Aller au contenu

bele

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : Bele, béle.

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén "bella" (nozêye, djinteye, plaijhante).

Prononçaedje

[candjî]

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin bea beas
femrin padrî bele beles
femrin padvant bele belès

bele femrin (come addjecif djondrece, todi metou padvant l’  no)

  1. k' on-z a plaijhi a loukî.
    • bele måjhone !
    • C' esteut ene bele kimere, estant djonne.
    • El bele Hesbaye, e l' Årdene al brouwire, on voet l' singlé pa les tiers et les vås. Louis Lagauche (fråze rifondowe).
  2. boune, bén fwaite, fameuse.
    • C' esteut si pus bele reyussite.
    • C' est ene seur di Lidje k' a tos les covints do payis so les bresses et ki s' ritrouve dins ene bele atimprance avou tot ça. Émile Gilliard (fråze rifondowe).
  3. (tot cåzant å rvier) mwaijhe.
    • I m' a djouwé ene bele coye !

Ratourneures

[candjî]

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]

Contråve

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
k' on-z a plaijhi a loukî

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
bele beles

bele femrin

  1. nozêye sacwè, nozêye sakî.
    • C' est ddja ene bele, di betråle, po on moes d' awousse.
  2. todi singulî lune.
    • Vive Djan-Djan Par niût minme sins clair di bele, I rlût come ene grande estoele (tchanson d' Djan d' Nivele).
  3. måle keure.
    • Vosse tchén m' end a co fwait, ene bele: waitîz les trôs e corti !

Ratourneures

[candjî]
  1. c' est d' bele, abele, labele
  2. è fé des beles, è sketer des beles

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

bebele (fé bebele)

Ratournaedjes

[candjî]
lune Loukîz a : lune
    måle keure