Salta al contegnùo

Svìsara

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Svìsara
Schweizerische Eidgenossenschaft (de)
Confédération suisse (fr)
Confederazione Svizzera (it)
Confederaziun svizra (rm) Cànbia el vałor in Wikidata
Bandiera Stema
Bandiera Stema
InoSwiss Psalm Cànbia el vałor in Wikidata


Bomò«Unus pro omnibus, omnes pro uno (it) Traduzi» Cànbia el vałor in Wikidata
EpònemoCanton Svitto Cànbia el vałor in Wikidata
Pozision

Map

46°47′54.82″N 8°13′55.1″E / 46.798562°N 8.231973°E46.798562; 8.231973Coordinae: 46°47′54.82″N 8°13′55.1″E / 46.798562°N 8.231973°E46.798562; 8.231973

ContinenteEoropa Cànbia el vałor in Wikidata

Capitałe  Berna (1848–) Cànbia el vałor in Wikidata
Popołasion
Totałe8 902 308 (30 de zugno del 2023) Cànbia el vałor in Wikidata
8 902 308 (2023)/(2021)/(2017)/(2014)/(2013)/(2012)/(2011)/(2010)/(2009)/(2008)/(2007)/(2006)/(2005)/(2004)/(2003)/(2002)/(2001)/(2000)/(1999)/(1998)/(1997)/(1996)/(1995)/(1994)/(1993)/(1992)/(1991)/(1990)/(1989)/(1988)/(1987)/(1986)/(1985)/(1984)/(1983)/(1982)/(1981)/(1980)/(1979)/(1978)/(1977)/(1976)/(1975)/(1974)/(1973)/(1972)/(1971)/(1970)/(1969)/(1968)/(1967)/(1966)/(1965)/(1964)/(1963)/(1962)/(1961)/(1960)
Densità215,63 hab./km²
Demònemosvìsara, svìsare, svìsari, svìsaro   Edit this at Wikidata
Idiomatodesco
italian
franseze
romàncio Cànbia el vałor in Wikidata
Speransa de vita82,89756 (2015, 2016) Cànbia el vałor in Wikidata
−0,3 (2014)
Taso de suicìdio9,8 (2019) Cànbia el vałor in Wikidata
Putełi no scołarizai69 459 (2015) Cànbia el vałor in Wikidata
−5 734 (2014)
Zeografia
Àrea41 285 km² Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì altoPonta Dufour (4 634 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì basoŁago Magiór (193 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Rente a
Dati istòreghi
Dì festivo
Organizasion pułìtega
Forma de goernosistema diretoriałe e repùblega federałe Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano ezecutivoconsejo federałe Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano lejislativoAsenblea Federałe Cànbia el vałor in Wikidata
Canceliero de ła Confederasion SvìsaraViktor Rossi (1º de zenaro 2024)
Presidente de ła Confederasion SvìsaraViola Amherd (1º de zenaro 2024)
Màsema autorità zudisiałeCorte suprema federałe de ła Svìsara Cànbia el vałor in Wikidata
Ìndaze de Democrasia

8.83/10

   

Menbro de
Economia
PIL nomenałe807 706 035 352 $ (2022) Cànbia el vałor in Wikidata
Persentuałe IVA7,7 %[23] Cànbia el vałor in Wikidata
Budget89 700 000 000[21] Cànbia el vałor in Wikidata (2024[21] Cànbia el vałor in Wikidata)
Ìndaze de desviłupamento oman0,962[22] Cànbia el vałor in Wikidata (2021[22] Cànbia el vałor in Wikidata)
Monedafranco svìsaro Cànbia el vałor in Wikidata
Banca sentrałeBanca Nasionałe Svìsara Cànbia el vałor in Wikidata
Taso de dezocupasion4 %[25] Cànbia el vałor in Wikidata
Coefisente de Gini

33.1/100

   

Còdazi de identifegasion
ISO 3166-1CH[30] Cànbia el vałor in Wikidata CHE Cànbia el vałor in Wikidata 756 Cànbia el vałor in Wikidata
Còdaze de matricołasionCH Cànbia el vałor in Wikidata
Fuzo oràrio
Domìnio de primo liveło.ch[26] e .swiss Cànbia el vałor in Wikidata
Prefiso tełefònego+41 Cànbia el vałor in Wikidata
Tełèfono d'emerzensa
Còdaze NUTSCH0 Cànbia el vałor in Wikidata
Preza ełètrega

Sito webadmin.ch Cànbia el vałor in Wikidata











Twitter: BR_Sprecher
Instagram: gov.ch




LinkedIn: digitale-schweiz
Youtube: UCh4VTxoTL79TpMBg3yBqSPQ






























MusicBrainz: 1333ff06-8e3d-3c8e-9f3a-13a2a38b41df

Ła Svìsera (en tedesco Schweiz, in françexe Suisse, in itałian Svizzera, in romançio Svizra), co nome ofiçial Confederasion Svisera (en tedesco Schweizerische Eidgenossenschaft, in françexe Confédération Helvétique, in Italian Confederazione Svizzera in romançio Confederaziun Svizra[32], el xe un paexe de l'Eoropa çentrałe.
Ła confina a nord co ła Xermàgna, a est co el Liechtenstein e l'Austria, a sud co l'Itàlia, e a ovest co ła Fransa.

Istoria[canbia | canbia el còdaxe]

Ła Confederasion Svisera ła jera abità inte l'antighità dai Elvezi[33], on popoło de raixa gàłega.
Ła xe stà concuistada dai Romani guidai da Giulio Cesare durante ła so concuista de ła Gałia.

El 1° de agosto del 1291 i raprexentanti de tre cantuni i ghea decidesto de ałearse formando na confederasion. Isteso, ła jera senpre influensada da l'inpero Austriaco.
Ła xe stà reconosesta indipendente co ła Paxe de Vestfalia in tel 1648.

Napołeone ła ga invadesta in tel1798 e la xe deventada na repùblega. In tel 1803 se ga riformà na confederasion ciamada Confederasion Elvètega.
In tel 1815, col Congreso de Viena, ła xe stà reconosesta cofà stato de "neutralità prmanentemente armada".

Zeografia pułìtega[canbia | canbia el còdaxe]

Ła Svìsera ła xe on stato federałe.

Divixion aministrative[canbia | canbia el còdaxe]

Ła xe dividesta in 26 cantoni, ognun co ła so otonomia lejislativa e fiscałe.

Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Cantoni de ła Svisera.


Parteçipasion a organixasion sorastatałi[canbia | canbia el còdaxe]

Ła xe senpre stada neutrałe anca tegnendo rełasion comerçiałi e pułìteghe co altri Stati e ła ga negà de vołer ndar drento inte ła CEE e ła NATO.

Cavedałe e altre sità[canbia | canbia el còdaxe]

Ła cavedałe federałe ła xe Berna, che ła xe anca ła cavedałe de l'omonimo canton.

Cultura[canbia | canbia el còdaxe]

Durante ła Rivolusion protestante in Svisera vivéa do inportanti teołoghi cofà Ulrico Zwingli e Giovanni Calvino.

Gałeria de someje[canbia | canbia el còdaxe]

Note[canbia | canbia el còdaxe]

  1. voze de refarensabk.admin.ch.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 URL de refarensa: https://www.admin.ch/opc/en/classified-compilation/19995395/index.html#a70.
  3. ID HDS: 026418.
  4. URL de refarensa: http://www.un.org/en/members/#switzerland.
  5. URL de refarensa: http://mtcr.info/partners/. Data de consultasion: 4 de disenbre del 2017.
  6. URL de refarensa: https://www.interpol.int/Member-countries/World. Editor: Interpol. Data de consultasion: 7 de disenbre del 2017.
  7. URL de refarensa: http://www.nuclearsuppliersgroup.org/en/participants1. Editor: Grupo de Fornidori Nucleari. Data de consultasion: 7 de disenbre del 2017.
  8. URL de refarensa: https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/. Editor: Organizasion par ła Proibision de łe Arme Chìmeghe. Data de consultasion: 7 de disenbre del 2017.
  9. URL de refarensa: https://www.iea.org/countries/membercountries/. Editor: Ajensia Internasionałe de l'Enerzia. Data de consultasion: 8 de disenbre del 2017.
  10. URL de refarensa: http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp.
  11. URL de refarensa: http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html. Data de consultasion: 4 de majo del 2019.
  12. URL de refarensa: https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8. Data de consultasion: 4 de majo del 2019.
  13. URL de refarensa: https://www.touteleurope.eu/les-pays-membres-de-l-espace-schengen.html.
  14. URL de refarensa: https://www.dhs.gov/visa-waiver-program-requirements. Data de consultasion: 7 de marso del 2020.
  15. URL de refarensa: http://icdo.org/who-we-are/members/observer-states.html. Data de consultasion: 11 de majo del 2020.
  16. URL de refarensa: https://public.wmo.int/en/members/switzerland. Data de consultasion: 26 de majo del 2020.
  17. URL de refarensa: https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/. Data de consultasion: 21 de lujo del 2020.
  18. URL de refarensa: https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf. Data de consultasion: 16 de marso del 2024. Pajina: 5. Sostiene il qualificatore: data del scumìsio.
  19. URL de refarensa: https://holocaustremembrance.com/countries/switzerland. Data de consultasion: 17 de marso del 2024. Tipo di riferimento: official member page. Sostiene il qualificatore: data del scumìsio.
  20. URL de refarensa: https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD. Editor: Banca Mondiałe. Data de consultasion: 26 de agosto del 2023.
  21. 21,0 21,1 voze de refarensadata.finance.admin.ch.
  22. 22,0 22,1 voze de refarensahdr.undp.org.
  23. Data de consultasion: 29 de disenbre del 2020. URL de refarensa: https://www.ch.ch/fr/taux-tva-suisse/#:~:text=Le%20taux%20de%20la%20TVA,les%20revues%20et%20les%20m%C3%A9dicaments..
  24. URL de refarensa: http://www.admin.ch/opc/de/classified-compilation/19994336/index.html.
  25. URL de refarensa: http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS.
  26. URL de refarensa: http://www.switch.ch/about/id/.
  27. voze de refarensaitu.int.
  28. 28,0 28,1 voze de refarensach.ch.
  29. 29,0 29,1 29,2 voze de refarensach.ch.
  30. URL de refarensa: https://www.rts.ch/decouverte/monde-et-societe/histoire/6218180-quel-est-le-sens-du-sigle-ch.html. Data de consultasion: 29 de majo del 2023.
  31. 31,0 31,1 voze de refarensaiec.ch.
  32. in latin Confederatio Helvetica, da andove riva ła sigla "CH"
  33. che i ga dà el nome Elvezia


Altri projeti[canbia | canbia el còdaxe]


Linganbi foresti[canbia | canbia el còdaxe]


Varda anca[canbia | canbia el còdaxe]




Controło de autoritàVIAF (EN154323889 · ISNI (EN0000 0001 2297 4701 · LCCN (ENn79062978 · GND (DE4053881-3 · BNF (FRcb11868612h (data) · BNE (ESXX451423 (data) · NLA (EN35535063 · NDL (ENJA00871917 · WorldCat Identities (ENn79-062978


Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Svìsara&oldid=1101911"