Portugalijan kel'

Portugalijan kel' (ičeze nimituz: português, língua portuguesa) om üks' ibero-romanižiš, indoevropižiš kelišpäi.

Portugalijan kelen levigandusen kart («luzofonine mail'm»)

Reguliruindorganzacijad oma Rahvahidenkeskeine portugalijan kelen institut (Instituto Internacional da Língua Portuguesa, IILP, Prai, Kabo Verde, vspäi 2002), Lissabonan Tedoakademii i Brazilijan literaturan akademii (Rio-de-Žaneiro).

Leviganduz

Kel' om Portugalijan, Brazilijan, Angolan, Mozambikan, Kabo Verden, San Tome da Prinsipin i Päivnouzmaižen Timoran valdkundkel', mugažo EÜ:n üks' oficialižiš kelišpäi.

Pagižijoiden lugu om 223 millionad ristituid kuti kodikel' (2016), heišpäi nell' videndest elädas Brazilijas, i 20 mln ristituid toižeks keleks. Lähembaine heimkel' om ispanijan kel'.

Ümbrikirjutand

Portugalijan kirjkel' om latinan kirjamišton pohjal. Kirjamišt mülütab kaik 23 kirjant, i kirjamid diakritikanke (Á, Â, Ã, À, Ç, É, Ê, Í, Ó, Ô, Õ, Ú), diakritižed znamad ei antkoi kirjamele erilišt statusad. K-, W- i Y-kirjamed oma sanoiš verazmaiženke augotižlibundanke vaiše.

Sanoiden järgenduz om SVO, harvemba SOV (konz objekt om personaline pronomin). Substantivoil ei ole kändlust, kaks' sugud (mužik- i naižsugu) artiklinke ozutajaks, kaks' lugud (üks'lugu, äilugu). Rippui adjektiv panese substantivan jäl'ghe tobjimalaz. Adjektival koume rindatuzmärad: komparativ, superlativ, i form ladun korktanke märanke, se kändase «lujas»-sananke: grande «sur'», máximo «lujas sur'».

Kaikiš amuižembad löutud tekstad portugalijan kelen sanoidenke datiruišoiš 9.-12. voz'sadoil. Vanhan portugaližen kirjankelen norm paneškanzihe 14.-16. voz'sadoil kirjoiden painandan levitandanke.

Lugusanad

• um — üks'
• dois — kaks'
• tres — koume
• quatro — nell'
• cinco — viž
• seis — kuz'
• sete — seičeme
• oito — kahesa
• nove — ühesa
• dez — kümne
• vinte — kaks'kümne
• trinta — koumekümne
• cem — sada
• mil — tuha

Frazad

• Ola! — Tervhen!
• Qual é o seu nome? — Kut sindai kuctas?
• De onde voce é? — Kugalaine oled?
• Onde voce mora? — Kus sinä eläd?
• Tchau! — Nägemižhesai!
• Obrigada. — Kitän.