROLAT.E.
1. De
conversis. Lt nusquam sine praeceplosenioiis e^reiJianlur.
i.
2.LT abbas nilul sib: pvoprium viodicet. De

*VC IIIJ,
0. qui ,11,
Itis, ,j,,l monasterio
de lllUllliai, , IV exire
.\ll,. volucriut.
(UMIIIIlii.
>
iTi .,>.!.... „,.... <v.«>..:i...s >.i:.:.i

3. De vestimentisrtionachorum. l;. Ut abliascuin fralriuns relicial omni tempore.
i. Lt nulla mulier ad tnonasterium vel agrum mona- 12. Lt iiuilusiuonaclius in iufiimilate positus parentum
clioruni accedat. studio commeodetur.
5. De lectione et opeiaiione inonjchorum. 15. De his qui furtum faciitnt.
G. De Ins, qui ad opus Dei laide oceuriunl. S i. I i nullus altcrius uionacbum sine pcrinissu abbaiis
7. Desilenlioadmensaa». s^scipiat.
8. LT sd uecessaria quxrcoda bini vel terni miltanlur. Expliciunt Capitula.
1NCJPIT REGLLA.
I. Cum in una cura fratribus Dlribus, velut Regula continet. Quod si susceplus
noraine Domini ,
noslris convcnissemus, inprimis placuit ut Regula fuerit, non solura de substantia quam intulit, sed
<t insliiuta Palrum per ordinem legercntur quibus etiam ncc de seipso ab illa judicabit hora.
:
lectis placuit, si de sceculu quis iu ntonaslerio con- II. Abbati vero nulli liceat sibi quidquam proprie
vcrti voluerit, Regula ei introeunli icgatur, et om- vindicare, cum orania Deo propitio in illius maneant
nes actus monasterii illi patefiant. Quod si onnna poleslale. Si quis vero, quod in Regula juniorilius
aptesuscepcrit, sic digne a fratribus in ccllula sus- prohihetur, sibi aliquid ex successionc parentuin,
cipiatur, lum si aliquam in cellulam voluerit iuferre seu quolibel donato retinerc prasumpserit , et non
substantiam, in raensa ponatur coram omniljus fra- oinnia in communc pcsuerit, a fratribus argualur.
4,5 CODEX RECULARUM. - P ARS I. TtEGtibiE PP. ORIENT. 444
Si in viiio pcrsliterit, iti notitiaro episcopi defera- \ ebrietati m soctaverit; aut siin proximo transmis-
tur; qui si ab episcopo correptiis nec sio emenda- sus, pro sua levilate vel gula, noo slatim expedita
verit, deponalur. necessitate ad cellam redieril, cum in id fachuis
III. Vestiinenia vero fratribus necessari» iia ab- fuerit deteclus, ut canones docent, aut triginta die-
basonmibusordinare debet, quae monachis deceant; bus a coininunione separetur , aut virgis caesus
non (ijversis coloribus lincta, exceptis cucullis qiuc emendetur.

comparantur, si fuerint nigra?, uli cas debere cen- X. Quod si casu quis frater de cellula ex quaiibet
senius. seandali causa exire voloerit, nibil penitus nisi nu-
IV. Famiriaritaiem oraniiun muiierum, lam pa- galissimo induatur vesthnenio, et extra communio-
rentuin quam extranearum, pro custodiomia vita vei ueni infidelis discedat.
cavendis laqueis diaboli, ab omnibus monasleriis XI. Illud quoque staluimus ut abbates omni t«m-
vel culturis monacborura ; seu iVequentationem mo- pore cum fratribus reficiant : quia «eo tempore quo
nacborum a monasleriis puellarum, sicut Regula fratres aul pro nogligentia arguere, aut spiritaii
docet, prohibcre censemns. Neque nlla mnlier in debent sermone imbuere, absque certa necessitate
iutorius atrium monasteiii ihgredi audeati Quod si se removere non debent.
cum eonsilio velvolunlate abbatis monasterium vel B XII. ld etiam pro custodienda fama specialiter
eellulas mnnachorum quaedam fuerit ingressa, me- statuimus, ut nullus raonachus in infirmilate positus
rito ipso abbns et nomen abbaiis deponal, el infe- relicto raonasterio parentum suorum sludio com-
riorem se omnibus prcsbyteris recognoscat, quia mendetur quia magis eura saecularitmi speclaculo-
:
talis sancto gregi praponl debet, qui eos immacu- rum visu aut auditu poUui censemus, quam ab aegri-
iatos Deo offerre procuivt ; non per quashbet fami- ludine posse purgari.
liaritaies diabeio sociare festinet. XtH. Si quis vero raonachus furtum fecerit, quod
V. Matuiino dicto fratres leclioni vacenl usque ad potius sacrilegiura ducj potesf, id censuimus ordi-
boram secundam : si taiuen nulla causa exsiitcrit nandura, ut junior virgis caesus lao.ti criminis reus
qua necesse sit etiam prxterinissa iectione aliquiJ nunquam officium clericatus excipiat; si vero jam
commune. Post boram secundam unusquis-
fieri in ciericus in id facinus fuerit deprehensus, nominis
que ad opus .suum paratus sit usque ad horam no- ipsius dignilale privetur : cui sufficere potest pro
naui quod iujunctum fuerit, sine murmuratioae
: actus sui ievitate, impleta poenitenlke satisfactione
perficiat. communio.
VI. Ad horam vero orationis dato signo, qui non XIV. Monachum nisi abbatis sui aut permissu aut
siatlni pra:termisso omni opore quod agit (quia ^ voluntate ad aliud monasterium commigrantem ,
niliii orationi prseponendum esl) paratus fuerit, ab nulius abbas aut Suscipere, aut relinere prajsuraat.
abLaie vel praposilo corripiatur : el nisi prostratus Quodsi ad districtiorem Reguiam uon pro aclus sui
veniam pelierit, excommunicetui. levitale tcndeniern abbas suus ipsum ad alterum mo-
VII. Ad luensam autem speciatiter nullus loqua- naslcrium transirc pevmiserit, ut inde postea stm
tur, nisi qui prxest, vel qu? interrogaius fuerit. aliqua occasione egredi praesumat, nulla ratione
VIII. Ad necessaria quaerenda in cellula, bini permitlinius. Sane si quis post hauc diligentissimam
Cgrediantur vel terni fratres ! et ita illi, quibus cre- sanclioaem, non ob&ervare quae sunt superius com-
ditur, non qui verbesitatem aut gulam sectanlur. prehensa, praesurapserit, reum se divinitatis pariler
IX. Si quis vero extra conscientiain abbatis vel et fraternitatis, judicio futurum esse cognoscat.
prxpositi, (iualeir.cunque locum egressus, guhe vel Explicit Regula a SS. Paiiibus prolata.
S- MAGARII ALJSXANDKINl
ABBATIS NTTRIENSIS.
REGULA AD MONACHOS.
DE S. MACARIO EJUSQUE REGULA VETERUM TESTIMONIA.
Martyrolomnm ftani. postridie Kai. Jun.

lu Thebalde commemoratio S. Macani Aiexaudrini abbatis.
S. flieronymus , epistola 23.
Quid ante non plures aimos Nitriie gestura sit, refereraus. Quidara ex fratribus, paroior magis quam ava-
rior, centum soiidos, quos iina texendo acquisiverai, moriens deMiquit. Ihitum osi inter mouaches conci-
lium (uaut iu eodera loco circiter quinque niillia divisis coiliiiis habitta «juid fecto upus essel ahi :
p uperibus disuibuondos Macarius veio, et Pambo, eilsidorus, et caeteri, quo« Palres vocant,
;
Eancto in
eis loquente Spiritu, dccreverunt irifodiendos esse cum eodem, dicentes Pecuma tua tecura sil >« perdi- .
lionem.
Socrates, Hist. cccl. iib. iv, cap. 18.
Macarius Alexandrinus cum cetera quidem omnia .€gy[iiio Macario esset siinili?, in boc lamen dispai
447 S. BENEDIGTI ABBATIS ANIAMENSIS 418
fuitquod iis qui eum conve- iebant hilareHi ct jucundum se prasbuiu et arbanimte quadam faceta adotes-
cenlutos ad nionasticam vivendi disciplinam allexit.
So:omenns, ftisl. eccl., lib. m, c///?. 13.
Affpro vcrd Macarius dlu post pYeshyter factus, omnia fere vifee ac disciplinae scvcrioris exercilia expcr-
tus est, (jfiurum nonnulla ipse excogftarit, qusedam ab aliis accepta onini perfectiori inodo excoluit.
Ytla S. Pbsthumii, cap. 7, lib. i de Yitis Putrum.
Nota facta ost sancto Macario, scilicel beati Antonii discipulo, conversatio Posthumii. Nam idem Maca-
i hi$ ai> ilht*lri vuo AiHouio monaehorum lere quinque inillin susceperal gubenranda.
}onas abbus in Vitti S. Joannis Reoinacnsis, lib. i, cap. 7.
Regressns ergo ad prsefatum loeuin sinmsit denuo salubria dogmala sub regulari tenore, quem beatus
Macarius Aigyptiorum indkiit mouachia mtsiislrare.
Yila S. Philiberti abbatk, apud Surium.
Legebal studiose Basilii praeclaras consiitutiones, Macarii ReguJam, Benedieti decrela, Columbani insti-
liila saUctissima.
Sanctns Beiredietus Anianensis, el Smaragdus apbas s;epius hario Macaru Regulam citant, ct multa inde
capita ille in Concordiam regularum, hie ifi Exposiiionem reguifc sartcti Bencdicti transcribunt.
OBSERVATIO CRITICA IN REGCLAM SEQUENTEM.
pwres olim exstiiermU abbates Macaril, atquc jam supra in Regula Scraptonis <Fuo specialiter nominan-
(ur, ad quorum distinctioriem hujus Regula: auetor rtioilur iMaearius Alexandrinus, qnia forsau in itla
civitate natusvei cducatus erat, priusquam in soliiudinem secesserat. Ilic est ergo Macarius iile saiieh
Antonii discipulus, cui moriens hie sanctissimus abbas fere quinque millium raonacfaorura rejiimen in Ni-
tri* monasterio reliquit, si fides avetofi Vita sancti Posthumii adbibeuda sif. Hoc unum certum est ev
Hisloria Lausiaea, quod sancius Maoarius Alexamirinus aliquando visitans, sanctun! Antonium invisens, ab
illo lu-ec verba audieril « Video quort sanctus Spiritus in te resideat, teque rieinceps ut omnium gvatiarum
:
a Ueo iuihi concessarum ha*redem aspiciam. > In eadem quoque Historia Lausiaca narratin- quod mortuu
sartcto Anlenio iiic noster sahctus t\facarius, consuHurus sanctum Pachomiuni, incognitus accesserit Tahen-
uas in Tbehaide, uhi aiiquo tempore moratits tanta virtutiimt spccimina edidit, ut Tabcnnaruin abbas divi-
u-itiis ipsum agnoscens, ei giatias egerit pio e.vliibilis raonaehis sUis tam siiiguiaribus ahstirtenli;e ortinisque
-jerfecliortis exemplis. Hinc mirum non est quod antiquiprtesentem sancU Mucaiii Regulam in tanto pretio
IiaJ;i:crint, eamqiie Ocoidetrtates BiOTfachi iu celobrioiibus suis monasteriis excoluerint. Sic sancttts ioan-
nes, monasterii Reomensis primus abbas et fundator, sub sexti steculi exordio, ex celeberrimo cccnobio
Lirinensi in suam novam abbakiam introdUx.it hanc sauCli Macarii Atexandriiii Regulam prout in ejtis ,
Vita anud Mabillonium, to:n. I, pag. 655, dc sanetis Benedictinis, de hoc. sancio Juanne legimus « Studull :
dCnuO ipse Sahibna dOgmata sub reeulari tenore, quem beatus Macafius 45gyptiorum iiuliditjnonadiis,
ministrare. 9 Nee sane desaht magni nominis aoctores apud saepc laudatuni Catmetum in suis Observatio-
uibus erili-vis , qni cxteliniant Lirinenses monachos hane Rcgulam cutn aiiis sanctortim Patrum institutis
ab exordio csenouii wbstr-.psse, namnuila alia specialis Regula ibidem obserrata reperiiur; donec sanctus
Aigulphus Lirini abbas Regulam sancti Benedicti introduxit circa aunum6Gl. Ut ut Ikco sint, hoc uuum
certurtl est qrrod sanctlssimns monachorum dccidentaiiuffl patfiarcha tienediclus ex hac sancti Macarii
Regutii in s«ani plurima inseruerit., prout cuiiibet btramque Regnlam attentius legetui apparebit. lnterea
.
prueter h«mc suam Regulam triginta sat brevibua, sed nervosis capiiibus constanteni sci-ipsit etiam ad mona-
chos instruendos epislolam hic inserlam, in qua, stylo figurato et ad ProVerbia Salomonis accedeute, re-
pcriuiUur pauca, setl egregia praicepfa conlra gulam, impuritatem, avaritiam et vanitatem. Existimanl
nonnulH qiuedam tam in Regula qnam in epistola ex sanctb Hicronymo mutoata eSSe.
1NCIPIT REGULA S. MACARIT,

Qui habuit su>, ordinulioue suet quinquc miiiin moaachofunh
I. Milites crgo Christi sic taliler suos debeiit com- A quisque omnibus sc inferiorem contemnat : Quia qui
punere gressus, charilatcm in se perfectissimam &e exaltat, hwmBdttitur ; et qirf se liumiliat, exalta-
continentes, Deum e.v tota anima dilitjere, el ex toto bilur (Z.uc.,xiv).
corde, el ex tota vxrtult stw {Mare. xa). IV. Pra»cepitmt senioris ut salutcm suscipias ;
II. Inviccm inter se perfectissimam sectantes obe- non murraurando ullam operam facias : non respon-
dientiam , pacifici, mites, moderafi, nonsuperbi, sionem eonlta prseceptum usurpes.
non injuriosi , uon susurrones, non irrisores, nofl V. Non le. extOUas, ant niagnifices atiquam uti-
verbosi, non praesumptuosi , non sibi ptacenles, se.t lem operam fccisse : uon in acquirendo aliquid iucri
Dco cui militant Christo : non hJasphemiam sectan- « ongaudeas, aut m dainno contristcris.
tes , nec dicentes quiuquam praelei* quod bonuni VI. Nofl te fumiiiaritas tilla srecularis trabat, sed
est : ad obsequium non pigri , ad otationem narati, tota delectalfo tua iri ccllula demoretur. CeHamut
Ln bumilitate pcrfecti, in obcdienlia prxcincti, in paradisumhabeas; fralres tuos spirituales ut seler-
vigiliis instantes, jn jejunio hilares. nos eonfidas nabere parentcs.

UI. ISullus ie alio jusliorem arbitictur, sedttnus- VII. Prirpnsitum imM;a.,ter"(i lihieas ut dommuru,
.
4'A CODEX REGULARITM. — PARS 1. REGHL£ PP. ORIENT. Mi

diiigas ut parcntem. Similiter quoque orones opor- A elue averlas oculum, aut ii»»nem dimiuas paupe-
tel diligere fratros, cum quibus eliam ie confidis "i- rem ne fortc Dominus in bospite aut in pnupore
:
dere gloriam Christi. ad te veniat, et vidcat le Incsitantem, et ronteimia-

VIII. Noh oderis laboriosam operam (Eccl. vn) ;
ris; sed onnibus hihrem le oatende, et fideliter
otium quoque ne sectalus fueris. Itt vigiliisconfc- age.
clus, in opere justo aflectus, ambulans quasi dormi- XXI. Passus injuriam taceas. lnjuriam facere, non
tans, lassus ad stratuin tuum venias, et cum Christo nosse faclam posso lolerare. Non te inania sedu-
,
requieseerc te credas. eanl consilia, sed utagis speeiaiiter

te iu CJhristo
IX. Cursumque monasterii super oninia dlligas. confirma, Non tjbi aesliuies ullos prpxjiniore$ pareju-
Qui vero stcpiusorare voluerit, uberiorcm inveniet tes quam qui teciuu sunt in cellula fraires.
niisericordiam Cbristi.
XX.II. Si ad nccessaria requireuda e monaslerio
X. Matutinoque dicto ila meditalioneni habeaut
bini egredianlur vel ierni fratres, lales liaut, quibus
fratres usque ad horam secuudam : si tamen nylla
crediiur, quj timorem De-i in se iiabere. videulur,
causa exstiterit, qua neccsse sit etiarji prsetermissa
r.ion qui varbositatero aut guiam spectanUir.
mediialione aliquid fieri in comraune.
vr d XXIu. meo si . quis de SEeculo ad nionas4enum
Xl. Post horam vcro secundam rmusquisque au u
, , ,
t, ,
eonverli voluoil , iieguln ei iulroeunli legaiuc, «t

opus suum paratus sit usque ad horam nonam, ul
Oiiuifts actus monasterii illi patetiaal. Qjui si omnia
quidquid injunclum fueril , sine murmuratione perfi-.
apde sustinuorit, sic digne a fratribus suicipiatur in
ciat, sicut dicit saDCtuS apostolus (Phil. n).
RDainaisterio.
XII. Si quisaiUcm murpiuraverit, vel contcntio-
aut referen» in aliquo cootrariam vo-

XXIV. Nam si aiiquam in eeliula veiuerh inferre
SttS exstiterit,
substantiam, tn mensa ponatur eoram omnibus fra-
iuntatem praeceptis, digne corrcptus secundum ar-
bitrium senioris vel modum culpa*, tandiu abstineal»
tribtis, velut ftegula continet. Qui si -msceptus fHe-
rit, non solum de subslantia quam intulit, sed etiam
quandiu vel culpae quaUlas poposcertt, vel se pami-
tendo hnmiliaveril , Vei emendaverit ; ita ul corre-
nec de se ipso ab itla judicabit bora. Nam si aliquid
prius crogavit pauperibus, aut veniens in ccilulam
ptus non audeat usquam reciderc.
aiiquid intulit fratribus, ipsi tainen non est lieitum
XIII. Si quis fraler, vei qui in oratorio sunt,. vel
ut aliquid habeat ia sua polestate.
qui per eellulas consistunt , quicunque- ejus errorl
consenscritj culpabiTis crit. XXV. Et si ex quaiibet causa scandaii post ter-
XIY. Ad horam vefo oralionis dato signo, qui
tium diem inde exire voluerit, nihil penitus accipiat,
non siatim prajterm.isso omni opere quod agit. para-

C pisi in veste qua venii. Quod si easu transierit,
tiis fueril, foras exoiuUatur, ut erubescat quia ni- nullusliserediutn ejus adire debeat. Quod si hnpul-
;
sare voluerit Regula ei legalur, et confundaiur

hil oratiooi prasponeodum est. ,
turpiter, et discedat confusus, quia el ilH a quo re-

XV. Operam Deo dabunt singuli fratres tempore
petit Aierat recitata.
quo missac in vigiiiis observandis fiunt ,
quando om-
nes convcniunt , ne deficiant. Quicnnquc gravalur XXVI. Ergo ex qualtbet causa quis peccaverit
somno , exeat foras , non se fabulis occupet : sed fratcr, ab oralione suspeudatur et jejuniis dislringa.-.
slalim redeat ad opus, quo convenilur. In congrega- tur. Quod si coram omnibus fratribus prostratus
tione autem ipsa ubi legilur, aures semper ad scri- veniam postulaverit, dimittaiur illi.
pturas habeant, et silentium observent. XXVII. jNam si in sua voiuerit perseverare ne-
XVI. Hoc etiam atlendendum fuit, ut fraterquL qyiiia ca superbia, et dicat : Ric ego dtrarenon
pro qualibet culpa arguiiur vel increpatur, palion- possum , sed aocipiam casulam meato, et earo» ubi
liam habeat et non respondeat arguenti se; sed voluerit Dominus ,
quisquis^le fratribuseum hoc di-
humiliet se in omnibus seeundum prseoeptum Do-
, xisse prius audierii, referat prxqiosito, et praeposi-
mini dicenlis Quia Deus humiiibus dai gretfam, Abbas coram omnibus fralrihus
jj ttts aMiati.
:
resideat,
superbis autem resistil (Jac. n). Et, qui sehumiCtai, ei cum exhibcri jubcat, et virgis purgetur : et ora-
exaltabitur (^stVh xsui). tio tiat, Qt sic ad comnninicnern ow^fttur. Ct si
XVII. Qui vero saepius corripi.tur %t non v«e cmen- quissanenon emendatur doctrina, virgis purgetur.
daveriij nQvissimus iu ordine slare jubealur. Qui, XX.VIII. Quod si casu quis frater dc-mofiaslerio
si nec quidem se emendaveril-> e-.trsncus ba-
sic cxire voluivi;, nibil penitus accipial, nisi in notatis-
beatur, sicnl Dominus dixit Sn tibi sioat «tkaietti :
siuto ves+imettte', et extra communionem infideiis
et publicanus (Mailh. xvm). Nam
discedat. quieti e( pacifici excelsum du ipiunt -
XVIII. Ad, m«ms;»m avlem, st>ecial:itvr i:i*rnis io- regnum, et filii compniantur Ailiîmi [Matlh. y),'
quatur, nisi qtii prsecst vei qui interrogalus fuerit. et preliosas spleudidasque accipient coronas : filii
XIX. Kuilns se in sua peritia nerpie in voce exai- auiemtcnebiarunt inext^riora ibunl tormenta. Supen
tet, sed pcr huroilitatera et obedientiam ia-teiur in quem rcyuiescam, dkit Dominus, nisi super humilem,
Domino. ei<juietvm, trcmentem sermones meos (Isa. ixvi)?
cl
XX. Ilospilalitaiem sectanles ner orania (Rom. xn), XXIX. Quarta et sexta feria qui infringunt jeju-
451 S. BEftJsDrefl ABBATIS ANIANENSiS 452
nir.m, Jnds aesumantur partioipes,. qui Christtim A fides probata fuerit, qui ad ulilitntem et necessita-
tradidii, lem monasterii faciat quod poteril facere.
XXX. Illud eliam atlendendum fui? . ut inlra mo-
Expiic t Rctjv.la sancti MacariL
iiasterium artifieium non faciat ullus, nisi ille ciijus
EPISTOLA BEATI MACARH

Data ad monaefios.
Lignorum copia ingentem excitat fiaunuam mul- : gligit : nihii possidens monachus post opus rcodera-
litudo autem escarum emittit concupiscentiam. Pes- luui itrationibus et leetionibus vacat. Avarus mona-
sima concupiscentia escarum el inoliedienlia geue- chus thesaurizal si!>i iram in die uitionis : nihil
rat mortem. ladigens venler ih oraliouibus vigilan- possidecs monachus thesaurizat in coelo.etdaL.il
liam praestat, et coronara aninue acquirit; repletus laudem cum angelis Deo. Gloriatio iuonachi, patien-
R
autem, somnum indocit gravissjmum. Oculus gulosi lia in tribulationibus ejus. Gloviatio monachi, longa-
convivia scnriatur, octilus r.utem sapientum medi- oiroitas cura cbaritate. Gloriatio monachi nuilas, res
tatur conlinentiam. Formidolosus miles horrescit praesenlis vilae possidere. Gloriatto monachi, vigiiiae
ad tubam, quae bellum sigoincal , et gulosus si i-.Ls- et fletus in oratiooibus. Gloriatio monachi, mansue-
linenliam pra.-dieantem audierit, non libentcr au- ludo et cordis silentium. Glorialio monacbi, quan Jo
sculiat. Flamma cum marcescit, elucescit ilerura si Domiuum ex tolo cor;!e dilexerit, etproximtim suum
acceperit lignum ; et libiiio simila rursuni crescil iu tanquam seipsum. Gloriatio monachi, abstinentia
saiuritate. Non miserearis corpori , si lassitudine escaruni et a raulliloquio lingux. Glorialio monachi,
defeeeril : equus cjonsenliens indigens corpus nec quandoproximum suum sieuf seipsumpalitur. Gloria-
ascensorem dejicit unqnam. Concnpiscentia gulae tio monaehi, quando verba ej:is operibus consonanf.
mater est libidinis. Qleum nutril lampada lucernae, Glorialio monachi, quando in Joco suo permanet, et
et ignera reaccendit confabulalio mnlieris. Vi. huc ilhicque non vagatur. Gioriatio mouachi, lon-
inulieris sagttta est truculenta; inflgit vuinus in ganimitas. Sicut lampas in loco tenebroô, sieui s>A
animara. l"t venenuin tuee eonfabulationem mulie- radians, sic monachus mente sobria etcorde pervi-
ris, si castus esse volueris : absconsum nanque in
£ gili in terapojre salutis suae. Sicut pondus: saii.-. de-
eis est vencnum bestiarum nequis iraum. Magis ap- primit virum infirmura, sic somnus monacluun.
propinqua igni ardeuli quam mulieri novelke. Cuni Sicut spiiiie et tribuii agro opiioo, sic et cogitatio-
sis juvenis, fuge impetom libidinis et canfabulaUo- nes, turpes pessimae in eorde monachi. Sicultinea
nem muiieris. Qui repleveruni ventrem, ct promt- exterminat vestimentum , s>ic distractiones auimam
serunt castilatem, sibi mentinntur. Forma pulcbri- monachi. Noli te dare ad eoUoquium mulierum, ne
tuiinis peji.s quam prdcella subiriergil. Species fias separaius a ivgr.o Dci, el ne velis dicere : Lo-
mulieris si semel meutera contriverit, eiiam ipsam quar cum muliere, et niundus sum. Monachns sa-
mentem conlemnere persuadet. Ul enjm si paleis piens suis manibus operalur, et victum sibi (i>ioti-
remoretur i<niis. excilat flammara, si< memoria mu- dianum acquirit, et lucralus est urationes etjejunia
lieris permanens succendit concupiscentiam. (Jt sua; si autem ab alio acceperit victura ,
quid pro-
enim cumulata navis undarura ictu obrnitur. sic dest quod oratet vigilat? Sicot mercenaiius malus,
nuilta monachus non salvabitur. Nihii
possidens nudus evadit ;
quia scriptum est : metius est dare
possidens monaehos alhleta insupcrabttis nihil.pi :
•
m accipeire (Act. x.\). Qui legis, intelOge in D»-
sideos monacbus cursor levis, velociter ad bravium mino semper.
itionis pervenit. Avaras monachus operari ;:e- ^) Expiicii epistoln beati Uacarii.
SANCTI PA.CHOMII ABBATIS TABENNENSIS
REGULA AD MONACHOS, PRICEPTA, EPISTOLJE,

(Vidp.liujusce Patrohîtf tomum XXIII. <:o-:. 6S
SAMCTI ORSIESII ABBATIS TABENNENSIS

DOGTRTNA DE INSTITUTIONE MO_\ACHOR(JM.
I)E & ORSIESIO EJUSQ13E REGULA SIYE DOCTRLNA MONASTiCA VETERUM TESTIMOWA.
AnctOi VittV S. Puchomii, cap. 55.
Petronius pantfis diebus trftam fraternitatera gubernans et hic in pace defunctus est, reiinqueas post se
virum justum et acceplum Deo Orsiesium nomine.
*I53 CODEX RfiCULARUW. — PARS I. REGULÊ PV. ORIENT. 454
Gennadius Matsil., IHusl. Scripl. cap. 9.
Orsiesius mouachus amborum , id est Pachomii et Theodori eollega , vir in sanctis Scriplurfo ad per-
,
fectum instruclus, composuit librura diviuo conditum sale, totiusque monasticae disciplin.e instrumentis
conslructum et ul simpliciter dicara, lolum pene in co Yctus et Novum Testainentum compendiosis dis
:
sei tationihus, juxta monachorum dunlaxal necessitatem, invenilur exposilum queni lainen vice leslamenli :
prope diem obitus suis fratrihus ohtulit.

Sanctus Denediclus Aniana? ahbas saqiius hanc Orsiesii doctrinam laudal in Concordia Regularum
OBSERYATIO CRTTIGA I.N REGULAM SEQUENTEM
Habemus liic Geonadio laudalam; quia illa divino condita sale totius
sancti Orsiesii doctrinam, merito a
monaslica; disciplina; instrumenta, tam superioribus quam inferioribus scitu necessaria, comprehendit.
Quac proin et Kegula monastica dici polest, ul poTe compendiosis sed necessariis prseceptis ex sacra Scri-
glura collectis ct monachorum usui apprime adaptatis referta. Erat autem sanclus Orsiesins dilectus sancli
achomii discipulus, a quo morieiue constkutus est Tabennarum ahbas, alque loliusordini; prseses gene-
ralis, quod oflicium piissime per quenquennium peregit; sed deficientibus viribus sibi diffulens, tantam
monachorum muUiludinem posse rile gubernare, in manus sancli Theodori, discipuli etiam sancli Pacho-
mii, raaims hoc resignavit quo tandem raortuo et illud anno 5'J5 rcassumere coactus est. Denique sanclus
:
Orsiesius senio et laboribus confeclus sanclissimam animam Deo reddidit circa annum 568 atque per ,
inodum lestanienii raonachis suis reliquit hanc doctrinam ascelicam, sive Regulam monaslicam 56 capili-
l)',is conslantem, ct eximiis consiliis spirituaiibus refertam, qnam ex Graeco in Latinum serraonem verlit
sauclus Hieronymus.
WGIPIT DOCTRINA ATQUE TRACTATUS PATRIS IXOSTRI

ORSIESIl.
I. Audi, Israel, niandatavitra; auribus percipe, et A tradamur. Quando peccamus, non putemus Deum
ntcllige prudentiam. Quid est, Israel, quod in terra consenlire nostris peccalis, quia non statim vindi-
:nimicorttm cs? Invelcrasli in terra aliena; convna- cat; sed illud cogitemus, quod cito exeuntes de sk-
xilalus es cum ntortuis; comparatus es curn his qui culo separahimur in fuluro a Palrihus et fratribus
n inferno sunt. et dereiiquistt for.tem sapientia'. Ver noslris, qui locum victoriae possident. Quem el
nos
eiam Dci si ambulasses, forsilan hahitaveris in pace. habebiinus , si illorum voluerimus calcare vestigia,
Disce eriji), ait , ubi est prudemia tua, ubi est furti- et illud allendcre,quod apostolus Paulns hic queqne
ludo ijlorhv utqac virlulis, ubi cst inteiligeniia, ubi sanctos a peecatoribus separat, et tradit delinqueu-
lex oculorum, et pax. Qui invenit locum ejus, et quis icsininterilum carnis, utspiritus salvus ftat (I Cor.
y),
ingressus est ad tltesauros iltius (Dar. m)? Ihec lo- Beatus homo qui timetDominum, et quem corripii
quebatur Baruch propter eos qui in lerram Baby- ut emendetur, et legem suam docet eum, utambulet
lonis el inimicorum suomm ducti sunl in captivila- in mandatis ejus oranibus diebus vitae suse; qui non
tem ,
quia noluerunt prophetarum suscipere man- murmurat pro peccato suo.
dala, et obliti sunt legis Dei, quap daia est per IY Itaque et nos scrutemur vias nostras, ct gres-
.
*
Moysen. Idcirco induxit Deus super eos poenas atque sus pr0prios dijudicemus; revertamurque ad Domi-
supplicia, et captivitatis subdidil jugo.: erudicns B num, ievemus cum manibus nostris corda nostra
et
crgo cos ut suos, et quasi pater filios emendans, j n excelsum et in ccelum : ul in die judicii adjulor
nolensque perire correclos , sed salvare cupiens per noster sit, et non confundamur cum Ioqui.nur inimi-
pcenitenUwn. cis nostris in porta, sed raagis digni sirnus illud au-
II. Unde et nos apostolicorum deberaus memi- dire : Aperite portas, ut ingrediatur populus qui ctt-
nisse verborum qui ait Si naturahbus ramis non :

stodil justitiam et veritatem (Judit. xv). Cui veritas
,
pepercil,nec nobis parcet (Rom. xi), et Dei precepla cordi est, et qui possidet pacem, dicere potest :
complere negligimus? Hcec otnnia infiqnris coniinge- Q uiil m te spcravimus, Domine, in seternum. Recor-
banlillis : scripta sunt autem ad correplionem no- demur Domini, et Hierusalem ascendat super cor
slram, in quos ftnes swculotum devenerunt (I Cor. x). nostrum. Ne obliviscamur illius hominis. de quo
El illi quidem de urhe Judce transiati sunt in urbem scriplum est : Benedictus Itomo qui confidit in Do-
Chaldacorum, in lerris mutantes loca : nos autem si mino, cujus est spes in eo. Erit quastlignum fructife-
Deus viderit negligenles, in futuro soeculo amilte- rumjuxta aquas, et ad humorem mittit radices suas :
utus civitatem noslram ; .ct laelitiam deserentes, tra- rton limebit. cum eestus advensrit, Itabebilque fronden-
deraus pcenarum captivitati ,

perdemusque gaudium les remos,et:n tcmporesiccitatis virebit, poma sollicita
sempilernum, quod patres noslri et fraties labore in- C germinans. Grave corin omnibus, et homo est, et quis
slabili repererunt. cognoscit eum ? Ergo Dominus scrutans cordaet renes,
III. Igilur non nos vincat oblivio, nec patientiam «' reddam unicuique secundum vias suas (Jer. xvn).
Oei existimcmiis ignorantiam, qui idcirco sustcnlat V. Meminerimus nostri , nec conieniiiamus de-
ct differt, i:t ad jneliora convcrsi crucialibus non Iicta quaj fecimus; et singula mandata Patris nost .
-
455 S. BENEDI€T1 ABBATIS ANIANENSIS 456
et eorum qui nos docucrunt, corde sollicito pertra- A rimini, qn&a pintjtte est non immolaslis, et quad infir-
etemtts : non soluin credeules in Christft, sed et pro viutu est non conforfasiis ; quotl fractum csl non tigii-
ipso palieutes, et scientes ilhul de quo dicitur : Spi- s.tis; cj.wd errabat non reduxisiis; quod pvierat non
ritus vuUns nostri ChriHus Dominus (Thren. iv). Et quvsislis; quod (orte erai feciMis lubote deficere, et
alibi : Lucerna pedibus meis lex tua, et lumen semitis dispersistis oves meas, eo quod non habereni pust&res
mcis. Et iterum : Eloquium Domini vivificavit me, et, (Ezech. xxxiv). Propterea ipse Bominus venict cum
Lex Domini immaculala convertens animas. Man- ,
senioiibus et prinoipibus suis, ei complebitur illud
datum Domini lucidum illunimans ocutes (Psalm. , in no!)is : Exactore* vesiri depradantur vos, et qui
cxvili). Et Apostolus, Lex, inquit, sancta, et mttnda- repetuut, errare vos faciunl (Isai. m). Quin magis au-
tum aflnrfwm, et jttslum, et bonum \Rom. vn). Quai dire debemus : Beata lerra, cujus rex fitius : ingenui
emnia iotclligeiUes, digni erimus audire Cum ceci- : cl principes tui bi tempare comrdunl m fprUtudmc,
devii juHH* nun uUiielaLr, quia Dowinns sastenlat et non cvnfundenlur (Kccl. \).
manvm iliius (P&dhn. xxxvi). Kt ileriKH : Scplies IX. Ideo, o bomo, usque ad iinam aniinam, qnae
cadet juslus, et resur-gel (l Pelr. iw). t-ibi credita est, monere non cesses et docere quae san-
\1. Nunc ergo, fratiics, Deo agonte patieiUer, et eia suui, et leipsuin bonorum operum praebcre exem-
nos ad pueniteiUiam pnovooiUe , de gf*vi somno B plum, el cavere quain maxime, ne alterum aines et
evigilemus, quia adversarius uoster quusi lco rugiens alterum oderis, sed et cunciis cxhibeas sequalitateni :
circuit qucerens quem devoret (1 Pelr. v), cui acriter ne forle quem lu diligis Deus odcrit, et qucnitu odc-
resislendum est, et sciendum eadem etiam certa- ris Deus diligat. Nulli erranti pvoamicitia consentias,
niina nostris evenisse majoribus. Non deuciamus la- et alicrum premas, et allerum subleves, el.pcreailabor
boranles jaeienlosque virtutum senwia, «t in hituro luus. Sedentes iulocis humik'oribas, iri quibus Patcr
gaudia metere possimus, audiamusque Paulum d*- noster pr;vcipil penitus non sedeudum , caveant
centem : Tu autem qui servasti doctrinam, evuditio» pnepositi domorum, no forsitan quilibet unus ex.
nem, studium, patieutiam, persecutionein, ei san- frauibus pra;poi>iio injuriam fecerit, et iratus iile
ctorgm exempla seclantes peimaueainus iu eo quad discernat ac dicai : Quid causae babeo ad bominem
coepimus, hahenles principem ei peifeeidreni Jesnm. coiileHipforein? Facial qnpu vull, ad me non peiti-
IirteUigamus comam capitis nosiri in via, ut sii un- net; nec cum nioneo, nec errantcm coirigo, sive
gueulum in barba uostra , ut aa oram pet?vcuUt Ye- . saJvetur, sive percal, ad ine uon periincl. hoiito,
stimenii, ul possiums iroplcre universa, qu;c swipla quid haic luquam? Uitelhgequo furoi?e supereris et
Sltnt (Psuim. cxxxu). odium occupavil cov tuum, ut magjs tuo vitio quan»
^ suo peccato frater pereat; cui debcs igrjos^Hife et
1
\'J1. Quapropter, o duc«s ca prasposili mouaaicrio- ,
rum ac domorum, quibns crediti sont bounnes, et oum suseijjcrfi poeHitentem, ui possis iiind evangeii-
apud quos invoniuntur T, sivoE, sive A, ut in a^m- cum dicere : Dimiite nobis deWna nvsiru, sicyl et ws
nmne dicam, quibus crediti sunt hoiftioes, sii^di dimitlitnus debitoribus nostris (Ua(t^. vi). Sj eigo vis
cum turmis suis ex.spectcut Salvatoris adv-entum, i*t Ut Deus peceata tua tibi diinijiî , et lu dimiitc u^-
conspcctui illius ornatum armis e.Kercitum pri*p.a- U'i Uio quidquid illud est quod In te pwicavit, nwmor
rent. Ne refrigoreUs e.os iu carnalibus, et spiritalia iljiiiis ptiKeepli : iVo» o.dsris fiiitrem tMH>n in corde
uon Uibuatisalimeota. Aut rursumdoceatisspiritalia, luo (Luc. xi). Et Salonutitis raonftuU§ : Snsrila civcm
et ii) ca.rnalibus aifliâtisj in escis viJ.cUcct alque Ltium pro quo spopondiui [PiW. vi). fc}t iteruij» : A'e
cesse* emdire purvulum si enim vir&a pjmts&iris etun,

vesiitu. SeJ et spiiitalcsol carnalos cibos pariter ,
trib.uite, et unllaiii dctis eis oecasioncm negligenti*. non morielur (P-rov. xxm). Moysen qpoqua ausculu
Aut quio est ista jusiUia, laboie alfliga- ul fratres dicentcm : Correplione corripies proximum tuum. ne
mus, et ipsi olio vaeeiuus? aut cis jugum inapnna- habeas peccatum pro eo (Lcvit. xix). Neevenial, rqjfsuni
mus quod ipsi fene non possumus. Legimus in

,
illud Salomonis : Qui uon pnvdicit filio, u: sc custo-
Evangclio Qun mensura mensi (ueritis rcmeticiur

: j. uiut a pcrdilionibus, velociterdissoiveiur .(Prov. xix).
vobit> [Maitjt. vii). Unde ct laboiem et rcfrigeria cum X. Qinnes quibus lralrunt cura commissa cst, pa-
ipsis habeamus coinmunia, nec discipuios 8*r.vos pu rent.se ailveniyi SalyaLorjs et formidolQso tribunali
temus, et iilorum Liibulalio sit nosira la;titia ; ne tyr.s. Si etiim pr.o sc ipso reddej-e rationem plenum
e.vangelicus uos cum Pbaris.eis carripiat : Vge vobis esl disciiniinis ac timoris, et qnanto magispro alte-
legitperitis, quiligalis onera impartabilia, ei imponitis rius culpa subire cruciatum, et incidere in maiius
easuiyer kumevia homiaum, ei ipu mdigilo quidem Dei vivenlis? Nec possumus obtenderc ignoraiitiam,
uudetis aiimgue (MauJt. sxmj. cuni scriplum sii : Umne (actum Dcus adducet injit-
VIII. Sunt aliqui aUondentes semetipsos, ut vi dicio, in omnibus qms nealecla sugl, sive ifouum, sive
venifts ju\.ui maniialum Dci sibt loquuutur, et uU malum (Eccl. xu). fct in ApopWiio Jegimus : Omnes
cunt : Quid mihi <wt cum alkis? Ego vew> ui serviain noi oportet manifestari unte tribunal Lhristi, ut unus-
l>eo, et u»an4jaVa ejus impleam. non ad n>e prninei jui*que recipiat nro ev ct uod operaius est , sivt bonum,
qnid alii facianl. Hoc Ezeehiel corri,pii uicens : pa- twe auilum (11 Cor. v). Lsaiasquoque dicjn consjUtu-
stores IsTdtf, muquid temfyfios nascuni pasiores? tam signiljeat, in qua judicalurus sil Deus orbem
nonne oves pascunl ? Ecce lac comcdislis, a lanis ope- lerrx in jusiiiia, dicens : Ecce :iies Domini insana-
:
457 CODE\ REGULARTJM. — PARS I. RKGULyE PP. ORIENT. ^58

bUisvcnilfuroriselirae,ulpoiiut orbemterrxindeserlo, A homine Dei qui non solum soliicilus est pro
rinl in ,
et perdat peccatoresdeev (Isai. ui).Scimusquia oinnia omnibus ecclesiis, sed languet cum langucnlibus, el
quac in lege scripta sunt, ct prophelarum nobisvati- omnium sustinet passioncs. Caveamus, ne per no-
cinia pradixerunt, sanclus quoque Patcr noster cru- stram negligeutiani aliquis scandalizelur, etcerrual,
divil, nos esse rctinendos et reddituros ralioncm de etobliviscamur verborum Domini Salvaloris, qui iu
gingulis, quare non focerimus ea, aut negligcntius fe- Evangelio loquitur: Pa(er,quos detlisti miki, non ptr-
cerimus. Loquiturenimcui tradilum esla Patre omne didi ex eis quemquam (Joan. xvn). Nullam animam
iudicium,ctveritas erudit vcriiatem: Nonputelis quia conlemnamiis, ne quisque per noslram duriticin pe-
ego accuso vos ad Valrem ; cst qui vos accuset Moyscs, rcat. Si enim aliquis propter nos fuerit raorluus,
in quo vos speratis. Si enim crederetis Moijsi , credere- anima nostra pro illius anima lenebitur in realu.
lit el tnihi : de meenim ille scripsit (Joan. iv). Quod quidem el Pater noster indesinenler nobis so-
XI. Ex quibus omnibus discimus ,
quod oporteat Jebat inculcare, et monebat, nc iilud eloquium im-
nos stare ante tribunal Chrisii, et de singulis non pleretur in nobis : Singuli opprimunt proximum
solum operibus, sed et cogitatiouibus judicari : et suum ."
et iterum ; Si invicem mordetis et devoralis,
post rationeu» vitae nostnc, cliam pro aliis qui nobis videte ne adinvicem consumamini (Gal. v). Ex quo
crediti sinl reddituros esse similiter ralionem. Et B apparel quod qui alterius servat animam , cuslos
hoc non sohim de Praepositis domorum audiendum aninwe sux sit.
est, sed et de monaslerioruro principibus, et de sin- XIV. Sed et vos qui seeundi cstis monasterii,
gulis fratribus qui rcpulantur in plehein : quia primos vos exhihete virtutihus, ne quis viiio vestro
omnes iuvicem debent sua onera portare, ut adim- pcreat. Ne incurralis in illud opprobrium in quod
pleant legem Cbristi (Gal. vi), et audiant Apestolum incurrit ille qui comedit el bibit cum ebriisêt non
scribenlem ad Timoiheum : Timathee, depotitum
dedit in tempore suo conservis cibaria : Et veniet
custodi, devitans profanus vocum novilutes, et profes-
Dominus in diequa non sperat, et in hora qua nescit,
sionem falsi nomiuis scientia? (/ Tim. vi). Et nos Iia-
ut dividat eum, et ponat partem ejus cum hgpocritis,
hemus depositum a Dco traditum , conversaiioue ubi flelus et stridor est dentium (Matth. xxiv). Ke
fratrum, pro qnihus Iaborantes et exspectamus fu- quos apprehendat e vobis similis condemnatio, sed
tura praniia ne forsilan dicalur et nobis Dimitte
: :
cum tempora venerinl refrigerii mereamur audire
populum istum, ui abeat (Exod. v);. et traditiones
Euge, serve bone et fidelis quia super modicum
: fuisli
palris nostri deserentihus ingeratur : Quiiiabent le- supra multa
fidelis, te constituam , t«fra in gaudium
iem non noverunt me, paslores egerunt impie in me j) mini iui (Luc. xix)
Unde ajios corripit dicens Ego dedi
(Jer. n). : liccre-
^
XV. Vos quoque Praeposili domorura singularuin,
ditatem meam in manu lua , tu aulem non dedisti
parati estote ad respondendum omnibus qui a vobis
tillam tnisericordiam : senes aggravasti juga (Jsai.
exigunl ralionem super ea fide quai in vobis est. Moncte
xlvii). Quod et nos non solum audire, verum eliam
eosquiinordinatisunt;coi,soIami!iipusiI!animes;sus-
intelligere necessc est : qui enim ignorat ignorabi-
linete inQrmos; palie:;ier agite ad omnes, ei audile
tur. Et in alio loco scriptum est : Quia tu scientian
Apostotum monentem : Et, vos patres, nolite ad iram
meam repulisli, et cgo repellam te, ne sacerdolio fun-
provocare filios vestros, sed enutrile illos in disciplina
garis mihi (Osete iv).
el adtnonitione Domini (Ephes. vi), ei scitote quia cui
XII. Uaque , fratres charissimi, qui ccenobiorum
plus dainm esl, plus quccretur ab eo ; ct cui plus credi-
vilam et praxcpia seelamiui , siate in anvpto scmel
tttm est, amplius cxitjciur (Jûc. \n). Nee lantum ea
proposilo, et implele opus Dci, ul Paler, qui piiimis
considereiis, qiuc vobis prosint, sed iila quae proximis,
instituit coenobia gau lens pro nobis loquatur ad
ei impleatur in vobis Scriptura dicens . Quia vos se-
Dominum : Sicut tradidi eis, sic vivuijt. Quod idem
quimini unusquisqm ulUUatem domus snw , idcirco
el Apostolus adhuc in corpore consiitulus loqueba-
coniinebit cceium rorem suum,et terra non dnbil fruclus
lur : Laudo autem vos ,
quod in ouiiiibus meministis -t\
suos, quoniam ingravastis contra tne s rmones vestros
mei, el sicut tradidi vobis tiaditioncs meas custodi-
(ileg. l). Dicitur et alibi : Quia non fcastis uni cx mi-
stis (I Cor. xi).
nimis meis, ncc mihi fecistis (Matih. xxv).
XIII. Et vos ergo monasleriorum prineipes, es-
stote solliciti , ct adhibele omnem curam pro fra- XVI. S;cpius dicam, et cadem repelam : Cavele
tribus cum timore et juslitia Dei : nec abulamini ne alios diligatis, el alios oderitis; ne bunc suslcn-
poiestate in supplicia, setl exeniphun praVoeie vos tetis, et ilhun negligatis; et cassus invenialur labor
cunctis et subdito gregi; sicut et Dominus nosterin vester, et omnis sudor pcreat ; et quando exierilis
onuiibusexempluni sepricbuit, qui posuit qnasi oves de corpore et de mundi hnjus turbine Jiberati, por-
familias : ut misereamini gregi vtfbis credito, et me- lum vos putaverilis quielis inirare; lunc invenialis
mineritis aposlulicie sententiae, in qua ait : Nihil injustitire naufragia, ei in qua mensura mciisi toiis,
iubtraxi, ttt non annuntiarem vobis omtiem votunta- rcmeliair.r vohis ab co qui personas in judicio non
tcm Dei. Ei iierum : Non cessavi deprccando unutn- accipit. Si quid mortale, aut aliquid lurpitudinis ob.
quemque vestrum, et docendo vos pubiice (Act. xx). negligentiara Prsrpositorum in domibus commissum
V3 lete quanla viscera ct quanta raisericor.Ha fue- fuerit, post illorum propria supplicia, Prrcpositus
Patrol. Clli. 15
, ,,:
Ab* S. BENEDICTI ABBATla ANIANENSIS 460
quoque reus totebilur criminis : quod nobis sewper A XIX. Sed et vos omnes iialres, qui subjecli cstis
sanctvc memoriae Paier nosler solebat ingercre. pcr ordtnem libera. servitulis , habetote accinctos
XVII. Quamobrein cuin omni eaulione ei soliiei- lumbos vestros , el ardenles lucernas in manibus
tudine singuii commissum sibi gregem cuslo. bant, ct similes servorum qui exspcctnnt dominum sunm ,
imitentur pasiores de EvangeUo, ad quos non dor- quando revertatur de nuptiis , ut cum venerit et ,
mienies, sed vigilantes vcnit Augeius Dei, et Salva- pulsaverit, slatim aperiant ei. Beati servi, quos w-
toris eis annunliavit adventum {Luc. n). Qui etipse niens Dominus invenerit vigilantes (Luc. xi). Sic et
Joquilur : PasUtr bonus animam suam ponit pro ovi- vobis fiet, si longus labor iassitudinem nou opcretur
bus suis : qni autem mercenarius est t
non est paslor, in vobis, vocabimini ad coelesle convivium et angcli
cujus non suni oves, videt Ivpum venientem, et dimil- minislrabunt vobis. Ha. sunt repromissiones custo-
tit gregem, et fugii , et tupu» japit eum, algue deva- dientium mandala Dei , et ista pramia futuroruin ,
slai, quia mercenarius est, et non ad eum pertinet de Gandete in Domino; rursum dico, gaudele (Phit. rv).
ovibus (Joan. xn). De bonis autem pastoribus Lueaj Stibjecti Patribos cnm omn. obedientia ; sine mur-
seribit bistsria : Erant aviem pastores observanies, inmationibuSj et cogitationibus variis, shnplicitatem
et custodientes vigilias noctis super
gregemsuum; et aninisc ad bona opera perfcreutes, ut pleni virtuti-
gloria Dei circumfuly TJ
angelut Domini venit ad eos, et mis t \ timore Dei , digni cfliciumini aiioptione Dei
sit eos, el timueruul timore magno; dixiHûe eis anga- Arriyite scutum fidei, irt quo jrossitis omnes sagittai
lus: Noltie tiinere: ecce enimevangelizo vobisgaudium diaboli ardentes restinguere, ei gladium Spiritus,
vHigmrm.guoderu omnipopulo : quia esl hoiie vobis quod est verbum Dei (Epltes. vi). Estots prudenlcs
natus Salvator, qui est Cliristus Dominus in chitate sicut serjnnttts, el simpliccs sicut columba; (Malth.
David. Et hujus rci signum erit robis, invcniehs infan- x). Audite Pauium loqucnlem : Filii, obediie paren-
tempannk imoiutum el positum in pmsepio (Luc.n). tihus (CoL ih), el possidelc saiutem animaruin ve-
Num il!i soli eo lempore pascebant oves, et per deser- strarom, per eos qui vobis prsepositi sunt. Et iu aiio
tinn sequebaniur gregera? Sed quia soli erantsolli- qioque loco scriptum est : Acquicscite principibus
ciii, ei naluralem noctium somnum insidiantiura lu- vestris et subjicimini, quia ipsi vigilant pro animabus
porum limor superabat, idcireo primi audire merue- vestris , rationem reddentes pro vobis (/ Cor. m).
itiiit, quod in vicino sit at Hierosolyma dorraiens : Et semper illud limete, quod idem Apostolus Ioqui-
ignerabal. Uude et David dicit : Ecce non dormiet lur : 'femplum Dei estis, el Spiritus Demini habilat
qui castodit Israel {PsaL uu). Itaque et vos cum tre-

in vobis. Si quis aulem templum Dei violcverit
more et tiroore \igilate, operanles vestrara. salutem, disperdet iilum Deus (Ephes.
Nolite iv). Et herum :
sfieutes
...
quod
l .._: .:....:.. nînnl r\ap niwrn
universitatis Dominus, per quem
Vj . . ,. Pj* ",
. ..^ f\ ._,-.
contrisiart Spiritum sanclum Dei, in quo signati estis
, « ..•
et
omnis caro receptura cst quidquid opcrata esl, post in diem redemplionis justi judicii (Ibid.).
rcsurreclionem solis apostolis apparuit, et dixit apc- XX. Servate pudieitiam eorporis vestfi , Ut sitis
stolorum pruieipi, Petio : Simon Joannis, diligis me hortus conclusus, fons signutus (Cant. vi). Qui enim
plus his? Respondit ei : Domine, tu scis quia tgo di- natus ex Dea non pcccat, quoniam semen illius in
iigo le. Dicil ei Jesus : Pasce agnos meos. Dicil co permanel (1 Joan. iu). Idem Joannes loquiiur :
ci rursum seeuudo : Simon Joannis ,

diiigis me ? Scribo vobis, juvenes, quoniam fortes esiis, et sermo
Rcspondit ei : Etiam, Domine, tu scis quia ditigam Dci in vobis permanet, el vicistis ntalignum (I Joan.
. Dicii ei : Pasce oves meas (Joan. xxi). Tertio pnc- \\). Cum et vos viceriiis inimicum, Deo vobis pr.c-
cepit ut pascerct oves : ct in illo oranibus nobis lmc bente auxilinm , tunc et ipsc dicet : Eruam eos de
injunxit ofliciura, ut diligenter pascamus oves Do- inferno , ei udimam eos de morte. Vbi esi,mots,
miui, et in dte visilalionis ejus pro iabore ac cu- contentiotuafubi esl,mors,stimulttstuus (0«fl',-xin) ?
stodia recipiamus, qux nobis in Evaogelio promisit Si vero mortem devorabimus , seperabhnus eam ,
dia ns? Pater,

v
volo ul ibi sum cgo, et isti sinl mecutn. ct dicelur nobis : Jfors ei nequaquatn dominabitur
Et iterum : Ibi ego sum, ubi et minister mens cril y. (Rom.w): quoniam mors, qua peccato mortui semet
(Joan. xii). Uespiciaiiins ad promissa el ad praemia sumus, iu nobis mortua esl, et vita, qua rn Christo
creduli, faciiius oranem perferaraus laborem,

am- vivimus, semper vivimus (Rom. vji). Qui enim in
bulanlcs sicul ambulavit ipse Dominus. qui pro- carne moriiur, juslificabitur a pcccato. Ncquamtam
missor ca, {-rjBmionuii. ultra vivamus in desideriis bominutii , scd reKquam
XYfil. \os quoqac <pii secundi estis singularum vitam in volunlate Dei expleamus. Qui timetis Do-
domorum, bumititalem sectair.ini ct modestiam, et mimim arinate vos castitate, ut audire mereammi
singula pr.ccepta majorum vilce conunuiiis normam Vos autem non eslis in carne, sed ... spiritu (Ibid.).
puiate, ut in illis conservandis vostras saweti:. ani- Et seitote quod perfeclis perfeeta tribuantnr, et ina-
mas, ei similes sitr* ei qul ait ; Amma mea in manibus reddanlur inania , juxla sermonem Evange-
uibus meis semper (Psat. c.xvm). Filius gbrificet licum : Qui Itubet, dabiiur ei, et abundabit ; qui antem
lâlrem, et la.tamini fmciibus veslris : quia aljsque non habet, et quod videbahtr habere, auferetur (tb
operibus et fructibus miitus Doinini socielate liela- eo (Marc. w). Iijtilemnr virgines s:pienles, quoe cum
bitur : ut ciwn habueritis fructum in Domino. ipso spouso thalamnm ingredi meruerunt, qn« habebartt
bauede ci cobcerede potiamini. in vasis s.«is ct lan?padib«9 oteum feenor.nn operum.
:;
m CODEX REGULARtM. - PARS I. REGUIJE PP. ORIENT. 4*3

Porro stttllx virgincs clausain thalami januam repe- A vettra (Luc. xvi); fratribus laborautibus, et jejuniK
rernnl, quia an.te miptias parare silii oletim noltic- ct continentia , ei incessabili labore sudaotil
nmi (Matth. xxy). llac in figura contingebant illis; iJcirco videte eos in gaudio alque kjetilia, qui rcl
scripta sunt cnim ad correctioncm nostram (1 Cor. s), querant praesentem viiam, ut futuram conseque-
ut evitcinus velera, et servemus pi-vcepta sapientis, rcntur : vos auiem in squalorc ac lormentis , ci
qui ail : Fili mi, si sapieris fuerit cor tuvm, latli- miseria consliiutos ,
qtiia noluislis evangelioi
ficabis cor meum, el commeinorulnuit labia mea ttr- dire sermoncm, et Isaiae contempsistis verba dicen-
mones mos (Pror. xxm), si tarncn reeti fuerini. Et lis : Ecce qui serviunt milii, cotnedent, vos uuictn
iteruiu : Xon amulctur cor tuum peccalores, sed in csurietis. Ecce qui serviunt milii , bibenl , vos autetu
timore Dci esto tola die , et Dei cuitum observa ju- sitie is. Ecce qui serviunl tnihl, exsultabunl , et vos
fjiter (Prov, xxui). clamabilis propter dolorcm c&rdis vestri, et ob contri-
XXI. Vigilemub attenlius, ct sciamus quod ma- tioncm spiritus ejulabiiis (Isai. i.xv , Au.listis omnes
gnam noois Deus pr.csiilcril graliam per Pairera beatitudines Scripturarum , et noluislis suscipere
nostrum Pachomium , ut renunliaremus sieculo disciplinam.
it onmem sollieitudincm uaundi , et curas rcrum XXIII. Ideo, fralres, aequales simus , a minimo
sxcularium pro nihilo pouercmus. Quae oobis occa- " usque ad maxiinum, tam dives quam pauper. coiv
sio relicla est, u( baiieamus quidquam proprium a cordia ot bumilitaic peffecli , ut de vobis quoque
funiculo usque ad carrigendum calceamenti ; cum. possit dici : Qui multunij non abundacit ; qui parutn,
babeamus Praeposilos, qui pro nobis cum timore et non indiguh (11 Cor. vin). Ne quis sttis provideai
tremore solliciti sunt tam in cibo, et vestitu, et deliciis, cernens fratrem in pauperiaie cl anguslia
corpusculi languore, si forte obvenerit, ut in uulio constitutum, et dicatur ei illud piophcticum : Nonue
limeamus, emolu-
cl per occasionena c^rnis anlraa? Deus unus creavit vos'.' Nonne 1'atcr unus oninium
menta perdamus? Liberi sumus, jugum de cervicibus vestrum? Quare dereliuuistis uuusquisgus frairem
noslris mundanae servitulis abjecimus; cur rursuw suum^ ut abominabile facarenl lestamentum pairum
'
volumus reverli ad vomitum noslrum, et aliquid vestrorum? Derelictus est Juda, sed abominatio factn
hahere unde soilicili siinus, el quod perdere metua- est ta hrael (Malac. n). Quaprople.r juxtailiud quod
mus? Ad qttos usus supcrfluum pallioium, aul epulae Dominus atque Saivator picecepit apostoiis dieens :
Jauliores, aut roelior iectus ? cum omnia in eom- Mandatum noeum do vobis , ut diliyatis invicem ,
muue sint pneparata, el nihil eruce Christi durius sicut el ego dilexi ros •"
et in lioc scictis, quodvert
fcit, juxta quam viventes Patres noslri aedificaverunl „ discipuli mei eslis (Joau. xiu); nos. invicem aiuare
nos stqier fundamejttum aposlolorum et propbeta- debemns, et ostendere, quod vexe simus famuli
rum , et evangetiorum disciplinam , qu:e angulari Domini Jesu CJirisii, et filii Pacbomii, et discipuli
continetur lapide Domino Jesu Christo (Ephes. n) coenobiorum.
qtiem sequeiues de morlifera altiludine ad vitalem XXIV. Si PraeposLius donnis allqueni corripuerit
descendimus humililatem , divitias paupertate mu- ex fralribus qui sibi sulqecii sunl, erudiens eum in
tanies, et delicias simplici ciho. tiraore Dei et cupiens ab errore corrigere, et alius
XXII. Notite, ohsecro vos, oblhisei semel arrepti voiueritpro eo loqul, et eum defeiidere, subverteos
proposili, et tradiliones Patris nostri scalas putemus cor illius: qui boc facit,, peccat 1n suam animam ,
ad. tadorum rcgna tendentes.- Ne desideretis qu3e quia subverlil cum qui corrigi poterat,. et consur-
anie caleasl». Suflii ii nobls habere, quod homiai gentem dejicit in terram, atque ad meikua tenden-
satis esi, duo levitonaria ; et alium attritum, etpal- tem mala persuasione decepit, errans ipse, et alios
lioium lincuii) , duos cucullos, zonam Iineani, garii- errare faciens. Huic iliud aptabitur congruenter :
cas, peltem, ei virgam. Cui miuisterium aliquod et y«r qui potum dat proximo suo subiers.oncm turbi-
dispensatio esi oredita monaslerii, et si e.\ ea lucruin dam, et inebrians eum (Habuc. n). Vcc qui-errare
Xaciat, scelus putetur, et sacrilegima qnidquam e.\ j)fucit ca-cum in via (Deut. xxvn). Qui scundalizat
ea contingcre et m propnam vertere requieni, quasi qutmpiam de liis ,
qui credunt Deo , expedit ei ul
despicieus cos qui non habent et fclici panpertate apptndatur ei mola asinaria tuper colhtm ejus,
sunt divites : ut non soltnn ipsc pericrit , sed ct prauipititur in mare (Matlh. xvm). Quia subverlii,
cauevos provocet ad pereundum. El ilii quideifl qui ut diximus, sublevaniem se, et obedieniem transtu-
iiicurvaveruut cervicem suam. ct cum omui humili- lit ad superbiam, et eum qui in dulcedine charitatis
tllViciione lugenles alque plangentes in prae- poterat ambulare , convertit i;i araariludinem ; et
senii ;rum placucrunt Deo, cum de corpHsculo is'.o subjectum legibus monasterii, malis censiiiis depra
exierint , ducenlur, et accumbenl cum sanctis pa- vavit, fecitque odisse eum , et contristari contra
iribus Abraham, Isaac, et Jaeob, prdphelis, et iiltmi, qui eum docebat Domiiii disciplinam , litcs
apostolis, et consolaiione digna fruentur, sicut et ferens intcr fralres alque discordias, et non limens
Lazarus fruitus esl in sinu Abrabam. Qui autem illudquod scriptum esl Tu quis es qui judicas : .
vixerunt in camobio, et de communi iu suos aliquid alienum servum Suo doinino slat, aut cadit. Stabii
'.'
avcrterunt usus, vae eis cum de corpofe exierint; autem, potens est autem dominus rursum siatnere
dicelur illis : llementote, quia rccejiistis t>ona in vita illum (Rom. xjv). Considcra quid dixerit ; Poiens est
, ,:
4& S. BE.NEDICTJ ABBATIS AJUAXENSIS 4G4
(uftan Dtnniniis slatuere iilum. Non ille polcns esl , A tiius, dicnl in corde siui : Quando moiiar, tunc dono
qoi verba Bomini prjeieril. fralribns quod babuero. stuliissimc heminum, ubi
XXV. Uude, fratres, magnopere deviiemus ali- hoc scriptuni invenisli? Nofine omnes sancli scr-
ctijns montem subverlerc contra doclorem et moni- vientes Deo s!alim omnem srcculi sarcinam depo-
torem suum ; et memincrimus Seriptune dicenlis : sueruni ? Nonne in Actibus aposlclorum, oinnia qusa
Libera cur tuum a malitia ul salveris (Jer. iv). ,

habebant ad pedes apostolorum d^ferebant (Act. iv)?
Nec pro ebedienlia superbiam ct conlumaciam in Anf quomodo potcris mortuus juslitiaj imuere rc-
rordJbus nostris invicem scminemus. Qui enim limet slimentum , qui illud vivus babere non merukli ?
Poniimim suum, si viderit fratrem suum errare et Quarc oblitus es iilud, quod scriplum est : Qnod
1 ibi , m:>gis debet monslrare qnse sanela sunt , et seminaverit homo, hoc et metel (Gal. vi); el , Vnus-
reclum iler ostendere , ut cum omni castitatc et quisque recipiei ,
juxta quod egit (Ephes. vi) : et
fremore Dei incedens, illam Salomonis exsequalur Reddet unicuique juxla opera sua (Rom. n) ; et ite-
sentciiliam' : Libcra eos qui ducuntur ad mortem ruin Ego Dominus scrutans corda el probans renes,
:
ct redimere de inlerfcctione non ccsses (Prov. xxm). ul reddam unicuique juxta vias suas, et juxla fru-
Nec dicas. Neseio bune. Scito quoniam Deus corda ctuui adinventwnum ejus (Psai. lxi)? Quare uonduru
omnium novit. Et Judas in Epistola Ioquitur sua : B versaris in vita, et in hoc eorpusculo consiiluius
Ei hos quidem de igne rapientes, et odio hnbentes non audis David loquenlcm Thesauriiat, et ignorai :
co.muacuiatam tuuicam (Jud. Caveamus hujusce-

i). cui congregat ea (Psal. cxlv), et sermonem evange-
rnodi vestimeiilum , et induamur potius armaluram licum , avarum corripienlem : Slulle, hac nocte ani-
Dei, ut possimus retistcre contra insidias diaboli. Non mam expetcnt a te : quiv autem praparasii , cnjns
esi enim nobis pugna contra carnem el sanguinem, erunt (Luc. xu) ? Et iterurn : Jn illa die peribunt
sed adversus potestales et priucipatus, adversus recto- omnes cogitaiiones eorum, Stulte, quare non vis au-
re* tenebrarum harum, adversus spiritalia nequitio? in dire Dominum cohortantem : Vade, et vende omnia
casieslibus (Evhes. n). quo? habcs et da pauperibus, et tolle cruceui tuam, et
XXVI. Hoc quoque maxime providendum est , ne veni, ct sequcre me (MaUk. mx)? Qt:od adolescens
quis in alteram domum et in alterius cellulam com- audiens conversus est retro ; non euim erat reclum
inendel aliquid, et contra monasterii faciat discipli- cor ipsius, el ideo non potuit gravcm divitiarum
nain. Qui talis esl, non est in numero fralrum, sed sarcinam deponere. Habebat quiJem volunlalem, et
mercenarius el advena ; nee Pascha Douiini inter Scriptura testatur, pcrfectae vitae, el splenlore vii-
sancios debct comedere ,
quia faclus est lapis 6can- tutum trahcbatur ad laudem ; sed rclrahebant euiu
dati in monastcrio, cl de eo posset dici Lapides de c currentem divitiae , nec poterat Salvatoris audire
via mca projicile (3er. x\). Si enim levilonaria no- doclriuam, quia adhuc de mundi deiiciis cogilabat.
stra, quando lavamus, sicca non fuerint, usque ad Undc et Salvator loquitur : Difiicile esi eos, qui ha-
vesperam non habemus poleslatem apud nos tenere, bcnt divitias, intrare in regna cociorum (Matlli. xi\ .
damusque Praeposito cui credili sumus , vel ei cui Et iterum : JSemo potest duobus dominis scrvire :
creditum est cellarium eum locum, , ut deferat ad aut enim unum odio habebit, et alterum diligtt ; aul
ubi vestimenta pariter omuium reservantur, et mane uni est obediens, et contemnei alterum. Aon potestis
nobis dantur, ut expandamus illa ad solem el cum , Deo senire et mammonw (Luc. vi). Pharisaei autem
sicca fuerinl, non apud nos tenemas, sed damus in cum essent avari lucc audiebant et irridebaut
,
commune servanda,juxta praecepla majorum; quanto quonim incredulitatem devitemus nec irridemus ,
magis ea quae proprie visus es possidere , si alteri eos qui nos provocant. Beuuntiemns munt!o, ut per-
commcndaveris , aut in tua voiueris esse potestate, fecti perfeclnm sequamur tbesaurum. Qaorum ani-
peccus in mo.iasierii disciplinam, ct ncn inteliigis mam possidel avaritia, I;is videtur pro Chrislo stuita
Paulum ti!>i ioquentem : Vos autem in libertatem ro- paupertas. Qucrstus cst magnus pietas cum suffi-
caii eslis, tanium v.e libertalc in occasioncm carnis cicmia. Nihit enun intuHmus in hunc niundum, nee
I)
akulamini, sed charilate servite invicem (Gal. v). El auferre quid possumus : habentes enini victum et
iterum : Dominus juxla cs' , uolue esse soititi:: . sed vestitum, his caucitti sinws. Qui auicm voiunt du
e»toie in oratione intenti e! deprecattonibus (Phil. iv). vites ficii, incidunt in tentationem et laqueum , rti
Sciat quoque ilie qui ab alio susceperii commenda- concupiscentias mullas, qâ' suni siuittc et noxia?, el
lum, rcm se arbilratur facere piam, ut fratrem

ct dentergunt homines rn i.-.tciitum et perdiiionem. Radix
r..'frigeret quod peccet conlra animam suain, sub-
, omnium malorum cupiditas Tim. ' vi).
vertens rcgulam monasterii. stule , anima lua XXVIH. Usque bodie Elias Israelem corripit -.-i-
eominissa est Pra posito luo. et qui anivruu luam cens Quousque cluudicatis pede ? Deus est. i!e et
:
t orpusque custodit , indiguus habebitur ul peritura sccruimini eum (III Reg. \\\u). Et oobis loquitur :
conservet? Ainemus justitiara, ut justiGcemur. Le- Si mandala sutit Dei. qnae per Patrem noslnim tra-
gimus enim : Misericordia occurrit his qui faciunt diiMl nobis, el qua^ sequentes possumus perveniro
veriiatetn. ad regna coelorum . toto eadem desiderio complea-
XXYII. Hoc quoque observandum e>i , ne quis nius : si autem sequimur cogitationes nosiras ei ad
itttiia cogii^tione deeepius. imo dmboh laqucis irrc- aHurf-iendii aiuuius cur non errorem simplieiter
::,
4fc> tlwEX RECULARTJM. - PARS I. REf.UL f PP. ORIENT, Ifo

confilejuur, et oslendinms nos esse quod videri cru- A XXXI. Qiiis enrfm fruefns, aut quod slguum prae-
besduras? Ne forle dicatur ct nobis : Quure pol- ceptorum Dei iuveniatur in nubis, amt iu quo profes-
locum meum sanctwn (Ezcch. xxu)? El, Eji-
tuislis sionem impleainus arrepliiin-? Nonne oinuia dimisi-
ciam eose domo mea (Osew, tx). Siquideui conciiia- nius, et avariiiae subjacemus , et diciUh- nubis :
bula monachorum verc Dei donius est, el sancloruiu inde bella, et pugna: (Jac. ir)? Nonne ex avarilia?
vinea, sicut scripluin legimus : Vinea facla est Nain quia unusquisque quaerit utilitalem suam, uou
Salomoni iti ioco, qui vocalur Beeiamon, dedit eam proximi , usque bodie viveus Ezechiel propheltli
custodibus , uuusquisque affert pro fructibus ejus sermone nos corripU (Jicens : Negalivnes erani iu te.
mille argenteos. Vinea mea in conspcclu meo est Filiu$ inhonorat patretn, et Pater exprobrnt /Uio
miile Salomoni, el ducenti his qui cusiodiuni fructum (Ezech. xxvn). 0_uid iu die judicii respoudebiinu»,
ejus (Caiu. viu). Nec igilur polluentcs eam projicia- aut quid iu novissime lempore pro defensione nostra
mur, sicut in Evangelio legimus ejcctos esse de poterimus obtendere? ffec omnra facta sunt nobis,
templo, qui veudebant in eo oves etboves; nummu- quia Sacerdolet plduseruut manibus, et populus di-
larios ipioque ingrediens Dorainus atqtie Salvator, et lexil simililer. Quia sicut populus,sie sacerdos (Jer. v).
faciens sibi flagellum de funiculis, ejecit e teinplo, Propterea reddam ei, iBquit, secundum viat suas, et
meusasque vendcnlium, et his qui
U cogitationes iilius reslituam ei (Osew
et fundens aira iv).
vendebant columbas ait : Auferle luvc omaia, et no- XXXIf. Non de oninibus vpbis ha;c Ioquor, sed de
iite facere domum Patris mei domum. negotialionis. bis qui majorum praccepta contemnunt ; multoque
Scriplum est enim : Domus mea domus oralionis vo- me/iu5 erat t7/ts ignorarc viam jusiitiat , quarn scien-
cabit-ur cuttciis- geniibus ; vos autein fecistis eam tes reverti ab eo quod iradiium est iiiis sancto tnan-
speiuncum lulroman (Luc. xk; Marc. xi). Et alibi daio (II Petr. n). Dc hujuscemodi hominibus m«-
Propter vos nomen meutu biaspkematur i« gentibus. rens Jeremias scribit : Defecerunt in lacrymis ocuii
(Psal. tvr, Jer. vu). mei, coniurbatus est venler meut, effusa esi in ierra
XXIX. Obsecro vos, fratres, ne de nobis quoque gloria mea, super coniritione filia: popuii mei ; quia
di«atur : Alius quidem esurit, alius autem ebrius est defecit parvutus et iuctens in plateis civitatis. Matri~
an domos non habel, ut bibutis et cmaeAatis ? Nisi bus suis dixerunt : (Jbi est trilicum et vinum ? cum
forte Eccletiam Dei contemnhis, et confunditis eos deficerent quasi vulnerati in plateis urbis, cum fun-
qui non habeiti ; ad quos dicilur : Si quis esurit , derent animas suas in sinu matrum suarum (Tkren.
domi comedat, ut non in judicium conventalis (I it). Scimus quod non in fortiludine eqvi veiit Deut,
Cor.xi). Non sit domus nostra vocis alienae, ne iT- neque in feworibus viri sibi complaceui (Psai.
lud nobis congruenter aptetur : Opcra JZgypti non C cxlvi).
abstuierunt a se. Et jlerum : Jn prwceptis meis non XXXIII. Et idcirco revertamur ad Dominum Deum
ambulaverunt, et subbata mea coidaminaverunt; pro- hostrum, ut quando oraverimns, exaudial nos qui
pterea cum clamaverint ad me, ego non exaudiam eos qnotidie horlatur ut vacemus et cognoscanms euur.
(Eze£h. xx). Non permaneamus in cordis durilia, et Et alibi loquitur : Revertimini ad me, el ego revertar
ad iracundiam provocemus Deum, et iiat ininiicus ad vos. Et iterum : Revertimini ad me, filii receden-
joosler, et dical : Ego aulem dabo eis, pracepta non tes, et ego dominabor vestri (Jer. m): Ezeciiietr-simt-
bona . et justifuatipnes in quibus non vivant (Ibid.); iiter conteslalur ac dicit : Quure mariemini, doiHus
quia coaiedcruut fructum mendacii , et adoravenmt Israei ? Noio monem peccaloris, sed taulum ui re-
opera manunm suarum,et repleta esl terra eorum a vertalur d.e via mula sna, et tritat (Ezcch. xvm). Ei
principio augurio, ut terra alienigenamm. clementissimus ac lotius bonitaiis caput chmal iu
XXX. Ne postqunm renuntiaverimus sacuio, et Evangelio ad nos Dominus atque- tesiatur : Venita
ffO?perimus vexillum crucis sequi ,. ileritm ad poslc- ad me, omnes qui laboraiis ei oneraii eslis, et eg# re-
riora conversi, quacranms refrigerium temporale, ficiam vos, Tollile jugum meum super vo«, et disciie
imitanles Ephraim dicentem sum, et a me, qma mitis : Dives invenietis factus. sum et humitis Corde,el
inveni refrigerium tnihi (Osece xn) ne audiamus U-D requiem unimqbus cestris (Mutih. xi). Cousideremus
;
lud, quod et ille meruit audire Omnes labores illius quod bonitas Dei ad poeniienifam nos provocet, et
:
non inveniunlur pnn iniquitalibus, in quibv.s peccavit. saneti viri cohorlantur ad saiiitetn. Non induremus
Et ne illud impleatur in nobis : Ccepislis sphitu, et eor.ia noslra , neque tbesaurizemus iram nobis in
nunc carne consuminamini : tanta passi estis sine die ir:e el revelalionis justi judieii Dei, qui retidel
causa (Gal. m) ? Et ilie conlra nos sermo dicalur :
unicuique juxta opera sua (Iloni. u) ; sed ex lolu
Lex periil a sucerdote, el consilium a scnioribus; et corde revertamur ad Douiiuum, et secundum Aiovsi
manus popuii dissolutoe sunt, senes de porla quievc- verba memorauiis : Si revertaris nU Dotninum ea
tutU, elecii a psalmis suis cessaveruni (Ezech. vu). tuto corde tuo, mundabit cor luum, et eor
Rursumque dicaiur : Propter co* nomen meum blas- (Deui. xvx).
phemalur in geniibus (
Rom. 11 ) : et ronlemplis XXXIV. Laboremus sicut bwii milites Cfaristi, el
insiiUitiouibus Pairis nostri subrepat obiivio, me- obscrvemus iilud quod seriptuu) esl : Nemo militans
diatoremque Dei atque sanctorura nosdo viiio negli- Deo implicat se negotiis sirculatlbus, ui ei cui wtii-
(arous. lai placeal (II Tiiu. u). Si autetu quia ci iii -jjuiie
; .
»07 S. BEXEOICn ABBATfS ANIANESSIS 408

«rotttendal, wm coronatur nisi l.Hjitmie cerlaveril. A deteam Ephraim. Et iteruin : Nou in ceternum vu-
Laboran'em agiiculam oporiet priatum de fruclibuft mam vos, nec seinper irascar vobis. Spirilus emm a
cjtts pfteliciparc. Sciipumi est Onmes populi ibunt : me egredilur, et omne quod spirai ego feci. Kt in
tmusqtitBque iu viam suam. Nos autem m nomiae eodem kco juugii ac dicit Dedt eis consolationem :
domini DA wm;i magnificabimur ; ipsi impediti mut veram, pacem super pacem his qui eranl pro;>e et
e> ciciderum , uos uutem sttrreximus ei vrecti sumus l&nge : dixitqne Dominus : Sanubo eos [Jer. xxx;}.
t. XiX). Cujus ut plene muserlcordiam cognoscamus, Jere-
XXXV. Qtti amtmlat in die, non impingU ; qui mia? sermone docet dicons Si eietatum fuerii ece-
, :
ttutem in nocie graditur, impingit , qum lumeit iton lum in subiime, et si huntiliaium pavimentum terrat
**i iu eo (Joatt. Ki). Nos autem, sicut dixitAposKilus, deorsum, ego non replebo genlem Israel pro omnibus
non stttms filii prwvaricaiimm in perdiiionem , scd qup7 fecerunt (Jer. m).
f.dei iu aafuhitionem aiiimte (Ihb. x). Etalibi : Om- XXXVIII. Cumque tanta clemenlia sii Saivatoris
ue$, iuquil, fiUi Utcis estis, et fiiit Dei (I Thes. m). Domini, nos provocet ad salutem, couvcrtamus
et
Non sumus filii uociis , aetpie lenebiarum. Si ergo cnrda nostra ad eum Quia jam hora est , ut de :
sumus iilii hicis, debeiuus sdrc qux lucis suut, et somuo evigilemus autem appro-
; no.i prwcessit, dles
'acere fruetus hiroinis iu mnni opare fcono : qood ^ Pin QttavU

; deponamus ergo opera ienebratum, et in-
Cftim roanifeeiaiiir, lux esi. Si in loto corde, rerer- duamur arma lucis [liom. xm). Filioli mei, prhnnm
tamur ad Dominnm, et ia prsuepUs safletorum ifc-
ex toto corde diligamus Denm, deiudc nosmetipsos
lios-Gt Patris nostrl simpiici cordc eouversamur, amemus mtiluo, memores prceceptorum Dei Salva-
.»; nndabiinus in oinni operc bene. Qaod %\ supere- toris, in quibus ait Pacem meam do votris, pacem
;
m:sr cavnis voluplaubn* , in die quasi in mcdia no^ meam rclinquo vobis : non sicut mundvs dat pacem y
parielem palpabirous : et non inveniemus viam ego do vobis. In his cnim duobus mandatis tota tex
civitaiis et habi-taculi nostri, de que dicilur : Esu- pendet, etprophetcp (Joau. xiv).
nieniium el sitientium aniwa deficit (Psalm. cvi) XXXIX. Si quis in domo mo;iasterii sub Pr.Tcpo-
quia coulcmpserunt legem siti a Deo tradilam, et sito muiiens, nulla re imligens quam in monaslerio
voccm prophetarum non audteruut: el ideirco non babere permissum est, ct babet patrem fratremque
pohierunt ad piomissum requie;n pervenire. el amicum charissimum, nihil ab eis penitus acci-
XXXVI. Vigil^mu* el altenJi simus si enim na- : piat, non tunicam, non paliiolum, non aliam quam-
firalibus nou pepercit, nec nobis paicet. Non de libetrem. Si aulcro comprobatum fnerit quod mi-
cunctis, sed de negligoulibus Io<pior, quibus jmê nus habcat de his qua3 praecepta sunl, culpa oronis
aplabitur illa deploratio : W eis qui recesseruut a atque corrcclio ad Pra?positum convertetur.
me. }Iani(esli suut, qtiia impie egerunl in me, qttia XL. Vos igilur qui cstis principes monasleriorum,
dereHquerunt me fontem aquse vitat , et foderunt sibi s: quos aliqua re viderilis indigere, et esse iu an-
coniiilos iacus, qui non povxunt aquam coniinere (Jer. guslia constitutos, nolite eos negligere, scientes vos
n).Et quia non audierunt judices cjus, audiant dicen- reddiluros rationem pro omni grege , super quent
tem Deum GonslUui super vos speeuiaiorcs. Audite
: vos Spiritns sanctus conslUuU inspicere , et pascere
vocem lubie. El dixerunl : Kon audiemus (Jer. n). Ecclesiam Dei, quam acquisivil proprio sanguinc (Aci.
tnje ista incredulitas ? Nonne ex eo quia alienos xx). Proplerca nos, qui foitiorcs sumus, debemusin-
ccgnover unt , non adversati suni? I<oquitur et
el finnitates invalidorum poriare , et non nobismetipsis
alibi Spiritue saneius-per propbclain Ego enim sum : ptaeere, sed proximo in bono ad adificalionem. Nam
Deus Domituis iuus, qui formavi coihnu, et creavi cl Christus non sibi placuil, sed sicut scriptum est
terram; cujus manus condiderunl omnem cteli uiiii- Opprobria expr&brantium libi ceciderunt super me
iiam, et non estendu ea libi, ut ambuiures posi illam (Uom. xv). Et iterum : Non qucrro, inquit, quod
(Isai. xi.v). Quo»l quideni ol per Woy-sem pra.'.eepU, mUii expedit , sed quod omnibus , ut salvi fiont (l
dict:ns : iSon cum susf)exeris coilum, cl viderit sotetn p. Cor. xx)
et lunum ac omue ornamenlum ceeli, crrore
slelias, el XI>I- Si autem Domiims ac Salvatar noster ita
cceli deceplas adores ea (Deut. iv). Ega sum Deus, praicipit, el sancti i!a conversati snnt, patres quo-
qui eduxi le de terra JEgypli, el Deum extra me ncque nostri ita nos docuerunt, consurgarous a somoo,
seis, et qui salvos posati facere , nen csl prxvler me. et qike sunl nobis proecepta faciamus. Qucecur.que
E(jt, sum, qni ie pavi in sotdludiue, in terra inhabili, scripta sunt , ad nostram erudilionem scripia sunt, ut
et impleti sunt salturUate, et eleuala sunt corda eorum pcr pulientiam ci consolaiionem Scriplurarum spcnt
(Exod- xs). Idcireo obliti sunl mci, el ego iradant habeamus (Rom. xv), et nullus noslrum causa sit
eos dispersiom in genlibus cunctis (Jer. ix). erroris aiieni, nec oemulemur eosqui prospere agunt
XXXVII. Qua1 audieutes qoasi de somno exper- iu vita sua. (lum enim omnia necessaria eami fue-
giseamur, et pnebeamus nos dignos Doroini scrvi- rint coi.sec.ui , moricnlcs nihil secuni asportabunt.
iuii, ut miseicaiur et dicat nobis Invocatc me, : Filii sa?culi hujus habent in hoc soeculo fiduciaai,
et ^go exaudiam vos. lpse enim ait : Qui dispersit quoniam de roundo sunl ct mundus amat quod ,
israei, con$tegnvii cum. Et alibi : Non faciatn, in- siuim est. Qui aulem (ilii Dci sunt, iilius sermonis
qui:, ji^ciu iram furoris mei, nec sic relinquam, ut evar.gclici rccordantur : Si mundus vos odit, scUou
.
4tt) CODEX REGULARIlftt, — PAKS 1. REGUL£ M». ORIENT. *7C
tjHod fW primum oderit (Joaa. xv). Et itcrum : Qui \ (Psui. cx). El in alio loco Non propoutt aiUe ocu-
voiuent esse aniicut hujus uiundi , iitimiats fiel Deo. loa nuos rem iniquam . facientes tniquitalem ndio
Et rarauffl : Tribululionem habebitis : sed confiditc, Itabui. Et non adhwsil milii cor pravum, dectiauntes
ego vici mundum. Et ilerum : Beati qui tugent, quo- a me malignos non agnoscebam ; deirahentem in tibs-
niam ipsi consolabuntur. Beati qui esuriunt et si- conso proximo suo, Imnc pcrscquebar , superbo ocuto
tiuni jusiitiam, quoniam ipsi saturubuntur. Beati qui el insaliabiti corde cum hoc simul non edebo.m. Ocuii
persecutionem putiuntur propter justiliam quoniam ,

mei super fideles terra,' , ul facerem eos sedere me-
ipsorum est regnum cattorum (Malth. v). De (iliis cum.
aaem nociis quid e contrario dicitur? Nonne Hlod ? XLIV. Quorum oinnium nos imitemur opera, ut
Yte vobis, divites ,
quonitim recepislh consotetionem sil iu diebus noslris pax et justilia, ct non nobis il-
veslram. Vte vobis qui saluruti estis nunc, quia esu- lud evenial, quod alibi legimus : Super terrn popuii
rielis. Yw vobis qui nunc ridetis ,
quia lugebilis ac mei spm& et fcnum comurgent xxxu). Sed n>a- (Isai.
flcbitis (Luc. vi). gisinnovomus nobis novalia, et nou senniiemus su-

XLIl. Quamobrem nmndi amicilias devitemus, per spinas. Cuiuque custodierimus qu:e mandata
ut illud mereamur audire Ad vesperam demorabiiur : sunt nohis, manifesti erimus quod diiigamus Detuu,
fletujs, ct ad matutimim icetitia. Audivit Dominus, et B sicut lestatur et in alio loco Scriptura diviua : Qui
misertus esl mei. Scidisti saccum mettm, et accinxisli atuiii maudata mta el servat ca, ille est qm ililtyii me.
me txlilia. Quis cnim sanclorum non in luctu ac tri- Qui autevi dilig.et me, diiigelur a Pane meo, e.t ego
slilia per mundi hujus transivit viam? Jeremias: dWgam eum, et venimus egoet Pat-crmeus, eiman-
Nonsedi, inquit, cum consitio ludentium, sed treme- sionem apudtum faciemus, e.t os endam ei meipsum
bam a facie manus luce. Sotus sedebam, quoniam (Joatu xiv). Et, Ves amici mei esiis, n feceritit qum
umaritudine reptetus $um (Jer. xv). David quoque pwcipio votns (Joan. xv). Tollamus nobiscum mul-
sctibil : Quasi lugens ac moercns sic humitiabar (Psal. tos sermones. et eonvertamur aj Domiuum Deum
xxtiv). Quorum nos vostigiis insislenles inielligi- noslrum, etdicanms ei : Potes dimitieie peccata, ut
mus .quod salus nostra in tempore tribulationis sii, B£cipiamus bona, et reddmius ei fructvm labiorum
etprophetse poliicitatio impleatur dicenlis : Non re- nostrorum (Osex xiv) , et deiecietur in nokts anuoa
linquuntur, qui in anguslia sunt usque ad temvus. nostra.
Si ergo liabel lempus tribulalio et anguslia, ct non XLY. Atque utinam poeiuteat nos errons h «e-
crii sempiterna, seminemus in laerymis.et metamus gligentije, et eoaver.si ad jiriora d'canms : Assur
ili gaudio, non dcficienles ;
quod novcrimus Domi- non salvabil nos ; super tquos non a&cgndcmun, nec
num de tcntationc liberare culiores suos. C jam dicemus ."
Dii nostri opera manuu.m'no$trarum
Dominus pater noster est Dominus judex

XLIII. ;
Deus qui m H esl miserebitur pupilti, sanabo Itabita
nosler est Dominus princcps, Dominus rex nosler;

;
culu eorum (fheai xiv), Rursumque dicet iie aobig :
Dominus ipse nos salvabit cujus praeccpta si ne- ;

Diligum eos mamfeste, et atseristm iram meuin ab eis.
glexerimos, permancbimus in angustia. Ipse enim

Ero quasi ros; Jsraei florebii ut iiiium, et ntittei
radices suas quasi Libqnus. Itmni rami cjus, el erii

dicil : Qni sequunturme, possidebunt terram, et ha-
montem sanctum mcum quein quasi oiiva fructifera, el od.or ejus ui thutis. Rever-
redilabunt (Isai. lvij) :
et nos possidebimus , si impleamus legemojus, et tentur ei sedebunt uausquisque ta tabernaculis suis,
audiannis iliud quotl dicitur : Mundas facite in con- et vive-ni, et conhrmubunlur frununto : florcbii sicut
speclu ejus vias vestras. El ilcrum : Tollite offendi- vinea memoria emum, sicut odor tkuris Ephraiut.
cula de cia populi mei. El alibi : Ejicite de consilio Quid ei et idob.s? Ego humitiabo eum, et coafortaMo
peslilentem, ei egredietur cum eo contentio (Jer. xv). eum. Ego vtt juniperus condensu ; ex, me ffmctus cjus
Qui justum dicil iiijoslum. ct injustum jinhcat ju- iuventus est. Quis sapiens, et iutelligit lnec; aut iu~
frluin , iilerque in coiispectu l)ci inmiundus e*l. Ca- lelligens, e. cognoscit istn (Ibid.)'! AUguc utinam et
veamus ne dicatur ct dc nobi^ . Filii alienati sunt ei "os ex eo fructuin a0'erre yai«amu«, siue quo miul
()
iPstd. xvn). Et illud : Fitue Sion ebvalat snnt, ct boni operis heri potest.
(tntbuiaverunt in exceiso colte, el in superbut ocuio- XLVI. Revertamur adBominum, ui tte nobtsquo
nuu, trohentes pcdibus tunicas , et pedibu* simnl lu que possit dicerc : Peccalorum *i miquitsJis corum
Uentes (Isai. m) , ct in correptione nsstra rurs.um inemorampiius non ero (hai.\mi) i\oi> roUnquamus
}»rophet:ilis scrmo coucordct, dicens : Quomodo fa- legem Dei, quam Patcr nostei :\h eo seeiptens oobis
clu est meretrix civitas ftdetis Sion, piena jiulicw, in tradidit, neque parvi ejus mantiata pendamus ; ne et
qua justilia dormit ? Nunc autcm latrones (Isai. i). snper nos planctus ille dicatur Qnomodo obscura-
Ei : Populus inteUigent crmmiscebaiur meretrici: Tu tum est nurum.et immutatum argentum bonutn : cf-
enjo,lsrael, ne ignoraberh (Osew iv). Si verodivina fusi sunt ttipides sanai in omm ttarum prineipio
medilemur, poterimus illud dicere, quod et David : (Thren. iv)? IScc post plurimesIoboresPatrisno^tri,
Exsuliabo super eloquia tua, sicut qui invenit spolia quos pro saluie nostra suscepit. seipsum exemplani
multu (Psal. cxvni). Et : Quumdulcia gulluri meo eio- virtutis iribucns, glorians de nobis, et apihi sanclos
quia tua, super mel et favuui ori meo. Canlabiles milti loqucns. Isti filii mci sunt, et populus mcas lilii mei,
erant jusdficaiiones iiue in toco peregrinationis mew et noh denegabunt; el post hujuscemodi lestimoniuin
;; , .
47« S. BENEDiCTi ABBATfS ANl-A-NENSiS 472

nuii perdamus lidueiam bonae conscieniiae, spoiiati \ sicut scriptura est ToUam vos unutn de populo, et
:
veslibus quibus nos induit ; etiiilroducti abeo in sta- dtios de familia, et Lducam vos in Sion, el dabo vobis
dium,ut lcgilime ceilemus, non superemur ah inimi- pasiores secundum cor meum, qui pascanl vos cum
cis noslris. Et postquam venerimus ad illud lempus disciplina (Jer. iu); resolvanlur vincula charilatis,
quo egrediamur de corpore, ne inimici eificiamur el dicatur de nobis : Filius glorificat patrem, et ser-
Palris noslri tbesauris servientes : ut quijejuniis vusdominum suum. Si pater ego sum, ubiest gloria
et aiflictione corporis debuimus acquirere aniime li- mea? Si Dominus, ubi est limor tneus (Malach. i)?
berlalem, carni et dciiciis, ei pulcbrioribus vesti-
XLVHI. ldcirco unusquisque nostrum clamat ad
menlis, slratisque mollioribus nos dedicemus, non
solum
Dominum : Muri Sion deducant sicut torrentes ia-
ipsi pereuntes, sed et alios qui proficere po-
luerunl exempio noslro duccnles ad ruin.vm, de
crgmas die ac nocte. Ne des requiem libi, neque taceat
pupiUa oculi tui. Surge, el lauda in nocle, in principio
qitibus scriplum est : Non accei-isiis spirilum servi'
vigiliarum tnarum : effunde sicut aquam cor luum
tutis timorem (liom. vni), sed fortitudinis, ct cbari-
in compectu Domini. Lcva ad illum manus tuas pro
talis, el pudicitke. Et : Cibusnos iion commendalDeo.
animabus parvulorttm luorum, qui defecerunt in ca-
Neque enim si comederimus, okundabimus : nee »
pile unhersorum gressuum (Tliren. n). Ne illud con-
ttoii coinederimus,indigebimus. Nou esl euitn regnum p
Dei cibus
tra nos dicati" : Luxit et corruptus est orbis. Luxc-
ct poius, sed jusiilia, gaudium, ei pax in
runt exeelsi ierrx, et lerra impie egit propter habiluto
Spiriiu suncto (liom. xiv). Qui in hoc servit ChristO,
res suos : dereliquerunt enim legem, et immutnvc-
placet Dco, probatus est on;i:ibus. Isaias quoque di-
e:i : Qui exspeclant Deminum, immutabunt v.rtutcm,

runl praccpia mca testamenlum aternum. Idcirco
maledictio devorabil terram, quia peccaveiunl liabi-
assument pennas ut aquitai; current, et laborabunt
tatorcs ejus, et dereliquerunt homines pauci (hai.
gradientur, et ncn esurient (Jsc.i. xi.). Idcirco
elevabh sguum in gentes, ei eongregabil profngos
xxiv). Ne et noslrum vinum lugeat e- vinca, el in-
Israel. Cilo velociler venieut : non esurient, neque gemiscant, qui prius lcto animo hclabanlur, dica-
dormilabuut. Non dormient, nec solyent zonss de lurque de nobis : In dotno insauiam confiiixerun!
lumbis suis, neque rumpeniur in caiceamentis corum

corrupti sunt sicut dies coliis. Aul illud : Captio ex
vobis csl. Et, Dixislis enim, fecimus (cslumentum cutu
corrigice. Quorum jaculu ucuta sun',et intenti arcus ;
ttedes equorum ut petra foriissima : rotw curruiim infemo, et cum morte pacium (Isai. xxvm). Qsuc
,
quasi tempestas; impetum facient ut leones, el aderunl verba vitanles, credimus magis, quod in tcmpure
ut catuli leonum (!bid. v) sno Orielur slella ex Jacob, et exsurget homo de

XLVII. Einosigiuirsanctorumimitaloreswinus, C /srac/ > <! ili P"cutiel principes Moab, et fitios Seth
nec obliviscamur institutionis, qua nos orudivit Pa- (Nuin. xxiv). Vt noh sil in domo Isrjei slimulus (u~
ler noster, dum adbuc esset in corpore. Ne exslin- roris, et spina doloris (Ezech. xxvin). Qma facta est
guamus lucernam ardentem, quam posuit super ca- Domino pars ejus Jacvb, (uniculus hwredilaiis ejus
pila nosira. Ad cujusiumen hujussaeculi incedentes, Israel (Deut. x\xn). El ali i loquilur Jcremias : Si
meminerimus, quod per studium illius Deus nos cessaveril in conspcctu meo lex ista, gens etiatn Israel
in
propriam familiam receperit, peregrenis bospiiium cessare poteril (Jcr. xxxi). El, rursum : Dabo luborem
Lribuens, in maris lurbinibus conslitutis portum eorum justis, ei iistamentum arlernum ponatn cum
ipsis, et scietur in genlibus semeu eorum, ac nepotes.
osUndens, pauem in fame, umbram iu rcslu, vesli-
Omnis, qui viderit eos, cognoscct, quia isti sunt semen
mentum in nuditate; iraperitos praeceplis spiritali-
a Domino benedictum, el gaudia perfruentur Domini
bus erudivk; vitiis servientes castitate circumdedit
(Isai. lxi).
procul positos sibi junxit. Ne post.illius dormitionem
obliviscaraur tantae bouitatis et beneficiorum hn- XLIX. El nos ergo scrulemur vias nostras, et
morlaiium, verlentes furorem in judicium, et fru- gressus dijudicemus, et sequamur odorem scienljae :
cium justitia; in amaritudinem, et loquatur conlra abscondentes semper verba ojus in cordibus nosiris,
\)
nos : Judicate inler me et vineam meam. Exspec.avi uisimus immaculati in via, ct in lege Doiuini ambu-
ul fuceret fructum, ct fecit iniquilatem,et nonjusti- lemus. No!i nos lerreal fragiiitas corporis, et longi
tkim, sed damorem (Isai. v); ei veniat super nos leitiporis labor. Palres vestri ubi sunl, et Vropiieta',
iila malediclio, quaoi prapbetalis sermo ilie prose- ut scriplum cst, numjuid o tcnucniivenl? Verba au-
quitui, ct quain omni sui iio fugere ac vitare debe- tem mca et legitima mea suscipite, quai ego prwcipio
mus, sequenies couversalionem eorum (|iii nos in in Spiritu meo sarvis rueis prophelis, qui fuerunt cum
Domino prtxcesserunl Patrum pariter ac fratrum : patribus vestris (Zach. i). Senliamus ineffabilem
qui reuunliautcs saecuto, et inoffenso ad Dominum clementiam Dci noslri, qui usque hodie a<i poeniten-
pergentcs gradu, nunc ejiss hsereditate poiiuuiur : liam nos horlatur, dicens : Nunquid qui cadet nen
quam veivor ne perdamus nostra desidia, et illud resurgel? aut qui aversatur, non revertetur? Quare
uo!)is propbelicum apteiur, quod dictum est in aversatus esi populus meus aversione impudenli, et
E;i'iraim :Oteum in Aigtjptummercatur (Osew xxsi). oblinuerunt in voluptutibus snis, el noluerunt reverli
tfi.rfi sutrt in gentibus, et didicerunl opera eorttm (Jer. vin)? Si reversi fuerimus ad eum, ;tdifical>it
[Psjat. cv). Ne posiquam vocali sumus tn iihcrtatem, nosSpiritusuo, juxta tllud q»o i
.I sciiptura est : JEdi$*
i'il ÔDEX REGILARUM. — PARS I. REGUUE PP. ORIENT. 474
cans Hierusalem Dominus, dispersiones Jsraelis con- \ rt in liminibus, ut discalis timere Dominum cunctis
gregabit (Psal. cxlvi). diebus quibtu vivitis (Deut. xi). Salomon quoque
L. Quod autem noslri coetus el communio cx Deo ipsum signilieans tlicit : Scribe ea in iatitudine cordis
sit, qua nos inviccm copu! •imnr, Apostolus nos do- tui (Prov. 111).
cuit dicens : Bonorum operum communionis oblivisci LII. Considcrate quantis lcstimoniis ad meditatio-
nolite, talibusenimriciimis ptacatur Deus (Hcbr.xm). nem sacrarum Scriptnrarum nos scrmo Domini co-
l;i Aclibus apostolorum quoque idem legimus : Mul- bortetur, ut quai ore volvimus, corde possideanms.
titudinis autem credentium erat cor unum et anima Bonum esl homini, cum tevaverit jiujum ubadolescen-
uua, ei nullus suum quid dicebat, sed eranl eis univer- tia sua. Sedebil solilarius el tacebit. auoniam levabil
sa communta. Et virlute miujna dabanl apostoli tesli- super sejugunt, dubit percutienli se maxillam, satura-
monium resurrectionis Domini Jesu (Act. iv). El bilur opprobriis, quoniam non scmper abjiciel Dom <- :
Psalmisla in eadera vcrba consensit, dicens : Ecce nus (Thren. m). Et alibi scriptum est : Recordutis
quam bonum, et quani jucuudum, hubitarc fratrcs sum misericordiaj infuntia: lua:. El itertim : Lwlare,
in ttnutn (Psal. cxxxu). Et 1103 in coenobiis commo- juvenis, in adelescenlia tua, et exsutiet cor luum in
raiites, el nobis mutua cbaritate sociati, demns slti- diebus juveniutis lua:, el umbuta in viis cordis tui
diuiu, ul quomodo sanclorum Patrum in hac vita B absque macuia, el in conspectu oculorum tuortuu
meruimus cousorlium, ila in fuluro quoque partici- ** scilo quoniam in omnibus his adducal te Dominns
pes eorum simus scicnles quod crux vitae : noslrce »" judicio. Aufet furorem a corde tuo, et malitiam a
doctrinxque principium sii, et oporleat nos c:un earne tua, quoniam adolescenliu el stultilia vanitas cst
Chiisto pali, et nosse, quod absque tribulationibus (Ecct. xi). Et,. Memento creatoris luiin dicbus ado-
etangusliis nulius vicioriam consequatnr. Beatus vir UscenlUe ttue, donec venianl dies pessimi, et occupent
qui stt/ferl tentationem, quia cum probatus fuerit, co- anni, in quibus dices : Non esl mihi in eis voluntas;
ronam vitce accipiet (Jac. iv). Et iterum : Laboravit donec obtenebrescat sol f eltux, et luna, e\t slellai, et
insccculvm, et vivet in wternum. Si tamen compa- convertanlur nubes post pluviam. In die quu movebun-
limur, ut ct glorificemur. .Esiimo, inquit, quod non tur custodcs domus, et subvertemur viri virtutis, et
sunt condignw passiones hujus temporis ad futuram cessenl molentes, quiapuuca; fuctassunt; et obscura-
tfloriam, qua recelabilur in nobis (Rom. vm). Et alibi buutur, quar videnl in foraminibus, et claudenl vias in
scriptum est : Existimavi, nl cognoscerem hoc, lubor foro in ittfivmitate voci*motentis. Et exsurgent ud vo-
cst in conspectu meo (Psal. i.xxii). Et iteruni : Ego eem passeris, el humiliubuntur omnes fitii canlici. Et
laborari sequensle, et diem homiiium non conside- quidem ab alto aspicienl, et pavores in via, el florcat
- ravi (Jer. xv:i). Et a!io loco : Multcv trxbutationes C nmggdalum, el ingrassetur locusia, et scindalur cap*
jusiorum, ei ex omnibus his liberabil eos Dotninus paris. Quoniam ubiit homo in domum s.vculi sui, et
(Psat. xxxin). Et Domintis nosler ioquitur in Evan- gyraverunl in foroquiplangunt, quoadusque everlalur
gelio : Qui perseveraverit usque in fincm, hie salvus (uniculus argenli, et conteratur tnonile auri, et con-
erit (Multh. x). El alibi : Ilic cs! liber mandatorum, friugulur hydria ad fontem, et impediatur rota su*
et tex scripta in sempiternum. Omnes qui observaverint per lacum, et convertatur pulvis in terram, sicut
cam, vivent ; qui ar.tem dereliquerint, morientur. fuit, et spiriius revertatur ad Dominum, qui dedii eum
Revetiere, Jucob, et apprehende eum ; ambula in splen- (Ibid. xn). in EvangeJio quoque seriplum esl : Pueri,
dore tumhiis ejus, et non des alteri gtoriam tttam, nunquid habetis pulmentum? Miliite in dexteram
et ea qtuv eonducunt libi, genii alienee. Bcati suiiins, partem navis, et inveuietis (Joan. xxi). Ei iterum :
Jsraet, quia placiia Deo noslro nota sunt nobis. Con- Omnis puer ac juvenculus, qui nescit hodie bonum ac
fide, popule meus, memoriabilis Israel (Bar.ich. iv). maluin, ipsi iutrubunt in terram bouam. Ac rursum :
Et iiertim Isaias loquilur : Lmare, hrael, et festum Omue masculinum quod aperil vulvam, sanctum
agite diem, omnes qui diligitis eum. Gaudete, qui con- vocabitur (Exod. ~u\). Et in Evangelio : Puer autem
fiditis in eo, ut fugalis, ci impleamini ex uberibus con- ibat, ct crescebat, et proficiebat apud Deum et apud
solatiouis ejus (Isai. i.wi). j) honiines (Luc. u). Jesus quoque minisler Moysi juve-
Habeamus curam legendarum et discendarum
LI. nis erat, et iton egrediebatur de tabernaculo Dci. Et
Scripturarum, et in earum scmper meditatione ver- de DaviJ scriplum legimus.: Puer flavi coloris, ete-
semur, scientos scriptum : Ex fructn oris sui rir ganiibus oculis (I Reg. xvi). Timotbeus quoqne
suturabitur, et merces labiorum ejus reddetur (Prov. adhac puer et aiiolescens sacris liticiis erudihis
xtu). Ilaeo sunt qua? nos ducunt a>! octernam vilam esl, ul ad fidem Domini Salvaloris iilarum semita
qttai nobis li:ii!i.!ii P;!ter noster ei jugiler meditanda pervcniret. Et de Daniele, quia erudilus erat, scri-
prsecepit; ut implealur iliud in nobis, quod scri- pliini lcgimus, quod vir dcsideriorum ajipellatus sii
pliim est : Erunl hac verba, c,ua; ego proccipio tibi (i>>iu. x). Ju^cph quoque erat diieclissimus palri
hodie, in corda tuo cl in anima tua ; docebis ea fitios suo, quoniam ejus imperiis serviebal, ei decem ao
tuos, et loqueris in eis sedcus iu domo, et amhutans in scpleni aJiiuc uaius amios pnecepta iilius legem
via, et accubans, atque consurgens. Scribe ea pro vitse sikc arbitrahalur.
signo in manu tua, et erunt immobilia anie oculos Llll. Et V.xc cuncta replicavi, ui sanctorum \itaa
tuos. Scribes fruoque ea in poslibus domuum iuarum % coasJdcraittcs, non circumferamur omni vcuto d>
415 S. BENEDICTJ ABBATIS ANTANENSiS 476
<tri»;c (Epiies. iv), sed laboremus, et eoruni conver- A LV. Quae legenles, testimoitla, semlnemus nobis
satloftem nostne vil.e pruposUuiu habeamus exeui- justitiam, ul metamus fructum viuc. lllaminemus
pluiu, ut simus populus Dei peculiaris. Nec contri- iucem scientise, qijia tempus est ut cognoscamas
st<-mus Spiritum sanctum, iu quo siguuti sumus i» Deum, donec veniat fru^tus justitiae nobis. Eccenune
die redempiionis : ne ilUun exsiinguamus in nobis :
lempus acceptabile, et dies sululis (II Cor. vi). Ei
et prophetias nou contcmnamus; ne forsitau volenij vere^ secuudum quotl scripium est, Plenitudo legis
Spiritui sancto habit-are in nobis non demus locum. est dileclio (liom. xui). Joanne in h;cc eadem conci-
Nullum alium limeamus, praHer Deum, qui ultor et nente : Hocpwceplum accepimus a Palre, ut diligalis
iuiiex esl operum singulurum, et cum saneto sanclus invicem (Joan. xv). Et, Qui diiigil Deum, diligal et
eU, et cum viro innocente inoocens [Psal. xvu); fralrem suv-m (II Joan. iv). Et, Non sicut Cuin, qui
u dicil Eyo amantes ine diliuo, el qui me queerent

:
es maligno eral, occidit fralrem suum. Et quare
invenient yuudium (Prov. vui). El aiibi h-quiltir: occidit ? quia opera ejus malignu erant; fratris autetn
Si ambulaveritis cohIiu me perversi, ego ambulabo ejus boaa. Non admiremur, fratres, si oderit nos
contra vos percersus [Lev. xxvi). jnundus : ms scimus, quia Iransivimus de morle ad
LIV. Non iraicanfiir invicem (Psai. iv) : etiamsi vitam, eo quod diligamus fralres (l Joan. m), Ergo
ira nos vicerit, nou pecceums iraii, solis occubitum B diligainus nos mutuo
puaoitentia pr.coceupanies (Matth. xvw). Memiueri- LVL Loquar aliud ad vos audentius, filii charis-
«ws esse pneceptun), quoties peccanii Iu nos iguo-
Ex quo mibi
simi. Deus conversationis
credidit
*cere debemus, ct munus nostrum reiinquere ante veslrse el sanctse eonversationis gtegem, nou cessavi
aitare : quocl neqr.aquam suscipitur, si nou fuerit
lacrymis monera, et docerc singuios, ut placealis
reconciliationc placahJle [Ibid. v) : ut possimus di-
Deo; nec subiraxi aliquid, quod vobis utile sentie-
cerfi : Dimiiie nobis debilu ntxstra, sieut et nos dimii-
bam, ut dicerem : Et nunc commendo vos Deo, ei
timus debitoribm nosiris (Luc. xi). El Apostulus pr;e- verbo graiiaj ejus, qui potest vos adijicare, et dare
eepit Si quis kahet adversns uUquenx<ivteiinwni«m,
:
vobis haredilutcm cum sanciis (Aei. w). Vigilate,
sicut el Chmitts donavii nobis, sk facUe (Col. x). Si-
omui studio curaque conlendite, ne obliviscamini
nius discipuli inaiisuetudinis sancturum omuium, et
proposUi vestri, sed implete quod vos scitis esse
prsecipue David, de quo seriptum est : Memento, Do- pollicitos. Ego enim jam delibor, et tempns resolu-
mine, David, et omnis mansuetudinis ejus (Psal.
lionis mea: adest : qui certamen bonum ex parte cer-
cxxxi). Et Moysi, de quo legilur, quod fuerik-man-
tavi, cufsum consummavi, fidem servavi. De ctetero
suetus super omiiem terram (Num. xii). Et Domiuus5 reposita est mihi corona juslilice, quam
p reddet rnihi
in Evangelio de mansuetis ac mitibus loquitur Dominus in illa die justus judex : non solum mihi,
Beuti maasneti ei mites corde, quoniam ipsi possi-
sed et omnibus qui ddexerunt justitiam ejus (II Tim.
debant terram (btaith. v). Magnre sapientiae est,
iv), etomnia Patris mandala fecerunl. Finis verbi:
innusuetudinem possidere, et audire Sapiens esto,
:
omnia audi, Deum lime, el mandala ejus custodi; quo-
hli, ut Iwietur cor raeum (Prov. x). Et iterum Imi-
:
niam omnis homo : universum opus Deus adducet
talores estote Dei, filii cluirissimi (Ephes. v). El, in judicium, sive bonum, sive malum sil (Eeci. xh).
Estote perfecti, sicut ct Pater vester, qui in ratlis esi,
perfectus esi (Marc. v). El alibi : Suncii eslote, quo- EiplicH doctriua suncli Orsiesii.
nium eyo sanclus sum, didi Bominus (Lev. v).
REGULA ORIENTALIS
ORiENTALIUM REGGL18 COLLECTA A VIGILIO DIACONO.
DE UEGtJLA ORIENTALI VETERUM TE5T1M0NIA.
(lennadius Massil. Script. Eccl., cap. 51.
Vigilius diaconus composuit ex Iradilione Patium, iuor.acborum regulam, qua; in creriobio ad profectum
fratrum in couventu legitur, breviato et aperlo sermone, totius monasticae professionis in se tenentetu
tiisciplinam.
Sanctus Benedlctus Anianae abbas Concwdia Regularura muUa Orieiilaiis, sive Oiientalium rcguiae capita
inserit.
Smaragdus quoque abbas in expositione Regulx sancti Benedicti, cap. 28, Reguiam Orientatem, capite
. Regulam Patrum Orientalium appeilat.
iiiem 51,
Annales Trevirenses in Apologia monasterii -,a»cti Maximini part. n, cap. 1. Et apml Chfiblopii. Brove-
niiu lib. Annal. Trevir.
vii
Erecta fuit ibidcm religio Chrisliana monaslica sub Rcgula Orientalium Monachonun.
; .
477 CODEX REGULARITM. — PARS I. REGUL* PP. ORIEM. 478
ORSERVATIO CRITICA LN REGULAM SEQUENTEM.
llucusquc octo Reguke Orientaiium Pntvum exbibitsc sunl in hoc Lucac Holslenii Codice, ex quibus Vigi-
Jitisdia 'Omis banc mona Imrum Regnla.n eomposuit, quac proiu mcrilo el Orientalis dici polest, quaravis
iu Occidenle scripta videalur. Laudat quidem lianc Uegulam Gennadius, asseriiquc illam breviatoctaperto
sennone lotius inonasticae professionis discipiinam continere, cx qua proin sanctus Beuedielus, Auianaj
abbas, suae Regularum Concordia» iiiulta inseruii; qucinadinodum et Sinaragdus, Sancli Michaelis in Lo-
tbaringia abbas, in sua ReguUc Bencdictina: Expoaiitone. Constat autem hsec Regula xlvii capitibus, qui-
bus includitur quidquid ad bonum cujugqtte monaslerii rcgimen perlinet, et quac ex Reguia sancti Pachomii
pleramque desinnitur; cum persaepe ibidem propriae sancti Pachomii sentcutiae reperiantur. Vixit quidem
Yigilius diaconui sseculo quinlo, scd ignoratur cujus ecclesiae fuerit diaconus, quamvis apud Gallos tlo-
ruisse supponi possit, cum nonnulli contcmlant banc Rcgulam Orienlalem, ab ipso compositam, in mona-
sterio Saucti Maximiui Trcvircusis eodem saeculo fuisse observatam.
INCIPIT REGUÂ ORIENTALIS.

I. Ut neqoe seniores iu regendis fratribus inani- ,\ monasteril qui fratribus. pneposilus esl. referens. ad
ter laborenl,neque diseiplina juuiorum vacillcl, quaa ahhatem omnia, vel prxcipue illa quje per se non
abbatis conversatione stabilita firma sit, oportet ab- volueril explicare.
batcm irreprchcnsibiiem esse, severum, palicnlem, IV. Commendalum aliquod etiama germauo fratre
jejunum, phim, bumilem ut doctoris et Patris iocum : nullus accipial : nihil in cella sua absque Praeposili
inipieai seipsum formam pracbens bouorum operum. jussioue quispiam habeat, nec poma quidem vilis-
Ad cujus ordinalionem omnes fratres respiciant; sima, et eaetera hujuscemodi.

nitiil sinc consilio et aucloritate ipsius facienles. Qui V. Operantes vero fratres uiliii loquantur saecu-
sustinens monasterii necessitates de omnibi squae iu lare . sed aut meditentur ea, quae sancta sunt , aut
mouasterio sunt Iibcre judicabit; nultius personam certc silebunt,
accipiens, nec uili gratiam praesians, seu unumquem- VI. Qui auiem coquinal, anlequauj fralres rcfi-
quesecundum merita quotidiame conversationis in ciant, nonûstabilquidquam.

veritatejudicans, admoneat, hortetur, castiget, con- Vii. Nemo in cella aut in domo iua habeal quid-
denuiet, vel suscipiat, si ita utile videlur, venicntes qunm pncicr ea, quae in communi mQiiasterij iego
ad monaslcrium ; vel ejiciat, si ita nccessilas fuerit, praecepla sunt.
inale habitantcs. B VIII. Cumque ad dornuendum sc collocaverini ,,
II. In monasterio seniores sint duo , ad quos vel aller alten uon loquatur. Ceilam alterius, nisi prius
praesente abhate vel absente omnium fratrum disci- ad ostium percutiat, introire non audeal.
plina et omuis cura monasterii perlineal : danles IX. Mutare de bis quae a Pneposilo acceperit cum
sili vices per dies, et dividentes inler se pondusac aitero non audebit, N"ec accipiet melius et dabii do-
necessitatem monasterii; ex quibus unus lempore terius, aut e contrario dans melius et deterius acct-
suo praesens in monastcrio scmper erit, ad proeslan- piens. Nemo ab allero accipiat quidpiam, uiii Pra>
dum abbati solatium, vcl obsequium advenientihus positus jusserit.
fralribus; el ad procedendum, ubi neccssitas com- X. Clausa cella nullus dormiat , nec habeat cubi-
munis exegerit, atque diligenliam circa omnia quae cuium quod ciaudi possit, nisi forte setati aiicujug
a quotidianam custodiam et conversalioncm mona-
I
vel uiGrmitati Patcr monasterii concesscrit.
sterii pertinent odhibendam ut quaecuitque ad oh- :
XI. Neiuo a terra soivat fuiriculum absque jus-

sequium usumque monasterii facienda sunl, sine ne-
sione Patris. Qui in monaslerio fratrum invenerit.
glijjentia et querela faciant. Alius cum fratribus
quidpiam, suspendat ut tollat qui cognoveril.
eril, tempore suo exilurus cum ipsis ad omnia
XII. Ad colieclam et ad psallenduin nullus sibi-
opcra et omncm necessitatem ,
providens ne quid c
occasiones in veniat , quibus se dical occupalum, quasi
eonlra discipiinam faciant. Qui considerans omries
ire non possit. El si in raonasterio, vel iu agro, auj.
aclus singulorum, si quae contra rationem facta vi-
in itinere, aut in quolibet ministerio fueril, orandi
dcrit, se.! per se emendet, vel .;bbati indicet.
etpsnllcndi tempus non praitcrmillal.
III. lile vero , qui seeundum ordinem discipiinse
ordinalione abbatis ex consilio ct voluatate omnium XIII. Qtiiminister est, babeat stadium ne quid
fratrum fralribus praepositus csl, omnem ad se curaiu operis pcreat in mooasterio. ln qualicunque omniuoi
de disciplina fratrum ct diUgenliam mouasterii re- arte, quse excrcetur a fralribus, si quid perierit, ct..
vocabit; babens potestatetn ahbate absenle faciendi per negiigcntiam fuerit dissipatum, increpetnra Pa-
oinnia quoe abbas prsesens facit. iile autem palien- tre minister operum; et ipse iterum increpet abum.
tiani , mansueludinem, humilitatem, charitalem ,
qu; opus perdiderit, duntaxat jtixla voluulatem et
aequitalcm, sine personarnm acceptionc seryabit pnescienliam prineipis , absque ([uo uullus incrc--
ita agens, ut nec ahbati taedium generet, nec fratrcs pandi fratrem hahebitpotestaicm.
tntempcranlia LHiusJaborent llaec ol servdbil senioi" \LV Si invcntus fucrit unus a iratribus aJiquid
,
*W S. BENEDICTI AlJBATiS AMANENSIS 480

per cor.tcnlionem agens , vel conlradicens majoris A XVIII. Si deprehensus fuerit aliqttis c frairibus
iinperio, increpabit juxta mensuram peccati si:i. iibcnler cum pueris ridere el ludere, et habere amU
XV. Qui menlitur, aut odio quemquani habere citias aetalis infiraue, tertiocommoneatur, ut recc-
fueril deprehensus , aui inobediens, aut plas joco dut ab eorum neeessitudine, ct memor sit honesla-
uuam honestum est dedilus, aut otiosus , aut duve tis, et timoris Dei : si non cessaveril, corripiatur, ut
rcspondens, aut habens consueludinem fralribus dignus.est eerreptione severissima.
detrahendi vel his qui foris sunt.el omnino quidquid XIX. Qui conteinnunt praecepta majorum, et Re-
contra Regulam Scnplurarum cst et monasterii di- gulas monasterii, qine Dei praeceplo constituLe sunl;
sciplinam, et audierit Pater monasterii, vindicabit et parvipendunt seniorum consilia,corripiantur jus-
ju\la mensnram opusque peccati. ta ordinem conslitutuin , donec corrigantur.
XVI. Si omncs fralres videriut Praeposilum ni- XX. Majores, qui cura fralribus miilunlur foras,
mium negligenlem, aut dure increpantem fratres, et quandiu ibi fucrinl, habebunl jus Praepositorum, et
mensuram monaslerii cxcedenlem, referant lioc Pa- eorum regentur arbitrio. Docebunt fralres per con-
tri, et ab eo increpetur. Ipse autem PrsepoftHus nibii stitutos dies ; et si forte inler eos ortum fuerit ali-
faciat, nisi quod Pater jusserit : maxime in re nova. quid simultatis, audienl ipsi majorcs, et dijudica-
Quae ex more descen.lit, servabii Regulam mo:ia- " bunt causam, et dignum culpa increpahunt; vel ad
sterii. imperium corum stalim pacem pleno corde conso-
XVII. Prsepositus vero non inebrielur, ncc sedeat cient.
in humilioribus locis. Ne rumpal vincula quae Deus XXI. Si quis fraler conlra Praeposilum suum ha-
in coelo eondidit ut o'. serventur in terris. Ne lugeat bueril tristitiam, aut ipse Pramosiius contra fratrem
indiefesto Domini Sdvatoris; dominelur carni suae a1i;iuam querimoniam, probatae fratrcs conversalio-
bixta mensuram Smetorum. No>. inveniatttr in ex- nisctliiiei eos audire debent, et dijudieabunt inter
celsis cubilibus, imitans morem gentilium, Non sil eos. Si ta:nen absens est Pater monaslerii , vel aii-
duplicis fidei. Non sequatur cordis sui cogitationes, cubf profeeius, primum quidem exspeclabunt eum :
aed legem Dei. Non resistat sublimioriljus lumenli sin autem diutius viJent foris demorari, tunc audient
animo poleslalibus. Ne fremal, nec hirriat iratus inlcrPraeposilum et fratrem; ne diu suspenso judi-
super humiliores ; nec transferat terminos Regurae. cio trislitia major orialur, utet ille qui Prapositus
Non sit fraudulentus, ncque in cogitalionibus vcrsei est, et ille qui subjcclus est, et ilii qui andiunt, juxta
doios; nec negligal peccatum animae suae; ncc vin- timorem Dei cuncla faeiaiit, el non dent in ulio oc-
Non ambulet negligcnier. Non p casionem discordia?.
cattir carnis luxuria.
loquatur verbumoiiosum. Non ponat scandalumante XX. Nullus niittatur foras ad aliquod negoiiunt
pedes Non doceat voluntatem animam supm.
caeci. solus. Missi vcro non singuli, sed bini vcl teroi am-
Non resolvatur risu slultomm ac joco. Non capia- buient : ut dum se iuvicem custodiunt ct consolau-
tur cor ejus ab his qui inepta loqunniur ei dulcia. lur, et seniores eorum de honesta eorum cnnversa-
Non Yincatur muneribus; non patvulorum sermone tione securi sint, et iHi n«n periclitentur. Observan-
ducatur. Non deficiat in Iribulatione. Non mortem tes tamcn hoc, ut nou se invicein fabulis inanibus
timeat, sed Deum; non prsevaricator sit propter destniant, neque negligentiaideni locom desiructio-
iimuinentem timorem. Non relinquat verunt lumen nis; scd uuusquisque in actu suo attentus sit, prout
propter raodicos cibos. Non nutet ac flucluct in ope- leiupus f.ierit.
ribus suis. Non muiei senlentiam, sed firmus sit so- XXIII. Quar.do autem reversi fuerint in monaste-
lidique decreti ;
juslus, cuncta considerans; judi- rium, si antc oslium viderint aliqueiu quaerentem
cans in veritate absque appeiiiu giori:e; manifeslus suorum affinium, dc his qui in monasterio commo-
Deo el hominibus, et a framle procul. Ne ignoret ranlur, non valebunl ire ad eum, et nuntiare, vel
conversationem suorum, nee ad eorum scientiam evocare. Kt omnino quidquid foris gcsserint , in
caecus exislat. Nuili noceat per superbiam; nec se- j)
monasterio narrarenon praesuinant.
quatur conctipisceniias oculoruni. Yerilalem nun- XXIV. Omnibus crit potestas legendi usque ad
quam practereat odeiit injustiiium. Secundum per-
: horam lertiam si tamen nulla causa exstiteril, qua
:
sonam nuuquam judieet pro muncribus, ncc con- necesse sit eliam aliquid fieri. Post horam vcro ter-
demnet animam iunoceutcm per superbiam. Non ri- tiam si quae statula sunt, sicut scriptum est, pcr
deal inler pueros : non deserat vcritatem limore superbiam, vel ncgligenliam, vel desidiam inlerce-
superatus. Non despiciat cos, qui indigent miseri- dcntem non custodierit, sciat se cuni in hoc errorc
cordia. Non descrat juslitiam propter lassitudi- deprehensus fuerit, culpahilem judicandum; quia
nem; ne perdat animara suara propler verecundiam: pcr suuiu errorem ct aiios in vilium mittit.
ne respiciat dapes lautioris mensae : ncc pulchra XXV. Cellarii vero cura sit, ut abstinentiam et
vestimcnta desideret ; nec ê ncgligal, sed semper sobrietatem sludens illala in monasterio ad sumplus
riyudicei cogitationcs suas. Non inebrietur vino, fratrumdiligenteret fideliler servet:nihilsuscipiens,
sed humiiitati junclam habeat veritatem. Quando nec quidquam tradens sine aucloritate vel seniorum
Judicat, scqttaiur praecepta raajorura ol Iegeni Dei consilio. Qui etiam omnia utensilia, quae in mona-
quac iu toto orbe prjcdieata e»t. sierio suut, id cst, vestem,vas, ferramenlum , el
,,
43! CODEX REGULARUM. — PARS I. RfctlUL/L PP. ORIENT. 482
quidquid imibus qnotWianis «ecessarium est, cnsto- A ncgligenlia.vet desidta aliqua ex his pr.ctermiseriiit,
diat; el uiiaiuquumquu rem profercns cum fuerit ,

qnae in Rcgulacoiitinenlur; per ipsosque fleslructiu
ncccssarium, abcoiterum ad rcponcnduin,eui utcndo es»e coeperil, per quos debct icdificatio crcscere ,
consignavcrit, receplurus. Ad victuin vero fralrum omnibus condeiunaiionibus, quas Regula conlinet,
proferatac tradal septimanariis, ad condiendos cibos subjacebunl.
det necessaria secuudujoa quolidianae exponsae con- XXX. Intcr omnes fratrcs hoc observabitur .
vel
sueludineni, neqne profuse, ucqueavare; ne vitio obcdicnies senioribus suis, ct deferenlessibi invicem,
ipsius vel monaslerii substautia gravelur, vel fratrcs habeanl patientiaiu, raoderalionem , huiniliuteni,
patiantur injuriam. Sed et neccssitalcm infirmorum charitalein, pacem siuc figraenlo et mcndacio, ei
fratrum ac labprem considerans, nihil aegrotanlium malcdictione , et verbosiute, et jurandi consuetu-
desideriis neget ex his, qmc babueril , quantum illis dine, ita ut nemo suuin quidquam neque vindicct,
necesse fuerit. Advenientibusdiversis fralribus escas ullus aliquid peculiariter usurpet; sed habeant om-
parabit. Huec erit cura custodis cellarii, recurrens nia comrauiiia.
seinpcr ad scniorutn cousiliura , et requirens de XXXI. Sine seniorum verbo et auctoritaic iiuiiu&
omnibus, vci praicipue de his qux proprio suo in- fralrum quidquam agat : ncquc accipiat abquid, ne-
teUectu non potncrit adimplere. g quedet; neque usquain prorsus procedat.
XXVI. Osliarii cura sit , ul omnes advenienlcs XXXU. Cum vero inventa fucrit culpa , ille qui
iutra jantias recipiat ; dans eis responsum honcstum culpabilis invenitur, corripiatur ab abbate secretius.
cum humililate et reverenlia, ac staiim nunlians vci Quod si non sufficit adeinendalionem, corripialur a
abbati, vel senioribus, quis vcnerit, ct quid petierit. paucis senioribus. Quod si nec sic emendavcrit ,
Nec ullus extraneorum patialur injiiriam; neque ha- excommunicetur , el non mau.iucet quidquam. Cui si
bcat cum aliq\io de fratribus ueeessilatem ac facul- nec boc quidcin proftierit, in quolibet loco fuerit.po-
tatem ioquendi, absque scienlia abbatis vci senio- stremitsinteroinnesin psallendiordineponalur. Quod
rum presentia. Si quid vcro cuicunque de fratribus si in pravitate perseverat, etiam psallendi ei faculta*
missum mandaiumque fuerit, nihil ad ipsum perve- auteraiur. Quemsi vel haec confusio non commoverii,
uial priusquam abbali vel senioribus indicelur. Ante abstineatur a conventufratrum; itaulnecmensx, nec
oioiiia osliariusnioiiasterii haec observabit, nc quem- Mis&e intersil, neque cum eo ullusfrater de juniori-
quam de fratribus foris januam exire permittat. pus colloquatur. Abslincbilur autem tamdiu, quan-
XXVII. diu vei quaiitas culpaj poposccrit, secundum abbalis

Si quis accesseril ad ostium volens soe-
ac scniorum arbilrium ; vel se ex corde pro culpa
culo renunliare, et fratrum aggregari numero, non
habeat libertatem inlrandi C pamilens humiliaveril,el veniam erroris sui omnibu»
; sed prius nuntictur Pa-
tri uionasUN ii, et manebit paucis diebus foris ante
praeseniibus petierit. Quod si in fratrem peccavit,
etiam ab co fratre veniam pelat, cui injuriam fecit.
januam , ac docebitur oratione:n Dominicam , et
XXXlil. Si quis errori ejus coBseuserit, et secun-
psalmos quanlos potuerit discere ; et diligentcr sui
experiineulum dabil, ne forte mali qnidpiam feccrit,

dum duritiam iilius raagis consilium dederit , ut so
iitturbatusad boram timore discesserit, aut subali- cum in hoc errore fuerit
larJius humiliet, sciat se,
qtia potcstale sit; el ulrum possit renunliarc parcn-

deprehensus, simili modo culpabilem judicandum.
tibus suis, et propriam contcmnere facultatem. Si
XXXIV. Hoc etiain addendum fuit, ut fratcr, qui
cuin vidcrint aplum ad oninia, tunc docebitur et repro qualibet cnlpa arguitur vel increpatur, palien-
liquas monasterii disciplinas; qu;e fitcere debeal* tiam habeat, el non res.ondeat arguenti se : sed hu-
quibusque scrvire, sive in collecta oranium fratrum miliet se in emnibus et eraendet.

,
siveindomo cui tradendus est, sivc vcscendi ordiue : XXXV. Si vero fueril aliquis tam durus , et taip
ut instruclus atqtic pcrfectus in oiirai opere bono fra- alienus a limore Doinini, ut tol eastigationibus et
tribus copuietur. Ila;c observabit custos janurc, rcfc- tot remissionibus nou emendet ,
projiciatur de im>
rens orania, sicui superius scriptum est, ct annun- naslerio, el velut extrancus habcatur: ne vitio ipsius
n
liaps senioribus aui perichlenlur.
XXVIII. Seplimanarii ad cibos parandos, vel ad
.
XXXVI. Quod si aliquis locutus fucrit, vel riserit
luininaria concinnanda, vel ad nitores facieudos, et in vcscendo, increpetur, etagat poenilcnliam.
qtnc ad obsequium ususque mona.slerii pertinent
XXXVII. Si quis ad manducandum tardius venc-
Rcmper parati siut. ilos nnila alia necessitas occu-
ril absque rnajoris imperio, sitniUter agat pcemtea-
pci, scd in hoc studium impendant , ul rem susce-
liam, aut :»d cellam suarajejunus reverutur.
ptam utililer et diligenter ynpleant. Et si quid ibrte
nesciunt, de his quae agere XXXVIII. Si aliquid ncccasarium fuerit inmensa,
dcbent, sine aissinjuk-
ncnio audebit loqui, sed minislranlibus signum soui
lione senjores suos semper intcrrogent.
XXIX. Hi itaque quibus disciplina, vel utilitas
dabit. Ministri vero absque bis quae in communefra-
,
vel opinio, vel obscquiuin monaslerii credilur tribus praparata sunt , nihil alitid comedant, nec
efficia sibi injuncta fideliter
mulatos oibos sibi audeant praeparare.
custodiant et impleant.
Hos enim errare non decet, qtii ad otmies errores XXXIX. Nemo plus aiteri dabit quam alter acce-
emendandos prsepositi smtt Qui -i ve! superbia^vel pii; quod s- oblendilur infirtnitfis, i'r#pos)tus douws
483 •
S. nklSEDlCTl ABBATIS ANIANENSIS tU
perget :ul mini>iros sgrotantium, ab bisquse neces- \ XLUI. Nullus de borio tollatolera, nisi ab horiu-
saria f.u:;i accipict. lano acceperii.
XL. Quando ad osiium nionasierii aliqui venerint, XI .IV. Nemo alieri loqualur iu leuebris ; nuilus in
m eieriei fueriiit .ut iiMinachi, majori honore susei- psiaibe cuinniiero durimal; utauum aiterius nemo
pientur : lavabuntque pedes eorum, juxta Evangeiii le;ieat; sed sive steferil, sive ainbutoveril, sive *e-
fkraeeeptum, et pr;chebuni eis omuia qua) apia sunt derit, unocubilo disiei ab altero.
usui monachormn. XL.Y. Si quis tulerii rem uou suam, ponetur
XU. Si quis atl ostium uionaslerii venerit , super humeros ejus; et sicagai pomiieniiam pubiLeo
dicens velle se videre fratrein suum vel propiu- in ceUeeSa.
quum, jauilor nuniiabit abbali , el permiileute eo XLVL Si Prasjwsilus injusis judioaverit . LujasU-
accipiet comiiem , cujus fides probaiaest; et sic tiae ab aliis eondemnabitur.
mitietur ad fratrem vkleadum vel pruximum. XLVH. Qui conseniit peccaiis, et defendil sdittu.
XLII. Si propinquus alicujus niortuus fuerit, pro- dvlii.queniein, maleuiclus erit upud Deum el houut
sequendi funus non habebit licentiain , nisi Paler nes, corripieiur increpaiione severissima.
monaslerii praeceperil. B Expltiit Regula OrienUitis.
SANCTI BASILII
cesarejE cappadgci^ episcopi
REGULA AD MONACHOS.
JiE S. BA9ILIO EJUSQUE REGULA VETERUM TESTIMOKIA.
8. Gregorius Na*i«n*. , orat. 20, in S. BaaUium.

Quis magis quaui ille aut virginitatem ooluit, aul carni leges iroposuit; idque non suo taninui exempte.
sed eliani opera ahis impem-a? Cujus sunt virginura ccenobia, et scripto comprehensa Regularum gtaluiii ;
quibus et sensus omnes casiigabai, et membra omnia componebat, et veram Yirginitatem servare ad-
monebat.
Gregoriut presb. , orat. dc S. Greg. A"cs.
nastics
placidiore ,
imitantur, nubeque obtecli, aique ut a lumultuaria el turbulenia hac vita procul se removerent, in mon-
tem secedentes, legistatoris officio fungebantur.
S. Hteronymui , Script. Ecct., cav. lift.
Basilius Cacsareae Cappadoci* qu;e nrius Maiaca vocabaiur, episeopus, egregios contra Euuomiuai ela-
,
boravil libios, et deSpirilu sanclo volurocn, et asceticum, et breves variosgue traciaius.

Rufinus , Hisl. ecct., lib. n, cap. 9.
Basilius Ponti urbes et rnra circumiens, desides geniis illius aaintos, et parum de spe fulura soilieitos
stimulare verbis, et pr;edicatione succendere, caiiumque ab his longa; negligeniiaj cotpit aholere , sub-
egitque, abjectis inanium reruin et sseculapium curis, suimei notiliaiu recipere, in unuin coire, uionasteria
construerc, psahnis et hymnis et orationibus docuit vacare; pauperuiu curain gererc, eisque habitaoula
honesta, et quae ad victum uecess.uia sunt pnsbere, virgines iustitucre, pudicam cistaroque vitam oamibus
pene desiderabilem facere. lla brevi peimutata est lotius proviuciae facies ut in arido et squaicnli caiujio ,
videretur seges fecunda ac laeta vinea surrcxisse.

El mox : Exslant quoque utriusque ingenii monumenia magnifica tractaiunm, qnos ex tempore in Eeelesiis
deciamabant ex quibus non denas ferme singulorum oraliunculas transfudimus in Latinuin; Basilii prie-
:
terea Instituta monachorum : optantes, si poterimus, ei Dei favor adjuverit, oorum plura trausferre.
Sozomenus, Uist. Eccl., lib. mi. tup. 13.
Apud Armenios, Paphlagones et Ponli incolas Eustachius Ecclesi* SeiiatiiK in Armenia anlistes primus
vitam monasticam ejusqueexcrritium aecuvalum coepisse dicilur, iia ul Librum de-Jnsiilulis mouacborum,
qui Basilii Cappadocis uomine iusciibitur, ab hoc conscriptum nonnulli allirujcnt.
Ita et Nicepbonis Caliist. , lib. i\. cap. 16, et iib. xu», cap. 29.
Pholius 1'. CP. JMliotn. cod. Ifi4.
Legi sancii Basilii cpiscopi Cxsareae Cappadocise Ascetioa, ut voeaul, duobus libris comprehensa. Utiie
sane opus si quou aitud cuivis pietatis studioso el scterna bona com ecianti inaxime vero his qui in coenobio ;
religiosa:' viu- excrciiio incumbunL Coulintt aoiem variarum quxslionum ev sacris litteris. quae ad mores
eompouendo* faciaut, succiuclas* cuiu expianalioue soluliones. *
Idim, cod. 144.
Legi ejusdem sancli Basihi Asceiica, hoc est, monasiiea.' viuc praeceptiones ; ex quarum pnesoripto qni
yixeril. regno ccclesli potietur.
485 CODEX REGULARlM. -PARS I. REGCL* PP ORIKNT. it»
Tlieodorus Studita, Orat. in sauctum Pfatonem.
Primumdcdit operam ot stodiose magui el divini Basilii Constitutioues legeret, ox quibus sui tetuporis
consuetudinein a inonastica couslitulione alienaiu esse didicit.
Sanctut Benedktus, Regula:,cup. 73.
Collationcs Palrum , et institnta ct Vit:e eoritm sed et rcgula sancti Pntris nosiri Rasilii, quid aliud
;
snnt nisi bcne viventium el obedieotiona monachoriim exempla, et inslrumenta virlutunx?

Cregorius Turoa., Hitt. Franc, iib. x, cap. 29.
Aredius ex familia propria tonsuralos instiluit monachos, coenobiumque fundavit , in qno non oiodo
Cassiani, verum etiam Basilii et reliquorum abbatum qui inonasterialent viiam insiituenmi celebratuur
hegul.e.
Vita sancli Eugendi abbatis, cap. 14.
Proutmemoriac, Christo inspiranle, suggcritur, ahrenuntiantiuni cxordia primitus intiinamus. Sic liam*
que quod non omnino ifl.1 quae sanctus ac pracipuns Basilius, Cappadocue urbis antistes, vel ea quae san-
clorum Lirinensium Patres, sanctus quoque Pachomius Syroruui piiscu.s abb.is, sive illa quae recentior ve-
nerabilis edidil Cassianus, fastidiosa praesumptivne caiceiiius sed ea quotidie Jectitanies, etc.
:
Vita sancli Philiberti abbalis.
Lcgebat sludiose Basihi prreclaras constilutiones, Macarii Regulam, Benedicli decreta, Columbani insti-
tula sanctissima.
Jusiinianus quoquc imp. epistola ad Menam P. CP. contra Origenem, locvnn afferl sancli Basilii, cx rtv
*%wn*<*> avT&O (St&i&v, sive ex libro ejus Regularum quo etiam frequcnlissiuie utuntur sanclus Bene-
:
dictus Anianeusis ct Smaragdus, vetusti Regulae Benedictinae expositores.
OBSCRVATIO CRITICA IN REGULAM SEQUENTEM.
Tesiimonia snn< iorum Patrum aHala, aique varia edila cru iiUssima scripta satis deootant doclrinam et
pieiatem sancti Basllii Magui, jam dudum fastis sanctorum ascripti, et inter primos uiriusque Ecclesi:e
doctores ntimerati. II ie enim Osnriensis archiepiscopus vilam monastieam appiiiae excoluit, et inter
erudita ejus Op^ra iiibus voluininibus conteata, a Juliano Carnerio Benediiiino edila Parisiis anno I72'2
reperiuntur varia Ascelica in duas parles, quasi Regulas distinrtas inotiastieas, divisa, quac proin Reguia*
sancti Basilii apiiellaniur, et quus ex Graeco in Latinum transtuKt, aique erudilam pravfationem praeuiisit
Rulinus Presbyter Aqiuieiensis. Et quidem prima pars appellalui RegtUa fusius tmctula, qucrnadmodum et
secunda dicitur Reyuiu brcvius traclata ; quas tamen Rttlinus in unum eonjunxit, atque ex illis hanc prav-
sentem Regulam sub nomine sancli Basilii ohservandam monachis proposuit. Tota aulern haec Regula con-
ttat 205 quaesiionibus cum earuin responsionibus, e-x sancla Seriptnra desumptis, quibus eontinentur
emnia qtwe ad perfectienem Chrislianam perlinent, vel ad essentiaiia monachorum immia speeiatim spe-
ctant. Eui enim sanctus Basilius non langal exteriores caeremonias et observauones, ab aliis monaslica)
vitaelegislatoiibus praescriplas circa divini oilicii ordinem, stisceplioneni hospitum, laborem manuum, for-
mam vestimeiilovum, correciionem culparum potus et cibi.etc. ; atlamen arl refurmandun! inleriorem
homineni sahitaria praecepla Iradii, masime altendens ad mornm cpustilutionem et cordis directiouem.
Hinc sauctissimus monschorum Occidentaliinn patriarcha Benediclus ad calcem suai Regnlaj intsr aUa&
sanctorum Palruin doctrinas sununopcre laudat hane Regulam, sanciumque Basilium nominat suum Pa,-
trcm spiritualcm. Alque etiamnum hodie monachi OrienLdes pro noriiia vilsebauc Regulam amplectuntur,
observantes lamen pro exlernis riiibuset cceremoniis aliarum Regularum diversa statuia; nec sane solutn
in Oriente, sed etiam in Occidente reperiuntur moiiachi Basiiiani, pnesertim in Polonia, Uaira et Hispa-
nia. Nalus est auiem sanctus Basiliits anno 329; atqtie anno 355 sasculmii reliquil quamvis Ab-cetica stia,
,
sive hanc prasscntem Regulam, ante annum 555 non conscripserit, anno 379 dcfunctns.
INCIPIT PU^FATIO RUFmi

PRESBYTERI AQaLEI£NSlS
IN REGULAM S. BASILII Al) LRSEIUM ABBATEM.
Satis libenter, charissime frater Ursei, adventan- Ajnscum definitiones acsententias rnirareris, magno-
tes de partihus Orienlis, etdesiderantesjam fratrum pcre poposcisti ut hoc opus in Latinum verieifem,
consttela consorlia, monasterium tuum ingressi su- poliicens milti quod per uuiveisa Occiduae partis
mus; quod superposiiuni angusto arenosi tramitis raonasteria, si hiec sincti et spiritualis viri sancta
».Iorso hinc atque hinc passivi et incerti maris unda et spiritualia innotescerent instituta, omnis ille ser-
circumluit rart tantummodo laleutes lucos einiuus
: vorum Dei profoaus, qui ex hujusccmodi insUtutio-
arguit pinus, ex qua ct Pineti ciarum nomen saeculo nibus nasceretur, mihi qooque ex corum vel meri-
dedit. Eo tamen inaxime deleciali sumus, quod tis, vel oiaiionibus, aliquid graiiie vel inercedis af-
non, ul aliquis nios esl, vel de ktcis, vel de opibus ferret. Exhibui e;»o, ut polui, ministerium iiieuin •
Oiientis sollieiteperconlatns es; sed qiucnarnihi ser- imple et tu, ct fiumes qui legiiis et observalis gra-
vorum Dei haberelur obervalio, quae animi virlus, tiam, ut el agentes et oranles sic, quemadrnodum
quaj insiituta servarentur in monastenis, reijuisisii. instituia ba?c continent, mei quoque memores sitis,
Ad haec ego ne quid libi niinus digne, non dico Tui Hiuie sit eliamaliis monasleriis exem-
ollicii
quam geriutr sed quam geri debet, exponerem,
, plaria praebere tit secundum iusiar Cappadoci:p,
:
sancti Basilii Cappadociae episcopi, viri fide el ope- B oinnia motiasleria eisdem, et non diversis vel insti-
ribus, ct omni sanclitale satis dari instituta mona- imis vel observationibus vivant,
chorum; quae interrogantibus se moaacliis vclut .. .
f •
d e •
Exphctt prce\atto Rufim.

saucli cnjusdam juris respousa statuii, protuli. Ctt-
; : ; ,
487 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS m

LNCIPIT RiLGULA SANCTI BASILII EPISCOPl CAPPADOCUS
AD MONACHOS.
Argruaot enim
Ilunianuiu genus diligens Deiis, et docens ho- A stram verba luec anlc iriliuna! Cbristi ;
inquit, et slaiuam ea ante fadem tuam Psal.

uinein scientiara (Psal. xcin), bis quidem quibus
te , (
xux); ita et intendiie animum vigifanter ad haic

dncendi contulit gratiam, pracepit per Apostoluiu
vero quae dicuntur, et ad opus dignum qux audistis, fe-
(// Tim. m), permanere in docirioa : bis
divinis inslilutionibus indigent, per stiuanler adducile : Quia nescimus qua dic, vel qua
qui ccdifieari
Iuierroga patrem hora Dominus nosier veniet ( Matth. xxiv).
Moysem protestalur , dieens :
tnum, et annuntiabit tibi; presbgteros luos,etdi- PRIMA INTERR0GAT10 FRATRl.M.

cent tibiDeul. xxxu). Propler quod necesse est,
( Quoniam sermo tuus polesiatem ul in-
dedit nobis
terrogemus primo omnium doceri qua'sumus si
uos quidem quibus rainisierium verbi credilum ,
ordo atiquis est et consequentia in mandulis Dei

est, omni lempore paratos essc et proinplos
io vt atiud quidem sil primum , el atiud secundum ,
ad inslruciionem perfectionemque animarum et :
et sic per ordinem ca?lera : an omnia mandata ita
sibi invicem cohxreant, et sinl xquatia, ul unde
qiuedam quidera in communi Ecclesiae auditorio
voluerit quis possit initium sumere, tanquam in
simul omnibus de praceptis Domiui conicstari modum circuli vel coronas.
quiedara vero secretius perfectioribus quibusquc
Responsio. lnierrogatio veslra anliqua est, et
disserere, el inquirentibus manifestare, atque in
tj olim *praposita
wv in Evangelio, in eo cum accedens a;l
volentibus de fide et ventate Lvaugeni
..
°
iuiugdaTuiumuuo
terrogare o
Dominum
.. . .• . ' .,
quidara legis doctor ait
.
Magrster, quod :
„ ,
Domini noslri
j/ujiiiui iiusna Jesu
«cou Chrisli,
«• et de conversalioue per- * " ."
,
esl mandalum prtmum tn legc ? El Dominus respou-
fecta cooiam noslri sermonis
law.tuwuiHUOTHi facultatemque pne- ;
01.
-..7 con&um-
eilici et
dil : Ditiqes Dominum Deum tuum ex toto corae
here q«a
uere, u«5-« ex bis perfectus
uua Dossil r- anma
.
^ ^ .
^ w <x l0(a j Uflj ( ( iS v inbus luis;

matus bomo w.
niaius uuiuu »uj.o autem convemt nulium lem-
Dei. Vobis
^ yc M( pnmu/n
.
e(
.
muximum mandatum. Secundum

_
puiwiuum uio.Kim, nuo minus ad ea qme com-

mis vacuum Draterire, i j
.....
sum e mK . n ...
[)ii } g es vroximum tuum
. ,
stcut
,
ierQ j i
muniter cura onini Ecclesia discitis, etiam secre-

tcivsum (Mattli. xxn). Ipse ergo Dominns ordinem
tius de eminenlioribus et perfeclioribus inquiralis :
mandatis imposuit : primum dicens ct magnum
ut omne jevuni viue vestra in inquirendo de raelio- cssc mandalum, Deum ex toto corde et ex toia
ribus etpercontando deutilioribus transigatis. Quo- secundum vero ordine et conse-
raente diligerc;
niam ergo et in hoc nos congregavit Deus, ut pau- quentia, et quod illi esset simile per virtuteui, imo
lulum quid a molesiiis segregati turbarum silentii quod iilud expleret et quod pcnderct ex primo, di-
^^
agamus et quielis neque in aliud opus aoirauiu dc-
;
ligere proximum sicut seipsum. Sed et de aliis simi-
mus, neque residuum temporis somno rursus ei rc-
Lier in sauclis Scripturis invenies et servatur,
^.^
;
n.issionicorpore* mancipe.nus; sed in inquisitionc ^ ego

.
fl orJ(j .^
et sollicitudine medium noctii hoc quod superest
spaiium, exigamus, adimplentes illud quod dictura
,
\. cou ^ mi ^ pt « eplonuB .
Deatus qui in lege Domini

[NTERROGAT40 II.
esl per bcatum David :
Psal. Si quid ergo Quoniam igilur Je charitale Dei primum ais esse
meditabitur die ac nocle ( i ).
mandatum, inde nobis primum omnium dissere.
unusquisquc vesirum deessc sibi a.l scieuliara p:i-
Nam quia oportet diligere audivimus, qnomodo ta-
tai, ad communem id proferat inqmsiiiouem. Faci? yien iioc possil impleri desideramus cddiscere.
lius enim pluribus simul conferenlibus, si quid <iiili- Responsio. Oplimura sumpsistis scrmonis c\or-
cile vel obteci im videtur esse, clarescet, Deo sine diiini, et proposilo noslro valde conveniens. DeoiL;-
Uuliio inveniendi gratiam qiuErenlibus largienie. Sic- que juvante, nos quod dicisi^, facieinus. Sciendum
ut ergo nobis ncct-ssitas imminel, et secundum il- anle omnia est quod mandaium istud unum quidem
luu Apostoli, i«e mihi erit, st non cvangelizem j Cor. videtur esse; scd omnium in se mandaiorum virtu-
ix) ; ita etiam vobis, si ab inlerrogaiione et iaquisi- tem coinplectilur et constringit, ipso Douiino di-
Uone cessetis, vel si remissiores ac resolutiores ad ccmio : Quiu in liis duobus mandatis universa lex
en implenda quac rccla inventa fuerinl, simile liiscri- pendet et propheta? (Matih. xxu). Se laraen nos per
men impendit. Propterea enim et Dorainus dixit y siiigiiia discutere aggrediamur ordinem mandJLo-
quia ser.no queni lotntus sutn vob\, it!e judicabit rum; alioquin videbimur totum opus inlroducere in
vos in norissiir.u die (Joan. xm). El it< rum partcs s^-1 q;iainu;ii a i proposilum s'.:fiicit, ct pi:c-
qui iguoravil votunlulcm domini sui, et i

- sc.is ralio postulat, iuquiremus : UIu 1 anie onmia
(jnu, plagi» vapulabit paucis : qui nutam cv) loverit, designanlcs, qi:od omniuin raandatorum qua3 a
el fecerit conlra voluntalem domini, I). i

accepimns virtutes in nebismetipsis insilas ge-
mis [Luc. xn). Oreinus ergo misi iic ir liam Domini, rimus. Quo scilicet neque difficultas in nobis sii
ut et nobis vcrbi incuipa
;
iiie tribuat ininisti : im i, el tanquam novum liqui etalienum anobis expetatur:: I
vobis frucluosum doclrina! concedat eventum. Tan- neque ru sum elalionis dn. oobis aliqua videatur i
quaui ergo scienlSa ;!uia stabunl anti^ occas.o, si puiemns nos [>
:
;.':; aliquid offerfc Deb»
, :
J89 CODEX REGULARUM. — PARS I. REGl \LX PP. ORIK.NT. 190

quam ab ipso in natura nostrae crealionis accepi- A ipsum si accidal nobis, alienos cflit i nog a cbarilate
nms. Quoniam quidem ea qi::e nobis a Deo insita Dei ? Quod ai parentibus inest naluralis affcclus erga
sunt, si rccte et competehter moveamus in opus, cos quos genuerunt ; ct non solum hec iu liomini-
hoc est secundum virlutem vivere. Si vero naturae I us , veruin etiam i;i mutis animaiibus invenilur:
beueficia corrumpautus, boc est in maliliam ver- \i >te ne inveniamur vel pecudibus hcbetiores, vcl
gere. Esl ergo mali ista definilio, nonrecle uti :no- belluis feris immaniores, si nullo erga Genilorem
tibus animi a Deo nobis insiiis. Kt rursura viriutis constringamur aflectu. Quem eliamsi quantns et
ista defiuiiio, recteuti, iil est secundum mandatum qualis sit scirc non possumus, ex hoc lamen solo
Dei, et secundum conseientiam, animi molibus a quod ex ipso sunius, veuerari et diligere parentis
Deo insiiis. Cum ergo haee ita se habeant, idem hoc debemus affectu, alque indesinenler erga ejus memo-
inveniemus etiara de charitate conslare. Mandatum riain pendere, sicut erga genitrices suas faciunl par-
aecepiinus diligere Deuni. Dilectionis virtulem in \uli. Sed multo amplius lnultoque promptius; quanto
ipsa statim prima conditioue a Deo anima sibi inci immensorum nos bcneficiorum ejus obnoxios sci-
sitam gcrit : in quo nequaquam extrinsecus testi- inus. Quod ipsuin noois commune esse pnto -eiiam
monio iiidigciiiiis : unusquisque enim in semctipso curo cacteris animalibus: memincruut namqne elia:n
et e.v seinetipso horum quae dicimus sumit indicia. ^ i!la, si quid eis quis conlulerit boniun. Si mihi nosi
Omnis homo desiderat omne quod bonuni est, et creditis, audite Prophetam dicentem : Cognotit bos
affectu quodam nalurali constringimur ad oinne possessorcm autun , ei asinus proesepium domini sui
quod bonttm pulamus. Sedcterga cohsanguineos et (Isa. i). Absil auiem <ie nobis dici ea quae sequun-
carnis proximos, nullo doceuie, in amorc constrin- lur: Quia Israel me non cognovit, et populus mcus
gimur his qtioque quorum affectum et beneficia
: me non inlcUexilylbid.). Quod si eliam eos qui l:cuc-
accepimus, omni affectu ct officiis copuhvmur* Et qirid ficii aliquid nobis contulerunt, uullo docenlc diiigi-
aliud tam bonum habelurquam Deus? hno quid aliu i mus, et omni studio, quantum fieri potesl , referre
bonum, nisi solus Deus?Qui dccor? qui sptendor?quac gratias nitimur ; quomodo suflicieraus graliam re-
putchritudo, quam naturaliter diligere provocamur, ferre beneficiis Dci, quae tanta sunl, ut effugiant
usquam talis quaiis in Dco esl et csse credenda est? numerum ; ettalia, ut sufliciat unum aliquol ex
Q;ue usquam lalis gratia? quaj amoris flamma, quae et omnibus per-lotam vitara nostram efficere nos ob-
animae secreta et interiora succendat, sicut amor Dei noxios largitort? Nam omilto ctetera omnia, quae
inflammare debet mentis arcana? praecipue si sit ab quidem ct ipsa magua sunt c-t prauclara, verum a
omni pollutione purgata ; si sit iuunda anima, et majoribus ct mclioribus, vclut slelluc qutedam splen-
quae vero affectu dicat : Quomam vuhteruta cliaritutc dklioribus solis radiis olteguntur; quoniam quidem
egosum (Cunt. 111). Ineflabilem prorsus ego scniio nec tcmpus nobis est amplius dilatare scrinonem, ut
amorcm Dei, ct qui seutiri magis quam dici possit. possimus eliam de mininiis divina erga nos enurac-
Ineuarrabili» quaedam lux est : etiam si fulgura, si rare beneficia. Sileamus igiiur quotidianos solis or-
coruscum adhibeat, vel comparet scrnio, non patie- ius,ct unios lampadis fulgore illuminalum universurn
tur, non recipiet auditus. Si luciferi fulgores, siLunse mundum. Sileamus Iuikc circuitus, aeris permuta-
splendores, si ipsnm solis lumen assumas, ad com- tiones vicissitudinesque ; imbres ex riubihus, fiun ina
parationem gloriae illius obscura suntomnia,ei multo fontesque de lcrra ; iaiitudines atque alliiudines
tetriora, quam si eaeea nox ct obscuritale profnndsc maris : universiiatem lerraj, ac nativitates. eorum
caliginis inersa iimpidissimo meridiani solis hmiini animantium quae in aquis gignuntur , et quae coale-
comparetur. Decor istc corporeis oculis non vidctur, scunt vel oriuntur in terris, nostris minjstcriis vet
auiraa sola et mentc conspicitur. Qui decoi si cujus usibus deputata. Hacc ergo omnia et c«lera innume-
fortesanctorum mentem animamque perstrinxeril rabiiia praelerinillo : hoc solum ,
quod ne volenti
flagranlissimum iueis amoris sui stimuium defisit. quiriem praelerire possibile est, silere noi; possumus
Propterea denique velut amoris cujusdam ignibus etquamvis relicere gratiam non sit possibiie , rauli.i
T
labesocns, el praesentera vitam perhorrcscens, dicetamen impossibilius est ut dignum est et ut compctii
'
bat aliquis cx eis : Quando veniam, el appurebo ante proloqui: hoc, inquam, quantum est,quod scientiam
faciem Dci (Psal. xli)? Kt iterum dicebat ar- sui donavit homini Deus, ct rationabile
istitis animal esse
doris ignibus flagrans : Sitivit anima tnea ad Deutn fecit in terris, et ineffabilis paradisi abuli v< Iuptate
vivsim (l'sal. xxvi). Kt insatiabililcr ardens ejus de- ac decore concessit quemque
? serpenlis arte decc-
sideiio orabat, ut videret voluntatetn Domirti, et pro- ptum, et in peccatum lapsum, ac per peccatum i:i
tegeretur in templo sancto ejus (lbid.). Ita crgo uatu- mortem devoluium, ncquaquam despexit; sed Iegem
raliteret concupiscimus quaj hom sunt et amamus. iuadjutorium dedit, prsefecit angelos, dcstinavit pro-
iNibil aulem, ut diximus, lam suminum
honum est phetas conatus maliiice commiuationum severitate
;
quam Deus et ideo debito tpiodam exsolvimus hanc

:
compescuit ; bonornm desideria muuificentissimis
quam ^b co accepimus charitatem. Quae uiique si repromissionibus provocavit, et tinem utriusqne viaj
denegelur, el non exsolvatur, nos inexcusahililer
iijc nostrae in multis imagluibus pnesignavit. Verum cum
obnoxiosracit. Kt quid dico irae obnoxios? Qux eni:ii p.»si iucc omnia in malis nostrie incredulitatibus du-
potcrit esse major ira, qu;e ultio gravior, quam Iioc rareuuis, non cst aversuc, nec dereliquit nos pii Do-
Patrul. CIII. 16
491 S. BENEDICTI ABBATiS ANIANENStS m
niini, bonitas ; neque eura beneficiis ejus cssemus A quidquid copfertur in proximum. Et quidem ln itis
ingrali, averlere potuiraus et exeludere. niisei icor- qui initia habeni ad timorem Domini , et ad primos
diaiii ej'is a nobis : sed revocamur a ir.orte, et ite- adUus re igionis accelr.nl ,
psima instituiio ost uti-
rum vivificamur per Dominum noslrr.m Jesum Chri- Iiorpcr linioreni, seeuridum semer.liam sapienlissiHQi
stum, Qui cum in [orma Dei esset, non rapinam arb :>- Salomonis, dicetitis: Initium sapienlia timor Domini
trattis esl esse se mqualem Deo : scd semelipsum e.x- (Prov. i). ldipsum etiam in psalmis legitur (Psal. c\).
inanivit, (ormam servi aceipiens (PhiL n). Infirmiiates Yes vero fratres, qui jam parvuli in Chrisle esse <ie-
mslras aecepit, et argrkudines nostras portavit, et pr& siistis, nec ultra lacte indig» tis, cihos solidos e\
mbis vuineratus est , ut liv&re ilUus sanaremur (Isa. dogmaluin firuiilale. perquirite, ad nutriendum et
lii:). El a malediete nos redemit , factus pro nobis pascendnm interiorem hominem (I Cor. m); quo per
maledictum (Gal. iii). Et morle turpissima condem- emiru -ntioru quaeque mandata perveniat ad perfe-
natus cst, ut nos revocaret ad vitam. Nec sufiicit ei ctuin, el tn onmi qua: in Ckristo est veritate, con-
,
viviSeare nos morluos, sed et divinitatis su* parli- l;i ineiur. Observandum t.ane cst ne forie copiosioris
eipiura tribuit, et munus selemilatis indulget ; et gralise pondns coiisa nobis gravioris eonderanalionis
supra omne qnod vel pelere ve! inteiligere possumus, exisiai, si ingrali inveniamui in muneribus largiloris.
credentibus vel diligentibus se praeparat, qupd oeulus " Ulud autem ante omnia considerandum esl, quia
non vidit, nec auris audivit, necin cor Iwminis ascen- neque aliud ullum mandatum, neque hoc quod de
dit (I Cor. w ; Psal. cxv). Qnid ergo relribuemus charilate Dei et proximi praecipilar, implere quis
Domino pro omnibus quaj rctribuitnobis ? Verum poterit,si per variaset di versas occupationes animus
il!e tam behigmis et clemens est,ut ne relribulionem aberret. Sed neque artificium ultum, vei ullius indn-
qui !em roposcal ; sed suIFicit ei ut pro his omnibus siria; discipiinam pessihile est adipisci cos qui fre-
quae iargitus est diligatur. Quis ergo ila irremedia- quenter ex aliis ad alia transferunlur. Omni ergo
biliier ingratusest.ut propter lanta et taiia benelicia cuslodia oportct i;cs servare cor nostrum, nc for:e
non dijigat iargitorem ? • desidorium Dei maia desideria et sordidae cogitatio-

Et de charitale quidem Dei ista sufficiant : propo- nes depeliaut nostris animis ac detrudant (Piov. iv);
situm namque est, ut superius diximus, non onmia sed e eonlrarie assidua reeordatioae
el memoriaDci,
dicere, hnpossibiie enim est; sed breviter et suc- formam quodammodo ac iiguramejtis animse nostr.i
cincte commemorare ea quae amorem Dei inscrere siguacuiis singuli infigamus, qiue nullis queat pci^-
aniiiia 1
el suscilare sufliciant. Ce-nsequens jam nune turbalionibus aboleri. Sic eniin et desiderium in no-
esi,
esi. etiam dc eo mandato, quod ordine et virlutese- p bis divinae charitatis aecenditur, dum frequens ejus.
ennduin diximus, explicare. Et

cui quidem quoniam lex memorja mentem atque animtim iiluslrat; ei ad opus
eas viitiHes quae animae a Creatore insit.e sunt, e!i- m ii.iatorum Dei erigimur ac suscitamur. Et cx ipsis
met et cxcolal, jam superius diximus, Quia ergo rursura charitatis opcribus vel couser-valur Dci i:i
praecipimur dilijerc proximos sicut nos ipsos, videa- miois charifas, vcl augctur. Et hoc puto ostendcre
, etiam si inest nobis virtus et facuitas ad hujus volenlera Dominum dieere, aliquando quidem : Si
quoque mandati expletionem. Et quis ignorat quo- diligitisme, mandatamea servate (Joan. xiv); ali-
niam humanum animal ct communicabile liomo est, quando aulera : Si facitis qum etjo dico vcbis, perma-
ci non agreste aliquod ac ferum? Mihil enim tam netis in charilate mea ; sicitt et eip servavi mandata
proprium est nalurae nostra, quara ailerum alterius Pnlris mei, et maneo in charitaie tjus (ibid.). Ex qc.i-
indigere, et requirere inviccm, ac diligere quod rebus edocel nos, prospectum operis nostri deljere c\
Dominus haruin in nobis virlu-
quiritur. Quia ergo sua voluntate pendere ; ut tanquam speculum quo I-
ium scmina seminavit, sine dubio horum etiam fru- dam ipsum habentes, et semper ad ipsura rcspicien-
ctum requiret , et leslimonium nostrse erga se diie- ics, opus nostrum fixo ad ipsum cordis oculo diri-
ctionis iiiiectionem accipiel proximorum. In lioe gamus. Sicut enim arlificia qiwe in hac vita sunt,
enim, inquil, scienl omnes, quia mci discipnli estis, ]) prospecttim qucmdam auimi gerunt, et ita secundura
si invicem diligatis (foan. xiii). El ita in omnibus ista hoc quod animo conceperint, etiam in opcre utuntur
mandata conjungit, ul eliaxn misericordiac opera quae manuum ministerio ; sic et in Iioc nostro opere unus
iino fiant, transferat in semctipsum. Esitrivi manet nobis isle prospeclus , alqne unus tcrminus
enim, inquU,el dedistis manducare milii (Mutth. xxv). est,quo Dco piacere debeamus. Seeundura hunc
tix;:s
Et rcliqua quse in proximo gesta sunt, se dicil esse crgo prospectura opus dirigamus mandatorum. Im-
perpessiun, cum adjecil: Quandiu fecistis uni ex mi- possibiie namqtie est aliter constare posse operis no-
nfMii fretribus meis , uiihi fecistis (Ibid.). Ergo stri formam, nisi voluntas ejus qui injunxil opus
per primura complclur secundum per secundum ct : seioper m mcnioiia habeatur: ul ejus volunlale ser-
rero ascenditur et rcditurad primum: ut qui diligit vata, et labore operis ac diligenlia compelenter ex-
Dominum, sine dubio dllig.il et proximum. Ait enim plela,semper jnngamur Dco. nuiv. semper ejus mc-
Doiiiinus: Qui diligil me, mandata meacustodit. IIoc morcs sumus. Sicui enim, verbi causa faber sccu- ,
est autem mandalnm meum, inquit, ut invicem diii- rem facicns aut falcem, uieminit scmper ejus qui
\.:in. xiv et x v y. lui et qui diligit proximum , opns injunxit, et retinct in cordc suo cujus raagni-
il ..' in D-.i^ ciiaritalera ;
quia ip^: in sc rccipil lu-linis, \ci qualitatis, vel foruise injinxerit fieri se-
, ,
.:
*?7> CODEX REGW.AItllM. - PARS I. REGUL/E PP. ORIENT. 49;
curettt ; el m illud senipci intcnJeus quod sibi ino- A causas culp:e resecare eiiundalione liliorum. In
mioit a domino opcris injunclum, ad nuc dirigitnia- eomparatione elenim pessimoruin aUquidsejaro roa-
nuiun ministerium, ut forma operis cuin ejus qui gni perfecissc aestimat. Tum deinde impedimentis ei
imunxit animo ac volunlale conveniat si auiein : perturbalionibus atque occupationibus, quas coui-
obliviscalurquid vel quale sil quod sibi fucral iuipe- munis ltorninum vila habere solet, praelerinjssis
ratuin, sine dubio aliud aliquid quam injunctuin fue- illud quod raajus est et preliosius oinnium , merao-
rat , faciel ; ita etiam Christianus omnem conaiuiu riam Dei non potesl custodire : qua depulsa ab aoi-
et omne studium in aciibus suis adhibcrc debet, ui mis et exclusa , non solum oumi ljetiiia el gaudir»
sccuntium volunlatcm Dei, qui opus injiiuxit, suum caret divino, et deleclalionis Domini sustinet delri
quoque dirigal opus ut actus sui ornentur, et pos-

;
menla, sed et dulcedinem non sentit divinl eloquii
sit cjus qui pracepit voluiitalem implere. Tunc etiam ut dicat : Quam dulcia (aueibus vieis eloquia tua,
illud eomplere potest quod scriptum esi : Sive man- Domine ! super mel el favum ori meo (Psal. cxvm) ;
ducetis, sive bibalis, sive aliud quid faciatis, omnia ad sed et m neglectum et oblivionem pcrvenit judicio-
gtoriam Dei fmite (1 Cor. x). Si vcro declinel qnisa rum Dei, et in corilemptus consueludinem decidil
regula, et corrumpat observantiam mandati, ex hoc qoo majus malum et perniciosius pati nibil poiest.
ijsso arguitur, si quis sii immcmor Dei. Phirimum B INTERROGATIO 111
auiem proJest ad conservandam memorium Dei Quia ostendit sermo luus pericutosur.i esse cum
7iolris
cli.un secivtiuset remoiius babilare. Naiu permixtim his qui mandata coniemnunt vilam ducere, nunc di-
scere cupimns si oporteat cum qui ab hujusccmodi
vivfere cum his qui negligeulius agunt circa timorem
consortiis discesserit, remolnm esse et solum, un
Dei, et contemplum babenl mandatorum ejus, plu- vero cum fratribus ejusdem proposhi et ejusdem
rimura nocet sicut el Salomonis sermo testatur,
; animi vitam suam sociare.
dicens : Cum liomine iracuudo ne hubitaveriiis , ne Resp. In multis utile esse video vitam cominunem
furte discatis vius ejut , et accipiatis laqueum animaj ducere cum ejusdem voluntalis sunt atque
his qui
vestrai (Prov, xxn). Et iterum quod dicit : Exile de proposili. Primo, qtiia ctiaiii ad usus corporales vi-
medio eorum, et separabimini ab eis, dicit Dominus ctusque ministerium unusquisque nostrum solus sibi
(hu. 1.11), ad hoc ipsum respicil. Igitur neque pcr non sutlicit : ct vero ideo pro his qtue ad ministe-
oculos , neque per aures recipiarnus illecebras ad rium vilae nostrae iiecessaria sunt, invicem opera
peccandum, el paulaliiu longo usu inhaereamus con- nostra egemus. Sicut enim pes hominis in alio qui-
suetudini pessimae. Et rursum ul possimus oraiioni dem suis viribus ulitur, in alio vero indiget alicnis,
vacare, oporiet prinio secretius habilare. Hoc enim et adjumento cccterorum membrorum nec ex-
sine
modo et praecedenles consuetudines excideiiius, in ^ plere suuni opus, nec sufficere suis viribus polesi
quibus conlra mandalum Dei agebamus. Non cnim (/ Cor. xm) ita etiam
; vita solitaria mihi pati vi-
parvus iabor cst, ut se aliquis a priore non bona delur, cum neque quod neque ci incst, ulile esse,
consuetudine refiectat ac revocet; quoniam quidern quod deest ab aliquo possit acquiri. Pracler hoc au-
mos longo lempore conlirmatus vim quodummodo tem nec ratio quidem chariiatis unuraquemque pcr-
uaturie obtinet. Oportet ergonos primo omnium ab- Riitiil quod smim est qaaerere, dicenle Apostolo :
negare nos ipsos, et lollere crucem Christi, el sic Charitas non quwrit qmr sua sunt (I Cor. xm). De-
eura sequi (Matth. xvi). Abnegamus aulein nos hoc inde, sed nec cnlpas quidem suas unusquisque ae
raodo si, per ornnia praelerita; consuetudinis obliti, vitia facUe dignoscit, cum qui arguat nemo est : et
volunlates propriasabnegcmus ; ct ita non solum ab facilebujusmodi homini aceidere potest illud quod
bominibus uon recte agentibus, verura eiiam a no- scriptum esl Vw soli, quia si ceciderit, nemo cst
:
stris ipsis inordiaalis et incomposilis moribus sece- alius qui erigat eum ( Eccle. iv). Scd et mandata a
datnus. Alioqui ut in eadem quis consuetudine atqtie pluribus quidem facilius adimpienlur; ab uno vero
in priore conversatione permanens, emendare se dum unum videtur impleri, aliud impeditur. Ut pula,
possit et corrigere, difficiliimum esl ; imo, ut verius tj quomodo quis solus visitabit inlirmum? aul
quomodo
dicam, penitus impossibile. Sed ad bocipstira, ut suscipiet peregrinum omnes corpus sirnius ? Si vero
tollat quis crucem snara el sequatur Christum, plu- Christi, singuii autem aiterutrnm membra, per con-
rimum impedil socielas et peimfxiio eorum qui vi- sonautiam velut in unius corporis compagem in Spi-
lam dissimiioin ducunt. Nam paratum esse ad mor- ritu sancto apiari et conjungi debemus adinvicem
tcm pro Christo, et mortificare inembra qu:e sunt (Rom. xn). Quod si unusquisque no-trum soiitariam
luper lerram (Coioss. m), et pro nomine Christi li- eligat vitam, sciiicet non tali aliqua causa vel ra-
benter ferre omne discrimen, hoc est loliere crucem tione qua) Deo sit piacita, vel tjuod ad communcm
suam. Ad quod grande videmus impedimentum posse coeterorum pes tineat dispensationem , sed propria 1
nobis oboriri ab his qui dissimiles sunt vel vifa vel wluntati el passioni r
satis acicns; quomodo possu-
moribus. Et ad caetera alia quae multa sunt, accedit niiis discissi ct divisi adirapiere, et integrani assi-
etiam boc, nt respiciens anima ad mullitudinem ne- gnare membrorum ad se invicem consonantiam ?
quiler vivenlium, primo quidem occupettir cl in:pc- Isle neque cum gaudentibus gaudet, neque
enim talis
dialur, ne suoruro malorora capiat inlelleclum, et cum llcntibus flet (Rom. xv) quoniam quidein se- ;
possit vel purgareperpcenitentiam quaa deliquit, vcl paratus ac divisus a caeteris nec cognoscere quiueiu
: J
;
m S. BENEDICTI ADBATiS AK1A1H6NSIS m

uecessilates pottrit proximorum; Tum deinde nee A minus non aeslimavit saf&cerc sibi solam verbi d;>-
suflicere poiesi uuus ad suscipienda omnia dona Spi- clrinam, scd ct opere ipso vohsit nobis tradere himsi-
ritns sancli, quia secundum uniuscujusque mens-aram litatis exempln, cmn pr;ecinctus linteo lavil pedfl
li !ci et dotiorum spiritualium distributio celebratur: discipulorum suorum (loan. xn). Tu crgo cnjus pJ
ui qnod per parles unicuique dislributum esl,
i.l des lavabis? q;iem curabis ofliciis? cujus infern
rursum tanquum membra ad Dedificationem unitis aut ultimuseris, cum solus vivas? Sed et aiiud qv.od
corporis corai el conspiret. Alh enim dalur sermo dicitur : Bonum etjucundum hubilare fralresinutnm
sapientioe, alii sermc scienlice, a!ii fides, aliiprophe- (Psal. cxxxn), quod unguenlo ponlificab in barbaj
tia, alii gratia sanitatum (I Cor. xu), et caetera; qnse de capiie descendenti sancius Spirilus comparavl
singula utique non tam pro se unusquisque quam quomodo in solitaria habitalione complebilur? Sta
pro aliis suscipit a Spiritu sancto. Et ideo necesse dium namque esl quoddani ex apostolico pracepioJ ,
esl uniuscujusquegraliam,quam susceperit a Spintu a;lemendalionem mortnn vitamque formandam, ir*

Dei, et in commune prodesse. Accidit ergo ut is qui qno per virtutis exercifium profieilur in quo me- ;
remotus vivit et separatus, unamquamcunque susci- ditaiio divinorum mandatorum effulget amplius et
piet gratiam, et.hancipsam inutilem faciat, dum clarescit, hacc communis inter se unahitnotum frfl
nihii eam operatur, sed defoiit eam in semel- R lriIill habitatio habens in se illam similitudinem *t
per :
ipso (Matth. vnj. Quod Cujus et qiianti sit periculi, exemplum, quod in Aclibus apostoiorum refcrt <to
nosiis omnes qui legitis Evangelium. Si autem c;e- sanctis Scriplura divina, dicens Quia omnes fjJ :
teris commiiiiicai gratiam, el ipse perfruitur proprie denles erant in unum, et habebant omniu commuuia^
ea ipsa quam suscepit; et multiplicatur in eo, dum (
Act. iv).
•coinmiinieatur el caeteris; et ipse nihilominus fruitur INTERROGATIOIV
gralia reliquorum. Habet autem et alia quaraplurima primum rcnuntiare omnibus,
Oportet et ila renire
liona communis vita ista sanctorum quac non est , ad hunc vitam vei conversaiionem quce secundtitM
nune po^sibilc omnia dinumerare. Interim, ul dixi- Deum csi ?
mus, ad conservanda s:;ncii Spiritos dona commo- Rfsp. Domino et Salvalore noslro Jesu Christo
dior cst mullofum societas, quam si degamus in so- dicente : Si quis venit ad me, abmgel semetipsum,
liludine. Sed el adverstis insidias inimici ,
quse ex- et tollat crucem suam, ei sequalur me (Matlh. xvi)
tiinsecus inferuntur, innlto cautior est et ulilior so- el iterum : Qui non reuuniiaverit omnibus quai pos-
cietas phirimorum : ut facilius susciteture spmno, sidel, non potesl meus esse discipulus (Lnc. xxiv).j
si qnis forte ohdormierit somnum illum qtti ducilad Qui ad hoc venil ul Doniinum sequalur, eliam se-1
morlem ( 1 Cor. \i ). Sed et delinquenti debctum ^ ipsum neget, et tollat crucem suam. Cerluni estau
sunm factlius apparebit, cum a pluribus vel arguilur, lem quia jam et ante diabolo renuntiavit et operi-
vcl notatur secundum qood ei Aposlolus dieit
: bus ejus. Quod tamen non ab his qui in profecJ
Sulfic.il ei qui ejusmodi est, objurgatio hcec qum fit a sunt vit;e, vel qui jam ad perfectionem lendunt, sedi
pluribns (II Cor. vi). Sed et in oratione non parvmn ab his qui a primastatimconfessione initiantur, fieri
emolumenlum a pluribus nascitur, cum consensn et solel. In hoc autem renunlial, sicul superius dixi-
universitale orantibus; ut ex mullorum perscnis, nius, etiam ipse sibi homo, id est, si priori consuc-
per graliam qua: iu nobis est, Dco gratiae refcrantur. ludini suaevel viue renuntiet, ant etiam moribus suisJ
Sed inlerdum et periculo proxiina est vita solitaria, vel delectationibus sa^cuii hujus, sed et consangua
Primo quidem iiii periculo subjacet, quod certe gra- nitali corporali ; iiii maxime qu;e impedire cjus
vissimum est, iu quo ipse sibi placet, et nemiuein proposilura potest : et parentes quidem cos qui se
habens <pii possit opus ipsius probare, videbitur sibi in Chrislo Jcsu pcr Evangelium genuejrunl, magis
ad summam perfeclionem venisse. Tum deinde sine putaltit ; fratres autem cos qui eumdem adoptionJ
ullo exercilio degens, neque quid si!:i \iiii abundet, spiritum susceperunt possessiones vero omnfl
:
nequcquid virlutis desil, agnoscit. Neque discrelio- simul a se ducit alienas. El ui, breviter dicam, hi(
I)
nem habcre operum qualilate, pro eo quod
polerit in Cfii pro Christo mundas oninis crticifixus csl, et ipsfl
operandi materia omnis exclusa sit. In quo enim hu- mundo, qnomodo potest servus efiici cogitationuj
militalem suam probabit, neminem habens cui hu- et sollicitudinum mundi cum Dominus jubeat eiiar ;
milein se prasbere debeat? In ipto misericordiam animam ipsam abncgaudam esse pro se? Periecta
demonstrabit toiius consortii et societatis alienus? itaque esl abnegalio in eo, ul passionibus penittis
Ad patieutiam vero quomodo seipsum exercebit, nul- careat, dum adbuc in corpore est. Sed baec incipif
lum habens qui videatur ejus volunlatibus obviare? agere ab his primo quae exlriusecus sunt, id e?l
Si quis autem tlicat suflkerc sihi doctrinam Scti- passioniblis, vel i.iani gloria, et
i
si qn;e sunt afl
ptura et apostolica praecepla ad emendationemtao- simiiia, ut ab his primum eflicialur alienus. Et h
ram vitamque formandaui, siiuile mihi aliquid facere cst quod nos docuerunt ap;.stoIi Jacobus et Joai
videtur his qui semper fabrilq artiUcium discunl, nes, qui reiiquerunt patrera suum Zcbedaeum,
nunquam lamen fabriraeiuut opus, vel his qui in navem ipsam in qua erant (Marc.i). Scd et Ma
slructorum arte semper docentur, nunquam tamen thaeus relinquens vecligal, etsurcens, ac seque
ajdi.lcandse domffs operara dabunt. Ecce enim et Do- Dominjim (Maith. i\) : qm non solura lucra rel
:
*!>7 CODEX REGULARUM. - PARS I. R£Gl?L£ PP. ORILNT. ftg
lueral vcctigaliuni, scd el perieulum coiitcmpse- A in sanctam doclrinam ; sed siciit Domiiius nosler
rat; quod utique poleral evenire a principibus s:e- Jcsus Christusjuvcuem illuin qui ad se vcnerat in-
ruli, pro eo quod vecligalium rationes imperfectas terrcgavic de priore viia si;a, <*t cum audisset quia
I atque incampositas reliquisset. Ila autem cupiditale recle tranBacta esscf, quod deerat ei pnr-cepit ad-
sequendi Dominum dnctus cst, ut nullum prorsus iinplere, cl ila deinum jussit eum scqui sc -.
ils
hujus vitjc rcspectum vel cogitationcm sihimet ser- etiam non oporlet inquirere de praelerita vita et
vaverit. Quod autem nequc ad alTectus parentum, conversatione, ne forte simulata quis meute el fal-
si advcrsanlur Dorainicis prseceplis, neque ad ul- laci animo accedal ad nos. Quod ita dcmura digno-
lam aliquarn humanain delectalionem oporleat nli- scitur, si facile omncm labnrem corporis qui injuu-
quem respicere, et per hoc ab eo quod projiosuit gitur ferat, el ad castigalionem vitae pronus incli-
impediri Dominus edocet, diccns : Si quis ergo ve- nalur ; vel si eiiam delictuin aliquod suum, cimi
tierit ad me, el non odil palrem suum et tnalrem intcrrogatus fueril, nequaquam pronuntiare confun-
tuam, et uxorem et fiiios, el fratres el sorores, in- ditur, et medelam delicti quae adhibita fuerit gra-
super ct animam suam, non potest meus esse disci- tanter assumit : el si ad omnem huniiiiiaicni abs-
pulns (Lvc. xiv). Quod csl siinile illi quod dixit, ut quc ulla verecundia inclinalur, ac vilioribus et ahje-
rfeneget quis scipsum. B ctioribus aKilieiis, si ita ralio poposcerit, tradi se
IMKRROGATIO V. non accipial aspernanier. Cum ergo ex his singulis

Si cportcl eum qui servis Dci sociari vull, relimjuere documcnlis fuerit comprobalus quia firma mentc,
indifferemer proninquis suis porlionem facultalum el stabili consilio, ac promplo animo sit, tunc sus-
suaruin ?
cipi eum decet. Prius auteui quam corpori frater-
Resp. Dmnmo dicenle : Veride omnia bona tua, nilatis inseratur, oportet ei injungi quaidani iabo-
ei da pauperibus, el Itabebis lliesaurum in cotlis, el
riosa opera, el quae videanlur opprobrio. haleri a
veni, sequere me (Luc. xviu) ; et iterum : Ven-
saicularibus ; el observari oportet si lihenter Ikec
dite omnia quie habetis, el date elcemosynam (Luc.
el libere ac fideiiter expleal, nec confusionem eo-
xn^ : arbiiror quidein quod is qui accedit ad Dei
rum graviler ferat : vel eliam si in labore impigor
scrvitium, non debeat conlearaere et ut libet relin-
.invenialur et promplus*
quere ea quaj sibi competunt; sed lentet omnia, si
fieri polest, cuai summa diiigentia assumpta, lan- INTLRROGATiO VII.
qu:un ca q;uc jam Domino sacrata suni , quan- Ex quu rntale oporiet nosmetipsos offerrc Deo : vel
virginituiis professionem quundo oportet flrmam ac
lum lieri poicst ratidnabiliter uispepsare : scicns
slabilem judicari ?
quia non esi absque pcnculo in opere Dei agere r „ , „ „. . . .
. ,, „. . . . ,
-*
Rtsp. Dicente Domino : Simtc infantes vemrt ad
negligenter (Jer. xi.vm). Si vcro propmqui ejus vel
me (Luc. xvm) ; el aposlolo Paulo collaudante eum
parcuies conlra fidem renianl, debet rursum memi-
qui ab infanlia sacras lilteras didicisset, et rursum
nisse Domiui diienlis : Qnia nou est qui reliqueril
praecipiente educari filios in doclrina et correpiionc
domuin, aut fratres, aul po.trem, aut matrem, aut
Domini ; omne tempus
opportuuum a prima cetate
uxorem, aut f.lios, aut agros propier me, el propter
quidem csse ducimus ad suscipiendum timorem et
Evangelium, qui non accipiat centuplum in prasenti
eruditionem Domini : linna tamen lunc erit pro-
tempore, et in fuiuro sarulo vitam teterham (Mo.nh.
fessio virginitatis, ex quo adulta jam setas essc coe-
xix). Verumtamen oporiet eum his qui sibi q;i;c
perit, et ea quse soiet nuptiis apia dcputari ac peiv
stia sunt deneganl ci resistunt, et dcsidcm faciunt,
fecta. Oporlet tamen infanles, voluntate etconsensu
proleslari et deuunliare quia sacrilegii crimen iu-
parentum, imo ab ip>is parentibus obiatos, sub tc-
currunt, secundum mandatum Domini dicenlis
stimonio plurimorum suscipi ; ut omnis occasio ina-
Quod si peccat in te fraler luus, et argue eum, el ic-
Iiqua (Matlh. xvm).
kdicti gratia excludalur hominum pessimorum.
Judicjo vero expcriri de his
apud judices sseculi, abnuit religionis aucloiilas,
Adbiberi autcm ci^ oporlet summam diiigentiam.
( uo P°;;si,lt :id orone * irtutis exerdtiura probabilitet
per id quod dixit Apostolus : Av.det aliquis vestrum, D .I
negotium hc.bens adversus alium, judicari apud in-

iustitiii, tam in veibo quam in inielieclu et opere
Quidquid in tenero quis et parvo inserucrit, firmius
justcs, et non apud sanctos (I Cor. vi) ? Et rursura :
ct tenacius impostcrum conservabit. Injungenda

Quia jam quidcm ornniuo dcliclum esl in vobis, quia
est crgo infanlium cura his qui antc omnia in vir-
judicia habetis inter vos (!bid.).
tute patienti;e docuinenta sui probabiliter prabue-
INTKRROGATIO VI.
runt : qui possint pio merito delicti el selatis singu-
5i oporlet omnes qui inveniunt ad nos suscipete; aut
a;m probatione? et qualis isla debet csse pro-
lis quihusque ctiam correptionis adhibcre mensu-
batio ? ram : et qui servent eos proximo omnium a sermo-
Resp. O.m Dci clemcntia omnes vccct, per illam nibuS oliosis, et ab iracundia, alque abincitamcntu
praedicalioncm 'ju-a dicit : Venite ad me, omnes qui gulae, et a cunctis indccentibus atque inordinatis
Ifiboratis elonerati cstis,ctego reficiam vos (Matih.- morihtis. Si vero curo aciatis augmc;uo nullus in.ei»
xi), non csl ahsquc discrimine abjicere qnempiam deprehenditur profectus industriai, sed vagamens
vcnietiiem ad nos. Veiiiinianien neque immundis, ut et animus casstis ac lumens etiam post instiluu.
aiunt, pedihus tiKiulgendGjn est inlroire quempiam probabiUa infrnctuosus pcrmanscrit, hujusccmojli
:
w S. BENEDICTl ABBATIS ANfANENSIS 500
«wjjici opertet, el maxiine eiini juveuilis fervor ru- A lunc dicitur dignus effeelus, cuni et ipse siinili spa-
dem Iacessit aitatem. Eerum vero qui aMate juin lio leinporum a cibo se continuisse perscribitur (///
robusta accedunl ad serviiium Dei, oportct in- Rcg. xix). Scd ct Danielis el trium puerorum me-
quirere, ul diximus, qualitatem vitu? praeterilae, et rilum apud Deum, quo de omnibus inimicis suiset
sufficere etiara hec ipsuiu, si satis instanter hocex- de ipso tyranno triuniphr.ni ceperunt (Dan. 1), non
pelunl, et si verum et ardens desiderium est eorum aliuode nisi pcr conlinentiam vcnit. Joannis autem
erga opusDei- Hujuscemodi vero fieridocumenta ab omnis vila conlinenlia fuit (Matlh. m). Ab hac
hisoportet, qui valde prudenter debis discuterc pu- eliam Dominus manifestationis suae inilia prima pa-
'!!>'! ini et probare. Cum autem fuerinl suscepti, tefecit (Mattli. iv). Continentiam autem dicimus,
si iorte proposilnin suum transgressi fuerint, nec non quo a ciho penitus abstinendum sit, hoc est
videri eos oporlel arnplius, lauquam eos qui in cnim vitam violenter dissohcre seu eain qua v , i t
x-
Deum deliquerunl ;
quo leste confessionis suse pa- usus non superfluus, sed neccssarius conslat : cmu
ctum transgressi sunt. Etsi peccaveril, iuquit, Iwmo refugimus quod suave esl, explemus ea quae sola
in hominetn , orabuntpro ipso ad Dominam : si au- corporis necessitas poscil. Et, ut hreviler dicam,
tem in Deum peccaverit, quis orabii pro eo (I omnia quce per passibiiem concupiscentiam rcqui-
Heg. n)? B runtur, ab his abstinere, virlus esi oontinentiae. Et
INTEUROGATIO VIII. ideo ergo non solum in esu cibi el iu libidine conti-
Si oporlet eum qui se piw nc retigiosw vitce dederit,

ncnliaj virlus cum ab omnibus in
agnoscitur; sed
etiam continentiam observare ? quibus deleclamur quidem carne, sed in anima la>
Resp. Quia in omnibus necessaria sit conlinen- dimur, abstinemus. Yerus ergo coiiiinens nec glo-
k», manifestum est, primo omnium ex eo quod riam humanam desiderat ; sed avitiisse continet,
Paulos inter fructus Spirilus sancti etiam conlinen et ab ira, et a triblitia, et ab omnibus qu« occupa-
tiam nominat (Cal.\). Tum deinde eliain iminacu- las tenere consueverunt ineruditas aninias et in-
iatum minislcrium per hanc servari posse designat, cautas. Pene auiem in omnibus mandatis Dei hoc
cum dicit : in laboribus, in vigiliisy in jejuniis, in inveniiiius, quod unum alteri cohseret, et separa-
castitate (II Cor. vi). Et iterum altbi : In tabore ct liuii aliud ab alio compleri impossibile csl. Ij la-
[atigatione, in viailiis mullis, in fame el siti, inje- men prrecipue in hac ipsa conlinentia deprehendi-
juniis fxeqnentcr (II Cor. xi). El iterum : Omnis qui tur ;

quoniam quidcm Iiumilis illc judiealur q"ii sc
in agone contendit, ab omnibus conlinens csl (1 Cor. a suporbia continet, et ilie rcnunliat omnibns fa-
n). Etrursum': Macero corpus meiim, et servituti cullalibus suis, ct sceundum Evangeliuin vendit
subjicio (Ibid.) ;
quod ulique non aliler quam per oninia sua et pauperibus divulil, qui siue dui.iocon-
continentiam videlur iinpleri. Et juventulis tumor, tinel se a pecunise desiderio. Sed ct manstietus ille
ae fervor a;iahs vclut freno quodam reslringi el ie- crit qui iram continel, el cobibet lurorem. Qui.i
prhni per solairi continenliam potest. ;Yo» enim ex- vero jani vagos oculi visus, el auris audilus, et
pediunl stutto delicia:, secunduni Salomonem (Prov. linguae intemperantiam aliud quam continenlia mo-
wni). Et carnis, inqiiit Apostolus, cuvam ne fece- deratur el cohibet ? Sed el inlemperalos risus con-
ritis in concupiscenliis (Rom. ni). Et ilernm : Vidua liiicntia coercet : sicul incontinentiie siguuni csl,
qna; indeticiis est, vivcns r.iortua est (I Tim. v). Sed inordinalis et incomposilis molibus agercinrisu:
exemplum illud divitis in deliciisviventis necessariam cuin ulique subrideutlp tantummodo lsetiliam men-
nol.iis ostendit esse continenliam, ne forte et nqs tis opor,teat indicari ; indecorum autem sit crepi-
audiamus qnod audivit el dives : Quia eonsecutus lanlcm cum sonitu elevare risiuii : qtiod certum cst
cs bonx in vila iua (Luc. xvi). Quoniodo autem inper incontinenliam mentis accidere solere eiiam in-
continentia periculosa sit, etiam Apostolus docet, viiis; quae rcs gravitatcm et conslanliam aniiui
cum eam propric iliis ascribit quos recedere a emoilirc ac rcsolvere solel. Unde el SaiOmon
Domino dicit ; ail cnim : In novissimis diebus insla- Risum, inquit, dixi amenliam (Eccle. n). El : Sicut
bunt tompora periculosa : erunt enim liomincs se- vox spinarum sub olla, ila risus stullorum (Ecdc,
;
, ;;.vcis amantes (II Tim. m), el cum plura malilise vn). Et iieruni : Stuhusin risu exaltat vocemsuam)
genera enumerasset, ad ultimtim posuil : Comcsso- vir aulem sdpiens vix tacite ridebil (Eccli. xxi). Osten-
rcs, incontinenies, immitcs. Sed el Esau malorum dil autem et Domir.us in semetipso necessarias qui-
-,
:orum (jMii-i fomitem quem lambabuit incontinen- dem carnis se habuisse passiones, id cst, quae vir-
tiam, qui pro uno cibe vendi Jil primiiiva sua (Cen. tiiii lestimonium ferrent, velut laborom et flettim ac
\\). Scd etpiiina illa prsevaricalio non aliundc tristitiam; nusquam autcm imenittir cliam risu
homini niî per iocontinenliam accidil (Gen. m). usus, quantum ad historiam pertiuel Evangelii. Sed
Ouiiiis vero sanctornm vita, alquc ips;;is Domini in ct deflcre magis invcnitur eos qui rident, dicens ;
carne posili praesentia, quse nobis alia, nisi conli- Vce vobis qui nunc ridetis, quia (!ebi:is (Luc. vi),
nentias proponit exempla? Hoyses quidem, dum Ncc s:;ne seducere nos debet simililudo nominis ri-
conlinuatio quadraginta dieriim jejunio astitisset sus. Mos namquc cst Scriptunc interJum l;eiiii:;m
indefectus, dicitur a Deo meruisse legis auxilium ;!*!im:c ct afTectum quemdam i<etioreni risum nomirj
Hiimano g^npri deferrc. Elia-i quoqne visione Dei nare. Sicut ibi Sara, ttisiun, inquit, mihi fecit Detd
501 CODEX REGULARLM. — P \RS I. REGIL/E Pt, OtuENl.
(f'C:i. xxi). Elilerum : Beali tfui pcnl nunc, quia ri- A potu vero nec raentio quidem ulla fuit. Ex que illud
dcbunl [Utc. m). Et in Job quoque dictura esl : (h siue uubio designatur, quod omnibus sufliciens
uutem veracium repiebitur risu (Job iv). Uaec enini possit aqu;e usus et perneccssarlus : nisi forle ali-
o::inianomina pro gaudio ani:i);e accipinntur. Qui quis per iiilirmilaicm corporis l:c i cs hoc videalur :
ergo Iil>er est ab omni passione, ot niliit per i;;( i- cui sine dubio, secundum cousiliuiu apostoli Pauli
lamenia libidinum gerit , sed conlineuter et tobrie ad Timotheum seribentis-(/ Tim. r), cavendum est
adversus orane quod potest hetici e, aititur, hicper- qtiod est noxium. Sed el qmiecunqr.e manifesUmi
fecte continens * I ic-im f, qui et sine dul io pi r hoc iufcrunl noxam corpori dcvilanda s ml. Absur
aiienus inveiiilur ab omni genere peccati. l.ibiuo onim videlur propler substaniiam corporis i
namque es! tolius mali museipuia; et per hanc o:n- sumere, el rursum per ipsos cibos corpori infcrre
ucs liecipiraur ad peccatum : per quam qui nou re- pcrniciem, et illud inutile reddere ad mini
solvilur, neque inclinatur abea, omni ex se pcccati maudatorum. Oportet tamen omni modo iliis uti
pessimum germen exci !it.

cibis qui et facilitts el vilius comparantiir ; tit ne
occasionc abslinentiac ioveniamus pretiosiora q
INTERROGATfO IX.
que et difficiliora sectaii, duin suavitate condimen-
Quw cst mensura conlbienlice ?
Rksp. Quantum spectai ad vitia vel passlones, B lorum viles natura cibos iu suavem el deiicatum
penitus abslinere, nec unquam superari : quantum saporem extollere conamtir. Sed si quid oa quo
autem ad cibos, prout usus deposeil, vel aetas, vel unaquaque provincia fac lius el vilius comparatur,
labor, ve! robui corporis, vel incommoditas ejus,

et quod in usu bomimim commuuiier habetur, hoc
ad usus nostros oporlet assunii,. et ea lanluinmodo
i:a etiam modus et qualilas lemperabiiur cibi. Ne-
quc enim pos$ibiie ost omnes fratres unum ordi- requiri quae ad vitam pernecessaria sunt, id est,
olcum, et alia 'hujuscemodi, vel si qua eliam ad ia-

neni vel modum ae regulam in cibis custodire. Hi
fuinantitim solamen adhibentur.
vero qui sani stmt possunt omncs eamdem mensu-
rara lenere in absltneniia. Immutari vero oportet INTERROGATIO X.
Qucv.iodo oportel observare nos rircu cathcdras et nc-
pep singulos, in quibus cansa aliqua diversitatis exi-
cub itts, cum tempus poposi
stit, providentia ac provisione eorum, quibus dis-
Resi>. Quoniam praeceplum Douiiui habemus od c.->
pensandi haec cura coramissa cst. Neque eaim per

nos in omnibus insfimii ad bumiiilatem, i:i quo
singula sermonum compiecti possumus ; sed ea lan-
ctiam de lioc proimntial (l.v.c. xtv}, ui cum ad con-
tiuiiuiodo compreheudiraus quse aii communcm vcl
vivium eainus, discumbendi locum novissimum re-
generalem perlinent inslilulionem. Solatia vero in-
C quiramus, et non occupemus locum priorem ; illud
commodorum in cibis, videiicel eorum qui jam fossi
nos scire oporlet, quia ubi omnes eodem prospcctu
se.nl ex opcre conlincntise, sive ex aliis quibuslibet
ac proposilo conveninms, maxime si in maltis ct in
laboribus, quos pro religione pertnlcrunt, ii qui
majoribus bumilitatis nostrse documeulajam dedi-
prxsunt, sccundum qnoii res etraiio deposcit, adhi-
rnus, eupere qtiidem pneveuire unumquemquc in-
1 1 bunt. Ncque ergo lempus reficiendi omuibns idem
feriorem locnm, secundum mandattim Domini, con-
modus cibi, neque quaKtas sed
statui poicst, neqtie ;
decens est. Sed rursum, si res ad conteiuicnem

prospectus isle sit omnibus unus, ut nonusquead
venat de boc, unus alium detrndeve velut deloco
el
satieiaicrn pcrsislamus iu edendo. Repleri enim
inferiori conetur, valdeest improbabile. Causa enim
ventrem, ct gravari cx cibo, vaidc inulile esi eliam
ex boe perturbaiionis ei inquietudini^ nascitur, si
corpori ad omne opus. Tum deinde quia el gravaiur
incipiat uemo aiteri cedere; ei si pro iioc certa-
in somniim, c quiacliam l:e li ex Ins facile potest.
mina moveantur, simile ctit lanquam si depriiaa-
Sed ncc suavia qunequc in fine cibornm seetanda
tibus contendatur. Propler quod oportal eliam iti
sunt ; scd suflicit usum explere. vivendi, refutala
boe considerantius pervidere, vel quid unicu.ique
luxuria. Si enini libidtui scrviamus, nihil aiiml esi
nostnim corapetai ; vel cerle indulgerc ei cui cura
quam Deum facere tentrem noslrum. Quouiam qai-
O commissa est, etin casteris, et in recumbendo or-
dem corpus humanum semper exolescit et defiuxit,
dineui custoJire, et obtemperare ei , ut impleatur
idcirco ot repleri indiget et reformari : propter quod
in noiiis JHud quod dictum est : Omnia vestra uonc-
et nalnralc e.>t cibi dcsiderium, i;l quod secundtim
ste etsecundum ordinem fiinil (1 Cvr. xiv).
rectam ralionem usus ipsc ad reparationem depo-
seit eortmi qmc exinanila fuerint et assumpia, lam INTERROGATIO XI.
aridi, quam etiam humidi aiimenli. Si quid ergo Quis est dignhs vel decens hubitus Chrisliani?
iilud est quod potest vel brevhtsvel faciiius expiere Resp. Quoniam sermo in superioribus humi!ila«
hanc necessilalem corporis in cibi», id polius eli- tcm uecessariam cocuil, ila ut qui vult religioseao
gcndum e»t. Sed et Dotninus hoc, ut opinor, osteii- pie vivere m oinnibus ct simplicitalem el vilil itcm
dit, cum esuneiitcs retieit in descrto quia cum uti- : requirat, idesl, ea qu;e parvo suraptu acquirunl
q;ie posset majore miracuio copiosioves eis cihos i; observandum pulo in corporalibus usibu-
parare, nihil horum fecit, sedsimplicem eisexbibuil quoJ occasiones nobis majorum occupationnin mi-
',ic!!im : et secundum Joaitnem [Cap. vi), quinque nime fiant. Hoc ergo eiiam in o>servatione indmi
pancs hordeaceos, ct piscicuios duo* apponil ; dc torum cuslodiendum i>

:
.ilo. Si eniiu sludium i;t
:
505 S. BENEDICTl ABBATIS AMANENSIS 304
habendura est omnium esse tninimos et omnium no- A aut vapulaniem publice, vel turpiler proclamanlem.
vissimos; cerlum eslqtiia et indumenlisomnium nos aut in taLernis aliisque locis vitam cum dedecore
novissimos deputare debemus. Nam si bi qui gloriam agentem, ncc observabil quidem facile bujuscemodi
sibi es indnmentorum splendore conquirunl, salis bominem, vcl notabit, sciens eum consequenler
agunt quomodo pretiosis et magnificis vesliims vi- kec ad reliquara vitam suftm gcrere. Si vero cum
deantur indirti, iia consequens est eum qui de ufti- qui gloriosam vitam profitetur, videat quis vcl pa-
inis et novissimis, id est, per nimiara bumilitatem rum aliquid contra quam condccet agere, observant
placerc sttidel, eligere debere hoc in quo omnium omnes, et increpant, et ad religionis opprohrir.m
et ultimus et novissimus appareat : sicut il!e e conducunt. llaque velut paedagogus quidam csl inlir-
trario, id est, de summis et pretiosis videri clarior mioribus babilus iste religiosior, ut e:iam invilos
et nobilior geslit. Si enim in publica coena arguun- eos ab opere inhonesto indccentique custodial. Dc-
tur Corimhii quod per suam abundanliam confun- nique et Aposlolus cpiscopum ordinatum esse
dant eos qui nou babent (/ Cor. xi), certum est quia designat (/ Tim. 111) : qua? res ad babitum magis
et in hoc simplici et communi omnium indumento revocaluf. Sed et de mulieribus dicit, in habitu
quod ad communem babitum vel usum perlinet, «rdinalas eas esse debere. Ordinalus autem habilus
si alter altero differat habilus, vel pretiosior inve-

B Chrisliari dicilur is, qui secundum propositum ac
nialur, ex lpsa comparatione confumiimus iiun ha- professioncm ejus aptus intelligittir. Sicut enim
benles. Sufficienter quoque Apostoli hujuscemodi proprium est aliquid iniiiti in habiiu vestimenii,
usibus brevi sefmone regulam posuit, dicens : //«- et alius est habitus senatoris, ex quo pnccipue in-
benles autem viclum et veslitum, his contenii simus telligilur, vel iste qui senator est, vel ille qui miles
(l Tim. vi). Ostendens indonaento solo quo contc- e^l; ita ctiam Chiislianus habere aliqjuid proprium
gamur indigere no«, et non varielate aliqua vestis etiam ex ordinatione indumenli ipsius dehei. Sed
et ornamenlo cjus ac decore jarlari. Quae utique et de calceainenlis eadem ratio observabilur : u£
postmodum introducta sunt, bumanae vita; artillciis quod simplicius est et paraiius, et aplum proposito,
et luxuria? ingenio et usibus suQiciens, id assuinatur. Zoiuc quoque
conquisita. Sed et primus ille
indumenli usus bu^c eadem indicat, cum dicitur

usum ostendunt necessarium esse eiiaui qui pr;e-
Deus fecisse primis hominibus pellicias tuuicas ccsserunt nos sancti. Nam Joannes zona pellicea
(Gen. 111). Suliicicbat enim ad confusionem conle- constringere lurabos suos dicitur (Muiih. m), et
gendam hujuseemodi indumenli usus. Yeruni quo-

Elias antea : tanquam enim proprius habilus qui-
niam nobis prospcctus est iudumentis eliam cale-
darn ipsius designalur, cum dicitur : Vir Itirsutus, et
fieri et foveri, necessarium videlur ut ad ulrumque C zomm P'"'^ » 1 lwbens circa l " mbos ™°$i m ^9- »)
usus ipse lemperetur, quo et operiri nudilas vidca-

Sed ctPetrus zona ttsus ostenditur, sicut e\ verbis
tur, et vel vis frigoris, vel omnc quod inlrinsecus

angeli , qua>, ad eum dicta sunt, rccognoscimtts:
Accintje te, inquit, et calcea te culirjas tuas (Acl. xii),
hcdii, arceri. Se.l quouiam in bis ipsis alia quidem
sunl meliora, alia inferiora, consequens csl ea Scd et bealus Paulus zona usus*o5leiidilur per Agabi
eli-
prophctiam, dicentis Vtrtun eum cujus : esl zona lnrr,
geiv quae nobis usiini exhibeant lougiorera : ila la-
ita alligabuni in Hierusalem (Act. xxi). Sed cl Job
men ut iu nuiio hedalur regula volunlariae pauper-
taiis, id est, ne alia quidem nobis siut vestimenta
audit a Domino : Accinge sicul vir lumbos tuos (Job-
xxxviu). Virtutis namque cujusdam et prompti ad
ad procedendum praeparata, et alia ad usum dome-
opera animi signum videlur esse usus cinguli. Scd
slicum; et rursum alia in aliud tempus, vel in nocle
et discipulis Doinini' zonae usus fuisse vidclur cx
alii el ia die : sed oporlet iinum illud ipsum tale
more, quibns probibcbaiur nc pecuniam bahcrem
<*:>t indumetitum ,
quoi nobis suflicere possit ad
in zonis suis (Matili. x). Revera enim neccssarium
omnia, et ut in die boncstum videatur induraentum,
vidclur, eura qui manuura opere uti in aliquo debet
ei in nocte expleat necessilatem. Ex hoc enim fiet
succinctura esse et in oinnibus pr&paralum ac sine
ii t el habitus nostcr communis et similis
ulis atquc t» n •
i- • • •
i i
7 .
"-* ullo impedimento lnvenin, ad omne boni opens
unius fornue sitomnium, ct Christianum etiam visio . . . ¥T . , . ,. , ...
ntinisteriura. Unde et cingulo indiget, ut vel colh-
ipsa designet. Ea cnim qu;e uno prospectu ac pro-
gata circa corpus sit tunica : ex qua magis confo-
posilo guiuuLui', similia, imo eatiem esse omnihus
vcri possit, si undique couslriclus sit ; vel non ira-
debent. Uiile auiem est eiiam cx ipsa proprietale
pediri ad omnem rem quam agere paral. Denumero
vestitus el habitus inlelligi unumquemque, et pro-
aulem induraentorum nihil posstimus diccrc, cum
fessio::cui ejus agnosci in ea vita qua secundum
manifesta (iefinitione preescriplum sit, in quo dicit
Dcum vivil, ul sciat sibi ctiam actus consimiles
Qui liabct duas tunicas, det non habenli nnam (Luc.
ea>e dcbere ; et ad eos qui nos vident sccundum
ni). Ex quo sine dubio plures babere illicitum est.
babitum nostrum, sequalcs eliam ia actilus apparere
Quibtis ergo habere duas tunicas non licet, his quc-
debcre. Non enim similiter turpe est in quolit et
modo aliquid de diversilate indtimenlorum praecipi
îlio, si inbonesle quid agat, sicut in his qui vitam
potest ?
sobriam eliam ipso habitu profitentur. Si cnim quis
\i!c.P. ORIENT. 508

INTERROGATIO XII. A Dei, ali;c vero interrumpcre niandalum, vp| conla-
proprio sensu dtcere quoct videtur

ticet aticui e.x
ininare illiul videntur, ali;e vero ad esplendum il
Si
*ibi bunum, absquc teslimonio Scriptururuni
'!
aique sedificandurh veniuni. Necessariuni e;;.;<) est
Resp. Domino nostro Jesu Christodieente de Spirilu meminisse aposloiici prajcepti dicentis : Prcphctias
sanelo : Non-enim loquelur u scmelipso, sed qua tunquc nolite spernere : otnnia probate, quod bonum esl reti-
uudiei, htcc loquelur (Joan. xvi). De se ipse autem nete; ub omni s]ii>cie mala abstinctc vos [I Th .;. v).
N-on potcst (iliiis a se faccre quidquutn (Joan. v). Et iierum : Cogitationes purgantes, vel destruentes
Et ilerum : Ego a me ipso non sum locutus, srd qui omnem altiludinem exloUentem sc adversus scien-
me misil Pater, ipse milii dedit mandtttum, quid di- liam Dei, et captitantes omnem intellectttm, ad obe-
cam, aul quid loquar; et scio quia mandalum ejus diendum Christo (I Cor. x). Si qiiid ergo esi quod
vita arterna esl. Qtite crgo loquor, sicnt dixit milii conveniat cum mandato Dei ct auioue expediat,
Pater, ita loquor (Joun. xu). Quis potest in tanlum et hoc nobis ab ali<|uo fuerit imperatum, velui volun-
temeiitaiis progredi, ut audeat a se qiridquam vcl taiein Dei pronipic et libenter debcmus accipere,
loqui, vel cogitare? Imo vero sciendum est quia et explere quod dicliun cst: Oblemperantes in churi-
omnes duce ilincris iniiigemus Spiritu sanclo, ut tate Clirisli (Ephes. iv). Sin aiitcm conliarium ali-
jpse nos iu viam dirigat veritatis, et in cogilatione, R quid mandalisDei, vel quod ea corrurnperc videatur
el in vcrbis, tt in actibus. C;ecus esl enim et in te- aul contaminare, facere jubcmur ab aliquo, leinpus
•uebris degit omnis qui esl absque sole justiliae, qui est nos dicere : Obtenlperare Dco magis quam homi-
est domiuus nostcr Jesus Christus; cujus mandatis, nibus (Act. v). Et rursum meminisse Domini dicentis
velut radiis quibusdam illumiuaraur. Mandaium ,
de omnibus si;is : Alieni autetn vocem non sequunlur,
euim, inquit, Domini tucidum esi, iliuminuns oculos sed fugiunt ab eo : quoniam nesciunt alienorum vocem
(Psal. xvin). Quia crgo in oinuibus negoliis qifte (Joan. x). Scd et sancti Apostoli memores essc de-
inter nos versantur, vel verbis, quaedam quidein bemus, qui ad noslram cautelam ansus est,. ne ati-
per raandatum Dei iu divinis Scriptnris distinguun- gelis quidem parcere, dicens : Eliamsi angelus de
tur, qux-;iain vero reticenlur; de bis quidcin quae coslo evangeltzaverit vobis prceterquani quod emngeli-
soripta suut, nulia prorsus liceotia permittitur cui- analhema sit (fiat. i). Ex quo edoce-
zaintts vobis,
quam , vel admiltere quod prohibendum esl, vel mur, ut etiamsi vaide nobis cbarus sit aliquis,
oinillere quod praieeptum est : cum ipse Dominus etiamsi magnificus habeatur, el in admiralione si 1
ila pr;cceperit, dicens : Et custodi verbum hoc, quod positusy qui prohibel nos facere, quod a Doinhso
ego tibi niando hodie : non adjicies ad illud, neque praceplum est, vel rursum jmperat, quod Dominus
anfcres ab eo (Dcut. iv). Sed et terribilis qusedam ^ probibuit, exsecrabilis debet esse qui ejusinodi est
exspectatio est judicii et ignis zclus, qui consum- onmibus qui diligunt Dominum.
pturus est adversarios, el eos qui ausi suni tale INTERROGATIO XIV.
aliquid operari. Dc his vero quae Scriplura reticuit, Quali affeclu debel servire, qui servit Deo? el iste ipsc
regulam nobis Apostolus posuit evidenler dicens ufjectus quid est ?
Omnia licent, sed non omnia expediunt; omnia licent, Ri-sr. Affeclum bonum vel animum illum esse
sednonomnia cedificant. Nemo quodsuum esl qiuvrat, avbilror ego, cum desiderium vehemens et inexpic-
sed quod ullerius (I Cor. vi). Ilatjiie omni modo bile atque immobilc inest nobis placendi Deo. Im-
iion qu;c nobis licila sunt, sed qure auiiucanl pro- pktur auiem iste affectus per theoriam, id est,
xtmos, agcrc debenius, el non nobis placere, s;'d scicnliam, per quam intueri et perspicere possumus
proximis ad sedificationem. Scripium est enim: niaguificenliam gloriaa Dei, et per cogilationcs pias
Subjecti iuvicem in limore Cluisti (Epltes. v). Scd et puras, et per memoriaro bonorum, qua; n^bis
ct rursus Dominus ail : Si qvis vult in vobis mojor aDeo collata snnt; ex quorum recofdatione vcr.it
esse, fiat otnnium novissimus, et omnium servus (Luc. animce diicclio Domini Dei sui, ut emn diligal c\
Quod utique qui implere vult, sine dubio , loto cordc suo, et ex lota anima stn, el ex tota
xxi:).
proprias sibi amputat voluutates, secundum imita- meute sua, secundum illum qui dicehat: Su-ui r.er-
lionem ipsius Domini dicentis : Descendi de ccelo, vus desiderat ad fonles uqnarum, ila desiderut nnima
nonut faciatn volunlatem mcam, sed voluntalemejus mea ad le, Dcus (Psal. xi.i). Cum lali affeclu ergo
qui me misit, Patris (Joan. vi). Et iterum pracepil scrvire oportel Domino, adimplentes illud quod ab
Dominus : Si qu\s te angariaverit milte passus, vade Apostoio dictum est : Quis nos separabit a charitate
cum ilio alia duo (Malth. v). Chrisli? Tribulalio? an angustia? an g'adius? et re-
[NTERROGATIO XIII. Uqua (Ilom. vm).

Si oportet ommbns vcl quibuscunque obedire? INTERROGATIO XV
Rv;sr. llorum quidem qui imperant differenlia vcl Q».id scnlire de se debct is qui pniest, in quibus
diversitas non debet impedire obedientium propo- prascipit . vcl imperut ?
situm : qnia neque Moyses intcmperans exstitit co- Rf.sp. Apucl Deum quideui, sicu! ministei Chnst»
mysteriorum Dei Cor i\)\ limens
guato suo Jethro, cum utilia moneret et justa (Exod. ct dispensator (/
Commonitionuui sane non parva est diversi- ne pratcr vobiniatein Dei, vel pnetcr quo-l in >:<
wiii).
1
•'•'»
cri? Scfipturis cvldcnlcr praripit'.:r. li."3l
'.'
tiamque contrarin: videnlur essc mandatis

1 <
tas : ali;r
.
507 S. BENEDICTI ABBATIS ANiANENSIS 508
quid, vcl inipcret, et inveniatur lanquara falsns le- A mis : vel ea, quse Apestolus dixit ad cos qui se
stis Dei, aut sacrilegus, vel inlroducens aliquid alie- cundum Deuni contristati sunt . Quaniam opcralus
miin a doctrina Domini, vel certe subrelinquens et esi vobis, inquit, soUiciludincia ? scd excusalionem,
pnctericns aliquideormn qnae Deo plaeita sunt. sed ittdignaiionem , sed limorem, scd aniulalioncm,
Ad fratres aulem esse debet, tanquam si tiulrix sed vindictcm. In omnibus exfuouistis vos castos esse
foveat parvulos snos : paratus aulcm, seenn lum ucgoiio (II Cor. vn). Sed et ex his ipsis, in quibus
volunlatem Domini, el sccundum quod imtcuique delinquit, agens loulta conlraria, slcut ei Zucchaius
expedit, couununicare cum cis non soluni Evange- fccit {Luc. xix).
lium Dei, sed eii;un animam suam; memor praice- INTERROGATIO XIX.
pti Dei ac Doniini rtostri dicenlis Mandatum : novntri Qui situl frucius digui pceiiitetiivn?
do vobis, ut diligalis vos invicem, sicnt ego dilexi Resp. Opera quaj contraria suul peccalo, isli sunt
vos (Joan. xiu). Majorem hnc charitalem meohabet, fructus jusliliae; quos debet ailerre ille, qui vult,
quam ut ponat animani suam pro amicis suis secuTuluna quod scriptum est, in oroni iipete bono
(Juan. \v). frticlilicare (Coloss. i).
INTERROGATIO XVI.
INTEKROGATIO XX.
Veccanlem quonwdo corripiemus, cel emendabimus? B suum
Qid $g urbQ dkU ]Wniu ,,^ p , raminl (iulem
Bi:sp. Sicul piwceptum e->t a Dotnino, dicenle: non emendat, qaid cst?
S: peccaverit iu !e [rater ruus, vade, argue eum intcr R Esr . ]) C i s j, seriptum es>t : Si te rogaverit inimi-
te solum a ipsutn. Si audiefit te, lucratus es frattem C us titus magna voce, non acquiescas ei : septem eniin
tuum. Si vcro non fe audierit, assume tecum alium uequiliee suru iu anima ejus [Prov. xxvi). El alibi:
unum, vel duos : ut in ore dnoritm vel Irintn (eslium Sicut canis revertens ad vomilum sunin odibitis ftt,
stst omne verbum. Qv.od si etiam ipsos non audierit, j la fiomo q U% per malitiam suam revertiiur ad pec-
dic Ecclesur : s/ autem nec Ecclesiam andicrit, sii libi calum suurn (Ibid.).
ikut gentHis ct publicanus (Mattlr. xvtti). Si forlc INTERRQGATIO XXI.
increpatio I.a-e, quw a pluribus lit. eveniat ei in Qui rult confileri pcccata sua ,
.s; ouinibus debet con-
jaliilem : el sicut dixit Apcstolus : Argue, increpa, fileri, sive quibuslibet, aut certis quibusque?
consolnre in omni paiieutia ei doctrina [ii Tim. iv).
Resp. Clcmenlia Dei erga eos irpii deliquernnt
Et rui sum : S; ijuis nou obaudit verbo ttoslro per^pi- maiiifesla e»l ; secundum quod scriplum est : Quiu
iioluin, liunc uotale, u! ncn conimiscccmini cum eo uon vult morlem peccatoris, sed magis ut converlutur,
{II Tltes. in) ; sine dubio ad mensani.
et vivat (Ezech. xvju). Quia crgo et conversiouis
JNTERROGATIO XYII.
modus aptus csse, ei converlentis se a pcCcalo frii-
Si qtth autem
in parvisdeliciis affiaerc voluerit fra-
ctus d jg nus 0r lciu }\ debet pcr noenilentiaii., secun-
tres, dtcens : quut debetts poentiere per stngula, tte ,
lliim 'l" rtl1 scriptum

,
esutaate
....fructus dtgnos pm-
forte »t ipse immiserkors videatur, et dissolcere
ciiaritatent? nitcntm (Luc. m) : ne forle secundum comininatio-
Ress'. Cum aflirniaveiit Dominus : Quia iota ununi, nem iilain evenial !,i.-, qni non pceiiitent, quotl scri-
vd apex umis uua trunsiel u lege, usquequo omtiia pluni es! : Qntnis arbor, qace non facil frntlunl vo-
fiunl (Matlh. v) ; ei'rurs'um defuiierit : Quia de omni uum, excidetur, et in ignem mitletur (.:/.. ith. ih),
^'nnune olioso, qnemcunque loctiti fuerint homines, necessarium vidclui bi», quibus dispensano myste-
rcddent pro eo rationem indie judicii (Maltli. xu), riorum Dei cominissa est , coiiiUemla essc peccaiy.
liiiiil oporlet conieimii lanquam parviun. Qui enim Sic enim <t i:i i|iii anliquilus posniiebant, invei:iun-
spemit minima, paulaiim defluii (Eccli. xix). Sed et lur apud sancios confessi essc peccala sua. Scriptuin
quomodo quis audubit breve dicere aut parvuiu est enim in l3vangeiio, quia Joauui Baptislx con-
deliclum , cum Apostolus dicat , mauifcsteque deli- liiebaniur peccata sua (Maith.ni); ei inAcibtis
nial
dicitur
: Quia per pwvaricathonem
ralvr (Rotn. n)? Srd et aculeus
I Cor. w ,. Li nou (ii\i!,
:u trlis
legis
tale
Deus
peccalt
\;-l tale pe»
cxlunto-
m D•
aposiolomni
''" '• l,, )«
, r.postoiis
LNTERROGATIO
a quibus
XXil.
baptizabanlui'
luin, sed onine pcccalum. Magis ergo iuiiuisericors Qui peeniluerunt pro aliquo peccato, et rursutn in hoc
est, qui iuiermiltil et uegligil, quam ille (;;ii ar- ipsum pcccututn incidevtiiU, quid fuciunt?
guit : sicut is ([iii niorsu serpentis permitlit delile- Resp. Qui semci delinquit , et iterum in i !em
scere vencnum, quam ille i[<ii educit c;. attrahit. pecoatuin incurril, ihdicare de se videlur hoc pri-
Sed el cb. riiiii.-iu deslruil ille, qui sccundum quod mum ij;iod ab illo peccato priori non fuoril cxijur-
scriptniu est, purcens bacitlo, oii :
i filium ;.•(:.;.• : qui gatus . ex quo velul a radice quadam pcssima, ca-
autem diiigit, diligenier corripit (Prov. \u . dem qua; anteii pullularunt. Sicut enim quis ramos
INTERROGATIO X.VIH. arborum excidens, si radiccm reiinquat, ubi'r<idix

Quomodo quis debet pombcre iu unoquoquedeticio? ; rmaueat Jixa , virgulla denuo cjusdem seniinis
IIesp. Affccliiiu ilhr.n iu se recipien ,
'
> quem ge- germinabunl, ila etiam peccatum. Qiioiiiain non
jiiia! ille, qui dk il r
: lniqiiiiatem u:itu habui, et oranes qui delinquunt, ex ipsis peccatis iuitium
abotninulus sum (Psai. ixviii). >c.A eX >'.» qnaj scri- surnunt, «'•! <-\ :<:ii^ inlerdum delicti occasio nasci-
pta siihl ia sexto Psalnto, atquc in aliis quampiuri- lur. Neccssariurn crgo î esi '\r. viill omiiino i&
::
509 CODEX REGULARUM. — PARS I. REGULjE PP. ORIENT. 510

jmrgarc a peccalo, priinas ipsas causas culpa: suc- A defensiuneni atl coiifirmaiidum peccatum stium sus-
cidcre. Verbi gralia : si ex contenlione, vel ex invi- cipit, qui delinquit, sed el alios ad simdc provocal
dia fuerit, 11011 a se suniil exordiuin ; seil radicetn inaluiu. Ita ul conveniat ei, qui peccantes defeudit,
liabet ex arrogantia ct oupiditate glorne humanse illud quod dictrum est : Quia si non ostcnderiiis (ru-
venienlem. Dum enim grariam quaerit unusquisquc clu&dignospcenitenlice, excidemini, et inigncm mit-
ab boininibtis. aut ronleiitionibus sludcl, aut rcclo. temini (Luc. iii). Vel rursum quod a Domino dklum
agenlibus invidet : huic scUicel, per quem videtur esl : Quia si oculus luus deîcr scandulizct tc, erue
ipse miiuis in laude vel in admiraiionc baberi. eum, ct projice ubs tc. Expedit enim tibi, ut pereat
Si quis ergo semel notaius fuerit invidiae vel con- unvm membronnn tuorum, et non omne cprpus luum
tentionis vitio, et rursus in boc ipsum incidcrit, miitulur in gehennam (Matlh. xvui).
sci:it se primam illam causam, de qua SUperius INTI IIROGATIO XXVII.
dixiinus, ex qua invidia vel contenlio nascitur, in Pwnitentem ex corde quomodo oporiet suscipi ?
iuterioribus meduilis bahere reconditam. Oportet Resp. Sicul Doininus ostendit, cum dic.il : Quia
ergo eum et per conlraria atque adversa curari; convocavit arnicos el vicinos, dicens : Congralula-
id est, per bumilitatis exercitium. Exercitia vero mini milli, quia inveni ovem meam, quam perdide-
humililahs sunl, si se vilioribus ollioiis snbdat, et " >'um.
mieisteriis indigniorihus tradat. Iia iiamqisc arro- I.NTERROGATIO XXVIII.

ganliaa et humanse glorhe vilinm' curari polcrit, Erga enm qui pro peccalo nou psenitet, qualiter esse
ut consuetudinc bumilitatis affer.lus, ultra jam non debemus ?
incidat in arrogantise et vans» gloriae detictum. Sed

Rr.sp. Sicut DomJnus praecepil, dicens : Sit tibi
et iu singuiis hujuscemodi vitiis cura similis adhi- sii"! gentilis ei pubticanus. Et sicul Apostoius clocuit,
dioens : Subtrahite vos ab omni fratre inquiete am-
beatur.
INTERKOGATIO XXIH. buianie,el nonsecundum tradilionem, quamlradidimut
Qvali affeclu, vel \mli sensu oporiei increpare eum vobis.
(jn; ; u repal? INTERROC ATIO XXIX.
Rksp. Ad eum quidem tali mente esse debet, Si debet habere aliquid proprium qui inlet [ra-
,
qtiaicm indicat beatus I)a\id, dicens : Yidi non ser- tres est?
vantes pactum, et tabesccbam; quoniam eloquia tua Resp. Huic contrarium est illud lesiimonium quod
non custodierunl [Psal. cxviii). Ad eos aulem quos in Actibus apostolonun de illis qui credebanl pri-
inrrepal, hunc debel aQectum servare, quem pater mitus, scriptum est. Ibi enira ita dicitur : Quia ne-
e1 medicus erga aegrotantem fiiium senat : et tunc ('. mo quidquam ex bonis suis proprium dicebat esse
maxime, ctnn qualilas curae trislior vidciur et gra- scd erant illis omnia communia (Act. rv). Si quis
vior. vero proprium sibiesse dicii. altqmd , sine dubio
INTERROGATIO XXIV. alieimin se facit abelectisDei et a charitate Domini,
Queli affeclu dcbel quh suscipere. ccrreplioncm? qui docuit verbo, ei opere complevit, et animam
Resp. Sicut a'ger filius palris ei raedici de vila suam posuit pro amicis suis (Joan. xv). Si ergo ipse
sua soliiciti : qui etiamsi aliquid asperum offerat animaui suam pro amicis dedit, quomodo nos eliam
vsl amarum ad curandum filium, seit utique fdius, ea qwae exlra animam suul, propria vindicamus?
quod nec pater in aliquo oegiigere potest de sainte INTERROGATIO XXX.
filii, nec medicus falli. Si : Quia neque accipio a fratribus,
quls dicat neque
IXTERROGATIO XXV. d» sed contentus aum meis propriis: qnid de hoc
;
observare debemus?
Qui Irislamr adversns eum qui se increpat,
qualis e:l ? Uf.sp. Si !ion acquiescat doclrinae Domini, dieen-
Rksp. Nequc periculum peccati agnovil iste,

tis : Diligile iiniicir. sicul e\ rgo ditexi vos . ncqnie-
maxime ad Deum, ueque lucrum poenitentix; nec scat Apostolo dicenti : Auferte malumex vobis ipsis
cretii.iit illi qui ciixiL : Quia qui diiigit. diligenter ]) (

/J Cov - v) ; nc '
fo! te accidat, ut motiicum f..rmeii-
corripit (Lccl. x). Sed et seipsum alicnum facit ab tli,!l ,ot0,n massam corrumpat.
illa uliiitaU tiiceiUi? . Corripia me juslus in miseri- INTERROGATIO XXXI.
rordia, ei increpabil me (Psal. cxl). Sed et aii Ijesio-
Si dcbct quis a carnuHbir, propinquis accipere ali-
quid ?
nem caeterorum iste laiis permanet inter fratres:
resolvit enim el impedil animos eorui!) qui pt)Ssunt Rksp. Propinquis quidein reddere qua: sua sunl,
profieere.
bis t(iii ad ser\iiiiim Dei accedunl, necessarium
ISTERROGATIO XXVI. est ; et nihii subtrahere, ;;! non crimen sacrilegii

Quale judicium esse dcbet de his, quipcccantes dc- Verumlaraen h*c praerogari in conspe
«'"'irrant.
idnnt? ctu eorum ad quos vi.sa suni perlinere, non expedit

Rrsp. Ut miiii videlur, gravius ab quod dixit
illo ne e; illis ipsis occasionem pi\£sitj eialiuiiis ac
Dominus : Quia expedit illi, ul suspendatur mola asr superbiie; et aiiis fralribus ejusdem proposiii pau-
naria od coiium cjus, ei prwcipileiur in mare, quam perioribus Iristiliara generet. Ila ut accidat illud,
ut scandaiizet unumex miuimis istis (Matth. xvm). iu quo Corinthii increpantur ai- Aposlolo dieenle :
Non cnim jam correptionem ad emeudationem, sci Qvta confttnditis v.on habemcs (I Cor. xi) I.i i;(co
BEXEDiCTI ABBATIS ANIANENSIS 512
f.*t S.
liij qui per loca singula cccle.siis prssunt, si sunt A INTERROGATIO XXXV!
lideles el prudentes dispensatores. ipsis oflerri de- Quali affeclu debemus infirmis fralribus ministrarei
bent, secundum imitationem eortini, qai in Actibtis Resp. Sicut ipsi Domino offerenles obsequiuin,
fecisse perscril.unhtr, de quibus qui dixit : Quia cicm fecistis uni ex minimis istis fra-
aposiolerum id
Quia afferentes prc.ia prtvdiorum suorum, tribus meis, mihi fecistis (Matth. xxv). Expeditautem
riicitur :
pcdes apostolorum (Act. m). Certe ad conservandtiin hi.juscemodi affeclum in obse-

ponebanl anie
quoniam non cst omnium hujusccmodi dispensatio- qtiiis, tttet hiqui obscquia a nobis suscipiunl, tales
offerri convenit, qtii apud sint, quibus merilo deferri obsequium debeat. Et
nes explere fideliler, illis
omnes in boc offtcio probaii habetUur. Veruinianten ideo oportet eos qtti prsesant curam gercre, ne hi
qttibus ministratur tales sint qui carni indulgeant

eliam de his probabit ille qui pneest, per queui de-
et ventri, sed polius in amore Dei et Christi ejt:s
beant dispensari.
probabiles invcnianlur, et per palicntiam suam
INTERROGATIO XXXII.
Q-.iomodo videre de.bemus eos, qui nobis vet famiiidres, ac viuc meritum fralrum mereantur obsequia ut :
vcl consaiujuinei fuerunl et proximi? habeantur ad gloriam Ciiristi, et opprobrium diaboli

Rfsp. Sicut Dominus ostendit, tunc cum ei nun- sicut fuit ei sanclus Job.
tiaverutU : Quiu matcr tua et fraires tui foris stant, g INTERROGATIO XXXMl.
volenles te viderc ; ad quos cum increpalione respon- Cum quali humililale debet quis suscidere a fralribus
dit, dicetis : Qutvcst mater mea? et qui sunt fralres obsequium ?
mei? Qui cnim jeceril volunlatcm Patris mei, qui Resp. SictU scrvtts a domino, el sicut ostendit
ih cuelis es!, isle mcus fralcr, et soror, et mater est Peirus apostolus , cum ei Dominus ministraret
(Luc. vin). {Joan. xiii). In quo simtrl ctiam perieuluBt eoruit.',
INTERROGATIO XXXIil. qui nolunt recipere obsequia fratrum, docemur

Quod deprecanlur nos, volenies ut eamus cumipsis
*i
1N7ERR0GATI0 XXXVIII.
ad domos corum, si oporteat nos acquiescere?
Qnalem debemus habere charitatem ad invxcem?
Rf.sp. Si quidem pro seuiftcalione fuiei aliquis ire
Resp. Quaiem Domintis ostendil et docttit, dicens :
potest, si probaverit ille qui prseest, millalur. Si vero

Diligite invicem, sicut et ego dilexi vcs. Hajorem
proptcrhumanam aliquam gratiam, audiat Domi-
autem charitalem nemo habet, quam ul qais animam
num dicenlem ad iiluni qui ei dixit ; Magisler, per-
primum renuniiare his qui domo suam ponat pro amicis suis (Joan. v). Si autem et
miltc inilii ire, et in
snnt. Quia nemo miltens manum suam in aralrum,

animam poni oportet, qttanto magis in aliis vottim
et sttniium debet oslcndi ? Sine dubio non secnndum
etretro respiciens, aptus est regno coelorum (Luc. w).
C "«manas voluntaics, sed secundum ilium prospe-
Qnod si pro renuntiando boc dicU.m est volcnti ire
ul cenunliaret, qui i dicemus de cteteris?
clum '
in (
l
i:o cst C0Ilimiine omnium propositum pla-
WTEUROGAT.0 XXXIV. -« »" INTf:[m0(UTI0 xxxlx

Liiile crqo vaqatur
versir ascendunt in corde nostro? et
mens noslra , et coqituiiones di-
quomodo pos-
,,
Quomodo
, ....
poterit quis rniplere
, .
chariialem circa.pro-
.
sumus hoc eniendare? ximum suum ?
Resp. Primo quidem metuens judicium prsevari-

Resp. Vagatur quidem mens interdum etiam otio,
cum uon occupaiur in necessaria solliciiudine ; scd
cantis mandatum Domini ;
quia ipse dixit : Qui non
crcdiierii Filio, non habebit vitam : sed ira Dci manel
in reraissione posita ct securitate, non credit pne-
scnlein csse Deum, scrulanieni corda et renes. Si
super eum (Joan. m). Ttim deinde velut cupiens ad
enim hoc crederet, facerel quoj supeiius Jictuin sclernam vitam pervenire, quh mandatum ejtis viia
cst Providebam Domihnm in conspectu meo semper;

:
seterna est. Primum autem et thagnum mandatum
quia a dextris est mihi, ne commovear {l'sal. \\).
est : Diiiqes Dominum Deum tuum, ex loto corde tuo,
Qui enim hoc horum cx tola menle lua, et ex lola animu tua. Secandum
agit, vel simiiia, neque vaga-
bitar iinquaui, neque habehil oiiiim vanis cogitalio-
vern simile illi : Diliyes proximum tuum sicut teipsum
i.ibus indulgere; vel aliqui I cogilare, quod non ad l) W alth ' "") El bi ^ ,lis
'
(ie<i l(!eiat silllilis eftici Do~

Kdificationem f.dci pertineat, et ad aliqaam animte
nliiitalcin speclel. Quanto n.agis
gntis invicem, sicul et cgu dilexi res (Joan. xiii). Sed
nibil audcbil ,
el ox coramuni sensu sentire ho., possumus : quia si

quo;l advcrsum sit Deo, cl non ei placeal, cogi-
beneiicium consequamur airalrc, in eo quod diligi-
tarc ?
INTERROGATIO XXXV. mur a fralre, debiiores ei cfficinlur, ut eum merito

Vnde ei noclurnee phantasia? inkonesta; et lurpes ac- diligaraus; quod oliam inler gentiles ohservari solet,
cidunl nobis? sici.t Dominus in Evangelio dicit : S: dilighis eos
Rtsr. Vci.iuni quidem l.-c maximc ex diurnis qui tos diiiqunl, qucr vobis est graiia? quia el pecca-
mimx moiibus et aclibus, indignis el incongruis. lorcs cl genliies, diligctites sc ditigunt (Luc. vi). Si
Si enimvacet in judiciis Dei, cl expurgelur ai.ima autem in aliquo vcl Isedit nos, vel adversatur quis,
;vr ;.)o.iitaiioncin lcgis divinse, et sladium verbi huiic non solu.ii propter mandatum, scd ct pioptcr
I)ci,ibique indesincnlc.m curam gerat, semper re- b ;o ipsum, quia plus nobis prsestat in quo laedft,
quirens et scrutans qaid si! qaod placcul Deo, lalia diiigere debcmus. Siqui-iem credimus Dotuino di-
c;;u::; h:;i ebil s-iiiinia. cenli : Beati csiis cum exprobrabiint vos etperseasen*
:
515 CODEX REtiULARUM. ~ PARS I. RF.CLlwE PP. OIUENT. 511

iur, ft dicent omne malum adversum vos, mentientes A gua factaest super Mariam, cum deliasit
dinc Dei, 1
propter me : guudete ei exsuliote, uuoniam merces de Moyse, et peccatum cjns nec ipso quidem Moyse
vestra mulla est in ccelis [Malth. v). oranlc inultumesse Dcus pcrmisit (Num. \w).
INTERROGATIO XL. INTERROGATIO XLV
Vsuue ad qiuv verba otiosus sermo judicnbiturf Si quitsacerbiori sermone, vel insotentiori voce re~
Resp. Generaliier omnis sermo, qui non proficit spondeat; et udntoninm dicat quia nihil mali habeat
in corde, si opoitct ci credif
a.l aliquaiu graliam fidei Clirisli, oiiosus est : et
taiiiniii esl periculura bujuscemodi sermonis, ut
Resp. Non omnes animaa passiones raanifestz
eiiatnsi bonum esse Videatur qiiod diciltfr, et a:i

siint omnibus, nec ip->is qui iem qui paliuntur eas.
Sicut enim sapiemioribus medicis signa qtne.lam
acdificalionem fidei tamen non pertineat; non in ser-
d.uitur absconsa et oeculla ex corporuin molibus,
iiuuiis bonitate ille qui locutus est, pericuium efl';i-
quod non quaeipsos qui paiiuntur elftigiunl etlatenl, ita ctiain

giat, sed in eo, proficit ad aedificationem
in anima sunt qusedam vilia, eliamsi non senlit ille
sermo prolatus, contristat Spiritum sanctum Dei.
qtti peccat. Sed ciedere oportel Domino, dicenti
lloc enim manifeste demonstrat Apostolus, dieens :
:
Quia malus liomo de malo thesauro cordis sui pro-

Omnis sermo malus de ore veslro nou procedat : sed
r mala (Matlh. xn). Et ideo non potest
ferl fieri, ut
si quis bonus ad adificutioncm fidsi, ut det gratiam
malus de corde malo bonum proferat sermoneui, uec
uudientibus. Et super luce adjecit : Nolite contri-
bonus de bono cordc malum proferal verbum. Sed
slare Spiritum sanclum Dei, in quo siynuti cstis, in
inlerduni quidem potest esse tuali cordis bonilas si-
die redcmptionis (F.phes. iv). Quo utique gravius ma-
lum nullum essc
inulata : bonum aulem cor, raaium non polest simu-
poterit.
lare. Dicit enitn Apostolus : Quia providemus bona.
INTERROGATIO XLI.
non solum coram Deo, sed etiam coram hominlbvs
Quis est maledicus, id esl Aoiôpogl
(liom. xu)
Resp. Onims sermo, qui ob hoc profer;ur, ut in-
laraet aliquem, vel
INTERROGATIO XLYI.
deroget, vel jnale commendet,
Quomodo possit aliquis non irasci?
maledicus est, etiam si videalur non csse injuriosus.
Rr.sr. Si Deuui omnia credat inspiccre, el Domi-
Et boc manifestum est ex sententia Evangelii, cuui
num praesentem semper intueatur : quoniam quidem
dicitde Judaeis Quia maledixerunt eum, dicentes :
:
neque is qui jndiei suo subjectus est, ausus est in

Tusis discipulus ejus (Joan. i.\).
oculisjudicis.suialiquid suac indignationis oslendere,
INTERROGATIO XLII
Quid e$t detraclip, vel derogalio?
id est, eum non ipsie sibi alios putat esse subjectos,
C sed se praeparat ad alterius obedientiam boc est
Rksp. Duas bpinor esse causas, in quibus licel
:
euim omnes dueere superiores sibi. Si enim non ad

alicui dicere et retractare alicna mala : si quando
suos usus vel ad suam uiiiitateiii obedire sibi quaerit
consilium babere necesse est cnm eaeteris, qtii iti
eos qui obediunl, scire debet quoniam serrno Do-
boc ipsum videntur assumi, quomodo cerrigalur is
qui peccavit, vel mali

mini unumquemque docet aliis obsequi vel niini-
aliquid cgit ; et rursum, si
strare.Obqtiotietiamsi videt aliquem mandalum Do-
quando necesse esl prasveniri aliqticm et commoneri,
ne forle ir.currat
inini praeterire, non iraerga eum moveatur, sed mise-
in consorliura alicujus mali, dum
ratione et compassioue secundum eum qui dicii
eiim putat cssc bonuni. Quia Aposloius dicit : Nolite
Quis infnmulur, el e<jo non infirmor (II Cor. xi)?
commisceri cum hujusmodi (II Tltes. m). Iicin in
Salomone Noli manere cum homine iracundo INTERROGATIO XLVU.
:
; ne
Quis est mansuetusf
forle vius ejus discas, et sumas laqueum animw tuce
Resp. Qui non trahsfertur a juslieiis suis, quibus
(Prov. n). Qiio J cl ipsum Apostolum fecisse inveninuis,
per boc quod scribit ad Timotlieum, dicens Alexandsr
statuit vel sludet Deo placcre.
:
ararius multa mihi ostcudit ; quem tu quuque decita. INTERROGATIO XLYIIL

Quomodo quis non vincalur in uoluptate, et libidiiie
Yaldeenhn restitit nostris sermonibus (II Tim. in). ,.
ciborum ?
Prceter hujuscemodi autcm nccessitales, quicunque
Resp. Si statuat expetendtim esse, non id quod
dicit aliquid advcrsus alium, ut vel deroget ei, vel delectal, sed id quod expedil, et qnod usui, non vo-
obtrectet, isttid est detraliere : etiamsi vera csse lupiati, sufficiat.
vidcantur quae di-it.
INTERROGATIO XLHL INTERROGATIO XLIX.

Quidetrahit (ratri, aui qudit detrahenlem,
Quomodo excidemus vitium mali desidcrii.
et palitur,
(juid diqnus cst ? Resp. Desiderio melioresi magis igntniur et :
Resp. Excommunicari debet. Delrahenlem, inquit, accendimur adamorem Dei, secundum illum qui di-
occulte adversus proximum suum, hunc
persequebar
cit Eloquium Domini ignivit eum (Psal. civ). Et
:
:
(Psal. c). Et alibi diclum cst : Noli libenter audire Judicia Domini verajusliftcata in semetipsa, dcstde-
detrahentem : neforte cradiceris (Psal. xx). rabilia super aurum et lapidem prcliosum nimis mut-
INTERROGATIO XLIY. lum, et dulciora super mel el favum (Psul. xviu).

Quod si de eo qui pr.rest qnisdetraxerit, quomodo eum Semper enim desiderium mcliorum, si in opcre sil
observabimusf ei in re, et possideat tolos animos nostros, alque
Resp. Lt in boc inauifestum cst judieium iraeur> eorumquae dcsideramus perfnii rontcnd-.inius, con-
! ,
5f5 S. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS 516
temnen: nos facit et despiccre inferiora, sieut do- A - INTERROGATIO LYI.

euenuil aos omnes sancli, quanto magis ea quae m.ilu Quvuiodo quis aa gloriam Dei factt onima.
simi et turp.ia ? Resp. Cum
omnia propter Deum, vei ex man-
INTERROGATIO L. dato Dei facimus, cl in nullo sectamur hominum
Qutv est tristiiia secundum Deum, et quas esl secun- laudes, et in emnibus meminimus Doinini dicentis :
diun sivculuvi Luceai lux vestra coram hominibus, ul videant opera

Resp. Secundum Deum est imtitia, cum pro vestra bona, et (jloriftcent Patrem vestrum, qui in coe-
mamiali negligentia vel praevaricalione trislamur, lis est (Mattli. \/.
secundum quod scriptum est : Trisiitia lenuit *»e

LNTERROCATIO LVil.
pro pcccatoribus derelin/iuentibus legem tuam (Psul.
Quomodo manducei quis et bibit in glvriam Dci.
cxvm). Sx'culi autem trislilia est, cum o!> aliquid Resp. Si inmemoria habeat eum, a quo pascitur,
de rebus humanis, vel quae ad soeculum perltnent, Doum : el si non solum anima, verum etiam corpore
eonlristamur. per singula contestetur, se ei gralias agere, et nou
1NTEHROGATIO LI. securum manducare ; sed quasi operarium Dei ah
Q:uv sunt in Domino gandia, vel quid facientes gau- ipso refici, ad hoc, ut ad laborem, vel expletionem
dere debemits?
B sufficiat mandaloruni.
Rr.sp. Si quae secundum mamhtum Domiui geri-
gloria Dei agimus, boc est in Domino
INTERROGATIO LVIII.
mus, vel in
cum pro noinine Domini aiiquid pa- Quomvdo faciat dexlera, qutv non cognoscat
gaudium : vel
stnistra?
timur etgaudemus, vel aliis recte agenlibus congra-
RiiSP. Cum Lntenta mente, et lixo desiderio pla-
tulamur.
cendi Deo, agimus opera Dei, et omni soilieiiudina
INTERR0GAT19 Lll.
constritigimur, ne decidamus a via recta, et a!>
Quod lugere debemus, ut beaiitudinem consolalionis
opere legitimo; lunc nullius prorsus extri:isecus r
consequi mereamur ?
neque membri nostri alicujus percipimus cogitatio-
REsr. Cum illa inlerrogatione, in qua exposuimus
nem, nisi solius Dei, cl ejus operis quod explemus.
quse est sccundum Deum tristiliu, eliam isla inlerro-
gatio conlinelur : id est, si pro peccatis lugomus, Tanquam si artifex faciensvas aliquod indesinenlei
qui per pracvai icatiorjcm legis

et ojus meminit qui opus injunxit; et vas quoU
vel si eos deOemus,
vorsat in manlbus, si recte et fahre veniai, in-
Deum inhonorant : vel propter eos, qui pericliian-
tuelur.
liir in peccalo. Quiu unima quai peccaoerit, ipsa
luortetur (lCzech. xvm) : secuuduin illum qui dixit : ~ INTERROGATIO LIX.

El Ingeam multos ex Itis qui anlcpeccaverunt, cl non Quomodo apparebit eis qui hominibus vull
placcre ?
egerunl pcehitentiam (II Cor. xii).
Resp. Cum prsesenlibus quidem iis qui laudare
INTEUROGATIO LHL
possunt, agit aliquid operis boni : nullo autem uli
Si ec toio ritlerc non ticel ?
prxsente, vel etiani ils qui viluperare possunt
Br.sp. Cum Domi.nus eos qui nunc rident, condem-
astantibus, segnis et pigrior est in opere. Si eniui
uct (Luc \i), manifestum nunquam tempns
est quia
Doiniiio piacere vellet, semper utique et in omni
cst risiis fideli animac : etmaxime cum piiirimi sint,
loco idem esset, alque eadem gereret : adsmpiens
qui per praevaricationem legis Deum non bouorenl,
ilhui quod dictum est : Per arma jmtitia-, a dextris
el iu peccatis suis mqriar.tur : pro quibus tristari
et a sinistris, per gloriam el ignobililatem; per infa-
iudesiucnler convenit et lugerc.
miam et bonani famam ; ut seductores et veraces
LNTERROGATIO LIV.
(/ Cvi\ vi). -
Qutc sollicitudo strcularisf

est LNTERROGATIO LX.
R-isi-. Omnis solliciluuo animi, etiamsi nihU ha-
Quomodo quis ejfugiet vilium hominibus placendi vel
bere videanlur iHicilum,tamen si non ad religionem captandi laudem ab hominibus ?
I)
perlineat et ad virtutem, saccularis est. Resp. Si citIus sit de prsesentia Dei, et fixam
LNTERROCATIO LV. habeat soliicitudinem Dco placendi; et multo desi-
Undeaccidit nobis importune dormitare , et quomodo derio teneaiur carum bealitudinum quae a Dommo
Itoc possumus abj:cere? repromissx' sunt. Non eniin oporlel sub pryesenlia
Resp. Evenil quidem importunc dormitare, cum D;i placereconservis, ad injuriam Domini, et ad sui
languidior est auima crga Deum, et memoriam Dei perniciem ; non Domino, sed conservorum nutibus
«t cuiujudiciorum ejuseain inccssit oblivio. Abjicere intuenlem.
autem id possumus, cum dignam de eo assumpseri- INTERROGATIO LXL
mus cogitalionem,et ad vohmtatcm ojus extendimus Quomodo inteiligilur superbus? vci qvomodo
desideria nostra; secundum illum qui dixit : Si de- curatv.r?
dcro somnum oculis vuis, et palpcbris meis dormita- Rf.sp. [ntelligitur quidem e.v. eo, quoniam ea qu:ft
tionem, et re.quiem temporibus mci*, usquequo inve- eminenliora sunt quaeril. Curatur autem, si credat
r.inm locum Domino, el tabernaculum Deo Jutob senleuiia) ejus, qui <!ixit : Dcus superbis resistit
(Psal. cxxxi). (Jac. iv). Illud sane sciendum cst, quod quomodo
5T7 CODEX REGULAIUiM: — PARS I. REVVUE Pfc ORIEM Kffi
quis timcat damnaiionem supcrbix-, hnpossihiic esl \usqnc ad mortem, vwnem autem ctucis (Pliil. u). Et
curari hoc vitiimi, nisi absirahat se, etsecedat ab prsedixil : Ilor scniitt in vobis, quod et in Ch
otnnibus occasionibus elalionis : sicot irapossibile Jen.
est exstingul linguae alicujus ?el genlis loquelam, INTERROGATIO LXVl.
vcl arlificium aliquod, nisi r n ; i s omni generc sc Qui piger est erga mandatnm; quomodo potesl iu
pcnilus alislraliat, nun solum ab agcndo, vel lo-
dustrius et viyituns ejfici ?
quendo, vcl movendo, sed eiiam audieudo eos qui Resp. Si ciTlus sil praesenliara Domini Dei ubi-
loqtumiur, vel ridendo eos qui agunt i.i qitod obli- qge esse, el omnia iutueri (Pruv. xx); el commina-
visci cupit. Et hoc ohservumium est de onmilms lioiiem iliam quae adversns pigrum prniala est, ant«
viiiis. oculos haheal, ct spem muitoe retrilmtionfc Dei,
INTERROGATIO I.XII. qui repromisit per Paiihim aposluhim «licens : Qnia

Quid est httmititas ; et quomodo eamdem implere vnnsquisque propriam mercedem aecipict secundum
possimus ? sunm laberem \l Cor. m) : et si qua similia in Scri-
Rf.sp. Huntilitas quidem e&l baec, ut omnes bo- pturis sanctis invenitmtur, qua; <lc labore palien-
mines aestimemus supcriores nobi». secundum defi- lisi et opcrum soHicitudine a<l Dei gloriam rcfe-
niiioncm Apostoli (Phil. n). Implere autem iil pos- j> runtui
sumus, simemores fuerimus Domini dicentis bi- :
INTERROGATIO LXVII
scile a me quia mansuelus $um et humitis cordc Si quis no:> contentus esl quotidie sibi aliquid injungi
t Walih. xt) : qiio<i in multis s:epe et osiemlii et <Jo- dc his f;ua' pro mandato bei incidunl, scd artifi-
cium vuit discere ; quali viiio wgrolat ? aut si opor-
cuit. Et credere debemus promiltenli : Quiu qui re
tei ei acquiescere?
humiliaverit, exaltabitur (Luc. xvin). Deinde ut in-
Resp. Iste lalis el prsesumplor est. et sibi pla-.
desinenler ci absqite nlla eessalione in omnibus
ceiib, el iiifidelis, qui non timet senteuliam Domini
actibus, ct in omni uegotio bumiliores cseteris inve-
uNcentis : Estole parati; quia hora qua non putatis,
niri studeamus, ei in boc exercilium uoslrum pona-
filius hominis veniel (Lv.c. xn). Si enim quoiime ox-
imis. Vix eniiii si<- potcrhnus prislime a i •
o i
> i s arro-
spcctat quis dominum, solliciius esi ci trepidus,
g:-iiii:e abolcre memoriam, et aficctum bumiiitatis
<j!!omo(lo prascntem diem non transeat oliosus, et
assiimere, sicut etiara in artificiis fieri soltt. Idem-
jiiiiil amplius quoerit. Si antem irnperalur ci artil:-
que modus erit etiam in caeleris virlulibus obti-
cium discere, o! etiientkc suae babcat lucrum, el in
ucmlis, qiuv cx mandalo Domiui nostii Jesu Chri.Ui
Iioc placea! Deo; ei iion i*i eo, quotl silsi placcl, as-
veuiunl.
sumal ju licitim.
INTERROGATIO LXM C INTERROGATIO EXVIH.
Si oportet honorem quterere?
.Si <7«is industrins promptus ud intplenda man-
sit, el
iiisp. honorem bonorem
Reddere quidera cui
data , ugat autem, non quod ei injungilur, sed qund
edocti sumus (llom. xiuj; requircre autem bonorem
ipse vvlt: quam mercedem habebit?
prohibiti, Domino dicente Quomodo poteslis. cre- :
R'.:si'. Merces ejus iila ipsa cst, quoil sibi placel.
dere, gloriam quarentes ab invicem : et gloriam qttas
Cum aulem Aposlulus dicat : l -nusquisqv.e vestrum
est hb iwo Deo, non quceritis (Joan. v) ? Itaqtte re-
proximo suo placeai in bono ad eedificationem (/»<//;<•.
quirere ab hominibus gloriam vel honoreni, indi-
xv). Ei nt amplius inclinaret et constringeret au-
cium est infidelitatis, el alienos nos esse a pietaie
dientes, addidit dicens : Quia ipse Christus non sibi
Dei, maxime, cum et Apostolus dicat : Si adlntc ho-
placuit, seire debet ur.usonisque periculum smiiii
minibus ptacere veltem, Christi servus non essem
esse in co, quod vult sihi placere : siiuul enim in-
(Gal. i). Si ergo bi qui ab bominibus gloriam vel
obediens invenUm..
honorem sibi oblatr.m suscipiunt, ila coodemnan-
lur, bi qui nec oblatum quidem reqnirunt, quali
INTEUROGATIO LXIX.
judicio digiii siml? Si ticet alicui excusare opus quod ei injungitur et
aliud queerere?
I)
INTERROGATIO LXIV. Resc. Cum mensuram obedieatirC
definitum sit
Qvomodo invicem obaudire debemus? tisque ad mortem esse, qui devitat bocquod ii iu-
Uesp. Sieiit servi <joniiiiis, secimdum qnod pr;c- jungitur, et aliud quscrit, primo omnium inobedien-
cipilDominus Quia qui vult in vobis esse magnus,
:
ti;c rens est et manifeste oslendilur <pii nondum
,
fmi omnium novissimus, et omnium servvs (Matth. negavil semelipsum. jîii.ie multorum malorum
w). Quibiis addidil,. ut magis nus inclinet ad humi- eansa efficilur tam silii qnam ctiam caeteris, quia
litalem : sicut fdius hominis non venit minislrari, sed adiiiim contradiclionis pluribus apeiif, cl seipsum
ministrare. Sed et aliml quod ab Apostoio ('.ictum
ad contr.aoicendnm insueseil: et. cum n<m possint
C:t : Per charitalem spiritus scrvii invicem [Cal. x).
singuli discernere quod nielius esl ei eligere, potest
IMTERROG VT-0 LXV. ficri. r.\ laiis est licentia, nt ali<p!i<I quod deterius
Isqne ad quem modum obaudire oporlet eum, qui esl eligat. Tum <ieim!e <!(ia;ii suspicionem dabit
placendi Dco implere regulatu cupit? fratribus, quod passione aliqua, ve! ad opus i!ln<l
Resp. Aposiolus ostendit, proponens nobis obe- quod eligit, astringatur, vel certe erga eoscum qui-
liientiani Domini : Qui factus esi, inquil, obediens b;ts nccesse est operari. Itaque o:imi modo non ola-
, ;
519 S, BENEDICTI ABftATIS ANIANEXSIS Mt)
iftre, multorum malorum causa est et radix. Si au- A est a conservo suo, et noluit pafieaier
::g>:re Et :
letu raliu esl aliqua qua sibi recte excusare videa- videntes , inquit, conservi renuntiavctimt domtno suo
tur opus illud, quod cxcusat, exponat hanc ipsam (Matth. xviii). [ratus aulein dpminus revocavit
causam huic qui prseest, et reliiiqr.at ejus judieio, omnem gratiara quam concesserat dehiti, et tradi-
at ijtse probet si excusalione dignum e 5i qeod i!it etim tortoribus usquequo redderct omne de-
ailegai. bitum.
[NTERROGATIO LXX [STERROGATIO '-XXV
Si iujnnctum fuerit aliqnid fratri, et conlradixerit Quomodo oiiis debel habere eum, qui ad orationent
'.'
poslea autem sua sporite obcdier.t, quid e.st? suscitut frqjres
Resp. In eo quod contradixit, quasi non ohtem- Resi*. Si quis cognoscit damnum quod de somno
perans judicandus esl, et velut caeteros ad similc patilur, cum nequc sui ipsius sensum babel ; ct
concitans maltim. Jnquo scial se iili sententiac ob- intelligit quanlum sillucrum vigiliarum, et prseei-
noxium, quae dixit : Conlradictiones suscitat omnis pue cum vigilatur ad glorificandum Deum in oratio-
malns : Domimts autem angelum immisericordem nihus; ita debel habere eum qui ad hoc se invitat
immittet ei (Prov.xw.). Cum aulem cerlus sil quia etsuscitat dormicntem, tanquam eum per quem di-
non homini obiemperal,sed Domino dicenti -.Quiaqui B vina lucra et coeleslia dona consequitur; sive is ad
audit vos, me audit, et qui spernit vos, me spemit orationem, sive ad aliud quodcunque mandalum Dei
(Luc. x) : si compunctus est recordatione mandati, invitat et provocat
pivis satislaciat; et ita, si permiltilur, quo.i mjun- INTERROGATIO LXXVI.

clmn est impleat. Qnod si contristalur ille qui exchatur, aut etiam si
1NTERROGAT10 LXXI. irascetur, qnid dignus est ?
Si autem obediens quis murmurel ?

Br.sc. Interim excommunicari debet et non man-
Rtsp. Apostolodicenle : Omnia fucitesinemurmura- ducarc; si forte comptmctus agnoscat quanlis et
tione el lucsitationibus (Phil. n); alienu.->sila fratruui qualihus honis sernetipsum insipienter defraudct, e{
unitatequi murmurat, et opus ejus ahjiciatur. Ma- conversus recipiat gratiam ejus in se affectum
ita ;
nifeslum cnim est iste qui taiis est, quia infideiitale sumcns, <{ui dixit. : Memor fui Dei, el dclectatus sum
gpgrotat , cl certmn futurae spei fiduciam non (Psal. axvi). Quod si permanserit in stuliilia, iwii
i
gerit. , inteiligens graliam, abscindalur tanquam putrefa-

LNTERROGATIO LXXII. ctum membrum a corpore. Scriptum est enim :
S fraler fralrem contristaverit, quomodo debetcmen- Ouia expedit ul pereal unum membrorum luo-
dari ?
rnm, ct non otnne corpus tuum millatur in geltenrtam
Uesp. Si quidem contrislaverit, sicut Aposiolus
(Matlh. v).
dicit : Conttistati enim cstis, ul in nulto detrimentum
INTERROGATIO LXXVif.
pateremini ex nobis (11 Cor. vn) ; nou ille qui co:i-
Quid esi , Nolite judicare, ut non judicemini
irislavit em«nda i debet, sed ille qui contrislalits nolitc condemnc.iw ut non condemnentinit
est; ct indicia ejus trislitiae, quac secundum Dcum
Resp. Cum Domiuus aliquando dicat : Notile ,j?i-
est, debet oslcnJere. Si vero indifferenler contri-
dicare, ut non judicemini (Matlh. vn) ; aliquando
slavil, id est, non secundum Deum, mcmor sitis
vero : juslum judicium judicule (Joan. VJi); non uti-
qui contristavit Apostoli dicenlis : Si auteni pro-
ijue iinmi moilo prohibet judicandi facullatem ; seu
pter escam fruter luus contristatur, jam non sccun-
diuerentiam judicii nosse nos docet, ut sciamns iu
dum charitatem ambulas (Rom. xiv). Etcumcogno-
qnibus oporteat nou judicare et in quibus non. De
verit talc deiiclum esse suum, impleat illuti quo.1 a
hoc autem manifeslc nohis Apostolus tradidit, diccns
Domino dictumest : Si offers munus tuum adaltare,
de his causis quae uniuscujiisquc arbitrio essc de-
et recordatus fueris ibi quia fraler tuus habet atiquid
bent : Tu autem quare judicas fratrem tuum (l]om.
adversus le, relinque ibi munus luum ante altarc, et
\iv)? Ei iterum Nonergo
J imticem judicemus (Ibid.).
:
frutri tuo i;el tuuc veniens offe- L> *

1B.1B pii»
valc vrius reconciliari ,'. ,., . ,.
„ ,
[n his vero actibus qm
]tii Dcm non placenl, no-
aperte Deo
res munus luum (Matth. v).
tat eos qui non judicant, et ipse suam sententiam
INTERROGATIO LXXIII.
prodit per haee quas dicii : lujo quidem sicut abscus
Q:iid si non acquiescal ul sitlisfucial, quid agcn-
dum cst ?
corpore, prwscns autcm spiritu, jum judicavi tanquam
eo illud, q.tod a Domi- preesens eum, qui lirvc operalus est, in nomine Domi-
Ucsp. Iinplere debemus in
ni nostri Jesu Chrisli, congre.gatis vobis cl meo spiri-
no dictum est dc eo qui peccavit, ct non egit pocni-
Si autem Ecclesiam non au- tn, cum virtuteDomininostriJe.su Christi tradcrs :
tenliara, cuin dixit :
tibi sicut gcntilis el publicanus (Matih. hujusccmodi hominem $atanasininlerkumcarnis, vt

dierit , sit
spirilus sahus fiat in die Domini nostri Jesu Chri&li
XVIII).
(I Cor. \\). Si quid itaque in noslra poleslate vel
LNTERROGATIO LXXIY.
qui conlristaverit, noluerit arbilrio positum el inserlum esl, non oporlet dc his.
QuUl si, satisfacieute eo
reconciiiari is qui contristdtus est ? judicare fralrem, secundum hoc quod Apostohis di-
Ri.sp. Manifesta est de hoc Domini senleuMa, cit, tanquam dc his qua) ignprantur : Itaque notite
qu.e refertur in illa parabola dc servo qui rogatus ante tempus quid judicare, usqncquo veniat Dominus,
;
521 CODEX REGULARUM. — PARS I. REGUL.H PP. ORIENT.

qni illuslrabit occulla lenebrarum, et manifestabit A 1NTERROGATIO LXWIi.
consilia cordium (I Cor. iv). Dei aiitem judicia vin- Si licet unicuique vitare opus quod graviiu vi-
dicare omni moJo nccessarium esl; ne forieet nos delnr.
simili ira absorbeamur, si quid sciamus erga pec- Resp. Qui fideliter et purc Deum diligit, et cer-
canles et siieamus. Nisi forte quis cadem facicns, tus est de rctributione Oomiui , nc sufiicere sibi pu-
fiduciam non habeat arguendi, ncque anctorilalem tat ea qsi.r injungimlur ; sed semper augmenta ope-
judicandi fratrem, Domino dicente : Ejiee primutn
ris qmerit, ct majora quam injunguntur, d<
et exoptat, etiamsi sopra vires videatur esse

trabem de oculo luo, ei tunc videbis ejkerc festucam q
de oculofralris tui (Malth. vn).

facit. Nee aliquando securus est, lanquam opere cx
plelo; sed e contrario sollicitus cst et anxius,
INTERROGATIO LXXVIII.
quam qui nihil dignum pncceplis evaugelicis cge-
Quomodo intelligitur quis, si zelo Dei woveatur ad-
versus peccanlem fratrem aut a propria ira-
rit memor illius Dominici sermouis dicentis Cum
: :
,
cundia ? autem feceriiis omniu qucecunque prwcipio vobis, iuiic
Ri.sp. Si ad omnc peecatum fratris patilur iilud, dicetis : sumus; quod debuimus faccre,
servi inutiles
fecimus (Luc. xvn). Sed et imitabiraur Aposlolnm

quod scrtpturo est Consumpsit me zelus domus nue.
:
:
quoniam obliti sunt verborum tuorum inimici mei B cui cum mun,1,is esset crucilixus, ct ipse mundo,
.
(Psat. sxxill). Manifestus est eniin et in hoc Dei

erubcscit diccrc : Quia eqo meipsum noialum wsli-
zelus. Verumtamen etiam in liis oportct prudeutcr

ino upprclicndcre : unum aulem, cu quidem qucs re-
tro sunt obtiviscens,
adeaaulem, qua> anle me sunt,
omnia dispeusari. Si ergo hooc afiectura etiam an-
tea non habuit in aniino suo, motns suos sciat raa-
me extendcns, secundum proposilum sequoi ad pal-
gisex passione quam ev Deo descendere, et in nuilo
mam supernaj vocationis Dei in Christo Jesu (Phil.
posse ollicitim pietalis implere.

lii). Et qui cum haberet poteslaiem, ut Evangelium
annuutians de Evangelio viveret : Magis in labore
INTERROGATIO LXXIX. cl fa.igatione , ir.quit, nccte ac die operans vi.ci.
Dicunt quidam quia impossibiie est non irasci ho- Non quia non habemus polesiatem ; scdut nos formam
minem ? daremusvobis, ad imilandum nos (II Thes. Qu»;
11).
Rp.sp. Sicut ncc possibile est militi in conspeelu cum ita sint, quis ita stulius est vel infidelis, tit
sui regis irasci.Sed nec sic quidcm babebit rationem putet se majoribus quam dcbel oneribus praegravari,
hoc quod dicilur. Humanus enim vultus ejusdem cum in hoc quod mensura poscil uoudum possii im-
formae hominis ad horoinem propter unilatera natu- plere ?
rae, ubi cum sola sit dignitalis emincnlia, lamen ^ INPERROGATIO LXXXIil.
prohibet passionem ;
quanto magis Deus, quem cerli Quomodo quis promptus fial eliam dd pericuta propter
sumus etiam cordi nostro prscsentem et omnes ino- mandatum Domini ?
i;is tiosfros inspicere? Cujus manifeslum est quanla Resp. Primo quidem, ut consideret quia et ipse
sit eminentia, etiatn hoc ipso quod scrulattir corda ei. Dominus obedivit Patri pro nobis usque ad
moriem :
reues, et videt molus animac. et certus sit quia mandatum Domini in vita uierna
est, sictit scriptum est. Tunc deinde etiam, ul cre-
INTERROGATIO LXXX.
dat Domino dicenti Quia quicunque voluerit animam
:
Si oportet ire quocunque, non commonilo eo qui suam salvam facere, perdei eam : qui autem perdi
prn-esl ?
rit animam suam propicr me, el provier Erangelium
t
Resp. Cum Dominus dicat : Non enim veni ut a salvam faciel cam (Joun. xu).
tne faciam quidquam, sedab illo qui me misit (Joan.
v) qitanlo magis unusquisque noslrum sibi permit- LNTERROGATIO LXXXIV.
;
tere nihil debel ? Qui enim sna aucloritate aiiquid

Cum quali affectu obedire oporlet ei qui nos ad opus
mandati cohortatur ?
agit, maiiifeslissimae superbke morbo detinelur : et
Resp. Eo affeclu quo esuriens parvulus nulrici
subjectus estilli sententia? qucedicit : Quod in homi- D
obedit ad ubera invitanti; vel qtio affectu omnis ho-
nibus superbum est, ubominatio est in conspectu Dei
mo suscipit ab aliquo ea qu.-c ad vitam pertiucnt,
(Luc. xvt). Sel in omnibus sua spontc vcl attctoriUile
imo et si qtiid amplius ;
pro eo quod multo esl prc-
jliquid agcre, cnlpabile esi ?
liosiof fulura vila quam prsesens, sicul et Dominus
LNTERROGATIO LXXXI dixil : Quia mandata mea vita wlerna sunl (Joan.
xit). Sicul crgo prsesens vita conslal in cioo panis,
Si o-.nnino votenti tilleras discere, vel leclioni vacare,
indulcjenduin est . ila aiierna vita consiat in opere mandali, sicut ipsc
R.sp. Apostolo dicente : 1 1 non ques vultis, ea Domimis iterum dkit :Meus cibus cst, ul faciam
faciatis (Cal. v) ; in omni negotio sua voluntate voluntutem e)us, qui me misil, Patris (Joan. rv).
permittere unumqnemque agere, perniciosum esl INTERROGATIO LXXXV.

sed oportet illud suscipcre qitod ab his qui prsesunt Quali unimo dcbci esse quis pro hoc ipso quod
injungitur, etiamsi coutra voluntatem sit ejus cui dignus habitus est in opere Dei inveniri?
injungitur; secun !um Domini pxemplura, dicenlis : Eo quo er.it
Re*p. ilie qui dicebat : Quis enc
Puler, non mea voluntas, scd ina ji-.it (Lvc. xxn). sww, Domine? aia qux cs : d mus palris meiJ qtto-
Patrol. CIII. 17
: . :
m S. BENEDICTI ABBATIS ANTANENSIS 52i
mum dilextiti me ? (U Reg. vn.) Explcns per singula A tinenliam, qua se quis a prioribus suis vohiptatibus
id quod scriplum est : Gratius agcnles Deo Patrt, continet. Quanlumautem habeat periculi, qiii voiun-
qui idoneos nos fecit in partem sortis sanclorum in lu- talem propriam vult facere, el non Domini, certum
mine : qui et liberavil nos de potestale tenebrarum, est ex bis qu* Apostolus dicit : Facienles voiuntatem
ei iranstulil in regnum Filii claritatis su<e (Co- carnis el cogitaliouum, eramus natura (iiii ira; sieut
hss. i) et cceteri (Ephes. h) .
INTERBOGATIO LXXXYI. INTERROGATIO LXXXIX.

Quomodo dsbent hi qui processerunt in labore operis Qui et in refectione non potest commu-
sutis jejunat,
Dei, instruere vel instituere eos qui nuper ac- nem cibum cum omnibus sumere ; quid magis eli-
cedunt ? gere debet, jejunare cum fratribus et cum ipsis
reficere, aut propter majura jejunia alios cibos
Resp. Si quidem corpore adhuc vegeii sunt per
requirere ?
hoc quod impigre ad cuucta habilitaiis oflicia seniet-
Resp. Jejunii mensura non debet ex uniuscujus-
ipsos paralos cxhibent, acdificant eos, et formam
que voiunlale pendcre, sed ex jussu el institulione
ulHem ad omnem profectum praestant. Si vero
eorum qui communiter Deo serviunt : sicut ei illo-
infinniores sunt corpore, per hoc quod ostendunt
rum in omnibus unanimitas et consonanlia refer-
eis se inomnibus vel actibus, vel motibus, vel etiam g tur, qui in Aclibus apostolorum cor et aniinam
jpso vultu, Dei semper habere et cogitare praesen-
unara babuisse signantur (Act. iv). Si quis ergo ra-
iiam, sed el in his qu;e ab Apostolo cnumcrata sunt,
tionabiliterel fideliter jejunat, etiam virtutem, ut
spccialibus charilalis affeclibus, quibus ail : Chari-
sustinere possit, a Domino consequitur : Fidelis enim
tas paiiens est, et benigna est : non zelatur, non agit
est, qui repromisit (llebr. x)
perperam, non inflatur, non dehonestaiur, non quw-
rit quce sua suul, non irritatur, non cogitat malum, INTERROGATIO XC.
Quomoao oportetjejnnare, cum necessarium jejunium
non guudet super iniquitate, congaudet autem veri-
injungitur; si aliquando aliquid quod religio de-
lati : omnia suffert, otnnia sperat, omnia patitur poscil, explcndum est, tanquam ex necessilate, an
charilat numquam excidit (I Cor. xin). Haec enim voluntarie ?
omnia etiam in infirmo corpore impleri possi- Resp. Domino dicenle : Beati qui esuriunt et si-
bile esL tiunt justiliam (Matlh. v), omne quod ad religionem

INTERROGATIO LXXXYIL pertinet, nisi ex proposito et devotione fiat, pcricu-
Si dxcai quis : Volo apud vos parum aliquid temporis lum generat. Debet ergo jejunio sociari devolio,
facere, ut proficiam ex vobis ; si oportet cum sus- Quia autem nccessarium sit jejuniuni in talibus qui-
cipi 1
G busque causis, et maxime cum dcsideramus aliquid
Resp. Domino pronunliante Quia venientem ad
:
impetrare a Domiuo, etiam sanetus Apostolus docet,
me non ejicium foras (Joan. vi) ; el Aposlolo nihilo-
qui inter caeteras suas virtutes addidit etiam hoc
minus dicenle : Propier subintroductos aulem falsos
Quia in jejuniis frequcnler (I Cor. xi), «
fratrcs, qui subintroierunt explorare liberlalem no-
INTERROGATIO XCL
itrum, quam habemus in Chrislo Jesu : quibus nec
Qui non vult ipsis cibis vesci ex quibus fratres
ad horam cessimus subjectioni ; ut verilas Evangctii reficiuntur, sed alios requiril, si rccle facit ?
pcrmaneat apudvos (Cal. Ii); concedi quidem ei con- Resp. Specialiler hoc ipsum, quaerere cilmm, est
yenil itigressnm, propierincerlosexitusreruru. Inler- contra mandaium Domini, diccnlis : Notiie quai-
dum enim potest fieri ut per tempusprolkiat, et dele- rerc quid manducetis, vel quid bibatis (Muith. vi).
ctetur sar.clilate vitse, elpermaneat in coaplis, sicut Et ut nos magis allentos faceret ad ea quse dicc-
et frequcnter factum scimus. Sed et ut manifesia bat adduiit : llac enim gentes inquirunt. Sane debel
hal veiitas inslilulionum nostrarum, de quibus for- sollicitudo ejus esse qui pr;ecs' , ul impleat il-
tassis bomines aliter opinantur. Oportel lamen circa lud quod scriptum est : Dividebatur autem unicui-
euin cautius agi et diligentius ; ut sive in veriiale que secundum id quod opus eral (Acl. ivj. •
pennai>eat vel prcficiai, sive inslituiionum nostra-

INTERROGATIO XCIL
inui libertas cxpioretur, probabilis invcniatur cl Qui dicit, quia Ixdit melwc, et conlrislalur si ei alius
pura. Ila namquc el nos Deo placebimus ; et ille, cibus non fuerit datus, qualis est ?
aut proficiel, si vcrax est; aut si simidator est, cru- Resp. Apparet quia hic non est fixus in spe iiia
bescet. quam Eleazarus habuit (// Mach. yi) ; nec dc chari-

INTERROGATIO LXXXYIU. tale ejus qui prseest, et sollicitudinem tam sui quam
Si qvis supra vires vult abstinerc, ita etiam, ut in omnium geril, certus est. Yerumtamen ahsoiute
opere mandatorum impediatur per nimietatem ab- neque de his qua: laedunt, neque de his quae pro-
siinenliw ; si oporlet ei concedi? sunt, permitlilur unicuique judicio suo vel volun-
Ri gp. Inlerrogalio vcstra non mihi videtur com- tale aiiquid agere; sed ejus qui praeest judicio
petenter adhibila. Non eniin continentiain in cibis committeodum est, ut unicuique, prout res vel ne-
solum csse diximus : na:n hrcc ab aposlolo Paulo cessilas expetit, consulat : primo omnium in his
etiaui culpabilia invenitur, si non cu:n fidc et ratione quae animje prosunt; tunc dcinde sccundo loco
fial, cum dicil : Abstincnlcssea cibisquos Dcuscrea- etiam ui in corporalibus usibus secundum Dei volun,-
uit (I Tim. iv). Sed illam diximus esse perfectam con- tatem moderetur.
? ;
525 CODEX RECULARUM. — PARS I. REGlLyE PP. ORIENT. 556

INTERROGATIO XCIIL A tibenler accipiuul (ilattli. xv) , is cui dispensaiio iu-
Si veroeliam quis murmuret propter escam, quce erga juncta cst, cum considcratioue deljet hoc faccrc. Si
eum sententiu servabitur 1 quis autem praetcr iilius voluntatem faccre hocpra».-
Resp. Ea quae circa illos qui murmuraverunt sumit, lanquam inquieiuset indisciplinatus confun.-
in descrto. Dicil enim Aposlolus ISemurmuraceri- :
datur, usqucquo discat ioci sui ordinem custodire
lis, sicut quidam eorum muhnuraverunt, et perkrunt sccundum quod Apostolus dixit : unusquisque inquo
ab exterminaiorc (I Cor. x). voculus cst, in eo permnneat (I Cor. vn).
INTERROGATIO XCIV. LNTERROGATIO XCIX.
Sioportet eum qui ptus laboral, requirere plus ali-
Si licet suum tunicam aut calcea-
unicuique velerem
quid a consuetudine ?
mentum dare cui volucrit misericordiw cuusa ,
. Resp. Si propter retributioncm Dei laborem sus- propter mandatum?
cipit, non hic requircre debet laboris sui mercedcm. Resp. Darc aliquid maiulali gralia , non est om-
vcl requiem, sed pro Iiis ad promissa Domini festi- nium, sed eorum quibus istud officium crcdilum csl.
nare : scicnsquia sicut pro laboribus mcrcedes pa- Sic ergo ad quem pertinet dispensalio, sive novum,
ravit Dominus, ita eliam pro angustiis consolaiio- sive vetus vestimentum ipse del eui dari debel et
nes. Yerumtamen hi qui praesunt, observabunl re- ipsc suscipiat a quo suscipi debel.
gulam, qiue dicit : Dividebatur unicuique prout opus INTERROGATIO C.

crat (Act. iv). Dcbent enim unumquemque pra> Si frater junior fuerit jussus docere aliquem senio-
Yenire, ut secundum laborem etiam solaiia refectio- rem secundum aitatem, auomodo debet agerc cum
illo ?
nis inveniat.
Tanquam ministerium exhibeus ad implen-
Resp.
INTERROGATIO XCV.
dum mandatum Domini, cum omni revereniia tl- ;
Quali affectu oportet accipere vel vestimenlum, vel cat-
inens illam scntentiam quoc dicit : Maledictus qui fa-
ceamentvm, qualecunque fuerit ?
cit opera Dei negligenter (Jer. xlyiii) : observet au-
Resp. Slquidem breve aut grande esi, ad uieil-
tem, nc elutus iu judicium incidat diaboli.
suram slaturae suoe hoc judicare deb^t, sed cum
omni verccondia cl mansuctudine. Si vcro pro ab- LNTERROGATIO CL
jectiori et viliori movelur, aut quia non est novuni, Si dcbent pcrcgrini intrare usque ad illa loca ubi fru-
tres operanlur : vel etium si atii deeodem mouaste-
mcmincrit mandati Domini, diccnlis : Quia dignus
rio debenl reliciis suis locis inlrare ad alios ?
est, non quicunque, sed operarius mercede sua (Luc.
Resp. Prseler illum cui creditum csi requirere
x). Discutiat seipsum, si digne operatus est opera operanles ; id est, ad quem opus pertinet et dispcn-
Dei, et adimpievcrit omnia, qu^cunque praecepta sali0) si quis nventus fuerit hoc faciens, lanquam
c i
sunt ct lunc non aliud requiret, sed de eo ipso

;
inlerturbans disciplinam et ordinemfratrum, a com-
quod ei dalur adbuc erii sollicilus, quia supcr muni convcnlu excludatur, et omnino eliam a licitis
suum meritum Hoc enim quod esca di-
accipil.
progressibus inhibeatur; et sedens in uno Icco, in
ctuin est etiam de omni re q»x ad usus cor-
,
quo judicaverit is qui praeest, apto ad correptionem
poris pertinet cadem forma servari potest.
etvindictam, nusquam prorsus permittalur absce-
INTERROGATIO XCVL dere, scd urgealur in opus , inuho plus quam cou-
Si quis iratus fuerit, nolens accipere aliquiditorum
suetudo est; et quotidie cxigatur, usquequo discat
qux ad usum prxbentur ?
isnplerehoc quod Aposlolus dixit Unusquisque in :
Resp. Isle talis dignus est etiam ut si quajrat

qua vocaiione vocatus est, inea permancat (I Cgi vii).
non accipiat, usquequo probct is qui praeesl : et
cum viderit vitium aniini curatum, tuncctiam quod INTERROGATIO CII.
corporis usibus necessarium fuerit, prsebebit. Si oporlel eos qui noverunl arlificia susctpere ab aii-
quo opus absque scientia vet jussione ejusqui proeest
INTERROGATIO'XCVH. et operum solliciiudinem gerit?
Si necesse est omnes convenire ad horam prandii,
Resp. Furti reus crit cjusmodi, vel similis eis qui
eum qui remanet el post venit, quomodo transi-
gimus ? j) furibus concurrunt.
Resp. Siquidem neccssilate vel loci vei^ operis INTERROGATIO CIU.
remansit a cQmmuni ordine, qui prseest probabil Quomodo debent hi qui operanlur, curam gerere fsr-
ramenlorum, vel utensiiium eorum de quibus ope-
et ignoscet. Si vero cum posset, non satis egit oc-
ralur
currere, faleatur culpam ucgligcntiai sux, et ma- Resp. Primum quidem sicul vasis Dei, vel bis qux i
neat sine cibo usque ad illan) horam qua convcuitur jam Dco consecrata sunt,uti debent. Deinde lanquam
ad cibum in poslerum diem. sludii sui
qui non possiiii sine ipsis devolionis ct
INTERROGATIO XCVIIL ctuolttinenla consequi.
Pauperes vcnienles ud ostium ct peientes quoinodo ,
dimillimus ? Et si dcbet unusquisque porrigere pa- INiERROGATIO CIV.

nem,veiquodcunque aiiud ; uul oporlet hoc ad eum Quid si per negligentinm pereat aliquid ex Itis, aul per
qui pnvest pertinere ? contemptum dissipetur ?
Resp. Cum Dominus dixerit : Non esl bonum tol- Resp. ls quidem qui contcmnit, velut sacrilegus
tere panem fiiiorum, el mittere canibus : sed et canes jiivlicandus est ; et qui per-Jiuit per nogiigentiam, et
manducare de micis, qux cadunt de aiensa puerorum, ipse simile crimen incurrit : i>io co q>:ud oninia
;
BENEDICTI ABBATIS ANTANENSIS 5S8

S47 S.
.qua* a.l usus servorum Dei deputata sunt, Deo sine A gratiarum actione semper volvamus in mente, sieul
scriplum est : Psallite sapienler (Psat. xlvi).
dubio consecrata sunt.
INTERROGATIO CV. 1NTERROGATIO CX.
volueri! alicui, aut acci- Et quid est, psallite sapienter ?
Quid si a seipso commodare
pere ab atio ? Resp. Quod est in omnibus cibis guslu unumquem-
Resp. Tanquam insolens et temerarius habendus q ue dignoscere cujus saporis sit, hoc est et in verbis
esl. HUec enim eorumqui priesunt, etcuram dispen- sancisc Scripturae prudentiae sensus. Fauces enim,
salkmis gcrunt, oflieia propria sunt. inquit, escas gustubunl, sensus autem vcrba discernH
(Job. xxxiv). Si quis ergo ila aniinam suam intendat
INTERRQGATIO cvi.
in singula verha psalmorum, sicul gustus inlentus
Quid si v.ecessitas poscat qui prwest requiral
ut is
c.b aliquo eorum vas vel [errainenittm, et contra- est ad discrctionem saporis ciborum, iste esl qui
dixciit '!
complcat hoc quod dicitur : Psallite sapienter.
Kesp. Qui seipsum ct membra sua tradidit in al-
INTERROGATIO CXI.
teriHS potestatem propter mandatum Domini, quo- debet lemverare poteslaiem dispensatio-
Qua mensura
modo liccbit ei de ulensilibus contradicere, huic nis sua.' is cui cetlarii cura commissa esi ?
proecipue cui cura commissa est. n Resp. Erga eum quidem qui ei credidil hujuscc-
lNTERRGGATIO CVIL modi dispensalionem, inemmisse debet Doniiui dicen-

Si is qui circa ccilarium, vel coquinam, vet alia hu-
lis Non possurn ego a me ipso facere quidquam (Joan.
:
juscemodi opera occupuiut, est, non occuirat adesse v). Ad cacteros vero sollicite scire debet quid unus-
ordini psaltentium vet ad orutionem, nihil damni quisque opus habeat, ut compleat iliud quod scri-
patilur in anima.
ptum esl : Dividebalur aulem unicuique prout opus
Klsp. Unusquisque in opere ?ue obbervare debct
erut (Act. iv). Eadem autem ratio observari debetab
propriam regulam, sicut meinbrum in eorpore; et
onlnibus quibuscunque aliqua ministerii vcl dispen-
.laninum habebit, si neglexerit in co quod injunctum
salionis sollicitudo commissa csi.
est ei, et de communi fratrum utilitale negligens
amplius periditabitur. Et ideo tota mente et devo-
INTEBROGATIO CXII.
Qua sententia observabiiur ergadispensantem, si ali-
tioue complere debet id quod scriptum est : Can-
quid secundumpersonai acceptionem, velper conten-
Uraies el psallentes in cordibus vestris Domino tionem faciat ?
[F.phes. v).Sienim corporaliler non occurrat adesse Resp. Apostolo pnccipiente, aliquando quidem :
cum cecteris ad oralionis locum, in quocunque loco Ne quid facias secundum favorem, vel in alteram
inventus fuerit, quod devotionis est expleat. Oporiet partein declinundo (/ Tim, v) ; aliquando autem di-
tainen observare , ne forle possit quis implere in C cen (£ .
Qu \ a & qU is videtur contentiosus esse, nos la-
teniporesuo quod conipleudum est et occurrere : sed tem consuetudinem non habemus, neqne Ecclesia (I
duniToqui vult, occasiones nectitlanquam in ministe- Cor. xi). Si quis hoc facit, notetur, usquequo cor-
rii Opere occupatus. Quod si facit, et oflendiculum rigatur. Verumlainen oportet cum summa diligentia
caiieris prycslat, et ipse negligentis crimen incurrit. et piobatione discuiere et considerare ad quam par-
INTERROGATIO CVHI. tem unusquisque aptus sit vel oppoitunus, ct ei in-
jungi»quodcunque illud operis esl vel oflicii ut ne-

Quomodo obtinebit quis ut in oralione sensus ejus noa :
vugctur? que illiqui injungunt ex hoc ipsocondeninentur quod

Resp. Si certus sit assistere se ante oculos Dei. non apturn alicui ofliciuni iiijunxeriul, et invenian-
Si enim quis judicem suum videns Vel principem , tur niaii dispensalores esse sive animarum, sive
ct loquens cum eo, non sibi credit licitum esse va- mandalorum Dei ; ncquc illi ipsi quibus injungitur ,
gari oculis, et aliorsum aspicere, dum ipse loquitur; occasionem peccati ex hoc habere videantur.
quanto magis qui accedit ad Dominum, nusquam INTERROGATIO CXIH.
debel movere oculum cordis, sed intentus esse in ~Si autem neglexerit dare fratri quod opus est?
eum, qui scrutatur renes et corda (Psal. vn)? ut Resp. Manifesta est de hoc sentcnlia ex ipsius
i-.nplcal illud quod scriptum est Levantes sanctas :
° Dornini verbis,dicentis : Discedite a me, maledicti, in
munus sine ira et disceplalione (I Tim. m). ignem wternum, qui prwparatus esl diabblo et angelis
INTERROGATIO CIX. ejus. Esurivi enim, ei non dedislis mihi manducare

Si fotsibile est oblinere hominem, ut in omni tempore sitivi et non dedistis mihi biberc, et ea quse sequun-
et loco non cagetur mens sua ; vet quomodo id (ieri tur (Matlh. xxv). Quia maledictus omnis qui facit
pote&l '.'
opera Domini negligentcr (Jer. xlviii).

Uesp. Quia possibile est osiendit illc qui dixit :
INTERROGATiO CXIY.
Oculi mei semver ad Dominum (Psal. xxxiv). El ite-
In profeclibus mandutorum Dei una est mensura om-
rum : Providcbam Dominum in contpeclu meo sem- nium? An alius amplius alius miaus debet ali- ,
pcr ; q-uia a dextris esl mihi, ut non commovear (Psal. quid ?

\\). Quomodo aulem possibile sil, praediximus id ;
Resp. Quia non sit una mensura in omnibus, sed
est, si non demus animsc nostra otium, sed in omni quia alii plus credilur et aiii minus, nianifeslum est
teMipore de Deoet de operibus ac de bencficiis ejus, hx>c ipsius Domini verbis , nunc quidem dicentis :
et de donis cogitemus, et \\xc cum confessione et Aliud semcn cecidil super lerram bonam : et hic esl
:
m CODEX REGLLARUM. - PARS 1. RECUL* PP. ORlENT. sso
INTERROGATIO CXV
^ audit vcrba mea et mtetttgrt,
aliud sexagesimum
et fructum
aliud vero
affert , A
Quouiam scriptum : Iiedemplio antma!
est virt pro-
aliud centesimum ,
quibus non accidit ditper-
priee diviliw ejus nobis :
trigesimum (Luc. vm). Hoc idem aulem ciiam in

gere pro animce redemptione divitius ,
quid (acie-
liis qni dispensandaru pecuniam suscepcrunt, invc-

,
mus*
nitur; cum dicitur, alii quidem dala esse
quinque Resp. Siquidem volumus, et non potuimus me- :
lalenta, alii duo, alii unum (Matih. xxv). mores simus responsioms Doraini ad Petrum, qui
cum de hac re esset sollicilus, et diceret : Ecce nos
INTERROGATIO CXV.
dimisimus omnia, et seculi sumus te; quid ergo ait
et
Si oportet ccqualiter haberi eos qai plus proficiunt nobis (Matth. xix) ? Respondil ei dicens : Omnis
eos qui minus ?
qui reliqueril domum , aut fratres , aul sorores, aul
Resp. Illud hoc quod de re-
observandum esl in aut
patrem , aut matrem , aut uxorem , aut filios ,
missione peccatorum Dominus statuit, dicens He- :

agros propter me , el propler Evangelium, cenluplum
missa sunt ei peccata multa , quoniam dilexit mul~ accipiet, et vitam ceternam consequctur (Ibid.). Quod
tum (Luc. vn). Cui autem parum remiltitur, parum
^ per neg i igenliam acci(iit cuiquam omisisse divl
.
g
diligit. Et ilerum, quod de presbyteris Aposlolus vd nuQC adhibeat pr0Densius studmm, otex
statuit, dicens : Qui bene pra>sunt presbyteri ,
duplici B opere manuura i argi ens , negleclum resarciat pen-
honore honorentur, maxime qui laborant in verbo et sum. Quod ne nunc quidein vel tempus nobis su-
si
doctrina (I Tim. v). Hoc in omnibus hujuscemodi perest, vel virlus ad hujuscemodi niinisterium, con-
causis observandum puto. solatur nos Apostolus dicens : Non qucero quw ve-
INTERROGATIO CXYI. stra sunt, sed vos (II Cor. xu).
Quid si is qui minus honoratur, cum pra-

contristatur INTERROGATIO CXIX.
ferri sibi viderit eum qui in limore Domini prwce- Si quis audiens sermonem Domini, dicentis (Luc. xn)
dit, quomodo eum habebimus ? Quia servus qui cogaovil votuntatem domini sui, et
Rf.sp. Is qui talis est, certum est quia malignita- non fecit secundum voluntatcm ejus, vapulabit mut-
tum qui vero non cognovil , et non fecii digna,
:
tis vitio non caret,secundum Evangelii parabolam, plagis vaputabit paucis ; negligat et dissimutet scire
in qua dicit Dominus ad eos qui contristati sunt, voluntalem Domini , si habel aliquid excusationi* ?
quia aequaliter cum ipsis honoraii sunt alii : An, in- Resp. Manifeslus est, qui hujuscemodi est, quia
quit, oculus tuus malus est, quia bonus sum ?(Matth. simulat ignorantiam , nec ullo genere eflugiet pec-
xx.) Et manifesta cst Domini sententia de his tali- cati sententiam. Si enim non vehissem, inquil Do-
bus, quse dicit per Prophetam Ad nihilum deductus :
uun us, et locutus eis non fuissem ,
peccatum non ha~
...... ..... „... n„ ..• 'J .. ii...
esl in conspeclu ejus malignus ; timentes autem Do
. . . ..... .
berent; nunc vero excusationem non habcnt pro pec-

minum uxagnificat (Psal. xiv). calo suo (Joan. xv). Sic crgo sancta Seriplura oin.-
LNTERROGATIO CXVIL nibus et voluntatem Dei denuntiai, ut non inter eos

Anima post multa peccata et mullas vita; miserias, qui ignorantiste taiis judicetur, sed cuin iilis uiagis
cum quali timore et qualibus (acrymis debet recede quibus scriptum est : Quia sicut aspides surdae
dere a peccatis ? et cum quali spe et affectu accedere
obturantes aures sims, ne exaudiant vocem incanian-
ad Dominum debet ?
tiurn, et curentur medicamento , quod componilur a
Resp. Primo quidem odisse debet illa priorem
sapiente (Psal. lvh). Yerumtamen is qui pryeest, et
suam vitam notabilem , et ipsam memoriam ejus
verbi Dei ministerium exhibet, si neglexerit anuuu-
perhorrescere atque execrari. Scriptum est enim :
tiare unicuique , et intimare de singulis, velut ho-
Iniquitaiem odio habui et abominalus sum; legem
micida judicabitur animarum, secundum Scripturas
aulemtuam dilexi (Psal. cxvm). Dcinde ut majorem
(Ezech. xxxui).
timorem habeat inaxinio utatur ignis aeterni metu et
INTERROGATK) cxx.
pcnnse perpetuae. Sed et iacrymarum tempus agno-
Si is qui facit votuntatem aticujus , etutm parliceps
scat per pcenilentiani , sicut David docuit in sexto
ejus esl vel socius ?
j)
psalmo purgalionem peccatorum ficri posse uber-
Resp. Si credimus Domino dieenti : Quia qui facil
taie lacrymarum iu sanguine Chrisli, per potentiam peccatum, servus esl peccati (Joan. vm). El ileruiu
miscricordise ejus, et per multitudinem miseratio- Vos ex patre diaboto estis , et desideria patrh vestn
num Dei ,
qui dixit : Quia si fuerint peccata vestra facere vultis (Ibid.) ; scinius, quia non soluin socium
sicui pkaniaum , ut nivem dealbabo : si aulem fue- et participem, sed dominum sibi ac principem- ascrL-
rint i>icut coccus, ut ianam candidam efficiam (Isa. i).
bit eum cujus opus facit. Tesialur aulem de his et
Et post hsec recepta virtule et facultate placendi An quia cui exhibuislis
Aposlolus, dicens : ncscilis,
Deo, dicit: Convertisti ptanctum meum in gaudium; vos servos ad obcdiendum servi estis ejus cui obedi-
;
conscidisti saccum meum , el prvcinxisli me Imltiia,

stis; sive peccati in moriem, sive obedientice ad justi-
ut psatlam te gloria mea (Psat. xxix). Elita acce- tiam (Ptom. vi)?
dens ad Dominum psallat et dicat : Exattabo te, Do-
[iNTEUROGATIO CXXI.
mine, quoniam suscepisti me; et non deteclasli inimi-
Si is qui eonsentit atterius peccalo, eliam ipse peccati
cos meos super me (INd.).
reus est ?
Rlsp. ILec scntentia est manifesla ex verbis Do-

551 S. BENEDICTI ABBATIS AMANENSIS 552
miiii , quibus a:t a<l Pilalum dicens : Qui tradidit A (U Cor. xv). Vel illud: Ecce enim hoc ip&um sccun-
•me libi , majus pccculum habei [Juan. xvm). Mani- dum Deum contristari ,
quuntum operatum est in vo-
fostuui namque est ex hoc ,
quia el Pilatus acquie- bis soilieitudinem , sed excusalionem, sed indignalio-
sceus his qui tradidefunt Dominum peccatum , ba- ncm, scd timorem, sed desiderium, sed wmulationem,
beat, licet minus quam illi. Oslendilur autem hoc sed vindictam (II Cor. vu) ? Cnde et metuere de-
etiam in eo quod AJani acquievit Evae, vel consen- bent, ne forle etiaui nunc siniilem vcleribus interi-
sii , quse acquieverat serpenti. Nullus enira ex ipsis lum sumant, bi qui himililer negligunt, iino et tanto
aut innocens judicatus e^t, aut impunilus abscessit. gravius, quanlo spernere legeni Christi peruiciosius
SeJ ei ipsa Di i indignatio, quae adversus-eos babita est quain legem Moysis. Et bis compedit iliud apta-
est, lioc ipsum indicat. Cumenim Adam pro excu- ri, quod dixit : Septies vindicatum est de Cain : de
salionc sua objecisset : Quia mulier quam dedisti Lamech vero septuagies septics (Gen. u).
mihi , ipsa mihi dedit , el manducavi (Cen. 111), Quia 1NTERROGAT10 CXXIII.
audisti, inquit Dcus, vocem mulieris tuw , ei mandu- Cur aliquoties aninue eiiamsi non satis agat , sponte
,
cas_li de ligno , de quo prceceperum tibi , ne de eo tamen quodam genere incidil ei dolor quidam cor-
dis et covipunctio limoris Dei ; aliquoiies tanla
mauducares , viuledicta terra crit in operibus tuis
securitas el negiigenlta animam tenet, ut e'iamsi
(Ibid B cogal se homo, non possit dolorem aliquem vel com-
INTERROGATIO CXXII. punciionem cordis assumere?
Si oportei peccaniibus fratribus silere el acquiescere? Resp. Hujuscemodi quidem coinpunciio ex Dei
Resp. Quia non oporlet manifesia est baec ipsius donovenit, ad provocandum desiderium : ul degu-
Duini ,
:i praeceptis, quibus in Yeteri quidem Testa- stans aninia dulcedinem bujuscemodi compunclionis
mento dicit : Argue proximum tuum, ct non assumes vel doloris ,

provocetur el incitetur ad iinitandum
ex co peccatum (Lev. xix). In Evangelio aulem dicil: similem graliam. Ostendilur enim quia si datur
Si peccaveril in le fratertuus, vade et argue cum in- etiam non satis agcntibus, quanto magis dabitur et
ter le ei ipsum solum. Si audierit te , lucratus es fra- bis qui desiderant et laborant semper esse in com-
irem tuum. Si vero non audierit le, assume adhuc punclione limoris Dei? ct ut sint inexcusabiles, qui
tecum alium unum , aui duos, ut in ore duorumvel per uegligentiam islam gratiam perdunt. Quod.vero
trium testium slel omne verbum. Si aulem el ipsos aliquOties compellimus nosmelipsos, et non possu-
non audierit , dic Ecclesiw. Si vero nec Ecclesiam mus obiinere, indicatur cx hoc quod in alio tempo-
audierii, sil tibi sicnl gentilis et publicanus (Malth. re multum neglexinuis. Non enim possibile est ut
xvin). Quantuin aulcm sit crimen hujus peccati, is qui neque medilationibus, neque institntionibus
dignoscitur piiimun quidem ex senlentia Domini, C divinis seipsum jugiter exercuit, subito venial ad
qucedicil : Quiiucredulus filio fuerit, non habebit vitam orationcm, et conlinuo obtineat quod requirit. Sed
(Clemam; sed ira Dei manet in eo (Joan. m). Tunc ostendilur per hoc, hujuscemodi animam aliis vitiis
deinde ex bistoriis quae vel in Yeteri , vel in Novo vel passionibus praegravari, quorum dominatione ad
Testamenlo referuntur. Nam Achor ilie cum fura- ea quae vult habcre , non permitlitur libertale uti :
lus esset regulam auieam, super omnem populum secundum illud quod et Apostolus tractat, dicens :
facta cst ira Dei (Jos. vn). El quidem populus pec- Quoniam ego camalis sum, venundatus sub peccato.
catuin quod commiserat ignorabat usquequo mani- I\'on enim quod volo ago ; sed quod odi, hoc facio
fesialum est, et pertulit cum omni domo sua hor- (Uom. vm). Et rursum Nunc auiem jam non ego :
renduoa illum ac famosissimom interilum. Se.d et 0]>eror illud, sed quod habitat in mepeccatum (Ibid.).
Heli saccidos, cl quidem cura siluisset peccantibus QuodetipsumpermiititDeusnobispronostra utililatc
liiiis. qui erant !ilii pestilentiae , iuio frequenter mo- piovcnire; ul per haec ipsa qux contra voluntatera
it castigans dixit: Nolile, filii: nonbonucgo anima patilur, corrigatur aliquando, et convertatur
audio dc vobis, et caetera (/ lieg.n) : qui cuin pec- ad eum qni repleat in bonis desiderium ejus, el rc-
m argueret, et <le Deijudicio commoneret, ta- levct eam ab oncribus suis et cognoscat tandem :
usen quoniara nou vindicavit, neque digno zcio Dei -^ seiuetipsam , ac resipiscat; et inlelligat quod in la-
adversus eos inotus est, in lantum iracundiam Dei queis diaboli capta detinetur. In quos sua quidem
provocavit, ut etiam universus populus pariler cum spoute iucidit; sed jam quasi captiva , non qiue vult
iiliis suis exslingueretur, et arca testaiuenti ab alie- agit; sed quod odil. iilud facil (Rom. vn). Scd si
nigenis raperelur, et ipse insuper omnibus subver- couvertatur ad Dominum ,

qui libcret eam de cor-
raiseranda morle corrueret. Quod si vel in po- pore mortis bujus , statim inveniet misericordiam,
pulum ignorantem de unius peccalo, vel in palrem si iulegre et ex tolo corde pceniteat.
corripuerat Qlios.pro peccalo, lanla Dei iracun- INTLRROGATIO CXXIY.
tjia inccnsa est, quid spcrandum est de his qui co- Quomodo quis dignus efficitur particeps fieri Spiriius
jeunt aliorum delicla ei relicent, nec qualem- suncti 'i
a.iliiliCni corrcplioncm? Quos ulique conve- Resp. Dominus nosier Jesus Christus docuit nos,
uirei observare iijiul quod Aposlolns ad Coriulbios dicens : Si diligitis me, mandala mea servate ; et ego
diri. Quare non potias luctum habuistis, utlollere- rogabo 1'alrem meum, et alium Paraclitum dabil vo-
tur c mcdio vc&tmm, qui hoc opus fecit? et reliqua bis, Spirilum verilatis , qucm h.ic mundus non potesl
? :
CODEX REGLLARLM. - - IWRS I. REGILjE PP. ORIENT. 53*

accipere (Joan. xiv). Donoc ergo non scrvamus A qui misil me, Patris (Joan. iv). Yobmias aulera Pa-
maudata Domini , ncc suuius lalcs ul ipse de aobis tris esl esurienlibus cibnm dare, sHieutibua potuin
;
teslimonium fcrat, diccns : Quia vos non cstis de lioc uudos operire, et caetera hujuscemodi. Tum deinde-
mundo, Spirilus sancti participium habere non pos- nccessarium est ct Apostolum imilari , diceulem :
sumus. Omnia oslendi vobis ,

quia oporlet nos lcborantes
INTERROGATIO CXXY. suscipcre infirmos (Act. xx). Et cum ilerum
Qui sunl pmipercs spiiitu Magis autem luboret unusquisque, manibus suis ope-
Resp. Domino dieente, aliquaudo quidcm : Quia rans quod bonum esl, ul posst impertire necessitelem
verba, qiue ego locutussumvobis, spiritus et vitasunt putientibus (Ephes. ivi. Cum crgo bacc ila nobu
(Joan. vi) ; aliquando aulem : Quia Spiritus sanctus Dominus in Evangelio, mani vcl Apostolo tradat,
vos docebit omnia, el commonebil vos, qua.' dixi vobis. festum est quia pio nobis ipsis sollieiii quidem osst;
JSon enim loquetur a sc, scd omnia qtuv audit, luvc non debemus ncque laborare sed propler mauda- :
ioquetur (Joan. xvi). Isti sunt paupercs spirilu qui lum Domini el propter necessilatem proximoruni
non alia aliqua causa paupercs sunt nisi propler soiliciti esse debemus et eperari altentius; et maxi-
doctrinam Domini, dicentis : Vade, vcnde omnia quee me quia Dominus in seipsum recipil ea quae in ser-
habes, et da paupcribus (Mattk. xix). Si aulem eliam i> vos ejus fecerimus >. et regnuin ccelorum pro bujus*
quis (juaciinqiic ex causa impositam sibi pauperla- inoJi promiltit obscquiis.
tem secundum volunlatem Domini dispensci, et fe- LNTERROGATIO CXXVIH.

rai, sicut ille Lazarus (Luc. vi) , eliam iste a beati- Si quis in corde suo cogitat de cibis, lunc deinde no
tuJine non eril alienus, Domiuo praecipiente : Notte tet seipsum et arguat ; si et liic quasi coghans de
talibus judieandus sit '!
esse solliciti quid manduceiis , vet quid bibatis, vcl
quid induamini (Malth. vi).

Resp. Siqnidem non id temporis esl ,
que nalura-
INTERROGATIO CXXVl. liter requirere cibos famis necessilatc commonemur,
Vsque ad quem modum cst observalio mandali? vcl
manifeslum esl , id esse vagae menlis indicium, et
quomodo adimpteri potest ? animae erga pncsentia affectura gcrentis, cl crga
IUsp. Mandati quidem observatio est usquc ad volunlatem Dei desidis ci remissse : proximam ta-
moriem, quia et Dominus obediens est faclus usque men baliet Dci misericordiani, ct pro hoc ipso, quod
ad morteiu adimpleri autcm potest per boc quod
: seipsum arguit ct nolavit, nota eriminis exsolvilur:
babel umiaquisque desiderium et amorem Dei. Do- si lameu servet de caHero cogitationum lapsus,
iiiiaus enim. cum exclusisset sollicitudinem sseculi, mcmor Doininici sermonis, quo ait : Ecce sanus (a-
conjungit statim promissionis speiu, dicens : Sch G ctus es, jam noti peccare , ue quid tibi deterius ftat
enim Pater vester , quibus opus habelis , antequum (Joan. y). Si autem id lemporis sit, quo naturalitcr
pctatis (Luc. xu). Sed et Aposlolus dicil : Quia nos £.>> cibis appetendis commonemur; mens auleui in
ipsi in nobis ipsit responsum mortis habemus, ut non melioribus occup-ita, inferiora speruit et despicit,
simus fidentes in nobis, sed in Deo, qui suscitat mor- nou recordatio ciborum notabilis, sed cont-.-^.pit.^
tvos (II Coi\ i). Secunduin propositum ergo nostrum laudabiiis 'invenilur.
<u animae praeparatiqnem , quotidie morimur, volun-
INTERROGATiO CXXiX.
lale autem Dei reservamur. Proplcr quod et Apo- Si licel nocturnam tunicam habere allerum, vel cili-
slolus cum oinni fiducia dicebat : Vt morienles, et cinam, velaiium quamlibet?
ecce vivtmus (II Cor. vi). Juvat aulem bujusceiuodi Resp. quidem usus babet propriutii lc:n-
Cilicii
propositum eiiam circa mandala Dci, ardcutior ani- pus, non enim pmpter usus corporis sedpropier ,
imis el desiderium iusaiiabile : quo qui constringi- alflictionem ejus invenlum est bujuscem>di indumen-
lur, non babebit olium nec teinpus occupari erga ttim, et pro bumilitate animae. Cum autew duas tu-
corporalcs usus yel aclus. nicas babere probibeat sermo divinus, quomodopo-
INTERROGATIO CXXVH. test boc suscipi, nisi ad eos usus quos superius
Siergo neque soUicitudinem habere oportet dc neces-
^ diximus (Maltk. x)?
sariis usibus ad vitam; el aliud esl praceplum
Domini dicentis (Joan. vi) Operamini cibum, qui
ivtprdat rwv
atia CXXX.
«^""OCAIiO
:
.. ;. . .
non pcril ; superfltiuin est manibus opcrari? bi hcet et qui mimstrat, majore voce, id est cum-cta*
Resp. IpseDomimis more, toqut.
in alio loco prscceptum suum
explanavit. Nam ibi quidem dixit , non oportere re- Rf.sp. Vocis mensuram definit audiendi modus.
quiri aliquid ad vitam, cum dicit : Notite quterere Si ergo brevior fuerit ct compressii r vox quamres
Ajtiid manducetis , aul quid bibatis : luvc enim ornnia poscit, propc cst ut murmur polius vel susurraiio
gentes kujus mundi requirunt (Matilt. vi) ; et addidit Videatur quam sermo. Si vero major sil quam
Qiieerile autem regnum Dei, et justitiam ejus (Ibid.j. requirit , cum possit audire iiio eui loquitur, jam
Et quomodo oporleat quseri , indicavit : cum enim noii eiit vox , sed clamor; quod est nolabiie :
dixissct : Nolite operari cibum qui perit (Joan. vi), forte graviov sii auditusejiis cui loqui i :t neci s-
addidH : Sed eum qui permanet in vitam ceternam siias nos cogat ad ctamandum Propterea el dc i)o-
(Ibid.). Et quid boc cssct ipsc in alio loco ostendil, miiio scripium cst : Quia Jesus ctamabat dicens : Si
dicens : Meus cibtts est , ut faciam votuntalem cjns, quis ctidit in me, uon crcdil iu mc t
; r/i
,
z^ S. BENEDICT! ABBATIS ANIANENSIS 5S6

u:e misit {Jmh, xii). Clauiare enim dicitur pro bis A pro nostra redemptione tolerasse. Sicut el Aposiolus
. luerior audilus surdus et obluratus erat de eo dicebat : Quia charilas Ckristo constringet nos,
INTER KOGATIO CXXXI. judicantes Itoc ; quod si unus pro omnibus mortuus
xuo, quo ministrat m coquina, laboravenl est,ergo omnes mortui sunt, et pro omnibus morluus
suora vires iia ut impediatur , et non possit etiam
est ; ut qui vivit, jam non sibi vivat, sed ei qui pro
reluruis dicbus exercere opus suum, $i oportel impe-
rari ei hujuscemodi officium? ipsis mortuus est, et resurrexit (II Cor. v). Talem
Resp. Jam supra dixiinus quia is cui injuncla esl
ergo alTectum vel fidem praeparare debet in animo
op eruui cura , et qui pr;eesl , considerantius obscr- suo is qui de pane et calice percipii.
vare debei uniuscujusque vei vires vel possibilila- INTERROGATIO CXXXV.

lem proui quis aptus est ita eliam opus Quis cst bonus thesaurus, el quis est malus ?
; et ,
iitjungere : ne audiat ipse et id quod scriptum est :

Resp. Prudentia quidem et sensus qui iu Cbristo
Quia fingit laborem in praceplo (Psat. xcm). llle est, et virtus animi, quse ad Dei gloriam pertinet,
tameu cui injungilur, contradicere non debet; quia tbesaurus bonus est. Prudentia aulem et sensus ma-
obedientia usque ad morteiu servari definiia cst. lilia? ; et in his sapere, quae Deus fieri non vult,
thesaurus est malus : ex quibus proferuntur, se-
INTERROGATIO CXXXII.
El We cui iana credita est oucmodo debet habere ,
" cundum Dei vocem (Luc. vi), suo quoque tempore
hanc curam; et quomodo observare eas quae ope- utrique fructus vcl boni vel mali, in operibus et
rantur? verbis.
Lanam quidem, tanquam opus Dei sibi
Resp. INTERROGATIO CXXXVI.
commissum sorores autem, ut absque uila conten-
.
Si bonum est penitus tacere ?
m
tione, vel personarum acceptioae unicuique sorori Rksp. Silentium et taciturnitas tunc bonum est,
opus apte el competenter injungat. cujn vel ad personasvel ad tempus aptatur, sicut a
INTERROGATIO CXXXIH. sacra Scriptura edocemur, quae dicit, aliquando qui-
Si quis condemnalus est , ut eulocjium non accipiat dem : Quia qui intclligit, in illo tempore tacebit quia
;
el dicit : Quia si non accepto ettloyiam non man- ,
duco ; si debemus audire ettm ?

tempus malum est (Amos. v). Aliquando autem : Po-
Resp. Siquidem tanti modi est culpa pro qua
sui orimeo cuslodiam, dum consisteret peccator ad-
,
versum me. Obmutui et humiliatus sitm , et silui a

coiuiemnalus est, ut dignum sit etiam cibo eum ve-
proi ei ille qui praeest. Si autem a sola bene-
bonis (Psal. xxxvui). Et alibi Quod si alii sedenli :
tari ,
revelatum fuerit, prior taceal (I Cor. xiv) ; et ilerum :

diciionc aliquis absicnius est, etindulgetur ei cibus;
Mulieres veslroz in ecclcsiis taceanl (Ibid.). Sed et
condcmuatus autem et inobediens est, eiiam in boc p
alio lempore his qui incontinentem linguam habent,
conlenliosinolam suscipcre debet, et coguoscere,
dicitur : Omnis scrmo maius de ore veslro non pro-
quia per boc non curat culpam sed , multiplicat de-
ccdal ; sed si quis bonus ad a'dificationem ftdei
lictum.
(Ephes. iv). Necessario vero est tacilurnitas, usqtie-
INTERR0GAT10 CXXXIV.
quo vitia si qua illa sunt linguae vel sermonum le-
Qualt limore, fide, vel affectu percipere debemus cor-
poris et sanguinis Christi yraliam ? meritas resecetur, et discat opportune el in tempore
Resp. Timorem quidcm docet nos Apostolus ,
utililer loqui, ut sicut scriptum est : Sermo eorum
dicens : Qui manducat et bibit indigne, judicium sibi saie condilus sit, ut del graiiam audientibus (Cot. m).
tnanducat el bibil (I Cor. xi). Fidem vero docet nos INTERROGATIO CXXXVTI.
sermo Domini, dicens : IIoc esl corpus meum, quod Si oportet lempore oralionum vel psaimorum loqui
pro muitis dutur : l:oc faciie in meuni commemoraiio- ahquem in domo ?
nem (Mattli. xxvi). Et sermo Joannis dicentis : Quia Resp. Pneter eos qui ministerii sollicitudinem
Verbum curo factum est, ct ItabUavil in nobis, et vi- gerunt, vel eos quibus disciplinae cura coinmissa
dimut gioriam ejus, gloriam quasi unigenili a Palre, e*t vel dispensationis operum ;
qui el ipsi tamcn
plenum gratiee et ver:tati$ (Joun. i). Sed el Aposiolus ^ consideranlius agere debenl, ut quantum necessitas
bens : Quicum mforma Dei esset, non rapinam exigit, hoc solum loquanlur, et hoc ipsum cuin quiele
i.ratusest esse sc aqualem Deo ; sed semetipsum et bonestate, ne interlurbent aul offendiculum fa-
exinanivit, formam servi aecipiens, in timilitudinem ciant ; caeleris cunctis silentium babcre convenit.
hominum faclus, et habitu repertus ut homo, humilia- Si enini propiietis in Ecclesia doccnlibus Aposiolus
int semetipsum, faclus obediens usque ad morlem, dicit: Quia si alii sedenli revelatum fuerit, prior ta-
mortem autem crucis (Phit. n). Cum ergo anima ceat (ICor. xiv) quanio magisin tempore psaimorum
;
fidem habet bis dietis, et considerat magnificentlam vel oraiioniun tacere et silentium agere cunctis con-
gloriae ejus, et admiratur nimietatein humilitatis, venit ; nisi qucm forte, ut superius diximus, com-
ipjomodo tantus et talis obediens fuit Patri usque ad munis providenliae caitsa aliquid proloqui cogil.
inoriem pro vita nosira ;

puto quia provocari possii INTFRROGATIO CXXXMII.
ad affectnra :tionem, et ipsius Dei patris, qui Quomodo possumus timere judicia Dei!
tlio non pepercit, sed pro nobis omnibus tra- Resp. Naturaliler exspectalio omnis mali timoreui
•
eum . et ad amorem unigcniti ejus eo amplius incutit. Ita namque bestias etiain timemus et pria-
qui cum vide:it morlem lurpissimam cipes ; scicntcs immincre cx cis aliquid quod ad uix
,
,
557 CODEX REGCLARUM. — PARS 1, REGUMS PP. OttlENT. 538
cxithtm pcrlinet. Si ergo credamus quia verae sunt A INTERROGATIO CXLIV,
comminationes futuri judicii Dei, et recordenuir Si quis pretiosas vestes abjiciat, ipsa antem indu-
lerribile illud fuiuri examinis tribunal, limebimus menla viliora quibus utitur,
calccamenta, ita vel
composite ulalur, ul studeat decorem inde aliquem
judicia Dei. capere ; si peccal, aut vitio atiquo id futere pu-
LNTERROGATIO CXXXIX. landus csl ?
Quomodo tuta esl porta, et spatiosa via quw ducit ad Resp. Qui vtilt per decoiem babilus placere boini-
mortcm (Mallh. vn) ?
nibus, manifeslum esl eum bujus ipsius vilii regri-
Resp. Dominus pro mulla sua clemenlia et nomi- ttidine luborare, id est, boniinibus placcndi et cer-
;
nibus et verbis bis utitur, quibus possit nobis in tum est meiitcm ejus a Deo longius evagari. Sed et
noiitiam adducere dogmaia veritatis. Sicul ergo ii
hoc ipsum cst viliuin, perperain agere, cum indu-
qui ambtilant in via, si a reclo itinere declinent,
mentis vel calceamenlis, non ustts causa ulitur, sed
quod ceriis Iineis et manifeslo calle concluditur, decoris.
spatia multa et vaga incedunt ; ila ergo et is qui
INTERROGATIO CXLV.
excesserit de vita quae ducit ad regnum coelorum, Quid est Raca ?
muUam laliludinem incurril erroris, per quam ad Resp. Provincialis, id est, genlilis illius sermo est
perdltionem pervenitur. B vebit convicii levioris, quod domestiiis cl bis quo-
INTERROGATIO CXL. ruin iiduciam quis gerit, dici solct (Matth. v).
Quomodo angustu porta el urcta via est quos ducit ad INTERROGATIO CXLYI.
vitam ?
Quid est quod dicit Apostolus: Non efliciamur inanis
Rf.sp. El bic similiter angustum et arctum boc in- gloriw cupidi (Gal. vi). El ilerum : Non ud ocutum
dicat, quia via baec, id est vita nostra, angustatur servientes, quasi hominibus placentes (Ephcs. vi) ;
quis est inanis gtorue cupidus, et quis esl hominibus

et coarctatar in tribulaiionibus. Conslringimur enim
plitcens ?
ex utraque parte n»s qui ilcragimus, ne prorsus in
Rksp. Pulo quod inanis gloiiac cupidus est, qtti
aliud aliquod declinemus. Periculum enim est, in
propler solam gloriam sseculi, id est, propter eos
utramlibet partem declinare : sicut in exigui pontis
qui vident et audiunt de se aliquid qttod vel laudari
transilu, ubi ex utraque parle eum qui forte decli-
possit vel admirari, facit aliquid vel dicil. Ilonii-
naverit, concili unda fluminis rapit el aufert. Pro-
nibus autem placens ille est qui voluntate alicujus
pterea ergo scriptum est : Ne declinaveris in dexlram
bominis, ul placeat ei, facit aliquid vel dicil, etiamsi
neque in siuislrani (Num. xx). Et David ail : Juxta
indignum sit et injuriosum boc ipsum quod facit.
semilam scandulum posuerunl miiii (Psal. cxxxix).
c INTERROGATIO CXLVII.
INTERROGATIO CXLI.
Quid est inquinamentvm carnis, et inquinamentum
Avaritia usque ad quem modum dcfinitur ?
spiritus '.'
El quomodo ab his emendari possumus ?
Resp. Cuin transgressus quis fuerit niodum legis Ei qux cst sanclificatio, el quomudo possumus eum
oblinere ?
slatiituni. Quod designatur, secundum Vetus quidem
Rr.sp. Inquinamenlum carnis csi commisceri cum
Testamentum, in eo, si quis plus se diiigat, vel plus
bis, qtti illicitael nefanda committunt [U Cor. vn). Spi-
in pecunia vel necessariis de se sit sollicitus. quam
ritusauteminquinamentumest, cum indifferenier ba-
de proximo. Scriptum est enim : Ditiges proximum
Secundum Evangeiiuni bemus commisceri eis qui de (ide impie sentiunl.
tuum sicnl teipsum (Luc. xix).
vcro, si qnis plus sollicitus sit quam de praesenti die,

Emuudamur autem ab Iiis, ctim implemus illud quod
sui videlicet causa vul corpdris, isie siuc dubio au-
Cnm ejusmodi nec cibum sumere
Aposlolus dicil :
// Cor. v) el qusecunque bis similia staluit. Vel

diet •
Stulle, huc nocie repelent abs le animam tuam ;
;
et quce prarparasti, cujus erunt (Luc. xn)? Quib;.,

cerle cum illud palimur in corde nosiro quod ait
David : Trislilia tcuuit mc a peccatoribus derelinquen-

addidit Dominus dicens : lia erit ei is qui sibi the-
tibus legoii tuum (Psal. cxvin). Vel cum oslende-
suurizat, ei non rs! Domino dive* (Ibid.).
rimus talem nosUâin tristiliam, qualem Coriuibii
INTERROGATIO CXLu. D oslenderunt, cum cum
objurgati sunt a Paulo ; erga
.Quid est perperam agere ?
euni qui peccaverat, indiscrete egerunl, cum dicit
Rf.sp. Qnickjutd uon propler ustis necessarios, sed (// Cor. vn) : In omnibvs exhibuislis vos castos esse
vel ornalus causa vel decoris alicujus fit, boc est' •
tiegotio. Sanciificatio atitem est, adbserere Doo ex
perperain agere. integro, el sine aliijua intermissione iu omni lom-
LNTERROGATIO CXLIH. pore sollicitum esse, et studium gerere placendi ei.
QuUfi', qui ob Apostolo dicitur, habitus ordiuatus? Qiioniam quidein netiue polhituni aliquid i;i douis
Dei offerri potest, vel sanctiflcari neque rursuui
RtsP. secundum proposilum uniuscujusque
Ls qui ;
bont
qttod semel oblatum est Deo et sanctificatum, ad
dsus, vel secundum Locum, vel se-
,
cundum tempqs, vel secundum personam. Non idem communem humani minisierii usum adduci potest;
.
alioquin ei sacrilegum erit et impium.

usus csso potest in tempore biemis ei in tempoVe
aestatis : neque idem babitus e^L opcrantis ct quie- INTERROGATIO CXLVlil.
scentis ; nec militis idem est ei privali, nequo viri Quis est mundus corde?
idem qui niulieris. Rtbr. Qui seipsum non repreheudit, quia vcl prce-
;
varicatus sit mandatum Dei, vel contempseril, vel A GAT

neglexerit. Qiue sunt indicia, esse in nobis charitatem Dei?
1NTEBROGATIO CXLLX. Resp. Quae Dominus docuit, dicens : Si diligitis

me, mandala mea servate {Joun. xiv).
Quomodu potest aliquis odium hubere adversus pecca-
tum ? INTERROGATIO CLIV.
Quid est, seipsum diligere? vel quomodo vilium suum
Resp. Si semper ex iis quse irisiem et infaustum
coguoscit qui seipsum ditiyit ?
finem habent, odium oastilur liominibus adversus
Resr. Mulla abusive dicuntur, sicul et illud : Qui
eos qui causa sibi hujusceuiodi negotii exsliterunt.
amal animum suam, perdet eam ; et qui odii ani-
Si quis ergo certus sit, quauloruia et qualium malo-
mum suam in hoc mundo, in vilam wternam.serva*
rum causa nobis fiunt peccata, sponie et sine ulla
bil eum (Joan. xn). Philautus crgo Graece dicitur,
connninatione ex inlimo affectu odium ei adversus
qui seipsum diiigit. Intelligi autem poiest is qui
ea nascitur, sicul ostendit ille qui dicebat : lniqui-
talis est hoc modo : si ea quae facil pro semetipso
tatem odio liabui el abominalus surn (Psal. CXVin).
facil, etiarasi videantur secundum mandatum Dei
INTERROGATIO CL.
esse quae facit. Qui enim pro sua requie palitur ali-
Quomodo polcst aliquis ex animo et ex affeelu facerc
d deesge necessiiati ve! usibus fralris sive eoru
mandata Domim ? » * , . . .
quae ad animam neeessana sunt, sive quac au cor-

Resp. Naturaliter deleclamur his quae bona sunt pus, manifesle philautus, id est seipsum diligens, de-
el prosuni. Si ergo credimus de his qiue promissa prehenditur : cujus viiii finis interitus est.
sunt, ex eo ipso quod speramus, inserilur animae
INTERROGATIO CLV.
noslrae affectus et desidcrium ad explenda ea quibus Quomoae apparcl qui diligit fratrem secundum man-
id consequi possimus quod desideramus. Si quis datum Domini; et quomodo arguilnr qui non di-
ligil ?
ergo odio habuerit el exsccralus fuerit iniquitaiem,
Resp. Charitalis duo ista praecipua signa sunt,
et einundaverit se ab omni pcccato; ex quo, sicut
corpus alanguore delectaiionem non habet cibi, ita

cum contrislamur et graviter ferimus in iis in qui-
bus laediluv iile quem diligimus; et cura vel satis

et aniina a peccali morbo non habet desiderium
agimus, ul (iant; vel gaudcmus, si proveneriut ali-
erga mandata Dei. Si recordetur quia mandatum Dei
qua, in quibus utilitas vel profeclus est ejus qui di-
vita rcterna est, et omnibus qui custodiunt illud per-
ligitur. Bealus ergo est qui luget super eum qui de-
manct adimpletio promissorum, potesl per hacc iasci
linquit, cujus videt vitae imminerc periculum : el
aiiim:v: affectus ilie de quo David dixit Judicia Dei :
gaudet pro eo qui prolicit, et lucrum suum deputat

vera, justificata in semelipsu, et desiderabilia supra
p profectum proximi sui. Contestatur aulem hoc ip-
aurum, et lapidem prethsum nimis; el dulciora su-
per mcl Nam scrvus tuus custcclit ea; in suro apostolus Pauius , dicens : Si palitur unum
el favum. et
custodiendo illa relributio multa (Psal. xvm).

membrum, compaliuntur omnia membra (I Cor. xn)
quod utique secundum rationem charitatis Cliristi
LNTERROGATIO CLI.
dicebat et si glorificatui unum membrum, congau-
:
Qua> est mcnsura in charilate Dci? dent omnia membra (Ibid.). Qui autem lalem non ha-
Resp. Ut supra vires semper quis extendat ani- bel affectum erga fratrem, certum quod non se-
est
mam suam ad voluntatem Dei, prospiciens et desi- cunduio charitatem Dei diligil proximum suum. Qui
derans ea qua; ad gloriana Dei perlinent. aulem non diligit, in eo arguilur quod Joannes ait :
LNTERROGATIO CLII.
Qui non diligit, manet in morte (1 Joan. m). Et ite-
Quomodo quis oblineal ul possil in se liubere chari-

rum : Qui habuerit subslantiam hujus mundi, et vi-
talem Dei ? derii fralrem sunm necessitalem pati ei clauseril vi-
scera sua ab co, quomodo charitas Dti manet in illo

Resp. Si grati et fidelesexsistanras erga beneficia
(lbid.) ?
ejus, quod eliam in mutis animalibus fieri videmus.
INTERROGATIO CLVL
Nam el canes iiilerdum diligunt eos qui sibi cibum n „
v Qm . .... ,.* . ,
, o ,i • .
sunl tnimta nuos dthqere jubemur? et quomodo
praebenl. Scd
.
el lsaias propheta hoc docel,

i
cum ar
diligamus inimicos nostros, praslantes ci bcneftcia
guit ingratam genlem, et dicit in peisona Domini : tantummodo, aui etiam affectum eis exltibentes? et
Filiot genui, el exaltaii .'

ipsi autem me sprevcruut. si hoc possibile esi lieri?
Agnoiil bos posscssorem suum, et asinus pnvsepium Resp. Ioimici proprium est kedereel insidiari; et
domini sui, lsrael vero me non cognovit, et populus ideo omnis qui qi/uinodocuuque laedit aliqoem, ioi-
meusme non intellexil (hai. i). Sicut enim bo\i et micus dicilur, maxiine hi qui peccant. Isti eniiu,
asiuo pro eo beneficio quo pascilur dilectio sponta- quod in se est, liedunt diversis modis, et iusidiautur
nea nascilur erga pastorem, ita eliam nos, si gra- vel his (nii vident vci his qui simul vivunt. Et quo-
tauier et fideliter beneficia Dei suscipiaraus., sine iiiam' ex corpore et anima constal homo, secundum
dubio diligimus hcneficiorum praebitorem Deum; et animam quidera diligamus, arguentcs, et coramo-
absque ulla doclrina, naturali quodam instiuctu, io nentes, et omni modo ad conversionem eos provo-
ejus concitamur affeeiura, si lamcn sanilas animae canles. Secundum corpus vero praestemus eis bene-
pI\C6lO sit. ficia et misericordiam ; el si indigent, victum : quo-
niam nemo dubilat quiu charilas in affcctu sit. QuoJ
;
54! CODEX REGULARUM. — PARS 1. REGULjE PP. ORIENT. 542

autero possibile sit, Dominus per charitatem
docuit A dam componitur et armalur. Clainor quoque e9t.
Dei Patris el per suam obedientiam, usque ad mor- cum quis ira vel furore permotus, per vocis indi-
tem, quam ulique pro inimicis adhuc ct impiis nobis' gualiones, aut in blaspheiniam, aut in malediclioncro
sustinuii, sicut el Apostolus lestatur, dicens : Com- rapitur.
mcndat auiem Dcus suam charitatem in nobis, quia INTERROGATIO CLX.

cum adliucpeccatoresessemus,Christus pro nobis mor-
Qnis est qui a Domino beatificalur pacificus?
tuus est [Rom. v). Sod el nos ad hoc ipsum cohorla-
Rr.sp. Qui Christi adjutor est, secundum quod di-
tur, dicens : Estote ergo imilatores Dei,sicul filii cha-
cit Aposlolus : Pro Chrislo legatione funqimur, lan-
rissimi ; cl ambulate in dilcctionc, sicut et Christus
quam Deo exhortante per nos, obsecrumus pro Chri-
dilcxil nos, et semetipsum tradidil pro nobis hostiam
sto, reconciliumini Deo (II Cor. v). El ilerum Ju- :
et oblaliunem Deo (Ephcs. v). Nimquam autein pra>

stiftcati ex fide pacem hubeamus ad Deum (liom. v).
ciperel hoc juslus et eleinens Dominus, nisi utiquc
Illa enim alia pax repudiala est a Chrislo, dicente:
etiam possibiliialem nobis donasset. Inesse enim hoc
Pacem meam do vobis, 7ion sicut hic mundus dat t
naiur* nostrac oslcmlitur, cum etiam bestiis vel ani-
eliam ego do vobis (Joan. xiv).
malibus erga eos qui silsi beneficii aliquid prasstite-
runl inesl naturalis affecius. Quis autem tantum be- " INTERROGATIO CLXl.
nefieii amicis prxslat quantum iniinicis? cum nobis
Quomodo converti quis polest et feri sicut infans ?
causa bealiluilinis efticiatur iliius de qua dicit Domi-
nus : Beali eslis cum persequentur vos et exprobra- Resp. Ipsa lectio Evangelii (Mutth. xvm) docet
bunt, et diceni omne malum advcrsus vos, mentientes nos omnem causam ; in qua hoc ostenditur uli ne
propier mc, qaudete et exsuitale, quia merces mulla arrogantiarn requiramus vel elalionem, sed aequali-
est in ccelis (Matlh. v). tatem naiura? cognoscamus, et exsequemus nos eis
qui videnlur inferiores. Hoc enim est proprie in-
INTERROGATIO CLVil.
fanlium, a;qnales esse his quibus non nobililate sed
Quid cst quod dicit Aposlolus : Irascimini et nolitc
aslaie jungunlur ; donec processu temporis et moni-
peccare (Epiics. iv) et, Sol non occidat super ira-
;
cundiam vestram (lbid.), cum in aliis dixerit : Om- loruin nequitia elalionis inficiantur venenis.
nis amariludo, vel ira, vel indignatio auferalur a
vobis (Ibid.) ? INTERROGATIO CLXIL
Resp. Arbiiror in boeloco Apostolum secumlum Quid cst, prudentem esse sicut serpentem ei simpli-
cemsicul cotumbam (Mailh. x)?
iiriitationem Domini h:cc Iocutum : sicut cnim in
Evangelio Dominus diccbat Matlh. v Resp. Prudens quidem ul serpens cst, qui cum
( ) : Audislis C
quia diclum est antiquis iliud vel illud; et ipse ad- circumspecte el considerate quae sinl possibilia el
debat dicens Ego autem dico vobis hoc quae honesla vel ulilia pervidens, doctrinam suam
: vel hoc
ita cliarn Apostolus, cum prius mominisset anliqui- dispensat, et aptal ea arte qua suaderi auditores ad
tatis, por hoc quod docitur : Irascimini ct notile pec-
obedicntiam possint. Siinplex autemut columba est,
care (Ephes. iv), paulo post addidit quod ex se crat qui nec in cor prorsus recipit cogitationem ulcis-
et quod nobis coiivcniret, dicens : Omnis amaritudo, cendi in eos qui iaedunt ; sed permanel in benefa-
el ira, el indignalio, el clamor auferalur a vobis ciendo, secundum quod Aposlolus dicil : Yos aulem
(Ibid.). notite dcficere benefacicntes (II Thes. 111). Domiuus
ad praedicationem mittens discipuios, ha»c eis pne-
INTERROGATIO CLYIiL
Quid cipiebat: ubi sine dubioopuserat sapienlia, ad sua-
est, Dale locum irae?
dendum eis qui docebantur; et patiertia, adversus
Resp. Non resislerc malo (Rom. \n), secunduir.
cos qui insidiabanlur Ut sicut sibi serpens perpru-
quod scriptuin esl; sed et ci qui te percusserit in
dcntiam intellexit quam personam ad persuaden-
dexteram maxillam, pncbere et alteram (Matth. v),
dum aggredi deberet (Gen. m), cara scilicet quae
et iinplore ea omnia quye sequuntur : vel illud : Cum
J) fragilior videbatur ad persuadendum, quo eam a
perseculi vos fuerinl in una civitate, fugUe in aileram
Dco abstraclam, peccato sociaret ita et nos perso- :
(Mallh. x).
naro, et mores, et tempus considerare et eligere de-
INTERROGATIO CLIX bemus, et omni modo ita ordinarc sermones nostros
Quce est differenliu amaritudinis, et furoris, et iroj,
injudicio, ul possimus abstrabere homines a pec-
clamoris et irrilalioitis?
cato el sociare Deo. •
Resp. Furoris quidem el iras diftereniiam pnto in

animo constare et motu : quia qui irascitur, intra INTERROGATIO CLXIII.
aiiimum suum adhuc vitium volvit; sicut ex hoc Quomodo debemus suscipere regnuvt Dei sicut
ipso judicalur quod dicil : Irascimini et nolile pec- infans ?
care (Psal. iv); qui vero furit, amplius aiiquid per Resp. Si tales fuerimus ad doctrinam Domini,
UlQtuiu gerit. Euror enim, inquit, eis secundum simi- qualis est infans in discendo : qui neque conlradi-
liiudinem scrpentis (Psal. mi). Vehcmenlius vero fu- cil docloribus, neque raliones el verba compoiiit»
rorem concitare, irritatio nominatur. Amaritudu adversus eos resistens ; sed fideliter suscipit <iuod
autein illa esi, cura iiiaiitia in corJe etiam arle qua- docetur, et cum metu obtenioerat et acquiescit.
5*3 S. BfcNEDlCTI ADDATIS ANTANENSIS SU
INTERROGATIO CLXIV. A. 1NTERROGATIO CLXVTL
Domino dicente : Qui humiliabitur (Luc.
se exaltat, Qualem intellectum vel prudentiam a Deo petere de*
xvm) ; et Aposloto prcccipienle : Nolite superbum bemus ? vel quomodo eam possumus promereri?
sapere {Eom. w). Et alibi : Arroqunles, superbi,
Resp. Intelleclus quidem quis sit ab ipso Domino
inflati (II Tim. iii). Et iterum : Charitas non in-
fialur (I Cor. xui); quis est elatits? et quis est ja-
per prophetam disciinus, dicenlem : Non gtorietur
ctans vel arronans? quis vero superbus? el quis in- forlis in fortiludine sua; neque qtorietur dives ia di-
fiatus vei tumens ? vitiis suis; sed in hoc glorietur, qui gloriatur, in in-
Resp. Elatus est qui seipsum effert pro his qu;e telligendo el cognoscendo Dominuia (Jer. ix). £t ite-
fortc reete vel prospere gesta sunt, et pro hoc marum per Aposlolura sic dicit : Sed intelligcntes-, qua
guus sihi videtur et elatus; secundum illuru Phari- sit votunlas Domini (Ephes. v). Qui rurstts ait : Pru-
sxtim qui el ipse inflatus diei polest (Luc. xvm). dentia carnis mors est, prudentia autem spiritus,
Sicut et Apostolus Corinthios arguit, quibus dicit: vita est el pax (Hotn. vm). Possumus aulem hoc
Et vos iiifinti estis (I Cor. iv). Jaclans autern vel modo promereri, si faciamus illud quod scriptum
arrogans est ille qui non acquiescit his quae a prio- est : Vacalc et cognoscitc, quoniam ego Dominus sum
ribus vel majoribus statuta sunt pro utilitate com- (Psal. xlv) ; et si credimus omne veibum Dei verum
muni, nec acquiescit verbis Apostoli dicenlis : Ut g csse : Si enim, iuquit, non crediderilis, neque intelli-
eadem sentiatis et unuin sapiatis (Phil. n) ; sed pro- getis [Isai. vn).
priam quanulam vitam juslilitc ac sanctilatis inqui- 1NTERROGAT10 CLXYHI.
ril. Superbus est, qui eliam nihil usquaiu in se vir- Si Dominus dat sapieniiam, et a facie ejus scientia et
tutis ao rectoruin gestorum hahens, clatus esl et intetlectus est (Prev. xi); et si , alii quidem per
Spiritum datur sermo sapteniice, alii sermo scicn-
erecttis, et viieri vult se plus esse quam cst. Simi-
tnr (1 Cor. xu) quomodo increpat Dominus disci-
;
lis atiletnesse huic potest etiam is qui inliatus di- pulos suos dicens : Quia adhitc el vos insensati
cilur vel tumeiis, secun !um hoc quod Apostolus di- eslis, et non inielligiiis (Malth. xv)? el Apostolus
cil Sed cutpal Galalas insensatos (Gal. injf
: infiatus esl, nihil sciens (Cot. n).
Resp. Si quis scit bcnitatem Domini, voleniis
LNTERROGATIO CLXV.
omnes bomines salvos fieri, et ad aguitionem verbi
Quid est, Charitas non dehonestalur?
veritatis venire (/ Tim. n); et studium Spiritussan-
R£sp. Sicut quis dicat, de statu booestaUs sua
cli didicit, qui unicuiqtte dividit gratiam Dei; iste
non deducitur. Est enim propria quaeJam honestas
cognoscit tarditatem inlellectus non e\ culpa ejus
charitatis, el haliilus cjus alque ornalus : ilie sine
descendere qui dona distribuit, sed eorani q;;i desi-
dubio quem per singulas charitalis virtulcs enuntia-
p dia et infidelitale sua id suscipere nott inereniur.
vit Apostolus (/ Cor. xni) : qttic singuLe honestates C
Et i.teo recte culpatur insipiens vel insensalus, qui
quaedaiu cjus sunt et ornatns.
velut solc orto claudit oculos suos ne videat, sed in
INTCRROCATIO CLXVL teuebris ambulct.
Scriplura diccnte : Notite gloriari neqne loqui alta
INTERROGATIO CLXIX.
(I Reg. n), ct Apostolo con/itenic : Quia qutv lo-
quor, non secundum Dcum (oquor; scd sicut in in- Si ab aliquo quid beneficii consequimur, quomodo
sipientia, in hac tubstantia gloriandi (II Cor. xi).
polerimus ct Domino d.ijr.e et integre gratius agere,
el ei qui bcneftcium piwstiiit? Quaii mensura uli
Et rursum : Eactus sitm insipiens gloriando (II
Cor. xn). Et iterum ipso dicenlc : Quia qiti gioria- debennis in utroque?
lur, in Domino glorietur : qmr cst gloriaiio in Do- Rlsp. Si Deum aucloritatem et consummatorcm
mino et quic esl culpabilis gloriatio ? (I Cor. i , omuium bonorum esse credamos; eum vero per
11 Cor. \.)
quem boni aliquid conseculi sumus ut ministruin Dei
Resp. Aposioli quidcm manifeslum est proposi-
graliaj el muneris agnoscamus.
tum, quod adversus viiia loquebalur. Non eniin ut
seipsum commendarct naec dicebat, sed ut quorum- INTERROGATIO CLXX.
d.>m insnlenliain et arroganliam reluuderet. Gloria- Quid esl dignum rel sanctum, Grceei os-iov dicunt ?
tio ergo in Domino est, cum quis ea qtuc recte ge- r» et quid est jusluni ?
Resp. Orr.v quidem, id est, sanclum vel dignutti

rit non sibi, sed Doniino ascribit, dicens : Omnia
esse arbitror hoc quod decet et debetur ab inferiori-
possum, sed in eo qui me cunfortat Christusi Phil . iv).
Culpabilis aulcin glorialio est, et dupiici ratione di- secundum hanc ipsam ra-
lnis deferri superioiibus,
tionem qua eminentiores videntnr. Jnstum autem

gnoscitur: vel sccundum hoc quod dicit : Quoniam
lauJabiiur perculor in desideriis animce succ (Psal. hoc, quod operis pro merito anicuique tribuitur.
ix);et: Quid gloriaris in malitia, qui polens es in

Et in illo quidem alio oplimorum quorumque indi-
imquilate [I'sal. n)? vel secundum illud, cum fa-

cator obsequium, in boc vcro iam boni quam mali
ciunt aliquid boni op?ris retribulio designatur.

: ut videantur ab homini-
ous (Matth. vi); et per hoc ipsum quod voltint lau- LNTERROGATIO CLXXJ.
dari, gloriantur
Quumodo dat quis sanctum canibus, c.t mUiit marga-
in his quae feceront. Sed bujusce-
rilas ante porcos (Matth. \n)? aui quomodo acci-
rr.odi homincs etiam sacrilegi designaulur . cum tlil illud quod additur : Xc forte concvleenl aul
gratiam quae a Dco donata esl proprlam faciunt, ci pcdibus,et conmrsi disrumpant vos? x lbid.)
gloriam quae debctur Dco in semctipsos couvertere IU:sp. Uanifeste nobis tradidit Apostolos ex his
couantur. jvp adversus Iudseos dicil : (}uia tn> in icge gloria-
; :
5i5 CODEX REGULARUM. — PARS I. KEGULiG PP. ORIENT. 5-.ft
ris per pravaricationem Deum

legis inhonoras A gotio hanc sentontiam. Acquiescendum est enim et
(Rom. n). Injuriam ergo hanc quam per proevarica- sanctoApostolodicenti : Sive manducelis, sive bibatis,
lionem legis verbo Dei inferre dicuntur hi de quibus sive aliud quidfaciatis, omnia in gloriam Dei facite(l
senno est, prohibct hic et abdicat Dominus. Et Cor. xiv). Kt iterum : Omnia ad xdificationem fiant
quia evenit ut eliam infideles el non credentes, cum (lbid.) . Nihil ergo vei otiose vel inulili ter agendum esl
vident nos praevaricari mandata, contemplum ha- sed ccrlus quis, el cerlo temporc, et certo in loco,
beant rcligionis et doctrina?! Domini, et ex ipsis his et certis personis vel apparere , vel loqui debet : u
arguunt nos quae scripta sunt in lege nostra, et vel- excludalur oranis nefanda suspicio, etserveinus sit.e
ul rumpant nos, et aflieianl exprobrantes el con- offensione esse upud omnes , et aJ sedificationeni
fundentes, tanquam Iegis propriae transgressores. iidei uuicuique apparere. Gcrte solum ad solam ac-
cedere, nulla religionis ratio periniuit. Melius est
LNTERROGATIOCLXXII.
Quomodo Dominus aliquando quidem prokibet portari cnim esse duo quam unus : simul enim et iidelius
sacculum vel peram in via (Luc. x) aliquando ; et lutius res gerilur. Vce enim uni ; quiu si ceciderit,
autemdicebat : Sed nunc qui liubet sacculum, tollat non est alius qui erigat eum (Eccle, iv).
similitcr el peruin : et qui non habet gtadium, ven-
dai vestimcntum suum,el emat gtadium (Luc.xxu). LNTERROGATIO CLXXV.
B Si auis habet aliquod vitium quod corrigere non po-
Rebp. IIoc expianat ipse Dominus dicens (Ibid.) :
test, et frequenler nolatus in pejus proficit , si eum

Quia oporlet adhuc complcri in me quod dictum est expedit inlermitti ?
quia cum inlquis dcputalus est [Esa. liii). Denique Resp. Et de hoc alibi jam diximus quia oportet
posteaquam compleia esl prophctia de gladio ail
peccanies corripere patienter, secundum eura quem
ad Pelrum : Converle giadium in tocum suum Om- Supra ostendimus inodum a Domino positum (Mallh.
nes enim qui gladium accipiunt, in gladio peribunl xvi n). Quod si iion sullicit ci ad emendalioiTera ,
(Matth. xxvi). (ta ul non videatur pneceptum esse sicut Corinlhio Cor. n), objuigalio ha:c quye
ilii (/
quoddicilur : Nunc quihabei sacculum, iollat similiter
iita pluribus ; sicut geutilis de reliquo et publica-
et peram ; El qui non kabel gladium, vendat veslimen-
nus haberi debet, qui ejusmodi est. Quia ei parcere
lum suum, et emat gtadium ; sed prophetia pr;e;!i-
quera Doraiiius condemnavil nulli lutura est , maxi-
centis Domini, quia ftiturum eral ut aposioli, obliti
me cum Dominus dicat : Quia expedit unicuique ut
gralioeDoininietlegisejus, assuinerentgladium. QuoJ. unum pedem
unum ocuium, aul unam manum, vel
autem videlur quasi imperativo modo dici propo- perdat et ila inlret in regnum (Matlh. xvm), quam
,
silio baec verbi iutura , in Scripturis propheticis

duin parcil uni ex bis raetnbris, toiura corpus rait-
salis frequenter invenitur, sicut esl illud : Eiam filii
latur in gehennam ignis, ubi est flelus etstridorden-
ejus orphani , el diabolus stet a dextris ejus (Psul. C
liuiii. Sed el Apustolus de his ipsis lestatur, d cens :
:
cvui) ; el multa alia similia.

Quia modicum fermentum lotam massam corrumpit
INTERROGATIO CLXXIII. (Gal. v).
Quid est, Panem subslanlivum da nobis hodie, quod INTERROGATIO CLXXVL
in oratione dicerc jubcmur ? Stquis contristetur quia ei non perinittilur facere illua
Resp. Cura operantes manibus memores simus quod non potest apte et recte facere, si debemus ei
Domini dicenlis : Nolile soliicili esse animae veslrw, permiltere ?
qnid manducelis , aut quid bibalis (Luc. xn). Et Resp. Et dc his jam dictura est in mullis, quia
Apostoli prajcipientis : Operamini, ut habealis unde propria vohmtale nulli quidquam facere permit-
proeslare possitis necessitatem palienti (Ephes. iv). Id tendum est sed judicio et probatione, vel multo-
,
est, cum non ad proprios usus, sed pro mandato Do-

rum, et eorum qui prasunt. Qui autem non obtem-
perat his, senieniiani praesumploris et ôutradiceu-
mini operamur : Quouiam dignus esl operarius mer-
tis excipiat.
cede sua (Luc. x) : tunc substantivum panem , id
est, qui vitam quotidianam subslantiae nostrx con- INTERROGATIO CLXXVH.

ferat, a Deo poscimus , et non a nobis ipsis prsesu-
Quomodo debent fortiores fratres injirmitates infirmo-
rum portare ?
mimus; sed*utnecessitati , in quantum suflicit, sa- D
Resp. Portare est tollere et curare, secuudum
tisflat, et agnoscamus eum qui suflicientiam prxstat.
quod scriptum est : Jpse infirmitates noslras tulit, et
INTLRROGATIO CLXXIV.
wgriiudines nostras pvrtavil (Isa, liii). Non quia in
Si omni votenti accedere ad sorores oportet indidgere :
an certis quibusque el personis et temporibus ? vel semelipso susceperit inQrmitates, sed quia abstnlit
quomodo videndee sunt sorores ? eas ab his in quibus erant el t uravit eos. Ita ergo et
Resp. De his siiperius diximus jara sufficienter, hic poenitentia interveniente curabuntur infirmiores,
quia nec ad virum vir accedere utcunquc et sine ex coustaiuia et integritate t'ori.iorura : qui dicuntur
causa ex arbiirio suo vel potestate debel, sed cum portaie , id cst , exportare et auferre iniirniitaies
onmi obscivatione, probante eo qui praeesl ; id est, eorura qui inyalidi sunt.
jt vei piosit quis ei quera videt, vel proSciat e.v eo. LNTERROGATIO CLXXVUI.
Quanio magis erga mulieres id observare convenit Quid est,lnvicem onera veslra portaie (Gat. xx) ? ei
majore cautela. Si quis ergo meminerit Domini di- quam le.ijnm Ciirisli adimplebimus iioc facientes?
cenlis : Quiu de omni se.rmone olivso reddes ralio- Resp. I Joiii esl quod in superioribus explanavi-
nem in die judiai (Matth. xu), limebit in onuii ne- nnis. Gravia enim sunt onera peccaii qaa: trahunt
.
aniroam id profundum inferni ;

quae a nobis invi- A (I Cor. \i\). Et Dominus nihilominus : Quia non pos-
cem auferimus et poriamus, id est exportamus, ad sum ego a mcipso facere quidquam (Joan. v). Et rur-
conversionem provocantes eos qui peccant. Portare sum : Verba qucc ego loquor vobis, a me ipso non
autem pro auferre etexportare consuetudo esl etiam loquor (Joan. xiv). Etin alio quoque loco : Descendi
rilu provincialium dici , sicut <-t ego sa?pe audisse de cozio, non ut faciam volunlatem mcam, sed volun-
me memini. Legem aulein Christi replere, illius qui tatem ejus qui me tnisit Patris (Joan. vi) ; poeni-
dixit : Non vcni vocare justos, sed peccatores in px- lcntiam debet agere primo, qui ita aliquid temere
niteiuiam (Luc. v). deCniit, quodcunque illud 1'uerit quod definitum est.
Quia ne ipsa quidera bona propria auctoiitate et de-
INTERROGATIO CLXXIX.
Domino docente nos , orundum esse ut ne intremus in linitione facere oportet; multo autem magisea quie
tenialionem; scd oportet orare ne accidant nobis nonplacent Deo, staiuere nonlicet. Quia autem opor-
dolores corporales : vel si incidcimus in eos, quo-
tet et in irrilum revocare quaecunque ex praesump-
tnodo oportet ferre ?
lione contra mandatum Domini slatuaiuur , mani-
Resp. Non discrevit leni.uionum qualitatcm , sed
feste osienditurin apostoloPetro quilemere quidem
generaliier prxcepit orandum esse ne intremus ;
slalueratel dixerat : Nonlavabis pedesmeos in a:tcr-

in lentationem. Si vero inciderimus , ut det noi)is
exituin evadendi ; et ut sustinere possimus , a Do-
B mm i
Joan '
XI
");
A " die,is aule,u a Domino definitam
sententiam : Quia sinon luvero te, nonhabebis parlem
miuo posci oportet, ut possimus implere quod est
dictum : Quia quipermanserit infinem, hicsulvus crit
mecum (Ibid.) , stalim mutavit deiinilionem suam et
'
(Matth. x). ait : Domine, non tantum. pcdes, sed et manus , et
INTERROGATIO CLXXX. capui (Ibid.).

Quis est adversarius noslcr? et quomodo ei consentire INTEIIROGATIO CLXXXV.
debemus in via ? <S'i is cui commissa cst dispensatio eorum quce Domino
Resp. Hic specialiier Dominus eum , qui auferre offerunlur, necessilutcm habel implere quod dicit
quid a nobis conatur , adversarium nominavil. Con- mandaium : Otnni pelenti le da : et eum qui vuii
abs te mutuum sumere non averlus V
sentimus autem ei , si servemus praiceptum Domini
Resp. Hoc quo 1 dicluin est : Omni petcntt te da
dicenlis : Si quis uulem voluerit tecum judicio con-
(Luc. vi) : El : volentem mutuari abs te , non avertas
tendere, et auferre tunicam tuum, dimille eiet patlium
(Mauh. v) ;
quasi tcntationis iiabcl locum , sicul ex
(Maiih. v). Quod et iu omnibus iideliter observari
conscquentibus demonslralur. Propter malos enim
oportet.
prcccepturo est, non principaliter, sed quasi quod in
INTF.RROGATIO CLXXXl.
liecessUale fieri debel, principale enim prasceptum
Si bonum est statucre ad cerium tempus, veroi causa, L
absiinerc se tali vel tuli cibo sive potu ?
Domini est : Vcnde omnia tua bona, et da pauperibus
Resp. Domino dicente (Matlh. xix). El ileium : Vendile bona vestra et

: Non ul faciam voluniaiem
,
meutn dateeteemosijnam (I.uc. xn). Quodergoaiiis deiegamm

, sed voluntatem ejus qui me misit (Joan. vi),
omnis est vel deputatum. in alios transferre non cst absque
liHJusceniodi detinitio incongrua esl. Quod
sciens David
discrimine, Domino dicente : Quia hon sum missus,
, uicebal : Juravi, et siatui custodire
nisi ad oves perdilas doinus Isracl. F.t quiu non esl
iudicia jusliiitv tuw (Psal. cxvhi), cl non mcce volun-
Dominus bonum loltere punem (iiiorum , ct tniiterc canibus
talis. Et iieiiini : iVon mea voluntas , sed
tua
(Mutth. xv) ; sed et abs te ipsc judicare debes quod
fiul (I.uc. xxi)
LNTEKUOGATIO CLXXXIL justum est.
Siquis voluntate pcccaverit, condcmnalur? an cliam 1NTERROGATIO CLXXXVL

iile qui pcr ignorantiam exlra veritatem atiquid Quod si frater nihil habens proprium petatur ab ali-
fuerit iocutus ? quo hoc ipsum quo veslitus est quid dcvet facere, ,
Resp. Jiidicium Dei etiam in liis qui per ignoran-

niuxime si nuaussit ille qui peiil?
liam peccanl manifcslum esl, cum dicil : Quia qui Resp. Sive nudus, sive malus, id est, sive verain
nescit, et non fcceril digna, ptagis vapulabit paucis necessitalt-m patialur , sive faliit ,
vel si quid aliud
D est, semel dictum est quia dare vel accipere non est
(Luc. xiij. Ubique tamcn digne gesta pcenUentia ve
piao spem prxsumat. omnhim, sed illius solius cui commissiim cst istud
oflicium. Qui utique cumomni providenlia cl cautela

INTERROGATIO CLXXXIH.
Si quis cogitavcril lantum fucere uliquid, et non fece- hujuscemodi dispensalionem debet implere, ut pos-
meudax judicntidus csl ?
rit, si et ipse sit unusquisque in quo vocalus esl permanere.
Resp. Si secundum mandatum est quod cogilavil INTERROGATIO CLX XXVII.
facere, non ut mendax, sed ut contemptor a Domino Quomodo iantam fidemha-
potesi quis sine charitate
coiidemnatur. bere, ut montes transferat, aui subsiantiam suam

puupenbu.i dividat, et corpus suum iradere ul ar-
INTERROGATIO CLXXXIV. deat (I Cor. xm) ?
Si quis prwvcnlns fuerit ut dc/inial atiquid ugere
Rfsp. Si inemoies simusDominidiceiuis iFaciunt
corum quw non placenl Deo, quid oportet magis ir-
ritum revocare quod male inerat definilum, an enun omnia, ut videanlur ab hominibus (Mutth. xxm).
,
limore eo, ne mendax sil, itnpiere peccutnm? Sed et illud quod rospondit illis dicentibus : Dotninc,
Resp. Cum dical Apoatolus : Non quod ex nobis nonne in iuo nominc damonia ejecimus ? et in tuo no-
Ipsis idonei siinus coyitare aliquid quasi ex nobts mine virtules multas fecimus (Matlh. >n)? cum ait
54<< CODEX REGCLARUM. - PARS I. REGCL.E PP. ORIENT. 550
ad ':Os : Sescio vos unde sitis ; non quia mentili A delinquat aliquis, vcl in alium, similiter contristalur
sui!t,scd quia Dei gratia abusi sunt ad proprias vo- et loget. Et si arguens observat illain regulam quam
lunlates <juod ulique alienum esi a cbarilale Dei. Dooiinns posuit, id est, ut inler seinetipsum soluin,
Si ergo hornm nieminimus, facile quae dicta sunt ad- vel alio nno, vel duobus adhibitis (Matlh. xviu).
vertirnus Quia autem graliam D<j; ve! donum acci- Super omnia autem, si observat quod dixit Aposto-
piunt ciian» indigni, non est novumaut rairuin. Deus lus: cum omni palienlia (II Tim. 111).
enim if» tempore boc benignitatis el patienli e INTERROGATIO CXCII.

eliam solem suum oriri facil soper bonos et malos Si oportel eos qui iugrediunlur ad fralres stalim ar-
tijiciu discere ?
(Matth. v) [nterdum autem eliam ad profectum
Resp. Qui praesunt, probcnt ; ut quem sociari vo-
corum <jui adhuc infideles suut, ut gluria ejus multi-
luerintcorpori congregationis,artibuserudiant diver-
plicetur, secundum quod et Apostolus dicit: Quia
sis, secunditm modum et qualitalem propria; netatis
quidam per invidiam el contentionem ,
quidam autem
et conditionis : ut verbi gratia : si ad mcditunda vel
propter bonam voluntaiemChristum annuntiant (Phil.
agenda spiritualia minus inveniatur idoneus, alterius
i) ; et addidit dicens Vetumtamen otnni modo siv
:
negotii sollicitetur oecupationibus , ne torpentem

occasione, tive veritate Christus annuntietur , in hoc
o otio atque vacantem Saianasexpositumquodammodo
ego gaudeo Ibid.).
.iuis tctis oecupet. Dicii enim Apostolus : Qui non
iMERROGATIO CLXXXYIU.
laboral, ;iun manducet (II Thes. m). Et Salomon :
Quis est qui abscondere dicilur taienium ei prapicrea
Oiiosilas intmicu est unimas.
condemnatur (Maltk. x\v) ?
Rksp. Qni quameunque gratiain Dei dctinci et INTERROGATIO CXCHi.
non ad aliorum ulilitatem, Si quis non desiderio corrigendi frclres arguai eum
assmnitin suis usibus, et
qui delinquil, sedsuivUii explendi graiia; quomodo
iste tanqiram occultati talenti crimine conderanetur. hunc
oportet corrigi, si post multem communicalio-
INTERROGATIO CLXXXIX ncm ii< eisdem permaneat '/
Quid cst immundilia, et quid est impudicilia ? Rt;se. Isie velut snis comn>odis prospiciens et pri-
Resp. Imnmndiliam quidem lex oslendit. Hoc enim malus desiderans notetur, et eraendationis ei modus
noinine usa est super bis qui invjti per naturalem cj institutionum diseipulis intimetur. Quod si per-
necessitatem patiebantur ea qnse homines pati con- manserit in obstinatione, manifesta est sententia
sueverunt. Impudicitia vero mibi videtur esse, cunt eorum qui non posuilenf pro delicto.
quis naluralem libidinis niotuni impudentius et iuvc- LNTEftROGATIO CXCIV.
recuudius concitat et irritat. Quaiibus correptionibus uti oportet inter fratres ad
emmdclionem corum qui deiiuqunnt.
INTERROGATIO CXC. C
Quid est prvprium furoris ? et quid est proprium indi- Resp. Hor iii iu judicio posiium eorum qui prac-
anationis justce? et quomodo aliquottes quasi ab sunt, vel quanto lempore , vei quali modo eoriipi
tndignatione incipientes inveniuntur decidere in fu- debeant quia et aitas
: et erudilio mullam haberi
rorem ?
fkcn differentinm poaniteniiie.
Resp. Furoris quidem proprium est . concitatio
aiiinue mala meditantis adversus eum, qui se conci- INTERROCATIO CXCV.
ii '';: umm peccuto , sive seeundnm cogitationes sive
iat et initat. Indignationis verojusta? proprium est, secundwn verbum, sive sccurdum actum, Satanam
peccantem corripere eo affectu vel proposito quo in causa essz conuenil dici?
avertimur a peccatis et quod displicet nobis quod
; ,
Rrsp. Generalitev arbitror quod Satanas ipse per
non recte gesiumest. Quod autem interduin a bono seia*ii!n: c.in.va peceatiexsisierenulli potest ; sed mo-
incipiens anima decidit in malum, nihil mirum est. libu^ animai nostrae , sive naturalibus^ siveetiam
Multa e"niin invenies hujuscemodi, propier quod roe- ex vitio couceptts ahutitur ad voluntatem frisiiiiê
minisse oportel sacrae Scripturae, djcentts : Juxta su?e , et de nosiris nos motibus, si toi te non vigiie-
semitam scandalum posuerunl mikt (Psat. cxxxvni). rnus, u*a!iit in hoc quod ijisi gratum esl, id est , in
Et iteruni Nisi enim quis legitirnc eertaveril, r.on
: peccaium. Naturaiibus ergo motibus nontris abu-
coronabitur Tim. n). Et ideo iu omnibus ob-
(II titur:sicul illudquodin Domino facere conatus est,
servanda est rerum mensura, et tempus, et ordo curn etiin sensisset esurire , ail ad eum SV tiHus e$
borum causa
quia ex aliqua acciditut id quod videtur Dei. die ut lupides isti panss hatit (Matik. iv). Moti-
bonum invenialur malum. bus autera ex vitio conquisitis abutitur, sicul ieeit
INTERROGATIO CXCI. in Jiida : quem quoniam cupidum vidil •?ta\uiiii;«
Ex quibus fruclibus probari debet is qui ex affectu morbo aegrotantem , abusus iioc vitio ejus, usque
arguil fratrem peccantem ? ad proditioniseum, ob inginta argenteorum iucrutu,
Resp. Priiuoomnium ex eo quod praecipuum est, pernaxit ruinam (Luc. xxii). Qma autem tnala e\
si cum miserieordia redarguit.et est ineo illud quo-J nobis ipsis oriunlur, mauifeste ostendit Dominusdi-
dixit Apostolus : Quia si patilur unum membriim, cens Quia de corde procedunt cogilaliones maia, et
;
compatiuntur omnia membra iJl Lor. xn). Yci illud :

rebqua. (Matth. xy.) Hoc autem accidil eis qui per
Quis scandatizatur , et ego nou uror? (II Cor. xi.) negiigentiam incnlia etsquatentia naturalium in sc
Tum deinde. siin omni peccato sirailiter aflligitur et bonorum semina dereliriqsium , dicente Salomoue t
eoulristaiur. et erâ omnes qui peccant, yc! si in se Quia sieul ugricuttura . ita vir iasipiens; et sicvt
:
BENEDICTI ABBATIS AxNiANENSlS 552

5S I S.
vinea, ita homo cui deest prudenlia ; et « relinquas A

deserta ascendent in ea spincc et erit Si oportel gesta turpia vel abscena confiicnlem invere-
eam, fiet , et ,
cundius pronuntiare omtiibus, aut certis quibusque

derelicta {Prov. xxiv). Iluic crgo animae quae ex hu-
et quibus iltis?
jusmodi negligentia squaluerit, et in deserlum vene- Resp. Confessio peceaiorum hanc habet ratior-.ein
r-ii, eonsequens est suspicere illam senteniiam quae
quam habcl vulnus aliquod corporis vei passio quae
dicil Spinee et tribuli oriuntur in te [Gen. w), et
:
medico deinonstranda est. Sicut ergo non oninibus
pali illud quod scripUun est Exspectaii ut faceret
quis vilia vel vulnera corporis sui revelat, nec qui-
:
uvas ; fecit autem spinas (lsai. v), de qua dixerat huslibet, scd his tantummodo qui summae peritise
Plantavi vineam Soreth, et tunc nierilo dicelur ad tesliinonium habent, etcune ac roedelae diseiplinam;
eam illud quod per Jeremiam proediclum est a Do- ita et confessio pcccatorum Oeri debet apud eos
mino, dicente : Kyo te plantavi vineam frucliferam,
lantummodo qui curare luec prsevalent ac emeudarc,
totam veracem, fjuumodo conversa es in amuriludi-
secundum quod scriptum est Yos qui forliores cstis, :
nem vinecv aliena? (Jer. n). infirmilates iufirinorum portale [Gal. vi), hoc est,
LNTERROGATIO CXCVI. exportate el auferle per curationem.

Si quis relinquens fiscalia debita, intrel ad fraires. INTERROGATIO CC5.
et parentes ejus pro ipso exigantur el tiibulenlur;
" £,- ignoranle matre seniore presbijler aiiquid fieri
si non afferl hoc cutpam aliquam, vct his qui eum prwcipiat sororibus, recle videbilur indignuri seuior
susceperuni, vel illi ipsi qui itu cgcrit? tnuler cum tpsa nescieril ?
Resi-. Dominus noster Jesus Chri.stus his qui in- Rf.sp. El valde : alioquiu jauitori prcecipil fruslrar
lerrogaveruut se : Si ticel dari ceiisum C&sari, aul ut vigilet, si aiius in domo vult quodiihet dispouere.
non; ait : Ostendile mihi denariutn, cujus habet itna- Sic et Aaron cum absente et iguorauie itloyse in po-
gitiem et subscriptionem (Matth. x\n)? Cum auiem pulo quippiam praesumit (Exod. sxxn), conflalo
dixissent quia Caesaris, respondit dicens : Reddhe idolo, tam super se quani super reliquum popuium
ergo qucv Ca'saris sunt, Ccvsari, et quw Dei sunt, Deo inducit gravc pcccaium. Ab hoc idolokuri;e realu
(Ibid.). El hoc crgo manifcste docemur quia hi ob- Pauius Corinlhiis provisum esse voluil, quibus pro
noxii sunt iributis Caesaris, apud quos invenitur eorrigendo eo qui pairis uxorem vlolaveral, iicct
Caesaris census et imago. Si quid ergo tale etiam corpore absens scrihit : Congregatis vobis &. meo spi-
iste veuiens ad fi atres sccum detulit, obnoxius est ritu, cutn virtute Domini noslri Jesu Lhylsii [1 Cor.
ad exsoivenduni debitum. Si vero onmibus dereliclis m). Timotheo eiiam quamvis proposito omuihus, de
iu manibus propinquorum ubseessit, nuilus veJ ipsi tlendo modico vino prsecipit. Qusedam ordinantur
vel fratribus scrupulus debet exsistere. C a diversis personi.s, disponcnte seniore, qui habere
INTLRltOGATIO CXCYII. possunt congregationem ; qu;cditni vero nullalenus,
Si oportet eum qui prtcest, extra eam quce

sororibus iiioi praesente seniore, et prsecipue in conventu so-
prcPesl, loqui aliquid quod ud adificuiionem jidei rorum. Siquidem discipuli, qui etiam potentia vir-
periineat virginibus '.'
lutib Dei mullr. signa operabaniur, a quodam spiri-

Resp. Et quomodo servabitur proeceplum illud
luui immundum ejicere non possunt, ftisi prius ma-
Aposioli diceutis : Omnia vestra honeste el secundum gister huuc ad se aliatuni reddidil sanum (Multh.
ordineui jiiitit (1 Cur. xiv)?
xvu). Ne vero persona potcns dbponere per se quid
INTERKOGATIO CXCVUI. praesumat in congregatioue, absque eo ad quem cura
.Si coiiveniteum qui piivesl cum ea qu.ce sororibus pertinet animarum, hinc coliigilur, quoniam rarius
prasest frequenler luqui ; et maxime si uliquid de
sanitates contuiit Dominus a majore persona roga-
Irutribns pio hoc iaduucur?
Rlsp. Apostolo dicenie
lus, ut reguli lilio et servo centurionis, quam Ibrte
: Vt quid enim tibertas mea
his qui, iibcri ab imperio alteiiO; suu \ivebaul arbi-
judicuiur ub aliu cunscientia (i Cor. x)? bouuni esl
trio, ut docct mulier illa peccatrix qua; pei secur-
rmitari eiun diccnlem : Quia non sum usus potesiale
ril ad medicum sniutis.
mea, ue ofjendiculum uliquod darem Evangelio Chrisil 1)
IkNTERROGATIO CCII.
(11 Cor. ix). Et quaiitum (ieri potest, et rarius vi-
Si potest impedire propositum sancti homims Satanas,
dendae sunt, ei brcvior est sermocinaiio instiluenda.
quia scriptum esl Ego quiddm Paulus semei et
:
bis venire vului ud vui ti impedivit nus Salanus

INTERROGATIO cxcix. (1 Thess. n).
Si oportet, cum aliqua soror confuciur quodcunque
Kesp. Eorum tjua^ iu Domino gerunlur quaedam
deliclum suum presbytero, etium matrem ihonasterii
adesse ? quidem suiu proposilo ei judicio animse emciuutur,
Resp. Honeslhis mihi videtur essc et religiosius, quaedam etiara p^.i corpus adimpleutur, id est. vel
ut per seniorem malrem preshyter, si quid illud sibi labore, vel patientia corporis. Quaecunque ergo in
videtur, siaiuat, et modum vel lempus peenitenlise a:iini£ proposilo cousistunt , luec impedire nullo
imponat ad emendationera ejus qu;e corrigi desiderat modo potest Satanas; ea vero qua; eiiani ministerio
a peccato. Non cst eniui honestatis, ut arbitror, aut corporis adimplentur, frequenter, permissu tam-.u
ordinis, ut albjuis siue testimonio matiis illius, quse Dei, impediri possunl, ad probaiionem ejus qui iui-
praeest, vel cuiu paucis, vcl cum pluribus statuat peuiior, ui appareat si a hono ptoposito ncfjuaquaiu
aUq.iid, vel loquatur. per hujusmodi iropedimenta mutatur. Siciu hi qui
-
553 CODEX REGULARUM. — PARS n. REGULvE PP. OCCIDENT. 554
super pelram seiuinati dicunlur, quod ad przesens A INTERROGATIO CCIII.
qiiidcra audienles vcrbinn cum gaudio susceperunt, Qttomodo fit aliauis in prcrsenti satcuio ilutlus?
fecia autem tribulalione vel persecutione, coutinuo
recesserunt (Luc. xvin). Yel cerle si pennansennt
^ p g
.
timM ^^^ Doil , ini dicenlis V(e

dentet sunt apua seips0St et ,» conspectu suo
m bonis, majoribus pramiis digni sunt,
cerlamine vicerint sicut et ipse Aposlolus,
< IU asi in
cum
^.^ {J$a y) El imitelur eum qui dixit: Sicul
:
jumentum iactus sum apud le ( Psa /. LXX „). E t om-
fiequenter proposuissel Romam proficisci, etprohi-
nem arrogantiam pru dentia; abjiciens, non prius
bitum se esse fatetur, tameu non cessavit a propo-
credat M08 j bus suis inesse aliquid bonl, quaru nian .
silo usquequo quod proposuerat expleret (Rom.
Scd per paiientiam suslinuit, sicut sanctus Job, qui
i).
^
^^
^^
,)eo>
niumiuetur> ut inte Uigat quid esl quod
givc fa ^^ give fa verbo> sive U| c0 _
tanta a diabolo passus est, cogente se loqui aliquid
impium adversus Deum, et in nullo penitus, nec in
itationCf ^^^
quod et Aposlolus dixit : Confi-
deMiam au(em /fl/m habemus in Chrislo ad Deum :
sermone quidcm, regularo pielatis excessil, quo mi-
uifl fl nobis ipsis idonei sumus coaitare a i l(jU id,
nus ea sentiret de Deo qua? pia crant. Sicut scri-
e£ mbh; $ed tuficientia nottra ex Deo est (II
.
plum esl de eo Quia in his omnibus nihil peccatiit

:
^ %
Job labiis suis in conspectu

r Domini,' nec dcdit insi- B .-.,.. n i d .
•/••
. . _ ,. . . Exvhat Regula sanct Basiln eptscopi.
pientiam Deo (Job i\.
GODIGIS UHAKUl PABS SKCDKDA

REGULiE SS. PATRUM OCCIDENTALUM AD MONACHOS.
SANCTORUM
AURELIANI ET FERREOLI
ARELATEJNSIS ET UCETENSIS EPP.
REGULiE AD MONACHOS.
(Vide Patrologiee lom. LXVIII, col. 385, el tom. LXVI, col. 959.)
SANCTI COLUMBANI
ABBATIS ET CONFESSORJS
REGULA CCENOBIALIS CUM PCENITENTIALI.

(Vide lom. LXXX Patrologice, col. 209.)
' * " " '
'
' '
— -
' - — —- - !
— ! - . i
-, ... .-.. .. .—.»— i i i wm <m n » i
REGULA TARNATENSIS MONASTERII.

(Vide tom. LXVI Patfologiae, col. 977.)
SANCTI ISIDORI
HISPALENSIS EPISCOPI
REGULA MONACHORUM.
DE ISIDORO EJUSOUE REGULA YETERUM TESTMQNJA.
ilarlywlogium Rom. p.idie Nonas Aprii.

Hispali in Hispaaia S. Tsidori episcopi, sanctitate et doctiina conspicui qui zelo Catholicae fidei
; ei t ;
servantia EcclesiasHae diseiplinse Hispanias illustravit.
Patrol. CIII. 18
H£N£D*€T1 AlBATiS ANIANENSIS 55C
Braufio C^sarcfngvslnrt. Episcopus in prwnotalione librerum S, lsidcri.

isic jpaleasis Ecciesiae episcopus, Leandri episcopi successer et gerrnarms, floruit
Reccaredi rcgis ia quo quiddam sibi antiquitas vindicavit, ima noslrum
r
bs anliq in eo seieatiara imagmavit vir in omni eiocutionis genere formatus, ul imperito do-
:
I
ctogue secandum qualitatem sermoiiis existeret aptus ; eoagraa vero opportiiHitaie loei incemparabili 80-
... Jam vere quanlus sapientia fuerit ex ejus diversis studiis et «laboratis op»»culis perfaciie
,
prHQrR-? lecto erfl. Denique de iis quee ad notitiam nostram venerunt, ista eomraemeravi....
Honasticse Regube HBrura tiaaai quem pm
patriaj usu el invalidorum animis decemissirae lcroperavit, etc.
:
eris, ei Christianissimi Cbiatiliani regis, san* doetrina pra;sutniior cun-

.
is tn Gotrcordla Regularura , ei Smaragdus nionachus inComment. ad

baue sancti Isidori Regulam citaot.
OBSERVATIO CHITICA IN REGULAM SEQUENTEM
Auclor hujus Regulae es et sancli Leandri in episcGpai-im suc-

rus Ilispalensis episcopus .
ir, ejusqne frater uierimis, aano 636 defaBctas, et sanciorum ascriptus. Saaetissimus caho epi-
fastis
ts hanc Reguiam scripsii te adeptnm episcopatum , cam a teneris annis monaslica
,ssit;s: riacensis tirocioiuai posuerit, merito dubitator : eum ai! ejas-
raonachos instruei praeseutem composueril xxm capitulis compreherisara , atqao ahas
icse normas a sanetis Patribus scriptas soismonachis summopere commendet, prout ex proefa-
constat £1 quidera, quamvis modo ignoremus fmJLis monasterii sitnm, tamen illttd Benedietinis insti-
lutis imbutum fa< m Regula sancti Benedicti jamdndam per sanctum JSmiljanura
-
romulgaia fuerit, atque sanctus Leander eamdem amplexus sit. Denique, si banc s
>m exdiscipliaa Beaediciina desumptam agnoscere debemus;
nam eodem modo manuani labo junia, lectiones, divinnm officium aliaque mania monastica pne-
scribit vuk etiam monacbos in
: ormitorio pausare, in eadem mensa rencere, atque singuiis denis
1
iovigilare mandat. Quae ooinia ex Uegula sancii Benedicti desuiupta esse videntor, quam proia
suis monachis ol lara proposuit, pancis saperadditis loco el regioni magis accommodatis. Unde
non desunl auctoi entes utramque Regulam siniul ineodem monasterio observatam fuisse.
Ad Regulam sancli Isidori addendum est hoe capul 24, quod Edmundus Marteue in tomo IX Anecdotoram
eruil ex ms. Elnonensi ante 800 annos exarato :
SK3TK3TU DF. Rf-GSL.V DEVOTABCK.

Nemo ad eas vauat visitaadas, nisi qui habet ibi matrem, vel sororem, aut fiham, et propinquas, et con-
sobrinas, sive matrem fiiiorum suorum. Si aulem neceatitas fueril, at videant eas, aut, antequam renuntia-
rcnt saeculo, ct intrarent in monaslorio, paterna eis debetur anctorilas, aut aliqua causa manifesta est;
mitlcnl cnra bis probal* virum aetatis ae vitae, videbuat eas, et pariter revertentur.. Nemo vadat ad illas,
nisl quos supradiximus. Si eas videre Toluerint ,

primui» faciant nuntiari Patri raonasterii, et ille mittet
ad seniores, qui al monasteriura virginnm delegati snnt. Qui occurrunt eis, et cum ipsis videbunt, qr.as
labnerint, cum omni disciplina et timore Dei. Cumque eas viderint, non eis loquentur de rebtu
aribas. Quicunque dc his mandatisprjeterierit, absqae ulla retractatione negligenii* atque contempius
agelpublic* poeniientiam, ut possidere valeamus regna coeiorum.
I.NCIPIUNT CAPITULA REGULiE.
1. De mon>sterie. A <5- De bsbilu mooacboru»».

2. De eligeodo at^bate. li. De strato, sive de illusioaibus ooctansis.
3. De monachis. 15. De deliBqueatjbus.
coui ersis. 16. De quslitste deliclorum.
., vkn reiqne appetita 17. De eicommauicatis.
Ue op icborom. 18. De rebus monasierii.
De psallendi oSicie. J9. yuid ad quem pertineat.
De co iaiione. 20. De infraus.
Deeodicibos. 21. De hospitiuus.
10. rse rietisis. 22. De professioue.
iis. 23. De defHBPtis.
12. De jejuniis. Expliciunt Capitula.
INCIPIT REGULA.
PRJ£FATIO. ba?c pauca vobis digere a«si sumus, usi sermone
Saiictis fratribus m coenobio Honoriacensi eoa- plebeio vcl rustico, ut quam facillime intelligatis
siilutis isidorus. quo or.Jine professionis vesira? raorem retineatis.

Plura snnt prxecpta vel instituta majorum, quse " Pneierea quisquis vestrum iilam nniversam veie-
ictia Patribus sparsim prolata rcperiuntur; qua> rum disciplinam conlendil appetcre, pergai in qoan-
iiaru nonnulli altius vd obscurias posicritati tum placct, ct arduum iilum Iimitem atque aafO-
composita h-adiuenint. Ad quoram exemplum oos stum ixvigat« cursu incedat. Qui verotantaj
CODEX REGULARUM. - PARS II. REGULiE PP. OCCIDENT.
r,,7 •
priormu explerc nequieril, ra hnjus limitis discipli- A fleiant. Patri honerem debituin rderentes
naiii grcssum ponat, nequc ultra deelinandum stu- niores obedienliant, erga sequal si
deat; ne (liuii dediaatus appetiC inferiora, lam vitam tutuni, erga rninores boni exenn
quam nomen monachi pcrdal. Quaproptei sicutiila servabunt. Nerao cacien
prsccepta prionnn perfectum remtnnt ac smutnuiii, infcrioreru se omnihus dcputans, I
ila facient ista vol ultimum. llla custodiaat perfecii, darescat, quanto plus cacteris cului
ista sequantur postpeccatum conversi. ruscat. Abslincai etiam a furore et i
CAPUT PRIMUM. Parcat monachus lingua*. Indecenter quo

De monasterio. tabiliter non incedat. Philargyria
Inprirais, fratres charissimi, monasleriumvestrani thiferam pestera abhorreat, a lurpi
rairam cenelavis diligentiain habeat, ut flrmilatem otiosis linguam avertat atqi
CBStodi* uiuuimoiita ciausirorum exiiiJbeant : inimi- dum labiaque eihibeat. Aflectu

eus enim nester drabolus, sicut leo rugieus, circuit pcs ab iotentione cogiiaiiouis abstergat, -
ore patenli quaerens unumqueraque nosirum quem compuuctionem cordis in stu
dev< ilonasterii auteoi munitio tantum jauuara exerceat. Torporem som

extrinsecos aabeajt, aaumque poslieui» per q iliisque et oralii
eatur ad hortum. Vill tange remota debet esse concupiscenli <m deprirnal . a;
a monasterio, ae vkiuius posita airt labis iuferat vtrtulibus semetipsum pro s
periculum, aut fi clai dignitatls. Ceiiulai dinum aflligi;!, domj

fralribus juxta eedi inslituantur , ut possint valeludo corporis sinit. LX\
;rarequ sad ofiicium.Locnsautemntfro- rnis profeelibus nequaqi
taniiura remotus erit a basitica vcl ccihilis fratruuo, lus atque paeiflcus pcr an
ut nulla inqnietu ! clamoribus impediantur. de cunctorura gaudeal meritis. I
Ceilarium menachoruw jaxta eeenaealain esse opor- tloj-.cin a s«:
let, uisecus positura siae mora mensis mimsierinni nulla Irislitia, nullo temperali ma
praebeat. Hortulussane intra monasterurra sit inelu- sed coulra emuia adversa interior'. gaiuiiu
sus qualenus, dum inius monachi operaiitnr , nulto ipsam postrerao \mx glor-aj is <
s«;
oecasione extorius evagealur. tibjicini , et Deo lanluin ititc/iui hui pla-
CAPUT II.
ccre siudeat : tit duqa his •rirtutibus radiat
De elujcndo tibbute. iH>men siue professio*nis reliieat.
Abbas iuterea cligen.lus esl inftiitiiiowj 3aacue G CAPUTIY. .
vita? duratus, atque in.-pectus paticnlise, et bumili- - De cewiemt.

tatis expertus quique eliara et per exerciUam vi-
: Qui rcnunlans saiculo ad terium vetK
tara laboriosam toleravit, ac tran&cendens aetatcm non slatim in ccfttum deleg;indus esl
adolescenti», juventutem ;>eu seaectutetn teiigerit: Yiiam cnim uuiuscujusque in hospila
cui etiara majores uon dedigfleutur ««rere, ed».<di*?n- bus mensibus considcrari ">!;o<-:
tes ei tam aroattate, quam eiiam »ro pro- meram ad ceelvim sanclas congregationis ; nvqnd
biiate. Ipsese iraitan-lom in eunctis eperura exera- euim intus suscipi quemquara convcnit, nisi v
plis exbibeait, neqne eaitt aliquid imperare euique ft>ris positus, ejus bumilitas slve pa' "nmpro-
illi licebit quod ipse Hoa feeerii. Singujos autein betur. Qiii reiicte ssecuio ad railitiam fiiiristi pia et
hortamentis mutuis excitabit ailoquens eunctos, : saiubri liumilii.Le convertuiHur, ornnia sua piinu.m
exhortans vel aJdificaas in eis, si qubi eorum vilaJ aut indigentibus dividant, aut mewasterio coufe - •
pro uniiisciijiisque gra.Us prodesse perspeserit. Circa Tunc enira servi Christi liberura animura dn
omnes quoque servans justiiian», cenjra nullum ii- militise ofierunt, quando a se spei siecul
vore odii inardescens, omnes ex corie amplecteHs, cuncta prxcidunt. Qui non rigida intentione i
nullum convcrsum despiciens, paraws eliam quo- I* verlitur, cito aul superbij'. raorbo, aut vitio li
ruradam infirmitati corapaliendi raiserkordiam subditur. Nequaquam ergo dci><'i a i
Apostoluaj sequens, qui dicit : Feeti stmus parmti qni mundo renuntiat, ne por ipj
in medio vestrum , laaquum s> nutrix foveat pulios in arnorem steculi cadat. Omnis eouvcr: e<l
suos (I Tlics. n). vocipiendus in roonasterio, nisi se ;
CAPUT III. sij.t professionis spopnuderit perma

De monachis.. enirahi quiad saecularem pronn
Monachis auiem summopere studendura est nt fcgionera non transeuni. ni.si ante
apostoiicam vit;:m tenenles, sicut in umnn consti- rantur, ita el ii qui ir, gpiri
tuti esse noscunliir, ila unum cor habeant in Deo : miiilia snint signaiMii, nisi pi
nibil sibi propriUm vindicanies, oec quaniuluracun- aut scripti teneantur, in nuroc
qae amorem rei privatx- gereutes ; sed juxla e\ servorurn Chrkti transirt non p
plum apostolichm, omnia commimia habentes (Act parentibus propriis in mdna
iv), in praeceptis Cbristi fidelitcr permanendo pro- acveril se ibi perpcl
;
5%) S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS m

Samuel puerum naturn et ablaciatum Deo pietate A CAPUT V.
qua voverat obiulit quique et in mioisterio templi,
; De familiaris rei vitwque appelitu.
quo a matrefuerat funclus pcrmausit, et ubi consti- Monachi in communi viventes nihil peculiare sibi
tulus c-st, dcscrvivii (I Reg. 1). Qui in monasterium facere audeant, neque in suis celiulis quidquam
prior ingreditur ,
primus erit in cunctls gradu vel quod ad viclum vel ad quamlibet rem aliam perli-
ordine. Nec quserenduru est si dives sil aut pauper, neat sine regulari dispensatione habere vel possi-
servus an liber, juvenis an senex, rusiicus an eru- dere praesumant. In Pentecoste autem, qui est dies
dilus : in mouachis enim nec aetas, nec conditio remissionis, omnes fratres sub divina professione
quaeritur, quia inter servi et liberi animam uulla est se alligent nihil peculiare apud conscienliam suam
apud Deum differenlia. Quicunque jugo alienae ser- habere. Si quid a parentibus vel exlranels monacbo
viiulis astrictus est, nisi dominus vincula ejus dis- collatum fuerit, non erit sub jure privatae rei ha-
solveri!, nequaquam recipiendus est; scriptum est bendum, sed in poteslate abbatis in commune reda-
enini : Quis dimisil onagrum liberum? elvincula ejus ctum, cui necesse erit praebeaiur. Monachus enim
quis sulvil (Job. xxxjx) ? Onager enim liber dimissus quidquid quomodocunque acquirit, non si!,i, scd
inonacbus est, sine udminatu et impedimento sae- monasterio acquirit. Nullus peculiariler separatam
. Deo scrviens et a turbis rcmotus tunc cnim li-
uli ; B s D a d babitandum cellulam expetat, in qua privatim
j i
bera servitute Deo quisque famulatur, quando nul- acoetu remotus vivat, praetereum qui fortasse morbo
!ius carnalis conditionis pondere premitur : ubicnini vel aetate delessus, hoc ex consulto Patris nioiiasterii
jam suave jugum, et leve onus Christi est (Matln. xi), promeruerit. Caeteri vero quibus nec languor, nec
durumetgraveestportareservithim saeculir Habennu> senectus iuest, in sancta societate communem vilam
hoc exemplum eliam in lege mundiali, ubi servi non et conversaiionem retinebunt. Nullus separatam cel-
*•
militant nisi servitule deposita. Si quis vult conju- lulam a eoatu rerootus sibi expetat, in qua substudio
galus converli ad monasterium, non est recipiendus, reclusionis aut instauli otio aul latenti vilio serviat,
nisi prius a ccnjuge eastimOuiam profitente fuerii. et maxime vanae gloriac aut mundialis opinionis
ubsolulus : nam si iila, vivenle illo, pcr inconliuen- famae. Nam plerique proinde reclusi latere voluut
liam alteri nupserit , uxor procui dubio adukera ut paleant : ut qui viles erant aut ignorabantur
erit, nec recipilur apud Deum ejusmodi conversio, foris positi, sciantur atque honorenlur inclusi. Nam
quas» sequitur eonjugalis lidei prostitutio. Tales revera omnis qui propter vitae quieiem a turbis dis-
tunc sine cuipa sequuntur relicto saeculo Christum, cedit, quanto magis a publico separatur, tanto mi-
si babeanl ex pari voluntate consensum castitatis.
nus latel. Oportet ergo tales in sancla socielate com-
Quialiquid habentes in saeculo convertuutur ,
non C niorari, alquesub testimonio vitam suam iransigere
e.vtollanlur si de suis facultatibus quodcunque mo- iU si quid in eis vitiorum est, dum non ccialur.cu-
nasterio conluleruut ; se.d potius lime.inl ue per haec retur; si quid vera virtutum, ad imitamentum pro-
in superbiam labanturei pereant, quibus melius es- iicat aiiorum, dum humilitatis eorum exempla alii
set, si divUiis suis "cum humilitate in saeculo per- contueiites, erudiuntur. JSullus monachorum propin-
fruerentur, quarn ut jain pauperes cffeeti de earum quiiatis causa terrenis curis se subdat. Sequendum
distnbulione eiatioue superbiae extollantur. Ili qui esl euim, qui dicit patri suo et malri nescio vos ; el
saeculi diviiiasrelinqueulesconversi sunt, non dcspi- fratribus suis ignoro illos, et nescierunt filios, bi
ciant eos qui de paupertaie venerunt ;
quia apud custodierunt eloquium luum, el praecepta servave-
Deum unius ordinis habenlur omnes qui converttin- runt. Multi enim monachorum, juxta cajusdam Pa-
lur ad Ciiristum. Nequeenim differt utrum ex inopi tris senientiam, amore parenium saecularibus actibus
vel scrvili conditione ad serviiium Dei quisque ve- el forensibus negotiis involuti, dum propinquitati
nerit, an ex geaerosa et locuplete vita. Multi enim prodesse eupiunt, suas animas perdiderunt. Nemo
ex plebeio cedsu documentis virlutum eximiis eni- quippe mititatis Deo implical se negotiis sEcularibus,
tentes, praeJatiores nobilibus facti sunt, eosque ut ei placeat cui se probavit (II Tim. n). Proinde et
virtutuiu excellenlia praevenerunt , cl qui er.-.nt con- D. nos iDeri j al) actiDUS sccculi esse dcyemu^ ut Chri
ditione iRfimi, virtulis inerito effecii sunt primi. sto placeamus : nam et qni mundo militant, a reli-
Nam propterea infirma mnndielegit Devs, ut conun- , iuis ^ cxA{ negotus vacant, ut expediti suo principi
deret foriia: H ignobilia mundi , ei ea gus non sunt,
p aceant> Non e8t pracsumendum sine conscienlia
i
ul ea qucc suvl.itmauarci: ul non glorietur omnis caro ab baiis egenis vel quibuslibet conferre de eo quod
inconspccin ejus (I Cor. i). Qui ex pauperlate ad regulari dispensalione noscilur monachus posswtere;
monasterium veniunt, non extollantur in superbiam nec Cum aiio r r dve, qui^piam commutare, nisi abbas
quia se ibi aequales aspiciunt iis qui aiiquid in s:e- vel praepositus illi jusserit, nulli licebit, nec habebit
culo videbanlur : nequc enim dignum cst ut ubi di- quidquam pneter illa quae communi monasterii lege
sUes, celsitudine deposita saeculari, ad hnmilitatem concessa sunt.
descendunt, ibi paivperes elatione mentis superbi CAPUT YL
.-•Ijiiiantur ;
quibus oportet ut, deposila arrogantia, De opere monaekorum.
i uiniliter sapiant suaeque paupertatis et irmpiai roe- Monacbus semper operetur raanibus suis,ita ut
•
'lorcs sempcr e.vistant. quibusHBet variis opilicum artibus bborisquc stu-
:
561 CODEX ftEGULARUM. — PARS II. REGULÊ PP: OCCIDENT. Stitt.
dium suuin impendat sequens Apostolura, qui , di- A ergo corpore , animi fixa in Deum inteiUione-^
cit Neque panem gratis manducavimus scd in

: , la- sicquc manus in opere implicanda est, ul mens non
bore et faligatione nocte ct die operantes (II Thes. m). avertalur a Deo. Propriis aafem tcmporib.is oportet
Et iterum : Qui non vult operari, non manducct operari monachum, ct propriii oralioni lectioniquc
(Ibid.). Per otium euim libidinis ct noxiarum cogi- incumbere. Horas cnim debet habere monachus
tationum nutrimenta concrescunt ; pcr laboris vero congriias ad singula officia deputatas. Patrcs autem
exercitium vitia nihilominus clabunlur. Nequaquain temporum suis quibusqtie operibus taliter deputan-
debet monaelius dedignari versori in opere aliquo lur. .Êstale enim a mane usqne ad horam lerti.tni
monasterii usibus necessario. Nam et patriarchae laborare oporlet ; a tcrtia autcm usque ad sex-tam
greges paverunt ; el gentiles philosophi sutores et leciioni vacare ; dchinc usquc ad nonam requio-
sartores fucrunt : et Joseph justus, cui virgo Maria scere; post nonam aulemusquc ad tempus vesperli-
desponsaia exstitit, faber ferrarius fuit. Siquidem nuin ilerunv operari. Alio ault.-m lempore , id est,
et Petrus princeps apostolorum piscaloris ofiicium auiumno, hiemc, sive veie, a mane usque ad lcr-
gessit, et omnes apostoli corporale opus faciebant, tiam legendum. Post celcbrationcm lerliui usque ad
unde vitam corporis sustenlabant. Si igilur tanta; nonam laborandum est ;
post refeclionem autem
aucloritatis homines laboribus et opcribus eliam
B Nonae ,
aut operaii oporiet, aul legcre, aut sono
ruslicanis inservierunt, quanto magis monacbi, vocis aliquid meditari. Qucecunque autem operanlur-
quos oportet non solum vilae suai necessaria pro- monachi manibus suis, praepesito deferant, praipo-
priis raar.ibus exhibere , sed etiam indigentiam situs atilem principi monacborum : iiibilque opcris-
aliorum laboribus suis relicere ? Qui viribus cor- aptid fratres remaneal, ne sollicilutliiiis ejus cura
poris et integritale salulis consistunt, si in opcre mentem ab inlentionc contemplationis avertat. Hor-
oliosi sunt, dupliciter peccare noscuntur : quia tos olerum vel apparaitis ciborum propriis sibi ma-
non solum non laboranl, sed etiam alios vitiant, nihus fralres exerceant ; aedificiorum autem con-
et ad imitaiioncm suain invilant. Propterea enim slruciio , vel cultus agrorum , ad opus servorum.
quisque ad Deum convcrtitur ut ei serviens laboris perlinebunt. Nullus monachns amore prjvati operis
habeatcuram, non ut olio dedilus inerlia pigrilia- iliigetur, sed omnes in commuae laborantes Patri.
que pascalur. Qui sic volunt lectioni vacare ut non sine obmurmuratione obtemperabunt. Monacbi prae--
opcrentur, ipsi lectioni contumaces exisiunt quia positis suis sine ulla murmuralione obtcinpcrare--
,
non faciunt quod ibi legunt. Ibi enim seriptum est

debent , ne forte murmurando pereanl, sicuti pe-
Operanles suum pancm manducent (II Thes. hi). Et n rierunt qui in. deserto. murmuraverunt. Si enim* ,
iterum : Ipsi enim scitis quomodo oportct imitari

parvulis adbuc in lege ct rudibus nequaquam in-
v.os quia non inquieti fuirnus inter vos ; neque pa- dultum est ,
quanto magis iis qui pcrfectiouis legem
,
netn gralis ab aliquo manducavimus , sed in labore perceperunt, non parcct, si talia gesserinl.?
•
et fatigatione die ac nocte operanles , ne quem ve- CAPUT VIL

strum gravaremus (Ibid.). Oi-i per infirmitatem cor- De psallendi officio.
poris operari non possunt bumanius clemenliusque
In psallendi aulem officio ista erit discretio : ds.!o>
murmurandmn est eiiim legilimis temporibus signo ad horas (anonicas

tractandi sunt ; nec contra eos
ab eis qui vires laborandi liabent , sed magis een- fcstinabunt fratres cuffl properatione , omnes ad
sulendum est eisquos sciunt corporc ir.firmos. Ipsi cborum occurrant : nullique ante expietum ofiiciujn
autem qui non possunt ; eos qui laborant et pos-

licebit cgredi, prseter eum qucm neccssilas naluca?
sunt, meliores sibi felicioresque fateantur. Qui vero

couipulerit. ftecitanlibjis anlem monachis ,
past
languidus est et labovem operum corporalium sus- consummationem singuiorum psalmorum prostrati
linere non potesl , consulendum esl illi, et ejtis omr.es humi, paritcr alorabunt, celenierque sr.r-
Qui vero sani sunt gentes psalmos sequcutes incipient, codcmquc mo-
infirmitos temperanda csl et Fal-
quia do petxingula ofiicia facient. Qa.:iido celebranlur

lnnt, procul dubio dolendi alque lugendi sunt ,
quod pejns mente psalmorum spiritalia sacramenta, refugiat monachus ,

non corpore , sed (
est ) OBsroti
non pos- ristts, vel fabulas ; sed lmc- mcdiielur corde quod
sunl ;
quique etsi humanis oculis convinci
psallilur ore. in tcrtia, sexta et nona trcs psaln.i
sunt, Deum tamen Iatere non possuut. Tales igitur
sunt, segriludo latet aut distrin- dicendi sunt, responsoriunv unum, lectiones cx
aut ferendi si ;
Monachi operantes medi- Veleri Novoque Tcsiamento du* : deinde laudes,

gendi , si sanitas paleat.
nymnus atque oratio. In vespertinis autem officiis,
tari aut psallere debent, ut carminis vcrbique Dei
enim primo lucernariumi, deiade psaimi dco , responso-
deleclatione consolentur ipsum laborem. Si
suorum ope- rium unum, et laudcs, atque oralio dicenda est.
sacculares opifices, inter ipsos labores
rum , amatoria lurpiaque canlare non desinunl, Post vesperlinum auiem congregaiis fratribus, opor-
atque ila boram suam iu canlibus el fabulis impli- tet vel aliquid medilari , vel de quibusdam divinre
quacstionibus disputare conferendo pic

cant, ul ab opcrc manus non sublrahanl quanio :
leclionis ,
magis servus Christi , qui sic manibus operari de- aique salubritcr, tantumque medilando disputan-
bet, ut semper laudem Dci in ore habeat , et lingna doque immorari ,

quoadusque compielorii lempus
ejiis psalmis el hymnis inservial? Laboranuuin cst poisi! occurrere. Anle somnum auiem, sicui iu»i
, :
565 S. BENKBICTI ABBATIS ANIANENSIS 5<U

esi. ,
peraclo eompletorio, valedictis invkem fratri- A CAPUT X.
eum omni cauteia ei sileiilio quiesceudum esi De metuii.
10 aa vigilias consurgatur. In quoitdianis Tempore quo refectionis debiiuui s<>hilur,chtuslra
vero offieiis vigiliaruin ,
primum tres psalmi cano- monasierii obserentnr, nee ullus exlraneus inlepesse
citandi sunt, deinde tres roissac psalmoram prsesumat, ne qnietem ftateraam praesentia sua im«
trta cauiicorum, qninia malutineram oflkiorum. pediat. Refecuonis tempore daio signo pariler om-
lu Doaiinicis vera diebus , vel feslivitatibus marty- nes eoncurrant. Qui autem ad mensam tardius ve-
rutn , solemiiitatis causa singuhe superaddantur neril, aui pwnileniiaui agat, aut jejunus ad sutim
missaj. Verum in Yigiliis reciiandi aderit usus ; in opus vei cubik recui rat. Nemo auiem ad -vesceiuiurn
.5 psailendi canendique eonsuetudo : ut utro- iliit, antequam ad vocandutu onuie» vox signi solila
que ruodo servorum Doi raentes diversitatis oldeeia- insonuertt. Refeetorium patiter cunelis fratiibus
lo exerceaatur, et ad laudem Dci sine fa&iidio eoaveMMttels
uroim erit , ad siivgulas tttensas deni
ardeulius cxeiicntur. Posil vigihas autem usque ad resideant , reltqita lurba parvuiorura asteot. Tem-
tnattUinuni reficiendum est ,
post niaiutinum aulera pore couvescentium fratrum omncs di&eipiin* ge-
aut opcraudum aliquid, aut Jegendura. Lectiones rant silentium , Apostalo obtemperanlcs qut dicit
,
lerj et Novo Testamenio tempore oflkii B Ctm $ n evA i operantes $uum psaem mand*eeni { II
>us recitentur nbbati autem die
:
fhea. ni ). Unus tamen in mo<lie rcshlens , beue-
: Doininico , ex uoyo lamum pronuwtienlw. diclione accepia de Scripturis alUiuid iegat , eaeieri
Monachus auiem eorporis sanitate eonsisiens, si vesceutes tacebunt, icctionem aitcnussime audien-
iis vel quotidianis otfkiis defuerit, perdat com- les : ul sjcui illis corporalis cibus rcfeclionem <âr-
lionem. nis prapstat , ita mentem eorum t^>iritalis sermo re-
CAPDT VIB. (iciai. Nulius ad mensas elamor excitetur ; soii ian~
De eollaiione. turn praposito soHicitudo iuaaeat iu his quae suut
Ad audiendum in coliatione Patrem tribus in heb- vescentibu6 necessaria. Abbas , eitra languoris ne-
domada vicibus fratres post eelebratam tertiam cessitaicm, cifcos in conspoctu pariier ctim fratribus
,
dato signo, ad collectam conveniant. Audiant senio-- sumat : nec aliud quaiu ^ten, uec cuiUus q«am
rem doc nstruentem cunctog saluiaribus prae- quse in commune consistunt . prasjparari sibi quid-
ceptis. Audiant Patrem slirdio sumino et silenlio in- piam expetat ; sicque liat ut du-m pnesens est, om-
tentjoiiemanimerum suorum suspiriis et gemitibus nia diligentius adntiaisireniur, et dum conuuunia
demonstrantes. Ipsa quoque eoHatio erit vel pro cor- sunt, salubriter et cum charilate sumantur. /Equaiia
p
ligendis vitiis instruendtsque moribus , vei pro reli- qutppe crunt ineusarum omnium fercuia , siniilibu»-
quis caasis ad uiilitatem camobii pertinentibtis. que aiimeiilis euncti rehcieodi sunt fraires. Quid-
Quod si iaiia desunt, pro consueludine tamen di- quid pratsens rofectio dcdcrit, omues sine murma-
iase nequaquam erit omittenda coilalio ; sed in ratioue percipiant : ncc ui desiderent tiuod edemii
praefinitis diebus, cunctts pariter congregatis , prae- voluptas appetit, sed <;ood natsrx necessitas qua>
cfepta Pnirum regularia reeensenda sunt ut qui :
rit ; scriptura est enim : C&rnis currm ne [eeerili*
dttni didicerunt percipiant quod sequantur qui ;

in dcsideriis ( // GV. vu ). Per omnem autem heb-
vero didiceronl, frcquenti mcmoria admoniti soili- dotnadam fratres viics oierum cibos ac paNentia
todiant quod noverunt. Sedentes autem om- utanttir hjgurotua , diebus vero sanctis interdum
ncs in coliatione tacebunt, nisi forte quem aucto- eum oleribus levis«Hnarum carninm aliraenta. Non
ritas Patris pneceperit ut loquatur. erit usque ad satietaiem reikietidum eorpus, m
ferte intereat aaiimus ; nani ex pleniludine venlris
CAPLT 1\.
«Uo excitatur luxuria csrnis. Qui auiein appdit.im
De eodicibuB. edacitatis reprimit, sine dvhio lascivhc motus rc-
itos sacrariibabeaideputatos, ^stnugit. Tanla com diswcbone refkiendum
est
\$}\\ fratres accipieut, quas psu corpus, ut nec niHiia absiincntia debilitetiir, nec
iiabitos , semper posl vesperum superflua edaciiate ad iasciviara moveaiur. In utto-
'. Prima aulero hora codices singulis <!iebus que ergo temperantia adiiibenda est : seilicet , ut et
vero aute vei iardius petierit, non vitia carnis non prajvaleant, ct virius ad ministe-
ilii. De !i>s atitem quresiionibus qu:c le- rium bonse operaiionis suffkiat. Quitunqne ad
r.-ec forte inl«!Hgimtur, unusquisque fratrum mensam residons a carnibus v<*l vino se abstiaere
coilalioue, aut post vesperum abbatem in- voluerif, non est prohibenius : absliuentia enint
terrogel ; et recitata a<l locum lectionc, ab eo cx- r.on prohibetur, bed potius collaudatur ; tantum ne
uem accipiat , ita ut, duin uni expouitttr, ex conleinptu creatura Dei hiunanis concessa usibus
<a:leii audiant. Gentilinm autem libros, vel haereti- evsecrelur. Nullum esus furtiva cotttaniinatio poJ-
rorum voiumina monachus legere cavcat inelius : luat aut impudens vel privalus extra commtuiem
,
est enim eorum pcrniciosa dogmata ignorare, quam mensani appelitus excomnmniealionis enim sen- :
per experienti.tm iii abtpiern laqueum erroris intenti* s:ibj:!cebit, qui vel occulte vel extra ordina-
re. riam mensam aliquid dcgnsiavcrit. Ante refectionu?
, ,.:
565 CODEX REGULARUM. — PAUS H. KEf.L. itiC,
tempus auiias ves«i audeat, praeter eum qai segro- A a vino et ab o!t*t> abstiuctur. S icundum /ejuniun
tat : qui eniin tcmpus edendi anlecesserit , suh.->e- terdianum nost Penlecostcn alia die iitcboalum,
queutibus poenis abstinentiae subjacebil. Silienli iwne ad aequinoclium autumuale protendilur lernis
euipiam aut defectum palienti anie eJciuli temjuis scilicet diebus per singulas hebdomadas, pro]
eonsulendum esl , abbate vel pramosilo ordiiianle, aislivum solis ardorem. Tertium scquilur quoti
non tamen paJam ne , forle silirc , vel esurire alios mim jejunium , ab octavo decimo Kalcadas Octo-
eogat. Hebdemadarius solus cibos degustet, nee bris , usque ad Nalale Oominicum , in quO quoli-
quis id abu* autleal ne sub occasione degustamii : diana jejunia nequaquam solvuntur. Quartum ilem
guhe ft\ gntturi satisfaciat. Laici ministri mensis quotidianura jejunium post diem Circumcisiouis
nionachorum nuliatenns intcreruHl nec eoim po- : exoritur, peragiturquc usque ad solemnia Paschic.
terit illis niensaj cmtirumis e»se loeus, quilms di- Mi autem qui vetuslate corporis consumpti , aut te-
versis esl prapositus. Monachi cuni a mensis sur- nerae :etatis fragilitate detenti sunt, non sunt quo-
rexerint , ad oralionem omnes coneurrant : quod tidia:;is exercendi jejuniis : ne aut senescens seta^ ,
measc redundaveril , onmj cura servatum egenlibus antequam moriatur, deficiat ; aut crescens prius-
dispensabitur. In refectione monachosum a diebus quam proficiat, cadat, et ante intereal qtiam bo-
Pentecostes usque ad autumni principium tota asstas B num facere discat.
mterdiana prandia , coena lantum apponatur. lu CAPUT XHI.
utrisque temporibus refectio metisa; tribus erit pul- be habitu monacftorum.
mentis, olerum teguminum, ct
scilicct ct si quid Culius vestium vei indumentorum insignia mo-
tertium fuerit ,
pomorum. Ternis quoque poculis nacho dcponenda. Munitus debct esse monacl
fraterna relicienda est sitis. In observalione autem non delicalus. SictU autem ison oportct in monacbo
Quadragesimoe, sicut lieri solet, pest expietimt je- esse notabilis babitus, tla nec satis ahjeclus. INatii
junium, pane solo ei aqua coutenli omnes erunt, paetiosa vestis animam aJ lasciviam pertrabit ; ni-
vino autem et eleo abslinebunt. mis viiis aut dolorem cordis parit, aut morbum
CAPUT XI. vanse gtpriac contrahit. Vestiroeula non erunt aoqua
De feriis. liier distribuenda oranibus, sctl cum discretioare
Hse sunt ferhe inonachorum , in qnibus jejunia prout cujusqiie a:las vcl gradus cxposluiat. Ila enim
conquicscunt. lu piimis venerabilis dies Dominicus et apostolos fccisjL' legimus, sicut scriplum est
nomini Cbristi Aieatus ;
qui sicut proptsr niysierium Eraut Hlis omnia cotnmuuia ; et distribuebatur uni-
ivsurrecuonis ejus solemnis est, et ita apud omnes cui:jite jjioiii opus erat l Aet. iv ). Uniustujusque
«ervos ejus ceiebritatem convivii votivo gaudio reii- ^ iti fratris supplemeqtum vel indigentia inspi-
uebit. Item a primo die Pascba? usque ad Penieco- ciatur : ut qui babenl , cotilenli sinl ; et q«:i non
slen, quinqwaginta scilicet continuis diebus, jeju- habent, accipiant. Nam habcnti non dabilur, ut sit
nium a sanctis Patribus dissolutum est; preptcr re- unde egentibus tribuatur. Porro linleo uon oportet
surrectionem videlicet Christi , et advenlum Spiritus monacbum indui : orarium , liirros , planetad non
âncii : ut hi dies non in figura laboris, quod Qoa- esl fas uli, noque illa irdumcnta vel caleeamentn,
dragesiinse lempus significal , seti in quiete keiitiae quae geueraliter ctetera mosvasleda aLutuntur. Ter-
laxatis jejuniis ceicbrentur. Placuit etiam Palribus a nis aulem tunicis, et bonis palJiis, siugulisque cu-
die natalis Bemini usque ad dtem Circumcisionis cidlis contenti crunt servi Christi, quibus :;'jpra
solenuie tewpus eflieerc liccntianique vesceadi ha- adjicietur melotes peliicea, mappula, manicce <pio-
bere. Non ftliter et dies Epiphaniae ex vetefi rcgtila que pctlulcs, ct caligaii Ji is tantum eontenti eruni
reficiendi induhjcntiam consecula est : -iquidcin et Bihii praeterea iu babitu aJiud priesumentes. Pedules
dum quisque fratrum convertiiur, alii ex al»s mo-' !-i utenlur in mi i'io, quandin biemis coe-
nasteriis fratres gratia visiiandi concurrunt, pro gerit violcnti;'. ; sive duni mlnr in iii-
ebariiate adimpienda. interrampualur jejunia ,

nere, vel prOilciscunlur ad urbem. W
tainen non faerint generalia. Prseter hac aiia rem- uj raonaslevio palliis operianluij ho-
pora iil-.ere lieenterque jejuaiorum iuserviiml. Si .

aie tecii incedant, et in minislcrio .
qui aulem monachoruna pi-jcdiclis lemp*oribus jejn diti discurraot. Sane si forle qr.is paliimn non I
nare dispoiumt, nequaquam priuiik-mli sui-U : nam , huiheris mappulam superpoual. Ni iona«
nnilti anliquorum Patrum iiis diebus in oreino abs- um vullus curam gcrai , }>er quod lasciviae ct
tinuisse, nec aliqnantum jpjunia solvisse leguntur piUtilantiae crimen incurrat : non est enim rr^nir.
nibi tantum diebus Dominicis, propter resuvreclio- castus, ciijus aut corporis cultus, :ût im]
m$ Christi laetitiam. CKStal inecssus. Nuilus monacborum comam nulrire
QAPUT Xi> \\i\ hoc imitantur, elsi ipsi
De jejuniis. cipicndos homincs per speciem aimulationis

Jejuniorum aulem hos dies potissimum veteres ciant, alios lamen scandalizant ;
ponenles offendi-
clegernnt. Primnm jejuninm Qoadragesimae quoti- culum infirmis sanctum propositum usque ad
, ct
dianum, in qua major abslinenlise ohservaniia in blasphcmiam perducentes. Tondere ergo dcl.eut
uwnacbis, quoniani non solum a prandiis, sed eiiam isii qnando ct oaines, imo simtil ac parrter omne».
,
. ;,
507 S. BENEDICTI ABBATIS AMANENSI3 i6S

Nara reprehensibile est , di versura habere culium , A secundam admonitioaero a vitio ncqaaquara fue-
Jbi non esl diversum propositum rit emendatus, eongrua facti sui animadversione
CAPUT XIV. coerceatur. Peccantera nuiius occultet: criminis enim

De strclo , sive de illutionibus nocturnit. est consensio post secundam admonilionem celare
Abbalem cum fratribus pariler in congregatione quempiam peccatorem. Si quis saepius peccanlem
commorari oportet ul communis conversatio, et ;
viderit, prius hoc uni vel duobus demonstret fratri-
lesiimonium bome vitae, et reverentiam praebeat bus, quorum testimonio possit convinci, si negaverit
disciplinae. Fratres quoque omnes, si possibile esl, qui deliquit. Peccatura palam commissum palam est-
in uno conclavi commorari decet. Quod si diflicile arguendum : ut dum peccans manifeste emendaiur,
decem , quibus unus est praeponen-
fuerit, certe vel hi qui eum in malo imitati sunt , corrigantur. Sicut
dus decanus, quasi reclor el custos. Speciosam vel autem unius delicto saepe multi pereunt; ita unius
variam supcllcclilem monachum babere non licet emendaiioneplerumque multi salvantur. Qui vero in
cujus stralus erit storea, et stragulum, pellesque la- fratrero peccaverit, si staiim reminiscens ad veniam
natae duae, galnabis quoque el faecislergium ,
gemi- poscendam fuerit inclinatus ,
percipial ah eo indui-
nusque ad caput pulvillus. Per singulas hebdomadas gentiam cui cognoscitur inlulisse injuriam. Qui au>
abbassive praeposilus lectulos cunctorum perspicial, B tem non petit, aut non ex animo postulat, in colla-
ne quid indigeal fraler, seu superfluum habeat. No- tioncni deductus juxta excessum injuriae congruae
rte dum ad derniiendum itur, seu poslquam quie- subjaccat disciplinae. Qui sibi invicem convicia obji-
scilur, alleri nen:o loquatnr. In nocturnis lenebris ciunt, si iterum invicem sibi celeriter laxando igno-
nemo loquatur fratri cui obviat. Duobus in lecto uno scunt, hi jam ab alio judicandi non sunt, quia pariter
jacere non liceat. Lux auiera nocle dormientium sibi veniam dare festinaverunt si tarnen excedcre :
locum illustret, ut depulsis tcnebris lestimonium in semetipsos frequenlins non prsesumant. Qui sponle
pateat singularis quietis. Monachi slratus in nulla culpam confttetur quam veniam promereri de-
gessil,
turpi cogitatione versetur, sed in sola contempla- bet quam expelit. Orelur igilurproeo, eique eon-
tione Dei accubans, et requiem corporis et quietcm festim, si levis culpa est, poslulaia indulgentia pra>
habeat cordis, cogitationesque pravas a se repellat bealur. Qui pro gravi vitio sacpe excommunicalus
lonis objeclis, turpes a se removeat : nam animi emendare neglexerit, tandiu damnalioni subjaceaf,
molus imaginfbus suis agitur, et qualis vigilanli quousque vitia inolila deponat utquem semel illata :
eogitalio fuerit, lalis et

imago per soporcm occur- animadversio non coercuit frequens severitas cen- ,
rit.Qui nocturna illusione polluitur, publicare hoc seat emendandum. Quamvis frequentium gravissi-
Patri monasterii non moretur, culpaeque meritis hoc C mornmque vitiorum voragine sit quisquam immer
tribuat ct occulle poenitentiam agat : sciens quia nisi sus, non lamen a monasterio projiciendus, sedjuxta
pryrecssisset in eo fluxus animi turpia cogitantis, qualitatem delicti coercendus est ne forle qui pote- :
noti sequerelur in eo fluxus sordidae alque immundae rat per diuturnam pcenitudinem eraendari , dum pr«-
pcllutienis. Quem eniro praevenerit cogitatio iflicita, jicitur, oie diaholi' dcvorelur.
tenlatio illum foedal immunda. Qui nocturno delusus CAPUT xvr.
phantasnaatc fuerit, tempore ofiicii in sacrario sta- De delictis*
bit ; nec aadebit eadem die ccclesiam introire, an- Delicta autem aut Ievia sunl aut gravia. Lcvioris
icqoam sil Iotus et aquis et Iacrymis. In Iege quippe culpae reus est : qui otiosus esse ditexerit, qui ad
(
DeuL xxxir )
qni somnio noclurno polluebatur, oflicium , vel ad collationem , vel ad meBsam tardius.
egredi jubebatur e caslris, nec regredi priusquam venerit; qui ir» choro horis riseritfabulisvevacaverit;
ad vesperam Iavarelur. Et si ilii in carnali populo qui relicto officio vei opere , extra necessitatis cau-
ita, quid spiritalis servus Chrisii facere debeat ? sam foras discesseril; qui torporem aul somnum
qui magis contaminationem suam dcbet respicere, amaverit ;
qui saepius juraverit ; qui multilequus fue-
et iouge ah allero positus menie et corporc pertre- ril ;
qui ministerium eujuslibet operis injunctura sibi
miscere/alque in figura aquae pomitenliae lacrymas s * ne benedictione susceperit, ac peracto opere he-
adhibere : ut non sohnn aquis , scd eliam fletibus nedictionein minime postulaverit, qui injunclum opus
sludeat ablui , quidquid forte per occuliam culpam negligenter vel tardius expleverit; qui casu vas ali-
immunda conlaminatio polluit. Qui fornicalionis qnod fregerit; qui damnum rei parvae intulerit; qui
tenlamentis exaesluat, oiet indesinenter ntque abs- codice negligenter usus fuerit; qui alicubi ad momen-
tioeat, nec erubescat confiteri libidinis aestum qno Iumi secesserit ;
qui occulte litteras ab aliquo vel
nritur ,
quia vilium deleclum cito curatur, latens quodlibet munus acceperit; vel epislolam suscipiens
vcro, quanto amplius occultatum fuerit , tanto ma- occultave.rit, aut sine abbalis consensu reseripseril,
gis profunde serpit : quod revera qui publicare ne- vel quemlibel parenium, vel ssecularium, sinejossu
gligit , ciirari minime cupit. senioris aut viderit, aut cum eo locutus sit; qui se-
CAPUT XV. niori inobediens fuerit; qui conlumaciter seniori re-

De delinqueutibus sponderit ; qui erga seniorem linguam non represte-
Si quis in a!:quo levi dalictotitubans oberraverit, rit; qui lasciv^s in lingua fuerit qui ichoneste
;
ftemel atqiie iteruiri admonendus est : qni si post incesserit; qni joearerit, qui satis riserit; qui cum
509 CODEX REGULARUM. — PAKS H. REGUJE PP. OCCIDENT. 570
excommunicalu locuius fuent, oraverit, aut come- A loaruni. Excouiniunicandi poteslaicm habebil Paler
derit qui illusionem uocUirtiam Palri non palefeeerit.

;
monastcrii, sive praeposilus; reliqni autem cxcessus
Hac igilur et his similia triJuana excommunicatione monachorum in coilecta abbati vel praeposilo defc-
emendanda suni. Graviori autem culpa- obnoxius est, renlur; ut is qui deliquisse cognoscitur, conjpe-
si lemulentus quisque sit, si discors, si turpiloquus, lenli severitate coerceatur
si feminarum familiaris, si scminans discordias, si
CAPUT XVIU.
iracundns, si altye et creclae cervicis, si mente tumi- De rebus Monaslerii.
dus vel jaclanti incessu immoderatus ; si dctractor, Abbati vel monacho monastevii scrvum non lice*-
susurro, ve. invidus; si praesumptor rei peculiaris, bit facere liberum. Qui enim nibil proprium habct,
si pecuniae ci.ntagio implicalur, si aliquid praeter re- libcrtalem rei alienae dare non debet. Nam, sicut el
gularem dispensalioucm superfluum possideat, si sacculi leges sanxerunl, non potest alrenari possessio
fraudalor rci accepUe , vel conimissa" sibi, aul minus nisi a proprio domino. Omne qnod in monasterium
commissce. Inter Laec si se dc rebus secum allatis ex- in numino ingreditur, sub testimonio seniorum acci-
tulerit, vel de iis per inobedientiam murmuraverit; piendum. Eadem pecunia in tribus partibus divi-
si rci majoris damnum intulerit, si furalus fuerit, denda est quarum una eril pro inlirmis et senibus,
:
si perjuraverit ; si falsum dixerit; si contentiones et B et prci aliquo ceemendo in diebos sanctis cultius ad
rixas amaverit; si manifestum convicium fratri in- victum fi-atcrnum; alia pro egenis; tertia pro vesti-
tulerit; si personam innocentis falso crimine macu- mentis fratrum et puerorum, vel quibusvead neces-
laverit; si contumaci animo seniorem despexerit ; si sitatem monasterii coemendis. Quas tres partes cu-
rancorem adversus fratrem lenuerit; si peccanli in stos sacrarii suscipiat, ac prsecipiente abbate sub
sc et poslea supplicanti veniam non concesseril; si teslimonio praeposili vel seniorum de singulis parti-
cun» parvulis jocaverit; si cum altero in uno lecto bus pro suis necessariis catisis expendat-
jaeuerit, si extra communera mensara privatim vcl
CAPUT XIX
/urtimquippiamsumpserit; sialicubi extraconsulium Quid ad quem pertineat.
praepositi vel abbatis discedens mcdio die vel amplius Ad proeposilum perlinet solliciUido monachonim,
eommoraUis fueril: si, ul otiosussit, fulsam infir- aclio causarum, cura possessionum, saiio agrorum,
niitatcm praelenderit. Haec ct similia juxla arbitrium plantalio culturaque vinearum, diligentia grcgum,
Patris diuuirnaexcommunicalione purgandasunt ; tit construclio sedificiorum , opus carpcntariorum, sive
qui graviter peccare noscuntur, acriori severitate fabrorum. Ad custodem sacrarii pcrtinet cura vel
eeerceantuT. custodia terapli, signum quoque dandi in vespertinis
CAPUT XVU. C noclurnisque ofiiciis; vela veslesque sacrae, ac va-a
De excommunicaiis. sacrorum , codices quoque, instriimeritaquc cuncta,
Salisfactio delinquentium hsec est : fralribus in olcum in usus sancluarii, ccra et himinaria. Iste ve-
ecclesia conslitutis, peraclo poenitcntiae tempore, sliaria raonasterii suscipiat,

quique etiam fila diversa
cxcommunicatns vocatus solvct stalira cingulum cx- pro consuendis veslibus fralrum hahebit, ct quibus-
tra chorum humo prostratus , quousque celebrilas cunqtie ut necessum est ministrabit. Ad hunc quo-
expicatur cumque jussum fuerit ab abbate de tcrra
; que pertinebit aurum et argentum, caeteraque fac;a
eonsurget, ingrediensque chorum oret. Post haec data infectaque aeris ferrique metaila : ordinatio quoque
oratione pro eo ab abbate, et respondentibus cun- linteariorum, fullonum, cerariorum atque sartorum.
elis, Amen , surget, atque ab omnibus pro negli- Ad janitorem pertinebil cura hospitum, denunliatio
gentia vet.iam poscat , adepturus indulgentiam post advenientiura , custodia exleriorum clauslrorum. Ad
hnjus emendaloriae satisfactionis censuram. In mi- eum qui cellario pra-ponitur, pertintbit sollieitudo
ncri oelate constituti non snnt coercendi sententia eorum qune in promptuario sunl.
heb- Isle praebebit
cxcommunicationis , sed pro qualilale negligenticc domadariis qnidquid nocessarium est victni mona-
congruis emendandi sunt plagis; ut quos aetatis in- ~ chorr.m, hospilum et infirmorum. Isto praoscnle dis-
ftrmitas a culpa non revocat, flageili disciplina com- pensantur ea quae rnensis defcrcnda sunt. Is etiam
pcscat. Excommunicatis autem , ab his locis qnibus quidquid residuuni suinptui fuerit pro paupernm
fucrint constituti, ante poenitentiie tempus expletum usibus rcservabit. Huic quoque hebdomadarius ex-
progredi prohibealur. Ad excornmunicaliim nulli li- pleta hebdomada vasa sibi tradita exbibebt, ad pcr
ceat ingredi citra imperiuin senioris. Cnm excom- spiciendum utique si negligenier habita non sunt :
nuinicato ncque orare, neque loqui cuique iicebit; ac denuo suceedenti hebdomadario coram isto tra-
cum excommuuieato nulii penitus vesci Iicet, nec denlur. Ad hunc quoque pertinent horrea, greges
ipsiquidem trai alimentum victui pnebet. Cnjus bi- yvium et pecorum, lana et linum, aviaria, soHicitudo
duana vcl triduana fuerit illata excommunicationis cibaria ad ministrandum pisloribus, jumenlis, bobus
suspensio , soia p.<nis et aqua: in vespertinum erit et avibus; industria quoque calceamenlorum cura ,
adhibenda refectio. Excommunicalis ,

pneier biemis pastorum seu piscatorum. Ad hebdomadarium per-
vjelemiam, cubile huraus erit tautum, sive storea; tinet cura ferctilorum , admiuistratio mensarum , si-
amictus aulem tegroen fasam aut forte cilicium : gnum dandi in diurnis officiis, sive in collatione, vel
calceamcntum vero spartpa, aui quodlifcel gcnus so- in colkcta post solis occubitum. Ad hortulanum
ixt S. BENril>i(" Tl ABHATIS ANJANENSS d72
perfHicbtt mtmifio custodiaiiue hortorum , . i A mercedem prophettv accipiet . el qui recipit juslum m
apum, cura seminum diversorum, ac deii rwiiiiue jnsii, inercedem juui accipiei : et qui potum
i quando oporleat in bertis seri aut pianl dederii uni cx minimis istis caiic-em uquee frigkta: tan-
uiitcni pisloria ad latees pertinebil : ipsi <

tum i/i nomine discipuii , Amen dico vobh non perdei
trilicum purgent; ipsi ex more a Hassam tau- mercedem suatn (Matih. x). Et licet omnibus hospi-
tumd ciant, etpancm sibi pro] lalitatis bonum cmn gratiit oporteat referri, uberior
mauibos ipsi faeiaut. Porro pro hospitibt nfir- tameu clericis et monachss defereada est bouorili-
mls laici fticiant paoes. Sti irnm custodia centia hospitalitalis. Praebeantur eis babitacula , ia-
lerr; iruoi ventur eorum pedes, ut prxcepium Doiuinicum im-

elo:' i operantibus ttis
iir. Congruis etiam suoipiibus eisdem humani-
rcceptaquc ;iicr tatis gralia prebealur.
CAPUT XXiL
Unebun.L Ad De piofectione.
avis- us aionacborum inconsulto abbate audeat us-
ns parvuKs raona piatu progredi, «iec aliquid praesumere sine imperio

, A
.
car«l . c« " <
'j
|! s seu prseposUi. Si quando abbas vel prsepositus
:
ubi prcuciscuntar, illo ferat fralrum sollicitudi-
Pa- nem ,
qui esl post .pjseposilum secundus in ordine.
ile gid Nulius propinquum vc.l extraneuni bospitem vci mo-

.: atudiis tiiterarmB, «acbum familiarem seu parenlem videre absque im-
virtulum. Cura perio audeat senioris : ncque sine ahbatis jussu
igrinorum vel panpei ;yoa pertinebitad quisque aecipere cpistolam , vei dare cuiquam pra>
euin cui dispen est. Iste suraai. Quando fratres foris proGclscuntur, vc-1 re-
[uod pok-sf, non deunt , congregatis omnibus in unum in eceicsh*

<5X . UUarem enim benedktionein aecipiant; codemque modo hebdo*
diligii Deta [11 Cor. madaiii vel quarumlibet rerum dispensatores , sive-
CAPUT XX. dtim proraovehtur, sivc dum recedunt. Propter «e-

De in/irmis fratribm. ulatem aliquaro monasterii duo fratres spiriluales
Cura iafirmorum sano sanetseque eonversatii ac probalissiini eligantur, qui ad urbem vcl ad pos-
viro commUtenda est, qui pfo eis solheiituliiiefli p sessionem mittantur. Adoiescentuli autem vel nuper
ferre possit, magnaque cum mdualrk) prsestare faciat conversi a lali ministerio removendi : ne aut infirma
quiiiiiuid imbecillitas eorum eipostulat. Ipse autem * ta s carnis desiderio polluatur, aut rudi? conversia
sic acgrotis desei i de sumptil um vesci :u! sieculi desideria revertatur. Monachns. dum ad
noii prxsumat. /Egrotis delieatiora prtebenda suut y '' iil monasterium mittilur vtsitandum, quandiu cuiih
alimenta, quousque ad inc tem perveniant; tls fuerit ad quos destinatus esi. iia eum oportet
poslquam aatem sahili pri- ibi vivere sicm reliquum ccetum saoctorura videl,
stinum revertantur. Enfirmi pro quo delicatius alua- propler scaiiJi>';iin .-.cilicet et perturbalionetn infir*
lur, forliores ituie nequaquam ir : qui morum.

enim sani sunt infirmos loie CAIMJT XXIii.
mfirmi suut, sanos et laborantes anvepouendos sibi De defuncti
non dubiteut. NuIIam oportet vel ,
Transeuntibus de hac luce fratribus, antequam
infirmitatem ta< .::;-, p.o dimittendki eonfia peccatis saci
sed irum tiiio sepeiienda smit-
qtii rcr tuit unitos, mo-
•
et !e- •
locus tmiis amplectatur. Pro spirUibus de-
firmitatis nihil ira du- post Penteeoslen sacriiicium
nt beatse viue participes facti pi
resutreclionis recipkml.
modo tur, o sei -i Dei, iviiiiies Christi, conlempto-
dienda voiumus, ut majo-
nnuia coBservetis. Stu>ci-
. igitur inter ilht admofiitioaem nostram,..
. U. ss tjua: dicimus, li'.);:ii!,c;-
De hospitibi mentes (jood dispcnsamus; quatenus vobis de eSlecta.

Advenieotibus bospitibns prompta a(q<:. operis sit gloria, et nobis nro ipsa admouilione po-
(iusceptio adhibend; cst; scientes ob ho( stulata provenial venia. Deus auicm omnipolens cu-
consequi retributionera, sicut el Dbminus dicit : Qui stodiat vos iu Omnibus bonis ,quomodo
et ctepil, sii"
vos retipit, me recipit : qui me recipit, recipii eum qui confirmet gratiam suam in vobis. Amen.
me misit. Qui recipit prophetam in nomine proyhelax, Explicit Reguta sancii Istdori.
57« COBEX REOULARliM. - PARS II. TLGGVLM H>. OCCIDENT. 574
* ' — -l -M i.r i ..—
, —— -—.— — . _ — . ,. .. -. / -
^
^
M || i
.
rj
REGULA SANCTl BENEDICTI

ARBATIS CASSINENSIS.
(Vkle lom. LXVJ hnjus Putrelogitc, col. 215.)
REGULA CONSENSOIUA MOIVACHOllUM.

(Vidi ibid., eol. 993.)
•
.
regu-la uscerti auctoius.

(Vide ibid., coL 995.)
SANCTORUM
PAULI ET STEPHANI
ABBAl
RLGULA Ai) MOÂCflOS.

(Vidcihid., col. 9kf.) ,
SA^CTI CMB&mi
ARKLATENSIS EPISCOPI
P.EGULA AD MONACHOS.
(Vide tom. LXVll Putrologia>, col. 1097.)
SANCTl FRUCTUQSI
BRACARENS.S EP1SC.OPI
REGULA MONACIIORUM ET REGULA MONASTICA COMMUMS.

(Vide Patrologice tom. LXXXVII , col. 1097 tt col. 1110.)
_ rjl
~ ~ - . - .. — - - - . . . ....-- . . .
^ ^ ^
CWliSDAM PATRIS SEGDLA AD MONACflOS.

[Yidt PatrologUe tom- LXVI, eo-L 987.)
REGULA MAGISTRI Ai) MONACHOS.

(Vide Patrologix tom. LXXXVIIl , col. 943.)
GRIMLAICI PRESBYTERI
REGULA SOLITARIORUM.
OBSERVATIO CRITICA IN REGULAM SEQUENTEM.
Per soKtarios hic nominatos non intelligii auctor eremfras vel anacboretas, sed incluso$ et sponUJ inearee-
smonacuos, qui ex diuturna monasterii probation?, ut loquilur sanclus Bcnedictus, ad singuiarena non
575 S. BENEDICTI ABBATIS ANLANENSIS 576
eremi, sed angustse eellae pugnam descendunt. De quibus inclusis ita scribil Pelrus Yencrabilis, Hb. i, episL
20 « Obserata quidem est janua, vel forte lapidibus obturata sed per angustum fenestelke aditura recipit
: ;
quidqnid pcr ostii latitudinem admisit. > Adeoque pro talibus sponte mcarceratis monacbis scripta est haec
Regula, qui non in campestribus cellis aut in pagis, se 1 in subterraneis monasterii locis includebantur,
perpetuos quasi carceres sponte ct lubenti aniino eligentes. Quod admirabile vitae genus non cuilibet am-
plecti permissum est; quicunque enim talem inclusionem desiderabat, non solum abliatis et conventus
licentiam obtinere debuit, sed post diulumara probationem etiam episcopi facullas et potestas requirebatur,
CHjiis auctoritale et sigillo ostium cellulae occludebatur, ut omnis fallaciae stispjcioncs removerentur. Ce-
lebris erat hujus inclusionis ceremonia, prout haec Regula pnescvibit, atque inclusus veslibus ad finem
usque vitae gestan lis tndulus angusta cellula ex omni parte muris septa obcliKleliatur, ut nec egredi, nec
saeculares ingredi valerent fenestra quoque talis intus et foris obsignabatur, ut ipse nec viV.ere aliquem,
:
nec ab aliis videri polueril. De talibus sponie incarceratis monacbis scripsit doclum syntagrna Matthajus
Raderus S. J. sacerdos, et in sua Bavaria sancta exbibet quamdam brevem sed mancani Regulam pro illis
saeculo duodecimo scriptam qflam proin huic operi inserere haud operae prelium esse luximus
,
nam :
haee prsesens Regula pro omni genere reclusorum fusissima est, in 69 capitula parlita, plerumque ex
Regula sancli Benedicti desurapla, qua» soia lempore auctoris apud coenobitas floruit, ex quibus hi inclusi
desumebantur. Quod autem auctorem Regulae attinet, vix aliquid certum detenninari potest; cum duo
Grimlaici bic i.ominentur unus qui scripsit Regulam, alter cui et haec dedicata est, et quidem uterque
:
sacerdos. Referl quidcm Mabillonius iu Annalibus Benedictinis, ad annum 900, tempore Formosi paprc
floruisse quemdam presbyterum, nomine Grimlaicum, papoe familiarem et episeopatu dignissiraura qui an ,
hanc Regulam scripserit, an vero illa eidem nuncupata fuerit, non delerminavit vir doctissimus. Ulcunque
sil, aucior monacbum se, et vitani solitariam egisse, satis indieat; et cum Aquisgranensem Regulam ali-
quando adducat, sic eum longe posl annum 810 floruisse certumest, et forsan in urbe Metensi vel in
vicina aliqua abbatia solitariam vitam excoluit; cum sanclum Arnulphum episcopum metensem jam dudum
defunctu.n pra rcliquis piissimis praelatis summopere laudet. Nolo hic asserere quod piissimus auctor eo
consilio banc Reûlam con iideril, ut aliquis monachorum ordo secundum illam viventium exoriretur;
nunquam cnim aliquani horum inclusorum coiigregationem alicubi floruisse legimus, quamvis reperimus
plures sponte incarcerutos, sed in- diversis ccenobiis vivenles. Sic Marianus Scotus in suo Chronico referl
duos tales imlusos, nimirum S. Annuricliadum Fuldse iiiclusum, el admirandum illum S. Paternum, qui ob-
amorem talis vil.e solitariiv perraisil se vivum comburi, duni lola civitas Paderburna igne consumpta est.
El quamvis beatus ille chronographus, tum Fuldae tum Moguutiae, hanc spontaneam incarcerationem per
plures annos ampiexus sit, atque in pluribus monasleriis antiquis cellae talium inclusorum adhuc supersint;
tam^n a pluribus sseculis nullus boc vitae genus ambivit. Verum de reclusis feminis sanclimonialibus plura*
mox dicemus, cum Regulas sacris virginibus pnrscriplas observabimus.
m NOMLNE DEI SUMMI,

INCIPIT PROLOGUS REGtJIJE SOLITARIORUMV
Diteclissimo Patri in Chrislo atque aequivoco meo A qui a semetipso loquitur, gtoriam propriam quarit
Grimlaico venerabili sacerdoti perennem in Salva- [Joan. vii, 18). Mea quoque dicla licet sint exigua r
lorc salutem. tamen inter sanclorum flores eloquiorura solito no-
Siepenumero dum in auribus vestris omne quoJ minc meo imprimere curavi. Qua dc causa humili-
niibi de meipso displiceret, exposui, suggessislis nii- ler obsecro ut si cui ha;c scribilis videtur, praefata
hi ut Regulam solitariorum, videlicet cceiiobilaiiim, sanctorum vocabula, siculi nunc sunt adnotata,
describerem, mibique ipsi jugum servitulis impo- adnotare non omittat. Nostraeismos denique el :
nerem. Ego aulem hoc diu inuitumque renisus sura barbarismos, necnon et ipsos praepositionum casus
agere, ne forte vires meas excederem , imo ne jain hoc opusculo servare contempsi quia indi- :
etantiae lapsum incurrerem; verens pariter ne ab gnura vehementer fore ccnsui, ut verba Chrisli vel
aliquibus quasi nova condens praesumptuosus pula- sanctorum Patrum sub regula perslringerem Do-
rer, ac ne mihi illud antiquum objicerelur provcr- nati.
bium : Qnid nece>se esl iu inari mittere pisces aut Ilanc nimirura regulam de sanctorum floribus,
in fluinine aquas? Sed cum post multos dies remi- quasi de magis fluminibus pelagique gurgitibus cx-
nisci coeperim quod nunquam moris fuerit sanctis cerpiam, in modicos rivulos, hoc est, in sexaginta
Palribns invicern provocare, invicem invidere, sed B novetn capitula dividere curavi. Et prinio omiiium
iriumquemque in ordinanda domo Dei pro viribus dc abrenuntiatione saeculi, et de activa vita el con-
su^s obtulisse, malui imperio jussionis veslrss ob- lemplativa pauca coilegi capitula. Deiiidt.' quomodo
teinperare quam volunlatcra meam facere. Unde et solitaria conversalio constare debeai , et de vita ac
eg.» mox injuncti me operis tabori supposui, alque moribus solitariorum aliqua aunexui capilula. Inter
i.inc inde orlbodoxorum Palrum senteniias exem- haecquidem de praeceplis Redemptoris nostri tria
plaque diversa deccrpsi, et ex bis hane Regulam lamum. capiluia inserui, quaienus solitarii in lege
coraponcre sategi. EorumJem quippe liomina, quo- Uomini die ac nocte meditantes, et ipsa Cbrisli
rum senteniias ad boc opus assurapsi, ob prolixita- mandata sedulo anle oculos mentis simul et cor-
lem capituloriim vitandain, partim inlus in serie, poris revolvenles, semper devoliores atque fcrvcn-
&artim deforis in ipsis marginibus impressi. Et ne tiores exislant. Postea quoque ad aclivam vitam
aliquis coinpilatorem vocitaret, hoc polissimum lieri veniens, quid vei quantum de cibis et poiibus, quidve
curavi. Scio namqnc, Dorajuo pronoiitiantc, quia de vcstimeniis atit lectualibiis h.ibere vel i>.ti de*
,
K?7 CODEX REGULARUM. — PARS II. REGULA PP. OCCIDENT. 878
beant, delcrmlnavi. Addidi etiam modttm et tcmpus A minisler in colligendo exstili. Ex quarum tamen
jejuniorum atque abstinentiae. Subjunxi quoque locis compositione specierum salus eflicilur aegrotanlhim.
congruis pauca ilc virtutibus et viliis, et ut cautos Sic eliam, sic ibrsitan mere devotionis labor vestrae
facercm solitarios, quibus modis miracula operari charitati, Domino opiiulanlc, aliquid profieere va-
soleant inliinare curavi. Ad ultimum autem de iebit. Non enim, ul reor, tam soliicite miiii |ianc
perseverantia boni operis ununi lantum capitulum Reguiatn scribere injuiigeretis, nisi eam diligeretis,
posui. et nis ' a(l propositum vitae solitarkc quandoque vc-

Iu bis crgo omnibus ubicunque aiiquibus clausulis nire voluissetis. Sicut enim me pia± devolionis afle: tu
enucleandis necessitas exstilit, morem fluminis imi- exhorlali eslis uteam scribercm, ita nunc vos hu-
tari studui. Fluvius quippe dum per alveum defluit, militer deposco ut eamdem saepius diligenter legere
si valles concavas ex latcre contingit, in eas pro- 6ludeatis; quatenus animus vester, quodammodo
tinus sui impetus cursum divertit; cumque illassuf- exterioribus molestiis fatigalus, ad seipsurn redeal,
fieienter impleverit , repente se in alveum refundit. et quo maxime festinare debeat, intelligat. Quid
lia nimirura ubicunquc inler sacra sanclorum elo- ergo in hac vita laborio?ius quam lerrenis desideriis
quia aliquam obscuritatem congruae aedificatienis aestuare? Aut quid securius quam de hujus saeculi
reperi, quasi ad vicinam valiora explanationis un- vanitale nil appetere? Qui euim bunc muridiim di-
dam relorsr, et dum ipsam obscurilatis vallem suf- ligunl, lurbulenlis ejus curis et sollicitudinibus con-
ficienter expositam perspexi , rursus ad sermonis turbantur. Qui autem ab ee recedunt,et solita-
propositi alveum recucurri. Sed non hoc roeo sensu riatn vilam expelunt, fotur;R pacis requiera, qiiam
vel studio, sed sanclorura Palrum oraculis annuen- iilic exspectant, hic jain quodammodo habere in-
tibus peregi. clioant.
lam vos qni ad islud
lloc sane, Pater venerande, Quapropter quaeso lam vos quam omnes Deum
opusculum peragendum me excitastis, quam omnes diligenles, ut nemo hanc Regulara spernal, neque
qui hsec forte lecturi sunt, contcsior et obsecro, ut ab hac instructione pavore perterritus refugial, quia
quidquid in rebus islis quae ulcunque digesue sunt, via salutis non aliler nisi angusto iniiio est iuci-
rcprehensionis invcnerint, vitio meae rusticitatis as- pienda. Unde Dominus ail : Coulendile inlrdre pev
cribant mihique dignanter indulgeant : ea autem anyustam portam (Maltk. vn, 13). Et ilerum : Arcta
quac secundum fidem catholicara dicta probaverint, ct ungusla via est, quai ducit ad vitam; iata et spa-
Deo deputent, qui dat omnibus aliluenter, et non tiosa, quw ducit ad morlem (Ibid.). Nihil ergo in hac
jmproperal. Ego quippe dum studui praaceptum jti- conslitutione asperum, vel oncrosum, nihii grave
benlis implere, eliam ma/ora viribus raeis prae- spero me scripsisse; sed si quiJ pauiulura restri-
sumpsi, suscipere; scd tamen ipsa obedientia valde ctius, dictante aequitatis ratioue in ea instilui, hoc
^
mihi erat necessaria? Ilac quidem nactus occasione propter emendaiionera vttiorum et eonservationeitl
Regulam, quam non hahebam, modo habeo. Csete- virtutum feci. Qaisquis igitur hanc Reguiain bono
rum de aceuratione dictionis elucubratae non satago; anmio et plena devotinue voluerit observare, in
quia quod a magislris negligendo non didici id , pracsenlL. atfhnc saeculo posilus , ad virtutum cul-
exhibere loquendo uequivi. mina, Deo favenle, pylerit scandere ; et posl hujus
Id ipsuro aulera quod scripsi, non ingertio meo vitsc terminum, cum sanctis et electis Dci in coelesli
fretus, sed oralionibus veslris auxiliantibus peregi. regno gaudere, et cum ipso Domino et angelis ejus
Sofent namque medici ex multorum speciebus pi- in perpetuura feliciter poterit vivere; el uon soium
grueniorum in salutera posceutis quod iara gtnus vivere, sed ctiam couregnare. Cunctipotens Deus
medicamenti compoaere, nec seipsos praesuraunt animum vestruni ad hanc insiilulionis ubservanliam
fateri crealores herbarura vel aliarum specicrum festinanter adducat, et per eamdem Qbservanliam ad
sed ministros se esse in colligendo et conficiendo regna coelestia perducat. Amen.
asserunt. Ila et ego, non auctor hujus operis, sed Erplicit prologus.
INCIPIT TEXTUS REGULjE.

CAPUT PRIMUM. jam videamus quot sunt genera solitariorum. Duo
De generibus sotitariorum. sunt namque generafsolitariorum; unura anachore-
Primum igitur indagare oportet cur monachus, taruvn, id esl, ercmilarum ; afterum vero ccenobita-
vel cur solitarius vocatur, et sic demum, auxiiiante rum, hoc est, monasteriale. Haec autem amborum
diviua clemeulia, ad caetera exponenda rite trans- , genera non conversionis fervore novitio debeni in-
eamus. Monachus enim Graeca elymologia vocalur, stitui, scd diulurna monasterii exercitatione pri:.s
eo quod sit singulai is. Monas enim Graece, Latine dehent probari ,
quaienus probati ad perfectionis
singularitas dicitur. Ergo solitarius mterpretatur culmen, Domino miserante, conscendere valcant.
vocabuluin monachi. Idcirco cnira sive dicatur mo- Praelerea quoque s&pe dubitalura est a nraltis, u
uachus sive solilarius, unura atque ioem est. Sed quo potissirauiii monachorum ereoras coepta sit ha-
:
579 S. BCNEMCTI ABBATIS AMANEKSIS £»80
Lilari. Quidam enim aitius repetentes, a beaiu Eiia A *»#*& tnhuicoM vestros ; benefacite his qui vos ode*
et Joarine sumpluin dicimt exordiam; aiii autem as- :, ete. (Ibid., 4i), Monachis enim sive soii-
severant beaturri Antonium hujus propositi eisse ca- tariis dichur ut sua omnia derebnqnap.*. ; sjecula-
pul. Macarius vero discipulus beati Antonii affirraat ribus vero, ut sua "omnia bene geraut. llli praecepta
Paulum quemdariT "Thebamm in ' Noyo Testamento eralia bene vivendb trî&cefeount, isti prseccptis
rei islius fuisse prineipem ;

quo.i ei veram c generatibua asumyunmr. Ad perfectionu*' enim non
Sciendiim vere quod a lempore beati Antonri eeppe- sufficit •:
sua dcrelinquere, nisi ctiam seniot-
runl eoenobitarum soVjtani, neo est, retrusi. Sed ipsum abaeget. Sed quid est semeiipsum abnegare,
quis printfts ,
retpusus, tiifliciit reperiiur; noa voiunlatibus propriis reuunliare? ut qui super-
Jiui»s,et
bus erat, sit humilis qui iracundus, stoieat esse
emm selummedb in eoanobiis, sed etiam in ipsis ;
mansuetus; qui luxuriosus, sit eastus; qui ante

eremis auiea babitabant reirusi. Priscis i
raonasteriis erant re- ebrjosus, sit sobrius; qui invidus et malevolus, sit
tefnporibus hi qwi prtas in
benignus et benevoius. JN*am si ita quisque renuntiat
trusi, qui jam didicerant per multa experimcnia eon-
icti, omuibus qnse possidet, ut et suis noa reuuntiet mo-
tra diabidura pugnare, ipsi qaoi
ribus, non csi pro certo Christi distipulus. Qui enim
atque sicut aurutn in fernace probati; fraterna ex
is rcbus ronuntial, sua abnegat; qui yexo pravis
acie ad singularem pugnarn eremi, securijam sine
ritiat semetipsum abnegat. Unde et
consqlatione alierius, sola maau vel braehio contra
:»'( , inquil, post me venire, abncget
vitia carnis vel cogitationnm, Deo auxiii
Horum exempIuH alur me (Luc. ix, 23),
caturi pergebant.
phus episcopus tetiuit, qui sccundu CAPCT 111.
ceptum omnia quaj habnit vendiiKt pauperibusqne jD<-' quatuor ordinibus hominum qui eruni in die
distribuit. Et non solum temporalia reliquit omnia, fudicii.
se<! ciii.m episcopalum, q«e.m post est quia qoataor nrdines Itomi-
noruni temporaDftm, Bowine !3;;r
num evuni ii.' pti» duo bouoruns , et duo
ipsum dtraisiU et po«tea ceUulam ra
q salvabitur et non jod.ica-
;
ibique multis dielmssese i
i, qui sua omaia pro Cbriste dere-
divinis Domine manci
cultibus liuquuat, ipsi quidem eum Deo judices venturi
pos! mullorum curiicula annomni iicium. Unde est ibmi lsai.v : Dominus
sicut columba, boc est, virtul senibus poputi sui (I$a. lii ,
eremuni eonvolavit; ibique Domi lps j alios iudicatun^, et 'non judioabunsur ab

sum Christam exspectaYit, ut illum salsui s.' Secimdus ordo judieabilur et saivabitur, id
a pusillanimitale spiritus et tempestate Qui vei iens [tti res i ul j us lxmu\\ pessident
non solnm salvavit eum luotidie erogaat, qui nudos ve-
feliciter coronandum. Idcirce enim tant ,. et aiia hie similia implent
viri iuijus hic inserere Studui, ut ab hristoa facere deeet. Hi lales judicabuntuV et
tarii omnia caduca despieere et coslestia ;
tîiibus dicturus est ia judicio Demi-
appetere. nus. , ei dedislis mihi manducare : sitivi , et
CAPCT II. ; bibere (Matlh. xxv, 55). E? post pauca

De prwceptis allieribus mona< vei sot; :rcnc<\\cti Pairis mci, percipite regnum, quod
riorum. .<.
paratum est ab originc mundi (Ibid., v. Si).
Altiora enim sunt pnecepla qita danlur monachis Teitius ordo judicabilur simul et condemnaiiUur ,
"
vel saeculo huic renunliantibus, quam Ula <.;
!4 J-' dantar id est, mali Christiani, qui fidem habere videnlur,
liJciihus in sacculo communem vitam agentibus. Mo- sed uperalionem aon habent. lsti ad sinistram par-
nacbis et solitariis dicitur : Si vis pcrfertut ask, va.de tem deputabuniur in judicio, et istts dieturus est
et vende omnia qu<r habcs, et da pauperibus; et veni, idern ipse Dominus : £sKrivi, el non dedistis mihi
sequere me (Matlk. xix 21). Et rursum OiH.ni* , : gui " manducare; silivi, e.t non deuistis mikibibere (Ibid.,
retiquerit domum, aut fratres, aui patrem >m- i. Xl). Et post pauca: Ite maiedicti in ignetn aternum,
frem, aul v.xorem, aui (itios, aut a*jros propter nomen qui preeparatus est diabolo et Angelis ejus (Ibid. t>. 41).
meum, centuplum accipiet, ei vitam wlernam possi- Isti enim judicabuntur et non salvabuntur. Quartus
debit [Ibid., vers. 21 et 29). llu-c et hujusmodi pne- vero ord-.i erit infidelium, qui non judicabuntur, sed
cep:a sp^cialiter solis eongruunt monacbis solity- condemnabuntur* De his ait Psalmisia : A*on tur»
riisque. Et quante siagularia, ianto potiera ei ei n judicio, neque pcccatores in concilio

J
nentiora. Hsec vero qu^; sequunlur ticasi minora justorum [i sal. i, 5). Hesurgent enim impii, non
liiinoribus generaliter dicta suni omnibus. Qui non ut ur; scilicet ut qui
aecipii, inquit Duminus, erucem suam, post sine lege peccaverunt, ;e pcreant (Rom, ji,
we, non est me dignus (Matlh. x, i2').1 vero or ladereliquerunt etChri-

mia qua vullis ut faciani '•
funl alios thms seqtien-
ei vps fat M ttth. vii, i reqipiarH h«)na; et
f (ile remtere muio (Muiti:. v, iDi- ti% isl recipiant iiiaia.
1.
S8i O0S">KX lil NT.

Cum Eurama igriuu devotione refemus Bea , cum
ut eorda noslra i laiigeno"» omnia
visibilia nos despicere faciat, quateoa; ad pri- j. at;etju
muw ordineaa pertioere possimus. Yindicentus
itaqtte in nobis i)enc vivendo gratiam tanli hu- •aaaj is; iuaocentia, quae inne-
'noris., si enim vitam nostram perfeeie cuslodie- cenies; piarilas, qu« puros ; prudenlia, qt
rinms, judices cum Dco et apostolis ejus ia tlie dentes ; temperantia , qua? tenrpeii
judieii erimus. Frrraissime emro hoc eredere de- omnia cbai it Dco el
bemus ,
quia fidclissiruus est iiie qoi hoc nohis charos, viherum impoie!)!<js, Baecul
proimttit. Veritas est tpse, failere non potest. Soli- ac bonorum omnium sectalores. il
larii, amore derdinquunt,

qui sua orania pro Christi n, sed sanctorum soi:e virtutes; non
eum Petro aposiolo dicere poterunt Domine : ,
superborura. sed humiiium pauperura faculta
ecc* ' rdiquioius omnia

'
et seculi sumus le ; quid ,
patrimoaia cor.lium, diviliae incorrupiibiles morum,
ergo erit twbis [Matih. xtx, 27)? iloc pro eerlo quibus non amindant, nisi qui ijlis caraaJibus ex
scire conrenit, quod Petro lunc respondit. omaibus ilc reaunliant.. Quae quamvis ipsa siui bona , ut
solitariis iu relro respoadit. Forsitan est aiiquis B pole a bono Deo cieata; tamen quia aunl hoiiis ma-
qui dieat ; Imitari hujus mundi contemptores voto. tisqoe commuaia, studeqt ea spiriiuales viri coo-
sed qodd relinqnam non Irabeo. Ad hoe vero respoa- lemnere, quo possial ad Uia incomparabiliter
dendum est : Miiitum dimitiit iiie qut Yoiunialcin iiora., quae sunl bonoruia omitiu.'. i pervwure.
haltcnui dimittit. Attendere etiam d«hemus quod Quoniam nonest laie bouum qu
-non dixit : Vosqui reliquistis omnia solummodo, sed qaale iiiud quo..! noa. babeut u
.aJdidit, et secuii csiis me (ihidem, v. 28), qtiia bonum, quando ha
imiiti relinquu.ni sua, et Ciiristum nor. sequuntur ;
mium; quando itabeat josti, n
sicut Crates philosophus ct aiii nnfiti : sequilur minm, sed tempoxale selatium. Uern, Uoni
enim Christum qui illum imitatur. ralis amissio Jit ex..- ,j»ii-
Pensemus igilur quid Petrus tiiaasit, qui sic con- cium, qnia etjustus
fidealer loquitur. Ilet?a laaium dimtsk ei navim ,
aia lemporalia siv< iat, qhu
tasnen loquitui coaiideater. Re^quitnn» omtiia. A<. sic non seatit; et iniqun
diceret : Feciraus, Dominc, quoti jnssisii; scire vn- sine doiore non perdit. Proi qui
iumus quale pro hoc prasmium daturus cs nohis. miliiant f)v< juiit ev toto
Jesus autear noa soium iltis, <in-
sed ei cietcris re*poit- CJ quas
-
qtti Uabere voluot, sine U
^lit, diceas : Amen dico vobis, qucd vos qui sccai t difficuitate rion iaveniuat, ser-
eslis me, in regenerationc , cum secierit filius iwmi- vatti,
:
s t;c ansi,; deieelatiom
nis in sede majestatis suce, mdebilis et tos super sede* gravi doioix- at. Apo?
:H, judicuntes duodecim tribus Jsrael [ibid.)* mililibus di< vt>c- sin esse
Magna laelrtia et ineoarrabilis giorta nobis est pro- (ICor. xxxn). Ei tdeni : Hndix •
.; est
missa. B.J&C seateatia ad emr.es pertioet qoi sua avat nn quid.im a\ s .•/
fi4s errneerunt ,
omnia pro Dei amore dereiinquaot. sDiueruni se doloribus mukit Ac

Transcetwiacms autero visibilia omnia, despicia- ts iste terrenus cis, a qt
mus transitoria cuocta , ut mereanmr pcrfrui cuto tur lion e&l voluptatum materia, scd uViorutn. Haeo
heatis apostoJis "KterBae beatitudiais gloria; et ul hoo de veris ei rallacjbus. uiviliis liicla suiiiciaoi. (
citius fiat, Domini cieraentiam quotidic hua;iliier '
i auteai quhs ad perfecti(iais cui»t:ei cooscea-

exoremus, dicenteS : Cunctipotens Deus, qui nos dere possit, us.
per sanguinem Fiiii tui redemisii, et. cx aqua et CAPCT Y.
Spivitu sanclo voluotaxie rcgecerasti, fac nos de i>e pei
i.
bac miserrima peregrimUione ad diu desideratam Siquis ergo vult esse perfectus, et (ollere crueein
citius palriam transire, in qua cum hr aiissinris an- suam, et sequi Doattaum Saivatorem, ct :r><i::iri P 4
>-
gelis et felicissimis aominibus saeculo rcmmtiairti- trum diceatem: cce -nos reliquimus omnia,
bus, per ir.finila stteeuia regnemus. et seeuti sumus te (Malth. xix, 27), faciat hoc quod
prav et sufficere ei potest
CAPIJT IV. Li,
Quts sirti sene dwitiot. iUli'
Qu« sint veras divuiic heatus Gregorius patenter hub' Ibus ; ctveni, seqn [MatUt.
iusinuat, dicejts: Solae, Jnqi*: ngefiant, sso
nos virtutihps divites fa;-it;:it. Qu« ?ero nobis appc- :U1-
tcndoc suut divitke, veiqua? fufienda;, beatuc P«m um con-

satis evideater ostendil, 111(8 oobis au i io stare
suat dtviliae, qu» nos oraare possiat pariter el um , et da
nirc; quie nos etiana . ar-
nram, a nni . rl, Deo < ia quai

,
583 S. BENEBICTI ABBATJS ANIANENSIS , 584

habet, et non ex parte , sieul Ananias fecit et Sa- A chielem quoque dkt&ur : Sacerdotes mei, qui mihi in
pbira, sed totum yendere ; et cum vendiderit, ni- temphmeo mimttmHt,nonhabeant potsessiones : erg9
hil fraudare, sed dare omne prelium paupen-
illud Dominus eorum ; nec hcnreditatem, ego Do~
potsessio
bus ; et sic sibi thesaurum in regnum ccelorum pra> minus h&redilas eorum (Ezech. XLiv,28).Et ipseDo-
parare. Neque enim hoc ad perfectionem solum- minus alibi dicil fiiiis Levi : Non dabitis partem in-
modo sufficit, nisi post contemptas divitias sequa- ter fratres suos, ego Dominus porlio eorum (Num*
tur Salvalorem, id est, reliclis malis, faciat bona. xviii, 20). Hic satis evidenter ostendit qnod hi qui
Facilius, inquit beatus Hieronymus, saccuius con- terrense haeredilatis portionem contempserint , tales
temnitur.quam voluntas et voluptas. Multi divitias se exhibere debenl ut possideant Domimim, et ipsi
relinquenles, Dominum non sequuntur. Sequitur possideanlur a Doinino. Qua de re etiam in Golla-
enim Dominum, qui imitator ejus est, et per vesti- tionibus Patrum tale datur exemplum. Quidam fra-
gia iHius gradilur. Qui enim dicit se in Christo ma- dans quaj habebat paupe-
ter reuuntiaos saecuio, et
nere debet quomodo ille ambutavit, et ipse anibu- ribus, retinens auiem pauca ad opus suum, venit ad
,
lare (I Tim. u, Bonum est ergo Dei servo cor-

6).
abbatem Antonium. Quem cum ageovissct senex
poraliter remotum esse a mundo sed muito melius, ;
dixit ei Si vis monachus iieri, vade in illum vi-
:
voluntate. Utrumque vero optimum et perfectum. B cum, et eme carnes, et impone corpori tuo mido et
Ille ergo perfectus est, qui buic saeculo et corpore sic veui huc. Et cum ille sic fccisset, aves lacera-
et corde discretus est. Magna apud Deum refulget bant carnes et corpus ejus. Cum autem pervenisset
gralia, qui huic saeculo contemptibilis fuerit. Servis

ad senera, interrogavjl si fecisset quoe dixerat ei.
autem Dei cuncla hujus mundi conlraiia esse de- Ille aulera ostendit corpus suura laceratum. Tunc
bent, ut dum isla adversa sentiunt, ad coeleste de- dixit sanctus Antonius : Qui renuatiant soeculo et
siderium ardentius excitenlur. Quid enim in hac volunt habere divitias, ecce ita impugnautur et a
quam terrenis desideriis oestuare ? daemonibus discerpuntur. Hoc igitur de non habenda
vita laboriosius
securius quam de hujus sseculi vanitate
possessione dictum sufficiat. Aliud autem de non
Aul quid
nihil appeLere? Qui enim hunc mundura diligunt, habenda hoereditate dicamus. Venit quidam hemo
turbulentis ejus curis et sollicitudinibus conturban-
nomine Magistratus, ad beatum Arsenium, dcferens
ci teslamenlum cujusdam parentis ejus, qui relique-
lur. Qui autem ab eo recedunt, propter internse
quietis (ranquillitatem, futurae pacis requiem quam rat ei haareditatem magnam valde. Et accipiens, se-
illuc exspectant, hic quodammocio habere inchoant. nior testamentum voluit scindere iilud. Magi-
stratus autem cecidit ad pedes ejus, diceas : De-
CAPUT VI.
C precor le propter Deum, ne scindas itlud. Et dixH
Quod qui smcuto renunliant , non debent habere ha-
rcditates nec possessiones. ei abbas^ Arsenius : Ego prius mortuus sum quam
Hi ergo qui saeculum perfecte dcrelinquunt, nihil ille. Ipse autem modo movtuus est, quomodo nunc
debent possidere prseter Dominum. Unde in libro me fecit haeredem.? et remisit testamentum, nihil
Prosperi ita legitur : Quemcunque ergo possidendi exinde accipiens. Unde datur istelligi quod hi qui
deleclat ambitio, Deum, quem colit, quia omuia soeculum relinquunt nihil debenl habere pr.eter vi-
possidet, expedita mente possideat ; et in eo habe- cium, vel possidere extra vestimentum. Pnecipue
bit quaecunque sancte desiderat. Sed quoniam nemo vero Solitarius, qui imitator aposiolorum esse cu~
possidet Deum, nisi qui possidetur a Deo, fit ipse pit, his tanlum debet esse contentus. Et quia non
primltus Dei possessio, et efficitur ei Deus posses- potest quis servire Deo simul et mundo, propterea
sor et porlio. Deinde quid ultra quaerit, cui omnia voiuit Dcus cultores suos omoibus renuntiare , ut
suus conditor sit? Aut quid ei sufficit, cui ipse non cxclusa mundi cupiditate, divina in eis cbaritas pos-
sufficit? Hunc possidebat et ab illo possidebalur sct augcri vel periici.
ille qui dicebat in spiritu : Portio mca, Domine, CAPUT VII.

dixi cuslodire legem iuam (Psal. cxvin, 57). Et ite-
Q uad p 0s i abrenuntiationem scecuti non debet quis-
rum Dominus pars hcvreditatis tnece et caiicis mei
:
que divitias coltigere.
(Psal. xv, 5). Qui enim possidet Dominum et cum ,
Solitarii crgo fundilus sseculo renuntiantes, ita
propheta dicit Pars mea Dominus (Thren. iu, 24),

: huic mundo mori debent, ut soli Deo vivere tlcle-
nihil extra Dominum babere potest. Quod si quid- ctenlur. Quantoque ab bujus ssecuii cupiditate se
piam aliud habuerit pr*ter Dominum, pais ejus Do- subtrahunt, tanlo interna mentis acie praesenliara
minus non erit verbi gratia, si aurum, si argen-

:
Dei et sanctorum ejus perspicaciu» conteaiplantur.
tum, si possessiones , si variam supellectilem, euni Sed sunt multi qui cupiunt convoiare ad gratiam
istis partibus Dominus pars ejus fieri non dignatur. Dei, scd timent carere oblectamenlis raundi. Pro-
Si ergo, inquit Hieronymus, pars Domini sum, et vocat eos quidem amor Christi, sed revocat cupi-
fumculus baereditatis ejus, non accipiopartem inter ditas sreculi, sicul lcgitur in Collationibus Patrilm
caeteras tribus, sed quasi Levila et sacerdos vivo de fecisse quemdam solitariurn, qui in borto suo se-
decimis, et altari deserviens aliaris oblatione susten- dule laborat, et omnem laborem suum in eieemosy-
lor : undc habens vicium et vestimentum, his con- nam expendebat, el tantum sihi retinehal quanlum
tcntus cro, et nudam crucem nudus sequar. Ad Eze- ad victum ipsius sufficercl, Poslea vero Satauas
5K5 CODEX UEGULARUM. — PARS II. REGUL*« PP. ORIENT.
immisit ei in corde dicens . Collige tibi aliquam V CAPUT VIII.
peouniam ne cum scnueris aui aegroiare coepcris,

, Quid sit proprie aciiva, quidve i.onlemplativa vita,
aliquid indigcas. El collegit, et implevil lagcnam Quia igitur per activam vitam ad contemplaijvam
unain nummis. Conligit aulcmeum infirmari, etpu- vcniiur, idcirco prios diccudum reorquid sit proprie
trefieri pedem ejus. El expendit hoc, quod collc- activa vita ; ct sic deinum ad contemplativan ans- .
ctum liabuerat in medicos , et niiiil ei prodesse po- eundum est. Acliva scilicct vita est conversalio rcli-
tuil. Postea vero venit quidam de expertis medicis, giosa, quae docet quomodo Praepositi sub sc regant
et dixit ei : Nisi incidcris pedem tuum, tolum cor- viventes ac diligant; et non minus de coruin quain
pus tuum putrefiet. Et consliiuerunt ut in crasii- de sua salule soliiciti, quod cis expedire sciuut pa-
num inciderent ei pedem. Illa auleni nocte rediens lerna cura provideant : et qualiter subjecti praeposito
iii semetipsum, et poenitentiani agcns de his quae suo, tanquam capili membra deservianl , ac praece-
gcssit, ingcrnuit et flevil dicens : Mcmor esto, Do- pta ejus velut imperium Dei summo aisiore cusio-
minc, operum meorum priorum, qu:e faciebam cum diant. Ipsa namque aclualis vila pancin esurienti
laborarem iu horto meo, ex qno paupcribus mini- iribuit, verbo sapienliae noscienlem docct, erran
strabam. Et cum fieret, astilit ei angclus Doinini, cotrigit, supcrbicntem ad humilitatis viam revocol,
et dixit ei : Ubi sunt nummi quos collegisti , et ** infirmanlis curam gerit ; quae singnlis quibusqu*
ubi est spcs de qua traclasti? Al ille respondens expediunt dispcnsat, el commissis sibi qualiler sub-
ait : Peccavi, Domine, ct ignosce mihi, ullerius hoc sistere valcanl, sollicile providel. Q:i:e etcum co: -
non faciani. Tunc angclus teligit pedeni eus, ct pore et in prasenlr fiunl, et cum corpore deflciunt,
stalim sanaius est, et surgens mane abiil operari et lamen merces hujus vitae pcrmanet in aeternum.
in ag:o. Ycnil ergo mcdicus cum ferramentis ul Coutempiaiiva quoq:ie vila csl dileciionem Dei ei
sccarct pedem ejr.s, et ait : Ubine esl ille :egrotus? proximi tota mente retinere, transitoria cuucta dc-
Et dixeronl ei : Exiil mane operari in agro; lunc spiccre, visibilia postponcre, tantummodo quae coe-
admiratus medicus, pcrrexil, el vidit eum lerram lcstia sunl desiderare. ftam contemplaliva vila a
Ibdientem , et glorificavit Deum, qui ei reddiderat contemplando, hoc est videndo, noinen acccpit i> ; t
sanitatem, Ilis salis cvidenler oslcudilur quantum qua creatorcm suum creatura intellcciualis :tb omni
inalum sit posl abrenuntialionem sx culi pecunias
i
peccato purgata visura est. Sed et si eam diligcn-
colligere et avare relincrc. Unde scriptum est : ter considei arc velimus, ei jam in boc fragili tabcr-
Nemo miitens munum suam in aralrum, el respiciens naculo , ubi quotidie ingcmiscimus , conleroplalivaa
retro, aptus est regno Dei {Luc. ix, 62). Novi autem vitse quodammodo participes fieri possumus. Quia ,
ego ipse queindam fratrem, quem iitinam non nos- ^ secundum quorumdam opinionem, nibil aliud cs
sem ! cujus eliam nomen, si aliquid prodesset, dicere conlcmplativa vita quam rerum latentitim fulura-
possem : qui sub obtentu lvligionis relinquere sc rumque noiilia, sive vacatio ab omnibus occupaiio-
soeculum ad solitariam vitam, non cordc,
finxit, et niiuis miindi, sivc divinarum sludium liUerarum.
sed corpore tantum pervcnit. Quia autem non so- Quaiulo aiilem infirmum visitamus , inoriuum se-
lum anle habitas possessiones et divitias funditus pelimus, errantemcorrigimus, tunc in activa suiuus.
non distribuil, scd etiain si qua forle ei a fidelibiis Quando vero in conspectu Dei lacrymas fundimus,
fuerant oblata, avare reiincbat. Postea vero immisit et qualis beatitudo, qualis lux, qualisgloria sil san-
ei diabolus in cor, ut ad perfcrendas divitias, quas clis in ceelo, cogilare volumus, tunc i:i contempla-
male servaverat , foras de, cella relrusionis exirct. tiva sumiis. Sed aciiva vita cum corporc incipit , ct
Quod ila tt fecit ; qtii quandiu in praesenli sxctilo hic cum ipso finitur ; co:itemplaliva vcro vi'.a hic
vixit, non solum sibimetipsi, sed cliam nobis Oiiuii- inchoatnr, ct in futuro saeculo pernVtur. Es li
-
bus in opprobriuni fuit; ei non solum tunc cjus cnim signalur una, Martbam;el
id cst activa pc-r
cxemplum nocuit, sed aiihuc his qui eum noveruiit allera, id est conicmplativa, per Mariam sed no- :
obest, et futuris scicnlibus nocebit. Quia sunt non- cessaria cst onsnino Martha Mariae.
nulli, qui, despectis carnis dcsideriis, cuncta reliu-
D
CAPUT IX.
quere pertraelant. scd cum cecidisse illum posl Qualis debel ezse in aeliva vita, qui ad contemplati-
operis initium conspiciunt, hoc ipsum facere quod vam consccndere conulur,
deliberaverant pcrtiinescunl. Nain-et isli in hoc Ad fastigium crgo viuc conlemplativic quisquis
etiam arguendi sunt, ut si malos pertimescunl imi- conatur consccnderc, semciipsom dcbel prius per
tari in maium cur pigii sunf bonos imilari in , multa experimenla in acliva vita probare : si inju-
bonum? Unde scriptum est Dc bouis sumamus : rias poterit ferrc , si opprobria, si rierisiones, Si
exempla. Ob hanc ergo causam aliorum scribunlur contumelias, si detraciiones, si flagella poletit sus-
ruinae et pcrditiones, ut nos de nostra vita simus tinere. Si hcec et alia hujusmodi, sive a diabclo,
sollicitiores. Ilactenus autem de saeculi abrenuntia- sive ab aliquo iliala patieuler poicrit susliuere, bic
tione, ct do non colligendis divitiis salis abundc- mcrilo ad conlemplativam quandoquc potcrit cou-
que, ut opinor, dictum csl. Modo enini dc conlcm- volare. Li isla enini prius pcr cxercitium Loni ope-
plaiiva vita , Deo auxiliantc, et bealo Prospero ris cuncta cxhaurienda sunt vilia , tit in il!a jam
suffragante, ahqtia dicenda sunt capitula. pura mcntis acie ad coulcmplandum Deum quisqua
Patrol. CIH. U
;
537 S. BENEDlCTi ABBATIS ANIANENSIS 588
>ertranseat. Et licet conversus siatim ad contem- A pulsatur, nec rapitur; qu;Uitur diabolica impulsione,
platicnem conscendere eupiat, tamen ratione cogi- nec vincitur, et Deo suo devola meute subjectus,
tur ut prius in activae vilae operalione versetur; non atteritur diversis tenlailouibus, sed probalur.
ijtiia qui prius in activa vita proficit, poslea ad Ille vero omnes affectiones, quibus vita mortalium
coDtempIatienem bene conscendit. Merito cnim in variatur, sanctis virtutibus vincil, cupiditatura ac
ista sustollitur. qui in ilia utilis iuvenitur. Quieun-

perturbationum omnium liber beata quiete per-
que ergo lemporalem adhuc gloriam aut carnalem fruilur; et illecebris ac voluptatibus factus expedila
eoncupisecnliam alTeclant , a coutemplalione quietis nieute superior, ineffabili gaudio diwnas contempla-
prohibeantur, ut potius in operatione actualis vitae tionis aflicitur. Iste suscipiendo peregrinum , ve-
purgehtur. Sciendum Yero est quia viri saucti a se- stiendo nudum, gubernando subjeetum, redimendo
ereto eontcmplalionis egsediuntur ad pubiicum actio- captivum, tuendo vioienter oppressum, jugiter se ab
uis, et rursus ab actionis manifesto ad secretum omnibus iniquitatibus suis emaculat, et vilam suaui
cdntemplationis intimse roYertuntur. In activa vila bonorum operum fructibus ditat. llle facullaiibus
intentio perseveranter incedit ; in contemplativa au- suis in usus pauperum disiributis simul se exspoliavit
tem sese per intervalla quisque resumit, quia diu- mundo, el admovit tolis viribus eoMo res mundi :
tumitate contemplandi lassatur. Sicut enim aquike B mundo projecit, et seipsum Cbristo devola menle
moris est semper oculum iu radium solis inligere ,
restiluit, a quo sibi donari immortales divitias orat
nec defleclere, nisi escae solius obtentu ; ita et san- ut pauper protegi se quotidie postulat; ut iufirmus
cli a contemplaiionc ad actualem vitam niterdum immortalilatis indumento vesliri cupit ; ut nudus
reflectuntur, considerantes illa summa sic esse uti- defendi se ab iiopugnatione invisibilium hoslium
lia, ut tamen humilia paululum nostrce indigen-

sint supplicat, ut fragilitate carnis oppressus ; et coele-
tiaj necessaria. Nara et visio animalium in Ezecbie-

stera sibi patriara donari desiderai, ul peregrinus.
lis prophetia (Cap. i), quoe ibant nec reverlebantur,

Activa euim vita habel sollicitum cursuni ; contem-
plativa vero gaudiuinsenipiternum. In hac acquiiitur
perlinet ad vitae aclivae perseverantiam. Et ilerum
ea animalia quie ibant et reverlebanlur, pertinent
regnuin, in illa percipiktr. Hsc igitur facil pulsare
ad contemplativce vit* raensuram; in qua dum

bonorum operum velut quibusdam manibus januara,
illavocat consuminatos in palriam. In hac contem-
quisque intenderit, sua reverberalus infirmitate re-
Uectilur, atque iterum renovata intenlione, ad ea
nitur mundus, in illa videbilur Deus. Et ut mulla
unde desccnderat rursus erigitur. Idcirco enim haec pneleream quae commemorare non valeo, in activa
vita volunt qui immundis spiritibus exstiterint forliores, in illa
pricrnisimus, ut bi qui in conlemplaliva
perfecte vivere, per iniervalla temporum unde vi- ^ conlemplativa, quce summe beata est, remuneranie
vanl propriis manibus non negligant Iaborare. Ca-

Domino, fiunt sanclis angelis aequales, atque in
relernum cura illo regnabunt in superna
veanl tamen ut non de ullo inhonesto negotio vi- illa civitate
Clihu qmcrant, propler hoc scriptum est : Nemo felices.
miiuans Deo implicat se saxularibus negoliis . ut ei CAPUTXl.

placeat, cui se probavit (11 Tim. n, 4). Quod prwsentium contemptores etiam hic contem-
plativa vita deiectat.
CAPUT X.
Igitur vitae conlemplativae fehcitati promerendae
<Quantum inter contemplativam et actiuam vitam
intersit. ille suspirat qui praesentibus omnibus pro futurorum
Jam nunc quid inter conlemplalivam et activam contemplatione renuntiat, atque domeslicis occupa-
vilam intersit breviter disseremus : quod ut evi- lionibus, quae nonnunquam perfecte vivere cupien*
denter eluceat, ipsas sibi iuvicein vitas, conlempla- lium processus impediunt. Ipsos eliam suae carnis
activam, prolatis earum virlutibus afiectus in illam sublimitatem divinae coniemplationis
tivam scilicet el
eonferamus. Ad activam namque vitam pertinet eveclus exsuperat, et infra se universa despiciens,
plerumque animas de praUerita sanctilate
inter buniana pvoticerc, ct rebellis corporis motus p <I" ie
Ad contemplativam vero securas dejiciunt in terrena, ipsis jam cceiestibus
rationis imperio lemperare.
humana desiderio perfectionis ascen- appropinquat, lanto viciuior factus divinis, quanlum
pertinet supra
dere, et indesinenter in augendis virtutibus incu- supra bumana oiunia sludio perfectionis ascendit
bare. Habet enim activa vita profectum; contempla-

Cerlus namque quod si conleinplativam vitam hic
fasligiuin. ihec facit hominem sanctum, illa incerlis honoribus, diviliis anxiis, el caducis dele-
tiva .
perfectuin. Hujus vitse csl nulh prorsus injurias ctationibus plena voluntale prsetuleril, veros hono-
irrogarc, illius irrogalas requanimiler suslinere. res, securasque divitias et deleciationes aelernas
Itno, ut proprius dicam, cxsecutor aclivoc studet in inveniet, cum ad perfectionein conleniplativae virlutis
in illa beata vita, ubi futura est, Deo remunerante,
se peccanti dimittere; contemplativae sectator offen-
pervencril.
sas, quibus pulsatur, ne omnino conculiatur, igno-
rare magis paralus est quam donare. Iste iram El rcvera quid crit honoralius eo quem divina
patientiae virlute compesdi, immodentis cupidita- clementia gloria angelicae dignitatis beaveril? Quid
libits parcimoniae frenum imponil tangitar desi- ;

dhius eo quem regni cceleslis incffabiliter affluens
deriis carnalibus, nec conscnlit; mandi curiosimte bcalitudo ditaveril? Aut quid eliam bic delectabHiui
tR»
8!) CODEX REGULARUM. -- VARS II. REGULvE PP. ORIENT.
coutemplalioue divina, qiiai «ibi veraciter inhianti A gandeat omnino de temporalibus nee lugeM. mlw
incorruplibilem suavilalem fulunc reniuneratiunis b:la ac tristia unara faciem animi constat,-
infuiuiil? Quoniam qn.idem contcmplativa vita bic neat. Nec pectoris stabilera firniilalem <|!,i'!fjuid
quoque amalores suos futurorum bouorum consi- piomitlitmundus, aul minatur, exculiat S( ;
deratione delectat, ac sibi tota menlis inlentione semper ac sibi similis perscverans, raundi 1
vacanles, quantum in bac vila fieri polcst, dono dainna simul et lucra non sentiat.
sapienlia; spiritualis illumiuat, et ad illam divinaj Et cum haec atque hissimilia conteinplatr.
visionis pleuiludincm, cujus spem studiis inlenli affeclus impleverit, non sc hic jam c.\ omi
coelestibus gerunt, inccnlivo quodam ipsius conse- pcrfectura, sed perficiendum in illa vita beata,
quendae perfectionis inflainmat, ut qtiod nunc in futura cst, immobilitcr crcdat, atquc ad •
aMiigmate ccrnunt nec pcrfecte discernunt, tunc in ubi Dei subslantiam rcvelata facie vidcre possit,
illa reveiaiione conspiciant. cxtcndat. Nam sicut hic comparatinnc juste vive
tium dicitur quisque perfcctus juslus namque
CAPUT XII.
:
praecepta facit, perfectus auteni praecepta transccn-

Quw et quanla sit in liac carne contemplativx
vitie perfectio. dil ; ita idem collalus illis absolutc pcrfeclis qui iu
Deniquc eontemplativye vitoc sectalor ad Condi- B »'Ia vila beata futuri sunt, non cst, ut ita dic
torcin suura corde iliuminandus accedat;ipsi con- perfecte perfeclus ; cui etsi dimissa esl omnis ini-
lemplando ac insatiabiiilcr perfruendo vigilanter quitas, non est adhuc sanata, sed sanatur ejus
inserviat ; ipsum jugiter concupiscat, prae amore iufirmitas. Et ideo si non peccat, ut sit verc per-
ejus onmia quibus inde potest averti refugiat. feetus, peccare lamen poiest, quia non est consumpta
Oinnes cogitationcs suas ac spem lolam in illius omni infirmitate sanatus. Ac per hoc ubi ab omui
deleeialione suspendal. Litterarum divinarum sacris peceato mundatus peccare non poteril, ibi peifecte
nieditationibus vacct, in eis se divinilus obleclet. sanus et summe perfeclus erit. Hie autcm quantalibct
Ibi se totum velut in quodam refulgcntc
speculo excellentia sanetitatis emineat, quantalibct emt-
cousideret, el in se quod pravum deprehcnderit, nentia perfectionis exccllat, potesi quidcm pro mo-
corrigat quod rectum, leneat quod deforme, dnio hujus vitse fieri perfectus, sed non est sic do
; ;
componat; quod pulchrum, cxcolat quod sanum, sua perfectione securus, ut non deheat cssc de casu
;
servet; quod infirmum, assidua lectione corroboret; solliciius. Et utique ubi est sollicitudo, non absoluta
Domini sui pracepla infaligabiliter legat, inexpli- bcatitudo, quae nequaquam perfecla credenda est,
cabiliier diligat, effieaciter impleat ; et quid sibi si secura non fucrit; nec secura erit, nisi omnem
cavendum quidve seclandum sit, ex eis sufficicnter C sollicitudinem securilas ailerna coiisumpseril. Qua-
instructus agnoseat. Mysleriis earumdem divinarum propter ibi omnium sanctorum beatitudo perfecfa
Scripturarum perscrulandis insistat. Christum sibi erit, ubi natura hjumaua sui gloriam conditoris
promissum legat, rcpnssenlatum videat prophe- visura est, atque ei sine ullo defeetu beatitudinis
;
tatam perditionem populi contumacis intelligat, adhsrebit.
impleri Iugeat; de salule gentium gaudeat; et pra> CAPUT XIII.
leritis, qu* pncdicta el implela tenet, et futuris Quod Deum perfecte sancti videre non possint, nisi
promissionibus credat. A strepilu negotiorura s;ecu- cum ad beatiiudinem fuiura? vitiv pervenerint.
laiium remolissimus, ea ferventer excogilet quibus Quocirca sic hortandi sunt ad contemplativara
animum suum in desiderium futurai reniiinerationis vitam, quicunquc plene voluerint, et Deo auxiiiaute
inllamniel. Sludiis spiritualibus, quibus in dies potucrint, ul meminerint ipsius sibi contemplatiouis
singulos nielior ac cruditior fiat, invigilet. Amet divinas perfectionem in illa vila beala, quae futura
otium sanclum, iu quo cxerceat animse suaj nego- est, reservari : ut ibi Deum sicuti est perfecle vi-
tium. Morluum sibi depulel mundum, ac se mundi deant, ubi et ipsi vilae aeternae ac rcgni coelestis
blandiineniis ct illecebris exhibcat crueifixum. Delc- conseeutionc sint perfecti. Caeterum si hic per feclc
ctationi spectaculorum praesentiura ineomparabilitcr potuisset Dei substantiam huniana fragilitas con-
auleponat sui crcatoris intuitum ; semper profieiente tcmplari , nunqtiam sanctus evangelista dixissel :
succcssu in fastigium divinac conlemplalionisattollat. Deum nemo vidil unquam (Joan. i, 18). Non dixit,
Nunquam, nc ad momenlum quidem, a promis- uemo vidtbit. Denique ut evidenter ostenderel visio-
sionibus fuluris considerandis aversus ad lerrena nem Dci non negatam sanclis hominibus, sed dila-
respiciat. Eo aciem menlis indesinenler atlendet lam, quod in pncsenli lempore negavil, in futnro
quo pervenire desidevat. Bcaiiliidinem vilye fultine promisil, diccns Beali mundo corde, quouiam
:
ipsi
ante oculos animi sui proponat ac diligat. Nee Deum videbunt (Matth. v, 8). Nec hic dixit, quoniam
metuat aliquid lemporale, nec cupiat : ne aut metus ipsi Dcum vident. Igitur si Deus, qui in hac vita
amittendae rei temporalis, aut cnpiditas acquirenda? sine alicujus ele.i enti assuraptione nec potuit vi
inler.tionem mentis emolliat. Non eara blanda cor- nec polest, in futura viia videndus esl ; ibi profet
iiunpant, i:ec adversa conculiant ; nou inflel opinio contemplalionis divinse est speranda perfcclio, ubi
secunda, non sinistra dejicia; non falsa vituperatio, bonorum oranium plenitudo.
; erit Quapropter non
swe iaudatio, augeat ejus gaudia vel imminuat. Non sic coulcinplativx vit.c sublirailatem in fuiuro,.ubi
: ;
•>*^^m
8M S. BENEDICTI ABBATJS ANIANENSIS •

592
perfeclio perhcienda est, nnntiavi, ut in praesenti A ptura est : Beati p«cifici, etc. (Matth. v, 9). Secun
eam negarem posse ab hominibus raundi contera- dus vero visitarc infirmos, secundura illud : Infir-
ptoribus apprebendi, si modo se ad eam tola devo- mus fui, etc. (Matth. xxv, 36). Tertius autera ablit
iione convertant ; si desiderio ejus acccnsi prcesenlia quiescere in soliiudine. Prinius ergo iaborans pro-
blandimenta fastidiant, el longe fortiores effecti, pterlites hominum, non potuit in pacificando profi-
quam ut eos terremc occupaiiones illaqueant, divi- cerc ; et ideo viclus venit ad eum qui serviebat in-
uis rebus ac futuris promissionibus inbcereant. Isti iinnis, et invenit eliara ipsura animo delicieniem,
lales eliam in bac vita conlemplativce vitce possunt et non prsevalentem maudatum perficere. Et con-
tieri parlicipes. Ilaque quoniam de contemplativa cordantes hi duo abierunt videre illum qui iu eremo
vita in superioribus capitibus mulla jam dicta sunt, discesserat, et narraverunt ei tribulationes suas, et
sufficiunt isia quce dixinras, ul et reliqua considere- rogavcrunl ut diceret eis quid ipse proficeret. Et re-
imis quce de vila solitaiiorum dicenda sunl. ticens paululum misit aquam in scypbura, ei uixit
eis Altendite in aquam. El erat lurbulema. El post
CAPUT XIV. :
conlempialiw a sanclis Pa- modicura rursus dixit eis : Aitendile modo quomode
Quvd pro perfcctione vilce
tribus solilaria vila primilus (uil inchouta. limpida facta est aqua. Et cum intenderentin aquam,
Anliqui Palres nostri supernam patriam deside- B viderunt lanquara in speculo vulius suos. Et luuc
rantes, et conlemplativa vita perfecte frui cupientes» dixiteis : Sie csl qui in medio horainura consistit
uon solum mores hominum scecularium, sed et con- prse turha euira non videt peccata sua ; cum auteiu
sortia fugiebaul, atque in saliibus specubusque lali- quieverit, et raaxime in solitudine, tunc delicta sua
labant; scientes quia quanto se separabant a volu- conspicit. Hic evidenler ostenditur quantum eraolu-
ptatibus mundi, tanto fiequentabantur ab angelis; nientum pracstat vita solitaria. Est enim sladiun»
et quanto remotiores a sceculo, tanto propinquiores quoddam ad emendationem raorum forraandam. Qui
fiebant Deo. Corporaliter autem separari dcsidera- enim in solitudine, hoc est in rctrusione, sedet, a
bant a scecularibus, ne forte in eorura aliquando vol- tribus hellis eripilur, id est, auditus, locutionis, et
verentnr aclibus. Nos vero eorum exempla , in visus ; et eonlra unum tantummodo habebil pu-
quantum possibile est, sequi cupientes, si in contera- gnam, id est, cogitationem cordis. Sciendum vero
plativa vila cupimus aliquid profieere, a consortio est quia multo melius est alicui ut cum multis sit
saeculi nitamur cilo separari. Quia licet in medio et solilariam agat vitam, quam sil in eremo et pro-
carna-lium sccpe Dcus vitam protogal eleclorura, ta- posito menlis desideret esse cum raultis. Nam et ho-
men salis rarum est ut quisque inter sceculi volu- mines sseculares, si in isto sseeulo aliqua commise-
ptates positus, a vitiis maneat illibatus. In quibus C sunt crimina, etiam nolentes mitlunlur in carce-
denique etsi non cito iiuplicelur, aliquando tarnen rem. Ila ergo et nos propter peccala nostra redigi-
abstrahilur. Neque enim diu sccurus esse poterit, raus nosmctipsos m carcerem re rusionis, ut per
qui periculo proximns fuerit. Unde in Collalionibus voluutariam mentis nostraj vindictam futuras a nobis
Patram ita loquilur Bonum est enim fugere scecu-

: pcenas excludere mereamur.Quia igilur, ut ait Apo-
lum. Quando autera est horao juxta sccculum, assi- stolus : Si nosmetipsos dijudicemus in hoc sw-
uulabitur viro stanli super lacum profundissimum, cuto, non utique a Domino judicabimur in futuro
ut qua hora visura fueril inimico ejus, facile eum (2 Cor. ii, 51).
impingat deovsum. Si autem a sceculo rcmotus fue- \ CAP13T XV.

rit, assimilabilur viro longe posito a puteo, ut vel si De disciplina suscipiendorum fralrum ad retru-
eum sionem.
nitatur eum inimicus projicere deorsum, dura
Deus ei auxiliura dirigit. Item ibi Dominus nosler Jesus Chrislus omnes ad suum
violenter trahit,
vocat servilium, omnesque ad se venieutes pie mi-
llorao fugiens.homines similis est uvce maturce; qui
sericorditerque recipit. Idcirco enim oinues vocat
autcm cuia bominibus conversatur, sicut uva acerha
Imperforabilis enim manet a sa- et rccipil, quia ipse novit qui sunt ejus, el non est
erit. Et rursura :
gittis inimici, qui amat quietem; qui autem misce- ^ opus ei ut quis lestiinoniutn perhibeat de hoinine :
tur niultitudini, crebra stiseipil vulnera. lloc quippe ipse enim scit quid est in homine. Nos vero qui no-
ractucbat bealus Arsenius, cum adhuc esset in pa- tiiiam bonorum malorumve hominum minime ha-
Dorainum dicens Domine, di- benms, nisi eos probaveriinus, debemus tenere con-
latio : et ide-o oravit :
rige me ad salutem. El confestiin venit ei vox di- siliirai aposloli dicentis : Probale spiritus si ex Deo
cens • Aiseni : fuge homines, et salvus eris. Postea sunt (/ Joan. iv, 1). Sic quoque noviter venientein
vero accessit ad nionaslicam vilara, et rursunrora- quemquc ad Dei servitium, oportet per mulia prius
vit ad Dominum euradem sermonera dicens Do- :• experimenta probare, et postea recipere, nc forte
ininc, di:'ige nie ad saiuleni. El ilerum audivit vo- quis simulata mcnle ac fallaci animo ad hanc solita-
cera dicentem sibi : Aiseni, fugc, lace, quiesce; hce riam vitam prcesumat accedere. Ergo oportei de
prceterila ejus vita et conversatione iuquirere, si est
enim radices sunt non peccandi. Praterea quoque
narravit quidam Palrum qttia ires fratres sludiosi moribus icinperalus, si vita castus, si sobrius, si
facti smii moaachi; et unusquidem ex

<>is elegit li- sapiens, si huinilis, si obediens, si aflahilis, si in lege
tisantes i:-. pacc revouue, juxta illud quod scri- Dotnini insiructus. si iti ipsa inslruclione r;mlus
593 CODEX REGULARUM. — PARS II. RECUL£ PP. ORIENT. m
Cum ergu liis singulis aiiisque experimentis fucrit A ois cellulae aposphragismo suo stgillare, ne fortassis
probatus, si perseveraverit pulsans ; et illatas sibi aliqua iu aliquo renianeat opinio.
iujurias, el diilieulialein ingressus, posl qualuor aui CAPUT XVI.
quinque dies visus fuerit patienier portare et per- Quaiis debet esse cellula relrusionis,
sislere aflectu petiliouis su», annualur ei sive ab Ceilnla igitur retrusionis debet esse exigua, ei lir-
cpiscopo, sive ab abbatc suo, ingressus. Sine licen- miVvmis udique muuitionibus eircuuisepta, quate»
tia autem et consensu episcopi, aut abbalis proprii, iiii neo soliturio tora* evagandi facultas maueat,
aique oinnium fralrum ejusdem inonastcrii, in qiro nec ciiiquam ad eum ûoc u>>u decet, iulroeuudi
iiiein frater educatus fuerit, nibil oinniuo de hac re adittis pauai. 1)1 tauftm omuis obatruaiur uecessi-
fiat. Prohibcnduin csl eiiam ut in nullo alio loco talis occasio, Labeat intcrius praeparatas habitaiio-
lioc religionis proposiiaui a quoquam assumalur, nes suis usibus uecessarias, hoc est, uratorimn ab
nisi iu ccenobiorum congregationibus lantum. In vil- episcopo consecratum, si lamen ipse svlitariu» est
lis autem aut in campeslribus ccclesiis, sive in aliis sacerdos. idipsuiu quoque oraloiium ila sii doraui
quibuslibet locis nullatenus prsesumatur assumere, ecclcsisc conliguum, quaicuus idem soliuirius o( r
nisi forle quis raorc autiquorum Patrum ad ere- fenestram ejusdem oratorii pos&il ad missas per uta-
mum velit sceedere. Postquam autem episcopus aut B uus sacerdoium oblaliones ofierre, ac canttuiics et
praelalus nionasterii licentfam ei retrudendi con- legentes fratres congrue audire, aujue simui cun.
cesserit, uuum anmim habitet iuter fratres, m ut eis possit psallere •.
ei etiaui ad veuientes quosque
extra claustra, nisi tantnmin ecclesiam, non exeat; ibidem valeal respousa uaiv. Sinl etiam aate ipsam
quatenus in ipso ejus probetur voftmtas vel slabiii- feuesirani deintus et ueforis vela appeusa, ne facile
tas. Si autem in eodem monasterio, aul in circuin- a fom videri vel videre queat, ne forte per ocuio-
vicinis monaslerii solitarius est, probatus aliquis ei rum poriara morluus extrabatur; unde scriptum
depulelur ad probandum. Si vero solilarius ibidem est : Cave ne intrei mors in-.animam luam perfetie-
miiiimereperilur, deputetur ei senior talisqui aplus stras tuas (Jer. ix, 21). Et Apostolus prtccipti, spe-
sit ad lucrandas animas ,

qui super eum omnino clacuiis et pompis prseeaveri. Habeat autem infra
curiose intendal, et sollicitus sit si reveraDeum sepla retrusionis bortulum exiguum, si iieri potest,
quxMil, si sollicitus est ad opus Dei, ad obedientiam, in quo per lempus exire et aliqua olera plantare vei
ad oralionem, ad leclionem, et caetera hujusmodi. colligere, atque ab aere tangi possit, quia multum
Prtedicentur ei omnia dura et aspera, pcr quae itur ei proderit tactus aeris. Sit etiara exlra sepla re-
ad Deum. El* si promiserit stabililatis suce perseve- trusionis et alia cellula, in qua discipuii illius babi-
'
raniiam, legalur ei haec Regula, et dicatur ei : Ecce tent, qurc ila sit ceHulae ipsius eonligua, ut aplis-
icx sub qua mililare vis, si potes servare, ingre- sime possint discipuli illius congruo tempore per fe-
dere ; si vero non poles, liber discede. Si adhuc uestrani ei minislrare ea quae ei fueriut nt>eessaria.
steterit, legatur ei hasc Regula sedule, ut sciat ad Si autem duo in unum solitarii fuerint, sicut muitU
quod ingredilur, et probetur in omni patientia. Et iu locis noscituresse, sil inter eos silentium ingens,
si habita secum deliberatione promiserit se omnia quies magna, charitasqueperfecta. Sint aulem sin-
cusiodire, tunc blande leniterque suscipiatur ad de- guli iu singulis celluiis separati, sed animo, el fide,
stinatum propositum, sciens se lege Regube consli- ac cbaritale inseparabiliter conjuneli. Celluisequo-
tutum, quod ei ex illa die non liceat egredi ex ipsa que illorum nulla intercapedine inter se dividantur,
reirusione: nec collum excntere dc sub jugo Regu- sed ita sint ad invicem connexse quatenus ad unatu
ke, quam sub tam morosa deliberatione licuit ei ex- fenestram venientes, alterutrum se vaieant ad Dei
cusare aut £::scipere. Suscipieudus autem in orato - scrvitium excitare, sacris orationibus simutvacare,
rio coram episcopo et omni clero promittat verbis divinas Scriptaras simul recitare, et ad eorporalem
lantum de slabililate sua, et conversione raornm etiara refectionem simui tempore congruo possiui
suorum, coram Deo et sanctisejus; ut si aliquando, t) convenire. Sint etiam eorumdem cellulae, ita ulpras-
quod absil, aliler fecerit, a Deo se damnandum faium est, eedesiie valde comigux -
. Feminis nara-
sciat, quem irridet. Tmic frater ipse prosternatur que non sohim in cellulis solitariorum eorumque
ad pedes episcopi et omnium fratrum ibidem discipulorum prandendum aul requiescendum uon
astaniium, ut orent pro eo. Ipsi omnes iilieo oreut est, quin potius ncc in eas intrandi uila eis tribaa-
pro eo, quanluni eis visum fuerit. Signa auiem ad lur facultas, quia hoc a sanctis Pairibus vatde legf-
ejus ingressum, si episcopns aut abbas jusscrit, so- tur inbibitum. Si quaudo autem eis de confessione
nent, ui omnesillud signum audicntes, pro eo orent. aut de consilio animarum sermocinandi necessitas
Res vero si quas habet, sicut in superioribus eapi- incubueril, in ecclesiam veniant; et ante feuestram
tulis continetar, aut eroget prius pauperibus, aut oratorii coram omnibus siraul ioiiuanlur, et quod
facta soleniuiter donatione conferat monasierio, ni- deliberandum est, prudenter utiliterque delibereut
hil sibi reservans ex omnibus. Cum talibus aulera atque disponant. Decet enim solitarios, ut sicut in
vestiineutis intret cuni qualibus manere debebit, et caeteris rebus, ita ctiam in mulierura coiilabulaiionf-
sic deinceps in soiiiaria vita permaneat. Post ingres- bus fconum exemplum omnibus prx-beaiit ; ut scili-
sionem autcin prxv.ipiat episcopus oslium retrusio- cet hujusruodi coniabulatiouullain possii a quoijuam
595 S. BENEIHCTI ABBATIS ANIANENSiS 591
sinistne opiniouis afferre suspicionem. Non solum A ejus volunialibus obviare ? Aut quomolo humilita-
aulem a cdlloculione muiierum, verum etiam ab tem, aut patientiam, sive charitalem snam probabit,
ipso visu et laciu iilis est observandum. De locu- neminem habens cui haec exhibeat ? Neque enim
lione amem earum sanclus Basilius dixil : Ne ac- suflicere potest unus, quamvis summus, ad susci-
cammodes aures luas ad percipienda verba mulie- pienda omnia sancti Spiritus dona ;
quia, ut ait
rum, ne concipias ex eis nequitiani in anima lua. Aposlolus, Alii datur sermo sapienlice, alii sermo
Hinc beatus Hieronymus ait Prima quidem lenta- :

scientice (I Cor. xn, 8), el cretera hujusmodi. Qua-
nienla sunt servorum Dei, feminarum frequenles propter si secundum dispensalionera Spiritus sancti
..Lcessus.Naiu flammigero igne percutit femina con- uni dalur quod alteri negatur, necesse est ut sint
seieuiiam eorum.et exurit cor eorum. De tactu vero duo, vel ires, aut eo ampiius, et de charismatibus
idem Basiiius ait : Uulieris carnem ne velis tangere, qux siuguli acceperunt, utrique consoJenlur pariter
inflammelur cor luum sicut et xdificentur. Sed et adversusinsidias inimici, qua?

ne per taetum ejus :
proximans igni comburilur, ita et qui inlrinsecus et exlrinsecus inferuntur, multum pro-
enim stipula
carnem, non e\adel sinedamno ani- dest societas plurimorum. Faciiius enim excitantur
tangit mulieris
licet corpore casius evauat, mente la-
a somno, et incilantur ab omni opere bono. Iu ora-
uiae sux ; et
laen ci corde kesus abscedit. Neque osculari debent B tione autem non parvum emolumentum nascitur a
lariis omnino, quia oseulum una est ex qua- duobus fratribus, maxime cum Dominus dicat : Si
duo ex vobis consenserint super terram, de omni rc
luor speciebus amoris carnalis. Diligendai suut au-
Biulieres De
non carnaiiter, sed spiriiualiter. quamcunque petierint, fiel illis a Palre mco. qui est in
(Muith. xvni, 19j. El iterum idem ipse Vbi
visu aulem illarnm quid dicam? cum Duminus ma-
ccelis :
viderit mulierem ad concupi- duo vel tres congrecjati fucrint in nomine meo, ibi
nifestat dicens : Qu.i
scenduta eam, jam moechatus est eam in corde suo sum in mcdio eorum (Ibid., r. 20). Pncterea quoqcie
[MaUh. v, 24). Dnde etiam idem Basihus ait Ne :

plures oratioues duo peragere possunt qnam unus.
Habel autcm et alia quamplura bona communi» so-
improbo oculo intuearis speciem mulieris, ne per
ocuiorum tuorum feneslias intret mors in anima lilariorum vita, quse non est possibile nuuc dinu-
tua. Frequens denique visus feininarum devitandus merare omuia. Sed ita duos solitarios in unum esse
maxime bis qui int«r sseculares exstiterunl vcl

dicimus, ut unus, si fuerit probatus, ad hanc ritam
e»t, el
coiijtigali fuerunt. Compatres quoque et comrnatrcs. perfrueudam non prohibealur.
uiiiiime faciant ; quamvis liceat , non cxpedit tamen. CAPUT XVIII.
CAPIT XVII. Si oporlet suscipere ad solitariam vitam suburbano»

presbyieros vel juvenes o?tale.
Quod nunquam minus quam duo vcl tres sint simul
soliiarii. Cum Dei cleraentia oinnes vocet per illam piissi-
Pnecipue vero hoc solitariis salagendum est, ut, mam vocalionem qua dicit : Yenile ad me, otnnes
qui laboratis et oneraii esiis, ti cyo reficiam vos
si ficri polest, nnnquam minus quam uuo vel tres
simul sint bulitarii, in singulis tauien celiuiis re-

(Matih. xi, 2S) , non esl absque discrimine queni-
trusi ; ita videiicet ul per fenestram ad invieem lo- piam ad servitium Dei venienlem abjicere. Verum-
qui {'ossint, et ad opus Dei alterutrum se valeant lamen neque absque sublilissima probatione indul-
excitare. In multis deuique causis societaiem duo- gendum est cuiquam iutrare in sanctam conversa-
rum solitariorum his qui ejusiem voiuntalis ac pro- tionem : sed sicut Dominus juvenem illuin qui venil
positi sunt, utilem video esse ; in plurimis vero soli- ad eum de priori vita sua interrogav.it , et cum au-
tariam vitam dueere absque uttius societate, discri- disset quia recle transacta esset, quod ei deeral
men esse conspiclo. Primum quidem pericuium praecepit adimplere, dicens : Si vis perfecius esse,
imminet soliurio, quod cerle gravissimum est, iu vade, vende omnia qux habes , et da pauperibus
hoc quo<i ~r
ipse sibi * — —
placel,' el videlur sibi ad sum- (Mallh. xix, 21), et iia deraum jussit eum sc sequi :
mam perlfeclioneui jam venisse, et putat se esse quod

^ ila ergo el nos oportet prius probare spiritus, si ex
non est Hov enim iili accidere solei, qui nan Iiabet Deo sunt, et sic advenienles quosque cuoi charilale
csiinquo opus suum probel. De talibus enim ait ad Dei serviliura suscipere.
Apostolus : Si quis pulat se aliquid esse, cum nihil Si quis autem ex ordine sacerdotum extraneorum
sit, ipse se seducil (Gal. vi, 3). Poslea vero neque si se suscipi rogaverit, ita ut ad solitariam vitam quan-
aliqua virlns in eo abundat, neque si aliqua desit, doque venire desideret, non ei quidem citius assen-
agnoscit. Neque etiam hoc quod utile esl, neque tiatur. Tamen si oiuoiuo in hac supplicatione per-
quod deest, cum soius sit, ab alio aliquo qua;ri po- siiterit, recipialur, sciatque se omnem Begulae disci-
lest. Denique, sed nec culpas quidem suas aul vitia plinam servaturum. Sed ne forte quis simulata
facile agnoscil, eum qui arguat vel reprehendat, meiite ad hoc proposilum venire pertenlel, piimitus
nemosit. Hujusmodi hOlilario facile illud polest ac- duriter probanJus est. Quod ita deinum facile di-
cidere quod seriptum est : Vm soli, quia cum cecide- gnoscitur,*si omnem laborem corporis qui ei injun-
rit, non hattet subievanlein (Ecci. iv, 10). gitur aequaniinitcr feTat, et ad austeriorem ritam ii-
Quoniodo ergo solilaiius seipsum ad prava desi- benter indinetur; vel si etiara delictum aliquis suiini
leria non exercebit, nemiuem habens «jui rideatur cum ioterrogatus ftierii, nequaquam pronunliarj
M1)7 CODEX UEGULARUM. — PARS II. REGUL/E PP. ORIENT. 598
confunditur, et medelam delicli, qax ei adbibita fue- A ricm morio qno snpra. Praelerea quoque si alinuis ex
rit, gandenter assumat ; etsi ad omncir) huntiliia- calholicis vcnit ad nos dieens : Volo apud vos ma*
lem absque verecundia inclinatur, ac viltoribus ei nere aliquod spatium temporisul proficiaui ex v<bis,
abjeclioribus ariifieiis, si ita ralio poposcerit, tradi illum tiam suscipi oportet, Domino prouuntiante,
se non erubuerit. Cum autem his atque aiiis exerci- qui ait : Omnemadme venientetn non ejicium forat
liis probalus fueril, si stabilis et proinpto animo {Joun. vt, 37). Iuierdum eniin potest iicri ut per
j-erstiterit, tunc eum suscipi decei. Sit autem, sieui tempus proiieiat, et delecteiur ei permauere io san-
supra dictum est, duos annos inter fratres in con- ctitate viiie. Opoilet auleiu nos in eonversaii<>r;o no-
gregatione, ct postea, si ejus votuulas firma mause- stra et religione, dc qua forlassis feomines aliler
ril, ad solitariam viiam suscipiatur. opinantur, caute et sollicite agere, et prsBeeptnm

Simililer quoque ei si monaehus aiiquis peregri- iliius implerequi dixit : Sic laceai lux vesiru coratn
nus vel clericus de longinquis proyjnciis supecverje> liominibus, ul vidcaiU vesira bona opera,et glori[icem
rit, et pro eadem causa se suscipi rogaveril, prohos- Patremves(rum,,jui in ccelis est (MuUh. yn/lGj. Ua
pite suscipiatur, et prohetur i;a ut p.rius dictum est. denique fiat ut si ille bonus.et verax est, de nobis
El si contentus fuerit consueludine loci quam inve- proficiat ; et si exploraior et iailax esi, evuueseat.
li
nerit, ct slabilitaiem suam firmare volue-rit, non CAPUT XiX.
renuatur ejus voluntas. Quod si superlluus aut vi- Qualem vel quuax sanctum oporiet es^j toUtariuot»
tiosus inventus fuerit tempore hospilalilalis, quia his Talem ergo oponet csse solitarium quajem Apos~
lemporibus maxime dignosci poierit, non solumnon tolus jubel fore episcopuiu. ubi ait : Opcrtei episcu-
debet recipi, verum etiam dicatur ei boneste ut pum siue crimine esse (Th. i, 7). Simiiiter auteur
recedat, ne etiam ejus miseria alii vitienlur. Si vero ot solitarium oportel esse siue crimine; aou pro-
udis non fuerit qui mereatur projici , nullaienus tervum, aon iracundum et viuolentum, uu.i nuiliuui
projiciatur, sed suadeatur ut stet ,
quatenus ejus edacem, non percussorem, iion bihuguem, uon iu?q»
cxemplo alii erudiantur. Cavendum esl autem ne ali- phytum , nou turpis lucri appelitorern. Prinium.
quaudo de alio noto monasterio monachus ad habi- itaque quod dicimus sine crimiue esse solilaiiuiu,
landum suscipiatur sinc consensu abbatis ejus aut .

nou ila inteiligendum est ut si ante convcrsionem
lilteris commendatitiis. De juvenum aulem rclute aiiquod crimen habuerat, ad solitariam vitam non.
cum Dominus
nulla amhigtiitas est an recipi debeant, recipiaiur, cum ipso proposito pro ante admisso see-
de eis dical Sinite parvulos venire ad me : tatium

: lere posnitentiam agere possit ; sed sic dictum est»
ettenim regnum ccelorum (Matth. x, 14), Non enim _ ut ex eo tempore quo in solitaria vila luane»
»i:~..: _v_-« ~..„,. :it_ _: e -. „... „„..r~ Vi
alicui obest aetas puerilis, si fuerit menle perfe coepit, nulla peccati conscientia mordealur : qui
olus. Nec senilis cuiquam proderit selas, si fuerit enim vitia non habet, sine crimine esi. Omue cniiu
sensu parvulus. Perfeclus enim dicitur, non qui crimen peccatum est, sed omne peccaium crimen
ajtale, sed qui sensu pei feclus est. Unde in libro non est. Et ideo sive solilarius, sive quilihct alius,
Sapientue dicitur : Cani sunt autem sensut liominis, sine crimine esse potest, sine peccaio nunquamessc
et wtas seneclulis vila immaculata (Sap. iv, 8). Nam potest. Sequitur : Non protervum, id est, non su-
et David cum puer esset, et perfectum sensum habe- perbum eum csse oportet, ne elalus iucidat in la-
ret, a Domino in regem electus est, et propbeliae queum diaboli. Non iracundum : iracundus enim
spiritus ei creditus est. Saul vero cum senilis esset est, qui semper irascilur, et ad levem responsionis
u:tale, pro sui nequitia de culmine regali cxpulsus auram, quasi a vento folium commovetur. Neque
est, ct mahgno spiritui tradilus est. Senissimi etiam vero qui aiiquando irascilur, iracundus est, sed ilie
erant sacerdotes iili qui. Susannam violare conati dicitur iracundus, qui crebro bac passione supera-
sunt ; et Daniel adhuc puerulus erat qui eos orc tur. Non vinolentum, et non multum edacem cum
suo condemnavit. Et Dominus noster Jesus Christus esse dicimus; quia ubi ebrietas et nimia edacitas
ngressus Hierosolymam a parvulis collaudatur et a ^ fuerit, ibi lihido dominatur et furor. Solet enim illc
senioribus postea crucifigitur. Nam el arbor, mui qui bis duobus vitiis fuerit occupatus, conlra gra-
lorum licet annorum sit, nisi frucluosa fuerit, abs- vitatis decorem in risu vocem exa!taie, et labiis dis-
cindetur ; si tamen novella fuerit, fertilis et fructuosa, solutis turpiter cachinnare. Non percussorcm, id
magis colilur, ut uberiorem proferat fruetuin. Omne est non facile manum porrigat ad caedendum. Sed
aulem tempus a prima setaie opportunum csse dici- non ita dictum est, ut si discipulum hahuerit, et fa-
mus ad suseipiendum aliquem in cruditione et cultas permiserit, nou pie verberelur, cum Salomou
limore Dei. Ex eo tamen linua erit professio vir- dicat : Latera puerorum virgis assidue tundenda
einilalis , cx quo jam quisque adultus fuerit , ex sunt, ne indurescant (Prov. xxm, 15). Sed ideo
quo solent sajeulares uuptiis apte deputaii. Adhi- dictum est ut is qui mansuetus et patiens esse debet,
beri autem eis oportet sunimam diligentiam, quo ne in os alterius vel caput verherandiim insahus
possint ad omne virtutis exercitium probabililer erumpat. Non eum esse oportel, ne con-
bilingucin
instilui. Sint autemin ipsa pulsatione, quo supra, turbet habentcs paeem. Non neophtjlum, nc incidat
usque ad prxfiuitgnn lempus duorum aunorum, et in laqueum diaboli, dum ncseiat prjecavere lenta-
si viriliter ac fervcnter perstitcriut, recipiantur co- menta inimici. Ifaoral ejiiuo momcuiancussoliiarius
599 5. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSiS 000
liumiiilatem et mansuetuJincm. Ignorat eliam divi- A insipieutium snepedemergere. Deinde ut advenien-
tias sseculi eontemnere; ignorat semetipsum despi- lium quorumdam corda arentiaproxiinorum.fli.entis
cere. Non jejnnavit, non flevit, non mores suossame rivis doctrinae valeat irrigare. Nam elsi quos habet
reprebendil, non assidua meditatione corrcxit. De discipulos, affalim possil instruere eos. In his deni-
calhedra enim Iransfertur adcalhetiram, desupcrhia que, el in aliis quibuslibet rebus, scientia Scriptu-
ad superbiam. iYo/i lurpis tucri appetilorem, ne de raruua valde solilario necessaria est; quia si ei tan-
servilio Dei lucra lerrena quaerat. Turpis lucri appe- tura sit sancta vila, sibi soii prodesse polest quod
litio est plus de praescHlibus quam defuturis cogi- sancte vivit,- Perro et si doctrina fuerit eruditus,
t-are : solitarius enira habens victura et vestitum, polest caeteros quosque imbuere, et haereticos, sive
his tantum conlentus esse debet. UndeaitAposlolus: Judaeos, seu alios quoslibet adversarios repercuiere
Qui aliari serviunt, de altari vivant (I Cor. ix, 15). vel refutare; qui nisi refutati fuerint atque convicti,
Vivant, inquit, et non, divites fiant. Oporlet ut non facile possunl simplicium corda pervertere. Hujus
>it turbulentus et anxius, non sit niimus et obstiua- aulem sermo debet esse purus, simplex et aperlus,
ius : non sit zelotypus et nimis suspiciosus, quia plenus gravitate et honestate ;
plenus suavilatc, gra-
hujusmoJi soliiarius nunquam requiescit. Non sit tiaque, et lenilate. lpsius namque speciale oflicium
eliam murmurosus, quoniam scriptum est quod B est traclare de mysterio legis, de doctriua fidei, de
murmurantes a serpentibus perierunt. Non sit de- virlute contineniiae, dediscipiina justitiae. Scripturas
tractor, proplcr hoc quod scriplum est: Qui detrahit divinas legere, percurrere canones, exempla san-
fralrem suum eradicabitur (I Cor. x). Non odium ha- ctorum imitari, ut videlicel praenoscat quid, cui,
beat in corde. quia scriptum est : Qui odit fralrem quando, vel quomodo proferat; quia non oranibus
suum, Iwmicida esl (I Joan. m, 15). Non sit vauilo- una eaderaque semper exhortatio est adhibenda,
quus, quia scriptum est : Omneverbum otiosum quod sed unumqueraque diversa exhortalione admoneat,
loculi fusrinl liomines, reddent de eo ralionem in die juxta profcssionis morumque qualitatem. Namquos-
judicii {Matth.xn, 36). Non sit piger, propler hoc dam increpatio dura, quosdam vero increpatiocor-
quod scriplum esl :Ser»e male ei piger, etc. (Matth. rigit blanda.Sicuteuim periti medicijuxtavulnerum
xxv, 26). Non sit somnolenlus, nec aliis quibuslibet varielates diversa adhibent medicamina, ita et so-
viiiis su!jslrattis,qiiatenus fiducialiter audeat dicere lilarius singulis quibusque congruum exhortationis
cum IYopheia Kro immaculatus corum Deo, cl obser-
: adhibere debel remedium ; el quid cuique oporteat
vabo me ab iniquitatc mea (Psal. xvn, 24). Hucus- pro aetate, prosexu, ac professione annuntiet. Non
que qualis non debet csse Dei servus ostendimus, omnibus quae sunt clausa aperienda sunt : mulli
r
nunc qualis essc debeat dicaraus. Dei aulem servum sunt enim qui capere non possunt. Rudibus praecipue
oportei csse pudicum, ij est, a libidine continenteiu, hominibus alque camalibus plana seu communia
ct,utita dixerim, in tanlum eum inter cunclosopor- praedicanda sunt, non summa atque ardua. Unde ct
tel esse eminentem, ut non solum ab opere immun- Aposlolus ail : Non potui vobis loqui quasi spirilua-
db se abstineat, vcrum etiamet acogilalionis errore libus, scd quasi carnalibusltanquamparvulis in Chri-
mens cjus sii libcra.Oportcteiiam eumessc jusluin, sto lac vobis potum dedi, non escam (I Cor. m). Car-
sanctum, contincnlem, abstinentera, hospitalern,bo- nalibus quippeanirais, ut diximus, nec alta nimis
iiorum opcrum amatorem, modestum , sobrium pa- de coelestibus, nec terrena convenit dicere, sed
,
ticnlem, benignum, humilem, charitativum, obedien- mediocriter et discrete. Corvus enim dum suospullos
videril albi coloris, nuliis eos cibis alit, sed tantura-
lem ct non solum a pravis actibus se abstineat, ve-
;
rumctiam ab oculi, et verbi, etcogitationis instin- dem attendit donec paterno colore nigrescant, et sic
ctu se contincat, et sic fiat dum nullum in se vi-

ut illos frequcuti cibo reficit. Ita el strenuus solilarius
lium regnare permittit, impetrare apud Deum veniam nisi eos quos monet viderit ad suarn similitudinem
pro suis populorumque facinoribus valeat. Talis in- posnitenliae confessione nigrescere, et niiore saecu-
super sit idcm solilarius, ul qui religioni detrahunt, lari deposito, Iamentationis habitum peccati recor-
D datione induere, non expedil eis aperire iniciligen-
vitse cjus detrahere non audeant. Si enim lalis fuerit
c! ista supradkla seclalus fuerit, tunc Dei minisler tiae spiritualis profundiora mysteria; dum audita
ne
uiilis c:i'.. et proposilum suum, opitulante divina non capiunt, prius incipiant contenmere quam ve-
nerari ccclcslia praecepla. Proptcr quod et Dominus
ciemcntia, perfecte consummabit.
inler caetera ait : Nolite mittere margaritas ante por-
CAPUT XX. cos, ne forle conculcent caspedibussuis(Matth.xn,6).
Quomodo debeant es$e dOcti. ?t qualiter alios
solilarii Hactenus autein diximus quam docliis vel quara
doceani ac scmelipsos discrete provideant. discretus in doctrina Nunc
debel csscl solitarius.
Solilarius itaque dcbei rsse docior, non qui doceri autein ad sentenliam beati Gregorii venientes, videa-
iudigcal; eliam ucbet esse sapiens et doclus in lege nms quam discreta circumspectione in doccndo
divina, ul sciat unde proferat nova ct vetera. Multis nosmelipsos oportel providere. Nos. inquil, quia in-
mpdis erimi! necessariura cst soliiariis, ut inslrucli firmi homines sumus, cum de Dco hominibus loqui-
in divinis eloquiis. Primura propter aslulias et mur, debemus priraum rheminisse quid sumus, nt cx
fraudes diaboli per quas seipsum solet in cordibus propria inGrinilate pensemus quo doccndi ordinefra-
: :
801 CODEX REGULARUM. — PARS II. RECUL E PP. ORIElNT. GOS

iribus consulamus. Cousideremns igiiur quia aut A bonisexemplum csse dcbuerunt. Hi autem qtioscuu-
lales sumus quales nonnullos corrigimus , aut alique exemplo malae conversationis suaj perdunt, si-
quandoiales 1'nimus; et sijam divinagralia operanle mul cumeisprocul dubio in aeternum peribunt, si ta-
tales nou sumus, oporlet ut lanlo cos tcinperanlius men in malo perseveraverint. Mullo cnim deterio-
corde humili corrigamus, quanlo nosmetipsos verius res sunt bi qui sivc exeinplis, sive doclrinis, vitam
in bis Qagiliis aliquando fuisse agnoscimus. Si nos. nioresque bonoriim corrumpunt, quara illi qui sub-
quoque talcs nec sumus, nec fuimus, quales adbuc pradiaque diripiunt. III enim quae
stanlias aliorum
illi sunl quos emendare per pGenilentiam cupimus, extra nos, sed lamcn quai nostra sunt, auferunt;
videamus ne fortc cor noslrum #dc ipsa innoccnlia corruptores vero morum propric nos ipsos decipiunl,
superbiat, et in pejus quam bi quoruni inala corrigi- quoniam diviliae liominum mores eoruin sunt.
inus ruat. Nam et alia eoruin bona opcra nobis anle Quapropler nos qui solllatiam vitam expelimus,
oculos rcvocennis, quae si omnino nulla suni, ad oc- semper ea qu« ad aedificalionem perlincnt, agere
culta Dei judicla recurramus; quia sicut nos nullis siudeamus. Vidcamus autem ne vilia nostra alio-
meritis boc ipsum bonum quod habemus accepimus, ruin virtutibus noceant, ne aliortun fervorem lepor
ita illos quoque potest gratia supenue virtulis iufun- nosler debiiitel, nc aliorum patientiain noslra ira
derc, utexcilati, posterius etiam ipsa possint bona, H commaculet, iracundia violet, ne aliorum humilila-
quse nos antc accepimus, praevenire. His ergo pri- lem superbia r.ostra dopravct, ne aliorum sanitatem
niurn cogita:ionibus humiliari cor debet, et lunc dc- inlirmitas noslra corrumpat, nc aliorum pulcbritudi-
muin delinquentiuro iniquilales increpare. nem fcedilas nostra conlamiuet , ne alioruin ardentes
Sciendum vero est qnia alitei convenit praedieare exslingtiamus lampades; ne, qnod absit, simul cum
episcopis et presbyieris, alque aliter selitariis. lllis
fatuis virginibus a rcgno Dei excludamur. Sed tales
ulique tanquam sibi commissis plebibus oporlet ar- nos econlra exhibeamus, ut nostra bumilitas alio-
guendo, increpando, el obsecrando prasdicare; istis riini confundat superbiam, nostra patientia proxi-
vero non lanquaro coramissis, scd pro so!a cbaritate morum exslinguat iraeundiam , nostra obedientia
convenit advenicr.tes quosque spiritualium verbo- pigriliara aliorum tacitc increpet, noster fervor alio-
nnn dapibus relicerc, et ad Dei servitium ut cor.ver- runi leporcm cxcitet. Tales insuper nos cxhiheamus,
lantur humilitcr et secrcte suggerere non lamen : ut cunctis in exemplo Ifiminis siiims. Undc Dominus
eos oportet quasi pro gratia bominum acquircnda pnccipit dicens : Sic luceat lux vcstra coram liorui-
exhortaiionis rigoren reticere. Praeterea quoque uibus,jut videant opera vestra bona,et glorificent Pa-
debemus el nos quoliilie eliam lacendo praedicare ; trem vestrum, qui in cmlis est [Matllu v, 1G). Hinc
tunc etenim tacendo pnedicabimus cum aiiis bomi- C Paulus apOStolus ait : In omnibus crgo teipsum prabe
nibus formam bene vivendi proebebimus, el lucis exemplum bonorum operv.m, in verbo, in conversa-
exempla monstrabimus. iione, in charilate, in fide, in castitate, etc. (Tit. n,
7; / Tim. iv). Iliuc cliam Gregorius doctor egregius

CAPUT XXI.
excmpla omnibus denl ; et ut luuila- in expositionc Ezechielis dicit : Quisquis igitur in
Ul solilarii lucis
biliter vivant, sed laudari non appetant. occulio benc vivii , sed alicno proveclui roinime pro-
Vila ergo et conversalio solitariorum normam et ficit, carbo est. Qui vero in imitalione sanclitatis
exemplum ab Aposloio sumere debet, qui dixit positus luroen cx so rectitudinis muliis demonstrat,
Omnibus omuia fuclits sum, ut omnes lucrifacerem (/ lampas est, qttia et sibi ardct et aliis lucel. liem
Cor. ix, 22). In lanium euim idem Apostoiusse Uni- ipse : Qui cnim, iuquit, vilaru suam ab aliis sciri re-
tabilem cunciis praebebat, ut cum fiducia clamaret, fugiunt, sibimetipsis accensi sunt, sed aliis in exem-
dicens : Jmitutores mci eslote , sicul et ego Chrisli (I plum biminis non sunl. Hi autem qui exempla vir-
Cor. xi, 1). quam felix, o quam secura conversa- tulum prierogant, et lumen per viiam boni opcris,
lio Pauli, qui praelernrillens prophetas et apostolos, et verhum praedicalionis aliisdemonstrant, jure lam-
c;cterosque sauclos, jubet se imitari Christianos. padcs appellantur. Hinc etenim bcatus Hieronymus
Quapropter et solitarii , •lieet inferiores quam Paulus, D ait : Innocens ct absque sermOne conversatio quan-
lamen debent ae tmitabiles praebere omnibus. Nam tum exemplo prodest, lantum silenlio nocet. Hinc
sicut pretiosum atque praecipuum est in medio mul- enim quod cl conversa-
satis evidenter osienditur
torunt bene agere, et plurimos ad profectum et exem- tione et verbo omnibus esse debemus in exemplum.
pluui boni operis iucilare; ita periculosum ac per- Sed valde cavendum est solitariis ul laudabiiitcr
niciosum esl negligcntius agcndo mulioruin fidem vivanl, sedlaudari non appetant, ne pro ipsa laude
frangere multorumque r.nimas dcpravare. Hoc au- in elationem aul vanam gloriam incidanl, ne in ipso
Icm idco dico quia, quod pejus est, facilius inveniun- quidem pestifero viiio vanae glori;e ruant : oportet ui
tur qui ea quac sunt dcteriora quam qui meliora sc- eroper illud Apostoli exemplum in corde teneant
cientur. Quamobrem sicut ille valde admirandus at- Q»i gloriatur, in Domino giorietur [l Cor. i, 51). Et
que laudandus est cujus cursus bonns multorum est ilerum : Si gloriari oportet, non expedit tfuidem (II
profeclus, ila ille merilo lugendus esl cujus viia Cor. xi, 50). Idcirco eniiii hoc dico quia satis rartun
muliorum ruina cst. Plerique igitur solitarii prave esliil laudabililer viventcm iaus bumana uon capiat,
vivenles forma cceteris in raalum existunt, qui in ei vana gloria non subripiaU Ille igiiiir modis oiniti-
:
: :
605 S. BENEDICTl ABBATTS ANIANENSIS- 604

bus se dedit ad exemplum pertrahi, quicunctis car- A trahit,nequnquaro proficiant qui eorum verbis atque
nls passiombus moriens, jam spiritualiter vivii et exemplis instrui poteranl.
vanam gloriam contemnit. CAPUT XXIll.
De vitu el moribus solitariorum, et qualiler ei$ in

CAPUT XXII.
sotharia vita conversandum sit.
be his qui in regimine prodesse possutit, et propter Beatus igitur Paulus apostolus de nostra yita ae
quielain vitam prceeae refugiunt. conversatione, ul ita dicam, sollicitus, more paterno
Sont nonnulli qui magnis muneribus sapientfce et nos admonet dicens Videte vocatiencm vesiram, etc.
:
scienliae ditati, dum solius conlemplationis studio (/ Cor. i, 26). Quapropter el nos videamus voeatio-
inardescunt, parere utilitati proximorum in prajdica- nera noslram ,

quia aut aliquid aut nibil prodest
lione refugiunt, secretum quielis diiigunt, sceessuni

quod solitariam vitam expetimus, si tales in ea su-
speculalionis appetunt. Qui niniirum si Yocati cul- mus quales in soeculo esse poluimus. Yenire qui-
men regiminum suscipere renuunt, ipsa sibi plerum-
dem ad solitariam vitam siinnna perfeclin est, sed
non perfeete in solitudine vivere, surama damnatio
que dona adimuni, quae non pro se tantummodo,
sed eliam pro aliis acceperunt. Cumque sua et non
esl - Q uid euim prodest si iocus quieius tanlum eor-
poraliter teneatur, et inquietudo in corde verselur?
aliorum lucra cogitant, ex lantis proeul dubio rei
Quid, inquam, proiiest si in babitatione sileutium
sunl, quantis venientes ad publicum prodesse poiue-
runl. Qua eiiim mente is q.ii proximis profuturus sit, el in haliilatoribus vitiorum sit tumultus, et con-
luctalio passionuin, si exteriora nosira sereaitas te-
eniiesceret, secretum praepemt suum, quando ipse
neat, ct inieriora tenipestas
? Non ideo ad solila-
suuimi Palris Unigenilus, ut inullis pro.iesset, de
riam vitani venimus, ut rebus omnibus abundantes
sinu Patris egressus est ad publicum nostrum ? Deni-
omia quiete frueremur. Non utiqne ad reqniem nec
que ipsa Veritas discipulis in Evangelio Jieit : Non
montem aJ securitatem, sed ad pugnam huc venimus, ad
potest civitas abscondi supra posila (Matlli.
M). El iterum Nemo accendit lucernam et ponit

agonem processimus ad exercenda cum vitiis bella
,
v, :
eam sub modio, sed super candelabrum, ut luceal om- properavimus. Yitia eniiu nostra hostes nostri sunt.
nibusqui in domo sunt (Luc. xi, 33). Hinc Pelro ait Caveamus autem ue unquam cum eis habeanius /oe-
dus. Necessaria cnim nobis est pervigii cura inde-
Simon Joannis, amas me (Joan. xxi 15)? Qui cum ,
fessaque cuslodia, quia bostis iste sine pace est

se amare proiinus respondisset, audivit Si diligis :
me, pasce oves meas (Jbid., v, 16). Si ergn teslirao- Y1!lci potesl, et recipi in amicilia non potest. Et,
nium dilectionis est cura pastionis, quisquis virtuti- ii!eo pr:oiium istud quod suscipimus satis arduum,
,
bus pollens gregem Dei renuit pascere paslorem ,

satiS durum, satis periculosum est, quia intra homi-
sunimum convincitur non amarc. Si curam proxinti nem geritur et nisi cum ipso homine non finitur.
sicut nostri geiiinus, quasi ulrumque pedem per cal- ldeo ergo ad hanc Iranquillam, secretam et spiritua-
cearaenla munimus. Qui vero suam cogitans , utili- lem vilara venirnus, ul quotidie contra passiones no-
latem proxiiuoriim negligit, quasi unius pedis cal- stras infatigabili congressione decerleraus, ut cor-
ceamentum cnm dedecore amittit. Sunl etiam non- dis nequilias circumcidamus vel lingme gladium re-
nalli qui dx sola bumilitate aliis pr.cesse refugiant, tundamus. Turrim uamque exceisam exstruere voiu-
ne his quos superiores sibi aestimant praeferantur mus, praeparemus nobis sumptus ad structuram, ut
quorum profecto humililas, si o.eteris quoque virtu- ccepium sedificium ad perfectionem deducamus ne ;
tibus cingilur, lunc ante oculos Dei vera esl, cum ad quando praetereuntibus veniamns in derisura, et gra-
respuendum hoc quod u;i!iier subire praecipitur per- lulentur de nobis inimici noslri, et dicant : Isti cae-
tinax nori e&t. Neque enim vere esl humilis, qui su- pcruut scdificare, non potuerunt consuinmaie.
et
perni uutum arbitrii ut debeat prseesse infelligil et Averlat auiem Dominus hoc improperium a nobis
tamen conteranit. Cum enira sibi regiminis culmen (^ wc - X1V » 50). Hccc enim turris non ex lapidibus
imperalur, si jam donis praeventus est, quibus aliis ^. construitur, sed ex virtutibus aniuue; nec auri et
praeesse et prodesse possit, elex corde debet fugere, argenli sumptibus indiget, scd conversationc fideli
ct invitus obedire. Huc usque beatus Gregoiius. nam terrenae opes plurimum ad aedificandum inipe-
JNam de cadcm re ait sanctus Isidorus : Yir inquit,
iliunt. Difficile namque est duobus domiuis servire,
ecclesiasticus et cruciOgi mundo per morlificalio- nec potest quisquam serviens mammdnas spiritualia
ncm propriac carnis debet, et dispeusationem eccle- arma porlare, sed jugura suavc Christi repellit et
siasiiti ordiois, si e\ Dei voluntate proveneril, no- projicit a se; et qnidquid grave et onerosum est ani-
lens quidem , sed bumitis gubernandam susripiat. m;e shx, suave ei videtur ac leve. Istiusmodi solita-
Multis intercipil Salanas fraudibus eos qui vit.r sen- rius a propiiis annis vulneratur, el cum diligil peri-
sus et utilitate prjestantes pracesse et prodesse aliis eulum, incidil in niortem. Nos aulcm si cupimus mi-
tiolunt; ct dum eis regimen animarum imponitur, litare Deo, illi soli serviamus, et terrenas epes post-
renuuni, consultius arbitrantes otiosam vilam de- ponainus. Peculiariler autera ad professionera ih>-
gcre qtiain lucris animarum insistere. Quod tamen slram pertinet, nibil honoris in hac vita requirere,
decepti agiint per argumenlum diaboli fallculis cos sed bonores fugere, et ad aeternse remuneratiouis
per speciein boni, tu dum illo^ a paslorali oflicio re- promissa animnm prseparare, subjeetione aupie al>-
:
605 CODEX RECULARUM. — PARS II. REGULÊ PP. ORIENT. T06

jcetione gaudcre, voluntariam paupertatem ample- A ct solitarius, deviciis ct superatis mundi hnjus cri-
cli , ct non solum facuhates, scd eliam ipsas cupidi- minibus, quasi periculosis fluclibus, cum ad porlum
tates dc cordibus nostris eradicare; quia niliil pro- solitudiuis veneril, si repenlina et minula peccata de
desl non habere divilias , cui voluntas suppelit lia- animae sua? sentina exhaurire neglexerit, in ipao
bcndi eas. Non enim lanlum liaberc debemus, quan- quietis porlu naufragii diserinien inourril.
lum cupidilas concupiscii, sed quantum necessitas Sed dicit aliipiis : Quomodo potest aniiua exsenii-
poscil. Uabendi enim amor, nisi ad inlegruni rese- nari? Utique oraudo, vigiiando, jejunando, abs'i-
cetur, ardentior esl in parvis et plus lorquetur iu nen.io, ipsa peccala confilendo, veram chaiilalem,
minimis. Est aulem et alia causa valde dura et tMiuis veram buniiliiatem , veram patienliam exhibendo.
dolenda, boc esl omni iutenlione sludium laboris Qaanquam enim soliiarius sit jnstus et sanctus, nun-
iuipendere, el frucluiu non recipere posl laborem. quam necesse est ut in hac vita sit securus, quia, ut
Quid enim prodesi jejiniare et vigilar* , el morcs non ail Scriplura Nescil homo utrum amore ati odio
:
eorrigere? Sic est quomodo si ahquis extra vineain dignus sit, scd oinnia in futuro reservantur incerta.
aut circa vineam cxslirpet et excofal, et vineam Mulii cniin adhuc laquei lensi sunt ajUe pedes animse
ipsain (kserlam ae iucullam relinquat , ita ut spinas nostra.'. Sicut enim quis transiens super flumen,
el tribulos germinet. Autquid prodest afllictio corpo- B per angustias arclissiml pontis, etiamsi majorem
ralis, si linguse nequitiis et obtreclalionibus pollua- partem inoffenso pede jam periculi evasisse se cre-
mur, eum apostolus dicat : Si quis pulul sc religio- dat, cum uHlmo pontis spatio venerit, et si paulu-
in
sum esse, non refrenuns linguam suam, sed seducens luin litubaverit, casum quem in medio pontis time-
cor suum, hvjus vanu esl religio (Jac. i, 2<i). Nonne bat, incurrere poteril. Sic nos eliam.«i magjia pa:s
ouone opus noslrum velut fuinus alque umbra evaue- vitx* islius prospere videalur jam fuisso transaeta,
scil, et velut faviUj stup:e in nihilum redigitur ? Qua- non ideo fiduciain praesuniamus, cum adbuc pericult
proptcr frustra nobis de corporis cruce et pectoris pars cxlrema minetur. Nemo ergo securum se esse
alflictione blandimur , si exterior homo noster, hoc judicet, anlequam ad finem felici consummatione
gsl corpus noslrum, sanctis laboribus exercelur, et pervenial Quid ergo prodest si inihi vinea spem
interior a passionibus, boc csl, a detractionu , ab ira, onineni in flore osleiulat, el vel ferarum incursio,
ab imlignatione, ab hypocrisi el caeteris hujusmodi vei vastitas grandinis, spem omnem in consumma-
vitiis non curatur. Hujusmodi quippe solitarius tatione snbducat ? Idcoque omnis prosperilas, omuis
iis videtur niihi esse, quomodo si a loris statuam au- labor felicitatis in fine cousistit. Ne ergo nimia se-
leam faciat uiiquis quce intro luiea sit; vei quomodo curilate solvamur, adducatur illa Domini sentenlia
si domus maguifica arle exstructa, a foris pulcherri- in medium, de qua dicitur : Utiuam calidus esses,
mis dcpicla vidcatur coloribus, ab inlus serpentibus aut [rigidus ! nunc aulem quia tepidus es, incipiam &
el scorpionibus plcna sil. De talibus enim Christus in evomere ex o-e meo (Apoc. iii, 15). Ac si dicat"»-
Evangeiio dicit : Y& vobis, kypocrtia', nui similes Melius tibi fuerat in saeculo remansisse frigidum,
estis sepulcris deatbulis, quw a foris hominibus pa- quam in so/.iiaria vila esse lepidum. Nunc aulem
rent speciosa; intus vero pleni estis hypocrisi et iniqui- quia de saeculo recessisli, el fervorem spiritualeui
(sle (ilatih. xur, 27). Ipse quoque Dominus velul prae negligentia apprcbendere noluisti, lepidus effe-
pius medicus bac de causa nobis infirmis pauiosupe- ctus es, vix iieru-m ex ore Domini respiciendus evo-
rius dal consilium, dicens : Munda prim quod intus meris. Et ideo necesse esl nobis diligenter attendere
csl cuiicis el paropsidis, u! ftat el id quod deforis est, illam diviiue Scripturae sentcnliam dicentis : Omni
mnndtim (Ibid., v. 26). Hoc est, munda prius cor cusiouiu sefva cor luum (Prov. iv, 25). Oportet ita-
tuum ab omni bypocrisi et iniquitate, et ab oiuni ira que ul invicem opera noslra quolidie consideremus
et delractione, et tunc erit opus luum lucidum to- et perspicacitcr atlcndamus : quis nostium in opere
tum, et non habcns aliquam partem tenebrarum. Dei sil prompiior, quis in oralionc ferventior, in le-
CAPUT XXIV. ~ ctione sollicilior, in castilale purior, in lacryinarnm

Item de eadem quw supra.
re uherlate profusior, in eoipore honestior, in cordc
Certi cnim simus , secundum Domini nostri sen- siucerior; quis in ira sil milior, in mansuetudine
leutiam superius dictam, quod nisi noslras quotiuie modeslior, in risu rarior, in corupunctione fcrven-
caveanmselcircumcidamus passiones, deterioresnos lior, in gravilate fundalior, in chantate jucundior , ci
mullum ellici quam fuinius dum in saeoulo viveremus, sic nosmelipsos quoli.lie ipsi nnbiscum de convcrsa-
ila ut fianl extrema uostra pejora priorihus. Qua- tione nostra rationem babeamus ad invicem dicen-
propter non solum nobis a capitalibus criminibusca- les Yideamus si hunc diein sine pcccato, sine invir
:
veamus, sed eiiam ipsas parvas negligentias quolitiie dia sine murmuratione , siue ira ac detraclione
,
quasi venenum diaboli respuamus. Sicut enim per transegimus. Yidcamus si hodic aliquid quodad pro-
minuiissimas rimulas in sentiuam navis guitae con- feclum nostrum et ad :cdificalionem aliorum perti-
currunt, sic el niinnta peccata quoiidie in animas net , operati sumus. Videamus si plus hodie risui,
noslras confluuut. Et sicut navis posteaquam dc flu- si plus cibo ac potui, si pius otio ac somno quam de-
clibus pelagi evasil, si in porlu cxseulinata non fue- cebat, iiidiilsinuis. Si rninus lcgimus, si minus ora-
le niiuulissimis gntiis implctur cl mergilur; ita viinus quam debuimus : ac sic dc omnibus negligen-
607 S. BENED1C71 AHBAT1S ANIANSNSIS 608
tiis nostris compungamur iu cubilibus, boe cst, in A CAP8T XX. V.
cordibus noslris; et si aliquou* bonura in nobis, l)o- bc uutrumentit bonorum upc.um
mino largiente, coiispicimus, illi. a quo est onme bo- Cum omnium sanclarum Scripiuraruin pa-
ergo
imm, gratias referamus. Si vero, quod abslt, nliiiuod ginaj instrnmentis bonorum operam sint referla», et
vitium in nobis deprehenderimus, ilhul nobismetipsis per earomdem sanctaram Scripturarum campos m-
reputemus , el ad pcenilenliara dcnuo recurramus. veniri jtossir:! arma quibus vitia comprimanlur el
Hacc auiem quae supra breviler praelibaviraus, gcne- virtutes nutrianlur, necesse esl tamen huic regulae
raliter ad onines perlineni solitarios; et non sohnu sententiam cujusdaiu Patris inscrere de instrumeu-
ad eos, verum eiiam ad omnes Dei servos tis bonorum operuni in qua sub magna brevitate
ct calhoK- ;
eos Christianos. Pr.cterea quoque si duo fuerint siquid solilariis agendum quidve vilandum sit, conti-
nui!, ita ut pnefatum est, solilaiii, oportet ul non netur. Oportet enim eos i. Imprimis Deum diligere
olio torpeant, non delractioi.ibus et obscenis confa- ex toto corde, tola anima , tota virtute. 2. Deinde
bulatiouibus incumbant, sed aui psalmorum modula- proximum tanquam seipsum. 3. Deinde non occi-
tionibus, aut divinis leclioiiibus, aul crrte inanuum dcre : hoc esl, non detrahere ; quia, ut ait aposio-
eperationibus iasistant, boras eanonioas cum omni lus . Qui detrahit fratri suo, Uomicidu est (Joan. in).
rfevelione custodiant, et in his divinum odicium im- B& Deinde non adullerare. 5. Non furtum facere. 6.
pleanl, moxque ut daium fueril signum, a.l oratora Non concupiscere. Non falsum testimonium di-
7.
pr ipria conveniant. Quoli-.lie quoque ad collaiionem eere. 8. Honorare omnes homines. 9. Et quod sibi
simui veniaut, ubi dr D>-i servitio et Je communi qtiis fieri non vu!t, alii ne faciat. 10. Abnegare ge-
profeclu tr.ictent, et pro admissis sibi invicem ve- metipsuuj sibi, ut sequatur Chrislum. II. Corpus
uiam postulent. Si autem nnus solummodo fuerit castig.ire. 12. Delieias non ainplecti. 13. Jejuniuin
solitarius, ipse eii::m quotidie coUationem secum amare. 14. Pauperes recreare. 15. Nudum vestire.
babeal. Sedeal quidem quotidie in tribunali raenlis 16. Infirmum visitare. 17. Mortuum sepelire.
soae, et statuat se anie facicra suatn, atque ita in Quaerendum esl iiaque quomodo possit soliiarius
cerde siio cousliluto judicio adsit aceusatrix ejus co- iniirmum vel in earcere positum visitare, aut mor-
gitatio, icslis conscienlia, carnifex limor : deinde tuum sipelire, qni non habet qnidcni facuhaiem de
sanguis anima? eonnteiilis per bicrymas proflual ; po- eellula foras exire. Infirmum enim, vel in carcere
stremo in conscieulia sua se indignum et peccato- positum, ille proeui dubio visitat, qui in leclo ve! iu
rem fore judicet. Haec quidem de uoo. tenebris vitiorum videl aiiquem jacere, et morbo
Si autem, ut prjcdiclum est, du.o fuerint, ho;o- suae inujuitalis laborare, eumque suo exemplo ope-
rem sibi invieem hiimiliter deferant. Junior natu C rationibus alque anlidoto saltibris exhortationis ro-
eiim qui aetate senior esl obseqnio sanctilalis vene- borai, quein in bona aclione tUubare ac debiliiari
retur senior vero aetale juniorem diclis et exem-
: cernebat. Morluum quoquc ille sepelit qui pro ee
plis a<i bene vivendum informet. Nobilis genere ne- devote seduleque preces ad Dominum fuudit non
:
quaquam ignobili se pracferat. Sciat autem quia non solum autem raoriuum sepelit, sed etiam eum, ut
est personai uni acceptio apud Deuni. Neque enim ita dicain, a morle suscitat, quanJo videt aliquem
is, qui scieiitiaj doclrinis, et civterorum bonorum funibus peccalorum suorum obstrictum, et in tene-
operum praerogalivis pollcl, se aileri praeferal, sed bris sure iniquitalis quodammodo
sepulturo, euraque
potius de muneribus sibi divinilus eollatis Deo gra- ad confessionem ac pamiteniiae lamenta pcr sacraa
tias agat, semper illud Apostoli perpendens quo ,
adiuonitionis sludium provocat , atque ut ad viam
dicitur : Qui se starepulat, videal ne cadat (I Cor. x, salutis redeat salubriter instigat. Quocirea scien-
12). Et illud Hieronyrai
Timeuduiu est, inquil, et : dum est nobis quia major merces est, peccatorem
cavendum, ne velerem gloriam et solidam firmita- suscitarc dc vitiis quara mortuum de sejuilcro. Se-
lem uniushorae procella subvertat. Charitalis auiem quitur. 18. In tribulatione subveuire. 19. Dolentem
oflitio se alterulrum humiliter praeveniant. Ad illo- cousolari. 20. A sieculi actibus se facere alienum.
ram autem infirmitaies procurandas invicem coude- 21. Nihii ainori 22. Iram non
Christi prceponere.
scendant, eteorumnecessilalesinvicem provideant: perficere. non reservare. 24.
23. Iracundise lerapus
et quotidie, si locus ita fueril congruiis, ita pariter Dolum in corde non tenere. 25. Pacem falsam nen
reficianlT utrisquc et spiritualibus et camalibus dare. 20. Charitaiem uon derclinquere. 27. Nonju-
dapibus. I na prosperilas sit utriusque similiter ei rarc, ne fortc perjuret. 28. Yeritaiem corde et ore
adversitas, si forle conligerlt. Uuius voluutas alte- proferre. 29>Malumpro malo nen reddere. 5l>. In-
rius volunlati succumbat. Utrorumque iilorum vo- juriam non facere, sedel factam patienter sufferre.
luntates Doraini voluntati, irao serviluti scbjician- 51. lnimicos diligere. 52. Malediceules se non re-
tur; elnonquod singuli singillalim cupiunt, seJ maledicere, sed magis benedicere. 53. Persecutio-
qnod utriqne disponuni , agant ; illam Domiuicam neni projustitia-sustinefe. 54. Non esse sujierbum.
semper reminiscenles seiilentiain Non vcni, inqiut, : 35. Non vinolentum. 56. Non edacem. 57. Non soiu-
voiuntatem mcam facere, scd ejus qui misit me, Vu- uoleiiium. 58. Non pigrum. 59. Non murmurusum.
tris (Joan. vi, 58). 40. Non detractorem. 41. Spem suam Deo commii-
tcre. 42. Bonum aliquod in se cum viderit, Deo ap-
;
:
m CODEX REGUUARUM — PAI\S II. REGULjE PP. ORIENT 610

plicet, non sthi. 43. Malum vero semper a se fa- A bulanlc (11 Thess. m, S). Hinc eliam Hieronymus
clnui sciat et sibi reputet. ii Diemjudicii liineic. ait : Negoltaioreai • lericum, ei ex inope divilem, el
45. Gehennam cxpavescere. 46. Vitam acternam ex igno!)ili gloriosiun, quasi quamdam pesiou fuge:
enmi concupisccnlia spirituaii dcsi!erare. 47. Mor- corrumpunt enim bouos mores confabulationes pes-
tem quotidie anle oculos suspectam habere. 48. simae. Tu aurum conteotnis, alius diligit; tu calcas
Actus vitae suce omni hora custodirc. 49. In onmi opes, iile sectatup ; (ibi cordi est mansueludo, uleo-
loco Dcum se respicere pro certo scire. 50. Cogita- liuni, secretum ; illi loquacilas. liic saiis evidenter
liones malas cordi suo advenientes inex ad Chri- osiemliiur quod plurimum impedil societas et per-
stuin aliidere. 51. Et seniori spirituali palefacere. mixiioeorum qui vitam dissimilem ducunt,
52. Os suuni a malo vcl pravo eloquio custodire. lgiiur ut neque per oculos, neque per aincs reei«
53. Multum loqui non amare. 54. Ycrba vana, aut piamus malas deleciationes ad peccandum, et ui
risui apta, non loqui. 55. Risuin multum et excus- oralioni possimus vacare liberius , oportet omnino
suni uon amare. 56. Lectiones sanctas libenter au- habitare secrelius atque remotius : iioc enim modo
dire. 57. Oralioni frequcnler incumbere. 58. Mala et praecedentes consuetudines a nohis exciUere po-
sua preeterita cum lacrymis vel geniitu quotidie in terimus, in quibus contra praecepla Dci agebamus.
oratione Dco conliteri : el de ipsis malis in reliquo B Non enim parvus labor est ut se aliquis a priori non
emendare. 59. Desidcria carnis non periicere : vo hona consueludine riflectat ac revocet. Unde illud
lunlatem propriam odisse. 60. Pneceptis seniorum vulgare proverbiuin dicilur : Mala consuelado aut
in omnibus obedire, cliamsi ipsi aliler, quod absil, vix aul nunquam tollitur. Quapropler si volumus
aganl ; memores illius Dominici pnecepti : Quiv di- mandata Dei observare et custodire, studeamus
cunl facile ; quce auteni faciunl fucere nolite (Malih. primo omnium nos ipsos abnegare, et crucem Chri-
xxni). 61. Non velle dici sanctum antequaiu s.t stitollereet siceura sequi. lpse Dominus adarho-
sed prius esse ,
quod verius dicatur. 62. Prsecepta rem sui el ohservaiionem mandalorum suorum nos
Dei factis quotidie adimplere. 65. Castiialem amare. provocat, (licens Si diligitis me, mandula mea $er-
:
64. Nullum odisse. 65. '/.elum et invidiam non ha~ vale (Joan. xiv, 15). El ilerum dicit Qui habel mea :
bere. 66. Conlemionein non amare. 67. Elationem mandata, el serval ea, ille est qui diHgit tne (Ibid.,
fugere. 68. Seniores venerari. 69. Juniores diligcre. v. 21). Tunc namque diligimus Deum, si ejus man-
70. In Chrisli amore pro iuimicis orare. 71. Cum dala servamus, et omnia visibilia pro amore ejus
discordantibus anle solis occasura in pacem redire. conlemuimus. Eeoulrario tunc nequaquam eum dili-
72. Et de Dei misericordia nunquam desperare. ginius, cum ejus pnecepta non custodimus. Unde
Ecce ha?c sunt instrumenta arlis spiritualis ;

quje Joanncs aposlolus ait : Qui dicit quoniam diligo
cum fuerinta nobis die noctuque inefiabiliter adim- Deum, et manduta ejus nonmendax est (l custodit,
pleta, et in die judicii recousignata, illa nobis mer- Joan. iv, 20). Vere enim diligitnus Deum, si ejus
ces a Doraino reeompensabilur, quam ipse promisit mandata observamus. In operatione autem inanda-
Quod ocutus non vidit, nec auris audivit, nec in cor toruni ejus cognoscere possumus utrum Deura dili-
hominis ascendit quce prceparavit Deus his qui diligamus an non. Non enim ordinem mandalorum
qunl eum (I Cor. n, 9). Ofiicina vero ubi hacc dill- Christi hre inserere per omnia disposuimus sed ex ,
genter operemur , claustra ve) celluioe sunt solita- parle, el quantuui aJ propositum noslrum suflicit,
riorum, et stabilitas iu retrusione. et praesens ratio poslulat. A parle enim totum intel-
CAPUT XXVI. ligUur. Primum itaque ea commemorare oportet

De observalione mandalorum Dei. quie nos ad amorem Dei et proximi provocenl, id
Omuibub quidem Christiauis expedit observare et est ; Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo,
ehedire mandalis Domini noslri Jesu Cbrisli, et et ex tota mente tna, el ex omnibus viribus luis ; h&c
maxime soliiariis. Sed seiendura nobis quod ad
est est maxhnum ei primum mandutum. Secundum au-
conservandam memoriam Dei et , ad obediendum tem simiteesl huic : Ditiges proximum tuum sicut te-
prcecepiis. ejus plurimum prodest etiam secretius et
D ipsum. Jn his duobus mandatis tota lex pendet et pro-
remoiius habitare. Nam permixtim vivere cum his pheke (Malth. xxn, 37). Uncle beatns Gregorius ait:
qui negiigentins agunt circa limorem Dei, et eon- Pracepla Dominica multa sunt et uuum. Multa pcr
tetnptum habent mandatorum ejus, plurimum nocet; diversitatem operis, unum in radice dilectionis. Si
sicut el Salomonis sermo testatur dicens : Cum ho- in his duobus praeceptis tota lex pendet et pro-
mine irreiigioso nc habilaveris, ne forte discas semi- pbelyc, et si omnium mandatorum una est,
utilitas
tas ejus, el facius laqueos animce luce (Eccli. xxxvu, et si oinnia mandata unum esse videntur, tunc non
42). El iterum : Ne
hominem injuslum, nc
ccmuleris est nohis necesse cuncta mandata Dei in hoc capi-
imiteris vias ejus (Prov. m, 31). UndeetPetrus apo- tulo sigillatim inserere. Sed videaraus quid sit quod
stolus ait Juslum igitur et vatde juslum est teparan

: nobis praecipitur Ditiges Dominum Deum tuum ex
:
eum qui salvari vult, ab eo qui non vult. ilinc Paalus loto corde tuo. Quid enun est Deum ex toto corde
sub magna denuntialione dicil Denuniiamus autcm : diligere, nisi ul coi noslrum non sil inclinatum ad
vos, fralres, per adventum Domini noslri Jesu Chri- ullius dilectionem arapliusquam Dei? Verbi graiia,
sti, id sublrahatis vos ab omui fratre inordinate am- si aurum. si argentum, si varias posscssiones ct bo-
,: ;
g{| S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS Gl-2
nores teinpotales, si mancipia, et animalia, ca>te- A fralres mei, et proximos uoslros nl propria viseera
raque bujusniodi loto aneclu diligimus , Deum cx diligcre, ut simul cum eis ad gaudia sempiterna fe-
tuto corde non amauius. Pro quanta enint parte in liciter pervenke et gaudere iuereautur\
altquo horum anjor eordis nostri fuei il oecupatus, CAPUT XXVII.
pro tanta parte miuus est ad Deuui, el pro lanla Luineniubilis descriptio de fiis qui pnecepta Ckristi
purte miitiis diiiginiua Demu. Sicut eniiii casla mu- non observant.
iier, quse viruin suum amat , uullutn aliuttt amat De pineceptis ergo Domini nostri Jesu Christi
ita et Iioiito. si Deuui amal mundum nou amat si , : adbue capiiulutn excipere volui
uiKiiii sed eum re- ;
aulem munduiu auuverU, jatn Deum es ioio corde miniscerer quod islis temporibus pene jam nemo sil
non diligil. Et ideo refleclamus cor uostrum, et qu- ea observare valeai vet satagart, majus mihi de-
menteni nostram, et omnes actus noslros ab auiore siderituu exsuui Qendi quam scribeudi. Meritoenim
visibiliuiu reruw, el Deum ex toto eorde, ei ex u>ta logenuuui esi praiseniis vitae tempus , iu quo loi
anitun, et ex lota virtate diligaaius. Tunc eniiu inala lantaque flagitia videmus quotidie cumulari
Denm diligitnus, si omues sensus uoslri, qui perti- quoe si velimiLS per singula considerare, nunquam
nent ad menteui, Deo vacant : si inlelleetus noster polerimus a l&crymis temperare. Sie autein omnia
Deo ministrat, si sapientia nosira circa Deum est, ** confusa, sic cuncta sunl resoluta, ut jam nec virlu-
si omnis cogituiio nostra ea qnae Dei sunt iractal.

tis quidem vesligium usquam appareat. De spurcitiis
Tunc etiani vere Deum diligimus, si semper de ejus euini et lnxuriis, atque de Cieleris nequitiis, nostris
serviiio cogilamus et loquimur , et ejus mamiata diebus mutiduui repletum esse perspicinms : et, quod
juxta vircs adiinpleie satagitnus. Deus enim non se esl oinuium malorum nec ipsi emen-
infeiicius, jani
verbis tantum vidl diligi, sed corde pnro et operi- dauHir, nec aiiis emendandi exemplum pcaebemus ;
bus juslh). Non postulat a nobis aurum neque argcn- std sumus velyt sepuicra dealbata, qu« a foris ap-
tum, neque aliquid hujusmodi ; sed si fueriut nobis parent homittihus speciosa, intus vero plena sunt
ista, dispertiri egenlibus prseciprt. Nos ipsos quseril, ossibus morluorum el omni spurcilia. Et contigit no-
in nobis requiescere citpit. Hoc solummodo a uobis bis Iiog quod iiiis soiet evenire qui vel phrenesin
exigit ut eum ex lolo corde diligamus , el laaudata paiiuuiur, vel mente capti suut ; a quibus cmn
ejus cuslodiantus , et templa nostra impollula ei mulia turpia et pericuiosa vel dicantur , vel etiam
servemus, quatenus ipse semper in nobis habitei, el geranlur, nec pudoris aliquid, nec etiam poeniludi-
nos permaneamus. Quapropler accedatuus ad

in illo nis capiunt, quinimo, el magnifici sibi ac sapien-
eum etcopulemur iu airectu ejus. liores videntur esse sanis ac sapientihus. Ita ergo et
Sequitur : Diliges , inquil, proximum tuum sicul

^ nos, cum oinnia quse sauitati contraria sunt geri-
teipsum. Qui diligit proximum, inquit Aposiolus, ie- mus , nec hoc ipsum quidem quod est sanilas novi-
gem implevit (Rem. xnu, 8) ; qui autem e conlrario mus. Si forle enim in corpore parum aliquid niorbi
odii, hoinicida est. Qui proximum suum diligit sicut nos pulsaverit, statim medicos adhihcmus, et pecu-
&eipsum,non occidit iiium, non mentitur ilii quemdi- nias eis damus, et omni ohservanlia, quod nobis
ligil, non faisum testiir.ouium de eo dicit, nec iliius competit, geriraus, nec prius cessamus quam ea
rein concupiscit; nou insuper hoc quod non vuit quae nohis molesta sunt mitigentur. Anima vero cum
ut faciat ei aliquis , facit iiii quem sicut seipsum di- quetidie vulneretur, lanietur, uratur, praecipitetur,
iigit. Sequitur : In his duobus mandalis tota lex pen- et modis omnibus pereat , nec parva quidem pro
det et propketa (Mattk. xxn, 40) ;
jam enim supra ipsa nos cura sollicitat. Certura est eniiu qnod uos
diximus, utomnium mandulorum uua cst utilitas, et omncs pariter corrumpit et ahsumit incm-ia, dum
oinuia mandata unum videntur esse mandatum, ita neino est qui opporluna prsehcat et inopportuna
sibiinvicem coiuerent, ut alterum sine altero esse prohibeat, et cum omnes cura indigeamus, nemo est
non possit. Nec enim Deus vere sine proximo, nec qui medicinam praedicalionis adhibeat et poeniten-
proximus vere diligitur sine Deo. Nam, sicut supra jy liam curationis imponat. Etenim sireligiosus homo
diximus, impossibiie est ouinia mandata Dci in hoc aliquis exlrinsecus undecunque in his partibus ad-
capitulo inserere, sed breviter succincteque ea com- veniret, et pra?ceplorum Christi ac uostrse couver-
tuemoraviinus quae nos ad amorem Dei possint exci- sationis confusionern videret, neseio si alios aliquos
tare. Sciendum tamen nobis est quia non solum magis quam nos inimicos esse et coutrarios praece
pnecepta evangeliea, verum etiam prophetica et ploruinChrislijudicaret, et quasi qui sludiura quod-
apostoliea mandata diligentissime scrutari, et fidelis- dam habucriinus in omnibus conlraria agere quam
sitne ohservare, et obedire eis dchemus. Ideoque Christus nohis prajcepit. Sed ne quis putet forte
siudeamus Deuui ex lolo corde diligere, et mamlata exaggerationis causa a ine h?ec verba profeiri, pro-
ejus scrulari, el seraper ante oculos raentis habere, hamenla jam nunc adhihebo , non aliunde quam de
etea non ex parte, sed per oinnia diligcre quatc- ;
ipsis Chrisli maudatis ; Christus enim nosler in
nus illam beatitudinem consequi iuereamur quam Evangelio ait : Audistis quia dictum est antiquis :
ille hymnidicus rex el prophcta commemorat dicens Non occides ; qui aulem occiderit, reus erit judicio.
Beati qui scrutanlur lestimonia ejns, in tolo corde Eqo autem dico vobis, quia omnis qui irascitur fratri
exquirutti eum (Psal. e-ivm, 2). Studeamus eliarn, sno, reus erit judicio : qui autem dixeril fratri suo,
615 CODEX REGULARUM. — PAttS li. REC.IJL& PP. ORIENT. 6U
racfia, reus e.it concilio ; uui auiem dixeril ,
(aluc, A Deus el DotnkliM lanlam curani reeoncilialionis ne-
reus eril gelienntc ignis (Matth. v, 21, 22). Hicc qui- strcc habeat , umnera sua relinqui, el
ul paliatur
dem Domimis Jesus. Nos anlcm tanquam incrednli ante altare imperfecta manere, alque interrumpi
ct infideles calcamus hanc legem, et quotidie imm- mysteria sua, donec eamus, el iracumiiain cum ira-
meris injuriis fratres nostros afficimus, quasi inde tribus nostris solvamus, et nodos cl inimicilias : nos
aliquid praemii exspectemus. Sed videamus nnnc vero nec hoc quidem erubescimus, sed dies mullos
quanlum sit inier jusliliam Pharisieorum et Chri- manemus in inimicitiis, ettrahimus sicut funem lon-
stianorum discrimen. Illos occisio reos facil judicio, gum iram et volunlalem malam ignoranles quod ,
nos autcm ira simililcr reos facit judicio. El si nos lantum longa cril nobis puma quantum et discordia.
ira audemus quolidie
rcos facit judicio, quoinodo Hoc eliam ad ciimulum noslne confusionis est, ut si
lam leviler non solum conira juniores, verum etiam quid boiii nobis dicalur de inimico, non credimus ;
coutra aequales ac majores nostros irasci? Non sosi quid autcm mali, hoc solum credimus et confir-
lum autem de ira, verum etiam de omni verbo mamus. Et si forte irasci nobis accidat, praecipit
otioso secundmn ejusdem Domiui nosiri senlcn-
,
Deminus ul ante solis occasum iracundiam nostram
liam, reddituri suinus Deo rationem. Raelia eiiim liniamus. Unde dicit Sol non occidal s-uper iracun-
:
dicitur inanis et iatuus. Et cum fraier nostcr ita

B diam ^stram (Ephes. iv, 26). Nos aulem e contra
credat in Cbristum sicut el nos, quuinodo illum aune hoc quidem contenti sumus ut iracimdiam no-
demus inanem, vei fatuum, vel absque mente vo- stram ultra solis terminum produeamus, scd insi-
care? Nara quod Dominus racha dias invicem ponimus, et sive verbis sive rebus sup-
et fatue dicit, hoc
oslcniiil quia nec leve quideni, ncc mininium in fra- planlare proximos nostros cupinius. Nain osculum
tre collatum couvicium nobis relaxabilur, ul ntfn pacis quo tempore uiunera sacra ofleruntur, porri-
pro omnibus judiceinur, nisi laeso salislecerimus, gere invicem in usu babemus ; sed vereor ne plu-
et comlignam pcenitentiam in hac vita agamus. Et res ex nobis hoc labiis tantummodo facianl, cum
ideo dc isiis levioribus uiandatis sententiam dedil Chrislus pacein neu ex ore, sed ex corde desideret.
liobis Chiistus, ut et de caeteris oinnibus quae prae- Unde per luec Deus polius exacerbari quam placari
Taricamur similiter sentiamus. Praeterea quoque in credendus est. Puritas enim cl verilas in conspectu
tanlum humanus inelus limori Dei praeponilur, ut si

Deiplacent; respuit aulcm et odit omne quod simu-
forliores ac potentiores noslri aliquam injmiam aut lalur et fingitur. Nam pro his singulis lacrymse no-
contiimeliam nobis facianl, ipsas etiam promple et bis fundendae sunl , et confusio habenda esl. Cce-
mansuele sustinemus ; erga eoasquales vero vel intera ver0 P"^pla qua? restant, in scquenti capi-
f
feriores interdum nec laesi commovemur et irasci-
tul °' ob compen ii causam, breviter et diligenter
mur. Quis ergo eril immunis aut alienus ab hac discuiienda relinquimns.
culpa? Si aulem inilcs lerrcnus in conspectu regis
CAPUT XXVIII.
terreni non ausus est irasci , ncque aliquid siue in-
Jlem de cadem lapientatione quee supra.
dignationis ante oculos ejus oslendcre, quomodo au- Jam vcro quse de consentiendo adversario, vel de
demus corara Rege aeterno irasci, el indignationem concupisceniia illicita, et de oculo destro, et de
nostram ante faeiem ejus oslendere ? Rex ergo ler-
manu dextra, et de relinquendis uxoribus pi-cci-
renus deforis tantum videt hominum corpora, et piuntur (Maltlt. v), quasi nec scripta sint necaudita,
ipsa solummodo habel in poteslatc : Rex vero coele- ita contenmuntur. In oculo enim dextro et manu
stis cordis nostri conspicit arcana , et poleslalem dexlra parenles noslros atquc propinquos intelligi-
habet ulrumqne, et corpus et animam, perdcre in mus : quod si ad coniemplandam veram lucera nobis
gehennam. Propter quod nec erga famulos quidem impedimeoto debemus truncare ktiusmodi
sunt ,
negligendum est istud praeceplum : neque enim sine poitiones; ne dum volumus caeleros lucrif.icere, ipsi
causa debemus conlra ipsos irasci ,
quia et ilii a i n aeternura pereamus. Nam de non jurando eru-
Chrislo simili ut nos libertate simt donati. Ncque n besco proferre in incdium, non solum propterju-
etiam si aliquem videmus raandatum Doraini praj- ramenta, se:I etiam propier perjuria. Si enim vere
terire, irasci conlra eum dcbemus, sed polius niise- jurare crimen cst et prsevaricatib mandati, de per-
raiionem et compassionem erga illum nos habere jurio quid dicamus? Evangelica autem veritas jura-
oporlet, secundum cum qui dixit : Quis infirmcdur, menlum non recipil, cum omnis scrmo fidelis pro
et eyo non infmnor (II Cor. xi, 29) ? Illud autem jurejurando sit. Posl luec autem Dominus ait : Si
quod in sequentibus habelur, quis non infidciium quxs te percusseril in dextram maxillam, prwbe illi et
eliain fabutosum judicet, cum aeterna D.'i voce san- alleram; et volenti lecum judicio conlendere, et tu-
cilum sil? ait euim : Si autem offers munus tuum ad ncam tuam aufcrre, rctinqus illi et paltium. Et si
altare, et ibi recordatus fueris quia fraler tuus habet quis angariaveril tc mille passus , vade cum illo alia
aliquid adversum te , relinque ibi munus tuum antc duo. Pelcnti le, da ei. Et volenli mutuari a te, ne
altare , et vadc prius reconciliari fratri tuo ; et tunc Ad haec enim quid dicimus?
avertaris (Matlh. v, 59).
veniens offcrcs munus tuum (Matth. v, 25). Nos au- Pro singulis autcm his lacrymae nobis tanliimmodo
tem e contra pugnas habentes ad invicem, et doios proferendse sunt, ct confusio habeuda est : aperte
iu corde versantes, accedimusad altare Dei. El cum enim conlra hxc omnia mililamus. Pali autem ali-
:
6 j5 S. BENEDICTl ABBATIS ANlANENSIS 616
A fnarit medelam (Eccli. xxvui, Et si homo erga

quid ex his quae scripia sunt ac ferre, neque in ver-
3).
bis neque iu rebus unquam voluinus. Sed etsi in bominem non babet misericordiam, quis propilia-
bitur delictis ejus? Vellem silere jam et buc usque
aliquo saltem vel leviter pulsemur, continuo velut
nos in progressus finera sermonibus meis imponere. Eru-
fera bestke conlra eos insurgimus. Sed licel
omnibus contra.ia agamus quae praecipit nobis Cbri- besco enim et confuudor ullra procedere. Sed quid
tamen emincntius ab eo doeemur; qui diri- iterum tacere proderil, cum ab ipsis mandalis Chri-
slus,
qui tibi sli, quae impugnamus, silenter etiam arguamur?
puerit, inquit, qme tua sunt, qui te keserit,
nocuerit, r.on solum pro his qu;e tibi abstulil, non Quoinodo autera laiebimus, cum qui novit corda
et tola cbaritale con- nostra, judicaturus est ea? Quid ergo dicam de illo
indigneris; sed et dilige ,
stringe, et eliam pro ipso adDeum diligenler preces mandaio quo jubemur non tbesaurizare supcr terram?
Caeteri vero quasi e coulrario audierint pracceptum,
fimde. Ac si dicatur : Cum ille qui ad diripienda quae
lua sunt iniquo spirilu fuerit accensus, si te pro- et quasi dictura sit ad eos : Thesaurizale omni
lixiorem invenerit iu largiendo quam ille veneral in modo super terram; ita relinquentes cceluiu adha>
serunt terrae, et insaniunt erga pecunias congregan-
diripieudo, quamvis ille sit ferus et barbarus, eru-
das, toloque afleclu odiunt Deum, diligunt autem
bescet tamen bonitatem tuam, mitigabitur a furore,
resipiscet continuo el facli poenitebit, ac suura qui- B
mammonam. Quod autem diclum esl, Nolite cogi-
vero animi virtulem tare de crastino, nec audire scio aliquem, nec om-
dem peccatum exhorrescet, tui
nunc invenio? nino,servare. Et propterea de boc mandato dicere

mirabitur et amabit. Sed hoc ubi
mirabor? Neminem autem aliquid erubesco. Etenim oportebat nos quocunque
Cujus enira taiem vilain
paeto loquente Chrislo et pronuutiaule non dubilare,
nunc invenire queo qui banc injuriam patienler
ferre velil. Christus enim nos orare pro persequen-
sed credere. Nunc vero etiam cum et causas et ra-
liones adhibeat mandaloruin suoiuid, atque exeui-
tibus et caluranianiibus jubet; nos autera non so-
plis ea validissirais muniai, nec sic quidem erubesci-
lum contra inimicos, sed etiani contra amicos saepe
ponimus. Christus maledicen- iuus. Propler boc enim et aviura quae non arant,
iniinicitias el insidias
neque seminant, et liiiorum, quse non nent, simiiiLu-
libus benedici jubet, nos e contra non solum mul-
raalcdictiones restituimus sed etiam, si
dines posuit, ut nemo dubilaret, el tamen nos sicui
tipUcalas ,
Nonne gcnles, aut forte etiam aliquid desperabilius genti-

possumus, pro verbis ilagellis eos caedimus.
tibi videntur, o homo, omniniodis conlraria esse, ut bus de bis cogitando consumiraur. Sed de boc, ut
qme gerimus? Nonne magis
dixi, prceceptis Chrisli dixi,mandato plura dicere erubesco, ad sequeniia
pugnam habenius conlra mandata ejus, quam obe- lameu veniam, si forte alicubi solatium qualecnn-
dientiam? El ideo merilo iugenms, et inobediculiam
C (
I
ue inoi P«<loris inveniam. Quid ergo sequitur post
luec? Moiite judicare, ut non judicenuni (Matlli. vn).
nostram merito plangiinus. Sed dicit aliquis : Ira-
Quid agis
Ego enira solatium mei pudoris invenire credebam,
possibilia nobis prxcipit Christus. , o
homo? nunquid ignoras quid David in S;ml feeil?
augmenta nunc confusionis reperi. Si autem nullum
Quid Stephanus marlyr, qui pro lapidantibus ex- nobis peccalum aliud fuisset admissum, pro hoc
oravit? Oblitusne cs quid ipsemet Christus docuit et solo gehennae nos tradi satis abundeque sufficerei;
fecil, diceus : Pater, ignosce illis, non enim sciu.nl quippe qui in alienis deliclis severi et amarissimi
quid faciunt {Luc. xxiii, 34)? Volenlibus enim ob- judices residemus, noslras aulem trabes iu oculis
servare Christi prcecepta, non sunt impossibilia, sed propriis infixasnon videmus a quo vilio neque :
levia; nolentibus vero et inobedieiuibus videniur sieeuli hominem, neque monachum, neque eliam
esse dura etimpossibilia, cum idem Dominus dical
solitarium ullunifacile reperies liberum. Nequeetiam
Onus meum lece, et jutjum meum suave (Matth. xi, de hoc exhorrescinms quod iJem ipse ait : In quo
50). Jam vero quid dieain de hoc quod scriptum est
enim judicio judicaverilis, judicabimini (Ibid.). Nam
in oratione Dominica : Dimitte nobis debita nostra,
dic milii, quid laboris habet ut non judices alium?
Nos autem qui cum possimus sine labore raauda-
sicut et nos dimiilimws debiloribus nostris (Mallh. vi,
D tum Dei servare, laboranms et nitimur ut illud prae-
12) Quisnam est cx omnibus nobis qui cum fuiucia
?
haic Deo dicere audeat? Nam elsi nihil faciamus

varicemur. Quia et revera ipse pronuntiavit de pra>
inimicis et debitoribus noslris, huberaus lamen in-

ceptis suis quod nihil in eis onerosum sit, sicul
tra nos iusanabile vulnus ira; retentum in corde.

paulo anle retuli, id docens : Jugnm meum suavc
El sitanlummodo non hedas eum qui le Uesit, aver- est, et onus meum leve (Malih. xi ,30). Nos namque
te tamen ab eo, nec libenter eum vides, manet

e contia gravia efficimus quoe iile levia constiluit.
tis
sine duhio vulnus in pectore, el doior augescit in

Quamvis enim sini aliqua in quibus paululura labo-
corde. Nunquid tu ila vis propiliiim tibi fieri Deum, ris adbibendum est, tamen quidquid ipse pnecepit
ut nonquidem te hedat, avertat se tanien abs te, et leve est, etiam si sit trihulatio. Et si tribulatio, quo-
peccatorum luoium uiemoriam teneat et videre te moilo leve est? Levc, inquam, est, quia immensum
nolil? Igitur qualem vis esse erga le Deum, cum pondus futurae glori;e levom facit prsesenlis tempo-
peccatorum veniam poscis, talem te exhibere debes ris trihulationcm. Sequitur : Nolite, inquil, dare
bis qui deliqueruut in lc, sictit et sapienlium qui- sanctum canibus, neque projicialis margaritas vestras
dam dixil : Ilomo homim servcit -iram, et a Deo anicporcos ( Maith. vn,6). Nos vci:> e contra lausiis
!
617 CODFiX REGII.ARI.1M. — PARS II. RECUL/E PP. ORIF.NT. -I*

amore ei jartaniia- viiio corrupli, eiiam liuic pra> A fcssio peccatorum propagalur. De cuhfessione p:c-
repio conii <u ia gerunus , atque hoininibus neque catorum pomitenlia generatur. De puenitentia autem
inleUectnm purum habcntibus, neque Qdem sanam indulgentia peccatoium percipitur. Quaiuor enira
retineutibus , et insuper peccatorum maculis in- sunt qualitales affectionum qoibua mens justi laediu
nexis, sine ulla discrelionc mysleriurum SCCreta salubri compungitur; boc est, memoria prajterito-
nudamus. Miiluini est enim, si velimus singuia qnae- ruin peccalorum, recordalio futnrarnm pcenarum,
que roandata discutere , qua? oninimoiiis in con- considcratio peregrinalionis suae in hujus vilae mi-
tempiu habentur ab homiuibus, ut illud : Quodcun- scria , desiderium superaae paliiae , qualenus a;l
uue vuliis ut jaciunt vobis homints, eadem et VO» fa- eam quantocius valeat pervenire. Quando ergo ista
cils illis (Ibid.). Nos namque e contrario onmia faci- in corde Guut, credcndum est lunc esse Deum per
mus hominibus qua? ipsi noluiuus paii. Et rursum, gratiam cordi humano praesentem. Praetcrea quo-
qui jussi sumus per angustam viam incedere, per qne oporiet nos, qui compimctiouem cordis peifeete.
latam semper incedimus. Hi aUlem qui vjdentur desideramus liabere, prius animo et menteab omni
sustulisse crucem saam et sequi Chrisiuiu, de laia perturhalione ae fluctuatione visibilium reruin sece-
cl spaliosa via sollicite requirunt. Sic enim facere dere, atque ad illa conscenderc silentia ubi quies
solent illi qui saeculum relinquere d-spouunt. Cum ^ snmma, jugis tranquiliilas et pura es! serenitas;
auiem de monasteriis aut retrusione vel etiain de ibique oculum mentis nostrae lota intenlioue semper
iocis babitamiuiu percunclantur, ante omnia de re- debemus delixum habere. Oportet eiiam nos diem
quie tractant et de opportunitate. Prima lamen sol- mortis ante ocuios mentis babere, et praeterila pec-
Iicitudo slatiiu ei prima verba ista sunt : Esine ibi cata ad memoriam revocare; et eorum qui in in-
requies quo eundum esl? Inveniuntur ibi ea qua? ne- ferno gemunt rememorari. et quomodo ib'i sunt
cessaria sunt aounuantei? Primum eniffl, ul dixi, iniroae, in quam ainaro sileiilio, aul in quam pes-
sollicite requirunt,si uihil borum desit qua? laia et simo gemitu, vel ineiu, sive cruciaiu, aut in quali
spaliosa via deposcil. Quid agis, o homo? Quid lo- exspectatioue et dolore ; et pro his infinitas debe-
queris? Arctam ct augt.siam kiam jussus cs ambu- lii us lacrymas fundere. Recpgitemus autem diem
lare, ulquid de requie, ulquid de abundantia per- resurreetionis, et iliud terribile, ct horrendun, at-
cunetaris? Verum ne me exislimel aiiquis ha?c di- que Irememium judicium Christi ; et pra?a4uu_4u-
cendo alios incusare. jam nunc de meipso narrabo. storum, et repositam peccaloribus poenam, quam
Quondam cum de sxculi abrenimliatione et de soli- passrti i siint in conspeclu Dei. Sed et suppiicia om-
taria habitalione cogilare ccepissem, ego scio quam aia, ct ignem inexstinguibUem, et vermes immorta-
sollicite infra memetipsum perscrulabar, unde viles» ct tartarum tenebrarum ad memoriam revoce-
verem, et unde mihi in ipsa habilatione ea qua» r;e- mus : el super h.xe omuia dentium stridorem et
cessaria sunt corpori pr.eberentur? Sed et illud non tormenu perpeiua perimescaraus. Adducamus etiam
?C2;iiiter requirebam, un ie haberem vestiincnta ,
ad medium Lona, et gaudiosa gaudia, qua? sunt
unde luminaria, undc eiiam ligna, et legumiria, et jusiis reposita corara Deo et angeUs ejus in sterna
enlm ego cnm omni solliciiudine dc
csetera lalia. Ita gloria. Cogiiemus aulem quam gloriosi sint ii!i an-
requie corporis apud memetipsum tractabam. lieu gelornin cbori, qua- societas beatorum spiriluum, et
quam subiiliter ille artifex mali diabolus nos deei- qu.e sit majestas sterna? visionis Dei. Utrorumuuo
pit, et quanta ca?eitale ocuios noslra. mentis oLdu- hormn commemorationem jugiler in corJilms no-
cit! Ad regnum co?lorum cupimus ascendere, et in- stris haleamus super judicia quidem peccaiorum
:
terrogamus si aiiqua nobis diffictdlas occurrat in ingemiscamus , super bona vero j.istis reposiia gau-
itinere. Ad cceli fastigium el ilivitias festinamus : deamus : sicque iit ui perfecta compunctio formidi-
ad ipsas, iuquam, divitias, quas nec oculus vidit, nis tradat animum cumpuucti.ni dileclionis.
nec auris audivit, iieque io cor homiuis ascende- CAPL'T XXX.
riwit; et de requie corporis percunclamur. Quod duosnnt genera compunctionum.
Nam sicut diximujs supra, muJtum est si velimu. Duo igitur sunt compunctionum genera, hoc est,
singula qusequo rnandata Ciirisii in boe ioco discu- iriigutun superius, et irriguuun inferius Jos. xv,
(
tere. Tamen oportet nos llere et Itrgere pro hi.s sin- iO). Irriguum quippe inferius quisque acCipit, cum
gulis qu:c impugnamns, et in contemptu babemus, inferni supplitia flendo periirnescit. Irriguum vero
quateous abipsis sceleribus qu_? per inobedientiaui superius accipit, ciun sese iu laerymis cielestis re-
et contemptuin eorumdem niandatorum Cbristi in- gni desiderio affligit. Sciendum namque est quia
currimus, uberrimis lacrrmarura Setibus ablui ex- nullum habe!;ii accesstim ad compunctionem cor-
piarique, Deo opilulante, mereamur. dis is qui iu risu el jocis immoderatus fuerit. Xo:>
CAPIT XXIX. enim convenit ei qui ad perfectionem nititui ascen-
De compunciione cordis. dere, in modum parvuli insensati jocari, nee disso-
Compunctio etenim cordis est humiiitas mentis, lutis labiis risum proferre, sed subridendo lantum
cum lacrymis, et recordaitone peccatorum, et li- menti» la?iitiam indicare. Ameniia namque est cum
more ju.iicii. Nam e.x bumililatis virtute corapun- strepitu ridere. Parvuli enim pst ludere, perfecti
ctio cordis nascitur. De compnuetione cordis con- autem vii-i lugere. jocus vero et risus ?ng
ne:' 'iiteni
Patroi., CIJI. •20

SiO S. BENEDiCTl ABBATIS ANIANENSIS C20
ct tcpidum efficiunl virum juslum erga Dei servi- A cum hominibus potetuibus volumus aliqaa suggc-
tiam. qnantam peniiciem prseparant risus e.i ]o- rere, sion pncsumimus nisi cum humilitale et reve-
ous! et e contrario quantum lucrum afferunt Qelus rentia ;
quanio ntagis Domino Deo universorum cum
ac lucius 1 Quem enim dclectat hic ridere, posinio- eordis humilitate cl puritatis devotione supplican-
dumflebit amarissime; qui autem hic lugcre vohtc- dum cst! Et non in multiloquio, sed in puritate
ril, inposterum sine fiuc gaudebit. Nam et Salvator cordis nos exaudiri sciatnus : ct ideo brevis et pura
noster beaios vocat lugentes;.el qui nunc I&tantur, debel esse oratio, nisi forle e.\ affectu inspiraiionis
flere eos dicit in novissimo. Unde Jacobus apostoliis divinai graiix protendalur, Cr.m enim in orationc
ail : Miseri eslote el lugete, risus vester in lucium assistimus, gemere et lleic debemus, reminjscentes
eonvertatur, et gaudium in moerorem (Jac. iv, 9). quam gravia sunt scelera quae commisimns, quam-
Hiuc per Salomonem dicilur: Risus dolore miscebi- que dira inferni supplicia quae liraemus. Longe
(ur [Pvov. xiv, 45). Hinc Gregorius ail: Nemo po- quippe a Deo est aniniits qui in oratione cogilatio-
lest ci hic gaudere cum saeculo, el illic regnare cum nibus saeculi fuerit occupatus. El lunc veraciter ora-
Cliristo. Hinc etiam in collationibus Patrum lcgi- rous, quando aliunde non cogitamus. Sed valde per-
tiir : Vidil, inquit, senex queindam ridentera, et ait pattci sunt qvti tales orationes habeant; et licet in
iili : Coram coelo et lerra rationcm lolius vitce B quibusdam siut, difficile tamen est ut semper sint".
nostrsc reddituri sumus, et lu ridcs? Quapropter noo Tunc autem magis diabolus cogitationes curamm
nos oLiectet puerilis jocus ac risus, sed lectiones ssecularium noslris mentibus ingerit, quando nos
sacrae et spiritualis melodix cantus. Quamvis ettim orantes aspexeril. Sed nos econtra lam persevcran-
dura sint corda nostra ad lacrymas produceudas, ter in oratione persistere debemus, quousque im-
mox tamen ut psafmorum dulcedo insonuerit, ad portunas ssccularium rerum cogitationes ab inimico
ccmpuuclionem cordis animum nostrum infleciit. lalenler immissas superemus. Qnoiies enim quilibet
Multl onim repcriunlur qui cantus suavilale com- aliquo langitur vitio, toties se ad oraiiottem subdal;
moti sua crimlna plangunt, aique ex ea parle niagis quia frequens oratio viliorum iropugnationem exstin-
flectuutur ad lacrymas, ex qua psallentis insonuerit guit. El qni lceditur, non desistat orare pro se Le-
duicedo suavitatis. Sed studendum nobis est ut denlibus : quia sicut nulluni proficit in vulnero
etiam posl coinpuncliouis lcmpora, in quantum Dco medicamentum, si adhuc ferrura in eo sit, ita nihil
largiente possumus, ipsam vim lacrymarum in nos- illius oralio proftcit, eujus adhuc dolor esl in raente
metipsos conservemus; ne nos post compunclioaem et odium manet in pectorc.
cordis cogitatio liusa dissolvat; ne mentem noslram Tantus ergo debet esse orantis afleclus erga
vHiia l*titia subripiat , ne hicruiu compuuctionis C Deum, ut non desperel precis effectum. Itianiter au-
anima nostra per incuriam iltixx* cogitatiouis perdat. lem oramus, si spei fiduciam non habemus : Petat
Sic quippe quod poposcerat, ohtincre anima meruit, autem unusquisque, ut ait Apostolus, in jide nih%i
qttia se post lacrymas in eodem meniis vigore ser- hwsitans. Nam qui dubitat, similis esi fluctui maris,
vavit. De qua nimirum scriptuin est : Ynllus ejus quie a vento movetur, atque dispergitur (Jac. t, 6).
non sunt ampiius in diversa mututi (l Reg.i, 18). Difiidentia euim nascitur ex hoc quod adhoc so
Quia igitur non esi obiiia qua' petiit, non est privaia quisque seniit circa peccandi alTcctionem versari.
miirierc qtiod poposcit. Nos autem quia post bap- Mullum enim, inquil Aposiolus, valet deprecatio jusli
lisma inquinavimus vilam, rebaptizemus in lacry- assidua (Jac. v, 16). In lantum utique valet, ut
mis couscientiam nostrani. Qiti ergo lacrymas inde- eliam per eam dacinonia vincantur, et aditus eorum
sinenter fttndit, el tameu peccare non desinit, la- per ipsam obstruantur, ul non quocunque volunt,
mentitm babet, sed mundationcm non habel. L'bi vadant. Unde iirTriperlita hisloria Iegitur ita. Tem-
aiitein Ucryraae abundant, ibi cogitationes sordidae poribus Juliani Aposiataa missus est daemon ab ipso
non approximanti Compunclio sanitas auimae est, in Occiilenlcra, ut iret veiociler et afferrel ei inde
compunclio iliuminatiomeniis est compunciio re- ; aliquod responsum. Cum auiem pervenisset dajmon
I)
missio peccatorum est ; companctio Spiritum sau- ille in quodam monachus habita-
loco ubi qui*iam
ctum habitare facit in so. bat,stetil ibidem per dccein dies imraobilis, eo quoi
CAPUT xxxi. nou poterat nltra progredi, quia monachus ille non
De revercntia et instantia orationis. cessabat orare neque nocie neque die ; et regres-
Oportet ilaque nos certissime Bcire etveraciler sîs est sine effectu ad eum qui miscrat illuin. Cui
leiv, qnia assiduitate oralionum adipisci possu- reverlenti dixii Julianus : Quare tandiu tardastit
lmis rcmissionem oranium peccatornm ;
si tamen Respondens daemon ait : Et morara fcci, et sine
actus oralioni el labia cordi non discrepavcrint. actione reversus sum. Sustinui enim dccem dies
Melius enim cst corde orare cum silentso sine seno Publium monachum , si forie cessarct ab oratione et,
\ocis, quam soiis verbis sine jntuiln incntis; quia transirem; et noncessavit, elprohibitus sum trans-
ii«)ii verba deprecalionis Deus intendit, sedcor oran- ire, ei redii uihil agens. Tunc iinpiissimus Jnlianus
ns aspicit. Naui negligentcs orationes ucc ab ipso indigqatus dixit : Cura ilhic ingressus fuero, facia*
homine impclrare valent qnod volunt. » St enim iu eo viaiictam. El intra paucos tlies Juljanus Dii
Benedlcti, cap. -20.

» E« legula s.r.toti
, ,,
621 CODEX RECULAftUM. — PAR5 II. REGUL.Ê PP. ORIENT. «22
providentia inieriil. El continuo unus ox pra>l'ectis A orare, vel la!c opus laeere ut ipsuni pro nobis Deuni
<iui cum eo crant, abiU, et vendidit ouiuia quae ba- exoret.
buit, et veniens ad senem iilmn faclus est monachus illud quoque buic aposlolico praecepto quasi con-
niagnus, et sic permausit cum eo, donec quievit in trarium esse videtur qttod Doiuinus ait : Orantes au-
Domino. Ubi dalur inlclligi quia oralio servorura lem nolilc multum loqui, sicnl ethnici faciunt (Matth,
Dei continua non solum homincs salvat, sed etiara vi, 7). Itaque animadYerteiulum cst quod Doifiir.us
diaboli tcla exsupcral. Per oraliones autem purissi- non dixit : Nolite multuin orare, sed Noiite muttum
mas omnia noliis ulilia a Domino tribuuntur, et loqui, sicut elhnki faciunt , qui secundum politam
cuncta ooxia procul dubio elhtganlur. Idcirco ne- eloquenlia? facullatis facundiam orant. Ille enim stne
cesse est nobis et ore et corde sine intermissionc interniissione adDeuni orat, qui peccanti in sefralri
orare. (iiraittit; qui non ab hominibus , sed a Deo laudem

CAPUT XXXII. quaerit, qui adversus turbam vanorum phantasma*
Quomodo possit aliquis sine intermissione orare. lum oslium cubilis cordis sui claudit el ne aliquod :
Dei servum auicm, et maxime solitarium, oportct impedimentum ejus oralio patiatur in amore Dei ,
sine inlennissione orare, lcgere et operari, ne forte mcntis oculum figit,
mentem oiio deditamspirilus malignus invadat. Ora- R CAPUT XXXIII.

tionibus aulem mundamur, lectionibus instruimur Quod omnes vance cogitationes ex illusione dvemonvm
fiunl.
operationibus vero corpus, nc forte superbiat, fatiga-
mus. Sed quscrendum nobis estquomodo quis possit Nulla ergo virtus est in conversatione servontm
sine inlermissione orare. Quidam enim dicere volunt Dei quoe talem babeat laborem quomodo oralio. Dmu
quod il!e sine inlermissione orat qui canonicas ho- enim voluerit homo Deuni suum orare, semper da>
in» observat. Nobis vero uon expedit caeteris horis monos festinant orationem ejus interrumpero, scien-
ab oratione vacare; sed secundum Apostolum sine tesquiaex nulla alia re tanlum impediuntur, quari-
intermissione debemus oravc- Sic aulein Doiuino Uiin por orationom ad Douin fusarn. Siquidem om-
miseranle poterimus illud prceceptura implere, idest, nem alium laborem quem bomo in conversatione
si jugiter lingua orare non possumus, vcl corde roiigiosa positus assiimpboiit , quamvis inslanlcr
oremus : et si ore, vel corde indesinenlcr orare ne- agat, habet tamen aliquam requiem. Oratio aulem ,
quimus, vel etiam actus nostri tales siut ut scmpcr ut dictum est, nullam habet requiem. Qua de re in
pro nobis Dcum Yitis Palrum ita legitur
exorent. Quodam tempore uocte : ,
Unde in Coliationibus Patrum lale dalur exem- dacnion ad ostium cellulaj beati Macarii pulsavit
plum Lucius abbas Lnterrogavit quosdam fratres, ^ dicens Surge,abba Macari, et camus ad collectam
: :
,
dicens Quod esl opus manuum veslrarum? At illi

: ubi fratres ad vigilias congregantur. Sed ille, qui
dixerunt Nos non conlingimus aliquod opus ma-
: gralia Dei repletus erat prudentia, faili non poterat,
nuuin; sed, sicul Apostolus dicit, sine intermissione iniellexit diaboli esse fallaciam, et ait : mendax
oramus. Et non manducalis? illi
Dixit eis senex : et vorilatis inimice ! qu.e tibi societas cum collocta
autem dixerunt Etiain manducamus. El dixit eis
: :
ct congregatione sanctorum» At ille : Latet ergo te,
Quamio ergo comedilis, quis orat pro vobis? Et ite- iuquit, o Macari, quod sine nobis nulla congregatio
rum interrogavit eos dicens : Non dormiiis? Et illi monachorum agitur? Tum ilie : Imperet, inquit, tibi
dixerunl : Etiam dormimus. Et senex adjccit : Cutn Domi.nus, immunde. Et ille adjecit : Yeni denique ,
dormilis, quis orat pro vobis? Et non invenerunt quid et vidobis opera nostra. His dictis, diemon discessit,
ad haec resptadercnt ei. Et adjecit: Ignoscile mihi, Et abbas conversus ad orationem petiita Deo ut ei
iralies.quia eccenonfacilissieut dixislis. Ego autem oslenderet hoc verum esset quod gioriatus est
si
ostendam vobis quia operans manibus meis sine in- diemon. Abiit ergo ad colleclam ubi a frairihus vi-
termissione oro. Sodeo rtamque juvanle Domino, ,
gilioe celebrabaulur, et iterum in oraîone Domihurn
infundens mihi paucas palmulas, et facio ex eis ple- deprccatur ut sibi verbi hujus veritaiera ostendat;
ctam, et dico Misereremei,Deus, secundummagnam D
: et ocoe vidit por totam ecclesiara quasi parvulos
misericordiam luam : et secundum muliititdinem mi- quosdara .'Ethiopes discurrere huc atque illuc et ve-
serationum tuarum dele iniquitalem meam (PsnL lut volitando deferri. Discurrentes ergo iiii /Ethiopes
i , \ ). Et «lixit eis : Oralio luec est, an non? Et di- pueruli singuiis quibusque sedentibus alludebant : ct
xerunt ei : Etiam. Ule autem dixit : Quando persi cui duobiis digilulis ocuiosconipressisseni. statim
mansero lola die laborans, et orans ore vel corde , dormilabat. Si cui vero in os' misissent digitum
faoio plus aut ir.intts sex nuinmos, el duos ex lus oscitare eum faciebant. Ubi vcro post psalmum ad
dono pauperibus foras ad oslium, et residuos expendo orandumprojecissent so fratres.-percurrebanl siihilo-
m ususmeosel discipulorum meorum. lile vero q;:i rainus singulos, et ante alium jacentem in oratione
accepit illos duos dcnarios oral pio me tempore quo quasiin muiicrnm speciem vertebantur ; ante alium
ego manduco vel dormio, aique ila per graliam auteni ([tiasi oedificanles, aut aliijuid portantes , ac
Dei implelur in me hoc quod soriplum est : Sine i«- diversa quasque agenles apparebant; et quaocunque
termissione oratc (Rom. i, 9). Quapropier oportet daemones quasi ludendo formassent", heoilli orantcs
nos, sicut pra?riictum est, ore vel corde indesjnenter in cordis sut cogitatior.e versabanl. A nonnullis la-
: ,
C15 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS m

men ubi aliquid horam agcre coepisseni, quasi quo- A ciamur astare, et Domfnusad nos venier.s nonquod
dam repulsu pra.eipites dejiciebantur- ita at nec cotidemiiet in nobis , sed poiius qtiod remunerel
stare quidero prersus aut transire juxia eos aude- inveniaU
reni. AHis vero etiarn snpra dorsa et cervk.es lude- CAPUT xxxv.
bant. Haec cum vidisset sanctus Macarius, ingemuit De iaude psalmorum et dispositione horurum in tfui-
bus psallere debemus.
gravitcr, et ail euru lacrymis : Exsurge, Doinine, ut
dispergantut iuiouei tui, et fugianl a facie tua ;
quo- Psahnomm denique assidua decantatio tristfa
niam impleta est illusionibus aniroa noslra.Post ora- corda consolatur, gratiures mcntes facit, fastiiiiusos
tioncm auteni vocatis 6eorsum singulis qi.ibusque eblcctat, inertes exsuscitat , peccatores ad iamenta
fratribus anle quorum faciem da.mones variis hna- tnvitai. N.ani qiramvis dura sint oorda nosira.tamen
ginationibus ludentes, requis.Vitab ets si in oratione mox psalmorum dulcedo insonuerit, ad prote-
ut
vel «dificanifi, vel portaridi cogilationes habuerint, ctum pietatis animuiu nostrum inflectit. Omuis enim
vel iia ageiidi talia diversa quae anicuique imaginata duritia cordis oorum duicedine emollitur : et sicut
per danMi.es viderat ; el singuli enrmn confiteban- orationibus regimur, ita psalmorum studiis delecle-
lur ita fuisse iu corde suout ille arguebat ees. Et mur. Oratio aatem in prsesenti tantum vita pro re-
tunc intelleclum est quod omnes vanse el superflu_e B mediopeccatoruin efiunditur; psalmorum autem <h>
cogUalioi.cs, quas sonmiorum. vel psalmoruifi, seu canlitio perpetuam Dei laudem demonstrat, et glo-
orationum tcmpore unusquisque conceperit.iliusione riam sempiternam. Sic enim scriptum est : Beeti qui
d<emonum fiant. Ab his auicm qui omni custodia ser- habilani in domo tua, Domine , in saicula stecutorum
vant oor suum faCile repellni.lur .Ethiopes. Deo laudabunt ie (Psai. lxxxiii, 5). Cujus operis frequen-
tmim conjuncta inens, et in ipso lempore praecipue tiam quicunquc fidcliter inlentaque mente exsequi-
oralionis intenta, nihii alienum ,
nihil superiluum tur, quodamruodo angelis sociatur. Quocirca neeesse
recipil. est ut certis horis cerlisque iemporibus nostra. ser-
CAPUT XXXIV. vitutis officia persolvamus, id est, matulino, prim»,

Quetl cantotttibm psaiUmibns prwsentia Dei
et et iertia, sexta, nona, vespera et eomplelorio. De his
angelorum setr.per adsit. diurnis horis aitprophcta David : Septies in dieiau-
Quouiam quamvis ubique Deum per potcntiam. di- tlem dixi tibi (PsaL cxvui, 6i). De nociurnis auiem
vinitatis esse noverimus , et oculos ejus speculari vigiliis idem ipse prophcta ait : Media nocie surae*
bonus et nialos credanius, pra-cipue tamen sine bam ad confilendum tibi (Ibid., v. 62). Et rursus ali-
u_na dubitaiione, citm divino officio assistimus dicit Memor fui nocte nominis lui Dornine (Paal., per : ,
gratiam nobi.-; eum ailesse prwsentem credimus. C LX u, 7).Etrursusdicit Simemor fui tui super ^fro- :
Ideoque somper memorcs >imus qiiod Propiteta ait lum meum, in tnatutinis mcditabor i* le (Ibid.).
Servite Domino m tiraore (Psai. u, 11). Et iterum : Propterea quoque de divinis in noctibus officiis
PaaHite sapienter (lbid.). Tunc etiam angelici spiri- caiterisque horis diei ab oratione nos non oportet
tusmaxime nobis pra:seiues adcsse credendi sunt, vacare, sed semper per intervalla horarum aut ore-
cum divinis spccialitcr mancipamur ohsequiis, id est, mus , aut legamus, aut aliquod opns manuuin exer-
cimi ieotionibus sacris aurem accommodamus , vel ceamus, quatenus ticdium corJis et cogitalionuiu
psiitmodijft opcram danrus, vcl orationi incumbimus, evadere possinius, sicul legitur fecisse lieatns An-
êl eliam missarum solemnia celebramus. Unde idem tonius. Qui quodam tempore cum sederet in eremo,
PropliGta ln conspectu angelorum psaiiam tibi

ait ;
animus ejus isediuui et eonfiihiouem cogita ionum
(Psal. mxxvn, 2 Quapropter solerier nobis stu-

. iricurrit, quia nonduui adhuc instanter laborabat, et
dendum est ut cum ad divinum officium vel ad mis- ait Deum Do:nine> vole salvus fieri, etnon per-
ad :
sarum sotemniacelcbranda convcnimus, semper me- mrttunt me coguatioiics meae. Quid faciam in hac
mores simus qualiler nos oporteat esse in conspe- tiibulatione, el quomodo saivus ero? Et post pusil-
tu Dei et angeloruni ejus. Et *ic sienius ad psalien- ium surg«is exiit foras, ct vidit qucmdam lanquani
. . • o- . • . tJ ^_: j ... ««._
operantem;
.!...• _-j?.
dmn ut mens noslra concordet voci jiosine. Sic er.im seipsum sedentcni el denique vidit
Apostolns ait : Psailum spiritu ,

psallam ef met.ie eiimdem ipsuiu ab opere surgeaiem et oranlem , et
(I Cor. XiV, 15). ilerum «edenicm. et neelain de pahnis facivntem ;
Cavendum est aulem ut non negligenter, nec ie- inde rursus ad orationem surgentem. Erat aulem
pide.vei inhoneste divinum ollicium celebrcrnus, ne- angehis Doinini n.issus ad correctioiwm et oautelam
que ad perficicndum pigre adveniamus; ne , quod dandam Antonio. Post hsec audivit vocem angeli
ftbsU-fn Ulara setiientiam incidamus qua. dieitur: iicentis : Sic fac, et salvus ei is. llle autem hoc an-
Maledutnshomo quiopus Dtn fecerii ner\'iijt>nler(Dcu'.. dito, magnum gaudium sumpsii atque fiduciam. Et
xxvu, 1S), Oiiseivandum est ut nc quid in omioriis, ita postca fa< iens, salutem quam qaaerebal invenit.
wiin ceHniis nostris inlionesiiim vetisdecens, ne Ha et nos facientes, Deo opiiulante, salvahimur. Nu-
qnid meptum , vei perversiim, aut coghalionibus, roerum qvoque mensuram psalmenun quos que-
el
aul verbis, aut actibus perpctremns ; se^l cun limoie thlie canere denemus hic minimc dcscribimns, qaia
el vencratione cfeleste coinpieamus olucium, q>ia- lioc qwod Apostolus sine intermissione prcecipit
tonus (ji conspeciu l>ei el -mgeioium ejus digni e(h- agere, ego rudiatenus pr£sumu d<>terminare. Testis
, : ,,
625 CODEX REGLLARDM. — PARS 11. REGULJK PP. ORIENT. 626

sit unjcuiqtie conscieutia sua, qaia Deum, quem nulla A ro e et relrihuam
> tibi mercedeRi tuam. Qui cum posl
fallunt occulla, inspeclorem corriis sui oiuni bora annos seplem ipso uatalitio apesloioruiii die missa*
habebil. Oportet prreterea nos orare indesiueoier rura soleumia peregisset, el mysteria saenc eom-
pro nostris benefactoribus, el pro orauibus houiini- muuionis accepisscl, e corpore exivit. Qua in rc
bus, pro rcgibus et omnibus qui in sublimitale suul pcnsandum est quanlum pixsidium sit qiiotidie sa-
onslituti, ul quietam et tranquillara vilam baberc crosaocti corporis el sanguinis Oomini nostri Jesu
possimus. Sciendum vero est quia quanlo quisque Christi hostias immolare; et palenter oslenditur
raagis assiduus fueril in oratione, (anlo feliciorem qtiam salubrc est vesci tanto medicamine. Unde qui-
reniunerationem recepturus est in aeterna bealitu- dam vencrandus pocta dixit
dine. Luminaria vero cum omni diligcntia sivc d« Magnum prxsidium esi sacro libamioe pasci
propriis laboribus scu de fidelium oblationibus iu Si cor purticipis crimitta nulla premuul.
suis oraloriis uoctis tempore providcant solitarii. Hinc etiam egrcgius doclor Auguslinus dixit : Nihil
CAPUT XXXYL sic debet formidare Christianus quam sep.u-ari a
Si quotidie eorpus Domini quilibel audeat sumere vel corporeChristi. Si enim separatur a coporeChristi,
mifsam cunlare. non esl membrum ejus ; si non est membnuu ejus,
Non mea itaque opinione , sed sanclorum Patrum B nou vegelatur spiritus ejus. Unde ait Apostolus .
assertione haec ulraque reor fieri possc, id est , et Quisquis spiritum Chrisli non liabet, hic non esl ejus
missas quotidie celebraie, et sacrotanota corporis et (Rom. vui, 9).
sauguinis Domini mysteria quotidie cum tremore et Quapropter- faciat unusquisque quod secundum
tlmore sumere ab his lamen, qui niundi sunt ab
; fidem suam pie credit esse faciendum. Neque enim
omni inquinamento carnisacspiritus, et hoc cum inler se liligaverunt, aul quisquam eorum alterum
meiu magno el pavore quia qui tantum hospitem
: allcri se prselulit , Zachaius scilicet et cenlurio;
cupit intra se suscipere, caslus debet esse non socum alter eorum gaudens susceperit Dominum, alter
lum in corpore, sed et mundus in corde. Nam fuit vero dixerit : Non sutndignus, Dotnine, ut intres
quidam veuerabilis Palei nomine Apolionius qui ,

sub lectum tneum (Lvc. vu , 6). Ambo Salvatorem
hoc moiiebui fratres, ut, si lieri posset quotidie , honorificanles diverso et quasi contrario modo;
communicarent mysteriis Chrisii, ne forte, qtii se ab ambo peccalis miseri , ambo misericordiant conse-
his tonge facit, longe fiat a Oco. Qui autem, inquit, cuti. Sic et sacramentum Dominici corporis et san-
frequentius hoc suscipit, frequeniius ipsum sine guinis unus houorando non audet quotidie sumere,
dubio Salvatorem suscipit; quia idem ipse ait : Qui alter similiter bonoramlo non audel ullo die praclcr-
manducai meatn carnem, et bibit meum sanguinem, in C mitlere

t««; munet, et ego in eo (Joan. vi 55). Sed et ipsa , CAPUT XXXVIL
commemoratio Dominicae passionis cum assiduc sil Si post Ulusionem, qu& per somnium solet accidere,
a servis Dei eelebrata, primum pei hoc commonitio debeat quis missam celebrare an non ?
datur, ul stuisat uimsquisque ita paratus inveniri Nam, ut ait beatus Gregorius , in ipsa illusionc
ne indiguus Dominicis mysteriis babeatur. De hac quae per somniura solct accidere, necessaria est valde
denique re beatus Grcgorius in libro Dialogorum discrelio, quae subtililer pensarc debeat ex qua re
ait : Debemus itaque prsesens saeculum tola racnte accidal meuli dormientis. Aliquando enim ex cra-
conlemnere, quotidiana Deo iacrymarum sacrificia pula, aiiquando ex palurse superfluitate vel infirmi-
offerre, quolidianas caruis et sanguinis ejus hostias tate, aliquando contingit ex cogitalione. Et quidem
immolare. Hxc namque singulariier victima ab cum ex naturae supcrfluitate vel iuiirmitate evenc-
aeterno interitu animam salvat. Sed necesse est ut rit, oranimodo haec illusio non cst lirnenda. Unde ait
cum haec agimus.uosmetipsos in cordis coutritione Propheta : Quoniaiu Dominus cognovit fi/jmenium
inacleiuus. Et fideuter dico, quia salutari hoslia post nostrum (Psal. cn, 14). Sed quantio hoc acciderit
inortem non indigebimus, si anle mortem Deo hostia lotus tantummodo aqua, valel se sociare divinis sa-
tpsi fuerimus. Quapropterbonumesiutquod quisque D cramenlis. Cum vero appetitiKS gukc ultra modum i»
post mortem suam speral pro se agi per alios, agat sunfendis alimentis rapjtur, atque idco bumoruui
ipse duni vivit per se. Beatius quippe est libcrum receptacula gravantur, habet exinJe animus qucm-
exire de carcerc, quam post viucula liljcrtatem qu«- dam reatum , non lamen usque ad prohibiiioncm
rere. Hinc Uerum idem papa in eodem Ubro adnectit percipiendi sacramenta vel missarum solemnia celc-
dicens : Nam Vir viia? venerabilis Cassius Naruiensis brandi, cuin fortasse aut festus dies exigii, aut ex-
cpiscopus fuil, qui quotidianum sacrificium Deo of- bibcri miuistcrium. pro eo quod Sacerdos alius in
ferre coosueverM, ila ut pcne nulius dics vila? ejus loco deest, ipsa necessitas compulit, vel amor sa-
abscederet quin omnipoiemi Deo hosiiam placatio- criflcandi animum ad hoc ipsum compellit. Nam si
uis iimnolaret. Dum

autem sese cum iacrymis ma- adsunt alii qtii implere mystcrium valeant , iUusio
ctaret, mandatum Domini per cujusdam sui presby- per crapulara facta a pcrccplione sacri mysterii pnv-
• teri visionem susccpit , dtcens Age quod agis,
: hibere non deiet; sed ab immolatione divini Sacra-
operare quod operaris , m>n cesset pes luus non , menti abstinere, ut arbitror, humiiiter debel, quo-
cessct manus lua. Naialilio apostoloriuu venies ad usque dignis flelibus rcconciliatus el aquaruro effu-
, ,,
.27 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 628

sionelolus, r.ccedere iterum valeatad sacra roysle- A munlur et virtutes nutriuatur. In his ergo, quasi in
ria. Si vero ex turpi cogilatione vigilantis oritur Spcculo quondam seipsum considerare
potest homo,
illusio menli dormieniis , patet animo realus suus. qualis sit, veiquo tendat, aut qualiter se dirigal,
Yidet enim a qna radice inquinatio illa processerit; Ideoque qui vult cum Deo semper esse, debet fre-
quia quod sciens cogitavit, hoc nesciens pertulit. Et quenler legere et frequenler orare. Nam cum ora-
quando hoc fit, necessc est ut humiliter se subtrahat mus , Deo loquimur cum vero legimus
ipsi curn ;
divinis mysteriis, et prius per aquam abluat sordes Deus nobiscum lequitor. Geminum autem confert
corporis, et per pceniientiam abstergal vulnus co'r- donum Icctio sacrarum Scripturarum : unum , quia
«iis;et sic dcmum, Domino propitianle , reconcilie- intellectum menlis erudit; allerum, quia a mundi
tur vivificis sacramentis. Nam in Evangelio Domi- vanitate hominem abstrahit, et ad amorem Dei per-
ntis dicit : Qui viderit mulieretn ad concupiscendum ducit. Leclio assidua timorem gehennac incutii, aui-
eum, jam mtrcitalus est eam in corde suo (Malih. v, mam purifical el ad gaudia superna legentis cor
28).' In corde suo, inquit, non in corpore. ldeo Scri- instigat. Sicut enim ex camalibus escis alitur caro,
plura alibi nos admonet, dicens : Omni cusiodia ita ex divinis eloquiis nutrilur ac pascitur interior
serva cor tuum [Prov. iv, 23). Nam sunt alii quibus homo; uude ait Propheta : Quam dtilcia faucibus
ita nlerumque illusio nascitur, ut eorum animus B meis eloquia (ua, Domine, supermelet favum ori meo
etiam in sonmo pesiius lurpibus imaginationibus non (Ibid. v. 103) ! Omnis plane Scriptura sancla ad
fcedetur. Qua in re unum ibi osteiiiiiiur, si ipsa mens nostram scripta est salutem et doctrinam, ut per
noo iamen sit rea, vel suo judicio libera, cum se consolationeiu Scriplurarum in bonis actibus profi-
et dormiente eorpore nihii meminit vidissc. Siqui- ciamus. Sicut enim ccecus ssepjus offendil quam vi-
dem, r.t quidam Patrumait, si tale aliquid evenerit dens , sic ignorans Dei legem ignoranter saepius
somaum absque phantr.siis mulierum, non est peccat quam ille qui eam novit. Mulli namque ha-
pcccatum. Ingenitus, inquit, humor in corpore, cum bent intelligenti;e ingenium, sed negligunt lectionis
propria repleveril receptacula , suis necesse est ut sludium ; etquod legendo so.ire poliierunt, negligen-
mealibas digeratur. Ubi vero visus mulierum el do nesciunt. Multi etiam legunt, et ab ipsa Icclione
blandimenla carnis per somnia occurrunt, si per jejuiii sunt; de quihus aitPropheta : Seminaslis mul-
ssiiperfluas ct illccebrosas cogilaliones contigerit tum et intulistis parum ; comcdislis, et twn estis sa~
peccalum essc diccbat. Prreterea quoque sciendum tiati ; iibislis , et non estis ebriati [Aggwi l , 6). Mul-
esi quia tres sunt motus corporales : unus quidem lum cordi suo seminat, sed parum recipit, qui de
naturalis, alius aulcmex plenitudine ciborum, quando mandaiis coeleslibus vel legcn-io, vcl audiendo multa
nutrituretfovelur corpus cibis ac potibus, ex qui- ^ cognoscit, sed negligenter operando pauca fructifi-
buscalor et sanguis crescunt ct excitaul corpus ad cat. Comedit, et non saliatur, qui verba Dei au-
lihidinem; propter quod Dominus ait : Videle ne diens luc.ra vel gloriam ssecuii concupiscit. Bibit, et
graventur corda vestra in crapula et ebrietate (Luc. non inebriatur, qui ad vocem lectionis vel prrediea-
xxi). Tertius vero motus est ex jnsidiis el invidia ve- tionis aurem inclinat, sed menlem non mutat. Bibit,
niens daemonum. Quapropleroporiet ulipsam niiniam ci inebriatus non est, qui ea quae sunl hujus syeculi
ahundantiarn fluxusque libidinum per multam conti- adipisci desiderat. Solet enim per ebrietatem biben-
nenliaro , et per mulia jejunia , et per continuas linm mens turbari. Si enim quis debriatus esset,
orationes restringamus ;
quia, ut ail beatus Augusti- meuiem procul dubio mutasset, ut terrena jam uou
ntis, sicul occisus inimicus non facit nobis injuiiam, quaereret,jam Vana et transitoria , quce amaverat
sic morlificala caro non lurbabit animam nostram. non amaret. llle enim beatissimus est, qui divinas
Denique hi qui in deliciis vivunt, si forte corporis Scripturas legens verba verlil in opcra. Nemo enim
stii regritudo dcposcat, ab onmibus quaj judicaverit polest sensum Scriplurse sacrae plene cognoscere,
medicus csse noxia abstinebunl ahsqne mora; cur nisi lcgcndi familiaritate. Nam sicut terra, qure
non multo magis hoc nos faoimus, quibiis sanitas j. quanto amplius excolitur, lanto uberiorem fruclum
animae et spirilus est expetendaV Tales enim debet reddit; sic quanio quisque frequentius legit, tanto
Dominus habere ministros, qui nulla carnis conla- cx ea uberiorem inlelligentiam capit. Non oportet
gione corruropanlur, sed potius castitatis conlinen- solitarios gentilium libros legere, ne forte per oble-
tia splenueant mente ei corpore. ctamenta inanium fabularumvel figmenta poetarum
mentem excitent ad incentiva libidinum. Neque etiam
CAPUT XXXVIII.
seerela Dei nimisoportel rimari, Scriptura diccnte :
De atsiduiliile leciiuitis et oraiioms.

Altiora te ne qucssieris, et forliora te ne scrutatus fuc-
Oportet auiem nos assiduitatem habere legendi et ris (Eccl. iii, 12). Unde Apostolus mirans aiebat :
[nstantiam orandi. Nam assiduitale iectionis munl- nltitudo divitiarum scienluc ct sapienlnr Dei , guam
tur homo a peccato, juxta Prophelam qui ail: In inscrutabiiia sunt judicia, et investigabiles via; ejus
corde meo abscondi eloquia tua, v.t non peccem tibi (Iiom. xj,33)! Quapropter cauie medilanda, cauto-
(Psal. cxvtii, 1 1). llx-c sunl cnim arma leeiio vide- , qne sunl sensu ea quae lcguntur rimanda; et juxta
licet ei oratio, quibus diabolus expugnatur et seterna Apostoli mandata, teneamns qure recta sunt, et re-
bealitudo acqniriiur. Ilis enim armis vitia compri- ftitcmus ea qua; contraria veritali cxistuut. Sicquc
:
,, :;
C2«) CODEX HEGULAKLM. - PAKS II. HEGUL.* PP. OftlfiNT. P^

i:i boiiis instniaiuur, ut a malis Deo auxiliante iUiesi A penunum pctti. Omnia possum in eu ,
qui mc confor-
tul. Verttmlamen V09 bene fecistis nittere usibns mtit

perraaneamuSt
CAPUT XXXIX. (Phil. iv, 14). llic autem ostcnditur quia aliquando
De quotidiano opere tnanuum solituriorum. aecipiobat suslenlalionem necessitalis a fidelibus.
Si quartdo enim ab oratione et lectione cessenius, Qua dc causa bealus Auguslinus nobis dal cunsi-
inanuum operationibus insistere debemus ,

propler liuin, dicens : Qui eigo non possunt facere sicut
hoc quod scriptuiu est : Oliositas inimica est anima'. Paulus, ut manibus suis se transigant, accipiant ;•.
Antiqnus etenhn hosiis euni quem otiosum inveneril populo unde sustenient suam necessitaUMn, sed non
facilc ad vilia rapit; nam sancti Patres nosiri et negligant eorum infirmiiatcm. Si in nostra, inquit,
aposloli de labore manuum suarum vivebant. L'nde domo vel societate a?ger esl aliquis, non probibeo
ApostolusThessalonicensibus scribens, ai|: ipsi enim religiosos, vel religiosas milteic illi ,
quod eis vide-
sciiis quemadmodttm oportet imitari tws; quontam lur, ut mittanl; neque istis probiboo, ut noo reei-
non inquicti fuimus inler vos ; neque panem gralis piant. Nam et ipse Dominus, cui angeli ministia-
manducavimus ab aliqno, sed in labore et faiigalione, verant, loculos habebat, et a fidelibus oblata su:-ci-
nocte ct die operanles manibtts nostris, txe quem ve- piens, et suis (iiscipulis et aliis indigentibus , neces-
slrum gracaremits. Xo« qtittsi non habuerhnus poie- B saria tribuebal.
slatem, sicul et cuneri , sed ttt ttosmetipsos formam Quanquam autein ita diclum sit, oportet lamen
duremus vobis ad imitandum nos. Nam cum essemus solilariospropnisinanibus inslanler laborare, eliam-
<tpud vos, denuntiabamus ,
qnoniam si quis non vult si aliunde habuerint unde vivant. Sic faciebat Pau-
operari, ttec manducet (II Tltess. ni , 7-10). Cum lus primus et probatissimus eremitarum. Cuin esset
enini iste sanctus apostolus, qui Evangelium pr;edi- m eremo vastiore, sccurus erat de viclu, quia du
cabat, nolebal panem gralis manducare , scd iu la- fruclibus palmarum, et de oleribus hcrbarum vc-
bore et faligatione viclum qusrebat ,
quo nos fiducia scebatur tantum; tamcn colligebai folia palmarura,
etiosts manit.us gratis pancm comedcre audebimus, et quotidianura pensum , velut exinde susientandus
quibus non solum nuila prsedicatio verbi c.ommissa esset, a semctipso jugiter exigebat. Cumque opcre
eit, sed ne ulla quidem, nisi animae noslra; soiius totius anni antrum ejus fuissel impletum , id quod
cura raandatur? Proinde nccesse esi nobis laborare sollicita cura laboraverat annis singulis, igne sup*
inanibus nostris quod bonumest, ut habeamus unde posito concremabat. Iste enun con pro necessitate
vivainus, et unde aliquid necessilatem patientibus victus, ut dictum est, laborabat, scd pro corporis
liibuamus. Unde sanctusCaesarius dixit: sie lcclioni a&Tictione, et cordis purgatione, atque cogitalionura
el oralioni debetisincurabere, utetiammanibus pos- C soiidUate, seu perscverantia ccllaj faciebat. Dicebat
sitis aliquid exercerc; majorera quoque dici partera autem, sine opere mauuum nec in foco posse per-
sancto operi dedicare. Sed qua:rendum uobis est cur durare so.Iitarium, nec ad perfectionis culmen ali-
doctor genliura et prasdicator Evangelii dicit se non quando conscendere. E conlra vero fuit ;:lius frater,
panera ab aliquo gratis manducasse , qui novit Do- qui venicns ad abbalem Silvanum in monleSina,
ininura praecepisse , ut qtti Evangelium annunliant vidit ibi fialrcs op?ranles, et dixii eis : ISoiite ope-
de Evangelio vivanl (I Cor. ix, 14), .Et rursum : Di- raii cibum qni pcrit, sed qui perraanet in vilant
gnus est operarius mereede sua et cibo suo (Luc. x, aiternara. Maria optimam parlera elegii. Et dix.it sc-
7). Ideo quippe manihus operabatur unde vivebat nex discipulo suo : Yade, voca fratrem istum, ct
quia indignum erat ab his aliquid accipere qui er- mille illum in celiam ubi nihil est. Et cnm facia fuis-
rori studebant. Peccat enim , et liberlatem proedi- set hora nona, inlendebat idem frater ad ostiuni si
candi amitlit , qui ab eo accipit munus, qul ideo mittercnt alii , et vocavcut eum ad manducandum.
dat ne corripiatur. Unde idem apostolus dicebat El cum nemo loquerctur ei, surgens venit ad senem,
Omnia mihi licent , sed non omnia mihi expedinnt ct dixit ei: Abba, manducaverunt hodie fratres?
(I Cor.vi). Hoc ideo dixit quia licebat illi ab his Et dixit ei senex : Etiara jara coraederunt. Et ille :
queis praxiicabat sumptus accipere^ sed quoniam Et quare, inquil, me non vocasti?Et scucx respon
sciebat pseudo-aposlolos occasionem accipiendi quce- dit: Tu homo spiritualis es, et hoc eibo non iudigcs
rcre, nohiit ab his accipcre, ne causa ventris vigor nos autem carnales sumus, et manducare volumus,
cv3ngelicie veriwtis lorpesceret. Non enim inslanler ideo manibus nostris operamur : tn vero bonam par-
potesl argui, a quo accipitur. Quauivis ehim idem lem elegisti, tota die legens, et nolens sumere car-
aposloius pro occasione superius dicia elegeril ma- nalem cibuin. Qui cum hoc audisset ,
prostravit so
nibns.suis laborare undc viveret, tamen quolies i!li in terram hurailiter poenilentiam agens, ei Jixit
necessitas erat, a fidelibus victum accipiebat. Ilaque Jgnosce mihi, abba. El senex dixit ei : Pulo quod
cum esset quodara tempore in magna indigentia opus babet omnino Martha Maria. Per Martiiam enim
inissum est illi a fratiibus imde nocessitati et indi- Maria laudalur. Quapropteropushabent solitarii pro-
geniia; ejus rainislrarelur. Respondilaulera illis gra- priisinanibuslaborare etoperari unde paseanturjquia
tiaS agens, el dixit : Bene fecutis communicare neces- qui otiosa quiele perfruilur, nisi operi manuum in-
sitalibus meis. Ego enim diaici in quibus sum ,

snffi- stiteril, et nisi spiritualilcr vixcrit, more pmidura
ciens fsse. Scio emm esurire et abuudure, novi et se componit.
, ;
631 S. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS 632

Si quld vero ex operibus selitarierum venundan- A c»h» sineulla soUicituJioe eorporali proficerent; ne
duru est, videaut ipsi per qoortim manus transeunda lerrenis occupationibus implicati , oiQcio suo dignas
sunt, nealiquam fraudem prcesumant inferre. Memo- excubias strenue curare non posseni. Item ibi : De-
rentur semper Anania* et Saphirce, ne foilc mortem nique sanctus Paulinus , et bealus Hilai ius omnia
quam illi in covpore perlnlerunt, hanc isti in anima sua aul parenlibus reliquerunt , aut vendita paupe-
patianlur. In ipsis autem pretiis non subripiat ava- ribus erogavemnt. Sed postea cum facti fuisseat
ritiae maiiun, sed scmper aliquautulum vilius detur episcopi , non conlempserunl Ecelesiae faeoltales,
quain ab aliis saecularibus datur, ut in omnibus glo- sed fidelissime dispensaverunt. Isti ergo lam sancti
riGcelur Deus. viri tamque perfecti pontifices faelisevidentibuscla-
CAPUT XL. mant posse et debere fieri quod fecerunt. Qui utique
Quod certis horis occupari debent solitarii bt labore homines, tam saecularium quam drvinarum littera-
manuum.
rum sine ambiguitate doctissirai si scirent res Ec- ,
Ergo statutis certisque temperibus occupari so-

clesice debcre contenmi, nunquara eas haberent, qui
lent solilarii in orationc et leciione, et certis iterum
omnia sua reliquerant. Uhde datur intelligi quod
in iabore manuum. ii!eoque hac disposilione credi-
tanti ac tales viri qui, volentes fieri discipuli Chrisli,
inns ulraque tempora ordinari, id est, ut omni lem- g renunliaveruni omnibus quce habebant, non ut pos-
pore mane usque «wi horam pene tertiam oralioni
s
sessores, sed ut procuratores EccJesice. facultales
et Jectioni vacent. Ab bora autem terlia usque ad
possidebant. Et ideo res Ecclesice nihil aliud scien-
horam quasi nonam laborenl, quod necessarium les csse nisi vota (idelium, pretia peccatorum et pa-
fuerit, nisi forte paululuin in stralis suis aestivo
trimonia pauperum, non eas vindicaverunt in usus
tempore pausare voluerint ; et semper intermiscea- suos ut proprias, sed nt commendatas pauperibus
mr oratio cnm opere. A nona quoque hora us-
diviserunt. Item ibi : Sacerdos, inquit, non solum
que ad vesperam ilerum orationi el lectioni va-
sine cupiditate, sed etiara cum laude pietatis accipit
een(.
a populo dispensanda, ei fideiiter dispensat accepla
Si vero necessitas loci aut paupertas exegerit,
quia omnia sua aut reliquit aut Eeelesice rebus
magis in labore manuum demorentur. Omnia tameu
juiiiit, et se irt numero pauperum paupertatis amorc
mensurate fiant propter pusillanimes. Dominicis vero
unde pauperibus subrainistrat, inde
couslituit, ita nt
diebus sive festis , orationi tantum et Iectioni va-
etiara tanquam pauper voluntarius vivat.
cent. In noctibus quoque vigiiias sacraset orationes
De eadem re etiam in Regula canonicorum legi-
purissimas devolissime pcragant. Infirmi namque
tur ita Monachi namque sive solitarii, qui evan-
:
soliiarii lalia opera agant, ut nec otiosi sint, nec C gelicum praeceplum sequentes distraclis atque re-
violentia laboris oppriniantur. Qui vero ila fuerint
nuntialis oranibus patrimouia sua Christo dederunt,
infirmali, aut seneclule gravati, ut neque legere, nc-
racrilo de facultatibus Eccleske subsidiura tempo-
que operari queant, vel oralioni lantum jnxta vircs
rale accipiunt; ut quia toto mentis dcsiderio eoele-
suas devotissime instent. Hoc sane prcccipue mo-
stia appetunt , sic in hac peregrinalionis via sum-
nentes, ut si forie cui hnec dispositio displicuerit, or-
plibus Dominicis sustententur, quatenus ad ea quce
dinet si melitis aliter judicaverit. Quibus autem horis
conterapserunt minime redire qualibet necessitatis
reficere delwant , in anlea , Doinino miseraiite , di-
causa compellantur. llcm ibi : Clericos, quos volun-
cturi sumus.
'
CAPLT XLI. tas aut nativitas paupercs fecit , in congregatione
Ul vivcntes, necessaria vilreaccipiant; quia ad ea acci-

sotilarii niliil proprium habeant, et oblaliones fide-
lium suscipiant. pienda non eos babendi ducil cupidilas, sed cogit
Niiiil ergoproprium solitarii habeant prceter uten- vivendi necessitas. Porro si tales fuerint qui nec
silia et vilia supellectilia sine quibus vivere nulla- suas nec Ecclesise velint habere possessiones , ho-
fenus possunt. Viclum vero rationaiera , et veslein rum necessitalibus providenlissima gubernatione de
himplicem, aut de proprio labore, aut de fidelium t) facultatibus Ecclesicc praelati debent subvenire, iilud
oblatione habeant. Quidquid autem his superfuerit, Prosperi attendentes : Quod habet, inquit, Ecclesia,
j)auperibus tribuant. Nam , sicut in superiori capi- cum omnibus nihil habeniibus coratnune habeat.
tulo continelur, licitum est eis a populo oblata sus- Sed et eorura curam nihilominus gerere debent,
cipere, ad suam el pauperum indigcntiam susten- quos aut infirmitas aut senectus aggravat. Post hcec
landam. Unde in libro Prosperi ita legitur : Proptcr- aulera memorari oportet hoc,.quod in Actibus apo-
ea, inquil, Dcus voluit cullores suos omnibus quae stolorum legitur : Afferentes, inquit, preiia prcedio-
habcniur in muudo renuutiare, ut exclusa mundi rum suorum : et ponebant ante pedes apostotorum.
cupidiiale, divina in eis eharilas possit augeri vel Distribvebantur auiem sittguti, prout unicuique opus
perfici. Et ideo decimas atque primitias fmgum erat (Act. iv, 3o). Itetn : Neque egens quisquam erat
primogenita et sacrificia pro peccato, et vota qnae inter illos (Ib~id., v. 54). £t rursum : Nec quisquam
sibi Dominus jussit offerri, sacerdolibus ac ministris suum esse aliquid dicebat; sed eranl illis omnia com-
distrtbui debere constiluit, ut devotissimo populo munia (Ibid., v. 32). Ita ergo et soiitarii nec suum
viUe necessaria ininistrante, ipsi Crcalori ac paslori quidquam dicant, sed sint fideles dispensalores, et
suo liberis menvibus ministrarent, atque in ejus ea qua» pauperibus dare debent, non nimis in suos
,, :
633 CODEX REGULARUM. — PARS II. REGULÊ PP. ORIENT. «34

usus reflectanl : ne quod absit, cum Juda, qni locu- A nullatenus loquantur aliquid denuo , excepto M ne*-
Ios Doniini furalus fuerat, scnteiitiam damnationis cessitatis causa praelatus aut aliquis e fratribus ali-
incurranl; sed potitis de fideli adrainistratione ab quid alietii indicaTe voluerit: quod tainen et ipsum
ipso, cujus ministri esse noscuntur, incffabiliter rc- cum sDmma graviiatc ct moderalione honestissime
munerari mercantur. fiat. Si aulem unus solumniodo fuerit solilarius, si-
CAPUT XLIl miliier faciat. Omni siquidem tempore silentio stu-

Quibus Itoris oporteat solilarios reficere. dere debent soliiarii, el maxime nocturnis horis. Si
Statuendum itaque censeo quibus horis reficore quisautem eorum nocturno lcmpore pecnliaiitcr vo-
debeant solitarii, ne forte quis propriam sequator lueril orare, aut aliud aliquid agere, sic agat ne
voluntatem, et romissius vivat quam necesse sit. alium inquietet.
Quapropter tali disposilionc reor ulraipie lempora CAPUT XLUI.

ordinari, hoc esl, ab octavis Paschai usque ad Pen- De mensa solitaritrum.
lecosten bis in die reficianl. His ergo diebus quarla Quotiescunque aut de proprio labore aut
solitarii
et se.xla feria usque ad nonam jejunent : quia sicul de lidelium oblatione aliquam suflicientiam ciboruia
equis frena sunt imponenda , ita corpora noslra je- et pottis habuerint, semper ad mensulam suam pau-
juniis sunt infrenanda. A Penlecoste usque ad Ka- B peres et peregrinos habeanl, et cum illis Christum
lcndas Sepiembris quarta et scxla septimaque feria convivam esse noverinl. Si vero paupercs minus ha-
jejunenl usque ad nonam. Reliquis vero diebus ad buerint, quos dc fratribtis voluerint vocaie, chari-
sextam reficiant, et ad vesperam ccenent. A^ Kalendis latis causa in eorum pendVat arbitrio. Eis autem
autem Seplembris usque ad caput Quadragesimae, ad quos vocant, hoc quod Deus eis dedcrii, cum chari-
nonam semper reficiant; nisi forle quis voluerit je- tatis officio exhibeanl. Ipsi lamen solitarii non se-
junium usque ad vesperum protelare. In Quadrage- lum a qualitate ciborum, sed etiam a quanlitate se
sima vero usque ad Pascha, ad vesperani reuciant. custodiant, et in pondere et mensura, cum sine bo-
Ipsa tamen vespera sic agatur, ut ltimine lucernse spilibus fuerint, vivant. Cum autein aliqui simut
non indigeant reficientes, sed luce adhuc diei ma- fuerint eum eis, communes in cibo et polu se exhi-
nente omnia consummentur. Sed et omni tempore beanl, ob vanam gloriam devilandain, scd constilu-
sive coence, sive refeclionis hora sic tcmperetur, ul tionem Regtihe non transccndant.
de luce fiant omnia. Praeterea quoque si quis volue- Stifficere enim crediinus ad refcctionem quctidia-
rit omni teinpore jejunare , cxceptis Dominicis et nam duo pulmenlaria cocla, propter diversorum in-
aliarura festivitatum dicbus, non prohibeaiur ei; firmitates, uno edere non poluerit,
ut fortc qui cx
quia sic faciebant sancti Patres nostri Antonius , G ex Et si fuerinl poma. aul legumi-
alio reficiatur.
et Benediclus, nec non Macarius, et caeteri alii. nnm nascentia, addatur et lertiuin. Cibns aulem il-
Sed licet omni teinpore vita solitariorum Quadra- lorum lalis sil HqMo*» olera et legumina, aliquan-
:
gesimas debeat obsei vationem habere, lamen quia ^ caseum et ova inlerdumque pisciculos pro sum-
paucorum cst isla virtus, ideo suademus ipsis die-
mis
m"3
W* ,
ducant. Quidquid enim, inquit Ilierony-
bus Quadragesiime omni puritate vilam suam cuslo- ' P° st Su,am non senlilur, idem tibi qeod panis
dire, omnes et 1(?
g Ufnina P^nis autem libra una propensa suffl-
pariter negligeiilias aliort.ra temporom -
his diebus sanclis diluere. ciat in die, sive ima sil refectio, sive prandii et
Quod luiu- dignc fit, si ab
omnibus co?n#. Sunl enim qui plus, et sunt qui minus indi-
vitiis nos tempereraus ; orationi cum fleli-
bus, lectioni et compunctioni cordis alque abslinen- gent ;

quia nec robur unum inest cunctis corporibus
operam demus. Ergo his diebus atigeanius aliquid

tia;
et ideo de ciborum qualitate et quamitate non facile
ad pensum solitum servitiiti» nostne, oraliones pe- a nobis oporlet dispulari, quia nec ab omnibus potesl
culiares, ciborum et potus absii.nentiara; ut unus-
uniformis regula cuslodiri. Tamen studendum est
quisque super mensurau ul non semper salunlas eJendi finem faciat, sed vo*
sibi indictam aliquid cum
propria voluntale et gaudio sancti Spiritus ofterai liintas ; nec implcat ventris saturitatem edaciias,
Deo:idesl, subtrahat eorpori suo de cibo 560 comprimat P»rcitas. Unde ait Apostolus Et
et potu^ :
de sotnno et quiete, de ioquacitale et scurrilitate;

camis curam ne fcceritis in desideriis {Rom. xm, 14).
et cura spiriiualis desiderii

IVon enim camis curam omnimodis interdixit, sed
gaadio sanctum Pascha
exspectet.
ut in desideriis ne lieret, prohibuit. A camibus vero
Deinde omni tenipore, sive prandii, sive coenae, lam quadrupedum quam volucrum omnino absti-
mox ut surrexerint a refectione ne«nt,nisi fortealiqui in gravi aegriiudine fuerint de-
, sedcant, si duo
fuerint siinul tenti. Ipsis enim pro reparatione tanlum concedatur.
, et legat unus Collationes vel Vilas
Patrtim, aul certe aliquid unde aedificeniur. El lectis
Illico autem ut validiores effecti fueiinl, a carnlbus.
qiiatuor aul quinque foliis, vel quantum hora permi- more solito abstineant.
seril, si meridies fuerit, aut paululum in stratis suis CAPUT XLIV.

rpquiescant, aut aliquodopus manuum agant. In tem- De crapula cavenda.
pore autem jejuuii lectione lecta , si vespera fuerit quantum ergo solitarii possunt, delicias et cl-
I.i
confestim ul a leclione surrexerint, ad completorium borum opulentias fugiant et non solum a cupiditaie ;
celebrandum veniant. Exeuntes autem a complelorio pretiosoruin eiborum, sed etiam a nimia percepiiono
635 S. BENEDlCTl ABBATIS ANIANENSIS 63S
Tilium se contineant : reiuota prae omuibus crapula, A Kcit* se semper aspiciant, ae dura gulaj vitium fu-
wt nunquam subripiat eis indigeries, quia nihil sic giunt, in superbiam aut vanam gloriam iucidant. Et
contrarium est omni Christiano quomodo crapula. rursuin admoncndi sunt, ul abslinentiam suam et
linde Dominus ait : Videte ne gravenlur corda vestra semper sine intermulatione cuslodianl, el ntiiiquam
enim sic lianc apud occultum judicem eximiae v'rlutis cre-

in crapula et ebrietate [Luc. xxi, 54). Niltil
inflammat et titillat membra genitalia quomodo indi- dant ; ne forle magni meriti se esse sestimantes, cor-
geslus cibus ruclusque convulsus. Escae enim multae da in elaiionem levent. Sic enim corpora noslra, vel
non solum corda noslra, sed etiam corpus et animam etiam corporum- incenliva rigore districtioris absti-
debilitant. S:epe enim per ciborum aviditatem slo- nenlire castigemus, ut a carnalibus desideriis abso-
ntachi frangunlur vires, necnon ei abundanliam san- ltiti, sanclis virlutibus floreamus.
guinis, et choleram, et plurimas xgritudines esca- CAPUT XLV.

rum nimietate patimur. Idcirco tantum cibum unus- De mensura potus sotilariorwn.
quisque sibi concedat, quantum sustenlatio corporis, Eaindem quippe mensuram potus quam sauelu?
non quantum desiderium carnis exposcit. Opoitet Benedictus constituit monachis, eamdem et nos in-
itaque ut caro nostra suhjecta sit animre nostne, et firntorum contuentes imbecillitatem conslituiuius so-
sicui anciUa famuieliir domince suae. Non enim bene B Hlariis, id est, unicuique hcminam vini per diem.
possumus vigilare, cum dapibus fuerit venter nosier Quibus autem donat Deus toieraiuiam absliuenlia»,
onustus ; sed somno oppressi vigiliarum fruclus propriam se habituros mercedem sciant Unusijuis- :
ainitiimus, et maximum delrimenlum anima* noslnc que enim, ut ait Apostolus, proprium donum habei
acquirimus. Nam sicut miles plurimo onere prsegra- ex Deo, atius quidem sic, atius vero sic (1 Cor. vn, 7>.
vatur et prsepedilur ad bellum, ita prsepeditur soli- Quod si loci neccssitas, vel lahor, aut infinnilas
larius ad vigilias cum escarum largitaie ff ivescit. . ampiius poposcerit, in eorura consistat arbitrio;
Sed et diabohts plurimum inde gaudet, cum Dei considerantes lamen in omnibus ne eis satietas aul
servos viderit nimio cibo refertos, sicut legitur de ebrietas subripiat. Licet enim legamus vinum omni"
quodam viro venerabili, sancto Philiberto. Hic cum no monachorum vel soiiuriorum non esse, sed qttia
essel in quodam monasterio, et jugum Christi suave noslris lemporibus id monachis aut soliiariis per-
et ontts ejus lcve suscipcret, in tantum religionis suadcri non potest, sallem et hoc consentiamus ul
cultum excrcvi:, ut etiaui viris perfecliorUus in ab- non usque ad satietatem bibant, sed pare.ius, quia
tlinentia el cneteris virtulibus imitabilis fieret. Cum- vinum apostatare facit etiam sapienles. Ubi autem
que anliquus hostis ejus invideret abslinentiam, necessitas loci exposcil, utuec suprascripla mensura
quadam die pulsavit aiiimunt illius ut ampiiora sume- ^ inveniri posset, sed muito minus, aut ex toto nihtl,
ret cibaria. Posi hsec vero in ipsa nocte, dum fuissct benedicant Deum qui ibi habitant, et non contri-
cibo saturatus, nutu Dei detectus inimicus sancto stentur ; sed gaudeanl, eo qttod a tali peste sunt
Philiberio per somuium est osiensus, el coepit ven- iiberati. Haeo autem ante omnia admonentes, ut
trem ejus vehtt gaudens palpare ac dicere Modo : absque murmuralionibus sint.
hic bene, modo hic beue. Tunc miles Domini agno- Dc vino autem abstinendo ApostoUts certam fixit
scens jacula inimici, ctucis se vallavit munimine, regulam, diceus : i\'o!ite inebrlari vino, in quo esl
rigorem abstinenti;e deinceps studoit triplicare. Qua luxuria (Epltes. v, 18). Quasi diccret, luxuriam facit
in rc ostenditur qualibus quantisve muscipulis dia- et nutritvini perccpiio nimia, ncn natura. Et ideo
boius Dei servos proepedire molilur, quanlum de ni- non uli vino, sed inebriari prohiheo quaft-
soliiarios ;
mia edacitate kclalur. doquidem infirmum stomachum usus moderalns vini

Ideoque studeamus nos taliter ab escis temperare, conforlat, ebrietas vero animum corpusque <iebi!i-
UL si quando inimicus dc nimia noslra edacitate tat. Denique Timolheo discipulo suo pracipit Apo-
«sliterit gavisus, dc nostra iterum abstinentia abs- stolus dicens : Noti aquum bibere ; sed modico vina
cedat confusus. Onmia tamen mensurate et cum ulere, propler slomachi dotorem e.t propler frequentes
discretione fiant ; quia nimia abslinentia ciborum tuas infirmi(aies (i Tim. v, 23). Ac per hoc nihil
non solum vires corporis fiangit, sed etiam inten- contra absiitvntiam faciunt, ' qui viuum non pro
tionem animae minuil, menlisque ingenium marce- ebrielale, sed tanlum pro corporis salute percipiunt;
scere facil, el vigorem orationis amiltit. Qnapropter nec hoc eis oflert voiuntas, sed peintiltit inftrmitas.
quiJquid cum temperamenlo fit, saiulare cst ; quod Si aulem uifirmilas defuerit, a vino est abstinen-
vero nimis ct ultra modutn fit, perniciosum est slu- dura ; ne vini perceplio, qnse infirmum corpus stislen-
diumque sttum iu contrarium vertit. Unde sanctus lat, sanum incendat. Quoniam quidem vino uti et
Antonius dixit : Sunt quidam contereutei corpora tisui haberc oleum nullus dixerit esse peccatum ; in
sua in abstincntia, et quia non babueruitt discre- his autem rcgionibus ubi defuerit oleum, si neces-
tionetn, longe facli suut a Deo. Hinc Lejtus (irogo- sitas exposcerit, adipe utantiir inlerdum.
rius ait : Plerumque enim duat plus quam neccsse CAPUT XLVl.
est per abstinentiam caro atterilur, humililas foris Dc ebrielate cavenda, el de laude sobrietalis.
ostenditur, sed de hac ipsa luimilitalc graviler inlus Ante omnia autem ebrjetaLis vitium solitarit csi-
superbitur. Idco admouendi suut abslinentes, ut sol- veaul, quia scriptum est liomo ebriosus servus est :
67>7 CODEX REGULARUM. — PARS II. REGUL*; PP. ORIENT. 658
omnium vtiiorum. Nnllura enim peccatum vincere A quia vir illc esset de deliciis, ex lioc quod Deus ei
valet, qui nrallo vino captus est. Unde Salomon di- donabat millebat ci. Qui cum viginli quinque annos
xil : Luxuriosu res vinum,ct tumulluosa ebrietas; qui- fecissel in Scili,faclusest vircontemplatorpracviden»
cnnque in liis deleclatur, non erilsapicns (Prov. x\, i). cl nominatissimus.Audicns autcm quidam de ma-
Et ilerum : Non inluearis in vino quomodo flavescit, gnis monachis ./Egyplioruin opinionem ejus, venit
dum splenduerit in vitro coior ejus, ingreditur blande, videre eum, sperans conversalionem corporalem in-
sed novissime mordebit ut coluber ; ct sicut regulus venire apud eum plu> arduam. Qni cum inlrassel,
venenum dijfundel (Prov. xxm, 31). Nutlum sccre- salulavit eum, et facientes orationcm sederunt. Vi-
tum est, ubi ebrieias regnat (Prov. xxxi, 4). Hinc dens auiem eum vEgyptius vestilura mollibus rebus,
beatus Hieronymus ait : Ebrielas sempcr ilagitiorum et pellem stratam sub ipso, et modieum c.tpitale
mater est, radix criminum, malerla culparum, et sub caput ejus, sed et pedes muudos babentera cum
oiigo omniiim vitioruin. Venter eiiiin raero acstuans galliculis, scandalizatus est intra se dc eo, quia in
cito despumat in libidines. Quapropler ebrielalem illo loco non erat consueludo taliter conversandi,
fugiamus, ne crimen luxuriae incurramus. Plerique sed magisduram abstinenliam habere consuevcranl.
homines per vinuni maximam debililatem corporis Scnex autem ille Romanus habens contemplalionem,
contraxerunt nec poluerunt consequi prislinam I* gratiam, intellexit quia scandaliza-
. s ; ve prajvidentiae
sanitaiem, quia non lemperaverunt gube ardorem. lus fuisseliEgyptius monachus in ipso, et dixii mi-
Per vinoieniiani enim armatur os ad maledicta et nislro suo : Fac nobis hodie propler abbalem qui
convicia proximorum, et mens immutatur atque venit bonam diem. Coxit autem parva olera quaj
balbutil lingda. Hujusmodi euim vir cum se pulal habebat, et surgentes hora compelenli comederunt.
hibere, bibitur ; sicut piscis cum avidis faucibus Habuit etiam modicum vini senex propter iufirmi-
properat ut glntiat escam, repente bamum interfau- latem suara, et illud biberunt. Et dum faclum esset
ces reperit, ita et ebriosus inimicum inlra se vinura vespere, dixerunt duodecim psalmos et dormierunt.
suscipit, et, beu ! homo rationabilis ut irralionabile Similiter et in nocte. Surgens autem mane jEgyptius
animal capiiur. Nihil esi alittd ebrietas quam mani- ille dixit ei : Ora pro me. Et egressus est non aedi-
fesiissimus daemon. Idcirco non quaotum gula exigit, iieaius in eo. Et cum paululum discessisset, volens
setl quanlum nalurx imbecillilas poscit, bibamus. cum senex Romanus sanare, misit post illum et
ille
Vinum enim nobis Dominus non ad ebrietatem, sed revocavit eum. Qui cum venisset, ilerura suscepit
ad laeiiliam cordis creavit. Nam sicul ebrietas maler eum cuin gaudio. Et interrogavit eum dteens Ex :
est omniuni vitiortim, ita sobrietas mater est omnium qua piovincia es ? Et ilie rcspondit : .-Egyptius sum.
virlutum. Sobrielas quippe est corporis et animse El dixit : Cujus civilalis ? At ille dixit : Ego omnir.o
uiilis medicina. Conservat auiem memoriam, acuit non fui de civitale, nec babitavi in ea. Et senex dixit
sensum, siucerat {sic) mentem, mitigal vitia, frangit ei Antequam monacbus esses, quid operabaris in
:
libidinem, propagat seneclulem, rcvelal divini sacra- possessione qua manebas? El ilie Cusios eram :
inenti arcana, atque stantem et in omnibus castum agrorum : Et dixit ei : Ubi dormiebaa ? Respondil
hominem facit. ltaque in omnibus exhibeamus nos ^Zgyplius : in agro. El Romanus ait : Habebas ali-
sobiios, ut sobrielas nos per omnia exhibcai sanos quod stralum? Et ille : Ego in agro debui habere
et caslos. stramenla? El senex : Quomodo dormiebas? Respon-
CAPUT XLVH. dit iEgyplius : in terra nuda. Et Roraanus ait : Quid
Si omnes o-qualiler necessaria viae debcnt accipere. manducabas iu agro, aut quale vinura bibebas? Et
Beatus igitur Augusiinus, vir per pmnia discrelus, ille : Manducabam panem siccum, et si inveniebam
ait : Victus ct legumeulum non aequaliler omuibus aliquid de salsameniis, et bibebam aquam. Ad hsec
iribuatur, scd polius sicul unicuique opus fuerit senex Romanus dixit ei : Grandis tibi labor eral. El'
Sicenim legilur in Aclibtis apostolorum : Disiribue- adjecit : Erat tibi vel balneum in possessione ubi
batur singulis prout unicuique opus eral ; el ttullus j. lavares ? Et /Egyptius : Non ; sed iu flumine lavabam
egens eral inler illos (Act. iv, 5i, 55). Ubi non tiici quando volebam. Cum ergo haec omnia senex ab eo
inus quoJ personanim sil apud Deum acceptio, sed inqursisset el cognovissel modum prioris viiae ejus
infirmilatum consideralio : ut qui Biinus indigel, atque labores, voiens euin proftcere, narravit ei vi-
gralias agat Deo ;

qui vero pius indiget, humilielur tam suam proelerilam, quam habebat, dum esset
pro infirmilate, el non extollalur pro rnisericordia, ssecularis, dicensMe miserum quem vides, de ma- :
el tamen Deo gratias agat, qualenus in omnibus gna civiiatc Romana sum, habens in palatio maxi-
beneuiealur Deus. Qua de re in Collalionibus Pa- mum locum apud imper3torem. Cumque audisset
trum lale datur exemplum, et licet sit prolixura, est JEgyptius inilia verborum ejus, statim compuncius
lamen in hac re prolicuum, ut mihi videlur. Venit est, el sollicite quae dicebanlur ab eo, auscultabat.
aliquando quidam monacbus ab urbe Roma, qui in Ei senex adjecit : Reliqtti crgo Romam, et veni in
palalio magnum locum babuit, el habitabat in Sciti solitudinem istam. Et iierum dixit Me quem vides,
:
iii vicinilate ecclesiac. Habebat autem secum unum habui domos amplas el magnas, et pecunias multas,
ex servis suis qui minisuabat ei. Vidcns aulcm et eonleirmens eas veni, et maueo in ista parvula
presbylerecclesiae inurmitatcm ejus, ei recognosceiis riifva cella. Audi adhuc : Habui etiam lcctos ex
: :

auro vestitos, et pretiosissiiua stramenta : et pro his A Sed et carnium esus, si voljerint, pro reparatioue
dedit mihi Deus strameutuni boc de papyro et hanc tantum tisque dum meliorati fuerint, comedant. Cel-
peHetn. Sed et vestes mes insesiimabili pretio erant, lulae infirraorum infirmitaiis tempore sub sigillo mi-
et pro his ulorhas viles rescellas. Iu prandio quo- nime babeantur, quatenus a fratribus visitari pos-
que ueo multum aurum expendebatur, el pro iUo sint. Ipsi tamea caveant ne foras ultra consiitulum
dedit niilii Deu» inodica olera haec el parvulum cali- lerminum cxeant, si ab episcopo sunt recln&i et sigil-
cem vini. Eranl el qui serviehant mihi piurimi servi, lati. Non euim eos leneat sigillum cerre vel phtmbi,
el pro omnibus illis, istum Deus compunxit ut mini- sed sigillum Chrisli. Sic naruque legitur in libro
siraret raihi. Pro balneo aulem profundo, aqua rao- Dinlogoruin fecisse quondam venerabilem virum. no-
dica utor ad pedes meos, et galliculis propter inlirmi- mine Marlinum qui cum in quodam monie necrlum
taiem mcam. Et rursum pro calauus et citbara et clauso specu babitaret, catena sibi ferrea ptdemli-
alio rausico opere quo deleelabar in conviviis meis, gavit, eainque saxo ex parte altera alfixil, ne ei
decanto in die duodecim psalmos, similiier et in uUra Jiceret progredi quam catenae ejusilem quanti-
nocte ; sed et pro peccatis meis qua? auie facieham tas tendebatur. Quod vir viiae venerabilis Benediclus
exhibeo Deo modicum servitium. Unde rogo te, ab audiens, ei per discipulum suum mandare curavit
ba, ut non scandalizeris propter infirrailatem meam. " Si servus es Christi, non ie teueal catena ferri, scd
Et bac audiens Êgyplius atque in semetipso rever- catena Chrisli. Ad quam vocem Mariinus eamdeiu
sus dixit : Vae mihi, quia de mulla tribulatiooe et proiinus solvit compedem, sed nunquara poslmodum
labore saeculi magis ad repausandum in conversa- telendit pedcm ultra locum quo hunc teudere co«-
tionem monachi veni, et quae non habebam lunc, sueverat ligatura. Alque postea in tanlo se spaiio
modo babeo lu autem ex muha delectalione saecuii,
: sine calena coercuit, in quanto et anlea ligatus per-
volunlate propria, iti tribulationem banc venisti, et mansit. Ila ergo et reclusi facianu lilico auiein ul
ex. multa gloria ac copiosis divitiis, hanc bumilita- ab infirmitate convalfscere coeperint, more soliio
tem atque paupertatem arripuisti. Ex quo multtun ostium cellulae sigilletur, et soli iterum maneant.
proficiens JEgyptius, vale diclo discessit ; et debinc Curam autem habeant maximam praeiati, ut uixi-
faclus ei amicus saepe ad eum veniebat siuc utilitatis nn's, ne a eellaiiis negliganiur senes et iufirini;
causa. Erat auiem idem Romauus vir discemens in quia ad magislros respicil quidquid a discipulis de-
bonis, et repleius optimo odore Spiritus sancii. Qua- iinquitur. Consideretur aulem semper eorum imae-
proplei babenda est inler nobiJes et ignobiles, inler cillitas, et nuilatenus in eis disirictio regulae tenea-
sanos et infinnos, inter senes et juvenes magna ditur in alimeitis sive caeleris neeessariis ; sed sit in
Non enim possunt hi qui de deliciis veniuat, C eis pia considoratio, et praeveniant,
scretio. si necesse fuerit,
etbi qui uunquam indeliciis fuerunt, aqualem tenere boras canonicas.
rlgorem absiinenliae. Neque sani et infirmi nequaliter CAPUT XLK.
abslinere possunl. Idcirco secundura consiiium Apo- De vestimentis et calceameniis solitariorum.
stoli : Is qui non manducat, manducantem non sper- Oportet itaque sohtarios sanctarum Scriplurarum
nat ; ei qui manducat non manducantem non judicet auctoritati parere , sanctortimque Patrum docu-
(Rom. xiv, 5;. Sed alterulrum pie supportantes con- menta vigilanter perpendere, ut humilitdiem, quain
siderent in/lrmilates iltorum. corde gestant, aciu, habitu, etiam ipso incessu reU-
CAPUT XLVIII. giosissirae demonsirent : plusque vehnt sancta con-
l)e infirmis et senibus sotitariis. versatione eximiisque moribus quam ornatu veslium
Infirmorum autcm et scnum cura ante orania et fulgere. Quantum igitur a superiluo et immoderato
super omnia adhibenda esl, ut sicut revera Christo, cultu vesluim se compescere debeanl, nmltis sancto-
ita eis serviatur : Ipsemet enim injudiciodicil jusiis: rum Patrum exemplis perdoceri potest. Ait cnim
Jnfirmus fui, et visitustis me {Malih. xxv, 56). Et, beatus Gregorius : Nerao aestimet in luxu atque Sta-
quod uni ex mimmis meis fecistis, mihi fecistis (Ibid.). dio preiiosarura vestium peccatum doessc ;
qnia si
Sed et illi imbeeilles et infirmi considerent in bono- D hoc culpa non esset, nullo modo Dominus Joannem
rem Dci sibi serviri ^ et non superfiuitate sua atque de veslimenti sui asperitate laudassct. Hinc rursus
imgaciiate verborum contristen. fratres servientes ait : Nemo quippe vestimenta prrecipua nisi ad ina-
sibi. Qui tamen, si excesserint, patienler sunt por- nem gloriam qu«rit, videlicet ul honorabilior ca?te-
tandi ; quia de talibus copiosior merces acquiritnr ris esse videaiur. Nemo vult ibi pretiosis vestibus
in reguo Dei. Ergo cura inaxima sit praelatis ac cae- indui, uhi ah aliis non possit viderl. Pro sola
teris fratribus, ne ahquam negligentiam patiaatur ; enim inani gloria vestimenla pretiosa quaeruniur •
sed eis compatiendo subvenianl, el assiduis vi>ita- Hinc Basilius dixit : Si eriim sludium nobis habeu-
tionibus sanctarumque Scripliirarum consolatio- duin est omnium nos essc minimos, et oinnium no-
nibus, necnon et propriarum rerum facullatibus ad- cerlum esi quia el indumentis omnium
vissiiuos,
ininicula praeheant necessaria. Depnlelur autera nos putare debemus Qovissimos. Hinc Cassianus
fraler limens Deum, etdiligens atque soilicilus, qni dicit : Oportet ut uii* sil veslis solitarir, quseroi-
eia ea quibus opus habuerint niiseiicorditer admi- pus conlegeus, tanlum Terecundiam nudilatis cx>-
nistret, et bahiearum usus quoiies pxpcdit, olferat peiirtl, et frigoris injuriam rppellat, uon qua* occa-
641 CODEX RECULARUM. - PAKS II. KEGULiE PP. ORIENT. &49
sionem vanUatis enutriat. Qttai iia sit vilis, ui milla A soreiionis lenemla est. Sufllciant autem eis stra-
coloris vel compositionis tiovitstc inter crcteros fra- nicnla leclorum, matta et cilicium, sagum, vcl loxa
trcs spiriluales insignis habeatur. Ilinc Isidorus att: et capitale. Vestiti quoque dormiant ct cincli, ul
Vestimenla solitariorum nec inultum vilia , nec semper sint paraii. Quiescenles autem in leciuJig
multum sint pretiosa : qtiia nimis preiiosa vestis suis frequenler decantent cum Propliela : Lavabo
animum ad lasciviam pertrahit; nimis viMs aut do- per singulas itocles teclum meum, lacfymi» meit stra~
lorem cordis parit, aut morbum vanse gloriae con- lum meum rigabo (Psal. Vl, 6). Et ilerum : Memor fui
trahit. Hactenus tle qualilaie vestium diximus, nocte neminis tui, Domine, el cusiodivi legem tnuin
nunc autem et de quantitate alkjuid dicamus. Veati- (Psal. cxviu, 55). Et si ante m*n surrexeritit, vel
menta quippc non multa, nec 6uperflua sini solita- lacte signo absque inora surgentes, festtneiit adopus
riis, imitantes dictum Dei nostri ad discipulos suos: Dei, cum omni tanien gravilate et moaestia. Cum
Nequeduas tumcms habeatis (Liic. rx, 3). Quas duas autein surrexerint, primum signum erucis fronlibus
tuuieas non nuroero iutelliger»; dehemus, sed si alia suis iutprimant, et cum silenlio dicant : Deus, in
gestanuts, et aliaeausa avariiise servamus, baec su- edjutorium meum intettde : Domine, ad adjitvaudum
perflua sunt, et hasc pauperibus dare praxipimur. me festina (P»al. tsis, 1 ). Et hoc caiitanles mox ad ora-
Unde sanciiK» Hieronymus ait : Quidquid eorpora B terium pergant, ct prostrati in terra humililer cum
nostra defendere potest, et humause succurvere in> laerymis et gemitu orent. Explota aulem oratione,
becillitati, hoc una appellanda cst tunica ; et quid- necessaria corporum suorum provideani. Inde rc»
quid in prsesejilibus aKmentis necessarium esi, uuius verlcnles illice iioeiurnura olficium jSolemniier oi
diei viclus appellatur. Unde et prceceptum a Domino devote incipiant. Euntes autem aliquo vel redeunles
est ne eogiu-mus dc craslino, hoc est, dc futuro se mper ore et corde aiiquid psallaiil, qualeuus
tempore. Et Aposlolus :
Habentes, inquit, victvm tt cum p rep heta iiducialiler dicere queant : lienedi-
veslimetilum , his contenli sitnm. Nam tfui voluut Cam Dominum in omni tempere, semper iaus ejus in
divites fieri , incidunt in tentationem et in iequeum ore meo (Psal. xxxni, \).
diabdii, ei desideria mulia, el inutilia, et nociva, ques CAPUT U.
hominem mergunt in iuleritum el pcrditionem (f Tim. Vt certo tempore sese radant, ne tint comali.
vi, 8). Qua de causa ad Kegulam beali Benedicli In barbis qnoque radendis et capiMts londendis
rocurrimus, ct quanium ipse concessii monachis ha- lenendus est etiam a solitariis modus discretionrs.
Itere de vestimentis, et nos concedamus solilariis : Nam, sictil legitur in Vitis Patrum, fuit quidam vir
id est, propter noctes, ei propter ipsa vestimenta sanctus, nomine Apollor.ius, qui e©s valde reprehen-
lavanda habeant, si monachi sunt, duas tunicas et debat, qui barbam et comatncapitis nutriebant. Di-
duas cucullas. Si vero nondum assumpserunt pro- cebal anlern Certum est quod isli ab hominibus
:
poshum monachale, eucullas non induatit, sed cap- laudem qua;runt, barbam vd
et oslentationis causa
pas; in aBState puram, in hieme viilosam. Ha^beant coraam capitis nulriimt; cum mandalum stt eliam
enim pelliceam unam de pellibus, et duas stami- ipsa jcjunia in oecullo celebranda, ut Deo soli stnt
oeas, et duo femoralia. Femoralium autem nsus cognila, qui videt qua? in occulto sttnt, et reddit tn
cuiquam permiltendus esl, et maxime his qui in mi- palam. Sed ut mihi videtar, isli non sunt contenti
nistcrio altaris implicantur. Retiqui vero gradus ejus remuneraiioBe qai videt in occullo, sed mani-
utrum ea velint gestare, an non, in ipsis sit. Siot festari se aptid homines votunt. Unde etiam ad
eliam illis indiunenta p?dum, caliga?, et pedules, et quemdam Rornanuni fertur dixisse beatus Grego-
subtelaria. Hxc auiem consideratio in eorum pen- rius istud proverbiam : Si sanctitas, inquit, in barba
deat arbitrio, ut sectmdum qiraiitatent locorum ubi «st, lunc nemo sanctlor esl hirco. Quapnpter juxta
habitanl et aeram tempericm vestimenta habeant, consideralionem rationis arbilror congruum fore ut
quia in frigidis regionibus ampiius indigeiur quam solitarii, et pnecipue ilii qui sacra mysteria con-
in calidis. Piselcrea quoipie sacerdotes vestiraeiila j) trectant, de quadraginta in quadragtnta diebus so
sacerdotalia et altaris lineamina cum summa dili- radant, et capillos tondeant, ut juxta Apostolum :
genlia conscrvcnt nitida; id est, unnsquisque casu- Exspoiiantes nos veterem hotninem cum actibus sui»,
tam tuiam, albas duas, amicius duos, slolas duas induamus eum qui renovatur in agnrlionem Dei (Co-
(Mini manipulis, duos ctiam corporaies, et duos lin- loss. iii, 5). Id esl, criminibus carnis nostrae, quasi
leos semper habeant nilidos, sicul laiUum decet criuibus capilis exuamur, atque inde innovatis sen-
ministeiium. srbiis enitescamus. Quam renovationera in mente
CAPUT L. oportel fieri, sed in capitc deraonstrari, ubi ipsa
De leciisterniis solitariorum. mens noscitur habitare. Habeant etiam infra celhi-
Solitarii autera sicut in cxteris, ita etiam in lecti- iam retrnsionis dolium, et quoties expedit, sacerde-
sterniis moilunt tenere debent discretionis, id est, les pro munditia curporis balneorum usibus fruantur.
non pretiosa velint hakere leclualia, sed vilia : ve- Sed fortasse aliqui dicent : Sanctus Anionius nun-
stimenta qviippe et calceameuta, vel lectualia eo- quain se balneavit. Quibus breviter respondendum
runt, nec nitida nimium, nec abjecta sint pluri- esl : Si sancins Antonius nunquam se balneavit,
uium. Inter utrunique enim, ut diximus, virtus di- nec unquam missam cr.ntavit; kleoque balneoium
:
usus in sacerdotum relinquitur arbitrio, ul mundi A responsionis porrigatur bonus. Sicut scriplum esi:
et digni habeantur sacra mysteria celebrare. Sermo bonns super dutum optimum (Eccli. xviii,
CAPUT LII. 16, 17). Omnia autem vasa eorum cunclamque sub-
De discipulis solilariorum, et de eorum obedieniia. stanliam ac si altaris vasa sacrata conspiciant. Nihil
Discipuli ergo solilarion.m sacpe admouendi sunl, ducant negligendum, neque avaritiai studeant, ne-
ut sic vivant, quaienus aliis bonum exemplum prae- que sint prodigi, et exstirpatores subslaiUi^c illo-
beant, el humilUer magisiiorum imperiis su!>ja- rum; sed omnia mcnsuraie secundum faciani, ct
ceant. Mox ergo ut aiiquid eis impcratum a ma- jiissionem niagisiroru.m. Non enim velint habere
gistris fuerit, ac si diviniuis imperelur moram pali solilarii piures discipulos, quia nequaquam vincere
nesciant in faciendo. Sed ipsa obedientia lunc ac- avariliam possuni qnando ad multorum suslenta-
ceptabilis erit Deo, ct dulcis hominibus, si quod tionem intendunt. Habeat autem unusquisque iiiium,
jubetur, non tarde, non tepide aut cum responso aut duos, vel ad plurimum tres discipulos. Paucos
nolentis elliciatur; quia obedieniia qua.' majoribus lamen coiidiscipulos ad convivcndum et plures ad
praebetur, Deo exliibeiur; ipse enim dixit : Qui docendum. Non tamen dicimus ut scholas genera-
vosaudit, me audii, cic. {Luc. x, 10). Nam cum liter teneant ; quamvis liceat, non lamen expedit.
malo animo si obediat discipulus, el non solum ore, B Unde Apostolus : Omnia, inquit, mihi iiceut, licet
sed etiam corde si nmrmuraverit, quamvis impleat non omnia expediunl (1 Cor. yi, 12).
jussionem magistri, tamen acceptabile non erit Deo, CAPUT LUI.

qui cor respicil murmurantis. Ll pro tali facio nul-
De zelo bono quem debent habere solitarii erga
lam consequitur gratiam, inio poenam murmuran- discipulos.
lium incurrit, si non cum satisfaclione emendaverit. Ut autem ait sancius Benedielus, sicut est zeius
Quapropter hi tales, relinquentes stalim quae sua bonus qui separat homineni a vitiis et ducit adDcum
sunt, ct volunlalem propriam deserenles, secundum et ad vitam auernam, ita est et zeius amariiudinis
Domini sententfam qui dixit : ISon -eni volunlalem qui separat a Deo et ducit ad infernum. Uunc ergo
meam (aiere, sed ejus qui misit me (Joan. vi, 38); zelum qui ad vitam ducil auernam, ferventissimo
mox exoccupalis manibus, et quod agcbant iniper- aniore excrceanl solitarii erga discipulos, id est,
feclum relinquentes, vicino obedientia? pede juben- ul infirmitales illorum sive corporum, sive moruin,
lisvocem faclis sequantur. Unde iu Collationibus palientissime tolerent, el si forte aliquid delique-
Patrum lale daiur exemplum Abbas Sylvanus ha- : rint, cum omni moderatione eos corripiant. In ipsa
buit discipulum quemdam, nomine Marcum, ct hic autem correptione prudenter agant, et plus stu-
fuerat magiue obedientiee ,

quique eliam scriplor C deant ainari quam limeri. *Et ne quid nimis, ne
erat. Diligebat autem eum senex propter oledien- dum nimis eradere cupiunt rubiginem, frangatur
liam suam. Habebal autem alios undecim discipulos, vas; suamque fragililaiem semper suspecti siul;
qui contrislabantur pro eo quod cum diligerot pius memincrintque calamuin quassatum non conteren-
eis. Quod cum audissent vicini seuiores, quia plus dum. In quibus non dicimus ut permitlaiit nutriri
eum caUeiis suis discipubs diligerct, moleste lule- vitia, neque dissimnlent peccata delinquentium, sed
runt. Una aulem die venerunt ad eum : quos assu- mox quantum praevaient, radicitus
ut oriri coeperint,
mens secum abbas Sylvnuus, egressus coepit sin- ca ampiilent memores semper quia Ueli sacerdos
;
gulorum discipulorum suorum cellas puisare, di- pro filiorum iniquitate damnatus est (/ Reg. n).
cens : Frater, veni, quia opus (e habeo; et unus ex Quapropter leneant consilium Apostoli dicentts :
eis non est mox secutus eum. Venit autem ad cel- Argue, obsecra, incrcpa in omni palienliaet doctrina
lam Marci, et dfxit ei : Veni, frateiyquia opus tc (I Tim. iv). id est, indisciplinatos durius argue,
habeo. llle aulem scribebat, et non perfecil iitte- obedicntes et miies, ut in melius pronciant, obse-
ram 0, et venit. Et dixerunt senes : Yere, abba, cra; negligentes el conlemnenles increpa; omnia
quem lu diligis, diiigimus, quouiam el Dominus di- tamen cum patientia. Improhos autem, et duros, et
ligit eum. Ideo istud hic posui exeinplum, ut discant
D superbos, vel inobedientes, si aUas siverit, verbe-
discipuli agere obedienliam siue mora. Ipsi quoque rum castigalione et corporum afllictione coerceant,
discipuli non sint supcrbi, non tardi, non lurbulenti, sicut scriptum cst : Percute fdium tuum virga, et
non vinoleuii, non multuin edaccs; sed sint mori- animam ejus de inferno liberabis (Prov. xxm, 14).
bus honesli, ac Deum timeiues. Qui etiam ea quse Hoc snmmopere perpendenles ut juxta qualitatem
Deus dederit tempore opportuno diligeuler magistris vulnerum exhibeant fomenia curationura. Caveant
ndministrent, et in ruinistrando nuilalenus cos con- autem ut, dum alios de aumoniiionibus suis cracn-
tristeni; memoies seniper divini sermonis, ubi ait dare procuranl, ipsi ab omnibus vitiis cmeudaii in-
Qui tcandalizaverit unum de pusiilis ,

qui in me venianiur; ne forle aiiis prccuicanles, ipsi (quod ab-
credunt, elc. (Matih. xvm, G.) lilud etiam ad me- sit) reprobi efliciantur.
moriaiu revocent quod ail Apostolus : Qui tene mi- CAPLT LIV.
niiiral, gradum bonum sibi acquirit (11 Cor. ix, 7). Quomodo jejunare debeant solitarii.
El rursum : Hilarem dalorem diligit Dens (lbid,) Sic euira necessaria nobis suni jejunia sicut vul-
Cui autcm sulistanlia non est qua Iribuatur, scrmu neribus medicina, ita tamenut duarum rerum tesll-
:
6ir, CODEX REGILARIJM. PARS II. REGUL/E PP. ORIENT. 6t5

uionio eomprobenlur, id e;>t, oralione el cleemosyna. \ Quoniam ipsa suni quac faciunt humiliari animam.
Unde beaius Augusiinus aii Ronum est jejunare, : Unde dicebat David : Humiliabam animam
in jejnnio
sed inelius esi eleemosynam dare. Eleemosyna eniin meam; oralio mea in sinu meo converletur (Psal.
sufficil sine jejunio, jejauium vero non suflicii sine xliii, 13). Nam justi et prophetae nostri, quando a
eleemosyna. Tale esi jejunium sine eJeemosyna qua- Dco aliquid impetrare volebant, jejunio se alflige.
lis est sine oleo lucema. El sicui lucerna quae sine banl; et sic quod poslulabani, impetrare se gaude-
oleo acceoditur, fumigare potest, lucem habere noo bant. Ita et nos jejnnando bumiliemus animas no-
potest; ita jejuaiiim sine eJeemosyna, carnem qui- stras, tunc quod poposcerimus, a Deo impetra-
et
dem crucial, sed charitaiis lumine animam non bimus. Non ergo nos pra'feranius eis qui jejunii no-
illustrat. Seu quserendura nobis est tiuomodo solitarii stri non valent obtinere mensuram, ne forte plus
eleemosynam dare jubentur, qui doq solum faculu- humilitatis aliarunique virtutum habeanl illi unde
tes, sed etiam soipsos Domino fideiiter obtulerunt. jure nobis jejunaulibus et abslineiilibus prseferan-
Ad haec non ego, sed Dominus per prophetam relur. Neque enim istud jejunium corporale ad
spondit, dicens Frange csuriemi panem tuum, etc.
:
perfectionem nobis prnQcit, nisi fuerit huic ani-
(Isai. Lvni, 7). Non enimdiiit : Da esurienti totum rax quoque jejuuium copulatum. Habet namque
panem tuum, sedail Frange esurienti panem : tuutn. B anima suos noxios cibos, a quihus impinguata
Unde Apostolus : Non. inqnit, ut aliis sii refriga- etiam sine escarum abundanlia ad luxurioe praerupta
rium, tobis aulem tribulatw. Sed ex xqualilale vestrd devolvitur. Nam superbia, vana gloria, detraclio,
abundantia aliorum sustentel inopiam; ut et illorum et inviaia, ct caetera talia cibus ejus sunt. Nihil ergo
abundantia vestrce inopi<v sit suppUmentum (11 Cor> nobis prodesl ah escis carnalibus abstinere, et tali-
ViH.lo). Ei alias scriptum est :Si multum libi fuerit, bus vitiis pectus replere. Quocirca si volumus nobis
multum tribue ; si autem exiuuum fuerit, eiium exi- abslinentiam jcjuniaque proficere, ab his et ab aliis
guutn da (Tob. iv, 8). Tria suiu enim genera elee- omnibus viliis nobis caveatnus, el ad sanctarum
Kiosynarum quae indesinenter agere debemus , unum culmen virtutum, divina opitulante gralia, nitamur
corporaie , egenti dare quidquid peteriinus : alle- conscendere.
rum spirilale, dimittere :i quo licsi fuerirnus ; ter- CAPUT LV.
tium, delinquentes corrigere, et errantes in viam Quod solitarii pro hospitibus jejunium sb^tvant.
vcrilatis reducere. Ad luee auicin jungatur oratio, De susceptione itaque supervenientium fratrum
et erit jcjiuiium perfectum. Unde diclum est : Bona oh causam charilatis beatus Prosper ita loquitur,
esi oratio curn jejunio (Tob. xu, 8). Per jejunia enim propler quosiibet advenientes jeju- enim dicens : si
eloraiiones occulta mysteriorum coekstiuni reve- C nio intermisso reficio, non solvo jejunium, sed im-
lantur, divinique sacrarnenti arcana panduntur. Non pleo cbaritatis oflicium. Caeteram si propter abs-
eniiu quispiam potest virtutem perfectionis attin- linenliaui vel jejunium meum spirituales fratres,
gere, nisi prius veutris edoniaverit ingluviem. Jeju- quos novi mea remissione deleclari, conlri&to, abs-
nia quippe moderata debent esse, ne nimis debili- tinentia mea non est virtus dicenda, sed vitium.
lent slomachum, quia modicus et temperatus cibus Quoiiiam quidcra ipsa abstineiitia ac jejuniorum
uliiis est corpori el animae. Qutercndum est etiam si continuatio, nisi fuerit, quando res exigit, praUer-
biduana ac triduana jejunia facere oporteat solita- missa, el nie inflat, el fratrem meuin, cui charitas
rios. Ad quod beatus liieronymus respondens, ait : jubet servire, contratat; vel cerle inihi uihil inessc
Parcus cibus et venter semper esuriens tridnanis charitatis supernoe demonstrat. Hinc sanctns Bcne-
jejuniis proelertur, mulloque melius esi quotidie pa- dictus ait : Omnes supervenienles hospites tanquani
ruin comedere, quam raro satis sumere. PluYia ilia. Christus snscipiautur, quia ipse diclurus esl: //o-
optima cst quse sensim descendit in terram ; nam spes fui, et suscepistis me. Et omnibus congruus ho-
subitus el nimis imber in praeceps arva subverlit. nor exhibeatur, maxime domesticis lidei et peregri-
Qua de re in Collatiouibus Patrum ita lcgitur In- : uis. £l post pauca : jcjuuium, inquil, frangatur a
I)
tcrrogavit, inquit, abbas Joseph abbatem Pastorem monacho vel solilario propter hospitem, nisi forte
dicens : Quomodo opus est jejunare? El respondit prsecipuus sil dies jejunii qui non possit violari. Aiiis
Rouum est ut monachus vel solitarius quotidie co- vero temporibus consueiudines jejuniorum prose-
medat, et paululum subtrahat sibi de cibo ne satie- quanliir. Pauperum vero, et peregrinorum maxime,
tur. Ei dixit abbas Joseph : Ergo quando juvenis cura sollicile cxhibealur. quia in ipsis magis Chri-
eras, non jejunabas biduanas : Dixit senex : Credc stus suscipitur. Nam divilum terror ipse sibi exigit
mibi, quia et triduanas ct hebdomadam ; sed hcec honorem. Qua dereinCullalionibusPatnun tale da-
omnia probaverunt seues magni, et iovenerunt tur exemplum. Abbas Sylvanis, dura cum discipulo
quia houum est quotidie mandueare, et parum, ut suo Zacharia ad quoddara monasterium visitandi
sit quotidie esuries. liauc eniin viarn regiara levem gratia perveuisset, feceruut eos monachi, ante-
nobis esse demonstvaveruut. Nam biduana ei tri- quam egrederenlur, charilatis causa reficere. Erant
duana jejunia vanam »loriam ostendunt. Alius qui- autem dies jejunii. Postquam autera egressi sunt,
dam fralei inlerrogavit dicens : Jejunia et vigilise invcnit discipulus ejus aquain in via, et voluil hi-'
senex bere et respiciens abbas Sylvanus ail Zacharia,

quas facit iiomo, quid proliciunt? Dixii ei : ; :
: :
647 S. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS 6-58
noli hibere, an nescis quia jejunium cst hodie? At A l*s vitae extendit cxereitia. Credo enim quod inter
ille dixit : Nunquid non manducavimus bodie, Paler, isios sanctos fratres erat perfecla charitas, quia
ad inonasterium et bibinius? Dixit senex : lUud nemo ex eis quaerebal quje sua sunt, sed quae alie-
manducare charitatis fuit ; nos aulera leneaauis je- rius. Tanta esl enim virtus eharitalis, sicut Aposto-
junium noslrum, fili. Hinc patenter ostendilur quia lus tesiatur (// Cor. xui) , ul nec mariyriura, nec
cutn discrclione ulrumque possumus agere, et cum sseculi contempws, nec eleemosyuarum largilio sine
supervenienlibus hospitibus ckaritalis causa ali- ipsa quidquam prosiu Quocirca si volumus ad su-
qtiando reGcere, et jejunii, regulam non praelerrait- pernam palriara feliciter pervenire, charitateiu Dei et
tere. Ilaque sanclus Cassianus de eadein re interro- proximi studeamus veraciter habcre : quia sicul sine
gavit quemdam senem, dicens : Cur sic indifierenler via nerao potest pervenire quo tendil, ita sine cha-
apud vos qnotidiana jejunia pro hospilibus solvuntur? ritate, quae dicla esi via, non anibulare possumus,
Uespoadit scnex : Jejunium semper mecum est sed errare. Omnis insuper bonilas ex charitate et
Vos aulem contiuuo dimissurus siim, et niecum ju- humililate procedit. Et sicut iguis sine calore et
giter tenere non potero : ideo chariiatis olficium in splendore esse non potest, ila el charitas sine humi-
vobis impleo, et adjecil dicens : Non enim possunt htate et vera obedicntia esse non poiest. Sciemlum
plii tponsi jejunare, quandiu cum illis c»t sponsns: fl est autem quia humililas et obcdienlia ac reliqua;
Cum autem discesseril, lunc jejunabunt (Matth.n, virtutes cuni corpore mcipmnt et cum corpoie ,
V6). Ita et nos vobis dimissis licite jejunii nostri deficiuni et taraen merces earum permancl iu
,
regulam observabimus. seternum ; charitas vero in praesenli incipit sa?culo,
CAPUT LTI. et in frturo permaiiet cum Deo.

De cltaritate. CAPUT LVII.
Chariias est dileclio Dei el proxirai iu loto cordc De humiliiaie.
et iu teta menle. lnler caeteras quippe virtutes cha- Ad fastigiiim ergo verae humiliiatis suo uos Dorai-
ritas oblinet priucipatum : sine ipsa quidem ad per- sus exempio provocare dignatus e6f, dicens : Di-
fectionis culmen nemo conscendcre valet. Tunc eoim tcitea me quia mitis sum, et humitis corde; et inve-
homo perfeclus esl, quando charitate plenus est, nielis requiem animabus vestris (ilultk. xi, 29). Uinc
qtiam nos habere Aposloius pracclpit, dicens : Super Pelrus apostolus ail : Uumiiiamini sub polenti manu
omnia auiem charitatem linbete, qued est vincutum Dei et exaltabit cos (/ Petr. \, G). Uinc enim datur
perfectionis (Col. ui, 14). Et iterum : Cliariiatcm intelligi. quia quanto quisque se pro Cbiisti amore
fratcrnilatis invicem diligenies (Hom. xn, 10). Hinc inclinai ad irna, lauto proiicit in excelso: ct quanto
Pelrus apostolus ait : Aute omnia ttutem charilatem C superbus gloriosior appaiet inter homines.. tanlo
in vubutHetipsis continuam hubenles, quia charilas dejectior erit anle Deum. Unde ktem Dominos ail
operit muhiludinem peccatorum (1 Petr. iv, 8). Hinc Omnis qui se exaltat humiiiabilur, et qui se humiliat
Joannes apostolus ait : Deus charitas esl, ct qui ma- exultabitur (Luc. .xvm, lij. Nam cum hsec dieit,
uel in charitate in Dco manet, et Deus in eo [I Joan. oslendii n«bis omnem exaitationem gctuts esse su-
) v, 8). Quamobrem tcneuda est ab omnibus sanctis perbia?. Deus euim huntilis factiis e*t nostrac salutis
vuris uaitas charitatis, ct praecipue a solitariis; quia causa : erubescat homo superbus esse, quia, ut ait
quanlo se subtrahunt mundo, tanto necesse esl ut Baiomon, ubi fuerit superbia, ibi erii el contuntelia;
baheant dilectionem in Deo et proximo; tunc sei- ubi autem humilttas, ihi et sapientia (Prov. xi, 2).
vant in se dilectionem Dei, quando a charuaie non Et, Super cum requiescet Spiiitus smcuis. Unde ait
dividunlur proximi. Uude ipsa Veritus ait lu hoe : Dominus jier prophelam : Super quem rcquiescel Spi-
cognoscent omnes quiu mei estis discipidi, ±1 d+lecii»- nj us meus, uisi suptr liumiiem, et quietvm, et tremeu-
nem hubueritis ad invicem (Josn. xiit, Zb). ^t.Hiilam {«„ ve rba mea (lsa. lxvi, 2)? Quapropier quicuiujue
enim ciiaritatem saucti Patres nostri habebaut ad humiiis et quietus non erit, iion potest in eo habitare
invicem, in praesenti exemplo maniiestatur quod gratia Spirilii!» sancti. Ilii autem panduutur secreta,
subditur Quodam tempore venit quidam frater ad
:
"& q U0(i iatet in divinis sermonibi!-., qui
humililatcm
sanclum Macarium, el obtolit ei causa diaritatis tenet in moiibub. Semper autem conscientia solita-
uvam aaan. llle «uiem giaiias egtt Deo pto tratiis riorura humiii-. debet esse ei tristis, sciUcet ut per
etlicso; staiim ad alium fraircm, qui ei inlttmior humiliiatem nou supcrbiat, el pw- ulilem m«rorem
videbalur, secuitdutu ciiariiatcm detuiit eam; spd cor nd Lasciviam non dissolval. Per humiiitatem
el ipse nihili>minus plus de proximo qitam de se- etiam spititus immundi Dei s»ivis stibjiciuntur.
rnetipso cogitans, ad alium fratrem deutlit eajmdeni I nde i/i Collationibus Patrum ita legirur : Homo
uvam : et ille ilenim ad alium detuhl eoui ; et xur- qui a ditmoiiiu vexabatur, et tbrtiler spumabat, vi-
sus ille ad aiiuin; el sic per oruiies ceUulas, qu« dit querudam senem solitanum, et eievans matium
longe iateque per ereiuum erant dispersae, ipsa uva percu^sit eum in maxilla; senex vero secundum IK>-
circumpmuiu est, iguoraiitibus omntbus quis eam inini praecepium convertit ei alteram. Statim auicm
pritmis misiaset. Cratuians autern sanctus Maearius daemon non ferens incendiuin bumilitatis iliius, cla-
quod lantam vidcrct in fralribus chHritatem tantain- mans et ejulans disressit ab eo. Alio rienique tem-
que continentiam, ad ampliora semctipMim spirilua- pore transiens abbas Macarius per premum, ecce
::
649 CODEX REGULARLM. — PARS H. REGLLÊ PP. ORIENT. 630

oociirritei diaboltis in via cum falcc messoria. Vo- A valde. Videns autcm eum abbas tristem, dixil ei
luit autem ilium perculere de faice iila, et non po- Quid babes qtiod tristis es? El narravit ei quia tres
tuit. Et dixit daemon Multam violentiam palior a
: iilios baberet in civitate, et quia vellel eos ad mona-
le, o Macari, quia non possura praevalere adversum sterium adducere. Praecepit autem ei abbas ut ad-
te. Ecce euioi quidquid lu facis, et ego facio. Tu duceret eos. Qui cum perrexisset in civitatera, inve-
jejunas, ego nibil comedo; tu vigilas, ego omnino nit duos e\ his jam fuisse defunctos, unum vero so-
nou dormio. Uuum est autem solum in quo me su- iumraodo remansisse.
assumens venit ad Qucm
peras. El dixit ei abbas Macarius : Quid est illnd ? inonasterium. Erat autem abbas ad pistrinuni. Ille
el respondit diabolus : Humilitas lua mc vincit, pro- vero tollens flliura suum quera adduxerat, abiit ad
pter quara non prsevaleo adversuin le. quanla est abbatem in pistrimnn ; et videus eura abbas venien-
virtus hunulitatis, quae non soium homines salvat, tem salutavil, et lenens infanlem, quem adduxerat,
sed etiam dajinonessuperal! Quanta auleui sit virtus aroplexatus est cum et osculabatur. Et dixit patvi
huruilitatis iteruin bealus Antonius ostenriit, dicens :
eJ u ? : Amas eum? Et ille respondit Etiani. rur- : i«.t
Vidi omnes laqueos Satanae tensos in terra, et in- sus dixil ei : Omnino diligis eura? Et respondit
gemiscens dixi : Quis pulas transiet istos? et audivi Eliam. Haec audiens abbas, dixit ei : Tolle crgo, si
vocem dicentem mihi : Humilitas. Quocirca incline- amaseum, et railte in furnura sic roodo dum ardet.
raus cerviceui cordis in vera humililate, ut omnes Et tenens eum palei suusjactavit eum in clibano
iaqueos Salanae possiraus iliaesi transire. Tunc enirn ardenti : statiin aulein factus est clibanus velut ros.
verain humililatem habebimus, si quando peccave- Ex qua re acquisivit gloriam in lempore iilo, qucro-
rit in nos frater noster, antequam ille poeniteat, in- adraodum patriarcha Abrahara. quam niagnam
duiserimus ei. Et lunc verara htimilitatem habenius, obedientiam habuit iste sanclus vir, qui nec proprio
quando nec laesi irascimur. nec alios irasci permil- (ilio suo pepercit, sed ad unius jussionem abbatis
timus; sed potius pro ipsis ex corde oratous. Pr;e- ignibus eum tradidit! Pnto eniin quia si illi pncce-
terea quoque si cui de humilitatc aliius libueril per- pisset abbas obedientiae causa in clibamim intrare,
scrutari, ad Regulam sancti Benedicti recurrat, inlrasset utiquc. Nos ergo qui per inobedientiam
ibique duodecim humililalis gradus satis luculenter mandatorum Dei ac sanctorum eju?, necnon el ma-
exposilos inveniet. gislrorura nostrorum, recessimus a Dco, per obe-
dientiae laborem redeamus ad illura, qui dixit Veniie
CAPUT LVIIl.
:
atl me, omnes qui laboratis et onerali estis, et eg»

De obedientia.
reficiam vos (Matth. xi, 28}.
Ohedientia itaque dicitur obtemperantia, eo quod ^*
CAPUT LIX.
humiliter quis obediat vel obleraperet imperanti. De virlute patientiw.
Recte enim ilJe obediens vocatur, qui per obedien- Patientia enira vera est, in praesenti injurias for-
tia? huraililalem Deo se loto animo subdit, et ejus tiler suslinere, et in fuluro vindiclaro non quserere,
praccepta humilitate implet. Ille etiara recte obediens sed ex corde ei qui maia irrogat ignoscere, Nam sunt
vocatur, qui praecepta raagistri juxla vires humiliter nonnulli qui ideo per aliquod spalium temporis pa-
implere sludet. Nam Christus Dorainus nosler qui tienter suffenmt injuriam, ut subseqneuter facilius
peccalum non fecit, nec inventus est dolus in ore vindicare se queant : is'ti tales vcram non habent
ejus, factus est obediens pro nobis Palri usque ad patientiam. Ille enhn vere paliens est, quret ipsunt
morteni, nobis relinquens exemplum, ut scquamur amat quem porlal : nam lolerare et odisse non est
vestigia ejus. ldeoque omne quod solilario injunctum virtus mansueludinis, sed velamentuin furoris. In
fueril ab aliquo religionis gralia, libenter obtempc- patienlia enira quaerenda est virtus mansuetudinis
ret imperanli : et si forte aliqua gravia aut impossi- et ignoscendi non vinJicandi opportunilas.
facultas,
bilia ei injungunlur, Jibenter quidem et cura omni Sicut enim patienter sufferre debemus injurias ab
inansueludine jubentis imperiura suscipial. Quod si aliis in nos illalas, ita et tribuiaiiones infirniilaluin
n
oiunino virium suarum mensuram hoc quod ei inqu* nobis eveniunt palienter sufferre nccesse est.
jungitur videril excedere, non resistendo illud sper- Probabitur enim borao fiagellis Dei, quoanimo bene
nat, sed causam impossibilitalis suae ei qui sibi faciat, et qua fortitudine tentationes sibi superve-
injunxerat huraiiiter et paticnter enarret, quatenus nienles suflerat. Unde ait Aposlolus : Tentat enun
ejus nrioderanupe quod illi onerosum fuerit, subleve- vos Deus, ut sciat si diligatis eum (Deut. XIII, 3). Tri-
tur, ut contradictionis vitio careat. Sancti quoque bus enim raodis soicnt accidere tentationes Dei ser-
Palres nostri per obedientiae laborem ad celsitudinis Uno raodo lenlantur a Deo. per flagela; alio
vis.
perfectionem pervenerunt. De pluribus autem unum, modo a diabolo per illusiones et diversas macbina-
roirac obedienliae viruro, hic inserere studeanius. liones; terlio raodo tentantur a proximo per daorina,
Quidam enim saeculaiis homo renuntiavit sseculo, et contunielias ac persccutiones. Sed iile beatus est
et venit ad raonasteiium, relinquens tres filios suos qui baec omnia patientcr tuierit; de tali enim viro
in civitaie; ct cura fedssel tres annos in monaste- dicil Scriplura : Beatus vir qui su/fert tentalionetn,
rio, ea-permit ei filios ad memo-
eogitationes suae ctc. (Jac. ii, 13).
riam frequenter adducere, et conlristabalur pro eis Sine ferro autera martvres esse possumus, si p»-
Patrol. Clli. 2t
;
651 " 8. BENLDICII ABBATIS AMAKENSIS 652
tteiuism ver*citer in animo servamus. Tanlo eain A gde sicut vestimentani. Si diligenler tiactabimus
quisque minus oslenditur doetus ,
quanto minus ilhnl, stabit; siu autem, in parvo tempore corruei.
convincilur patieus. Unde por Saloroonem dlcilur : Praeterea quoque superveuit quidam venationem fa-
Doctritiaiiri per patienliam noscilur (Prov. xix, xi). ciens in silva ftgrestium auimalium, el vidil abbatera
Superonmia autemeonturuelias detrahenlium patien- Antonium gaudeniem con rratribus, et dispiicuU ei.
tia snperemiis: sagitlas contumcha? palientiss clypeo Voleas autem ei senex oslendere quia nportet ab-
frangamus; contra lingtue gladium patientiae scutura quando condescendere fratribus, dixit ei Pone, :
jiraebeamus. Et si quis nobis intulerit aiala, nequa- quseso, sagittam in arcu luo.et trahe. El fecil sic. Et
quaru irascauutr contra illum; sed potius doleamus dixiliterum : Trahe ; et traxil. Trahe adhuc ; et liaxil.
pro illo, quia Deus illi itasdtur. Videanms atileua Dixitei venalor : Si soper mensuram Iraxero, frange-
lor arcus. Dixit ei abbas Antonius Fta est in operi-
quantaiu palieuiiain isle sanctus senex habebal, de :
quo hic locuturi sumus. Eral in eremo magnus quihns Dei ; si plus a mensura lendimus, fratres cilo defi-
senex, qui de labore manuiun suarum vivebat

Expedit ergo vel ad moraentum relaxare rigo-
cient.
dam :
eterat alius fralcr vicinus ei, qui s^pe ingredieba- rem eorura. Haec audiens venalor compunctus est
»ur, etrapiebat quidquid senex habcbal in cella. M- etimdtum proficiens in serroone senis discessil et :
debat autem eum senex, el tion objurgabal euat; B fralres coufirmati lum reversi sunt ad locum sattin.
sed extorquebat sibi plus soiiio manihus operari, di- H#c ergo aliaque lestiraonia discreiionis conside-
cens : Credo, opus habot ille. Asttingebat autem randa sunt a sohtariis; el sic omnia teropcrenl atque
venlrcmsutim, ei ci;m indigentia mauducabatpanem. (Hscernant, ut ipsi nimis fatigali non deiiciatil, el
Cum autem mori coepisset senex ille, circumsteie alii a coepto itinere non refugiant.
runt eum frar.es, et respiciens in eumqui furabalur, CAPUT LXI.

Junge ad me: et lenuit manus ejus, I)e taciturniUUe.
dixit ei : le i;u<:
ei osculatus esteas, dicens : Gratias ago istis mani- Taciturnilas autem virtus est humilitalis et mdi-
bus, fi ater, quia propter istas vado ad regnum coelo- cium gravitalis, nutrix virtutum el custos animarum.
rurn. llieautem, coinpunctus et poenitentiam agens, Ilinc Salomon ait : Qui atitodil ot sunm el lingnnni
laclus estetiam ipse probalus monachus,exempla su- suum, cuslodit ab cngustiis animum suam (Prov. xxi,
mens de actibus ir.agui illius senis. Valde enim iau- 23). Quanlo igitur quisque sub siienlio deprimil se,
dabibs est patienlia ejus sancti monachi, sed valde tanto compunctionis aciem in ceelo iigit ; et quanlo
taudabilior esl patienlia Christi. Senex iste rapien- tacittirnitatis freuo constriagit liuguam , taiuo ad
tem frairera viilitet lacuil; Christus vero opprobria, meniem suaia. Ideoque soliiaiius la
^ eoeieslia erigit
tu
contumelias, irrisiones, alapas, sputa, flagella, spi- citurnitalem diligat, et a malo ac pravo, vel omui
neam coronam crucemqHC suslinuii, et neccontume- slultHoquio iinguam suam coerceat dicatque cum
liosiira cuiquam verbum respondlt. Isle cnim raplo- Prophcla : Dixi, Custodiam viai meas, ut non delin-
ris mamis deosculans gratras egit; Cbristus autem quan*. in lingua mea (Psal. xxxviu, 1). Et ileium :
in cruce positus pro persecutoribus exoravit. So<J in Posui ori meo custadiam (Jbid.). Et rursum : Obmu-
hts emnibus exemplum patientkc nobis reliquit. tui et humiliatus sum. et siiui a bonis (Ibid., v. 5).
Quapropfcer siudeamus patientes esse ad emnes et IHe euim bene vias s-uas, id est actus vitx suae, cu-
in omnia, quia, ut ail Chiislus, In patieniia westra slodit, qui in lingua minime offendit. Iilc etir.m beue
f>i>s$uiebiiis animai vcstras (Luc. xxi, 19;. Sinms ori suo custodiam ponit, cujus iingua nec in mali-
mansueli, quia, ul ait Propbita : Hunsueti liavedi- ioijuium. nec in vaniioqnium, uec in muitiloquium
labunt terratn, et delectabunlur in mutiitndine pacis procaciter fluil. Ne ergo ia maiiloquium lab.ilur
\Psal. xxxvi, 11). Quisquis igiltir lenis, mitis et pa- lingua, ponat unusquisque noslrum ori suo cuslo-
tiens esl, Dei Uiii imitator est. Et quisquis amplecti- diam, et diiigenter .ittemlat quid de maie loquenti-
turpaccrain mentis suai liospitio, mansionem in sc bus dical Prophela : btsperdat, inquit, Dominus uni-
praeparat Christo, quia Christus pax est et in pace t. ve rsa labia dolosu, et iingnam magniloquam (Psa!
requicscere consuevit. xi, l). Quid eliam de imdtiloquio Salomon dicat,
CAPUT LX. audiamus : In multiloquio, inquil, non ejfugies pec-
De discretione. catum ; el qui muitis utitur verbis, Imiit animam suam

Discretio namque est mater omnium virtutum. et (Prov. x, 19). Hinc ilermn Propheta : Si quis vult
idco in omiiibus Um Bpirilualibus (mam corporaii- verarn el perpeHiam haberc vilam, et cupit dies videre
bus operibus lenenda r>t a solilariis lemperantia bonos r.coerceat lingnam suem a mah ; ct tabiu ejus ne
discrelionls, ue supcrflue laboranles corde pariler loquanlur dolumiP&ml. xxxut, 14). Hinc Apostolus
et eorporc delicianl. Seil sic omnis corum actio ait : .Si auis pv.lr.t se reHgiosum esse, non refrenuns
tempereiur, quatcuus alacri animo plus se adbut- Hnguam suam, sed seducens cor suum, tiuj'ts vana cm
cupiant in bonis oporibus exerccre. Sive enim sinl religio (Jac. i, 26). Hinc beatus Ambrosius ait : Est
vigilia?., sixe jejunia, sire abstinentia, et caetera his Imiiio qui silentium quidem afteotal, sed cor ejus
iiiuilia, sic tempercnlur, ut nec asimi virtos suc- inuilum se coaderanat : iste lalis multttm kiquitur;
cumbat, nec corporis forlitudo lassescat. Unde qui- et est alius qui a inane nsqoe ad vesperam loquilur,
dam Patruni dicebal : Cbrpus nostrum si. psL Ira- et cum discretione, sil*>nti«m magnum custo<Ut. Hec
655 CODEX REGULARUM. PARS II. REGW AF. PP. OftlENT. 6H
aulem dicebal ile illo qui sine utilitale audUmliuiu A LAPIJT LXUI.
ntniquam loquilur. llle eniin bcnc lacilttrnilalctu Coiuuiuf.o soliiariorum dc ietructione.
cuslodit, qui usque ad inierrogalmnem uon loqui- Non ergo seiitarii mullum cuuiristari debent,
tur. Quapropter solitarius mudum loquendi non forie ab aliquibui pravis homiuibus aine culpa
trauseat; maneai iu verbo ejns mensura, in ser- traliflutur; quia in censolatione nostra, suii Dominus
rnoric siaiera. Seniper verba ejus sint moderata, el opprobria addocere dignatus esi, dieons : Si patrem-
plus diligat seniper audire (piam loqui; el ne prius familius licelzebnb voeaverunt, quanio magi» domesti-
respoudeat vcrbuin quara audiat. Undc sctipium cos ejttn (Matth. \,ih)1 Et iterum : Si <lc munda
cst : Qui ante respondet quam audiut, stultum se esse fuissetis, rnundus qttod suum eral diligeicl; scd qnia
demonslrat (Prov. xvm, 15). Nam loqui el uoeere, de rnurulo non estis ,
propterea odu vos muudns
ul ait sanctus iiene iictus, inagislruni condecel, la- [Joan. xv, 19). Hine Apostolus ait : Nolite inirnri si
cere et audire discipulo convenit. El si qua sunt odit vos mundus (I Joun. 11«, 13). Simt aiitprn phiri-'
tequireuda .1 magislro, cuiu onini liuinilitale et mi qui vitam solitarioruni 1'orlassc amplius qiiftm
subjeetione reverenlia requirautur.' Scurrilitates uYbent, iaudant; et ne eis de laude elaiio subripiat,
viero, vel verba oiiosa et risum uioventia, ceierna permittit onmipotens Deus malos io oblreeiatieue et
clausura in omnibus locis damnainus, et ad lalia 1* olijiirgaiione prorumperc; utsi qtia eulpa ab ore lau-
eloquia discipuiutu os aperire non permittimos. dantium incordc solitariorum nascilur, perobtrecta-
lionem maiorum ad posnitenliam revocentur. Sed
CAPCT LXll.
inter hae vcrba laudantium sive vituperantimn ad
De cavenda detractione, et qnod duobus modit potcsi uieniem semper recurrere debemus; ct si in ea 11011
uiiquis sine peccalo alieni pcccalu dicere.
inveuilur bonum quodde nobis dicilur, niagna trisli-
Quanquam eniin beaius Hicronymus dicat quia tia generari debet. Et rursum si in ea non iuvenilur
non est detraliere veruin dicere,, lamen cavenda est malum quod de nobis homines loquuntur, in magna
oinnimodis delraciio a solilariis , monente beato tetiiia prosiiire debemus. Undc beatus Job dicebat :
Jacobo apostolo : Nolilr, inquil, detruhcre ttller- Eeee enim in ccelo testis rncus, et conseins mens in
Hlrum, frutres mei, quia qui dclrahil fratri, aut qui excelsis (Job, xvi, 30). Qui enim vilaj sua» in cuelo
judicat frHirem suum, detrahh leai et jueiicat leqem lestem habet, detractioues liominnm iu terra perti-
(J«c. iv, 11). Ilinc Siiuinon ait : Remove a te os mescere non debet. Hinc Paulus ait : Cloriu nostra
nriivuM, el detrahentia Inbia procul sint a te (Pror. iio?c est, tesiiinuniuin consesentioe nostrte (11 Cor. 1,
iv,2i'i. Et iterum : Cuin detracloribus non commis- 19). Nisi enim fuisscnt qui eidem Apostolo malam
ceuris, quoniam repente cousuraei perdiiio eorum G famam imponerent, ct seductorem vocarent, nequn-
tPr**. siv, St). Hinc. liieronyinns ait : Cave ne quam dicerel Per infamiam ei boncm fumam ; ut
:
lingiiam aul aures habeas prurientos, id esl, non seduclorc-i, et veraces (II Cor. vi, 8). Sed quid dc
ip«e delrauas, atit alios delrahcntes audias; quia Rcdemplore nostro agimus, qui a Jmkeis daemdnia-
qui deirabit, et qui deirahentem libcnter audit, cus, el blaspbemus, alque persecutor vocalus est?
ntrisque unum criinen esl. liinc Isidorus ail : Ne Beatus tpioipie Arnulpbus cum esset episcopus, pos-
detrabas peecanli, sed eondele; et quod inalio de- tea solilarius lactus, detraeliones pravorum bomr-
traJiis in te polius perlimesce. Hinc etiam in Vilis mim sequanimiier toleravit. Unde i.n gesta ipsius iia
Palrum dicitur : Melms est, inquit, quolidie carnem tegilur : Quidam namquehomo, nomine NoJdo, eniii
rowedere et vimun bibere, quara lacerare carnes complicibus suis eidera beato Arnulpho derogai-e
fratrum iu •btreclatioqe. Denique, ut ait sanctus ausus est. Dicebat autem illum nou esse cultorem
Basilins, duoims modis {tossumus sine detractione Dei, sed polius bominem voluplali deuitum. Cum-
alionnn peceata dicere, vel retractare. ld est,
q U e idem detraclor stratum una cun* detrahente so-
si
<piaudo uecesse e»i cum c«leris eousdium habere cie petiisset, jubcnle Deo, omnia vestimenta illorum
quoniodo eorrigiiur is qui peccavit, tunc possumus ^ flantmu circumdans vallavit. IUico exsilientes aquam
1/
ipsius jieccala in medium adducere etpubiicarc abs urgentibus vocibus deposccbant, seJ aqua ir.jecta
que delractione Et rursum, si quando necesse esl flammam divinitus missam non exstinguebat. Arde-
pixvenire et comiuouere altquem, ne forte incurrat banl aulem nequiter circa nates vel genitalia ioca
:.i cousortio vel societale alicujus inali itominis, tunc camisia: iilorum, nec a se anlentia vestimcnla
eliam possumus sitte detractione illius peccata ma- exuere praevalebant. Quid plura? Quia aliud facere
nifeslare. Quod el ii>siiiii Apostolum fecisse inveni- non poterant, cxsiliunt foras, elad instar porcoruin
mus, dmn dicii aii Timoibeom : Alexander cerarius in volutabre iuli sesx: vociierantes involvunt : sed
multa mula milii quem
ostcndit, tu quoque devila: magis ac magis genitalia ijtsorum iguis inunissus
mlde enim resli it scrmonibus mcis. Reddel Uli Deus cremabat. Tunc quippe, ut reor, impietum esl super
tecundum opera suu mala (II Tim. iv, 14). Praater iliosquod sciipUirn cst: Delrahentem occultc proximo
hujusmodi autem necessitales quicunque dixit ali-
suo, liunc pcrscqnebar (
Psai. C,5). Sicque divina
(juid adversus alimn, ui vel derogel ei, vel obtre- censura jubcnie actnm fuit, ut de quibus virum san-
etet, illud est, d«*irabere. eliamsi videantur vera esse ctutn detraxeranl, in ipsis posnara senlirent. Ipse
ea qmfi tiieii quoqtte saitctu* episcopus atque solitarius nec jiro
:
065 S, BENEDICTI ABBATIS ANLXNENSIS 656

detractioue illorum fuit trislior, nec pro vindicta di- A &cit- Eldixii senex : Neniiitem amicum habes iliie?
initus facta exstitit Letior; sed potius, juxta pr;e- Ei respomlit : €num tanlumiuodo fratrem habeo ib»,
êptum Domini, eos dilexit, atque pro eis oravit. Ubi vel ipse solus mihi acquh-scit; et quando me videt,
nos parlter docemur non conlrislari pro detraclione, coavertitur velut ventus. Senex vero dixit ei : Quo-
sed magis gaudere de coutumeliis, reminiscentes hoc modo vocalur frater ille? Responi.il : Theoclislus.
fjuod scriptum esl : Quia ibant apostoli gaudentes a Etcum h;ec dixisset, Surgens aulem abbas transiit.
conspcctu concilii, qitoniam diijni liabiti sunt pro no- Macarius perrexit ad fralres. Qui cum audissent,
:nine Jesu contumctiam pati (Acl. v, 41). Siuon illi acceperunt ramos paimarum et occurrerunt ei oi>-
ejiilristabaniur de contumeliis et verberibus, neque viam ; et parabant singuli eorum cellas suas, incerli
uosconlristari debemus de verbis atque detractioni- apud quem deciinaret. Senex aulein inquirebat quis
bus. Quid ergo aliud faciunt dclrahentes, nisi in pul- inter eos Theoctisius vocabatur; et inveniens eum,
verem sufflaut, alque in oculos suos terram excitani ? intravit in cellara ejus. Theoctislus ergo suseepit
Yocandi tamen sunt et palienter increpandi, juxia eum gau<lens. Cuiu autem coepissent secrete ioqui,
praeceptum Domini, qui dixit : Si pcccaverit in tc dixit ei senex : Quomodo circa te esl fraler? Et ille
fraler tuus, increpa illum. Et si dixerit, Pcenilet me\ dixil : Oralionibus tuis adjuvantibus, bene. Et dixit
dimilte ilti : et si septies in die peccarerit in te, et sep- B senex : Non impugnant te cogitaliones tuae? Respon-
ties dixerit, Puenitet me. dimille illi (Luc. xvn, 5). dit iterujn Beue sum erubescebat enirn dicere eL
: :
Quisquis igilur hoc feceril, et seipsum salva- Et dicit ei senex : Ecce quol annos habeo in conver-
bit, et delrahentem proximum de peccati fovea libe- salione loci istius, el omnes bonorant mc, et tamen
rabit, in hac sencctule infestus est mihi spiritus fomicatio-
CAPLT LXIV. nis. Et respondit Theociistus, dicens : Crede, abba,
De cogitalionibus et diabolich illusionibus. quia et mihi. Senex aulem simulabat etiam alias
Sicul enim a malis operibus et perversis locutio- cogilationes sibi esse molestas, donec faceret eum
nibus oportet soiitarios absiinere, ila etiam a pravis coufiteri. Deinde dicit : Quotuodo jejunas? Et ille
cogitalionibus debenl se corda illorum custodire. dixil: Ad nonani. Dixit ei senex : Jejuua usque ad
UndebeatusHieronymusaumonet dicens : Non sinas vesperam, el abstine, et lege Evangelia, ut memo-
cogitationes malas in corde tuo crescere. Et alibi : riter retineas. Sed et alias ex animo meditare Scri-
Caput cogitalionis exclude, et caetera superantur. pturas; et si tibi ascenderit nun-
cogitatio rnala,
Non enim potest corrumpi corpus, nisi prius corru- quam deorsum aspicias, sed semper sursum> et
ptus sit animus; et nihil potesl lacere caro nisi quod statim le Dominus adjuvabit. Et corrigens senex fra-
voluerit animus. ldcirco munda prius a piavis cogi- C trem iL. .n, reversus esl in solitudinemsuam. Et cum
talionibus animum, et caro nonpeccabit ina:ternum. observaret, vidil iterum dsemouem iiium, et dixit ei:
Bona-. autem cogilationes semper a Deo procedunt, Quo vadis ilerum? El ille respondil : Yisilarefraties,
inahe cogitaliones Yero aliquolies a nobistuelipsis et abiit. Dum autem reverterelur, dixit ei senex
veniunt, et aiiquolies instinctu uiauoli exciiantur. Quomodo sunt fralres illi? Et re&pondit : Male. Se-
Nemo enim poiest a diabolo decipi, nisi is qui ei siue nex autem : Quare? El ille respondit : Quia toti san-
voluutaiis :tssensi:m praebere enim re-
voluerit. Si clisunl : el magis malum, quia unum quem habui
pitgnaiuus ei, fugiet a nobis. Unde beatus Jacobus amicum et obedienlem, mihi etiatu Ipse, nescio unde,
apostolus : Kesislile, inquit, diabolo, et fugiet a vobis subversus est : nec ipse railii jam acquiescit, secl
(Jac. iv, 7). Qua de causa ila iu Collationibus Pa- omnibus sanclior factus est, et propterea juravi me
trumlegitur Quodam lempore beatus Macarius ha-
: jam iion calcare ad iilum locum, nisi post longum
bilabal in loco deserto solus, et erat prope alia soli- lempus. Haec dicens transiit, reliuquens senem.
tudo in qua habilabant plurimi fratres. El vidil Sanetus vero senex intravil eellatu suam adorans et
senex Satanam venienlem in habitu homiuis, ut gratias agens Deo. Ilic datur inlelligi qtiia nisi quis
transiret per cellam ejus. Videbat autem enm quasi ~ voluutatibu&diaboli se sponte subuiderit, potestotem
lunica uti linea oiunino vetusla, et per omnia fora- adversus hominem non habet. Elr sicut superius pa-
mina cjus pendebanl ampulhe. El dixit ei senex : tefaclura cst, uescit Salunas a qua passione anima
Quo vudis? Et ille respondil : Yado commemorare seducalur : et ideo seminat quidein in ea zizania
fratrea. Senex autem dixit : Et utquid libi ampullas sua, aiiquando spargit seniiua fornicalionum, ali-
istas? Et dixit : Gustuin iratribus porto. Dixit ei quando detraciionum el caeterorum vitiorum, sinii-
senex : Totas istas cum gusiu portas? Et respondit : liter passiones, et in qua passione videt animum ce-
Eliam; ut si unum alicui non piacet, oITenim aliud; clinare, banc ei subministrat. Nihil enirn sic extac-
si autem nccillud, dabo tertium, et ita pei ordinem, diat daenionem, quomodo si revelenlur stimulationcs
ut omnino vel unum e\ eis piaceat ei. Et cum baac ejus : i't iiiliil eiun sic latiticat, quomodo si abseon-
dixisset, transiit. Et obsenabat scnex, custodiens dantur cogilationes fjus. Qnia ergo Dominus ooster
vias, donec ille reinearet. Et cum videret euni senex, Jesus Cbristus dedit nohis potestatem calcandisu-
dixi! ei : Sanus sis. Et respondit : Lbi mihi salus? pei serpentcs et scorpiones, hoc est, malas cogiu-
Et dixit seuex : Quare? Et respondit? Quia mthi tioiics, mundemus per buiuilera confessiouera coida
modo Offiues sanctilicati sunt, ct nomo mibi acquie- nosira, et ]»;»r\uIos cogitatus nostros allidamus ad
657 CODEX REGULARUM. — PARS II. REGUL/E PP. ORIENT. 66b
Chrisiiun, quatenus de nobis dicatttr hocquod scri- A versus inimici tenlationes. Infirmitas tolum taum
plum esl : Beatus qui lenebit, et altidet parvulos suos corpus lenet? sed inleriori homini sanitas crescit.
ad pelram (Psal. GZZZVI, 6). Et rursum : Beali ISihil enim aliud est aegritudo corporis quam sanilas
mundo corde ,
quonium ipsi Deum videbunt (Matth. mcnlis. Si inlirmilas tibi talis fucril, ut non possis
v, 8). slare ad orandum et psailendum, non contristeris
CAPUT LXY. pro eo, quia infirmitas orat pro te. Si jejunas, non
De diversis tentationibus solitariorum. tibi invenias occasionem, dicendo: quia ezacerbatus
Muliis ergoealamilatum tentalionibus mentes so* in cegriludinem incurristi : quooiam et qui non jeju-
fitariorum in hac vita pulsantur, sed non amplius nant, siiriles aegriludines incurrunl. Inchoasli ali-
tenlat eos diabolus quam Dei voluntas permillit. quid boni? non revoceris per impedimenta inimici;
Teniando autem, eorum profectus erudil ; etsi nolens, quoniam jejunia et labores nobis constituta sunt
tamen eorum uiifilati diabolus servil, quando teu- propter turpes dcleclationcs. Ilaec omnia nobis pro-
tationibus sois non dccipit, sed potius erudit; inul- ficiuntad dcstruenda corporis desideria. Tenlari au-
tis enim niodis, ut diximus, mentes solitariorum tem oportet justum, sed lentatione plagae, non tenta-
dialiolus teniat. Tentat autem eos aliquando per lione luxuriae. Quapropter discat non murmurare,
stimiilos paupertaiis : nam cum per stimulos pau- B qui mala patitur, etiamsi ignoral cur mala patium
perlatis non potest eos nioverc, divitias adhibel ad Et per hocjuste se pati arbitretur, quod ab illo judi-
seducendum. Et dum per contumelias et opprobria catur cujus nunquam judicia injusta sunt. Qui ergo
non pra?valei, laudes ei gloriam adhibet. Si per sa- inflagellis murmurat, justitiam judicandis accusat;
luleni corporis non polesl, aegritiidines mitlit. Et qui vero juste se recoguoscit a justo judice pati
dum per delectaiiones seducere eos non potest, per quoil sustinet, etiamsi super quo patilur ignorat,
molestias, quje contra votum cvcnimil, eos conatur per hoc jant juslificatur per quod semelipsum accu-
evertere. Infirmitates etiam quasdam graves adver- sat, et Dei justiliam laudat. Beatus qui haec omnia
sus eos qui tentandi sunt adhibet, ul per eas pusilia- ttileritpatienter.
nimes faciens soiilarios, conturbet charitaiem eorum CAPUT LXVl.

quam habenl ad Dominum. Sed quimvis concidatur De tentamentis sQmniorum.
corpus, et febribtis vafidissimis inflammetur, insu- Plerumque dsemone^ in noctibus soiitariis oocur-
per etiam si intolerabili contrilione affligatur ,

qtiis- rentes, ut fonniuolosos eos faciat u, per soporeni
quis es qui baec suslines, recordare futuri saeculi conturbant; etquos vigilantes intiis leutant, nee sn-
poenas, et aeternum ignem, ac perpetua tormenla, ut peranl, dormientes acriter impuguant. Noniiunquam
iiax- cogitans non deficias ad ca qune in praesenli G autcm et aperta impugnalione grassantes humaua
contiugunl. Insiiper eliam gaude quia visitavit te corpora verberant, sicut beato Antonio fecerunt.
Ueus; et iilud famosissimum dictum in lingua ha- Quotl tamen, Dco permiltente, malorum fit ad vb>
heto, id est : Castigans casligavic nie Dominus, et dictam, justorum vero ad toleraniiam et gloriam.
inorli non tradidit meiPsal. cxvn, 18). Et iliud : Pierumque irainundi spiritus eos quos incumbere fn
Quem enimdUigit Dominus, coriipit; flngeltat aulem s:eculi ainore conspiciunt, dormienles quadam vana
omnem filium quem recipit (llebr. xii, 6). Si ferruin spei prosperitate illudttnt, sicut iegiiur in Dialogo-
cs, post adhibitum tibi ignem emitles aeruginem. rum libro cuidam contigisse; qui dum sorania vehe-
Quia si jusius es, et ba*c pateris, de magnis ad ma- menler attenderet, ei per soranium longa spatia hu-
jora provocaris. Aurum cs, sed per ignem probatior jus vitcu promissa sunt. Cumque multas pecunias
cris. Dalus est tibi angclus Satanae, slimulus carnis pro longioris viiae stipendiis collegisset, ita repente
luae; exsult» videns cut simiiis factus es, Paulo defunctus est, ul intactas omnes relinqurret, et ipse
aposlolo simile donut» accipere meruisli. Audiquem- secum nihil ex bono opere portaret. Nonnunquam
admotium gloriabatur Apostolus iti infirmitatibus etiam Satanas in angelum lucis sese non solum dor-
suis, ita et lu gloriare dicens : Libenter igitur gto- miendo, sed eliam vigilando transformat, tit quem-
D
riabor in infirmitmibus meis, ut inhabitet in me vir- libetaliqua erroris fraude decipiat; sicut legitur iii
tus Chrisli (II Cor. xn, 5, i)). Et rursum : Quando Collationibus Patrum de quodam sene, qui sedens in
enim infirmor, tunc foriiorsumet poiens (lbid., v. 10). cella sua ct sustinens tenlationes, videbat dacroones
Si febribus, si rigore frigoris casligaris, memor esto manifeste, et contemnebat eos. Cura autera diabolus
quidScriptura dicit : Transivimus per ignemet aquam videret se vinci a sene, venit et ostendit se ei , di-
(Psal. tzv, 12); residuum est ut inducaris in rcfri- cens : Vis videre Christuni? Et respoudens senez
gerium, Clama etiam ctiin Propheta : Jn tribulatione dixit Anathemalizp te, et eum de quo dicis; ego
:
ditatasti mihi (Psal. iv, 1). Perfectus enim eris per autem Christo meo credo dicenti Si quis vobis :
hujusmodi tribulaliones. Si forleamitlis oculos, non dixerit : Eccehic Christus et ecce illic; noiite credere
feras graviter, extollenlhe enim instrumentum ami- (Matth. zxtv, 23). El dixit diabolus : Ego sum Cfri-
Sisti, sed inlerioribus oculis gloriam Dei speculari stus. Videns autem senez clausit oculos suos. Et
stode. Surdus factus es, non contristeris; quia au- dixit ei diaboius Quare clausisti oculos tuos? £t
:
dilum vanum amisisti. Manus tux ex aliqua passione dixit senex : Ego hic Christum nolo videre , sed irv
(iehilitatae sunt? scd inleriores paratas habeas ad- vita beata. Haec audiens diabolus disccssit ab eov
m 5. BENEDICTt ABBATIS ANIANENSI5 6W>
liicergo patenier mat-hiwmen-

oaleiuiifur quaniis A eos qui signa et mirabilia feeeruut, sed horailes spi-
lis Dei servos conalur detipefe inimicus. Ilii auiem ritu, mansueios , lugcntes el hiijuscemodi opera
qui a U nullis, vel raris cohscm s«ot delielis, aut exsequcnles. Nusquam in sigtteruia opere beatitndo
uunqnaiii ant raro terroribus fatigantur nocturuis : poniiur, sed in expletione mandatorum Dei. Vita
et si ad mome&tum hujusniodt coinmoveantur, mox enim bona, atquc aclus probi etiam sine signis et ,
tamen evi^tianies lllasionum vanitates despiciunt mirabilibus merentur coronam; iniqua aulein con-
inlentioneviquc suam ad Deum convertunt. Interduro versatio, etiamsi signa et prodigia feceril, supplicia
etiarn ijuasdam arcana ac mystica Dei servipcr vi- non evadit. El ideo snperflue hoec quaeruntiir, imo el
sionein videre solent. E contra vero peccatores qui periculosc. Per ostenlationera vero nihil facianl »-
cerda sua gravioribus viliis poliuerunt, conscientia3 litarn. Nam quantum raalam sil pcr ©stcnlationejn
pavore illusi speeies tremendas aspiciunl; et quos aiiquid agero, praesens exemplum oslendit, cura sub-
vigilanles diabolus traxii ad viiia, dormientes faii- ditur : Fuit quidam jnvenis motiachus, qui cura vi-
g.il, ul nunquani eos requiescere sinal. In oculis audisset quosdam senes iter agenles, ostentationis
iem peccatorum diabolus terribilis est; in oculis causa jussit onagris vcnire, ut poriarent eos, donec
auicm justorum terror ejus vilis est. Sciendum pervenirent ad se. 111 i auteai senes indicaveruni boc
quippe esl quia diversae sunt qualilates somniorum. ^ bcato Antonio. Et dixit abbas Antonius : Videttrr
Aiiquando natr.que ex vcntris pleuitudine vel iaani- mihi monachus iste similis esse navi omnibus benis
tate somnia generautur; aliquando vero ex cogita- oneraUe, de quaincertum estutrum pervenire possit
tione accidunt, sicut scriptum esi : Mulias curas se- ad portum a» non. Et modicum post subilo abbas
quuntur somnia (Eccl. v, 2). Nam snepe quae in die Antonius flere coepit, et capillos sibi trabcre et lu-
cogiiamus, in nociibus recognoscimus. Aliquando 'gere. Quod cum vidissent discipuli ejus, dixemnt :
a.iilem cx illu-ione immundornm spirituum oriun- Quidploras, abba? El respondit:Magua Ecclcsiai co-
lur, dicenle Salomone : Mullos errarc fecerunt som- lumna cecidit modo. Dicebat auiem hoc de illo ju-
nia cl illusiones vacinv [Eccl. xxxiv, 2). Aliquando vene monacho. Ite, inquil, fratres, ad eum, et videie
quippe cx revclaiione procedunt, sicut legitur in !ege quid agat. Perrexerunt ergo discipuli ejus, el inve-
de Joseph lilio Jacob, qui somnio fratribus prscfereti- nerunt monachum illum sedentem et flentem pecca-
dus preeJiciiur. Vel sicut in Evangclio de Joseph tum qcod fecit. Yidens autcm discipulos senis, ait
sponso beatae Marise, qui ut fugeret cum puero in eis : Dicite seni ut rogel Deum, decem tantum die-
/Egyptum, soiiiiiio adraonelur. Aliquando neinpe ex rumUari mihi inducias. Qui inlra quinque dies mor-
revelatiooe simul et cogiiatione-gcneraniur, dieente ,
tnus est. Quapropler caveant oiuniao soiitarii, ut
Danieie : Tu, rex, cogilare ceepisli in sirato tuo quid bihil per oslentationem faciant. Insuper aulom mor-
ezset futurum post hac ; eiijui rcvelal musteriu osten- bum vanae gloriie fugiant : qoee non solum in carna-
dit tibi qnm veutura sunt (Dan. n, 9). Siepe eiiam Hbns vitiis, sed eliam in spirilalibus eausis solila-
dsemon.es deeeptoria fraude multa solent vera pradi- rios pulsat; ut qui non valent carnalibus vitiis de-
cere, ul ad •xtreraum valoant animam ex aliqua fal- cipi, spiritalibus successibtts acrins saucientur. Nam
sil*:e deciperevel illaqueare. Sed quamvis nonnulla quem diabohu; suh specie preiios* veslis ac r.itidae
vera sintsomnia, facile lamen nen oporlct credcre non polost in vanain gloriam immergere, pro squa-
iikt, neforicaiiquandooxillusionediaboliprocedant, lida et incnlta conatur decipere. Et quetn non po-
ei sittplicium eorda decipiartt, rccoleiUos testirao- testper honorem dejicere, per humiiiiateni supplan-
itiura Scripturrc dicentis : Si dixerint vobis, ct ita tat; ei quem scientiae et elocutionis crnatu nequit
evenerit, nolite credere (Uallh. xxv,25). Soniiiiaenim estollere, gravitaie taciturnitalis clidii. Si jejuuat
riiuilia s«»t auguriis, etqui eis iotendunt, revera au- quis palam, gloriie vanitate pulsatnr. Si illud causa
gttrareaoscunlur. Solilarii aulem inlcrillusiones ac vanse gloriae contcmnendaescontexerit, eodcm vitium
revelatienes discrcla circumspeclione discernanl, ut clalionis iucurrit. Alius enim oratioue, alius vigilia-
sciant quid a bonospirilu percipiuut, vel quid a malo j)
rum prolixiiaic pulsatur. Multi enim vanain gloriam
spintH paliunUir. fugiendo in ipsam incidunt; et mulii in hoe ipsu
CAPLT ixm. evpiuni laudari quod laudes conlemnunl; el mirum
Ht sdilarii sigua et miracula fieri non aitwrant. in modum laus, dttm vilatur, appetilur. Ueo pul-
Signa igilur el miracula a solitariij; non sunt quae- chre sancii Patres nostri naturam morbi hujus in
rcnda, proptcr osientalionem et vanatn gloriam. Naiu modum caepse conscribunt, quai uno decoriata teg-
quisquis siguorum et mirabitium indiciis vuli pro- mine, alio rursum invenitur induta, lotiesque repe-
bari, non potest probus videri. Qma ipsc Dominuset riiur oblecta quoties ftierit exspoliata. Quaprojiter
S«ivaLor non dixii : Ex sigr.is et mirabilibus cognos- oportet solitarios, juxta consilium Apostoli (// Cor.
celis eos, sed ait : l'.x (ruaibus corum cognoscetis vi, 7), per arma jusliikc a dextris el tinistris irans-
eos (ilalth. vit, 20). Neque tniin in dir? judicii rcmu- ire; per gloriara, et ignobililatem, per infamiam et
HCraturum se promitiit eo& qui sigua et prodigia fu- bonaw iaimm inc^dere. Et ul per Salomonem dir.i-
eiunt, sed eos qui praeceptis sui« oiiediaat, dicens ad lur .\w divertanl ad dexleram, neqne ad sinistram
:
en| : Vemle, beHcdicli Patris mei ,

percipite re- (Prev. iv, 27); id est, nec de virtutibus et dextris
«rtuw, etc. (Maith. xxv, 54.) Se<i et. beatos non dicit succewibtts se exiolloni, nec ad sinistriini viiiormn
. ;
Sfit CODEX REGULARUM. — PARS II. KEGULiE PP. ORIENT. 662.
tramileiri flectanlur ; ged mcdium tenenies ad ipsum A lem perurgebant, jnrantes, et dicentes pertoliUrl fce-
qui tU, veritas et vila est, prospero incessu perve- ipsos, nisi comprehensiim homicidam legihus tra-
niremereantar. derent. fllevero cui crimpii inipiugehatur, cum sa-
CAPUT LTVffl. c.ramentis afBrmabat conscium sc non esse sanguiuis
De trimoda eharismatum gratia. illius. Et cuin diu hoc certamcn baberetur, inlei
Usque ad spirituallom narrationem cbarismatum gat sanctus Macarius ubi jaceret ille qui dicebatur
pruferendam prsecedens disputationis ordo pcrvenit, occisus. Cumquc designasseat locum, cum omiubus
qaam tripartilam esse, mujoram tradiliotte perce- qui ad perurgendum hominem venerant, tvit ad se-
piinus.Prima siquidem curationmn causa est cum ,
puicrum, et ihi fixis gtmibus, invocato nomine Chri-
promeiito sanctftatis elcetos quosque ac justos viros sli, ad eos dixitqui astabanl : Nunc Dominus osten-
«ignomm gralia comitatur, sicut aposlolos inultes- det sl reus est hic quem perurgetis. Et elevata voce
que sanctorum signa et prodigia secundum auclori- defunctum ex nomine clamavit. Qui cum de sepul-
talem Domini fecisse mnnifestum est, ita dicentis : cro respondisset, ait ei : Per fidcm Chrisli le oble-
Jnfirtnos curate, mortuos suscitate, (eprosos mun- stor, ut dicas si ab eo qui calumniatur pro te occisus
dale, deemonia ejicite : gratis accepistis, gratis date cs?Tum illede scpulcro elata voce respondit, dicens,
(Matth.%, 8). Secanda, cum ob icdificatioaem Ec- B non se esse ab eo loesum. Hoc audito cum stupefacli
clesiac, vel eorum qui infirmos snos ingernnt, vel omncs decidissent in lenam, rogaverunt pedibus ejus
eorum qui curandi sunt lidem , sanitatnm virlus advoluti ut interrogarel eum a quo csset occisus.
etiam a peccaloribus indignisque procedit. De qui- Tot!c ille : Hoc, ait, non interrogabo; sufficil nunc
bus Dominus in Evangelio : AftWfi, inquit, dicent mihi ut innocens libereiur, non csl mcum ul reus
mihi in illa die : Domine, Domine, nonne in nomine prudalur. Hoee (gilurejus virtus ct gratia, quantitm
luo prophetatnmus, dmmonia ejecimu», et multas vir- in ipso fuit, forte semper lateret, nisi eum necessi-
tutes (ecitnus? Et tunc confiieber iilis quia non novi tas periciitanlis hominis et amor sinceras erga
vos : discedite a me, operarii iniquitatis (Matth.wi, 22). Christum hoc exercere miraculum compulisset.
Propter hoc autem et discipulos menebat dicens : Seiendum ilaqae est quia sicut thesaurus aperlus
Notite gaudere quod deemonia vohis subjecta sunt, sed cito expendilur, sieei virtus rruadibet, cum publicala
quia nomina vnlra scripta sunl in coelis (Luc. x, 20). fuerit, extermiriabiuir ; et ui cera soiviiur a facie
Tertius curationum raodus etiam colludio daeutonum ignis, ita ei anima laudihus inaniter exaltala perdit
ac faclione simulalur : ut dum homo apertis crimi- virtutum vigorem. Proinde necesse esl solitariis, ul
nibus fuerit obligatus, propter admiralionem signo si eis cujusque conscienlia honi operis fuerit, occul-
rwn 6anctus ac Dei servus credalur; vel cerle ut is ^ tenl illam, et cunt omnia fecerint qnae Deus praci
qui curationum dona haberc se credit, per super- pit, dicant : Servi hiutiles sumus (Luc. xvh, iO).
biam cordis elatus gravius elidatur? Indc est quod Yirtuies quoquc si forte in se esse senserinl, sjleant
Dorainus in Evangelio ioquitur : Exsuryent, inquil, et celeni ; Deus divnJgabit opera eorum, et adducet
pseudochrisli, et pseudoprophela? , et dabunt signa ad jaedium, cum veneril Doiuinus, qui ei illuminabit
tnagm et prodigia, ita ul m errorem inducsniur , si abscondita lenebrarum, et munifestapit consilia cor-
fieri potest, etiam electi (Marc. xin, 22). Quapropter dium : et luiu laus erit unicuique a J)<'0 (I Cor. iv, 5)
itunquam de admiratione signorum, sed dc ornatu Umc reddet singulis secundum opera stta.
morum debel apud nos essequisquam iaudabilis. Et

CAPUT LXIX.
revera maju9 miracidura est de proprla carne fomi- Vt solitarii pOst relrusionem ad swcutarem vilam wi-
tein eradicare iuxuriae, quam expeltere immtintios mme redeamt ; el de perseueraalta boui operis.
spiritus de aiienis corporibus; el magnificentius si- Contrarium est oninir.o eccfcsiasticis regulis, t:t
gnum est virtute patienii.c trueulejitos ntotus ira- solitarii post rctrusionem, causa eiaiionis vel nego-
cundiae coercere quam daemonibtts imperare ac de tiationi», ad siecuhtmveluli pr.edadaeutonitm facliiii-
alienis corporibus infirmilaics peilere : el praecel- feliciier redeaut. Nant quam gtave rrimen soliiai ios
sior virlus est anirase propriae languorem curare, apostalare, hoo est, a priori proposiio recedere, Do
quam corpoiis aiieai. Quanlo enim auima sublimior niiitus itt Evangelio ustatuv Ntmo, aii, 'mittens
cante est, lanto praestaniior ejus et salus est. Et ma- matnotl suam in aratro, et rcspiciens retro, uptus
jor merces est peccatorem soscitare de vitiis, quaiu est regno Dei (Lv.e.ix. 62). Hiuc Paulus apostolus
mortuuin de sepulcro. Ideoque a saiictis Patribus siait : JSemo mililans Deo impikai sc itegotiis sa'culi,
- ;
giiorum opera nequaquam legiinus afiectata, sed ut ei placeat cui s? probevu (II Thn. u, S). Non
quanquam ea Spirilus sauctigratia [»ossiderent, nun- enim Irberest a laqueis dkboii, (ûi se negotiismundi
quam exercere voluerunt, nisi forie inevilabilis ne- post retrusionem vohievit implicare. Taiibus enini
cessilas illoscoarciasset, ut beatum Macarkim, q .« ; coiivenii illa beati . Peiri vera ei muitum limeoda
fuit discipulus sancti Antonii. llunc enim ferunt ali- sententia Melius cnim. iths fuerat viam viiai non
quando cnti homicidimn in locis vicinis fuisset ad- agnoscere, quam pesc agmiatn retrorsum reverti (7i
missum, et innocenli cuidant impingcretur crimen Petr. ii, 21). Et iterum Canis retertus ad votnitum
homicidii, eum qui calumniani patiebatur confugissc suum , rt sus lota ui ivhtlabro tuti (Jbid., v. 22). Si
ad ejus celhilam : adfuisse etiam eos qni imwceii- i|ui5 ergo suadente diaboio haec perlicere i«utaveni
— ;
663 S. BENEDlCTl ABBATiS ANIANENSIS 664

uisi inevitabilis necessitas euin compulerit, excoin- A lubrici sunt exitus vit« hominum, sicut per Saiy
municelur oioniinodis ab episcopo suo, vel a cseleris monem dicitur : Nescit homo utrum amere an odio
praeiatis, quousque adprius proposilum redeat, quod dignus sil ; sed omnia in futuro reservanlur inwrta
propter Deum priraitus elegerat. Non enim quaeritur (Eccli. ix , 1). Idcoque nemo *ie prxterilis sit secu-
in solitariis initium boni operis, sed Gnis; quia de rus, quia quamvis solitariorum conversatio probabi-
iinesuo unusquisquejudicabilur, uon devita praeter- Us sit, tum lamen est bominlbus quo sint fine
iucei
ita, dicente Domino per Prophetain .: Qualem te in- destinati. Tunc enim felix et beata eorum inchoauo,
venero, lalem te judicabo (Ezech. vn, 5). Sunt enini, et tunc placet Deo eorum conversatio, dum absqu*
quod p.jus est, qui benc iucipiunl, sed male finiunt ullo erroris titubationisve naufragio ad optatum A-
conversatiouem, ut Judas, qui bene coepit, sed.male nem perfecliouemque prospero cursu perveniunt.
linivit : et PauJus male coepit, sed bene finivit. Co3- Quapropler siudeant solitarii hanc Reguiam breviter
pisse enim mullorutn est, sed culnieu perfectum at- de sanclarum floribus Scripuirarum cobeclam, et
tigisse rarorum esi. Ideo non iusipicutibus praenjium sanctorum Patruqi exemplis binc iade munitam, se-
promitiitur, sed persevcranlibus datur, dicenle Do- dula medilatione perlcgere, et per singula verba dis-
tnino : Qui perseveraverit usquc infinem, hic salvus cutere, ac memoria} couimendare, et divina auxi-
erit (Matth. x, xmi et xxiv, 13). Si autem solitarius B ljante gratia, juxta vires adunplere, quatenus ad
RJtyuis ideo securom se putat de solitaria vita ali- eamdem gloriam valeant pervenire quam nec ocuius
quando posse disce.Iere, quod in ipso proposito bene vidit, nec auris audtvit, nec in cor liominis asceudit,
eucurrerit, quod ibi nmliura laborav.er.it, hic Jalis quam pneparavit Deus diligentibus sc (/ Cqi . it, tt)
agit ac si aliquisoneratam mercibus navim a portu ipso opitulanle qui vivit et regnat Deus per omnia
soivat, et tempestati tradat, el ad scopulos el saxa sajcuia s&culorum. Aiuen.
delorqueat. Hic lalis vMeat quam incerli et quam Explkit Regula Soiiiuriorum.
GODIfiiS BHARUi FARS TERIIA.

BEGULiE SS. PATRUM AD VIRGINES.
SANCTI AUGBSTINI
WPPONENSIS EPISCOPI
EPISTOLA CIX , REGULAM SANCTIMONIALIBUS PRJ2SCRIPTAM CONTINENS.
/ (Vide Patrologia? tom. XXXIII, col. 938.)
I.» —
: ——— —
SANCTORDM
CjESARII, AURELIANI, DONAXl,

ARELATENSIS, ITEM ARELATENSIS ET VESONTIONENSIS EPISCOPORUM,
REGULvE AD VIRGINES.
[VMe Patrologia tom. LXVII, col. 1103 ; tom. LXVIII, col. 399; tom. LXXXVIi, col. 273,)
OJJIISDAS PATRIS REGDLA AD VIR6INES.

(Vide Patrologice tom. LXXXVIII, col. 1151.)
SANCTI LEANDRI HISPALENSIS

REGULA
SIVE DE INSTITUTIONE VIRGINUM ET CONTEMPTU MUNDI, AD ELORENTINAM
SOROREM LIBER.
(Vide Pulrologue tom. LXXll, col. 871.)
«66 CODEX KEGULARUM. APPENDiX. KXIIORT. AO IIONACH. ET VIRG. 666
» '
' ' "- i i r- ,
i . ' .. ^ - r
, — n
(MCIS REGCMRUM APPENDIL

SANCTORLM PATRUM
EXHOKTATIQNES AL) MOINACHOS KT VIRGINES
DB OBSERVANTIA VIT.E RELIGIO&E,
Collecta' olim u suucto Benediclo Anianensi.
OBSERVaTTO CRITICA IN APPENDICEM AD CODICEM REGULARUM.
|n hac quidem Appemlice continenlur ihsignes quaedam adhortationes SS. Patrum, quoe, etiamsi non ino-
naciiorum Regulje uppellari possinl, attamen ad monasticam viiam recte dirigcndam onmino perlinetil;
cuiu parameiicam doetrinam utriusque sexus monachis aecommodatam complectantur. Haec adbortationum
opuscula eruit Holsienius ex duobus vetustis codicibus, in Jectissima bibliotheca sei enissirnae Suecorura re-
ginee conservalis, cui eliaiu et hanc Appendicem consecravit.
Exislimat uuoquc doctissimus editor, has adhortationes cx sanelis Patribus collectas esse idero 0|>!is
qiiod sanctus Beiiediclus Aoionus composuil, atque collectioni Regularuni lmmasticarum ailjunxil; prout ex
Vila ejusdem sanclissimi abbatis eonstal, ubi exerte dicitur, illum praeter Regularum Codicem alium nihilo-
minus composuisse librum ex sanciorum doclorum homiliis. Quod sane asserlum satis quadrat in hoc prje-
sens opus ex Pairum variorum opusculis conlextiim, ct paitim monachos panim sanelimoniales appriine ,
erudions, et ideo dignissimum ut Codici Regularum adjungalur; quamvis in ipso mss. codice Coloniensi
inveniuin non fnerit. Nam Codices illi mss. olim perlinebanl ad monasterium Floiiacense, atque eadem
uianu scripti crant ac ipse Codex Regularum. Adeoque simillimum vero videtur, hacc pia opuscnla ab ipso
sanclo Bencdicto Aniano collecta fuissc, alque ipsi codici Regularum assuta ad majorem disciplinae mona-
sticae perJectioneni procurandam. Faletur quoque Hugo Menardus in suis eruditissimis nolis ad Vitam san-
i lissimi liujus abbatis, se reperisse ad calcem vetusti codicis Floriacensis, ex quo eruit Concordiam Regu-
laruni , etiam tale opusculum sed mancum , quod ideo cum ipsa Concordia non edidit, quia in f?ne deerant
quaedam folia. Quemadmodum igitur piissimus abbas Anianus ad calcem Coneordiae Regularum sppemlere
voluit sententias el lesiimonia quorumdam sanclorum Patrum qui non Regulas monoslieas scripsemnt, ,
sed selectam asceiicam doclrinam ad cvitanda vitia et exeolendas virtutcs trailideruiit sic etiam veritatl :
consenlaneum videtur, quod Codici Regularum monasticarum adjeceril iniegra opuscula SS. Patrum ex ,
quibus lales senteiitias desumpserat. Notum quippe est, Concordiam Regulamm solummodo coiitinere sele*
clas sententias et testimonia ex ipsis Regulis monasticis collecta; pari quoque modo et qpusculuin ilLud
Concoidi e Codiei assutum solummodo comprehendebat farraginem sentenliarum excerplam ex his integris
sermonibus et adhortalionibus quae liane Appendiceni apte couiiciuiil:
INCIPIT LJBER
SANGTI ATHANASII
episcopi alexandrij:
DE OBSERVATIONIBUS MONACHORUM
Eisi gloriari in Christo licet quod htijnsmodi prin- assiduilas, legendi, vel si quis adhue htferaruin ex-
cipiis sitis iniliati, ut sit inchoatio vestra perfectio, pers sit, audiendi sit desiierium cuiu cupiditate di-
el ad veram vivendi frugem gradus inierpositos scendi. Ikec eniin sunt prima quasi lacteiitium in Def
jiraevolanles, apice ipsius culminis occupato, disci- A agniiione crepimdia : quibus homo adtnonilus ortus
plinse summam teneatis , ut in votis habere debeat sui, divini tramitis iugredi viam velle incipiat, duui
imitari quisque vos potius quam pojise credat insti- posse consuescat. Et quidem ista tradens, non de
lui : mihi tamen hujus liceniiani pr<erogalivan paler- vulgi piomiscua lide ioquor, qucm omoipotentis Dei
nus ascripsit aflectus, et amplectenda mib< vestrou miseiicordia insinuata confessio, et innocentiae sin-
oxposlulationis exaclio ;
qui dum me audilis non so- gularis instillata doctrina venia sola efficit esse con-
lumlibenter, sed etiam avide, impudenterume vestro tentum. Quanquam Dominus noster, sicut Jegimus,
amore fecistis. Praecedenlcs duco, et ullra mensu- omnes velii salvos fieri, el ad agniiionem veritalis
ram meae possibililalis extensus quos sequi cupio venire : tamen quia prseeminenlis gratiae cuucii ca-
ducere compellor. Pergam igitur per traoiitem vitae paces esse non possunt (Non enim omncs qui ex Jsrael
vestrse, et quasi qui primis litterarum imbualur cie- sunt, hraeliia; sunt (liom. ix , 6) ; nam et Ismael a
mentis depictis, adumbratas prjeligurationibus nolas coiioonio fraternae hxreditatis excluditur, et compu-
slylo imiLitore calcabo, accedentibus ad speranda guantes Jacob alque Esau unius ulcri claustra rupe-
beali instituti praemia qme sequenda sunl. runt), vel contenti puleo aqua3 viv«, nos in holocau-
Primumabstinentiee c.ura, jejunii paiienlia ; orandi stum nositi hostiam voluntariiE oblalionis aptenuis,
667 8. BENEDICTI ABBATIS ANIANENStS 668
deaiderantes escas et parantes ac primaiibus prsever- ^ cit esse cauleiam. Neque enim allaS Pelrus aposio-
lamus, illis ad mensuram veniae lianc sentcntiaui lus adraoueret : Pnvparuti semper estote ad ratio-
largienles : Omnis creatura Dei bona , et nihit ab- nem reddendam ad onmes potcentes vi)s de verbo jidei
jiciendum quod cum graliarum actione percipUur vestrw et spei vestrcc (l Pelr. m, 16). Et Apostolus :
(l Tim. iv, 4). Nos ad prxmium glorise illo labore Non cessamus pro vobis oranles, ut impleamini agni-
nitentes : Bonum est non manducare carnem , neque tione ejut in omni sapientia et intellectu spiritali (Col.
bibere vinum ( Rom. xiv, 21). Ei rursum : Omnis qui l, 9). Et rursus : Verbum Christi habitel in vobis
in agone contendit ab omnibus se abstinet, etillequi- abundanter in otnni sapientia (Col. m, 16). Nam et in
dem ut corruplibilem coronam accipiat, nos autem in- Yelori Testainenlo simileni hominibus curam sacne
corruptam (1 Cor. ix,25). Abstinentia euim continea- praeceptionis inculcavit eloquium. Sic eniin David
tiae nutrix est, qua innupta sive nupta facilins passi- ail : Beatus vir qui non ubiit m consilio inipiurum, el
bilitatis frena patilur, si uoq delieiarurn calcaribus in eia peccntorum nan stelit , et in calhedra pestilen-
iiicitetur. Quain sic eos qui ad summa nituntur, vel tia non sedit ; sed in lege Domini volunlas ejus, ct in
cupio vel mando colere, ne putent in aliis crimcn lege ejut meditabitur die ac nocle (l'sd. i, 1). El ad
esse nupsisse, scienles scripium esse : Bonum est Jesum Nave Dominus loquitur : Non recedet liber istc
nubere : melius est non nubere (I Cor. vn , 45). Qui g de manibus tuis,el medilaberis in eo dieac nocte (Jos.
hoe enim illicitura creJuni , ipsi pramium sui labo- i,8). Hisquoque se negouisinalarum cogilationum lu-
ris iinniinimnt. lllicilis enim cavere, jugum necessi- brica frequenter intersemnt; et quamvis ipsa sedu-
latisest; permissa vincere munus arbilrii. Malis animum ad Deum prxstet intentum, efTicil ta-
litas
abslinere, disciplinae merces est; bona supergredi, men iu sese mordax sieculi cura solliciUim. Quod si
libertas inerili est,
non finis imperii. Illud legis inha;c frequenter el importune patitur religioso labori
dultum est lermiuis hoc grathe reservatum est ; deditus,nunquam profeete illis carebit otiosus.
lucremeutis. Nunc quoniam studiorutn membra digessiinus, mo-
Jejunioruni qtioque nou sit volenlibus certa men- rum augmenta eumulemus. tilud auteirt noit exlra
sura : sed in quantum possibililas valet, nisu labo- commonitionem puto, ut sit vietus facilis, vilisque
ranlis exlenaa ; quae praeter Dominicam diem semper vcstitus : cum et Iwec tegendi corporis gratia reperta
sint solemnia, si votiva sunt. His sese Moyses bea- sint, non ornandi; et iila sustinend* auimae polius
lissimus praeparans affatibus Dei dignus ingessit. His quaiu obruendae. His igitur qus supra ostendimus
praeJiclas per Jonam Ninivitse mioas in placi<tam inancipatiis omne odhim deponat inimici.
actibu-s
rursus flexere sententiam. His Bcthulix populus As- Nec hoc tanlum fine cantenLus, simultates amore
syria obsidione conclusus, et usque ad deditionaa C commutet; iram paUenti* tempeitst freco; avari-
sui experta plurima viriute conterritus , ab HoJoler tiam abstinenliae vincat iraperie-, ac prxcipue lin-
nis tuiitenlibus minis constantis manu femrnae nre- guam cnstodia taciturnitalis obsepial ; ne in litigium
ruii vindicari. HisMardochieus Aman crudelem su- contentiosa fervescat; ne in maledictum procax in-
perbia praparaio sibimct ligno, acceptae poenaj con- currat; nc in oblrectatioaem maledicta serpat; ne in
vcrsione suspendit. His Jesus Salvator noster in juraiionem facilis prolabatur ; ne in mendacium ftcta
carne hominis quam assumpseral erurfitus, suadelas dissiii.iilet; ne in circumventione astuta calleal : ne
diaboli tentantis obtu.iil : quas ctsi aliler potuisset iu elaikme superba jacletur; seduio servans tem-
expellere, docendos tamen sibi populos voluit hac pus tacendi et te»pus loquendi . omne oliosum ver-
imitalione formare. bum obnoxium sciat esse ralioui. Naia idoo et David
Oralionibus vero ita frequenter instandum est, ut beatissimus ori suo custodiam deposcit : et condien-
vix eas aliquod umhîs interpolel. Scnptum est dim sale serraoncm beaii Pauli ftagina sacra consli-
enim : Orationi inetaie, rigilantcs in ea (Coios. iv, 8). mil ( t nullum iiidomabile membrum esse quam lin-
Et ilcrura : Queerite et invenietis; pulsale et aperietur guaru lestifica Jatobi prsecepta signarunt.
vobit (M-atth. v«, 17). Per has aniicus dormiens ex- Sit igitm qui bujusmodi viam sCanJit, taeitus,
cilalur; omnem familiam sopor alius
cl quamvis " niitis, benignus ; ct quia charitatis iusolubilis bcxus
obsederit, deproini tamen sibi panes ac porrigi im- habetur, abjiciendus in studio parili seraper aKum
portunus expostulator extorqnet. judicans potiorem. Hoc enim fteno astriugit inTi-
Has,si Ihti potest, sola legendi iniercapedo dis- diam, quam vicin* sibi elationis sapius incilatam
rumpat. Cujus rei cura in canonicis ponenda cst judicio, dum gratias rcferendi siW iionoris appetit,
inonimenUs nou quod apoi rypha debeamus pneser-
: notam tniseri livoris incurrij. Nec prjemium a Deo
tim ignorata damnare; sed quod ad scieniiam Dci nniisquisque pereipit , si ab hominibus id requirit.
digesiant canonis seriem pulcmus posse sulTicero. Deus enim snperbis resislit, hiimilibus autem dat gru-
lih euim si consenliunt, supervacua sunt ; si Hisstn- tiam (Jucob. iv, 6) ;
qui eum de hujusmodi sludio di-
iiunt, viianria sunt. Sine legendi aiilcm studio ncmo scipulos erudiret, ipsunt proimntiat maxiraura, q>ii
ao Deum valebit essc intentus. Primiim, quod hu- mininius velil csse cunclprum. Esio, ab aliquibus
jiismom' opera ab altis aclibus eadues occupationis fraler tuus propensius honoretur, nec illos tniniis
abducurtt : et diverswium exemptorum insinuata amicos babeas, nec hunc asmulum praaiaiaj venera-
cugniiiovel bonorum appe!eniiam. vel maltnum f'a- tionis atiendas. Quinimo judica circa ieau§men»um
666 CODO REGULAIOJM APPENDtX fcXHORT AD MONACH. ET VIKC. 670
iilius honoris aecreseeie, sciens senptura tntm A sumpsi. Nam sic ail Apoelolus Zelatu
: .>< : vos zelo, de-
olorificalur umm membrum, conyuudenl omnia mem- spondi ww uui viro tirginem castam exhibere Christo
bra; vos auletn estitcorpus Chritii et meutbra (I Cor. [11 C.or. xi, 2). Sciens scripluin esse : Non ponatis
xvi). Nam quicwique aiiqaem vestrmn diligil, omuen ojfcnsioucw vei scandulum fratri (Rom. xiv, 13). El
diguiutem Deo, in quem vos cwitis, ascribit. Ia boc ilcriuu Sine offeusiuiie estote Jndwis el gcntibus , el
:
Kjite sileiJtiiim pl.ieel ; in boc affabililas Wanda dili- Ecclesim Dti (/ Cor. xiu, 52). El ilerum Non bla- :
gitnr : liiinc nui:s et inuala itiiupLieiUs. luiNC seien- sphemetur bounm noslrum (Rom. xiv, i6). Et ite-
tia erudita eoiniiieudat : hujus iu jejunii jtigiiatc ruui : Ut quid liberlas nostra judicetur ab infideli
poiiciilin ,
hiijus in ahslinenlhe virlnle cenleinptiis, conscienlia (I Cor. x, 29)? El ilerum : Omnia antem
JinJHsin lectioi.isasîduitate scduiilas pro divineriuii veslra homsta fiaut (1 Cor. xiv,40). El ilerum :
inuneruB divtrsitate laudatur. Ucec autem, sieut Commenduittes Hostuedpsos in omnetn conscienliam
scripluiii esl, operatur unus atque idem tpirilus divi- hominum c*ram Dto (II Cor. iv, 2). Et iterum :
dens sJnj/ulis prout ruit. Sicul enim ctrpus unutn Provideuwus in>ns uon solum coram Deo , sed eliam
metnbru kabet multa , omnia autem meiubra dc coi- coram hominibus (Hom. xn, I"). Et iteruin : Ut is
ptre uno cum si>it mulla, corpus unum sunl : ita et qui ex adverso tst eonfuudatur, tuJiil habcns dc mbis
Christut.. Omncs eniai uot in unum corpus baptiiuli B diceu mali [Til. n, 8).
sumus (I Cor. m, 10, 8). Singuli vobis potestU ouj- Ncquc me pr«eteril KecuUris livoris iavidia in ob-
uiuBi honoruui stmimaui praesuinere, si nullus se in- IrectatiiHiem sempev religio»i* ardere, et mordaceiu
cipiat in eo qooJ alteri pneceliit eflerrc. Sed cuin malignis rumeribus dentem iuiprcasiiui dicacilatis
ves iiivicem nexu asincta: charitatis arclabitis, tunc infijere. UUtur sua muiKhis natura, dum nthil in
eos qui fotk» snm, el iu sa-ciilari adiiuc actti mun- noslra invenial disciplina. Falîtas ex more jaclelur,
dialibus vinculis colligaslur, notite atientioris vitx duiu »e verisimile quideui pessit esse qnod dicitur.
ausieritate daninare. scienles scripluni : Nolo judi- Neino idet» debet conleinnsre vulnus infamiae, quia
ettis , ne /mdttemini (Mutih. vn, 1). Et iterum : Tu setupet consueveiil rumor simulare : sed icieo iulen-
quis a qui judicas ulienum servum? Domino suo slat tius pr«c«vere, quod soleat eliam ficla coniponere.
uui cadit. Polens esl cnim statuere iilum Deus (Kmn. Nemo »b obtrvctationis metu revidilur ubtrcctandi
xiv, t). Magis benignis adhortatienibus, et Hlieiente soleinnilale securus; neque est negligeniire catisa
blaiidiincnlo via veriiatis ostcnsa nubera erroris selliciiikiiiiis coittinuaia maieria. Sit igitur pudoris
aperile ;
ul non trahi incipiat uniisqiiisque, sed sequi ac veieeundia; veslrae luta et circumspecta custodia.
pedesentiiu. Seniper duriora flectenda sunt, ne viri- Nccessarius e domo et rarus egressus, queui aut re-
bus iiiclinairt curvatio, priusquam incirculum veniat iigionis ratio extulerit, aut ad substanliam victns
fatioeens fragmen offendat. tfic eniai srcpius scan- causa exercendi operis ordinarit; a muneribus cun-
tlak vulgi gigminiur, dum ad religionis juguni ceh- clis nisi qtia> ad quolidianum cibum annuumque ve-
sorium arrogatur imperium. Yila nostra juheat, slilum suppeiant , ahstiueiiles ; («cientes scriptum
linguapersuadeat; quiaplus aucloritatisgestatexcm- esse : Ilabentes autem atimentu el quibus tegamur, his
phiin, et ingerit appelentiam sui raorum lenis forma- contenti simus (I Tim. vi, 8). El iterum : Ut honesie
lio. In oinni igitur actu vestro quasi speculo relucente ambuteiis ad eos qui forijs sunt, et nullius aliquid de-
fulgete, ubique circumsepti, ubique solliciti ; ne quid sidereiis(l Thes. iv, 12). Ne quidem praebendae elee-
livor inveniat, ne quid rumor falsus infligal. mosynre graiia ullra supradictos viclus ab ullo quip-
Feininas prohatas et religionis studio dedilas cum piam praesumatis; scienles scriptum Si enim vo- :
mensura veneraliouis honoraie : ui nec ausleritas luntas prompta est, secundum id quod habet acceptum
iuhutnana, nec sedulitas sit remissa. Accessus ad vos est, non secundum id quod uon habel (II Cor. vin,
invicein vester non ingestus sit, sed innatus; quem 22). Sic illa evangelici serraonis divina sentenlia
causa fecerit ; non quem supervacuilas relaxarit. anum pauperein, inler larga Iocupletura munera ge-
Plures audite cum pluribus : autquando alterius
si q mina lantura aera niittentem, magnifica accepta lar-
sexus freqnentia deerit, vel annorutn cujusdam pro- gitione ditavil. Quia non polest parum esse quod
hata gravitas, vel celebritas loci , vel ratio temporis totum esl; neque quisquam amplius dedit, quara qui
id honeslel, quia pnecipue vobis aelas, hora, solitudo sibi nihil reservavit. Haec si qui praeler vos nimium
vitanda suul. Non quodde his, qui vere
milii fas sit videbunlur astricta, qui Dei claustra pulsare leuta-
semel devota Deo pectora dicavcrunt secus sestimarc verit, prout ratiosua tulerit, relaxahil . ne quis forle
aliquid sed ut ex ahundanti sic vitetis omne, quod
; aut connexus sil conjuge, aut liiieris impeditus. Ha-
fingi potest, tanquam possit et credi. Caveamus ne betprreter hsec arcta subslautia plura qu* sequan-
in nullo famae nostrae vulnere serpat nata ab occa- lur. Neque se repulsum credat, scd aditu allerius
sione suspicio. Jpsa famae semina priusquam linguls vocalionis adinissuni, sicut scriplura csi : Unusquis-
nutriantur iniereant. Non tantuin vohis lides facti, que. in qua vocatione vocalus est , in ea permaneat
oed possibilitas eliam releganda mendacii. Beata (I Cor. vi i , 20). Nou taraen propensiorera curam pa*
e.-iim vita est et praeclara, <ie qua nil licet faisiUli. ttimonio quam religioni in caducis raagis occupalus
Nec cnim ego hoc judicium meum austerus censor inlendat, agnoscens scriptuni csse : Et possidetues
arripui ; sed co»lesie iinperiuni monilor blandus as- lunquam non pmsldentes (I Cor. vn. 50). Si quem ta«
671 S. BENEDICTI ABRATIS ANIANENSIS 67<2
men posterilatis compede felicior natura si inlelliga- A animi, quamvis angusta pro humani generis varie-
tur absolverit, causan» haerendiin mundo, nisi igmfc- tate substanlia : palebat vel negotiandi usus , Vel
ras esl Dei munerum, non hal ebil. Cur cnim vivendi sludium militandi : divensae aries , et innumera in
voluoiate non solvat, quod moriemii lcge rumpen- actibus mundi augend* facuilalis oflicia. Postreme
dum est; iaciens de sorle mercedem, ut de necessi- non decat vel pauper uxo p quac viveuui pararet ,
late virtutem augeal? Quinimo qui in sua re fami- voltipiatem, et insita humanis sensibus pignorum
Hari de parvis magna , de vilibus preliosa , a;terna blandimenla. Quae vos omnia quidem corpore el ca-
facit de caducis; solus esl cum pervenerit, ut sem- stis sensibus rcspuentes, divinae senientne ibrmam
pilernus pairimonii s.ii possil esse possessor. Si ava- religiosis actibus custoditis , dicenle Sciiplura :
rus non est, debet lerminanda coniemnere ; si avarus Quicunque plus mc fecerit domum , aut uxorem, aut
esl, debet desiderare perpelua, sciens scriptumesse : filios, non est me dignus (Matth. x, 57). Vestra igitur
Notite thesuurizare vobis lliesauros in terra, ubi linea intuenles exempla , nec illi de nieritorum summa
el rubigo exterminant , el ubi fures effodiunt et fu- angusta sui aeslimatione desperent, qui substantia
rantur. Thesaurizate autem vobis ihesauros in coslo, parili ad studium vilae liujusadvenerii. In hoc ergo,
itbi neque tinea, neque osrugo extermiaant , ubi fures filii cbarissimi, vivendi tramile constiluti, vacate ei
non effodiunt nec furanlur (Malth. vi, 19). J$ videle quoniam suavis est Dominus (Psal. xxv, 9).
Hoc ei qui non carct tiiiis bortamenlum est ;

qui Dies nectesque lectionibus atquc eralionibus du-
caret, imperium. Ista vos cuncta congrua tempori- cite; et mei semper, quem in opere et scientia abor-
bus. apta personis , referta exemplis, condita Llan- tivum omnium sacerdotum pracceptorem tanti vobis
ditiis, hortaniento miles ingerite : facilius potest per- babuistis eligere . mementote. Vigitate, slate in ftde,
suadere qui facil. Neque enini aliquo horum ontnium confoxUunini , omniu vestra in charitate fiant,et Detis
liuclu invidi eslis cujusquam a-slimatfone frautlandi. pacis erit vobiscum (/ Cor. xvi, 15).
Erat vobis certe corpus firmum, aelas integra, rudes
EJUSDEM S. ATHANASII
EXHOHTATIO AD SPOKSAM CHBISTI.
Quanlam in coelestibus beatiludinem virginitas C illud Apostoli : Qui a<jUem adhxret Domino unns spi-
saucla possideat ,
praeter Scripturarum testimonia, ritus est (I Cor. vi, 17).
Ecclesia: etiam consuetudine edocemur : quia disci- Grande est et immorlale, el pene ultra aaturam
nius pecujjare iili subsisterc meriium, cujus specia- corjioream, sopire luxuriam et cencupiscentiaB flam-
iis est consecratio. Nam cum universa turba ere- mam adolescentioe facibus accensam animi virtute
denlium paria grati;e dona percipiat, el eisdem om- restringere, et spiritali conatu vim genuina; oblecta-
nes sacramentorum benedicliooibus glorientur, istoe lionis exciudere, vivere contra humani generis mo-
proprium aliquid prae caeleris Iiabent, cum de illo rem, despicere solatia conjugum dulcediaem coa-
,
sanclo et immaeuiato Ecclesiae grege, quasi sau- temuere liherorum, el qusecuuque pra^sentis vilse
ctiores purioresque bostia; pro voluntaU» &ux meri- esse coiumoda possunt, pro uihiio spe futurse beati-
lis a sancto Spiritu eligunlur, et per summum sa- tulinis computare. Magna haec, ut dixi , et admira-
(erdolem Dei oAeruntur aliario. Digna revera Do- bilis virtus cst, et non immerito pro magiiituJiue
miiio hosiia tam pretiosi anieialis oblatio , ei nulla iaboris sui ingcnti piiemio destinata. Dabo, inquil
magis ei quam imaginis suae hostia piacitura. De Domirms sjxidonibus meit in domo mea,
, et in muro
ejusmodi enim Apostoium praecipue dixisse reor :
D nuo locum uominulurn meliorem a filiis et (itiabus
Obsecro aulem vos , fratres ,
per misericordiam Dei, Jsrael, nomen alcrnum dabo eis, quod non deficiet
ul exliibeatis corpora veslra Iwstium viventem, sanctam, (Isui. lvi, 4), Dequibus spadonibus Dominus in Evan-
Deo placentem (Hom. xn, 1). Possidet ergo virginilas gelio repetit dicens : Sunt enim spadones qui seipsot
et qtiod aiii babenl, et tjuod alii non babent : dum castravernnt proplcr regnum aelorum (Matth. xix, 12).
ei communem el peculiarem obtinet gratiam , et Magnus quidcm esl pudicitise labor, sed majus prae-
proprio , ut ita dixerim , conseerationis privilegio inium : temporaljs custodia, sed rernuneraiio a;ter-
gaudel. Nam el Christi sponsas virgines dicere cc- na. De his enim el beatus Joannes aposioius loqui-
clesiastica nobis permittil auctorilas; dum in spou- lur ,
quod sequuntur Agnum quocunque ierit (Apoc.
saruin modum quas consecral Domino velai : osten- xiv , 4). Quod ita inlelligendum puta , nulium eis
dens eas vel uiaxime liabituras spiritale connubium, locum in ra^lesii aula claudendum , et cnncta eis
quoe subterfugerint caniale consoriium. Et digne divinarum mansionum hahilacuia reseranda.
Deo per matrimonii comparaiionem spiritualiier Sed ul iiiusirius virginitaiis mcriium clareat, et
copulaut.ii*, qu;c ejus dilcclionis causa bumana con- quam Deo digna sil manifeslius possit mleliigi , iilud
nubia sprcverunt. In his quam maxime impletur cogiiettir quod Dominus et Salvator nosler Dcus,
; ;
m CODEX REGULAMJM. APPENDIX. EXHOKT. AD MONACH. ET VIRG. &74
oum propter hiiiiiani generis saluiem hominem di- \ De viryinibm autcm piwceptum fiofnilii iion hubeo,
gnaretur assumere, IMM almm quuia virginalem ele- coiutilium autem do (t Cor. VII, 25). Uum ergo ODli-
geriuiieriun. Et ut hujusmodi plurimum sibi piacere nendoe virginitalis eonsiliiim Ual, nun praxepuim
monstraret, et pudicili* bonum ulrique sexui inti- statuit supra mandatum vel pnccepium eam ess»
;
maret, virginem habuit niatrern virgo mansurus; in professus esl. Quicunque ergo virgiiiKatem scrvant
se viris , et in malre feminis pnebuit virginilatis rnagis quam pra?ceplum esl faciunt. Tunc enim pro-
excmplum : quo demonslraretur iu utroque sexu derit amplius fecisse quani jussum est, si qtioil jus—
beatam integritatem divinilatis haberi, et plenitudi- suin est facias. Cupiens diviuum implere consilium,
nem meruisse ; dum totum in mntre fuit, quidquid ante omnia serva mandatum : volens virgtnitalia
hahebalur in iilio. Sel quid ego satago excellens ac praemiuiri consequi, viUe amplectere merita, ut tua
svblime pudicitiie mcrituin revelare, et gtoriosoe vir- remunerari castilas nossit : nam ul vitam prastat
ginilatis bonum ostendere ; cum de hac re plerosque remuneratio mandatorum ; ita 'e contrario eoruut
perorasse non nesciam , el ejus beatitudinem niani- general praevaricatio mortein. Et qui per praevari
feslissimis raiionibus comprobasse, el nulli sapienti calionem in mortem fuerit deputatu*, virginitalis
venire in dubium posse, eam rem majoris esse me- coronam sperare non polerit neque pudicitiaj prjc- ;
rili qiiK sit amplioris laboiis? Quisquis cnim pudi- R mium exspeetare constituius in poena.
eitiam aut nuitius prcemii, aut parvi existinial, eer- Tres enim species sunt, per quas cceleslis regni
lum est iiluiu aut ignorare, aut non voluntarium possessio inlroitur. Priiua cst pudicitia; secunda
T
ferre laborem. L nde illj semper caslilati derogant, mundi conlemplus; tenia vero justitia quse : ul con-
qui eam aut non habent , aut habere coguntur in- nex;e piurimum se possidentihus praestant, ila di-
viti. visa; prodesse difficile possunt : dum unaquaequo
Nunc ilaque quoniam paucis tam laborem
licet, earum non propter se laniuin, sed propler aliain
quam meritum integrilatis ostendimus; ne res, quse elflagitatur. In primis crgo qu:eritur pudintia, ul
grandi virtute constat, el ingenti praemio destinatur, lacilius subsequatur muiidi conlcmptus : quia ab
earere fruclu suo possit , diligentius excubandum illis mumlus contcmni levius polest, qui matrimonii
est. Quanto cnim quxcunquc speeies pretiosior fue- nexibus non lenentur. Mundi verocontenqitus expo-
ril, lanto majori sollieitudine custoditur. Et quoniam scilur, ul justitia conservetur ;
quam impiere diffi-
inultae sunt qure bono proprio carent, nisi aliarum qui soecularium bonorurri ot mundana-
cile possunt,
rerum juventur auxilio; ul esi mellis species, qua> rum voluptatum negotiis implicautur. Qubquis ergo
nisi cerarum cuslodia el favorum cellulis conserve- possidet primam speciem pudicitiae, el secundam,
tur> et (ut verius dixerim) niUrialur, naturalem gra- ^ qua; est mundi contempius, non oblinet, peue sine
tiam perdit, et subsistere per se ipsatn non poiesl. causa possidet primam, quando secundam nou ha«
Sicut et vini species, quod nisi boni odoris vas sit, bet, propter quam prima quaasita est. Et si primam
et repaiatis crebrius picibus foveatur, genuinae vim et secunJam habeat, cui.tertia, quaBesl justitia, de-
suavitatis amiltit. Attentius ergo providendiun est, sil, fruslra laborat : qiiouiain superiores duaB pro-
neforte et virginitati alia sint necessaria, sine quibus plcr juslitiam praicipue requirunliir. Quid ciiin»
necjuaquam lrucium aflerre suflkial; et tantus nih.il prudesl propler niujidi contemptum pudicitiam ha-
proderit labor, dum vane prodesse creditur , quod bere, et propter quod eam habeas non habcre? Vei
absque rebus necessariis possidetur. Nisi eniiu fal- cur res mundi cop.lennias, si juslitiam, propter quam
lor, ob cceleslis regni praemium pudiciliae servalur pudiciliam et mundi eoatemptum habere te couvc-
inlegritas, quod sine ajternse vitae merito nerniuem uit, uon custodias? Quia ut prima species propter
consequi posse satis certum est. Êtemam vero vi- secundamest, itaprima et secunda propier tertiani :
tam non nisi per omr.em divinorum praeceptorum quae si non fuerit, nec prima nec secunda proficict.
custodiam promereri posse Scriptura testatur di- Dicis forsitan, Doce ergo me quid sit justhia ; ut
cens : Si vis ad vttam venire, serva mandata (Matth. eam si eognoverim, facilius implere sufficiam.Dicam
xix, 17). Vitam ergo uon habet, nisi qui cuncta Iegis breviter ul valeo, etverborum utar simplioitate coirir-
mandata scrvaverit : et qui vitam non habuerit, cce- munium quia causa de qua agimus talis est, qu®
:
lestis regni non polest esse possessor , in quo iton dissertioribus facundiae sermonibus nequaquam de-
morlui, sed vivi quique regnanunt. Nihil ergo virgi- bet obscurari, sed simplicioribus eloqtienti* narra-
uitas sola proficiet, quae coelestis regni gloriam spe- tionibus pandi : res enirn in commune necessaria
ral; nisi ct iilud habuerit, cui perpetua vila pro- communi debet sermone monstrari. Juslitia crgo
mittitur, per quam coelestis regni pia-mium possi non est aliud quam non peccare. Non peccare autem
detur. Ante crgo omnia pudicitiam integritalemque est legis pra;cepta servare. Pijeceptorum autem ob*
servantibus, ei ejus renuuierationem a Dei aeqiiitale servatio duplici genere custoditur : Dl nihil eoruin
sperantibus mandaiorum sunt custodienda priccepta qtue proiiibeiitnr lacias, et cuncla quse juheutur
ne gloriosae casiitatis el eontinentiou labor in iniium implere conieiiiias. Hoc esl qttod dicit : Rccedc a
deducauir. malo, ct fac bannm [Psnt. xxxui, 15). Nolo enini pih
Supra mandatura vel pneceptum esse virginitatem tes in hoc eoustare jiislitiam, ut makmi non facias
sauiens et legens nullus ignorat , Apostolo dicente : Ctun et Loium non facerc malum sit; et in utroquo
; ;
675 S. BENEDtfVn ABBATIS ANiA.NENSIS *76
leeis imevaricaiio eotnmiiiaiur. Quouiam qui dixil : A ciditTAii gra«dcillumcommisissecriaiennulas,umJki

~. .. _ ?..- j ...- -:. :„..:« C:j
merito pceua damnatus
. .
Retede a malo, et ipse Jixit, Fac boautti. Si a malo sit aciiori? \idcmus ergo
recesseris, et non feceiis bonum, transgressor es
quid fecerit coutra mandalum. De fimctu arboria
legis; quae non lantum in malorum actuum aboini-

edit. Quid ergo? Propier arboris fruclum Deus ho-
natione sed et in bonorum operuni perieclione miiiem morte mulctavit? >ion propler arboris fru-
,
conipleliir. Neque eriini hoc soium libi pnecipilur, cluyi, sed propter maudali conieniptum. Ergo non
ut spo- agilur de qualiiate peccali sed de transgressinne
ul vestiiuin suis non spolies imlumentis, seil et ,
lialum operias luis : neqne ul habenti panein non inandati. Ei qui dixii Ad«, ut dc arboris fructu non
auferas suum, sed ut non habenti luum lihenter im- ederel, ipse iibi pra?cepit ut nbn maledicas, huh
perlias : nequc solum ul pauperem suo nou pellas ineuiiuris; uon delrahas; uon delrabenleiu uu*cid-
pulsuin et non haheutem recipias les; ul oniinno nou jures; ut nou concupiscas; nun
hospilio, sed ut
Praceptum eriim nobis est, Flere cufli fUitlibus invideas; non sis lepidus; non sis avarus; ul nalli
tuo.
(Rom. _ii, 15). Quomodo eum illisfleuuis, si inuuilo "û™ P™ "» a| o reddas; ut iuimicos tuos diligas;
«ec aliquod eis "i maledicentibus benedicas ul pro calumuiatoribus

eorura necessitaiibus participamus , ;
quas lacrymaiilur causis prxbemus et pro persecutoribus luisores; ul percutienti ma-

iu hi» propter
auxilium? .Neque euim fletuuin uostrorum Deus in- B JtiUaui alieram pnebeas; ut in judicio steculari non
fructuosum qu:erit huuiorem : sed quia lacryma; litiês ;

ul si quis tua auferre voluerit, gratanler
doloris indicium sunl , vult te ita alterius angustias auiiltas ; ul nec iracundiae, uec zeli, nec livoris ma-
senlire ut tuas; et quomodo libi in tali tribulatione lum inlra pecius admittas; ut crimen avariliaj fu-
8i esses subveniri cuperes, ita alleri subvenias pro- gias ; ut oiunis superbi:c ac jaclantia* maium caveas,
pter illud : Quwcutsqu» eullis ut facianl vobis aomi- et humilis ac mitis Christi vivas exemplo : lualorum
nes bona, ita et vos facile iltis simililer [Mallh. vu, coasortia in lanlum vitans ; ut cum foruicaloriLus,
li). Nam cum flenle flere, et nihil, cum possis, aut avaris, aut malediceuubus, aut iuvidis, auide-
fleuli conferre, subsannatiouis non pietatis indicium tracioribus, aulebriosis, aut rapacibus, nec cibum
est.Denique Salvator nosier cum Maria el Marlba capias. Quem si in aliquo'Coutvmpseris, si pepercit
Lazari sororibus flevil, et immcns;e miscricordis; Adx, parcet et tibi. Imo illi magis parcendum fuerat,
alfeetum laciymarum contestaiionc moustravil, et qui adbuc rudis et novcllus crat, at nullius ante
verac pielaiis indicia mox opcru. subsecuia sunl, pcccantis et proptcr poccatum suum morieniis re-
cum suscitatus Lazarus , cujus causa fundebanlur, trahebalur cxemplo : libi veto posl tanta documeula,
sororibus rcilditur (Joun. xi). lloc fuil pie cum ilcu- post legem ,
quo modo iudulgere possil iguoro.
tibus iiere, occasiouem fletus auferre. Sed quasi ^ An tibi de virginitatis .prarogativa hlandiris? Me-
poteus , inquies, fecil. Verum ncc LiLi impossibilc menlo Adam et Evam virgincs dcliquissc, nec iute-
aliquid imperalur. lmpievit onuua qui quod potuil grilatem corporis profuisse peccantiims. Yirgo ijhx
tecit. peccat, Lyae noa Mariae comparauda e#t. Non noga-
Sed, ut diccre coqieraiuus, non suflicit Cliristiauo luns in prosenti teiripore p^jtoitentix remedium
a maiis sc abslinere , nisi ciiam bonorum operum sed horluMiur magis pranuium speiare debere, quaiu
officia perfcceril Quod iilo vel niaxime lestimouio veuiam. Turpe est eiiun illis deiicti induigeuliaut
comprobatur ,
quod comiuinalur Douiiuus aeierni poslukire, quac puluiam virginttutt«exspociant ; et il-
ignis reos fore, qui quamvis inali iiihil gesserini, liciluin aiiquid incurrerc, quas se etiam a licilis ca-
non fecerint omnc qued bonum cst, diceus : Tunc stravere. Licitum quippc est malrintoeu iuire cou-
dicet rex Iris qui ad sinistram suut : Itiscedite a me, sortium. Ei ut lau,iaud;e suut, quat propter (.-biiSti
tHuledicti, in iamm aternum, qttem pruparavil 1'aler amoreiuet cudestis regui gSomin copulam comem-
tneus diabolo et anaeiis ejus : esurici enim, et >wn pseriut nuptiaiuiu; ila damnandtt non sunt qo:« ,
dedistis miki manducarc, clc. (Matth. xxv, 41). Non propter innoceniia; voluniatem, nondum Dco dcvoue
dixit : Discedite a me, maledicti ,
quia iiomicidium, . rcniedio apostolico abutunUir. Ergo, ut di\imus
quia adullerium, aut quia furla fecistis : non eniin qua» coinuibia deserunt, non iiliciln, sed iicitaspcr-
quia malum fecissent ; sedquia bonum non feceraiil, iiunt. Ejuemodi autein si jureut; si maiatiicant; si
condeimiaiilur et a:teni.*- gebennje suppiiciis addi- delraha.il; si detrahenles patiantui audire ; si nia-
cunlur : ncc quia qua.- prohibila sunt admisissenl lum pro maio reddant; si eupiditatis iu alieuis, aut
sed quia quse pnecepta erant implere nolucre. Liuie avaritia: in propriis critnen incarrant ; si zeli aut li-
adverlcndum csl quam spcm habere possint, qui voris venena possideant; si conira logaiia et apo-
adlmc aliquid eorum faciuut, qux proliibeulur ; cuui stolica instilula indccens aiiquid aut loquautiir aut
ctiam rei sonl, <iui uou feceruut qu;c jubeuiur. iNelo cogitenl; si in carne placendi sludio couipte et or-
euim libi in hoc hlandiaris , si aliqua nou leccris, nale procedani ; si uliqua qu:t' , utassolct, illicita
quia aliqua feceris; ciini scriptum est : Qui univer- suut faciant, quid proderit eis sprevisse quod iicuit,
samlegemservaveril,oD'endut auiem inuno , faclusesl ct exercere quod non licet?Si vis prooesse tihi quod
omnium reus(Jac. n, lOj. Adam cuim scinel peccavii, licitum coniempsisti , vide ue <[uid corutn qua' uon
et mortuus est ; el lu te vivcre cxistimas illuc' s;epe licenl facias. Stuitum enim est limuissc quoJ rtiinus
commitlcns quod alinm dum scmcl perpelrasset oc- cst, et non litnere quod inajns est : aut ab his non-
,
677 CONKX RECULARIJM. APPENDIX KXHOKT. AI) MONACH. ET VIRO. 67g

viiari qi;x proiiibenlur, si snhtcrfugeiiiii qu.r cou- V mf linde quaese le, virgo, ncquc in stda libi pudi-
ceduntur. Diciteuin Aposlolus \ Innupln cogitutqncr citia blandiaris; nc in uuius mciubri integriUle COft-
Domini sunt quomodo placcat Deo, ul sit sancta cor- lidas : sed secutidam Apo*ioluiii snh D«o conseiv»
pore et spirittx. Qua' auum nupta ttt , coqilal qtue cerporis sanctiuiem. Muada ab oimii inquiuamento
sutit Itujus wuncii, (fuomodo plureat viio (I Cor. vit, ospul : quia erinien est illud posl ehi ismalis sancli-
34). Nuptr.iu placere viro asscrit, cogitamio qna; ficauonem, autcroci, atil aiterius ciijuslibetpigiueiiti
nundi sunt : innuplam voroDeo, eoqnod nulla cura fuco vvl pulvere sordidari ; aul auro vel geuimis cu-
illi sit saeculi. Dicat ergo mihi qurc virum non habet, jiiscunque lerreuae speeiei eomi : quod jam coeieslis
et tamen qu;c sunt mundi cogilai, cui placere desi- ornatus splendore refulgel. Grandis quippe divinc*
deifll? Nonne incipiet illi nupta prjeponi? qnin illa gratiae conlumelia est mundani el saecularis orna- :
cogilando qua; mundi sunt, compiacet vel marilo :

menti pra-latio. Munda frontem, ul humana non
isla vevo nori marito, quaenon habet, potcst placere, divina opera erubescat, ct illain confusionem reci-
nee Deo. piat, quae i;«u peccatum, sed Dei gloriam paril,
Sed nec illnd silentio prscterire no« couvenit, quod Scriplura dieente : Esi cnnfusio adducetis peccalum :
dixil : Innupta eogital qttaj Domini sunt, quomodo et esi confusio adtiucens gloriom (Ecct. iv,25). Munda
pltuett Deo, ui sit samcta corpore et spiriin (I Cor. B collum, ul non aurea relicula eapillus portel, et
vii, 54). Qiiie snnl ergo Domiiii dicat Apostolus. siispensa moailia. sed illa polius ornamenla circum-
Qitwcunque sunt sancta, quivcunque justa, quascHtique fer»t, de quibns Scripturu dicit : Misericordia et
umabititt , tfuercttnque bottm fauttr. Si qna virtus, si ftdas non deficiant a te, suspende autem illa in cords
qtia latts discipliita? (Piiiiip. iv, 8). Ista sunt Domini, velut in collo tuo (/Von. m, 43). Munda oculos, dum
qnx sanctae , et verse, el aposlolieae virgines tlie no- eos ab oiuiti conciipiseenlia rctrahis, el ab inluitu
ctuque sine ullo lemporis intervallo meditaulnr el pauperum nun(|uam avertis, et ab omnibus fucis
cogilant. Domini regnum corlorum, Domini
est est liberos ea qtia a Deo facti sunt sincerilate cuslodias.
rotnrreetie mariuorum iKimini immortalitas:
; in- Munda linguam :t mer.daeio : quia os quod mmtilur
rorrnptio Domini est ; splcndor solis, qni sanctis oecidit uniinam (Sap. i, li). Munda e;una delraelion«,
promittitur, Domini est, sicut in Evangelio scnptum a juramenio, ali adulalione, a perjurio. Nolo prae-
est : Tunc justi fulgebunt nicut sol in regno Patrit posierum ordinem pules, qnod prius a juramento,
eorum {Matt/i. xui, 43). Doniini snnt pluressanctorum quam a perjurio iinguam dixi debere nmmiari •
iiuia
in coelestibus mansiones : Domini est fructus tricesi- tmie perjirrium facilius effugies, si m toto ncnjorcs.
mus, et sexagesiuus atque centesimus. Haje cog: Impleatnr in le ilb senlenlia : Cohibe lingun.m taam
tant, et qnibus possint opcribus promereri, qusc ^ * maio > et ^' l0ia lun nc loquantnr dolum (Pstil. xxxm,
Domini sunt cogitant. Domini est etiam lex Novi et 14). Et nienior esid dicenlis Aptigloli : lienedicite, et
Veleris TcsUtucn'i, in quibus oris ejus eioquia san- nohle maledicere (Hom. xu, 14), sed iilud crcbrius
cta refulgent qua* si quae virgines sine inlermis- recwrdare : Viltlt ne qute maium pro bono aficui
;
sione meditantuv, qtr.e Domini sunl cogitaat; reddt, neque nuiletHctmn pro matedicto sed e cou-
et ;
rompletur trario benedkeniet quia in hoc vocati benc-

iu eis illad prophetieum Fundamcnta
:
: estis, ul
cetcmn snper petram solidam: et mandata Domint in dktiomm htcreditate possidee.t s i/ Petr. m, 9); ei
cnrde mutieris sunr'.a> (Eccles. xxvi, 24). Sequitur :
iliud : Si ifttis wletn in tinyua non osiendit, hic per-
quornoilo pluceal Deo ; Deo, i«qnam, neiihominibus :

fecttts est (J»c. m, 1). Netos est enim ut lahia ilh».
ut tit soncta corpore quibus Doniiniim confiieris, nigas, benedfcis, et lau-

et spiritn (J Cor. vn, 34). Non
dixit, lli sit sancla 'membro aut corpore lanlum; das, aiieujus polluantur sorde peccati. Nescio qua
sed, ut sit sancta corpore etspiritu. Memiirum enim conscientia et lingua quis Dcum rogat, qua aut
una corporis pars ost, corpus vero omnium compago nientitiir, a:.t maledicit, aut delrahit. Laoia sancU
membrorum est. Cum ergo dicit, ut sit tancta cor- exaudit Deus ; et ipsis annuil cito precibus, qnas
pore, ex omnibtis membris eam
debere sanclificari lingua iinmaculala pronunttat. Munda anres, nl non
j.
lestatur.Quia non proderit casierornm sanctificatio nisi sermonibus sanetis et vcris audrtum praebeant;
metnbrorurn, si inveniatnr vel in uno corrnptio. £t ut nunquam obsceita; aut lurpia, iml soeculari;; vcr-
jam sancta eerpore, quod ex omnibus con-
iion eril ba suseipiant, ant aHquem de altero audianl dero-
slat membris, quae vel unius fueril coinqninatione gantem, propn-r illud quod scriplum esl : Sepi au-
polluta. *es tuas spiuis, audire linguam
el noti nequam
Scd ut quod dieo manifeslius et lucidius frat ; esto, (Eccl. xxvui, 29) nt cuni eo habere parlem possis,
;
sit quaecmique omnium membrorum sanctificatioiie dc quo dicilur, quoniam auditu et visn justuseiat;
purgala, et lingua tantummodo peccet, qua atil, hoc est, nec auribus, nec ocnlis delinquebat. Manus
bâspheniet, aut faisum lesiimoniom dicat; nunqnid ne porreclae ad accipiendum sint, ad dandum aulerii
iiberabunt omnia membra unum? an proptcr unum collectae, nec ad feriendum paratae, sed ad omnia
jiidicabimlnr et ca.-tcra? Ergo si nec aliorum mem- misericordiac et pietaiis opera satis prompia*. Munda
btorum sanciificatio proderit, cum in uno sit vitumi pedes, ne Iainm ei spatiosam pergant viam, qoat
quanlu niagis *i diversorum flagitio peccatorum ducil ad splendida saeculi et pretiosa convivia"; sed
oronLa corrumpttttlir, unius nihil prodeiit integri- ardmim magis el angustum gradianlur iier, quod
tendit a«l ca;wm : quia scriplum est : lier reetum A lur, possint visceribus iniimari :
nauiio raagis tameu
ludie vdibus vestris (ha. tvti, U); agnosce tibi a hoc virginera inratere neeesse est, quam nec mariii,
Deoariuke wwad vitia. sed ad virlutem luembra nec filiormii, nec alterius necessiiatis eattsa prohi*
fonnata : ei oum universos artus mundaveris ab bet, qtioni.inus divinam Scripturain perficiat; r.ec
omni sorde peceaii, et toto fueris sanctificata cor- aliqua, si peccet, poterit excusalione defendi.
pore, iuiic tibi castitatem intelligas profttturam, et virgo, serva proposilum tibi magno prcemto
cnn< oinni lirlueia jwlmaiu virginitatisexspecta. destinalum. Pra:clara est apud Deum virgiuimtis et
Quid sit sanotam esse corpore, breviter quidem, piidicitue virtus, si non aliis peccalorum et malcruin
&ed plene exposuisse me arbitror: nimc quort se- lapsihus iufirmetur. Agnosce stotuni ttium. agnosce
quitur, ei sviritu. nosse dehemus hoc esl, ut quod :

iocum. agnosf-e propositum. Christi sponsa dieeris:
opere nefas est flori. nec f»s sit cogitatione conci- vide ne quid imliffiium eo, cui despottsala videris,
pcre. enim est sancla tam corpore quam spiritu,

Jlta adipiltas : cito scribet repudturu, si in te vel unum
quae nec mente nec corde delinquit; sciens etiam viderit adulterium. Qusecunque enim humanoruiu
cordis esse itispectoreiu Deuin : et ideirco satagit ut sponsaiiorura pigooribus subarrhalur, stalim a do-
cwni modo eliaut ammum-ctinv corpure mumlum ha- mesticis, a fantiliaribus, ah amieis sponsi soliicite et
beat a peccato, sciens scjiptum esse : Omm cu$to-& diligenter requirit et a servulis, quales juvenis ha-
dia serva cor tuum (Prov. iv, 23). Ei iterum : Diligit beat mores, quid potis>imum diligal, quid accipial,
Dominus sancta corda..: accepli xunt xuiem ei omnes quo usu vivat, qua se consuetudine regat, ouibus
immaculati (Ibid.), Et alibi : Beati mundo coria% . utatur dapibus, quibus praecipue rebus delectetur
quoniam ipsi Deum videbunl (Malth. v, 8);quod de et gaudeat. Ouae cura didicerit, ita sc in oranibus
illis dici arhitror. quos couscientia iu nulla redarguit temperat, ul sponsi aioribus suum ohsequium, sua
culpa peccati. De qoibits et Joannem iu Epistola jucunditas. sua diligentia. sua vila concordct. Ft lu
dixisse reor : Si cor nostrum nos non reprchendit, quae Chrislura spousum habes, a domeslicis el farni-
fifhidam habemus ad Deum. et quaicunque petierimv* liaribus ejus, sponsi tui moies interroga, et strenue
aceipiemus ab eo (I Jaaiu ui. 20}. Nolo exislimes te ac solerter inquirc, iu auibus prnecipue delectetur,
criinen fugissc pcccati, si voiuniatem tion sequatur qualera coraposilionera iu te vesttum diligat, cu-
effeclus, cum scriplum sit : .Quicanque viderit mu- jusmodi concupiscat oritaium. Dicat tibi ejusfami-
Ikvem ad coucupiscendum eam, yam mcechutus est in iiarissimus Petrus, qui ne nuptis quideui corpora-
eorde suo (Matth. v. 27). N'ec dicas, Cogilavi quidem lem pcrmittit ornatunt. siculin Epistoia suascripsit:
se.l non pcrfeci : quia etiain concupiscere nefas est. ^ Mulieres similiter subjectce viris suis, ut si qui uoh
Unde bealus Petrus prascepit dicens -*Ammas vestr&s credunt verbo, per mulierum comersalionem sine ver-
cusiiftcanies (I Petr. i, 22), qui si nullam animae con- bo lucrifiant : considerantes in timorc Dei castam
stuprationem no&sel, nec castificari eam desidcras- conversalionem vestram, quarum sit non extrinseeus
sel. Seri el locura illum quoconlinetur : Ht sunt qui capiUutura, aut circumdulto auri, aul indumenti vcsd-
se cum muiieribusnon cainquinaverunt, virqineseniw menlorum cullus ; sed qut absconsus cordis est homo,
permanseruni : hi sequuutur Aqnuin, quocunque ierit iu incorruplibilitate quieti et modesti spiritus, quod
(Apoc. xiv, 4). Attentius considerare debemus et ani- est in conspeclu Dei locuples (/ Petr. m, I). Dicat et
madvertere, si solius integritalis pudicitiai meriio alius apostoius heatus Paulus, qui ad Tiraotheutu
ipsi divino coiuitatui copuleutur, et per omniu co?Io- scribens episcopum, eadem de fidelium feminanim
ruiu tabiiiata discurrant : un et alia sint, quihus disciplina lestalur : Mulieres similiter in kabitu onuuo
adjuncia virginilas tanue beatiludinis gloriam cou- cum verecundia et sobrietate, ornantes se, nonintortis
sequanlur. Sed unde hoc scire polerimus? De se- , crinibus, uul auro, aui margaritis, aul vestepretiosa;
quentibus, uisi lalior, in quibus scriptum est : Hi sed quod decet mulicres promiltenles caslilulem per
empti sunt ex hominibus ptimitke Deo el ag/to, et iti bonam conversatwnem (1 Tim. u, 9).
ore ipsorum non csl invenlum metutucium sine ma- Sed forsitan dicis Cur bsec iisdem apostoli virgi
:
^ :
culaenim sunl (Ibid.). Vides ergo quod nou in nno iiibus nort jiissenmt? Quia non necessarium judica-
taiiiiiut memnro Dominicis referantur iahaercre vesti- bant : ne lalis virginibus comnionitio polius injuria
giis; sed ilii qui pr;cter virginitatem ab omni conia- quam emendalio videretur? Sed nec eas uuquain
gione peccati iminaculatam gesseriut vitaiu. Idcirco taotai temet iutis forc credidissent, ut tte nuptis qui -
virgo vel maxime nuptias spernit, ut dum securior dem concessa carnalia ornamenta et terrena praesu-
est, facilius, quod etiain a nubentibus quseritur, ab roereut. Revera orrtare se et componere virgo de-
omui se dclicto custodial, et uuiversa iegis maudata bet : nam quomodo sponso suo placere poterit, nisi
perficiat. Nam si non nubat, et ea aihilominus fa- contposita el ornala processeiil? Ornetur plane, sed
ciat, a quibuset nuptre esse jubentur immunes, non inlcrioribus ornamentis, el spirilaliter non carnali-
tmpsisse quid proderit? Quanquam enim nulli Chri- ter componatur : qitia Deus non corporis sed aniinai
Blianorum peccare liceat, et omnes qlricunque spiri- decorem in illa considerat. Ergo ei tu, qusecunque
talis lavani sanctnicarione purganlur, immaculala animam tuam a Den riiiigi et inhabitari conctipiscis,
decurrere couveniat vila; ul Ecclesiae quaesine ma- omni eam diligentia compone, el spirilualtbus indu-
cuia, sme ruga, snie aliquo ejusmodi esse describt- mentisexorua. Nihil in ea deaecoium. nibil lcedum
: :
GSl CODEX REGULARUM. APPENDIX. EXHORT. AD MONACII. ET YIRC.

appareal. Resplendeat auro juslitiae, genimis reful- A veniat, nemo tc fallaei sermone Beducat. Non
geal sanclitatis, ac pretiosissimo pudicitiae inargarito sanctos et justos ct simplices cl innocentes et p>
coruscct. Pro bysso etserico, misericordia! otpieta- coelestis aula suscipiet. Nullum apud Deum h:
tis tunica vestiatur; secundum quod scriptum est malitia locum. Ab omni nequitia et dolo mundum
Jnduitc ergo cos, iictU electi Dei, suncti et dilecli, essc necesse est, qui < upit regnare cutn Cbri
vUcera misericordiee, benignitatem, kumilitatem, etc. Nihil tam contrarium, niliil tam exsecrabile D
(Col. iii, 12). Et non decorem cerussae aul alterius quam aiiquem odisse, aliquem, velle lacdere; nihil
pigmenii quaerat, sed innocentise ac simplicilatis tam probabile, quam omnes amare. Quod Propbeta
candorem babeat. Roseum verecundise colorem et srieus lestatur dicens Qui diligitu Oomtntim, odiu
:
purpureum ruboris pudorisque possideat. Coeiesti malutn (Psal. xcvi, 10). i
abluatur nitro doctrinae, et Iamcntis spiritalibus Vide ne in aliquo liumanam gloriam diligas ; ne el
emuudclur. Nulla in ea malitiae, nulla diaboli macula tua inter illos portio computetur, quibus dictum est
relinquatur; et ne quando male redoleat odore pec- Quomodo vos potcslis credere, glorium ab invicem
cali, ungueuio suavissiinac *apientiscet scienti;e per- qnarrcntes (Joan. v, 1-1)? El de quibus per prophetam
fundatur. dicitur : Auge eis ntala, attge mala gloriosis tcrnt:
Bujusmedi Deus quserit ornatum, et animam tali- B (Jsa. xi.v). Fl alibi : Confundimini a gloriatione
ter compositam concupiscit. Memento le Dei filiam vestra, ab opprobrio in conspcclu JJex. Nolo eniiu
diei secundum quod ait Audi, : filia, cl vide (J*sal. xliv, illasrespicias, qu?e saeculi non Christi sunt virgines;
11). Sed ct tu ipsa quoticscunque Deum Patrem no- qu;r proposili sui el professionis immemores gauderrt
minas,Dei te filiam esse testaris. Ergo si Dei filia es, in deliciis, iu opibus delectantur, et corporeae nobi-
vide ne quid eorum facias qurc Deo Pairi ineongrua liiatis originc delectantur. Qoae si profecto Dei filias
sint sed ageornnia quasi filia Dei. Cognosce quo-

:
se esse crcdcrent, nunquam post divinos natales no-
modo liujus saeculi nobilium filiae se gerant, quibus bilitatem adrairarentur bumanam, ncc gloriarcntur
assuescant moribus, quibusve se disciplinis insti- in patre quolibet honorato : si Patrera Deum se ha-
tuant. Tanta quibusdam verecundia est, tanta gravi- bere sentirent, nobilitalem carnis nonamarcnt. Quid
tas, tanta hominum ritum
raodeslia, ut cacterorum tibi in generis nobilitate blandiris, et eomplaces?
intuitu bumanae ingenuiiatis excedant et ne quam :

Duos homines fecit ab exordio Dcus, ex quibus totius
lionestis parenlibus suis per lapsum suum infamiac, generis bumani silva dcsccndil mundanam no :
inuranl nolam, alteram sibi quodammodo inter ho- lalem non naturae cequitas pryesiitit, sed cupidilalis
inines consuetudinis studeant facere naturam. Et tu ambitio. Certe omnes per divini lavacri generatio-
ergo originem tuam respice, genus intuere, gloriam C « em aeq«ales efficimur, et nuliainter eos potest esse
nobililalis adverte agnoscc non hominis, sed Dei discretio, quos nativitas secunda generavit; per
: le
filiam, et diyinae nativilatis nobililate decoratam. quam tam dives quam pauper, tam liber quam ser-
Ita te exhibc, ui iu le ccelestis nativitas patea!, et vus, lam nobilis quam ignobilis Dei efficitur lilius;
ingenuilas divina clarescat. Sit in te nova gravilas, el lerrena nobilitas splendore ccelestis glorise adum-
honestas admirabilis, slupenda verecundia, mira pa- bratur, et nusquam omnino jam coniparel : dum qui
tientia, virginalis incessus, et verae pudicitiae habi- retro in saecularibus honoribus impares fueranl, co>
lus, et sermo semper modestus, et suo in lempore lesiiset divinac nobilitatis gloriaaequalitervestiuntur.
proferendtis : ul quisquis te viderit, admiretur et Ntillus jam ignobilitati iocus, necdegener quisquam
dicat : Qua> hsec novae inler homines gravUatis pa- est, quem divinae nalivitatis subliiuitas ornat, nisi
apud ilios, qui non putant humanis coelestia praepo-

lieniia est? quae pudoris verecundia? quae honestatis
modestia? quae maturilas sapientiae? Non est ista nenda : aut si putant, quamvanum est, ut se illis in
minoribu;-. pracferant, quos sibi in majoribus pares

hnmana institutio, nec disciplina moralis : coeleste
mibi aliquid in terrene eorpore redolel. Puto qnod sciunt, el quasi infra se positos in terra exisiimenl,
hnbitet in quibusdam bominibus Dens. Et cum te quossibi aequales in eoelestibus creduni? Tu autcm
Christi famulam esse cognoverit, majorc stupore quaecunque Christi, non sseculi virgo es, omnem
lenebilui et cogilabit qualis il!e sil Dominus, cujus praesentis vitae gloriam fuge, ut eam quae in futuro
lalis ancilla est. promitiilur consequaris.

Si vis cigo esse cum Chrislo, et partem habere Contentionum verba, et animositatis causas evita ;
eumChrisio, Christi tibi exemplovivendumesl, qui discordiarumquoque el litiuin occasiones subterfuge.

ab omni uialitia el nequitia ita fuit extraneus, ut nec N;im si, ju\ta Aposloii doclrinam, Servum Doi
inimicis quidem vicem rcdderel, quin potius et pro litigare non oporiet {U Tim. ii, 24), qUanto magis
ipsisoraret. Noloenim easanimas Christianas exisli- Dei anciilam? ciijus quo verecundior est sexus, ani-
mes, qiue aut fratrcs aut sorores uon rlieo oderunt, mus debet esse modestior. Linguam a maliloquio
sed quac proximos loto corde el conscienlia coram cohibe, etori tuo frenum legis impone, ut lunc, si
Dei leslimonio non diligunt; cum Christianis Christi forte loquaris, quando tacere peccatum sit, cave ne
similitudine iniraicos etiam amare necessc sit. Si quid quod in reprehensionem venial dicas. I
BaiiClorum cupis habcre cousortium, a malitiae et emissus est sermo prolatus; qoapropter diu antc-
iicquitix cogitatu pectus erauuda. Nemo te circum- quam proferatur cogitandus esl. Beata quippe labia
PATROt.. C1!I. 22
;
68 3 S. BErXEDICTi ABBAIiS AMANENSIS 6&4
indignum aut opereris, aut cogites.

sunt, quce nunquam quod revocare iterum velint A «'* oculis sii,
eiuittuni. Pudica: mcntis sermo etiam debetesscpu- Cum oralionem celebrare desideras, talem le
dicus, qui aediOcetsemper magis, quam aliquando exliibe quasi qua? sis cum Domino locutura. Cum
destrual audientcs, secundum quoci pnecepit Apo- psalmum dicis, cujus verba dicis agnosce; el in com-
siolusdicens Omnis sermo malusex ore vcstro non

:
punctione magis animi quam in linnulae vocisdulce-
procedat : sed si quis bonv.s ad oedificalionem fidei, ul dine delectare. Lacrymas enim psallentis Deus magis
4el graliam andienlibus (Ephes. iv, 29). Pretiosa Deo quam vocis graliam comprobat : sicut Propbeta di-
lingua est quje non sine divinis rebus novit verba cil : Servite Domino in timore,et exsultate ei cum tre-
coustruere, et sanctum os unde ccclestia semper elo- more (Psal. 11, 11). Ubi limor et tremoresl, ibi non
quia proferuntur. Abseniium obirectalores quasi vucis elatio esl, sed aniinse flebilis el laeiy mosa tle-
malignos Scripturse auctoritate deterre, quia lioc in- jectio. Omnibus aclibus luis diligenliam adbile, quia
ter virlutes perfecii bominis Propheta commemorat scriplum est : Malediclus homo qui facii opus Domini
(Psul. xiv, 5), si anle conspeclum justi maiignus ad negtigenter (Jer. xi/vni, 10). Crescat in te cum annis
niliilum deducalur, qui contra proximum non pro- gralia, crescat cuin aetate justiiia ; el fifles eo per-
nanda proluleril. Non licet tibi allerius vittiperalio- fectior videatur, quo senior es : quia Dominus noster
ncm patier.ter audire; qnia nec ab aliis optasrecipi B Jesus.qui nobis vivendi reliquit exemplnm, proficie-
tuam. Injuslum quippe est quidquid contra Cbrisli bat non ivtate lantum corporea, sed et sapieniia el
£vangelium venit, si alteri quod tibi ab alio fieri gratia spiiitali coratn Deo et hominibus (Luc. n, 25).
molestiiin est, paliaris inferri (Matth.\u, 12). Sem- Onme lempus in quo le non meliorcm senseris, hoe
per lingnam luam de bonis loqui assuesce, et audite oeslima perdidisse. Coej tum virginitalis pvoposi-
inm tuum ad bonorum niagis laudem quam ad malotum ad finem usque conserva; quia non inchoasc
rum viluperationem accommoda. tantuua, sed perfecisse virtutis est, sicut in Evange-
Vide ut omnia quaeciinque benefacis, propter lio Dominus ait : Qui perseveraveril usque in finem,
Deum facias; sciens ejus rei lantum te a Douiino hic salvus eril (Malth. xxn, 10). Cavene cui veicoiti-
receptuiam esse mercedem ;

qnam ejus timoris el cupiscendi occasionem tribuas, quia sponsus tuus
•dilcclionis causa perfeceris. Sancta magis esse quam Deuszelans est; criminosior esl eriim Chrisli adul-
videri stude : quia nibil prodest aestimari quod non tera quam marili. Unde pwlchre Bomana Ecclesia
sit : el duplicis peccati reatus est, non liabere quod apostolico, sine dubio, cujus sedcm obtinel, spiriiu
cretiiiur, ct quod non habeas simulare. animata, tam severam nuper hujusmodi sententiaiu
in jejuniis magis quam in epnlis delectare, illius statuil, ul vix vel pocnitentia dignam judicaret, qua*
vidme memor, quce non discedebat de templo, jeju- '-•
sanctificalum Deo corpus libidinosa coinqtunatione
niis el obsecrationibus Deo serviens die ac nocte. Et violasset.
si vidua quidem in Judaea taJis erat, qualem nunc Esto ergo omnibus vivendi forma, esto exem-
virginem convenit esse Christi? Divinae magis lcclio- plum : praccede el in actu quos in castitatis sanclifi-
uis convivium dilige, et spirilalibus te salurari dapi- caiionepraecurris. Yirginem le in omuibus exhii;e
!.us concupisee , et illos poiius quacre cibos, quibus nihil corruptionis objiciaturcapili luo, cujus corpus
aniina magis quam corpns reiiciatur. Carnis el vini inlegrum esl; utettuasit inviolabilis conversatio.
species quasi calo:is fomentact libidinis incitamenta Et quoniam sicut in exordio episto!;e praefali sumus,
fuge; ct tunc, si forle, vino cxiguo utere cum slo- te Dei sacrificium faclum; quod utique sanclilatem
machi uoloret nimia corporis eompellal infirmilas. suam etiam aliis imperlit , ul quisquis ex eo digne
Iracundiam vince; animositaiem cohibe; etquidquid sumpserit, sanctificationis et ipse sil particeps : ita
illud est, qtiod post factum pcenilentiam ingerit, vcl- ergo et pcr te, quasi per divinam hostiam, sanctifi-
ut proximi criminis abominationem declina. Satis centur et caeterae; cum quibus le ila in omnibus
tranquillam et quieiam convenit esse mentem, et ab exhibeas, ut quisquis vitam luam aut audilu conti-
omni perturbationc furoris alienam, quae D;'i habita- ,. gerilaiil visu, sanctilicalionis vim seuliat; cl in tau-
culum csse desiderat; qui pe» Proplietam lestalur ct tum sibi intelligat gratiam cx tua conversatione
dicit Super qurm requiescam alinm, nisi suprr hu-
: transfundi, ut dum le imitari coitcupiscit, Dci sacri-
miiem el quietum, et trcmenlem verbu mea (Psal. i.xvi, ficio el ipsc sil dignus,
2) ? Omniuni operum et cogitat.onum luaruin specu- Explicil.
laloreni Dcum crede, etcave ne quidquam quod divi-
SANCTI BASILII
CJESXREM CAPPADOCLi: KPISCOPI
ADMOMTIO AD FILIUM SPHUTUALEM.

PltOOEMiliM. aurem tuam ad verba mea, et accomraoda niihi li-
Audi, fiii , adinonitionem Patris lui, et iitclina benter audilum tuum, et corde credulo cuncia vjuae
CSri CODEX RECULARUM. APPENDIX EXHORT. AD MONACH. ET VIRG. GSG
diountur ausculta. Cupio enim tc insirucre quae A cul regi W. ad militandum probasli ; el quanto
v.it spiritualis miliiia, et quibus moilis rcgi tuo mi- pcrius cst regc lerreno iinpcrium coelcste, lanto
lilare debeas. Intensissime crgo audiut sensus tiins, pfaecellenlior est gradus exceUentioe tuoc tcrreno
el animam tuam nullus proegravel somuiis ; sed ad milite. Turrim exceUam conslrucre cogitas pi ,
vigilandumexcitaeam,etad studiiun intelligendi ser- para ergo tibi sumptns ad slructuram. ut cocp
Dionem mcum.Vcrba enim isia sunl e.\ ine, scd pro- sedificiura ad perfeclum dedueas; nc quaudo p
lata ex divinis fontibus. Neque cnim nova doclrina tereunlibu8 venias in risum , et gratutenlur d<
instruam te, sed ea quam didici a patribus meis. inimici tui. Huec turris non ex lapidibus consl
Uanc enim si immiseris incor tuum, in paoe diri- tur, sed e\ virlulibus animae : ncc auri, nce ur-
gentur itinera tua, nec appro\imabit ad le ullura genti indiget sumplibus, scd conversationc fideli :
roalum, sed procul abscedet a te omnis adversitas nam lerrenx opes plurimum ad aedificandum impe-
aninne. diunt.
CAPUT PRIMUM. CAPUT II.
De miliiia spirituali. De viriute tmimce.
Si ergo cupis, bli. raililare Deo, illi soli milita- Unus profeclus sit tibi, fili, si doniino uni servire
bis. Sicut cnim qui militant regi lerreno omnibus » desideras, necalicuiiftvitaluapiacerecoiierisiusi illi
jussis ejus obediunl, sic et qui militant rcgi coelesti, soli; nec occupes iu divcrsis rebus animum luum;
debent coelestia custodire praecepta.fSiles terrenus scd abscinde a te carnalem amorem, ne a tc Dei
quocunque loco mitlitur, paratus*ac protr.ptus est, limorem excludat. Omne vitium expelle ab anima
neque se uxoris vei liberorum gratia cxcusare au- tua , iit virttites animoe conquirere possis. Audi
deij.i ; multo magis railes Christi sine aliquo im- igitur qnoe sit virtus animoe, et rjuam maximum
pedimenlo regis sui dcbet imperio obedire. Miles ei conferat lucrum. Virlus aniinse est diligere
terrenus contra bostcin visibilem pergit ad belium ; Dominum, et odisse quce non dilii<il Deus. Virtns
tccum vero boslis invisibilis quotidie proeliando non animre est et patientiam sectari, et ab impotieniia
desinit. Uli contra carnera et sanguinem est dimi- animxest castitatem lamcorporis
declinare. Yirtus
calio; tibi vero adversus spiritalia vilia in coelesti- quam animse cusiodire. Virtus animse est vanam
bus eluctatio. Ille contra carnalem hostcm carnali- gloriam contemnere, et omnia caduca calcare. Vir-
bus armis utitur tu vero contra spiritalem hostem
; tus animse est humilitati studere, et tumorera super-
spiritalibus annis indiges. llle in proelio galeam fer- bi;e abominari. Virtus cst animse veritalem amplei
ream gestal ; sed tua galea Chrisius sit, qui est ca- etomne mendacium fugere. Virtus est animae iram
put tuura. ille lorica, ne vulperelur, indutus esf, sed cohibere, et furorem reprimere. Virlus est aninue
pro lorica sis fide Cbristi circuradatus. llle contra pacem diiigere, et invidiam exsecrari. Virtus anirna?
adversarium suum mitlit lanceam et sagittas; IU est ab omni stultitia deciinare, et sapientiam divi-
conira advcrsarium divina cloquia jaculare, et pcr- naai amplectf. Virtus aaimae esl omnem voluptatem
culiens eum verbis propheticis <iicito : Dominus carnis subjicere tnenli. Virtus animse est avariliara
milti adjulor est, et ego deridebo inimicos meos (Psal. spernere,et voluniariam assumerepaupertalem. Has
cxvu). Uie doncc pugna gerilur, arina a semelipso igitur virtutes lacile poleris oblinere, si saecularium
non projicit, nc ab adversario vuinerelur; ita et rerum curas neglexeris, et caducis ac lerrenis re-
tu nuuquam debes essc securus, quia luushoslis bus coelestia praeposueris : et si voluntas tua in
boste illiuscst astulior. Ulius quidem hostis ad tempiis laudibus Dei fuerit occupata, et judicia ejtis die ae
dimicat; tuus vero hostis, quandiu in stadio vitae nocle impensius meditatus eris; cris aujlem 1
hujus consistis, lecum pugnare non cessat. Illius <fiirt»i lignum quod plantatum est secus decu
anua laboriosa ct gravia sunt ad portandum; tua aquarum (Psat. i, 5), et omnes fruclus spiril
vero arma voientibus portare suavia ;ic lcvia sunl. orienlur ex t<;, ct cx servo amicus vocabcris Dci,
Iile cum superaverit adversarium, ad domum con- ,

CAPUT III.
jugis ac liberorum revertetur; ui ve.ro, boste pro- Oe dileclione D>'i-
slrato, i'i illud eoelesie rcgnum cum omnibus SJnctis Ex tota igitur virlnle lua dilige Domiuum, ul iu
iniraV.is. I!ic pro laborc terreno lcrrennm accipit omnibus actibus tuis placeas illi. Si enim qui con-
doiiaiiu:.) oprospirilali labore ccelcste rcci- jugium contraxerit, feslinal placere uxori surC.mulio
(spectei mona- magis mouachiis omnibus modis deliel place
pso projicit, ne sto. Qui dilUfil Dominum, ejus prtrcqna cnstodit
. laus Deo. Dilfi- (i Joan. 11). Dcusenim nou sc vult verbis laiilu
tUe namque esl seivirc duobus oominis; necpolest mododiligi, sed ex corde puro et opcribus justis.
|misquam scrvicns marmnonre spu'italia arma por- Qui enitii dtcit : diligo Deum, el mandatu ejus non
aaie, si I
j igum Chrisii suave ac levc a senielipÔ odii,mendaxest {Ibid.). Uujusmodi Cliira virfal-
repeliit :\c projicil : el quidqtiid grave el onerosutn lilsemetipsum, eta semetrpso seducilur. Deus eni';i
est animae su#, hoc ei videtur suave ac leve. tsiius- i:oii verborum se 1 cordis inspector, et <iiii?,u eos
hjodi vii a propriis armis yulncratur, et cum dilig.t ipii in simplicitate cordis serviunt ( i. Si lerreuos
i!'i!:i, incidil ad morlem. Tu auleiH considcra parentcs oum tali affectu diligimus, qui in lara
; :;
687 S. BENEDICTl ABBATIS ANlANENSiS 688

lompore pro nobis sustinucrunt laborem , nonne A git fratrem suum, in tranquillitale ost cor ejus ; fra-
hiagis nobis coelestis amandus est? Nam et circa irem vero odiens tempeslate maxima circumdatus
nos, quod fuit eorum obsequium, Chiisti est bene- est. Vir benignus eiiamsi patitur injuriam, pro ni-
iiciuin, qui omnium dispensator oplimus esl. Nam hilo ducit; iniquus etiam proximi acltis contume-
antequam nasceremur in hoe srecuio, parentes no- liam arbitralur. Qui charitate plenus est, serenis-
iiis sua providentia anlea praeparavit, quorum obse- simo vultu procedit : vir autem odio plenus ambulat
quio nutriemun. Sed el malris ul.era tunc lacte re- iracundus. Tu aulem, fili, benignitati stude in vita
plentur, quando infans fuerit natus. Ergo magis tua, etproximum tuum habelo tanquam unum ex
omnibus diligamtis Deum, qui nos et propinquos no- membris luis. Omnem hominem judica fralrem
stros propriis manibus finxil; el cuiicta bona qusc luum. Memenlo quod unus arlifex ac vcrus est qui
erga nos geruntur quotidie ejus heneficiis ascriba- condidit nos. Non moveas cuiquam scandalum in
mus. Nam et parentes noslros quasi propria viscera vita; et non quod tibi utile est, sed illi, facito. Qcod
diligamus, si accedere nos ad servitium Chrisli non lihi accidere non vis, nec ei cupias evenire. Si eum
prohibent : si atitem prohibenl , nec sepullura videris in bonis actibus conversanlem, congratulaie
iHis a nobis debelur. Chrislus dHigendus est supcr ei, el illius gaudium tuum ducito ; et si aliquiti pa-
parentes, qnia non tribuunt nobis parentes ea quai B lialur adversum, compatere ei, el ilHus tristitiam
Chrislus tribuit. Et quis beneticia ejus congrucnter tuam deputa : omnem malitiam expelle ab anima
eiiarret ? Vel quantnm nobis tribuii , ct quotidie lua, cl odiorum fjainmse non eomburenl cor tuum.
|>ra)bendo non desinii '!
Videns enim Detis innumeris Contra impatentem aut subjectum libi noli iracun-
peccatis nos obnoxios, non despexit, sed liberavit diacommoveri sed tanquam tuum membrum pro-
;
nec cum alicnati ab eo iu diversis erroribus vagarc- piium cum habeto in omnibus. Nc diligas fralrem
niur, ia prsecipitium morlis non duxit, sed ad vilatn tuum simukilo corde, nec eum labiis osculans cx
pcrpeluam revocavit. El cum mgrali beneficiorum alia parte insidias facias ci. Dolosus enim vir pa-
ejus fugeramus ab eo, ut Pater clementissimus ex- cifica verba profert ex ore, el in abdito menlis sup-
quisivil nos : et cum in sede sublimi sederet, noslri planlare proximum suum medilatur. In his ergo ope-
gratia desceudit ad lerras, el in tanta humilitate ribus ad iracuudiam provocalur Deus. Puritasenim
venil, ut servilcm fonuam assumeret; et qui in qine placet in conspectu Domini, respuil omne quid-
pugillo suo continet orbem terrarum pannis , in quid simuiato corde eflicitur.
praesepio involutus est et qui ccelum palma me-

:
CAPLT V.
titur, non hahuii ubi caput recbnarel. Cum es De sludio pacis.
set dives, pauper est factus , ut nos ditaremur iu l Tu autem omnem simulationem longe fac a le,
illo ; et qui in nubibus venlurus est ad judicandos el ne cupias supplanlare proximum tutim, neque
vivos et mortuos, judicium hoininis perttilit ; et mordere aui laniare meinbrum tutim. Quod et si
cum sitientibus sit fons seternalis, cum silisset po- qtiandoque ut homo iralus fueris, ultra solis termi-
stulavit aquam a Samarilana muliere : etqni in carne num non producas iracundiam tuam ; sed et recon-
propria nostram esuriem saturavit, esurivit cum ten- ciliare ad pacem, ct deprime omnem furorcm ab
taretur in eremo; et cui ministratur cum Patre ab auima lua. Qui enim ampleclitur pacem in mentis
angelis, hominibus ministrare dignalur : et manus suoe hospitio, mansionem praeparal Chrislo ;
qtiia
ejtts per quas virlutes plurimas operalus est , pro Christus pax est, et in pace requiescere cupit : vir
nobis eonfixa? sunt clavis; et ori ejus per qttod sa- autem invidus omnibus modis exsecralur. Vir pacifi-
lularem doclrinam annuntiavit heminibus. pro eibo cus in tranquilliialc esl semper cor ejus; invidus
fcl dedcrunt : el qui nuilum Iocsit vel nocuit, coesus autem similis navi cum jactatur a fluctibus maris.
et opprobria pertulii; el cujtts nutu omnes mortui Ilomo pacificus securam possidet mentcm : invidus
rcsuscitati sunt, volunlate sua mortcm crucis susli- autem in perturbatione est semper; qui autem se-
miit. Et ideo h?ec omnia passus, ut nobis vitam ctatiir pacem , tutus esi semper undique ac munitus.
ttternam donarel. Et cum nobis immensa beneficia Nam invidus ut lupus rapax insanil inaniter. Pa< i-
pracstet, nihil exigit a nobis, nisi ut terapla nostra ficus esl ut vinea bonesta abnndans fructu copioso
impolluta ei servemus, ut semper in nobis hahilet, invidi autem opus indigeotia ac miscria detinetui :
ct nos permaneamus in illo. Non postulat a nobis cl quantum pacilicus gaudens iti Domino delectatur,
aurum, aui argentum, vcl quidquid liujusmodi ; nam tantum iuvidus labescens ad nihilum redigilur. Ev
el si fuerint no:;is isi.i, dispcrliri cgenlibus praeci- abundanlia laUiliae pacificus homo dignoscilur; ex
pit : nos ipsos quaerit, nos desiderat, in nobis re- vuliu marcido el ftirore plcno invidus demonstralur.
quiescere cupit. Pacificus hoir.o consortium angclorum merebitur
CAPUT IV. invidus homo parliceps ckemeniorum cfilcictur :et
De dilectione proximi. sicut pax secrela mentis illuminat, ila inviuia ec-
Acccdamus ergo ad eum, et copulemur iu affectu Pax enim effugat et perturbat

culta corriis obcaecal.
cj.is, el nt iios ipsos amemus et proximos. Qui dili- omncm discordiam, iuvidia auiem iracundiam cu-
inquit, proximum, ftlius Dei vocatur. Qni autem muIaL A splendore autem pacis effugatur oninis ca-
e eontrariu odit, liiiu^ diaboli nitncupatur. Qui diSI- ligo; et tibt obsederil invidia, ibi obseurilas et exie-
,
C8!> CODKX REGULARUM. APPENDIX. EXtlORT. AD MONACH. ET VIRG. 694

riores tenebrac. Sectare ergo, fili , desiderabile uo- A comburitur , ita qui langit mulieris carpem non
men pacis, ut fructus pacis possis acquirere ; et evadit sine damno aniuiae sua;; et licet eorpore
exsecrare invidiam, ne malorum fruclibus replearis. castus evaserit, mente tamcn et eorde cojrupiut.
Raiiouabile uamque animal creavil te Deus, ul pos- absccdit.
sis discernere inler bonuin et malum, ut quae sint CAPUT VIII.
optinia eligas , et inulilia respuas omnia exami- ,
De sivcnli amore fugicndo.
i;cs, quaj sint bona teneas, ab omni gpecie niaia Dic mihi, quaiso, lili, quis sil profeclus aninuc
abstineas. amare carnis pulcliritiuiinem? Nonne sicut fenwra
CAPUT VJ. cmn a fervore a;stalis pcicussuiu fuerit, arescit, et
De patientia. paulalim prislinum deeorem amitiil? Sitnilis cst
Fili, paiientiam arripe, quia maxima est virtus eliam species huniame nalune succcdente sibi :
aniinoe, ul velociter ad subiimitalempevfeclionis pos- seneclule omnis decor prislinus dcperii, et quos iu
sis ascendere. Relribuiionein paiienliae tua? ne qme- aiuorem sui anlea coueitahat postmodom odiq ,
ras ab homine, ut in futuro possis accipere ab eorum afficietur. Nam cummors, lunc interveiieril
aeteruo Domino aeteroam retribulionem. Patientia penilus omnis pulchriludo delebilur; et tunc co-
grandis est medela animift, impalientia autem est B gnosces, quia vanilas, quod «nte inaniter dili-ebas.
peruicies cordis. Per palientiam enim exspeclatur Cum videristolum corpus in tumorem et fctorem
futurorum bonorum spes; et quoJ non vidctur, quasi esse conversum; nonne inlucns maximo horrore
quod videtur amplectitur. conculeris? Nonne claudis nares tuas, non sustjnens
CAPUT VII. fctorem durissimum? Ubi esi posimodum omnis illa

De eontinentia et castitate. oblcclaiio ? Require si cst aliquod
pristiui dccoris
Castum te in omnibus serva, fili, ut videas Domi- vcstigium. Ubi esl suavitas iuxuriie el coiiviviorum
nuin in gloria consistentem. Ab omni pollulione opulenlia? Ubi sunt blandimenlorum verba, quaj
mundum sii cor tuum , cl ne dcs iniinico aditum corda simplicia molliebant? Ubi siml sermones dui-
eundi ad te. Ab aspeciu nefando averle oculos tuos, ces, qui amaritudinem amanlibus infundebant? Ubi
ct ne delecteris pulchrarum vultibus feminarum , ne est immoderatus risus et oliosus? Ubi est effrenata.
pcr talem oblectationem ultima exsolvas supplicia. etinutilis omnis ketilia? Veiut fluxus aqtue iransiens
Memento cui dedicasti membra tua , et ne com- nusquam comparuerunt. Hic est finis carnis pui-
misceas illa merelricibus. Rellecle amorem ab amore ckrkudinis quam amabas bio oblectationis teritii-
:
mulieris, neque ab amore Domini le amor excludat nus corporis. Reflecte igitur animiim tuum ab his
yj
Noli ininiina conlemncre, ne paulatim diflluas in obscenis amoribus, et omncm amorem converte
malo. Non te simules simpliciter accedere ad virgi- ad splcndidissimam pulchritudinem Ciiristi, ut raiiii
iMim domus, uec velis cum eis uti longis et otiosis- fulgoris ejus illuslrent cor Uium, efomnis obscuri-
simis fabulis , ne per plurimas sermocinationes las caliginis expellelur a te. Haec puJchiitudo difi-
titrorumque mens poliuatur. Noli, fili, graviler ferre genda cst, fili, qu-e laetitiam spirhalem amantibus .
sermoncs meos, nec stuiltim arbitreris eloquium eonsuevit intundere. Hic decor omniims inntlis ara-
meum, sed crede mihi ct gratanter accipe verba pleeiendus est, unde nobis serenitas tranquillilatis
mca. Si ad fcrainarum domus importune accesscrit acquirilur, Devilemus perniciosas pulchritudines, ne
cJericus vcl inonachus, et virgo paliatur hujusmodi omnium malorum genera in nos irrogenlur. Multj
introire ad sc.slalim immutant pristiuam dignitatcm, enim adniirarttes mulierum speeies, a veritalis \ia
et quod Doiniuo polliciti simt sua voluntate amit- naufragaverunt. Plerique ornamenlis earuin oblc-
titnt. Nec enim poterunt hujusmodi mansionem in se elali, pcriiiciem animarum suaruiu perpessi suiu,
Doinino praeparare, sed desolabuntur ut lignum ari- et a perfectionis fastigio in profundura uiferni de-
dum : nunquid virginitatem Domimis exlorquet in- mcrsi sunt. Caveto ergo, fili, species per quas plu-
vitc? lloc cnim munus voluntarie Christo oflcrlur rimoscernis periisse. Quaeso ne bibas pocuium, tmde
in propria voluntate. Ncc eniin licitum est profa-
D imihos perspicis iuteriisse ne
: percipias cibura
nari aliquid quod Domino promissum. Non peccabis, quem edi in aliorum perniciem videris. Ne ineedas
homo, si non voveris votum : si enim vovisti, jam iterura, quo naufragium perpessi sunt phirimi. De»
ne fatias moratn reddere illud quod Dominus quasi vita laqueos, pcr quos captos CiBloros sensoiis.
suiim requirit illud a le; mc polluiionc vull misceri Poslula tibi a Domino cor prudeos ct pervigilem
membra lua, quae sibi jam dedicata sunt. Videergo sensum, ut non ignores fraudes ct aslulias inimici ct
ne tc seducatcorporispulchritudd,el decorem anitnx in relia ejus non incidat pes tuus. Sapiens non cor-
tuae amitlas. Ne improbo oculo tuo inluearis spc- poris decorcm desiderat, sed animae; iiibijiicp.s homo
riera mulieris, nc inlret roois per fcnestras tuas. spcciem in carnalibus ornamcnlis ampleciHur. Sa-
Ne aperias aures luas ad perficienda verba corum, piens vir eoraptam mulierem" respuit , slultus vero
oec concupisccs nequitiam iri anima tua. Mulieris concupiscens cam miserahililer suppianlabitur. Vir
carnem non veiis langere , ne per tactum ejus prudeus ab imprudente femina avcrtit oculos
ioflammclur cor luum , ct spiritu luo labaris in suos , luxuriosus autem vir intuens eam sohciur
perditionem. Sicut cnim fenum proximans igni utcera a facic iguis. Tu auleiu cave onmibus ma-
,
m S. BENEDICTI ABBATIS ANTANENSIS 692
dis speeies perniciosas ac 1'alsas pulchriludines , A i» operibus eorum, el simulalioneiu cordis eorum
<|uia deiurpatur anima si earum decorem attendas. exsceratur ac respuit. Tu ftutem, Hli, licet exiguuni
Christtis non in corporis decore, sed in animse dede tiiis laboribus porrigas, hoc gratum est el acce-
iectatur. llia ergo dilige, fili, in quibus delectatur pttim coram Domino. Non te veiisjactare cum por-
Christus. rigis eleemosynam indigenti et illo cui leneras ne :
CAPUT JX. te arbitreris esse meiiorcm sed in omnibus opei i-

;
De avartlia jugieuda. bus luis humilia le coram Domino, quia non erit
El i.e. peeuniarum cupiditali te subjicias, ab oiuni gratum D<?o quidquid efficitUr cum superbia; quod
avaritia declina cor tuum, ut non condemneris autem fu hnmililer, acceptum est ei.
uicut aduller et idoloruni cultor. Noli amare mam- CAPCJT X

mona, ne offendas eum cui membra lua et mentem De studio humilitatis.
paritcr dedicasti. Ne petas ea quae te avocant et se- Fili, pr« omnibus humilitali slude, quod est
parant a Domino. Noli diligere opes terrenas, ne omni virlute siibtiniios, ut ad pcrfcctionis fastigium
amittas coelesies. Multi cupieutes aliena, et suis pri- possis conscendere : cuni jusUe iuslitutiones non
vali stinl. Alienal* sunt a nobis saeculi hujus facui- alitcr nisi per humilitatem impleantur, et mulio
tates, noslra autem possessio reguuin coeiorum est. ^ rum temporum labores per superbiaiu in uihilum
Noli appetere aiiena, ne a tuis fias extraneus. Quo- depulenlur. Vir humiiis Deo est similis, et in lenv
lidianum victum sufficere tibi contentus esto : qtud- plo pecloris sui gestat eum. Superbus* auiem cum
(jui<J superfluum est projice ahs le tanquam propo- sit Deo odibilis, diabolo similis est. Huniitis vero
sjti tui impedimenlum, Ne cupias fieri locuples, ne licet in habitu videatur vilissimus, gioriosus esi in
in tenlaliones incidas, et in laqueos diaboli. Caveto virtulibus. Superbus autem liomo, etsi decorus vi-
avaritiam, quia radix oirinium malorpm ab Apostolo dealur aspectu et clarus, sed tamen inutilem etim
nominata est. Pecuniarum cupidus jam animam manifestanl opera ipsitis, et per os, incessus et mo-
suam venalem habet : si enim invenerit tempus, pro tus dignoscitur ejus superbia, et ex verbis ejus pu-
nihilo perpetrabit. homicidium ; et sicutqui effundit blicabilur ievitas ipsius. Cupit semper laudari ab
aquam super lerram, ita est ei effundere sanguinem hominibus, et virtutibus, quibus alienus est, se prae-
proximi sui. Plerique per avarili* ardorem in mor- dicare gestit. Non se patitur cuiquam esse subje-
tis periculum ineiderunt, Propler avaritiam Achan clum, sed semper primatum cupii, et ad majorem
ciim suis oinnibus lapidatus cst (/ Rey. xv). Propter gradmn se conatur immergere, et quod ex meritis
avaritiam Saul aUenus a Domino effectus est, ei ad obtinere non potest, ambicndo fesiinat invadere
extreramn de culmine regali expulsus est, et ab ini- C ambulaus seraper tumcns ul uter vacuus ot inanis.
micis suis peremptus. El Ach3b propler avaritiam Et sicut navis absque gubernatore ctim jaet:itur a
invasit vineam Naboth (III Fteg. xxi) ; et liujus rei fluctibus, ita et is levis circumfertur inslabilis inler
gratia in praeiio vulneratus defunctus est. Domi- omnes Humilis e contrario

actus suos. respuit om-
nus noster Sah ator a corde pliarisseoruin vole-
ct nem honorem lerrenum, et ultimum se esse judicat
hat pecuniarum amorem excludere sed quia iili ; ouuiibus hominibus. Nam elsi mediocris appareat
erant cupidissimi, salutaria ejus monita deridebant. in vuilu, emiiicns apud Dominum intuetur. Cum
Nam et ilium divitem cum Dominus vocans ad regna consummaverit omuia mandata Doiniiii, nihil sej
ortiiu facuilates suas vcndore pryccepissct, avi- omnes virlules animce sua: eelare
fecisse teslatur, cl
ditas intrarc uon pcrmisit (Matth. xv). Et Judae pe- festinat sed divulgal Dominus oiunia opera ipsius,
:
ctus avariliaj ardore exarsil, ut Dominuin largito- el profert in medium, et iuirifical gesta ipsius, et
rem cunctorum bonorum in manus traderet
sibi exaltabit et clarum faciet eum, et in tempore pre-
impiorum (Matth. xwi). Avarus cnim vir inferno cum suarum quod postulat impetrabii
îmilis est. Infernus igitur quanloscuiique devora-
CAPUTXI.
veril, Dunquam dicil satis esl ; sic etsi omncs tlie- De oratioHC.
sauri ierroe confluxerint in avarum, non satiabitur. " Et lu, cum accesseris ad precandum Domi-
liii,
Alienum te facilo, ii!i, ah hoe vitio, et voliintnriam num, prosterne te humiliter in conspectu ejus. Ne
paupertatem Hbcnter aasume. Noii esse desidiosus postules quidquam, quasi ex gratia merilorum .tuoj
cl piger ; scd labora manibus tuis, ut babeas unde rum : et si est tibi ctiam conscienlia boiii opetis
tribuas indigenti. Secundum possibililatem luam aliqua, cela iilam, ut te silc;ite multipliciter resti-
mediocriter jiorrige : tantum cnim expeiitur a te tualtir aDeo et peccala tua cito produc in medium,
;
quaulum tiiii fucrjt credilum. Nemo enim exigit a ut deleat Dominus iila, cum confessus fueris ea«
te qi;od ipse minirae possides. Eleomosyna cum ini- Nec le velis justificare cum ad oraudum accesseris
quitate acquisita nbominalio est coram Christo, sed nc sicut Pharisscus ab illo exeas condemnatus. Mi
acceptum esi illi quoi! foeril fideliler acquisitum. mcnio publicani, vel qualiter pro se oraverit (Luc.
Fili, liou habet hanc artem misericordise honum. xvm), ct rcmulare eum, ut veoiam peccatorum u.r.
îint enim nonnulii qui, diripientcs alieaa, pr&slarc rum invenias. Non ciamore vocis orabis
sc elcemosynam simulaul ; et cum aiios preuiaut, occullorum esl cognilor, scd * f:niior i,oidi.-> lni
bliis miscreri se fingunl : sed Deus non delectatui setaurescjus Nelotignudiiicm verijyruni jiroti
(193 CODEX REGULARMi. APPENDIX. EXHOKT. AD MOSACII. ET VIRG. CW
somito placere hominibus ge-
ante euiri, quia non iu multiloquio, sed ex roente A ne quando oppressus
purissima placabitur Dominus. In lcnipore orali> stias. Pneterquam Donrino soli ne studeas placere
atleri. ln omne opus qaod cogilas faccre cogita Do-
nis oinnem malitiam cordis projice abs tc, el re-
quid babes adversus proxinuun tuum. Est

minuin primum ; el si secunriiim Dominum esl quori
liritle si
cum vadit cogitas diligenter examina et si est rectum coram
denique quoddam gcnus serpcntis, quod
;
Deo, perfice illud, si vero adversum fuerit rcpertum,

nd bibeiulum aquam, anlequam accedat ad fontem
ampula illud ab anima tua. Quolidie actus tuos dis-
cvouril venenura inritare ergo hujus serpentis astu-
:
venenum amarissimum projice ab cute curiosius ; et si lc peccalis obnoxium sense-

liam, et oinne
ris, ad poenitenliam cito confuge. Nolo ut protrahas
anima tua. Remilte conservo tuo centum denarios
peccatum tuum de die in dicm sed si quid cogita-
(Matth. xvui), ul libi diniiltatur debitum decem mil-
;
veris male, in Deo poenitentiam age, et velociier

lium laientorum; et qualem cupis erga le esse Do-
de cordc tuo seca illud. Ne velis dicere Non est
nrinuin, talis esto ipse erga conservum luum. Quod-
:
grande hoc facinus quod cogitavi tanliinunodo, qtria

cunque opus inchoaveris, primo invoca Dominum,
cum perfeceris illud. in conspectu Domini manifesta et aperta sunl omnia.
et ne dcsinas gratias agere
Ne ut spiuas ac tribulos in te crescere sinas cogita-
CAPUT XII.
B liones malas, neque tanquam minima negligas ea :
De vigiliis. Qui enim spemit minima, paulalim defluet. Noli sper-
Qiuere Dourinum et invenies eum, necdimittas nere morsum serpentis, ne venemim ejus consper-
cum tenueris, ut copuletur mens tua in amorem gatur in cor luum. Abscindc virgulla spinarum de
ejus. Hoc slude in vita tua, ut orationem puram agro cordis tui, ne defigant in te ahas radiecs. Seito
olTeras Deo. Cogitationes non conlurbent cor tuum, quod cor tuum ager est Doniiui, excole eum coete-
nec in diversis locis vel rcbus rapiatur mens tua. slibus disciplinis, ct non sinas in agro Domini zi-
Memeuto eirim te, frii, sub Donrini conspectibus zania scnrinari. Si igitur laliter vigilavciis, fatile
staie, qui occulta cordis prospicit, et abdita men- poteris ascendere ad perfetlioneKu
tium novit. Yigilanter ergo assisle in conspeclu

CAPLT xm.
Domini in lcmpore oralionis vel psalmorum. Non te
De jejunio.
opprimat somnus anima», et ne dissonans sit senstts
et lingua, sed consonantia sint, et utrorumque pro- Ad vigilandum autem multum jejunium proderit.
ferant verba. Sicut impossibile est scrvire duobus Sicut enim miles plurimo onere prajgcavatus pr*-
donrinis, ita nec duplex oratio poterit ascenderc ad peditur, ita monachus ad vigilias cum escarum lar-
Dominum. Ne tibi ullum tempus, fili, otiosum vel C gitate lorpescit. Nonenim possumus vigilarecum
vacuum transeat tam ; iu diebus quam in noctibus fuerit dapibus venter noster onustus; scd oppressi
vigilare le convenit, ul immincnlem tentationem sorano vigiliarium fructus amittimus, el maximinn
facilius eflrigere possis. Si enim cogitaliones sor- dctrimentum aninne noslra? acquirinius. Vigiliis ergo
didsc conturbaverint cor tuum, et si te coarctave- copulajejuiiium; utcunctis animoe virtulibus florere
riiit quod est iJJicitum perpetrare, per orationes ac possis, et caro tua subjecta sit animae tua^, el ancfffa
vigilias depellanlurab aniraa tua. Oratio munimen- tua famuletur dominae suae. Ne pracbeas vires cor-
tum grave est aninue. Per oraliones purissimas pori luo ; ne bellum adversus spiritum exerceat ; sed
oiunia nobis quie sunl ulilia tribuunlur a Domino, semper subjecta sit caro spiritui, el oblemperet jus-
et cuncla qua; noxia sunt procul dnlrio effugantur. sis spiritus. Noli incrassare ancillam, ne coutemputi
In tempore psalmodhe sapientcr psalle, tili, et spi- liabeat dominam suam, sed ut in omnibus ejus obse-
ritales cantus vigilanler cane coram Domino, ut quiis mancipetur. Sicut enim equis sunt frena im-
virlutem psalraorum facilius possis advertere. Oin- posita, ita jejuniorum frena imponanius corpori n<>-
nis namque duritia cordis eorum dulccdine mollie- stro. Nam quemadinodum auriga, si equorum frona
tur ; tune dulces habebis fauces, gaudensque can- Iasaverit, rapidissimo cursu cum eo in proeeipilia de-
I>
tabis : Quam dulcia faucibus meis eloquia tua, Do- fcrunlur, ita et anima, si corpori suo non imposueril
mine, supermel et [uvum ori meo(Psat. cxvni) ! Sed frenum, uterque ad inferni pnecipilia devolvitur. Esly
non poicris-scmire hanc dfllcedinem, nisi cum suni- peritissimus auriga corpori tuo, ut per tramilem re-
ma vigilantia ac sapientia cantaveris. Fauces eirim, clum possis pergerc. Escic enim plurima? nou solum
inquit, escam gustabunt, sensus auteui verba dis- animam, sed et corpus noslrum pluriinum laednnt.
cemit. Sicut enim ex carnalibus escis alitur caro, S.rpe enim per ciborum aviditalem storaachi frau-
ila ct divinis eloquiis inlerior homo pascilur ac nu- guntur vires; nec non al undanliam sanguinis ct
tritur. Sed in lris omnibus vigiliis sanclis indiges, cliolerarum aegritudincs plurimas pcr escarum largi-
iili. Ux sunt namque -vigiliic inuliles, per quas ke- talem perpelimur. Sicul euim istasunt aitimae etcor-
liitur el deperit anima, <um vigilaveiit quis circa pori contraria, ita eiiam medehe sunt iiiiiusqiic fcm-
eogilationes lurpissimas, vel ad gerendum contra- pcrala jejunia. Quanlum vero possumus mundi <Je-
riuui aliquid, vel ad perpelrandum facinus. Sed lu licias ct ciborum opulentiain fugiamus, nc quando
talihus insistc vigiliis, ul possis elliei sauctus. In cruciali in flamma gutlam aquae quscranius, ncc re-
onraibus actibus et motibus tuis conveiih le vigiiare, frigerium conscquaniur.
;
CAPUT XIV. v libenler audit detrabenlem ; cupit scinpcr decli-
De CTapnla fugienda. nare a vitiis, et ad virtutes aniraae semetipsum in-
Fugiamus ebrielateiu, ne ia relia liuuriiE incur- stigat.
raiiius. Vinum enim nobis Domiuus ad laetiUam cor- CAPUT XVI.

dis, non ad ebrielatem creavit; non quantum gula De lingua compensanda.
rvigit, sed qoantum nalnrae irobecillitas postulai. Talero le exibe, flli, curo volueris exercere jeju-
Apostolus Timotheo niodico praeeipit uii vino ; uium.el cum tc ahstinueris, abstine et linguam tuam
ri liuc propter dolorem sioroachi, et propter ejus ab illicitis verbis. Omnera blasphemiam longe fac
frcquentissimas inurmiiates (I Tim.x). Ne igitur a te, nec superflui sermones procedaot de ore tuo,
quod ad medelam eorporis nostri tributum est, quia et pro oliosis verbis in die ju iioii reddituri su-
aJ perniciem deputemus. Pluruni naiuque roasimam nius Deo rationem. Nec ad malediccndum quempiam
per vinum ilebilitaiero contraxcFUOt, nec potuerunl assuescas linguaro luam, qu* ad bencdicenduro et
i ousequi pristinam Grmilatem, qui primuro gulce ad laudandum Dominum creaia esl. De quibus ig.io-
uou tciiipcraverunt ardorem. Plerique per vinum ras rebus in coaventu noli proferre serroonem; sed
homicidium perpelraverunl, nec ipsain mortem re- opportuna verba procedant a te cum epportunuin
nrerunl. Alii per vinura a daemonibus capti suut, jj
teropus inveneris, ut te audientibus cunctis graliara
, aliuJ ebrietas quaro nianifcstissiinus dae- pnebcant. Ab omni vaniloquio teuipera Unguam
Ebriosus pulai se boni aliquid agere
.
cum per tuam; r.c quanuo qui audiunt horreseenies oblurcnt
'
nraecipiUa devolutus fuerit. Per vinolenliam arroa-

aures suas, et sit libi confusio coram oronibus. De
tur os ad roaiedicta et convicia proximorum, et im- quibus molesiiam non pateris, noli contendere acri-
mulatur mens, et liogua balbutit. Quaeso quid ininus tcr, nec iusuescas consuetudiui pessima 1
,
quia mos
elur quam daemonium ebrietas l Hujusmodi enim qui longo usu fuerit confirmatus, non parvo laboie
vir o.um se putal bibere, bibilur. Sicut euim piscis, vitatur.
cum avidis faucibus properal ut gluliat escam, et CAPUT XVII.
repeule bamum intcr fauces repcrit bostein :

vel De vano gaudio fugiendo m
sicut avescura pcr escam capiuntur in retibus ;
ita Nolidissoiutis labiis risumproferre: amentia nam-
cbriosus inlra se vinum suscipit iniroicum, quod in- queest cum strepitu ridere,sed subridendo tantum?
ira euin inorans tmpellit ad omne opus fcedissiinum modo mcntis Iselitiam indica. Nec iu modum par-
v homo rationabilts ut ii rationabile animal capitur. vuli jocari velis assidue, quia non coavenit ei qui ad
Tu autero in omnibus exhibe tc sobrium, ut te so- perfeclionem nitiiur jocari ul parvulus. Esio in
brielasin omnibus castura exhibcat. C malitia parvulus. el virpeifeeius in sensu. lu qui-
CAPUT XV. busdam te exhibe senem, et in quibusdara te exbibe

De vitanda supcrbia. parvuluro- Parvuli naroque est ludere, perfecti vcro
Sed cavelo boc, fili, nc pcr ciboruro absliuentiam viri lugere; seJ prsesens luctus laetltiam generai
mergaris in superbiam, et ne infleris adversus cos sempilernam ; jocus auiem remissiorem eillcit ani-
qui jejunU lui iuensuram nou valent obiinere : ne inani, ct negligentem erga Dci pnecepla, nec deUcta
quando videaris escis carnalibus abstincre, et vitiis sua potest ad merooriam rcvocare ; sed obliviscens
pectus tuuin replere. Crandis namque est coufusio ea nun sc insligal aJ poeniteutiam, et ita paulatiru
animaequac curo sibi subjeccrit carnem, ipsa sit sub- ab oronibus bonis privabitur. Nulluui eniin babebit
jecla vitiis. Quid prodest venlrem ab escis resecarc, accessum cordis coropunctk>,ubi fuerit immoderatus
et animam passionibus obruerc vel carnis aniorem !
risus.ac jocus. Ubi vero fuerint htcrymae, ibi spiri-
Vc- talis ignis accendilur, qui secrcta nientis illominal

* iitcere, et in corde livoris stimulos raacbinari !
enim oonUaens lam a corporis quam animae se et vitia cuncta exurit. Tunc a vidilate ccelesti aniroa
sionibus abstinet, quia in utriusque substantiis flagrans, Christi amori copulalur : et in lerris 6e~
Nulla est cnim perfectio iu gens decociesUbus et supernis juîter meditatur, ..!-
homo constare videtur.
,
arte essc subliroero, in alia esse prostratum ;

D cal aecnH voluptales, etad premia se futura exlea-
na parte fulgere, ct in alia vitiorura. caligine oc- dit, nee ulla saeculari cura ab aroore eam segregat
cupari. Qui eniin castus cnpit esse corpore, castus ChrisU; sed ut figura qua-.iam inter bomines versari
debet perseverare et spirilu, qoia nibil proderit ca- videtur, ct tota cjas convcrsatio de coclestibus intel-
stum esse corppre, el roente corruptum. Civiias si ligilur. Mors iUi praesens lanquam vita ipsa est dul*
rit iu una parte munita, ex alia vero destrncta, cis : cupit dissolvi, et esse cum Christo (i?/«7. 1),
jm adse hosli praebebit. Et navis si fueril foiti quem in carnevivens intrasnumportaveralteniphira.
ipage solidata, et unam insebabuerit tabulam Viile ergo quantnm lucrum afferant fletus et lacry-
pcrforatam, aquarna ftuclibns nergetur

repleta in mae, et quauiam peruiciem praebeat risus ac jocus.
profundum. Verus enim conlinens cuncta qoae vana Qui enira ridcre hic delcclatur, postmoduui flebit
sunlspeniil, nec ullaro gloriam scctalur bumanam ;

amare; qui autem hic legere voluerit ,
gaudebit
furorero iracuudiae reprimit, exsecralionera despicit, in posterum (Matth. v). Nam et Saivalor nostcr
potios sustinet detrimentuffl . quam dissohat viu- beatos appellat lugentes ; et qui nunc Laetaruur,
culinn chaiitatis; non detrahit cito proximo, nec flere eos dicit in novissiroo. Non te ergo ileleclct
697 CODEX REGLLARUM. APPENDiX. EXHOKT. AD MONACH. ET VIRG 69H
puerilis joeus vel rb ;>s, sed leotionuoi spiritualium A retribuere illi, eliamsi possis, scd doie potius pro
canlus. Non te solvant iu risum verba iuania, sed eo, quia Dumiuus irascetur ei. Qui euim palieuter
pioferanl ex te gauilii risuiu perfectorum virorum pertulcrit mala, in fulurum coronabitur; qui vero in-
eorum speclaculum vitam tuaia mo-

\irlutes, ul ad lulerit mala, in die mala ul reus danmabitur. Ne pro
resque componas. Pojfeetus cnim illc dicilur, non carnalibus daranis frangatur aninius tuus, nec vigo-
qui in aetate, sed qui in sensu perfeclui est ; non reiii patiautias tuae res emolliaut eaducae, sed time
cnim tibi obesl paerilis aelas, si fueris mente perfe- potius daniuum, si a proposito tuo rttardaveris. Et
clus ; nec senilis lini proJeril aHas, si fueris puer qiiaudo ie peccalis obnoxium senseris, ad pceniten-
sensibus. Nam el David cum pucr esset, et per- tiam cilo eouverli ne confundaris ;
qui enim bic poe-
feclumcor baberel in Domino, in regemeleclus est; nituerit, in novissimononpamitebit, cicmenier enim
ct Saul cum senili aetate esset perfectus, quia in se Dominus ad poenilentiam confugientes suscipit. Et
maliiiam perfectam babuit, de culmine regali ex- ne misericordia Domini frelus pcccatis peccala ad-
pulsus est. Vetustissimi jam erant presbyteri qui jicias, neque velis dicere Doncc vigct aetas mea,
:
Susannam violare conati sunl, quos Daniel aJhuc carnis concupiscenliam exercebo, ei postremo in
parvulus detecto eorumscelere condcmuuvit . otDo- senectutemalorum meoruiu pcenitentiam geram :
niinus noster ingrcssus Hierosolymam a parvulis )i piusnamque est Dominus et inultum misericors, nec
collaudatur. Nam el arbor, licet sil muliorum anno- meorum memorabitur. Noii taliter,
ultra facinorum
rmn, si fucril infrucluosa, absciiuiitur : si aulem fili, summa slultiliaesthaec mentc apud
cogitare, quia
novella fucrit fertilis , colilur ut magis proferat Dominum concipere cum et impium sit lalem Ji-
;
fructus. centiam a Deo exspeciare quempiam. Noli, inquani,

CAPUT XVUl. sic cogitarc, cum uescias qua die moriiurus sis.
De malorum coniubentio viiuniio. Quis enini novithominum dicin exitussui ? non enim
Perfectorum vcio virorum consortio frucre, et omues in seneclute privabuntur hac luce , scd in tli-
contubernio abstinentium delectetur anima lua, et versis aetatibus in hoc mundomigrabunt; et in qui-
a colloquiis eorum ne averlas aurem tuara : vcrba bus actibus vocabitur homo, in iisdem necesse est
cnim viia: sunt verba eorum, et incolumilas animae reddere rationem. Nemo enim in inferno confilebi-
iis qui ea libenter atlendunt. Sicut enini sol oriens lur Domino (P$al. vi), sed nec tu cuncteris ad poe-
elfugai caliginem, ila sanctorum doctrina a sensibus nilenliam converti.
luis expellit lenebras. Talium virorum, quseso, ne CAPUT XX.
devites consortia ; ut corum moniiionibus i.uens tua De morte cogitanda.
erigalur ad coelura, et fluxain saeculi gloriam pro ni- ^ Sempcr ante oculos versatur ul(knus dies. Cum
hiio possisdespicere,etvirlutes anima: baurianisen- enim diiuculo surrexeris, ad vesperum le ambigas
sus tui. Devita viros quos erga mandala Dei vides pervenire; et cum inleetuluni ad quiescendum mem-
negligentes, qui mortui stint virtutibus et videntur bra tua posueris, noli confidere de lucis advenlu, ul
vivere passionibus, quia Ijetantur iit propriis volun- facilius te possis r< frenare ab omnibus vitiis. Sem-
lalibus et gaudio carent divino. Cum hujusmodi viris per cor tuum promissa coelestia meditetur, ut ipsa
nec sit libi ulla commixtio, nec velis cum eis senno- le advirtulis viam provocent. Esto nunc talis in ope-
cinari assidtie, nisi poteris solummodo ab erroris iti- ribus bonis qualem te vis futurum poslmodum. Om-
nere revocare eos : caeterum si non v?les, devita ut nia lerrena quae possides in ccelestes mansiones
publicum hosiem : saepe enim per unamovem mor- transfer, ut cum illuc fucris profeclus, fruaris bonis
bidam grex tolus polluilur ; et modica parsfellis ma- coelestibus. Konorum operum sumplus tibi in itinere
gnain dulcediuem in arnaritudinem vertit, et fermen- praepara, ul incunctanter libenlerque, cum vocatus
tviu modicum totam massam corrummt {1 Cor. v). A fueris, pergas ad Dominum. Tuuc cum a carnis vin-
tali euini fermento Dominus tibi attendere pra:cipit culo anima tua absoluta mox in occursum
fuerit,
(ifatth. w\)'. Fermentum hoc nequissimorum homi- tuum angelorum chorus occurret, omne sanctorum
i)
num doctrina intelligilur : naro ctsi in habitu qtiis agmen in tuis miscebilur complexiiius, et le ad ad-
videatur esse clarus et nobilis, et dulcia verba tibi orandum verum judicem perducent. Tunc tibi firi
proferat elegauler, simulatio cordis ejus ex subse- pas per girumet summa securitas, nec timebis ultra
queutibus aclibus intelligitur : nonenimex verbis, jacula iguita diaboli. Non tibi terrorem inculiet bar-
sed ex frUctibus homo comprobatur. Denique quam burorum immanitas, nec foraiidabis liostes ferocis-
plurimi calliiie viiia sua eelare festmant, et apud simos, qui cupiunt aniuias jugulare, non corpora,
quosdam videntur essemirabiles, sed floribus amissis nou ferrum, tion ignem, non faciem truculeutam
fructus qualis est oslenditur : cum vero diu intra si- lortoruin,nonfamem, iion siiim, nec ullam aegritudi-
num servaveruutserpenlem, attacti morsu ejus intu- nem carnis; nec melues invidiam homioum, ncc
insidias maliguorum, verba venenata mulierum
lu-
inescunt, et palam fiunl omnibus, quia nih.il occu!-
tum esi quod non revelabilur (Maith. x). paruni ; nec uitro adyersabitur caro conlra spiritum
CAPUT XIX. tuum : non limebis pcrrculum maris.necullos casu»
De ira cohibenda et differenda pamitentia. adversos, sed bap.c omnia sedabuntur. Cuni anima
Si quis tibi inlulent mala, n-: velis irasci ei aut iua abjecerit sarcinam carnis, tuncSpiritus sanctus
S. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS 700
699
tribuet tibi in ccelestibus mansionem, cui paulo ante A. «»s
suae voluntates secuti sunt. In rooerore et flelu
ialra eorporis lui hospiiium feceras mansionem ; et maximo sempUemura erunt qui vitus et passio-
in
Isetus gaudensque exspectabis diem judicii futuri, in nibus servierunt. Et cura hi omnes pro suis crimi-
quosingulorura animsereeipient merita pro suis ope- nibus gehenme ignibus mancipeutur, justis serapi-
rilms. SeJ frustra lunc peccatoves et impii poenite- terna pnemia tribuentur a Domioo, Quce oculus
buut, fornicatores et aduiteri ululabunt, neculiam non vidit, nec auris audivit , nec in cor hominis
requiem poterunt invenire. Rapaces ct avari flebunt ascendit, quce proeparavit Deus diligentibut se (/
amariter, nec malorum suorum veniam consequen- Cor. n).

tnr. ln luctu maximo detinebuntur omnes qui car-
EYAGRII MONACHI SENTENTLE.

{Yidc Patrologiw tom. XX, col. 1181.)
FAUSTI ABBATIS LIRINENSIS SERMONES AD MONACHOS.

(Vide Patrologitc tom. LVIII, col. 869.)
SAKCTI EUCHERII
LCGDUNENSiS EPISCOPI
EXHORTATIO AD MONACHOS, ETC

(Vide Patrol. lom L col. 865, 1207 et 1209.)
SANGTI CiESARII
ARELATENSIS EPISCOPI
AD CJSSARIAM ABBATISSAM EJUSQUE CONGREGATIONEM EPISTOLA.
(Vide Patrologiw tom. LXVII, col. 1125.)
NOVATI CATHOLICI
SENTENTIA DE HUMILITATE ET OBEDIENTIA ET DE CALCANDA SUPERBIA.
{Vide Patrologice tom. XVIII, col. 67.)
SANCTI PAULINI
AD MONACHOS DE POENITENTIA.
1NTERR0GA.T10. B &erto(Job. xxxix, 5)? A leone fortiler caveat clarcn-
Quoniodo dcbemus agere poenileniiam ? tihus herbis, poculoque exiguo alatur in eremo: eri-
RESPONSIO. g;u in acra caput, ct flagiantem nimium silis ardo-
Detur uiique paenitcntia saeculari, cujus adhuc cer- rem sancti Spiritus aura restinguat: ne dum valde
vix sub jugo dependet saeculi ; ct huic pro immani- desiderat amcena virentia, nimis deliciis praepedi-
tate peccati sivc dclicii terininetur teropus, quia ad- tus periculum salutis incurrat. Igiiur abrenuntianli
huc tempori servit. Caelerum abrenuntians saeculo poenitenlia publica non est necessaria, quia conver-
et ejus roilitiae, spoiuleusquc se cunctis diebus scr- sus ingemuil et cum Dco aeterno pactum iuivit. Ex
vilururo Deo, cur poenitenliam mereatur, qui liher illo igitur <lie non memorantur ejus delicta, qnae
eflectus, velut onager, scctatur eremi vastiialcm ? gessit in saeculo, in quo facturum se justiliam de
Siciii ait Job : Quis dimisit onagrum Hberum in de- reJiquo proiiiiscrit Deo Ergo chirograplinm de quo
:
7<>» CONCORDIA REGULARUM. - PROLEGOMENA. 702

se monachus debitum ex ioia firfe promiseril im- A aniinae rero scnsum illumiiiat : ei idcirco maxjme
plere, etsi fidelis factns pcccarit in sxculo, post ab- conmiunicare freqiteiiiitts debet. Si vero fue W/, sic-
renuuliationem suani iterum raclam Dominicum cor- tit scriptum es!, lipra in pelle, immunda >«/.
yms nondubilel n no occasione humilitatis xin) : Id est, peccalum in monacho: qnia pellem
nimiae prolongetur a corpore cjus et sangnine, cui esse monachum Scriptura significat mortificanl
se junxlt utunum corpusefl ir, Communtcare raembra sua snper tcrram ; cujus< ailluesil
non desinat qui peccare quievit, tantum ne de reU- caro, cujusque curo immulatur propicr oluum, et
quopeccet. Nam sicul iguisiste visibilis duasin so a jejunio infirmatur, etgenua velni fenum arescunt.
quasdam efiicacias habet, id esl, comburere fragilia Ergo si in hac pelle visa fueril lepra, imniunda erit,
et illumijiare lenebrosa, ita ignitum illud Doniini- el uisi fueril hyacintha aul rubra pura, ad omatuui
eumcorpus, quando cum metu et reverenlia grandi labemaculi non eril apta.
it sumptum, corporis quidem delicfa consumi.t,
SANCTI EUTROPII
ABBATIS
EPISTOLA AD PETRUM PAPAM DE DISTRICTIONE MONACHORUM ET RUINA
MONASTERIORUM DIRUTA ROMjE.
(Vide Patrologiw tom. LXXX , col. lli.)
INCERTl AUCTORIS SERMO BE DECEM VIRGINIBUS.
(Yide Patrologiat tom. LXXXVIII, col. 1071.)
EXPLICIT sancti benedicti codex regularum.
SANGTI BENEMCTI
abbatis anianensis
CONCORDIA REGULARUM.
(Cx editior.e Hugonis Menardi monachi Benedictini.)
PROLEGOMENA.
SANCTO PATRI BENEDICTO MONACHORUM OCCIDENTIS PATRIARCKLE.
Quoci .sumrao divini numinis beneficio a te accepimus, Pater sanclissime, id tibi qua par
est devotione et grati animi testificatjone referimus offerimusque hoc videlieet opus :
plane divinum singulari Dei providentia ad bunc usque diem servatum nobisque trans-
missum. Nam quis dubitet plane divinitus accidisse ut bic sapienti® caelestis thesaurus
lot saeculis m agro tuo Floriacensi , quem sacrosancto corporis tui pignore locupletasti ,
hucusque defossus, hoc potissimum tempore appareret, irao tu nobis ipse traderes, quo
primum nascente sub sanctissimi tui norainis auspiciis eougregalione tua Benedictina
inslflurationis Qorentissimi lui ordiuis jacla fundamenia iunlur? ma&ime cum id ipsius i
au< toris votis om respondeat. Ipse enim libi cognominis, gratia benedictus et nomine
(ut de te quondai -tissimus pontifei Gregorius Magnus praedicavit) tuus alumnus ,
ord nis tui primus inslaurator boc suum opus in manus nostras raiire gestit, quo tempore
sua lia, suaque vo!a post tot sax-uloriuu decursus, Deo favente, reftaso ntia conspicit
quippe qui in id poi ui suos contulit ul sopitam pietatem el mo~

i
- ,
nastic«e vitae Vigoi iret, alque ex institutis sanctse tuaB-Regulae re-

pararet, cui quan caetcras sanctorum Patru juias in hoc opere esse
demonstrafts, illi lanto impensius monachos adh&rere debcre ostendit quotl uua caetcras ,
omnes perft cdntine: Quae cum ila sint, Pnter sanctissime, ego, eui a
:..
supi rioribus hujus libri rc a tencbris vindicatvii demandala provincia est,

sane mcrilo Rucl omniuoi Benediclinorum •
natura i
^ .
!i
. ,
reclamassent filii notam non effugissem

: et ipse ingrati qui sanctissimo seque ac optimo ,
parenti munus tot nominihus atque titulis debilum suhtrax.issem. Nec me retrahit a pro-
posito tenuitas nostranun litcuhralionum, quas libro quasi teruncium Croesi thesauris
adjeci animo juvandi nonnihil lectoris, et salebras amovendi ad quas potuissel restitare ,
quod suam ex sese habeat commendationem opus, e\ lot Patrum sententiis ab alumno tuo
sanctissimo, tuique ordinis assertore ac.vindice, multis vigiliis concinnatum. (Juin potius ,
Pater sanetissime, indignus licct tanli parentis tilius exsulto, et no\a spe erigor, dum ego
prospicio hoc opus cum non mediocri accessione gloriae supremi numinis, tuique nominis
celebratione insigni etiam iegentiura et tui niaxime ordinis alumnorum uberiore fructu
,
ac totius ordinis nionastici commendatione sub luo palrocinlo omnibuspiis non mediocriter
j)roi'uturum. Ki quod profecto de misericordia Dei nobis longe facilius poilicebimur , si ut
tuo nomini librura huoc eonsecrare ausi sumus, ita tuo natrocinio tum opus hoc lum ,
nascentem Benedictinam tuam congregationem, ejusque alurnnos adeoque meipsuin om-

nium lninimum complecti ac prolegere velis nobisque paterno affectu ccelestem opem ,
lmpetrare, cujus adminiculo lalentes in sancta tua llegula thesauros investigare, eosque
in nostros usus convertere valeamus. Hoc igitur accensi desiderio te cum hoc munuscuio
adire pra3sumimus le patronum le ducem, te Pafrem suscipimus
: leque precamur ut
, ,
quo spiritu hanc Regulam dictasti, ep lem Dro aspirante, vivarnus; ut re et nomine Bene-
diclini ei tui bene meriti filii cmieslium tuarum benedictionum hseredes eas tecum ceter- ,
uutn possidere mereamur.

Vltimus alumnorum tuorum
Fr . 11 CGO M KN A B DUS
LFXTORI BENEVOLO PRjEFATIO.
Adest landem, iector benevole, liber Co.ncordi.e A siae auctore haec scripsit, nec uilus ante eum id as-
Rt.glxarum a multis viris piis el doctis jampridem seruit, nec Beda, qui in historia Anglorum , et lio-
desideralus, a me quidein, Deo aspiranle et adju- milia ultima de sanctis hujus Beuedicti Biscopii
vante, ediius et illustralus; sed non tam meo arbi- Vitam et laudes scripsit, nec Guiiielmus Malmesbu-
tiio quam alterius imperio. Non euim audebain riensis, Florenlius Wigorniensis, Matthauus Weslmo-
t.iiiiain materiem aggredi, quam meis semper viri- nasieriensis, nec tillus antiquus Anglorura lnstoii-
bus imparem esse judicavi ob reruin obscuriorum cus. Praeler hunc Benedictum Auglum fuerunt alii
et varietateni et difiicultatcm. Accedebat anliqua Benedicti, sed nulli borum hic liber aitribui putcst,
difliculias in regulam sancti Benedicli, qusc iu hoe nisi sancto Beucdiclo abbati Aniamc in diuecesi
opere contineiur, enarratio quaequam difficitis sil,
: quondam Magaloncnsi, liuiic Montispe»stiiani,dciiide
ipsi norunt qui libros oj* uZ^k-Ag-u; legere soient. abbati sancti Cornelii ad Indara rivuium prope
Abipsa adolcscenlia in eaur aliquid moliri cupiebam, Aquisgranum, ut clarum est ex illius "Vita scripta a
sed me seniper rei difficultas in hoc campo decurrcre sancto Ardone, quam buic libro pnefiximus : in qua
dcterruil , dum bunc librum edilurus minus ralioni pag. 29 haec habentur : « Alium collectis regularum
consentaneum esse duxi , si caeteros lmjus Concor- seiileniiis composuit librum, cui nomen Concordla
di« auctores explanans Regulam sancti Benedicti B Regularum dedit, ita duntaxat ut beaii Benedicti prue-
tacitus prattermitterem. Ego enim in omnibus meis cederet setitentia , ei vero ratianabililer convcirien-
lueubrationibus hoc Sapientis effalum u.-.oh \>-kp tes jungereniur deinccps. > Qus verba conveniuni
Svvkwiv, nihil supra vires , semper ob oculo» mihi eis quie mox ciiabuntur cx praefatione ejusdem Con-
pouendum esse putavi ; simulque illud Horatii prae- cordia^. In cod. Floriacensi ms. bic titulus reper-
cepluin : Itts est : Liber patroni noslri benti Benedicti ab-

Stimile niaieriem vo.stris, q':i scribitis, npiu.-im
batis Floriacensis moaaslerii-. S''d hujus littili scri-
Viribus plor erravit, quod existimaveril magmtm Benedi-
Quod si a quihusdam tractatoi ibns obscrvarelur, u;c- ctur.i monachorum patriarcham, qui est palronus
li.:s prolecto cum musis agcretnr . cum nonnuili in moiiasterii Fioriacensis, esse hnjus Concordiae ao-
ii!!. i argiuuento desipiant, qui fortassis in alio sape- ctorem. Si autem fuerit aliquis Benedictus abbas
roi.t. Quauiobretn si quibusdani visum fuerit mehoc monasterii Floriacensis , i-on adeo ceriuui cst , i.-am
t>!»:s s>!p:':i vircs aggrcssum esse, quod jussus id in catalogo abbalum iiuj.is raonasierii nulhis hoc
pgorim, saltein lemeritalis notani eflugiam, nee pro- ;: ninc abbas reperjtur. In glossis lameii veteribus
*!>•. :',{Tbeoninos deutes raultum verebor. Henrico Stephauo editis .'si quoddam Giossarium
...
•
,
r
bujus libri auctoresl Benedictus abbas,uthabelur quod praefert litulum saneti Bfnedicli abbaiisFlo-
iu pi;tiationb epigraphc. Sed quis sit hie Bencdi- riacensis. Si quis aulem fuerit sanctus Bcnedictus
tu-., \i.!endum csl Irilbcuiiiis, i;!>i>> de Scriptori- abiii-, Floriacensis , probabile esi hunc non e., ,e
:
i>.i-> eiclesiaslicis, e\ islim.it hujus libri auclorcui alium ;> sancto Bcnedicto :ib:>;iii' Anianse, ct postca
tsse sanclum Beueîctiini i>- îurn Lng'u;n. Sed sn::cti Cornelii ad Injaru iivuium. Nam hic sanctus
- ;
705 CONCOKDIA REGLLARl !M. — PROLEGOMENA. 706

Benedictus fuit muUorum nionastcriorum nbbas A bliotheca Corbeiensi. Regula sancli Columbani et
el sancli Maxiuiiiii, ui jjoiiini est ox ejus Vita. Hoc ejus Poeuiientiaiis mss. ex bibliotheca Floriacensi;
autem monasterium sancti Haximini siium esi iu item dnae ejusdem Regulae editac, altera editionis
diooccsi Anrelianensi, nec ita remotom a monaste Parisiensis, altcra losulac Goidasli Bludio ct cura
rio Floriacensi. Sed quia saholus Ardo non scripsii edita. Regula Papbnutii, Serapionis, Macarii, et
lmnc saiiciiiin Benediclum Aniame ahbatem fuisse aliorura ms. cx bibliothcca Floriacensi et Corbeiensi.
etiam abbalem monasterii Floriacensis, omnino non Accesscrunt du.o Rognhy Pairuiu cufn lleguia Pauli
definimus. cl Stophani mss. cx bibliolheca Floiiaccnsi, necnon
Hic ftber inscribilur Concordia Regularum. llanc ra- Reguhe sancti C;rs:Mii, etsancti Isidori excusae. Nec
tionem reddit auctorio snapnefaiione : < Quapropler parum opis allulcrunl mihi decreta Burchardi, Ivo-
seit propter eos, qui eas (regulas) babenles ignorant nis Camotensis el Gratiani, necnon libelius centum
quihus in locis sil eorum concordia ,
placuil oinnes quatuordecim sententiai um de Recto.ribus Ecclesiae,
ex omnibus in ununi eoarolari scntenlias, qu& ciim in quibus quuedain sententuc et capitula Regularum
Patris Benedicti concordare noscuntur regula, qua- hujus Concordian ciiantur. Adfuerunt ctiatn raibi
tenus unus ex nmliis existeret codex, ita ut beati sepiem Regulac sancli Bene licti mss. una cui : ,
Benedicli pnccederent, quibus sequentes cseterae B adjuncti erant commenlarii Ruthardi monachi F.remi
necli possent : quamobrcm Concordia Regidarum sanctae Mariae apud Helvetios ; duae ex hibiiotheca
bic liber esl nomen. » Ita prorsus do-
sorliius monaslerii sancti Germani a Pratis; item dua) ex
cet sanctus Ardo paulo anle cilatus et Trithemius bibliolhcca monasterii sancti Yictoris Parisiis siti
libro cilato. Hic liber appellari eiiam possot Calona una ex monaslcrio sancli Ebrulphi duecesis Luxo-
regularum, ut sunt catense Palrum a Niceta et aliis viensis; poslroma et rocentior sancti Faronis prope
quibusdam Graecis aucloribus eompositce in Psal- Meldas. His acccdit Regula sancti Benedicti a san-
teriuin, in Job, in Canticum caniicorum, in Fvan- cto Dunstano archiepiseopo Cantuariensi cmondaia;
golia, etc, in quibus accumulanlur divorsorum Pa- duaevelustissimre edilionisParisicnsis, altera exolli-
trum sementise a.ihorum librorum elucidationem cina Colinaei typographi, allera edila sludio cl opora
spectantes, licet interdum divcrsa?. sint, quemadmo- Guidonis Juvenalis abbatis sancti Sulpitii Bituricen-
dum eiiam aliquando conlingit iu bac Concordia sis, cum ejus interpretalione Gallica , ct una Colo-
regularum. niensis anno 1575, edita una cum commenlariis
Codox ms. quem modo edimus, sumptus est ex Smaragdi et Joannis a Turrecremata. Aliquid eliani
biidiotlieca monaslerij sanoli Benedicti Floriaccnsis; auxilii nobis contulit Alamannica inlerpretatio vo-
ad cujus eiueidaiionem et castigalionem fueruni C cabuloruni Regulse sancli Benedicti a Kerone disci-
nobis auxiliares copia? alter codex ms. Concordiae pu!o sancti Othmari abbatis elaborala.
Regularum, ex bibliolbeca monasterii sanctse Trini- Librum notis et observationibus illustravimns in
talis de Vindocino, quem nobis commodalo dedit quibus locos obscuriores cxplioamus
, corrnplos
Revereridiis admolum abbas ejusdem monasterii castigamus, et diversis leclionibus quae inutiles \\-
Michaol Subletus. Regula Magistrims. ex bibliotheca debantur, rejectis, utiles solas notavimus. Hsec e&t
Corbeiensi ; Regula sancli Fructuosi archiepiscopi tota noslri instituti raiio. FaxitDeus nt haec omnia
Bracarensis ms. ex hibliotheca monaslerii Crassen- in sui nominis glnriam cedant, et in tuam, leclor
sis; Regulse sancti Augustini ct Palrum uiss. ex bi- benevole, uliliialein.
DE HUJUS COMORDLE REGUL13

EARUMQUE AUCTORIBUS.
Ad
faciliorem httjus Concordiae intelligentiam ope- D 16. Regula sancii Caesarii.
rx prelium esi in ipso limine aliquid dc Regiilis a 17. sancli Aureliani episcopi.
nostro auctore prolatis, earumque scriploribus prae- 18. sancti Ferrcoli episcopi.
libare: prius hic subjeclo earumdem catalogo. 19. s:incii lsidori opiscopi.
1.Rogula saiuti Patris Benedicti. 20. sancli Frucliiosi opiscopi
2. — saucti Pachomii. 21. alterius Fructuosi.

3. — sancti Orsiesii. 22. sancti Columbani.
4. — Orientalis.
23. Donati.
5. — sancti Macarii. 24. Magistri.
6. — iiem Macarii. 25. cnjusdara Patris.

7. — Palriim. 26. item cujusdam Patris.
8. — iiem Palrum. Quod spectat ad Regulam sancti Benedicti, ejusque
9. — itera Patrum. auctorem, non est quod immoremur, cum multi de
10. — sancti Basilii. iis multa scripserint.
11. — sancli Hieronymi. Regula sancti Pachomii non est ea qiiae ab angeio
12. — sancti Augustini. dii lata apud Palladium in Hisloria Lausiaca exstat,
15. — Cassiani. sed osl ca, oiiam ab angelo revclata, quam deiEgy-
14. — Stephani ct Pauli ptiaca lingua in Graecam versam Latinara feeU san-
15. — Tarnateusis. etus Hieronymus. Quae quidem non osi soliirs Pa-
?07 S, 0ENEDIC11 ABBATIS ANIANENSIS 706
rbumii, sed etiara discipuiorum cjus Orsiesii ci A 125. Hlins et dnoriini Macariorum mciniuit Sidouius
Theodari, angelo quidcm revelantc. A trihus cniui carm. IG, ad Faustum Reiensem :
illis Palrlbus conscripta est, ut notum est. cx pi;efa-
Nutic doo Macarii, nunc et Paphnulius heros.
tionc sancti Hieronymi ad eamdem Regulam, et
principio ejusdem regukc apud Gazaeum. Nec obslat Ralio cstquia eodem tempore in .4vj;ypto, ut ex jsroc-
ijuod appelletur vulgo Regula Pachomii uam prae- : fatis aiicioribus nolum esl , vixerunt, et simul de
nomen retinere poluit. Pa-
cipni Pairis ac magistri componenda Regula convenire potuerunt. Haec an-
cbomii meminii idem Uieronymus in epilaphio Mar- tem Regula in Concordia aliquando sub nooiine Re-
cella? ad Principiam i Vitain beaii Antonii adhuc : gulse Patrura citatur, nl sms locis observavimus,
tun< viventis, inouasteriorumque in Thebaide Pa- Bed ct suh uomine Macarii, nunquam Serapionis el
chumiict virginum et viduaruiu didicit disciplinam. i Paphnutii.
De eo et ejus Rcgula agit Sozomenus, lib. m, «[>, Altera Macarii Regula quaBdam admixla hahet cx
1."; Gennadius iu Catalogo, ct Palladius iaca, i D. Hieronymo, ut suis locis observatum cst. Praeter
c:i[>. (/(. Vabennesiolis. Ejus Vita ampla 3 atis babelur superiores Macarios nmHi alii repervunlnr apnd
in Yilis Patrum. Floruit sub Constantino Magno. scriptores sed cujus sit hocc Reguia, dicere obscu-
,
De cv agii Menologium Graccorura 15Maii. Ejus Ile- rum cst.

gula tw-iat excusa, centum supra viginti oqIo • Rrguhi Patrum, praeteream quas est Serapionis,
culos corapleclens. Quae lamen non esi integra nam : Macarii et aliorum, triplex est; quafhm iluasvidi iu
in hoc Con citantur mulli arliculi qui codice ras. bibliothecae Floriacensis , adeo brevcs,
in ea non exsjant, aliusque articulorumordo in Con- p nt singui.o \\\ tria folia coniineanl. Prima sic inci-
cordia vidclur quam in edita Regula. '
j»it t.mn resideremus in unum in nomine Domini
:
Regula Orsiesii habetur exeusa lom. IV Bibliothecae Jesu Ckrisli secundum tradiiiouem Patrum sanciorum
Patrum, ubi liber inscribitur, Regulce de institulis virorum visum c.sj uobis conscribere, etc. Alterius hoc
est initium : Cum in nomine Domini una cum fratri-
monaslicis. Fuit sancti Pachomii discipnlns, ni mul-
lis locis ejusdem Reguke videre est, in quibus san-
bus nosi r is convenissemus , in primo placuit ut Re-
gula el instituta Patrum per crdinem legerentur.
ctum Pachomium Patrem snuin appellat. Pe eoagil
(Jtrique Regulse in pnefalo codice tantum hic lilulns
Gennadius in Catalugo, ubi e:im vocat < collegam
Pachumii el Theodori. i Grceci anclores mcntionem praefigitur Item Regula. Priorem etiam vidi in ve-
:
faciunt Socrates lib. iv cap. li; Sozomenus, cap.

tustissimo codice bibliothecae Corbeiensis, sub hoc
; ,
ULulo: Iricipiunt statuta Patrum; cujiis initium est :
citato; Palladius i Lausiaca, cap. 8, a quibus ap-
;
i
Residcntibus nubis in unum in nomine Domini Jcsu

apud Socralera iegilur 'Apar.-, >.;
pellatur 'Apai-rin-, ,
male nam Soerales agit de illis Patribus qui Christi seeundum tradilionem Patrum virorvm san-
: I
pore sancti Anionii Qoruerunt sub Censtantino Ma- ctonun visum est 7:obis conscribere, etc, pront ha-
giio et Conslantio, cum Arsenius >:n< Arcadio et
bentur ih codice Floriacensi. De terlia Regula Pa-
truni nihil me legisse alibi rnemihi.
Hoaorio vixerit. Constanlei lamen appellatur a La-
linis sive Orsiesis, tum in ejus opeje
Regula s^.ncti Basilii hiccitala nihil aliud continet
cJito, l;im apud sanclum Hieronymum, lum apud
quam illius constitutioiics, tam fusius quain brevius
disptitatas ex interprelatioue Rufini, quas in vetu-
Genna.lium supra citatos, atque etiam in ms. cod.
,, stissimo codice ms. bibiiothecae S. Germani a Pra-
ii islrae Coucordiae. Quare non assentior cuidam \ iro
tis dividuntur in ducentas intcrrogationes.
J
docto qui apud sanctum Hieronymum idum

puial Arsesii, non Orsiesii. lii Yila sancti Pacho- Regula sancti Hieronymi nihil aliud est quam epi-
mii, quae cst in Vitis Palrum veteris editiunis. male Btola illa quam prajfixlt Reguhc sancli Pachomii,
appellalur Orsenius. nam quasdam ex il!a Rcgula liic citata videre est in
eadem vero
epistola ; < alia sapiunt stylum saticti
Regola Orientalis affinis esl Regulae sancti Pacho- Hieronymi , nec discrepant .i> insii :idi Pa-
inii ita ui sicpe.eadem verba proferat, ut notavimus
:
chomiiqucc in illa ep ;
am sl in-
in nostris obscrvationibus qu:s sit illius auctor,
haud dnbic ea omnia repc-
:
-
, iu
ignoratur. rirenlur qua s ca proferuntur, maxime cum
Regula Macarii duplex est: una qua? non solius sanctus Hieronj ripserit Regolam mo-
Ma< sed Serapionis, Macarii Paphnutii, alte-
.
rius Macarii abbatis et aiiorum. Duas vii\ in>s., ai- Regula srincti Augustini nulla aiia est quam ea
loram Floriacen - •is regul Ere-
profort ; Incipit Regula monasleriomm vel Deum ti~ milisAugustinianis ituti profes-
mentium discipulorum, Serapionis, Machati, iii est, soribus sutnpln ex ejusdem do<
,
Pactinii, ci alterius Machari. In fine vero Rej siina nona , ad sanci . quideui i.t
:
haec veiba habenlur Explicit reguta Palrmn : < imodaret is Goncordiae au

tnm triginta octo. Alteram bibliothecx Co*beiensis, rl ni ;• ninina inmasculina iuuta-
j . .
c:ii hic tit:iins praefigitur : hicipii rcguli vit, ulfecii in Rcguiis sancti Ciesarii, cujusdam Pa-
Patrum Serapiouis Machari Paunuthi etalii Machari. jj ni.-> et sancti A a suis ai
l.a legitur sed utrobique legendum, Maca-
i:i in-s. . ribiisad sauctimonialiumiisumscriptaci sunt, ut infm
rii, Paplinutii. Ili autem sunt di docebilur. II.cc autem Regula ol qua-
ijuoad verba duntaxat, nam saepissime codex Cor- dragint i. 71 Concordiae proft
beiensis non modomutat, sed etiam auget verha, et cap kngu! tini, quod
quodammodo paraphraslice se gerii al Floriacensis :
•
M iilt.ii
non iiiil cum iis

q lioni I
codice cilanlur. Corbeii que el qua

iplc< litur , eaqu •
majora >al L I
tionibus vul
s.;d itiora. A Regul c pr eno- •-
blioiheca C' simi •
ch
minati vidcnlur esse luo celebrps illi Mac: rii ribus c\
r.un alter Egyptius; a!t* Alexandrinus dicitur <ic i . ad nsum virorum mujal s accommojaia.
qnibus agunt iere omnes aiiciotes supia citaii. Se- lalur, maxime s<iir { ;.<
rapion, qui propc Arsenoilem eirciter decem milli- est ex libro i^. de inrfiluti q< bitui
bns monachis pnefuil in /Egypto, dequo Sozomi tiantium. Qu.edarn sumunlur ctiam ex lib. ii, de no-
!il>. vi cap. '28. Paphnutiiis abbas monastcrii i:i
, nis orat atque etiam ex lib. i, \te-vestitn
Thcbaidc, ••t anachoreta iiltuiuc soliludinis in ii mcmchorum. ne<* non ex lib. m, de diurnis aratio-
nibus lleracleos, <Ic <|u<> in Vilis Patnun. !><• < o etiain nibus, coui ius quidem, quam ajmd Cassianum.
aijU'ii Cassiaiius, coll, 3. Palladins in 1 ausia i cao. deScripta, exccjuis duobus capiiibus qitibus Rcguhc ;
:
709 C0.NC0RD1A REGULARUM. — PROLEGOMENA. 710
nomen noi. prrcfigitur : ila ut haec rcgula compacla A est. Quidam putant Regulam rs><o celeberrimi ilhas
sit ex praefatis Cassiani lihris. Quae quidein veram monasterii Agaunensis, qnod in Helvetiis de nomine
Regulae nomen sortiri polest, non enim in ea nar- S. Mauritii et sociorum condilum esl : eo qtiod Tar-
rantur monachorum iEgypli mores et insliluta, sed nadae locos, cujua meminit Antoninus Augustus iu
quid faciendum sit praecipitur. Regulae Cassiani me- itinerario, idem sit cum Agauuo horum sanctorum
minUsanclusGregorius Turonensis lib. x liist.,cap. passione celebrato : quod quidem probaliile esl; sed
18 « Ceenobiiimqucftindavit,
:
in quo nou modoCas- de eo amplius esl inquirendum; haecautera Regula
siani, vcrum eiiam Basiiii et rellquorum abbatura Tarnalensis quaedam sumita RegulasancliAugustiui,
qui monastefrialem vilam insliluerunt, celebranlur ut in nolis est a nobis observaliun.
Reguiae. > An vero Regula bic citala scripta sit a Regula sancti Caesarii est roagni illius Caesarii epi-
Cassiano, non adeo certum est, cura Pbotius, Gen-, piscopi Arelatensis, cujus scripta babemus ci Viiara
nadius et alii qui de operibus Cassiani scripserunt, duobus libris composilam auctore Cypriano. Fiorurt
nullam ejusmodi Regufae menlionem faciant nisi id : snb Symraacho papa et Theodorico Italiae rege. Hu-
forte ex loco GregOrii Turonensis citato conjicere li- jus Regulae meminit Fortunatus, lih. v, carm. 1, ad
ceat. Quis suspicari poterit ejusmodi Regulam ab sanctum Mailiuum Galliae cpiscopum :
Eucherio Lugduuensi fuisse composilam, qui, teste Alque ascila sibi servelur iti uvbe Genesi
Gennadio in Catalogo, i Cassiam qusedam opuscula Hegula Casarii pr&sulis abna pii,
lato tensa eloquio angusto revolvens verbi tramite Qui iuil antisies Arelas de sorte Lirini.
in iino coegitvolutnine? » Praelerea nolandiim eslin Lib. viii, carm. 1 :
hac Concordia Cassianum saepe appellari sanctum :
i> Regula Csesarii linea oola libi est.

quamappellationemreliqui,proutinveniincodicems.,
neque eam in locis in quibus non erat adjeci. Nec El carm. 4 ejusdem Hbri
inirum videri dcbet hunc appellari sanctum : fuit Concipiente fulem Curisti Radegundis auiore
Caesarii lauibil, regula quidquid habet.
eiiim sanctus ille vir et admiratione dignus, ul sa-
lis ex ejus scriptis constat, qu;e etsi quibusdam Mentio fil apud sanctum GregoriumTuronensem, lib.
in locis Pelagiana fuligine aspergi quodainmodo vi- ix Hist., cap. 41, in cpist. episcoporum ad sanctaui
deantur, maxime collationc xm, in qua disputat Radegundem : « Tamen specialitcr definivimus si
(juosdam sine graiia Dei praeveniente solis arbilrii liqua, sicut dictum est, de locis saccrdotalitur nostrae
beri viribus, nonnulios non sine ea ad Deum cou- gubernationi coramissisin Pictaviensi civitate vestro
verti, et eo noinine a Prospero Aquitanico impugna- monasterio merueril sociari secundumbeaUememo-
tus sit, et a Gclasio papa inter scriptores apocryphos riae doinni CxsariiArelalensis episcopi constituia, nuiii
relalus, nunquam lamen, quoad vixit, ab Eccfesise sit ullerius discedendi licenlia. > Et cap. seq.: < Are-
conuuunione separatus esl, errore ejus mullis post latem urbem expelunt, de qua Regula sancti Caesarii
annis in com ilio Arausicano sccundo, quod auno atquc Caesariaebeatae suscepta, rcgisse tuitione mu-
Cbrisli 529 habitum est, taiilum condemnato, nempe nierunt. > Et cap. seq., inepist. sanctae Radegundis :
can. 8. Qui sane errorem cmendasset, si illum ab < Insuper congrcgationi per me Deo praestaiite cdl-
Ecclesia reprohari vidisset. Undc Prosper in suae lecta; Regulam sub qua sancta Caesaria degit, quanv
Dispulationis epilogo dixit : « Quorum tamen, dum sollicitudo beati Caesarii antistitis Arelatensis cx in-
adhuc non sunt a fraterna societate divisi, toleranda stitntione sanclorum Patrum convenicnter collegit,
est magis intentio quam desperanda correctio. > Ac- C adscivi. > Hanc Regulam, ul clarum esl ex locis e.i-
cedit quod in Ecclesia Massiliensi hic Cassianus tan- latis, sanctus Caesarius sorori suce sanclae Gaesariae
quam sanctus quptannis solemni ollicio colatur23 scripsit, ejusque sanctimoniaiibus. Id etiam videtur
Julii, ut videre cst in Proprio Sanctorum dicecesis in cadem Regula,quae exslat excusa sed aue.tor liu-
:
Massiliensis, ubi ejtts oflicium est duplex minus per jus Concordiae mutalo sexueam aplavit suo propo.-iio.
annum. Colitur eiiam in parochia de Tabernis dice- Scripsit eliam sanctus Caesarius ejusdem Regulac re-
cesis Reiensis, ut videre est inProprio Sanctoruin capitulationem, in qna addit novas constituiiones ;
ejnsdem dicecesis. Adnotalurque cjus solemniias in sed nihil de illa citat auctor noster.
veteri Martyrologio ms. ccenohii S. Sabini in Yalle Regula sancti Aureliani episcopi est iilius Anre-
Lavitania dicecesis Tarlensis, nuper edilo a doctis- liani cpiscopi Arelatensis sucoessoris Auxanii, cujus
simo viro Andrea du Saussay, paslore ecclesise SS. decessor fuit sanctus Caesarius, ut habetur iu epi-
Lupi et Êgidii Lutetiae Parisiorum, ad calcem eru- stoia Vigiliipapae ad episcopos Galliai : « Unde, quia
ditissimi sui Marlyrologii Gallicani. Ejus captil Ur- dudum Auxanio.quondam Arclatcusis civitatis anti*
hanusVpontifex inaximus, S. Victoris coenobii Mas- stiii vicum nostrarum sollicitudinera dederaraus,jsed
siliensisquondamabbas, ibecisargenteisjussitincludi cursutn vitae praesenlis iraplendode hae luce migra-
et vencrari, inquil idem Proprium Sanctorum eccle- vit
: in cnjus loco Aurelianus frater nosler noscitur
siae Massiliensis. Collocalum est ad sinistrum latus successisse. » Duas ei scripsil epislolas Vigilius pa-
altaris, caput S. Vicloris ad dextrum in.cryptaejus- pa, alteram qua-ei suas vices in Gallia delegat; alte-
dem inonasterii. Corpus veroejusdem Cassiani con- ram, qna euin certum facii nihil a se contra fideui
ditum est in eadera crypta, in lumulo marmoreo. ]) (piaiuor concilioruin generaliura et decrela Romano-
Sed plura vide in praefationibus Henrici Cuichjj epi- rum pontificura in causa trium Capitulorum Cactiim.
scopi, el Alardi Gazaei ad Cassiani opera, et in vin- Subscripsit Aurelianensi concilio qitinto, anno Do-
diciis pro sanctilate Joannis Cassiani ejus op<;vii us mini 549, sub Cbildebcrto rege. Apud Smaragdum
Duaci praefixis. scribitur, ubique, Aurelius : scd menduin estmani-
Regula Pauli et Siephani fcre obique in hoc Con- fesium. Nara in epistolis et concilio citatis, el apud
cordise codice borum duorum Patrum nomina |
Trithemium, de Proprietate monachorum, cap. 5,
fert, raro alierius tant.um. Qui sint isti Palres, et seinper scribitur Aurelhnms, atque etiam in codice
quando vixerint, non mihi comperlum est. Haec Re- ms. Concordiae uoslrac, uno aut altero loco exceplis.
gula exstat in cod. ms. bibliothecae Floriaccnsis, Ratio autem cur bunc Aureliauum liujus Regula
unum etquadraginta capitula complectens, ut cx se- ciamus auctorem, haec est, quia.Reguia quae in hac
rie capiiulorum Regul.e praefixa manifeslum est sub Concordia citatur sub nomine Aureliani episcopi raa-
bocquidem litulo: Incipiunt eapitulapro quibussunt jori ex parle sumpta eslex Regula saucli Caesarii Are-
ammonendi frotrcs, Pauliel Stephani. El initio Re- latensis cpiscopi, etiam iisdem verbis s.cpe ,tran-
gulae haec habentur : Iticipiunt tituli pro quibus sunt scriptis, quemadmodum suislocis anobis observatum
[ralres fimmoniti, Pauiici Stephani. cst. Scripsit autein duas Regulas sauctus Aurclia-
Regula Tarnalensis, vel, ut in quibusdam codici- nus, alteram sauclbnonialibus, ut videre est apud
bus legitur, liegula Tafnatensis monasterii, a quo et Tritbemium, lib. de Proprietate monachoruni, eap.
quo lempore eoadita sit, uouduin niilii exploratura 5 > Aureliauus cpiscopus in Regula ad mooiaks,
7H S. BENEDICTI ABBATTS ANIANENStS m
< capitnlo tertio, sicdicit Nihil occultc nccipiatis; sed
: autemsil alterhic Fructuosus, nor* miiii planecom-
A
< siquis propioquusaut amicus aliquid inveslhnento pertum
est. In Chronico sancliMaximi Cxsaraugu-
< aiit in anro, vel aliud quodcunque dederit aUt stani episcopl ad annuin 569, tit mentio cujusdam
« transmiserii, in poteslale sit abbaiissx, » cie. Fructuosi abbalis Constantinx iu agro Bracarensi
; ;
qu3R verha ila citantur in liac Concordia niulalo fe- i Sanctus Fructuosus Benediclinus abbasfloret Cun-
nrinino genere pcrsonarura in mascultnum pro mi slaulinx i;i agro Bracarensi sancti Romani, de quo
auctoris noslri. Cap. 00 < Nihiloccultc accipiatis
: supra, disciputus. » Quis silaulem hic Roinanus, de-
:
sed si quis propinquus aut amicus aiiquid i:i vesli- claral idem Chronicon ad aunuin 568 < Sanctus Ro-
:
roenloaul auro, vel aliud quodcunque dedcril aut manus, abbas, sancti Lupieini fraler, nalione Gal-
lransmiseril,in p')tesla!e sil abbalis, e!c. » Alleram
. veniens ad Hispanias, aliqua iuonasteria condijit,
monacbis, ul planum esi ex cap. 69 Concordix, ubi moriiurque in agro Auricbensi in Lusilania, oppi-
hec babentur e\ Regula sancli Aureliani episcopi doquc Pannoniis ejus corpus i;i pretio halieiur et
:
< NuUus honorem prcsbyterii aut diaconalus acci- honoralur. > Quod spcciat ad huuc Frucluosum,
pi.u, pra*ter abbatetn. Sivohierit ordinari presbyie- juxta hoc Chronicon, videtur esse alius a sancto
rum et uimin diaconum el subdiacQnum quos ipsc Fructuoso Bracarensi episcopo. Primo, quia tanlum
voluerit, ordinandi babcat potestalem si vero Deo
; abbas dicitur; 2°, quia sanctus Fructuosus Braca-
propilio ita profecerilis, ut aiiquisex vobis ad epi- rensis episcopus nunquam fuit abbas Conslantime,
scopatum p.-iaiitr, ipse solus egrediatur. > Quxqui- sed Complutici in dioecesi Asluricensi, ut habenl
dcm verba nullatenus monialibus convenire possunl. ejiis Acta qui et allero nmlto junior fuit, crealus
:
Rcgula sancti Ferreoli a Trithemio capile laudalo cpiscopus Bracarensis anno 656. Sed, ne quid dissi-
R mulein, hoc Chronicon, ut inter
cilalur sub noniine sancli Ferreoli episeopi et mar- legendum animad-
lyris. Sed tiuns lego mariyres Ferreolos, non tamen verti, multa contii;et absurda, et sanclo Maxinio
episcopos ailcrntn qui Vesuutione, ailerum qui
: prorsus iudigna. Esl eniui muliis erroiibus macu-
Viennae passus est ; alios duos Eerreoios historuc laluin a quedam nebulone, qui passim huic Chro-
commemorant, episcopos quidem,sed uen marlyrcs: nico multa inepla adjetil pro sua libidine, ul sunl
altcrmn Leiuovicensem de quo sanctus Gregorius
, ill.a qiKcbic de sancto Romar.0 ciiata sunl. Nunquam
Turouensis lih. v, cap. 28, qui subscripsil concilio enim hic sauctus Romanus, fralcrsancti Lupicini,
Malisconcnsi u sub Guntranno rcge; aileruui in Hispaniam venit, neque i!»i mortuus est, sed in
'
lieenscni seu Uceciensem in prima Narboncnsi, ue- Callia, et in eadem rcgione sepullas esla fratreLu-
poieni ei successorem sancti Firmini Uceciensis epi- picino in monticulo supra monasteriiim Condaiis-
scopi, ut habetur in ejusdem Firmini Vitams.,uuUiun cense, iu locis Jurensibus sub Chilperico Burgundio-
vero episcoputh et martyrem. HujusRegulac auctorse num rege, utvidere estapud sanctum Gregorium Tu-
iu prsefatione episcopum nominat, et muilis locis liu- ronenscin in Vitis Patrum, cap. % sub linein. Fuit
jus Goncerdix ila appellatur. Ex bis igitur duoims tertiusFrucluosus episcopus Segovieusis. Hxctanieo
Fertvoiis episcopis prebabiiius est Uceciensem hujus Regula, ut niibi videtur, polius tribucnda t>t s;n:c!«>
Regnlx csse auctorem. Stylus enim hujus Regulx Fructuoso abbati Constaniin.c fere sequitur Regu-
:
sliarum stylis prxstat, sanctus vcro Ferreolus Cce- l.im sancti Benedicti.
cicnsis fuil vir litteratus, qui epistolas instar Sidonii Reguia sanca Columbani esi magni iilius Cohim-
coniposuit,
^„... r ,- teste Gregorio
, «'d Tnronensi, lis>. vi Hist.,7 /-, bani primo Lusoviensis- abbatis jn Burgundia
, i — a - - '
cap. 8. Prxterea bic Ferreolus dedicat sitam Regu- t. deinde Bobiensis in Italia. Sub nomme hujus Regnlx
lam Lucretio episcopo, qni sane nuUus vidctur afiils muita bic citantur ex Poenitenliali sancli CoIikii-
essc quam Lucrelius episcopns Deensis, ut suo loco Lani, quod exslal ms. in bibliotheca Floriacensi, et
dicetur. .Cum enim Ucecia sit inprima Narbonensi citatur a Trithemio capile supra laudaio libri de
non procul a Rbodano, nec adeo remola a Deacivi- Proprietale mouacborum. Yitam sancti Coiumbaui
laie sita in provincia Viennensi; civitas vero Lemo- hiciileute scripsil Jonas; cujus eiiam meminit in Vi-
vicuin iemo:issima,qtii|)pe quaeiaceat in primaAqui- ti> sancti Euslasii ab!.*a(is Luxoviensis, sanctorum
lania ;Ferreolum Uceciensera familiarem fuisse Lu- Attulae ci Bertulpbi abbatum Bobiensium. Menlio lit
crelio episcopo Deensi, quam Ferreolum Lemovi- etiaiu in Vitis sancli Gaili et sancti Magnoaldi. De
censem credibilius est. Ili aulem tres episcopi eodem eo etiam aguul Fredegarius, cap. 56 Chron. Aimoi-
-
;
tcmpdre floruerunt. iiiis, lib. iii de Geslis Fr.iiic, cap. 95, et Appendix
Regula sancti Isidori episcopi est Magni illius Isi- ad sanctum Gregorium Turonensem.
dori Ilisp.tlcnsis episcopi, qiue exslat iulcr ejus Regula Donati appellatur Regula a Donato colle-
opera Colonke ediia 1617. Hanc recensel inter cta quia ex multis Patrum Regnlis coaflata esi,
,
sancti lsidori scripia sanctus Braulio episcopus Cx- maxiine cx Regulis sauctorum Caesarii, Benedicii et
saraugustauiis < Monaslicse Regnhe
: libruin unum Coluiubant, ut suis locis noiavi Inlerplures Donaios
quem pro palriu: ust: et invalidorum animis decen- Siinctiiatc insigues umis celebris est inonachornm
tissime temperavit. » Non miiltiiui differt asancliBe- Paler; qui cx Africa trajiciens \enit in Hispaniam,
nedicti Regula ii;i Sirvilanum inonasterium aedificavit, diciturqne
Regula saecti Fructrosi duplex hic cilalur: altera D piior monasticam observantiam et regulam in ili
Magni illius Fructuosi pontilicis Bracarensts,
q spaniam intnlissc, ut scribii sanclus Hildefonsus lib.
complectiiur quinque et viginti capita, ui esl in o- i de Viris iUuslribus, cap. 4. De eo agit Joannes Bi-
dice ms. abbaii;e<_'.iassensis, cujus primdm capul ita ciariensis ii. Chronico ad annum ;>72, t.sanctus
incipit: Post dilectionem proximi. Id satis notum Maximus Caesaiaugustanus in Chronico :;cl annum
est e\ cap. 18 ejusdeiu Rcgulx, inquo st. ii.itur una 575 < Sanclus Donkius, qui Regulam Ercrailarum
Quadragesimu jejunanda antc festum sanctorum Jusii sancii Auguslini locupietiurem mitioremqueprimusin
et Pastoris quam saue insiituii sanclus Fructuo-
: Hispaniam invexit, ct in agro Selabilano monasterium
sus, quia siiuni monasterium dedicatumerat sub pa- Sirvilanorum construxit : et verborum iueritis et
trociuio hurum sanctorum martyrum, quod ideoCom miraculis abunde nobilitatus raigrat ad Dominum,
plulicum appellatum quiadicti martyres t.o.ir
cst, ct-lilurque Kaleudis Sovembris. i Sed nonnuUa bic
piuti passi sunt, ulhabclur
in Fructuosi Vita, *q videnlur adtiitilia. Mullam enim sanctus Vnguslinus
ex inembranisexiila Prudentio Samiovaldo episct po composuit Regulam ErfmUarum nec, si compo*
:
Pampilonensi. Floniil anno 6.*)«j. Altera Regula suisset, eara milioVem fecisset sanctus Donatus a .
estcujusdam aherius Frncluosi, qui in hac Coneor- QHinimo oJim sancti Donati discipuii in HispanLq
dia a superiori distinguitur, etsi interdum hi duo graviter impugnabantur, eo quod ri vkye
Frucluosi exscriptoris incuria confundantur. yîis animum adjungerent; quodnon conligissei, m san-
* Vide Bellarmin. de Scriptoribus ecclCsias
713 CQNCORDIA REGULaRUM. — PRyEFATIO. 7U
ctus Doiialus Regitlam miliorem in Hispaniam in- \ lencntem disciplinam. » Sed pulo hos Vigilios tsse
vexisset. ld satis patei ex Entropii Vaieutini epi- disiinguendos. Naia hic Gennadii Yigilms aperto ot
scopi epistola ad Petrum episcopum, quam, cum breviato scrmone Regulam tcripsit, at hic Magistei
esst-tabbas Sirvitanus, scripsit de dislriclione mo- seu Vigilius Trithemii longo, obscnro atipie perplexo,
nachorum, in qna ausleriorem monachorum vilatn cum vix Latine loqui possit. Vigilius Gennadii vixil
adversus impugnatores dcfendit. Quod iriislra re- circa aiinum Pomini 4iu, anle tempora Genna ii,
cisset, si cjns pnedeeessor sanctus Donatus RegH- at Vigilius Trilhcmii vixit post sanctum Benedi-
lani Ercmitarum miiiorcm fecissei. IIujus epistola." cium; nam uiulia a sancto Benedicto, ut dixi, emen-
meulionem facil sanctus Isidoras li!>. de Viris iUustri- dicat, quae a rcliquo ejus sermone rtidi et scabro
bus, cap. 45, cxstatque ms. in bibiiolheca Floriacensi. longe discrepant. Vixisse videtur circa lempors
Prseterea lanli fuit oiim nominis apud omnes natio- Clodovaei secundi, Francorum regis, non multo post
nes beatus Augustinus, ui, si ejus Reguiam, etsi sanctum Grcgorium Magnum, quia ulilur vocahiilo
non miiiorem, advexissct in Hispuniam sanctus Do- majuris domus, quod lunc maxinic erat in usu. Gal
natus, ne quidem ullus adversus eum ejusque dfsci- lus aut certe aliquandiu in Galtia vixii, quia
fuit,
pulos hisccre ausus fuisset. T andcm sanctus Dona- phrasis Gallicum idiotismum sapit, el qnaedain
iliius
tus non fuit Eremitarum, sed wioiiaehorum coeuoiti- vocabuia habet a Gailis usitata. Suspic^rer esse
larum Pater; ipsc enim cum sepluaginta monachis iu sanetum Benediclum Biscopium Anglum; sed .
Hispaniam trajecit, quibus mouastcrium Sirvilaiiurn plius quaereudum cst.

subsidio et ope Miciueae illuslris fcmime aedificavii, Regula cujusdara dnplex est. Quac prior citatur,
ul docet sanctus Hildclbnsus capile citato. Haec fa- est milii prcrsus incognita quoad auetorem illiusquc
sius prosecutus suin, ut osienderem quam Cuiilibi;s
B tempus qtio scripia sil. Altera, qo;e secumia post
ineptiis a nescio quo lioc sancti Muxiini Chronicou iliam citatur, cst vejuti quacdam Rcgulae sancti Bene-
conspersum fuerit. Fuil alitis Donatus sancli Colum- dicti parapluasis. lilius auctor appelratura Trilberaio,
bani in bapiismo iilius, archiepiscopus Yesontioneri- libro et cap. citaiis, servus Dei. Mam ibi cilat qtiae-
sis. Lihenter hanc Regulam Donato Afro tribuerem, dam cx Regula habentur in hac se-
servi Dei, qu.v
nisi niultis annis ei sancius Columbanus snperstes cunda Regula cujusdam, in cap. 42 Concordiae, ut
fuissct, vix, diiiri vixit, Hispanis notus. Quare si ibidem notavimus. Haec Regula ad itsutn sanclimo-
ejusmodi Reguiam sancto Donato Vesontionensi ar- nialium scripia cst, ut liquet ex eodem Trithemio;
chiepiscopo addixcrim , non mulnnn abs re erit, ita !it cxistimem ejusmodi Rcgulam nihii aliud esse
cum ille monachus fuerit, et mcnasterium sub Re- quam Regulam sancti Benedicti ad usum sanctimo-
gula sanctoruui Benedicti et Colurahani aedificavcrit, uialiura accommoualam, etsi nostrae CoriconJia- auctor
ut habetur in fragmento Vitse illius apud Chiffletium pro stin more femininura genus jn inasculinum nut-
lib. ii de Arcbiopiscopis YesOittionensibus. laverit. Cum autem multi fuerinl nomine servi Dei
Regula Magistri ila appellalur in hac Concordia, nuncupati, quisillemm bujus Regulua scriptor fuerii
3uia m ea discipuius interrogat, et fiiagister respon- non conslat videtur tanien non multo post sancti
:
et. Exstat in vcleri codice ms. bibliothecae Cor- Gregorii Magni tempora vixisse. Citantur insuper
beiensis sine auctoris nomine quinquc et nonaginta capitulum unicum ex Jona abbale de Vila sanctaj
capita compieetens, inter quae omuia fere capita Burgundoforae, unum ex divo Gregorio Nazianzeno,
Regulae sancti Renedieti reccusentur. Hic Pater non unum ex Cassiodoro in psalmos, quaedam etiam ex
. ' divo Hieronymo, divo Auguslino et Beda, et auaetlam
ipsamet verha, interdum ab co disseiuit, et quae a capitula Caesariae, de qua dicetur suo Ioco.
sancto Benedicto generaiiter staluta sunt, specialius Cilatur prctterea capui uuicum ex sancto Vaierio
ab eo saepe ordinantur. Codex autem cilattts vidctur dc gcneribus mooachorum. Hic Valerius natione fuit
esse scriplus circa annum Domini septiugentesimura llispamts, civitate Asturicensis (ul ipse scripsit iu
primum. Nam ad calcem illius cxstat catalogus Ro- sua Vita, quam refert Prjidentius Sandovaldus prima
manorurn ponlilicum scripius eadem manu littciis parte fundatioiiis monasleriorum , n. o). Appetrit
quadratis, desinilque in Joaune sexto, qtii sedit anno monachatum in monasterio sancii Fructuosi Com-
septingenlesimo pririio. Haec Regula*magna cum plutico; sed quibusdam de causis, quas non proferl,
simpiicitale, iervore et regnlaris observantiae cura aproposito deteiritus scccssitin montem Vergidum,
procedit. Auctor illius juxta Trithemium, lib. et cap. in solitudinem juxta castrum sancli Petri. Varic
citatis, est Vigilius abbas ei diacoims « Vigjiius : exagitatus saepe mulare sedes coactus est. Tandem
quoque diaconus et abbas incapitulo 35 stuc Regulse per multas tempestates viginti annis varic lentalus
sic loquitur < Si quid peculiare apud aiiquem in-
: el vexatus conquievit in oratorio sanctt Petri, aedili-
< ventum fuerit, grandi eum abbas et diuturna ex- calo olim a sancio Fructuoso in soiiluuine Vergidi.
< communicalione condemuet, ut iilius cx<eiijplo Sed quia litteratus erat, Isidorus episcopus Asturi-
< territi omnes, nullus hoc audeai iinitari. i Quae censis eum inde abslractura Tdletum secum ducere
quidera verba exstant in Rcgula Magistri, cap. 82, voluit invitum; quod lamen morte inlerveniente epi-
ubi agitur de peculiarilale nionachorum ila ut ci- : scopi ininirae perlectura est. Varia opuscula compo-
talio Trithemii sit in notls arilhmeiicis mendosa. D suit. Fioruit cnxa annum Domini 075. Qttod autem
Gennadius Calalogo scribit de quodam Vigilio
in dicia sancti Vtierii a noslro ii.icfore citala siut hu-
diacono, qui ctiam monachorum Regukim compo- jus Valerii, ex illiusverbis ciarum est < Et cum in :
suit < :Yigilius diaconus coniposuit ex traditione isia ultimae exlremitatis occiduae pariis confinia rara
Patrum monachornm Regulam, quae in coenobio ad videlicet ct exigua puilularent saerae religionis cre-
prolectum iratrum in convenlu iegituv, breviato et pundia. » Qtue verba homini Hispano eoque Asturi-
aperto sermone toiius monastkie penectionis in se censi piane conveniunt.
CONCORDIA REGOMRCl PATRUM.

PR^FATIO^
Benedictus ultimus abbatum, abbatibus et mona- a Dum communi ulilitati consulens attentius qua?-
chis omnibus in Deo Chrisio salutem. rerem quomodo ulilius possem cunctis prodesse.
• Dum communi. Hac epislola anctor hujns Con- cordiae sanctus Besftdictus Amanensis ali(X[:iitur
PATnOL. CUI. -23

, R
7!5 S. BESEDICTI ABBATIS ANlAtNENSiS 71
coepi sanctorura Vitas rcgulasque legere Patrum. A ti nemen; sed dilrctionis

rivulo cupiens estendere
Quas dum sagaci intentione pcrcurrerem, ei eadem affectu, omniumque legerc cupienlium
animae meae
pene, qua? a sancto Benedicto prolala suni.verba salutis augmento a meesse coepium. Qua de re lcs-
in quibusdam locis, in quibusdam vero sensum tem invoco non mei solummode, sed omnium cor-
eumdem cognoscerem, occurrit animo ea qnae a dium cognitorem : quoniam ipse novit me non tu-
tepidis segnibusque monacbis dici assolel. Quid ca> moris, sed charitatis causa hoc opus egisse. Quem
terae buic conferunt tegulae? Quid ad me, a quas noo totis viribus seduio deprecor, ut, qui se daturuic
promisi, pertinet legere! et haec quidem dicunt mercedem promisit meo-
pro calice aquae frigidac ,
ignorantes bealum Benedictum b suam a caeteris as- rum saltem pro hoc exiguo opere remissionem tri-
sumpsissc Rcgulam, et veluti ex manipulis uinirn buat omniuni peccatorum. Vos vero omnes, qui
strenue contraxisse manipulum. Quapropier, seu hunc audituri, ledurique eslis librum , sitpplex
propter eos qui eas habenles ignorant quibus in lo- exoro n t duni ex vobis spiriialia sumpseritis mclia.
cis sit corum concordia, placuit omnes ex omnibus pro meis rcalibus Domino non dedignemini fuudere
in unum coarctari sententias quae cum Patris Bene- precem : qualenus , dum vobis propriis lalw>iibus
uicli cencordare noscuutur Regula , quatenus uiuis merces largielur aeterna, raeorum vel mihi vestro
ex muliis collectus existeret codex. Iia duntaxat ut B suffxagio detur remissio peccatorum. Sumite ergo
bcati Benedicti praecederent, qnibus spquentes caer gratanter a nobis otilem vobis contraclum libellnm.
terac necti possent. Quamobrem Concordice Rcgula- Siquidem inviclam robustis condidimus turrein,
rum liic liber sortitus est nomen. Noveriut t:>men eamque prasclaris munivimus armis invalidis vere ;
onmes qni liunc Iccluri sunl librum ,

quoniam non multigenis ex floribus nectare assumpto hicidum
vanae laudis inslinctu, nec arreganliae fastu ,
quasi depinximus favum.
meum Dost in toto orbe diffusam doctriaan in arenr Explicil pncfatio.
omncs rnoncchns, maxime Occidenlalis Ecclesiae, re conlinentur, ignorare; planum est solam sancli
quaiuorque praestal. Primo, occurrit quoriimdam Benedieti Regulam tempore hujus Concordiae aucto-
remissorum mouachorum objectioni , qiti dicluri ris, hoc cst, Caroli Magni et Ludovici Pii a mona-
essent nihil ad se hunc librum aitinerc, qui lantura chis Ecclesue Qccidentalis observatam esse alioqui :
in sancti Beuedicli Begulam, non in alias jrirassenl; epislohc dedicatio auctorisque objectio ineptae es-
2« suum propositum, totiusque operis ralioneut sent.
aperit; 3° causam reddit propier quam se ad hoc Suam a cceleris Regulam assumpsisse. Nempe ab
t
opus accinxerit ; aiique se charilatis impulsu, non qni anle eum vixerunt, ut a sauclo Pachomio,
iis
vanae glorr.e raota opus aggressum; i° mercedis Basilio, Cassiano, etc. ISam hic citantur Begulse
nominc lectoiis poscit orationes. p quorumdam Patrum qui aetale sunt sancto Bene-
a Quas non promisi. Cum hic auctor noster om- ^ 1
dicto posteriores; ut sunt sanetus Isidorus, Fructuo-

uibus monachis saltem Ecclesiae Occidentalis loqua- sus uterque, sanctus Columhanus, et nonnuili alii,
lur, quidamque tepidieres opponaut se solam saucti ut ex supra diclis ciarum est.
Benedicti Regulam vovisse, alias, quae in hoc ope-
ITEM PIUEFATIO.
• Arbiler ut mmidt tenebras depellerel omues, Perdiderat gestans tetras in corde tenebras
Sidus ab Eoo jussit consurgere; cujus Nec oculis lucem poterat intendere clausis
Luce peropacie fugiunt ex orbe tenebrae, Luce quidem vacuus, male sanus, dsmene pieiuts.
Multigenaeque simul micuere per aethera stellae. Has lamen ut tenebras superus discinderet omnes,
Quas lustrare suo jussit ex lumine noctes Fulgidus in carne patuit sol verus Eoi.
Ne frustra pateant oculi sine lumine noshi. 8 Eccleshe splendere jubar jubel, alta polorum
Fulsitet extemplo pandens sua cornua luna, Vjl petat, edocuit, lypice qiiae luna vocatur.
Nec mora b lucifugae fuginnt per cencava terrae, Surgit et exindc nimiumsat turba beala,
Expavere quidem rulilanlia sidcra cceli. Coetus aposiolicus rcboansper compita mundi
Caecuserat mundus, paradisi gaudia posiquam D Vcrba Tonantis. El exsurgit d post denique fulgens
•
Arbiler u! mundi. Altera pracfalio ost versibus unamque mentem fuisse ostenderet. Tandem sub-
conscripta, in quibtts non seroper servalur (juanti- jungit epilogum. quo abbates et monachos ad hujus
tas syllabantm. ln hac auteiu pra:fationcscrihitquod libri iecturara hortatnr; qtiem sequitur oralio.
quemadmodum Deus ereavit solem et lunara ad de- 11
Lucifugce. Scilicet tcnebra?.
peilendas tencbras, sic cuin bomo p^ccatrs ohscu- r
'Ecctesice.Mxc ita distingucnda sunt:
ralus fuisset, misit alternm solem, nempe Christum,
Ecolesise splendere jubar jubet . a!ia potorum
qui Ecclesiara illuminavit; primo fulserc
in ijua
Ut petal, edoouit, lypice qa.t luua vocatur.
apostoli, tnm martyres, landem monachi et anacho-
retae, qui non moilo viriuiis splendore, sed etiam Et luna vocabulum ad to Ecelesice est referendum,
scriptorum suorum luce nohis viam ad ccelum mu- hoc uiodo, Ecclesice, quce typice luna vocatur, jubet
nierunl. Ex quorum scriplorum floribus dicit se splenden' jubar : edocuil, ul peiat alia poiorum. Csl
sertum composuisse, ct Regularum Coocerdiam ap- hyperbaton.
pellasse, quo horum sanclorum Patrum unam tidem 3 /'os/ denujue fulgens, ctc. Majrtyrcs inteliigit.
:
7n CONCORDIA REGUL ARUM. — CAP. T. 718
Astrigerus ordo roseo vestitus amictu : A Ex quorum documeniis hos decerpere flores
Sanguine quippe suo rulilans, quem Fundere Christi Multigenos placuit, unoque scribere libro,
Fecit amor » sacras. b Patuil posl, millia inille Florigorttm veluti monachis depingere scilnrn,
Exsuperans numerum niveo qui micat amictu In quo valde rd&ae rutilant, et lilia cajndenl,
Ordo bcatus iler gradiens quod lendit ad aslra ,

Ac viol* fulgent, redolent vernanlia quaequc.
c Ibicibus similis icmnens morienlia cuncta, Jam quidquid docuere Palrcs concordiler, atqoe
Et deserla petens, recubans in montibus altis, Verius ul falear, «' eadem siinul unus et ipsa
Autprofunda nimis relinens confinia vallis Yerba, licet sensns dispar, non srimlitur uniis,
Morlilicare semel cupiens; ut scandere cueluni Una lenet patria, tr.unes quaduxit etunus,
Posset, et angelieis junclus per sa^cula Cliristum Dicimuscrgo libri nomen Concordia rite.
Conlaudare cboris dulci modulamine cantans. Sumite, ccelicoli Patres, haec munia Patrum.
Ilic opcre verbisque suis documenla salutis Sumite baec, monacbi, roonila, qme « Regula smcln
Demonstravit ov3ns cunctis, qui regna poiorom Vos monel assidue; pavido ne cordc fugaces
Scandere quanlocius satagunt. Nam mnlta libellis Avia sectetis barathri, quod tendit ad ima :
Conscripsere quidam, potius quos onlo beatus Haec est vera via ;
porgil Irac pocula vitae
Eximios tenuit, docuit quos maxime Chrisms B Pahula dulciflua meile, qu% dulcius exstant,
Qui pandunt iter aslrigcnim, qui gaudia vitrc . Haec tribuit codex, tribuii sisie fine beate
Vocibus excelsis reboant, ut terrea linquanl Viverc cum Christo, dignasque proinere gratcs.
Morlales homines : valeant ut vivere semper. Te, Trinitas, rogito, nobis iter eslo salutis,
Vir Benedictus et Isidorus, Basilius exstant Ut te dante tuo valeamus vivere regno.
Eximii, querum renilenl sat dicta per orbem.
8 Sacrus. Pro sacer. Glossac veteres : S=»o; tottos, Comparaniiir monachi ilicibus ju\ta illud Catih
sacrus, sacer, locus vidclicet. cap. n Similis dilectus meus capreai liinnutoaue
:
b Patnit post millia tnille exsuperans itumenim, cervorum. Suiit etiam irices aves slreper.o et cia-
w
etc. Intelligitmonachos et anaehorelas. mos?e. l€dj «'So? oprou -/fazTtxoO. Id est, ibix species
c
Ibicibus. In Concordia ms. codicisVindocinensis avis strcperae, unde verbum i€uxvfa-«i; quod per me-
lcgitur Obicibus. Male. I!:ices sunt capreas roirandae tapboram significat buccinare , docct Etymologicon
admodum pernicitalis. De quibus Plinius, lib. vm, velus.
cap. 55 « Sunt capreae, sunt rupicapreae , sunt ibi-
:
d Eadem simul unus et ipsa, elc. Id est, eadem
ces pernicitatis inirandae, quanquam oncratsc capite verba, unus sensus non divisus, etsi dispar , nempc
vastis cornibus, gladiorumque vaginis. In haec se provarielate scntentiarum.
librant, ut tormento aliquo rotali in petras potissi- e
Regula sancta. Id est, Rcgula sancti Benedirti.
miim e monle aliquo in aliitm transilire quarrenles Ita appellatur aPaulo diacono, aliisque auctoribus,
atque recussu pernicius, quo libuerit, exstiltanl. * C ut alias docuimus.
INCIPIT LIBER •
CAPUT PRIMUM.
DE CONCOUDIA UEGULARUM.
§ I. — Ex Regulv s.vncti Benedicti [cap. ulL). Quod stremus habere. Coeterum ad perfectionem conver-
non omnis obscrvatio juslitice in hac sit Regula con- sationis c qui feslinant, sunt doctrina; sanclonim
slituta.
Patrum, quarum observatio perducat horoinem ad
• Regulam autem hanc descripsimus , ut hanc ob- celsitudinem perfectionis. d Quae enim pagina, ant
servantesin monasteriis b aliquatenus, ve! bonesta- quis sermo divinae auctoritatis Veteris ac Novi Te-
temmorum, aut initiuin convcrsationis nos demon- stamenti non est reclissima norma vitse humanae?
• Regulam auiem. Quispiam fortasse quacret cur I) Concordiam Regularum appellat. Dici eliam poiest
liujus Concordiue auctor ultiimim Regul.e sancti Be- qnia suos ad illas instiltitiones remittit sanclus Bene-
nedicti caput huk
suae Concordiae praefixerit; et id dictus.
quod cst Regulne epilogus, operis sui voluerit esse b Aliquatenus vel honestalem mornm. Ilaec per ex-
praeludiuro. Verum, cum aitctor noster Regulara san- tenuationem humilitalis gratia dicta sunt. Nam longe
cti Bonedicti cum aliorum Patrum inslitutis conferre excellentiorem perfectionem sancti Benedicti Regula
in hoc opere institueril, non abs re fuit hoo ultimum coinplectitur.
Regulac caput buic libro pi^ponere ; in quo etiam Qui festinant. Subaudi,
,:
iis. Hoc modo : its, qui
sanclus Benedictus Regulam suam cum aliorum Pa- feslinant. Est hcllenismus.
tiuni institutionibus monachicis contulit , ea nimi- d Qua' ctiim pagina, elc. Ha?c
non dicla sunt per
rum ratione, ut eam iilis poslponeret; elsi illorum elcvationem , seu extenualionem, sed res ita est ul
vestigiis, ijuanium maxime potueril,institerit,quem- verha sonant. Nemo csi enim adeo ab omni jiuncio
admodum hic auctornoster dcmonstrarc conteudit, aversus qui sancti Benedicii Regulam divinis iilis
V»i el hoc pnesens caput in lemmatum recensione oracnlis aequiparare velit.
:
Tfg S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSI5 720

* Aut quis libei sanciorum eatholicorum Patrum hoc _\ § V. — Item ex eadem Reguia (cap. 40).
non resonat,ut recto cursu pervcniamus ad Crea- Licet legamus vinum monachorum omnino non
torem noslrum? b Nec non et Conlationes Patrum : esse : sed quia nostris temporibus id monachis per-
sed et Regula sancti Patris nosti i Basilii quid am- non potest, sallem vel hoc consentiamus
siraderi ut
plius sunt, nisi bene viveulium et obedieiuiurn nio- non usque ad satietatem bibamus.
nachorum c iuslrumenla virtutum ? d Nobis autem § VI. —
Item exeadem Regula (cap. 48).
desidiosis et male viventibus, aut negligeniibns, ru- Si aulein aut necessilas loci, aut pauperias ex-
bor confuiionis est. Quisque ergo ad patriam coele- egeril ut ad fruges colligendas per se occupentur, non
stem fostinas, e banc minimam inchoationis reguiam conlristentur : quia vere tunc monachi sunt, si ia-
descriptam adjuvante Christo perlice : et tunc de- bore manuum suarum vivant, sicui etPatres nostri
mum ad rnajora, quae supra coromemoravimus, do- et apostoli.
ctrinrc virtutumque culmina, Deo protegenle, perve- § VII. — Item ex eadem Regula (cap. 49).
jiies.
f Facientibus haec regna pa.tebunt g superna. Licet omui lempore vita monachi Quadragesimce
§ II.
— liem ex eadem Rcguta {cap. 1).
deiieat observationem babexe, tamen quia paucorum
est ista virtus, etc.
«•
'ferlium veF0 monachoxiuu teierriroum gcnijs „
§ VIII. — E\ Regcla Isidori.
est Sarabailaruro, qui nuUa Regula approbaii, expe- {
Plura sunt praxepu vel instilula majorum quae
rienlia magislri, skut aurmn furnaeis, et caeteia.
a sauctis Patribus sparsim proiala reporiunXur, quae-
§ IR. — liem ex radem Rcgulu (cap. 1).
que eiiam nonmilli altius vei obscurlus po£Lerita!i
Octavus hunniiutis gradus esi , si nihil agai mo-
composiia tradiderunt. Ad quorum ejLemglpin noi
nachus nisiquod communis nionaslcriiReguia
?
, vel
pauca vobis eligere ausi sumus,
haee u: i sernK.no
majorum cohorlantur cxeiiiula.
plebeio vel rustico quajn faciliime intejiigaiis qno
§ IV. — llem ('« eudem Reguiu \cap. 18).
oruiue professionis vestrae fc
inorem relineaLis. IV*-
Dum quando legamus sanolos Palres nostros nno lerea quisquis vestrum iliam universam veieruw
die hoc slrenue implevisse, quod nos tepidi ulinaro uisciîiiiaiu couteudil appetere, pergat, io quantum
septiiuana iniegra pei solvamus. piacel, el '
aiduuin ilium iimiiem atque angustum
a Aiu ay.lt tiker sancturum caihol\corum , elc. Ilic adhus, qiii paluit summisillis mouacuicae vitae cory-
lextus profertur ab Ivone Garnotensi, iv parte De- phais, Hauro, Placido, BonLfatio archiepiscopu lii -
creti. cap. 88. Quod alliiiel ad sensura iilius. si spe guntino, Anselmo Canluariensi, Oddoni Cluniacensi
ctes aiiquorum sanctorum Pairum hbros, certnm est <; et inuumeris aliis, seu martyribus, seu coufessori-
Regulam sancli Benedicti eurn quortimdam Patrum bus, qui ab ipsa sancli Benedieti Regula auspicali,
scnplis posse comparari. ime illis prsponi : et hapc earaqae 9tudiose observantes virtutum subiimiuu:
verba quodammodo humilitatis gratia esse dicla. et exceilenlia anliuuis illis Patribus haudquaquam
b fiscnon et Conlaiiones, el>-. Sj Collationes, in- inferiores fu.°re. Quod quidem irapeuskis notaiiduiii
stiluta et viue sanctonim Patrum in universura sp
-
c.^t nec sine causa a sancto Beuedicto scriptum.
:
ctenlur, dubium non csi qnin eis Regula s.u.c:i !i.-- tacienlibujt lucc, eic. iia;c clausuia non exslat
1
nedicli cedere debeal Certe muiia videmus a^p 1 iii cotl. ms. S. Far., neûe in edilionibus Coloniensi,
Pailadium, Cassianum, Scverum Sulpieiurn, Joun- Parisiejnsi veluslissima , et Colmaei , neque apul
nviu Bloscbum, sanctum Pachoraiura el alios antiquos Smaragdum, sanctum Dunstauum, Turrecreina- et
vitae ascelica*Palres altioris perfectionis, quani ea lam. Nibilouiiuus exstat in Concordiams. monasterii
qna- a S v V. Benediclo praescriDuntar ut sunt assi- : Sanctaa Trjmtatis de Vindocino, atque in aiiis rnss.
diius labor, oralio conlinua, quotidiana jejunia, parli.-stris codicibus, ot in vulgatis edilionihus.
cissimus cibus, silenlium fere perpetuum, iuclusio, 6' Superua. la parvo codice ms S. Victoris legi-
vigiliae longiores, brevis somnus, cbameuniae, vesiis lur, tvterna.
ciiieina, \ini .*icntia, crudorum et siccorum esus, *Terlium vero monat Horum leterrhnum gentu cst.
ei similia , quae prajcellentioris sunt perfeclionis iis \n codice ms. Floriaccnsi caelera hujus €apiluli de-
\uix tn hac Recula suuuuiuur. Divus enim Benedi- simt, et sequenlia capitula et maxima pars piologi
ctus (tiin \i.leiel paucos ad subiimem illam prisco- Reguhe sancli Benedicli usque ad hsc verba, Evan-
rum PaLrum perfectioneni posse pertiugere saucti ,
n ueli, pergamus, qu:c supplevi ex Concordia ms. cod.
gelii
Spiritu? impulsu Regulam discretione praecipuaro, " Yindociuensjs. Uii autcm locus et êquenieb, sumpii
ui io<iuilur sanclus Gregorius, eondidit, eamque ve- ev Regula sancli Benedicti proferuntur ab auctore
lei iiui Patrum aiibUTitatc lemperata hQminum imbe- nostro, ut repudiatis imperfectorum monaeborutn
ciliitati accommodavit. Nihiiomiaus lamen siadpar- muiibus vitam nostram ad antiquorum Patrum insti-
liculariaJleguUe-veniainas, rmfltasaue in ea repe- luia componamus.
lire cst quae velenun Patrura inslitutis haudquaquam Piura suni prcecefta. Ha)c habemnr inprsefatioufl
i
iiileriora >'.'.ui ul du<. leeim humilitatis gradus, per-

: Reguke excussc sapcti Isidori Hispaleasis efisconi,
fecta obedieniia. etiam in bis, quae impossibiliasimt, rjrne ex»tat inler cjus Opera.
instrumenta bonorum operum, et multa alia quai Li sernwne piebeio, etc. Legeut in excusa U^yn-
i
oani uervulvendo observare licet. la : i Usi sermone piebeio et rustico, ut quam l;'cii-
« fnslrumenta rirtutum. Ita in mss. S. Germ- et limc »
S. Paronis el apud Ivonem. At vulgocura Smarag.Io k tiorem retinealis. -lu excusa, Yotum reliueaiis.
t-L saurio Dunstauo legitur, Exemplu et
insirumenta ;
illum Arduum timilem. Limcs est via, calLs.
tirlulum. Plaalus in Puenuio.
|J Mobis auicm aey.dio.sis. Esl extenuatio humili-
Si m»ic dicelis vcstra gradiar limiie»
tatis causa.
lianc minimam inchoationts Regulam. Esleliam
c Silius Ilallcus, lm. xv :
extenualio. Dicitur autem Regula sancti Benetiicti

inchoatio, quia si ad amussim ohscrvetur. fjacffis
Ai si me cemilare. pucr, non liniite dur-
Jiuii iiiti clecurrti concessi leinporis »ua.
erii ad subumem priscorum Patrum perfectionem
:
721 CONCORDiA REGULARUM. — CAP. I. 722

Movigatocursuincedat.Qui êrotanu jussapriorum A sauctorumac beatissimorum Patrum Regube ausu
explerc nequiverit, b in bujus limilis diseiplinarn lemerario g ad vos profcrenda pnesumpsimus sed ;
grcssura ponat, neque ultra declinanduin studeat ea laniutu specialiler ex eorum constilulionibus vo-
ne, dum c delicatiusappeiitinferiora t tamvitamquam bis litteris ingerenda curavimus. Plenitudo auteiu
uomen monachi perdat. Quapropler sicut illa praece- sanclae conversationis ot spirilalis vitoc perfecta
pta priorum d perfeclum reddunt, ac summum, ita doclriua in corum sancloruui Patrum Regulis uo-
iacient ista vel ultimum : illa custodiant perfecii, bis quotidic recilalur, h quorum et probala viiu
ista sequantur post peccatum conversi. e Ihec igi- divino munere et docendi est atuibuia auctofitas.
lur, o servi Dei,milites Christi, contcmptoresinundi, § X. —
Ex I.IBRO Oksiesh.
ita a vobis volumus custodiri, ut majora prtfcepta I
lhec cuncta replicavi, ut sanctorum vitam con-
Patrum per omnia conservetis. Suscipite igitur inter siderantes non circumferamur omni vento doctri-
ilia ei lianc commonitionem nostram humili corde nae : sed laboremus, ct eorum conversaiionem uo-
<. ustodientesqooe dieimus ; iibenter Sumentes qufc dis- stra; vitae proposiluin habcamus ut simus populus
peiisaums, quateims et vobis de cffectu sit gloria, peculiaris Dei. Nec conii istemus Spirilum sanctum,
nobis pio ipsa admouilione proveniai postulata in quo signati sumus in die redemplionis (Eph. iv),
venia. B nec illum exstinguamus in nobis, et prophetias con-
§ IX. —
Ex RtcCLA StErrtANi et Pacli. temnamus : »e forsitan Voleuti Spintui sancto ha-
Reguke quoque Patrum ideo a nobis assldue Ie-
1
bitare in nobis non demus iocum. Nullmn alium ti-
guulur, ui eorum saoctis exhortationibus interiorem- meamus prseter Deum, qui ultor ct judex esl opertim
accommodanles auditum, et disciplinac coneipiamus singulorum, et cum sanclo sanctus, el eum vrru
amorem dulcissimum, et Domino pcr omnia adju- innocente innocens (Psal. xvu). Ego umantes mc i
vante, viUe ipsorum excnipla sequarirar. Propter diligo : et qui me quaruni, invenient gaudium (Prov.
quod fesiinaudum, ul a noslris mentibus tepor ex- viu). El alibl loquilur :
'*
Si ambulaverilis conlra
cludatur jnolitus. Nam et haec quae vobis per singula me perversi, et ego ambulabo contra vos- perver-
prxsenli loquimur scriptura, non ih suggillatione sus (Levit. xxvi).
a Levkiato cursu. Id cst, facili, plano, non sca- f Bcec cuncta replicuvi. Hxc videre est in libfo Or-
broso. siesii edito circa finem.
b ln hujus limitis disciplinam gressum ponat. In j Ego amantes me diligo. Proverb. vin in versione
Regula excosa : In hujus limite disciplince grcssus vuigata :Ego diligenles nte diligo ; et qui mane vigi-
constituat. Hoc loco innuit sanclus Isidorus Rcgulatu laverint ad me, invenient me. Fere juxta textum He-
»d caplum imperfectorum et infirmorum a se com- q braicum. At sanctus Orsiesius iocum citat juXta In-
Siositam fuisse; quod eonfirmatur auctoritate sancti terpretes Septuaginta 'E-yw tow? e/xe ij-AoCvTaf ay«-
:
Jraulionis episcopi Caesaraugustani, cum agit de 7tw ot Bi Ipi ^vjtouvts? «uflvjffovo-t x«otv. Id est, ego
:
scriptis sancti Isidori < Monasticse regube Tibrum

: diligentesme diligo, et me qumenles invenient gra-
unum, quem pro patriai usu et invalidorum animis tiam. Sed aut Orsiesius, aut ejus interpres qui vertit,
decentissime lemperavit. > gaudiuin, legisse videtur x«j°* v > id est gaudium,pro,
c Dejicatius. ln Regula excusa : Declinatus. Lege, Xtyety id est gratiam.
declinatius. * Si ambulaveritis contra me perversi, elc. Locus
Perfcclum reddunt. In Regula excusa, Perfectum babetur Levit. xxvi Sin uutem nec per hcec attdie-
:
tnonachnm reddunt. ritis me, sed ambulaveritis contra me, et ego incedam
o serri Dei. Haec usque ad finem ca-

e lleec igitur, adversus vos in fnrore eonlrario. In textu Graco :
pitis in Regula excusa desideranlur. 'A).).« Ttopzv-naBe itpig p.e Kkiyiot, nopivaofxKi y.«7w
1
Regida) quoque Patnim, Hoc caput uhimutn est p.z& vjxwv ©ufxw Tr^Kytw id est, et umbulaveritis contra
in Regula Pauli ct Stephani, ut eonstat ex serie me obliqui, et ego umbuiabo vobiscum furore obliquo.
iemmalum ejusdem ReguUe in cod. Flor., in qua Apud Arnobium in psal. xvu fere juxta Orsiesii in-
ullimum ita habetur Quod et Patrutn llegnla legan-
: lerpretem Si vero ambulaveritis perversi, et eg&
:
lur ussidue. Hoc lamen caput rn eodem codice, qnia vobiscnm perversusero. Hsec autemverba elversiculus
uiliraum folium avulsum est, noil exslaL psaimi ciiattis nihil aliud sonant quam quod Deus
8 Ad vos. Lege, apud vos. bonis boiius est, id est clemens; et malis maius,
k Quorvm. Lege, quibus. u\ est severus, ut fuse enarrat Arnobius,
iZO S. BENEDICTI ABBATIS ANTANENSIS 724
CAPUT II.
PRiGFATlQ S. BENEDICTI ET ALIORUIL
§ I. — Pilefatio Rlgul.*: sancti Benedicti. A mero dignatus est computare, non debeat aliquando
» Ausculla, b o fili, pnccepla c
magistri, et inclina de malis actibus nostris contrislari. Ita enim ei
aurem cordis tui, d et admonitionem pii Patris li- omni tempore de bonis suis in nobis parendura est:
i
benter excipe , et efficaciter coiuple : ut e ad eum ut non solura k iralus pater suos non aliquando lilios
f per obedicutiae iaborem redeas, a quo 8 per inobe- exhaeredet, sed nec ut raetuendus Dorainus irritatus
dientiae desidiau recesseras. malis nostris ut nequissimos servos perpetuam '

tra-
Ad te ergo nune nieus sermo dirigituF, quisquis dat ad poenam, qui eum sequi nolueruntadgloriam.
abrenuntians propriis voluntatibus Douiino Chrisio Exsurgamus ergo tandem aliquando excilantc nos
vero regi miiitauirus , obedientiae fortissima atque Scriplura 3c dicente Hora est jam nos de somno
, :
praeclara arma assunis. In primis, h ul quidquid surgere (Rom. xui). Et apertis oculis uostris ad dei-
agcudum inchoas bonum ,

' ab co perfici iuslanlis- ficum lumen, m altonitis auribus audiamus diviua
siiua oratjoue deposcus : ut qui uos in iiliorum nu- quotidie claman&quid nos vox adraoneat. Hodie si
<»Ausoulia. [ta vulgo habetur. Codex Vindocinen- ipiis sine Dei gralia iuchoare polest. Quantura au-
ms lubet, Obsculta. Quam lectionem defendit Sma- tem Dei gratiai tribuat sanclus Bcnedictus satis hoc
ragdus, sicut dicilur, obaudi, obtempera, obsecunda. capiie nianifeslat , cum ait < Sed ipsa in se bona
:
Et cerie in pradatione Regulae Magistri scribilur :

J3 non a se possej sed a Doraino fleri existimantes opo
qui me obscultas diceulem. rantem in se Dominura magnificant. > Cum igitur
*>
fiii. Parlicula, 0, non habelur in Uegula ms. inehoalio boni bonum sit, et sanclus Benediclus pa-
cod. S. Ebiulphi, et Vict. P. laui dical bona noslra esse a Deo, cjui ea in nouis
« Mag'stri. Nempe Spiritus sancli non Benedicli. , opcralur, facile couficitur sanctiun Benedictum cre-
Ita explicat Trithemius. Recte quidem nam alienum ; ttidisse ipsam boni inchoalionem a Deo manare.
essel ab humilitate s.ineii Patris Benedicli se magi- i Ab eo pcrfici instantissima oraiione deposcas.
strum et pium Palrem appellare. maxime cum nulla Instantissima , id esl, ferventi et assidua; qua qui-
sil ei liic se laudandi neeessitas. Imo ejus humilitati dem oratione indigemus ad Dei dona obiinenda :
maxime eonsentaneura , ut ea quae iu hac Regula quaj, ut magna sunt, nou sis;e assidua oratione im-
instituit , non sibi sed Spiiilui sanelo atlribuat.
, pctranda ue faciie impelrata vilescant, ut praeclare
:
Eadem esi explicatio Petri Daraiani, opuscuio 13, de monet Faustus Reiensis serm. ad monachos < l'e- :
Perfeclione monachorum , cap. b* < Quod in ipso : tile, inquil, et accipietk; (juarite, et invenielis; pv.l-
libri principio manifeste colligilur, si ad quem sua sale, et aperietur vobis. Id cst, ut pelamiis orando,
verba Spiiitus sanctus dirigit subliiiter aitendaiur. quaeramus luboramio, pulsemus desiderando, pulse-
Spjirilum sanclum dico. Neque enini vir sanclus mus proiicicudo, pulsemus pcrseverando : et iu spem
taaueque cuitor bumilitatis protinus, ut in verba coeleslium promissorum tanto incitemur studio, lan»
proruinperet, magisterii caihedram, ei praecipue pii toque inardescamus aifectu , ut cum prxraiorura
Patris privilegium usurparet, dicens Auscutta, o (ili, : dignitate desideriorum magnitudo concordel.* Non
prxcepta magistri, eic. » Smaragdus per magislrum ^l
vult Deus noster boua sua nimia inveuieudi faciii-
elpium patrem inteiligit Christum, quod perinde est. t;ue viiescere. Preliosa ct concupiscibilis racrces
Rulhardus ms. lsla omnia indiflerenier habenda esse cupidum amatorem et avidum negoliatorem requirit.
arbilratur. Ergo ilie tanloium munerum repromissor con vult
d Kt admoniticnem. Hic mentio fil admonilionis el in opere suo tepidum, despicit fastidiosum, recosat
nr$ceptorum. Nam eorum quae in bac Regula con- coactum, respuit indevolum. Lentum enira et paruiii
linentur quaedam sunl admonitiouis, seu consiiii, ul graiuni quaerere gratiam diviui muneris raaxima est
vocant, ui demisso capite ubicjue esse, etc. quaidam injuria remuneratoris. »
pr;tcepii, ul volorum observatio, officit divini reci- J be bonis suis in nobis. bl est, per bena sua,
taiio, etc; qua de re coiisule sanctum Tbomam. qua- suat iu nobis. lta aulem loquilur sanctus Paier
Quodl. i, arl. 20, et 1. 2, qu. i8b\ art. 9, el Joanncm Benediclus, quia boiia, per quai Deo parenduni et
a Turrecremata, tract. 5" et G iu Prologum Regukc serviendum esl, ab ipso Deo manaut, ita ut uc qui-
e Ad eum. Spirilum sanctum. Turrecremala le- dem ipsi Deo sine Deo servire possimus.
git, ad Deuni. Hic auiem propouilur scopus Hegulae k lruius Pater.
Aiias, ui irutus Patcr, recte, quia
sancLi Benedieii, nempe ut homoper Ada: inobedien- sequitur, ui Dominus.
liam lapsus, ei a Deo aversus, ad eum redeat per 1
Iradat ad pcenum. Kst antilhelon. In serm. 251
obedieuiiam ul possit prist.inam illam primae imio-
: D. Augustini ie Tempore ^si iuouo iliius sit) eadem
centiae graliain c|tiam genus humanum per Adui
. verba habentur * Non Dt nequissimos servos per-
:
prxvaricationem in p;iiaciiso voluptaiis amisit, recu- petuam tradat ad panam. >

perare. ni
AUoriUis auribus. Smaiagdus et Turreciemata
f
Ver obedienticv Utborem.
Obedientice labor diei-
U ultonius exponunl, inienlis. Sed, quid aniplius
liiu;'.
lur, quia proprke voiuniati nuntium reraillere per- souare videlur Servius in iliudnijEn.,
ciillicile est. Qui se Vfli) asceticae addicit , per obe-
'
dientium ad Deum redire dicitur, quia oledieiilia est Talibus atiouilus visis et voce deorum.
in rcligione caput.
'
fc
fer inobedreniia' desidiam. Esi elegans anlilhesis. < Altonitus, stupefactus. Proprie is atlonitus diciiur,
Si labor obedienliae est, ila el inobeciienlkc desidia. cui uasus viciiti fulminis etsonitns lonitrunm dant
Dcses et piger est inobediens, qui nibil quod carni stuporem. i Ergo et hoc loco, attonitis, est, stupe-
adversetur agit, sed seraper suis cupiuiu-.tibus obse- factis, per metaphoram; quemadmodum cnim is
quelam facii. qui, excusso souino, ad repentinara lucem stupet
" Ut qwdquid agetuiinn inchoat bonum clc Per atumitus, sic is qni remm saeeularium sopori im«
,
raiiam Dei videiicet. Ham ne \\l iuii;imum bunum mereus repenle evigihtl, ad divinuin himen obsmpe-
,
:,
725 CONCORDIA RKGULARUM. — CAP. 1L 726

vocem ejus audieritis, uotite ubdurare coida oeslra \ sua a conspcclihus COrdis sui dcdttxil ad nihilutn, et
(Psal. xcui). Et ilem : Qui habct aures audiendi au- parvulos cogilatus cjus tenuit et allisit ad Christum.
diat, quid Spiriius dicat Ecclesiis (Apoc. \\). Et quo I Qui timenles Dominum dc boua observantia sua non
dicit : Venite, filii, audiie mc, limorem Domini do- se reddunt elatos, sed ipsa in se bona non a se posse,
ccbo vos (Psal. xxxiu). CurrUe, dum lucem vilie ha- sed a Domiuo ficri existimantes operantem in se
betis, ne tenebrm mortis vos comprehcndanl (Joan. xi). Dominum magnificant, illud cum propheta dicentes :
El quacrens Doniinus in inultitudine populi, cui h;ec Non nobis, Domine, non nobis, sed nomini tuo da
ciamat, operarium stuun iterum dicit : Quis est fwmo gloriam (Psal. cxm). Sicut nec Paulus apostolus dc
qui vutt vitam, * et cupit videre dies bouos (Psal. xxxiu)? praedicalione sua sibi aliquid imputavit diccns :
Quod si lu audicns respoudeas : Ego ; dicit tibi Dcus Gratia Dei sum, id quod sum (I Cor. xv). Et iterum ,
Si vis habere veram et pcrpetuam vitain ,

prohibe qui glorialur, in Domino glorielur (/ Cor. i). Unde
linguain luam n malo, et labia tua ne Ioquaiitur do- Dominus in Evangelio ail :
s Qui audit verba mca
Ima ; diverte a malo et fac bonum inquirc paccm , hatc\ ei facil ea, similabo eum viro sapienli, qui a'di-
b et scquere eam. Et cuni haec feccritis, oculi mei ficavit domum suam sitpra pelram. Venerunt flumina,
super vos, et aurcs mese ad preces vcstras :
c et flaverunt venli, et impegcrunt in domum UUui: , et
antequaui tne invocelis , dicam vobis : Ecce côlinoncecidit,quiafundataeslsiiprapelram[Mattli.\it).

aJsuni. Quid dulcius nobis hac voce Doinini invi- h Haec complens Dominus cxspeclat nos quo'idie his
tantis nos, fratres charissimi. Ecce pietate sua desuis sanciis monilis, factis respondere debere. Ideo
monslrat nobis Domiiuts viam vilac. Succinctis ergo nobis propteremendationem malorumhujusviue dies
fide vel obscrvaniia bonoruin actuum lumbis nostris, ad inducias relaxantur, dicenle Apostolo : An nescis.
•
per ducatum Evangelii pcrgamus itincra ejus ; ut quia patientia Dei ad pwnitentiam (e adducit (Rom.uK
mereamur eum, qui nos vocavit in regnum sunni Nam pius Dominus dicit : Nolo moriem peccatoris,
videre. In cujus regni tabernacuk) si voluuuis habi- sed magis convertalur et vivat (Eiech. xviw). Guni
tare, d nisi illuc bonis aclibus e curvatur, minime ergo inlerrogassemus Domiuum, fratrcs, de habila-
pervenitur. Sed inierrogemus Dominum cnm Pio- lore tabernaculi ejus, audivimus habitandi i prae-
pheta,dicenles ei: Domine,quis habitubil in taberna- ceptum ; sed, si compleamus habitatoris oflicium,
culo tuo, aul quis requiescet in monte sanclo tuo erimus hcercdes regni cadorutn ,
k ergo piacparanda
(Psal. xiv)? Post hanc interiogationem, fratres, au- sunt corda et corpora nostra sancue ptwecptorum
diamus Dominum respondciUem et ostendenteni no- obedienti* militalura ; et quod l
minus habel in
bis viam ipsius tabemaculi, uicentem : Qui ingreditnr nobis natura possibilc, rogemus Dominum, ut graiire
sine macula, et operatur juslitiam. Qui loquilur veri- C suae m jubeat nobis adjulorium ministrare. Et si fn-
tatcm in corde suo, qui non egit dolum in lingua sua. gienies gebennse pcenas ad vitant volumus pervenire
Qui non fecit proximo suo malum, qui opprobrinm. perpeluam, dum adhuc vacat, et in hoc corpore su-
non uccepit ' adversusproxiinum suum. Qui malignum mus, omnia per hanc n
ct haec lucis vilam vaeat
diabolum aliqua suadcntein sibi cum ipsa suasiime implece, currendum et agendum est modo quod iu
scit. Et ita hoc voeabulum usurpavit sanctas Pau- etc. Sic sanctus Bcnedictus, agens de iis qui vere
linus epist. 12, ad Severuin ; Deum timent, bonaque sua in ejus gratiain refun-
Aitonitis oculisuova lux aperitur.... dunt, necinanis gloriola? fuinos venantur, aliis Scri-
piurie Iocis hunc Matthaei Iocum bene sulijecit, quia
a Et cupil videre dies bonos. Ita in Psakerio Koma-
li qui omnia sua Deo refcrunt accepta, scdificaiiisti-
no, quod ubiquc sequilur sanclus Betieiiiclus.
pia petram; ii vero qui secus faciunt, et plcbecuhe
b Et sequcre eam. Ila iti Psallcrio Roniano.
itunores sectantur, super arenam aedificanl.
c El anlequumme invocetls,
etc. Isaiae i.xv: Eritque ^ Ilac complens. Id est, ha^c absolvem ctconcl;:-
antequam clament, ego exaudiam. Sed atiaplnt suo dc hoc vocabulo infia.
dens :
lexlui hunc locum sanctus Benedictus. * An

nescis quia patieniia Dei, elc. In vcrsione
" Nisi illuc bonis actibus. Ul haec senteulia supc-
communi vulgata ad Rom. u Jguoras quiabenignitas :
riori annectaitir. li.vc subaudienda Sciendum est Dei. Juxta lcxttun Grxcuui, ro x^^tov, id cst, i;;
:
quod. Hoc modo « in cujus regno si volumus hahi-

:
£) uitas, bcnignitas.
tare. sciendum estquod nisi illuc bouis actibus cur-
i Prtccepium. Doclrinam virtnlum^quajpra^cipilur
ratur, minime pervenilur. i
eis qui in D(i t.ibcrnaculo habitaluri sunt.
e Cnrratur, vulgo, currendo. k Ergo prwparanda sunl corda et corpora noslra.
fAdversus proximum suum. Ha apud Sniarag-
Corda, ut prompta volunlaie et parato animo cor- ;
dum, ut in Psalterio Romano, juxla lexlum Hebrai- pora ut opere obedienliam implcanttis.
cum "jnp 7& aal herono. ln versiouc communi, ad- 1
Minus. Id est non, s«pc ^pud TuIIium. Et natura
versus proximos suos. nihil habet possiSiile sine Dei gratia.
g Qui audil vcrba mea, elc. Hic locus non videtur 111
Jubeal nobis adjutorium ministrure. lta in aliis
ad rem. Nam quicslio cst de iuaui gloria fugienda. mss. noslris, cuni Smaragdo, sanclo Dunstano, cuni
Sed notandum est hoc Maithsei capite agi de hypo- editionibus Paris ensi vctiista et Coloniensi. Et ut
;
critis et seductoribus, qui omnia ad osieniationem et sensus clarus sit, scienduin -ro jubeat hic sumi pro
vanam gloriam referre solcnt, et ontne quod agunt vclit, ut alihi loquitur sancitis Benedictus. Si tamen
botium, sibi arrogant, nec Deo referunt accentum, jusseril aubas, id est, velil. iu ms. S. Far. inediiione
sicque non acdificant supra pelram, qui est Christus ; Colivsei etvulgatis iegitur, ministrari.
sed super arenam arrogantke ei inanis gloriohc ac :
n Lucis vitam. Ita in utroqqe ms. cod. S.Gcr., S.
proinde cum ejusmodi hominum opera
Christus re- Ebrul. Ear., Vind., Yict. ma. lla apud Smarag^luiu
prchendissel, ut veros s-ios ainatores laudaret, snh- ct Turrecemalam. At in ms. P.Vict. apud S. Dtut-
junxit, Qui audct verba mcu, el facit ea, similabo eutH slauum cuui vctuala edilionc Parisicnsi, gc;!;ina Cii-
t
, : ,
S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 728
perpetuum nobis expeditit. * Constituenda est ergo A ut dicta mea et audltus tnus per considerationem
uobis Dominici schola servHii , in qaa instUulione mentis ambuiando in triviurn cordis tui perveniant.
asperum nos eonstiiuturos speramus. Sed elsi
tititil « In quo irivio unam ignorantiae peccatortim, post
quid pauiulum strielius, dictame xquitalis ratione, dicta mea veniens, posl te reiinque, et duas obser-
propter emeudationem vilioium vel cdnversationem vantise praeceptorum ante ingredere vias. Et, dum
charitatis prdfcesserit, non iliico pavore perterrrtus qiiu;riinus ad Deum ire , stemus in trivio cordis
refugias viam salutis, quae non cst nisi angusto initio nostri, et consideremus ipsas duas, quas ante nos
incqrienda : processu vero conversationis et fldei scientiae conspicimus.
In quibus duabtis viis, per
dilatato corde, incnarrabili dileciionis dulcedine ciir- quam ad Deura possnmus pervenire, consideremus.
ritur via mandatorum Dei, ut ab ipsius magislerlo Si simstram tenemus, timernus, quia lata est, ne ipsa.
nunqtiam discedentes, in ejusdoctrina usque ad naot- s?t quse ducit raagis ad iuleritum. Si dextram cor-
tcin in monasterio persevei antes, passionibus Cbristi ripimus, bene imos quia angusta est et ipsa est quae
usque ad mortem b parlJeipemur : ul regni ejus me- diligentes servos ad proprium ducit Doininum. f
Ergo
reainur esse consortes. vacuus vesler auditus sequatur eloquium meum : et
§ 11. — 1'rjef atio ex RterLA Magistm. inteliige, tu Lomo cujus admonemus intuitum, quia
homo, primo tibi qui legis, deinde et tibi qui me B te per barrc scripluram admonet Deus, nt modo, dum
« obscollas uicenlem , dimitte aiia modo quae cogi- adhuc vivis, et tibi emendare vacat, curras, quan-
tas. ei per os meum Deurh te convenientem cognosec. tum potes, ne jam cum accersilus per mortem fueris,
Ad (piem Dominum Deum ex volunlate nostra per nuliam Deo in die judicii, vel in poena «lerna excu-
bona aeta vel beneplacita justitia ite debemus, ne sattonem afferas, quod nullus te de emendatione,
per negligenliam pcccatorum inviti rapiamur aecer- qnoad vixisti, convenerit : et cum ullerius tibi jam
siti per morlem. Ergo auditor qui me aadis dicen- succurrere nou polueris, in aeternum te iitcipiat sine
lem, percipe quae libi non per os ineum, sed per remedio poenitere. Ergo amodo, qui nudis, observa,
hanc scripturam loquitur Deus, qui te, dum adhuc antequam de hac exeas saeculi luce. Quia si hinc ex-
vivis, convemt d de hoc, quod ei post morteni reddi- ieris, nen huc reverteris, nisi iii resurrectione : et
turus es n.tionem. Quia quod adhuc vivimus, ad inde resurrectione, si hic modo bene egeris, ad aeter-
ducias vi vimus ; cum nos pieias Dei exspectet quotidie nam cum sanctis gtorfam deputaberis. Si autem
emcndari, et meliores vult esse nos hodie quam fui- hanc scripturam, quam libi lecturus stiih, factis noa
mus heri. Ergo, tu, qui me auscultas, ita intende adimpleveris, in a?ternum ignem gehennae cum dia-
loniensi, et Colivaei habetur, lucis viam. Quae quidera C at Herculem labores et sudores amplexatum eos vo-
leclio 0[>tima el priori pra;fereiida. Quia cum lux luptatibus pranuJisse. Sic pereleganti ticlione apud
boc loco vitam signilicet, ineplum esset dicere, lucis Siliura Ilalicum, lib. xv de Belio Puuico, Scipioni
vitam, idest, vitae vitam. Legendum est ergo, viam. sub umbra requiescenti et aniino multa yersanti ab
Et sane h;ec praesens viiavia est ad vitam futuram. aere delapsae heva dextraque astant voluptas et vir-
De qua via pnechire sane sanctns Cohimbanus epist. tus, utraque eum in suam pertrahereseuienliampro
4 :Via es mortalium non vita, a peccato incipiens
« virili euitens. Sic enim ait poeta :
usque ad morlem. • Et pauio post: « Quid ergo es, Has sub umbra
iauri residens juvenis viridante
humana vila? non vita, vera esenim via sed non : yEdibus exlrcmis volvebat peciore curas ,
plena; aliis longa, :diis brevis; aliis lata, aliis an- Cum subito assislum Iseva dexlraune per auras
Ailaps;e (liaud pauluin mortali niajor imago)
gusla; aliis laela, aliis trisiis; onmibus similiter fe-
Hlnc Virtus, illinc Virtuti inimica voluptas.
stinans, et irrevocabilis. Via, inqnum, via es, sed
Aliera A^bameniuai spirabat vertice odoreui
non onmibus manifesta cs. Mulli enim te vident.et Amiirosias diflusu conias, et veste retulgeus
pauci le viam esse iiiielliguiil. Sic emm subtilis es, Ostrum qua tulvo Tvrinm dilluderat auro.
et sie seductrix, ut paueorum sit te scire viain ; in- Fronle decor qusesilus acu : lascivaque crebras
terroganda cigo cs, el dob eredenda vita, nec vimii- Ancipiti molu jaciebant lumiaa flamiuas.
canda trauseunda, non hal itanda misera binnana
;
Alterius disp.ir uabitus, froos hkli, nec unquam.
Composita uiutata coma slans vultus, et ore
vita. Niiilusenim in via iiabilut, sed ammilat utqui :
;
Inccssuque viri propior Isetique pudoris:

ambulant in via, anibulent in patria. > Ha±c ille. In
Celsa liumeros nivea fulgebat stainiue palfx* t etc.
vulgatis editionibus legitur, luch usuram, sci haee D
leclio nuliius optimi codicis auctoiitalc fulcitur, et
H?ec quidem ex doctrina Pytbagorae. qui hoc trivium
eflinxerat ad similitudineni littcrae Y, quae diversain
videlur essc cujysdam eorrectoris.
» Constiluenda csl crgo. Conclusio prorogi seu virtuliset voluptatis viam ostendit, de qua Persius
sai. 5 :
praefationis.
b
Barticipemur. Ita in utroquecod. ms. Germ. in Et l.ibi quae Samios diduxit littera rauios
e liliom: Coloniensi, apud Smaiagdum ei sulieluiii Surgeuieiu dextro mo-nsir.tvii.liHiito eallem.
Diinstanuiii. Vulgo i>articipe>mt$. Ausonius, Idiilio 1.0 :
e Obscultas. Ita iu ms. Keguia cjusdem Magislii 1'ydiagore bivium ramis palet ambiguis, r.
codicis Cor!'Ciensis.
iieiricus lib. i de Vifca sancti G-ermani episcopi An-
* d De hoc e.uod. Lege, ut in Regula ms. cod. Corb.,
tissiodorensis
Dc hoc de quo.
In qvo trivio auam, etc. Snbaudi viam. Ifcte di-
e C«mqf.'e iter amhivium ramosa ad conipila vexil
rVopesuilqxie viam Samio pra;euiite bicallem.
cii Magister ea ratione <|ua o!im Prodicus pbiloso-
'(tluis ;i|>:i Xenophontem (Lib. n de iictis ci factis
i
f
F.rgo vacuus. I;i Regula ms., Ergo vacivus, id
raiis) liu\it maiitiam ei virtutein Hereuli iu tri- est e,ui vaeai, optime; itaetiam infra ioquiiur Ma-
vio occurrisse, hinc malitiam eiomnia votuptatum gister. Glossae veteres : Yadvus, tCy.Kiô» , id esi
ccnera promisisse, illinc virtutem initio qnidem la- oppofiunus, ternpcstivus.
bores ei sudores, postea vero gloriam iinmortalem :
,
729 CONCORDIA REGULARUM. CAP. III. 730

bolo, cujus voluntatem magis secutus es, deputa- A apum religloSorum lurba collccta, dum pro meis
beris. Audi ergo, el age quod est houum et jusluin, pleue pcccatis oralionum suarum flores oQeruni
pcr quod Deus invenhur propitius. Haee Rcgula, quse quain dulcia mihi intercessione mella conficiant. Et
tibi oslendit, factisadimple. Quae Regula ad perli- qunniam necesse novo huic populo velut jugum
fuit
ciendum rcclum Reguke nomen accepit, sicul dicit novse Iegis imponi, non quo eorum colla deprime-
Apostolus in Epislolu sua Secundum mensurum : r«sm, sed ut mentium cervices potius inciinarem;
regula', quam mensus esl nobis Deus mensuram per- Regulam, quse ab pro Iegc serveiur, liccntia a
eis
tingendi usque ud vos (II Cor. x). Nam Regula ve- vobis tain petita quam
accepta, conscripsimus. In
ritatis habet initium et justitix fincm, sicut dicit qua si quid severilate duruin, si quid remissione
Prophela : Reges eos in virga (Psal. n). Hoc est, in muliissimum judicio scientiae adjudicaveritis, censu-
titnoris vigore , sicut item dicit Aposlolus : Quid ram manus veslrae pagina melius inde lecturis pla-
vultis in virga vcniam ad vos, an i» charilate (I Cor. cilura, suscipiat. Ul hoc mihi magis glori<e detur ,
Propheta a Yirga recla est virga retjni 8 quod digna inventa est Regula, quam
vi)? Ilem dicil : per vos cor-
ftii, *> in qua dilexisli justiliam et odnli iniquilatem rexistis, fugieudo a facie verecundiae. t Si vero, ut
(Psat. Xuv). El iicruin dicil Doniinus : Visitabo in credo, indicium amoris operam veram inflixerit di-
virga iniquUules eorum (Psal. Lxxxvm). R gn;e correclione littera;, » quidquid demum inepli
leciio incasiigaia protulerit erroris,
§ III. — PlwEFATIO FERREOLI.
erit, cum libellum veslrae me
Jiberum a culpa
conslat subdidisse cen-
c Domino sancto et cseterorum comparatione san- surae. Mihi tamen orandum est, ut in primis Deo,
iissimo, et socio apos-ioiorum, Christique discipulo deinde vobis illud placeat quod scripsinius, et illis
u Lucrelio e papae Ferreolus episcopus. quibus hac servanda mandamus, ut in noniine Jesu
' Horlatit quorumdam operante Deo, et una devo- Chrisli obedientes io omnibus divinis pra:ceptis ,
lione aecensus; in qua servorum Dei habitacuiuru ccteraa ab eis praemia, et gloria sine /ine bonae tan-
ipsa sibi Divinilas colloearet, ipsi terra obluli aliam luni vitae empta pretio vindicetur, praestunle Do-
lerram conferens. Quod dcpulo saUctsc congrega- miuo el Deo nostro Jesu Ghristo iu saecula saiculu-
tioni, hoc mei donare saiuti credo, ut in untun more rum. Ameu.
a Virga recta est. lv.\ iu Psaitcrio Romano.
noris, nec papa est simpliciter pater, sed npoe
b In qua dilexisti, clc. lta in Regula ms. cod. »w>b, inquit Suidas, id est, venera-
Trutiptx. asTxxixri
CoiL. et in Coucordia ms. Vindocinensi, etsi non lionis vox. ad Patrem. Dicitur et nunui pater et
iia leeatiu- in Psalterio Romano. Jupiter apud Bilhynos. Hac voce utitur Juvenalis
<= Domino. ILcC prafalio nihii aliud cst quam q sat. 6, signilicalque nutritium, paedagogmn :
epislola dedicatoria, qua con.memorat sanctus

in
Mordeat ai,te ah.juis, quidquid porrexe.it ,»la,
Ferreolus monastertuni a se uidihcatum horlaiu quo- <j liae pepe.it iuiiidu* praeguêi pocula payas.
^^
,
ChiS C0USU iinaiii

'
quam
LucS
L SnS^rSt ' Gbsta Isidori : Papas, pa-dagogns, aui scquitur stu-
"lu^r Quii si; hlc Lucretius episcopus, non
£ft
u
5K?' 1 l
* "*** P '° *?*' *"
adeo exploratu.n est Puto lamen hune esse Lucre-
tium Dieusem seu Deensem quondam episcopum
f a qU(n ^ m<iamt e i c . Iu» emendavi ex alio
ca Mcf .
\icnnensis provincke, qui subscripsil couciliis Au- g ^ ?j

Quoddigna invcnta est. etc. Ita reslitui quae erant
rClianensi iv an. 541, Parisiensi n, Lugdunensi n,
transposita. Digna, id est, boria, congrua : Yirg.
per Vincentium presbyterum, et Parisieusi iv arnio
n JE».,
573, ita ut sedisse videatur plus quam qualuor et
tiiginla annos. Ei mitlit Reguiam corrigendam san- Aut qiu-e digna satis fortuiva revisit.
ctus Ferreoiusiunquauiamico, vel quia monasterium h Si vero, ut crsdo, iitdicium, elc. ita etnendu vi c*
in ejus diosccsi siluin erai. alio codice.
e Papee. ld est episcopo, ut ex Sidonio et multis > Quidquid demum ineptum, clc. ita emendavi
aliis patet, honoris causa : naua papa est nomeu ho- bunc iocutn corruptissiiuum.
CAPUT III
DE GENERIBLS MONACHORUM.
§ I. — Ex Regula sancti Benedicti. est. .Primum L ccenobiurum , boc esl monasteriale,

* Monacheruui quatuor esse genera mauifesium miiitans B sub Reguia vei abbate. Deinde secunduni
• iionachorum. Quoniam ut in Unaquaque arte , D Sub regula vel abbale. Ms. \ict. P. , Sub regulu
c
sont quidam eauponatores qui eam adulteiant, et, vel sub abbale. H.ec autem conjunctim sumenda
ut aiunt, aquam miscenl vino, sic in vita ascetica sunt, ita ul particula cel ponatur pro copuiativa. Sic
quidam pscudomonachi reperinntur qui fucata qua- etiam loquiiur sanctus Eulogius lib. it, Memorialis
jatn virtutis specie quosvis simplices el parum cau- sanctorum , cap. 4 < Qui dudum sub Reguia vel ab-
:
tos bate se dediderint. > Et ita passim loquitnr sanctus

^ Camobitarum , hoc esl mouasleriale. Vide Cas- Beuedictus et auctores in hac Concoruia citati. Ncc
coenobitae Rcguhe vel abbati seorsim sed Rcguix et
sianum, xvin, cap. 4, et sanctum Hieronymum
coll.
,
ad Eustochium de custodia virginitatis. abbali simui subjiciuntur.

in *»pisi.
: : ,:,
, ,,
751 BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS ~33

S.
genusest anaeboretarum , id est, eremitarum, ho- A """ . «"• non convcrsionis » fervore novitio ,
sed
tos decipere solenl.

omni virtulum genere exercere debent. Hoc nomeii
sumptum est a ludis gymnicis. Nam olim alhlfcta;
Fallit
Quoii
enim vitium specie
sil triste
virtulis et
habitu vulluoue et veste severum.
umbra ,
«o-«T«i appellabantur, ut docet Julius Poilux Iib.
r
m
Onomastici, cap. o. S eri quidem athletae monachi
(Juven., sat. 14.)
sunt, qui quotidie adversus cacodaemonis insultus
Ideo magnusille vitae monachicse magister ac legis- acriter pugnant. Unde et vila monachalis dicitur
lalor sanetus pater Benedictus prudenter ab ipso uo-y.r,o-t;, id est, exeicitatio. In concilio Gangrer.si
limine veros monachos a spuriis ct adulteriois uis- ( Can. 12, 15, 17, 18 ), et a Palladio in prooemio et
cernit, ut hujns vitae studiosus scial, quos sequi et passim alibi , Ivupetoe «c/no-tr , id est exirnia exer-
amplccti, quos fugcre et expuere deheat. Quod spe- cilaiio. Atque eliam Xaupj-ai dicuntur monachi
ctal ad nomen monachi ita glossce veleres interpre- cap. 5 Prati spiritalis , a voce "kxvpc* , id est moiia-
tanlur : povayoc:, soliiarius , singutaris, monachus. sterium, de qua paulo post. Appellantur et nonni.
Consenlit RutTlius in Ilinerario agens de nionaehis A Latinis religiosi per excellenliam. Sanclus Fer-
Caprariie insube , eisi male feriatus ille paganus eos reolus in praefatione Regulaj : < Ut in unum more
irrideal apud religiosorum lurba collecla, > etc. Sanctus
Hildefonsus , lib. de Yiris illustfibus , cap. 5 :
Ipsi se nsonacbos Graio cognomine dicunt

« Aliam vero epistolam ad Turibium religiosura, »
Quud soli iiuUo vivere tesle \oluut.
Hiiuc aiitem Turibium monachum fuisse constat ex
Et Cassianus coll. xvui, cap. 5 t A singuiaris et Chronico sancli Maximi Caesaraugustani episcopi.
:
g
solitariaeviue districtione nominatos esse, » dicit. Salvianus, lib. iv de Providentia i Atque videlicel :
Aliter auctor Etymologici vcteris, nixpi, to f*6vo,- laici tantummodo, non quidam etiain clericorum
$yu iyjttt, id est, quod solus doleat hoc esl, solus , sicculares, non multi etiam religiosi imo sub spe- ,
flcat peccata sua. Sanctus Dionysius Areopagita, cie religionis vitiis saecularibus mancipati qui sci- ;
lil». dc Hier. Eccl. , cap. 6, dedueit a nomine ,uo- Jicet post veterum flagitiorum probrosa crimina
v«c , id Cot unilas , quod ex pma Dei servitute
;
tilulo sanctitatis sibimet iuscripto, non conversa-
ahdicata rerum temporalium diversitnle debeat , tione alii, sed professione, nomen taiuum demuta-
Tv/JO» to Iv ivonotelG$</.i r.ui nphg ispuv /aoviSa crvva-
, vere , non vilam ; et summam divini cultus habitum
•fiaQa.1, id est, cum eo quod unum cst, unum lieri magis quam actum exislimantes, vestem lautum-
et ad sacram unilatem aggregari. Ergo monachus raodo cxucre, hon menlem. » Ideiu lib. in ad Eccle-
ille est qui quanlum in se est, per Dei graliam ad
,
siam catholicam de liliis qui Deo offerunlur iu mo-
v*rae monadis, qiue Deus est, simililudinem acce- naSterio a parentibus: « Sed praeclaram videiicet,
dit, ac proindc recte a monade nomen sortitur. qui haec faciunt , rationem consilii sui reddunt di-
Praxlare autem Deus monas appellatur, qiue, juxia ccnles Quid opus esl ul (iilis jam religiosis aequa
:
Meicurium Trismegistum , cap. 4, omniuni est ciiiii fraiiibus suis hairedilalis portio reiiiiquatur ? >
prineipium , radix el origo. Qnod ct mullis dispu- El paulo post « Dicilis Quid opus est religiosis
: :
tat Nicomachus Gerasenus in opere de Arithmeticis aequam accipere cum fratribus patrimonii portio-
theologicis ; qui e contra, ait dyadem, hoc est, neni? > Concilium Tarraconense i, can. 1: « Si vero
binarium esse ignorantiam atque imprudcntiam religiosus vcl monachus in cella monasterii inclusus
falsum, permixtionem, dissidium et mortem. Nam C pceuilentiae lamenlis incumbat. > Ubi particula, vel r
recedit ab uniiate et divisionem paril, quam qui- (xpositilic sumitur. Ncc iocus inteiligi potest de
dem monachus cane pejus et angue odisse dehet ctericis , nam paulo anie ih eodem canone de illis
qnia in monasterio omnia communia sunt omnibus : aclum esl. Magister, cap. 83 Reguloe suie «Per mul- :
eliam nionachis esl cor ununi et anima una, si modo lorum religiosorum leslimonia convcnli ab abbate.»
veri monachi sunt, et divina charitate conjuncti ; Hinc religio pro vita monachiea. Salvianus, lib.
imo cum Deo menle conjuncli qui vera charilas , iir ad Ecclcsiam cathol. : « Id agitis, ut sx culi eos i
est el unitas. ad quam lendit monachus qui idco a ; cultoies faciaiis, quibus saeculares filios ar.tefcrtis.
dyade discedit, quae est simultas, dissidium^ atque Quid est enim aliud quam religionera iuterdicere ? >
etiam permixlio , ut ait Nicomachus quae etiam , Sanctus Ferrcolus, cap. 5 Regulae : t Si quis ve-
monacho ad Dei unilatem et simpHcilatem tendenti niens ad religiouem expetcns mouasterium , > etc.
fugienda est. Quod quidem salis nos Chrislus do- Sanctus Frucluosus pontifex Bracarensis , cap. 24
cuit, cum Marlham, quae turbalur circa plurima, ilegulai « Et multos cx
: his coguoscimus ob neces-
benigne increpans, dixil unum esse neeessarium sitatis imbecillitatem polliceri religio- paclum,non
quod quidem Deus est, vera illa monas et unilas, nis obteulu. > Fructuosus
cap. 14 Reguisu alter, :
quam quidem cum Maria tanquam meliorem partem, « Quod iiou ob religionis venerit occasioncra. > Scr-
omnihus, quu; mentem perturbant a se amandatis, vus Dei, cap. 5 iSegulae « lntus vero lantummodo. :
omni animi contentione appetere et eligere debei qui sacram Deo vovcrint religionem, > cic. Tandem
inonachus. Sunt et aliie sanclae hujus professionis monachi ctiam conversi appellati sunt. Salvianus
sectalorum denominationes nam et dicuntur 0e/wc- :
[) lih. iv ad Ecclesiam catliol..: « Et licet de converso-
•jreurat, a Philone Judaeo in libello Therapeularum ct rum venerabili choro esse videaris, licet religionem
sauclo Oionysio capile citato, id est, ministri, qui vestibus simules, > etc. Id etiam manifestum est ex
singulari quadam ratione Deo servire debeant. Sic Isidoro in hbello qucm scripsit de Conversis, id est,
et olim auctore Julio Poltuce lib. i Onomaslici mouachis quod noraen postea jam satis longo nsu
;
cap. 1 gentilium inystac o! 0e<wv 6spa^£VT^.i appellati

, devoliiUun est ad illos fratres seu inonachos qui laici
stint. Dicuntur et philosophi a sauclo Jo.mne Cbry- etiam appeliantur. Mulier vero hujus vitse cultrix
soslomo in libcllo de Diuerentia re;;is et monachi, dicitur v.a/.ixpiu. asoclria, powy-tic/. , raoiiaslria.
,
a 1>. Grcgorio Nazianzeoo orat. 9 et 21, ct a multis Coil. lege 43, de episcopis ei clericis, etc. Authen-
aliis sanctis Patrihus Graccis, quia monachi divinse lica Justiuiani, 124, el apud Manuelem Moscliopu-
sapientiae studiosi sunt ct amatores. Quainobrem bim scheda o, dicitur ct monacha, sanctimonia-
,
sancius Dionysius Areopagita capite cilaio monalis, iionna et barbare, monalis.
,
chorum vilam tyjv ts).siot«t»}v yi).oao«Axu id est, per- ,

Fervore :ioiitio. Novitius bw loco. adjecllve su*
«
fectissimam philosophiam appellat. Dicuntur etiam
,
mitur, ut apud Plaulum in Mostellaria :
«cxnTai, id est, exorcilatores apud sanctiiui l'asi-,
lium, Maximum, Pailadium et alios quia conten- : Novitiuin iuilii quifsluui inslilui uon ni:;lum.
tiori stud'0 ct aniiuo quam cscteri honiir.es se in
,» ;
733 CONCORDLY REGULARUM. — CAP. 11!. 734
» monasterii probalione diuUirna , *» qtii didicerunt A re. Tertiuiu vero j.non_clioruin c telerriinuui genos
contra diabolum multoruiu solatio jam docli pu- esl d sarnbailartmi , qui nulla regula approbali
gnare, et benc inslructi fralcrua ex acie ad singu- 8 oxpericntia ' magistra, sicut aurum Jbrnacis, sedin
larem pugnam cremi, securi jam sine consolationc plumbi nntura mollitiadbuc operibus servantes gae-
alterius, sola manu vel brachio contra vitia carnis culo fldem, 8 mcntiri Deo per lonsuram noscuntur.
Deo auxilianle, suiliciunt pugna- Qui h bini aut terni aut ccrte singuli sine paslore
vei cogilationum , , »
a Monaslerii. Monasterii vocabulum antiquissi- Ilicronymus in epist. ad Rusticum Sed de ludo : <
mum, quod ab ipso nascentis Ecclesiae priinordio monasleriorum bujusmodi voluerunl egredi militcs,
in usu tuit. Nara antiqui illi Lsseni et Therapeutae quos eremi dura rudimenla non terrent, qui speci-
Alexandrini, quos sancti Palrcs Cbristianos fuisse men conversationis su_ muiio lempore dederint, qui
arbilranlur, sua babuerunl monasteria, ul patet cx onmium fuerintminimi, ut priini omnium flerent.
Pliilone Jud;co in libro de eoriun Yila, el in libello Sanclus Isidorus, lib. vi Origin. cap. 13 : c Snnt qui
de9 Yila tbeorelica : 'Exacrrw 5e t«v 6s/>«reyT-v lartv posl eoenobialem vitam deserta petunt, et soli habi-
y.»u„ Je/>ov, 5 za).etr«t o-savjtov y.m j_ov«o-Tiijotov,/..T.)i. tant per deserlum. i ldem videre est anud Cassio-
therapeul
ingulis therapeutis
Singulis seu culloribus est domus sacra, dorum, lib. de divinis Leciionibus, cap. 29.
quod somnium ct monasleiiura appellatur, in quo Teterrimnm. lta apud Papiam mox citandum.
«;
solitarii venerandae vitae mysteria peragunt ubi h;e : _ In cod. ms. S. Genn. el apud Cassianum coll. xvm,
voces pro cellulis sumuntur. Ubi et nota
sacris
" C. 7, lcgitur, Deterrimum.
o-tavEiov idcm esse quod monaslerium, ut etiam vi- <i Sarabaitarum. ln Apologia Henrici IV, impera-
dere est apud Suidain et Moscbopulum sclieda. loris, ubi hic locus citatur, iegitnr; sarabailarum,
5. -caveiov, to «ovao-T/iptov. Habet el alias appella- id est sibi viventium. Lectio quidem vix alibi reperi-
tiones, dicilur povij in cohcil. Conslantinop,, can. u, tnr, optima tameninterprelatio. Natn sarabailae sibi
ct apud sanctum Anliochura in leminate cpistokc ad vivunt, semetipsos a ccenobiorum congregationibus
Eostacbium. Monachium Codicis lege Generali, de sa- sequestranles, et ideo jEgypliae linguae proprietate
crosanclis ecclesiis, eic. «ffxn-rqgtov, oovella Justi- sarabaihe nuncupati sunt, inquit Cass. cap. citalo.
niani 105, ct apud Palladium passim, id cst exercita- Unde in glossis anonymis : Sarabaitce lingua Mgg-
torium etLatine cliain usurpatur. Ascelerium apud ptiaca dicuntur renuiUe, qui refutantabbalem habere.
sauctum Eugenium, epist. ad Willisiudum episcopura Ubi, refutant, est, recusant. Recte, quia, qni renuunl
Painpilonensem. Dicitur et poovTWTiri/oi&v apud D. abbalem habere, sibi vivunt ct suo arbitrio. De sa-
Gregoriuni Nazianzenum, orat. 21, quod ibi maxime rabaitis bunc sancli Benedicli locuni profert Papias,
cura salulis geralur. Appellatur el )«.vo« apud Joau- sed mutilum et ex Regula corrigendum. In serm. 21,
nem Moscbum, cap. 3 et 4 mullisqne aliis, et san- ad fratres in eremo, dicitur, ejusmodi homines esse
cluin Aiitiocbiun in epist. ad Eustalhium non semel. hypocriias porcorura vel boum pellibus succinctos,
Eslque proprie angustum et parvum nionasteriuin, in /Egyplo, in foraminibus peirarum habitantes
ut uoiat Suidas Akvo« y> ctsvhj ieecrotxc» rSv j/ov«j£->»,
: qui cincti funibus palraarum spinas ad calcanca
id cst angusta monacborum domus. ludiffcrenter portantes ad cingulum ligatas nudis pedibus et
tamen sumitur pro quovis monasterio, ut notum ex C cruentatis ad feslum Seenopegiae Hierosolymam ve
Moscho el Antiocho supra citatis. Dicitur et cella, niunl, et ejusmodi fictae pietatis nundinatione pecu-
ul infra probabitur : atque etiam coenobium a com- nias corradunt, ut ad sua reversi se vino el cibis
muni monacborum vita. Hanc lamen differentiam ingurgitent quae quidem auctor hujus sermonis se
:
intcr caenobiura et monasterium Cass. coll. xviii, a sancto Hieronymo per epistolam accepisse asserit.
cap. 10, refcrt. Monnslerium est diversorii nomen, Sed haec esse fictitia nemo est qui non videat,
nihil amplius quam locum, id est, monachorum ha- maxime cura hic sermo et alii huic similes ad fratrcs
bitaculum significans coenobiura vero ipsius pro-
; in eremo non sint sancti Augustini (Vide Bcllarmin.
fessionis qualilatem disciplinamque designat. Mona- de Script. eccles.) ; nec Cnssianus aliique scriptores,
sterium potest esse iinius monachi habitalio, id est, et sanclus llieronymus quid simile de sarabaitis
cella, coenobium taiitura pluriraorum. Antiquura sciipserint ; cum etiam tunc non staret templum Ju-
sane vocabulum coeuobium est, notumque olim Py- daeorum, nec sancta sanclorum , in quae taraen
thagorae el ejus sectatoribus apud Agellium, lib. i, ejusmodi auclor scribit solitos fuissc ingredi sara-
cap. 9 :« Sed id quoque non practereundum est baitas in festo scenopegiae.
qnod omnes simul qui a Pytliagora in cohortem il- e Experientia. Lege, Et experienlia, ut in Regula
lam disciplinarum vecepli eranl, quod quisque fami- ms. Magistri.

lia3 pecuniaeque babebant, in medium dabant et { Magislra. lla communiier ct in RegM'a ms. Ma-
:
coibatnr societas iuseparabilis. Tanqnam illudfuerit gistri. Al in mss. cod. Ebrulpbi S. Germ. ma.,
antiquum eonsorlium, quod in re atque verbo Ro- S. Vict. P. cum Smaragdo et edilione Colonieusi
mano appellabalur xotvofoov, id est, contubernium. » j) babctur, Expericnlia magistri. Qiue quiJem lectio
Seil loeus corruptus. _N.mi q:iid to in re sibi vdit non est coniemnenda. Nam sarabaitae arguuntuT a
non video, quemadinodum nec illu.il quo xowSiov sancto Benediclo quod sint sine pastore.
I
appelletur verbo Romano, cum Graccum sit. Uaque B Menliri Dcu per tonsuram noscuntur. Per ton-
Iiunc locura ita castigandum puto Quod Grwce at-

: suram Deo mcntiuntur sarabaitae, qnia non resecaut
2ue vcrbo Romano appellabalur xo_vq€_ov el contu- superfluos appetitus, cujus resectionis signum est
ernium. Gra.cc quidem xotv.fitov et Latine contuber- tonsura; et quia elinm tonsura se monachos fin-
nium. Hujus autera cornmunis inlcr Pythagoricos gunt, cum sieculi moribus vivant.
vitae incmiuil Diogenes Laerlius lib. viu in Vita Py- h Qui bhn aut terni. Divus Hieronymus epistoln
llmgorae K«i kOtoO c. ««Sr.Tai xkt.Qsvto t« r o__-t«s

: citata ageus de Romoboth pseudoraonachis i Hi :
tle -v Totojuiv«?. Id est, ipsius discipuli facullates bini aul teriii, nec multo plures simul habitant. »
iii unum deponebant, comrannesque faciebant. « Sine. pustore. Cassianus coll. xvm, cap. 7, de
Qui didicerunt. To qui reddhuat, quia antea ha-
'<
sarabaitis Coenobiorum nullatenus expetunl disci-
:
betur. Anachoreta: seu Ereiuitae prius in ca;i:obio plinam, nec seniorum subjiciunlur arbitrio aut :
exerceri debentquam in solitudinera transeant, ubi eorum traditionibus insiitiiti discunt vincere volun-
nulius est viuc spiiitalis prauceptor. Iia etiam docet lates, hec ullamsauae discretionis rcgulam. » Sanctus
Cassianus capite citalo: » Secundus anachorolaruni, Hieronymus, epist. supra citata i Non patiuuuir :
ijoi prius incoenobiisiiistltulijaraque actuali conver- se alicui essf subjectos. »

Salioneperfeclisolitudiniselegcre sccreta. Sanrtus >
: ,
755 8. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS 736

noii Doruhiicis, sed suis iodusi ovilibus, pro lege eis A las et i rescellas, ignorant quia perdunt suas ani-
est desideriofum voluptas : cttm quidqoid puiaverint inellas. Simul et ii, qui nuper conversi immoderato
yel elegerint , hoc dicunt sanctum ; et qliod irolue- fervOre eremum pulant esse quietem : et non pu-
rint lioc , Quarlum genus est
putanl nOu licerc. hio- tantes insidiari et nocere diabolum, singularem cum
nachorum quod nomhiatur » gyrovagum qui ,
*> !o1a eo pugflam indocti et securi inVadunt, sine duhio-
vita sua per divefsas provincias ternis aut quatemis inducti lupi fadcibtis occufsuri. Quarttim Vero genvis
diehus pef divcfsorum cellas hospitafitur, semper est mortachorum nec nomlnandum , quod melius
vagi , nunquam stabiies et propriis voluptatibus ct tacere quam de talibus dicere. Quod genus uiciiur
gul* illecehris servientes, el per omnia deleriores gyrovagtiin, qtli totam vitam suam per diversas pro-
sarahaitis. c De qtiorum omnium horum mlsefa vineias tefrtis aut quatcrnis diebus per diversorum
conversatiohe inelius esl silere quam lo<(ui. His ergo cellas et monasteria hospilantes; cum pro hospitum
omissis act ccenidiiiarura d forlissimum genus dispo- advenlu a diversis voiunt quoiidie noviter suscipi, et
uenduin , Domino atijuvanle, veniaraus pro gaudio supervenieniium exquisita sibi pulmen-
taria adpafafi, ei animantia pullorum sibi curant
§11. Ex Bf.gui.v M^gistri De geiieribus monachorum.
quotidie a diversis hospitihus pro advenlu ettlieUo-
Monachorum quatuor esse genera manifestum B occidi, gravare se ita diversos non credunt, com-
e
est. Primum coenobilarum, hoc est, monaslefiale, mutando quotidie hospites k pro adventu novitatis
niililans sub regula vel abbale. Deiinle secundum sub itnporluua charilate diversos conanlur sibi prae-
genus est anachorelarum, id est ereniilarrtm, qui parare diversa ; et velui ab invito a diversis hospi-
non conversationis fervore novitio, sed Aionasterii tibus exigentes praceptum Apostoli, in quo dicit r
probalione dituuni», [qui] didicerunt eonlra diabo- llospitalilatem sectantes (Rom. xn), per occasionero
luiit inullorum solatio jain docli pugnare, etbene in- praecepti inquietos sibi pedes post viam fomentari ex-
siructi fraterna ex acie ad singtiiarem pugnatn postulant, per oecasionemitineris ihlestina sua laliori
ereini, secuti jain sine consolatione alterius, sola coena vel prandio inquinata inflnilis poculis magis
inatiu vel bracbio contra vilia carnis vel cogitalio- quam pedesdesiderant. Etpost exiiianitam a famelico
num ' cum Deo et spiritu 8 repugnare sufliciunt. hospite mensam et micuias ipsas panis post viam de-
Tertitim vero lnoiiacliorum deterrimum genus est tersas silim suam sine verecundia hospiti ingerentes,
sarabaitaruin, quod melius adhuc laicuui dixissem, si calix his casu defuerit, rogatur hospes in ipsa pa-
si me propob.it i sancti non impediret censura. Qui telia ul misceat. Et postquam ex utraque parte ni-
nulla Regula approbati, et experkntia magrsira, sie- mielate cibi et potus percalcatiusque ad vomitum lue-
ut aurum fornacis, sed in plumbi natura mollili C rint, totum laboriosai viae imputant quod gulalucra-
adhuc h factis servantes saeculo lidem, mentiri Deo vit. Et antequam novus lectus lassum a potionibus
per lonstiram noscuntur. Qui bini aut terni certe magig, vel ab escis, quam a via hospitem auseipiat*
singuli sine paslore non Dominicis sed suis inclusi laborem suae viae pro magno hospiii enarrantes,
ovilihus, pro lege eis est desiderioruin voluplas : dum mercedem repausationis largioribus puimenta-
cum quidquid pulaverint vel elegerint, hoc (iicunt riiset infinitis poculis hospitem sihi cogunt l largire,
sanctum, et quod nohterint, hoc putanl non licere. rationem erroris sui per pere^griuationem et captivi-
Et dum in proprio arbitrio quairunt habere ' ccl- tatem celando exensant. Et mox de viciuis monachis
a Cyrovagum. Hujusmodi monachis plenus est ten., cap. 5G ReguiaB : et claves de arcellis : dicitur
mundus, qui et dieunlur circuaicelliones ; de guo et arcellula. GregoriusTuronensis, lib. x Hist., c. 16,
vocabulo infra. Hi sunt pseudo-eveuiiUe, palliaia Si quis earum arceltulas scrutaretur.
lueudicabula, qui urbes et pagos obambiilaut, ut i Rescellas. In Regula ms. Magistri, receiias. Re-
venlrem et niarsupium inipleant; qualo.s erant olim scellae sunt panni et vestes exjles. Pelagius, lib. x de
illi %0-QiiiTKi ps/.avEiv.ovovvTE; y.ifjivXcf.; -/o;./.gjvt£v, id Vitis Patrum, n. 76, i Pro his utor hasVtles rescel-
est nigra vesle iinluti, crinili; quos sexla synodus, Dicuntur et recuhe. Apuleius lib. tv Miiesise
las. i
can. -rl, in monasleria aul in soiiUtdinciii amandari i Quid, oro, paupertinas pannosasque recu-
fabulye :
jubel. jy las miseninue anus donas vieihis uivilibus. > Dicun-

h Qui lota vita sua. Codices Yictorini, qui per lo- turet reiculae et receUuIa?, suinunturque etiam pro
tutn vitam suam. ornanleutis et supeliectile. Legis Burgundionum
c Dc quorum omnium. Cod.S. Ebrulphi, de horutn tit. 1 i, § 6, i Nisi forsitan quid ex matris bonis, id
omnium. est ia recellulis et ornamentis etc, i lib. vn Capi- ,
d Forlissimum genus. Ccenobilarum genus dicilur tul. Caroli el Ludovici, lit. 192 i Qui reicuiam ec- :
orlissimuin, quia coendbitae multorum solatio adjuU clesiw peiunt a regibus. » Sunt eliain res quajlibet
facilius diabohim vincere possunt. exigiue autparvi momenli
b Monuchorum Initium hujus capilis sumplum est Pro adveutu nooitalii. Id est pro adventu novo^ fc
ex Regula saacti Benedicti usque ad illa verba et plirasis Hebraica. :
dum in proprlo arbilrio ut pleraqOe alia ejusdem ,

1
Largire. Ita in Regula ms. , pro, turgiri. Sic ve
operis. leres ahquando locuti sunl.
1
Cum Deo ct Spiritu. In Regula sancti Benedicli, S«anctus Coiuud>anus in Monasticis
Deo auxiliaHte.
Kon perdu j>ietas quidquid targire yidetur.
Regula ms. Magislri cod. Corb.
* Iiepugnare. Ila in
In Regula sancli Bene.licti, pugnare. Idem infra dixit, ulciscete pro uicisci :
Factis. In Regula saucti Benedicti, operibus.

Ij
i Arcellas. Arcella csl arca. GIossx veteres

Injuriasquc tuas iu fralreni ulctscere »o!i.
tl arccila, xtSwroj, vA j--f.%; ulilur Caesaiius Arela-

,
CONCORDIA REGU.ARliM. — CAP. III. TM

aul mouaslerii posilione inlcrrogant; ul>i cum inde A pancs tosti implevcrant : c:>m in diversonun hospi-
» Ievaverinl, b ponant vcl applicent, velul lassietquasi taliis in mensis recenlcs sumunt, illos servanies co-
quihus jam universus clausus sit nmnikis, ct ex tolo gunt mucidare. Ergo postquam eis bisaciui consi-
cos ncc loca,nec silvae, nec lata ipsa vEgypii cre- gnantur, mox et de paslura miser asinus revocalur,
mtis capiat, ncc universa monastcria arl servilium cui posl recentes viue labores misera pasturaplacue-
Dei eos suscipiant; et eos, ul dixiuius, loius mtindus rat, si domino ejus hospitalis non displicuisgel io
non capiat : inde se dicunt juste errare , et ex loto biduo : et noviler f

reslratus, et diversis tnnicis el
locum rcpausationis et rcfrigerium animaj et inte- cucullis resarcinatus, quasaut iinporluniias a diver-
gram se observationem disciplinae nusquam posse sis exegerat, aul inventa occasio fraudis diversos
se invenire : quasi dicant se ita muUum sapicntes hospitcs nudavcrat, et ut alios pelant, fingunt se pan-
ut tolum ipsis solis displiccal, quidquid Deo el honos advestiri ; ct vale et ipsi hospili dicentes, adhuc
rninibus placel. fdeoque magis eligunt ambulare, et non venerunt, jam vadtint, cum ad alia jam bo-
et
noviter per diversos hospites mutatos, et vavias re- spilalia in animo invitantur. Caeditur, pungilur,
fectiones; ul per occasionem sitientis viae repropi- ustulatur, s Jordicat iniser asellus, einon vaciit, va-
nata poctila sumant. Hoc ergo agunt, ut guke sua» pulaut aures ejus, posiquam clunes defecerint. Idco
magis qnotidie peregrinari videantur quam aniraae. B perocciditur et manibus lassus impingilur : quia fe-
Et cum biduum ad unum hospitem appara-

eis post stinatur eisatagitur, ut ad allerius monasleiii pran-
tus ipse in pulmentariis jam minuendo subducitur, dium occurratur. Et cum pervenerinl ad allerins
ctrnane,alia die,facto, cum non ad refcctionetn monasterii aut monachi ^ regias, ita hilari clamosa
coquendam, scd ad laborem cellulae suae viderinl ho- voce dcforis, {
Benedicite, clamant : etquasijamillum
spitem occupari, mox quaeri sibi alium hospitem calicem iu manum accepcrint , quem mo\ iugressj
placet. lunc vale festinant, quasi ab aliquo impel- monasteriuin pro siti sunt petituri : et intrantes re-
lantur, quasi eos jam cxspectent aliorum hospituiu gias adliuc non nuntiati et suscepli i excarricanl;
prandia pramarata clnon longc ab ipso monastcrio
; et quasi pro aliquo debito aui ex alicujus delegatione
si cellam invenerint monaehi repausantcs dicimt se ibi adveniant. Ante intus bisaciae porriguntur, quatn
a finibus advenire Italiae, et noviler aliquid de pere- hospes suscipitur, et non prius ad oralorium festi-
griuatione aul de caplivitale, et ipsi hospUi quasi natur, nisi pro labore desiderandi vini per occasio-
humili et inclinalo capite mentientes cum proprie- nem vialicae sitis, ul lu pro charitale liospiti vinum
tate longi itineris coguut pii hospUis totam pauper- porrigas, ab illis sic manu aqua exposcitur. Hi eruin
tatem i;i
c
cacabi» et in mensa exinaniri : sine du- tales
et ud cum ipsi jejunia ambulando ignorant ,
bio el ipse hospes nudus, glutouibus exinanitus C quoscunque

et a d supcrvenerint jejunan.tes, aut supervenlu
post biuuum reiinquendus. Et cura post triduum et hospitali cogunt eos jejunia frangere, aut nou eru-
ipse et cella ejus et mores et ejus displicuerit disci- bescunl sua vcce hoc eis dicere, magis eos propier
plina : et cum subducta els post biduum ab eo mi- avaritiam jejunare, ut non velinl hospitem recreare
nus exhibuerit mensa , mox. et ipse reconsignare post viam. Et post vagam suae consuetudinis gulam
e bisacias cogitur, quam dive.rso.rum. hospilum jam cogunt perseverantium jejunia violari : et nesciuot,
« Leiaverinl. Supple se. f Restratus.

Id est, veteribus laciniis abjeciis, no-
*> Ponant. Id est, quiescant, cessent, ambulare vivis et melioribus instratus.
delicet. iSoiinius, cap. 4, pon&re, deunere. VirgiUus, s
Lordicai. Infra eodem capite : lordicando. Lor-
lib. viii :
dicare est douso iucurvato incedere. Gnece lop&y
CuuiveiU! posuere vnhyM^w, id est iucurvatum, \oplhg, curvatus, tigm?
innixtis, co.rpore pendens, notat Suidas. Uu.de GalTice
r
In cacabis. Cacabus est olia. Varr-o, lib. iv de
lourdaud, qui non recte incedit, facile iinpingit, ine-
LinguaLatina : «Vas ubi cibum coqueba.nt, ab eo plns ad omnia. Et, laurd, id est grave, ponderosum,
cacabum appellarunt.> Sanclus Isidortis, lib. xx quia dorsum incurva^ ges.tau.lis. Lordicat ergo Gyror
Orig. , cap, vm «Cacabuset cucuma a sono fervoris
:
vagus, cum incurvato dorso incedens se valde fessuiu
cognominautur sed utrtim Lalini a Gr;ecis, an Graeci
; J) esse simulat.
a Latinis hiec vocabula sumpserLut, Uicertunj est. i
b Regias. Regia janua,, de quo vocabulo
Tamen dubium non esl quin cacabus a Graeco dedu- esl. infra.
catur. Nani K»xuCr,;, apud Athenaeum lib. iv, ex Benedicite clamant. Mos fuil monachorum, ut
i
Arislophane et Antiphaneest yvrpfc,idest olla; apud adveniens hospes ab hospile benedictionem peleret.
auclorern veteiis Etymologici dicitur : Betxxa&rjiTiguoff Vita sancti Onufrii, cap. 8 : «Appropiavi volens sci-
tt/jos- eiviro) imrnosurv, id cst vas aptum ad co<|uen- scilari si forte quispiam inluS maiieret, secundum
dum. Vide Polluceiu, lib. x, cap. 24. cOnsueiudinem monachorum clamare coepi, benedi-
d Glutonibus. Glnto ostguiosu», vorax, Gall. Clou- ctionem huinillime pelii. *
ton. Glossos veteres LaliDo-Gcaccae : Gluto, litiSo^. i Excarricant. Supple se. Excarricareest exonera-
Glossae Graeco-Lalinqe, m^Gq;, linguriut,'u\ est liguri-
rc,onus deponere. Magister, cap. 9i Regulie «Ex- :
tor, gulosus. Sancius isidorus, lib. x Oriainum, Clu-

carricato de se onere laciiltatuni, > a verho carrico, id
to,'a gula, id esl gnlosus, Glossa) Isidori, Ardalio, glu-
esl onero. Glossas Arabico-Latjnce dicte : Carrico,
to, vorax, mamiuco, a nomine glutum, id cst, guttur.
onero. Rufinus, lib. iii de Vilis Patrum, n. 73 Slelit :
E;edem Gloss* gultur, guttuvi. :

ergo, ct ipse tanquam peregrinuscarricavit animal. >
e Bisacias.
Bisacia, seu potius bisacîa, est man- Lib. v iegis ^Visigothorum, til. v, 1. 2 «Sin autem :
tica hinc inde ex lmmero pendens meridicauiiiim nimium caedendo vel fasces carricando, aut quocun-
usui apta. Papias. Bisaccia, sarchi«, muntica. Gai-
que onere, vel percussione mortuuua fueriLi
licc, Besace.
. : ,,
TS9 S. BENEDICTI AB3ATIS ANIANENSIS 7-10
qisia, ul eis non liccal jejunare aut absiinere; ant A Domini ilona concessa ipsis conveniunt, qui Dei vo~
1
nliquo [nescir.nl] aliquando loco stare, non eosali- hierint, non suani facere voluntaiem. Quia aliudno-
oiia ambulare eompeilii oecessitas, se.l gulse cogil bis Dominus in spirilu imperat, aliud caro cogit in
volunlas; cum securi et supervenienles alieni labo- anima : et quis a quo viclus fuerii, ipsius servus est.
ris quasrunt panes comederc, el uiversorum lectis Ecclesise su;e naraque Dominus secundum Triniialis
peregrinis straminibus sudores suos amant absler- nomen tres gradus doctrinsc consliluit, primumpro-
gere. Inquibns strannnibus cuni indig<>sti per cra- phelarum, apostolorum secundum doctorum ter- ,
pulam cihi e.t polus cupiunt salisfacere somno , vel tiuin sul) quorum imperio vel doctrina Cbristi re-
;
Dcumquandooccupaiionemgulosicaiubulationispsal- gereutur ecclesia^ , vel sCuoise, ut pastorum vice
mos aliqoando neglexerini meditari , ipsorura orc sanctis ovilibus divinas oves et cludanl el doceanl
respondenl se l::ssis posl viam ossii;us non posse de dicente Domino per e Isaiam propbetam : Dabo
lecto surgere, cum visi fuerint sani in mensa sero- vobis pastores se.cundum cormeum, et pascent vos
lina manducare. Mox malulinorum explcto opere pascentes cum disciplina. Ipso Dommo dicente : Si-
Dei surgunl vclui gementes et lassi. Sic primo mane mon Joannis, pasce oves meas (Joan. xv). Dccentes
fragmento servare ea quce mandavi vobis : et ecce ego vcbiscum

calefacli mero, peiiio panis ficti scgroti
succos desideranles inouasteria ipsa aut ccllas false B sumusque ad caiuummaiionem swcuii (Maith. ww.i).
exeunt lordicando dcllcta infirmitate r absconse so- Idcoque omnes quibus adhuc iusipientia ntaler cst
quod sanitatis gressus sint, ab ipso limine re- expsdit sub unius csse potestate majoris, ut doctoris
curi,
formantes. d Nam sibinolunt sub imperio raonasterii arbilrio ambulantes ilef volunlalis proprise discanl
abbatem de omnibus necessariis cogitare , vel ipsi nescire, Per doctorem enim nobis imperat Domi-
alicnbi suo vivenles arbitrio facta ceilula persislendo

nus. Quia sicr.t dixil superius, cum ipsis doctoribus
[vcl ipsi] e sibi necessaria vitae debuerant cogilare. Et, esl semper omnibus diebus usque ad consuminatio-
si noslra iilis dispiicet viia, vel suam nobis ostendant nem sseculi ; sine dubio non aliud, nisi nos sedifica-
formam. Unde nunquam persistentes f acli sunt turus per eos, dicente ipso Domino discipulis suis
gemerc, docloribus nostris : Qui vos audit, mc audil; qui vos

quotidie ambulandomendicare, sudare, et
quam uno loco siando laborare , et vivere qnotidie spernitytne spernit (Matih. x). Ergo si quse a doctori-
,
novitcr diversorum cellas, ut humiles inlranl hospi-

bus audivimus , el facimus non jam quse volumus
tcs solo capite inclinati. Deinde superbi et velut in- cxercemus; ut in die judicii nihil habeat in no-
grali post biduum migraturi, et veluti quibus diver- bis qnod secum diabolus vindicel in geliennam
hquando in nobis egit Domiuus quod » judicaret ad
sorum vita ct actus el omnium monasteriorum disci-
plina non placeat , eligunl magis ambulare quam

'
J gmriam.
sistero. Qui per diversa semper vagando ignorant §111. — Ex Regula sancti Basw.ii episcopi.
apud quem Uedia sua suscipiant; et, quod esi ulii-
i Quia ostendit nobis sermo tuus periculosum
roum, nesciunt ubi suam conslituant sepuliuram.
Unde ergo magnum existimantes primtun genus eoe-
esse cuin his qui mandata Dei contemnunt vitam dn-
nobilarum,- cujus militiavel probatio vnhtntas c<t

cere, nqnc discere cupimus si oporteat eum qui ;;b
Regulam revcrtamur. huiuscemodi consortiis discesserit, remolum esse et

Dei, ad ipsorum
Fratres, clamal nobis quotidie Dominus dicens solum, an vero cum fratribus ejusdcm propositi et
Converlimini ad me, et ego convertar ad vos (Zach. ejusdem animi vitam sociare.
1).
Conversio ergo nostra ad Deum , fratrcs, non aliud In muliis utile csse video vitam communem du-
est rtisi a malis reversio, dicente Scriptura : Diverte cere cum his qui ejusdem voluntalis sunl alque pro-
a malo, et fac bonum (Psai. xxxm). A quibus autem Primo quod etiam ad usus corporales victus-
jiosili.
dum avertimur. Dominum lntuemur; et ille nossta- que minisleriura unusquisque noslrum solus sibi
lim illuminans suo vullu , donans nobis adjutorium r.on sufficit, et ideo pro bis quse ad ministerium vila:
nostrse necessaria sunt k invicein opera nostra egc-

sttum, mox gratiam suam petenlibus iribuit, quae
fcntibus osicndil, pulsantibus patefacit. Hsec tria
D n,||S - Sicul enira » hominis pcs in alio quidem suis
nis. liic loeus non exslat apud Isaiam, scd reperiiur
a Aliquo nesciant. Ita in Regtda ms., sed To ne-
Jeremiaem, de quo infra.
sciiint redundat. Qnando. II est siquidem Servius in vi /Eneid.
L
b Cum quando occupationem. Lege, cum quidam Quando, siquidem; nam conjnnclio est, non adver-
per occupationem. bimn.
Absconse securi quod sanilalis gressus sint, elc.
Vind.
Jvdicuret. Cod. vindicaret, satis recte. .
Lcge abseonse seeuri quod sani sint, gressus ab ipso i

babenlur apud sanctum Da-
Quia ostendit. I!;ee
limine reformantes; absconse, id esl apud se. siiiii!;! interrog. 7 Regolarnjn fusius disputatarum,
,
«•
Num sibi nolunl. Leg. nam. cumsibi nolunt. Iia ei apud Rufinum interpretein , cap. 4 , cujus inter-
in Regula ms. ctlunc sensus clarus est.
.
preiatione utiiur auctor nosler in boc libro. Uoc au-
e Ve.l ipsi sibi. Ihee verba, ipsi sibi, reuundaut,
lein sancti Basilii caput profertur, quia sanclus Pa-
quamvis »n Reguia ms. repcriantur. ler Bcnedictus ccenobitarum genus fortissimum ap-
f
Acti suni. iia in Regulams. habelur, id est coacli
pellat. Passim autem qusedam linea? hie et in Ruiino
siini. Nonnius Marcellus, cap. -4 Acium, coactutn, :
e.iito desiderantur, qtue habeutur in textu Graeco.
lcrritum Virgilius hb. vi :
k Invicem. In Rulino edito additur, homines.
1'rodigiis acia coblestibus o»sa piaimnt. flominit pes. To hcminis non reperitur apud Ru
1
•
t l\i isaiam jnophciam dabo tobis. Ita in Rcgula finum nee in texlu C»;oco.
7il CONTORDIA RECUXA HL% - CAP. in. 712
viribus uiitur, in alio vero indiget alienis, et sine A non est nunc possibile omnia dinumcrare. Interim,
adjumcnlo cactcrnrum mcmbrorum nec suflicere ut diximus, ad conservanda sancti Spiritus dona
stiis viribus potest; ila cliarn vita solitaria mihi pati coinmodior est mnllo quam si degamus in solitudinc.
videtur, cum neque quod ei inest utile, esse; neque Sed ativersus insidias inimici, quae exlriusecus in-
quod deest, aliquid possit acquiri. Praeter hoc auiem fcruntur, mullo caulior est el utilior socictas pluri-
nec ralio quidem charitatis unumquemquepermillit, inorum; ut facilius suscilelur e somno si quis forle
quod suum est, quacrere, dicenle Apostolo : Chariias obdormicrit somnum illorum qui ducit ad morlem.
non quatrit quce sua sunt (I Cor. xm). Dcinde sed Sed el delinquenti deliclum suum facilius apparelit,
nec culpas quidem suas unusquisque ac vitia digno- cum a pluribus vel arguilur, vel notatur, sccunduui
scil; cum, qui arguat, nemo sit : et facile hujusmodi quod el Aposlolus ait : Suf/icilei qui el ejusmodi <?s/,
homini accidere potcst illud quod scripliun est : V«? objurgatio ha'c, quo? fil a pluribus (I Cor. n). Sed in
soli, quia nemo esl alius, qui erigut cum
si cccideril, or.itionc non parvum eraolumenlumapluribus nasci-
(Eccl. iv). Sed etmandala a pluribus qnident facilius turcum consensu el unitate orantibus, ut ex mul-
adimplenlur; ab uno vero, dum unum videtur im- torum personis per graliam, quae in nobis esl, Deo
pleri, aliud impeditur. Ut puta quomodo solus quis graliae referantur. *> Sed et interdum periculoproxi-
visitabit ir.fiimuin, aut quomodo suscipiet peregii- K ma estvtta solitaria. Primo quidem illi pericolo sub-
num ? Si vero omnes corpus sumus Chrisii, singuti jacet, quod ccrtc gravissimum est, in qtio ipse sibi
autem alterutrum membra per consonanliam, velul plaeet, el neminem habens qui possil opus ipsius
in unius corporis compagem in Spiritu sancto aptari probarc, « videbilur sibi ad suinmam perfeclionem ve-
et conjungidcbemus ad invicem. Quod si unusquis- nisse. Tum deinde sinc ullo exercitio degens, ncque
que nostrum solilariam eligat vitam, scilicct non ab quid sibi viiii abundet, neque quid viriutis desit,
aliquacausa, vel ratione, Deo sit placita, vcl

qua; agnoscit. Neque discretionem habere poterit in ope-
quod ad communcmecoteroruuiperUneat dispensatio- rum qualitate, pro eo quod operandi materla omnis
nem,sed propriae voluutati cl passioni satisfacicns : exclusa sit. In quoenim huraililatem suam probabii,
quomodo possumus discissi et divisi adimplere, et nemincm babens cui se bumilem debeat exhibere .'
integrara assignare membrorum ad se invicem con- Ad palienliam vero quomodo seipsum excrcebit, nul-
sonantiam?Iste eniui talis neque cum gaudeutibus lum liabens qui videatur ejus voluntatibus obviare?
gaudel, neque cum flenlibus flct quoniam quidem
: Si quis autemdicat sufficerc sibi Scriplurae doctri-
separatus ac divisus a caeteris, neque cognosccre namelapostolica praecepla ad emendationem morum
quidem necessilates polerit proximorum. Tum dein- vitanique formandam, simile mihi aliquid vioetnr iis
de nec sufficere potest unus ad suscipienda omnia qui semper fabrile artificium discunt, nunquam ta-
dona Spiritus sancti : quia secundura uniuscujusque men fabri faciunt opusjvei his qui inslruclorum
mcnsuram fidei, et donorum spiritalium distributio artcm semper docenlur, nunquam lamen aedifican-
celebratur, ut id quod per partes uuicuiquc distri- daedomus operam dabuut. Ecce enim et Dominus
butum est, rursum tanquam membra ad a?riificatio- non existimavit suflicere sibi solam verbi doctrinam,
nem unius corporis coeat et conspirel : Alii enim da- sed et opere ipso voluit nobis tradere humilitaCis
tur sermo sapicntiw, alii sermo scienlioc, alii fides, exempla, cum praecinctus Iinleolavilpedes discipulo-
alii prophetia, alii urulia sanilatum, etc. (/ Cor. n). rura suornm. Tu ergo cujus pedcs lavabis? quem
Quae singula utique non tam pro se unusquisque curabis officiis? cujus inferior aut ullimus eris, cum
quam pro aliis suscipit ab Spiritu sancto. Et ideo ? Sed et illud quod dicilur boimm et ju-
sohis vivas
necesse est uniuscujusque graliam, quam susceperil cundunv habitare fratres in unum (Psttl. cxxxu),
a Spiritu Dei, in commune prodesse. Accidit ergo quod unguento pontificali de capite in barbam dc-
ut is qui remotus vivit, et separatus unam quam- scendenti Spiritus sanctus comparavit, quomodo in
cunque suscipiet gratiam, et hanc ipsam inulilcm solitaria habitalione complebitur? Stodium namque
faciat, dum nihil per eam operatur, sed eflbdil eam *x est quoddam et apostolica praecepta ad emendatio-
in semelipso : quod cujus et quanti sit periculi no- ncm morum vilaraque formandam, in quo per vir-
stis omnes qui legiiis Evangelium. Si autem caHeris lutis exercitium proficilur, in quo meditatio
divino-
coraraunicat gratiam, et ea ipsa perfruitur proprie rum mandalorum effulget amplius et clarescit. Haec
quam ipse multiplicatur in eo dum
suscepil, et communis inter se unanimorum fratrum habilalio
coramunicatur et caHeris, et ipse nihilominus per- habet in se illam siuiilitudinem el exemplum, quoi
fruilur gratia reliqnorum. Habet autem et alia quani in Actibus apostolorum refert dc sanctis Scriptura
plurima bona communis vita ista sanetoruin, quaa
* Nec sufjicerc suis viribus potcst. In te.vtu Gvaeco c Videbhur sibi ad siunmam perfectionem venisse.
dditur : tt/so,- Sucfwwgv id est , ad riiuturnum lem-
, Quod unicum est ulterioris progressus in virtute im-
pus, quod quemadniodum bic, sic apud Rufinum de- pedimentum. Quod pneclare notat Seneca lib. de
sideratur. Tranquillitate animi < Puto multos potuisse ad
b
:
sa-
Scd et imerdum pericnlo projcima est , ctc. Qiue pientiam pervenire, nisi putasseul se pervenisse, nisi
hic dicuniur de vita? solitarise profcssormus, laulum quaedam in se dissimuiassent, quaedam apertis oculis
de h1s qui illotis, ut aiunt, manibus et iu nulia co> transilisscnt. Non est enim quod nos magis aliena
nobii palaestra aniea exercitati ad hanc vilam acce- judices adulatioue perire quani noslra. »
dunt, intelligenda sunt.
743 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 74*
diviiia dicens : Quia omnes crtdentes erant in unum, A quod elege.rit, sauctuta stbl hoc putet. Hos tales ubi
el ttdU<bant omnia commnnia(Act. n). repereritis, non nionactios, sed hypocritas et haere-
DlCTA SANCTl HlF.RO.NTMI. ticos esse credatis. Et hoc optamus, et hoc omnino
§ IV.
* Uonachus vivat in mona.-uerio sub unius disci- sanctitatem vestram quacsumus cum talibus nullatn
pima l\uris, consortioque inultoruin : ut b ab alio conversationem jtibemus habcatis, neque imitemiui
discai humiiitatem, ab alio paiientiam ; unus eum eos. Et quia suo arbilrio vivunt, nulli seniorutn vo-
silentium , alter doceat mansuetudiiiem, iNon faciat lunt cssc subjecti. Et nihil de propria subsianlia
qiiod vult, comedatquod Jnbeliir, habeat quaniuni pauperibus erogant, sed adhuc aliena, quasi paupe-
acceperit, opeWs sui peusura persolval, subjiciatur res, rapere festinanl, ut cum uxoribus et liliis e plus
cui nonvult, lassns ad stralutu veniat ambuiansque quam iu saeculo erant iucra conquirant. Et haec fa-
dormjlet, nec demum expleto sonino, surgerecom- ciendo de perditione animarum non curant , ut non
pellatur; passus injuriani laceat; pnepositum mo- animarum, sed corporum plusquam saeculares homi-
nasterii limeat ut dominum, djligat ut parentem; nes emolumenta habeanl, et pro suis pignoribus
credat sibi boc esse salutare quidquid iHe praecepc- more luporum doleant , et de die in diem non relro
rit; nec de majoris sentenlia judicet, cujus oilicii acta peccata plangant , sed cum scandalis semper
esi obedireet implerequaejussa siuit, dicente Moyse :

p» sludio rapacitatis anhelant, et non de po3na futura
Audi, lsrael, et tace (Deul. xxvn). Quidam profiten- cogilani ,
sed unde uxores et filios nascant, acrius
lur se renuniiarc saeculum vestimentis et vocis pro-

anxiantur. Et cum ipsis viciuis, cum quibus prius se
mutan- juramentis ligaverant, pro hoc tepefacti cum grandi
fessione , qui nihil de pristiua conversatione
jurgio et discrimine se ab invicem separant et res
tes, res familiares magis atrgeni quam minunnt. Ea- :
dem minisleria servorum, iclem apparatus convivii,

suas quas anle pcr charijatem expendendas com-
,
muniter miscuerant, non jam simpjiciter, sed cum

el inter lurbas et exainina niinistroruni nomina sibi
vindicant solitarii. Pleriquc monacbi c artibus et

exprobratione unus alteri raptat. Quod si alicui ex
negolialionibus prislinis carere non possunt. Pleri- illis imbeciilitas apparueril, propinquos, quos in sae-
que non viclum el ve&titum, quod Aposlolus praeci- culo rcliquerunt, cum gladiis et fustibus et minis ad-
pil, sed majora, quam socculi bomines, emolumenta jutores adducunl. Et qtialiter haee disrumpant , in
sectanies, sub religionis liiulo exercent injusta coai- prima dudum conversatione excogitant. Et f
vulga-
mercia , et plcnis sacculis morjuntur divites , qui res et ignari cum sint , talem abbatem sibi pracesse
desiderant, ut ubi se voluerint convertere, 6 quasi
quasi pauperes vixerant.
^ cum benedictione suas voluntates faciant, et quid-
(cap.
(cap. 1).
1 ).
^ quid eis placuerit dicere, dicant. Et alios more iusti-
d Soient cnint noniiulli ob ttietum gehennae in suis gationis dijudicant, et h servos Christi denle canino
sibi doinibus inonasteria componere , et cura uxori- dilaniant. Et cum saecuiaribus
hoc agunt ut semper
bus , filiis , et servis atque vicinis cum sacramenti commune consortium ha-
et hujus raodi principibus
conditione in uuum se copularc, et in suis sibi , ut beant, et amatores mundi cum mundo diligant, qua-
diximus, viilis ex. nomiuemartyrum ecclesias conse- iitcr immundi cum mundo perean). Tali [se] saepe i
crare, et eas faisu nomine monasleria nuncupare. exempio taliter aiies vivere invitant. De talibus Do-
Nos lamen hacc non dicimus mouasteria; sed anima- minus in Evangelio ait : Cavete a falsis fratribus qui
rum perditionein et Ecclesiae subversionem. Inde veniunt ad vos in vestibus oiium, intrinsecus autem
surrexit baeresis et schistna, et grandis pcr mona- sunt lupi rapaces. A fructibus eorurn cognoscetis eos,
stetia conlroversia ; el indc dicta baeresis, eo quod quia tton potest arbor mala fructus bonos fuceiv
unusquisque , suo quod placuerit arbitrio, eiigat; et (Matth. vn ). In fructu operationcm dixit, ii> foliis
» Monachus. Hiec surapta sunt ex epistola ad Ru- tores haud dissimiles sunt iis de quibus agit synodus
6licuin de forma vivendi. Citantur ab auciote nostro Constantinopoiitaua prima el secunda qui suis pos.- ,
iu vit;e coenobitic:c commendationem, et ob pseudo- J) sessionibus monasterii nomen imponebanl, se eas

monachos, de quibus agit sa.aius Pater Benedicliis Dco consecrare profitentcs, sacratarum rerum rf«-
b Ab alio disciU humililalevu De hac re infra. minium usurpabant, easque pro Ubidine tractabant,
< negotiationibus pristinis. Mooachis,qui
Artibus et tandemque vendebant. Quam rei monasticas cattpo?
omnes suas cogilationes et studia ad Detuii conver- nationcm in poslerum fieri probibel dicla synodus.
lere debcnt, turpe e:>i rursns negotiorum siecularium « Plus quam in sdcuio err.t/t. Lege, phis quam cum
iiucauiliis intticari. Quod docet sanctus Ditmysius in sa^culo erani. Ita cod. Vindocinensi.
itt
Areopajjjiia, Eccl. quae

liiet-. cap. 0, cum ait muka 1 Vulgares. Clossae veteres : Vulgaris, zowo^,
soccularibus permiituniur monachis prohiberi, quae Itiilrtg, yyov.ifii , id est, communis, piebtius, grega-
sunt, ut explicat Georgitis Pachymeres in para- rius.
phrasi, yuuoc, x«: to a7i.u7Zwu; /.ui «uTroptottc ottuslv, 6 Quasi cum benedictionc. Quia olim monachi ni-
fa>. ETiPOCf, ev oli o \xL/.b$ ou wztx/.pM T«t , id est, IIU- hil sine abbatis benedictione agebant , ue qua re
pii;e, in bello ct negoliatione versari, et aliis rebus, infra.
ob quas laicus non cotidcnmatur. Quod sane prohi- k Servos Dei dente canino. Fructuosus abbas, cap.
buil coneil. Chalcedonense, cau. I. 2 : « Cum episcopis saecularibus et piiucipibus ten;«
J Solent enim. Haec nou exstant in Resrula ms. vel populorum communem regulam servant, ct An-
sauctt Fiuciuosi Bracarencis episcopi ms. cod. Cras- ticbrisli discipuli contra ecclcsiam latrant. »
sensis, sed sunt alterius Erucluosi, non episcopi, sed »'
Tali se strpe. Td se redundat.
abbaus. ilujusmodi autem vitae monasticie caupona-
745 CONCORDIA REGULARUM. — CAP. III. 7<t>
verbuiu. Et ul eos in opere cognoscalis, vcrba illo- A i» comaiunc viventimn ad iiistar sanctoruiu iltoruni
rum pensare potestis ,
quia cupiditatis face succensi qui lemporibus Apostolorum in Hierosolymis vciulila
oon possunt Christi pauperibus adacquari. Chrisli ac distributa oiuniu, sn;i dabani indigeuiibus qui ha-
bitabanl d in communione
vcro pauperes banc babent consueludinem nibil iu ,
sancta vitre, non dicentes
hoc mundo cupiunt habere, ut possint Deum el pro- aliquid proprium, sed erant illis omnia cominunia, et
ximum pcrfecte diligere. Et qualiter supra dictos anima cl cor unum (Act. iv). Horum inslilulione
lupos possinl evadere per Dominum cognoverunt di* monasleria sumpserunt principium. Secundum
centem : Ecce mitto vos sicut aves in mcdio luporum; nus est eremitarum qui procul ab hominibus
, i
noti portelis sacculum neque peram (Maltli. x). Proinde dentes deserta loca el vastas solitudines sequi atque
Christi servus, qui cupit verus esse discipulus, a nu- habitare perhibeurur, ad imitationem scilicet Eliae ei
dam crucem ascendat nudus, ut mortuus sit saeculo, Joannis Baptist.ae, qui eremi secessus penetraiuni.
Christo vivat crucifixo. Et postqusm deposuerit cop- Hi qtiippe iueredibili couversatioais desiderio, uiundo
poris sarcinam, et hostem viderit trucidatum, tunc se comempto, sola soliludine dereelantur, herbis lan-
pulet devicisse mundum, et cum sanctis raartyribus tum arescenlibus aut pane solo vel aqua conlenii,
e quod his per certa intervalla
aequiparasse triurophura. temporum defertur.
§ VI. _ Dicta sancti Isidoiu de GEweRiBCS mona-

B Sic(I ue secretissimi penitus ab omni heminum con
chorum. spectn, remoti divino tantum colloquio pcrfruuntur,
c
b Uade autera ad raonachos stndium defert pau- cui puris mentibus inhaeserunt , et proptcr cujus
pertatis, vel quis lmjus conversatioriis exstiterit au- amorem non solum raundum, sed etiam hominum
ctor, cujus isti babitum insitantur ;
quantum enim, consorlia rcliquerunt. f Tertium genus est anacho-
inquara, afclinet ad auctoritatem veierum, hujus retarum , qui jam coenobiali conversatione perfecti,
propositi principes Elias et discipulus ejus Elisaeus includunl semetipsos in cellulis procul ab berninuni
fuerunt, sive filii prophetarum, qui habitabant in conspectu remoti , nulli ad se praebentes tngressum,
sed sola contemplatione Dei viventes. s Quarluui
solitudine, urbibusque reliclis faciebant sibi casulas
prope fluenta Jordanis. Hujiis etiam; propositi in genus est, qui sibi anachoretarum imagine biandiuu-
Evangelio Baplista Joaimes auclor exstitit, qui eremi tur. Ipsi , ut ait Cassianus, in primordii sui fervorr:
solitudinem incoluit locusta et agresti mcile nutrilus. quodam brevi coenobii perfectionem videntur cxpc-
Jam deinde progrcdiens conversationis hujus nobi- terc : sed continuo tepefacti , dum pi istinos mores
lissimus princeps Paulus, inde Antotlius, Hilarion, et vitia resecare eontenanunt, nec jugum humili-
Macarius, caeterique Patres, quorum exemplis pcr tatis ac patientise diutius sustinere conlenti sant;
universum mundum mona- C subdique seniorum imperio dedignantes separal; IN

adolevit sancta inslilutio
chorum. Sex autem sunt genera monachorum tria expetunt cellas et solitar'e sedere desiderant ut a
, ,
optima et praecip-ja reliqua vero deterrima

, atque nemine lacessiti , mansueti et humiles aestimentur.
,
omnimodisnotanda. Primus est coenobitaruni, id est, Quae institutio , imo tepor, eos qiios semel infccc-
* Nudam crucetn , ete. D. Hieronymus, epist. ad rus. Tertio dicuntur anachorelae u qui siuetectopei
Paulinum : i Et nudam crucem nudus sequens ex- solitudinem erranles nullo certo loco consistebani
peditior et levior scandis scaiam Jacob. » de quibus Severus Sidpitius, dialogo primo « li,: - :
b Vnde autem. Hoc caput habelur apud sanctum bitant (inquit) ifli plerique in eremo sine uilis ta-
Isidorum lib. n de Offieiis ecclesiaslicis, cap. 15. bernaculis, quos anacboretas vpcant. Vivuni herba-
c
Defert. Apud sanctum Isidorum legitur, deflu- rum radicibus, nullo unquarn certo loco consistunl,
xerit , recte. ne ab hominibus frequententur. » ld iiniuit Cassia-
d ln sancta commun.one viuv. Apnd sanctuin Isi- nus, coll. xviii, cap. 6, cum ait t Ad iinitationcni :
dorum insancla commnni vila.

: quoqueEliae et Elizaei, atque iflorum de quibusApo-
« Qui eis per intervalla, elc Eremitis olim vielus stolus.circuierunt in melotis, in pellibus Laprinis.elc. ?
suppeditabatur a coenobiisequibus discesserant. Se- 8 Quarium genus, eic. Haecsumuntur t-\ Cassiano,
verus Sulpiiius dialogo i « transgressisad eremum coll. xvm, cap. 8, cujus etiam verba proferuntur.
:
abbatis illiusordinaiione pauis et quilibetcibusalius Agitur de quibusdam quisibi anachoreianim nomi-

administratur. i r\ ne blandientes, in primordiis conversionis tepefacti,
f Tertium genus est anachorelarum. Hicdistinguit necultra valentesferre seniorum jugum, se iii cell;s
inter eremitas et anachoretas. Seu anachoretae sunt includunt, ad id etiam humanae iaudis applausucom-
in triplici ditfcrentia. Primo pro eiemiiissumuntur, pulsi. Quorum stuliiliae ut rernedium adhibeauir,
ut videre esl in Regula sancti Bcnedicti, cap.4-.Se- concilii Tolelani vn, cap. 5, cautum est, ne quis
cundo pro his monachis qui posl camobilicam pa- prius includatur, quara muitos annos in militia
lastrani includebaiitur in ceilis, iique duplices. Nam nobitica exercitatus luerit, adhibiio etiam episcopi
quidam infra sepla monasterii in cellis includeban- et abbatis consensu, ul habelur in concilio Franco-
tur, ut patet ex Justiniani novella 5 i Nisi quidam fordiensi, can. 15; etsexlie synodi can. 4J, stului-
:
illorum in conteinplaiione el perfectione degentes turutqui hujusraodi vilam appetunt, quadriennio

vilam remutam habeant in hospilio, quos vocare probeutur tiempc, utprius ingrediantur monaste :
anachoretas, id est discedentes, et besych;;stas, id esi rium, et per trienuiura e|iisniodi vjtam seclusam
quiescentes, consueverunt, » elc. Ubi bospilium su- cxerctjanl abbati monaslerii subditi quo evoJuto, ;
mitur pro cella. Ibi enim agitur de iis qui in mona- ab episcopo interfogentur, qui eorum voluntj!
steriis includuntur. Id eliam planum est ex can. 41 an iirma si;, cxploret; qua perspecta e cella exeant,
6exl3e syncdi, quae ailejusmodi inclusos mv.ûpriny.rpi et anno integro maueant in monasterio, ut eorum
iraiSorpiîcrflat Sixyuyvv, id esl anachoreticaiu exer- propositum plenius tentelur quibus iia perfr :
cere vitam. Quidam vero exira »• pta monasicrii insi niodo certasii eorum voluntas, includebantur.
clusi erani, de quilnis boc capite i»ît sanctus Isido-
Patroi.. CIH. 2V
, :
7!7 S. BBttEDKTFt ASSATfS ANIANENSIS ?48
ad pefTeciieQett Raaquam permittit accedere. A Qaintum jenus esi circeiisoKuw, qoi suh habtta
;.'««• eoim modo noa, soiust nsnabsciadentar, verum raouacheruip. usquequaque vagantur, venalem cir-
uti interius eenvaiesettBt, duraa nemioe prove- cumferentes hypocrisim, circumeuRles provincias :
queddam ieihale et
cati, ul intestinuni virus, quod nusquam missi, nusquam fixi, nusquam stantes,
quantum amplias ceialum fuerit, tantum prefunciius nusquam sedentes. Alii, qua; noa viderunl, conu>-
serpeas insanabilcm morbum generat segrotanii. Pre gunt, ©piniones suas babeates pro Deo. b AJii mem-
reverentia eniai fieiiae uuiius jam vitia solilarii audet bra martyrum (si tamen martyrum) c veuditant. d Alii
arguere, qu» iiie ignorarimaiuitpotiusquaracurari. fimbrias e et phylacteria sua magnificaut, gloriara
genui est ckcilHo/ium. Haec fere exeer-

« Qttintwn sentenlia regii senatus equis prius distractus de pa-
pta sunt ex e.ivo Augustiao, lib, de epere manachi, tibulari trabe pendere jussus est. Post cttjus mor-
cap. 28. Quid siut circiitiones , exponunt Giossas lom quidam sacerdos eaiemmi qua trifurcifer iHe et
Istdori Ctrcilliones f<Usi anachoretes : Eatdetu Glos-
:
sesquilavernio in carccrc vinctus fuarat, cuidan cx
scc Circellio monacluu per ceiles vuger.s : Auuusti-
:
Jebre laboninti supposutt, euntqtte tndt saaatnm im~
uus. De quibus ipse sunclus Augustinus tn psalmum pudeuli utendacio paiam divulgavil. Statiw, ni e&i
cxxxit « Quid :sibi vuit nomea circelltonuu;? Sed c«ca et p:a5cep3 vulgi devoiio, palihulum, ia qut>
hoo, inquiunt, vocamur circeliiones. Forte corruplo penenderat imposlor iiie, a ieco revalsura ttocte
suuo nomiuis eos appeliatmis. Nam circuiueellittnat» B
sublalum esi ; solnmque ipsum, ubi defixum fuerat,
dieti sunt, qui ctrcum celias vagantur. » De qua a fatuis undique concurtenlibns,ut reiiquias sihian-
voce Papias : t Circumceilioues uicuntur qui sub ,
ferrent, abrasum est. Noona: quaidam Kumeseiensis
habitu monachorum usquequaque vaganiur. » Idetn : in Anglia coenobii qttemdem recens defnncutm pro
« circumcellieties genus iDOBadsorum vagantium sancto colere ceeperant; qwod oum resciviswt satt-
um cellas vagensur. * Sunl et alii ctus Auseimus Cantuariensis antistea per epUtolam
eircumceUiones baeretici qui, ut tnarlyres babei-eu- (Lib. lii, ep. 151) eatj ejusmodi superstilione prohi-
tur, seipsos perimebaut, atque etiam obvios passim Luit. Contigit etiam tempore Alcxandri tottit , ut
Christianos de quibus sanctus Augustinus iu p*.
:
quidam vino mudidus ac iemuienms, cum pctulan-
i,xxx«.i, episi. 48, oi, et muitis auis locis et Phiia-: lius baccliarelur occisus, pro martyrc colereiur.
strius, iib. de hairesibus; meminit coilatie tertia Olim stultum vulgus quihusdam insoiuniis et ooctur-
CariUaginensis. nis visioaibus deiusum, ficta martyrum monumenta
»•
Alii membra
tnartyrtim , etc. Exseerabilis ilkt veiierabatur. Quod prohibilum fuit in coacilio v Car-
hvpocritaruia uundinatio, cujus beaeiicio asruseato- thagiueasi, cau. 5 (De reliq. et eener. sanct.). Sic
res iiii muitam stipem cogebant. ilanc altribuit cir- eliam a quibusdam stolidioriiris ntarlyribus Itafrati-
ceilionibus sanctus Augustinus, lib. de epere mona- cis honor exhibilus est. Quod pustea vetitam fuit m
chi, cap. 28. Siuitlem licitationem exerceliat falsus oenciiio Laodiccno, can. 34.
• Venditant. Yendere reliquias biariyrvm prohi-
«juidam erctnita Desiderius notnine , qui Parisiis
«iiim cum cruce sacra loca obambulans in saccuio betur. Codicis ieg. 5, de sacrosanctis e clesHs, etc. :
ge6tabat radices diversarum herbarum, denês lal- Nemo uiarijfres disirahat nemo merceturt el cap.
,
rarum, ossa murium, ungues cl adipes urstnos, qui- C Cam ex eo, de reliquiis ei veneratione sa: :torum
d Alii (imbriai, More Pharisseorum et Scribarnm.
us ianquam sacris roliquiU a plebe occurrente ve-
neraiionem cxhiberi volebat, ut refert sauctus Gre- Fimhrise enim sunt qiisedam lextnrae qux assnebao-
gorius Turonensis , lib. tx Hist. Pioduljihus Glaher, iur aPbarisaeisetScribis quatuor angulis atnicuii.eo
lib. tvllisi., c. 5, narrat de simili tcmporis sui ba- tempore quo se ab uxoribus abstitiebnnt, ad casti-
latrone circumforaneo qui ossibus mortuorum, quaj monwfi ostentaiionem, ut nemo tant(crel sanctilica-
e sepulcris eruebat, eis varia prophelarum mar- , tos, ut scribit sanclus Epiphanttts lib. i dc Haircs.,
tyrutn el confessorura nomina imponens, supersti- tom. I, cap. 15.
tiosos horaines passim decipiebat , eraunctis eorum • Et phyiacteria. Phylacleria sunl quaedam nolae
marsupiis. Hinc nata est quorumdam superstitio, ut ex purpura, quas Scriiite et Pharisaei palliis suU
falsas reliquias falsosqtte sanctos colerenl. Qualis oslenlaiionis causa appcuebant, ut refcrt saucius
fuit oiim mulier quaedam Carthagine, Lucilla nomine, Epiphanius capile citato. Ubi, eisi tantum de Scribis
quae obscuri ct noudum vindicali eojusdam martyris loquatui tamen capite scquenli ait Pharisaeos Scri-
,
obsequio ila addicta erat, ut anlei]uam sanctam Eu- barum indumentis uti solitos. Sunt ct tahuiae parvae.,
charisiiam sumeret, illius caput veneraretur eoque , seu charue, iii quibus Decaiogus scriplus erat, quai
noratnc a Caiciliano arcbidiacono correpta, ob idque Scriba; etPharisaei inemotialis causa in fronte gesta-
fttrore incensa a communione Ecclesiae discessit, banl. Divus Hieronymus in cap. xxiu Matth. Pi- :
suaque auctoritate atque opibus Donalistarum par- claciola illa deculogi phylacteria voeubant. Rabbiui ,
tes uiulluni adjuvit , ut refert Optatus Milevitanus ^S-£*i2 Tephilin. Sunt eiiam
, quaedam amulcia sett
contra Parmenianum. Nota esi illa historia
i) conservuioiia, quae magi ad
lib. i
murbos curandos seu
sancti JHartini,apud Severum Suipilium in ejus Vila, averruucandos, aut ad ahquem casum declinandum
cap. 8, qui latronis cujusdam aratu, qui ab iudocta juuliercuiis dabaul collo sppendenda, aut hrachiis
et imperita multitudine pro martyre colebatur, sub- aiiiganda, ut docet sancius Epiphanius cap. 15 lihri
movit. Sanctus Gregorius papa, lib. m, epist. 30, citalt. Glossas veferes : yviKXT^cov , s^roatorium,
improbat quosdam Gr*cos qui Rontx ossa mortuo- amotimentum armdatum , pravia. Ciossac- Isidon
, ,
ruftt effodientes, ea pro rehquiissanctis in stiam pa- 1'htjiacleria Carmina, id incaclamenta , juvia
est
triam asporlabant. Fuit etiam oiim Romana? piebe- iilud Virgtlii in Pharraaceutria :
culae supersiilio, nl Dalmaticam quaj corpus papx ,

Carmina vel cu:lo possunidpducpre iuuam,
mortuum, dum efferrelur, tnvolvcbat, sciuderet , et
partespro reiiquiis servaiet, quod idem Gregorius, Dicmonuiii inventum in seductionem etimicorum.
hb. iv, cpist. li, fieri prohibuit. GuiUelmus Neubri- Meminit Heja ii!>. iv Hist. Angl cap. Aliqui
Sensis, iib v Hist., cap. 20 ei2l, aarrat de qoo- etiara tempore mortalitalis neglectis fidei sacrameu-
amOuillelmo Lundomensi, qui a stolida plebecula lis quibus erant imbuti, ad erratica idoioialriae u»e-
mariyr habitus est. ille enim divitum Hummis iu- dicainina concurrebant : qaasi missam a Deo condi-
hiaas, seditiosis concionibus mulliludinem commo- torc plagant per incaiilationcs vel phylacteria vel
vebai , seoue pauperum salvatorem nomiuabat alia quaelibet daemoniacae artU arcana eohibere va-
jamque multa ferrauieiita a.i infringendas iocaptc- lerent. > Et sexta synodus, ean, 41. lititc capiundus
tuuu q&ies circulator ille paraverat, dum capius de TertuIIianus in Scorpiaco : t Nesctoquid magia cir-
.
7« CONC0BUIA M£tfLARlJia. — CA» Kl. 79«

«MMntes tt> A*i erinili maedcmt, M *&- A «* W» »•**«}. vJdWriae facieni. Apud hos atffMtata
Bw hafeeatnr tenM teacttus aaam ooewl*. «i *ide- sont e**ua, naiM emdio* fcHic*ntet, vettij
licet qui eo* viderit, aatiquot itte»»
f »m» ., crebre otstpirM , oiastMio virgii.
cefitet Stmodeut, Emm, ot eisterM. Aiii trectie «loricerwn : et qotSM *mb festus \
q;ios non acceperunt, kahere te protesUntw. AIH MtieMttr sd vemuam.

pareutes et eonuBgMmcos i» illa rrfioot se aadMM, | YH. — Dicta sarcti Vtuwji *j csmnu
viiere et ad eos pergerc meflintnur. Et oranet CBOOPO.
peluni. omnes exigunl aut temptum lacrosat cfesta- * Hino la btit tli smmmhb feiwe ujonacKo/nn
tis, aut simuiatx preihim MB&itaui. Cuni interoo per adjaeatm pejos priertbue. Dan oiim secu.nium
ubicunque in factis suis meb* ac verbis dapreheMi seperierem seriem de primo eaerdio mditfMti
fueiint, \el quomodo inaeiueriat, tub fensrali ao- Eceiea» iaetns iaardeseorot • Madar destderii r*-
mine monachorum propositum ulotpbematur. Soz- {ni ecelerura atque ume? Betftiai cordo perterrerei
Umi genus esi monacboi ea* iasam deterrhouia tuuie populorem ; et wks aeiaut por emaoeixlmiH crebras
neglectum, quod per Anamam et Sepbira» iuoMV- tttu jttfes eesfrogstionM ianumerus ei infiiiiius
dio EccleMx pullulavit, et spottoil Petri severiMte eaarcitss muHipitetretar mMMborum, venuu ttmtn
snccisum est ; qoique ub eo quoi tectetipsos & ees- 3 diverta eteni dooorta MUUfOTMMr
nobiali disciplina sequestraat suasque libeH appe- feetoratn d orgastulis. anaoriorotarum, et coat in
tunl voluntales Êgyptioram iiitgaa sarabaitae, sive * ista * uiiima exiremitaiis eocidua; partis eon
renuitae nuneupati sunt. Ccnsltuunt sibi celluiaseas- rara vidciicet et exigis* puliularenii saera; fdifionis
que faiso noinine monasterio nuneupant. Liberique cTepuauia, a patieis electis ot porfectis riris io de-
ab impefio senioruin, arbitrio suo vivuut, eertatim. tertis ioeis rara ope Domini cootti ucta suni raons-
in operibus laborantes, non ut indigentibut dislri- steria : tx quihns muilas animas Redemptor expia-
buanl, sed ut acquirant pecunias quas recendaitt. tas fece poccaminani sutocpii in regna cmleslia. Et
Ei sicut ait de ipsis ilieronymus, quasi ars tit ta:t- quia discedenle et ad flnem «xtremanic mundi tem-
cla, non vita, quidquid vendideriot, charioris esi pore refrigescit charitas, aecrescit &xvissinia iniqui-
pretii. Hevera, ul idein dicit,soienl cerlare jejuniw, tat, et uioxpiebiii» voraxque exardescii muadana
eumligat. » Yaria autem fuere bscc phylacteria, seu a «rurbBs juramentom reeipiebai , voiens ifiatifleari
ligatur.e, ut nervi, ossa, radices in corlo inclusae, ut «luomadnMdum seipsum, fecer.it unum payfaelcriui*
notal Tatianus Assyrius oratione contra gentiies, holocrystalHimm in gyro auro puro ernatum ahsqoe
pag. 17i edilionis Parisiensi9. Alii ursos clrcam- alicujus sancli pignoruFH meliisioue, saper quod ja-
dueebaat pcr titbes et oppida, et in eorme captie ^ rabant primaies hac pia frtude ucscii. » Aeta sancti
totoque eerpore liueturas appendebunt , dabantque GuillelmiGeiloiionsis < Miterat illis abHiorosolyntis
:
passim ex pilis eorum cuut lincturis laaûam phy- pcr Zachariam mogni propositi magaique lostinienii
lacteria ad morbos et fascinos ocuierum antoliondos, sacerdotem, perque duoa Cionachos merosoiymita-
ul docet Theodorus Baisamo ia canonom citaium nos mag nae religioais «ec parv% aactoritatis iiiud
,
sexta^ synoili.Additque pr*fectum quemdam fuisse Domintcse crucis venerabile cuttclis morUklibus pby-
synodice condemnalum, quod deprehensus essot ha- lacteriuin adorandum gemmarum spieudoribns ct
bere cvSuu», id est , iadumentum iufanlis recens auro purissimo, quanium poluit ars itumana, decen-
nati a muliere acceptum ados occludendum iis qoi in lissimeorrvatum. »
eutn dicere conarentur. Uoc aulcm svSufM nihil est a S/w renuiiee. T« tite sumitttr ex positis. Nar*
aliud quam pellicula qnaedam capilis iuslar pileoli, t* renuitm Latiuum cst, non Êgyptiacum. Et ita
cum qua quidam nascuntur, quam oliia advocali in Latini sarabaiiarum uomen exposuerunt. Smarag-
sinu gestantes ad eloquentiam conferre credebanl, dus in cap. i Reg ute sancli Beuedicti « Sarabaiue :
ut refert Lantpridius in Autonino Diadumeno : « So- autem iuierpretantur reuuitai , eo quo! majoruns
lent dcinde pueri pileo naturali insigniri quod ob- , exompla »el virtutem sequi renuani. » Sanctus Odo
sietrices rapiunt, et advocalis credulis vendunt, si abbas Giuitiacer;sis, collatione tii * Nos iaiseri non :
quidem causidici hoc juvari dicuntur. > Lttterae so- sumus raonachi, ut fai»o nominamur; sed narabait»,
lulorix sunt etiam phyiacleria , quas qui apud se iJ estrentiit:P, qui jHgum reguiaris disciplinae renui-
gcrebant se nullo pacto vinciri posse credei>ant. Ut mus. » Giossa: anoByrax
liiuju* /Egyptta-
: Sarabaua
videre est apud Bedam lib. iv Hist. Angl., oap. 22: D ca; in Latina d.cuntur rennitee, qui refuiant abba-
« Quariuu celehraiioue faclum est, quoddixi, ut lem kakere. Unde giossoe mss. ia Kegulam ta
uullus eum possit vinciic. Interea comes , qui cum Benedicti, mia? Parisiis exstanl in biiiiiotiiecs S. Yi
lenebat, mirari ct inu-rrogarecoepit, quare ligari non ctoris : Sarabaitarnm, qui re(ul**t, vel renumU.
possel : an vero litieras solalorias, de quibus fabute t> llinc tubiistii. Non bic citatur intefrura caput
ferunt, apud se haberei. » Huc eliani spectat ciD- sancti Yalerii, sed uiiima pars cujusduso capiiis de
gies Alexandri Jiagni, quam qui apud se geslabant, genere monacborum, iu qua septimum geuas addit,
vei iu anuulis , vel iu dextrocheriia , et in onam or- eorum qui ex famulitio et servitio raonasteiii, inviti
namcntoruui genere, se, in onsni acttt juvari crede- tondebantur ab abbaiibus, paucis tunc ad eonversio-
bant, ui. Bcribit Trebeiitus Poilio in Quieio impera- nem accedentibus; eorumque ntores pessin-os de-
lore. Taudem apud Ghrisiianos pbylacieria suni sa- scribit, iiivebttaraue in eorutn prxpositos.
crae reliquiie, ut sancloe crucis, mariyrum, ete., in c Candor deridern. ld est, ardtfr desidei
:t;:ro vel argento, seu crystallo, aut quavis aiia ma- d Krgastvlis. Metaphorice vocal celias anachore-
leria celatae. Sanctus Gregorius pnpa, lib. xu, epist. tarum ergastula ul»i ilii labono»arn vitam agunt,
6 : « Excellentissimo autera iilio nostro Adulowaldo quemadmodum fossores in ergaslulis.
regi transmitiere phylacteiia curavitnus, id csi, cru- 9 Ultitnas cxttemitatii orcidua: vartis. Id esl, Qispa-
ceiu cum ligno crucis Doraini et leclioflcm Evangelii niyc ex qua oriuudus esl hic sanctus Yaierius, ut su-
tbcca persica inclusam. » iielgaldusKioriaccnsis mo- pra dictum est.
nacli (is in Yita lloborti regis « Unde nirairuin suos
;
75! S. BENEBICTI ABBATIS ANIAJSENSIS 75i
cupiditas, alque infeslior invideas invalescit daemo- A si viderint aliquos toto corde convertentes el Domino
num atrocitas. in [quibus] sacratissimis locis pau- fldeliter servientes bonaque opera et Dco placita
clssiroi tandem reperluntur clecti viri ,

qui de loto exercenies : cum de ipsis monasteriis originaks
corde convertantur ad Dominum. Et ne ipsa mona- servi existant juris sui ea debila et sibi pertinentia
sleria desolst» deserlaque remaneant , tolluntur ex defendere contendentes , insurgant superbientes in-
familiis sibi pertinenlibus a subulci de diversisque f et adversus
vidiae alra obscuritate caecati opus as-
gregibus b dorseui atque dc possessionibus parvufi sumunt justum saevissimae crudeiitatis odium, atque
qiii pro orticio supplendo inviti tondentur, el nu- diversis pubiicis et clandestinis insidiis impedire ni-
triuntur per monasteria, atque falso nomine mona- tentes» Considerate, obsecro, quantum hos punitura
chi nuncupantur.Qui dum nec pridem foris in acliva sunt mala sua, g quos etiam.bona puniunt aliena. Et
vita mundanis studiis , sive servitiis vel operibus quis ei poterit subvenire, h qui se sibi exhibet invi-
excocli eruditique patescunt; nec postea in raona- dendo carnificem? Aut unde sibi parabit salutem,
steriis citra electionem Domini non ultronee, sed bonorum contrabit male utendo perni-
qui de salute
inviti sanctae religioni sociati concipiunt in cordc ciem? Cum autem in arcem superbiae alrociter su-
timoris DOmini compunctionem aut desideria regni blimantur , interilum primce perditkmis incurrunt.
coMestis, non obedientiae humilitate, aut sincerie g Scriptum est enira Quonimn quem dirus. superbia
:
charilalis dilectione fundantur , sed crescunt typo infecerii spiritus , eum effecit dinboto : et
similem
superbiae turgidi, faslu elalionis inflati, cupiditati quem s.imilem fecerit vitio, simili eum sine fine. cru-
philargyriaeque fomiti «* insaliabiliter rnersi, vora- dandum tradel exitio. Insuper bypocrisi falsae reli-
citati e gastrimargiae et temulentiae inexplebiliier ghjnis ita captaniur, ut in eonspectantium obtuli-

dediti atque atrocissimae invidue flamma succensi, ut bus saecularium protendant falsura sacrae religionis
r Subulci. Glossae veleres : Subulcus cvoSoff/o?, quod guttur insaniat; estque immoderatus saporis
X»[/w<5o<7toc, idest, qui porcos pascit. affectus;cum quis opiparas epulas et cupedias im-
» Dorseni. Glossae Isidori : Dorsennus persmapa- moderate appetit, quales fuerunt Philoxenus Leuca-
rasitorum. Et sane Dorsennus quidam parasitus in- dius Euryxidis filius et Melanthius dfKioctores, qui
trodueitur apud Plautum. Hoc tamen loco dorseui ut diutius cibos saperenl, bic avis oblougi colli, ille
videntur csse pueri opiiiones, seu pastores. gruis collum oplavit, alque alter Phibxenus dithy-
c Philargyria. Philargyria, inquit Cassianus, lib. ramborum poeta Cyiherius, qui ob eamdem causam
viii, cap. I' ( est pecuniarum amor, dc qua toto illo collum tricubitale appeiiit, ut ;Iocel Athenaeus lib. i.
capite sapienler dispulai. Dicitur el filoxpriuuriai, Gastrimargia vero non lam ciborum saporem et
quod idem sonat. Appellatur a sancto Aotiocho, iautitias, quam abundautiam
et iogluviera exquiril.
homil. 8, vocrnua Sstvov v.aX o).s0ecov, id esl morhus C Laemargia igitur plus saporis delectatione , quam
gravis et ielhalis. eduliorum iugurgitatione trahitur licct tandeiu :
«i
htsaliabiiiter mersi. Avaritia insatiabilis est. gustus titillatione victa, ut usu venire solct, in ga-
t
Sanctus Isidorus Pelusiota, lib. v, ep. 55, Uto strimargiam degeneiPt, quemadmodum docet sau-
itpo&t&iptw* v).jj y.uX yjrszzavua Tijf to-j 7r).stovo? ctus Dorotheus doctr. citala. Exempla gastrimargiae
opsEicoc yi.trui. ykp Ssôuevvj ovtH/roTS tt/vj-
llavrors vide apud Athenxum, lib. ix, et Êlianum lib. i de
poiiTat. Otov OSpa f/vpioig s-ouwji
oe xt? 7roAvxJ<paAoc varia Hist., cap. 26 et seq.
rr,-J rcoyvjv yuazpi zrt uxopicrztp nupaTrtu.izovex, etc,
f El adversus opus assumant juslum. Haee siint
id esl, cui id quodadjiciturest materia et fomes transposila el ila legenda : Et adversas opus jusluai
cupiditatis muko plura possidendi; undique cnim assumant swvissimai crudelhalis odium.
rapicus uunquam expletar. Tanquam raultorum ca- 6 Quos etiam bona puniunt aHena. Nam ex alieno
piluni hydra, quae per mille ora cibum in alvum in- bono contabescit invidus. Sanclus Gtvgorriiu», iih. v
explebhYm demiltens, tanto plus eum appetit, quasi Moral., cap. 54 « Livor alieni boui suum punit au-
:
nihil antea acceperit. Et pr:eclare sane Antiochus ciorem; nam undebonus prolicit, iade invidus cou-
nionachns. bomii. citala, coo-jrgprj 0a).acrcr« o-r/. sujrt- labescit. » Ovidius n Metam.. in deseriptione inviT
ir/.urw. S$you.i-jt) rriijSof fro-aawv, ootwj effttVuta dicC.
tfilvpyjpov o :> Tzlnpov-ui vpufutt&iv, id est, quemad- Sed videl ingratos iniabescitqoe videndo
inodum raare ob inultitudinetii fluviorum ipios reci- Successus lioaiiuuin , carpitque etcaipiliir una.
pit, noa impletur, sic avari cupiditas nullis divitiis
Sanctus Cyprianus, tractalu de zelo et livare:
saliatur.
• Gasmmargicc. Gaslrimargia, juxta Cassiauum.
D « Qualis vero cst animas tinea elc. , illustrmm .
prosperitate torqueri, aliorum gloriam facere suain

lib. v, cap. 5, est
ctum Isidorum Pelusiotam,
concupiscenlia, el juxta san-
$,mi1?p.
lib. i, episl. 384, irEpi

pcenam. » Sanclus Prosper, tib. de Yita eontem- m
plaliva, cap. 5. i ktvidus alienum bomim suura faeit
yuo—.ipa. p.r>Vi%, id est, ventris rabies et insania.
inYideudo suppliciuin. * Unde Apoliiuaris , lib. i,
Cui Buffragatar sanctus Dorothens doctrina 15, qui epist. 4 < de
: cujus culnaine datur amicis iaetitia,
deducit, r.upv. to (tapycwveiv, o iazi p.Kivj<r9at, t/)v Ijvidis peena.
ymtrxipa , iu est ab eo quod venter insaniat. Et h Quisesibi exltihet
invidendo camificem. Sanctus
yao-rpâpyor a]»ud Suidam v.t&wzo; , id est, insa- Gregorius supra < Livor alieni boni suum punit au-
:
tiabilis. Dicitnr etiam iMrqayiu, r.olvyuyiv., id est

ctorem. » Pneclare admodum quidam poeta apud
voracilas, edacitas immoderata apud Athenaeum li- sanctum Isidorum in fine iibri de Diflerentiis :
bro x, et ).«iuapyia apud eumdem ibidera, el )«t-
Justius invidia niliii est, qu?e proiinos ipsum
uupyoc, ciborum gurges, seu vorator: Glossae veteres
Auclorein rodit , excruciatque animuin.
\txiu*pyc, glutto. Moschopulus, scheda 5, luifj.upyo;
«oiuycfjoj uszu o-jvtovou tfftdvuiecf, id est, raultivorus
Ovidius, libro cilato:
<um venementi cupiditate. Distinguit tamen sanctus .... carpilque et carpilur una,
Dorolheus doctrina citata ijuer laeinargiam et ga- Suppliciuaique suuui esl....

stîraargiam. Nam laemargia esl insana gulturis Et sanctus Cyprianus tractatu citat© ait invidos pe
\oluptas, nupi/. m
p.'/pyu.atvj tov /oiaov, id est ab eo ctori admovere carnifices.
,
7a3 C0NC0RD1A KECULARUM. — CAP. III. ?M

hnbitum : ut etiam ac si desperantes de bono merito A tem general : ita ut cor ejus magis magisque in-
vel vacuum adipiscanlur sanclitatis vocabulum. Al- durari facial : et coutumaciam dehnquenlis difle-
que in supra dictorum auditum multiplicant diversas rendo non discutit , nec humiliari eum sinit, d nec
crebrasquc series oificiorum, et in sublimi arte attol- dissimulanter quae permittit de satisfaclione et ve-
lunt cancntes melodia vocum, a atque crebris genia cogitarc, sed idem denuo Uerare, quoniam Scri-
nuflexionibus protrahenles copiam orationum ct , plura nempe testaiur, Quod omne peccalutn quod re-
quolidianis diurnis atque nocturnis temporibus tor- missus indisciplinalusque admiseril (raler, ad negli-
porem dcsidiosumotiumque implicanl somnolentum, gentem protinus reverlatur seniorem ; et propter se et
ul scribitur, Habentes religionis signum, nan religio- pro illo duplam redditurus est rationem. Recte nam-
nis meriium: hippocentauro similes, nec equi, nec que censetur cum quo participat errorem, acter-
: ul
liominis facta discretio, uti superius diclum est, ad- nam retribulionis cum eo sorliatur uUionem, quia :
versus fldelissiraos Dei servos dolosa et iniqua niachi-

I('sejubere nelas, ipse perhibelur araare,
nantur odia, atque impiissimce atrocitatis persecu- Uui protiibere vatet, neo profribere volet.
lionem inculiunt : et quos noverint esse latrones,
Horuai et similium praevarieatricem ciandestinai si-
homicidas, maieficos adulteros, alque cxtera dia
bohcae mianda
... ,
,
,., ,.
crudehlalis opera exercerttes eas
x>
°
mulatioins perniciem simul cum pubhca mundauas
, iia y, nr,„ aT,,;^
lelinquenti* <•«>„:„«„..,„
facinorum „ rt ».i«..:«/l
contagione a^.
debet fideliter
summi amoris affectione. ex toloque corde charita
juxta sibi creditum supernae verilaiis divini imperii
lis conuexione amplecluntur. Hinc procul dubio
vicem et gioriosum lerrence potestatis princlpiurn
aperta ralio manifeslai quia, despeclo Deo, diabolo
severiias justissimae censurse et zizaniorum ac
obediunt et servi fideles existunt, cujus satellites
trihulorum de agro cordium deiinquentium pessi-
amant,amplectuntur etdiligunl: etDomino, cujus fl-
mam suffocationem faleifera emendationis succisione
dissimos servos persequuntur ct odiunt, inimioi,
radicitus exslirpare, atque vomere justitiie et rastro
*> refugoe, odibiles, el exteri fiunt : qui dixil : quod
veritatis excolere, ut novalem iructum fidei ci saa-
fecistis uni ex, liis tninimis meis, nrilii fecistis (Matth.
otitatis crealori suo valeat procreare. Haec exigua
xv). Iterum scriptum est Dominum : ille odit et con-
verba de cxsecranda hypocrisis. nequilia dixisse
letnnit qui non solum non iimel Deum sed gratis
,
sufficial. Nam de gravioribus flagitiis delicturum
odit timenies Deum. Rectores vero eorum , el si se
disserere non est meum. iliius semper sentenliae
existimenl se gtaviter ante Deum esse 'culpabiies
recordabor : Posui ori tneo custodiam , dum consistit
sed quia erga gregem sibi creditum negligentes, et
peccator adversum me (Psal. xxxvm). Ut tion loqua-
mala non prohibentes existunt, non solum propier
fj iur es meum opera hominum (Psal. xvi). ilie justus
propria delicta, sed pre subdUoruai flagitiis duplici-
judex, qui est mentium testis et occullorum cogni-
ler condemnabunlur. Hiuc David deprecans orat.
tor, ipse est et erit bonis bonorum in sempiterna
Ab occullis meis munda me t
et ab alienis parce servo
gloria retribulor, et malorum seeundum merita sin-
tuo (Ptul. xvm). Quicunque ex senioribus c causam
gulorum veracissimus ultor.
delinquentis adornat, majorem ei insolentiie fonii-
*-Ataue crebris genuflexionibus. Degenuflexionibiis reflexa.

monaehorwn infra dicetur. «j
Causam dtlinquentis adornat. Causa noc loco est
Refnga?. Refaga substautivum hoc loco est de-
*>
defensie, excusatio. Terenlius in Hecyra, act. 1Y,
sertor, apostata. Glossae veteres «.r.o-j-vmu., «rro- sc. iv :
<TT«T*if, refuga. Tertullianus, de Habilu muliebri,

Etsi Ubi causa est de bac re.
cap. 5 : < De ignominiis in honores lnetalli refuga
mutatur. > Poemate i eontra Marcioaem: Ubi Donatus :
t Causam more suo pro defensione
posuit. > Et in Phormione :
lerribihs refuga attribuit fera munera morlh,
Justazri illam eausam, faciiem, vineibilem, optimam.
Et secundo :
Donatus ( causam pro defensione posuit. > Causarn

:
Postquana fr»«ta fldes refugis spir*nUbus hoslis, etc.
ergo adornare est deiensionem parare, instruere.
Et infra :
wquasdam ration«s au delictum exeusandum vel ex-
AflJiit H>joo refugarum immane tropseum. lenuandum proferre.
d Nec dissimulanler quac permhtit. Lege, nec dissi-
Refuga, qiu ahqmd refugit. Flodoardus lib. i Hist., mulando, et to quiv expunge, quia redundat. Ul haac
cap. 21 i lluma»3e laudis ei mundame retribulionis
: ita connectantur Nec humitiari eum sinit : nec dissi-
:
refuga. v Aiias adjectivum esl, ut, refuga coesaries, mulundo, permittii de satisfuclione et venia (sup.
apud Sidonium Ub. i epist. id est, in occipilium % eum) cogitare.
.
55 S. BOiEDiCTI ABBATiS ANUfigNSi* 75#
CAPUT IV.
• DE ORDISA.NDO ABBATE.
| i. — Ex Recula sakcti T{. • vei ad a^krtae f

aut Cfarislianos vicinos clarue-
1
riot, p raai baairt pravorum pmvalere consensum,
h) abfeatis eaajaatione Uia seaapef coosideretiir
sed doaaai Bai dajaaiM constitaent dispcnsaiorem ;
., ut hie eoaatituaiur * ouetn sibiemnis coBeor»
scientes pre fcac se rccopturos mercedom bonam,
cvugrsg*!;» secuadim tiejorem Dei, * sive etism
si illud * caeto et zelo Dei faciant, sicai e diverae
pnrs, qaamvis jwm», cengt«e;*iiofisi; «*uWre «oiisilio
l»ecefltum, si aegligaat. Ordinatus aatem abaas oa-
:rit. VHa antem merito el gupientiae doclrina gitet semper qnale eaus snscepit, 1
» et eui redditnms
iiir qui ordinandns ost, etiamsi ullimws fuerit
est ralienem viUicationis saas, sciatque sibi oportere
ia trdino «oagregatior.is. Quod si etiam omniscou- prodesse magis quain praecsae. Oporic. ergo eun
gn-gatio vitU* suis (qaed quidem absil) consenticn-
esse decium ' iege divina, . nt sriat, et sit unda
soiiam pari eensilie elegeiit, ct siii.i ipsa in
proferat nova et vetera ; castuw, sebrium, niiaeri-
aolilia episcopi ad cujus uuscesiui perliitel locus ipse, k
cerdem ; eL semper superexaltet miserkordia judi-
De erdinpmo *l»*«v. lti onjnihus reguiis sive «tpravorum faclionibusrenestram ad lieentiamprse-

., «ive mss. qtias viderim, hoc eapttt e*t sexa- ciudat.
feeimnm qaurtttm ordino. « Yei ed abbntes. Ila apud Sraarafdum. In cmi.
k
/m tifrJtaCJtf ordinatione. ttioe uaqnead ilia verbi, EbruK
g rass. et Viet. P. deeet p r atasi t io ad. lo tas.
fSHttimani ditptmaioiem. extant Dist. 6i, can. ln Viet., vel Kkbaifous ani Christiumt vicitiis,
erdinnliem. l'bi qnatdam variant naxime cuui toai- I
Aut Chrutianos licinos. Non ItAirm jus baben-
tnr, 7j 9r/ejfwili, pro, abb:i'it; cl infra, pr/rptziun, tes in monacbos, sed qui sint episeupis et aaiiatibus
prn, «eroi**. fted baje m;iuti» facta videlur ex m- ant situsores, ant adjutores, ut nava eiectio raia li.t-
dustria. Quare ntNi ride» cui haic eaneni pras*§atur beatur. Qnamvis cnim k?c emaia sub aadein verbe
paiea. dkantnr, sunt lanen sceundimi personarum qtiaiila-
Quem «#i msnm* reafen elrgtrU. Fait aariiqaa
•'
lem iiitelligpinia.
Kielesia» cowsaotn de, ul monaclii sibi s*t*m ebb*- * Caste. II est sine cormpseia et muaerk palp»-
tem digant. ld eeanctibbtit aniiquortm PatPoa* re- lione. Cieera, Orat. pre lege Kanilia : « Et meus la-
-, *i »*ci*9»fr»je*c civUesque aa naei ea aa . Tide bor iu privatorum petieults casie integrcque versa-
liluium seitam ite Eiteiitmt et tittti pt imtmte ; eeu- lus. > Nonius Mareeilus, cap. i : « Casium a furtis
cUiura Lai«raa*»«e su» i-iaga ria Mapna, afei etun c.t rapinis abslinans. » Varro An.Saijiiiis. « Sec ata-
prneiaitar, at abeas de ipae *aagr«ayiai eBJfotar, aus viaa» senaei luixerat viri ca«ia. >
m in <t* he**»a» qaiapiam raaerlns Jverii. €a*\ I. «• II
Ki cni rcddinuut est ratitnem viilkationis suat.
Pe sacr9f*i'.*ii* teeittiit. }&n'\*'»m ttav aftaai «\ aap. in catvoae Tbeodori arcltiepiscepi CaatuarieaMS ad
lO; lib. i CapitKleris Cireti et Ledavim hssanffntt- buoc Iticun &l ai^win : « Kac e:tm semper agae-
ruw, tiiulo 8. Kt praxis viafeur ia inklair oieaa- scere, quia tibi redditura esi rationem viUicaiionis
run Laatiieusiuat ad Botb on aaarajtaaw rd ^ i »«:r>. >
ei Notkeiurn LcedieBscn cpiaeofjaa aawd ttasdrieam r> >

LeftiinM. ld esl, sacra Scriptura et rerum di-
lil». Cbron. Cunentcensis. csp. 105. « ki aajaa
: viaarum scientia, ut infra fusius.
jdae aoveritis aaa deesse Bostran uaaaisaita- i Ulacimi et sil nnde. Ila iti ulroque CoJ. ros. S.
iadMn tiaatrat Regale taciiUHioaen qu^ : Orm. ei ;<pud Buibardiim ms. reeie, nam phrasis,
i-ipit, ve; amaitio caiMtarden boc scri eeagre- n tii nnde, est familiaria sancto Benedicto. Vulgo, ut
;:ien, vel santeri eankiiia etian, quamvis niat- sriat et sic unde, elc.
II tern. > 1 Soprri.-jauv/ mmricordi* judici*. Ita Snseagdus.
* Si*feii<mp*rt, qmmvUpmrvg, c>)x$r*fgttems, etc. At sanictns Bmtstanos, editia Ctdeniensis, vetasrtr.i-
Per** id esi nitnor v
)t« t«e«tstK:t»
, pmitivm pro, siensis c<m vaigalis SxpeiexaliaNtem miurietrditm :
romaaraiivo. El sanc iri episloia Hincnari ad S*ini- jndicio. bi ranone Theodori Anglarun episcopi, in
d-?m aleciam nanaslerii Saactse Crwcis, sen Saaeue antiquo ordinc Remano Sttperexatiet misericor- :
Radagundis Pictaviis apudFleiie«rdan, lib. Bist. m diam judicio. *s.\ lcge cunt Turrecremata : S«-
Eccl. Ren., cap. 21, legitar, ts saiaer. < ?f aaa persxaltet miteric^rditt judicinm. Naio sanclus Jace-
res pncccperat r rotario arckiepiscafje, et Erarda oas, cap. ii. undc h;cc \erba sumuntar, scribit :
.* Angenoldo ad pratfrfn wiwmariaa pergere, SaperearWi.T* sutem miserict-rdi* jadieium, id est, ut

et elecUouena regularem ibi facete; et st cnncia ce«- in sextu Gr\cco h:jbetur;«rr«>MwxiT*t ik* xpiemc;
eangregatio, vel pars, qtiamvis Mtaor, lamen boc est, §l*rwt«r mitericerdim mthertus judichtm;
udem elegcrit, coitsliiueretur in ordine untie, tnperewmMei mwricvrdi* jmdk.um, est, se
» M !i» autcm Hiacmaras in eaist. ad Ri- exattet misericordia nmer judicium. ladiciuni hoc
.rdum eaup.m
'. loco pm jastitia paoitur, et s^jepe in sacra Scrtptwra.
apitis de ordinantio abbate : llaec vktus dtfma rcctore monasterii, quia digr.a
« legat capUula re?;i'i;e beati Benedicii de
Mouens at Deo. cuj«« mtVrartoaa* «p«rr o«ik»V/ opera cjut. Digna
ibnatis vel ai>bi*iissê, et invenict quam principe, ut 'aene naonei Cassiadorus Iili. i Variarum
traviter pro bao ordinationc in Spiritura sanclum, epist. • « BaaigRi principis est ad clemenliae com-
:
ipja regula est proraiilgala, peecaverit. j Mona-

• mndan transire termiuoa aMfuilaiis : quando sola
:ses in ei*istola eitala li\erunt. »jnt;»«; est niserieordia, cui omnes ?irtutes hooorabiliter
I eiiam qaamvis minimam par-
sanittri consiiio, cedere aoa recusant. > Hanc maxime sectalus cst
5ed non cilaverunl ei cadice. Ilunc sancti saactus Odilo abbas Cluniacensis, qni eiiam se ea
edicti locura respicit illud de eleciionc, cam. ec- tiomine arguentibus respondebat, quod si damnan-
clesiast. « lit is collalione a*dbibita eligatur, iu qucn dus foret, semalleob clementiam. quara ob severi-
<mnes, vel major vel saniorpftrs consentil; aobaudi, Utlem damaari. ttt refert beatus Petrus Damiani >n
tfnatnvii pnrva. Hoc statnit ânctns Pater Bencdictus cjus Vita. Quinimo non dcscemiil in Tarlarum ir,iy
,
737 OONCORDIA REGULARUM. - C\P. rV. '

:»
ek>, «t idem ipse consequattjr. * Oderit vilia, dili- A et cum charitale ea ampittet, ut videriv euique expe-
f»l frarres. ln ipsa auiero correptione pnideuter dire, ut diximus. l

Et studcat plvis aroari, quam
agat, ct h ne quid niniis :
c ne, dum nimis eradcre timeri. 6 ^Non sit lurhulcntus ei h anxius; non sit
cupit -ajruginem, frangatur vas. * Suamquc fragili- £

nimius et obstinatus ; non sit i zeiotypuset nl.nis
latein semper suspcclus sit : memincritque • cala- wispiciosus : quia nunquam requiescit. In ipsis im-
mum quasBatum non esse conterendum. In quibus periis suis providus el consideraius ; cl k sive sccun-
uon dicirnus ut pcrmittat nutriri vilia, sed prttdenter dum Deum, sivc secundum sieculuin sil opcra quain
ricordia, cni Chtislus miscricordiam pollicilug est. gitferrum impresseris, noceas cni prodessefeslinas.i
Quod inuuit sanctus Ambrosius iu obiiu Theodosii d Suamtfue fragilitatem semper
:
tuspectut si'.. Ut
< Bonuiit csl misericors homo, qui dnm aiiis sub- possit alienae fragihiali compati. Unde prseclare
venit, sibi consulit, et in ali*no reroedio vuiucra sua admodum sanclus Ambrosius de oiiitu Tbeotiosii :
cural. > t Agnoscit se nomincin esse, qui novit iguoscere. >

» Oderit vilia, diiiaal fralret. rhec iiominis omni e Calamum qvmssatum
non conterenaum, Isahe
perttirbaiione vacui virtus et perfectio est. Idem prae- xi.n; elcitatura Matlh«o,cap.xii,dicttimdcCiiristo,
clare nipnet sanctus Augustinus serm.1,7. s Quando quem anlhttites mooasleriorum debcnt imitari. Ca-
auiem jiulit-as, dilige homines, oderis viliura. Noli iamos quassatus, ut notai sanctus Basilius iriii
propler hominem dffigere vitium,nec propler viiintn 291, Regul. hrcv., is est qui tiondum omni i.
o;iis»e horninera. Iloino proximus est luus, vilium D vacuus non adeo sincere mandatura exsequilur qui :
inimicum proximo tuo. Tunc araas amicnin, si ode notr ideo eonteiendws esi, ei seveiius mcrepan.ius,
r: i quod nocct amico. » 1'rosper Aquitanicus, Epi sed benigne fercndus, ut sanari possit. Quid sit
gram. 2. arundo, seu ealamus, belle exponit Eusebius Galii-
Divioum innullo (igmenlem despiciaiur, cattus, bomiiia in ha.'c verba « Arundini quoqite, :
Sola maiis siudiis addita aou piaceant. id est, carici, qu;e r, venlo movetur, peccalrix et in-
iidelis anima comparatur, ut pote ievis. mobilid,
kJem Epigram. 55.
inquieta, infirma, fragilis, infecuuda velut inutilium
Lrgem speruertlas odit ctmi legis amaior,
numerositate folionnn, pleha supcriluis, vacua ne-
Munhoo.ines cxlit, seti rc; roual qued aguBt.
cessariis, inanis gratiis, nodosa peccatis, ati on
Ei Epigrara. 65« biandientia obnoxia, et facile cujuslibet oro- i
Recta volens aninius, sapiens ei ajnaior Loaesti niolioiie cnssanda, inconstans radicibus, a forii
^fiios<i.!in otlioil.gnos judicat i sse suo. tida .vanitatihus, lnlus cava viriutibus. Quam nulla
Nei- Uoieu hos fadere, guarus
loto dcj.fliii extrinsecus utilitas vestit, nulla intrinsecns ftdei
Natur&ni enanlem divMere j vi.iis;
medulla corroborat. Quam, sicnt- carices, qnae flu-
Sic gencri indulgeua pmprio, ut peciata rcfi'Ii
vios amant, ita mundi hujus praelerfiucntia ei ce-
Optet, et ut datnuci cnmiua, non iiomiues. ,
leri decursu perilura deleciant. » Poslea concludit

Sancins Gicgorius papa iih. ix, cpist. 8 : < In qua iuviceta alterius commodis laborandum, ct invicem
videlicet correctioiie hunc essa ordinem i;overis ut labores atque onera esse portanda. Uude sanctus
personas diligas, vilia pcrscquaris. » Sancius Eutro- Hieronymus hunc locum Matthsei explicans sapien-
C
pins Valentinusepiscopus iuepist. nas.de fiisiriclionc i Qui peccatori non porrigit
ter dicit : manum, nec
moiiachorum t Scd Dorninus iu Evangelio sic di-
:
porlat onus fratris sui, iste caiamum quassatimi
cit: Omnis qui iraschur fratrisuo r reus eril judicio. confringil. »
El iioc qualiter intelligalur, advertc Ille in hoc dicto ' El studeat plus aviaii, quam timeri. ilic locus
icnciiir obuoxius, qui non vitio quod in hominc ma-
hahctur in «ipra citata epistola monachorum Lau-
lum, scd natursc ipsi humaiiSP, qttam ulique Deus hiensium. Eamdem sententiam profert regula Tar-
hoiiiiin condidit, irasci voluerit, etprserogare sthnu- natensis cap. 23 Pius amari uppetat, quam limeri.
:
ititn. i Iia se gerehat crga subtiilos sanctus Fulgeu- Prceclare Corippus lib. iv.
tius Ruspensis episcopus, qut, ut in eius Aciis habe-
i Odieus vitia, el diligens homines tandiu seve-
Correcior iui:;ui
tttr :
Onsiiram gravitale garens, niu"toque rigore

rus apparehat, quanuiu disciplincc spiritalis severilas
Terribilis, mitique nugis pietaie iremesdus.
exigebat. »
b Xe (jiiid nimis. Ihec est discretionis ei pnuletitiaj k Non sit turhulentus, etc. Haec sancli Dcnedicli
regtila. Ilujus sententia? rneminil Terentius in Andria. verba ita pra;ciare modificanlur et explicanlur in li-
monachorum Fuidcnsium itd Carolum
belio stippiici
arhitrar Nam iii
Magnuin < Fierelque non lurbulentus vultu, non
:
ApprioM ia vita esso ulile, ui ue quid nimis.
anxius animo, non nimius in judicio, non Ohstina-
Ausonius in ludo sepiem Sapientum. ttta in consilio. »
sisae ex isto loco

J) AnxttM. Ut rontingere solel pusillanirois, nseti- t
Afor |.oeia videtur, nl i;e qtiid nitni? J^ cuiosis et scrupulosis, tjui ad quamlibet, vei levem
Per Afrum poctam inlel sremium. Merainit et difiicultateni, trepidare solcnt, atque etiam ardelin-
T
sanctus Isidorus Pelusiol ri:,^. 7. > Et; piv nibtis, qui omnia facere volunt, qitos profecto ne-
. :
twv eirrct 6.-., vjt/.ivom vvzSn Kup&stri, firiiiv «'/«v, cesse est nimia anxielr.lc s*pius lancinari, cutn
id esv, unus e septeiu Spienlihus' hoitabatur Ne saepe iiegoiiorum moie ohruantur. :
qoid tiiinis. Et episl. TiiS iv w o« kvocs e«r*v" : o r

Nimius. Hoc loco c<t nioicsius, importunus. i
•jaSiv ayatv' o 3t fti-rpm KOfffrov ; id est, ihio viri sa- Magi»ter i:i fegula ms., eap. li Ne ant nimitcs <:i :
pieutes dixerunt alt-f. hc .;.ii<i nimis

: aller, mo- nppareat, aut improbus. .Nara impr&fars., ui infra di-
dus optimus. ji.n» rvpetit cpist. 413. S,.mii:T cetnr. est importunus. Proprie mnutts, est modura
Leander de lostituiione viiginitm., rap. :.*> « LJude iii rebus agendis excedeus. Unde adveibium, nimie,
:
rera esl iila sentenlia piiilosophoruin Ne qiiij »;i- est, immoderate, apud Julium Capiloiinum in
: i i
mis, > Hanc sententiam trihuil Suloni Diogenes Cordianis « Horibus ita moderalus, ut nihil possis :
Laertius IIS». i, in ej'-.s Viia. Hjec antem ivgtilse dicere, quod ilie aut cupide, aut immodesie, aut
vcrba 'usque ad illa, ut diximus. Et ttudeat plus nimic fccerit. »
umuri, etc, cil.tnlttr it; conc. Duziac. u. .Von xctolijpHS. Melaphora ducia cst a maritls, i
'
He, dum nimis uiudere, cte. Idein alia sirailitu- qui de uxoribus ali<j:tiJ sinistri semper suspican-
dine pneciaie docet sanctus Gregoriiis epist. citata : tur quales sunt ii, qui scrupuiosius monacuortuu :
* Sic cinm vulnus d. s abscindcre, ttt nen possis suorum actiones rimantur ct observant. ,
ttkerare, <(;;o.l sanum est ne, si ptusquam res cxi-

:
k Sivc secundam Oeum etc. I.cgc, ut apud &an ,
•
: ,
759 S. BENEDICTI ABBATIS ANIANBNSIS 760.
inj«tigit, discernat et temperet, considerans disere- A Cujusqne tanta debct sermonis et vitte eonsonan-
• uem sancti Jaoob «jicentis : Sf greges meos plus in tia esse, ut id ,
quod docet vorbis, couurmet epe-
umbulando fecero laborare, morientur cuncti una die ribus sedulis. Et bis acuto prseeedeas giadio quid-
[Cen. xxxm). Haec ergo et alia testimonia discretio- quid alies informat verbo, jugi ipse gerat sludio :
uis, matris virtutum, sumens, sic temperet omnia ut nec serroenem operatio destrual, nec e contra
a tit sil et fortes quod cnpiant, et iniirmi nen refu- eperationem bonam sermo incenveniens frangat
giant; et praecipue ut praesentem regulara in ontBi- sed sint sibi cuncta ita in f
Patre convenienlia ,
bus b conservel. Et dura bcne ministraverit, audiat sicul chorJarum concocdia in lyra vei cilhara ,
a Domino quod servus bonus, qai erogavit triticum quae tunc dulcifluum ex se soiuiin repereussae red-
eonservis suis in tcmpore suo : Amen dico vobis, ait, dunt cum artificis pulsante manu temperato seqnita-
super omnia bona sua constitnet eum (Mattfi. xxiv). tis ordine, et non confusae inaequalitatis priccipita-
§11. — Ex Rkgula sancti Frbctuosi kpisc«pi {cap. 20). tione feriuntnr.
« Abbas vel pnrpositus d c prepriis sempcr coe- § Hi. — Ex Regcla altkrius Frlxtuosi (cap. 3).
nobii nionachis eligalut : vir sanclus, discrelus ,

Primum preevidendus est abbas viue sanclae in-
s non conversatione noveilus, seti
gravis, castus, chavus, humilis, mansuelus et do- » slitulione duratus,
ctus. Qui divinis expeiimentatus [.est] documeu- qui per diuturnum lempus in monastcrio sxib abbate
desudans inter multos est-comproLatus; L noo
u> onniibus perfectis rebus beue luerit erudiius. et
Qui* in abstinentia praeceHat, in doctrina refulgeat, babel bseredilatero. in saeculo, sed in toto Israel abs-
e exquisilas epulas mensa; Iautioris consueiuJinem- que sorle in terra repromissienis est Levita verus.
que coniemnat, Yini nimii perceptionem respuat, ln lantum, ut omnem > causandi usum radicitus a
eunetk in commune fralvibus, ut paler pvoprius suo corde depeliat : el si i ias fuerit, per nullam
piissimusque provideai. Quem nec ira subiia iiuroo- occasionem in judicio cum hominibus contendat.
derate dejiciat, nec raceror ac pusillanimilas fran- Sed, si quis eum incitaverit, et tunicam tulerit,
k qualiter cont ndat, ad vocem centinuo Dominicam
gal, nec libido corrunipat. Qui et in patientia discre-
tionem el cnm ira exhibeal leuitatcm. Quique sic et pallium relinquat. Si certe aliquis insecutor mo-
«jgeulibus aul pauperibus pareat, ul minislrum se, nasterii accesserit, et aliquid auferre conatus fuerit,
non praalalum tantum Chrisli visceribus recognoscat. et per vim toilere volueril, uni de laicis causam in-
d Ex propriis ccenobii moriacliis. Abbas eiigendus

ctum Dunstanum. Smarogdum, et in vulgatis Sive :
secundum Deum,sitesecuiidum seetulum sinl. Opera, est e.\ ipsa congregalione coenobii. Ita staluil san-
qua; injungit discernat, et iemperet. Ita ut verbum q cms Gregorius Magnus in concilio Laleranensi :
subslaiitivum, $int, rcferatur ad ri imperia. Linde « Defuncto vero abbate cujusquam congregationis,
Smaragdus « lmperia secur.dum saeculum sunt,
: uon extraneus (eligalur) nisi de propria congrega-
quae ad eorpus speeiant, ul sunt arare, metere se- : tione, quem sibi propria volunlate concors ffatrum
eunduip Deum,quaeadanimaiB, ut orare, jejunare. > societas elegerit. > Et lib. i Capiiularis Caroli et
» Ut sii ci jortesquod cupiiinl, etc. In cod. ms. Ludovici inipp. tit. 86.
e Exquisitas epulas minstf laulioris consutiudi-
Ebrul. : Et fortcs sit auod cupiant; sci! vocabula
sunt traospos-ita. In Vict. et S. Germ. legitur, sint, nemque contemnat. In praefato libelio Centum el qua-
uiale. In vuiualis, apud Sioaragium ct sanct-im tuordecim senleniiarum legitnr « Evquisitas epu- :
Dnnslanum, habetur ;><«:, ei «i;i pro quod ; non ita las in mensa lautiores eonsuetudine contemnat, >
recle. Sed locus corruptus est apud Smaragdum. male. Censuetudo hoc Iwco cst victus, qua de re
Naro iii Commentario aii i Sic euitn cum discre- : infra.
tione. quae est mater virtutum, ujonachorum opus
1
Palre. Leg., pace.
est lemperandum, ut sil, est, lale optre, et forles i I
8 Non
conversatione novetlus. Quia is qui vix mo-
quoi cupiant; subaudilnr, agere, vei implere. » nasterii leges didioit, nondHinque omnia vitia morli-
flccte admodum. In banc lectionem conspiratArnoi- ficalionis £ake resecuit atqtte etiam artis spiritalis
dns abbas Lubccensis lib. iv Chron. Slavorum , if;narus, vix poterii alios regere. Quod sane maxime
c. 13, ;sseus de Regula sancti Benedicti < lbi enim : cuvendum est; ne etiara in superbiam elatus, in ju-
est quod fortes cupiant et indrmi non refugiant. » dicinm, id est damnationem incidal diaboli, quia
H&m seiiMis babeturin canone Theodori snpra ci- ,. exislimabit monasterium indiguisse sua sapienlia
« Lt fortes habeanl quod cupiant [Sup. agere] ** et auxilio, et se cito ad eam perfeclionera, quae in
talo :
el infirmi non refngiant. » llis conseniit editio Coli- praelato requiritur, gradum fecisse.
;.;!>i, qtirv es! veloti quaedam hujus loci paraphrasis :
h Et non habet ka>reditatem in seecuh. H;ec meta-
« LU sil, quod fortesagere cupiant, et inQrmi, «juoJ pborice dicuntur. Id est, non appelit hujus sacculi
noii refugiant. > bona.
rt'cf. iia vniô babetnr. Ei ad abbatem hoc Causandi usum. Causari cst litigare, causam agere,
<
et ita explicat Siuaragiitts. Se;i in

erttir : contendere judicio. Papias:Ca«s*an, caussas agere,
utroque !is>. cod. S. Germ. et Vict. legitur • Co?i- vel reprehendere, calumniari, inculpare. Sanctus Hie-
ent : qu;e iectio satis mibi arridet, <i'.!!a sequen- roiiymus in caput primum Abacuc « Causatur adver- :
i.i .n.-lius cohserent antecedeulibus, hoc modo : Sic sus Deum propheta. > 1 disputat. lib. u legis Lon-
i: triperet omnia, «t sit ct forles quod cupiant, etc. , gobardorum, tit. 52, 1. 1 : « 5>i quis caasam aiterius
et prwciptte, ut prtesentem regulam in omnibus con- agere aut causari pracstimpserit. > Lib. n Capiiul.
servenl. Caroli et Lud. impp., lit. 54 « Si inventus fuerit :
Abbfis. H;ec
1
habcntur in R. ms. sancii Fructuosi aliquis, qtii non babeat justitiara causandi aut recla-
episcopi Bracareusis, Coti. Crassensis eo.rem ca- niaitdi. >
pite 20; ct refemninr in HbeJlo <i«i inscrtbitur ) Eas fuerit. IJ est, si fieri possit.
Ceninm et quatuordecim sententice Patrum de officio k Qualiter conlendat. Id est, ita ut inde ad am-
reetarum ecclesia? , Cohnue ed-ito , anno Doinini tendendum irritetur.
'
i.
, » ,
764 CONCORDIA REGULARCM. — CAP. IV. 764

jungat, el ipsi fidelissinioChristiano, qoetn boaa vita A monaehrs vivat, et nullani cura sxcularibus causandi
commendat, et fanta niala non reprobat. Qui res licenltam habeat.
monasterii absque peccato judicel et qusrral. Et
«•
§ IV. — Ex Rscula Magktm [cap. 9X).
si nsus jurandi est, hoc faciat h sine juramento et • Videte, fratres, ne quis hanc ordlnationein
posna : et non tantum pro rerum lucris, sed ot per- animo malo suscipial, el Christuin conteninat, cu-
secutorem hnmilem ei mansuetum ad veniani postu- jus vicem in monasterio vobis iste aeturus est. Post
landam redocat. Quod si perseeutor in sua persevera- ha.-o stattm oratione ab omnibus facta, accersitus
verit contumaeia, ei plus lucra dilexerit quam ani- statim ' praesul Ecclesise ipslus lerrltorii vel lesti-
mam, statim c causator cuu» eo eontendere dimittatur. monio ejns s clerioatus officii mutato, L episcopi
,<* Abbas vero absque «Uo imi cauaandi, eteraso rsn- manu notnlne ejus in abbatis honorem » in diptyco
core stomachi, simpliciter in monastcrio cum snis post nomen prioris ejus, Jam i missa altaris in ora-
<» Lege, vindicet.

Jiuticct. operam suani in re ecc4esjasiica admin-istrauda com-
juramento el puena. Lege, Sine juramenti
k Sine niodanl ut in jure civili ofltcium dicitur certus ho-
:
jmva. Pcena est difiicultas. Jonas in Vila sanctx minnm numerus, qui judici jus dicenti assistunt.
Burgundefora? « Cuinque maier raenasterii stepe
: Cod. i. 6, de Senientiis el inlertoeutionibus, etC. :
anxia quaereret quse poenae foret occasio, ut uuUa- < Gum sontenliam prasaidis irritam e-sse dieis, quod
temis veritalem valerenl expiimere. » non publice, sed in secre.to loco oflicio eius bon prae-
« Id est, litigator, qni judicio centen-
Cttusator. senve sententiam suam dixil. » Eilicti Theodorici re-
dit. Legis Salie* tit. G : i Cum causa discussa &»e- gis cap. 4, et 86, apud W Optatum Milevitanuin,
ril inter duos causatores. » Lib. ui Capitul. Car. et lib. vi adverms Parmenjanuro : ' Per judicia saecu-
Lud. lmpp., tit. 10 < Et non soli accusatori liceat
: laria et leges publicas divinae legis instrumenta ex
testes eligere absente suo causatore. » In Glossis secutione dfliciorum a plurimis eripienda esse dixi-
Isidori Causarius , litis amator; esedem Glessae :
: stis. »In coilatione Cartlrogimensi n. 201 < cujus loco
Causarius, reus. Felix episcopus subscripserit, officium aperte de-
d Abbas vero absque usu ullo causandi. Laudanda monstret. > Oflicium etiam mililes sunt aulici. Co-
sane constitutio. Neque etiam placuit sanclo Grego- rippus lib. in de laudibus Justini minoris :
iio magno ut abbas per se Utigel, ut videre est li- Omnis sacrorum vis adfuit officiorura
bro n Regesti, cap. 42, ad Joannem abbatein < Non :
Et irifra :
frequenter foras egrediaris in causis isiis procura-
:
torem instilue et iu ad lectionem alque orationero.

:
Officia stratos jussu maniLgque jubeotis
Erexere viros
vaca. » Notent abbates et reclores raonasteriorum.
Turpe est sane videre abbatem per fora voli- EtHb. iv :
tautem , qui in litigiovum mseandris misere coase-

nescat. Dona Calenânmi, quorum est ea cura, parabiat
e Videte. Haec habentur in Regula ms. cod. Corb. _ OQicia, et Uirmis implenl felicibns auUm.
eodemcap. 93, cujushocest initium ldeoque judicio :

^ i» Epitcopi meinu ejus in ahbatis honorem. Locua
Dei, elc. II l aatem hatc iateUigaiilur, uotaudum est eorruplus, qui ita restitui potest : Episcopi tnanu no~
ex cap. 92 et 94 ejusdeni Regulse quod hic Magister men ejus abbalis, qui in honorem ordinatur, pcst no-
non vult abbalem eligi a fratribus, propter ambilus, men prioris ejus scribatur.
rixas et jurgia ; sed statuit ut abbas eum quem ma- i /n diptyco. Glossse Isidori : Diptycha labelice,
gis idoneum judicaverit designet oculo, et cum se quas ferimus. At7TTuy«v, seu, Ss^rtov Simvyôi), ad-
videt lethali morbo corripi, convocatis fralribus, jective, tst tabeiia doas plicas habens dicta ab" Athc-
eum quem antea aptid se dcsignaverat, eis patefaciat, niensibus ypajip.arti<ii) oi6u/jov, id est Jiber habens
et accersito loci iiliusepiscopo, nominatus fraterab duas valvas! IVam illl valvas, seu ©uj»*f appellant,
eo ordinetur. quas alii pfieas. Dicitur, et rpi7rTu%ov, id est, tabclia
'
JPwbuI. Adhibetar episcepus territerii in quo habens tres plteas : et Tro>u7rrvyov, id est, tabella
situm est Baonasierium, qui abbatem eiectum bene- habens plures plicas, ul scribit Julins Poilux lib. iv
<ik.&i atque ordinet, juxta antiquum morem, quo Onomaslici, cap. 2. Quod etiam Latine ttsurpatum
al>b*l<w ab epitcopis bcnedicuiilur et ordinantur, ul esl apud Cassiodorum, lib. v Var., epist. 4 : i Ut
:
videfe e*t in aiuiquo oj*riine Romano, etstatnitur omnibns n te sollicile atque ae«jnabUl indagatione
Co<iicis lege 46, de episcopis et ciericis, etc. Noveila cotapertis polyptycis jubeantur ascribi; > et Mar-
Justiniani 123, cap. o4, et lib. iv BastUcorum. tdem eniphum, forniuia 3 < Et in polyptyco pubfico cen- :
videre est apml sanctnm Gregorium Mafnura, lib. situs non est. > Dicuntur et diptycha saera litnim
ix, epist. 42, et can. 14 syaodi vti : t Lectori au- quibtis scribebantur nomina defunetorum jponliflcmn
tem manuuni irnpositionem Ucet in proprio monaste- D
orthodoxorum, quorura in saera Litttrgia flebat com-
rio etiam soii urtumtque ahbati facere, tl «Ot&i tw memoratio : qua de re agit sanctt» Maximns C«s*r-
vyouuivw intrsdm êi/joflecr/a ?r«p irrtc-êroy, id est, Si augustanus episcopus in Chren., asra 650, men-
ipsi abbati aii episcopo manus est iuiposita. » Ab- lionem facit Georgius episcopus Alexandrinus in
batissae eliam al» epi.copis ordinantur, nt videre est Vita sancti Joannis Chrysostomi, concilium Constan-
in antiquo ordine JLomaeo, apud sanctum Grego- tinopolilanum sub Agapeto et Menna, aclione J»
riu ii, lib. vi, episl. 12 : < Quam tamen (abbatis- (Photius, n. 96), et mulli alii. Seorsum etiam in
sam) si digaa hoc monaslerio judicata fuerit, ejus- illis scribebantur nomina ponthlcum viventium or-
dem loci episcopus ordinet. » El lib. vui, episl. 43. thodoxerum, ut notnm est ex coneilio Cbalcedo-
id etiara constai ex epislola ganctx Radegundis apud nensi, actiene 11. Horum diptychorum menlio 8tin
sanclum Gragorium Turonensem, lib. ix Hist., cap. Liturgia sancti Joan. Chrysostomi : 'O 3tazovoj 8u/*t«
42 : < Quara (abbatissam Agnetem) beatissimi Ger- yyp»$sv -zri* kyioLit zpkntâ.i>, y.xi ri JiTrruâ, id est,
mani praênlibus suis fratribus benedictic conse- Diaconus per circuitum incensat 9anctam niensam
eravit. » lutelligit sanctum Gcrmanum episcopum et diptycha. Ubi interpres nen iu recte vertit, cor-
Parisiet)sem. De abbatum dignitaie. vide Chassa- porde. Constde Onomasticou 4octisshni viri Heri-
naeum, partc iv Catalogi giorise mundi, considera- berti Roswcidi 6ocietatis Jesu.
tioae 51 et seq. Missa altaris. Appellat missam altaris, ul distin-
i
« Clericalus officii. Clericatus oflicium nihil aliud g.'j.tt a missa qnsedicitur conclusio sou collecta,
est quam clcrici, qni praeslo suut episcopo, ei.[iio

:
7G5 S. BESEDICTi ABBATiS ANIANENSI5 754
torio a » derico roeitelur, ipse ebhuionem frsimm A g«**i« c<oh»ntoi qood suseepistt in lems. Et-post fca*
recilsnte. Si tsmen aaaat adauc dcfeactvs aon fue- dicta tradtt ei pallium suam : q«e aeeepto. qui tc-
rit, «t adhue deiotss a v'ris son fwerit, tuuc pott eeperit i escuietar manum dantis. Stcua acceperit,
acatca majori*. k Naa poatquam defuncti nosaea mox Migresttue cut» sacerdote novu* abbas cura con-
wter quiesccutes migraTcrjt. novi nemea in capite f rcgatioae jaio sua ia oretoriam et atans iti loeo
scriaaiur. Mox erge celebranics is oralerie nii&sas, prioris, posiquam sacerdos pr» oo «rationem fade-
ctuo expHcuerint, pratcate, ut eisiisss, pontiiice, r!t, statim vadal novus abbas ad aliare et ponat :
vai cuncto ordine eicrkata» cfkii, dat* et a pt iore supcr eum Hegulam, k el dnm eam ponii quam ac-
pace , Yirl soJbsoqueaie caag r<sf stioee, iradat ei in cepit, dicat retro omnis coHgrfegatio uaa cum ipso
manura bane Reguiaas, timui, et pciiu» ckves a buac versum : Ccnfirme koc, Deas, q%#4 operatut tt
celierario de • iatki» waa tsterii et * breveus rerum in aobit. Cum gioria et eantilena. Qsa cnm praedi-
utiivenuro» femmeaioraatttte et eodicuta, vei xerii, roos clara voce prosternens se in oiatiouem
univeraarw» sooailiuat, et collata tunguiorui» c Je- pavimcuto expeiat pro se orare sacerdoiet» :
' [qood]
stamenta otttnia ante poeiiike» astiguenittir. Nam el retro stans congregatio simiiiier poYiraenlo »d»
dicat ei cui dat Regulam haae, prxseate pomiuoe haereat; et » surgentes post campietaai oraiione»,
vel universo ciero ejos : Accipc, frater, Legem Dei B a oseuletur genr.a sacer.lotis, et erigatur ei ad pa-
hauc regulam, m qua obiertanlibut eFiernam ttrovt- cem. Deiude oaini oiTtcio ejus pacent contradat,
tieat vitam. mgiigtntibnt umpiicraum pr&ponas jndi- dciadc prxpositis vei omni eongregationi •
et sic
cium. Hic anims vinrit, aus fnrii ; hk vtta *ut «mil- cseat di«;ipiiu*, tradens ciaves nsasiu sua cellera-
titur, sut leuetur. Hic peadet iiisru». quas cô^pi- rie. Mox vade&» et oratioocm cum omnibus com-
cis, aoiraarara a te Dei exactio. ''
&e \m: breê gre- plens sine sacerdote jam ipse pctit» bencdietiene in
gis istios, tn judkio Dmsini poet me tu factarus es caibedra scdeat prxdccessoris ,
primo pfaeposiii,
rati«Bcm. Memeuto, fratcr, mcflseatc, qoia plus de.nde omnes ejus gcmta uscuientur. M«x surgcns
t ui Cfcditur, plus z\t eo eiigitur : et esio jaaa soili- vadal 3d jacentiMii priorom, ei oocuictur gen;;a pjus,
citus, e» ttoii esse socurus ue iupi voraciin* (auci- •orrigatur ad pacem ei. Poat arceptam pacem qnon-
bus * diaboiicas uisidias gregi tiio futuras, k scd et dam prsor dicat oiuuious : Iratres, et pro me oralc,
vuloeriaus animarum vel ruioi» culpara», qttibus ut oratioAcs animarum vesuantm tran*actus ur.a
artioas vei moaitionibus a;I ealutem animas valeas cum mea possim in die judicii antc iiommiiw dis-
instaorare. £sio ja», quaatum potes, vigiiaas et custorem integras exponere et Hdeliter coneignare :
soUicitaa, quia usqoe aodio fuisti securus. iiac '

ei quomodo vos coostabdivit Soauuus in aBfTis, et
cuai com»leverit, iteguiata isiam toeenu in scaiiu C aieos bene exilus sustipere digneiur in carl s. lindc
itcrata dicat abbas : iagredcre ia oratorium Do- si post hoc forte loelioratus ipoe aabas defimctos
mlai, et sts io Ioco meo cum coogregatione jam noa fucrit, omncm iicenliam vel poiestatem, ordi-
tua. Alliget >
wbibwi sacerdes erationibua sois in iiatioueruque vel hanurem pristiauot ° discipiinae
• A ekric». id est, areobytcro. Nomen geacrale futuris.

pro speciaii. * Scd cl vuineribtis. Lege ted ci de vulneribus.
:
fc
iVaat postqumm dtfuttcti aemen, etc. id est, cum i Summttt teeerdos. Id esi, episcopus.
ttomen abbatis defuncii in eam partem scu pagiuatn Otculetur, qui accepit, manum dantis. Velere»
i
diptvcbi iu qua oomina defunctorutn abbatmn uiim roanus oaculabantur in signum bonorisetve-
seriauntur, relatum fuerit; id esi, cum abbas mor- nerationis. Sanctus Hieronymu» in Vita sancii HiJa-
tutt» fttcrit. rionis : « Et beneilicenies Dcum sancti deoscuJaii
« luticit. inticx, id esi, eiilhecz, ut diptjeum, sunt manus. > idetu in Vila sancti Pauli eremitae
pro diptvchum ; eptatrcum, pro aeptaieuchoD). Ka < Otcuiatis ejus oeulis uianibusque. > Et epist. ad
tbeca a Grxco, hfcja», repositorium, eciki, in qua Aseilam < Oscuiabantur niibi m tnusquidam, etorc
:
tubsiantia domus seu monasterii reconditur. Cas- vipereo detrahebant. »

siaaas, lib. iv dc Institutis renuntiantium, cap. 14 : k El dum eam ponil, qnam cccepit. Hcecsunl trans-
< Cumqtie tolam entliecam cmnobii suam credat posita. et sic legenda Et pontH tuper iliud Rcgu-
:
subtiautiaiu. s Sanctus Augustinus, serm. I, de vita D lam quam accepit, et dum eantimponit, dical.
ciericoruiu < Ecihecam itobis habero non iicet. i
:
1
Quud ct retro. ita in Kegula ins. Nihilominus ri
iNovdla Jusliniani I5i < Cuin omnibtis qui in ea
: sfuod vidctur redundare.
invcnientar, agricoiis el peculiiseorurn, et enthecis, m Suracntet. Ila in iiegula ms. Nommativus abso-
ct fruclibns. > intus pro ablativo. Quod sa'pe occurrit in hot; au-
* Brevem. Ik kac voce infra dicctur. ctore, a quo m<n adeu eâctain Latiuitaieui »ju.«-
Tettemenla. Testaiuenla .sunt instruiiient» seu
• rimus.
rharta» donattonum et acquisilionum. Lex nipoario- a Otcnletur oenua tacerd»iit. In tignum reveren-
ruin, tit. 51). | i < Si quis aliquid ahen veodiderit,

: tiae et subntissionis olim t»uhditi superiorum geitua
et emplor te»(aineiituiu venditionis accipere volue- osculabantitr, quod etiam paulo post videiur. Jftm
rit, » etc- Marculphus. fcriuub 4 0! < Subiiberta- : ipit [Abbas) petita benedicitemt in calhedra tedeat
tis tesianieulo soiemniter. s Ei boc sensu multa priedecettorit; et venientes primo prtcposiii,deindi
tesiameuia abbatum itilelligenda sunt, quorum iit omnet ejut geuua oscutentur. Apud sauctum Crego-
menlio in hisloriis et rauitis sanctorum Vilis. riura Turonensem iu Vilts Palrum, cap. 8 < At :
1 De hoc breve greyu. iia ioquilnr, qnia ibi er.".t ego ciitu trepidationc consurgens oscuialus tum san-
breve seu mnlricuia, in qua mouacborum comina cla ejus geuua. >
sc.ripta eianl. Disciplinx. Vocabulum, disciptincr, vidcltir u-
* Itiabnticat ituidiat. In Ilegula ms. Vtt diabolicat dundarc
tittidims. Scd lege, vel dtubolicis intidiit gr gi luo
: :
795 OP.NODKjMA «ttGGLARUH. — GAP. I* 7M

ipsc rccieiat : et Hterite, eai Deea ad faoo A pieaaH velritia fratrota emeaeandi vol ociannftal»
reddidii vitam. Nihilque sibi aoviter oremata» ex caodi uceatiam haheat auhhoton. Qood ai excom-
hera usque in dicm vera morlis de honore con- mooicataa satisfaccre ei c obom os« Bole oril, reeervftfa
illa
stituto viadicel. Et cuin ci certas advencrit die» cutpe ejuo abbaii, ipse rero usqne ad ftdvealum ia
uiortas, qui jam sufa pnesenlia sueerdotis priikm ex- reatu excommonirationis pprmaoeat Omnia ista e»
dclegatione aaftbulantis exerceai, et in ouinibns afa-
suUl erdiaatus, sine dubio ipse succedal. Iia tauien
nt>n rfepasuerit scntis agat vicos abbalis. Sedl hoc ipsvm non suo ju-
«j eaaus superbiyc vel eJetionis ejus
merita. • Ergo cum nihil iUe rive silti usurpaverit dicio sihi sVFcndens, sed josftu prioris ct veri abba-
de haaere, [sed] hoc lota lueaus inteaUemc aseamat,

tis : cumei perpraeceptum permittitur, tunc liccri-
ot tiiligeaU observatione cu»todi»t : et aea jem ee

Uam haheat aliquid onlinare aut iu hoc henoro ere-
honore eesignata reddatur elalus, sed io meJittft dat so posee consistero. Nam omni hora omaiftus in-
Regula ooBStiiu- dicano so esse mquaaan, et nagis, si vult esse perfe-

mafis aeta sua de praec«ptis Dei in
«uotidie de se coram Deo et fralribus, vel onni- etus, el digne vuU, adqnid deputatna eet, perveaire,
lis
verbis bumiiiande s« universts fratribas suis, magis se oa>
bu» homiaibus prtebeat. Et plns se ex lunc ia
ot mctis ipso habilu humiliet, qsam aotea pro nibua ia!Wiorem aeâsHcct, et viitoreaa se univerftift
huniklatis gratia fuerat incurvatua, amli- fl uitimo cordw creCBt aaoclu. Qnia tales novit Demi.
otonaee
weut eum huniliorcm ct viliereni oinnibus [raagis] nus exaltarc. dicente Scriptara : Qui te kumilict,
pett designatienctn faenens effecturn quam ante : tstliabitur {Lme. tv). Nain boc cavere senper ipso
at quasi profectnu merito in se Doraiui implcat sea> srater dcaad, ae aiâaan» de proviao henore cor-
teatiam dicenlis : Qui tult inter vos esse k fortior, dis elotioae» accanet, et in aliquam prorampena
tii vester • uiihnus ; et qui af kumiiunerii, meiitte ftuêrbiam iw aliqua parte aut humiliiatia aut prav
esaltttur iHaUk. xx). Tamen prepier hoRoren quem cepti diviai corrocne Regalan, sicut priua, obser-
aacerdos oratienibtift constituerat : et meau aaa vahot, miaos aisqiiid madte adanpieat, jan «ei iaaaio
pest shhaiis prioris, cun» t»3tm*.r*t«r, in dipiyee hoaore secaruft. Ct nox teio4 pre ccrtc «aia can
anansteru aoncn acripoeral : et s«e bosiooahiiiuo froq ucanct * m atafmat caaaaa, «an» alcgerat,
prior et vweos abbas inetcie aiefaMt ; et qaotl aaia in maj'!s proficicataai, **d per a agiife eUan
noa licohat per regHlana pro «rslioao $ae«s?d*tali ot deierioratum eun sceaurU, cl nnai tac ah
ipoins abiiatis eleetioae, et aaag a prop4ar adcaaam aca emeadaverit cc: et ejas deleat,
et augmeotatam ic eo humilitatem MMatanrhw pam vis sacerdos rugatos ah ahbats, dc etpQrco
jndicetur. Quod nomen noa sue jadieie ipoe ct kpce n sunn redtaaa inaaftrnin jadaeciar acgii-
aunpsit, sed perfectc observantiK meriia ie oo C oeniibHs corijuei» : ccrcanaaniriticasi eoafaetc
gerunt. Nan reguU ideo veUt coaaCitai
•> sttSiâceat, qui snlpaa aoa ritai, fuia perargligcn-
rioa prcaior clationem et superbian. tiam peniiiit , au^d iatervenerat ; et reciaiat quod
per actam hooae ©b&ervanii», vei nimiam hamilita- admiserat. Et postaaam fuerit iaferiori rcddjitas me-
tan et aWac eiffjt, etabbas coocessit, et saeerdoe rito, a latere jara diftjnngatBr abbatis. Et ea illa jan
ordiaavit : aed constitui adhuc vita priori* reddita die ah iibhale aiius frater de uniaihua ;»m acoiocl
aoa pcrmisit. Uado ei iHa die • quaoi jan aahiic- animo qumratar suacrior aegiigenti : Qai et ipftC
im Gnaar acaigaotae secae ahhetem seeeai ; aKnn eiccti!» absconse tpiotidie, tempore morUs fttue manu
ebonna acasnatiun cootra abbaten teneat in ora- sua euiu aperttus indicet juste et nerUo atunibua
torie, aeot aaan eaUcon ad netiaam accipiat, pr?'peficm!ura in ornaatiooe prinatus. £t reprobi
pent ipaan ia enmihus haheaVer et abicuacac : isti, qui pcr tiegligenliam de ftannse hoaoris culniae
abbas aanauvent ip»e locam pre se soaci-
, cadunt, aadiant Apo»tnwn diceaten : Jtaw curre-
Kr§* eum nihii , elr Loagi ct perplexi hi^jus . daritis bic appetlatar ia qui decl£ratue ah aabate
areailBfi sensos est. Si electus aifail allero adbuc moribtindo ei successuru* ett. Qoed cap. Isegnba H
vtveate ashi arrofaveiit. $ed se bumiiiorem exhi- nagister probihet nao abhau ieri.
haerK, prepter heaorem ah episeope sibi traditum, > QtB$i [am smrilatis Ctrmr tbsifueiint. 1s mii
anacepe ha>ma«or seeuadarias , id cs! secaadus poat
D
in iocium ab inperataee accianoheter ei Baeeecsorus
fthhftHin ia pe uratate. C^sar appellahater, al vehje aoinm es histaricis,
'»
Ftrtitr. 14 eet majer , saajerior. hl pettaUt qui «V gesiis impcrateran seripeereat : sic Ute ie-
textus evaofeliiac MaaUi. \a, aate. x, Luc. xxn. cundaritts ita ordinatu» mortae ahhaU successurus
St oone aHcaeade iertmr signiicat r» m*j*r. Lib. cst velitti Osar spiritahs.
r Caaftcmris Gascii et Ledavici inaeraieriim, tii. f
/ts «tiquzt etUps*. Sciyoia iacicVatam , vei cjaid
134} « Cftaaitn aaninms iibran <ae argcato aut va-
: stmib\
knfton ecfinat m cseaneeraa. » Et panta poet : ' Qnamtit tm*t4— Ptmtmu «V «eeesr. ita ii) ced.
« Fertiares iwmrMar? sncii»'irea, nioares deaaiK» Viatl. ia fiagan an. st#aaf gofcm scraraee, eta.,
:
trigiata. Lah. m
iagift Loam h ft.e an, tii. II, 1. 1 n
* bire cfian acamnm tstrmu ma vacai cccaitna. > darii a «ucvi»Mcarde lt cjaen ahhas rogaverit. Sed
Ragala aMMfti ICncdirti, eap. 1« : < El fata miaus Baa vktae ratieacn cur apar afahaa am peasat deiere
vasaeat sree pcaJni, idec drvideaali saut, coi iu au- nomcu ue enadarii. Qacd ai camnian sit a s«ccraV>te\
asero lap raftpriaas sartnr n
mveaiantur , td esi ma> »a»c aoa a qpmvis. ead ah tHo eat scripeerat. naq ac
jores. S©d hcs ican eertal ad Cjoaatitetessi. hêndum putc : Qmemrit tatrrtUt riffulst* ak tbbuie
• C i i ium t . Asfsi MafthmMP et Marcun hagitur, scripserit, ut fteaaas sil nomea secaadarii superbi
ntanfer. dalesdam e*«e de diptycbe, etfti prius a sacerdeta
* ifen Rtftila veUU erdioert tecundarittt. Secun- scriptuin fueriu
W S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSfS 76»
batu, qui$v<Kimpedmt?SaitoTUts,qu\«lect*% depo- A omnes ex corde amptectens , nwllum conversum
nit. Et anteqsam deietus reprobos fi;U, et in negJi- despiciens, paratus etiam querumdam infinnitatibus
gentiam oonvertatur, audiat quid eum quotidie con- 6 coropatiendi misericofdiam Apostomm sequens :
veuiat Scriptura dicens : Tene quod habes. ne * ai- Facti sumus pavvuli in medio vestrum, ianquam si
ter accipiat coronam luam(Apoc. m). Et qui audierit, nutrix^ foveat pullos suos (I Thess. n).
et non observaverit, sibi irnputel cum cecidefit.
§ VI- — Ex Regcl.v sancti Basilii (cap. 12).
Quia a Bomino superbi et negligentes el indigni ideo
Inlerrog. * Si lieet alicui dicere ex proprio
tteponuntur, ui digue ©bservantes pneceptum Bei,
sensu, quod sibi videtur leslimonio bonum absque
ut humiles, exallentur : quia apud judicem juslum
j Scripturarum, Domino nostroJesu Christo dieente
Dominuin non est persouarum aeceptio. Nec volt ali-
de Spirilu sanclo Non enim loquetur a se, sed qum-
:
quid praesiare iudignis, eum selos justos bonos et
cunque andierit, h<vc loquetur (Joan. De seipso
xvi).
sanctes novit diligere, et ipsts solis de preesentis
autem : Non potest ftlius a se facere quidquam (Joan.
\it;e lionore et de perpetuae coronae retribulioiie sit
v). Et ilerum ;
Ego a me ipso non sum locutus; sed
tlebitor.
qui me misit Pater, ipse mihi dedit mandatum. Quid
§ V.— Ex Reguia sancti Isidori (cap. 3).
dicam, aut quid loquar et scio, quia maudalum ejus
b )$
Abbas interea eligendus est c institutione sanctae >:itd ceterna est. Siait dixit mihi Pater, ita loquov
vitae duratus atque inspectus, patientise et humilita- {Joan.xn). —Resp. Quis potest in tanlum temeri-
lis expertus ,
quique eliam et per exercitium vitam tatis progredi, ut audeat a se, quidquam vel loqui,
laboriosam loleravit, ac transccndens a-tatera ado- vel cogitare? Iino vero sciendum esl, quia omncs
lescenliie d juventulem seu senectutem tetigerit. duce itineris indigemus Spiritu sancto, ut ipse nos
Cui et majores non dedignentur parere, obedieutes in viam dirigat veritatis et in cogitatione et in verbis
e tam proajtate, quameliam promorumprobilate.
ei et in actibus. Caecus est enim et in lencbris degit
Isle se imitandum in cunctis opcrum exemplis exhi- omnis qui est absqite sole justiliae, qui est Dominus
bebit. f
Neque imperare illi cuiquam licebit quod noster Jesus Chrislus ; cujus mandatis velut radiis
ipse rton feccrit. Singulos autem hortamentis mu- quibii3daia illuminamur : Mandalum enim . inquit,
tuis excitabil , alloquens cunctos, exhorlans, vel Domini lucidum illuminans oculos (Psai. xvm). Quia
a?dificans in eis si quid eorum vitae pro uniascujus- ergo in omnibus negotiis, quae inlcr nos versanlur,
que gradu prodesse perspexerit. Circa omnes ser- vei verbis, qmedam quidem per manuaium Dei in
vans jusliliam, conlra nullumlivore odii inardescens, divinis Scripturis distinguuntur, quaidam vero reti-
a Ne aller. Apocalvpsis m, ubi legitur in edi- C jteophytus non sit, sed, ut ait sanctos Isidorus, in
lione vulgaia, ut nemo instUiiiiOBC sanclae vita; duralus.
i>
Abbas. Haec reperiuntur in Regula sancti Isidori • Tampro mtaie. Recte quia adolescentior senie- :
cxcusa, cap. 2. ribus esset despectui. In Regulaexcusa legitar : Non

« Jnstitutione sanclce vitce duratus. Ila sauctas tam pro mlale ; raale.
Fructuosus supra Viice sancla: institutione duratus,
:
f
Neque imperare illi cutquam, Recle ei ap- etc.
itl est, qui multos annos constanler in sancta obser- posite :quia quod nunquam quis pondus, sustuiit
vantia perseveraverit. Quod etiam habetur Codicis quam grave illud sit, ignorat. Pharisseorum est im-
lege 46 de Episc. et Clericis, ete. Ubi agitur de ele- ponere onera gravia, et nolle ea minimo diîto tol-
chone abbaiis « Sed quem utique et vita optima
: Jere. Aliud est fefre pondus et aestns relig4<»nis, et
ci mores honesti commendant; ymI y itspl u? «ffxrjeyn* molam versare monasticam; aliud su% voluntali
cvvtov£« : id est, circa exercitationem, seu vilam rno- obsequelam facere suisque aflectibus lenocinari.
nachicam constrantia, et commune reliquorum mo- Idem plane docet sanclus Cfesarius Avelatensis in
nachorura compleuientum, aut maxima pars idoneum epist. ad Oratoriam. « Prius catsia consideratione
ad hoc putaverit. i perpensa, ut ijuod ore promis, factis impleas, ut
d Juoentutem seu senectutem tetigerit. Ita in quod aliis praedicas operibus praebeas scilicet ut
Con- , :
cordia Yindocineosi. Ia Regula exctisa legiiuv juven- in tuis bumeris atque cervicibus prius sentias, utrum
tute sua senectutem tetigerit. Sed haec ntanant a gravibus aiit levibus eneribus cella sororura enu-
correctore, qui lecum uon intelligens, dum corri- stes. > Quod servabat sanetus Erminoldus abbas
gere votuil, corrupit. Haec enirn verba nullum sen- D Prufeningeneis et «wrtyr, ut habetur in ejus Vila
sum cfticiunt. Ilaque constautcr retinenda lectio lib. i, cap. 3 : < Hicitaque fidelis servus et prodens
noslrorum codicum niss. Nec ineptum cst alisjuem subjeclis tamen non tam praecsse studuit, quam
iiistituiabbatem in juvcntute, si juventus proprie prodesse, nlhil subditis faciendum injungens, quod
sumatur qu;e juxta eumdem Isidorum lib. u Orig.,
: ipse exempli causa non primitus portulisset. »
cap. % ab anno vigesimo octavo quo desinit ado- ,
6 Compatietuli tnisericordiam. In Regula excusa
lescenlia, producilur usque ad annum quinquagesi- iegitur compati miseticordia ; recte. Legi etiam
:
inum Tertia, inquit, adolescentia ad gignendum

: i poiest compati ; misericordiam apostoii sequens.
:
adulla, qua; porrigitur usque ad vigesimum oclavum t Foveat pullos suos. Ita in regula excusa, allter
amvHn. Quarta juventus firmissinia omnium %ta- tamen in vuigatu versione Foveal filios suos; ut in :
tum Jiniens in ûinquagetimo an»o. > Ve4 juxla Ccn- teslu Grneco : ©«).7rp ra «iKvrov ?ir»K quod idem :
sortnuui UbeUo de Nataii die, c«p. H, a trigcsimo soiiat. Itaque apud sanetum isiderum legendum puto.
amio usque ad quadragesimum quintum. t Seemido. Foveat panutas suos.
inquit, ad tricesimum innum adoleseenles ah ado- ' Si licet, etc. II<ec habentur apud sanctum B«-
lflsoendo sic nomiualos; in tertk) gradu, qui erant silMwn, interjv>gatione prima Regularum brevium,
usque qtrinque ei quadraginta annos juven;'s appel- et apud Rufinura interprelera, cap. 14.
latos, eo qiiod rempublicam in vc militari possent i Scripturarum. Iii lextu Graecb additur, (ho^m-m-
juvare. • Etcerle intra hoc annorum spalium potevit «rrwv, id esl, a Deo inspiratarum quod vocabulum ;
quispiam muneri abbatiali i.Ioneus inveniri, modo bic desideratur, qii?madmodu:n apud Rufinuin.
?G9 CONCORDIA REGLLARUM. — CAP. V. 770
ccniur; dc liis quidem, qujc scripto sunt, nulla pror- A sed qux aedificant proximos, agere debemus ; noa
sus licentia permittitur cuiquam vel adraittere quod nobis placcre, sed proximis ad aedificalioaem. Scri-
prohibilum est, vel omiltere quod praeceplum est: ptum est enim : Subjeni invicem in timsve Christi
cum ipse Dominus ila prseceperil dlccns El custodi : (Eph. v). Sed rursus Dominus ait : Qutvvit in vobia
verbum hoc, quod ego tibi mando hodie : non adjicies major omnium novissimus et omniutn tervut
esse, fiat
ad illud, neque auferet ab eo (Exod. xxxiv; Deut. (Matth. Quodulique qui implere vult, sine dnbio
x).
xii), Sed ct terribilis inest exspeclatio judicii, et proprias amputat voluplales secundutn imitalionem
ignis zelu», qui consumplurus est adversarios et eos ipsius Domini dicentis : Descendi de ceelo , non ut
qui ausi Sunt lale aliquid opcrari. De his vero quae faciam volunlatem meam , sed voluntatem ejut qui
scripla relicuit, regulam nobis posuit Apostolus di- tnisit me, Patris (Joan. xvi). Et iterum proecepit
cens : Omnia licent, sed non omnia expediunt. iVemo dicens : Si quis te anuariaverit mille passus, vade cum
quod.suum est qucvral , sed quod alterius (1 Cor. vi, illo alia duo (Mattli. v).
x). a Itaque oinnimodc non qtiae nobis licita sunt,
« Itaque omnimede, etc. Ita aptid Rufinum. Ali- Quocirca onmi ratione nocesso est Deo subjipi pro-
ter in lexlu Graxo "iiari : 7WTt Xciyw iizxvetyxi; $ pter manda,tum ejus.
tco 8ew vTzoruaazzQon x«t' svtoW «utoO, id est, B
CAPUT V.
QUALIS DEBET ESSE ABBAS.
§ L — Ex Resula. sxncti Be.hedicti. rum erit lifcer, ut si inquieto vei inobedienti gregi
» Abbas qui pneesse dignus esl monastcrio , sem- pastoris fuerit omnis diligentia dttribula, et morbi-
per meminere debet q.uod dicitur, et nomen majoris dis earum actibus uijiversa fuerjt cura exhibita,
factis implere. Christi enim viees agere in monaste- pastor earum in judicio DoiiMuiabsoluUis dicat cum
rio creditur quando ipsius vocatur prcenomine, di- Prophela Domino Justiliam tuam non abscondi in
:
cente Appstolo : Accepislis spiritum adop-ionis filio- cordemeo, verilalem luam et salutare luum.dixi (Psal.
rum, in (juo clamwnus, Auba patcr (Rovi, \m). Ideo- xxxix) : ipsi autem contemnentes spreveruat me.
que abbas *>
niliii conlva prscoeplum Domini, quod Et tunc deroum inobedientibus curee suae ovibus
absit, debet aut eonstitiiere, vel jubere : sedjussio i-posnasit eis pra?valensipsa mors. Ergo cum aliquis
ejus, vel dcciiina •'
lerruenlum divhue justitiue in C suscipit nomen abbalis, duplici debet doclrina suie ;
discipulorum mentibus conspergatun. Memor sem- pr*esse discipulis ; id est, omnia hona el sanota fa-
per abbas quia d doctrinai stue et diseipulorum obe- ctis amplius, quam verbis ostendat. Ct capacibus
dicntioe, utiaruroque rerum in tremendojudicio Dei discipulis mandata Domini verbis proponal ; duris
facienda erit diacussio. Scialque abbas cuJpa? pa- vero et simplicioribus factis suis di.vina praecepta
storis incumberc quidquid in ovibus paterfamilias demonstrel. Onmia vero qua?. discipuiis doeuerit
e uliiitaiis minus poluerit invenire. f Tantum e ite- essc coiuraria, » in suis faclis indicet non agenda :
*» Abbus, elc. Hujuscapitis et prsecedentis h*c Germani utroque, et in cditione G»ioni«iisi. At h\

mcnlio Trosleiano, cap. 3
lil in concilio < In ipso : R^gula ms. Magistri, apud-Tritheiuium cl Smarag-
ingressu sancta: Rcgulje legitur de eligendo abbate, duia, Tantumdeni iterum erit liber, ut-si. ln Vict. p.,
et (niaU-S esse debeat. » Ex quo patel oaput de ordi- landem. In vuigatis dcest parlicula vt et ante tq ;
nando iibbale oliui priuiiim fuisse Reguke sancti pastor pingiuir punctum, ita ut niillus ex loia hac
Bcnedicii. periodo sensus editione Colina»i iut
elici possit. in
b JSUiil centra praiceptum Domini, etc. In Canone legitur : « Tanlummodo apud Deum
iiber erit, si
sancti Tiieodori Anglorum apnsloli, de ordinatione (postquam inquieto et inobedienii gregi pasterolis
abbalissa? : < Qiiatcmis tua gratia pncvenla nibil omnis diligentia fueril atlrjbula, et morbidis earum
tontra luum prxccptimi lacial, doceat, eonslitual, actibus universa cura exhibit-) pastor ipse in ju-
te\ jubeat. > D dicio Domini ahsohitus dicat, i etc. Clarus est sen-
e Fermentum justitice diviiue. Non fer-menlum sus el piausibihs. li.aqne legendum pulo boc modo :
Pharis«orura, quod inftet ad vaniuitcm, sed fer- Tantum iterum liher erit st (ul inquieto, vel inobe-
nienium Ghrisli ,
quod pusiilos discipulorum ani- dienli yregi pasloris fuerit umnis diligenlia attribula %
inos extollat, et excitet ad grandia operanda atque et morbidis earum aclibus universa cura exkibitu)
feienda propter Dcuhi. pastor earujn in judicio Domini absolutus dicat, eic,
<i
Doctrina'.. Si iipta fuerit ad lucrandas animas Et parlicula ut hoc loeo est cum vel postquem, ut
earunique lervoi-em augcnihin) et coHservandum. saepe apud classicos auctores.
Non sullicii eniiu pastori inulta ot praalara docere, « Jterum. Nempe in judicio, cum aniea in vita
sed hene ci apposile ad animarum salutem. liber fuerit evadendo negligentis pastoris suppliciuax
e Uiilitaiis nivtus invenerit. Nota. Non tantum de temporaneum.
grcgis detriinento, sed eliam de minori illius profe- i> Pama sit eis. Esl phrasis Hebraica, per quanx
clu alibas rationem redditurus est, eoque nomirie redundat s«pe prouomeu is, ut cujus partieipatia :
pleciendus, non secus ac opilio, cui juste paterfami- ejus in idipsum.

lias irascitur non Untum si videat oves suas inler- In suis factis. In Canonc Theodori archiepl-
i
iisse, vel saltem morbidas, sed etiam gi macras el scopi CanUiariensis legilur, in aperibus suis. ln epi*
exiles. stola monachorum Laubiensium ad episcopos Ro-
f Tantum iterum liber eril, til si, etc. Ita apud , tharduia Cameracensem et Notkerum Leodiensem,
Rulharduin, iia in cod. ms». Vind S. Varonis, S. in suis «ctibus (Baldrkus, I. Chron., cap. 105. i
77! S. BENEDiCTl ABBATiS AJUANENSK rrt
rm aiiis praahesns ipse reprebo* ioveniatur (/ Cor. A niLus charitas, una praebcatur * io omnibus secun
i») : ne qttarak Bli dicot Dess peceaoii : Qyare /« dum merita disciplina.
naiaque sua * In doclriaa
tMfTM jvstttw motti, «4 «Mitist» tettamentum abbas spostcbeant debei illam semper formam ser-
imw p«r ot m«m : f« mt« ttfMti dtsci^taaw, <*< vare, [n qua dicil : ' Argut, obsecra, increua (II
pnjtcitti «V ttrmones in«* post te (P«ai. ius). k Et Tim. iv) ; id est, s miscens temporibtts lempora,
qai ia frttris tui ©coto festscam vitJebas, in lue lerroribu.s blandiraenta ; dirum magislri, h pium pa-
trabem bcd vidisti (Matth. «). Non ah ee persena tris ostendat affcctum. » Indisciplinatos et inquietos
in snonasterio disceruaiur, noe uaus pius slio tme- debet ditrius arguere, obedientes autem et miies s
tor, aist qtem in bonis aeiibus, ttt obedkntia in- et patientes, ut iu melius proficiant obsecrare ; ne-
c cx
venerii loeTtorera. Non prxponaiar ingemius giigenies et cenlemnenles, ut racrepe! et corrtpiat,
servitio convertenti, nisi aiia ratioBabiii» causa ex> itstmonemas. k Neqtte dissiniulet peccata delinqueu-
stat. Quod si ita ratiooe dictaafce ahbati vi&um fne- tium, sed mcx, ut ce?periBl oriri, radicitus ea, ut
rit, et de cajuslibei ordine Id faciat : sin alias, pro- praevalet, amputet. ravnior periculi iieii sacerdotis dc
pria leneanl ioca. Quia iive tervus, sive liber, em- S:h> (/ Reg. ii). Et hor.esiiores quidcm, atque iutel-
ues in Cbristo unum samos, et sub uuo domute Bgiiiiiiorea aaimes priaa vel seeenda adraouitmtte
acquaipai scrvitutis raiiitiambajuiamus (/ Ct»r. xn) :
jj verbis eerripiat: improbes autero el duros, ac su-
quia non est apud Detim persooarum aeceptio (Rotn. perbo?, vei inobedtOBies verberuffi vel corporis ca-
11) : sed solunimo.k) in bac parte apod ipsun* dis- siigoiione in ipso uiitio peccali coerceat : scieus
cernimar, si meliores |ab] aiiis ia operi'. us boois SCiiptutn :
l
Slultui >:erbit nou cdrrigilur (Prov.
et bumiies iuveniamur. Ergo aûaiis sil ab eo ors- ivtn). Et iterum :
°l Percuie fiiium tuum virga, et
Sermomu meos vost le. lta in Psalieri* Roraauo. rius Magnus asirjiue iiluatrat parte u Curse pasto-
b Et «i in fralris tui oculo. lloratius, sat. 5, iib. ralts, cap. Curanduui quippe esl ul rector sub-
b' : <
i, vtrs. §4 : ditis et matrera pietatis, et pai?em exhiboat dLti-

Slultos «l i«f>rob»s hie .ibiof *kt, «Mu'r.fi»i"«e noiari piina!. » Et pauio post exponens iiiud Psoimisiaf :
,
C.iiro lua [)er»iUO.i* «tcnlis uiat^ tl f^.u inuiie.w^ Virffi tua e>. kaculus tuus. : Virga enim pcrculimu/,
Cor io yinicoriini vilii* lam ceriiii seu:um , et baculo sustenlamur si est crgo disirictio virgae, :
(juam aut aquib, aul serp<j;is EpnJiiirnw ? ... qu;e feriat, sit et coosebtio baeuh, qux susieNtei.
e Ex tervilio coitvirtenti. Kue lefeni p»ic»t id Si? iiiMj*e anmr, sod ooa *-n«*>lli»H* sit rig»r, sed ;
quovl scribil saiicius Ls-anuer, tap. ii de Itistitu- non eôoperaM ; sil oieus, sed norn Mnpiane qoaiu
tioue Virginum « Qttas libi facil, vel feeorit i»»eilias
: eipeiiat parcens ttl, dura sc in arce regirainis jh-
;
condilio pares, jara nonpro iiexit servio»ti» exulce- stitia cieateiuiaque permisceut, is qui praje^t Corda
res, sed pro paribtate pmfessiouis ittinores. Quai sttbdiiornm e.t terreado deu.ulceat, ot tsmen terro-
tecuni Cbrista virginitatis stipendiis miiilal, pari lis reverc-iliam demulceralo cotistriiifat. » Saiictus
tccuut libertale cxsultci. Nec sic \os provocaimis C Ciesarius epist. ad Oraioriam. « per virom discipl
ad bumilitatem, ut illas superbia erigamus : quas nam per baculam ^cro iiscip&itotaoi su-
corngas,
tlun» tu accipis ut sorores, gralius illx libi sinl fa- stentes. » Senecce, lib. ide Ciosoontia
liis addeilittu :
imihr. prxbeantque obsequiuia, non servilute addi- i Othciura booorum parentum, >rai oajurgaee iil e-
ctae, sed libera cbaritate. Quoniam quidem non est ios nonnunquam blaode, nonnoBquam miaaciler
persoi.arum acccplio apud Deum, sed in disiribuendo solent, aliquaudo etiam admonere verberibus. » ita
fldos. Ubi pariler consulilur dominae ct ancillx, ibi se gerebat sanclus Maximus episcopus Kcicnsis, qui,
non oiifilur domina, et rcprobaUtr anciiia. > Nec ut m ejus Aclis habelur ; < Metuendos severitate,
omittam prseciare iluid dictnm a sancto Ambrosio, beiiigniiate venerandus, auctoriutcm humiiitatis
epist. 55 : < Apud Dominum enim servitus ei libei- mansuetudine superabat. »
las seqna lance penduulur, cum nulla sit major di- * lndisiiplinatos, elc. Pra»c!aro sanctus Gi-egor.,
gniias quam servire Deo. » Quod non sint cont lib. ix, epist. S : < Boni le dulcem, pravi seotiaBt
neudi servi, plura vide apud Macronium, lib. i Sa- correetorem. >
lurnai., cap. 11, et apuj Agellium, lib. u, cap. IS. iArnmonemus pro admonemus. Ila passim scribi-
' /n emnlbut eecumum meriia ditcipiina. Disci- tur in hoc Concordias co iice :us. ul in Victorino
plioa boc loco est correclio, quae adhibemia est pro- utroque el S. Germ. Ita scripserunt veteres, ot oo-
ul quisque meruerit. cet Papyrianus apttd Cassiodorum lin. de Oriiiogra-
• /n doctrina, etc. Uic locus citatur in concilio phia < Ad, prxpositio
: interdum retinet 4 litteram
Trosteiano, cap. 3, tom. .'II Conc. Galliae ul, adferl, adfuit , inlerdum vaiiat, ut, ammonet,
{ Argut, ohiecra, etc. Est merisraus seu distri- D emminiculum. » Et Beda. !ib. ue Orthographia
butio, elegans llgura, cum omnia simul acciiii;iii:-,n- < Ad, euphoniK causa io sequentem mutabitur, ut,
tur, ut postea debito ordine distribuaatur quod ; afficio, affluo, allido, ammof.eo. annuo. t llaqus
rite prxstat sanctus Benedictus cum subjungit : ubique haoc scripluram retiueraus.
< ludiscipliaalos et inquieios dei;ct dtnius argui distinmtet peccata. Demissi es; animi at-
obedietiies aulem el mites et patiiMiie*, nt in melius quc angusti pectoris dissimuiare peccata delinquen-
proficiani obsecrare ronteronentes autetn et ne-
*.
lium, uoc ;lla corrigere : quahs fuil Claudius impo-
tligentes ut increpet ei corripial, admotiemus, > rator, qui socordi lenitatc universnm imperiutu
Ibt etiam notamlum csl quam apposite bic saucli lal.cfactavit qui elsi bonus esset, lamen, ut de eo
:
Puuli locus a saucto Benedicto exposilus sit. canit Ausonius (/u Ctesaribut Tetrast.
• Mitcens temporibus tempora. Tempora, id est,
Noo faciendo nocens , sed palietiuo fuit.
octasiones. Mii»cei temporibus tempor.t mouasteni
rector, cum, prudeuter arrepta occasioite, modu ar- Sic sto! dus abbas, qui sibi barbam vellt, ut ainnt, a
;
guit, obsecrat, modo increpat, modo terret,

modo subditis patitur, licet probus, no-.ens iamen est, non
modo blanditur. Omuia ergo cum temporis occasione faciendo peccata, sed paticn:!o.
facienda. 1
Slultut verbis non corrigitur. Prov.xvm Slullus :
» Pium Patris, ete. Dedaral amplius quomoJo non recipil verba pruden'.i<c. ScJ sanctus Benedictus
est iniscenda scveritas lenitati. Cujus doctrinam vldelur potius protulisse sensum quam verba.
l.mquaai sub ejus Kegula enutrilus sancius Grego- » Percute filixm tv.um titga, ctc. Prov. xxnt.
775 CONCrtRDJA RFXCLARCM. — CAP. V. 77*
l&trabis aniinam ej%$ a morle ixm). * Me- (Prov. A nium. quarite regmum Dei, et jutiiiiam tjut, ei ktH
minere debel semper abbas quml est, memiBere emnia adjicientur vobis (Matth. vi). Et ilcruta : ' Ni-
quod (Kcitnr et scire, quia cui plus cominiilitur,
;
liit deesi timittiibus eum (Ptal. xxxm). « Sciatque
plus ab eo exigiiuv. b Sciaique quam diflicilem et quia qui suscepil aiiimas regendas, prs»pt>ret se ad
arduam rem susccpil, regere animas, et multorum ralionem reddeiidam h et qHaiitum sub wm fra-
: mn
servire moribus : et c alium quidcm blandimentis, trum »e babcrc scierit uumerum, agnoscat pre
alium vero iocrepationibus, alium suasionibu». Et cerlo, qiiia in <iie jutiicii ipsarum omuium anima-
secundum uniuscujusque quahtaiem vel inlclligcn- rum est rcddilurus Dontino ralionem, sine duble
tiam se omuibus conformet, ut nou solysw delri- addila et su;« animx : et ila trmeus sempcr fwn-
nienu gregis sibi coramissi nou patiatur, verum in ram discussionem posteri* de creditis cvibus, cum
augmentatiene boni gregis gaudeat. Ante omuia ne, dc alienis ' raliociniis ceret , redditur 6* suis aol-
rassitnulans aul panipendcna salutum animarutn lieitus ; ct cum de moniiiowbus suis emeudatio-
coBi»ufc»run*, d plus gerat sollicitadraem de nem*iliis submiuistrat, ipse eflicilur a vitiis emca
sibi
rebus transitoriis et tetrenis, alque caducis ; sed datus.
semper cogiiet quia animas suscepit rcgmMlas, cle § il.— Ex Recula SAMCTl Macakh (eap. 5).
quibus rationera reddiiurus est. • Et, ne causetur j> i Debetis, qui pruestis, Patres, tales vos exhi-
substanlia, mcrainerit sciipium Pri- bere k ut ait Aposlutus Estote furma credentibut
dc minore : :
Hoc potius sancius Bfenedictus

eliain loco protulit diligentis aggravant, hanc suo victam po;idere ad
sensuni quam
verba. Nara ita habeiur hic locus : iraa de ccelestibusimmergani. > Recte, quia i:I quod
Noli tubtruhere « puero discipiinam. &i cnim yer- e\ araorc suscipitur, aagre relinquitar. Hic aiitemex
eusteriteum virga, nen moiietur. Tu virga percuties amure sseculana araplcctitur, qui seu pcr sgros seu
eu»t,et enimam ejux ab inftrnt) liberabis. pcr as civitatum voliiare delectatur.
plai
r l:l. ne ceusetur
• Meminere pro meminUse. Ita apud Keronera de minori ferte substaniia. Caa-
«scmuhim sancti Othmari in expositien aan- sari boc loco est exctisationem et defensionem af-
uica vocabuiorurn RegUae sancti Bcnetiieti. apud ferre. Lipianus, ff. 1. 2, § si non propter, ti quit cau-
Suiarag dum et sanctum Duuslanum et in ms. S. Fa- iionibns, etc. « Neque iterum permittendum cstei, si
ronis. qui;i si!, quod ei imputetur causari lempestatem,
t>
Scialque Praeclare sane. Nara
quam ii&cilem. vei viiii Tertuliianus, lib. de Fuga in per-
fiuminia. i
iil s:ipien(er ait sanctus Gregorius, lib. i Cune pa- soculione : « Ife, ut nunc facis, de carnis quidetn
sioralis, cap. \ : « Ars est artiura regiiaen Mimu- in&rrailate causeris, de spiriuig autcra linnitate dit
rura. » Quamra lanta est varietas.ul plus dissideant gimules. > Ruflnus, Ub. u de Yitis Patrura ; « Et
inier se niorilttts, ingcniis, propeiisionibus, studiis ^ cum causaretur non iuveuiri navigiura. > Hinc cau-
el afeetibus, quam hominura ora et vultos linea- C satio, pra*texlas defeuaio , excusatio. Tertuilianus,
,
ntentis. lib. ana miltiis : t Cxtemni tubvertit oranem

c Alium quidem blumtmeniis, e4c. $tt&MOi v*r- Mbsiaiitiara sacramenti causatio hi.ijusmodi. > Idera,
buia regere. iih. de Exhorlatieue ad cisstitatetn. < Scio quibus
<*
Pius gerat t*Uiei(u*'iHem. ctc Ita in BMS. coil. causatiouibus coiorcraus insatiabilem caruis cupidi-
Viud., S. Ebrul, et S. Gerrn. mra. ita apud Sraa- tatem, > tiatc aulem verba Et, ne cautetur 4t mi- :
ragdum. In vuigaiis : Non plvs §*r*t, etc. Skd hanc ncrt forte substantia, incipiuutperiodum,cljunfenda
nefationcra supertluem esse arbilrer, quia antea cum seqaeniibus Meminerit scriptum, etc.:
•cnp {ura e3t *«-' disiimulans : Nimia autem rerum

>
f
Nihil deesi limcntibut eum. lta in Psaiterio Ro-
temporaliura in praehtis oura quantura mali pariat raano.
sic docet sanclus Grogorius Hagnus parte n Curae * Sciatque quia qui tmcepii attimat rege»das,prar-
pastoralis, cap. 7 : < Sicque fit ut dara urgeri ie patel te. Ita in Reguia ms. Magistri, ms. cod. m
mundatiis lumullibns gaudent (recteies) interna, Viud., iu vetusla editione Parisiensi, ubi tamen ha-
quse aiioi docertt debucraut, ignorent. t-nde sur> belur, susceperit. in cod. m»s. S. Faronis, ulroque
jcctorum quoque procul dubio vita torpescit; quia, S. Germ. ; recte. In Parisiensi receutiore editione :
cum proiiceie spiritualiter sibi appetit, in exemplo Sciatque, quia suscepit animas regendus, tl prarparel
ejus qui prxlalus esl, quasi iu obsiaculo illneris, te. Ferenda utique tectio. Apud taoctum Ouui>tauum
offendit. i.atigitentc euim capite incassura membra et Sraaragduin : Scialquequi tutcipil animus regen-
vigent ; el in esplorationc hoslium frusti a exercitus dat, propparel te. Videtur decssc parlicuh, quiu.
sequitur, si ab ipso duce itineris eriatur. Nuila suh- _ Lege ergo, ut in nostra Concordia, Sciutaue quia qui
ditorum mentes exhorlalio sublevui, eorumque cui- ** suscepit animas regendas , prsparei te. ksique elli-
pas iucrepatio nulla caatigat. > Seu quomodo circa psis , (jua interdum ntitur ftauctu* Benedictus, ut
hsec se gerere debeat pra;iatiis, optime docet epislola supra, et. aiibi infra, et subaudi, necetse eit. Quasi
monachorura Laubieusium ad qiiseopos Rotbardura dii at, Necesse esl ul prayarel te*
Caraeraceuseiii ci Noikerum Leodiensem, cujus io- ht quuntwn sub cnru «u«,elc. In Canone Theo-
^
cum subjiciam, qtiia miiiliue saneti Rencdicti doclri- dori Angiorum episcopi, de drdinatioue ablatissx :
nara ifiusliat. i Nobiscura providcatis abbatew qui • Et quantas sub cura sua aniraas habuerit, ipsas
boc sil quod dicatur, id est,ul et corporibus paterno sine 'Juhio ante sedem majestatis s:i:»; sit lalura. >
afectu necessariam curam impendat, ct aoiraarum • Ratiocinium est raiio quas redditur.
liatiociniis.
saiutem pastoris vigibniia non negligai sicque in- : Co;I. L. Actuarii, Oe erogatione militarig attiju: .e,
teriorum curam in exieriorum occupatione non rai- Cujus rutiocinia pertraciant. Et lib. vni Codicis eisiat
nuens, et exteriorura providenliam i« iuieriorum tituius 15, de Ratiociniis ojverum p.ibiicorum.
sollicitudiiic iton relinquens ne aut exierioribus
: i Debctis. iioc caput exstat in cod. ms. Fioria-
deditus ab ratirais corruat, aut solum iuterioribus cetisis eoeuobii, in Rcgula qu* appeilatur Serapiouis,
occupatiKs raa; foris debet.proximis nou irapentlat. > ILicarii, Paphnutii , alterius Macarii, etc. , et edita
Quodfacilepraistabit, si hoc sancti Gregoni consi- cst Roin:e cum operibus Cassiani.
lium cap. ciiato se<jiiat:ir « S;ecularia itaque ne-
:
k Vt Apostolus aii : Ettote. Locus citatur non prout
gotia aliquamlo ex compassione toleranda siitit, nun- cst iu Aposlolo, sed textui auctoris accommodatur.
quam veroex araore requirenda : nc, cuni nicntem
,
77S S. BENEWCTl ABBATIS ANIANENSIS 776
(/ Thess. *). Hftc est, » pro qualitate quce inyslice A tiliam episcopi deferalur :
qpod si ab epUô^ cer
pietatig ei veritatrs iiunt. animas ad ceelestia de reptus, nec sic eraendayerit, deponalur.
terreuis erigere, dicenle Apostplo ; Argue , intrepa, §. IV. — Ilem ejusdem (aap. ify.
obsecra cum omni pw.icntia et doctriua (II Tim. iv). El
*> lllud quoque statuimus ut abbafes" oirmi tem-
aiio loco iaquit Quid vultis, in virga veniam ad vos,
:
pore cum fratribus reficiant : quia eo terapore quo
an in Spiritu mansuetudinis ? (I Cor. ivj Decernes-
fralres • aut pro negligentia arguere, i aut spirilaii
dum est ab ilio qui prccest qualiter circa singules
debent sermoue imbuere , absque certa necessitate
b te-
debeat pietalis ofliciura monstrarc, awjuiiatem
se removere non debent.
nere [debet] non immemor Domini dicentis : In qua
§ Y. Ex libro Orsiesii ad honachos.
mensura mensi fueritis, remetietur vobis (Matlh. vu).
k Quapropter, o duces et praepositi roonasterio-
§ III. — Ex regula Patxbm (cap. 11). rum ac domorum, quibus crediti sunt homiues, et
e. Abbati vero nulli liceat sibi quidquam pro- 1
apud quos inveniuntur K, sive I, sive E, sive A (ut
prie vindicare, cum omnia, De© propitio, in illius in commime dicam) quibus crediti , sunt homines
maneant poteslate. e Si quis vero, qucd in regsla
SalvaloriS ad- singuli cum turmis suis exspectantes
* junioribus probibetur, sibi aliquid s ex successione n ventum; ut in couspectu ilhus ornatum armis cxer-
parenlum, seu quolibet modo, vel donato retinere cilum prreparelis; m ne refrigeretis eos in camali-
prcesumpserit, ct non omnia in commune pesuerit, bus, el spiritalia non tribuatis alimenla : aut rur-
a fralribus arguatur; si in vitio perstiterit, ad no- sura doceatis spiritaiia, et in carnalibus affligaiis,
a Pr» aualitate quce my*tic<e, etc. Pronemen qute classi noraen imponeretur t, laorosiorum ciassi H,
iranspositum , subaudienduin demenslrativum,
el hac olim cortsuetudo, ut quibusdam
vei ?, etc. Fuit
eorum, et ita locus construeodus, ul sensus elici pos- hominibus nomen alieujus ex qualuor et vigiuti !it-
sit. Pro qxtaiit-ute musticce pietatis el veritalis eorum teris imponeretur ob diversa eorura siudia et mores,
qua: fiuni,eic. aique eliam corporis deformitaies. Nara Valerius
*> Tenere debet. t» debet redundat. Crassus tribunus militum sub Tiberio b«t« est ap-
c Ahba.i vero nulli liceal, etc. Hoc capituium re- pellatus, co quod herba, quam Lalini betam vo-
peritur in tertia Reguia cod. Fler. supra citati, cnjus caut, libenter vesceretur. Orpyllis Cyzicenum scor-
miliiim est Cum in notnine Domini una cum frairibus.
: lum r«M,ua appellabatur. Antenor, qtii Creiensmm
d Sibi quidquum proprie vindicare. Hie notandum historiam scripsit, As).t« cogiiominalus est quod ,
est abbales et prcelatos monasteriorum non esse bonus essel, nam Cretcnses bonum 5-).tcv dicunt.
dominos bonorum quce sunt iu monasteriis, sed ad- Apolionius, lemporibus regis Philopatoris aslrono-
ministratores duntaxat, ul babelur cap. traternit. mia clarus, 'eî).ov appeUatus est a figora E, quara
De donat., etc, ac proinde debcre illa tantura iu eos G luna in suo cursu deseribit, in quo ille mullum stu-
usus distribuere, ad qiios ordinata suat et deslinata, dii conlulerat. Salyrus, Aristarchi familiaris, Z«t«
ul recte docet Navarrus in cap. JSullam, 18, qu. 3, est nuncupatus ab investigandi renim causas sti-
n. 6. Quod si ea in usus profanos ac inutiles, ac dio nam ?vjtw est investigo. „£sopus ab ldraoue
:
contra Regulam atque instiluta srae religionis pro- hero 6j5t« esl appellalus nam 6«tjj Gra'cis servi
:
fundant, peccant morli.liter, et sunt proprietarii, ut dicuntur. Pylhagoras, qui nomeros omnes des( ri-
docet Rodericus lora. lil, de Regul.,qu. 29, art. 18. psil a terlia littera rv/xaa esl appellalus. Cypseli,
Si quis. Abbas videlicet.
« CorinlJiioriiin lyranni mater, quod pedibus valga
Junioribus. ld est, inferioribus, subditis.
* esset et clauda, \«uS^x a Pyihie ApoiHne appellasa
6 Ex successione paientum. Quad olim polerant est. H«c habel Ptolemaeus Hepbaeslion lib. v nov;c
nionacbi parentuuihceredilateiu adire, infra dicetur. Hist., iii Biblmtheca Photii, n. 190. ldem de raalre.
b Illud quoque. Ha'c invenire est iw eadem Re- Cypseli reierunt i'eiladius in Chrestomathia, apud
gula ms. cod. Flor. Photium, n. 279, et Herodolus lib. v, apud quos ta-
Aut pro negligentia arguendi sunt. Si nimirum
• mcn male legitur ).«6S«. pro )«iio5«. Ptolemreus He-
tardius ad mensam accedant , aul ibi quidpiaiu phaestion el Helhdius nescio quid de Moyse nugau-
v
quod rainus deceat monachum iacianL lur, cuin aiimt illum appellalum fuisse A)y«, a no-
Aut spiritali debent sermone imbuere. Cum niini-
j mine ulô;, id est, viiiligo, quod corpus viiiligine
rum prior dc lectura aliquid dicil quod sit ad ccdi- dislincluui haberel. Fabula nata videlur ex eo quod
fieatiouem, ut infra habetur iu Reguia sancti Hene- Moyses nianuni a l)eo in sinum mittere jussus eain
Jicti. « j» inde lepra raaculatam relulerit. Eratosthenes BrjT«
k Quapropter, o duces. Haec habenlur in editis Or- diclus cst, quoil suiiirais proximus in onuii discipli-
siesii. narum genere secundas lenerel, ut scribil Hesychius
t Apud quos inveniuntur, sive I, etc. In libro K Hluslris libello de Philosophis : Nec Christus Do-
niinus hujusmodi a liiteris appellalionem repuciiavit.
Orsiesii edito haec corrupta sunt. In codice Vindo-
cinensi ita leguntiir El apud quos inveniunlur clia-
:
Nam Apocalyps. i se ipse nouiinat "A/*a et yQ.ueyu.
Est enim ipse prinia rerura creatarum causa, et
ritas sive juslitia, sive aquitas, sive amor. Sed haec
iinis ultiraus ad quem ipsae refeniniur. Sed de his
lectio manat a quodam correctore, qui divinare vo-
satis. Cuiii igitur sanctus Orsiesius scribit, Apud
luil quid sibi velient hujusinodi litterae quaruni sen-
quos invenhtntur A, sive I. etc, id est, vos praepo-
sus pendet ex Vita sancli Pachomii, cujus sanctus
sili domorum seu classium monaslerii , in quibus
Orsiesius fuil discipulus, apud Palladium cap. dc
sunt discipuli seu monacbi, quonun ingenia, et rno-
Tabennesiolis Sozoinenum lib. in Hisl. Eccl., cap.
;
res snb bujusraedi elementorum figuris designan-

15, et Nicephorum Callistum, lib. ixllist. Eccl., cap.
tur, ctc
14, qui Oicunt raonachos sancti Pachoinii oliin in
quatuor donios fuibê ilivisos,
et viginli classcs seu «* Ne refrigereiii eos, etc Sensus istorum est. Ne
elsingulis eaium uomen unins ex quatuor et viginti ita snppedi:eiis temporalia discipulis vestris, ut spi-
lilleris Gr*cib fuisse iinposilura nempe alpha, beta, ritualia subtrahatis; nec ita spiritalia subrai.ilstretis,
ctc., convenienler moribus monachorura qiu per , ut leiuporalia subducalis : sed utraque pro neccssi-
ejustnodi classes essent divisi ita ut simpliciorum ; tate confcrtc
« -
777 CONCORDIA REGULARUM. — CAP. V. 778
in escis videlicei et vestitu . sed et spiritales et car- A consenlias, et altenim premas, et alterum suhleves,
nales cihos pariter tribuitc; el nullara delis eis oc- et pereat labor tuus : « non sedeas iu locis liuiuilio-
casioncm negligentiai. Aut quae est ista justilia, ut ribus, in qiiibus f

Pater noster pra-cipil penitus nori
fratres afiligamus labore, et ipsi vacemus otio? aut Bedcndum. Caveant prapositi ilomoruni, ne mrsitan
iniponainus cis jugum quod ipsi ferre won possu- quilibet iinus e fratribus injuriam praposito fecerit
mus? Legimus enim in Evangolio : In qua mensura et iralus 1

ille discernal et dical : Quid causx habeo
mensi fueritis, remetictur vobis (Malth. Vnde el
\i\). ad honiiuem contemptocein ? faciat quod vnlt, ;ul
laborem et refrigerium cum ipsis habeamus eommu- _ mc non pertiuet. homo, qniJ liaec loqueris? inlel-
nia : nec discipulos servos putcmus, el illorum tri- lige quo furore supereris, et quod oiliuni occiipa-
bulatioît nostra Ixlitia : ne evangelicus nos cum veritcor tuum, ut inagis tuo vitib quam tuo peccaio
Pharisa.is sermo eorripiat : Vce vobis legit peritis, fraler pereat, cui debcs ignoscere, et f uim susi ipero
qui liaatis onera importubilia , el imponitis ea super puenilenlern, nl possis illud Evangelii dicere : Di-
liumeros liominum, el ipsi ne digito quidem audelis mille nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus ilc
r.ttinijere (Luc. xi). Sicut aliqni allendentes seniet- bitoribus noslris. Si ergo vi.s ul Dcus tua pei
ipsos, ut viventes juxta mandalum Dei sibi loquan- dimiltai, ei lu dimitte fratri tuo quidquid illud est
lur et dicanl : Quid mihi est cum
ego vero ut p quod aliis? in le peccavit.
serviam Deo et ejus mandata implere possim, nou « yi. liem ipsius.
ad mc pertinci quid alii faciant? IIos Ezechicl cor- . . ., ., ,. .
hx quibus omnibus discimus quod oporteat nos

ripil dicens (C. xxxiv) : pastores Israel, nunquid
slare ante tribunal Christi, et de singulis non soium
pascunt scmclipsos pastores? nonne oves pascunl ? ecce
eperibus, sed ci cogitationihus judicari : et post ra-
lac comedebatis, et lanis operiebamini. Quod pingue
lionem vitcc nostrae etiam pro aliis qui nobis crediti
esi imtnolastis et quod infirmum non confortastis ; el
simt reddiluros esse similiter ralionem. El hoc non
quod confractum est, non liuasiis, b quod crrabat, non
'
solum g de prx-positis domorum audiendum esi, sed
reduxistis; quod perierat, non requisistis, '
quod forte
et h de principibus raonasteriorum , et de singulis
erat, fecistis labore dcficerc, et dispcrsislis bves nteas.
fratribus qui reputantur in plebem ,
quod oinnes
Propterea ipse Dominus ad judicium veniet cum se-
invicem debeut onera sua portarc, ut adimpleant lo
r.ioribus el principibns suis, complebitur illud in no-
gern Chrisli (Gal. vi)
bis. Exactores vestri depnrdantur vos, ct qui repe-
tunt, errare vos faciunt. Qui magis audire debemus : § VI?. — Item ejusdem.
Beata terra, cujus rex d ftlius ingenui, ct principes Yos ergo monasleriorum principes, cstote soliiciu
tui in tempore comedunt in fortitudine, non con- Q et ei adhibeie omnehi curam pro fratrH.us cumjuslitia
fundentur (Eccl. x). Idco, o hoino, usque ad unam et timore Dei. Ne abutamini polestate in superbia,
animam, quie tibi credita est, monerc non cesses, sed> exemplum praebele vos cunctis,et subdilogregi,
et doeere quae sancta sunl, et teipsum bononim ope- sicut et Dominus nosier in omnibus se exeirpluin
rum praibere exemplum : ct cavere qnam maxinie praebuit. Qui posuit quasi oves familias, M im, n ..
ne alierum oderis; sed cunctis exhibeas jcqualita- niini gregi vobis credito, et meinineritis apostoli* •
tem : ne forle, quem lu diligis, Deus oderit ; et quem sentonlisc, in qua ait : i Mkil subiruxi, ut non ai
tu odisli , Dcus diligat. Jsulli erranti pro ami.cilia wantiarem vobis* voluntatem Dei. El iteruoi : .\<;.
a Pastores Israet. In versione communi Vm : sancti Pacbomii, cui addictus erat sanctus Ors: sius.
pastoribus Israel, qui pascebant semetipsos. Nonne Art. 8 « Vel:monaslerii principe disputante. > Ui-
greges a pastoribus vasamiur? Scd idem est sen- cuntur et Patres monasieriorum iu eadem KcguL,
sus. art. 18 : < Nuntiabit Patri monaslerii.i Art. ">r» Sim : «
b Quod errabat. Ita iu lextu Cr.ieco : to irâvuus- Paier monaste ii prjeceperil.

vov. versione Vuigaln, quod abjerlum est.
iii ' Exemplam vos prxhele. \iu.\l esl lani efii; a\ a !
c Qnod
fortr eral fecislis lafoore dcfcere. Juxta subdiloriim saiutem promovend im quam r.elalo- i
texluui («i rciiiii /y.i to i<jyyc* :,v xaxsipy&aufQs fi6-

: rnmexemplum :T«<jno<tsiyjx«Tau6c).Aov ivz&fivzsuQt. siert,
yj)'u, id est, et forte affiixisiis labore. In versione '-'

exemphi sunt (diciis) eflicaciora, iiiijuii sauctus
islest,
Vulgala Sed cum austeritate imperabalis eis, el cnm
: Dorotheus, <l<>ct. 17. (Jjuod benc monet>a. (ihicre-
poteulia. mon apud Cassianum Coll. II, ca;). & • Nunqiiaui :
ii
[''ilius ingenui. \ \ in lc\lu Cr:eco : ft'6 b- J).su0e- erit elficas instruentis auctoritas, nisi eam etlc«:iu
po-.. in versione VuJg*ta, nobilis. operissui cordi affixeril audieulis. i El Ca>sioilorus
Sedcas in loiis huinilioribus. Respicit ad arlicu- lib. i Variarum, epist. i : i Facilis recii pcrsuasor
Uiiii 1 r?S Itegnl.-e siiicli « Prrepo-ilus non
Pacbomii : est innocuus juiiex, -ub ciijus praidicabili couversa-
inei.riclur : noc sedeat huiniliorihus locis juxtu
in lione pndet more.- probabiles non baber*. i lii Jih.
vasa ino;iaslerii. i luieiligit cellarium, a quo pr.e- vi, epist. 2 < Priuia :equitas est, a se pnvsuics in-
:
p.i>i:-;s areet. choare. i Pr-jelauis doeetis et nonfaci uscstcymba-

:
1'atcr noster. Intelligit sanctum Pachomium, culum tinniens, et crotalus crepilans. lii* accedat,
jus discipulus fuit sanei js Orsiesius. ;
quod projsnl nou ajidet in aliis corrigere id in quo so
s De prwposiiis dcmorum. Proepositi doinorum sunt novil delinquere « Suos actus uullus damnat m ai-
:
iiqui pr.«:sunt sedihus, seu classibus, in quas divi- tero, aitCasaiodorusepist. citata.
sum erai moiiasierium sancti Pachomii, ut supra iVi//i< subiraxi. h\ vcrsione Vulgala, til in te.xiu
.'
dictum est. Gracco \~ih;l &abtru%ri m cobis utilium.

:
;
" Dc principibus monaslciiorum. Principcs moria- * Voluntateai. lo t^Ntn Graeco : /3ou).iq», id._-.-t,
steiiorum suntabbates; ita appcllaiitui' in Reguia con-iliuui, ut c.->t in v.-rsione Vidgata.
Patuol. CIH. 25
,"
719 S. BENEDICTI ABBATIS AJSIANENSIS 1S9
is&avi deprecando ur.umquemq.ue vetlrum, et do-

a A mis; et irnplealur in vobis Seriptura di«ens: Qmavot
endo vos pvblke (Act. x). Yidete quanta visceranu iequimini unusquisque ulilitatem domus suce (Agg. i).
sericordiae fuerini in homine Dei, qui non solum § IX. — Ilem ejusdem.
sollicitus est pro omuibus ecclesiis, sed languet cum Saepius dicain, eadem repetam. e Cavete, ne
et
languentibus, el omnium sustinet passiones. Cavea- aiios diligatis, et alios oderilis ne hunc sustcnteUs,
;
mus neper nostram negligentiam aliquis scandalize- et illum neglegatis : et cassus inveniatur lahor ve-
lur et corruat, et obliviscamur verborum Doniini sler, et omnis sudor percat ; et quando exieritis de
Salvaloris qui in Evangelio loquitur : Paler, quos corpore, et de mundi bujus turbine liberali portum
dedi$timihi, nvn perdidi ex eis aliquem (Joan. xvu). vos putaverilis quietis intrare, lunc invemalis inju-
JSuHam animam contcmnamus, ne quisquam per *> siiti;e naufragia ; et in qua mensura mcnsi eslis re-
nostram duritiam pereat. Si enim aiiquis propter metialur vobis ab eo qui personas in judicio non ac-
Si quid mortale aut aliquid turpiludinis ob
nos mortuus fuerit, anima nostra pro iilius anima cipit.
teuebitur in reatu. Quod quidem et c Pater noster negligenliam praepositoruin in doinibus commissum
indesinenter nobis solebat ineulcare, et monebat, ne fuerit, f
post illorum propria supplicia, praepositus
implerelur in nobis illud eloquium Singuli oppri- :

quoque reus tenebilur el criminis. Quod semper no-
munt proximum suum. Et iterum : Si invicem mor- B bis sanctae memoriae* Pater noster solebat ingerere.
iletis et devoratis, videte ne invicem consumamuii § X. — ' Uem ejusdem.
{Gal. v). Ex quo apparet, quod, qui alterius servat Vos igilur qui estis fc
principes monasteriorum, si
animam, custos animae suae sit. Sed et vos, d qui quos aliqua re videritis indigere, et esse in angustia
socundi estis monasteriis, primos vos exhibete vir- constitutos, nolite eos negligere, scienles quod rcd-
ttuibus, ne quisvitio vestro pereal : ne incurratisin dituri estis rationem pro omni grege, super quem
illud opprobrium, in quo incurrit illc qui comedit et vos Spiritus sanclus constituit inspicere et « pascere
bibil cum ebriis, etnon dedil in tempore suo conser- Ecclesiam Dei, quara acquisivit > proprio sanguine
vis cibaria (Matth. xxiv). \Act. xx). Propterea nos qui fortiores sumus, debe-
§ VUI. — Item ejusdem. mus infirmitates Invalidorum k portare, et nou no-

Et vos, Patres, nolite provocare ad iracundiam bismelipsis placere, sed proximoin l
bouum ad aedili-
(ilios vestros; 6ed enulrite eos in disciplina et ad- calionem (Hom. xv). Nam Chrislus non sibi placuil,
moniiione : etscitote, quod cui plus dalum est, plus ued sicut scriptum esl : Opprobria exprobrantium libi
quaeiiturab eo; et cui plus creditum est, amplius ceciderunt super me (Psal. lxviii).
exigitur (Ephes. vi; Coloss. in). Nec lantum ea con- § XI. — Ex EPISTOLA SANCTl C.4ESARU.
sidereiis quae vobis prosint; sedet illa quae proxi- ^ .

» Cum vero annunliandum verbum Dei te fratri-
n Deprecando. In texlu Graeco : fxjra Saz/suwy notandum esl plura monasteria a sancto Pachomio,
vouSrrwv, id esl, cum lacrymis monens, ut in ver- cujus fuit Orsiesius discipulus, aeilificala fuisse, quae
sione coinmuui. in multas classes seti domos dislincta erant, et do-
b Ne qnis pcr nostram duritiam pereal. Quam per- mus in ccllas. Itaque in singulis monasleriis bi erant
niciosa sit nimia reciorum saevitia c\ subjecto pate- superiores primo princeps monasierii,qui et abbas;
:
bil exemplo. Quondam prope Salizburgum in mo- post eum prapositus, qui appellatur secundus mo-
naslerio sanctae Erentrudis quaedam erat abbalissa naslerii ; deinde eranl singutarum doinorum, seu
nomine Wiradis, severa nimis in sanctimoniales. classiuiii prapositi, el post eos secundi singularum
Iluic erat frater sanctissimus nomine Mazalinus, ab- domorum, ul videre esl in eodem Orsiesii libro.
bas monasterii sancti Petri, non procul ab eadera Se.cundus in monasterio, idest pneposiius appellatur
urbe. Accidit igitur ut quaedam sanctimonialis mo- a Zaobaria papa in Dialogis SeuTJoa/sto;, a, fcvzipo;
nasterii sanotae Erentrudisconcepto feetu alvum dtt- id est, secundus.
ceret. Imminenle paitu misera illa binc ignomi- e Caeele ne alios diiigalis, etc. Idem sanclus Or-
niain, hinc verberum alrocitatem metuens in sacel- siesius supra, t Ne alterum amcs,
alterum oderis et
luni sancti Viti se contulit, oravitque ut tanlis ini- sed cunctis exhibeas aequalitatem. »
seriis levaretur. Post orationem obdormivil, sed t Post illurum. Qni peccaverunl videlicel.
expergefaeta nihil consolationis retulil. Desperata 6 Paler nostcr. SanctusPacbomius.
f.oium diabolo in aeternam damnationom transcri- j) k Principes monasteriorum. Id est abbaies, ul su-
psit. Tum vir Dei Mazalinus in cella orans vidit dae- pra notatum esl.
mones laetos admodum coiam se transeunles. Qtiid i Pascere. Iia in textu Graeco itoifiuivuv. In ver- :
rerum essot, eosinterrogavii. 111 grando negolium i sione communi regere. :
csse responderunt. Praecepit vir Dei, ut eo poracio i Proprio sanguine. Ut in textu Graeco cotou :
adse quamprimum redirenl. Euntes illi puerum na- ouuKxog h\ versione communi Sanguine suo.
. :
tum repererunt, et subilo raptum adsanclum Maza- t Portare. Ul in textu Graeco /3affT«?«v. In ver- :
linum lulerunl, ei rem gestam nurranles. Eos per sione communi, sustinere.
Deum sanclus abbas adjuravit, ut puerum sibi Ira- 1
Inbonum. In excuso Orsiesii libro : /n bono ;
dereut. Qui parere coaoti, inlante in cellam viri Dei male. In lexiu Graeco versione '*•
tie «â^Sov, u» :
projecio. abierunt. Surgens sanctus Mazalinus cum communi.

puero aute auroram ad sororem abbatissam venit, m Cum vero. Hoc fragmentum est eplsio!* sancti
puoium dedit; ct re gosta ex ordine narrala eam ob Caesarii episcopi Arelatensis ad Oratoriam abbatis-
saeviliara severius adbibuit, puerumque baptizari sam, quod otiam habetur in Consilii Aquisgranensis
jussit. lib. n do iiisiituiione sanotinionialium, cap. 7, licet
Patcr uoster. Sanotus Pacbomius.
<•
fusius, quamvis multa bic habeantur, qu.e non ex-
Qui secvndi estis monasleriis. Id est, pr.T.posiii
d slani in citato oonoilii libro. Auclor autom noster
monasleriorum, secmidj post abhates. Quia« in hoc pro more suo femininum gcnus in mascuiioum mu-
libro Or-iifiSu mentio Ot superiorum diversi goneris, lavit.
781 CONCORDIA REGULARUM. — CAPUT V. m
bus aflectateris, seu proutilitate animarum, tenore- A sibilitas exstai, spquo moderamine disponas, parique
quc regulae constiluendo necessitas incubuerit a al- modcratione dispcnses, ac parem eis cbaritalem im-
tercandi, prius cauta consideralione pcrpensa , ut perlias : et non quibuslibel per privatum amorem,*
quod ore promis, factis impleas, ut quod aliis prae- sed cunctis sccunduin raerita singulorum, quae sunt
dicas, operibus praebeas : scilicet ut in tuis humeiis necessaria, largiaris. Non qui libi vultu intuituque
atquc cervicibus prius sentias, ulrum gravihus aut placuerit, h non quem libi ad oculum cognoveris, vel
levibusoneribus colla fralrum onustcs ; verbigraiia, a cujus blandiori fueris obscquio delinitus, scd quem
si jejunium supcr quotidianum , vel abstlnentiam amor Christi, ct religiosior commendaverit vita,
h extra consuetudinem, necnon, ut assolet, plus solito » prceponas.
in synaxi psalmos placuerit decantare. Primus in § XII. — Ex Recula sancti Isidori (cap. 2).
ecclesia inveniaris.et postremus cxeas; primus' sus- i Abbas cilra Ianguoris ncccssiiaicm cibos in
cipias laborem, posterior solvas; et in quotidiano conspectu pariler cum fratribus sumat neque cul- :
. corporis alimento atque communi cibo par sis bis lius quam ca qn;e in commune consislunt, praeparaii
cum quibus pari in mensa uteris c consensu; iisdera sibi quidpiam expetat. Sicque (iat ut, dum pr.rsens
denjque et lu quibus fratres ferculorum saporibus est, omniadiligenter administrcntur; et dum com-
delectare ; et xqualia vobiscibaria polionesque com- R munia sunt, salubriter ct cuir: chaiitate sumantur.
munes exbibeant discoferi vel pincernre. Primaiura- jiEqualia quippe erunl mensarum omniiim fercula
que tuum, quem prior ad mensam tenes, priinus ad k simillimisque alinientis cuncti reficiendi suni fra-
virtutem parcimoni;ovindices,utabstitieiUiam, quam tres.
lingua pnedicat, proximaj fauces vel vicinus sentiat .

§ XUI.Ex.Rec.clv sa.xc.ti Frutcosi EPiscor-i(ca/).20).
stomachus. Ne forle subditi audicntes tacilis cogi- Abbas vel prapositus divinis sernper officiis et
talionibus dicant. d quampulchrenobis abstiuen- vigiliis inlersinl; et prius ipsi agant, quod alios do-
tiam pradicat plenus ventcr , et e contentos nos ju- eent.
bet esse vilissimis cibis ac poculis, accuratis cibis § XIV. — Ex Regula Fekreoli (cap. 57).
pocuiisque refertum guttur et eructans. llla enim 1
Ut abbatem cunctis quibus prseestmonachis slre-
de abstinentia pradicatio acceptabilis est, quam lu- nuilas quidem, sed niansueludo ct polius vila com-
rida jejuniis ora decantant. Et in his omnibus boc inendet : ita ut illuni sanctum magis timcani. quain
noveris convenire, ul angusti callis itinera, per quce severnm et pkis [inj metuant quod merilis est pri-
socios ammones f
gradi, prior ipse gradiaris. Om- ir.us quam quoJ honore primarius. m Habcat enim
nia qux* ngeuda sunt anle faclis impleas, ut post- in correptione modum et in familiarilale tcmpera-
modum ductilis luba ex percussione perducla rectius C mentum; eritque in cunclis ita moribus dispensatus,
erunipas in voce propler illud Dominicum Quicun- : ul cl blandimento vocet et terrorc cast gel, faciens :
que, inquit, scandaiizaverit unum de pusillis islis, sc ab omnibus, eo quod vitia oderit, plus amari.
qui in me credunt, et reliqua (Malth. xvni). lulercac- Tola eniui ejus conversalio erit qttasi posilum fun-
tera cum magna libi cautela ciislodiendum cst, ut damenlum ut in eo supenedificctttr quisquis itniia-
omnes inmonasterio, quorumgubcrnacula luisaequa- tioue illius optal honis Dco meritis proximarc.
liler imposuisti cervicibus, dilig.is : ne unum pltis n N.ilius ab ipso crit potpstalc, sed ralione damnan-
minusve ames ;
6 sed cuncta qu;c sunt, in quo pos- dus ; nec tamcn ita illi quisquam familiaris, ut c:c-
* Allercandi. Altercari hoc loco non est fikavefxtt», Set tibi itimidio consirictus cammarus ovo
idest, conlendere, sed disserere, ratiocinari. Glos- 1'onitur exigua feralisccena patella.
liise Venafiano piscem perfnmiit at is, <\nl
sre veteres AUercatur, oiuliyetm, id est, disserit,
*
:
Pallidus afferiur misero libi canlis, olebit

raliocinatur.
Lateruam. Illud enim vcstris datur alveolis, qnod
b Kxlraconsuetudinem. Ita in cod. Yind., sed vi-
Canua Micipsarum prorasubvexit acuta.
delur deesse verbum, prnxipere, aut quid simile ut
f Cradi. In citato concilio legilur
seusus ila procedat : Prius sentius utrum yravibus Gradiendum. :
aui levibus oneribus colla fratrum onustcs verbi gra * Sed cuncta, qua sunt. Deessevidentur hxcverba
,' :
tia, si jejunium super quolidianum, vel abstinenliam rj ' n monaslerio. Yel cerle hax verba, qum sunt, redun
exiru consuetudinem prwcipere : nec non, ut assolet,' dant.
plussolilo in synctxi psalmos placueril decantare. Pri- u Non qucm tibi ad oculam. Ita in concilio citato.
mus in ccclesia inveniaris. Sed in ms. nostro coJ. obliteralum apoaret verbum,
c Consensu. Lege, consessu, ut
in capite concilii Servire : quod sane restitucnduin.
citalo. i Praponas. Addidi hoc verbum expraefato con-

d qunm pulclirc nobis abslinentiam prcedicat. cilio.
Recle nain, ul ait Juvenalis sat. 1 :
:
i Abbas. Huec habentur in regula sancti Isidori
excusa cap. 9. Qtiod autem debeat abnas cuin Ira-
Probilas laudatur, et alget.
tribus reficere, fusius infra disputabitur.
k Similtimisque aiimentis, elc. Qttidam
Facile esl satnro vcntre sobrietatem laudare: « Ple- tamcn Pa-
nusventer facilede jejuniis disputat, > inquit sanctus tres aliler censuerunt delicate in mundo enutritis ali-
Hicronymus, epist. ad Paulinum. quid induigentes, de quo infra.
* El cpntentos non jubet esse. His satis qnadrat
i
Ut abbatem. Yidelur deesse verbum, oportet, vel
locus Juvenalis, sat. 5 :
quid simile.
Aspice quam longo dislendal pectore lancem
« Habeat in correptione modum. Nam correpiio
v}ua? fertur domino squilia, et quibus uudiqno sepla Sanare riebet, non vulnerare. Yide supra.
u Nullus ab ipso er'n poiestate, sed rationc damnan-
^sparagis qua dcs;'iciai convivia cauda ,
:
Uuiu veuitexcclsis maiiibus sublata niinislri. dus. E\ his manifestum est non oporiere abbatem
<$S S. BENEDICT! ABBATlS AfttANEHSIS 784
lerisplus pnesumat; neque ila offeRSus, ut ad ve- A res hrael : * Nnnquid semetiims puscunt pattores
niam expleta contriiione noa redeat. Convenit (Ezech. xxxiv)? El adjungit ;

f
Ob bcc, pastores,
namque iHi omnes limere, qui limelur ab omnibos, audite verbutn Domini. Ha>c dicit e Adaiuii Dominux :
Ecce cqo ud pasiores, requiram b oves meat
totoque studio atque industria providcre, ne aliquis ipse el
ex his quos regendos propiia cura suscenil, adverso '

dc manibus eorum (lbid.). Doroiims vero idem in
quolibet easu discedat de numero. Et ideo plurirnis Ev.iMgelio i PetrimiapcstcJurumpiincipem, si se araa-
medicameiuis necesse est illum subvenive nionacho- ret, iiilerrogans, aujungit : Pasce oves nieas (Joan.
ruin languorihus, et a>gi'itudinibus mentiuui reme- \w. Manifeslum est ergo, fralcr, quisquis praeesse
diuin eurae spiritalis inferre. Hoc est, si superi;um vidciis monachis, magnuai tihi per honerem onus
viderit, jugi exhfuUUionc humililatis porrig.it potio- imposilum, ita ut, cum diguiiake ais primus, desudes
nem; si iracundum, palienlke ilii afforat ungueu- omnium pondere sareiualus. Propler quod recti ili-
lum; si mendacium sectanlem, veiitaiis ministret neris curre serailam qiue ad cceluui perducit, et ire
aulidolum : heati in hoc ipso Apostoii monitis exci- ostende gregi i::offcnsumcali:mi,et sancuiatis k eum
latus. qui dicit : Attcnde tibi el doctrina? , insta in quoque passihus auteeede. Atqne ita stude, ut non
illis. Hoc enim faciens et teipsv.m salvum facies, et errel quicunque te ducom gradibus imitationis in-
eos qui tv audiunt (I Tim. iv). El iterum ad Timo- B sequitur : ut \idearis apostolicae mouita seiitcatia:
theum : Formam liabe. sanorum vcrborum, qucr a me complasse, quae habcl : Exeuiplntn esto fideliuin iu
audisli in jide et dileciione in ChristoJesu (II Tim. i). verbo, in conversaticne, in churitute, in fide, in casti-
Et iierum : Tu vero riyila, in omnibus lcbora, opv.s late (I Tim. iv). Et iterum : SoiticUe cura teipsum
fac evangcHsta', ministerinm luum imple (II Tim. iv). probabilem exliibere D<o oforuruun inconfusibiiem,
Similiter et beatus Petrus scribens : Seniores qui in recte traclantem vcrbuai veritalis (II Tim. n). Uuuc
vobis iunl obsecro consenior, et testis Christi pussio- iiaque tibi, abbas, [
liiuiuui, ut praelermisoum te
nuin, et ejus quiv incipiet revelari a gloria? socius, pa- sermone reguhe non doleas, >icque unum le ex con-
scite qui in vobis est greg?m Dci (I Petr. \). Et ad- gregaiione cognoscas, quasi pecuiiarius annolamus :
didit : Neqtte quasi dominantcs in clcro, b sed formn moneules, seu eoram Dco obsecrantes, ut » ! ba_'c
estote gregi , ut cvm apparueril princeps paslorum, oninia ferventi sludio, etiam tt
caelera propter exem-
c percipiulis'1 illam floridam et immarccssibHem gioriai plum, quae rcliquis sunt dicta, cuslodias.
coronam (Ibid.). Jeremias quoque sanclissinius in § XY. — Ei Iit,6t: LA SA.NCTI Al-REllA.M EPlSCePI
pcrsona Domini ait: Dabo vobis paslorcs secundum (cap. 55).
cor meum, el pasccnl vos scientia et doctriaa (Jer. Sanctus abbas es.tra congiGgationem non ma-
lii). El ilerum : Hcec dicit Adonai Dominus ad paslo- C neal.
uti ltbera elabsoluta potesiate, se;l omnia ratione eAdonai. Dt io texiu Heitraico.
ineiiri, ul monet sanclus Benedictus, cap. 7-i « Qui :
hOvcs meas. Ut in texlu Graeco t« trpQCuri /xou. :
aiibas non coulurhet gregem sibi commissum, nec iDemanibus eorum. Ita iu texlu Gneco ey. tw» :
<piasi libera nlens potestale injusle disponat aHquid. » yjicCt-j u'j-£i'j.

'
Et sanctus Orsiesius « Ne ahulaiiiini potestate io
. Petrum si se amet inierrogans, etc. Non prius
}'
soperbia. » Et Ezechielis cap. xxxiv m;iiis pastoribus constituiturpasior uuiversalisEeclesiae Pelrus, quam
exprobrjtur Scd cum austeritate iinperabaiis ei cum
•
se Dominum amare ler prontealnr quia Chrisius, :
potentia. Et pr;edare sane Tbeodoricus rex apud cui oviiis sui cura magna esl, illius regimen ei com-
Cassiodorum i;i). i Var. ep. 12 Ei quanquam po- : > misit, qui Deum pne caeteris aposlolis amaret, ut
Deo favenle, suhjace;U omne quod
teslati iiosir;!', recte docel sanctus Eulogius episcopus Alexandri-
voluinus, voliuu.ttein lanien nostrara de ratiooe menus Bb. conlra Novalianos
iii 'o yip tov s>t>t/>w :
limur; ut illud magis aestiroemus elegisse, quod t:.MC> itobs tov S=.fj~o-:r,> «vk^toîvov kfiotosj tw
cunctos dignum est approbare. > lta se gerebat sau- jrotfmu, zr,-j lcrfj r.ip: t« Xtmxsc 7r.ooGaTa, 6:a6:7tv
ctus Fulgentius episcopus Ruspeusis, < qui (ut in iraprffTDCRi av*a-j/:ô).wj" Sia xii» nrtk» «fieni t/sitoi»
ejus Aclis hahetur) nuilis cum lypho dominationis ipaxi] rr.v r:o).).icv rrsct ri /o-îxa vpoûzx srrtyLi).ftav
saccularis, quauivis parvulis, imperabal. > Sit ergo iv&uxwpswts, id est, prceponens gregi eum, qui ma\i-
ahbas, ut de Nerva imperaiore scribit Ausonius, mo ambre in Dominum inflaminatus erat, amorem
Princeps nomine, mente parens. D quem oves babebat exhibuit, et propter eanidem
in
causam lertio intenogal, multam circa ralionalesoves
Paterna mansuetudine imperet, non regio soper- curam ostenJens.
ciiio. k Cuni quoque. Lege Eumque. :
In versione eommuni : Gloria

Cloriie socius. 1
Titutum. Titulus hoc ioco sumitur pro capite aut
communicator. In lextu Gr;i-co ooHr;; mtywvo?, id esl, capituio alicojus libri.
giori;e parliceps; ita ut. conununicalor, sumalur in- 31 Ilac omnia. Quse in hoc liluio, seu capilc scripta
Iransitive, ut aliquando verbum communico. Itaque, ûnt.
socius, hoc looo nihil aliud est quam parliceps. Cwlera. In regula constituta.
b Sed forma estote gregis. In editione Yulgala, ut f
Sancius abbas. Htc brovi quidem sententia, sed
in textii Gneco : Sed fortna facti gregis. utiii, praecipitor abbati, ut oianeat in monasterio, et
c Ut percipiatis. ln edilione Vulgala Et percinie- : ;egre illo exeat ut possit nimiium omnibus exerci-
:
lit, ut in textu Graeco. tiib una cuui fralrihus ioteresse, eos sua praesentia
Iltam floridam et. II ec verba non sint in Epi-
<* uig.-re. el exemplo stiinulare, corumque cuipas ob-
stolaPetn. Itaque p.no bos te:vtus citatos fuisse ex servare, el pnnieuler corrigere. Quod si slricle
memoiia. non ex eodice. observetnr uescio quid sabibrius ad salutem ani-
,
Munquid semetipsos piscunt puslores ? ha l Se- i marum et ad discipiinje reguiaris conservalioneia

,
ptuaginta llq jBeo-xuuan &-' icotsuv?» ietvxTj;',

; pr.estamius irivoniri potest. >ibil êque domum au-
f Ob hoc. iu coramuni rersione : Propterea. gei ac ditat ut domini prjesenlia qiieniadmoduni ,
:
785 CONCORDIA REGULARIJM. — CAPUT V. 7il6
§ XVI. Ilem ex eadem Regula (cap. i"2i). M seplirtia, octava, nona, deciiua, undeciina orarc nou
Sanclo aliluii non liceat aliquid de facultatibus pigeaul; qualiler scpicm et octoSalomonis congruant
nionastcrii donare aut vendere , ncc aliquid contra dicto: ' Du puriem septcm,nec nonel octo(F.ccl. xi,2) :
regulae insiinua agere. Quod si facere lenlaverit ut per sepliformis gratiae Spiritum , et octo heatitu-
b et dines, ac resurreclionis diem liberis gradibus
» secundutn consilium et sine consensu fratruui, i pe.r
noslro permisso, non ei acquiesealis, et hoc lieri scalam Jacob Chiisto sibi desuper innilente quindc-
iiull.i ratione permillite : quia causam se anle Dcmn cim gradibus cceli conscendere valeant regioneui.
noverit esse acluruna. Secundo, ut pcr capila mensium abbates de uno
cuofiaio inio k se copulftntur loco, el mensuales lita-
§ XVH. -- Itrm ipse (cap. 48).
nias strenue celebrenl ; el pro animabus sibi sul>-
c Sanctus abbas, nisi d inaqualitale facienf>, extra
ditis auxilium Domini implorent : quia de ipsis in
Congregationem non reficiat.
tremeudo judicio cum graudi discussione spereut so
§ XVlil. — Ex Rkcula Fkictuosi (cap. 9). Deo ralionem reddere.
• Ahbates per monasteria tota mentis inlentione Terlio qualiler quotidie vivere debeaul, ibi dispo-
cmn fletu et cordis cohtrilione, f

Uilla laboris aut nant; ct lanquam l
a saiouibus comprehensi ad cellas
iiiucris occasione, cum omni monacherum eongre- B rcvertanlur U1 sitpplacitali.
galione horas cauonicas celebrare debent. Et ubi Quarto retroactasanclorum Palrum per" scriplu-
eis B properandi foeril necessitas, et liorarum cogno- ras sciscitantes revolvant, ul ab ipsis quid facere
veriut inetas, continuo humi prostrati indulgentias debeant aguoscaut. Lt intus ac foris, ante ac retro,
a Domiuu supplices peiani, et H:is horis peculiaribus plenam meulem oculis habeant : ne, quod absit, in
b id est, secunda , terlia, quaria, quiuta, sexia, aliquam lrxresim devolvantur, ac pereant. Pro hoc
docet Aristoteles i;; OEconorhico: i Persica simt, 6 Properandi fuerit necessitas Id esl, properc
inquit, instituta, ut paterfamilias ipseotnnia statuat, eundi aliipjo videlicel exlra nronasteritim.
oninia iuvisat id quod et Dion de (yranno Diouysio
:
11
ld est, secunda, tertia, etc. Ilic lanliini poimn-
dicebat. .Nullns enim sic aliena curat ut sua. Debet tur decem horae canonicae; cum lameti e.v sequenti-
igitur eniti ut omnia quae potesi, ipse curet. iluc bus intelligere detur ab boc Fructuoso siattii quin-
pertinet quod Perses quidam et Libys argule simnJ decim ila ut hic videantur omitti prima duodeci-
: ,
et facete dixit. Rogatus ille quid opimum pinguem- ma, iniiiiim noelis, seu completorium, nocturnse
qt;e faceret equum : Oculus domini, inquit. Libys vigiliae, et inalutinae laudes. Sed exptimit tanluni
autem cum ex e.n quaereretur, quod stercoris genus lioras, qiue iu via rccilalianlur quia mouachi anle :
oplimum putaret: Domini vestigia, respondit.i Quod primam non egrediebantur.

si haec <!e domo el familia dicuiUur, multo magis <!e i Da partcm sepiem. Parlem, in singulari, ut in
moiiasterio dicenda sunt, cum lamiliae admiiiislratio C partem. Et in
texlu Hebraico pSn, clielec, id est,
hunianas iaiitumdivitias,moiiasier.i regimen coeieste
specteti Superior est sui luonastcrii sol, quo absente Cneco : So? u.;p'^K tw> imu, id esl, da partem sep-
omnia tenebrescunl. teni. In versione Vulgata : Da partes septem.
* Seeundum consiiinm. Lege, sine consilio. i Ac resurreclionis diem. Lege , ad rcsimeclionis
1
El nostro permisso. Lege, et nostro pcrmissii. dinn. jNam, cum hic sinl tanlum quindecim how
Sanctus Aurelianus episcopus proliibet abbati aliquid canonicae, quae referunt scplem dona Spiritus sancti
vendere sine sua licentfa. Nam abbates nihii vendere etocto beatitudines, non potest fllo numero compre-
atu alicnare possunt de bonrs monasterii injossu hendi dies resurrectionis. Sed sensus est quod per
episcopi ut caiitum est concilii Agathensis can. 5G.
, illos veluti quindecim gradus in die resurrectionis
liieiu habetur in concilio Aurelianeusi, m, can. 25. ad coelum ascenditur.
c Sanctus abbas. Haec sunl emendicata ex regula k Se copulentur. Est deponens. Plaulus in Aulu-
sancli Caesarii Arelateusis episcopi cap. 59 t Abba- : laria : copulantur dexteras.
tissa nisi inaeqnalitatc aliqua, aut infirmitate, aut A saionibusi Smo est lictor, carnifex , exacior.
1
occupatione, extra congregalionem penitus non re- Glossre Arabico-Latinaj dictre : Saio, pxuator , lor-
ficiatur. » tor. Exdem glossa: : Pcenulor, lorior, saio. Sanctus
u Inaqualitatc. Inaeqnalilas morbum significat, tit lsidorus lib. x Orig.: Sugio (Lege, Saio), ab exigen-
in Aciis saucli Eugendi sexage- : * Cum enim iiltra do. Sed puto esse vocabulum Golhicum ; cujus aaepe
nariam xtalcm sex fere mensibus praedictus Pater mentio in legibus VVisigolhorum ut lib. i, lil. I,
hiaequalitate corporea laboraret. » ln concilio Car- D 1. 17Nnllus in lerritorio non sibi commisso,
: <
thaginiensi iv. can. 49 i*CIoricus qni absqne cor- : vcl ubi judicaudi potestatem nullani habei,
ilio,
poris inaequalitale vigiliis deest, siipendiis privatus qucmquam praesumat velper jtissionem, aulsaionem
excominunicetur. » Ei in loco ciiaio sancti Caisarii dislriugere. i El mullis aliis locis, In concilio Eme-
« Abbatissa nisi inaeipjalilate aliqua aut iiiiirmi- rilensi, can. 8 i Dioecesim sibi debilam
: ordinanle
tate, eic. Sic Graece avwfea)>ia, id es! , inaequalilas, metropolitano cum suis fratribus per suum saionem
pro morbo sumitur. Synodus Laodicena, can. 40 : recipiat. » Grebra etiam roeniio fil apud Cassiodo-
%
ftupr/.-h; ii p\i Si «v«uuaXtav awo"vtu7ravotTO , id est, rum, et maxime lib xn, episl. 5, ubi ejus ofiicium
pneterq-.iaiii si propter aegriludinetn non veuiat. describitur.
Abbates. Hoc capul esl alteriits Fructuosi , non
e m Supplacitqli. ld est, citali, in judicium vocali :
enim exstat in Regula ms. co»l. Crass. lu eo sane nam placitura cst conveatus, in quo lites disccptan-
praeclara i!oci.iincuta contineniur, et abbaiibus maxi- tur, dc quo infra. Est aulcra hic metaphora quod :
ine uecessam. r.empe ipsiahbates congregati peractis comiliis ita

1
Tulta. Id est sublata, a toiio, cojus praeteritum festinanter debeant ad cellas, id est, moiiasiena
antiquum, temli. Plauius in Araphilryone, act. 2 : sua redire, ac si a saionibus seu lictoribus citati es-
Oscutum teluli (ibi; et alibi passim : ([iiia antiqui di- sent.
cebant, tulo, ut notat Priscianus lib. x « A tulo :
u Scripturas. Scriplurae hoc loco non suiiiuntur
ipioque, qtiod veleribus in usu fuit, teluti, dice- pro utroque Testauionto.
baut. > Siipmum tamen se nunquam legisse dicit.
—
787 S. BENEDICTl ABBATIS ANIANENSIS 783

crgo semper in eommuni eoncilio fratrum a xqua A prineipatu fratrura indignus est, verum etiam • l,o-
lance tanquam io penso persisianl, ui prxterita re- micida animarum judicandus est :
f et alius mini
cordando, et futura prxvideudo, b et prxsenlja recor- sterio ejusprxesse consiiluatur. * Sin vero non po-
damio hxresum non patiantur stimulos. tuerint monachi, *» ab illo exeant, et ille » excom^
Quinto, ut cum fratribus advenientibus, hospitibus municetur. Siu vero pceniteal, subdat se sub mani-
el peregrinis in una niensa eoramuniter vivant : (piia ])iis senioris et servituti subjiciat, donec probaveri-r
dc ipsis Dominus ait : Uospes eram, et colleyistis tne lis(|ui prxest. Monachos in curribus et in equis
(Matlh. xxv). discurrere prxtei infirmos, debiles et claudos non
Sexto talem sibi consuetudiaem debent facere, ut pprmittimus. Si autem hoc fecerjnt, i alieni sinl ab
oninem c cnpidiliam et avaritiam a se radicilus ar- unitale fratrum.
ceant. Si hoc malum non essel, idolorum servitutera § XX. — Ex Recula Orie>talilu.
eam Aposlolus non dixisset (Gal. u). Et per boc vi- k Oportet abbatem irreprehensibjlem esse , pa-r
rus monachi menlcm cognoscimr.s sauciari. Et a tientem [» jejunium,] pium,humilem : ut doctoriset
uullo vitio penitus umjuam potesl liber esse, qu| ta- patrislocum impleat, seipsum inm formam prxbens
lis consuetudinis vinculo fueril obligatus, et ia Dei bouorum opcrum, ad cujus ordinationem omnes
et proximi dilectione nuuquani erit firmatus. Quia B fratres respiciant, nihil anc consilio et aucloritale
hoc , quod in s,xculo concupiscimus , sine dubio ipsius facientes. Qui suslinens nccessitatem mona-
proximis invidemus. Unde et Palres sancli Spiritu sterii, de omnibus qux in monasterio sunt libere
sanclo repleti , ut possent Deum ct proximum pcr- judicabit, nullius personanvaccipiens, nec ulli gra-
fecle diligere, studuerunt iu hoc mundo nihil habere. liam prxstans : sed unumquemque secundummerita
Et quia sine aliquo esse non possumus, ipsum de- quoiidianx couversalionis in veritate judicans ad'
bemus habere, quod nos aon pigeat cum necesse moueal, hortetur, castiget, conderauet :
B vel susci-i
fuerit egenli prpximo reddere, et a charitate Dei et pial, si ita uiile videtur. Venientes ad monasterium
(iilectione proximi nunquam animura relaxare. Cnjus vel ejiciat, si ita necessilas fuerit, male habitantes
videlicei forlitudo charitalis vera sanctx Ecclesix § XXI, — Ex Regula sancti Basjlu (cap. 15).
voce laudatur, cum per Canticorum Canticum dici- Jnt. Quid sentire de se de!:et is qui prscesl, in qui-
lur : Valifla est ut mors dilectio (Cant. vm). Virtuti bus pnecipit, vec imperat? Resp. Apud Deuin
enim morlis dilectio comparalur, qnia sinc dubio quidem sicut minisler Chrisli et dispensator myste-.
mentem, quam semel cceperit, a dilectione iuundi riorum Dei (/ Cor. iv) ; timens ue prxter volunta-.
fundiius occidit. Tales ergo debent esse abbates, ut lein Dci, vel praeter quod. iu sanctis Scripturis evi-s
possinl Deum et proximum diligere : oculos lassos a C dcnter prxcipitur, vel dicat aliquid, vel imperet .
concupisceiilia hujus sxculi mala habentes, quales in et invenialur tanquam falsus lestis Dci , et sacrile-
paradiso habuil Adam ante transgressum. gus : vel iiuroducens aliquid alienum a doctrina
§ XIX. — Ex Regula cujusdam. Dumini : vel certe subrelinquens et prseteriens ali-
Si quis ex senioribus, sive is qui abbas nuncupa- quid eorum, qu* Deo placila sunt. Ad fratres auleiu
tur, voluptuosus existat, et ebriosus et dives qui essc debct tanquam si nntrix foveat parvulos suos.
,
huic sxculo conformatur, hoc est, d in curribus et Paralus autem secundum quod unicuique expedit,
in equis de loco ad locum discurrat, hic non solum communicare cum eis. non solum Evangelium Dei,
.Equa lance lanquam in penso persistant. Hxc
»
Abbas hujusmodi luxum profusus, ac proinde
in
aliud souant, quam quod abbates accipereper-
niliil
caeteris vitiisconlaminatus abdicandus est nempe ,
sonas minime debenl, sed esse tanquam iances in

ab episcopo et vicinis abbatibus ; ut habelur 18,
penso, seu libralione, quae si justaj sunt, in alteram
qn. 2, cap. Si quis, ex concilio Triburiensi. Antiqua
parlem nec tantillum decliuant. ldem dicii de lege Kegula Patruni, cap. 21, abbatem peculiaritali, hoc
Leo iinperator Novella 21. est, proprietati sludenlem deponi prxcepit ab epi-
El prwsenlia recordando. Hxc vidcnlur redun-
*>
scopo.
dare. H
Sin vero non potuerinl monachi. Videntur deesse
cCupiditiam. Id est, ciipidilatem.
d D hxc verba Eum deponere, vel quid simile.
:
In curribus et in equis. De hoc sumptu equeslri i»

Ab illo exeant. Nciope ad aliud monaslcrium.
i:i abhalibus refrenando vide builas Gregorii IX, et » Excommunicetur. Ab episcopo.
Nicolai \\. Hac in re singuhiris niodestia eluxit i Alieni sint ab unilale fratrum. Idest. excommu-
beali Joaunis Marro nionaclii sancl.c Maria: deSinio- nicentar.
ra, ordinis sancti Rcnedicti vicarii generalis, abba- t Oportet abbatem. Imitatur divum Paulum, Epist.
tis Cluuiacensis, ei landeui episcopi Condomensis. I ad Timotheuin, cap. m.
Is cumesset episcopus sex lantutn alebai equos : 1
Jejuuium. Puto banc vocem rcdundare.
duobus equiiabat, reliquis qualuor ad couvehenda u' t onnam. Ex Episl. ad Tilouv, cap. u. In Vul-
ligna et lapides pro inslauraudis sux dicecesis eccle- gaia editione habetur, exemplum. In lextu Graeco :
siis, novi^que xdiflcandis utebatur. Hic bealus vir id esl, formam

Tvirov , prout in hac interprelalione :
obiit anno 1521, miraculis in vita et post mortem regulx Orientalis babetur.
clarus. n Vet suscipiat, etc. Hxc sunt ila jungenda cutn
Homicida animarum. Quia ma|o cxemplo ani-
«
hac inlerpunctione Vel suscipiat si ila ulilt vide-
: ,
mas nccat juxta sanctum Aiigustinuiu lib. de P;i- ,

tur, vcnientes ud monaslcrium; vel ejicial si ita ne- ,
sloiibus, c. 4 i Tamen (pastor) qui in conspectu

:
cessilas fuerit, male liabilantes. Id est, vcl suscipia»
populi male vivil, quantum iu illo est illum a quo ,
ad monachalum eos qui volunt coineni, vel ejiciat
iltenditur, occiiiii. i
malos el incorrigibilcs monacbos.
F.t alius monasterio fjut rcr.esse constituatur.
:
m CONCORDIA REGLLARUM. — CAP, Y. 7M

sed eliam animam suam, memor pr-jccepti Domini \ ore laudabilis, omnium desideriis imitabilis exeni
ae Dei uoslri dicentis: Mandalum novum do vobis, plo. Sil charitatis benevoleutia omatus, et ontuium
ut diligatis invicem, sicut ditexi vos. Majorem hac fidelium laetificet corda erga peregrinoruro el hos- :
eharilqlem nemo liabet, quam ul ponat quis animam pitum soilicitudiuem prsestus, erga iuiirinaniiuiit »
suam pro amicis suis (Joan. XV, 13). curam sollicitus, erga inopum et aegroiorum juva-
§ XXIL —
ltem ejusdem (cap. 13). inen opulentus. Sic delinquentium ignaviam oorri-
Int. «QuaU affeclu vcl quali sensu oporiet incre- gat, ut ad cullum religionis lascivas et fessns i
pare eum, qui increpat ? —

Resp. Ad Deum quidem inentes reducal. Sic misericorditer bonitalis doua
tali menle esse debet, qualem iudicat beatus David distribuat, qualenus ex nimia boniiale, faciuorum
dicens :
h Vidi non servantes paclum, et tabcscebam : fomenla non nutriat. Sil ergo bontis bouis per me-
quoniam eloquia tua non custodierunt (Psal. cxvm). ritum, sitmalis malus por IlageUum. Quod medianle
Ad eos autem quos increpat, bunc debet aOectum k scienlia agendum est, juxta psalmislsc orationem
servare, queru pater et medicus c erga aegrotantem dicentis :
x
Ronitalem et disciplinam et scieniiam
filium servat, et tunc maxirne, cum qualilas d curae doce tne, m Domine (Psal. cxvm). In utroque enim
trislior videtur et gravior. abbati cavendum est, ne aut nimia bonilate in sub-
§ XXIIL — Iieiu ejusdem (cap. 24). B jectorum cordibus vitia nuli iat,. aut nimia disciplime
austerilate, quas ieni iucrepalioue sauanda fuerau.1,
/«/. « Quali affeclu quis debet suscipere eorrep-
rigida correptione diwpiantur. Incaulis elenim sie
tionem? —Resp. Sicutieger filius patris et medici de
blanda persuasione subveniat, ut eoruut saniei anti-
vita sua solliciti : qoi etiamsi ' offeratur aliquid
doli quodammodo medendo curam infundat; sania
asperura ad curandum filiura, scit 8 [itaque] fiiius,
vero moribus ea hortando praebealj ut qua; agere
quod uec pater in aliquo negligere potest de salute
coeperunt, nteliorando usque ad iinem perducant.
filii, nec mcdicus falli.
Nibil etenim prodest coepisse, si. iu bono opere, quod
§ XXIV. — Ex Rbuula cujusdau (cap. 1). cceperant, non sludeant perseverare. Habeat ergo
Abbas, monasterii non tani genere quam sapien- tot anirnos paler, quol in suo regimine filios : ut
tia nobilis esse debet : uiqui sermonem ad erudien- Juxta omnium mores, oranium noverii vitia coer-
das animas jusla eruditione lucubrat, propriis acti- cere. Tuta sit in omnes prudentia ut nec pietas ,
bus non contradicat. Plus etcuim a subjugati prse- disciplinae, nec disciplina pielali locum tollal. Agat
lalorum actuum formam imitanlur, quam doctrina? omnium curam ; ut de omnium profectu roercedis
illatse aures accommodant. Debet enim sacris elo- recipiat lucrum; utex corruptione prsesenlis vita
quiisopera uectere sacra, ut qui cjus imitatur do- C quandoque ereplus, tautum laboris rectpiai pne-
ctrinam ex voce, intitetur cultum ex opere. Ne, si in mium, quantis ad vincendum inimicum pnesidiis
aiiquo voct opus contradixerit, fructus vocis non praebuit suppleraentura.

obtineat effectum. Sic ergo
opeie, utet opus vod, et yox consenliat operi. Sit
sit el voce ornatus et
§ XXV. — Ex Regula sancti Isidori (cap. 19).
contiuentice etcastitatis flore comptus, et ornnium a Abbati vcl monacho monasterii servum non li-
» Quali affectu. Exslat apud sanelum Basiiiura versiculi. Nam

per bonitatem inteUigil clementiam
interrog. 99 Regulae biev. et apud Rufinum, cap. et lenitalem ; per disctplinam, severitatem ; et per
23. scientiaro, discretionem. Ila ul David a Deo petal,
b Vidi non scrvantes pactum. Ita in psalterio Ro- ut populum suum regat cum lenitate, et severitale,
mano. Apud Rulinum : Vidi prcevaricantes , ut in adhibita tamen discretione. Nam discretionis sale
editione Yuigata. tum severitas, tum cleraentia condiendae sunt, ne,
« Erga agrolantetn filium servat. Ita apud Rufl- dum rector clemens videri appetit, remiilat omnino
tuim. In textu Grseco additur ptTx avnntfelKz x«t habenas regulari observantia? ; et duni vitia coercere
ty7rX«yx v '«f» i^ est » cum compassione et misericor- cupit, fortins adduoendo frenum monachos potius
dia. irritet quam emendel. Quod reprehendit in Llrbico
Cura hoc loco est. curattQ. Nam curatio
d Citraf. abbale sanclus Gregorius papa lib. ix, epist. 42 :
proprie medicorum : cura rcliquorum, ait Donatus in
D c Unde vehemenler ingemisco, quia aliter esse mo-
Terentii Andrian. nasterium vestrum quam putabam invenio. Quod
aQuali aff.edu. Repcrituv apud sanclum Basiliurq ex nulla alia re evenire valuit, nisi qtiia tua dile-
interr. 158 Regulae br., ct apud Ruflnura cap, 23; c:io in regiinine-suo inordinata esi, nec cum gra-
sed potius reddit sensum, quam verba, maxime sub vitale aliqiiid valel disponere ; sed modo studet
fiiieii) capituli. peceantibus leniler blaudiri, modo inordinate extra
r
Offeratur. Apud Ruflnum legilur , offeral t rec-
modum nimie irasci. » Sed hoc est stultorum in-
lius. genium, ut nullum valeant animi sui aflectibus
s Jtaane. Videtur redundare haec particula, modum statuere; sed slalim^n vitiura oppositum
11
Suojugali. ld est, inouachi subdili. cadant, si velint ab aliquo declinare, juxtaillud Ho-
» Prwstus. Suppie, sii, id est, praesto sit et pra> ratii (Sut. 2)
sens. Glossarium vetus : « Pruestos habeat, id est, Diito viuni.s'iu!li vilia, io coiiirsria currunt.
praesentes. » Lex Salica tit. 47, § 2 : e El testes » Domine. to Domine, translatum est ex su^t-
suos, qui ad placila fuerunt secum praestos ha- riore versu.
bcat. > n Abbati.Uxc habenlur in Regula sancti Isidori
i Fessas. Id est, segnes, desides. excusa eodem capiie 19, quje nulla puto alia ra-
k Scientia. Id est, discretione. tione huc referri, nisi quiaiu his aliqua flt abbaiis
* Bonitatcm, etc. Notanda sane cxplitatio hujus mcnijo.
7tH S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 79«
rebit » facere liberum. Qui enim nihil proprium.ha- A ctis cullius ad victum fraternum; alia pro egerua \
bet, libertateni rei alienae dare oon dcbet- Nam tertia pro vestimentis fralrum elpuerorum, velqui^
sieui et saBCuli leges sanxerunt : Non polest alienari busve ad necessilatem monaslerii coeraendis. Quas.
pvssessio, nisi a proprio domino. Qiune quol in mo- lies partes b custos sacrarii suseipial, ac prasci-
iiasleriiun in nuinmo ingrcditur, sub leslimonio se- piente abbale sub lesiinionio pncpositi vel senio-
niorum accipiendum. Eadem pocunia in tribus par- rum de singulis partibus pro suis necessariis causis
tibus dividonda est quarum erit una pro inlirmis

:
expendat.
el senibus, ei pro aiiquo coemendo in dieims sau-
8 Liberum faeere. Duplex fuit olim libcrtas seu in conc. Laodiceno, can. 21. Lalinis see.retarium
manumissio-: una regia, allera ecclesiasliea. Regia in conc. Agathensi, can. 66 « Quoniam non opor- :
liebat doinini consensu coram rcge excussione num- ici insacratos ministros licenliam habere in sccre-
mi {Cod. Theod. Iil>. iv, lit. 7). Ecclesiaslica insli- tarium (qnod Gneci diacouicon vocaut) ingreiii, e|
luta a Conslaolino Magno Qebat in ecclosia anie contingere vasa dominica. > Hujus vocis inentio lit
cornu altaris coram presbyteris, comitibus, baroni- a sancio Gregorio lib. iv Regesti, cap. 54. Cnde
bus, nobilibus et omiii populo lam » laicis quain vox Gallica secretain, vel, ul a!ii pronuutiant, $e-
ecciesiastiois, sive illi servi sacris iniiiandi essenl, gretuin, id est, sacrisla, custos sacrarii. Appellatuj
sive non. Marculphns formula 91 « Servum juris : i> et recoptorium. Sidonius lib. v, epist. 1 « El :
mei nomine ill. ingenuum esse praeripio, el in sacro- nuniialum est progredi episcopum de receplorio. »
sancta ecclesia sancti ill. sub praesentia sacerdo- Ad faciendum sacrum vidolicel, ut ibi detcribilur.
tuin ibidem consistentium ante cornua aJtaiis ab Atque etiani saluiatorium in concil. Matisconensi i,
omni vinculo servitutis absolvo. i El form. 97 : can. 2 < Nec inlra salutatorium aut oratorium in-
:
« Quia fratrum tcslimonio, inler quos nulritus es, gredi permittantur praecipue Jud.ei. » Ila appetta-
dicîtus ad sacerdolalera bonoreni suscipiendum pra> lur, quod episcopus anle missaruin cdebrationem
(iicaris,conseo te alque staluo ante sacri altaris ibi sederet, et salulationes fi.lelium exciperel, qui
cornu, iu conspeclu sacerdotum et cleri et populi se ejus oralionibus commendabaut, aut ci aliquid
aslantis, a prjesenti die et deinceps ab cmni jugo negotii commnnicabant. Quod videre est apud san-
hhmanae absolutum fore, civemque Ro-
servilutis CMirn Gregorium lib. iv, ep. 98 : « Quo ipaltio) non
inanum appellari. » Idem videre est iu charta aiiler uti meu.ineris, in propria
lua civitaie,
nisi
Engillruda: et in pelitorio sancli Ennodii. Porro dimissis jam filiis ecclesi:c, procedons a salutato-
iiininumilleie servuin abbali probibetur iu. coaciliis ru> ad sacra missaruia solemnia celebrauda, etc »
Agalb., can. 56, ei Epaou., oan. 8. Et op. oi ejusdein Ubri « ln secretario vero se-
:
Custos sacrarii. Is est quem sacrixtam modo

*> cundum mbrem pristinum suseepiis ac dimissis ec-
appellamus. De <pio infra. Quid sit sacranuni ex- clesire liliis, iuduere vestra fraternitas pallium dc-
plicaiil glossa; veleres Sucrarium, : beat, atque ad necessaria solemnia ita prolicisci. »
c~i',cicj, id esi, beroura. seu heroia alicujus teni- Quod oliain faciebant presbyteri, aliquando in alio
piiiin, altare. L.cdem glossx Sacrarium ttsoO/.zrj, : salnlatorio seu secretario. Sulpicius Severus lib. u
id esi, locus iu quo sacra recdndnhtur. Item /Sacru- '
1
Dia!., cap. I « Cum quidom in alio secrelario pre-
:
riuiM voiioxbpiv», idrsl, parvulum leiitpluni. Pro sbyteri sederent, velsalutaiionibus vacantes, vel au-
allari sumiiur D. ad legein Juliam lege ult. Hoc diendis negotiisoccupali. » Fuit etiain sanciimonia-
sancti lsidori capite sumitur pro loco in quo sacra libus suum salutatoriuui ; Gallice, le purloir. Sanctus
reconduiilur, ut apud Ulpianiun D. lege -i, De di- C esarius iuRecapiluIatione regulae, cap. 8 « Qox- :
visioae rer\tmelqualiUile. Sacerlociisestlocusconse-

« cunque a;l conversionem veneril, in salutatorio ci
craius : sacrariuin est locus, in quo sacra reponun- frequcntius regula relcgatur. * In sacrarioseu sa-
lur : quod etiain in aediflcio privalo esse potest. » lutalorio s3ccrdos sacris vestibHs missas celebra-
Graecis rxtuetfUAsixwv apud Theodorum Baisamoneiu turus induebatur; quibus completis ibidem exuo
in Noiiiocauoueiii Pliolii lit. 2, c.ap. 2, textu 5, qHia batur ul videie est ex locis Sidonii cl Gregorii
:
iu eo.sacra vasa reponuutur. Dicitur et Shuqvmcqv supra citaiis.
CAPUT VI.
DE ADHIBENDIS AD CONSILILM FUATRlBUS.
4 1 — Ex IIigula SA.soTi Br.NF.bic.Ti. D tfuui tractel apud se ; et quod ctilius judicaverit,
Quoties aliqua pwecipua agenda sunt in mona- facial. Ideo autem omnes ad consilium vocari dixi-
abbas omnem congregationem, et nill >. c q«'« sajpe juniori Dominus revelat quod
ilerio, convocel
dicatipse, 1» undoagitur : et»»audieus consilium fra- meWns est. Sicautera dent fratres consiiium cum
Vhdeagilur. ld est, de quo agitur. Ibec. phrasis Nam si anlequam consilium inire velit, aliqnam
familiaris est sancM Palri Benedicto : ut s;i|»:-a aniino agglutinalam habet opinionem, imllo nmjuaiu
cap. 2 Ut sit umie promm now et velera. Id est, ut
:
frairum consilio, quamvis salubri, ab ea deduci po-
sii id, sou aliquid, cx qno proinat nova el vete.ra.
lerit.
h Xudicus consUiuni fralrum tractelapud sr. Sauum Quiu tatpe juniori Dominus revelat quod rnelius est.
1
quidem pnuceptum, modo is sitnbbas, qualem eum Hujus rei babetur exemplum apud sanctumCypria-
sanclus depinxil. Quod ul perfi-
Benediclus supra num, epist. 10 « Pc-r nocturuas enim visiones, per
:
ilios quoque implelnr apud nos Spiritu sancto puoio-

cial, bolitiu Bei bonorem spectet eonsiiium pctcns :
nec Imic no |;.ii> qiiam isli opinioni adhaereat, ea in- runi iiinoceus a?tas, qu?e in exstasi videt oculis et
leriin ptndci.te. dum auii:is fratrum senlenliis, atidit, et loquilur ea qu* nos Domiuus monere ei
qiuenam praestaie videalur! judicaveril. Quod recle inslruere dignalur. » Quodsane mirandum est, cnin
Nilni tiinc temporis tot insignes essent prselati in Africa,
iiionel sanclus DorOlbous, docl. 7, cuin ail « :
decretum et prxHxiim in incutc, vel scnsn habeat. » inier quos emiuebat sanctus Cypriahus; quibus t.i-
;
793 CONCORDIA REGULARUM. — CAP. VI. 794

oinni humilitatis subjecUone; ct non prasumant A jorum inserviaul : quid ex contiliis procesgerit Pa-
procaciter defcndere quid cis visum fuerit. El magis trum, id facianl.
in abbatis pendeat arbitrio, quod salubrius jn-

ul
§ IV. — Ex Recula sancti Basii.ii (cap. 67).
dicaverit, ei cuncti obediant. Sed sicut * discipu-
lnterrog. quis non contentus quotidie sibi ali-
* Si
los convenit obedire magislro, ita et ipsum pro-
quid injungi de bis quaj pro mandalo Dei incidunt,
vidc, et juste condecet cuncta disponere. In onini-
sed arlifieium vult discere, quali vitio ivgrotat? aut
bus iftilur omnes magistram sequantur regulam, ne-
si oportet ei acquiesci? — Resp. Iste lalis, et \\rx-
que ab ea temere b declinetur a quoquam. Nullus
sumptor est, et sibi placens et infidelis, qui non ti-
in monasterio prOprii sequatur cordis voluntatem.
met senleutiain Domini dicenlis : Etlole parati, quia,
Neque praesumal quisquam cum abbale suo pro-
qua kora non putatis, filites hominis veniet {Mutlh.
lerve intus et foris monavSterium contendere. Quod
s.viv). Si enim quolidie eispectat quis Dominum,
si prsesumpseril, regiilari disciplinae subjaceat. I|»se
sollicitus est et trepidus, quomodu pnesentem diem
lainen abbas cura limore Dei el observatione regu-
non transeat otiosus, et niliil amplius quaerit. Si
lae onniia facial sciena se procul dubio de omnibus
autem iniperatur ei artificium discere, obediontia
iudiciis suis ivuiiissinio
'
H judici
J
Deo ralionem reddi-
D s«a habeal Iucrum, et ni boc placeal Deo
J
.
•> '
et non
qua vero nunora agenda sunt m mona- d
.
luruin. Si .^. . , , .
in eo quod sibi placet, assumat judicium.
sterio, sehiorum tantura utatur consilio: sicut scri-
ptiim esl :
c Omniu fuc cum consilio, el post facium § V. — Item ejusdem (cap. 68).
Interrog. i Si qtiis
sil et promplus ad industiius
uoii poenilebis (Eccle. xxxil).
implenda mandata; agat autem, non qnod ei injun-
§ II. — Ex Re«;oi,a sancti PaV.romii (cap. 8).
gitur, sed quod ipse vult, quam mcrcedein babebit?
d Si inventns fuerit unnsefratribus aliquid percon- •— llesp. Merees illius illa ipsa esl quod sibi placet.
lentionem agens. Vel contradicens majoris imperiu, Cnni aulem Apostolus dieal : Vnusquisque vestrum
incrcpabiiur juxta mensuram peccali sui. proximo suo pluceat in bono ad tvdificaiionem (Iiom.
§ 111. — Jtcm ipsius. xv). Et ii £ air.piius indinaret el constringeret audien-
e Igilur qui animo uno esse concupiscunl, et vites additdicens : Quia ipse Christus non sibi placuit
vere f
menle communi disposuerunt, consiliis ma- (Ibid.). Scire debet unusquisque periculuin suum
men posipositis, sancius Spirilus pueris revelabat libenter aliis ceiliinus; sed, ul aitpoeta,
qu;e agenda et futura essent nt uiscant pastores :
Qui velii ingeriio ce icre, nuliiis eiit.
huuiiliiaiem, cujus benelicio ad dona Spiritus sancti, d Si
invenlus fueril, etc. Hubelur in Hegula sancli
qui matime pr.vlaiis aliabitur, suscipienda s:nt
q Pachomii excusa, art. 118. Citatur a nosiro auctore
paratiores. ob illa sanrli Benedicti verba Neqne pwsvmat :
a Discipulos. Ita legtint codices Victorini. Ila ha-
qtiisquum cum abluile sno, elc. Fugienda est autem
belur apud Smar.tgdum et Turrecrematam. Recte. conlentio non solum cuni superiore suo, sed cum
Apul sanctnm Duustanum, discipitlis. ln vnlgalis quacunque alia persotia. Ei si quid diilicile occurril,
non ita recle.
edilionibtis, singutis,
non per cmtlentionem, sed per ea quae lex spirilalis
omnibus cod. nostris ms.; ita
b Declinetur. lia in
man.iat, ncmpc per patientiara, precationemetspem
apud keronem discipnlum sancti Olhmari abhatis in dissolvendum erit, ui praeelarc monet sanctus Alar-
exposilione Alamauica vocabuiorum regulse sancli cus Eiemita capiiulo 10 Legis spirilalis. De con-
Beue.licii, sanctutn Dunstaiium, Smaragdum, Tritte- tentioue fugienda vi.le Iionnliam 56 sancti Antiochi
miuiu. Ita etiatn babetur aptid Flodoardum, lib. lil Ivonem. parl. xm
Decreti, et Burcharduui lib. x.
Hist. Eccl. Rem., cap. 2'S, ubi agii de epist. Hinc- e hjititr.
Iloc capul non balieiur in Regula sancti
mari ad Fulcramuuin praepositum ccenobii Corbcien- Paclioniii excusa quemadtnodum et quaedam alia
,
fcis. < Quaiiter in bac eleciione eis sil agenduin se-
quae hic ex eadem Regula citanlur. Unde siguura est
cundum doclrinam beaii Betiedicti, ut in omnibus eam sancti Pachomii Regulam, ipjain excusam ha-
>
uiagistram sequantui regulam, nec lemere ab ea debemus, non csse integram.
clinetur a quoquam. » Et in Addilione I Capiiula- 1
Mcnte commutii. Id est, corde unanirai.
ris Ludovici imp. iit. ult < lu ornnibiis igitur oinnes
:
s Si quis non contentus. Reperire est apud san-
magislram sequantur reguiam, neque ab ea temere etuin Basiiium, iuierr. 117 Regul. brev., et apud
deciinetur a quoquain. » Quare illud devietur, quod Rufinura, cap. 42. Citaiur antera ab auctore nostro
vulgo habetur, explodendum est. v
c Omnia
ob iila sancii Benedicti Xullus monasterio proprii : m
fac cum consilio. ln versione communi, sequalur cordis volunlulem.
Sine consilio nihii facias, ul in textu Hebraico et h Et in hoc pluceat Dco. lia?c nun sunt apud Rtili-
Graeco. Notanda sententia, cui simiie est iilud Me- iiiiiii.
iuiulri effatuin iu Gnomicis: '
Et nou ineoquod sibi placet, assumut judicium. In
texlti Grseco K«t y.r) : sv t« xnrepBicru to -/.dvj/j., id esl,
Et non in procraslinatione jiidiciuni. Sed Rufinus
Id est, ante omne negolium consiliuin cape. Cui sa- legisse videtur evtj wvxpemw, ete., id e>t, in sibi
iic parebat beatus ^gila abbas Fuidensis, de quo complaceutia. accedil ad men-
Quod sane propius
haec refert Candidus lnonacbus in ejus Vita. Au- « tem sancii Nara boc loco sancttis Basilius
Bastlii.
diebal libenter fratrum consilium. Sciebat enini vult monacliuin. si ei injungalur aliquam artem
scriptum Omnia fac cum consilio. Atque idco non
: ediscere, faeere incrum cx obedieniia, non vero ex
se subiiraiorem, nec prudentiorem caetcris sestima- sihi complacentia, neuipe ex propria voluntate ar-
bat. Neque eliam inaiu luinore jactabat se cousola- tem eligeudo, Dei jutiicium seu condemnalioncm
tione allerius non indigere. Attamen si quamloque iucurrere.
miuus prudens in aliquibus errabat, boc magis alio- Si quis industrius. Habetur apud sanclum Basi-
i
rum minus prudenUum introduclione, quam propria lium, interr. 118 Reg. br., et apud Rufiniim, cap.
invejitione concepit. » virum admirabilem, qiu eilalo. Afl-rtur auteni ab auctore noslro proplei
plusex alicno judicio sapiebat quam suo. Iu tuuitis raiioncm uliiina interrogationc dictani.
S. BENEDICTI ABBATIS ANIANENSIS 7«6
795
esse u\ eo quod vuli sibi plaeere, siuiul enim et A rum, habeant omnia communi* (Act. iv). « Ille vero
q«« praepositus est, Dei judicium et ordinalionem
inobe<lieus • iBvenitur.
«
8 VI.
- Item ejusdem (cap. 8H.
sacerdotis in omnibus timere, diligere et obaudire
^^ ^^ ^ ^.^ ^
'
secundum veritalem debel. Quia si qui9 illum n putat

^
.
. ,.
hueras discere, *el
^ ^.^ ^ ^ ^ ^ ^^
Interrog. b Si omnino volent. .
leetioni vacare, indulgeuduin esi? - Resp. Apostolo ^ .
wg .
. .
f jjj<;
^
dicenie Vt non quoz vultis, ea (actutts (Gcl. v). In
:
e{ pmu îme < 5perni/ e «m me mt«f (luc. x).
^^^
<,
emni negoiio sua voluntate pennittere unumquem- Yolunlale nullus frater quidquam
que agere perniciesuni esl sed oportet illud susci- :
agat, ueque accipiat ab aliquo aliqtiid, neque det,

pere quod ab his qui praesuut injungitur etiamsi :
nec usqugin prorsus recedat » sine verbo.

contra voluntaiem sit ejus cui injungitur, « secuUduui
Domini exeiuplum dicentis : Paler, non meu volvn- § X. — Ex Regcla Paili et Stephani (cap. 2 et 5).
las, sed lua fiat (Luc. xxn). i Seniores junioribus affectura paternuro iinpen-
§ VU. — Ex Regcla sancti AmmiAW (cap. 25). danl. Et cum k imperandi necessariura fuerit, i non
d Artificium vero discendum, aut quaiulibet ope- tumenti animositate, et clamosis vocibus, sed fidu-
tranquilla simplicitate et auctoritate bonas
ram faciendam, non pro suo libito eiigaut, sed in B cialiter
arbitrio abbatis erit, quod ulile prospexerit iiupe- vita:, ad peragendam communem utilitatem, quw
ra Juniores senioribus
fuerint opportuna, injungant.
rundum.
sincera subjectione obediant, nec tumenti cervice in
§ VIU. — Ex Recula Ohientali.
quocunque respondeant, aut fastidienU animo, et
• Si inventus fuerit unus e fratribus aliquid per negligenli aure imperantibus obedire detrectent :
contentionem agens, vel contradicens majoris impe- sed unanimiter et concorditer, tam in spirilali
rio, increpabitur juxta mensuram peccati sui.
opere quam in terreno orones fideli inlcntione oo-
§ IX. — Ex Regula Patrum (cap. i). curranl.

«"
Ante omnia habentes charitatem, humililalem,
§ XI. — Ex Regdla ccjusbam Patuis,
patientiam, mansuetudinem, vel caetera quoe docet
Aposlolus (Col. u); ita ut nemo quidquam suuiu u Nnllo alio vitio diabolus monacnum perdit, ao
vindicet; sed sicul scriptum est iu Actibus apostolo- trahit ad inortem , quam cum eum ceglectis senio-
« Invenitur. Ita apud Rufinum. Iu textu Graeco : eadem Regula habetur.

C « Ille vero qui prcepositus. Id est, qui seeundus est
ftryytrett, id est convincitur.
t bi omnino votenti. lnvenire est apud sanctum a sacerdote quem isli Paires faciunt veluti abbatem,
;
Basilium, inlerr. 90 Reg. brev., et apud Rufinum, cui debeat subjacere prcepositu6.
h Pulat sc. To se redundat.
cap. 46. Profertur autetn ab auctore noslro propier
i Sine verbo. Id est, sine jussu, licentia seu per-
ralionem supra dictam. Pro, Si omnino, apud Rufi-
num legitur Si hoc alicui. ln lcxlu Graeco, ti nwzi,
: missione, ut in Evangelio In verbo tuo laxabo rete.
:
id esi, Si omni. AUjuy bic lia legeudum puto, nou, Iii eadem significatione Paires Grxci nomen, Uyos.t
Si omnino. id est verbum, usurparunl, ut videre esL apud Pal-

« Secundum exsmplum Domini Pater,
dicentis : ladium, cap. de Tabennesiolis e1z1Qo\kjk fxi« vjw- :
etc. Ita apud Rulinum, quae in textu Graeeo non re- tso« twv v*pQbm Aoyco zx-j7n;- id est egressa junior
periunlur, sed ista : To 5t i~i* ««« «Tuarta; toutw virginum sui ipsius verbo, id est, sine perniissu.
fy»fio£ft, tov rivecGs eroiuof oti
kujt/iou Ectrwtoff'dpu. ir, Seniores. Haec habentur in Regula ms. Pauli et
)
5oxftrt, 6
q-j toO av8owrroy ep^srut.' id est, liuic
ut'6,* Stepbani cod. Floriac, cujus duo hic junguntur ca-
autem increduliuitis cninen convenit, dicente Do- pita, primum et secundum.
mino Sed eslote parati, qua hora non putatis, filius
:
k Imperandi. Lege, imperare.
hominit venit. Sed cum ha:c verba ad rem non fa- Non tumenli animositate. Notanda doctrina
) :
ciant, pulo lextum sancli Basilii Graecum fuisse cor- nam aiiud est imperium abbatura, aliud regum. Nam
ruptum, cum illa convcniant inlerrogationi 117. reges ijenlium dominanlur eorum, etc Vide supra.
d Anificium. Hoc capitulum bic citalur ob eam- > funiorcs. Hic incipit secundum caput Regujag
dem causam quam de superioribus sancli Basilii ca- i) Pauli et Stephani in dicio cod. Flor. i.
pitulis diximus. Quod lamen videlur sumptum cx .\ullo alio viiio. Hoc capitulum cxsiat collat. u
11
Regula sancti Gcsarii, cap. o « Nemo sibi aliquid : Cassiani, cap. 11. Idem docet sanctus Dorotheus,
operis, vel artilicii pro suo libito eligat faciendura : doct. i < Ego profecto, imjuit,
: casum uliuin alium
sed in arbiirio senioris erit, ((uod utile prospexerit monachis contigisse nescio prreter hunc, nerape ,
imperaiulum. t bleni staiuit Tetradius, cap. 7 Re- quia judicio ei sensui cdrdis sui facilecredunt, atqiic
gul* < Operam,
; non quain unusquisque voluerit, obtemperant. Aiuntnonnulli Propier hoc cadit rao- :
sed quae eis ordinata fuerit, faciant. » Quae quidera nachus; alii: Propter il!ud:ego vero, ut modo dixi,
sapienler instiluta sunt, ut monachus discat suam casum alium evenisse cuipiam nescio; nisi .quia
frangere voluutatem, qnod in vita monachica prae- proprio judicioet cordi suo eredit. Itaque, cum yi-
cipuum est. deris queinpiaracecidisse. scito nullam aiiam potio-
e Si invenlus fuerit. Haec sunl prorsus eadem verba rein esse cauiam, quani quod cordi suo eredidit, el
supra hoc capiie cilata ex Regula sancti Pachoraii. seipsum instruere voluit. » HaBC ille. Qui seipsuni
El cerle multa bic citantur ex Regula Orientali, qua? erudit monachus, diabbli discipulus est. Casus.nou-.
sumpta sunl ex Regula sancti Pacbomii. nullorum monachorum, qui plus a3quo suo judicio
f Ante omnia. Hajc habentur in secunda Regula tribuerunt, vide apud Palladium in Hist. Lausiaca^
Patrum cod. Flor. cujus inilium est Gum reside- capitibusde Valente, Herone, etPtolcmaeo; etapud,
:
remus in vnum in nomine Domini. Exstanl etiam in Cassianum, coll. u, cap.«5.

êteri cod. m». canolni Corbeiensis in Gallia, ubi
,
797 CONCORDIA REGUL ARUM. — CAP. VIL 798

rum cojisiliir» sno judicio » defensionique b con- A Interroga patrem tuum et amiurttinbit libi ; majores
speierit coniidcre. tuos, el dicent tibi (Deut. xxxu). Sed, licet duris
dura videalur hapc disciplina, nt
§ XII. — Ex REGULA 6ANCT1 COLUMBANl (cap. 9).
ore pendeat altcrius
homo de
scilicet
, cerlis lamen Deum timentibus

c Maxima pars Regulae monachorum morlificalio d dulcis et sccura invenietur, si ex integroel non ex
est : quibus uimirum per Scripluram praecipilur : parle conservetur. Quia nihil dulcius est conscientiae
Sine concilio niltil jacius (Lccli. xxxu). Ergo, si nihil securitate, nihil securius est e anim.e impunilale,
sine consilio faciendum, tolum per consilium cst quam nullus sibi ipsi per se potest tradere, quia
intcrrogaiidum. Unde etiam pcr Moyscm proecipitur : proprie f
aliquoruin esl examinis.
a Defemionifjue. Lege definitionique , ut apud cet; ac proindc maxima pars Reguke monacborum
,
Cassianuiii. mortilicalio est.

b Conspexerit. Lege persuaseril, ut apud Cassia- d Duiciui. lla in Reg. ms. cod. Flor. et
, apud Gol-
num. dastum. in editione Parisiensi incertius, male. :
c Maxima.
Habelur in cou ms. Flor. el in editione e Animn' impunitaie. Impunitas auimae est, cum
1
Parisiensi eodcm capite. Sed in ediiione Insul.c apud nullis malefieioiiim stimulis pungitur, maxime quia
Goldasmm (Parte i Parmn. veterum), ubi capita He- illiqui praelati judicio innititur, errala non impulan-
gulae saucti Coiiimbani iu plura alia djviduntur, ca- j; tur, nisi ea evidenter legi Dei adversentur.
pite 14. Proprii autem judicii et arbitrii abdicatio 1
Aliquorum. lla in Rcgula ms. cod. Flor. ln edi-
summa moriilicalio est, quse prascipue inonuchos de- lione lnsuke apud Goldastum, aliorum, reclius.
CAPLIT VII.
« QU;E SUNT INSTRUMENTA BONORUM OPERUM.
§ I. — Ex Regula sancti Benedicti. c lota anima, tota virtule. Deinde proximum tanquam
*> Inpi imis Dominum Deum diligere ex toto corde seipsura. d Deinde non occidere. Non adulterari.
• Qutv sunt inslrumenta bonorum operum. Ikec non appellat instrumenta bonorum operum, sed ar-
juslrunienta sumpta sunt ex epistoia prima sancli tem sauclam, cum ait: « Qiue est ars sancta, quam
Clementis papae ad Jacobum fratrem Domini (si mo- docere debet abbas discipulos in monasterio?»
do illius sii, aul saliem a hunc Jacobum missa) subi
h In primis. Iu vulgaiis et in ms. cod. S. Faronis,
jinem ; in qua haec instrumenla reperiuntur, paucis apud Smaragdum, et S. Dunstanum haec verba prae-
tamen exceptis et ordine mutalo in mullis. Haec ponunlur Primum inslrumentum. In ms. cod. S.
:
sanctus Clcmens se a saucto Petro hausisse profite- Ebrulphi posl to in primis additur, oporlet.
tur. Horum initiuin ila habetur. « Quolidiana enim c Totu anima. Apud Rulhardura nis. legilur, lota
illius (Petri) pracdicatio inter csetera diurna manda- „ mente. In epist. sancti Clemenlis, totis iniimis cordis
^ visceribus, tantuni. In canone Tbeodori Ex totis vi-
la hacc erai. Quamin ejus exemplum etiam libi, fra-
1
ter charissime, sij^nificare curavi. Bonotum, inquit, ribus suis ditigere.

operum, inter caelera, sciuina ac negolia sunt, quan- d Deinde non occidere. Mirabilur quispiam cur
tum unusquisque sapii. et potest, » etc. Quaedara monachis, quorum professio est perfeclionis sludium,
etiam relerunlur in anliquo Ordine Romano ex Ca- tam dira crimina probibeanlur. Sed quainvis rala
uone Theodori Anglorum episcopi, in ordinalione haec sinl iu monasteriis, non tamen abs re est illa
abbatissae. prohibuisse ut suae recordentur fragililaiis mona-
:
eadem inslrumenla, sed a sancto Benediclo

itaec chi nec se ob staluni religiosum jam perfectionem
;
cmendicata, ejus tamen nomine suppresso, relert altigisse exisliment seque ullra peccali melas per-
Theodulphus episc. Aurelianensis in suo Capitulari, venisse, nec posse amplius cadere cogilenique an- :
c. 21 « Libuit nobis, inquit, huic noslro Capituiari

: gelos in barathrum e coelo ob superbiam esse detru-
inserere senlentiam cujusdam Patris de instruuieulis sos, paradiso peccasse, Judam unum e col-
Adam in
bonorum operum, in qua magna brevilale quid agi legio Dominum vendidisse et omui spe
apostolorum
qujdve vilari dcbeal, conliuetur. In primis Domiuuin salutis abjecta sibi laqueo fauces obstiinxisse. Quaiu-
fuuip diligere cx loto corde, * elc. Referuiuur obrem cum timore et tremore salutem suam in mo-
etiam a Magislro cup. 5 Regulue suae etiam a sancto nasterio operenlur humililati acquirendae in prirnis
:
Bcnedicio sumpta, quibusdani lamen aliis instru- haud segniler incumbant, ad eamque in omnibus
inentis inseriis. Quac quidem a nostvo auctore citata viiae asceticae procellis ac lempestaiibus lanquam ad
noii stint, ne fere eadem res rcpeterelur. Horum columnam Rhegiam velocius adnatent curentque :
initium ita se habet « Quoe hauc est arssancta? Pri-

: D diligenter quotiiiie aniinae sordes eluere ; ne sua ne-
mo credere et confiteri, ct timere Deum Patrem, et gligentia et socordia in euin animi stuporem veniant,
Filium, et Spiritum sanclum, uuum Deum in trini- ut landem (quod Deus averlal) gravia illa scelera
tale, et trinum in unitate, > etc. Sed in ipso hujus perpelrent 'quae sane olim a profligatis quibusdam
:
capilis limine nou minima occurrit diificullas, cur monachis adinissa fuisse liquido conslat. Nam (ut de
ipsamet bona opera, qiue bic recensentur, instru- cyetcris taceam criminibusl SjS. abbates Ermenoldus,
menta bonorum openirn, scu, ul ioquhur sauctus Bcrcbarius, Abbo, Gerardus a parricidis monachis
Petrus, seniina appellenlur, cum nihil sit sui ipsius culeo et siinia dignis impie trucidati sunt. Recorda-
instrumentum aut semen. Verum diccndum est hic balur, qui scripsit baic, sanctus Pater Benedictus,
"per ejusmodi bona opera iptelligi perfeeiionis acqui- sibi a sceleratis monachis viuum veneno mixtum
rendae certam melhodum, seu ut loquitur sanctus fuisse propinatum. Hlud igitur sacrae Scripturae ad
Pater Benediclus in line hujus capilis, artem spiri- memonam revocent: ln lerra sanctorum impie ges-
talem, ad quam illa onmia quae hic commemoran- sit, et non videbit gtoriam Dei. Et illud : Diieclus in
tur, viam muniuiil, ac proindc recte illius instru- domo mea tnale operatus est. Non locus, sed boni
menta ac semina appellantur. Huic senlentise siiflra- mores sanctum faciunt.
gatur Magister, qui in titulo capitis citati iKcchona
:
7<W S. BENEDICTI ABBATIS &NIANENS1S 800
Kon Non eoncupiscere. Non falsum

facere ftirlum. A bulatione subvenire. k Dolentem consolari. l
A sae-
testimoninm dicere. « Honorare omnes homines. culi actibus se facere alienum. Nihil amori Christi
Et quod sibi qois fteri non vtill, b alii ne faciat. praeponere.m Iram non perficere. Iracundiae teinpus
* Abnegare senietipsurn sibi, d ulsequatur Christum. non rcservare. Dolum in corde non tenere." Falsatn
« Corpus castigare. f
Dclicias non amplecti. £ Jeju- pacemnondare. Charilatem non derelinquerc. ° Non
nium amare. Pauperes recreare. Nudum vesliie. jniare, p ne forle perjuret. i Verilalem ex corde, et
Mnfirmum visitare. Mortuum scpclire. ' i In tribu- ore proferre. Malum pro malo non reddere. Injoriam
1 A swculi actibus sc facere alienum.
Ilonorare omnes homines. Hoc instrumenlum non
o In cpist. S.
exslat in Regula nis. Magislri sed loco illius islud : ; Clementis Et a malis actibus se alienum facere. Sed
:
Honorare pairem et matrem. S. Benedictus rectc mutavil hoc vocabulum, quia

b Alii ne faciat. In Capilulari Tbeodulplii legilur, loquitur monachis, al S. Clemens ornnibus Christia-
alteri ne faciat. Apud S. Dunslanum, seu in Regula nis. Non cnim monachis suflicit se a malis aciibus
sancli Benedicti a S. Dunslano correcta Et qttod : alienos faccre, sed etiam a saeculi aelibus, etiamsi
sibi non vult, alii ne faciat. Sed puto a chalcographo aliqui boni sint, aut saltem inoiffereiiles, ut sunt
omissiim fuisse verbuni, fteri. Hoc atitcm legis natu- mercaluram exercere, negoliari, mililarc, causas
ralis effatum est, qnodolim Alexandro Severo inipe- agere et similia quse haud tiecenl monachos, ut do-
ratori ina.xime placuit, ut ex his Lainpridii verbis cet S. Dionysius Areopagites ; ut sunl eliam alia
in ejus Vita manifestum esl : c Si quis de via ad B sseculi opera vaua et futilia, ut jocari, choreis et
alicujus possessionein deflexisset, pro qualitate loci lusibus indulgere, lautius epulari, pretiosa vesle de-
aut fustibus subjiciebatur in conspectu ejus, aut lectari, et similia, a quibus monachi penitus abhor-
virgis, aut condcronatioui. Aut. si ha>c omnia trans- rere debent.
iret dignilas hominis gravissimis contumeliis ;
,
m lrarn non perficere. Recte nain ad iiam per-
:
cuin diceret : Vis hoc in tuo agro Geri, q uod alteri fectam quidam gradus sunt, ut notat S. Dorotheus,
facra ?Clamabatque ssepius quod a quibusdam sive doctr. 8. Primus est Tv.pay^, id est perturbatib, quae
Judaeis, sive Christianis audierat et tehebat, idque est inottis seu conflictatib cogilalionum, quae cor
per pneconem, cnm aliquem emcndarel, dici jube- excilant illudque animosum et audax reddunl. Se-
bat: Geri non
Quod libi vis. alteri ne feceris. Quam cundus, Qvub;, id est furor, ssjnguinis fervor circa
sententiam usque adeo dilexit, ut in palalio el in cor accensus, ul. ail S. Basilius, vocaturque 6£vj(o).ia,
publicis operibus pnescribi juberet. »
id csi acuta bilis ; quam potes exslinguere, ante-
1 Abnegare semetipsum sibi. Luc. ix, ubi non est quani fiat bpyn, id esl ira perfecta, et leithis ira;
pionomen sibi iu vulgata editione, qucmadniodum gradus cum veluti multis lignis aggesus inagnum
:
nec Regula Magistri. Est tamen in epist. S. Cle-

in incendium excitatur, et complures prunae inarde-
meniis, in Capitulari Tbeodulphi et in cod. N. inss. scunt. Et hac. ratione esl iram pcrlicere ; quod
atque etiam in editis qnos viderim ita etiam legit ; vetai sanctus Pater Benedictus hoc ioco. Quartus
•
S. Ambrosius in epist. ad Consiantium. lllud sibi gradus est p^cxftxta, quam ad verbuai injuriae re-
idem est quod, upud se, in sua conscientia, non coram cordationem dixeris. Ai S. Basrlius in Regulis bre-
hominibus. Et h;e< phrasis esi sancto Benedicto a- fj vibus, interrogatione 55, rem aliter exponit. Nam
miliaris, ut cap. 7 Reg.il.e Dicens sibi cum pro- juxta illuin opy^ esl tantum in aflectu, Bvu.6; in
plteta. Et c:ip. 53 Vi frater qui furte sibi peculia-
: niotu, in quo a S. Doiotheo discrepal ; sed quacslio
riter vull orare. Et paulo post Scd si aller vlili sibi :
de noinine est. Apud sancunn Basilium sequilur
forle sccrclius orare. Qui loci, quid sil illud, sibi, n«pf>ôap.6i vehementior furoris moius, eirriy.pix con-
satis expiicant. Abnegare igitur semelqSsum sibi est iirmatio perlnrbationis acrior- quam Cassiauus lib.
;
renunliare snis affectibus et desideriis viliosis in sua viii de spiritu irae appellat amaritndinem trisiiiia 1
.
conscienlia et coram Dco, non coram hominibus ; Saluberrimum autem iracundise sedandse remeiiuni
conversionis surc suorumque operum se ac solum est reseclio voluptatura, ut monebat senior quidam
Deum arbitrum seu lestem quaerere, non homines. monachus ; ille enim haec dicere solebat Ob hanc :
J Ut sequalur Christum. In cpislola S. Clememis:

causarn illecebras amputo, ut materiam praecidam
Ut Jesum Cliristum Dominum noslrum scqnalur. S. iracundiae ; etenim hanc novi pro voloptatibus per-
Renedictus contraxit. pctuo decerlare, tranquillum rnentis mejc statum,
e Corpus casligare. In cpistola S. Clementis Cor- :
intelligentiae vim auferre, ut refertSdcraleslib.lv
pus custodire. Scd pulo locum S. Clemenlis esse Hist. eccl., cap. 18. Charitate ctiam exardescentes
rorruptum, et legendum castigare, In Regula Ma- animsR parles sanari dicebat Serapion Thmuiiensis,
gistri adduntnr haec verba, pro anima, hoc modo :
ul referl idem Socrates loco citato.
Corpus pro anima castigare. " Pacem falsam non dare. ln Regula ms. Magi-<
(
Delicias non amplecti. In epislola S. Clementis :
stri :De consiicntiu pacem fulsam non dare. Ulii se-
Yanus ct caducas non uinplccti delicias. ln Regula «uuntur hasc tria instrumenla Fralri fidcm servare
delicias [ugtre, pro, fugere. in lhcodon
D :
Hagistri : Xun amare delruhere. Promissum complere, et non

canone : delicias non appctere. decipere : ((uonini duo alibi non reperies. Nam illud ;
* Jejunium amare. lu dicla cpistola jcjunium et :

iVo/i amare detrahe.re., paulo posl exprimitur a S. Be-
Vtgilias sanctas amarc. I>icit vigilias sanclas, ul di- nediclo sub illis verbis non delraclorem.
:
stinguat eas a profanis vigiliis pagaiiorum alque i\on jurare ; ne ferte perjaret. Regula Magistri
etiain haereticorHm. non amare jurare. S. AmbrOsius, in exhoilatione ad
h Infirmum visilare ln epist. S. Clemcnlis addilur virginitatem « Non juraiidum facile, quia pierum-
:.
Sitientes putare. que niulti casus accidunl, ul non possimus implere

> Mortunm sepelire. In epist. S. Ciementis : mor- quod juraverimus, Q a autem non jurai, ntique nou
tuos sepelirc, iu plurali videlicet, quemadmodum in pejcrat qui autcm jurat, aliquando necesse cst in-
;
duobus pfaecedeiiiibuset subsequontihus,adi1iturque: cidal jn pn juiiuin quia omjiis homo meudax. Noli
:
Ei diligenter eorum exsequias peragere, pro cisque ergo jurare, ne incipias pejerare. t
orare, et eleemosynas dare, P JS'e forte perjuret. in epist. S. Cleinentis ne :
i In tribulaiione subvenire. In Canone Theodori :

forie perjurium (qaod absit) (int.
tribulatis subveuire. •i \eritu'.em e.% corde cl ore proferre. Ila apud Ru-
k
Dolentem consolari. In Regula Magistri hoc in- thar.lum et alibi eliam vulgo habeiur. In cpist. S.
flninicnlum hxc duo subsequuuiur muluum dare. :
Clemenlis deest praeposilio er, cujus loco in Capitu-
Snd ijcni donare. Quye in nullo alio codicc reperire lari Theodulphi csl parlicula copulativa et.
potui.
: ;
,;
801 CONCORDlA REGULARUM — CAP. VII. 804

rion facere : sed et faclnm paticnter suflerre. 8 Iui- A ' Malum vero a ue facium sciat, et slbi reputet.
Hticos diligere. b Maledicenles sc non c remaledi- i Diem judicii timere. Gebeniiaiu expavescere. k Vi-
ccre, sed magis benedicere. Persecutionein propter tam aeieraam omni concupiscentia spiritali deside-
Non esse snperbum. Non vino-
jusliliam suslinere. rare. Morlem quotidie ante oculos suspectam ba-
l
leiilum. Non multum edacem. Non somnolentum. here. Actus vilrc suae omni hora cuslodirc. In omui
Non pigrum. d Nou murmuriosum. e Non dctracto- Ioco Deuin se respicere pro ccrto scire. Cogitalione»
rem. Spem suani Deo committere. R Bonum ali-
f
malas cordi suo advenientes mox ad Christura alli-
quid in se ouin viderit Dee h applicet non dere, n el seniori spiritali patcfacere.
, , sibi. ° Os suum a
« Iuimicos diiigerc. In Regola Magistri inhnicos : maxime decet. Scd ul aidcnlius a nobis appetalui
plusquttm amicos diligere. illius exccllentia hic subjicienda, primb ex S. Pro-
b Maledicsutes se non renialedicere. !n Regtila spcro lib. i de Vila contemplativa, ca|>. 2: i Ergo
Mag., Mnledicentes se non soium non remalpdicere. futura \\i:\ creditur leate sempitcrna, et sempiterne
« Bemaledicere. Ila vulgo babelur, quemudmodum heala. Ubi est cerla securilas et secura tranqiiilh-
et in Rcgula MagisLri sed apud S. Glementem, Rii-
: tas, et tranquilia jucunditas felix seiernitas, seterna
;
thardum, et Theodulphum, maledicere. felicitas; uhi <'si amor perlectus, et nulliis.limor

J Non murmuriosum. Optima leclio. Ita apud Ke- dies seternus, alaccr motus, et unus omuiumspiritus
ronem. Ila eliam babetnr in Regul. ms.-Magistri, r> dc contemplalione Dei sui, et de sua eum illo per-
apud Triliieraium, in ulroque cod. ms. S. Germani mansione securus ubi ipsa civitas, qure est augelo-
;
et in editione Coloniensi : a noinine murmurium, id rum sanctorum hominum congregatio heata, me-
et
est, murmur. Quod vocabulum non scmel iu hac riiis fulgenlibus niicat, et *lerna salus exuberat, ve- 1
Concordia occurril a quo, murmuriosus : quod re-

: riias regnat ; ubi nec fallit quisipie, ne fallilur
peritur in glossis quse vnlgo inseributitur nomine unde millus ejicilur beatus, quo uullus miser admit-
S. Benedicti abbatis IToriacensis, Murmitriosus, -^- tilur. » Deinde exS. Coliirabano, epistola 2 < Bcala :
-yvao; lege, yowuo-nic, id esl mnrmuralor. Quetnau- familia, quae iu allis habitat, ulii senex non gemit,
modum in eisdem glossis habelur, Memoricsus, uvr,- ueque iiiians vagit ; ubi lauties Domini nulla vox re-
p.uv, id estinemor. Quare illud, murmurosnm, quod linel; ubi non esurilur, ubi nunquam sililur ; uhi
vulgo habetur, excutiendum est. Apud S. Clemen- cibo superno plebs cceleslis pascitur ; uhi nemo ino-
tem legilur : non murmuratorem. ritur, (juia neino nascilur ; ubi aula rcgiae ecelestis
« i\on detraclorem. ln epist. S. Clemenlis Nec : pascitur, in qua male resonans nulla vox aiidita est;
delruclorem : quiaqni dctraltit non se [lege, non so- uiii vita viridis veraque futura est, quam nec raor-
iitm] sed alios etiuiii occidit. lo Reguia Magi&fri boc tis, necmoeroris, melus consiimpturus est. LaHi letho
inslrumenluin non e\stat hoc quidem loco, sed su- trausacto heluui regem videbunt, cum regnaule re-
perius babetur, non amarc delrahere, quod porinde gnabunt, cum gaudente gaudehunt. Tunc dolor,
est. luuetaedium, lunc Jabor delebitur. Tunc Rex re-
f
Spem suam Deo commiiterc. ln epist. S. Cte- gum, rex mundi a mnndis videbilur. » Sed yarie a
menUs El totam spem Deo semper comuiittere.
:
P variis Palribus haec beata vita descripta, raaxjnie a
s Bonum eliquid in se cum liderit, elc. Prscclare ^ Cassioiloro, lib. de Aniraa, cap. 19, cujuslocum non
S. Augustinus serm. 7 de verbis Domini becundum HSfero, quia prolixior est ; quem vijde , quia nescio
Matlhaeum < Quid lu juste credis ? te sine Deo non quid iucundius anim;e spiritali legi polest.
.posse servare jusLiliam ipsius ? ergo totmu repula 1
Morlem quolidie anie ocnlos suspeclam habere.
quod justus es pietati (Dei videlicet). Quod aulcm Hoc instrumentum non exslat apud S. Clemenlem.
peccator es, lu<e iniquitati attribue. Esto accusator Mors anle oculos suspecla hahenda esl , quia cum
luus, el ille erit iudullor luus. Oume eiiim crimcn, certa sit, inceria lamcii et perfida est cum abseus :
facinus , vel peccatum noslrae esi. negligeiitia» et putatur, praesens csi ; cum remota, propinqua ; in-
ouinis virtiis et sanctiias Dei est iudulgentiae. » cogitanti repentiiia advenit prjematura vcnit; sub-
;
Bonum aliquid. lta Milgo habetur. Apud Turre- siric: in insidiis, incautos aggreditur non prajmeui-
creuiatam, Bonum aliquod. In epist. S. Clementis, lata irrumpil, invitos trahil. Suspecta ergo habenda
boni aliquid, cl esl vera ct gerniana lectio. est, ne nos imp;nalos corripial, -quia mors pecca-
h Appticct. In epist. S. Clementis legilur, Appli- lorum pessima , qiue ad perpetuuni ducit suppli-
cave, id est allribuere. In Rcgula ms. Magistri boc cium, et tit ail S. Prosper Aquilanicus, epigr. o:
iiisirumeutum ita babetur Bonum aliquid in secum :
ilin igitur fiuis malus esi, qtiem po»na sequetur,
vidcril, u Deo factum magis quam a se exislimei. lil tjui pei pettii porta dotoris erit.
» Malum vcro a se semper [actum sciat, et sibi re- At contra sanctorum mors pretiosa in conspectu Do-
putet. Ua vulgo scriptum habelur. lu epist. S. Cle-
mini, quse perpetuura ducil ad gaudium. Et, si li-
menlis, El mulum a se [aclum cognoscal, ei sibiim- ^v ceat mihi in Prosperi versibus ludere, dicara :
putel. In Regula Magistri, Malum a se [actum judi-

Ille igitur linis bonus es:, quen> palma sequelur t
cet, el sibi el diubolo imputet. Cui h*c inslrumetila
El qui perpeiua» porla sajulis erit.
subsequuntur : Desideria suu a Deo perfici adoptare.
Substanliain suam non in solo lubore manuum sua- In omni loco Deum se respicere pro certo scire.
111
rum, scd plus a Deo sperure. Ubi, adoplare, esl ve- In episl. S. Clemeniis lu omni loco Deum respicere T
:
liementer optare ut ub, amare, adamare.

; fmniler scire. Sed jneuria typograpbi intercidit pro-
i Diem judicii timere. Kleganlem judicii de«cri- uoinen se, quod habetur in capilulari Theodulphi,
plioneni vide apud TertuIIianinn de Spectaculis, lib. et in omnibus no&tris cod., tam edilis quam mss. ;
in fine ; et Eusebium Gallicanum, bomil. 4, ad mo- habetur etiam in Regula Magistri, hocmoiio :in
uacbos. quovis loco a Deo se respici pro cerlo scire. Ex quibtis
k. Vilam (eternam omni concupiscenlia spirilali de- omnibus hic S. Clemenlis locus castigandus est.
siderare. Ita vulgo habetur. Iu Regula Magistri " Fa seniori spiritali pate[acere. Baec iiislrimu nli
Vitam aternam et ilierusulem sanctam desiderure. pars abest a Regula Magistri. In epistola S. Glemen-
ln epist. S. Clemenlis vocabulura spiritali desidera- tis hahetur boc modo. Et sacerdotibus Domini mani-
tur, forie a quodam correctore expunctuin. Oinni [estare. Sed sanctus Benediclus qu:cdam mutavil, ut
crgo spiritaii coiicujiiscentia vilam ajternaui dcsidfi- scnleuliam disciplinsc claustrali accommodaret.
rareest puro Dci amorc, et ad majorem Dci gloiiam ° Os suum a malo vel pravo cloquio custodire. ln
,
iion ob privalam utilitatem aeternam felicitateni ex- epii-tola S. Clementis Os suum a mullo vel pravo
:
pulcre. Et hic appctiius perfectus f ^t, qui monachum eloqnio custodire.

:
S> BENEDICTI ABBATlS ANIANENSIS 804

805
malo vel pravo eloquio custodire. « Multum loqui A esse quod verias dieatur. Preecepta Dei factis quo
non ainare. bD Verba

veroa vana, aut risui apta non loqui. tidie adimple:e. k Caslitatem amare. t Nullum
c Risum multum aut exeussum non amare. d Leetio- odire. m Zelum non babere. Invidiam non exercere.
nes sanclas libenter audire. e Orationi frequenter in- Conteutionem non amare. Eiationem fugere. Senio-
n ln amore
cumbere. f Mala sua praelerita cum lacrymis vel res vencrari. Juniores diligere. Cbrisli
gemilu quolidie in oratione Deo coniileri : de ipsis pro inimicis ° orare. p Cuin discordanlibus ante
malis de caetero emendare. Desiueria carnis non soiis occasum in pacem redire. <i Et de Dei miseri-
perlieere. 8 Propriam voluntatein odire. h Praeceplis cordia nunquam desperare. Ecce bsec sunt insiru-
abbalis in omnibus obedire, etiamsi ipse aliter, quod nienta ariis spirilalis, qiue cum fuerint a nobis die
absit , agat » memores illius Domiuici praeccpti : nocluque incessabiliter adimpleta, et in die judicii
Qucc dicunt facite : quce autem faciunt, faccre nolile reconsignata, illa merces nobis a Doniino recompen-
(Matth. xxm). sabitur, quam ipse promisit, quod oculus non vidil,
Non velle dici sanclum, antequam sit: i sedprius nec auris audivit, qua; praeparavit Deus his qui dili-
» Mullum loqui nonamare. < Mulliloquium jaclura reclesalis, ulcap. 51, de Cellerario, in ms. Concor-
est monacbo, > inquil S. Epbr cin paraenesi -i6. In dia? Mcmor semper illud apostolicum; potest enim
:
epist S Clemenlis addilur: Sed cusiodire labia sua, B nomen memor regere accusativum aeque ac genili
ne dolnm aul malum loquuntur vuni juxla synlaxim sui vcrbi.
b Yerba vana, aut risui apta non loqui. In epist. i Sed prius esse quod verius dicatur. Ita in Regula
S. Clenienlis Verba vana, aut mendacia non loqui
:
Magislri, in Capitulari Tbeodulphi, apudRulharduni,
quia os,quod menlitur, occidit animam. Trithcmium, S. Dunstanum, in cod. mss. S. Faro-
liisum mullum, aut excussum non amare, Hoc nis, Vict. p. el in ulroque S. Cerniani ;
qua: quidem
insirmneninm non exstal iu epist. S. Clementis. lectio optima esl ul praedicatio illa sanciitalis non
:
Mrnlio fil in Vita S. OJonis abbalis Cliiiiiacensis, sit causa finalis quae nos moveal ad sauclimoniain
lib. 2 < Loculio vere sua prae niinio gaudio ridere acquireudam, sed lantuni consequeniia ad illam :
nos cogcbat Sed ille b benas moderationis manu nam fania et nomen ex sanclimonia oriuntur. Unde
lencns, niox capitiilnin Reguhe nobis apponebat di- Rulhardus ait « Sed si forle sine voluntate sua
:
eens Risum muliuni aul excussum non amarc. >

:
fuerit dictum, vcrius dicatur. > \ulgo, ut in cpist.
•1 snnctas libenler audire. in episl. S.
Lecliones S. Clementis iegitur, ut verius dicalur. Quam leciio-
Cleuieulis Ycrbu divina libentcr audire.
: nem, qui admittere volet, dicat, nccesseest, pariicu-
e Orationi frcquenler incumbere. In opist. S. Cle- lam ut hoc loco non signifieare causam finalem
nientis: Prwdicuiioni el oralioni ac leclioni frequen- (iueptum enim essct, si quis fam;c siW comparandae
ter incumbere : et elecmosynas reras facere. Recte gralia sanctuscsse vellel), sed taiiluin consequentiam
auteni monachis frequentius oratioui incuml ere eventus, quemadmodum saepe in Evangeiio occurril,
preecipilur nam, ul pr.eclarc monet S. Aslerius
: utJoan. xix ut Scriptura impleretur dicens : Partili
:
Amaseae episcopns in bomilia in illud Evangclii n : sunt veslimenta mca sibi, el super vestem meum iwi-
Duo homines ascenderunt in lemplum : E :j-/ji r/fc £w«f ^ serunt sortem. Tfonenim luec veslimcntorum Chrisli
vumm r
S07ibttcx., T«v yrjivwv, avoeJo;
out).t« itpoe 0:6v, \rfin partitio, et sors in ejus vestem conligere, quia hoc a
trpo; ovc«v6v id est, Oralio viue nostrx auxilium, Davidc prucdiclum est, el ut ejus prophelia vera esset,
conversatio cum Deo, oblivio terrenorum via ad , lanquam illa csset causa finalis ob quam h?ec iacla
eueluin. Unde recte docct S. Anaslasius Sinaila in siuii quiniuio ideo prxdicta sunt , quia coutingere
;
sernione de sacra Synaxi 'H yup vpwitipda. *eu : debebant.

9ytH.ii Tfl» irpQGivyjnz, r-'i Twv Qeiwv y&«*wv ur?7r,p
k Castitatem, etc. In episloia S. Clementis legi-
iltipvtt 7r««iwv twv «o£twv" tiiv. u.iv •/it.p rfj? 7:000"- tur : cliaritalent , male.
tvyn; 7ruv utrriurx x«t <)w^r)pt.« vototx Qsov xoui.ousvx' 1(1 1
Nvdlum odire. Odire, pro, odisse, ut pauloante:
esi",Assiduitas in oratione et in sacra: Scripturse le- voluntatem propriam odire. S. Valerianus, orat. de
ctione inater est virtutum oninium per oralioncni : bono disciplinae odio colloquium mutieris. ln episl.
:
enimomnem pelitionem et donum a Deo reporlamns. S. Ciementis lcgitur Nullum odio hubere : quia :
Monacbus miindo moriuus coelo per oralionem vivit tjni odit fratrem suum, liotnicida est. InCanone Theo-
excetlenlissima sane vita, qua per orationera cum (iori legiiur neminem odisse.
:
Deo conjunclus est, qui iu eo vivit, nou jam ipse : Zelum nonlmbere. Recte hoc instrumcnluin dis-
111
ila ul ctnn Aposlolo dicat Yivo ego, jam non ego. : linguitur a sei[ueiili, nempe, invidiam non exercere.
sed vivil inme Clnistns. N.im iia habetur in cod. Vindocinensi, in episiola
' Mula sua prnterita, etc. Hoc inslrumentum non S. Clemchtis, et Regula Magistri. Vulgo tamen,in
est in epistoia S. Clementis. Illud vero eisdem ver- ut in Capilulari Theodulphi, cx his duobus unum
1)
bis babet S. Eligius episcopus Noviomensis , bo- coufiaiiir Zelum ct.iiiridiam non habere. Et i:i Ca-
:
mil. 9. none Theodori, ubi sic legilnr Zclum injustum et :
Yolnntatcm propriam odire. Odire, pro odisse

6 : invidiam non habere Rulhardus addit inimicilias ,
sed de bac re infcrius. ln epislola S. Clemenlis legi- non exercere. (Juod cerle vix alibi repereris. Zelus
lur Scd propriam frangere volunlalem. lllos veros
: auiem boc loco pro /elo malo sumitur , de quo
es* uionachos praeclare dicebat S. Fulgentius Ru- infra.
n Jn Chrisli amore,
spensia episcopus qui mortilicatis voluiuaubus suis In episl. S. Clementis le- etc.
parati essent nihil velle, nihil nolle, sed abbatis langitur in Chribti nomine,
ul in can. Theodori. Hocin-
iumuioilo cousilia vcl praecepta servare. strumentuni non exstat in Regula Magislri.
' Privceplii (ibbatit inomnibus obedire. InCapitu- 3 Orare. In Can. Tbeodori, Exorare.
la-.i Tlieodulphi Prwceptis sacerdotis et prceeeptoris,
: Cnm discordanle. Iia apud Keronem. In epist.
v
eic. In cpist. S. Clemeniis Eorum prwceplis in om* : S. Ciementis, legitur. Cum discordanlibus, eic. , ut
nibus obedire, etc., intelligit episcopos de quibus , vulgo. In Begula Magislri babctur : Ante solis occa-
paulo ante Inqiiiiur. Sed sanctus Benedictus mulavit $um cum inimicis rcdire m gratiam. I3bi ct boc iu-
vocabulum S. Clemenlis, et Theoduljdius S. Benedi- strumeulum addilur : Omnibua bonis ex toto corde
Cti. lllc ut suis monacbis, bic ul subditis suis sen- obedne.
tenliaiu aptarel. i Et de Dei misericordia nunquam desperarc. in
> Uemores illius Dominici prircepti. In Capilulari Regula Magisiri et de i>co nunquam desperare.:
Theodulphi : Memore» illnd Dominicum praceptum ;

805 CONC0RDIA REGULARUW. — CAP. VII. «06
guut eurn. OITicina vero ubi haec omnia diligenter A Qui vero a*pius orare volueril, uberiorem invenipn
operemur, claustra sunt monasterii et slabilitas in misericordiam Christi.
congregalioiic. $ lii. — Ex Regcla sancti Basilii (cap. 41).
II. - Ex Regula sancti Macarh.

Interrog. s Quid esl maledicus, id est "koiSopoe. —
S
Hesp. Oninis sermo qui ob hoc proferiur ut infamet
*Mililes crgo Chrisli sic lalitcr suoe debent com- aliqueni, derogel vel male commendet , >>
maledicus
ponere gressus, charitatem in se pcrfcctissimam con- est, ctiarnsi non videalur esse injuriosus. Ei hoc ma-
tinenies Deum cx tota anima diligere , et ex tola nifeslum est ex sententia Evangelii, cum dicit de Ju-
mente, el ex toio corde, et ex tola virlutc sua, in- daeis : Quia malcdixerunt eum diccnles : Tu $is ex di-
viccm inter se perfectissimam scctantes obedien- scipulis cjus (Joan. ix).
liam. Pacifici, miles, moderati non superbi, non ; § IV. — Ilem ejusdem (cap. 42).
iojuriosi, non susurrones, nen irrisores, non ver- Interrog. • Quid cst detractio vel derogatio? —
bosi, non prsesumptnosi , non sibi placentes, sed Resp. Duas opinor esse causas , ip quibus licct ali-
Deo, cui militanl , Chrislo.Non blasphemiam sc- cui dicere et retractare aliena raala : i si quando
ctanles, nec dicere quidquam praeler quod bonum consilium habere necesse est cum caetcris, qui in hoc
est. Ad obsequium non pigri, ad oralionem parati, B ipsuin videntur assumi, quomodo conigatur is qui
in humilitate perfecli, in obedienlia b pnecincli, in peccavit, vel male aliquid egit. Et rursum si quando
vigiliis inslantes, in jejunio hilares. Nullus se[abj necesse est prajvenire aliquem et commonere ne
alio justiorem arbitretur ;
c sed unusquisquc om- forle incurrat in consortium alicujus mali, dum eum
nibus se inferiorem contemnat. Qui se cxaltat, hu- putat esse bonum quia Apostolus dicit
: Nolite :
miiiabiiur ; et qui se humiliat, exallabitur. Praece- commisceri cum hujusmodi (II Tfiess. m). k Item in
ptum senioris est, ut salulem suscipias non mur- ; Salomone : Noii manere cutn homine iracundo, ne
murando ullain operain facias non responsionem ; sumas laqueum unitiue tua:
forte vias ejus discas et
contra praeceptum usurpes, non te extollas, aut ma- (Prov. xxu). Quodet ipsum Aposlolum fecisse inve-
gnifices ulilem operam aliquam fecisse. Non acqui- niiuus per hoc quod scribit ad Timotheum dicens :
rendo aliquid lucri congaudeas, aut in damno con- Alexander cerarius multa mala mihi oslendit; quem lu
tristeris. Non te familiarilas aliqua saecularis tra- quoque devila : valde cnim restitit noslris sermonibus
hat, sed tota diiectio lua in ceilula demoretur. (II Tim. iv). Praeter hujusmodi aulem necessitates
d Cellam ut paradisum habeas. Fratres-luos spirita- quicunque dicit aliquid adversus aliquem, ut vel de-
les ut aeternos confidas habere parentes. Prseposi- rogct ei vel obtrectet, istud est detiabere, eiiamsi
tum monasterii timeas ut dominum, diligasut paren- L>
vera esse videanlur quae dicit.
tem. Similiter quoque et omnes oportet diligere fra- § V. — Item ejusdem (cap. 43).
e vidcre gloriam l
Qui detrabit audit delrahentem,
tres, ciiin quibus etiam te confidas Interrog. frairi,
Christi. Non oderis laboriosam cperam, olium quo- et patitur, quid dignus est? — Resp. Excommuni-
que ne sectaveris , in vigiliis confectus , iu opere cari debet. Detrahentem, inquit, occulle adversus
justo affeclub, ambulans quasi dormitans, lassus ad proximum suum hunc persequebar (Ps. c). El alibi
,
slratum tuum venias : cum Christo requicscere cre- dictum est m Noli libenter audire detrakentem , ne
:
das. f
Cursumque monasterii super omnia diligas. forle eradiceris (Prov. xx).
° Milites Christi Hacc non e-xstant in Regula

, etc. terr. seq. et apud Ruf. eod. cap.
Serapionis, Macariii el aliorum cod. Flor. Quaedam, } Si qitando consilium, etc. Videndum est ta-
maxiroe circa fineni , habentur in epist. S. Hiero- men si is quicum
consilium de alieno peccaio
inis
nymi ad Ruslicum de forma vivendi. emerulando, sit vir prudens , ut ejusmodi peccalum
**>
Prwcincti. ld est, prompti. alteri noi> sit patefacturus. Et ita hic Basilii locusest
e
Sed unusquisque, etc. Lege, Sed unusquisque se cxplicandus. I)c detractione plura viue apud Tole-
tanquam omnibus inferiorem contetnnat. tum, lib. v, cap. 65 et seq., Angelum et alios.
d Cellam ut paradisum habeas. Consule S. Hiero- k Item in Salomone. ln texlu Graeco nulla mentio fit
nymuin, S. Dorolheum, S. Antiochum, Severum D Salomonis, sed lantum producitur finishujus senten-
Sulpitium, Cassianum Palladium Joannem Mo , , lise mutaia becunda persona in terliam : Mrj 7toti
,
schum, et caeteros, qui de vila ascetica, ejusquc ec.UTOv ipvxy, 'd est ' ^ e q i,an(IO qilis
linSr) jSoo/ou.,- t?)
cultoribus scripserunt, el videbis, quantum sit e re caplat'laqueos animae suae. Loeum textui suo accom-
monastica custodia cellac. modat.
e Yidere. Pro, Yisurum. TJt saepe occurrit. 1
Qui detrahit fratri. Invenirc est apud S. Basi-
* Cursum monasterii. Cursus est pensum divini lium, interr. 26 Regularum brevium, el apud Ruti-
oflicii, quod quotidie escurritur,et persolvitur a mo- num, cap. 34.
nacbis. De quo infra. m Noli libenter audire detrahentem. Ita apud Rufi-
6 Quid est matedicus, etc. Habetur apud S. Basi- num. Et ad verbum redditur texius sacrae Scripturae»
lium, inlerr. 24 Regulae brev. et apud Rufinum, cap. prout a S. Basilio proferlur, qui esl hujusmodi : Mn
33, ubi ila eliam legitur. At in texlu Graeco -ri h-zt lifow; Staovs xaT«A«AO'jvTOf , etc. ; id est , Ne libenler
hiSooiv.; id est, quid esl maiedicium? quibus verbis audias detractorem. Aliter tamen Prov. cap. xx,
responsio convenii : Omnis sermo , etc. Haec autem yersu 13 ubi hic locus exstat, legilur in versione
S. Basilii capiia cilantur ob h;cc sancti Benedicli Septuag. Interprctum, M>j a\ya.7ti x«T«X«>£tv tv« ur>
verba non detractorem.
: iâpQfig, id est, Noli diligere detrakere, ne eradiceris.
h Maledicus est. Lege, maledictum esl, ut in Graeco. ln textu Hebraico n:U? snn-TN al thehcb sehana , ,
UMOpia. id est, noli diligerc sotntmm, ut in versione communi.

l Quid est detractio. Exslat apud S. Basilium in- Sed sj imitalis punctis legas n'MJ schone, clficies to
80T S. BENEDICTI ABBATIS AMANENSIS 808
§ VI. — Item ejusdem (cap. 44). A comniiiiaiioiies futuri judicii et recordemur lerribile
lnlerrog. * -Quod si de eo, qui praeest, delraxerit, illud futuri examinis tribuna), timebiraus judicia Dei.
quomodo eum observabimus? — llesp. El in hoc § X. —

Ex Regcla sancti Isidoiu (cap. 4).
lnanifestum esl judicium iraciindia? Dei ,
qure faota b Monachis aulem summopere studendura esl ul
est snper Mariam , dum .lelraxit de Moyse : ot pec- apostolicam vitam tenenles, sicul in unum constiluti
catuni ejus, ncc ipso quidem Hoyse oraule, iuultum esse Doscuntur, ita cor unum babeant in Deo, niltil
Deus esse permisit (Num. xn). sibi proprium vindieantes, ;

[nihilque in] quantulum-
§ VII. — Jtcin ejusdem (cap. 01). cunque amorem rei privalae gerentes; sedjuxta ex^-
Interrog. b Quomodo iutelligitur superbus , vel emplum apostolicum omnia communia habentcs , in
quomodo curatur. — Resp. IntelligUur quidem ex eo praeceplis Chrisli permanendo prolicianl, i Palri ho-
quorl ea sempcr quae emineutiora sunl quaerit. Cura- norem debituui reverentes, erga seniores obedien-
tur autem, si credat sententiae ojus quae dixit •

Deus tiam, erga sequales incitamentum virtutum, erga
superbis resisiit (Jac. iv). Illud sane sciendum est minores exempli boni minislerium conservahunl.
qnod quomodo quis limeal damnationeui superbiae, Nemo caeteris se judicet meliorem, sed inferioreiu
iinpossibile est curare hoc vitium, nisi abstrahat se, bmnibus dcputans tanta humilitate clarescat, quanlo
ei secci!al ab omnibus occasionibus elationis. Sicul & plus caeteris culmine viriutuin coruscat. Abstineat -
iiupossibile oxslingui linguam alicujus , vel gontis etiam a furorc et detractione, parcat monachus lin->
gurje. k Indeccnlcr quoque vel * notabiliter non in-

loquclain , vel arlificium ali<piod, nisi quis omni ge^
nere se pcnilus abstrahat non solum ab agendo, ve! cedat. Pbilargyriae coniagium ul leihiferara pestem
loquendo [vel movendo], sed etiam audicndo eos qui abborreat, a turpibus verbis vel otiosis linguam
loquuntur, vel yidendo eos qui agunt id quod obli- averlat, alque indesincnter cor raundum labiaque
visci cupil. Lt hoc observandum est de onmibus exhibeal. Affectus quoque anirai turpes ab intenlionc
viliis. cogilationis abstergat, seque per compunclionem
§ VIII. — Jtem ejusdem (cap. 90). cordis in studio sanolo nieditalionis exerceat. Torpo->
hiterrog. c Quomodo oponet jejunare, cum ne- rom somni atque pigriliae fngiat, vigiliisque et ora-
cessarium jejunium injungilur, si aliquando quod re- tionibus sine inlermissjone intendat. Gulae concupi-
ligio deposcit explenduni lanquam ox necessilale, an scenliam dcprimat, atquc abslineniue virtulibus se-
voluulario? — Resp. Doinino dicente : Bealiquiesu- lnelipsum pro studio dowandararo libidinum affligat,
riunl el sitinnl justiiium (MaltU. v), oinne quod ad domans jejuniis carne.m, quanluni valetudo corporis
rcligionem perlinet , nisi ex pioposilo et rcligione sinit. Livore quoque iuvidiae dc fraternis proieclibua
(iat, periculum geucrat. Dcbcl ergo jejunio sociari C neqiiaquam tabescat; sed quietus aique pacilicus per
devotio. Quia autem necessariumsitjejunium in (ali- amorem fraternae dilcctionjs de cunctorum gaudeat
bus quibuSqne causis, d et maxime cum desideramus meritis. [racimdise pcrturbatiouem a se rejiciens, et
ftliquiil impeirare de Domino, ctiam sanctus Aposto- palienler omnia sustinens, uuila tristitia, nollo tein-
<•
lus docot, qui inter cceteras suas virlutes addidit porali moerore affectus, sed conlra omnia adversa
eiiam hoc dicens : Quia in jejuniis f
frequenter (II intcriori gaudio fretus, ipsani postremo vanae gloriaj
tor. \i). laudem procul a se abjiciat, nl duni his institutis ra-
§ IX. — Iiem ejusdem (cap. 158). diat, merilo nomen suse profcssionis relineal.
Inlerrog. s Quoraodo possumus timcrc judicia DeL § XI. — Lx Regula sam.ti Isii.oki (cap. 24).
— Rcsp. Naturalitcr exspectatio oinnis niali Umorera m Transeunlibus de liac liice fralribus, antequam
inculit. Ita namque eliaiu bestias limemus et prin- sepeliantur, pro dimittcndis eorum peccatis n sacri-
cipes, scientes imminere ab eis aliquid quod ad vitoe ficium offeralur. Corpora fralrura uno lepelienda
exitiuni pertinet. Si ergo credamus quia verae sunt sunl loco. ut q::os viventes charitatis tenuit unitas,
detraclorem. Quemadraodum cap. xxiv, Prov. : Et quamtulumcunque.

cum dclracloribus ne miscearis, ubi in textu Hebrao jj Palri lionorem debitum reverentes. Lego : Pa '
legilur G'339, Schonim, id e<t, detraclore». irem honore debilo reverentes. \\\ Rcgula exeusa legi
InlerrQg. 27 Beg. brev. ; Rufin. eap. 2. tur 1'atri honorem debilum referentes. :
k Judecenter quoque oic. Monachus incedere d>-

t»
Interrog. 35 Beg. brev. Ruf. c. 40. ; ,
c Quomoao jejunure. Re perilur apud S. Basilinm, bel juxta id qnod prcecipil S. Fructuosns arobiepi-
intorr. 130 Regul. brev. el ;ipiui Rufinuin, mp. -iO. scopus Bracaronsis, <.•;>. 8 Rcgiiiaesuav: • Definitmn
Iloe caput citatur oh hire \: Ln Jejunium umare. esi nt ... in gresatr iiullos strepitus, neque saitus
i :
J Ki tnaxime cum desideramus, oto. Ila apud Ruli- amplos lensis passibns faceienl nec aiibi duni per- :
nnm. seJ non exslanl in lexlu Graecb. gu:ii. aspicerent, niî ante vestigia sua. >
e Hoc etiam dkens. Iia apud Rufinum. In lexlu 1
Xotabililer. ld est, superlje v-t fastuose.
Gr.oco addiluv, np'*c iiSctayMûc* iqt/txi^sa, id c->l. ad m Transeunlibus de hac litce fratribus, olo. Haec
Hostram iiistruciionem. babentur in Reguia excusa Sancii l>i(!oii eodem
'
Freqventer. Hoc vocabulum non invenitur apud cap., qii.e hic citantur ob illa sancti Benedicti ver-
Rufinum. ba : mortuum sepelire.
6 Iiuerrog. 200 Reg. brev. n
Rufimis, cap. 72. ; Sacrificium offeratur. Antiquus fuit Ecciesiae nios
i»
itonachis antem, etc. Ihoc babeniur iu Regula pro defunctis sacrificium offerre, de quo agit san-
excusa S. Isidori, cap. 5. ctus Augustiiius, lib. de Cura pro morluis babenda,
•Nihilque in quantulumcunque. D<!e -ro nihilque cap. i , et in opistola de octo qiiaestionibus ad Dul-
in quod redundat. et log;;, ut ii< Regula excusa nec ciiiiun, q:>. 2. Mcntio lit apud Cassianum, coll. n ,
,: ,
;.
809 C0NC0RD1A RKGULARUM. CAP. VII. 8i9

morieutes tmws toetts ftmpteetatnr. Pro spirilibns A atftem omnipotens custndla) vos hi omirfbus bonis;
dcfunttforum » ahcr.i flic post Penlecostcn saerili- et quomodo toepii sic confirmcl graliam snain in
cium Deo oiTeratnr, ut beauc viloc participes facti vohis. Amei).

purgatiores corpora soa in die resurreclionis reci- s XlJ. — Kx Regbla sancYi Pacuomh (cap. 127,.
4>iant. llacc igilur, o servi Dei, miliies Chrisli, con-
•
Si fraler dormieiii d
cmnis eum (raternitas
,
tcmptores inuridi; ila vohis cuslodienda vohunus,
prosequatur. e Nemo remaneat absque majoris im-
ut majoriim proecepta b palrum per omnia eou-
i ] f
perio, necpsallat, nisi eijussuni fuerit; nec p ist
scrvetis. SuscipUc igilur iuler iila et haivc adinoui-
altciuni psalmum jungat alteriun sine tirajpoaid v^-
Aionem nostram, «umili carde custodienies qu;e rii-
luutate.
cimus, Hbentcr. snmcntes qua* disponsamus : qua-
tcnus votis dc efTcctu operis sit gloria , et nobis pro § \U\, -r Ex Rf:f.i'LA saxcti Ferp.eoli (cuij. 351,
ipea admonitione postulata proveniat venia. Deos 6 -Ul jurandi consueludo ad integrum , si fiuri po-
etp. 8 < Ab iis qui ejus coropaiitfbaji.lur exiiio, \i%

: suis .discipulis dcnuo apparuit, qua-
re.su rreci,ionis
a presbytero abhate Paplmntio poiuit ohtineri ut dragesimara post resurrecUonem die ad cnrtum
nor» inier biothauatos repntatus etiam memoria et ascendit. Nec his adversatur sanctus Augustiiiu ,
oblaiione pausanlium judiearotur indignus. > El iu C cum ita ait sub flnem Queestionum snper Genc
ooncillo Bracarensi i, cap. 24; Aureljanensi it» sim « Et fecit lucium patri suo seplem dic.s. Nes^ ui
:
can. 14 ; V.iscnsi can. % ; Vasensi n, can. 5. el

i , utrura inveniatur alicui sanclorum celebralum essc
aliis auctorihus infra ritandis. Sanctus Isidorus fah- luctiim novem dies, qudd apud Latinos noven
tum unius diei quo in exsequiis defunclorum salu*
, appeilant. Uude inihi videniur ah hac consueludiiic
laris offertuf hoslia, meminit; quae tamen offereha- prohihendi si qui Chrislianorum istum ir. niortuis
,
fur etiam uuibusdam aliis diebus ab ipsius deftinc.fi suis nuinerum ouservant, qui magis est in gentilium
o'iitu. Alcuinus, lib. de divinis Officiis, cap. S; Ama- consuetudine. » Nam aliudest loqui denonodiCj
lariusForluuatus, lii). iv de ecclesiasticisOHic, cap. <ie noveiu diebns. Novem dies non cclebrabant Cliri-
4 V2 mentioncm faciunt terlii, seplimi el irigesimi
, siiani sed nonum diem dunlaxnt. Novemdialis me
,
dicrum qups adhuc observai sancta Bomana Ee-

, minerunt gloss;^ veleres': Novcmdial, £vva-« ix>.
clesia. Sed blim mos isie varius fuit. Nain tempore •if/.uo\» i:yb{itvit quos dies etiam Alhenienses r<vara
,
sancli Afiibrosii alii tertium diem et irigesjmum appellabant , utdocct JuliusPollux lib. ui Onomasi ,
/observabant, alii sefylimum el quadragesimum , ui cap. 10.

videre est in ejus oralione de Thep.iosii obitu a Altera tlic post Pentecosien , eic. Mos
olim fuit io
c bljtss ergo priucipis conclamavimua obifum, el roonasleriis multis ut anniversariae^preces ei miss»
ttunc quadragcsimum celebramus assisiente sacris siatodie prodefunctis /ratrihus agerentur. ld in,sliuiii
altaribus Honorio principe quia sicut sanctus Jo- ; beatus Êgil ahbas Fuldonsis in mio monasterio, di.j .
seph patri suo Jacob quadrugiiila dicbus huma- sancti Ignatii marlyris ad bane memoriam depututo,
tionis officia detulit, ita ct hic Theodosio patri suo r« ul scribit CaudiJus moiiachus Fuidensis in ejus VUa.
justa persoivit. Et quia alii tertium diem et trigesi- Sanctus Hugo abbas Ciiiniacensis idem slaluii lien
mum, alii septimura ct quadragesimum observarc qnotannis feria 5, p»tst oclavas Penlecostes in on:-
^€0080^^x^1101, quid doceat Jectio, consideremus. > nihus monasleriis srbi subditis, ut vidbre est in
ita in velusiis edtfionibus; nam inquibusdam receiir charta qnadam dc quibusdam liius dccretis (Bibs. i
tinrihus corrupte legitur : alii lertium diem, alii tri- Chin. in S. Ilugone ).
qesimum, ulii seplimum, aiii qnadragesimum obser- *> Pairum. Lege potius ul in Regula excusa. ,
varc consuererunl. Dieuiin

quadragesimi lcrlii et c
Si frater dormierij, ute. lioc c:ipi'i videre esi in
•observaliouem eommemoral Pailadius m Lausiaca, Rcgula saucti Pachomii excusa, ari. 71.
Capite ue Eulogio K«i o-vvioyj toG y.h tJLKxxrAiy EC-
: d Omnis cum fralernitas prosequatur. Id cst
om- ,
loyiw t« T£ffo «f-azo"TC'. im.xCi.iliûi rov oe ).:).w?>3-

,
, nes fraires ejus funus prosequuHur.

ftsvcj to t&ixp.ra Tpirm rtvnw. t/v 5" i^s/.j/OT^toj' id esi : • Nemo rcmuncat: Ex art. seq. sauli Pachoinii
El accidit ut celehraretura fraterniiute heati Eulo- in quo ita hahelur f Nemo exeat foras, uemo lo- :
gii quadragesimus dies, mulilati vero corpore dies quatur; nemo remaneat excepto majoris imperio. >
tertius. Ecce ut veleres illi monacbi /Egyptii dies { Nec psallat. Ex arl. 73
ejusdem ReguUe, se i
teriium et quadragesimum celehrahant. An alium pauto aiiter c Nemo anle psailat ,.nisi el jussu:;,
:
addiderint, elsi id non pcteat ex Palladio, est ta- fuerit, nec completo psalmo alteruin sine pra^posiii
înen simiie vero e«s addidisse nonum. Nam olim iu jussione audeat jungere. >
Orientaii Ecclesia agehantur tres hi dies pro mor- e Vt jurandi consuetudo, elc. Perfectionis
Chri-
tuis tertius, noiiiis el quadragesimus. Constitutiones stiame stuvliosis, ot sunt monachi, ah omni jufeju-
aposlolicae 'li-iTr/sio-Sw Tiira twv x.zMiur,y.svm, etC.,
: " ramlo cavendum est. Quo piwclare docct sajictus !
id est, tertius defunclorum dies fiai cum psalmis, Leander, lib. dc last. virgin.. cap. 19: < Nunquain
leciionibus et precibus propter euin qui tertio die a jurare, sedscmper verum diccre pari observa, stu-
morluis resnriexit; dies nonus, in memoriara eorum dio. Nam
sicut carnalibus pro terrore fraudisjurure
qui superstites sunt, ct eorum qui defuricti sunt; dies permissum est ; sic prohibila sunt spirilualibus,
quadragesinuisjuxlaanliqiiamlormam.ybimalevcr- etiam duin bene conscii suiit sacramenla. Sit, in-
Uiar: extequufi vero defunclorum ftant tertio die. Jusli- quit, sermo vesier, cslest, non non. Quo.l aiitem
ujaiiusNovelja433,cap. 3: Sed neque aliquamexco- <
plus esl, a malo est, Caye itaque jurarc in bono,
gitenl occasionem aut vim ad monasteria muliebrta quia de n?alo est. Propterea dieimr esse a malo, eo
wgrediendi,autmulieres virisdeputata occasione ho- quod jurandi necessitas ex infideli sit conscienii; .. 1
rum, qu.e circa funus agunlur (quas uiique memo- Ejus enim hominis jurandi exlorquetur necessiias,
rias vocant ) et teriiam et nonam convenientes diom cujus fides manei in dubio. Cum aulem mohacho- >
et dum quadraginta corapleantur. t Idem docet Eu- rum neutiquam vacillare debeat, non opus est
JiJes
siratius presbyter magnse Ecclesiae, traciatu Z, de eis juramento, quo dictorum suorum veriias confir-
defunclorum animis Photius in Ilibl. n. 171 ( ipê )

Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 103.

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 103.

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 103.

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Digitized by the Internet Archive

in 2011 with funding from

PATROLOGLE CURSUS COMPLETUS,

OWUll SS. rATRIM. DOCTORH SCMPTORllQII ECCLESIASTICORII,

SI.NGI i.AKUV. PAGiNAUUU MAR6INKM SUPEKIOHKM DISTINGUKNTIBUS SUBJECTAUQUE UATEKIAM SIGNIII-

ET EX INNLHERIS OPERiliUS TBADITIONEM CATUOLICAM CONFLANTIBUS, OPUS UNICUM MtRABILITER EFFICILNTIUM»

TR\ DITIO CATHOMCA.

ACCURANTE J.-P. MIGNE,

CORSULM COMPLETORUM V* SINGULOS SCIENTIjE EGCLESUSTlC.il RAMOS £*>ITOHK,

VENIT 8 FRANCIS GALLICIS.

EXCODEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

ColleiUanea in ornnes B. Pauli Epislolas. col. 9

S. BENEDICTUS ABBAS ANIANENSIS.

Vita S. Benedicti auctore Ardone seu Smaragdo, ejus discipulo. 351

F . Pamiis. — Ex f vpis J.-P. MIGNE.

2. Colleclanea in Maliliccum sub nomine Sedulii riuli, p. 556.

majus volumen Prisciuni tribuuntur.

CAPUT PHIMUM. H est in Actibus apostolorum , nunc Panlus diealnr.

non ignobile de- dicit » n evangelium Dei, ut a lege dissimulans Chri-

slructor legis falsa sospicione habebatur, voluit la-

i ! esl, Komaiiis apo.uobujm accepimus. IV \ «niranlur dc conversatione genlium, et quod in om-

tuerUo i Potesl lamcn el ita inlelligi, quod lides ista quam

miindo annuntiatnr et crcditur, qua*

et in superioribus et in proesenli connnate

CJirislo. Gratiam el pacem cum iii.s iiit.ii esse, <jut fratres.

sine altera pax enim observat gratiam. /1 Deo Pq-;

lixit: Dco meo, non est oliose accipien- sistet.

•^i!' musquisque supra caeleta colit, Iioc Tlli

tualia. grammaiicse siudent, aut rhetorica. aut musicie. ,

ficiam vos (Malth. xi) : Revelatur justitia Dei ,

credenlium. Sive ut Augustimis exponit, '

narumministris.elquaesuppliciainfert peccatoribus, patum dicitur in eis egisse. Coluoiunt cl scrpentein,

eds qui ab his separantur ira Dei de coalo dicitur ^ <

2i COU.ECT. IN EWST. AD KOM.

Deus indesideria cordis eorum. Scriplum

Proverbiis Saiomoms Skut impetus aquoe sic cer

bive ad malaproinerilis corum rjudicioaulemsuoali- Impudicitia est peccatum publieum, et persevcrans.

seduci homincs, autobtumli, autobturari corda eo-

uaturae servarc poleranl, qui nalupae dereliquerant crudeles sunt.

nitens cor. Impunilatent sperans peccatorum non so»

contradicunt. stricta, signaculura imaginis divinse non recipit.

magis judicando iilos se in his judicat, quia hasc secundum ope-

tuae. Signanter aulem addidit incorruptionem, prop- ideni si bonum, remuneralione

(*oj dicitur, ehtcet, quam speeiem diversa tem-

signilicet: agcrequequse bona suat et eflicere qu*

dicatur etiam post adventuin Chrisu carnalis ch-

perantius eilluit. Jcsus filius Nave, ex pneceplo Do~

ratn spectat, impossibile factu vi letur semel enim ;

lermiltens, neqoaquamhbc fruslra. sed magno my-- transgressor est legis.

J I COLLECT. IN KPtSTvAD ROM. 3*

auiem preeputium jnstitias legis custodiai, nonne jww-

sciebat mulias in lege et propbetis

qui ev circuracisione sunt, occurrens, proponil sibi

et gentibtts nunc creduatur cloquia? Sed illis , ait,

debunlur, per quos juslitia-Dei probabilior videtur. .

vitae hujus agone discesserit. Unde Ecclesiaites ait

magis quam vivos qui adhuc vivunt sed melior

suia, mutaverunt gloriam incorruplibilis Dei etc.

Jodaeos ?ero, cum dicit Si autem tu Judwus cogno- :