|
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΙ
ΖΩΝΤΑΝΕΥΟΥΝ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΟ ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΤΩΝ ΑΙΓΩΝ
Το τεράστιο πρόπυλο των διώροφων Μακεδονικών
Ανακτόρων του Φιλίππου στις Αιγές Δεκέμβριος 2008 - Φεβρουάριος 2009 μ.Χ. ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ
ΑΠΟ ΤΗ ΒΟΥΛΗ, ΤΡΙΠΛΑΣΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ, ΕΦΑΜΙΛΛΟ
ΤΗΣ ΚΝΩΣΟΥ
ΧΤΙΖΟΤΑΝ ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ Το χτίσιμο του Ανακτόρου, του «Παρθενώνα της Μακεδονίας» όπως το χαρακτήρισε η ίδια και χρονολογείται περί το 350-340 π.Χ.,
υπολογίζεται πως κράτησε 10 με 12 χρόνια
και απαίτησε για τη δόμησή του, τη μεταφορά 13
χιλιάδων κυβικών μέτρων πωρόλιθου, που φορτώθηκαν σε βοϊδάμαξες από τα λατομεία του γειτονικού
Βερμίου, ΕΛΑΜΠΕ ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ Τα αρχιτεκτονικά
μάλιστα μέλη Ανακτόρου του Φιλίππου, καλύπτονταν
από γαλάζια
έως και κόκκινα λεπτότατα κονιάματα που έλαμπαν
στον ήλιο της Μακεδονίας, όπως ακριβώς το δεκαεξάκτινο σύμβολό της και
γέμιζαν με δέος και θαυμασμό τα μάτια των προσωπικοτήτων, που κατέφθαναν στην
αυλή του ισχυρού Βασιλιά της Μακεδονίας και ταυτόχρονα Ηγέτη-Αρχιστράτηγου
των Πανελλήνων! ΕΤΟΙΜΟ ΓΙΑ ΤΗ ΓΑΜΗΛΙΑ ΔΕΞΙΩΣΗ
Εκτιμάται μάλιστα, πως την ημέρα των γάμων της
άλλης κόρης του Φιλίππου, της Κλεοπάτρας, με τον βασιλιά των Μολοσσών της Ηπείρου Αλέξανδρο στις
Αιγές,
τα Ανάκτορα ήταν πανέτοιμα για να δεξιωθούν και να θαμπώσουν του υψηλούς προσκεκλημένους!
Δυστυχώς όμως την ίδια εκείνη ημέρα, το 336
π.Χ. έκλεισαν για πάντα τα μάτια του
μεγαλόπνοου εμπνευστή τους, του πατέρα
του Μεγάλου Αλεξάνδρου, καθώς δολοφονήθηκε εκεί, στο παρακείμενο θέατρο, από τον Παυσανία… ΕΥΦΥΕΣ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ ΠΥΘΕΟΥ Τα Ανάκτορα, που
είχαν μήκος
«Δεύτερο σημαντικό
έργο της Αρχαίας Ελλάδας» χαρακτήρισε το αριστουργηματικό
Ανάκτορο του Φιλίππου η Αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδου, που αποτέλεσε το
αρχιτεκτονικό πρότυπο οικοδόμησης ολόκληρης της Ελληνιστικής Ανατολής, με τα περίφημα
περιστύλια να δεσπόζουν σε όλες τις κατοπινές Αλεξάνδρειες ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΠΡΟΠΥΛΟ Η πρόσβαση στο Ανάκτορο γινόταν από την
ανατολική πλευρά, όπου υψωνόταν ένα πραγματικά μοναδικό μνημειακό πρόπυλο, στο κέντρο μιας εντυπωσιακής δωρικής κιονοστοιχίας! Σώζονται
μάλιστα τα μαρμάρινα κατώφλια της
τριπλής αυτής βασιλικής εισόδου! ΑΥΛΗ 2.000 ΚΑΘΗΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ
Περνώντας το πρόπυλο φτάνει
κανείς στην αυλή που παραδοσιακά αποτελούσε το κέντρο, γύρω από το οποίο
αρθρώνονταν οι χώροι και οι λειτουργίες κάθε σπιτιού. Όπως η πρόσοψη έτσι και η αυλή που είναι
ακριβώς τετράγωνη αποκτά εδώ μια απολύτως κανονική μνημειακή μορφή με ένα
τεράστιο περιστύλιο, σε κάθε πλευρά του οποίου υπάρχουν 16
λίθινοι δωρικοί κίονες που επιστέφονται από
την χαρακτηριστική δωρική ζωφόρο. Η αυλή
που χωράει άνετα περισσότερο από 2.000 καθιστούς ανθρώπους, λειτουργούσε κυρίως
σαν χώρος όπου επικεντρωνόταν η πολιτική και κοινωνική ζωή του Μακεδονικού
Βασιλείου, ενώ σε μια άλλη, μεγάλη,
κυκλική αίθουσα της ανατολικής πλευράς, τον θόλο, είχαν βρεθεί αναθηματικές
επιγραφές που αναφέρονταν στην ελληνική φυσικά γλώσσα, στον «πατρώο
Ηρακλή», που οι Μακεδόνες βασιλιάδες τιμούσαν σαν
πρόγονό τους, όπως και ο Αλέξανδρος! Ο ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΟΣ ΕΞΩΣΤΗΣ Χώροι συμποσίων, ανδρώνες, με δάπεδα στρωμένα με ψηφιδωτά από βότσαλα,
υπήρχαν στην ανατολική και τη βόρεια πλευρά του Παλατιού, όπου δύο διάδρομοι
οδηγούσαν από το περιστύλιο στον εξώστη, μια ευρύχωρη βεράντα με πανοραμική θέα στην πόλη και σε ολόκληρη την περιοχή, που αποτελεί άλλη μία
θαυμαστή καινοτομία του Ανακτόρου των Αιγών! 2.000 ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΕΞΑΙΣΙΩΝ ΨΗΦΙΔΩΤΩΝ Ιδιαίτερα εντυπωσιακά είναι όμως τα εξαίσια ψηφιδωτά, που καταλαμβάνουν έκταση 2.000. τ.μ.! Δηλαδή δύο ολόκληρων στρεμμάτων συνολικά! Ένα από
αυτά σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση και είναι φτιαγμένο από μικροσκοπικά λευκά, μαύρα, γκρίζα, κίτρινα και κόκκινα βότσαλα!
Το ψηφιδωτό αυτό θυμίζει χαλί με ένα
εντυπωσιακό λουλούδι να ανθίζει στο κέντρο
του, πλαισιωμένο από πολύπλοκα ελικωτά βλαστάρια και λουλούδια που
εγγράφονται σε έναν κύκλο!
Μάλιστα ο πολλαπλός μαίανδρος και ο σπειρομαίανδρος
που στολίζουν την περιφέρεια του κύκλου, μοιάζουν
πολύ με αυτούς που βρίσκουμε πάνω στη χρυσελεφάντινη ασπίδα του Φιλίππου Β΄, η οποία και εκτίθεται στο Μουσείο
των Βασιλικών Τάφων! Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Ακόμη, στη μία από δύο μεγάλες
επίσημες αίθουσες των Ανακτόρων, που πιθανόν ήταν αίθουσες βασιλικών ακροάσεων και συμποσίων, θέμα του επιδαπέδιου ψηφιδωτού αποτελεί μια θάλασσα από σκούρα Η κυρία
Κοτταρίδου επισημαίνει σαν πολύ σημαντικό το ότι ο Φίλιππος διάλεξε αυτό το
θέμα για το πιο επίσημο δωμάτιο του Ανακτόρου του, διότι όπως φαίνεται αντιλαμβανόταν τον εαυτό του σαν Ευρωπαίο Ηγεμόνα, γεγονός που,
λαμβανομένων υπόψη των μοναδικών χαρακτηριστικών της δυναμικής, στρατηγικής
και πολιτικής του προσωπικότητας, αλλά και του μεγαλεπήβολου και τολμηρότατου
οράματός του για συντριβή του πανίσχυρου Περσικού Κράτους, δικαιώνει τα λόγια
που έγραψε για εκείνον ο Θεόπομπος, χαρακτηρίζοντάς τον ως τον σπουδαιότερο
άνδρα της Ευρώπης: «...Μηδέποτε ενηνοχέναι
Ευρώπη τοιούτον άνδραν παράπαν οίον τον του Αμύντου Φίλιππον»! ΕΦΑΜΙΛΛΟ ΤΗΣ ΚΝΩΣΟΥ
Περισσότερο λιτές, αλλά εξίσου εντυπωσιακές είναι και οι τρεις τεράστιες αίθουσες της δυτικής
πλευράς με τα μαρμαροθετήματα, που υπογραμμίζουν
και εδώ τη μεγάλη φροντίδα όλων των
χώρων του Ανακτόρου, που υπολογίζεται πως συνολικά άφηνε χώρο για 278 κλίνες! Ο Φίλιππος δηλαδή μπορούσε να παραθέσει συμπόσιο σε περισσότερους από 500
καλεσμένους ταυτόχρονα, αριθμός πρωτοφανής
για τα ελληνικά δεδομένα! Το Βασιλικό Ανάκτορο του Φιλίππου στις Αιγές, με την ποιότητα, τη διακόσμηση και την αρχιτεκτονική του
τελειότητα, με τον πλούτο και τις εντυπωσιακές διαστάσεις του, με τη
μεγαλοπρέπεια και τη λάμψη του στο ηλιακό φως, εξοπλισμένο με όλες τις ανέσεις της εποχής, με
ένα άψογο σύστημα αποχέτευσης αλλά και
ύδρευσης, που έφερνε μέχρι εκεί το δροσερό νερό των πηγών του βουνού, με
τις τεράστιες αίθουσες, την πελώρια αυλή, το επιβλητικό πρόπυλο, την πρωτοποριακή διώροφη στοά του, κατασκευασμένη 200 χρόνια νωρίτερα από τη Στοά του Αττάλου,
τους ανδρώνες, τα διαμερίσματα των γυναικών και τους
κοιτώνες, θεωρείται πια δίκαια εφάμιλλο
των πλουσίων βασιλικών Ανακτόρων της Κνωσού, τόσο
που ίσως να μπορούσε – εάν υποθετικά τα γνώριζε – να αναφωνήσει ο Φίλιππος: «Νενίκηκά σε Μίνωα»! Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΡΩΜΑΙΩΝ
Δυστυχώς όμως,
μετά την κατάλυση του Μακεδονικού Βασιλείου από τους Ρωμαίους το 168 π.Χ., έπειτα από τη δραματική μάχη της Πύδνας (22 Ιουνίου 168 π.Χ.), ο ηρωικός
Μακεδονικός μας Στρατός, που μόνος του αντιστέκονταν ως λέων στην ανεμπόδιστη
από τους υπόλοιπους Έλληνες επέλαση των Ρωμαίων, διαλύθηκε και οι κατακτητές
εξάντλησαν τη βαρβαρότητά τους, καταστρέφοντας, καίγοντας και γκρεμίζοντας
μαζί με την πόλη των Αιγών, τα τείχη και το θέατρο της και το περίφημο λαμπρό
και μοναδικό Ανάκτορο, που περιμένει από τότε, εδώ και 2.177 χρόνια τη
σωστική αναστήλωσή του! ΠΑΛΑΤΙΤΣΙΑ Οι
Αιγές εξαφανίζονται έκτοτε και ξεχνιούνται. Ωστόσο όμως η ανάμνηση του θρυλικού Μακεδονικού βασιλικού οίκου εξακολουθεί
«να ζει και να βασιλεύει» στο βυζαντινό
όνομα Παλατίτσια, που στέκει αδιάκοπα
στους αιώνες έως σήμερα, στο όνομα του
γειτονικού με τις Αιγές χωριού (η Βεργίνα είναι άλλο, πολύ νεότερο χωριό,
που κατοικήθηκε από πρόσφυγες της Μικρασίας και της
Αν. Ρωμυλίας). Στα
κατοπινά πικρά χρόνια της Τουρκοκρατίας, στα 1495, μετά την άλωση της Πόλης, εκεί επάνω στα παλάτια του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου, θα στήσουν οι
Έλληνες το ταπεινό παλάτι του Υψίστου Βασιλέως, την Εκκλησούλα της Αγίας Τριάδας, χτισμένη στη σκιά της
αιωνόβιας βελανιδιάς… Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΑΝΑΚΤΟΡΟΥ Το Ανάκτορο των
Αιγών, ανακαλύφθηκε ξανά το 1855 από τον Γάλλο αρχαιολόγο Leon Heuzey, χάρη στις
πληροφορίες που του έδωσε ο παρατηρητικός παπάς της περιοχής! Έτσι ο Λέον Εζέ, έξι χρόνια αργότερα
θα αρχίσει τις πρώτες ανασκαφικές του έρευνες στην περιοχή, που διήρκεσαν
σαράντα ημέρες. Κύλησαν
τα χρόνια, ο Μακεδονικός Αγώνας, οι Βαλκανικοί, ο Α΄
Παγκόσμιος Πόλεμος, η Μικρασιατική Καταστροφή και ο Ξεριζωμός του ΄22, ώσπου
στα 1938 το Πανεπιστήμιο
Θεσσαλονίκης αποφάσισε, με πρόταση του τότε Καθηγητή Αρχαιολογίας Κωνσταντίνου Ρωμαίου, να αναλάβει τη συνέχιση της ανασκαφικής έρευνας στη
Βεργίνα, που σταμάτησε όμως εκ νέου στο 1940, λόγω της αλαζονικής επίθεσης της Ιταλίας στην Ελλάδα… Ο
Ρωμαίος, στην ανασκαφική ομάδα του οποίου είχε βρεθεί και ο μετέπειτα
Καθηγητής Ανδρόνικος, θα επανέλθει στο
Ανάκτορο το 1954 και θα συνεχίσει τις ανασκαφικές του έρευνες ως το 1956, σε συνεργασία με τον
τότε έφορο Αρχαιοτήτων Χαράλαμπο Μακαρόνα, ενώ από
το 1959 το έργο του θα το συνεχίσουν οι διάδοχοί του στο
Πανεπιστήμιο Γεώργιος Μπακαλάκης και Μανόλης
Ανδρόνικος. Το 1961, το
εκκλησάκι – φρουρός που προστάτευε τον
χώρο, διαλύθηκε για να προχωρήσουν εκεί οι ανασκαφές, ενώ στο μεταξύ η περιοχή είχε γίνει νταμάρι και «έχτισε»
με τις πέτρες της τα γύρω χωριά, με τελευταίο από όλα, στη δεκαετία του 1920,
την ίδια η Βεργίνα! Από το 1972 την ανασκαφική έρευνα
αναλαμβάνει πια ο Καθηγητής Μανώλης Ανδρόνικος και συνεχίζει σήμερα η
Αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδου με
την ομάδα της. ΕΘΝΙΚΟ ΟΡΑΜΑ Η ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΚΤΟΡΟΥ Το ΝΟΙΑΖΟΜΑΙ, πρωτοπόρος αγωνιστής και
υπερασπιστής της Μακεδονίας μας, της μοναδικότητας, της ελληνικότητας, του
ονόματος και της συνέχειάς της, εμπνευστής και συνιδρυτής της Παγκόσμιας Επιτροπής Μακεδονικού Αγώνα,
θεωρεί πως πρέπει να αποτελέσει σύγχρονο Εθνικό μας Όραμα, η
πλήρης αναστήλωση των μοναδικών και επιβλητικών Βασιλικών Ανακτόρων των Αιγών! 2.180 περίπου χρόνια από την Ρωμαϊκή
εκδικητική καταστροφή τους, η αξιέπαινη δουλειά, το μεράκι και το πείσμα των
ευαίσθητων Ελλήνων Αρχαιολόγων, πρέπει να θεωρηθούν ηρωική πράξη, ένα σύγχρονο αρχαιολογικό έπος, που θα αναστηλώσει πλήρως τα Ανάκτορα του Έλληνα Βασιλιά
και Ολυμπιονίκη Φιλίππου Β΄! Το «σπίτι» του Μεγάλου
Αλεξάνδρου! Τα
εγκαίνια της Αναστήλωσής του, θα αποτελέσουν Παγκόσμιο Γεγονός, πιο ελκυστικό και συναρπαστικό και από αυτούς ακόμη τους
σημαντικούς Διεθνείς Ολυμπιακούς Αγώνες, καθώς εκατοντάδες ξένες προσωπικότητες, Πολιτικοί, Καθηγητές,
Ερευνητές, Σκηνοθέτες, Καλλιτέχνες, Συγγραφείς, Δημοσιογράφοι και Διεθνή ΜΜΕ, θα φτάσουν στα χώματα της μεγάλης και δοξασμένης
Μακεδονίας! Στα χνάρια και τις ακλόνητες αποδείξεις της ατόφιας και ασυμβίβαστης
Αλήθειας! Ποιος άραγε δεν θα θελε να ζήσει αυτή την
αιώνια στιγμή;
|
