Mine sisu juurde

Tailandan kel'

Vikipedii-späi
Tailandan kelen leviganduz (edel 2014. vot):      enambusen kel'      vähembusen kel'

Tailandan kel' vai Tai-kel' (ičeze nimituz om ภาษาไทย /pʰa:sa:tʰɑj/) om Tailandan oficialine kel', mülüb tai-kadajan kel'kundha. Sen kaikiš lähižemb kel' om laosan kel', niiden keliden pagižijad el'getas toine tošt jügedusita.

Pagižijoiden ühthine lugu om läz 60 millionad ristituid, hö elädas Tailandas päpaloin.

Kirjutadas kel't tailandan kirjamištol.

Tailandan kirjamišt kävutase kirjutamha tailandan kel't da sen man toižid kelid. Siš om 44 kirjant 28 konsonantan täht, znamad kuvatas erazvuiččid kulundoid vaihen lopus da augus. Sen ližaks 15 znamad jonoštadas vokalid i nell' znamad kuvatas tonid. Pened da sured kirjamed ei olgoi erigoittud.

Znam Nimituz Latinan kirjamištol Kulund
Tailandan kirjamištol Latinan kirjamištol Augus Lopus Augus Lopus
ก ไก่ ko kai k k [k] [k̚]
ข ไข่ kho khai kh k [kʰ] [k̚]
ฃ ขวด kho khuat kh k [kʰ] [k̚]
ค ควาย kho khwai kh k [kʰ] [k̚]
ฅ คน kho khon kh k [kʰ] [k̚]
ฆ ระฆัง kho ra-khang kh k [kʰ] [k̚]
ง งู ngo ngu ng ng [ŋ] [ŋ]
จ จาน cho chan ch t [tɕ] [t̚]
ฉ ฉิ่ง cho ching ch [tɕʰ]
ช ช้าง cho chang ch t [tɕʰ] [t̚]
ซ โซ่ so so s t [s] [t̚]
ฌ เฌอ cho choe ch [tɕʰ]
ญ หญิง yo ying y n [j] [n]
ฎ ชฎา do cha-da d t [d] [t̚]
ฏ ปฏัก to pa-tak t t [t] [t̚]
ฐ ฐาน tho than th t [tʰ] [t̚]
ฑ มณโฑ tho montho th vai d t [tʰ] vai [d] [t̚]
ฒ ผู้เฒ่า tho phu-thao th t [tʰ] [t̚]
ณ เณร no nen n n [n] [n]
ด เด็ก do dek d t [d] [t̚]
ต เต่า to tao t t [t] [t̚]
ถ ถุง tho thung th t [tʰ] [t̚]
ท ทหาร tho thahan th t [tʰ] [t̚]
ธ ธง tho thong th t [tʰ] [t̚]
น หนู no nu n n [n] [n]
บ ใบไม้ bo baimai b p [b] [p̚]
ป ปลา po pla p p [p] [p̚]
ผ ผึ้ง pho phueng ph [pʰ]
ฝ ฝา fo fa f [f]
พ พาน pho phan ph p [pʰ] [p̚]
ฟ ฟัน fo fan f p [f] [p̚]
ภ สำเภา pho sam-phao ph p [pʰ] [p̚]
ม ม้า mo ma m m [m] [m]
ย ยักษ์ yo yak y

vai n

[j]

vai [n]

ร เรือ ro ruea r n [r] [n]
ล ลิง lo ling l n [l] [n]
ว แหวน wo waen w [w]
ศ ศาลา so sala s t [s] [t̚]
ษ ฤๅษี so rue-si s t [s] [t̚]
ส เสือ so suea s t [s] [t̚]
ห หีบ ho hip h [h]
ฬ จุฬา lo chu-la l n [l] [n]
อ อ่าง o ang [ʔ]
ฮ นกฮูก ho nok-huk h [h]

Vokalid da diftongad

[vajehta | vajehtada lähtetekst]

Pen' kehker znam kuvadab konsonantoid.

Lühüdad Pit'kad
Nimituz Znam Kulund Latinan kirjamištol Nimituz Znam Kulund Latinan kirjamištol
Monoftongad
สระอะ Sara a ◌ะ

◌ ◌ั◌

a a สระอา Sara a ◌า

◌า◌

a
สระอิ Sara i ◌ิ

◌ิ◌

i i สระอี Sara i ◌ี

◌ี◌

i
สระอึ Sara ue ◌ึ

◌ึ◌

ɯ ue สระอือ Sara ue ◌ือ

◌ื◌

ɯː ue
สระอุ Sara u ◌ุ

◌ุ◌

u u สระอู Sara u ◌ู

◌ู◌

u
สระเอะ Sara e เ◌ะ

เ◌็◌

e e สระเอ Sara e เ◌

เ◌◌

e
สระแอะ Sara ae แ◌ะ

แ◌็◌

ɛ ae สระแอ Sara ae แ◌

แ◌◌

ɛː ae
สระโอะ Sara o โ◌ะ

◌◌

o o สระโอ Sara o โ◌

โ◌◌

o
สระเอาะ Sara o เ◌าะ

◌็อ◌

ɔ o สระออ Sara o ◌อ

◌อ◌ ◌◌ ◌็

ɔː o
สระเออะ Sara oe เ◌อะ ɤʔ oe สระเออ Sara oe เ◌อ

เ◌ิ◌ เ◌อ◌

ɤː

ɤ

oe
Diftongad
สระเอียะ Sara ia เ◌ียะ iaʔ ia สระเอีย Sara ia เ◌ีย

เ◌ีย◌

ia ia
สระเอือะ Sara uea เ◌ือะ ɯaʔ uea สระเอือ Sara uea เ◌ือ

เ◌ือ◌

ɯa uea
สระอัวะ Sara ua ◌ัวะ uaʔ ua สระอัว Sara ua ◌ัว

◌ว◌

ua ua
สระอิ + ว Sara i + wo waen ◌ิว iu; iw io
สระเอะ + ว Sara e + wo waen เ◌็ว eu; ew eo สระเอ + ว Sara e + wo waen เ◌ว eːu; eːw eo
สระแอ + ว Sara ae + wo waen แ◌ว ɛːu; ɛːw aeo
สระเอา Sara ao เ◌า au; aw ao สระอา + ว Sara a + wo waen ◌าว aːu ao
สระเอีย + ว Sara ia + wo waen เ◌ียว iau; iaw iao
สระอะ + ย Sara a + yo yak ◌ัย ai; aj ai สระอา + ย Sara a + yo yak ◌าย aːi; aːj ai
สระไอ Sara ai ใ◌, ไ◌

ไ◌ย

สระเอาะ + ย Sara o + yo yak ◌็อย ɔi; ɔj oi สระออ + ย Sara o + yo yak ◌อย ɔːi; ɔːj oi
สระโอ + ย Sara o + yo yak โ◌ย oːi; oːj oi
สระอุ + ย Sara u + yo yak ◌ุย ui; uj ui
สระเออ + ย Sara oe + yo yak เ◌ย ɤːi; ɤːj oei
สระอัว + ย Sara ua + yo yak ◌วย uai; uaj uai
สระเอือ + ย Sara uea + yo yak เ◌ือย ɯai; ɯaj ueai
Ližad
สระอำ Sara am am am
Rue

ri rɤː

rue, ri, roe ฤๅ Rue ฤๅ rɯː rue
Lue lue ฦๅ Lue ฦๅ lɯː lue

Tailandan kelen fonetikal om tonid, ned oma tarbhaižed lujas, sikš miše mahttas toižetada vaihiden znamoičendoid. Oficialižes paginas om viž tonid. Vokalid voidas lindä pit'kikš.

Tailandan kel' om analitine kel'. Mugoižiš keliš ei voi toižetada vaihid läz nikonz.

Nimil ei ole suguid, kändoid i artiklid. Voib toštta nimid jonoštamha äilugud: เด็ก (dek, laps') — เด็ก ๆ (dek dek, «lapsed» vai «lapsiden jouk»), i voib kävutada toižid vaihid jonoštamha äilugud, ozutesikš, พวก ([pʰûak]): พวกหมา phuak ma «koirad».

Verboid ei voi toižetada, pidab seižutada erazvuiččid vaihid edel verboid vai niiden taga jonoštamha aigoid, ozutesikš, กำลัง kamlang «nügüd'»: เขากำลังวิ่ง ([kʰǎw kamlaŋ wîŋ]) «Hän jokseb nügüd'».

Pronominad da vaihed voidas lindä erazvuiččikš situacijan da pagižijan statusan mödhe.

Velgsanad ottas nügüdläižen tailandan kelen vaihišton läz pol't.