Metoda McKenzie - Badanie, Leczenie, Profilaktyka.

Metoda McKenzie jest to oparta na dowodach naukowych (evidence-based), metoda

biomechanicznego

badania i leczenia (Mechanical Diagnosis and Therapy - MDT) zaburze mechaniki krgosupa, oraz
zespow blowych, oraz schorze staww obwodowych i koczyn, spowodowanych zaburzeniem mechaniki.
Metoda McKenziego jest metod fizjoterapeutyczn. Jednym z czstszych wskaza do stosowania metody
McKenziego jest dyskopatia (zarwno w stanie ostrym jak i przewlekym) - zesp derangement w/g
McKenziego. Metoda sprawdza si take w innych zaburzeniach mechaniki - zesp dysfunkcyjny i posturalny
w/g McKenziego. Metoda zawiera cz diagnostyczn i terapeutyczn. Po ustpieniu objaww - koncentruje si
na profilaktyce. Warto diagnostyczna metody McKenziego zostaa w peni potwierdzona, licznymi badaniami
naukowymi (*). Ze wzgldu na wysok skuteczno i powtarzalno wynikw czci diagnostycznej metody
McKenziego, jej stosowanie jako pierwszej, wydaje si by celowe dla okrelenia przyczyn dolegliwoci. Metoda
Mckenziego sprawdza si w sytuacjach, w ktrych inne metody fizjoterapeutyczne nie maj zbyt wiele do
zaoferowania - np.: skolioza reflektoryczna, krcz karku (mog wystpi w przebiegu dyskopatii). Istot metody
jest to, e pozwala ona wielu Pacjentom, samodzielnie, po odpowiednim wyedukowaniu, radzi sobie z blem.
Celem nadrzdnym jest zabezpieczenie Pacjenta przed nawrotem dolegliwoci.

terapii wedug metody McKenziego, wykorzystuje si czynniki mechaniczne generowane siami samego
Pacjenta, jak i szerok gam technik manualnych. Zasad jest, stosowanie najpierw indywidualnie dobranych
wicze, a dopiero jeli to konieczne, dodatkowo Terapii Manualnej - po wykluczeniu wszelkich przeciwwskaza
do jej zastosowania.

wiczenia wykonuj pod kontrol lub

po konsultacji z Fizjoterapeut (!).

rdo: Journal of Bodywork and Movement Therapies

Troch historii

wrc metody jest Fizjoterapeuta Robin McKenzie pochodzcy z Aucland w Nowej Zelandii, ktry
rozpocz swoj dziaalno na pocztku lat pidziesitych w Wellington, zajmujc si gwnie leczeniem
schorze krgosupa. W pierwszych latach swojej praktyki zapozna si ze znanymi koncepcjami leczenia
manualnego: Cyriaxa, Stoddarda, Maitlanda, Meigne'a oraz Kaltenborna - majc osobisty kontakt z tymi
klinikami. W pocztkowych latach swej praktyki McKenzie zauway, e u Pacjentw skarcych si na ble
krgosupa, u ktrych wystpoway pewne charakterystyczne objawy, natychmiastow ulg, przynosio
wykonanie znamiennej dla zespou serii ruchw, a niekiedy tylko zastosowanie okrelonej pozycji statycznej. Od
pocztku lat siedemdziesitych zacz publikowa wyniki swoich dowiadcze i spostrzee. W 1981 roku wyda
ksik "The Lumbar Spine. Mechanical diadnosis and therapy", a w 1982 roku, w USA, ksik "The McKenzie
Technique". Rwnie w 1982 roku powstaje Midzynarodowy Instytut McKenziego, a w 1991 roku The McKenzie
Institute Benelux. W 1996 roku powstaje polska filia Midzynarodowego Instytutu McKenziego (The McKenzie
Institute Poland), zaoona przez dr Tomasza Stengerta, dyplomanta Midzynarodowego Instytutu McKenziego
w Wellington, instruktora metody McKenziego (course D - Instructor).

Kiedy i jak stosuje si metod McKenziego.

erapia wedug metody McKenziego bazuje na stosowaniu rodkw mechanicznych: wiczenia, odpowiednio
dobrana pozycja statyczna, Terapia Manualna, ktre wpywaj na popraw mechaniki krgosupa lub staww i
tkanek okoostawowych koczyn.
Wikszo zespow blowych krgosupa ma to
mechaniczne (spowodowane jest zaburzeniami mechaniki
krgosupa np.: dyskopatia) i nie kwalifikuje si do
leczenia operacyjnego. Wskazaniem do leczenia
operacyjnego s m.in.: przerwanie cigoci piercienia
wknistego wraz z objawami neurologicznymi, narastajce
niedowady, zaburzenie czynnoci zwieraczy, objawy
wiotkoci koczyn dolnych wraz ze znieczuleniem okolicy
krocza i wewntrznej strony ud (zesp ucisku ogona
koskiego), postpujcy krgozmyk (spondylolisteza),
bardzo czsto nawracajce, wielokrotne, epizody blowe
(powracajce np. co 2 tygodnie), dolegliwoci utrzymujce
si duej ni 3 miesice pod warunkiem prowadzenia w tym
czasie specjalistycznego usprawniania (!). Dugotrwae
utrzymywanie si dolegliwoci, bez zastosowania w tym
czasie specjalistycznych metod usprawniania takich jest
metoda McKenziego w poczeniu z technikami z zakresu
Terapii Manualnej, nie powinno by wystarczajcym
wskazaniem do wykonania operacji.
Uporczywe stosowanie lekw (przeduajce si po za faz
ostr), oraz podstawowych zabiegw fizykalnych (sollux,
laser, interdyn...), bez jednoczesnego stosowania
specjalistycznych metod usprawniania, ktrych dziaanie
oparte jest na bodcach mechanicznych, uznaje si obecnie
za postpowanie niewaciwe(*). Niewaciwe postpowanie
moe przyczyni si do progresji dyskopatii. Obecnie w
Niemczech uwaa si, e okoo 30% progresji dyskopatii spowodowane jest niewaciwie przeprowadzon
terapi namulan. W Polsce do takiej progresji przyczynia si take leczenie oparte wycznie o farmakoterapi
(dowiadczenia wasne autora).
Bl krgosupa moe by spowodowany przez nage dynamiczne, bd dugotrwae statyczne przecienie. Po
wykluczeniu przeciwwskaza (podczas badania wedug protokou McKenziego), wikszo dolegliwoci blowych
krgosupa, kwalifikuje si do leczenia wedug zaoe metody McKenziego - z wykorzystaniem bodcw
mechanicznych.

wielu dolegliwociach blowych, w obrbie staww obwodowych i koczyn (schorzenia miniowo szkieletowe), take o charakterze przewlekym, odpowiednio aplikowany bodziec mechaniczny - odpowiednio
dobrane i wykonane wiczenie - usprawnia lub umoliwia prawidowy przebieg procesw gojenia, przyczyniajc
si do szybszego ustpowania dolegliwoci. Zasady metody McKenziego, dotyczce lokalizacji generatora blu
oraz doboru waciwego bodca mechanicznego, wykorzystywane do badania i leczenia blw krgosupa
spowodowanych zaburzeniami mechaniki, stosuje si, z bardzo dobrym efektem, w leczeniu zespow blowych
staww i tkanek okoostawowych w obrbie koczyn.
Celem leczenia w metodzie Mckenziego jest nie tylko ograniczenie lub zlikwidowanie objaww blowych, ale
przywrcenie moliwie penej funkcji strukturom generujcym bl, oraz zabezpieczenie przed nawrotami
dolegliwoci. U Pacjentw leczonych zgodnie z zasadami metody McKenziego, odsetek Pacjentw z nawrotem
dolegliwoci, jest zdecydowanie mniejszy, ni u Pacjentw, u ktrych stosowano inne metody leczenia oparte na
dozowaniu bodcw mechanicznych.
Precyzyjn selekcj Pacjentw do usprawniania metod McKenziego zapewnia jej cz diagnostyczna. Tylko
Ci z Pacjentw, u ktrych stwierdza si charakterystyczn zmienno objaww (np.: centralizacja),
kwalifikowani s do dalszego leczenia zgodnie z algorytmem McKenziego. U niewielkiej grupy Pacjentw,
charakter zmian w narzdzie ruchu, nakazuje zastosowanie innych metod leczenia (w tym leczenia
operacyjnego). Cz diagnostyczna Metody Mckenziego, pozwala z du trafnoci, na wyodrbnienie tych
Pacjentw.

Na czym polega dziaanie Fizjoterapeuty.

rzed podjciem leczenia, Fizjoterapeuta przeprowadza u Pacjenta dokadny wywiad, dotyczcy:

ewentualnych czynnikw sprawczych, czynnikw mogcych przyczynia si do pogorszenia, przebiegu choroby,
dotychczasowego leczenia, a take, ocen postawy, ocen objaww neurologicznych, a nastpnie badanie
funkcjonalne, ktre polega na wykonaniu testu powtarzanymi ruchami. W badaniu funkcjonalnym ocenie
podlega zmienno objaww. Uzyskane w ten sposb informacje pozwalaj, wedug zaproponowanego przez
McKenziego algorytmu, na ustalenie zasadnoci stosowania metody mechanicznej w leczeniu aktualnych
dolegliwoci, przyczyny dolegliwoci, rodzaju i stopnia zaawansowania zaburze mechaniki, oraz dobranie
waciwego dla danego Pacjenta sposobu postpowania. Wykonywanie przez Pacjenta zaleconych ruchw w
rnych pozycjach, z jednoczesnym relacjonowaniem Fizjoterapeucie zmian natenia i lokalizacji blu, pozwala
na dobranie odpowiedniego wiczenia, w cile okrelonej paszczynie.

Metoda Mckenziego znakomicie wspgra (choby ze wzgldu na walory diagnostyczne) z innymi metodami
fizjoterapeutycznymi: Ackermann, FOI, Kinesio Taping, PNF.