Aller au contenu

mandaye

Èn årtike di Wiccionaire.
Modêye do 15 awousse 2024 à 18:18 pa Scribus electronicus (copiner | contribouwaedjes) (Egzimpe)
(dif.) ←Modêye di dvant | Modêye d’ asteure (dif.) | Modêye shuvante→ (dif.)
Cisse pådje ci do Wiccionaire n’ est co k’ ene esbåtche.
Si vos avoz des cnoxhances sol sudjet, vos nos ploz aidî tot rtchôcant des dnêyes so l’ årtike : clitchîz sol boton « candjî » po radjouter des infôrmåcions.

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje neyerlandès « mandag » (etimolodjeye nén acertinêye).

Prononçaedje

[candjî]
Asteme ! Ci mot ci a on scrijha « -an- » ki n’ si prononce nén a môde di naziåle /ã/ mins /an/, çou ki respond a on scrijha Feller « -an′- ».

Sustantif

[candjî]

mandaye omrin

  1. li ci (cene) k' on lyi fwait todi fé çou k' les ôtes ni vlèt nén fé, et ki n' pout nén dire non.
    • Cwand elle aveut dandjî di s' fé remoenner å hamtea, del nute, cwand avént dvou travayî disk' a meynute meyzeure, c' esteut l' Esmayel li mandaye di siervice Lucyin Mahin.
    • Et, po fé roter l’ atricaye,
      S’ on dmande on bea djoû des mandayes,
      I s’ iront co bén ricmander. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « On fait çou qu’on pout po viker», 1922, p.124 (fråze rifondowe).
    • -Ki vs fåt i ? Paski vos et vos mandayes, vos pôrîz mî fé, motoit ??Paul-Henri Thomsin, ratournant Astérix amon lès Bèljes, 2022, p. 16 (fråze rifondowe).
  2. sierveu, esclåve.
    • Li ci k' a fwait l' må est l' mandaye do diåle (Sint Matî rat. pa J.Cl. Rigaux).
    • Nos vîs parints,
      Tot foû des dints,
      Cwand on mandaye n' elzî dujheut nén,
      Breyént-st a l' ome:
      « Taiss tu ! Cûte peme !
      Et s' lai-m' e påye ou tu n' vicrès pus dmwin ! »— Émile Wiket, "Fruzions d' cour" (fråze rifondowe).
    • Po n' pus esse li mandaye mesbridjî på Tins, sôlez vos d' vén et d' powezeye (C. Baudelaire, ratourné pa José Schoovaerts (fråze rifondowe).
    • Min.me si c' è-st-on mandaye qui s' prind po li rwè d' Prusse, qui pète voltî pus wôt qui s' cu, èt qu' on lome «Chèf», il a todi raîson, min.me quand i n' èst nin là !Charles Massaux.
  3. pitite djin, eneviè les rwès et les gros.
    • Po k' so li Rwè et les mandayes, I lujhe li solea sins låtchî (R. Viroux).

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : E203

Ratournaedjes

[candjî]
li ci (cene) k' on lyi fwait todi fé çou k' les ôtes ni vlèt nén fé, et ki n' pout nén dire non
sierviteu, esclåve
pitite djin, eneviè les rwès et les gros