Aller au contenu

sognî

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje vî francike * « sunnjôn » (minme sinse), pal voye do patwès latén « soniare ».

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) sogne
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) sognîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) sognans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) sognnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) sognrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) sognive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) sogne
pårt. erirece (dj’ a, vos av) sognî
Ôtes codjowaedjes come waitî

sognî (viebe å coplemint)

  1. diner a magnî a (ene djin u ene biesse) et fé åtoû.
    • Sognî ses efants et ses vîs parints Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Dji sognive si bén m' pitite gade
      Ki m' feme nd a stî djalote, sovint.
      Ele mi djheut: «Metoz l' dins del wate,
      Et sinez lyi vosse testamint!»
      Mins tot ça, c' est des ravådaedjes François Loriaux (fråze rifondowe).
  2. fé ene sacwè tot prindant asteme a tot.
    • I sogne si ovraedje Motî Haust (fråze rifondowe).
  3. s' ocuper di.
    • S’ i n’ a nén sognî s’ mônêye,
      Cwand les mônîs tapèt djus,
      I tome a schate di fornêyes. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Terza Rima », 1923, p.42 (fråze rifondowe).
  4. (mot d’ medcén) s' ocuper d' ene maladeye, ene coixheure, pol riweri.
    • Si feme l' a bén sognî durant s' maladêye Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Sognî des plåyes et rnovler des compresses Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 111, "Ås vîs djônês" (fråze rifondowe).
    • Les infirmires sognèt des prijhnîs låtchîs so parole, etassîs dvins des guetos, divant di dcweli André Gauditiaubois (fråze rifondowe).
    • Les infirmîs sognnut l' tiesse di l' ome, cwand les tchampetes ertchaiynut Christine Tombeur (fråze rifondowe).
  5. (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « po ») s’ ocuper di.
    • Grand-mere, k' a ene grande esperyince,
      Sogne pol magnjhon et po l' årdjintMartin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 126, "Lu famile èst-one île ureûse" (fråze rifondowe).

Parintaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
s' ocuper d' ene maladeye, ene coixheure, pol riweri

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
diner a magnî a (ene djin u ene biesse)
fé ene sacwè tot prindant asteme a tot
s' ocuper d' ene maladeye, ene coixheure, pol riweri