PRESENTASI KASUS

Penggunaan Regional Anestesi (SAB) ditambah Penggunaan Sedasi pada

Operasi aparotom! Apende"tom!
Pembimbing #
$r% Anas &a'h(ud) Sp% An
$isusun Oleh #
Ahmad *ati NUr+anto
Satria ,andra

S&- ANESTESIOO.I $AN REANI&ASI
RU&A* SAKIT &U*A&&A$I/A* A&ON.AN
-AKUTAS KE$OKTERAN UNI0ERSITAS &U*A&&A$I/A* &AAN.
1234
KATA PEN.ANTAR
Puji dan syukur penyusun panjatkan kepada Allah SWT yang telah memberikan
rahmat-Nya, sehingga penyusun dapat menyelesaikan presentasi kasus yang berjudul
Penggunaan Regional Anestesi (SA! ditambah Penggunaan Sedasi pada "perasi
#aparotomy Apende$tomy%
Pada kesempatan ini kami mengu$apkan terima kasih kepada &
'% dr% Anas (akh)ud, SpAn%
*% dr% "ri+ano, (ahisa, Sp%An%
-% Seluruh sta), medis dan paramedis yang bertugas di bagian anestesi RS(#%
.% Semua pihak yang telah membantu selama penulisan laporan ini%
Penyusun menyadari bah/a di dalam presentasi kasus ini masih jauh dari
sempurna, karena keterbatasan pengetahuan serta pengalaman, /alaupun demikian penulis
telah berusaha sebaik mungkin% (aka dari itu kritik dan saran yang membangun
diharapkan guna penyusunan dan kesempurnaannya%
#amongan, (aret *0'.
Penyusun
$A-TAR ISI
1ata Pengantar%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% i
2a)tar 3si%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% ii
ab 3% #aporan 1asus%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% '
ab 33% Tinjauan Pustaka%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% '.
ab 333% Pembahasan%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% *.
ab 34% 1esimpulan%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% *5
2a)tar Pustaka%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% *6
BAB 3
APORAN KASUS
I% I$ENTITAS PASIEN
Nama & Tn% Wardono
7mur & -8 tahun
erat badan & .9 kg
Tinggi badan & '9. $m
:enis kelamin & #aki ; laki
Alamat & 2eresan RT'* RW- 1arangrejo an$ar Tuban
Agama & 3slam
Tanggal masuk & '6 (aret *0'., '*%'9 W3
No% R( & **%..%.'
II ANA&NESIS
a% 1eluhan utama & Nyeri perut
b% RPS &
nyeri perut dikatakan sudah ' minggu yang lalu, nyeri a/alnya di
daerah ulu hati dan sekarang berpindah ke daerah perut kanan ba/ah dan
menetap di perut kanan ba/ah% (ual (<! muntah (-! , perut terasa sebah,
makan minum menurun, A agak sulit, )ases /arna $oklat keluar
sedikit sedikit, men$ret (-!% A1 masih dalam batas normal, anyang-
anyangan (-!, nyeri saat A1 (-!, urin ber/arna kuning, darah (-!% Panas
juga dirasakan sudah ' minggu ini sumer-sumer, belum minum obat
untuk panasnya% atuk (-!, sesak (-!, nyeri kepala (-!
$% RP2 &
- Ri/ayat penyakit darah tinggi & disangkal biasanya tensi '*0 (sistol!
- Ri/ayat penyakit 2( & disangkal
- Ri/ayat penyakit li,er & disangkal
- Ri/ayat penyakit alergi & disangkal
- Ri/ayat penyakit asma & disangkal
- Ri/ayat operasi sebelumnya & operasi batu kantung kemih saat
kelas * S2 kira kira usia 6th%
III% PE&ERIKSAAN -ISIK
a% Primar! Sur5e!
A& $lear, gargling (-!, snoring (-!, speak )luently (<!, potensial obstruksi (-!
& spontan, RR '8=>menit, ,es>,es, Rh ->-, Wh>Wh ->-
?&Akral @1(, T2 '*0>60 mm@g, N A.=>menit
2& B?S .95, lateralisasi -, P3 - mm, R? <><
C& temp -6
0
?
b% Status .eneralis (Se"ondar! Sur5e!)
1eadaan 7mum & Tampak Sakit erat
1esadaran & $omposmentis, B?SD C
.
4
9
(
5
4ital Sign & Tekanan darah D '*0>60 mm@g
Respirasi D '8 kali>menit
Nadi D A.=>menit, isi dan tekanan penuh
Suhu D -6
0
?
1epala & db
(ata & 1onjungti,a anemis ->-
Sklera ikterik ->-
R?#<>< , R?T# <><
Pupil isokor, diameter E - mm
Telinga & dbn
@idung & 2is$harge (-! epistaksis (-!, de,iasi septum (-!
(ulut & dbn
Bigi & dbn, gigi palsu (-!
#eher &Simestris, trakea ditengah, pembesaran tiroid dan
kelenjar getah bening (-!
Thora= & Pulmo & Simetris kanan ; kiri, Tidak ada
retraksi, SN ,esikuler (<><! , Ronkhi (->-!, Whee+ing (->-!
?or & : 3-33 reguler, murmur (-!, gallop (-!
Abdomen & 2istended, 2i)ans muskular (<!,Ro,singFs sign
(<!, blumberg sign (<!, nyeri tekan ($ burnay (<! @epar> #ien& tidak
teraba% 7sus& 7 (<! normal
C=tremitas & Cdema (-!, sianosis (-!, akral hangat kering merah
Pemeriksaan khusus& Psoas sign (-!, obturator sign (-!, 2unphy sign (<!
I0% PE&ERIKSAAN PENUN6AN.
'% Pemeriksaan darah lengkap &
2i))$ount 0>0>AA>A>. G@$t -5,6H G@b '*,0 mg>dlG #C2 50>A-G #eukosit
*0900G Trombosit 6.6%000G SB"T '9G SBPT '5G ?lorida serum 8AG
1alium serum .,.G Natrium serum '-'G 7rea 'A mg>dlG Serum kreatinin
0,5 mg>dlG B2A A6G PT '5,' detikG APTT *.,. detik
*% Ioto tora=

?or &
esar dan bentuk normal
Pulmo &
Tak nampak )ibroin)iltrat
1edua sinus phreni$o$ostalis tajam, tulang dan so)t tissue tak nampak
kelainan
1esimpulan & Ioto Thora= AP tak nampak kelainan
-% Pemeriksaan C1B
.% Pemeriksaan 7SB
@asil pemriksaan didapatkan
@epar ukuran normal, e$ho paren$hyma normal homogen, tepi
halus, sudut tajam 3@2>C@2 tak melebar, ,ena porta, ,ena
hepatika normal% Tidak tampak kiste, nodul, abs$es, kalsi)ikasi%
Ball bladder ukuran normal, dinding tak menebal, tidak nampak
batu>sludge%
Pankreas ukuran normal, e$hoparenkim normal, tidak nampak
pelebaran pankreati$ du$t, tak tampak massa>$ysta>kalsi)ikasi%
#ien ukuran normal, e$hoparenkim normal, tidak nampak
massa>$ysta>kalsi)ikasi%
Binjal de=tra ukuran normal, intensitas e$ho$orte= baik, batas
sinus $orte= tegas, tidak nampak ektasis pel,i$aly$eal sistem, tidak
nampak batu> $ysta%
Binjal sinistra ukuran normal, intensitas e$ho$orte= baik, batas
sinus $orte= tegas, tidak nampak ektasis pel,i$aly$eal sistem, tidak
nampak batu> $ysta%
uli besar normal, terisi $ukup, dinding normal, tak tampak
batu>massa>$loth%
Prostat besar normal, intensitas e$hoparen$i baik, tak nampak
mass>kalsi)ikasi
#ain-lain & Appendi= membesar, edema, $airan bebas minimal
sekitar appendi=,nyeri tekan positi), tak nampak nodul paraaorta,
tak nampak mass $a,um abdomen%
1esimpulan appendi$itis akut dengan minimal per)orasi
0% $IA.NOSIS
Appendisitis per)orasi
0I% PEN.OBATAN
(edikamentosa&
3n)us Assering '900$$>*.jam, inj% $e)tria=on *gr i,, inj% metronidajol
900mg i,%
"perati) & laparotomy appende$tomy
0II% PRO.NOSIS
2ubia ad onam
0III% KESI&PUAN PE&ERIKSAAN -ISIK
Status ASA 3 (C!
I7% APORAN ANESTESI
Status Anestesi
'! Persiapan Anestesi
'% 3n)ormed $on$ent
*% Stop makan dan minum
*! Penatalaksanaan Anestesi
- :enis anestesi & Regional anestesi < sedasi
- Status Iisik & ASA 3 C
- 4ital Sign &
T2 & '*0>60 mm @g
N & A. =>menit
S & -6 ?
R & '8=>menit
- Premedikasi & (ida+olam *mg
- 3nduksi Anestesi & upi,a$aine hydro$hloride *0mg
- Relaksasi & (ida+olam *mg
- (aintenan$e anestesi & "* nasal -lpm, bupi,a$aine
hydro$hloride *0mg
- "bat lain & ketrobat -0mg, tradosik '00mg
-Teknik anestesi & SA < sedasi
-Respirasi & Terkontrol dengan "* nasal $anul
- Posisi & Supine
- (onitoring & Tanda ,ital selama operasi tiap '0
menit, kedalaman anestesi, $airan, perdarahan%
-! 3n)us & asering
.! Pemantauan selama anestesi &
- (ulai anestesi & **%'9 W3
- (ulai operasi & **%-0 W3
- "perasi Selesai & *-%-0 W3
9! ?airan yang masuk durante operasi &
- asering &'000 $$
& .9 kg, durante operasi 50 menit, puasa E 5 jam, stress& operasi besar
Terapi $airan yang diberikan &
(aintenan$e
* $$> kg> :am
* = .9 D 80 $$>jam
Pengganti puasa 5 jam
* $$>kg>jam puasa
.9 = * D 80 $$>jam, jadi de)isit puasa 5 jam D 9.0$$
Stress operasi berat
A$$ > kg> jam
A = .9 kgD -50 $$>jam
Pemberian $airan&
:am 3 & puasa < maintanan$e < stress operasi < J $airan kristaloid
9.0 < 80 < -50 < J (*00 sampai .00 $$! D '080 $$ ; ''80 $$
:am 33 & puasa < maintanan$e < stress operasi < K $airan kristaloid
9.0 < 80 < -50 < K (*00 sampai .00 $$! D '0.0 $$ ; '080 $$
:am 333 & puasa < maintanan$e < stress operasi < K $airan kristaloid
9.0 < 80 < -50 < K (*00 sampai .00 $$! D '0.0 $$ ; '080 $$
7% TATA AKSANA ANESTESI
'% 2i ruang persiapan
a%?ek persetujuan operasi dan identitas penderita
b% Pemeriksaan tanda-tanda ,ital
$%#ama puasa 5 jam
d% ?ek obat dan alat anestesi
e%Posisi terlentang
)% Pakaian pasien diganti pakaian operasi
g% 3n)us asering
*% 2i ruang operasi
a% :am **%00 pasien masuk kamar operasi, manset dan monitor
dipasang, premedikasi injeksi mida+olam * mg%
b% :am **%'9 dilakukan induksi upi,a$aine hydro$hloride *0mg,
$% :am *-%00 operasi selesai penderita dipindah ke ruang re$o,ery%
d% (onitoring Selama Anestesi
:am Tensi ((AP! Nadi Sa"*
**%-0 '**>6. (A.! 8' '00H
**%.0 ''9>6. (A5! '0' '00H
**%90 '*0>6. (A9! 86 '00H
*-%00 '*0>60 (A'! 8* '00H
*-%'0 '05>5* (60! 8* '00H
*-%*0 '0A>55 (65! 68 '00H
*-%-0 '0A>55 (65! 68 '00H
Pasien dira/at di RR dalam posisi supine ekstensi, oksigen nasal
$anul .liter>menit, a/asi respirasi, nadi, tensi tiap '0 menit% ila muntah,
berikan ondansetron . mg% ila kesakitan, berikan ketorola$ *0 mg% Setelah
sadar, pasien di ra/at di bangsal sesuai dengan bagian operator%
Setelah pasien sadar, pasien dipindahkan ke ruangan bangsal%
'% A/asi keadaan umum, perdarahan tiap '0 menit selama * jam post
operasi%
*% ?ek darah rutin L elektrolit dan dikoreksi bila perlu
-% ila tidak ada mual, tidak ada muntah, bising usus (<!, boleh makan dan
minum se$ara bertahap