‫‪Directional OC/EF Protection‬‬

‫ﻣﻬﺪي داورﭘﻨﺎه‬
‫داﻧﺸﻜﺪه ﺑﺮق و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ – داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‬

‫ﻣﻌﺮﻓﻲ رﻟﻪ ﺟﻬﺘﻲ‬

‫• رﻟﻪ ﻫﺎي ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺎد ﺟﻬﺖ دار ﺷﺒﻴﻪ رﻟﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﻳﻚ واﺣﺪ ﺟﻬﺖ ﻳﺎب ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ )‪ (AND‬ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫• ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻤﺎرﻧﺪه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻟﻪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻓﻌﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎن اﻧﺪازه‬
‫ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ آن از ﺣﺪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺟﻬﺖ ﻋﺒﻮر ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺗﻨﻈﻴﻤﻲ در رﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻜﻲ از ﺷﺮوط ﻓﻮق ﺑﺮﻗﺮار ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖ ‪ Resetting‬رﻟﻪ ﺷﺮوع ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ‪.‬‬
‫• رﻟﻪ ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل داراي ﺳﻪ واﺣﺪ رﻟﻪ ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺎد ﺟﻬﺘﻲ در ﻫﺮ ﻓﺎز ﺑﻮده ﻛﻪ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺮﻳﭗ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻓﺎز رﻟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
 ‫ﻛﺎرﺑﺮد رﻟﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺘﻲ‬
‫‪ .١‬ﺟﺪاﺳﺎزي ﺻﺤﻴﺢ ﺧﻄﺎ و ﻳﺎ ﺑﻬﺒﻮد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ در ‪:‬‬
‫‪ .١‬ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﻨﺒﻊ‬
‫‪ .٢‬ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺣﻠﻘﻮي و ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻣﻮازي‬

‫‪ .٢‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺻﺤﻴﺢ ﺧﻄﺎي زﻣﻴﻦ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﺎ ﻧﻮﺗﺮال اﻳﺰوﻟﻪ‬

‫‪ .٣‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻓﻠﻮي ﺗﻮان ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي اﻧﺮژي ﺗﺒﺎدﻟﻲ ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل‬

‫‪ .۴‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺟﻬﺖ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺗﻮان اﻛﺘﻴﻮ ﻳﺎ راﻛﺘﻴﻮ )ﻣﺜﻼ در ﺣﻔﺎﻇﺖ ژﻧﺮاﺗﻮر(‬

‫‪ .۵‬اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﺎﻳﺮ رﻟﻪ ﻫﺎ )ﻧﻈﻴﺮ رﻟﻪ دﻳﻔﺮاﻧﺴﻴﻞ ﻳﺎ ﺣﻔﺎﻇﺖ ژﻧﺮاﺗﻮر( ﺟﻬﺖ‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﻄﺎي داﺧﻠﻲ از ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم اﺷﺒﺎع ‪CT‬‬

‫ﻛﺎرﺑﺮد رﻟﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺘﻲ‬

‫‪ .١‬ﺟﺪاﺳﺎزي ﺻﺤﻴﺢ ﺧﻄﺎ و ﻳﺎ ﺑﻬﺒﻮد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ در ‪:‬‬
‫• ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺣﻠﻘﻮي و ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻣﻮازي‬

‫ﻟﺰوم اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﻄﻖ ‪ Current Reversal‬در‬

‫ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺳﺮﻳﻊ )ﺑﻪ وﻳﮋه در‬
‫ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از رﻟﻪ ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺎد آﻧﻲ ﻳﺎ رﻟﻪ‬
‫دﻳﺴﺘﺎﻧﺲ( در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي از دو ﺳﻮ ﺗﻐﺬﻳﻪ‬
 ‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻬﺎي ﭘﻼرﻳﺰه‬
‫• ﺟﻬﺖ ﻋﺒﻮر ﺟﺮﻳﺎن ‪ ac‬ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﻧﺒﻮده و ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﺸﺨﺺ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻬﺎي زﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫• وﻟﺘﺎژ ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪:‬‬
‫• وﻟﺘﺎژ ﻓﺎز ﺑﻪ زﻣﻴﻦ‬
‫• وﻟﺘﺎژ ﻓﺎز ﺑﻪ ﻓﺎز‬
‫• وﻟﺘﺎژ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﺻﻔﺮ‬
‫• وﻟﺘﺎژ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﻨﻔﻲ‬
‫• ﺟﺮﻳﺎن ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪:‬‬
‫• ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﻧﻮﺗﺮال ﺑﻪ زﻣﻴﻦ )ﻣﺜﻼ در رﻟﻪ ‪ REF‬و ﻳﺎ ‪(EF‬‬
‫• ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي دﻳﮕﺮ )ﻣﺜﻼ در ﺣﻔﺎﻇﺖ دﻳﻔﺮاﻧﺴﻴﻞ(‬

‫روﺷﻬﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺧﻄﺎ‬

‫اﻟﻒ‪ .‬رﻟﻪ ﺟﻬﺘﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎل‬

‫‪ .١‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺧﻄﺎ‬

‫‪ .1-1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺧﺘﻼف زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﻳﺎن‬
‫‪ .2-1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻮان در ﻫﺮ ﻓﺎز )ﻣﺤﻮر ﻣﺨﺘﺼﺎت ‪(P-Q‬‬
‫‪ .3-1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ زاوﻳﻪ اﻣﭙﺪاﻧﺲ در ﻫﺮ ﻧﻮع ﺧﻄﺎ )ﻣﺤﻮر ﻣﺨﺘﺼﺎت ‪(R-X‬‬
‫‪ .٢‬ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﮕﻨﺎل ﭘﻼرﻳﺰه وﻟﺘﺎژ‬
‫‪Self Polarisation .1-1‬‬
‫‪Cross Polarisation .2-1‬‬
‫‪Memory Polarisation .3-1‬‬

‫ب‪ .‬رﻟﻪ ﺟﻬﺘﻲ آﻧﺎﻟﻮگ‬

 ‫ﭘﻼرﻳﺰاﺳﻴﻮن ﺧﻮدي‬
‫در اﻳﻦ روش ﺳﻴﮕﻨﺎل ﭘﻼرﻳﺰه وﻟﺘﺎژ ﻓﺎز ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎن ﻓﺎز اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ اﺧﺘﻼف زاوﻳﻪ‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻄﺎ ﺑﺎ وﻟﺘﺎژ ﻓﺎز ﺑﻪ زﻣﻴﻦ در ﻫﻤﺎن ﻓﺎز ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻬﺖ ﺧﻄﺎ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲ رود ﻛﻪ زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﻳﺎن اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ رﻟﻪ ﺑﺮاﺑﺮ زاوﻳﻪ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺧﻂ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ زاوﻳﻪ در ﺧﻄﻮط ‪ 230‬و ‪ 400‬ﻛﻴﻠﻮ وﻟﺖ ﺣﺪود ‪ 80‬درﺟﻪ‬
‫و در ﺧﻄﻮط ‪ 132‬و ‪ 63‬ﻛﻴﻠﻮوﻟﺖ ﺣﺪود ‪ 65‬درﺟﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫در روش ﭘﻼرﻳﺰاﺳﻴﻮن ﺧﻮدي‪ ،‬اﺧﺘﻼف ﻓﺎز ﺑﻴﻦ وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﻳﺎن اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه در‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ اﺗﺼﺎل ﻛﻮﺗﺎه ﺑﺮاﺑﺮ ])‪ [φsc=tg-1(XL/RL‬زاوﻳﻪ ﺧﻂ اﻧﺘﻘﺎل اﺳﺖ‪) .‬اﻟﺒﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده اﻳﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع در اﺗﺼﺎل ﻛﻮﺗﺎه ﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﺑﺎ ﺧﻄﺎ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ (.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان از اﻳﻦ‬
‫زاوﻳﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻬﺖ ﺧﻄﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﺧﻄﺎ در ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻦ زاوﻳﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 90‬درﺟﻪ اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ داﻳﺮه ﻣﺜﻠﺜﺎﺗﻲ را ﺑﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﻄﺮ ﻣﺤﻞ‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ داﻳﺮه ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺧﻂ ﺑﺎ زاوﻳﻪ ‪) φsc‬در ﺧﻼف ﻣﺜﻠﺜﺎﺗﻲ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﭘﻼرﻳﺰه(‬
‫ﺑﻮده )ﻣﻌﺮوف ﺑﺎ ﺧﻂ ‪ (Maximum Torque Line‬و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﺼﻒ داﻳﺮه ﻣﺜﻠﺜﺎﺗﻲ ﻣﺒﻴﻦ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺸﺎء ﺧﻄﺎي ﺗﺨﻤﻴﻦ زاوﻳﻪ و ﻟﺰوم در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ‪ 90‬درﺟﻪ در‬
‫رﻟﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﺪاول‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻞ ﺧﻄﺎ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺳﺎده‬ ‫‪.١‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻞ ﺧﻄﺎ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي از ﭼﻨﺪ ﺳﻮ ﺗﻐﺬﻳﻪ‬ ‫‪.٢‬‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻴﺎﻧﻲ‬ ‫‪.٣‬‬
‫اﺷﺒﺎع ‪CT‬‬ ‫‪.۴‬‬
‫ﻋﺪم ﺗﺴﺎوي زاوﻳﻪ اﻣﭙﺪاﻧﺲ واﻗﻌﻲ ﺧﻂ ﻣﻌﻴﻮب ﺑﺎ زاوﻳﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه از اﻣﭙﺪاﻧﺲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي‬ ‫‪.۵‬‬
‫راﺑﻄﻪ ‪ Z=V/I‬در ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن در ﺧﻄﻮط ﻳﻚ ﻣﺪاره و ﺑﻪ وﻳﮋه ﻛﻮﭘﻠﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺧﻄﺎي ﻓﻴﻠﺘﺮ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﻣﻮﻟﻔﻪ ‪ dc‬ﻣﻴﺮا ﺷﻮﻧﺪه ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻄﺎ و‬ ‫‪.۶‬‬
‫ﻫﺎرﻣﻮﻧﻴﻜﻬﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻄﺎ‬
‫ﺧﻄﺎي ﻓﻴﻠﺘﺮ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي دﻳﺠﻴﺘﺎل در ﺗﺨﻤﻴﻦ وﻟﺘﺎژ ﻓﺎز ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻛﻪ داﻣﻨﻪ ﻛﻢ و اﻋﻮﺟﺎج ﺑﺎﻻ‬ ‫‪.٧‬‬
‫دارد )ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﻪ دﻟﻴﻞ رﻓﺘﺎر ‪ FSC‬در ‪(CVT‬‬
‫در ﺧﻄﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﭘﺴﺖ ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ وﻟﺘﺎژ )ﻛﻤﺘﺮ از ‪ (%1‬ﺧﻄﺎي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي زﻳﺎد‬ ‫‪.٨‬‬
‫اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ .١‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻄﺎي ﺗﺮاﻧﺲ وﻟﺘﺎژ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻼس دﻗﺖ در وﻟﺘﺎژ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ %5‬ﻃﺒﻖ ‪IEC186‬‬
‫‪ .٢‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻄﺎي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي رﻟﻪ )ﺧﻄﺎي ‪ ADC‬و ‪ (...‬و ﻋﺪم اﻋﺘﺒﺎر زاوﻳﻪ ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ وﻟﺘﺎژ‬
 ‫ﭘﻼرﻳﺰاﺳﻴﻮن ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼت ‪ 7‬و ‪ 8‬ﺑﺠﺎي اﺳﺘﻔﺎده از وﻟﺘﺎژ ﻓﺎز ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎن ﻓﺎز‪ ،‬از وﻟﺘﺎژ دو‬
‫ﻓﺎز دﻳﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﻛﺜﺮ ﺧﻄﺎﻫﺎ از ﻧﻮع ﻓﺎز‪-‬زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در اﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﻄﺎ وﻟﺘـﺎژ ﺑـﻴﻦ دو ﻓـﺎز‬
‫ﺳﺎﻟﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﺟﺮﻳﺎن ﻓﺎز ‪ A‬ﺑﺮ اﺳﺎس وﻟﺘﺎژ ‪ BC‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ‬
‫روش زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﻳﺎن ﭘﺲ از ﺟﺒﺮان ﺳﺎزي اﺧﺘﻼف زاوﻳﻪ ﺑـﻴﻦ ‪ VA‬و ‪ VBC‬ﻣﻄـﺎﺑﻖ‬
‫راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪θ = ∠VBC + 90 ° − ∠I A‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺟﺒﺮان ﺳﺎزي ﻓﻮق اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه و ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ از وﻟﺘـﺎژ ‪ VBC‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺳـﻴﮕﻨﺎل‬
‫ﭘﻼرﻳﺰه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ زاوﻳﻪ رﻟـﻪ ﺑـﺼﻮرت )‪MTA=90-tg-1(X/R‬‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ )‪ (Characteristic Angle‬رﻟﻪ ﺟﻬﺘﻲ در واﻗﻊ زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ ﺧﻂ ‪MTL‬‬

‫)‪ (Maximum Torque Line – or Line with Max. Sensitivity‬و ﺳﻴﮕﻨﺎل‬
‫ﭘﻼرﻳﺰه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪VBC‬‬
 ‫ﭘﻼرﻳﺰاﺳﻴﻮن ﺣﺎﻓﻈﻪ‬

‫در ﺧﻄﺎي ﺳﻪ ﻓﺎز ﻧﺰدﻳﻚ ﭘﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺻﻔﺮ ﺷﺪن وﻟﺘﺎژ ﻛﻠﻴﻪ ﻓﺎزﻫﺎ واﺣﺪ ﺟﻬﺘﻲ‬
‫رﻟﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺻﺤﻴﺢ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺟﺒﺮان ﺷﺪه ﺑﺎ ﺧﺎزن ﺳﺮي‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻨﻔﻲ ﺷﺪن وﻟﺘﺎژ ﺑﺎس ﺑﺎر ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻄﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻮﺟﻮد آﻳﺪ‪ .‬در اﻳﻦ‬
‫ﺣﺎﻻت ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺠﺎي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي وﻟﺘﺎژ ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺟﻬﺖ ﺧﻄﺎ‪ ،‬از ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻬﺎي‬
‫وﻟﺘﺎژ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﻴﻜﻞ ﻗﺒﻞ از رﺧﺪاد ﺧﻄﺎي اﺗﺼﺎل ﻛﻮﺗﺎه اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫در رﻟﻪ ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﻣﻨﻄﻖ ‪ Cross Blocking‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در ﺣﻴﻦ اﺗﺼﺎل ﻛﻮﺗﺎه وﻟﺘﺎژ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 1‬درﺻﺪ وﻟﺘﺎژ ﻧﺎﻣﻲ‬
‫ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬در اﻳﻨﺼﻮرت ﺑﺠﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه وﻟﺘﺎژ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان از‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ ذﺧﻴﺮه ﺷﺪه در ﺣﺎﻓﻈﻪ )‪ (Memory Polarization‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪.‬‬

‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺧﻄﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻮان در ﻫﺮ ﻓﺎز‬

‫• از اﻳﻦ روش ﻛﻪ ﻣﺒﻨﺎي ﻛﺎر ﻛﻨﺘﻮرﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ اﺳﺖ در رﻟﻪ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‬
‫ﺟﻬﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﺪ وﻟﻴﻜﻦ در ﺑﺮﺧﻲ رﻟﻪ ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻧﻴﺰ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان واﺣﺪ‬
‫‪ Watt-metric‬ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬
‫• اﮔﺮ ﺗﻮان اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﻋﺪد ﻣﺜﺒﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻄﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫رﻟﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ و ﺗﻮان ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺧﻄﺎي ﭘﺸﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﺗﻮان در ﻫﺮ ﻓﺎز ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي راﺑﻄﻪ )‪ P=V.I.Cos(φ‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ‪φ‬زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ‬
‫وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• ﺑﺮاي داﺷﺘﻦ ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﺗﻮان ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﮔﺸﺘﺎور اﻋﻤﺎﻟﻲ ﺑﻪ دﻳﺴﻚ‬
‫ﮔﺮدان رﻟﻪ ﺟﻬﺖ ﻳﺎب اﻟﻜﺘﺮوﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ اﻳﻦ زاوﻳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ اﻳﻦ ﻫﺪف ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻛﺎرﺑﺮد از اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺧﻄﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻮان در ﻫﺮ ﻓﺎز‬

‫‪-VAC‬‬
‫‪VA‬‬ ‫‪VA‬‬ ‫‪VA‬‬

‫‪L‬‬
‫‪-VC‬‬

‫‪MT‬‬
‫‪Forward‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪90‬‬

‫‪ard‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪d‬‬ ‫‪MTL‬‬
‫‪MT war‬‬

‫‪rw‬‬
‫‪r‬‬ ‫‪VAB‬‬
‫‪Fo‬‬

‫‪Fo‬‬
‫‪VC‬‬ ‫‪VB‬‬ ‫‪VC‬‬ ‫‪VB‬‬ ‫‪VC‬‬ ‫‪VB‬‬

‫اﺗﺼﺎل ‪ 30‬درﺟﻪ‬ ‫اﺗﺼﺎل ‪ 60‬درﺟﻪ‬ ‫اﺗﺼﺎل ‪ 90‬درﺟﻪ‬

‫• در رﻟﻪ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ زاوﻳﻪ ‪ RCA‬وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ وﻟﺘﺎژ ﭘﻼرﻳﺰه ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده در ﻫﺮ ﻓﺎز رﻟﻪ ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺎد ﺟﻬﺘﻲ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻜﻠﻬﺎي ﺑﺎﻻ اﻳﻦ ﺗﻨﻈﻴﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫• اﺗﺼﺎل ‪ 30‬درﺟﻪ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻛﺎﺑﻠﻲ‪ 60 ،‬درﺟﻪ در ﻓﻴﺪرﻫﺎي ﻓﺸﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻓﻮق ﺗﻮزﻳﻊ ﻫﻮاﻳﻲ و‬
‫اﺗﺼﺎل ‪ 90‬درﺟﻪ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫ﺗﺸﺮﻳﺢ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي رﻟﻪ ﺟﻬﺘﻲ وات ﻣﺘﺮي ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻣﺜﺎل‬

‫• زاوﻳﻪ اﻣﭙﺪاﻧﺲ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺧﻂ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻓﻮق ﺗﻮزﻳﻊ ﺣﺪود ‪ 55‬ﺗﺎ ‪ 70‬درﺟﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫و ﻟﺬا در اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎ از اﺗﺼﺎل ‪ 60‬درﺟﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈـﻮر از وﻟﺘـﺎژ ‪–VC‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺟﻬﺖ ﺟﺮﻳﺎن ‪ IA‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺧﻂ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﺑﺮدار ‪ VC‬ﻣﻜـﺎن ﻫﻨﺪﺳـﻲ‬
‫ﻧﻘﺎﻃﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺗﻮان اﻧﺪازه ﮔﻴـﺮي ﺷـﺪه ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻘـﺪار ﺧـﻮد را دارد و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬
‫ﮔﺸﺘﺎور اﻋﻤﺎﻟﻲ ﺑﻪ دﻳﺴﻚ ﮔﺮدان رﻟﻪ ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﻣﻘﺪار ﺧﻮد را دارا اﺳﺖ‪ .‬در رﻟﻪ ﻫـﺎي ﺟﻬـﺖ‬
‫ﻳﺎب ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺗﻮان ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬اﮔﺮ زاوﻳﻪ اﻣﭙـﺪاﻧﺲ اﻧـﺪازه ﮔﻴـﺮي‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎ زاوﻳﻪ اﻳﻦ ﺧﻂ ﻳﻜﺴﺎن ﻣﻲ ﺑﻮد‪ ،‬در اﻳﻨﺼﻮرت ﮔﺸﺘﺎور اﻋﻤﺎﻟﻲ ﺑﻪ دﻳـﺴﻚ ﮔـﺮدان رﻟـﻪ‬
‫ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﻣﻘﺪار را داﺷﺖ و رﻟﻪ دﻗﻴﻘﺘﺮ و ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺟﻬﺖ ﺧﻄﺎ را ﭘﻴـﺪا ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﻟـﺬا‬
‫اﻳﻦ ﺧﻂ ﺑﻪ )‪ MTL (Maximum Torque Line‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﺑﻪ وﻟﺘﺎژ ‪ –VC‬در اﻳﻦ اﺗﺼﺎل ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻄﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ ،‬وﻟﺘـﺎژ‬
‫ﭘﻼرﻳﺰه )‪ (Polarization Voltage‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ وﻟﺘـﺎژ ﭘﻼرﻳـﺰه و ﺧـﻂ ‪،MTL‬‬
‫)‪ RCA (Relay Characteristic Angle‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در ﺑﺮﺧـﻲ رﻟـﻪ ﻫـﺎي ﺟﻬﺘـﻲ‬
‫دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺒﻨﺎي ﺗﻨﻈﻴﻢ رﻟﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫رﻓﺘﺎر رﻟﻪ در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺟﻬﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت در واﺣﺪﻫﺎي ﻫﺮ ﻓﺎز‬

‫• در رﻟﻪ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻛﻪ از ﺳﻪ ﻋﺪد رﻟﻪ ﺟﻬﺘﻲ ﻛﻮﭘﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲ‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺸﺘﺎور اﻋﻤﺎﻟﻲ ﺑﻪ دﻳﺴﻚ ﮔﺮدان رﻟﻪ ﺑﺮآﻳﻨﺪ ﮔﺸﺘﺎور اﻋﻤﺎﻟﻲ ﺳﻪ ﻓﺎز ﺑﻮده و ﺟﻬـﺖ‬
‫ﺧﻄﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي آن ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬در رﻟﻪ ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻧﻴﺰ ﻣـﻲ ﺗـﻮان ﻫﻤـﻴﻦ‬
‫ﻣﻨﻄﻖ را ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫• ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻳﻚ واﺣﺪ رﻟﻪ ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺎد ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻓﺎز در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه وﻟـﻴﻜﻦ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺧﻄﺎ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻬﺖ ﺧﻄﺎ ﻧﻴﺰ در ﻫﺮ ﺳﻪ ﻓـﺎز ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻴﻜﻦ ﺗﺸﺨﻴﺺ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻄﺎ در ﺟﻠﻮ ﻳﺎ ﭘﺸﺖ رﻟﻪ اﺳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﺠﻤﻮع ﺗـﻮان‬
‫ﺳﻪ ﻓﺎز )ﻣﻄﺎﺑﻖ رﻟﻪ ﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ( اﺳﺖ و ﻳﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪه ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫واﺣﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ داﻣﻨﻪ ﺟﺮﻳﺎن آن ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫• اوﻟﻴﻦ ﻓﺎزي ﻛﻪ رﻟﻪ آن ﻓﺮﻣﺎن ﺗﺮﻳﭗ را ﺻﺎدر ﻛﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻗﻄﻊ ﺳﻪ ﻓﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻫﻤﻴﺖ زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ در رﻟﻪ ﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ‪:‬‬

‫‪ .١‬ﮔﺸﺘﺎور ﺗﻮﻟﻴﺪي در رﻟﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺘﻲ آﻧﺎﻟﻮگ ﻋﻼوه ﺑﺮ داﻣﻨﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎﻟﻬﺎي )وﻟﺘﺎژ و‬
‫ﺟﺮﻳﺎن( اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﻪ زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ ﺟﺮﻳﺎن و ﺳﻴﮕﻨﺎل ﭘﻼرﻳﺰه ﻧﻴﺰ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻟﺬا ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ )ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﮔﺸﺘﺎور ﺗﻮﻟﻴﺪي در دﻳﺴﻚ ﮔﺮدان رﻟﻪ( اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫راﺳﺘﺎي ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻄﺎ ﻣﻨﻄﻖ ﺑﺎ ﺧﻂ ‪ MTL‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ در ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل و ﻳﺎ در‬
‫ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮر ﻛﻪ داراي ﻧﺴﺒﺖ ‪ X/R‬ﺑﺎﻻﻳﻲ اﺳﺖ ‪ α =90‬درﺟﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .٢‬در رﻟﻪ ﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ ﻓﻘﻂ ﻣﻲ ﺗﻮان از زواﻳﺎي ﻣﺸﺨﺼﻪ ‪ 60 ،30 ،0‬و ‪ 90‬درﺟﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺮاي ﺟﺮﻳﺎن ﻓﺎز ‪ R‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ از‬
‫وﻟﺘﺎژﻫﺎي ‪ -VC ، -VRT ،VR‬و ‪ VTS‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻴﮕﻨﺎل ﭘﻼرﻳﺰه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫اﻫﻤﻴﺖ زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ در رﻟﻪ ﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ‪:‬‬

‫‪ .٣‬در ﺻﻮرت رﻋﺎﻳﺖ ﺑﻨﺪ ‪ 1‬ﻋﻼوه ﺑﺮ داﺷﺘﻦ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ رﻟﻪ‪ ،‬ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد آن ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب اﺗﺼﺎل ‪ 90‬درﺟﻪ )زاوﻳﻪ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪ ‪ 90‬درﺟﻪ( ‪ ،‬اﺧﺘﻼف زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﻳﺎن ﻓﺎز ‪ R‬در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻄﺎي‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺣﺪود ‪ 90‬درﺟﻪ ﺑﻮده و ﻟﻴﻜﻦ اﺧﺘﻼف زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ وﻟﺘﺎژ ﭘﻼرﻳﺰه و ﺟﺮﻳﺎن‬
‫ﺧﻄﺎ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪود ﺻﻔﺮ درﺟﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ )‪ .(Cos0=1 Æ Tmax‬ﺣﺎل اﮔﺮ ﺑﻪ‬
‫دﻟﻴﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻞ ﺧﻄﺎ‪ ،‬زاوﻳﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﻘﺪار ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه )ﻣﺜﻼ ‪60‬‬
‫درﺟﻪ( ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در اﻳﻨﺼﻮرت ﮔﺸﺘﺎور ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﺮاﺑﺮ ‪Cos(90-60)*Tmax=0.87Tmax‬‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ از ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ رﻟﻪ ﭼﻨﺪان ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ اﮔﺮ‬
‫اﺗﺼﺎل ‪ 60‬درﺟﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺸﺘﺎور ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0.5Tmax‬و در اﺗﺼﺎل ‪30‬‬
‫درﺟﻪ‪ ،‬ﮔﺸﺘﺎور ﺗﻮﻟﻴﺪي در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺬﻛﻮر ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﺑﻮده و رﻟﻪ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ )اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع اﺗﺼﺎل در رﻟﻪ ﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ(‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻟﻪ در ﺣﺎﻟﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎ ﻣﻘﺪار از‬
‫ﻗﺒﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻫﻤﻴﺖ زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ در رﻟﻪ ﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ‪:‬‬

‫‪ .٣‬ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از دﻻﻳﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﻳﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫اﺗﺼﺎل ﻛﻮﺗﺎه ﺳﻪ ﻓﺎز اﻳﺪه آل ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬اﺷﺒﺎع ‪ CT‬ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪CT‬‬
‫)ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي ﺳﺎزﻧﺪه رﻟﻪ( و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ رﻟﻪ ﺟﻬﺘﻲ ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮان از ﺗﺮﻳﭗ رﻟﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم رﺧﺪاد ﺧﻄﺎ و اﺷﺒﺎع ‪ CT‬ﻧﻴﺰ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮد‪.‬‬
 ‫اﻫﻤﻴﺖ زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ در رﻟﻪ ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل‪:‬‬

‫‪ .١‬در رﻟﻪ ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ رﻟﻪ ﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻴﮕﻨﺎل وﻟﺘﺎژ‬
‫ﭘﻼرﻳﺰه‪ ،‬زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد‪ .‬روش ﺳﺎده ﺗﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻪ اﻧﺪازه زاوﻳﻪ ‪) α‬ﻛﻪ در رﻟﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ اﺳﺖ( در ﺟﻬﺖ ﻣﺜﻠﺜﺎﺗﻲ‬
‫ﭼﺮﺧﺎﻧﺪه ﺷﻮد ﻛﻪ زاوﻳﻪ ‪ α‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪X‬‬
‫) ‪α = tg −1 ( th‬‬
‫‪Rth‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در رﻟﻪ ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل از ﻫﺮ روش ﭘﻼرﻳﺰاﺳﻴﻮﻧﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد )ﺧﻮدي‬

‫ﻳﺎ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ(‪ ،‬وﻟﺘﺎژ ﭘﻼرﻳﺰه در ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻮان واﺣﺪ ﻫﻤﻔﺎز ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﺷﺪه و ﻟﺬا ﺑﺎ‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻢ زاوﻳﻪ ‪ α‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ راﺳﺘﺎي ﺧﻂ ‪ MTL‬را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫اﻫﻤﻴﺖ زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ در رﻟﻪ ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل‪:‬‬

‫‪ .٢‬در رﻟﻪ ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل اﻧﺤﺮاف از ﺧﻂ ‪ MTL‬ﺗﺎﺛﻴﺮي در ﮔﺸﺘﺎور ﺗﻮﻟﻴﺪي در رﻟﻪ‬

‫)ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ رﻟﻪ( ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﻓﻘﻂ از ﻣﻨﻈﺮ دﻗﺖ رﻟﻪ در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺻﺤﻴﺢ ﺧﻄﺎ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻞ ﺧﻄﺎ )و اﺛﺮ ﺗﻐﺬﻳﻪ از ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻘﺎﺑﻞ در ‪ (RF‬و ﻧﻴﺰ‬
‫اﺷﺒﺎع ﺗﺮاﻧﺲ ﺟﺮﻳﺎن اﻫﻤﻴﺖ دارد‪.‬‬
 ‫اﻫﻤﻴﺖ زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ در رﻟﻪ ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل‪:‬‬

‫‪ .٣‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ رﻟﻪ ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺧﻄﺎ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺠﺎي در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﺑﺎزه ‪ 180‬درﺟﻪ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﺑﻞ و ﭘﺸﺖ رﻟﻪ را ﻣﺤﺪودﺗﺮ )ﻣﺜﻼ ‪100‬‬
‫ﺗﺎ ‪ 130‬درﺟﻪ( ﻧﻤﻮد‪ .‬در اﻳﻦ رﻟﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻋﻼوه ﺑﺮ زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ رﻟﻪ‪ ،‬زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ‬
‫دو ﺧﻂ ﻣﻮرب ﻧﻴﺰ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪VR‬‬

‫‪Forward‬‬
‫‪Direction‬‬
‫‪IR‬‬

‫‪Backward‬‬
‫‪Direction‬‬

‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ رﻟﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺘﻲ ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺎد‬

‫در رﻟﻪ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺎد ﺟﻬﺘﻲ‪ ،‬ﮔﺸﺘﺎور ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ زاوﻳﻪ ﺟﺮﻳﺎن و‬
‫وﻟﺘﺎژ و ﻧﻮع اﺗﺼﺎل )زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ( رﻟﻪ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ‬
‫اﻳﻦ رﻟﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ دﻗﺖ ﺷﻮد ﻛﻪ رﻟﻪ ﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ داراي زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻳﺎ ﺗﺎﺧﻴﺮ اﺿﺎﻓﻲ ﺑﺎﺑﺖ ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ آن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در‬
‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ رﻟﻪ ﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل و آﻧﺎﻟﻮگ ﻧﻴﺰ اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي دارد‪.‬‬
 ‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ رﻟﻪ ﺟﻬﺘﻲ ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺎد‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ د رﻟﻪ ‪ 7SJ62‬ﺷﺮﻛﺖ زﻳﻤﻨﺲ از روش ‪Cross Polarisation‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ رﻟﻪ ﻣﻴﺰان ﭼﺮﺧﺶ وﻟﺘﺎژ ﭘﻼرﻳﺰه ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻘﺪار‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻳﻦ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ φrot=90- φsc‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ‪ forward‬اﻳﻦ رﻟﻪ ﺟﻬﺘﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ‪ ±86‬درﺟﻪ از وﻟﺘﺎژ ﭘﻼرﻳﺰه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Directional Earth Fault Relay‬‬

‫‪VA‬‬
‫‪ISC_A=I0‬‬

‫‪VC‬‬ ‫‪VB‬‬
‫‪V0‬‬

‫‪VA+VB‬‬

‫‪Appropriate polarizing signal is “V0”, but I0 should be reversed.‬‬

 Directional Earth Fault Relay

‫ زاوﻳﻪ وﻟﺘﺎژ ﻓﺎز ﻣﻌﻴﻮب‬،‫ﻋﻤﻼ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﺒﻮر ﺟﺮﻳﺎن اﺗﺼﺎل ﻛﻮﺗﺎه از اﻣﭙﺪاﻧﺲ ﺗﻮﻧﻦ‬
.‫ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬Va2 ‫ ﻫﻤﻔﺎز ﺑﺎ‬V0 ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺮﻣﺎل ﻛﻤﻲ ﭼﺎﺑﺠﺎ ﺷﺪه و ﻋﻤﻼ‬

Directional Earth Fault Relay

Appropriate Setting is angle of estimated impedance calculated by:

VA
Z= ⇒ ϕ sc = ∠V A − ∠I A +
ϕ rot = −ϕ sc (≈ ϕ sc )
IA
It is should be considered, above equation is not equal to positive sequence of
line impedance, because in single phase earth fault the positive impedance of
protected line is calculated by: Z + = V /( I + k × I )
A A 0 0
 ‫‪Negative Sequence OC Relay‬‬

‫‪VA‬‬
‫‪ISC_A‬‬

‫‪VC‬‬ ‫‪VB‬‬
‫‪V-‬‬

‫‪Appropriate polarizing signal is “V-”, but IA should be reversed.‬‬

‫‪Negative Sequence OC Relay‬‬

‫از اﻳﻦ رﻟﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻟﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﻄﺎي ﻓﺎز ﺑﻪ زﻣﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﻨﻔﻲ )ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ و ﺻﻔﺮ( ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﻓﺎز‬
‫ﻣﻌﻴﻮب ﻫﻤﻔﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺳﻴﮕﻨﺎل ‪ –I2‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﻬﺖ ‪ -ISCA‬اﺳﺖ‪.‬‬
 Typical Settings

90-φsc -φsc

Typical Settings of RCA in DEF Relay

The method of system earthing also affects the Relay Characteristic
Angle (RCA) (Maximum Torque Angle –MTA- or Angle of Maximum
Relay Sensitivity), and the following settings can be used typically:
i. resistance-earthed system: 0° RCA
ii. distribution system, solidly-earthed: -45° RCA

iii. transmission system, solidly-earthed: -60° RCA

‫ﺗﻨﻈﻴﻢ زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ رﻟﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺳﻴﮕﻨﺎل ﭘﻼرﻳﺰه در ﺟﻬﺖ ﻣﺜﻠﺜﺎﺗﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
.‫ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ اﺳﺘﻔﺎده‬Cross Polarization ‫ از‬Self Polarization ‫در رﻟﻪ ﻫﺎي اﻣﺮوزي ﺑﺠﺎي‬
.‫ﻣﻲ ﺷﻮد‬
 ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎي رﻟﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺘﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎل‬

‫• اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﮕﻨﺎل ﭘﻼرﻳﺰه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﻴﻜﻞ ﻗﺒﻞ )‪(Memory Polarisation‬‬

‫• اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻧﻮاع روﺷﻬﺎي ﭘﻼرﻳﺰاﺳﻴﻮن‬

‫• زﻣﺎن ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻳﻜﺴﺎن در زواﻳﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺳﻴﮕﻨﺎل ﭘﻼرﻳﺰه در ﺧﻄﺎي داﺧﻞ زون‬

‫• اﺳﺘﻔﺎده از رﻟﻪ ﺟﻬﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﻪ دو ﺷﻴﺒﻪ )ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻮﺷﺶ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 180‬درﺟﻪ ﺑﺮاي‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻃﻤﻴﻨﺎن رﻟﻪ(‬

‫• اﺳﺘﻔﺎده از رﻟﻪ ﺟﻬﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﻪ دﻳﻔﺮاﻧﺴﻴﻠﻲ )ﻧﻈﻴﺮ رﻟﻪ ‪ EF‬ﺳﺎﺧﺖ زﻳﻤﻨﺲ(‬

‫• ﺗﻨﻈﻴﻢ زاوﻳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ رﻟﻪ در ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻮب‬

‫‪Normal Connection for OC & EF Relays in Grounded-Wye System‬‬

‫)‪(Normal circuit layout appropriate for all networks‬‬
 Current Connections to Three CTs and a Core Balance CT
(Preferred for Earth Fault protection in effectively or low-resistance
grounded networks with over head line or for SEF in cable system)

Normal Connection for OC Protection in

Ungrounded or Compensated Networks
Current Connections to two CTs and Core Balance CT for Sensitive
Earth Fault Detection
(Only for ungrounded or compensated networks)

Current and Voltage Connections for OC Relay and Maximum

Precision for SEF Detection or Suitable for DEF Protection
 Dynamic Cold Load Pickup

• With the cold load pickup function, pickup and delay settings of
directional and nondirectional time overcurrent protection can be changed
over dynamically.

• Certain elements of the system have an increased power consumption

after a long period of zero voltage (e.g. air-conditioning systems, heating
installations, motors). Thus a raise of pickup thresholds can be avoided by
taking into consideration such starting conditions.

• There are two methods by which the device can determine if the
protected equipment is de-energized. 1.Via binary inputs, the device is
informed of the position of the circuit breaker. 2. As a criterion a set
current threshold is undershot. If the device determines that the protected
equipment is de-energized via one of the above methods, a time, CB Open
Time, is started and after its expiration the increased
thresholds take effect.