NH ' Ungkh Ai Ni E.MC' OB' Anv' EX Acsu AT: Ch'u'ong1
NH ' Ungkh Ai Ni E.MC' OB' Anv' EX Acsu AT: Ch'u'ong1
VE
NIE
. M CO BAN
` XAC
SUAT
NHUNG
KHAI
1.
1.1
TUC
HO P
TICH TO
VE
` GIAI
BO
.
c nh
Qui ta
an
Gia su mo.t cong vie.c n`ao do duo.c chia th`anh k giai doa.n. Co n1 cach thu.c hie.n giai
doa.n thu nhat, n2 cach thu.c hie.n giai doa.n thu hai,...,nk cach thu.c hie.n giai doa.n thu
k. Khi do ta co
n = n1 .n2 . . . nk
cach thu.c hie.n cong vie.c.
` khac
di qua diem B. Co 3 duong
V du. 1 Gia su de di tu` A den C ta bat buo.c phai
`
kh
ac nhau de di tu A den C.
A
1.2
Chinh
ho.p
Akn =
n!
= n(n 1) . . . (n k + 1)
(n k)!
Giai
` 12 nguoi
` tham du. buoi ho.p l`a mo.t
Moi cach cho.n mo.t chu to.a v`a mo.t thu k
y tu
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
Giai
l`a so go`m 4 chu so.
Cac so bat da`u ba`ng chu so 0 (0123, 0234,...) khong phai
cho.n trong cac chu so 1,2,3,4,5. Do do co 5 cach cho.n chu so
Chu so da`u tien phai
da`u tien.
Ba chu so ke tiep co the cho.n t`
uy y
trong 5 chu so c`on la.i. Co A35 cach cho.n.
Va.y so cach cho.n l`a 5.A35 = 5.(5.4.3) = 300
1.3
Chinh
ho.p l
a.p
ho.p l
n ph
2 Di.nh nghia 2 Chinh
a.p cha.p k cua
a`n tu l`a mo.t nhom co thu tu. g
o`m k
o m
oi ph
a`n tu co the co m
a.t 1,2,...,k l
a`n trong
ph
a`n tu cho.n tu` n pha`n tu da cho, trong d
nh
om.
ho.p l
n ph
S
o chinh
a.p ch
a.p k cua
a`n tu duo.c k hie.u Bnk .
tnh
C
ong thuc
Bnk = nk
c
V du. 4 Xep 5 cuon sach v`ao 3 ng
an. Hoi
o bao nhieu cach xep ?
Giai
ho.p l
3 (Moi la`n
Moi cach xep 5 cuon sach v`ao 3 ng
an l`a mo.t chinh
a.p cha.p 5 cua
xep 1 cuon sach v`ao 1 ng
an xem nhu cho.n 1 ng
an trong 3 ng
an. Do co 5 cuon sach nen
`
vie.c cho.n ng
an duo.c tien h`anh 5 lan).
Va.y so cach xep l`a B35 = 35 = 243.
1.4
Ho
an vi.
m ph
2 Di.nh nghia 3 Hoan vi. cua
a`n tu l`a mo.t nhom co thu tu. g
o`m du m
a.t m ph
a`n
tu da cho.
m pha`n tu duo.c k hie.u l`
S
o hoan vi. cua
a Pm .
tnh
C
ong thuc
Pm = m!
c
V du. 5 Mo.t b`an co 4 ho.c sinh. Hoi
o m
ay cach xep ch
o ng
o`i ?
Giai
Do do so
4 ho.c sinh o mo.t b`an l`a mo.t hoan vi. cua
4 pha`n tu.
Moi cach xep cho cua
cach xep l`a P4 = 4! = 24.
tch t
1. B
o t
uc v
e` giai
o hop
.
1.5
T
o ho.p
n ph
2 Di.nh nghia 4 To ho.p cha.p k cua
a`n tu (k n) l`
a mo.t nhom khong phan bie.t
`
`
`
`
thu tu., gom k phan tu khac nhau cho.n tu n ph
an tu da cho.
`
n phan tu k hie.u l`a Cnk .
S
o to ho.p cha.p k cua
tnh
C
ong thuc
Cnk =
n!
n(n 1) . . . (n k + 1)
=
k!(n k)!
k!
Ch
uy
0! = 1.
i) Qui uoc
k
ii) Cn = Cnnk .
k1
k
iii) Cnk = Cn1
+ Cn1
.
Hoi
l
cho truoc.
co the la.p
V du. 6 Moi de` thi go`m 3 cau hoi
ay trong 25 cau hoi
nen bao nhieu de` thi khac nhau ?
3
So de`thi co the la.p nen l`a C25
Giai
25!
25.24.23
=
=
= 2.300.
3!.(22)!
1.2.3
` diem b
V du. 7 Mo.t may tnh co 16 c
ong. Gia su ta.i m
oi thoi
at k`y m
oi c
ong ho
a.c
trong su du.ng ho
a.c khong trong su du.ng nhung
o.ng ho
a.c khong the hoa.t
co the hoa.t d
Giai
1.6
Newton
Nhi. thuc
dang nho
O pho thong ta da biet cac ha`ng da ng thuc
a + b = a 1 + b1
(a + b)2 = a2 + 2a1 b1 + b2
(a + b)3 = a3 + 3a2 b1 + 3a1 b2 + b3
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
1
1
1
1
1
2
3
4
1
3
6
1
4
Cn0
Cn1
Cn2
Cn3
Cn4
...
Cnn1
Cnn
n
X
Cnk ank bk
k=o
= Cn0 an + Cn1 an1 b + Cn2 an2 b2 + . . . + Cnk ank bk + . . . + Cnn1 abn1 + Cnn bn
(a,b l`a cac so thu.c; n l`a so tu. nhien)
CO
VA
` QUAN HE
. GIUA
BIEN
CO
CAC
BIEN
2.
2.1
v`
Ph
ep thu
a bi
en c
o
D
l`a mo.t
i) Tung do`ng tie`n len l`a mo.t phep thu.
o`ng tie`n la.t m
a.t n`ao d
o (x
ap, ngua)
bien c
o.
Vie.c vien da.n tr
ii) Ban mo.t phat s
ung v`ao mo.t cai bia l`a mo.t phep thu.
ung (tra.t)
bia l`
a m
o.t bien co.
2.2
c
C
ac bi
en c
o v`
a quan h
e. giua
ac bi
en c
o
i) Quan h
e. k
eo theo
ra th` B xay
Bien co A duo.c go.i l`a keo theo bien co B, k hie.u A B, neu A xay
ra.
ii) Quan h
e. tu ong
d
u ong
c cha
n
iv) Bi
en c
o cha
K hie.u .
ra khi thu.c hie.n phep thu.
L`a bien co nhat d.inh s
e xay
c
2. Bi
en c
o v`
a quan h
e. giua
ac bi
en c
o
l`
a bien co con th
u bi. ban tr
ung.
Ch
uy
a.t j ch
am j = 1, 2, . . . , 6.
d
o Aj l`a bien co xuat hie.n m
s
Go.i A l`a bien co xuat hie.n m
a.t voi
o ch
am chan th` A co 3 bien c
o thua.n lo.i l`a
A2 , A 4 , A 6 .
Ta co A = A2 + A4 + A6
s
Go.i B l`a bien co xuat hie.n m
a.t voi
o ch
am chia het cho 3 th` B co 2 bien c
o thua.n
lo.i l`
a A3 , A6 .
Ta co B = A3 + A6
viii) Bi
en c
o tch
hai bien co A v`a B, k hie.u AB, neu C xay
ra khi v`a
Bien co C duo.c go.i l`a tch cua
ra.
chi khi ca A lan B c`
ung xay
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
` c`
V du. 12 Hai nguoi
ung ban v`ao m
o.t con th
u.
` thu hai ban truo.t th`
` thu nhat ban truo.t, B l`a bien c
o nguoi
Go.i A l`a bien co nguoi
C = AB l`
a bien co con th
u khong bi. ban tr
ung.
ix) Bi
en c
o hi
e.u
bien co A v`a bien co B, k hie.u A \ B l`a bien co xay
ra khi v`a chi khi A
Hie.u cua
ra nhung
ra.
xay
B khong xay
c
x) Bi
en c
o xung kha
`
Hai bien co A v`a B duo.c go.i l`a hai bien co xung khac neu ch
ung khong do`ng thoi
oi l
a.p
bien co A. K hie.u A.
ra bien co A duo.c go.i l`a bien co doi la.p voi
Bien co khong xay
Ta co
A + A = ,
AA =
Nh
a.n x
et
voi
Qua cac khai nie.m tren ta thay cac bien co tong, tch, hie.u, doi la.p tuong
ung
l
ta.p ho.p, giao, hie.u, pha`n b`
u cua
y thuyet ta.p ho.p. Do do ta co the su du.ng cac phep
toan tren cac ta.p ho.p cho cac phep toan tren cac bien co.
Ta co the d`
ung bieu do` Venn de mieu ta cac bien co.
Bc chac chan
A=B
AB
A+B
Doi la.p A
3. X
ac su
at
SUAT
XAC
3.
3.1
ac su
at theo l
oi c
o d
i
en
Di.nh nghia x
ra, trong d
2 Di.nh nghia 5 Gia su phep thu co n bien c
o d
o`ng kha n
ang co the xay
o
`
m bien c
c
o m bien co dong kha n
ang thua.n lo.i cho bien c
o A (A l`a t
ong cua
o so c
ap
sau:
bien c
n`
ay). Khi do xac suat cua
o A, k hie.u P (A) duo.c d.inh nghia ba`ng cong thuc
P (A) =
` ho.p thu
m
S
o truong
a.n lo.i cho A
=
n
` ho.p c
ra
S
o truong
o the xay
Giai
Go.i Ai l`a bien co xuat hie.n m
a.t i cham v`a A l`a bien co xuat hie.n m
a.t chan th`
A = A2 + A4 + A6
ra trong do co 3
Ta thay phep thu co 6 bien co so cap do`ng kha n
ang co the xay
bien co thua.n lo.i cho A.
3
1
P (A) = =
6
2
` go.i die.n thoa.i nhung
s
V du. 15 Mo.t nguoi
o cu
oi cua
o die.n thoa.i c
a`n
la.i quen 2 s
` d
go.i m`a chi nho l`a 2 so do khac nhau. T`m xac su
at de nguoi
o quay ng
au nhien mo.t
`
`
l
an tr
ung so can go.i.
Giai
` do quay ngau nhien mo.t la`n tr
Go.i A l`a bien co nguoi
ung so ca`n go.i.
ra (so cach go.i 2 so cuoi) l`a n = A210 = 90.
So bien co so cap do`ng kha n
ang co the xay
So bien co thua.n lo.i cho A l`a m = 1.
Va.y P (A) =
1
.
90
Giai
` ho.p ra duo.c 1 vien bi den v`a B l`a bien co lay tu
` ho.p ra 2
Go.i A l`a bien co lay tu
vien bi trang.
Ta co
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
i) P (A) =
C41
2
=
1
C10
5
C62
1
ii) P (B) = 2 =
C10
3
V du. 17 R
ut ngau nhien tu` mo.t c
o b`ai t
u lo kho 52 la ra 5 la. T`m xac su
at sao
cho trong 5 la r
ut ra co
a) 3 la do v`a 2 la den.
b) 2 con co,
1 con ro, 2 con chuo`n.
Giai
Go.i A l`a bien co r
ut ra duo.c 3 la do v`a 2 la den.
B l`a bien co r
ut ra duo.c 2 con co, 1 con ro, 2 con chuo`n.
5
ra khi r
So bien co co the xay
ut 5 la b`ai l`a C52
.
3
2
a) So bien co thua.n lo.i cho A l`a C26
.C26
.
P (A) =
3
2
845000
C26
.C26
=
= 0, 3251
5
C52
2598960
2
1
2
b) So bien co thua.n lo.i cho B l`a C13
.C13
.C13
P (B) =
2
1
2
79092
C13
.C13
.C13
=
= 0, 30432
5
C52
2598960
` T`m xac su
V du. 18 (B`
ai to
an ng`
ay sinh) M
o.t nhom g
o`n n nguoi.
at de co t
` co c`
nh
at hai nguoi
ung ng`
ay sinh (c`
ung ng`
ay v`
a c`
ung th
ang).
Giai
` v`a E l`a bien co co t
n nguoi
Go.i S l`a ta.p ho.p cac danh sach ng`ay sinh co the cua
` trong nhom co c`
nhat hai nguoi
ung ng`ay sinh trong n
am.
` bat k`
Ta co E l`a bien co khong co hai nguoi
y trong nhom co c`
ung ng`ay sinh.
` ho.p cua
S l`a
So cac truong
n
n(S) = |365.365
{z. . . 365} = 365
n
=
=
=
3. X
ac su
at
n(E)
365!
(365n)!
P (E) =
=
=
n
n
n(S)
365
365 .(365 n)!
` co c`
Do do xac suat de t nhat co hai nguoi
ung ng`ay sinh l`a
P (E) = 1 P (E) = 1
` trong nh
S
o nguoi
om
n
5
10
15
20
23
30
40
50
60
70
365!
(365n)!
365n
365!
365n .(365 n)!
` c
X
ac su
at c
o t nh
at 2 nguoi
o c`
ung ng`
ay sinh
P (E)
0,027
0,117
0,253
0,411
0,507
0,706
0,891
0,970
0,994
0,999
b`
Bang
ai to
an ng`
ay sinh
Ch
uy
Di.nh nghia xac suat theo loi co dien co mo.t so ha.n che:
ha.n cac bien co so cap.
i) No chi xet cho he. huu
l
ra.
ii) Khong phai
uc n`ao vie.c
do`ng kha n
ang c
ung xay
3.2
ac su
at theo l
oi th
ong k
e
Di.nh nghia x
c
o A trong loa.t phep thu.
Cho so phep thu t
ang len vo ha.n, t
a`n su
at xu
at hie.n bien c
o A d
a`n ve` mo.t s
o xac
bien c
d.inh go.i l`a xac suat cua
o A.
P (A) = n
lim
m
n
V du. 19 Mo.t xa. thu ban 1000 vien da.n v`ao bia. Co x
ap xi 50 vien tr
ung bia. Khi
50
d
o xac suat de xa. thu ban tr
ung bia l`a 1000 = 5%.
kha n
`
V du. 20 De nghien cuu
ang xu
at hie.n m
a.t s
ap khi tung mo.t d
o`ng tie`n, nguoi
d
duoi
ta tien h`anh tung do`ng tie`n nhie`u l
a`n v`a thu duo.c ket qua cho o bang
ay:
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
10
3.3
ac su
at theo quan d
i
em h`nh ho.c
Di.nh nghia x
2 Di.nh nghia 7 Xet mo.t phep thu co khong gian cac bien c
o so c
ap duo.c bieu dien
mie`n h`nh ho.c co do. do (
ha.n khac 0, bien c
boi
do. d`ai, die.n tch, the tch) huu
o A
mie`n h`nh ho.c A. Khi do x
bien c
duo.c bieu dien boi
ac suat cua
o A duo.c x
ac d.inh boi:
mie`n A
Do do cua
P (A) = .
mie`n
Do. do cua
ung
at sao cho d
o. d`
ai cua doa.n BC be hon
o.
d
OB = x, OC = y (y x). T`m xac su
doa.n OB.
d`
ai cua
Giai
0 y l,
yx
y
I
(*)
y=2x
diem
co y x < x hay y < 2x (**). Nhung
M
a.t khac, theo yeu ca`u b`ai toan ta phai
m
co to.a do. thoa
an (*) v`a (**) thuo.c mie`n co ga.ch. Mie`n thua.n lo.i cho bien co ca`n t`m
l`a tam giac OM I. Va.y xac suat ca`n tnh
p=
1
die.n tch OM I
=
die.n tch OM Q
2
` g
V du. 22 (B`
ai to
an hai nguoi
a
.p nhau)
` he.n g
`
tu` 19 gio` den 20 gio.
Hai nguoi
a.p nhau o mo.t d.ia dem xac d.inh v`ao khoang
` den (chac chan s
` gian tren mo.t cach d
thoi
M
oi nguoi
e den) diem he.n trong khoang
o.c
` kia den s
l
a.p voi
ut, neu khong th
ay nguoi
e bo di. T`m xac su
at
nhau, cho` trong 20 ph
` g
de hai nguoi
a.p nhau.
3. X
ac su
at
11
Giai
` gian den diem he.n cua
`
moi nguoi
Go.i x, y l`a thoi
` g
v`a A l`a bien co hai nguoi
a.p nhau. R
o r`ang x, y
` g
a.p nhau th`
De hai nguoi
`
|x y| 20 ph
ut = 31 gio.
y
20
D
19
Do do
= {(x, y) : 19 x20, 19 y 20}
1
A = {(x, y) : |x y| }
3
mie`n ba`ng 1.
Die.n tch cua
mie`n A ba`ng 1 2. 21 . 23 . 23 =
Die.n tch cua
19
20
5
9
dien tch A
5/9
Va.y P (A) = .
=
= 0, 555.
die.n tch
1
3.4
sau:
ac su
at theo ti
en d
e`
Di.nh nghia x
cac die`u kie.n
thoa
Gia su l`a bien co chac chan. Go.i A l`a ho. cac ta.p con cua
.
i) A chua
ii) Neu A, B A th` A, A + B, AB thuo.c A.
cac tien de` i) v`a ii) th` A duo.c go.i l`
Ho. A thoa
a da.i s
o.
A th` tong v`a tch vo ha.n A1 + A2 +
iii) Neu A1 , A2 , . . . , An , . . . l`a cac pha`n tu cua
. . . + An v`a A1 A2 . . . An . . . c
ung thuo.c A.
cac die`u kie.n i), ii), iii) th` A duo.c go.i l`a da.i so.
Neu A thoa
2 Di.nh nghia 8 Ta go.i xac su
at tren (, A) l`
a mo.t h`am P s
o xac d.inh tren A c
o gia
`
m
tri. trong [0,1] v`a thoa
an 3 tien de sau:
i) P () = 1.
A, B xung khac).
ii) P (A + B) = P (A) + P (B) (voi
iii) Neu d
ay {An } co tnh ch
at A1 A2 . . . An . . . v`
a A1 A2 . . . An . . . = th`
lim P (An ) = 0.
n
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
12
3.5
a x
C
ac tnh ch
at cu
ac su
at
mo.i bien co A
i) 0 P (A) 1 voi
ii) P () = 1
iii) P () = 0
iv) Neu A B th` P (A) P (B).
v) P (A) + P (A) = 1.
vi) P (A) = P (AB) + P (AB).
. T SO
CONG
SUAT
TINH XAC
MO
THUC
4.
4.1
c
C
ong thuc
o.ng x
ac su
at
1
C
ong thuc
minh
Chung
ra, trong do co mA bien co
Gia su phep thu co n bien co do`ng kha n
ang co the xay
thua.n lo.i cho bien co A v`a mB bien co thua.n lo.i cho bien co B. Khi do so bien co thua.n
lo.i cho bien co A + B l`a m = mA + mB .
Do do
P (A + B) =
mA + mB
mA mB
=
+
= P (A) + P (B)
n
n
n
2 Di.nh nghia 9
`
i) Cac bien co A1 , A2 , . . . , An duo.c go.i l`a nhom cac bien c
o d
a`y du xung khac tung
` doi v`a t
ch
do
i neu ch
ung xung khac tung
ong cua
ung l`
a bien c
o chac chan. Ta co
A1 + A2 + . . . + An = ,
Ai Aj =
`
`
bien co n`ay khong anh
huong
bien c
ta.i cua
on ta.i hay khong t
on ta.i cua
o kia.
den su. t
iii) Cac bien co A1 , A2 , . . . , An duo.c go.i d
o.c la.p to`an ph
a`n neu m
oi bien c
o d
o.c la.p
tch cua
mo.t to ho.p bat k`y trong c
voi
ac bien c
o c`on la.i.
4 H
e. qua 1
` d
i) Neu A1 , A2 , . . . , An l`a bien co xung khac tung
oi th`
P (A1 + A2 + . . . + An ) = P (A1 ) + P (A2 ) + . . . + P (An )
tnh x
4. M
o. t s
o c
ong thuc
ac su
at
13
` d
ii) Neu A1 , A2 , . . . , An l`a nhom cac bien c
o d
a`y du xung khac tung
oi th`
n
X
P (Ai ) = 1
i=1
mA mB
k
mA + mB k
=
+
= P (A) + P (B) P (AB).
n
n
n
n
4 H
e. qua 2
i) P (A1 + A2 + . . . , +An ) =
n
X
i=1
(1)n1 P (A1 A2 . . . An ).
P (Ai )
P (Ai Aj ) +
i<j
P (Ai Aj Ak ) + . . . +
i<j<k
ph
V du. 23 Mo.t lo h`ang go`m 10 san
am, trong d
o co 2 phe ph
am. L
ay ng
au nhien
ph
kh
ong ho`an la.i tu` lo h`ang ra 6 san
am. T`m xac su
at de co khong qua 1 phe ph
am
Giai
Go.i
C86
2
28
=
=
6
C10
210
15
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
14
P (B) =
C21 .C85
112
8
=
=
6
C10
210
15
Do do
P (C) = P (A) + P (B) =
2
8
2
+
=
15 15
3
Giai
Go.i
tin ho.c
T l`a bien co go.i duo.c sinh vien gioi
th` A = T + N .
Ta co
P (A) = P (T ) + P (N ) P (T N ) =
4.2
30
40
20
50
+
=
= 0, 5
100 100 100
100
nh
an x
ac su
at
X
ac su
at c
od
i
e`u ki
e.n v`
a c
ong thuc
a) X
ac su
at c
od
i
e`u ki
e.n
die`u kie.n bien c
bien c
ra duo.c go.i l`a
2 Di.nh nghia 10 Xac suat cua
o A voi
o B xay
bien co A. K hie.u P (A/B).
x
ac co die`u kie.n cua
V du. 25 Trong ho.p co 5 vien bi trang, 3 vien bi den. L
ay l
a`n luo.t ra 2 vien bi
at
(kh
ong ho`an la.i). T`m xac suat de l
a`n thu hai l
ay duo.c vien bi trang biet l
a`n thu nh
da l
ay duo.c vien bi trang.
Giai
Go.i A l`a bien co la`n thu hai lay duo.c vien bi trang
B l`a bien co la`n thu nhat lay duo.c vien bi trang.
Ta t`m P (A/B).
ra) nen trong ho.p c`on 7 vien
Ta thay la`n thu nhat lay duo.c vien bi trang (B da xay
C41
4
=
1
C7
7
tnh x
4. M
o. t s
o c
ong thuc
ac su
at
15
C
ong thuc
P (A/B) =
P (AB)
P (B)
minh
Chung
ra trong do co mA bien co
Gia su phep thu co n bien co do`ng kha n
ang co the xay
thua.n lo.i cho bien co A, mB bien co thua.n lo.i cho bien co B v`a k bien co thua.n lo.i cho
bien co AB.
Theo d.inh nghia xac suat theo loi co dien ta co
P (AB) =
k
,
n
P (B) =
mB
n
k
=
mB
k
n
mB
n
P (AB)
.
P (B)
con
at biet rang la b`ai r
ut ra l`a la b`ai m`au den.
Giai
Go.i A l`a bien co r
ut duo.c con at
B l`a bien co r
ut duo.c la b`ai m`au den.
Ta thay trong bo. b`ai co
26 la b`ai den nen P (B) =
Do do P (A/B) =
26
52
2
.
52
P (AB)
2/52
1
=
=
P (B)
26/52
13
nh
b) C
ong thuc
an x
ac su
at
xac suat co die`u kie.n ta co
` cong thuc
Tu
i) P (AB) = P (A).P (B/A) = P (B).P (A/B).
ii) Neu A, B l`a hai bien co do. c la.p th` P (AB) = P (A).P (B).
iii) P (ABC) = P (A).P (B/A).P (C/AB)
P (A1 A2 . . . An ) = P (A1 )P (A2 /A1 ) . . . P (An /A1 A2 . . . An1 ).
V du. 27 Ho.p thu nhat co 2 bi trang v`a 10 bi den. Ho.p thu hai co 8 bi trang v`a 4
bi den. Tu` moi ho.p lay ra 1 vien bi. T`m xac su
at de
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
16
Giai
Go.i T l`a bien co lay ra duo.c ca 2 bi trang
` ho.p thu nhat
T1 l`a bien co lay duo.c bi trang tu
P (T2 ) =
2
3
1
2
P (T1 ) = , P (T2 ) =
6
3
5
1
P (D1 ) = 1 P (T1 ) =
P (D2 ) = 1 P (T2 ) =
6
3
Suy ra
P (A) = P (T1 D2 ) + P (T2 D1 ) = P (T1 ).P (D2 ) + P (T2 ).P (T1 )
1 1 2 5
11
= . + . =
6 3 3 6
8
n th`anh ph
V du. 28 Mo.t he. thong duo.c cau th`anh boi
a`n rieng le duo.c go.i l`a mo.t he.
th
ong song song neu no hoa.t do.ng khi t nh
at mo.t th`anh ph
a`n hoa.t d
o.ng. Th`anh ph
a`n
th
ong song song hoa.t do.ng.
1
2
3
n
Giai
Go.i
A l`a bien co he. thong hoa.t do.ng.
tnh x
4. M
o. t s
o c
ong thuc
ac su
at
17
n
Y
P (Ai )
i=1
n
Y
(1 pi )
i=1
V du. 29 (H^
e x
ch) Xet mo.t he. th
ong g
o`m hai th`anh ph
a`n. He. th
ong hoa.t d
o.ng
.
khi v`
a chi khi ca hai th`anh pha`n hoa.t d
o.ng (c
ac th`
anh ph
a`n duo.c n
oi theo xch).
A
` gian t.
thoi
the hoa.t do. ng t nhat khoang
T > t th`
` gian boi
Neu k hie.u bien co th`anh pha`n hoa.t do. ng t nhat t don
vi. thoi
R(t) = P (T > t)
th`anh pha`n A v`a B, nghia l`a
Go.i PA v`a PB l`a do. tin ca.y cua
` gian),
PA = P (A hoa.t do.ng t nhat t don
vi. thoi
` gian).
PB = P (B hoa.t do.ng t nhat t don
vi. thoi
he. thong l`a R = pA .pB .
Neu cac th`anh pha`n hoa.t do.ng do.c la.p th` do. tin ca.y cua
V du. 30
`
voi
o. tin ca.y pA .pB . Th`anh phan song
d
ngat don
voi
do. tin ca.y 1(1pC ).(1
pD ).
C
D
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
18
4.3
x
Bayes
v`
C
ong thuc
ac su
at d
a`y d
u
a c
ong thuc
a) C
ong thuc
ac su
at d
a`y d
u
C
ong thuc
` doi v`a B l`a bien
Gia su A1 , A2 , . . . , An l`a nhom cac bien co da`y du xung khac tung
n
X
i=1
minh
Chung
V` A1 + A2 + . . . + An = nen
B = B(A1 + A2 + . . . + An ) = BA1 + B2 + . . . + BAn
` doi nen cac bien co tch BA1 , BA2 , . . .,
Do cac bien co A1 , A2 , . . . , An xung khac tung
` doi.
BAn c
ung xung khac tung
Theo d.inh l
y co.ng xac suat ta co P (B) =
n
X
P (BAi ).
i=1
n
X
i=1
tren c`on du
Giai
pham lay ra l`a phe pham
Go.i B l`a bien co san
pham cua
nh`a may I, II, III
A1 , A2 , A3 l`a bien co lay duo.c san
` doi. Ta co
th` A1 , A2 , A3 l`a nhom cac bien co xung khac tung
P (A1 ) = 0, 2;
P (B/A1 ) = 0, 001;
P (A2 ) = 0, 3;
P (B/A2 ) = 0, 005;
P (A3 ) = 0, 5
P (B/A3 ) = 0, 006
Do do
P (B) = P (A1 ).P (B/A1 ) + P (A2 ).P (B/A2 ) + P (A3 ).P (B/A3 )
= 0, 2.0, 001 + 0, 3.0, 005 + 0, 5.0, 006
= 0, 0065
tnh x
4. M
o. t s
o c
ong thuc
ac su
at
19
ay duo.c 1 bi trang v`
la.i) tu` ho.p ra 2 bi. T`m xac suat de l
a 1 bi v`ang.
Giai
Go.i T l`a bien co lay duo.c bi trang, V l`a bien co lay duo.c bi v`ang.
Ta co
4
1
3
= ;
P (V ) = ;
8
2
8
3
4
P (V /T ) = ;
P (T /V ) =
7
7
Xac xuat de lay duo.c 1 bi trang v`a 1 bi v`ang l`a
P (T ) =
1 3 3 4
3
P (T V ) = P (T ).P (V /T ) + P (V ).P (T /V ) = . + . = .
2 7 8 7
7
2 C
ay x
ac su
at
mo.t d
ay nhie`u bien co. C
ay xac su
at cung
Trong thu.c te co nhie`u phep thu chua
cap cho ta mo.t cong cu. thua.n lo.i cho vie.c xac d.inh cau tr
uc cac quan he. ben trong cac
d
ay phep thu.
i) V
e bieu do` cay xac suat tuong
ung
moi nhanh.
ii) Gan moi xac suat voi
Cay xac suat sau minh ho.a cho v du. 32.
3/7
T
1/2
3/8
4/7
V
X
T
V
X
T
V
X
1 3
.
2 7
3 4
.
8 7
T
V
Bayes
b) C
ong thuc
C
ong thuc
i = 1, 2, . . . , n
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
20
minh
Chung
xac suat co die`u kie.n ta co
Theo cong thuc
P (Ai /B) =
(Ai B)
P (Ai ).P (B/Ai )
=
P (B)
P (B)
n
X
i=1
h
o.p 3 chi tiet xau, 5 chi tiet tot do may I san su
at; c`on ba ho.p c`on la.i m
oi ho.p du.ng 4
su
chi tiet xau, 6 chi tiet tot do may II san
at. L
ay ng
au nhien mo.t ho.p r
o`i tu` ho.p d
o
l
ay ra m
o.t chi tiet may.
a) T`m xac suat de chi tiet may l
ay ra l`
a t
ot.
chi tiet tot o cau a, t`m xac su
m
b) Voi
at de no duo.c l
ay ra tu` h
o.p cua
ay I.
Giai
Go.i B l`a bien co lay duo.c chi tiet tot
may I, II
A1 , A2 l`a bien co lay duo.c ho.p du.ng chi tiet may cua
`
th` A1 , A2 l`a nhom cac bien co xung khac tung
doi.
a)
P (B) = P (A1 ).P (B/A1 ) + P (A2 ).P (B/A2 )
5
P (B/A1 ) = ;
8
1
P (A1 ) = ;
4
Do do
b) P (A1 /B) =
3
P (A2 ) = ;
4
1 5 3 6
97
P (B) = . + . =
4 8 4 10
160
1 5
.
P (A1 ).P (B/A1 )
26
= 4978 =
P (B)
97
160
1 5
.
4 8
I
X
6
10
3
4
II
X
3 6
.
4 10
P (B/A2 ) =
6
10
tnh x
4. M
o. t s
o c
ong thuc
ac su
at
21
2 san
ph
ph
V du. 34 Mo.t ho.p co 4 san
am t
ot duo.c tro.n l
an voi
am x
au. L
ay ng
au
ph
ph
ph
am. Biet san
am l
ay ra o l
a`n hai l`a san
am t
ot.
nhien la`n luo.t tu` ho.p ra 2 san
pham lay ra o l
ph
T`m xac suat de san
a`n thu nh
at c
ung l`a san
am t
ot.
Giai
pham lay ra la`n thu nhat l`a san
pham tot.
Go.i A l`a bien co san
pham lay ra la`n thu hai l`a san
pham tot.
B l`a bien co san
Ta co
3
2
4
P (A) = , P (B|A) = , P (A) = ,
6
5
6
Theo d.inh l
y Bayes th` xac suat ca`n t`m l`a
P (A|B) =
P (B|A) =
4
5
4 3
.
P (A).P (B|A)
3
= 4 36 52 4 = .
5
. + 6.5
P (A).P (B|A) + P (A).P (B|A)
6 5
Ch
uy
Ta co the nh`n d.inh l
y Bayes theo cach h`nh ho.c thong qua vie.c vie.c minh
ho.a v du. tren nhu sau:
V
e mo.t h`nh vuong ca.nh
1. Chia tru.c ho`anh theo cac
ti so
P (A) = 64 , P (A) = 26 .
Tru.c tung chi cac xac suat
co die`u kie.n
P (B|A) = 35 , P (B|A) = 45 .
1
P (B|A) = 4/5
P (A|B) = 3/5
V`
ung sa.m nhie`u tren
P (A) chi P (A).P (B|A).
V`
ung sa.m to`an bo. chi
P (B) = 46 . 35 + 26 . 45 = 23 .
Xac suat P (A|B) =
bo..
4 3
.
6 5
4 3
2 4
.
+
.
6 5
6 5
3
5
1
P (A) = 4/6
P (A) = 2/6
v`
l`a ti so giua
ung sa.m nhie`u v`a v`
ung sa.m to`an
` b
V du. 35 (Theo thoi
ao New York ng`
ay 5/9/1987)
` th` co 1 nguoi
` nhiem virus. T`m
l`
a 1/20000. Gia su kiem tra ngau nhien 10.000 nguoi
` co ket qua duong
ty le. nguoi
tnh thu.c su. nhiem virus.
Giai
` be.nh bi. nhiem virus v`a
Go.i A l`a bien co nguoi
T + l`a bien co test cho ket qua duong
tnh
22
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
P (T + /A) = 1;
P (T + /A) =
1
20000
Theo d.inh l
y Bayes ta co
P (A).P (T + /A)
P (A).P (T + /A) + P (A).P (T + /A)
(0, 0001).1
=
1
(0, 0001).1 + (0, 9999). 20000
20000
=
29999
P (A/T + ) =
5.
THU BERNOULLI
PHEP
DAY
the xay
a.c bien c
o A xay
a.c bien c
o A khong xay
d
Xac suat de bien co A xuat hie.n k la`n trong n phep thu cua
ay phep thu Bernoulli
cho boi
Pn (k) = Cnk pk q nk
(q = 1 p; k = 0, 1, 2, . . . , n)
mo.t d
minh. Xac suat cua
ay n phep thu do. c la.p bat k`
y trong do bien co A
Chung
ra k la`n (bien co A khong xay
ra n k la`n) ba`ng pk q nk . V` co Cnk d
xay
ay nhu
k k nk
va.y nen xac suat de bien co A xay ra k lan trong n phep thu l`a Pn (k) = Cn p q
(q = 1 p; k = 0, 1, 2, . . . , n)
2
khoi
be.nh l`a 0,8. Co nguoi
` noi ra`ng cu 10
V du. 36 Mo.t bac si co xac suat chua
` den chua
th` chac chan co 8 nguoi
` khoi
be.nh. Die`u kha ng d.inh d
nguoi
o co du
ng khong?
Giai
ay cua
Die`u khang d.inh tren l`a sai. Ta co xem vie.c chua
khoi
be.nh cho mo.t nguoi
` th` P (A) = 0, 8.
10 phep thu do.c la.p. Go.i A l`a bien co chua
` den chua
co 8 nguoi
` khoi
be.nh l`a
Do do xac suat de trong 10 nguoi
8
.(0, 8)8 .(0, 2)2 0, 3108
P10 (8) = C10
nhau v`ao c`
V du. 37 Ban 5 vien da.n do.c la.p voi
ung mo.t bia, xac su
at tr
ung dch
`
bia phai
co t nh
c
ac l
an ban nhu nhau v`a bang 0,2. Mu
on ban hong
at 3 vien da.n ban
tr
ung dch. T`m xac suat de bia bi. hong.
Giai
l`a
Go.i k l`a so da.n ban tr
ung bia th` xac suat de bia bi. hong
6. B`
ai t
a. p
23
6.
` TA
. P
BAI
` hai con x
1. Gieo do`ng thoi
uc sac. T`m xac suat de:
(a) Tong
(b) Tong
2. Co 12 h`anh khach len mo.t t`au die.n co 4 toa mo.t cach ngau nhien. T`m xac suat
de:
(a) Moi toa co 3 h`anh khach;
(b) Mo.t toa co 6 h`anh khach, mo.t toa co 4 h`anh khach, hai toa c`on la.i moi toa
co 1 h`anh khach.
` 0 den 9. Lay ngau nhien hai tam the xep th`anh
3. Co 10 tam the duo.c danh so tu
mo.t so go`m 2 chu so. T`m xac suat de so do chia het cho 18.
` ho.p ra 2 bi. T`m xac suat
4. Trong ho.p co 6 bi den v`a 4 bi trang. R
ut ngau nhien tu
de duo.c:
(a) 2 bi den,
(b) t nhat 1 bi den,
(c) bi thu hai m`au den.
5. Cho ba bien co A, B, C co cac xac suat
P (A) = 0, 525,
P (AB) = 0, 052,
P (B) = 0, 302,
P (BC) = 0, 076,
P (C) = 0, 480,
P (CA) = 0, 147,
P (ABC) = 0, 030.
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
24
0,7; 0,8 v`a 0,9. T`m xac suat sao cho trong mo.t ca tru.c:
toi da 2 la`n.
10. Cho 2 ma.ch die.n nhu h`nh v
e
1
1
5
(a)
3
5
(b)
` A
Gia su xac suat de d`ong die.n qua ngat i l`a pi . T`m xac suat co d`ong die.n di tu
den B.
` hai con x
11. Gieo do`ng thoi
uc xac can doi do`ng chat 20 la`n lien tiep. T`m xac suat
xep loa.i 1.
xep loa.i 2.
xep loa.i 3.
`
` cong
doi voi cong ty C. Cong ty B la.i ho.p dong 70% bo ma.ch no nha.n duo.c tu
cong ty D v`a 30% doi voi
cong ty E. Khi bo ma.ch duo.c ho`an th`anh tu
`
ty A voi
cac cong ty C, D v`a E, ch
ung duo.c dua
den cong ty A de gan v`ao cac model khac
25
6. B`
ai t
a. p
cua
` ta nha.n thay 1,5%, 1% v`a 5% tuong
may tnh. Nguoi
cac bo
nhau cua
ung
cong ty D, C v`a E hu trong v`ong 90 ng`ay bao
h`anh sau khi ban. T`m
ma.ch cua
` gian 90 ng`ay d uo.c bao
may tnh bi. hu trong khoang
thoi
1
6
, (b)
4. (a)
1
3
, (b) 35 , (c) 35 .
5
36
, (c) 92 .
12!
6!4!412
3. 18 .
7. 32 .
2. (a)
12!
(3!)4 .412
, (b)
9. p1 + (1 p1 )p2 .
35 20
10. 1 ( 36
) .
v
Chuong
1. Nhung
kh
ai ni
e.m co ban
e` x
ac su
at
26
19
,
40
iii)
9
,
19
(b)
23
.
70