Sterre (astronomie)
.jpg)
Een sterre is in de astronomie een hemellichoam die bestoat uut e massive gloeiende plasmabolle die lucht gift deur kernfusiereacties. Sterrn wordn deur under eign zwoartekracht by mekoar g’houdn.
D’r bestoan vele verschillige sôortn van sterrn. Voorbeeldn zyn blauwe reuzn, gilwe dwergn en dubbelsterrn. De kloarte, kleur, massa, scheikundige soamnstellienge en leeftyd bepoaln by welke sôorte dat e sterre past. Astronoomn kunn al die eignschappn van e sterre bepoaln deur ‘t spectrum, de luchtkracht en de bewegienge in de ruumte t’observeern deur e telescoop.
De dichtste sterre by d’eirde (149,5 miljoen km) is de zunne. Andere sterrn zyn deur d’enorme ofstandn lik luchtpuntjes an den hemel te zien os ’t dounker wordt. De zunne is mor e middelmoatige sterre vergeleekn met de miljoenn andere sterrn woavan dat er me ’t blôot oge à peu près zesduusd te zien zyn. De dichtste sterre achter de zunne, Proxima Centauri, stoat ip 4,3 luchtjoarn van d’eirde.
De klèinste sterrn zyn moa 10 kilometer deursnee. De grotste kunn hounderdn miljoen kilometers grôot zyn.
De mêeste kommn vôren in sterrestelsels. Da zyn grôte schyvn van goaze, stof, en sterrn. E sterrestelsel kan hounderdn miljardn sterrn bevattn. ’t Sterrestelsel van uus zunnestelsel is de Melkweg.
E sterrebeeld is e verzoamelienge van sterrn die e bepoald patrôon vormn.