hay
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /haj/ /aj/ (H prumrece)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /haj/
- Ricepeures : nén rcepåve
Etimolodjeye
candjîViebe gayel, racuzinåve avou l' manwès haink, gayel sicotch thàinig, irlandès tháinig, roumin hai, kintwès wai.
Mot-fråze
candjîhay (nén candjåve)
- po dner l' ôre d' î aler (di tcheryî, d' avancî).
- Hay, ki n' estans dj' dedja spozés. — Simon li scrinî (fråze rifondowe).
- -A ça! Nos volans-ns taire?
-Hay! Rénnvåt! ... Hait-l'-ovraedje!
— Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «w:Li savtî», 77-143 (fråze rifondowe). - Mins voci ene waide, hay les couperous ! — Martin Lejeune, “ Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.148, « Nos ‘nn’ alans » (fråze rifondowe).
- Tot d' on côp, cwand on pinse aveur vudî l' gofå,
On s' aparçût k' èn ome : o, ki dji-dju, èn esclåve
N' est nén rmonté. Mildiu ! hay ! hay ! i fåt k' on l' såve…
Mins les ôtes sont trop flåwes po raler viè l' shoflå. — Louis Lagauche, "L' inmant", Les coraedjeus, (1947), p. 92 (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjî- èn pus saveur hay
- èn poleur ni l’ hay ni l’ trote.
- Dji m' a batou come on bon patriyote,
Dj' a stou blessî, dj' a må tos mes oxheas.
Dji n' dimande rén, et n' pou dj' ni l' hay ni l' trote,
Ca l' diåle todi tcheye sol pus gros hopea. — Charles Duvivier de Streel, "Li pantalon trawé" (1849) (fråze rifondowe). - Et l' solo toke si télmint roed
Ki dji n' pou pus ni l' hay ni l' trote!
Anon, vos biesses m' ont fwait djeryî
Tot boevant leu stritchon schayete ! — Louis Lagauche, "Li ptit hierdî" (1926), p. 61 (fråze rifondowe).
- Dji m' a batou come on bon patriyote,
- hay evoye !: mostere on bizaedje-evoye.
- On plakéve lu ptit vea siconte del sitamonêye; on lyi prindeut les roupignoles, froter on pô, pus hay evoye les rostons.
- On curé, ki passéve par la tot djhant ses oremusses, l' avize mins i fwait l' grand toû. Li mårlî k' el shujheut d' å lon, li voet tot parey mins... hay evoye, sins fé shonnance — André Henin (fråze rifondowe).
- hay des guetes
- sins criyî hay : sins prevni. F. sans crier gare.
- et hay vos nd åroz : evnd. F. etc.
Mots d’ aplacaedje
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjî- F. allons, en avant..
- en= go !, let us go
Inglès
candjîPrononçaedje
candjî- AFE : /heɪ/
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
hay | hays |
hay
Espagnol
candjîPrononçaedje
candjî- AFE : /ai̯/
Codjowa
candjîhay
Mots vijhéns
candjîhace ("gn a" dins l' passé, la)